You are on page 1of 11

literatura

didi mwerali
levan berZeniSvili

msoflioSi uaRresad popularulia sxva­


dasxva tipis nusxebi: „yvela drois asi saukeTe­
so wigni“, „ormocdaaTi wigni, romelic unda
waikiTxo, sanam cocxali xar“, „Cveni drois
udidesi mwerlebi“ da a.S. am mimarTulebiT
gansakuTrebiT gaaqtiurda msoflio meoce
saukunis bolos da Sedga axali siebi: `msofli­
os orasi saukeTeso wigni mkiTxvelTa azriT~,
`saukeTeso mwerlebi gamomcemelTa azriT~,
`aTaswleulis wignebi~ da a.S. mkiTxvelebis, kritikosebisa Tu ga­
momcemelTa azri imdenad gansxvavebuli aRmoCnda, rom bevri daibna.
magaliTad, kritikosebis erTi nawili mwerlad saerTod ar aRiarebs
joan roulings, xolo mkiTxvelebi da gamomcemlebi mas, rogorc
„hari poteris“ avtors, saukeTesoTa xuTeulSi asaxeleben da xSirad
Seqspirze did avtorad miiCneven.

gaCnda SegrZneba, rom saukeTeso mwerlebisa da saukeTeso nawar­


moebebis SerCevis procesi uaRresad subieqturia da „namdvili“
pasuxis, romelic yvelas daakmayofilebda, povna SeuZlebeli aR­
moCnda. swored imisTvis, rom msoflio mwerlobis Taobaze met-nak­
lebad obieqturi suraTi mieRoT, 2002 wels norvegiis wignis klubma
msoflios 66 qveynidan yvelaze ufro saxelovani da aRiarebuli 100
mwerali moiwvia. ra Tqma unda, mwerlebis azri mwerlobaze SeiZle­

68
didi mwerali

ba bevrad ufro obieqturi iyos, vidre kritikosebis, gamomcemlebi­


sa da mkiTxvelebisa. im mwerlebs Soris, romlebsac unda SeedginaT
msoflios yvela drois 100 saukeTeso wigni, iyvnen yirgizi Cingiz
aitmatovi, amerikelebi pol osteri da norman meileri, meqsikeli
karlos fuentesi, Cexi milan kundera, ingliselebi jon le kare da
doris lesingi, germaneli zigfrid lenci, Svedi astrid lindgreni,
Turqi orhan famuqi, frangi alen rob-grie, indoeli salman raSdi,
nigerieli vole soiinka – Tanamedrove msoflios marTlac rCeuli
mwerlebi.
Cingiz aitmatovi
norvegiis wignis klubis TaosnobiT Sekrebilma mwerlebma (1928-2008)

marTlac Seqmnes msoflios yvela drois asi saukeTeso wignis nusxa,


ro­melSic yvelaze meti, oTxi wigniT, warmodga fiodor dostoevski,
sam-samiT – uiliam Seqspiri, lev tolstoi da franc kafka, or-oriT
– homerosi, gustav floberi, uiliam folkneri, Tomas mani, gabriel
garsia markesi da a.S. amave dros, am mwerlebis azriT, yvelaze didi
wigni, rac ki odesme dawerila, aris servantesis „don kixoti“, Tumca
servantesis verc erTi sxva wigni asi wignis am CamonaTvalSi ver mox­
vda.

mwerlebi mxolod nusxas adgendnen; maT ar gviTxres, ratom aris


pil osteri
„don kixoti“ aseTi kargi wigni; ar gviTxres, ratom iyo Sedevrebis (dab. 1947)
weraSi dostoevski balzakze ufro nayofieri, Tu balzakma masze
bevrad meti wigni dawera da gacilebiT ufro „uxvmosavliani“ iyo,
rogorc mwerali. „norvegiul“ siaSi dostoevskis „danaSauli da sas­
jeli“, „idioti“, „eSmakni“ da „Zmebi karamazovebi“ Sevida, xolo balz­
akisa — mxolod „mama gorio“. mwerlebma ar gviTxres, Tu ratom moxv­
da msoflio Sedevrebis am nusxaSi Seqspiris „hamleti“, „mefe liri“
da „otelo“ da ar moxvda ara mxolod genialuri tragediebi „makbe­
ti“, „riCard mesame“ an „romeo da julieta“, aramed misi aranaklebi
sidiadis komediebi, magaliTad, „zafxulis Ramis sizmari“, „venecie­
li vaWari“ da „Wirveulis morjuleba“ an, Tundac, saqveynod cnobili
norman meileri
sonetebi. (1923-2007)

rogori unda iyos didi mwerali, saerTod ras niSnavs sidide mwer­
lobaSi? cnobilia, rom didi mwerlebis sias, rogor wesi, qronolo­
giurad saTaveSi udgas didi berZeni poeti, „iliadisa“ da „odiseis“
namdvili da misi saxeliT cnobili himnebis an sxva poemebis savaraudo
avtori – homerosi. jerjerobiT iseTi mecnieri, kritikosi, mwera­li
an kvalificiuri mkiTxvelic ki ar gamovlenila, romelic homero­
sis sidideSi eWvs Seitanda. esaa, Tu SeiZleba ase iTqvas, utyuari
avtoriteti mwerlobis sferoSi. modi, vnaxoT, ras warmoadgens misi
sidide da rogor izomeba igi.
karlos fuentesi
upirveles yovlisa, mwerali didia, Tu misi nawarmoebi didi iyo ma­
(1928-2012)
Sinac, roca daiwera da didi rCeba an kidev ufro gazrdilia dRes. Tu

69
literatura

milan kundera
(dab. 1929)

jon le kare
(dab. 1931)

homerosi

igi upasuxebda Tavis drosac da upasuxebs dRevandelobasac. ra Tqma


un­da, ufro mniSvnelovania, dRes rogor fasdeba esa Tu is mwerali.
iS­viaTi ar aris SemTxveva, rom sicocxleSi uaRresad popularuli
mwerali Semdgom epoqebSi am simaRles veRar inarCunebs. samagali­
Tod gamogvadgeba SesaniSnavi berZeni poeti hesiode, romelsac Zveli
doris lesingi berZ­­nebi homerosis gverdiT ayenebdnen da xandaxan upi­ratesobasac
(1919-2013)
ki aniWebdnen, dRes ki mxolod klasikuri filologiis specialis­te­
bisa da calkeuli dainteresebuli mkiTxvelisTvisaa cnobili. amave
dros dasamali ar aris, rom, homerosisa da hesiodesgan gansxvavebiT,
arseboben mwerlebi, romelTa sidide bevrisTvis SeumCneveli darCa
maT cxovrebaSi da mxolod sikvdilis Semdeg daikaves Tavisi Rirseu­
li adgili. XX saukune icnobs ramdenime aseT SemTxvevas. klasikuri
magaliTia didi mwerali franc kafka, romlis sidide mis sicocxle­
Si mxolod erTeulebma icodnen, dRes ki sayovelTaod aRi­arebulia,
rogorc meoce saukunis mwerlobis erT-erTi udidesi geniosi.

garda zemoTqmulisa, mwerlis sidide ganisazRvreba im gavleniT,


zigfrid lenci
(1926-2014) romelic mas mouxdenia Tavis TanamoZmeebze, sxva mwerlebze. mag­

70
didi mwerali

aliTad, cnobilia, rom homerosma gavlena iqonia did romael po­


etze, romauli nacionaluri eposis Semoqmedze – publius vergili­
us maronze da, Sesabamisad, Semdgom mTel evropul literaturaze.
rogor moaxdina homerosma gavlena vergiliusze? homerosis „ilia­
da“ aRwers trois oms da „odisea“ am omidan odisevsis Sin dabrunebis
faTerakebs. vergiliusis poema „eneida“ aRwers eneasis faTerakebiT
savse mogzaurobas axali samSoblos saZebnelad („odiseis“ aSkara
gavleniT) da brZolas italiaSi adgilis dasamkvidreblad („ili­
adis“ aSkara gavleniT). „iliada“ da „odisea“ berZnuli anbanis 24 asos
astrid lindgreni
mixedviT Zvelma mecnierebma 24-24 simRerad dahyves, xolo vergili­
(1907-2002)
usma sruliad gaazrebulad Tavisi poema ocdaoTxis naxevar, Tormet
simRerad dahyo da pirveli eqvsi mTavari gmiris mogzaurobas dauT­
mo da bolo eqvsi – italiur oms.

homerosi iqca Tavisi xalxis namdvil maswavleblad. berZnuli ga­


naTlebis sistema gulisxmobda swored homerosis Seswavlas. cxov­
rebis TiTqmis yvela aspeqts berZnebi homerosis gaTvaliswinebiT
awyobdnen da cdilobdnen, politikuri mowyobac ki misi poeziisTvis
miesadagebinaT. cxovrebis yovel sferoSi homerosi gaxda etalo­
ni, misabaZi magaliTi an aTvlis wertili, saidanac unda momxdariyo
ganviTareba. homerosma waruSleli gavlena moaxdina mTel berZnul orhan famuqi
kulturaze, ar arsebobs arc erTi berZeni dramaturgi, tragikosi (dab. 1952)

iqneba es Tu komikosi, arc erTi prozaikosi, mxatvruli prozis os­


tati Tu istorikosi, arc erTi filosofosi, romelsac homerosi
Tavis maswavleblad ar hyavda aRiarebuli. Tamamad SeiZleba iTqvas,
rom „iliada“ da „odisea“ berZeni xalxisTvis gaxda nacionaluri epo­
si, rogorc „eneida“ – romaelebisTvis an rogorc „vefxistyaosani“
– qarTvelebisTvis.

ragind didi ar unda iyos ama Tu im mwerlis nacionaluri avtorite­


ti, saerTaSoriso aRiarebis gareSe misi sidide lokalur terito­
rias an enas ver gascdeba. kolumbias uamravi „didi“ mwerali hyavs,
alen rob-grie
magram msofliom maTgan mxolod gabriel garsia markesi, „martoo­
(1922-2008)
bis asi wlisa“ da „qoleris droindeli siyvarulis“ avtori aRiara.
arabul samyaros aTasobiT uniWieresi mwerali hyavs, magram msofli­
om „miramaris“ avtori najib mahfuzi gamohyo; argentineli geniose­
bidan ki imave msofliom mxolod kortasarisa da, gansakuTrebiT,
borxesis saxelebi gamoarCia.

zogierTs hgonia, rom didi mwerali didi qveynidan unda iyos. didi
qveyana niSnavs did enas, mraval mkiTxvels, did auditorias, did ti­
raJebs da a.S. saukeTeso avtorebisa da wignebis siebi adasturebs am
Teziss: bevri didi mweralia didi britaneTidan, amerikis SeerTebu­
li Statebidan, germaniidan, safrangeTidan, ruseTidan. bunebrivia, salman raSdi
didi qveyana „exmareba“ Tavis did mwerals, magram am wess aqvs Tavisi (dab. 1947)

71
literatura

gamonaklisebi: norvegiis mosaxleoba xuT milions odnav aRemateba


da, bunebrivia, norvegias did qveynad ver CavTvliT, magram swored am
qveyanam, romelic teritoriiTa da mosaxleobiT sul odnav uswrebs
saqarTvelos, msoflios misca iseTi aRiarebuli didi mwerlebi,
rogorebic iyvnen „SimSilis“, „misteriebisa“ da „viqtoriis“ saxel­
ganTqmuli avtori, didi mwerali knut hamsuni da „gareuli ixvisa“
da „Tojinebis saxlis“ avtori, msoflios yvela drois erT-erTi
udidesi dramaturgi – henrik ibseni. arc aTmilioniani portugaliaa
aRiarebuli did qveynad, magram erovnuli eposis – „luiziadebis“
vole soiinka
avtori luiS de kamoesi, didi poeti fernando pesoa da 1988 wlis no­
(dab. 1934)
belis premiis laureati Joze samaragu mTel msoflioSi aRiarebuli
didi mwerlebi arian. am TvalsazrisiT „Cempionia“ patara irlandia,
romelic mosaxleobiTac da teritoriiTac saqarTvelos utoldeba;
igi ar gaxlavT daCagruli msoflio talantebiT da didi mwerlebiT:
„guliveris mogzaurobis“ avtoriT, jonaTan sviftiT, dawyebu­
li, „tristram Sendis“ SemoqmediT, lorens sterniT, „dorian greis
port­retisa“ da SesaniSnavi zRaprebis avtoriT – oskar uaildiTa da
„pigmalionis“ avtoris, SesaniSnavi dramaturgiT – bernard SouTi
gagrZelebuli da msoflios yvela drois erT-erTi udidesi poetiT,
uiliam batler ieitsiTa da meoce saukunis erT-erTi udidesi mwer­
lev tolstoi
liT, „ulises“ avtoriT – jeims joisiT damTavrebuli. marTalia, ir­
(1828-1910)
landielebs is exmareba, rom isini inglisurad weren.

rogor wers didi mwerali? magaliTisTvis aviRoT igive homero­


si da misi „iliada“ – evropuli literaturis pirveli Zegli. raze
mogviTxrobs es wigni? am kiTxvaze pasuxi TiTqmis yvelam icis: „ilia­
da“ trois omze mogviTxrobs. rogor aRwerda vinme sxva, ara homero­
si, am oms? modi, warmovidginoT, rom es davaleba Cven mogveca, Cven
unda aRvweroT trois omi. SevasruloT es amocana da Semdeg Cveni
mokrZalebuli Sedegi homerosis ocdarvasaukunian Sedevrs Seva­
daroT.
franc kafka
trois omis dawyeba xdeba ab ovo, anu „kvercxidan“. laTinuri ga­
(1983-1924)
moTqma ab ovo iTargmneba, rogorc „Tavidan“ an „sul Tavidan“ da
gulisxmobs, rom raRac daiwyo kvercxidan gamoCekili sicocxliT.
trois omi ki daiwyo kvercxidan gamoCekili adamianiT, saxelganTqmu­
li mSvenieri heleneTi. upirveles yovlisa, saidan gaCnda kvercxi?
ase mivadgebiT ara mxolod trois omis, aramed, Zveli berZnebis az­
riT, „yvelafris“ kidev erT dasawyiss, adamianTa da RmerTTa mamas,
zevss. berZnuli miTebis moyvarulebma ician, rom samyaro zevsamde
Seiqmna, magram wminda religiuri TvalsazrisiT, zevsi manamdec iyo,
sanam daibadeboda. axla ar gamovedevnoT manamde momxdar ambebs (qa­
osi-uranosi-kronosi) da daviwyoT zevsiT.
gustav floberi
(1821-1880)

72
didi mwerali

zevsi

uiliam folkneri
(1897-1962)

rom vTqvaT, zevss qalebi uyvarda da Tavisi meuRlis, heras, eWvia­


nobas gamudmebiT aZlevda sababso, es niSnavs, araferi vTqvaT – zevss
ara mxolod uyvarda qalebi, is Tavad siyvaruli iyo. da es siyvaru­
li misi axireba ki ara, misi arsi iyo: WeSmaritad, RmerTi siyvarulia.
sayvarel arsebasTan SerTva da misgan STamomavlobis miReba zevsis Tomas mani
(1875-1955)
erT-erTi upirvelesi funqciaa. sxvadasxva qals is sxvadasxva sa­xiT
moevlineboda, radgan namdvili saxiT misi danaxva mokvdavisTvis
SeuZlebeli iyo. mSvenier qals, etoliis mefe Testiosis asulsa da
spartis mefe tindarevsis meuRles, ledas, igi arwivisgan Zlivs Tav­
daRweuli sabralo gedis saxiT moevlina, acduna qali da SeeuRla.
imave RamiT leda dauwva Tavis meuRlesac. am fantastikuri movle­
nis Sedegad ledam dado ori kvercxi, romlidanac gamoiCeknen debi
– helene da klitemnestra da Zmebi – kastori da polidevkesi. ledas
Svilebidan erT-erTs, helenes, anu „mSvenier helenes“ Cven kargad
vicnobT, rogorc trois omis gamomwvev mizezs. mivatovoT helene
mokvdavi da gamzrdeli mamis (Tumca Cven ukve viciT saidumlo, sinam­ gabriel garsia
dvileSi is zevsis asulia), tindarevsis sasaxleSi, spartaSi, da Tavad markesi
(1927-2014)
gadavinacvloT TesaliaSi, CrdiloeT saberZneTSi, qalaq fTiaSi.

aqac yvelaferi zevsiT iwyeba. zevss moewona zRvis mefis, nerevsis,


qaliSvili – vercxlisfexeba Tetisi, magram moulodnelad metoqe
gauCnda promeTevsis saxiT. promeTevsma (misi saxeli SeiZleba „wi­
naswar momfiqrebels“, „winaswarmetyvelsac“ niSnavdes) gaafrTxila
adamianTa da RmerTTa mama, rom TetisTan SeuRlebis SemTxvevaSi mas
SeeZineboda vaJi, aqilevsi, romelic sidiadiT mamas gadaaWarbebda.
zevss tyuilad ar uwodebdnen „brZens“, daujera promeTevss da arc
mas dauTmo Tetisi, rom axali mZlavri RmerTis dabadebisTvis xeli
xulio kortasari
SeeSala. ori metrfis saboloo gadawyvetilebiT, ukvdavi Tetisi
(1914-1984)
mokvdav pelevss – mirmidonelTa mefes miaTxoves.
73
literatura

xorxe luis borxesi


(1899-1986)

knut hamsuni
(1859-1952)

leda da gedi, mxatvari leonardo da vinCi, 1510-1515, galerea borgeze, romi


henrik ibseni
(1828-1906)
adamianisa da qalRmerTis qorwilSi bevri adamiani da uamravi
RmerTi dapatiJes. mowveul RmerTebs Soris ar aRmoCnda erisi – qao­
sis, uTanxmoebisa da areulobis qalRmerTi. qalRmerTs ewyi­na, daaw­
era oqros vaSls „yvelaze mSvenier qals“ (τή καλλίστη – „te kalliste“)
da Seagora qorwilSi. samma qalRmerTma miiCnia, rom vaSli mas
ekuTvnoda: zevsis meuRlem, Zalauflebis, ojaxisa da mSobiarobis
mfarvelma qalRmerTma, didebulma heram; zevsis asulma, sibrZnisa
da samarTliani omis qalRmerTma, qalwulma aTenam da sila­mazisa
da siyvarulis qalRmerTma afroditem (homerosis mixedviT, zev­
sisa da diones asulma, Tumca arsebobs kronosis mier uranosisT­
luiS de kamoesi vis mokveTili asoTi gaCenili zRvis qafidan afrodites dabadebis
(1524(?)-1580)
ufro dramatuli da poeturi versia). gaCnda kiTxva: ra aris mSve­

74
didi mwerali

niereba – Zalauf­lebis sidiade, sibrZne da vaJkacoba Tu fizikuri


silamaze? zevsi Tavisianebis kamaTSi ar Caeria da sami qalRmerTi
trois ufliswulTan, mefe priamosis ZesTan, parisTan, gagzavna. pa­
risisTvis Zneli gadasawyveti aRmoCnda am ulamazes qalRmerTTa­
gan idealuri silamazis qali SeerCia da daiwyo „winasaarCevno“ Se­
moTavazebebi: hera mas mTel evropasa da azias dahpirda; aTena – omSi
sworupovar vaJkacobas, sibrZnes da didi meomris Tvisebebs; xolo
afrodite – dedamiwis yvelaze lamazi qalis, spartis dedoflis, he­
lenes siyvaruls. parisma swored helene airCia da gamarjvebulad
fernando pesoa
afrodite daasaxela. trois momaval omSi ganawyenebuli hera da aTe­ (1888-1935)
na misi da misi samSoblos dauZinebeli mtrebi iqnebian.

helene ukve gaTxovili iyo spartis mefe menelaosze (es ar uTq­


vams afrodites), ase rom, pariss isRa darCenoda, stumrad Casuli­
yo menelaosTan da moetaca helene (zogi versiiT, helenes Seuyvarda
parisi da sakuTari nebiT gahyva mas). Tavis droze helenes, rogorc
dedamiwis ulamazes qals, uamravi mTxovneli hyavda. odisevsis rCe­
viT tindarevsma yvela sasiZos fici daadebina, rom pativs scemdnen
helenes arCevans da daicavdnen mis qorwinebas. rodesac parisma he­
lene moitaca, menelaosma yvelas Seaxsena swored es fici. berZneb­
ma gadawyvites, helene daebrunebinaT; Tavi mouyares mTeli saberZ­ Joze saramago
neTis mefeebsa da winamZRolebs, did gmirebs – aqilevss, odisevss, (1922-2010)
aiass, diomedess, nestors da sxvebs; Seqmnes uzarmazari laSqari,
romelsac saTaveSi menelaosis Zma, mikenis mefe agamemnoni Cauyenes

bernard Sou
(1856-1950)

uiliam batler
mSvenieri helene da parisi, mxatvari Jak lui davidi, 1788, luvris muzeu­ ieitsi
mi, parizi (1865-1939)

75
literatura

pelevsi da Tetisi

najib mahfuzi
(1911-2006)

da uamravi xomaldisgan Semdgari uzarmazari flotiT miadgnen pa­


risis samSoblos, troadis napirs. ase daiwyo trois omi. omi aT wels
grZeldeboda da sabolood uamravi gmiris, maT Soris saukeTeso ber­
Zeni da troeli gmirebis – aqilevsisa da heqtoris sikvdiliT, trois
saboloo daqceviTa da helenes saberZneTSi dabrunebiT dasrulda.
viliam Sekspiri
(1564-1616) homerosi rom ara didi, aramed Cveulebrivi mwerali yofiliyo,
Tavis poemas zevsiT Tu ara, ledas kvercxiT Tu ara, ganxeTqilebis
vaSliT Tu ara, helenes motacebiT Tu ara, trois omis gaCaRebiT
mainc daiwyebda; magram homerosi Cveulebrivi mwerali ar aris – „il­
iadaSi“ trois omis arc dasawyisia aRwerili da arc dasasruli, am
poemaSi aRwerilia trois omis mxolod meaTe wlis ormocdaTormeti
dRe (es dReebi iyofa samoqmedo da umoqmedo dReebad da ganawile­
bulia wriuli simetriiT, ix. qvemoT sqema); „iliada“ iwyeba aqilevsis
ganrisxebiT da mTavrdeba mamisTvis – priamosisTvis mokluli va­
Jis – heqtoris cxedris gadacemiT da misi dakrZalviT. miuxedavad
amisa, Zneli warmosadgenia, rom vinmes ise srulad gadmoeca trois
oskar uaildi omis ambavi, rogorc es homerosma moaxerxa. kacma rom Tqvas, amgvari,
(1854-1900)
TiTqmis jadosnuri ostatoba aris kidec pasuxi kiTxvaze, Tu ra aris
didi mwerali. homerosi drois im mcire monakveTidan, romelsac
aRwers, drois isrebs isvris warsulsa da momavalSi da misi gmire­
bis, RmerTebisa da adamianebis mogonebebSi cocxldeba warsuli da
maTsave winaswarmetyvelebaSi realuri xdeba momavali. ase, magali­
Tad, zevsis winaswarmetyveleba gvimJRavnebs trois omis ganviTare­
bisa da misi dasrulebis detalebs:

jeims joisi
(1882-1941)

76
didi mwerali

„gaqceulebi mivardnen aqilevs pelevsis Zis lamazgembanian


xomaldebs da man brZolaSi CarTos Tavisi megobari patroklosi;
igi SubiT gangmiros saxelovanma heqtorma ilionis win mas Sem­
deg, rac es gmiri mraval sxva troel Wabuks gamoasalmebs sicocx­
les, maT Soris Cems sakuTar vaJsac, RvTaebriv sarpedons. da maSin
moklas heqtori ganrisxebulma aqilevsma. amis Semdeg brZolas
samudamod gadmovanacvleb xomaldebidan da manam gavagrZeleb,
sanam aqavelebi ar aiReben maRal ilions aTenas rCevebis mixed­
viT~. fiodor dostaevski
(1821-1881)

es didi mwerlobis mxolod erTi magaliTia. danarCenebis moZieba


TqvenTvis mimindvia.

Sesabamisad, mwerali didia, Tu

• didia misi nawarmoebi;


• gavlena moaxdina sxva mwerlebze;
onore de balzaki
• aqvs nacionaluri aRiareba; (1799-1850)
• aqvs saerTaSoriso aRiareba;
• did mwerals „exmareba“ didi qveyana, Tumca cnobili arian pa­
tara qveynebis didi mwerlebic;
• mwerlis sidides yvelaze ukeT gansazRvravs misi ostatoba

dReebis simetriuli ganawileba „iliadaSi“

1 9 1 12 1 1 1 1 Rame 1 1 1 1 12 1 9 1

1 qriseisis moTxovna
ernest hemingue
9 Savi Wiri, aTenelebi wvaven gvamebs
(1899-1961)
1 aqilevsis risxva, qriseisis dabruneba
12 RmerTebi eTiopiaSi da maTi dabruneba
1 Tetisi sTxovs daxmarebas zevss
1 pirveli orTabrZola, diomedesi, meore orTabrZola
1 aqavelTa galavnis ageba
1 troelTa Seteva
Rame elCoba aqilevsTan, dolonia
1 heqtori klavs patrokloss
1 aqilevsi klavs heqtors
1 patroklosis dakrZalva
1 dakrZalvis Semdgomi TamaSebi
12 heqtoris gvamis Seuracxyofa da dabruneba migel de
servantesi
1 priamosis dabruneba, heqtoris datireba
(1547(?)-1616)
9 heqtoris koconis momzadeba
1 heqtoris dakrZalva 77

You might also like