ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Ὁ Τύπος στὸ Μεσολόγγι

Η ΑΝΕΚΔΟΤΗ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΤΩΝ «ΧΡΟΝΙΚΩΝ»

«Ἡ ἐφημερίς μας καὶ εἶναι ἐλευθέρα καὶ ἡμεῖς δεν

γνωρίζομεν μήτε θέλομεν ποτὲ γνωρίσει κανένα
περιορισμὸν τῆς ἐλευθερίας

Ι.Ι.
Μάγερ

Κατὰ τὶς ἐπιτόπιες παραδόσεις ὁ Ι.Ι. Μάγερ ἀφ’ ὅτου

παντρεύτηκε τὴν Ἑλληνίδα δόθηκε ὁλόψυχα στὴν
φιλανθρωπία καὶ στὴ δωρεὰν ἐξέταση τῶν ἀσθενῶν
καὶ τραυματιῶν τοῦ πολέμου. Ἀλλὰ κυρίως ἀφ’ ὅτου ὁ
Μαυροκορδάτος ἀποφάσισε νὰ βγάλη ἐφημερίδα μὲ
τὸ μικρὸ του πιεστήριο στὸ Μεσολόγγι, ἀπὸ τότε ἡ
δράση τοῦ Μάγερ πῆρε μιὰν εὐρύτατη κοινωνική καὶ
πατριωτική κατεύθυνση. Καὶ σ’ αὐτὸ συνετέλεσαν
πολλὰ. Ἀφ’ ὅτου πάτησε στὴ χώρα, διέκρινε στὴν
Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση μεγάλους σκοπούς : Τὴ
συνέχιση τῆς Γαλλικῆς Ἐπαναστάσεως, τὸ ξημέρωμα
μιὰς καινούργιας αὐγῆς γιὰ τὴν Εὐρώπη καὶ τὴν
ἀνθρωπότητα τῆς καθιέρωσης νέων ἰδεῶν, νέων
θεσμῶν στὴν πολιτικὴ καὶ κοινωνικὴ ὀργάνωση τοῦ
κόσμου. Ἡ Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅσο μικρὸς κι’ ἄν
ἦταν ὁ χωρικὸς κύκλος της, περιέκλεινε στὸ βάθος της
μεγάλα συμφέροντα κοινωνικὰ πέραν ἀπὸ τὰ στενὰ
ὅρια τῆς Ἑλλάδος. Ἦταν ἡ ἀφετηρία, ἑνὸς νέου
κόσμου, ποὺ ἀνέτελλε, μιὰς νέας τεραστίας
κοινωνικῆς δυνάμεως, τῆς Κοινῆς Γνώμης ἑνὸς νέου
ὀργάνου τῶν καταθλιβομένων λαῶν, ὀργάνου
πανίσχυρου τοῦ Τύπου.

Τὴν γνώμη του αὐτὴ ὁ Μάγερ γιὰ τοὺς σκοποὺς τοῦ

τύπου τὴ διατύπωσε σ’ αὐτὰ τὰ «Ἑλληνικὰ Χρονικά»
ὅταν τὸν κατηγόρησαν γιὰ μεροληψία. «Ὁ κύριος καὶ
μόνος σκοπὸς μας, διακήρυξις εἶναι νὰ ὠφελῶμεν. Καὶ
αὐτὴ ἡ φιλοτιμία μας δὲν μᾶς ἐξαπατᾶ, εἴμεθα
πεπεισμένοι ὅτι ὁ τύπος προξενεῖ μέγα καλὸν,
ἀποδεικνύων ὅτι τότε μόνον ἡ ἐλευθερία εἶναι σῶα
καὶ ἀκεραία, ὅταν τιμωροῦνται οἱ κακούργοι καὶ
ἀνταμείβονται οἱ ἐνάρετοι. Εἰς μίαν Δημοκρατίαν,
ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον λέγεται καὶ εἶναι τάξις πρέπει νὰ
εἶναι τοῦ λαοῦ ἔργον καὶ πρέπει ὁ λαὸς νὰ
ἀπολαμβάνη τὸ δικαίωμα τοῦτο διὰ νόμων ἐπίτηδες
δημοτικῶν, ὅ δὲ λόγος εἶναι, διότι εἰς μίαν
δημοκρατικὴν διοίκησιν ἡ τάξις πηγάζει ἀπὸ τὰ
φρονήματα τοῦ λαοῦ, τὰ δὲ φρονήματα τοῦ λαοῦ
ἀρχίζουν νὰ τελειοπειώνται διὰ τοῦ Τύπου, Τύπου
φιλελευθέρου». Τὶς ἀρχές αὐτὲς μόνο μεγάλοι ἄνδρες
εἶχαν στὰ χείλη τους. Κι’ ὅμως ὁ Μάγερ δὲν ἦταν
παρὰ 25 χρόνων, ὅταν τὶς ἔγραφε.

Ὁ Μάγερ πολλές φορές θὰ συζήτησε μὲ τὸ

Μαυροκορδάτο γιὰ τὴν ἐλευθεροτυπία καὶ θ’
ἀνέπτυξε τὶς ἰδέες του. Ὁ Φαναριώτης διπλωμάτης
κατὰ βάθος ἦταν συντηρητικὸς. Ἤθελεν ὅμως τὴ
δημιουργία τύπου ὄχι τόσο γιὰ τὶς ἐσωτερικές εἰδήσεις
ἀλλὰ γιὰ τὴν ἐξωτερική προπαγάνδα. Ἀφ’ ὅτου
μάλιστα βρέθηκε στοιχειοθέτης ὁ Πατρίκιος κι ὁ
Μισθενεύς καὶ κάποιος τυπογράφος, οἱ συζητήσεις
μεταξὺ τους πυκνώθηκαν · φαίνεται πὼς ὁ
Μαυροκορδάτος ὑποχώρησε κάπως. Μὰ καὶ πάλιν
ἦταν διστακτικὸς, ἄν ἔπρεπε νὰ ἐκδώση ἐφημερίδα σὲ
κεῖνες τὶς κρίσιμες στιγμὲς τῶν ἐμφυλίων
σπαραγμῶν, ἀνάμεσα στὰ πάθη καὶ τὰ μίση τῶν
φατριῶν. Φαίνεται ὅμως πὼς τελειωτικὰ ἀποφάσισε
τὴν ἔκδοση μὲ τὸν τίτλο ποὔχε προκρίνει ἀπὸ τοῦ 1923,
«Ἑλληνικὰ Χρονικά». Ἀλλὰ καὶ πάλιν ἀμφέβαλλε. Δὲν
ἤθελε τὴν ἐλευθεροτυπία καὶ φοβόταν τὴν ἀσυδοσία
τοῦ Τύπου. Ὁ Μάγερ ἀσφαλῶς δὲν θὰ συμφωνοῦσε
μαζὶ του καὶ πολλὲς φορὲς θὰ κόβαν στὴν μέση τὴ
συζήτηση. Ἀκριβῶς τὴ στιγμὴ ἐκείνη παρουσιάστηκε
ὁ «ἀπὸ μηχανῆς Θεὸς» γιὰ τὸ Μάγερ. Ἔφθασεν ὁ
συνταγματάρχης Λανκάστερ Στάνχωπ, εὐγενὴς
Ἄγγλος, ἀντιπρόσωπος τοῦ Φιλελληνικοῦ Κομιτάτου
τοῦ Λονδίνου, γιὰ ὀργανώση σχολειά, ταχυδρομική
ὑπηρεσία, φυλακὲς καὶ προ πάντων γιὰ νὰ ἰδρύση
τυπογραφεῖα κι’ ἐκδώσει ἐφημερίδες γιὰ τὴ διαφώτιση
τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ καὶ τῶν ξένων πάνω στὰ
ἑλληνικὰ πράγματα. Ἔφερε δὲ μαζί του δύο πιεστήρια
καὶ δύο λιθογραφίες μὲ τ’ ἀναγκαία στοιχεῖα κι’ ἄλλα
ἐφόδια. Ἀργότερα προστέθηκε κι’ ἄλλο πιεστήριο κι’
ἔτσι τὰ πιεστήρια τοῦ Στάνχωπ ἀνέβηκαν σὲ τρία.
Δίκαια ὁ Στάνχωπ μπορεῖ νὰ ὀνομαστῆ ὁ πατέρας τῆς
ἐφημεριδογραφίας τῆς πατρίδας μας. Αὐτὸς τῆς ἔδωσε
τὰ πιεστήρια, αὐτὸς ἔδωσε μερικῶς τὰ χρήματα γιὰ νὰ
βγοῦν. Αὐτὸς τέλος, ἔδωκε στὸν Τύπο τὴν
δημοκρατικὴ κατεύθυνση καὶ τὴν τάση τοῦ νὰ
ἐξυπηρετῆ τὰ συμφέροντα τοῦ λαοῦ, ποὺ μέχρι
σήμερα συνεχίζει σχεδὸν τὴν τέτοια πορεῖα του. Ὁ
Στάνχωπ ἦταν φιλελεύθερος, δημοκρατικὸς καὶ
φανατικὸς ὁπαδὸς τῆς ἐλευθεροτυπίας, φίλος τοῦ
Μπένταμ, τοῦ μεγάλου πολιτειολόγου τῆς Ἀγγλίας
καὶ τοῦ Βύρωνος, ἄν καὶ διαφωνοῦσε μαζί του σὲ
πολλὰ ζητήματα καὶ μἀλιστα σὲ ζητήματα ἐλευθερίας
τοῦ Τύπου. Ὡς ἀπεσταλμένος τοῦ Κομιτάτου
κατευθὐνθηκε στὴν Κεφαλλωνιά στὶς 26 Νοεμβρίου
τοῦ 1823 κι’ αφοῦ συναντήθηκε μὲ τὸ Βύρωνα
ποὔμενεν ἐκεὶ, κατόπιν ἔπλευσε στὸ Μεσολόγγι στὶς
15 Δεκεμβρίου τοῦ ἰδίου χρόνου. Τὸ πρωΐ τῆς ἑπομένης
εἶδε τὸ Μαυροκορδάτο, στὸν ὁποῖο διαβίβασε τὶς
ἀπόψεις τοῦ Κομιτάτου τοῦ Λονδίνου, ὡς ἀπόψεις τοῦ
Ἀγγλικοῦ λαοῦ.
 Τὸ βράδυ γνώρισε τὸ Μάγερ. Νὰ τὰ λόγια μὲ τὰ
ὁποῖα χαρακτηρίζει τὸν Ἑλβετὸ γιατρὸ (;) ὁ αὐστηρὸς
καὶ λιγόλογος Ἄγγλος συνταγματάρχης : «Ἐδὼ εἶναι
ἐγκατεστημένος ἕνας ἄριστος Ἑλβετὸς, ὀνομαζόμενος
δόκτωρ Μάγερ. Ἔχει τὶς ἀρετὲς τῶν συμπατριωτῶν
του καὶ γνωρίζει θαυμάσια τὸ χαρακτῆρα τῶν
Ἑλλήνων». Ἀμέσως ὁ Μάγερ βρῆκε ταὸν ἄνθρωπο
ποὺ χρειάζονταν γιὰ τὴν ἔκδοση τῆς ἐφημερίδας καὶ
συνεννοήθηκε μαζί του. Συμφωνησαν γιὰ τὸ
πρόγραμμα καὶ τὴν ἰδεολογικὴ κατεύθυνση τοῦ
φύλλου, ποὺ θἆταν φιλελεύθερο καὶ ἀνεξάρτητο καὶ
θἄβγαινε χωρὶς λογοκρισία. Ὁ Μαυροκορδάτος
μάλιστα παραχώρησε στὸν Στάνχωπ καὶ τὸ πιεστήριο
του, μέχρις ὅτου φθάσει ἀπὸ τὴν Κεφαλλωνια ἐκεῖνο
τοῦ Φιλελληνικοῦ Κομιτάτου. Τυπώθηκαν μάλιστα
στὸ πιεστήριο ἐκείνη ἡ «Προκήρυξις» τῶν «Ἑλληνικῶν
Χρονικῶν» καὶ τὰ πρῶτα φύλλα τους. Τὰ στοιχεῖα
εἶναι ἀνάμικτα. Φαίνεται πὼς πρῶτα ἔφθασαν στὸ
Μεσολόγγι τὰ στοιχεῖα καὶ κατόπιν τὸ πιεστήριο.

Ἡ ἀρθρογραφία τῶν «Ἑλληνικῶν Χρονικῶν» θ’

ἀνέπτυσσε τὰ καλὰ τοῦ Τύπου, θὰ πάσχιζε γιὰ ταὴν
διαφώτηση τῆς κοινῆς γνώμης καὶ θὰ φρόντιζε γιὰ
τὴν ἴδρυση σχολείων, μὲ πνεῦμα ἐλευθερίας κι’
ἰσοτιμίας. Ἡ ἀναρχία ἔπρεπε νὰ χτυπηθῆ, τότε
μάλιστα, ὁπότε ὁ ἐμφύλιος πόλεμος ἦταν ἔτοιμος νὰ
ξεσπάση. Τὰ πάθη ἦσαν ἀγεφύρωτα μεταξὺ
κοτζαμπάσιδων καὶ καπετανέων. Τίποτε δὲν
μποροῦσε νὰ τοὺς συμφιλιώση. Ἔτσι ὁ πρῶτος
ἐμφύλιος σπαραγμὸς ἐξαπολύθηκε ποὺ τόσα κακὰ
προκάλεσε. Τὸ πρόγραμμα τῆς ἐφημερίδας, ὕστερα
ἀπὸ πολλές διορθώσεις διατυπώθηκε τελειωτικὰ ἀπ’
αὐτὸν τὸν Μάγερ καὶ φέρει ταὴν ὑπογραφὴ του. Ἡ
Προκήρυξις τῶν «Ἑλληνικῶν Χρονικῶν», ὅπως
σώζεται, εἶναι ἡ πρώτη θεμελιακὴ πράξη τῆς
ἑλληνικῆς δημοσιογραφίας κι’ ἐλευθερίας τοῦ Τύπου.
Τὴν παραθέτουμε ὁλόκληρη ἀπὸ τὸ μόνο σωζόμενο
ἀντίτυπο, ποὺ βρίσκεται στὰ χέρια μας, γιὰ νὰ φανῆ
μὲ ποιὸπρόγραμμα ὁ Μάγερ καὶ ὁ Στανχωπ θὰ
ἐξέδιδαν τὰ «Ἑλληνικὰ Χρονικὰ»

ΠΡΟΚΗΡΥΞΙΣ

Ἰδοῦ τέλος πάντων ὁ λαὸς τῆς κλεινῆς Ἑλλάδος, ὁ

πρὸ τοσούτων αἰώνων δι’ ὅλου σχεδὸν
ἀπονεκρωμένος ἀπὸ τὰς ἀλλεπαλλήλους πληγὰς
χειρῶν βαρβάρων καὶ μιαιφόνων, ἰδοῦ ἀνεγείρεται δι΄
ἐμφυσήσεως θείας καὶ ἤδη ἐπιλάμπει ἐπ’ αὐτοῦ ὁ
λαμπρὸς τῆς ἀναγεννήσεως ἥλιος. Τὸ ἱερὸν τῆς
Ἑλλάδος ἔδαφος εἰς ὁποίου τὰς πεδιάδας ποτὲ οἱ
Μιλτιάδαι καὶ οἱ Θεμιστοκλεῖς ἀνήγειραν τὰ λαμπρὰ
ἐκεῖνα τρόπαια κατὰ τῶν βαρβάρων λαὶ ὅπου
διέλαμψαν ἡ Ἀκαδημία καὶ ἡ Στοὰ, ἀφ΄ οὗ τέσσαρας
περίπου αἰῶνας κατεμιάνθη ἀπὸ τῶν ἀλλοθρήσκων
καὶ τρισβαρβάρων τυρράνων τὸ μίασμα, ἰδοῦ θεία
συνάρσει ἐκαθαρίσθει καὶ διὰ τοῦ χειμάρρου τῶν
εὐγενῶς ἐκχυθέντων ἑλληνικῶν αἱμάτων ἀπεπλύθη ὁ
ρύπος τῆς καταισχύνης του. Ἀλλ’ ἐνῶ ὁ εὐγενής οὗτος
καὶ δυστυχὴς λαὸς ἐξαναστὰς ἀπὸ νέκρωσιν
μακροτάτην, κατὰ πρῶτον ἤδη ἐμφανίζεται εἰς τῆς
πεφωτισμένης Εὐρώπης τὸ θέατρον, καίεται ἀπὸ
ἐπιθυμίαν διἀπυρον νὰ ἀναφανῆ ἄξιος τῆς νέας
ταύτης ζωῆς διὰ τῆς εὐνομίας, τὴν ὁποίαν ἐπιφέρει ὁ
πολιτισμὸς καὶ ἡ φώτησις. Μέσον δὲ εἰς τοῦτο
συντελεστικώτερον καὶ δραστικώτατον τῶν λοιπῶν
εἶναι ἡ σύστασις τῶν σοφῶν κυβερνωμένων
ἐφημερίδων, εἶναι ἡλίου φανερώτερον. Διὰ τῶν
τοιούτων ἐφημερίδων οἱ Ἕλληνες θέλουσι διδαχθῆ
περὶ τῶν προόδων τῆς εὐνομίας καὶ τῆς κατὰ νόμους
αὐτονομίας των περὶ τῶν ἡρωικῶν κατορθωμάτων καὶ
κοινοφελῶν πράξεων τῶν πολεμικῶν καὶ πολιτικῶν
ἀρχηγῶν τοῦ Ἔθνους, περὶ τῶν ἱερῶν χρεῶν τοῦ
πολίτου καὶ τῆς ὀφειλομένης πειθαρχίας πρὸς τοὺς
νόμους καὶ τὴν διοίκησιν. Ἐφημερὶς ἐμφρόνως
κυβερνωμένη, εἶναι ἰκανὴ νὰ καταστήση τοὺς
Ἕλληνας πολίτας ἀγαθοὺς χριστιανοὺς εὐσεβεῖς,
καλοὺς πατέρας καὶ ἀγαθοὺς οἰκονόμους · καὶ πρὸς
τούτοις ἐκθειάζουσα τὰς ἡρωϊκὰς πράξεις τῶν
προμάχων τῆς πατρίδος των διά ξηρᾶς καὶ θαλάσσης
θέλει ἐμπνέει εἰς τὰς ψυχὰς τῶν λοιπῶν Ἑλλήνων τὴν
εὐγενῆ ἅμιλλαν καὶ τὸν ἱερὸν ἐνθουσιασμὸν τὸν ὑπέρ
πατρίδος καὶ ἐξἀπτουσα αὐτοὺς εἰς ἀνδραγαθήματα
ὅμοια θέλει πληθύνει τὸν ἀριθμὸν τῶν γενναίων
πατριωτῶν καὶ θέλει γνωστοποιεῖ τὰ ὀνόματατων εἰς
τὴν Εὐρώπην διὰ νὰ συνκαταριθμῶνται εἰς τὴν
χωρίαν τῶν ἀθανάτων ἡρώων. Ὅθεν ἐπ’ αὐτῷ τούτω
συνεστήθη ἤδη καὶ ἡ παροῦσα ἐν Μεσολογγίῳ
ἐφημερίς, φέρουσα τὸ ὄνομα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ
καὶ θέλει έμπεριέχει :

α΄. Εἰδήσεις ἀκριβεῖς τῶν καθ’ ἑκάστην

συμβαινόντων εἰς τὴν Ἑλλάδα, τὴν ὅσον τὸ δυνατὸν
ἀληθῆ περιγραφὴν τῶν μαχῶν τῶν διὰ ξηρᾶς καὶ
θαλάσσης καὶ τὰ ὀνόματα τῶν ὅσοι κατ’ αὐτὰς ἐξόχως
διέπρεψαν διὰ τῆς γενναιότητος αὐτῶν καὶ
ἀνδραγαθίας καὶ εἰς τοὺς ὁποίους ἀνήκει δικαίως τὸ
ὄνομα ΠΡΟΜΑΧΟΙ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ.

β΄. Τὰς διαπραγματεύσεις τοῦ βουλευτικοῦ καὶ

ἐκτελεστικοῦ σώματος. Τῶν φιλελλήνων Εὐρωπαίων
τὰς ἀλληλογραφίας καὶ πράξεις.

γ΄. Τὴν διασάφησιν τῶν δικαιωμάτων τοῦ πολίτου καὶ

τὰς ἀναφορὰς αὐτοῦ πρὸς τοὺς νόμους καὶ τὴν
θρησκείαν.

δ΄. Προτροπάς ἀναφερομένας εἰς ἀνέγερσιν τοῦ

ἐθνικοῦ πνεύματος καὶ ἀποτεινομένας εἰς τὸ νὰ
καταστήση τὸ Ἔθνος ἰκανὸν νὰ προμάχεται ὑπὲρ τῶν
νόμων καὶ τῆς πατρίδος κατὰ τῶν ἐξωτερικῶν καὶ
ἐσωτερικῶν ἐπιβουλῶν.

ε΄. Νέας ἐφευρέσεις ἀναφερομένας εἰς τὴν πολεμικὴν

ἐπιστήμην, εἰς τὴν πολιτικὴν οἰκονομίαν, εἰς τὸ
ἐμπόριον, εἰς τὴν γεωργίαν, εἰς τὴν ἰατρικὴν, εἰς
ἐργοστάσια (φάμπρικας) καὶ εἰδήσεις περὶ συστάσεως
νέων σχολείων.

στ΄. Πολιτικὰς καὶ πολεμικὰς εἰδήσεις τῆς Εὐρώπης

καὶ τῶν λοιπῶν τῆς οἰκουμένης μερῶν καὶ μάλιστα
ἐκείνας, ὅσαι μερικώτερον ἔχουσιν ἀναφορὰν καὶ
ἐπίρροιαν πρὸς τὰ πράγματα τῆς Ἑλλάδος, ὅπου ὅμως
θέλομεν ἀποφεύγει νὰ ἀνακινῶμεν τῶν εὐρωπαϊκῶν
αὐλῶν τὴν πολιτικὴν.

ζ΄. Καὶ τελευταῖον τὴν βιογραφίαν τῶν ἐπισημοτέρων

ἡρώων καὶ πολιτῶν τῶν διαπρεψάντων εἰς τοῦτον τὸν
εὐγενὴ καὶ δίκαιον ἀγῶνα καὶ ὡδὰς ὑπὲρ τοῦ ἱεροῦ
τούτου πράγματος.

Ἡ ἐφημερὶς αὔτη θέλει ἐκδίδεσθαι δὶς τῆς ἑβδομάδος

καὶ ἡ ἐτήσια αὐτῆς τιμὴ θέλει εἶσθαι ἕξ τάλληρα
κολλωνάτα ἰσπανικὰ (χωρίς ὅμως τῆς πόστας τὰ
ἐξοδα) τὰ ὁποῖα πρέπει νὰ προπληρώνωνται κατὰ
τριμηνίαν πρὸς τοὺς κατὰ τόπους διορισθησομένους
ἐπ’ αὐτῷ τούτῳ ἐπιστάτας, τῶν ὁποίων τὰ ὀνόματα
θέλουσι κοινοποιηθῆ δι’ ἑνὸς τῶν πρώτων
τυποθησομένων φύλλων τῆς ἐφημερίδος.
Παρακαλοῦνται οἱ φιλογενεῖς καὶ φιλέλληνες νὰ
συνδράμωσιν εἰς τὴν ἀποπεράτωσιν τοῦ κοινοφελοῦς
καταστήματος τούτου, ἀποστέλλοντες τὰς εἰδήσεις
αὐτῶν καὶ παρατηρήσεις πρὸς τοὺς ἀνεξόδως
διευθύνοντας τὰ πρὸς τοῦτῳ γράμματα τῶν πρὸς
τούτῳ γράμματά των πρὸς τὸν δικτάτορα τῆς
ἐφημερίδος ταύτης ὅστις εἶναι ὁ ἰατρὸς Δρ. Ἰωάννης
Ἰάκωβος Μάϊερ.

Ἐν Μεσολογγίῳ τῇ 18 Δεκεμβρίου 1823

Τὰ «Ἑλληνικὰ χρονικὰ» ἐκδοθήκαν ἀπὸ τῆς 1 τοῦ

Γενάρη 1824 μέχρι τῆς 20 τοῦ Φλεβάρη τοῦ 1826 ·
βάσταξαν δύο χρόνια καὶ μερικές μέρες. Ὑπῆρξαν γιὰ
κάποιο διάστημα κι’ Ἐθνικὴ Ἐφημερίδα, κατὰ τὴ
διάρκεια τοῦ πρώτου ἐμφυλίου πολέμου,
ἀναγράφοντας ὅλες τὶς πράξεις τοῦ Βουλευτικοῦ καὶ
ἐκτελεστικοῦ Σώματος. Κατόπιν τὴν ἀντικατέστησεν
«Ὁ φίλος τοῦ Νόμου» (10 Μαρτίου – 7 Μαΐου 1827),
ἐφημερίδα τῆς διοικήσεως Ὕδρας κι’ ὑστερώτερα «Ἡ
Ἐθνικὴ Ἐφημερίδα τῆς Ἑλλάδος» ἀπὸ τῆς 8
Ὀκτωβρίου 1825. Ὁ Μάγερ ποὺ διήυθυνε τὰ «Χρονικὰ»
στὴν ἀρχὴ δὲ ἤξερε καλὰ τὰ ἑλληνικὰ καὶ πολλὰ του
ἄρθρα τὰ μετέφραζεν ὁ Παυλίδης. Κατόπιν φαίνεται
πὼς τἄμαθε καλὰ καὶ τἄγραφε ὁ ἴδιος στὴν ἑλληνικὴ.
Τὰ ΧΡΟΝΙΚΑ ὑπῆρξαν τὸ τακτικώτερο φύλλο τῆς
Ἐπαναστάσεως. Ἔβγαινε δύο φορὲς τὴ βδομάδα – τὴν
Τετάρτη καὶ τὸ Σάββατο καὶ γράφοναν μὲ προσοχὴ
καὶ μὲ ὕλη πολὺ ἐπεξειργασμένη.

Φάνης Μιχαλόπουλος