AHP Research

‫ﺠ ﻪ ﻖ ﻋﻤ ﯿﺎت و ﮐﺎر د ی آن ‪ ،‬ﺳﺎل ﮫﻢ‪ ،‬ﻤﺎره دوم )ﺎﯿﭘﭘﯽ ‪ ،(٣٣‬ﺘﺎن ‪ ،٩١‬ص ص ‪٥٧-٧٩‬‬
‫ﺷﺎﭘﺎ ‪٢٢٥١-٧٢٨٦‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ )‪ (AHP‬در رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی‬

‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬
‫‪Downloaded from jamlu.liau.ac.ir at 9:17 +0330 on Monday December 30th 2019‬‬
‫‪2‬‬ ‫*‬
‫ﺳﯿﺪ ﻋﻠﯽ دﻟﺒﺮی ‪ ،1‬ﺳﯿﺪ ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ داودی‬
‫‪ -1‬داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬واﺣﺪ ﻧﯿﺸﺎﺑﻮر‪ ،‬ﮔﺮوه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدی‪ ،‬ﻧﯿﺸﺎﺑﻮر‪ ،‬اﯾﺮان‪.‬‬
‫‪ -2‬داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬واﺣﺪ ﻧﯿﺸﺎﺑﻮر‪ ،‬ﮔﺮوه رﯾﺎﺿﯿﺎت‪ ،‬ﻧﯿﺸﺎﺑﻮر‪ ،‬اﯾﺮان‪.‬‬
‫رﺳﯿﺪ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ 5 :‬دی ‪1390‬‬

‫ﭘﺬﯾﺮش ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ 1 :‬ﺧﺮداد ‪1391‬‬
‫ﭼﮑﯿﺪه‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ روش ﻋﻠﻤﯽ رﯾﺎﺿﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﯾﮏ اﺑﺰار ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده در ﺑﺴﯿﺎری از‬
‫ﺣﻮزهﻫﺎی ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی و ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪلﻫﺎی اراﯾﻪ ﺷﺪه در ﺷﺎﺧﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻋﻤﻠﯽ ﻣﺪﯾﺮان را ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ وﺿﻌﯿﺖ ﺟﺎری و اراﯾﻪ راﻫﮑﺎرﻫﺎی ﻻزم ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارﺗﻘﺎ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﯾﺎری رﺳﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﮐﺎرﺑﺮدی در زﻣﯿﻨﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﻮﺛﺮ و ﮐﺎرآﻣﺪ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﺑﺮای ﺳﯿﺎﺳﺖﮔﺬاران و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰان‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻮرﯾﺴﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻗﺼﺪ دارد ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ﺑﻪ روش دﻟﻔﯽ ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی‬
‫ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ و رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی آنﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﯿﮏ ‪ AHP‬دﺳﺖ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﺪم ﺷﻨﺎﺧﺖ دﻗﯿﻖ‬
‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی آنﻫﺎ‪ ،‬در ارزﯾﺎﺑﯽ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﮐﺎﺳﺘﯽﻫﺎی زﯾﺎدی‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎی ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﺗﮑﻨﯿﮑﺎل و اﺛﺒﺎﺗﯽ در اﯾﻦ ﺣﻮزه ﺻﻮرت‬
‫ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ و ﺗﻨﻬﺎ در ﺑﻌﻀﯽ از ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﻪ ﮔﺮدآوری ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ اﮐﺘﻔﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﮕﺎرﻧﺪﮔﺎن در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻣﺴﺘﻨﺪات ﻣﺮﺗﺒﻂ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ از ﺧﺒﺮﮔﺎن ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‪ ،‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اوﻟﯿﻪ‬
‫رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی آنﻫﺎ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺗﺪوﯾﻦ ﮐﺮده و ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ اﻗﺪام ورزﯾﺪﻧﺪ‪ .‬در ﭘﺎﯾﺎن‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دو‬
‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮماﻓﺰار ‪ Expert Choice‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه‪ ،‬رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﯿﺪی‪ :‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ )‪ ،(AHP‬ﺷﺎﺧﺺ‪ ،‬ارزﯾﺎﺑﯽ‪ ،‬ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‪.‬‬
‫‪ 1‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫در ﺑﯿﺶ از ﺷﺶ دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺗﻮرﯾﺴﻢ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﻨﻮع ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺧﻮد اداﻣﻪ داده ﺗﺎ ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ‬
‫ﺑﺨﺶﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی در ﺣﺎل رﺷﺪ دﻧﯿﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدی در ﮐﻨﺎر ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻗﺪﯾﻤﯽ در اروﭘﺎ و‬
‫* ﻋﻬﺪه دار ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت‬

‫آدرس اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪sa.delbari@gmail.com :‬‬
‫‪57‬‬
‫د ﺮی و داودی‪ ،‬ﮐﺎر د ﺗ ﯿﮏ آ ﻨﺪ ﺤ ﻞ ﺳ ﺴ ﻪ ا ﯽ )‪ (AHP‬ر ﻪ ﻨﺪی ‪...‬‬
‫آﻣﺮﯾﮑﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ ﻇﻬﻮر ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﺗﻮرﯾﺴﺖﻫﺎی دﻧﯿﺎ در ﺳﺎل ‪ 940 ،2010‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻧﻔﺮ ﺑﻮده ﮐﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود اﯾﻦ‬
‫ﺗﻌﺪاد در ﺳﺎل ‪ 2020‬ﺑﻪ ‪ 1/6‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﻧﻔﺮ ﺑﺮﺳﺪ ]‪ .[1‬ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ و درآﻣﺪ اﻓﺮاد‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎی ﻣﺴﺎﻓﺮت و آﺳﺎنﺗﺮ و ارزانﺗﺮ ﺷﺪن ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود ﺗﻮرﯾﺴﻢ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ رﺷﺪ ﺧﻮد اداﻣﻪ‬
‫داده‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺗﻮرﯾﺴﺖﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺪه و ﻧﻘﺶ ﺗﻮرﯾﺴﻢ در اﻗﺘﺼﺎد دﻧﯿﺎ ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺻﻨﻌﺖ ﺗﻮرﯾﺴﻢ اﻣﺮوزه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺘﻨﻮعﺗﺮ و ﭘﯿﭽﯿﺪهﺗﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺗﻮرﯾﺴﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎی‬
‫اﻗﺎﻣﺖﻫﺎی ﻃﻮﻻﻧﯽ‪ ،‬اﻗﺎﻣﺖﻫﺎی ﮐﻮﺗﺎهﻣﺪتﺗﺮی در ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ داﺷﺘﻪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮ ﺗﻌﺪاد ﺳﻔﺮﻫﺎی ﺧﻮد اﻓﺰودهاﻧﺪ‪.‬‬
‫آنﻫﺎ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻣﻘﺎﺻﺪ داﺷﺘﻪ‪ ،‬ارزش ﺑﯿﺸﺘﺮی را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪﮐﺮد ﺧﻮد اﻧﺘﻈﺎر دارﻧﺪ و‬
‫ﻣﺘﻘﺎﺿﯽ اراﯾﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺘﺮی ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺮای ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻮرﯾﺴﻢ‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﯾﺪ از ﻟﺤﺎظ اﻗﺘﺼﺎدی‪،‬‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و زﯾﺴﺖﻣﺤﯿﻄﯽ ﭘﺎﯾﺪاری داﺷﺘﻪ و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر داﺷﺘﻦ ﭘﺎﯾﺪاری‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮد و‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ را در ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺧﻮد ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار دﻫﺪ ]‪.[2‬‬
‫ﺑﺪون ﺷﮏ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪی از ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬در ﭘﯿﺪاﯾﺶ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻮرﯾﺴﻢ ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﯽ را اﯾﻔﺎء‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی ﻣﻮﺛﺮ و ﮐﺎرآﻣﺪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻧﮕﺎﻫﯽ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ و ﻋﻠﻤﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪودﻧﺪ و ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎ ﺑﺮای ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪی از‬
‫آنﻫﺎ ﻧﺎﻣﺤﺪود ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺛﺮی در زﻣﯿﻨﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی‬
‫ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ و در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﻣﻮﺟﺐ اﺗﻼف ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ‪ ،‬ﺿﺮوری اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻋﻤﯿﻖ و ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ واﻗﻌﯿﺖ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ و‬
‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی آنﻫﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدد ﺗﺎ اوﻟﻮﯾﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ آنﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎﯾﯽ ﻣﺘﻘﻦ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه و ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزی‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﻮﺳﻌﻪای در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﭘﯿﺶ رو ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ و اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﻨﺪی آنﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در‬
‫اﯾﻦ راﺳﺘﺎ اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﯾﺮ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪه در ﻫﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 2‬ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺎﻟﻪ و اﻫﻤﯿﺖ آن‬

‫ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ دﻻﯾﻞ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻣﺮدم ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻘﺼﺪ ﺧﺎص ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﮐﺸﺸﯽ ﯾﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﺟﺬب‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﺧﺎص و ﺟﺬاﺑﯿﺖﻫﺎی ﺧﻮد ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮرﯾﺴﺖﻫﺎ را از ﻧﻘﺎط و‬
‫ﺳﺮزﻣﯿﻦﻫﺎی دور ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﻮد ﺟﺬب ﮐﻨﻨﺪ ]‪ .[3‬ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻮرﯾﺴﻢ از اﻫﻤﯿﺖ و ﺟﺎﯾﮕﺎه وﯾﮋهای‬
‫ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﮐﻪ ﮔﺎن ﯾﮑﯽ از ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان ﺗﻮرﯾﺴﻢ‪ ،‬از ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻋﻨﺎﺻﺮ‬
‫ﻣﻬﻢ ﺑﺨﺶ ﻋﺮﺿﻪ ﺗﻮرﯾﺴﻢ ﻧﺎم ﻣﯽﺑﺮد ]‪.[4‬‬
‫از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﺗﻮﺟﻪ و اﻫﺘﻤﺎم ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﻮدن ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻮرﯾﺴﻢ و اﯾﻦﮐﻪ در ﺑﯿﻦ ﭼﻬﺎر ﺟﺰء ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه اﯾﻦ‬
‫ﻣﺤﺼﻮل )ﻣﺤﺼﻮل اﺻﻠﯽ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮل ﺗﺴﻬﯿﻼﺗﯽ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮل ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ و ﻣﺤﺼﻮل اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه( ]‪ ،[5‬ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤﺼﻮل اﺻﻠﯽ و ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻫﺪف ﺗﻮرﯾﺴﺖﻫﺎ از ﺑﺎزدﯾﺪ از ﯾﮏ ﻣﻘﺼﺪ ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽآﯾﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ‬
‫‪58‬‬
‫ﺠ ﻪ ﻖ ﻋﻤ ﯿﺎت و ﮐﺎر د ی آن ‪٥٧-٧٩ (١٣٩١) ٣٣‬‬
‫را ﺑﻪ ذﻫﻦ ﻣﺘﺒﺎدر ﻣﯽﺳﺎزد ﮐﻪ ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﻮﺛﺮ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ و ﺣﯿﺎت ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ در ﮔﺮو ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ اﯾﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺣﯿﺎﺗﯽ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ )‪ (CSF‬آنﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺎﻻی ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎ و ﻧﻘﺶ آنﻫﺎ در ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ و ﻧﮑﺎت ﭘﯿﺶﮔﻔﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﻪ‬
‫دﻟﯿﻞ ﻋﺪم ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی آنﻫﺎ و ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎً ﻋﺪم‬
‫آﮔﺎﻫﯽ ﻣﺪﯾﺮان از ﺟﺎﯾﮕﺎه و ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎ‪ ،‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در ﺑﺮآوردﻫﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻘﺎﺻﺪ‬
‫ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ اﻧﺤﺮاﻓﺎت زﯾﺎدی ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد و ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻣﺪﯾﺮان ﺗﻮرﯾﺴﻢ دﭼﺎر ﮐﻢﺑﯿﻨﯽ و ﺑﺰرگﺑﯿﻨﯽ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ آﺳﯿﺐﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ و ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻓﻮق‪ ،‬ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی‬
‫رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی آنﻫﺎ و ﺳﭙﺲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ و ﭘﯿﻮﻧﺪ آنﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﻌﺪ ﻋﺮﺿﻪ ﺗﻮرﯾﺴﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﺬا در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻼش ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﯾﺖ ﻗﺮار دادن ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ارﮐﺎن اﺻﻠﯽ ﺻﻨﻌﺖ ﺗﻮرﯾﺴﻢ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ آنﻫﺎ‪ ،‬ﭼﻬﺎرﭼﻮﺑﯽ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﮐﺎرآﻣﺪ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﻣﯿﺎن ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ و ﻏﯿﺮ‬
‫داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ‪ ،‬ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﻣﻘﺎﻻت اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺸﺨﺼﯽ ﮐﻪ دﻗﯿﻘﺎً ﻣﺮﺗﺒﻂ‬
‫ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﻧﺪﮐﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺪی راﻫﻨﻤﺎ و‬
‫راﻫﮕﺸﺎی ﻣﺤﻘﻖ ﺑﺎﺷﺪ ] ‪. [6-11‬‬
‫‪ 3‬ادﺑﯿﺎت و ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮی‬

‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ادﺑﯿﺎت و ﭼﻬﺎرﭼﻮبﻫﺎی ﻧﻈﺮی ﻣﻮﺟﻮد در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ‬
‫ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺳﻨﺠﺶ و رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی آنﻫﺎ از دﯾﺪﮔﺎه ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و‬
‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از دﯾﺪﮔﺎه ﺧﺒﺮﮔﺎن ﮔﺰﯾﻨﺶ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1-3‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬

‫ﺑﺮای دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﺟﺎﻣﻊ ﮐﻪ اﺳﺎس آن را‬
‫در دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎی ادوارد اﯾﻨﺴﮑﯿﭗ ﻣﯽﺗﻮان ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻧﻤﻮد ]‪ ،[12‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﮐﻪ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از‬
‫دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎی ﺑﺮاﯾﺴﻮن ﻫﺴﺘﻨﺪ ]‪ [13‬و دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎی ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮاﻧﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﮐﺎﺳﭙﺮ ]‪ ،[14‬اﺳﻮارﺑﺮوک ]‪ [15‬و ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان‬
‫ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻮرﯾﺴﻢ داﻧﺸﮕﺎه ﻣﯿﻨِﺴﻮﺗﺎ ]‪ [16‬ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻧﻬﺎﯾﯽ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از دﯾﺪﮔﺎه ﺧﺒﺮﮔﺎن ﮔﺰﯾﻨﺶ ﺷﺪﻧﺪ )ﺟﺪول ‪.(1‬‬
‫‪59‬‬
‫ﺟﺪول ‪ .1‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻧﻬﺎﯾﯽ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬
‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻓﺮﻋﯽ‬ ‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی اﺻﻠﯽ‬

‫اﻣﮑﺎن ﺑﻬﺮهﺑﺮداری از ﺟﺎذﺑﻪ در ﻃﻮل ﺳﺎل‬ ‫ﻫﺴﺘﮥ ﻣﺤﺼﻮل ﯾﺎ ﻣﺤﺼﻮل اﺻﻠﯽ ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫ﻣﯿﺰان ﺗﻮﺳﻌﻪﯾﺎﻓﺘﮕﯽ ﺟﺎذﺑﻪ‬

‫اﻣﮑﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﺎذﺑﻪ‬

‫اﻫﻤﯿﺖ ﺟﺎذﺑﻪ )ﻣﺤﻠﯽ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪای‪ ،‬ﻣﻠﯽ ﯾﺎ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ(‬
‫ﺳﯿﻤﺎی ﻣﻨﻈﺮ )ﺑﺼﺮی( ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫اﺻﺎﻟﺖ ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﯾﺎ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﺑﻮدن ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫ﻣﻬﯿﺎ ﺑﻮدن ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫ﺷﻬﺮت ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ اﻗﺎﻣﺘﮕﺎهﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬ ‫ﺗﺴﻬﯿﻼت و ﺧﺪﻣﺎت ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬
‫وﺟﻮد و ﻓﺮاواﻧﯽ ﻣﺮاﮐﺰ ﭘﺬﯾﺮاﯾﯽ و ﻧﻮﺷﯿﺪﻧﯽ‬

‫وﺟﻮد ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﯽ و ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدی‬
‫ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ اﻃﻼعرﺳﺎﻧﯽ‬
‫ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ ﺧﺮﯾﺪ )ﺻﻨﺎﯾﻊ دﺳﺘﯽ‪ ،‬ﻣﺤﻠﯽ و‪(...‬‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و ﭘﺰﺷﮑﯽ‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﭘﻠﯿﺲ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت اﯾﻤﻨﯽ و آﺗﺶﻧﺸﺎﻧﯽ‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮑﯽ و ارزی‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺴﺘﯽ‬
‫ﺑﺮﺧﻮرداری از ﺷﺒﮑﻪ و ﻧﺎوﮔﺎن ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫زﯾﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ آب ﻟﻮﻟﻪﮐﺸﯽ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ‬

‫ﺑﺮﺧﻮرداری از ﺷﺒﮑﻪ ﺑﺮق ﺳﺮاﺳﺮی‬
‫ﺑﺮﺧﻮرداری از ﮔﺎز‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ دﻓﻊ ﻓﺎﺿﻼب و زﺑﺎﻟﻪ ﺟﺎﻣﺪ‬
‫ﺷﺒﮑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت راه دور‬
‫وﺟﻮد آﺑﮕﺬرﻫﺎی ﮐﺎﻓﯽ‬
‫وﺟﻮد ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺟﺎذﺑﻪ و ﺗﺸﮑﯿﻼت ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬
‫وﺟﻮد ﻃﺮح ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر‬

‫ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ )ﺗﺠﺮﺑﻪ‪ ،‬ﺗﺤﺼﯿﻼت‪ ،‬ﺗﻌﺪاد‪ ،‬ﺗﺨﺼﺺ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ(‬
‫وﺟﻮد ﻃﺮح ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‬
‫وﺟﻮد ﻃﺮح ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری‬
‫وﺟﻮد ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﮐﺪﻫﺎی اﺧﻼﻗﯽ‬
‫ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬دوﻟﺘﯽ و ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ‬
‫ﻣﯿﺰان اﺧﺘﺼﺎص ﺑﻮدﺟﻪ دوﻟﺘﯽ‬

‫وﺟﻮد ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫اﺷﺘﻐﺎلزاﯾﯽ‬ ‫اﻗﺘﺼﺎدی‬
‫ﺗﺴﻬﯿﻼت ﺑﺎﻧﮑﯽ‬
‫درآﻣﺪزاﯾﯽ‬
‫‪60‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﺗﮑﺎﺛﺮی‬
‫ﻣﯿﺰان اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮرم‬
‫ﻣﯿﺰان رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی‬
‫ﻣﯿﺰان ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬
‫ﻣﯿﺰان ﺟﺬب ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬

‫ﻣﯿﺰان ﻫﺰﯾﻨﻪﮐﺮد ﺗﻮرﯾﺴﺖﻫﺎ‬
‫ازدﺣﺎم و ﺷﻠﻮﻏﯽ‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ -‬ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‬
‫اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‬
‫اﯾﺠﺎد ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮیﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬
‫ﺑﻬﺒﻮد رﻓﺎه‬
‫ﺗﻀﺎد ﺑﺎ ارزشﻫﺎی ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﯿﺰﺑﺎن‬
‫ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﺎ ﻣﺮدم ﺑﻮﻣﯽ‬
‫ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬
‫ﻣﻬﻤﺎنﻧﻮازی ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﯿﺰﺑﺎن‬
‫ﻧﮕﺮشﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫رﺷﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﭘﯿﺮاﻣﻮﻧﯽ‬
‫ﻣﯿﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﺤﺪوده ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﺟﺎذﺑﻪ‬ ‫زﯾﺴﺖﻣﺤﯿﻄﯽ‬
‫ﻣﯿﺰان آﻟﻮدﮔﯽ آب‬

‫ﻣﯿﺰان آﻟﻮدﮔﯽ ﻫﻮا‬
‫ﻣﯿﺰان آﻟﻮدﮔﯽ ﺻﻮﺗﯽ‬
‫ﻣﯿﺰان آﻟﻮدﮔﯽ ﺑﺼﺮی‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی اراﯾﻪ ﺟﺎذﺑﻪ‬ ‫ﻓﻦآوری‬
‫اﻣﮑﺎن ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی‬

‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻓﻦآوریﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ‬
‫اﻣﮑﺎن ورود ﺟﺎذﺑﻪ ﯾﺎ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی رﻗﯿﺐ ﺟﺪﯾﺪ‬ ‫رﻗﺎﺑﺘﯽ‬
‫اﻣﮑﺎن اراﯾﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬
‫ﺷﺪت ﻫﻤﭽﺸﻤﯽ ﺑﯿﻦ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی رﻗﯿﺐ‬
‫ﻗﺪرت ﭼﺎﻧﻪزﻧﯽ ﺗﻮرﯾﺴﺖﻫﺎ‬
‫ﻗﺪرت ﭼﺎﻧﻪزﻧﯽ ﻋﺮﺿﻪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ‬
‫ﮔﺮوهﺑﻨﺪی ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی رﻗﯿﺐ‬
‫اﻧﺪازه ﺑﺎزار‬ ‫ﺑﺎزار‬
‫رﺷﺪ ﺑﺎزار‬
‫ﻣﯿﺰان ﺗﻘﺎﺿﺎ‬
‫ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﺗﻮرﯾﺴﺖﻫﺎ‬
‫ﻗﺪرت ﺟﺬب ﺗﻮرﯾﺴﺖ‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ‬ ‫ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ‬
‫ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ‬
‫ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﻣﻬﻢ‬
‫اﻗﻠﯿﻢ‬
‫‪61‬‬
‫‪ 2-3‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺳﻨﺠﺶ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬

‫ﺑﺮای ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺳﻨﺠﺶ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‪ ،‬ﻣﮑﺘﻮﺑﺎت ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ‪ ،‬اﻋﻢ‬
‫از دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎی وزارت ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ ﻧﯿﻮزﻟﻨﺪ ]‪ ، [17‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ ]‪ ،[18‬ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ داﻧﺸﮕﺎه‬
‫ﮔﺮﯾﻨﻮﯾﭻ ]‪ ،[19‬ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺗﻮﺳﻌﻪ اﯾﻨﺪﯾﺮا ﮔﺎﻧﺪی ]‪ ،[20‬ﺳﯿﺎﺗﻞ ﭘﺎﯾﺪار ]‪ ،[21‬ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ]‪ ،[22‬ﺷﺎﺧﺺ ﭘﺎﯾﺪاری ﻣﺤﻠﯽ اروﭘﺎ ]‪ ،[23‬ﮐﻮرﺗﺰ و دﯾﮕﺮان ]‪ ،[24‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ ]‪ ،[25‬ﮐﻮزِک‬
‫و رﯾﺴﺖ ]‪ [26‬و ﮐﺎﻣﺮون و ﻫﻤﮑﺎران ]‪ ،[27‬ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪ و ﭘﺲ از ﻣﺸﺎوره ﺑﺎ ﺧﺒﺮﮔﺎن‪ ،‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی زﯾﺮ‬
‫ﺑﺮای ﺳﻨﺠﺶ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدﯾﺪﻧﺪ )ﺟﺪول ‪.(2‬‬
‫ﺟﺪول ‪ .2‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺳﻨﺠﺶ و رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬
‫زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ )‪(Sub-criteria‬‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ )‪(Criteria‬‬

‫ﺑﻨﯿﺎن ﻧﻈﺮی )‪(Theoretical Basis‬‬ ‫ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ )‪(Conceptual‬‬
‫ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ )‪(Transparency‬‬
‫ﭘﺎﯾﺪاری )‪(Sustainability‬‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ درک )‪(Understandability‬‬
‫ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ )‪(Reliability‬‬ ‫روشﺷﻨﺎﺳﯽ )‪(Methodology‬‬
‫رواﯾﯽ )‪(Validity‬‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺳﻨﺠﺶ )‪(Measurability‬‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻫﺪاف )‪(Target - Linked‬‬ ‫اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ )‪(Effectiveness‬‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ )‪(Policy Relevance‬‬
‫ﻫﺪاﯾﺘﮕﺮ‪/‬ﭘﯿﺸﮕﻮ )‪(Leading/predictive‬‬
‫ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ )‪(Responsiveness‬‬
‫ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺑﻮدن )‪(Cost - Effective‬‬ ‫ﮐﺎرآﯾﯽ )‪(Efficiency‬‬
‫وﺟﻮد دادهﻫﺎ و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻮدن آنﻫﺎ )‪(Data Availability & Timeliness‬‬
‫‪ 4‬ﻓﻨﻮن ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت و ﺑﺤﺚ در ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ‬

‫روش ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺪل ‪ AHP‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺿﻤﻦ ﺗﻮﺿﯿﺢ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺪل‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎرﺑﺮد آن ﻧﯿﺰ در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 1-4‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ )‪(AHP‬‬

‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﯾﻦ ﻓﻨﻮن ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﭼﻨﺪ ﺷﺎﺧﺼﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻮﻣﺎس اِل‬
‫ﺳﺎﻋﺘﯽ در دﻫﻪ ‪ 1970‬اﺑﺪاع ﮔﺮدﯾﺪ ]‪ .[28‬اﯾﻦ روش ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻋﻤﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﮔﺰﯾﻨﻪ و ﺷﺎﺧﺺ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی روﺑﺮو اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﮐﻤﯽ و ﯾﺎ ﮐﯿﻔﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﺳﺎس اﯾﻦ روش ﺑﺮ‬
‫‪62‬‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﺎت زوﺟﯽ ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی و اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪی ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ در روش ‪ AHP‬درﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﺮاﺣﻠﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 1-1-4‬ﺳﺎﺧﺖ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ‬

‫در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮد و ﻫﺪف از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ و ﻋﻨﺎﺻﺮ‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺮﺳﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺷﮑﺴﺘﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺ‬
‫ﺑﻪ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ از ﺳﻄﻮح اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر از درﺧﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ از ﭼﻬﺎر ﺳﻄﺢ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ :‬ﺳﻄﺢ اول ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺪف ﮐﻠﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺳﻄﺢ دوم ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﺑﺮ اﺳﺎس آنﻫﺎ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬در ﺳﻄﺢ ﺳﻮم زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ و در آﺧﺮﯾﻦ ﺳﻄﺢ ﻧﯿﺰ‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮐﻪ در اﯾﻦﺟﺎ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻄﺮح ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺷﮑﻞ ‪ 1‬ﻧﺸﺎن‬
‫دﻫﻨﺪه ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪی ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻄﺢ ‪:1‬‬ ‫اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪی ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬

‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻫﺪف‬
‫ﺳﻄﺢ ‪ :2‬ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬ ‫روشﺷﻨﺎﺳﯽ‬ ‫اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ‬ ‫ﮐﺎرآﯾﯽ‬
‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ‬
‫وﺟﻮد دادهﻫﺎ و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ‬

‫ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺑﻮدن‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ‬
‫ﻫﺪاﯾﺘﮕﺮ‪/‬ﭘﯿﺸﮕﻮ‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺳﻨﺠﺶ‬
‫ﺳﻄﺢ ‪ :3‬ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ارﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻫﺪف‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ درک‬
‫ﺑﻨﯿﺎن ﻧﻈﺮی‬
‫ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ‬
‫ﺑﻮدن آنﻫﺎ‬
‫ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ‬
‫ﭘﺎﯾﺪاری‬
‫ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ‬
‫رواﯾﯽ‬
‫زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ‬
‫ﺳﻄﺢ ‪:4‬‬ ‫ﮔﺰﯾﻨﻪ )ﺷﺎﺧﺺ(‬ ‫ﮔﺰﯾﻨﻪ )ﺷﺎﺧﺺ(‬ ‫ﮔﺰﯾﻨﻪ )ﺷﺎﺧﺺ(‬

‫‪.........‬‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺁﺧﺮ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ .1‬ﺳﺎﺧﺖ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪی ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬
‫‪63‬‬
‫‪ 2-1-4‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪﻫﺎی زوﺟﯽ‬
‫در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺧﺒﺮﮔﺎن ﻣﻘﺎﯾﺴﻪﻫﺎﯾﯽ را ﺑﯿﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی اﻧﺠﺎم داده و اﻣﺘﯿﺎز آنﻫﺎ را‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﺪول ﻧﻪ ﮐﻤﯿﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد )ﺟﺪول ‪ .(3‬ارﺟﺤﯿﺖ ﯾﮏ‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪ ﯾﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮدش ﻣﺴﺎوی ﺑﺎ ﯾﮏ اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﺬا اﺻﻞ ﻣﻌﮑﻮس ﺑﻮدن ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﯾﮕﺮی و‬
‫ارﺟﺤﯿﺖ ﯾﮏ ﺑﺮای ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ ﯾﺎ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮدش‪ ،‬دو ﺧﺎﺻﯿﺖ اﺻﻠﯽ ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪای دو ﺑﻪ دوﯾﯽ در‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ AHP‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ دو ﺧﺎﺻﯿﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺮای ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ‪ n‬ﻣﻌﯿﺎر ﯾﺎ ﮔﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ‬
‫)‪n (n −1‬‬
‫ﺳﻮال ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺟﺪول ‪ .3‬ﺟﺪول ﻧﻪ ﮐﻤﯿﺘﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ دودوﯾﯽ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺢ‬ ‫ﺗﻌﺮﯾﻒ‬ ‫اﻣﺘﯿﺎز‬

‫در ﺗﺤﻘﻖ ﻫﺪف‪ ،‬دو ﺷﺎﺧﺺ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﺴﺎوی دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻫﻤﯿﺖ ﻣﺴﺎوی‬ ‫‪Equally preferred‬‬ ‫‪1‬‬
‫اﻫﻤﯿﺖ اﻧﺪﮐﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻖ ﻫﺪف‪ ،‬اﻫﻤﯿﺖ ‪ i‬اﻧﺪﮐﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ j‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪Moderately preferred‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻖ ﻫﺪف‪ ،‬اﻫﻤﯿﺖ ‪ i‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ j‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻫﻤﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬ ‫‪Strongly preferred‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪ Very strongly preferred‬اﻫﻤﯿﺖ ﺧﯿﻠﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻖ ﻫﺪف‪ ،‬اﻫﻤﯿﺖ ‪ i‬ﺧﯿﻠﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ j‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪7‬‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﺧﯿﻠﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪ i‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ‪ j‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﻄﻌﯽ ﺑﻪ اﺛﺒﺎت رﺳﯿﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻄﻠﻖ‬ ‫‪Extremely preferred‬‬ ‫‪9‬‬
‫ﺗﺮﺟﯿﺤﺎت ﺑﯿﻨﺎﺑﯿﻦ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﯿﺎﻧﻪ وﺟﻮد دارد‪.‬‬ ‫‪Intermediate values‬‬ ‫‪ 6 ،4 ،2‬و ‪8‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 4‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻫﻤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ از دﯾﺪﮔﺎه ﺧﺒﺮﮔﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ زوﺟﯽ اﯾﻦ‬
‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ‪ %1‬ﺑﻮده ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه دﻗﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل اﯾﻦ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ زوﺟﯽ اﺳﺖ )ﺟﺪول ‪.(5‬‬
‫ﺟﺪول ‪ .4‬ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ارﺟﺤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ‬
‫ﮐﺎرآﯾﯽ‬ ‫اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ‬ ‫روشﺷﻨﺎﺳﯽ‬ ‫ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ‬

‫‪3‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬
‫‪2‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫روشﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ‬
‫‪1‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫ﮐﺎرآﯾﯽ‬
‫‪64‬‬
‫ﺟﺪول ‪ .5‬ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ زوﺟﯽ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ‬

‫ﭘﺲ از ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ ﺳﻨﺠﺶ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‪ ،‬زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی‬
‫ﮐﻠﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت زوﺟﯽ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 6‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻫﻤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ از دﯾﺪﮔﺎه ﺧﺒﺮﮔﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ‬
‫زوﺟﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ‪ 0/0039‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه دﻗﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻی اﯾﻦ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ زوﺟﯽ اﺳﺖ )ﺟﺪول ‪.(7‬‬
‫ﺟﺪول ‪ .6‬ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ارﺟﺤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ درک‬ ‫ﭘﺎﯾﺪاری‬ ‫ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ‬ ‫ﺑﻨﯿﺎن ﻧﻈﺮی‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬

‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺑﻨﯿﺎن ﻧﻈﺮی‬
‫‪1/2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ‬
‫‪1/3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫ﭘﺎﯾﺪاری‬
‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ درک‬
‫ﺟﺪول ‪ .7‬ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ زوﺟﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬
‫ﺟﺪول ‪ 8‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻫﻤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی روشﺷﻨﺎﺳﯽ از دﯾﺪﮔﺎه ﺧﺒﺮﮔﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ‬
‫زوﺟﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی روشﺷﻨﺎﺳﯽ ﺻﻔﺮ اﺳﺖ )ﺟﺪول ‪.(9‬‬
‫‪65‬‬
‫ﺟﺪول ‪ .8‬ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ارﺟﺤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی روشﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺳﻨﺠﺶ‬ ‫رواﯾﯽ‬ ‫ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی روشﺷﻨﺎﺳﯽ‬

‫‪1/2‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫رواﯾﯽ‬

‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺳﻨﺠﺶ‬
‫ﺟﺪول ‪ .9‬ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ زوﺟﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی روشﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫ﺟﺪول ‪ 10‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻫﻤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ از دﯾﺪﮔﺎه ﺧﺒﺮﮔﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ‬
‫زوﺟﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ‪ 0/0039‬اﺳﺖ )ﺟﺪول ‪.(11‬‬
‫ﺟﺪول ‪ .10‬ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ارﺟﺤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ‬
‫ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ‬ ‫ﻫﺪاﯾﺘﮕﺮ‪ /‬ﭘﯿﺸﮕﻮ‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻫﺪف‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ‬

‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻫﺪف‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫ﻫﺪاﯾﺘﮕﺮ‪ /‬ﭘﯿﺸﮕﻮ‬
‫‪1‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ‬
‫ﺟﺪول ‪ .11‬ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ زوﺟﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ‬
‫‪66‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 12‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻫﻤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﺎرآﯾﯽ از دﯾﺪﮔﺎه ﺧﺒﺮﮔﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦﮐﻪ در‬
‫ﻣﺎﺗﺮﯾﺲﻫﺎی دو در دو ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً ﻧﻈﺮات ﺳﺎزﮔﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﺑﺮای ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ .12‬ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ارﺟﺤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﺎرآﯾﯽ‬
‫وﺟﻮد دادهﻫﺎ و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻮدن‬ ‫ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺑﻮدن‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﺎرآﯾﯽ‬

‫‪1/2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺑﻮدن‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫وﺟﻮد دادهﻫﺎ و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻮدن‬
‫‪ 3-1-4‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وزن ﻧﺴﺒﯽ‬

‫ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وزن ﻧﺴﺒﯽ از روشﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ]‪ .[28‬از ﻣﯿﺎن اﯾﻦ روشﻫﺎ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از روش‬
‫ﺑﺮدار وﯾﮋه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ اﺑﻌﺎد ﻣﺎﺗﺮﯾﺲﻫﺎ زﯾﺎد ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪی ﻣﻘﺎدﯾﺮ و ﺑﺮدارﻫﺎی وﯾﮋه‬
‫ﻃﻮﻻﻧﯽ و وﻗﺖﮔﯿﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﯾﻦﮐﻪ از ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎی راﯾﺎﻧﻪای ﺑﺮای ﺣﻞ آن ﮐﻤﮏ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ‬
‫دﻟﯿﻞ‪ ،‬ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﺳﺎﻋﺘﯽ ﺑﻪ اراﯾﻪ ﭼﻬﺎر روش ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ زﯾﺮ ﻣﯽﭘﺮدازد‪ -1 :‬ﻣﺠﻤﻮع ﺳﻄﺮی‪ -2 ،‬ﻣﺠﻤﻮع ﺳﺘﻮﻧﯽ‪،‬‬
‫‪ -3‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺣﺴﺎﺑﯽ و ‪ -4‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻫﻨﺪﺳﯽ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ از روش ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻫﻨﺪﺳﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ روش ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وزن ﻧﺴﺒﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ اﺑﺘﺪا‬
‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻫﻨﺪﺳﯽ ﺳﻄﺮﻫﺎی ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﻣﻌﯿﺎر را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآورﯾﻢ و ﺳﭙﺲ آنﻫﺎ را ﻧﺮﻣﺎل ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﯿﻢ‪ .‬در اداﻣﻪ وزن ﻧﺴﺒﯽ‬
‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ و زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ )ﺟﺪاول ‪.(17-13‬‬
‫ﺟﺪول ‪ .13‬وزن ﻧﺴﺒﯽ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ‬
‫وزنﻫﺎی ﻧﺮﻣﺎل ﺷﺪه‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻫﻨﺪﺳﯽ‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ‬

‫‪0/277‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1×2×1/ 2×3 =1/ 316‬‬ ‫ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬
‫‪0/160‬‬ ‫‪4 12×1×1/ 3×2 =0/ 759‬‬ ‫روشﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫‪0/467‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪2× 3 ×1× 4 = 2 / 213‬‬ ‫اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ‬
‫‪0/096‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1/ 3×1/ 2×1/ 4×1=0/ 451‬‬ ‫ﮐﺎرآﯾﯽ‬
‫ﺑﺮای ﻧﺮﻣﺎل ﮐﺮدن ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻫﻨﺪﺳﯽ آنﻫﺎ را ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺟﻤﻊ ﻧﻤﻮده و ﺳﭙﺲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻫﺮ‬
‫ﯾﮏ از آنﻫﺎ را ﺑﺮ ﻋﺪد ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪:‬‬
‫‪1/316+0/759+2/213+0/451=4/739‬‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﺿﺮﯾﺐ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻋﺪد ﯾﮏ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻧﺴﺒﯽ ﺑﻮدن اﻫﻤﯿﺖ آنﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪0/277+0/160+0/467+0/096=1‬‬
‫‪67‬‬
‫ﺑﺮای ﻧﺮﻣﺎل ﮐﺮدن زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﻧﯿﺰ از ﻫﻤﯿﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد و اﻫﻤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ آنﻫﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد )ﺟﺪاول ‪14‬‬
‫‪.(17 -‬‬
‫ﺟﺪول ‪ .14‬وزن ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬

‫‪0/351‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1× 2× 3 ×1 = 0/ 565‬‬ ‫ﺑﻨﯿﺎن ﻧﻈﺮی‬
‫‪0/189‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1/ 2×1×2×1/ 2 =0/ 841‬‬ ‫ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ‬
‫‪0/109‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1/ 3×1/2×1/ 3 =0/ 485‬‬ ‫ﭘﺎﯾﺪاری‬
‫‪0/351‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1× 2× 3 ×1 = 0/ 565‬‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ درک‬
‫ﺟﺪول ‪ .15‬وزن ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی روشﺷﻨﺎﺳﯽ‬

‫‪0/20‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪1×1/ 2×1/ 2 =0/ 632‬‬ ‫ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ‬
‫‪0/40‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪2 ×1×1 = 1/ 257‬‬ ‫رواﯾﯽ‬
‫‪0/40‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪2 ×1×1 = 1/ 257‬‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺳﻨﺠﺶ‬
‫ﺟﺪول ‪ .16‬وزن ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ‬

‫‪0/424‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1× 2 × 2 × 3 = 1/ 861‬‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻫﺪف‬
‫‪0/227‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1 / 2 × 1× 1× 2 = 1‬‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ‬
‫‪0/227‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1 / 2 × 1× 1× 2 = 1‬‬ ‫ﻫﺪاﯾﺘﮕﺮ‪ /‬ﭘﯿﺸﮕﻮ‬
‫‪0/122‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1/ 3×1/2×1/2×1=0/ 537‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ‬
‫ﺟﺪول ‪ .17‬وزن ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﺎرآﯾﯽ‬

‫‪0/333‬‬ ‫‪1×1/ 2 = 0/ 707‬‬ ‫ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺑﻮدن‬
‫‪0/666‬‬ ‫‪2 ×1 = 1 / 414‬‬ ‫وﺟﻮد دادهﻫﺎ و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻮدن‬
‫‪68‬‬
‫وزن ﻧﺴﺒﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ )ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ(‬

‫ﭘﺲ از ﺗﻌﯿﯿﻦ وزن ﻧﺴﺒﯽ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ و زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮای ﺗﻌﯿﯿﻦ وزن ﻧﺴﺒﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ )ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ(‪ ،‬اﺑﺘﺪا اﻣﺘﯿﺎز اوﻟﯿﻪ‬
‫ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ اﻋﻀﺎء ﮔﺮوه دﻟﻔﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻃﯿﻔﯽ از ‪ =1‬ﺑﺴﯿﺎر ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺗﺎ ‪ =5‬ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻄﻠﻮب ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﻣﺘﯿﺎزات داده ﺷﺪه ﺑﻪ روش‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﺳﺘﻮﻧﯽ ﻧﺮﻣﺎل ﮔﺮدﯾﺪ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ وزن ﻧﺴﺒﯽ آنﻫﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ )ﺟﺪول ‪.(18‬‬
‫ﺟﺪول ‪ .18‬وزن ﻧﺴﺒﯽ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬

‫ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ‬
‫ﮐﺎرآﯾﯽ‬ ‫اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ‬ ‫روشﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫ﻣﻘﺮون ﺑﻪ وﺟﻮد دادهﻫﺎ‬

‫ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻫﺪاﯾﺘﮕﺮ‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ‬ ‫ﺑﻨﯿﺎن‬
‫و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ‬ ‫ﺻﺮﻓﻪ‬ ‫رواﯾﯽ‬ ‫ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ‬ ‫ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ ﭘﺎﯾﺪاری‬ ‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی‬
‫ﮔﻮﯾﯽ‬ ‫‪/‬ﭘﯿﺸﮕﻮ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﺖ‬ ‫ﻫﺪف‬ ‫ﺳﻨﺠﺶ‬ ‫درک‬ ‫ﻧﻈﺮی‬
‫ﺑﻮدن آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﻮدن‬ ‫ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬
‫اﻣﮑﺎن ﺑﻬﺮهﺑﺮداری از ﺟﺎذﺑﻪ در‬
‫‪0/01281 0/00539 0/002 0/0041 0/0042 0/0079 0/0074 0/0079‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0058 0/0018 0/0031 0/0052‬‬
‫ﻃﻮل ﺳﺎل‬
‫‪0/01025 0/00323 0/0016 0/0033 0/0034 0/0063 0/0045 0/0063‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0011 0/0025 0/0041‬‬ ‫ﻣﯿﺰان ﺗﻮﺳﻌﻪﯾﺎﻓﺘﮕﯽ ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪0/00768 0/00431 0/0016 0/0033 0/0034 0/0063 0/0045 0/0063‬‬ ‫‪0/0014‬‬ ‫‪0/0035 0/0011 0/0019 0/0031‬‬ ‫اﻣﮑﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﺟﺎذﺑﻪ )ﻣﺤﻠﯽ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﯽ‪،‬‬
‫‪0/01281 0/00539 0/0016 0/0041 0/0042 0/0079 0/0059 0/0079‬‬ ‫‪0/0035‬‬ ‫‪0/0058 0/0018 0/0031 0/0052‬‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪای‪ ،‬ﻣﻠﯽ ﯾﺎ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ(‬
‫‪0/00768 0/00323 0/0016 0/0024 0/0034 0/0063 0/0045 0/0063‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0014 0/0025 0/0041‬‬ ‫ﺳﯿﻤﺎی ﻣﻨﻈﺮ )ﺑﺼﺮی( ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪0/00768 0/00431 0/002 0/0041 0/0042 0/0079‬‬ ‫‪0/003‬‬ ‫‪0/0063‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0011 0/0013 0/0052‬‬ ‫ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪0/00768 0/00431 0/0012 0/0024 0/0034 0/0063 0/0045 0/0063‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0014 0/0025 0/0052‬‬ ‫اﺻﺎﻟﺖ ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﯾﺎ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﺑﻮدن‬
‫‪0/01025 0/00431 0/002 0/0033 0/0034 0/0063 0/0045 0/0079‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0018 0/0025 0/0052‬‬
‫ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪0/01025 0/00431 0/002 0/0041 0/0042 0/0079 0/0045 0/0079‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0014 0/0025 0/0052‬‬ ‫ﻣﻬﯿﺎ ﺑﻮدن ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪0/00768 0/00323 0/0012 0/0024 0/0025 0/0047 0/0045 0/0047‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0014 0/0025 0/0052‬‬ ‫ﺷﻬﺮت ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪0/01281 0/00539 0/0012 0/0033 0/0042 0/0079 0/0074 0/0063‬‬ ‫‪0/0035‬‬ ‫‪0/0058 0/0014 0/0031 0/0052‬‬ ‫ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ اﻗﺎﻣﺘﮕﺎهﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬
‫وﺟﻮد و ﻓﺮاواﻧﯽ ﻣﺮاﮐﺰ ﭘﺬﯾﺮاﯾﯽ و‬
‫‪0/01281 0/00539 0/0012 0/0033 0/0034 0/0063 0/0074 0/0063‬‬ ‫‪0/0035‬‬ ‫‪0/0058 0/0014 0/0031 0/0052‬‬
‫ﻧﻮﺷﯿﺪﻧﯽ‬
‫وﺟﻮد ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﯽ و‬
‫‪0/01281 0/00539 0/0016 0/0024 0/0034 0/0063 0/0074 0/0063‬‬ ‫‪0/0035‬‬ ‫‪0/0058 0/0014 0/0031 0/0041‬‬
‫ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدی‬
‫‪0/01281 0/00431 0/0008 0/0024 0/0025 0/0047 0/0074 0/0063‬‬ ‫‪0/0035‬‬ ‫‪0/0058 0/0014 0/0031 0/0031‬‬ ‫ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ اﻃﻼعرﺳﺎﻧﯽ‬
‫ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ ﺧﺮﯾﺪ )ﺻﻨﺎﯾﻊ‬
‫‪0/01281 0/00431 0/0016 0/0024 0/0034 0/0063 0/0074 0/0063‬‬ ‫‪0/0035‬‬ ‫‪0/0058 0/0014 0/0031 0/0041‬‬
‫دﺳﺘﯽ‪ ،‬ﻣﺤﻠﯽ و‪(...‬‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و‬
‫‪0/01281 0/00431 0/0012 0/0016 0/0025 0/0047 0/0074 0/0047‬‬ ‫‪0/0058‬‬ ‫‪0/0058 0/0014 0/0031 0/0052‬‬
‫ﭘﺰﺷﮑﯽ‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﭘﻠﯿﺲ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت‬
‫‪0/01281 0/00431 0/0012 0/0016 0/0025 0/0047 0/0074 0/0031‬‬ ‫‪0/0035‬‬ ‫‪0/0058 0/0011 0/0031 0/0041‬‬
‫اﯾﻤﻨﯽ و آﺗﺶﻧﺸﺎﻧﯽ‬
‫‪0/01281 0/00431 0/0012 0/0024 0/0034 0/0063 0/0074 0/0047‬‬ ‫‪0/0058‬‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮑﯽ و ارزی ‪0/0058 0/0014 0/0031 0/0041‬‬
‫‪0/01281 0/00323 0/0008 0/0016 0/0017 0/0032 0/0074 0/0031‬‬ ‫‪0/0058‬‬ ‫‪0/0058 0/0014 0/0031 0/0031‬‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺴﺘﯽ‬
‫‪0/01025 0/00539 0/0016 0/0033 0/0034 0/0063 0/0059 0/0063‬‬ ‫‪0/0035‬‬ ‫‪0/0058 0/0018 0/0031 0/0052‬‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرداری از ﺷﺒﮑﻪ و ﻧﺎوﮔﺎن‬
‫‪69‬‬



‫ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ آب ﻟﻮﻟﻪﮐﺸﯽ‬
‫‪0/01025 0/00431 0/0012 0/0024 0/0025 0/0047 0/0059 0/0047‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0058 0/0018 0/0031 0/0052‬‬
‫ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ‬
‫‪0/01281 0/00431 0/0012 0/0024 0/0025 0/0047 0/0074 0/0047‬‬ ‫‪0/0035‬‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرداری از ﺷﺒﮑﻪ ﺑﺮق ﺳﺮاﺳﺮی ‪0/0058 0/0018 0/0031 0/0052‬‬
‫‪0/01025 0/00323 0/0012 0/0024 0/0025 0/0047 0/0074 0/0031‬‬ ‫‪0/0035‬‬ ‫‪0/0058 0/0014 0/0031 0/0041‬‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرداری از ﮔﺎز‬
‫‪0/01025 0/00431 0/0012 0/0024 0/0025 0/0047 0/0045 0/0031‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ دﻓﻊ ﻓﺎﺿﻼب و زﺑﺎﻟﻪ ﺟﺎﻣﺪ ‪0/0058 0/0014 0/0031 0/0041‬‬
‫‪0/01281 0/00431 0/0016 0/0024 0/0025 0/0047 0/0045 0/0031‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0058 0/0018 0/0031 0/0052‬‬ ‫ﺷﺒﮑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت راه دور‬
‫‪0/00768 0/00323 0/0004 0/0008 0/0008 0/0016 0/0045 0/0031‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0058 0/0018 0/0031 0/0041‬‬ ‫وﺟﻮد آﺑﮕﺬرﻫﺎی ﮐﺎﻓﯽ‬
‫وﺟﻮد ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺟﺎذﺑﻪ و‬
‫‪0/01025 0/00431 0/002 0/0033 0/0034 0/0063 0/0045 0/0063‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0018 0/0025 0/0052‬‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻼت ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫‪0/00768 0/00539 0/0016 0/0041 0/0025 0/0047 0/0059 0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0014 0/0019 0.0041‬‬ ‫وﺟﻮد ﻃﺮح ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر‬
‫ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ )ﺗﺠﺮﺑﻪ‪ ،‬ﺗﺤﺼﯿﻼت‪،‬‬
‫‪0/01025 0/00539 0/0016 0/0024 0/0034 0/0063 0/0059 0/0063‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0058 0/0018 0/0025 0/0052‬‬
‫ﺗﻌﺪاد‪ ،‬ﺗﺨﺼﺺ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ(‬
‫‪0/00768 0/00539 0/002 0/0041 0/0025 0/0047 0/0059 0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0011 0/0019 0/0031‬‬ ‫وﺟﻮد ﻃﺮح ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‬
‫‪0/00768 0/00539 0/002 0/0041 0/0025 0/0047 0/0059 0/0047‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0014 0/0025 0/0041‬‬ ‫وﺟﻮد ﻃﺮح ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری‬
‫‪0/00768 0/00323 0/0016 0/0016 0/0017 0/0032‬‬ ‫‪0/003‬‬ ‫‪0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0014 0/0019 0/0041‬‬ ‫وﺟﻮد ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﮐﺪﻫﺎی اﺧﻼﻗﯽ‬
‫‪0/00768 0/00539 0/002 0/0041 0/0042 0/0079 0/0045 0/0063‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0014 0/0019 0/0041‬‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫‪0/01025 0/00431 0/0016 0/0033 0/0034 0/0063 0/0059 0/0047‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0011 0/0025 0/0041‬‬ ‫ﻣﯿﺰان اﺧﺘﺼﺎص ﺑﻮدﺟﻪ دوﻟﺘﯽ‬
‫‪0/01025 0/00431 0/002 0/0024 0/0025 0/0047‬‬ ‫‪0/003‬‬ ‫‪0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0014 0/0019 0/0041‬‬ ‫وﺟﻮد ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫‪0/00768 0/00431 0/0016 0/0033 0/0034 0/0063 0/0045 0/0063‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0058 0/0018 0/0031 0/0052‬‬ ‫اﺷﺘﻐﺎلزاﯾﯽ‬
‫‪0/00768 0/00431 0/0016 0/0024 0/0025 0/0047 0/0059 0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0046 0/0014 0/0025 0/0041‬‬ ‫ﺗﺴﻬﯿﻼت ﺑﺎﻧﮑﯽ‬
‫‪0/00768 0/00539 0/002 0/0041 0/0042 0/0079 0/0059 0/0063‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0058 0/0018 0/0031 0/0052‬‬ ‫درآﻣﺪزاﯾﯽ‬
‫‪0/00768 0/00323 0/0012 0/0024 0/0025 0/0047 0/0059 0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0014 0/0019 0/0052‬‬ ‫ﺿﺮﯾﺐ ﺗﮑﺎﺛﺮی‬
‫‪0/01025 0/00431 0/002 0/0024 0/0025 0/0047 0/0059 0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0046 0/0014 0/0025 0/0041‬‬ ‫ﻣﯿﺰان اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮرم‬
‫‪0/00768 0/00431 0/002 0/0033 0/0025 0/0047 0/0045 0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0011 0/0025 0/0041‬‬ ‫ﻣﯿﺰان رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی‬
‫‪0/01025 0/00539 0/002 0/0041 0/0034 0/0063 0/0074 0/0063‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0058 0/0014 0/0031 0/0052‬‬ ‫ﻣﯿﺰان ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬
‫‪0/00768 0/00431 0/0016 0/0024 0/0034 0/0063 0/0059 0/0063‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0014 0/0025 0/0041‬‬ ‫ﻣﯿﺰان ﺟﺬب ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬
‫‪0/01025 0/00539 0/002 0/0041 0/0042 0/0079 0/0059 0/0079‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0014 0/0025 0/0052‬‬ ‫ﻣﯿﺰان ﻫﺰﯾﻨﻪﮐﺮد ﺗﻮرﯾﺴﺖﻫﺎ‬
‫‪0/00512 0/00323 0/0008 0/0016 0/0025 0/0047 0/0045 0/0031‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0011 0/0019 0/0041‬‬ ‫ازدﺣﺎم و ﺷﻠﻮﻏﯽ‬
‫‪0/00256 0/00323 0/0016 0/0024 0/0025 0/0047 0/0015 0/0031‬‬ ‫‪0/0014‬‬ ‫‪0/0023 0/0011 0/0013 0/0031‬‬ ‫اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‬
‫‪0/00512 0/00216 0/0012 0/0024 0/0025 0/0047 0/0015 0/0031‬‬ ‫‪0/0014‬‬ ‫‪0/0023 0/0011 0/0013 0/0031‬‬ ‫اﯾﺠﺎد ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮیﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬
‫‪0/00768 0/00431 0/0016 0.0033 0/0034 0/0063‬‬ ‫‪0/003‬‬ ‫‪0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0014 0/0019 0/0052‬‬ ‫ﺑﻬﺒﻮد رﻓﺎه‬
‫‪0/00512 0/00323 0/0012 0/0016 0/0025 0/0047‬‬ ‫‪0/003‬‬ ‫‪0/0031‬‬ ‫‪0/0014‬‬ ‫‪0/0023 0/0014 0/0013 0/0041‬‬ ‫ﺗﻀﺎد ﺑﺎ ارزشﻫﺎی ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﯿﺰﺑﺎن‬
‫‪0/00512 0/00323 0/0012 0/0024 0/0025 0/0047‬‬ ‫‪0/003‬‬ ‫‪0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0014 0/0019 0/0041‬‬ ‫ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﺎ ﻣﺮدم ﺑﻮﻣﯽ‬
‫‪0/00512 0/00216 0/0008 0/0016 0/0017 0/0032‬‬ ‫‪0/003‬‬ ‫‪0/0031‬‬ ‫‪0/0014‬‬ ‫‪0/0023 0/0011 0/0013 0/0031‬‬ ‫ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬
‫‪0/00512 0/00431 0/0012 0/0024 0/0025 0/0047‬‬ ‫‪0/003‬‬ ‫‪0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0014 0/0019 0/0041‬‬ ‫ﻣﻬﻤﺎنﻧﻮازی ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﯿﺰﺑﺎن‬
‫‪0/00512 0/00323 0/0012 0/0024 0/0017 0/0032‬‬ ‫‪0/003‬‬ ‫‪0/0031‬‬ ‫‪0/0014‬‬ ‫ﻧﮕﺮشﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺎذﺑﻪ ‪0/0023 0/0011 0/0013 0/0031‬‬
‫‪70‬‬



‫‪0/01025 0/00431 0/0012 0/0024 0/0025 0/0047 0/0059 0/0047‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0014 0/0025 0/0031‬‬ ‫رﺷﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﭘﯿﺮاﻣﻮﻧﯽ‬
‫‪0/00512 0/00431 0/0016 0/0033 0/0025 0/0047‬‬ ‫‪0/003‬‬ ‫‪0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0011 0/0019 0/0052‬‬ ‫ﻣﯿﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪0/00768 0/00431 0/0012 0/0024 0/0034 0/0047 0/0059 0/0047‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0014 0/0025 0/0052‬‬ ‫ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﺤﺪوده ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪0/00512 0/00431 0/0012 0/0024 0/0025 0/0047 0/0059 0/0047‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0014 0/0025 0/0052‬‬ ‫ﻣﯿﺰان آﻟﻮدﮔﯽ آب‬
‫‪0/00512 0/00431 0/0012 0/0024 0/0025 0/0047 0/0059 0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0046 0/0014 0/0025 0/0041‬‬ ‫ﻣﯿﺰان آﻟﻮدﮔﯽ ﻫﻮا‬
‫‪0/00256 0/00216 0/0008 0/0016 0/0017 0/0032‬‬ ‫‪0/003‬‬ ‫‪0/0031‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0046 0/0011 0/0025 0/0041‬‬ ‫ﻣﯿﺰان آﻟﻮدﮔﯽ ﺻﻮﺗﯽ‬
‫‪0/00256 0/00216 0/0008 0/0016 0/0017 0/0032‬‬ ‫‪0/003‬‬ ‫‪0/0031‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0011 0/0019 0/0041‬‬ ‫ﻣﯿﺰان آﻟﻮدﮔﯽ ﺑﺼﺮی‬
‫‪0/00512 0/00323 0/002 0/0024 0/0025 0/0047 0/0045 0/0031‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0011 0/0019 0/0041‬‬ ‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی اراﯾﻪ ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪0/00512 0/00323 0/002 0/0024 0/0017 0/0032‬‬ ‫‪0/003‬‬ ‫‪0/0031‬‬ ‫‪0/0014‬‬ ‫‪0/0035 0/0011 0/0019 0/0041‬‬ ‫اﻣﮑﺎن ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی‬
‫‪0/00768 0/00431 0/002 0/0033 0/0025 0/0047 0/0059 0/0047‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0014 0/0025 0/0052‬‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻓﻦآوریﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ‬
‫اﻣﮑﺎن ورود ﺟﺎذﺑﻪ ﯾﺎ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی‬
‫‪0/00768 0/00431 0/002 0/0041 0/0034 0/0063 0/0059 0/0063‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0011 0/0025 0/0052‬‬
‫رﻗﯿﺐ ﺟﺪﯾﺪ‬
‫‪0/00768 0/00431 0/002 0/0041 0/0034 0/0063 0/0045 0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫اﻣﮑﺎن اراﯾﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ‪0/0035 0/0011 0/0019 0/0041‬‬
‫ﺷﺪت ﻫﻤﭽﺸﻤﯽ ﺑﯿﻦ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی‬

‫‪0/00512 0/00431 0/0016 0/0041 0/0034 0/0063 0/0045 0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0011 0/0019 0/0052‬‬
‫رﻗﯿﺐ‬
‫‪0/01025 0/00539 0/002 0/0041 0/0042 0/0079 0/0059 0/0079‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0018 0/0025 0/0052‬‬ ‫ﻗﺪرت ﭼﺎﻧﻪزﻧﯽ ﺗﻮرﯾﺴﺖﻫﺎ‬
‫ﻗﺪرت ﭼﺎﻧﻪزﻧﯽ ﻋﺮﺿﻪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‬
‫‪0/00512 0/00431 0/002 0/0024 0/0025 0/0047 0/0045 0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0011 0/0019 0/0041‬‬
‫ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ‬
‫‪0/00512 0/00431 0/002 0/0033 0/0025 0/0047‬‬ ‫‪0/003‬‬ ‫‪0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0011 0/0019 0/0041‬‬ ‫ﮔﺮوهﺑﻨﺪی ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی رﻗﯿﺐ‬
‫‪0/01025 0/00539 0/002 0/0041 0/0034 0/0063 0/0059 0/0047‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0058 0/0014 0/0025 0/0052‬‬ ‫اﻧﺪازه ﺑﺎزار‬
‫‪0/01025 0/00539 0/002 0/0041 0/0034 0/0063 0/0059 0/0063‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0058 0/0014 0/0025 0/0052‬‬ ‫رﺷﺪ ﺑﺎزار‬
‫‪0/01025 0/00539 0/002 0/0041 0/0034 0/0063 0/0059 0/0063‬‬ ‫‪0/0035‬‬ ‫‪0/0058 0/0014 0/0025 0/0052‬‬ ‫ﻣﯿﺰان ﺗﻘﺎﺿﺎ‬
‫‪0/00768 0/00539 0/002 0/0041 0/0034 0/0063 0/0045 0/0063‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0011 0/0019 0/0052‬‬ ‫ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﺗﻮرﯾﺴﺖﻫﺎ‬
‫‪0/00768 0/00539 0/002 0/0041 0/0034 0/0063 0/0045 0/0063‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0014 0/0025 0/0052‬‬ ‫ﻗﺪرت ﺟﺬب ﺗﻮرﯾﺴﺖ‬
‫‪0/01025 0/00431 0/0012 0/0033 0/0025 0/0047 0/0059 0/0063‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0014 0/0025 0/0052‬‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ‬
‫‪0/00768 0/00431 0/0016 0/0033 0/0025 0/0047 0/0045 0/0047‬‬ ‫‪0/0021‬‬ ‫‪0/0035 0/0011 0/0019 0/0052‬‬ ‫ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ‬
‫‪0/01025 0/00431 0/0012 0/0024 0/0034 0/0063 0/0059 0/0047‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0046 0/0011 0/0025 0/0041‬‬ ‫ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﻣﻬﻢ‬
‫‪0/00768 0/00431 0/0008 0/0024 0/0025 0/0047 0/0059 0/0047‬‬ ‫‪0/0028‬‬ ‫‪0/0058 0/0018 0/0031 0/0052‬‬ ‫اﻗﻠﯿﻢ‬
‫‪ 4-1-4‬وزن ﻧﻬﺎﯾﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ‬

‫در ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ وزن ﻧﻬﺎﯾﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ از ﻣﺠﻤﻮع ﺣﺎﺻﻠﻀﺮب اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ در وزن ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪ .‬ﺑﺮای اﯾﻦ ﮐﺎر از »اﺻﻞ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ« ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﯾﮏ »ﺑﺮدار اوﻟﻮﯾﺖ« ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻫﻤﻪ‬
‫ﻗﻀﺎوتﻫﺎ در ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺳﻄﻮح ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ )ﺟﺪول ‪.(19‬‬
‫‪n‬‬ ‫‪m‬‬
‫) ‪V H = ∑ ∑W kW i ( g ij‬‬
‫‪k =1 i =1‬‬
‫‪71‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻌﯿﺎر ‪W k : K‬‬ ‫اﻣﺘﯿﺎز ﻧﻬﺎﯾﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪ ‪V H : H‬‬
‫اﻣﺘﯿﺎز ﮔﺰﯾﻨﻪ ‪ j‬در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﻌﯿﺎر ﯾﺎ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎر ‪g ij : i‬‬ ‫ﺿﺮﯾﺐ اﻫﻤﯿﺖ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎر ‪W i : i‬‬
‫ﺟﺪول ‪ .19‬وزن ﻧﻬﺎﯾﯽ و رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬
‫ﺑﺮدار اوﻟﻮﯾﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ‬ ‫ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ‬

‫وزن ﻧﻬﺎﯾﯽ رﺗﺒﻪ وزن ﻧﻬﺎﯾﯽ رﺗﺒﻪ وزن ﻧﻬﺎﯾﯽ رﺗﺒﻪ وزن ﻧﻬﺎﯾﯽ رﺗﺒﻪ وزن ﻧﻬﺎﯾﯽ رﺗﺒﻪ‬ ‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬
‫‪1‬‬ ‫‪0/01773‬‬ ‫‪1 0/018196 1‬‬ ‫‪0/0182‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/01811‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/01588‬‬ ‫اﻣﮑﺎن ﺑﻬﺮهﺑﺮداری از ﺟﺎذﺑﻪ در ﻃﻮل ﺳﺎل‬
‫‪29‬‬ ‫‪0/01339‬‬ ‫‪6 0/013479 7‬‬ ‫‪0/01456 12 0/01286 17 0/01119‬‬ ‫ﻣﯿﺰان ﺗﻮﺳﻌﻪﯾﺎﻓﺘﮕﯽ ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪38‬‬ ‫‪0/01275‬‬ ‫‪8 0/011995 7‬‬ ‫‪0/01456 14 0/01216 21 0/00953‬‬ ‫اﻣﮑﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﺟﺎذﺑﻪ )ﻣﺤﻠﯽ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪای‪ ،‬ﻣﻠﯽ ﯾﺎ ﺑﯿﻦ‪-‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪0/01735‬‬ ‫‪1 0/018196 2‬‬ ‫‪0/01779‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0/01732‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/01588‬‬
‫اﻟﻤﻠﻠﯽ(‬
‫‪32‬‬ ‫‪0/01324‬‬ ‫‪9 0/010918 9‬‬ ‫‪0/01374 10 0/01356 12 0/01271‬‬ ‫ﺳﯿﻤﺎی ﻣﻨﻈﺮ )ﺑﺼﺮی( ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪20‬‬ ‫‪0/01456‬‬ ‫‪8 0/011995 1‬‬ ‫‪0/0182‬‬ ‫‪16 0/01137 18 0/01097‬‬ ‫ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪30‬‬ ‫‪0/01336‬‬ ‫‪8 0/011995 11 0/01334 10 0/01356‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0/01374‬‬ ‫اﺻﺎﻟﺖ ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪17‬‬ ‫‪0/01481‬‬ ‫‪5 0/014557 6‬‬ ‫‪0/01479‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪0/01513‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪0/0141‬‬ ‫ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﯾﺎ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﺑﻮدن ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪7‬‬ ‫‪0/01625‬‬ ‫‪5 0/014557 1‬‬ ‫‪0/0182‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪0/01513‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0/01374‬‬ ‫ﻣﻬﯿﺎ ﺑﻮدن ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪52‬‬ ‫‪0/01175‬‬ ‫‪9 0/010918 18 0/01092 15 0/01198‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0/01374‬‬ ‫ﺷﻬﺮت ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪5‬‬ ‫‪0/01669‬‬ ‫‪1 0/018196 3‬‬ ‫‪0/01657‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0/01723‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0/01552‬‬ ‫ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ اﻗﺎﻣﺘﮕﺎهﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬
‫‪10‬‬ ‫‪0/01555‬‬ ‫‪1 0/018196 8‬‬ ‫‪0/01415‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0/01723‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0/01552‬‬ ‫وﺟﻮد و ﻓﺮاواﻧﯽ ﻣﺮاﮐﺰ ﭘﺬﯾﺮاﯾﯽ و ﻧﻮﺷﯿﺪﻧﯽ‬
‫‪13‬‬ ‫‪0/01515‬‬ ‫‪1 0/018196 9‬‬ ‫‪0/01374‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0/01723‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪0/01449‬‬ ‫وﺟﻮد ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﯽ و ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدی‬
‫‪31‬‬ ‫‪0/01333‬‬ ‫‪2 0/017118 19 0/01051‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0/01723 10 0/01346‬‬ ‫ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ اﻃﻼعرﺳﺎﻧﯽ‬
‫‪15‬‬ ‫‪0/01505‬‬ ‫‪2 0/017118 9‬‬ ‫‪0/01374‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0/01723‬‬ ‫‪6‬‬ ‫ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ ﺧﺮﯾﺪ )ﺻﻨﺎﯾﻊ دﺳﺘﯽ‪ ،‬ﻣﺤﻠﯽ و‪0/01449 (...‬‬
‫‪35‬‬ ‫‪0/01318‬‬ ‫‪2 0/017118 20‬‬ ‫‪0/0101‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪0/01566‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0/01552‬‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و ﭘﺰﺷﮑﯽ‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﭘﻠﯿﺲ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت اﯾﻤﻨﯽ و‬
‫‪44‬‬ ‫‪0/01253‬‬ ‫‪2 0/017118 20‬‬ ‫‪0/0101‬‬ ‫‪10 0/01408‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪0/01413‬‬
‫آﺗﺶﻧﺸﺎﻧﯽ‬
‫‪22‬‬ ‫‪0/01449‬‬ ‫‪2 0/017118 11 0/01334‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪0/01566‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪0/01449‬‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮑﯽ و ارزی‬
‫‪59‬‬ ‫‪0/01097‬‬ ‫‪3 0/016041 25 0/00728 10 0/01408 10 0/01346‬‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺴﺘﯽ‬
‫‪12‬‬ ‫‪0/01522‬‬ ‫‪4 0/015635 7‬‬ ‫‪0/01456‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪0/01574‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرداری از ﺷﺒﮑﻪ و ﻧﺎوﮔﺎن ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ‪0/01588‬‬
‫‪37‬‬ ‫‪0/01288‬‬ ‫‪5 0/014557 18 0/01092 11 0/01347‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/01588‬‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ آب ﻟﻮﻟﻪﮐﺸﯽ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ‬
‫‪28‬‬ ‫‪0/01364‬‬ ‫‪2 0/017118 18 0/01092‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪0/01566‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/01588‬‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرداری از ﺷﺒﮑﻪ ﺑﺮق ﺳﺮاﺳﺮی‬
‫‪41‬‬ ‫‪0/01264‬‬ ‫‪6 0/013479 18 0/01092 10 0/01408‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪0/01449‬‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرداری از ﮔﺎز‬
‫‪54‬‬ ‫‪0/01149‬‬ ‫‪5 0/014557 20‬‬ ‫‪0/0101‬‬ ‫‪18 0/01041‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪0/01449‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ دﻓﻊ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﻓﺎﺿﻼب و زﺑﺎﻟﻪ ﺟﺎﻣﺪ‬
‫‪43‬‬ ‫‪0/01259‬‬ ‫‪2 0/017118 17 0/01133 18 0/01041‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/01588‬‬ ‫ﺷﺒﮑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت راه دور‬
‫‪69‬‬ ‫‪0/00819‬‬ ‫‪9 0/010918 26 0/00364 18 0/01041‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪0/01485‬‬ ‫وﺟﻮد آبﮔﺬرﻫﺎی ﮐﺎﻓﯽ‬
‫‪72‬‬

‫وﺟﻮد ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺟﺎذﺑﻪ و ﺗﺸﮑﯿﻼت ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬
‫‪23‬‬ ‫‪0/01444‬‬ ‫‪5 0/014557 6‬‬ ‫‪0/01497 10 0/01356‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪0/0141‬‬

‫ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫‪39‬‬ ‫‪0/01272‬‬ ‫‪7 0/013073 10 0/01337 13 0/01277 19 0/01093‬‬ ‫وﺟﻮد ﻃﺮح ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر‬
‫ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ )ﺗﺠﺮﺑﻪ‪ ،‬ﺗﺤﺼﯿﻼت‪ ،‬ﺗﻌﺪاد‪ ،‬ﺗﺨﺼﺺ‪،‬‬
‫‪21‬‬ ‫‪0.01455‬‬ ‫‪4 0/015635 9‬‬ ‫‪0/01374‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0/01504‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0/01526‬‬
‫ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ(‬
‫‪46‬‬ ‫‪0/01244‬‬ ‫‪7 0/013073 10 0/01337 13 0/01277 21 0/00953‬‬ ‫وﺟﻮد ﻃﺮح ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‬
‫‪32‬‬ ‫‪0/01324‬‬ ‫‪7 0/013073 10 0/01337 11 0/01347 12 0/01271‬‬ ‫وﺟﻮد ﻃﺮح ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری‬
‫‪64‬‬ ‫‪0/00934‬‬ ‫‪9 0/010918 24 0/00809 19‬‬ ‫‪0/0098‬‬ ‫‪19 0/01093‬‬ ‫وﺟﻮد ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﮐﺪﻫﺎی اﺧﻼﻗﯽ‬
‫‪16‬‬ ‫‪0/01501‬‬ ‫‪7 0/013073 1‬‬ ‫‪0/0182‬‬ ‫‪12 0/01286 19 0/01093‬‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫‪26‬‬ ‫‪0/01387‬‬ ‫‪5 0/014557 7‬‬ ‫‪0/01456 11 0/01347 13 0/01235‬‬ ‫ﻣﯿﺰان اﺧﺘﺼﺎص ﺑﻮدﺟﻪ دوﻟﺘﯽ‬
‫‪55‬‬ ‫‪0/01139‬‬ ‫‪5 0/014557 16 0/01173 19‬‬ ‫‪0/0098‬‬ ‫‪19 0/01093‬‬ ‫وﺟﻮد ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫‪24‬‬ ‫‪0/01436‬‬ ‫‪8 0/011995 7‬‬ ‫‪0/01456 10 0/01356‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/01588‬‬ ‫اﺷﺘﻐﺎلزاﯾﯽ‬
‫‪48‬‬ ‫‪0/01202‬‬ ‫‪8 0/011995 17 0/01133 13 0/01277 12 0/01271‬‬ ‫ﺗﺴﻬﯿﻼت ﺑﺎﻧﮑﯽ‬
‫‪6‬‬ ‫‪0/01652‬‬ ‫‪7 0/013073 1‬‬ ‫‪0/0182‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0/01504‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/01588‬‬ ‫درآﻣﺪزاﯾﯽ‬
‫‪54‬‬ ‫‪0/01158‬‬ ‫‪9 0/010918 18 0/01092 13 0/01277 14 0/01196‬‬ ‫ﺿﺮﯾﺐ ﺗﮑﺎﺛﺮی‬
‫‪45‬‬ ‫‪0/01245‬‬ ‫‪5 0/014557 16 0/01173 13 0/01277 12 0/01271‬‬ ‫ﻣﯿﺰان اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮرم‬
‫‪50‬‬ ‫‪0/01194‬‬ ‫‪8 0/011995 12 0/01255 17 0/01128 17 0/01119‬‬ ‫ﻣﯿﺰان رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی‬
‫‪8‬‬ ‫‪0/01591‬‬ ‫‪4 0/015635 4‬‬ ‫‪0/01578‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪0/01653‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0/01552‬‬ ‫ﻣﯿﺰان ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬
‫‪27‬‬ ‫‪0/01369‬‬ ‫‪8 0/011995 9‬‬ ‫‪0/01374‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0/01504 12 0/01271‬‬ ‫ﻣﯿﺰان ﺟﺬب ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬
‫‪4‬‬ ‫‪0/01671‬‬ ‫‪4 0/015635 1‬‬ ‫‪0/0182‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪0/01662‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0/01374‬‬ ‫ﻣﯿﺰان ﻫﺰﯾﻨﻪﮐﺮد ﺗﻮرﯾﺴﺖﻫﺎ‬
‫‪63‬‬ ‫‪0/00976 11 0/008356 21‬‬ ‫‪0/0097‬‬ ‫‪20 0/00971 20 0/01056‬‬ ‫ازدﺣﺎم و ﺷﻠﻮﻏﯽ‬
‫‪66‬‬ ‫‪0/00884 13 0/005795 17 0/01133 23 0/00604 23 0.00775‬‬ ‫اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‬
‫‪67‬‬ ‫‪0/00879 12 0/007278 18 0/01092 23 0/00604 23 0/00775‬‬ ‫اﯾﺠﺎد ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮیﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬
‫‪40‬‬ ‫‪0/01268‬‬ ‫‪8 0/011995 7‬‬ ‫‪0/01456 19‬‬ ‫‪0/0098‬‬ ‫‪14 0/01196‬‬ ‫ﺑﻬﺒﻮد رﻓﺎه‬
‫‪65‬‬ ‫‪0/00915 11 0/008356 20‬‬ ‫‪0/0101‬‬ ‫‪22 0/00752 22 0/00914‬‬ ‫ﺗﻀﺎد ﺑﺎ ارزشﻫﺎی ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﯿﺰﺑﺎن‬
‫‪62‬‬ ‫‪0/01042 11 0/008356 18 0/01092 19‬‬ ‫‪0/0098‬‬ ‫‪19 0/01093‬‬ ‫ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﺎ ﻣﺮدم ﺑﻮﻣﯽ‬
‫‪72‬‬ ‫‪0/00744 12 0/007278 25 0/00728 22 0.00752 23 0/00775‬‬ ‫ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬
‫‪61‬‬ ‫‪0/01053 10 0/009434 18 0/01092 19‬‬ ‫‪0/0098‬‬ ‫‪19 0/01093‬‬ ‫ﻣﻬﻤﺎنﻧﻮازی ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﯿﺰﺑﺎن‬
‫‪70‬‬ ‫‪0/00811 11 0/008356 23‬‬ ‫‪0/0085‬‬ ‫‪22 0/00752 23 0/00775‬‬ ‫ﻧﮕﺮشﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪47‬‬ ‫‪0/01203‬‬ ‫‪5 0/014557 18 0/01092 11 0/01347 15 0/01168‬‬ ‫رﺷﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﭘﯿﺮاﻣﻮﻧﯽ‬
‫‪56‬‬ ‫‪0/01123 10 0/009434 13 0/01214 19‬‬ ‫‪0/0098‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪0/0116‬‬ ‫ﻣﯿﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪42‬‬ ‫‪0/0126‬‬ ‫‪8 0/011995 14 0/01176 11 0/01347‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0/01374‬‬ ‫ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﺤﺪوده ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫‪49‬‬ ‫‪0/01196 10 0/009434 18 0/01092 11 0/01347‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0/01374‬‬ ‫ﻣﯿﺰان آﻟﻮدﮔﯽ آب‬
‫‪53‬‬ ‫‪0/01159 10 0/009434 18 0/01092 13 0/01277 12 0/01271‬‬ ‫ﻣﯿﺰان آﻟﻮدﮔﯽ ﻫﻮا‬
‫‪68‬‬ ‫‪0/00828 14 0/004717 25 0/00728 21 0/00822 13 0/01235‬‬ ‫ﻣﯿﺰان آﻟﻮدﮔﯽ ﺻﻮﺗﯽ‬
‫‪73‬‬

‫‪71‬‬ ‫‪0/00793 14 0/004717 25 0/00728 21 0/00822 20 0/01056‬‬ ‫ﻣﯿﺰان آﻟﻮدﮔﯽ ﺑﺼﺮی‬
‫‪60‬‬ ‫‪0/01071 11 0/008356 16 0/01173 20 0/00971 20 0/01056‬‬ ‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی اراﯾﻪ ﺟﺎذﺑﻪ‬

‫‪65‬‬ ‫‪0/00906 11 0/008356 22 0/00932 22 0/00752 20 0/01056‬‬ ‫اﻣﮑﺎن ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی‬
‫‪36‬‬ ‫‪0/01297‬‬ ‫‪8 0/011995 12 0/01255 11 0/01347‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0/01374‬‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻓﻦآوریﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ‬
‫‪18‬‬ ‫‪0/01478‬‬ ‫‪8 0/011995 4‬‬ ‫‪0/01578‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0/01504 11 0/01338‬‬ ‫اﻣﮑﺎن ورود ﺟﺎذﺑﻪ ﯾﺎ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی رﻗﯿﺐ ﺟﺪﯾﺪ‬
‫‪31‬‬ ‫‪0/01333‬‬ ‫‪8 0/011995 4‬‬ ‫‪0/01578 17 0/01128 20 0/01056‬‬ ‫اﻣﮑﺎن اراﯾﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬
‫‪34‬‬ ‫‪0/0131‬‬ ‫‪10 0/009434 5‬‬ ‫‪0/01538 17 0/01128 16‬‬ ‫‪0/0116‬‬ ‫ﺷﺪت ﻫﻤﭽﺸﻤﯽ ﺑﯿﻦ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی رﻗﯿﺐ‬
‫‪3‬‬ ‫‪0/01678‬‬ ‫‪4 0/015635 1‬‬ ‫‪0/0182‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪0/01662‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪0/0141‬‬ ‫ﻗﺪرت ﭼﺎﻧﻪزﻧﯽ ﺗﻮرﯾﺴﺖﻫﺎ‬
‫‪58‬‬ ‫‪0/01119 10 0/009434 16 0/01173 17 0/01128 20 0/01056‬‬ ‫ﻗﺪرت ﭼﺎﻧﻪزﻧﯽ ﻋﺮﺿﻪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ‬
‫‪57‬‬ ‫‪0/01122 10 0/009434 12 0/01255 19‬‬ ‫‪0/0098‬‬ ‫‪20 0/01056‬‬ ‫ﮔﺮوهﺑﻨﺪی ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی رﻗﯿﺐ‬
‫‪14‬‬ ‫‪0/01506‬‬ ‫‪4 0/015635 4‬‬ ‫‪0/01578 11 0/01347‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪0.01489‬‬ ‫اﻧﺪازه ﺑﺎزار‬
‫‪11‬‬ ‫‪0/01543‬‬ ‫‪4 0/015635 4‬‬ ‫‪0/01578‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0/01504‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪0/01489‬‬ ‫رﺷﺪ ﺑﺎزار‬
‫‪9‬‬ ‫‪0/0156‬‬ ‫‪4 0/015635 4‬‬ ‫‪0/01578‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪0/01574‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪0/01489‬‬ ‫ﻣﯿﺰان ﺗﻘﺎﺿﺎ‬
‫‪25‬‬ ‫‪0/01401‬‬ ‫‪7 0/013073 4‬‬ ‫‪0/01578 12 0/01286 16‬‬ ‫‪0/0116‬‬ ‫ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﺗﻮرﯾﺴﺖﻫﺎ‬
‫‪19‬‬ ‫‪0/01461‬‬ ‫‪7 0/013073 4‬‬ ‫‪0/01578 10 0/01356‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0/01374‬‬ ‫ﻗﺪرت ﺟﺬب ﺗﻮرﯾﺴﺖ‬
‫‪33‬‬ ‫‪0/0132‬‬ ‫‪5 0/014157 15 0/01174‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0/01504‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0/01374‬‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ‬
‫‪51‬‬ ‫‪0/01183‬‬ ‫‪8 0/011995 13 0/01214 17‬‬ ‫‪01128‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪0/0116‬‬ ‫ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ‬
‫‪31‬‬ ‫‪0/0133‬‬ ‫‪5 0/014157 11 0/01334 11 0/01347 13 0/01235‬‬ ‫ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﻣﻬﻢ‬
‫‪46‬‬ ‫‪0/01244‬‬ ‫‪8 0/011995 19 0/01051 11 0/01347‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/01588‬‬ ‫اﻗﻠﯿﻢ‬
‫‪ 2-4‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﻋﺘﺒﺎر دادهﻫﺎ )ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری(‬

‫ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری )‪ (I.R.‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﻗﺒﻼً ذﮐﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺰﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ آن اﻋﺘﺒﺎر ﭘﺎﺳﺦ‬
‫ﭘﺮﺳﺶﺷﻮﻧﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻣﻘﺎﯾﺴﺎت زوﺟﯽ ﻣﻮرد ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ‪ AHP‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻀﺎوت‬
‫اوﻟﯿﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﮐﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﻣﻘﺎﯾﺴﺎت زوﺟﯽ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺻﻮرت ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺧﻄﺎ و‬
‫ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ و ﺗﻌﯿﯿﻦ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﯿﻦ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت را ﻣﺨﺪوش‬
‫ﻣﯽﺳﺎزد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ‪ n‬ﻣﻌﯿﺎر ﺑﻪ ﺷﺮح ‪ Cn... ،C2 ،C1‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ و ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ زوﺟﯽ آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪A = aij ‬‬ ‫‪i , j = 1, 2,..., n‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ aij‬ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻋﻨﺼﺮ ‪ Ci‬را ﺑﺮ ‪ Cj‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎنﭼﻪ در اﯾﻦ ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ‪:‬‬
‫‪aik × akj = aij‬‬ ‫‪i , j , k = 1, 2,..., n‬‬
‫آنﮔﺎه ﻣﯽﮔﻮﯾﯿﻢ ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ‪ A‬ﺳﺎزﮔﺎر اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﺳﺎزﮔﺎر دارای ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻣﻘﺪار وزن ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺪار ﻧﺮﻣﺎﻟﯿﺰه ﻫﺮ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪74‬‬
‫‪ .2‬ﻣﻘﺪار وﯾﮋه ﺑﺮاﺑﺮ ﻃﻮل ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ اﺳﺖ ) ‪.( AW = nW‬‬

‫‪ .3‬ﻣﻘﺪار ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری در اﯾﻦ ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﺻﻔﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻗﻀﺎﯾﺎی زﯾﺮ در ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﻣﻔﯿﺪ واﻗﻊ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻗﻀﯿﻪ ‪ .1‬اﮔﺮ ‪ λn ،... ،λ2 ،λ1‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ وﯾﮋه ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ زوﺟﯽ ‪ A‬ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻘﺎدﯾﺮ آنﻫﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ n‬اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪n‬‬
‫‪∑λ‬‬
‫‪i =1‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪=n‬‬
‫ﻗﻀﯿﻪ ‪ .2‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار وﯾﮋه ‪ λmax‬ﻫﻤﻮاره ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوی ‪ n‬اﺳﺖ )در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺮﺧﯽ از ‪ λ‬ﻫﺎ ﻣﻨﻔﯽ‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد(‪.‬‬
‫‪λmax ≥ n‬‬
‫ﻗﻀﯿﻪ ‪ .3‬اﮔﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﻣﻘﺪار ﮐﻤﯽ از ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺎزﮔﺎری ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﮕﯿﺮد‪ ،‬ﻣﻘﺪار وﯾﮋه آن ﻧﯿﺰ ﻣﻘﺪار ﮐﻤﯽ از‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺎزﮔﺎری ﺧﻮد ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪A ×W = λW‬‬
‫‪.‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ λmax‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺮدار وﯾﮋه و ﻣﻘﺪار وﯾﮋه ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ‪ A‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﻘﺪار وﯾﮋه ﺑﺮاﺑﺮ ‪ n‬ﺑﻮده )ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ‬
‫ﻣﻘﺪار وﯾﮋه ( و ﺑﻘﯿﻪ آنﻫﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬
‫‪AW = nW‬‬
‫در ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ زوﺟﯽ ‪ A‬ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎﺷﺪ ﻃﺒﻖ ﻗﻀﯿﻪ ‪ λW ،3‬ﮐﻤﯽ از ‪ n‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﯽﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮان‬
‫ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬
‫‪A ×W = λmax ⋅W‬‬
‫‪λmax − n‬‬
‫‪ λmax‬ﻫﻤﻮاره ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوی ‪ n‬اﺳﺖ و ﭼﻨﺎنﭼﻪ ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ از ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺎزﮔﺎری ﮐﻤﯽ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﮕﯿﺮد ‪ λmax‬از ‪n‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻔﺎﺿﻞ ‪ λmax‬و ‪ n‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻌﯿﺎر ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮای اﻧﺪازهﮔﯿﺮی ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﯽﺗﺮدﯾﺪ ﻣﻘﯿﺎس ‪ λmax − n‬ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ‪ n‬ﺑﺴﺘﮕﯽ داﺷﺘﻪ و ﺑﺮای رﻓﻊ اﯾﻦ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﻣﯽﺗﻮان آن را ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﻮد ﮐﻪ آن را ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری )‪ (I.I‬ﻣﯽﻧﺎﻣﯿﻢ‪.‬‬
‫‪I .I = λmax − n / n −1‬‬
‫ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری )‪ (I.R‬از ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری )‪ (I.I‬ﺑﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﺗﺼﺎدﻓﯽ )‪ (RI‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮل زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪I .R = I .I / RI‬‬
‫‪75‬‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری را ﺑﺮای ﻣﺎﺗﺮﯾﺲﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﻋﺪاد آنﻫﺎ ﮐﺎﻣﻼً ﺗﺼﺎدﻓﯽ اﺧﺘﯿﺎر ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮدهاﻧﺪ‬
‫و آن را ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﺗﺼﺎدﻓﯽ )‪ (I.I.R‬ﻧﺎم ﻧﻬﺎدهاﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ آنﻫﺎ ﺑﺮای ﻣﺎﺗﺮﯾﺲﻫﺎی ‪ n‬ﺑﻌﺪی‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪ 20‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ .20‬ﺷﺎﺧﺺ ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺑﻮدن )‪[29] (R.I.‬‬
‫‪15‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪N‬‬
‫‪1/59 1/57 1/56 1/48 1/51 1/49 1/45 1/41 1/32 1/1 1/12 0/9 0/58‬‬ ‫‪0/0‬‬ ‫‪R.I‬‬
‫ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﯾﮏ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﻫﺮ ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ‪ I .I .‬را در وزن ﻋﻨﺼﺮ‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪاش ﺿﺮب ﻧﻤﻮده و ﺣﺎﺻﻞ ﺟﻤﻊ آنﻫﺎ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآورﯾﻢ‪ .‬اﯾﻦ ﺣﺎﺻﻞ ﺟﻤﻊ را ‪ I .I .‬ﻣﯽﻧﺎﻣﯿﻢ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫وزن ﻋﻨﺎﺻﺮ را در ‪ I .I .R‬ﻣﺎﺗﺮﯾﺲﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺿﺮب ﮐﺮده و ﻣﺠﻤﻮعﺷﺎن را ‪ I .I .R‬ﻧﺎﻣﮕﺬاری ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺣﺎﺻﻞ‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ‪ I .I I .I .R‬ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬

‫در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻧﺮخ ﺳﺎزﮔﺎری ‪ 0/1‬ﯾﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﺳﺎزﮔﺎری در ﻣﻘﺎﯾﺴﺎت اﺳﺖ و اﻋﺘﺒﺎر ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪهﻫﺎ ﺗﺎﯾﯿﺪ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬در ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ Expert Choice‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﺷﺪ؛ اﯾﻦ ﻧﺮخﻫﺎ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪﻫﺎی زوﺟﯽ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ ﻫﻤﮕﯽ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 0/1‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﺮخ‬
‫ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﮐﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﻤﯿﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدﯾﺪه و ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 0/01‬اﺳﺖ ﮐﻪ از‬
‫‪ 0/1‬ﮐﻤﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ )ﺟﺪول ‪.(21‬‬
‫ﺟﺪول ‪ .21‬ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﮐﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ‬
‫‪76‬‬
‫‪ 5‬ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی و اراﯾﻪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات‬

‫ﮔﺬر از اﻗﺘﺼﺎدﻫﺎی ﺳﻨﺘﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﭘﺎی ﻧﻬﺎدن در اﻗﺘﺼﺎد داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪ ،‬ﺿﺮورت ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﯽ روﯾﮑﺮدﻫﺎ‪،‬‬
‫روشﻫﺎ و ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ را ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ ﺑﺮ ﻫﻤﮕﺎن ﻫﻮﯾﺪا ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﭘﯿﺶ ﺷﺮط اﺳﺎﺳﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻧﯿﺎی ﮐﻨﻮﻧﯽ‪،‬‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ و واﮔﺮاﯾﯽ ذﻫﻨﯽ‪ ،‬ﻧﻮاﻧﺪﯾﺸﯽ و ﻧﻮﻧﮕﺎری ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮرﯾﺴﻢ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﻧﻮﯾﻦ دﻧﯿﺎ‬
‫اﺳﺘﺜﻨﺎءﭘﺬﯾﺮ ﻧﺒﻮده و ﻓﺎرغ از ﺣﻘﺎﯾﻖ ﭘﯿﺶﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻮرﯾﺴﻢ در ﻋﺼﺮ ﮐﻨﻮﻧﯽ و در ﻫﺰارهی ﺟﺪﯾﺪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ‬
‫ﻧﮕﺎﻫﯽ ﻧﻮ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺟﺰای آن را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺎس و ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺤﻮری اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺑﯿﺶ از ﺳﺎﯾﺮ اﺟﺰا آن ﻣﺤﺘﺎج ﭼﻨﯿﻦ ﺗﻮﺟﻬﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻧﮕﺎﻫﯽ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﺑﺨﺶ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﮐﺸﻮر ﻣﺒﯿﻦ اﯾﻦ ﺣﻘﯿﻘﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻗﻀﺎوتﻫﺎی ﺷﺨﺼﯽ ﺑﺮ اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎی ﻋﻠﻤﯽ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ اﻗﺪاﻣﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺎدﯾﺪه اﻧﮕﺎﺷﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه و ﻧﺘﯿﺠﺘﺎً ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻟﯽ‪ ،‬رواﻧﯽ و ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ زﯾﺎدی ﺑﺮ اﯾﻦ ﺻﻨﻌﺖ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺤﻤﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ واﻗﻌﯿﺖﻫﺎی ﻣﺬﮐﻮر و ﺧﻼء ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺰرﮔﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ وﺟﻮد دارد‪ ،‬در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﮐﻮﺷﺶ ﮔﺮدﯾﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ‬
‫ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از ادﺑﯿﺎت ﻣﻮﺟﻮد در زﻣﯿﻨﻪ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ و داﻧﺶ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن و ﺧﺒﺮﮔﺎن اﯾﻦ ﺻﻨﻌﺖ ﺑﻪ ﺳﻮال‬
‫اﺻﻠﯽ ﻃﺮح ﮐﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﯾﻦﮐﻪ‪ :‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﮐﺪاﻣﻨﺪ و اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪی آنﻫﺎ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ؟ ﭘﺎﺳﺦ داده ﺷﻮد و ﻣﺒﻨﺎﯾﯽ ﻣﺴﺘﺪل و ﻣﺘﻘﻦ ﺑﺮای ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ و ﺗﺼﻤﯿﻢﺳﺎزی در ﻣﻮرد‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎ ﻋﺪم ﺗﻮﺳﻌﻪ آنﻫﺎ اراﯾﻪ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺮای دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻬﻢ اﺑﺘﺪا ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﺟﺎﻣﻊ ﮐﻪ اﺳﺎس آن را در دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎی ادوارد‬
‫اﯾﻨﺴﮑﯿﭗ ﻣﯽﺗﻮان ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﮐﻪ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎی ﺑﺮاﯾﺴﻮن اﺳﺖ و‬
‫دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎی ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮاﻧﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﮐﺎﺳﭙِﺮ‪ ،‬اﺳﻮارﺑﺮوک و ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻮرﯾﺴﻢ داﻧﺸﮕﺎه ﻣﯿﻨِﺴﻮﺗﺎ‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﮔﺰﯾﻨﺶ ﺷﺪﻧﺪ )ﺟﺪول ‪ .(1‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ادﺑﯿﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی‬
‫ﺳﻨﺠﺶ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ و ﻣﺸﺎوره ﺑﺎ ﺧﺒﺮﮔﺎن‪ ،‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺳﻨﺠﺶ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدﯾﺪﻧﺪ )ﺟﺪول ‪.(2‬‬
‫ﭘﺲ از ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺳﻨﺠﺶ آنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ )‪ (AHP‬در ﻗﺎﻟﺐ ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ -1‬ﺳﺎﺧﺖ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ‪ -2 ،‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪﻫﺎی زوﺟﯽ‪،‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وزن ﻧﺴﺒﯽ و ‪ -4‬وزن ﻧﻬﺎﯾﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ‪ ،‬اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه در‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ ارزﯾﺎﺑﯽ و رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی ﺷﺪﻧﺪ )ﺟﺪول ‪.(19‬‬
‫در ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﯽﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎﯾﺮ ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎ ﻧﻈﯿﺮ ‪ ،TOPSIS‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی آرﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﺧﻄﯽ و ﻣﻨﻄﻖ ﻓﺎزی‬
‫را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان روشﻫﺎﯾﯽ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺑﺮای اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪی ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﺣﺎﺿﺮ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪77‬‬
... ‫( ر ﻪ ﻨﺪی‬AHP) ‫ ﮐﺎر د ﺗ ﯿﮏ آ ﻨﺪ ﺤ ﻞ ﺳ ﺴ ﻪ ا ﯽ‬،‫د ﺮی و داودی‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ دﻓﺘﺮ‬،‫ ﺗﻬﺮان‬،‫ ﺗﺮﺟﻤﻪ دﮐﺘﺮ ﻋﻠﯽ ﭘﺎرﺳﺎﺋﯿﺎن و دﮐﺘﺮ ﺳﯿﺪ ﻣﺤﻤﺪ اﻋﺮاﺑﯽ‬.‫ ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدی در ﭼﺸﻢاﻧﺪازی ﺟﺎﻣﻊ‬.(1377) ،.‫ و‬.‫ چ‬،‫[ ﮔﯽ‬3]
.‫ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‬
Downloaded from jamlu.liau.ac.ir at 9:17 +0330 on Monday December 30th 2019
.‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﯾﯽ‬،‫ ﺗﻬﺮان‬،‫ ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ‬.‫ اﻟﮕﻮی ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﮔﺮدﺷﮕﺮی‬.(1381) ،.‫ ح‬،‫[ ﺣﻀﻮری‬6]
،‫ ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ‬.AHP ‫ رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی ﺻﻨﺎﯾﻊ اﯾﺮان ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻗﺘﺼﺎدی از روش‬.(1379) ،.‫ ف‬،‫[ ﺟﺒﺎری‬7]
.‫ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان‬،‫ﺗﻬﺮان‬
.(‫ ﺟﻬﺖ اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪی ﭘﺮوژهﻫﺎی ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری )ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی ﺑﺨﺶ اﻧﺮژی‬AHP ‫ ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی ﻣﺪل‬.(1379) ،.‫ م‬،‫[ ﻋﺎﻟﯿﺨﺎﻧﯽ‬8]
.‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻢ و ﺻﻨﻌﺖ اﯾﺮان‬،‫ ﺗﻬﺮان‬،‫ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ‬
.78 ‫ ﺷﻤﺎره‬،‫ ﺳﺎل ﻫﻔﺘﻢ‬،‫ ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﺷﻬﺮداریﻫﺎ‬،‫ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺷﻬﺮی ﭘﺎﯾﺪار‬.(1386) ،.‫ ک‬،‫[ ﻣﻮذﻧﯽ‬9]
‫ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻬﺎم در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان )ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی ﺳﯿﻤﺎن( ﺑﺎ‬.(1383) ،.‫ م‬،‫[ ﻫﺎدویﻧﮋاد‬10]
.‫ داﻧﺸﮕﺎه اﻣﺎم ﺻﺎدق‬،‫ ﺗﻬﺮان‬،‫ ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ‬.MADM ‫اﺳﺘﻔﺎده از روﯾﮑﺮد‬
‫ اﻧﺘﺸﺎرات‬،‫ ﺗﻬﺮان‬،‫ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺳﻬﺮاب ﺧﻠﯿﻞ ﺷﻮرﯾﻨﯽ‬،‫ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ‬.(1380) ،.‫ ک‬.‫ ر‬،‫ راﺑﯿﻨﺴﻮن‬،.‫ ج‬،‫[ ﭘﯿﺮس‬13]
.‫ﯾﺎدواره ﮐﺘﺎب‬
‫ اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ‬،‫ ﺗﻬﺮان‬.(‫ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻧﺸﯿﻨﯽ و ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺮدﺷﮕﺮی در اﯾﺮان )از ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺎ راﻫﮑﺎر‬.(1386) ،.‫ ب‬،‫[ ﮐﺎرﮔﺮ‬14]
.‫ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﻣﺴﻠﺢ‬
.‫ اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه اﻣﯿﺮ ﮐﺒﯿﺮ‬،‫ ﺗﻬﺮان‬.AHP ‫ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ‬.(1381) ،.‫ ح‬.‫ س‬،‫[ ﻗﺪﺳﯽﭘﻮر‬28]
[1] UNWTO, (2011). Tourism Highlights. United Nations World Tourism Organization.
[2] Godfrey, K., Clarke, J., (2002). Tourism Development Handbook (2nd Edition). London: Thomson
Learning.
[4] Gunn, C. A., (2002). Tourism planning: Basic concepts cases. New York and London: Rutledge.
[5] Kotler, P., Bowen, J. T., Makens, J. C., (2006). Marketing for Travel & Hospitality. Prentice hall
International.
[11] Gindle, M., paskaleva, S., Stuppack, S., (2002). Partnership for sustainable Urban Tourism.
European Union.
[12] Inskeep, E. (1991). Tourism Planning: An Integrated and Sustainable Development Approach. New
York: Van Nostrand Reinhold.
[15] Swarbrook, J., (2003). The development & management of visitor attractions. Butterworth-
Heinemann.
[16] www.touristy.blogfa.com/8701.aspx
[17] www.mfe.govt.nz/publications/
[18] www.ceecis.org/remf/Service3/unicef_eng/module2/docs/2-3-2_selecting-indicators-criteria.doc
[19] www.nri.org/projects/NRET/TP3.pdf
[20] www.igidr.ac.in/pdf/publication/WP-2010-013.pdf
[21] Sustainable, S., (2004). Indicators of Sustainable Community - A status report on long-term cultural,
economic, and environmental health for Seattle/King County. Washington.
[22] ANON, (1998). Environmental Indicators for National State of Environment reporting – human
settlements. Australia: Department of Environment.
[23] Tarzia, V., (2003). European common indicators-Towards a local sustainability profile. Milano,
Italy: Ambiente Italia Research Institute, European Commission and APAT.
[24] Kurtz, J. C., Jackson, L. E, Fisher, W. S., (2001). Strategies for Evaluating Indicators Based on
Guidelines from the Environmental Protection Agency’s Office of Research and Development.
Ecological Indicators, 1, 49-60.
[25] WHO, (2006). Reproductive Health Indicators Reproductive Health and Research Guidelines for
their Generation - Interpretation and Analysis for Global Monitoring. Geneva: World Health
Organization.
[26] Kusek, J. Z., Rist, R. C., (2004). Ten Steps to a Results-Based Monitoring and Evaluation Seystemm
- A Handbook for Development Practitioners. Washington DC: The World Bank.
78
٥٧-٧٩ (١٣٩١) ٣٣ ‫ﺠ ﻪ ﻖ ﻋﻤ ﯿﺎت و ﮐﺎر د ی آن‬
[27] Cameron, K., EgradBeare, M. H., McLaren, R. P., Di, H., (1998). Selecting Physical, Chemical and
Biological Indicators of Soil Quality for Degraded or Polluted Soils. Proceedings of 16th World
Congress of Soil Science, Scientific Registration No. 2516, Symposium No. 37, Montpelier, France.
[29] Bowen, W. M., (1993). AHP: Multiple Criteria Evaluation in Klosterman. New Brunswick: Center
for Urban Policy Research.
Downloaded from jamlu.liau.ac.ir at 9:17 +0330 on Monday December 30th 2019
79

AHP Research

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

AHP Research

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫ﺠ ﻪ ﻖ ﻋﻤ ﯿﺎت و ﮐﺎر د ی آن ‪ ،‬ﺳﺎل ﮫﻢ‪ ،‬ﻤﺎره دوم )ﺎﯿﭘﭘﯽ ‪ ،(٣٣‬ﺘﺎن ‪ ،٩١‬ص ص ‪٥٧-٧٩‬‬

‫ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ )‪ (AHP‬در رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی‬

‫رﺳﯿﺪ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ 5 :‬دی ‪1390‬‬

‫* ﻋﻬﺪه دار ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت‬

‫‪ 2‬ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺎﻟﻪ و اﻫﻤﯿﺖ آن‬

‫‪ 3‬ادﺑﯿﺎت و ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮی‬

‫‪1-3‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ .1‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻧﻬﺎﯾﯽ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬

‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻓﺮﻋﯽ‬ ‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی اﺻﻠﯽ‬

‫ﻣﯿﺰان ﺗﻮﺳﻌﻪﯾﺎﻓﺘﮕﯽ ﺟﺎذﺑﻪ‬

‫اﻣﮑﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﺎذﺑﻪ‬

‫وﺟﻮد و ﻓﺮاواﻧﯽ ﻣﺮاﮐﺰ ﭘﺬﯾﺮاﯾﯽ و ﻧﻮﺷﯿﺪﻧﯽ‬

‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ آب ﻟﻮﻟﻪﮐﺸﯽ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ‬

‫وﺟﻮد ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺟﺎذﺑﻪ و ﺗﺸﮑﯿﻼت ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬

‫وﺟﻮد ﻃﺮح ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر‬

‫ﻣﯿﺰان اﺧﺘﺼﺎص ﺑﻮدﺟﻪ دوﻟﺘﯽ‬

‫ﻣﯿﺰان ﺟﺬب ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬

‫ﻣﯿﺰان آﻟﻮدﮔﯽ آب‬

‫اﻣﮑﺎن ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی‬

‫اﻧﺪازه ﺑﺎزار‬ ‫ﺑﺎزار‬

‫‪ 2-3‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺳﻨﺠﺶ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ .2‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺳﻨﺠﺶ و رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬

‫زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ )‪(Sub-criteria‬‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ )‪(Criteria‬‬

‫‪ 4‬ﻓﻨﻮن ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت و ﺑﺤﺚ در ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ‬

‫‪ 1-4‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ )‪(AHP‬‬

‫‪ 1-1-4‬ﺳﺎﺧﺖ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ‬

‫ﺳﻄﺢ ‪:1‬‬ ‫اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪی ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬

‫وﺟﻮد دادهﻫﺎ و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ‬

‫ﺳﻄﺢ ‪:4‬‬ ‫ﮔﺰﯾﻨﻪ )ﺷﺎﺧﺺ(‬ ‫ﮔﺰﯾﻨﻪ )ﺷﺎﺧﺺ(‬ ‫ﮔﺰﯾﻨﻪ )ﺷﺎﺧﺺ(‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ .1‬ﺳﺎﺧﺖ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪی ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ .3‬ﺟﺪول ﻧﻪ ﮐﻤﯿﺘﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ دودوﯾﯽ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ‬

‫ﺗﻮﺿﯿﺢ‬ ‫ﺗﻌﺮﯾﻒ‬ ‫اﻣﺘﯿﺎز‬

‫ﺟﺪول ‪ .4‬ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ارﺟﺤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ‬

‫ﮐﺎرآﯾﯽ‬ ‫اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ‬ ‫روشﺷﻨﺎﺳﯽ‬ ‫ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ .5‬ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ زوﺟﯽ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ .6‬ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ارﺟﺤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬

‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ درک‬ ‫ﭘﺎﯾﺪاری‬ ‫ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ‬ ‫ﺑﻨﯿﺎن ﻧﻈﺮی‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ .7‬ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ زوﺟﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ .8‬ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ارﺟﺤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی روشﺷﻨﺎﺳﯽ‬

‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺳﻨﺠﺶ‬ ‫رواﯾﯽ‬ ‫ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی روشﺷﻨﺎﺳﯽ‬

‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫رواﯾﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ .9‬ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ زوﺟﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی روشﺷﻨﺎﺳﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ .10‬ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ارﺟﺤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ‬

‫ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ‬ ‫ﻫﺪاﯾﺘﮕﺮ‪ /‬ﭘﯿﺸﮕﻮ‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻫﺪف‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ .11‬ﻧﺮخ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ زوﺟﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ .12‬ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ارﺟﺤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﺎرآﯾﯽ‬

‫وﺟﻮد دادهﻫﺎ و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻮدن‬ ‫ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺑﻮدن‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﺎرآﯾﯽ‬

‫‪ 3-1-4‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وزن ﻧﺴﺒﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ .13‬وزن ﻧﺴﺒﯽ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ‬

‫وزنﻫﺎی ﻧﺮﻣﺎل ﺷﺪه‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻫﻨﺪﺳﯽ‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ‬

‫ﺟﺪول ‪ .14‬وزن ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬

‫وزنﻫﺎی ﻧﺮﻣﺎل ﺷﺪه‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻫﻨﺪﺳﯽ‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ‬

‫ﺟﺪول ‪ .15‬وزن ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی روشﺷﻨﺎﺳﯽ‬

‫وزنﻫﺎی ﻧﺮﻣﺎل ﺷﺪه‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻫﻨﺪﺳﯽ‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ‬

‫ﺟﺪول ‪ .16‬وزن ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ‬

‫وزنﻫﺎی ﻧﺮﻣﺎل ﺷﺪه‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻫﻨﺪﺳﯽ‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ‬

‫ﺟﺪول ‪ .17‬وزن ﻧﺴﺒﯽ زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﺎرآﯾﯽ‬

‫وزنﻫﺎی ﻧﺮﻣﺎل ﺷﺪه‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻫﻨﺪﺳﯽ‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ‬

‫وزن ﻧﺴﺒﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ )ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ(‬

‫ﺟﺪول ‪ .18‬وزن ﻧﺴﺒﯽ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬

‫ﻣﻘﺮون ﺑﻪ وﺟﻮد دادهﻫﺎ‬

‫ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و زﯾﺮﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ‬

‫ﻣﻘﺮون ﺑﻪ وﺟﻮد دادهﻫﺎ‬

‫ﺑﻮدن آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﻮدن‬ ‫ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ‬