2

9Š} µ – ?AషCత

పంచం ఎ() às ఉ>)I. às ¸ ఒ‹కQ ! కEన

సంసQృ ఉంyం%. తమà పÈసంసQృ అ ఆ©às క;ంˆ
@ంy>), àశసంసQృ ¸ ఏ ఒక ?AషCలËణం, ఎ() ‹ )
! కత ఉండకÓÏ. అI! ‹ )àsల సంసQృc gjనం
iవˆx, ఇం‹ ) àsల సంసQృc నþనం iవˆx.

gjన సంసQృ కX|న Nఖ àsల మనàశం ,-

ఒక;. ©@వం; àsల సంసQృc అ త@Qవ సంఖ మన gjన
సంసQృ M ÓfపడగలÏ.

59
 సంసQృ RంZ ఇంత ఎంP@ చRxంచవలh వZxందంÜ-
ఏ àశసంసQృ అI> t అhతdం ఆàశ ఙ“యంž ఆnరప\
ఉంyం%. అంPవల†V త సంపద అంత ¢ àsల ఆ©
àsల ంసQృ క Íభవం అంత ?ŠÆల†P.

Jర5య సంసQృ p‰రåiల9 9>P ఉ>)I. Jర5య

,- అపÈ;Oంj చR¯ ఉం%. Jర5య సంసQృ ¸, t
అh d ¸ Í%క ఙ“యం c దరúనం లబzcం%.
Jర5య సంసQృ ఔన) , ÍAßC ఈ Í%క ఙ“యం
దరÈణం పzcం%.

Ktల@ సంబం´ంZన త ం, Í%క త ం.‘ఇ%ధర“ం,

ఇ% అధర“ం’ అ ధŠ“ధర“ ?చËణ X % Kదం. Kt అ :
³©ల Jర5 ల ?sdసం. అంPవల† Ktల 9yCక iª ) F
Aంచ¢ం.

Kt , Ktం , ¬హ“Ê , అరణ i , ఉప షc –

ఇవ°) కXÀ Í%క తం వ వహRంచబzcం%.

Kt > . అ?- : dదం, య¨Fdదం, మKదం,

అధరdణKదం. ఆ% Kదం ఒకQÜఅ°, త: త iలం Ãడ©
యV అ¤gయం ఉం%. ‘Kద¯య Ãరయ:’ అన)*ట అ9ÈU 9;C

60
ఉంyం%. అనంతర iలం ఈ ÃzKt > Kt
²‘ంtయ పం\c ?శdh :.

Ktల సంఖ ఎన)I> అ? *¯ం మం¯ ²పం

ఉం÷I. ఈ మం Š"లO ?వRంw? ¬హ“Ê . ఈ హ“Ê¢
Í%క మం ల? ‡ ) FA I.

¬హ“Êల@ ‹ ) అOబంn ఉం÷I. అK-అరణ i .

అరణ iల ‹ ) J ం÷I. అK- ఉప షc . ఇ? Ktల@
Zవర ఉం÷I. అంPÇ ఉప షcలO Ktం ల ,- వ వహ
R :.

Ktల ఆ: అం >)I.అ?- AË, కరణం, ఛందpÌ,

:కం, g షం, కలÈం అV?. þ; షడం ల ,- అం÷:.

ఈ ష-ం ల ధŠ“ధŠ“ అంతІనం 3పE ఉం÷I.

þ; pలభం ?వRంw? ‘సృc ’. þ; ‘శృc ’ అ ,-
వ వµరం ఉం%. þ;సంఖ ప® ¿%.

ఇపÈ;వర@ ?ంˆ@న)వ°) కXÀ Í%క ఙ“యం

gˆర ం ఉం%.

Äనం, ధŠ“ధŠ“ వం;? Ktల Y%ంచబ-=I. ఈ

YదనలO, ¦ కరణలO అనంతర iలం కథల ²పం
?Ö†¥ంwK 9ŠÊ , ఇ µ . 9Š} µ ల@ KtలM ఇంత;
61
సంబంధం, అOబంధం ఉం% iబÜC, Í%క ఙ“యం RంZ ఇంత
?ంˆ వలh వZxం%.

9Š} µ ల@ eÄ Ktల V ఉ>)యన)% సÈషCం1.

9Š} µ ల gjనతO, g*GకతO ,- ž స*Žరం
²À¦ ఉం%. అంPÇ Í%క ఙ“యంM Yy ఈ 9Š} µ
,- Jర5య సంసQృ పyC‹మ“ p>)I.

ఈ ht—ంత ˜ం ) “ ద క?తdం ¿¨ÓI” అV

అంశž ²‘ం%p>)ం. ¿¨ÓI అV% 9Š} µ ల@
సంబం´ంZం% iబ;C ఇంత; gnన ం ఉన) ఈ 9Š} µ ల
ÍAషC ం Rంj, t ’ŠdపŠల Rంj ఈ అn యం ‹ంత
! కం ?వRంˆ వలhన అవసరం ఉం%.

2.1. 9Šణం
Jర5య మత సంసQృcల@ గ;C 9>P Khన ;
?AషCEన? 9ŠÊ . Í%క ఙ“యంM 9ŠÊ @న) అOబంn )
ఇంత@Nంà గమ ంŽం.అంPÇ Kదం అ :³యం అIనyC V
9ŠÊ ,- అ :³©ల Jర5 ల ?sdసం. ఈ అంsV)
బలప:¦ Jగవత 9Šణం ,- సŠdంతŠ ¿ అIన భగవంcU

1. ?Äన సరdసdం -6 – Jరత Jర - 9. 449 - 450

62
Ktలr, 9ŠÊలr, ఇ µ లr సృ¥CంŽడ ?వRంZం%.

2.1.1. ‘9Šణ’శబ ?వరణ

శబ : బ;C 9ŠÊ Žª రdచ> ,?వరణ వŽxI.

‘9Šభవ¿ 9ŠణZ’ అ శబకలÈaవం ?వRంZం%.

‘gjన iలం 9;Cన%’ అ రdచ>ర"ం.

‘9Š ’రdh“F ¶త¿ 9ŠణZ’ అ అమర శం రd

ZంZం%. gjన ?ష©లO తమ ఇNzx‹ం÷య మ§
Yరú ం ఈ రdచం 9ŠÊ ) ?వRpం%.

‘9ŠÀనవZ 9ŠణZ’ అ భ?ష 9Šణం మÑక రdచ>

)Zxం%. 9Šత>Ú> నవ ం ఉంUవ ఈ రdచనం అర"ం.

9ŠÊ సంబం´ంZన రdచ> ఎ ) ఉ>), ?వరణ

మ/ ) ఉ>) అవ°) ఇంˆ¿ంˆ ఒÇ అంs ) బలం ?వRp>)I.
9Šణం üకQ gjనత అ? Q Q 9c>)I.

Ktల Y%ంZన ధŠ“ధŠ“లr, Ä> ) కథల

²పం 9ŠÊ కథల ²పం ?వR I కOక, 9Šణ శÁ
‘gZjనకథ’అ °,‘’రdకథ’అ i° అర"ం 9È వచx పR
^ల@ J?p>):1.
1. అ' దయ క?తdం 9Š} µ ల Jవం - \.g తమ“ (N–త ht—ంత ˜ంథం) - 9. 3

63
2.1.2. 9Šణ లËÊ
9ŠÊ KtలM సంబంధం ఉం¯ˆx. 9Šణం అ :³యం
iవˆx. i° 9Šణం ఒక 6య. 6య@ ‹ )లËÊ
ఉం÷I. ‹ ) ?Öష లËÊ ంÜV అ% 6య అÏcం%. iబ;C,

9ŠÊ ,- ‹ ) ?AషC లËÊ ం÷I.

gjన iలం V 9Šణ లËÊల@ సంబం´ంZ ‹ంత చరx

జR|ం%. ఈ చరx Y@¹న) R అమరhం]z N„z.
‘అమర శం’ ఇత\ hద— లËణ ˜ంథం.

“సర¹శx సర¹శx వంD మనdనŠGచ

వంsOచRతZ w లËÊంc పఙxకZ1”

అ అమరhం]z 9ŠÊ సంబం´ంZన ఐP లËÊలO

?వRంŽz ఆ లËÊ ఇ?- సర¹, సర¹, వంశం, మనdంతరం,
వంsOచRతం.

సర¹ – 9Šణ లËÊల సర¹ం Éద;%. సృ¥C o* ), అంÜ

µ“ంjతÈ సర¹ం ?వRpం%. 9Šణం అంÜ gjనం, గతం అ

గమ ంŽం! అన - 9Šణం 9ŠవpÏ üకQ ఉతÈ °, సృ¥C

1. అమర శం - 1.5.5.

64
iరÊ°), È gjన థ. కOక సర¹ం µ“ండం üకQ 9yC
9§dతŠలO i సÈషCం w_ క ?Öషం. సర¹ అంÜ ఆ%సృ¥C అ
అర"ం.

ఆ%సృ¥C అంÜ - సృ¥C gరంభం ఏ¿;? సృ¥C అV% ఎª

జR|ం%? ¶¿ ఎª 9;Cం%? ¶¿Ýద ÒÏల ఆ?Š¼వం ఎª
జR|ం%? అV ?ష©ల@ సంబం´ంZన అంs ఈ సర¹
ఉం÷I1.

సర¹ – సర¹ం అంÜ 9న: సృ¥C. అంÜ కªÈంతం జR 9న:

సృ¥C సర¹ అ అం÷:.

కలÈం అంÜ KI మµ ల iలం. కృత, ±త, tdపర,

కX అV > ల iలం ఒక మµ గం.2 ఇyవం;
KI మµ ల iలం అంతం జR 9న:సృ¥C 9Šణం
సర¹ం

9Šణం సర¹ సృ¥C అV% జR|న త: త కృ

ÍపR $, అన , ళ©$, ఉÙÈన$, c²O$, p>Ý$,
అ|)పరd $, ¶కంY వం; ; తyC‹ పంచం ఏ ?ధం
?iసం ‘ం%ం ?వRంw ?ష© ఉం÷I.
1. త ?మరú పtల \ËనÐ – ఎX. ఎX. నe - 9. 115

2. Yర*R"క పద శం –‘äR ంకÜశdరŠÏ - 9. 86 -87

65
వంశం- àవతల, àవ:¦ల, మహ:¦ల, þ:ల ” O o* ) Xయ
w_% వంశం. þR వంశ చR¯లO 9ŠÊ ఒకతరం OంZ మ§

తŠ అం%¦ ఉం÷I.

మనdంతరం-*న e ఆP ,*ర¹ం ÕÀంZన : మOÏ .

1

ఈ మOÏల వంశo*°), R పRYల> iª°) వRంచడం

మనdంతరం.

మOÏలంÜ మనdంతŠ ఎవR :Ýద ఏరÈ-=‡ :.

మOÏ పn) మం%.2

R :† -

1) dయం'Ïz 8) ¦ర పR

2) d§Z¬z 9) దË/æచ క పR

3) ఉతNz 10) హ“ పR

4) మpz 11) :/ పR

5) æవcz 12) ధర“ పR

6) ŽËpz 13) ఇం/ పR

7) Íవసdcz 14) ´ˆ z
1. త ?మరú పtల \ËనÐ – ఎX. ఎX. నe - 9. 115

2. Yర*R"క పద శం –‘äR ంకÜశdరŠÏ - 9. 201

66
వంsOచRతం- మOÏల చR± iక, às ) పRYXంw ¦ర
వంశ9, చం/వంశ9 Š¨ల చR¯ ,- 9ŠÊల వRంచ
బడ I. 9ŠÊల ఈJ ) వంsOచRతం అం÷:.

žన ?ంˆ@న) పంచలËÊలO గమ _-సృ¥C o*°),

సృ¥C°, àవతల, ŠËpల, Š¨ల చR¯లr, ’రdiలం >;
వ వస" 5: O)లr, KదధŠ“లr 9ŠÊ ?Ö†¥ య
pం%.

ఇKiక, 9ŠÊల@ సంబం´ంZన మR‹ ) అంs ,-

p>)I

9ŠÊల ž అంs¢iక, అంతRËం RంZన అ చన$,

వరన$ ఉం-X. అంÜ Çవలం చR¯ V iక â”eక ?ష©
,- 9ŠÊల ?ంచబ-X. జ †ఉన) కృ సంబం´ంZన
నమ“iలr, R ఆ చనలr 9ŠÊ {ం{ంŽX. అన
ఒకÄ అం కXh తమ నమ“iలr,ఆŽŠలr, Òవన ?n>లr
{ం{ంచడం సం సృÆంˆ@న)% 9Šణం. అªగ , జల Òవన
?n>$, Š¨లచR¯$ వం;? ఉన)పÈ;¸ 9ŠÊల ŽR¯క
¶¿క ఉండP1.

ధర“-అర"-iమ-•ŸలV చcRdధ 9:ߊ"లO Jర5య

1. త ?మరú పtల \ËనÐ – ఎX. ఎX. నe - 9. 115

67
సంసQృ ఆnరAల J? ం. þ; ´ంచ- ¸ ధŠ“చరణ
వృ కలగ- ¸ మ ¥ ఈ 9ŠణÄనం, అన పంచలËణ Äనం
ఆవశ కం అÏcం%.

2.1.3. 9Šణ iలం

9ŠÊ అ :³©ల°, ఆర¦_iల° 5 . 9ŠÊలO
భగవంc సృ¥C Jగవతం ,- ÀÈంద RంŽం. అIనపÈ;¸
సంసQృతం లhన మµ9ŠÊ స _కం వ వహRంచబz
c>)I.

9ŠÊల రచన RంZ ‹ంత సÈషCత వ_i , 9ŠÊల iలం

RంZ ఒక ర© Šగలం. ఈ ?ష©ల@ సంబం´ంZ కం
అVక అ¤g© ªమG ఉ>)I1.

సమహR¦ హ“9ŠÊ ) *¯a రZంŽడ°, త Qన

9ŠÊలO p A¬ ÀÈఉం÷ర° ‹ంద: పం\c
J?p>):.

p ’రdం>; కథ ,- ‹ ) 9ŠÊల కథనం

wయబ-=I. అంPవల† p ’రdంOంŠ 9ŠÊ ఉ>)య°,
; Šంs ) *¯a pz మనకం%ంŽడ ‹ంద:
అ¤gయపzc>):.
1. అ' దయ క?తdం 9Š} µ ల Jవం - \. g తమ“ (అN–త ht—ంత ˜ంథం) - 9. 4-5

68
 ‹ ) 9ŠÊ అ gjనEన ?ష©లO ఆ?షQRంŽI.
మR‹ ) ఆŠdjనEన అంsలr ?శదం wsI. అIనపÈ;¸ ఏ
9Šణం ,- కర RంZ ?ంచ¢P. హRవంశం 9ŠÊల
సంఖ *¯a ?ంచబ\ం%. తNz, అపసం'z రZంZన
ధర“s #ల ,- 9ŠÊల వన ఉం% i , కర RంZన
స ¢P. ఈ ధర“s # C.’.500 సంవతÌŠల >;?. 9ŠÊ
అ :³©ల J?ంచ- ¸, 9Šణiª ) సÈషCం ;కQకటC¢క
Óవ- ¸ ఇవ°) iరÊ¢.

Šజవంsల చR¯O ë ంచడం 9Šణ సంబంధEన

‘వంsOచRతం’ లËణమ గమ ంŽం. అI! Jరతàs )
పRYXంZన హ:¦z వం; Š¨లచR¯ ఏ 9Šణం r ¢కÓవడం
గమ ంŽX. అంPవల† మµ 9ŠÊ C.శ.500 సంవతÌŠ
’రda వ-=య ఇం‹ంద: పRDధ@ ;కQగzc>):.

హ:¦z వం; Š¨ల చR¯$, ŽR¯క 9:¬ల కథ

కథనం wయబడ¢P. iబÜC, 9ŠÊల@ ŽR¯క ¶¿క ¢దన)
అ¤gయం h"రప\ ఉం¯ˆx.

2.1.4. 9ŠÊల సంఖ

9ŠÊల ర†@ సంబం´ంZ, సంఖ @ సంబం´ంZ పం\cల
మధ అంత êt¤g© కనపడÏ.

69
 9ŠÊ అßCదశ సంఖ M hద—ం. అంÜ , 9ŠÊల సంఖ
ప® ¿%. þ; మµ 9ŠÊల ,- వ వహR :. ఈ అßCదశ
9ŠÊలO Rంˆ వడం సం ఆ© 9ŠÊల >*ద ËŠలO
ఒక¢ట wRx àþJగవతం ¦¯gయం ?వRంZం%.

ఆ D†కం ఇ% -

‘మ’దdయం ‘భ’దdయం £వ ‘ ’ ¯యం ‘న’ చcషCయZ

‘అ’ ‘>’ ‘ప’ ‘Xంగ’ ‘,’ ‘ Q’ 9Š} పృథ• పృథ•

ఈ D†i ) ?వRంˆ @ంtం.

‘మ’ దdయం -- *రQంUయ 9Šణం

మతÌ 9Šణం

‘భ’ దdయం -- Jగవత 9Šణం

భ?ష 9Šణం

‘ ’ ¯యం-- హ“9Šణం

µ“ండ 9Šణం

హ“ Íవర 9Šణం

‘వ’ చcషCయZ- ?¬9Šణం

వŠహ 9Šణం

70
 మన 9Šణం

9Šణం

‘అ’ ---- అ|) 9Šణం

‘>’ ---- >ర‰య 9Šణం

‘ప’ ---- పద“ 9Šణం

‘Xంగ’ ---- Xంగ 9Šణం

‘గ’ ---- గ:డ 9Šణం

‘,’ ---- ,ర“ 9Šణం

‘ Q’ ---- Qంద 9Šణం

ఈ అßCదశ మµ9ŠÊలO ; ŽŠ ) బ;C ం%

?ధం Rంచవˆx.

1. హ“ 9Šణం

2. పద“ 9Šణం

3. ?¬ 9Šణం

4. 9Šణం

5. Jగవత 9Šణం

6. >ర‰య 9Šణం

71
 7. *రQంUయ 9Šణం

8. అ|) 9Šణం

9. భ?ష 9Šణం

10. హ“Íవర 9Šణం

11. వŠహ 9Šణం

12. Xంగ 9Šణం

13. Qంద 9Šణం

14. మన 9Šణం

15. ,ర“ 9Šణం

16. మతÌ 9Šణం

17. గ:డ 9Šణం

18. µ“ండ 9Šణం

ఈ మµ 9ŠÊలO ?ంw ?షయం అకQడకQ- ‹ంత

గందర”ళం ,- Þల‹ ఉం%. àþ Jగవతం D†కం
Aవ9Šణం ¢P. t "నం 9Šణం ఉం%. అI! ‹ )
9ŠÊల 9ŠÊ బP Aవ9Šణం ఉన) ఉటం ం9

72
,- గమ ంచగలం. అª Jగవత 9Šణం బP àþ 9ŠÊ )
?ంZన సందŠ¼$ ఉ>)I.

9ŠÊల సంఖ Çవలం ప® ¿%M ఆ|Ó¢P. ఉప9ŠÊల

:M మ§ ప® ¿% 9ŠÊ వ వహRంచబzc>)I.

అ? -

1. సనcQ*Ðయం

2. >రhంహం

3. >దం

4. Aవధర“ం

5. Šdసం

6. >ర‰యం

7. iÀలం

8. మనం

9. ఔsనసం

10.*నవం

11. :ణం

12.కXQ

73
 13.మ,శdరం

14. ంబం

15. >రం

16. YŠశరం

17. *Ðచం

18 Jర¹వం

మతÌ 9Šణం వం; ‹ ) మµ 9ŠÊల ఈ ఉప9ŠÊల

వన ఉం%. ‹ంద: ఆ క పRDధ@ ఉప 9ŠÊలž
పRDధన జRY:. ఆŽర ‘హµ’ అV పRDధ@z తన ‘Studies
in Upa Puranas’ అV ˜ంథం r: ఉప 9ŠÊలO ÑQ
>)z. þ; Žª వర@ ళప¯ ˜ం ఉ>)యట1.

žన ?ంˆ@న) ; మన 9Šణం, >ర‰య

9Šణం వం;? మµ9ŠÊల :M ,- అ9Èడ9ÈÎ,
అకQడకQ- చªమG అÏc>)I.

2.1.5 9Šణ ·X
9ŠÊల@ ! క లËÊ ఉన)ÜC ! క రచ>పద— ,- ఉం%.
ఈరచ> ?n>V) త పRJష ·X అ వ వహRp>)ం.
1. అ' దయ క?తdం 9Š} µ ల Jవం - \. g తమ“ (అN–త ht—ంత ˜ంథం) - 9. 9

74
 9Šణ 6య ·X Žª Šడంబరం , సరళం
ఉంyం%. 9ŠÊల ‡|ంw Jష *O ల@ ,- ఆకర¦¸
యం , అర"మ ª ఉంyం%.

కÐ °, ° °, ధŠ“°) ఆ?షQRంw అVక కథ 9ŠÊల

కథనం wయబ-=I. þ; ఉYë >ల వ వహR :.

కధŠ“ ) ´ంచడం ఇతర 6యల కంÜ 9ŠÊ

అ˜ "నం I. అంPÇ పం\c¢ iP, *O ,-
9ŠÊల పట† అ¿తం ఆకR¦cలÏ :. ఈ ! క ·X Ãలం V
బ]s 9ŠÊ ¿¯ స¿“ ల వ వహRంచబzc>)I.

2.1.6. 9ŠÊల ?AషCత

9ŠÊ అ :³©ల నమ“కం మన%. అంP@
ఉపబలకం 9ŠÊ Ÿc ఈశdరŽx ల అధరdణం ,-
9cం%.1 అంPÇ 9:ßర" ధన@, Nఖ ం , •Ëh%— ఈ
9Šణ Äనa ఉ±È రకం ఉప‡గపzcం%.

చcFdద ŠలO ఔYసన ప;Cన : ,- 9ŠణÄనం

¢కÓ! ?K i¢డV అ¤gయం ఉం%. 9Šణధర“ం Xయ z
సకలs #$ అభ hంZ>, సం’రÄ i¢డ ‰ బ;C

1. ?Äనసరdసdం - 6 9. 207

75
అర"మÏcం%.

KtలకంÜ 9ŠÊ¢ NంP 9÷Cయన) దం ,-

ఒకyం%. సరds #ల కంÜ NంP హ“ 9ŠÊలO స“RంŽడ°, ఆ
తŠdతV హ“Nఖం Oం\ Kt వ-=య అ|)9Šణం Xయ
wpం%. అI!, ఈ సందర¼ం ఈ D†i ) 3పం ‹;CYFpన)
² ‹ంద:>):. ఏ% ఏE> KtలM సమgn> ) 9ŠÊ
‘ంPc>)యనడం *¯ం ? t ¢Ï.

J ల dక, మస వం; êt న)yC 9ŠÊల r

ఉ>)య పం\c అ¤gయపzc>):. ?¬->రద-Jగవత-
గ:డ-పద“-వŠహ 9ŠÊ di . హ“- µ“ండ-
హ“Íవర -*రQంUయ-భ?ష - మన 9ŠÊ Šజ .మతÌ -
,ర“-Xంగ -Aవ- Qంద-అ|)9ŠÊ మ .1

9ŠÊల@ ŽR¯క ¶¿క ఉండద ఆ @ అ¤gయ

పzc>), gjన Jరతàశ Š“Ê ఈ 9ŠÊ ఎంత (
ఉప‡గపzc>)I. హ:¦z వం; : 9ŠÊల క Èంచక
ÓI> A¹>గ-నంద-bర -¹ం ంk- ప వం; Šజవంsల
oమం ఈ 9ŠÊ సÈషCం V ?Ö†¥ంచడం గమ ంచగలం.

9ŠÊల కథ -ఉYë > -చR¯ - -మం

1. ?Äనసరdసdం - 6 9. 210

76
-మ మ -అP¼ వం;? అVకం ఉం÷I. ఇ? ఎ ) ఉ>)
అవ°), Jర5య అhక d ఆ?షQRంwK. అంÜ ఒక>; Jర5య
మత-nR“క-ఆŽర-?sd ల )ం;° 9ŠÊ ?Ö†¥ I. అంP
వల†V త 6యల )ం;¸ ఈ 9Šణ 6య Ãలం అV Jవన
,- ఏరÈ\ం%.

’రdం KtలM Yy 9ŠÊలO ,- కంఠసం w_ :.

:Ïల Oం\ Aº ల,, A¬ ల, 9ŠÊల పర*ర"ం ´ంచ
బU%. పంzగ , పÁÔ వం; పరd%>ల r, ¹భసందŠ¼ల
r gŽ: 9Šణ వచనం w_ :. ఇపÈ;¸ ‹ )
à ల©ల 9Šణపఠనం, 9Šణ వణం జ: äV ఉండటం
?Öషం.ఇవ°) 9ŠÊల ÍAßC అదం పÜC అంs¢.

2.2. ఇ µ
9ŠÊ ª ఇ µ ,- Jర5య సంసQృ
పyC‹మ“ . ఇ µ లO ,- Kt , 9ŠÊలM Yy
భగవంcU సృ¥CంŽడ Jగవతం 9cం%. Jర5య తం
అ‘ కEన Ktల తŠdత ‘ క త a p hద—Eం%. ఈ ‘ క
తం 9ŠÊల కంÜ శసEన? ఇ µ .

77
2.2.1. ఇ µ ల రdచనం
‘ఇ µస’ శబ : బ;C ??ధ రdచ> Žరం
ఉ>)I. ‘ఇ -హ–ఆసF’ అV పtల కలIక వల† ఇ µస పదం
²‘ం%ం%. ‘ఇª ఉం»నట’ అ ఈ పద సNt© అర"ం. ఈ
పtల ‘హ’ అV అV% ?Öష అŠ" ) ఇpం%. ‘హ’ అంÜ జం V
‘ సÌంశ©త“కం’ V జR|ం% అ పÈడం

ఇ µసం RంZ ?t ర2 z whన రdచనం Žª

gˆర ం ‘ం%ం%. “à pŠ సÌంయత ఆసV ఇ దయ: ఇ µస:”
అV% ?t ర2 \ రdచనం. ’రdం జR|న àవతల, Š¨ల, ŠËpల
వం; R థX) Xయw_ 6య ఇ µసమ ఈ రdచనం
Xయwpం%. ‘హ’ అV% ఆ కథ స ) Q Q 9cం%.

2.2.2. ఇ µ ల iలం
9ŠÊల రచ>iలం ?షయం ఉన) సం%గ—త ఇ µ ల
రచ> iª సంబం´ంZ ,- కXÈpం%. ఇ µ ల iª
సంబం´ంZ ?Äనసరdసdం ‹ ) ?ష©ల అం%ంZం%.1

Jర5య తం Š*యణ Jర ఇ µ
hద—ం. Š*యÊ ) iవ ం r, ఇ µసం r పRగGంచడం

1. ?Äనసరdసdం - 6 9. 204 Oం\

78
,- ఉం%.

(“ ఆ%క? r, Š*యÊ ) ఆ%iవ ం r

వ వహRంచడం పRY;. Š*యణం nనం ŠN Ò?తం
ఆ?షQRంచబ\ం%. ŠNz ± ం%న z. Š*యణ
సృ¥Cకర (“ ,- అపÈ; U. ŠN Ò?తiలం V Š*యణ
రచన జR|ం%.

మµ Jరతకథ tdపర గం జR|ం%. iబ;C, tdపర

రంJ NంP V Š*యణ రచన జR|ంద Jర5
?శdhp>):. అI! Ysxత ?మరú@ Jర5 లM ?ê%p
>):. Š*యణ రచన C.’.10-5 శ Áల మధ iలం జR|
ఉంyంద Ysxc 9c>):.

Š*యణ రచన NంP జR|ంt? Jరతం NంP

వ\ంt? అV సంൠ,- ‹ ) ‘డÕYI. మµJరతం
ఆ%క? (“ వన ఉం%. Šమయణం క ంsల స ,-
Jరతం క Èpం%. ‰ M ž సంàµల@ ‹ంత రప\ం%.

మµ Jర ) pz రZంŽz. (“ Š*యణ క
iª ం%నyC V pz ,- Jరతక iª
ం%న z. ñరÏల,, YండÏల@ pz À మ]z. R

79
సమiX@z. O Õhన స )Kషం ంw pz మµJరత రచన
wsz

కX రంభం మµ Jరతకథ జR| ఉంyందన) ఒక

అ¤gయం పR^ల@ † బలం ఉం%.C.’.3101 gంతం
కX గం ఆరంభEంద J?p>):. iబ;C Jరతరచ> iలం
C.’.3101 gంతం అ°; Š*యణ రచ>iలం C.’.3101
gం ’రda అ Jర5 Š—Rp>):. Ysxc
*¯ం ఈ iª ) వ F p>):. C.’.5-1 శ Áల మధ
iలం మµJరత రచన జR| ఉంyందన)%. Ysxc ల Š—రణ.1
R ఉàశం Jరతం క>) Šమయణa NంP వ\!
Š*యణ రచ>iలం C.’.5-1 శ Áల@ NంP V అ
J?ంŽX.

సÈషCEన !‰ల@ సంబం´ంZన అ¤gయêt ఎ ) ఉ>)

Í%క ఙ“© ¸, ‘ క ఙ“© ¸ మధ iలం ఈ 9Š}
µ ల రచనజR| ఉంyందన)% pసÈసCం.

2.2.3. ఇ µ ల సంఖ
Jర5య సంసQృ 9Š} µ ÃలసంJల ?శd
¥p>)ం. þ; 9ŠÊ అసంë కం. అI! ఇ µ *¯ం
1. ?Äనసరdసdం - 6 9. 204 Oం\

80
ఎ ) :† ;కQÙ;C> Š*యణ Jర /ంU క Èp>)I.

9ŠÊల ª ఇ µ లO ,- nనకథ@ అO
సంnనం ‹ ) కథనం wయబ-=I. ; ఉYë > వ వహ
Rp>)ం. శ@ంత Yë నం, ?óYë నం వం;? అyవం;
కథ¢.

Š*యణ, Jరత రచ> iªల>; ఈ ఉYë >ల°)

ఆ>; Ä Ò? ఇ µ ¢. అI!, Š*యణ, Jర
లhన తŠdత iలం గ\w‹‰ þ; J ఆ>; ఇ µ ల°)
రమ:* ఉం¯ˆx. Çవలం Š*యణ, మµJర ¢ ఈ>z
పRగGంచబzc>)I.

2.2.4. ఇ µ ల లËÊ
9Šణ 6య@ ! కం పంచలËÊ న)yC ఇ µ ల@
¢Ï. అI!, రచ>?n> సంబం´ంZ ‹ ) అంsలO Rంచ
గలం. ;V ఇ µ ల లËÊ ,- పRగGంచవˆx.

ఇ వృతం - ఇ µ ల ఇ వృతం సవం జR|ం&

ఉంyం%. అంÜ, nరణం ŽR¯క ఆnŠ కX|న సంఘటన¢
ఇ µసం వpÏ ఉంyం%. ‘ఇ µసం’అV పదం ‘హ’ ఈ
?ష©V) Q Q 9cంద NంP V ?వRంˆ@>)ం.

81
 ‹ ) సందŠ¼ల జ పరంపర 9È@ం¡ వpన)
?ష© ,- ఇ µ ల వpÏ‘ I.

>య@z-à p:ల చR¯ ఇ µసం వRంచ

బడ య ?t ర2 రdచ> ) బ;C p@>)ం. అI! þF
iక, ఇ µస>య@z ¢t >య@ -ఒకàs , ఒకÄ
సంబం´ంZన hద— హసþ: వRంచబడ :.

ఉYë > - nనకథ ఆవశ కం బ;C ఇ µ ల

ఉYë > ?R? V ఉం÷I. ఇవ°) ఒక>; ఇ µ ¢న
ఇంత@ NంP V RంŽం.

క కథనం- ఇ µ ల అ5తEనఅర"ం iలo* )

అOసRంZ *¯a సవకథనం w©X. 9Šణ లËణEన
వంsOచRతం iలo* ) అOసRంZ ,- ë ంచడం
ఇ µస9 ఇం‹క లËణం.

స )Ks - అసంë కEన స )Ks , సంఘటన

ఇ µ † ఉం÷I. అI! ఆ? ¤న) అంsల మధ ’Šdపర
సంబంధం ఉండP. అంÜ ఇ µ ’Ðd@ల iర కªYలO
*¯a ?వR I. అంP@ _దÔలం ఉన) R Zత వృcలO
ఇ µ ?Ö† ¥ంచÏ. వpÏO ?వRంచడa ఇ µసం ప .

82
 ఇKiక, ఇతర లËÊ ,- ‹ ) ఇ µ ల క È I.

పంచ లËÊల@ 9ŠÊ gNఖ ం ఇ య RంŽం.

అI! ఇ µ కథ@ gn> ) I.

ఇ µ ’Ðd@ల Áహ Ò? లr, ‘ క Ò? లr
*¯a కథనం w I. R అంతరÒ? °), అ‘ క Ò? °)
ఇ µసం ë ంచP.

ఇ µ ‘ కÒ? V) ?Ö†¥ంZ>, ఆ©Ò?

అ‘ కEన మత వరణం V ఆ?షQRంచబడటం ఒక ! కత.
యజ© P వం; ప?¯ మతకర“ రd ంw సందర¼ం V
ఇ µ ఆ?ర¼?ంచడం ఈ ?ష©V) ²Àpం%.

ఇ µ 9ŠÊల ËÊల ఒక¼న వంsOచRతంM

‹ంత అOసంnం కX| ఉం÷I. అం! క ‹ ) ÄనపPల క
లËÊ @- కX|ఉం÷య°, ‹ ) ŽR¯క ?ష© ,-
ఇంP కలగలh ఉం÷య పR^ల@ RంŽ:.1

ఇ ) ! క లËÊ ఉ>)I iబÜC ఇ µ ల@ ఇతFతర

6యల కంÜ ‹ంత ?Öష ?AషCత వ కం అÏcం%.

1. త ?మరú పtల \ËనÐ - 9. 39

83
2.2.5. ఇ µ ల ?AషCత
ఒక>z ఇ µ ల సంఖ ఎంత ఉ>) ఈ>z Š*యణ
మµJర మ¯a ఇ µ పRగGంచబzc>)య
గమ ంŽం. ఈ ఇ µ /ంÎ à కK ! కEన?. à ?AషCత
t à.

hద— పం\c , ?Ö†ష@ 9;†ల nŠమచంaz

Š*యణ ÍAßC ) ఇª ఆ?షQRంŽ:.1

“©వc "స |Rయ: సRతశx మ½తK

వh*యణ క Ǭ చXష ”

…… “ఈ ¶మండలం Ýద పరd XZ ఉన)ంతiలం, నP

వ pన)ంత iలం Š*యణకథ జల మనp † )P ä
> కž నR¦ ఉంyం%”.

(“ రZంZన nమhయÊ ) ORx, ఆ nŠమకథO OÐx

హ“àÏz ‹ ) KలసంవతÌŠల 6తం ÀÈన అ•ఘEన gష ం
ఇ%. nŠమకథ, t సహజం ఉన) క యత)ం w ,
హ“àÏ ఆ^pÌw Jరతàశం V i@ం- ఎ() ఇతర àsల
,- అVకEన ²Y సంతRంˆ‹ ‹ ) Kల సంవతÌŠల OంZ

1. మ;†*ల Š*యణం - NంP*ట - 9. - 1

84
 À ఉం%. iం \© OంZ Ä వర@ ఉన) àsల తం

V i@ం- నృత Ã, AలÈÃ ÉదÚన ; ,- Š*యణ

క Jవం కనపzäన)%. Jరతàశం ఆ_c -

*చలం ‰ @న) Jవం ;¢ %. ఎ ) o , ఎ ) ”9Š ,

ఎ ) AªÈ ! Š*యణ కథ సÈృAంచ ఏ త 6©
Jర5య Jషల à r ¢P. త Jష అ¤వృ%— ంద
ఆ© gం5య Jషల ,- Äనపద ల r, నృ ల r,
క కథ>ల r ఇ% ¢ywp ‹న)%”.

ఇంత; gÕర ం కX|న Š*యÊ ) అధ యనం w_

h%—ంw ‡జ>లO ,- ?మరú@ ?ంŽ:.

“Š*యణం చదవటం వల† తX†దం¿ల పట† భ , దరÀ ,

P షCOవరనం, కమŠ tOసరణం, ÄYలనం, ఆÁత తÌల ం,
d¿iర రdహణం, dర"పరతd వృ , Zత¹%—, ప§పiర1%—
వం; అVకసP¹Ê అలవడ÷ అవiశంÏన)%”.1

Š*యణ Jర ల à కà ! కం అO@>)ం. à
?AషCత t à అO@>)ం. Š*యణ ?AషCతMV iP, మµJరత
ÍAßC ) ,- పం\c ?శ‰కRంŽ:. మµJర ) అధ యనం
య డం వల† వwx ఫX లO మµJరతa ఇª సÈషCంwhం%.
1. ఉషn Š*యణం - Æ - @*ర d¿ /\= NంP*ట -9. 2

85
 “.. మµJరతN అÄ>ం ల@ Ä>ంజనN వం;%. ఇ%
అÄనమO అంధతdNO Ó yCన%*¯aiక ¦: వ¢
అంధiరమంత¥ Ó ;C పR’ర Äన iశN ˆxO. కOక
ఇ%అÄ>ంధతdN Ó yCట@ ఒక అ ¼తEన అంజనN. ఈ
మµJరతN Ktర"మÞz Þ)లO giAంపw పR’ర
చంa వం;%. ఇ% cన) ‰పN వం;%. ఈ ‰పN మµంధ
iరNO Ó ;C అంతరంగమO ఇం; పల Äన9 O
Àంపw O”1

మµJరత ÍAßC V) iక, మµJరతం పŠdల ?AషCత

,- మµJరతa ఇª పÈ ?వRంZం%.

“మµJరత మµవృËNన@ ఈ సం˜µn యN eజN.

మ-ఆqకపరdN ÃలN. ñర›తÈ పరdN ఈ సQంధN
( yC ®). సJ-అరణ పరdN పÂల సNన@ టరN
(Wఱట-WఱÄ). అ అరణ పరdN ఈ వృËNన@ ˜ంÅ (N\).
?Š గ పరdN ఈ వృËN üకQ రN(wవ). Æష“ పరdN
Ùద‹మ“ . Çణ పరdN ‰ ఆ@ . కరపరdN ‰ ల† ’Ï .
శల పరdN pగంధN. పరdN, ఐ¥క పరdN ఈ వృËN üకQ
°డ. sం పరdN ఈ మµ వృËNన@ మµ ఫలN. అశdaథ

1.మµJరతN -ఆ%పరdN -కపÈగంcలలËìణs’ అO దం - 9. -9

86
పరdN ఆ ఫలN üకQ అP¼తEన రసN. ఆ మ స పరdN అ;C
మµ వృËN > IంZ ,ÑxOట@ "నN. bసల పరdN Kద
సd²పNÚన అc న)త sఖల üకQ అ˜ JగN.”2

ఇపÈ;వర@ పR^XంZన ఈ ?AషC అంs¢iక, మన ఇ

µ ల మR‹ ) ! క ?ష© ,- ఉ>)I.

Š*యణ మµJర ల ఆ%iవ ం ర?ంచబzcన)

Š*యణం ఎ@Qవ జ>దరణ@ (ˆ@న) ఇ µసం. *న e
ఉండవలhన పరసÈర సంబంnలO Š*యణం అP¼తం
ë ంZం%. Š*యణం సరళ pందర·X తŠdత
ఆ?ర¼?ంZన మµJరతం ž>, ఇతర i లžన ,- Jవం
ÕÀంZం%. Š*యణ థ Jర5య జనÒ?తంž R|Ó N/
Khం%. Jర5య ‘ క కÏలO ,- Š*యణa ఎ@Qవ
ఆకR¦ంZం%. భవ¶ ‘ఉతర ŠమచRతZ’ ఈ అంsV) ?వRpం%.
ఇంత; ÍAషCత Š*యÊ ఉం% iబÜC Cpశకం ఆరంభం >;Ç
àశసRహPలO t;ం%. పంచàsల r Žరం అI ం%.
gÕర ం ‘ం%ం%.

మµJరతÃ త@Qవ% iP. ఇ% ñరవ YండÏల కథO

nనం 9cం%. అIనపÈ;¸ ‹ంద: àవత , మR‹ంద:
2. మµJరతN -ఆ%పరdN -కపÈగంcలలËìణs’ అO దం - 9. -10

87
:¬ , ఇం‹ంద: Š¨ ,- మµJరతం అ¤వRంచబ-=:.

ధŠ“°), ° °, > ©°) ఉపàAంw ఉYë > . మµJరతం

ఉ>)I. అంPవల† మµJర ) ‘?శd?Äన సరdసdం’ పం\c
పRగGp>):.

భగవ‰¹త K ప ష Ìరం ర?ంచబzcం%. మµ

Jరతం Æష“పరdం ఈ భగవ‰¹త ఉం%. అంPÇ మµJరతం
పంచమKదం À వబzä ఉం%.

మన@ ధర“s # Žª ఉ>)I. అª ° sø$,

మµi $, 9ŠÊ$, ఇ µ $, Ktంతs # ,-
ఉ>)I. þ; 6య@ ఒ‹కQ ఉtహరణ పÈమంÜ అ )ం;
కXÀ మµJర ) ఉదహRంచవˆx.

Š*యణంª మµJరతం ,- అనంతర iలం అVక

మం% కÏల@ iవ వpÏ నం%ంZం%.

Jర5య ఇ µ /ంÎ Çవలం Jర5య సంసQృ ¸

"ందవ ధŠ“ల, *¯a పyC‹మ“ వ¢P; ‘అధర“ం
నApం%, ధర“ం ఎపÈ;¡> జIpం%’ అన) sశdత స ) Ž;
YÈI.

ఇపÈ;వర@ ఈ అn యం ?Ö†¥ంˆ@న) అంsలO పR^

X_ ‹ ) ?ష© సÈషCం అÏ I.
88
 శబ : బ;C పR^X_ 9Š} µ /ంÎ ఒÇ
@P;న 9;Cనట† Àpం%. “’రdం జR|నకథ” అV /ం\ం; అర"ం.

9ŠÊలr, ఇ µ లr ఈ §¨ K: K:
వ వహRంˆ@ంy>)ం. i°, ఒక>z ఈ /ంz పtలMYy
సం త, ఆë నం, ఉYë నం, కథ, iవ ం వం; పtలO పŠ య
పt V వ వహRంŽz. మµJరత gశ ) 9ä నన)య
ÀÈన“ధర“తత ¨ ధర“søంబం ...” అV పద Ã ఈ ?ష© )
జం wpం%.

9ŠÊ సృ¥C రహ లO 9 I. ఇ µ Ò?త

పర*Š" ) ?Ö†¥ I. 9ŠÊ •Ë ధన,, ఇ µ Äన
సNYరÅన, ఉàAంచబ-=I. ఒక పR’ర *నÏ అవసరEన
అ ) అంsలr ఈ 9Š} µ అం%ంచగలÏ.

9Š} µ ల iలం ఏ&> iవˆx; ; ఎవæ> ‘Ȉx.

వర*నం Ò? వసŠలO 9Š} µ 5రxగలÏ. వర*న
Ò? సంబం´ంZన సంàµలO వృ wయగలÏ. ఈ>;
రచIతల, వpÏO ఇవdగలÏ. ఇంP Jగం వర*నం
ద కవIö ద క అంsలO ఆ?షQRంw oమం
అ9Èడ9ÈÎ ఈ 9Š} µ ల కథలO, Y¯లr,
స )Ksలr ? ‡|ంˆ@ంy>):. ఇª ? ‡|ంˆ - )

89
‘¿¨ÓI’ అం÷:. త: త అn యం ¿¨ÓI సd²ప
సdJ లr క?తdం అ% వRంZన 5:O ?Ö†¥ంˆ@ంtం.
; ద కవIö ఎంత పPO ? ‡|ంˆ@>)§
త: త అn ©ల పR^Xంˆ@ంtం.

90