Professional Documents
Culture Documents
Sinabi ni Crispin kay Basilio na kung kasama sila ni Sisa. Hindi sana
siyang mapagbibintangang bilang isang magnanakaw. At kung malalaman
man ni Sisa na siya ay pinapalo, tiyak hindi papayag ang kanilang ina. Ang
anyo ng pangamba sa mukha ni Crispin ay nababakas. Idinadalangin na sana
magkasakit siya.
Buod
Sinabi ni Crispin kay Basilio na kung kasama sila ni Sisa. Hindi sana
siyang mapagbibintangang bilang isang magnanakaw. At kung malalaman man
ni Sisa na siya ay pinapalo, tiyak hindi papayag ang kanilang ina. Ang anyo ng
pangamba sa mukha ni Crispin ay nababakas. Idinadalangin na sana magkasakit
siya.
Ang suweldo lang kasi nina Basilio at Crispin ay dalawang piso sa isang
buwan. Minultahan pa siya ng tatlong beses. Pero, hindi pumayag si Basilio
sapagkat walang kakainin ang kanilang ina. Isa pa ang katumbas ng dalawang
onsa ay P32. lubhang mabigat ito para kay Basilio.
Buod
Ipinakiusap ni Crispin na bayaran na lamang ni Basilio ang ibinibintang
sa kanya. Pero, kulang pa ang sasahurin ni Basilio kahit magbayad pa sila. Dahil
dito, nasabi ni Crispin na mas mabuti nang siya ang magnanakaw para maililitaw
niya ang pera.
Kaagad na sinayasat ang ina nang malaman na dumating ang ama. Alam
niyang pagdumarating ang ama tumitiking ng bugbog ang ina. Nabanggit ni
Basilio na higit na magiging mabuti ang kanilang kalagayan, kung silang tatlo na
lamang. Hitsa puwera ang ama. Ito ay pinagdamdam ni Sisa.
Buod
Sa pagtulog ni Basilio, siya ay binangungot. Sa panaginip niya, nakita
niya ang kapatid na si Crispin na pinalo ng yantok ng kura at sakristan major
hanggang sa ito ay panawan ng malay tao. Dahil sa kanyang malakas na
pagungol, siya ay ginising ni Sisa. Tinanong ni Sisa kung ano ang napanaginipan
nito. Hindi sinabi ni Basilio ang dahilan at sa halip ,ang kanyang sinabi kung ano
ang balak nito sa kanilang pamumuhay.
Malaki ang utang na loob niya kay Don Rafael. Noong bagong salta ito sa
San Diego, ang Don ang tumustos sa kanyang mga pangangailangan sa
pagtuturo. Sinabi ng guro kay Ibarra na ang malaking suliranin niya at ng mga
mag-aaral ay ang kakulangan ng magagastos.
Buod
Malaki ring problema anya, ang kawalan ng pagtutulungan ng mga
magulang at mga taong nasa pamahalaan. Lumilitaw na hindi ang lahat ng mga
pangangailangan ng mga batang nag-aaral na katulad ng mga libro na
karaniwang nasusulat sa wikang Kastila at ang pagmememorya ng mga bata sa
mga nilalaman nito.
Dahil sa naging sukal sa kalooban ang pagtuturo, nagkasakit ang guro. Nang ito
ay guamling at bumalik sa serbisyo, kakarampot na lamang ang kanyang
tinuturuan. Sa kanyang pagbabalik, nagkaroon ng bagong kura. Hindi na si Pari
Damaso. Nabuhayan siya ng pag-asa. Sinikap niyang isalin sa wikang tagalog ang
mga aklat na nasusulat sa wikang Kastila.
Buod
Bukod dito, dinagdagan niya ang mga aralin sa katesismo, pagsasaka,
kagandahang asal na hango sa Urbanidad ni Hustensio at Felisa at sa
Kasasysayan ng Pilipinas. Pero, sa lahat ng mga araling ito dapat unahin ang
pagtuturo ng relihiyon, ayon sa mga bagong kura nang ipatawag niya ang guro.
Nangako si Ibarra na tutulungan niya ang guro sa pamamagitan ng pulong sa
tribunal na kanyang dadaluhan sa paanyaya ng tenyente mayor.
Maraming salamat po sa
pakikinig.