PHẦN 3.

LÁ
Lá là cơ quan của thực vật chuyên
hóa với chức năng dinh dưỡng khí,
nghĩa là đồng hóa các bon và nước
để hình thành nên các chất hữu cơ
cần thiết cho đời sống của thực vật.

Lá có thể có lá đơn, lá kép

1. LÁ ĐƠN
1.1. Phiến lá
Lá của thực vật hạt kín rất đa
dạng gồm:
- Lá nguyên là lá có mép trơn hay răng,
có chỗ lồi, lõm không đáng kể trên mép.
Lá có thùy là lá trên mép của nó có những chỗ lồi, lõm tạo
thành những thùy nhỏ đi sâu đến 1/2 của nửa phiến lá.
Lá phân thùy là lá có
những chỗ lồi, những
thùy sâu vào mép quá
1/2 của nửa phiến lá.
Lá xẻ thùy hay chẻ thùy là
trường hợp các chỗ lõm ở
giữa các thùy ăn sâu vào
mép lá cho đến gần hoặc
sát với gân giữa của lá. Lá
có thùy, phân thùy và xẻ
thùy có thể là hình lông
chim hoặc hình chân vịt.
2. LÁ KÉP

Lá kép gồm nhiều phiến nhỏ tức là các lá chét, mỗi lá

chét có thể có một cuống nhỏ hay là cuống chung đính tất
cả các lá chét vào.
Lá kép hai, kép ba, kép bốn, v.v.
Lá kép có nhiều lá chét
sắp xếp trên một cuống
chung, gọi là kép chân
vịt và kép lông chim.
Lá kép lông chim có thể hai, ba lần, trong đó có kép lông
chim chẵn, kép lông chim lẻ
3. LÁ KÈM
Lá kèm là những phiến lồi có
hình dạng và độ lớn khác nhau ở
gốc lá của nhiều cây Hạt kín, và
một số cây Hạt trần và Dương xỉ.
Lá kèm thường làm thành đôi
gốc lá, hoặc ở giữ cuống và thân
hoặc nằm đối diện với cuống lá.
4. CẤU TẠO CỦA LÁ
4.1. Phiến lá
a) Biểu bì
Đặc điểm chính của biểu
bì lá là sự sắp xếp tế bào
sít nhau cùng với sự có
mặt của cuticun và lỗ khí.
b). Thịt lá
Phần mô cơ bản chủ yếu
của phiến lá là thịt lá chứa
một lượng lớn các hạt lạp
lục và các khoản gian bào.
Cuticun

Biểu bì trên

Mô dậu

Mô xốp

Bó mạch

Tế bào bảo vệ

Biểu bì dưới
c). Hệ thống dẫn
Hệ thống dẫn của lá được
phân bố trong phiến, trong
thịt lá. Các bó mạch tạo nên
một hệ thống liên kết trong
mặt phẳng giữa các của phiến
song song với bề mặt của lá.
Các bó mạch trong lá là các
gân và tạo nên hệ gân.
4.2. Sự rụng lá

Sự rụng lá cũng như sự

rụng hoa, quả là sự thích
nghi. Lá già rụng, lá rụng
theo mùa hay các nguyên
nhân khác làm tổn thương
đều có thể là cho lá rụng.
Lá rụng do sự hình thành
lớp phân cách.
Auxin và ethylen là hai yếu tố điều hòa sự rụng lá.
Auxin ngăn cản sự rụng lá và ức chế sự phân hóa vùng
phân cách. Ethylen là yếu tố chủ yếu của sự rụng lá.
Các enzym peroxydaz gây nên sự tổng hợp ethylen, và
cùng với phosphataz gây nên hiện tượng lão hóa.