PORTAL ZA PRAVNIKE I STUDENTE PRAVA U BIH

AUTORSKO PRAVO
PITANJA I ODGOVORI

WWW.BH-PRAVNICI.COM
INFO@BH-PRAVNICI.COM
 WWW.BH-PRAVNICI.COM

Sistem registracije patenta

- sistem prethodnog ispitivanja prijave
- sistem odložnog ispitivanja prijave
- sistem registracije
Koja je funkcija vijeća za autorsko pravo?

To je savjetodavno-koordinacijski organ Instituta za intelektualno vlasništvo Bosne i

Hercegovine.
(1) Vijeće je nadležno za:
a) Podizanje društvene svijesti o svrsi i znaĉaju autorskog prava i srodnih prava, te kolektivnog
ostvarivanja tih prava;
b) Uspostavljanje i jačanje saradnje između organizacija i organa koja predstavljaju nosioce
autorskog i srodnih prava, s jedne strane, i korisnika tih prava, s druge strane;
c) Afirmiranje potrebe za postojanjem savremenih umjetničkih udruženja koja će efikasno
brinuti o privrednom statusu svojih članova;
d) Afirmiranje principa individualnog ostvarivanja autorskog i srodnih prava na osnovu
kolektivnih ugovora;
e) Afirmiranje potrebe da se u umjetničkim udruženjima pristupi izradi modela ugovora o
individualnom ustupanju autorskih i srodnih prava, kao i tarife minimalnih autorskih naknada;
f) Formuliranje savjetodavnih stavova o spornim pitanjima kolektivnog ostvarivanja autorskog i
srodnih prava, koja su principijelnog karaktera;
g) Pomaganje nosiocima autorskog i srodnih prava da efektivno koriste mogućnosti zaštite svojih
interesa u okviru propisa Bosne i Hercegovine;
h) Identifikaciju deficitarnih normativnih rješenja koja otežavaju zaštitu autorskog i srodnih
prava;
i) Ukazivanje na potrebu promjena u zakonodavstvu, upravnoj i sudskoj praksi radi podizanja
efikasnosti i pravičnosti autorskog i srodnih prava.

Uslovi priznanja patenta

a) Novost
b) Inventivni nivo
c) Privredna primjenjivost

2 WWW.BH-PRAVNICI.COM
 WWW.BH-PRAVNICI.COM

Šta su imovinsko pravna ovlaštenja autora, sta stite i razlika izmedju tjelesnog i
bestjelesnog ovlastenja?
Jedino je autor ovlasten da uziva ekonomsku korist od svog djela. Osnov ovog prava lezi u
cinjenici da djelo donosi publici duhovni uzitak u vidu estetskog dozivljaja, novog saznanja i
sl. Imovinsko pravnim ovlastenjima se stite ekonomski interesi koje autor ima u vezi sa
svojim djelom kao privrednim dobrom. Imovinskopravna ovlastenja se mogu podijeliti na:
-ovlastenja na koristenje djela u tjelesnom obliku
-ovlastenja na koristenje djela u bestjelesnom obliku

Koristenje djela u tjelesnom obliku svodi se na proizvodnju i promet primjeraka djela kao
robe, dok je u dr. slucaju koristenje djela svodi na pruzanje usluga i javnog saopstavanja
djela
Ostala autorska ovlaštenja
- ovlaštenje na pristup primjerku djela ili privremeno preuzimanje primjeraka djela
- ovlaštenje na zabranu izlaganja orginalnog primjerka djela likovne umjetnosti
- preče pravo autora na preradu primjeraka djela arhitekture
- pravo slijeđenja
- pravo na naknadu od prodaje uređaja I sredstva koji su podobni za umnožavanje
autorskih djela

Ko je autor?
Autor je fizičko lice koje je stvorilo djelo (ne moze biti pravno lice) i on je izvorni titular
subjektivnog autorskog prava.

Ko su koautori filmskog djela po nasem pravu?

Zakonom je propisano da se koautorima filmskog djela smatraju:
Pisac scenarija, reziser, glavni snimatelj, a pod odredjenim uslovima: - glavni crtac i
kompozitor muzike

Četiri autorska prava koja se obavezno ostvaruju preko kolektivne organizacije

Ostvarivanje autorskog prava mora se obavljati samo na kolektivan način u slučaju:

a) ponovne prodaje originala likovnih djela (pravo slijeđenja),
b) ubiranja naknade za privatnu i drugu vlastitu upotrebu djela,
c) kablovskog reemitiranja autorskih djela, osim ako se radi o vlastitim emisijama radiodifuznih
organizacija, nezavisno od toga da li su to izvorna prava radiodifuznih organizacija, ili prava
koja su na njih prenijeli drugi nosioci prava,
d) pravo reproduciranja aktuelnih novinskih i sličnih članaka o tekućim pitanjima u pregledima
takve štampe (kliping).

Prestanak prava ţiga nekorištenjem

Specifican razlog prestanka žiga je njegovo nekoristenje. Pod nekoristenjem se
podrazumjeva da ni titular ziga, ni eventualni nosilac licence ne koristi žigom zasticenu

3 WWW.BH-PRAVNICI.COM
 WWW.BH-PRAVNICI.COM

oznaku za obiljezavnja robe ili usluge u prometu na teritoriji drzave u kojoj je zig
registrovan.
U BiH ukoliko se registrovani zig ne koristi iz neopravdanih razloga duze od 5 godina,
uprava za industrijsku svojina zahtjev zainteresiranog lica donijeti rjesenje o prestanku ziga.

Rok industrijskog dizajna

Industrijski dizajn stiče se upisivanjem u Registar industrijskog dizajna i važi pet godina
od dana podnošenja prijave, s tim da se može još četiri puta produžiti za isti period.

1. Koji je sud nadlezan za rjesavanje krivicnih slucajeva u odnosu na pravo

intelektualne svojine?
FBiH -> I stepen Opcinski sudovi, II stepen Kantonalni sud – po vandrednimm pravnim
lijeokom Vrhovni sud FBiH
RS –> I stepen Osnovni sud RS -> II stepen Okruzni sud – Vrhovni sud RS-a

9.1. Tri vrste ziga:

(1) Individualni ţig je žig jednog fizičkog ili pravnog lica koji služi za razlikovanje jedne ili
više vrsta robe ili usluga tog lica od istih ili sličnih vrsta robe ili usluga drugih učesnika u
privrednom prometu.
(2) Kolektivni ţig je žig pravnog lica koje predstavlja određeni oblik udruživanja proizvođača ili
davalaca usluga, koji imaju pravo da koriste članovi tog udruženja pod uslovima predviđenim
ovim zakonom. Korisnik kolektivnog žiga ima pravo da koristi taj žig samo na način predviđen
općim aktom o kolektivnom žigu.
(3) Ţig garancije je žig koji koristi više lica pod nadzorom nosioca žiga, a koji služi kao
garancija kvaliteta, geografskog porijekla, načina proizvodnje ili drugih zajedničkih obilježja
robe ili usluge tih lica. Nosilac žiga garancije mora dopustiti korištenje žiga garancije svakom
licu za robu ili uslugu koje imaju zajedničke karakteristike pod uslovima propisanim općim
aktom o žigu garancije.

Razlike i slicnosti kolektivnog ziga i geografske oznake?

Slicnosti:
- oba stite proizvodjaca i preduzeca koja pruzaju uluge u privrednom prometu
- kolektivno pravo

4 WWW.BH-PRAVNICI.COM
 WWW.BH-PRAVNICI.COM

- apsolutno pravo
- ne mogu biti predmet ug. o licenci
- neogranicenog trajanja
Razlike:
- kolektivnim žigom se stiti znak udruzenja proizvodjaca tj. preduzeca koja pruža usluge u
privrednom prometu
- kod kolektivnog žiga korisnici su fizička i pravna lica koja su ovlastena aktom o
koristenju ziga. Korisnici kod geografske oznake su lica koja proizvode i stavljaju u
promet robu na koju se odnosi geografska oznaka
- geografska oznaka nije ogranicena, a kolektivni žig traje 10 godina ali se moze odrediti i
na neograniceno vrijeme

Oznaka, oznaka porijekla, ime porijekla

Oznaka geografskog porijekla (u daljnjem tekstu: oznaka porijekla) je svaka oznaka

kojom se neka zemlja ili mjesto koje se u njoj nalazi, direktno ili indirektno, označava kao
zemlja ili mjesto geografskog porijekla proizvoda.
Oznake porijekla upotrebljavaju se za obilježavanje prirodnih, poljoprivrednih, industrijskih,
zanatskih i proizvoda domaće radinosti

Geografska oznaka je oznaka koja identificira određenu robu kao robu porijeklom s
teritorije određene zemlje, regiona ili lokaliteta s te teritorije, gdje se određeni kvalitet, reputacija
ili druge karakteristike robe suštinski mogu pripisati njenom geografskom porijeklu.
Ime porijekla je geografski naziv zemlje, regiona ili lokaliteta koji služi da označi proizvod
koji odatle potiče, čiji su kvalitet i posebna svojstva isključivo ili bitno uslovljeni geografskom
sredinom, koja obuhvata prirodne i ljudske faktore i čija

Prinudna licenca
Prinudna licenca je subjektivno pravo na koristenje patentiranog pronalaska koje 3 lice stiće
na sopstveni zahtjev, odlukom uprave za ind.svojinu ukoliko su ispunjeni zakonski ulovi za
to. U BiH o izdavanju prinudne licence odlucuje sud BiH.
Osnovni uslov za izdavanj prinudne licence je da nosilac patenta ne želi dobrovoljno da
ustupi licenci za koristenje patentnog pronalaska te da je odredjeno III lice ozbiljno pokusalo
zakljuciti ug.o licenci. Nosilac prinudne licence je u obavezi da titularu patenta plaća
licencnu naknadu te o njoj odlucuje sud.

Ovlastenje kod prava pronalaska i šta on sadrţe

Prava pronalazača ne nastaju podnosenje prijave patenta ili dobijanjem patenta vec nastaju
dovrsenjem pronalaska.

5 WWW.BH-PRAVNICI.COM
 WWW.BH-PRAVNICI.COM

Pravo koje nastaje u trenu nastanka pronalaska se zove pronalazacko pravo te je ono
iskljucive prirode i sastoji se od jednog licnopravnog ovlastenja ali i par imovinskopravnih
ovlastenja .
Jedino licnopravno ovlastenje pronalazaca je da zahtjeva da njegovo ime bude naznaceno u
prijavi patenta i svim dr. patentnim opisima.
Osnovno imovinskopravno ovlastenje je ovlastenje na trazenje i sticanje patenta. Ono je
prenosivo inter vivos i mortis causa.

Koje vrste patenta nas zakon poznaje?

Najvaznije podjela je na:
a) Pronalaska primjena
b) Pronalaske postupka
c) Pronalaske proizvoda

Druga podjela je na: Zavisne i Nezavisne patente

Treca podjela je na: Osnovne i Dopunske

Videogram, uslovi zastite i predmet zastite

Videogram je snimak odredjene sekvence slike koji moze ali i ne mora biti pracen zvukom. To je
nematerijalno dobro.
Subjekt prava je proizvodjac videograma, to je lice koje je sopstvenim sredstvima i u sopstvenoj
organizaciji nacinilo videogram, to je u prvom redu privredni subjekat a ne snimatelj.
Proizvodjac videograma je subjekat prava pod uslovom da je izvrsio prvo snimanje odredjene
sekvence slika, kao i lice koje angazuje tudja sredstva za pravljanje videograma, kao lice koje
snima amaterski film.

Šta je koautorska djelo po našem zakonu?

BiH je prihvatila njemacki koncept koautorstva po kojom je za koautorstvo karakteristicno da
pored subjektivnih uslova postavljeni i objektivni uslovi za postojanje koautorskog djela.
Rijec je o tome da koautorsko djelo mora biti nedjeljiva cjelina, stvaralački doprinos 2 ili vise
autora koji su na njemu saradjivali.

Koja lica nisu interpretatori?

Lica ciji angazman na interpretaciji odredjenog autorskog djela ima samo pomoćni odnosno
cisto tehnicki karakter

Nabroj 5 tuzbenih zahtjeva za zastitu intelektualnog vlasnistva

- Zahtjev za utvrdjenje postojanja povrede prava
- Zahtjev za prestanak vrsenja povrede prava
- Zahtjev za uništenje ili promjene predmet kojim je ucinjena povreda prava, kao i alata i
opreme kojima su ti predmeti proizvedeni

6 WWW.BH-PRAVNICI.COM
 WWW.BH-PRAVNICI.COM

- Zahtjev za objavljivanje presude o trošku tuzenika

- Zahtjev za pruzanje informacija
- Zahtjev za naknadu štete.

Šta je to poslovna tajna i koje su njenje prednosti u odnosu na patent

Poslovna tajna je korisna informacija (poslovna) koja nije dostupna zainteresiranim licima.
Ona se odnosi samo na informiranje cije privredno koristenje ne dovodi do gubitka tajnosti te
jedino pronalasci mogu biti predmet poslovne tajne.
S jedne strane pratenta zastita je skupa, podrazumjeva objavljivanje tajne, ogranicena je samo
na drzave u kojima postoji patent i traje ograniceno vrijeme dok cuvanje tajne pak ne kosta
nista nema rok rajanja i odnosi se na cijeli svijet.
Ipak ona sa sobom nosi rizik objavljivanja, poslije cega pronalazak postaje slobodno
intelektualne dobro, bez ikakve zastite u cijelom svijetu.

Izuzeci patentibilnosti
- pronalasci čije bi objavljivanje ili iskoristavnje bilo protivno javnom poretku ili moralu
- pronalasci medicinskog postupka
- pronalasci biljne sorte i zivotinjske pasmine
- pronalasci bitnih bioloških postupaka za dobijanje životinja ili biljaka

Ko ima pravo na naknadu nematerijalne stete?

- autor i interpretator imaju pravo na naknadu nematerijalne stete
- pronalazac, autor dizajna, autor topografije integrisanog kola, stvaralac biljne sorte
- ostali titulari prava intelektualne svojine, ukoliko su fizicka lica i ako sud utvrdi da su
ispunjeni uslovi za naknadu nematerijalne stete.

Poloţaj stranaca u BiH prilikom registracije patenta

Ukoliko stranac zeli da svoje pravo na zastitu intelektualne svojine u BiH, on ima obavezu da za
potrebe vodjenja postupka pred institutom anagazuje domaceg zastupnika

Kolektivni ţig
Kolektivnim zigom stite se znak udruzenja proizvodjaca, odnosno preduzeca koja pruzaju usluge
u privrednom prometu.
Kolektivni zig ima pravo da koristi pravno odnosno fizicko lice ovlasteno aktom o koristenju
kolektivnog žiga.

Proizvodjac baze podataka

To je lice koje sopstvenim sredstvima i u sopstvenoj organizaciji nacinilo odredjenu bazu
podataka. Ako je proizvodjac koristio tudja sredstva za pravljenje baze, onda je neophodno
da je on to ucinio na sopstveni ekonomski rizik

Pravo proizvodjaa fonograma

7 WWW.BH-PRAVNICI.COM
 WWW.BH-PRAVNICI.COM

Pravo proizvodjaca fonograma stiti privrednu djelatnost a ne intelektualno stvaralaštvo te se

ono sastoji od imovinskopravnim ovlastenja. Neka od njih su iskljucive a neka relativne
prirode.

Navesti vrste autorski djela

a) Izvorno djelo (koje u sebi ne sadrzi prepoznateljive orginalne elemente ranijih autorskih
djela)
b) Djelo prerade (rijec je autorskom djelu u kojem su prepoznatljivi karakteristicni elementi
preradjenog autorskog izvornog djela ali koje sadrzi i sopstvene elemene orginalnosti
zbog cega se smatra zasebno)
c) Zbirke

Izvorno djelo
Izvorno djelo je djelo koje ne sadrzi u sebi prepoznatljive orginalne elemente ranije stvorenih
autorski djela. To ne znaci da njegovo djelo nije insipirisano nekim tudjim djelom, medjutim kod
izvornih djela nije moguca neposredna identifikacija elemenata preuzetih iz konkretnih ili drugih
autorskih djela
Navesti uslove zastite geografske oznake
Da bi se geografska oznaka mogla zastiti neophodno je da se ispune zakonski propisani
uslovi:
- oznaka ne smije biti suprotna zakonu ili moralu
- oznaka ne smije predstavljati naziv biljne sorte ili zivotinjske pasmine
- oznaka ne smije svojim izgledom ili sadrzajem stvarati zabunu kod potrosaca u pogledu
prirode i karakteristika proizvoda
- oznaka ne smije biti genericna
- oznaka ne smije stvarati zabunu da proizvod potice iz dr zemlje, regiona ili uzeg lokaliteta

Vrste autorski ugovora

- Izdavacki ugovor
- Ug.o narudbi autorskog djela
- Ug. o filmskom djelu
- Ug. o prikazivanju
- Ug. o preradivanju djela
- Ug. o ustupanju prava na prevodjenje djela

Ko ponistava patent i koje su posljedice

Patent biva ponisten donosenjem rjesenja uprave za ind.svojinu o oglasavanju nistavnim
rjesenje o patentu. Postupak se pokrece ex officio ili na zahtjev zainteresiranih strana. Patent
se ponistava ako nisu ispunjeni uslovi za njegovo priznanje, ne ispunjava uslov novosti ili
inventivne visine, pripada kategoriji pronalazaka koji su iskljuceni iz zastite, predmet zastite
nije pronalazak u smislu zakon, malo patenet ne ispunjava uslov dovoljne opisanosti

8 WWW.BH-PRAVNICI.COM
 WWW.BH-PRAVNICI.COM

pronalaska, malom patenetu je priznat sisi od onog koji je smio biti priznat. Ponisaj moze biti
u cjelini ili djelomicno.

Iscrpljenje /konzumacija/ patenta

Ukoliko je jedan proizvod koji je obuhvacen patentnom zastitom, voljom titulara patenta
odnosno njegovog pravog sljednika pusten u promet na teritoriji vazenja patenta onda novi
vlasnik tog proizvoda smije isti dalje nuditi, stavljati u promet i upotrebljavati bez obaveze za
vrsenje tih radnji pribavi ovlastenje od titulara patenta, odnosno njegovog pr. sljednika.

Do iscrpljenja dolazi samo na teritoriji drzave u kojoj je proizvod pusten u promet

TRIPS
Sporazum o trgovinskim aspektima prava intelektualne svojine iz '94 godine. Je danas
najvaznija medjunarodna konvencija u oblasti intelektualne svojine iz 3 razloga:
I. Trips regulise cjelokupnu materiju intelektualne svojine postavljajuci visoke
standarde zivota
II. Nijedna drzava ne moze biti članica STO a da ne bude članica TRIPS-a
III. Sankcije za nepoštovanje obaveza iz TRIPS-a su iz arsenala ekonomskih sankcija
STO.
IV. Ulovi zastite kod biljne sorte

- Novost
- Distinktivnost
- Homogenost
- Stabilnost

Vrste licence, koje u obaveze davaoca a koje sticaoca licence

Osnovna podjela je na: Iskljucivu i Neiskljucivu licencu.
Iskljuciva licenca nastaje na osnovu ugovora o licenvci i kojim je izvrseno iskljucivo ustupanje
imo-pr.ovlastenja
Neiskljuciva licenca nastaje na osnovu ug.o licenci kojim je izvrseno neiskljucivo ustupanje imo-
pr.ovlastenja
Osnovna obaveza davaoca licence je da fakticki i pravno omoguci sticaocu da koristi predmet
licence na ug.način.
Sticalac lincece je duzan da koristi licencu.

Nacelo specijalnosti kod ziga

Oznaka kao predmet zastite vezuje se u pravu ziga za odredjenu robu ili uslugu koja se njom
oznacava.
To ima 2 bitne posljedice:
- prva je da se oznaka ne moze zastitit zigom ako lice koje želi zastitu nije odredilo vrstu
robe ili usluge koja se njome oznacava ili ce se oznacavati
- druga je da se iskljuce dejstva ziga prostire samo na koristenje zasticene oznakeza tu
vrstu.

9 WWW.BH-PRAVNICI.COM
 WWW.BH-PRAVNICI.COM

- Ova veza izmedju oznake i odredjene vrste robe ili usluga naziva se nacelo specijalnosti.

Konvencije koje stite zig

- Madridski aranzman o medjunarodnoj registraciji zigova
- Ničanski aranzman o medjunarodnoj klasifikaciji robe i usluga za potrebe registracije
ziga
- Becki sporazum o ustanovljenju medjunarodne klasifikacije figurativnost elemenenata
zigova

Navedi 5 medjunarodnih konvencija o autorskom i srodnom pravo

- Bečka konvencija o zastiti knjizevnih i umjetnickih djela
- Univerzalna konvencija o autorskom pravu
- Konvencija o zastiti umjetnika izvodjaca, proizvodjaca fonograma i organziacije za
radiodifuziju (rimska konvencija)
- Parisška konvencija o zastiti industrijske svojine
- Konvecnija o izdavanju evropskih patenta

Šta nije zasticeno malim patenetom?

Zabranjeno je štititi hemijske supstance, mikroorganima, biljne i čelijske strukture, te pronalaske
postupka te pronalaske primjene. Oni spadaju u slozene pronalaske za koje nije pozeljno davati
mali patent.

Patent i mali patent traju?

Patenet – 20 godina racunajuci od dana podnosenja prijave
Mali patent – 10 godina

Interpretacija je?
Interpretacija je duhovna tvorevina tj.intelektualno dobro koje stvara covjek. Duhovni sadrzaj
koji se interpreira mora biti autorsko djelo.

Subjekat prava biljne sorte

Subjekat prava i zastite je stvaralac biljne sorte. Buduci da je biljna sorta intelektualna
tvorevima samo fizicko lice moze biti titular prava na zastitu.

Madridski aranzman
Sustina MA svodi se na uvodjenje medjunarodne prijave ziga, kojom jedno lice moze
zatraziti registraciju svog ziga u vise drzava clanica MA.
Uslov je da prethodno mora prijaviti zig u zemlji porijekla. Pod zemljom porijekla smatra se:
- drzava clanica MA u kojoj prijavilac ima stvarno i ozbiljno preduzece
- drzava clanica MA u kojoj prijavilac ima prebivlasite
- drzava clanica MA ciji je prijavilac drzavljanin
BiH je clanica MA.

10 WWW.BH-PRAVNICI.COM
 WWW.BH-PRAVNICI.COM

Rimska konvencija iz '61

Broji 83 clanice (BiH nije clanica)
To je konvencija o zastiti umjetnika izvodjaca, proizvodjaca fonograma i organizacije za
radiodifuziju. Jedno od najdelikatnijih opcih pitanja jest odnos srodnih prava prema
autorskom pravu. Ona je deklarisala da su prava predvidjena tom konvencijom razlicita i
neovisna od autorskih prava i da ne narusavaju niti utiču na prava autora.

Postupak priznanja patenta

Postupak se pokrece prijavom koja se podnosi nadleznom upravnom organu. Prijavu podnosi
pronalazač ili pr. sljednik.
Prijava se sastoji od:
- zahtjeva za priznanje prava
- opic i nacrt pronalaska
- patentni zahtjev (funkcija pat.zahtjeva je da definisu predmet i obim pravne zastite)
- apstrakt (kratak rezime karakteristika pronalaska)

Postupak se okončava rješenjem i službenim objavljivanjem.

Koja su 4 tipa nelojalne konkurencije

- imitacija tudjeg proizvoda, tudje usluge ili reklame
- koristenje tudje oznake
- stvaranje zabune ili opasnosti zabune u prometu
- razvodnjavane tudje oznake

Funkcija ţiga u prometu

- funkcija razlikovanja
- funkcija okazivanja na porijeklo robe ili usluga
- garantna funkcija
- reklamna funkcija

Kojom konvencijom je regulisan ind. dizajn?

- Konvencijom pariške unije

Uslovi zastite dizajna

Zakonom propisani uslovi zastite su pozitivni i negativni, da bi se se moao zastitit neophodno
je da bude nov, da ima svoju individualnost te da su ispunjeni i ostali uslovi zastite:
- dizajn ne smije biti takav, da njegovo objavljivanje ili upotreba budu suprotni zakonu ili
moralu
- dizajnom se ne smije povredjivati starije pravo intelektualne svojine dr.lica
- dizajn ne smije sadrzavati niti podrzavati naziv ili obiljezja drzave ili medjunarodne
organizacije, ime ili like zive, umrle ili znamenite osobe.

Od kad traje patent?

11 WWW.BH-PRAVNICI.COM
 WWW.BH-PRAVNICI.COM

20 godina od dana podnosenja prijave i neposredno po proteku 20-te godine trajanja se moze
produziti jos najvise 5 godina

Patentna prijava sadrzi:

- zahtjev za priznanje patenta
- opisa i nacrta pronalaska
- patentni zahtjev
- apstrakt

Novost pronalaska
Pronalazak je nov ako nije obuhvacen stanjem tehnike. Pod stanje tehnike podrazumjeva se
sve sto je ucinjeno dopstupnim javnosti u svijetu, pisanim ili usmenim putem, upotrebom ili
bilo koji drugi nacin prije datum podnosenja prijave patenta

Šta je patentno pravo, a sta pronalazacko pravo, ko su titulari prava o koja im je sadrzina
Patentno pravo oznacava granu koja sadrzi propise iz kojih izvire patent kao subjektivno
pravo.
Pravo koje nastaje u trenutku nastanka pronalaska se zove pronalazacko pravo i sastoji se od
imo-pr. i licno-pr. ovlastenja.
Pronalazac je jedini izvorni titular prava na patentnu zastitu.

Ko je subjekt kod baze podataka

Subjekt zastite je proizvodjac baze podataka – lice koje je sopstvenim sredstvima i u
sopstvenoj organizaciji nacinilo odredjenu elektronsku bazu podataka na sopstveni
ekonomski rizik. Subjekt zastite je dakle privredni subjekt i pravo proizvodjaca baze
podataka podrazumjeva da stiti njegove privredne interese.

Uslovi za zastitu topografije integrisanog kola

- mora biti rezultat rada svog stvaraoca
- topografija kao cjelina ne smije biti opce poznata medju kreatorima topografija i
proizvodjacima poluprovodnickih integrisanih kola
- da se zastita zatrazi u zakonski propisanom roku, a on iznosi 2 godine od dana prvog
privrednog koristenja bilo gdje u svijetu ili 15 godina od dana njegovog nastanka ako nije
privredno koristena.

Principi Bernske konvencije

- Nacelo o asimilaciji pripadnika unije sa domacim drzavljanima
- Nacelo zastite bez formalnosti
- Nacelo zastite minimalnih prava neovisno od sadrzine zakona drzava članica unije

12 WWW.BH-PRAVNICI.COM
 WWW.BH-PRAVNICI.COM

Šta je pravo sljedjenja?

Spada u ostala prava.
Pravo sljedjenja je široko prihvacen naziv za ovlastenje autora da zahtjeva od bivseg vlasnika
orginalnog primjerka njegovog djela da bude obavjesten o novom vlasniku istog, kao i da
potrazuje odredjeni dio cijene. Veze se za likovne umjetnike i ne moze se ostvarivati na
gradjevini kao orginalnom primjerku arhitekture.
Ima 2 ovlastenja, jedno je trazenje informacija od prodavca o licu koji je novi vlasnik djela i
drugo je ovlastene na potrazivanje naknade od prodavca. Ono je neutudjivo za zivota autora i
ne moze ga se odreci.

Restriktivne klauzule ugovora o licenci

To su:
- kl.o teritorijalnim restrikcijama
- kl.o ogranicavanju iskoristavanja predmeta ug.o licenci
- kl.o snabdjevanju
- kl.o razmjeni informacija i iskustva
- kl.o odredjivanju prodajne cijene
- kl.o nenapadanju
- kl.o obavezi placanja pretjerane naknade

Autorsko djelo i autor

Autorsko djelo je ljudska tvorevina koja ima duhovni sadrzaj i koja ima odredjenu formu i
koja je orginalna. Autor je fizicko lice koje je stvorilo djelo, te je on izvorni titular
subjketivnog autorskog prava.

Izdavacki ugovor i obaveze izdavača

Pod izdavackim ugovorom podrazumjeva se autorski ugovor kojim autor ustupa, prenosi
izdavacu ovlastenje na umnozavanje djela stampanjem i na stavljanje primjeraka djela u
promet, a izdavac se obavezuje da pribaljena ovlastenja vrsi i da ustupiocu ovlastenje za to
plati naknadu, ako je ugovorena.
Izdavac je duzan da djelo objavi, na svakom primjerku djela na vidljivom mjestu da stavi ime
autora, da plati autoru naknadu i da ga obavjestava o prometu djela.

Prema Zakonu o ind.vlasnistvu u BiH, patenet sa skracenim trajanjem ne moze biti

dodijeljen za sljedece pronalaske:
- pronalaske hemijske supstance, mikroorganizama, biljne i celijske kulture
- pronalaske primjene
- pronalaske postupka

Kolektivni zig je: - neprenosiv

Pronalazac baze podataka je PRIVREDNI SUBJEKT, njegovo pravo traje 15.GODINA i

moze se produziti JOS 15 AKO PRETRPI BITNE IZMJENE

Na koji nacin se prenose autorska prava inter vivos, a na koji mortic causa, koja ovlastenja
se mogu prenositi u jednom a koja u drugom slucaju?

13 WWW.BH-PRAVNICI.COM
 WWW.BH-PRAVNICI.COM

Inter vivos
Licnopravna ovlastenja mogu se prenositi putem dozvole koju titular daje drugom licu a ne
na osnovu prometa. Dozvola ima karakter ugovora kojim se titular obavezuje da trpi vrsenje
odredjene ranje njegovog saugovoraca.

Mortis causa
Nasljednici ne nasljedjuju vec samo mogu vrsiti neka ovlastenja(negativni aspekt). Da bi se
obezbijedilo da poslij smrti autora ostane pravni osnov za :
- zastitu uspomene na licnost autora
- zastittu autorskog djela kao kulturnog dobra
pribjegava se konstrukciji po kojoj se pojedina licnopravna ovlastenja, u trenutku smrti
autora transformisu i postaju podobna za vrsenje od strane nasljednika.
Naljednici vrse negativni aspekt licnopravnih ovlastenja.
Jedino licnopravno ovlastenje čiji pozitivni aspekt nasljednik smije da vrsi jeste objavljivanje
djela, osim ako autor to za zivota nije zabranio.

Ugovor o licenci koji nije upisan u registar Instituta za intelektualno vlasnistvo

- ne proizvodi djejstvo prema III licima

Prava EU regulise autorsko pravo putem:

Direktiva(smjernice, uputstva) EU, kojima obavezuju drzave clanice da donesu propise o
odredjenom relativno uskom pitanju, s tim da je sadrzina tih propisa okvirno odredjena u
direktivama. Direktive su instrument harmonizacije nacinalnih propisa drzava clanica EU.

Visi oblik regulative EU su Pravila (uredbe) koje imaju karakter nadnacionalnog zakona koji
se neposredno primjenjuje u svim drzavama clanicama EU.

Neobjavljena, objavljena i izadata djela

Neobjavljeno djelo je djelo koje nije izaslo iz privatne sfere autora za ciji postojanje javnost
ne zna. Rijec je o djelu koje je podobno za saopstavanje javnost iali se autor ili njegov pravni
sljednik nije odlucio za taj cin.

Objavljeno djelo to je djelo koje je ucinjeno dostupnim javnosti od strane autora ili njegovog
pravnog sljednika. Autorsko djelo se moze uciniti pristupacnim javnosti stavljanjem u promet
primjerka autorskog djela

Izdato djelo je djelo koje se od strane autora ili njegovog pravnog sljednika, umnozeno i
pusteno u promet u unolikom broju primjeraka da namiri razumne potrebe javnosti.

Kumulativna zastita kod industrijskog dizajna

14 WWW.BH-PRAVNICI.COM
 WWW.BH-PRAVNICI.COM

Kumulativna zastita ogleda se u tome da su autor ind.dizajna i ind.dizajn zasticeni autorskim

pravom i pravom zastite industrijskog dizajna, te da se moze nakon iscrpljenja prava zastite
ind.dizajna nastaviti zastiti putem autorskog prava.

Najvece slicnosti izmedju autora i izvodjaca umjetnika

- za promet imaju intelektualno dobro a ne materijalno dobro
- oblici koristenja autorskog djela, predmeta srodnopravne zastite se u tehnickom i
ekonomskom smislu cesto poklapaju i time medjusobno uslovljaaju.

3 nacina produzenja ziga:

Zig se moze produziti:
- placanjem taksi
- podnosenjem zahtjeva
- koristenjem ziga

Produzenja prava na ind.dizajn

Proizilazi iz prava na zig, da se nakon isteka roka ono moze neograniceno produziti, samo je
potrebno izmiriti sve takse i podnijet i zahtjev za produzenje.

Ugovor o licenci izmedju strana proizvodi djejstvo ako se zakljuci u pismenoj formi, a
izmedju III lica upisom u registar.

Vezanost ziga i obima zastite za tacno odredjene kategorije roba i usluga naziva se:
- nacelo specijalnosti

Umjetnici izvodjaci su nosioci

- imovinskih i licnopravnih ovlastenja

Koja je razlika izmedju apstraktnih i relativnih uslova za priznanje zigovne zastite i na

koji nacin se relativne prepreke za priznanje zigovne zastite mogu otkloniti?
Relativna prepreka se otklanja pribavljanjem odredjene vrste odgovarajuce saglasnosti pr.ili fiz.
lica čiji interes je zakonodavac imao u vidu kad je propisao konkretnu prepreku.

Uslova zastita ima onih cije ne ispunjenje jeste apsolutna prepreka zastiti kao i čije ispunjenje je
relativna odnosno otklonjiva prepreka zastiti.

Nacin prestanka patenta EX NUNC i EX TUNC

Prestanak patenta sa dejstvom ex nunc:

- istek trajanja
- odricanje
- neplacanje taksi

15 WWW.BH-PRAVNICI.COM
 WWW.BH-PRAVNICI.COM

- smrt, odns.prestanak titulara

Prestanak sa dejstvom ex tunc

-ponistaj

Obavezno kolektivna prava i njihovo ostvarivanje?

Ostvarivanje autorskog prava može se obavljati na kolektivan način u pogledu svih prava
priznatih prema odredbama zakona koji urenuje autorsko pravo i srodna prava pod uslovom da
su ispunjeni uslovi koje odrenuje
ovaj zakon.

Ostvarivanje autorskog prava mora se obavljati samo na kolektivan način u slučaju:

a) ponovne prodaje originala likovnih djela (pravo slijeđenja),
b) ubiranja naknade za privatnu i drugu sopstvenu upotrebu djela,
c) kablovskog reemitovanja autorskih djela, osim ako se radi o sopstvenim emisijama radio-
difuznih organizacija, nezavisno od toga da li su to izvorna prava radio-difuznih organizacija, ili
prava koja su na njih prenijeli drugi nosioci prava,
d) prava reprodukovanja aktuelnih novinskih i sličnih članaka o tekućim pitanjima u pregledima
takve štampe
(kliping).

Nabroj srodna prava:

- prava izvodjaca, -pravo proizvodjaca fonograma, -prava filmskih producenata, - prava
organizacija za radiodifuziju, -prava izdavača, -prava proizvodjaca baze podataka

Pravo prvenstva prema pariskoj konvenciji

Svakom fizičkom ili pravnom licu koje u nekoj državi članici Pariske unije za zaštitu
industrijskog vlasništva, odnosno državi članici Svjetske trgovinske organizacije, podnese
urednu prijavu za isti izum priznat će se pravo prvenstva u Bosni i Hercegovini, ako to zatraži u
roku od 12 mjeseci računajući od dana podnošenja prve prijave

16 WWW.BH-PRAVNICI.COM