FILIPINO 2
Wika
-sistemang pang komunikasyon sa pwedeng daan sa pakikipag-ugnayan
Henry Gleason – masistemang pagbalangkas na sinasalitang tunog na
pinipili at inaayos sa paraang arbitraryo
Pamela Constantino, Galileo Zafra – kalipunan ng mga salita ,
Todd 1987 – kalipunan ng mga sagisag na ginagamit sa komunikasyon
hindi lamang binibigkas sinusulat din
Noam Chomsky – proseso ng malayang paglikha: ang batas at tuntuin
nito ay hindi natitinag
Karl Marx – lumilitaw lamang dahil kailangan, dahilan sa
pangangailangan sa pakikisalamuha
Jose Rizal – habang pinangangalagaan ng isang bayan ang kanyang wika,
pinangangalagaan niya ang marka ng kanyang kalayaan
Nelson Mandela – kapag kausap moa ng tao sa wikang kanyang
naiintindihan, itoy patungo sa kanyang isip. Kapag kinausap mo siya sa
kanyang wika, ito’y patungo sa kanyang puso
Maaring Bigyan Kahulugan Ang Wika Bilang:
1. Nagtataglay ng sistemang balangkas
2. Sinasalitang tunog
3. Arbitraryo
4. Kabuhol ng kultura
5. Dinamiko
6. Makapangyarihan
7. Lahat ng wika ay panta- pantay
Kahalagahan Ng Wika:
1. Ginagamit sa pakikipagtalastasan
2. Nagkakaintindihan at nagkakaunawaan ang bawat isa
3. Nagkakaroon ng madaling komunikasyon
4. Sagisag ng pambansang pagkakakilanlan
5. Nakakapagkomunikasyon sa iba ta nasasanay tayo sa gramatika Agosto 13-19 - inilipat ang pagdiriwang ng linggo ng wika
6. Sa sarili
7. Sa kapwa
8. Sa lipunang kinaaniban
Filipino – wikang pambansa
Wikang Opisyal – kadalasang ginagamit sa lehislatibong mga sangay ng Marso, 1968 – ipinalabas ni Rafael Salas, kautusan ang lahat ng
bansa
Wikang Panturo – ginagamit sa pormal na edukasyon
Monolinggwalismo – iisang wikang panturo sa lahat ng larangan
Bilinggwalismo – pagkontrol ng tao sa dalawang wika
Edukasyong Bilinggwal – magkahiwalay na paggamit ng Pilipino at Ingles Sek. 6 - wikang pambansa ay Filipino
Multilinggwalismo – paggamit ng wikang pambansa at katutubong wika Sek. 7 _ wikang opisyal nd Piliipijas ay Filipino
bilang pangunahing medium
Register ng Wika – particular ang gamit sa isang tiyak na disiplina
Barayti ng Wika – pagkakaiba ng mga wikang sumusulpot
1. Dayalek – ginagamit ng particular na pangkat; lalawigan,
rehiyon, bayan
2. Idyolek – pangkat ng mga tao na may komon na wika
3. Sosyolek – pansamantalang barayti, sa pamamagitan ng
interaksyon
4. Pidgin – wikang walang pormal na estruktura
5. Creole – pidgin na wika, nadedevelop sa pormal na wika
6. Register – inaangkop, ginagamit sa sitwasyon at sa kausap
7. Etnolek – mula sa etnoligguwistikong grupo
8. Ekolek – kadalasang nagmumula sa loob ng bahay
9. Jargon – ayon sa propisyon ng tao
10. Homogenous – parehong magsalita ang gumagamit ng wika
11. Heterogenous – hindi parehong magsalita
Linggistikong Komunidad – binubuo ng taong bahagi ng tradisyon
Unang Wika – kinagisnan mula sa pagsilang
Pangalawang Wika – natutuhan ng tao tapos ng isa
Teoryang Ng Pinagmulan Ng Wika:
1. Tore ng babel – batay sa istorya ng bibliya
2. Teoryang Ding dong – tunog ng kalikasan
3. Teoryang tarara-boom-de-ay – bulong ng nangagasiwa ng ritwal
4. Teoryang baw wow – paggaya sa tunog ng hayup; ngiyaw pusa
5. Teoryang pooh pooh – nakaramdam ng masidhing damdamin
6. Teoryang tata – galaw ng kamay at dila, lumikha ng tunog
7. Teoryang yo-he-ho – nabuo mula sa pagsama-sama
KAPANGYARIHAN NG WIKA
1.Makapagdulot ng Ibang Kahulugan – nakapagsunduan ng taong
nabibilang sa iba’t ibang lipunan
2. Lumilikha ng Saloobin – ang nararamdaman ng tao maluwag nitong
naipahayag
3. Humuhubog ng Tamang Pag-Uugali ng Isang Tao - ang mabubuting
pananalita nag huhubog ng mabuting resulta
4. Kapangyarihan ng Isang Kultura – gawi, karunungan, nakasalalay sa
wikang taglay
Wikang pambansa :
1.Dumadaan sa mahaba at masalimuot na proseso
2. Hindi nagging madali ang pagpili nito
Artikulo XIV, Seksyon 3 – tungkol sa wika ang isinama sa saligang batas
Pedrero 8, 1935 – pambansang kapulungan ay magsasagawa ng
hakbang sa paglinang ng wika
1934 – Kumbensyon Konstitusyunal – Lope K. Santos at Pangulong
manuel L. Quezon
1935 – Art. XIV Seksyon 3 ng Saligang batas komonwelt blg 184 (surian
ng wikang pambansa
1937 – prinoklama ni Quezon ang Wikang tagalong bilang batayan
1940 – tinuro ang wikang tagalog sa lahat ng paaralan
Abril 1, 1940 – ipinalabas ang diksyunaryo sa wikang pambansa
1946 – opisyal na wika ng pilipinas (batas komonwelt blg. 570)
Marso 26, 1954 - taunang pagdiriwang ng lingo ng wika
1959 - pinalitan ng pilipino ang wikang pambansa
1972 - mainitang pagtatalo, unang nagamit ang Filipino
1987 - Art.XIV sek. 6 SB - wikang pambansa ay Filipino
Oktubre 24, 1967 - inilabas ni rafael salas ang kautusan maisulat sa
Filipono
kagawaran, tanggapan ay masalin sa filipino
Agosto 7, 1973 - resolusyon nagsasaad ng gagamiting medyum mula
elementaya
Hunyo 19, 1974 - nilagdaan ni Juan Manuel edukasyong bilinggwal
Sek. 8 - ipahaglyag sa Filipino at Ingles, at panrehiyon
Sek. 9 - mag tatag ng kongreso ng isang komisyon ng Wikang pambansa
Agosto 25, 1988 - kautusang tagapagpaganap blg. 335, nilagdaan ni
Pres. Corazon Aquino
Anim Na Kasanayan Sa Komunikasyon:
1. Pakikinig
2. Pagsasalita
3. Pagbasa
4. Pagsulat
5. Pasenyas
6. Panonood
Pakikining - proseso ng pagtanggap ng mensahe
Kahalagahan ng Pakikinig:
1. Mabilis at mabisang paraan ng pagkuha ng impormasyon
W. Pakikinig sa kapwa ay daan upang ang bawat isa ay magkaunawaan
3. Sa pakikinig kinakailangan ang ibayong konsentrasyon sa pag-unawa
Mga Patnubay Sa Mabisang Pakikinig:
1. Mahing handa sa pakikinig
2. Magkaroon ng layunin sa pakikinig
3. Kilalanin ang mahalangang impormasyon
4. Unawain ang sinasabi ng nagsasalita
5. Idebelop ang interes sa pakikinig
6. Huwang mag interap h. Sabayang pagbigkas
7. Magtanong at tumahimik pagka tapos i. Pagtatalumpati
j. Meet the press
Mga Salik Na Nakaimpluwensiya:
Mga kasangkapan sa pagsasalita:
1. Mensahe
1. Kilos – bahagi ng katawan ay maaring gumalaw
2. Katangian at kakayahan ng tagapagsalita 2. Kumpas – kumpas ng kamay
3. Kakayahan sa pakikinig 3. Tindig – may tikas
4. Pook 4. Bigkas – wasto ang bigkas
5. Edad 5. Tinig – nakakaakit pakinggan
6. Oras o panahun PAGBASA
7. Tsanel -interpretasyon ng mga nakalimbag na simbolo
8. Konsepto sa sarili
9. Edukasyon
Mga dahilan kung bakit nagbabasa ang tao:
10. Kalagayan sa lipunan
1. Maaliw, malibang, mabawasan ang pagkainip
11. Kultura 2. Gusto niyang malaman ang nangyayari
12. Kasarian 3. Kumuha ng dagdag na kaalaman o karunungan

Proseso Ng Pakikinig: Mga uri ng pagbasa:

1. Tunog o mensahe 1. Pahapyaw na pagbasa (scanning) – paghahanap ng tiyak na
2. Pagdala ng mensahe o tunog sa auditory nerve impormasyon
2. Pagsusuring pagbasa (analytical) – pagsusuri sa pagbasa,
3. Pagdala ng mensahe o tunog sa utak,
3. Pamumunang pagbasa (Critical) – maunawaan ang buong
4. Interpretasyon ng mensahe nilalaman
5 Pagpapakahulugan sa salita o tunog 4. Tahimik na pagbabasa (Silent) – mata lamang ang gumagalaw
6. Pagsagot sa mensahe o tunog sa narining na reaksyon 5. Pasalitang Pagbasa (Oral) – wastong pagbigkas
6. Misinsinang Pagbasa – sapat na panahon ang mag-aaral
Uri ng Tagapakinig: 7. Pagbasang paglilibang –
8. Pagbasang nakapagturo – may nais malaman
1. Eager Beaver - ngiti ng ngiti, tango ng tango,
2. Sleeper - inaantok
PAGSULAT
3. Tiger - laging handang magreak
-pagsalin sa papel ang nabuong salita o simbolo
4. Bewildered - walang maintindihan -paraan para ang kaisipan ng tao ay kanyang mapahayag sa simbolo
5. Frowner - lagi na lng may tanog o duda
6. Relaxed - hindi makikitaan ng anu mang reaksyon Paraan ng pagsulat:
7. Busy bee - abala sa ibang gawain 1. Pag-asinta (triggering) – silbing daan para sumulat
8. Two-eared listener - ginagamit ang utak sa pakikinig 2. Pagtipon (gathering) – makalaganap ng sapat na ebidensya
3. Paghugis (shaping) – bigyan ng hugis ang paksang sinulat
4. Pagrebisa (Revising) – pagbabago o muling pagsulat
Mga Antas ng Pakikinig:
Mga Uri ng gawaing Pagsulat:
1. Appreciative na pakikinig - upang maaliw ang mga awdyens
1. Panimula
2. Pakikinig na diskriminatori - para sa organisasyon at analisis ng datos 2. Katawan
3. Mapanuring pakikinig - ebalweytiv o selektiv ang pakikinig, 3. Konklusyon
4. Implayd na pakikinig - mensaheng nakatagu sa likod ng mga salita 4. Rekomendasyon
5. Internal na pakikinig - pakikinig sa sarili Mga uri nf gawaing pasulat:
1. Sulating pormal – bunga ng leksyon na pinag-aralan
PAGSASALITA 2. Di-Pormal – paghahanda at basihan
- Kakayahan na maihayag ang ideya, at nararamdaman
Mga pangangailangan sa mabisang pagsasalita: PASENYAS
1. Kaalaman – sapat na kaalam sa ibat ibang bagay -manwal at biswal o namamasdan ng mata
 Paksa ng usapan - pagkumpas ng kamay, paggalaw ng katawan at pagpapahiwatig ng
 Bokabularyo mukha
 Gramatika
 Kultura ng pinanggalingan nd wikang ginagamit PANONOOD
2. Kasanayan – may sapat na kasanayan sa: -matuto batay sa napanood sa telebisyon o nakita
 Pag-iisip ng mensahe sa maikling panahon
 Paggamit sa kasangkapan ng pagsasalita; tinig, tindig, Panood ay maari sa pamagitan ng:
galaw, kumpas 1. Larawan
 At iba pa. 2. Konsepto
 Pagpapahayag sa ibang genre 3. Bidyo
3. Tiwala sa Sarili – walang tiwala sa sarili ay hindi palakibo, 4. Palabras
mahina ang tinig 5. Video recording
6. Visual media
7.
Uri ng Komunikasyon sa Pagsasaita:
1. Di Pormal - hindi pinaghandaan
a. Pag-uusap
b. Pagpapakilala
c. Pakikipag-usap
d. Pagpapalitan ng opinion
2. Pormal – gumagamit ng pormal na salita
a. Pagkukuwento
b. Pakikipagpanayam
c. Pagbabalita
d. Pag-uulat o balita
e. Talakayang panel
f. Pagtatalo o debate
g. Balagtasan