Boğaziçi Üniversitesi

Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü

Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

24 Ocak 2020 (20:55)

Elazığ-Sivrice Depremi

Sismotektonik Yapı, Kuvvetli Deprem Yer Hareketi

Dağılım Özellikleri ve Bina Hasar Tahminleri
Ön Rapor

25.01.2020
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

1 GİRİŞ

24 Ocak 2020 tarihinde yerel saatle 20:55:14’te merkez üssü Elazığ ili Sivrice ilçesi
yakınlarında olan, büyüklüğü çeşitli kurumlarca 6.5 - 6.8 (Mw) arasında rapor edilen önemli
bir deprem meydana gelmiştir. Deprem Doğu Anadolu Fay Zonunun Pütürge segmenti ile
ilişkili olup, yırtılma uzunluğu 20 ila 30 km arasında tahmin edilmektedir. Bu ön raporda
depremin kaynak özelliklerine, deprem ile ilişkili kuvvetli yer hareketi gözlemlerine ve hasar
tahminlerine yönelik ön bilgi ve bulgular sunulmaktadır.

Bu rapor Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü,

Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı tarafından hazırlanmış olup, yalnızca kaynak
gösterilerek kullanılabilir.

2 DEPREM PARAMETRELERİ

Tarih: 24.01.2020 Zaman: 17:55:14 (UTC)

Kurum KRDAE AFAD USGS EMSC
Büyüklük Mw 6.5 Mw 6.8 Mw 6.7 Mw 6.8
Ml 6.6
Merkez üssü 38.3775 N 38.3626 N 38.33 N 38.37 N
Koordinatları 39.1042 E 39.2588 E 39.084 E 39.22 E
Derinlik (km) 4.8 6.75 10 15

Şekil 1. 24 Ocak 2020 Elazığ-Sivrice Depremi ve Doğu Anadolu Fay Zonunun Karlıova -
Osmaniye Arasındaki Segmentleri
24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1
1
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Deprem Mekanizması

Deprem kaynak verileri, mekanizma çözümleri ve sismotektonik bilgilere göre deprem Doğu
Anadolu Fayı ile ilişkili olup, yataydan yaklaşık 70 derecelik eğim açısına sahip fay düzlemi
üzerinde meydana gelmiştir. Fay düzlemi üzerindeki yer değiştirmeler sol yanal atımlıdır.

www.globalcmt.org:

Date: 2020/ 1/24 Centroid Time: 17:55:24.6 GMT

Lat= 38.30 Lon= 39.00
Depth= 12.0 Half duration= 5.9
Centroid time minus hypocenter time: 10.5
Moment Tensor: Expo=26 -0.203 -1.030 1.230 0.464 -0.545 1.140
Mw = 6.8 mb = 0.0 Ms = 6.7 Scalar Moment = 1.77e+26
Fault plane: strike=246 dip=67 slip=-9
Fault plane: strike=339 dip=81 slip=-157

http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/24-ocak-sivrice-elazig-depremi-2/

Kuvvetli Deprem Yer Hareketi Kayıtları

Deprem Ulusal Kuvvetli Deprem Yer Hareketi Ağındaki 55 istasyon tarafından

kaydedilmiştir (https://deprem.afad.gov.tr). İstasyonların merkez üssü uzaklıkları 24 ila 253
km arasında değişmektedir. Merkez üssüne en yakın istasyon olan Sivrice – 2308
istasyonundaki en büyük ham yer ivmesi 0.298 g’dir.

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

2
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

3 OLASILIKSAL DEPREM TEHLİKESİ

Şekil 2. 2018 yılında güncellenen Türkiye Olasıksal Deprem Tehlikesi çalışması sonuçlarına
göre bölgesel 475 yıllık en büyük yer ivmesi dağılımı. Bu çalışma sonuçlarına göre Pütürge
segmenti civarında tahmin edilen 475 yıılık en büyük yer ivmesi (PGA) değerleri 0.6 - 0.7 g
civarındadır.

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

3
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

4 KUVVETLİ YER HAREKETİ PARAMETRELERİ DAĞILIMLARI

Kuvvetli Yer Hareketi Tahmin Denklemi: Boore ve Atkinson, 2008

Boğaziçi Üniversitesi
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü
Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 3. En Büyük Yer İvmesi (%g cinsinden) Dağılımı

Boğaziçi Üniversitesi
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü
Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 4. En Büyük Yer Hızı (cm/s cinsinden) Dağılımı

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

4
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Boğaziçi Üniversitesi
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü
Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 5. T=0,2 s’deki Spektral İvme (%g cinsinden) Dağılımı

Boğaziçi Üniversitesi
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü
Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 6. T=1,0 s’deki Spektral İvme (%g cinsinden) Dağılımı

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

5
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

5 ŞİDDETE DAYALI BİNA HASAR TAHMİNLERİ -1

Şiddet Dağılımı Tahmin Denklemi: Wald vd. 1999

Boğaziçi Üniversitesi
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü
Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 7. Aletsel Şiddet Dağılımı (Wald vd. 1999)

Boğaziçi Üniversitesi
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü
Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 8. Tahmini Yıkık-Çok Ağır Hasarlı Bina Sayısı

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

6
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Boğaziçi Üniversitesi
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü
Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 9. Tahmini Orta ve Daha Ağır Hasarlı Bina Sayısı

Boğaziçi Üniversitesi
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü
Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 10. Tahmini Hafif-Orta Hasarlı Bina Sayısı

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

7
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Boğaziçi Üniversitesi
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü
Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 11. Tahmini Hafif Hasarlı Bina Sayısı

6 ŞİDDETE DAYALI BİNA HASAR TAHMİNLERİ - 2

Şiddet Dağılımı Tahmin Denklemi: Atkinson ve Kaka, 2007

Boğaziçi Üniversitesi
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü
Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 12. Aletsel Şiddet Dağılımı (Atkinson&Kaka 2007)

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

8
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Boğaziçi Üniversitesi
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü
Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 13. Tahmini Yıkık-Çok Ağır Hasarlı Bina Sayısı

Boğaziçi Üniversitesi
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü
Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 14. Tahmini Orta ve Daha Ağır Hasarlı Bina Sayısı

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

9
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Boğaziçi Üniversitesi
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü
Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 15. Tahmini Hafif-Orta Hasarlı Bina Sayısı

Boğaziçi Üniversitesi
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü
Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 16. Tahmini Hafif Hasarlı Bina Sayısı

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

10
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

7 ANTAKYA HAVZASI KUVVETLİ DEPREM YER HAREKETİ İZLEME SİSTEMİ İSTASYONLARI

KAYITLARI

Şekil 17. Elazığ-Sivrice Depremi merkez üssü ve Antakya Havzası Kuvvetli Yer Hareketi
Sistemi

Şekil 18. Elazığ-Sivrice Depreminin Kaydedildiği Antakya Havzası Kuvvetli Yer Hareketi
Sistemi İstasyonları

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

11
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 19. AHLNI İstasyonu, Ham İvme Kayıtları

Şekil 20. APYMR İstasyonu Ham İvme Kayıtları

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

12
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 21. AGZBB İstasyonu Ham İvme Kayıtları

Şekil 22. MKUHG İstasyonu Ham İvme Kayıtları

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

13
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 23. AYSSK İstasyonu Ham İvme Kayıtları

Şekil 24. HIEIO İstasyonu Ham İvme Kayıtları

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

14
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 25. AKASM İstasyonu Ham İvme Kayıtları

8 DEPREM BİLGİ SİSTEMİ V3.0 ÜZERİNDEN YAPILAN BİLDİRİMLER

Şekil 26. DBS 3.0 Üzerinden Yapılan Bildirimler (324 adet)

İlk bildirim yerel saatle 21:17’de, depremden yaklaşık 20 dk sonra yapılmıştır.
24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1
15
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 27. EMSC LastQuake Uygulaması Üzerinden Yapılan Bildirimler

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

16
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

9 BÖLGEDE MEYDANA GELMİŞ OLAN TARİHSEL DEPREMLER

Doğu Anadolu Fayı üzerinde tarihsel dönemde pek çok yıkıcı deprem meydana gelmiştir.

Şekil 28. Bölge ile ilgili ulaşabildiğimiz en eski bilgi M.S. 817 yılında Claudiopolis
(Claudias) antik kentinde hasar yapmış olan deprem hakkındadır . Ambraseys (2009) Claudias
antik kentinde M.S. 817 yılında gelen depremin can kayıplarına ve büyük toprak kaymaları ve
kaynak sularında değişimler gibi doğal olaylara neden olduğunu belirtmektedir. Claudias
(Kerarkale) antik kenti, Kaynak: Eastern Turkey: An Architectural & Archaeological Survey,
Volume III, sf. 41

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

17
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 29. M.S. 995 depreminde hasar gören yerleşimler (Kaynak: Guidoboni vd., 1994 ve
Ambraseys, 2009).

Şekil 30. 28 Mayıs 1789 Elazığ depreminde hasar gören yerleşimler (Kaynak: Ambraseys,
2009)

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

18
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 31. 12 Mayıs 1866 Göynük depreminde hasar gören yerleşimler (Kaynak: Ambraseys,
1997)

Şekil 32. 3 Mayıs 1874 Gölcük depreminde hasar gören yerleşimler (Kaynak: Ambraseys,
2009). Ambraseys ve Jackson (1998) depremin büyüklüğünü Ms 7.1 olarak tahmin
etmektedir.

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

19
 Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Şekil 33. 20. Yüzyılın hemen başında DAF üzerinde iki deprem meydana gelmiştir
(Ambraseys ve Finkel, 1987). 4 Aralık 1905 Ms 6.8 ve 28 Eylül 1908 Ms 6.1 depremleri
Pütürge segmenti ile ilişkilendirilebilir.

24 Ocak 2020 (20:55) Elazığ-Sivrice Depremi V1

20