OSNOVI PRAVA INTELEKTUALNOG VLASNIŠTVA

(akademska 2018/2019. godina)

Metodologija rješavanja hipotetičkih sporova
(I provjera znanja iz OPIV i I dio završnog ispita)

1. Uopšteno

Prilikom rješevanja hipotetičkih slučajeva, studenti su dužni koristiti se utvrđenom metodologijom.

Ista se sastoji iz dva elementa:
a) Definisanja aktera slučaja (subjekti) i predmeta u pogledu kojih je nastao hipotetički spor
(objekti), te odnosa između tih aktera (relacija subjekt-subjekt) i njihovih odnosa prema
predmetima (relacija subjekt-objekt), a sve to upotrebom terminologije autorskog i srodnih
prava (tzv. „šema spora“)
b) Davanja odgovora na postavljena pitanja, prilikom čega je neophodno činjenično stanje
podvesti pod odgovarajuću odredbu Zakona o autorskom i srodnim pravima BiH (ZASP) i
obrazložiti odgovor.

2. Šema spora

a) Subjekti se definišu terminologijom ZASP-a. Pa npr.:

NE DA

kompozitor autor muzičkog

djela
glumac izvođač
slikar autor djela likovne
umjetnosti
pjevač izvođač

pisac autor pisanog djela,

naučnog djela,
djela književne
umjetnosti....
izdavač nosilac prava na
reprodukciju i
distribuciju ili
nosilac srodnog
prava izdavača

b) Objekti se definišu terminologijom ZASP-a. Pa npr.:

NE DA
knjiga pisano djelo,
naučno djelo,
djelo književne
umjetnosti....
slika delo likovne
umjetnosti
film audiovizuelno ili
filmsko djelo
pjesma muzičko djelo

ples koreografsko djelo

Napomena: Za definisanje subjekata i objekata, ključan je čl. 4 ZASP!

1
c) Relacije između subjekata (S-S)

Relacije između subjekata proizilaze iz ispravno definisanih kategorija subjekata i

objekata (vidjeti gore) i određuju se na sljedeći način:

X pravna priroda odnosa Y

pravni osnov

Npr. X ugovorni odnos Y ili X ugovorni odnos Y

izdavački govor ugovor o a.-v. prilagođavanju
ili X zakonski odnos Y
Zakon o nasljeđivanju

Navedeni način nema primjenu kod faktičkog odnosa, gdje pravni osnov veze između
subjekata logično ne postoji.

d) Relacije između subjekata i objekata (S-O)

Relacije između subjekata i objekata proizilaze iz ispravno definisanih kategorija

subjekata i objekata (vidjeti gore).

Npr. X autorski odnos O ili

Y odnos nosioca prava O

3. Odgovori na pitanja

Suvišno je i pogrešno isključivo reprodukovati član ZASP-a, koji se primjenjuje na rješenje

konkretnog slučaja. Potrebno je pozvati se na njega i podvesti činjenično stanje pod tu
odredbu (navesti precizno koji član i koji stav). Također je neophodno pažljivo čitati pitanja i
odgovarati na upit koji je postavljen, a ne isključivo reproducirati određeni institut autorskog
ili srodnog prava. Odgovor je potrebno obrazložiti na način da se prilikom izlaganja krene od
opšte kategorije i na kraju dođe do samog odgovora na pitanje. Pa npr.:

Pitanje: Da li je u konkretnom slučaju došlo do povrede autorskog prava?

Odgovor: Autor je isključivo ovlašten da raspolaže svojim autorskim djelom. Druga lica
smiju koristiti autorsko djelo samo uz dozvolu autora, ili ukoliko je u ZASP izričito
predviđeno neko ograničenje prava, koje dopušta upotrebu bez dozvole i sa ili bez plaćanja
naknade. X nije imao dozvolu autora, ali u skladu sa (npr.) čl. 45 st. 1 ZASP....

Sarajevo, 04.10.2018. Doc. Dr. iur. Iza Razija Mešević

_________________________________