tiirkiye OLU : dhs politikast ...:, BOLDM Us oer aret lamar AVRUPA BiRLiGi EKSENINDE Dis Politika (1999-2002) Dis Politika [lkeleri: Avrupalilasma ve Digerleri . Dis Politika Yapimi: Asker ve Hiikiimet Arasinda ................ Dis Politika Uygulamalar1. Avrupa Birligi ile Yeniden.... wees Yunanistan'la Iliskilerde Yumusgama .... Rusya ile Yakinlasma wee Ortadogu ile Yakinlasma ve Denge... 11 Eyliil ve ABD ile Iliskiler. Ekonomik Kriz ve Dig Borclanma....... 233 .236 -239 -239, .241 -244 .246 .249 2S.1999 yili Turk dig politikas! agisindan bir Gok donum noktasina tanik oldu. 1980 yilanin atvenic Kayan yer iy ile Brkt ~Derin izler Dis POLITIKA ILKELERE AVEUPALILASMA VE DIGERLERL se i TORRE tease St Di don noktasy 15 Bibs 90 Px ler Abdlsh Oa akan ve MOP boyuncs deve alton ek ala alan thr _ gel ranoyas enone geeeleringen brn kab: i “Ret Partisan devas ESSSRETS oo Tak semlerden dca pant olarak ckmig yea Fut eo tn digress ual ve yn da rum [930 ara hikin or TET Ado syeninin alii! yemesye onal 1? Agosto 998 FED itn ve dt ter den ‘oxyanlarnolagantst ballerdok boparcipins hata lsum. aruiye9 — da beraberinde getirmistir. Deviet depremde kota bir sinay ‘erie REBAR AT BERR vein aru 1990 tea poranyas zene inset mula da mem te emia baptist. Son ola be SHAE 15 FSB) HAA ZIG ‘tne Ain Tus ody lke ork Kabul etme veal ve teat teelinde leyen bik dil doplyems ve | salve syst aktorere gens Komisma lan am, (sala allan Supe eh alps dina cae "ken amit dere soarsnds dprem begins ins yr ‘da bulonan Yunanistan gman lke ima distir- ‘,ReahPatsnin gdeminakanna dsmespe de ana ‘pel rina cig pninoyas ds em ge aa Hifi atten ones ab oye sure baslamasyab- Ice hem gerd em ded poltiads delet br Avupaias. ‘ma srecin mit a Ne ‘syaet190ann hak abt olan ord Karyinds pos youu gendieken. di plitada gavenivlebd azine Ing eden ler erm brig, kari bogie ca ret iene temelendirien yet bir i hgimine bak Heli Zirves nde Tokyeen ds poltkasm des turmestnoktssnds il BOD ren, 206: 5) To lpn hk ER a OER, ban ve ukskun aston’ git dee beatmseniest ‘ye bunlanm yagnlgmsn yonder pol =< on hn sh: AO i SRA dior ese tamek ci er ta geting st vebu surge ubiaaras hukakun onc larak dite linia. Doteysya asin eign Tye ye ge ular diy potikay igfeiren kis Ankara ay po Iasi bu leper dogrtusinda yeniden seklendimeye 1999-2002 arasi dénemin en onemli dig. politik ilkelerinden biri Avrupa Birligi'ne ‘entegrasyon anlamina gelen “Avrupalilagma oldu 17 Agustos 1999 Depremi ve sonrasinda yasananiar Tarkiye ve Yunanistan basta ‘olmak uzere Komgu alkeler arasinda yeni bit sayfa agi A cc msulardan yardim Eid-zortamegtir. Yukanda belirtildigt gibt bayka birgok kogulun da ‘aml dg ynden kleine sre poli rim Avropabamas olarak aanairimaktsi (Oren, 208 17160) SRTUAAATNIERIWR doncmte Turkye 4 polkas beeen bir baka ke, (EES (GERACE mur Donen dy posi been ended en el eden bit A po Innkadackonommin belly apk bur gale ory yma Ona, $e AGRE ss Rooumotun eel bei eys dag bic nada asm ‘yor Yen! oraigma yentarrbr gi anlysin eraerinde stp ve bugs onomk tne we bununsardorle- Ualiginedyanniakdip en bounces ir za. ra donosurks, tans lt plik doped dak ERSTRRGROMK uns yen bina klein selene rol geklendiscoti” (Cem, 2002: 2), Boyt Bie gi haya gcrmenin yo ise ne smal Cre gre. Tore “Aorapal, Adena, allan, Kalas ve Ort k= Iklerin yada Balkanladan Ort Asya ayn gens taht ‘eas core bulusme notasine sss sir (rs, 2008835) ‘rcs Tote, ne bln dag coprfjann ekononik mekzsine doa! hadeflemekte ve buna da kag ‘omar se mevest probimlrin zm ancl di polis het haline gtr KasA then sana ve Tarkye ekonomi! cnet gad ely GESGGHUER is Poitkada honor oyplann onskitby kooum kazanigh ‘sec daha dagisendrmste Ehonomikazancn ba ykle ‘cal dg pla thet haline yest ekonomi be ‘rn puma lca sys sorunlana gozumone yone I gabalanid beraberinde geri (KGRAGUIRAAIPAANGAIR bu: donemde des polttkamin temel tklerinden br olarak ele gti ve bu plamda di po- Inika apc Taryenin soli yon Koma ey ai syasal pablemlen cozmeye odaKlanmstr Yind® ‘al Canis ir namin Bi its LA ley grmest dann diy ota, tare! ve kare yakanik- Jan clan koma dvi ve Boller geluleck ser ‘erie temelen bid (Cem, 20018 ve 25). Oval, bs don EEG GREET SD ahi ve buon syaseck fare lan ons veykon—polhadaki rik ve ‘ewe lesorulanm gorimane odaHami bid polka t- Hpac ola. aeupalisma ba ds pla alana ‘hom arumsl by olanakideskl salam, hem de bolest ‘or poly normale RAD erst politika lini buses sekeye grain sellemie | 46 Subat 1999: Ocalan'n yakalanmasi | PKK’dan kayaklanan gavenlik refieksini a2zaltty, bu da komsulariailiskier olumlu etkiledi pL ee a ksillerine bahia yl age yor” Son dirt yal iginde bu “gelenehsllesmis ve yerlepi” di siyasetebelrgin degisik- likleryapnigin iaret eden DisisleriBakan: Cem, *Daha dogrusu yapilan yanbslardan nie abymasina girl” diyor. Cem’in kitaptakilging birtespiti de syle: “Tike nin gelencksel dy syastint tarhsel boyuttan yok- sur olarak tamumiayabil Zaman baglaminda dernligi, mekn baglamunda da ‘enihigchskt. Bim, kokicrinden, degerterinden Jabanclagmy, beslenmesini ve sirdiralebilrigini sailayacak unsurtardan ir dy poitiay- du” Cem’in, Trk di siyasetindeki kusurlara ilgili = Yetti bu ulusal guvenlik sendromu’ > Digigleri Bakans Ismail Cem, Tirkiye in seleneksel diy ‘Shasein ‘tarihsel boyuttan yoksun” olarak taramlyor ve ‘kiilir boyuturun ebskiint ae1999-2002 arasi iktidarda olan ANAP-MHP- DSP koalisyon hukameti kisa surede en yogun dig politik geligmelerin yagandigi bir doneme tanik oldu seo at 1809-2000 donem) Tork dg poltkesinn een Yapmnda Isai Cem (eryaset) ve Kemal Tabular yikariz Sang (ekonom) one akan aitorer lr ee : ra celobaieon & toamcian ae fe ed h secs aan at ars neil = pubmed pe he eed Yah dine pon bn sleds car pa bia kt aude taki dan olan hae tant ppc tosman Ol nadir pg er Dgpltanatmnds ot aI on er Ct oodtan adunlar arasinda ortaya ckmusur. Onegin Basbakanliga Gc Insta Halas Ost Karuna oes: ABE delle ogratesnda atras gereken adm sptayan Wr rapor ‘du cepbesinde dit ahaha neden om 1.10 ‘et Kana raporda api alr el yan ald smamndan bahseerken, Goneleurmay ba unsuarn opor dan ckainas komununds hakumete wok bi bask ypc, (Gentkirmayn bss sonnel ner rpordan anki ph, por hay RARER Ca, 206: 20 Kiscad bu donende di pol i stil bokamet one kar, upglanacak dy plan Iaeninsptanas noktsinda Goncray eli la syadevam etme Ik yapya agen, 30 avian 1997 ve 11 Temmuz 2002 anther! arsinda dlr bokankagrevinde bull GRIER potokann yprms konsunda en ek sm oe 1a ne rhak x DAA ASEH yan, bu donemde Turkiye dg plasmin temo fs. fen ellendten en éneml i olngt Yaeisn Aseria glist nokasinda Kel nia lara yo: nla sreinin tema ator olde gi AED ‘ase ora sire YenMen restore ems. emia 46 te Uskerden sorunts Devt Baka ae IRE ce oti gaye teri By donemae dis poltkanin blrtenmesnoktaind (GBR GRA cls odugu, Soplenebii.Koalsson bakimetnin kak at eta lan Mille Hareet Pats ve a ars! ge aki Unrielide We igeesemscx s ania,» ‘sna iti, Kbns ve Fgesorunlan konulsrnda gt Jen ab kaplan ddl broke cletirerck sec dl ‘lasken, ANCAP AB homnsendald ries terri Heltah 900-6 Agustos 2001: sivil hakumet ve ordu arasinda dig politike konusunda en sert restlesmenin yagandidi donemlerden biti old, 23==> a Rusya ileYakinlagma ‘90Vlana bapnda Tiki Kafkasy ve Orta Asya Ol Aolerine yineic ak bir plik ilemi, fat ézellie Wad ann skin! ynsndanboen Ruys'un dia so ras: sagen oprlanarak tera bigeye ddamesile at polis yerini Rusa'n balg sijastiniéncllt olarak ciate lan daha denel ihre balmy i ghi- Jer dsleminde ise, Rn RaSpoa Geen Sou ‘nal ola prginer cnn Rust eller ve ‘Rsy'unKarabosorununda Ermsnstan' yonida ar nas pb knular tml Eee elagtarmngtur Bu germ alanlarna rajmen ik lk ihr genelde lumi ir gt sergllemisti1990lann tk yansnda ‘ke Gist dey lideveriarasindayofun bir diplomatic ips et trafii yaganm ve 1996 pla kadar tarflar ib = sonraeMans/2000WeRaRLAMSOLMASI lsilerce yeni bir | ‘Fonularinda on bes farklt antlasma ve protokol imzalamis- lar 1990lannsonlarns dfruise germ Konan em Age gindemden akg, yer yop ght ve saa | ora als bese aku (tO, 2006 3 “ehiyenin Llsemg Zve le an glans bi | nee 16-17 Aes 19976 Rue ugha kor Cher somyrinin Tryp syare ber emboli dn tem de somsglan agsnds Tiskiye-Ruay dglesinde dao bir nim noktas olmustor BREAST Ras doar: ‘urkye'ye gece vlan ‘MAKEN poze | ‘as ke aresindaekonomt ve ene Aonulannds yoqun | ‘gbiigin imtan vere yo br gs bgimininbaglangis | ligt, | Vladimir Pata 199 head de baakan ve daha {Soen IeslamsUr Etoonit sherds! elunly heya on Fakta i haya gery A [gAE Kero soem es nn ect ie ‘or ainas Kfar yotnen ak cate, een tan scram ve PEC nn Rasa alee famnaisesedhGewntanserciontincetgene 1999: Mavi Akim kepsaminda yaganan ener HUwelnaruncanelamnbiadonpenarim temeli TUrkiye-Rusya yakinlagmasi, ABD'yi SHIGE alata tare Rave Sapam Bore leinin rahatsz et Ermita der ghimen Daf Crap komaunda ‘hp Res enh opt inl oi ‘are ld. CoentLonulan igs be rf vi Inikln,efonmnyon, seh ve condi slanlards da ip tgs inrlia Se unaaeynori nes sree ioe non eae eabeenes yenren eetorarenns Pore eer rsa Enerjide super savaser ore bogey ‘veslah san alminalitin de grigmele apm. lana igh ves stn slum i lke arena gn Seniesa Sou Savas siasetinin Toki nezdinde ark evden apr gsterges! olmastur, ‘ir sonra il tarflar arasinda asker alanda igh Sonulan terug ve nibee: Ogle ano2tieiuiksah Jn kuwetleraralannda askort etm sland igh ve ‘aIdmlagmAL anlage zalamaqladi Ayo zamanda bo antlagmdan dnc et Glkenin Romany, Bulgaistan ve Gir ‘stan ile bike Riga 2007 Kara Debi Geo adda (TtRENSKERTMEMEARBGA yop, ik lke hier ear ‘inde bir lk olmustar Bitin bu geligmelr PHBE ‘2000 Tinks ve Rasy arsiadat hier strate pat ‘erik sevgesne ykslime’yintndeki aplamasyla bir Inne disunildiginde ii alk igen gldgiseviyyi aistermesagsindan demi ‘Rusya Je bu yaloniighilerin Tork agisindan Dah ‘Soe sonAGLATGL str ‘Birncs Try Geeenistn meseesindeRusy'y reat ‘anedecok br polite nlerekten king, dere fey Je 1990%ann il yansindakiGeenistan yan poliasim leek etmigir izes, bu ylonago TirhyeKtkenl fimalann Ras: ‘ia yauinmolaallarn artnzken Rusyatan gle ust. Jer de Tirkye'nin ekonomisine ner Bir kata salam. ‘Ugéncd olarak, Rusye bik bir glide ‘Tickyenin en ‘iemtenerisagags:konuruna yikselmig ve ity bi yk olde Rusja'ya ene onusunda bag hale glist Dordanetss, Orta Asy keep ihileronusunda it lke birbirine angie ir konuma geimigi Banas en ones aostrgesi Kasim 2001 de taraflararesindaimaalanan Tur ‘kiye ve Rusya Arasinda Avrasya‘a Isbirlig Ign Eylem Plan: Tiirk ve Rus des iliskilerin gele ler Avrasyada yeni dénem baslyor anaes Turkiye'nin ‘niikleer tepkisi Mavi Akim Rusya’y! giiglencirir mses MOSK( )VA: Turkiye geleneksel ortagimiz ‘us Btlan Mikal Kasyanov, bak nes pet Path de amine apap Tae se eke agra PEI conway‘il tgbirly nden Gok Boyutla Partnerlge’ belgesi clmustur. =< Askerden iki surpriz leibiifinde bie pola ilenene nla elo ‘Avrupa Birligi'ne alternatif arayalim Iran ve Rusya'y gézden kacirmayalimn Bene Rasya}alleroatibirmeree olarak One amg Onegin Mare 202% Aen MOK Genel Serer Tce 2 AB refrmlan sl sieet arid ake eset apis 2zpiatmaya besayneaTickynn rapa Bini erne Rusa ita gine grein op amar insaat sektériine Rusya'dan cagn Tove moves gs erie yetkiiens yen figat ler tantmak azere Turk mateahIsteren Rusya'a Gaye Us:See Tiirkiye’nin Suriye ile askeri anlasmalar imzalamasi bélgeyi de etkileyecek Ortadogu’da yeni siiree Wee, Tesch ah Ra, Teed it en Be Se Ulery ete seaecioy alter Tess pnp ce pa ‘ops yet an ane Haziran 2000: Cumhurbaskani Ahmet N. Sezer'in Hafiz Esad'n cenaze torenine katiimasi Tarkiye-Suriye iligkilerinde donam noktasi oldu (ees Ppl yoni 1 Hie HRA DEES we We Sg rca eg alah or i ‘Sezer’e sevgi seli SBHUGHRErhyenn basa sure ve ran oiak zee bk ols Ian tone wags Isa le aka (ag a ID. Nscnctin Frbakarin babakan ‘lds donee Lend sel gisinlert dogeutesunda ls lam dikelert be gortsmaler ve gest antlasmalarimzalanmis ‘olsa da, bu donemde dis polka yapimanin temel aktorw ko- ‘mumunds olan Tack Sse Kuve, soe Konus leis alan skye mes bast ‘Bu mesa aga akan ea ef gh aie alan sein ie dis deep lt goles ve Torkye Tak lak ‘ine amuse olan ee yonelD ska smal sult olarak egeendiimetey. ip rok. ranTukteek pita Yapuelaninn gre ya dete yeren en dem dy gerd Sons iaih oe Orta Apa yen haps karan ‘lel model clave ba ker nerinds nar kana Ko ‘nusunda Takis Iran Ue bi rekabele rs 199 sonrasdonemde Iran ie isn eleyen Bu dina (GikiecOneml codecs juried tonsulara sine ‘Ye ekonomik tere ence Yeren yen diy politika aks tn dul tke rn SS reclyasinmig ‘Ocalan yatlanmasylaPxKcnun get gkllmest, Reta Parsnin Kapaa ve ainda gi ayetmest sons sda Toye sjsetinde ‘ite tein nt plana di ‘mest ve Aomupalagianedeniyeekonomikonceliderin 0 ‘eal alglann yerint almost bl golimeler, Tosliyain Jranornepine oldug gh Oradog leering olan baksnt adage A SSRRERRSUERB elec yam ve Lote Adana Motaboats mals srdindan kt ike arma REBATE, Donen Cum isa Abi Nac Sonera Sut et Hafiz Bence Giemsa) Gs lke armas dozen serbolk gosergetoluren, Tike kay daha tml bir ‘sim on EER basen ern alass lisiilerin olumlu seyrint daha da huclanduremiste. Bu sires te Tue Der! Banh SEP OTIS BBG Onande Dolandararaktarafiarn Kary olarak ‘brbiernin batuniagane eegenealgine sy duyulrsene ores bi IREBIBEDra:do base wlan ‘Sune gules talep dogrufusunda daha sonra doneme Dalai Falat zaman Hatay messes glee gn- deme gen bir sora olmaktan gan ve ainda AD ‘2007 tral ask ota hil Kons rang. films cana ehain alann onerous ‘rads fallin bir ae ols Surv baga olmak Uzerekomgu Mosiman le yx ‘ara le 190d e st ey an sae > Singles berber gemist, 980Tarda sun ve ral arasndals bans gorse Dm ge Inde sona er yer Isa kare Fs al aya Tans lan GR an be genial» 1A EE RD lngran rc faltor ye Komsaladan glen thr i ko- Sallnaidadeismipelnass oc uisalennde komrola be {lim aja gm! esonilanmistr Tryin bt “ere fae yon fee plas Fs ora (nnd arg last arta ernest ver ‘nusu olin tly dst anlar Akar tpl ‘ser olmugu By badads Tre, SE GRD {unum Isai Fun topaklanndan gsuhmesiny ongoen Hatin onay aren AMANO ean Psu se eap sun arin cer Se SERS SERFS csi Donen Racks Ba) [eat Ecevit bla kar yan ia eta Sesopkm ngalamall aah (Aras ve Karckar-Poa, 2007:478), 990 anda feral te yh alvorlertarafindan gia bi elestiiye tat tatalmustit > Jumeun yan sa mubalet parler, modya ve sl toplum. ‘russia anasmalany asa ainsi yada ty Je pl edimesia anka de curse de, 190k yllrdakt miman ofan ord sz Kons trtsmatarin Jar sufbsina varmasns engine. Ekim 2000: Israil le 1990 yilara hakim olan iylilikiler donemi bit, Torkiye Ista Filistin meselesi nedeniyle elestirmeye basladi Tirkiye deh israe ik tar SESSIZ IMZA Crtadogu'nun kan gine dondugyatede Tuy “atonal tank anlage sez at 4 Nisan 2002 Besekan Bulent Ecevit, Filistin bolgelerinin iggali devam ederken gok seit bir agiklama ile Israll #soykinmm yapiyor dedi Saban bazt rap lenin Flin delet seme 5 Nisan 2002: Ecevit, israiin siddet eylemlerine yonelik soykirim agiklamasi cok tepki gorance, yanlig anlesiidii agikledt Ecevit’in soykarim ark Ecevit: Soylarm v var sn silMILLIYET YAZARLARI “TARIMI ZIRVE*DE TEs ot hte teed Clinton fermani 1H Eyal eau eller ‘Neve York ha Kaleler ve Washington Pentagon ase vont EEEORZOOD rnd gerceltle OR GSH reset syssin tr dnamblens delim, ® gone Kar hak st ini mars al SARIN GRD ect syst erent ‘gr Bu dean, Oran en nel slerinden Bi = _riolan raya amanda glee ol ERIE sls nde bakin Turkyenin ds plas da one (HERRERO 11 Fy) sila oui kadar ‘ademikcevelerdetrtplan ve emelde Hristiyan ve sam Imedeniyete! araunda bir cayman ok vars ‘ine karly sn ROARED ears tsndeli syst merkeine tm (Ba, 2009) 1 yl cet alee ana aka tere me deyetarainda lm blk olarak tanunanan Toye buayent kim dle kept am ve Hrstyan meet arasnda ran gerilign zd tn Be pafrm ola rrak ims 5: AUB Soenteen i ‘hn A kee am Konfras Orgid een (SERRANO opal eden yer ara ang Mg! ve uyum mesafan veri akdmetnin aati bu nist, dah vind Tors ve Ipnyinn ora bask koran Mose SEI i orursal br zeminc kavaynustur (Bale ve Ecevit: NATO'yla birlikte savasinz hla Bidet evi NATO karan errs Tsk og alekerinden bine sar mass “esl deek vee err, "Cink ths lma det xvi, ABDGeki lan addin WN otto irrigate. Eee, ‘pra bans ABD ban ln pasubaviad ec Eo muah *NaTO kara eevee Tsien Aonuma bine sagan Tiki tw elses, Kesilile desler erin ie ve dino. “erg teri One an ere kay oak dyn ver ANCA Mie‘Mig, 2008). Somuta gerek yent styasal tkiim gerekse bu bag Jamdaasendg sys ster 20001 yaa grind “Turkiye karl lets ekg artemis. 11 Eyfin Ankara ve Washington arasindal sere t= ese An nn ESD ans ss tan se [aa madabalssasndsontaya km, Salina ‘in heren arcindsn Ecevit Baan opanan kane ‘unui "Tks sums Bir mtv dot ola 92 (@iililemocaddde distAeettliy Alanasnda bu Jum, ger Bakaly = enemy ds ror. takkaraa saro kapstmina apc ls epeassonda shin deseleneeit belts (Bale, 2012: 357). 11 Eyl aldilarnm sorumlus Kade organ ko cece Wishing bu aleve yonelikoperasyom arn alms. he. ‘sve 261012001 hava shan ve kl let Aner Jan ugalara aarak gergeleinlecdk Afgamstan operas onus esc Yord rads acka ortaya koymstur. him 2001le Afganistwa yonelk Ameekan mdablest ‘naan sonra Eset Hakone, lepine hainde AMjnistus asker gerne gn geek rere mele feng Pere. 2012-260) Savas som endpinde An i Afganistan Ynidenyaplandinlmas buglaminda An0 ye nei deste devam etmise bu dogrultda 13 ca- ‘hs aun Kun US PSG ace ake glee oda unm (eae ‘female Turcys sz Konus Ket inde lana dada AONE “rors urada gory alan asker sss 1400 kadar gla ‘mi. hata bu karumun Komutaniun da slenmi Ul Dis 16d) ‘Medenyetle ars yao balamnda Tryin ens set ding regmalana merenineasinmasve Anka ‘Washngforun asker! ihrgin yeniden restore etmes gibt 26 Eylul 2001: Turkiye ABD'nin Afganistan'a madahalesi sirasinda lkedeki asieti Amerikan ugaklanina acti Taliban’ 1 bitirin ee ek Agana aclen os oe ach sues esc + ksi 200% Turkiye Alganistan'a ABD i9gal srasinda gorev alecak bir guru Gzel pilimll asker gonderme karan ald. GOREVIMiZ Daft Ei T- al ‘tines ernie are ‘here i se ei {hea terns ‘Peattetereemnmanse se Jae a tales Mim “Tehama e wend