MENYIASAT ALAM KEHIDUPAN

SET SATU
Satu Jam Lima Belas Minit

Bahagian A
(30 markah)
Jawab semua soalan.
Masa yang diperuntukkan untuk bahagian ini ialah 45 minit. Jika anda tidak dapat
menjawab sesuatu soalan, teruslah menjawab soalan berikutnya.

1. Apakah yang dimaksudkan dengan Persaingan yang wujud antara hidupan

persaingan ? di atas kemungkinan berlaku akibat
A Interaksi antara hidupan A Ruang hidup terhad
B Interaksi antara hidupan dalam B Keperluan untuk membiak
satu habitat C Sumber makanan yang sedikit
C Interaksi antara hidupan dalam D Saling ingin menguasai antara satu
satu habitat yang mempunyai sama lain
pelbagai sumber
D Interaksi antara hidupan dalam 5. Antara bentuk-bentuk persaingan
satu habitat yang mempunyai berikut, yang manakah melibatkan
sumber yang terhad tumbuhan ?
I. Mendapatkan air
2. Memelihara sumber-sumber yang II. Mendapatkan ruang
terdapat di alam bermaksud III. Mendapatkan makanan
A Usaha menjaga sumber alam IV. Mendapatkan pasangan untuk
supaya tidak pupus pembiakan
B Menambah sumber alam yang ada
supaya tidak pupus A I dan II sahaja
C Membaik pulih sumber alam yang B I ,III dan IV sahaja
ada supaya tidak pupus C II, III dan IV sahaja
D Menjaga dan membaik pulih D I, II, III dan IV
sumber alam supaya tidak pupus
6. Beberapa batang anak pokok lada
3. Istilah memulihara tumbuhan paling yang ditanam di pasu di letakkan
sesuai merujuk kepada dalam sebuah kotak hitam yang di
A Menghadkan aktiviti pembalakan tebuk lubang di penjuru kirinya. Selepas
beberapa hari , anak-anak pokok lada
B Melindungi spesies tumbuhan
ini bersaing hebat untuk mendapatkan
daripada ancaman
C Menanam semula kawasan-
A Air C Udara
kawasan hutan yang telah B Cahaya D Ruang
ditebang pokoknya
D Mewujudkan hutan-hutan simpan Bentuk
Habitat Tumbuhan
dan kawasan rekreasi Persaingan
Rumput dan
Kebun Ruang
lalang

Jadual 1
7. Antara hidupan berikut, yang manakah
mengalami persaingan yang sama
Rajah 1 seperti dalam Jadual 1 ?
4. Rajah 1 menunjukkan 2 ekor haiwan A Keledek dan ubi kayu
yang menghuni satu habitat. B Kemuncup dan semalu
C Puding dan pokok keembong
D Pokok getah dan dan duit-duit
 JADUAL HARIAN SALMI
14
U – Pergi Sekolah
Bilangan Pokok 12
P – Pulang dari sekolah
10
Kacang 8 S – Pergi kelas agama
6 R – Mengaji Al-Quran dan
4 membuat kerja rumah
2
0
P Q R S 11. Maklumat di atas menunjukkan jadual
Pasu harian Salmi. Jika Salmi bersekolah
pada waktu petang, susunan manakah
antara berikut benar ?
Rajah 2
7.30 12.00 6..00 8.00
8. Rajah 2 menunjukkan bilangan pokok
kacang yang ditanam di dalam empat A U P S R
buah pasu. Antara susunan berikut, B S R P U
yang manakah menunjukkan kadar C R S U P
persaingan yang semakin hebat ? D S U P R
A P, Q, R, S C P, Q, S, R
B S, R, P, Q D Q, S, P, R
P Mewujudkan hutan simpan
X lebih subur daripada Y Q Mewujudkan Taman negara
Y kurang subur daripada Z R Program tanam semula hutan
Z lebih subur daripada X
12. Maklumat di atas adalah beberapa
9. Maklumat di atas menunjukkan usaha yang telah dibuat bagi
keadaan pokok-pokok tomato yang mengelakkan hidupan daripada
ditanam di pasu X, Y, dan Z. Antara mengalami kepupusan. Berdasarkan
susunan berikut, yang manakah maklumat ini, langkah pemeliharaan
menunjukkan tahap kesuburan pokok merujuk kepada
tomato bermula dengan pokok tomato A P sahaja
yang paling subur. B P dan Q sahaja
A Z, X, Y C Y, Z, X C Q dan R sahaja
B X, Y, Z D X, Z, Y D P,Q dan R
Bilangan Harimau

800
10. Seorang murid ingin mengkaji
persaingan yang wujud antara 600
tumbuhan untuk mendapatkan ruang
400
hidup. Beliau telah merangka kaedah
penyiasatan seperti berikut ; 200

0
S Menyiram tumbuhan dengan 1985 1990 1995 2000
air setiap hari.
Tahun
T Menyemai bilangan biji benih
yang berlainan di dua buah
pasu. Rajah 3
U Membuat rumusan tentang 13. Rajah 3 menunjukkan populasi harimau
hasil penyiasatan. di dalam sebuah hutan dari tahun 1985
V Memerhati dan mencatat hingga 2000. Ramalkan populasi
tahap kesuburan tumbuhan di harimau pada tahun 2020 jika pola
kedua-dua buah pasu dalam rajah 3 tidak berubah.
A Harimau berkurangan
Antara susunan langkah berikut, yang B Harimau mengalami kepupusan
manakah paling tepat ? C Harimau berhijrah ke tempat lain
A S, T, U, V C V, U, T, S D Persaingan antara harimau menjadi
B T, S, V, U D U, T, S, V semakin sengit
14. Sulaiman ingin menanam pokok 18. Antara kenyataan berikut, yang
jagung di kebunnya. Beliau telah manakah tidak berkaitan dengan
membina batas bagi menyemai benih- keistimewaan manusia ?
benih pokok jagung tersebut. Antara A boleh membezakan antara baik
langkah berikut, yang manakah perlu dan buruk
diambil kira semasa proses penanaman B boleh terbang dan dan bergerak
tersebut berjalan untuk mengelakkan pantas
persaingan ? C Boleh mereka cipta alat yang
I. Menanam pada jarak yang sesuai memudahkan kerja
II. Memilih biji benih yang bermutu D Mempunyai perasaan marah, malu,
sahaja sayang dan dendam
III. Menanam jenis baka jagung yang
berlainan

A I sahaja
B I dan II sahaja
C II dan III sahaja
D I, II dan III sahaja
Rajah 4
15. Suraya terlihat sekumpulan pemburu 19. Rajah 4 menunjukkan satu
sedang menembak gajah ketika keistimewaan yang dimiliki manusia
mengikut bapanya mencari rotan. iaitu mempunyai perasaan. Antara
Siapakah yang patut dihubungi peristiwa berikut, yang menghasilkan
olehnya jika Suraya ingin pemerhatian di atas ?
menyelamatkan gajah tersebut ? I. Gagal dalam ujian
A Polis C Perhilitan II. Terkenang peristiwa sedih
B Bomba D Jabatan haiwan III. Keletihan selepas penat bekerja

A I dan II sahaja C II dan III sahaja

16. Dewasa ini haiwan-haiwan liar seperti
B I dan III sahaja D I, II dan III
harimau, gajah dan rusa semakin
berkurangan bilangannya. Langkah
yang perlu diambil untuk mengatasi
masalah ini ialah ………
I Mewujudkan hutan simpan
II Mengharamkan aktiviti pembalakan
III Mengimport hidupan liar dari negara
luar
IV Mewujudkan Akta Perlindungan
Hidupan Liar
Rajah 5
A I dan IV sahaja 20. Rajah 5 menunjukkan alat-alat
B I, II dan IV sahaja teknologi hasil ciptaan manusia. Antara
C II, III dan IV sahaja keistimewaan berikut, yang manakah
D I, II, III dan IV digunakan untuk menghasilkan alatan
di atas ?
17. Penerokaan kawasan-kawasan hutan A Berfikir C Bergerak
secara berterusan akan menyebabkan B Berdikari D Bercakap
kesan-kesan kepada ……….
I keseimbangan alam 21. Apakah kepentingan penggunaan dan
II peningkatan suhu dunia pengurusan sumber semula jadi yang
III kemusnahan habitat haiwan berkesan ?
A Mengelakkan pembaziran
A I dan II sahaja B Menambah sumber sedia ada
B I dan III sahaja C Mengubah keseimbangan alam
C II dan III sahaja
D Menggelakkan manusia daripada
D I, II, dan III
menggunakan sumber semula jadi
 Tahun Luas Hutan Suhu Harian
1970 5000 hektar 30°C
2000 2500 hektar 35°C
Rajah 6
22. Rajah 6 menunjukkan hidupan air yang Jadual 3
sedang diancam kepupusan. Antara 26. Jadual 3 menunjukkan kaitan antara
berikut, yang manakah menyebabkan keluasan hutan di negara Q dan suhu
keadaan ini ? di negara tersebut. Antara kesimpulan
berikut yang manakah BENAR ?
I. Wabak penyakit
II. Pemburuan haram A Hutan membekalkan air
III. Pencemaran air laut B Hutan membebaskan haba
IV. Tewas dalam persaingan C Hutan membantu menurunkan suhu
D Hutan memberi kebaikan kepada
A I dan II sahaja manusia
B II dan III sahaja
Helang
C II, III dan IV sahaja
D I, II, III dan IV Ular sawa Padi

23. Penebangan hutan yang berterusan Haiwan P

menyebabkan sesetengah hidupan
kehilangan habitat semula jadinya. Rajah 7
Antara hidupan berikut, yang manakah 27. Rajah 7 menunjukkan satu rantai
menerima kesan paling ketara ? makanan. Haiwan P menjadi punca
A Serangga C Gajah persaingan antara helang dan ular
B Burung D Buaya sawa. Apakah haiwan P ?
A Katak C Tikus
24. Sekumpulan haiwan X telah menghuni B Belalang D Kucing
suatu habitat selama beberapa tahun.
Namun begitu sejak kehadiran Seperti enau dalam belukar,
sekumpulan harimau, haiwan X melepaskan pucuk masing-masing
menghadapi kesukaran mendapatkan
makanannya. Lama-kelamaan ia 28. Maklumat di atas adalah merujuk
terpaksa berhijrah ke tempat lain. X kepada satu peribahasa melayu lama.
dalam cerita ini mungkin sekali Mengapakah enau sanggup bersikap
A Serigala C Rusa demikian ?
B Seladang D Kuda belang A Mendapatkan makanan
B Kekurangan ruang hidup
Hidupan Punca Kepupusan C Mendapatkan cahaya matahari
D Mengalami persaingan yang hebat
Serigala Persaingan
Gajah Gading 29. Penghutanan semula bermaksud
Singa Kulit
A Membuka semula hutan
Bunga Pakma Habitat
B Menanam semula hutan
Jadual 2 C Meneroka hutan-hutan baru
25. Maklumat dalam Jadual 2 D Menanam semula pokok yang
menunjukkan peuca-punca kepupusan telah ditebang
beberapa spesies hidupan. Hidupan
manakah yang semakin pupus akibat 30. Istilah ‘interaksi’ boleh ditakrifkan
aktiviti manusia ? sebagai
A Singa dan gajah A Hidupan saling bersaing
B Serigala dan gajah B Hidupan saling membiak
C Singa, serigala dan gajah C Hidupan saling bermusuhan
D Singa, gajah dan bunga pakma D Hidupan saling bergantung antara
satu sama lain
 Bahagian B
(20 markah)
Jawab semua soalan.
Tulis jawapan kamu di dalam ruangan yang disediakan. Sekiranya kamu tidak dapat
menjawab sesuatu soalan, teruskan menjawab soalan berikutnya.

P Q

Rajah 1

Pemerhatian : 1. Rumpun buluh P lebih tinggi berbanding rumpun buluh Q.

2. Lilitan batang rumpun buluh P lebih besar berbanding

rumpun buluh Q.

1. Rajah 1 menunjukkan 2 rumpun pokok buluh yang ditanam oleh seorang lelaki di
belakang rumahnya.

(a) Berdasarkan pemerhatian yang kamu pilih, buat dua inferens untuk
perbezaan rumpun buluh P dan Q.

Pemerhatian : ………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

Inferens : 1. ………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………….…………

2. ………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………….…
(2 markah)

(b) Cadangkan satu pemerhatian lain untuk menyokong salah satu inferens kamu
di (a).

Inferens : ……………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………..

Pemerhatian : ……………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………...
(1 markah)
 Kuantiti Air (ml) 400 600 800 1000 1200 1400

Bilangan Buah Cili 15 20 25 28 30 30

Jadual 1

2. Jadual 1 menunjukkan maklumat yang diperolehi hasil penyiasatan yang dijalankan

oleh Salmah. Enam batang pokok cili dari baka yang sama telah ditanam di atas
satu batas tetapi disiram dengan kuantiti air yang berbeza.

(a) Apakah corak perubahan pembolehubah bergerak balas apabila kuantiti air
semakin bertambah ?

……………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………..
(1 markah)

(b) Ramalkan bilangan buah cili apabila kuantiti airnya 1600 ml.

…………………………………………………………………………………………………………….
(1 markah)

(c) Berdasarkan maklumat dalam Jadual 1, buat rumusan yang sesuai.

…………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………….….

…………………………………………………………………………………………………………….
(2 markah)

(d) Sebelum manjalankan penyiasatan Salmah telah membuat satu hipotesis.

Nyatakan dua maklumat yang perlu dikumpulkan semasa membuat hipotesis
tersebut.

1. ……………………………………………………………………………………………………...

2. ……………………………………………………………………………………………………..
(1 markah)

(e) Berdasarkan jawapan (d), tuliskan tujuan penyiasatan ini.

……………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………..
(1 markah)

(f) Sekiranya kuantiti air dimalarkan, apakah pembolehubah lain yang boleh
mempengaruhi penghasilan buah cili.

…………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………..
(1 markah)
 Biji kacang
Baldi berisi air

Pasu berisi tanah

Selinder Penyukat Pita pengukur

Rajah 2

3. Radas-radas di bawah diletakkan di atas sebuah taman sains sekolah Salman

berhampiran bilik darjahnya.

(a) Sekiranya kamu ingin menjalankan penyiasatan ke atas bahan-bahan dalam

rajah di atas, senaraikan dua pembolehubah yang perlu dikenal pasti.

1. ……………………………………………………………………………………………….………

2. ……………………………………………………………………………………………………….
(2 markah)

(b) Berdasarkan pembolehubah yang kamu catatkan di (a), cadangkan satu

hipotesis yang sesuai untuk penyiasatan kamu.

………………………………………………………………………………………………………….….

…………………………………………………………………………………………………………….
(1 markah)

(c) Sebelum penyiasatan ini dijalankan, tuliskan dua pembolehubah yang perlu
dimalarkan .

1. ……………………………………………………………………………………………….………

2. ……………………………………………………………………………………………………….
(1 markah)
(d) Tuliskan tujuan kamu menjalankan penyiasatan di atas

………………………………………………………………………………………………………….….

…………………………………………………………………………………………………………….
(1 markah)
 Ketinggian Tumbuhan (cm)
70
60
50
40
30
20
10
0
3 6 9 12 15
Minggu

Rajah 3

2. Mariani telah menjalankan penyiasatan ke atas proses pertumbuhan tumbuhan X

yang ditanam di dalam sebuah pasu. Ketinggian tumbuhan tersebut dicatat setiap
tiga minggu selama 15 minggu. Keputusan penyiasatan dicatatkan dalam Rajah 2.

(a) (i) Ramalkan ketinggian tumbuhan pada minggu ke – 11.

………………………………………………………………………………………………………….….

…………………………………………………………………………………………………………….
(1 markah)

(ii) Apakah alasan yang kamu gunakan semasa membuat ramalan di (i).

………………………………………………………………………………………………………….….

…………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………..
(1 markah)

(b) Apakah pembolehubah bergerak balas dalam penyiasatan di atas ?

………………………………………………………………………………………………………….……….

………………………………………………………………………………………………………………….
(1 markah)

(c) Tuliskan kesimpulan tentang ketinggian tumbuhan berdasarkan maklumat dalam

Rajah 3.

………………………………………………………………………………………………………….……….

………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………….………

…………………………………………………………………………………………………………………
(2 markah)