Rachunkowość Finansowa - Zbiór 2016 Ostateczny Plik PDF

Rachunkowość finansowa – zbiór zadań dr A.
Wiercińska, Uniwersytet Gdański
Rachunkowość finansowa
- zbiór zadań
dr Aleksandra Wiercińska
Katedra Rachunkowości
Wydział Zarządzania UG
Sopot 2016
1
Rachunkowość finansowa – zbiór zadań dr A. Wiercińska, Uniwersytet Gdański
Spis treści
Rozdział 1. Środki pieniężne i krótkoterminowe aktywa pieniężne ............................................................. 3
Rozdział 2. Wycena i ewidencja rozrachunków z tytułu dostaw i usług .................................................... 16
Rozdział 3. Dokumentacja i ewidencja wynagrodzeń ................................................................................ 22
Rozdział 4. Dokumentacja i ewidencja obrotu zapasami materiałów........................................................ 26
Rozdział 5. Dokumentacja i ewidencja stanu i zmian w zasobach środków trwałych ............................... 33
Rozdział 6. Warianty ewidencji kosztów działalności operacyjnej ............................................................. 38
Rozdział 7. Koszty zakupu – rozliczanie i ewidencja ................................................................................... 42
Rozdział 8. Wycena i ewidencja produktów ............................................................................................... 44
Rozdział 9. Ustalanie wyniku finansowego i jego prezentacja w porównawczym rachunku zysków i strat
.................................................................................................................................................................... 50
2
Rozdział 1. Środki pieniężne i krótkoterminowe aktywa pieniężne
Schemat 1 – Ewidencja obrotu kasowego

Rachunek bieżący Kasa Koszty działaności
1 6
13
Rozrachunki z odbiorcami Rozrachunki z dostawcami
2 7
Inne rozrachunki
Przychody ze sprzedaży z pracownikami
3 8
9
Pozostałe przychody Rozliczenie nadwyżek Rozliczenie Pozostałe koszty

operacyjne niedoborów i szkód operacyjne
4
5 10 11
Rozrachunki
z tytułu wynagrodzeń
12
Objaśnienia do schematu:
1. KP- podjęcie gotówki do kasy w oparciu o czek gotówkowy (księgowanie uproszczone).
2. KP – wpłata należności od odbiorcy do kasy.

3. Zainkasowanie przychodu ze sprzedaży – rachunek albo faktura VAT opłacone gotówką.
4. Protokół z przeprowadzonej inwentaryzacji w kasie – superata.
5. Rozliczenie powstałej superaty na pozostałe przychody operacyjne.

6. Dowód zakupu za gotówkę materiałów, usług (rachunek, faktura).
7. Zapłata zobowiązania wobec dostawcy gotówką z kasy- rachunek lub faktura od dostawcy.
8. Wypłata zaliczki pracownikowi np. na wyjazd służbowy - wniosek o zaliczkę.
9. Zwrot do kasy niewykorzystanej zaliczki – rozliczenie zaliczki.
10. Protokół z przeprowadzonej inwentaryzacji w kasie – manko.

11. Rozliczenie powstałego manka na pozostałe koszty operacyjne.
12. Wypłata wynagrodzeń – lista płac.

13. Przekazanie do banku gotówki – dowód wpłaty własnej (księgowanie uproszczone).
3
Schemat 2 – Funkcjonowanie konta „Rachunek bieżący”

Kasa Rachunek bieżący Koszty działaności
1 8
7
Rozrachunki z odbiorcami Rozrachunki z dostawcami
2 9
11
Inne rachunki bankowe Rozrachunki z budżetami
3 12
10
Inne środki pieniężne

Inne rozrachunki
4
5 13
14
Rozrachunki
z tytułu wynagrodzeń
15
Przychody finansowe
6
1. WB -Przekazanie gotówki z kasy przedsiębiorstwa do banku (księgowanie uproszczone).
2. WB- Zapłata należności z tytułu dostaw i usług.
3. WB - Przelewy z pomocniczych rachunków bankowych na rachunek bieżący.
4. WB - Wpływy środków pieniężnych w drodze – potwierdzone przez bank.
5. WB - Zawiadomienie o realizacji czeków rozrachunkowych przekazanych do banku.
6. WB- Oprocentowanie środków znajdujących się na rachunku bankowym.
7. WB - Podjęcie gotówki z banku do kasy (np. na podstawie czeku gotówkowego) (księgowanie
uproszczone).
8. WB -Pobrane przez bank opłaty manipulacyjne z tytułu obsługi rachunku bankowego, zrealizowanych
przelewów.
9. WB - Zapłata zobowiązań wobec dostawców.
10. WB -Przelewy z rachunku bieżącego na pomocnicze rachunki bankowe, np. dla otwarcia akredytywy,
potwierdzenia czeku rozrachunkowego.
11. WB- Realizacja własnych czeków rozrachunkowych potwierdzonych.
12. WB - Zapłata przelewem bankowym zobowiązań wobec budżetów.
13. WB - Błędnie awizowane przez bank przelewy z rachunku bieżącego. (Korekta nastąpi na podstawie
zawiadomienia przez bank poprzez zapis po przeciwnych stronach konta.)
14. WB -Błędnie awizowane przez bank wpływy na rachunek bieżący. (Korekta nastąpi na podstawie
zawiadomienia przez bank poprzez zapis po przeciwnych stronach konta.)
15. WB- Wypłata wynagrodzeń przelewem bankowym na rachunki oszczędnościowo – rozliczeniowe.
4
Schemat 3 – Ewidencja innych środków pieniężnych
Kasa Inne środki pieniężne Rachunek bieżący
1 2
3
8
10
Rozrachunki z odbiorcami Inne rachunki bankowe
6 4
Rozrachunki z dostawcami
9
5
7 7
Księga pomocnicza do konta "Inne środki pieniężne"
Środki pieniężne w drodze Obce czeki rozrachunkowe Obce czeki gotówkowe
1 2 6 7 9 10
3 4
7 8
1. Przekazanie gotówki z kasy – brak wyciągu bankowego, tj. potwierdzenia przez bank zmiany stanu
na rachunku bankowym.
2. WB -Potwierdzenie przez bank wpłaty własnej.
3. WB z rachunku bieżącego - Przelew z rachunku bieżącego na inny rachunek bankowy, np. w celu
otwarcia akredytywy lub potwierdzenia własnego czeku rozrachunkowego.
4. WB z rachunku pomocniczego - Wpływ środków pieniężnych na inny rachunek bankowy.
5. Realizacja własnego czeku potwierdzonego.
6. Spłata należności przez odbiorcę czekiem rozrachunkowym.

7. Przekazanie czeku rozrachunkowego do realizacji w banku.
8. WB -Zawiadomienie z banku o zrealizowaniu czeku rozrachunkowego.
9. Zapłata należności czekiem gotówkowym.
10. Zamiana czeku gotówkowego w banku na gotówkę.
5
Schemat 4 – Ewidencja weksli obcych
Rozrachunki z odbiorcami Inne środki pieniężne Kasa
1a 2
1
Przychody finansowe Pozostałe koszty Rachunek bieżący

33 operacyjne
1b 4a
6
4 Koszty finansowe
4b
5b
Rozrachunki z dostawcami
5
5a
Księga pomocnicza do konta "Inne środki pieniężne"
Weksle obce Środki pieniężne w drodze
1 2 4
3
5, 6
1. Zapłata należności wekslem (wartość nominalna):
a) suma netto równa wartości należności,
b) odsetki będące wynagrodzeniem za udzielenie kredytu kupieckiego (różnica pomiędzy
nominałem weksla a sumą netto).
2. Wykupienie weksla za gotówkę przez jego wystawcę.
3. Przekazanie weksla do dyskonta w banku.
4. Wykupienie weksla przez bank:
a) suma netto,
b) dyskonto pobrane przez bank (utracone odsetki).
5. Indosowanie weksla w celu zapłaty zobowiązania:
a) suma netto równa wartości zobowiązania,
b) dyskonto przypadające kolejnemu posiadaczowi weksla.
6. Odpisanie weksli przedawnionych i nieściągalnych.
6
Schemat 5 – Ewidencja weksli własnych
Różne konta Zobowiązania wekslowe Rozrachunki z dostawcami
4 2a
Pozostałe
przychody operacyjne 2
Koszty finansowe
3
2b
Koszty rodzajowe
1. Zakup blankietów wekslowych (powoduje zwiększenie kosztów rodzajowych w pozycji „Podatki i

opłaty”, a bywa też ujmowany jako pozostały koszt operacyjny).
2. Wystawienie weksla tytułem zapłaty zobowiązania wobec dostawcy (nominał weksla):
a) kwota zobowiązania
b) oprocentowanie weksla.
3. Odpisanie weksli przedawnionych.
4. Wykup weksla w terminie.
7
Zadanie 1. W przedsiębiorstwie produkcyjnym HALINKA stany wybranych kont na początku stycznia były
następujące:
Wn Ma
101 – Kasa 1500 -
131 - Rachunek bieżący 8 000 -
234 - Pozostałe rozrachunki z pracownikami 400 -
231 – Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń - 3 200
W okresie, za który został sporządzony Raport kasowy nr 2 wystąpiły następujące operacje w zakresie
obrotu kasowego:
Lp. Treść Kwota

1. KP 20 - Podjęto gotówkę w oparciu o czek gotówkowy A2 4 000
2. KP 21- Przyjęto zwrot zaliczki od P. Kaczki. 300
3. Wypłacono z kasy wynagrodzenia w oparciu o listę płac 01/20xx 3 200
4. Dowód wpłaty własnej nr 7 - Przekazano do banku nadwyżkę środków pieniężnych 1 100
ponad pogotowie kasowe.
5. KP 22-Podjęto gotówkę w oparciu o czek gotówkowy A3. 500
6. Wypłacono zaliczkę P. Kurczaka na podróż służbową. 500
7. KP 23 – P. Kurczak zwrócił do kasy niewykorzystaną część zaliczki. 40
8. KP 24 - Podjęto gotówkę na podstawie czeku gotówkowego nr A4. 1 000
9. Wypłacono zaliczkę M. Gąsce na zakup materiałów biurowych- Wniosek o zaliczkę nr 1 000
7
Polecenia:
1. Otwórz konta na początek stycznia.
2. Sporządź Raport Kasowy nr 2.
3. Dokonaj księgowania RK nr 2.
8
Raport Za okres ……………………………………. Kasa nr 1

kasowy nr
2/200x
Poz. Data Dowód Treść Przychód Rozchód Wn Ma
/symbol/
nr
1. 11.01.
2. 11.01.
3. 11.01.
4. 11.01.
5. 15.01.
6. 15.01.
7. 17.01.
8. 20.01.
9. 20.01.
- - - - - - Ilość
załączników
Podpisy Obroty
Sporządzają sprawdzającego Stan kasy poprzedni
cego
obecny
KSIĘGOWANO
dzień strona pozycja Podpis
SUMA
9
Zadanie 2. W spółce MGX stany wybranych kont na początku lutego były następujące:
Wn Ma
101 – Kasa 1300 -
234 – Pozostałe rozrachunki z pracownikami 300 -
W okresie, za który został sporządzony Raport kasowy nr 4 wystąpiły następujące operacje w zakresie
obrotu kasowego:
Lp. Treść Kwota
1. KP 3 - Podjęto gotówkę w oparciu o czek A3: 1 900
a) na wypłatę wynagrodzeń 1 200

b) na uzupełnienie środków w kasie do wysokości pogotowia kasowego 700
2. Przyjęto zwrot niewykorzystanych środków tytułem rozliczenia zaliczki od D. Motylka – 50
rozliczenie zaliczki nr 7
3. Lista płac nr 2 - wypłacono wynagrodzenia: 4 200
a) gotówką z kasy 1 200

b) przelew bankowy na konta pracowników 3 000 (wyciąg z rachunku bieżącego)
4. KW 5 - Wypłacono z kasy H. Muszce zaliczkę na zakup znaczków pocztowych 100
5. KP 4- Podjęto gotówkę w oparciu o czek A 4 na planowane podróże pracowników 1 500
6. Wypłacono zaliczkę K. Bączek na podróż służbową – wniosek o zaliczkę nr 9 1 500
7. H. Muszka zwróciła do kasy niewykorzystaną część zaliczki KP nr 16 12
8. KP 5 - Podjęto gotówkę na podstawie czeku gotówkowego nr A 5 1 000
9. KW 6 -Wypłacono zaliczkę M. Pszczole na zakup materiałów biurowych 1 000
10. Zwrot do kasy części zaliczki pobranej przez K. Bączek - rozliczenie zaliczki nr 8 120
Polecenia:
1. Otwórz konta na początek lutego.
2. Sporządź Raport Kasowy nr 4.
3. Dokonaj księgowania RK nr 4.
10
Raport Kasa nr 1
kasowy nr Za okres …………………………………….
…….
Poz. Data Dowód Treść Przychód Rozchód Wn Ma
/symbol/
nr
1. 11.01.
2. 11.01.
3. 11.01.
4. 11.01.
5. 15.01.
6. 15.01.
7. 17.01.
8. 20.01.
9. 20.01.
10. 21.01
- - - - - - Ilość
załączników
Podpisy Obroty
Sporządzają sprawdzającego Stan kasy poprzedni
cego
obecny
KSIĘGOWANO
dzień strona pozycja Podpis
SUMA
Zadanie 3. W spółce POLA stany wybranych kont na początku marca były następujące:
Wn Ma
101 - Kasa 1 300 -
W marcu wystąpiły poniższe operacje w zakresie obrotu pieniężnego:

Treść Kwota
1. KP- Podjęto gotówkę w oparciu o czek gotówkowy A 42: 4 900
a) na wypłatę wynagrodzeń 4 200
b) na uzupełnienie środków w kasie do wysokości pogotowia kasowego 700
2. Przyjęto zwrot niewykorzystanych środków tytułem rozliczenia zaliczki od D. Boczek – 200
rozliczenie zaliczki nr 9
3. Lista płac nr 3 - wypłacono wynagrodzenia gotówką z kasy 4 200
4. Wypłacono z kasy T. Kiełbasce zaliczkę na zakup materiałów biurowych – KW nr 14 1 000
11
5. KP-Podjęto gotówkę w oparciu o czek gotówkowy A 43 na planowane podróże pracowników 2 000
6. Wypłacono zaliczkę R. Szynce na podróż służbową – wniosek o zaliczkę nr 12 2 000
7. E. Paróweczka zwrócił do kasy niewykorzystaną część zaliczki KP nr 16 20
8. KP-Podjęto gotówkę na podstawie czeku gotówkowego nr A 44 1 000
9. Wpłacono do kasy gotówkę za sprzedane usługi – faktura nr 30 (VAT według stawki 0%) 2 240
10. Przekazanie na rachunek bieżący nadwyżki środków ponad pogotowie kasowe (ustalone w ............
wysokości 1 000 zł ) – ostemplowany przez bank dowód wpłaty własnej
Polecenia:
1. Zapisz salda kont na początek marca.
2. Zaksięguj operacje gospodarcze.
3. Zamknij konta.
Zadanie 4. W przedsiębiorstwie Kaktus stany wybranych kont na początku kwietnia były następujące:
Wn Ma
200 – Rozrachunki z odbiorcami, w tym 100 000 -
200-1 Bratek 2 000 -
200-2 Mak 98 000
W kwietniu wystąpiły poniższe operacje gospodarcze:

Treść Kwota
1. Przyjęto od PPU Bratek zapłatę czekiem gotówkowym 2 000
2. Przyjęto zapłatę czekiem rozrachunkowym wystawionym przez PHU Mak 98 000
3. Przekazano czek rozrachunkowy PHU Mak do realizacji w banku 98 000
4. KP – przyjęto do kasy środki pieniężne otrzymane z tyt. realizacji czeku gotówkowego 2 000
obcego
5. WB – odcinek czeku potwierdzający wpływ na rachunek bieżący środków pieniężnych z tyt. 98 000
Realizacji czeku rozrachunkowego
Polecenia:
1. Zapisz salda kont na początek kwietnia.
3. Zamknij konta i wyjaśnij saldo konta „Inne środki pieniężne”.
Zadanie 5. W przedsiębiorstwie BILBO stany wybranych kont na początku kwietnia były następujące:
Wn Ma
101 – Kasa 2 000 -
149 - Inne środki pieniężne ( czek obcy rozrachunkowy) 570
201 – Rozrachunki z odbiorcami 2120
12
231 - Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń - 12 000

224 - Rozrachunki z budżetami (CIT) - 2500
225 - Rozrachunki z ZUS - 4 200
W kwietniu wystąpiły poniższe operacje gospodarcze:

Treść Kwota
1. KP-Podjęto gotówkę w oparciu o czek A 34 na wypłatę wynagrodzeń 2 200 2 200
2. Lista płac – wypłacono wynagrodzenia:
a) przelew na rachunki bankowe pracowników 9 800 (wb)

b) wypłata z kasy 2 200 (KW)
3. Przekazano czek obcy rozrachunkowy do realizacji w banku 570
4. Zapłacono przelewem bankowym – wyciąg z rachunku bieżącego: 6 700
a) zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego 2 500

b) składki z tytułu ubezpieczeń społecznych 4 200
5. Otrzymano czek gotówkowy tytułem zapłaty należności 120
6. KP-przyjęto do kasy środki pieniężne otrzymane z tyt. realizacji czeku gotówkowego obcego 120
7. Wb – zawiadomienie o realizacji czeku rozrachunkowego 570
8. Pracownik przedstawił rozliczenie pobranej zaliczki: 360
a) koszty podróży (bilety, rachunki, dieta) 340

b) zwrot do kasy niewykorzystanej gotówki 20
9. Otrzymano czek rozrachunkowy tytułem zapłaty za sprzedane towary 1 600
10. Przekazano czek do realizacji w banku - ostemplowany przez bank dowód wpłaty 1 600
Polecenia:
1. Zapisz salda kont na początek kwietnia.
3. Zamknij konta i wyjaśnij saldo konta „Inne środki pieniężne”.
Zadanie 6. W przedsiębiorstwie Bazyliszek stany wybranych kont na początku maja były następujące:
Wn Ma
101 – Kasa 1 200 -
131 - Rachunek bieżący 80 000
149 - Inne środki pieniężne (czek obcy rozrachunkowy) 700 -
201- Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami 21 000 18 000
13
W maju wystąpiły poniższe operacje gospodarcze:

Treść Kwota
1. KW - Przekazanie gotówki z kasy przedsiębiorstwa do banku (nadwyżka ponad pogotowie 200
kasowe) - ostemplowany przez bank dowód wpłaty własnej.
2. Uregulowanie należności z tytułu dostaw i usług – Wb z rachunku bieżącego. 10 000
3. Otwarcie akredytywy dla dostawcy z Holandii - Wb z rachunku bieżącego oraz Wb z 52 000

rachunku pomocniczego.
4. WB- zapłata zobowiązań wobec dostawców 13 000
5. Wb z rachunku pomocniczego: 52 000
a) zapłata za dostawę w ramach otwartej akredytywy 50 000

b) zwrot środków na rachunek bieżący – rozliczenie akredytywy 2 000
6. Pobrane przez bank opłaty manipulacyjne z tytułu obsługi akredytywy- Wb z rachunku 200
bieżącego
7. Przelane wypłacone wynagrodzenia – Wb z rachunku bieżącego. 42 000
Polecenia:
1. Zapisz salda kont na początek maja.
3. Zamknij konta i wyjaśnij znaczenia wyciągów bankowych.
Zadanie 7. W przedsiębiorstwie Bona S.A. stany wybranych kont na początku czerwca były następujące:
Wn Ma
101 – Kasa 300 -
149 - Inne środki pieniężne (czek obcy gotówkowy) 800 -
201- 2 Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami 22 000 38 000
W czerwcu wystąpiły poniższe operacje gospodarcze:

Treść Kwota
1. Przyjęto do magazynu materiały zakupione w firmie SAM – dowód przyjęcia materiałów 3 200
PZ oraz faktura od dostawcy płatna czekiem rozrachunkowym w terminie 3 tygodni
2. Potwierdzenie czeku rozrachunkowego w banku – wyciąg z rachunku bieżącego i 3 200

rachunku pomocniczego
3. KP-Pobrano z banku do kasy środki na wypłatę wynagrodzeń na podstawie czeku 12 000

gotówkowego A 50
4. Lista płac: ............

a) wypłata wynagrodzeń z kasy 12 000
b) przelew wynagrodzeń na rachunki bankowe pracowników 20 000 (WB)
14
5. Zapłacono dostawcy SAM za zakupione materiały czekiem rozrachunkowym 3 200

potwierdzonym - wyciąg z rachunku pomocniczego
6. KP – otrzymano środki z tytułu realizacji czeku gotówkowego obcego - ostemplowany 800

przez bank dowód wpłaty.
7. Otrzymano od dostawcy czek rozrachunkowyA7 tytułem zapłaty zobowiązania 13 000
8. Przekazano czek rozrachunkowy z A7 do banku - ostemplowany przez bank dowód ...........

wpłaty.
9. Zawiadomienie o przyjęciu czeku rozrachunkowego A7 – wyciąg bankowy z rachunku ...........

bieżącego
10. WB-Pobrane przez bank opłaty manipulacyjne za prowadzenie rachunku bieżącego 70
Polecenia:
3. Zamknij konta i wyjaśnij różnicę w księgowaniu realizacji obcego czeku gotówkowego i obcego
czeku rozrachunkowego.
Zadanie 8. W przedsiębiorstwie Kalosz salda wybranych kont na początek maja wynosiły:
Wn Ma
201- 2 Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami 10 000 8 000
Saldo Wn konta 201-2 wynika z należności od odbiorcy, której zapłata ma nastąpić za pomocą weksla
wystawionego przez odbiorcę. Natomiast saldo Ma tego konta stanowi zobowiązanie wobec dostawcy,
które ma zostać spłacone przez PHU Kalosz wekslem własnym.
W maju wystąpiły poniższe operacje gospodarcze:

Treść Kwota
1. Przyjęto zapłatę należności od odbiorcy wekslem o nominale 12 000 płatnym 10.06 12 000
10 000
2 000
2. Spłacono zobowiązanie wobec dostawcy wekslem własnym o nominale 9 300 płatnym 9 300
12.06 8 000
1 300
3. WB – polecenie przelewu tytułem wykupienia przez wystawcę posiadanego przez PHU 12 000
Kalosz weksla obcego
4. WB - polecenie przelewu wystawione przez PHU Kalosz tytułem wykupienia 9 300

przekazanego weksla własnego
Polecenia:
15
Rozdział 2. Wycena i ewidencja rozrachunków z tytułu dostaw i usług
Schemat 1 – Wycena należności na dzień bilansowy
206 Odpisy aktualizujące 765 Pozostałe koszty

201 Rozrachunki wartość należności operacyjne
z odbiorcami
1
756 Koszty finansowe

BZ)
2
BZ)
BZ) wartość należności z dnia jej BZ) odpis z tytułu utraty wartości
powstania należności na dzień bilansowy
WARTOŚĆ BILANSOWA NALEŻNOŚCI BZ) 201 – BZ) 206
1 - Pk – odpis z tytułu utraty wartości należności w kwocie głównej

2 – Pk - odpisanie naliczonych niezapłaconych do dnia bilansowego odsetek
16
Schemat 2 - Funkcjonowanie konta „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”
701 Sprzedaż produktów

730 Sprzedaż towarów 203 Rozrachunki z 101 Kasa
740 Sprzedaż materiałów odbiorcami i dostawcami 131 Rachunek bieżący
5
a
1
222 Rozliczenie VAT

należnego 765 Pozostałe koszty
b operacyjne
6
b
9
2
761 Pozostałe przychody

operacyjne
30. Rozliczenie zakupu ...
a
a
4 7
221 Rozliczenie
naliczonego VAT
751 Przychody finansowe b
3
10 10
1. Faktura VAT za sprzedane produkty, towary i materiały:

a) przychód netto,
b) VAT należny.
2. Faktura VAT za sprzedane środki trwałe i wartości niematerialne i prawne:
a) przychód netto,
b) VAT należny.
3. Należne odsetki z tytułu zwłoki w zapłacie należności.
4. Należne kary i odszkodowania umowne.
5. Zapłata należności gotówką albo przelewem na rachunek bankowy.
6. Odpisanie należności przedawnionych, umorzonych i nieściągalnych działalności operacyjnej, na
które wcześniej nie utworzono odpisu aktualizującego.
7. Faktura VAT (obca) za zakupione materiały, towary, usługi:
a) wartość w cenie zakupu netto,
b) VAT naliczony.
8. Naliczone odsetki za zwłokę w zapłacie zobowiązań.
9. Naliczone przez kontrahenta kary, grzywny i odszkodowania, z wyjątkiem odsetek zwłoki w
zapłacie.
10. Kompensata należności i zobowiązań.
17
Schemat 3 - Funkcjonowanie konta „Odpisy aktualizujące należności”
765 Pozostałe koszty

761 Pozostałe przychody 206 Odpisy aktualizujące operacyjne
operacyjne należności
1
3
751 Przychody finansowe

4
2
201 Rozrachunki z odbiorcami
1. Pk – odpis aktualizujący należność główną na dzień bilansowy.

2. Pk – odpis aktualizujący odsetki od należności głównej.
3. Pk – zmniejszenie odpisu z tytułu spłaty należności głównej.
4. Pk – zmniejszenie odpisu aktualizującego odsetki od należności głównej.
5. Pk – zmniejszenie odpisu dotyczącego należności przedawnionych, umorzonych lub
nieściągalnych.
18
Zadanie 1. W firmie Miś S.A. - producenta zabawek – cała sprzedaż jest opodatkowana VAT. Stany
wybranych kont rozrachunkowych na początku okresu sprawozdawczego wynosiły:
Wn Ma
220 Rozrachunki z tytułu VAT 2 000 -
225 Rozrachunki z ZUS - 400
224 Rozrachunki z budżetami - 120
131 Rachunek bieżący 150 000 -
201 Rozrachunki z odbiorcami 12 000 -
202 Rozrachunki z dostawcami - 16 000
W danym okresie sprawozdawczym wystąpiły poniższe operacje gospodarcze:

Lp. Treść operacji gospodarczej Kwota
1. Otrzymano fakturę za wykonane prace konserwatorskie od firmy Bata:
a) wartość usługi w cenie netto 1000
b) podatek VAT (23%) ……
c) wartość brutto ……
2. Wystawiono fakturę za sprzedane zabawki firmie Dino:
a) cena sprzedaży netto 20 000
b) podatek VAT (23%) ……..
c) wartość brutto ……..
3. Otrzymano fakturę za zakupione tkaniny do produkcji zabawek, które przyjęto do
magazynu (PZ):
a) wartość w cenie netto 15 000
c) wartość brutto ………
4. Wb – otrzymano zapłatę części należności od odbiorcy za sprzedane zabawki 10 000
5. Wb – zapłacono przelewem bankowym zobowiązania wobec budżetu:
a) z tytułu podatku od dochodów osób fizycznych 100
b) z tytułu podatku od dochodowego od osób prawnych 20
6. Wb – zapłacono przelewem bankowym zobowiązania wobec ZUS 400
7. Wystawiono fakturę za sprzedane zabawki firmie Gonzo:
b) podatek VAT (23%) …….
c) wartość brutto …….
8. Otrzymano fakturę za zakupione opakowania tekturowe, które przyjęto do magazynu
(PZ):
d) wartość w cenie netto 5 000
e) podatek VAT (23%) ……..
f) wartość brutto ………
9. Wystawiono fakturę za sprzedane książeczki firmie Bolek:
10. Pk – przeksięgowanie podatku Vat naliczonego ………
11. Pk- – przeksięgowanie podatku Vat należnego ………
19
Polecenia:
1. Otwórz konta i zaksięguj operacje gospodarcze.
2. Ustal wartość należności i zobowiązań wobec różnych podmiotów.
Zadanie 2. W firmie Haczyk - producent sprzętu do łowienia ryb – cała sprzedaż jest opodatkowana VAT.
Stany wybranych kont na początek okresu sprawozdawczego wynosiły:
Wn Ma
220 Rozrachunki z tytułu VAT 300 -
231 Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń - 2 650
201 Rozrachunki z odbiorcami 2 000 -
202 Rozrachunki z dostawcami - 3 000

1. Otrzymano fakturę za wykonane prace ochroniarskie od firmy SECURE:
a) wartość usługi w cenie netto 1 200
2. Wystawiono fakturę za sprzedane wędki:
c) wartość brutto ……...
3. Otrzymano fakturę od dostawcy materiałów, PZ przyjęcie mat. do magazynu:
4. Wb – przelano zaległe wynagrodzenia na rachunek bankowy pracowników 2 650
5. Wb – otrzymano zapłatę należności od odbiorcy za sprzedane wędki z op. 2 ............
8. Wystawiono fakturę za sprzedane zestawy haczyków:
a) cena sprzedaży netto 880
9. Otrzymano fakturę od dostawcy opakowań, PZ przyjęcie opakowań do magazynu:
20
10. Wystawiono fakturę za sprzedane „Poradniki wędkarza”:

11. Pk – przeksięgowanie podatku Vat naliczonego ………
12. Pk- – przeksięgowanie podatku Vat należnego ………
Polecenia:
2. Ustal wartość należności i zobowiązań wobec różnych podmiotów.
Zadanie 3. W Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością BMX salda początkowe wybranych kont na koniec
września 200X roku były następujące:
Wn Ma
Numer i nazwa konta
101 Kasa 4 000 -
201 Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami 29 000 8 000
206 Odpisy aktualizujące wartość należności - 4 000
224 Rozrachunki z budżetami - 10 850
225 Rozrachunki z ZUS - 2 500
231 Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń (wypłacone zaliczki) 3 000 -
W październiku danego roku miały miejsce następujące operacje gospodarcze:

1. Faktura VAT nr 10/55 za sprzedane produkty:
a) przychód netto 12 000
b) VAT należny (23%) ……..
2. Nota odsetkowa – naliczono kontrahentowi odsetki od zapłaty za usługi dokonanej po 500
terminie
3. Pk – otrzymano notę obciążeniową dotyczącą kary umownej za nieterminowe wykonanie 1 000
usługi
4. Wb – otrzymano zapłatę od kontrahenta za fakturę nr 10/55 ………..
5. Pk – decyzją Zarządu odpisano należności nieściągalne, na które wcześniej nie utworzono 5 000
odpisu aktualizującego
6. Faktura VAT za zakupione materiały i przyjęcie ich bezpośrednio do magazynu po cenach
ujętych na fakturze (VAT w całości podlega odliczeniu)
a) wartość netto 3000
b) VAT naliczony (23%) …….
7. Pk – odpis aktualizujący należność główną od kontrahenta X na 31.10.200X 7 000
8. Pk – odpis aktualizujący z tyt. odsetek od należności gł. od kontrahenta X na 31.10.200X 1 200
Polecenia:
1. Otworzyć konta księgi głównej i księgi pomocniczej i zapisać na nich podane salda.
2. Zaksięgować na kontach operacje gospodarcze października.
21
Rozdział 3. Dokumentacja i ewidencja wynagrodzeń

Schemat ewidencji wynagrodzeń
1. Wynagrodzenie brutto wg. listy płac.

2. Potrącono w liście płac:
a) składki na ubezpieczenie społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne,
b) należną zaliczka na podatek dochodowy,
c) pozostałe potrącenia (kasa zapomogowo-pożyczkowa, zw. zawodowe, dobrowolne
ubezpieczenie).
3. WB –przelew wynagrodzeń lub zaliczki na poczet wynagrodzenia pracownika.
4. Składka ZUS obciążająca pracodawcę z wypłaty wynagrodzeń:
a) składki na ubezpieczenie społeczne pracowników,
b) składka na Fundusz Pracy.
22
Zadanie 1. Andrzej Bączek ma szansę zostać specjalistą ds. finansowych w firmie KURCZAKI. Jego
wynagrodzenie brutto dla roku 20XX ustalono na 5 000 zł miesięcznie. A.B. mieszka i pracuje w tym samym
mieście.
Na podstawie powyższych informacji należy obliczyć: składki na ubezpieczenia społeczne, składkę

zdrowotną oraz zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.
W obliczeniach należy zastosować poniższe wskaźniki dla 2014 r.

wskaźnik kwota
Wynagrodzenie brutto: - …………
 składki na ubezpieczenie emerytalne ……
 składki na ubezpieczenie rentowe ……
 składki na ubezpieczenie chorobowe ……
 składki na ubezpieczenia zdrowotne ……
Koszt uzyskania przychodu dla 20xx r. - ……..
Kwota wolna od podatku w 20xxr . ……..
1. Ustalić wartość wynagrodzenia, która będzie wypłacana Andrzejowi miesięcznie, o ile nie zaistnieją
okoliczności uzasadniające ich zmianę (np. zasądzone potrącenia z wynagrodzeń).
2. Zaksięgować wynagrodzenia brutto i składki odprowadzane do ZUS oraz zaliczkę na PIT.
Rozwiązanie:
Pozycja Kwota
A. Wynagrodzenie osobowe brutto:

B. Obliczenie wartości składek na ubezpieczenia społeczne:
a) składki na ubezpieczenie emerytalne ……. x A
b) składki na ubezpieczenie rentowe …… x A
c) składki na ubezpieczenie chorobowe ……. x A
C. Obliczenie składki na ubezpieczenia zdrowotne: .…..x (A – B):
a) odliczana od podatku dochodowego …… x (A – B) =
b) potrącana z wynagrodzenia ….. x (A – B) =
D. Ustalenie wartości podstawy obliczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób
fizycznych: (A) - (B) – koszt uzyskania przychodu
(w zaokrągleniu do 1,00 PLN)
E. Miesięczna zaliczka na PIT przed odliczeniem składki na ubezpieczenia zdrowotne
przy stopie podatku 18% (18% x D – kwota wolna od podatku)
F. Należna zaliczka na PIT za dany miesiąc (E – Ca)
(w zaokrągleniu do 10 gr.)
Ustalenie kwoty do wypłaty:

wynagrodzenie brutto (A)
minus składki na ubezpieczenia społeczne (B)
minus składki na ubezpieczenia zdrowotne (C)
minus zaliczka na PIT (F)
= kwota do wypłaty
23
Zadanie 2. Właściciel firmy KURCZAKI chce poznać koszty zatrudnienia Andrzeja.
Polecenia:
1. Na podstawie zadania 1 oblicz kwoty obciążające koszty działalności firmy (koszty ponoszone przez
pracodawcę) z tytułu wynagrodzenia naliczonego Andrzejowi.
2. Zaksięguj obliczone kwoty na odpowiednich kontach.
3. Porównaj kwotę wynagrodzeń brutto i kwotę do wypłaty oraz wskaż przyczyny tej różnicy.
4. Odpowiedz na pytanie: Czym różni się wynagrodzenie brutto od dochodu (podstawy naliczenia
PIT)?
Rozwiązanie:
A* Składki na ubezpieczenie społeczne finansowane przez pracodawcę (do 9
pracowników):
 emerytalne …..
 rentowe ……
 wypadkowe …….
B* Składka na Fundusz Pracy ……
C* Składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych …….
Wartość zobowiązania pracodawcy wobec ZUS ( A + B + C)
Zadanie 6. Rozwiąż ponownie zadania 1 i 2 biorąc pod uwagę kwotę wynagrodzenia brutto 2 800 zł.
Zadanie 7. W firmie BALONS.A. - producenta wyrobów gumowych – cała sprzedaż jest opodatkowana
VAT. Stany wybranych kont rozrachunkowych na początku okresu sprawozdawczego wynosiły:
Wn Ma
220 Rozrachunki z tytułu VAT 1 000 -
231 Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń - 3 500
201 Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami 12 000 16 000

1. Otrzymano fakturę za zakupione i otrzymane materiały:
b) podatek VAT (23%) ……….
c) wartość brutto ….……
2. Wystawiono fakturę za sprzedane produkty firmie POLO:
b) podatek VAT (23%) ..……..
c) wartość brutto ..……..
3. Otrzymano fakturę za transport zakupionych materiałów:
b) podatek VAT (23%) ..…….
c) wartość brutto .……..
24
4. Wb – przelano zaległe wynagrodzenie na rachunek bankowy pracownika 3 500

5. Wb – otrzymano zapłatę części należności od odbiorcy za sprzedane krzesła 30 000
8. Lista zaliczek – przelano na rachunki bankowe zaliczki na wynagrodzenia 30 000
pracownikom produkcyjnym - wb
9. Wystawiono fakturę za sprzedane produkty firmie GALON:
b) podatek VAT (23%) ………
10. Lista płac – naliczono wynagrodzenia pracowników produkcyjnych:
a) wynagrodzenia brutto 140 000
b) składki na ubezpieczenia społeczne 21 000
c) składka zdrowotna 2 300
d) podatek od dochodów osób fizycznych 1 800
e) wypłacone zaliczki 30 000
f) kwota do wypłaty ………
11. Pk- składki na ubezpieczeni społeczne, FP i FGŚP obciążający pracodawcę 22 900
12. Wb, lista płac – przelano wynagrodzenia na rachunki bankowe pracowników ….……….
13. Pk- przeksięgowanie podatku VAT należnego ……………
14. Pk- przeksięgowanie VAT naliczonego ……………
Polecenia: Otwórz konta i zaksięguj operacje gospodarcze.
25
Rozdział 4. Dokumentacja i ewidencja obrotu zapasami materiałów
Schemat 1 Funkcjonowanie konta Rozliczenie zakupu
Treść operacji:
1. Faktura VAT od dostawcy za zakupione materiały (brutto).

2. PZ -Przyjęcie materiałów do magazynu.
3. Przeksięgowanie podatku VAT z faktury od dostawcy podlegającego odliczeniu.
4. Koszty zakupu z faktury od dostawcy.
5. Różnice między wartością przyjętych materiałów w cenach zakupu i cenach ewidencyjnych:
a) odchylenia debetowe (ceny są wyższe od cen ewidencyjnych),
b) odchylenia kredytowe (ceny są niższe od cen ewidencyjnych).
26
Zasady rozliczania odchyleń przypadające na materiały zużyte i sprzedane oraz

ich stan końcowy wg. wskaźnika narzutu odchyleń:
Op + Om
WNO = -------------
Zk + ∑Ri
WNO– wskaźnik narzutu odchyleń

Op – stan początkowy odchyleń okresu bieżącego
Om – odchylenia powstałe w okresie bieżącym (miesiąc)
Zk – zapas końcowy materiałów
∑Ri – suma poszczególnych rozchodów (zużycie, sprzedaż)
Ri x WNO Zk x WNO
Ori = ----------- Oz = -------------------
100% 100%
Ori - kwota odchyleń przypadających na poszczególne rozchody

Oz – kwota odchyleń przypadających na zapas (nie podlega przeksięgowaniu)
Schemat 2 Ewidencja rozchodu materiałów

Koszty działalności Wart. sprzed. mat.
Materiały Odchyl. od cen ew. mat. (zużycie materiałów i en.) w cenie zakupu
(1) (1)
(2a) (2a)
(2b) (2b)
(3) (3)
(4a) (4a)
(4b) (4b)
1. Rw – Wydanie materiałów z magazynu do zużycia (wycena w stałych cenach ewidencyjnych)

2. Pk – Przeksięgowanie odchyleń przypadających na zużyte materiały:
a) debetowych,
b) kredytowych.
3. Wz – Wydanie materiałów z magazynu sprzedanych (wycena w stałych cenach ewidencyjnych)
4. Pk – Przeksięgowanie odchyleń przypadających na sprzedane materiały:
a) debetowych,
b) kredytowych
27
Zadanie 1. W przedsiębiorstwie produkcyjnym „Kolanko” stany wybranych kont rozrachunkowych na

początku okresu sprawozdawczego wynosiły:
Wn Ma
Numer i nazwa konta
101 Kasa 10 000 -
311 Materiały 40 000 -
Wycena obrotu materiałami dokonywana jest w rzeczywistych cenach zakupu ustalonych na podstawie
faktur od dostawców. Na zapas materiałów składa się 10 000 szt. materiałów „X” po 4 zł/szt.
W bieżącym miesiącu miały miejsce następujące operacje gospodarcze:

11. Otrzymano fakturę za zakupione materiały X:
a) 2000 szt po 3 zł/szt 6 000
12. PZ- przyjęto dostawę 2000 szt zakupionych materiałów X. ……...
13. PK- przeksięgowanie VAT naliczonego ………
14. RW – wydano do zużycia 11 000 szt materiałów X ……….
Polecenie:
Otworzyć konta i zaksięgować operacje przyjmując, że wycena rozchodów materiałów dokonywana jest:
1) metodą FIFO,
2) metodą LIFO,
3) za pomocą średniej ważonej.
Zadanie 2. W przedsiębiorstwie produkcyjnym Wenus wycena obrotu materiałami dokonywana jest w

rzeczywistych cenach zakupu ustalonych na podstawie faktur od dostawców. Na zapas materiałów składa
się 1 000 szt. materiałów „A” po 5 zł/szt.

1. PZ- przyjęto dostawę 500 szt. materiałów A, w cenie zakupu 6 zł/szt zakupionych u ..…….
dostawcy Bolek.
2. PZ- przyjęto dostawę 300 szt. materiałów A, w cenie zakupu 4 zł/szt. zakupionych u ……...
dostawcy Bolek.
3. RW – wydano do zużycia w produkcji 1400 szt materiałów A ………
Polecenia:
Ustalić wartość rozchodu oraz wartość zapasu końcowego, przyjmując założenia, że przedsiębiorstwo
przyjęło do wyceny rozchodów metodę:
1) FIFO,
2) LIFO,
3) Średnią ważoną cenę
28
Wyszczególnienie ilość cena Wartość

Zapas początkowy
PZ 1
PZ 2
Razem: x
RW 1400 szt - FIFO
Razem: x
RW 1400 szt - LIFO
Razem: x
RW 1400 szt – średnia ważona cena
Średnia ważona cena =
Zadanie 3. W przedsiębiorstwie ALA wycena obrotu materiałami dokonywana jest w rzeczywistych

cenach zakupu ustalonych na podstawie faktur od dostawców. Rozchód materiałów wyceniany jest
metodą LIFO.
Uzupełnij wystawione w bieżącym miesiącu dowody i ustal wartość poszczególnych rozchodów oraz
zapasu końcowego:
Wyszczególnienie opis Obliczenia

Zapas początkowy 500 szt. po 5 zł/szt.
PZ – 1 100 szt. po 6 zł/szt.
RW- 1 200 szt.
RW- 2 150 szt.
PZ – 2 300 szt. po 4 zł/szt.
RW – 3 500 szt.
PZ – 3 250 szt. po 5 zł/szt
Zapas końcowy
Zadanie 4. Salda wybranych kont księgi głównej PPH„Ladeks” na dzień 01.05.20XXr. kształtowały się
następująco:
1. Rozliczenie zakupu Dt 12 200
Ct 15 000
2. Materiały 45 000
Saldo konta „Rozliczenie zakupu” wynikało z otrzymanej faktury od dostawcy „Otto” za zakupione
materiały „O” (dostawy nie otrzymano) oraz przyjętej dostawy materiałów „P” od firmy ‘Polla”, na które
nie otrzymano faktury.
29
W bieżącym miesiącu miały miejsce następujące operacje:

1. Faktura VAT od dostawcy „Polla” za zakupione materiały „P”
- Wartość netto 15 000
- Naliczony VAT 3 300
Razem do zapłaty 18 300
2. Pk – przeksięgowanie naliczonego podatku VAT z faktury otrzymanej od „Polla” 3 300
3. Faktura VAT od dostawcy „Karas”
- wartość netto 20 000
- naliczony VAT 4 400
4. Pz – przyjęto dostawę materiałów „A” od dostawcy ”ALKA” 14 000
Polecenia:
1. Otwórz konta i zaksięguj operacje miesiąca, wiedząc, że PPH „Ladeks” dokonuje wyłącznie
sprzedaży opodatkowanej.
2. Zamknąć konto „Rozliczenie zakupu” i zinterpretować jego salda.
Zadanie 5. W przedsiębiorstwie BOLERO wycena obrotu materiałami dokonywana jest w stałych cenach
ewidencyjnych ustalonych na poziomie planowanych cen zakupu netto.

1. Faktura VAT od dostawcy „Filemon” za zakupione materiały „F”
2. Faktura VAT od dostawcy „Pokemon” za zakupione materiały „P”
3. PZ- przyjęto dostawę materiałów F (wartość w stałej cenie ewidencyjnej) 14 000
4. PK – przeksięgowanie naliczonego VAT ………
5. PK – przeksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych ………
6. Faktura VAT od dostawcy „BABA” za zakupione materiały „B”
7. PZ- przyjęto dostawę materiałów K (wartość w stałej cenie ewidencyjnej) 5 000
8. PZ – przyjęto dostawę materiałów B 12 000
Zaksięguj operacje gospodarcze oraz podaj wartość zapasu materiałów na koniec miesiąca. Zamknij
konto rozliczenie zakupu i zinterpretuj jego salda.
30
Zadanie 6. Stan materiałów w magazynie PPU FOKA na początku okresu wynosił 30 000 zł. Odchylenia
natomiast były debetowe i wynosiły 300 zł.
W bieżącym miesiącu wystąpiły następujące operacje:

1. Faktura VAT od dostawcy „MIKI” za zakupione materiały „M”
- Naliczony VAT 230
2. PZ- przyjęto dostawę materiałów M (wartość w stałej cenie ewidencyjnej) 900
5. RW – wydano do zużycia materiały o wartości w stałej cenie ewidencyjnej 500
6. PK – odchylenia przypadające na materiały zużyte ………
Otwórz konta i zaksięguj operacje gospodarcze. Ustal wartość zapasu materiałów w rzeczywistej cenie
zakupu oraz rzeczywisty koszt zużycia materiałów.
Zadanie 7. Stan materiałów w magazynie PPU FOKA na początku okresu wynosił 30 000 zł. Odchylenia
natomiast były debetowe i wynosiły 300 zł.

1. Faktura VAT od dostawcy „MIKI” za zakupione materiały „M”
- Naliczony VAT 230
2. PZ- przyjęto dostawę materiałów M (wartość w stałej cenie ewidencyjnej) 1 100
5. RW – wydano do zużycia materiały o wartości w stałej cenie ewidencyjnej 500
6. PK – odchylenia przypadające na materiały zużyte ………
Otwórz konta i zaksięguj operacje gospodarcze. Ustal wartość zapasu materiałów w rzeczywistej cenie
zakupu oraz rzeczywisty koszt zużycia materiałów.
31
Zadanie 8. Stan materiałów w magazynie PPH KAPUSTA na początku okresu wynosił 100 000 zł.
Odchylenia natomiast były kredytowe i wynosiły 12 000 zł.

1. Faktura VAT od dostawcy „Słoik” za zakupione materiały S
2. PZ- przyjęto dostawę materiałów S (wartość w stałej cenie ewidencyjnej) 21 000
5. RW – wydano do zużycia materiały o wartości w stałej cenie ewidencyjnej 40 000
6. Faktura VAT za sprzedane materiały wystawiona przez PPH Kapusta dla odbiorcy
7. Wz – rozchód sprzedanych materiałów. Wartość w stałej cenie ewidencyjnej 5 000
8. PK – odchylenia przypadające na:
a) materiały zużyte, ………
b) materiały sprzedane. ………
Polecenia: 1) Otwórz konta i zaksięguj operacje gospodarcze. 2) Ustal wartość zapasu materiałów w
rzeczywistej cenie zakupu oraz rzeczywisty koszt zużycia materiałów.
3) Wykonaj zadanie jeszcze raz zakładając, że odchylenia na początek okresu były debetowe.
Zadanie 9. Salda wybranych kont na 01.01.20XX r. wynosiły:

Nazwa konta Dt Ct
1. Materiały na składzie 140 000
2. Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów 20 000
3. Rozliczenie zakupu 11 070 13 000
Salda konta „Rozliczenie zakupu” wynikało z przyjęcia materiałów A, na które nie otrzymano faktury,
oraz faktury na materiały C (stawka Vat 23%), których dostawy nie otrzymano.
W bieżącym miesiącu przyjęto dostawy:

PZ1: materiały B o wartości w stałej cenie ewidencyjnej 10 000 zł
PZ2 : materiały C o wartości w stałej cenie ewidencyjnej 8 000 zł
Otrzymano również faktury VAT:

Faktura 1/01/2016
wartość netto materiałów A 15 000 zł
VAT (23%) 3 450 zł
wartość brutto 18 450 zł
Faktura 2/01/2016
Wartość materiałów D 20 000 zł
VAT (23%) 4 600 zł
Wartość brutto 24 600 zł
Polecenia: 1) Otwórz konta i dokonaj wszystkich niezbędnych księgowań.
2) Ustal wartość zapasu materiałów w rzeczywistej cenie zakupu na dzień 31.01.20XXr.
3) Podaj wartość i wyjaśnij salda konta „Rozliczenie zakupu” na dzień 31.01.20XX r.
32
Rozdział 5. Dokumentacja i ewidencja stanu i zmian w zasobach środków

trwałych
Ewidencja zmian stanu i wartości środków trwałych
1. Przyjęcie środków trwałych do używania po zakończeniu jego budowy
2. Zakup środka trwałego, którego przyjęcie nie wymaga budowy
3. Zwiększenie wartości początkowej środków trwałych na skutek aktualizacji ich

wyceny
33
4. Likwidacja środka trwałego
5. Sprzedaż środka trwałego
34
Zadanie 1. W przedsiębiorstwie produkcyjnym KAPUSTA, na dzień 01.01. 2016 r., znajdowały się
następujące środki trwałe:
Lp. Wyszczególnienie Wartość Dotychczasowe Stawka Amortyzacja

Początkowa Umorzenie Amortyzacyjna (umorzenie)
(w zł) (w zł) (w %) za dany miesiąc (w zł)
1. Budynek 2 000 000 850 000 2,5
2. Komputery 60 000 36 000 30
3. Samochody ciężarowe 400 000 220 000 20
4. Samochody osobowe 300 000 95 000 20
5. Maszyny produkcyjne 800 000 420 000 10
Razem
Wybraną przez podmiot metodą amortyzacji jest metoda liniowa. W styczniu nie zaszyły żadne zmiany w
wartościach środków trwałych.
Polecenia:
1. Na podstawie powyższych informacji otwórz konta księgowe.
2. Ustal odpis amortyzacyjno – umorzeniowy za styczeń i dokonaj jego księgowania.
3. Podaj wartość bilansową środków trwałych na koniec stycznia.
Zadanie 2. W przedsiębiorstwie ATLAS środki trwałe amortyzuje się metodą liniową. Odpisy
amortyzacyjne nalicza się począwszy do miesiąca następującego po miesiącu przyjęcia do używania. W
październiku 2016 r. przyjęto do używania maszynę produkcyjną o wartości 22 000 zł. Stawka
amortyzacyjna to 10 %. Podaj wartość amortyzacji w kolejnych latach przyjmując w obliczeniach metodę
liniową a następnie degresywną. Podjęto decyzję, że zastosowany zostanie współczynnik podwyższający
= 1,4.
Zadanie 3. Wartość początkowa środka trwałego przyjętego do używania 22.09.2016 r. wynosi 140 000 zł.
Roczna stawka amortyzacyjna to 20 %. Odpisy amortyzacyjne nalicza się począwszy do miesiąca
następującego po miesiącu przyjęcia do używania.
Jaka będzie wartość bilansowa środka trwałego na dzień 31.12.2018 r. i 31.06.2020 r., jeżeli
przedsiębiorstwo będzie dokonywało odpisów amortyzacyjno – umorzeniowych metodą:
1) liniową,
2) liniową ze współczynnikiem podwyższającym = 2,
3) degresywną,
4) degresywną ze współczynnikiem podwyższającym = 2.
Kwota Metoda
amortyzacji za liniowa Liniowa x 1,4 degresywna Degresywna x 1,4
rok:
2016
2017
2018
2019
2020
Wartość netto na
dzień 31.12.2018
Wartość netto na
dzień 31.12.2020
35
Zadanie 4. W przedsiębiorstwie KAJAK, wartość bilansowa środków trwałych na dzień 01.10.2016 r.

wynosi 600 000 zł. Dotychczasowe umorzenie to 200 000 zł. W miesiącu październiku miały miejsce
następujące operacje gospodarcze:

1. Faktura VAT za zakupioną maszynę produkcyjną:
2. Faktura VAT za transport zakupionej maszyny produkcyjnej:
- Naliczony VAT 230
Razem do zapłaty 1230
3. PT – przyjęto maszynę do używania (wartość początkowa) ………….
4. PK – przeksięgowanie naliczonego VAT ………….
5. Faktura VAT za zakupiony samochód osobowy (vat nie podlega odliczeniu)
6. PT – przyjęto samochód do używania …………..
Polecenie: Otwórz konta i zaksięguj operacje gospodarcze
Zadanie 5. W przedsiębiorstwie POMPOM, wartość początkowa środków trwałych na dzień 01.12.2016 r.

wynosi 300 000 zł. Dotychczasowe umorzenie to 135 000 zł. W miesiącu grudniu miały miejsce

1. Faktura VAT za zakupioną maszynę produkcyjną wymagającą montażu:
2. PZ – zakupioną maszynę wydano do montażu ……………
3. PK – przeksięgowanie naliczonego VAT …………..
4. Faktura VAT za montaż maszyny produkcyjnej:
- Naliczony VAT 460
5. OT – przyjęto maszynę do używania (wartość początkowa) ………….
36
Zadanie 6. W przedsiębiorstwie KOREK, wartość początkowa środków trwałych na dzień 01.11.2016 r.

wynosi 480 000 zł. Dotychczasowe umorzenie to 210 000 zł. W miesiącu listopadzie miały miejsce

1. LT – postawiono w stan likwidacji maszynę o
- wartości początkowej 30 000
- dotychczasowym umorzeniu 13 000
2. Faktura VAT za demontaż maszyny:
- Naliczony VAT 230
3. Pw – przyjęto do magazynu odzyski z likwidacji maszyny 600
4. LT – likwidacje zakończono ……………
Zadanie 7. W przedsiębiorstwie BABA, wartość początkowa środków trwałych na dzień 01.10.2016 r.

wynosi 1 200 000 zł. Dotychczasowe umorzenie to 750 000 zł. W miesiącu listopadzie miały miejsce

1. Faktura VAT za sprzedany środek trwały:
2. Rozchód sprzedanego środka:
-Wartość początkowa 20 000
-dotychczasowe umorzenie 12 000
3. Faktura VAT za demontaż sprzedanego środka trwałego:
- Wartość netto 500
- Naliczony VAT 120
37
Rozdział 6. Warianty ewidencji kosztów działalności operacyjnej
Schemat ewidencji kosztów – wariant I – zespół „4” – układ rodzajowy

Umorzenie środków trwałych Amortyzacja
1 1
Materiały Zużycie materiałów i energii

2 2
Rozrachunki z dostawcami Usługi obce

3 3
Rozrachunki z budżetami Podatki i opłaty

4 4
Rozrachunki z tyt. wynagrodzeń Wynagrodzenia

5 5
Rozrachunki z ZUS Ubezpieczenia społ. i in. świadcz.
6 6
Rozrachunki z pracownikami Pozostałe koszty
7 7
1) PK – odpis amortyzacyjno umorzeniowy środków trwałych

2) RW –wydanie materiałów do zużycia
3) FV – sprzątanie pomieszczeń biurowych
4) Decyzja UM – podatek od nieruchomości
5) Lista płac – wynagrodzenia pracowników
6) PK – składki ubezpieczeń społecznych obciążające pracodawcę
7) F VAT – koszt podróży służbowej pracownika
38
Schemat ewidencji kosztów – wariant II – zespół „5” – układ wg. miejsc

powstawania i nośników (przedmiotowo –podmiotowy)
Koszty działalności podstawowej
Materiały - Produkcja Podstawowa
1 1
Rozrachunki z dostawcami Koszty wydziałowe

2 2
Rozrachunki z tyt. wynagrodzeń Koszty ogólnego zarządu

3 3
Rozrachunki z dostawcami Koszty zakupu

4 4
Materiały Koszty sprzedaży

5 5
1) RW- wydano do zużycia w produkcji materiały podstawowe

2) FV – energia elektryczna zużyta w hali produkcyjnej
3) Lista płac – wynagrodzenia brutto pracowników administracyjnych
4) FV – koszt transportu materiałów
5) RW – wydano opakowania produktów sprzedanych
Schemat ewidencji kosztów – wariant III – zespół „4” i zespół „5”

Koszty wg. miejsc
Różne konta Koszty wg. rodzaju „4” Rozliczenie kosztów powstawania i nośników „5”
1 1 2 2
1) ewidencja kosztów prostych w układzie rodzajowym

2) rozliczenie kosztów prostych na miejsca powstawania i nośniki
39
Zadanie 1. Przyporządkuj kategorie kosztów występujące w przedsiębiorstwie produkcyjnym „Bucik”, do

odpowiednich zespołów kont: zespołu „4” – koszty według rodzaju oraz do zespołu „5” – koszty wg.
typów miejsc powstawania i nośników.
1. Materiały biurowe przekazane do zużycia

2. Wynagrodzenia brutto kierownictwa wydziału produkcyjnego
3. Woda zużyta w wydziale produkcyjnym
4. Obciążające pracodawcę składki na ubezpieczenia społeczne naliczone od
wynagrodzeń pracowników bezpośrednio produkcyjnych
5. Materiały wydane do zużycia przy produkcji wyrobów
6. Transport materiałów podstawowych – faktura od dostawcy
7. Odpis amortyzacyjny maszyn w hali produkcyjnej
8. Wypłacone ryczałty za używanie do celów służbowych własnych samochodów
9. Sprzątanie pomieszczeń biurowych – faktura od wykonawcy
10. Energia elektryczna zużyta w wydziale produkcyjnym
zespół „4” pozycje Zespół „5” – koszty wg miejsc pozycje

– koszty według rodzaju powstawania i nośników
1………………………………….. 1……………………………….
2………………………………….. 2……………………………….
3………………………………….. 3……………………………….
4………………………………….. 4……………………………….
5………………………………….. 5……………………………….
6…………………………………… 6……………………………….
7……………………………………
Zadanie 2. Salda wybranych kont przedsiębiorstwa „Anakonda” na dzień 01.05.20XX kształtowały się
następująco:
1. Środki trwałe 50 000

3. Umorzenie środków trwałych 10 000
Zaksięguj poniższe operacje gospodarcze ewidencjonując koszty:
5) w zespole „4” – koszty według rodzaju,
6) w zespole „5” – koszty wg. typów działalności i ich rozliczenie,
7) wg. wariantu III ewidencji kosztów.
1. RW- wydano do zużycia materiały: 8 000

- do produkcji 7 000
- w komórkach administracji 1 000
2. Faktura od PPU GAZ 12 300
wartość netto: 10 000
podatek VAT: 2 300
za ogrzewanie pomieszczeń :
- wydziału produkcyjnego 7 000
- biura zarządu 3 000
3. PK- rata amortyzacyjno-umorzeniowa środków trwałych w hali produkcyjnej 2 000
40
Zadanie 3. Salda wybranych kont księgi głównej PPH „Bocian” na dzień 01.05.20XX kształtowały się
następująco:
1. Kasa 10 000
2. Środki trwałe 125 000
4. Umorzenie środków trwałych 5 000
W bieżącym miesiącu miały miejsce następujące operacje:
4. RW- wydano do zużycia w produkcji materiały 20 000
5. Faktura od PPU ENERGA za zużytą energię elektryczną: 24 460
wartość netto: 20 000
podatek VAT: 4 600
w tym:
- w wydziale produkcyjnym 15 000
- w biurze zarządu 5 000
6. Lista płac za miesiąc maj:
Wynagrodzenia brutto pracowników: 50 000
- produkcyjnych 30 000
- administracyjnych i zarządu 12 000
- kierowników wydziałów produkcyjnych 8 000
Składki ubezpieczeń społecznych opłacane przez pracowników: 15 000
Składka ubezpieczenia zdrowotnego opłacana przez pracowników: 4 500

- kierowników wydziałów produkcyjnych 700
Podatek dochodowy pracowników: 8 000

- kierowników wydziałów produkcyjnych 800
7. Składki ubezpieczeń społecznych opłacane przez pracodawcę od wynagrodzeń 16 000
pracowników:
8. Kw – wypłacono pracownikom ryczałty za używanie do celów służbowych 5 000
własnych samochodów
9. PK - Podatek od nieruchomości - budynek zarządu 2 000
10. Faktura płatna przelewem za usługi telekomunikacyjne 1 230
Wartość netto 1000
Podatek VAt 230
11. Pk – miesięczny odpis amortyzacyjny środków trwałych, w tym: 8 000
- maszyn w wydziale produkcyjnym 7 000
- urządzeń w biurach zarządu i administracji 1 000
Zaksięguj operacje gospodarcze ewidencjonując koszty w zespole „4” – koszty według rodzaju, w zespole
„5” – koszty wg. typów działalności i ich rozliczenie oraz wg. wariantu III ewidencji kosztów.
41
Rozdział 7. Koszty zakupu – rozliczanie i ewidencja
Wariant I – Ewidencja na koncie „Koszty zakupu” – wycena materiałów na

poziomie ceny zakupu
Całość poniesionych kosztów zakupu księgowana jest na koncie "Koszty zakupu", a następnie koszty te
odnosi się w całości na te konta kosztów, które zostały obciążone materiałami.
Do wyceny poziomu zapasów materiałów według tej metody należy zastosować następujące wzory:
Wskaźnik narzutu kosztów zakupu:

Kz
Wnkz = x 100%
Mr
gdzie:
Wnkz - wskaźnik narzutu kosztów zakupu,
Kz - koszty zakupu bieżącego okresu,
Mr - rozchód materiałów.
Narzut kosztów zakupu przypadający na dany rozchód materiałów:

Mr x W nkz
NKz =
100
Wariant I – Ewidencja na koncie „Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu”

– wycena materiałów na poziomie ceny nabycia
Całość poniesionych kosztów zakupu księgowana jest na koncie "Rozliczenie międzyokresowe kosztów
zakupu", a następnie koszty te zostają rozliczone na poszczególne produkty i miejsca ich powstawania w
odpowiedniej proporcji do wartości wydanych materiałów z magazynu.
Wskaźnik narzutu kosztów zakupu:

Kzrp + Kzo
Wnkz = x100
Mrk + Mr
Wnkz - wskaźnik narzutu kosztów zakupu,

Kzrp - koszty zakupu obciążające remanent początkowy materiałów,
Kzo - koszty zakupu poniesione w ciągu bieżącego okresu,
Mrk - remanent końcowy materiałów,
Narzut kosztów zakupu przypadający na dany rozchód materiałów:

Mr x W nkz
NKz =
100
Mrk x W nkz
NKz (rk) =
100
42
Zadanie 1. Rozliczenie kosztów zakupu wg. 2 wariantów wg. podanych założeń:
Wyszczególnienie: Kwota
1. Zapas materiałów na początek okresu 40 000
2. Koszty zakupu 4 000
3. Rozchód materiałów do zużycia 26 000
4. Rozchód materiałów na sprzedaż 6 000
5. Zapas materiałów na koniec okresu 8 000
Polecenia: Rozliczyć koszty zakupu dwoma sposobami:
a) Koszty zakupu rozliczane są w całości na rozchodowane materiały,

b) Koszty zakupu rozliczane są proporcjonalnie do materiałów rozchodowanych i do zapasu
Rozwiązanie a) Konto: „koszty zakupu”
Wkz =
Nkz1=
Nkz2=
Rozwiązanie b) Konto: Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu
Wkz=
NKz1=
Nkz2=
Nkz(sk)=
43
Rozdział 8. Wycena i ewidencja produktów
Ewidencja przychodu wyrobów gotowych do magazynu – wycena wg. stałej

ceny ewidencyjnej
Odchylenia od cen
Produkcja Podstawowa Rozliczenie produkcji Wyroby gotowe ewidencyjnych WG
2 2 1 1
3a 3a
3b 3b
1) PW – przyjęcie do magazynu wyrobów gotowych w stałej cenie ewidencyjnej

2) PK – przeksięgowanie rzeczywistego kosztu wytworzenia wyrobów gotowych przyjętych do
magazynu
3) PK – wyksięgowanie odchyleń:
a) odchylenia debetowe
b) odchylenia kredytowe
Ewidencja sprzedaży wyrobów gotowych
1) WZ- rozchód z magazynu sprzedanych wyrobów gotowych

2) F-ra VAT – wystawiona dla odbiorcy
a) wartość wg. cen sprzedaży netto
b) podatek należny VAT
3) Pk – wartość odchyleń od cen ewidencyjnych przypadających na sprzedane wyroby
a) odchylenia debetowe
b) odchylenia kredytowe
44
Zadanie 1. Salda wybranych kont przedsiębiorstwa produkcyjnego GORYL na dzień 1 grudnia 2014r
kształtowały się następująco:
Produkcja podstawowa 200 000
Koszty wydziałowe 50 000
Wyroby gotowe 40 000
Przedsiębiorstwo ewidencjonuje wyroby gotowe w cenie ewidencyjnej ustalonej na poziomie

rzeczywistego kosztu wytworzenia. W bieżącym miesiącu miały miejsce następujące operacje:
1. PK – przeksięgowanie kosztów wydziałowych w celu ustalenia kosztu

wytworzenia produkcji .…………
2. Pw - przyjęcie do magazynu 200 szt wyrobów gotowych 200 000
3. Wz – wydano z magazynu 50 szt sprzedanych wyrobów gotowych w cenie
ewidencyjnej ………….
Polecenia:
2. Podaj wartość zapasu wyrobów gotowych oraz produkcji w toku na koniec okresu.
Wartość zapasu WG wynosi………………….zł i jest to ……………………………………………………………………………..
Wartość produkcji w toku na koniec okresu to ……………….zł i wynika to z ……………………………………………
Zadanie 2. Salda wybranych kont przedsiębiorstwa produkcyjnego BEZA na dzień 1 grudnia 2014r
Przedsiębiorstwo ewidencjonuje wyroby gotowe w stałej cenie ewidencyjnej ustalonej na poziomie

planowanego kosztu wytworzenia. W bieżącym miesiącu miały miejsce następujące operacje:
1. Pw - przyjęcie do magazynu 800 szt wyrobów gotowych. Cena ewidencyjna

wynosi. 65 zł/szt. .…………
2. PK – przeksięgowanie kosztów wydziałowych produkcji. ………….
3. PK – przeprowadzono kalkulację kosztu jend. WG, który wyniósł 63 zł/szt oraz
przeksięgowano rzeczywisty koszt wytworzenia 800 szt. WG przyjętych do ………….
magazynu.
4. PK – wyksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych WG.
………….
Polecenia:

Wartość zapasu WG wynosi………………….zł i wynika to z………………………………………………………………………
45
Zadanie 3. Salda wybranych kont przedsiębiorstwa produkcyjnego BEZA na dzień 1 grudnia 2014r
Przedsiębiorstwo ewidencjonuje wyroby gotowe w stałej cenie ewidencyjnej ustalonej na poziomie

planowanego kosztu wytworzenia. W bieżącym miesiącu miały miejsce następujące operacje:
1. Pw - przyjęcie do magazynu 500 szt wyrobów gotowych. Cena ewidencyjna

wynosi. 70 zł/szt. .…………
2. PK – przeksięgowanie kosztów wydziałowych produkcji. ………….
3. PK – przeprowadzono kalkulację kosztu jend. WG, który wyniósł 75 zł/szt oraz
przeksięgowano rzeczywisty koszt wytworzenia 500 szt. WG przyjętych do ………….
magazynu.
4. PK – wyksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych WG.
………….
Polecenia:

Wartość zapasu WG wynosi………………….zł i wynika to z………………………………………………………………………
Zadanie 4. Przedsiębiorstwo ALFA produkuje jeden rodzaj wyrobu X. W analizowanym okresie poniesiono
następujące koszty:
Wyszczególnienie Materiały Narzut Robocizna Koszty Razem

bezpośrednie kosztów bezpośrednia z wydziałowe
zakupu narzutami
Koszty okresu 37 000 3 000 30 000 10 000 80 000
Polecenie: Ustal jednostkowy koszt wytworzenia produktu X oraz koszt jednostkowy produktów X w toku,
wyceniając produkcję w toku na poziomie rzeczywistego kosztu wytworzenia zakładając, że:
1. W analizowanym okresie wyprodukowano 8000 szt WG X, a produkcja w toku nie wystąpiła.
K MB +NKZ+RB+KW
kjWG = ------ = ---------------------------
WG WG
2. W analizowanym okresie wyprodukowano 6000 szt WG X, a na koniec okresu wystąpiła produkcja

w toku (RK) w postaci 8000 szt. wyrobu X przerobionych w 50% (p), natomiast materiały
bezpośrednie wydawane były do produkcji:
46
a) Sukcesywnie
K
kjWG = ---------------------------
WG + (p*Rk) / 100
b) Jednorazowo
MB KP
kjWG = kjm +kjp kjm = ---------------- kjp = ----------------------
WG +Rk WG + (p*Rk) / 100
Zadanie 5. Przedsiębiorstwo Becik produkuje jeden rodzaj wyrobu B. W analizowanym okresie poniesiono
następujące koszty:
Materiały bezpośrednie Robocizna bezpośrednia Koszty pośrednie Razem

wraz z narzutami (wydziałowe)
Koszty 20 000 15 000 5 000 40 000
okresu
Polecenie: Ustal jednostkowy koszt wytworzenia produktu B oraz koszt jednostkowy produktów B w toku,
wyceniając produkcję w toku na poziomie rzeczywistego kosztu wytworzenia zakładając, że:
1. W analizowanym okresie wyprodukowano 2000 szt wyrobu B, a produkcja w toku nie wystąpiła.
2. W analizowanym okresie wyprodukowano 3000 szt wyrobu B, a na koniec okresu wystąpiła
produkcja w toku w postaci 1000 szt. wyrobu X przerobionych w 50%, natomiast materiały
bezpośrednie wydawane były do produkcji:
a) sukcesywnie
b) jednorazowo
Zadanie 6. Przedsiębiorstwo produkcyjne ewidencjonuje wyroby gotowe w cenie ewidencyjnej ustalonej

na poziomie rzeczywistego kosztu wytworzenia. Na koniec grudnia wystąpiły następujące operacje
gospodarcze:
1. Pk – przeksięgowanie kosztów wydziałowych w celu ustalenia kosztu

wytworzenia produkcji .…………
2. Pw - przyjęcie do magazynu 1 000 szt wyrobów gotowych (produkcja w toku
nie wystąpiła) 130 000
3. Wz – wydano z magazynu 400 szt sprzedanych wyrobów gotowych w cenie

ewidencyjnej ………….
4. Pk – przeksięgowania kosztów zarządu w celu ustalenia kosztu własnego
sprzedanej produkcji ………….
5. Pk – przeksięgowania kosztów sprzedaży w celu ustalenia kosztu własnego
sprzedanej produkcji
Polecenia:

2. Podaj wartość kosztu własnego sprzedaży – co wchodzi w jego skład?
47
Koszty rodzajowe Rozliczenie kosztów Produkcja podstawowa Koszty wydziałowe

sp) 250 000 250 000 (sp sp) 90 000 sp) 40 000
Koszty sprzedaży Koszty zarządu Koszt własny sprzedanych wyrobów Wyroby gotowe
sp) 25 000 sp) 60 000 sp) 120 000 sp) 30 000
Koszt własny sprzedaży wynosi………….. i składają się na niego:……………………………………………………………
Zadanie 71. Salda wybranych kont księgi głównej Spółki Alfa w końcu stycznia kształtowały się
następująco:
Nr konta Nazwa Saldo

223 Rozrachunki z US z tyt. VAT (saldo stanowi VAT naliczony przy zakupach 27 680
opodatkowanych związanych ze sprzedażą opodatkowaną)
401-409 Koszty wg rodzaju 174 800
490 Rozliczenie kosztów 174 800
527 Koszty sprzedaży 3 600
551 Koszty zarządu 41 600
601 Wyroby Gotowe ( saldo konta stanowi równowartość 24 000 szt WG „R” 120 000
wytworzonych i przyjętych w styczniu do magazynu – cena przyjęta do wyceny
obrotu zapasami produktów gotowych wynosi 5zł/szt)
621 Odchylenia od ceny ewidencyjnej WG (saldo konta stanowią odchylenia 9 600
powstałe na produktach przyjętych w styczniu do magazynu – rzeczywisty
koszt wytworzenia był wyższy od wartości produktów w cenie ewidencyjnej
Pozostały do zapisania na kontach następujące operacje gospodarcze:
Poz Treść Kwota

1 WZ – wydano z magazynu 7 500 szt WG „R” sprzedanych spółce Delta –
wartość w cenie ewidencyjnej ……………………..
2 Faktura VAT, płatna przelewem, wystawiona dla Spółki Delta za:
 7 500 szt. WG „R” po 9,60 zł/szt ………………………
 Vat należny wg stawki 22% ………………………
 Suma faktury (do zapłaty) ………………………
3 WZ – wydano z magazynu 12 500 szt WG „R” sprzedanych spółce Omega –
wartość w cenie ewidencyjnej ……………............
4 Faktura VAT, płatna przelewem, wystawiona dla Spółki Omega za:
 12 500 szt. WG „R” po 9,60 zł/szt ……………………..
 Vat należny wg stawki 22% ……………………..
 Suma faktury (do zapłaty) ……………………..
1
R. Nilidziński, Materiały dydaktyczne 2014, Zeszyt 15, UG
48
5 Pk – odchylenia od ceny ewidencyjnej przypadające na WG sprzedane

Sp „O” + O b.m-ca
WNO = ------------------------------------------------- x 100%
Zk WG + suma rozchodów WG b. m-ca
NO r = ………………………
NO z= ………………………
6 Pk – przeniesienie kosztów sprzedaży ………………………
7 Pk- przeniesienie kosztów zarządu ………………………
Polecenia:
1. Otwórz konta i przedstaw zapis operacji na kontach

2. Zamknij konta
3. Ustal w sposób pozaewidencyjny wynik ze sprzedaży wyrobów
49
Rozdział 9. Ustalanie wyniku finansowego i jego prezentacja w

porównawczym rachunku zysków i strat
Zespół „4” Rozliczenie kosztów Koszty sprzedaży Koszt własny sprzedaży
1 1 2 2
6 4 4
5a 5b 3
Zespół „5” Wynik finansowy Koszty zarządu Przychody ze sprzedaży

1 5b 5a 3
6 7 7
1) Ewidencja kosztów w zespole „4” i „5”

2) Przeksięgowanie kosztu sprzedaży w celu ustalenia kosztu własnego sprzedaży
3) Przeksięgowanie kosztów zarządu w celu ustalenia kosztu własnego sprzedaży
4) Przeksięgowanie kosztu własnego sprzedaży w celu ustalenia zmiany stanu produktów
5) Przeksięgowanie zmiany stany produktów na wynik finansowy:
a) Zwiększenie stanu produktów
b) Zmniejszenie stanu produktów
6) Przeksięgowanie kosztów rodzajowych
7) Przeksięgowanie przychodów ze sprzedaży
_____________________________________________________________________________________
Zadanie 1. Przedsiębiorstwo produkcyjne na dzień 1 stycznia posiadało wyroby gotowe w magazynie o

wartości 23 000 zł, oraz wyroby gotowe nie zakończone (produkcję w toku) o wartości 3 000. Na koniec
roku salda wybranych kont księgi głównej kształtowały się następująco:
Koszty rodzajowe 200 000
Rozliczenie kosztów 200 000
Koszt własny sprzedaży 190 000
Polecenie: ustal w sposób statystyczny oraz księgowy zmianę stanu produktów oraz określ jej charakter
(zwiększenie/zmniejszenie).
I. Metoda księgowa:
Koszty rodzajowe Rozliczenie kosztów Koszt własny sprzedaży Wyroby gotowe Produkcja podst. Wynik finansowy
sp)200000 200 000(sp sp)190 000 sp)32000 sp) 4000
50
II. Metoda statystyczna
konta SP (01.01 br) SK (31.12 br.) różnica

WYROBY GOTOWE
PRODUKCJA PODSTAWOWA
RAZEM
Zmiana stanu produktów ustalona statystycznie wynosi………… i oznacza to

………………..……………………………………….

wartości 30 000 zł, oraz wyroby gotowe nie zakończone (produkcję w toku) o wartości 10 000. Na koniec
roku salda wybranych kont księgi głównej kształtowały się następująco:
Amortyzacja 50 000
Usługi obce 110 000
Wynagrodzenia 40 000
Przychody ze sprzedaży wyrobów 300 000
Pozostałe przychody operacyjne 20 000
Pozostałe koszty operacyjne 10 000
Koszty finansowe 2 000
Przychody finansowe 3 000
Podatek dochodowy 7 000
Ustal w sposób statystyczny wynik finansowy metodą porównawczą wypełniając poniższą tabelę:
Przychody ze sprzedaży wyrobów

+ / - zmiana stanu produktów
- Koszty rodzajowe
= zysk /strata na sprzedaży
+ Pozostałe przychody operacyjne
- Pozostałe koszty operacyjne
= zysk / strata na działalności operacyjnej
+ Przychody finansowe
- Koszty finansowe
= zysk/ strata brutto
- podatek dochodowy
= zysk/ strata netto
51
Zadanie 3. Przedsiębiorstwo produkcyjne na koniec roku wykazywało następujące salda wybranych kont
księgi głównej :
Amortyzacja 20 000
Zużycie materiałów i energii 40 000
Usługi obce 10 000
Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 8 000
Wyroby gotowe 3 000
Przychody ze sprzedaży wyrobów 200 000
Pozostałe przychody operacyjne 40 000
Pozostałe koszty operacyjne 20 000
Przychody finansowe 12 000
Koszty finansowe 2 000
Podatek dochodowy 9 000
Ustal w sposób statystyczny wynik finansowy metodą porównawczą.

wartości 12 000 zł, oraz wyroby gotowe nie zakończone (produkcję w toku) o wartości 5 000. Zaksięguj
operacje gospodarcze związane z ustaleniem wyniku finansowego metodą księgową oraz sporządź
rachunek zysków i strat.
lp Treść kwota
1. Pk – przeksięgowanie przychodów ze sprzedaży wyrobów 300 000
2. Pk – przeksięgowanie kosztów rodzajowych, w tym:
Amortyzacja 50 000
Usługi obce 110 000
Pozostałe koszty 30 000
3. Pk – przeniesienie kosztu własnego sprzedaży w celu ustalenia zmiany 220 000
stanu produktów
4. Pk – przeksięgowanie zmiany stanu produktów ………
5. Pk – przeksięgowanie pozostałych przychodów operacyjnych 20 000
6. Pk – przeksięgowanie pozostałych kosztów operacyjnych 10 000
7. Pk – przeksięgowanie przychodów finansowych 2 000
8. Pk – przeksięgowanie kosztów finansowych 11 000
9. Pk – odpis wyrównawczy podatku dochodowego (nadpłata) 1 000
10. Pk – przeksięgowanie podatku dochodowego ………
52
Amortyzacja Usługi obce Wynagrodzenia Pozostałe koszty Rozliczenie kosztów

sp)50 000 sp) 110 000 sp) 40 000 sp) 30 000 230 000(sp
Koszt własny sprzedaży Przychody ze sprzedaży wyr. Poz. przychody op. Poz. koszty op Koszty finansowe
sp)220 000 300 000(sp 20 000(sp sp)10 000 sp) 11 000
Przychody finansowe Podatek dochodowy Rozrachunki z budżetem Wynik finansowy

2 000 (sp sp) 16 000
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT (wariant porównawczy)

sporządzony na dzień
Stan na koniec Stan na koniec
roku poprzedniego roku bieżącego
A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównanie z nimi w tym:
I. Przychody netto ze sprzedaży produktów
II. Zmiana stanu produktów (zwiększenie - wartość dodatnia,
zmniejszenie - wartość ujemna)
III. Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki
IV. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów
V. Pozostałe dochody budżetowe
B. Koszty działalności operacyjnej
I. Amortyzacja
II. Zużycie materiałów i energii
III. Usługi obce
IV. Podatki i opłaty
V. Wynagrodzenia
VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia dla pracowników
VII. Pozostałe koszty rodzajowe
VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A-B)
D. Pozostałe przychody operacyjne
E. Pozostałe koszty operacyjne
F. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (C+D-E)
G. Przychody finansowe
H. Koszty finansowe
K. Zysk (strata) brutto (I+/-J)
L. Podatek dochodowy
M. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku
N. Zysk (strata) netto (K-L-M)
53
Zadanie 5. Przedsiębiorstwo produkcyjne ewidencjonuje wyroby gotowe w cenie ewidencyjnej

ustalonej na poziomie planowanego kosztu wytworzenia (10 zł/szt).
Na koniec grudnia wystąpiły następujące operacje gospodarcze:
lp Treść kwota
1. Pw - przyjęcie do magazynu 10 000 szt wyrobów gotowych
wycenionych na poziomie planowanego kosztu wytworzenia ……………..
2. Pk – przeksięgowanie kosztów wydziałowych w celu ustalenia rzecz.
kosztu wytworzenia produkcji ……………..
3. PK – przeprowadzono kalkulację kosztu jend. WG, który wyniósł 11
zł/szt oraz przeksięgowano rzeczywisty koszt wytworzenia 10 000 szt. ……………..
WG przyjętych do magazynu
4. PK – wyksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych WG ……..………

5. Faktura VAT, płatna przelewem, wystawiona dla Spółki Omega za:
a) 4000 szt. WG „R” po 15 zł/szt ……………..
b) Vat należny wg stawki 23% ……………..
c) Suma faktury (do zapłaty) ……………..
6. Wz – wydano z magazynu 4000 szt sprzedanych wyrobów gotowych w
cenie ewidencyjnej ……………..
7. Pk – odchylenia od ceny ewidencyjnej przypadające na WG sprzedane …………….
8. Odpis wyrównawczy podatku dochodowego (podatek za rok wyniósł ……………

25 000zł)
Polecenia:

2. Dokonaj przeksięgowań związanych z ustaleniem wyniku finansowego metodą porównawczą.
3. Sporządź rachunek zysków i strat
Amortyzacja Zuż. materiałów i energii Wynagrodzenia Ubezpieczenia społ.

sp) 50 000 Sp)100 000 sp) 90 000 sp) 25 000
Usługi obce Rozliczenie kosztów Produkcja podstawowa Koszty wydziałowe

sp)35 000 300 000 (sp sp) 190 000 sp) 40 000
Koszty sprzedaży Koszty zarządu Koszt własny sprzedanych wyrobów Wyroby gotowe
sp) 10 000 sp) 30 000 sp) 210 000 sp) 30 000
54
Odchyl. od cen ew. WG Przychody ze sprzedaży WG Poz. Koszty op. Przychody fin.
Sp) 4 000 450 000(sp Sp) 20 000 15 000 (sp
Podatek dochodowy
Sp) 10 000
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT (wariant porównawczy)

sporządzony na dzień
Stan na koniec Stan na koniec
roku poprzedniego roku bieżącego
A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównanie z nimi w tym:
I. Przychody netto ze sprzedaży produktów
II. Zmiana stanu produktów (zwiększenie - wartość dodatnia,
zmniejszenie - wartość ujemna)
III. Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki
IV. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów
V. Pozostałe dochody budżetowe
B. Koszty działalności operacyjnej
I. Amortyzacja
II. Zużycie materiałów i energii
III. Usługi obce
IV. Podatki i opłaty
V. Wynagrodzenia
VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia dla pracowników
VII. Pozostałe koszty rodzajowe
VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A-B)
D. Pozostałe przychody operacyjne
E. Pozostałe koszty operacyjne
F. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (C+D-E)
G. Przychody finansowe
H. Koszty finansowe
K. Zysk (strata) brutto (I+/-J)
L. Podatek dochodowy
M. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku
N. Zysk (strata) netto (K-L-M)
Główny księgowy dzień, miesiąc, rok
Kierownik jednostki
55
56

Rachunkowość Finansowa - Zbiór 2016 Ostateczny Plik PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Rachunkowość Finansowa - Zbiór 2016 Ostateczny Plik PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Rachunkowość finansowa – zbiór zadań dr A.

Wiercińska, Uniwersytet Gdański

Rozdział 1. Środki pieniężne i krótkoterminowe aktywa pieniężne ............................................................. 3

Rozdział 2. Wycena i ewidencja rozrachunków z tytułu dostaw i usług .................................................... 16

Rozdział 3. Dokumentacja i ewidencja wynagrodzeń ................................................................................ 22

Rozdział 4. Dokumentacja i ewidencja obrotu zapasami materiałów........................................................ 26

Rozdział 5. Dokumentacja i ewidencja stanu i zmian w zasobach środków trwałych ............................... 33

Rozdział 6. Warianty ewidencji kosztów działalności operacyjnej ............................................................. 38

Rozdział 7. Koszty zakupu – rozliczanie i ewidencja ................................................................................... 42

Rozdział 8. Wycena i ewidencja produktów ............................................................................................... 44

Rozdział 1. Środki pieniężne i krótkoterminowe aktywa pieniężne

Schemat 1 – Ewidencja obrotu kasowego

Rozrachunki z odbiorcami Rozrachunki z dostawcami

Pozostałe przychody Rozliczenie nadwyżek Rozliczenie Pozostałe koszty

1. KP- podjęcie gotówki do kasy w oparciu o czek gotówkowy (księgowanie uproszczone).

2. KP – wpłata należności od odbiorcy do kasy.

4. Protokół z przeprowadzonej inwentaryzacji w kasie – superata.

5. Rozliczenie powstałej superaty na pozostałe przychody operacyjne.

8. Wypłata zaliczki pracownikowi np. na wyjazd służbowy - wniosek o zaliczkę.

9. Zwrot do kasy niewykorzystanej zaliczki – rozliczenie zaliczki.

10. Protokół z przeprowadzonej inwentaryzacji w kasie – manko.

12. Wypłata wynagrodzeń – lista płac.

Schemat 2 – Funkcjonowanie konta „Rachunek bieżący”

Rozrachunki z odbiorcami Rozrachunki z dostawcami

Inne rachunki bankowe Rozrachunki z budżetami

Inne środki pieniężne

Schemat 3 – Ewidencja innych środków pieniężnych

Kasa Inne środki pieniężne Rachunek bieżący

Rozrachunki z odbiorcami Inne rachunki bankowe

Księga pomocnicza do konta "Inne środki pieniężne"

Środki pieniężne w drodze Obce czeki rozrachunkowe Obce czeki gotówkowe

5. Realizacja własnego czeku potwierdzonego.

6. Spłata należności przez odbiorcę czekiem rozrachunkowym.

8. WB -Zawiadomienie z banku o zrealizowaniu czeku rozrachunkowego.

9. Zapłata należności czekiem gotówkowym.

10. Zamiana czeku gotówkowego w banku na gotówkę.

Schemat 4 – Ewidencja weksli obcych

Rozrachunki z odbiorcami Inne środki pieniężne Kasa

Przychody finansowe Pozostałe koszty Rachunek bieżący

Księga pomocnicza do konta "Inne środki pieniężne"

Weksle obce Środki pieniężne w drodze

Schemat 5 – Ewidencja weksli własnych

Różne konta Zobowiązania wekslowe Rozrachunki z dostawcami

1. Zakup blankietów wekslowych (powoduje zwiększenie kosztów rodzajowych w pozycji „Podatki i

4. Wykup weksla w terminie.

Lp. Treść Kwota

Raport Za okres ……………………………………. Kasa nr 1

a) na wypłatę wynagrodzeń 1 200

3. Lista płac nr 2 - wypłacono wynagrodzenia: 4 200

a) gotówką z kasy 1 200

5. KP 4- Podjęto gotówkę w oparciu o czek A 4 na planowane podróże pracowników 1 500

6. Wypłacono zaliczkę K. Bączek na podróż służbową – wniosek o zaliczkę nr 9 1 500

7. H. Muszka zwróciła do kasy niewykorzystaną część zaliczki KP nr 16 12

8. KP 5 - Podjęto gotówkę na podstawie czeku gotówkowego nr A 5 1 000

9. KW 6 -Wypłacono zaliczkę M. Pszczole na zakup materiałów biurowych 1 000

W marcu wystąpiły poniższe operacje w zakresie obrotu pieniężnego:

3. Lista płac nr 3 - wypłacono wynagrodzenia gotówką z kasy 4 200

4. Wypłacono z kasy T. Kiełbasce zaliczkę na zakup materiałów biurowych – KW nr 14 1 000

5. KP-Podjęto gotówkę w oparciu o czek gotówkowy A 43 na planowane podróże pracowników 2 000

6. Wypłacono zaliczkę R. Szynce na podróż służbową – wniosek o zaliczkę nr 12 2 000

7. E. Paróweczka zwrócił do kasy niewykorzystaną część zaliczki KP nr 16 20

8. KP-Podjęto gotówkę na podstawie czeku gotówkowego nr A 44 1 000

W kwietniu wystąpiły poniższe operacje gospodarcze: