25/1/2020 ΣτΕ 1714/2016 Τμήμα Γ’ – ΔήμοςNet

Αριθμός 1714/2016
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Γ΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 16 Μαΐου 2013, με την εξής σύνθεση: Μ. Βηλαράς,
Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος και της
αναπληρώτριας Προέδρου, που είχαν κώλυμα, Μ. Πικραμένος, Β. Αναγνωστοπούλου - Σαρρή,
Σύμβουλοι, Σ. Κωνσταντίνου, Κ. Κατρά, Πάρεδροι. Γραμματέας ο Ν. Βασιλόπουλος.
Για να δικάσει την από 1 Αυγούστου 2011 αίτηση:
του Δήμου ΧΧΧ ΧΧΧ, ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο ΧΧΧ (Α.Μ. ΧΧΧ), που τον διόρισε με απόφαση
της Οικονομικής του Επιτροπής,
κατά του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, ο οποίος παρέστη με
τον ΧΧΧ, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Με την αίτηση αυτή ο αιτών Δήμος επιδιώκει να ακυρωθούν: 1) η υπ' αριθμ. 11573/439/28.3.2011
απόφαση της Γενικής Γραμματέως Αποκεντρωμένης Διοίκησης ΧΧΧ, 2) η υπ' αριθμ. 9/2011 απόφαση της
Ειδικής Επιτροπής του άρθρου 152 του Ν. 3463/2006 της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ΧΧΧ και 3) κάθε
άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.
Οι πληρεξούσιοι των διαδίκων δήλωσαν, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 21 του
Κανονισμού Λειτουργίας του Δικαστηρίου, ότι δεν θα αγορεύσουν.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Παρέδρου Σ. Κωνσταντίνου.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε κατά τον Νόμο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης δεν απαιτείται, κατά τον νόμο, η καταβολή
παραβόλου.
2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση: α) της 11573/439/28.3.2011 απόφασης της Γενικής
Γραμματέως Αποκεντρωμένης Διοίκησης ΧΧΧ, με την οποία, κατ' αποδοχή της από 26.1.2011 ασκηθείσας
ενώπιόν της προσφυγής του υποψήφιου του πρώτου επιλαχόντος συνδυασμού στην εκλογική περιφέρεια
ΧΧΧ, ακυρώθηκε η 149/7.1.2011 πράξη του Δημάρχου ΧΧΧ, περί πρόσκλησης σε ορκωμοσία, στη θέση
του παραιτηθέντος στην εκλογική περιφέρεια ΧΧΧ δημοτικού συμβούλου ΧΧΧ, του ΧΧΧ, πρώτου
αναπληρωματικού δημοτικού συμβούλου του επιτυχόντος συνδυασμού και υποψήφιου στην εκλογική
περιφέρεια ΧΧΧ, και β) της 9/2011 απόφασης της Ειδικής Επιτροπής του άρθρου 152 του ν. 3463/2006,
με την οποία απορρίφθηκε προσφυγή του αιτούντος Δήμου κατά της υπό στοιχ. α) προσβαλλομένης
πράξης.
3. Επειδή, στα άρθρα 215 («Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α. - Αρμοδιότητες») και 216 («Ελεγκτής
Νομιμότητας») του ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης
Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης» (Α΄ 87) - το οποίο άρχισε να ισχύει από 1.1.2011, σύμφωνα με το
άρθρο 286 («Έναρξη ισχύος») του νόμου αυτού - προβλέπεται ότι στην έδρα κάθε Αποκεντρωμένης
Διοίκησης ιδρύεται Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α., της οποίας προΐσταται ο Ελεγκτής
Νομιμότητας. Στο δε άρθρο 227 («Ειδική διοικητική προσφυγή - Αιτήσεις θεραπείας») του ως άνω νόμου
ορίζεται ότι: «1.α. Οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον μπορεί να προσβάλει τις αποφάσεις των
συλλογικών ή μονομελών οργάνων των δήμων ... μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών από τη

https://dimosnet.gr/blog/laws/στε-17142016-τμήμα-γ/ 1/13
25/1/2020 ΣτΕ 1714/2016 Τμήμα Γ’ – ΔήμοςNet

δημοσίευση της απόφασης ή την ανάρτησή της στο διαδίκτυο ή από την κοινοποίησή της ή αφότου έλαβε
γνώση αυτής. β. ... 2. Ο Ελεγκτής Νομιμότητας αποφαίνεται επί της προσφυγής μέσα σε αποκλειστική
προθεσμία δύο (2) μηνών από την υποβολή της. Αν παρέλθει η ανωτέρω προθεσμία χωρίς να εκδοθεί
απόφαση θεωρείται ότι η προσφυγή έχει σιωπηρώς απορριφθεί. 3. ...». Περαιτέρω, στο άρθρο 238
(«Έλεγχος νομιμότητας πράξεων Ο.Τ.Α. αστική και πειθαρχική ευθύνη αιρετών μέχρι την έναρξη
λειτουργίας της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α.») παρ. 1 του ιδίου ως άνω νόμου ορίζεται ότι:
«Μέχρι την έναρξη λειτουργίας της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α. ο έλεγχος νομιμότητας των
πράξεων κατά τα άρθρα 225, 226 και 227 του παρόντος ασκείται από τον Γενικό Γραμματέα της οικείας
Αποκεντρωμένης Διοίκησης και τις Ειδικές Επιτροπές του άρθρου 152 του Κ.Δ.Κ., οι οποίες βρίσκονται
στις έδρες των Περιφερειών που ανήκουν στην ανωτέρω Αποκεντρωμένη Διοίκηση ...», και στο άρθρο
285 («Καταργούμενες διατάξεις») ορίζεται ότι: «Από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου κάθε γενική
ή ειδική διάταξη η οποία είναι αντίθετη προς τις ρυθμίσεις του καταργείται». Εξάλλου, ο ν. 3463/2006
«Κύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων» (Α΄ 114) όριζε στο άρθρο 150 («Άσκηση και εξέταση
προσφυγών») ότι: «1.α. Οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον μπορεί να προσφύγει στον Γενικό
Γραμματέα της Περιφέρειας και να προσβάλει τις αποφάσεις των συλλογικών ή μονομελών οργάνων των
Δήμων, των Κοινοτήτων ... για λόγους νομιμότητας, μέσα σε προθεσμία δέκα (10) ημερών από τη
δημοσίευση της απόφασης ή από την κοινοποίησή της ή αφότου έλαβε γνώση αυτής», στο άρθρο 151
(«Προσφυγή κατά των αποφάσεων του Γενικού Γραμματέα») ότι: «Οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον
μπορεί να προσβάλει τις αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα ... ενώπιον της Ειδικής Επιτροπής του
επόμενου άρθρου, εντός προθεσμίας ενός (1) μηνός από την έκδοση της απόφασης ή την κοινοποίησή
της ή αφ'ότου έλαβε γνώση αυτής» και στο άρθρο 152 («Ειδική Επιτροπή»), στο οποίο παραπέμπει, κατά
τα προαναφερθέντα, το άρθρο 238 του ν. 3852/2010, ότι: «1. Στην έδρα κάθε Περιφέρειας συνιστάται
τουλάχιστον μία (1) τριμελής Ειδική Επιτροπή ... 2. Η Ειδική Επιτροπή ασκεί έλεγχο νομιμότητας, και
εκδίδει απόφαση επί της προσφυγής μέσα σε αποκλειστική προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την
υποβολή της».
4. Επειδή, κατά την έννοια της προπαρατεθείσας μεταβατικής διάταξης της παρ. 1 του άρθρου 238 του ν.
3852/2010, μέχρι την έναρξη λειτουργίας της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α. στην έδρα κάθε
Αποκεντρωμένης Διοικήσεως, η κατ' άρθρο 227 του ιδίου νόμου προσφυγή κατά των πράξεων των
συλλογικών ή μονομελών οργάνων των δήμων ασκείται ενώπιον του Γενικού Γραμματέα της οικείας
Αποκεντρωμένης Διοίκησης, κατά των αποφάσεων του οποίου εξακολουθεί, κατά το μεταβατικό αυτό
διάστημα, να χωρεί η προβλεπόμενη στο άρθρο 151 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων προσφυγή
ενώπιον της Ειδικής Επιτροπής του άρθρου 152 του ιδίου Κώδικα (πρβλ. ΣτΕ 1029/2014). Οι εν λόγω
προσφυγές (η του άρθρου 227 του ν. 3852/2010 προσφυγή ενώπιον του Γενικού Γραμματέα της οικείας
Αποκεντρωμένης Διοίκησης και, εν συνεχεία, η του άρθρου 151 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων
προσφυγή ενώπιον της Ειδικής Επιτροπής του άρθρου 152 του ιδίου Κώδικα) είναι προσφυγές
νομιμότητας, δεν έχουν ενδικοφανή χαρακτήρα (βλ. σχετ. ΣτΕ 2451/2013, 1630/2010) και συνεπώς, ως
εκ τούτου, η άσκησή τους απόκειται στη διάκριση του ενδιαφερομένου, ο οποίος δεν υποχρεούται να
προβεί στην υποβολή τους πριν την άσκηση της σχετικής αίτησης ακυρώσεως. Εξάλλου, η εμπρόθεσμη
άσκηση των ως άνω προσφυγών διακόπτει, σύμφωνα με το άρθρο 46 παρ. 2 του π.δ. 18/1989 (Α΄ 8),
την προθεσμία για την άσκηση της αίτησης ακυρώσεως έως τη λήξη της ειδικώς προβλεπομένης
ανατρεπτικής προθεσμίας, εντός του οποίας δύναται να αποφανθούν επί των εν λόγω προσφυγών ο
Γενικός Γραμματέας της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης και η Ειδική Επιτροπή του άρθρου 152 του
Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, αντίστοιχα, η δε προθεσμία για την άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως κινείται
εκ νέου από την επομένη της παρόδου των ανατρεπτικών αυτών προθεσμιών. Με τα δεδομένα όμως
αυτά, νομίμως επελήφθησαν, αφενός η Γενική Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ΧΧΧ επί της

https://dimosnet.gr/blog/laws/στε-17142016-τμήμα-γ/ 2/13
25/1/2020 ΣτΕ 1714/2016 Τμήμα Γ’ – ΔήμοςNet

προαναφερθείσας από 26.1.2011 ασκηθείσας ενώπιόν της προσφυγής του άρθρου 227 του ν. 3852/2010
του ..., και αφετέρου η Ειδική Επιτροπή του άρθρου 152 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων επί της
προσφυγής του άρθρου 151 του ιδίου Κώδικα του αιτούντος Δήμου και, συνεπώς, είναι απορριπτέος ως
αβάσιμος ο προβαλλόμενος λόγος ακυρώσεως περί αναρμοδιότητας της εν λόγω Γενικής Γραμματέως της
Αποκεντρωμένης Διοίκησης ΧΧΧ να επιληφθεί, εν προκειμένω, επί της επίμαχης προσφυγής.
5. Επειδή, περαιτέρω, στον ως άνω ν. 3852/2010 ορίζεται στο άρθρο 72 («Οικονομική επιτροπή -
Αρμοδιότητες») ότι: «1. Η οικονομική επιτροπή είναι όργανο παρακολούθησης και ελέγχου της
οικονομικής λειτουργίας του δήμου. Ειδικότερα έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: α) ... β) ... γ) ... ιβ)
αποφασίζει για την υποβολή προσφυγών στις διοικητικές αρχές, ιγ) αποφασίζει για την άσκηση όλων των
ενδίκων βοηθημάτων και των ενδίκων μέσων, ιδ) ... ιε) αποφασίζει για την πρόσληψη πληρεξουσίου
δικηγόρου και για την ανάκληση της πληρεξουσιότητάς του, σε όσους δήμους, είτε δεν έχουν
προσληφθεί δικηγόροι, με μηνιαία αντιμισθία, είτε αυτοί που έχουν προσληφθεί δεν έχουν δικαίωμα να
παρίστανται σε ανώτατα δικαστήρια. Μπορεί επίσης να αναθέτει την παροχή γνωμοδοτήσεων, μόνο
εφόσον δεν έχουν προσληφθεί δικηγόροι, με μηνιαία αντιμισθία. Με απόφασή της είναι δυνατή, κατ'
εξαίρεση, η ανάθεση σε δικηγόρο, εξώδικου ή δικαστικού χειρισμού, ανά υπόθεση, ζητημάτων, τα οποία
έχουν ιδιαίτερη σημασία για τα συμφέροντα του δήμου και απαιτούν εξειδικευμένη γνώση ή εμπειρία.
Στις περιπτώσεις αυτές η αμοιβή του δικηγόρου ορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 281 του
Κ.Δ.Κ.. 2. Για τις περιπτώσεις ιβ΄, ιγ΄ και ιδ΄ της προηγούμενης παραγράφου, η απόφαση λαμβάνεται
ύστερα από γνωμοδότηση δικηγόρου, η ανυπαρξία της οποίας συνεπάγεται ακυρότητα της σχετικής
απόφασης. .... 3. Το δημοτικό συμβούλιο μπορεί, για θέματα ιδιαίτερα σοβαρά, με ειδική αιτιολογία, και
με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του να αποφασίζει ότι θα ασκήσει το ίδιο
αρμοδιότητες των προηγούμενων παραγράφων. 4. Η οικονομική επιτροπή με ειδική απόφαση που
λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία των μελών της μπορεί να παραπέμπει συγκεκριμένο θέμα της
αρμοδιότητάς της στο δημοτικό συμβούλιο για τη λήψη απόφασης, εφόσον κρίνει ότι αυτό επιβάλλεται
από την ιδιαίτερη σοβαρότητά του», και στο άρθρο 58 («Αρμοδιότητες του δημάρχου») ότι: «1. Ο
δήμαρχος προασπίζει τα τοπικά συμφέροντα, κατευθύνει τις δράσεις του δήμου για την υλοποίηση του
σχεδίου ανάπτυξης, διασφαλίζει την ενότητα της τοπικής κοινωνίας και ασκεί τα καθήκοντά του με
γνώμονα τις αρχές της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας. Ειδικότερα, ο δήμαρχος: α) Eκπροσωπεί
το δήμο στα δικαστήρια και σε κάθε δημόσια αρχή. β) Eκτελεί τις αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου,
της οικονομικής και της επιτροπής ποιότητας ζωής. H μη εκτέλεση των αποφάσεων αυτών συνιστά
σοβαρή πειθαρχική παράβαση καθήκοντος. ... γ) ... δ) ... 2. Όταν δημιουργείται άμεσος και προφανής
κίνδυνος ή απειλείται άμεση ζημία των δημοτικών συμφερόντων από την αναβολή λήψης απόφασης, ο
δήμαρχος μπορεί να αποφασίσει για θέματα που ανήκουν στην αρμοδιότητα της οικονομικής ή της
επιτροπής ποιότητας ζωής. Στην περίπτωση αυτή οφείλει να υποβάλει προς έγκριση τη σχετική απόφασή
του κατά την επόμενη συνεδρίαση της αντίστοιχης επιτροπής. 3. ...».
6. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, η Ειδική Επιτροπή του άρθρου 152 του ν. 3463/2006 απέρριψε,
με την 9/2011 απόφασή της (πρακτικό 6/10.6.2011), την από 9.5.2011 ασκηθείσα ενώπιόν της
προσφυγή του αιτούντος Δήμου, στρεφομένη κατά της 11573/439/28.3.2011 απόφασης της Γενικής
Γραμματέως Αποκεντρωμένης Διοίκησης ΧΧΧ, ως απαράδεκτη. Ειδικότερα, με την ανωτέρω απόφαση της
Ειδικής Επιτροπής έγινε δεκτό ότι «η υπό κρίση προσφυγή, όπως προκύπτει από όλα τα στοιχεία του
φακέλου και από το με αριθμ. πρωτ. 41/8.6.2011 εισερχόμενο έγγραφο του προσφεύγοντα Δήμου
υπογράφεται μόνο από τον Δήμαρχο του ΧΧΧ, χωρίς την προαπαιτούμενη ... λήψη απόφασης του
αρμοδίου για την άσκηση της προσφυγής, οργάνου που εν προκειμένω είναι κατ' αποκλειστικότητα και
μόνο η Οικονομική Επιτροπή του ιδίου Δήμου και χωρίς να ληφθεί η προαπαιτούμενη γνωμοδότηση του
δικηγόρου, με αποτέλεσμα σύμφωνα με τα ανωτέρω (άρθρο 72 ν. 3852/2010) η ανυπαρξία των (τόσο

https://dimosnet.gr/blog/laws/στε-17142016-τμήμα-γ/ 3/13
25/1/2020 ΣτΕ 1714/2016 Τμήμα Γ’ – ΔήμοςNet

της προαπαιτούμενης γνωμοδότησης δικηγόρου όσο της απόφασης της οικονομικής επιτροπής) αφού
αυτά δεν προσκομίσθηκαν ούτε κατά την συζήτηση αυτής (ΑΠ 1157/2010, 1395/2009) σε συνδυασμό με
το γεγονός ότι είναι αδύνατη η λήψη απόφασης περί αναβολής έκδοσης απόφασης της επιτροπής,
προκειμένου να συμπληρωθούν οι ελλείψεις αυτές, αφού αυτή υποχρεούται να εκδώσει την απόφασή της
εντός μηνός από την άσκηση της κρινόμενης προσφυγής και η 10 Ιουνίου 2011, ημέρα συζήτησης της
προσφυγής είναι η τελευταία ημέρα λήψης απόφασης, συνεπάγεται την ακυρότητα της απόφασης της
κρινόμενης προσφυγής και επομένως η εξεταζόμενη προσφυγή του Δήμου ΧΧΧ ΧΧΧ ασκήθηκε
απαραδέκτως και πρέπει να απορριφθεί για τον λόγο αυτό».
7. Επειδή, η προεκτεθείσα αιτιολογία απόρριψης, ως απαράδεκτης, της ασκηθείσας ενώπιον της Ειδικής
Επιτροπής του άρθρου 152 του ν. 3463/2006, από 9.5.2011, προσφυγής του αιτούντος Δήμου,
στρεφομένης κατά της ως άνω 11573/439/28.3.2011 απόφασης της Γενικής Γραμματέως
Αποκεντρωμένης Διοίκησης ΧΧΧ, είναι νόμιμη. Και τούτο διότι, αφενός, σύμφωνα με την προεκτεθείσα
διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 72 παρ. 1 του ν. 3852/2010, η οικεία οικονομική επιτροπή έχει, κατ'
αρχήν, την αρμοδιότητα να «αποφασίζει για την υποβολή προσφυγών στις διοικητικές αρχές» (περ. ιβ),
όπως εν προκειμένω, και αφετέρου, ο αιτών Δήμος δεν επικαλείται ότι συνέτρεχαν εν προκειμένω οι
προϋποθέσεις εφαρμογής της εξαιρετικής διάταξης του προαναφερθέντος άρθρου 58 παρ. 2 του ν.
3852/2010, ότι δηλαδή συνέτρεχε άμεσος και προφανής κίνδυνος ή απειλείτο άμεση ζημία των
δημοτικών συμφερόντων από την αναβολή λήψης απόφασης, έτσι ώστε ο δήμαρχος να μπορεί να
αποφασίσει για θέματα που ανήκουν στην αρμοδιότητα της οικονομικής επιτροπής, ενώ, περαιτέρω, ο
αιτών Δήμος δεν προβάλλει, και ούτε προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, ότι υποβλήθηκε προς
έγκριση η σχετική απόφαση για την άσκηση της επίμαχης προσφυγής του ενώπιον της οικονομικής
επιτροπής. Άλλωστε, δεδομένου ότι, κατά τα εκτεθέντα στην προηγούμενη σκέψη και μη
αμφισβητούμενα από τον αιτούντα Δήμο, η ημέρα συζήτησης (10 Ιουνίου 2011) της επίμαχης
προσφυγής του ήταν η τελευταία ημέρα λήψης απόφασης από την Ειδική Επιτροπή του άρθρου 152 του
ν. 3463/2006 και, επομένως, στο εξής η εν λόγω Επιτροπή θα εστερείτο πλέον εξουσίας να επανέλθει επί
της υπόθεσης και να επανεξετάσει την εν λόγω προσφυγή, εφόσον είχε εξαντληθεί η κατά χρόνο
αρμοδιότητά της, δεν θα μπορούσε, εν προκειμένω, κατ' εφαρμογή των αρχών της χρηστής Διοίκησης,
να αναβάλει την έκδοση της σχετικής απόφασής της προκειμένου να συμπληρωθεί η επίμαχη έλλειψη της
μη προσκόμισης της απαιτούμενης εκ του νόμου απόφασης της οικείας οικονομικής επιτροπής, περί
έγκρισης της άσκησης της ως άνω προσφυγής του αιτούντος Δήμου. Κατόπιν δε των ανωτέρω, τα περί
του αντιθέτου προβαλλόμενα του αιτούντος Δήμου είναι απορριπτέα ως αβάσιμα.
8. Επειδή, ο ν. 3852/2010 ορίζει στο άρθρο 1 («Σύσταση δήμων») ότι: «1. Οι δήμοι είναι
αυτοδιοικούμενα κατά τόπο νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και αποτελούν τον πρώτο βαθμό τοπικής
αυτοδιοίκησης. 2. Οι πρωτοβάθμιοι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης συνιστώνται ανά νομό ως εξής: 1.
ΧΧΧ. ΝΟΜΟΣ ΧΧΧ. Α. Συνιστώνται οι κατωτέρω δήμοι: 1. Δήμος ΧΧΧ ... 2. Δήμος ΧΧΧ με έδρα το
Αμύνταιο με ιστορική έδρα το ΧΧΧ αποτελούμενος από τους δήμους α. Αετού β. ΧΧΧ γ. ΧΧΧ και τις
κοινότητες α. ΧΧΧ β. ΧΧΧ γ. ΧΧΧ, οι οποίοι καταργούνται. 3. Δήμος ΧΧΧ ...», στο άρθρο 2 («Συγκρότηση
Δήμων») ότι: «1. Η εδαφική περιφέρεια του κάθε δήμου που συνιστάται με τον παρόντα νόμο
αποτελείται από τις εδαφικές περιφέρειες των συνενούμενων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης
(Ο.Τ.Α.). Οι εδαφικές αυτές περιφέρειες αποτελούν τις δημοτικές ενότητες του νέου δήμου και φέρουν το
όνομα του πρώην δήμου ή της κοινότητας. 2. Τα τοπικά διαμερίσματα που ορίζονται στο άρθρο 2 του
Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006 (Κ.Δ.Κ.) ...,
μετονομάζονται σε τοπικές κοινότητες, εφόσον έχουν πληθυσμό έως και 2.000 κατοίκους και σε
δημοτικές κοινότητες εφόσον έχουν πληθυσμό μεγαλύτερο από 2.000 κατοίκους. ... 3. ... 4. Τα δημοτικά
διαμερίσματα στα οποία διαιρούνται οι δήμοι άνω των 100.000 κατοίκων μετονομάζονται σε δημοτικές

https://dimosnet.gr/blog/laws/στε-17142016-τμήμα-γ/ 4/13
25/1/2020 ΣτΕ 1714/2016 Τμήμα Γ’ – ΔήμοςNet

κοινότητες», στο άρθρο 7 («Δημοτικές Αρχές») ότι: «1. Ο δήμος διοικείται από το δημοτικό συμβούλιο,
την οικονομική επιτροπή, την επιτροπή ποιότητας ζωής, την εκτελεστική επιτροπή και τον δήμαρχο. 2. Το
δημοτικό συμβούλιο αποτελείται από ... είκοσι επτά (27) [μέλη] σε δήμους με πληθυσμό από δέκα
χιλιάδες έναν έως τριάντα χιλιάδες (10.001 - 30.000) κατοίκους .. 3. ... », στο άρθρο 18
(«Υποψηφιότητες») ότι: «1. Η εκλογή του δημάρχου, των δημοτικών συμβούλων, των συμβούλων των
δημοτικών ή τοπικών κοινοτήτων και του εκπροσώπου της τοπικής κοινότητας γίνεται κατά
συνδυασμούς. Υποψηφιότητες εκτός συνδυασμών αποκλείονται. 2. Κάθε συνδυασμός περιλαμβάνει: α)
Τον υποψήφιο δήμαρχο. β) Τους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους, σε αριθμό ίσο τουλάχιστον με τον
αριθμό των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας με δυνατότητα προσαύξησης έως και πενήντα τοις εκατό
(50%). ... γ) Τους υποψήφιους συμβούλους της δημοτικής κοινότητας. ... δ) Τους υποψήφιους
συμβούλους της τοπικής κοινότητας ή τους εκπροσώπους της τοπικής κοινότητας. 3. ... », στο άρθρο 19
(«Κατάρτιση συνδυασμών») ότι: «1. Ο συνδυασμός καταρτίζεται με γραπτή δήλωση που υπογράφουν
όλοι οι υποψήφιοι που τον αποτελούν. ... 2. Η δήλωση του συνδυασμού είναι νόμιμη: α) εάν
περιλαμβάνονται σε αυτήν υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι για το ένα δεύτερο (1/2) του συνόλου των
εκλογικών περιφερειών και ο αριθμός των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων είναι τουλάχιστον ίσος με
τον αριθμό των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας. β) ... », στο άρθρο 25 («Εκλογικές Περιφέρειες»)
ότι: «Ως περιφέρεια για την εκλογή των μελών των δημοτικών συμβουλίων ορίζεται η περιφέρεια: α) του
δήμου, ο οποίος δεν προήλθε από συνένωση πρώην Ο.Τ.Α. ... , β) του συνενούμενου δήμου ή
κοινότητας, δηλαδή της δημοτικής ενότητας κατά τις διατάξεις του άρθρου 1 του παρόντος νόμου, γ) οι
δημοτικές κοινότητες του άρθρου 2 παράγραφος 4 του παρόντος νόμου, δηλαδή τα δημοτικά
διαμερίσματα στα οποία διαιρούνται οι δήμοι άνω των εκατό χιλιάδων (100.000) κατοίκων», στο άρθρο
26 («Περιεχόμενο των ψηφοδελτίων») ότι: «1. ... 2. ... Σε δήμους που αποτελούνται από περισσότερες
εκλογικές περιφέρειες στο ψηφοδέλτιο μετά την ονομασία του συνδυασμού αναγράφεται το όνομα του
υποψήφιου δημάρχου και: α. στο πρώτο μέρος του ψηφοδελτίου προτάσσονται, με αλφαβητική σειρά, οι
υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι της αντίστοιχης εκλογικής περιφέρειας, β. στο δεύτερο μέρος του
ψηφοδελτίου ακολουθούν οι υποψήφιοι, με αλφαβητική σειρά, των υπόλοιπων εκλογικών περιφερειών,
με σημείωση παραπλεύρως και εντός παρενθέσεως η εκλογική τους περιφέρεια, στην οποία είναι
υποψήφιοι, γ. στο τρίτο μέρος του ψηφοδελτίου ακολουθεί η ονομασία της δημοτικής ή τοπικής
κοινότητας και στη συνέχεια αναγράφονται τα ονόματα των αντίστοιχων υποψηφίων ... », στο άρθρο 27
(«Σταυροί Προτίμησης») ότι: «1. ... 2. ... Για την εκλογή δημοτικών συμβούλων σε δήμους που
αποτελούνται από περισσότερες εκλογικές περιφέρειες ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του
υπέρ ενός ή δύο ή τριών υποψηφίων της εκλογικής περιφέρειας στους καταλόγους της οποίας είναι
γραμμένος και υπέρ ενός υποψηφίου σε μία από τις άλλες εκλογικές περιφέρειες του οικείου δήμου. ... 6.
Για τον υποψήφιο δήμαρχο δεν απαιτείται σταυρός προτίμησης ... 7. ...», στο άρθρο 30 («Αριθμός
συμβούλων κάθε εκλογικής περιφέρειας») ότι: «1. Ο αριθμός των δημοτικών συμβούλων κάθε εκλογικής
περιφέρειας για τις περιπτώσεις β΄ και γ΄ του άρθρου 25 ορίζεται με απόφαση του Υπουργού
Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης με βάση τον πληθυσμό, όπως προκύπτει
από την τελευταία απογραφή ...», στο άρθρο 31 («Επιτυχών - Επιλαχόντες συνδυασμοί Εκλογή
δημάρχου») ότι: «1. Στις εκλογές των δημάρχων και δημοτικών συμβούλων θεωρείται επιτυχών
συνδυασμός αυτός που πλειοψήφησε με ποσοστό μεγαλύτερο του πενήντα τοις εκατό (50% + 1 ψήφο)
του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων και επιλαχόντες όσοι συνδυασμοί έλαβαν έστω και μία έδρα,
σύμφωνα με όσα ορίζονται στα άρθρα 32, 33 και 41 του παρόντος. 2. Δήμαρχος εκλέγεται ο επικεφαλής
του επιτυχόντος συνδυασμού», στο άρθρο 32 («Κατανομή των εδρών του δημοτικού συμβουλίου») ότι:
«1. Τα τρία πέμπτα (3/5) των εδρών του δημοτικού συμβουλίου καταλαμβάνει ο επιτυχών συνδυασμός
και τα δύο πέμπτα (2/5) οι επιλαχόντες, ανάλογα με τον αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν,

https://dimosnet.gr/blog/laws/στε-17142016-τμήμα-γ/ 5/13
25/1/2020 ΣτΕ 1714/2016 Τμήμα Γ’ – ΔήμοςNet

σύμφωνα με όσα ορίζονται στην παράγραφο 4. 2. ... 3. Αν κατά τον υπολογισμό των τριών πέμπτων
(3/5) και των δύο πέμπτων (2/5) του αριθμού των εδρών προκύπτει κλάσμα μικρότερο του ημίσεως της
μονάδας δεν υπολογίζεται, ενώ στην περίπτωση που προκύπτει κλάσμα μεγαλύτερο του ημίσεως
στρογγυλοποιείται στην επόμενη μονάδα. Με βάση τα παραπάνω, οι έδρες του δημοτικού συμβουλίου
που αναλογούν στα τρία πέμπτα (3/5) και στα δύο πέμπτα (2/5) έχουν, αντίστοιχα, ως εξής: ... στα
27μελή συμβούλια 16 και 11 ...», στο άρθρο 33 («Επανάληψη της ψηφοφορίας») ότι: «1. Εάν κανένας
συνδυασμός δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των έγκυρων
ψηφοδελτίων, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή ανάμεσα μόνο στους υποψήφιους
δημάρχους των δύο συνδυασμών που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους. Επιτυχών θεωρείται ο
υποψήφιος δήμαρχος και ο συνδυασμός του που συγκέντρωσε στην επαναληπτική ψηφοφορία την
απόλυτη πλειοψηφία ολόκληρου του αριθμού των έγκυρων ψηφοδελτίων. ... 2. Οι έδρες των δημοτικών
συμβουλίων κατανέμονται, σε περίπτωση επαναληπτικής ψηφοφορίας, στους συνδυασμούς που
συμμετέχουν στις εκλογές, σε δύο φάσεις, που ονομάζονται κατανομές. Στην πρώτη (Α΄) κατανομή
κατανέμονται οι μισές έδρες του δημοτικού συμβουλίου. Το κλάσμα που προκύπτει στρογγυλοποιείται
στην αμέσως μεγαλύτερη μονάδα. Στη δεύτερη (Β΄) κατανομή κατανέμονται οι υπόλοιπες. Με βάση τον
αριθμό των εδρών των δημοτικών συμβουλίων οι έδρες που αναλογούν σε καθεμία από τις δύο αυτές
κατανομές έχουν ως εξής: ... για τα 27μελή [συμβούλια] 14 και 13 αντίστοιχα, ... 3. Οι έδρες της Α΄
κατανομής κατανέμονται αναλογικά στους συνδυασμούς που συμμετέχουν στις εκλογές σύμφωνα με την
ακόλουθη διαδικασία: Το σύνολο των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν σε όλα τα εκλογικά τμήματα
του δήμου όλοι οι συνδυασμοί που συμμετείχαν στις εκλογές στην αρχική ψηφοφορία διαιρείται με τον
αριθμό των εδρών της Α΄ κατανομής. Το πηλίκο της διαίρεσης, αυξημένο κατά μία μονάδα,
παραλειπομένου του κλάσματος, αποτελεί το εκλογικό μέτρο της Α΄ κατανομής. Ο αριθμός των έγκυρων
ψηφοδελτίων κάθε συνδυασμού διαιρείται στη συνέχεια με το εκλογικό μέτρο και καθένας τους
καταλαμβάνει τόσες έδρες όσο είναι το ακέραιο πηλίκο της διαίρεσης. Εάν οι έδρες που καταλαμβάνουν
οι συνδυασμοί με την προηγούμενη διαδικασία είναι λιγότερες από τις προς διάθεση της Α΄ κατανομής, οι
έδρες που απομένουν διανέμονται ανά μία μεταξύ των επιλαχόντων συνδυασμών, ανάλογα με τα
αχρησιμοποίητα υπόλοιπά τους. ... Εάν και μετά τη διανομή εδρών με βάση τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα
παραμένουν αδιάθετες έδρες, κατανέμονται ανά μία κατά σειρά, ανάλογα με το συνολικό αριθμό των
έγκυρων ψηφοδελτίων κάθε επιλαχόντος συνδυασμού. Εάν έχει απομείνει προς διάθεση μία μόνο έδρα,
την καταλαμβάνει ο επιλαχών συνδυασμός που έχει καταλάβει τουλάχιστον μία έδρα και παρουσιάζει το
μεγαλύτερο αχρησιμοποίητο υπόλοιπο. 4. Για τη διάθεση των εδρών της Β΄ κατανομής υπολογίζεται,
αρχικά, πόσες από τις έδρες αυτές πρέπει να προσκυρωθούν στον επιτυχόντα συνδυασμό, ώστε να
συγκεντρώσει συνολικά, συνυπολογιζομένων και των εδρών που κατανεμήθηκαν σε αυτόν από την Α΄
κατανομή, τα τρία πέμπτα (3/5) του συνόλου των εδρών. Οι έδρες της Β΄ κατανομής που απομένουν
προς διάθεση, μετά την παραχώρηση των εδρών στον επιτυχόντα συνδυασμό, διατίθενται στον άλλο
συνδυασμό που έλαβε μέρος στην επαναληπτική ψηφοφορία. Στην περίπτωση όπου λόγω του μικρού
αριθμού εδρών που τους έχουν κατανεμηθεί από την Α΄ κατανομή, ο επιτυχών συνδυασμός δεν μπορεί
να συμπληρώσει τον αριθμό των τριών πέμπτων (3/5) του συνόλου των εδρών, προσκυρώνονται σε
αυτόν όλες οι έδρες της Β΄ κατανομής και δεν γίνεται καμία μεταβολή στη διάθεση των εδρών της Α΄
κατανομής, ανάμεσα στους υπόλοιπους συνδυασμούς. 5. ... 9. Οι τακτικοί και αναπληρωματικοί
σύμβουλοι εκλέγονται με βάση την πρώτη ψηφοφορία σύμφωνα με τους σταυρούς προτίμησης που
έλαβε καθένας στην ψηφοφορία αυτή, όπως ορίζεται στην παράγραφο 3 του άρθρου 32 και του άρθρου
38 του παρόντος», στο άρθρο 34 («Κατανομή των εδρών του δημοτικού συμβουλίου ανά εκλογική
περιφέρεια») ότι: «Οι έδρες του δημοτικού συμβουλίου σε δήμο που έχει περισσότερες από μία εκλογικές
περιφέρειες κατανέμονται μεταξύ του επιτυχόντος και των επιλαχόντων συνδυασμών, σύμφωνα με το

https://dimosnet.gr/blog/laws/στε-17142016-τμήμα-γ/ 6/13
25/1/2020 ΣτΕ 1714/2016 Τμήμα Γ’ – ΔήμοςNet

αποτέλεσμα της πρώτης ψηφοφορίας, όπως καθορίζονται στο άρθρο 32 του παρόντος, ως εξής: 1. Η
κατανομή ξεκινά αποδίδοντας στον επιτυχόντα συνδυασμό σε κάθε εκλογική περιφέρεια μία έδρα,
εφόσον έχουν ανακηρυχθεί υποψήφιοί του στην οικεία εκλογική περιφέρεια. 2. Στη συνέχεια, αρχίζοντας
από το μικρότερο σε εκλογική δύναμη συνδυασμό, ο οποίος εξασφάλισε, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο
άρθρο 32 του παρόντος, συμμετοχή στο δημοτικό συμβούλιο, ο αριθμός των έγκυρων ψηφοδελτίων του
στο δήμο διαιρείται με τον αριθμό των εδρών που δικαιούται και το ακέραιο πηλίκο της διαίρεσης,
προσαυξημένο κατά μία μονάδα, αποτελεί το εκλογικό μέτρο. Ο αριθμός των έγκυρων ψηφοδελτίων του
διαιρείται σε κάθε εκλογική περιφέρεια με το εκλογικό του μέτρο και ο συνδυασμός καταλαμβάνει τόσες
έδρες όσο είναι το ακέραιο πηλίκο της διαίρεσης. Εάν ο συνδυασμός εξακολουθεί να δικαιούται έδρες στο
δημοτικό συμβούλιο, ο αριθμός τους συμπληρώνεται με τη διάθεση ανά μίας από κάθε εκλογική
περιφέρεια, όπου διατηρεί το μεγαλύτερο, κατά φθίνουσα σειρά, αδιάθετο υπόλοιπο ψηφοδελτίων. Στην
περίπτωση κατά την οποία δεν έχουν ανακηρυχθεί υποψήφιοί του σε μία εκλογική περιφέρεια, οι έδρες
αυτές παραμένουν κενές, δεν προσκυρώνονται στον επιτυχόντα συνδυασμό σύμφωνα με την παράγραφο
6 του παρόντος και μειώνεται ανάλογα ο αριθμός των μελών του δημοτικού συμβουλίου. 3. ... 4. ... 5. ...
6. Οι έδρες που παραμένουν αδιάθετες σε κάθε εκλογική περιφέρεια μετά την ολοκλήρωση της
παραπάνω διαδικασίας και για όλους τους επιλαχόντες συνδυασμούς καταλαμβάνονται από τον
επιτυχόντα συνδυασμό, εφόσον έχουν ανακηρυχθεί υποψήφιοί του στις αντίστοιχες εκλογικές
περιφέρειες. Τυχόν αδιάθετες έδρες δεν κατανέμονται και μειώνεται αναλόγως ο αριθμός των μελών του
δημοτικού συμβουλίου», στο άρθρο 38 («Τακτικοί και αναπληρωματικοί δημοτικοί σύμβουλοι -
Ισοψηφία») ότι: «1. Τακτικοί δημοτικοί σύμβουλοι εκλέγονται, από τους υποψηφίους καθενός από τους
συνδυασμούς του άρθρου 31, κατά σειρά, αυτοί που έλαβαν τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης,
με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 35 του παρόντος. Οι υποψήφιοι δήμαρχοι των επιλαχόντων
συνδυασμών θεωρούνται πρώτοι επιτυχόντες σύμβουλοι των συνδυασμών τους. Σε περίπτωση που ο
συνδυασμός καταλαμβάνει έδρες σε περισσότερες εκλογικές περιφέρειες ο υποψήφιος δήμαρχος
λαμβάνει την έδρα της εκλογικής περιφέρειας, όπου ο συνδυασμός έλαβε τις περισσότερες έδρες. Σε
περίπτωση ίσου αριθμού εδρών σε περισσότερες περιφέρειες, τότε λαμβάνει την έδρα αυτής στην οποία ο
συνδυασμός έλαβε τις περισσότερες ψήφους. Σε περίπτωση όπου σε περισσότερες περιφέρειες ο
συνδυασμός έλαβε ίσο αριθμό ψήφων, διενεργείται κλήρωση. 2. Οι λοιποί υποψήφιοι του επιτυχόντος και
των επιλαχόντων συνδυασμών είναι αναπληρωματικοί των τακτικών συμβούλων της εκλογικής τους
περιφέρειας με τη σειρά των σταυρών προτίμησης. 3. ...», στο άρθρο 44 («Επικύρωση της εκλογής»)
ότι: «1. α. Το πολυμελές πρωτοδικείο μετά από τη λήξη του πενθημέρου της παραγράφου 2 του
προηγούμενου άρθρου ανακηρύσσει τον επιτυχόντα και τους επιλαχόντες συνδυασμούς, τον δήμαρχο,
τους τακτικούς και αναπληρωματικούς δημοτικούς συμβούλους κάθε συνδυασμού, τους τακτικούς και
αναπληρωματικούς συμβούλους των δημοτικών κοινοτήτων, τους συμβούλους των τοπικών κοινοτήτων,
τους εκπροσώπους της τοπικής κοινότητας με τους αναπληρωματικούς τους. β. Με την ανωτέρω
απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου ανακηρύσσονται οι τακτικοί και αναπληρωματικοί σύμβουλοι της
κάθε εκλογικής περιφέρειας κάθε συνδυασμού. γ. Με την ίδια απόφαση ανακηρύσσονται οι τακτικοί
σύμβουλοι κάθε συνδυασμού σύμφωνα με τον αριθμό των σταυρών προτίμησης που έχουν λάβει στο
σύνολο της εδαφικής περιφέρειας του δήμου. Οι σύμβουλοι των δημοτικών ή των τοπικών κοινοτήτων
κατατάσσονται με τη σειρά της εκλογής τους, σύμφωνα με τον αριθμό των σταυρών προτίμησης που
έχουν λάβει και, αν δεν υπάρχουν σταυροί, με αλφαβητική σειρά. 2. ...», στο άρθρο 54 («Παραίτηση
αιρετών») ότι: «1. ... 2. ... 3. Η παραίτηση των δημοτικών συμβούλων, των συμβούλων των δημοτικών
ή τοπικών κοινοτήτων και των εκπροσώπων των τοπικών κοινοτήτων υποβάλλεται εγγράφως στον οικείο
δήμαρχο και γίνεται οριστική, αφότου ο δήμαρχος την αποδεχθεί ή μετά την παρέλευση ενός μηνός από
την κατάθεση της σχετικής δήλωσης στο πρωτόκολλο. 4. Σε κάθε άλλη περίπτωση η παραίτηση των

https://dimosnet.gr/blog/laws/στε-17142016-τμήμα-γ/ 7/13
25/1/2020 ΣτΕ 1714/2016 Τμήμα Γ’ – ΔήμοςNet

αιρετών των δήμων από τις θέσεις που κατέχουν, ως εκ της ιδιότητας τους, υποβάλλεται γραπτώς στα
όργανα, τα οποία τους εξέλεξαν ή τους διόρισαν. Η εκλογή ή ο ορισμός αντικαταστατών τους γίνεται για
το υπόλοιπο χρονικό διάστημα της περιόδου, κατά την οποία οι παραιτηθέντες ασκούσαν καθήκοντα. Η
παραίτηση θεωρείται ότι έγινε αποδεκτή μετά την παρέλευση ενός μήνα από την κατάθεση της σχετικής
αίτησης στο πρωτόκολλο της υπηρεσίας. Ειδικές διατάξεις που ρυθμίζουν διαφορετικά τον τρόπο
υποβολής και αποδοχής παραίτησης, καθώς και αντικατάστασης των παραιτουμένων εξακολουθούν να
ισχύουν», στο άρθρο 55 («Αναπλήρωση μελών») ότι: «1. Τις έδρες των δημοτικών συμβούλων και των
συμβούλων των δημοτικών ή τοπικών κοινοτήτων, καθώς και τις θέσεις των εκπροσώπων των τοπικών
κοινοτήτων που για οποιονδήποτε λόγο μένουν κενές, καταλαμβάνουν οι αναπληρωματικοί του ίδιου
συνδυασμού. 2. Ο δήμαρχος καλεί αμέσως τους αναπληρωματικούς συμβούλους, με τη σειρά της
εκλογής τους, και αυτοί οφείλουν να παρουσιαστούν για ορκωμοσία μέσα σε πέντε (5) ημέρες αφότου
τους επιδόθηκε η πρόσκληση. Η ορκωμοσία γίνεται ενώπιον του δημάρχου. Αν δεν εμφανισθούν στην
προθεσμία αυτή αποβάλλουν αυτοδικαίως την ιδιότητα του αναπληρωματικού. 3. Αν εξαντληθεί ο
αριθμός των αναπληρωματικών του συνδυασμού αυτού, καλούνται να καταλάβουν τις θέσεις που έμειναν
κενές, για οποιονδήποτε λόγο, αναπληρωματικοί από άλλους συνδυασμούς, με τη σειρά της εκλογικής
τους δύναμης και με τη σειρά που έχουν ανακηρυχθεί οι αναπληρωματικοί κάθε συνδυασμού. 4. Στην
περίπτωση θέσης σε αργία μελών δημοτικών συμβουλίων ή συμβουλίων δημοτικών κοινοτήτων, εάν ο
αριθμός των μελών που απομένουν είναι μικρότερος από τον αριθμό των μελών που απαιτείται για την
απαρτία, ο δήμαρχος για το μέχρι λήξης της αργίας χρόνο, καλεί αναπληρωματικούς συμβούλους από το
συνδυασμό στον οποίο ανήκουν αυτοί που έχουν τεθεί σε αργία με τη σειρά της εκλογής τους. Σε
περίπτωση θέσης σε αργία μελών συμβουλίων τοπικών κοινοτήτων ή τοπικών εκπροσώπων, ο δήμαρχος
για το μέχρι λήξης της αργίας χρόνο καλεί τους αναπληρωματικούς τους. 5. Αν μείνουν κενές έδρες
συμβούλων των συνδυασμών και δεν υπάρχουν αναπληρωματικοί κανενός συνδυασμού, ο
περιφερειάρχης προκηρύσσει, σε δύο (2) μήνες το αργότερο, την εκλογή τόσων συμβούλων όσες είναι οι
κενές έδρες και ισάριθμων αναπληρωματικών. 6. Στην αναπληρωματική εκλογή εφαρμόζονται αναλόγως
οι διατάξεις του παρόντος νόμου που αφορούν την υποβολή υποψηφιότητας και την κατάρτιση
συνδυασμών. Οι κενές θέσεις κατανέμονται ανάμεσα στους συνδυασμούς που συγκέντρωσαν ποσοστό
δέκα τοις εκατό (10%) τουλάχιστον του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων, αναλόγως με την εκλογική
δύναμη του καθενός από αυτούς. 7. Στο τελευταίο όμως έτος της δημοτικής περιόδου γίνεται εκλογή,
μόνον αν οι σύμβουλοι που έχουν απομείνει δεν αρκούν για την ύπαρξη απαρτίας. 8. Τα δημοτικά
συμβούλια λειτουργούν νόμιμα, έστω και με ελλιπή σύνθεση που δεν μπορεί πάντως να είναι κατώτερη
από τον αριθμό των μελών που απαιτείται για την απαρτία, σε όλες τις περιπτώσεις όπου μέλη δημοτικού
συμβουλίου αποποιηθούν την εκλογή τους, παραιτηθούν, αποβιώσουν, εκπέσουν ή τεθούν σε αργία ή αν
οι έδρες μείνουν κενές για οποιονδήποτε άλλο λόγο και μέχρι οι κενές θέσεις να συμπληρωθούν με
αναπλήρωση ή με εκλογές ή με τη λήξη του χρόνου της αργίας. 9. Για τη λήψη αποφάσεων των
δημοτικών συμβουλίων η απαρτία και οι απαραίτητες πλειοψηφίες υπολογίζονται με βάση τον αριθμό των
δημοτικών συμβούλων που έχουν ορκισθεί και εγκατασταθεί, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 52
και 9 του παρόντος. 10. Όταν το δημοτικό συμβούλιο δεν μπορεί να λειτουργήσει νόμιμα, επειδή υπάρχει
έλλειψη μελών του, αναστέλλονται κάθε είδους προθεσμίες, των οποίων η τήρηση εξαρτάται από
απόφαση του συμβουλίου, μέχρι να καταστεί δυνατή η νόμιμη λειτουργία του», και στο άρθρο 67
(«Σύγκληση του δημοτικού συμβουλίου») ότι: «1. Το δημοτικό συμβούλιο συνεδριάζει ύστερα από
πρόσκληση του προέδρου τουλάχιστον μία φορά το μήνα. 2. Ο πρόεδρος καλεί επίσης το συμβούλιο σε
συνεδρίαση με γραπτή πρόσκληση, στην οποία αναφέρονται τα θέματα της ημερήσιας διάταξης, όποτε το
ζητήσει ο δήμαρχος ή η οικονομική ή η επιτροπή ποιότητας ζωής ή το ένα τρίτο (1/3) τουλάχιστον του
συνολικού αριθμού των μελών του συμβουλίου ή το σύνολο των συμβούλων της μειοψηφίας. ... 3. ... 7.

https://dimosnet.gr/blog/laws/στε-17142016-τμήμα-γ/ 8/13
25/1/2020 ΣτΕ 1714/2016 Τμήμα Γ’ – ΔήμοςNet

Ο πρόεδρος καταρτίζει την ημερήσια διάταξη. Στην ημερήσια διάταξη αναγράφονται υποχρεωτικά και όλα
τα θέματα που προτείνει ο δήμαρχος, η εκτελεστική επιτροπή, καθώς και η Οικονομική Επιτροπή και η
επιτροπή ποιότητας ζωής. Το δημοτικό συμβούλιο έχει δικαίωμα να αποφασίζει, μετά από σχετική
πρόταση-εισήγηση του προέδρου ή του δημάρχου ή συμβούλου επικεφαλής δημοτικής παράταξης και
χωρίς συζήτηση, με την απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των μελών του, ότι ένα θέμα το
οποίο δεν είναι γραμμένο στην ημερήσια διάταξη είναι κατεπείγον, να το συζητήσει και να πάρει απόφαση
γι` αυτό με την ίδια πλειοψηφία, πριν από την έναρξη της συζήτησης των θεμάτων της ημερήσιας
διάταξης. .... 8. ... 9. ... 10. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις το δημοτικό συμβούλιο μπορεί να συνεδριάζει,
εκτός της έδρας του, στις τοπικές και δημοτικές κοινότητες, ύστερα από απόφαση των τριών πέμπτων
(3/5) του συνόλου των μελών του».
9. Επειδή, όπως έχει κριθεί (ΣτΕ 1788/2014 7μ.), από τις προεκτεθείσες διατάξεις και την αιτιολογική
έκθεση του ν. 3852/2010 συνάγεται ότι με τον εν λόγω νόμο επιδιώκεται η αναδιάρθρωση των
οργανισμών τοπικής αυτοδιοικήσεως του πρώτου και δεύτερου βαθμού με κριτήρια, πέραν του
γενικότερου δημοσίου συμφέροντος, τα τοπικά δεδομένα που συναρτώνται καταρχήν με τις
γεωοικονομικές, κοινωνικές και συγκοινωνιακές συνθήκες (ΣτΕ 38, 39/2013 Ολομ.). Ειδικότερα, με τις
διατάξεις του ν. 3852/2010 επιχειρείται η δημιουργία μεγαλύτερων οργανισμών τοπικής αυτοδιοικήσεως
πρώτου βαθμού, χωρίς να παραγνωρίζεται η αποτελούσα τον πυρήνα της τοπικής αυτοδιοικήσεως έννοια
της τοπικότητας, δηλαδή η αυτοδιοίκηση των τοπικών κοινωνιών σε ένα πρώτο επίπεδο (ΣτΕ 1788/2014
7μ., 38, 39/2013 Ολομ.), συνιστώνται δε νέοι δήμοι ανά νομό, οι οποίοι προέρχονται κατά κανόνα από
τη συνένωση των ήδη υφιστάμενων, οι οποίοι καταργούνται. Οι νέοι δήμοι διαιρούνται σε δημοτικές
ενότητες που αντιστοιχούν στις εδαφικές περιφέρειες των συνενούμενων σχετικών οργανισμών, τα δε
δημοτικά διαμερίσματα στα οποία διαιρούνταν οι δήμοι άνω των 100.000 κατοίκων μετονομάζονται σε
δημοτικές κοινότητες. Περαιτέρω, προκειμένου να επιτευχθεί η εύρυθμη και αποτελεσματική διοίκηση
των τοπικών υποθέσεων, ο νομοθέτης επέλεξε για την ανάδειξη των δημοτικών αρχόντων ως
προσφορότερο, κατά την κρίση του, το σύστημα του καθορισμού επιμέρους εκλογικών περιφερειών στο
πλαίσιο του ίδιου δήμου και, περαιτέρω, του προσδιορισμού των εδρών του δημοτικού συμβουλίου, της
ανακηρύξεως των υποψηφίων κάθε συνδυασμού και της εκλογής των δημοτικών συμβούλων ανά
εκλογική περιφέρεια με την παράλληλη δυνατότητα εκφράσεως της προτιμήσεως του εκλογέα υπέρ
ορισμένου αριθμού υποψηφίων δημοτικών συμβούλων της εκλογικής περιφέρειας στους καταλόγους της
οποίας είναι γραμμένος και υπέρ ενός υποψηφίου σε μία από τις άλλες εκλογικές περιφέρειες του οικείου
δήμου (ΣτΕ 1788/2014 7μ.). Ειδικότερα, σε περίπτωση επαναληπτικής ψηφοφορίας για την ανάδειξη των
οργάνων διοικήσεως των δήμων, η διανομή των εδρών του δημοτικού συμβουλίου μεταξύ όλων των
συνδυασμών που μετείχαν στις εκλογές (επιτυχόντος και επιλαχόντων) χωρεί σε δύο φάσεις, οι οποίες
ονομάζονται κατανομές, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 33 του ν. 3852/2010. Συγκεκριμένα, οι
έδρες της Α΄ κατανομής διανέμονται αναλογικά στους συνδυασμούς που συμμετείχαν στις εκλογές, βάσει
των συνολικών αποτελεσμάτων της αρχικής ψηφοφορίας, ενώ στη Β΄ κατανομή κατανέμονται οι
υπόλοιπες έδρες στους δύο συνδυασμούς που έλαβαν μέρος στην επαναληπτική ψηφοφορία, ώστε ο
επιτυχών συνδυασμός να συγκεντρώσει αθροιστικά τα 3/5 του συνόλου των εδρών και ο πρώτος
επιλαχών τις υπόλοιπες από τις κατανεμόμενες έδρες της Β΄ κατανομής. Την αναφερθείσα αριθμητική
κατανομή των εδρών στο σύνολο του δήμου ακολουθεί η κατανομή των εδρών μεταξύ επιτυχόντος και
επιλαχόντων συνδυασμών ανά εκλογική περιφέρεια, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στις διατάξεις του
επομένου άρθρου 34 του ν. 3852/2010. Επίσης, σύμφωνα με τα άρθρα 33 παρ. 9 και 38 παρ. 1 εδάφιο
α΄ του ν. 3852/2010, στις έδρες που έχουν αποδοθεί στους συνδυασμούς κατά τη φάση της κατανομής
των εδρών εκλέγονται ως δημοτικοί σύμβουλοι οι υποψήφιοι της εν λόγω εκλογικής περιφέρειας κατά
σειρά, με βάση τον μεγαλύτερο αριθμό σταυρών προτιμήσεως που συγκέντρωσαν. Και ναι μεν σε δήμους

https://dimosnet.gr/blog/laws/στε-17142016-τμήμα-γ/ 9/13
25/1/2020 ΣτΕ 1714/2016 Τμήμα Γ’ – ΔήμοςNet

που αποτελούνται από περισσότερες εκλογικές περιφέρειες, όπως ο Δήμος ΧΧΧ Ν. ΧΧΧ, υφίσταται η
προαναφερθείσα δυνατότητα της έκφρασης προτίμησης υπέρ υποψηφίου και εκτός των ορίων της
εκλογικής περιφέρειας στης οποίας τους καταλόγους είναι γραμμένος ο εκλογέας, από τη ρύθμιση όμως
αυτή, η οποία αποβλέπει στην ενίσχυση της ενότητας των νέων οργανισμών αυτοδιοικήσεως, που δεν θα
μπορούσε να επιτευχθεί αν οι σύμβουλοι της κάθε εκλογικής περιφέρειας εξελέγοντο μόνον από τους
εκλογείς της οικείας περιφέρειας, δεν συνάγεται ότι ο σκοπός και η έννοια του νόμου είναι να εκλέγονται
οι δημοτικοί σύμβουλοι ανεξάρτητα από την εκλογική περιφέρεια στην οποία θέτουν υποψηφιότητα.
10. Επειδή, περαιτέρω, όπως έχει κριθεί (ΣτΕ 1788/2014 7μ.), από τις ίδιες διατάξεις και την αιτιολογική
έκθεση του ν. 3852/2010 συνάγεται ότι η ρύθμιση για την ανάδειξη των τακτικών και αναπληρωματικών
δημοτικών συμβούλων ανά εκλογική περιφέρεια είναι σύμφυτη προς το εισαγόμενο με τις διατάξεις αυτές
σύστημα του καθορισμού επιμέρους εκλογικών περιφερειών στο πλαίσιο του ίδιου δήμου και, περαιτέρω,
του προσδιορισμού των εδρών του δημοτικού συμβουλίου και της ανακηρύξεως των υποψηφίων κάθε
συνδυασμού, το οποίο θεσπίζεται με σκοπό, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νόμου,
αφενός τη διατήρηση της συνδέσεως των νέων, διευρυμένων, μονάδων αυτοδιοικήσεως που ιδρύονται
με τον ν. 3852/2010 με τις τοπικές κοινωνίες και, αφετέρου, την εξασφάλιση της συμμετοχής στο
δημοτικό συμβούλιο προσώπων που εκπροσωπούν τις τοπικές κοινωνίες και έχουν άμεση γνώση των
κατά τόπους εμφανιζόμενων ειδικότερων προβλημάτων, προέρχονται δε από συνδυασμούς, οι οποίοι
έλαβαν στην οικεία εκλογική περιφέρεια ικανό αριθμό ψήφων, δηλαδή είτε αριθμό ψήφων ίσο με το
εκλογικό μέτρο, είτε εμφανίζουν το μεγαλύτερο αχρησιμοποίητο υπόλοιπό τους στην περιφέρεια αυτή
(βλ. ΣτΕ 1788/2014 7μ., 2140/2013 Ολομ., 2777/2013 7μ.).
11. Επειδή, εξάλλου, όπως έχει επίσης κριθεί (ΣτΕ 1788/2014 7μ.), εν όψει του συνταγματικώς θεμιτού
σκοπού της ευρύτερης δυνατής εκπροσώπησης των τοπικών κοινωνιών και της αποφυγής της
υπερεκπροσώπησης των μεγαλύτερων σε αριθμό εκλογέων περιφερειών, ο προεκτεθείς τρόπος
αναδείξεως των δημοτικών συμβούλων, δηλαδή βάσει υποψηφιοτήτων στις εκλογικές περιφέρειες του
οργανισμού τοπικής αυτοδιοικήσεως και όχι ενιαία στην περιοχή του, όπως ίσχυε μέχρι την ισχύ του
νόμου αυτού, κείται εντός των πλαισίων της καταλειπόμενης από το Σύνταγμα ελευθερίας του νομοθέτη
να καθορίζει το κατά την κρίση του περισσότερο πρόσφορο και ενδεδειγμένο, με τις συγκεκριμένες
περιστάσεις, εκλογικό σύστημα και δεν θίγει τον πυρήνα του εκλογικού δικαιώματος, ούτε παραβιάζει την
ελεύθερη και ανόθευτη εκδήλωση της λαϊκής βουλήσεως και τις αρχές της ισότητας του εκλογικού
δικαιώματος και της ευρύτερης λαϊκής εκπροσωπήσεως, ούτε της αναλογικότητας, εφόσον η ρύθμιση
αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι ακατάλληλη για την επίτευξη του προαναφερθέντος
συνταγματικώς θεμιτού σκοπού ούτε, εξάλλου, υπερακοντίζει τον σκοπό αυτόν (πρβλ. ΣτΕ 2140/2013
Ολομ., 2777/2013 7μ.).
12. Επειδή, τέλος, στις ανά εκλογική περιφέρεια έδρες του δημοτικού συμβουλίου που αποδίδονται στους
υποψηφίους συνδυασμούς, ανάλογα με το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, εκλέγονται ως δημοτικοί
σύμβουλοι οι υποψήφιοι στην περιφέρεια αυτή που έλαβαν κατά σειρά τους περισσότερους σταυρούς
προτιμήσεως στην εκλογική αυτή διαδικασία και όχι ανεξάρτητα από την εκλογική περιφέρεια στην οποία
θέτουν υποψηφιότητα, ενιαία στο σύνολο του δήμου. Κατά συνέπεια, οι δημοτικοί σύμβουλοι
ανακηρύσσονται ανά εκλογική περιφέρεια σύμφωνα με τον αριθμό των σταυρών προτιμήσεως που
έλαβαν, έστω και εάν τούτο σε ορισμένες περιπτώσεις έχει ως αποτέλεσμα να μην αναδεικνύεται ως
δημοτικός σύμβουλος ο υποψήφιος που πρώτευσε σε αριθμό σταυρών προτιμήσεως σε όλη την περιοχή
του δήμου (ΣτΕ 1788/2014 7μ.).
13. Επειδή, στο πλαίσιο του ανωτέρω εκλογικού συστήματος ανάδειξης δημοτικών συμβούλων ανά
εκλογική περιφέρεια, το οποίο συνδέεται με το θεσπισθέν νέο πλαίσιο δομής των οργανισμών τοπικής
αυτοδιοικήσεως, το οποίο επέλεξε ως το πλέον πρόσφορο και ενδεδειγμένο από τις περιστάσεις, ο

https://dimosnet.gr/blog/laws/στε-17142016-τμήμα-γ/ 10/13
25/1/2020 ΣτΕ 1714/2016 Τμήμα Γ’ – ΔήμοςNet

νομοθέτης όρισε, όπως συνάγεται από τον συνδυασμό των προεκτεθεισών διατάξεων των άρθρων 38
παρ. 2, 44, 54 παρ. 3 και 55 του ν. 3852/2010, ότι τις έδρες των δημοτικών συμβούλων και των
συμβούλων των δημοτικών ή τοπικών κοινοτήτων, καθώς και τις θέσεις των εκπροσώπων των τοπικών
κοινοτήτων, οι οποίες για οποιονδήποτε λόγο μένουν κενές, καταλαμβάνουν οι αναπληρωματικοί του
ίδιου συνδυασμού. Αν όμως εξαντληθεί ο αριθμός των αναπληρωματικών του συνδυασμού αυτού,
καλούνται να καταλάβουν τις θέσεις που έμειναν κενές, για οποιονδήποτε λόγο, αναπληρωματικοί από
άλλους συνδυασμούς, με τη σειρά της εκλογικής τους δύναμης και με τη σειρά που έχουν ανακηρυχθεί οι
αναπληρωματικοί κάθε συνδυασμού (άρθρο 55 παρ. 1 και 3) της κάθε εκλογικής περιφέρειας κάθε
συνδυασμού (άρθρο 44 παρ. 1 περ. β). Η αναπλήρωση δε αυτή των δημοτικών συμβούλων, όπως
περαιτέρω συνάγεται από τις εν λόγω διατάξεις, περιορίζεται στα πλαίσια της ίδιας εκλογικής περιφέρειας,
δεδομένου ότι, μετά την εκλογή των τακτικών δημοτικών συμβούλων, οι λοιποί υποψήφιοι του
επιτυχόντος και των επιλαχόντων συνδυασμών είναι αναπληρωματικοί των τακτικών συμβούλων της
εκλογικής τους περιφέρειας με τη σειρά των σταυρών προτίμησης (άρθρο 38 παρ. 2). Η επιλογή δε του
νομοθέτη να καταλαμβάνει, κατά την έννοια των ως άνω διατάξεων, την έδρα παραιτηθέντος δημοτικού
συμβούλου, ο οποίος ήταν ο μοναδικός υποψήφιος του επιτυχόντος συνδυασμού σε συγκεκριμένη
εκλογική περιφέρεια, υποψήφιος επιλαχόντος συνδυασμού της οικείας εκλογικής περιφέρειας και όχι ο
πρώτος αναπληρωματικός δημοτικός σύμβουλος του επιτυχόντος συνδυασμού και υποψήφιος σε άλλη
εκλογική περιφέρεια, είναι θεμιτή και εύλογη. Και τούτο διότι η ρύθμιση αυτή δεν θίγει τον πυρήνα του
εκλογικού δικαιώματος ούτε παραβιάζει την ελεύθερη και ανόθευτη εκδήλωση της λαϊκής βούλησης και
δεν αντιβαίνει στην αρχή της αναλογικότητας διότι δεν υπερακοντίζει τον σκοπό αυτόν του νόμου,
δεδομένου ότι αφενός είναι, πάντως, εκ των προτέρων γνωστό τόσο στους υποψηφίους όσο και στους
εκλογείς ότι η αναπλήρωση των δημοτικών συμβούλων περιορίζεται στο πλαίσιο της ίδιας εκλογικής
περιφέρειας και, αφετέρου, ότι η ρύθμιση, την οποία επιβάλλει ο νομοθέτης ως συνέπεια της μη
ανακήρυξης από τον ίδιο τον συνδυασμό του αναγκαίου αριθμού υποψήφιων δημοτικών συμβούλων σε
συγκεκριμένη περιφέρεια, εναρμονίζεται προς το εισαγόμενο με τις ανωτέρω διατάξεις, και σύμφωνο με
την αποτελούσα τον πυρήνα της τοπικής αυτοδιοικήσεως έννοια της τοπικότητας, σύστημα της εκλογής
δημοτικών συμβούλων ανά εκλογική περιφέρεια (βλ. ΣτΕ 1788/2014, 2140/2013 Ολομ.). Εξάλλου, η μη
κατάληψη, στην ως άνω περίπτωση, από κάποιον συνδυασμό της έδρας, την οποία κατά το σύστημα
κατανομής των εδρών δικαιούται στο δημοτικό συμβούλιο, οφείλεται αποκλειστικά στην παράλειψη
ανακήρυξης από τον ίδιο τον συνδυασμό του αναγκαίου αριθμού υποψήφιων δημοτικών συμβούλων
στην εκλογική περιφέρεια, στην οποία του αποδίδεται η έδρα.
14. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, με την
46494/13.8.2010 απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
(Β΄ ΧΧΧ/13.8.2010) ορίσθηκε ο αριθμός των δημοτικών συμβούλων για τον συνενωμένο Δήμο ΧΧΧ σε
είκοσι επτά (27), με την εκλογική περιφέρεια ΧΧΧ να εκπροσωπείται από έναν (1) δημοτικό σύμβουλο.
Ακολούθως, με την 56/2010 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου ΧΧΧ, επικυρώθηκε το αποτέλεσμα
της εκλογής της 7ης Νοεμβρίου 2010 και της επαναληπτικής εκλογής της 14ης Νοεμβρίου 2010 και
ανακηρύχθηκαν, μεταξύ άλλων, ο επιτυχών και οι επιλαχόντες συνδυασμοί, ο Δήμαρχος καθώς και οι
τακτικοί και οι αναπληρωματικοί δημοτικοί σύμβουλοι των εκλογικών περιφερειών του εν λόγω Δήμου
ΧΧΧ Νομού ΧΧΧ, για τη δημοτική περίοδο από 1η Ιανουαρίου 2011 έως 31η Αυγούστου 2014.
Ειδικότερα, με την απόφαση αυτή ανακηρύχθηκε ως επιτυχών ο συνδυασμός «Ανοιχτοί Ορίζοντες», με
επικεφαλής τον ήδη Δήμαρχο ΧΧΧ και δεκαέξι συνολικά δημοτικούς συμβούλους, ως πρώτος επιλαχών ο
συνδυασμός «Με συνέπεια και στο αύριο», με επικεφαλής τον ΧΧΧ και δέκα συνολικά δημοτικούς
συμβούλους, ενώ ο συνδυασμός «Άλλος δρόμος - Καλύτερη ζωή», με επικεφαλής τον ΧΧΧ, ανέδειξε έναν
δημοτικό σύμβουλο. Η έδρα δε της εκλογικής περιφέρειας ΧΧΧ αποδόθηκε στον συνδυασμό «Ανοιχτοί

https://dimosnet.gr/blog/laws/στε-17142016-τμήμα-γ/ 11/13
25/1/2020 ΣτΕ 1714/2016 Τμήμα Γ’ – ΔήμοςNet

Ορίζοντες» ήδη από την Α΄ κατανομή, αναδεικνύοντας ως δημοτικό σύμβουλο τον ΧΧΧ (μοναδικό
υποψήφιο του επιτυχόντος συνδυασμού στην εκλογική περιφέρεια του ΧΧΧ), ο οποίος ορκίσθηκε κατά
την ορκωμοσία της 26ης Δεκεμβρίου 2010. Στη συνέχεια, όμως, αυτός παραιτήθηκε, με την από
31.12.2010 δήλωσή του, από τη θέση του δημοτικού συμβούλου. Ακολούθως, ο Δήμαρχος ΧΧΧ, με την
149/7.1.2011 πρόσκλησή του, κάλεσε να ορκισθεί, στη θέση του παραιτηθέντος αυτού δημοτικού
συμβούλου, ο ..., πρώτος αναπληρωματικός δημοτικός σύμβουλος του επιτυχόντος συνδυασμού και
υποψήφιος στην εκλογική περιφέρεια ΧΧΧ, ο οποίος ορκίσθηκε και ανέλαβε καθήκοντα δημοτικού
συμβούλου στις 10.1.2011 (βλ. το 2ο πρακτικό ορκωμοσίας αιρετών του Δήμου ΧΧΧ). Κατά των
ανωτέρω δε πράξεων (πρόσκληση - πρακτικό ορκωμοσίας) άσκησε ο ΧΧΧ, υποψήφιος του πρώτου
επιλαχόντος συνδυασμού στην εκλογική περιφέρεια ΧΧΧ, την από 26.1.2011 προσφυγή του ενώπιον της
Γενικής Γραμματέως Αποκεντρωμένης Διοίκησης ΧΧΧ. Η προσφυγή αυτή έγινε δεκτή, με την
11573/439/28.3.2011 προσβαλλόμενη απόφαση της εν λόγω Γενικής Γραμματέως Αποκεντρωμένης
Διοίκησης, με την οποία ακυρώθηκε η προαναφερθείσα 149/7.1.2011 πράξη του Δημάρχου ΧΧΧ.
Ειδικότερα, με την ως άνω απόφαση της Γενικής Γραμματέως Αποκεντρωμένης Διοίκησης ΧΧΧ κρίθηκε
ότι εσφαλμένα, σύμφωνα με τις προεκτεθείσες διατάξεις των άρθρων 38 παρ. 2 και 55 παρ. 3 του ν.
3852/2010, ο Δήμαρχος ΧΧΧ κάλεσε για ορκωμοσία, σε αναπλήρωση του παραιτηθέντος δημοτικού
συμβούλου ΧΧΧ (μοναδικού υποψήφιου του επιτυχόντος συνδυασμού στην εκλογική περιφέρεια ΧΧΧ),
τον ΧΧΧ, δεδομένου ότι αυτός είναι αναπληρωματικός σύμβουλος της εκλογικής περιφέρειας ΧΧΧ και
συνεπώς, όπως περαιτέρω αναφέρεται στην εν λόγω απόφαση, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να
καταλάβει έδρα διαφορετικής εκλογικής περιφέρειας, αλλά όφειλε να καλέσει για ορκωμοσία, σε
αναπλήρωση του ως άνω παραιτηθέντος δημοτικού συμβούλου ΧΧΧ, τον προσφεύγοντα ενώπιόν της ΧΧΧ
Περαιτέρω, δε, με την προαναφερθείσα απόφαση, απορρίφθηκε ο ισχυρισμός του αιτούντος Δήμου ότι η
αναπλήρωση της θέσης από υποψήφιο άλλου συνδυασμού θα ανέτρεπε, εν προκειμένω, την αναλογία
των εδρών μεταξύ επιτυχόντος και επιλαχόντων συνδυασμών, όπως ορίζεται στο άρθρο 32 παρ. 1 του ν.
3852/2010. Και τούτο διότι, όπως περαιτέρω αναγράφεται στην εν λόγω προσβαλλόμενη απόφαση: «η
αναλογία των 3/5 και 2/5 μεταξύ επιτυχόντος και επιλαχόντων συνδυασμών, την οποία προβλέπει το
άρθρο 32 παρ. 1 του ν. 3852/2010, αφορά μόνο το στάδιο της κατανομής των εδρών στο πλαίσιο της
επικύρωσης του αποτελέσματος των εκλογών από το πολυμελές πρωτοδικείο. Από κει και έπειτα δεν
προκύπτει από τις διατάξεις του ν. 3852/2010 ότι πρέπει να τηρηθεί αυστηρά η ανωτέρω αναλογία, τη
διακύμανση της οποίας ήδη την αποδέχεται (ο νομοθέτης) όταν ορίζει, στο άρθρο 55 παρ. 3 (του ν.
3852/2010), ότι η κενή θέση μπορεί να καλυφθεί από αναπληρωματικό άλλου συνδυασμού». Κατά της
απόφασης αυτής, ο αιτών Δήμος ΧΧΧ άσκησε την από 9.5.2011 προσφυγή ενώπιον της Ειδικής
Επιτροπής του άρθρου 152 του ν. 3463/2006. Με την 9/2011, δε, επίσης, προσβαλλόμενη απόφαση της
εν λόγω Επιτροπής (πρακτικό 6/10.6.2011), η ως άνω προσφυγή απορρίφθηκε ως απαράδεκτη, λόγω μη
ύπαρξης της απαιτουμένης εκ του νόμου απόφασης του αρμοδίου για την άσκηση της προσφυγής
οργάνου, ήτοι της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου.
15. Επειδή, η προεκτεθείσα κρίση της Γενικής Γραμματέως Αποκεντρωμένης Διοίκησης ΧΧΧ, ότι ο
Δήμαρχος όφειλε να καλέσει για ορκωμοσία, σε αναπλήρωση του ως άνω παραιτηθέντος δημοτικού
συμβούλου ΧΧΧ (μοναδικού υποψήφιου του επιτυχόντος συνδυασμού στην εκλογική περιφέρεια ΧΧΧ),
τον προσφεύγοντα ενώπιόν της ΧΧΧ, υποψήφιο του πρώτου επιλαχόντος συνδυασμού στην εκλογική
περιφέρεια ΧΧΧ, και όχι τον ΧΧΧ, ο οποίος είναι αναπληρωματικός σύμβουλος της εκλογικής περιφέρειας
ΧΧΧ, είναι νόμιμη, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στην προηγούμενη σκέψη ότι την έδρα παραιτηθέντος
δημοτικού συμβούλου, ο οποίος είναι ο μοναδικός υποψήφιος του επιτυχόντος συνδυασμού σε
συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια, πρέπει να καταλάβει υποψήφιος επιλαχόντος συνδυασμού της οικείας
εκλογικής περιφέρειας και όχι ο πρώτος αναπληρωματικός δημοτικός σύμβουλος του επιτυχόντος

https://dimosnet.gr/blog/laws/στε-17142016-τμήμα-γ/ 12/13
25/1/2020 ΣτΕ 1714/2016 Τμήμα Γ’ – ΔήμοςNet

συνδυασμού και υποψήφιος σε άλλη εκλογική περιφέρεια. Ενόψει δε τούτου, τα περί του αντιθέτου
προβαλλόμενα του αιτούντος Δήμου είναι απορριπτέα ως αβάσιμα.
16. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση είναι απορριπτέα.
17. Επειδή, το Δικαστήριο, εκτιμώντας τις περιστάσεις, κρίνει ότι ο αιτών Δήμος πρέπει να απαλλαγεί από
τη δικαστική δαπάνη του καθού Ελληνικού Δημοσίου (άρθρο 39 παρ. 1 του π.δ. 18/1989).
Διά ταύτα
Απορρίπτει την αίτηση.

Ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies για την

αποτελεσματικότερη λειτουργία του. Συνεχίζοντας την
Αποδοχή
περιήγησή σας συμφωνείτε με την χρήση των cookies. Πολιτική
Απορρήτου

https://dimosnet.gr/blog/laws/στε-17142016-τμήμα-γ/ 13/13