Realizam u hrvatskoj književnosti

- Početak 1881. – Smrt A. Šenoe

- Ili 1880. – nova generacija pisaca proze
- Stilski od 1860. – članci A. Šenoe
o „Naša Književnost“ i „Zašto Pišemo?“
- Kraj realizma 1895.
Kraj realizma
Nova generacija pisaca
proze

1850. 1860. 1880. 1881. Početak – Smrt A. 1895.

Šenoe
Stilski početak
realizma
Društvene promjene
- 1. PRODOR KAPITALISTIČKIH ODNOSA
- 2. PROPADANJE PLEMSTVA (od 1848.)
- 3. RASLOJAVANJE SELA, SELJAČKIH ZADRUGA
- 4. GRADSKI PROLETERIJAT
- 5. EKONOMSKA MIGRACIJA
- 6. UTJECAJI RUSKE I FRANCUSKE TEORIJE REALIZMA

- Načela:
o Aktualnost i tipičnost, istinitost, socijalna tematika, promatranje
stvarnosti
- Književne vrste
o Novela i roman
- Zastupnik Emila Zole i naturalizma je Eugen Kumičić s člankom „O
Romanu“
- Teme
o Društveno – ekonomski problemi (Kumičić)
o Nacionalno – politički problemi (Gjalski)
o Univerzalni problemi
- Regionalna obilježja
o ZAGORSKA SEOSKA SREDINA (Kovačić, Gjalski)
o LIČKA - // - (Turčić)
o SLAVONSKA -//- (Kozarac)
o PRIMORSKO-ISTARSKA -//- (Kumičić, Novak)
- EUGEN KUMIČIĆ
o Bio pod utjecajem A. Šenoe i Emila Zole i naturalizma
o Napisao: „Olga i Lina“, „Gospođa Sabina“
o ZAČUĐENI SVATOVI
 Realistični društveni roman s elementima romantizma
 Vidljiv utjecaj Šenoe
 LIKOVI:
 Antonio – vanbračni sin
 Marija i Marko Šabanić – brat i sestra
 Mato Bartolić – Marijin muž
 Alfredo i Elvira Saleti – brat i sestra
 Likovi podijeljeni na
 Pozitivne i negativne, plemiće i seljake, bogate i
siromašne, domaće i strane

- KSAVER ŠANDOR GJALSKI (Franjo Babić)

o Književnik i političar pod utjecajem Ruskog realizma, posebno
TURGENJEVA
o Napisao LOVČEVE ZAPISE
o Opus dijelimo na 3 dijela
 NOVELE I PRIPOVIJETKE S TEMOM IZ ZAGORSKOG
PLEMENITAŠKOG KRUGA
 ROMANI S NACIONALNO – POLITIČKOM TEMOM
 NOVELE SA PSIHOLOŠKIM I MISTIČNIM MOTIVIMA
o Važnija mu je psihološka karakterizacija likova; on je PRETEČA
modernizma u hrvatskoj književnosti
o KOMPOZICIJA DJELA uvijek ista
 1. MJESTO I VRIJEME RADNJE
 2. KRATAK OPIS SVIH LIKOVA
 3. KARAKTERIZACIJA GLAVNOG LIKA (najviše)
 4. NAGLI ZAVRŠETAK VAN VREMENSKOG SLIJEDA I
KOMENTAR

- VJENCESLAV NOVAK
o Pisac i glazbenik iz Senja, piše novele i romane
o POSLIJEDNJI STIPANČIĆI
 Realistički, društveni, obiteljski roman
  Tema: Izumiranje obitelji Stipančić, moralno i materijalno
propadanje
 LIKOVI
 Ante i Valpruga Stipančić – muž i žena
 Juraj (sin), Lucija (Kćer)
 Problemi u djelu
 Ekonomski problemi Senja, propadanje patricija, političke
borbe, položaj žene
- JOSIP KOZARAC
o OPRAVA
 Novela, psihološka studija
 Tema: Bračni odnosi, nevjera
 LIKOVI:
 Sudac Vučetić
 Jelena – njegova žena
 Dušan – njihov sin
 Tajnik Barić – ljubavnik

- SILVIJE STRAHIMIR KRANJČEVIĆ

o Rođen i školovan u Senju
o Život provodi u Sarajevu kao učitelj
o Zbirke: Bugarkinje, Pjesme, Trzaji
o MOJSIJE
 Poema i biblijska priča
 Napisana u formi dijaloga (Mojsije i Bog)
 Tema: tragična sudbina čovjeka razočaranog u borbi za svoje
ideale
1. TRAJANJE REALIZMA
2. DRUŠTVENE PROMJENE
3. NAČELA REALIZMA
4. KNJIŽEVNE VRSTE
5. TEME
6. REGIONALNA OBILJEŽJA
7. EUGEN KUMIČIĆ
8. KSAVER ŠANDOR GJALSKI
9. VJENCESLAV NOVAK
10. JOSIP KOZARAC
11. S.S. KRANJČEVIĆ