EPITELNO TKIVO: DEFINICIJA, LOKALIZACIJA, ISHRANA,

INERVACIJA I REGENERACIJA

Epitelno tkivo je izgrađeno od gusto zbijenih ćelija okruženih zanemarljivo malom količinom
ekstracelularnog matriksa. U vidu omotača oblaže površinu ljudskog tijela i sve tjelesne
šupljine. Ujedno, poniranjem u ispodležeće vezivno tkivo, epitelne ćelije u toku embrionalnog
razvoja formiraju endokrine i egzokrine žlijezde. Osnovne funkcije epitelnog tkiva je
pokrivanje i oblaganje slobodnih površina (koža), apsorpcija (crijeva), sekrecija (žlijezde),
senzorna funkcija (gustativni i olfaktivni neuroepitel) i kontraktilna fukcija (mioepitelne
ćelije). Zbog toga što epitelno tkivo oblaže cjelokupnu spoljašnju i unutrašnju površinu tijela
sve materije koje ulaze ili izlaze iz organizma prolaze kroz epitelnu barijeru. Epitel ne
posjeduje krvne sudove, pa hranjive materije moraju proći iz kapilara u laminu propriju. Ove
hranjive supstance, kao i materije neophodne za funkciju epitelnih ćelija, zatim difunduju
kroz bazalnu laminu i ulaze u epitelne ćelije preko bazalne i lateralne površine.To zahtjeva
potrošnju energije. Receptori za hemijske glasnike koji utiču na aktivnost epitelnih ćelija
nalaze se na bazolateralnoj membrani. U epitelnim ćelijama koje vrše apsorpciju, apikalni dio
ćelijske membrane sadrži integralne membranske proteine, enzime koje dovršavaju
razgradnju molekula koje će biti apsorbovani. Većina epitelnih tkiva je bogato inervirana
senzitivnim nervnim završecima iz pleksusa koji se nalaze u lamini propriji. Dobro je poznata
izražena senzitivnost epitela kornee na prednjoj površini očne jabučice. Ova osjetljivost je
rezultat velikog broja senzornih nervnih vlakana koja se granaju između epitelnih ćelija
rožnjače. Epitelno tkivo predstavlja labilne strukture čije se ćelije kontinuirano obnavljaju
mitotskom aktivnošću, dakle ima dobro izraženu sposobnost regeneracije. Vijek većine
epitelnih ćelija je vrlo kratak. Brzina obnavljanja je različita. Tako se epitel crijeva obnavlja
brzo i ćelije se zamjenjuju svake sedmice dok se ćelije jetre i pankreasa obnavljaju sporo. U
slojevitim i pseudoslojevitim epitelniim tkivima mitoze se dešavaju u matičnim ćelijama
germinativnog sloja, koji je najbliži bazalnoj lamini.
 VRSTE EPITELNOG TKIVA

Epitelna tkiva se prema građi i funkciji obično dijele u dvije glave grupe: pokrovni i žljezdani
epitel. Međutim postoji i osjetni epitel ili neuroepitel koji je izgrađen od osjetnih
(receptorskih) ćelija i učestvuje u primanju specifičnih podražaja.
Pokrovni epitel pokriva površinu tijela i sve slobodne tjelesne šupljine. U zavisnosti od broja
slojeva ćelija koje posjeduje dijeli se na: jednoslojne i višeslojne. Generalno, epitele može
izgrađivati jedna ili više ćelijskih populacija. Na osnovu izgleda ćelija jednoslojni epiteli su:
pločasti, niskoprizmatični, prizmatični, pseudoslojeviti i prelazni. Prema izgledu ćelija
površinskog sloja višeslojni epiteli su: pločasto-slojeviti i prizmatično-slojeviti epiteli.