Professional Documents
Culture Documents
2 | Nota IA . Inhoudsopgave
Maatschappij
Organisatie Markt
Wet- en
regelgeving
Inhoudsopgave . Nota IA | 3
Inleiding
1
1.1 Aanleiding laatst in 2006. Hierin staat wanneer welke
aanbestedingsprocedure gevolgd wordt,
Voor u ligt het inkoop- en aanbestedings- waarbij gekozen is om interne drempelbe-
beleid van de gemeente Amersfoort dragen vast te stellen. Dit beleid vervangt
2008-2012, opvolger van de nota Inkoop- tevens deze beide richtlijnen.
en aanbestedingsbeleid van 1999. In 2005 is het inkoopbeleid van de
Op basis van die nota heeft de gemeente gemeente Amersfoort geëvalueerd door
Amersfoort de afgelopen jaren een een extern adviesbureau. Tijdens deze eva-
professionele inkoopfunctie opgetuigd. luatie is tevens een benchmark uitgevoerd
De nota vormde ook de basis van het naar de professionaliteit van de inkoop-
Gedifferentieerd Aanbestedingsbeleid functie van de gemeente Amersfoort ten
Infrastructuur, dat is vastgesteld in 1999 opzichte van andere gemeenten. De aan
en geactualiseerd in 2004. Dit beleid is bevelingen hadden onder meer betrekking
specifiek van toepassing voor de aanleg op de stroomlijning van de tactische en
en het onderhoud van infrastructuur. operationele inkoop en de inkooporgani-
Aangezien behoefte was aan concretere satie, wat onder meer heeft geleid tot het
houvast bij aanbestedingen is in 2004 de positioneren van de functie van de centrale
Richtlijn Aanbestedingsvorm Diensten, inkoopcoördinator bij de Concernstaf.
Leveringen en Werken vastgesteld, die elke Daarnaast heeft de gemeenteraad
twee jaar geactualiseerd wordt, voor het meerdere malen aangegeven behoefte te
4 | Nota IA . 1. Inleiding
hebben aan een bredere en meer kwalita- worden die het Besluit Aanbestedingsre-
tieve mate van verantwoording over het gels Overheidsopdrachten (BAO) zal gaan
inkoopbeleid van de gehele gemeente. Het vervangen. Daarnaast is ook de Europese
te voeren inkoopbeleid binnen de gehele regelgeving en met name ook de jurispru-
gemeente zal zodanig vorm moeten dentie daaromtrent volop in ontwikkeling.
worden gegeven dat de kaderstellende en Tenslotte is de focus op naleving van de
controlerende rol van de raad juist op de aanbestedingsregels door overheden flink
strategische aspecten van het inkoopbe- toegenomen. Kortom, redenen te over
leid volop tot zijn recht komt. waarom een nieuw beleidskader ten
Tegelijkertijd staan ook landelijk de aanzien van inkoop dringend gewenst is.
ontwikkelingen op het gebied van profes-
sioneel inkopen niet stil. Maatschappelijk
verantwoord ondernemen moet een 1.2 Doel van deze nota
plaats krijgen binnen het inkoopbeleid. In
2010 moet de rijksoverheid alles duur- Dit beleid geeft de kaders en spelregels
zaam inkopen; voor gemeenten is het weer voor het inkopen van leveringen,
advies van VNG 75% duurzaam inkopen diensten en werken door de gemeente
in 2010. Ook de wetgeving is volop in Amersfoort. Het doel ervan is het vast-
beweging. Zo zal er de komende jaren een leggen van alle uitgangspunten die de
nationale aanbestedingswet van kracht gemeente hanteert bij het inrichten van
1. Inleiding . Nota IA | 5
haar inkoopfunctie en het uitvoeren van die activiteiten, die de voorwaarden
al haar inkooptaken. creëren om operationele inkoop haar werk
De gemeente Amersfoort streeft naar te laten doen:
een professioneel inkoop- en aanbeste- 1. voorbereiden: bepalen van de behoefte;
dingsbeleid. Dit beleid helpt ons in het inventariseren van het aanbod en het
streven naar een rechtmatige en doel vaststellen van de inkooptactiek;
matige inkooppraktijk. Het draagt ook 2. specificeren: opstellen van functionele,
zorg voor een juiste inbedding van de technische, logistieke en
actuele politieke thema’s ‘duurzaamheid’ onderhoudsspecificaties;
en ‘maatschappelijke betrokkenheid’. 3. selecteren: aanvragen en beoordelen
Wij bieden met dit beleid medewerkers van offertes en selecteren van
en externe leveranciers van de gemeente leveranciers;
Amersfoort een handvat voor professio- 4. contracteren: onderhandelen en het
nele samenwerking bij inkooptrajecten. afsluiten van contracten.
Het herijkt onze visie over hoe een
professionele inkoopfunctie vorm gegeven De uitvoerende inkoopactiviteiten worden
dient te worden. Tenslotte biedt het een ‘bestellen’ genoemd, ofwel operationele
leidraad voor de strategische inkoop inkoop. Operationele inkoop gaat uit van
ambities voor de komende vier jaar. bestaande contracten en omvat de laatste
drie fasen van het inkoopproces:
5. bestellen: het plaatsen van de orders;
1.3 Het inkoopproces 6. bewaken van de afspraken: bewa-
ken van het uitleveren van de orders
Onder inkoop wordt in het algemeen (afspraken over bestelwijze; leverwijze;
verstaan: “het van externe bronnen factureerwijze) en het verifiëren en
betrekken van alle goederen en diensten afhandelen van de facturering;
die nodig zijn voor de bedrijfsuitoefening, 7. nazorg: het afhandelen van claims;
het bedrijfsonderhoud en de bedrijfsvoe- klachten afhandelen; het evalueren
ring, tegen de voor de organisatie meest van leveranciers en het herzien van
gunstige voorwaarden”. contracten.
Kortom: alle beïnvloedbare handelingen
die facturen van derden tot gevolg Hoewel inkopen en aanbesteden nauw
hebben. Het is een procesmatige activi- met elkaar verweven zijn, is er een onder-
teit, die men kan onderverdelen in zeven scheid tussen beide begrippen.
stappen.
Het proces dat begint met het beschrijven
De eerste vier fasen van het inkoopproces van het in te kopen product (specificeren)
behoren tot de zogenaamde ‘tactische en eindigt met een contract met één of
inkoop’. Tactische inkoopactiviteiten zijn meer leveranciers, heet ‘aanbesteden’.
6 | Nota IA . 1. Inleiding
voorbereiden specificeren selecteren contracteren bestellen bewaken nazorg
aanbesteden
tactische inkoop
operationele inkoop
Figuur 1: Aanbesteden binnen het inkoopproces
1. Inleiding . Nota IA | 7
inkoopevaluatie
inkoopactieplan prestatie-meting
leverancierslijst
/doelstellingen /auditing
signaalverloopdatum
contractregistratie
inkoopbeleid
inkoopinstrumenten:
• contractbeheersysteem en -werkwijze • eenduidige dossiers / documenten
• inkoopvoorwaarden • inkoopprestatie-indicatoren
• systeem van leveranciersprestatiebeoordeling/auditing
inkooporganisatiestructuur en kennismanagement:
• borging functiescheiding
strategische inkoop
tactische inkoop
Figuur 2: Alle onderdelen van de inkoopfunctie:
strategisch, tactisch en operationeel. operationele inkoop
8 | Nota IA . 1. Inleiding
1.5 Leeswijzer waarbij de keuze voor inkoopsynergie
door gecoördineerde inkoop wordt toege-
Dit gemeentelijk inkoop- en aanbeste- licht evenals de uitgangspunten van het
dingsbeleid wordt beschreven volgens hanteren van standaardwerkwijzen. Ook
deze vier uitgangspunten. In hoofdstuk wordt ingegaan op integriteitseisen aan
2 is de visie op al deze uitgangspunten bestuurders en ambtenaren.
kernachtig samengevat. Deze werkwijze kan samengevat worden
als Professioneel integer, Amersfoort
Daarna wordt elk uitgangspunt uitge- breed en Samen aan het roer.
werkt, waarbij eerst per uitgangspunt
is geformuleerd wat de gemeente wil De eerste letters van het kernthema
bereiken. Vervolgens wordt het speelveld van elk van de vier richtingen waar het
omschreven en wat er al gebeurt op dat allemaal om draait, vormen het woord
vlak. De laatste paragraaf van elk hoofd- KOMPAS. Een kompas is een magnetisch
stuk beschrijft wat we daarvoor gaan instrument dat de windstreken aanwijst,
doen. zodat je kunt bepalen in welke richting
je gaat. Datzelfde geldt voor deze nota
In hoofdstuk 3 worden de ideële uitgangs- Inkoop- en aanbestedingsbeleid.
punten beschreven, waaronder duurzaam Het geeft de richting aan ten opzichte van
inkopen, maatschappelijk verantwoord alle partijen die een belangrijke rol spelen
ondernemen en de sociaal maatschap- in het speelveld van inkoop.
pelijke doelstellingen van de gemeente
Amersfoort. Kort samengevat: Maatschap- De gegevens die aan veranderingen
pelijk verantwoord. onderhevig zijn, zoals drempelwaarden,
staan in de bijlagen. Bij veranderingen
In hoofdstuk 4 worden de economische kunnen deze separaat ter goedkeuring
uitgangspunten uiteengezet. Hierbij worden voorgelegd aan raad en college.
komen de te hanteren aanbestedingspro-
cedures aan bod, maar ook de omgang Om de tekst leesbaar te houden wordt
met externe leveranciers, de markt dus. soms alleen gesproken over ‘inkopen’,
Kort samengevat als Kostenbewust! ook al wordt daar ook ‘aanbesteden’ mee
bedoeld. Om dezelfde reden wordt met
In hoofdstuk 5 worden de juridische het begrip leverancier ook dienstverlener
beleidsuitgangspunten op het gebied van of aannemer bedoeld en met hij, hij/zij.
inkoop beschreven. Objectiviteit staat
daarbij centraal.
1. Inleiding . Nota IA | 9
Inkoopbeleid
Amersfoort
2008-2012:
een KOMPAS
2
Met het ontwikkelen en implementeren OObjectief:
van het inkoop- en aanbestedingsbeleid Bij elke inkoopprocedure moeten de
streeft de gemeente naar verdere profes- beginselen van het EG-verdrag en de daar-
sionalisering van haar inkoopfunctie. uit voortvloeiende relevante Europese en
KOMPAS geeft aan hoe de inkoopfunctie Nederlandse wet- en regelgeving worden
acteert in de relevante richtingen. nageleefd. De gekozen inkoopprocedure
moet objectief, transparant en niet discri-
Organisatie Markt
Wet- en
regelgeving
zaak van ons allemaal! Speerpunten van beleid dat gericht is op bundeling van
de gemeente hierin zijn de reductie van gelijksoortige inkoopbehoeften binnen
de CO2-uitstoot en het stimuleren van die entiteit. Soms is dit wettelijk verplicht,
arbeidsparticipatie van de groep mensen maar vaak is dit wenselijk vanuit het oog-
aan de onderkant van de arbeidsmarkt. punt van doelmatigheid: door bundeling
PProfessioneel integer:
kan een optimaal inkoop- en aanbeste-
dingsresultaat worden behaald. Alle
Overheden hebben een voorbeeldrol in de onderdelen van de gemeente Amersfoort
samenleving. De inkopende ambtenaar treden als één gezicht naar buiten.
AAmersfoort breed:
door inkoopdeskundigen.
duurzaamheid als zwaarwegend criterium niet mogelijk zou zijn zonder sociale recht-
meenemen. Voor provincies en waterschap- vaardigheid. Goede gedragcodes hebben
pen is dit 50%. Gemeenten streven naar 75% tenminste de volgende acht basisnormen
in 2010 en 100% in 2015. Duurzaam inkopen van het ILO opgenomen:
is het toepassen van milieu- en/of sociale ● verbod op kinderarbeid;
van een product, dienst of werk dat aan ● vrijheid van (vak)vereniging en recht op
reduceer
aanschafprijs
inkoopprijs
onderhoud
doelmatigheid
reduceer recyclebaarheid
bedrijfsvoeringskosten
inzet wwb-ers
doeltreffendheid
Bij elke aanbestedingswijze moet de basis gemeente zien, dat niet alleen de prijs
gekozen worden waarop de opdracht belangrijk is, maar dat nog vele andere
wordt gegund. kwaliteitsaspecten belangrijk, zo niet
belangrijker, zijn om een overeenkomst
Dit kan zijn: naar behoren te kunnen opleveren.
● de laagste prijs, of
● D
e nota Inkoopbeleid gemeente van uniforme – meestal landelijke –
Amersfoort (2008) aanbestedingsreglementen, standaard
bestekken en inkoopvoorwaarden.
Boven de Europese drempelwaarden
dient de Europese aanbestedingsrichtlijn Voor de gemeente Amersfoort zijn
te worden nageleefd. Onder deze Euro- van toepassing:
pese drempelwaarden heeft de gemeente ● Aanbesteding Reglement Werken
De raad controleert vervolgens of het col- de inzet van de materiekennis van het
lege bij de uitvoering van het inkoopbeleid organisatieonderdeel en snellere besluit-
binnen de vastgestelde beleidskaders is vorming. Nadelen van een decentrale
gebleven. inkoop zijn de verdeelde inkoopkracht;
geen uniforme opstelling naar de markt en
6.2.2 Ambtelijke betrokkenheid de beperkte mogelijkheid tot opbouwen
De portefeuillehouder Inkoop is verant- van specifieke inkoop- en materiedeskun-
woordelijk voor een efficiënte besteding digheid, waardoor minder specialisatie
van middelen en geeft invulling aan optreedt. De gecoördineerde inkoopfunc-
de door de raad gestelde kaders. De amb- tie van de gemeente Amersfoort benut
telijke betrokkenheid richt zich op de voordelen en vangt de nadelen van de
de uitvoering van het beleid, onder decentrale inkoop op.
verantwoording van het college van
burgemeester en wethouders. Bij het vergeven van opdrachten heeft
de gemeente aan twee zijden te maken
De (tactische) inkoopactiviteiten zijn in het met integriteitsaspecten. Aan de
kader van integraal management decen- ene kant wenst de gemeente zelf als
traal belegd. Deze werkwijze heeft als betrouwbare en integere opdrachtgever
voordelen de directe (budget-)verantwoor- te handelen, aan de andere kant wil de
delijkheid van de organisatie-onderdelen, gemeente te maken hebben met
bij Europees aanbesteden. Maar vaak inkoop voor het komende jaar;
is dit wenselijk vanuit het oogpunt van ● De invulling van inkoop van de strategi-
doelmatigheid: door bundeling kan een sche producten voor het komende jaar.
optimaal inkoop- en aanbestedingsresul- ● Gemeentebrede inkoopindicatoren over
selecteert;
● de persoon die opdracht geeft tot
Aankondigen Aankondigen
Selecteren
Aankondigen Aankondigen
28 | Nota IA . Bijlage 1
De gemeente Amersfoort hanteert de volgende aanbestedingswijzen en drempelbedragen:
Meervoudig onderhands
EU*
(min. 3 offertes)
* Voor 2B diensten (diensten met een sterk nationaal karakter) boven de 206.000 euro
kan volgens de Europese Aanbestedingsrichtlijn worden volstaan met een meervoudig
onderhandse procedure en publicatie achteraf.
50.000 - 400.000 -
Werken 0 - 50.000 > 5.150.000
400.000 5.150.000
Meervoudig onderhands
Amersfoort EU
(min. 3 offertes)
30 | Nota IA . Bijlage 2
Nota IA | 31
Gemeente Amersfoort Postadres Bezoekadres T 033 469 4635
Concernstaf Postbus 4000 Stadhuisplein 1 F 033 469 5468
Afdeling Financiën en Bedrijfsvoering 3800 ea Amersfoort 3811 lm Amersfoort E inkoopcst@amersfoort.nl
I www.amersfoort.nl/aanbestedingen