1st Meeting 2.

Las Islas de San Lazaro

- Homonhon, Cebu
History
- Founded by Ferdinand Magellan: lasted 17
- The study of the human past as it is days. He died in Mactan, Cebu.
described in the written documents left
behind by human. - Enrique de Mallaca : Magellan‟s interpreter.
- Came from the Greek word “historia” which
means “inquiry”, knowledge acquired from - VICTORIA: one of Magellan‟s ships.
investigation.
3. Las Islas de Poniente
Herodotus
- Cebu & Leyte
- Father of History
- History of war between Greece and Persian 4. Las Islas de Felipinas
(Greco-Persian War)
- given by Ruy Lopez de Villalobos
Pre-History
5. Las Islas de Filipinas
- Events occurred between the written record.
6. Pearl of the Orient Seas
IMPORTANCE OF HISTORY
- Juan Delgado
1. Understanding one‟s existence
7. The Philippine Island
2. For a better future
- American Occupation
WORDL WAR I
8. Miniolas / Minolas
Franz Ferdinand – next king of Austria
and is assassinated. - Claudius Ptolemy

Gavrilo Princip – from Serbia. 9. Ophir

Assassinated Franz Ferdinand and his
wife. Nationalistic. - King Solomon (Bible)

CENTRAL POWER - Known for gold.

Austria 10. Tawalisi

Germany
Italy - Prince Urduja (Pangasinan)
Bulgary
- Ibn Batuta
ALLIED
2nd Meeting
Serbia
France KASAYSAYAN NG KASAYSAYAN: UGAT,
USA KAHULUGAN, AT KABULUHAN
Japan
Russia Kasaysayan

WORLD WAR II - Isa sa pinakamatandang sangay ng pag-

Germany paid the Big 4 (France, USA,
Japan and Russia) because they
caused the biggest damage during the
war. Unfortunately, Adolf Hitler doesn‟t
want to pay.
Germany and Japan were allies and
bombarded Pearl Harbor.
3. Learn from our ancestors
4. To understand working of the society
5. To grow efficiently / to govern efficiently
LIMANG BAHAGI
Suffrage (April 30, 1937)
1. Dinatnan ng mga KASTILA noong 1521.
Plebicit
6. Inventions and discoveries
aaral ng Agham Panlipunan.
- Sumibol ang kamalayan sa mahalagang
pamana ng: Hudyo, Griyego at ng mga
sinaunang Kristiyano.
- HUDYO at KRISTIYANO: ang nakaraan ay
umuugnay sa kasalukuyan at maging sa
hinaharap. Ito ay kumikilos papunta sa tiyak
na tunguhin.
- GRIYEGO: Nakapag-ambag sa pagbubukas
ng daan sa kritikal at siyentipikong pag-aaral
ng nakalipas upang madetermina ang
katotohanan. Mahalaga ang pagkakaiba ng
kasaysayan (history) at mitolohiya.
- Dating kasaysayan: kamalayang
pangkasanayan na taal sa Pilipino

PHILIPPINE NAMES IN HISTORY 2. Historia

1. Ma-i - ulat-pangkasanayan at kronika na may

kaibahan sa konsepto ng kasaysayan ng
- Given by Chinese traders sinaunang Pilipino.
th
- Zhu Fanzhi (13 Century) - wrote a book were 3. Positibismo at Istoriograpiya (Ika-20 daantaon)
“Ma-i” was written.
- Positibismo bilang metodolohiyang tradisyunal.
- Sung / Song Dynasty
4. Bagong Istoriograpiya
5. Pinagsanib na konsepto ng “HISTORIA” at IBA PANG DISIPLINA NG AGHAM PANLIPUNAN
“KASAYSAYAN”
1. Heograpiya – pag-aaral sa katangiang pisikal ng
- HISTORIA at KASAYSAYAN dapat ang daigdig. Pagkilos ng tao ayon sa katangian ng kan‟yang
maging pinakamasidhing layunin ng paligid. Pakikibagay ng tao sa panahon, klima, lokasyon,
pambansang kasaysayan bilang disiplina at at kahalagahan ng likas na yaman.
pananaw.
2. Agham Pampulitika – pag-aaral ng mga konsepto at
I. ANO NGA BA ANG KASAYSAYAN? prinsipyo tungkol sa pamamahala ng isang lipunan na
may tiyak na teritoryo.
- Sariling pananaw: ginamit ng mga historyador.
3. Sikolohiya – pag-aaral sa pagkilos o paggalaw ng tao.
- Colonial Mentality at Inferiority Complex: Pakikipag-ugnayan ng tao sa ibang tao o pangkat.
Umalipin sa mga Pilipino
4. Ekonomiks – pag-aaral tungkol sa produksyon,
Kahulugan ng KASAYSAYAN sa/para kay: distribusyon, at pagpapalitang ng kalakal at ng
pagkunsumo.
1. Eskuwelahan
5. Arkeolohiya – pagbawi, pagdukumento, at pagsusuri
- Sistematikong pag-aaral ng mga nakaraang ng material na labi, arkitektura, artifact, biofact, labi ng
pangyayari upang maunawaan ang kasalukuyan mga tao, at mga tanawin.
at mapaghandaan an gating hinaharap.
6. Antropolohiya – pag-aaral ng simula, pag-unlad, at
2. Dr. Zeus Salazar katangian ng tao.
- Historyador at etnolohista 7. Sosyolohiya – sangay ng pakikipag-ugnayan ng tao
sa mga pangkat, institusyon o samahan na kan‟yang
- Malaki ang kaibahan ng kasaysayan kumpara kinabibilangan.
sa mga katumbas nitong salita mula sa wika ng
ibang lahi na karaniwang nakatuon lamang sa ANG PAG-UNLAD NG HISTORIYOGRAPIYANG
mga naitala. PILIPINO
Geschicte (Aleman) Historiyograpiya
Histoire (Pranses) - Pagsusulat ng kasaysayan
Historia (Griyego) Kronika – mula sa mga Kastila. Tungkol sa pamumuhay
ng mga sinaunang Pilipino.
History (Ingles)
The Philippine Islands (1493-1898) – unang tomo ng
- Kasaysayan mula sa dalawang salitang-ugat: mahalagang gawang bibliograpikal ng mga amerikanong
“salaysay” (kuwento) at “saysay” (kabuluhan iskolar. (Emma Helen Blair at James Alexander
at kuwenta) v Robertson)
- Kasaysayan: salaysay patungkol sa
nakaraan na may saysay. - Natapos noong 1909 at binubuo ng 55 tomo
- Kabilang ang mga mito, alamat, kuwentong na ang huling dalawang tomo ay
bayan, epiko, at mga awit sa kasaysayan. naglalaman ng index.
- Karamihan ay pagsasalin ng mga
II. MGA BATIS NG KASAYSAYAN dokumentong Espanyol sa Ingles.
- Pinakamahalagang pinagkukunan ng
1. Primaryang Batis
primaryang dokumento tungkol sa panahong
- Orihinal na batayan na naging saksi o naging Espanyol sa Kasaysayan ng Pilipinas.
bahagi ng isang pangyayaring pinagtutuunan ng
PILIPINONG HISTORYADOR
pag-aaral.
1. Trinidad Pardo de Tavera
- Hal.
o Hayto (fossil), - Pilipinong miyembro ng Komisyon sa
o Liktao (artifacts), Pilipinas
o Mga naitalang dokumento (Naratib, - Gumawa ng katalogo ng lahat ng kanyang
manuskripto, pampublikong dokumento, koleksyong Filipiniana
mga liham, talaarawan), – Biblioteca Filipina: isang mahalagang
o Patotoo mula sa mga saksi, gabay na bibliograpikal para sa mga iskolar
o “Oral tradition” (kasaysayang at mananaliksik. (1903). 3,000 tala tungkol
nagpasalin-salin sa bibig ng mga tao) sa ksaysayan at kultura ng mga Pilipino.
Hal. Alamat, bugtong, salawikain, awit, - Resena Historia de Filipinas desde su
epiko descubrimiento hasta 1903: Kauna-
unahang pangkalahatang gawa ng isang
2. Sekundaryang Batis
Pilipino tungkol sa kasaysayan ng Pilipinas .
- Kagamitang hango o kinopya mula sa orihinal Nalimbag noong 1906. Buong kasaysayan
ng Pilipinas mula sa pagdating ni Magellan
- Hal. noong 1521 hanggang sa pananakop ng
Amerikano.
o Magasin
o Diyaryo
o Polyeto
o Artikulo
2. Pedro A. Paterno
- Nanguna sa pagsulat ng kasaysayan ng
Pilipinas sa pamamagitan ng pagsulat ng
Artikulo at Monograp tulad ng: El Alma Filipina,
Aurora Social, Influencia Social de Cristianismo,
Historia Nacional de Filipinas, Historia Critica de
Filipinas, at Apuntes Los Negritos.
- Nagamit bilang teksbuk sa Escuela de Derecho
ang ginawa n‟yang Historia De Filipinas na may
8 tomo. (Panahon ng Amerikano)
3. Manuel Ortigas y Cuerva – Koleksyon ng mga
biograpiya (Galeria de Filipinos Ilustres).
- pasimuno ng pagpapatupad ng Pampublikong
Aklatan ng Pilipinas
- instrument sa pagbuo ng koleksyon ng
Filipiniana (1909)
4. Epifanio De Los Santos
- pinakamahusay na kritik at biographer (unang
dekada ng pamunuang Amerikano)
- magaling na mananaliksik at kolektor ng mga
luma at natatanging bagay ng Kulturang Pilipino.
- monograp tungkol sa buhay nina Andres
Bonifacio, Emilio Jacinto, at Marcelo H. Del Pilar.
- isinulat ang Aguinaldo y su Tiempo.
5. Teodoro M. Kalaw
- pagsulat sa ibang paraan
- iniwasan ang kumpletong dokumento at
mahahabang sipi
- in-edit ang Mis Memorias Sobre La Revolucion
Filipina ni Felipe Calderon, Epistolario Rizalino,
Ideario politico de Mabini, La Revolucion Filipina
de Mabini, CArtas Politicas de Mabini, at Cartas
Sobre la Revolucion de Ponce.
6. Rafael Palma
- Historia de Filipinas (1935): inilahad nang
detalyado ang kasaysayan ng Pilipinas mula sa
panahong pre-hispaniko hanggang sa
pamahalaang Komonwelt
ANG MGA BATIS PANGKASAYSAYAN
NAKASULAT
1. Talaarawan
- diary o journal
- naratibo ng mga mismong nakaranas at
nakasaksi sa mga pangyayari.
- isinusulat ng may akda araw-araw.
- Hal.: diary ni Hen. Gregorio Del Pilar
(Napaslang ng mga Amerikano sa Pasong Tirad)
2. Awtobiograpiya
- talambuhay
- isinulat ng may akda na tungkol sa kanyang
sarili
3. Liham
- mensahe, pananaw, o damdamin ng nais
n‟yang iparating sa taong kinauukulan.
- Liham ni Rizal sa kadalagahan ng Malolos
(Pebrero 22, 1889)
4. Diyaryo / Pahayagan
- Inilathala kaalinsabay ng mga isyung
panlipunan
- maaring maglaman ng mga ulat ukol sa
kaganapang political, pang-ekonomiko at
panlipunan
-opinyon o pananaw ng mga eksperto sa isang
partikular na isyu
- Diariong Tagalog (Marcelo H. Del Pilar):
Bilingguwal na pahayagan na nasusulat sa
wikang Tagalog at Espanyol.
5. Memoir
- primaryang batis na naglalarawan ng mga
pangyayari habang bumabanggit ng kanyang
sariling kuro-kuro ang may akda.
- naratibo
- The Philippine Revolution o La Revolucion
Filipina (Apolinario Mabini): pagtatagumpay ng
himagsikang Pilipino at pagtatatag ng isang
Republika (1899).
6. Mga Ulat
- opisyal na dokumento
- naglalayong maghatid ng impormasyon ukol sa
isang partikular na kaganapan.
7. Mga Talumpati
- pahayag na binigkas sa mga mahahalagang
okasyon, pagtitipon, gawaing panrelihiyon o
political.
8. Opisyal na Dokumento
- gampanin ng pamahalaan na naglalaman ng
mga mahahalagang kalatas, anunsyo, o
mandato.
9. Mga Kasunduan
- Kasunduan sa Biak-na-Bato
„DI-NAKASULAT
1. Artipakto
- tinatawag ding liktao (Prof. Zeus Salazar, 2004)
- bagay na nahukay ng mga arkeologo mula sa
unang panahon na ginamit at hinubog ng tao
ayon sa kanilang kultura.
- Hal: balangay – uri ng sinaunang sasakyang
pandagat na nahukay at natagpuan sa lungsod
ng Butuan noong 1978. Lingling-o – hikaw na
natagpuan sa Yungib Duyong ng Palawan.
Sumisimbolo ng karangyaan.
2. Relikya
- labi ng mga bagay na may buhay
- buto ng hayop at tao o mga bakas (imprints) ng
mga halaman sa mga yungib o bato.
- Hal: Daliri sa paa (metatarsal) – Taong Callao,
67,000 yrs old (Yungib Callao, Cagayan).
Bagang (molar) ng Stregodon – dambuhalang
elepante (Hilagang Luzon)
3. Kasaysayang Oral MGA DISIPLINA NA MAY KAUGNAYAN SA AGHAM
PANLIPUNAN
- Sali‟t saling pahayag, kwento, o salaysay 1. Heograpiya
2. Agham Pampulitika
- alamat, epiko, sawikain, bugtong, at kwentong 3. Sikolohiya
bayan 4. Ekonomiks
5. Arkeolohiya
4. Larawan at dibuho 6. Antropolohiya
7. Sosyolohiya
- bunga ng likha ng tao sa pamamagitan ng
dunong at teknolohiya

- Hal: Spoliarium

Batas Republika Bilang 10066 o “National Cultural

Heritage Act”

- Batas na nangangalaga at nagbibigay

proteksyon sa mga pamana n gating
makulay na kultura at kasaysayan.
- Nilagdaan ni Pangulong Gloria Macapagal
Arroyo
- Pagkilala sa ambag ng mga pambansang
kayamanan at pamanang kultural
- Kabilang ang mga relikya, liktao, dibuho ng
mga Pambansang Alagad ng Sining,
dokumento, mga dambana at museo.
- Kaukulang kaparusahan sa mga sisira at
magdudulot ng anumang pagbabago sa
mga pamanang ito nang hindi naaayon sa
prosesong itinadhana ng batas.

Enumeration
IMPORTANCE OF HISTORY
1. Understanding one‟s existence
2. For a better future
3. Learn from our ancestors
4. To understand working of the society
5. To grow efficiently / to govern efficiently

NAMES OF THE PHILIPPINES

1. Ma-i
2. Las Islas de San Lazaro
3. Las Islas de Poniente
4. Las Islas de Felipinas
5. Las Islas de Filipinas
6. Pearl of the Orient Seas
7. The Philippine Island
8. Miniolas / Minolas
9. Ophir
10. Tawalisi

MGA PRIMARYANG BATIS NAKASULAT AT „DI-

NAKASULAT

Nakasulat
1. Talaarawan
2. Awtobiograpiya
3. Liham
4. Diyaryo / Pahayagan
5. Memoir
6. Mga Ulat
7. Mga Talumpati
8. Opisyal na Dokumento
9. Mga Kasunduan

„Di-nakasulat
1. Artipakto
2. Relikya
3. Kasaysayang Oral
4. Larawan at dibuho

SEKONDARYANG BATIS
1. Aklat
2. Brochure
3. Magazine
4. Artikulo sa Internet
5. Diyaryo
6. Polyeto