नेपाल उप यकाको उ पि

loksewasahayoginepal.blogspot.com/2015/08/blog-post_83.html

२.३ नेपाल उप यकाको उ पि

िल छिवकालभ दा अिघको पाचीन इितहास भरपदो ोतह को अभावमा
प टहुन सकेको छै न । वंशावली र पुराणह को आधारमा मा यस युगको
इितहासअ ययन गन सिक छ । ती ग थह मा भने नेपाल उप यका उ पि को
स ब धमाअनेक रोचक कथाह को वणन गिरएको छ । य ता ोतह ले उ लेख
गरेअनुसारपाचीन समयमा काठमाडौ ँ उप यका घना ज गले ढािकएको िथयो र
यसको बीचभागमा िवशाल सरोवर िथयो । सो सरोवरमा नागह को
िनवासभएकोले यसलाईनागदह भिन यो । यहाँ बेलाबखतमािवप वी बु , िशखी
बु , िव वभू बु , म जु ी बोिधस व, कु छ द बु ज ता िविभ न तप वीह
आउनेगदथे ।
िवप वी बु
नेपाल उप यकामा आउने पथम महा मा िवप वी बु िथए । ियनी आ नो
थायीिनवास ब धुमती नगरमा स ययुगमा नै यहाँ आएको िव वास गिर छ । यहाँ
आएरउनी नागाजुन पवतमा बसे र केही समयपिछ चै शु ल पूिणमाको िदन
नागदहकोबीचमा कमलफूलको बीज रोपे । िहजोआज पिन चै शु ल पूिणमाका िदननागाजुन पवतमा मेला ला दछ र यो िवप वी बु कै स झनामा लागेको मेला होभ ने िव वास गिर छ ।
िशखी बु
िवप वी बु ले रोपेको बीजबाट छ मिहनापिछ आि वन शु ल पूिणमाको िदन एकअलौिकक फूल उ प न भयो र यस फूलको बीचभागमा योितमय भगवान् वय भू पकट भए । यसरी
म यलोकमा वय भू भगवा को आगमनको खवर सुनेरअ णपुरका िशखी बु यहाँ आएर वय भूको आराधना गदागद केहीकालपिछभगवानमा नै िम न गए । उनी आएर बसेको पवतलाई
यानो व पवत भिन छ ।हरेक माघ १गते यहाँ ला ने मेलालाई िशखी बु को सं मरणमा लगाइएको मेलमा ा ने चलन छ ।
िव वभू बु
ियनी ेतायुगमा यहाँ आएका िथए । नेपाल उप यकामा आएर धेरै फूल भएकोपवत छानेर आ नो आ म बनाई बसे । उनी बसेको पहाड फूलो च नामलेपिस भयो । ियनले नै पिहलोप ट
उप यकाको पानी बािहर जाने मागको बारेमाआ ना चेलाह लाई अवगत गराएका िथए ।
म जु ी बोिधस व
िव वभू बु फकको केही वषपिछ ेतायुगमा नै चीनबाट म जु ी बोिधस वकोयहाँ आगमन भयो । यी म जु ी बोिधस वको बारेमा वंशावलीह ले थुपै वणनगरेका छन् । उनले यहाँ आएर
वय भूको दशन पाएपिछ उप यकाको पानीबािहर पठाउने िवचार गरे । सरोवरको स पूण भौगोिलक अ ययन गरेर उनलेकटु वाल नामक थानमा उप यकाको पानी जाने बाटो बनाई
वय भूदेिखगु े वरीस मको एक िवशाल सहरको िनमाण गराए । यसपिछ उनले धमाकरनामक यि तलाई नेपालको पिहलो राजा बनाए । म जु ी फकपिछ उनकाचेलाह ले यस सहरको
नाम नै म जुपतन राखे । म जु ीको नाममा िहजोआज ीप चमीको िदन वय भुमा चै य मेला ला छ ।
कु छ द बु

म जु ी बोिधस व िफता भएपिछ कु छ द बु वय भू योितको दशनाथ यहाँआए । उनी यहाँ आएको बेला काठमाडौ ँमा पानीको
अभाव देखेर गु े वरीसँगपाथना गरे । सो पाथना सुनेर गु े वरीले िशवपुरीबाट बा मती पैदा गिरन् भनेरवशांवलीह ले उ लेख गरेको
पाइ छ । यी बु ले नेपालका राजा धमकार िनःस तानभएकाले उनीपिछ धमपाललाई यहाँको राजा बनाएको कु रा पिन
वंशावलीमाउि लिखत छ ।
राजा धमपालपिछ उनकै वंशज सुध वाले ेतायुगको अ तस म नेपाल उप यकामाशासन गरे । उनी सीताको वयंवरमा जनकपुर जाँदा
जनकका भाइ कु श वज ारामािरएको कथा वंशावलीमा विणत छ । यसपिछ केही समय नेपाल िमिथलाकोिनय णमा र ो ।

ापरयुगको अ तितर गौड देशका राजा पच डदेव वय भू र गु े वरीकोदशनाथ नेपाल आएको बेलामा वय भूको समीपमा वसुपरु ,
अि नपुर, वायुपरु , नागपुर र शाि तपुर नामका पाँच कु टीह को िनमाण गरेको तथा किलयुग आएको
थाहा पाई किलयुगी मानव वय भू
योितको दशन गन असमथ रहनेछन् भ ने िव वासमा उनले वय भू योितलाई प थरले ढाकी यसमािथ एक चै य खडागरेको कथा
वंशावलीमा उ लेख छ । सो समयमा उप यकाको राजग ी खालीभएको हुदँ ा उनै पच डदेवका छोरा शि तदेवले यहाँ आ नो िनय ण
कायम गरे ।वंशावलीह मा उनीपिछ गुणकामदेव, शि तदेव तथा िसंहल आिदले यहाँकरो ाजपाट स हालेको कु राको उ लेख गिरएको छ ।
Share: Facebook Twitter Google+

1/1