AYDA BİR YAYINLANIR • ARALIK 2019 • YIL: 14 • SAYI: 137 • 15 TL.

• ISSN 1305-5305

www.suvecevre.com

PORTRE & RÖPORTAJ: MASS Arıtma Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Sedat Soybay
GÜNCEL: 6. MEMTEK Uluslararası Membran Teknolojileri Sempozyumu
SU DÜNYASI: Suyun İletkenliği Çok Önemlidir • FUAR: Aquatech Amsterdam 2019
26
ÜLKEDE
500’DEN
FAZLA ARITMA
TESİSİ

Türkiye’de ve dünyanın 26 ülkesinde 500’den

fazla arıtma tesisi bitiren Enta Mühendislik
araştırmacı, yenilikçi, uzman teknik altyapısı ve
profesyonel yönetim kadrosu ile çevre
teknolojileri uygulamalarında en iyi hizmeti
sunmaya devam etmektedir.
 ARALIK 2019 / SAYI: 137
İÇİNDEKİLER

36
PORTRE & RÖPORTAJ
MASS Arıtma Yönetim Kurulu Başkanı
Dr. Sedat Soybay

4
HABER
28 30
FUAR SU DÜNYASI
Aquatech Amsterdam 2019 Suyun İletkeliği Çok Önemlidir
Yük. Müh. Enis Burkut

18
GÜNCEL
6. MEMTEK Uluslararası Membran
Teknolojileri Sempozyumu Düzenlendi

46
MAKALE
Konsantrasyon Polarizasyonu ve
Tıkanma

2 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019 suvecevre.com

Sahibi
Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. Adına
İsmail CEYHAN
ismailceyhan@b2bmedya.com

Akademik Danışmanlarımız
Prof. Dr. Nuri Azbar, Prof. Dr. Hulusi Barlas
Prof. Dr. Ekrem Ekinci, Prof. Dr. Erdem Görgün,
Prof. Dr. Selahattin İncecik, Prof. Dr. Güçlü İnsel,
Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu, Prof. Dr. Cumali Kınacı,
Prof. Dr. Mustafa Öztürk, Prof. Dr. Ahmet Samsunlu,
Prof. Dr. İdil Arslan Alaton, Doç. Dr. Hüseyin Günerhan

SERTAÇ AYTAÇ
Yayın Danışmanlarımız
Tolga Hikmet Balta, Enis Burkut, Uğur Dinçer,
VEDA... sertacaytac@b2bmedya.com
Dr. Mete Gerçek, Hüseyin Gezer,

B
Dr. Merih Kerestecioğlu, Ufuk Malak
u sayımızın “Portre&Röportaj”
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü sayfalarında, Türkiye’de arıtma
İsmail CEYHAN sektörünün oluşmasında önemli
ismailceyhan@b2bmedya.com
katkıları olan MASS Arıtma Yönetim
Yazı İşleri Kurulu Başkanı Dr. Sedat Soybay’ı
yaziisleri@b2bmedya.com konuk ettik. Soybay, Kabataş Erkek
Lisesi ve İTÜ İnşaat Fakültesi’ndeki
Reklam
reklam@b2bmedya.com öğrencilik yıllarından ilk arıtma tesisini
gördüğü günlere, İngiltere’deki akade-
Abone misyenlik yıllarından MASS’ın kuru-
abone@b2bmedya.com
luşuna kadar hayatının tüm kilometre
0216. 651 78 78
taşlarını Su ve Çevre okurlarıyla pay-
Grafik laştı... Röportajı ilgiyle okuyacağınızı
Ömer DUMAN tahmin ediyoruz...
omerduman@b2bmedya.com
“Etkinlik” sayfalarımızda ise bu yıl
Baskı ve Cilt altıncısı düzenlenen MEMTEK Ulusla-
Şan Ofset Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. rarası Membran Teknolojileri ve Uygu-
(0212 289 24 24) lamaları Sempozyumu’na geniş olarak
Yayınlayan:
yer verdik. Prof. Dr. Dincer Topacık
Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. Ulusal Membran Teknolojileri Uyg-Ar
Barbaros Mah. Uğur Sok. Merkezi (MEM-TEK)’nde yapılan
No: 2/2 34662 Üsküdar / İstanbul çalışmalar sonucunda elde edilen veri-
Tel: 0216 651 78 78
Fax: 0216 651 78 98
lerin, başta akademi olmak üzere kamu
www.suvecevre.com kuruluşları ve özel sektörle paylaşılması
www.b2bmedya.com ve membran teknolojileriyle ilgili bir
info@b2bmedya.com tartışma zemini oluşturulması amacıyla
Fiyatı: 15 TL.
© 2019 Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş.
düzenlenen Sempozyum, bu yıl ulusla-
ISSN: 1307-9204 rarası düzeye taşınması açısından da
Ayda bir yayımlanır. önem arz ediyordu. Oldukça başarılı
Tüm Türkiye’de dağıtılmaktadır.
geçen Sempozyum’un ayrıntılarını iler-
Basın Kanunu’na göre yerel süreli yayındır.
leyen sayfalarımızda bulabilirsiniz.
Yük. Müh. Enis Burkut, “Su Dün-
yası” köşesi için “Suyun İletkenliği Çok
Önemli” başlıklı bir makale kaleme aldı.
Makalenin özellikle işletmelerde görev
alan teknik personele katkı sağlayaca-
ğını düşünüyoruz...
Bu sayımızın diğer bir konusu da,
ziyaret etme fırsatı bulduğumuz “Aqu-
atech Amsterdam” oldu. Fuarda, sek-
törde ağırlıklı olarak dijitalizasyonun ön
plana çıktığı gözlemlenirken, membran
teknolojileri ve su yeniden kullanımı
alanlarında da önemli adımların atıl-
dığının göstergesi olan çözümler öne
çıkıyordu...
***
Ve bu arada...
2005 yılında yayınlamaya başladı-
ğımız ve aynı sene editörlüğünü üstlen-
dikten sonra, yayın grubumuzdaki farklı
görevlerim dolayısıyla üç yıl ara vererek
2009’da yeniden görev aldığım ve on
yıldır da sürdürdüğüm Su ve Çevre der-
gisindeki görevimden maalesef ayrılıyo-
rum. Bu süreçte, üzerime hakları geç-
miş başta B2B Medya Genel Müdürü
İsmail Ceyhan olmak üzere geçmişte
beraber çalıştığım arkadaşlarım Berna
Akın, Uğur Doğan, İsmail Öner ve
halen çalıştığımız Ömer Duman, Tay-
fun Aydın ve Emine Aktaş ile Yazarla-
rımız Enis Burkut ve Ahmet (Samsunlu)
Hoca’ya teşekkürlerimi sunuyorum...
Ve on yıldır “Bir sonraki sayıda
görüşmek ümidiyle” diyerek bitirdiğim
bu yazıyı bu sefer “Başka bir yerde,
başka bir zamanda görüşmek” ümidiyle
sonlandırmak istiyorum...
Hoşçakalın...

12 / 2019 • SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ 3

MASDAF, İÇ PİYASADAKİ DARALMAYI FIRSATA DÖNÜŞTÜRDÜ
M
asdaf Yönetim Kurulu
Üyesi Denizhan Polatoğlu
2018 yılının ilk çeyreğin-
den itibaren iç piyasadaki daralma-
nın pompa sektörünü de doğrudan
etkilediğini söyledi. Masdaf olarak iç
piyasadaki bu daralmayı halihazırda
65 ülkeye devam eden ihracatlarını
geliştirmek adına bir fırsata dönüştür-
düklerini ifade eden Polatoğlu, “Dış
pazarlarımızı çeşitlendirme strateji-
lerimiz doğrultusunda, ihracatımız
istikrarlı büyüme gösterdi. 2019 yılı-
nın ilk yarısında ihracatımız, geçen
yılın aynı dönemine göre %21 artış
gösterdi. İhracatımızın ciroya oranı
% 40 seviyelerine ulaştı” dedi.
Yaklaşık yarım asırdır akışkan
sistemleri konusunda inovasyon ve
teknoloji firması olarak tasarruflu
ve çevreci pompa teknolojileri ile
sektörde öncü olmaya devam ettik-
lerini söyleyen Polatoğlu, “Küresel
pazarlarda rekabet edebilmek ve
sürdürülebilir olmak için çevreci tek-
nolojilerimizin enerji performansla-
rının iyileştirilmesine yönelik Ar-Ge
çalışmalarımıza hız kesmeden devam
ediyoruz. Dijital dönüşümle birlikte
sürekli olarak değişen müşteri bek-
lentileri doğrultusunda Ar-Ge’den,
satış sonrası hizmetlere kadar tüm
ASKİ MEMTEK 2019 SEMPOZYUMU’NA KATILDI
U
lusal Membran Tekno-
lojileri Uyg-Ar Merkezi
(MEM-TEK) ve İstanbul
Teknik Üniversitesi (İTÜ) tarafın-
dan düzenlenen ‘’6. MEMTEK
2019 Uluslararası Membran Tek-
nolojileri ve Uygulamaları Sempoz-
yumu’’, 18-20 Kasım 2019 tarihle-
rinde, ASKİ Genel Müdürü Prof.
Dr. Cumali Kınacı, TÜBA Asosye
Üyesi ve MEM-TEK Müdürü Prof.
4 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019
süreçlerimizi, sürekli olarak değer-
lendiriyor, analiz ediyor ve geliştiriyo-
ruz. Dijital dönüşümle gelen değişime
uyum sağlayabilmek için tüm süreç-
lerimizde yenilikçi ve müşteri odaklı
bir yaklaşım benimsiyoruz. Masdaf
olarak sürdürülebilir büyümemizin
temelinde; dünyadaki teknolojik
gelişmeleri yakından takip etmek,
yeni üretim yöntemlerini kısa sürede
sistemimize dahil etmek, Ar-Ge çalış-
maları ile inovatif pompa teknolojileri
geliştirmek ve markalaşmak yatıyor.
Tüm bu çalışmalarla sektörümüze de
yön verecek pozisyona ulaştık. Dijital
dönüşümü tüm süreçlerimizin merke-
zine alan yatırımlarımız ve geliştirme
çalışmalarımız aralıksız devam edi-
yor” açıklamalarında bulundu.
2018 yılının ilk çeyreğinden itiba-
ren iç piyasadaki daralmanın pompa
Dr. İsmail Koyuncu, İstanbul Teknik
Üniversitesi (İTÜ) Rektörü Prof. Dr.
Mehmet Karaca, Cumhurbaşkanlığı
Yerel Yönetimler Politika Kurulu
üyesi Prof. Dr. Lütfi Akca, TÜBA
Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker ve
Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr.
Veysel Eroğlu’nun açılış konuşmaları,
ilgili kurum ve kuruluşların yanı sıra
uluslararası pek çok bilim insanının
katılımıyla gerçekleştirildi.
sektörünü de doğrudan etkilediğini
ifade eden Polatoğlu, “Biz de bu
daralmayı vaktinde öngörerek ihra-
cat faaliyetlerimize ağırlık verdik.
Nitekim POMSAD verileri de bizi
destekledi. 2018 yılında pompa ihra-
catı %15 artarak 542,9 milyon dolara
ulaştı.
Son iki yıldır ihracatımızı geliştir-
mek adına farklı ülkelerde çok sayıda
fuara katıldık, yurt dışındaki iş ortak-
larımızla birlikte bölgedeki mekanik
tasarım ve mekanik uygulama ofis-
lerine yönelik olarak pompa semi-
nerleri ve eğitimler düzenledik, yurt
dışı bayi satış kanallarımızı genişlettik.
Kısacası iç piyasadaki bu daralmayı,
halihazırda 65 ülkeye devam eden
ihracatımızı geliştirmek adına bir fır-
sata dönüştürdük” açıklamalarında
bulundu. l
Sempozyumu’da membran arıtma
teknolojilerinde son 50 yılda görü-
len gelişmeler ve mevcut çalışmalar
ile ilgili bilgilendirmelerin yanı sıra,
membran arıtma sisteminin önemi
vurgulandı.
ASKİ’nin sponsor olarak katılım
sağladığı bu sempozyumda, ASKİ
tarafından kullanılan membran tipi
arıtma tesisleri hakkında da katılım-
cılara bilgi verildi. l
suvecevre.com
 “Alman Malı”
ATIK YÖNETİM SEKTÖRÜNDE
YERLİLEŞME VE MİLLİLEŞME
SEMPOZYUMU DÜZENLENDİ
Marka Ters Ozmoz Membranları

T
üm Atık ve Çevre Yönetimi Derneği (TAY-
ÇED) tarafından düzenlenen “Atık Yönetim Tercih Edilen Marka Oldu.
Sektöründe Yerlileşme ve Millileşme Sem-
pozyumu” İstanbul’da yoğun bir katılımla düzenlendi.
Sempozyumda, atık yönetimi sektörüne değer katmak
ile birlikte ülkemizin gelişmesi ve güçlenmesi adına
ihtiyaç duyduğumuz yerli ve milli üretim hususu ele
alındı.

Sempozyumun açılışında konuşan TAYÇED Yöne-

tim Kurulu Başkanı ve İZAYDAŞ Genel Müdürü
Muhammet Saraç, “Yerli ve milli sektörü atık sektörü
ile birleştirmeyi hedefliyoruz. Sektör her türlü geliş-
meye açık durumda. Sektörün yerli ve milli üretimine
devletinde katkısı gereklidir. Kamu ve özel sektörün
temsilcileri bu konuda çok istekli. Yerli ve milli üretimi
Membranlar
arttırarak uluslararası arenada rekabet gücümüzü yük-
seltmeliyiz. Yerli üretim ekonomimizi güçlendirecektir Tıkanmaya Dirençlidir.
ve tek tedarikçi durumundan kaldıracaktır” dedi.
Sempozyum açılış konuşmalarının ardından TAY-
ÇED Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Bekir Tom-
bul, atık yönetiminde sektör analiziyle ilgili sunumunu
gerçekleştirdi. Atıkların toplanmasıyla ilgili alt yapı
hakkında bilgi veren Tombul “Evsel atık olarak Avru-
pa’da 240 milyon ton atık tüketiliyor. Türkiye’de ise 31
milyon ton atık tüketiliyor. Endüstriyel atıksa dünya
genelinde 148 milyon tondur. Türkiye’de endüstriyel
atık konusunda sıkıntılar var. 2,4 milyon ton civarında
bir rakam görünüyor. Üretim sektörü ile atık sektörü- Tel: +90 232 4862323
nün birlikte çalışması gerek” dedi. l contact@burkut.com.tr

www.burkut.com.tr
suvecevre.com
İSKİ ÜÇ İLERİ BİYOLOJİK ARITMA TESİSİ YAPMAYI PLANLIYOR
İ
SKİ Genel Müdürü Raif Mer-
mutlu, yapımı devam eden dört
projeye ek olarak üç yeni ileri
biyolojik arıtma tesisini planladık-
larını açıkladı. İstanbul, projeler
tamamlandığında günde 8 milyon
metreküpün üzerinde atıksu arıtma
kapasitesine sahip olacak.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi
(İBB) bağlı kuruluşlarından İSKİ
Genel Müdürü Raif Mermutlu,
günde 5 milyon metreküp arıtma
kapasitesinin (Tuzla 3. Kademe,
Ataköy 2. Kademe) Baltalimanı ve
Yenikapı’nın devreye girmesiyle 8
milyon metreküpe çıkacağını söyledi.
Başakşehir, Sarıyer ve Paşaköy’de
üç yeni ileri biyolojik arıtma tesisin
yapımını da planladıklarını bildiren
Mermutlu, İBB Başkanı Ekrem İma-
moğlu’nun Silahtarağa İleri Biyolojik
Arıtma Tesisi’nin temel atma töreni-
nin iptal edilmesi konusunda da bil-
gilendirmede bulundu. Ataköy İleri
Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi’nde
açıklamalarda bulunan Mermutlu,
konum, nitelik ve maliyet bakımla-
rından sakıncalar oluşturmasının
yanı sıra projeyi Haliç’i kirleteceği
için iptal ettiklerini söyledi. İstan-
bul Teknik Üniversitesi’nin (İTÜ)
Haliç’le ilgili hazırladığı rapora da
açlık getiren Mermutlu, “İTÜ’ye 31
Ekim 2019 tarihinde müracaat ettik.
6 Kasım 2019’da İTÜ İnşaat Fakül-
tesi Sekreterliği vasıtasıyla hazırlanan
rapor bizimle paylaşıldı. Raporda,
projenin İstanbul master planında
benimsenen arıtma stratejileriyle
uyumlu olmadığı, Haliç’e arıtılmış
dahi olsa atıksu deşarjının yapılma-
ması gerektiği ve mevcut sistemin
devam ettirilmesinin doğru olacağı
tespitinde bulunulmuş. Biz de aynı
kanaatteyiz” şeklinde konuştu.
İSKİ Genel Müdürü Raif Mer-
mutlu, projenin iptaliyle Haliç’e
6 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019
atıksu deşarj edileceği yönünde
beyanlarının doğruyu yansıtmadığı,
aksine tesisin yapılması halinde kir-
lilik problemi oluşacağının altını
çizdi. İSKİ’nin Haliç’i, denizleri ve
Boğaz’ı koruma prensibinden hiçbir
zaman vazgeçmediğini ifade eden
Mermutlu, “Bazı tesislerin iptal edi-
lerek Haliç’in, Boğazın ve Marmara
Denizinin kirleneceği algısı oluşturul-
mak isteniyor. Bu son derece yanlış.
En düşük kapasiteli atıksu tesisi ile
ilgileniyoruz. Marmara’ya, Haliç’e
ya da Boğaz’a kirli su akmasını iste-
miyoruz” dedi.
Silahtarağa Tesisi projesinin
barındırdığı sakıncalara dikkat çeken
Mermutlu, “1999 İSKİ master pla-
nına göre Haliç’e arıtılsa dahi en
küçük bir atıksu girişinin olmaması
gerektiği öngörülmüş. Arıtma tesis-
lerinin giriş ve çıkış parametreleri
vardır. Arıtma tesislerinden çok nadir
örnekler dışında içme suyu elde ede-
meyiz. Birçok kademeden sonra su
içilebilir kaliteye ulaşabilir. Burada
böyle bir amaç yok. Burada tesisten
çıkan suyla yeşil alanların ve ağaçla-
rın sulanması tasarlanmış. Başlan-
gıçta 30 bin metreküp/gün olarak
düşünülmüş fakat sonrasında kapa-
site 435 bin metreküp/güne çıkarıl-
mış. Nedenini sorduğumuzda izah
edebilen kimseyi bulamadık. Sulama
sadece yaz aylarında yapılabilir. 30
bin metreküp/gün su sulamada kul-
lanılsa bile geriye 400 bin metreküp/
gün gibi büyük bir su miktarı kalıyor.
Bu suyun çıkışı için Haliç’ten başka
yol bulunmuyor. Haliç’e yıllardır
atıksu vermezken, 1,5 milyardan
fazla para harcayarak Haliç’e atıksu
vermek hangi mantığa sığar” ifade-
lerini kullandı.
Haliç’e vereceği zararın yanı
sıra bölgenin de bu tesise ihtiyacı
olmadığını belirten Mermutlu şöyle
konuştu: “Tesis yaklaşık iki buçuk
yıldır ihale görüşmeleri devam eden
membran teknolojili bir tesis. 435
bin metreküp/gün kapasiteli bir
membran tesis ülkemizde bulunmu-
yor. Aynı zamanda dünyada da yok.
Bu tesis ilk kez Silahtarağa’da inşa
edilecekti. Ne gibi zorluklara sebe-
biyet vereceği bilinmiyordu. 1999
İSKİ master planına göre Haliç’in
kenarında böyle bir tesise ihtiyaç yok.
Bu bölgedeki atıksular güney tünel
ve kollektörleri vasıtasıyla Yenikapı
Atıksu Arıtma Tesisi’ne, kuzey kol-
lektörleri vasıtasıyla da Baltalimanı
Atıksu Artıma Tesisi’ne taşınıyor. Bu
iki tesisimiz ön arıtma tesisi. Ancak
ilerleyen yıllarda ileri biyolojik arıtma
tesisine dönüştürülecek. 22 yıldır bu
sistem çalışıyor. Haliç’e en küçük
atıksu deşarjı söz konusu değil.” l
suvecevre.com
Verimliliği artırır ve
aksamaları
en aza indirir.
DNA’mızda var.
Müşterilerimiz altmış yıldır yenilikçi ve
güvenilir akış kontrol çözümleri için
Rotork’u kullanmışlardır.

Rotork ürünleri ve hizmetleri, tüm dünyada

petrol ve doğal gaz, su ve atık su, enerji,
denizcilik, madencilik, kimya, ilaç ve gıda
endüstrilerinde faaliyet göstermektedir.

➔ Rotork inovasyon
Size uygun bir müşteri destek programı Ultra hızlı Pakscan P4, yeni vana kontrolü
networkü ile karşınızda
• Yatırımınızı korur
• Tesisinizin kullanılabilirliğini artırır • Ana istasyonda 4 networke kadar bağlantı
• Verimliliği en üst düzeye çıkarır • Sezgisel kullanıcı arayüzü, çoklu sunucu bağlantısı
• Maliyetinizi azaltır • Kusursuz yedekleme, düşük maliyet kurulumu
• Portföy yönetimi ve very kaydı

ROTORK TURKEY AKIŞ KONTROL SİSTEMLERİ TİC. LTD. ŞTİ

Aydınlı Mah. Melodi Sk. Bilmo Küçük Sanayi Sitesi No: 35/2 Tuzla / İstanbul
T +90 216 6507800 E sales.turkey@rotork.com W rotork.com
KROHNE VE SAMSON ORTAK GİRİŞİMLERİ OLAN “FOCUS-ON”U TANITTI
K
rohne ve Samson ortak giri-
şimleri olan “Focus-On”u,
Frankfurt’ta düzenlediği
basın toplantısıyla tanıttı. “Focus-On”
proses endüstrisi 4.0’a uygun olarak
özel aktuatörlerin geliştirilmesi, üre-
timi ve pazarlanması amacıyla kuru-
lan yeni bir şirket. Ortaklığın duyu-
rulmasıyla birlikte yeni şirket vana ve
ölçüm teknolojilerini benzersiz diag-
nostik ve kontrol fonksiyonlarıyla tek
bir cihazda birleştiren çok önemli bir
inovasyonu ortaya koyuyor. Her iki
firma yetkilileri de bu önemli yeniliğin
“Proses enstrümantasyonu ve kont-
rol cihazları kombinasyonun, proses
endüstrisi için özel olarak geliştirilen
dünyanın ilk akıllı proses nodu” oldu-
ğunu belirttiler.
Hollanda’nın Dordrecht kentinde
kurulmuş olan “Focus-On” şirketinde
eşit paylara sahip oldukları bildirilen
Krohne ve Samson, “Focus-On” yatı-
rımının temellerini her iki firmanın
dünya çapındaki projelerde 25 yıldan
uzun bir süredir gerçekleştirdikleri
işbirliği sonucunda atıldığı belirtildi.
Enstrümantasyondaki bu stratejik
ortaklığın ve yeni kurulan ortak giri-
şimin tanıtımı Samson CEO’su Dr.
Andreas Widl ve Krohne CEO’su
8 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019
Stephan Neuburger tarafından ger-
çekleştirildi. Tanıtımda Dijitalleşme
çağında öncü yeniliklere ancak işbir-
likleriyle ulaşılabileceğini söyleyen
Widl, “Burada tam bir güvenle ger-
çeklesen bir işbirliğinin gözler önünde
olduğunu belirtti. Ardından Neu-
burger de “İlk ürün olarak; merkezi
olmayan kontrol ve kestirimci bakım
konusundaki yenilikçi yaklaşımla-
rımızı birleştirerek fikirlerimizi bir
araya getirdik ve böylece ‘Focus-On’
ortaya çıktı” sözleriyle düşüncelerini
belirtti.
Modülün geliştirilmesine ilişkin
teknolojik motivasyon ise Samson
CTO’su Dr. Thomas Steckenreiter
tarafından şöyle açıklandı: “Focus-On
ile, otonom bir şekilde kendini opti-
mize ederek otonom üretim yapabilen
otonom fabrikalara doğru kararlı bir
adım atıyoruz.” Krohne CTO’su Dr.
Atilla Bilgiç ise “Uyarlanabilir kontrol
fonksiyonunu geliştirmek yalnızca ilk
adımdı. Daha önemli olan diagnostik
fonksiyonlarla yapay zekanın enteg-
rasyonudur. Otonom aktüatörümüz
mevcut durumunu biliyor, gelecek-
teki koşulları öngörebiliyor ve sahip
olduğu öğrenme yeteneğiyle uygula-
malara uyum sağlayabiliyor” sözle-
riyle görüşlerini belirtti.
Akıllı proses nodu su üç işlevi bir
araya getiriyor; sensör, aktüatör ve
kontrol. Modül, bir boru hattındaki
akısı ölçmekte ve belirtilen ayar (set)
noktalarına ulaşmak için vana işlevini
bağımsız olarak düzenliyor. Konuyu
özetleyen Neuburger sözlerini söyle
sürdürdü: “Bu ürünün, bir tesisin
karışıklığını önemli ölçüde azalta-
cağından eminiz. Ürünün diğer bir
avantajı ise, kaynakların daha iyi ve
daha verimli kontrol edilmesini sağ-
layacak şekilde, bir prosesi kapsamlı
diagnostikler yoluyla optimize etme
yeteneğine sahip oluşudur. Bu sayede
tesis verimliliği önemli ölçüde artırı-
labilecektir.” l
suvecevre.com
 Su • Atıksu • Geri Kazanım • Denizsuyu
ASKİ AYDIN’DA, ÇEVRE
YATIRIMLARINI HAYATA GEÇİRDİ “RO Sistemlerine
A Entegre Çözümler”
ydın Büyükşehir Belediyesi ASKİ Genel
Müdürlüğü’nden temiz çevre ve su kaynak-
larını korumak için önemli bir adım attı.
ASKİ devraldığı 6’sı kullanılmaz durumda olan 3’ü
yetersiz toplan 9 atıksu arıtma tesisini tek tek devreye
alıyor. Mevcut tesislerde ise yenileme çalışmalarını
gerçekleştiriyor.
Aydın Büyükşehir Belediyesinin kurulması ve
ASKİ Genel Müdürlüğü’nün tüm ilçelerde faaliyet-
lerine başlaması sonrası en büyük değişim Aydın’daki

Membran
atıksu arıtma tesislerinde yaşanıyor. Aydın Büyükşehir
Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu’nun talimatıyla
geçmişte ya devre dışı ya da yetersiz ve bakımsız
olan atıksu arıtma tesislerinin yenilenmesine önce-
lik veren ASKİ Genel Müdürlüğü bu çalışmayla su
kaynaklarının kirlenmesinin de önüne geçilmesi için • Düşük / Yüksek Basınçlı Acı Su
büyük bir adım attı. • Düşük / Yüksek Basınçlı Deniz Suyu

Antiskalant
• Antiskalant (+silikaya duyarlı)
Efeler’de bulunan Merkez Atıksu Arıtma Tesi- • Membran Yıkama Kimyasalları
si’nde koku giderme ünitesi yenilendi. Tesiste günlük
30 bin metreküp su arıtılıyor. Çine’de de çalışmalar
tamamlandı ve ilçenin tüm atıksuyu arıtılabilir hale
geldi.
Kartuş Filtre

Karacasu’da bulunan atıksu arıtma tesisinin meka-

nik ve elektrik aksamları, havalandırma üniteleri bir
haftalık çalışma ile komple yenilenerek tesis çalışır
duruma getirildi. Bu sayede ilçedeki evsel atıklar artık
arıtılabiliyor.
Kuyucak’ta bulunan atıksu arıtma tesisinin giriş
üniteleri, havalandırma ve ızgara üniteleri, labo-
ratuvar üniteleri komple yenilenerek kullanılamaz • 0,5-50 Mikron Hassasiyetinde
haldeki tesis çalışır hale getirildi. 15 gün süren bu • 10- 50” Ebatlarında PP Elyaf
çalışma sayesinde Kuyucak’ın tüm atıksuyu arıtılmaya
başlandı. l

suvecevre.com www.teknikaritma.com.tr TEL : 444 4 TAF - 444 4 823

servis@teknikaritma.com.tr FAX : 0212 485 0 333
MESKİ SU ANALİZ LABORATUVARINDAN ULUSLARARASI BAŞARI
M
ESKİ Merkez Su Analiz
Laboratuvarı, “Analiz
Sonuçlarının Kalitesinin
Temini” planı dahilinde, 2 yılda bir
akredite olarak, yaptığı tüm analiz-
lerden uluslararası yeterlilik testlerine
giriyor ve başarı elde ediyor.
MESKİ, 2019 yılında da Mik-
robiyolojik Analiz Birimi’nde içme
suyu, atıksu, havuz suyu, deniz suyu
ve yüzeysel sularda, koliform bakteri,
escherchia coli, fekal enterokok, fekal
koliform, clostridium perfiringens,
sülfit indirgeyen anaerob bakteri
(Clostridia), sülfit indirgeyen sporlu
anarob bakteri, pseudomanas aeru-
ginosa, 22 °C toplam koloni ve 35°C
toplam koloni parametrelerinde ulus-
lararası karşılaştırma testleri düzenle-
yen iki farklı kurumun karşılaştırma
testlerine, farklı kıta ve ülkelerden
ortalama her parametrede 200 akre-
dite laboratuvarla aynı anda katıldı ve
tüm karşılaştırma testlerinde %100
başarı sağladı.
MESKİ Genel Müdürlüğü’nden
yapılan açılamada, “MESKİ Merkez
GF HAKAN PLASTİK, KATILDIĞI FUARLARDA YOĞUN İLGİ GÖRDÜ
G
F Hakan Plastik, Ekim
2019’da hem yurt içinde
hem yurtdışında yoğun bir
fuar dönemi geçirdi. ISK-SODEX
2019 ile İstanbul ile başlayan fuar
dönemi Riyad, Ankara ve son olarak
Addis Ababa ile noktalandı. 2-5 Ekim
10 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019
Su Analiz Laboratuvarı, 5 kıtada 20
ülkeye referans malzeme veren, yıllık
olarak 1200’den fazla laboratuvarla
çalışan, ISO/IEC 17043 standardı
kapsamında yeterlilik testi düzenle-
meye yetkin ve 30 yıldır hizmet sağ-
layan firmaların yeterlilik testlerinden
başarı ile geçmiştir. Uluslararası labo-
ratuvarlar arası karşılaştırmaları ve
yeterlilik testlerini sağlayan ve güveni-
lir firmalardan olan bu iki kurumdan
elde edilen başarıyla Merkez Su Ana-
liz Laboratuvarımızın analizlerinin
bir kez daha tüm dünyada geçerli ve
güvenilir olduğu ispatlanmıştır” ifa-
delerine yer verildi.
Açıklamada şu bilgilere de yer
tarihlerinde ISK-SODEX Fuarı ile
yoğun bir aya başlayan GF Hakan
Plastik, 07-10 Ekim tarihlerinde
Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da
bu yıl 31’incisi düzenlenen Saudi
Build Riyadh 2019 fuarında yerini
aldı. Üst yapı ürün grubu ve ısıtma
sistemlerinin sergilendiği standda
GF Hakan Plastik ürünleri yoğun
ilgi gördü. Saudi Build, ülkenin en
prestijli yapı malzemeleri fuarı olarak
binlerce yerel ve uluslararası sektör
profesyonelini buluşturuyor.
9-11 Ekim tarihlerinde Ankara’da
düzenlenen 5. Su Kayıp ve Kaçakları
Forum&Fuarı ve 09-12 Ekim tarih-
verildi: “MESKİ Merkez Su Analiz
Laboratuvarı’mız TÜRKAK (Türk
Akreditasyon Kurumu) tarafından
TS EN ISO/IEC 17025 deney ve
kalibrasyon laboratuvarlarının yet-
kinliği için genel gereklilikler standar-
dını başarıyla uygulayarak akredite
olmuş, uluslararası geçerliliği olan,
güvenilir sonuçlar veren bir labora-
tuvardır. Laboratuvarımız, alanında
iyi donanıma sahip ve araştırmacı,
ilerleme kaydetmeyi hedef edinmiş
teknik personele sahip. Laboratuva-
rımızın personelleri, akreditasyonun
devamlılığı için TÜRKAK’ın 4 yılda
bir başarılı sonucu zorunlu kıldığı
yeterlilik testlerine 2 yılda bir girerek,
hem analiz kalitesini arttırmakta hem
de bu konuda yaptığı işe ne kadar
güvendiğini ispatlıyor. 2019 yılında
mikrobiyoloji alanında en az 65, en
çok 275 akredite laboratuvarının yer
aldığı uluslararası karşılaştırma testle-
rine katılmış ve %100 başarı göstere-
rek, kalitemizin ve güvenilirliğimizin
bir kez daha ispatlanması, bizim için
gurur vericidir.” l
lerinde Etiyopya’nın başkenti Addis
Ababa’da düzenlenen Addis Build
2019’da yerini aldı. Etiyopya, tüm üst
yapı ve alt yapı projeleriyle dinamik
bir inşaat sektörüne sahip bulunuyor.
2010 yılından buyana düzenlenen
Addis Build Fuarı ile ülke ekonomi-
sine %16 katkı sağlayan inşaat sektö-
ründe bölge ve uluslararası paydaşla-
rın bir araya getirilmesi hedefleniyor.
GF Hakan Plastik, fuarda ağırlıklı
olarak üst tapı ürünlerini sergiledi.
Yeni ürünlerinden PP-RCT ve ek par-
çaları, Silenta Premium boru sistemi
ve ısıtma sistemleri ziyaretçilerden ilgi
gördü. l
suvecevre.com
 Tüyak 2019
Uluslararası Yangın ve Güvenlik
Sempozyumu ve Sergisi
Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı
Rumeli Salonu
4-5 Aralık 2019
WILO, 2020 VİZYONUNU “ENDÜSTRİ 5.0” OLARAK BELİRLEDİ

B
ilişim teknolojileri ve yeni nesil
endüstri devrimi ile şehirler
de akıllı şehirlere dönüşüyor.
Akıllı şehirler, mevcut ve gelecek nesil-
lerin ekonomik, toplumsal ve çevresel
ihtiyaçlarını aynı anda yerine geti-
rirken, aynı zamanda kentsel yaşam
kalitesini, verimliliği, altyapıyı ve reka-
bet gücünü geliştirmek için diğer tek-
nolojilerle birlikte bilgi teknolojilerini
ve iletişim teknolojilerini kullanıyor.
Şehirlerin gelişimi, mevcut teknolo-
jilerin etkin kullanımını ve yenileri-
nin geliştirilmesi konusunda kararlı
olmayı gerektiriyor.
Mobil teknolojiler, nesnelerin
interneti ve yapay zekanın yön verdiği çıkmasına neden oluyor. Ancak zor- yüksek verimli pompaların üretimini
Endüstri 4.0 dünyasından Endüstri lukların olduğu her yerde, fırsatların de sürdürülebilir bir stratejiyle yapı-
5.0’a doğru ilerlerken, bu dijital da olduğunu düşünen Wilo, farklı yor.
gelişim sürecinde pompa sistemleri bir vizyon sunuyor. Örneğin kentsel Wilo en büyük yatırım hamlesinin
sektörü de kilit rollerden birini üst- tedarik için pompaların ve pompa sis- temelini 2017 yılında attı. Alman-
leniyor. Wilo, pompa teknolojileri temlerinin ortak geliştirilmesi ve kul- ya’nın Dortmund şehrindeki merke-
alanında çağın ihtiyaçlarını karşıla- lanılması, yüksek verimli pompaların zini, “akıllı fabrika” kimliğiyle yeniden
mak için gereken sorumluluğu üstle- merkezi kullanımı yoluyla verimlilikte şekillendiren Wilo, geleceğe giden yol-
niyor. Pompa uzmanı marka, yüksek olağanüstü önemli artışlar anlamına ları belirledi. Mimarisiyle bulunduğu
verimli ürünleri sayesinde, altyapıdan gelebilir. Bu kadar kapsamlı, altyapı bölgenin çehresini değiştiren “akıllı
bina teknolojilerine kadar akıllı şehir koşullarının himayesinde yapılan fabrika”, 100 milyon avrodan fazla
alanlarına katkı sağlıyor. Wilo, suyu tasarruflar, çevreyi sürdürülebilir bir yatırımla kurulacak olan “Wilo-Cam-
farklı kategorilerde en etkin, verimli şekilde koruyabilir ve yaşam kalitesini pus Dortmund” adlı dev tesisin en
ve sürdürülebilir şekilde kullanmanın gözle görülür biçimde iyileştirebilir. önemli parçası olarak inşa edildi.
çözümlerini geliştiriyor. Bugün Wilo’nun portföyünde Akıllı fabrikasıyla dijitalleşme sürecine
Dünya nüfusunun yarısından şehirlerin sürdürülebilir bir yaşama ivme kazandıran ve sürdürülebilir kal-
fazlası şehirlerde yaşıyor. Şehirle- kavuşmasına destek olan yüksek kınma için çalışan Wilo, geliştirdiği
rin giderek kalabalıklaşması altyapı verimli pompalar bulunuyor. Çevre ürünlerle de yeni bir dönem başla-
konusunda birçok zorluğun ortaya dostu şirketler arasında yer alan Wilo, tıyor. l

ATIKSUDAN ÜRETİLEN GÜBRE ÜLKE EKONOMİSİNE KAZANDIRILIYOR

K
onya Büyükşehir Belediyesi
KOSKİ Genel Müdürlüğü
bünyesinde hizmet veren
atıksu arıtma tesislerinde evsel atık-
lardan yıllık 35 bin ton organik gübre
üretimi gerçekleştiriyor. Tarım İl
Müdürlüğü’ne kayıtlı çiftçilerin alıp
kullanabildiği organik gübre ile hem
verim artıyor hem de ülke ekonomi-
sine ciddi katkı sağlanıyor.
Konya Büyükşehir Belediyesi
KOSKİ Genel Müdürlüğü, atıksu
arıtma tesislerinde arıtılmış ve stabil
hale getirilmiş çamurdan hem enerji
elde ediyor hem de yüksek verimli
organik gübre ile çiftçilere katkı sağ-
lıyor. Konya Büyükşehir Belediye Baş-
kanı Uğur İbrahim Altay, KOSKİ’nin
Türkiye’de ilk kez “Stabilize Arıtma
Çamuru kullanım İzin Belgesi” alan
kurum olduğunu anımsatarak, atık-
suların arıtılması projesinde yaklaşık
150 ton arıtma çamurunun stabilize
edildiğini söyledi. l

12 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019 suvecevre.com

“DEPOZİTO ZİRVESİ 2019” İSTANBUL’DA YAPILDI
T
ÜÇEM Çevre Eğitimi ve
Atık Yönetimi Derneği ve
RELOOP Çevre Platfor-
mu’nun ortak organizasyonu ile Tür-
kiye, Orta Doğu, Balkanlar ve Türk
Cumhuriyet’leri Bölgesinde bir ilke
imza atıldı.
Türkiye'de tek kullanımlık içecek
ambalajlarının Depozito İade Sis-
temi’ne geçiş politikaları ve en iyi
uygulamalar konulu Depozito Zirvesi
2019 uluslararası boyut kazanarak
10 Ekim 2019 tarihinde İstanbul’da
düzenlendi. Zirve’nin açılış konuş-
malarını ev sahibi TÜÇEM Derneği
başkanı Aynur Acar ile Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı, Çevre Yönetimi
Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yar-
dımcısı Recep Akdeniz yaptı.
Konuşmasında TÜÇEM Derne-
ği’nin İklim Değişikliği Eylem Plan-
ları kapsamında önemle ele aldığını
ifade eden Aynur Acar, atık türlerini
yöneten TÜÇEM kadınları Depozito
İade Sistemi’nin Türkiye’ye uygu-
lanacak olan en güzel ve en elzem
proje olacağı düşüncesinden hare-
ketle “Depozito Zirvesi 2019” için
çalışmışlardır” dedi.
TÜÇEM Derneği Başkanı Aynur
Acar açılış konuşmasının devamında;
“Bölgesel olarak bir ilk olan Depozito
Zirvesi 2019 yoğun kayıt ve katılımla
büyük ilgi gördü. Kanada, Brüksel,
Almanya, Norveç, İngiltere, Yunanis-
tan ve Türkiye’den katılan konusunda
profesyonel konuşmacılarımız ile de
takdir ve beğeni aldı. Zirve, Türki-
ye’nin bazı illerinden, Rusya, Azer-
baycan, Kazakistan ve Balkanlar’dan
gelen katılımcılar tarafından da son
derece başarılı bulundu. Komşu Arap
ülkelerinden de sunumlar talep edildi.
Böyle bir etkinliğe, Depozito İade
Sistemi gibi bir konuya bölgemizde
öncü olmak gurur verici. Dünya’nın
gidişatı iklim değişikliği ile kontrol
14 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019
altına alınamaz boyuta geldi. Allah
tüm canlılara bu evrende görevler
vermiş, tüm canlılar görevlerini hak-
kıyla çevreye zarar vermeden yapar-
ken, evrene en büyük ihaneti yapan
insanoğlu çevre kirliliğinin en büyük
sebebidir. İnsanın neden olduğu, çev-
reye ve doğaya gelişi güzel her yere
attığı çeşit çeşit ambalajlar doğada
yok olmayıp, doğal alanlarımızı,
kıyılarımızı, denizlerimizi ve hatta
denizleri aşarak okyanuslarımızı had
safhada kirletti” ifadelerini kullandı.
Bu seneki İstanbul Bienal’inin
konusunda da “7. Kıta” olarak
adlandırılan okyanusun göbeğinde
biriken ve bir kıtayı oluşturan plastik
ambalajların ele alındığını ifade eden
Acar, “Okyanusda oluşan bu plastik
adası zaman içinde tüm canlı türle-
rini yavaş yavaş yok etmeye başladı,
denizdeki canlıları ve ekosistemi oksi-
jensiz bırakarak her geçen gün daha
da büyük zararlar vermeye devam
ediyor. küresel ısınmanın sebep
olduğu iklim değişiklikleri ve artan
hava sıcaklıkları da illerimizi olumsuz
etkiliyor. Sorunlar, mahsulümüzde
üretim düşüşleri, göllerimizde kuru-
malar, yeraltı sularımızda çekilmeler
ve ormanlık alanlarımızda yeterli
yağış alamayan ağaçlarımızın telef
olmasına kadar uzandı” açıklamala-
rında bulundu.
Diğer taraftan kazanç sağlamadığı
düşüncesiyle ormanlık alanlara atı-
lan ve bazı illerimizde bilinçli olarak
cam toplayıcıları tarafından ormanın
göbeğine dökülen cam ambalajlar ile
içinde su kalmış pet şişelerin de orman
yangınlarına neden olduğuna dikkat
çeken Acar, “Bunlardan öte söyle-
necek çok konunun var olduğunu
hepimiz gayet iyi biliyoruz. Burada
hepimize birey olarak sorumluluk-
lar düşmektedir. TÜÇEM Derneği
kadınları olarak tüm atık türlerinin
disiplinli bir şekilde yönetilmesi işini
ülkemize ilmek ilmek işlemeye çalışı-
yoruz ve yaklaşık 15 yıldır olduğu gibi
çalışmaya ve ülkemize hizmet etmeye
devam edeceğiz” dedi.
Depozito İade Sistemi’nin bu çalış-
maların en önemli ayağı olduğunu
ifade eden Acar, “Kıta nedeniyle
tüm dünya ülkeleri eş zamanlı ola-
rak bu sisteme yöneldi. ABD eyalet-
ler bazında Depozito iade sisteminde
revizyon yaparken, Avusturalya eya-
letlerinde bölge bölge yaygınlaştır-
maya devam ediyor. Avrupa ülkele-
rindeki sistemler ise gözden geçirilip
iyileştirilmeye çalışılırken, son tekno-
lojilerle sistemini yeni kurmuş Nor-
veç, Litvanya, Estonya, Finlandiya
gibi ülkeler de örnek çalışmalarıyla
dikkatleri üzerine çekmeye başladı”
dedi. l
suvecevre.com
İZMİR KÖRFEZİ’NİN TEMİZLİĞİ
İÇİN İLK BÜYÜK ADIM ATILIYOR

İ
zmir Büyükşehir Belediyesi İZSU Genel Müdür-
lüğü kent tarihinin en önemli altyapı projelerin-
den birini gerçekleştirmek üzere harekete geçti.
Merkez ilçelerdeki atıksu ile yağmur suyu sistemini
ayrıştırmak için bir master plan hazırlayan İZSU,
bu proje sayesinde şiddetli yağışlarda kanalların taş-
masını ve atıksuların İzmir Körfezi’ne ulaşmasını
engelleyecek.
İzmir Büyükşehir Belediyesi İZSU Genel Müdür-
lüğü, İzmir Körfezi’nin temizlenmesine hız verecek
projeleri hayata geçiriyor. İzmir’in nüfus yoğunluğu-
nun en fazla olduğu merkez ilçelerde birleşik sistem
olarak inşa edilmiş kanalizasyon sistemi ayrıştırılacak.
İZSU Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı “İzmir Met-
ropol Alanı Atıksu-Yağmursuyu ve Dereler Master
Planı”nın uygulanması sayesinde şiddetli yağışların
görüldüğü dönemlerde sistem kapasitesini aşan sula-
rın kanallardan taşarak derelere ve İzmir Körfezi’ne
ulaşması önlenecek.
Projenin ilk etabında İzmir Körfezi’ni en fazla
etkileyen 11 ilçe beş bölgeye ayrılarak incelendi. Bu
çalışmalar sonucunda İzmir metropol alanı içindeki
yağmur suyu ayrıştırma sisteminin ana iskeletini oluş-
turacak 373 kilometre yağmur suyu kanalının ön
projeleri hazırlatıldı. Projenin uygulanacağı havzalar
ise şunlar: Meles Havzası (Konak ve Karabağlar’ın
bir kısmı, Buca, Gaziemir), Güneybatı Kollektörü
Havzası (Konak ve Karabağlar’ın bir kısmı, Balçova),
Bornova-Bayraklı Havzası Karşıyaka-Bayraklı-Çiğli
Havzası, Narlıdere-Güzelbahçe Havzası, yaklaşım
kanalları ve depolama tankları da yapılacak.
Aynı proje kapsamında inşa edilecek yaklaşım
kanallarının da ön projeleri hazırlandı. Böylece yerle-
şim alanlarının hemen üstünde kalan ormanlık arazi-
lerden bir anda gelen yağmur sularının yerleşim alan-
larına girmesiyle oluşan su baskınlarının önlenmesi
sağlanacak. Kuşaklama kanalları, yağmur sularını
yerleşim alanlarına ulaşmadan en yakın dereye veya
kanallara iletecek. Yine bu kapsamda topoğrafyanın
aniden düzleştiği bölgelerde yüksek noktalardan şid-
detli bir şekilde gelen yağmur sularının kontrollü bir
şekilde dere ve yağmur suyu kanallarına iletilmesi için
yağmur suyu depolama tankları yapılacak. Ön projesi
hazırlanan bu çalışmanın uygulama projelerine de
2020 yılı içinde başlanacak. l

suvecevre.com
DOĞU AKDENİZ HAVZASI TAŞKIN YÖNETİM PLANI HAZIRLANDI
S
u Yönetimi Genel Müdürlüğü
tarafından hazırlanan “Doğu
Akdeniz Havzası Taşkın Yöne-
tim Planının Hazırlanması Projesi”-
nin kapanış toplantısı Mersin Valisi
Ali İhsan Su ve Su Yönetimi Genel
Müdürü Bilal Dikmen’in katılımla-
rıyla 19 Kasım 2019 tarihinde Mer-
sin’de gerçekleştirildi.
Toplantıya Mersin Valiliği, Su
Yönetimi Genel Müdürlüğü, Devlet
ve Su İşleri 6. Bölge Müdürlüğü, Çöl-
leşme ve Erozyonla Mücadele Genel
Müdürlüğü, İl Tarım ve Orman
Müdürlükleri, Doğa Koruma ve
Milli Parklar 7. Bölge Müdürlüğü,
TARSİM Adana Bölge Müdürlüğü,
Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü, Mer-
sin Büyükşehir Belediyesi, Çukurova
Kalkınma Ajansı, Alanya Alaattin
Keykubat Üniversitesinden akade-
misyenler ile firma temsilcileri ve
proje ekibi tarafından katılım sağ-
landı.
Mersin Valisi Ali İhsan Su tara-
fından yapılan açılış konuşmasında
suyun hayat üzerinde önemini vurgu-
layarak tüm canlıların yaşam kaynağı
olduğunu ifade etti. İnsanların suya
ihtiyaç duyduğunu ve yaşamlarını
buna göre şekillendirdiğini belirtti.
Bu kadar önemli olan doğal kaynağın
verimli ve dikkatli kullanılması gerek-
tiğini ve su tasarrufunun önemini
SERA GÖL TABANINDAN 180 BİN METREKÜP MALZEME ÇIKARILDI
T
arım ve Orman Bakanlığı
Devlet Su İşleri (DSİ) Genel
Müdürlüğü Trabzon’da bulu-
nan Sera Gölü’nde başlattığı temiz-
lik çalışmalarını tamamladı. Yapılan
çalışmalarla göl tabanından 180 bin
metreküp malzeme çıkarıldı.
Karadeniz’in turizm merkezlerin-
den, yerli ve yabancı turistlerin uğrak
16 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019
vurguladı. Son zamanlarda meydana
gelen taşkınlarda hazırlanmış olan
Taşkın Yönetim Planının önemine
dikkat çekerek kurum ve kuruluşlara
sorumluluklar düştüğünü belirte-
rek gerekli hassasiyetin gösterilmesi
gerektiğini ifade etti.
Toplantıda Su Yönetimi Genel
Müdürü Bilal Dikmen tarafından
yapılan açılış konuşmasında Doğu
Akdeniz Havzası Taşkın Yönetim
Planının Hazırlanması Projesi kap-
samında havzada riskli alanların
belirlendiğini, belirlenen bu riskli
alanlarda suyun yayılımının ve derin-
liğinin gösterildiği Taşkın Tehlike
Haritaları’nın hazırlandığını, tehli-
kenin risk açısından sınıflandırılarak
Taşkın Risk Haritaları’nın oluşturul-
noktası Sera Gölü’nde başlatılan
temizlik çalışmalarını tamamladıkla-
rının altını çizen Tarım ve Orman
Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli “Bu
temizlik çalışmalarını Ankara’dan
özel olarak getirilen 2 dragline iş
makinasının yanı sıra, 2 ekskavatör,
1 yükleyici ve 12 kamyondan oluşan
toplam 17 araçlık iş makinası filosuyla
duğunu, risklerin önlenebilmesi için
alınması gereken tedbirlerin belirlen-
diği belirtildi.
Dikmen, konuşmasının deva-
mında Su Kanunu başta olmak üzere
Su Yönetimi Genel Müdürlüğü çalış-
maları kapsamında birçok mevzuat
çalışmasının yapıldığını vurguladı,
ülkemiz havzaları için havza koruma
eylem planlarının tamamlandığı ve bu
planların havza yönetim planlarına
dönüştürüldüğünü ifade etti. Ayrıca
ülkemizde sektörel su tahsisi çalış-
malarının, çevresel kalite standartla-
rının belirlenmesi çalışmalarının ve
su kütleleri ve kalitesinin korunması
çalışmalarının Su Yönetimi Genel
Müdürlüğü tarafından yürütülmekte
olduğunu belirtildi. l
yaptık” dedi. Temizlik çalışmasında,
yaklaşık 37 bin 500 metrekarelik bir
alanda tarama yapıldığını vurgula-
yan Bakan Pakdemirli “Yaklaşık 4,5
ay süren çalışmaların ardından 180
bin metreküp malzeme, göl tabanın-
dan çıkartılarak, Trabzon Büyükşehir
Belediyesine ait döküm sahasına nak-
ledildi” açıklamasını yaptı. l
suvecevre.com
BUSKİ MAZGAL TEMİZLİĞİ
ÇALIŞMASINI BAŞLATTI
Suyun Geleceği
Suyun Geleceği
B
ursa Büyükşehir Belediyesi BUSKİ Genel

Sizin Ellerinizde...
Müdürlüğü, Büyükşehir Belediyesi'nin viz-
yonuyla ve kamu kurumu olmanın verdiği
sorumluluk bilinciyle çalışmalarına hız verdi.
Kış aylarının yaklaşması ile birlikte oluşabi-
Suyun
Sizin Geleceği
Ellerinizde...
lecek taşkın ve su baskınlarına karşı önlem alan
BUSKİ ekipleri, şehrin çeşitli noktalarında bulu-
Sizin Ellerinizde...
nan mazgallarda temizlik çalışması başlattı. Bursa
Büyükşehir Belediyesi BUSKİ Genel Müdürü
Güngör Gülenç, '' Vatandaşlarımızın sorunsuz
bir kış geçirmesi ve sağlıklı işleyen altyapı ağının
oluşumuna yönelik çalışmalarımıza hız verdik.
Bu kapsamda şehrin farklı noktalarındaki maz-
gallarda temizlik çalışması başlattık. Vatandaş-
larımıza kaliteli hizmet sunabilmek adına bütün
ekip ve ekipmanlarımızı seferber ediyoruz'' dedi.

BUSKİ Genel Müdürlüğü eliyle belirlenen

güzergahlarda temizlik çalışmalarının periyo-
dik olarak devam ettiği bilgisini veren Gülenç,
''Gündüz saatlerinde trafiğin yoğun olmasını göz
önünde bulunduran ekipler, gece mesaisi ile trafiği
aksatmadan çalışmalarını gerçekleştiriyor. Sirkü-
lasyonun fazla olduğu çarşı bölgesinde ise ekipler
araç geçişinin zor olması nedeniyle çalışmalarına
yaya olarak devam ediyor. Şehrin farklı noktala-
rında mazgal temizliği çalışmaları aralıksız devam
ediyor'' şeklinde konuştu.
BUSKİ'nin gerçekleştirdiği temizlik çalışması
ile mazgal demirleri kaldırılarak içerisinde biriken
Organize Sanayi Bölgesi Demirciler Sitesi 0 2 2 4
ve su baskınlarına neden olabilecek atıklar tek Organize Sanayi
G BlokBölgesi
No:21 Demirciler Sitesi
Nilüfer / BURSA 0 2 2 4
tek temizlenirken, bu sayede yaşanabilecek su G Blok No:21 Nilüfer /lter.com
www.tknfi BURSA 242
baskınlarının önüne geçilmiş oluyor. l www.tknfilter.com
info@tknfi lter.com 202400
2
info@tknfilter.com 02 00

suvecevre.com
GÜNCEL

6. MEMTEK ULUSLARARASI
MEMBRAN TEKNOLOJİLERİ
SEMPOZYUMU DÜZENLENDİ
Prof. Dr. Dincer Topacık Ulusal Membran Teknolojileri Uyg-Ar Merkezi (MEM-TEK) tarafından
bu yıl 6’ncısı düzenlenen MEMTEK Uluslararası Membran Teknolojileri ve Uygulamaları Sem-
pozyumu (6th MEMTEK Internatioal Symposium on Membrane Technologies and Applications)
18-20 Kasım 2019 tarihleri arasında gerçekleştirildi.

İ
lk kez 2009 yılında düzenlenen
MEMTEK sempozyumu, iki
yılda bir ulusal seviyede yapılır-
ken 2019 yılı itibari ile ulusla-
rarası seviyeye taşındı. Sempozyum,
profesyonelleri, mühendisleri, kamu
kurum ve kuruluş çalışanlarını, fir-
maları, bir araya getirerek membran
üretimi ve membran arıtım teknolo-
jileri üzerine mevcut çalışmalar ışı-
ğında gelecekte yapılacak araştırma-
lara ışık tuttu. Ayrıca, katılımcıların
membran teknolojilerindeki en son
gelişmeleri tartışabildiği ve bilgi alış-
verişinde bulunabildiği bir platform
oldu. Dünya çapında araştırmalar
yapan davetli konuşmacılarla gele-
cekte yapılacak olan membran çalış-
maları da konuşuldu.
Sempozyumun açılış oturumunda,
İTÜ MEM-TEK’de görev yapan 8
farklı ülkeden öğrenci dünyada yaşa-
nan su sorunlarına ilişkin görüşlerini
kendi ana dilleriyle katılımcılar ile
paylaştı. Sempozyumun açılış otu-
rumuna, Ankara Su ve Kanalizas-
yon İdaresi Genel Müdürü Prof. Dr.

18 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019 suvecevre.com

GÜNCEL
Cumali Kınacı, Cumhurbaşkanlığı
Yerel Politikalar Yönetim Kurulu
Üyesi Prof. Dr. Lütfi Akca, İstanbul
Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr.
Mehmet Karaca, Türkiye Bilimler
Akademisi Başkanı Prof. Dr. Muzaf-
fer Şeker ve Orman ve Su İşleri Eski
Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu katıldı.
Ülkemizde ve dünyada su kaynakla-
rının önemini, iklim değişikliğinin su
kaynakları üzerine olan baskısını ve
membran teknolojilerinin su ve atıksu
yönetimindeki önemini vurgulayan
açılış konuşmaları ile sempozyum
başladı.
“MEMTEK Dünya Ölçeğinde
Bir Araştırma Merkezi”
MEM-TEK Merkez Müdürü Prof.
Dr. İsmail Koyuncu açılış konuşma-
sında: “Membran filtreler su ve atıksu
arıtımı, yeniden kullanımı, ayrıca
endüstriyel ayırma işlemlerinde kritik
öneme sahip. Membran teknolojile-
rindeki araştırma ve geliştirme son
elli yılda arttı ve malzeme ile nanotek-
noloji bilimlerindeki gelişmeler, son
yıllarda daha iyi kapasitelere sahip
daha iyi membranların üretilmesine
yardımcı oldu” dedi.
Prof. Dr. İsmail Koyuncu, İTÜ’de
2010 yılında başlanılan çalışmayla
hayata geçen MEM-TEK Projesi’nin
ülkemiz için önemli bir rol oynadığını
vurguladı. Koyuncu, Devlet Planlama
Teşkilatı ve İTÜ Rektörlüğü’nün
katkıları ve dönemin Orman ve Su
İşleri Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğ-
lu’nun desteğiyle hayata geçen MEM-
TEK’in amacının, arıtma ve atıksu
sistemlerinde yerli ve milli çözümler
geliştirmek, modeller üretmek ve
insanlığa hizmet sunmak olduğunu
söyledi. MEM-TEK’te geliştirilen
ürünlerin başta Türkiye olmak üzere
tüm dünyadaki kullanımına değinen
Koyuncu, bunun yanında MEM-
TEK tarafından geliştirilen ürünler
hakkında bilgiler verdi.
20 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019
Prof. Dr. İsmail Koyuncu
Prof. Dr. Koyuncu konuşmasının
devamında, “MEMTEK Araştırma
Merkezi projesi 2010 yılında Kal-
kınma Bakanlığı ve İstanbul Teknik
Üniversitesi desteğiyle başlatıldı.
MEM-TEK'in vizyonu, 2023 yılında
Cumhuriyetimizin 100. yıldönü-
münde membran üretimi, modül
geliştirme ve süreç iyileştirme konu-
larında dünya çapında bir membran
teknolojisi araştırma merkezi haline
gelmektir. Bu yıl MEMTEK’in 10.
yıl dönümünü kutluyoruz ve şunu
rahatlıkla söyleyebilirim ki MEM-
TEK dünya çapında bir araştırma
merkezidir. Araştırma merkezimiz bu
son on yılda ülkemize birçok yeni-
lik getirdi. MEMTEK'te geliştirilen
hollow fiber membran biyoreaktör
modülleri ve ultrafiltrasyon modülleri
gibi ticari ürünler, artık birçok tam
ölçekli uygulamada kullanılıyor. Ters
ozmoz, nanofiltrasyon ve diğer yeni
membranlar için teknolojiler de geliş-
tirildi. Ayrıca, membran otopsi ülke-
mize sunduğumuz bir diğer hizmettir.
Her 2 yılda bir MEMTEK Sempoz-
yumu düzenleniyor. Öncekiler ulusal
düzeyde organize edildi. Bu yıl altıncı
olanı uluslararası düzeyde organize
ediyoruz. Dünyanın dört bir yanından
5 ayrı genel kurul ve 3 ana konuşmacı
seçtik. Davetiyemizi kabul ettikleri ve
bize katıldıkları için onlara teşekkür
ediyorum. Konferansta ayrıca 18
ülkeden 87 sözlü ve 41 poster sunu-
mumuz olacak” ifadelerini kullandı.
“Daha Önce Yapılmayan Bir
Teknoloji Türkiye’de Tanındı”
Prof. Dr. Cumali Kınacı, membran
teknolojilerinin Ankara’daki uygula-
maları ve süregelen mevcut memb-
ran ihtiyaçları hakkında bilgiler verdi.
Kınacı, Ankara’nın su ihtiyacının
öneminin altını çizerek bu ihtiyacın
bir kısmının membran teknolojileri
ile karşılandığını belirtti. Prof. Dr.
Cumali Kınacı, ayrıca Türkiye'de
membran alanındaki çalışmalar
özellikle Ulusal Membran Teknolo-
jileri Uyg-Ar Merkezi (MEM-TEK)
kurulduktan sonra hızlı bir gelişme
gösterdiğini ve bu sayede daha önce
yapılmayan ve hiç tanınmayan bir
teknoloji Türkiye’de tanınmış oldu-
ğunu söyledi. Ayrıca Kınacı, sadece
teknolojinin uygulaması değil, aynı
zamanda üretimi ile ilgili de çalışma-
lar yapıldığından, 1990 ve 2010 yılları
arasında membran teknolojisi ile ilgi-
lenmiş çalışmalar yapmış bir kişi ola-
rak, araştırma konularının tamamen
değiştiğini ve 10 yıl önceki konuların
artık çok geride kaldığını söyledi. Bu
durumun da bu teknolojinin ne kadar
hızlı geliştiğini, uygulama alanının
fazlalığını gösterdiğine değindi. Prof.
Kınacı, ASKİ’deki membran uygu-
lamaları hakkında detaylı bir sunum
yaptı.
“Membran Teknolojileri
Su Yönetiminin En Önemli
Halkalarından”
Prof. Dr. Lütfi Akca ise sempoz-
yum açılış konuşmasında, “Türkiye
kişi başına yıllık 1365 m3 kullanılabilir
su potansiyeli ile su stresi altında olan
bir ülke olmasının yanı sıra nüfus artı-
şına bağlı olarak yakın gelecekte su
fakiri olmaya da aday bir ülke. Bilin-
suvecevre.com
 Kahramanmaraş Atık Su Arıtma Tesisi

Doğal
eç i m i niz!
S

+90 232 371 10 1 1

Bayraklı / İZMİR / TÜRKİYE

KOKU GİDERİM SİSTEMLERİNDE

10 YILLIK TECRÜBE VE UZMANLIK
info@doracevre.com
Borulama ve Kapatma
Uygulamaları
www.doracevre.com #odorcontrol
GÜNCEL
Prof. Dr. Cumali Kınacı
diği üzere su tüketiminde en büyük
pay tarımsal sulamaya ait. Türkiye iç
tüketiminin yanı sıra önemli ölçüde
tarım ürünü ihraç eden bir ülke olup,
sulanabilir nitelikte 22.000.000 hektar
tarım araziye sahip. Tarım arazile-
rimizin tamamını sulayabilmek için
ihtiyacımız olan su miktarı mevcut
sulama yöntemleri ve verimliliği dik-
kate alındığında, sadece zirai sulama
ihtiyacı kullanılabilir toplam su potan-
siyelimizin üzerinde. Nüfus artışı ve
sanayinin gelişmesinden doğacak su
ihtiyaçları da eklendiğinde bu tablo
daha sıkıntılı bir hal alıyor. Sorunun
çözümü için yapılması gerekenlerden
birisi su kullanma verimliliğini ve su
tasarrufunu ulaşılabilecek en üst sevi-
yeye çıkarmak, diğeri ise kullanılmış
suları geri kazanıp tekrar kullanmak.
Bu noktada gelecek su politikalarımı-
zın ana eksenlerinden ikisi kullanılmış
suların geri kazanılması ve su kulla-
nım verimliliğinin artırılması olarak
ortaya çıkıyor. Dolayısıyla membran
teknolojileri su yönetiminin en önemli
halkalarından biri konumunda.”
“İTÜ, Membran
Teknolojilerinde de Ülkemiz
Adına Bu Konuya El Attı”
Prof. Dr. Mehmet Karaca, konuş-
masında MEM-TEK Uyg-Ar Merke-
zinin kuruluş sürecinde yaşanılanları
22 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019
Prof. Dr. Lütfi Akca
paylaştı. Membran teknolojilerinin
gelişimi ile ilgili bilgi veren İTÜ Rek-
törü Prof. Dr. Mehmet Karaca, iklim
değişikliğinin önemli bir sorun oldu-
ğuna dikkati çekti. Rektör Prof. Dr.
Karaca, “Modern dünyanın yerleşik
düzeni sebebiyle membran tekno-
lojileri ve bu proje oldukça önemli
konuma geldi. Proje, kamu ve sanayi
desteği ile daha da büyüme potansi-
yeline sahip bir konumda” açıklama-
larında bulundu. MEM-TEK’in hika-
yesini en iyi bilenlerden biri olduğunu
dile getiren Rektör Prof. Dr. Karaca,
“İTÜ, ilk ve enlerin üniversitesi olarak
membran teknolojilerinde de ülke-
miz adına bu konuya el attı. Şanımıza
yakışır bir şekilde Rahmetli Prof. Dr.
Dincer Topacık Hocamızın adını bu
merkezde yaşatmaya gayret ediyoruz”
ifadelerini kullandı.
“Membran Teknolojileri Ciddi
Katkılar Sunuyor”
Prof. Dr. Muzaffer Şeker ise bilim
insanlarının bir araya gelmesi ve
tematik alanlarda sorunların çözümü
için çalışmalarından övgü ile bahsetti.
Susuz bir hayat düşünülmediği gibi,
suyun kalitesinin ve kaynağından
tüketime kadar olan suyun lojistiği-
nin de her aşamada insanoğlu için
oldukça değerli olduğunu vurgulayan
Prof. Şeker, “Doğanın bize bahşettiği
Prof. Dr. Mehmet Karaca
nimetleri hoyratça tüketmemize bağlı
olarak suyu da azaltmış durumdayız.
Suyun torunlarımızın ve dolayısıyla
dünyamızın geleceği için korunması,
yeniden kullanılması ve ekonomik bir
şekilde yeryüzündeki herkese ulaştırıl-
ması gerekiyor. Hepimiz biliyoruz ki
bu konuda dünyada büyük dengesiz-
likler söz konusu. Membran tekno-
lojileri bu problemlere çözüm ortağı
olarak ciddi katkılar sunuyor. Bilim
insanlarının soruların çözümüne dair
projeleri çok değerli. Böyle bir çalış-
mada TÜBA üyesi arkadaşlarımızın
görev alması bizi mutlu ediyor. Tema-
tik bir alanda özel bir kümelenme ger-
çekleştirerek oluşturulmuş olan Ulu-
sal Membran Teknolojiler Uygulama
Merkezi’nin 10. yıla ulaşmış olması;
istikrarlı ve verimli bilimsel çıktıla-
rıyla, katma değeri yüksek olan sorun-
lara çözüm üretmeye yarayan yayın ve
patentleriyle önemli bir bilimsel yapı
haline gelmesi ve uluslararası alana
yönelik nitelikli insan gücü yetişti-
rilmesine de destek vermesi gerçek
anlamda onur verici” dedi.
“Yerli çözümler ekonomiye
katkı sağlıyor”
Son olarak, Prof. Dr. Veysel Eroğlu
MEM-TEK’in faaliyetlerinden ve
İstanbul’un atık ve su problemlerin-
den bahsederek kat edilen gelişmele-
suvecevre.com
 Grundfos, Grundfos logosu ve “be think innovate” dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere bu materyalde görülen ticari markalar, Grundfos Group’a ait tescilli ticari markalardır. Tüm hakları saklıdır. © 2019 Grundfos Holding A/S, tüm hakları saklıdır
SINIRLARI ZORLAYAN
MÜHENDİSLER İÇİN
Yeni nesil Grundfos CR pompaları

Yeni nesil Grundfos CR pompaları, çok kademeli pompaların sınırlarını

zorluyor. Yeni CR pompalar; simülasyon tasarımı, malzeme, test ve
üretim alanlarında en son teknolojiler sayesinde her zamankinden
daha da güvenilir ve dayanıklı. Çarklar ve kılavuz kanatlardan, giriş
ve çıkış hatları, gömlek ve difüzörlere kadar tüm pompa hidroliği de
enerji verimliliğinin dünya standartlarında olmasını sağlamak için
baştan tasarlanıp optimize edildi.

Yeni Grundfos CR’yi keşfedin grundfos.com.tr

GÜNCEL
Prof. Dr. Muzaffer Şeker
rin altını çizdi. Bunun yanı sıra Prof.
Dr. Veysel Eroğlu konuşmasında şu
detaylara yer verdi, “Dünya’da 2,5
milyar insan temiz suya ve içme
suyuna erişemiyor. Bunun yanı sıra
iklim değişikliği de çok ciddi bir tehdit
unsuru. Sıcaklık artarken yağış rejim-
leri de değişiyor. Bazen 1 aylık yağı-
şın 24 saat içinde toprağa düştüğünü
görebiliyoruz. Bu küresel anlamda bir
tehdit olup, Türkiye’de bu kuşakta yer
alıyor. Küresel iklim değişikliği ile çok
büyük mücadele yaptığımızı özetle
Üçüncü gün gerçekleştirilen panel sonrası İSKİ Ağva İleri Biyolojik Evsel Atıksu
Arıtma Tesisi ve İSTAÇ Kömürcüoda Katı Atık Düzenli Depo Sahası teknik gezisi
görüntüleri
24 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019
Prof. Dr. Veysel Eroğlu
vurgulamak istiyorum. Türkiye'de bu
konuda öncü oldu. Hatta Amerika
Birleşik Devletleri Kyoto sözleşme-
sini imzalamazken, Türkiye imzaladı.
Ama küresel iklim değişikliğine etki
eden sera gazı salınımlarına bakıldığı
zaman 1980'li yıllardan 2004 yılına
kadar %29 ile Amerika Birleşik Dev-
letleri birinci sırada yer aldığı görülü-
yor. Avrupa Birliği ise %26 ile ikinci
sırada yer alıyor. Dolayısıyla küresel
iklim değişikliği ile hepimizin müca-
dele etmesi gerekliliği ortaya çıkıyor.
Türkiye üzerine düşen görevleri layı-
kıyla yapıyor. Hepimizin mutlaka
çevreci olması gerekiyor. Bununla
birlikte atıksuları toplayıp arıtmak,
geri kazanmak çok önemli. Tabii ki bu
arada ileri teknolojileri kullanmamız
şart. Türkiye'de nitekim membran
teknolojileri pek çok yerde kullanıl-
maya başlandı. Özellikle atıksuların
arıtılmasında membran biyoreak-
törlerin çok faydalı olacağını burada
vurgulamak istiyorum. Yerli çözümler
ekonomiye katkı sağlıyor. Artık uygu-
lamacıların ve karar vericilerin mut-
laka bu teknolojileri sahiplenmesi ve
bu teknolojilerin uygulanması gerekir
diye düşünüyorum. Yakın bir gele-
cekte atıksuların yeniden kullanılması-
nın çok önemli olduğunu vurgulamak
istiyorum. Ülkemizde iklim değişik-
liğinden etkilenmemek için çeşitli
önlemler almalı ve projeler geliştir-
meye devam etmeli.”
Sempozyuma kamu, özel sektör ve
üniversitelerden ulusal ve uluslararası
334 kişilik bir katılım sağlandı 5 kıta-
dan ve 24 ülkeden katılım oldu. Sem-
pozyum boyunca 3 paralel oturumda
87 sözlü sunum ve 35 poster sunuşu
yapıldı. Sempozyumun sektöre olan
doğrudan katkısı sponsorların kur-
muş olduğu stantlar ile uzmanların
sektörde yapılan işleri tanıtmasına
imkân vererek arz ve talebin bir araya
gelmesini başardı. Dolaylı katkısı ise,
gelecekteki sorunlara önceden deği-
nilmesi ile oluşturulan farkındalık
sonucunda su ve atıksu yönetimine
yapılacak yatırımların artmasına katkı
sağlanmasıdır.
Teknik Gezi Düzenlendi
Sempzoyum kapsamında, İSKİ
Ağva İleri Biyolojik Evsel Atıksu
Arıtma Tesisi (MBR) ve İSTAÇ
Kömürcüoda Katı Atık Düzenli Depo
Sahası Sızıntı Suyu Arıtma Tesisi’ne
(MBR+NF) teknik gezi gerçekleşti-
rilmiştir. l
suvecevre.com
 1 11

ZENİT
ZENİT
ZENİT
BLUEBOX
BLUEBOX
BLUEBOX

Zenit tümZenit
Zenit
ortamlara
tüm
tüm ortamlara
ortamlara
( evsel, (konut,
( evsel,
evsel,sivil
konut,
konut,
veyasivil
sivil veya
veya
endüstriyel
endüstriyel
endüstriyel
) uygun )farklı
) uygun
uygunboyutlarda
farklı
farklı boyutlarda
boyutlarda
ve ve
ve
formatlarda
formatlarda
formatlarda
kaldırmakaldırma
kaldırma
istasyonu istasyonu
istasyonu
yelpazesi yelpazesi
yelpazesi
sunar. sunar.
sunar.
Bu seri; Bu
Bu
drenaj
seri;
seri;suyu,
drenaj
drenaj yağmur
suyu,
suyu, yağmur
suyu,
yağmur yüzey
suyu,
suyu,suyu
yüzey
yüzey suyu
suyu
ve atık suların
ve
ve atık
atıktoplanması
suların
suların toplanması
toplanması
için tasarlanmıştır.
için
için tasarlanmıştır.
tasarlanmıştır.
Boru,vanaBoru,vana
Boru,vana
ve montaj ve
veaksesuarları
montaj
montaj aksesuarları
aksesuarları
ile birlikte
ile
ile birlikte
birlikte
temin edilmektedir.
temin
temin edilmektedir.
edilmektedir.
İstek üzerine
İstek
İstek üzerine
seviye
üzerinekontrol
seviye
seviye kontrol
kontrol
şalterlerişalterleri
şalterleri
ve elektronikve
ve elektronik
elektronik
kontrol panelleri
kontrol
kontrol panelleri
panelleri
mevcuttur.
mevcuttur.
mevcuttur.
60 - 18000
60
60 --litre
18000
18000
aralığında,
litre
litre aralığında,
aralığında,
polietilen, polietilen,
polietilen,
geniş ürün geniş
geniş ürün
ürün
seçenekleri
seçenekleri
seçenekleri
mevcuttur. mevcuttur.
mevcuttur.

2 22

1 11

ZENİT
ZENİT
ZENİT
UNIQA
UNIQA
UNIQA

Zenit Uniqa,
Zenit
ZenitENUniqa,
Uniqa,
60034-30
EN
EN 60034-30
60034-30
standartlarına
standartlarına
standartlarına
göre göre göre
(IE3) Premium
(IE3)
(IE3) Premium
Premium
verimlilikverimlilik
verimlilik
sınıfındasınıfında
sınıfında
ve düşük ve
ve düşük
düşük
enerji kullanımı
enerji
enerji kullanımı
kullanımı
ile yüksek ile
ileperformans
yüksek
yüksek performans
performans
sağlamak sağlamak
sağlamak
amacıyla amacıyla
amacıyla
tasarlanmıştır.
tasarlanmıştır.
tasarlanmıştır.
Her türlüHer
Her
uygulamaya
türlü
türlü uygulamaya
uygulamaya
mükemmel mükemmel
mükemmel
uyum uyum uyum
sağlamak sağlamak
sağlamak
için çeşitli için
için
hidrolik
çeşitli
çeşitli hidrolik
versiyonları
hidrolik versiyonları
versiyonları
mevcuttur.
mevcuttur.
mevcuttur.
DN65-DN600
DN65-DN600
DN65-DN600
arası çıkış arası
arasıbağlantısı
çıkış
çıkış bağlantısı
bağlantısı
ve ve
ve
1,1 - 355 1,1
1,1
kw-- 355
aralığı
355 kw kwmotor
aralığı
aralığı seçenekleri
motor
motor seçenekleri
seçenekleri
mevcuttur mevcuttur
mevcuttur
Kuru veKuru
Kuru
ıslak veve
tip ıslak
ıslak
olarak tip
tipseçenek
olarak
olarak seçenek
seçenek
sunan Zenit,
sunan
sunan Zenit,
Zenit,
kuru tip kuru
pompaların
kuru tip
tip pompaların
pompaların
soğutmasoğutmasoğutma
ceketinde ceketinde
ceketinde
yenilikçiyenilikçi
yenilikçi
çözümler çözümler
çözümler
sunmaktadır.sunmaktadır.
sunmaktadır.
2 22
* Teknik**detay
Teknik
Teknik vedetay
detay
projeleriniz
ve
ve projeleriniz
projeleriniz
için bizlere
için
içininternet
bizlere
bizlere internet
internet
sitemizden
sitemizden
sitemizden
ulaşabilirsiniz.
ulaşabilirsiniz.
ulaşabilirsiniz.

www.idealmotor.com.tr
www.idealmotor.com.tr
www.idealmotor.com.tr
 33 3

ZENİT
ZENİT
ZENİT
UNIQA
UNIQA
UNIQA

Maden
Maden Maden
ve
ve seramik
seramik
ve seramik
endüstrisinde,
endüstrisinde,
endüstrisinde,
pompalar
pompalar
pompalar
aşındırıcı
aşındırıcı
aşındırıcı
sıvılara
sıvılara
sıvılara
maruz
maruzmaruz
kalmaktadır.
kalmaktadır.
kalmaktadır.
Bu
Bu sebeple
sebeple
Bu sebeple
işletmeler
işletmeler
işletmeler
aşınan
aşınanaşınan
pompaların
pompaların
pompaların
tamiri
tamiri
tamiri
ve
ve değişimi
değişimi
ve değişimi
için
için yüksek
yüksek
için yüksek
bütçeler
bütçeler
bütçeler
harcamaktaydı.
harcamaktaydı.
harcamaktaydı.
Zenit
ZenitZenit
teknisyenlerinin
teknisyenlerinin
teknisyenlerinin
ortaya
ortaya
ortaya
koymuş
koymuş
koymuş
olduğu
olduğu
olduğu
çözüm,
çözüm,çözüm,
bir
bir vorteks
vorteks
bir vorteks
çark
çarkçark
ile
ile donatılmış
donatılmış
ile donatılmış
UNIQA
UNIQA
UNIQA
idi.
idi. idi.

Zenit
ZenitZenit
tarafından
tarafından
tarafından
oluşturulan
oluşturulan
oluşturulan
Molib-TechTM
Molib-TechTM
Molib-TechTM
teknolojisi
teknolojisi
teknolojisi
özellikle
özellikle
özellikle
erozyon
erozyon
erozyon
nedeniyle
nedeniyle
nedeniyle
ciddi
ciddiciddi
aşınmaları
aşınmaları
aşınmaları
önlemektedir.
önlemektedir.
önlemektedir.

44 4

33 3
ZENİT
ZENİT
ZENİT
MIXER
MIXER
MIXER

Zenit
ZenitZenit
Mikserler
Mikserler
Mikserler
;; Unıqa
Unıqa
; Unıqa
dalgıç
dalgıçdalgıç
pompa
pompa pompa
serisinde
serisinde
serisinde
halihazırda
halihazırda
halihazırdauygulanan,
uygulanan,
uygulanan,verimlilik
verimlilik
verimlilik
sınıfı
sınıfısınıfı
IE3
IE3 motorlar
motorlar
IE3 motorlar
kullanılarak
kullanılarak
kullanılaraktasarlanmıştır.
tasarlanmıştır.
tasarlanmıştır.
Düşük
Düşük Düşük
enerji
enerji enerji
tüketimi
tüketimi
tüketimi
ve
ve sınırlı
sınırlı
ve sınırlı
bakım
bakım bakım
maliyetleri
maliyetleri
maliyetleri
ile
ile işletmenizin
işletmenizin
ile işletmenizin
masraflarını
masraflarını
masraflarını yarı
yarı yarıya
yarı
yarıya
yarıya
düşürmeyi
düşürmeyi
düşürmeyi hedeflemiştir.
hedeflemiştir.
hedeflemiştir.
44 4 Zenit
ZenitZenit
sizlere
sizlere
sizlere
0,8
0,8 --0,8
7,5
7,5-kw
kw
7,5motor
motor
kw motorgüçlerinde
güçlerinde
güçlerinde
AISI
AISIAISI
304
304 çarka
304
çarka çarka
sahip
sahipsahip
yavaş
yavaşyavaş
karıştırılar
karıştırılar
karıştırılar
ve
ve ve
0,75
0,750,75
-- 18,5
18,5- 18,5
kw
kw motor
motor
kw motor
güçlerinde
güçlerinde
güçlerinde AISI
AISIAISI
316
316 çarka
316
çarkaçarka
44 4 sahip
sahipsahip
hızlı
hızlı hızlı
karıştırıclar
karıştırıclar
karıştırıclar
olarak
olarak
olarak
seçenek
seçenekseçenek
sunmaktadır.
sunmaktadır.
sunmaktadır.
** Teknik
Teknik
* Teknik
detay
detay detay
ve
ve projeleriniz
projeleriniz
ve projeleriniz
için
için bizlere
bizlere
için bizlere
internet
internet
internet
sitemizden
sitemizden
sitemizden ulaşabilirsiniz.
ulaşabilirsiniz.
ulaşabilirsiniz.

www.idealmotor.com.tr
www.idealmotor.com.tr
www.idealmotor.com.tr
 FUAR
© SU VE ÇEVRE

© SU VE ÇEVRE
AQUATECH AMSTERDAM 2019
Sektördeki son membran teknolojileri ve dijital gelişmelerin sergilendiği Aquatech Amsterdam
yine tüm dünyadan gelen su profesyonellerini ağırladı.

D
ünyanın önde gelen su teknolojileri fuarı Aquatech
Amsterdam, 5-8 Kasım tarihleri arasında Hollan-
da’nın başkenti Amsterdam’da düzenlendi. RAI
Amsterdam tarafından organize edilen fuar, sektör-
deki güncel gelişme ve teknolojilerin paylaşıldığı 250 konuşma-
cının katıldığı Forum ve İnovasyon Ödülleri ile birlikte birçok
etkinliğe de ev sahipliği yaptı.
Fuarda, sektörde ağırlıklı olarak dijitalizasyonun ön plana çık-
© SU VE ÇEVRE

tığı gözlemlenirken membran teknolojileri ve su yeniden kullanımı

alanında da önemli adımların atıldığının göstergesi olan çözümler
öne çıkıyordu. Aquatech Amsterdam’da drone teknolojilerinin de
sektörde ne kadar kullanım alanı bulduğu gözler önüne serildi.
11 ülke pavyonu ve İnovasyon Caddesi olarak adlandırılan
bölümle dikkatleri üzerine çeken ve yüz elliye yakın ülkeden otuz
bine yakın kişinin ziyaret ettiği Fuar’da “Desalinasyon”, “Akıllı
Su”, “Kaynak Geri Dönüşümü”, “Pompa ve Proses” ile “Endüst-
riyel Su Teknolojileri” konularına özel bölümler ayrılmıştı.
Antech ve Akkim gibi yerli firmaların da ilgi gösterdiği Aqua-
© SU VE ÇEVRE

tech Amsterdam’ın bir sonraki organizasyonu 2021’in 2-5 Kasım

tarihlerinde düzenlenecek. l
© SU VE ÇEVRE
© SU VE ÇEVRE

28 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019 suvecevre.com

YÜK. MÜH. ENİS BURKUT
enis@burkut.com.tr

SUYUN İLETKENLİĞİ ÇOK ÖNEMLİDİR

Suyun iletkenliği suyun en önemli özelliklerinden biridir. Saf su molekülü elektrik geçirmez.
Suda bulunan safsızlıklar çoğaldıkça suyun iletkenliği artar. Suyun iletkenliği ölçülerek suyun
içindeki H2O olmayan çözünmüş mineral miktarı konusunda fikir edinilir.

S
uyun iletkenliği suyun en
önemli özelliklerinden biri-
dir. Saf su molekülü elekt-
rik geçirmez. Suda bulunan
safsızlıklar çoğaldıkça suyun iletken-
liği artar. Suyun iletkenliği ölçülerek
suyun içindeki H2O olmayan çözün-
müş mineral miktarı konusunda fikir
edinilir.
Bizler su tekniği konusunda
uzmanlaşmadan önce evde ve okulda
öğrendiğimiz bilgi, suyun elektriği
ilettiğiydi. “Islak elle elektrikli aletleri
elleme” gibi uyarı bilgileri ile büyü-
dük. Sonra su konusunda bilgimiz
arttıkça öğrendik ki su, yani H2O,
molekülü elektriği hiç iletmez, su
içindeki safsızlıklar mineral iyonları
elektriği iletir. Dolayısı ile suyun ilet-
kenliği ne kadar yüksekse bu su, o
kadar çok su olmayan madde içeriyor
demektir. Metal cisimlerde elektriği
elektronların taşıdığı gibi, suda elekt-
riği iyonlar taşır. Bugün “Islak elle
elektrikli aletleri elleme” uyarılarını
gene kullanmamız şart; çünkü nor-
mal hayatımızda kullandığımız sular
elektriği ileten sulardır.
Mesleğimiz gereği, şimdi şirketi-
mizdeki tüm teknik kişilerin çantala-
rında bir iletkenlik ölçer bulunuyor.
Sudan şikayet eden müşterilerimizin
önce suyunun iletkenliğini ölçerek işe
başlarız.
Resim 1. Taşınabilir Tip İletkenlik Ölçer
Ters ozmoz ve reçineli deminera-
lize gibi su saflaştırma sistemlerinde,
iletkenlik kontrolü sürekli yapılır. Bu
sistemlerde Resim 2’deki gibi pano tipi
(duvar tipi) iletkenlik ölçerler bulunur.
Resim 2. Pano Tipi İletkenlik Ölçer
İletkenliğin “Toplam
Çözünmüş Madde” ile ilişkisi
Bir su örneği laboratuvara geldi-
ğinde, genelde önce suyun iletkenliği
ve pH derecesi ölçülür, daha sonra
toplam çözünmüş madde ve ayrıca
istenen maddeler ölçülür (Örne-
ğin Ca, Mg, Cl, SO4,PO4, HCO3
gibi). Suda çözünmüş her maddenin
suyun iletkenliğine katkısı farklı fark-
lıdır. Örneğin “Cl” iyonunun suda
oluşturduğu iletkenlik miktarı “Ca”
iyonunun suda oluşturduğu iletkenlik
ile aynı değildir. Bu sebeple, ölçülmesi
kolay olan iletkenliği ölçerek sudaki
toplam çözünmüş madde miktarına
karar veremeyiz.
Resim 3. Laboratuar Tipi İletkenlik Ölçer

30 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019 suvecevre.com

 bar
°C

m3/h

l/s

fact
m/s

Su akışının hassas ölçümü ve sulama

şebekelerinde kaçak/sızıntı tesbiti
WATERFLUX 3070 –
technology driven by KROHNE
• Entegre sıcaklık ve basınç ölçümü ile elektromanyetik su akışölçeri

• Kaçak/sızıntı tesbiti ve pompa verimliliği kontrolü için hat basıncı takibi

• Her noktada çok yönlü ölçüm anlayışı

• Ölçüm değerlerine uzaktan erişim (opsiyonel olarak sayaç durumu iletimi)

products solutions services

More facts: www.tr.krohne.com

 “Toplam Çözünmüş Madde = A
x İletkenlik” formülünde “A” değeri
0,55 ile 0,9 arasında değişir, suda Cl
iyonu çoksa A değeri yüksek bir değer-
dir, SO4 iyonu çoksa A değeri düşük
bir değerdir. Suda bulunan bazı iyon-
ların “İletkenlik Faktörü” değerleri
aşağıdaki tablodaki gibidir.
İletkenlik Faktörü
İyonlar
Her mg/L için µS/cm
Ca 2,60
Mg 3,82
K 1,84
Na 2,13
HCO3 0,715
Cl 2,14
SO4 1,54
NO3 1,15
Yukarıdaki İletkenlik Faktörleri
kullanılarak suyun iletkenliği şu for-
mül ile hesaplanabilir.
İletkenlik µS /cm = Σ (iyon
miktarı mg/L x İletkenlik Fak-
törü)
Ters ozmoz membranı tasarım
programları kullanılarak da labora-
tuar analiz değerlerine göre suyun
iletkenliği hesaplanabilir. İletkenliğin
uluslararası birimi 25 derecedeki su
için microS/cm ve miliS/cm’dir, 1
miliS/cm = 1000 microS/cm.
Suyun iletkenliği suyun sıcaklığına
göre değişir. Birçok iletkenlik ölçer
içinde su sıcaklığına göre iletkenlik
ölçümünü düzeltici program bulu-
nur. Cihaz ekranında görünen ilet-
kenlik 25 derece sudaki iletkenliktir.
Cihaz içinde bu program yoksa suyun
sıcaklığı ölçülür ve su sıcaklığına göre
düzeltme hesaplanır.
Suyun İletkenliği Bizi Neden
İlgilendiriyor
İçme Suyu Yönünden
İletkenlik
Ülkemizde uygulanan “İnsani
32 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019
Tüketim Amaçlı Sular Hakkında
Yönetmeliği”ne göre, insani tüketim
için müsaade edilen en yüksek iletken-
lik değeri 2500 microS/cm’dir, ancak
böyle bir su sağlığa zararlı değilse de
yavan tabir edilen lezzeti bozuk bir
sudur.
Suyun LEZZET’i Açısından
İletkenlik
Lezzet açısından suyu inceledi-
ğimizde insan alışkanlıklarının çok
önemli olduğunu görüyoruz. Ülke-
mizde beğenilen suların iletkenliği
düşük, yani 50 - 250 microS/cm
değerleri arasındayken, Avrupa’da
yaşayan insanların çoğunlukla 800
mikroS/cm üzerindeki iletkenlikte
suları içme suyu olarak tercih ettikle-
rini görüyoruz.
Korozyon Açısından İletkenlik
Korozyon konusunu incelediği-
mizde, iki ucu keskin bir durum ile
karşılaşıyoruz. Suyun iletkenliği yük-
seldikçe “Elektro-Korozyon” oluşumu
artıyor. İletkenlik çok düşükse, bu sefer
su “Aç Su” özelliği taşıyor ve her mad-
deyi çözen, yani halk dilinde mad-
deleri eriten bir su karşımıza çıkıyor.
Resim 4. Yüksek Su İletkenliğinin
Yarattığı Elektro Korozyonla Borunun
Delinmesi
Elektro-Korozyon genelde metal
üzerinde noktasal delikler oluşturur.
“Aç Su” korozyonu, asit korozyonu
gibi yüzeyin tamamında korozyon
yapar.
DİKKAT!!! Beton ve sıvalı su
depolarına, ters ozmoz üretim
suyu gibi düşük iletkenlikte su
doldurulduğunda bu “Aç Su”
depo duvarlarını çözer ve ilet-
kenliği düşük su “sert su” haline
dönüşür.
Soğutma Sularında İletkenlik
ve Korozyon
İlk kez soğutma suyu ve soğutma
kulesi kullanan işletmelerde şu sorun
ile çok karşılaşıyoruz: Soğutma suyu
iletkenliği kontrol edilmiyor, soğutma
suyu iletkenliği çok yükseliyor ve bu
durum soğutma borularında koroz-
yon ve delinmeler oluşturuyor.
Resim 5. Soğutma Suyu Borusunda
Korozyon
Soğutma kulesi, görevi gereği,
suyun bir kısmını saf su molekülü
(H2O) olarak buharlaştırır; çünkü
buharlaşan su yalnızca saf sudur;
sudaki safsızlıklar buharlaşmaz.
Buharlaşma sonucunda, sistemde
kalan suyun sıcaklığı düşmüş olur.
Fakat, soğutma sisteminde kalan
suda mineral iyonları çoğaldığı için,
kalan suyun iletkenliği yükselir. Bu
da metallerde korozyon başlatır. Bunu
önlemek için soğutma sularının çok
sık iletkenliği ölçülür ve soğutma suyu
sisteminden blöfler yapılarak soğutma
suvecevre.com
Atığa Değer Katan Teknoloji
Depolanan, doğaya atılan ya da verimsiz sistemlerle bertaraf edilme sonucu oluşan
zararlı gazların atmosfere salınımı; küresel ısınmanın atmosfer ısısını değiştirmesi,
ekolojik dengenin bozulmasına yol açar. Zararlı atıklar olarak tanımlanan arıtma
çamurlarının bertaraf edilmesi konusunda uzman olan Ineva atığı değere
dönüştüren teknoloji çözümleri ile doğayı geri kazanıyor.
SU DÜNYASI

suyu iletkenliği sabit tutulur. İletkenlik Suyun İletkenliğini Ne Kadar

yükseldiğinde otomatik blöf yapan
otomatik cihazların soğutma sistem-
lerinde kullanılması önerilir.
Buhar Kazanında İletkenlik ve
Korozyon
Buhar kazanında da soğutma
suyundaki sorunlar yaşanır. Kaza-
nın ürettiği buharın tamamı kondens
suyu olarak kazana dönerse, kazan
suyu iletkenliği değişmez ve koroz-
yon sorunu yaşanmaz. Ancak, genelde
kondens suyunun bir kısmı geri dön-
mediği için buhar kazanına yeni su
verilir ve bu yeni su saf su değilse, su
ile beraber kazana ek iyonlar da veril-
miş olur. Bu da kazan suyu iletkenli-
ğini arttırır ve buhar kazanı elektro
korozyon riski altına girer. Bu sebeple
Resim 6. EDI Cihazı
aynı soğutma suyunda olduğu gibi,
buhar kazanı içindeki suyun iletkenli-
ğini sabit tutmak için kazan suyundan
kontrollü blöf yapılır.
Düşürebiliriz
Reçineli demineralize sistemleri
ile ve EDI – Elektro-De-İyonizasyon
cihazı ile suyu 0,05 mikroS/cm ilet-
kenliği seviyesine kadar düşürmek
mümkündür. Bu kadar saf suyu
kullanan sektörler şunlardır: Enerji
santralları, kimya sanayii, ilaç sanayi,
elektronik sanayii. Özet olarak, suyun
iletkenliği işletmelerde çok önem taşır.
Bu sebeple, su ve su kullanan sistemler
ile ilgili görevlilerin, işletmeye gelen
ham suyun, soğutma suyunun ve
soğutma sistemi besi suyunun, buhar
kazanı besi suyunun ve buhar kazanı
içindeki suyun ve işletmedeki her tür
suyun iletkenliğiyle sürekli ilgilen-
melerini ve bunları periyodik olarak
ölçüp kaydetmelerini öneririz. l

ENERJİ VE ÇEVRE SEKTÖRÜ DERGİSİ

Zenginleşen içeriği ve
dağıtım gücüyle alanında
lider dergimizde yer alarak
mesajlarınızı hedef kitlenize
ulaştırabilirsiniz.

www.enerji-dunyasi.com

34 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019 suvecevre.com

 Dünyanın önde gelen
Aktif Karbon Üreticisi

Içme Proses Atık Ev Tipi

Suyu Arıtımı Suyu Arıtımı Su Arıtımı Arıtma Cihazları

Hava Arıtımı Koku Giderimi H2S Giderimi Gıda

Uygulamaları

Aktif karbon uygulamalarında çözüm ortağınız

Jacobi Carbons AG Merkezi İsviçre

İstanbul Merkez Şubesi info@jacobi.net
Esentepe Mahallesi Büyükdere Caddesi 193 www.jacobi.net
Plaza No:193/5
34394 Şişli/İstanbul +90 212 371 47 20
PORTRE & RÖPORTAJ

MASS Arıtma Yönetim Kurulu Başkanı

Türkiye’de arıtma sektörünün oluşmasında önemli katkıları olan MASS Arıtma Yönetim Kurulu
Başkanı Dr. Sedat Soybay, Kabataş Erkek Lisesi ve İTÜ İnşaat Fakültesi’ndeki öğrencilik
yıllarından ilk arıtma tesisini gördüğü günlere, İngiltere’deki akademisyenlik yıllarından MASS’ın
kuruluşuna kadar hayatının kilometre taşlarını ve deneyimlerini Su ve Çevre okurlarıyla
paylaştı...

“H
em anne hem
de baba tarafın-
dan kökenleri-
miz Erzincan’ın
Kemaliye ilçesine dayanıyor... Ba-
bam, Kara Kuvvetleri’nde subaydı.
Görevi nedeniyle o dönem İzmir’de
bulunduğundan, ben de 1957 yılında
İzmir’de doğmuşum. Babamın mes-
leğinden ötürü, kardeşim, İstanbul
Üniversitesi Hukuk Fakültesi eski öğ-
retim üyelerinden Dr. Selçuk Soybay
ile birlikte ilk, orta ve lise eğitimimizi
hep farklı şehirlerde tamamladık...”
“Eğitim hayatıma, babamın Genel
Kurmay Başkanlığı’nda görevli
olduğu dönemde Ankara Yeni Mahal-
le’deki Güven İlkokulu’nda başlamış-
tım. Daha sonrasında tayinler dola-
yısıyla Denizli Pamukkale Ortaoku-
lu’na, ardından da İstanbul Kabataş
Erkek Lisesi’ne yazıldım. Evimiz
© SU VE ÇEVRE

Beşiktaş’taydı. Okul yatılı ve Anado-

lu’nun farklı şehirlerinden gelen başa-
rılı öğrencilerle doluydu. İlk dönem

36 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019 suvecevre.com


bu kadar başarılı öğrencinin arasında
biraz bocalamış olmama rağmen kısa
sürede intibak edebilmiştim...”
Denizi ve inşaatı Kabataş
Erkek Lisesi’nde sevdim
“İstanbul’a geldiğimiz yıl olan
1971’de, Boğaziçi Köprüsü’nün de
yapımı devam ediyordu. Hem otur-
duğumuz muhit, hem de okulumu-
zun yeri dolayısıyla bu inşaat süre-
cine yakından şahit olabiliyordum.
O dönem bana çekici gelen bu süreç,
inşaat mühendisliğine ilgimin oluşma-
sına neden olmuştu. Diğer taraftan
okulun deniz kenarında olmasından
dolayı yüzme olanağı da elde ediyor-
dum. Denizi ve inşaatı Kabataş Erkek
Lisesi’nde sevmeye başladığımı söyle-
yebilirim...”
Ailem tıp, ben mühendislik
fakültesi istiyordum
“Lisede fen bilimlerine karşı daha
fazla ilgim vardı... Ailem tıp eğitimi
almamı istiyordu fakat ben mühendis
olmayı arzu ediyordum. Tercih sıra-
lamasında tıp fakültelerini değil de
mühendislik fakültelerini ön sıralara
yazdığımdan amacıma ulaşabilmiş-
tim. 1974’te İTÜ İnşaat Fakültesi’ni
kazanmıştım. Ailem ilk zamanlar bu
tercihimi yadırgasa da zamanla alış-
mışlardı...”
3. sınıfta Alarko’da işe
başladım
“O yıllarda yaşanan siyasi kar-
maşa ve olaylar yüzünden Türkiye’de
üniversite eğitimi almak çok zordu.
Siyasi ayrışmalar körükleniyor, genç-
ler eğitim yerine siyasete yönlendi-
riliyorlardı. Ortam o kadar karışıktı
ki üçüncü sınıftayken rektörümüz
öldürülmüş ve sonrasında okul bir yıl
kapatılmıştı. Bu süre zarfında ben de
Alarko’da üst düzeyde görevli olan
bir akrabamızın desteğiyle işe başla-
mıştım...”
suvecevre.com
Atıksu arıtma tesisini ilk defa
orada görmüştüm
“O dönem Alarko, eski adıyla
İPRAŞ olan TÜPRAŞ’ın birçok
inşaatını üstlenmişti ve bu projelerden
birisi de atıksu arıtma tesisiydi. Hiç
bilgi sahibi olmadığım atıksu arıtma
tesisini de ilk defa orada görmüştüm.
Yaklaşık dokuz ay çalıştığım o tesiste
hem çevre sektörüyle ilk kez tanışma
imkanına sahip olmuş hem de ciddi
bir deneyim elde etmiştim. Çevre
sektörü ifadesini kullandım fakat o
dönemlerde aslında Türkiye’de böyle
bir sektör ve firma yoktu. Üniversite-
lerde bölüm bile bulunmuyordu. Bu
projeleri genel işler yapan müteah-
hit firmalar yürütüyordu. Alarko da
endüstrideki tecrübesi nedeniyle bu
işe uygun görülmüştü ve aslında yurt
dışındaki bir proses firmasıyla projeyi
hayata geçirebiliyordu...”
İngiltere’de bir yıl
akademisyenlik yaptım
“Siyasi olaylar biraz durulur gibi
olduğunda okulumuz bir yılın ardın-
dan yeniden açılmış ve ben de eğiti-
mime devam etmek amacıyla Alar-
ko’daki görevimden ayrılmış, okula
geri dönmüştüm. Lisans eğitimimi
tamamlamamın ardından aile ve
hocalarımın yönlendirmesiyle yük-
sek lisans yapmaya karar vermiştim.
O yıllarda yüksek lisans sırasından
doktora eğitimine de kayıt olunursa
memuriyete de başvurulabiliyordu.
Ben de hem öğretim görevlisi hem
de doktora öğrencisi olarak çalışma-
larıma devam ediyordum. Doktora
hocam, ABD’den yeni gelmiş genç
bir öğretim görevlisi olan Yrd. Doç.
Mithat Akkaya’ydı. Tezimin ardından
laboratuvar çalışmalarına başlamış-
tım. Bu çalışmalarımla birlikte yurt
dışıyla da iletişim halindeydim. İngil-
tere’deki Birmingham Üniversite-
si’nde konumla ilgili çalışan bir hoca,
beraber çalışma teklifinde bulunmuş
12 / 2019 • SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ
PORTRE & RÖPORTAJ
ve ben de gerekli başvuruları yaptık-
tan sonra İngiltere’ye gitmiştim. İngil-
tere’deki bir yıllık akademik hayatımın
genelde sektörle iç içe geçtiğini söyle-
yebilirim. Firmalara danışmanlıklar
da yapıyor ve gerçek piyasada, sek-
törde neler yapıldığını yakından takip
ediyordum...”
MASS Arıtma...
“Babamın vefatı üzerine İngilte-
re’den dönmüş ve orada edindiğim
tecrübe doğrultusunda memuriyet ve
akademik hayatı bırakarak özel sek-
töre girme kararı almıştım. İlk olarak
dört aylık askerlik görevimi tamam-
lamış, ardından 1983 yılında küçük
bir büroda MASS Arıtma Sistemleri
firmasını kurmuştum. MASS kelime-
sini de, ortağım Mithat Akkaya ve
benim isimlerimizin baş harflerinden
oluşturmuştuk...”
Sadece arıtma konusuna
odaklanmıştık
“O dönem Türkiye’de arıtma
konusunda faaliyet gösteren çok az
firma bulunuyordu. Hepsi farklı işleri
olan, iş gelirse arıtma tesisi de kuran
firmalardı. Bizse sadece arıtma konu-
suna odaklanmıştık. O yıllarda yasal
bir zorunluluk da olmaması nedeniyle
sanayi tesisleri ve belediyeler bu yatı-
rımları yapmak istemiyorlardı. Fakat
İngiltere’de edindiğim tecrübe, kısa
bir zaman sonra Türkiye’de de benzer
süreçlerin yaşanacağını gösteriyordu
ki öyle de oldu... Kısa bir süre sonra
Çevre Kanunu yayınlandı, 1986’da
İSKİ kuruldu ve yavaş yavaş kanuni
zorunluluklar devreye girmeye, arıtma
tesisleri kurulmaya başladı...”
Üç sene sonra ilk
laboratuvarımızı faaliyete
geçirmiştik
“Çalışmalarımıza ilk olarak İller
Bankası tarafından ihale edilen atıksu
arıtma tesisi projelerini hazırlayarak
37
PORTRE & RÖPORTAJ
başlamış ve 11 şehrin arıtma pro-
jelerini hazırlamıştık. Diğer önemli
çalışmamız ise İSKİ ile olmuştu. Haliç
aşırı derecede kirlenmişti ve bunun
için Haliç’te faaliyet gösteren firmala-
rın mevcut yerleşkelerini boşaltmaları
ya da tedbir almaları yönünde bildi-
rimde bulunulmuştu. Öncelikle firma-
lar tedbirler almış ve arıtma tesisleri
yapmış, sonrasında üretim yapan
firmalar organize sanayi bölgelerine
yönlendirilmişti. MASS olarak bu
dönemde, atıksu üzerine çok fazla ön
inceleme ve deney yapma ihtiyacımız
vardı, ve bir laboratuvar kurabilecek
alan gerekiyordu. Bu nedenle daha
büyük ve bahçesi olan bir villaya geç-
miştik. Böylece kuruluşumuzdan üç
sene sonra ilk laboratuvarımızı faa-
liyete geçirmiştik. İlerleyen süreçte
yine Zincirlikuyu daha büyük bir ofise
taşınmıştık. Bu dönemde yapmış oldu-
38 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019
ğumuz çalışmalar için gerekli olan
makineleri yurt dışından temin edi-
yorduk ve stoklu malzeme olmaması
ya da gümrük mevzuatı nedeniyle
zorluklar yaşıyorduk. Bu nedenle bir
imalathane oluşturmamız gerektiğini
düşünerek İMES Sanayi Sitesi’nde
küçük bir atölye ile üretime başladık.
Süreç içerisinde giderek daha büyük
alanlara ihtiyaç duyduğumuzdan
Gebze Sanayi Bölgesi’ndeki yeri-
mize geçtik...”
Yapıma yönelik de
talep bulunuyordu
“Akademisyen bir
geçmişim olduğu için
şirketi kurduğumuz ilk
yıllarda mühendis-
liğe daha yatkın
bir projeci firma
olarak ilerlemeyi
uygun görmüş-
tük. Ancak bir
fabrika için proje
üretildiğinde, bunu
hayata geçirebilecek
bilgi birikimine sahip firma bulunma-
dığından projenin yapımına yönelik
de büyük bir talep bulunuyordu. Biz
de şartlar dahilinde yapım işine girdik.
Belki de ancak böyle iyi bir endüst-
riyel arıtma ve mühendislik firması
olunabilirdi...”
Valiye gidip bir rapor
sunmuştum
“Gebze’deki üretim tesislerimize
gidip gelirken şahit olduğum vidan-
jörlerin sanayi tesislerinden çektikleri
atıkları derelere boşaltmaları bende
bir iş fikrini doğurmuştu. Çektiğim
fotoğraflarla dönemin valisine git-
miş ve bir rapor sunmuştum. Emlak
Konut tarafından bize inşa ettiri-
len fakat çalıştırılmayan, boş duran
arıtma tesisinin belli bir süre işletme-
sini tarafımıza vermesini ve bölgedeki
sanayi tesislerinden vidanjörlerle top-
lanan atıksuyun o tesise gönderilme-
sini talep etmiştim. Bu teklifim kabul
görmüş ve söz konusu arıtma tesisi
firmamıza tahsis edilmişti. Kabul
gören bu teklifimiz sayesinde güncel
bir çevre sorununa çözüm üretmiş-
tik. Önemli işletmecilik deneyimleri
yaşadığımız endüstriyel atıkların arı-
tıldığı bu tesisi, sonrasında organize
sanayi bölgelerinde işletmecilik anla-
yışına yönelik bir yapıya dönüştürdük.
Gebze Plastikçiler Organize Sanayi,
Gebze Güzeller Organize Sanayi ve
GEPKİM Organize Sanayi’de olmak
üzere üç atıksu arıtma tesisimiz bulu-
nuyor. Ayrıca İSKİ’nin Asya’da bulu-
nan 42 tesisinin işletmesini de üstlen-
miş durumdayız. Elektrik hariç tüm
bakım onarım, personel, yenileme,
çamur ve çöp uzaklaştırma bu siste-
min içerisinde yer alıyor...”
IPA 1 Fonu kapsamında çok
sayıda proje gerçekleştirdik
“MASS’ın kurulduğu yıldan bu
yana en büyük farklılığı hem iyi
bir mühendislik firması hem de iyi
bir işletmeci firma olması... İyi bir
yapımcı olmanın yanı sıra iyi bir işlet-
meci olmak, MASS’ın bugün geldiği
noktadaki farklılığını ortaya çıkarı-
yor. Geçmişte endüstriyel kuruluşlar
bireysel olarak arıtma sistemleri talep
ediyorlardı, fakat zaman içerisinde bu
kuruluşların organize sanayi bölgele-
rine yönlendirilmeleriyle müşterileri-
miz de organize sanayi bölgeleri bün-
yesinde yer almaya başladılar. Daha
sonra şehirlerin arıtma tesislerinin
yapımı başladı. Bunun öncülüğünü
de İller Bankası yaptı. O dönem birim
fiyat ile mühendislik birikimi aranma-
dan, daha önce hazırlanmış projeler
için müteahhit aranıyordu. Bu yön-
tem bizim mühendislik birikimimize
uygun bir yöntem olmadığından, o
ihalelerde yer almadık. Ne zaman ki
Türkiye uluslararası kuruluşlardan
fon aldı ve Avrupa Birliği standartları
suvecevre.com

gündeme geldi, biz de bu il bazında
çıkan ‘Design & Build’ projelerde
yer almaya başladık. Türkiye ile eş
zamanlı olarak Balkanlar’da da ben-
zer gelişmeler yaşandı ve bu süreçte
Balkan ülkelerinde de birçok ülkede
tesisler kurduk. AB’nin beş yıllık prog-
ramı olan IPA 1 Fonu kapsamında
çok sayıda proje gerçekleştirdik. İlk
olarak Ordu Atıksu Arıtma Tesisini,
akabinde ise Lüleburgaz, Soma,
Bulancak ve son olarak Mardin atıksu
arıtma tesislerini hayata geçirdik...”
Mardin AAT hem MASS
hem Türkiye için önemli bir
projeydi
“Bu projelerden en akılda kalanı
bence IPA 1’in kapanış projesi olan
Mardin Atıksu Arıtma Tesisi’ydi. Böl-
gede terör olayları yaşandığından çok
karışık bir dönem geçiriyordu. Mar-
din, sıcak çatışmaların çok yakınında
olduğu için çalışma arkadaşlarım iha-
leye bile katılmak istemiyordu. Fakat
bizzat yürüttüğüm ihale çalışmala-
rının ardından ihaleyi kazanmıştık.
19 ayda iki adet arıtma tesisi yapıla-
caktı. Firmamızdan da kimse bölgeye
gitmek istemediğinden tek başıma,
dönemin Mardin Belediye Başkanı ile
görüşmeye gitmiş ve mevcut durumu
ileterek, yardımlarını rica etmiştim.
Aldığım cevaplar da cesaretimi artır-
mıştı. Tesisin yapılacağı yerlerden
biri şehrin oldukça dışındaydı ve ne
elektrik ne de su bulunuyordu. İkinci
alan ise güvenlik problemi olan bir
konumdaydı. Yer teslimi sonrası süreç
başlamış, bir ekip oluşturmuş ve işçi-
lere eğitimler vererek inşaat sürecini
tamamlamıştık. Zamanında tamam-
lanan bu projenin açılışına Avrupa
Birliği ülkesi ülkelerin 12 büyükelçisi
de katılmışlardı. Hem MASS hem de
Türkiye için önemli bir projeydi...”
Kız Kulesi’ndeki fener...
“İlginç işlerimizden birini de Kız
suvecevre.com
Kulesi’nde gerçekleştirmiştik... O
dönem işletme işini alan firmadan Kız
Kulesi için bir arıtma tesisi yapılması
istenmişti; fakat SİT alanı olduğu için
hiçbir inşaat işine izin verilmiyordu.
Çözüm yaratmak adına, yaptığım
araştırmaların ardından, Kule’nin
yanında bulunan deniz fener dik-
katimi çekmişti ve çözüm olarak da
arıtma sistemini bu fenerin içine yer-
leştirme fikrini geliştirip, sunmuştum.
Halen bu fenerin içinde bir arıtma
sistemi yer alıyor ve gayet güzel bir
şekilde çalışıyor...”
Su depolarına arıtma
ekipmanı yerleştirmiştik
“Eskiden İstanbul’da sayıları çok
olan tekstil fabrikalarında da oldukça
farklı çalışmalarımız oldu... Tekstil
fabrikaları çevresel açıdan riskli tesis-
lerdir. Seksenli yılların ortalarında,
İSKİ’nin çalışmalara yeni başladığı
dönemlerde firmalara, arıtma tesisi
yapmaları yönünde baskı uygulanı-
yor ve belirli süreler veriliyordu. O
dönem, büyük bir tekstil fabrikası da
bizden yardım istemişti. Fakat sorun,
böyle bir arıtma tesisi için uygun alan-
larının olmamasıydı. Çözüm olarak,
o yıllarda su sıkıntısından dolayı sayı-
ları altıyı bulan büyük su depolarını
çözüm olarak görmüştük. Bu altı
depodan üçünü arıtma tesisi olarak
düzenlemiştik. İşletme sahibi arıtılmış
sudan o kadar tatmin olmuştu ki, bu
suyun tamamını üretimde kullanma
kararı bile almıştı. Sonrasında birçok
tekstil firması da benzer bir tesisin
kurulumu için bize başvurmuştu...”
Tasarım, yapım ve işletme...
“MASS aslında bir mühendislik
firması ve taahhüt yapan bir firma.
Fakat tesislerinde, tesisi işletebilecek
kalifiye elemana ihtiyaç duyan ida-
reler, OSB’ler, endüstri kuruluşların,
tesislerin işletilmesinin de bizim tara-
fımızdan yapılması yönünde istek-
12 / 2019 • SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ
PORTRE & RÖPORTAJ
lerde bulunmaları üzerine 1995 yıl-
lında işletmecilik de şirketimizin ana
işlerinden biri olmaya başlamıştı. Şu
anda dizayn yapan, bu dizaynın yapı-
mını üstlenen daha sonra biten tesisin
işletmesini yapan ve makine imalatını
kendi bünyesinde yürüten bir firma
konumuna geldik...”
İrili ufaklı beş bine yakın
tesisin kurulumunu
gerçekleştirdik
“MASS Arıtma olarak yıllarca her
şeyin müteahhitlik olmadığı, önce-
liğin bilgi olduğu, kaliteli imalatın
yapılması gerektiği, sürdürülebilir
bir işletme modelinin oluşturulması
gerektiğini savunduk. Çoğu turizmde
olmak üzere, endüstriyel ve şehir
boyutunda beş bine yakın tesisin kuru-
lumunu gerçekleştirdik.
MASS’tan ayrılarak kurulan
22 firma var
“Sektörde konunun uzmanı fir-
malar iyi fiyatlarla üretime başladı-
lar, sonrasında bu firmalardan ayrılan
taklitçi firmalar, daha ucuz üretime
geçtiler. Bu taklitçi firmalardan ayrı-
lanlar da daha da ucuz üretim yap-
maya başladı. Dolayısıyla iç pazarda
fiyatlar oldukça düştü. Eski bir çalışa-
nımız tarafından oluşturulan ‘MASS
Aile Ağacı’nda da görüldüğü üzere
bizden ayrılarak kurulan tam 22 firma
bulunuyor. Bununla birlikte kuruluşu-
muzdan bu yana bizimle birlikte olan
çalışma arkadaşlarımız olduğu gibi,
20 yılı aşkın bizimle birlikte olan 15
çalışma arkadaşımız da var. Kadro-
muzda sürekliliğin olduğunu söyle-
yebilirim. Ayrıca sektör için oldukça
önemli insanların yetişmesine de kat-
kıda bulunduk ve bu durumdan da
gurur duyuyoruz...”
Tek beklenti, güvenilir ve
ekonomik bir sistem kurmak
“Kentsel idareler para gücünü elle-
39
PORTRE & RÖPORTAJ
rinde tutabilmek için yap-işlet-devret
modeline pek sıcak yaklaşmıyorlar.
Çünkü bu modelde suyun satışı da
yapımcı gruba geçiyor. Belediyelerin
iki önemli gelirleri var. Bunlardan
bir tanesi emlak gelirleri, diğeri ise
su satış gelirleri. İstanbul’da İSKİ’nin
yıllık cirosu 1 milyar dolar seviyesinde.
Bu nedenle belediyeler bu ekonomik
gücü bırakmak istemiyorlar. Endüst-
riyel tesislerde ise anlaşmak çok kolay.
Hem yap-işlet-devret hem de mev-
cut tesisin işletilmesi gibi konularda
oldukça açıklar. Burada tek beklenti,
güvenilir ve ekonomik bir sistem kura-
bilmek...”
Türkiye modelini doğru kurdu
“Atıksu arıtma tesisi yatırımlarının
yapılması için gerekli kaynak aktarımı
konusunda devletin sıkıntıları bulunu-
yor. Dolayısıyla her bir bağımsız kamu
40 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019
kurumunun kendisi borçlanarak,
yatırımlarını gerçekleştirmesi öngö-
rülüyor. Devletin yatırımlara yönelik
bakış açısı bu yönde. İkincisi, yapılan
yatırımların denetiminin yapılması,
sağlıklı işletildiğinden emin olunması
gerekiyor, ki bu konumda oldukça
ilerleme kaydedildi. AB’nin öngör-
düğü kanuni düzenlemeler neredeyse
aynı şekilde mevzuatımızda yer alı-
yor. Bakanlık seviyesinde denetim
mekanizması iyi kurulmuş durumda
ve ilgili su idareleri ile koordineli bir
şekilde çalışmalarını yapıyorlar. Bu
konuda iyimserim. Türkiye modelini
doğru kurdu, AB’deki gelişmiş modeli
uyguladı...”
Su yönetimi havza üzerinden
yapılmalı
“Diğer taraftan bence Türkiye’de
aksayan en önemli yön ise su yöne-
timinin idari yapı üzerinden yapı-
lıyor olması... Halbuki su yönetimi
kesinlikle havza yönetimi üzerinden
yapılmalı. Her su çanağının hikayesi
farklıdır, her su çanağı diğer bir su
çanağından bağımsızdır. Bu nedenle
havza bazlı yönetimin sağlanması
gerekiyor. İngiltere ve birçok gelişmiş
ülkede böyle bir yönetim bulunuyor.
Her havzanın özel işletmeci firması
var ve havzayla ilgili bütün denetim
ve yatırımlar bu firmalar tarafın-
dan yapılıyor. Türkiye’de de bu yapı
Ergene Havzası’nda denendi; ancak
şu anda proje kitlenmiş bir halde.
Böyle bir yapılanma için idari yapı-
lanmanın da uygun hale getirilmesi
gerekiyor. Havza yönetimini devlet
politikası haline getirir ve bütün su
birliklerini buna uygun bir biçimde
şekillendirirsek en doğru yönetim şek-
line ulaşmış oluruz...”
Doktoramı membran
teknolojileri üzerine yaptım
“1982 yılında yarım bıraktığım
doktoramı geçen yıl tamamladım...
Firma olarak membran alanında
çalışmalar yapmaya başlamıştık ve
hayata geçirmiş olduğumuz 10 proje
bulunuyordu. Bir hocam, doktoram
için membran konusunda uzman
Prof. Dr. İsmail Koyuncu ile görüş-
memi önermişti. İsmail Hoca ile
yaptığımız görüşmede, doktoramı
membran tıkanmalarının önlenmesi
ve temizlemede enerji tasarrufu ilgili
yürütmem konusunda görüş birliğine
varmıştık. Doktora sürecimin başında
öncelikle dünyada yaşanan gelişmeleri
takip ettim. Sonraki süreçte sanayi
bölgesinde örnek bir projenin kuru-
lumunu gerçekleştirdim ve bu proje
üzerinde 4 önemli denemeyi hayata
geçirdim. Bu yeniliklerden birisi ses
dalgası ile, diğeri ise titreşimle temiz-
lemeydi. Daha önce bu iki uygulama
yapılmamıştı. Diğer iki uygulama ise
daha önce denenmemiş olan ise hava
suvecevre.com
PORTRE & RÖPORTAJ
kabarcıkları ile süpürerek temizleme
ve geri yıkama oldu. Ses dalgaları
kullanımı sırasında membranda yır-
tık olması nedeniyle seramik memb-
ran kullanmaya karar verdik ve çok
başarılı sonuçlar elde ettik. Tezimi
de bu çalışmalar sonrasında tamam-
ladım. Bu çalışmalar sonrasında
seramik membranın üretimini kendi
bünyemizde yapmaya karar verdik.
Konuyla ilgili gerekli çalışmaları yap-
tık ve kil ve arıtma çamuru kullanarak
seramik üretimini gerçekleştiriyoruz.
Şu anda deneme çalışmalarında çok
verimli ve ucuz sonuçlar alıyoruz...”
Membranların çok farklı
uygulamaları bulunuyor
“Membran teknolojileri, sektö-
rümüzdeki ilerlemenin en önemli
alanlarından biri. Membranların çok
farklı uygulamaları bulunuyor. Bizim
üzerinde çalışmış olduğumuz proje
doğrudan biyolojik ortamdan suyu
alabilme yöntemini kapsıyor. Bu tek-
nolojilerin zaman içerisinde giderek
gelişeceğini düşünüyorum. Biyolo-
jik arıtmalarda membran kullanımı
bence sektördeki en büyük ve en
önemli adım. Klasik yöntemle mikro
organizmalar kirlilikleri ortadan kal-
dırırken şişmanlıyor, sonrasında tank-
larda çökeltiliyor ve su ortamından
alınıyor. Şu an ise bu çökertme tank-
ları olmadan biyolojik reaktörlerin
içerisine membranları yerleştirerek
su alınıyor. Bu önemli bir gelişme.
İkinci önemli gelişme ise enerji elde
edilmesi. Arıtma tesislerinden çıkan
çamurdan metan gazı elde ediliyor
ve bu da çevrim santralinde enerjiye
dönüştürülüyor. Bu durum çok yay-
gınlaştı ve neredeyse tüm arıtma tesis-
lerinde bu şekilde üretim sağlanıyor.
Bu kültürün oluşması da önemli. Şu
an ise, en son kalan atığın da değere
dönüştürülmesi konusu önem arz edi-
yor. Tüm işlemler sonrasında kalan
atık özellikle çimento fabrikalarında
42 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019
yakıt olarak kullanılıyor. Mesela Tuzla
Arıtma Tesisi’nde iki milyon nüfuslu
bir yerleşim yerinin atıksuları arıtılıyor
ve sonunda hiçbir atık oluşmuyor. En
son çimento fabrikasında oluşan kül
de inorganik olarak çimentoda kalmış
oluyor...”
Hedefimiz Afrika ve Güney
Amerika
“Önümüzdeki 10 yılda özellikle
Afrika ve Güney Amerika’da ciddi
işler yapma hedefimiz bulunuyor. İhti-
yaçlar ve coğrafya çok büyük, nüfus
çok fazla. En büyük doğal kaynaklar
Güney Amerika ile Afrika’da olma-
sına karşın dünya genelinde yatırım-
ların da en az olduğu bölgeler. Biz de
bu iki yer için gelecek planlarımızı
oluşturuyoruz. Balkanlar ve Avru-
pa’da ise yatırımı yapılmış işletme ve
bakım ihtiyacı olan tesisler ilgimizi
çekiyor... Ayrıca Türkiye’de de, geç-
mişte Almanya’da olduğu gibi bir
süre sonra yatırımlar sona erecek. O
zaman da çalışan bir tesisi yaşlandır-
madan ayakta, verimli tutmak ve işlet-
mecilik önem kazanacak. Biz de diğer
bir taraftan buna hazırlanıyoruz...”
Deniz ve Yelkenli tekne...
“Denizi çok seviyorum... Bu sev-
gim lise yıllarımda başlamıştı. Kaba-
taş Erkek Lisesi’nin önünden denize
girerdik. Sonraki yıllarda Erenköy’e
yerleştikten sonra her sabah bir saat
düzenli yürümeye başladım. Bu yürü-
yüşlerim esnasında denizde gördü-
ğüm yelkenciler ilgimi çekiyordu.
Bir yürüyüş arkadaşımın vasıtasıyla
Marmara Yelken Kulübü’ne üye olup,
dersler almaya başladım. Ardından
da bir yelkenli tekne satın aldım. Yel-
ken sporu eskiden pahalı ve ulaşıl-
maz görülürdü; ancak şu an hem yerli
üretim tekneler bulunuyor, hem de
yetişmiş çok sayıda yelkenci mevcut.
Yelkenli tekne, ekip çalışmasını gerek-
tiren bir alan. Şu an kulüpte yöneti-
ciyim ve bu alana ilgi duyan gençlere
yardımcı oluyorum. Ayrıca MASS’ın
6 senedir düzenlemiş olduğu ‘Kar-
deşlik Kupası’ isimli bir yarışmamız
da bulunuyor...”
Sivil toplum kuruluşlarında
çalışmayı seviyorum
“Felsefeyle ilgilenmek ve kitap
okumak hoşuma gidiyor. Sivil toplum
kuruluşlarında çalışmayı da seviyo-
rum. Türk Böbrek Vakfı ve Çocuk
Böbrek Vakfı’nın kurucularındanım.
Geçmişte yaklaşık on firmayla Çevre
Teknolojileri Derneği (ÇEVRETE-
D)’ni kurmuş ve önemli faaliyetler
gerçekleştirmeye çalışmıştık. O der-
nek daha sonra büyük kuruluşların da
katılmasıyla otuz kadar üyesi olan bir
yapıya ulaşmıştı. Süreli bir yayınımız
bile vardı. Fakat bu gibi faaliyetlerin
sürekliliği için kurumun sağlamlığı ve
profesyonellik gerekiyor. Biz maalesef
bu yapıyı sürdüremedik. Türkiye’de
günümüzde her konunun bir sivil
toplum kuruluşu bulunuyor. İçinde
bulunduğumuz sektörle ilgili de bir
derneğin olması gerektiğini düşünü-
yorum...”
Umarız oğullarımız bu yapıyı
sürdürecek
“1987 yılında İngiliz Edebiyatı
okuyan eşimle Ankara’da tanışmış ve
kısa süre sonra evlenme kararı almış-
tık. Eşim evlendikten sonra bir süre
İngilizce öğretmenliği yaptı. 1991’de
kızım, 1993’te oğlum dünyaya geldi.
İkisi de Endüstri Mühendisliği eği-
timi aldılar. Oğlum ve ortağım Mithat
Akkaya’nın Makine Mühendisi olan
oğlu MASS firmasında bizimle çalı-
şıyorlar. Umarım bizden sonra onlar
bu yapıyı devam ettirecekler...”
Başarının anahtarı iş
ortaklarıyla iyi geçinmektir
“Özel hayat da iş hayatı da part-
nerlerle devam eder. İş hayatınızda
suvecevre.com

ilk partnerleriniz, ortaklık kurdu-
ğunuz kişiler olurken, sonrasında
çözüm ortaklarınız, taşeronlarınız,
danışmanlarınız partnerlerinizdir.
Hem özel hayatta hem iş hayatın-
dan partner yönetimini iyi bir şekilde
hayata geçirdiğinizde başarı gelir.
Başarının anahtarı iş ortaklarınızla
iyi geçinmektir. Firmalar ile kurulan iş
ortaklığı ayrı bir kültürdür. Hem fikir
hem de finansı paylaşmanız gerekir
ve biz bu konuyu dikkatli bir şekilde
yapıyoruz...”
Önce kalite ve müşteri
memnuniyeti
“Gençler hangi işi yapıyorlarsa
yapsınlar en iyi şekilde yapmayı ken-
dilerine hedef olarak belirlemeli ve
çok çalışmalılar. Daha sonra kendi
yeteneklerinin eksik kaldığı yerde
doğru çalışma arkadaşı seçimi de
önemli bir konu. Bir insanın uzmanlık
suvecevre.com
PORTRE & RÖPORTAJ
alanı ne ise ona odaklanması gere-
kiyor. Önce kalite ve müşteri mem-
nuniyeti, sonrasında para kazanmayı
düşünmeliler. Gençlerin işleri giderek
zorlaşıyor, girişimcilik çok zor bir hale
geliyor. Her alanda rekabet çok fazla,
bu nedenle ne yapıyorlarsa en iyisini
yapmaya gayret göstermelerini tavsiye
ediyorum...”
Üç kitap hazırlıyorum
“Doktoramı tamamladıktan sonra
bana, tüm bölümlerden mezun olan
doktora öğrencilerine hitap etme
görevi verilmişti. Ben de yaptığım o
konuşmada, birinci önceliğin ‘azim’
olduğunu ve benim 60 yaşında dok-
tora yaptığımı söylemiştim. Bu benim
için bir başarı öyküsüdür. Ayrıca üç
kitap hazırlıyorum ve bu kitaplar sek-
tör için bir el kitabı niteliğinde. Okul-
dan mezun olduktan sonra öğrencile-
rin neler yapması gerektiğini anlatan
12 / 2019 • SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ
başlangıç kitabı var. Müteahhitlik,
işletme ve malzeme üretimi alanla-
rında kendilerini geliştirmek isteyen
öğrencilere yönelik ayrı ayrı kitaplar
bulunuyor. Kitapların ana öğretisi,
ders ya da mühendisliğin yanı sıra ulu-
sal ve uluslararası alanda yaşanan tec-
rübeleri öğrencilere aktarabilmek...”
Mühim olan ana çizgiyi
sürdürebilmek
“İş hayatında bir işi uzun süre
yapabilmek, sürdürebilir olmak ve
hep var olmak en takdir edilen şey-
dir. Ülke olarak çok kez ekonomik
daralma yaşadık. Fakat mühim olan
mütevazılıkla birlikte ana çizgiyi
bilimsellikten de ayrılmadan sabırla
ve fedakarca sürdürebilmektir. Biz
MASS olarak ülke olumsuz bir ekono-
mik durum içinde diye içimize kapan-
mıyoruz, yeni arayışlar ve çözümlerle
ilerlemeyi ihmal etmiyoruz.” l
43
KONSANTRASYON
POLARİZASYONU VE TIKANMA
3. BÖLÜM

İSMAİL KOYUNCU REYHAN ŞENGÜR TAŞDEMİR

İnşaat Fakültesi,
Çevre Mühendisliği Bölümü, İTÜ
Prof. Dr. Dincer Topacık Ulusal
Membran Teknolojileri
Uyg-Ar Merkezi, İTÜ
Prof. Dr. Dincer Topacık Ulusal Membran
Teknolojileri Uyg-Ar Merkezi, İTÜ
Fen Bilimleri Enstitüsü, Nanobilim
Nanomühendislik Programı, İTÜ

M
embran boyunca geçen toplam akım
hacminin artması da konsantrasyon po-
larizasyonunu arttırmaktadır. Bu sebeple,
spiral sargılı ters osmoz membran mo-
dülleri düşük akılarda çalıştırılmaktadır. Yüksek akılarda
çalıştırıldığında bu modüllerde oluşan konsantrasyon po-
larizasyonu, tuz iyonlarının düşük miktarlarda giderilme-
sine ve çökelek oluşumana sebebiyet vermektedir. Bir di-
ğer parametre, çözünen madde difüzyonu ile alakalıdır.
Ultrafiltrasyon membranlarının giderdiği moleküllerin
difüzyon katsayıları, ters osmoz membranlarına göre 100
kat daha azdır. Bu durum, UF modüllerinin TO modülle-
rine göre konsantrasyon polarizasyonundan neden daha
çok etkilendiğini göstermektedir (Baker, 2004).
5.2.2. Konsantrasyon Polarizasyonuna çevreyi ve A, ise alanı göstermektedir. Sürtünme kaybı ifa-
Bağlı Olarak Basınç Değişimi
Bir sıvı, bir boru veya kanalda akıyorsa, duvar cidarın-
daki sürtünmeden dolayı bir basınç azalması görülmek-
tedir. Türbülans artırıcıların veya boşluk oluşturucuların
kullanılması, sürtünmeyi ve dolayısıyla basınç azalmasını
arttırmaktadır. Sürtünme faktörü için,
ifadesi geliştirilmiştir. Değişik akım şartları için bulunan
sürtünme faktörleri Tablo 5.6’da verilmiştir.
Tablo 5.6. Değişik akım şartları için sürtünme faktörleri
Tablo 5.6’dan da görüleceği üzere, sürtünme faktörü,
kanal ve tüpler için birbirine oldukça yakındır. Basınç azal-
ması için Fanning denklemleri geliştirilmiştir. Bu denklem,
şeklinde olup burada, L, tüp uzunluğunu, r, sıvının
yoğunluğunu, v, akım hızını, f, sürtünme faktörünü, Ç,
desinden görüleceği üzere, türbülanslı akımlardaki basınç
azalması akım hızı ile daha fazla ilişkilidir. Boşluk oluştu-
rucu veya türbülans artırıcıların yerleştirilmesi, sürtünme
kaybını ve basınç azalmasını daha da fazla artırmaktadır.
Böyle durumda, basınç azalması, boşluk oluşturucunun
tipine de bağlı olarak değişmektedir. Şekil 5.6’daki boşluk
oluşturucu için

basınç azalması ifadesi geliştirilmiştir.

44 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019 suvecevre.com

5.2.3. Konsantrasyon Polarizasyonuna Bağlı
Olarak Akı Değişimleri
Genellikle, basınç sürücülü membranlarda membrana
doğru saf suyun akısı, uygulanan basınç ile doğru orantı-
lıdır. Burada, Rm membran direncini göstermektedir. Rm
değeri çözeltinin tipi veya basınca göre değişmemektedir.
Basınç ve akı arasındaki değişim, Şekil 5.8’de gösterilmiştir.
Çözünmüş madde bulunan bir çözeltinin membran
sisteminde değişik basınçlarda süzülmesi sırasında, basınç
arttıkça akı da artmaktadır. Fakat belli bir süre sonra, akı-
daki artış azalır ve akı basınçtan bağımsız hale gelmektedir.
Bu akı değeri, limit akı (Jp) değeri olarak adlandırılmakta-
dır. Çözeltinin konsantrasyonu artırılırsa ve kütle transfer
katsayısı ve membran yüzeyindeki konsantrasyon sabit
tutulursa, limit akı değeri azalmaktadır. Bununla birlikte,
sabit konsantrasyonda kütle transfer katsayısı artırılırsa,
limit akı değeri artmaktadır (Şekil 5.9). Akının lineer artı-
şının olduğu bölge basınç kontrollü bölge, akı artışının
basınçtan bağımsız olduğu ikinci kısım ise kütle transfer
kontrollü bölge olarak adlandırılmaktadır (Şekil 5.10).
5.3. Membran Tıkanması
Membran yüzeyinde veya içerisinde gözeneklerin tıkan-
ması veya daraltılması aracılığıyla partiküllerin veya diğer
kirleticilerin birikmesi, membran geçirgenliğinin azalma-
sına sebep olmaktadır (Şekil 5.11). Membran geçirimliliği-
nin azalmasına bağlı olarak meydana gelen akıdaki azalma,
membran tesislerinin maliyetini etkilemektedir. Bundan
dolayı, membran tesisleri boyutlandırılırken akıda zamanla
meydana gelen azalma gözönüne alınmalıdır.
Şekil 5.8. Basınç ve akı arasındaki değişim
46 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019
Şekil 5.9. Değişik çözelti konsantrasyonu ve kütle transfer
katsayısı için basınca bağlı olarak akıdaki değişim (Mulder, 1996)
Membran yüzeyinde meydana gelen birikmenin
karakteristiği ve yeri, zamanla azalan akının tekrar geri
kazanılması açısından önem taşımaktadır. Membranda
meydana gelen bu performans azalmasına, membranın
tıkanması adı verilmektedir.. Membran tıkanması 3 farklı
şekilde açıklanabilir (Şekil 5.12). Bunlar, tersinir tersinir
olmayan ve geri dönüştürülemez membran tıkanmasıdır.
Tersinir tıkanmada kirleticiler membran yüzeyine serbestçe
yapışmıştır ve fiziksel bir yıkama ile giderilebilir. Tersinir
olmayan tıkanmada ise gözenek tıkanması ve kirleticilerin
yüzeye sıkıca bağlanması sonucu oluşur ve kimyasal temiz-
leme ile giderilebilir. Geri dönüştürülemez tıkanmada ise
kimyasal temizleme de dahil herhangi bir şekilde tıkanma
giderilemez (Meng ve diğ., 2009). Fiziksel temizleme sonu-
cunda artan akı miktarı tersinir olan tıkanma, fiziksel
temizleme ile artan akı değeri ile ilk başlangıçtaki akı
değeri arasındaki fark ise tersinir olmayan tıkanma olarak
adlandırılmaktadır. Konsantrasyon polarizasyonu ile akı
Şekil 5.10. Basınç ve kütle transfer kontrollü bölgeler
(Mulder, 1996)
suvecevre.com
 1996’dan Günümüze
KİMYASAL ARITMA
Tesisleri için Kalıcı Çözümler

Atıksu Arıtma •İçme & Proses Suyu Arıtma • Koku & Gaz Giderimi • Dizayn ve Projelendirme
Özel Dizayn Ekipman Üretimi • Ar-Ge • Fiziksel Arıtma Ekipmanları • Kimyasal Arıtma Ekipmanları
Biyolojik Arıtma Ekipmanları • Gaz Arıtma Ekipmanları • Çamur Susuzlaştırma Ünitesi Ekipmanları

www.gesu.com.tr

Gesu Arıtma Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti.

Fabrika İstanbul Ofis

Görükle Sanayi Bölgesi Kanuni (500) Cad. No: 5/2 Hatboyu Sok. Adalı Pasajı Kat: 2 No: 32
Nilüfer - Bursa / Türkiye Bakırköy - İstanbul / Türkiye
Tel : +90 224 483 59 39 (pbx) Tel:+90 544 283 03 18
info@gesu.com.tr teklif@gesu.com.tr
MAKALE
değerindeki azalma, tersinir tıkanma sonucu oluşmaktadır
(Şekil 5.13). Sistem durdurulup tekrar başlatıldığında, ilk
akı değerinden tekrar başlayabilmektedir. Ayrıca, kararlı
hale geldikten sonra akıda herhangi bir azalma görülme-
mektedir. Fakat, pratikte kek karakterindeki değişime bağlı
olarak bir miktar azalma görülebilir.
Şekil 5.11. Membran yüzeyinde partiküllerin birikmesi ve
tıkanma (Wiesner ve Aptel, 1996)
Şekil 5.12. Tersinir, tersinir olmayan ve geri dönüştürülemez
tıkanma (Meng ve diğ., 2009)
Şekil 5.13. Konsantrasyon polarizasyonu ile oluşan tıkanma
(Mulder, 1996)
48 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019
Membran tıkanması, akıdaki azalma kadar, basınç far-
kında meydana gelen artış ile de kolaylıkla fark edilebil-
mektedir. Zamanla akı miktarında azalma meydana gel-
dikçe, basınç farkında da bir artma meydana gelmektedir
(Şekil 5.14). Membranda meydana gelen tıkanmanın bir
diğer göstergesi de, giderme verimini etkilemesidir. Bazı
durumlarda, giderme verimi artabilir, bazı durumlarda ise
azalabilir (Wiesner ve Aptel, 1996).
Membranda tıkanmaya sebep olan organik maddele-
rin moleküler ağırlıkları, fonksiyonları ve uygunlukları,
tıkanma açısından büyük rol oynamaktadır. Eğer bir çözelti
organik madde içeriyorsa, hidrofilik membranlar, hidro-
fobik membranlara göre tıkanmaya daha az meyillidirler
(Lâiné ve diğ., 1989). Çözünmüş organik maddeyi daha
fazla hidrofobik olmaya iten sebeplerin olduğu durum-
larda, adsorptif tıkanma artmaktadır (Lahoussine-Turcaud
ve diğ., 1990). Örneğin, kalsiyum iyonları ve diğer bazı
protonlar, doğal organik maddenin (DOM), bazı yükle-
rini nötralize etmekte ve bu durum, DOM’un hidrofobik
özelliğini artırmaktadır. Yüksek kalsiyum konsantrasyonu
ve düşük pH değerleri, DOM tarafından meydana gelen
tıkanmayı artırmaktadır.
Şekil 5.14. Akıdaki azalma ile birlikte basınç farkında
meydana gelen artış
Membran yüzeyindeki yüksek organik madde kon-
santrasyonları, membrana doğru organik madde adsorp-
lanmasını ve DOM jel tabakasının membran yüzeyine
çökelmesini artırmakta ve böylelikle membrandan akı
geçişini kısıtlamaktadır. Bundan dolayı, adsorptif tıkanma
membran yüzeyindeki kütle transferi ve akışkan akımı ile
ilişkilidir. Bazen, adsorptif tıkanma, aşamalı bir proses
olsa da, bazı durumlarda çok çabuk meydana gelmekte
ve membranı hemen tıkayabilmektedir (Wiesner ve Aptel,
1996). Membran proseslerde tıkanmayı etkileyen bazı
kirletici örnekleri Tablo 5.7’de verilmiştir. Membranlarda
suvecevre.com
E.Col ve Kol form Bakter İzleme ve Anal z S stem
ALERT S STEM ALERT LAB
Fekal Bakter�ler� �er�n�e ��leme ���tem� �o��l Fekal Bakter� �nal�� �a�oratuvarı

* B l msel olarak * B l msel olarak

kanıtlanmış kanıtlanmış
* Hızlı sonuç * Hızlı sonuç
* Tutarlı ver * Tutarlı ver
* Yer nde Ölçüm * Taşınab l r
* Onl ne zleme * Onl ne zleme

www.ekoton.com.tr farklılığıkeşfet.
MAKALE
tıkanmaya sebep olan ana mekanizmalar aşağıdaki gibidir
(Goosen ve diğ., 2004):
Adsorpsiyon: Membran malzemesi ile çözünen mad-
deler arasındaki etkileşim veya kimyasal ilişki sonucu mey-
dana gelmektedir. Membran yüzeyinde ya da membran
gözenekleri içerisinde gerçekleşebilir.
Gözenek tıkanması: Çözünen maddelerin memb-
ran gözenekleri içerisine girmesiyle meydana gelmektedir.
Jel oluşumu: Bazı makromoleküller, membran yüze-
yinin hemen üstünde jel katmanı oluşmasına sebep olabilir.
Bu mekanizma, çözeltide protein olduğu zaman sıklıkla
görülmektedir.
Biyotıkanma: Membran yüzeyine bakterilerin yapı-
şıp üremesiyle meydana gelmektedir. Ayrıca, bakterilerin
hücredışı polimerik maddeler (EPS) salgılamasıyla birlikte
biyofilm oluşması gözlenmektedir.
Tablo 5.7. Membran proseslerde etkili olan kirleticiler ve
tıkanma çeşitleri (Field, 2010)
5.3.1. Membran Tıkanmasına Bağlı Akı/Zaman
Değişimleri
Kek tabakası oluşumu, konsantrasyon polarizasyonu,
adsorpsiyon ve gözeneklerin bloklanması gibi etkenlerden
dolayı oluşan kirlenme sonucu, akı zamanla azalmaktadır.
Akının zamana karşı değişiminin tahmin edilmesi zor
olduğu için yarı amprik denklemler ortaya konmuştur
(Hermia, 1982). Bu denklemler,
50 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019
ifadesinden yola çıkartılarak geliştirilmiştir. Burada,
n, bir katsayı olup, baskın kirleticiye göre değişmektedir.
n değeri, elde ettiğimiz akı değeri ile zaman arasındaki
ilişkiden yola çıkılarak elde edilen formülasyondan hesap
edilmektedir.
Burada, n=2 olması durumunda, partiküller membran
gözeneklerini kapatmakta, fakat bir kek tabakası oluşumu
meydana gelmemektedir. Bu tam bloklama modeli ola-
rak adlandırılmaktadır. Diğer taraftan, standart bloklama
modeli ile partiküllerin membran gözeneklerinin içerisine
girip tıkaması söz konusudur. Bu durumda, n = 1,5 ile ifade
edilmektedir. Orta bloklama modelinde (n = 1) ise partikül-
lerden biri diğerinin üzerinde birikebilir. Fakat ayrı bir kek
direnci oluşmamaktadır. Son olarak, n=0 olması halinde,
kek oluşumu söz konusudur (Briao ve Tavares, 2012).
Denklem 5.28’in n=0 için integrasyonu sonucu (kek
tabakası oluşumu),
denklemi elde edilir. Burada, Jo ilk akı değerini ifade
etmektedir. Ayrıca, bu denklemde k, spesifik kek drenci
ile doğru orantılıdır.
k  Rˆcbulk
Ȓc, spesifik kek direnci, her bir birim kek kalınlığında
sabit olmak üzere, kek direnci,
ile gösterilmekte ve kek kalınlığı dc(t), zamanla değiş-
mektedir.
Hermia (1982) tarafından geliştirilen denklemler, dik
akışlı filtrasyon için geçerli olup, yatay akışlı filtrasyonda
kullanılmamaktadır. Yatay akışlı veya dik akışlı filtrasyon
için olan ve adsorptif, kek oluşumu, gözenek bloklama ve
konsantrasyon polarizasyonu hallerinden birini temsil eden
daha genel ifadeler de geliştirilmiştir (Briao ve Tavares,
2012). Bu denklemler, her bir direncin zamanla değiştiği
göz önüne alınarak çıkartılmıştır. Örneğin, membran ilk
olarak kullanılmaya başlandığında konsantrasyon polari-
zasyonu ve kek dirençleri sıfırdır. Akı, sadece membran
direnci ile sınırlandırılmıştır. Hemen belli bir miktar kon-
santrasyon polarizasyonu oluşmakta, partiküllerin memb-
ran üzerinde birikmesi ise zaman almaktadır. Belli bir süre
suvecevre.com
D‹J‹TAL DÖNÜÜME HAZIRLANAN TÜRK‹YE

1
POMPA VANA
KOMPRESÖR
KONGRESİ
13-14 UBAT 2020 | ODTÜ KÜLTÜR VE KONGRE MERKEZ‹ - ANKARA
ANA KONULAR
 Pompa, Vana, Kompresör ve Fan Tasarımı ve Seçimi  Akıllı Binalar - Şehirler
 Sistem Verimi ve Enerji Tasarrufu  Nano Teknoloji, Malzeme ile İlgili Sorunlar
 Boru Sistemleri ve Şebekeler  Tasarım ve Geliştirme HAD
 Pompa ve Vanalarda Kavitasyon  Pompa, Vana, Kompresör ve Fan Karakteristikleri
 Kompresörlerde ve Fanlarda Kararsızlık  Vanalar, Borular ve Ek Teçhizat
 Ölçme ve Kontrol  Mini ve Mikro Santraller
 Yapay Zeka  Sızdırmazlık Problemleri
 Endüstri 4.0  İşletme ve Bakım
 Katmanlı İmalat  İç ve Dış Pazarlama
 Sanal Gerçeklik ve Tasarım  AB Kuralları ve Standartlar
KONGREYE BİLDİRİ İLE KATILIM
BİLDİRİ ÖZETİ SON GÖNDERİM TARİHİ
04 Kasım 2019
BİLDİRİ ÖZETİ DEĞERLENDİRME SONUÇLARININ İLETİLMESİ
15 Kasım 2019
BİLDİRİ TAM METİNLERİNİN SON GÖNDERİM TARİHİ
03 Ocak 2020
BİLDİRİ DEĞERLENDİRME SONUÇLARININ İLETİLMESİ
17 Ocak 2020
DÜZENLEYİCİ KURULUŞLAR

DESTEKLEYİCİ KURULUŞLAR

KONGRE SEKRETERYASI DERNEK

Cansın Karasıkı Türk Pompa ve Vana
Telefon : 0 216 360 59 33 Sanayicileri Derneği
e-mail : cansink@etix.com.tr Telefon : 0 312 255 10 73
www.etix.com.tr e-mail : pomsad@pomsad.org.tr

www.pomsad.org.tr/kongre2020
MAKALE
sonra, birikme arttıkça kek direnci de oluşmaktadır (Rc).
Membran direnci zamanla sabit ise Ȓc, hesaplanabilmek-
tedir. Kek sıkışması, partiküllerin yer değiştirmesi ve küçük
partiküllerin filtreden süzülmesi gibi birçok faktör, spesifik
kek direncinin zamanla değişmesine sebep olabilmekte-
dir. Bununla birlikte, spesifik kek direnci Ȓc sabit ise kek
direncindeki artış, kek kalınlığına bağlı olmaktadır. Kek
kalınlığındaki artış, kirleticilerin membrana doğru taşınma
hızı ile orantılıdır. Bununla birlikte, kek kalınlığı artarken,
membrandan geriye doğru taşınım da artmaktadır. Bundan
dolayı, kek kalınlığı ile orantılı olarak kekten bir miktar
kayıp olduğu varsayılmıştır. Bu varsayımlar, membran
kalınlığının zamanla değişimini ifade eden (Wiesner ve
Aptel, 1996),
denklemi ile ifade edilmiştir. Burada k1, membrana
doğru kek oluşma hızını tariflemekte olup, artan konsant-
rasyon ile artmaktadır. Teorik değerlendirmelere göre,
k1, kaldırma kuvvetinin etkisi ile artan yatay akış hızı ve
partikül çapı ile azalmaktadır (Altena ve Belfort, 1984).
Geri transfer katsayısı k2, difüzyon ile membrandan geri
dönüş katsayısını ifade etmektedir. Dik akışlı filtrasyonda,
k2, değeri sıfır veya çok yakındır (Wiesner ve Aptel,
1996). Sabit basınç azalması ve sabit kek drencinde, akının
zamanla azalması için,
denklemi yazılabilmektedir. Kek oluşumunun ilk aşama-
sında, membrana doğru kirletici transferi, membrandan
ters yöndeki difüzyon ile taşınımdan büyük olmaktadır
Bu durumda, membran direnci, kek diren-
cinden büyük olmaktadır Bu şartlar altında,
akının zamana bağlı olarak değişimi için (Wiesner ve Aptel,
1996),
ifadesi bulunmaktadır. Burada, k3* = k1/Rm olmakta-
dır. 1/J ile t arasındaki lineer doğrunun eğimi, k3*’ü ver-
mektedir. Kek oluşumu meydana geldikçe ve kek kalınlığı
arttıkça, kek direnci membran direncinden daha baskın
hale gelmektedir (Ȓc dc>> Rm). Bu durumda kek, filtras-
yonda esas kontrol edici faktör olmaktadır. Bu durumda
akının zamanla değişimi için,
52 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019
ifadesi elde edilmektedir. Bu durumda, 1/J2 ile t ara-
sında lineer bir ilişki vardır (Wiesner ve Aptel, 1996).
Akı azalmasında etkin olan konsantrasyon polarizasyonu,
membran gözeneklerinin bloklanması ve adsorpsiyon gibi
diğer faktörler içinde benzer terimler çıkartılabilmektedir.
Bu terimlerin bazıları Tablo 5.8’de özetlenmiştir.
Tablo 5.8. Akı azalması için çıkartılmış kinetik ifadeler
(Wiesner ve Aptel, 1996)
Bu terimlerdeki k değeri, akının azalma hızı oranını
ifade etmektedir. Burada, deneysel çalışma sonucu elde edi-
len akı-zaman değerleri, veri uydurma ile yukarıdaki denk-
lemlerden hangisine uyduğu araştırılmaya çalışılır. Elde
edilen denklem kullanılarak, membranın hangi oranda
tıkanacağı gibi geleceğe yönelik tahminler yapmada kul-
lanılır. Ayrıca, membranın yıkama sıklığı, tıkanmanın
türü (tersinir veya tersinir olmayan) gibi konularda fikir
vermektedir.
Tablo 5.8’de verilen 1/J ve 1/J2’nin zamanla değişimi
lineer olmaktadır. Bununla birlikte, yapılan bir çalışmada,
lineer doğruların birden fazla eğime sahip oldukları görül-
müştür (Şekil 5.15) (Koyuncu ve diğ., 2004). Burada, iki
veya üç tane farklı lineer bölge bulunabilmektedir. Bu
durum, kek oluşum hızı katsayısının zaman içerisinde farklı
olduğunu göstermektedir.
1. bölge, kek oluşumunu ifade ederken, ikinci bölge kek
karakteristiklerindeki değişimi ifade etmektedir (Pillay ve
Buckley, 1992). Değişik konsantrasyonlardaki reaktif siyah
5 boya türü ve NaCl karışımları ile yapılan çalışmalarda,
elde edilen K1 değerlerinin, boya konsantrasyonuna göre
değişimi, Şekil 5.16’da verilmiştir. Buna göre, 9 ile 15 g/
lt boya konsantrasyonu arasında, K değerinde artış olma-
sının nedeni, bu aralıkta kek oluşumunun hızlanmasıdır
(Koyuncu ve diğ., 2004).
suvecevre.com

Şekil 5.15. İki aşamalı akı zaman ilişkisi (Pillay ve Buckley,
1992)
Şekil 5.16. Reaktif siyah 5 ve NaCl karışımları ile yapılan
çalışmalarda elde edilen K1 değerleri (Koyuncu ve diğ., 2004)
Üniform partiküller (110 nm latex) ile 10-1, 10-3 ve
10-5 M KCl içeren çözeltiler ile yapılan bir çalışmalarda,
akı değeri zamanla azalırken, 1/J değeri artmıştır. Bununla
birlikte, bu artış sırasında değişik eğimleri olan lineer doğ-
rular elde edilmiştir. Bu eğriler, Şekil 5.17 ve Şekil 5.18’de
verilmiştir (Tarabara ve diğ., 2004).
Şekil 5.17. Akının zamana bağlı değişimi (Tarabara ve diğ., 2004)
Şekil 5.18. 1/J’nin zaman bağlı olarak değişimi (Yüksek IS, 10-1
M, Orta IS, 10-3 M ve Düşük IS, 10-5 M) (Tarabara ve diğ., 2004)
suvecevre.com
MAKALE
Yapılan bu deneysel çalışmada membran üzerinde olu-
şan kek tabakası özel bir kimyasal ile dondurulmuş ve çok
düzgün bir şekilde en kesit olarak kesilmiştir. Elde edilen
ve akıdaki değişime bağlı olarak değişik karakterde kek
tabakası oluşumunu gösteren kek kesitleri, Şekil 5.19’da
gösterilmiştir. Burada, membrana yakın kısmındaki kekin
porozitesi daha düşük, yüzeydeki tabakanın porozitesi ise
daha yüksektir. Kek tabakası belirli bir kalınlığa ulaşınca,
partiküller arasındaki çift tabaka kırılmakta ve kek taba-
kasında göçmeler oluşmaktadır. Göçme sonrası, göçen
tabakanın üzerine yeniden ikinci bir tabaka oluşmaya
başlamaktadır. Bu şekilde alt ve üst tabaka arasında keskin
keskin bir ayırım söz konusudur.
5.3.2. Çökelmeli Tıkanma
Konsantrasyon polarizasyonu ve osmotik basınç fark-
lılığının, membran üzerinde, dolaylı olmak üzere etkileri
söz konusudur. Örneğin, membran üzerinde doğal organik
madde konsantrasyonunun artması DOM’un membran
üzerine adsorplanmasına sebep olmakta ve dolayısıyla jel
tabakası oluşumuna yardımcı olmaktadır. Ayrıca, memb-
ran yüzeyinde inorganik madde konsantrasyonların art-
ması sonucu, çözünürlük konsantrasyonlarının üzerine
çıkılması, inorganik maddelerin membran üzerinde çökel-
mesini meydana getirmektedir. Çökelmeli tıkanma, özel-
likle nanofiltrasyon ve ters osmoz sistemlerinde çok büyük
problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sistemlerde,
genellikle çökelmeli tıkanmayı meydana getiren kirleticiler,
hidroksitler, karbonatlar ve sülfat ile beraber çökelebilen,
kalsiyum, mağnezyum ve demir’dir. Denge halinde çökele-
bilen bir tuz olarak KtyAnx(ç)’i düşünelim. Burada, Ktx+,
katyon ve Any¥, anyon olsun. Burada, çözünürlük çarpımı
Kç, iyonların aktiviteleri ile ilişkilidir.
Örneğin, denge halinde ve 20°C sıcaklıkta, kalsiyum ve
sülfat iyonlarının konsantrasyonları, CaSO4(k) çökelmesi
oluşturmak üzere yeterli ise çökelme meydana gelmektedir.
CaSO4(k) için çözünürlük çarpımı yaklaşık olarak, 9,1x
10-6’dır. İyonların aktiviteleri, çözelti içerisindeki konsant-
rasyonları ile ilişkilidir. Membrana doğru konsantrasyon
artmakta olup, geri kazanım ve giderme verimine bağlı
olarak, membran üzerindeki konsantrasyon için,
ifadesi ortaya çıkmaktadır. Başka bir şekilde ise memb-
ran yüzeyindeki konsantrayon polarizasyon faktörü (PF)
12 / 2019 • SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ 53
MAKALE

ile ifade edilmektedir (Denklem 5.38).

Şekil 5.20. Ters osmoz membranlarında oluşan CaCO3

çökelmeleri (Koyuncu ve Wiesner, 2007)
Şekil 5.19. Değişik poroziteye sahip tabakalardan oluşmuş kek
tabakaları (Tarabara ve diğ., 2004)

Polarizasyon faktörü geri kazanıma bağlı olarak,

ifadesi ile tahmin edilmektedir. Burada, K, polarizasyon

katsayısı olup, 0,6 ile 0,9 arasında değişmektedir. Dolayı-
sıyla, iyonların membran üzerinde çökelek oluşturabilme-
leri, geri kazanım ve giderme verimi ile doğrudan ilişkilidir.
Çökelmenin oluşması için,

Şekil 5.21. Ters osmoz membranlarında oluşan CaCO3 ve

şartının sağlanması gerekmektedir. Ancak bu şekilde, CaSO4 çökelmeleri (Koyuncu ve Wiesner, 2007)
membran üzerinde yeterli konsantrasyona ulaşıldıktan
sonra, çökelme meydana gelebilmektedir. Şekil 5.20, Şekil
5.21 ve Şekil 5.22’de, ön arıtması yapılmış bir ham suyun
nanofiltrasyon ve ters ozmos membranları ile arıtılması
sonucunda oluşmuş, CaCO3 ve CaSO4 partiküllerinin
elektron mikroskop ile çekilmiş görüntüleri verilmiştir
(Koyuncu ve Wiesner, 2007).
Membran yüzeyinde meydana gelen çökelmenin önlen-
mesi, ancak çökelmeyi oluşturan anyon veya katyonlardan
birisinin konsantrasyonunun azaltılması ile mümkündür.
Asit ilavesi yapılarak metaller ile çökelebilen karbonat veya
hidroksitlerin konsantrasyonu azaltılır. Ayrıca, membran
öncesinde yumuşatma, çökelme, iyon değiştirici gibi ön
arıtma işlemleri de uygulanarak iyonların membrana gir- Şekil 5.22. Nanofiltrasyon membranlarında oluşan CaCO3 ve
meden konsantrasyonlarının azaltılması sağlanabilir. l CaSO4 çökelmeleri (Koyuncu ve Wiesner, 2007)

Devamı gelecek sayımızda...

54 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2019 suvecevre.com

takip ediliyoruz!..
binlerce okurumuza teşekkür ederiz.

352 107 BİN

BİN WEB
ZİYARETÇİSİ
SAYFA
GÖRÜNTÜLEMESİ

4
16 BİN
BİN SOSYAL
MEDYA TAKİPÇİSİ
E-BÜLTEN
ABONESİ
2019 yılı ilk 8 aylık veriler.

Su ve Çevre Teknolojileri dergisi açık ara önde...

Reklam vereceğiniz dergiyi seçerken, karşılaştırın.
Su ve Çevre Teknolojileri dergimizin web istatistikleri, okunma,
paylaşım, beğeni ve takip sayıları rakiplerinden açık ara önde.

Dergimizi tercih eden, reklam verenlerimize

teşekkür ederiz.

www.suvecevre.com
facebook.com/SuVeCevreTeknolojileri

twitter.com/SuveCevre

https://www.linkedin.com/showcase/su-ve-cevre-dergisi
d e rg i • we b • m o b i l
 Abone Formu

Yılda 12 Sayı Yılda 12 Sayı Yılda 6 Sayı Yılda 8 Sayı Yılda 8 Sayı
1 yıllık: 165 TL. 1 yıllık: 165 TL. 1 yıllık: 75 TL. 1 yıllık: 105 TL. 1 yıllık: 105 TL.

2 yıllık: 315 TL. 2 yıllık: 315 TL. 2 yıllık: 135 TL. 2 yıllık: 195 TL. 2 yıllık: 195 TL.

www.boatbuilderturkey.com Yılda 6 Sayı Yılda 6 Sayı www.tersanedergisi.com www.yesilbinadergisi.com

adresinden takip edebilirsiniz. adresinden takip edebilirsiniz. adresinden takip edebilirsiniz.
1 yıllık: 75 TL. 1 yıllık: 75 TL.
2 yıllık: 135 TL. 2 yıllık: 135 TL.

Adı Soyadı: .......................................................................................................................................................................................................................................................

Firma Adı : .......................................................................................................................................................................................................................................................

Adresi : .......................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................. Posta kodu: ....................................................................

Tel: ......................................................... Fax: ......................................................... E-posta(*): ..................................................................................................................

(*) E-bültenlerimizi takip edebilmek için E-posta adresinizi yazmayı unutmayın.

Lütfen faturayı ....................................................... V.D. ...................................................... no’lu hesaba kesiniz.

ONLINE FORM İÇİN
www.b2bmedya.com
................................... TL. abone bedelini işaretlediğim banka hesabınıza havale ettim.

İş Bankası Koşuyolu Şubesi - TR23 0006 4000 0011 1700 5891 42 nolu Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. hesabı

Garanti Bankası Koşuyolu Şubesi - TR64 0006 2001 0160 0006 2975 49 nolu Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. hesabı

Kredi kartı ile ödeme yapmak istiyorum. (Kredi kartı talimat formu e-posta adresinize veya faksınıza gönderilecektir)

Tarih: .......................................................... İmza: ..........................................................

• Aboneliğini herhangi bir nedenden dolayı sürdürmek istemeyen okurların cayma hakkı bulunmaktadır.
• Öğrenci aboneliği % 50 indirimlidir.
• Fiyatlar 31 Aralık 2020 tarihine kadar geçerlidir.

TEKNİK SEKTÖR YAYINCILIĞI A.Ş.

T.: (0216) 651 7878 • F.: (0216) 651 7898 • abone@b2bmedya.com FR 8.2.2/Rev: 03
b2b medya
açık ara önde!
Markanızı ve ürünlerinizi tanıtacağınız yayınları seçerken,
KARŞILAŞTIRIN.
B2B Medya Yayın Grubu dergilerimizin; web istatistikleri, okunma,
paylaşım, beğeni ve takip sayıları benzer yayınlardan açık ara önde.

B2B Medya Yayın Grubu dergilerimizi tercih eden reklam verenlerimize ve % 70

okurlarımıza teşekkür ederiz. ARTIŞ

% 57
ARTIŞ
Mobil uygulamalarında yer
alan dergilerimiz, 420 bin
indirme sayısı ile rakipsiz.

% 30
% 17 ARTIŞ
ARTIŞ

240 280 300 390 7 11 940 1.6

BİN BİN BİN BİN BİN BİN BİN MİLYON

E-BÜLTEN ABONESİ WEB ZİYARETÇİ SAYISI SOSYAL MEDYA TAKİPÇİSİ SAYFA GÖRÜNTÜLEMESİ

2017 2018 *Google Analytics yıllık veriler.

/b2bmedya

/b2bmedya

/company/b2bmedya

b2bmedya.com d e rg i • we b • m o b i l
Fabrika: Ofis:
Uşak Karma Organize Sanayi Bölgesi +90 276 234 00 10 Kaptanpaşa Mah. Piyale Paşa Bulvarı +90 212 255 62 86
4.Cadde No:36 Uşak No: 77-B Famas Plaza K.7 D:80-81
+90 276 234 00 11 +90 212 255 62 88
Şişli / İstanbul

/alpkompozityapi /alp_kompozit
alpkompozityapi.com