UNIVERZITET U ISTOČNOM

SARAJEVU

MAŠINSKI FAKULTET ISTOČNO

SARAJEVO

PREDMET: MEHANIČKE OPERACIJE I UREĐAJI

OTPRAŠIVANJE GASOVA VLAŽNIM POSTUPCIMA

SEMINARSKI RAD

Predmetni profesor: Student:

Doc. dr Goran Orašanin Željko Gajić

1
Sadržaj

1.UVOD...............................................................................................................................................2
2. OTPRAŠIVANJE DJELOVANJEM SILE TEŽE...........................................................................3
3. OTPRAŠIVANJE DJELOVANJEM CENTRIFUGALNIH SILA.................................................5
4. MOKRO OTPRAŠIVANJE..........................................................................................................11
5. FILTERSKO OTPRAŠIVANJE....................................................................................................14
6. OTPRAŠIVANJE DJELOVANJEM ELEKTROSTATIČKIH SILA............................................17
7.SISTEMI ZA OTPRAŠIVANJE.....................................................................................................18
8. ZAKLJUČAK................................................................................................................................19

2
1.UVOD

Proizvodni procesi u većini industrijskih djelatnosti generiraju nusproizvode u obliku čestica

prašine različitih geometrijskih oblika i izmjera, kao i u formi maglica i dimova.
Bilo da je prašina korisna, kao materijalni ulaz u proizvodni proces (npr. u metalurgiji, kod prerade
polimera, u proizvodnji boja i sintetskih materijala, u proizvodnji farmaceutskih i kozmetičkih
proizvoda), ili samo nusproizvod, uvijek ima negativan utjecaj na čovjekovo zdravlje i okolinu.
Procesna tehnika se u sklopu svoje mehaničke oblasti između ostalog bavi posmatranjem i
tretiranjem disperzionih smjesa. Disperzione smjese su mješavine dvaju ili više različitih materija.
Nosiva faza u sistemu je disperziona materija, to je ili tečnost ili gas, a nošena faza u sistemu je
dispergovana materija i mogu biti čvrste čestice, djelići tečnosti ili gas.

DISPERZIONE SMJESE

TEČNE D.S. GASOVITE D.S.

SUSPENZIJE EMULZIJE PJENE PRAŠINA, DIM MAGLA

tečnost tečnost tečnost gas gas
+ + + + +
čvrste čestice tečnost gas čvrste čestice tečnost

Tema ovog rada je mehaničko čiščenje gasova (otprašivanje), zato će se nadalje opisavti samo
tretiranje gasovitih disperzionih sistema. Tehnika otprašivanja obuhvata sve tehničke postupke,bez
obzira da li se radi o korisnim prašinama (cement, kakao, brašno itd.) ili o štetnim prašinama (leteći
pepeo, čađ itd.). Evo i nekoliko razloga za otprašivanje:
 Odvajanje i odvod štetnih materija (zaštita čovjeka i okoline)
 Odstranjivanje štetnih materija koje djeluju na vijek trajanja nekih aparata ili uređaja
 Obezbjeđivanje boljih (zdravijih) uslova rada
 Poboljšanje kvaliteta proizvoda i sl.
Uređaji kojima se vrši otprašivanje zovu se odvajači praha ili otprašivači. Odvajanje tečnih čestica
iz gasa principijelno se ne razlikuje od odvajanja čvrstih čestica, tako da otprašivanje pokriva i ovu
oblast. Pod utjecajem nekih sila, kao što su hidrodinamičke, dispergovana materija (reda veličine
od 10 -3 μm do reda veličine mm) lebdi u gasovitim smjesama. Otprašivanje treba da obezbijedi
dovod tih čestica u prostor gdje te sile ne djeluju. Može se reći da proces otprašivanja ima dvije
faze i to faza pomjeranja čestica i faza odstranjivanja čestica. Otprašivanje se može izvesti na
nekoliko načina i to:
1. Otprašivanje djelovanjem sile teže
2. Otprašivanje djelovanjem centrifugalnih sila
3. Mokro otprašivanje
4. Filtracija
5. Otprašivanje djelovanjem elektrostatičkih sila.
Kvalitet otprašivača zavisi od pomjeranja čestica, ali i od odstranjivanja i čišćenja. Bitni elementi
kvalitete otprašivača su:
a) njegov kapacitet,
3
 b) frakcioni i ukupni stepen razdvajanja i
c) gubitak pritiska koji on prouzrokuje.

2. OTPRAŠIVANJE DJELOVANJEM SILE TEŽE

2.1. GRAVITACIONI OTPRAŠIVAČI

Najjednostavnije rečeno taloženje se odvija tako što disperzionu smjesu dovodimo u taložnu
komoru, gdje se usljed djelovanja gravitacije odvaja dispergovana materija.

TALOŽNA KOMORA
L B
x

zagađeni gas y
otprašeni gas
ux

H
H–y
uy

- čestica dispergovane materije

Slika 1.Taložna komora [1]
Ovo je primjer jedne taložne komore. Ako se dispergovana materija posmatra kao monodisperzni
prah i da je brzina gasa (Vx) po presjeku konstantna, zatim da nema promjene koncentracije na
ulazu, onda možemo reći da je na ulazu (x = 0) ux = Vx i uy = 0. Na nekoj udaljenosti x važi relacija
kao
uy up
i uy = y = — x up ; ux = Vx  (1) y=—x
ux Vx
Ako je maseni protok gasa na ulazu m· ul na nekoj udaljenosti x biće

· · H-y · y · up x
Stepen odvajanja bi m x = mul ———— = mul (1 - —) = mul (1 - — —) (2)
bio: H Vx H
m· ul – H
m· iz m· m· up L
ηo = ————— · = 1 - ——
·
iz = 1 - —— x = L = 1 - (1 - —
· —) (3)
mul mul mul Vx H
up L
ηo = — —
Vx H
Ukupni stepen odvajanja polidisperznog praha, pod pretpostavkom da
čestice ne ometaju jedna drugu prilikom taloženja i ako komoru zamislimo uzdužno razdijeljenu na
niz uskih komora za odvajanje pojedinih čestica, dobije se na sljedeći način.
Ako je raspodjela čestica zadana funkcijom D(d), onda je udio čestica, veličine d, u ukupnoj masi
δD(d) (δ – diferdncijalni operator):
D=1
up(d) L (4)
ηo =  —— — δD(d)
D=0
V x H

Frakcioni stepen odvajanja dobije se iz prethodne razrade za monodisperzni prah, tako da je:
up(d
L (5)
)
ηo(d) = —— —
H
Vx

4
Odavde je vidljivo da je otprašivanje bolje za manje H i manje V x, a za veće L. Da bi se iskoristio
utjecaj H, u komore se ugrađuju pregrade radi poboljšanja ηo.

TALOŽNA KOMORA SA PREGRADAMA

zagađen gas

pročišćen gas

Slika 2. Taložna komora sa pregradama [2]

Čestice se talože na uzdužnim površinama, a otprašen gas nastavlja dalje ka izlazu. Mana ovih
otprašivača je otežano čišćenje površina i opasnost da čestice budu ponovo ponesene.
Sila otpora kod taloženja je:
P = ξ F ρg ——V2tal (6)
2
ξ - koeficijent otpora
ρg kg/m3 – gustina gasa
F m2 - površina projekcije čestice
g m/sec2 - ubrzanje zemljine teže

Brzina taloženja je:

—————
Vtal = —4 (ρ – ρ ) g d
č g
3 ξ F ρg
— ———

(7)

ρč kg/m3 - gustina čestice

Pošto ξ zavisi od Re (Reynolds-ov broj) imamo sljedeće vrijednosti koeficijenta otpora:

1. ξ = 24/Re – za laminarni režim (Re  1)
2. ξ = 18,5/Re0,6 - za prelazni režim (1  Re  500)
3. ξ = 0,45 za turbulentni režim (Re  500)
Brzina strujanja gasa mora biti manja od brzine taloženja, jer u suprotnom ne bi došlo do taloženja.
Brzina strujanja gasa je max. 3 m/s.
Ovi otprašivači uglavnom služe za predotprašivanje grubih čestica, jer se u njima odstranjuju
čestice veličine preko 100 µm. Prednosti su im što su jeftini, jednostavne konstrukcije, mali pad
pritiska, nema temperaturnog ograničenja i nema problema sa habanjem. Mane su im što zauzimaju
veliki prostor i odstranjuju samo grube čestice.
5
Zbog relativno slabog pomjeranja čestica usljed gravitacije u taložnicima se poboljšanje
pokretljivosti postiže intenziviranjem centrifugalnog polja. To su gravitaciono - centrifugalni
otprašivači.

3. OTPRAŠIVANJE DJELOVANJEM CENTRIFUGALNIH SILA

GRAVITACIONO – CENTRIFUGALNI OTPRAŠIVAČI (CIKLONI)

CIKLON

Slika 3. Ciklon[3]

Proračun ciklona bi bio veoma komplikovan, zato čto je tu uključena sila otpora, centrifugalna sila

6
i sila gravitacije. Međutim ako se uvedu neke pretpostavke i naeka uproštenja mogu se dobiti
približno tačni parametri.
m V2
U ovim otprašivačima centrifugalna sila c F = ——r višestruko prevazilazi gravitacionu silu težine.
Na ulazu je raspored koncentracije ravnomjeran. Bez djelovanja centrifugalne sile čestice bi se na
jednom te istom prečniku kretale brzinom Vul i φ 0,, međutim usljed centrifugalne sile postoji
komponenta brzine uc, a usljed gravitacione sile komponenta brzine up.

linija razgraničenja zona,

zagađeni gas otprašeni gas sa i bez čestica

φ
R
Ri R(φ)
Ra

uc
ut = Vul
φ
up

Vul = const.; ut = Vul

dR = uc(R) + upsinφdt  u radijalnom pravcu

Rdφ = ut + upcosφdt  u tangencijalnom pravcu

Dijeljenjem ovih izraza dobije se:

dR uc (R) + upsin φ (8)
— = R ———————
dφ ut + upcos φ
Ova diferencijalna jednačina može se riješiti samo numeričkom metodom.

dR uc (R) + u sinφ (9)

— = R ——————
φd Vul + up cos φ

Može se pretpostaviti da je gravitaciona komponenta zanemariva, jer je up  uc.

ρč - ρg d2 u2 (10)
uc= ———— ——t
18 µ R
Fw Fw = 3 π µ d uc sila otpora (11)

3 2
d π (ρ – ρ ) u—
Fc = —— t centrifugalna sila (12)
č g
6 R
Fc
7u2
Fpc = mg — t sila potiska
R
 (13)

Ako dovedemo sile u ravnotežu

ρč - ρg d2 u2 ρč - ρg d2 V2
Fw = Fc – Fpc  uc= ———— ——t  uc = ———— ——— ul
18 µ R 18 µ R

dR uc (R) = R ρč –ρg V2ul

—— = R —— —
ρ ———
– ρ d2 ——
R = Ri za φ=0 φ d R=VR + V ———
č
ul
18g dµ2 V φR
i ul
18 µ
ρč – ρg 2
R(π) = Ri + ——— d Vul φ
Iz odnosa: 18 µ ; i za: mul = k(Ra – Ri) i modv = k(R – Ri)

Dobije se stepen odvajanja ciklona:

modv R – Ri 1 ρč - ρg
ηc = —— = ———— = ———— ———— d2 Vul π
mul Ra – Ri Ra – Ri 18 µ

Frakcioni stepen odvajanja ciklona:

d 2
ηcf = (——) (14)
dmin
d – prečnik čvrste čestice
dmin – minimalni prečnik čvrste čestice
Na osnovu izraza za uc koji je ranije izveden i pošto vrijedi uc = dR/dτ može se doći do izraza za
vrijeme (τ) koje je potrebno da čvrsta čestica prečnika (d) preće put između Ri i R.

µRdR R
dτ = —————— 18µ RdR
d2(ρč – ρg )V2ul  τ = ————  ——
2
Ri V ul
2
d (ρč – ρg)

Ako se iskoristi pretpostavka da je Vul = const. slijedi da je

18µ R2 – R2i (15)

=
τ 2———— ———
d (ρč – ρg) 2V2ul

Čvrsta čestica u ciklonu, do izlaska iz ciklona, na svom putu napravi n-ti broj zavoja. Taj broj
zavoja se određuje približno, u zavisnosti od dimenzionih odnosa ciklona, može se smatrati da je
jednak odnosu visine cilindričnog dijela ciklona i visine ulaznog kanala. S obzirom na ove
pretpostavke može se reći da čestica pređe neki put (Lč)
R + Ri (16)
Lč = 2π ——— n
2
za neko vrijeme:
R + Ri (17)
τ = 2πn ———
2 Vul
Izjednačavanjem ovih vremena može se odredit najmanji prečnik čestice.

8
 18µ R2 – R2 R + Ri (18)
———— ———i = 2πn ———
2 Vul
d2(ρč – ρg) 2V2ul
(R – Ri)m
dmin = 3 ——————— (19)
(ρč – ρg )πnVul

dmin = 5  10 µm
Prema Barth-u je Ro ≈ Ri (Ro – poluprečnik otvora za odvod čvrstih čestica), kao i brzina vrtložnog
strujanja u središtu ciklona
·
V (20)
Vr = ———
2 π Ri h
·
V – zapreminski protok gasa
ρč - ρg d2 u 2
brzina taloženja je: u = ———— ——t
r 18 µ R
h

Čestica je u stanju mirovanja ako je ur = Vr,

·
V ρč - ρg d2 u 2
——— = ———— ——t
2Ro 2 π Ri h 18 µ R

Zavojno kretanje u ciklonu može se predstaviti jednačinom:

const.
Vt = ——— m (-1, 1); Vt = f(R);
Rm
-1 za rotaciono kretanje
1 za vrtložno kretanje
Predpostavlja se i da je ut = Vt, odavde se može dobiti izraz za prečnik čestice:
·
Rmi 18 µ V
d = ——— ———————
const. 2 π h ( ρč – ρg)

Mora biti zadovoljen uslov da je d > dmin, da bi se ostvarilo odvajanje čestica iz gasa.
Pad pritiska u ciklnu je još jedan parametar bitan za izbor ciklona.
2
Δp = ξc ρ V
—— ul
2
ξc – koeficijent otpora.

Osim već prikazanog, tangencijalno - ravnog dovoda gasa, bolja je izvedba sa tangecijalno –
helikoidnim dovodom gasa. Ta izvedba je nešto komplikovanija i skuplja.

9
HELIKOIDNA IZVEDBA
otprašen gas

zagađen gas

Slika 4. Helikoidna izvedba [4]

Dovod gasa u ciklon može se izvesti i aksijalno.

AKSIJALNI DOVOD otprašen gas zagađen gas

lopatice

Slika 5. Aksijalni izvod [5]

10
Na osnovu proračuna ciklona može se zaključiti da na efikasnost ciklonskog otprašivanja utiče
ulazna brzina Vul, kao i prečnik ciklona 2R. Bolju efikasnost bi postigli sa povećanjem V ul ili sa
smanjenjem prečnika, ali bi time doveli i do većeg pada pritiska. Da se to izbjegne postavlja se više
ciklona povezanih u tzv. ciklonsku bateriju. Cikloni se u bateriju vežu paralelno, jer se time, pri
istom protoku gasa, poboljšava efikasnost odvajanja bez bitne promjene pada pritiska.

Nedostak ciklonskog otprašivanja su relativno nizak stepen otprašivanja, jer čak i jedan dio čestica
koje se odvoje iz struje gasa usljed lokalnih vrtloga se vraćaju u pročišćenu struju i zajedno s njom
napuštaju ciklon. Fizičko oštećenje zidova ciklona je takođe nedostatak ovog otprašivanja. Ta
oštećenja se javljaju usljed fizičkog djelovanja čestica na zidove ciklona.
Dobre osobine ciklona su niski troškovi održavanja, mala potrošnja električne energije i otpornost
na visoke temperature.
U zadnje vrijeme, pojedinačni cikloni, se najčešće koriste kao predotprašivači.

11
4. MOKRO OTPRAŠIVANJE

Mokro otprašivanje je tehnološka operacija zasnovana na stvaranju vodene zavjese kroz koju
prolazi zagađeni gas ili stvaranje tankog sloja tečnosti preko koje struji zagađeni gas. I u jednom u
drugom slučaju čvrste čestice se vežu ("lijepe") za tečnost, a gas prolazi nastavlja prema odvodnom
izlazu. Otprašivači sa vodenom zavjesom su SKRUBERI.

otprašen gas

vodene prskalica

U skrubere se dovodi zagađeni gas, koji struji prema

gore. Voda koja prska iz prskalica, u vidu kiše, stvara
vodenu zavjesu sa kapljicama, na koje se "lijepe" čvrste
zagađen gas čestice i zajedno padaju u taložnu komoru. Iz taložne
komore se odvodi otpadna voda (mulj). Gas "prolazi"
kroz vodenu zavjesu i na vrhu skrubera izlazi pročošćen.

otpadna voda

otprašen gas

vodene prskalica Još bolji rezultati se postižu, ako se skruberi u donjem

dijelu ispune (koksom ili Rašigovim prstenima). U tom
slučaju, jedan dio čestica se veže za materijal ispune, a
ostale čestice u gasu se izdvajaju kao i u neispunjenom
ispuna sa materijalom skruberu.

zagađen gas

otpadna voda

Skruberi bez ispune imaju stepen odvajanja od 60%  75%, a skruberi sa ispunama imaju stepen
odvajanja od 75%  85%.
Brzina gasa nesmije biti velika (1  1,5 m/s), jer bi u suprotnom gas ponio sa sobom kapljice
tečnosti i morali bi se postaviti odvajači kapljica.

Najbolji rezultati se postižu u Venturi skruberima. Za čestice od 0,5 μm postiže se stepen efikasnosti
i do 99%. U ovim skruberima zagađeni gas se dovodi kroz cijev, gdje se zbog sužavanja cijevi na
kraju naglo povećava brzina gasa. Istovremeno vodena pumpa ubrizgava vodu, koju gas raspršuje i
zajedno tangencijalno ulaze u ciklon. Zbog velike brzine i djelovanja centrifugalnih sila tečnost sa
česticama udara u zidove ciklona, a zatim slijevajući se odlijeva u taložnik. Venturi skruberi, osim
otprašivanja, služe i za hlađenje gasova.

12
 pročišćen gas
VENTURI SKRUBER

gas
Venturi cijev mlaznice za tečnost

zagađen gas tečnost

taložnik

-----
-
vodena pumpa
mulj

Slika 7. Venturi skruber [7]

Stvaranje tankog sloja vode izvodi se tako što se u otpršivače postavljaju horizontalne pregrade,
preko kojih struji voda dovedena u otprašivač. Pregrade imaju veliki broj rupica, da bi gas dolazeći
odozdo mogao da prođe prema izlazu. Prolazeći kroz tanki sloj vode gas se "pere" (voda zadržava
čvrste čestice) i pročišćen struji dalje ka odvodnom otvoru.

13
 otprašen gas

SKRUBER SA TANKIM SLOJEM VODE

dovodi vode rešetke

usmjerivači

zagađen gas

odmuljenje

Slika 8. Skruber sa tankim slojem vode [8]

14
5. FILTERSKO OTPRAŠIVANJE
Filtersko otprašivanje se vrši tako što se u otprašivač dovodi zagađeni gas, koji zatim nastrujava na
filterski materijal. Filterski materijal je porozan i gas nastavlja strujanje, a čestice se zadržavaju na
materijalu. Filterski materijali mogu biti: tkanina (od prirodnih ili od vještačkih materijala) u obliku
vreća, nabijeni čvrsti materijali (pjesak ili sl.) i porozni keramički materijali.
Izbor filterskog materijala ovisi od uslova rada filtera kao što su temperatura, vlažnost, pritisak,
vrsta čestica koje se odvajaju.

VREĆASTI FILTERI

U tijelu filtera su smještene vrećaste porozne cijevi, prečnika do 200 mm i visine 1  5 m. Gas struji
kroz platnene cijevi, platno zadržava čvrste čestice veličine 0,1  0,01 µm, a pročiščen gas struji
dalje prema izlaznoj cijevi. Kapacitet filtera se izražava kao zapreminski protok gasa po jedinici
površine i vremena m3/(m2h). Brzina filtriranja zavisi od hidrauličkog otpora filtera (ΔP).

ΔP = A Vnf

ΔP – hidraulički otpor
Vf – brzina filtriranja
A; n – konstante filterskog materijala

pročišćen gas

zagađen gas

bunker za odvajanje čestica

VREĆASTI FILTER

Slika 9. Vrećasti filter [9]

15
Na slici je prikazan uprošćen izgled vrećastog filtera. Iznad filtera se ugrađuju sistemi za čišćenje
vreća i dodaju se sistemi za odvođenje skupljene prašine. Kao što je već rečeno platno zadržava
čestice i zbog njihovog nakupljanja smanjuje se prečnik strujanja gasa što povećava pad pritiska.
Zato se periodično (svakih 5  30 min) zaustavlja dotok zagađenog gasa, da bi se vreće očistile.
Čišćenje se vrši otresanjem ili produvavanjem vreća u suprotnom smjeru od strujanja gasa i traje
oko ½ min. Vrećasti filteri imaju dobar stepen iskorištenja, čak do 99%. Zavisno od materijala
filtera limitirana je i temperatura gasova, npr. pamuk (6085 C), vuna (80110C), neki vještački
materijali do 150C, a staklena vlakna do 350C.

KERAMIČKI FILTERI

Koriste se za fino filtriranje gasova, najčešće već prečišćenih. Temperatura gasa može biti do
700C. Otežano se čiste, zbog adsorbivnih osobina keramike.

16
6. OTPRAŠIVANJE DJELOVANJEM ELEKTROSTATIČKIH SILA

ELEKTROOTPRAŠIVAČI

Zagađeni gas se dovodi u elektrootprašivač i usmjerava se kroz električno polje, gdje se ionizuje.
Ioni gasa zatim naelektrišu čvrste čestice, koje se nalaza u gasu, naelektrisane čestice se kreću ka
suprotno naelektrisanim taložnim eletrodama, dolazi do razelektrisanja i na kraju odvajanja čestica
od elektroda.

dovod visokog napona

izolator

otprašen gas
ram za vješanje

visokonaponske elektrode
taložne elektrode

zatezači
zagađen gas

sabirnik

CIJEVNI ELEKTROOTPRAŠIVAČ

17
 Slika 10. Cijevni elektrootprašivač [10]

U elektrootprašivaču su pozitivno naelektrisane cijevi (mogu biti i ploče), kroz središte cijevi su
provedene tanke žice. Tim žicama se dovodi negativni visoki napon, tako da one postaju negativno
naelektrisane. U svakoj atmosferi postoje slobodni elektroni, pa tako i u cijevima. Elektroni u
blizini elektroda dobivaju veliko ubrzanje. Kad dođu u kontakt sa atomom ili molekulom zagađenog
gasa, koji struji kroz cijevi, otcjepljuju se novi elektroni i dobiće se pozitivni ioni ili će se elektroni
apsorbovati i dobiće se negativni gasni ioni. Ovo električno pražnjenje naziva se korona. Pozitivni
ioni vraćaju se na elektrodu i tu se razelektrišu. Negativni ioni ,usljed dejstva polja, napuštaju
aktivnu zonu oko negativne elektrode i idu prema taložnoj elektrodi.
Da bi se čestice izdvojile iz gasa moraju imatielektrični napon. Taj napon dobivaju od negativnih
iona i zajedno sa njima idu prema taložnoj elektrodi. Čestice se talože na taložnu elektrodu i
stvaraju sloj taloga, koji se mora odstraniti sa taložne elektrode. Odstranjivanje se može izvesti
otresanjem ili stvaranjem tankog filma vode koji spira talog sa taložne elektrode.
Elektrootprašivačima se izbjegavaju nedostaci koji se javljaju kod drugih otprašivača, mada su
investicije veće. Stepen efikasnosti je od 97% do 99%, mada je moguće postići i više od 99%. U
njima se takođe postiže mali pad pritiska i moguć je rad sa gasovima visoke temperature.

7.SISTEMI ZA OTPRAŠIVANJE

Postoje tri grupe sistema za otprašivanje:

· Filterski sistem tipa MKF
· Filterski sistem tipa SOF
· Ciklon postrojenja

Filterski uređaj tip MKF je suvi, vrećasti modularni filterski uređaj višekomornog tipa sa
automatskim čišćenjem filterskih vreća komprimovanim vazduhom, konstruisan za prosto spajanje
više komora u jednu filtersku jedinicu. Namenjen je za suvo prečišćavanje industrijskih gasova i
vazduha zaprljanog prašinom.

18
Filteri serije SOF su okrugli, konstruisani kao samostalne filterske jedinice. Namenjeni su za suvo
prečišćavanje industrijskih gasova i vazduha zaprljanog prašinom.

Cikloni se koriste u širokom području procesne industrije i služe za izdvajanje prašine iz gasova.
Najčešće su korišćena oprema za separaciju materijala iz mešavine sa gasom. Gas ulazi u
cilindrično konusnu komoru tangencijalno, a izlazi kroz centralni otvor, tako da ciklon, ustvari,
predstavlja komoru u kojoj se odvija taloženje usled delovanja centrifugalnih sila. Pri normalnim
uslovima rada ciklona, centrifugalna sila može dostići veličinu i do pet puta veču od sile gravitacije.

8. ZAKLJUČAK
Kada uporedimo ove sve načina otprašivanja možemo zaključiti da najbolju efikasnost imaju
elektrootprašivači, čiji je stepen efikasnosti od 97% do 99%. Elektrootprašivačima se izbjegavaju
nedostaci koji se javljaju kod drugih otprašivača. U njima se takođe postiže mali pad pritiska i
moguć je rad sa gasovima visoke temperature.
A kada govorimo o ciklonima, njihova prednost je što su su niski troškovi održavanja, mala
potrošnja električne energije i otpornost na visoke temperature.
U zadnje vrijeme, pojedinačni cikloni, se najčešće koriste kao predotprašivači.

19
LITERATURA

20
1. Milenko Krstić; Mehaničke operacije i uređaji procesnih postrojenja; Univerzitet u Sarajevu;
Sarajevo 1970.
2. Dimitrije Voronjec; Tehnološke operacije; Univerzitet u beogradu; Beograd 1985.
3. Vlado Koharić; Uvod u mehaničke operacije; Sveučilište u Zagrebu; Zagreb 1981.

21