ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ΢ ΕΞΕΣΑ΢ΕΙ΢ Γ΄ ΣΑΞΗ΢

ΗΜΕΡΗ΢ΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ ΚΑΙ ΕΠΑΛ

(ΟΜΑΔΑ Β΄)
ΔΕΤΣΕΡΑ 28 ΜΑΪΟΤ 2012
ΕΞΕΣΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ
ΘΕΣΙΚΗ΢ ΚΑΙ ΣΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ΢ ΚΑΣΕΤΘΤΝ΢Η΢
΢ΤΝΟΛΟ ΢ΕΛΙΔΩΝ: ΣΕ΢΢ΕΡΙ΢ (4)
ΘΕΜΑ Α
A1. Ζςτω μια ςυνάρτθςθ f θ οποία είναι ςυνεχισ ςε ζνα διάςτθμα Δ. Αν f’(x)>0 ςε
κάκε εςωτερικό ςθμείο x του Δ, τότε να αποδείξετε ότι θ f είναι γνθςίωσ
αφξουςα ςε όλο το Δ 0(x)f>′
Μονάδες 7
A2. Πότε λζμε ότι μία ςυνάρτθςθ f είναι ςυνεχισ ςε ζνα κλειςτό διάςτθμα *α, β+;
Μονάδες 4
A3. Ζςτω ςυνάρτθςθ f με πεδίο οριςμοφ Α. Πότε λζμε ότι θ f παρουςιάηει ςτο
x0 A τοπικό μζγιςτο;
Μονάδες 4
A4. Να χαρακτηρίςετε τισ προτάςεισ που ακολουθοφν, γράφοντασ ςτο τετράδιό ςασ
δίπλα ςτο γράμμα που αντιςτοιχεί ςε κάθε πρόταςη τη λζξη Σωστό, αν η
πρόταςη είναι ςωςτή, ή Λάθος, αν η πρόταςη είναι λανθαςμζνη.

α) Στο μιγαδικό επίπεδο οι εικόνεσ δφο ςυηυγϊν μιγαδικϊν είναι ςθμεία

ςυμμετρικά ωσ προσ τον πραγματικό άξονα

β) Μια ςυνάρτθςθ f είναι 1-1, αν και μόνο αν για κάκε ςτοιχείο y του ςυνόλου τιμϊν
τθσ θ εξίςωςθ f(x)=y ζχει ακριβϊσ μία λφςθ ωσ προσ x

γ) Αν είναι lim f ( x) τότε f(x)<0 κοντά ςτο x0

x x0

1
δ) ( x)' ,x R {x x 0}
ημ 2 x

ε) f(x)g' (x)dx [ f ( x) g ( x)] a f' (x)g(x)dx όπου fϋ, g ϋ είναι ςυνεχείσ

ςυναρτιςεισ ςτο *α,β+

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Β
Θεωροφμε τουσ μιγαδικοφσ αρικμοφσ z και w για τουσ οποίουσ ιςχφουν οι επόμενεσ
ςχζςεισ:
2 2
z 1 z 1 4 (1) w 5w 12 (2)
B1. Να αποδείξετε ότι ο γεωμετρικόσ τόποσ των εικόνων των μιγαδικϊν αρικμϊν z
ςτο επίπεδο είναι κφκλοσ με κζντρο τθν αρχι των αξόνων και ακτίνα ρ = 1
Μονάδες 6
B2. Αν z , z είναι δφο από τουσ παραπάνω μιγαδικοφσ αρικμοφσ z με z1 z2 2
1 2
τότε, να βρείτε το z1 z2

Μονάδες 7
B3. Να αποδείξετε ότι ο γεωμετρικόσ τόποσ των εικόνων των μιγαδικϊν αρικμϊν w
x2 y2
ςτο επίπεδο είναι θ ζλλειψθ με εξίςωςθ 1 και ςτθ ςυνζχεια να
9 4
βρείτε τθ μζγιςτθ και τθν ελάχιςτθ τιμι του w

Μονάδες 6
B4. Για τουσ μιγαδικοφσ αρικμοφσ z,w που επαλθκεφουν τισ ςχζςεισ (1) και (2) να
αποδείξετε ότι:
1 z w 4

Μονάδες 6
ΘΕΜΑ Γ
Δίνεται θ ςυνάρτθςθ f ( x ) = ( x−1 ) lnx−1 , x > 0
Γ1. Να αποδείξετε ότι θ ςυνάρτθςθ f είναι γνθςίωσ φκίνουςα ςτο διάςτθμα Δ =(0,1]
1
και γνθςίωσ αφξουςα ςτο διάςτθμα Δ =[1,+∞). Στθ ςυνζχεια να βρείτε το ςφνολο
2
τιμϊν τθσ f
Μονάδες 6
Γ2. Να αποδείξετε ότι θ εξίςωςθ x x 1
e 2013 , x 0 ζχει ακριβϊσ δφο κετικζσ ρίηεσ.
,ex 20131-x=
Μονάδες 6
Γ3. Αν x , x με x <x είναι οι ρίηεσ τθσ εξίςωςθσ του ερωτιματοσ Γ2, να αποδείξετε
1 2 1 2
ότι υπάρχει x0 ( x1 , x2 ) τζτοιο, ϊςτε
f ' ( x0 ) f ( x0 ) 2012
Μονάδες 6
Γ4. Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τθ γραφικι παράςταςθ
τθσ ςυνάρτθςθσ g(x)=f(x)+1 με x>0, τον άξονα xϋx και τθν ευκεία x=e
Μονάδες 7
ΘΕΜΑ Δ
Ζςτω θ ςυνεχισ ςυνάρτθςθ f : ( 0 , +∞)→R, θ οποία για κάκε x>0 ικανοποιεί τισ
ςχζςεισ:
• f (x) 0
x2 x 1 x - x2
• f(t)dt
1 e
x lnt - t
• ln x x ( dt e) f ( x) l
1 f (t )

Δ1. Να αποδείξετε ότι θ f είναι παραγωγίςιμθ και να βρείτε τον τφπο τθσ.
Μονάδες 10
 −x
Αν είναι f(x) = e (nlx−x), x>0, τότε:
1
Δ2. Να υπολογίςετε το όριο: lim [( f ( x)) 2 f ( x)]
x 0 f(x)
Μονάδες 5
Δ3. Με τθ βοικεια τθσ ανιςότθτασ lnx≤x−1 που ιςχφει για κάκε x>0, να
αποδείξετε ότι θ ςυνάρτθςθ
x
F ( x) f(t)dt, x 0
a

όπου α>0, είναι κυρτι (μονάδεσ 2). Στθ ςυνζχεια να αποδείξετε ότι:
F(x) + F(3x) > 2F(2x), για κάκε x>0 (μονάδεσ 4).
Μονάδες 6
Δ4. Δίνεται ο ςτακερόσ πραγματικόσ αρικμόσ β>0. Να αποδείξετε ότι υπάρχει
μοναδικό ξ (β, 2β) τζτοιο ϊςτε:
F (β) + F ( 3β) = 2 F (ξ)
Μονάδες 4
 ΕΝΔΕΙΚΣΙΚΕ΢ ΑΠΑΝΣΗ΢ΕΙ΢

ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ ΚΑΣΕΤΘΤΝ΢Η΢ Γ΄ΛΤΚΕΙΟΤ

ΘΕΜΑ Α

Α1. Απόδειξθ ςχολικοφ βιβλίου ςελ. 253

Α2. Οριςμόσ ςελ. 191

Α3. Οριςμόσ ςελ. 258

Α4. α. Σ, β. Σ γ. Λ δ. Λ ε. Λ

ΘΕΜΑ Β

2 2
z 1 z 1 4

Β1.

( z 1)( z 1) ( z 1)( z 1) 4

zz z z 1 zz z z 1 4

2z z 4 2

zz 1
2
z 1

z 1 κφκλοσ με Κ(0, 0) ρ=1

Β2.

1ος τρόπος
M1 (z1)
Είναι z1 z2 (M 1M 2 ) 2.

M
Παρατθρϊ ότι το τρίγωνο M 2 OM 1 ,
0
είναι ορκογϊνιο αφοφ
M2 (z2)
2
(OM 1 ) 2 (OM 2 ) 2 1 1 (M 1 M 2 ) 2 2 2

και ιςοςκελζσ αφοφ (OM 1 ) (OM 2 )

Το τετράπλευρο ΟΜ1ΜΜ2 είναι τετράγωνο (αφοφ ζχω παραλ/μο με 1 ορκι και 2 διαδοχικζσ
πλευρζσ ίςεσ)

Άρα (OM ) z1 z2 (M 1M 2 ) 2

2ος τρόπος

Εφαρμόηω τον κανόνα παραλλθλογράμμου αφοφ τον αποδείξω…..

2 2
z1 z2 z1 z2 ( z1 z 2 )( z1 z 2 ) ( z1 z 2 )( z1 z2 )
z1 z1 z1 z 2 z 2 z1 z2 z2 z1 z1 z1 z 2 z 2 z1 z2 z2

2 2
2 z1 z1 2z2 z2 2 z1 2 z2

z1 z2 2
Γνωρίηουμε ότι:

z1 1 z2 1
,

2
z1 z2 2 2 1 2 1 4
Άρα

2
z1 z2 2 z1 z2 2
Άρα

3ος τρόπος

2
z1 z2 2 z1 z2 2

( z1 z 2 )( z1 z2 ) 2 z1 z1 z1 z 2 z1 z 2 z2 z2 2

2 2
z1 ( z1 z 2 z1 z 2 ) z2 2 (1)

z1 z2 1
Όμωσ z1, z2 ανικουν ςτον γ.τόπο του Β1 άρα άρα

(1) 2 ( z1 z 2 z1 z 2 ) 2 z1 z 2 z1 z 2 0

2
A z1 z2 A2 z1 z2 A2 ( z1 z 2 )( z1 z2 )
Θζτω

z1 z1 z1 z 2 z1 z 2 z2 z2 1 0 1 2 A 2

Όμωσ Α>0 άρα Α=2

Β3. w 5w 12

Ζςτω w x yi , τότε w x yi

οπότε w 5w (x yi ) 5( x yi )

x yi 5 x 5 yi

4 x 6 yi
w 5w 12

:144
x2 y2
( 4 x) 2 (6 y ) 2 12 16 x 2 36 y 2 144 1
9 4

a2 9 2
Ιςχφει ότι:
2
5
4

Ο μεγάλοσ άξονασ βρίςκεται ςτον χϋχ.

Β (0, 2)

O Α (3, 0)
Α’(-3,0)

B’(0, -2)

Ζχω w max όταν θ Μ(w) βρίςκεται ςτο Α ι ςτο Αϋ

Επομζνωσ w max 3

και ζχω w min όταν θ Μ(w) βρίςκεται ςτο Β ι Βϋ

Επομζνωσ w min 2
Β4.

Β (0, 2)

Γ(0, 1)

Α’(-3 , 0) Α (3, 0)
O

Γ’(0, -1)
Β’(0, -2)

z w max (A ) ( ) ( ) 3 1 4

z w min ( ) ( ) ( ) 2 1 1

άρα 1 z-w 4

1
Γ1. f '( x) ln x 1 ,x 0
x

1 1
f ''( x) 0 για κάκε x 0
x x2

Άρα f’ ςτο (0, ) με f '(1) 0

f'
Οπότε 0 x 1 f '( x) f '(1) f '( x) 0

f'
Για x 1 f '( x) f '(1) f '( x) 0

X 0 1

f '( x) - 0 +

f ( x)

(1, f (1)) ολικό ελάχιςτο με f (1) 1

Οπότε f ςτο Δ1=(0,1+ με f ( 1 ) ([ f (1), lim f ( x))

x 0
 Και lim f ( x) lim(( x 1) ln x 1)
x 0 x 0

Άρα f ( 1 ) [ 1, )

f ςτο Δ2=[1,+ ) με f ( 2 ) [ f (1), lim f ( x))

x

Και lim f ( x) lim (( x 1) ln x 1)

x x

και f( 2 ) [ 1, )

Άρα f ( ) f ( 1) f( 2 ) [ 1, )

Γ2. xx 1
e2013 με x 0

Οπότε ln x x 1
ln e2013

Άρα ( x 1) ln x 2013 ( x 1) ln x 1 2012

Άρα ( x 1) ln x 1 2012 f ( x) 2012

Η f ςτο 1 (0,1] ζχει ςφνολο τιμϊν f ( 1 ) [ 1, ) και θ τιμι 2012 ανικει

ςτο f ( 1 ).

Άρα υπάρχει μοναδικό x1 1 και x1 0 (αφοφ θ f ςτο 1) τζτοιο ϊςτε

f ( x1 ) 2012 .

f( 2 ) [ 1, ) και 2012 f( 2 )

Υπάρχει μοναδικό x2 2 και x2 0 (αφοφ θ f ςτο 2) με f ( x2 ) 2012

Άρα θ f ( x) 2012 ζχει ακριβϊσ 2 κετικζσ ρίηεσ για κάκε x 0

Γ3. f ( x1 ) 2012 , f ( x2 ) 2012

Ζχω f '( x) f ( x) 2012 0 , άρα κεωρϊ

h( x) f '( x) f ( x) 2012 .

Για τθν h κεϊρθμα Bolzano ςτο [ x1 , x2 ] , ιςχφει:

h ςυνεχισ ςτο [ x1 , x2 ]
 h( x1 ) f '( x1 ) f ( x1 ) 2012 f '( x1 ) 0

h( x2 ) f '( x2 ) f ( x2 ) 2012 f '( x2 ) 0

h( x1 ) h( x2 ) f '( x1 ) f '( x2 ) 0

Άρα υπάρχει x0 ( x1 , x2 ) τζτοιο ϊςτε h( xo ) 0

Άρα f '( xo ) f ( xo ) 2012 0

f '( xo ) f ( xo ) 2012

Γ4. g ( x) f ( x) 1 ( x 1) ln x

( x 1) ln x 0 x 1 x 0 1
x-1 - +
Άρα g ( x) 0 ςτο (0, ) lnx - +
g(x) + +
e e
E( ) g ( x)dx ( x 1) ln xdx
1 1
e e e e
x2 x2 1 1
x ln xdx ln xdx [ ln x]1e dx [ x ln x]1e xdx
1 1
2 1
2 x 1
x
x2 1 x2 e
[ ln x]1e [ ]1 [ x ln x]1e [ x]1e
2 2 2

e2 1 1 e2 1
ln e ln1 ( ) (e ln e 1ln1) (e 1)
2 2 2 2 2

e2 1 e2 1 e2 e2 1
e e 1 1
2 2 2 2 4

2e2 e2 1 4 e2 3
τετραγωνικζσ μονάδεσ
4 4

ΘΕΜΑ Δ

Δ1.

x2 x 1 x x2
Ζχω f (t )dt 0
1 e

x2 x 1 x x2 ;
Θεωρϊ G ( x) f (t )dt με G(x) ,0,x>0 και G (1) f (t )dt 0 0,
1 e 1

Άρα G( x) G(1), x 0,
Άρα G΄ (1) 0 (Θεϊρθμα Fermat)

1 1
Ζχω G΄ ( x) (2 x 1) f ( x 2 x 1) (1 2 x), x 0 και G΄ (1) f (1)
e e

1 1
Άρα G΄ (1) 0 f (1) 0 f (1) 0
e e

Ζχω f ςυνεχι ςτο ( 0, ) και f (x) 0 , άρα θ f διατθρεί ςτακερό πρόςθμο, με

1
f (1) 0, άρα f(x)<0
e

Άρα

x ln t t x ln t t
ln x x ( dt e)( f ( x)) ln x x ( dt e) f ( x)
1 f (t ) 1 f (t )

x ln t t
Ζχω ln x x ( dt e) f ( x) με lnx-x<0, αφοφ ln x x 1 0,
1 f (t )

x ln t t ln x x
Άρα dt e 0 . Ζτςι =f(x)
1 f (t ) x ln t t
dt e
1 f (t )

Άρα θ f παραγωγίςιμθ ωσ πθλίκο παραγωγίςιμων ςυναρτιςεων.

ln x x x ln t t
Επομζνωσ dt e
f ( x) 1 f (t )

ln x x ln t t ln x x ln t t
( )΄ ( dt e ( )΄ ( dt e)΄
f ( x) 1 f (t ) f ( x) 1 f (t )

ln x x ln x x ln x x
( )΄ ,x 0 άρα c e x , (1) c R, x 0
f ( x) f ( x) f ( x)

ln 1 1 1
Για x=1, ζχω c e, c e, ce e, c 1
f (1) 1
e

ln x x ln x x
Άρα (1): e x , f ( x) , f ( x) e x (ln x x), x 0
f ( x) ex

Δ2.

1 1
Ζχω lim f ( x) lim e x (ln x x) , άρα κζτοντασ u , lim u lim 0
x 0 x 0 f ( x) x 0 x 0 f ( x)
 1 1 1 u u u 1 u
lim [ f 2 ( x) f ( x)] lim ( u ) lim lim lim 0
x o f ( x) u 0 u2 u u 0 u2 u 0 2u u 0 2

Δ3.

F ' ( x) f ( x) e x (ln x x)

1
F ' ' ( x) e x (ln x x) e x ( 1)
x

1
e x( 1 ln x x) 0, x 0
x

ln x x 1 0 x ln x 1
Αφοφ 1 δθλ. F΄΄ ( x) 0, x 0
0
x

1
Άρα x ln x 1 0, x 0
x

Δθλ. θ F είναι κυρτι ςτο (0, )

Θ.Μ.Τ για τθν F ςτα διαςτιματα [x, 2x] και [2x, 3x].
Άρα υπάρχουν 1 ( x, 2 x), 2 (2 x,3x) ϊςτε
F(2x) - F(x) F(2x) - F(x)
F'( 1) (1)
2x x x
Και
F(3x) - F(2x) F(3x) - F(2x)
F'( 2 ) (2)
3x 2 x x

(1)
Όμωσ F’ (κυρτι θ F) άρα 0 1 2 F' ( 1 ) F'( 2 )
( 2)

F (2 x) F ( x) F (3x) F (2 x) x 0
F ( 2 x) F ( x) F (3x) F (2 x)
x x
2F (2 x) F ( x) F (3x), x 0

Δ4.

Θεωρϊ H ( x) 2F ( x) F ( ) - F (3 ), x [ , 2 ] με Η ςυνεχισ ωσ πράξθ ςυνεχϊν

ςυναρτιςεων, ςτο *β, 2β+

Ζχω H ( ) 2 F ( ) F ( ) - F (3 ) F ( ) - F (3 ) 0

Αφοφ F ςτο (0, ) και ζχοντασ β 3β F(β) F(3β) F(β) F(3β) 0

Η F είναι , αφοφ F ' ( x) f ( x) e x (ln x x) 0 , αφοφ
x
ln x x 1 ln x x 1 0 και e 0

H (2 ) 2F (2 ) F ( ) - F (3 ) 0

Αφοφ από Δ3. για x=β , ζχω F ( ) F (3 ) 2 F (2 ) 0 2F (2 ) - F ( ) - F (3 )

Άρα για τθν Η ιςχφει το Θεϊρθμα Bolzano, δθλαδι υπάρχει ζνα τουλάχιςτον ξ (β, 2β)
ϊςτε Η(ξ)=0 2F ( ) F ( ) F (3 )