Current Affairs Half Year (Study With Nihar Youtube) PDF

తెలుగుచిట్కా
Rs.1000/-
కరెంట్ అఫైర్స్-2019
జనవరి– జూన్
అన్ని పో ట్ీపరీక్షలకు ఉపయోగపడే విధెంగా ఈ పుస్త కాన్ని రూప ెందెంచడెం
జరిగిెంద . దీన్నలో అెంతరాాతీయ , జాతీయ, ఆెంధరపద
ర ేశ్ , తెలెంగాణ , ఆరిిక ,
కరడ
ీ లు, సైనస్ & ట్ెకాిలజీ , వారత లో ోన్న వయకుతలు , అవారడులు మరియు
వారత లో ోన్ని పుస్త కాలకు స్ెంభెందెంచి అెంశాలనస ప ెందసపరచడెం జరిగిెంద.
Rs: 50 /- only
Study with Nihar ( Youtube )

INDEX
అెంతరాాతీయ అెంశాలు ......................................................................... 67
జాతీయ అెంశాలు ..................................................................158
ఆెంధరపద
ర ేశ్ అెంశాలు ...............................................................308
తెలెంగాణ అెంశాలు.................................................................385
ఆరిిక అెంశాలు......................................................................449
సైన్్ అెండ్ ట్ెకాిలజీ .............................................................511
కరడ
ీ ెంశాలు ..........................................................................575
వారత లో ో వయకుతలు ....................................................................638
అవారడులు...........................................................................703
పుస్త కాలు ...........................................................................728
బిట్ బకయెంకు ----------------------------------------------------- 731
Practice MCQ’s ----------------------------------- 846
Subscribe for Daily PDF : https://imojo.in/1uneqa Page 2

Table of Contents
అెంతరాాతీయ అెంశాలు ........................................................67
฀ యునెస్ో ా నసెండి అమెరక
ి ా, ఇజారయెల్ .................................................................................................. 67
฀ ‘మదర్స ఆఫ్ ఆల్ బకెంబ్స్’నస రూప ెందెంచిన చెైన .................................................................................... 67
฀ బెంగాో పరధ న్న పీఠెంపై షేక్ హసీన .......................................................................................................... 67
฀ హైపర్సస్ో న్నక్ ఇెంజిన్నస విజయవెంతెంగా పరీక్ిెంచిన చెన

ై ........................................................................ 67
฀ మోదీతో న రవే పరధ న్న భేట్.ీ ................................................................................................................... 68
฀ వెనజు
ె లా అధయక్షుడిగా మళ్లో మదసరో ..................................................................................................... 68
฀ జపాన్తో కరన్స్ మారిిడి ఒపిెందెం ...................................................................................................... 68
฀ యూఎన్సీసీడీ స్దస్స్కు ఆతిథ్యమివేనసని భకరత్ ............................................................................. 69
฀ బరగ
ర ాట్
ి ఒపిెందెం తీరాానెం ఓట్మి .......................................................................................................... 69
฀ అవిశాేస్ తీరాానెంలో విజయెం స్ాధెంచిన థెరిస్ా మే............................................................................... 69
฀ ముగుురడ భకరతీయ అమెరక

ి నో కు కరలక పదవులు ................................................................................... 70
฀ వచేే పదేళ్ోలో ఆరిిక వయవస్ి లో భకరత్ హవా ........................................................................................... 70
฀ నేపాల్, భూట్కన్లకు ‘ఆధ ర్స’తో వెళ్ో లచసే .............................................................................................. 71
฀ జపాన్ కురడ వృదసిడి కనసిమూత ........................................................................................................ 71
฀ విదేశాలకు స్ాయెంలో భకరతీయుల ముెందెంజ ....................................................................................... 72
฀ చెైన లో పరడగుతుని వృదసిలు ............................................................................................................ 72
฀ చెైన లో పడిపో యన వృది రవట్ు ............................................................................................................. 72
฀ స్ానసకూల స్ెంస్ి లో ో గూగుల్ నెెం.1 ........................................................................................................ 73
฀ గీత గోపీన థ్కు పరవాసీ భకరతీయ స్మాాన్ అవారడు ................................................................................ 73

฀ వెనజు
ె వెలాలో రాజకరయ స్ెంక్ోభెం.......................................................................................................... 74
฀ 2050 న ట్ికి నగర జన భకలో భకరతదేశాన్నదే మొదట్ిస్ి ానెం : ఐరాస్.......................................................... 75
฀ మూడేళ్ో వయయహాతాక స్హకారాన్నకి భకరత్, దక్ిణ ఫరరకా ఆమోదెం ............................................................. 75
฀ ‘ట్ీట్’ీ కి బదసలు ‘ట్ీడ’ీ .......................................................................................................................... 75
฀ ఐఎన్ఎఫ్ నసెంచి వెద

ై ొ లగిన అమెరికా ..................................................................................................... 76
฀ ‘అణేస్త ’ర ఒడెంబడిక నసెంచి వెైదొ లగుతునిట్ుు పుతిన్ పరకట్న .................................................................. 76
฀ అమెరక
ి ా అధయక్ష ఎన్నికల రెంగెంలోకి తులసర గాబకర్సు ................................................................................ 77
฀ తొలిస్ారిగా ముసరో ెం దేశాన్ని స్ెందరిశెంచిన పో ప్ ఫ్ారన్న్స్ ........................................................................... 77
฀ భూత పెంతో హిమన్స నద లు కరడగుతున ియ్ ...................................................................................... 77
฀ భకరత్లో నేపాల్ రాయబకరిగా న్సలాెంబర్స ................................................................................................ 78
฀ బెంధ లు మరిెంత బలపరడచసకుెంద ెం : భకరత్, మొన కో తీరాానెం ............................................................ 78
฀ పరపెంచెంలోన్న అతయెంత సైబర్స-స్సరక్ిత దేశెంగా జపాన్ ............................................................................. 78
฀ అఫ్ాున్ మాజీ అధయక్షుడు ముజాదద కనసిమూత ................................................................................... 79
฀ అమెరక
ి ాలో జాతీయ అతయవస్ర పరిసి తి
ర ................................................................................................. 79
฀ నోబరల్ శాెంతి పురస్ాారాన్నకి ట్రెంప్'న్న న మినేట్ చేసరన జపాన్ పరధ న్న షరెంజో అబే ......................................... 80
฀ పాక్కు కొతత ‘కస్ు మ్స్’ ........................................................................................................................... 80
฀ భకరత్ - అరా ెంట్ీన మధయ పద ఒపిెంద లు ............................................................................................ 80
฀ మాల్దీ వుల మాజీ అధయక్షుడు యమీన్ అరస్సు ......................................................................................... 81
฀ స్ౌదీ యువరాజుకు మోదీ స్ాేగతెం ....................................................................................................... 81
฀ అమెరక
ి ాకు స్ౌదీ తరఫున తొలి మహిళ్ా రాయబకరి ................................................................................. 81
฀ ఛ బహార్స ద ేరా భకరత్కు అఫ్ాున్ ఎగుమతులు పారరెంభెం ......................................................................... 82

฀ బకలాకోట్ ముష్ార స్ాివరెంపై భకరత్ వెైమాన్నక ద డి ................................................................................ 82
฀ రష్ాయ-ఇెండియా-చెన
ై (ఆర్సఐసర) తెప
ైర ాక్ిక గూ
ీ పు విదేశాెంగ మెంతురల స్మావేశెం.......................................... 87
฀ ట్రెంప్, కిమ్సల మధయ శిఖరాగీ చరేలు పారరెంభెం ........................................................................................ 87
฀ యుది విమాన లనస పరస్ిరెం కూలుేకుని భకరత్, పాక్ ....................................................................... 88
฀ అబుధబీ కోరడులోో హిెందీ ....................................................................................................................... 88
฀ ఉగీవాదెం ఉమాడి స్మస్య : స్ౌదీ యువరాజు........................................................................................ 88
฀ హజ్ యాతరకు పరిగన

ి భకరతీయుల కోట్క ............................................................................................... 89
฀ భకరత్లో ఎఫ్-21 తయారీ .................................................................................................................... 90
฀ పులాేమా ఉగీద డిన్న ఖెండిెంచిన మెండలి .............................................................................................. 90
฀ భకరత్లోన్న థ్రాల్ విదసయత్ కరాాగారాలతోనే అధక హాన్న ........................................................................... 90
฀ సరయోల్లో మహాతుాడి విగీహాన్ని ఆవిష్ారిెంచిన పరధ న్న మోదీ ................................................................ 91
฀ అరి ెంతరెంగా ముగిసన

ర ట్రెంప్, కిమ్స చరేలు ............................................................................................ 91
฀ హమా
ా పై భకరీ రివారడు పరకట్ిెంచిన అమెరక
ి ా ............................................................................................. 91
฀ తొలిస్ారిగా ఓఐసీ స్మావేశాలోో పరస్ెంగిెంచిన స్సష్ా ................................................................................. 92
฀ న్నషేధత జాబిత లో లాడెన్ కుమారడడు .................................................................................................. 93
฀ మలేసయ
ర ాలో ఘనెంగా ‘మహిళ్ా స్దస్స్ ............................................................................................. 94
฀ రక్షణ బడెాట్నస భకరీగా పెంచిన చెైన ...................................................................................................... 94
฀ అణ ేయుధ ఒపిెంద న్ని రదసీ చేసరన రష్ాయ ........................................................................................... 94
฀ ఉగీ ఆస్సతల జపుతనకు వీలుగా పాక్ ఉతత రడేలు......................................................................................... 95
฀ యూఎన్ఎస్సీ’లో భకరత్కు శాశేత స్భయతేెంపై ఫ్ారన్్ మదీ తు ................................................................ 95
฀ పాక్ సనేట్ స్మావేశాన్నకి హిెందూ మహిళ్ా సనేట్ర్స స్ారథ్యెం .................................................................... 95

฀ మాెందయెంలోకి ట్రీా ............................................................................................................................. 96
฀ బెంగాోలో అభివృది పథ్కాలకు శ్రీకారెం .................................................................................................... 96
฀ ఇథయోపరయాలో కుపికూలిన విమానెం ............................................................................................... 96
฀ కోస్ాురికా అధయక్షుడితో ఉపరాష్ు ప

ర తి వెెంకయయన యుడి భేట్ీ ...................................................................... 97
฀ ఉపరాష్ు ప
ర తి వెెంకయయన యుడుతో భేట్ీ అయన అరా ెంట్ీన ఉపాధయక్షురాలు................................................ 98
฀ సీుఫన్ హాకిెంగ్ పేరట్

ి స్ాారక న ణేలనస విడుదల చేసరన బిరట్న్.................................................................... 98
฀ భకరత్లో ఆరడ అణు కరాాగారాలు: అమెరక

ి ా .......................................................................................... 98
฀ ఇరాక్లో భకరత రాయబకర కారాయలయాన్నకి సీఆరీిఎఫ్ కమాెండో రక్షణ ...................................................... 99
฀ భకరత్కవ అగీ త ెంబూలెం : మాల్దీ వుల స్ిషీుకరణ ..................................................................................... 99
฀ కజక్స్ాిన్ అధయక్షుడి ఆకసరాక రాజీన మా ............................................................................................. 100
฀ ఆనెందద యక దేశాలోో 140వ స్ాినెంలో భకరత్ ..................................................................................... 100
฀ కజక్స్ాిన్ రాజధ న్న పేరడ ‘నసర్సస్సలాతన్’గా మారడి ................................................................................. 101
฀ మస్ూద్నస అెంతరాాతీయ ఉగీవాదగా గురితెంచెండి : జరాన్స ...................................................................... 101
฀ యూఎస్లో డీసీ కోరడు జడిాగా ఇెండో అమెరక

ి న్ ...................................................................................... 102
฀ సరరయ
ి ాలో ఐఎస్ అెంతెం .................................................................................................................... 102
฀ ఇెంధన’ స్ూచీలో భకరత్కు 76వ రాయెంక్................................................................................................ 102
฀ కొతత తరెం ఉపగీహాన్ని పరయోగిెంచిన చెన

ై ............................................................................................. 103
฀ భకరత్కు 24 అధసన తన సీహాక్ హలికాపు రో డ ......................................................................................... 103
฀ బూ
ర నేలో కొతత ష్రియా చట్కుల అమలు ................................................................................................. 103
฀ ఏపరరల్ 7న పరపెంచ ఆరోగయ దనోత్వెం .................................................................................................... 104
฀ మాల్దీ వులోో నషీద్ పారీు జయకవతనెం .................................................................................................... 104

฀ విదేశ్ర న్నధసల తరలిెంపులో పరపెంచెంలోనే అగీస్ి ానెంలో భకరత్ .................................................................. 104
฀ స్ూడ న్లో సైన్నక తిరడగుబకట్ు ........................................................................................................... 104
฀ బరగ
ర ాట్
ి గడువు అకోుబర్స 31 వరకు పెంపు ................................................................................................ 104
฀ చెందసరడిపై కుపికూలిన ఇజారయెల్ వయయమనౌక ...................................................................................... 105
฀ మడగాస్ార్సలో తట్ుుకు 1200 మెంద బలి ............................................................................................. 105
฀ బృెందెంగా ఎవరస్సుకు భకరత్, చెైన , నేపాల్ మహిళ్ల స్ాహస్యాతర ........................................................ 106
฀ నోట్ర్స డ మ్సకు రూ.7 వేల కోట్ో విరాళ్ాలు ............................................................................................. 106
฀ వేడక
ె ుాతుని భూమి ఉపరితలెం........................................................................................................ 106
฀ న్నయెంతరణ రవఖ వాణిజయెం రదసీ ............................................................................................................ 106
฀ భకరత్లో క్ీణిెంచిన పతిరకా సేేచఛ ........................................................................................................ 107
฀ ఇరాన్పై ట్రెంప్ మరో దెబబ .................................................................................................................. 107
฀ ఉకీయన్ అధయక్షుడిగా కమెడయ

ి న్ జలెన్సీా........................................................................................ 108
฀ ఇెండో నష
ే రయాలో ‘రామాయణ’ స్ాుెంపు ................................................................................................. 109
฀ అబుదబీలో హిెందూ ఆలయాన్నకి శెంకుస్ాిపన ...................................................................................... 109
฀ శ్రీలెంకలో మారణహో మెం ................................................................................................................... 109
฀ వాడకెంలోకి మలేరయ
ి ా ట్ీకా .............................................................................................................. 110
฀ ఉతత ర కొరియా నేత కిమ్సతో రష్ాయ అధయక్షుడు పుతిన్ చరేలు ................................................................... 110
฀ చెైన లో భకరీ బుది విగీహెం పునరడది రణ .............................................................................................. 110
฀ మేధో స్ెంపతిత హకుాల ఉలో ెంఘన పరయారిట్ీ వాచ్ లిస్ు లోభకరత్ ............................................................... 110
฀ భకరత చిన ిరి కోస్ెం న్నబెంధనలు స్డలిెంచిన యూఏఈ ........................................................................ 111
฀ జపాన్లో ముగిసన
ర చకీవరిత అకిహితో శకెం ............................................................................................ 111

฀ మస్ూద్ అజార్సనస అెంతరాాతీయ ఉగీవాదగా పరకట్ిెంచిన ఐకయరాజయస్మితి ................................................ 112
฀ జపాన్ 126వ చకీవరితగా నరడహితో పట్కుభిషేకెం .................................................................................... 114
฀ బిరట్న్లో తొలిస్ారిగా ఎెంపీ ‘రీకాల్’ ....................................................................................................... 114
฀ ఆసరయా వరి్ట్ీ రాయెంకులోో 49 భకరతీయ స్ెంస్ి లు ................................................................................. 115
฀ బిరట్న్లో వాత వరణ ఎమరా న్స్ ........................................................................................................... 115
฀ మస్ూద్ అజార్స ఆస్సతల స్త ెంభనకు పాక్ ఉతత రడేలు ................................................................................ 115
฀ థ య్లాెండ్ రాజు పట్కుభిషేకెం ............................................................................................................ 116
฀ బిరట్న్ రాజవెంశెంలో కొతత వారస్సడు..................................................................................................... 116
฀ మిస్ స్ూపర్స గోోబ్స ఇెండియాగా తెలుగమాాయ ...................................................................................... 117
฀ మహాతుాన్నకి అమెరికా అతుయనిత పురస్ాారెం కోస్ెం కాెంగీస్ స్భుయరాలి బిలుో ......................................... 117
฀ స్ామాజిక మాధయమాలోో మోదీ హవా ................................................................................................... 117
฀ పరపెంచ ట్కప్ ట్ెన్ విమాన శీయాలోో హైదరాబకద్ విమాన శీయాన్నకి చోట్ు ................................................. 118
฀ దెైవదూష్ణ కవస్సలో ఆసరయా బీబీకి దో ష్ విముకిత ................................................................................... 118
฀ వెస్క్ ఉత్వాలోో ఉపరాష్ు ప

ర తి వెెంకయయన యుడు ఉపన యస్ెం ................................................................ 118
฀ బిరట్న్ కుబేరడలోో హిెందూజాలకు అగీస్ి ానెం........................................................................................... 119
฀ వియతిెంలో ఇెండియా ఫర్స హయయమాన్నట్ీ కారయకీమెంనస పారరెంభిెంచిన ఉపరాష్ు ప

ర తి ................................... 120
฀ అమెరక
ి ాలో జాతీయ అతయవస్ర పరిసి తి
ర ............................................................................................... 120
฀ ఐఎస్ శాఖపై భదరత మెండలి ఆెంక్షలు .................................................................................................. 121
฀ తెైవాన్’లో స్ేలిెంగస్ెంపరడాల వివాహాలకు చట్ు బది త ........................................................................... 122
฀ వలస్లకు స్ెంబెంధెంచి కొతత విధ న న్నిఆవిష్ారిెంచిన అమెరక

ి ా అధయక్షుడు ............................................ 122
฀ సరకుాలు కృపాణ లు కలిగి ఉెండేెందసకు బిరట్న్లో చట్ు స్వరణ ................................................................. 122

฀ ఎబో లాపై ఉమాడి పో రడ : డబూ
ో ూహచ్వయ ............................................................................................. 122
฀ ఇెండో నష
ే రయా అధయక్ష పీఠెంపై మరోస్ారి జూకో విడో డో ............................................................................. 123
฀ ఉగీపో రడలో మరిెంత కఠిన వెైఖరి - ఎస్సీవయ స్మావేశెంలో భకరత్ స్ిషీుకరణ .............................................. 123
฀ భకరతీయ శాస్త వ
ర త
ే త ల బృెంద న్నకి రూ. 140 కోట్ు
ో .................................................................................... 124
฀ గెంట్కు 360 కిమీ వేగెం స్ాధెంచిన ‘ఎన్700ఎస్’ మోడల్ ........................................................................ 124
฀ 11 మెంద భకరతీయులకు సరేట్ా రో ాెండ్ త ఖీదసలు ................................................................................. 124
฀ యూఏఈలో శాశేత న్నవాస్ెం కోస్ెం గోల్ు కారడులు ................................................................................... 125
฀ మే 31 : పరపెంచ ప గాకు వయతిరవక దనెం ................................................................................................ 126
฀ ఐఎమ్సడీ వరల్ు కాెంపరట్ట్

ీ వ్
ి నెస్ రాయెంకుల జాబిత విడుదల .................................................................... 126
฀ వీడియోగవమిెంగ్ వయస్నమూ వాయధే : డబూ

ో ూహచ్వయ ................................................................................ 126
฀ మాల్దీ వులు సీికర్సగా ఎన్నికైన మహాద్ నషీద్ ..................................................................................... 127
฀ కరన్స్ పరయవేక్త
ి జాబిత నసెండి భకరత్'నస తొలగిెంచిన అమెరికా ............................................................ 127
฀ సిల్బీ పో ట్ీలో ో భకరతీయుల రికారడు .................................................................................................... 127
฀ బిమ్ససు క్తో స్ెంబెంధ లు బలోపేతెం ...................................................................................................... 127
฀ ఆసరయాలో 22.1 కోట్ో మెంద అవస్రాలు తీరడస్సతని హిమాన్సనద లు ..................................................... 128
฀ సీత -ర పురడష్ుల స్మానతేెంలో.. 94 దేశాల వెనసకభకరత్ .......................................................................... 129
฀ అమెరక
ి ాపై చెన
ై ‘స్ో యాబీన్్’ యుది ెం ............................................................................................... 129
฀ థ య్ పరధ న్నగా పరయూత్ చ న్ ఓచ ................................................................................................... 130
฀ హయవావేకు భకరీ ఊరట్ : రష్ాయతో కరలక ఒపిెందెం.................................................................................. 131
฀ ట్ోరీ’ నేతగా థెరస్ా రాజీన మా ............................................................................................................ 131
฀ ట్ెక్ దగు జాలపై డిజిట్ల్ పనసి ............................................................................................................ 131

฀ భకరత్కు స్ాయుధ డోర నో సవికీయాన్నకి అమెరికా స్ెంసరదిత ........................................................................ 132
฀ మాల్దీ వులలో పరయట్ిెంచిన పరధ న్న మోడీ ............................................................................................... 132
฀ ఉగీవాద న్ని కలిసర ఎదసరోావాలన్న భకరత్, శ్రీలెంక న్నరణయెం ..................................................................... 133
฀ పాకిస్ి ాన్ మాజీ అధయక్షుడు జరాీరీ అరస్ు ............................................................................................... 134
฀ గూగుల్కు వారత లపై రూ.33,000 కోట్ు

ో ................................................................................................. 135
฀ అతయెంత విలువెన
ై బకరెండ్గా అమెజాన్ అవతరణ .................................................................................... 136
฀ శాెంతి స్ూచీలో దగజారిన భకరత్ ......................................................................................................... 137
฀ భకరత్లో చెైన రాయబకరిగా వీడ ెంగ్ .................................................................................................... 138
฀ ష్ాెంఘై కోఆపరవష్న్ ఆరు నజ

ెై వష్న్ (ఎస్సీఓ) శిఖరాగీ స్దస్స్లో పరధ న్న మోడీ ............................................. 138
฀ న్నధసల దసరిేన్నయోగెం: స్ారా నెతన యహయ దో షర ..................................................................................... 140
฀ భకరత్, మయన ార్స సన

ై యల భకరీ ఆపరవష్న్ .......................................................................................... 140
฀ ఐఎస్ఐ చీఫ్గా ఫైజ్ హమీద్................................................................................................................ 141
฀ వచేే ఏడ ద విన్నయోగెంలోకి ఫేస్బుక్ కిీపు ో కరన్స్.................................................................................. 141
฀ అణేస్ాతరలనస పెంచసకుెంట్ుని పాక్, చెన

ై ............................................................................................ 142
฀ ఈజిపుు మాజీ అధయక్షుడు మహమాద్ మురీ్ హఠానారణెం ................................................................... 143
฀ 2027 న ట్ికి అతయధక జన భక కలిగిన దేశెంగా భకరత్ ............................................................................. 143
฀ స్ో చిలో ష్ాెంఘై కోఆపరవష్న్ ఆరు నెైజష్

వ న్ దేశాల పరధ న న యయమూరడతల స్దస్స్...................................... 144
฀ వికోురియాలో కారడణయ మరణెం చట్ు బది ెం ............................................................................................... 145
฀ పరపెంచవాయపత ెంగా గత ఏడ ద 7కోట్ో మెందకి పైగా వలస్ .......................................................................... 145
฀ కూయఎస్ గోోబల్ రాయెంకిెంగ్్ -2020 విడుదల ........................................................................................... 146
฀ ఘనెంగా అయదో అెంతరాాతీయ యోగా దనోత్వ వేడుకలు .................................................................... 147

฀ గవీ జాబిత లోనేపాకిస్ి ాన్...................................................................................................................... 148
฀ అెంతరాాతీయ మత సేేచఛ న్నవేదకనస వయతిరవకిెంచిన భకరత్ ..................................................................... 149
฀ విదేశ్రయులకు శాశేత న్నవాస్ పథ్కెం పరకట్ిెంచిన స్ౌదీ అరవబియా ........................................................... 149
฀ అమెరక
ి ా సన
ై యెం.. అతిపదీ కాలుష్య కారకెం ........................................................................................... 150
฀ విదేశాలోో భకరీగా ఆశీయెం కోరడతుని భకరతీయులు ............................................................................. 150
฀ ఐరాస్ భదరత మెండలిలో త త ాలిక స్భయతేెం కోస్ెం భకరత్ 'కు మదీ తు ................................................... 151
฀ భకరత్'కు అనసకూలెంగా డబు

ో ూట్ీఓ తీరడి............................................................................................. 152
฀ చెైన అత యధసన్నక క్ిపణి పరయోగెం విజయవెంతెం .................................................................................. 152
฀ బీజిెంగ్ ఒలిెంపరక్్లో... స్హజ శ్రతల వయవస్ి లు...................................................................................... 153
฀ జీ20 స్దస్స్లో పరస్ెంగిెంచినపరధ న్నమోదీ ............................................................................................ 153
฀ ఆరిిక మెందగమనెంపై జీ20 ఆెందో ళ్న .................................................................................................. 156
฀ చెైన - అమెరక
ి ాల మధయ వాణిజయ యుది న్నకి బేక్
ర ................................................................................... 157
జాతీయ అెంశాలు .............................................................158

฀ సరయాచిన్లో సైన్నకుల కోస్ెం జలరహిత పరిశుభరత ఉతితు
త లనస అభివృది చేసన
ర ఢిల్దో ఐఐట్ీ....................... 158
฀ సీఐసీగా స్సధీర్స భకరు వ పరమాణెం ......................................................................................................... 158
฀ స్మానత ేన్నకి పరతీకగా కవరళ్లో 620 కిమీ మానవహారెం ....................................................................... 158
฀ ఇెంజిన్సరిెంగ్ కళ్ాశాలలు కొతత వి ఏరాిట్ుచేయొదసీ ................................................................................. 159
฀ 6 కోట్ో కు చేరన
ి గాయస్ కనెక్షనస
ో ........................................................................................................... 160
฀ స్రికొతత రూపెంలో జాతీయ ఆరోగయ స్ెంస్ి ............................................................................................... 160
฀ సరకిెందర బకద్ రైలేేసేుష్న్ పారెంగణెంలో 100 అడుగుల జాతీయ జెండ ఏరాిట్ు ......................................... 160
฀ పెంజాబ్సలో సన్
ై ్ కాెంగీస్నస పారరెంభిెంచిన పరధ న్న ................................................................................. 161

฀ పౌరస్తే స్వరణ బిలుోకు జవపస
ీ ీ పచేజెండ ....................................................................................... 161
฀ సైన్్ కాెంగీస్లో ట్ెైమ్స కాయప్య్యల్ .................................................................................................... 161
฀ మేఘాలయకు రూ.వెంద కోట్ో జరిమాన .............................................................................................. 162
฀ మాలాయనస ఆరిిక నేరగాడిగా పరకట్ిెంచిన పరతయే క న యయస్ాినెం................................................................... 162
฀ ఝారఖెండ్, ఒడిశా రాష్ాురలోో పరయట్ిెంచిన పరధ న్న ....................................................................................... 163
฀ మొదట్ిస్ారి గుజరాత్లో ఆకోుపస్లనస పట్ుుకుని శాస్త వ

ర త
ే త లు ............................................................... 164
฀ హకుాల కమిష్న్లో వెబ్సకాస్ు స్ౌకరయెం ................................................................................................ 164
฀ ు ’’ ఉెంట్ే విడ కులు కుదరదస: కరలకబిలుోకు లోక్స్భ ఆమోదెం ....................................................... 164

‘‘కుష్ు
฀ మహిళ్ా కాెంగీస్ జాతీయ పరధ న కారయదరిశగా ట్కరన్్జెండర్స అప్ర .......................................................... 165
฀ పేదల రిజరవేష్న్ బిలుోకు లోక్స్భ ఆమోదెం ......................................................................................... 165
฀ పౌరస్తే బిలుోకు లోక్స్భ ఆమోదెం ................................................................................................... 165
฀ ఆరిికెంగా వెనసకబడినవారికి 10% రిజరవేష్నస

ో కలిిెంచే బిలుోకు రాజయస్భ ఆమోదెం ................................... 166
฀ అయోధయ’పై విచ రణకు రాజాయెంగ ధరాాస్నెం ఏరాిట్ు ........................................................................ 166
฀ సైబర్స నేరాల పరడగుదల 457% .......................................................................................................... 167
฀ తపిన్నస్రిగా చూడ లి్న స్ి లాలోో పరపెంచెంలోనే రెండో స్ాిన న్ని ప ెందన హెంపర ....................................... 168
฀ ‘వెబ
ై ెంర ట్ గుజరాత్’ 9వ స్దస్స్నస పారరెంభిెంచిన మోదీ .......................................................................... 168
฀ డోర నో విహారెం కోస్ెం పరతేయక నడవా ........................................................................................................ 169
฀ ఆద యపు పనసి వయవహారాలపై స్రికొతత పో రుల్ 2.0కు రూపకలిన....................................................... 169
฀ డేరా బకబకకు యావజీా వ శిక్ష ............................................................................................................... 170
฀ దేశెంలో తొలిస్ారిగా బీట్ెక్లో ‘కృతిరమ మేధ’ .......................................................................................... 170
฀ గాెంధీనగర్సలో ‘విశే వాయపార పరదరశన’నస పారరెంభిెంచిన పరధ న్న ............................................................... 170

฀ భకరత సరన్నమా మూయజియెం పారరెంభిెంచిన పరధ న్న.................................................................................. 171
฀ దేశెంలో 27 కోట్ో మెంద వయోధకులు .................................................................................................. 172
฀ రక్షణ రెంగెంలో స్ాేవలెంబన అెంశెంపై హైదరాబకద్లో జాతీయ స్దస్స్................................................... 173
฀ తమిళ్న ట్ రక్షణ పారిశాీమిక కారిడ ర్స ................................................................................................. 174
฀ జలిో కట్ుుకు ‘గిన్నిస్’లో చోట్ు .............................................................................................................. 174
฀ స్ేయెం పరతిపతిత కళ్ాశాలలోో రెండో స్ాినెంలో ఏపీ................................................................................... 175
฀ తీర పారెంతెంలో నౌకాదళ్ భకరీ విన యస్ాలు ............................................................................................. 175
฀ పరధ న్న కానసకల వేలెంతో గెంగా పరక్ాళ్నకు న్నధసలు................................................................................ 176
฀ ‘పరవాసీ భకరతీయ దవస్’నస పారరెంభిెంచిన పరధ న్న ................................................................................. 176
฀ ఈశానయ గిరజ
ి న మెండళ్ో కు మరిెంత స్ేయెం పరతిపతిత ............................................................................. 177
฀ ఎరీకోట్లో 4 మూయజియెంలు పారరెంభిెంచిన పరధ న్న మోదీ ........................................................................ 177
฀ ఇక సైన్నక విమాన లోో జీవ ఇెంధన విన్నయోగెం ...................................................................................... 178
฀ జైద్ పెంట్లపై దల్దో లో తొలి స్దస్స్ ...................................................................................................... 178
฀ 10% రిజరవేష్న్ అరహతలోో గుజరాత్ మారడిలు ...................................................................................... 179
฀ అెండమాన్లో నౌకాదళ్ విమాన స్ాివరెం ఐఎన్ఎస్ కొహో స్ా పారరెంభెం....................................................... 179
฀ అయోధయ కవస్సపై కొతత ధరాాస్నెం........................................................................................................ 179
฀ రాజ్పథ్లో కనసిల పెండువగా గణతెంతర దనోత్వెం ............................................................................ 180
฀ 2018 హిెందీ పదెంగా ‘న రీశకిత’ ............................................................................................................ 181
฀ ఉతత మ మెంతిర రాజ్న థ్..................................................................................................................... 181
฀ ట్ెన్
ైర 18’ పేరడ వెందే భకరత్ ఎక్్ పరస్'గా మారడి ................................................................................... 182
฀ ఓట్ు వేయడెం వయకితగత స్ెంస్ాారెం : పరధ న్న .......................................................................................... 182

฀ ‘పీస్ా’లో చేరన
ి భకరత్ ........................................................................................................................ 182
฀ ‘కిస్ాన్ గాెంధీ’ శకట్కన్నకి పరథ్మ బహయమతి.......................................................................................... 183
฀ లోకాయుకత పరిధలో సీఎెం...మహారాష్ు ర స్రాారడ స్ెంచలన న్నరణ యెం ......................................................... 184
฀ అవిన్సతి స్ూచీలో మెరడగుపడు భకరత్ ................................................................................................... 184
฀ ఉపుి స్త యగీహ స్ాారకచిహిెం జాతికి అెంకితెం ................................................................................... 184
฀ గాెంధీ మృణాయ కుడయచితరెం ఆవిష్ారణ .............................................................................................. 184
฀ 'రడస్ా' పధకాన్ని పారరెంభిెంచిన పరధ న్న ................................................................................................. 185
฀ ‘దేశెంలో ఏ బీచ్కు బూ
ో ఫ్ాోగ్ స్రిుఫరకష్
వ న్ లేదస’ ...................................................................................... 185
฀ మాలాయ అపిగిెంతకు బిరట్న్ అెంగీకారెం ................................................................................................ 186
฀ 50% వీవీపాయట్లనస లెకిాెంచ లి : 23 పారీుల డిమాెండ్ ............................................................................ 186
฀ ‘వధసవునస ఆశ్రరేదస్ూ
త పరభుతేెం తులెం బెంగారెం’.............................................................................. 187
฀ పాన్, ఆధ ర్స అనసస్ెంధ నెం తపిన్నస్రి ................................................................................................ 187
฀ రూ.2,000 కోట్ో తో అగిీ-మారాట్ మౌలిక స్దసపాయాల న్నధ .................................................................... 187
฀ 2018లోనూ మెండిన భూమి .............................................................................................................. 188
฀ మేధో హకుాల స్ూచీలో 36వ స్ాిన న్నకి భకరత్ ...................................................................................... 188
฀ లిమాా బుక్ ఆఫ్ రికార్సు ్ లో ‘ఆర్సు ఆఫ్ లివిెంగ్’ ....................................................................................... 189
฀ దల్దో లో పారరెంభమెైన పరపెంచ స్ససరిరాభివృది స్దస్స్-2019 ..................................................................... 189
฀ 30 రోజులోోగా పళ్లో రిజిస్ు ర్స చేయన్న ఎన్ఆర్సఐల పాస్పో రడు రదసీ ................................................................. 189
฀ ‘అక్షయపాతర’ 300 కోట్ో వ భోజన న్ని వడిు ెంచే కారయకీమాన్నకి హాజరైన పరధ న్న ............................................. 190
฀ పట్ోరట్ెక్ - 2019 స్దస్స్నస పారరెంభిెంచిన పరధ న్న ................................................................................. 190
฀ రూ.700 కోట్ో తో 72వేల అస్ాల్ు రైఫళ్

ర ో కనసగోలుకు అమెరికాతో ఒపిెందెం .................................................. 192

฀ ద బకలు, క్ౌరశాలలపై ఉదో యగ స్రవే ..................................................................................................... 192
฀ ఏఎెంయూకు మెైన రీు హో ద పై ఏడుగురడ స్భుయలతో ధరాాస్నెం .............................................................. 193
฀ స్ేచఛశకిత-2019’ పురస్ాారాలిి పరధ నెం చేసన

ర పరధ న్న .......................................................................... 193
฀ 2020 వరకూ ఎసీు వరాుల ఉప పథ్కాలు ............................................................................................... 194
฀ రఫేల్ ఒపిెందెంపై కాగ్ న్నవేదక ........................................................................................................... 194
฀ పులాేమా జిలాోలో శ్రీనగర్స-జమూా జాతీయ రహద రిపై ఉగీద డి ............................................................ 197
฀ ఏపీలో రెండు ఆయల్ ఉతితు

త ల పారజకుులిి జాతికి అెంకితెం చేసరన పరధ న్న ................................................ 199
฀ ఎస్డీఆర్సఎఫ్ కారిస్ ఫెండ్నస ఏట్క 15% పెంచ లి : పారో మెెంట్రీ స్ాియాస్ెంఘెం........................................ 201
฀ కన్సస్ వేతనెం రోజుకు రూ.380 న్నపుణుల కమిట్ీ సరఫ్ారడ్ ....................................................................... 202
฀ పట్కులపైకి వెందే భకరత్ ఎక్్పస్

ర ......................................................................................................... 202
฀ ఇజారయెల్లో కీడ య్ జాతీయ స్దస్స్ ............................................................................................... 203
฀ పీఎెంఎస్వెైఎెం పరకీయ
ి పారరెంభెం .......................................................................................................... 203
฀ పులాేమా ద డి కుట్రద రడలు ఘాజీ, కమాాన్లనస మట్ుుబరట్ు న

ి సైనయెం .................................................... 204
฀ పో లవరెం భూసేకరణే భకరెం : కవెందర జల వనరడలశాఖ ............................................................................. 205
฀ తెలుగు రాష్ాురలోో ‘112’ సేవలు పారరెంభెం ............................................................................................... 205
฀ ‘పీఎెం–కిస్ాన్’కు శ్రీకారెం .................................................................................................................... 206
฀ చివరి మన్ కర బకత్లో పరస్ెంగిెంచిన పరధ న్న నరవెందర మోదీ ........................................................................ 206
฀ 'మాగవోవ్’ రల
ై ు నమూన నస రూప ెందెంచిన భకరత్ ................................................................................. 207
฀ ‘రైల్ దృషరు’ డ యష్బో ర్సు పారరెంభెం ........................................................................................................... 207
฀ జాతీయ యుది స్ాారకాన్ని పారరెంభిెంచిన పరధ న్న .................................................................................. 208
฀ 800 కవజీల భగవదీు త ఆవిష్ారణ.......................................................................................................... 209

฀ విశాఖ కవెందరెంగా కొతత రైలేే జోన్ ........................................................................................................... 210
฀ 20 ఏళ్ో చరితర ఉెంట్ేనే ‘డీమ్సు’ హో ద ...................................................................................................... 211
฀ స్ాుెంపుల చట్ు ెంలో మారడిలకు రాష్ు ప

ర తి ఆమోదెం ................................................................................. 211
฀ గోోబల్ రీసర్సే అెండ్ డెవలప్మెెంట్ స్మిాట్–2019................................................................................. 211
฀ యుది న్నకి తేజస్ సరదిెం...................................................................................................................... 212
฀ దల్దో లో ఎయర్సబస్ శిక్షణ కవెందరెం ........................................................................................................... 212
฀ ఎన్ఐఏ చేతికి పులాేమా కవస్స ............................................................................................................ 212
฀ బరెంగళ్ూరడలో ఘనెంగా ఏరో ఇెండియా ఆరెంభెం .................................................................................... 213
฀ ఏపీలో 3,300 ఆవాస్ాలకు రోడో న్నరాాణెం ............................................................................................ 213
฀ ఐఆర్ససీట్ీ ఐపే’ పారరెంభెం .................................................................................................................... 213
฀ ఎన్నికలోో పో ట్ీ చేసే అభయరడిలకు కొతత న్నబెంధనలు ................................................................................. 214
฀ ‘న్నరాాణెం-స్ాెంకవతికత’ ఏడ దగా 2019 ఏపరరల్- 2020 మారిే ఆరిిక స్ెంవత్రెం ....................................... 214
฀ అమేథీలో ఏకవ-203 రఫ
ై రళ్ో కరాాగారాన్నకి శెంకుస్ాిపన ............................................................................ 215
฀ స్ేచఛెంద ఆధ ర్సకు రాష్ు ప

ర తి ఆమోదెం................................................................................................. 215
฀ భకవి శాస్త వ
ర త
ే త లకు ఇస్ో ర శిక్షణ ............................................................................................................. 215
฀ కాలుష్య నగరాలోో భకరత్ ట్కప్ ............................................................................................................ 216
฀ అయోధయపై మధయవరితతేెం .................................................................................................................. 216
฀ కడప, విశాఖ జిలాోలకు జాతీయ అవారడు .............................................................................................. 219
฀ స్ేచఛ స్రవేక్షణ్-2019 అవారడుల పరద నెం............................................................................................. 220
฀ దల్దో లో రూ.20 న ణెంనస ఆవిష్ారిెంచిన పరధ న్న ..................................................................................... 221
฀ పాఠశాలలపై పన్నతీరడ గవీడిెంగ్ స్ూచి(పీజీఐ)-2017-18న్న విడుదల చేసన

ర కవెందర మానవ వనరడల అభివృది శాఖ
221

฀ 2020 మారిే వరకు ఎయడ్్ న్నయెంతరణ కారయకీమెం-4 కొనస్ాగిెంపు........................................................ 222
฀ న రీశకిత పురస్ాారాల’నస పరద నెం చేసన

ర రాష్ు ప
ర తి .................................................................................. 223
฀ 50 వేల మెంద మహిళ్లతో పరెంక్థ న్ .................................................................................................. 223
฀ రూ.190 కోట్ో తో కరాతర్సపుర్స ట్ెరాి నల్ .................................................................................................... 223
฀ సల్ఫ్ో న్తో నకిల్ద కరన్స్ గుట్ుు పట్టుచసే ............................................................................................... 224
฀ ‘పదా’ పురస్ాారాలనస పరధ నెం చేసరన రాష్ు ప

ర తి .................................................................................... 224
฀ గుజరాత్లో 5000 ఏళ్ో న ట్ి శాశానవాట్ిక .......................................................................................... 224
฀ స్ేచఛ భకరత్ వారిిక స్రవే ఫలిత ల విడుదల......................................................................................... 225
฀ 12 హిమాలయ రాష్ాురలపై వాత వరణ చితరపట్కలు ................................................................................. 226
฀ తొలి ఓట్రడో పశిేమబరెంగాల్లోనే అధకెం .............................................................................................. 227
฀ పరలోలిి పో ర త్హిెంచే పెంచ యతీకి పురస్ాారెం ..................................................................................... 227
฀ కవరళ్లో కొతత వెర

ై స్ ............................................................................................................................. 228
฀ న్సరవ్ మోదీపై అరస్ు వారెంట్............................................................................................................... 228
฀ ఆక్్ ఫర్సు శబీ కోశెంలో ‘చెడ’ీు కి స్ాినెం ...................................................................................................... 229
฀ స్ెంఝౌత కవస్సలో తీరడి వెలువరిెంచిన కోరడు ........................................................................................ 229
฀ వీవీపాయట్ల లెకిాెంపుపై న్నవేదక స్మరిిెంచిన న్నపుణుల కమిట్ీ .............................................................. 230
฀ తొలి లోక్పాల్ పరమాణసీేకారెం ........................................................................................................... 231
฀ ఉమాడి హైకోరడు ఆస్సతలపై కుదరిన అెంగీకారెం ....................................................................................... 231
฀ వెైమాన్నక దళ్ెంలో చేరన

ి షరనూక్ హలికాపు రో డ......................................................................................... 232
฀ మేఘాలయ గుహలో మేఘమాలికల గుట్ుు .......................................................................................... 232
฀ తెలుగు రాష్ాురలోో ఉపాధ వేతనెం రూ.211.. ............................................................................................ 233

฀ 50% వీవీపాయట్ో లెకిాెంపు వీలుకాదస : ఎన్నికల స్ెంఘెం ......................................................................... 233
฀ 2021 మారిే 1 నసెంచి జనగణన ......................................................................................................... 234
฀ ఎకో స్ాార్సు సేుష్నస

ో గా సరకిెందర బకద్, కాచిగూడ, విజయవాడ .................................................................... 234
฀ స్ూక్షాసేదయెంలో ఏపీకి అగీస్ి ానెం ......................................................................................................... 236
฀ నేరడి బకయరవజి న్నరాాణెంపై వెంశధ ర ట్ెబ

ైర ుయనల్ కరలక న్నరణ యెం .................................................................. 236
฀ సైనయెం చేతికి ధనసష్........................................................................................................................... 237
฀ పరతి అసెంబీో సగాెంట్కు 5 బూత్లలో వీవీపాయట్ చీట్ీలనస లెకాెంచ లన్న స్సపీరెంకోరడు ఆదేశెం........................ 237
฀ దేశెంలో మేట్ి ‘ఐఐట్ీ- మదర స్’ ............................................................................................................ 237
฀ నదీ కాలుష్యెం న్నయెంతరణకు నడుెంకట్ిున జాతీయ హరిత ట్ెబ

ైర ుయనల్......................................................... 238
฀ 2010-19లో భకరత్ జన భక వారిిక స్గట్ు వృది 1.2శాతెం ...................................................................... 238
฀ కవెందరెంలో ‘పవ
ైర ట్
ే ు’ కారయదరడశలు ......................................................................................................... 239
฀ ఉపాధ హామీలో నవాయెంధర నెంబర్స 1 ..................................................................................................... 240
฀ ఐఎన్ఎస్ కోజికోడ్’కు వీడో ాలు ............................................................................................................ 240
฀ జలియన్వాలా బకగ్ మారణకాెండకు వెందేళ్ో ల ....................................................................................... 240
฀ ముగిసన
ర ఆసేులి
ర యా - ఇెండో నేవీ విన యస్ాలు ........................................................................................ 241
฀ కోస్ు గార్సు అముాలప దలో ఐసీజీఎస్ వీరా .............................................................................................. 241
฀ న్నరభయ్ క్ిపణి పరీక్ష విజయవెంతెం .................................................................................................... 242
฀ గృహ ఇెంధన లతో ఏట్క 2.7 లక్షల మెంద మృతుయవాత .......................................................................... 243
฀ బిలిాస్ బకనో కవస్సలో కరలక తీరడి వెలువరిెంచిన స్సపీరెంకోరడు .................................................................... 244
฀ సీజఐ
వ పై ఆరోపణలపై జసరుస్ ఎస్.ఎ.బో బేు అధయక్షతన అెంతరు త విచ రణ ..................................................... 245
฀ భకరత్లో తట్ుు ట్ీకాలకు 29లక్షల మెంద దూరెం ................................................................................... 245

฀ సీజఐ
వ పై కుట్ర..విచ రణకు ఏకస్భయ కమిట్ీ............................................................................................. 245
฀ మహిళ్ల భదరత పారజకుులకు రూ. 4 వేల కోట్ు

ో ..................................................................................... 246
฀ దేశెంలో మొతత ెం మరణ లోో 62 శాతెం కవవలెం జీవనశలి

ై వాయధసల వలేో ....................................................... 246
฀ పరభుతే దెన
ై ెందన వయవహారాలోో పుదసచేేరి లెఫ్ు న
ర ెెంట్ గవరిర్స(ఎల్దా) కలగజవస్సకోకూడదస : మదర స్స హైకోరడు 247
฀ వేధెంపులపై విచ రణకు హాజరన

ై సీజఐ
వ ................................................................................................ 248
฀ ఒడిశాపై ఫ్ న్న పరళ్యెం ...................................................................................................................... 249
฀ ఘనవయరాిలోో 53 శాతెం మేరకు శుది .................................................................................................... 249
฀ సీజఐ
వ కి కరోన్చిట్................................................................................................................................. 250
฀ ఒడిశాకు వెయయ కోట్ు

ో : పరధ న్న మోదీ పరకట్న ....................................................................................... 250
฀ ఐఎన్ఎస్ రెంజిత్ న్నష్్రమణ ............................................................................................................... 251
฀ రాజీవ్గాెంధీ హతయకవస్స దో ష్ుల విడుదలపై గవరిరవ న్నరణయెం తీస్సకోవాలి................................................. 251
฀ పరధ న మెంతిర నరవెందర మోదీపై ముఖచితర కథ్న న్ని పరచసరిెంచిన 'ట్ెైమ్స్ ' ................................................. 251
฀ అరడణ చల్పరదేశ్లో పరతయక్షమెన

ై ‘పరట్ వెైపర్స’ పాము .............................................................................. 252
฀ మావయల ఏరివత
ే కు మహిళ్ా కమాెండో లు .............................................................................................. 253
฀ అమెరక
ి ా నసెంచి భకరత్కు తొలి అపాచీ హలికాపు ర్స .................................................................................. 253
฀ యువిక కారయకీమాన్నకి ఇస్ో ర శ్రీకారెం .................................................................................................... 253
฀ హైదరాబకద్'లో అణు ఖన్నజ అనేేష్ణ, పరిశోధన స్ెంచ లక (ఏఎెండీ) స్ెంస్ి 70 వస్ెంత ల ఉత్వాలు .......... 254
฀ యునెస్ో ా వారస్తే జాబిత లో కైలాస్ మానస్ స్రోవర్స ......................................................................... 254
฀ హైకోరడు జడిాపై అభిశెంస్న తీరాానెం పట్ిున ఎెంపీల పేరో డ వెలోడిెంచరాదస : సీఐసీ ......................................... 254
฀ రికారడు స్ాియలో పో లిెంగ్ .................................................................................................................... 255
฀ నలో ధనెం చట్ు ెం అమలుపై హైకోరడు ఉతత రడేల న్నలిపరవత

ే .......................................................................... 255

฀ స్సపీరెం జడీాలుగా నలుగురి న్నయామకెం ................................................................................................ 256
฀ గొలుస్స దొ ెంగలకు ఇక పదేళ్ో జల

ై ు: గుజరాత్లో పరతేయక చట్ు ెం.................................................................. 256
฀ చెని
ెై లో అెంతరాాతీయ జీవ వెవి
ై ధయ దనోత్వాలనస పారరెంభిెంచిన ఉపరాష్ు ప
ర తి ........................................... 257
฀ దేశెంలోనే బరెంగళ్ూరడ ఐఐఎసీ్ ట్కప్ ................................................................................................... 257
฀ లోక్స్భ ఎెంపీలో ో 43 శాతెం నేరచరితులే: ఏడీఆర్స .................................................................................. 258
฀ ఎెంఐ-17 వి5 హలికాపు ర్స నడిపన

ర మొదట్ి పయరిత మహిళ్ా బృెందెం ............................................................ 258
฀ జీఎసీు చట్ు ెం పరకారెం అరస్సులు స్కీమమే : స్సపీరెం కోరడు ........................................................................... 259
฀ లెంకవశ్ హతయకవస్స దరాయపుత దళ్ాన్నకి పురస్ాారెం .................................................................................... 259
฀ తలాక్ బిలుోకు కాలెం చెలో ు ................................................................................................................. 259
฀ గగన్యాన్పై ఇస్ో ర - వాయుసేన ఒపిెంద లు ........................................................................................ 260
฀ ఓబీసీ ఉప వరీుకరణ కమిట్ీ గడువు ప డిగిెంపు ...................................................................................... 260
฀ ఐదో స్ారి ఒడిశా సీఎెంగా నవీన్ పట్కియక్ పరమాణసీేకారెం .................................................................. 260
฀ అరడణ చల్ ముఖయమెంతిరగా ఖాెండూ బకధయతల సీేకరణ ....................................................................... 261
฀ కవెందరెంలో కొలువుదీరన
ి కొతత పరభుతేెం ................................................................................................. 261
฀ నూతన విద య విధ న(ఎన్ఈపీ) ముస్ాయద సరదిెం .............................................................................. 262
฀ కవెందర మెంతురలకు శాఖల కవట్కయెంపు.................................................................................................. 264
฀ కృష్ాణపై 9 ఎస్ఎల్డీసప
ీ ీలకు న్నరణ యెం................................................................................................... 267
฀ తొలి కవెందర మెంతిరమెండలి స్మావేశెంలో కరలక న్నరణ యాలు........................................................................ 267
฀ యోగాకు పరతేయక యాప్ ..................................................................................................................... 269
฀ ఉపాధ యయ విదయలో స్మూల మారడిలు ............................................................................................. 269
฀ దేశెంలోనే అతయధక ఉష్ోణ గీత 50.9 డిగీల సలి్యస్ ................................................................................ 270

฀ జన ఔష్ధ ల పరిధలోకి కాయన్ర్స మెందసలు ......................................................................................... 270
฀ జాతీయ విద య విధ న ముస్ాయద లో తిరభకష్ా విధ న న్నకి స్వరణ.......................................................... 270
฀ దల్దో మెట్రో, బస్స్లోో మహిళ్లకు ఉచిత పరయాణెం ................................................................................ 271
฀ స్ారేతిరకఎన్నికలలో రూ.60వేలకోట్ో వయయెం : సీఎెంఎస్ ........................................................................ 271
฀ అత యచ ర కవస్సలోో పదేపదే దో ష్ులుగా తేలినవారికి జీవిత ఖైదస లేద మరణ శిక్ష విధెంచడెం స్రైన్నదే : బ ెంబకయ
హైకోరడు .................................................................................................................................................... 272
฀ కవెందర పరభుతేెంలో కొతత గా జల్ శకితమెంతిరతేశాఖ .................................................................................... 273
฀ బకలలిి చిదమేస్త సని కాలుష్యెం ......................................................................................................... 273
฀ మోదీ అధయక్షతన 2 మెంతిరవరు స్ెంఘాలు ఏరాిట్ు ................................................................................. 274
฀ 15లక్షల కోట్ో తో రహద రడల అభివృది .................................................................................................. 275
฀ ఇజారయెల్ నసెంచి వెంద ‘సైిస్-2000’ బకెంబులనస కొనసగోలుకు ఒపిెందెం ............................................... 275
฀ కవబినెట్ కమిట్ీలు ఏరాిట్ు చేసన

ర కవెందరెం .............................................................................................. 276
฀ మోదీ స్రాార్స మెగా స్రవే ................................................................................................................... 277
฀ న్సతి ఆయోగ్ పునర్స వయవసీికరణ ......................................................................................................... 277
฀ దేశెంలోన్న తీర పారెంత లకు బూ

ో ఫ్ాోగ్ గురితెంపు కోస్ెం కవెందరెం అడుగులు....................................................... 277
฀ కథ్సవా కవస్సలో ఆరడగురడ దో ష్ులు ..................................................................................................... 278
฀ ఐదస వలయాలోో దేశ రాజధ న్నకి గగనతల కవచెం ................................................................................. 281
฀ ఏఎన్- 32 విమాన శకలాలు లభయెం ...................................................................................................... 282
฀ అెంతరిక్ష యుది లపై కొతత వయవస్ి ........................................................................................................ 282
฀ 2,100 మెంద రైతుల రడణ లనస చెలిోెంచిన అమిత బ్స .............................................................................. 283
฀ గుెండె కోస్ెం యోగా’ అనే ఇతివృతత ెంతో 'పరపెంచ యోగా దనోత్వెం' ......................................................... 283
฀ పరధ నమెంతిర కిస్ాన్ పరెంఛనస పథ్కెంలో రైతని వాట్క రూ.100 ............................................................... 283

฀ దేశెంలోన్న అన్ని మెట్రోరైళ్ోలో పరయాణ న్నకి కొతత స్ాార్సు కారడు ..................................................................... 284
฀ రాష్ు ప
ర తి భవన్లో న్సతి ఆయోగ్ గవరిిెంగ్ కౌన్న్ల్ అయదో స్మావేశెం ..................................................... 285
฀ హైదరాబకద్లో పారరెంభమెన
ై ఇెండియన్ ఓషరయన్ ట్యయన కమిష్న్ (ఐఓట్ీస)ీ 23వ అెంతరాాతీయ స్మావేశాలు
287
฀ కాప్-14 చిహిెం ఆవిష్ారణ ............................................................................................................... 287
฀ రూ.45వేల కోట్ో తో 6 జలాెంతరాుములు ................................................................................................. 288
฀ ఉభయ స్భల స్ెంయుకత స్మావేశాన్ని ఉదేీశిెంచి పరస్ెంగిెంచిన రాష్ు ప

ర తి .................................................... 288
฀ బకలాకోట్పై వెైమాన్నక ద డుల స్ెంకవతన మెం ‘ఆపరవష్న్ బెందర్స’ ............................................................. 290
฀ 17వ లోక్స్భలో తొలి బిలుో తలాక్పన

ై ే ................................................................................................. 291
ర మనోాహన్ సరెంగ్ రాజయస్భ పదవీకాలెం ................................................................................. 291
฀ చతీత స్గఢ్కు స్ో కిన బీహార్స వెైరస్ .......................................................................................................... 292
฀ ఆెంధరపద
ర శ్
ే పో ల్దస్సలకు వారాెంతపు సలవు .......................................................................................... 292
฀ పరభుత ేన్నకి 100 రోజుల అజెండ ........................................................................................................ 292
฀ కొలాహపురి చెపుిలకు జీఐ ట్కయగ్ ........................................................................................................... 293
฀ జమిలి ఎన్నికలపై కమిట్ీ ................................................................................................................... 293
฀ జైపయర్సలో ఆద మానవున్న ఆనవాళ్ల

ో ................................................................................................... 294
฀ అలహాబకద్ హైకోరడు న యయమూరిత జసరుస్ ఎస్.ఎన్.శుకాోపై అభిశెంస్న పరకీయ

ి పారరెంభిెంచ లన్న కోరడతూ
పరధ న్నకిలేఖ రాసరన సీజఐ

వ .......................................................................................................................... 294
฀ ఎన్ఐఏ బలోపేత న్నకి చట్ు స్వరణ ........................................................................................................ 297
฀ ఆరోగయ స్ూచీలో కవరళ్ పరధమ స్ాినెం..................................................................................................... 298
฀ పో లవరెం న్నధసలకు కవెందర జలశకిత శాఖ ఆమోదెం ................................................................................... 299
฀ అమిత బ్సకాెంత్ పదవీకాలెం ప డిగిెంపు ................................................................................................ 300

฀ హైదరాబకద్ 'లో అెంతరాాతీయ వితత న స్దస్స్ పారరెంభెం ......................................................................... 300
฀ దేశవాయపత ెంగా జూలెై 1 నసెంచి జల్శకిత అభియాన్ ..................................................................................... 300
฀ ఉనిత విదయకు పరతేయక కమిష్న్ .......................................................................................................... 301
฀ వయవస్ాయ ఉత ిదకతలో చివరి వరడస్లో భకరత్ ................................................................................. 302
฀ ద.మ. రైలేేకు 4 జాతీయ పురస్ాారాలు .............................................................................................. 302
฀ హైదరాబకద్'లోతెలుగు రాష్ాురల ముఖయమెంతురల స్మావేశెం.................................................................... 303
฀ తెలుగు రాష్ాురలోో పరతి 1000 మెందకి ఓ వెద

ై సయడు.................................................................................... 304
฀ మానవ వనరడల అభివృది శాఖపెంచవరిపణ

ర ళ్లక ................................................................................... 305
฀ కశ్రార్సలో రాష్ు ప
ర తి పాలన ప డిగెంి పు .................................................................................................... 306
฀ ఆగస్సు 15 నసెంచి ఎకాడెన

ై రవష్న్........................................................................................................ 307
ర ేశ్ అెంశాలు ..........................................................308
฀ రూ.1,020 కోట్ో తో మెందసగుెండు స్ామగిీ తయారీ పరిశీమ ..................................................................... 308
฀ కొలువుదీరన
ి ఆెంధరపద
ర ేశ్ కొతత హైకోరడు ................................................................................................. 308
฀ కుపిెంలో ఆరోవిడత ‘జనాభూమి-మాఊరడ’ కారయకీమమునస పారరెంభిెంచిన ముఖయమెంతిర ......................... 310
฀ స్సలభతర వాణిజయెంలో దేశెంలో ఏపీ నెం. 1 : సరెంగపయర్స స్ెంస్ి స్రవే ......................................................... 310
฀ తూరడితీరెంలో జీఎెంఆర్స నౌకాశీయెం .................................................................................................. 311
฀ ఎగువ పన ిర్స ఎతిత పో తలకు పరిట్కల రవీెందర పేరడ ................................................................................ 311
฀ ఎల్ఈడీ వెలుగులోో ఏపీ నెంబర్స 1 ........................................................................................................ 312
฀ జగన్పై ద డి కవస్స ఎన్ఐఏకు .............................................................................................................. 312
฀ రాష్ు ర గురడకులాలకు 150 అట్ల్ ట్ిెంకరిెంగ్ లాయబ్సలు ............................................................................... 312
฀ పో లవరాన్నకి 2 గిన్నిస్ రికారడులు ......................................................................................................... 313

฀ రామాయపట్ిెం పో రడుకు సీఎెం శెంకుస్ాిపన ......................................................................................... 313
฀ విశాఖలో డేట్క పార్సా ......................................................................................................................... 313
฀ ఏపీలో 39 స్ెంకవతెంతోనే వాహన ల రిజిసేుష్

ర న్ ........................................................................................ 314
฀ రూ.600 కోట్ో తో శ్రీసరట్ల

ీ ో యాెంకర్స కెంపన్స ............................................................................................ 314
฀ అమరావతి ‘వెల్కెం గాయలరీ’కి ముఖయమెంతిర శెంకుస్ాిపన ........................................................................ 314
฀ అరకులో పారరెంభమెన
ై బరలూన్ ఉత్వెం ............................................................................................... 315
฀ ట్ిెంబక్ు సేెందయ
ర స్ాగుకు అెంతరాాతీయ గురితెంపు ................................................................................... 316
฀ అరకులో అడెేెంచర్స ట్యర్స అస్ో సరయష్

ే న్ స్మావేశాలు పారరెంభెం ............................................................. 316
฀ కోట్పికొెండ వదీ కొెండ పెండగ’ పారరెంభెం ............................................................................................. 317
฀ పులికాట్లో ఫ్ో మిెంగోల స్ెందడి ........................................................................................................... 317
฀ యమ్స త ట్ెడ్, డ కుర్స శ్రీధర్సరడిు కి ‘బకల పురస్ాార్స’ల పరద నెం .................................................................. 317
฀ పరకాశెం జిలాోకు ‘జిెంద ల్’ ................................................................................................................... 318
฀ డోర న్ విపో వెం దశగా ఆెంధరపద

ర ేశ్ ముెందడుగు ........................................................................................ 318
฀ విజయవాడలో జరిగన
ి గణతెంతర వేడుకలలో పాలగుని గవరిర్స నరసరెంహన్ .......................................... 319
฀ మరడగుదొ డో న్నరాాణ లోో చితూ

త రడకు లిమాా రికారడు .............................................................................. 319
฀ కియాలో పరయోగాతాక ఉతితిత ఆరెంభెం............................................................................................... 319
฀ చితూ
త రడ జిలాోకు ఐడీట్ఆ
ీ ర్స ................................................................................................................. 320
฀ ఒకవ రాష్ు ెంర -ఒకవ శరీణి విధ న న్ని పారరెంభిెంచిన మెంతిర అచెేన ియుడు ...................................................... 320
฀ ‘ఆపరవష్న్ గీీన్్’ అమలుకు అనసమతి ................................................................................................. 320
฀ ఏపీ హైకోరడు త త ాలిక భవనెం పారరెంభెం .............................................................................................. 321
฀ ‘స్ో చ్’ హాయకథ న్లో హడ్రన్ స్ెంస్ి యాప్కు పరథ్మ స్ాినెం ..................................................................... 321

฀ 53 గాీమాలకు ఆదరశ ‘యోజన’ ......................................................................................................... 322
฀ పరాయవరణ పరిరక్షణలో రాష్ాురన్నకి పరథ్మ స్ాినెం ..................................................................................... 322
฀ ఇస్ా-అమరావతి ఆధేరయెంలో ఏట్క పరపెంచ ఉతత మ స్ౌర నగరెం అవారడు .................................................... 323
฀ పో ష్కాహార లోపాన్ని న్నవారిెంచడెంలో ఆెంధరపద

ర ేశ్ భేష్ ........................................................................... 323
฀ కాపుల బిలుోకు అసెంబీో ఆమోదెం ....................................................................................................... 323
฀ బీసీ ఉపపరణ ళ్లక బిలుోకు చట్ు బది త ..................................................................................................... 324
฀ శాస్నమెండలి ఛెైరాన్గా ష్రీఫ్ ఎన్నిక ................................................................................................. 324
฀ విజన్ 2029 వెరిన్ 2.0నస ఆవిష్ారిెంచిన ఏపీ పరభుతేెం ......................................................................... 324
฀ విన్నయోగద రడల’ కమిష్న్ అధయక్షుడిగా జసరుస్ స్సన్సల్చౌదరి .................................................................. 333
฀ మదయపాన వయస్న విముకితకి ‘జాగృతి’ ................................................................................................... 333
฀ ఘనెంగా పారరెంభమెైన గెండికోట్ ఉత్వాలు .......................................................................................... 333
฀ ఒకవ రోజు 4 లక్షల గృహపరవశ

ే ాలు ......................................................................................................... 334
฀ నూయఢిల్దోలో ధరా పో రాట్ దీక్షనస చేపట్ిున ఆెంధరపద

ర ేశ్ ముఖయమెంతిర .......................................................... 334
฀ పో లవరెం డీపఆ
ీ ర్స-2కు స్ాెంకవతిక స్లహా కమిట్ీ పచేజెండ .................................................................... 334
฀ ద ేరకా తిరడమల ఆలయాన్నకి ఐఎస్వయ గురితెంపు .................................................................................. 335
ర శ్
ే రాష్ు ర పెండగగా భకగీరథ్ జయెంతి ......................................................................................... 336
฀ ‘గిరి ఆహార పో ష్ణ’ పథ్కాన్ని పారరెంభిెంచిన సీఎెం చెందరబకబు.................................................................. 336
฀ అమరావతిలో పారరెంభమెన
ై స్ెంతోష్ నగరాల అెంతరాాతీయ స్దస్స్ ........................................................ 337
฀ వెైకుెంఠపురెం బకయరవజీకి శెంకుస్ాిపన చేసన

ర ముఖయమెంతిర ....................................................................... 337
฀ పదో తరగతి విద యరడిలకు ‘పరీక్ా నేస్తెం’ ................................................................................................ 337
฀ అెంతరాాతీయ స్ాియ విజాాన న్ని అెందెంచేెందసకవ వికాస్ వారధ ................................................................. 338

฀ విశాఖలో కౌోడ్ సరట్ీ ............................................................................................................................ 338
ర శ్
ే స్ెంతోష్ స్ూచీ-2018లో అగీస్ి ానెంలో కృష్ాణ’ ......................................................................... 338
฀ భోగాపురెం విమాన శీయాన్నకి శెంఖసస్ాిపన .......................................................................................... 339
฀ నగదస రహిత సేవల మొతత ెం రట్ిుెంపు ................................................................................................... 339
฀ బ బిబలి మెపాా స్ెంఘాన్నకి ‘స్ేచఛత ’ పురస్ాారెం ................................................................................ 340
฀ ముకాతూల ఎతిత పో తలకు శెంకుస్ాిపన చేసన

ర సీఎెం చెందరబకబు ................................................................. 340
฀ జలవనరడల శాఖకు జాతీయ పురస్ాారెం............................................................................................. 340
฀ అట్ు హాస్ెంగా పారరెంభమెన

ై కొెండవీడు ఉత్వాలు ................................................................................... 340
฀ రాష్ు ర ఉత్వెంగా ఉయాయలవాడ నరసరెంహారడిు వరి ెంతి.............................................................................. 341
฀ జాతీయ జల అవారడులోో ఏపీకి తృతీయ స్ాినెం....................................................................................... 341
฀ సీఆర్సడీఏ బకోక్చెైన్కు గోల్ు ఐకాన్ అవారడు.............................................................................................. 341
ర శ్
ే రాష్ాురన్నకి జాతీయ జల అవారడుల పెంట్ ................................................................................. 342
฀ శ్రీకాకుళ్ెం జవసక
ీ ి ఈ-గవరిన్్ అవారడు.................................................................................................. 343
฀ అనెంతపురెం స్ెంస్ి కు జాతీయ అవారడు ................................................................................................ 343
ర కాలుష్య న్నయెంతరణ విన యస్ాలు ............................................................................................ 343
฀ ఏపీలోన్న గాీమీణ ఆవాస్ాలకు రహద రి భకగయెం ...................................................................................... 344
฀ ఏపీలో రాష్ు ెంర లో ఆరోగయ వయవస్ి నస బలోపేతెం చేసేెందసకు రూ.2200 కోట్ో పరపెంచబకయెంకు రడణెం .................... 345
฀ అమరావతిలో ఎన్సీఎల్ట్ీ బరెంచ్ ......................................................................................................... 345
฀ ‘రాష్ు ర విన్నయోగద రడల కమిష్న్’ అధయక్షుడిగా జసరుస్ స్సన్సల్ చౌదరి ......................................................... 346
฀ ఏఎన్యూలో జాతీయ మహిళ్ా న యయవాదసల స్దస్స్ ....................................................................... 346
฀ యెంగ్ గోోబల్ ల్దడర్సగా మరోస్ారి లోకవశ్ ................................................................................................. 346

฀ కరవు పారెంత లోో ‘పలెో జీవనెం’ ............................................................................................................ 347
ర శ్
ే రాష్ు ెంర లో 3.93 కోట్ో ఓట్రడో .................................................................................................. 347
ర శ్
ే రాష్ు ర జన భకలో 74.23 శాతెం మెంద ఓట్రడో .......................................................................... 348
฀ అమరావతిలో ఫ్ారడాలా-1 ................................................................................................................. 350
฀ స్ాిర్సా రాయెంకిెంగ్లో ఏపీ మొదట్ిస్ి ానెం ................................................................................................ 350
฀ ఉపాధ న్నధసల వయయెంలో ఏపీ రికారడు .................................................................................................. 351
฀ రూ.100 కోట్ు
ో డిపాజిట్ చేయాలన్న ఏపీ పరభుత ేన్నకి ఎన్జీట్ీ ఆదేశెం ...................................................... 351
฀ పరభుతే పరధ న కారయదరిశ అన్నల్చెందర పునేఠకు స్ాినచలనెం................................................................... 352
฀ ఉతత మ విద యస్ెంస్ి లో ో ఏయూకి 29వ స్ాినెం .......................................................................................... 352
ర శ్
ే రాష్ు ెంర లో పో లిెంగ్ 79.64% .................................................................................................. 353
฀ అనివరెం దేవస్ాిన న్నకి ఐఎస్వయ గురితెంపు ............................................................................................ 354
฀ గోద వరి డెలు ా పారెంతెంలో ఐదస రకాల క్ీరద లు గురితెంపు ........................................................................ 354
฀ పరరయదరిశన్న గసీత నౌక పారరెంభెం .......................................................................................................... 355
฀ ఏపీఎన్ఆర్సట్ీ ఐకాన్ ట్వర్స'కు విదసయతు

త ప దసపు ధసరవీకరణ పతరెం........................................................... 355
฀ బకరహాణ కారొిరవష్న్కు ఈ-గవరిన్్ అవారడు ....................................................................................... 355
฀ ఆెంధర ష్ుగర్స్ జవఎెండీకి అవారడు ........................................................................................................... 356
฀ తితిదే చెెందన 9 స్ెంస్ి లకు ఒకవ రోజు ఐఎస్వయ గురితెంపు ........................................................................... 356
฀ ఒడిశాకు రూ.15 కోట్ో విరాళ్ెం పరకట్ిెంచిన ఆెంధరపద

ర ేశ్ ............................................................................. 357
฀ వస్సత సేవల పనసి వస్ూళ్ో లో ఆెంధరపద

ర శ్
ే ఘనత .................................................................................. 357
฀ రెండు ఏపీ బిలుోలకు రాష్ు ప

ర తి ఆమోదెం ............................................................................................... 358
฀ అపరాల స్ాగుపై జాతీయ స్దస్స్ పారరెంభిెంచిన ఉపరాష్ు ప

ర తి................................................................. 358

฀ ఆపాాబ్స రడణ లక్షయెం పెంపు................................................................................................................. 358
฀ సీతెంపేట్ ఐట్ీడీఏకు ఐఎస్వయ గురితెంపు ................................................................................................. 359
ర శ్
ే ముఖయమెంతిరగా వె.ై యస్ జగన్మోహన్రడిు పరమాణసీేకారెం ................................................. 359
ర శ్
ే నూతన డీజీపీగా గౌతమ్స స్వాెంగ్ ........................................................................................ 360
฀ విశాఖలో మరో యుది విమాన మూయజియెం ......................................................................................... 360
฀ వెస్ల్్ న్నరాాణ న్నకి షరప్యారడు, ఇస్ాతెంబుల్ ఒపిెందెం .......................................................................... 361
฀ గుెంట్యరడలో పతిత శాస్త వ

ర త
ే త ల స్మావేశెం ............................................................................................. 361
฀ మధ యహి భోజన పథ్కాన్నకి వెైఎస్ఆర్స అక్షయపాతరగా న మకరణెం ......................................................... 362
฀ ఎన్సు ఆర్స వెైదయ సేవ ట్రస్ు సపేరడ మారడి .................................................................................................... 362
ర శ్
ే రాష్ు ెంర లో అకోుబరడ 15 నసెంచి ‘రత
ై ు భరోస్ా’ ........................................................................... 362
฀ సీబీఐకి స్ాధ రణ స్మాతి పునరడది రణ ............................................................................................... 364
฀ సీఆరీుఏ కమిష్నర్సగా లక్ీానరసరెంహెం .................................................................................................. 366
฀ అమరావతిలో రాష్ు ర మెంతురల పరమాణసీేకారోత్వెం .............................................................................. 366
ర శ్
ే ప ర ట్ెెం సీికర్సగాశెంబెంగి చిన అపిలన యుడు ..................................................................... 367
ర శ్
ే రాష్ు ర మెంతిరవరు తొలి స్మావేశెంలో కరలక న్నరణ యాలు .............................................................. 367
฀ సపు ెంబరడ 1 నసెంచి ఇెంట్ికవ రవష్న్ స్రడకులు.......................................................................................... 370
ర శ్
ే 'లో కొలువుదీరిన కొతత స్భ .................................................................................................. 370
฀ ఏపీఎస్ఆరీుసీ విల్దనెంపై 3 నెలలోో న్నవేదక .............................................................................................. 370
฀ ఇెంజిన్సరిెంగ్ పనసలపై న్నపుణుల కమిట్ీ ................................................................................................ 371
฀ స్ామూహిక అక్షరాభకయస్ కారయకీమెంలో పాలగుని ముఖయమెంతిర జగన్ ...................................................... 373
ర శ్
ే సీికర్సగా తమిానేన్న సీత రాెం ఏకగీీవ ఎన్నిక ........................................................................ 374

ర శ్
ే 'లో వెైదయ సేవల స్ెంస్ారణలకు కమిట్ీ ................................................................................ 374
฀ ఏపీలో తగుుతుని శిశుమరణ లు ....................................................................................................... 375
గ్రామీణంలో శిశుమరణాలకు కరరణాలు ........................................................................................................ 376
ర శ్
ే హైకోరడు జడిాల పరమాణ సీేకారెం ......................................................................................... 376
฀ 2021 జూన్ న ట్ికి పో లవరెం ............................................................................................................... 377
ర శ్
ే రాష్ు ర వారిిక రడణ పరణ ళ్లక రూ.2.29 లక్షల కోట్ు
ో ..................................................................... 377
ర శ్
ే రాష్ాురన్నకి పరతేయక హో ద కావాలన్న శాస్నస్భలో తీరాానెం ........................................................ 378
ర శ్
ే శాస్నస్భ ఉపస్భకపతిగా కోన రఘుపతి ............................................................................. 379
฀ పవ
ైర ట్
ే ు పాఠశాలలోో చదసవుతుని అమాఒడి పథ్కెం వరితెంపు ................................................................. 379
฀ ఏపీలో ఉనిత విదయ స్ెంస్ారణలపై కమిట్ీ............................................................................................ 380
฀ ఏపీ కవబినెట్లో స్ెంపనసిడు జగన్ ...................................................................................................... 381
฀ 67% పరిగిన ఏపీ అపుిలు ................................................................................................................. 381
฀ పరజా స్మస్యలపై పరతి స్ో మవారెం ‘స్ిెందన’ కారయకీమెం ........................................................................ 382
฀ పుట్య
ో రడ పో ల్దస్సేుష్న్కు జాతీయ గురితెంపు .......................................................................................... 382
฀ ఇెంట్ర్సకూ అమాఒడి పథ్కెం వరితెంపు................................................................................................... 383
฀ ఐరాస్ పరిశోధనకు ‘విశాఖ’ ఎెంపరక ..................................................................................................... 383
฀ ఏపీఎసీిడీసీఎల్కు స్ో ాచ్ అవారడు ....................................................................................................... 384
ర శ్
ే లో వెైదయ స్ౌకరాయల మెరడగు కోస్ెం రూ.2,264 కోట్ో పరపెంచ బకయెంకుచికిత్ రడణెం ......................... 384
฀ ఏపీలో స్హకార చకార కరాాగారాల అభివృది కి న్నపుణుల కమిట్ీ ............................................................ 384
తెలెంగాణ అెంశాలు ...........................................................385

฀ కాకతీయ విశేవిద యలయెంలో రాష్ు ర స్ాియ హిస్ురీ కాెంగీస్ ...................................................................... 385

฀ ‘మానవ రహిత వెైమాన్నక వయవస్ి , స్వాళ్ల
ో అనే అెంశెంపై హైదరాబకద్ 'లో జాతీయ స్దస్స్ ....................... 385
฀ హైదరాబకద్కు స్ేచఛభకరత్ మిష్న్ పురస్ాారెం ................................................................................... 386
฀ మూసీపై ఐకాన్నక్ బిరడా ి........................................................................................................................ 386
฀ తెలెంగాణ హైకోరడు ఆవిరాభవెం ............................................................................................................. 387
฀ సరన ర పురస్ాారాన్నకి మౌనశ్రీ మలిో క్ ఎెంపరక........................................................................................ 388
฀ మిష్న్ కాకతీయకు జాతీయ పురస్ాారెం ............................................................................................. 388
฀ గొరీల స్ెంఖయలో రాజస్ాిన్నస వెనకిానెట్ు న

ి తెలెంగాణ .............................................................................. 389
฀ తెలెంగాణ శాస్నస్భ నూతన స్భకపతిగా పో చ రెం శ్రీన్నవాస్రడిు .............................................................. 390
฀ అగిీ విజన్-2019 స్దస్స్నస పారరెంభిెంచిన ఉపరాష్ు ప

ర తి ......................................................................... 391
฀ కొలువుదీరన
ి తెలెంగాణ శాస్నస్భ ...................................................................................................... 392
฀ హైదరాబకద్లో తెలెంగాణ జాగృతి అెంతరాాతీయ న యకతే స్దస్స్ ........................................................ 393
฀ ఉతత మ పారో మెెంట్ేరయ

ి న్గా ఎెంపీ కవిత ............................................................................................... 394
฀ పరాయట్కుల స్ౌకరాయరి ెం యాప్నస పారరెంభిెంచిన ట్ీఎస్ట్ీడస

ీ ీ .................................................................... 394
฀ హైదరాబకద్ స్ాహితయ పెండుగ-2019 ఆరెంభెం ....................................................................................... 395
฀ సరకిెందర బకద్ పరవడ్ మెైద నెంలో 70వ గణతెంతర వేడుకలు ...................................................................... 395
฀ ట్ీ-హబ్స కొతత సీఈఓ రవి న రాయణ్ ...................................................................................................... 395
฀ స్ేస్ి భకరత్లో తెలెంగాణకు మూడు పురస్ాారాలు ............................................................................... 396
฀ చెలోపి కమిష్న్ గడువు ప డిగిెంపు ..................................................................................................... 396
฀ ‘తెలెంగాణలో స్ససరిర వయవస్ాయెం’ పుస్త కెం ఆవిష్ారణ .......................................................................... 397
฀ ఘనెంగా న గోబక జాతర పారరెంభెం........................................................................................................ 397
฀ న ణయమెన
ై పట్ుు ఉతితిత చేస్త సనిెందసకు తెలెంగాణకు జాతీయ అవారడు .................................................... 397

฀ తెలెంగాణలోనూ ‘గాీమ న యయాలయాలు’ ............................................................................................ 397
฀ రామగుెండెం విదసయతు
త లో 85% తెలెంగాణకవ ........................................................................................... 399
฀ ఎన్నికలోో పరలోభకలకు లగెంగన్న గాీమెంగా మలో పురాజుపలిో గురితెంపు ........................................................ 400
฀ ఓయూలో 39వ స్ౌత్ ఇెండియన్ హిస్ురీ కాెంగీస్ పారరెంభెం ...................................................................... 401
฀ తెలెంగాణలో రూ. 100కవ నలాో కనెక్షన్ .................................................................................................. 402
฀ సరదీ పట్
ే స్మాఖయకు ‘స్ేచఛ’ పురస్ాారెం ............................................................................................. 402
฀ ‘కెంపా’ ఏరాిట్ుచేస్త ూ ఉతత రడేలు ....................................................................................................... 402
฀ జీహచ్ఎెంసీకి స్ేచఛత అవారడు ........................................................................................................... 403
฀ 33 జిలాోలకు విస్త రిెంచిన తెలెంగాణ రాష్ు ెంర ............................................................................................ 403
฀ తెలెంగాణలో మెంతురలుగా పద మెంద పరమాణ సీేకారెం ......................................................................... 404
฀ రాష్ు ెంర లో స్ఫ్ారన్ వెైమాన్నక పరిశమ

ీ ...................................................................................................... 405
฀ ఆరిిక మెంతిరగా కవసఆ

ీ ర్స ....................................................................................................................... 406
฀ తెలెంగాణ ఓట్ ఆన్ అకౌెంట్ బడెాట్ మొతత ెం రూ . 1.82 లక్షల కోట్ు

ో ........................................................... 406
฀ తెలెంగాణ శాస్నస్భ ఉపస్భకపతిగా పద ారావు బకధయతల సీేకరణ ........................................................ 409
฀ తెలెంగాణలో న లుగు పురపాలికలకు స్ేచఛ స్రవేక్షణ్ పురస్ాారాలు ....................................................... 409
฀ ఏనసగు నరసరెంహారడిు కి స్ామల స్ద శివ స్ాహితీ పురస్ాారెం .................................................................. 410
ర బయో ఏషరయా స్దస్స్ ...................................................................................................... 410
฀ జగిత యల కలెకుర్సకు జాతీయ గురితెంపు .................................................................................................. 412
฀ ‘తెలెంగాణ రాష్ు ెంర -విదసయత్ విజయెం’ పుస్త కెం ఆవిష్ారణ ......................................................................... 412
฀ అతయధక ఓట్రడోని న్నయోజకవరు ెంగా మలాాజిగిరి ................................................................................ 412
฀ హైదరాబకద్లో భకరత్-అమెరక
ి ా సైన్నక విన యస్ాలు ................................................................................. 413

฀ తెలెంగాణ పరాయట్క థీమ్స స్ాెంగ్కు జపాన్ అవారడు .................................................................................. 413
฀ హైదరాబకద్లో క్ిపణి మరమాతు కవెందరెం.............................................................................................. 413
฀ ‘ఈ-చెలిోెంపులు, ఆరిిక స్ాధకారత, స్ామాజిక భదరత’పై న్నరేహిస్త సని శిక్షణ కారయకీమాన్ని పారరెంభిెంచిన గవరిర్స
414
฀ ‘సైబర్స రక్షక్’ పథ్కాన్ని పారరెంభిెంచిన డీజీపీ మహెందర్సరడిు .................................................................... 414
฀ సీఐఐ-తెలెంగాణ ఛెైరాన్గా డి.రాజు ...................................................................................................... 415
฀ ఊపరరతి
ి తు
త ల ఆరోగయెంపై పరపెంచ స్దస్స్ .............................................................................................. 415
฀ హైట్క్
ె సరట్ీకి మెట్రో మారాున్ని పారరెంభిెంచిన గవరిర్స నరసరెంహన్.............................................................. 415
฀ హైకోరడు పరధ న న యయమూరిత బదల్ద ..................................................................................................... 416
฀ హైదరాబకద్ 'లో ‘ఇరి’ దక్ిణ భకరత పారెంతీయ కవెందరెం ............................................................................. 416
฀ తెలెంగాణ రాష్ు ెంర లో ఓట్రడో 2.97 కోట్ు

ో .................................................................................................. 417
฀ తెలెంగాణ, జరాన్స ‘వితత న’ ఒపిెందెం .................................................................................................... 417
฀ యూకవఐబీసీతో అవగాహన ఒపిెందెం కుదసరడేకుని తెలెంగాణ పరభుతేెం .............................................. 417
฀ చిని పరిశమ
ీ లకు డిజిట్ల్ సేవల అెందెంచడెం కోస్ెం వెబ్స పో రుల్ ఆవిష్ారిెంచిన తెలెంగాణ పరభుతేెం .......... 418
฀ ఈ-లెరిిెంగ్ శిక్షణలో తెలెంగాణకు మొదట్ి స్ాినెం .................................................................................. 418
฀ తెలెంగాణ మెండలి ఛెైరాన్ స్ాేమిగౌడ్ పదవీ విరమణ ............................................................................ 418
฀ కెంట్ి వెలుగు పరిపయరణ ెం ..................................................................................................................... 419
฀ తెలెంగాణ యువతకు డోర న్ పల

ై ట్ శిక్షణ ................................................................................................ 420
฀ ఉతత మ విద యస్ెంస్ి లో ో హైదరాబకద్ కవెందీయ

ర విశేవిద యలయాన్నకి 11వ స్ాినెం ............................................ 420
฀ స్ూక్షా సేదయెంలో తెలెంగాణకు 8వ స్ాినెం .............................................................................................. 420
฀ తెలెంగాణ రాష్ు ెంర లో 62.69% పో లిెంగ్ .................................................................................................... 421
฀ తెలెంగాణ రాష్ు ెంర లో 10.99 కోట్ో పశువులు ........................................................................................... 421

฀ హైదరాబకద్లో ఫ్రో ప్కార్సు డేట్క కవెందరెం..................................................................................................... 422
฀ కాళ్ేశేరెం 6వ పాయకవజీలో మొదట్ి పెంపు పరయోగాతాక పరిశ్రలన విజయవెంతెం ........................................ 422
฀ న్సతిఆయోగ్’లో భూపాలపలిో జిలాో ట్కప్ ............................................................................................... 422
฀ హైట్క్
ె ్ లో భకరతీయ పునరడత ిదక ఇెంధన వనరడల పరదరశన ........................................................... 422
฀ ఆవిష్ారణలకు అతుయతత మ వేదక హైదరాబకద్ ..................................................................................... 423
฀ తెలెంగాణ స్ాహితయ అకాడమీ పురస్ాారాలు .......................................................................................... 423
฀ శాతవాహన కాలెంన ట్ి స్ూ

త పెం గురితెంపు .............................................................................................. 423
฀ న ఫ్స్ాాబ్స అవారడులోో ట్ెస్ాాబ్సకు మొదట్ిస్ి ానెం .................................................................................... 424
฀ తెలెంగాణ స్ాహితయ అకాడమీ పురస్ాారాల పరద నెం ............................................................................... 424
฀ వరెంగల్ శాస్త వ
ర ేతత యుగెంధర్సకు జరాన్ ఫలోషరప్ ................................................................................... 424
฀ జూరాలకు 2.5 ట్ీఎెంసీల న రాయణపయర్స న్సరడ ...................................................................................... 425
฀ తెలెంగాణ వయవస్ాయశాఖకు ‘సీఎస్ఐ’ పురస్ాారెం ................................................................................ 425
฀ ఎగుమతులోో తెలెంగాణ పురోగమనెం .................................................................................................. 425
฀ ఓయూ పరిశోధనలకు గురితెంపు........................................................................................................... 426
฀ పాలమూరడ-రెంగారడిు త జా అెంచన వయయెం రూ.52,056 కోట్ు

ో ............................................................. 426
฀ ఐఎెం పాఠెంగా ఇెందూరడ పో రడ ............................................................................................................ 426
฀ హైదరాబకద్లో డేట్క చౌరయ న్నరోధక కవెందరెం ............................................................................................. 427
฀ హైదరాబకద్లో వరల్ు డిజన్

ై అసెంబీో ..................................................................................................... 427
฀ తెలెంగాణ హైకోరడు తొలి మహిళ్ా న యయమూరితగా జసరుస్ శ్రీదవి

ే పరమాణ సీేకారెం ........................................ 428
฀ ఓయూలో అెంబేడార్స పరిశోధన కవెందరెం పారరెంభెం .................................................................................. 428
฀ గాీమాలోో విదసయత్ స్మస్యల పరిష్ాారాన్నకి వినూతి పథ్కెం .................................................................. 429

฀ ధూమపాన రహిత హైదరాబకద్ ........................................................................................................... 430
฀ అవతరణ దనోత్వెం స్ెందరభెంగా తెలెంగాణ రాష్ు ర పరగతి న్నవేదక విడుదల ................................................. 430
฀ తెలెంగాణలో ఉపాధ కలినలో ‘ఐట్ీ’ మేట్ి ............................................................................................ 432
฀ ట్ీ-వాలెట్తో చౌక దసకాణ సేవలు ......................................................................................................... 434
฀ తెలెంగాణలో రత
ై ుబెంధస’ కిెంద ఎకరాన్నకి రూ.5 వేలు ............................................................................ 434
฀ ఘనెంగా తెలెంగాణ రాష్ు ర అవతరణ వేడుకలు ........................................................................................ 435
฀ హైదరాబకద్లో ‘ఇెండియన్ ఓష్న్ ట్యయన కమిష్న్ అెంతరాాతీయ స్దస్స్ ............................................... 435
฀ భకరతదేశెంలో మొట్ు మొదట్ి బకోక్ చెైన్ జిలాో ......................................................................................... 435
฀ తెరాస్లో సీఎల్ది విల్దనెం .................................................................................................................... 436
฀ వరికి మదీ తు ధర రూ. 3,650 : కవెందర న్నకి తెలెంగాణ వయవస్ాయశాఖ స్ూచన ........................................... 437
฀ కరీెంనగర్స కారొిరవష్న్ పరిధలో రూపాయకవ అెంతయకిీయలు’ పారరెంభెం ....................................................... 438
฀ తెలెంగాణ నసెంచే బూజుపై యుది ెం ....................................................................................................... 438
฀ పరతిష్ాుతాక కాళ్ేశేరెం ఎతిత పో తల పారజకుు పారరెంభెం ................................................................................ 439
฀ జూలెై 1 నసెంచి ‘ఆపరవష్న్ ముస్ాాన్’ ................................................................................................... 443
฀ దేశెంలోనే తొలిస్ారి తెలెంగాణలో ఆన్లెైన్లో కోరడు ఫీజు ........................................................................... 443
฀ పదీ పలిో కి ‘స్ేచఛ స్సెందర శౌచ లయ’ అవారడు ...................................................................................... 444
 స్ేచఛ మహో త్వ్లో తెలెంగాణకు అవారడుల పెంట్ ................................................................................ 444
 తెలెంగాణ అపుిలు రూ.1,80,239 కోట్ు

ో .............................................................................................. 445
฀ దేశెంలో ఉతత మ పో ల్దస్ సేుష్నో లో 14వ స్ాినెంలో న రాయణపురెం ఠాణ ..................................................... 445
฀ హైదరాబకద్లో ఏఎన్హచ్ (వయవస్ాయెం, పో ష్కాహారెం, ఆరోగయెం) అకాడమీ వీక్ ......................................... 446
฀ తెలెంగాణ రాష్ు ర న యయసేవాధకార స్ెంస్ి ఎగిాకూయట్ివ్ ఛెైరాన్గాజసరుస్ పర.వి.స్ెంజయ్కుమార్స ........................ 447

฀ తెలెంగాణలో తొలి ట్ెల్
ై ్ పరిశమ
ీ .......................................................................................................... 447
฀ తెలెంగాణ స్చివాలయెం, శాస్నస్భ కొతత భవన లకు శెంకుస్ాిపనలు ....................................................... 448
฀ కరీెంనగర్స నగరపాలక స్ెంస్ి ఆధేరయెంలో రూపాయకవ రోగ న్నరాిరణ పరీక్షలు ............................................... 448
฀ ఎన్సిడీసఎ
ీ ల్కు స్ో ాచ్ పురస్ాారెం ....................................................................................................... 449
ఆరిిక అెంశాలు .................................................................449

ీ లకు ఒకస్ారి రడణ పునర్స వయవసీికరణకు ఆర్సబీఐ అెంగీకారెం ............................................... 449
฀ 2020 వరకూ గృహ రడణ లపై వడీు రాయతీ ........................................................................................... 449
฀ బీఓబీలోకి దేన , విజయా బకయెంకుల విల్దన న్నకి కవెందర మెంతిరవరు ఆమోదెం ............................................... 450
฀ ఎెంఎస్ఎమ్సఈల కోస్ెం యు.క.సరనహ నేతృతేెంలో కమిట్ీ........................................................................ 451
฀ 2018లో దేశ్రయ అెంకురాలు స్మీకరిెంచిన న్నధసలు రూ.2.70లక్షల కోట్ు

ో ............................................... 451
฀ జియో ఫ్ో న్కు న్నకరా అవారడు................................................................................................................ 452
฀ డిజిట్ల్ చెలిోెంపులపై నెందన్ న్సలేకన్న కమిట్ీ ......................................................................................... 453
฀ ఆహారశుది రెంగెంలో కుట్ీర పరిశీమల ఏరాిట్ుకు స్ెంబెంధెంచిన పారజకుుకు ఆెంధరపద

ర ేశ్ ఎెంపరక ................ 453
฀ పసరడి నగదీకరణలో పరభుత ేలకూ చోట్ు ............................................................................................ 453
฀ చిని వాయపారడలకు జీఎసీు మినహాయెంపు .......................................................................................... 454
฀ ఈ ఏడ ద ఏడీబీ స్ాయెం 4.5 బిలియన్ డ లరడో ..................................................................................... 456
฀ అతయెంత డెన
ై మిక్ నగరాలోో హైదరాబకద్ ............................................................................................... 456
฀ అతిపదీ ఆరిిక వయవస్ి లో ో 5వ స్ాిన న్నకి భకరత్: పీడబూ

ో ూసీ....................................................................... 457
฀ ఎల్ఐసీ ఆధీనెంలోకి ఐడీబీఐ బకయెంకు ................................................................................................... 458
฀ జీఎస్ట్ీ అపరిలేట్ ట్ెబ

ైర ుయనల్ జాతీయ బరెంచ్కు మెంతిర మెండలి ఆమోదెం................................................... 458
฀ శకితమెంత రిట్లి
ెై ెంగ్ దగు జాలోో రిలయన్్ రిట్ల్
ెై ....................................................................................... 459

฀ ట్ీసఎ
ీ స్.. పరపెంచెంలో ట్కప్–3 ............................................................................................................. 459
฀ దేశెంలో అతయెంత విలువెైన బకరెండ్ ట్కట్క ................................................................................................ 460
฀ పరపెంచ ఎెంబీఏ రాయెంకులోో ఐఎస్బీకి 24వ స్ాినెం ................................................................................... 461
฀ ఉకుా ఉతితిత లో భకరత్ అరడదెన

ై ఘనత .............................................................................................. 461
฀ డిజిట్ల్ లావాదేవీలకు రక్షగా అెంబుడ్్మన్ వయవస్ి కు శ్రీకారెం ............................................................... 462
฀ విమాన పరయాణికుల వృది లో దేశెంలో అగీస్ి ానెంలో దల్దో ......................................................................... 464
฀ కారాయలయాల అదెీ పరడగుదలలో మూడో స్ి ానెంలో బరెంగళ్ూరడ ............................................................... 464
฀ అెంకుర పరిశీమ ట్రోివరడ పరిమితి రూ.100 కోట్ో కు పెంపు .................................................................. 465
฀ న్నరాాణెంలో ఉని ఇళ్ో పై జీఎసీు 5శాత న్నకి తగిుెంపు................................................................................. 466
฀ ద తృతేెంలో రూ.437 కోట్ో విరాళ్ెంతో ముకవశ్ అగీస్ి ానెం ......................................................................... 467
฀ తొలిస్ారిగా అెంతరాాతీయ కుబేరడల తొలి 10 మెంద జాబిత లోకి ముఖవష్ అెంబకన్స ...................................... 467
฀ గోోబల్ ట్కప్ ఎెంపాోయర్సగా ట్ీసఎ

ీ స్ ....................................................................................................... 469
฀ స్ాఫ్టు వేర్స ఉతితు

త ల జాతీయ విధ న న్నకి కవెందరెం ఆమోదెం ...................................................................... 469
฀ పీఎస్బీలకు ‘ఈజ్’ రాయెంకుల విడుదల ................................................................................................. 470
฀ పరపెంచెంలోనే వేగవెంతమెన
ై విదసయత్ కారడ ‘బట్ిస్ు ా’................................................................................ 471
฀ తెలుగు రాష్ాురలోో కన్సస్ వేతనెం నెలకు రూ.9,880 .................................................................................. 471
฀ చెైన లో భకరత్ మూడో ఐట్ీ కారిడ ర్స .................................................................................................... 472
฀ బో యెంగ్ 737 మాక్్’లపై భకరత్ న్నషేధెం ............................................................................................ 473
฀ బిరట్న్లో న్సరవ్ మోదీ అరస్సు ............................................................................................................. 473
฀ ఆసరయా శ్రీమెంతులోో ‘హిెందసజా’లే నెెం.1 .............................................................................................. 473
฀ పరయాణికుల రదీీలో దల్దో విమాన శీయాన్నకి 12వ స్ాినెం ......................................................................... 474

฀ జట్ ఎయర్సవేస్ బో రడు నసెంచి తపుికుని వయవస్ాిపక చెర
ై ాన్ నరవశ్ గోయల్ ............................................. 474
฀ ఆెంధర బకయెంకులో 90 శాత న్నకి మిెంచిన కవెందర పరభుతే వాట్క................................................................... 475
฀ అరకు స్హా 5 కాఫీ రకాలకు జీఐ గురితెంపు ............................................................................................ 476
฀ పరపెంచవాయపత ెంగా 2025 కలాో 4.5 కోట్ో ఉదో యగాలకు ఎస్రడ ....................................................................... 476
฀ నోట్ో రదసీ తరాేత 14 లక్షల అనసమాన స్ిద లావాదేవీలు ..................................................................... 477
฀ రెండో అతిపదీ పరభుతేరెంగ బకయెంకుగా బీఓబీ అవతరణ .......................................................................... 478
฀ నూతన అకౌెంట్ిెంగ్ స్ాుెండర్సు నస నోట్ఫ

ి ై చేసన
ర కవెందరెం ............................................................................... 478
฀ 2018-19 మొతత న్నకి జీఎస్ట్ీ వస్ూళ్ల

ో రూ.11.77 లక్షల కోట్ు
ో .............................................................. 478
฀ అెంతరాాతీయ వాణిజయ వృది ఈ ఏడ ద 2.6 శాతమే : డబూ

ో ూట్ీఓ ............................................................... 479
฀ ఆర్సబీఐ ‘దవాలా స్రడాూలర్స’నస తోసరపుచిేన స్సపీరెం .............................................................................. 480
฀ ఫ్రో ప్కార్సులో ఉదో యగెం చేయడ న్నకి అతయధకమెంద ఆస్కిత ........................................................................... 481
฀ భకరత్ వృది 2019-20లో 6.8% : ఫరచ్ .................................................................................................. 482
฀ బకయెంకుల రడణ లు రూ.96 లక్షల కోట్ు

ో ................................................................................................. 482
฀ నోట్ో రదసీ తరాేత 50 లక్షల ఉదో యగాలుపో యాయ : అజిెంపేమ్స

ర జీ వరి్ట్ీ .................................................. 483
฀ రాష్ాురల అపుిలపై కవెందరెం ఆెంక్షలు ....................................................................................................... 484
฀ 19.15 బి.డ లరో కు ఔష్ధ ఎగుమతులు ............................................................................................... 485
฀ మెైకీోస్ాఫ్టు @రూ.70 లక్షల కోట్ు

ో .......................................................................................................... 485
฀ ఎన్హచ్బీ నసెంచి ఆర్సబీఐ న్నష్్రమణ ................................................................................................... 485
฀ 2020 ఏపరల్
ర 1 నసెంచి డీజిల్ కారో అమాకాలు న్నలిపేయాలన్న మారడతి న్నరణ యెం ......................................... 486
฀ జీడీపీ వృది రవట్ుకు ఇెండియా రవట్ిెంగ్్ కోత .......................................................................................... 486
฀ ఆలూ రైతులపై పపర్కో కవస్స ఉపస్ెంహరణ ........................................................................................... 486

฀ మోస్పయరిత ఫ్ో న్ కాల్్ న్నరోధ న్నకి బకోక్ చెైన్ స్ాెంకవతికత ....................................................................... 487
฀ బకయెంకులు రూ.లక్ష కోట్ు

ో వదలేశాయ్ : కిీసరల్-అస్ో చ మ్స న్నవేదక ............................................................ 487
฀ డేట్కకు 4జీ.. డిజిట్ల్ చెలిోెంపులకు 4సీ ................................................................................................ 488
฀ ఎన్ఎెండీసక
ీ ి ఎస్అెండ్పీ గోోబల్ అవారడు............................................................................................... 489
฀ డిజిట్ల్ చెలిోెంపులపై ఆర్సబీఐకి న్సలేకన్న కమిట్ీ న్నవేదక ......................................................................... 489
฀ ఆహార సేవా రెంగెంలో మూడేళ్ోలో 11శాతెం వృది ................................................................................... 489
฀ ఆద యెంలోనూ రిలయన్్ ట్కప్ ........................................................................................................ 490
฀ ఎన్ఎెండీసల
ీ ో ‘గోోబల్’ విభకగెం............................................................................................................. 491
฀ అయదేళ్ో కన్నష్ాాన్నకి.. జీడీపీ................................................................................................................ 491
฀ 6.1 శాతెంగా న్నరడదో యగ స్ాియ ............................................................................................................. 492
฀ భకరత్'కు జీఎసీి పరయోజన లనస ఉపస్ెంహరిెంచసకుని అమెరికా......................................................... 492
฀ గత ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో రూ.71,500 కోట్ు

ో మోస్పో యన బకయెంకులు....................................................... 493
฀ ‘ఆరిిక అక్షరాస్యత వారోత్వాలు -2019 ............................................................................................... 494
฀ బడెాట్ న ణయతపై స్ూచీలు రూపకలిన చేసన

ర సీఐఐ .............................................................................. 494
฀ 2019-20లోభకరత్ వృది 7.5 శాతెం : పరపెంచ బకయెంక్ ............................................................................. 495
฀ వరడస్గా మూడో స్ారి రపో రవట్ు తగిుెంచిన ఆరీబఐ .................................................................................... 495
฀ విపో ర ఛెైరాన్'గా రిష్ద్ పేరమ్సజీ .............................................................................................................. 497
฀ మొెండి బకాయల గురితెంపుకు కొతత మారు దరశకాలు జారీ చేసన

ర ఆర్సబీఐ ..................................................... 498
฀ 2019-20 వృది రవట్ు 7.2 శాతెం : గోల్ు మన్ శాచ్ అెంచన ......................................................................... 500
฀ దగుబడి తగిున ఉద యనవన పెంట్లు .................................................................................................... 501
฀ హీరో మోట్ోకార్సికు బీఎస్-జుఖి గురితెంపు ............................................................................................. 501

฀ జులెై 1 నసెంచి నెఫ్టు, ఆర్సట్ీజీఎస్ ఉచితెం ................................................................................................ 501
฀ తేరలో కొతత కారిాక చట్ు ెం ................................................................................................................... 502
฀ ఇెంట్ర్సనెట్ విన్నయోగెంలో భకరత్ రెండో స్ాినెం ....................................................................................... 503
฀ ఈఎస్ఐ చెంద తగిుెంపు...................................................................................................................... 503
฀ ఫ్ో ర్సబ్ జాబిత లో 57 భకరత కెంపన్సలు ................................................................................................ 504
฀ అమెరక
ి ా వస్సతవులపై స్సెంకాల పెంపు ................................................................................................. 505
฀ భకరత్ వృది 6.6 శాతమే : ఫరచ్ ............................................................................................................ 505
฀ అతయెంత ఆకరి ణయ
ీ బకరెండో లో అగీస్ి ానెంలో అమెజాన్ ............................................................................. 505
฀ జీఎస్ట్ీ రిజిసేుష్
ర న్కు ‘ఆధ ర్స’నూ వాడొ చసే........................................................................................... 506
฀ భకరత్ వృది 6.8 శాతెం : డీబీఎస్ బకయెంక్ .............................................................................................. 508
฀ ఎెంఎస్ఎెంఈలకు రూ.15,000 కోట్ు

ో స్హాయెం అెందెంచ లన్న ఆర్సబీఐకి యూకవ సరనహ కమిట్ీ స్ూచన ............. 508
฀ సరేస్ బకయెంకులోో తగిున భకరతీయుల స్ ముా ........................................................................................ 509
฀ చిని ప దసపు పథ్కాలపై తగిున వడీు రవట్ు ............................................................................................ 509
฀ దేశెంలో ఖరీదన
ెై నగరెం ముెంబయ ...................................................................................................... 510
฀ ష్ణుాఖ అగిీట్క్
ె కు ఉతత మ ఎస్ఎెంఈ అవారడు ........................................................................................ 511
฀ ట్ోకుధరల స్ూచీ స్వరణకు కారాయచరణ బృెందెం ................................................................................... 511
సైన్్ అెండ్ ట్ెకాిలజీ .......................................................511

฀ నూయ హొరజ
ై న్్’ స్రికొతత చరితర ............................................................................................................ 511
฀ ఐఐట్ీ హైదరాబకద్ వేదకగా తీరడీ ముదత

ర ఎముకకు రూపెం ..................................................................... 512
฀ ఈ ఏడ ద 32 అెంతరిక్ష పరయోగాలు .................................................................................................... 513
฀ కాసరాక్ కిరణ లనస పసరగట్ేుెందసకు ట్ెలిస్ో ాపు ...................................................................................... 514

฀ చెందసరడికి రెండో పకా దగిన చెైన వయయమనౌక ......................................................................................... 514
฀ అెంతరిక్షెంలో ఇెంధన వనరడలు .......................................................................................................... 515
฀ ఆకాశెంలో కృతిరమ ఉలాాపాతెం ........................................................................................................... 516
฀ చెందసరన్నపై తొలి మొకా మొలిపరెంచిన చెన

ై ............................................................................................ 516
฀ ‘ఉనితి’ కారయకీమమునస చేపట్ిున భకరత అెంతరిక్ష పరిశోధన స్ెంస్ి (ఇస్ో ర ) ............................................... 517
฀ పాల న ణయతనస గురితెంచే వడపో త కాగితెం ............................................................................................. 517
฀ 1500 మీట్రో లోతులో జీవెం ............................................................................................................... 517
฀ విజయవెంతెంగా న్నెంగిలోకి పీఎస్ఎల్వీ సీ44 ......................................................................................... 518
฀ మెంచసఖెండెంలో 2 కి.మీ. లోతెన

ై బో రడ బకవి ........................................................................................ 519
฀ జనసయ ఎడిట్ిెంగ్ కోతిపై కోోన్నెంగ్ చేసన

ర చెన
ై శాస్త వ
ర త
ే త లు ............................................................................ 519
฀ శరీరెంలో అమరవే కృతిరమ ఉపకరణ ల కోస్ెం ఆవిష్ారణ ....................................................................... 520
฀ ఆరిాట్ిక్కు చేరిన ‘దల్దో స్ూపర్స బగ్’ జనసయవు ........................................................................................ 520
฀ నదసలోో తేలియాడే ట్రైబనో నస పరీక్స్

ి త సని ఐఐట్ీ-రూరీా ......................................................................... 521
฀ కక్షయలోకి జీశాట్-31 ఉపగీహెం ............................................................................................................. 521
฀ ‘రామ్సజట్ క్ిపణి వయవస్ి ’ పరీక్ష విజయవెంతెం ....................................................................................... 522
฀ శుతురదసరవభదయెంగా రాష్ు ప
ర తి, పరధ న్న విమాన లు ................................................................................... 523
฀ నొపరిన్న కొలిచే రకత పరీక్ష ..................................................................................................................... 524
฀ ఆపరడేూన్నట్ీ’ రోవర్స కథ్ ముగిసరెందన్న పరకట్ిెంచిన న స్ా ......................................................................... 524
฀ జీపీఎస్ లేకుెండ నే నడిచివెళ్ేో యాెంట్బో ట్........................................................................................... 525
฀ 2030లో అెంగారకుడిపైకి వయయమగాములు: న స్ా ................................................................................... 525
฀ అెంట్కరిాట్ికా శిల్దెంధరెంలో కాయన్ర్స చికిత్లో ఉపయోగిెంచే కారకాన్ని గురితెంచిన ఐఐట్ీ-హైదరాబకద్ శాస్త వ

ర త
ే త లు
525

฀ స్ూపర్స కెంపయయట్ర్స ‘పరమ్స శివాయ్’నస ఆవిష్ారిెంచిన పరధ న్న ................................................................ 526
฀ అెంధత ేన్ని న్నవారిెంచే జనసయ చికిత్ .................................................................................................. 526
฀ కృతిరమ డీఎన్ఏనస స్ృషరుెంచిన పరిశోధకులు .......................................................................................... 527
฀ భకరతీయ మహా డోర న్ ఆవిష్ారణ......................................................................................................... 527
฀ కూయఆర్స స్ామ్స పరీక్ష విజయవెంతెం ..................................................................................................... 528
฀ తొలిస్ారిగా 5జీ పరిజా ానెంతో శస్త చి

ర కిత్ ................................................................................................ 529
฀ చెందసరడి ఉపరితలెం ఓ న్సట్ి ఉతితిత కరాాగారెం ...................................................................................... 529
฀ అెంగారకుడి నేలమాళ్లగలో ఒకపుిడు పుష్ాలెంగా న్సరడ ........................................................................ 529
฀ కృష్ణ పద రి ెం గుట్ుు విపేిెందసకు కొతత పరయోగెం ..................................................................................... 530
฀ కపో ర్స-1658 గీహెం న్నజెంగానే ఉెంద ...................................................................................................... 530
฀ స్రికొతత ఔష్ధ లనస కనసగొని డీఆర్సడీవయ పరయోగశాల .......................................................................... 531
฀ పరన క రాకట్ పరీక్ష విజయవెంతెం ....................................................................................................... 531
฀ 30 ఏళ్ల
ో పయరిత చేస్సకుని వరల్ు వెైడ్ వెబ్స ............................................................................................ 532
฀ కాయన్ర్స చికిత్కు న నో-బో ట్లు ......................................................................................................... 532
฀ పరపెంచెంలోనే పురాతన వీరయెంతో గొరీలో ో స్ెంత నోతితిత ............................................................................ 533
฀ హిెందూ మహా స్ముదరెంలో కొతత తరెంగాలు........................................................................................... 533
฀ స్ముదర జలాల నసెంచి హైడోర జన్ ఉతితిత ............................................................................................... 534
฀ బరనసి గీహశకలెంపై పుష్ాలెంగా న్సరడ ................................................................................................. 535
฀ స్ాార్సు దసస్సతలకు మారు ెం స్సగమెం ....................................................................................................... 535
฀ కృతిరమ మేధతో వాయధసల న్నరి రణ ......................................................................................................... 536
฀ ఉపగీహ విధేెంస్క క్ిపణిన్న విజయవెంతెంగా పరీక్ిెంచిన భకరత్ ............................................................. 536

฀ పరపెంచెంలోనే తొలిస్ారిగా కృతిరమ గరభస్ెంచిన్న రూప ెందెంచిన జపాన్ శాస్త వ
ర త
ే త లు ....................................... 539
฀ ‘క్షయ’ గురితెంపునకు కొతత పరికరెం ....................................................................................................... 540
฀ పరపెంచెంలోనే తొలి 5జీ కవరవజీ కలిగిన పారెంతెంగా ష్ాెంఘై ........................................................................ 540
฀ పీఎస్ఎల్దే-సీ45 పరయోగెం విజయవెంతెం ............................................................................................. 541
฀ నకిల్ద వారత ల కట్ు డక

ి ి వాట్క్ప్ ‘ట్ిప్లెైన్’ ............................................................................................... 543
฀ కాయన్ర్సపై పో రాడే ‘న్సలి బెంగాళ్దసెంప’ ................................................................................................. 544
฀ స్ూక్షాజీవుల పరడగుదలనస న్నరోధెంచే స్రికొతత ఎెంజైమ్స ......................................................................... 544
฀ కదన రెంగెంలో ‘ఏఐ’ రోబో లు .............................................................................................................. 544
฀ మానవాళ్ల చరితల
ర ో తొలిస్ారి కృష్ణ బిలెం ఆవిష్ారణ ................................................................................ 545
฀ అెంతరిక్షెంలో మానవ శరీరెం ఎలా స్ిెందస్సతెంద..? ................................................................................. 547
฀ గురడత ేకరిణ తరెంగాల గుట్ుు విపుిద ెం రెండి : ఔత ్హికులకు శాస్త వ

ర ేతతల ఆహాేనెం .............................. 548
฀ తొలిస్ారి గగన విహారెం చేసన

ర పరపెంచెంలోనే పదీ విమానెం ................................................................... 548
฀ మానవ కణజాలెం, రకత న ళ్ాలతో తీరడీ గుెండె.......................................................................................... 550
฀ విశేెంలో అతయెంత పురాతన అణువునస కొనసగొని శాస్త వ

ర ేతతలు ............................................................... 550
฀ అెంగారకుడిపై కెంపన లు ................................................................................................................... 551
฀ మూలికా మెందసలకు డీఎన్ఏ విశరోష్ణ ................................................................................................. 551
฀ ఆసరయా ఖెండెంతో భకరత ఉపఖెండెం ఢీ వలో పరిగన

ి ఆకి్జన్ పరిమాణెం ................................................. 552
฀ లాలాజలెంతో రొముా, అెండ శయ కాయన్ర్స గురితెంపు ............................................................................. 553
฀ స్ూరడయడి రవడియో చితర లనస సరదిెం చేసన

ర పుణ శాస్త వ
ర త
ే త లు ................................................................... 553
฀ అెంతరిక్ష శిలల నసెంచి రక్షణకు కొతత విధ నెం ......................................................................................... 554
฀ శనగలో కొతత జనెట్క్

ి కోడ్నస అభివృది చేసన
ర ఇకిీశాట్ ............................................................................ 554

฀ స్బ్సమెరన్
ై ‘వెలా’ జలపరవేశెం .............................................................................................................. 555
฀ 2022లో వినూతి పరయోగాన్నకి ‘న స్ా’ కస్రతు

త .................................................................................. 556
฀ బూ
ో మూన్’నస ఆవిష్ారిెంచిన అమెజాన్ అధనేత .................................................................................. 556
฀ అభకయస్’ డోర న్నస విజయవెంతెంగా పరీక్ిెంచిన భకరత్ .............................................................................. 557
฀ చెందసరడిపై మహిళ్నస దెంచే ‘ఆరుమిస్’ ................................................................................................. 557
฀ 13 పేలోడో తో చెందరయాన్-2 పరయోగెం .................................................................................................. 557
฀ కోత లేకుెండ నే శస్త చి

ర కిత్ చేసే స్ూక్షాదరిశన్న ....................................................................................... 558
฀ భకరత్లో మారిన ‘కిలో’ లెకా ............................................................................................................. 558
฀ జనసయ తీరడనస బట్ిు వయకితగత వెద

ై యెం ..................................................................................................... 559
฀ పీఎస్ఎల్వీ సర–46 పరయోగెం విజయవెంతెం .......................................................................................... 559
฀ శ్రీసట్
ర ీ వీఆరీే ఉతితు
త లు ‘ఇస్ో ర ’కు అెందజవత ......................................................................................... 561
฀ జూపరట్ర్స అయస్ాాెంత క్వతెంర లో మారడిల గురితెంపు ................................................................................ 561
฀ బరహో ాస్ క్ిపణి పరీక్ష విజయవెంతెం .................................................................................................... 562
฀ కాగితెం పడవల స్ూూరితగా.. కొతత మూల పద రాిలకు శాస్త వ

ర త
ే త ల రూపకలిన ............................................. 562
฀ కొతత రకెం ‘ఆకాశ్’ పరీక్ష విజయవెంతెం .................................................................................................. 562
฀ వెంద రోజులోో 5జీ ట్్రయల్్............................................................................................................. 563
฀ మలేరయ
ి ానస అదసపు చేయడెంలో శాస్త వ
ర ేతతలు ముెందడుగు.................................................................. 563
฀ సరట్ోన్నన్ గాీహకాల గుట్ుు రట్ుు .......................................................................................................... 564
฀ పరయోగశాలలో ఔష్ధ న్నరోధక క్షయ తగిుెంపు ........................................................................................ 564
฀ తేలియాడే వేదక నసెంచి రాకట్ పరయోగెం .............................................................................................. 565
฀ చెైన లో 5జీ సేవలు ............................................................................................................................ 565

฀ అెంతరిక్ష పరాయట్కెం; 2020 నసెంచి ఐఎస్ఎస్ యాతరలు ........................................................................... 567
฀ మానవరహిత స్ా్ామ్సజట్ డెమాన్సేుష్

ర న్ విమానెం పరయోగెం విజయవెంతెం .............................................. 568
฀.................................................................. అల్దా మర్స్'కు కొతత ఔష్ధెం
......................................................................................568
฀ హాెంగ్మెెంగ్’ పేరడతో స్ ెంత ఆపరవట్ిెంగ్ సరస్ుెం రూపకలిన చేసన
ర హయవావే .............................................. 568
฀ అెంతరిక్షెంలో స్ ెంత కవెందరెం .................................................................................................................. 569
฀ అెంతరిక్ష యుగెంలోకి శ్రీలెంక, నేపాల్ ................................................................................................... 573
฀ కరడవునస తట్ుుకునే గోధసమ .............................................................................................................. 573
฀ అెంగారకుడిపై భకరీ స్ాియలో మీథేన్ .................................................................................................... 574
฀ శన్న గీహపు చెందమామపక

ై ి న స్ా డోర న్ ................................................................................................ 574
కరీడ ెంశాలు .......................................................................575

฀ విరాట్ే నెంబర్సవన్.............................................................................................................................. 575
฀ ప ర కబడీు ట్ెట్
ై ిల్ విజవత బరెంగళ్ూర్స బుల్్ ............................................................................................... 575
฀ ట్కట్క ఓపన్ పురడష్ుల సరెంగిల్్ ట్ెైట్ల్

ి విజవత ఆెండర్న్ ........................................................................ 575
฀ ఫడరర్స జట్ుుకవ హాప్మన్ కప్ .............................................................................................................. 576
฀ తొలిస్ారి ఆసేులి
ర యాలో ట్ెస్ు స సరరీస్ గలిచిన భకరత్ .................................................................................. 576
฀ మోట్ేరా సేుడయ
ి ెం పరపెంచెంలోనే అతిపదీ సేుడయ
ి ెం కానసెంద..! .............................................................. 576
฀ వరల్ు నెంబర్సవన్ మేరీకోమ్స ................................................................................................................ 577
฀ కోహిో, శాసరత ల
ర కు ఎస్సీజీలో గౌరవ స్భయతేెం........................................................................................... 577
฀ భకరత కిీకట్ జట్ుు చ రితక

ర ఆసేులి
ర యా పరయట్న పరిపయరణ ెం....................................................................... 577

฀ 12 ఏళ్ో కవ గాీెండ్ మాస్ు ర్స ...................................................................................................................... 578
฀ భకరత మహిళ్ల బకకి్ెంగ్ కోచ్గా ఖమర్స .............................................................................................. 578
฀ ఐసీసీ కొతత సీఈవయ మనస స్ాహిి ......................................................................................................... 579
฀ ముెంబరై మారథ న్లో మెరస

ి న
ర స్సధ సరెంగ్............................................................................................ 579
฀ ఒకవ ఏడ ద మూడు ఐసీసీ పరధ న అవారడులనస గలుచసకుని తొలి కిీకట్ర్సగా కోహీో రికారడు............................ 579
฀ స్ెంజితపై న్నషేధెం ఎతిత వేత ................................................................................................................... 581
฀ పాెండయ, రాహయల్లపై స్సిని న్ ఎతిత వేత ................................................................................................ 581
฀ స్చిన్ రికారడు బదీ లుకొట్ిున నేపాల్ కిీకట్ర్స ........................................................................................... 581
฀ ఆసేులి
ర యన్ ఓపన్ విజవత ఒస్ాకా ....................................................................................................... 582
฀ ఇెండో నస
ే రయా మాస్ు ర్స్ విజవత సైన నెహాేల్ ........................................................................................ 583
ర యన్ ఓపన్ విజవత నొవాక్ జకోవిచ్ ............................................................................................. 583
฀ నెంబర్సవన్ ఆల్రౌెండర్సగా న్నలిచిన విెండీస్ కపు న్ .................................................................................... 584
฀ ట్కట్క సీుల్ మాస్ు ర్స్ చెస్ ట్ోరీి విజవత కార్సో స్న్ ....................................................................................... 584
฀ ట్ేబుల్ ట్ెన్నిస్ ట్కప్-50లో మన్నక....................................................................................................... 584
฀ ప ర రజిో ెంగ్ ఛ ెంప్ హరియాణ .............................................................................................................. 585
฀ సపక్తకాీ పరపెంచ కప్నకు భకరత్ ఆతిథ్యెం ........................................................................................... 585
฀ ఆసరయాకప్ ఫుట్బకల్ విజవత ఖత ర్స .................................................................................................... 585
฀ 200 వనేు లు ఆడిన తొలి మహిళ్ా కిీకట్ర్సగా మిథ ల్ద రాజ్ రికారడు ............................................................... 586
฀ ఒకవ ఫస్ు కో ాస్ మాయచ్లో రెండు డబుల్ సెంచరీలు .................................................................................... 586
฀ ఈజీఏట్ీ కప్'లో స్ేరణ ెం స్ాధెంచిన మీరాబకయ చ నస ............................................................................. 586
฀ వరడస్గా రెండో స్ారి రెంజీ ట్ెైట్ల్

ి స్ ెంతెం చేస్సకుని విధరభ ..................................................................... 587

฀ అెంతరాాతీయ ట్ీ20 కిీకట్ోో అతయధక పరడగులు చేసన
ర ఆట్గాడిగా రోహిత్................................................... 587
฀ హనసమ విహారి బకయట్ిెంగ్ రికారడు ......................................................................................................... 587
฀ దేశెంలో తొలి ట్ెన్నిస్ డో పర ఆరయన్ ......................................................................................................... 588
฀ హైదరాబకద్ 'లో పారరెంభమెైన జాతీయ జిమాిసరుక్్ ............................................................................... 588
฀ ఇరాన్స ట్ోరఫీ విజవత విధరభ................................................................................................................... 588
฀ జాతీయ బకయడిాెంట్న్ ఛ ెంప్ నెహాేల్ ................................................................................................... 588
฀ మలో ఖెంబ్స పరపెంచ ఛ ెంప్ భకరత్.......................................................................................................... 589
฀ స్ాురెంజా స్ాారక బకకి్ెంగ్లో జరీన్కు స్ేరణ ెం ............................................................................................ 589
฀ న లుగోస్ారి లారస్ అవారడు స్ ెంతెం చేస్సకుని జకోవిచ్ ......................................................................... 589
฀ ష్ూట్ిెంగ్ పరపెంచకప్ నసెండి రెండు ఒలెంపరక్ కోట్క స్ాిన లనస వెనకిా తీస్సకుని ఐఓసీ............................... 590
฀ ప ర వాల్దబకల్ ల్దగ్ తొలి విజవత చెనెైి స్ాిరున్్.......................................................................................... 590
฀ ఆెంధర పరపెంచ రికారడు .......................................................................................................................... 590
฀ మన్పీత్
ర కు ఉతత మ ఆట్గాడి అవారడు .................................................................................................... 591
฀ 10 మీ ఎయర్సరఫ
ై రల్లో చెందేలా పరపెంచ రికారడు...................................................................................... 591
฀ ఐఎస్ఎస్ఎఫ్ ష్ూట్ిెంగ్ పరపెంచకప్లో స్ౌరభ్ రికారడు స్ేరణ ెం ..................................................................... 591
฀ ట్ీ20 ఫ్ారాాట్లో ఎన్నమిద వేల పరడగులిి పయరిత చేస్సకుని తొలి ట్ీమిెండియా కిీకట్ర్సగా రన
ై ..................... 592
฀ ట్ి20లోో ‘హాయట్ిక్
ర ’ వికట్ు
ో తీసరన తొలి సరినిర్సగా రషీద్ ఖాన్ రికారడు .......................................................... 592
฀ ఐఎస్ఎస్ఎఫ్ పరపెంచకప్ 10 మీట్రో ఎయర్స పరస్ుల్ మిక్్డ్ ఈవెెంట్ోో భకరత జోడీకి స్ేరణ ెం ............................ 592
฀ 500 సరక్రడో కొట్ిున తొలి కిీకట్ర్సగా కిీస్ గవల్ ............................................................................................ 593
฀ ‘ఖవలో’ యాప్నస ఆవిష్ారిెంచిన పరధ న్న మోదీ ....................................................................................... 593
฀ ఫడరర్స ట్ెైట్ల్
ి ్ ‘సెంచరీ’...................................................................................................................... 593

฀ ఆసరయా కరీడలోో మళ్లో కిీకట్ ................................................................................................................. 594
฀ 2022 ఆసరయా కరీడలోో చెస్ ................................................................................................................ 594
฀ స్ ెంతగడు పై ట్ీమ్సఇెండియాకు పరాభవెం ............................................................................................... 594
฀ ఆరేరీలో జోయతి నయా రికారడు ............................................................................................................. 595
฀ ఒలిెంపరక్్.. స్ో న్సలో ........................................................................................................................... 595
฀ కరాణట్కదే ముస్ాతక్ అల్ద ట్ోరఫీ ............................................................................................................... 595
฀ పరపెంచ ట్ీమ్స చెస్లో భకరత్కు న లుగో స్ాినెం ........................................................................................ 596
฀ శ్రీశాెంత్పై జీవితకాల న్నషేధెం ఎతిత వేత ................................................................................................... 596
฀ భకరత్లో ఫరఫ్ా అెండర్స-17 మహిళ్ల పరపెంచకప్-2020 .......................................................................... 596
ర యా గాీెండ్ పరర విజవత వాలెురి బ ట్కస్ ............................................................................................. 597
฀ ట్ోకోయ ఒలిెంపరక్్కు ఇరాూన్ ................................................................................................................. 597
฀ ఐఎస్ఎల్ ఛ ెంప్ బరెంగళ్ూరడ .............................................................................................................. 597
฀ ఫడరవష్న్ కప్ 'లో రెండో స్ేరణ పతకెం కవ

ై స్ెం చేస్సకుని దసయతి చెంద్ ...................................................... 598
฀ అఫ్ాున్ చ రితక
ర విజయెం .................................................................................................................... 598
฀ ఇెండియన్ వెల్్ మాస్ు ర్స్ సరరస్

ీ ట్ోరీి చ ెంప్్ థీమ్స, బియాెంక .............................................................. 598
฀ 2020 ఒలిెంపరక్్కు బులెో ట్ ట్కర్సే ....................................................................................................... 598
฀ సిష్ల్ ఒలిెంపరక్్ వరల్ు స్మార్స గవమ్స్లో భకరత్'కు పతకాల పెంట్ ........................................................ 599
฀ భకరత అమాాయలదే శాఫ్ ఫుట్బకల్ ట్ెట్

ై ిల్.......................................................................................... 599
฀ మనాడిెంగ్ అెంట్ే .............................................................................................................................. 599
฀ ఆసరయా ఎయర్సగన్ ఛ ెంపరయన్షరప్లో స్ౌరభ్, మనస జోడీ పరపెంచ రికారడు ................................................ 600

฀......................................................... ఐపీఎల్లో కోహీో స్రికొతత రికారడు
......................................................................................600
฀ ఆసరయా ఎయర్సగన్ ష్ూట్ిెంగ్ ఛ ెంపరయన్షరప్లో మనస, స్ౌరభ్ జోరడ ....................................................... 600
฀ అజాోన్ష్ా కప్ విజవత దక్ిణ కొరియా ..................................................................................................... 601
฀ ఐపీఎల్ చరితల
ర ో గవల్ మరో రికారడు' ...................................................................................................... 601
฀ ఐసీసీ సీఈగా స్ాహిి ......................................................................................................................... 601
฀ మయామి ఓపన్ చ ెంప్ ఫడరర్స .......................................................................................................... 601
฀ ట్కప్–10లోకి స్ౌరవ్ ఘోష్ల్ .............................................................................................................. 602
฀ ఆసరయా ఎయర్సగన్ ట్ోరీిలో భకరత్కు 16 స్ేరాణలు ............................................................................... 602
฀ వరడస్గా మూడో ఏడ ద ట్ెస్ు స ఛ ెంపరయన్షరప్ గద స్ ెంతెం చేస్సకుని ట్ీమ్సఇెండియా ................................ 602
฀ ఇెండియా ఓపన్ ట్ెట్

ై ిల్ విజవత వికుర్స అక్ల్సన్ ..................................................................................... 603
฀ ఐపీఎల్'లో బరాన్ రికారడు.................................................................................................................. 603
฀ రూ.10 కోట్ో తో ఖోఖో ల్దగ్..................................................................................................................... 603
฀ ఉతత మ కరీడ కారిణగ

ి ా పీవీ సరెంధస .......................................................................................................... 604
฀ మలేసయ
ర ా ఓపన్లో చ ెంపరయన్గా లిన్ డ న్ ....................................................................................... 604
฀ జాతీయ హాకర కోచ్గా గాీహెం రీడ్ .......................................................................................................... 605
฀ స్చిన్ వీరాభిమాన్నకి అవారడు............................................................................................................... 605
฀ మన్పీత్
ర కౌర్సపై న లుగవళ్ో న్నషేధెం ........................................................................................................ 605
฀ వరడస్గా మూడో స్ారి విజు న్ కిీకట్ర్స అవారడు స్ ెంతెం చేస్సకుని కోహిో........................................................ 605
฀ పారా అథ్ెో ట్ దీపకు నూయజిలాెండ్ ఫలోషరప్ ............................................................................................ 606
฀ ముెంబరై ఇెండియన్్ స్రికొతత రికారడు ..................................................................................................... 606

฀ బజరెంగ్ నెం.1 .................................................................................................................................. 606
฀ హరీిల్కు డచ్ ఓపన్ ట్ెైట్ల్

ి ................................................................................................................. 607
฀ చెైన గాీెండ్పరర విజవత లూయస్ హామిలు న్ .............................................................................................. 607
฀ సరెంగపయర్స ఓపన్ విజవతలు మొమోట్, తెై జు .......................................................................................... 607
฀ ధో న్న ఖాత లో మరో రెండు రికారడులు .................................................................................................... 607
฀ సీన్నయర్స రాయెంకిెంగ్ బకయడిాెంట్న్ ఛ ెంప్ సరరల్

ి ........................................................................................ 608
฀ జరమి పరపెంచ రికారడుల హో రడ ............................................................................................................ 608
฀ ఆసరయా అథ్ెో ట్ిక్్ ఛ ెంపరయన్షరప్ - 2019............................................................................................ 608
฀ అమెరక
ి ా, ఒమన్లకు వనేు హో ద ........................................................................................................ 609
฀ అజిెంకయ రహానేతో హాెంప్షైర్స ఒపిెందెం ................................................................................................ 610
฀ పురడష్ుల అెంతరాాతీయ వనేు మాయచ్లో విధసలు న్నరేరితెంచిన తొలి మహిళ్ా అెంపైర్స .................................... 610
฀ అరడాన అవారడుకు బుమాా, ష్మి , జడేజా, పయనమ్స పేరో డ ......................................................................... 610
฀ ఆసరయా రజిో ెంగ్ ఛ ెంపరయన్షరప్్ - 2019 ............................................................................................. 611
฀ ష్ూట్ిెంగ్ పరపెంచ కప్'లో భకరత్దే అగీస్ి ానెం ........................................................................................ 612
฀ అజర్సబరైజాన్ గాీెండ్పరర విజవత బ ట్కస్ .................................................................................................... 612
฀ ఖవల్రతికు బజ్రెంగ్, వినేశ్ పేరో డ ........................................................................................................ 613
฀ ఆసరయా రోడ్ పారా సక

ై ో ెంి గ్ ఛ ెంపరయన్షరప్లో రజతెం నెగు న
ి దవిజ్ ........................................................... 613
฀ స్తయన్... కొతత చరితర ........................................................................................................................... 614
฀ ఖవల్రతికు న్సరజ్ చోపార! .................................................................................................................... 614
฀ ఎెంసీసీ అధయక్షుడిగా స్ెంగకార ............................................................................................................ 614
฀ అపయరిే చెండేలా పరపెంచ నెంబర్సవన్ ................................................................................................... 614

฀ ఖవల్రతి’కు శ్రీజవశ్ ............................................................................................................................. 615
฀ అల్ద అలియెవ్ రజిో ెంగ్ ట్ోరీిలో బజరెంగ్కు పసరడి ................................................................................... 615
฀ స్ౌరభ్, జోష్ిలకు ట్ెైట్ళ్

ి ో ల................................................................................................................... 615
฀ తొలి వికట్కు 365 పరడగులు : కాయెంప్బరల్-హో ప్ పరపెంచ రికారడు ............................................................... 616
฀ ఫదరర్స @ 1200 ............................................................................................................................... 616
฀ భకరత ఫుట్బకల్ జట్ుు హడ్ కోచ్గా ఐగర్స సరుమాక్................................................................................... 616
฀ ఐపీఎల్-12 విజవత ముెంబయ ............................................................................................................. 616
฀ మాడిడ్
ర మాస్ు ర్స విజవత జకోవిచ్ ........................................................................................................... 617
฀ హామిలు న్దే స్ాిన్నష్ గాీెండ్ పీర ............................................................................................................. 617
฀ హరాన్ బృెంద న్నదే ఛ లెెంజర్స ట్ోరఫీ...................................................................................................... 618
฀ కపరల్ 36 ఏళ్ో రికారడు బదీ లు కొట్ిున పాక్ కిీకట్ర్స ..................................................................................... 618
฀ ఉతత మ సేుడయ
ి ెంగా ఉపిల్ ................................................................................................................. 618
฀ కిీకట్ పరపెంచకప్ గీతెం ‘స్ాుెండ్ బర’ై ........................................................................................................ 619
฀ స్ో వేన్నయా ఓపన్ విజవత స్ౌరభ్ వరా.................................................................................................... 619
฀ విరాట్ కోహిో స్రికొతత రికారడు ................................................................................................................ 619
฀ రాఫల్ న దల్ ఖాత లో 34వ మాస్ు ర్స్ సరరస్

ీ ట్ెట్
ై ిల్ ................................................................................ 619
฀ డో ప్ పరీక్షలోో గోమతి విఫలెం............................................................................................................... 620
฀ పదకొెండో స్ారి స్సదరాన్ కప్ కైవస్ెంచేస్సకుని చెన

ై ............................................................................. 620
฀ హమిలు న్దే మొన కో గాీెండ్పరర ............................................................................................................. 620
฀ రాహీకి స్ేరణ ెం.. భకరత్కు కోట్క స్ాినెం ................................................................................................... 621
฀ ఐసీసీ పరపెంచకప్'లో ఇమాాన్ త హిర్స అరడదెన

ై రికారడు ............................................................................ 621

฀ యూరవసరయా అథ్ెో ట్ిక్్ చ ెంపరయన్షరప్లో 'లో భకరత్కు ఆరడ స్ేరణ పతకాలు ........................................... 621
฀ 2020 కిీకట్ ఆసరయా కప్కు పాక్ ఆతిథ్యెం............................................................................................. 622
฀ మనస బకకర్సకు ఒలిెంపరక్ బరరత డ ............................................................................................................. 622
฀ కిీస్ గవల్ ఖాత లో మరో రికార్సు .............................................................................................................. 622
฀ హైదరాబకద్ 'లో అెంతరాాతీయ తెైకాేెండో చ ెంపరయన్షరప్ ....................................................................... 623
฀ ఎఫ్ఐఎెం ఆసరయా రోడ్ రవసరెంగ్ ఛ ెంపరయన్షరప్'లో రికారడు స్ృషరుెంచిన రాజీవ్ సేతు ...................................... 623
฀ చ ెంపరయన్్ ల్దగ్ విజవత లివర్సపయల్ ..................................................................................................... 623
฀ భకరత రల
ై ేేస్ జట్ుుకు ట్ెట్
ై ిల్ .............................................................................................................. 624
฀ వరడస్గా పదో స్ారి ఫరెంచ్ ఓపన్లో కాేరుర్స ఫైనల్ చేరన

ి నొవాక్ జొకోవిచ్ ..................................................... 624
฀ 600 అెంతరాాతీయ ఇన్నిెంగ్్ ఆడిన తొలి వికట్ కరపర్సగా ధో న్స రికారడు ......................................................... 625
฀ ట్ోకోయ తరాేత రిట్ెైరవుత : మేరక

ీ ోమ్స.................................................................................................... 625
฀ బకసాట్బకల్ మాజీ ఆట్గాడు స్యయద్కనసిమూత............................................................................... 626
฀ ఫరెంచ్ ఓపన్ స్ ెంతెం చేస్సకునిఆసేులి

ర యా భకమ ................................................................................... 626
฀ బెంగాోదేశ్ మాయచ్లో ఇెంగో ెండ్ పరపెంచరికారడు........................................................................................... 626
฀ 12వ స్ారి ఫరెంచ్ ఓపన్ ట్ెైట్ల్

ి నెగు న
ి రాఫల్న దల్ .................................................................................. 627
฀ కిీకట్కు యువరాజ్ గుడ్బరై ................................................................................................................. 628
฀ పాోసరుక్ వయరాిలతో ఒలిెంపరక్ పో డియాలు................................................................................................. 629
฀ పరపెంచెంలో అతయధకెంగా ఆద యెం ప ెందసతుని కరీడ కారడల జాబిత లో 100వ స్ాినెంలో కోహిో ................... 629
฀ భకరత ఆరేరీ జట్ుుకు ఒలిెంపరక్ బరర్సత ..................................................................................................... 630
฀ ఆట్కు వీడో ాలు పలికిన ల్ద చ ెంగ్ వీ ..................................................................................................... 630
฀ పరపెంచ ఆరేరీ ఛ ెంపరయన్షరప్'లో రెండు కాెంస్ాయలు స్ ెంతెం చేస్సకుని జోయతి స్సరవఖ ............................... 630

฀ ఎఫ్ఐహచ్ సరరస్
ీ ఫన
ై ల్్ విజవత భకరత్ ................................................................................................. 631
฀ కోహీో @ 11000 ................................................................................................................................ 631
฀ పరపెంచ ఆరేరీ ఛ ెంపరయన్షరప్లో భకరత పురడష్ుల రికర్సే జట్ుుకు రజత పతకెం ..................................... 631
฀ ఐసీసీ పరపెంచ కప్'లో పాకిస్ి ాన్ పై నెగు న

ి ట్ీెం ఇెండియా........................................................................... 632
฀ 17 సరక్రో తో మోరాున్ పరపెంచ రికారడు .................................................................................................... 632
฀ సీన్నయర్స ఆసరయా ఆరిుసు క్

ర జిమాిసరుక్్ ఛ ెంపరయన్షరప్లో పరణతి న యక్'కి కాెంస్యెం ............................... 633
฀ పీకవఎల్- 7 తొలి మాయచ్ హైదరాబకద్లో.................................................................................................. 633
฀ కామనెేల్త కరీడలలో మహిళ్ల కిీకట్కు చోట్ు ........................................................................................ 633
฀ ఆసరయా స్ూికర్స చ ెంపరయన్షరప్ ట్ెైట్ల్

ి విజవత పెంకజ్ అద ేన్స ............................................................. 633
฀ మలిెంగ రికారడు.. వరల్ు కప్లో 50 వికట్ు

ో ............................................................................................... 634
฀ భకరత మహిళ్ల రగీబ జట్ుు స్ెంచలనెం................................................................................................. 634
฀ వరడస్గా రెండో ఎఫ్3 ట్ెైట్ల్

ి స్ ెంతెం చేస్సకుని జహాన్ ........................................................................... 635
฀ భకరత అమాాయలదే ఎఫ్ఐహచ్ సరరస్

ీ ఫన
ై ల్్ట్ెైట్ల్
ి ............................................................................. 635
฀ హాలె ఓపన్ గాీస్ ట్ోరీి ట్ెైట్ల్

ి నస స్ ెంతెం చేస్సకుని రోజర్స ఫదరర్స .......................................................... 635
฀ రూ.వెయయ కోట్ో తో ఐఓసీ పరధ న కారాయలయెం........................................................................................ 636
฀ ఫరెంచ్ గాీెండ్పరర హమిలు న్ స్ ెంతెం .......................................................................................................... 636
฀ వనేు లో ో భకరత్ నెం.1 ........................................................................................................................... 636
฀ 15 ఏళ్ో కవ విెంబులు న్ ........................................................................................................................... 636
฀ ఆసరయా ట్ీమ్స స్ూికర్స రనిరప్ భకరత్ ............................................................................................... 637
฀ విరాట్ కోహిో స్రికొతత రికారడు ................................................................................................................ 637
฀ న గపురి రమేశ్కు ఐఎఫ్పీఈఎఫ్ఎస్ఎస్ఏ అవారడు ................................................................................ 637

వారత లో ో వయకుతలు................................................................638
฀ జసరుస్ లోకుర్స పదవీ విరమణ .............................................................................................................. 638
฀ కవెందర పరధ న స్మాచ ర కమిష్నర్సగా స్సధీర్స భకరు వ ................................................................................ 638
฀ రైలేే బో రడు ఛెైరాన్గా వినోద్కుమార్స ..................................................................................................... 638
฀ యాకి్స్ బకయెంక్ ఎెండీ అమిత బ్స చౌదసరి.............................................................................................. 639
฀ విన్న్ పరేత న్ని అధరోహిెంచిన దవాయెంగురాలు ................................................................................. 639
฀ సీసఐ
ీ కారయదరిశగా పర.క. సరెంగ్ ............................................................................................................ 639
฀ అమెరక
ి ాలో కౌెంట్ీ న యయమూరితగా భకరత స్ెంతతి వయకిత పరమాణసీేకారెం ................................................ 640
฀ ఆచేక
ర ర్స కనసిమూత ......................................................................................................................... 640
฀ చెైన లో భకరత రాయబకరిగా వికీమ్స ..................................................................................................... 641
฀ ఐఎమ్సఎఫ్ పరధ న ఆరిికవేతతగా గీత గోపీన థ్ ........................................................................................ 641
฀ కశ్రార్సలో ఐఏఎస్ అధకారి ష్ా ఫైస్ల్ రాజీన మా ................................................................................... 641
฀ ఎన్ఎస్ఈ ఛెర
ై ాన్ అశోక్ చ వాో రాజీన మా ............................................................................................ 642
฀ ఆప్ న యకురాలు మీరా స్న యల్ మృతి............................................................................................... 642
฀ ఏడు ఖెండ లోోన్న ఎతెత న

త పరేత లు అధరోహిెంచిన కరిల్ రణ్వీర్స జామ్సవాల్.............................................. 642
฀ ఉదయమకారడడు తెలకపలిో నరి్ెంహయయ కనసిమూత ............................................................................ 642
฀ రెంగస్ి ల పరముఖసడు శరా కనసిమూత ............................................................................................... 643
฀ జసరుస్ మాహశేరికి పదో నితి ............................................................................................................. 643
฀ రికారడు తిరగరాసరన భకరత పరేత రోహకుడు స్తయరూప్ ......................................................................... 643
฀ 111 ఏళ్ో పారయెంలో దవికవగిన సరదిగెంగ మఠాధపతి ................................................................................ 644
฀ దక్ిణ ధృవాన్ని చేరన

ి తొలి ఐపీఎస్ అపరణ ............................................................................................. 645

฀ నేష్నల్ వాట్ర్స మిష్న్ డెర
ై కుర్సగా అశోక్కుమార్స ..................................................................................... 645
฀ యెస్ బకయెంక్ ఎెండీ, సీఈఓగా రవ్న్సత్ గిల్ న్నయామకెం ........................................................................... 646
฀ జాాన్పీఠ్ గీహీత కృష్ాణ స్ో బీత మృతి ....................................................................................................... 646
฀ రాజా కృష్ణ మూరితకి అమెరక

ి ాలో అరడదెైన గౌరవెం .................................................................................. 646
฀ అకాెంగువా శిఖరాగాీన్ని చేరడకుని ఐపీఎస్ అధకారి తరడణ్ జోషర ......................................................... 646
฀ ‘పదాశ్రీ’న్న తిరస్ారిెంచిన గీత మెహత ............................................................................................... 647
฀ పాక్లో తొలి హిెందూ మహిళ్ా జడిాగా స్సమన్ కుమారి ........................................................................... 647
฀ స్ో ష్లిస్సు దగు జెం ఫరాిెండెజ్ అస్త మయెం............................................................................................. 647
฀ వెైదొ లిగిన మలేసయ

ర ా రాజు ................................................................................................................ 649
฀ ఐసీఏఐ అధయక్షుడిగా పరఫులో పర.చ జద్ ................................................................................................. 649
฀ సీబీడీట్ీ ఛెర
ై ాన్గా పరమోద్చెందర మోదీ ................................................................................................. 649
฀ సీన్నయర్స పాతిరకవయుడు పెండ యల వామనరావు మృతి............................................................................ 650
฀ భకరత కబడీు స్మాఖయ అధయక్షున్నగా జాానేశేర్స ........................................................................................ 650
฀ తొలి మహిళ్ా ఫ్ట్ లో ఇెంజన్సర్స హిన జైస్ాేల్............................................................................................ 650
฀ 4 ఖెండ లోో 4 ఎతెత న

త శిఖరాలనస అధరోహిెంచిన తొలి గిరిజన యువతిగా మలావత్ పయరణ గురితెంపు ............... 651
฀ కిరణ్ మజుెంద ర్స ష్ాకు అరడదెన

ై గౌరవెం............................................................................................... 651
฀ కవెందర న యయ వయవహారాల కారయదరిశగా జి.న రాయణరాజు ....................................................................... 651
฀ ట్కల్దవుడ్ అగీ దరశకుడు కోడి రామకృష్ణ మృతి ...................................................................................... 651
฀ యువ మలయాళ్ చితర దరశకురాలు నయన స్ూరయన్ మృతి ................................................................. 652
฀ నూర్స ఇన యత్ ఖాన్కు న్సలిఫలకెం పురస్ాారెం ................................................................................... 652
฀ పరముఖ కవి, రచయత, విమరశకుడు ద ేన శాసరత ర కనసిమూత .............................................................. 654

฀ ‘ఫయయచర్స ఆఫ్ నేచర్స’గా ప ర ఫస్ర్స .......................................................................................................... 655
฀ గిన్సిస్ రికారడు స్ాధెంచిన వికట్ కరపర్స ................................................................................................... 655
฀ గోోబల్ ట్ీచర్స పజ్

ైర రవస్సలో స్ేరూప్ రావల్ ............................................................................................. 656
฀ బీసీసఐ
ీ అెంబుడ్్మన్గా డీకవ జైన్ ...................................................................................................... 656
฀ కృష్ాణ బో రడు ఛెైరాన్గా గుపాత ................................................................................................................. 657
฀ బీడీఎల్ కొతత సీఎెండీగా సరది రి మిశాీ..................................................................................................... 657
฀ యెస్ బకయెంక్ ఎెండీ, సీఈఓగా రవ్న్సత్ గిల్ బకధయతల సీేకారెం ................................................................. 657
฀ విశే హిెందీ స్ెంస్ాిన్ చీఫ్ పాయట్రన్గా యారో గడు ....................................................................................... 657
฀ అభినెందన్'నస విడుదల చేసన

ర పాక్ .................................................................................................... 658
฀ అభినెందన్కు ‘భగవాన్ మహావీర్స’ పురస్ాారెం ...................................................................................... 658
฀ మిజోరెం గవరిర్స రాజశరఖరన్ రాజీన మా ............................................................................................. 658
฀ జసరుస్ ఏకవ సరకీి పదవీవిరమణ .............................................................................................................. 658
฀ జసరుస్ రామస్ాేమి కనసిమూత ......................................................................................................... 659
฀ యుఎన్డీపీ స్ౌహారీర రాయబకరిగా పద ాలక్ిా ....................................................................................... 659
฀ వెైవీయూ ఆచ రడయడికి పరతిష్ాాతాక లెండన్ సీకెం పురస్ాారెం ................................................................... 659
฀ కానే ట్నకా @ 116 ........................................................................................................................... 660
฀ స్సపీరెంకోరడు ల్దగల్ స్రీేసస్ కమిట్ీ ఛెైరాన్గా జసరుస్ ఎన్వీ రమణ .............................................................. 660
฀ రూ.52,750 కోట్ో షేరో డ ఫ్ౌెండేష్న్కు కవట్కయెంచిన అజీమ్స పేమ్స

ర జీ ........................................................... 661
฀ శకితమెంతమెన
ై జడిా పదవికి న్నయోమీ రావు ఎెంపరక ................................................................................ 661
฀ రావత్కు పరమ్స విశిష్ు సేవా మెడల్ పరద నెం ......................................................................................... 661
฀ హైదరాబకదీ ఫుట్బకలర్స రహీమ్సపై బయోపరక్ ........................................................................................ 662

฀ వయస్స 16, నోబరల్ శాెంతి బహయమతికి న మినేట్ ................................................................................. 662
฀ బకక్ర్స ఘన్సచ ెంద్ మృతి ................................................................................................................... 663
฀ మనోహర్స పారికర్స అస్త మయెం ............................................................................................................ 664
฀ తొలి లోక్పాల్గా జసరుస్ పరన కి చెందర ఘోష్ ........................................................................................... 666
฀ గోవా కొతత ముఖయమెంతిరగా పరమోద్ స్ావెంత్ పరమాణసీేకారెం.................................................................. 667
฀ ఎన్నికల పరచ రకరత గా ట్కరన్్జెండర్స...................................................................................................... 667
฀ లలిత స్ెంగీత గాయన్న అనస్ూయాదేవి కనసిమూత ............................................................................. 667
฀ ఫ్ారాా న్నపుణుడు డీజీ ష్ా కనసిమూత ............................................................................................... 668
฀ ఎల్ఐసీ ఎెండీగా విపరన్ ఆనెంద్ బకధయతల సీేకరణ ................................................................................. 668
฀ ఫ్ో ర్సబ్ ఆసరయా-30 జాబిత లో పరవీణ్ కుమార్స ...................................................................................... 668
฀ ఇన్స్ాుగాీమ్సలో రికారడు తిరగరాసరన పరరన్్ హాయరీ, మేఘన్ మార్సాలే ............................................................ 669
฀ సీఐఐ అధయక్షుడిగా వికీమ్స కిరో ోస్ార్స బకధయతల సీేకారెం .......................................................................... 669
฀ పరపెంచ బకయెంక్ అధయక్షుడిగా మాల్పాస్ ఎన్నిక ...................................................................................... 669
฀ ఫరఫ్ా’ కౌన్న్ల్ స్భుయడిగా పరఫుల్ పట్ేల్ ................................................................................................ 669
฀ వికరల్దక్్ వయవస్ాిపకుడు అస్ాెంజ్ అరస్సు ............................................................................................... 670
฀ శాస్త వ
ర త
ే త శివకుమార్స కనసిమూత....................................................................................................... 671
฀ సరెంగరవణి సీఎెండీ శ్రీధర్సకు పురస్ాారెం ................................................................................................... 672
฀ వాస్సదేవ దీక్ితులు కనసిమూత ....................................................................................................... 672
฀ పరూ మాజీ అధయక్షుడి ఆతాహతయ ....................................................................................................... 672
฀ రాయల్ స్ సైట్ీ ఫలోగా ఎన్ఐఎన్ శాస్త వ

ర త
ే త ............................................................................................ 672
฀ ట్ెైమ్స్ అతయెంత పరభకవశ్రలుర లిస్ు లో ముకవశ్, అరడెంధతిలకు చోట్ు ........................................................... 673

฀ వీధ బకలల పరపెంచకప్ పరచ రకరత గా మిథ ల్ద.......................................................................................... 674
฀ ఒలిెంపరక్ అస్ో సరయష్

ే న్ ఆఫ్ తెలెంగాణ అధయక్షుడిగా రెంగారావు .............................................................. 674
฀ రాయల్ స్ సైట్క
ీ ి తొలి భకరతీయ మహిళ్ా శాస్త వ
ర త
ే త గగన్దీప్ కాెంగ్ .......................................................... 674
฀ మాలి పరధ న్న రాజీన మా .................................................................................................................... 675
฀ దక్ిణ ఫరరకాలో భకరత హైకమిష్నర్సగా జద

ై ీప్ .......................................................................................... 675
฀ సరపో ా ఛెైరాన్ హమీద్కు బిరట్న్ రాయల్ స్ సైట్ీ గౌరవెం ............................................................................ 675
฀ పసరఫక్
ర మహాస్ముదర న్ని జయెంచిన అెంధసడు.................................................................................... 676
฀ జసరుస్ స్సభకష్ణ్రడిు కనసిమూత........................................................................................................ 676
฀ నెంద యల పారో మెెంట్ు స్భుయడు ఎస్.పర.వె.ై రడిు కనసిమూత ..................................................................... 679
฀ తరడణ్ చెరడకూరికి ఒబకమా ఫలోషరప్ ................................................................................................... 680
฀ అలన ట్ి ఉదయమకారడడు ‘మారెంరాజు’ కనసిమూత ............................................................................. 680
฀ అరడణోదయ రామారావు కనసిమూత ................................................................................................ 681
฀ భకరత న యయవిద యవేతత మాధవ మీనన్ కనసిమూత ............................................................................ 681
฀ ఐరాస్ ఎస్డీజీ పరచ రకరత గా దయామీరాా ............................................................................................... 682
฀ గాయకుడు, పదాశ్రీ అవారడు గీహీత హీరాలాల్ కనసిమూత .................................................................... 682
฀ ఐట్ీసీ చెర
ై ాన్'గా స్ెంజీవ్పురి .............................................................................................................. 682
฀ ఫరజి స్సపీరెంకోరడు న యయమూరితగా జసరుస్ మదన్ బి లోకూర్స ...................................................................... 682
฀ ఐసీసీ తొలి మహిళ్ా రిఫరీగా తెలుగు మహిళ్........................................................................................ 683
 సీన్నయర్స నట్ుడు రాళ్ో పలిో కనసిమూత............................................................................................... 683
 స్ౌదీలో భకరత రాయబకరిగా ఔస్ఫ్ స్యాద్ ......................................................................................... 684
฀ ఫ్ారడాలా వన్ దగు జెం కనసిమూత .................................................................................................... 684

฀ తొలి తరెం స్ాహితీవేతత కులశరఖరరావు కనసిమూత ............................................................................. 684
฀ 24వ స్ారీ ఎవరస్సు అధరోహణ ............................................................................................................ 684
฀ థ య్ మాజీ పరధ న్న పేరమ్స కనసిమూత ............................................................................................... 685
฀ సరకిాెం ముఖయమెంతిరగా పేరమ్స సరెంహ్ తమాెంగ్ ........................................................................................ 685
฀ ఎసీేబీసీ ఛెైరాన్ రాఘవేెందరరావు రాజీన మా ........................................................................................ 685
฀ ష్ాెంగై అెంతరాాతీయ చితోరత్వ జూయరీలో హిరాణీ ..................................................................................... 686
฀ యాక్షన్ డెైరకుర్స వీరూ దేవగణ్ కనసిమూత .......................................................................................... 686
฀ లాట్్’నస అధరోహిెంచిన భరత్............................................................................................................ 686
฀ స్ాహితీవేతత రామతీరి మృతి ................................................................................................................ 687
฀ తూరడి నౌకాదళ్ాధపతిగా వెైస్ అడిారల్ అతుల్కుమార్సజైన్ .................................................................. 687
฀ పరముఖ చితరకారడడు స్ూరయపరకాష్ కనసిమూత .................................................................................... 687
฀ తొలి మహిళ్ా యుది పల

ై ట్గా భకవన ................................................................................................... 688
฀ అలాుర లెైట్ ఎయర్స కాీఫ్టు లో అట్కోెంట్ిక్ మహాస్ముదరెం చసట్టుచిే చరితర స్ృషరుెంచిన భకరత యువతి................... 688
฀ చరితర స్ృషరుెంచిన మోహన సరెంగ్ .......................................................................................................... 688
฀ కవెందరెంలో తొలి మహిళ్ా ఆరిిక మెంతిర .................................................................................................... 689
฀ ఏసీబీ డీజీగా విశేజిత్ బకధయతల సీేకరణ............................................................................................. 689
฀ ఐరాస్లో భకరత స్ెంతతి మహిళ్కు కరలక పదవి..................................................................................... 689
฀ నౌకాదళ్ 24వ అధపతిగా అడిారల్ కరెంబీర్స సరెంగ్ .................................................................................. 690
฀ 'ఎవర్స గీీన్ ట్ీ మాన్ ఆఫ్ ఇెండియా’ బి.ఎెం. ఖైత న్ కనసిమూత.............................................................. 690
฀ ‘హాక్’ నడిపన
ర తొలి మహిళ్ా పల
ై ట్ మోహన ........................................................................................ 690
฀ అమల్రాజ్కు జీవితకాల స్ాఫలయ పురస్ాారెం ....................................................................................... 691

฀ లులు గూ
ీ ప్ ఛెైరాన్కు యూఏఈ ‘గోల్ు కార్సు ’ ........................................................................................... 691
฀ అజిత్ దో వల్కు కాయబినెట్ హో ద .......................................................................................................... 691
฀ శుకాోల చికిత్ న్నపుణురాలు డ .బకత్కనసిమూత................................................................................ 692
฀ ఐఎెండీ అధపతిగా మృతుయెంజయ ....................................................................................................... 692
฀ సీఎెం ముఖయ స్లహాద రడగా అజవయకలో ెం ............................................................................................. 692
ర శ్
ే రాష్ు ర అడొ ేకవట్ జనరల్గా స్సబరమణయెంశ్రీరామ్స ....................................................................... 693
฀ భకరత పారో మెెంట్ు చరితల

ర ోనే అతి పరనివయస్స్ కలిగిన పారో మెెంట్ు స్భుయరాలు .................................... 693
฀ అమెరక
ి ా త త ాలిక సీికర్సగా పరమీల జయపాల్ ................................................................................... 693
฀ బిరట్న్లో పరధ న ఆరిికవేతతగా కుమార్స అయయర్స న్నయామకెం .................................................................... 694
฀ భకగవతుల వెెంకట్ పరమేశేరరావు కనసిమూత ................................................................................. 694
฀ పుదసచేేరి మాజీ సీఎెం కనసిమూత ................................................................................................... 694
฀ పో లవరెం’ సీఈవయగా జన్

ై కొనస్ాగిెంపు.................................................................................................. 695
฀ గిరశ్
ీ కరాిడ్ కనసిమూత ................................................................................................................. 695
฀ త త ాలిక సీవీసీగా శరద్ కుమార్స ....................................................................................................... 697
฀ పరధ న్నకి ముఖయ కారయదరిశగా నృపేెందర మిశీ పునరిియామకెం ................................................................ 697
฀ రాజయస్భ నేతగా థ వర్స చెంద్ గహోో త్ ................................................................................................... 697
฀ లోక్స్భ పో ర ట్ెెం సీికర్సగా వీరవెందర కుమార్స .............................................................................................. 697
ర శ్
ే రాష్ు ర పరధ న ఎన్నికల అధకారిగా క.విజయానెంద్ .................................................................. 698
฀ ఐఎఫ్ఏడీ కన్లెుెంట్ుగా షేక్ ఎన్.మీరా ................................................................................................ 698
฀ మిస్ ఇెండియా వరల్ు గా స్సమన్రావు ................................................................................................. 698
฀ భకరతీయ బకలికకు మెన ్ స్భయతేెం................................................................................................... 698

฀ శారద పీఠెం ఉతత రాధకారిగా స్ాేత ానెందేెందర ........................................................................................ 699
฀ లోక్స్భ సీికర్సగా ఓెం బిరాో ఏకగీీవెం .................................................................................................... 699
฀ తెలెంగాణ హైకోరడు సీజగ

వ ా జసరుస్ ఆర్సఎస్ చౌహాన్ .................................................................................... 699
฀ లోక్స్భలో కాెంగీస్ పక్ష నేతగా అధీర్స రెంజన్ చౌధరీ ............................................................................... 700
฀ తితిదే అధయక్షుడిగా వె.ై వి.స్సబకబరడిు న్నయామకెం .................................................................................. 700
฀ పరపెంచ శకితమెంతుడెన
ై నేత మోదీ........................................................................................................ 701
฀ తెలెంగాణ హైకోరడు పరధ న న యయమూరితగా జసరుస్ ఆర్స.ఎస్.చౌహాన్ పరమాణెం ............................................. 701
฀ ఆకాశవాణి విశాీెంత న ట్క పరయోకత శాయమలాదేవి కనసిమూత ............................................................... 701
฀ ఆర్సబీఐ డిపయయట్ీ గవరిర్స పదవికి విరాల్ ఆచ రయ రాజీన మా .................................................................. 702
฀ ఆధ యతిాక గురడవు స్తయమితర నెంద అస్త మయెం................................................................................... 702
฀ భకరతీయ తీర రక్షక దళ్ెం డీజీగా నట్రాజన్.......................................................................................... 702
฀ స్సధ కర్స పైప్్ అధపతి కనసిమూత ................................................................................................... 702
฀ స్మరయోధసడు మోహన్ రనడే కనసిమూత ...................................................................................... 703
అవారడులు........................................................................703
฀ పో లవరాన్నకి జాతీయ పురస్ాారెం ....................................................................................................... 703
฀ బరెంగళ్ూరడలో ఇనోూసరస్ పురస్ాారాల పరధ నెం...................................................................................... 703
฀ అెంగన్వాడీ కారయకరత లకు జాతీయ అవారడులు........................................................................................ 704
฀ సీఎన్ఆర్స రావుకు షేక్ స్ౌద్ అెంతరాాతీయ అవారడు ................................................................................. 704
฀ జీనోమ్స వాయల్ద ఎక్్లెన్్ అవారడులు .................................................................................................... 704
฀ ‘అక్షయపాతర, స్సలభ్’లకు గాెంధీ శాెంతి బహయమతి ............................................................................... 705
฀ లోక్న యక్ ఫ్ౌెండేష్న్ పురస్ాారాల పరద నెం ....................................................................................... 705

฀ నజీర్స అహాద్ వాన్సకి ‘అశోక్ చకీ’ ........................................................................................................ 706
฀ నెలో ూరడ, కరీెంనగర్స జిలాోలకు బీబీబీపీ అవారడులు .................................................................................. 706
฀ పదా అవారడులు - 2019 ................................................................................................................... 706
฀ పరణబ్స, న న జీ, హజారికాలకు భకరత రతి పురస్ాారమునస పరకట్ిెంచిన పరభుతేెం ................................. 708
฀ కృష్ాణరావుకు కవెందర స్ాహితయ అకాడమీ అనసవాద అవారడు........................................................................ 710
฀ పీపప
ీ ీ రెంగెంలో అతుయతత మ పారజక్ుగా హైదరాబకద్ మెట్రో ......................................................................... 711
฀ స్ెంగీత్న ట్క్ అకాడమీ పురస్ాారాలు పరద నెం ..................................................................................... 711
฀ సరెంగరవణక
ి ి పరతిష్ాాతాక పురస్ాారెం....................................................................................................... 711
฀ ‘ఠాగూర్స’ అవారడుల పరద నెం ................................................................................................................ 711
฀ ఆస్ాార్స అవారడులు -2019 .................................................................................................................. 711
฀ ఉష్ారాణికి బయోకికాన్ జీవన స్ాఫలయ పురస్ాారెం................................................................................ 713
฀ గాెంధీ శాెంతి బహయమతుల పరద నెం .................................................................................................... 713
฀ స్ామాజిక సేవకు ఇనోూసరస్ పో ర త ్హకెం .............................................................................................. 713
฀ మనోాహన్కు పీవీ అవారడు పరద నెం ..................................................................................................... 714
฀ నట్ి శారదకు ‘కలెైమామణి’ పురస్ాారెం ............................................................................................... 714
฀ డీఆర్సడీవయ ఛెైరాన్ స్తీష్రడిు కి అమెరికా అవారడు ..................................................................................... 714
ర తికి గౌరవ డ కురట్
వ .............................................................................................................. 715
฀ పరరయాెంక దూబేకు చమేల్దదేవి జైన్ అవారడు ........................................................................................... 715
฀ భకరతీయుడికి పరతిష్ాుతాక అవారడు ...................................................................................................... 715
฀ రచయత రఘు కరాిడ్కు అెంతరాాతీయ అవారడు ................................................................................... 716
฀ 16ఏళ్ో బకలుడికి శౌరయచకీ పరద నెం ....................................................................................................... 716

฀ అలో ెం న రాయణకు ‘జసరుస్ ఆవుల’ పురస్ాారెం .................................................................................... 716
฀ కవి శివారడిు కి ‘స్రస్ేతీ స్మాాన్’ ....................................................................................................... 717
฀ మోదీకి జయేద్ మెడల్ పరకట్ిెంచిన యూఏఈ ....................................................................................... 717
฀ పరధ న్న నరవెందర మోదీకి రష్ాయ అతుయనిత పౌర పురస్ాారెం ...................................................................... 717
฀ ట్రెంప్పై కథ్న లకు పులిట్ా ర్స పురస్ాారెం ............................................................................................... 718
฀ ఉతత మ నౌకలకు అవారడులు ................................................................................................................ 718
฀ ‘లామకాన్’కు యుధ్వీర్స స్ాారక పురస్ాారెం ........................................................................................ 718
฀ ఎన్సు ఆర్స పురస్ాారాన్నకి ‘నగన్’ ఎెంపరక .................................................................................................. 719
฀ రవిశెంకర్సకు ‘ఆరు ర్స ఆఫ్ సయెంట్ జారిా’ పురస్ాారెం ............................................................................... 719
฀ జియోకు ట్ిప
ర ుల్ ధమాకా : గోలెు న్ గోోబ్స ట్ెగ
ై ర్స్ అవారడు ............................................................................ 719
฀ సీఆర్సపీఎఫ్ జవానసకు పారామిలిట్రీ దళ్ాల అతుయనిత అవారడు ........................................................... 720
฀ ఉతత మ వరి్ట్ీగా వీఐట్ీకి యున్నకా పురస్ాారెం ..................................................................................... 720
฀ భకరతీయ పరతిభకు కవన్్ పురస్ాారెం ................................................................................................... 721
฀ భకరత పో ల్దస్స అధకారికి ఐరాస్ పురస్ాారెం ......................................................................................... 721
฀ అల్హారితకి మాన్ బుకర్స బహయమతి...................................................................................................... 721
฀ ఎసీిడీసీఎల్కు షైన్నెంగ్ గోోరీ అవారడు ..................................................................................................... 722
฀ పారసట్
ై ’కు కవన్్ బెంగారడ పురస్ాారెం ................................................................................................. 722
฀ ఎసీి బకలు జాతీయ పురస్ాారాన్నకి చెందరమోహన్ ఎెంపరక ...................................................................... 723
฀ యాద దర స్ి పతికి జాతీయ అవారడు ...................................................................................................... 723
฀ పర.జన రీ న్రడిు కి పీవీ కృషర విజాాన పురస్ాారెం ....................................................................................... 723
฀ పరతిభక పాట్ిల్కు మెకి్కో పురస్ాారెం .................................................................................................. 724

฀ స్సెందర్స పరచ య్, ఫడ్
ైర మాన్కు గోోబల్ ల్దడర్సషరప్ అవారడు 2019 ................................................................ 724
฀ ఐఐసీట్ీ శాస్త వ
ర త
ే త కు అెంతరాాతీయ అవారడు ............................................................................................ 724
฀ కవెందర మెంతురలకు జవఎన్యూ పురస్ాారెం ............................................................................................ 725
฀ పరరయాెంక చోపారకు యూన్నసఫ్ అమెరక

ి ా మానవత పురస్ాారెం............................................................... 725
฀ అక్షయపాతర’కు గోోబల్ చ ెంపరయన్ అవారడు ........................................................................................... 725
฀ భకరత స్ెంతతి అన ్రీకి పాలసీత న అవారడు ........................................................................................... 725
฀ బరలగెం భీమేశేరరావుకు బకల స్ాహితయ పురస్ాారెం .............................................................................. 726
฀ భకరత ఇెంజన్సర్సకు ‘కామనెేల్త ఇనోివేష్న్’ అవారడు .............................................................................. 726
฀ పరధ న మెంతిర యోగా అవారడులు ......................................................................................................... 727
฀ కొెండప లెం’ నవలకు త న అవారడు .................................................................................................... 727
฀ నరి్ెంగ్ సేవలకు ‘అస్ాా స్లోమీ’కి అతుయనిత పురస్ాారెం ................................................................... 727
฀ విశాఖ పో రడుకు గీీన్ట్ెక్ అవారడు ........................................................................................................... 728
฀ ఏపీ పో ల్దస్సలకు విదేశాెంగ శాఖ పురస్ాారెం ......................................................................................... 728
฀ నెలో ూరడ జిలాో వాసరకి స్ేచ్ఛ స్సెందర్స శౌచ లయ్ అవారడు ...................................................................... 728
పుస్త కాలు ........................................................................728

฀ స్ససరిర పాలనపై పుస్త కాన్ని ఆవిష్ారిెంచిన సీఎెం ................................................................................... 728
฀ ఇెండియన్ ఓష్న్ నెబ

ై ర్సహయడ్ - నరవెందర మోదీ స్ాురట్జీ ఇన్సషరయట్
ే ివ్్’ పుస్త కాన్ని ఆవిష్ారిెంచిన ఉపరాష్ు ప
ర తి
729
฀ 'ఎన్సు ఆర్స : ఏ బయోగీఫ'ీ ఆెంగో పుస్త కెం ఆవిష్ారణ ................................................................................ 729
ర తి పరస్ెంగాల పుస్త కాన్ని ఆవిష్ారిెంచిన పరణబ్సముఖరీా .............................................................. 729
฀ పరధ న్న పరస్ెంగాల స్ెంకలనెం ఆవిష్ారణ ............................................................................................... 729

฀ ‘గాెంధీ ఖీ ఆరోగయెం జీ 150’ అనే పేరడతో పుస్త కాన్ని పరచసరిెంచిన ఐసీఎెంఆర్స .............................................. 729
฀ అఫరద
ర ‘గవమ్స చేెంజర్స’ .......................................................................................................................... 730
฀ గాీమీణ పరజావాణి పుస్త కావిష్ారణ ...................................................................................................... 731
฀ మహానట్ుడు’ పుస్త కావిష్ారణ ........................................................................................................... 731
฀ సరన ర పరస్ెంగాల పుస్త కావిష్ారణ ........................................................................................................ 731
฀ నదీజలాల వివాద లపై పుస్త కాన్ని ఆవిష్ారిెంచిన సీఎెం కవసీఆర్స .............................................................. 731
అెంతరాాతీయ అెంశాలు
฀ యునెస్ో ా నసెండి అమెరికా, ఇజారయెల్
● ఐకయరాజయస్మితిలోన్న విదయ, వెైజా ాన్నక, స్ాెంస్ాృతిక స్ెంస్ి యునెస్ో ా నసెంచి అమెరికా,
ఇజారయెల్ న్నష్్రమిెంచ య. పాలసీత న స్ాెంస్ాృతిక వారస్త ేన్ని ఇజారయెల్ ఆకీమిెంచిెందన్న,
తూరడి జరూస్లేెం పారెంతెం పాలసీత న కు చెెందనదేనన్న యునెస్ో ా వాయఖయలు చేయడెం ఈ
దేశాలకు ఆగీహెం తెపరిెంచిెంద. దీెంతో యునెస్ో ా నసెంచి న్నష్్రమిస్సతనిట్ుు అమెరికా
అధయక్షుడు ట్రెంప్, ఇజారయెల్ పరధ న్న బరెంజమిన్ నెతన యహయ నోట్ీస్సలు పెంపారడ.
฀ ‘మదర్స ఆఫ్ ఆల్ బకెంబ్స్’నస రూప ెందెంచిన చెైన

● ‘మదర్స ఆఫ్ ఆల్ బకెంబ్స్’ (ఎెంవయఏబీ) పేరడతో అమెరికా రూప ెందెంచిన శకితమెంతమెైన
అణేసేత త
ర ర ఆయుధ న్నకి పో ట్ీగా చెైన కూడ ఒక భకరీ బకెంబునస రూప ెందెంచిెంద. విమానెం
నసెంచి పరయోగిెంచే ఈ ఆయుధ న్ని ఆ దేశ రక్షణ స్ెంస్ి ‘న రిన్కో’ త జాగా పరదరిశెంచిెంద.
● విధేెంస్క శకిత విష్యెంలో అణేస్ాతరల తరాేతి స్ాినెం ఈ ఎెంవయఏబీలదే. దీన్న అస్లు పేరడ
‘మాయసరవ్ ఆర్సు నెన్్ ఎయర్స బకోస్ు ’ (MOAB). మదర్స ఆఫ్ ఆల్ బకెంబ్స్గా ఇద పారచసరయెం
ప ెందెంద. 2017లో అమెరికా సైనయెం అఫ్ాున్నస్ాిన్లో ఇస్ాోమిక్ సేుట్ ఉగీవాదసల స్ాివరాలపై ఈ
బకెంబునస పరయోగిెంచిెంద. పట్ిష్ా భవన లు, రక్షణ శిబిరాలనస కూడ ఇద స్మూలెంగా
న శనెం చేయగలదస. గగనతలెంలో హలికాపు ర్స నసెంచి సైన్నకులు త ళ్ో ద ేరా కిెందకి

దగాలనసకుని చోట్ అడవులు వెంట్ి అవరోధ లు ఉెంట్ే వాట్ిన్న న్నరూాలిెంచడ న్నకి కూడ ఈ
బకెంబునస ఉపయోగిెంచొచసే.
฀ బెంగాో పరధ న్న పీఠెంపై షేక్ హసీన

● జనవరి 7న బెంగాోదేశ్ పరధ నమెంతిరగా షేక్ హసీన (71) బకధయతలు సీేకరిెంచ రడ.. 24 మెంద
కవబినెట్ మెంతురలు స్హా మొతత ెం 46 మెంద మెంతురలు బకధయతలు సీేకరిెంచ రడ.
● వరడస్గా మూడుస్ారడో, మొతత ెంగా 4స్ారడో బెంగాోకు పరధ న్నగా ఎన్నికై హసీన రికారడు
స్ృషరుెంచ రడ. 1996, 2008, 2014వ స్ెంవత్రాలోో ఆమె పరధ న్నగా ఎన్నికయాయరడ.
฀ హైపర్సస్ో న్నక్ ఇెంజిన్నస విజయవెంతెంగా పరీక్ిెంచిన చెైన

● భవిష్యతు
త తరెం హైపర్సస్ో న్నక్ డోర న్ తయారీ దశగా చెైన కరలక ముెందడుగు వేసరెంద. దేశ్రయెంగా
అభివృది చేసరన ‘ట్రైబన్ బేస్ు కెంబరైన్ు సైకిల్(ట్ీబీసీసీ)’ ఇెంజిన్నస విజయవెంతెంగా
పరీక్ిెంచిెంద. ఇకపై ద న్ని విమాన లకు అమరిే పరయోగ పరీక్షలు న్నరేహిెంచనసన ిరడ.
ట్ీబీసీసీ ఇెంజిన్ వయవస్ి లో ట్రైబన్, స్ా్ామ్సజట్ ఇెంజిన్ కలిసర ఉెంట్కయ. ఫలితెంగా ధేన్నతో
పో లిసేత విమానెం ఐదస నసెంచి ఆరడ రట్ు
ో ఎకుావ వేగెం(మాయక్ 6)తో పరయాణిెంచేెందసకు వీలు
కలుగుతుెంద. స్ెంపరద య ఇెంజినో తో పో లిసేత ట్ీబీసీసీ ఇెంజిన్ పదీ గా ఉెంట్ుెంద. ద న్న
తయారీకి వయయమూ ఎకుావే. ఈ ఇెంజిన్నస అమరిేన క్ిపణులనస అడుుకోవడెం అస్ాధయమన్న
న్నపుణులు చెబుతున ిరడ.
฀ మోదీతో న రవే పరధ న్న భేట్ీ

● ఐకయరాజయ స్మితి న్నరవీశిెంచిన స్ససరిర అభివృది లక్ాయలనస స్ాధెంచేెందసకు కలిసరకట్ుుగా
కృషరచేయాలన్న భకరత్, న రవే న్నరణయెంచసకున ియ. తొలిస్ారిగా భకరత పరయట్నకు విచేేసరన
న రవే పరధ న్న ఇరాి స్ో ల్బర్సు దల్దో లో పరధ న్న మోదీతో జనవరి 8న భేట్ీ అయాయరడ. దెైేపాక్ిక
స్ెంబెంధ లకు నూతన శకితన్న, స్రికొతత మారు దరశకత ేన్ని అెందెంచడెంపై ఇరడవురడ నేతలు
చరిేెంచ రడ. ‘భకరత్-న రవే మహాస్ముదర చరేలు’ న్నరేహిెంచేెందసకు అవగాహన ఒపిెందెం పై
ఇరడదేశాలు స్ెంతకాలు చేశాయ.
฀ వెనెజులా అధయక్షుడిగా మళ్లో మదసరో

● వెనెజులా అధయక్షుడిగా న్నకోలస్ మదసరో రెండో స్ారి బకధయతలు చేపట్కురడ. దేశెంలో
పతనమవుతుని ఆరిిక వయవస్ి , క్ీణిస్త సని శాెంతిభదరతల నేపథ్యెంలో అధకారెం నసెంచి

దగిపో వాలన్న అెంతరాాతీయ స్మాజెం స్ూచిెంచిన పదవి చేపట్ు డ న్నకవ ఆయన మొగుు
చూపారడ. రాజధ న్న కారకస్లో జరిగిన మదసరో పరమాణసీేకార కారయకీమాన్నకి 94 దేశాల
పరతిన్నధసలు హాజరయాయరడ. మదసరో బకధయతలు చేపట్ు డ న్ని అమెరికా, కనడ స్హా డజనస
లాట్ిన్ అమెరికా దేశాలు వయతిరవకిెంచ య. పరముఖ పరతిపక్ష న యకులు ఎన్నికలోో
న్నషేధ న్నకి గురవడెం, కొన్ని పారీులు పో ట్ీకి దూరెం కావడెంతో అధయక్ష ఎన్నికలోో గలిచినట్ు
ో
మదసరో మేలో పరకట్ిెంచ రడ.
฀ జపాన్తో కరన్స్ మారిిడి ఒపిెందెం

● జపాన్, భకరత్ మధయ మరో కరలక ఒపిెంద న్నకి వీలుగా కవెందర కవబినెట్ న్నరణయెం తీస్సకుెంద.
కరన్స్ విలువలోో అసరిరతలకు చెక్ పట్ేుెందసకు గానస జపాన్తో 75 బిలియన్ డ లరో మేర
దెైేపాక్ిక స్ాేప్ ఏరాిట్ు పరతిపాదనకు పరధ న్న మోదీ అధయక్షతన జరిగిన కవెందర కవబినెట్ భేట్ీ
ఆమోదెం తెలిపరెంద. రెండు దేశాల మధయ గరిష్ుెంగా 75 బిలియన్ డ లరో విలువ మేర
దెైేపాక్ిక స్ాేప్ ఏరాిట్ుకు గానస... బకయెంక్ ఆఫ్ జపాన్తో ఆర్సబీఐ ఒపిెందెం
చేస్సకునేెందసకు కవెందరెం అధకారెం కలిిెంచినట్ుు అవుతుెంద.
฀ యూఎన్సీసీడీ స్దస్స్కు ఆతిథ్యమివేనసని భకరత్

● భూములు న్నస్ా్రమెైపో వడెం, ఎడ రడలాో మారడ న్ని ఎదసరొానేెందసకు చేపట్కులి్న చరయలపై
న్నరేహిెంచనసని ఐకయరాజయ స్మితి 14వ స్దస్స్కు భకరత్ ఆతిథ్యమివేనసెంద. ‘భూములు
ఎడ రిగా మారడెంపై పో రడకు ఐరాస్ భకగస్ాేమయ దేశాల ఒడెంబడిక’(UN Convention to
Combat Desertification(UNCCD)) స్దస్స్ అకోుబరడలో ఢిల్దోలో జరగనసనిట్ు
ో కవెందర
పరాయవరణ, వాత వరణ మారడి, అడవుల మెంతిరతేశాఖ పరతిన్నధ గౌరవ్ ఖరవ తెలిపారడ.
వెందకు పైగా దేశాలు ఈ స్దస్స్కు హాజరవుత య. ఇెంత పదీ స్దస్స్కు ఆతిథ్యెం
ఇవేగలగడెం మనదేశాన్నకి ఎెంతో పరతిష్ాాతాకమెైన విష్యెం అన్న ఆయన చెపాిరడ. 1994లో
ఏరాిట్ెైన యూఎన్సీసీడీలో 197 స్భయదేశాలున ియ.
฀ బరరగాట్
ి ఒపిెందెం తీరాానెం ఓట్మి
● బిరట్న్ పారో మెెంట్ులో పరధ న్న థెరస్ా మేకి భకరీ ఎదసరడదెబబ తగిలిెంద. రెండేళ్ో ల చరేలు జరిపర
యూరోపరయన్ యూన్నయన్ (ఈయూ)తో ఆమె కుదసరడేకుని బరగ
ర ాట్
ి (ఈయూ నసెంచి బిరట్న్
న్నష్్రమిెంచడెం) ఒపిెందెం బిలుోనస బిరట్న్ పారో మెెంట్ు భకరీ ఆధకయెంతో తిరస్ారిెంచిెంద.

ఒపిెందెంపై జనవరి 15న బిరట్న్ పారో మెెంట్ులో ఓట్ిెంగ్ న్నరేహిెంచగా 202 మెంద ఈ
ఒపిెంద న్ని స్మరిిెంచగా, 432 మెంద వయతిరవకిెంచ రడ. అెంట్ే బరగ
ర ాట్
ి ఒపిెందెం బిలుో 230 ఓట్ో
తేడ తో ఓడిపో యెంద.
● వెంద మెందకి పైగా స్ ెంత పారీు ఎెంపీలే థెరస్ా కుదరిేన ఒపిెంద న్నకి వయతిరవకెంగా ఓట్ేశారడ.
฀ అవిశాేస్ తీరాానెంలో విజయెం స్ాధెంచిన థెరిస్ా మే

● బిరట్న్ పరధ న్న థెరస్ా మే అవిశాేస్ తీరాానెంలో విజయెం స్ాధెంచ రడ. జనవరి 16న అరిరాతిర
జరిగిన ఓట్ిెంగ్లో ఆమెకు మదీ తుగా 325 మెంద, వయతిరవకెంగా 306 మెంద ఓట్ేశారడ. 19 ఓట్ో
స్ేలి ఆధకయతతో ఆమె గెండెం నసెంచి గట్ెుకాారడ.
● ఐరోపా స్మాఖయ నసెంచి బిరట్న్ వెైదొ లగడ న్నకి ఉదేీశిెంచిన బరగ
ర ాట్
ి వయవహారమెై ఆమె
పరతిపాదెంచిన ఒపిెంద లనస స్ ెంతపారీు ఎెంపీలు స్హా, విపక్ష స్భుయలు వయతిరవకిెంచ రడ. దీన్ని
అవకాశెంగా తీస్సకొన్న పరతిపక్ష నేత లేబర్స పారీుకి చెెందన జరమెై కోరిబన్ అవిశాేస్ తీరాానెం
పరవేశపట్కురడ. ఆరడ గెంట్ల పాట్ు జరిగిన చరేల అనెంతరెం తీరాానెంపై ఓట్ిెంగ్ జరగగా
మితరపక్షెం డెమొకాీట్ిక్ యూన్నయన్నస్సు పారీు మదీ తుతో ఆమె గలుప ెంద రడ. అనెంతరెం
పరధ న్న మే మాట్కోడుతూ త జా పరతిపాదనలనస స్భ ముెందస ఉెంచసత మన్న చెపాిరడ
฀ ముగుురడ భకరతీయ అమెరికనో కు కరలక పదవులు

● అమెరికాలో అతయెంత పారధ నయమెైన మూడు విభకగాలకు ముగుురడ భకరత స్ెంతతి
అమెరికనో నస అధయక్షుడు ట్రెంప్ ఎెంపరక చేశారడ. వీరిలో ఒకరడ మహిళ్ కావడెం విశరష్ెం. త జా
న్నయామకాలతో ట్రెంప్ ఇపిట్ివరకూ 36 మెందకిపైగా భకరతీయ అమెరికనో కు ముఖయమెైన
పదవులు ఇచిేనట్ు యెంద.
● అణు విదసయత్ విభకగ స్హాయ కారయదరిశగా రీట్క బరన ేల్; పవ
ైర సీ-సరవిల్ లిబరీుస్ ఓవర్ససైట్
బో రడు స్భుయడిగా ఆదతయ బెంజాయ్; కోశాగార స్హాయ కారయదరిశగా బిమల్ పట్ేల్లనస
అధయక్షుడు ఎెంపరక చేశారడ. వీరి న్నయామకాల ఆమోదెం కోస్ెం స్ెంబెంధత దస్ాతరన్ని కాెంగస్
ీ కు
పెంపారడ.
● ముగుురూ ముగుురవ... : అణుశకిత న్నపుణురాలెైన బరన ేల్ ఇపిట్ికవ నూయకిోయర్స ఆవిష్ారణల
విభకగెం ‘గయన్’కు డెైరకుర్సగా వయవహరిస్త సన ిరడ. త జా న్నయామకెంతో అణు స్ాెంకవతిక
పరిశోధన, అభివృది , న్నరేహణ, వస్తుల కలినకు స్ెంబెంధెంచిన బకధయతలనస ఆమె

న్నరేరితెంచ లి్ ఉెంట్ుెంద. ఇక యేల్ విశేవిద యలయ గాీడుయయేట్ అయన బెంజాయ్
బహయముఖ పరజా ాశాలి. రచయతగా, అధ యపకుడిగా, స్సపీరెంకోరడు న యయమూరడతలకు
స్హాయకుడిగా, అమెరికా న యయశాఖలో స్లహాద రడగా పన్నచేశారడ. బిమల్ పట్ేల్ ఆరిిక
న్నపుణులు. పరస్త సతెం ఫైన న్ని యల్ సు బిలిట్ీ ఓవర్ససైట్ కౌన్న్ల్ (ఎఫ్ఎస్వయసీ) కోశాగార స్హాయ
కారయదరిశగా ఉన ిరడ. గతెంలోనూ ఆయన పలు పరభుతే పదవులు చేపట్కురడ. స్ాున్ఫ్ో ర్సు
విశేవిద యలయ స్హాయ ఆచ రడయడిగానూ సేవలెందెంచ రడ.
฀ వచేే పదేళ్ోలో ఆరిిక వయవస్ి లో భకరత్ హవా

● 2030 న ట్ికి స్ూ
ి ల దేశ్రయోతితిత (జీడీపీ)లో భకరత్ అమెరికానస మిెంచిపో గలదన్న బిరట్న్కు
చెెందన స్ాుెండర్సు చ రుర్సు బకయెంకు ఇట్ీవల విడుదల చేసరన న్నవేదక అెంచన వేసరెంద. అమెరికాతో
పో లిసేత మన ఆరిిక వయవస్ి పరిమాణెం 30 శాతెం మేరకు పరడగుతుెందన్న జోస్యెం చెపరిెంద. చెైన
ఆరిిక వయవస్ి మరిెంత పుెంజుకున్న మొదట్ి స్ాినెంలో ఉెంట్ుెందన్న, అమెరికాకు రెండిెంతలు
అవుతుెందన్న వివరిెంచిెంద.
● ఈ న్నవేదక పరకారెం.. అధక జన భక ఉని దక్ిణ అమెరికా, ఆసరయా, ఆఫరరకాలోోన్న దేశాలు
రానసని కాలెంలో పరపెంచ ఆరిిక వయవస్ి లో తమ ఆధకయత చ ట్ుకోనసన ియ. ఆరిికెంగా
బలమెైన జపాన్, జరాన్సలనస ఈజిప్ు , ఇెండో నేసరయా, రష్ాయలు అధగమిెంచనసన ియ.
పట్ు ణీకరణ కారణెంగా మధయతరగతి వరు ెం భకరీగా పరడగుతుెండట్ెం వలో బిరక్్ దేశాలు (బరజి
ర ల్,
రష్ాయ, ఇెండియా, చెైన , దక్ిణ ఫరరకా) అెంతకెంతకూ బలెం పుెంజుకుెంట్ున ియన్న పేరొాెంద.
฀ నేపాల్, భూట్కన్లకు ‘ఆధ ర్స’తో వెళ్ో లచసే

● ఆధ ర్స కారడుకు మరో పరయోజనెం కలిిస్ూ
త కవెందర హో ెంశాఖ ఆదేశాలు జారీ చేసరెంద. 15 ఏళ్ో
వయస్స్ లోపు, 65 ఏళ్ో పైబడు భకరతీయులు నేపాల్, భూట్కన్ దేశాలకు వెళ్ో ాలనసకుెంట్ే ఇవి
గురితెంపు కారడుల మాదరిగా ఉపయోగపడత య. మిగిలిన వయస్సల వారడ వాట్ిన్న గురితెంపు
పతర లుగా ఉపయోగిెంచడ న్నకి వీలేో దస.
● ఈ రెండు ప రడగు దేశాలకు వెళ్ో ే భకరతీయులకు వీస్ా అవస్రెం లేదస. పాస్సపో రడు, ఓట్రడ
కారడు/పాన్కారడులాెంట్ి ఫ్ ట్ో గురితెంపు కారడు ఉెంట్ే స్రిపో తుెంద. త జాగా ఈ జాబిత లో ఆధ ర్స
కారడు చేరిెంద. 15 ఏళ్ో వయస్స్ లోపు, 65 ఏళ్ో పైబడు భకరతీయులు ఆధ ర్సనస గురితెంపు
పతరెంగా చూపరెంచొచసే. భకరత పౌరడలకు కాఠ్మాెండూలోన్న భకరత రాయబకర కారాయలయెం
ఇచేే రిజిసేుష్
ర న్ ధసరవపతరెం ఆధ రెంగా ఇకపై రెండు దేశాల మధయ పరయాణిెంచడ న్నకి వీలేో దస.

అయతే నేపాల్లోన్న భకరతీయులు అతయవస్రెంగా భకరత్ రావాలి్న స్మయెంలో రాయబకర
కారాయలయెం ఇచేే అతయవస్ర ధసరవపతరెం, గురితెంపు ధసరవపతరెం ఆధ రెంగా ఒకవెైపు పరయాణెం
చేయవచసే. భకరత్, నేపాల్ మధయ పరయాణిెంచ లనసకునే రెండు దేశాలోోన్న 15-18 ఏళ్ో లోపు
విద యరడిలకు ఆయా పాఠశాలల పరరన్న్పాళ్లో ఇచేే ధసరవపతరెం స్రిపో తుెంద. కుట్ుెంబెం అెంత
కలిసర వెళ్త లనిపుిడు అెందరికర కాకుెండ ఒకారికి పాస్పో రడు, ఫ్ ట్ో గురితెంపు కారడు ఉన ి
చ లు.
฀ జపాన్ కురడ వృదసిడి కనసిమూత

● పరపెంచెంలోనే ఎకుావ వయస్స్ని వయకితగా గిన్నిస్ రికారడు స్ ెంతెం చేస్సకుని జపాన్వాసర
మెజాజో నొన కా కనసిమూశారడ. ఉతత ర జపాన్లోన్న హొకైాదో దీవిలో తన స్ ెంత న్నవాస్ెంలోనే
జనవరి 20న తెలోవారడజామున ఆయన మృతిచెెంద రడ. 113ఏళ్ో మెజాజోద స్హజ
మరణమేనన్న కుట్ుెంబ స్భుయలు తెలిపారడ. 1905, జులెై 25న మెజాజో జన్నాెంచ రడ. గత
ఏడ ద 112 ఏళ్ో 259 రోజులు పయరితచేస్సకొన్న గిన్నిస్ రికారడు దకిాెంచసకున ిరడ.
฀ విదేశాలకు స్ాయెంలో భకరతీయుల ముెందెంజ

● విదేశాలకు స్ాయెం చేయడెంలో భకరతీయులు ముెందసెంట్ున ిరడ. తమ దేశెం ఇతర
దేశాలకు స్ాయెం చేయడ న్ని స్ాేగతిస్సతన ిరడ. ఈ విష్యెంలో పరపెంచెంలోనే అగీస్ి ానెంలో
ఉన ిరడ. ద వయస్లో ‘పరపెంచ ఆరిిక వేదక’ (డబూ
ో ూఈఎఫ్) స్దస్స్ పారరెంభెంకానసని
స్ెందరభెంగా విడుదల చేసరన స్రవేలో ఈ విష్యెం వెలోడయెంద. అెంతరాాతీయెంగా స్ాయెం
అెందెంచడ న్నకి 95 శాతెం భకరతీయులు స్మాతిస్సతన ిరడ. 94 శాతెంతో తరడవాత స్ాిన లోో
ఇెండో నేసరయా, పాకిస్ి ాన్లు ఉన ియ. అగీరాజాయలెైన ఫ్ారన్్, బిరట్న్, జరాన్స, అమెరికాలోో ఈ
స్మాతి 60కన ి తకుావ శాతెం ఉెంద.
฀ చెైన లో పరడగుతుని వృదసిలు

● చెైన లో గత ఏడ ద శిశు జనన లు 20 లక్షలు తగిునట్ు
ో జనవరి 21న వెలోడిెంచిన నేష్నల్
బూయరో ఆఫ్ స్ాుట్ిసు క్
ర ్ (ఎన్బీఎస్) అధకార గణ ెంకాలు స్ిష్ు ెం చేస్త సన ియ. తగిున శిశు జనన
రవట్ో ు, మెందగిెంచిన ఆరిిక వయవస్ి చెైన కు ఇపుిడు ఆెందో ళ్న కలిగిస్త సన ియ. వృదసిల
జన భక సరిరెంగా పరడగుతుెండట్ెంతో ఆరోగయ స్ెంరక్షణ వయయాలు పరగడెం, శాీమికుల కొరత
ఏరిడట్ెం ఈ ఆెందో ళ్నకు కారణమవుతోెంద.

฀ చెైన లో పడిపో యన వృది రవట్ు
● పరపెంచెంలోనే అతి పదీ ఆరిిక వయవస్ి లో ో అమెరికా తరాేత రెండో స్ాినెంలో ఉని చెైన పరిసి తి
ర
ఈ ఏడ ద ద రడణెంగా మారిెంద. 2018లో వృది రవట్ు 6.6 శాతెంగా నమోదెైెంద. ఇద ద ద పు
మూడు దశాబకీలోోనే అతి తకుావ వృది రవట్ు కావడెం గమన రహెం.
● చెైన జాతీయ గణ ెంకాల విభకగెం (ఎన్బీఎస్) జనవరి 21న వెలోడిెంచిన ద న్న పరకారెం, 2018లో
వృది రవట్ు 6.6 శాతెంగా ఉెంద. ఇద 2017లో నమోదెైన 6.8 శాతెం కెంట్ే తకుావ. 1990లో
నమోదెైన 3.9 శాతెం వృది రవట్ుతో పో లిసేత గత 28 ఏళ్ో లో ఇదే అతయలిెం. అయతే అధకారిక
లక్షయమెైన 6.5 శాతెం కెంట్ే వృది 0.1 శాతెం ఎకుావగానే నమోదెైెందన్న ఎన్బీఎస్ తెలిపరెంద.
పరధ నెంగా చెైన ఉతితు
త లపై అమెరికా దగుమతి స్సెంకాలు పెంచిన నేపథ్యెంలోనే
అెంతరాాతీయెంగా వృది రవట్ు మెందగిెంచిెంద. చెైన పై ఈ పరభకవెం నేరడగా పడిెంద.
฀ స్ానసకూల స్ెంస్ి లోో గూగుల్ నెెం.1

● ఆన్లెైన్ సర్సే ఇెంజిన్ దగు జెం గూగుల్ మరోస్ారి తమ పరతేయకత చ ట్ుకుెంద. గతేడ ద భకరత్
లో స్ానసకూల అెంశాలనస బలెంగా స్ృషరుెంచిన బకరెండ్లలో గూగుల్ అగీస్ి ానెంలో న్నలిచిెంద. ఫేస్
బుక్కు చెెందన వాట్క్ప్ రెండో స్ాినెంలో, గూగుల్కవ చెెందన యూట్యయబ్స మూడో స్ాినెంలో
న్నలిచ య. ఇెంగాోెండ్ కవెందరెంగా పన్నచేసే ఆన్లెైన్ మారాట్ పరిశోధన, డేట్క అనలిట్ిక్్ స్ెంస్ి
యూగవ్ న్నవేదకలో ఈ విష్యాలనస పేరొాెంద .
● ఒక బకరెండ్ గురిెంచి స్ానసకూలెంగా లేద పరతికూలెంగా పరజలు విని విష్యాల ఆధ రెంగా బజ్
స్ో ారడనస లెకిాస్ాతరడ.
మొదట్ి పద స్ాిన లలో న్నలిచిన స్ెంస్ి లు
1) గూగుల్
2) వాట్క్ప్
3)యూట్యయబ్స
4) మేక్మెైట్ప్
ిర
5) అమెజాన్
6) సరేగీు
7) ఓలా
8) ఉబర్స

9) ఫేస్బుక్
10) ఇన్స్ాుగాీమ్స
฀ గీత గోపీన థ్కు పరవాసీ భకరతీయ స్మాాన్ అవారడు

● అెంతరాాతీయ దరవయన్నధ(ఐఎెంఎఫ్)’ పరధ న ఆరిికవేతత గీత గోపీన థ్నస పరతిష్ాాతాక పరవాసీ
భకరతీయ స్మాాన్ అవారడు వరిెంచిెంద. మొతత ెం 28 మెంద పరవాస్ భకరతీయులు, రెండు
స్ెంస్ి లకు ఈ ఏడ ద పరవాసీ భకరతీయ స్మాాన్ పురస్ాారాలు దకాాయ. వారిలో ముగుురడ
తెలుగువారడ - పర.వి.స్ాెంబశివరావు, గుణశరఖర్స ముపయిరి, జగదీశేర్సరావు మదసీకూరి కూడ
ఉన ిరడ.
● మూడు రోజులుగా వారణ సరలో జరడగుతుని 15వ ‘పరవాసీ భకరతీయ దవస్’ స్దస్స్ జనవరి
24తో ముగిసరెంద. రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్ ముగిెంపు ఉపన యస్ెం చేశారడ. పరవాసీ భకరతీయ
స్మాాన్ అవారడులనస అెందజవశారడ. న రవే ఎెంపీ హిమానసి గులాట్ి, దక్ిణ ఫరరకా దౌతయవేతత
అన్నల్ స్ూకో ల్ తదతరడలతో పాట్ు గయాన హిెందూ ధ రిాక స్భ, ఈజిపుులోన్న భకరతీయ
కమూయన్నట్ీ స్ెంఘెం ఈ అవారడునస అెందసకున ియ.
● వెైదయెం-వాయపార రెంగెంలో చేసరన కృషరకిగానస గుణశరఖర్స(జమెైకా)కు అవారడు దకిాెంద. స్ాెంకవతిక
రెంగెంలో సేవలకు గురితెంపుగా స్ాెంబశివరావు(కన య), వాయపారరెంగెంలో జగదీశేర్స
రావు(పో లెండ్) ఈ పురస్ాారాన్ని అెందసకున ిరడ.
฀ వెనెజువెలాలో రాజకరయ స్ెంక్ోభెం

● దక్ిణ అమెరికా ఖెండెంలోన్న వెనెజువెలా దేశెంలో రాజకరయ స్ెంక్ోభెం నెలకొెంద. త నే దేశ
అధయక్షుడునన్న పరతిపక్ష నేత జువాన్ గుయాడో (35) జనవరి 23న రాజధ న్న కారకస్లో పరజల
స్మక్షెంలో పరకట్ిెంచసకున ిరడ. వెెంట్నే అధయక్షున్నగా ఆయననస గురితస్త సనిట్ుు అమెరికాతో
పాట్ు, ప రడగుదేశాలెైన బరజి
ర ల్, కొలెంబియా, పరడ, అరాెంట్ిన లు పరకట్ిెంచ య. అయతే ఈ
చరయనస రష్ాయ, కూయబక, ట్రీా వెంట్ి దేశాలు ఖెండిెంచ య. అధయక్షుడు న్నకోలస్ మదసరోకవ
మదీ తు తెలిపాయ. ఈ నేపథ్యెంలో ఇరడ వరాుల మధయ చరేలు జరగాలన్న ఐకయరాజయ స్మితి
స్ూచిెంచగా, త జాగా ఎన్నికలు జరపడమే మేలన్న యూరోపరయన్ యూన్నయన్
అభిపారయపడిెంద.
● చమురడ న్నలేలు అధకెంగా ఉని దేశెం అయనపిట్ికర మదసరో పాలనలో వెనెజువెలా ఆరిిక
స్ెంక్ోభెంలో కూరడకుపో యెంద. ఆయన సైనయెం, రష్ాయ స్హకారెంతో పాలన కొనస్ాగిస్త సన ిరడ.

పరిసి త
ర ులనస గమన్నెంచిన విపక్ష నేత గుయాడో తననస త నస అధయక్షున్నగా
పరకట్ిెంచసకున ిరడ. అద జరిగిన కొన్ని న్నమిష్ాలోోనే ఆయననస దేశ త త ాలిక నేతగా
గురితస్త సనిట్ుు అమెరికా అధయక్షుడు డొ న ల్ు ట్రెంప్ పరకట్న విడుదల చేశారడ.
● దీన్నకి బదసలుగా అమెరికాతో దౌతయ స్ెంబెంధ లనస రదసీ చేస్త సనిట్ుు అధయక్షుడు మదసరో
తెలిపారడ. అయతే మాజీ అధయక్షున్నగా మారినెందసన ఆయనకు ఆ అధకారెం లేదన్న అమెరికా
తిపరికొట్ిుెంద. దేశెంలో గత రెండు రోజులుగా జరడగుతుని అలో రో లో 13 మెంద మృతి
చెెంద రడ.వెనెజువెలా అెంతరు త వయవహారాలోో అమెరికా జోకయెం చేస్సకుెంట్ోెందన్న రష్ాయ
ఆరోపరెంచిెంద.
฀ 2050 న ట్ికి నగర జన భకలో భకరతదేశాన్నదే మొదట్ిస్ి ానెం : ఐరాస్

● 2050 న ట్ికి పరపెంచెంలోన్న నగర జన భకలో ద ద పు 35% మెంద ఒకా భకరత్, చెైన ,
నెైజీరియాలోనే ఉెంట్కరన్న ఐకయరాజయస్మితి ఆరిిక, స్ామాజిక వయవహారాల విభకగెం(యూఎన్
దెస్ా) త జాగా అెంచన వేసరెంద. ఈ మూడిెంట్ిలో కూడ భకరత్ మొదట్ిస్ి ానెంలో ఉెంట్ుెందన్న
ఐరాస్ విభకగెం చెబుతోెంద.
● పట్ు ణ ల పరివరత న భకరత్లో శరవేగెంగా స్ాగుతోెంద. సరిరాసరత , మౌలిక స్దసపాయాల రెంగాలు
వాయువేగెంతో విస్త రిెంచడెం, నగరాలోో పట్ుుబడులు ఊపెందసకోవడెం దీన్నకి పరధ న కారణ లు.
అతయధక జన భక కలిగిన భకరత్లో ఉపాధ అవకాశాల కోస్ెం పలెో జనెం నగరాల వెైపు
పో ట్ెతత ుతున ిరడ. భకరత్తో పో లుేకుెంట్ే మిగత దేశాలోో ఈ తీవరత మరీ ఇెంత ఎకుావగా
లేదస.
฀ మూడేళ్ో వయయహాతాక స్హకారాన్నకి భకరత్, దక్ిణ ఫరరకా ఆమోదెం

● రెండు రోజుల పరయట్న న్నమితత ెం భకరత్ వచిేన స్ౌత ఫరరకా అధయక్షుడు రామఫ్ో స్ా జనవరి
25న భకరత పరధ న్న నరవెందర మోదీతో దెైేపాక్ిక చరేలు జరిపారడ . ఈ స్ెంధరభెంగా ఇరడ
దేశాల మధయ అనేక కరలకాెంశాలోో స్హకారాన్ని పెంప ెందెంచసకునే దశగా భకరత్,
దక్ిణ ఫరరకాలు మూడేళ్ో వయయహాతాక కారయకీమాన్నకి ఆమోదముదర వేశాయ.ఇచిేపుచసేకునే
రీతిలో మూడేళ్ో వయయహాతాక కారయకీమెం అమలు ద ేరా భకరత్తో స్ఫల్దకృత
భకగస్ాేమాయన్ని తమ దేశెం కోరడకుెంట్ునిట్ు
ో రామఫ్ో స్ా తెలిపారడ.
● ఈ స్ెందరభెంగా రామఫ్ో స్ా ఢిల్దోలో తొలి మహాత ాగాెంధీ-నెల్న్ మెండేలా స్ాారక సేేచ ఛ
స్దస్స్లో పరస్ెంగిెంచ రడ . అన్ని పారెంత లు, మత లు, జాతుల మధయ స్హనెం ఉెండ లన్న

ఇరడవురడ నేతలూ ఆశిెంచ రన్న చెపాిరడ. స్హనెంతో కూడిన పరపెంచ నేి వారడ
కోరడకున ిరన్న తెలిపారడ.
● అెంతేకాకుెండ జనవరి 25న ఢిల్దోలో జరిగిన భకరత్-దక్ిణ ఫరరకా వాణిజయ స్దస్స్లో
నేతలిదీ రడ పాలగున ిరడ .
฀ ‘ట్ీట్’ీ కి బదసలు ‘ట్ీడ’ీ

● కతిత .. లోహపు రవకు.. గాజుపెంకులాెంట్ివి ప రపాట్ున గుచసేకుెంట్ేనో.. లేద కిెందపడి కాలు,
చేయ గీరడకుపో తేనో.. గాయమెైనవారికి వెైదసయలు స్ూచిెంచేద ‘ట్ెట్నస్ ట్కకై్డ్(ట్ీట్ీ)’ ట్ీకా.
దీన్ని తీస్సకోవడెం ద ేరా క్షతగాతురలోో పారణ ెంతకమెైన ధనసరాేత న్ని న్నవారిెంచవచసే. ఇక
నసెంచి ఈ ట్ీకా కనసమరడగై.. మరో ట్ీకాతో కలిసర, స్రికొతత రూపెంలో అెందసబకట్ులోకి రానసెంద.
పరపెంచ ఆరోగయ స్ెంస్ి స్ూచనల పరకారెం.. ‘ట్ీట్ీ’కి బదసలు ‘ట్ెట్నస్-డిఫ్రి ీత యా(ట్ీడీ)’ ట్ీకానస
తేరలో అమలోోకి తేనసన ిరడ.
● స్ాధయమెైనెంత తేరగా దశలవారీగా కొతత ట్ీకానస అమలు చేయాలి్ెందగా ఇట్ీవల దల్దో లో అన్ని
రాష్ాురల వెైదయఆరోగయశాఖ ఉనిత ధకారడలతో జరిగిన స్మావేశెంలో కవెందర కుట్ుెంబ ఆరోగయ
మెంతిరతే శాఖ ఆదేశాలు జారీచేసరెంద .
฀ ఐఎన్ఎఫ్ నసెంచి వెైదొ లగిన అమెరికా

● రష్ాయతో కుదసరడేకుని పరచఛని యుది కాలెం న ట్ి ఐఎన్ఎఫ్ (ఇెంట్రీాడియట్–రవెంజ్
నూయకిోయర్స ఫ్ో ర్స్) ఒపిెందెం నసెంచి వెైదొ లగుతునిట్ు
ో అమెరికా పరకట్ిెంచిెంద. ఈ
ఒపిెంద న్ని ఉలో ెంఘిెంచి రష్ాయ క్ిపణులనస తయారడ చేసరనెందసనే త ము ఈ న్నరణయెం
తీస్సకున ిమన్న అమెరికా విదేశాెంగ శాఖ మెంతిర మెైక్ పాెంపరయో చెపాిరడ.
● వెైదొ లిగవ పరకయ
ిీ ఫరబవ
ర రి 2 నసెంచి పారరెంభమెై ఆరిలుో కొనస్ాగుతుెందన్స, ఆలోపు రష్ాయ త నస
తయారడ చేసరన ఆయుధ లనస న శనెం చేసర చరేలకు రావాలన్న కోరారడ. ‘30 ఏళ్ో కుపైగా ఈ
ఒపిెంద న్నకి అమెరికా కట్ుుబడి ఉెంద. కాన్స రష్ాయ ఉలో ెంఘనలకు పాలిడుతునిపుిడు మేెం
కూడ ఈ ఒపిెందెం నసెంచి బయట్కొస్ాతెం’అన్న పాెంపరయో తెలిపారడ. ఈ ఆరడ నెలలోోపు రష్ాయ
తన ఆయుధ లనస న శనెం చేసర ఒపిెంద న్నకి కట్ుుబడుతుెందన్న త ము
భకవిస్సతన ిమన ిరడ.

฀ ‘అణేస్త ’ర ఒడెంబడిక నసెంచి వెైదొ లగుతునిట్ుు పుతిన్ పరకట్న
● అమెరికా బకట్లోనే... పరచఛని యుది కాలెం న ట్ి ‘మధయశరణ
ీ ి అణేస్త ర దేశాల ఒడెంబడిక (ఐఎన్
ఎఫ్)’ నసెంచి రష్ాయ కూడ వెైదొ లగిెంద! ఈ ఒపిెందెం నసెంచి తపుికొెంట్ునిట్ుు అమెరికా
పరకట్ిెంచినెందసన, త ము కూడ అదే న్నరణయెం తీస్సకునిట్ుు రష్ాయ అధయక్షుడు వాోదమిర్స
పుతిన్ ఫరబవ
ర రి 1న వెలోడిెంచ రడ. విదేశాెంగ, రక్షణశాఖ మెంతురలతో దృశయ మాధయమ
స్మావేశెం స్ెందరభెంగా ఆయన ఈ విష్యాన్ని బహిరుతెం చేశారడ. అయతే... ఈ కరలకాెంశెంపై
ఒపిెంద భకగస్ాేమయ పక్ాలు అరివెంతమెైన చరేలు జరడపుత యేమో వేచి చూస్ాతమన్న
కూడ ఆయన పేరొానడెం గమన రహెం.
● స్ేలి, మధయశరణ
ీ ి క్ిపణులనస న్నషేధస్ూ
త రూప ెందెంచిన ఈ ఒపిెందెంపై 1987లో అమెరికా,
యూఎస్ఎస్ఆర్సలు స్ెంతకాలు చేశాయ. అయతే, ఐఎన్ఎఫ్ న్నబెంధనలనస రష్ాయ
ఉలో ెంఘిస్త ో ెందన్న దీరక
ఘ ాలెంగా ఆరోపరస్త ూ వచిేన అమెరికా దీనసిెంచి బయట్కు వెళ్త ామన్న
పరకట్ిెంచిెంద. దీెంతో మరడస్ట్ి రోజు రష్ాయ కూడ అదే న్నరణయాన్ని పరకట్ిెంచిెంద.
฀ అమెరికా అధయక్ష ఎన్నికల రెంగెంలోకి తులసర గాబకర్సు

● అమెరికా అధయక్ష పదవికి త నస పో ట్ీ పడనసని విష్యాన్ని డెమోకీట్ిక్ నేత తులసర గాబకర్సు
అధకారికెంగా పరకట్ిెంచ రడ. అధయక్ష ఎన్నికల కోస్ెం పరచ ర పరాేన్ని పారరెంభిెంచ రడ.
฀ తొలిస్ారిగా ముసరో ెం దేశాన్ని స్ెందరిశెంచిన పో ప్ ఫ్ారన్న్స్

● కవథ్లిక్ పరపెంచ న్నకి మతగురడవెైన పో ప్ఫ్ారన్న్స్ మూడురోజుల పరయట్న న్నమితత ెం ముసరో ెం
దేశమెైన యూఏఈలో పరయట్ిెంచ రడ . పో ప్ ఇలా ఓ ముసరో ెం దేశాన్నకి పరయట్నకు రావడెం ఇదే
పరథ్మెం. అధయక్ష భవనెంలో అకాడ ఆయనకు అతయెంత ఘనమెైన రీతిలో స్ాేగతెం లభిెంచిెంద.
పరస్ిర స్హకారెం, స్సహృద భవపయరిత స్హచీాజీజివనెం తదతర అనేక అెంశాలు పో ప్,
యువరాజు పరరన్్మొహమాద్ బిన్ జయేద్ల మధయ జరిగిన చరేలోో పరస్త ావనకు వచ ేయ.
● పరపెంచవాయపత ెంగా ఉని కవథ్లిక్ల మతగురడవెైన పో ప్ ఫ్ారన్న్స్.. అతుయనిత స్ాియ స్సన్సి
మతగురడవు షేక్ అహాద్ అల్ తయేబ్సతో స్మావేశమయాయరడ. యూఏఈలో ఉని అన్ని
మత ల పరజల హకుాలకు కచిేతమెైన గురితెంపు...స్ెంపయరణసేేచఛ ఉెండ లన్న పో ప్ఫ్ారన్న్స్ ఈ
స్ెందరభెంగా పరలుపున్నచ ేరడ.

฀ భూత పెంతో హిమన్స నద లు కరడగుతున ియ్
● మెంచసకొెండలకు భూత పెం పదీ శతురవులా మారిెంద. పరపెంచెంలో తృతీయ ధసరవెంగా
పరలుచసకునే హిమాలయాలోోన్న హిమన్స నద లు కరిగిపో తున ియన్న శాస్త వ
ర ేతతలు
హచేరిస్త సన ిరడ. పరపెంచ ఉదు రాలిి తగిుెంచకపో తే 2100 న ట్ికి మూడిెంట్ రెండొెంతులు
కరిగిపో త యన్న త జా అధయయనెం స్ిష్ు ెం చేసరెంద. భూత పాన్ని 1.5 డిగల
ీ సలి్యస్కు
తగిుెంచ లని పారిస్ ఒపిెందెం లక్ాయన్ని స్ాధెంచిన .. మూడిెంట్ ఒక వెంతు హిమన్స నద లు
కరిగిపో క తపిదన్న ‘హిెందూకుష్ హిమాలయా అసస్మెెంట్’ అధయయనెం పేరొాెంద. నేపాల్
కాఠ్మాెండూలోన్న ‘అెంతరాాతీయ స్మీకృత పరేత అభివృది కవెందరెం’ ఈ అధయయన న్నవేదకనస
ఫరబవ
ర రి 4న వెలువరిెంచిెంద.
฀ భకరత్లో నేపాల్ రాయబకరిగా న్సలాెంబర్స

● నేపాల్ మాజీ న యయశాఖ మెంతిర న్సలాెంబర్స ఆచ రయ భకరత్లో ఆ దేశ రాయబకరిగా
న్నయమితులయాయరడ. స్సమారడ ఏడ దనిరగా భకరత్లో నేపాల్ రాయబకరిన్న న్నయ
మిెంచలేదస. రాయబకరిగా ఉని దీప్కుమార్స ఉపాధ యయ రాజీన మా చేసర రాజకరయాలోోకి
వెళ్ోడెంతో స్ాినెం ఖాళ్ల అయెంద..
฀ బెంధ లు మరిెంత బలపరడచసకుెంద ెం : భకరత్, మొన కో తీరాానెం

● వాణిజయెం, పట్ుుబడుల విష్యెంలో బెంధ లనస మరిెంత బలపరడచసకోవాలన్న, పరాయవరణ
మారడిల స్మస్యకు వయతిరవకెంగా కలిసర పో రాడ లన్న భకరత్, మొన కో తీరాాన్నెంచసకున ియ.
భకరత పరధ న్న నరవెందర మోదీ, మొన కో దేశాధనేత పరరన్్ ఆలబర్సు-2ల మధయ ఫరబవ
ర రి 5న దల్దో లో
జరిగిన విస్త ృత స్ాియ చరేలోో ఈ మేరకు ఇరడ దేశాలు అెంగీకరిెంచ య. మొన కోకు
దౌతయపరమెైన వీస్ా మినహాయెంపు ఇచేేెందసకూ భకరత్ స్మాతిెంచిెంద.
฀ పరపెంచెంలోన్న అతయెంత సబ
ై ర్స-స్సరక్ిత దేశెంగా జపాన్
● భకరతదేశెం సైబర్స సకూయరిట్ీలో అధ ేని సరితిలో న్నలిచిెందన్న సబర్స సకూయరిట్ీ స్ు డీ
పరకట్ిెంచిెంద. దేశెంలోన్న 25 శాతెం ఫ్ో నసో, 21శాతెం కెంపయయట్రడో మాలావేర్స బకరిన
పడుతున ియన్న త జా అధయయనెం తేలిేెంద. సైబర్స రక్షణ -స్ెంబెంధత అప్డేట్ెడ్ చట్కులు,
మాలావేర్స ఎట్కక్, సైబర్స-ద డులకు స్ెంసరదిత లాెంట్ి అెంశాలపై యూకవకు చెెందన ట్ెకాిలజీ

పరిశోధన స్ెంస్ి కెంపారిట్ెక్ 60దేశాలోో ఈ స్రవే న్నరేహిెంచిెంద. ఇెందసలో ఇెండియా 46వ
స్ాినెంలో న్నలిచిెంద.
● పరపెంచెంలోన్న అతయెంత సైబర్స-స్సరక్ిత దేశెంగా జపాన్ న్నలిచిెంద. కవవలెం 1.34శాతెం ఫ్ో నసో, 8
శాతెం కెంపయయట్రడో మాతరమే సబర్స ద డులకు గురవుతున ియన్న స్రవే వెలోడిెంచిెంద. సైబర్స
ద డులు న్నరోధెం, చట్కులులాెంట్ి అెంశెంలో తపి మిగిలిన అన్ని అెంశాలోో మెరడగా వుెందన్న
తెలిపరెంద.
● ఈ జాబిత లో ఫ్ారన్్, కనడ , డెన ార్సా, అమెరికా తరడవాతి స్ాిన లోో న్నలిచ య. పాకిస్ి ాన్,
చెైన రెండూ సైబర్స-సకూయరిట్ీలో అధ ేనిెంగా ఉనిపిట్ికర భకరతదేశెం మొతత ెం స్ో ారడలో 39
శాతెం స్ాధెంచిెందన్న రిపో రడు పేరొాెంద. సైబర్సద డులకు స్ెంబెంధెంచి ఈ జాబిత లో అల్దారియా
అట్ు డుగున న్నలిచిెంద. అలాగవ స్రైన చట్కులు,రక్షణ చరయలు లేన్న కారణెంగా ఇెండో నేషరయా,
వియతిెం, ట్కెంజాన్నయా, ఉజబకిస్త ాన్ ఎకుావ ద డులకు గురవుతున ియన్న
న్నవేదెంచిెంద.
฀ అఫ్ాున్ మాజీ అధయక్షుడు ముజాదద కనసిమూత

● స్ో వియట్ యూన్నయన్ బలగాల న్నష్్రమణ తరాేత తొలిస్ారిగా అఫ్ాున్నస్ాిన్ అధయక్ష
బకధయతలు న్నరేరితెంచిన గరిలో ా నేత సరబఘ కతులాో ముజాదద ఫరబవ
ర రి 12న తెలోవారడజామున
కనసిమూశారడ. ఆయన వయస్స 93 ఏళ్లో.
● అమెరికాతో పరచఛనియుది ెం ముదరిన స్మయెంలో స్ో వియట్ బలగాలు(రడ్ ఆరీా) అఫ్ాున్
నస ఆకీమిెంచ య. వాట్ిపై పో రాడిన గరిలో ా గూ
ీ పులోో ‘అఫ్ాున్ నేష్నల్ లిబరవష్న్ ఫరెంట్(ఏఎన్
ఎల్ఎఫ్)’ పరధ నమెైనద. అమెరికా మదీ తు గల ఈ ఏఎన్ఎల్ఎఫ్లో ముజాదద కరలక నేత. రడ్
ఆరీా న్నష్్రమిెంచ క 1992లో రెండు నెలలపాట్ు ముజాదద దేశాధయక్షుడిగా పన్నచేశారడ.
1996లో త లిబనసో దేశాన్ని పయరితగా తమ చేతులోోకి తీస్సకోవడెంతో ఆయన అఫ్ాున్ విడిచి
వెళ్ో ారడ. 2001లో అమెరికా బలగాలు త లిబనో నస అధకారెం నసెంచి తపరిెంచిన తరాేత
ముజాదద తిరిగి స్ేదేశాన్నకి చేరడకున ిరడ. అఫ్ాున్ పరస్త సత రాజాయెంగాన్ని తీరిేదదీ న
మెండలికి ఆయనే నేతృతేెం వహిెంచ రడ.
฀ అమెరికాలో జాతీయ అతయవస్ర పరిసరితి

● మెకి్కో స్రిహదసీలోో గోడ కోస్ెం కాెంగస్
ీ తో గొడవ పడుతుని అమెరికా అధయక్షుడు డొ న ల్ు
ట్రెంప్ చెపరినెంత పన్స చేశారడ. అమెరికాలో జాతీయ అతయవస్ర పరిసి తి
ర విధస్సతనిట్ు
ో ఫరబవ
ర రి

15న అధకారికెంగా పరకట్ిెంచ రడ. దీన్నపై కొెందరడ స్సపీరెంకోరడునస ఆశీయస్ాతరన్న, అయన
అెంతిమెంగా తమదే విజయమన్న దీమా వయకత ెం చేశారడ.
● 2016లో అమెరికా పరజలకు ఎన్నికలోో హామీ ఇచిేనట్ు
ో మెకి్కో స్రిహదసీలో గోడ న్నరాాణ న్నకి
5.7బిలియన్ డ లరడో కావాలెంట్య ట్రెంప్ పట్ుుబడుతున ిరడ . ఇట్ీవల ఐదసవారాల పాట్ు
పరభుతే కారయకలాపాలు కూడ న్నలిచిపో యాయ. దీెంతో మధేయమారు ెంగా కాెంగస్
ీ 1.4 బిలియన్
డ లరడో ఇవేడ న్నకి అెంగీకరిెంచిెంద. ఇవి ఏమాతరెం స్రిపో వన్న, త నస కోరడకుెంట్ునిట్ు
ో గోడ
న్నరాాణ న్నకి స్సమారడ ఎన్నమిద బిలియన్ డ లరడో అవస్రమన్న ట్రెంప్ వాదస్సతన ిరడ.
ఇెందసకు కాెంగస్
ీ ఆమోదెంచిన న్నధసలతో పాట్ు తన కారయన్నరాేహక అధకారాలనస
ఉపయోగిెంచి ఇతర న్నధసలనస విన్నయోగిస్త ానెంట్ున ిరడ.
฀ నోబరల్ శాెంతి పురస్ాారాన్నకి ట్రెంప్'న్న న మినేట్ చేసరన జపాన్ పరధ న్న షరెంజో అబే
● అమెరికా అధయక్షుడు డొ న ల్ు ట్రెంప్ పరతిష్ాాతాక నోబరల్ శాెంతి పురస్ాారాన్నకి న మినేట్
అయాయరడ. జపాన్ పరధ న్న షరెంజో అబే ఆయన పేరడనస నోబరల్ కమిట్ీకి సరఫ్ారస్స చేసరనట్ు
ో
ట్రెంప్ వెలోడిెంచ రడ. ఉతత ర కొరియాతో శాెంతి చరేలు జరిపరనెందసకు షరెంజో అబే తననస ఈ
పురస్ాారాన్నకి న మినేట్ చేసరనట్ుు ట్రెంప్ తెలిపారడ. ఈ విష్యాన్ని తెలియజవస్త ూ షరెంజో అబే
తనకు ఐదే పేజీల ఉతత రాన్ని కూడ రాసరనట్ు
ో చెపాిరడ.
● జపాన్ పరజల తరఫున తననస ఈ పురస్ాారాన్నకి న మినేట్ చేశారన్న, తనకు నోబరల్ శాెంతి
బహయమతిన్న ఇవాేలి్ెందగా నోబరల్ కమిట్ీన్న కోరడతునిట్ుు ఆ లేఖలో పేరొాన ిరన్న ట్రెంప్
తెలిపారడ. ఈ విష్యమెై షరెంజో అబేకి ధనయవాద లు తెలిపరనట్ుు ట్రెంప్ పరకట్ిెంచ రడ.
฀ పాక్కు కొతత ‘కస్ు మ్స్’

● పాకిస్ి ాన్కు ఇచిేన ‘అతయెంత పారధ నయ దేశెం’ (మోస్ు ఫేవర్సు నేష్న్- ఎెంఎన్ఎఫ్) అని హో ద నస
తొలగిెంచడెంతో కవెందర పరభుతేెం తదసపరి చరయలు చేపట్ిుెంద. అెందసలో భకగెంగా ఆ దేశెం నసెంచి
దగుమతయేయ వస్సతవులపై పారథ్మిక కస్ు మ్స్ స్సెంకాలనస 200 శాతెం మేర పెంచిెంద. కొన్ని
వస్సతవుల దగుమతిన్న న్నషేధెంచే అవకాశెం కూడ ఉెంద. కస్ు మ్స్ స్సెంకాల పెంపు తక్షణమే
అమలోోకి వస్సతెందన్న కవెందర ఆరిిక శాఖ మెంతిర అరడణ్ జైట్ీో ఫరబవ
ర రి 16న ట్ీేట్ చేశారడ. ఇపిట్ికవ
ఆరిిక ఇబబెందసలోో ఉని ఆ దేశాన్నకి ఇద మరిెంత కష్ాులు తెచిేపట్ు నసెంద. స్సెంకాల పెంపు
కారణెంగా ధరలు పరగనసెండడెంతో దగుమతులు భకరీగా తగు నసన ియ. 1996లో పాకిస్ి ాన్కు

భకరత్ ఎెంఎన్ఎఫ్ హో ద ఇచిేెంద. అయతే పాకిస్ి ాన్ భకరత్కు పరతుయపకారెంగా ఆ హో ద
ఇవేకపో వడెం గమన రహెం.
฀ భకరత్ - అరాెంట్ీన మధయ పద ఒపిెంద లు

● అరాెంట్ీన అధయక్షుడు మౌరిసరయో మకిీ నేతృతేెంలో మన దేశ పరయట్నకు వచిేన బృెందెంతో
పరధ న్న మోదీ ఫరబవ
ర రి 18న భేట్ీ అయాయరడ. ఈ స్ెందరభెంగా రక్షణ, అణు ఇెంధనెం, పరాయట్కెం,
స్మాచ ర స్ాెంకవతికత, వయవస్ాయెం తదతర రెంగాలకు స్ెంబెంధెంచి రెండు దేశాల మధయ పద
ఒపిెంద లు కుదరాయ. అనెంతరెం మౌరిసరయో మకిీ స్మక్షెంలో పరధ న్న మోదీ విలేకరడలతో
మాట్కోడ రడ.
● అెంతరాాతీయ శాెంతి, స్ససరిరతలకు తీవర ముపుిగా పరిణమిెంచిన ఉగీవాద న్ని స్మూలెంగా
తుదముట్ిుెంచ లని అభిపారయాన్నకి త ము వచ ేమన్న తెలిపారడ. ఏ కారణెంతోనెైన స్రవ
సీమాెంతర ఉగీవాద న్నకి మదీ తివేరాదన్న, ఉగీద డులనస స్మరిిెంచరాదన్న నొకిా చెబుతూ
భకరత్, అరాెంట్ీన లు ఒక పరతేయక స్ెంయుకత పరకట్ననస వెలువరిెంచ య. ఉగీవాద న్ని
న్నరూాలిెంచేెందసకు కట్ుుబడి ఉన ిమన్న, ఆ దశగా పరస్ిరెం స్హకరిెంచసకుెంట్కమన్న
పునరడదఘ ట్ిెంచ య.
฀ మాల్దీ వుల మాజీ అధయక్షుడు యమీన్ అరస్సు

● నగదస అకీమ చలామణికి పాలిడినట్ు
ో ఆరోపణలు ఎదసరొాెంట్ుని మాల్దీవుల మాజీ
అధయక్షుడు అబుీలాో యమీన్నస అధకారడలు అరస్సు చేశారడ. గత ఏడ ద సపు ెంబరడలో అధయక్ష
ఎన్నికలకు ముెందస 1.5 మిలియనో అమెరికా డ లరో నస చట్ు వయతిరవకెంగా సేకరిెంచినట్ు
ో
ఆయనపై అభియోగాలు నమోదయాయయ. మిలియనో డ లరో న్నధసలనస ఆయన మాల్దీవులు
ద ట్ిెంచి విదేశాలోో ద చినట్ు
ో నముాతుని పరభుతేెం, ఆయా దేశాలతో స్ెంపరదెంపులు
జరడపుతోెంద. ఇపిట్ికవ ఆయనకు చెెందన 6.5మిలియనో డ లరో విలువెైన స్ాిన్నక బకయెంకు
ఖాత లనస స్త ెంభిెంపజవసరెంద.
฀ స్ౌదీ యువరాజుకు మోదీ స్ాేగతెం

● స్ౌదీ అరవబియా యువరాజు మహాద్ బిన్ స్లాాన్ భకరత పరయట్న కోస్ెం దల్దో వచ ేరడ.
పో ర ట్ోకాల్ న్నబెంధనలనస పకానపట్ేుసర పరధ న మెంతిర నరవెందర మోదీ స్ేయెంగా
విమాన శీయాన్నకి వెళ్లో యువరాజుకు స్ాేగతెం పలికారడ. ఈ పరయట్నకు భకరత్ ఇస్సతని
పారధ న యన్నకి ఇద దరిణెం పడుతోెంద. స్ౌదీ యువరాజుకు స్ాేగతెం పలకడెం తనకు ఎెంతో

ఆనెందద యకెంగా ఉెందన్న మోదీ చెపాిరడ. ఈ పరయట్న దెైేపాక్ిక స్ెంబెంధ లోో కొతత
అధ యయాన్నకి తెరతీయనసెందన్న విదేశ్ర వయవహారాల శాఖ పేరొాెంద. అెంతకుముెందస పాకిస్ి ాన్
పరయట్న ముగిెంచసకుని మహాద్ బిన్ స్లాాన్.. రియాద్ వెళ్లో తిరిగి భకరత్ వచ ేరడ.
฀ అమెరికాకు స్ౌదీ తరఫున తొలి మహిళ్ా రాయబకరి

● అమెరికాలో తమ దేశ రాయబకరిగా స్ౌదీ అరవబియా తొలి స్ారి ఓ మహిళ్నస న్నయమిెంచిెంద.
రాకుమారి రీమా బిెంత్ బెందర్సకు ఈ బకధయతలనస అపిగిెంచిెంద. ఈ మేరకు స్ౌదీ రాజు ఫరబవ
ర రి
23న ఉతత రడే జారీ చేశారడ. ఇపిట్ివరకూ ఆ పదవిలో కొనస్ాగిన రాకుమారడడు ఖల్దద్.. స్ౌదీ
రక్షణ శాఖలో ఉపమెంతిరగా న్నయమితులయాయరడ.
฀ ఛ బహార్స ద ేరా భకరత్కు అఫ్ాున్ ఎగుమతులు పారరెంభెం

● ఇరాన్లో నూతనెంగా న్నరిాెంచిన ఛ బహార్స నౌకాశీయెం ద ేరా అఫ్ాున్నస్ాిన్ నసెంచి భకరత్కు
ఎగుమతులు ఆరెంభమయాయయ. అఫ్ాున్లోన్న జరాెంజ్ నగరెం నసెంచి 23 లారీలో ో 57 ట్నసిల
ఎెండు ఫలాలు, వస్ాతరలు, తివాచీలు, ఖన్నజాలనస లోడు చేసర పెంపరెంచ రడ. ఇవి ముెంబయ
రవవుకు చేరనసన ియ. పాకిస్ి ాన్ స్ెంబెంధెం లేకుెండ వాణిజయెం చేస్సకోవడ న్నకి భకరత్-అఫ్ాున్
లు ఈ మారాున్ని ఎెంచసకున ియ.
฀ బకలాకోట్ ముష్ార స్ాివరెంపై భకరత్ వెైమాన్నక ద డి

● ద ద పు 100 కిలోల బకెంబుతో పులాేమాలో మన జవానో నస బలిగొని జైష్ ఎ మహాద్
ఉగీవాద ముఠాకు వెయయ కిలోల బకెంబులతో భకరత్ బదసలిచిేెంద. ఫరబవ
ర రి
26న తెలోవారడజామున దేశమెంత న్నదరలో ఉెండగా మన వెైమాన్నక యోధసలు పనెిెండు
మిరాజ్-2000 యుది విమాన లోో పాకిస్ి ాన్లోన్న బకలాకోట్ వదీ ఉని భకరీ ఉగీవాద శిక్షణ
శిబిరాన్ని నేలమట్ు ెం చేశారడ. ఇెందసలో ద ద పు 350 మెంద ఉగీవాదసలు, వారి శిక్షకులు
హతమెైనట్ు
ో అధకారడలు తెలిపారడ. పులాేమా ద డి తరాేత వీరెంత పారణ లనస
కాపాడుకునేెందసకు ఇకాడ తిష్ు వేశారడ.
● కాగా ఈ ఆపరవష్న్’కు స్రిహదసీ ఇవతలే ఉెంట్య స్సఖోయ్-30 ఎెంకవఐ, గగనతల ముెందస్సత
హచేరిక వయవస్ి వెంట్ి విమాన లు ఈ ఆపరవష్న్కు తోడ ిట్ు అెందెంచ య. 1971 యుది ెం
తరాేత పాకిస్ి ాన్పై వాయు శకితన్న భకరత్ ఉపయోగిెంచడెం ఇదే మొదట్ిస్ారి.
● ఫరబవ
ర రి 14న జమూాకశ్రార్సలోన్న పులాేమాలో జైష్ ఎ మహాద్ ఉగీవాద ముఠాకు చెెందన
ఆత ాహయతి దళ్ స్భుయడు సీఆరీిఎఫ్ వాహన శరణ
ీ ిపై ద డి చేసర 40 మెంద జవానో నస

బలితీస్సకున ిరడ . దీన్నకి పరతీకారెం తీరడేకోవాలన్న దేశవాయపత ెంగా డిమాెండుో పరిగాయ.
దీట్ుగా బదసలిస్ాతమన్న పరధ న్న మోదీ కూడ స్ిష్ు ెంచేశారడ. త జాగా దీన్ని భకరత వెైమాన్నక
దళ్ెం నెరవేరిేెంద.
● పాకిస్ి ాన్లోన్న ఖైబర్స పకుతెంఖాే రాష్ు ెంర లోన్న బకలాకోట్ పట్ు ణ న్నకి చేరడవలో దట్ు మెైన అడవుల
మధయ ఒక కొెండపై ఉని జైష్ శిక్షణ శిబిరాన్ని లక్షయెంగా చేస్సకొన్న శకితమెంతమెైన లేజర్స గైడెడ్
బకెంబులనస జారవిడిచిెంద. ఈ రాష్ు ెంర పాక్పరధ న్న ఇమాాన్ఖాన్ స్ ెంత రాష్ు ెంర కావడెం
గమన రహెం. జమూాకశ్రార్సలోన్న ఉరీలో సైన్నక శిబిరెంపై ఉగీవాద ద డికి బదసలుగా భకరత పరతేయక
బలగాలు 2016లో పాక్ ఆకీమిత కశ్రార్సలోన్న ముష్ార శిబిరాలపై ద డి చేసరన స్ెంగతి
తెలిసరెందే. ఆ తరాేత ఆ దేశెంలోన్న ముష్ార ముఠాలనస భకరత దళ్ాలు లక్షయెంగా చేస్సకోవడెం
ఇద రెండో స్ారి. న డు భూతల మారు ెంలో ద డి జరగాు ఇపుిడు వాయు మారు ెంలో
విరడచసకుపడు య.
● బకలాకోట్ శిబిరెం.. అల్ఖైద ఉగీవాద న యకుడు ఒస్ామా బిన్ లాడెన్నస అమెరికా బలగాలు
హతమారిేన అబో ట్కబకద్కు 80 కిలోమీట్రో దూరెంలో ఉెంద.
● పులాేమా ద డి తరాేత భకరత్ పరతిద డులకు దగుతుెందని అెంచన తో న్నయెంతరణ రవఖ
వెెంబడి ఉని ఉగీవాద శిక్షణ శిబిరాలనస పాకిస్ి ాన్ సైనయెం, ముష్ార ముఠా న యకులు ఖాళ్ల
చేశారడ. బకలాకోట్ పట్ు ణ న్నకి 20 కిలోమీట్రో దూరెంలో ఉని ఐదస నక్షతర ల రిస్ారడు తరహా
కవెందర న్నకి తరలిెంచ రడ. అకాడ 500 నసెంచి 700 మెంద బస్కు స్ౌకరాయలు ఉన ియ. ఈత
కొలనస కూడ ఉెంద. వీరడ అకాడికి తరలి వెళ్లోన స్మాచ రెం భకరత న్నఘా వరాులకు అెందెంద.
వివిధ మారాులోో దీన్నపై కనేిసర ఉెంచ య.
● ఉనితస్ాియ నసెంచి ఆదేశాలు రాగానే భకరత వెైమాన్నక దళ్ెంలోన్న పశిేమ, సెంట్రల్ కమాెండ్
పరిధలోన్న స్ాివరాల నసెంచి యుది విమాన లు, గగనతలెంలోనే ఇెంధన న్ని న్నెంపే విమానెం
వేరడవేరడ చోట్ో నసెంచి ఒకవస్ారి న్నెంగిలోకి లేచ య. దీెంతో పాకిస్ి ాన్ గగనతల రక్షణ అధకారడలు
గెందరగోళ్ాన్నకి లోనయాయరడ. అవి ఎట్ువెైపు వెళ్లతున ియనిద అరిెంకాలేదస.
● స్రిహదసీ ఇవతలి నసెంచే ఈ యుది విమాన లకు ముెందస్సత హచేరికల వయవస్ి కలిగిన ‘నేత’ర
విమానెం మారు న్నరవీశెం చేసరెంద. శతురవుల రాడ ర్స స్ెంకవత లపై కనేిసర ఉెంచి, క్ిపణులు ఏమెైన
ఇట్ు వెైపునకు దూస్సకొస్సతన ియా అనిద న్నపై న్నఘా పట్ిుెంద. పైలట్ో కు, నేల మీదసని
న్నయెంతరణ కవెందర లకు ఎపిట్ికపుిడు స్మాచ రెం అెందెంచిెంద.

● పాక్ గగనతల రక్షణ అధకారడలు ఏెం జరడగుతోెందో తెలుస్సకునే లోపే పనెిెండు మిరాజ్-
2000 యుది విమాన లు అనూహయెంగా బకలాకోట్ వెైపునకు దూస్సకళ్ాోయ.
● ఉగీవాద శిబిరెంపైకి లేజర్స గైడెడ్ బకెంబులనస జారవిడిచ య.
● తెలోవారడ జాము కావడెంతో శిబిరెంలోన్న ముష్ార ముఠా స్భుయలెంత గాఢ న్నదరలో ఉన ిరడ.
బకెంబుల ధ ట్ికి శాశేత న్నదరలోకి జారిపో యారడ.
● పాకిస్ి ాన్కు చెెందన ఎఫ్-16 యుది విమాన లు మన మిరాజ్లనస వెెంట్కడేెందసకు
పరయతిిెంచ య. అయతే మన విమాన ల స్ెంఖయ ఎకుావగా ఉెండట్ెంతో అవి వెనసదరిగాయ.
● తెలోవారడజామున 3.45 గెంట్లకు ఈ ఆపరవష్న్ మొదలెైెంద. 20 న్నమిష్ాలోోనే పయరత యెంద.
బకెంబు ద డి అెంకెం రెండు న్నమిష్ాల కన ి తకుావ స్మయెంలోనే ముగిసరెంద.
● ఈ శిబిరెంలో 325 మెంద ఉగీవాదసలు, 25-27 మెంద శిక్షకులు, సీన్నయర్స కమాెండరడో
ఉన ిరడ. వీరెంత హతమెైనట్ు
ో భకవిస్సతన ిరడ. ఈ కవెందర న్నకి జైష్ ఎ మహాద్ అధపతి
మస్ూద్ అజార్స బకవమరిద మౌలాన యూస్ఫ్ అజార్స అలియాస్ ఉస్ాతద్ ఘోరీ న యకతేెం
వహిస్త సన ిడు. అయతే భకరత వెైమాన్నక ద డులోో ఇతడు హతమయాయడ అనిద ఇెంకా
వెలోడి కాలేదస.
● ఈ ద డులనస రాతిర మొతత ెం పరధ న మెంతిర నరవెందర మోదీ పరయవేక్ిెంచ రడ. పైలట్ు
ో క్వమెంగా
తిరిగొచ ేకవ ఆయన విశీమిెంచ రడ. ఈ ఆపరవష్న్లో పాలుపెంచసకుని వారెందరికర
అభినెందనలు తెలిపారడ.
● వెైమాన్నక దళ్ స్ాహస్ాన్ని అన్ని పారీుల న యకులు అభినెందెంచ రడ. ఇద న్నఘా స్మాచ రెం
ఆధ రెంగా చేపట్ిున ఆపరవష్న్ అన్న విదేశాెంగ శాఖ కారయదరిశ విజయ్ గోఖలే చెపాిరడ.
పులాేమా ద డి తరాేత ఉగీవాదసలు భకరత్లో మరిన్ని ఆత ాహయతి ద డులకు కుట్ర
పనసితున ిరని స్మాచ రెం రావడెంతో ఈ ముెందస్సత ద డులు అన్నవారయమయాయయన్న
తెలిపారడ. విదేశాెంగ మెంతిర స్సష్ాా స్ేరాజ్ అఖిల పక్ష స్మావేశాన్ని న్నరేహిెంచి నేతలకు
వెైమాన్నక ద డుల గురిెంచి వివరిెంచ రడ.
● పాకిస్ి ాన్లోన్న ఉగీవాద శిబిరాలపై అతిపదీ ద డి చేయడ న్నకి మిరాజ్-2000
యుది విమాన లనస భకరత వెైమాన్నక దళ్ెం ఉపయోగిెంచిెంద. 1971 యుది ెం తరాేత పాకిస్ి ాన్
గగనతలెంలోకి మన యుది విమాన లు దూస్సకళ్ో డెం ఇదే మొదట్ిస్ారి. భకరత్ వదీ మిరాజ్తో
పో లిసేత స్సఖోయ్-30 ఎెంకవఐ, మిగ్-29 వెంట్ి ఆధసన్నక యుది విమాన లు ఉన ియ. అయన

ఈస్ారి వెైమాన్నక దళ్ెం తనకు అతయెంత విశాేస్పాతరమెైన మిరాజ్-2000 వెైపే మొగిుెంద. త జా
ద డిలో అనేక యుది విమాన లు, వయవస్ి లు తోడ ిట్ు అెందెంచినపిట్ికర శతుర భూభకగెంలోకి
దూస్సకళ్లో , ఉగీవాద శిబిరాలపై బకెంబులు పరయోగిెంచిెంద ఈ లోహ విహెంగమే.
మిరాజ్ ఎెందసకు?
● మిరాజ్-2000 యుది విమాన లకు బహయళ్ స్ామరాిూలు ఉన ియ. ఇెందసలో థేల్్ ఆర్సడీవెై 2
రాడ ర్స ఉెంద. లేజర్స మాయపరెంగ్ విధ నెం ద ేరా అతయెంత కచిేతతేెంతో లక్ాయలపై ద డి
చేయవచసే.
● స్సదూరెం నసెంచే లక్ాయలనస ఛేదెంచే స్ామరిూెం ఈ యుది విమాన న్నకి ఉెంద. పైలట్ో
హలెాట్ో పైన ఉని తెరపైనే డేట్కనస చూడొ చసే.
● ఈ యుది విమాన లోో అతయెంత అధసన తనమెైన ఫ్బర లో ై వెైర్స న్నయెంతరణ వయవస్ి ఉెంద. ఇద
ఎపిట్ికపుిడు విమాన న్నయెంతరణ, మారు న్నరవీశనెం, ఆయుధ పరయోగెంపై వివరాలనస
అెందస్సతెంద.
● వివిధ రకాల లక్ాయలనస ఛేదెంచేెందసకు ఇెందసలో మెైకా క్ిపణులు, మాయజిక్ క్ిపణులు
ఉన ియ.
● ఇట్ీవలి కాలెంలో రఫేల్ యుది విమాన ల కొనసగోలు వయవహారెం తీవర దసమారెం స్ృషరుెంచిన
స్ెంగతి తెలిసరెందే. మిరాజ్-2000 యుది విమాన లనస తయారడచేసరన దస్ో ఏవియేష్న్ స్ెంసేి
రఫేల్నూ ఉతితిత చేయడెం విశరష్ెం.
● ఒకవ సీట్ుని 36, రెండు సీట్ో ుని న లుగు మిరాజ్-2000 యుది విమాన లకు భకరత్ 1982లో
ఆరుర్స చేసరెంద. న డు పాకిస్ి ాన్ అమెరికా నసెంచి ఎఫ్-16 పో రాట్ విమాన లనస కొనసగోలు
చేయడెంతో పరతిగా భకరత్ ఈ చరయనస చేపట్ిుెంద. మిరాజ్ పన్నతీరడతో తృపరత చెెందన మన దేశెం
2004లో మరో 10 మిరాజ్లకు పరభుతేెం ఆరురిచిేెంద. దస్ో నసెంచి లెైసనస్ తీస్సకొన్న,
హిెందూస్ాిన్ ఏరోన ట్ిక్్ లిమిట్ెడ్ స్ెంస్ి వీట్ిన్న భకరత్లోనే ఉతితిత చేసరెంద.
కారిుల్ యుది ెంలో ..
● 1999 న ట్ి కారిుల్ యుది ెం స్మయెంలో భకరత్ వదీ మిగ్-21, మిగ్-23, మిగ్-27
యుది విమాన లు ఉన ియ. అయతే వాట్ికి అత యధసన్నక ఆయుధ పరయోగ స్ామరిూెం లేదస.
అెందసవలో స్ెంకిోష్ుమెైన పారెంత లోో ఉని శతుర శిబిరాలనస కచిేతతేెంతో ఛేదెంచడెంలో
ఇబబెందసలు ఎదసరయాయయ. దీెంతో మిరాజ్-2000 యుది విమాన లనస వెైమాన్నక దళ్ెం

రెంగెంలోకి దెంచ య. ఈ లోహ విహెంగాలు న ట్ి యుది ెంలో న్నరణయాతాక పాతరనస
పో షరెంచ య. మొతత ెం 514స్ారడో గగన విహారెం చేసర, ద డులు న్నరేహిెంచ య. 1999జూన్ 24న
రెండు మిరాజ్-2000 యుది విమాన లు పాకిస్ి ాన్కు చెెందన న రత ర్సి లెైట్ ఇన్ఫ్ాయెంట్ీర (ఎన్ఎల్
ఐ) ఆదేశిక వయవస్ి కవెందర లనస ధేెంస్ెం చేసర, శతురవుకు గణన్సయ నష్ాున్ని కలిగిెంచ య.
● భకరత్ వదీ పరస్త సతెం మూడు స్ాాాడరనో మేర ఈ యుది విమాన లు ఉన ియ. ఇవి గాేలియర్స
కవెందరెంగా పన్నచేస్త సన ియ.
● భకరత వెైమాన్నక దళ్ెంలో ఈ యుది విమాన లనస ‘వజర’గా పరలుస్సతన ిరడ.
● రూ.20వేల కోట్ో తో ఈ యుది విమాన లనస ఆధసన్నకరకరిెంచి, వాట్ి పో రాట్ స్ామరాిూన్నకి మరిెంత
స్ాన బరట్ు కరడ.
మిరాజ్-2000 వివరాలివీ..
● తయారీద రడ: దస్ో ఏవియేష్న్, ఫ్ారన్్
* ఇెంజిన్: 1 (సికాా ఎెం53)
* ఆయుధ లు: బకెంబులు, క్ిపణులు, లేజర్స గైడెడ్ బకెంబులు
* ట్ేకాఫ్ బరడవు: 17000 కిలోలు
* గరిష్ా వేగెం: గెంట్కు 2336 కిలోమీట్రడో
* ఏకబిగిన వెళ్ోగలిగవ దూరెం: 1550 కిలోమీట్రడో
* ఎెంత ఎతు
త కు వెళ్ోగలదస: 59వేల అడుగులు
* ఆయుధ లు అమరేడ న్నకి ఉని హార్సు పాయెంట్ు
ో :9
* భకరీ 30 ఎెంఎెం తుపాకులు: 2
* తొలిస్ారి గగనవిహారెం: 1978
* ఏయే దేశాల వదీ : ఫ్ారన్్, భకరత్, ఈజిప్ు , యూఏఈ, పరడ, తెైవాన్, గీస్
ీ , బరజి
ర ల్
● మెరడపుద డులకు స్హకరిెంచిన నేతర : న్నయెంతరణ రవఖనస ద ట్ి పాకిస్ి ాన్ భూభకగెంలోకి వెళ్లో
మెరడపుద డులకు దగిన మిరాజ్ యుది విమాన లకు వెనసిదనసిగా న్నలిచిెందెవరడ? మన
గగనతలెంలోనే విహరిస్త ూ శతుర రాడ రడో, క్ిపణులపై కనేిసర ఉెంచి ‘‘నేనసన ినస...పదెండి
ముెందసకు’’ అెంట్య మిరాజ్-2000లకు మారు న్నరవీశెం చేసరెందెవరడ? మన డీఆర్సడీవయ
శాస్త వ
ర ేతతలు రూపకలిన చేసర అభివృది పరచిన ‘నేత’ర .. ముెందస్సత హచేరికలు, న్నయెంతరణ

వయవస్ి లు కలిగిన విమానెం ఇద. ఫరబవ
ర రి 26న భకరత వెైమాన్నక దళ్ మెరడపు ద డులోో
కరలకపాతర వహిెంచిెంద.
● ‘నేత’ర లోన్న ఇన రారడ్ డిట్ెక్షన్ స్ాెంకవతికత మన యుది విమాన లపైకి దూస్సకొచేే క్ిపణులనస
గురితెంచి పైలెట్ోనస, కమాెండ్ కెంట్ోరల్ కవెందర న్ని ముెందసగానే అపరమతత ెం చేస్త సెంద. డీఆర్సడీవయ
మాజీ అధనేత ఎస్.కిస్
ీ ు ో ఫర్స నేతృతేెంలో బరెంగళ్ూరడలోన్న గగనతల వయవస్ి ల కవెందరెం.. నేతర
అభివృది లో కరలకపాతర వహిెంచిెంద.
● నేతర పరతేయకతలివి...
* ఆకాశెంలో మన స్రిహదసీల లోపల ఉెంట్యనే శతురదేశ భూభకగెంలో 450-500 కి.మీ.
దూరెంలోన్న లక్ాయలనస గురితెంచగల స్ామరిూెం నేతర స్ ెంతెం.
* ఏక బిగిన అయదస గెంట్లపాట్ు గగనతలెంలో ఉెండగలదస. మధయలో ఇెంధన న్ని న్నెంపరతే 9
గెంట్ల పాట్ు ఎగురడతుెంద.
* గగనతలెంలో ఉనిపుిడు 120 డిగల
ీ కోణెంలో శతుర భూభకగెంలోన్న రాడ ర్స స్ెంకవత లు,
క్ిపణుల గమన లనస పసరగడుతుెంద.
* శతుర సైన్నకుల మధయ జరిగవ స్ెంభకష్ణలనస ఒడిసర పట్ుుకుెంట్ుెంద.
* దీన్నలోన్న శకితమెంతమెైన ఎలకాురన్నక్ ఇెంట్ెలిజెంట్ పరికరాలు కమాెండ్ కెంట్ోరల్ కవెందర న్నకి
ఎపిట్ికపుిడు స్మాచ రాన్ని చేరవేస్త ాయ.
* వెైమాన్నక దళ్ెం కోస్ెం ఇపిట్ి వరకు రెండు నేతర విమాన లనస డీఆర్సడీవయ అభివృది పరచిెంద.
మరిన్ని ఆధసన్నక వయవస్ి లుని మూడో నేతర పరీక్షల దశలో ఉెంద.
* నేతర అభివృది కారయకీమెం 2007లో పారరెంభమెైెంద. వయయ అెంచన రూ.2,460 కోట్ు
ో .
2017లో డీఆర్సడీవయ నేతన
ర స ఐఏఎఫ్కు అపిగిెంచిెంద.
฀ రష్ాయ-ఇెండియా-చెైన (ఆర్సఐసర) తెైప
ర ాక్ిక గూ
ీ పు విదేశాెంగ మెంతురల స్మావేశెం
● బకలాకోట్ ఆపరవష్న్ అనెంతరెం ఫరబవ
ర రి 27న తొలిస్ారిగా విదేశాెంగ శాఖ మెంతిర స్సష్ాా స్ేరాజ్
చెైన లో పరయట్ిెంచ రడ. రష్ాయ-ఇెండియా-చెైన (ఆర్సఐసర) తెప
ైర ాక్ిక గూ
ీ పు విదేశాెంగ మెంతురల
16వ స్మావేశెంలో పాలగున ిరడ. ఈ స్మావేశెంలో ఆమె పరస్ెంగిస్త ూ బకలాకోట్ ఆపరవష్న్కు
ద రి తీసరన పరిసి త
ర ులనస వివరిెంచ రడ. ‘‘ఇద సైన్నక చరయ కాదస. సైన్నక స్ాివరాలనస
గురిపట్ు లేదస. జైష్ ఎ మహాద్ (జవయాఎెం) ఉగీవాద స్ెంస్ి కు చెెందన వస్తులపై ముెందస
జాగీతత చరయగా పరిమిత లక్షయెంతో చేపట్ిున న్నరణయాతాక ద డి. పరిసి తి
ర తీవర రూపెం ద లాేలన్న

మేెం కోరడకోవడెం లేదస. భకరత్ బకధయత యుతెంగా స్ెంయమనెంతో వయవహరిస్త సనే ఉెంట్ుెంద’’
అన్న తెలిపారడ.
฀ ట్రెంప్, కిమ్సల మధయ శిఖరాగీ చరేలు పారరెంభెం

● అణ ేయుధ ల తగిుెంపు విష్యమెై అమెరికా పరధ న్న డొ న ల్ు ట్రెంప్, ఉతత ర కొరియా న యకుడు
కిమ్స జోెంగ్ ఉన్ల మధయ ఫరబవ
ర రి 27న శిఖరాగీ చరేలు పారరెంభమయాయయ. వియత ిెం
రాజధ న్న హనోయలోన్న విలాస్వెంతమెైన స్ో ఫరట్ెల్ లెజెండ్ మెట్ర ోపో ల్ హో ట్ెల్ ఇెందసకు
వేదకయెంద. గత జూన్లో సరెంగపయర్సలో జరిగిన స్దస్స్కు కొనస్ాగిెంపుగా ఇద
జరడగుతుెండడెం గమన రహెం. చరేలు పారరెంభకన్నకి ముెందస ఇరడవురడ నేతలూ ఆపాయయెంగా
కరచ లనెం చేస్సకున ిరడ. మునసపట్ి స్మావేశెం కన ి మెంచి ఫలిత లు ఉెంట్కయన్న వారడ
ఆశాభకవెం వయకత ెం చేశారడ.
฀ యుది విమాన లనస పరస్ిరెం కూలుేకుని భకరత్, పాక్

● భకరత్-పాకిస్ి ాన్ మధయ యుది మేఘాలు అలముకొన ియ. బకలాకోట్లో ఉని జైష్ ఎ
మహాద్ ఉగీవాద ముఠా శిక్షణ శిబిరెంపై ఫరబవ
ర రి 26న భకరత్ చేపట్ిున వెైమాన్నక ద డులకు
పరతీకారెం తీరడేకునేెందసకు పాక్ ఫరబవ
ర రి 27న విఫలయతిెం చేసరెంద. ఈ పరిమాణెం రెండు
అణేస్త ర దేశాల నడుమ వెైమాన్నక ఘరిణకు ద రితీసరెంద.
● అపరమతత ెంగా ఉని భకరత బలగాలు పాక్ దసస్ా్హస్ాన్ని తిపరికొట్కుయ. ఈ కీమెంలో
పాకిస్ి ాన్కు చెెందన ఎఫ్-16 యుది విమాన న్ని కూలేేశాయ. అదే స్మయెంలో మన దేశాన్నకి
చెెందన మిగ్-21 లోహ విహెంగాన్ని పాక్ బలగాలు నేలకూలాేయ. ద న్న పైలట్ విెంగ్
కమాెండర్స అభినెందన్ వరిమాన్ పారాచూట్ స్ాయెంతో కిెందకి దగవశారడ. పాక్ అధీనెంలోన్న
భూభకగెంలో దగిన ఆయననస ఆ దేశ సైన్నకులు న్నరబెంధెంలోకి తీస్సకున ిరడ.
฀ అబుధబీ కోరడులోో హిెందీ

● న యయస్ాిన లోో హిెందీన్న తృతీయ అధకార భకష్గా అబుధబీ పరకట్ిెంచిెంద. పరస్త సతెం వాడుకలో
ఉని అరబిక్, ఆెంగో భకష్లతో పాట్ు ఇపుిడిక హిెందీలో కూడ ఇకాడ న యయ పరకయ
ిీ లు
కొనస్ాగుత యన్న అబుధబీ న యయశాఖ ఒక పరకట్న చేసరెంద. హిెందీ మాట్కోడేవాళ్లో...కోరడులో
వాయజాయల పరకయ
ిీ లు, ఇతర అెంశాలపై అవగాహననస పెంప ెందెంచసకున్న ఆపై
స్ిెందెంచేలా...ఎకాడ ఎలాెంట్ి అయోమయాన్నకి త వులేకుెండ చూడ లని స్ెంకలిెంతోనే
ఈ న్నరణయెం తీస్సకునిట్ు
ో తెలిపరెంద.

฀ ఉగీవాదెం ఉమాడి స్మస్య : స్ౌదీ యువరాజు
● ఉగీవాదెం, తీవరవాదెం ఆెందో ళ్న కలిగిెంచే అెంశాలన్న స్ౌదీ అరవబియా సరెంహాస్న న్ని
అధషరా ెంచనసని యువరాజు మహమాద్ బిన్ స్లాాన్ (ఎెంబీఎస్) అభిపారయపడు రడ. వీట్ిన్న
ఎదసరోావడ న్నకి భకరత్, ఇతర ప రడగు దేశాలకు స్హాయెం అెందస్ాతమన్న తెలిపారడ. భకరత
పరధ న్న నరవెందర మోదీతో ‘విస్త ృతమెైన, ఫలపరదమెైన’ చరేలు జరిపరన అనెంతరెం ఫరబవ
ర రి
20న ఈ మేరకు పరకట్న విడుదల చేశారడ.
● పులాేమా ద డి అనెంతరెం పాకిస్ి ాన్లో పరయట్ిెంచి, ఇెండియాకి వచిేన ఎెంబీఎస్ పలు
అెంశాలపై పరధ న్నతో చరేలు జరిపారడ. ‘‘ఉగీవాదెం, తీవరవాదెం ఉమాడి స్మస్యలు. న్నఘా
వరాుల స్మాచ రెం అెందెంచడెంతో పాట్ు ఇతర రూపాలోో భకరత్కు స్హకారెం అెందస్ాతెం. ఇతర
ప రడగు దేశాలకూ స్ాయెం చేస్త ాెం’’ అన్న పేరొాన ిరడ. అయతే తన పరకట్నలో పులాేమా
ఉగీద డిన్న పరస్త ావిెంచలేదస.
● ఒతిత డి పెంచ లన్న అెంగీకారెం.. : పరధ న్న మోదీ పరకట్న విడుదల చేస్త ూ.. పాకిస్ి ాన్ పేరడ
పరస్త ావిెంచకుెండ నే ఉగీవాదసలనస, వారికి మదీ తిస్సతని వారిన్న శిక్ిెంచ లన్న కోరారడ.
‘‘పులాేమాలో గత వారెం జరిగిన ఉగీవాదసల అన గరిక ద డి కూ
ీ రత ేన్నకి చిహిెం.
పరపెంచ న్ని ఆవరిెంచిన అమానవీయ మేఘాలకు న్నదరశనెం. దీన్నపై కొరడ ఝుళ్లపరెంచ లెంట్ే
ఉగీవాద న్నకి మదీ తిస్సతని దేశాలపై ఒతిత డి పెంచ లన్న ఉభయులమూ అెంగీకరిెంచ ెం. హిెంస్నస
పేరరవపరస్త ూ యువతనస తపుిదో వ పట్ిుస్త సని శకుతలపై కఠినెంగా వయవహరిెంచ లి’’ అన్న
పేరొాన ిరడ.
● అయదస ఒపిెంద లు : ఫరబవ
ర రి 19న రాతిర దల్దో చేరిన ఎెంబీఎస్ భకరత్లో 30 గెంట్లపాట్ు
ఉన ిరడ. 20న ఆయనకు రాష్ు ప
ర తి భవన్ వదీ అధకార లాెంఛన లతో స్ాేగతెం లభిెంచిెంద.
ఇరడ దేశాల పరతిన్నధసలు అయదస ఒపిెంద లపై స్ెంతకాలు చేశారడ. జాతీయ పట్ుుబడులు,
మౌలిక రెంగ న్నధ ఏరాిట్ు, పరాయట్కెం, ఇళ్ో న్నరాాణెం, దెైేపాక్ిక పట్ుుబడుల పెంపుదల,
స్మాచ ర, పరస్ార విభకగాలోో స్హకారెంపై ఒపిెంద లు కుదరాయ. రెండేళ్ోకు ఒకస్ారి
భకగస్ాేమయ స్దస్స్ జరపాలన్న, వయయహాతాక భకగస్ాేమయ మెండలిన్న నెలకొలాిలన్న
అెంగీకరిెంచ రడ. స్ముదర రెంగ రక్షణ, సైబర్స భదరతలోో స్హకరిెంచసకోవాలన్న న్నరణయెంచ రడ. స్ౌదీ
జైళ్ోలో మగుుతుని ద ద పు 850 మెంద భకరతీయ ఖైదీలనస విడుదల చేయనసనిట్ు
ో
ఎెంబీఎస్ పరకట్ిెంచ రడ.

฀ హజ్ యాతరకు పరిగిన భకరతీయుల కోట్క
● హజ్ యాతరకు అనసమతిెంచే భకరతీయుల స్ెంఖయనస స్ౌదీ అరవబియా పరభుతేెం 2 లక్షలకు
పెంచిెంద. దల్దో లో ఫరబవ
ర రి 20న పరధ న్న నరవెందర మోదీతో ఆ దేశ యువరాజు మహమాద్ బిన్
స్లాాన్ చరేల అనెంతరెం ఈ న్నరణయెం వెలువడిెంద. గత మూడేళ్ోలో హజ్కు వెళ్ో ే
భకరతీయుల కోట్కనస పెంచట్ెం ఇద మూడో స్ారి. 2014లో మోదీ పరభుతేెం అధకారెంలోకి
వచేేన ట్ికి ఏడ దకి భకరత్ నసెంచి హజ్ స్ెందరశనకు అనసమతిెంచే వారి స్ెంఖయ 1,36,000గా
ఉెండేద. 2017, 2018లో ఈ కోట్కనస స్ౌదీ పరభుతేెం పెంచిెంద. త జా న్నరణయెంతో ఈ స్ెంఖయ
1.75 లక్షల నసెంచి రెండు లక్షలకు చేరిెంద.
฀ భకరత్లో ఎఫ్-21 తయారీ

● ఇెంగాోెండ్కు చెెందన భకరీ రక్షణ ఉతితిత స్ెంస్ి ‘లాక్హీడ్ మారిున్’ భకరత్తో కలిసర ఎఫ్-21 ఫైట్ర్స
జట్నస తయారడ చేసేెందసకు ఫరబవ
ర రి 21న ఒపిెందెం కుదరిెంద. ట్కట్క అడ ేన్్డ్ సరస్ుమ్స్తో
ఐఏఎఫ్ చేస్సకుని ఒపిెందెంలో భకగెంగా ఈ జట్నస తేరలో భకరత్లో తయారడ
చేయనసన ిరడ. భకరతీయ తొలి స్ేదేశ్ర ఫైట్ర్స తేజస్కు ఆపరవష్న్ కిోయరన్్ దకిాెంద.
సీఈఎెంఐఎల్ఏసీ ఈ మేరకు ధసరవీకరణ పతర న్ని విడుదల చేసరెంద.
฀ పులాేమా ఉగీద డిన్న ఖెండిెంచిన మెండలి

● పులాేమాలో ఉగీద డి నేపథ్యెంలో పాకిస్ి ాన్నస అెంతరాాతీయ స్మాజెంలో ఏకాకిన్న
చేయడ న్నకి మనదేశెం చేస్త సని పరయత ిలు ఫలితమిస్సతన ియ. సీఆర్సపీఎఫ్ సరబబెందపై
జరిగిన ఉగీద డిన్న ఐకయరాజయస్మితి(ఐరాస్) భదరత మెండలి ఫరబవ
ర రి 21న తీవరెంగా
ఖెండిెంచిెంద. ఈ అపరాధ చరయకు పాలిడిన నేరస్సిలు, న్నరాేహకులు, మదీ తు తెలిపరనవారిన్న
న యయస్ాినెం ముెందస న్నలబరట్ు కలన్న ఓ పరకట్న విడుదల చేసరెంద. ఫరబవ
ర రి 14న 40మెంద
పారామిలట్రీ సరబబెంద మృతికి, పలువురడ గాయాలు పాలవడ న్నకి కారణమెైన జైష్ ఎ
మహాద్ ఆత ాహయతి ద డిన్న న్సచమెైన, పరరికిపెందల చరయగా అభివరిణెంచిెంద. 15 మెంద
స్భయదేశాలు గల ఈ మెండలిలో చెైన కూడ స్భయదేశెం.

฀ భకరత్లోన్న థ్రాల్ విదసయత్ కరాాగారాలతోనే అధక హాన్న
● బ గుు ఆధ రిత విదసయత్ ఉతితిత లో అమెరికా, చెైన లు ముెందసన ి భకరత్లోన్న థ్రాల్ విదసయత్
కరాాగారాలే ఎకుావ హాన్న కలిగిస్త సన ియన్న త జా అధయయనెం వెలోడిెంచిెంద. సరేట్ా రో ాెండ్లోన్న
ఈట్ీహచ్ జురిక్ వరి్ట్ీ పరిశోధకులు దీన్ని న్నరేహిెంచ రడ.
● పరపెంచవాయపత ెంగా ఉని 7,861 బ గుు ఆధ రిత విదసయత్ కరాాగారాల వివరాలనస పరిశ్రలిెంచి,
వాట్ి దసష్్రభకవాలనస అెంచన వేశారడ. ఈ కరాాగారాలు కారబన్ డెై ఆకై్డ్తో పాట్ు
భూత పాన్ని పెంచే అనేక కాలుష్య కారకాలనస విడుదల చేస్త ాయ. ఆరోగయ స్మస్యలనస
కలిగిెంచే రవణువులు, స్లూర్స డెై ఆకై్డ్, నెైట్రోజన్ ఆకై్డ్, మెరూయరీలనస వెలువరడస్ాతయ.
● ప గనస శుది చేసే స్ామరిూెం లేన్న పాత తరెం కరాాగారాలు భకరత్, తూరడి ఐరోపా, రష్ాయలోో
పదీ స్ెంఖయలో నడుస్సతన ియన్న పరిశోధకులు తెలిపారడ. కాలుష్య కారకాలనస ఇవి పదీ గా
తగిుెంచసకోలేకపో తున ియన్న, న ణయత లేన్న బ గుు విన్నయోగెం కూడ ముపుినస
పెంచసతోెందన్న పేరొాన ిరడ. వీలెైనెంత తేరగా వీట్ిన్న ఆధసన్నకరకరిెంచ లన్న లేద
మూసరవేయాలన్న స్ూచిెంచ రడ.
● మధయ ఐరోపా, ఉతత ర అమెరికా, చెైన లోో కాలుష్య కారకాలనస బకగా న్నయెంతిరెంచే అధసన తన
విదసయత్ కరాాగారాలు ఉన ియన్న వారడ తెలిపారడ.
฀ సరయోల్లో మహాతుాడి విగీహాన్ని ఆవిష్ారిెంచిన పరధ న్న మోదీ

● దక్ిణకొరియాతో వయయహాతాక స్ెంబెంధ లనస బలోపేతెం చేస్సకోవడమే లక్షయెంగా రెండురోజుల
పరయట్న న్నమితతెం ఫరబవ
ర రి 21న మోదీ సరయోల్కు చేరడకున ిరడ. ఆ దేశాధయక్షుడు మూన్
జవఇన్, ఐకయరాజయస్మితి మాజీ పరధ న కారయదరిశ బకన్కిమూన్తో కలసర యోన్స్
విశేవిద యలయెంలో ఏరాిట్ు చేసరన మహాత ాగాెంధీ విగీహాన్ని ఆవిష్ారిెంచ రడ.
฀ అరిెంతరెంగా ముగిసరన ట్రెంప్, కిమ్స చరేలు

● అణ ేయుధ ల తగిుెంపుపై అమెరికా అధయక్షుడు డొ న ల్ు ట్రెంప్, ఉతత ర కొరియా న యకుడు
కిమ్స జోెంగ్ ఉన్ల మధయ జరిగిన చరేలు ఫరబవ
ర రి 28న అరిెంతరెంగా ముగిశాయ. ఇరడవురడ
నేతలూ చరేలనస మధయలోనే ఆపేశారడ. ఎలాెంట్ి ఒపిెందమూ కుదరలేదన్న అమెరికా
అధయక్షున్న కారాయలయెం శరేత స్ౌధెం పరకట్ిెంచిెంద. అజెండ లో ‘బహిరెంగెంగా స్ెంయుకత
పరకట్నపై స్ెంతకాలు చేసే ఉత్వెం’ అన్న పేరొానిపిట్ికర ఎలాెంట్ి పరకట్నకూ అవకాశెం
కలగలేదస.

● తమ దేశెంపై విధెంచిన ఆెంక్షలనస పయరితగా తొలగిెంచ లన్న కిమ్స డిమాెండు చేయడెంతో త నస
స్మావేశెం నసెంచి బయట్కు వచేేశానన్న ట్రెంప్ చెపాిరడ. వాట్న్నిెంట్ిన్స ఎతిత వేయలేమన్న
అన ిరడ. భవిష్యతు
త లో మళ్లో భేట్ీ జరగాలన్న రెండు పక్ాలూ ఆశాభకవెం వయకత ెం చేశాయ.
฀ హమా
ా పై భకరీ రివారడు పరకట్ిెంచిన అమెరికా
● ఆల్ఖాయద ఉగీముఠాకు న ట్ి న యకుడు, 2011లో పాక్లో హతమెైన ఒస్ామా బిన్
లాడెన్ కుమారడడు హమా
ా బిన్ లాడెన్పై అమెరికా భకరీ రివారడు పరకట్ిెంచిెంద. హమా
ా ఎకాడ
ఉనిదీ స్మాచ రెం అెందసేత 1 మిలియన్ డ లరడో (ద ద పు రూ. 7.08 కోట్ు
ో ) అెందస్ాతమన్న
అమెరికా విదేశాెంగ శాఖ ఓ పరకట్నలో తెలిపరెంద.
● ‘జీహాద్కు కాబో యే రాజు’గా ఉగీవాదసలు తరడచూ చెపుికొనే హమా
ా గత కొదీ
స్ెంవత్రాలుగా ఎకాడున ిడో స్ిష్ు మెైన స్మాచ రెం లేదస. పాకిస్ి ాన్, అఫ్ాున్నస్ాిన్,
సరరియాలోోనో లేద ఇరాన్లో గృహన్నరబెంధెంలోనో ఉనిట్ు
ో ఊహాగాన లున ియ.
● ద ద పు ఎన్నమిదేళ్ో కిత
ీ ెం పాకిస్ి ాన్లోన్న అబో ట్కుబకద్లో అమెరికా పరతేయక దళ్ాలు ఒస్ామా
బిన్లాడెన్నస ముట్ుుపట్ిున స్ెంగతి తెలిసరెందే. పరపెంచవాయపత జీహాద్కు పరధ న వయకితగా ఉెండే
బిన్ లాడెన్కు వారస్సడుగా అతన్న కుమారడడు హమా
ా ఉగీవాదెంలో కరలకెంగా
మారడతునిట్ు
ో అమెరికా న్నఘా వరాుల వదీ స్మాచ రెం ఉెండట్ెంతో యూఎస్ అతన్నపై
రివారడు పరకట్ిెంచిెంద.
฀ తొలిస్ారిగా ఓఐసీ స్మావేశాలోో పరస్ెంగిెంచిన స్సష్ా

● ముసరో ెం దేశాలోో భకరత్కు దౌతయపరెంగా ఘన విజయెం లభిెంచిెంద. పరపెంచెంలోన్న 57 ముసరో ెం
దేశాలకు పారతిన్నధయెం వహిెంచే ఆరు నెైజవష్న్ ఆఫ్ ఇస్ాోమిక్ కోఆపరవష్న్ (ఓఐసీ) స్మావేశెంలో
తొలిస్ారిగా భకరత్ పరతిన్నధ పరస్ెంగిెంచ రడ. భకరత్నస ఆహాేన్నెంచకూడదెంట్య పాకిస్ి ాన్
అభయెంతరెం తెలిపరన ఆతిథ్యెం ఇచిేన యునెైట్ెడ్ అరబ్స ఎమిరవట్్ (యూఏఈ)
పట్ిుెంచసకోలేదస. ఇద ఆ స్ెంస్ి స్ేరోణత్వ స్మావేశెం కావడెం గమన రహెం.
● మారిే 1న జరిగిన ఈ స్మావేశాన్నకి విదేశాెంగ శాఖ మెంతిర స్సష్ాా స్ేరాజ్ గౌరవ అతిథగా
హాజరయాయరడ. ఈ స్ెందరభెంగా ఆమె ఉగీవాద నేి పరధ న అెంశెంగా చేస్సకొన్న 17 న్నమిష్ాల
పాట్ు ఆకట్ుుకొనే విధెంగా పరస్ెంగిెంచ రడ. ఎకాడ పాకిస్ి ాన్ పేరడ ఎతత లేదస. ఉగీవాదెం వివిధ
పారెంత లనస అసరిర పరడస్ోత ెందన్న, పరపెంచ నేి అపాయెంలోకి నెడుతోెందన్న చెపాిరడ.
‘‘ఉగీవాదెం, తీవరవాదెం పేరో డ ఏవెైన గాన్స వివిధ కారణ లు చెపుికొెంట్య కారయకలాపాలు

చేపడుతున ిరడ. పరతి స్ెందరభెంలోనూ మత న్నకి తపుిడు అరిెం చెబుతున ిరడ. హిెంస్
ద ేరానే అధకారెంలోకి రావొచేని తపుిడు నమాకెంతో ఉన ిరడ. ఉగీవాదెంపై
జరడగుతుని పో రడ ఏ మత న్నకో వయతిరవకెంగా చేపడుతునిద కాదస’’ అన్న స్ిష్ు ెం చేశారడ.
● ఖసరాన్లో వాకాయల పఠనెం : స్సష్ా తన పరస్ెంగెంలో పవితర ఖసరాన్లోన్న వాకాయలనస
పఠిెంచ రడ. ‘‘లా ఇరాా ఫరద యాన్... అెంట్ే మతెంలో బలవెంతెం అనేద ఏదీ
ఉెండకూడదస..ఇస్ాోెం అెంట్ేనే శాెంతి అన్న అరిెం. అలాోకు ఉని 99 పేరోలో ఏ ఒకాట్ీ
హిెంస్కు పరతీకగా ఉెండదస’’ అన్న చెపాిరడ. ‘‘పరధ నమెంతిర నరవెందర మోదీ, 18.50 కోట్ో మెంద
ముసరో ెంలు స్హా 130 కోట్ో మెంద భకరత పరజల శుభకకాెంక్షలనస తీస్సకొచ ేనస. భకరత
బహయళ్తేెంలో మా ముసరో ెం స్ో దరస్ో దరీమణులు ఓ అెంతరాభగెం. భినిమెైన ఆహార
అలవాట్ు
ో , స్ెంపరద య వస్త ధ
ర రణలు, భకష్ాపరమెైన వారస్తేెంతో తరతరాలుగా
జీవిస్సతన ిరడ. తమ నమాకాలనస కొనస్ాగిస్త ూనే ముసరో మేతర స్ో దరడలతో స్ామరస్యెంగా
మెలుగుతున ిరడ. మా దేశెంలోన్న చ లా కొదీ మెంద ముసరో ెంలు మాతరమే ఉగీవాద,
తీవరవాద విష్ పరచ రాన్నకి పరభకవితమయాయరడ’’ అన్న చెపాిరడ. భకరతదేశ వాణికి అవకాశెం
కలిగవలా కృషర చేసరన బెంగాోదేశ్, స్ౌదీ అరవబియా వెంట్ి మితురలకు కృతజా తలు తెలిపారడ.
● బహిష్ారిెంచిన పాక్ : భకరత్నస ఆహాేన్నెంచకూడదన్న కోరిన పట్ిుెంచసకోనెందసకు న్నరస్నగా
స్భయ దేశమెైన పాకిస్ి ాన్ ఈ స్మావేశాన్ని బహిష్ారిెంచిెంద. ఈ స్మావేశెంలో పాలగునడెం
లేదన్న పాక్ విదేశాెంగ మెంతిర ష్ా మెహమూద్ ఖసరవషర తెలిపారడ. తమ దేశెం కిోష్ు
స్మయాలోో ఉనిపుిడు యూఏఈ ఆదసకొెందన్న, కాన్స స్భయతేెం కాదస కద కన్సస్ెం
‘పరిశ్రలకుడు’ అని హో ద కూడ లేన్న భకరత్నస ఆహాేన్నెంచకూడదన్న కోరడతూ రెండు
లేఖలు రాసరన పట్ిుెంచసకోలేదన్న చెపాిరడ.
● 1969లోనూ అభయెంతరెం : 1969లో మొరాకో రాజధ న్న రబత్లో జరిగిన ఓఐసీ
స్మావేశాలకు భకరత్కు ఆహాేనెం లభిెంచిెంద. ఇెందరాగాెంధీ మెంతిరవరు ెంలో సీన్నయర్స
మెంతిర అయన ఫ£కుీదీీన్ ఆల్ద అహాద్ (తరడవాత రాష్ు ప
ర తి అయాయరడ) అకాడికి వెళ్ో ారడ.
ఆయన రాకపై పాకిస్ి ాన్ అభయెంతరెం చెపిడెంతో స్మావేశెంలో పాలగునకుెండ నే వెనకిా
తిరిగి వచ ేరడ. ఆ తరడవాత ఇపిట్ివరకు మళ్లో ఆహాేనెం రాలేదస. భకరత్ ముసరో ెం దేశెం
కాకపో యన , ముసరో ెంలు అధక స్ెంఖయలో న్నవసరస్త సని దేశెం కావడెంతో స్భయతేెం

ఇవాేలెంట్య 2006లో అపిట్ి ఉపరాష్ు ప
ర తి హమీద్ అన ్రీ తీవరమెైన పరయత ిలు
చేసరన పాక్ అడుుకొెంద.
฀ న్నషేధత జాబిత లో లాడెన్ కుమారడడు

● ఆల్ఖాయద న ట్ి ముఠా న యకుడు, 2011లో అమెరికా మట్ుుపట్ిున ఒస్ామా బిన్
లాడెన్ కుమారడడు హమా
ా బిన్ లాడెన్(29)నస ఐరాస్ భదరతమెండలి ఆెంక్షల జాబిత (బకోక్
లిస్ు )లో పట్ిుెంద. ఆల్ఖాయద పరస్త సత ముఠా న యకుడు అయమాన్ అల్ జవాహిరీ
తరాేత హమా
ా ఆ స్ాినెంలోకి వస్ాతడన్న భకవిస్సతని నేపథ్యెంలో ఐకయరాజయ స్మితి (ఐరాస్)
భదరతమెండలి ఈ న్నరణయెం తీస్సకుెంద.
● హమా
ా పై అమెరికా భకరీ (రూ. 7 కోట్ో కు పైగా) రివారడు పరకట్ిెంచిన కొదీ గెంట్లకవ
భదరతమెండలికి చెెందన శకితమెంతమెైన ఆెంక్షల కమిట్ీ అతన్ని బకోక్లిస్ు లో పట్ిుెంద. దీన్న
పరకారెం అన్ని దేశాలోోనూ హమా
ా కు స్ెంబెంధెంచి.. ఆస్సతల జపుత, పరయాణ లపై న్నషేధెం,
ఆయుధ లపై న్నషేధ జా లు వెంట్ి ఆెంక్షలు తక్షణెం అమలోోకి వస్ాతయ.
฀ మలేసయ
ర ాలో ఘనెంగా ‘మహిళ్ా స్దస్స్
● మలేసరయా తెలుగు స్ెంఘెం, ఇెంట్ిగట్
వీ ెడ్ రూరల్ డెవలప్మెెంట్ అస్ో సరయేష్న్ స్ెంస్ి ల
ఆధేరయెంలో ‘పరపెంచ తెలుగు మహిళ్ా స్దస్స్’ ఘనెంగా న్నరేహిెంచ రడ. కౌలాలెంపయర్స
స్మీపెంలోన్న స్సబకెంగ్జయలో మారిే 2,3 తేదీలలో రెండు రోజుల పాట్ు జరిగిన ఈ
స్దస్స్కు పద దేశాల నసెంచి తెలు గు మహిళ్ా పరముఖసలు హాజరయాయరడ.
● పరపెంచ మహిళ్ా దనోత్వాన్ని పురస్ారిెంచసకున్న ఏరాిట్ు చేసరన ఈ స్దస్స్లో
అమెరికాలోన్న కర స్ాఫ్టు వేర్స అధనేత దూదపాల జోయతిరడిు కి ‘జీవన స్ాఫలయ పురస్ాారెం’
అెందజవశారడ. ఇదే కారయకీమెంలో కోడూరడ హరిన రాయణరడిు కి జీవిత స్ాఫలయ పురస్ాారెం
అెందెంచ రడ.
● వీరితోపాట్ు కోమల్రాణి, పదాన్న, జోయత్న, అనిపయరణ , కొతత కృష్ణ వేణి తదతరడలకు ‘మహిళ్ా
శిరోమణి’ పురస్ాారాలనస అెందెంచ రడ. స్దస్స్లో భకగెంగా పలువురడ మహిళ్లు పరస్ెంగిెం
చ రడ.

฀ రక్షణ బడెా ట్నస భకరీగా పెంచిన చెైన
● రక్షణ శాఖకు 175 బిలియన్ డ లరడో (రూ.12.25లక్షల కోట్ు
ో ) కవట్కయస్ూ
త చెైన న్నరణయెం
తీస్సకొెంద. గత ఏడ దతో పో లిేతే ఇద 8.1శాతెం అధకెం. భకరత్ బడెాట్ కన ి ఇద
మూడిెంతలు ఎకుావ.
฀ అణ ేయుధ ఒపిెంద న్ని రదసీ చేసరన రష్ాయ

● అణ ేయుధ లపై రష్ాయ- అమెరికాల మధయ 1987లో కుదరిన ఇెంట్రీాడియట్ రవెంజ్
నూయకిోయర్స ఫ్ో ర్స్ (ఐఎన్ఎఫ్) ఒపిెంద న్ని రదసీ చేస్త ూ మారిే 4న అధయక్షుడు వాోదమిర్స
పుతిన్ న్నరణయెం తీస్సకున ిరడ. ఈ ఒపిెందెం నసెంచి వెైదొ లగుతునిట్ుు తొలుత గత
ఫరబవ
ర రిలో అమెరికా అధయక్షుడు ట్రెంప్ పరకట్ిెంచడెంతో రష్ాయ కూడ ద న్నకి పరతిచరయ
తీస్సకొెంద. ఒపిెందెం రదీ యన కారణెంగా రష్ాయ మధయ శరణ
ీ ి అణు క్ిపణులనస తయారడ చేసే
అవకాశెం ఉెంద.
฀ ఉగీ ఆస్సతల జపుతనకు వీలుగా పాక్ ఉతత రడేలు

● ఉగీవాద స్ెంస్ి లపై చరయలు తీస్సకోవాలెంట్య అెంతరాాతీయ స్మాజెం నసెంచి ఒతిత డి
పరడగుతుెండట్ెంతో పాకిస్ి ాన్ కరలక చరయ చేపట్ిుెంద. వయకుతలు, స్ెంస్ి లపై ఐకయరాజయ స్మితి
ఆెంక్షలు అమలు చేసేెందసకు వీలుగా ఐరాస్ భదరత మెండలి(స్త ెంభన, జపుత)-2019
ఉతత రడేలనస మారిే 4న అధకారికెంగా జారీ చేసరెంద. ఉగీవాదసలు, వారి స్ెంస్ి ల ఆస్సతల
జపుతనకు ఈ ఉతత రడేలు దో హదపడత య. జైష్-ఎ-మహమాద్ అధనేత మస్ూద్ అజార్స
తదతర ఉగీ నేతలపై కొరడ ఝుళ్లపరెంచేెందసకు వీలుగా పాక్ ఈ చరయ చేపట్ిునట్ు
ో విశరోష్ణలు
వెలువడుతున ియ.
฀ యూఎన్ఎస్సీ’లో భకరత్కు శాశేత స్భయతేెంపై ఫ్ారన్్ మదీ తు

● ఐకయరాజయస్మితి భదరత మెండలి(యూఎన్ఎస్సీ)లో భకరత్ శాశేత స్భయత ేన్నకి మదీ తు
ఇస్సతనిట్ు
ో ఫ్ారన్్ పునరడదఘ ట్ిెంచిెంద. స్మితి స్ెంస్ారణలోో భకగెంగా శాశేత, త త ాలిక
స్భయదేశాలనస విస్త రిెంచడెం ‘మొదట్ి కరలక అధ యయెం’గా పేరొాెంద.
● ఏపరరల్ నసెంచి 15 స్భయదేశాల భదరత మెండలి అధయక్ష బకధయతలు సీేకరిెంచనసని జరాన్స
రాయబకరి కిస్
ీ ు ో ఫర్స హయయస్జన్తో కలసర న్నరేహిెంచిన స్ెంయుకత విలేకరడల స్మావేశెంలో
ఫ్ారన్్ రాయబకరి ఫ్ారెంకోయస్ డెలాట్ేర మాట్కోడ రడ.

● మెండలిలో శాశేతస్భయతేెం ఇవాేలన్న భకరతదేశెంతో పాట్ు జరాన్స, జపాన్, బరజి
ర ల్
ఎెంతోకాలెంగా కోరడతున ియ . ఇెందసలో భకరత్, జరాన్స, జపాన్లకు ఫ్ారన్్ మదీ తు
తెలిపరెంద. స్మితిన్న విస్త రిెంచి, ఆఫరరకా దేశాలకు కూడ స్రైన పారతిన్నధయెం కలిిెంచ లి్న
అవస్రెం ఉెందన్న ఫ్ారెంకోయస్ అభిపారయపడు రడ. పులాేమాలో ఉగీద డి అనెంతరెం ‘జైషే
మహాద్’ తీవరవాద స్ెంస్ి అధనేత మస్ూద్ అజార్సనస అెంతరాాతీయ ఉగీవాదగా
గురితెంచ లెంట్య అమెరికా, బిరట్న్తో కలసర ‘యూఎన్ఎస్సీ’లో ఫ్ారన్్ ఇట్ీవల తీరాాన న్ని
పరవేశపట్ిుెంద.
฀ పాక్ సనేట్ స్మావేశాన్నకి హిెందూ మహిళ్ా సనేట్ర్స స్ారథ్యెం

● పాకిస్ి ాన్ తొలి హిెందూ మహిళ్ా సనేట్ర్స కృష్ణ కుమారి కొహిో మారిే 8న జరిగిన పారో మెెంట్ు
స్మావేశాన్నకి స్ారథ్యెం వహిెంచ రడ. అెంతరాాతీయ మహిళ్ా దనోత్వెం నేపథ్యెంలో ఆమెకు
ఈ స్ారథ్య బకధయతలు అపిగిెంచ రడ. సరెంధ్పారవిన్్కు చెెందన మారడమూల గాీమెం థ రి
హిెందూ స్ామాజిక వరాున్నకి చెెందన కృష్ణ కుమారి ఓ న్నరడపేద రైతు కుట్ుెంబకన్నకి చెెందన
వారడ.
฀ మాెందయెంలోకి ట్రీా
● దశాబీ కాలెంలోనే తొలిస్ారిగా ట్రీా ఆరిిక వయవస్ి ఆరిిక మాెందయెంలోకి కూరడకుపో యనట్ు
ో
అధకారిక గణ ెంకాలు స్ిష్ు ెం చేశాయ. ట్రిాష్ స్ాుట్ిసు క్
ర ్ ఇన్సరుట్యయట్ (ట్ీయూఐకవ)
పరకారెం.. ఈ ఏడ ద మొదట్ి మూడు నెలలోో ఆరిికాభివృది 2.4 శాతెం పరతికూల వృది న్న
నమోదస చేసరెంద. మూడో తెమ
ైర ాసరకెంలో ఇద -1.16 శాతెంగా ఉెంద. వరడస్గా రెండు
తెైమ
ర ాసరకాల పాట్ు ఆరిిక వృది పరతికూలెంగా నమోదసకావడ న్ని ఆరిిక మాెందయెంగా
పరిగణిస్త ారడ.
● అమెరికాతో విభేద లు తీవరరూపెం ద లేడెంతో గతేడ ద ట్రీా కరన్స్ లిరా భకరీగా
పతనమెైెంద. 2017లో 7.4 శాతెంగా నమోదెైన వృది .. 2018లో 2.6 శాత న్నకి
పరిమితమెైెంద. దరవయయలబణెం గతేడ ద అకోుబరడలో 15 ఏళ్ో గరిష్ామెైన 25.24 శాత న్నకి
పరిగిెంద. ఫరబవ
ర రిలో 20 శాతెంగా నమోదెైెంద. ఆహారధరలు భకరీగా పరగడెంతో
స్ామానసయల జీవనెం భకరెంగా మారిెంద.

฀ బెంగాోలో అభివృది పథ్కాలకు శ్రీకారెం
● బెంగాోదేశ్లో వివిధ అభివృది పథ్కాలనస ఆ దేశ పరధ న్న షేక్ హసీన , భకరత్ పరధ న మెంతిర
నరవెందర మోదీ స్ెంయుకత ెంగా మారిే 11న వీడియో కానూరన్్ ద ేరా పారరెంభిెంచ రడ.
ఇెందసలో భకగెంగా 36 స్ామాజిక ఆరోగయ కవెందర లకు, 11 న్సట్ి శుదీికరణ పాోెంట్ో కు ఈ-
ఫలకాలతో పారరెంభోత్వెం చేశారడ. బస్స్లు, ట్రకుాల స్రఫరా, ఆ దేశాన్నకి మన జాతీయ
విజాాన వయవస్ి విస్త రణ వెంట్ివి కూడ ఉన ియన్న భకరత విదేశ్ర వయవహారాల మెంతిరతే శాఖ
విడుదల చేసరన ఒక పరకట్నలో పేరొాెంద.
฀ ఇథయోపరయాలో కుపికూలిన విమానెం

● గగనతలెంలో మరో పనస విష్ాదెం చోట్ుచేస్సకుెంద. ఇథయోపరయాలోమారిే 10న ఓ
విమానెం కుపికూలిెంద. ఈ దసరఘట్నలో 157 మెంద దసరారణెం పాలయాయరడ. వారిలో 149
మెంద పరయాణికులు కాగా, మిగిలిన 8 మెంద సరబబెంద. మృతులోో గుెంట్యరడకు చెెందన
యువ వెైదసయరాలు స్హా మొతత ెం నలుగురడ భకరతీయులున ిరడ.
● పరభుతేరెంగ స్ెంస్ి ఇథయోపరయన్ ఎయర్సలెైన్్(ఈఏ)కు చెెందన బో యెంగ్ 737-8 మాక్్
విమానెం దేశ రాజధ న్న అడిస్ అబకబకలోన్న బో లె అెంతరాాతీయ విమాన శీయెం నసెంచి
ఉదయెం 8:38 గెంట్లకు గాలోోకి ఎగిరిెంద. కన య రాజధ న్న నెైరోబీకి అద వెళ్ో ాలి్ ఉెంద.
8:44 గెంట్లకు రాడ ర్సతో ద న్న స్ెంబెంధ లు తెగిపో యాయ. అడిస్ అబకబకకు దక్ిణ న
స్సమారడ 50 కిలోమీట్రో దూరెంలో బిష్ో ఫ్ుత పట్ు ణ స్మీపెంలోన్న హజర పారెంతెంలో విమానెం
కుపికూలిెంద. ఈ దసరఘట్నలో విమానెంలోన్న వారెంత మృతుయవాతపడు రన్న ఈఏ,
ఇథయోపరయన్ బకరడ్కాసరుెంగ్ కారొిరవష్న్(ఈబీసీ) వెలోడిెంచ య. విమానెం గాలోోకి ఎగిరిన
కొదీ సేపట్ికవ త ము ఆపదలో ఉన ిమన్న, వెనకిా రావాలనసకుెంట్ున ిమన్న పైలట్ నసెంచి
స్ెందేశెం వచిేెందన్న ఈఏ తెలిపరెంద. వెనకిా వచేేెందసకు త ము అనసమతి ఇచ ేమన్న,
అెంతలోనే దసరఘట్న చోట్ుచేస్సకుెందన్న పేరొాెంద.
● విమాన పరమాద మృతులోో 33 దేశాలకు చెెందనవారడన ిరడ. వారిలో అతయధకెంగా 32
మెంద కన య పౌరడలు. కనడ (18 మెంద), ఇథయోపరయా(9), చెైన (8), అమెరికా(8),
ఇట్ల్ద(8), ఫ్ారన్్(7), బిరట్న్(7), ఈజిపుు(6), నెదరాోెండ్్(5), భకరత్(4), స్ో వేకియా(4)
దేశస్సిలతోపాట్ు పలు ఇతర దేశాల పౌరడలు మృతిచెెందనవారిలో ఉన ిరడ.

● కొతత విమానెం : ఆఫరరకాలో ఉతత మ విమానయాన సేవలు అెందెంచే స్ెంస్ి గా ఇథయోపరయన్
ఎయర్సలెైన్్కు పేరడెంద. పరమాద న్నకి గురైన విమానెం కొతత ద. గత ఏడ ద నవెంబరడలోనే
అద ఈఏ చేతికి అెందెంద. గత ఏడ ద అకోుబరడలో బో యెంగ్ 737-8 మాక్్ తరగతికవ
చెెందన విమానమొకట్ి ఇెండో నేసరయా రాజధ న్న జకారాత నసెంచి బయలుదేరిన కొదీ సేపట్ికవ
జావా స్ముదరెంలో కూలిపో యెంద. న ట్ి దసరఘట్నలో 189 మెంద మృతుయవాతపడు రడ. ఈ
పరమాదెం తరాేత చ లాదేశాలు బో యెంగ్ 737-8 మాక్్ విమాన లనస న్నషేధెంచ య .
฀ కోస్ాురికా అధయక్షుడితో ఉపరాష్ు ప

ర తి వెెంకయయన యుడి భేట్ీ
● భకరతదేశెంలో పట్ుుబడులు పట్కులన్న కోస్ాురికా స్ెంస్ి లనస ఉపరాష్ు ప
ర తి వెెంకయయన యుడు
ఆహాేన్నెంచ రడ. తన విదేశ్ర పరయట్నలో భకగెంగా ఆయన ఆ దేశాధయక్షుడు కారోోస్ అలేరాడో
కరేస్ాడ తో స్మావేశమయాయరడ. ఈ స్ెందరభెంగా దెైేపాక్ిక స్ెంబెంధ లు
మెరడగుపరచసకోవడెంలో భకగెంగా కొతత రెంగాలోో స్హకారెం, సీమాెంతర ఉగీవాదెం, తదతర
అెంశాలోో ఇరడవురి మధయ ఫలవెంతమెైన చరేలు జరిగాయ.
ర తి వెెంకయయన యుడుతో భేట్ీ అయన అరాెంట్ీన ఉపాధయక్షురాలు
● ఉగీవాదెంపై పో రాట్కన్నకి భకరత్కు ఎపుిడూ తమ దేశెం మదీ తు ఉెంట్ుెందన్న అరాెంట్ీన
ఉపాధయక్షురాలు గాబిరయెలా మిషట్ిు వెలోడిెంచ రడ. ఆమె మారిే 12న
నూయఢిల్దోలో ఉపరాష్ు ప
ర తి వెెంకయయన యుడుతో భేట్ీ అయాయరడ. ఈ స్ెందరభెంగా
పులాేమాలో జరిగిన ఉగీవాద ద డిన్న ఆయన వివరిెంచగా గాబిరయెలా తీవరెంగా ఖెండిెంచ రడ.
● ఈ స్మావేశెంలో పారెంతీయ బహయపాక్ిక స్మస్యలపై చరిేెంచ రడ. భకరత్-అరాెంట్ీన మధయ
స్హకారాన్ని వయయహాతాక భకగస్ాేమయెం ద ేరా మరిెంత ముెందసకు తీస్సకళ్ాోలన్న
న్నరణయెంచ రడ. దెైేపాక్ిక వాణిజయెం, ఆరిిక రెంగాలోో పట్ుుబడుల పో ర త ్హాన్నకి ఇరడ దేశాలు
చసరడకుగా పన్నచేయాలన్న వెెంకయయన యుడు పేరొాన ిరడ.
฀ సీుఫన్ హాకిెంగ్ పేరిట్ స్ాారక న ణేలనస విడుదల చేసరన బిరట్న్

● పరఖాయత భౌతిక శాస్త వ
ర ేతత సీుఫన్ హాకిెంగ్ పేరిట్ బిరట్న్ స్ాారక న ణేలనస విడుదల చేసరెంద.
కృష్ణ బిలాలపై హాకిెంగ్ పరిశోధనకుగానస వీట్ికి ‘బకోక్హో ల్ కాయన్్’గా న మకరణెం చేసరెంద.
వెెండి, బెంగారెంతో తయారడచేసరన ఈ 50 పన్్ (అర పౌెండ్) న ణేల ధరనస 55, 795
పౌెండుోగా న్నరణయెంచ రడ. ఇదవరకు ఐజాక్ నూయట్న్, చ రో స్ డ రిేన్ లాెంట్ి పరఖాయత
శాస్త వ
ర ేతతల పేరిట్క బిరట్న్ స్ాారక న ణేలు ముదెంర చిెంద.
฀ భకరత్లో ఆరడ అణు కరాాగారాలు: అమెరికా
● భకరత్తో దెైేపాక్ిక భదరత, పౌర అణు రెంగాలోో స్హకారాన్ని బలోపేతెం చేస్సకోవడెం కోస్ెం
ఆరడ అణు విదసయత్ కరాాగారాలనస న్నరిాెంచడ న్నకి అమెరికా అెంగీకారెం తెలిపరెంద. అణు
స్రఫరాద రడల బృెందెం (ఎన్ఎస్జీ)లో భకరత్ స్భయతేెం కోస్ెం మదీ తు ఇస్సతనిట్ు
ో
వివరిెంచిెంద.
● భకరత్-అమెరికా వయయహాతాక భదరత వయవస్ి 9వ విడత చరేల అనెంతరెం రెండు దేశాలు ఈ
స్ెంయుకత పరకట్న వెలువడిెంద. ఈ చరేలకు భకరత విదేశాెంగ శాఖ కారయదరిశ విజయ్
గోఖలే, అమెరికా ఆయుధ న్నయెంతరణ, అెంతరాాతీయ భదరత వయవహారాల శాఖ కారయదరిశ
ఆెండియ
ర ా థ ెంప్న్లు అధయక్షత వహిెంచ రడ.
● పౌర అణు ఇెంధన రెంగెంలో స్హకారెం కోస్ెం రెండు దేశాలు 2008 అకోుబర్సలో ఒక
చరితర తాక ఒపిెంద న్ని కుదసరడేకున ియ. ఎన్ఎస్జీలోకి భకరత్ తేరగా పరవేశిెంచ లని
ఆకాెంక్షనస అమెరికా త జాగా పునరడదఘ ట్ిెంచిెంద. ఇెందసకు తన మదీ తు ఉెంట్ుెందన్న
తెలిపరెంద. అణేస్త ర వాయపరత న్న న్నరోధెంచే ఉదేీశెంతో ఏరాిట్ెైన ఈ కూట్మిలో భకరత చేరికనస
చెైన అడుుకుెంట్ోెంద. అెంతరాాతీయ భదరత, అణేస్త ర వాయపరత కి స్ెంబెంధెంచిన స్వాళ్ో పై కూడ
త జా భేట్ీలో భకరత్, అమెరికాలు చరిేెంచసకున ియ.
● స్ామూహిక జనహనన ఆయుధ లు, వాట్ిన్న చేరవేసే క్ిపణులు వెంట్ి వాట్ి వాయపరత న్న
అడుుకునేెందసకు కలసర పన్నచేయాలన్న న్నరణయెంచసకున ియ. ఇలాెంట్ి ఆయుధ లు ఉగీవాద
ముఠాల చేతిలో పడకుెండ చూడ లన్న తీరాాన్నెంచసకున ియ. అెంతరిక్ష రెంగెంలో ప ెంచి
ఉని ముపుిలపై కూడ దృషరుస్ారిెంచ య.
฀ ఇరాక్లో భకరత రాయబకర కారాయలయాన్నకి సీఆరీిఎఫ్ కమాెండో రక్షణ

● ఇరాక్లోన్న బకగాీద్లో ఉని తన రాయబకర కారాయలయాన్నకి భదరత కలిిెంచేెందసకు కమాెండో
శిక్షణ ప ెందన సీఆరీిఎఫ్ దళ్ాన్ని భకరత్ మోహరిెంచిెంద. ద ద పు 45 మెంద కమాెండో లు
అకాడ బకధయతలు చేపట్కురడ. ఇపిట్ికవ లిబియా రాజధ న్న ట్ిప
ర ో లిలో ఉని భకరత రాయబకర
కారాయలయాన్నకి సీఆరీిఎఫ్ కమాెండో లు రక్షణ కలిిస్సతన ిరడ.
● పో రాట్కలోో చ కచకయెంగా వాహన లు నడిపే డెవ
ైర రడో, వేగెంగా స్ిెందెంచే బృెంద లు,
అెంగరక్షకులు, ఉగీవాదసల నసెంచి బెందీలనస విడిపరెంచే స్సశిక్ిత సరబబెంద, బకెంబుల
న్నపుణులు ఈ బృెందెంలో ఉన ిరడ.

● నక్ల్ వయతిరవక ఆపరవష్నో లో పాలగుని ‘కోబకర’ విభకగెం నసెంచి వీరిన్న ఎెంపరక చేసర, కఠోర శిక్షణ
ఇచ ేరడ. పరస్త సతెం అఫ్ాున్నస్ాిన్లోన్న భకరత రాయబకర కారాయలయాన్నకి భకరత్-ట్ిబరట్
స్రిహదసీ పో ల్దస్స (ఐట్ీబీపీ) దళ్ెం రక్షణగా ఉెంద. నేపాల్లో కవెందర పారిశాీమిక భదరత దళ్ెం
(సీఐఎస్ఎఫ్), శ్రీలెంకలో స్రిహదసీ భదరత దళ్ెం (బీఎస్ఎఫ్) ఇలాెంట్ి విధసలనస
న్నరేరితస్త సన ియ.
฀ భకరత్కవ అగీ త ెంబూలెం : మాల్దీ వుల స్ిషీుకరణ

● భకరత్కవ తమ తొలి పారధ నయమని విధ న న్నకి కట్ుుబడి ఉనిట్ు
ో మాల్దీవుల నేతలు
పునరడదఘ ట్ిెంచ రడ. దెైేపాక్ిక అెంశాలపై కలసర పన్న చేయడ న్నకి త ము సరదిమన్న , భకరత
భదరత, వయయహాతాక ఆెందో ళ్నలనస పరిగణనలోకి తీస్సకుెంట్కమన్న చెపాిరడ.
● మాల్దీవులోో పరయట్ిస్త సని విదేశాెంగ మెంతిర స్సష్ాా స్ేరాజ్ ఆ దేశ అగీన యకతేెంతో మారిే
18న చరేలు జరిపారడ. గత నవెంబర్సలో ఇబరహీెం మహాద్ స్ో లిహ్ నేతృతేెంలో ఇకాడ
పరభుతేెం ఏరిడు క భకరత్ తరఫున అతుయనిత స్ాియ పరయట్న చోట్ుచేస్సకోవడెం ఇదే
మొదట్ిస్ారి.
● ఈ స్ెందరభెంగా దేశాధయక్షుడు స్ో లిహ్, విదేశాెంగ మెంతిర అబుీలాో ష్ాహిద్, మాజీ అధయక్షుడు
మహాద్ నషీద్, తదతర నేతలతో స్సష్ా చరేలు జరిపారడ. ఐరాస్ భదరత మెండలిలో
భకరత శాశేత స్భయత ేన్నకి మాల్దీవుల నేతలు మదీ తు పలికారడ.
● ఉగీవాదెంపై పో రడ, స్ముదర దొ ెంగతన లు, వయవసీికృత నేరాలు, మాదక దరవాయలు, మానవుల
అకీమ రవాణ కు వయతిరవకెంగా చరయలు వెంట్ి అెంశాలోో భకరత్కు తోడ ిట్ుగా ఉెంట్కమన్న
హామీ ఇచ ేరడ.
● దౌతయ, అధకారిక పాస్పో రడులు కలిగి ఉనివారికి వీస్ా న్నబెంధనల నసెంచి మినహాయెంపు,
స్ాిన్నక స్ెంస్ి ల ద ేరా స్ామాజిక అభివృది కారయకీమాల కోస్ెం మాల్దీవులకు స్ాయెం
అెందెంచడెం, ఇెంధన స్మరిత వెంట్ి అెంశాలోో రెండు దేశాల మధయ ఒపిెంద లు కుదరాయ.
వయయహాతాకెంగా తనకు అతయెంత ముఖయమెైన దేశమెైన మాల్దీవులోో కొనేిళ్లోగా చెైన
పారబలయెం పరగడెంపై భకరత్ ఆెందో ళ్న వయకత ెంచేస్త ో ెంద.
฀ కజక్స్ాిన్ అధయక్షుడి ఆకసరాక రాజీన మా

● కజక్స్ాిన్ అధయక్షుడు నూర్సస్సలాతన్ నజర్సబయేవ్ (78) మారిే 19న తన పదవికి
రాజీన మా చేశారడ. ద ద పు 30 ఏళ్ో స్సదీరక
ఘ ాలెం పాట్ు పదవిలో ఉని ఆయన

ఆకసరాకెంగా రాజీన మా చేయడెంతో దేశెం ఆశేరయపో యెంద. వచేే ఏడ దే అధయక్ష ఎన్నికలు
జరగనసని తరడణెంలో ఆయన తీస్సకుని ఈ న్నరణయెం పారధ నయెం స్ెంతరిెంచసకొెంద.
● జీవన పరమాణ లు పడిపో తుెండడెంతో పరజలోో అస్ెంతృపరత నెలకొనడ న్ని గమన్నెంచి ఆయన
ఇట్ీవలే మొతత ెం మెంతిరవరాున్ని తొలగిెంచ రడ. చమురడ న్నలేలు అధకెంగా ఉనిపిట్ికర
పరగతి మెందగిెంచడెంతో నూతన పరణ ళ్లకనస రూప ెందెంచ రడ. పదవికి రాజీన మా
చేసరనపిట్ికర రాజాయెంగెం పరకారెం ఆయన ‘జాతి నేత’గా కొనస్ాగుత రడ. ద న్నపరకారెం విధ న
న్నరణయాలు తీస్సకునే అధకారెం ఆయనకు ఉెంట్ుెంద. అధయక్ష ఎన్నికలు జరిగవ వరకు సనేట్
ఛెైరాన్ కస్యెం జొమాాట్ ట్టకాయెవ్ (65) అధయక్ష బకధయతలు న్నరేహిస్త ారడ.
฀ ఆనెందద యక దేశాలోో 140వ స్ాినెంలో భకరత్

● ఆనెందద యక దేశాల జాబిత (World Happiness Report) 2018లో 133వ స్ాినెంలో
న్నలిచిన భకరత్ , మారిే 20న పరపెంచ స్ెంతోష్ దనోత్వెం స్ెందరభెంగా ఐకయరాజయ స్మితి
156 దేశాలకు స్ెంబెంధెంచి విడుదల చేసరన ‘హాయపరనెస్ రిపో ర్సు-2019’లో భకరత్కు 140వ
స్ాినెంలో న్నలిచిెంద .
● ఆద యెం, సేేచఛ, విశాేస్ెం, ఆరోగయకర జీవన విధ నెం-ఆయుష్ు
ి , స్ామాజిక మదీ తు,
వితరణ తదతర అెంశాలనస ఆనెందెం మదెంపునకు పారతిపదకగా తీస్సకుెంట్ున ిరడ.
● ఈ జాబిత లో ఫరనో ెండ్ అగీస్ి ానెంలో న్నలివగా డెన ార్సా, ఐస్లాయెండ్, నెదరాోెండ్్, న రవే
దేశాలు జాబిత లో ఫరనో ెండ్ తరాేత న్నలిచ య. పాక్ 67వ రాయెంకులో న్నలవగా, చెైన 93వ
రాయెంకునస స్ాధెంచిెంద. ఇక, ఆనెంద న్నకి ఆమడదూరెంలో బతుకరడుస్సతని దేశాలోో స్ూడ న్
, ఆఫ్ాఘన్నస్ాిన్, ట్కెంజాన్నయా, రడవాెండ లున ియ.
฀ కజక్స్ాిన్ రాజధ న్న పేరడ ‘నసర్సస్సలాతన్’గా మారడి

● కజక్స్ాిన్ రాజధ న్న ‘ఆస్ాిన ’ పేరడ ‘నసర్సస్సలాతన్’గా మారనసెంద. తమ దేశ మాజీ అధయక్షుడు
నసర్సస్సలాతన్ నజర్సబయెవ్ గౌరవారిెం రాజధ న్న ‘ఆస్ాిన ’నస నసర్సస్సలాతన్గా మారవేెందసకు
పారో మెెంట్ు మారిే 20న ఆమోదెం తెలిపరెంద.
● మారిే 19న నసర్సస్సలాతన్ నజర్సబయెవ్ అనూహయెంగా దేశ అధయక్ష పదవికి రాజీన మా
చేశారడ. ఆయన స్ాినెంలో త త ాలిక అధయక్షుడెైన ట్టకయేవ్ తన తొలి అధకారిక చరయగా
రాజధ న్న పేరడనస మారాేలన్న పరతిపాదెంచగా పారో మెెంట్ు స్మాతిెంచిెంద.

฀ మస్ూద్నస అెంతరాాతీయ ఉగీవాదగా గురితెంచెండి : జరాన్స
● పాకిస్ి ాన్కు చెెందన ఉగీ స్ెంస్ి జైష్ ఎ మొహమాద్ అధనేత మస్ూద్ అజర్సనస
అెంతరాాతీయ ఉగీవాదగా గురితెంచ లెంట్య జరాన్స పేరొాెంద. ఈ మేరకు ఐరోపా స్మాఖయ
(ఈయూ)లో ఓ తీరాాన న్ని పరవేశపట్ిుెంద. మస్ూద్నస ఉగీవాద జాబిత లో చేరాేలెంట్య
జరాన్స ఈయూలోన్న పలు స్భయ దేశాలతో స్ెంపరదెంపులు స్ాగిస్త సనిట్ు
ో దౌతయ వరాులు
పేరొాన ియ.
● మస్ూద్నస న్నషేధెంచ లెంట్య జరాన్స ఈయూకు పరతిపాదెంచిన తీరాానెం మాతరెం రాలేదస.
ఈయూలోన్న 28 స్భయ దేశాలూ దీన్నకి మదీ తు ఇవాేలి్ ఉెంద. మారిే 15న మస్ూద్పై
ఫ్ారన్్ ఆరిిక ఆెంక్షలు విధెంచిెంద. ఉగీవాద చరయలకు పాలిడిన వారి జాబిత లో అతన్న
పేరడనస చేరవేెందసకు కృషర చేస్త ామన్న పేరొాెంద. మస్ూద్నస అెంతరాాతీయ ఉగీవాదగా
గురితెంచేెందసకు జరిగిన యత ిలిి చెైన అడుుకుని రెండోర జులకవ ఫ్ారన్్ స్దరడ న్నరణయెం
తీస్సకుెంద. ఐరాస్ భదరత మెండలిలోన్న 15 స్భయ దేశాలోో 14 పరతిపాదనకు మదీ తు తెలిపరన ,
కవవలెం చెైన మాతరమే అడుుకోవడెం గమన రహెం.
฀ యూఎస్లో డీసీ కోరడు జడిా గా ఇెండో అమెరికన్

● అమెరికాలోన్న పరఖాయత డిసు క్
ర ఆఫ్ కొలెంబియా స్రూాూట్ కోరడు (డీసీ కోరడు) జడిాగా పరముఖ
భకరతీయ అమెరికన్ న యయవాద న్నయోమీ జహెంగీర్సరావు ఎన్నికయాయరడ. యూఎస్
స్సపీరెంకోరడు జసరుస్ కాోరన్్ థ మస్ నేతృతేెంలో వెైట్హౌస్లోన్న రూస్వెల్ు రూమ్సలో ఆమె
యూఎస్ స్రూాూట్ జడిాగా బకధయతలు సీేకరిెంచ రడ.
● అమెరికాలోన్న పరముఖ కోరడులోో స్సపీరెంకోరడు తరాేత డీసీ కోరడు కరలకెం. డీసీ కోరడు జడిాగా
న్నయమితులెైన భకరతీయులోో న్నయోమీ రెండో వయకిత. గతెంలో శ్రీ శ్రీన్నవాస్న్ అనే వయకిత డీసీ కోరడు
జడిాగా వయవహరిెంచ రడ.
฀ సరరియాలో ఐఎస్ అెంతెం

● సరరియాలో ఇస్ాోమిక్ సేుట్ గూ
ీ ప్(ఐఎస్) ఉగీవాదసలు తుడిచిపట్ుుకుపో యారడ. సరరియా
తూరడి పారెంతెంలో జిహాదస్సుల ఆధీనెంలోన్న చిట్ు చివరి గాీమమెైన బకఘౌజ్నూ అమెరికా
నేతృతేెంలోన్న సరరియా డెమోకీట్ిక్ దళ్ాలు(ఎస్డీఎఫ్ ) మారిే 23న స్ాేధీనెం
చేస్సకున ియ.

● 6నెలలు కొనస్ాగిన చివరి ఆపరవష్న్ పయరత వడెంతో ఒకపుిడు ఇరాక్, సరరియాలోో విస్త రిెంచిన
ఐఎస్ ఖల్దఫ్ా పాలన మూలాలు పయరితగా తుడిచిపట్ుుకుపో యనట్ేునన్న ఎస్డీఎఫ్ పరకట్ిెంచిెంద.
ఐదేళ్ో ల కొనస్ాగిన ఈ యుది ెంలో వేలాద పరజలు న్నరాేసరతులయాయరడ. 2018లో ఎస్డీఎఫ్
చివరి ఆపరవష్న్ చేపట్ిుెంద. లగెంగిపో వడ న్నకి న్నరాకరిెంచిన చిట్ు చివరి ఐఎస్ ఉగీవాదసలనస
వెతికివెతికి పట్ుుకొన్న ఏరివేసరెంద.
฀ ఇెంధన’ స్ూచీలో భకరత్కు 76వ రాయెంక్

● పరపెంచ ఆరిిక వేదక (డబూ
ో ూఈఎఫ్) రూప ెందెంచే అెంతరాాతీయ ఇెంధన పరివరత న స్ూచీలో
భకరత్ ఈ ఏడ ద రెండు స్ాిన లు పైకి ఎగబకకి 76కు చేరడకుెంద. ఇెందన భదరత, పరాయవరణ
సరిరతేెం, ఇెంధన అెందసబకట్ు వెంట్ి అెంశాలనస ఏ విధెంగా స్మతులయెం
చేస్సకుెంట్ున ియని ద న్న ఆధ రెంగా 115 దేశాలకు ఈ రాయెంకులనస డబూ
ో ూఈఎఫ్
కవట్కయస్సతెంట్ుెంద.
● ఈ జాబిత లో సీేడన్ మరోస్ారి అగీ స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. సరేట్ా రో ాెండ్, న రవే మొదట్ి మూడు
స్ాిన లోో ఉనిట్ుు మారిే 25న విడుదలెైన డబూ
ో ూఈఎఫ్ న్నవేదక పేరొాెంద. ఇెంధన
అనసస్ెంధ నత పరిగినపిట్ికర... పరపెంచవాయపత ెంగా ఇపిట్ికర 100 కోట్ో మెంద విదసయత్
విన్నయోగాన్నకి దూరెంగా ఉనిట్ుు వెలోడిెంచిెంద.
● ఇక ప రడగు దేశెం చెైన మన కెంట్ే ఆరడ స్ాిన లు దగువన 82లో ఉెంద.
฀ కొతత తరెం ఉపగీహాన్ని పరయోగిెంచిన చెైన

● కొతత తరెం డేట్క పరస్ార ఉపగీహాన్ని చెైన విజయవెంతెంగా న్నెంగిలోకి పెంపరెంద. ఇద మానవ
స్హిత వయయమనౌకలకు, ఉపగీహాలకు, రాకట్ో కు డేట్క పరస్ారాలనస, డేట్కనస, న్నయెంతరణ
సేవలనస అెందస్సతెంద. తియాన్లియాన్-2-01 అనే ఈ ఉపగీహాన్ని లాెంగ్ మార్సే-3బి రాకట్
ద ేరా చెైన పరయోగిెంచిెంద. ఉపగీహెంలో వినూతి నెట్వర్సా వయవస్ి ఉెందన్న, డేట్క బదల్ద
వేగెంగా జరడగుతుెందన్న అధకారడలు తెలిపారడ. ఇద లాెంగ్ మార్సే రాకట్ ద ేరా చేపట్ిున
301వ పరయోగమన్న వివరిెంచ రడ.
฀ భకరత్కు 24 అధసన తన సీహాక్ హలికాపు రో డ

● భకరత్కు బహయళ్ స్ామరిూ ఎెంహచ్-60ఆర్స సీహాక్ హలికాపు రోనస వికీయెంచేెందసకు అమెరికా
ఆమోదెం తెలిపరెంద. 24 హలికాపు రోనస స్రఫరా చేసేెందసకు స్మాతిెంచగా, వీట్ి ధర రూ.260

కోట్ో డ లరడో(రూ.1.78 లక్షల కోట్ు
ో )ఉెండొ చేన్న అెంచన . వీట్ివలో భకరత నౌకాదళ్ పో రాట్
స్ామరిూెం ఇనసమడిస్త సెందన్న అధకారడలు పేరొాన ిరడ.
฀ బూ
ర నేలో కొతత ష్రియా చట్కుల అమలు
● ఆగవియాసరయా దేశమెైన బూ
ర నేలో కఠిన శిక్షలతో కూడిన ఇస్ాోమిక్ ష్రియా చట్కులు ఏపరరల్ 1
నసెండి అమలోోకి వచ ేయ. వయభిచ రెం, ఇదీ రడ పురడష్ుల మధయ లెైెంగిక చరయలకు రాళ్ో తో కొట్ిు
చెంపడ న్ని శిక్షగా విధెంచనసన ిరడ. దీన్నపై బూ
ర నే స్సలాతన్ హస్నల్ బో లిాయ మాట్కోడుతూ..
ఈ దేశెంలో ఇస్ాోమిక్ బో ధనలు బలెంగా పరగాలన్న కోరడకుెంట్ునిట్ు
ో పేరొాన ిరడ.
● కొతత చట్కుల కిెంద అత యచ రెం, పురడష్ుల మధయ స్ేలిెంగ స్ెంపరాెం, దో పరడీ, పరవకత మహాద్నస
అవమాన్నెంచడెం వెంట్ి నేరాలకు మరణశిక్ష వరితస్త సెంద. ఇదీ రడ మహిళ్ల మధయ లెైెంగిక చరయకు
40 కొరడ దెబబలు లేద గరిష్ాెంగా పదేళ్ో జైలుశిక్ష విధస్ాతరడ. గరభస్ారవాన్నకి కూడ బహిరెంగ
కొరడ దెబబల శిక్ష విధస్ాతరడ. దొ ెంగతనెం చేసేత చేతులు, పాద లిి తొలగిస్త ారడ. 18 ఏళ్ో
వయస్సలోపు ముసరో ెం చిన ిరడలనస ఇస్ాోమేతర మత బో ధనల వెైపు పో ర త్హిెంచడెం నేర
చరవయ. కొతత శిక్షలపై అెంతరాాతీయెంగా ఖెండనలు వయకత మయాయయ. ఐరాస్, ఐరోపా స్మాఖయ
ఖెండిెంచ య.
฀ ఏపరరల్ 7న పరపెంచ ఆరోగయ దనోత్వెం

● పరతీ ఏట్క ఏపరరల్ 7న పరపెంచ ఆరోగయ దనోత్వెం న్నరేహిెంచబడుతుెంద . ఈ స్ెంవత్రెం
ఇతివృతత ెం ‘అెందరికి ఆరోగయ రక్షణ పరతి ఒకారికి, పరతి చోట్ుకు’ ('Universal healthcoverage
(UHC): everyone, everywhere") . మొట్ు మొదట్ి స్ారిగా 1950 స్ెంవత్రెంలో పరపెంచ
ఆరోగయ దనోత్వెం జరపబడిెంద . ఇపుిడు జరడపుకునేద 70వ వారిికోత్వెం .
฀ మాల్దీ వులోో నషీద్ పారీు జయకవతనెం

● మాల్దీవుల జాతీయ పారో మెెంట్ు (పీపుల్్ మజీో స్)కు జరిగిన ఎన్నికలోో మాజీ అధయక్షుడు
మహాద్ నషీద్ నేతృతేెంలోన్న మాల్దీవియన్ డెమోకీట్ిక్ పారీు (ఎెండీపీ) ఘన విజయెం
స్ాధెంచిెంద. 87 స్ాిన లకు గానస మూడిెంట్ రెండొెంతుల సీట్ోనస కైవస్ెం చేస్సకున ిరడ
฀ విదేశ్ర న్నధసల తరలిెంపులో పరపెంచెంలోనే అగీస్ి ానెంలో భకరత్

● ఉదో యగెం, వాయపారెం న్నమితత ెం విదేశాలోో న్నవశిస్ూ
త , తమ స్ేస్ి లాలోోన్న కుట్ుెంబీకులకు
పెంపరెంచే న్నధసలు పరపెంచెంలో అన్ని దేశాల కెంట్ే భకరత్కవ అధకెంగా తరలుతున ియన్న

పరపెంచబకయెంక్ న్నవేదక వెలోడిెంచిెంద. 2018లో ఈ మొతత ెం 79 బిలియన్ డ లరో (స్సమారడ
రూ.5,53,000 కోట్ో )కు చేరినట్ు
ో తెలిపరెంద. తరవాత స్ాిన లోో చెైన (67 బి.డ .), మెకి్కో (36
బి.డ .), ఫరలిపీిన్్ (34 బి.డ .), ఈజిప్ు (29 బి.డ .) ఉనిట్ు
ో పేరొాెంద.
฀ స్ూడ న్లో సైన్నక తిరడగుబకట్ు

● ఆఫరరకా దేశెం స్ూడ న్లో సైన్నక తిరడగుబకట్ు జరిగిెంద. దేశాన్ని ద ద పు మూడు
దశాబకీలపాట్ు పాలిెంచిన అధయక్షుడు ఒమర్స అల్ బషీర్స(75)నస పదవీచసయతుడిన్న చేసర, గృహ
న్నరబెంధెంలో ఉెంచినట్ు
ో ఏపరరల్ 11న సైనయెం పరకట్ిెంచిెంద. ఈ పరిణ మాన్ని స్ాేగతిస్ూ
త
రాజధ న్న ఖారూ
ు మ్స వీధసలోో పరజలు స్ెంబరాలు చేస్సకున ిరడ.
฀ బరరగాట్
ి గడువు అకోుబర్స 31 వరకు పెంపు
● యూరోపరయన్ యూన్నయన్(ఈయూ) నసెంచి బిరట్న్ విడిపో యేెందసకు ఉదేీశిెంచిన బరగ
ర ాట్
ి
గడువు మరోస్ారి పరిగిెంద. బరగ
ర ాట్
ి గడువు ఏపరరల్ 12తో ముగియనసని నేపథ్యెంలో మరో 6
నెలలు అెంట్ే అకోుబర్స 31 వరకూ ప డిగిస్త సనిట్ు
ో ఈయూ తెలిపరెంద. ఈ గడువులోగా బరగ
ర ాట్
ి
బిలుోనస బిరట్న్ పారో మెెంట్ు ఆమోదెంచేలా చరయలు తీస్సకోవాలన్న ఆ దేశ పరధ న్న థెరస్ా మేకు
స్ూచిెంచిెంద.
฀ చెందసరడిపై కుపికూలిన ఇజారయెల్ వయయమనౌక

● చెందసరడిపై వయయమనౌకనస దెంచేెందసకు ఇజారయెల్ చేసరన పరయతిెం విఫలమెైెంద. స్రిగు ా
జాబిలిో పై కాలుమోపే స్మయెంలో అద కూలిపో యెంద. పరధ న ఇెంజిన్ వెైఫలయమే ఇెందసకు
కారణమన్న భకవిస్సతన ిరడ. దీెంతో పవ
ైర ేట్ు న్నధసలతో చెందసరడిపై మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా
వయయమనౌకనస దెంచేెందసకు జరిగిన పరయతిెం విఫలమెైనట్ో యెంద.
● ‘బరరషీట్’ అనే ఈ వయయమనౌకనస ఇజారయెల్ ఏరోసేిస్ ఇెండసీుస్
ర (ఐఏఐ), సేిస్ ఐఎల్ అనే
స్ేచఛెంద స్ెంస్ి రూప ెందెంచిెంచ య. ఇెందసకు 10 కోట్ో డ లరడో వయయమెైెంద. ఇద
చెందసరడిపైకి పరయోగిెంచిన మొట్ు మొదట్ి వాణిజయ వయయమనౌక. జాబిలిో న్న ఫ్ ట్ోలు తీయడెం,
కొన్ని పరయోగాలు చేపట్ు డెం దీన్న ఉదేీశెం.
● ఈ వయయమనౌకనస ఫరబవ
ర రిలో అమెరికాలోన్న ఫ్ోో రిడ నసెంచి ఫ్ాలాన్ రాకట్ ద ేరా
అెంతరిక్షెంలోకి పరయోగిెంచ రడ. గత రెండు నెలలోో అద పలుమారడో భూమిన్న చసట్ిు, అనెంతరెం
చెందసరడి కక్షయలోకి పరవేశిెంచిెంద. మొతత ెంమీద 65 లక్షల కిలోమీట్రో దూరెం పరయాణిెంచిెంద.

● ఏపరరల్ 11 రాతిర ఇద చెందసరడిపై దగవెందసకు పరయతిిెంచిెంద. చిట్ు చివరోో ఈ వయయమనౌకతో భూ
కవెందర న్నకి స్ెంబెంధ లు తెగిపో యాయ. కొదీ సేపట్ి తరాేత ఈ వయయమనౌక వెైఫలయెం చెెందెందన్న
అధకారడలు పరకట్ిెంచ రడ. అద చెందసరడి ఉపరితలెంపై కూలిెందన్న తెలిపారడ. ‘బరరషీట్’లో
తొలుత కొన్ని స్ాెంకవతిక స్మస్యలు తలెతత య. అవి ఇెంజిన్ వెైఫలాయన్నకి ద రితీశాయన్న
భకవిస్సతన ిరడ.
฀ మడగాస్ార్సలో తట్ుుకు 1200 మెంద బలి

● చరితల
ర ో మునసపనిడూ లేనెంతట్ి భకరీస్ి ాయలో మడగాస్ార్సలో తట్ుు వాయపరెంచిెంద.
ఇపిట్ికవ నమోదెైన కవస్సల స్ెంఖయ 1.15 లక్షలు ద ట్గా 1200 మెందకిపైగా చన్నపో యారడ .
● అతయెంత స్ాెంకీమిక వాయధగా పేరొెందన తట్ుు వాయపరత న్న అడుుకునేెందసకు 90 నసెంచి 95 శాతెం
వరకూ ఇమూయనెైజవష్న్ జరగాలి్ ఉెండగా మడగాస్ార్సలో కవవలెం 58 శాతెం మెంద మాతరమే
తట్ుు న్నవారణ ట్ీకా వేయెంచసకున ిరడ. మహమాారి చసట్ుుముట్ేుెందసకు ఇదే పరధ న కారణెం.
పో ష్కాహార లోపమూ ఒక కారణెంగా న్నలుస్ోత ెంద.
฀ బృెందెంగా ఎవరస్సుకు భకరత్, చెైన , నేపాల్ మహిళ్ల స్ాహస్యాతర

● పరపెంచెంలోనే తొలిస్ారిగా భకరత్, చెైన , నేపాల్కు చెెందన ముగుురడ అతివలు బృెందెంగా
ఎవరస్సు శిఖరాన్ని అధరోహిెంచనసన ిరడ. భకరత్ నసెంచి కలిన డ ష్, నేపాల్ నసెంచి కెంచి
మాయ తమాెంగ్, చెైన నసెంచి లిమయు-మా ఈ స్ాహస్యాతరెంలో పాలగుెంట్ున ిరన్న నేపాల్
పరయట్కబో రడు తెలిపరెంద.
● ఈబృెంద న్నకి పరపెంచ పరసరది పరేత రోహకుడు, ఆరడస్ారడో గిన్నిస్ రికారడుల స్ృషరుకరత పెంబక
డో రాీ షరాితో పాట్ు షరాి ఫురాబ అనే న్నపుణుడు మారు దరశకతేెం వహిెంచనసన ిరడ. ఈ
ముగుురడ ఇెంతకుముెందే వేరవేరడగా ఎవరస్సునస అధరోహిెంచినవారవ.
฀ నోట్ర్స డ మ్సకు రూ.7 వేల కోట్ో విరాళ్ాలు

● అగిికి ఆహయతెైన పాయరిస్లోన్న పరఖాయత చరిే నోట్ర్స డ మ్స కథ్డరల్ పునరిిరాాణ పనసల కోస్ెం
పరపెంచవాయపత ెంగా భకుతల నసెంచి విరాళ్ాలు వెలో ువలా వస్సతన ియ. ఈ చరిే మరమాతులకు
గానూ స్సమారడ రూ.7 వేల కోట్ో విరాళ్ాలు వస్ూలయాయయ. అయతే ఈ
కట్ు డెంపునరిిరాాణ న్నకి గానూ ఐదేళ్ో ల పడుతుెందెంట్య ఫ్ారన్్ అధయక్షుడు ఇమాానసయయేల్
మేకోీన్ పరకట్ిెంచ రడ.

● ఏపరరల్ 15న నోట్ర్స డ మ్సకు మెంట్లు అెంట్ుకొన్న పైకపుి పయరితగా దగిమెైన స్ెంగతి తెలిసరెందే.
ఘట్న జరిగిన వెెంట్నే అగిిమాపక సరబబెంద స్ిెందెంచడెంతో పారణనష్ు ెం జరగలేదస.
฀ వేడెకుాతుని భూమి ఉపరితలెం

● గత 15 ఏళ్లోగా పరపెంచవాయపత ెంగా భూమి ఉపరితలెం వేడెకుాతోెందన్న అమెరికా అెంతరిక్ష
పరిశోధన స్ెంస్ి న స్ా తెలిపరెంద. ఉపగీహ అెంచన లు, క్వతస్
ర ి ాయ గణ ెంకాల ఆధ రెంగా న స్ా
ఈ అెంశాన్ని న్నరిరిెంచిెంద. 2003 నసెంచి 2017 మధయ ఏఐఆర్సఎస్గా పరలిచే ఉపగీహ ఆధ రిత
ఇన్ఫ్ారరడ్ లెకిాెంపు వయవస్ి ద ేరా భూమి ఉష్ోణ గీతనస గణిెంచ రడ.
฀ న్నయెంతరణ రవఖ వాణిజయెం రదసీ

● జమూకశ్రార్స, పాక్ ఆకీమిత కశ్రార్స మధయ నడుస్సతని న్నయెంతరణరవఖ వాణిజాయన్ని ఏపరరల్ 19
నసెంచి రదసీచేస్త సనిట్ు
ో కవెందర పరభుతేెం పరకట్ిెంచిెంద. ఈ వాణిజయ మారాున్ని కొన్ని
అవాెంఛన్సయ శకుతలు అకీమ ఆయుధ లు, డరగ్్, నకిల్ద కరన్స్ రవాణ కు వాడుకుెంట్ునిట్ు
ో
న్నవేదకలు అెందడెంతో ఈ న్నరణయెం తీస్సకునిట్ు
ో కవెందర హో ెంశాఖ మారిేన 18ఒక పరకట్నలో
฀ భకరత్లో క్ీణిెంచిన పతిరకా సేేచఛ

● భకరత్లో పతిరకా సేేచఛ గత ఏడ దతో పో లిసేత రెండు స్ాిన లు దగజారిెందన్న ఫ్ారన్్ కవెందరెంగా
పన్న చేస్త సని ‘‘రిపో రుర్స్ వితౌట్ బో రుర్స్’’ న్నవేదకలో తెలిపరెంద. 180 దేశాలతో రూప ెందెంచిన
‘‘పరపెంచ పతిరకా సేేచఛ స్ూచీ 2019’’లో మనదేశెం 140వ స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. పరస్త సతెం
దేశెంలో జరడగుతుని ఎన్నికల నేపథ్యెంలో పాతిరకవయులు మరిెంత పరమాదకరమెైన
పరిసి త
ర ులోో పన్నచేస్త సన ిరన్న తెలిపరెంద.
● ఈ స్ూచీలో న రవే , ఫరనో ెండ్, సీేడన్ మొదట్ి మూడు స్ాిన లలో న్నలువగా , తురామెన్నస్ాిన్
(180) , ఉతత రకొరియా (179) చివరి స్ాిన లలో ఉన ియ .
฀ ఇరాన్పై ట్రెంప్ మరో దెబబ

● భకరతదేశాన్నకి ఇబబెంద కలిగిెంచేలా ఇరాన్ విష్యెంలో అమెరికా అధయక్షుడు డొ న ల్ు ట్రెంప్
ఏపరరల్ 22న కరలక న్నరణయెం తీస్సకున ిరడ. ఇరాన్ నసెంచి చమురడ దగుమతి చేస్సకునేెందసకు
భకరత్ స్హా ఏ దేశాన్నకర మినహాయెంపు ఇవేబో మన్న పరకట్ిెంచ రడ. ఇెంతవరకు కొన్ని
దేశాలకు ‘విశరష్ తగుుదల మినహాయెంపు’ (సరగిిఫరకెంట్ రిడక్షన్ ఎక్పి న్-ఎస్ఆర్సఈ) విధ నెం

కిెంద అకాడ నసెంచి చమురడనస కొనసగోలు చేసే అవకాశెం ఇచ ేరడ. ఇకపై ఆ విధ నెం
ఉెండబో దన్న అధయక్ష కారాయలయమెైన ‘శరేత స్ౌధెం’ పరకట్ిెంచిెంద.
● భకరత్, మరో ఏడు దేశాలపై పరభకవెం : ఇరాన్తో కుదరిన అణు ఒపిెంద న్ని రదసీ చేస్సకుని
ట్రెంప్ గత నవెంబరడలో ఆ దేశెంపై ఆరిిక ఆెంక్షలు విధెంచ రడ. ఆ దేశెం నసెంచి చమురడనస
దగుమతి చేస్సకోకూడదన్న పరకట్ిెంచ రడ. అయతే ఎన్నమిద దేశాలు... భకరత్, చెైన , ట్రీా,
జపాన్, ఉతత ర కొరియా, ఇట్ల్ద, తెైవాన్, గీస్
ీ లకు 180 రోజుల పాట్ు మినహాయెంపు ఇచ ేరడ.
ఇరాన్ నసెంచి దగుమతులనస స్సన ి స్ాియకి తగిుెంచ లన్న, లేకుెంట్ే ఆెంక్షలు ఎదసరోావలసర
ఉెంట్ుెందన్న గత నవెంబరడ న లుగో తేదీన ఈ దేశాలకు స్ిష్ు ెం చేశారడ. ఇపిట్ికవ గీస్
ీ , ఇట్ల్ద,
జపాన్, దక్ిణ కొరియా, తెైవాన్లు ఇరాన్ నసెంచి చమురడ దగుమతులనస గణన్సయెంగా
తగిుెంచ య. దగుమతులనస పయరితగా న్నలిపరవేసేలా ఈ దేశాలపై ఒతిత డిన్న పెంచసత మన్న
అమెరికా విదేశాెంగ మెంతిర మెైక్ పాెంపరయో చెపాిరడ. ‘‘స్ిష్ు ెంగా చెబుతున ి...మీరడ దీన్నకి
కట్ుుబడకపో తే...ఆెంక్షలు ఉెంట్కయ’’ అన్న స్ిష్ు ెం చేశారడ. పరధ నెంగా భకరత్, చెైన లతో పాట్ు
మిగిలిన దేశాలపైన దీన్న పరభకవెం పడనసెంద.
● పరత యమాియెం ఏమిట్ి? : భకరత్కు చమురడ ఎగుమతి చేస్త సని దేశాలోో ఇరాన్ మూడో
స్ాినెంలో ఉెంద. తొలి రెండు స్ాిన లోో ఇరాక్, స్ౌదీ అరవబియా ఉన ియ. ఇరాన్ నసెంచి చమురడ
కొనసగోలు చేస్త సని దేశాలోో చెైన పరథ్మ స్ాినెంలో, భకరత్ రెండో స్ాినెంలో ఉన ియ. అమెరికా
స్ూచనల మేరకు భకరత్ చమురడ దగుమతులనస తగిుెంచిెంద కూడ . 2017-18 ఆరిిక
స్ెంవత్రెంలో 22.6 మిలియన్ ట్నసిలు (రోజుకు 4,52,000 బకయరళ్లో) దగుమతి చేస్సకోగా
ద న్ని 15 మిలియన్ ట్నసిలు (రోజుకు 3,00,000 బకయరళ్లో)కు తగిుెంచిెంద. పరపెంచెంలో
అమెరికా, స్ౌదీ అరవబియా, యునెైట్ెడ్ అరబ్స ఎమిరవట్్ చమురడ ఉతితు
త లోో అగీస్ి ానెంలో
ఉన ియన్న, వీట్ితో పాట్ు, ఇతర మితర దేశాల నసెంచి పరత యమాియెంగా స్రఫరా చేస్త ామన్న
శరేత స్ౌధెం పరస్ సకీట్రీ శారా స్ాెండర్స్ తెలిపారడ. మారాట్లో ఇరాన్కు స్ాినెం లేకుెండ
చేయడెంతో పాట్ు, ఇతర దేశాలకు తగినెంతగా చమురడ స్రఫరా చేయడ న్నకి స్కాలెంలో అన్ని
చరయలు తీస్సకుెంట్కమన్న తెలిపారడ. స్ౌదీ అరవబియాతో పాట్ు, ఇతర ఒపక్ దేశాలు స్రఫరాలో
లోట్ు లేకుెండ చూస్ాతయన్న ట్రెంప్ ట్ీేట్ చేశారడ. దీెంతో ఇరాన్పై పయరితస్ి ాయ ఆెంక్షలు
విధెంచినట్ు యెందన్న తెలిపారడ. స్రఫరానస సరిరీకరిస్త ామన్న స్ౌదీ అరవబియా ఇెంధన శాఖ మెంతిర
ఖల్దద్ అల్ ఫలిహ్ పరకట్ిెంచ రడ.

฀ ఉకీయన్ అధయక్షుడిగా కమెడియన్ జలెన్సీా
● ఉకయ
ీ న్ అధయక్ష ఎన్నికలోో హాస్య నట్ుడు వయోడిమిర్స జలెన్సీా(41) ఘనవిజయెం స్ాధెంచ రడ.
ఈ ఎన్నికలోో జలెన్సీాకి 73.22 శాతెం ఓట్ు
ో రాగా, పరస్త సత అధయక్షుడు పట్ోర ప రోషెంకోకు
24.46 శాతెం ఓట్ు
ో దకాాయ. స్ెంపరద య ఎన్నికల పరచ రాన్నకి భినిెంగా కామెడీ సరాట్ో తో
జలెన్సీా పరజలోోకి దూస్సకళ్ాోరడ.
● వాస్త వాన్నకి 2019, మారిే 31న ఉకయ
ీ న్ అధయక్ష ఎన్నికలు జరిగాయ. అయతే స్ిష్ు మెైన
ఫలిత లు రాకపో వడెంతో తొలి రెండు స్ాిన లోో న్నలిచిన జలెన్ సీా, ప రోషెంకో మధయ రెండో రౌెండ్
ఎన్నికలు ఈ నెల 21న న్నరేహిెంచ రడ. ‘స్రేెంట్ ఆఫ్ ద పీపుల్’ కామెడీ ట్ీవీ సీరియల్లో
జలెన్సీా ఉకయ
ీ న్ అధయక్షుడిగా నట్ిెంచ రడ. ఈ సీరియల్ ముగిసరన నెలరోజులోో జలెన్సీా
న్నజెంగానే ఉకయ
ీ న్ అధయక్షుడిగా గలవడెం గమన రహెం.
฀ ఇెండో నేషయ
ర ాలో ‘రామాయణ’ స్ాుెంపు
● ఇెండో నేషరయా పరభుతేెం రామాయణ ఇతివృతత ెంతో పరతేయక స్ాుెంపునస విడుదల చేసరెంద.
రామాయణెంలో సీతనస రావణుడి బకరి నసెంచి రక్ిెంచేెందసకు జట్కయువు చేసరన పో రాట్కన్ని
ఇతివృతత ెంగా చేస్సకున్న ఈ స్ాుెంపునస రూప ెందెంచ రడ. భకరత్-ఇెండో నేషరయా మధయ 70 ఏళ్ో
దౌతయ స్ెంబెంధ లనస పురస్ారిెంచసకొన్న ఈ స్ాుెంపునస విడుదల చేసరెంద. పరముఖ
ఇెండో నేషరయా శిలికారడడు పదాశ్రీ బకపక్ నోయమన్ నసఅరాత ఈ స్ాుెంపునస రూప ెందెంచ రడ.
฀ అబుదబీలో హిెందూ ఆలయాన్నకి శెంకుస్ాిపన

● వేల మెంద భకరతీయుల ఆనెందో త ్హాల మధయ యునెైట్ెడ్ అరబ్స ఎమిరవట్్ (యూఏఈ)
రాజధ న్న అబుదబీలో హిెందూ ఆలయ న్నరాాణ న్నకి ఏపరరల్ 20న శెంకుస్ాిపన జరిగిెంద.
అబుదబీ-దసబయ్ జాతీయ రాహద రికి స్మీపెంలోన్న అబు మురవఖా వదీ 14 ఎకరాల స్ి లెంలో
ఈ ఆలయెం రూపుదదసీకుెంట్ుెంద.
● బో చ స్న్వాసీ శ్రీఅక్షర పురడష్ో తత ెం స్ాేమిన రాయణ స్ెంస్ి (బీఏపీఎస్) అధపతి మహెంత్
స్ాేమి మహరాజ్ ఆధేరయెంలో న్నరాాణెం జరగనసెంద. 2015లో పరధ న్న మోదీ తొలి పరయట్న
స్ెందరభెంగా ఆలయ న్నరాాణ పరణ ళ్లకకు అబుదబీ పరభుతేెం నసెంచి అనసమతి లభిెంచిెంద.

฀ శ్రీలెంకలో మారణహో మెం
● దశాబకీల పాట్ు రకత పుట్ేరో డ పారిెంచిన భీత వహ అెంతరడయది ెం ముగియడెంతో శాెంతి
పవన లనస ఆస్ాేదస్సతని శ్రీలెంకలో మరోస్ారి ఉగీ అలజడి రవగిెంద. పదేళ్ో పరశాెంతతకు
తూట్ు
ో ప డుస్ూ
త ఈ దీేప దేశెంలో మళ్లో నెతత ురడ ఎగజిమిాెంద. పవితర ఈస్ు ర్స ఆదవారెం (ఏపరరల్
21) నేపథ్యెంలో పరతేయక పారరినలు న్నరేహిస్త సని చరిేలతోపాట్ు ఐదస నక్షతర ల హో ట్ళ్ో నస
లక్షయెంగా చేస్సకొన్న ముష్ారడలు వరడస్బకెంబు పేలుళ్లో, ఆత ాహయతి ద డులకు దగడెంతో ఈ
చిని దేశెం చిగురడట్కకులా కెంపరెంచిెంద. 8 చోట్ో జరిగిన ఈ నరమేధెంలో 215 మెంద
మృతుయవాత పడు రడ. ద ద పు 500 మెంద గాయపడు రడ. 33 మెంద విదేశ్రయులు
బలయాయరడ.
● కాగా ఈ వరడస్ బకెంబు పేలుళ్లో తమ పనేనన్న ఉగీవాద ముఠా ఇస్ాోమిక్ సేుట్ (ఐసరస్)
పరకట్ిెంచసకొెంద. ఆ ముఠా తరఫున పరచ రెం చేసే ‘అమఖ్’ అనే వారాత స్ెంస్ి లో ఈ పరకట్న
వచిేెంద.
฀ వాడకెంలోకి మలేరియా ట్ీకా

● పరపెంచెంలోనే మొట్ు మొదట్ిగా మలేరియా వాయకి్న్ (ట్ీకా)వాడకాన్ని మలావీ పరభుతేెం
పారరెంభిెంచిెంద. ఆఫరరకాలోన్న మలావీ స్రాారడ చేపట్ిున ఈ చరితర తాక కారయకీమాన్ని పరపెంచ
ఆరోగయ స్ెంస్ి (డబుోూహచ్వయ) స్ాేగతిెంచిెంద. మలేరియా నసెంచి చిన ిరడలనస
కాపాడుకునేెందసకు ద ద పు 30 ఏళ్ో కు పైగా న్నరెంతరాయెంగా శీమిెంచిన ఫలితమే ‘ఆర్సట్ీఎస్
ఎస్’గా న మకరణెం చేసరన ఈ ట్ీకా అన్న పేరొాెంద. ఇక, ఘన , కన యలోో తేరలోనే ఈ వాయకి్న్
చిన ిరడలకు అెందసబకట్ులో ఉెంట్ుెందన్న డబుోూహచ్వయ ఒక పరకట్నలో తెలిపరెంద.
฀ ఉతత ర కొరియా నేత కిమ్సతో రష్ాయ అధయక్షుడు పుతిన్ చరేలు

● పరపెంచ సరితిగతులనస బలవెంతున్న శాస్నెం న్నరణయెంచకూడదన్న, అవి అెంతరాాతీయ చట్కున్నకి
అనసగుణెంగా నడిచే పరిసి త
ర ులు మళ్లో రావాలన్న రష్ాయ అధయక్షుడు వాోదమిర్స పుతిన్
అభిపారయపడు రడ. ఆయన ఏపరరల్ 25న ఉతత ర కొరియా న యకుడు కిమ్స జోెంగ్ ఉన్తో
ముఖాముఖి చరేలు జరిపారడ.
● వాోదవొస్ోత క్ నగరాన్నకి చేరడవలోన్న ఓ దీేపెంలో ఉని దూర పారచయ స్మాఖయ విశేవిద యలయెం
(ఫ్ార్స ఈస్ు న్
ర ఫడరల్ యూన్నవరి్ట్ీ) కరడ
ీ ల విభకగెం భవనెం ఇెందసకు వేదకయెంద. ఇరడవురడ

నేతలు భేట్ీ కావడెం ఇదే పరథ్మెం. అమెరికా అధయక్షుడు ట్రెంప్తో చరేలు విఫలమెైన తరాేత
మరో దేశాధనేతతో కిమ్స చరేలు జరపడెం కూడ ఇదే తొలిస్ారి.
฀ చెైన లో భకరీ బుది విగీహెం పునరడది రణ
● పరపెంచెంలోనే అతి పదీ బుది విగీహాన్ని మరమాతుల అనెంతరెం చెైన పరజల స్ెందరశనకు
తిరిగి అెందసబకట్ులోకి తీస్సకొచిేెంద. చెైన లోన్న సరచసవాన్ పారెంతెంలో లేష్న్ కొెండల మధయలో
ఉని ఈ భకరీ బుది విగీహెం ఎతు
త 71 మీట్రడో. 713వ స్ెంవత్రెంలో ట్కెంగ్ రాజవెంశస్సిలు ఈ
విగీహాన్ని చెకిాెంచ రడ. విగీహెం ఛ తీ, ఉదర భకగెంలో పగుళ్లో రావడ న్ని గురితెంచిన చెైన గత
ఏడ ద అకోుబరడలో విగీహ స్ెందరశననస న్నలివేసరెంద. ఆరడ నెలలపాట్ు అధక స్ాెందరత న్నరోధక
పది తులనస విన్నయోగిెంచి మరమాతులు పయరిత చేసరెంద.
฀ మేధో స్ెంపతిత హకుాల ఉలో ెంఘన పరయారిట్ీ వాచ్ లిస్ు లోభకరత్

● మేధో స్ెంపతిత హకుాల (ఐపీ) ఉలో ెంఘన విష్యెంలో భకరత్నస ‘పరయారిట్ీ వాచ్ లిస్ు ’
జాబిత లో చేరిేనట్ు
ో యూఎస్ ట్ేడ్
ర రిపజ
ర ెంట్ేట్ివ్్ (USTR ) పరకట్ిెంచిెంద. ఐపీ హకుాల
ముస్ాయద రూపకలినలో భకరత్ స్రైన విధ న లనస అవలెంబిెంచట్ెం లేదన్న దీెంతో గడచిన
ఏడ ద కాలెంగా అమెరికన్ హకుాద రడలపై పరతికూల పరభకవెం పడుతోెందన్న అమెరికా
● ఐపీ ప ర ట్ెక్షన్, ఎన్ఫ్ో ర్స్మెెంట్ విష్యెంలో పరపెంచవాయపత ెంగా పలు ఆరిిక వయవస్ి లు స్వాళ్లో
ఎదసరొాెంట్ున ియన్న, ఇెందసలో భకరత్ కరలకెంగా ఉెందన్న యూఎస్ట్ీఆర్స(USTR) ఏపరరల్
25న విడుదల చేసరన న్నవేదకలో పేరొాెంద. పరయారిట్ీ వాచ్ లిస్ు (అతయెంత పారధ నయత కలిగిన
జాబిత )లో భకరత్తో పాట్ు చెైన , ఇెండో నేషరయా, రష్ాయ, స్ౌదీ అరవబియా, వెన్నజులా స్హా
మొతత ెం 11 దేశాలున ియ
฀ భకరత చిన ిరి కోస్ెం న్నబెంధనలు స్డలిెంచిన యూఏఈ

● భకరత దేశాన్నకి చెెందన హిెందస తెండి,ర ముసరో ెం తలిో కి జన్నాెంచిన పాపకు యూఏఈ పరభుతేెం
జనన ధసరవపతర న్ని మెంజూరడ చేసరెంద. న్నబెంధనలు స్డలిెంచి ఇలా ఇవేడెం ఇదే తొలిస్ారి
కావడెం విశరష్ెం.
● యూఏఈ దేశెంలోన్న న్నబెంధనల పరకారెం ముసరో ెం పురడష్ుడు ముసరో మేతర మహిళ్నస
వివాహెం చేస్సకోవచసే. అయతే ముసరో ెం మహిళ్ మాతరెం ఇతర మత న్నకి చెెందన పురడష్ుడిన్న
పళ్లో చేస్సకోకూడదస. ఒకవేళ్ చేస్సకున ి వారి పరలోలకు ధసరవీకరణ పతర లు ఇవేరడ. పరస్త సతెం

ష్ారాాలో ఉెంట్ుని కవరళ్కు చెెందన కిరణ్ బకబు, స్నెం స్ాబూ సరదీ కరలు 2016లో వివాహెం
చేస్సకున ిరడ. వారికి 2018లో పాప జన్నాెంచిెంద. న్నబెంధనల మేరకు ఆ పాపకు జనన
ధసరవీకరణ పతర న్ని ఇవేలేదస.
● పరభుతేెం 2019నస ‘స్హనశ్రల స్ెంవత్రెం’గా పరిగణిెంచడెంతో ఇలాెంట్ివాట్ిన్న క్షమిెంచి
ధసరవపతర న్ని మెంజూరడ చేసరెంద.
฀ జపాన్లో ముగిసరన చకీవరిత అకిహితో శకెం

● పరపెంచ పరఖాయత రాజరిక వయవస్ి లో ో ఒకట్ెైన జపాన్లో ఓ శకెం ముగిసరెంద. 200 ఏళ్ో లో తొలిస్ారి
చకీవరిత పదవీ పరిత యగెం చేశారడ. ట్ోకోయ రాజస్ౌధెంలోన్న ‘రూమ్స ఆఫ్ పైన్’లో ఏపరరల్
30న స్ెంపరద యబది ెంగా న్నరేహిెంచినకారయకీమెంలో 85 ఏళ్ో అకిహితో తన స్తీమణిస్హా
హాజరై లాెంఛనెంగా పదవి నసెంచి వెైదొ లిగారడ.
฀ మస్ూద్ అజార్సనస అెంతరాాతీయ ఉగీవాదగా పరకట్ిెంచిన ఐకయరాజయస్మితి

● అెంతరాాతీయ వేదకపై భకరత్కు దౌతయపరెంగా పదీ విజయెందకిాెంద. దేశెంలో అనేక ఉగీ
ద డులకు పాలిడు పాకిస్ి ాన్ పేరరవపరత జైష్ఎ మహాద్ అధపతి మస్ూద్ అజార్సనస
‘అెంతరాాతీయ ఉగీవాద’గా ఐరాస్పరకట్ిెంచిెంద. అతడిన్న న్నషేధ జాబిత లో చేరవే అెంశెంపై
పదేళ్ో లగా మోకాలడుుతూవచిేన చెైన త జాగా అెంతరాాతీయ ఒతిత డితో తన వెైఖరిన్న
మారడేకోవడెంతో ఇెందసకుమారు ెం స్సగమమెైెంద.
● ఐరాస్ భదరత మెండలి న్నరణయెం వలో అన్ని దేశాలూ తక్షణెం అజార్స, అతడిస్ెంస్ి ఆస్సతలు,
ఆరిిక వనరడలనస స్త ెంభిెంపచేయాలి్ ఉెంట్ుెంద. ఆయుధ వికీయాలుచేపట్ు కూడదస. అతడి
పరయాణ లపై న్నషేధెం విధెంచ లి్ ఉెంట్ుెంద. అయతే ఐరాస్తీరాానెంలో కశ్రార్సలోన్న పులాేమా
ఉగీ ద డి పరస్త ావన లేదస.
● కరడుగట్ిున ఉగీవాద అయన మస్ూద్ అజార్సనస అెంతరాాతీయ ఉగీవాదగాపరకట్ిెంచేెందసకు
భకరత్ పదేళ్ో లగా పరయతిిస్ోత ెంద. భదరత మెండలిలో వీట్ోఅధకారముని శాశేత స్భయ దేశ
హో ద లో చెైన యే ఈ పరయత ిలన్నిెంట్ికరమోకాలడుుతూ వచిేెంద. అజార్సపై వచిేన
పరతిపాదననస ‘స్ాెంకవతిక న్నలుపుదల’లోఉెంచిెంద. ఆెంక్షల కమిట్ీ తన న్నరణయాలన్నిెంట్ిన్స
ఏకాభిపారయెం ద ేరానేతీస్సకుెంట్ుెంద.
● ఈ ఏడ ద ఫరబవ
ర రిలో జైష్ ముఠా జమూాకశ్రార్సలోన్న పులాేమాలో ఉగీవాదద డి జరిగిన
కొదీ రోజులకు భదరత మెండలిలోన్న ‘1267 అల్ఖైద ఆెంక్షల కమిట్ీ’ ఎదసట్ ఫ్ారన్్, బిరట్న్,

అమెరికా మరోస్ారి ఈ పరతిపాదన పట్కుయ.యథ విధగా చెైన ఈ ఏడ ద మారిే 13న ఆ
పరతిపాదనపై ‘స్ాెంకవతిక న్నలుపుదల’ విధెంచిెంద. పరిశ్రలనకు మరిెంత స్మయెం కావాలెంద.
● అయన భకరత్ పట్ుువదలకుెండ మితరదేశాలతో ఈ అెంశాన్ని గట్ిుగాపరస్త ావిెంచిెంద. ఈ
నేపథ్యెంలో ఇట్ీవలి కాలెంలో అజార్సనస బకోక్లిస్ు లోపట్ేుెందసకు అభయెంతర పట్ు వదీ ెంట్య చెైన పై
అెంతరాాతీయెంగా ఒతిత డి పరిగిెంద.ముఖయెంగా అమెరికా గట్ిుగా పరయతిిెంచిెంద. దీన్నపై
తీవరస్ి ాయలోచరోేపచరేలు జరిగాయ. చెైన ఇలాగవ మోకాలడుుతూ ఉెంట్ే భదరత
మెండలిలోన్నబకధయత యుత దేశాలన్సి ‘ఇతర చరయలకు’ పయనసకోవాలి్ వస్సతెందన్న కొన్ని
దేశాలుహచేరిెంచ య. ఈ నేపథ్యెంలో చెైన మెతతబడిెంద. అజార్స విష్యెంలో
తనఅభయెంతరాలనస ఉపస్ెంహరిెంచసకుెంట్ునిట్ు
ో ఏపరరల్ 30న స్ెంకవత లిచిేెంద. ఈ
మేరకుచెైన త జాగా తన స్ాెంకవతిక న్నలుపుదలనస తొలగిెంచిెంద.
● దీెంతో ఐరాస్ ఆెంక్షల కమిట్ీ మే 1న మస్ూద్నస అెంతరాాతీయ ఉగీవాదగాపరకట్ిెంచిెంద.
ఉగీవాదసలకు ఆరిిక న్నధసల స్మీకరణ, పరణ ళ్లక, ముష్ారడలన్నయామకెం, ఆయుధ ల
స్రఫరా, వికీయెం, జైష్ ఎ మహాద్తో ముడిపడిన ఇతరవయవహారాలకు స్ెంబెంధెంచి అతడికి
అల్ఖైద తో స్ెంబెంధెం ఉెందన్న న్నరిరిస్త సనిట్ు
● అజార్సపై ఆెంక్షల కీమమిదీ..: ఐకయరాజయస్మితి: ఐకయరాజయస్మితి భదరత మెండలి మస్ూద్
అజార్సనస అెంతరాాతీయ ఉగీవాదగా పరకట్ిెంచడ న్నకి ద రితీసరన పరిణ మాలివీ..
● 2000: మస్ూద్ అజార్స నేతృతేెంలో జైషే మహాద్ ఉగీవాద స్ెంస్ి ఏరాిట్ు.
● 2009: తొలిస్ారిగా అజార్సనస అెంతరాాతీయ ఉగీవాదగా పరకట్ిెంచ లెంట్య మనదేశెం ఐరాస్లో
పరతిపాదెంచిెంద. ఈ చరయనస చెైన అడుుకుెంద.
● 2016: అమెరికా, బిరట్న్, ఫ్ారన్్(పీ3) దేశాల మదీ తుతో ఐరాస్ 1267 ఆెంక్షల కమిట్ీ
ముెందసకు మనదేశెం మరోస్ారి అజార్స అెంశాన్ని తీస్సకువెళ్లోెంద.
● 2017: మస్ూద్ అజార్సనస అెంతరాాతీయ ఉగీవాదగాపరకట్ిెంచ లెంట్య ఐరాస్లో పీ3 దేశాలు
పరతిపాదెంచ య. భదరత మెండలిలో శాశేతస్భయతేెం గల చెైన మరోస్ారి ఈ పరతిపాదననస
తోసరపుచిేెంద.
● ఫరబవ
ర రి 27, 2019: అమెరికా, బిరట్న్, ఫ్ారన్్ ఐరాస్లోన్న భదరత మెండలికి అజార్సపై న్నషేధెం
కోరడతూ త జా పరతిపాదననస స్మరిిెంచ య.

● మారిే 28, 2019: అజార్స పేరడనస న్నషేధతజాబిత లో చేరాేలెంట్య అమెరికా మదీ తుతో ఫ్ారన్్
, బిరట్న్ నేరడగా ఐరాస్భదరత మెండలికి ముస్ాయద తీరాాన న్ని స్మరిిెంచ య.
● ఏపరరల్ 3, 2019: అమెరికా చరయ స్మస్యనస మరిెంత జట్ిలెం చేస్త ో ెందన్న, దక్ిణ సరయాలో శాెంతి,
స్ససరిరతకు దో హదపడదన్న చెైన స్న ియ నొకుాలు నొకిాెంద.
● ఏపరరల్ 30, 2019: అజార్సనస ఐరాస్అెంతరాాతీయ ఉగీవాదగా పరకట్ిెంచే దశగా కొెంత పురోగతి
స్ాధయమెైెందన్న చెైన పేరొాెంద. వేధస్సతని స్మస్యకు స్రైన రీతిలో పరిష్ాారెం లభిస్సతెందన్న
ఆశాభకవెంవయకత ెం చేసరెంద.
● మే 1, 2019: అమెరికా, బిరట్న్, ఫ్ారన్్ల పరతిపాదనపై చెైన తన అభయెంతరాన్ని వెనకుా
తీస్సకోవడెంతో 1267 ఆెంక్షల కమిట్ీ అజార్సనస అెంతరాాతీయ ఉగీవాదగా పరకట్ిెంచిెంద.
฀ జపాన్ 126వ చకీవరితగా నరడహితో పట్కుభిషేకెం

● జపాన్ యువరాజు నరడహితో చకీవరిత అయాయరడ. ట్ోకోయలోన్న రాజస్ౌధెం రూమ్సఆఫ్ పైన్లో 10
న్నమిష్ాల పాట్ు జరిగిన కారయకీమెంలో తెండిర అకిహితో నసెంచిఉతత రద యత ేన్ని
సీేకరిెంచ రడ. ఈ మేరకు తెండిర నసెంచి కిరీట్ెం స్హాఖడు న్ని, వజారన్ని, దేశ రాజముదర, వయకితగత
రాజముదరనస నరడహితోసీేకరిెంచ రడ.
● 59 ఏళ్ో నరడహితో జపాన్కు 126వ చకీవరిత. కొతత చకీవరిత కిరీట్ ధ రణకారయకీమాన్నకి
స్ాధ రణెంగా మహిళ్లనస అనసమతిెంచరడ. అయతే.. పరధ న్న షరెంజో అబేకవబినెట్లోన్న ఓ
మహిళ్ా మెంతిర, నరడహితో భకరయ మస్కో మాతరెం హాజరైనపరముఖసలోో ఉన ిరడ. కారయకీమెం
అనెంతరెం దేశ పరజలనస ఉదేీశిెంచిమొదట్ిస్ారిగా నరడహితో మాట్కోడ రడ.
● కొతత రాజు శకాన్నకి శుభపరదమెైన కాలెంగా న మకరణెం చేశారడ. అకోుబర్స 22నపరజల మధయ కొతత
చకీవరిత పట్కుభిషేక మహో త్వెం జరగనసెంద. ఈకారయకీమాన్నకి పరపెంచ దేశాధనేతలు హాజరై
జపాన్ కొతత చకీవరిత నరూహితోకుశుభకకాెంక్షలు తెలపనసన ిరడ. 85 ఏళ్ో అకిహితో జపాన్
చకీవరితగావెైదొ లగడెంతో ఆయన కుమారడడు నరూహితో ఈ రోజు సరెంహాస్న న్ని అధషరా ెంచ రడ.
฀ బిరట్న్లో తొలిస్ారిగా ఎెంపీ ‘రీకాల్’

● తొలిస్ారిగా బిరట్న్లో ఓ ఎెంపీ రీకాల్ విధ నెంలోఉద ేస్నకు గురయాయరడ. ఆ ఎెంపీ పేరడ
ఫరయోన ఒనస్ానయ. వయస్స 35 ఏళ్లో. 2017లోపీట్ర్సబరో న్నయోజకవరు ెం నసెంచి లేబర్స పారీు
తరఫున పో ట్ీ చేసర అధకారకనా రవేట్ివ్ అభయరిిపై 607 ఓట్ో మెజారీుతో గలుప ెంద రడ. గత
జులెైలోపరిమితికి మిెంచిన వేగెంతో కారడలో దూస్సకళ్లో పో ల్దస్సలకు చికాారడ.

విచ రణస్ెందరభెంగా అబది లు చెపరి బయట్పడేెందసకు పరయతిిెంచ రడ. దీన్నన్న
తపుిపట్ిునన యయస్ాినెం... గత జనవరిలో ఆమెకు 3నెలల జైలు శిక్ష విధెంచిెంద.
● తమ ఎెంపీ ఫరయోన నేరాన్నకి పాలిడు రన్స, ఆమెకు ఉద ేస్న పలకాలెంట్య మే 1న రాతిర
రీకాల్ పరట్ిష్న్పై న్నయోజకవరాున్నకి చెెందన 28% మెంద ఓట్రడోస్ెంతకాలు చేశారడ. దీెంతో
ఆమెనస తొలగిస్త సన ిమన్న, ఆ స్ాిన న్నకి తిరిగి జూన్ 6న ఎన్నిక న్నరేహిస్త ామన్న పారో మెెంట్ు
మే 2న వెలోడిెంచిెంద. 2015లో న ట్ిపధ
ర న్న డేవిడ్ కామెరూన్... పరజలు త ము ఎనసికుని
పరతిన్నధన్న వెనకిాపరలిచేలా రీకాల్ విధ న న్ని తీస్సకొచ ేరడ.
฀ ఆసరయా వరి్ట్ీ రాయెంకులోో 49 భకరతీయ స్ెంస్ి లు

● 2019 ఏడ దకి స్ెంబెంధెంచి ఆసరయా విశేవిద యలయరాయెంకిెంగ్లు మే 2న లెండన్లో
విడుదలయాయయ. ఇెందసలో భకరత వరి్ట్ీలు మిశీమపన్నతీరడనస కనబరిచ య. కొన్ని
స్ెంస్ి లు గణన్సయెంగా ముెందడుగు వేయగా, కొన్ని తమస్ాిన లనస కోలోియాయ. ‘ట్ెైమ్స్
హయయర్స ఎడుయకవష్న్’ ఏట్క ఈ రాయెంకిెంగ్లనసరూప ెందస్సతెంద.
● గత ఏడ ద భకరత్కు చెెందన 42 విద య స్ెంస్ి లే ఈ జాబిత లో చోట్ుదకిాెంచసకోగా, ఈస్ారి ఆ
స్ెంఖయ 49కి పరిగిెంద. దీెంతో ఈ ఏడ ద జపాన్ (103), చెైన (72) తరాేత ఎకుావ స్ెంస్ి లతో
పారతిన్నధయముని దేశెంగా భకరత్గురితెంపు ప ెందెంద.
● ఈస్ారి తొలిస్ారిగా చెైన విద య స్ెంస్ి సరెంగుహవా విశేవిద యలయెం మొదట్ిస్ి ానెంలో న్నలిచిెంద.
బరెంగళ్ూరడలోన్న ఇెండియన్ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ సైన్్ (ఐఐఎస్సీ) 29వ రాయెంకునస
కాపాడుకుెంద. ఇెండో ర్సలోన్న ఐఐట్ీ ఉమాడిగా 50వస్ాిన న్నకి చేరిెంద.
● ఈ ఏడ ద 100 అగీశణ
రీ ి స్ెంస్ి లో ో ఐఐట్ీ బ ెంబే, రూరీాలు ఉమాడిగా 54వస్ాినెంలో, జవఎస్ఎస్
అకాడమీ ఆఫ్ హయయర్స ఎడుయకవష్న్ అెండ్ రీసర్సే (62వ రాయెంక్), ఐఐట్ీ ఖరగ్పయర్స (76), ఐఐట్ీ
కానూిర్స (82), ఐఐట్ీ దల్దో (91) న్నలిచ య.
฀ బిరట్న్లో వాత వరణ ఎమరాన్స్

● పరడగుతుని కాలుష్యెం.. తరడగుతుని వనరడల కారణెంగా భూమిపై అనేక వాత వరణ
మారడిలు వస్సతన ియ. అడు గోలుగా చెట్ోనస నరికివేయడెంవలో భూమి వేడెకిాపో తోెంద. దీెంతో
ఆెందో ళ్నకర సరితిలోకి వెళ్త లని భూత పెం, వాత వరణ మారడిలనస అదసపులోకి
తీస్సకొచేేెందసకు బిరట్న్ పారో మెెంట్ు వాత వరణ ఎమరాన్స్న్న పరకట్ిెంచిెంద. పరపెంచెంలో
ఇలాెంట్ి ఎమరాన్స్ పరకట్ిెంచిన తొలిపారో మెెంట్ు బిరట్న్ కావడెం గమన రహెం.

● కొదీ రోజులుగా పరాయవరణవేతతలు, పరతిపక్ష లేబర్స పారీు ఆెందో ళ్నల నేపథ్యెంలో బిరట్న్
పారో మెెంట్ు వాత వరణ ఎమరాన్స్న్న పరకట్ిస్త ూ న్నరణయెం తీస్సకుెంద. ఈ విష్యాన్ని లేబర్స
పారీు ట్ిేట్ర్సలో వెలోడిెంచిెంద. వాత వరణమారడిలనస అధగమిెంచేెందసకు కచిేతమెైన చరయలు
తీస్సకోవడ న్నకి ఇదే స్రైన స్మయమన్న పేరొాెంద.
฀ మస్ూద్ అజార్స ఆస్సతల స్త ెంభనకు పాక్ ఉతత రడేలు

● ‘అెంతరాాతీయ ఉగీవాద’గా ఐరాస్ పరకట్ిెంచిన మస్ూద్అజార్స ఆస్సతలనస స్త ెంభిెంపజవయాలన్న,
అతడి పరయాణ లపై న్నషేధెం విధెంచ లన్నపాకిస్ి ాన్ అధకారికెంగా ఉతత రడేలు జారీ చేసరెంద.
అతడితో ఆయుధ లు, మెందసగుెండు స్ామగిీ వికీయ, కొనసగోలు లావాదేవీలు
స్ాగిెంచకూడదన్న కూడ స్ిష్ు ెంచేసరెంద. మస్ూద్కు స్ెంబెంధెంచిన పట్ుుబడి ఖాత లన్నిెంట్ిన్స
స్త ెంభిెంపజవయాలన్న ‘సకూయరిట్ీ ఎెండ్ ఎక్్ఛేెంజి కమిష్న్ ఆఫ్ పాకిస్ి ాన్’ (ఎస్ఈసీప)ీ
బకయెంకిెంగవతర ఆరిిక స్ెంస్ి లనస ఆదేశిెంచిెంద. అన్ని కెంపన్సలూ తమడేట్కనస జలెో డపట్ిు,
మస్ూద్కు స్ెంబెంధెంచిన ఖాత లనస పరిశ్రలిెంచ లన్నస్ిష్ు ెంచేసరెంద. వాట్ిపై తీస్సకుని
చరయలనస మూడు రోజులోోగా తమకుతెలియజవయాలన్న పేరొాెంద. మస్ూద్కు వయతిరవకెంగా
ఐరాస్ చేసరన తీరాానెం అమలువిష్యెంలో అెంతరాాతీయ స్మాజాన్నకి పాక్ పయరితగా
స్హకరిస్త సెందన్న విదేశాెంగ శాఖఅధకార పరతిన్నధ మహాద్ ఫైజల్ చెపాిరడ. పాకిస్ి ాన్నస బకోక్
లిస్ు లోపట్కులన్న ఉగీవాద న్నధసలపై కనేిసర ఉెంచే అెంతరాాతీయ స్ెంస్ి ‘ఫైన న్ని యల్యాక్షన్
ట్కస్ాఫ్ో ర్స్’ (ఎఫ్ఏట్ీఎఫ్)నస కోరత మని భకరత ఆరిిక మెంతిరఅరడణ్ జైట్ీో వాయఖయలనస
ఆయన తపుిపట్కురడ. ఈ స్ెంస్ి నస రాజకరయెం చేయడ న్నకిభకరత్ పరయతిిస్ోత ెందని తమ
ఆెందో ళ్నలనస ఇద ధసరవపరడస్ోత ెందన్న చెపాిరడ.ఎఫ్ఏట్ీఎఫ్ కారాయచరణ పరణ ళ్లక అమలుకు
త ము కట్ుుబడి ఉన ిమన ిరడ.
฀ థ య్లాెండ్ రాజు పట్కుభిషేకెం

● థ య్లాెండ్ రాజుగా మహా వజిరలాెంగ్కోర్సి(66) మే 4న అధకారికెంగా పట్కుభిషరకత ులయాయరడ.
2016లో ఆయన తెండిర భూమిబో ల్అదసలయదేజ్ కాలధరాెం చెెందడెంతో వజిరలాెంగ్కోర్సికు
స్దరడ బకధయతలుస్ెంకీమిెంచినపిట్ికర స్ెంత పకాలెం పయరత యేయద కా పట్కుభిషేకాన్ని
వాయద వేశారడ.

● మే 4న హిెందూ, బౌది స్ెంపరద యానసస్ారెం... జరిగిన పట్కుభిషేక మహో త్వెంలోఆయనకు
స్ేరణ కిరీట్కన్ని అలెంకరిెంచ రడ. 7.3 కిలోల బరడవుని ఈ కిరీట్ెంలోభకరత్ నసెంచి సేకరిెంచిన
అపురూపమెైన వజారన్ని ప దగారడ.
฀ బిరట్న్ రాజవెంశెంలో కొతత వారస్సడు

● బిరట్న్ రాజవెంశెంలో కొతత వారస్సడొ చ ేడు. యువరాజుహాయరీ భకరయ మేఘన్ మారాల్ మే
6న పెండెంట్ి మగబిడు కు జనాన్నచ ేరడ.బిరట్ిష్ సరెంహాస్న న్ని అధషరుెంచేెందసకు ఇపిట్ికవ
ఆరడగురడ కూయలో ఉెండగా, ఈకొతత వారస్సడు ఏడో వాడయాయడు. బిరట్ిష్ కాలమానెం పరకారెం
తెలోవారడజామున 5.26 గెంట్లకు మేఘన్ ఈ బిడు కు జనాన్నచ ేరడ.
฀ మిస్ స్ూపర్స గోోబ్స ఇెండియాగా తెలుగమాాయ

● మిస్ స్ూపర్స గోోబ్స ఇెండియా-2019 అెంద ల పో ట్ీలో ోతెలుగమాాయ అక్షర రడిు విజవతగా
న్నలిచ రడ. దేశవాయపత ెంగా 22 రాష్ాురలనసెంచి 240 మెందకిపైగా అెంద లత రలు పో ట్ీపడగా, కవరళ్
రాష్ు ెంర కోజికోడ్లోజరిగిన ఫైనల్్లో అక్షర కిరీట్కన్ని దకిాెంచసకున ిరడ. దీెంతో వచేేఅకోుబర్సలో
దసబకయ్లో జరడగనసని మిస్ స్ూపర్సగోోబ్స ఇెంట్రవిష్నల్ పో ట్ీలకుభకరతదేశెం తరపున
పారతిన్నధయెం వహిెంచనసన ిరడ. అకాడ 45 దేశాలకు చెెందనఅెంద లభకమలతో అక్షర
పో ట్ీపడత రడ.
● అక్షరరడిు ద చెనెైిలో సరిరపడిన తెలుగు కుట్ుెంబెం. స్సధ కర్స, గౌరితలిో దెండురలు. 2011లో మిస్
స్ౌత్ ఇెండియా కిరీట్కన్ని గలుేకున ిరడ. 2016లో మిస్ అమరావతి పో ట్ీలకు
న యయన్నరవణతగానూ వయవహరిెంచ రడ.
฀ మహాతుాన్నకి అమెరికా అతుయనిత పురస్ాారెం కోస్ెం కాెంగీస్ స్భుయరాలి బిలుో

● అమెరికాలో అతుయనిత పౌర పురస్ాారమెైన ‘కాెంగస
ీ రనల్గోల్ు మెడల్’నస మహాత ాగాెంధీకి
బహయకరిెంచే విష్యమెై పరయత ిలు పారరెంభమయాయయ. నూయయార్సా నసెంచి పారతిన్నధయెం
వహిస్త సని కాెంగస్
ీ (పారో మెెంట్ు) స్భుయరాలు కారోలిన్ మలగనే ఈ విష్యమెై గత
సపు ెంబరడలో అమెరికా పరతిన్నధసల స్భలో బిలుోనస పరవేశపట్కురడ. అహిెంస్నస పో ర త్హిెంచి,
ఎెందరికోస్ూూరితద యకెంగా న్నలిచిన మహాత ాగాెంధీకి ఆయన 150వ జయెంతి స్ెందరభెంగా
ఈపురస్ాారెం ఇవేడెం స్మెంజస్ెంగా ఉెంట్ుెందన ిరడ. నూయయార్సాలోన్న భకరతకానస్లేట్
జనరల్, అెంతరాాతీయ అహిెంస్ ఫ్ౌెండేష్న్లు న్నరేహిెంచిన ఓ స్భలో ఆమె ఈవిష్యాన్ని

పరస్త ావిెంచ రడ. ఈ విష్యమెై ఇతర కాెంగస్
ీ స్భుయలనస కలిసర ఒపరిెంచ లన్న భకరత స్ెంతతి
పౌరడలకు విజా పరత చేశారడ.
฀ స్ామాజిక మాధయమాలోో మోదీ హవా

● ఫేస్బుక్, ట్ిేట్ర్స, ఇన్స్ాుగాీమ్స వెంట్ిస్ామాజిక మాధయమాలోో పరపెంచెం మొతత ెం మీద అతయధక
పరజాదరణ, అనసస్రణ కలిగిన రాజకరయ న యకులోో పరధ నమెంతిర నరవెందరమోదీ
దేతీయస్ాినెంలో ఉనిట్ు
ో ఓత జా న్నవేదక వెలోడిెంచిెంద. అమెరికా మాజీ అధయక్షుడు బరాక్
ఒబకమా పరథ్మస్ాినెంలో ఉన ిరన్న డిజిట్ల్ మారాట్ిెంగ్ వేదక ‘సమ్సరష్’ మే
7న వెలోడిెంచిెంద.
● అమెరికా పరస్త సత అధయక్షుడు డొ న ల్ు ట్రెంప్నస స్ామాజిక మాధయమాలోో 9.6 కోట్ో మెంద
అనసస్రిస్త సెండగా ఇపుిడు మోదీ 11 కోట్ో మెంద ఫ్ాలోయరో తో ట్రెంప్నస అధగమిెంచినట్ు
ో ఆ
న్నవేదక పేరొాెంద.
● అయతే, ట్ిేట్ర్సలో మాతరెం అతయధక మెంద అనసస్రిస్త సని రాజకరయ న యకుడిగా డొ న ల్ు
ట్రెంప్ దేతీయ స్ాినెంలో కొనస్ాగుతున ిరడ. స్ామాజిక మాధయమాలోో కాెంగస్
ీ అధయక్షుడు
రాహయల్గాెంధీన్న కోట్ీ ఇరవెై లక్షల మెంద అనసస్రిస్త సన ిరడ.
฀ పరపెంచ ట్కప్ ట్ెన్ విమాన శీయాలోో హైదరాబకద్ విమాన శీయాన్నకి చోట్ు

● పరపెంచెంలోనే ట్కప్ ట్ెన్ అెంతరాాతీయ విమాన శీయాలోో హైదరాబకద్ నగరెంలోన్న రాజీవ్ గాెంధీ
అెంతరాాతీయ విమాన శీయాన్నకి చోట్ులభిెంచిెంద. విమాన ల రాకపో కలోో స్మయపాలన,
ఆహారెం, ష్ాపరెంగ్ స్ౌకరయెం, విమానపరయాణికులకు మెరడగైన సేవల పారతిపదకగా ఈ ఏడ ద
పద ట్కప్ ట్ెన్ అెంతరాాతీయ విమాన శీయాలనస ఎెంపరక చేశారడ.
● ఖత ర్సలోన్న హమాద్ అెంతరాాతీయ విమాన శీయెం పరపెంచెంలోనే ఉతత మ అెంతరాాతీయ
విమాన శీయెంగా ఎెంపరకైెంద. జపాన్ దేశెంలోన్న ట్ోకియో అెంతరాాతీయ విమాన శీయెం
రెండో స్ి ాన న్ని, గీస్
ీ దేశెంలోన్న ఏథెన్్ అెంతరాాతీయ విమానెం మూడో స్ాిన న్ని ప ెందెంద.
హైదరాబకద్ నగరెంలోన్న రాజీవ్ గాెంధీ అెంతరాాతీయ విమాన శీయెం 8వస్ాినెంలో న్నలిచిెంద.
฀ దెైవదూష్ణ కవస్సలో ఆసరయా బీబీకి దో ష్ విముకిత

● దెైవదూష్ణ కవస్సలో మరణశిక్ష పడి, స్సపీరెంకోరడు గతఅకోుబరడలో శిక్షనస కొట్ిువేయడెంతో
పాకిస్ి ాన్స కైస్తవ మహిళ్ ఆసరయా బీబీ (47) విడుదలయాయరడ. పాకిస్ి ాన్స దెైవదూష్ణ చట్కుల
కిెంద మరణశిక్ష పడిన తొలిమహిళ్గా ఆసరయా బీబీ కవస్స స్ెంచలనెం స్ృషరుెంచిెంద.

● పెంజాబ్స పారవిన్్కు చెెందన ఆసరయాబీబీ ఇరడగుప రడగుతో వాగాేదెంలోఇస్ాోెంనస
కిెంచపరిచేలా దెైవదూష్ణకు పాలిడు రనన్న కవస్స ద ఖలెైెంద. 2010లో ఆమెనసకోరడు దో షరగా
పరకట్ిెంచడెంతో జైలుపాలయాయరడ.
฀ వెస్క్ ఉత్వాలోో ఉపరాష్ు ప

ర తి వెెంకయయన యుడు ఉపన యస్ెం
● శాెంతితోనే స్మాజ అభివృది న్న బౌది ెం ఆకాెంక్ిస్త సెందన్న ఉపరాష్ు ప
అన ిరడ. స్మాజ అభివృది న్నరోధక కారయకలాపాలు చేపట్ేు ఉగీవాద న్ని బౌది ెం
వయతిరవకిస్త సెందన ిరడ.
● మే 12న వియత ిెంలో 16వ వెస్క్ (వెైశాఖ పయరిణమ లేక బుది పయరిణమ)ఉత్వాలనస
పారరెంభిెంచిన ఆయన ‘బుది స్ు అపో ర చ్ ట్ు గోోబల్ల్దడర్సషరప్, షేర్సు రస్ాిన్్బులిట్ీస్ ఫర్స
స్సు న
ల బుల్ స్ సైట్ీస్’ అనే అెంశెంపై పరస్ెంగెం చేశారడ. స్ామరస్య పయరేక భవిష్యతు
త కి పరపెంచ
న యకతేెం జాగృతెం కావాలి్ ఉెందన ిరడ. బౌది మతెం ఈ దశగా స్మాజాన్ని
పో ర త్హిస్త సనినేపథ్యెంలో బౌది ధరా పరధ న స్ూతర లు మానవాళ్లన్న, న యకత ేన్ని
ముెందసకునడిపరస్త సన ియన్న పేరొాన ిరడ.
● ఐకయరాజయ స్మితి గురితెంచిన ఈ బౌది ఉత్వాలోో వియత ిెం పరధ నమెంతిర నసయేన్జువాన్,
నేపాల్ పరధ న్న కవపీ శరా, వియత ిెం జాతీయ అసెంబీో అధయక్షురాలు థకిమ్స గాన్, భూట్కన్
జాతీయ కౌన్న్ల్ ఛెైరాన్ తషర దో రాి, వియత ిెం బౌది స్ెంఘెం, వెస్క్ ఉత్వాల అధయక్షుడు థక్
ధీన్నోన్ పాలగున ిరడ.
฀ బిరట్న్ కుబేరడలోో హిెందూజాలకు అగీస్ి ానెం

● బిరట్న్ కుబేరడలోో అగీస్ి ానెం భకరతీయ మూలాలు కలిగిన హిెందూజా స్ో దరడలకు దకిాెంద.
వీరడ 22 బిలియన్ పౌెండో (స్సమారడరూ.1.98 లక్షల కోట్ో ) స్ెంపదతో స్ెండేట్ెైమ్స్ రిచ్లిస్ు వారిిక
జాబిత లో అగీస్ి ానెం ప ెంద రడ. తరవాతి స్ాినెంలోనూ ముెంబయలో జన్నాెంచిన రూబరన్
స్ో దరడలు న్నలిచ రడ. వీరి స్ెంపద 18.66 బిలియన్ పౌెండుో (స్సమారడ రూ.1.68లక్షలకోట్ు
ో ).
● హిెందూజా గూ
ీ ప్ స్ెంస్ి ల న్నరాేహకులెైన శ్రీచెంద్- గోపరచెంద్ హిెందూజాస్ో దరడల స్ెంపద
ఏడ ద కిత
ీ ెం కెంట్ే 1.35 బిలియన్ పౌెండుో (స్సమారడ రూ.12,200 కోట్ు
ో ) పరిగిెంద. ఫలితెంగా
మళ్లో అగీస్ి ానెం దకిాెంచసకున ిరడ. 2014-17 స్ెంవత్రాలలో కూడ వీరవ అగీస్ి ానెంలో
ఉెండేవారడ. 2018లో హిెందూజా స్ో దరడలుపరపెంచవాయపత ెంగా 40 బిలియన్ పౌెండో (స్సమారడ
రూ.3.60 లక్షల కోట్ో )ట్రోివర్స స్ాధెంచిన 50 కెంపన్సలనస న్నరేహిస్త సన ిరడ. వీరి తెండిప
ర ర్స

మానెంద్ 1914లో ముెంబయలో తన వాయపార స్ామాాజాయన్ని స్ాిపరెంచగా, చమురడ-
స్హజవాయువు, ఐట్ీ, ఇెంధనెం, పరస్ారమాధయమాలు, బకయెంకిెంగ్, సరిరాసరత , ఆరోగయ స్ెంరక్షణ
రెంగాలోో విస్త రిెంచ రడ.
● ముెంబయలో జన్నాెంచిన రూబరన్ స్ో దరడలు డేవిడ్ (80), సైమన్ (77)లకుసరిరాసరత ,
వాయపారాలపై ఆస్కిత ఎకుావ. గతేడ ద లెండన్లోబిలియన్ పౌెండో విలువెైన ఆస్సతలు కొనసగోలు
చేశారడ. 2018 జాబిత లో 4వస్ాినెంలో ఉెండగా, ఏడ ద వయవధలో వీరి స్ెంపద విలువ 3.56
బిలియన్ డ లరడోపరగడెంతో ఈస్ారి రెండో స్ి ాన న్నకి చేరారడ.
● భకరతీయ మూలాలు కలిగిన మరో కుబేరడడు లక్ీాన్నవాస్ మితత ల్ స్ెంపదవిలువ 3.99
బిలియన్ పౌెండుో తగిు, 10.66 బి.పౌెండో కు పరిమితెం కావడెంతో, ఈయన స్ాినెం 5 నసెంచి 11కు
తగిుెంద. ఇదే స్మయెంలో అన్నల్ అగరాేల్ స్ెంపద విలువ 8.72 బి.పౌెండుో పరిగి 10.57
బి.పౌెండో కు చేరడెంతో, 12వ స్ాినెందకిాెంచసకున ిరడ.
● ఇెంకా ఈ జాబిత లో..: 2019కి స్ెంబెంధెంచి స్ెంపద విలువ బకగాపరగడెంతో, 45 మెంద
భకరతీయ కుబేరడలకు ఈ జాబిత లో చోట్ు లభిెంచిెంద.జౌళ్ల-పాోసరుక్ పరిశమ
ీ ల యజమాన్న
శ్రీపక
ర ాశ్ లోహియాకు 26వ స్ాినెం, లార్సు స్ేరాజ్ పాల్కు 69వ స్ాినెం, స్సన్సల్ వశాేన్స 75వ
స్ాినెంలభిెంచ య.
฀ వియతిెంలో ఇెండియా ఫర్స హయయమాన్నట్ీ కారయకీమెంనస పారరెంభిెంచిన ఉపరాష్ు ప

ర తి
● పునరడత ిదక ఇెంధనెం, మౌలిక వస్తులు, చమురడ, స్హజ వాయువురెంగాలోో
పట్ుుబడులకు భకరతీయ స్ెంస్ి లు ఆస్కిత చూపుతునిెందసన స్హకరిెంచ లన్న ఉపరాష్ు ప
ర తి
వెెంకయయన యుడు వియత ిెం పరభుత ేన్ని కోరారడ. ఆ దేశ పరయట్నలోభకగెంగా పరధ న్న
నసయయెన్ జువాన్ ఫయతో మే 11న వెెంకయయ స్మావేశమయాయరడ.
● అెంతరిక్ష పరిశోధనలు, ఇతర రెంగాలోో వియత ిెంకు పయరిత మదీ తునస ఇస్సతనిట్ు
ో
వివరిెంచ రడ. భకరత ఔష్ధ ఉతితు
త ల తయారీకి పో ర త ్హెం ఇవాేలన్న కోరారడ. వియత ిెంలో
చమురడ, స్హజ వాయువుల అనేేష్ణలో పన్న చేస్త సని ఓఎన్సా సీ విదేశ్ర లిమిట్ెడ్ ఒపిెంద న్ని
మరో పదేళ్ో ల ప డిగిెంచ లన్న కోరారడ. అలాగవ ఐకయరాజయస్మితి భదరత మెండలిలో 2020-21
స్ెంవత్రాన్నకి స్భయతేెం విష్యెంలోవియత ిెంకు భకరత్ మదీ తు ఇస్సతనిట్ు
ో వివరిెంచ రడ.
● అెంతకుముెందస మహాత ాగాెంధీ 150వ జయెంతిన్న పురస్ారిెంచసకొన్న ఇెండియా ఫర్స
హయయమాన్నట్ీ కారయకీమెంలో భకగెంగా హనోయలోన్న భకరత రాయబకర కారాయలయెం

వదీ జయపుర కృతిరమ అవయవాల వితరణ కారయకీమాన్ని ఉపరాష్ు ప
ర తి పారరెంభిెంచ రడ.
అనెంతరెం వియత ిెం మాజీ అధయక్షుడు హో చిమెన్ స్మాధన్న స్ెందరిశెంచిన్నవాళ్లలరిిెంచ రడ.
฀ అమెరికాలో జాతీయ అతయవస్ర పరిసరితి

● విదేశ్ర పరతికూల శకుతల నసెంచి తమదేశ కెంపయయట్ర్సనెట్వర్సాకు రక్షణ కలిిెంచడ న్నకి అమెరికా
అధయక్షుడు ట్రెంప్అగీరాజయెంలో జాతీయ అతయవస్ర పరిసి తి
ర విధెంచ రడ. జాతీయ భదరతకు
ముపుిగాపరిణమిెంచే అవకాశెం ఉని విదేశ్ర ట్ెలికాెం కెంపన్సలతో ఎలాెంట్ి వాయపారాలు
న్నరేహిెంచకూడదన్న పేరొాెంట్య కారయన్నరాేహక ఉతత రడేలు జారీచేస్ారడ .
● ఆ ఆదేశాలోో ఏ కెంపన్స పేరడ పరస్త ావిెంచకపో యన , చెైన ట్ెలికాెం దగు జెం హయవావేనస లక్షయెంగా
చేస్సకున్న ఈ ఆదేశాలు జారీ చేశారనేద బహిరెంగ రహస్యెం. హయవావే స్ిెందస్ూ
త .. తమ
కెంపన్సపై న్నయెంతరణ విధసేత నష్ు పో యేద అమెరికా విన్నయోగద రడలు, కెంపన్సలేనన్న ఓ
పరకట్నలో పేరొాెంద.
● ఈ ఉతత రడే వెలువడిన కొెంత స్మయెంలోనే బూయరో ఆఫ్ ఇెండసీీర అెండ్ సకూయరిట్ీ ఒక ఉతత రడే
జారీ చేస్త ూ హయవేనస ఎెంట్ిట్ీ లిస్ు లోచేరడేతునిట్ుు పరకట్ిెంచిెంద. పరికరాలు కొనసగోలు
చేయాలన ి, ఎగుమతులు చేయాలన ి, స్ాెంకవతిక పరిజా ాన ల బదల్ద కోస్మెైన ముెందస్సతగా
పరభుతే అనసమతి తీస్సకోవలసరన కెంపన్సల జాబిత నే ఎెంట్ిట్ీ లిస్ు గా వయవహరిస్త ారడ.
అమెరికాచరయకు తక్షణెం స్ిెందెంచిన చెైన ఇెందసకు పరతీకారెం తపిదన్న హచేరిెంచిెంద.
฀ ఐఎస్ శాఖపై భదరత మెండలి ఆెంక్షలు

● ఇస్ాోమిక్ సేుట్(ఐఎస్) ఉగీవాద స్ెంస్ి దక్ిణ సరయా శాఖ ఐఎస్ ఐఎల్-కవ(ISIL-K) పై
భదరత మెండలి ఆెంక్షలు విధెంచిెంద. తెహీీక్-ఎ-త లిబన్-పాకిస్ి ాన్(ట్ీట్ీపీ) మాజీ కమాెండర్స
ఒకరడ 2015లో ఐఎస్ఐఎల్-కవనస స్ాిపరెంచ రడ. ఇరాక్, లెవెంట్-ఖొరస్న్లలో ఈ
స్ెంస్ి పన్నచేస్త ో ెంద. అల్-కాయద ఉగీవాద స్ెంస్ి తో లిెంకులుని ఐఎస్ ఐఎల్-కవఅఫ్ాఘన్నస్ాిన్,
పాకిస్ి ాన్లలో అనేక ఉగీద డులకు పాలిడిెంద. స్సమారడ 150 మెంద అమాయకుల పారణ లు
బలిగొెంద. పాకిస్ి ాన్కు చెెందన ట్ీట్ీపీ సీన్నయర్సకమాెండర్స హఫీజ్ స్యాద్ ఖాన్నస దీన్న తొలి
అధయక్షుడిగా న్నయమిెంచ రడ.
● భదరత మెండలి 1267 అల్-కాయద ఆెంక్షల కమిట్ీ మే 14న దీన్నపై ఆెంక్షలువిధెంచిెంద. దీన్నకి
ఐఎస్, అల్-కాయద స్ెంస్ి లతో స్ెంబెంధ లు ఉన ియన్నపేరొాెంద. ఆయుధ ల వికీయాలు,

స్రఫరా, ఉగీద డులకు పరణ ళ్లక, న్నధసలుస్మకూరేడెం తదతర కారయకలాపాలు ఈ స్ెంస్ి
న్నరేహిెంచినట్ుు ఆెంక్షల కమిట్ీవివరిెంచిెంద.
● 2017 డిసెంబరడలో కాబూల్లోన్న ఓ నూయస్ ఏజన్స్, షరయా స్ాెంస్ాృతికకవెందరెంల వదీ
ఆత ాహయతిద డులు ఈ స్ెంస్ి పనేనన్న, ఆ ద డులోో 41 మెందచన్నపో యారన్న, మరో 84 మెంద
గాయపడు రన్న తెలిపరెంద. 2018 జూలెైలోపాకిస్ి ాన్లోన్న కేట్కులో పో లిెంగ్ సేుష్న్ బయట్
ఆత ాహయతి బకెంబుద డికూడ ఈ స్ెంస్ి పనేనన్న, ఆ ద డిలో 31 మెంద చన్నపో యారన్న, 24
మెంద గాయపడు రన్న పేరొాెంద.
฀ తెైవాన్’లో స్ేలిెంగస్ెంపరడాల వివాహాలకు చట్ు బది త

● ఎల్జీబీట్ీ, స్ేలిెంగస్ెంపరడాల మధయవివాహాలకు చట్ు బది మెైన ఆమోదెం తెలిపరన తొలి
ఆసరయాదేశెంగా తెైవాన్ చరితప
ర ుట్ల కకిాెంద. సేమ్స సక్్ దెంపతులు పరతేయకమెైన
శాశేతస్ెంఘాలు ఏరాిట్ు చేస్సకోవడ న్నకి, వారి వివాహాలనమోదస(రిజిసేుష్
ర న్)కు
వీలుకలిిెంచే బిలుోనస ఆదేశ పారో మెెంట్ు మే 17న ఆమోదెంచిెంద.
฀ వలస్లకు స్ెంబెంధెంచి కొతత విధ న న్నిఆవిష్ారిెంచిన అమెరికా అధయక్షుడు

● వలస్లకు స్ెంబెంధెంచి అమెరికా అధయక్షుడు డొ న ల్ు ట్రెంప్ ఒకకొతత
విధ న న్నిఆవిష్ారిెంచ రడ. పరతిభ, పాయెంట్ో ఆధ రిత ఇమిగవష్
ీ న్ విధ న న్నితెరపైకి
తెచ ేరడ. పరస్త సతగీన్
ీ కారడుల స్ాినెంలో ‘బిల్ు అమెరికా’ వీస్ాలనస పరతిపాదెంచ రడ.
● యువత, అతయెంత నెైపుణయెం కలిగిన ఉదో యగులకు ఇచేే కోట్కనస 12 నసెంచి 57 శాత న్నకి
పెంచ రడ. దీన్నవలో భకరత్కు చెెందన వేలమెంద న్నపుణులకు పరయోజనెం కలిగవ అవకాశెం
ఉెంద.
฀ సరకుాలు కృపాణ లు కలిగి ఉెండేెందసకు బిరట్న్లో చట్ు స్వరణ

● దేశెంలో సరకుాలు కృపాణ లు (పరడి కతు
త లు) కలిగిఉెండేెందసకు అనసమతిస్ూ
త బిరట్న్ పరభుతేెం
చట్ు స్వరణ చేసరెంద. మత, స్ాెంస్ాృతిక కారయకీమాలోో వీట్ిన్న ఆ మతస్సిలు
ఉపయోగిెంచవచేన్న పేరొాెంద.
● ‘ద అఫన్న్వ్ వెపన్్ బిల్’కు రాణి ఎలిజబరత్-2 ఆమోదెం తెలిపారన్న ఓఅధకార పరకట్న
పేరొాెంద. బిరట్న్లో కతు
త లతో పరడగుతుని నేరాలనస కట్ు డిచేయడెం ఈ బిలుో ఉదేీశెం.
దేశెంలోన్న సరకుా స్మాజెంపై దీన్న పరభకవెం పడకుెండ చూసేెందసకు త జా స్వరణ చేయాలి్

వచిేెంద. దీన్నవలో సరకుాలు పదీ కృపాణ లుకలిగి ఉెండట్ెం, వికీయెంచడెం నేరెం కాదన్న లేబర్స
పారీు ఎెంపీ పీరత్ కౌర్సగిల్ పేరొాన ిరడ.
฀ ఎబో లాపై ఉమాడి పో రడ : డబూ

ో ూహచ్వయ
● ఎబో లాపై తీవరస్ి ాయలో పో రాట్ెం చేయాలి్న అవస్రెం ఉెందన్న డెమోకీట్ిక్ రిపబిో క్ ఆఫ్
కాెంగో (డీఆర్ససీ)లోన్న వివిధ రాజకరయ వరాులకు పరపెంచ ఆరోగయ స్ెంస్ి (డబూ
ో ూహచ్వయ)
అధపతి ట్ెడోర స్ అదోహ నెంగ బరరయెస్స్ పేరొాన ిరడ. ఈ వాయధ తీవరెంగా వాయపరెంచే పరమాదెం
చ లాఎకుావగా ఉెందన్న వివరిెంచ రడ. ‘‘ఎబో లా ఏదో ఒక వరాున్నకి అనసకూలెంగా ఉెండదస.
అదఉమాడి శతురవు’’ అన్న ఆయన తెలిపారడ.
● జన్సవాలో డబూ
ో ూహచ్వయ వారిిక స్దస్స్నస ఉదేీశిెంచి ఆయన మాట్కోడ రడ. ఈ వాయధ వలో
గత ఆగస్సు నసెంచి డీఆర్ససీలో 1200 మెంద చన్నపో యారడ. ఈమహమాారిన్న కట్ు డి
చేయడ న్నకి జరడగుతుని పరయత ిలకు ఆ దేశెంలోన్న వరు పో రడతీవర అవరోధెంగా మారిెంద.
వెైదయ బృెంద లపై కూడ ద డులు జరిగాయ. పైగా ఈవాయధన్న న్నయెంతిరెంచడ న్నకి
జరడగుతుని అెంతరాాతీయ పరయత ిలనస స్ాిన్నకులు అనసమానెంగా చూస్సతన ిరడ. ఈ
నేపథ్యెంలో విభేద లనస వీడి ఎబో లాపై పో రడ కోస్ెంఉమాడి విధ న న్ని అనసస్రిెంచ లన్న
త నస డీఆర్ససీ అధయక్షుడికి, విపక్ష నేతలకుస్ూచిెంచ నన్న గబరయ
ర ెస్స్ తెలిపారడ.
฀ ఇెండో నేషయ
ర ా అధయక్ష పీఠెంపై మరోస్ారి జూకో విడో డో
● దీవుల దేశెం ఇెండో నేషరయాలో జరిగిన అధయక్ష ఎన్నికలోో పరస్త సత అధయక్షుడు జోకో విడో డో
మరోస్ారి విజయెం స్ాధెంచ రడ. గతనెల దేశవాయపత ెంగా పరసరడెెంట్ ఎన్నికలు జరగగా ,
ఫలిత లనస మే 19 న అరిరాతిర దేశ ఎన్నికల స్ెంఘెం విడుదల చేసరెంద. విపక్ష నేత మాజీ
ఆరీా జనరల్, పరతయరిి పరబో వయ స్సబియాెంట్ోపై జోకో విడో డో రెండో స్ారి విజయెం స్ాధెంచ రన్న
ఎన్నికల అధకారడలు పరకట్ిెంచ రడ.
● ఏపరరల్ 17న దేశ వాయపత ెంగా జరిగిన ఎన్నికలోో విడో డో నేతృతేెంలోన్నఇెండో నేషరయా డెమోకీట్ిక్
పారీుకి 55.5శాతెం, పరబో వయ స్సబియాెంట్ోకు 44.5శాతెం ఓట్ు
ో వచిేనట్ు
ో ఈసీ పరకట్ిెంచిెంద.
● మొతత ెం 17,000కు పైగా దీవులు... 19.2 కోట్ో మెంద ఓట్రడో గలఇెండో నేషరయాలో దేశ అధయక్ష
పీఠెం మొదలుకున్న, స్ాిన్నక స్ెంస్ి ల వరకు ఒకవరోజుఎన్నికలు న్నరేహిెంచ రడ.

฀ ఉగీపో రడలో మరిెంత కఠిన వెైఖరి - ఎస్సీవయ స్మావేశెంలో భకరత్ స్ిషీుకరణ
● పులాేమాలో ఉగీద డి, ఈస్ు ర్స పెండగ రోజు శ్రీలెంకలో వరడస్ బకెంబుపేలుళ్ో నేపథ్యెంలో
ఉగీవాదెంపై పో రడనస మరిెంత కఠినతరెం చేయాలన్న న్నరణయెంచసకున ిమన్న భకరత్
వెలోడిెంచిెంద. ఇెందసకోస్ెం ష్ాెంఘై స్హకార స్మాఖయ (ఎస్సీవయ)తో కలిసర స్మగీ, స్హకార
భదరత విధ న లనస అమలు చేస్త ామన్న పేరొాెంద.
● కిరు జ్
ి రాజధ న్న బిషాక్లోమే 22న జరిగిన ఎస్సీవయ స్మావేశెంలో విదేశ్ర వయవహారాల మెంతిర
స్సష్ాాస్ేరాజ్ ఈ విష్యాన్ని పరకట్ిెంచ రడ. ‘ఉగీవాదసల దసశేరయలకు శ్రీలెంకలోన్న మా స్ో దర
స్ో దరీమణులు చన్నపో వడెం మమాలిికలిచివేసరెంద. పులాేమా ద డి త లూకు గాయాలు
మానకముెందే జరిగిన ఈ ఘట్నతో ఉగీవాదెంపై మరిెంత కఠిన వెైఖరి అవలెంబిెంచ లన్న
న్నరణయెంచసకున ిెం. భదరత, రక్షణ కారయకలాపాలనస మరిెంత మెరడగుపరిచేెందసకు పారెంతీయ
ఉగీవాద వయతిరవక వయవస్ి ల ఏరాిట్ులో మీ స్లహాలు కోరడతున ిెం. ఎస్వయసీ స్భయదేశాలతో
కలిసర పన్నచేయడ న్నకి అనసవెైన వాత వరణ న్ని కలిిస్ాతెం’ అన్న స్సష్ా పేరొాన ిరడ.
฀ భకరతీయ శాస్త వ
ర ేతతల బృెంద న్నకి రూ. 140 కోట్ు
ో
● ఆలోచనల ఆధ రెంగా రోబో లనస న్నయెంతిరెంచగలిగవ స్ాెంకవతికతనస అభివృది పరచడ న్నకి
ఉదేీశిెంచిన పారజకుుకు అమెరికా రక్షణశాఖ స్సమారడ రూ.140 కోట్ు
ో వయయెం చేస్త ో ెంద.
భకరతీయ మూలాలుని గౌరవ్శరా(40) నేతృతేెంలోన్న శాస్త వ
ర ేతతల బృెంద న్నకి ఈ న్నధసలు
కవట్కయెంచిెంద. మానవరహిత వాహన (యూఏవీ)లు, బకెంబులనస పేలకుెండ వెలికితీసే
రోబో లనస మెదడు ఆలోచనలతో న్నయెంతిరెంచే వయవస్ి నస ఈ బృెందెం అభివృది చేయాలి్
ఉెంట్ుెంద
฀ గెంట్కు 360 కిమీ వేగెం స్ాధెంచిన ‘ఎన్700ఎస్’ మోడల్

● స్ాెంకవతికతకు మారడపేరైన జపాన్, ‘బులెో ట్’ రైళ్ోలో స్రికొతత రికారడు లిఖిెంచిెంద. ‘ఎన్700ఎస్’
అనే అధసన తన ‘స్సపీరెం’ మోడల్ బులెో ట్ రైలు.. గెంట్కు ఏకెంగా 360 కిమీ వేగెంతో
పరయాణిెంచిెంద.
● మే 25న మెైబరా, కోయట్ో రైలేేమారు ెంలో ఈ కొతత రైలునస పరీక్ిెంచినట్ు
ో సెంట్రల్ జపాన్ రైలేే
కెంపన్స తెలిపరెంద. జపాన్లో ఇపిట్ికవ సేవలెందస్సతని షరెంకన్సన్ బులెో ట్ రైలు గెంట్కు 285
కిమీ వేగెంతో పరయాణిస్త ో ెంద. 1964లో ఒలిెంపరక్్ స్ెందరభెంగా మొదట్ి బులెో ట్ రైలునస జపాన్
పట్కులపైకి ఎకిాెంచిెంద.

฀ 11 మెంద భకరతీయులకు సరేట్ా రాోెండ్ త ఖీదసలు
● విదేశాలకు నలో ధన న్ని తరలిెంచే వారిపై భకరతపరభుతేెం తీస్సకొనే చరయలకు స్హకరిెంచే
దశగా సరేట్ా రో ాెండ్ పరభుతేెం కొన్ని అడుగులు ముెందసకు వేసరెంద. ఈ కీమెంలో తమ
దేశెంలోన్న వివిధ బకయెంకులోో రహస్య ఖాత లు కలిగిన 11 మెంద భకరతీయులకు మే 21న
త ఖీదసలనస జారీ చేసరెంద.
● భకరత పరభుతేెంతో వారి వివరాలనస పెంచసకోవట్కన్నకి ఏమెైన అభయెంతరాలు ఉెంట్ే
తెలపాలి్ెందగా కోరడతూ, ఈ దశగా ఓ అవకాశెం కలిిెంచట్ెం ఈ నోట్ీస్సల ఉదేీశెం. త ము
ఎవరవరికి త ఖీదసలు పెంపరెంచ మో గజిట్ నోట్ిఫరకవష్న్లో పరకట్ిెంచినపిట్ికర ఖాత ద రడల
పేరోనస రహస్యెంగా ఉెంచేెందసకు స్ెంక్ిపకరి ీత ెంచిెంద. వారి జాతీయత, పుట్ిున తేదీలనస అెందసలో
పేరొాెంద.
● ఇదీ రడ భకరతీయుల పేరోనస మాతరమే పయరితగా పేరొాెంద. వారడ కృష్ణ భగవాన్ రామ్సచెంద్(పుట్ిున
తేదీ 1949 మే), కలేిశ్ హరిద్కినరివాలా(పుట్ిున తేదీ 1972 సపు ెంబరడ). అెంతకు మిెంచి
వివరాలనస ఏ ఇతర వివరాలనస ఆ అధకారిక పరకట్నలో వెలోడిెంచలేదస. మిగిలిన వారి పేరో డ
ప డి ఆెంగో అక్షరాలోో ఉన ియ. అవి.. ఎస్.బి.క (పుట్ిున తేదీ 1944, నవెంబరడ 24),
ఎ.బి.క.ఐ(పుట్ిున తేదీ 1944, జులెై 9), పర.ఎ.ఎస్(పుట్ిున తేదీ 1983, నవెంబరడ 2), ఆర్స.ఎ.ఎస్
(పుట్ిున తేదీ 1973 నవెంబరడ 22), ఎ.పర.ఎస్. (పుట్ిున తేదీ 1944 నవెంబరడ 27), ఎ.డి.ఎస్
(పుట్ిున తేదీ 1949, ఆగస్సు 14), ఎెం.ఎల్.ఎ (పుట్ిున తేదీ 1935 మే 20), ఎన్.ఎెం.ఎ (1968
ఫరబవ
ర రి 21), ఎెం.ఎెం.ఎ (1973 జూన్ 27). వెలోడిెంచిన ఖాత ద రడలోో పురడష్ులు,
మహిళ్లుఉన ిరడ.
● ఈ జాబిత లో పేరొాని వయకుతలు లేద వారి పరతిన్నధసలు 30 రోజులోోగా స్ెంబెంధత ధసరవీకరణ
పతర లతో స్ెంపరదెంచ లన్న, భకరత పరభుత ేన్నకి తమ పేరోనస, ఆరిిక వివరాలనస ఎెందసకు
వెలోడిెంచరాదో తెలపాలన్న త ఖీదసలోో సరేట్ా రో ాెండ్ పరభుతే పనసిల విభకగెం పేరొాెంద.
฀ యూఏఈలో శాశేత న్నవాస్ెం కోస్ెం గోల్ు కారడులు

● యునెైట్ెడ్ అరబ్స ఎమిరవట్్(యూఏఈ)లో శాశేతన్నవాస్ెం ఏరాిట్ు చేస్సకోవాలన్న ఆశిెంచిన
విదేశ్ర వలస్ద రడలకు అకాడి పరభుతేెం తీపర కబురడ అెందెంచిెంద. ఇెంజీన్సరడో, డ కురో డ వెంట్ి
ప ర ఫష్నల్్కు, బడ పారిశాీమికవేతతలకు యూఏఈలో శాశేతన్నవాస్ెం ఏరాిట్ు

చేస్సకోవడ న్నకి ఆదేశపు రాజు షేక్ మహమాద్ బిన్ రషీద్ అల్ మఖ్స
త మ్స గోల్ు కారడుల విధ నెం
పరవేశపట్కురడ.
● అమెరికాలో విదేశ్ర వలస్ద రడలకు అకాడి పరభుతేెం గీన్
ీ కారడులనస జారీచేస్త సెంద. గీన్
ీ కారడునస
దకిాెంచసకుెంట్ే అమెరికాలో శాశేతన్నవాస్ెం ఏరాిట్ు చేస్సకోవచసే. ఇపుిడు యూఏఈలో
గోల్ు కారడునస ప ెందతే శాశేతన్నవాస్ెం ఏరాిట్ు చేస్సకోవడ న్నకి వీలు ఉెంద. ఇపిట్ి వరకు
యూఏఈలో శాశేతన్నవాస్ాన్ని విదేశ్రవలస్ద రడలకు వరితెంపజవయలేదస. గోల్ు కారడుల విధ నెం
అమలుకావడెం ఇదే తొలిస్ారి.
฀ మే 31 : పరపెంచ ప గాకు వయతిరవక దనెం

● పరపెంచ ఆరోగయస్ెంస్ి 1988 నసెంచి పరతిస్ెంవత్రెం మే 31న ప గాకు వయతిరవకదన న్ని
పరపెంచవాయపత ెంగా న్నరేహిస్త ో ెంద. ప గాకు విన్నయోగెంవలో విన్నయోగద రడలతో పాట్ు, ప గనస
పీలేేవారడ కూడ నష్ు పో వలసర ఉెంట్ుెంద. గొెంతు, గుెండె, ఊపరరితితు
త లు స్ెంబెంధత
వాయధసలతో బకధపడవలసరన పరిసి తి
ర ఏరిడుతుెంద.
฀ ఐఎమ్సడీ వరల్ు కాెంపరట్ట్

ీ ివ్నెస్ రాయెంకుల జాబిత విడుదల
● పరపెంచెంలోనే పో ట్ీన్నచేే ఆరిికవయవస్ి ల జాబిత లో భకరత్ ఒకస్ాిన న్ని మెరడగుపరడేకొన్న
43వ స్ాిన న్నకి చేరిెంద. ఆరిికవృది బలెంగా ఉెండడెం; కారిాకశకిత భకరీస్ి ాయలో ఉెండడెం;
పదీ మారాట్ కావడెంవలో ఇద స్ాధయమెైెంద.
● ఇక అమెరికానస తోసరరాజన్న సరెంగపయర్స అగీస్ి ాన న్నకి చేరినట్ు
ో ఐఎమ్సడీ వరల్ు కాెంపరట్ీట్ివ్నెస్
రాయెంకిెంగ్్ తన 2019 జాబిత లో వెలోడిస్త ో ెంద. గతేడ ద మూడో స్ి ానెంలో ఉనిసరెంగపయర్స
మొదట్ిస్ి ాన న్నకి చేరగా.. అమెరికా మూడో స్ి ాన న్నకి జారిెంద. ఇక హాెంకాెంగ్ రెండో రాయెంకు
దకిాెంచసకుెంద.
● ఏదెైన దేశఆరిికవయవస్ి కు స్ెంబెంధెంచి దీరక
ఘ ాలపట్ుత ేన్ని పో ట్ీతతేెంతోనే ఆరిికవేతతలు
కొలుస్సతెంట్కరడ. 1989లో ఏరాిట్ెైన ఈ ఐఎమ్సడీ వరల్ు కాెంపరట్ీట్ివ్నెస్ రాయెంకిెంగ్్..పరతీ ఏట్క
63 దేశాలోోన్న 235 అెంశాలనస పరిశ్రలిెంచి రాయెంకులిస్సతెంట్ుెంద.
ఈఏడ ద పరకట్ిెంచిన రాయెంకుల విశరష్ాలు..
● ఆసరయా-పసరఫరక్ పారెంతెంలోన్న 14 దేశాలోో 11 దేశాల రాయెంకులు మెరడగపడు య.
● గత ఏడ దతో పో లిసేత భకరత్ ఒకస్ాినెం మెరడగు పరచసకున్న 43వస్ాిన న్నకి చేరిెంద. 2017లో
45వ స్ాినెంలో ఉెంద. అయతే 2016లోనే భకరత్ 41వ రాయెంకు దకిాెంచసకోవడెం గమన రహెం.

฀ వీడియోగవమిెంగ్ వయస్నమూ వాయధే : డబూ
ో ూహచ్వయ
● వీడియోగవమ్స వెంట్ి వయస్న తాక పరవరత న కూడ ఒకవాయధేనన్న పరపెంచ ఆరోగయస్ెంస్ి
ో ూహచ్వయ) తొలిస్ారిగా గురితెంచిెంద. జన్సవాలో న్నరేహిెంచిన వారిిక స్ాధ రణ స్మావేశెంలో
(డబూ
‘గవమిెంగ్ డిజారుర్స’నస ‘అెంతరాాతీయవాయధ’గా గురితస్త ూ, 2018 జాబిత లో చేరాేలన్న పేరొాెంట్య
స్భయదేశాలు అధకారికెంగా తీరాానెంచేశాయ.
฀ మాల్దీ వులు సీికర్సగా ఎన్నికైన మహాద్ నషీద్

● మాల్దీవులు రాజకరయాలోో అనూహయఘట్న చోట్ుచేస్సకుెంద. ఆ దేశపారో మెెంట్ సీికర్సగా
మాజీఅధయక్షుడు మహాద్ నషీద్ ఎన్నికయాయరడ. ఈమేరకు ఆయన పారతిన్నథ్యెం వహిస్త సని
మాల్దీవులు డెమోకీట్ిక్ పారీు నషీద్నస ఏకగీవ
ీ ెంగా ఎన్నికుెంట్ునిట్ు
ో పరకట్ిెంచిెంద.
మాల్దీవులు అధయక్షుడిగా 2008-2012 కాలెంలో నషీద్ పదవిలో కొనస్ాగారడ. దేశ చరితల
ర ో
పరజాస్ాేమయబదీ ెంగా ఎన్నికైన మొదట్ి అధయక్షుడు మహాాద్ నషీద్ కావడెం విశరష్ెం.
฀ కరన్స్ పరయవేక్ిత జాబిత నసెండి భకరత్'నస తొలగిెంచిన అమెరికా

● భకరత్నస తన కరన్స్ పరయవేక్ిత జాబిత నసెంచి అమెరికా పరభుతేెం తొలగిెంచిెంద. పరధ న
స్మస్యలపై పరభుతేెం చేపట్ిున చరయలు, కొన్ని పరిణ మాల కారణెంగా ఈఅడుగు వేసరనట్ు
ో
స్ిష్ు ెంచేసరెంద. తన పరధ న వాణిజయభకగస్ాేములనస ఈజాబిత లో ఉెంచి అమెరికా పరిశ్రలిస్ూ
త
ఉెంట్ుెంద. కాగా, సరేట్ా రో ాెండ్నస కూడ జాబిత నసెంచి తొలగిెంచిెంద.
● చెైన , జపాన్, దక్ిణకొరియా, జరాన్స, ఇట్ల్ద, ఐరో ెండ్, సరెంగపయర్స, మలేషరయా, వియత ిెంలు
ఈజాబిత లో కొనస్ాగుతున ియ.
฀ సిల్బీ పో ట్ీలో ో భకరతీయుల రికారడు

● అగీరాజయెంలో పరతిష్ాాతాకెంగా న్నరేహిెంచే ‘సర్రప్్ నేష్నల్ సిలిో ెంగ్ బీ’ పో ట్ీలో ో ఈ ఏడ ద
భకరతీయ మూలాలుని ఏడుగురడ విద యరడిలు విజవతలుగా న్నలిచి రికారడు స్ృషరుెంచ రడ.
వీరితోపాట్ు ఒక అమెరికా బకలుడు విజవతగా న్నలిచ డు. భకరతీయులోో ఐదసగురడ బకలురడ,
ఇదీ రడ బకలికలు ఉన ిరడ. వీరెంత 50 వేల డ లరో విలువెైన నగదస, బహయమతులు చొపుిన
గలుచసకున ిరడ.

● 94 ఏళ్ో సిల్బీ పో ట్ీల చరితల
ర ో ఇదీ రి కెంట్ే ఎకుావ మెంద విజవతలుగా న్నలవడెం ఇదే
తొలిస్ారి. వరడస్గా ఐదస రౌెండో లో 47 పద లకు కచిేతమెైన సిలిో ెంగ్ చెపరి పైఎన్నమిద మెంద
స్ెంయుకత ెంగా విజవతలుగా న్నలిచ రడ.
฀ బిమ్ససు క్తో స్ెంబెంధ లు బలోపేతెం

● పరధ న మెంతిర నరవెందర మోదీ బిమ్ససు క్ నేతలతో మే 31న వేరవేరడగా స్మావేశమయాయరడ.
ఆయా దేశాలతో దెైేపాక్ిక స్ెంబెంధ ల మెరడగుదలపై ఈ స్ెందరభెంగా చరిేెంచ రడ. బిమ్ససు క్లో
భకరత్తోపాట్ు శ్రీలెంక, బెంగాోదేశ్, మయన ార్స, థ య్లాయెండ్, నేపాల్, భూట్కన్, మారిష్స్
దేశాలున ియ.
● మే 30న మోదీ పరమాణ సీేకారాన్నకి హాజరయేయెందసకు శ్రీలెంక, బెంగాోదేశ్ అధయక్షులు మెైతిరపాల
సరరిసేన, అబుీల్ హమీద్, నేపాల్, భూట్కన్, మారిష్స్ పరధ నమెంతురలు కవపీ శరా ఓల్ద, లగట్ే
సరిెంగ్, పరవిెంద్ కుమార్స జగన ిథ్ దల్దో వచ ేరడ. పరధ న్న మోదీ మే 31న వీరితో విడివిడిగా భేట్ీ
అయాయరడ.
● పరధ న్నగా పరమాణ సీేకారెం అనెంతరెం మోదీ తొలి స్మావేశాన్ని కిరు జ్
ి అధయక్షుడు స్సరనేబ జీన్
బరకోవ్తో న్నరేహిెంచ రడ. కిరు జి
ి స్ాతన్తో భకరత్కుని సేిహపయరేక స్ెంబెంధ లు పరస్త ావనకు
వచ ేయ. ఇరడదేశాల మధయ స్ెంబెంధ లపై నేతలిదీ రూ స్ెంతృపరత వయకత ెం చేశారన్న విదేశ్ర
వయవహారాల శాఖ వరాులు తెలిపాయ.
฀ ఆసరయాలో 22.1 కోట్ో మెంద అవస్రాలు తీరడస్సతని హిమాన్సనద లు

● కరవు కాట్కాల స్మయెంలో హిమాన్సనద లే ఆసరయాలో జీవన రవఖలవుతున ియన్న బిరట్న్
పరిశోధకులు చేపట్ిున త జా అధయయనెం తేలిేెంద. ఈ ఖెండెంలోన్న పరధ న నదసలకు అవే
భకరీగాన్సట్ిన్న అెందస్సతన ియన్న పేరొాెంద. న్సట్ి కొరత తీవరెంగా ఉని స్మయెంలో 22.1 కోట్ో
మెందపారథ్మిక అవస్రాలనస తీరడస్సతన ియన్న వివరిెంచిెంద. కరవు ముపుి ఎకుావగా ఉెండే
ఆసరయాలోఆరిిక, స్ామాజికపరమెైన పరభకవాన్ని అెంచన వేయడ న్నకి ఈ అధయయనెం వీలు
కలిగిస్త సెందన్న భకవిస్సతన ిరడ.
● ఆసరయాలోన్న హిమాలయాలు స్హా ఎతత యన పరేత పారెంత లనస మూడో ధసరవెంగా
పేరొాెంట్కరడ.అకాడ 95వేల హిమాన్సనద లు ఉన ియ. వాట్ిపైన మెంచస కరిగినపుిడు వచేే
న్సట్ిపై ద ద పు 80 కోట్ో మెంద పాక్ికెంగా ఆధ రపడుతున ిరడ. వరాిలు పడనపుిడు, న్సట్ి

కొరత తీవరమెైనపుిడుహిమాన్సనద ల న్సరవ దగువ పారెంత లోోన్నవారికి పారణ ధ రమవుతోెందన్న
బిరట్న్లోన్న బిరట్ిష్అెంట్కరిాట్ స్రవే (బీఏఎస్) న్నపుణుడు హమీష్ పరరట్చ ర్సు పేరొాన ిరడ.
● ఏట్క వేస్విలో ఈ మెంచస పరేత లు 36 కూయబిక్ కిలోమీట్రో మేర న్సట్ిన్న
దగువనసనినదసలోోకి విడుదల చేస్త సన ియన్న అద 1.4 కోట్ో ఒలిెంపరక్ ఈత కొలనసలోోన్న
న్సట్ితో స్మానమన్నవివరిెంచ రడ. అద 22.1 కోట్ో మెంద అవస్రాలనస తీరేడ న్నకి
స్రిపో త యన ిరడ. ‘‘హిమాన్సనద లుమారడమూల పారెంత లోో, చ లా చిని పరదేశెంలోనే
విస్త రిెంచి ఉనిపిట్ికర అవి స్మాజాన్నకిచ లా విలువెైన ఆస్సతలు. కరవు ఎకుావ కాలెం
కొనస్ాగినపిట్ికర అవి నదసలోోకి న్సట్ిన్న అెందస్సతన ియ’’అన్న పేరొాన ిరడ.
● అయతే ఈ న్సట్ి స్రఫరా ఒకవరీతిలో ఉెండట్ెంలేదస. వాత వరణ మారడిల వలో ఈ
పారెంతెంలోన్నఅనేక హిమాన్సనద లు క్ీణిెంచి పో వడమే ఇెందసకు కారణెం. ఏట్క హిమపాతెం వలో
కొతత గా జమయేయన్సట్ితో పో లిసేత 1.6 రట్ు
ో అధకెంగా న్సట్ిన్న కోలోితున ియన్న న్నపుణులు
హచేరిెంచ రడ.
฀ సీత -ర పురడష్ుల స్మానతేెంలో.. 94 దేశాల వెనసకభకరత్

● సీత -ర పురడష్ుల స్మానతేెంలో భకరత్ ఇెంకా స్సదూరెంలోనే ఉెండిపో యెంద! 129 దేశాలోో
పేదరికెం, ఆరోగయెం, అక్షరాస్యత, విద యరహతలు, రాజకరయ పారతిన్నధయెం వెంట్ి అెంశాల పారతిపదకన
మదెంపు చేయగా... 56.2 స్గట్ు స్ో ారడతో భకరత్ 95వ స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. ఆసరయా-పసరఫరక్
పారెంతెంలోన్న 23 దేశాలోో 17వ రాయెంకు స్ాధెంచిెంద! డెన ార్సా మొదట్ి స్ాినెం దకిాెంచసకోగా,
ఆఫరరకా దేశెం చ ద్ చివరిలో న్నలిచిెంద. చెైన -74, పాకిస్ి ాన్-113 రాయెంకులు తెచసేకున ియ.
● బిరట్న్ కవెందరెంగా ‘ఈకేల్ మిజర్స్-2030’ న్నరవీశిెంచిన ‘సీత -ర పురడష్ుల స్మానతే సరిరాభివృది
లక్ాయలు’నస చేరడకునే దశగా ఈ స్ూచీలు జూన్ 4న విడుదలయాయయ. ఆఫరరకన్ ఉమెన్్
డెవలప్మెెంట్ అెండ్ కమూయన్నకవష్న్ నెట్వర్సా, ఆసరయన్-పసరఫరక్ రిస్ో ర్స్ అెండ్ రీసర్సే సెంట్ర్స
ఫర్స ఉమెన్, గవట్్ ఫ్ౌెండేష్న్, అెంతరాాతీయ స్ెంస్ి లు స్ెంయుకత ెంగా ఈ కీతువులో
పాలుపెంచసకుెంట్ున ియ.
● మన దేశెం ఏయే అెంశాలోో ఎకాడుెంద .: ఒకోా అెంశెంలో మొతత ెం వెంద మారడాలకు గానస-
ఆరోగయెంలో 79.9, పో ష్కాహారెంలో 76.2 స్ో ార్స స్ాధెంచిన భకరత్... భకగస్ాేమయెం (పార్సునర్సషరప్)
విష్యెంలో మాతరెం 18.3 స్ో ారడతో చివరి పద దేశాలోో ఒకట్ిగా ముదర వేస్సకొెంద! పరిశమ
ీ లు,
వస్తులు, నవకలినలో 38.1, వాత వరణెంలో 43.4 చొపుిన మారడాలు స్ాధెంచిెంద.

2018లో పారో మెెంట్ులో మహిళ్ల పారతిన్నధ యన్నకి 23.6 (పారెంతీయెంగా 16వ దేశెం),
స్సపీరెంకోరడులో మహిళ్ల భకగస్ాేమాయన్నకి 18.2 (పారెంతీయెంగా దగువ నసెంచి న లుగో దేశెం)
చొపుిన స్ో ార్స స్ాధెంచిెంద
฀ అమెరికాపై చెైన ‘స్ో యాబీన్్’ యుది ెం

● అమెరికా, చెైన మధయ కొనస్ాగుతుని వాణిజయ యుది ెంలో ‘స్ో యాబీన్్’ చెైన కు పరధ న
ఆయుధమెైెంద. 25, 000 డ లరో విలువెైన చెైన ఉతితు
త లపై అమెరికా ఇట్ీవల దగుమతి
స్సెంకాలనస పెంచినెందసకు పరతీకారెంగా అమెరికా నసెంచి స్ో యాబీన్్ దగుమతిన్న పయరితగా
న్నలిపరవేసరెంద. పరపెంచెంలోనే స్ో యాబీన్్నస దగుమతి చేస్సకుెంట్ుని అతిపదీ దేశెం చెైన నే.
దీన్న వలో అమెరికాకు తీవరమెైన నష్ు ెం కలుగుతుెంద. పరపెంచ ఆహారెం లిెంకులోో స్ో యాబీన్్
చ లా ముఖయమెైనద. పెందసలు, కోళ్ో పెంపకెంలో ఇద చ లా ముఖయమెైన ప ర ట్ీన్.
● ఒకపుిడు రైస్ ఎకుావగా తిని చెైన పరజలు ఆవులు, పెందసలు, కోళ్ో మాెంస్ాన్నకి అలవాట్ు
పడడెంతో పరిగిన డిమాెండ్కు తగు ట్ు ుగా దేశెంలో మాెంస్ెం ఉతితు
త లనస పెంచేెందసకు ఈ
స్ో యాబీన్్నస చెైన దగుమతి చేస్సకుెంట్ోెంద. చెైన లో 1986లో మాెంస్ాన్నకుని డిమాెండ్
2012 న ట్ికి 250 రట్ు
ో పరిగిెంద. 2020 న ట్ికి మరో 30 శాతెం పరడగుతుెందన్న అెంచన
వేశారడ. ఆవులు, గొరల
ీ ు, పెందసల పెంపకాన్నకి చ లినెంత ఫీడ్నస చెైన ఉతితిత చేయలేక
పో తోెంద. అెందసకన్న అమెరికా, బరజి
ర ల్ నసెంచి భకరీ ఎతు
త న స్ో యాబీన్్ దగుమతి చేస్సకుెంట్య
వచిేెంద. బరజి
ర ల్ ఏట్క 25,700 డ లరడో విలువెైన స్ో యాబీన్్నస ఎగుమతి చేస్త సెండగా, ఆ
తరాేత స్ాినెంలో అమెరికా ఏట్క 21,400 డ లరడో విలువెైన స్ో యాబీన్్నస ఉతితిత చేస్త ో ెంద. ఆ
తరాేత స్ాిన లోో అరాెంట్ీన , పరాగవే, కనడ ఎగుమతి చేస్త సన ియ.
● 2017లోనే అమెరికా, బరజి
ర ల్ నసెంచి చెైన 34,600 డ లరో విలువెైన స్ో యాబీన్్నస దగుమతి
చేస్సకుెంద. చెైన దగుమతులపై ట్రెంప్ పరభుతేెం దగుమతి స్సెంకాలనస పెంచడెంతో
ముెందసగా చెైన పరభుతేెం అమెరికా నసెంచి స్ో యాబీన్్ దగుమతిపై 25 శాతెం స్సెంకాన్ని
పెంచిెంద. గతెంలో అమెరికా రైతులు ఏట్క చెైన కు 2.9 కోట్ో మెట్క్
ిర ట్నసిల స్ో యాబీన్్నస
స్రాస్రి స్గట్ున ఎగుమతి చేయగా, స్సెంకెం పెంచిన తరాేత 59 లక్షల మెట్క్
ిర ట్నసిలనే
ఎగుమతి చేయగలిగారడ. అపుిడే ఎెంతో నష్ు పో యన అమెరికా రైతులు, ఇపుిడు చెైన
న్నరణయెంతో ఎకుావ నష్ు పో త రడ. తకుావపడే స్ో యాబీన్్నస బరజి
ర ల్తోపాట్ు ఇతర దేశాల
నసెంచి చెైన దగుమతి చేస్సకునేెందసకు పరయత ిలు చేపట్ిుెంద.

฀ థ య్ పరధ న్నగా పరయూత్ చ న్ ఓచ
● థ య్లాెండ్ పరధ న్నగా సైన్నక జుెంట్క పారీు అధనేత పరయూత్ చ న్ ఓచ (65) ఎన్నికయాయరడ.
తన స్మీప పరతయరిి, కోట్ీశేరడడెైన థ్న తోరన్ జువాెంగోీెంగ్ రడవాెంకిట్పై ఆయన విజయెం
స్ాధెంచ రడ. ధ య్లాెండ్లో పరధ న్నన్న ఎనసికోవడ న్నకి పరతిన్నధసల స్భ, సనెట్ కలిపర 350
స్భుయల మదీ తు ఉెండ లి. అయతే 250 మెంద స్భుయలుని సనెట్లో జుెంట్క పారీుకి స్ెంపయరణ
ఆధకయెం ఉెండట్ెంతో కౌెంట్ిెంగ్ కొనస్ాగుతుెండగానే పరయూత్ విజయెం ఖరారైపో యెంద..
2014లో ఇెంగో క్ షీనవరత పరభుత ేన్ని సైనయెం కూలదో శాక అపిట్ి ఆరీా చీఫ్ పరయూత్ చ న్
ఓచ పరధ న్నగా బకధయతలు చేపట్కురడ. త జా ఎన్నికతో సైన్నక స్ెంక్ోభెం తరాేత ఎన్నికైన తొలి
పౌరపరధ న్నగా పరయూత్ చ న్ ఓచ న్నలిచ రడ.
฀ హయవావేకు భకరీ ఊరట్ : రష్ాయతో కరలక ఒపిెందెం

● పరముఖ చెైన మొబరైల్ తయారీ స్ెంస్ి హయవావే కరలక ఒపిెంద న్ని చేస్సకుెంద. ఒకవెైపు
అమెరికా చెైన ట్ేడ్
ర వార్సలో భకగెంగాఅమెరికాలో ఇబబెందసలు కొనస్ాగుతుెండగా మరోవెైపు
రష్ాయలో 5జీ సేవలనస అభివృది చేసేెందసకు కరలక డీల్నస కుదసరడేకుెంద. 2019-20 న ట్ికి
5జీట్ెకాిలజీకోస్ెం రష్ాయ ట్ెలికాెం స్ెంస్ి ఎెంట్ీఎస్తో ఈ ఒపిెందెం కుదసరడేకుెంద. రష్ాయలో
మూడు రోజుల పరయట్నలో భకగెంగా మాస్ో ాలో స్మావేశమెైన చెైన అధయక్షుడు జిన్పరెంగ్,
రష్ాయ అధయక్షుడు వాోదమిర్స పుతిన్ స్మక్షెంలోరెండుకెంపన్సలు పరతిన్నధసలు ఈ ఒపిెందెంపై
స్ెంతకాలు చేశాయ.
● 2019-20 న ట్ికలాో యుది పారతిపదకన 5జీ అభివృది పనసలు చేపట్ిు పయరిత చేస్త ామన్న రష్ాయ
ట్ెలికాెం స్ెంస్ి ఎెంట్ీఎస్ వెలోడిెంచిెంద. రష్ాయ చెైన దేశాల వయయహాతాక బెంధెం ఈ ఒపిెందెంతో
మరిెంత బలపడిెందెంట్య స్ెంతోష్ెం వయకత ెం చేశారడ హయవావే అధనేత గువయపరెంగ్. కాగా
అమెరికాలో భదరత పరెంగా ముపుి ఉెందెంట్య హయవావేపై అమెరికా ఆెంక్షలు విధెంచిెంద.
దీెంతో హయవావే పలు ఇబబెందసలోో పడిపో యెంద. అమెరికా కనసస్నిలోో నడిచే పాశాేతయ
దేశాలు జాతీయ భదరత పరమాదెం పేరడతో హయవావేనస బకోక్ చేశాయ. ఈ నేపథ్యెంలో త జా
ఒపిెందెం హయవావేకుభకరీ ఊరట్ న్నవేనసెంద.
฀ ట్ోరీ’ నేతగా థెరస్ా రాజీన మా

● అధకార కనా రవేట్ివ్ పారీు (ట్ోరీ) న యకురాలిగా బిరట్న్ పరధ న్న 'థెరస్ా మే' జూన్ 8న రాజీన మా
చేశారడ. తదసపరి వయకిత బకధయతలు చేపట్ేు వరకు పరధ న్న పదవిలో కొనస్ాగనసన ిరడ. బరగ
ర ాట్
ి

వయవహారెంలో తన విధ న లకు మదీ తు లభిెంచకపో వడెంతో పరధ న్న పదవికి రాజీన మా
చేస్త ానన్న ఆమె గత నెల 23నే పరకట్ిెంచడెం గమన రహెం. అెందసలో భకగెంగా తొలుత కనా రవేట్ివ్
పారీు న యకురాలి పదవికి రాజీన మా చేశారడ.
฀ ట్ెక్ దగు జాలపై డిజిట్ల్ పనసి

● బహయళ్జాతి ట్ెకాిలజీ కెంపన్సలపై ‘డిజిట్ల్ పనసి’ వేయాలన్న జీ-20 స్భయదేశాల
ఆరిికమెంతురలు పరలుపున్నచ ేరడ. అమెజాన్, గూగుల్, ఫేస్బుక్ తదతర అెంతరాాతీయ ట్ెక్
దగు జాలు ఆయా దేశాలోో ఆరిాస్త సని ఆద యెం, అకాడ వారికుని విన్నయోగద రడల స్ెంఖయనస
బట్ిు పనసి విధెంచ లన్న అమెరికా, చెైన , ఫ్ారన్్, జపాన్, బిరట్న్ పరతిపాదెంచ య.
● దక్ిణ జపాన్లోన్న ఫయయకూవయకాలో న్నరేహిస్త సని జీ20 స్భయదేశాల ఆరిికమెంతురల స్దస్స్లో
ఈమేరకు చరిేెంచ య. ఆరిిక స్హకారెం, అభివృది స్ెంస్ి (ఓఈసీడీ) స్హకారెంతో
న్నరేహిెంచిన ఈ స్దస్స్లో ఆయా దేశాల కవెందరబకయెంకుల గవరిరడో కూడ పాలగున ిరడ.
అెంతరాాతీయ పనసిల వయవస్ి పై డిజిట్లెైజవష్న్ పరభకవాన్ని చరిేెంచడ న్నకి, ఏకాభిపారయాన్నకి
రావడ న్నకి జీ20 న యకులు అెంగీకరిెంచ రన్న జపాన్ ఆరిికమెంతిర త రో ఏస్ో తెలిపారడ.
฀ భకరత్కు స్ాయుధ డోర నో సవికీయాన్నకి అమెరికా స్ెంసరదిత

● భకరత్కు స్ాయుధ డోర నోనస వికీయెంచడ న్నకి డొ న ల్ు ట్రెంప్ స్రాారడ ఆమోదెం తెలిపరెంద.
స్మగీ వాయు, క్ిపణి రక్షణ వయవస్ి నస కూడ ఇవేజూపరెంద. పులాేమా ఉగీవాద ద డి, ఈ
పారెంతెంలో చెైన సైన్నక దూకుడు పరిగిన నేపథ్యెంలో అమెరికా ఈ ఆయుధ లనస
ఇవేజూపుతోెంద. తమ వదీ ఉని అతుయతత మ రక్షణ పరిజా ాన లనస భకరత్కు అెందెంచేెందసకు
ట్రెంప్ స్రాారడ సరదిమన్న ఆ దేశ అధకారడలు తెలిపారడ.
● 2017లో పరధ న్న మోదీ, ట్రెంప్ మధయ జరిగిన భేట్ీలో భకరత్కు గారిుయన్ న్నఘా డోర నోనస
వికీయెంచేెందసకు అమెరికా స్ెంసరదిత వయకత ెంచేసరెంద. ఇపుిడు మరో అడుగు ముెందసకవసర
స్ాయుధ డోర నోనస ఇవేజూపుతోెంద. ఈ ఒపిెందెం ఖరారైతే ద న్న విలువ 250 కోట్ో డ లరో మేర
ఉెండొ చేన్న భకవిస్సతన ిరడ.
● దీన్నతోపాట్ు స్మీకృత క్ిపణి రక్షణ స్ామరాిూన్ని కూడ అమెరికా ఇవేజూపుతోెంద. అద
‘ట్ెరిానల్ హై ఆలిుట్యయడ్ ఏరియా డిఫన్్’ (థ డ్), పేట్య
ిర ాట్ క్ిపణి రక్షణ వయవస్ి కు
స్ెంబెంధెంచి రెండు అధసన తన వెరినో స అయయ ఉెండొ చేన్న భకవిస్సతన ిరడ. దీరశ
ఘ ణ
రీ ి బకలిసరుక్

క్ిపణులపై ‘థ డ్’ వయవస్ి స్మరిెంగా పన్నచేస్త సెంద. రష్ాయ నసెంచి ఎస్-400 క్ిపణి రక్షణ
వయవస్ి నస కొనసగోలు చేయడ న్నకి భకరత్ ఇపిట్ికవ ఒపిెందెం కుదసరడేకుెంద.
฀ మాల్దీ వులలో పరయట్ిెంచిన పరధ న్న మోడీ

● పరధ న్నగా రెండో స్ారి బకధయతలు చేపట్ిున అనెంతరెం తొలిస్ారిగా మాల్దీవుల పరయట్నకు
వచిేన భకరత పరధ న్న నరవెందరమోడీకి మాలే విమాన శీయెంలో ఆదేశ విదేశాెంగ మెంతిర
అబుీలాో, ష్హీద్ రిపబిో క్ సేాార్సలో అధయక్షుడు ఇబరహీెం మహమాద్ స్ో లిహ్ స్ాేగతెం పలికారడ.
అధయక్షుడు స్ో లిహ్ కిక
ీ ట్ అభిమాన్న కావడెంతో ఆయనకు మోదీ కిక
ీ ట్ బకయట్నస
బహయకరిెంచ రడ. దీన్నపై పరస్త సత పరపెంచకప్లో పాలగుని స్భుయలెంత స్ెంతకాలు చేశారడ.
● ఆ దేశెంలో కిక
ీ ట్ సేుడియెం న్నరిాెంచడ న్నకి, ఆ దేశ కిక
ీ ట్ కరడ
ీ కారడలకు శిక్షణ ఇపరిెంచడ న్నకి
కూడ అెంగీకరిెంచినట్ుు విదేశ్ర వయవహారాల కారయదరిశ విజయ్ గోఖలే చెపాిరడ. మాల్దీవుల
అధయక్షుడు స్లేహ్ గత ఏపరరల్లో బరెంగళ్ూరడ వచిే ఇెండియన్ పీరమియర్స ల్దగ్ పో ట్ీలనస
తిలకిెంచ రడ. ఆ స్ెందరభెంగానే కిక
ీ ట్ అభివృది కి స్హకరిెంచ లన్న కోరారడ. గత ఏడ ద నవెంబర్స
లో జరిగిన స్లేహ్ పరమాణ సీేకారాన్నకి మోదీ హాజరడకావడెం గమన రహెం.
● అతుయనిత పురస్ాారెం బహయకరణ : మోడీ మాల్దీవుల పరయట్న స్ెంధరభెంగా విదేశ్ర
పరముఖసలకు బహయకరిెంచే అతుయనిత పురస్ాారమెైన ‘రూల్ ఆఫ్ న్నష్ాన్ ఇజుాదీీన్’నస
పరధ న్న నరవెందర మోదీక.ి . అధయక్షుడు స్ో లేహ్ పరద నెం చేశారడ.
● ఇరడవురడ నేతలు వివిధ అెంశాలపై చరేలు జరిపారడ. త ము ‘భకరతే పరథ్మెం’ అని
విధ న న్ని పాట్ిస్త సన ిమన్న స్ో లేహ్ చెపాిరడ. ఈ స్ెందరభెంగా ఇరడ దేశాలు ఆరడ
ఒపిెంద లపై స్ెంతకాలు చేశాయ. స్ముదర జలాలపై అధయయనెం, ఆరోగయెం, నౌకాయానెం,
స్సెంకాలు, స్సపరిపాలన, రక్షణ, అధకారడలకు శిక్షణ వెంట్ి అెంశాలపై పరస్ిరెం
స్హకరిెంచసకొనే విష్యమెై అవగాహన కుదరిెంద. కోచి నసెంచి మాలే స్మీపెంలోన్న
కులుిఫుషరకి పరయాణ, కారోు నౌకలనస పారరెంభిెంచడ న్నకి ఒపిెందెం కుదరిెంద. మాల్దీవులోో రడపే
కారడు చెలో ుబకట్యేయలా చూసేెందసకు అెంగీకారెం లభిెంచిెంద.
● పరభుత ేలు పో ర త్హిస్త సని ఉగీవాదెంతో ముపుి : మాల్దీవుల పారో మెెంట్ు ‘మజిో స్’లో
పరధ న్న మోదీ పరస్ెంగిస్త ూ పరభుత ేలు పో ర త్హిస్త సని ఉగీవాదెం కారణెంగా పరపెంచ న్నకి
ముపుి ఏరిడిెందన్న అన ిరడ. పరాయవరణ పరిరక్షణపై పరపెంచ దేశాలన్సి కలిసర

పన్నచేస్త సనిట్ుుగానే ఉగీవాదెం స్మస్య న్నరూాలనకూ కృషర చేయాలన్న స్ూచిెంచ రడ. హిెందూ
మాహాస్ముదరెంలో శాెంతి నెలకొనడ న్నకి ఇరడదేశాలు కృషర చేయాలన ిరడ.
฀ ఉగీవాద న్ని కలిసర ఎదసరోావాలన్న భకరత్, శ్రీలెంక న్నరణయెం

● ఉగీవాదెం ఉమాడి శతురవన్న, ద న్నన్న ఎదసరొానేెందసకు ఐకయ, న్నరిీష్ు కారాయచరణ అవస్రమన్న
భకరత్, శ్రీలెంక అభిపారయపడు య. ఏపరరల్లో ఈస్ు ర్స పరేదన న జరిగిన బకెంబు ద డుల
విష్ాదెం నసెంచి ఇపుిడిపుిడే తేరడకుెంట్ుని శ్రీలెంకకు స్ెంఘీభకవెం తెలిపేెందసకు భకరత
పరధ న్న మోదీ ఆ దేశెంలో పరయట్ిెంచ రడ .
● మాల్దీవులోో రెండు రోజుల పరయట్న ముగిెంచసకున్న వచిేన మోదీకి అధయక్షుడు సరరిసేన ఘన
స్ాేగతెం పలికారడ. అనెంతరెం ఇరడవురడ నేతలు వివిధ అెంశాలపై చరేలు జరిపారడ. ఈస్ు ర్స
ఉగీద డుల అనెంతరెం శ్రీలెంకకు వెళ్లోన మొదట్ి నేత భకరత పరధ న్న కావడెం గమన రహెం.
● ‘అధయక్షుడు మెైతిరపాల సరరిసేననస పద రోజులోో రెండో స్ారి కలుస్సకున ినస. ఉమాడి
ముపుిగా పరిణమిెంచిన ఉగీవాద న్ని ఎదసరొానేెందసకు ఐకయ, న్నరిీష్ు కారాయచరణ అవస్రమన్న
భకవిెంచ ెం. శ్రీలెంక భదరత, ఉజేల భవిష్యతు
త లో భకగస్ాేమి అయేయెందసకు భకరత్ కట్ుుబడి
ఉెంద’అన్న సరరిసేనతో భేట్ీ అనెంతరెం మోదీ ట్ిేట్ు ర్సలో పేరొాన ిరడ.
● ఈ స్ెందరభెంగా పరధ న్న మోదీ గౌరవారిెం విెందస ఏరాిట్ు చేసరన సరరిసేన.. ఆయనకు
ధ యనముదరలో ఉని బుదసిన్న శిలిెం పరతిన్న బహయకరిెంచ రడ. అనసరాధపురలో ఉని
ధ యనబుదసిన్న భకరీ శిలిెం 4 నసెంచి 7వ శత బకీల మధయ ఏరాిట్ెైెందన్న పరధ న్న కారాయలయెం
వివరిెంచిెంద. ఈ విగీహ నమూన నస తెలోట్ేకుతో రూప ెందెంచేెందసకు న్నపుణులకు రెండేళ్ో ల
పట్ిుెందన్న తెలిపరెంద.
● ఉగీద డి మృతులకు న్నవాళ్ల : పరధ న్న మోదీ కొలెంబో ఎయర్సపో రడు నసెంచి అధయక్షున్న
కారాయలయాన్నకి వెళ్ో ే ద రిలోనే ఉని సయెంట్ ఆెంథో న్స చరిేన్న స్ెందరిశెంచ రడ. ఈ స్ెందరభెంగా
బకెంబుద డిలో మరణిెంచిన వారికి న్నవాళ్లలరిిెంచ రడ. ‘పరరికిపెందల ఉగీ చరయ శ్రీలెంక
సి ర
ల ాయన్ని దెబబతీయలేదస. శ్రీలెంక పరజలకు భకరత్ తోడుగా ఉెంట్ుెంద’అన్న మోదీ అన ిరడ.
ఈస్ు ర్స పెండగ రోజు ఉగీద డులకు గురైన చరిేలోో ఇద ఒకట్ి. ఏపరరల్లో తౌహీద్ జమాత్ అనే
ఉగీ స్ెంస్ి జరిపరన ద డులోో వెందలాద అమాయకులు మృతి చెెంద రడ .

฀ పాకిస్ి ాన్ మాజీ అధయక్షుడు జరాీరీ అరస్ు
● నకిల్ద బకయెంకు ఖాత ల ద ేరా పదీ మొతత ెంలో నగదసనస విదేశాలకు అకీమెంగా తరలిెంచినట్ుు
ఆరోపణలు ఎదసరొాెంట్ుని పాకిస్ి ాన్ మాజీ అధయక్షుడు, మాజీ పరధ న్న బరనజిర్స భుట్ోు భరత
ఆసరఫ్ అల్ద జరాీరీ అరస్ు యాయరడ. పాకిస్ి ాన్ పీపుల్్ పారీు స్హ వయవస్ాిపకుడెైన ఆయననస
జాతీయ జవాబుద రీ బూయరో (ఎన్ఏబీ) అధకారడలు జూన్ 10న అరస్సు చేశారడ. రూ.15 కోట్ో
మేర విదేశాలకు అకీమెంగా నగదసనస తరలిెంచినట్ుు జరాీరీ, ఆయన స్ో దరి ఫరాయల్ తలూిర్స
ఆరోపణలు ఎదసరొాెంట్ున ిరడ
฀ గూగుల్కు వారత లపై రూ.33,000 కోట్ు

ో
● గూగుల్కు గతేడ ద వారత లపై రూ.33,000 కోట్ో (4.7 బిలియన్ డ లరో ) ఆద యెం లభిెంచిెందన్న
ఒక అధయయనెం వెలోడిెంచిెంద. గూగుల్లో శోధన, గూగుల్ నూయస్ ద ేరా 2018లో ఇెంతట్ి
ఆద యెం గూగుల్కు లభిెంచిెందన్న నూయస్ మీడియా అలయన్్ (ఎన్ఎెంఏ) తెలిపరెంద.
అమెరికాలోన్న 2,000 వారాత పతిరకలకు ఎన్ఎెంఏ పారతిన్నథ్యెం వహిస్త ో ెంద.
● ఆన్లెైన్ పరకట్నల ఆద యెం తగిుపో తునిెందసన కొన్ని మీడియా స్ెంస్ి లు
మూతబడుతున ి, గూగుల్కు మాతరెం ఆద యెం బకగుెందన్న ఎన్ఎెంఏ అధయయనెం
విశదీకరిెంచిెంద. దగు జ ట్ెకిికల్ కెంపన్సలు, పరస్ార మాధయమాల మధయ అెంతరు త స్ెంబెంధ లపై
చట్ు స్భల స్ెంఘెం విచ రిెంచనసని నేపథ్యెంలో, వెలుగుచూసరన ఈ న్నవేదక పరకారెం..
● గూగుల్ వాయపారెంలో వారత లు ముఖయభూమిక పో షరస్త సన ియ. గూగుల్కు 470 కోట్ో డ లరో
ఆద యెం రావడెంలో, వారత లనస రూప ెందెంచిన విలేకరడలకూ పాతర ఉెంద.
● గతేడ ద డిజిట్ల్ పరకట్నల ద ేరా అమెరికా వారాత పరిశమ
ీ మొతత ెం కలిపర 5.1 బిలియన్ డ లరో
(స్సమారడ రూ.35,700 కోట్ో ) ఆద యెం ఆరిాెంచగా, గూగుల్ ఆరాన దీన్నకి స్మీపెంలో ఉెండట్ెం
గమన రహెం.
● గూగుల్ ఆద యెంపై ఈ అెంచన స్ెంపరద యకెంగా న్నరేహిెంచిెందే. విన్నయోగద రడలు
వారత లనస శోధెంచే కీమెంలో వారడ చేసే పరతి కిోక్పై, గూగుల్కు లభిెంచే వయకితగత డేట్క విలువనస
పరిగణనలోకి తీస్సకోలేదస. ఈ స్మాచ రెం నసెంచి కూడ గూగుల్కు ఆద యెం లభిెంచే
వీలుెంద.

● గూగుల్ ట్ెెంర డిెంగ్ విచ రణలో 40 శాతెం కిోక్లు వారత లకు స్ెంబెంధెంచే ఉెంట్ున ియ. ఈ వారత ల
కోస్ెం గూగుల్ ఏమీ చెలిోెంపు జరపదస. కాన్స వారాత పతిరకలోోన్న పరధ న శ్రరిికలనస గూగుల్
చూపుతుెండట్ెం గమన రహెం.
● గూగుల్తో పాట్ు ఫేస్బుక్ కూడ వారాత పతిరకలకు పరధ న పెంపరణీద రడోగా ఉని స్ెంగతి
విదతమే. ఈ రెండు సైట్ో నసెంచే 80 శాతెం కిోక్లు వేరవ సైట్ోకు ద రితీస్ాతయ. అయతే
విన్నయోగద రడలు ఆయా సైట్ోకు ఆకరిితులయేయలా గూగుల్, ఫేస్బుక్ పరతేయక చరయలేమీ
తీస్సకోవు. కాన్స మధయవరితగా వయవహరిెంచినెందసకు ఆన్లెైన్ పరకట్నల ఆద యెంలో వాట్క
మాతరెం ప ెందసతుెంట్కయ. ఇెందసవలో వారాత స్ెంస్ి లకు ఆద యెం తగిుపో తోెంద.
● వారత లనేవి పౌర స్మాజాన్ని బలపరడస్ాతయ. ఒకవేళ్ పాతిరకవయ వృతిత కనసక అెంతరిస,ేత
పాఠకులు, రచయతలు, రాజకరయ న యకులకు వేదన తపిదస. గణతెంతర పరిరక్షణకు
పాతిరకవయ వృతిత ఎెంతో కరలకెం.
฀ అతయెంత విలువెన
ై బకరెండ్గా అమెజాన్ అవతరణ
● అమెరికాకు చెెందన అగీగామి రిట్ెైల్ స్ెంస్ి అమెజాన్... ట్ెక్ దగు జాలెైన యాపరల్, గూగుల్లనస
వెనకిా నెట్ు స
ే ర పరపెంచెంలోనే అతయెంత విలువెైన బకరెండ్గా అవతరిెంచిెంద. అమెజాన్ బకరెండ్
విలువ గతేడ ద 52 శాతెం (108 బిలియన్ డ లరో మేర) పరిగి 315 బిలియన్ డ లరో కు
(రూ.22.05 లక్షల కోట్ో కు) చేరినట్ుు అెంతరాాతీయ మారాట్ పరిశోధన స్ెంస్ి కాెంట్కర్స తన
2019వ స్ెంవత్రపు ‘100 ట్కప్ బకరెండ్్’ న్నవేదకలో వెలోడిెంచిెంద.
● గతేడ ద అమెజాన్ మూడో స్ాినెంలో ఉెండగా, గూగుల్ అతయెంత విలువెైన పరపెంచపు నెంబర్స 1
బకరెండ్గా ఉెంద. త జాగా వీట్ి స్ాిన లు మారిపో యాయ. అమెజాన్ రెండు మెట్ో ు పైకకిా
మొదట్ి స్ాిన న్నకి రాగా, గూగుల్ మూడో స్ాిన న్నకి పడిపో యెంద. రెండో స్ాినెంలో యాపరల్
న్నలిచిెంద .
● సీట్ెల్కు చెెందన జఫ్ బరజోస్ అమెజాన్నస 1994లో ఆరెంభిెంచ రడ . కరలకమెైన కొనసగోళ్లో,
అతుయనిత కస్ు మర్స సేవలు, వేగెంగా చొచసేకుపో యే విధేెంస్క వాయపార నమూన అమెజాన్
నస అగీ స్ాిన న్నకి తీస్సకళ్ేోలా చేసరనట్ుు కాెంట్కర్స న్నవేదక వివరిెంచిెంద.
● ట్కప్ 10 కెంపన్సలు : పరపెంచెంలో అతయెంత విలువెైన కెంపన్సలోో అమెరికా కెంపన్సల ఆధపతయమే
ఎకుావగా ఉెంద. ట్కప్– 6 కెంపన్సలు అమెరికావే. అమెజాన్ తరాేత 309.5 బిలియన్ డ లరో తో
యాపరల్ రెండో అతయెంత విలువెైన బకరెండ్గా న్నలిచిెంద. గూగుల్ 309 బిలియన్ డ లరో తో మూడో

స్ాినెంలో, 251 బిలియన్ డ లరో తో మెైకోీస్ాఫ్టు , 178 బిలియన్ డ లరో తో వీస్ా స్ెంస్ి , ఫేస్బుక్
159 బిలియన్ డ లరో తో తరాేతి స్ాిన లోో వరడస్గా ఉన ియ. ట్ెనె్ెంట్నస అధగమిెంచి
చెైన కు చెెందన అల్దబకబక అతయెంత విలువెైన చెైన బకరెండ్గా అవతరిెంచిెంద. 131.2 బిలియన్
డ లరో విలువతో పరపెంచెంలో ఏడో అతయెంత విలువెైన బకరెండ్గా అల్దబకబక న్నలిచిెంద. ట్ెనె్ెంట్
మూడు స్ాిన లు దగజరారి 130.9 బిలియన్ డ లరో తో ఎన్నమిదో స్ాిన న్నకి పరిమితెం అయెంద.
● ఆసరయాలో చెైన కెంపన్సల పైచేయ : కాెంట్కర్స పరపెంచపు ట్కప్ 100 విలువెైన బకరెండో లో 23
ఆసరయావే ఉన ియ. ఇెందసలో 15 చెైన కు చెెందనవి కావడెం గమన రహెం. పరముఖ బకరెండుో
దూస్సకుపో యే వాయపార నమూన లతో ట్ెకాిలజీ పరెంగా స్ెంపరద య కెంపన్సలనస
అధగమిెంచినట్ుు కాెంట్కర్స స్రవే న్నవేదక పేరొాెంద. ‘‘స్రిహదసీలు అస్ిష్ు ెంగా
మారడతున ియ. ట్ెకాిలజీ స్మరితలు అమేజాన్, గూగుల్, అల్దబకబక వెంట్ి బకరెండుో భిని
రకాల విన్నయోగ సేవలనస అెందెంచేెందసకు వీలు కలిిస్సతన ియ’’ అన్న పేరొాెంద.
฀ శాెంతి స్ూచీలో దగజారిన భకరత్

● పరపెంచ శాెంతి స్ూచీ-2019లో భకరత్ రాయెంకు దగజారిెంద. గత ఏడ దతో పో లిసేత భకరత్ 5
స్ాిన లు వెనకిా తగిు 141వ స్ాిన న్నకి చేరిెంద. 163 దేశాలోోన్న శాెంతియుత పరిసి త
ర ులపై ఇన్
సరుట్యయట్ ఫర్స ఎకన మిక్్ అెండ్ పీస్ అనే ఆసేులి
ర యాకు చెెందన మేథో స్ెంస్ి ఓ స్రవే
న్నరేహిెంచిెంద.
● ఈ స్రవే పరకారెం అతయెంత పరశాెంత దేశెంగా ఐస్లాయెండ్ 12వ స్ారి నెంబర్సవన్గా న్నలిచిెంద. ఇక
అశాెంతితో రగిలిపో తూ ఎపుిడూ రాయెంకిెంగ్్లో చిట్ు చివరన ఉెండే సరరియా ఒక రాయెంకు
మెరడగుపడిెంద. చివరి స్ాినెం నసెంచి 162కు చేరడకుెంద. హిెంస్ాతాక ఘట్నలతో అఫ్ాఘన్నస్ాిన్
జాబిత లో చివరి స్ాినెంలో మిగిలిపో యెంద. ఇక ద యాదీ దేశెం పాకిస్ి ాన్ 153వ స్ాినెంలో
న్నలిచిెంద.
● ఈ స్రవే పరకారెం పరపెంచ స్రాస్రితో పో లిసేత దక్ిణ సరయాలో శాెంతి స్ూచీ తకుావగా ఉెంద.
గడిచిన ఏడ దతో పో లిసేత పాకిస్ి ాన్, అఫ్ాఘన్నస్ాిన్, భకరత్లో అెంతరు త స్ెంఘరిణలు పరగడమే
అెందసకు కారణమన్న స్రవే తెలిపరెంద.
● శాెంతియుత దేశాలు : ఐస్లాయెండ్(1), నూయజిలాెండ్(2), ఆసేులి
ర యా(3), పో రడేగల్(4),
డెన ార్సా(5)
● దక్ిణ సరయాలో శాెంతి దేశాలు : భూట్కన్(15), శ్రీలెంక(72), నేపాల్(76), బెంగాోదేశ్(101)

● పరమాదకర దేశాలు : అఫ్ాఘన్నస్ాిన్(163), సరరియా(162), స్ౌత్ స్ూడ న్(161), యెమెన్(160),
ఇరాక్(159)
● వాత వరణ ముపుి అధకెం : ఫరలిపీిన్్, జపాన్, బెంగాోదేశ్, మయన ార్స, చెైన ,
ఇెండో నేసరయా, భకరత్, వియత ిెం, పాకిస్ి ాన్
● సైన యన్నకవ ఎకుావ ఖరడే : అమెరికా, చెైన , భకరత్, స్ౌదీ అరవబియా, రష్ాయ
● శాెంతి స్ూచీలో : భకరత రాయెంకులు
స్ెంవత్రెం రాయెంకు
2019 141
2018 136
2017 137
2016 141
2015 143
฀ భకరత్లో చెైన రాయబకరిగా వీడ ెంగ్
● భకరత్లో చెైన రాయబకరిగా సీన్నయర్స దౌతయవేతత స్న్ వీడ ెంగ్ న్నయమితులయాయరడ .
దక్ిణ సరయా వయవహారాలోో న్నపుణుడెైన వీడ ెంగ్.. గతెంలో చెైన లో భకరత రాయబకరిగా
వయవహరిెంచిన పరస్త సత విదేశ్ర వయవహారాల మెంతిర జయ్శెంకర్సతో కలిసర పన్నచేశారడ. పాకిస్ి ాన్లో
చెైన రాయబకరిగానూ వయవహరిెంచ రడ.
฀ ష్ాెంఘై కోఆపరవష్న్ ఆరు నెైజవష్న్ (ఎస్సీఓ) శిఖరాగీ స్దస్స్లో పరధ న్న మోడీ
● ఉగీవాద న్నకి పారయోజకతేెం వహిస్త సని, స్హకరిస్త సని, న్నధసలు స్మకూరడేతుని
దేశాలనస పరపెంచ న్నకి జవాబుద రీ చేయాలన్న పరధ న్న నరవెందర మోదీ అభిపారయపడు రడ. ఈ
స్మస్యపై చరిేెంచడ న్నకి పరపెంచవాయపత స్దస్స్ ఏరాిట్ు చేయాలన్న స్ూచిెంచ రడ. జూన్
14న బిషాక్ (కిరు జి
ి స్ాిన్ ) లో జరిగిన ష్ాెంఘై కోఆపరవష్న్ ఆరు నెైజవష్న్ (ఎస్సీఓ) శిఖరాగీ
స్దస్స్లో పరస్ెంగిస్త ూ ఈ మేరకు వెలోడిెంచ రడ .
● ఈ విష్యెంలో ఎస్సీఓ న యకులు చొరవ తీస్సకోవాలన్న కోరారడ. స్హకారాన్ని బలోపేతెం
చేయడెం, ఉగీవాద న్ని న్నరోధెంచడమే ఎస్సీఓ ఆశయాలన్న చెపాిరడ. ఉగీవాద రహిత
స్మాజెం కోస్ెం భకరత్ పరయత ిలు చేస్త ో ెందన్న అన ిరడ. ఉగీవాద న్ని ఎదసరోావడ న్నకి
దేశాలన్సి స్ెంకుచిత ధో రణులనస విడన డి ఏకెం కావాలి్ ఉెందన్న హితవు పలికారడ.
ఇెందసకోస్ెం ఎస్సీఓ స్భయదేశాలు పారెంతీయ ఉగీవాద వయతిరవక వయవస్ి (రీజినల్ యాెంట్ీ ట్ెరర
ీ ిస్ు

స్ు క
ర ేర్స-ఆర్సఏట్ీఎస్-రాయట్్)నస నెలకొలాిలన్న స్ూచిెంచ రడ. యువత ఉగీవాద
పరభకవాన్నకిలోనసకాకుెండ స్ాహితయెం, స్ెంస్ాృతిన్న పో ర త్హిెంచ లి్ ఉెందన్న చెపాిరడ.
● అఫ్ాున్నస్ాిన్ స్మస్యనస మోదీ పరతేయకెంగా పరస్త ావిెంచ రడ. ఎస్సీఓలో స్ససరిరత, భదరత
ఉెండ లెంట్ే శాెంతియుత, ఏకరకృత, స్సరక్ిత, స్ౌభకగయవెంతమెైన అఫ్ాున్ ఏరాిట్ు చేయాలి్న
అవస్రెం ఉెందన్న అన ిరడ. ఆ దేశెంలో శాెంతి నెలకొలనడ న్నకి చేసే పరకయ
ిీ కూడ ఆ దేశ
మారు దరశకతేెం, న యకతేెంలోనే జరగాలన్న ఆకాెంక్ిెంచ రడ.
● ఈ స్దస్స్కు రష్ాయ అధయక్షుడు వాోదమిర్స పుతిన్, చెైన అధయక్షుడు జిన్పరెంగ్, పాకిస్త ాన్ పరధ న్న
ఇమాాన్ ఖాన్, ఇరాన్ అధయక్షుడు హస్న్ రౌహన్న తదతరడలు ఈ స్దస్స్కు హాజరయాయరడ
.చెైన న యకతేెంలో ఎన్నమిద దేశాలతో ఎస్సీవయ ఏరాిట్యెంద.2017లో భకరత, పాకిస్త ాన్
లకు దీన్నలో స్భయతేెం లభిెంచిెంద.
● హల్త ’ అెంశాలోో స్హకారెం : ఎస్సీఓ స్భయ దేశాల మధయ ‘హల్త ’-హచ్ఈఏఎల్ట్ీహచ్(HEALTH
) - అెంశాలోో స్హకారెం ఉెండ లన్న మోదీ ఆకాెంక్ిెంచ రడ. హచ్-ఆరోగయెం (హల్త ), ఈ- ఆరిికెం
(ఎకన మిక్), ఎ-పరత యమాియ ఇెంధనెం (ఆలు రవిట్ివ్ ఎనరీా), ఎల్-స్ాహితయెం, స్ెంస్ాృతి
(లిట్రవచర్స, కలేర్స), ట్ి-ఉగీవాద రహిత స్మాజెం (ట్ెరర
ీ ిజెం ఫీర స్ సైట్ీ), హచ్-మానవీయ
స్హకారెం (హయయమాన్నట్ేరియన్ కోఆపరవష్న్) అన్న ఆయన వివరిెంచ రడ. వివిధ దేశాల మధయ
అనసస్ెంధ న న్ని ఏరాిట్ు చేసే స్మయెంలో ఆయా దేశాల స్ారేభౌమాధకారెం, పారెంతీయ
స్మగీత, స్సపరిపాలన తదతర అెంశాలనస పరిగణనలోకి తీస్సకోవాలి్ ఉెందన్న చెపాిరడ. పాక్
ఆకీమిత కశ్రార్సలో చెైన చేపట్ిున ఆరిిక నడవా పనసలనస పరోక్షెంగా తపుిపట్కురడ.
● ఇమాాన్కు పలకరిెంపు : స్దస్స్ పారెంగణెంలోన్న ల్దడర్స్ లాెంజ్లో ఇమాాన్ఖాన్నస మోదీ
పలకరిెంచి, కాసేపు ముచేట్ిెంచ రడ. ఎన్నికలోో విజయెం స్ాధెంచినెందసకు మోదీన్న ఇమాాన్
అభినెందెంచ రడ.
● కిరు జి
ి స్ాిన్కు రూ.1400 కోట్ో రడణెం : కిరు జి
ి స్ాిన్ అధయక్షుడు స్ూరోన్బే జీన్బరకోవ్తో మోదీ
పరతేయకెంగా స్మావేశమయాయరడ. ఆ దేశాన్నకి రూ.1400 కోట్ు
ో (200 మిలియన్ డ లరడో)
రడణెంగా ఇవేనసనిట్ుు తెలిపారడ. ఈ స్ెందరభెంగా రెండు దేశాలు 15 ఒపిెంద లపై స్ెంతకాలు
చేశాయ.
● చెైన అధయక్షుడితో స్మావేశెం : ష్ాెంఘై కోఆపరవష్న్ ఆరు నెైజవష్న్ (ఎస్సీఓ) స్మావేశాల
స్ెందరభెంగా జిన్పరెంగ్తో ‘చ లా ఫలపరదమెైన స్మావేశెం’ జరిగినట్ుు మోదీ పేరొాన ిరడ. వివిధ

అెంశాలోో భకరత్-చెైన స్ెంబెంధ లతో పాట్ు; ఆరిిక, స్ాెంస్ాృతిక రెంగాలోో స్హకారెం
మెరడగుపరచసకోవడెంపై చరేలు జరిపరనట్ుు ట్ీేట్లో పేరొాన ిరడ. చెైన లోన్న వుహాన్లో
శిఖరాగీ స్మావేశెం జరిగిన అనెంతరెం స్ెంబెంధ లోో సరిరతేెం పరిగిెందన్న, పలు అెంశాలపై
తరచూ వయయహాతాక చరేలు జరడగుతున ియన్న తెలిపారడ. ఒకరి స్మస్యలనస మరొకరడ
అరిెం చేస్సకోగలుగుతున ిరన్న, ఇద కొతత రెంగాలోో స్హకారాన్నకి చోట్ిచిేెందన్న వివరిెంచ రడ.
గత అయదేళ్ోలో ఇరడవురడ నేతలు ద ద పు పద స్ారడో భేట్ీ అయాయరడ. రెండో స్ారి విజయెం
స్ాధెంచినెందసకు మోదీకి జిన్పరెంగ్ అభినెందనలు తెలపగా, ఈ నెల 15వ తేదీన పుట్ిున
రోజునస జరడపుకోనసని జిన్పరెంగ్కు మోదీ శుభకకాెంక్షలు తెలిపారడ.
● రష్ాయ అధయక్షుడితో స్మావేశెం : ష్ాెంఘై కోఆపరవష్న్ ఆరు నెైజవష్న్ (ఎస్సీఓ) స్మావేశాల
స్ెందరభెంగా రష్ాయ అధయక్షుడు వాోదమిర్స పుతిన్తో మోదీ స్మావేశమయాయరడ. వయయహాతాక
దెైేపాక్ిక స్ెంబెంధ లనస బలోపేతెం చేస్సకోవడెంపై చరేలు జరిపారడ. చమురడ రెంగెంలో
మరిెంతగా స్హకరిెంచసకోవాలన్న న్నరణయెంచ రడ. రష్ాయలోన్న తూరడి పారెంతెంలో భకరతీయ
న్నపుణుల సేవలనస విన్నయోగిెంచడెం, రక్షణ రెంగెంలో స్ెంబెంధ లపై చరేలు జరిగాయ.
అమేఠీలో కలషరికోవ్ రైఫరళ్ో తయారీ కరాాగారెం ఏరాిట్ు చేస్త సనిెందసకు పుతిన్కు మోదీ
కృతజా తలు తెలిపారడ. రష్ాయలోన్న వయోదవొస్ోత క్లో సపు ెంబరడలో జరగనసని తూరడి ఆరిిక ఫ్ో రెం
స్దస్స్కు ముఖయ అతిధగా హాజరడకావాలన్న మోదీన్న పుతిన్ ఆహాేన్నెంచ రడ
฀ న్నధసల దసరిేన్నయోగెం: స్ారా నెతన యహయ దో షర

● భోజన ల విష్యెంలో పరజాధనెం దసరిేన్నయోగెం చేశారని ఆరోపణలు ఎదసరొాెంట్ుని
ఇజారయెల్ పరధ న్న బరెంజిమిన్ నెతన యహయ స్తీమణి స్ారానస ఆ దేశ న యయస్ాినెం దో షరగా
పరకట్ిెంచిెంద. మరోవయకిత చేత తపుిచేయెంచి లబిి ప ెందనట్ు
ో గురితెంచి జరిమాన , పరిహారెం
చెలిోెంచ లి్ెందగా స్ారానస ఆదేశిెంచిెంద. ఈ కవస్సలో స్ారా నెతన యహయకు పదవేల షకల్్
(రూ.1.96 లక్షలు) జరిమాన గా విధెంచ రడ. ఖజాన కు 45,000 షకల్్ (రూ.8.80 లక్షలు)
జమచేయాలన్న న యయమూరిత ఆదేశిెంచ రడ.
● పరధ న్న న్నవాస్ెంలో వెంట్ మన్నషర ఉనిపిట్ికర స్ారా బయట్ నసెంచి భోజన లు తెపరిెంచి న్నధసల
దసరిేన్నయోగాన్నకి పాలిడు రెంట్య గతేడ ద జూన్లో కవస్స నమోదెైెంద. ఈ కవస్సలో పరధ న్న
స్తీమణి తన తపుినస అెంగీకరిెంచినెందసన.. నేరారోపణలనస స్వరిెంచడెంతోపాట్ు అవిన్సతి
ఆరోపణలనస తొలగిెంచ రడ.

฀ భకరత్, మయన ార్స సైన యల భకరీ ఆపరవష్న్
● భకరత్, మయన ార్సకు చెెందన సైన యలు తమ స్రిహదసీ పారెంత లోో తీవరవాదసలపై భకరీ
ఆపరవష్న్ చేపట్కుయ. మణిపుర్స, న గాలాెండ్, అస్ో ెంలో కారయకలాపాలు స్ాగిస్త సని ముఠాల
స్ాివరాలనస పదీ స్ెంఖయలో ధేెంస్ెం చేశాయ.
● భకరత్- మయన ార్స దేశాల మధయ 1645 కిలోమీట్రో స్రిహదసీ ఉెంద. తీవరవాదెం ఎకుావగా
ఉని న గాలాెండ్, మణిపుర్స స్హా అనేక ఈశానయ రాష్ాురల గుెండ అద స్ాగుతోెంద. ఈ
ముష్ారడల ఆట్ కట్ిుెంచేెందసకు మూడు నెలల కిెందట్ ‘ఆపరవష్న్ స్న్రైజ్’ పేరిట్ మొదట్ి
విడత ఆపరవష్న్నస స్రిహదసీలోో ఇరడదేశాల సైన యలు చేపట్కుయ. ఆ స్ెందరభెంగా చ లావరకు
తీవరవాదసల స్ాివరాలు ధేెంస్మయాయయ.
● గత నెలలో చేపట్ిున ‘ఆపరవష్న్ స్న్రైజ్-2’లో రెండు దేశాల సైన యలు కలిసర కవఎల్వయ, ఎన్ఎస్
సీఎన్ (ఖాపాోెంగ్), ఉలాూ (ఐ), ఎన్డీఎఫ్బీ తదతర తీవరవాద ముఠాల స్ాివరాలనస ధేెంస్ెం
చేశాయ. ద ద పు 75 మెంద మిలిట్ెెంట్ో నస న్నరబెంధెంలోకి తీస్సకున ియ.
฀ ఐఎస్ఐ చీఫ్గా ఫైజ్ హమీద్

● పాకిస్త ాన్ న్నఘా స్ెంస్ి ఇెంట్ర్స స్రీేసస్ ఇెంట్ెలిజన్్(ఐఎస్ఐ)కు నూతన అధపతిగా లెఫ్ు న
ర ెెంట్
జనరల్ ఫైజ్ హమీద్నస న్నయమిస్సతనిట్ు
ో పాక్ ఆరీా తెలిపరెంద. పరస్త సత ఐఎస్ఐ చీఫ్ లెఫ్ు న
ర ెెంట్
జనరల్ అసరమ్స మున్సర్స స్ాినెంలో ఆయన బకధయతలు సీేకరిస్త ారన్న వెలోడిెంచిెంద.
฀ వచేే ఏడ ద విన్నయోగెంలోకి ఫేస్బుక్ కిీపు ో కరన్స్

● చ ట్ిెంగ్లు, ఫ్ ట్ోలు-వీడియోలు తిలకిెంచేెందసకు.. ఇతరడలకు పెంపేెందసకు విన్నయోగిస్త ో ని
ఫేస్బుక్లో, కొనసగోళ్లో, గవమిెంగ్కూ వీలు కలుగనసెంద. ఇెందసకోస్ెం స్రికొతత కిప
ీ ు ో కరన్స్న్న
స్ెంస్ి ఆవిష్ారిెంచనసెంద. వచేే ఏడ ద ఇద అెందసబకట్ులోకి రానసెంద. ఈ స్రికొతత కిప
ీ ు ో కరన్స్
చెలిోెంపులనస అధకారికెంగా న్నరేహిెంచేెందసకు ఫేస్బుక్ స్నిది మవుతోెంద. పరభుత ేలు,
ఆరిిక దగు జ స్ెంస్ి ల ఆమోదెంతోనే, వచేే ఏడ దలో కిప
ీ ు ో కరన్స్న్న విడుదల చేయాలనిద ఫేస్
బుక్ పరణ ళ్లక. బకోక్చెయన్ ఆధ రిత బిట్కాయన్ వెంట్ి కిప
ీ ు ో కరన్స్ల విలువలోో ఇట్ీవల అధక
హచసేతగుులు చోట్ుచేస్సకుని నేపథ్యెంలో, ఇలాెంట్ివి దరిచేరకుెండ చూడ లనిద ఫేస్బుక్
ఉదేీశమన్న వాల్సీుట్
ర జరిల్ వెలోడిెంచిెంద.
● లిబకర నేతృతేెంలో..: వీస్ా, మాస్ు ర్సకార్సు , పేపాల్, ఉబర్స వెంట్ి ద ద పు 12 దగు జ కెంపన్సల
బృెందెం ‘లిబకర’నస ఫేస్బుక్ ఏరాిట్ు చేస్త ో ెంద. మరికొన్ని వెెంచర్స కాయపరట్ల్ స్ెంస్ి లు, ట్ెలికాెం

స్ెంస్ి లు కూడ ఇెందసలో భకగమవుత య. పరతి స్ెంస్ాి 10 మిలియన్ డ లరో (స్సమారడ
రూ.70 కోట్ు
ో ) చొపుిన పట్ుుబడి పడుతుెంద. ఈ బృెంద న్ని మరో ఇతర స్ెంస్ి మాతరమే
న్నరేహిస్త సెంద. విన్నయోగద రో లో నమాకెం కలిగిెంచేెందసకు డ లర్స, యూరో వెంట్ి కరన్స్ల
ఆధ రెంగా విలువ న్నరణయెంచ లనిద పరణ ళ్లకగా చెబుతున ిరడ. ఇపిట్ికవ అమెరికా ఆరిిక
శాఖ, బకయెంక్ ఆఫ్ ఇెంగో ెండ్, బీబీసీ ఆశ్రస్స్లు ఫేస్బుక్కు లభిెంచ యనిద స్మాచ రెం.
● న్నయెంతరణ స్ెంస్ి ల వయతిరవకతకు కారణమిదే : కిప
ీ ు ో కరన్స్లనస న్నయెంతరణ స్ెంస్ి లు
వయతిరవకిెంచడ న్నకి పరధ న కారణెం.. వాట్ిన్న నేరస్సతలు దసరిేన్నయోగిెంచే అవకాశెం అధకెంగా
ఉెండట్ెం, విలువలోో తీవర హచసేతగుుల వలో విన్నయోగద రడలకు నష్ు ెం జరగడమే. వాట్క్ప్,
ఇన్స్ాుగాీమ్స, ఫేస్బుక్ వెంట్ి యాప్ల ద ేరా 200 కోట్ో మెందకి పైగా విన్నయోగద రడలనస
కలిగిన ఫేస్బుక్, ఇలాెంట్ి అవలక్షణ ల నసెంచి తమ కరన్స్న్న దూరెంగా ఉెంచే వీలుెంద.
దీెంతోపాట్ు చెైన లో వుయ్చ ట్ వయవహరిస్త సని తరహాలో లావాదేవీలు స్ాగిెంచగలదస.
విన్నయోగద రడలు తమ పాోట్ఫ్ామ్సనస వీడకుెండ నే చ ట్ చేసేెందసకు, కొనసగోళ్ో కు, గవమ్సలు
ఆడేెందసకు వుచ్చ ట్ వీలు కలిిస్ోత ెంద. ఇెందసవలో స్ెంస్ి కు భకరీగా ఆద యెం లభిస్ోత ెంద. ఇదే
తరహాలో ఫేస్బుక్ కూడ వయవహరిెంచనసెందన్న భకవిస్సతన ిరడ.
฀ అణేస్ాతరలనస పెంచసకుెంట్ుని పాక్, చెైన

● చెైన , పాకిస్ి ాన్, ఇజారయెల్, ఉతత ర కొరియాలు గత ఏడ దతో పో లిసేత ఈ స్ెంవత్రెం తమ
అణేస్ాతరలనస పెంచసకున ియ. భకరత్ తదతర దేశాలు మాతరెం ఈ మారణ యుధ లనస అదే
స్ెంఖయలో కొనస్ాగిెంచడమో తగిుెంచడమో చేశాయన్న అెంతరాాతీయ మేధో మథ్న స్ెంస్ి ‘ద స్ాుక్
హో మ్స ఇెంట్రవిష్నల్ పీస్ రీసర్సే ఇన్సరుట్యయట్’ (సరపీర) తన వారిిక పుస్త కెంలో పేరొాెంద.
● చెైన , భకరత్, పాకిస్ి ాన్లు తమ అణ ేయుధ గారాల పరిమాణ న్ని పెంచసకునేెందసకు
పరయతిిస్సతన ియన్న సరపీరలోన్న అణేస్త ర న్నయెంతరణ కారయకీమెం డెైరకుర్స ష్ానన్ కైల్ తెలిపారడ.
ముఖయెంగా భకరత్, పాక్లు తమ సైన్నక అణు విచిఛతిత పద రాిల ఉతితిత న్న
విస్త రిెంచసకుెంట్ున ియన్న, తద ేరా వచేే దశాబీ కాలెంలో తమ అణ ేయుధ గారాన్ని
గణన్సయెంగా పెంచసకుెంట్కయన్న పేరొాన ిరడ.
● మొతత ెంమీద పరపెంచవాయపత ెంగా గత ఏడ దతో పో లిసేత ఈ స్ెంవత్రెం అణేస్ాతరల స్ెంఖయ తగిుెంద.
ఈ ఏడ ద పారరెంభెంలో అమెరికా, రష్ాయ, బిరట్న్, ఫ్ారన్్, చెైన , భకరత్, పాకిస్ి ాన్, ఇజారయెల్,
ఉతత ర కొరియా వదీ మొతత ెం 13,865 అణేస్ాతరలు ఉన ియ. 2018 పారరెంభెంతో పో లిసేత ఈ స్ెంఖయ

600 మేర తగిుెంద. అయతే చ లా దేశాలు తమ అణ ేయుధ గారాలనస
ఆధసన్నకరకరిస్త సన ియ. ‘‘స్ెంఖయ తగుుతోెంద. అయతే కొతత ఆయుధ లు వస్సతన ియ’’ అన్న
ష్ానన్ కైల్ తెలిపారడ. పరధ నెంగా ఈ తగుుదలకు కారణెం అమెరికా, రష్ాయలే. పరపెంచ
అణేస్ాతరలోో ఈ రెండు దేశాలకు కలిపర 90 శాతెం వాట్క ఉెంద. 2010లో కుదసరడేకుని ‘నూయ
స్ాుర్సు’ ఒపిెందెం మేరకు ఈ దేశాలు తమ ఆయుధగారాలనస కుదెంచసకుెంట్ున ియ. ఈ
ఒపిెందెం 2021లో ముగుస్సతెంద. అయతే ద న్ని ప డిగిెంచసకునేెందసకు చరేలకు
పరయత ిలేమీ జరగడెంలేదన్న కైల్ తెలిపారడ.
● మొతత ెంమీద పరపెంచ వాయపత ెంగా 13,865 అణు బకెంబులోో 3750 అణేస్ాతరలు పరయోగాన్నకి
సరదిెంగా మోహరిెంచి ఉన ియ. ద ద పు 2వేల అస్ాతరలు అపరమతత సరితిలో ఉెంచ రడ.
● భకరత్, పాక్ స్రిహదసీలపై ఆెందో ళ్న : అణేస్త ర వాయపరత న్నరోధక ఒపిెందెం (ఎన్పీట్ీ)కి వచేే
ఏడ దతో 50 ఏళ్లో న్నెండుత య. 1980ల మధయలో అణు వార్సహడో స్ెంఖయ 70వేలుగా ఉెండేద.
న ట్ితో పో లిసేత పరస్త సతెం అవి బకగా తగాుయ. ఇద మెంచి పురోగతే అయనపిట్ికర భకరత్,
పాకిస్ి ాన్ స్రిహదసీల వెెంబడి అణ ేయుధ మోహరిెంపు వెంట్ి అెంశాలు ఆెందో ళ్న
కలిగిస్త సన ియన్న కైల్ తెలిపారడ. ఈ రెండు దేశాల మధయ స్ెంపరద య పో రడ అణు యుది ెంగా
మారవ పరమాదెం ఉెందన ిరడ. దీన్నకితోడు ఐదేళ్ో కిెందట్ితో పో లిసేత అమెరికా వెంట్ి దేశాలు తమ
వయయహాతాక పతర లోో అణేస్ాతరలకు ఎకుావగా పారధ నయెం ఇవేడెం ఆెందో ళ్న కలిగిెంచే అెంశమన్న
చెపాిరడ .
฀ ఈజిపుు మాజీ అధయక్షుడు మహమాద్ మురీ్ హఠానారణెం

● ఈజిపుు మాజీ అధయక్షుడు మహమాద్ మురీ్(67) హఠాతు
త గా మరణిెంచ రడ. కోరడులో విచ రణ
స్ెందరభెంగా మూరఛబో యన ఆయన జూన్ 17న కైరో ఆస్సపతిరలో పారణ లు కోలోియారన్న ఆ
దేశ న యయ, భదరత వరాులు తెలిపాయ.
● 30 ఏళ్ో పాట్ు ఈజిపుునస న్నరెంకుశెంగా పరిపాలిెంచిన హో సరి ముబకరక్నస 2011లో
పదవీచసయతుణిి చేశాక, 2012లో మురీ్ పరజాస్ాేమయ పది తిలో అధయక్షుడయాయరడ. 2013లో
సైనయెం మురీ్న్న పదవీచసయతుడిన్న చేసర, ఆయన రక్షణమెంతిర అల్ సరసరన్న అధయక్షుడి పీఠెంపై
కూరోేబరట్ు ిెంద.

฀ 2027 న ట్ికి అతయధక జన భక కలిగిన దేశెంగా భకరత్
● జన భక పరెంగా పరస్త సతెం ట్కప్లో ఉని చెైన నస వెనకిా నెట్ు ి ఇెండియా ముెందసకు
దూస్సకురానసెంద. రెండవ స్ాినెంలో ఉని భకరత్ 2027 న ట్ికి మొదట్ి స్ాినెంలో
న్నలవనసెందన్న ఐకయరాజయ స్మితి త జా న్నవేదకలో అెంచన వేసరెంద. అెంతేకాదస 2050 న ట్ికి
27 కోట్ో (273 మిలియనో )కు పైగా జన భక పరగడెంతో పరస్త సత శత బీ ెం చివరి న ట్ికి అతయధక
జన భక కలిగిన దేశెంగా న్నలవనసెందన్న యుఎన్ న్నవేదక వెలోడిెంచిెంద.
● ఐకయరాజయస్మితి ఆరిిక, స్ామాజిక వయవహారాల జన భక విభకగెం 'ద వరల్ు పాపులేష్న్
పారసిక్ు్-2019’ పేరడతో ఈ న్నవేదకనస పరచసరిెంచిెంద. రాబో యే 30 ఏళ్ో లో పరపెంచ జన భక
రెండు బిలియనస
ో వృదీ చెెంద, పరస్త సతెం 7.7 బిలియనో నసెండి 9.7 బిలియనో స్ాియకి
చేరడతుెందన్న పేరొాెంద.
● పరపెంచ జన భక పరస్త సత శత బీ ెం చివరిన ట్ికి ద ద పు 11 బిలియనో స్ాియకి చేరడకోగలదన్న
తెలిపరెంద. ఈ పరడగుదలలో స్గెం కెంట్ే ఎకుావ పరడగుదల భకరత్స్హా తొమిాద దేశాలలో
(నెైజీరియా, పాకిస్త ాన్, డెమొకాీట్ిక్ రిపబిో క్ ఆఫ్ కాెంగో, ఇథయోపరయా, ట్కెంజాన్నయా,
ఇెండో నేషరయా, ఈజిప్ు , అమెరికా) కవెందీక
ర ృతమెై ఉెంట్ుెందన్న యూఎన్ స్రవే తేలిేెంద.
● 2019 -2050 భకరతదేశెం ద ద పు 1.5 బిలియనో జన భకతో పరపెంచెంలో అతయధక జన భక
కలిగిన దేశెంగా ఉెంట్ుెంద. చెైన 1.1 బిలియనో తో, నెైజీరియా 733 మిలియనో తో, యుఎస్ 434
మిలియనో తో, పాకిస్త ాన్ 403 మిలియనో జన భకతో తరడవాతి స్ాిన లోో ఉెండనసన ియ.
అెంతేకాదస ఆయురాీయెం పరగడెం, స్ెంత న స్ాఫలయ స్ామరిూెం తగిుపో వడెంతో పరపెంచ
జన భకలో వృదసిల స్ెంఖయ పరడగుతోెందన్న, జన భకనస తగిుెంచసకునేెందసకు వివిధ దేశాలు
చేస్త సని పరయత ిలు కూడ ఇెందసకు కారణమన్న న్నవేదక ధృవీకరిెంచిెంద.
● 2050 న ట్ికి, పరపెంచెంలోన్న ఆరడగురిలో ఒకరడ 65 ఏళ్లో (16శాతెం ) పై బడి ఉెంట్కరడ.
2019లో 11 మెందలో ఒకరడ (9శాతెం). 80 స్ెంవత్రాలు లేద అెంతకెంట్ే ఎకుావ వయస్స్
గల వారి స్ెంఖయ ద ద పు మూడు రట్ు
ో ఉెంట్ుెందన్న అెంచన వేసరెంద. 2019 లో 143
మిలియనో నసెంచి 2050 లో 426 మిలియనో కు చేరడకుెంట్ుెందన్న తెలిపరెంద.
● ఇక అభివృదీ చెెందసతుని దేశాలోో శిశు మరణల రవట్ు తగుు ముఖెం పట్ు డెంతో పాట్ు మన్నషర
జీవన పరమాణ రవట్ు కూడ పరగనసెంద. ఈ నేపథ్యెంలోనే పరపెంచెంలో స్గట్ున పరతి మహిళ్ 2.1
శాతెం పరలోలకు జనాన్నచేే అవకాశాలు ఉన ియన్న న్నవేదెంచిెంద. అట్ు మన్నషర స్గట్ు

ఆయువు పరమాణెం 74 స్ెంవత్రాలు ఉెండగా అద 2050 కలాో 77 స్ెంవత్రాలకు పరగనసెంద
● మరోవెైపు చెైన లో జన భక 2019 -2050 మధయ కాలెంలో 31.4 మిలియనస
ో లేద 2.2 శాతెం
తగుుతుెందన్న అెంచన వేసరెంద. కాగా 2017 పరపెంచ జన భక న్నవేదక పరకారెం భకరతదేశ జన భక
2024 న ట్ికి చెైన జన భకనస అధగమిస్సతెందన్న అెంచన వేసరెంద.
฀ స్ో చిలో ష్ాెంఘై కోఆపరవష్న్ ఆరు నెైజవష్న్ దేశాల పరధ న న యయమూరడతల స్దస్స్
● స్ేతెంతరత న యయవయవస్ి కు ఆతాలాెంట్ిదన్న స్సపీరెంకోరడు పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ రెంజన్
గొగొయ అభివరిణెంచ రడ. పరజాకరిక శకుతల నసెంచి వయవస్ి స్ేతెంతరతనస కాపాడుకోవాలన్న
స్ూచిెంచ రడ. పరజలకు వయవస్ి పై నమాకెం లేకపో తే అద ఎపిట్ికర న యయెం చేయలేదన్న
అన ిరడ.
● జూన్ 18న రష్ాయలోన్న స్ో చిలో ష్ాెంఘై కోఆపరవష్న్ ఆరు నెైజవష్న్ (ఎస్సీఓ) దేశాల పరధ న
న యయమూరడతల స్దస్స్లో ఆయన పరస్ెంగిెంచ రడ. కొన్ని స్ెందరాభలోో న యయ,
కారయన్నరాేహక వయవస్ి లు తమ విధ న్నరేహణ నసెంచి దూరమవుతుెంట్కయన్న, పరజాకరిక
విధ న ల కారణెంగా రాజాయెంగ లక్ాయలకు విఘాతెం కలుగుతుెందన్న అన ిరడ. అలాెంట్ి
స్ెందరాభలోో న యయవయవస్ి గట్ిుగా న్నలబడ లి్ ఉెందన్న చెపాిరడ. పరజల చేత ఎన్నికయన వారడ
చేసరన చట్కులనస న యయమూరడతలు తిరస్ారిెంచడెం ఏమిట్ని విమరశలు కూడ
వస్సతన ియన్న అన ిరడ. ఇలాెంట్ి ఒతిత ళ్ో నస తట్ుుకొన్న వయవస్ి స్ేతెంతరతనస బలోపేతెం
చేయాలి్ ఉెందన్న చెపాిరడ.
● రాజకరయ వయవస్ి ఎలా ఉనిపిట్ికర న యయవయవస్ి మాతరెం స్ేతెంతరెంగా ఉెండ లన్న అన్ని
దేశాల వారూ కోరడకుెంట్కరన్న అన ిరడ. న యయవయవస్ి తో పాట్ు న యయమూరడతలకు కూడ
సేేచఛ ఉెండ లన్న చెపాిరడ. రాజకరయ పరమేయెం లేన్న న్నయామకాలు, ఉదో యగ భదరత,
తొలగిెంపునకు కఠిన విధ న లు, వేతన లు...ఇవన్సి వయవస్ి స్ేతెంతరతకు దో హదెం చేస్త ాయన్న
అభిపారయపడు రడ. న యయమూరడతల వయకితగత వయవహారశైలి కూడ వయవస్ి స్ేతెంతరతకు
దో హదెం చేస్త సెందన్న జసరుస్ గొగొయ అన ిరడ.
฀ వికోురియాలో కారడణయ మరణెం చట్ు బది ెం

● చికిత్కు సైతెం స్ిెందెంచన్న పరిసి త
ర ులోో తీవర అన రోగయెంతో బకధపడుతుని పౌరడలు కారడణయ
మరణెం కోస్ెం అభయరిిెంచే అవకాశెం ఆసేులి
ర యాలోన్న వికోురియాలో అెందసబకట్ులోకి వచిేెంద.

కారడణయ మరణ న్ని చట్ు బది ెం చేస్త ూ వికోురియా సేుట్లో కొతత చట్కులు జూన్ 19న అమలులోకి
వచ ేయ. కోలుకోవడ న్నకి వీలులేనెంత తీవర అన రోగయెంతో, చికిత్కు కూడ స్ిెందెంచలేన్న
పరిసి త
ర ులోో బకధపడుతుని రోగులకు ఈ చట్కుల వలో హయెంద గా కారడణయ మరణెం ప ెందే
అవకాశెం కలుగుతుెందన్న వికోురియా పరధ న్న డేన్నయల్ ఆెండూ
ర స్ పేరొాన ిరడ
฀ పరపెంచవాయపత ెంగా గత ఏడ ద 7కోట్ో మెందకి పైగా వలస్

● జాతుల మధయ వెైరాలు, ఎడతెగన్న అెంతరడయది లు, అెంతులేన్న హిెంస్, ఆరిిక స్ెంక్ోభకలు
ఆధసన్నక పరపెంచెంలోనూ మానవుడిన్న తీవర అభదరతకు గురిచేస్త సన ియ. కోట్ో మెంద పరజలు
పారణ లు అరచేతిలో పట్ుుకొన్న పరాయ దేశాలోో తలద చసకొనేెందసకు వెళ్ో ేలా చేస్త సన ియ.
ఒకా 2018 స్ెంవత్రెంలోనే 7కోట్ో 8లక్షల మెంద పరజలు తమ జనాస్ి లాలనస వీడి విదేశాల
బకట్ పట్కురన్న ఐకయరాజయ స్మితి శరణ రిి విభకగెం(యూఎన్హచ్సీఆర్స) త జా న్నవేదకలో
వెలోడిెంచిెంద.
● 2017లో వలస్ వెళ్లోన వారి స్ెంఖయ 6.85 కోట్ు
ో . అెంట్ే ఏడ దలో శరణ రడిల స్ెంఖయ 20 లక్షలకు
పైగా పరిగిెందన్న తెలిపరెంద. గత 20 ఏళ్ో లో శరణ రడిల స్ెంఖయ రట్ిుెంపయయెందన్న పేరొాెంద.
జాతుల మధయ ఘరిణలు ఆయా దేశాలకు విస్త రిెంచే కొదీీ న్నరాశీయుల స్ెంఖాయ
పరిగిపో తోెందని యూఎన్హచ్ఆర్ససీ అధపతి ఫరలిపో గాీెండీ ఆవేదన పరిసి తి
ర తీవరతనస
తెలియజవస్త ో ెంద. శాెంతియుత పరిసి త
ర ులు నెలకొెంట్ే వలస్ జీవులు తిరిగొచేే అవకాశెం
ఉెంట్ుెందన్న, అయతే ఏ ఒకా దేశెంలోనూ స్మస్యనస త ము ఇట్ీవల కాలెంలో
పరిష్ారిెంచలేకపో యామన్న సరరియా, కొలెంబియా, వెన్నజువెలా, పాలసీత న తదతర దేశాలనస
ఉదహరిెంచ రడ
฀ కూయఎస్ గోోబల్ రాయెంకిెంగ్్ -2020 విడుదల

● పరపెంచెంలోనే అగీశణ
రీ ి విద యస్ెంస్ి లలో మూడు భకరతీయ స్ెంస్ి లకు స్ాినెం లభిెంచిెంద. ఐఐట్ీ
బకెంబే, ఐఐట్ీ దల్దో , ఐఐఎస్సీ బరెంగళ్ూరడ.. ఈ మూడు స్ెంస్ి లు పరతిష్ాాతాకమెైన కాేకాేరలిో
సైమెండ్్ (కూయఎస్) పరపెంచ విశేవిద యలయాల రాయెంకులలో అగీశణ
రీ ి 200 స్ెంస్ి లలో
ఉన ియ.
● ‘కూయఎస్ గోోబల్ రాయెంకిెంగ్్ 2020’న్న లెండన్లో జూన్ 19న విడుదల చేశారడ. అగీశణ
రీ ి 1000
రాయెంకులలో భకరతదేశాన్నకి చెెందన ఓపీ జిెంద ల్ అెంతరాాతీయ విశేవిద యలయెం (జవజీయూ)
స్హా 50 కొతత స్ెంస్ి లున ియ. దీెంతో స్ాిపరెంచిన అతి తకుావ కాలెం (పదేళ్ో ల)లోనే ఈ

పరతిష్ాాతాక రాయెంకు ప ెందన విశేవిద యలయెంగా ఈ స్ెంస్ి న్నలిచిెంద. అగీశణ
రీ ి 400 జాబిత లో
ఐఐట్ీ మదర స్, ఐఐట్ీ ఖరగ్పుర్స, ఐఐట్ీ కానసిర్స, ఐఐట్ీ రూరీా ఉన ియ. గత స్ెంవత్రెం
472వ రాయెంకు స్ాధెంచిన ఐఐట్ీ గువాహట్ి ఈస్ారి 491తో స్రిపట్ుుకుెంద. దల్దో
విశేవిద యలయెం గత స్ెంవత్రెం (487) కెంట్ే ఈస్ారి (474) మెరడగుపడిెంద. అగీశణ
రీ ి 200
స్ెంస్ి లలో ఐఐట్ీ బకెంబే, ఐఐట్ీ దల్దో , ఐఐఎస్సీ బరెంగళ్ూరడ ఉెండట్ెం చ లా గరేకారణమన్న
కవెందర మానవవనరడల అభివృది శాఖ మెంతిర రమేశ్ పో ఖిి యాల్ న్నశాెంక్ ట్ీేట్ చేశారడ. ఐఐట్ీ
ఖరగ్పుర్స గత స్ెంవత్రెం కెంట్ే 14 స్ాిన లు మెరడగుపడినెందసకు కవెందర ఉనిత విద యశాఖ
కారయదరిశ ఆర్స.స్సబరహాణయెం అభినెందనలు తెలిపారడ.
● ఈ రాయెంకులలో ఇెంకా జామియా మిలియా ఇస్ాోమియా, జాదవ్పుర్స యూన్నవరి్ట్ీ, అల్దగఢ్
ముసరో ెం యూన్నవరి్ట్ీ, హైదరాబకద్ యూన్నవరి్ట్ీ, కలకతత యూన్నవరి్ట్ీ, ముెంబరై
యూన్నవరి్ట్ీ కూడ ఉన ియ.
฀ ఘనెంగా అయదో అెంతరాాతీయ యోగా దనోత్వ వేడుకలు

● ఐకయరాజయస్మితి జనరల్ అసెంబీో నసెంచి భకరత పారో మెెంట్ు వరకు, బీజిెంగ్ నసెంచి రాెంచీ
వరకు మెైద న లు, పారడాలతో పాట్ు హిమాలయాల శిఖరాలు.. స్ముదరపు అలలు కూడ
యోగ వేడుకలకు వేదకలయాయయ.
● వివిధ దేశాల రాజధ నసలు మొదలు నగరాలు, పట్ు ణ లు, మారడమూల గాీమాలోోనూ జూన్
21, 2019న అయదో అెంతరాాతీయ యోగా దనోత్వాన్ని ఘనెంగా న్నరేహిెంచ రడ.
మనదేశెంలో పరధ న కారయకీమెం ఝారఖెండ్ రాజధ న్న రాెంచీలోన్న పరభకత్ త రా మెైద నెంలో
ఉత ్హ భరితెంగా జరిగిెంద.
● పరధ న్న నరవెందర మోదీ నేతృతేెం వహిెంచిన ఈ కారయకీమెంలో 40 వేల మెంద పాలగున ిరడ.
దెైనెందన జీవితెంలో యోగానస అెంతరాభగెం చేస్సకోవాలన్న పరజలకు పరధ న్న మోదీ
పరలుపున్నచ ేరడ. యోగానస నగరాల నసెంచి గిరిజనసలు న్నవసరెంచే మారడమూల తెండ ల
వరకూ తీస్సకళ్ేోెందసకు కృషర చేయాలన ిరడ. కులాలు, మత లు, విశాేస్ాలు, సీత ,ర పురడష్
త రతమాయలకు యోగా అతీతమెైెందన్న, అెందరూ స్ాధన చేసర స్ెంపయరణ ఆరోగయవెంతులు
కావాలన్న ఆకాెంక్ిెంచ రడ.

● యోగా దనోత్వెంలో పాలగుని వివిధ దేశాల నేతలకు పరధ న్న మోదీ కృతజా తలు తెలిపారడ.
దక్ిణ కొరియా అధయక్షుడు మూన్ జవ ఇన్, శ్రీలెంక అధయక్షుడు మెైతిరపాల సరరిసేన, నేపాల్ పరధ న్న
క.పర.శరా ఓలిలకు ట్ిేట్ర్స ద ేరా వారి స్ెందేశాలకు పరతిస్ిెందెంచ రడ.
● రాష్ు ప
ర తిభవన్లో జరిగిన కారయకీమాన్నకి రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్ హాజరయాయరడ.
● యూఎన్ జనరల్ అసెంబీో హాలులో : అెంతరాాతీయ యోగా దనోత్వాన్ని ఐకయరాజయస్మితిలో
ఘనెంగా న్నరేహిెంచ రడ. స్మితి అధకారడలు, వివిధ దేశాల దౌత యధకారడలతో పాట్ు
ఇతరడలూ పదీ స్ెంఖయలో పాలగున ిరడ. యూఎన్ డిపయయట్ీ సకట్
ీ రీ జనరల్ అమిన మహమాద్
యోగా విశిష్ు తనస వివరిెంచ రడ. జనరల్ అసెంబీో వెలుపల ఉని న ర్సత లాన్లో వేడుకనస
న్నరేహిెంచ లన్న భకవిెంచినపిట్ికర వరిెం రావట్ెంతో కారయకీమాన్ని హాలులోకి మారాేరడ.
జనరల్ అసెంబీో హాలు లోపల యోగా దనోత్వాన్ని న్నరేహిెంచట్ెం ఇదే పరథ్మెం. విదేశాలోోన్న
భకరత రాయబకరడలు, దౌత యధకారడల ఆధేరయెంలో యోగా వేడుకలు జరిగాయ.
● తేలియాడే వేదకపై స్దస
ు రడ జగిువాస్సదేవ్..: స్ముదరపు న్సట్ి అలలపైన ఓెంకారెం మారోాగిెంద.
భకరత నేవీలోన్స అెండమాన్, న్నకోబర్స కమాెండ్కు చెెందన సరబబెంద, వారి కుట్ుెంబ స్భుయల
కోస్ెం అెండమాన్లోన్న తేలియాడే డ క్నస వేదకగా చేస్సకొన్న ఈశా ఫ్ౌెండేష్న్ వయవస్ాిపకుడు
స్దస
ు రడ జగిువాస్సదేవ్ పరతేయక కారయకీమాన్ని న్నరేహిెంచ రడ .
● ఆెంధరపద
ర ేశ్ 'లో విజయవాడలోన్న గురడన నక్ కాలన్స ఎన్ఏసీ కలాయణ మెండపెంలో రాష్ు ర
పరభుతే ఆయుష్ విభకగెం ఆధేరయెంలో అెంతరాాతీయ యోగా దనోత్వాన్ని న్నరేహిెంచ రడ.
దీన్నకి ముఖయఅతిథగా హాజరైన దేవాద య శాఖ మెంతిర వెలెంపలిో
శ్రీన్నవాస్రావు మాట్కోడుతూ.. యోగా చేయడెం వలో ఆరోగయెంతో పాట్ు మనస్స పరశాెంతెంగా
ఉెంట్ుెందన ిరడ.
● జాన్ 21నే యోగా డే ఎెందసకు? : జాన్ 21 పరపెంచవాయపత ెంగా యోగా డేనస
జరడపుకుెంట్ున ిరడ. ఐకయరాజయస్మితి ఒకరోజు ముెందే సలబేట్
ర చేస్సకుెంద. ఈ ఏడ ద
యోగా డేకి ఐకయరాజయస్మితి ఇతివృతత ెం కో మ
ల ెట్ యాక్షన్. దీన్ని మనెం ఫ్ాలో అవుతూనే,
వేరడగా ‘యోగా ఫర్స హార్సు’ అనే ఇెంకో థీమ్సతో యోగా డేన్న జరడపుకోవాలన్న కవెందరెం పరకట్ిెంచిెంద.
● జూన్ 21నే యోగా డే జరడపుకోవడ న్నకి అనేక కారణ లున ియ. జూన్ 21 ఉతత రారి గోళ్ెంలో
అతయెంత స్సదీరమ
ఘ ెైన రోజు. ఉతత రాయణెం నసెంచి దక్ిణ యన న్నకి మారవ రోజు జూన్ 21. ఈ రోజు
పరకృతిలో ఉెండే శకుతలు ఉతేత జితమవుత య. ఇలాెంట్ి స్మయెంలో యోగనస పారరెంభిసేత అద

స్సదీరఘ స్ాధనకు ఉపకరిస్త సెందన్న యోగ గురడవులు అెంట్ుెంట్కరడ. అెందసకవ ఈ రోజునే
అెంతరాాతీయ యోగా డేగా జరడపుకోవడ న్నకి భకరత్ పరతిపాదెంచిెంద. మొదట్ి అెంతరాాతీయ
దనోత్వెం రాజ్పథ్లో జరిగిెంద. ఈ కారయకీమెంలో మోదీతో స్హా 36 వేల మెంద
యోగాస్న లు వేసర గిన్నిస్ రికార్సు స్ృషరుెంచ రడ. 84 దేశాలు ఒక కారయకీమెంలో పాలగునడెం మరో
రికారడు.
฀ గవీ జాబిత లోనేపాకిస్ి ాన్
● జైష్ ఎ మహాద్, లష్ారవతోయబక తదతరఉగీవాద స్ెంస్ి లకు ఆరిికస్ాయెం అెందకుెండ
చేయడెంలోవిఫలమెైన పాకిస్ి ాన్నస ‘‘గవీ జాబిత ’’లోనే ఉెంచ లన్నఅెంతరాాతీయ ఉగీవాద ఆరిిక
వయవహారాల పరయవేక్షణస్ెంస్ి ‘‘ఎఫ్ఏట్ీఎఫ్’’ న్నరణయెంచిెంద. ఇెంతకుముెందస స్ూచిెంచినట్ు
ో 27
పాయెంట్ో కారాయచరణ పరణ ళ్లకనస ఈ ఏడ ద సపు ెంబరడ న ట్ికిపయరిత చేయాలన్న స్ిష్ు ెం చేసరెంద.
లేదెంట్ే పరిణ మాలకు సరదిెంగా ఉెండ లన్న గట్ిుగా హచేరిెంచిెంద.
● ఫ్ోో రిడ లోవారెంరోజులుగా జరడగుతుని ఎఫ్ఏట్ీఎఫ్ ముగిెంపు స్మావేశెంరోజైన జూన్ 22న
ఈమేరకు అధకారిక పరకట్న విడుదల చేసరెంద. 2019 జనవరి, మే గడువులోపు
పయరితచేయాలి్న కారాయచరణపరణ ళ్లకనస చేరడకోవడెంలోపాకిస్ి ాన్ విఫలమెైెందన్న ఎఫ్ఏట్ీఎఫ్
అధకార పరతిన్నధ అెందసలో పేరొాన ిరడ.
฀ అెంతరాాతీయ మత సేేచఛ న్నవేదకనస వయతిరవకిెంచిన భకరత్

● ఇట్ీవల అమెరికా విదేశాెంగ శాఖ విడుదల చేసరనఅెంతరాాతీయ మత సేేచఛ న్నవేదకనస భకరత్
తిరస్ారిెంచిెంద.రాజాయెంగ రక్షణ ఉని తమ పౌరడలహకుాలపై తీరడిలు చెపేి అరహత ఒక విదేశ్ర
పరభుత ేన్నకి లేదన్న స్ిష్ు ెంచేసరెంద.
● 2018కి స్ెంబెంధెంచి అెంతరాాతీయ మత సేేచఛన్నవేదకనస అమెరికా పరభుతేెం రూప ెందెంచిెంద
. ఈ న్నవేదకలో భకగెంగామెైన రీు వరాులు.. ముఖయెంగా ముసరో ెంలనస లక్షయెంగాచేస్సకొన్న భకరత్
లోన్న హిెందూ అతివాద ముఠాలు ద డులకు దగుతున ియన్న అెందసలో పేరొాెంద.మాెంస్ెం
కోస్ెం ఆవులనస వికీయెంచడెం లేద వధెంచడెం చేస్త సన ిరని వదెంతుల ఆధ రెంగా
ఇలాెంట్ిచరయలకు దగుతున ిరన్న తెలిపరెంద.
฀ విదేశ్రయులకు శాశేత న్నవాస్ పథ్కెం పరకట్ిెంచిన స్ౌదీ అరవబియా

● స్ెంపనసిలెైన విదేశ్రయులనస ఆకరిిెంచడమే లక్షయెంగాస్ౌదీ అరవబియా పరభుతేెం జూన్ 23న
స్రికొతత శాశేత న్నవాస్ అనసమతి పథ్కాన్ని పరకట్ిెంచిెంద.ఇెంధనేతర ఆద యాన్ని

పెంచసకోవాలన్న చూస్సతని ఆ దేశెం అెందసలో భకగెంగానే ఈ పథ్కాన్ని
పరకట్ిెంచినట్ు
ో భకవిస్సతన ిరడ.
● కొతత పథ్కెంలో భకగెంగా స్సమారడ రూ.21 కోట్ు
ో (8 లక్షల రియాళ్లో లేద 2.13 లక్షల అమెరికా
డ లరడో) చెలిోసేత స్ౌదీలో శాశేత న్నవాస్అనసమతి ప ెందొ చసే. అదే రూ.27 లక్షలు (లక్ష
రియాళ్లో లేద 27వేల అమెరికా డ లరడో) చెలిోసఓ ేత స్ెంవత్రెం ఉెండేెందసకు అనసమతి
లభిస్సతెంద. ఆ తరాేత పునరడది రిెంచసకోవాలి్ ఉెంట్ుెంద.స్ౌదీ పారయోజకులు లేన్న
విదేశ్రయులకు, స్ౌదీలో వాయపారెం చేస్సకోవాలనసకునేవారికి, ఆ దేశెంలోసరిరాస్సతలు కొనడెంతో
పాట్ు.. బెంధసవులకు పారయోజిత వీస్ాలు స్మకూరడేకోవడ న్నకి ఈ
పథ్కెంఉపయోగపడనసెండి .
฀ అమెరికా సైనయెం.. అతిపదీ కాలుష్య కారకెం

● అమెరికా సైనయెం.. అతిపదీ కాలుష్య కారకెంగాతేలిెంద. భకరీ స్ాియలో చమురడనస
విన్నయోగిెంచడెం ద ేరా ఎనోి దేశాలకన ి ఎకుావ స్ాియలోకరబన ఉదు రాలనస
వెలువరిస్త సనిట్ు
ో త జా అధయయనెంలో గురితెంచ రడ. భూత పెంపై తీవర పరభకవెంచూపే ఈ
కాలుష్ాయన్ని కచిేతెంగా న్నలువరిెంచ లన్న ఈ అధయయనెం స్ిష్ు ెం చేసరెంద.
● పరజల ఇెంధన, చమురడ విన్నయోగెం ద ేరా వెలువడేగన్
ీ హౌస్ ఉదు రాలపై ఎకుావగా
దృషరుపడత రన్న, ఇెందసలో అమెరికా సైనయెం ఉెండట్ెం లేదన్నబిరట్న్లోన్న డరాహెం, లాయెంకసు ర్స
విశేవిద యలయాలకు చెెందన శాస్త వ
ర ేతతలు పేరొాన ిరడ.అమెరికా సైనయమే ఒక దేశెంగా భకవిసేత ..
పరపెంచెంలో గీన్
ీ హౌస్ వాయు ఉదు రాలు వెలువరిస్త సని 47వ దేశెంగా న్నలుస్సతెందన్న అెంచన
వేశారడ. ఇవి కవవలెం చమురడ విన్నయోగెం కారణెంగా వెలువడే ఉదు రాలనసపరిగణనలోకి
తీస్సకోవడెం ద ేరా వేసరన అెంచన లు మాతరమే.
฀ విదేశాలోో భకరీగా ఆశీయెం కోరడతుని భకరతీయులు

● భకరత్నస వీడి విదేశాలోో ఆశీయెం ప ెంద లనసకుెంట్ునిభకరతీయుల స్ెంఖయ కీమెంగా
పరడగుతోెంద. అెంతరడయది ెం, రాజకరయ స్ెంక్ోభెం వెంట్ి స్మస్యలు లేకపో యన విదేశాలోో
ఆశీయెం కోరడతుని భకరతీయుల స్ెంఖయ భకరీగా పరిగినట్ు
ో ఐకయరాజయస్మితి
శరణ రడిలహైకమిష్న్ తెలిపరెంద.
● 2008–18 మధయకాలెంలో ఇలా విదేశాలనస ఆశీయస్సతనివారిస్ెంఖయ ఏకెంగా 996.33
శాత న్నకిఎగబకకిెందన్న వెలోడిెంచిెంద.ఇలా ఆశీయెం కోరడతునివారిలో అతయధకులు అమెరికా,

కనడ దే శాలవెైపు మొగుుచూపుతున ిరన్నపేరొాెంద. స్ాధ రణెంగా అెంతరడయది ెం, రాజకరయ
అసరిరత ఇతర కారణ లతో పరజలు పారణ లనస అరచేతపట్ుుకున్నపారిపో తుెంట్కరడ. ఈ తరహా
స్మస్యలు ఏవీ లేకపో యన భకరత్ నసెంచి భకరీగా వలస్లు పరగడెంపై న్నపుణులువిస్ాయెం
వయకత ెం చేస్త సన ిరడ.
● పదేళ్ళ కిత
ీ ెం పరిసి తి
ర ఇెందసకు పయరితభినిెంగా ఉెండేద. 2008–09 మధయకాలెంలో అమెరికా,
కనడ ల ఆశీయాన్ని కోరడతూ కవవలెం 282 మెంద మాతరమే దరఖాస్సత చేస్సకున ిరడ. కాన్స
గత పదేళ్ళలో ఈ స్ెంఖయ అనూహయెంగా పరిగిపో య 22,967కి చేరడకుెంద. 2018లో అమెరికా
ఆశీయాన్ని కోరడకుని భకరతీయుల స్ెంఖయ 28,489కుపరగాు, కనడ ఆశీయాన్ని కోరడకుని
వారి స్ెంఖయ 5,522కు చేరడకుెంద. ఐకయరాజయస్మితిగణ ెంకాల పరకారెం అమెరికా, కనడ ల
తరాేత భకరతీయులు ఆశీయెం కోరిన దేశాలోో దక్ిణ ఫరరకా(4,329), ఆసేులి
ర యా(3,584),
దక్ిణకొరియా(1,657), జరాన్స(1,313) తరాేతి స్ాిన లోో న్నలిచ య.అమెరికా, ఆసేులి
ర యా,
జరాన్స అభివృది చెెందన దేశాలు కాబట్ిు వలస్ వెళ్ో ారెంట్ే అరిెంచేస్సకోవచసే. కాన్స పేదరికెం,
అెంతరడయది ెం, విపరీతమెైన హిెంస్ ఉెండే యెమెన్, స్ూడ న్, బో సరియా, బురడెండి వెంట్ి
దేశాలనస కూడ భకరతీయులు ఆశీయెం కోరడెం అెంతరాాతీయ వయవహారాల
న్నపుణులనసవిస్ాయెంలో పడేస్త ో ెంద. 2018లో ఇలాెంట్ి 57 దేశాలోో భకరతీయులు ఆశీయాన్ని
కోరడెం ఆశేరాయన్నకిగురిచేస్త ో ెంద.
฀ ఐరాస్ భదరత మెండలిలో త త ాలిక స్భయతేెం కోస్ెం భకరత్ 'కు మదీ తు

● ఐకయరాజయస్మితి (ఐరాస్) భదరత మెండలిలో త త ాలిక స్భయదేశాలనస ఎెంపరక
చేసేెందసకున్నరేహిెంచే ఎన్నికలోో ఇెండియా అభయరిిత ేన్నకి 55 దేశాలతో కూడిన ఆసరయా–
పసరఫరక్ బృెందెంఏకగీవ
ీ ెంగా మదీ తు తెలిపరెంద. చెైన , పాకిస్త ాన్లు కూడ ఈ ఆసరయా–పసరఫరక్
దేశాల బృెందెంలోఉెండట్ెం గమన రహెం.
● భదరత మెండలిలో ఐదస దేశాలకు శాశేత స్భయతేెం ఉెండగా, మరో పద దేశాలకు
త త ాలికస్భయతేెం కలిిస్ాతరడ. ఎన్నికలనస న్నరేహిెంచడెం ద ేరా ఆ పద త త ాలిక స్భయ
దేశాలనసఎనసికుెంట్కరడ. పరతి ఏడ దీ ఎన్నిక న్నరేహిెంచి ఐదస దేశాలనస ఎెంపరక చేస్త ారడ.
● ఒకస్ారి ఎన్నికైతే ఆ దేశాలకు రెండేళ్ోపాట్ు భదరత మెండలిలో త త ాలిక స్భయతేెంలభిస్సతెంద.
2021– 22 స్ెంవత్రాలకుగానస త త ాలిక స్భయతేెం ప ెందే దేశాలనస ఎెంపరక చేసేెందసకువచేే
ఏడ ద జూన్లో ఎన్నికలు జరడగుత య. ఈ ఎన్నికలోోనే ఇెండియా పో ట్ీ చేయనసెండగా,

భకరతఅభయరిిత ేన్ని ఆసరయా–పసరఫరక్ బృెందెంలోన్న మొతత ెం దేశాలు ఏకగీవ
ీ ెంగా
ఆమోదెంచ య. ఈవిష్యాన్ని ఐరాస్లో భకరత శాశేత రాయబకరి స్యయద్ అకబరడదీీన్ జూన్
25న ట్ిేట్ు ర్స ద ేరాతెలిపారడ.
● భకరత అభయరిిత ేన్నకి మదీ తు తెలిపరన దేశాలోో చెైన , పాకిస్త ాన్, నేపాల్, జపాన్, ఇరాన్, ట్రీా,
మలేసరయా, ఇెండో నేసరయా, శ్రీలెంక, సరరియా, స్ౌదీ అరవబియా, కువెైట్, ఖత ర్స, యూఏఈ,
అఫ్ాున్నస్ాతన్, బెంగాోదేశ్, భూట్కన్, వియత ిెం, మాల్దీవులు, మయన ార్స, కిరు జ్
ి స్ాతన్ తదతర
దేశాలు ఉన ియన్న ఆయన వెలోడిెంచ రడ.
● ఇక ఇపిట్ికవ భకరత్ ఏడుస్ారడో ఐరాస్ భదరత మెండలిలో త త ాలిక స్భయదేశెంగాఉెంద.
చివరిస్ారిగా 2011–12 స్ెంవత్రాలోో భదరత మెండలిలో ఇెండియా త త ాలిక స్భయదేశ
హో ద నసప ెందెంద. వచేే ఏడ ద జరిగవ ఎన్నికలోో విజయెం స్ాధసేత పదేళ్ో తరాేత మళ్లో ఆ
హో ద దకానసెంద. భదరత మెండలిలో అమెరికా, బిరట్న్, ఫ్ారన్్, చెైన , రష్ాయలకు శాశేత
స్భయతేెంఉెండట్ెం తెలిసరెందే. 21వ శత బీ పు రాజకరయ, భౌగోళ్లక పరిసి త
ర ుల దృష్ాుూ
ఇెండియాకు కూడ శాశేత స్భయతేెం కలిిెంచ లని డిమాెండ్ ఎపిట్ినసెంచో ఉెంద.
฀ భకరత్'కు అనసకూలెంగా డబు

ో ూట్ీఓ తీరడి
● అెంతరాాతీయ వేదకపై భకరత్కు ఘన విజయెం లభిెంచిెంద. అగీరాజయెం
అమెరికాపైఅెంతరాాతీయ వాణిజయెం వివాదెంలో భకరత్ వాదన నెగు ెంి ద.
● 2016లో అమెరికాపై ద ఖలుచేసరన కవస్సలో భకరతదేశాన్నకి అనసకూలెంగా పరపెంచ ఆరిికస్ెంస్ి
(డబుోూట్ీఓ) వివాద పరిష్ాారాల కమిట్ీ తీరడిన్నచిేెంద. పునరడది రణీయ ఇెంధన
వనరడలరెంగెంలో అమెరికాలోన్న ఎన్నమిద రాష్ాురలు ఇస్సతని రాయతీలు అెంతరాాతీయ వాణిజయ
న్నబెంధనలనసఉలో ెంఘిస్త సన ియన్న స్ిష్ు ెం చేసరెంద. అమెరికా చేపట్ిున చరయలు ‘స్సెంకాలు,
వాణిజయెంపైస్ాధ రణ ఒపిెందెం’ (గాట్), డబుోూట్ీఓ న్నబెంధనలలోన్న కొన్ని అెంశాలకు
అనసగుణెంగా లేవన్న తేలిేెంద.భకరతదేశాన్నకి రావాలి్న పరయోజన లనస అమెరికా
రదసీచేసరెందన్న స్ిష్ు ెం చేసరెంద.
● అమెరికాలోన్న 8 రాష్ాురలు ఇస్సతని స్బి్డీలపై భకరతదేశెం 2016 సపు ెంబరడలోడబుోూట్ీఓనస
ఆశీయెంచిెంద. కస్ు మ్స్ స్సెంకాల లాెంట్ి వాణిజయ అడు ెంకులనస తొలగిెంచడెం
ద ేరాఅెంతరాాతీయ వాణిజాయన్ని స్సలభతరెం చేయాలనిద గాట్ లక్షయెం. కాన్స,

పునరడది రణీయ ఇెంధనవనరడల రెంగెంలో అమెరికా అమలుచేస్త సని పద రకాల చరయలు
1994 న ట్ి గాట్ న్నబెంధనలకు అనసగుణెంగాలేవన్న డబుోూట్ీఓ తేలిేచెపరిెంద.
● వాషరెంగున్, కాలిఫ్ో రిియా స్హా మొతత ెం 8 రాష్ాురలు ఈ రెంగెంలో స్బి్డీలుఇస్సతన ియ.
ద న్నవలో అకాడి ఉతితు
త ల కెంట్ే భకరత్ లాెంట్ి విదేశాల నసెంచి దగుమతి
చేస్సకునిఉతితు
త ల ఖరీదస ఎకుావ అవుతుెందన్న భకరత్ వాదెంచిెంద. డబుోూట్ీఓ త జాగా
ఇచిేన తీరడినసఅపరిలేట్లో స్వాలు చేయడ న్నకి అవకాశెం ఉెంద.
฀ చెైన అత యధసన్నక క్ిపణి పరయోగెం విజయవెంతెం

● జలాెంతరాుమి నసెంచి పరయోగిెంచే జవఎల్-3 ఖెండ ెంతర క్ిపణి(ఎస్ఎల్బీఎెం)న్నజూన్ 2న
విజయవెంతెంగా పరీక్ిెంచినట్ు
ో చెైన జాతీయ రక్షణ మెంతిరతేశాఖ జూన్ 27న తెలిపరెంద.దీన్నపై
చెైన ఎలాెంట్ి వివరాలు వెలోడిెంచలేదస.
● చెైన దగు ర పరస్త సతెం ఉని ఎస్ఎల్బీఎెంలతో పో లిసేత ఇద అతయెంత అధసన తనమెైనదన్నసైన్నక
న్నపుణులు ‘ద డెయల్ద’ దనపతిరకతో చెపాిరడ. 14 వేల కిమీ దూరెం పరయాణిెంచగల ఈ క్ిపణి,
ఒకవస్ారి పద స్ేతెంతర లక్ిత అణ ేయుధ లనస మోస్సకుపో గలదన్న ‘రష్ాయ ట్ుడే’ పేరొాెంద.
฀ బీజిెంగ్ ఒలిెంపరక్్లో... స్హజ శ్రతల వయవస్ి లు

● 2022లో బీజిెంగ్లో జరిగవ ఒలిెంపరక్ కరడ
ీ పో ట్ీల స్ెందరభెంగా స్హజ కారబన్-డె-ై ఆకై్డ్
శ్రతల్దకరణ వయవస్ి లనస ఉపయోగిెంచనసన ిరడ. బీజిెంగ్ ఆరు నెైజిెంగ్ కమిట్ీ ఈ విష్యాన్ని
● 3,900 కారో నసెంచి ఏడ దెంత విడుదలయేయ కరబన ఉదు రాలకు స్మానమెైన (2.6 కోట్ో కిలోల)
కాలుష్ాయన్ని ఈ వయవస్ి లు తగిుస్త ాయట్. మరోవెైపు... కొతత గా 12 లక్షల మొకాలనసన ట్డెం
ద ేరా అెంతే స్ాియ కాలుష్య న్నవారణకు చరయలు చేపట్ు నసనిట్ుు కమిట్ీ తెలిపరెంద.వాత వరణ
మారడిలనస తట్ుుకొనేెందసకు దీనోి మేలు న్నరణయెంగా న్నరాేహకులు భకవిస్సతన ిరడ.
‘‘పరాయవరణెంపై ఎలాెంట్ి దసష్్రభకవెం చూపన్న స్హజ సీవయ2 శ్రతల వయవస్ి లనస తొలిస్ారిగా
బీజిెంగ్ఒలిెంపరక్్లో విన్నయోగిస్త ాెం.’’ అన్న న్నరేహణ కమిట్ీ పేరొాెంద.
฀ జీ20 స్దస్స్లో పరస్ెంగిెంచినపరధ న్నమోదీ

● స్మిాళ్లత, స్ససరిర పరపెంచ భివృది కోస్ెం అన్నిదేశాల మధయ ఏకాభిపారయెం అవస్రమన్నపరధ న్న
నరవెందర మోదీ తెలిపారడ. ఇెందసకోస్ెం పరపెంచదేశాలన్సి కృషర చేయాలన్న
పరలుపున్నచ ేరడ.స్ాెంకవతిక ఫలాలు స్ామానసయలకు చేరవలా తమ పరభుతేెం విపో వాతాక చరయలు

తీస్సకుెందన్న ఆయనవెలోడిెంచ రడ. డిజిట్ల్ స్ాెంకవతికతనస పయరితస్ి ాయలో
విన్నయోగిెంచసకోవడెం ద ేరా పరజలకులబిి చేకూరేడ న్నకి ఐదస ‘ఐ’లు అవస్రమన్న
● జపాన్లోన్న ఒస్ాకా నగరెంలో జూన్ 28న పారరెంభమెైన జీ20 దేశాల స్దస్స్లో
మోదీమాట్కోడుతూ..‘భకరత్లో ట్ెకాిలజీ ఫలాలు స్ామానసయలకు అెందేలా మా పరభుతేెం
విపో వాతాకమెైనచరయలు తీస్సకుెంద. 120 కోట్ో మెంద పరజలకు ఆరిిక సేవలనస చేరడవ
చేయడెంలో భకగెంగా పీఎెంజన్ధన్ యోజన(పీఎెంజవడీవ)ెై , పరతయక్ష నగదస బదల్ద(డీబీట్ీ)న్న
తీస్సకొచ ేెం. బకయెంకిెంగ్సేవలు, ఇనూ్రన్్ పని నో స, రడణ లు, రమిట్ెనస్లు ప ెందడెం వెంట్ి
ఆరిిక సేవలనస పరజలుప ెందేెందసకు జన్ధన్ యోజన ఎెంతగానో ఉపకరిెంచిెంద’ అన్న చెపాిరడ.
ట్ెకాిలజీ స్ాయెంతో స్మాజాన్నకిగరిష్ు లబిి చేకూరేడ న్నకి ఐదస ‘ఐ’లు అెంట్ే.. అెందరిి
కలుపుకుపో వడెం(ఇన్కూ
ో జివ్నెస్), స్ేదేశ్రకరణ(ఇెండిజినెైజవష్న్), నవకలిన(ఇనొివేష్న్),
పట్ుుబడులు–మౌలికవస్తులు(ఇనెేస్ు మెెంట్–ఇన్ఫ్ార), అెంతరాాతీయ
స్హకారెం(ఇెంట్రవిష్నల్ కోఆపరవష్న్) అవస్రమన్న మోదీ తెలిపారడ.
● జీ20 స్దస్స్ స్ెందరభెంగా బిరక్్ దేశాధనేతలతో పరధ న్న మోదీ :ఉగీవాద ముఠాలకు ఆరిిక
స్ాయెం అెందకుెండ చూడట్ెంతోపాట్ు, తమ భూభకగాలోో జరిగవ ఉగీవాద కారయకలాపాలపై
పరపెంచ దేశాలన్సి కఠిన చరయలు తీస్సకోవాలన్నబిరక్్ (బరజి
ర ల్, రష్ాయ, ఇెండియా, చెైన , స్ౌత్
ఆఫరరకా) దేశాలు కోరాయ. ఉగీవాదెంపైత ము పో రాడత మన్స, అకీమ న్నధసల పరవాహాన్ని
అడుుకుెంట్కమన్న ఆ ఐదస దేశాలు పరతినబూన య.
● జపాన్లోన్న ఒస్ాకాలో జరడగుతుని జీ–20 దేశాల స్దస్స్ కోస్ెం అకాడకు వచిేనబిరక్్
దేశాధనేతలు పరతేయకెంగా ఓ అనధకారిక స్మావేశెం జూన్ 28న ఏరాిట్ు చేస్సకున ిరడ.భకరత
పరధ న్న నరవెందర మోదీ, చెైన , రష్ాయ, దక్ిణ ఫరరకా, బరజి
ర ల్ దేశాల అధయక్షులువరడస్గా షీ జిన్పరెంగ్,
వాోదమిర్స పుతిన్, సరరిల్ రమఫ్ో స్ా, జాయర్స బో లగ్న రోలు ఆభేట్ీలో పాలగున ిరడ.నలో ధనెం,
అవిన్సతి, అకీమఆరిిక న్నధసల పరవాహెంపై కూడ కలిసరకట్ుుగా, ఒకరికొకరడ స్హకరిెంచసకుెంట్య
పో రాడ లన్న ఐదసదేశాల అధనేతలు న్నరణయెంచ రడ.
● మానవాళ్లకి ఉగీవాదమే అతిపదీ ముపుి అన్న పరధ న్న నరవెందర మోదీ ఒస్ాకాలోజరిగిన బిరక్్
దేశాధనేతల భేట్ీలో అన ిరడ. ఉగీవాదెం అనే భయెంకర భకవజాలెం వలో
అమాయకులపారణ లు పో వడమే కాకుెండ దేశాల ఆరిికాభివృది , స్ామాజిక సరిరతేెంపై తీవర

పరభకవెంపడుతోెందన ిరడ. పరపెంచ వాణిజయ స్ెంస్ి (డబూ
ో ూట్ీవయ)నస తక్షణెం బలోపేతెం చేయడెం,
రక్షణ తాకవరత క విధ న లనస గట్ిుగా వయతిరవకిెంచడెం, అెందరికర ఇెంధన భదరత కలిిెంచడెం,
ఉగీవాద న్నికలిసరకట్ుుగా ఎదసరోావడెం అనేవి పరపెంచ దేశాల తక్షణ కరత వాయలన్న మోదీ
● పుతిన్, జిన్పరెంగ్లతో తెైప
ర ాక్ిక భేట్ీ : ఒస్ాకాలోనే పుతిన్, జిన్పరెంగ్లతోకలిసర మోదీ పరతేయకెంగా
ఆర్సఐసీ (రష్ాయ, ఇెండియా, చెైన ) స్మావేశెంలోనూ పాలగున ిరడ. వాత వరణమారడిలు,
ఉగీవాద వయతిరవక చరయలు స్హా పలు కరలక అెంశాలపై వారడ చరిేెంచ రడ. ‘పరపెంచపుఆరిిక,
రాజకర, భదరత పరిసి త
ర ులపై మనెం చరిేెంచడెం ముఖయెం’ అన్న మోదీ పేరొాన ిరడ
● ఒస్ాకాలో అమెరికా అధయక్షుడితో పరధ న్న మోదీ భేట్ీ :అమెరికాలో ఆరిిక, స్ాెంస్ాృతిక
స్ెంబెంధ లనస మరిెంత బలపరడేకునేెందసకుకట్ుుబడి ఉన ిమన్న పరధ న్న మోదీ తెలిపారడ.
ఇరడదేశాల మధయ దెైేపాక్ిక వయయహాతాక స్ెంబెంధ లనసస్రికొతత ఎతు
త కు తీస్సకళ్ాోలన్న
భకవిస్సతనిట్ు
ో వెలోడిెంచ రడ. జపాన్లోన్న ఒస్ాకాలోజీ20 స్దస్స్ స్ెందరభెంగా జూన్ 28న
అమెరికా అధయక్షుడు ట్రెంప్తో మోదీ స్మావేశమయాయరడ.ఈ భేట్ీలో ఇరడదేశాల మధయ
దెైేపాక్ిక స్ెంబెంధ లు, ఇరాన్–అమెరికా వివాదెం, భకరత్లో 5జీస్ాెంకవతికతనస పరవేశపట్ు డెం
స్హా పలు అెంశాలపై ఇరడవురూ చరిేెంచసకున ిరడ. ఈ స్మావేశెం అనెంతరెంపరధ న్న మోదీ
స్ిెందస్ూ
త ..‘ట్రెంప్తో పలు అెంశాలపై చరిేెంచ . ట్ెకాిలజీ, రక్షణ, భదరతరెంగాలోో ఇరడదేశాల
మధయ స్ెంబెంధ లనస పట్ిష్ుెం చేస్సకోవాలన్న ఈ భేట్ీలో న్నరణయెంచ ెం’ అన్న తెలిపారడ.
● ‘పరధ న్న మోదీ, నేనస చ లామెంచి సేిహితులయాయెం. భకరత్–అమెరికాల మధయ
ఇపుిడునిెంతస్త్ెంబెంధ లు చరితల
ర ో ఎనిడూ లేవు. మిలట్రీ స్హా పలు రెంగాలోో కలిసర
ముెందసకళ్ాోలన్న మేెంన్నరణయెంచ ెం. ఈరోజు మాతరెం వాణిజయెంపై చరిేెంచ ెం’ అన్న ట్రెంప్
తెలిపారడ. ఈ స్ెందరభెంగాఅమెరికా ఆెంక్షల నేపథ్యెంలో ఇరాన్ నసెంచి చమురడ దగుమతులిి
ఆపేశామన్న మోదీ ట్రెంప్ దృషరుకితీస్సకొచ ేరడ. హో రడాజ్ జలస్ెంధలో భకరత చమురడ
ట్కయెంకరో పై ద డులు జరగకుెండ యుది నౌకలనసమోహరిెంచ మన్న వెలోడిెంచ రడ. అెంతరాాతీయ
మారాట్లో ఇెంధన ధరలోో సరిరత ేన్ని, గల్ూపారెంతెంలో పన్నచేనత సని భకరత స్ెంతతి పరజల
రక్షణనస త ము కోరడకుెంట్ున ిమన్న స్ిష్ు ెం చేశారడ.దీెంతో చమురడ ధరలు సరిరెంగా ఉెండేలా
త మూ చరయలు తీస్సకుెంట్ునిట్ు

● ట్రెంప్–అబేలతో తెైప
ర ాక్ిక భేట్ీ :జీ20 స్దస్స్ స్ెందరభెంగా అమెరికా అధయక్షుడు ట్రెంప్, జపాన్
పరధ న్న షరెంజో అబేలతోతెప
ైర ాక్ిక భేట్ీలో పాలగున ిరడ. జపాన్–అమెరికా–ఇెండియా(జయ్)గా
వయవహరిెంచే మూడు దేశాలభేట్ీలో ఇెండో –పసరఫరక్ పారెంతెంలో సేేచ ఛయుత నౌకాయానెం,
శాెంతిస్ాిపన కోస్ెం తీస్సకోవాలి్నచరయలపై మోదీ, ట్రెంప్ అబేలు చరిేెంచ రడ.
● మరోవెైపు జపాన్ పరయట్నలో భకగెంగా పరధ న్న మోదీ దక్ిణకొరియా అధయక్షుడుమూన్–జవ–ఇన్
తో స్మావేశమయాయరడ.‘సేిహితుడెైన మూన్–జవ–ఇన్నస కలవడెం ఎపుిడూ
పరతేయకమే.దక్ిణకొరియా–భకరత్ల మధయ దెైేపాక్ిక బెంధ న్ని పట్ిష్ుపరిచేెందసకు మూన్
కృషరచేస్త ూనేఉెంట్కరడ’ అన్న మోదీ ట్ీేట్ చేశారడ. ఈ పరయట్నలో భకగెంగా జరాన్స ఛ న్్లర్స
ఏెంజలా మెరాల్తోమోదీ పరతేయకెంగా భేట్ీ అయాయరడ. సైబర్స భదరత, కృతిరమ మేధ(ఏఐ) రెంగాలోో
పరస్ిర స్హకారెంపెంప ెందెంచసకోవాలన్న న్నరణయెంచ రడ.
฀ ఆరిిక మెందగమనెంపై జీ20 ఆెందో ళ్న

● జపాన్'లోన్న ఒస్ాకాలో జరడగుతుని రెండురోజుల జీ20 శిఖరాగీస్దస్స్ జూన్ 29న
ముగిసరెంద .
● పరపెంచ ఆరిిక రెంగ పురోగతి నెమాదెంచట్ెంపై జీ20 దేశాల నేతలు ఆెందో ళ్న వయకత ెంచేశారడ.
పరపెంచ వాణిజయ స్ెంస్ి (డబూ
ో ట్ీవయ)నస స్ెంస్ారిెంచసకోవాలన్న, అభివృది , ఉత ిదకత
పరడగుదల, ఉదో యగాల స్ృషరు, నూతన ఆవిష్ారణలకు అెంతరాాతీయ వాణిజయెం, పట్ుుబడులు
ఎెంతో కరలకమన్న ఒస్ాకా శిఖరాగీ స్దస్స్లోనేతలు తీరాాన్నెంచ రడ. ఆరిిక పురోగతిన్న
స్ాధెంచేెందసకు వివిధ అెంశాలోో పరస్ిరెం స్హకరిెంచసకోవాలన్నన్నరణయెంచినట్ు
ో పరకట్ిెంచ రడ.
● పనసి ఎగవేతద రడలు తమ దేశాలనస స్సరక్ిత పారెంత లుగా మలచసకోవట్కన్నకి
న్నరాకరిెంచట్ెంద ేరా అవిన్సతి న్నరూాలన కోస్ెం జరడగుతుని కృషరలో కరలకమెైన భూమికనస
న్నరేరితెంచ లనసకున ిరడ.నగదస అకీమ చెలామణిన్న న్నరోధెంచట్ెం, ఉగీవాదసలకు వివిధ
రూపాలోో న్నధసలు స్మకూరవే వారిపైఆరిిక చరయల కారయదళ్ (ఎఫ్ఏట్ీఎఫ్) స్వరిెంచిన
పరమాణ లనస వరితెంపజవసేెందసకు తీరాానెంలోఅెంగీకరిెంచ రడ. పరపెంచ ఆరిికాభివృది న్న
ముెందసకు నడిపరెంచేెందసకు సేేచ ఛయుత, న యయబది మెైన, వివక్ష రహిత, పారదరశక,
స్ససరిరమెైన వాణిజయ విధ న లనస అనసస్రిెంచ లన్న అనసకున ిరడ.
పట్ుుబడులకుఅనసకూలమెైన వాత వరణ న్ని కలిిెంచి తమ విపణులనస తెరచి ఉెంచ లన్న
స్దస్స్ తీరాానెంలో పేరొాన ిరడ.పరపెంచ ఆరిిక స్ససరిరతకు కిప
ీ ు ో ఆస్సతల ద ేరా ముపుి

కలగన్నవేరాదన్న, దీన్న ద ేరాపరస్త సతెం, భవిష్యతు
త లోనూ తలెతేత స్మస్యలపై ఎపిట్ికపుిడు
అపరమతత ెంగా వయవహరిెంచ లన్నన్నరణయెంచ రడ.
● జి20లో భకరత పరధ న్న :జి20 స్మావేశాలుమొదట్ి రోజు కరలక పరస్ెంగెం చేసరన భకరత పరధ న్న
మోడీ , రెండో రోజు కూడ పరస్ెంగిెంచ రడ . పరకృతి విపతు
త లకు వేగవెంతమెైన, స్మరి
తరడణోపాయాలు అవస్రమన్న పరధ న మెంతిర నరవెందరమోదీ పేరొాన ిరడ. వీట్ిన్న
ఎదసరొానేెందసకు పరపెంచస్ాియ స్ెంకరరణెంలో చేరాలన్న జీ20 కూట్మిదేశాలకు ఆయన
పరలుపున్నచ ేరడ. ‘‘పరకృతి విపతు
త లనస ఎదసరోావడ న్నకి ఒక అెంతరాాతీయ
కూట్మిఅవస్రమన్న బూయనస్ ఎయర్స్లో జరిగిన జీ20 స్దస్స్లో గట్ిుగా పరస్త ావిెంచ . ఈ
కూట్మిలోచేరి, మీ అనసభవాలనస, నెైపుణ యన్ని పెంచసకోవాలి’’ అన్న ఆయన కోరారడ. భకరత
స్ెంపరద య చికిత్విధ న లెైన యోగా, ఆయుష్, తన పరభుతేెం చేపట్ిున ఆయుష్ాాన్ భకరత్
ఆరోగయ పథ్కెం గురిెంచిస్దస్స్లో మోదీ పరధ నెంగా పరస్త ావిెంచ రడ.
అెంతేకాకుెండ ఇెండో నేసరయా, బరజి
ర ల్, ట్రీా, ఆసేులి
ర యా, సరెంగపయర్స, చిల్ద దేశాల నేతలతో
దెైేపాక్ికభేట్ీలు న్నరేహిెంచ రడ.
● పారిస్ ఒపిెందెంపై ముెందసకు :భూత పాన్నిగణన్సయెంగా తగిుెంచేెందసకు ఉదేీశిెంచిన పారిస్
ఒపిెంద న్ని పయరిత స్ాియలో అమలు చేయాలన్న, దీన్నపై వెనకడుగు వేయరాదన్న అమెరికా
మినహా జీ20 దేశాలన్సి పరతిన బూన య. ఈ మేరకు ఒకఉమాడి పరకట్ననస వెలువరిెంచ య.
అెంతకుముెందస స్దస్స్లో ఐకయరాజయస్మితి సకట్
ీ రీ జనరల్ఆెంట్ోన్నయో గుట్ెరస్ పరస్ెంగిస్త ూ
భూత పెం తీవరత పరిగిపో తోెందన్న, స్మస్య పరిష్ాారాన్నకిఅవస్రమెైన రాజకరయ స్ెంకలిెం
బలహీనమవుతోెందన్న ఆవేదన వయకత ెం చేశారడ.
● ఇెంట్రిట్లో ఉగీవాదెంపై పో రడ : ఉగీవాదెం, అతివాద న్నకి న్నధసలు, మదీ తుకోస్ెం ఇెంట్రిట్
నస ఉపయోగిెంచకుెండ చూడ లన్న జీ20 కూట్మిలోన్న ఇతర దేశాల నేతలు తీరాాన్నెంచ రడ.ఈ
దశగా ఆన్లెైన్ వేదకలు చరయలు చేపట్కులన ిరడ. ఐరాస్ తీరాాన లు, ఉగీవాదెంపై
పో రడకుస్ెంబెంధెంచిన ఇతర ఒపిెంద లనస పయరితస్ి ాయలో అమలు చేయాలి్న ఆవశయకత
ఉెందన ిరడ.
● అణ ేయుధ ల న్నయెంతరణపై అగీరాజాయలెైన అమెరికా, రష్ాయల మధయ తిరిగి చరేలుపారరెంభెం
కానసన ియ. రెండు దేశాల విదేశాెంగ మెంతురలకు ఈ మేరకు బకధయతలనస

అపిగిెంచినట్ు
ో రష్ాయ అధయక్షుడు పుతిన్ వెలోడిెంచ రడ. చరేలు ఎపుిడు మొదలవుత యో
ఆయన తెలపలేదస.
฀ చెైన - అమెరికాల మధయ వాణిజయ యుది న్నకి బేరక్

● అమెరికా–చెైన ల మధయ కొనస్ాగుతోని వాణిజయ యుది న్నకి త త ాలికెంగా
తెరపడిెంద.గతెంలో ఆగిపో యన వాణిజయ చరేలనస తిరిగి పారరెంభిెంచేెందసకు అమెరికా
అధయక్షుడు ట్రెంప్, చెైన అధయక్షుడు జిన్పరెంగ్లు అెంగీకరిెంచ రడ. జపాన్లోన్న ఒస్ాకాలో
జరడగుతుని జీ20 స్దస్స్స్ెందరభెంగాస్మావేశమెైన ఇరడవురడ నేతలు ఈ మేరకున్నరణయెం
తీస్సకున ిరడ. ఈ వివాదెం పరిష్ాారమయేయవరకూ చెైన ఉతితు
త లపై కొతత గా
స్సెంకాలువిధెంచబో మన్న ట్రెంప్ పరకట్ిెంచ రడ.
జాతీయ అెంశాలు
฀ సరయాచిన్లో సైన్నకుల కోస్ెం జలరహిత పరిశుభరత ఉతితు
త లనస అభివృది చేసరన ఢిల్దో ఐఐట్ీ
● సరయాచిన్ వెంట్ి అతయెంత కిోష్ుమెైన పారెంత లోో విధసలు న్నరేరితెంచే సైన్నకులు స్ాినెం చేసేెందసకు
90 రోజులపాట్ు వేచి ఉెండ లి్అవస్రెం లేకుెండ కన్సస్ెం వారాన్నకి రెండుస్ారడో ‘స్ాినెం’
చేసేలా వారికి వీలు కలిిెంచే స్రికొతత ఉతితు
త లనస దల్దో లోన్న ‘ఇెండియన్ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్
ట్ెకాిలజీ’ దేశ్రయెంగా అభివృది చేసరెంద.
● సరయాచిన్లో ఉష్ోణ గీత ఒకోాస్ారి మెైనస్ 60 డిగల
ీ సలి్యస్ వరకు పడిపో తుెంట్ుెంద.
ఇెంతట్ి శ్రతల పారెంత లోో న్సట్ి లభయత గగనెం. మెంచసనస కరిగిెంచి న్సట్ిన్న సేకరిెంచ లి్ వస్సతెంద.
అెందసకు చ లా ఇెంధనెం అవస్రెం. కాబట్ిు సరయాచిన్లో విధసలు న్నరేరితెంచే 90 రోజులపాట్ు
సైన్నకులు స్ాినెం చేయరడ. ఈ స్మస్యకు ‘ఆరీా డిజైన్ బూయరో(ఏడీబీ)’ నేతృతేెంలో
‘ఇెండియన్ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ ట్ెకాిలజీ’ త జాగా పరిష్ాారమారాున్ని కనసగొెంద. జలరహిత
పరిశుభరత ఉతితు
త లనస అభివృది చేసరెంద. కన్సస్ెం రెండు వారాలకు ఒకస్ారి సైన్నకులు వాట్ితో
‘స్ాినెం’ చెయొయచసే. పయరిత శరీరాన్ని శుభరెం చేస్సకునేెందసకు 20 మిల్దో ల్దట్రో జల్
స్రిపో తుెంద.

฀ సీఐసీగా స్సధీర్స భకరు వ పరమాణెం
● కవెందర పరధ న స్మాచ ర కమిష్నర్స(సీఐసీ)గా స్సధీర్స భకరు వతో రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్
జనవరి 1న పరమాణెం చేయెంచ రడ. కొతత గా స్మాచ ర కమిష్నరడోగా న్నయమితులెైన మాజీ
ఐఎఫ్ఎస్ అధకారి యశ్వరిన్ కుమార్స సరనహ , మాజీ ఐఆర్సఎస్ అధకారి వనజ ఎన్ స్రాి,
మాజీ ఐఏఎస్ అధకారి న్సరజ్ కుమార్స గుపాత, న యయశాఖ మాజీ కారయదరిశ స్సరవశ్ చెందర కూడ
రాష్ు ప
ర తి భవన్లో జరిగిన కారయకీమెంలో పరమాణెం చేశారడ.
฀ స్మానత ేన్నకి పరతీకగా కవరళ్లో 620 కిమీ మానవహారెం

● సీత -ర పురడష్ుల స్మానత ేన్నకి పరతీకగా పేరొాెంట్య సీపీఎెం నేతృతేెంలోన్న ఎల్డీఎఫ్ పరభుతేెం
జనవరి 1న కవరళ్లో న్నరేహిెంచిన 620 కిమీ ప డవెైన మానవహారెంలో లక్షలమెంద మహిళ్లు
పాలగున ిరడ. స్సమారడ 50 లక్షలమెంద మహిళ్లు పాలగున్న కారయకీమాన్ని విజయవెంతెం
చేశారన్న సీపీఎెం రాష్ు ర కారయదరిశ క.బకలకృష్ణ న్ తెలిపారడ. పలుచోట్ో పదీ ఎతు
త న కైస్తవులు,
ముసరో ెంలు పాలగున ిరన ిరడ.
● మరోవెైపు పరపెంచవాయపత ెంగా అదసభతమెైన విన యస్ాలనస నమోదస చేసే విశే నమోదస
స్ెంఘెం(యూఆర్సఎఫ్) మాతరెం 35 లక్షలమెందకి పైగా పాలగునిట్ు
ో చెబుతోెంద.
● కవరళ్ ఉతత రభకగెంలోన్న కాస్రగాడ్లో పారరెంభమెైన ‘విమెన్ వాల్’.. దక్ిణభకగెంలోన్న
తిరడవనెంతపురెంలో గల ‘వెలోయెంబకలమ్స’ వరకు స్ముదరతీరెం వెెంబడి రహద రడల మీదసగా
కొనస్ాగిెంద. మహిళ్లతో పాట్ు బకలికలు సైతెం స్ాయెంతరెం 4గెంట్ల నసెంచి చేయచేయ
కలిపారడ. మహిళ్లకు స్ెంఘీభకవెంగా పలుచోట్ో పురడష్ులు కూడ వీరికి స్మాెంతరెంగా
మానవహారాలుగా న్నలుేన ిరడ.
● కాస్రగాడ్లో పారరెంభమెైన మానవహారాన్నకి కవరళ్ ఆరోగయమెంతిర క.క.శైలజ నేతృతేెం
వహిెంచగా, వెలోయెంబకలమ్సలో చిట్ు చివరి మహిళ్గా సీపీఎెం ప లిట్బూయరో స్భుయరాలు
బృెంద కారాట్ న్నలుేన ిరడ. వెలోయెంబకలమ్సలో ముఖయమెంతిర పరనరయ విజయన్
పాలగున ిరడ.
฀ ఇెంజిన్సరిెంగ్ కళ్ాశాలలు కొతత వి ఏరాిట్ుచేయొదసీ

● దేశవాయపత ెంగా వచేే విద య స్ెంవత్రెం(2020) నసెంచి కొతత గా ఇెంజిన్సరిెంగ్ కళ్ాశాలల
ఏరాిట్ుకు అనసమతి ఇవొేదీ న్న బీవీఆర్స మోహన్రడిు కమిట్ీ అఖిల భకరత స్ాెంకవతిక

విద యమెండలి (ఏఐసీట్ీఈ)కి సరఫ్ారస్స చేసరెంద. అదనపు సీట్ో ు మెంజూరడ చేయవదీ న్న
స్ూచిెంచిెంద.
● ఇెంజిన్సరిెంగ్ కళ్ాశాలల పరిసి తి
ర పై న్నవేదక ఇవాేలెంట్య ఐఐట్ీ హైదరాబకద్ బో రడు ఆఫ్
గవరిర్స్ ఛెైరాన్గా ఉని బీవీఆర్స మోహన్రడిు నేతృతేెంలో ఆరడగురడ స్భుయలతో గత
అకోుబరడ 24న కమిట్ీన్న ఏఐసీట్ీఈ ఏరాిట్ు చేసరెంద. రెండు నెలలోో న్నవేదక ఇవాేలన్న కోరిెంద.
దేశెంలోన్న ఇెంజిన్సరిెంగ్ విదయ, కళ్ాశాలలు, సీట్ోపై అధయయనెం చేసరన కమిట్ీ డిసెంబరడ 26న
ఏఐసీట్ీఈ ఛెైరాన్ అన్నల్ స్హస్రబుదేీకు న్నవేదకనస స్మరిిెంచిెంద.
● పరస్త సతెం ద ద పు స్గెం సీట్ో ు మిగిలి పో తునిెందసన 2020 నసెంచి కొతత కళ్ాశాలలతోపాట్ు
అదనపు సీట్ోనస పెంచసకోవడ న్నకి ఏఐసీట్ీఈ అనసమతులు ఇవొేదీ న్న కమిట్ీ సరఫ్ారస్స
చేసరెంద. మారాట్ డిమాెండ్నస దృషరులో ఉెంచసకొన్న బీట్ెక్ స్ాియలో బకోక్ చెైన్, కృతిరమ మేధ,
డేట్క సైన్్, ఇెంట్ర్సనెట్ ఆఫ్ థెంగ్్ తదతర కొతత కోరడ్లనస పరవేశపట్కులన్న స్ూచిెంచిెంద.
฀ 6 కోట్ో కు చేరిన గాయస్ కనెక్షనస

ో
● పరతి ఇెంట్క వెంట్గదన్న కాలుష్య రహితెంగా తీరిేదదీ లని లక్షయెంతో కవెందరెం అమలు చేస్త సని
పరధ నమెంతిర ఉజేల యోజన (పీఎెంయూవెై) త జాగా మరో మెైలురాయన్న చేరడకుెంద.
జనవరి 2, 2019న కవెందర పరభుతేెం 6 కోట్ో వ వెంట్గాయస్ (ఎల్దిజీ) కనెక్షన్నస అెందజవసరెంద.
● ఉప రాష్ు ప
ర తి ఎెం.వెెంకయయన యుడు దల్దో లోన్న ఖానసిర్సకు చెెందన జసీాన అనే మహిళ్కు
స్ెంబెంధత పతర లనస జనవరి 2న అెందజవశారడ. ఈ స్ెందరభెంగా ఉప రాష్ు ప
ర తి మాట్కోడుతూ
పీఎెంయూవెైన్న విపో వాతాక పథ్కెంగా అభివరిణెంచ రడ.వెంట్చెరకు విన్నయోగెం లేకుెండ చేస్త ూ
ఎల్పీజీన్న 90శాతెం జన భకకు అెందసబకట్ులోకి తెచిేనట్ు
฀ స్రికొతత రూపెంలో జాతీయ ఆరోగయ స్ెంస్ి

● ‘పరధ నమెంతిర జన ఆరోగయ యోజన’నస మరిెంత స్మరిెంగా న్నరేహిెంచడ న్నకి ‘జాతీయ
ఆరోగయ స్ెంస్ి ’ (నేష్నల్ హల్త ఏజన్స్)న్న ‘జాతీయ ఆరోగయ పారధకార స్ెంస్ి ’ (‘నేష్నల్ హల్త
అథ రిట్ీ)గా మారడస్ూ
త కవబినెట్ న్నరణయెం తీస్సకొెంద. ఇక మీదట్ నేష్నల్ హల్త ఏజన్స్
రదీ యపో తుెంద. కవెందర వెైదయ ఆరోగయ శాఖ మెంతిర నేతృతేెంలోన్న పాలకమెండలి న్నరణయాలు
తీస్సకుెంట్ుెంద. ఈ పాలకమెండలిలో పరభుతే పరతిన్నధసలు, వెైదయ రెంగ న్నపుణులు
స్భుయలుగా ఉెంట్కరడ.

● రాషీుయ
ర యువ స్శకరతకరణ్ కారయకీమాన్ని 2019-20 వరకు కొనస్ాగిెంచ లన్న న్నరణయెంచి,
దీన్నకి రూ.1,160 కోట్ో బడెాట్నస కవట్కయెంచిెంద. ఈ పథ్కెం వలో 15-29 ఏళ్ో యువతకు
పరయోజనెం కలుగుతుెంద.
● వెైదయ ఆరోగయ పథ్కాలన్సి 2019-20 వరకు కొనస్ాగిెంచ లన్న న్నరణయెంచిెంద. దీన్న కోస్ెం
రూ.2,381.84 కోట్ు
ో ఖరడేచేస్త ారడ.
● బకయెంక్ ఆఫ్ బరోడ , విజయా బకయెంక్, దేన బకయెంక్ల విల్దన న్నకి ఆమోదెం తెలిపరెంద .
● కారిాక స్ెంఘాల చట్ు ెం-1926లో స్వరణలకు కవెందర మెంతిరవరు ెం ఆమోద ముదర వేసరెంద.
ఇపిట్ివరకూ ఉని ‘నమోదెైన కారిాక స్ెంఘాలు’ (రిజిస్ు ర్సు ట్ేడ్
ర యూన్నయన్్) స్ాినెంలో
‘గురితెంపు ప ెందన కారిాక స్ెంఘాలు’ అన్న చేరేడ న్నకి వీలుగా న్నబెంధనలనస స్వరిెంచ రడ.
฀ సరకిెందర బకద్ రైలేేసేుష్న్ పారెంగణెంలో 100 అడుగుల జాతీయ జెండ ఏరాిట్ు

● పరయాణికులోో జాతీయ భకవాన్ని పెంప ెందెంచ లనే ఉదేీశెంతో సరకిెందర బకద్ రైలేేసేుష్న్
పారెంగణెంలో 100 అడుగుల ఎతు
త న జాతీయ జెండ నస ఏరాిట్ు చేశారడ. ఏ1 కవట్గిరీ
రైలేేసేుష్నో లో తిరవరణ పత కాన్ని ఆవిష్ారిెంచ లన్న రైలేే బో రడు మారు దరశక స్ూతర లు జారీ
చేసరెంద. దీన్నకి అనసగుణెంగా దేశెంలో రైలేేసేుష్నో లో ఏరాిట్ు చేసరన తొలి జాతీయ జెండ
ఇదేనన్న దక్ిణ మధయ రైలేే వరాులు పేరొాన ియ.
฀ పెంజాబ్సలో సైన్్ కాెంగీస్నస పారరెంభిెంచిన పరధ న్న

● దేశాభివృది లో పరిశోధన రెంగెం పారధ నయతనస చ ట్ిచెపేిలా పరధ న్న నరవెందర మోదీ స్రికొతత
న్నన దమిచ ేరడ. ‘జై జవాన్’, ‘జై కిస్ాన్’, ‘జై విజాాన్’ల స్రస్న ‘జై అనసస్ెంధ న్’నస
చేరాేరడ. పరిశోధనల ఫలాలనస దేశ స్ౌభకగయెం కోస్ెం ఉపయోగిెంచసకోవాలి్న ఆవశయకతనస
నొకిాచెపాిరడ.
● పెంజాబ్సలోన్న జలెంధర్సలో జనవరి 3న 106వ ‘భకరత సైన్్ కాెంగస్
ీ ’నస పారరెంభిెంచిన
అనెంతరెం మోదీ పరస్ెంగిెంచ రడ. సైన్్ ద ేరానే మనదేశెం వరత మాన న్ని పరివరత నెం
చెెందెంచసకుెంట్ోెందన్న, భదరమెైన భవిష్యతు
త దశగా కృషరచేస్త ో ెందన్న తెలిపారడ. రైతులకు
పరయోజనెం కలిగిెంచేలా బిగ్ డేట్క అన లసరస్, కృతిరమ మేధస్స్, బకోక్-చెయన్
స్ాెంకవతికతలనస వయవస్ాయరెంగెంలో ఉపయోగిెంచసకోవాలి్న అవస్రముెందన్న తెలిపారడ.

● ఈ స్దస్స్కు జరాన్స, హెంగవర,ి ఇెంగాోెండ్ తదతర దేశాలకు చెెందన ఆరడగురడ నోబరల్
గీహీతలు స్హా ద ద పు 30 వేల మెంద శాస్త వ
ర ేతతలు హజరయాయరడ. ‘భవిష్యతు
త భకరత్ -
శాస్త ర స్ాెంకవతికత’ అనే అెంశాన్ని ఈ ఏడ ద స్దస్స్కు ఇతివృతత ెంగా ఎెంచసకున ిరడ.
฀ పౌరస్తే స్వరణ బిలు

ో కు జవపీసీ పచేజెండ
● వివాద స్ిద పౌరస్తే స్వరణ బిలుోకు స్ెంయుకత పారో మెెంట్రీ స్ెంఘెం (జవపీసీ) ఆమోదెం
తెలిపరెంద. చినిపాట్ి స్వరణలు మినహా బిలుోనస యథ తథ్ెంగా లోక్స్భలో
పరవేశపట్ేుెందసకు అెంగీకారెం తెలిపరెంద. బెంగాోదేశ్, పాకిస్ి ాన్, అఫ్ాున్నస్ాిన్లో మెైన రీులుగా
ఉని హిెందసవులు, బౌదసిలు, సరకుాలు, జైనసలు, పారీ్లు, కైస్తవులకు మన దేశ పౌరస్తేెం
లభిెంచ లెంట్ే... భకరత్లో వారడ కన్సస్ెం 12 ఏళ్లో న్నవాస్ెం ఉెండ లనిద న్నబెంధన. ద న్నన్న
త జా బిలుో ఆరవళ్ోకు కుదస్ోత ెంద.
฀ సైన్్ కాెంగస్
ీ లో ట్ెైమ్స కాయప్య్యల్
● ఇెండియన్ సైన్్ కాెంగస్
ీ వేదక లవీో ప ర ఫష్నల్ యూన్నవరి్ట్ీ(ఎల్దియూ)లో జనవరి 4న ఒక
చ రితక
ర ఘట్ు ెం నమోదస అయెంద. పరస్త సతెం మనసష్ులు రోజూ వాడుతుని పరికరాలనస ట్ెైమ్స
కాయప్య్యల్(కాలన ళ్లక)లో ఉెంచి భూగరభెంలో న్నక్ిపతెం చేశారడ.
● నోబరల్ అవారడు గీహీతలు డెంకన్ హాలెున్, అవ్ రామ్స హర్సష్ కోవ్, థ మస్ స్సడ ఫ్ ఒక మీట్
నొకాగానేపత
ర ేయకెంగా తయారైన ఉకుా అలాారా భూమికి పద అడుగుల లోతెైన గుెంతలోకి
వెళ్లోెంద. ఎల్దియూలోన్న యున్నపో లిస్ ఆడిట్ ోరియెంలో న్నక్ిపతమెైన కాయప్య్యల్నస 100
స్ెంవత్రాల తరాేత తెరడస్ాతరడ. స్ాార్సుఫ్ో న్, లాయప్ ట్కప్, డోర న్, వీఆర్స గాోస్, ఎలకిురక్ కుక్ ట్కప్
లతో పాట్ు భకరత శాస్త ర స్ాెంకవతిక పరిజా ాన పురోగతికి గురడతగా మెంగళ్యాన్, తేజస్ యుది
విమానెం, బరహో ాస్ క్ిపణి నమూన లనస అెందసలో ద చినట్ు
ో ఎల్దియూ చ న్్లర్స అశోక్
మిట్ు ల్ తెలిపారడ.
฀ మేఘాలయకు రూ.వెంద కోట్ో జరిమాన

● న్నబెంధనలనస తోసరరాజన్న అకీమారడాలు యథేచఛగా గనసలు తవుేకుెంట్ున ి
చూసీచూడనట్ు
ో వయవహరిస్త సని మేఘాలయ రాష్ు ర పరభుతేెంపై జాతీయ హరిత ట్ెబ
ైర ుయనల్
(ఎన్జీట్ీ) కనెిరీ చే్ేసరెంద. పరభుతే ఉద సీనతనస తపుిబడుతూ జనవరి 5న రూ.వెంద కోట్ో
జరిమాన విధెంచిెంద. ‘కవెందీయ
ర కాలుష్య న్నయెంతరణ మెండలి’ వదీ రెండునెలలోోగా డబుబనస
జమ చేయాలన్న ఎన్జీట్ీ ఛెైర్సపర్న్ ఎ.క.గోయల్ ఆదేశిెంచ రడ. ఈ రూ.వెంద కోట్ో నస

మేఘాలయలో అకీమెంగా గనసలు తవుేతుని అకీమారడాలు, వారిన్న అడుుకోవడెంలో
విఫలమెైన అధకారడల నసెంచి జరిమాన లుగా వస్ూలు చేస్సకోవచేన్న రాష్ు ప
ర భ
ర ుత ేన్నకి
స్ూచిెంచ రడ.
฀ మాలాయనస ఆరిిక నేరగాడిగా పరకట్ిెంచిన పరతేయక న యయస్ాినెం

● బకయెంకులకు రూ.9000 కోట్ో రడణ లు చెలిోెంచకుెండ విదేశాలకు పారిపో యన పరముఖ
వాయపారవేతత విజయ్ మాలాయనస ‘పరారీలో ఉని ఆరిిక నేరగాడు’ (ఎఫ్ఈవయ)గా పరతేయక
న యయస్ాినెం పరకట్ిెంచిెంద. ఎన్ఫ్ో ర్స్మెెంట్ డెైరకురవట్ (ఈడీ) చేసరన వినిపెం మేరకు ‘అకీమ
నగదస చలామణి న్నరోధక చట్ు న యయస్ాినెం’ జనవరి 5న ఈ న్నరణయాన్ని వెలువరిెంచిెంద.
● గత ఏడ ద ఆగస్సులో అమలోోకి వచిేన ‘పరారీలోన్న ఆరిిక నేరగాళ్ో చట్ు ెం-2018’ న్నబెంధనల
కిెంద ఎఫ్ఈవయగా ముదర పడిన తొలి వాయపారవేతత మాలాయయే. పరస్త సతెం యూకవలో ఉని
మాలాయనస ఎఫ్ఈవయగా పరకట్ిెంచి, ఆస్సతలిి స్త ెంభిెంపజవసర, నూతన చట్ు ెం కిెంద కవెందర పరభుతే
న్నయెంతరణలోకి తీస్సకురావాలన్న ఈడీ కోరిెంద. ఇరడవరాులు విన్నపరెంచిన స్సదీరఘ
వాదో పవాదనలనస ఆలకిెంచ క న యయమూరిత ఎెం.ఎస్.ఆజీా తీరడిన్నచ ేరడ.
● కవస్స నేపథ్యెం : విజయ్మాలాయ మన దేశెంలోన్న బకయెంకుల నసెంచి తీస్సకుని రూ.9000 కోట్ో
రడణ లనస తీరేడెం లేదస. దీన్నకితోడు అకీమ నగదస చలామణి అభియోగాలనూ
ఎదసరొాెంట్ుెండడెంతో న్నెందతుడిన్న తమకు అపిగిెంచ లెంట్య మన దేశెం కోరడతూ వస్ోత ెంద.
దీన్నపై ఈడీ, సీబీఐ వేరవేరడగా కవస్సలు నమోదస చేశాయ. లెండన్లో మాలాయకు ఉని భవెంతిన్న
స్ాేధీనెం చేస్సకోవచేన్న వేరవ కవస్సలో బిరట్న్ హైకోరడు గత నవెంబరడలో తీరడిన్నచిేెంద. రడణ
ఎగవేతకు పాలిడి లెండన్లో ఉని మాలాయనస భకరత్కు అపిగిెంచ లన్న గత నెలలో వెస్ు
మిన్నస్ు ర్స మేజిసేుట్
ర ్ కోరడు (లెండన్) ఆదేశిెంచిెంద. పరస్త సతెం ఆ వయవహారెం బిరట్న్లోన్న విదేశ్ర
వయవహారాల శాఖ వదీ ఉెంద. ఈ నేపథ్యెంలో త జా తీరడి వెలువడిెంద. భకరత్ నసెంచి
విదేశాలకు పరారైన వాయపారవేతతలు, ఆరిిక నేరగాళ్లో 27 మెంద ఉన ిరడ.
● నూతన చట్ు ెంలో ఏముెందెంట్ే... : రూ.100 కోట్ో కు పైబడిన ఆరిిక నేరాన్నకి పాలిడి, అరస్సు
వారెంట్ు జారీ అయన వయకిత న యయ విచ రణ నసెంచి తపరిెంచసకునేెందసకు పరయతిిెంచిన ,
విదేశాలకు వెళ్లోపో య మన దేశాన్నకి వచేేెందసకు న్నరాకరిస్త సన ి వారిన్న ఎఫ్ఈవయగా
పరకట్ిెంచవచేన్న నూతన చట్ు ెం చెబుతోెంద. ఈ చట్ు ెం కిెంద ఒకస్ారి ‘పరారీలోన్న ఆరిిక
నేరగాడు’గా ముదర పడితే వారి ఆస్సతలిి స్ాేధీనెం చేస్సకునే అధకారాలు దరాయపుత స్ెంస్ి కు

దఖలు పడత య. మాలాయ కవస్సనస విచ రిెంచిన న యయస్ాినమే న్సరవ్మోదీ, మెహయల్ ఛోకర్ల
కవస్సల్ది విచ రిస్త ో ెంద.
฀ ఝారఖెండ్, ఒడిశా రాష్ాురలోో పరయట్ిెంచిన పరధ న్న

● జనవరి 5న ఝారఖెండ్, ఒడిశా రాష్ాురలోో పరయట్ిెంచిన పరధ న్న మోడీ పలు అభివృది
కారయకీమాలకు శెంఖసస్ాిపనలు, పారరెంభోత్వాలు చేశారడ .
● ఈ స్ెందరభెంగా ఝారఖెండ్, బిహార్స రాష్ాురలకు స్ాగున్సరడ అెందెంచే కోయల్ కరో మెండల్ ఆనకట్ు
పనసలకు శెంకుస్ాిపన చేశారడ. మరికొన్ని న్సట్ిపారడదల పారజకుులు, అభివృది పనసలకు
పున ద రాయ వేశారడ. పరధ న మెంతిర ఆవాస్ యోజన కిెంద న్నరిాెంచిన ఇళ్ో లబిి ద రడలకు
త ళ్ాలు అెందజవశారడ.
● ఒడిశాలోన్న బరిపద పట్ు ణెంలో రూ.4,500 కోట్ు
ో విలువ చేసే కవెందర పారజకుులనస పరధ న్న మోదీ
పారరెంభిెంచ రడ. ఆ రాష్ు ెంర లో ఆయన పరయట్ిెంచడెం గత 15 రోజులోో ఇద రెండో స్ారి. డిసెంబరడ
24న భువనేశేర్స, ఖసరాీలోో పరయట్ిెంచ రడ. జాతీయ రహద రడలు, రైలేేలు వెంట్ి పారజకుులు
ఇెందసలో ఉన ియ. ఇవన్సి ఒడిశా పరజలకు నూతన స్ెంవత్ర కానసకలన్న పరధ న్న
అభివరిణెంచ రడ. పలు పట్ు ణ లోో ఏరాిట్ు చేసరన పాస్సపో రడు సేవా కవెందర లనస వీడియో
కానూరన్్ ద ేరా పారరెంభిెంచ రడ.
฀ మొదట్ిస్ారి గుజరాత్లో ఆకోుపస్లనస పట్ుుకుని శాస్త వ

ర ేతతలు
● నరాద నద ఉపుిన్సట్ి జలాలోో భకరతీయ శాస్త వ
ర ేతతలు మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా ఆకోుపస్నస
కనసగొన ిరడ. 190 నసెంచి 320 మిల్దో మీట్రో ప డవు ఉని 17 ఆకోుపస్లనస గురితెంచ రడ.
వీట్ిన్న ‘‘సరస్ు ో పస్ ఇెండికస్’’ అనే శాసీత య
ర న మెంతో పరలుస్ాతరడ.
● స్ముదరజలాలోో 50 మీట్రో లోతున కన్నపరెంచే ఈ జీవులు.. భకరతీయ స్ముదరతీర
పారెంతెంలోన్న ఉపుిన్సట్ి జలాలోో కూడ జీవిస్ాతయన్న మొదట్ిస్ారి తెలిసరెందన్న స్ముదరజీవ
శాస్త వ
ర ేతతలు చెబుతున ిరడ.
● గుజరాత్లోన్న వడో దరలో గల కవెందీయ
ర ఉపుిన్సట్ిజలాల చేపల పరిశోధన కవెందర న్న(సీఐఎఫ్
ఆర్సఐ)కి చెెందన శాస్త వ
ర ేతతలు వీట్ిన్న కనసగొన ిరడ. గుజరాత్లోన్న ఖెంభకత్ స్ముదరతీరాన్నకి
దగు రగా గల భకద్భుట్ గాీమెం వదీ నరాద నద, స్ముదరెం కలుస్ాతయ. ఇకాడ న్సట్ిలో
ఉపుిశాతెం ఎకుావ. అధక అలల త కిడికి ఈ న్సట్ిలోకి ఆకోుపస్లు వచిే ఉెంట్కయన్న

‘సీఐఎఫ్ఆర్సఐ’ శాస్త వ
ర ేతత డ కుర్స దబకకర్స భట్కా చెపాిరడ. పరపెంచవాయపత ెంగా 200రకాల
ఆకోుపస్లు ఉెండగా, మన భకరతీయ స్ముదరజలాలోో 38రకాలు ఉన ియన ిరడ.
฀ హకుాల కమిష్న్లో వెబ్సకాస్ు స్ౌకరయెం

● దేశెంలోన్న వివిధ పారెంత ల పరజలతో నేరడగా అనసస్ెంధ నెం కావడ న్నకి జాతీయ మానవ
హకుాల కమిష్న్ (ఎన్హచ్ఆర్ససీ) వెబ్సకాస్ు స్ౌకరాయన్ని పారరెంభిెంచిెంద. ఆధసన్నక దూర
దృశయ (వీడియో కానూరన్న్ెంగ్) స్ౌకరాయన్ని కలిగిెంచిెంద. స్ెంస్ి రజతోత్వాల స్ెందరభెంగా ఈ
ఏరాిట్ు
ో చేసరెంద. వీట్ిన్న ఆ స్ెంస్ి చెైరాన్ జసరుస్ హచ్.ఎల్.దతు
త ఇట్ీవల పారరెంభిచ రడ. వెబ్స
పో రుల్ webcast.gov.in/nhrc ద ేరా పరజలతో నేరడగా అనసస్ెంధ నెం కావచసే. వివిధ శిక్షణ
కారయకీమాలనస పరయవేక్ిెంచడ న్నకి ఇద ఉపయోగపడుతుెంద.
ు ’’ ఉెంట్ే విడ కులు కుదరదస: కరలకబిలుోకు లోక్స్భ ఆమోదెం

฀ ‘‘కుష్ు
● జీవిత భకగస్ాేమికి కుష్ు
ా ఉెందని కారణెంతో విడ కులు తీస్సకోవడెం ఇకపై కుదరదస!
ఇెందసకు స్ెంబెంధెంచిన ‘పర్నల్ చట్కుల స్వరణ బిలుో-2018’నస జనవరి 7న లోక్
స్భ మూజువాణి ఓట్ుతో ఆమోదెంచిెంద. హిెందూ వివాహచట్ు ెంతో పాట్ు... ముసరో ెం, కైస్తవ,
పరతేయక వివాహ రదసీ చట్కులూ; హిెందూ దతత త-మనోవరిత చట్కున్నకి ఈ స్వరణ వరితెంచనసెంద.
● ఈ బిలుోపై చరే స్ెందరభెంగా న యయశాఖ స్హాయ మెంతిర పర.పర.చౌదరి మాట్కోడుతూ కుష్ు
ా
పయరితగా నయమయేయ వాయధ అయనెందసన ఈ బకధతులనస చినిచూపు చూడట్ెం, వారి
నసెంచి విడ కులు కోరడెం తగదన ిరడ. ఇెందసకు స్ెంబెంధెంచి ఇపిట్ికవ మానవహకుాల
కమిష్న్, న యయస్ాిన ల తీరడిలున ియన్న స్భ దృషరుకి తెచ ేరడ. అయతే, ఈ బిలుోనస
ఎెంఐఎెం స్భుయడు అస్దసదీీన్ ఒవెైసీ వయతిరవకిెంచ రడ. మన దేశెంలో కుష్ు
ా ఇెంకా పయరితగా
న్నరూాలెం కాలేదన్న, పాకిస్ి ాన్, బెంగాోదేశ్ వెంట్ి ముసరో ెం దేశాలోోన్న కోరడులు ఈ రడగాతనస
పరిగణనలోకి తీస్సకున్న విడ కులు మెంజూరడ చేస్త సన ియన్న చెపాిరడ. ముసరో ెం పర్నల్ లా
విష్యెంలో పరభుతే జోకయెం తగదన ిరడ.
฀ మహిళ్ా కాెంగీస్ జాతీయ పరధ న కారయదరిశగా ట్కరన్్జెండర్స అప్ర

● మహిళ్ా కాెంగస్
ీ జాతీయ పరధ న కారయదరిశగా ట్కరన్్జెండర్స అప్రా రడిు
న్నయమితులయాయరడ. కాెంగీస్ చరితల
ర ో పారీు ఆఫీస్సబేరర్సగా ఓ ట్కరన్్జెండర్సనస
న్నయమిెంచడెం ఇదే పరథ్మెం. కాెంగస్
ీ అధయక్షుడు రాహయల్గాెంధీ, తదతరడలతో అప్రా రడిు
ఉని ఫ్ ట్ోనస కాెంగస్
ీ జనవరి 8న ట్ిేట్ర్సలో ఉెంచిెంద.
฀ పేదల రిజరవేష్న్ బిలుోకు లోక్స్భ ఆమోదెం
● ఆరిికెంగా వెనసకబడిన వారికి విదయ, ఉదో యగ రెంగాలోో 10% రిజరవేష్నసో కలిిెంచ లన్న
పరతిపాదస్ూ
త కవెందర పరభుతేెం లోక్స్భలో పరవేశపట్ిున చరితర తాక 124వ రాజాయెంగ స్వరణ
బిలుో జనవరి 8న స్సదీరఘ చరే తరాేత ఆమోదెం ప ెందెంద.
● బిలుో ఆమోదెం ప ెందడ న్నకి 2/3 మెజారిట్ీ అవస్రెం కాగా రాతిర 10 గెంట్ల పారెంతెంలో జరిగిన
ఓట్ిెంగులో బిలుోకు అనసకూలెంగా 323 ఓట్ు
ో , వయతిరవకెంగా కవవలెం మూడు ఓట్ు
ో పడు య.
฀ పౌరస్తే బిలుోకు లోక్స్భ ఆమోదెం

● పాకిస్ి ాన్, బెంగాోదేశ్, అఫ్ాున్నస్ాిన్లకు చెెందన ముసరో మేతరడలకు భకరత పౌరస్తేెం
కలిిెంచేెందసకు ఉదేీశిెంచిన ‘పౌరస్తే స్వరణ బిలుో-2018’నస జనవరి 8న లోక్స్భ
ఆమోదెంచిెంద. ఆ దేశాల నసెంచి భకరత్కు వచిే, ఎలాెంట్ి పతర లు లేకపో యన ఆరవళ్ో లగా
న్నవాస్ముెంట్ుని హిెందసవులు, జైనసలు, కైస్తవులు, సరకుాలు, బౌదసిలు, పారీశలకు భకరత
పౌరస్తేెం ఇవాేలనిద ఈ బిలుో స్ారాెంశెం.
฀ ఆరిికెంగా వెనసకబడినవారికి 10% రిజరవేష్నస

ో కలిిెంచే బిలుోకు రాజయస్భ ఆమోదెం
● ఆరిికెంగా వెనసకబడిన తరగతులకు జనరల్ కోట్కలో 10% రిజరవేష్నసో కలిిెంచడ న్నకి
ఉదేీశిెంచిన 124వ రాజాయెంగ స్వరణ బిలుోకు రాజయస్భ జనవరి 9న రాతిర 10.22 గెంట్లకు
165-7 ఓట్ో తేడ తో ఆమోదముదర వేసరెంద. బిలుోనస సలెక్ు కమిట్ీకి పెంపాలన్న, పవ
ైర ేట్ు
రెంగెంలోనూ రిజరవేష్నసో కలిిెంచ లన్న స్భుయలు పరతిపాదెంచిన స్వరణలనస తోసరపుచిేెంద.
ఇపిట్ివరకూ 50 శాతెంగా ఉని రిజరవేష్నో పరిధ 60 శాత న్నకి పరిగిెంద.
● రాజాయెంగెంలో 15(6), 16(6) పేరడతో కొతత స్బ్స కాోజ్లు చేరాయ.
฀ అయోధయ’పై విచ రణకు రాజాయెంగ ధరాాస్నెం ఏరాిట్ు

● అయోధయ భూ వివాదెంపై విచ రణకు అయదసగురడ స్భుయల రాజాయెంగ ధరాాస్న న్ని
ఏరాిట్ు చేస్త ూ పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ రెంజన్ గొగొయ తీస్సకుని న్నరణయెం
న యయవరాులనస ఆశేరయ పరిచిెంద. ఇలాెంట్ి న్నరణయెం న యయ చరితల
ర ో తొలిస్ారి కావడమే
ఇెందసకు కారణెం. జసరుస్ గొగొయతో పాట్ు, జసరుస్ ఎస్.ఎ.బో బేు, జసరుస్ ఎన్.వి.రమణ, జసరుస్
ఉదయ్ ఉమేశ్ లలిత్, జసరుస్ డి.వెై.చెందరచూడ్లతో కూడిన ధరాాస్నెం జనవరి 9 నసెంచి ఈ
కవస్సపై విచ రణ జరపనసెంద.

● ఎెందసకు పరతేయకెం? : రాజాయెంగ ధరాాస్నెం ఏరాిట్ు చేస్త ూ జసరుస్ గొగొయ పరిపాలనపరమెైన
ఉతత రడేలు ఇచ ేరడ. ఇలాెంట్ి ఉతత రడేలు ఇవేడెం స్సపీరెంకోరడు చరితల
ర ో ఎపుిడూ
చోట్ుచేస్సకోలేదస. రాజాయెంగ ధరాాస్నెం ఏరాిట్ు చేయాలన్న తకుావ మెంద స్భుయలు ఉని
ధరాాస్నెం స్ూచిెంచినపుిడు మాతరమే న్నరణయెం తీస్సకోవడెం స్ెంపరద యెంగా వస్ోత ెంద.
రాజాయెంగ ధరాాస్నెం ఏరాిట్ు చేయాలన్న పరట్ిష్న్లోనే విజా పరత చేసర, అెందసకు అనసకూలెంగా
తీరడి వెలువడినపుిడు కూడ ద న్నకి అనసకూలెంగా న్నరణయెం తీస్సకుెంట్కరడ. ఈ రెండూ
లేనపిట్ికర పరధ న న యయమూరవత ఉతత రడేలు ఇవేడెం గమన రహెం.
● తిరస్భయ ధరాాస్నెం తీరడినస కాదన్న... : ఈ అెంశెంపై రాజాయెంగ ధరాాస్న న్ని ఏరాిట్ు
చేయాలని గతెంలో విజా పరత రాగా అెందసకు తిరస్భయ ధరాాస్నెం అెంగీకరిెంచలేదస. ఆ అవస్రెం
లేదెంట్య గత సపు ెంబరడ 27న 2:1 మెజారీుతో తీరడి ఇచిేెంద. రామజనాభూమి-బకబీర
మసీదస వయవహారెం కవవలెం భూ వివాదమన్న పేరొాెంద. దీన్నపై అపీలు చేయడెం కూడ సరవిల్
వివాదెం కిెందకి వస్సతెందన్న తెలిపరెంద. అెందసవలో అపీళ్ోనస విచ రిెంచడ న్నకి రాజాయెంగ
ధరాాస్నెం అవస్రెం లేదెంట్య ఆదేశాలు ఇచిేెంద. రాజాయెంగ ధరాాస్నెం ఏరాిట్ు విష్యెం
మళ్లో పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ గొగొయ ఆధేరయెంలోన్న ధరాాస్నెం ముెందసకు రెండుస్ారడో
విచ రణకు వచిేెంద. ‘తగిన ధరాాస్నెం’ ఏరాిట్వుతుెందన్న, జనవరి పదో తేదీ (గురడవారెం)
నసెంచి విచ రణ జరడగుతుెందన్న ఆయన పేరొాన ిరడ.
● పరధ న న యయమూరితకి ఆ అధకారెం ఉెంద : ధరాాస్న ల ఉతత రడేలనస కాదన్న రాజాయెంగ
ధరాాస్నెం ఏరాిట్ు చేసే అధకారెం పరధ న న యయమూరితకి ఉెంద. 2013న ట్ి స్సపీరెంకోరడు
న్నబెంధనలు, స్సపీరెంకోరడు కరదీపరకలోనూ ఈ విష్యెం స్ిష్ు ెంగా ఉెంద. అయతే ఏ పరధ న
న యయమూరీత ఇెంతవరకు ఈ అధకారాన్ని ఉపయోగిెంచసకోలేదస. స్మస్యనస తొలుత
ఇదీ రడ/ముగుురడ స్భుయలు ఉని ధరాాస్నెం ముెందసకు తీస్సకళ్ో డెం, అద ఇచేే ఆదేశాల
ఆధ రెంగా రాజాయెంగ ధరాాస్నెం ఏరాిట్ు చేయడెం స్ెంపరద యెంగా మారిెంద. చట్కులకు
రాజాయెంగపరెంగా భకష్యెం చెపాిలి్న అవస్రెం ఉెందన్న భకవిెంచినపుిడు అయదసగురడ
స్భుయల ధరాాస్న న్ని ఏరాిట్ు చేయాలి్ ఉెంట్ుెందన్న రాజాయెంగెంలోన్న 145(3) అధకరణెం
చెబుతోెంద. ఈ అెంశెంలో రాజాయెంగపరమెైన వాదో పవాద లకు అవకాశెం ఇవేడ న్నకవ పరధ న
న యయమూరిత ఈ న్నరణయెం తీస్సకునిట్ుు భకవిస్సతన ిరడ.

฀ సైబర్స నేరాల పరడగుదల 457%
● సల్ఫ్ో నస
ో , కెంపయయట్రో లోన్న వయకితగత-స్ెంస్ాిగత స్మాచ రాన్ని అపహరిెంచడెం, ద న్నతో
వేధెంపులకు గురిచేయడెం, బకయెంక్ ఖాత ల వెంట్ి స్సన్నిత స్మాచ రాన్ని స్ెంగీహిెంచి,
ఆరిికెంగా నష్ు పరచడెం, ఆన్లెైన్లో వేధెంచడెం, దసరాభష్లు-అస్తయపరచ రెం.. వెంట్ి అధక
నేరాలు జరడగుతున ియ.
● సైబర్స నేరాల న్నయెంతరణ చట్ు ెం (2000) పరకారమే చూసరన .. 2011-2016 మధయ ఇెంట్రిట్
వాడకెంద రో స్ెంఖయలో 44 శాతెం వారిిక వృది లభిసేత , సైబర్స నేరాల స్ెంఖయ 457 శాతెం
అధకమెైెందన్న అస్ో చ మ్స (ద అస్ో సరయేట్ెడ్ ఛ ెంబర్స్ ఆఫ్ కామర్స్ అెండ్ ఇెండసీు ర ఆఫ్
ఇెండియా), ఎన్ఈసీ స్ెంయుకత అధయయనెం వెలోడిెంచిెంద. ఈ న్నవేదక పరకారెం..
● 3వ స్ాినెం: అమెరికా, చెైన తరవాత ఇెంట్రిట్ వాడకెంద రడో అధకెంగా ఉని దేశెం మనదే.
● సైబర్స నేరాలు అధకెంగా జరిగవెందసకు ఆస్ాారముని దేశాలోో తొలి 5 స్ాిన లోో భకరత్
ఉెంట్ుెందన్న, సైబర్సభదరత స్ెంస్ి సరమాెంట్ిక్ పేరొాెంద.
฀ తపిన్నస్రిగా చూడ లి్న స్ి లాలోో పరపెంచెంలోనే రెండో స్ాిన న్ని ప ెందన హెంపర
● అలన ట్ి విజయనగర స్ామాాజయెం, పరపెంచెంలోనే అతిపదీ ఆరడబయలు పరాయట్క పరదేశెంగా
స్ెందరశకులిి అమితెంగా ఆకట్ుుకునే కరాణట్కలోన్న హెంపీ నగరాన్నకి అరడదెైన గౌరవెం
లభిెంచిెంద. తపిన్నస్రిగా చూడ లి్న స్ి లాలోో పరపెంచెంలోనే రెండో స్ాిన న్ని ప ెందెంద.
● జీవిత కాలెంలో తపిన్నస్రిగా చూడ లి్న స్ి లాల జాబిత నస ‘ద నూయయార్సా ట్ెైమ్స్’ పతిరక
తన త జా స్ెంచికలో పరకట్ిెంచిెంద. ఇెందసలో వివిధ దేశాలకు చెెందన 52 పరాయట్క పారెంత లు
ఉెండగా.. హెంపీ రెండో స్ాిన న్ని దకిాెంచసకుెంద. మన దేశెం నసెంచి హెంపీ ఒకాట్ే ఎెంపరక
కావడెం మరో విశరష్ెం. తుెంగభదర తీరెంలో ద ద పు 26 కిలోమీట్రో ప డవున విస్త రిెంచిన ఈ
చ రితక
ర పరదేశెం నేట్ికర పరాయట్కులిి విశరష్ెంగా ఆకరిిస్త ో ెందన్న విశరోష్కులు సైతెం పరశెంస్లు
కురిపరెంచ రడ. 2016-17 స్ెంవత్రెంలో స్సమారడ 5.35 లక్షల మెంద హెంపీన్న
స్ెందరిశెంచ రడ. వీరిలో 38 వేల మెంద విదేశ్ర పరాయట్కులే ఉన ిరడ
฀ ‘వెైబరెంట్ గుజరాత్’ 9వ స్దస్స్నస పారరెంభిెంచిన మోదీ

● స్సలభతర వాణిజయెం న్నరేహణలో వచేే ఏడ ద మొదట్ి 50 స్ాిన లోో ఉెండ లన్న లక్షయెంగా
పట్ుుకునిట్ుు పరధ న్న నరవెందర మోదీ వెలోడిెంచ రడ. పరస్త సతెం దేశెం 77వ స్ాినెంలో ఉెందన్న, దీన్ని

మరిెంత మెరడగుపరిచి ముెందసకళ్ాతమన్న తెలిపారడ. జనవరి 18న గాెంధీనగర్స'లో ‘వెైబెంర ట్
గుజరాత్’ 9వ స్దస్స్నస ఆయన పారరెంభిెంచ రడ. ఈ స్ెందరభెంగా దేశ, విదేశాలకు చెెందన
వాయపార పరముఖసలనస ఉదేీశిెంచి పరస్ెంగిస్త ూ ‘‘వచేే ఏడ ద భకరత్కు 50వ రాయెంకు వచేేలా
కష్ు పడ లన్న న బృెంద న్నకి చెపాినస. మనవి పరపెంచెంలోన్న ఉతత మ విధ న లు, న్నబెంధనలుగా
ఉెండ లన్న ఆశిస్సతన ినస. తకుావ ఖరడేతో వాయపారెం చేసేలా స్ౌకరాయలు కలిిస్సతన ిెం. ఈ
లక్షయ స్ాధనలో ఎదసరవుతుని అడు ెంకులనస తొలగిెంచి, స్ెంస్ారణలనస, స్రళ్లకరణనస
కొనస్ాగిస్త ాెం’’ అన్న తెలిపారడ. జీఎసీు కారణెంగా పనసిల మదెంపు స్సలభతరమయెందన్న, దీన్న
వలో ఖరడేలు తగాుయన్న చెపాిరడ. డిజట్ల్దకరణ, ఆన్లెైన్ లావాదేవీలు తదతర స్ౌకరాయల
కారణెంగా వాయపారెంలో వేగెం పరిగిెందన్న వివరిెంచ రడ.
● ఇతర దేశాల పరధ నసలతో భేట్ీ : వెైబెంర ట్ గుజరాత్ స్దస్స్లో పాలగుని డెన ర్సా పరధ న్న లార్స్
లగకవా రాస్ముసన్, చెక్ రిపబిో క్ పరధ న్న ఆెండేజ్
ర బకబిస్, ఉజబక్స్ాిన్ అధయక్షుడు ష్ౌకత్
మిరిాయోవివ్, మాలాు దేశెం పరధ న్న జోసఫ్ మస్ాట్లతోనూ దెైేపాక్ిక స్ెంబెంధ లపై చరేలు
జరిపారడ. ఉజబక్ నసెంచి యురవన్నయెం దగుమతిపై ఒపిెందెం కుదరిెంద.
฀ డోర నో విహారెం కోస్ెం పరతేయక నడవా

● మానవ రహిత విమాన ల (డోర నో) విహారెం కోస్ెం పరతేయకెంగా నడవానస ఏరాిట్ు చేయాలన్న
కవెందరెం పరతిపాదెంచిెంద. డోర నోకు లెైసనస్లు జారీ చేసేెందసకు, విహార అనసమతులు
ఇచేేెందసకు ఓ వయవస్ి నస ఏరాిట్ు చేయాలన్న కూడ స్ూచిెంచిెంద. ఈ మేరకు పౌర
విమానయాన ఆవశయకతల (సీఏఆర్స 2.0) కొతత ముస్ాయద నస కవెందర పౌర విమానయాన
స్హాయ మెంతిర జయెంత్ సరనహ త జాగా విడుదల చేశారడ.
● ఇెందసలో ఉని పరతిపాదనల పరకారెం గగనతలాన్ని ఎరడపు, పస్సపు, పచే రెంగు పారెంత లుగా
విభజిస్ాతరడ. విమాన శీయాలు, రాష్ు ప
ర తి భవన్ వెంట్ి వాట్ి చసట్య
ు 5 కి.మీ.ల పరిధలో ఉని
పారెంతెం ఎరడపు రెంగు పారెంతెంలోకి వస్సతెంద. వీట్ిలో డోర నో విహారాన్నకి అనసమతిెంచరడ. పచే
రెంగు పారెంతెంలో అనసమతిస్ాతరడ. పస్సపు పారెంత లోో కొన్ని న్నబెంధనలుెంట్కయ. పౌర
విమానయాన డెైరకురవట్ జనరల్ ఆధేరయెంలోనే డోర న్ డెైరకురవట్నస ఏరాిట్ు చేస్త ారడ. డోర నో
న్నరేహణకు స్ెంబెంధెంచి ఇద మారు దరశకాలనస జారీ చేస్త సెంద. బరడవులనస మోస్సకళ్ేో,
కన్నపరెంచనెంత దూరెంలో నడిచే డోర నో న్నరేహణకు వీలుగా డోర న్ పో రడులనస ఏరాిట్ు చేస్త ారడ.

చట్ు స్మాతమెైన పనసల కోస్మే డోర నోనస ఆపరవట్రడో విన్నయోగిెంచ లి. ఈ సేవల రెంగెంలో
ష్రతులకు లోబడి 100 శాతెం విదేశ్ర పరతయక్ష పట్ుుబడులకు అనసమతిస్ాతరడ.
฀ ఆద యపు పనసి వయవహారాలపై స్రికొతత పో రుల్ 2.0కు రూపకలిన

● ఆద యపు పనసి ఈ-ఫైలిెంగ్ పో రుల్, సెంట్రలెైజ్ు పారససరెంగ్ సెంట్ర్సనస కలిపర కొతత గా స్మీకృత
ఈ-ఫైలిెంగ్, పారససరెంగ్ సెంట్ర్స 2.0న్న ఏరాిట్ు చేయాలన్న కవెందర మెంతిరవరు ెం న్నరణయెంచిెంద.
పరస్త సతెం ఐట్ీ రిట్రడిల పరిశ్రలన, ఇతర వయవహారాలకు 63 రోజుల మేర స్మయెం
పడుతోెందన్న, ఈ కొతత సెంట్ర్సవలో అద ఒకా రోజుకు తగిుపో తుెందన్న కవెందర రైలేేశాఖ మెంతిర
పీయూష్ గోయల్ వెలోడిెంచ రడ.
● పరస్త సతెం సీపీసీ-ఐట్ీఆర్స 1.0 పారజకుు అమలోో ఉెందన్న తెలిపారడ. ఎవరిన్స అడిగవ అవస్రెం
లేకుెండ ఆట్ోమేట్ిక్ పది తిలో పదీ ఎతు
త న పనసి చెలిోెంపుద రడలకు స్ ముా వాపస్స
చేస్త సన ిమన్న, 2.0 పో రుల్ అెందసబకట్ులోకి వసేత ఇద మరిెంత వేగెం పుెంజుకుెంట్ుెందన్న
వెలోడిెంచ రడ. వచేే ఎన్నమిదేళ్ో కోస్ెం కొతత వయవస్ి నస రూప ెందస్సతనిట్ు
ో చెపాిరడ. ఈ పారజకుు
కోస్ెం 4,241 కోట్ు
ో పరభుతేెం ఖరడేచేస్త సెందన ిరడ. అెందరికెంట్ే తకుావకు బిడిుెంగ్ వేసరన
ఇనోూసరస్ స్ెంస్ి కు ఈ బకధయతలు అపిగిస్త సనిట్ు
ో వెలోడిెంచ రడ. కొతత వయవస్ి అెందసబకట్ులో
రావడ న్నకి 21 నెలల స్మయెం పడుతుెందన్న తెలిపారడ.
฀ డేరా బకబకకు యావజీా వ శిక్ష

● జరిలిస్ు రామ్సచెందర్స చతరపతి హతయ కవస్సలో వివాద స్ిద ఆధ యతిాక గురడవు గురీాత్ రాెం
రహీెం సరెంగ్(డేరా బకబక)కు న యయస్ాినెం జీవిత ఖైదస విధెంచిెంద. పెంచ్కులలోన్న సీబీఐ పరతేయక
కోరడు డేరాబకబక, మరో ముగుురికి జీవిత కారాగారెం విధస్ూ
త జనవరి 17న తీరడి
వెలువరిెంచిెంద. బకబక, అతన్న అనసయాయులు న్నరాల్ సరెంగ్, కుల్దీప్ సరెంగ్, కృష్ణ లాల్ కలిసర
హరియాణ లోన్న సరరా్ ఆశీమెంలో 2002లో జరిలిస్ు రామ్సచెందర్స చతరపతిన్న చెంపేశారడ. డేరా
బకబక ఓ మహిళ్నస లెైెంగికెంగా వేధెంచ రెంట్య చతరపతి తన పతిరకలో కథ్నెం పరచసరిెంచడమే
ఇెందసకు కారణెం.
฀ దేశెంలో తొలిస్ారిగా బీట్ెక్లో ‘కృతిరమ మేధ’

● కృతిరమ మేధ రానసని రోజులోో మానవ జీవిత లోో కరలక పాతర పో షరెంచనసెంద. దీన్న ద ేరా
వెైదయెం, ఆరోగయెం, వయవస్ాయెం, న్నఘా, రక్షణ రెంగాలోో పనసమారడిలు స్ాధయమవుత య.

ఇపిట్ికవ చ లా స్ెంస్ి లు ఆరిుఫరషరయల్ ఇెంట్ెలిజన్్ (కృతిరమ మేధ)నస అెందపుచసేకునేెందసకు
పరయతిిస్సతన ియ. ఈ కీమెంలో దేశెంలోనే తొలిస్ారిగా ‘ఇెండియన్ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్
ట్ెకాిలజీ-హైదరాబకద్’ బీట్ెక్లో పయరితస్ి ాయ కృతిరమ మేధ కోరడ్నస అెందసబకట్ులోకి
తెస్త ో ెంద. జవఈఈ-అడ ేన్డ్ ద ేరా ఏట్క 20 మెందకి ఈ కోరడ్లో పరవేశాలు కలిిెంచనసన ిరడ.
2019-2020 విద యస్ెంవత్రెం నసెంచి తరగతులు పారరెంభిెంచేెందసకు రెంగెం సరదిెం చేశారడ.
ఐఐట్ీ, హైదరాబకద్ కవెందరెంగా ఆరిుఫరషరయల్ ఇెంట్ెలిజన్్లో పరిశోధనలకు చకాట్ి
వాత వరణ న్ని స్ృషరుెంచడమే ఈ కోరడ్ పరధ న లక్షయమన్న ఐఐట్ీహచ్ స్ెంచ లకులు ఆచ రయ
యూబీ దేశాయ్ విడుదల చేసరన ఒక పరకట్నలో పేరొాన ిరడ.
฀ గాెంధీనగర్సలో ‘విశే వాయపార పరదరశన’నస పారరెంభిెంచిన పరధ న్న

● స్ ెంతరాష్ు ెంర గుజరాత్లో మూడు రోజుల పరయట్నలో ఉని పరధ న్న మోడీ జనవరి
17న గాెంధీనగర్సలో ‘విశే వాయపార పరదరశన(globe trade show)’నస పారరెంభిెంచ రడ .
● ఈ పరదరశనలో ఖాదీ, ఇస్ో ర , డీఆర్సడీఏ వెంట్ి స్ెంస్ి లు ‘భకరత్లో తయారీ’లో భకగెంగా త ము
రూప ెందెంచిన ఉతితు
త లనస పరదరిశెంచ య. వీట్న్నిెంట్ిన్స పరధ న్న స్ెందరిశెంచ రడ. తొలిస్ారిగా
ఆఫరరకా దేశాలు తమ ఉతితు
త లనస పరదరిశస్సతన ియ. పాకిస్ి ాన్ నసెంచి ఎలాెంట్ి బృెందమూ
రాలేదస. చిని, మధయ తరహా పరిశమ
ీ ల ఉతితు
త ల కోస్ెం పరతేయకెంగా పవిలియనస
ో ఏరాిట్ు
చేశారడ. ద ద పు 1,500 మెంద పరముఖ స్ేదేశ్ర, విదేశ్ర వాయపారడలు రానసెండడెంతో వారికి ఈ
ఉతితు
త లనస పరిచయెం చేయనసన ిరడ. వారితో స్మావేశాలు కూడ న్నరేహిెంచనసన ిరడ.
● అలాగవ అహాద బకద్లో రూ.750 కోట్ో తో న్నరిాెంచిన స్స్రాీర్స వలో భ్భకయ్ పట్ేల్ ఇన్సరుట్యయట్
ఆఫ్ మెడికల్ సైన్్ అెండ్ రీసర్సే ఆస్ితిరన్న పారరెంభిెంచ రడ. హలిపాయడ్, ఎయర్స అెంబులెన్్
ఉని ఏకైక ఈ 1500 పడకల ఆస్ితిర పనసలు 2012లో మొదలయాయయ. అధసన తన
స్దసపాయాలుని ఈ స్ూపర్స సిష్ాలిట్ీ పరజా వెైదయ శాలనస అహాద బకద్ మున్న్పల్
కారొిరవష్న్ న్నరిాెంచిెంద. ఆయుష్ాాన్ భకరత్ కోస్మే న్నరిాెంచిన ఈ ఆస్ితిర పేపర్స విన్నయోగెం
లేకుెండ సేవలెందెంచనసెంద.
฀ భకరత సరన్నమా మూయజియెం పారరెంభిెంచిన పరధ న్న

● ముెంబయలో జనవరి 19న భకరతీయ సరన్నమాలకు స్ెంబెంధెంచిన జాతీయ మూయజియెంనస
పరధ న్న మోదీ పారరెంభిెంచ రడ. ఇెందసకోస్ెం రూ.140.61 కోట్ో తో ఓ కొతత భవనెంతో పాట్ు 19వ

శత బీ ెంన ట్ి గులి న్ మహల్నస తీరిేదదీ రడ. భకరతీయ సరన్నమా గురిెంచి స్ెందరశకులకు
తెలియజవయడ న్నకి ఇెందసలో ఏరాిట్ు
ో చేస్త సన ిరడ. భకరతీయ సరన్నమా పుట్ుుక, మన
దేశెంలోకి సరన్నమా ఎలా పరవేశిెంచిెంద, సరన్నమాపై రెండో పరపెంచయుది పరభకవెం, పారెంతీయ
సరన్నమా ఇలాెంట్ి ఎనోి విష్యాలనస తెలుస్సకొనేలా ఈ పరదరశనశాలనస రూప ెందస్సతన ిరడ.
కొతత భవనెంలో న లుగు పరతేయక హాళ్లో ఉెంట్కయ. పరముఖ దరశకుడు శాయమ్స బరనగల్
నేతత
ర ేెంలో ఏరాిట్ెైన మూయజియమ్స స్లహా కమిట్ీ స్ూచనలతో దీన్ని తీరిేదదీ రడ.ఈ
స్ెందరభెంగా ఆయన మాట్కోడుతూ సరన్నమాలు, స్మాజెం పరస్ిర పరతిబిెంబకలు లాెంట్ివన్న
అన ిరడ. పైరసీన్న అరికట్ు డ న్నకి చరయలు తీస్సకుెంట్కమన్న, ష్ూట్ిెంగ్ అనసమతులు
ఇచేేెందసకు ఏకగవాక్ష విధ నెం తీస్సకొస్ాతమన్న తెలిపారడ. కొతత ఏడ దలో తొలి మన్ కర బకత్ ఈ
నెల 27న జరగనసెంద. 1800-11-7800కు ఫ్ో న్ చేసరగాన్స, 1922కు మిస్ు కాల్ ఇచిేగాన్స,
నమోయాప్ ద ేరాగాన్స స్లహాలు పెంపరెంచ లన్న ఈ స్ెందరభెంగా పరధ న్న కోరారడ.
● వెందేళ్ళ భకరతీయ సరన్నమా గరిేెంచదగు రీతిలో సరన్నమా మూయజియెం రూప ెందెంద. పాత తరెం
కమెరాలు, ఎడిట్ిెంగ్, రికారిుెంగ్ యెంతర లు, ప ర జకురో డ, కాస్ూ
ు ూమ్స్, ఫ్ో ట్ోగాీఫ్లు, ఇతర
వస్సతవులెనోి ఈ మూయజియెంలో చోట్ు చేస్సకోనసన ియ. దసస్సతలు, సట్్, ట్ేప్్, విెంట్ేజ్
ఎకిేప్మెెంట్, సరన్నమా రీళ్ళ కాపీలు, పరచ ర స్ామగిీ, జీవిత చరితల
ర ు, స్ౌెండ్ ట్కరక్లు,
ట్రయలర్స్, ట్కరన్్పరన్స్స్, సరన్నమా మాయగజైనో స, సరన్నమా పెంపరణికి స్ెంబెంధెంచిన గణ ెంక
వివరాలు లాెంట్ివన్సి ఈ మూయజియెంలో సరన్నమా అభిమానసలకు కనసవిెందస
చేయనసన ియ.
● ఆయుధ కరాాగార పారెంగణెం పారరెంభెం : గుజరాత్లోన్న స్ూరత్కు 30 కి.మీ. దూరెంలో ఉని
హజీరాలో ఎల్ అెండ్ ట్ి స్ెంస్ి ఏరాిట్ు చేసరన దేశెంలోన్న తొలి పరయవేట్ు ఆయుధ తయారీ
కరాాగారెం పారెంగణ న్ని పరధ న్న మోదీ పారరెంభిెంచ రడ. ఈ కారయకీమెంలో రక్షణ శాఖ మెంతిర
న్నరాలా సీత రామన్ పాలగున ిరడ.
● అలాగవ కవెందరపాలిత పారెంతమెైన ద దర -న గర్స హవేల్ద రాజధ న్న సరలేస్ా్లో వెైదయ కళ్ాశాలకు
శెంకుస్ాిపన చేశారడ. ఇద స్ాేతెంత్రెం ప ెందన తరాేత ద దర -న గర్స హవేల్ద ఏరాిట్ు
చేస్సతుని తొలి వెైదయ కళ్ాశాల.
฀ దేశెంలో 27 కోట్ో మెంద వయోధకులు

త లో తెలుగు రాష్ాురలోో వృది పయ జన భక రవట్ు పరగనసెంద. రెండు రాష్ాురలోోనూ ‘ఒకరడ
లేద ఇదీ రడ’ అనిట్ు
ో పరజలెంత కుట్ుెంబ న్నయెంతరణ స్ూతర న్ని అనసస్రిస్త సెండట్ెంతో
జన భక వృది రవట్ు తగిు వయోధకుల స్ెంఖయ పరిగవ పరిసి త
ర ులు కన్నపరస్త సన ియ. ఈమేరకు
భకరతీయ సేుట్ బకయెంక్ (ఎస్బీఐ) ఆధేరయెంలోన్న ఆరిిక పరిశోధన విభకగెం త జాగా న్నవేదక
రూప ెందెంచిెంద. 2050 న ట్ికి తెలుగు రాష్ాురలోో 30.1% మెంద వృదసిలు ఉెండబో తునిట్ు
ో
అెంచన వేసరెంద.
● 2001, 2011 జన భక లెకాల పారతిపదకన ఎస్బీఐ ఈ విశరోష్ణ జరిపరెంద. కుట్ుెంబ న్నయెంతరణ
విధ న లు పకాాగా అమలవుతుని దక్ిణ ద రాష్ాురలన్నిెంట్క భవిష్యతు
త లో వయోధకుల
శాతెం ఎకుావగా ఉెండనసెంద. దేశాల పరెంగా చూసేత మాతరెం అమెరికా, చెైన ల కెంట్ే భకరత్లోనే
అపిట్ికి యువకులు అధకెంగా ఉెంట్కరడ. భకరత్లో 2011 న ట్ికి 5.5% ఉని వయోధకుల
జన భక ద ద పు 3 రట్ు
ో పరగనసెంద. స్ూ
ి లెంగా చూసేత దీన్నవలో పదీ స్మస్యలేమీ తలెతేత
అవకాశెం లేకున ి.. రాష్ాురల వారీగానస, దేశెంలోన్న అెంతరు త పరిసి త
ర ులనస చూసేత మాతరెం కొెంత
స్ెంకిోష్ుెంగా కన్నపరస్త సన ియ. ఫలితెంగా భవిష్యతు
త లో ఎదసరయేయ జన భక స్ెంక్ోభకన్ని
ఎదసరోావడ న్నకి గానస ఎకుావ మెంద పరలోలకు జనాన్నచేే విధెంగా ఆెంధరపద
ర ేశ్ ఇపిట్ికవ
పో ర త ్హెం పారరెంభిెంచిెంద. అయతే తగిుపో తుని స్ెంత నోతితిత రవట్ునస పెంచడెం అెంత
స్సలభమేమీ కాదన్న ఎస్బీఐ న్నవేదక పేరొాెంద.
● 2050 న ట్ికి భకరత జన భక 178 కోట్ో కు చేరడతుెంద. అెందసలో 27 కోట్ో మెంద 65 ఏళ్ో కు
పైబడిన వారడెంట్కరడ.
● దేశ స్గట్ు వృదసిల శాతెం భకరత్లో 15.2, చెైన లో 32.6, అమెరికాలో 23.2గా ఉెండనసెంద.
● భకరత్లో హరియాణ యువరాష్ు ెంర గా న్నలవనసెండగా.. తెలుగు రాష్ాురలోో వయోధకుల శాతెం
ఎకుావగా ఉెంట్ుెంద.
స్ెంకిోష్ుతలు
● యువ, వయోధక జన భక మధయ అెంతరాలు పరగడెం వలో స్ెంపద పెంపరణీలో అస్మానతలు
అధకెం కానసన ియ.
● దక్ిణ దలో పన్నచేసేవారడ తగిుపో వడెం వలో ఉతత ర, ఈశానయ రాష్ాురల నసెంచి కారిాకుల వలస్
పరిగవ అవకాశెం ఉెంట్ుెంద. ఫలితెంగా దక్ిణ ద మౌలిక వస్తుల పరెంగా ఒతిత డిన్న ఎదసరొానే
పరమాదెం ఉెంద. అద స్ామాజికెంగా, భౌతికెంగానూ ఉెంట్ుెంద.

● వయోధకులు పరిగవ కొదీీ దక్ిణ ద రాష్ాురలోో ప దసపు తగిుపో తుెంద. అెంత పరెంఛనో మీద
ఆధ రపడే పరిసి తి
ర వస్సతెంద. ఆరోగయ ఖరడేలు పరడగుత య. ఇద ఆయా రాష్ాురల జీఎస్డీపీపై
పరభకవెం చూపుతుెంద. అెందసవలో భవిష్యతు
త లో భకరతీయ బకయెంకులన్సి కొతత లెైఫ్సైకిల్
ఆధ రిత డిపాజిట్ సీామ్సలనస విన్నయోగద రడలకు అెందసబకట్ులోకి తేవాలి్ ఉెంట్ుెంద.
● యువత ఎకుావగా ఉెండే రాష్ాురలోో కారిాకుల అవస్రెం ఎకుావగా ఉెండే పరిశమ
ీ లనస
ఏరాిట్ుచేసర పన్న కలిిెంచ లి్ ఉెంట్ుెంద.
฀ రక్షణ రెంగెంలో స్ాేవలెంబన అెంశెంపై హైదరాబకద్లో జాతీయ స్దస్స్

● భకరత్కు ఉతత రెం వెైపు ఉని విరోధ.. కృతిరమ మేధ, బిగ్ డేట్క అనలిట్ిక్్, సైబర్స యుది
స్ాెంకవతికతలపై భకరీగా ధన న్ని ఖరడే చేస్త ూ దూస్సకళ్్తెందన్న.. మనెం వెనకబడకూడదెంట్ే
రక్షణ రెంగెంలో వీట్ిపై దృషరు పట్కులి్న అవస్రముెందన్న ఆరీాఛీఫ్ బిపరన్ రావత్ అన ిరడ.
● రక్షణ రెంగెంలో స్ాేవలెంబన అనే అెంశెంపై హైదరాబకద్లో జరిగిన రెండోర జుల జాతీయ స్దస్స్
ముగిెంపు స్మావేశెంలో జనవరి 20న ఆయన పాలగున ిరడ. సైబర్స యుది లనస
ఎదసరొానేెందసకు కృతిరమ మేధ, బిగ్ డేట్క స్ాెంకవతికత అవస్రాన్ని గురితెంచ మన్న, దీన్ని
స్ాయుధ వయవస్ి లో ో పరవేశపట్ు డెంపై దృషరు స్ారిెంచ మన ిరడ. స్రిహదసీ అవతల ఉెండే
శతురవుల కదలికలనస ఎపిట్ికపుిడు గురితెంచేెందసకు శాట్ిలెైట్ న్నఘావయవస్ి ఒకాట్ే
స్రిపో దన్న డోర నో స, మానవరహిత వాహన లు, రిమోట్ వాహన ల అవస్రెం ఉెందన ిరడ.
฀ తమిళ్న ట్ రక్షణ పారిశాీమిక కారిడ ర్స

● రక్షణ స్ెంబెంధ పరికరాలు దేశ్రయెంగానే ఉతితిత చేసే దశగా కవెందరెం అడుగులు వేసరెంద.
తమిళ్న డులోన్న తిరడచిరాపలిో లో రక్షణ శాఖ మెంతిర న్నరాలా సీత రామన్జనవరి
20న తమిళ్న డు డిఫన్్ ఇెండసరుయ
ర ల్ కారిడ ర్సనస పారరెంభిెంచ రడ. ఈ కారిడ ర్స
పారరెంభోత్వెం స్ెందరభెంగా రూ. 3,038 కోట్ో పైచిలుకు పట్ుుబడులు పట్ేుెందసకు వివిధ
స్ెంస్ి లు ముెందసకొచ ేయ. ఇెందసలో అతయధక భకగెం ఆరిునెన్్ ఫ్ాయకురీ బో రడు, భకరత్
ఎలకాురన్నక్్ లిమిట్ెడ్, భకరత్ డెైనమిక్్ లిమిట్ెడ్ తదతర పరభుతే రెంగ స్ెంస్ి లు
పట్ు నసన ియ.
● తమిళ్న డు డిఫన్్ ఇెండసరుయ
ర ల్ కారిడ ర్సనస తమిళ్న డు డిఫన్్ ప ర డక్షన్ కాేడ్ అన్న కూడ
పరలవనసన ిరడ. ఈ కారిడ ర్స జాబిత లో తిరడచిరాపలిో తోపాట్ు రాజధ న్న నగరెం చెనెైి,
హో స్ూర్స, సేలెం, కోయెంబతూర్స కూడ ఉన ియ.

● గతేడ దే పరకట్న : దేశెంలో రెండు రణ ఉతితు
త ల పారిశాీమిక కారిడ రో నస పారరెంభిస్ాతమెంట్య
గతేడ ద ఫరబవ
ర రి, రెండో తేదీన కవెందర ఆరిిక శాఖ మెంతిర అరడణ్జైట్ీో పరకట్ిెంచడెం తెలిసరెందే.
అెందసలోభకగెంగా ఒకట్ి ఉతత రపరదేశ్లో, మరొకట్ి తమిళ్న డులో మొదలయాయయ. తొలుత
ఉతత రపరదేశ్లోన్న అల్దగఢ్లో గతేడ ద ఆగస్సు, 11వ తేదీన ఉతత రపరదేశ్ డిఫన్్ ఇెండసరుయ
ర ల్
కారిడ ర్స పారరెంభిెంచడెం తెలిసరెందే.
฀ జలిో కట్ుుకు ‘గిన్నిస్’లో చోట్ు

● తమిళ్లల స్ాహస్కరడ
ీ జలిో కట్ుు గిన్నిస్ రికారడులోో స్ాినెం స్ెంపాదెంచసకుెంద.జనవరి
20న పుదసకోట్ెు ల జిలాో విరాళ్లమలెైలో జరిగిన జలిో కట్ుుకు గిన్నిస్ పరతిన్నధసలు హాజరై
న్నరాేహకులకు స్రిుఫరకట్ అెందజవశారడ. అయతే, ఈ కరడ
ీ తిలకిెంచేెందసకు వచిేన ఇదీ రడ
పారణ లు కోలోిగా ఎదసీలనస అదసపులోకి తెచేేెందసకు యతిిెంచి 31 మెంద
గాయాలపాలయాయరడ. గిన్నిస్ రికారడులోో చోట్ు స్ెంపాదెంచ లని పరయతిెంలో భకగెంగా విరాళ్ల
మలెైలో జలిో కట్ుుకు పరతేయక ఏరాిట్ు
ో జరిగాయ. 1,354 ఎదసీలనస రెంగెంలోకి దెంచిన
న్నరాేహకులు వీట్ిన్న పట్ుుకునేెందసకు మాతరెం 424 కరడ
ీ కారడలనే అనసమతిెంచ రడ.
● తొలుత 2,000కుపైగా ఎదసీలనస బరిలోకి దెంచ లన్న భకవిెంచినపిట్ికర స్మయాభకవెం
కారణెంగా కుదరలేదస. పో ట్ీలో ఎదసీల స్ెంఖయ ఎకుావ, పాలగునేవారి స్ెంఖయ తకుావ కావడెంతో
కరడ
ీ కారడలతో పాట్ు స్ెందరశకులకు కూడ వెైదయ బీమా కలిిెంచ రడ. ఎదసీలతో జరిగిన పో రడలో
ద ద పు 31 మెంద గాయపడు రడ. తిలకిెంచేెందసకు వచిేన వారిపైకి ఎదసీలు దూస్సకు
పో వడెంతో రాము(25), స్తీష్(43) అనే వారడ పారణ లు కోలోియారడ. బస్వనిలనస అదసపు
చేసరన విజవతలకు న్నరాేహకులు బహయమతులు అెందజవశారడ. కాగా, భకరీ ఎతు
త న జరిగిన ఈ
కారయకీమాన్నకి గిన్నిస్ రికారడు దకిానెందసకు లభిెంచడెంతో పరజలు హరిెం వయకత ెం చేశారడ.
฀ స్ేయెం పరతిపతిత కళ్ాశాలలోో రెండో స్ాినెంలో ఏపీ

● విశే విద యలయాల న్నధసల స్ెంఘెం (యూజీసీ) స్ేయెం పరతిపతిత ప ెందన కళ్ాశాలల స్ెంఖయలో
ర ేశ్ 2వ స్ాినెంలో, తెలెంగాణ 4వ స్ాినెంలో న్నలిచ య. యూజీసీ త జా గణ ెంకాల
పరకారెం దేశెంలో గత నవెంబరడ వరకు 106 విశేవిద యలయాల పరిధలో 658 కళ్ాశాలలు
స్ేయెం పరతిపతిత హో ద దకిాెంచసకున ియ. అతయధకెంగా 183 కళ్ాశాలలతో తమిళ్న డు
అగీస్ి ానెంలో ఉెంద. 97 కళ్ాశాలలతో ఆెంధరపద
ర ేశ్ రెండో స్ాినెం దకిాెంచసకుెంద. 70
కళ్ాశాలలతో కరాణట్క 3వ, 59 కళ్ాశాలలతో తెలెంగాణ 4వ స్ాినెంలో న్నలిచ య. ఏపీలో

అతయధకెంగా జవఎన్ట్ీయూ (కాకిన డ) పరిధలో 27 కళ్ాశాలలు ఉెండగా, ఆ తరాేత జవఎన్
ట్ీయూ (అనెంతపురెం) కిెంద 17 కళ్ాశాలలున ియ. తెలెంగాణలో జవఎన్ట్ీయూ (హచ్)
పరిధలో 28, ఓయూలో 23 కళ్ాశాలలున ియ. స్ేయెం పరతిపతిత ఉని విద యస్ెంస్ి లు
స్ ెంతెంగా పరీక్షలు న్నరేహిెంచసకుెంట్కయ. మూలాయెంకన న్ని కూడ అకాడి అధ యపకులు,
ఆచ రడయలే చేస్త ారడ. విశేవిద యలయాలు ఇచిేన సరలబస్లో 20 శాతెం వరకు మారడేకోవచసే.
฀ తీర పారెంతెంలో నౌకాదళ్ భకరీ విన యస్ాలు

● దేశెంలోన్న 7516 కిలోమీట్రో తీరెం ప డవున ‘సీ విజిల్’ పేరడతో భకరీ విన యస్ాలకు భకరత
నౌకాదళ్ెం జనవరి 22న శ్రీకారెం చసట్ిుెంద. ఇెందసలో నౌకాదళ్ెం, తీరరక్షణ దళ్ెం, వివిధ
రాష్ాురలోోన్న మెరైన్ పో ల్దస్సలతోపాట్ు మత్ూకారడలు కూడ పాలగుెంట్ున ిరడ. 150 నౌకలు, 40
విమాన లు, ఇతర వయయహాతాక వయవస్ి లు పాలుపెంచసకుెంట్ున ియ.
● 2008లో పాకిస్ి ాన్ నసెంచి స్ముదర మారాున వచిేన ఉగీవాదసలు మారణహో మెం స్ృషరుెంచిన
స్ెంగతి తెలిసరెందే. ఆ నేపథ్యెంలో తీర పారెంతెంలో భదరత, న్నఘా స్ామరాిూన్ని పెంచసకునేెందసకు
అనేక చరయలనస నౌకాదళ్ెం చేపట్ిుెంద.
฀ పరధ న్న కానసకల వేలెంతో గెంగా పరక్ాళ్నకు న్నధసలు

● పరధ నమెంతిర నరవెందరమోదీకి వచిేన స్సమారడ 1900 కానసకలిి వేలెం వేయాలన్న, తద ేరా
వచిేన డబుబనస గెంగానద పరక్ాళ్నకు విన్నయోగిెంచ లన్న పరభుతేెం న్నరణయెంచిెంద. వేలెం
వేయబో యే వాట్ిలో పరతిమలు, శాలువాలు, కళ్ాఖెండ లు, స్ెంపరద య వాదయ పరికరాలు
వెంట్ివి ఉెంట్కయ. దల్దో లోన్న ‘జాతీయ ఆధసన్నక కళ్ల గాయలరీ’ వేదకగా ఈ నెల 27, 28 తేదీలో ో
వేలెం న్నరేహిస్త ారడ. ఒకవేళ్ అముాడుపో కుెండ ఏమెైన వస్సతవులు మిగిలిపో తే వాట్ిన్న ఈ
నెల 29, 30 తేదీలో ో అెంతరాాలెంలో ఇ-వేలెం ద ేరా వికీయస్ాతరడ.
฀ ‘పరవాసీ భకరతీయ దవస్’నస పారరెంభిెంచిన పరధ న్న

● జనవరి 22న వారణ సరలో 15వ పరవాసీ భకరతీయ దవస్ (PBD)నస పరధ న్న మోడీ పారరెంభిెంచి
పరస్ెంగిెంచ రడ.
● పరవాస్ భకరతీయులు మన దేశాన్నకి పరచ ర రాయబకరడల వెంట్ివారన్న, దేశ స్ామరాిూలకు
వారెంత పరతీకలన్న కొన్నయాడ రడ . పరవాస్ భకరతీయుల కోస్ెం పరభుతేెం అనేక చరయలు
చేపట్ిుెందన్న, దీన్నలో భకగెంగా చిప్ ఆధ రిత ఈ-పాస్పో రడులిి పరవేశపట్ేు దశగా పరయత ిలు
జరడగుతున ియన్న పరధ న్న వెలోడిెంచ రడ. దీన్నకి తగు ట్ు ుగా అన్ని దేశాలోోన్న భకరతీయ దౌతయ

కారాయలయాలనస తేరలో పాస్పో రడు పారజకుులో అనసస్ెంధ నెం చేయనసనిట్ు
ో చెపాిరడ. ఈ-
వీస్ాల జారీతో చ లామెందకి పరయోజనెం కలుగుతోెందన్న, దీన్నన్న ఇెంకా స్రళ్తరెం చేస్త ామన్న
పరకట్ిెంచ రడ.
● ఈ స్దస్స్కు మారిష్స్ పరధ న్న పరవిెంద్ జగన ిథ్ ముఖయ అతిధగా హాజరయాయరడ .
● పరవాస్ తీరి దరశన పథ్కెం పారరెంభెం : విదేశాలోో ఉెంట్ుని భకరతీయుల కోస్ెం మోదీ కొతత
పథ్కాన్ని పారరెంభిెంచ రడ. పరవాస్ తీరి దరశన పథ్కెంలో భకగెంగా ఏడ దకి రెండుస్ారడో పరభుతే
ఖరడేతో భకరత స్ెంతతి వయకుతలనస తీరియాతరలకు తీస్సకళ్ాతరడ. ఇపిట్ికవ తొలి విడతగా 40
మెందన్న ఈ పథ్కెం లబిి ద రడలుగా ఎెంపరక చేశారడ. పరవాస్ భకరతీయ దనోత్వాలు ముగిసరన
అనెంతరెం ఈ యాతర ఢిల్దో నసెంచి పారరెంభెం కానసెంద. 45 నసెంచి 65 ఏళ్ో మధయ వయస్సని
పరవాస్ భకరతీయులు ఈ పథ్కాన్నకి అరడహలు.
฀ ఈశానయ గిరిజన మెండళ్ో కు మరిెంత స్ేయెం పరతిపతిత

● ఈశానయ రాష్ాురలోోన్న 10 గిరిజన మెండళ్ో కు మరిెంత స్ేయెంపరతిపతిత కలిిస్ూ
త జనవరి
24న కవెందరమెంతిరవరు ెం న్నరణయెం తీస్సకొెంద. న్నధసలతో పాట్ు, పరజా పనసలు, అడవులు వెంట్ి
30 శాఖలపై మరిన్ని అధకారాలు కలిిెంచనసెంద. రాజాయెంగెంలోన్న 280వ అధకరణెం, ఆరో
షడూయల్ పరకారెం ఈ అధకారాలు ఇవేనసెంద. వచేే పారో మెెంట్ు స్మావేశాలోో ఇెందసకు
స్ెంబెంధెంచిన బిలుో పరవేశపట్ు నసెంద. గిరిజన మెండళ్ో తో పాట్ు వాట్ి పరిధలోన్న
గాీమపెంచ యతీలు, పురపాలక స్ెంఘాలకు ఎన్నికలు న్నరేహిెంచడెంతో పాట్ు, అవే అభివృది
పరణ ళ్లకలనస రూప ెందెంచసకొనే అవకాశెం కూడ కలిిెంచనసెంద.
● ఇెంట్ిపన్నవారి న్నయామకెంపై కువెైట్తో ఒపిెందెం : ఇెంట్ిపన్నవారి న్నయామకెంపై కువెైట్తో
కుదరిన ఒపిెంద న్నకి కవెందర మెంతిరవరు ెం ఆమోదెం తెలిపరెంద. కువెైట్లో 3 లక్షల మెంద
భకరతీయులు ఇెంట్ి పన్నవారిగా విధసలు న్నరేరితస్త సెండగా, వారిలో 90 వేల మెంద మహిళ్లు
.వారికి తగిన భదరత కలిిెంచే విష్యమెై స్హకరిెంచసకోవాలన్న ఇరడ దేశాలు అెంగీకరిెంచ య.
ఈ ఒపిెందెం అయదేళ్ోపాట్ు అమలోో ఉెంట్ుెంద. తరడవాత ద న్ని నవీకరిెంచే వెస్సలుబకట్ు
ఉెంద. ఈ ఒపిెందెం అమలుకు రెండుదేశాల పరతిన్నధసలతో స్ెంయుకత స్ెంఘెం
ఏరాిట్వుతుెంద.

฀ ఎరీకోట్లో 4 మూయజియెంలు పారరెంభిెంచిన పరధ న్న మోదీ
● స్ాేతెంత్ర స్మరయోధసడు నేత జీ స్సభకష్ చెందరబో స్ 122వ జయెంతి స్ెందరభెంగా కవెందరెం
ఆయనకు అరడదెైన గౌరవెం కలిిెంచిెంద. ఢిల్దోలోన్న ఎరీకోట్లో నేత జీ స్సభకష్ చెందరబో స్
పేరడతో ఓ మూయజియాన్ని పరధ న్న నరవెందర మోదీ జనవరి 23న ఆవిష్ారిెంచ రడ. అలాగవ
జలియన్ వాలాబకగ్ ఊచకోత, మొదట్ి పరపెంచయుది ెంలో భకరత సైన్నకుల స్ాృతయరిెం ‘యాదే
జలియన్ మూయజియెం’, భకరత కళ్లకు స్ెంబెంధెంచి ‘దృశయకళ్’ మూయజియెం, 1857 తొలి
స్ాేతెంత్ర స్ెంగాీమ ఘట్కులనస గురడతకుతెచేేలా మరో మూయజియాన్ని పరధ న్న ఎరీకోట్లో
పారరెంభిెంచ రడ.
● ఈ న లుగు మూయజియాలనస కలిపర ‘కాీెంతి మెందర్స’గా వయవహరిస్త ారడ. ఈ కారయకీమెం
స్ెందరభెంగా స్సభకష్ చెందరబో స్ వాడిన ట్ోపీన్న ఆయన కుట్ుెంబ స్భుయలు మోదీకి
బహయకరిెంచగా, పరధ న్న ధనయవాద లు తెలిపారడ. అనెంతరెం ఆ ట్ోపీన్న మూయజియెంకు
ఇచేేశారడ.
● స్ాేతెంత్ర పో రాట్ెం స్ెందరభెంగా బో స్వాడిన కురీే, యూన్నఫ్ాెం, మెడల్్తో పాట్ు ఆజాద్
హిెంద్ ఫ్ౌజ్కు స్ెంబెంధెంచిన పలు వస్సతవులనస బో స్ మూయజియెంలో పరదరశనకు ఉెంచ రడ.
అలాగవ స్సభకష్ చెందరబో స్ జీవితెంపై తీసరన డ కుయమెెంట్రీన్న ఇకాడ పరదరిశస్ాతరడ. ఇక మొదట్ి
పరపెంచయుది ెంలో అమరడలెైన 15 లక్షలమెంద భకరతీయ జవానో వీరోచిత పో రాట్ెం, త యగాన్ని
యాదే జలియన్ మూయజియెంలో ఫ్ ట్ోల రూపెంలో తీరిేదదీ రడ. భకరత సైన్న కుల త యగాన్ని
పరశెంసరస్త ూ స్రోజిన్స న యుడు రాసరన ‘గిఫ్టు’ పద యన్సి పరదరశనకు ఉెంచ రడ.
฀ ఇక సైన్నక విమాన లోో జీవ ఇెంధన విన్నయోగెం

● దేశ్రయెంగా ఉతితెత న
త జీవ ఇెంధనెంతో సైన్నక విమాన లనస నడిపేెందసకు మారు ెం స్సగమమెైెంద.
కొన్ని నెలలపాట్ు స్ాగిన విస్త ృత పరీక్షల అనెంతరెం సైన్నక విమానయాన భదరత పరమాణీకరణ
కవెందరెం (సీఈఎమ్సఐఎల్ఏసీ) ఇెందసకు అవస్రమెైన అనసమతిన్న జారీ చేసరెంద. ‘వివిధ జాతీయ,
అెంతరాాతీయ పరమాణీకరణ స్ెంస్ి లు న్నరవీశిెంచిన పరకయ
ిీ లకు అనసగుణెంగా జీవ ఇెంధనెంపై
జరిపరన పరీక్షలు, తన్నఖీల ఫలిత లపై సీఈఎమ్సఐఎల్ఏసీ లోతుగా విశరోషరెంచిెంద. దీన్న
పన్నతీరడపై పయరిత స్ెంతృపరత వయకత ెం చేస్త ూ సైన్నక విమాన లోో విన్నయోగాన్నకి అనసమతి జారీ
చేసరెంద’’ అన్న రక్షణశాఖ వెలోడిెంచిెంద. ఛతీత స్గఢ్లో పెండిెంచిన జట్ోరఫ్ా మొకాల వితత న ల
నసెంచి ఈ జీవ ఇెంధన న్ని తయారడ చేశారడ.

● జీవ, జట్ ఇెంధన మిశీమెంతో జనవరి 26న ఆన్-32 విమానెం చేపట్ు నసని తొలి విహారాన్నకర
త జా అనసమతితో మారు ెం స్సగమమెైెంద .
฀ జైద్ పెంట్లపై దల్దో లో తొలి స్దస్స్

● తొలిస్ారిగా జైద్ పెంట్లకు స్ెంబెంధెంచిన వివిధ అెంశాలపై దల్దో లో జనవరి 24న జాతీయ
స్దస్స్ న్నరేహిెంచ రడ. వయవస్ాయ భూమిన్న గరిష్ాెంగా స్దేన్నయోగెం చేస్త ూ రైతులు విస్త ృత
పరయోజన లు ప ెందడమెలాగో ఈ స్దస్స్లో చరిేెంచ రడ. వయవస్ాయ శాఖ, భకరత
వయవస్ాయ పరిశోధన మెండలి, వివిధ రాష్ాురలకు చెెందన శాస్త వ
ర ేతతలు, అధకారడలతో పాట్ు
రైతులు హాజరయాయరడ.
● కవెందర వయవస్ాయ శాఖ స్హాయ మెంతిర పురడష్ో తత మ్స రూపాలా ముఖయ అతిథగా హాజరయాయరడ.
2020 న ట్ికి రైతుల ఆద యెం రట్ిుెంపు చేయాలని పరభుతే లక్ాయన్నకి ఈ స్దస్స్
దో హదపడుతుెందన ిరడ.
● రబీ, ఖరీఫ్ పెంట్ కాలాల మధయ ఉెండే మరో పెంట్కాలానేి 'జైద్' అెంట్కరడ .
฀ 10% రిజరవేష్న్ అరహతలోో గుజరాత్ మారడిలు

● ఆరిికెంగా వెనకబడిన వారికి జనరల్ కవట్గిరీలో విదయ, ఉదో యగాలోో 10% రిజరవేష్నో కలినకు
కవెందర పరభుతేెం న్నరవీశిెంచిన అరహతలోో గుజరాత్ పరభుతేెం మారడిలు చేసరెంద. ఆసరత తో స్ెంబెంధెం
లేకుెండ కవవలెం ఆద యాన్ని మాతరమే అరహతగా పరిగణనలోకి తీస్సకోవాలన్న రాష్ు ర మెంతిరవరు ెం
తీరాాన్నెంచిెంద. దీన్నవలో ఆసరత ఎెంత ఉన ి వారిిక కుట్ుెంబ ఆద యెం రూ.8 లక్షలోోపు ఉెంట్ే
గుజరాత్ విదయ, ఉదో యగాలోో ఈ కోట్క కిెంద రిజరవేష్న్ ప ెందడ న్నకి అరడహలవుత రడ.
● కవెందరెం విధెంచిన అరహతలనస కవవలెం కవెందర పరభుతే విదయ, ఉదో యగాలకు మాతరమే పరిమితెం
చేయాలన్న రాష్ు ర పరభుతేెం న్నరణయెంచిెంద. దీన్నకితోడు 1978కి ముెందస గుజరాత్కు వచిే
సరిరపడిన కుట్ుెంబకలోోన్న స్భుయలకు మాతరమే స్ాిన్నక రిజరవేష్నసో వరితెంచేలా ష్రతు విధెంచిెంద.
కవెందరెం జారీ చేసరన మారు దరశకాలోో స్ాిన్నక అవస్రాలకు తగు ట్ు ు మారడిలు చేస్సకోవడ న్నకి
ఉని అవకాశాన్ని ఉపయోగిెంచసకొన్న గుజరాత్ పరభుతేెం ఈ మారడిలు చేసరెంద.
฀ అెండమాన్లో నౌకాదళ్ విమాన స్ాివరెం ఐఎన్ఎస్ కొహో స్ా పారరెంభెం

● అెండమాన్ న్నకోబకర్స దీవులోో కొతత గా నౌకాదళ్ విమాన స్ాివరెం పారరెంభమెైెంద. నౌకాదళ్ెం కిెంద
ఇపిట్ికవ ఈ పారెంతెంలో రెండు కవెందర లు ఉెండగా , ఐఎన్ఎస్ కొహో స్ా అనే స్ాివరాన్ని జనవరి
24న నేవీ చీఫ్ స్సన్సల్ లాెంబక పారరెంభిెంచ రడ . ఇద అెండమాన్ దీవుల రాజధ న్న పో ర్సు బరో యర్స

కు 300 కిలోమీట్రో దూరెంలో ఉెంద. హిెందస మహాస్ముదరెంలో చెైన పై కనేిసర ఉెంచడ న్నకి
తోడిడుతుెందన్న చెబుతున ిరడ. ఈ స్ాివరెంలో వెయయ మీట్రో ప డవెైన రన్వే ఉెంద.
฀ అయోధయ కవస్సపై కొతత ధరాాస్నెం

● అయోధయలోన్న రామజనాభూమి- బకబీర మసీదస కవస్సపై విచ రణకు స్సపీరెంకోరడులో
అయదసగురడ స్భుయలతో జనవరి 25న కొతత రాజాయెంగ ధరాాస్నెం ఏరాిట్యెంద. ఈ నెల 29
నసెంచి విచ రణ పారరెంభిెంచనసెంద.
● ధరాాస్నెంలో పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ రెంజన్ గొగొయ, జసరుస్ ఎస్.ఎ.బో బేు , జసరుస్
డి.వెై.చెందరచూడ్, జసరుస్ అబుీల్ నజీర్స, జసరుస్ అశోక్ భూష్ణ్లు స్భుయలుగా ఉన ిరడ.
ధరాాస్నెంలోకి కొతత గా జసరుస్ అబుీల్ నజీర్స, జసరుస్ అశోక్ భూష్ణ్లనస తీస్సకుెంట్ునిట్ుు
పరధ న న యయమూరిత పరకట్ిెంచ రడ. వీరిదీరూ గతెంలో అయోధయ కవస్సనస విచ రిెంచిన అపిట్ి
పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ దీపక్ మిశీ ఆధేరయెంలోన్న ధరాాస్నెంలో స్భుయలు కావడెం
గమన రహెం. ఇస్ాోెం మతెంలో మసీదస అెంతరాభగెం కాదెంట్య 1994లో ఇచిేన తీరడినస
స్మీక్ిెంచడ న్నకి అయదసగురడ స్భుయల బరెంచ్నస ఏరాిట్ు చేయాలని వినతిన్న గత
ససు ెంబరడలో ఇదే ధరాాస్నెం మెజారీు తీరడితో తిరస్ారిెంచడెం గమన రహెం.
● అయదసగురడ స్భుయల బరెంచ్ అవస్రెం లేదన్న జసరుస్ దీపక్ మిశీ, జసరుస్ అశోక్ భూష్ణ్లు
అభిపారయపడగా, ఏరాిట్ు చేయాలన్న జసరుస్ అబుీల్ నజీర్స తీరడి ఇచ ేరడ. అనెంతరెం కవస్స
విచ రణకు ఏరాిట్యన అయదసగురడ స్భుయల ధరాాస్నెంలో జసరుస్ గొగొయ, జసరుస్ బో బేు ,
జసరుస్ ఎన్.వి. రమణ, జసరుస్ యు.యు.లలిత్, జసరుస్ చెందరచూడ్లు ఉెండేవారడ.
ధరాాస్నెంలో కొనస్ాగబో నన్న జసరుస్ లలిత్ చెపిడెంతో కొతత ద ఏరాిట్ు చేయాలి్ వచిేెంద.
అయోధయకు స్ెంబెంధెంచిన ఓ కవస్స విష్యమెై గతెంలో త నస న యయవాదగా
పన్నచేసరనెందసన ధరాాస్నెంలో ఉెండబో నెంట్య ఆయన వెైదొ లిగారడ.
฀ రాజ్పథ్లో కనసిల పెండువగా గణతెంతర దనోత్వెం

● భకరతదేశ 70వ గణతెంతర వేడుకలు దల్దో లోన్న రాజ్పథ్లో కనసిలపెండువగా జరిగాయ.
పరపెంచెంలోనే అతిపదీ పరజాస్ాేమయ దేశ ఘన చ రితక
ర , స్ాెంస్ాృతిక భినిత ేన్నకి, సైన్నక
పాట్వాన్నకి, న రీశకితకి దరిణెం పట్కుయ. మహాత ా గాెంధీ 150వ జయెంతి ఉత్వాలు
జరడపుకొెంట్ుని నేపథ్యెంలో ఈస్ారి ఆయన జీవితెం, సరది ెంత లే ఇతివృతత ెంగా వివిధ
శాఖలు, రాష్ాురల శకట్కలు రూప ెంద య.

● ఈ వేడుకలోో దక్ిణ ఫరరకా అధయక్షుడు సరరిల్ రామఫ్ో స్ా ముఖయ అతిథగా పాలగున ిరడ.
గణతెంతర వేడుకలోో దక్ిణ ఫరరకా అధయక్షుడు ముఖయ అతిథగా పాలగునడెం ఇద రెండో స్ారి.
1995లో మొదట్ిస్ారి నలో స్ూరీడు నెల్న్ మెండేలా హాజరయాయరడ.
ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్ లాన్్ న యక్ నజీర్స అహాద్ వాన్సకి అశోకచకీ పురస్ాారాన్ని
పరద నెం చేశారడ. ఉగీవాద నసెంచి సైన్నకుడిగా మారి గత నవెంబర్సలో కశ్రార్సలోన్న ష్ో పరయాన్
జిలాోలో ముష్ారడలతో పో రాడుతూ పారణ లరిిెంచినెందసకు కవెందర పరభుతేెం పరకట్ిెంచిన ఈ
అవారడునస నజీర్స స్తీమణి అెందసకున ిరడ. అనెంతరెం కవాతు పారరెంభమెైెంద.
● స్సఖోయ్-30 ఎెంకవఐ యుది విమాన నమూన లు ఆకట్ుుకున ియ.
● ఈ ఏడ ద స్ాహస్ బకలలకు కవాతులో స్ాినెం దకాలేదస. వారి బదసలుగా పరధ నమెంతిర
రాషీుయ
ర బకల పురస్ాార్స అెందసకుని 26 మెంద బకలలు ఓపన్ట్కప్ జీప్లో రాజ్పథ్
మీదసగా స్ాగారడ.
మొట్ు మొదట్ిస్ారి
● 90 ఏళ్ో కు పైబడిన ఇెండియన్ నేష్నల్ ఆరీాకి చెెందన వెట్రన్్ ఈ కవాతులో తొలిస్ారిగా
పాలుపెంచసకున ిరడ. పరమానెంద్, లలిత్రాెం, హీరాసరెంఘ్, భకగాల్ అనే ఈ మాజీ సైన్నకోదో యగులోో
ఒకరి వయస్స్ వెంద ద ట్ిెంద.
● అమెరికా నసెంచి కొనసగోలు చేసరన తేలికపాట్ి శతఘిి ఎెం777, చోదక స్ామరిూముని శతఘిి క-
9 వజర తొలిస్ారిగా గణతెంతర వేడుకలోో పాలుపెంచసకున ియ.
● భకరత వెైమాన్నక దళ్ విమాన లు మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా స్ెంపరద య, జీవ ఇెంధన లతో కూడిన
మిశీమాన్ని ఉపయోగిెంచి కవాతులో పాలగున ియ.
● న రీశకిత : గణతెంతర వేడుకలోో ‘న రీశకిత’ పరబలెంగా కన్నపరెంచిెంద. 183 ఏళ్ో చరితర ఉని అస్ో ెం
రైఫరల్్ రజిమెెంట్ చరితర స్ృషరుెంచిెంద. పయరితగా మహిళ్ా స్భుయలే ఉని దళ్ెం మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా
పాలగుెంద. మేజర్స ఖసష్ూబ కనేర్స దీన్నకి న యకతేెం వహిెంచ రడ.
నౌకాదళ్, ఆరీా స్రీేస్ కోర్స (ఏఎస్సీ), కోర్స ఆఫ్ సరగిల్్ (ట్కరన్్పో రుబుల్ శాట్ిలెైట్ ట్ెరిానల్)
బృెంద లకు మహిళ్ా అధకారడలే న యకతేెం వహిెంచ రడ. ఏఎస్సీ బృెంద న్నకి మహిళ్ా అధకారి
న యకతేెం వహిెంచడెం ఇదే మొదట్ిస్ారి. లెఫ్ు న
ర ెెంట్ భకవన కస్ూ
త రి ఈ ఘనతనస
దకిాెంచసకున ిరడ. పురడష్ స్హచరడలకు దీట్ుగా కపు న్ శిఖా స్సరభి అనే మహిళ్ా అధకారి
పరదరిశెంచిన బరైకు విన యస్ాలు చూపరడలనస ఆకట్ుుకున ియ.

฀ 2018 హిెందీ పదెంగా ‘న రీశకిత’
● గత ఏడ ద(2018)కి స్ెంబెంధెంచి హిెందీ పదెంగా ‘న రీశకిత’ న్నలిచిెందన్న ఆక్్ఫర్సు డిక్షనరీ స్ెంస్ి
పరకట్ిెంచిెంద. పరస్త సతెం జైపయర్స 'లో జరడగుతుని జైపుర్స లిట్రవచర్స ఫసరువల్ (జవఎల్ఎఫ్)లో ఈ
పరకట్న చేసరెంద. గత ఏడ ద మారిేలో న రీశకిత పద న్ని భకరీ స్ాియలో ఉపయోగిెంచ రడ.
฀ ఉతత మ మెంతిర రాజ్న థ్

● ‘ఇెండియాట్ుడే-కారీే ఇన్సైట్్’ స్ెంస్ి లు న్నరహహిెంచిన ‘మూడ్ ఆఫ్ ద నేష్న్’ స్రవేలో కవెందర
పరభుతేెంలోన్న మిగత మెంతురలెందరీి వెనకుా నెట్ు .ి .. రాజ్న థ్సరెంగ్ పరథ్మ స్ాినెంలో
న్నలిచ రడ . స్రవేలో పాలగుని 13,000 వేల మెందలో స్గెం మెంద రాజ్న థ్నే ఉతత మ
మెంతిరగా పేరొాెంట్య మదీ తు పలికారడ. రాజ్న థ్కు 50%, స్సష్ాా స్ేరాజ్కు 46%, అరడణ్
జైట్కి ీో 45%, న్నతిన్ గడారీకి 39%, న్నరాలా సీత రామన్కి 26% మెంద మదీ తు తెలిపారడ.
฀ ట్ెన్
ైర 18’ పేరడ వెందే భకరత్ ఎక్్ పరస్'గా మారడి
● మనదేశెంలో తొలి ఇెంజిన్రహిత రైలుగా గురితెంపు ప ెందన ‘ట్ెన్
ైర 18’ పేరడ మారిెంద. స్ేదేశ్ర
ఇెంజిన్సరడో పయరితగా స్ేదేశెంలోనే తయారడచేసరన నేపథ్యెంలో ఇకపై ఈ రైలునస ‘వెందే భకరత్
ఎక్్పరస్’గా పరలవబో తునిట్ు
ో రైలేేమెంతిర పీయూష్ గోయల్ జనవరి 27న పరకట్ిెంచ రడ.
● ‘వెందే భకరత్ ఎక్్పరస్’లో 16 బో గీలుెంట్కయ. రూ.97 కోట్ో వయయెంతో చెనెైిలోన్న ఇెంట్ిగల్
ీ కోచ్
ఫ్ాయకురీలో ద న్ని న్నరిాెంచ రడ. దల్దో -వారణ సర మధయ ఈ రైలు పరయాణిస్త సెంద. మొతత ెం 755
కిలోమీట్రో పరయాణ న్ని ద ద పు 8 గెంట్లోో పయరితచేస్త సెంద.
฀ ఓట్ు వేయడెం వయకితగత స్ెంస్ాారెం : పరధ న్న

● జనవరి 27వ తేదీన ఈ స్ెంవత్రపు తొలి ‘మన్ కర బకత్’లో పరధ న్న నరవెందరమోదీ
పరస్ెంగిెంచ రడ. 18 ఏళ్లో న్నెండి తొలిస్ారిగా ఓట్ు హకుానస విన్నయోగిెంచసకోనసని యువతనస
ఉదేీశిస్ూ
త ‘‘21వ శత బీ ెంలో జన్నాెంచిన వీరికి దేశ బకధయతలు తీస్సకొనే స్మయెం వచిేెంద.
దేశెం కోస్ెం న్నరణయెం తీస్సకునే స్సదీరఘ పరకయ
ిీ లో వీరడ భకగస్ాేములు అవుత రడ. మీ స్ ెంత
కలలనస భకరత్నస గొపి దేశెంగా తయారడ చేయాలని జాతి స్ేపాిలకు జత చేయెండి.
అరడహలెంత ఓట్రడోగా నమోదస చేస్సకోెండి. ఓట్ు వేయడ న్ని ‘జాతీయ కరత వయెం’గా భకవిెంచెండి.
అద వయకితగత స్ెంస్ాారెంగా మారాలి’’ అన్న హితవు పలికారడ.

฀ ‘పీస్ా’లో చేరిన భకరత్
● విద యరడిల పరమాణ లు అెంతరాాతీయెంగా ఏ స్ాియలో ఉన ియో మదెంపు చేసేెందసకు
ఉదేీశిెంచిన కారయకీమెం ‘పీస్ా’లో భకరత్ చేరినట్ు
ో కవెందర మానవ వనరడల అభివృది శాఖ మెంతిర
పరకాశ్ జావడేకర్స జనవరి 29న వెలోడిెంచ రడ. ‘పో ర గాీెం ఫర్స ఇెంట్రవిష్నల్ స్ూ
ు డెెంట్ అసస్మెెంట్
’గా పరలిచే ఈ కారయకీమాన్నకి స్ెంబెంధెంచిన అవగాహన ఒపిెందెంపై కవెందర మెంతిర నేతృతేెంలో
మానవ వనరడల శాఖ అధకారడలు, ఆరిిక స్హకార అభివృది స్ెంస్ి (ఓఈసీడీ) పరతిన్నధసలు
స్ెంతకాలు చేశారడ.
● 2021 నసెంచి 10, 11, 12 తరగతుల విద యరడిలకు ఈ పరీక్ష జరడగుతుెందన్న మెంతిర
వివరిెంచ రడ. దీన్నద ేరా పరపెంచ వాయపత ెంగా 80 దేశాల విద యరడిల పరమాణ లనస లెకిాస్సతెండగా..
త జాగా ఇెందసలో భకరత్ కూడ చేరిెంద. దేశెంలోన్న ఓ పారెంత న్ని ఎెంపరకచేసర అకాడుని
పాఠశాలల విద యరడిలనస రాయెండమ్సగా తీస్సకొన్న పరశిపతర లు ఇచిే వారి విద యపరమాణ ల
స్ాియన్న అెంచన వేస్త ారడ. విద యరడిల పఠన శకిత, లెకాలు, సైన్్ అరిెం చేస్సకొనే స్ామరిూెం,
ఉమాడిగా స్మస్యలనస పరిష్ారిెంచే శకితస్ామరాిూల ఆధ రెంగా విద యరడిల స్ాియన్న అెంచన
వేస్త ారడ. ఈ పరీక్షల ఆధ రెంగా భకరత్కు అెంతరాాతీయ రాయెంకిెంగ్ ఇస్ాతరన్న, తదనసగుణెంగా
మనెం విద యపరమాణ ల రీత య ఏస్ాియలో ఉన ిమో అెంచన వేస్సకోవడ న్నకి వీలవుతుెందన్న
మెంతిర చెపాిరడ. ద న్న పరకారెం ఉపాధ యయ విదయ, ఇన్స్రీేస్ శిక్షణ, పాఠాయెంశాలోో స్ెంస్ారణలు
తీస్సకొస్ాతమన ిరడ. పరస్త సతెం జాతీయస్ాియలో 3, 5, 8 తరగతుల విద యరడిల పరమాణ లనస
లెకిాస్సతన ిమన్న, ఇకమీదట్ అెంతరాాతీయస్ాియలో అదే తరహా పరీక్ష ఉెంట్ుెందన ిరడ.
฀ ‘కిస్ాన్ గాెంధీ’ శకట్కన్నకి పరథ్మ బహయమతి

● గణతెంతర దనోత్వాల స్ెందరభెంగా పరదరిశెంచిన శకట్కలోో ‘భకరత వయవస్ాయ పరిశోధన
మెండలి’ (ఐసీఏఆర్స-ఐకార్స) రూప ెందెంచిన ‘కిస్ాన్ గాెంధీ’ శకట్కన్నకి పరథ్మ బహయమతి
లభిెంచిెంద. కవెందర రక్షణశాఖ మెంతిర న్నరాలా సీత రామన్ జనవరి 28న ఐకార్స బృెంద న్నకి
అవారడునస అెందజవశారడ. ‘మిశిీత్ ఖవతీ...ఖసషరయోెంకర ఖవతీ’ పేరడతో తీరిేదదీ న ఈ శకట్ెంలో
మేకలు, ఆవుల మధయలో జాతిపరత మహాత ాగాెంధీ ఉెంట్కరడ. సేెందయ
ర వయవస్ాయెం, క్ీర
విపో వెం, ఆరోయగాన్నకి ఆహార స్ూతర లు వెంట్ివి శకట్ెంలో ప ెందసపరిచ రడ. కుట్ీరెంలో చరఖా
తిపుితుని రీతిలో కస్ూ
త రాబగాెంధీ కూడ శకట్ెంలో కన్నపరస్త ారడ. పాడి పరిశమ
ీ పారముఖయెం,

దేశ్రయ జాతుల వృది , పశువుల ఆధ రిత సేెందీయ
ర వయవస్ాయెంలో గాెంధీ ద రశన్నకతనస
కళ్ో కు కట్ిునట్ు
ో పరదరిశెంచ రడ.
● అలాగవ రాష్ాురల శకట్కలలో ‘గాెంధేయ మారు ెంలో గాీమీణ ఆరిిక స్ాధకారత’నస కళ్ో కు కట్ిున
తిరపుర శకట్కన్నకి పరథ్మ బహయమతి లభిెంచిెంద.
฀ ‘పరీక్ష-పే-చరే 2.0’ లో పాలగ

ు ని పరధ న్న మోడీ
● జనవరి 29న దల్దో లోన్న త లక్ట్ోరా సేుడియెంలో ‘పరీక్ష-పే-చరే 2.0’ పేరడతో న్నరేహిెంచిన
కారయకీమెంలో 2000 మెంద విద యరడిలు, తలిో దెండురలు, ఉపాధ యయులనస ఉదేీశిెంచి పరధ న్న
మోడీ మాట్కోడ రడ.
● ‘విద యరడిలు పరీక్షలనస ధెైరయెంగా ఎదసరోావాలి. జీవితెంలో అవయ భకగెం తపి అవే జీవితెం కాదస’
అన్న పరధ న్న ఉదో బధెంచ రడ. పరీక్షలనస కష్ు ెంగా కాకుెండ ఇష్ు ెంగా చూడ లన ిరడ. తనసవు,
మనస్స రెంగరిెంచి పరతిభనస చ ట్ుకోవాలన్న స్ూచిెంచ రడ. పరీక్షలనస పెండగలా భకవిెంచ లన్న
తలిో దెండురలకు స్ూచిెంచ రడ. పలువురడ అడిగిన పరశిలకు పరధ న్న
స్మాధ న లిచ ేరడ.తెలుగు రాష్ాురల విద యరడిలు, తలిో దెండురలు కూడ హాజరయాయరడ.
฀ లోకాయుకత పరిధలో సీఎెం...మహారాష్ు ర స్రాారడ స్ెంచలన న్నరణయెం

● లోకాయుకత పరిధలోకి ముఖయమెంతిరన్న తీస్సకువస్ూ
త మహారాష్ు ర స్రాారడ స్ెంచలన న్నరణయెం
తీస్సకుెంద. అవిన్సతి విష్యెంలో స్ాక్ాతూ
త ముఖయమెంతిరన్న కూడ రహస్యెంగా విచ రణ చేసే
అధకారాన్ని లోకాయుకత కు ఇస్ూ
త దేవేెందర ఫఢివీస్ నేతృతేెంలోన్న రాష్ు ర మెంతిరవరు ెం
తీరాాన్నెంచిెంద. దీెంతో పాట్ు మహారాష్ు ల
ర ో లోకాయుకత , ఉప లోకాయుకత ల న్నయామకెంలో
పారదరశక విధ న న్ని అవలభిెంచ లన్న స్రాారడ న్నరణయెంచిెంద.
฀ అవిన్సతి స్ూచీలో మెరడగుపడు భకరత్

● మొతత ెం 180 దేశాలోో అవిన్సతిపై వాయపారవేతతల అెంచన లు సేకరిెంచి ‘ట్కరన్్పరన్స్
ఇెంట్రవిష్నల్’ స్ెంస్ి ‘అవిన్సతి అెంచన ల స్ూచీ-2018’నస త జాగా విడుదల చేసరెంద.
మనదేశెంలో 2017తో పో లిసేత గతేడ ద అవిన్సతి కాస్త తగిుెందన్న త జా న్నవేదక అభిపారయపడిెంద.
స్ెంబెంధత స్ూచీలో భకరత్ స్ాినెం మెరడగైనట్ు
ో వెలోడిెంచిెంద. ఇెందసలో మనదేశెం 41 స్ో ారడతో
78వ స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. 2017లో భకరత్ స్ో ారడ 40. అపుిడు 81వ స్ాినెంలో ఉెంద. అవిన్సతి
స్ూచీలో అమెరికా 2011 తరాేత తొలిస్ారిగా అగీశణ
రీ ి 20 దేశాల జాబిత లో చోట్ుకోలోియెంద.
● డెన ార్సా , నూయజిలాెండ్ , ఫరనో ెండ్ దేశాలు వరడస్గా మొదట్ి మూడు స్ాిన లలో న్నలిచ య

฀ ఉపుి స్త యగీహ స్ాారకచిహిెం జాతికి అెంకితెం
● భకరత స్ాేతెంతోరదయమ చరితల
ర ో అతయెంత కరలకఘట్ు మెైన దెండి ఉపుి స్త యగీహాన్నకి
గురడతగా గుజరాత్లోన్న నవ్స్రి జిలాోలో న్నరిాెంచిన స్ాారకచిహిెం, పరదరశనశాలనస పరధ న్న
నరవెందరమోదీ జనవరి 30న జాతికి అెంకితెం చేశారడ.1930లో దెండి ఉపుి స్త యగీహెంలో
పాలగుని మహాత ాగాెంధీ, మరో 80 మెంద స్త యగీహయల విగీహాలనస ఇకాడ ఏరాిట్ు చేశారడ.
న ట్ి చరితర తాక ఘట్కున్నకి స్ెంబెంధెంచిన అనేక అెంశాలనస పరతిబిెంబిెంచే కుడయచితర లనస ఈ
పరదరశనశాలలో చూడవచసే.
฀ గాెంధీ మృణాయ కుడయచితరెం ఆవిష్ారణ

● మహాత ా గాెంధీ సరది ెంత లు పాట్ిెంచడమే ఆయనకు మనమిచేే న్నజమెైన న్నవాళ్ల అన్న
ఉపరాష్ు ప
ర తి ఎెం.వెెంకయయన యుడు అన ిరడ. రాజకరయ న యకులు స్హా పరతిఒకారూ
ఖాదీన్న, చేతివృతు
త లనస పో ర త్హిెంచ లన్న ఆయన పరలుపున్నచ ేరడ.
● దల్దో నగరపాలక స్ెంస్ి పరధ న కారాయలయెం(ఎన్డీఎెంసీ)లో 150 చదరపు మీట్రో మహాతుాడి
మృణాయ కుడయచితర న్ని ఉపరాష్ు ప
ర తి డిసెంబర్స 31న ఆవిష్ారిెంచ రడ. దేశవాయపత ెంగా వివిధ
పారెంత లకు చెెందన 150 మెంద గాీమీణ కుమారడలు తయారడచేసరన 3,870 మట్ిుపాతరలతో ఈ
కుడయచితర న్ని ఏరాిట్ుచేశారడ. 'న జీవితమే న స్ెందేశెం' అెంట్య గాెంధీ చెపరిన మాట్నస
అెందసలో లిఖిెంచ రడ.
฀ 'రడస్ా' పధకాన్ని పారరెంభిెంచిన పరధ న్న

● ఫరబవ
ర రి 3న జముా కశ్రార్స'లోన్న షేర్స-ఇ-కశ్రార్స ఇెంట్ర్సనేష్నల్ కనెేని న్ సెంట్ర్స నసెంచి పరధ న్న
నరవెందరమోడీ 'రడస్ా2.0' పధకాన్ని పారరెంభిెంచ రడ . దేశవాయపత ెంగా ఎెంపరకైన పద
విశేవిద యలయాలోో ఆన్లెైన్లో పారరెంభిెంచ రడ . ఈ పధకెంలో భకగెంగా ఎెంపరకైన
విశేవిద యలయాలలో పరపెంచస్ాియ విశేవిద యలయాల జాభిత లో చోట్ు దకవా విధెంగా
అభివృది చేస్త ారడ .
● తెలెంగాణ రాష్ు ెంర నసెండి ఉస్ాాన్నయా విశేవిద యలయెం ఎెంపరకైెంద .
● అలాగవ జమూాక శ్రార్సలోన్న లడఖ్లో ఏరాిట్ు చేసరన తొలి విశేవిద యలయాన్ని, బెందీపురా
జిలాోలోన్న ద ల్ స్రస్స్ ఒడుున తొలి బీపీఓ కవెందర న్నిపధ న్న నరవెందర మోదీ ఫరబవ
ర రి 3న
పారరెంభిెంచ రడ. విజయ్పుర్సలో ఎయమ్స్ స్హా ద ద పు రూ.7,000 కోట్ో రూపాయల విలువెైన
అభివృది పారజకుులకు శెంకుస్ాిపన చేశారడ.

฀ ‘దేశెంలో ఏ బీచ్కు బూ
ో ఫ్ాోగ్ స్రిుఫరకవష్న్ లేదస’
● దేశెంలో ఏ బీచ్కు బూ
ో ఫ్ాోగ్ స్రిుఫరకవష్న్ లేదన్న పరాయవరణ శాఖ స్హాయ మెంతిర డ కుర్స మహష్
శరా ఫరబవ
ర రి 4న రాజయ స్భలో స్ిష్ు ెం చేశారడ. వెైఎస్ా్ర్స కాెంగస్
ీ పారీు ఎెంపీ వి.విజయస్ాయ
రడిు అడిగిన పరశికు జవాబుగా మెంతిర ఈ విష్యెం వెలోడిెంచ రడ. డెన ార్సాకు చెెందన
ఫ్ౌెండేష్న్ ఫర్స ఎన్నేరాన్మెెంట్ల్ ఎడుయకవష్న్ (ఎఫ్ఈఈ) అనే అెంతరాాతీయ స్ెంస్ి ఈ
స్రిుఫరకవష్న్నస పరద నెం చేస్త సెందన్న మెంతిర చెపాిరడ.
● 33 అెంశాల పారతిపదకన ఆ స్ెంస్ి న్నరవీశిెంచిన పరమాణ లకు అనసగుణెంగా ఉనిపుిడే బీచ్కు
బూ
ో ఫ్ాోగ్ స్రిుఫరకవష్న్ లభిస్సతెంద. అెందసలో న్సట్ి న ణయత, పరాయవరణ న్నరేహణ, రక్షణ, భదరత
చరయలు, పరాయవరణెంపై చెైతనయెం వెంట్ివి పరధ న పారతిపదకలుగా ఉెంట్కయన్న తెలిపారడ. స్మగీ
కోస్ు ల్ జోన్ మేనేజ్మెెంట్ కిెంద దేశెంలోన్న బీచ్లనస అెంతరాాతీయ స్ాియకి అభివృది చేసే
పరణ ళ్లకనస రూప ెందెంచినట్ు
ో మెంతిర తెలిపారడ. ఇెందసకోస్ెం 13 కోస్ాత తీర రాష్ాురలోో ఆయా
రాష్ాురల స్మాతి, స్ెంపరదెంపులతో రాష్ాురన్నకి ఒక బీచ్నస పైలట్ పారజక్ు గా అభివృది చేయడెం
జరడగుతుెందన్న వివరిెంచ రడ.
฀ మాలాయ అపిగిెంతకు బిరట్న్ అెంగీకారెం

● భకరత్లో బకయెంకులకు రడణ లు ఎగవేసర లెండన్లో తలద చసకుెంట్ుని విజయ్
మాలాయ(63)నస భకరత్కు అపిగిెంచడ న్నకి అనసమతిస్ూ
త బిరట్న్ హో ెంమెంతిర స్ాజిద్ జావిద్
ఫరబవ
ర రి 3న అధకారిక పతర లపై స్ెంతకాలు చేశారడ. మోస్ెం చేసేెందసకు మాలాయ కుట్ర
పన్నినట్ు
ో , అకీమ నగదస లావాదేవీలు జరిపరనట్ు
ో తగిన ఆధ రాలున ియన్న విశేసరెంచిన
మీదట్ జావిద్ ఆయననస భకరత్కు అపిగిెంచేెందసకు అెంగీకరిెంచ రన్న బిరట్న్
హో ెంమెంతిరతేశాఖ అధకార పరతిన్నధ తెలిపారడ.
฀ 50% వీవీపాయట్లనస లెకిాెంచ లి : 23 పారీుల డిమాెండ్

● పరస్త సతెం దేశెంలో ఎలకాురన్నక్ ఓట్ిెంగ్ యెంతర ల ద ేరా జరడగుతుని ఎన్నికల పరకయ
ిీ పై
స్ామానసయడికి అనసమాన లునిెందసన వచేే స్ారేతిరక ఎన్నికలోో తపిన్నస్రిగా 50% మేర
ఓట్ు రసీదస యెంతర లనస (వీవీపాయట్లనస) లెకిాెంచి, వాట్ిన్న ఈవీఎెంలలో నమోదెైన ఓట్ో తో
స్రిపో లేేలా న్నబెంధనలు తీస్సకురావాలన్న 23 రాజకరయ పారీులు కవెందర ఎన్నికల స్ెంఘాన్ని
డిమాెండ్ చేశాయ.

● ఇలా లెకిాెంచినపుిడు గలుపు-ఓట్ముల మధయ ఓట్ో తేడ 5%లోపు ఉెంట్ే మొతత ెం అన్ని
వీవీపాయట్లనస లెకిాెంచేలా చూడ లన్న కోరాయ. వీవీపాయట్, ఈవీఎెంల మధయ తేడ ఉెంట్ే
వీవీపాయట్ ఓట్ో నే అెంతిమెంగా పరిగణనలోకి తీస్సకోవాలన్న డిమాెండ్ చేశాయ. ఏపీ సీఎెం
చెందరబకబు, ఎన్స్పీ అధయక్షుడు శరద్పవార్స, రాజయస్భలో పరధ న పరతిపక్షనేత గులాెంనబీ
ఆజాద్, జమూా కశ్రార్స మాజీ సీఎెం ఒమర్స అబుీలాో, ఎసీి, బీఎసీి ఎెంపీలు రాెంగోపాల్
యాదవ్, స్తీష్ చెందర మిశీల నేతృతేెంలో 23పారీుల నేతలుఫరబవ
ర రి 4న స్ాయెంతరెం కవెందర
ఎన్నికల స్ెంఘెం పరధ న కమిష్నర్స స్సన్సల్ అరోడ , కమిష్నర్స అశోక్ లవాస్ాలనస కలిసర
స్ారేతిరక ఎన్నికలోో చేయాలి్న మారడిల గురిెంచి 5 పేజీల వినతిపతరెం స్మరిిెంచ రడ.
● వినతిపతరెంపై స్ెంతకెం చేసరన వారడ వీరవ : 1. రాహయల్గాెంధీ- కాెంగస్
ీ పారీు అధయక్షుడు 2. శరద్
పవార్స- ఎన్స్పీ అధయక్షుడు 3.చెందరబకబు- తెదేపా అధయక్షుడు 4. డెరక్ ఓబరయ
ర న్-తృణమూల్
కాెంగస్
ీ ఎెంపీ 5. శరద్ యాదవ్-ఎల్జవడీ అధయక్షుడు 6. రామ్సగోపాల్ యాదవ్- ఎసీి 7. స్తీష్
చెందరమిశీ- బీఎసీి 8. కన్నమొళ్ల- డీఎెంక 9. ట్ీకవ రెంగరాజన్- సీపీఎెం 10. మనోజ్ ఝా- ఆర్స
జవడీ 11. స్ెంజయ్సరెంగ్- ఆప్ 12. ఒమర్స అబుీలాో- నేష్నల్ కానూరన్్ 13. డి.రాజా-సీపీఐ 14.
డ న్నష్ అల్ద- జవడీఎస్ 15. ఎన్కవ పేరమచెందరన్-ఆర్సఎస్పీ 16. జితిన్రామ్స మాెంఝీ- హచ్ఏఎెం
17. బదసరదీీన్ అజాల్- ఏఐయూడీఎఫ్ 18. అశోక్కుమార్స సరెంగ్- జవవీఎెం 19. కోదెండరాెం-
ట్ీజవఎస్ 20. ఖొరడీమ్స ఒమెర్స- ఐయూఎెంఎల్ 21. కవజీకనెయ -ఎన్పీఎఫ్ 22. జయెంత్ చౌదరి-ఆర్స
ఎల్డీ 23. మజీద్ మెమన్-ఎన్సీపీ.
฀ ‘వధసవునస ఆశ్రరేదస్ూ
త పరభుతేెం తులెం బెంగారెం’
● పళ్లో చేస్సకున్న వెైవాహిక జీవితెంలోకి అడుగుపట్ేు వధసవుకు పరభుతేెం తరఫున తులెం
బెంగారెం (11.66 గాీములు) అెందజవస్త ామన్న అస్ో ెంలో స్ో నోవాల్ పరభుతేెం పరకట్ిెంచిెంద.
ఫరబవ
ర రి 6న ఆ రాష్ు ర ఆరిిక మెంతిర హిమాెంత్ బిశే శరా శాస్నస్భలో బడెాట్ పరవేశపట్కురడ.
ఇెందసలో పేదలపై వరాల జలుో కురిపరెంచ రడ. పేదలకు రూపాయకవ కిలో బియయెం ఇస్ాతమన్న
పరతిపాదెంచ రడ. వధసవుకు తులెం బెంగారెం ఇస్ాతమన్న పరకట్ిెంచ రడ. మొతత ెం రూ.1,193 కోట్ో
లోట్ుతో బడెాట్ పరవేశపట్ిున మెంతిర త జాగా ఎలాెంట్ి పనసిలు విధెంచలేదస.
฀ పాన్, ఆధ ర్స అనసస్ెంధ నెం తపిన్నస్రి

● ఆద యపు పనసి రిట్రడిలు స్మరిిెంచినపుిడు శాశేత ఖాత స్ెంఖయ (పాన్)తో ఆధ ర్సనస
అనసస్ెంధ నెం చేయడెం చట్ు పరెంగా తపిన్నస్రి అన్న స్సపీరెంకోరడు స్ిష్ు ెం చేసరెంద. ఆద యపు

పనసి చట్ు ెంలోన్న 139ఏఏ సక్షన్ చెలో ుబకట్వుతుెందన్న గతెంలో తీరడి ఇచిేన నేపథ్యెంలో
వీట్ిన్న అనసస్ెంధ నెం చేయక తపిదన్న జసరుస్ ఎ.క.సరక,ిీ జసరుస్ ఎస్.అబుీల్ నజీర్సలతో కూడిన
ధరాాస్నెం తెలిపరెంద.
● పాన్తో ఆధ ర్స అనసస్ెంధ నెం చేయనపిట్ికర 2018-19 స్ెంవత్రపు ఆద యపు పనసి
రిట్రడిలు స్మరిిెంచవచేెంట్య శరయ
ీ సేన్, జయశ్రీ స్తుిట్ేలకు అనసకూలెంగా
ఇెంతకుముెందస దల్దో హైకోరడు ఉతత రడేలు ఇచిేెంద. వీట్ిన్న స్వాలు చేస్త ూ కవెందర పరభుతేెం
స్సపీరెంకోరడునస ఆశీయెంచగా త జా తీరడి వెలువడిెంద.
฀ రూ.2,000 కోట్ో తో అగి-ీ మారాట్ మౌలిక స్దసపాయాల న్నధ

● గాీమీణ వయవస్ాయ మారాట్ు
ో , కీమబదీికరిెంచిన ట్ోకు మారాట్ో అభివృది , స్ాియ
పెంపునకుగానస రూ.2,000 కోట్ో తో అగి-ీ మారాట్ మౌలిక స్దసపాయాల న్నధ (ఏఎెంఐఎఫ్)
ఏరాిట్ుకు కవెందర మెంతిరవరు ెం ఆమోదెంచిెంద.
● ఫరబవ
ర రి 6న పరధ నమెంతిర నరవెందరమోదీ నేతృతేెంలో స్మావేశమెైన కవెందరమెంతిరవరు ెం పలు
పరతిపాదనలిి ఆమోదెంచిెంద. స్మావేశెం వివరాలనస కవెందరమెంతిర రవిశెంకర్స పరస్ాద్
వెలోడిెంచ రడ. 10,000 గాీమాలు, 585 మారాట్ కమిట్ీలో ో మౌలిక వస్తుల అభివృది కిగానస
రాష్ాురలు/కవెందరపాలిత పారెంత లకు రాయతీ రడణ లనస ఏఎెంఐఎఫ్ అెందస్సతెంద. పబిో క్, పవ
ైర ేట్ు
భకగస్ాేమయెంతో కూడిన పారజకుులతో స్హా స్మీకృత మారాట్ వస్తుల కోస్ెం రాష్ాురలు
ఏఎెంఐఎఫ్నస విన్నయోగిెంచసకోవచసే.
● చలనచితర పరిశమ
ీ నస పట్ిుపీడిస్త సని పైరసీ స్మస్యనస న్నరోధెంచేెందసకు, కఠినెంగా
జరిమాన లు విధెంచేెందసకు వీలుగా సరన్నమాట్ోగీఫీ చట్ు స్వరణ పరతిపాదనలకు కవెందర
మెంతిరవరు ెం ఆమోదెం తెలిపరెంద. ‘పైరసీ’ నేరాలకు పాలిడేవారికి మూడేళ్ో వరకు జైలుశిక్ష,
రూ.10 లక్షల వరకు జరిమాన లేద రెండిెంట్ిన్స విధెంచేెందసకు పరభుతేెం పరతిపాదెంచిెంద.
฀ 2018లోనూ మెండిన భూమి

● 1880 తరాేతి కాలెంలో పరపెంచవాయపత ెంగా అతయధక భూత పెం నమోదెైన స్ెంవత్రాల
జాబిత లో 2018 న లుగో స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. అమెరికా అెంతరిక్ష పరిశోధన స్ెంస్ి (న స్ా),
స్ముదర, వాత వరణ అధయయన విభకగెం (ఎన్ఓఏఏ) జరిపరన విశరోష్ణలోో ఈ విష్యెం వెలోడెైెంద.
ఐరాస్లోన్న పరపెంచ వాత వరణ స్ెంస్ి కూడ దీన్ని ధసరవీకరిెంచిెంద. భూత పాన్ని తగిుెంచేెందసకు
తక్షణమే చరయలు చేపట్కులి్న అవస్రముెందన్న నొకిాచెపరిెంద.

● స్ాధ రణెం (1951-1980 మధయ కాలపు స్గట్ు) కన ి 2018లో 0.83 డిగీ సలి్యస్ అధకెంగా
వారిిక ఉష్ోణ గీత నమోదెైనట్ు
ో న స్ాలోన్న గాడ ర్సు ఇన్సరుట్యయట్ ఫర్స సేిస్ స్ు డీస్ (జీఐఎస్ఎస్)
వెలోడిెంచిెంద. అతయధక భూత ప స్ెంవత్రాల జాబిత లోన్న తొలి ఐదస స్ాిన లోో గత ఐదేళ్ో ే
ఉెండట్ెం గమన రహెం. 2016, 2017, 2015 మొదట్ి మూడు స్ాిన లోో న్నలిచ య. 1880లతో
పో లిసేత పరస్త సతెం స్గట్ు భూ ఉపరితల ఉష్ోణ గీత ఒక డిగీ సలి్యస్ అధకెంగా ఉెంద. కారబన్ డెై
ఆకై్డ్, గీన్
ీ హౌజ్ వాయువుల ఉదు రాలు పరగడమే ఈ పరిసి తి
ర కి కారణమన్న జీఐఎస్ఎస్
డెైరకుర్స గావిన్ షరాడ్ు అన ిరడ.
฀ మేధో హకుాల స్ూచీలో 36వ స్ాిన న్నకి భకరత్

● అెంతరాాతీయ మేధో హకుాల (ఐపీ) స్ూచీలో మన దేశ స్ాినెం 8 స్ాిన లు మెరడగై 36కు చేరిెంద.
అమెరికా ఛ ెంబర్స ఆఫ్ కామర్స్కు చెెందన గోోబల్ ఇనోివేష్న్ పాలసీ సెంట్ర్స (జీఐపీసీ), 50
దేశాలోో ఐపీ సరితి ఎలా ఉెందో విశరోషరెంచి, ఏట్క రాయెంకులనస కవట్కయస్సతెంట్ుెంద. 2018లో 44వ
స్ాినెంలో న్నలిచిన భకరత్, ఏడ ద వయవధలో 8 స్ాిన లు పైకి చేరి 36కు చేరిెందన్న పేరొాెంద.
● గత ఏడ ద తరహాలోనే అమెరికా, బిరట్న్, సీేడన్, ఫ్ారన్్, జరాన్స దేశాలు జాబిత లో తమ తొలి
5 స్ాిన లు కాపాడుకున ియ. వినూతిత ఆధ రిత ఆరిిక వయవస్ి లకు కరలకమెైన 45
అెంశాలనస పరిగణనలోకి తీస్సకున్న, ఈ రాయెంకులు కవట్కయస్సతన ిరడ.
● దేశ్రయ ఔత ్హికులకు, విదేశ్ర పట్ుుబడిద రడలకు వినూతి, స్ససరిర వయవస్ి నస
స్మకూరవేెందసకు, పరభుతేెం చేపట్ిున ముఖయమెైన స్ెంస్ారణలే భకరత పరగతికి పరధ న
కారణ లన్న జాబిత రూప ెందెంచిన స్ెంస్ి పేరొాెంద. ‘ఏ దేశమూ స్ాధెంచన్న పురోగతిన్న భకరత్
వరడస్గా రెండో ఏడ ద కూడ ఈ స్ూచీలో నమోదస చేసరెంద. ఈ జాబిత లోన్న 50 దేశాల జీడీపీ,
పరపెంచెంలో 90 శాత న్నకి పైగా స్మానెం’ అన్న జీఐపీసీ సీన్నయర్స ఉపాధయక్షులు పాయట్ిక్
ర కిల్బరైడ్
ర
తెలిపారడ.
฀ లిమాా బుక్ ఆఫ్ రికార్సు ్ లో ‘ఆర్సు ఆఫ్ లివిెంగ్’

● దేశెంలోన్న న లుగు రాష్ాురలోో 40 నదసలనస పునరడజీా విెంప జవసరనెందసకుగానస ఆర్సు ఆఫ్ లివిెంగ్
స్ెంస్ి కు లిమాా బుక్ ఆఫ్ రికార్సు్-2019లో చోట్ు దకిాెంద. కరవు పారెంత లోో చేపట్ిున పరతేయక
కారయకీమాల కారణెంగా 5 వేలకు పైగా గాీమాలోోన్న 49.9 లక్షల పరజలకు న్సట్ి వస్తి కలిగిెంద.
2013 జనవరిలో ఆర్సు ఆఫ్ లివిెంగ్ స్ేచఛెంద స్ెంస్ి న లుగు రాష్ాురలోోన్న (కరాణట్క, తమిళ్న డు,

మహారాష్ు ,ర ఒడిశా) నదీ పరివాహక పారెంత లోో 40కి పైగా నదసలు, వాగులనస, 9 నదీ
పరివాహక పారెంత లోోన్న 26 స్రస్స్లనస పునరడజీా విెంప చేసే కారయకీమెం చేపట్ిుెంద.
฀ దల్దో లో పారరెంభమెైన పరపెంచ స్ససరి రాభివృది స్దస్స్-2019

● పరపెంచ స్ససరిరాభివృది స్దస్స్-2019 ఫరబవ
ర రి 11 నసెండి ఫరబవ
ర రి 13 వరకు మూడు
రోజులపాట్ు పాట్ు నూయఢిల్దోలో జరిగిెంద . ద ఎనరీా అెండ్ రిస్ో ర్స్ ఇన్నడీట్యయట్ (TERI)
ఆధేరయెంలో జరిగిన ఈ స్దస్స్నస ఉపరాష్ు ప
ర తి వెెంకయయన యుడు పారరెంభిెంచ రడ . ఈ
స్ెంధరభెంగా మాట్కోడుతూ స్ససరిర అభివృది కోస్ెం అన్ని దేశాలు పరస్ిరెం
స్హకరిెంచసకుెంట్య అస్ాధ రణ స్ాియలో కృషరచేయాలన్న పరలపున్నచ ేరడ.
฀ 30 రోజులోోగా పళ్లో రిజిస్ు ర్స చేయన్న ఎన్ఆర్సఐల పాస్పో రడు రదసీ

● భకరతీయ యువతులనస వివాహెం చేస్సకునే పరవాస్ భకరతీయులు(ఎన ిర)ై 30 రోజులోోపలే
తమ పళ్లో న్న తపిన్నస్రిగా రిజిస్ు ర్స చేస్సకోవడ న్నకి ఉదేీశిెంచిన బిలుోనస ఫరబవ
ర రి
11న రాజయస్భలో పరవేశపట్కురడ. 30 రోజులోో పళ్లో రిజిస్ు ర్స చేయన్న పక్షెంలో స్దరడ ఎన ిరై పాస్
పో రడునస అధకారడలు స్ాేధీనెం చేస్సకుెంట్కరడ లేదెంట్ే రదసీ కూడ చేయవచసే. స్ాట్ి పరవాస్
భకరతీయ యువతులనస చేస్సకున ి స్రవ ఈ న్నబెంధన వరితస్త సెంద. భకరత యువతిన్న లేద
స్ాట్ి ఎన ిరైన్న చేస్సకున ి స్రవ ఆ పళ్లో న్న తపిన్నస్రిగా రిజిసేుష్
ర న్ చేయెంచసకోవలసరెందేనన్న
‘రిజిసేుష్
ర న్ ఆఫ్ మాయరవజ్ ఆఫ్ ఎన్ఆర్సఐ బిల్-2019’ స్ిష్ు ెంగా న్నరవీశిస్ోత ెంద.
฀ ‘అక్షయపాతర’ 300 కోట్ో వ భోజన న్ని వడిు ెంచే కారయకీమాన్నకి హాజరైన పరధ న్న
● పరముఖ స్ేచఛెంద స్ెంస్ి ‘అక్షయపాతర’ బృెంద వన్ 'లో ఏరాిట్ు చేసరన 300 కోట్ో వ
భోజన న్ని వడిుెంచే కారయకీమాన్నకి పరధ న్న నరవెందరమోదీ ముఖయ అతిథగా పాలగున ిరడ. పేద
బడిపరలోలకు ఆయన స్ేయెంగా భోజనెం వడిుెంచ రడ. కొెందరికి భోజనెం తిన్నపరెంచ రడ . పరలోలు
పుషరుగా ఉెంట్ేనే దేశెం బలెంగా ఉెంట్ుెందన్స... వారిన్న శకితమెంతులుగా, ఆరోగయవెంతులుగా
తీరిేదదీ డెం తక్షణ వస్రమన్న అన ిరడ
฀ పట్ోరట్ెక్ - 2019 స్దస్స్నస పారరెంభిెంచిన పరధ న్న

● భకరత్ వేగెంగా అభివృది చెెందసతోెందన్న పరధ న్న నరవెందరమోదీ పేరొాన ిరడ. 2030 న ట్ికి దేశెం
పరపెంచెంలోనే రెండవ ఆరిిక వయవస్ి గా ఆవిరభవిస్సతెందని విశాేస్ాన్ని ఆయన వయకత ెం చేశారడ.
‘‘అెంతరాాతీయ దరవయన్నధ (ఐఎెంఎఫ్) స్ెంస్ి , పరపెంచబకయెంక్ వెంట్ి దగు జాలు భకరత్ వృది వేగెం

కొనస్ాగుతుెందన్న పేరొాెంట్ున ియ. అెంతరాాతీయ ఆరిిక అన్నశిేతి పరిసి త
ర ులనూ దేశెం
తట్ుుకున్న తగిన వృది రవట్ునస స్ాధస్ోత ెంద. పరపెంచ ఆరిిక వయవస్ి కు దకూ్చిగా ఉెంద’’ అన్న
పరధ న్న అన ిరడ.
● మూడు రోజుల పాట్ు గవట్
ీ ర్స నోయడ లో జరగనసని అెంతరాాతీయ ఆయల్ అెండ్ గాయస్
స్దస్స్– పట్ోరట్ెక్ 2019నస పరధ న్న పారరెంభిెంచ రడ. భకగస్ాేమయ దేశాల నసెంచి 95 మెందకి
పైగా ఇెంధన శాఖ మెంతురలు, పరపెంచవాయపత ెంగా పలు దేశాలకు చెెందన 7,000 మెంద
పరతిన్నధసలు పాలగుెంట్ుని ఈ స్దస్స్నస ఉదేీశిెంచి పరధ న్న చేసరన పారరెంభోపన యస్ెంలో కొన్ని
ముఖాయెంశాలు...
● భకరత్ వేగెంగా వృది చెెందసతోెంద.ఆరవ అతిపదీ ఆరిిక వయవస్ి గా ఆవిరభవిెంచిెంద. ఇట్ీవల
వెలువడిన ఒక న్నవేదక పరకారెం– 2030 న ట్ికి భకరత్ రెండవ అతిపదీ ఆరిిక వయవస్ి గా
ఆవిరభవిెంచనసెంద.
● ఇట్ీవల కూ
ీ డ్ ధరల తీవర ఒడిదసడుకుల పరిసి తి
ర న్న చూస్సతన ిెం. అట్ు విన్నయోగద రడలు,
ఇట్ు ఉతితిత ద రడలు ఇరడవురి పరయోజన లకు తగిన స్మతౌలయ ధరల విధ నెం ఉెండ లన్న
మేము కోరడకుెంట్ున ిెం. అలాగవ చమురడ, గాయస్ ధరలు పారదరశకెంగా, తగిన స్ాియలో
ఉెండ లన్న కోరడకుెంట్ున ిెం. అలాెంట్పుిడే స్మాజెం ఇెంధన అవస్రాలనస మనెం
నెరవేరేగలుగుత ెం.
● పారిస్ వాత వరణ స్దస్స్–2015 లక్ాయలనస స్ాధెంచే దశలో కూడ భకరత్ తన వెంతు
పరయత ిలు చేస్త ో ెంద.
● పరస్త సతెం భకరత్ పరపెంచెంలోనే న లు వ అతిపదీ ఆయల్ రిఫైనరీ (ముడి చమురడ
శుది )స్ామరాిూన్ని స్ముపారిాెంచసకుెంద. పరస్త సతెం 230 ఎెంఎెంట్ీపీఏ (వారిికెంగా... మిలియన్
మెట్క్
ిర ట్నసిలు)గా ఉని స్ామరిూెం 2030 న ట్ికి మరో 200 మిలియన్ మెట్క్
ిర ట్నసిలకు
పరిగవ అవకాశాలు ఉన ియ.
● బయో ఫయయయెల్ విధ న న్ని గత ఏడ ద రూప ెందెంచ ెం. పట్ిష్ు ఇెంధన పరణ ళ్లకలనస
రూప ెందెంచి అవలెంభిెంచడ న్నకి చరయలు తీస్సకుెంట్ున ిెం. స్మగీ, పట్ిష్ు ఇెంధన విధ నెం
అవలెంభిెంచడెం దేశాన్నకి పరస్త సతెం ఎెంతో అవస్రెం. గాీమాలకు ఇపిట్ికవ విదసయత్
స్దసపాయాలనస పయరితగా విస్త రిెంచడెం జరిగిెంద. ఇక గృహాలకు 100 శాతెం విదసయత్ ఈ ఏడ ద
దేశెం లక్షయెం. ఇదే స్మయెంలో విదసయత్ ఆద కు తగిన పరణ ళ్లననూ దేశెం అనసస్రిస్త ో ెంద.

● ప గ స్ెంబెంధ కాలుష్ాయన్ని తగిుెంచడెంలో భకగెంగా కరోన్ కుకిెంగ్ ఫయయయెల్నస
అెందసబకట్ులోన్నకి తీస్సకురావడ న్నకి కవెందరెం తగిన చరయలు తీస్సకుెంట్ోెంద. 6.4 కోట్ో
కుట్ుెంబకలకు ఇపిట్ికవ ఎల్పీజీ స్ౌలభయతనస అెందసబకట్ులోకి తీస్సకురావడెం జరిగిెంద.
● పరస్త సతెం 6వ స్ాినెం : 2013–14లో పరపెంచెంలో 11వ అతిపదీ ఆరిిక వయవస్ి నస కలిగిఉని
భకరత్ త జాగా ఆరవ స్ాిన న్నకి ఎదగిెంద. ఐదవ స్ాినెంలో ఉని బిరట్న్నస సైతెం తేరలో
అధగమిస్సతెందన్న కొెందరి విశరోష్ణ. పరస్త సతెం 19.39 లక్షల కోట్ో డ లరో పరిమాణెంతో అమెరికా
అగీస్ి ానెంలో ఉెండగా, చెైన (12.23 లక్షల కోట్ో డ లరడో), జపాన్ (4.87 లక్షల కోట్ో డ లరడో)
జరాన్స (3.67 లక్షల కోట్ో డ లరడో) తరాేత స్ాిన లోో ఉన ియ. బిరట్న్ జీడీపీ 2.62 లక్షల కోట్ో
డ లరడోకాగా, భకరత్ జీడీపీ విలువ 2.59 లక్షల డ లరడో. కాగా ఫ్ారన్్ జీడీపీ 2.58 లక్షల కోట్ో
స్ాియలో ఉెంద. ఇట్ీవల స్ాుెండెర్సు చ రుర్సు ఒక న్నవేదక విడుదల చేస్త ూ, 2030 న ట్ికి చెైన
అమెరికా స్ాిన న్ని ఆకీమిస్సతెందన్న, చెైన స్ాిన నెంలో భకరత్ ఉెంట్ుెందన్న పేరొాెంద. అమెరికా
మూడవ స్ాిన న్నకి పడుతుెందన్న విశరోషరెంచిెంద.
฀ రూ.700 కోట్ో తో 72వేల అస్ాల్ు రైఫరళ్ో కనసగోలుకు అమెరికాతో ఒపిెందెం

● సైన్నకుల పో రాట్ స్ామరాిూన్నకి మరిెంత స్ానబరట్ు ెంే దసకు ఆధసన్నక తుపాకులనస కొనసగోలు
చేయాలన్న భకరత్ న్నరణయెంచిెంద. అధసన తన 7.62 ఎమ్సఎమ్స అస్ాల్ు రైఫరళ్ోనస కొనసగోలు
చేసేెందసకు అమెరికాకు చెెందన సరగ్ స్ావర్స స్ెంస్ి తో భకరత్ ఒపిెందెం చేస్సకుెంద. స్మారడ
ో వెచిేెంచి 72,400 రైఫరళ్ోనస స్మకూరడేకుెంట్ోెంద. తేరితగతి కొనసగోళ్ో పరకయ
ిీ
(ఎఫ్ట్ీపీ) కిెంద చేస్సకుని ఈ ఒపిెందెంపై స్ెంతకాలు జరిగినట్ు
ో రక్షణశాఖ వెలోడిెంచిెంద .
అమెరికాతోపాట్ు ఐరోపాలోన్న మరికొన్ని దేశాల దళ్ాలు విన్నయోగిస్త సని ఈ తుపాకులు
ఏడ దలోపే భకరత్ చేతికి వస్ాతయన్న చెపాిరడ.
฀ ద బకలు, క్ౌరశాలలపై ఉదో యగ స్రవే

● కవెందర పరభుతేెం స్రికొతత రీతిలో ఉదో యగ స్రవే చేపట్ేుెందసకు స్నిది మవుతోెంద. పద కన ి
తకుావ మెందతో నడిచే అస్ెంఘట్ిత స్ెంస్ి లు కలిిెంచిన ఉదో యగాలిి గురితెంచేెందసకు
దేశవాయపత ెంగా భకరీ స్రవే చేపట్కులన్న కవెందర కారిాక, ఉదో యగిత మెంతిరతే శాఖ న్నరణయెంచిెంద.
● ‘ఏరియా ఫేరమ్స స్రవే’ పేరిట్ న్నరేహిెంచే ఈ పరకయ
ిీ లో ట్కరవెల్ ఏజన్స్లు, వాహన ల
మరమాతు గాయరవజీలు, ట్ీ కొట్ు
ో , ద బకలు, క్ౌరశాలలు వెంట్ి లఘుస్ెంస్ి లో ోన్న ఉదో యగాలనస
గురితస్త ారడ. పరస్త సతముని ‘కాేరురో ీ ఎెంపాోయ్మెెంట్ స్రవే (కూయఈఎస్)’లో పద అెంతకన ి

ఎకుావమెందకి ఉదో యగాలు కలిిెంచే స్ెంఘట్ిత, అస్ెంఘట్ిత రెంగాలోోన్న స్ెంస్ి లపైనే
దృషరుస్ారిస్త సన ిరడ. త జాగా చేపట్ు నసని ఏరియా ఫేరమ్స స్రవేలో అస్ెంఘట్ిత రెంగెంపైనే దృషరు
స్ారిస్త ారడ. ఇెందసకోస్ెం 500 మెంద స్రవేయరో నస న్నయమిెంచనసన ిరడ.
● ఇళ్ో వదీ న్నరేహిెంచే వాణిజయ కారయకలాపాలనూ గురితస్త ారడ. దేశవాయపత ెంగా 5 వేల పట్ు ణ బకోకులు,
5 వేల గాీమాలోోన్న లఘు స్ెంస్ి లపై స్రవే న్నరేహిస్త ారడ. ఉతితిత , న్నరాాణెం, వాయపారెం, రవాణ ,
వస్తి, రస్ాురెంట్ు
ో , ఐట్ీ/బీపీవయ, విదయ, ఆరోగయెం వెంట్ి రెంగాలతో పరతయక్షెంగా/పరోక్షెంగా
స్ెంబెంధెం ఉెండే గృహ ఆధ రిత స్ెంస్ి లు కలిిెంచే ఉదో యగాలిి స్రవేలో గురితస్త ారడ. ఈ స్రవే
న్నవేదక 2020 మే-జూన్లో వచేే అవకాశెం ఉెంద.
฀ ఏఎెంయూకు మెైన రీు హో ద పై ఏడుగురడ స్భుయలతో ధరాాస్నెం

● అల్దగఢ్ ముసరో ెం విశేవిద యలయెం(ఏఎెంయూ) మెైన రీు హో ద పై నెలకొని వివాద న్ని
ఏడుగురడ న యయమూరడతలతో కూడిన ధరాాస్న న్నకి బదల్ద చేస్త ూ ముగుురడ
న యయమూరడతలతో కూడిన ధరాాస్నెం ఫరబవ
ర రి 12న న్నరణయెంచిెంద. ఒక విద యస్ెంస్ి కు ఏ
పారతిపదకన మెైన రీు హో ద ఇవాేలనే విష్యెంలోనూ ఈ కొతత ధరాాస్నెం మారు దరశకాలు జారీ
చేయనసెందన్న పేరొాెంద.
● స్సపీరెంకోరడు పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ రెంజన్గొగొయ, జసరుస్ ఎల్.న గవశేరరావు, జసరుస్
స్ెంజీవ్ఖన ిలతో కూడిన ధరాాస్నెం ఈమేరకు న్నరణయెంచిెంద. మెైన రీు హో ద ఏ పారతిపదకన
ఇస్ాతరడ? అనే విష్యమెై 2002లో ట్ీఎెంఏ పాయ్ కవస్స తీరడి స్ెందరభెంగా ఏడుగురడ
స్భుయలతో కూడిన ధరాాస్నెం స్ిష్ు ెం చేయలేదన్న ఏఎెంయూ తరఫున వాయజయెం ద ఖలు చేసరన
సీన్నయర్స అడొ ేకవట్ రాజీవ్ ధ వన్ వాదెంచ రడ. ఇద చ లా ముఖయమెైన విష్యమన్న..
ఏఎెంయూకు మెైన రీు హో ద ఇవాేలో, ఇవేకూడదో ఈ అెంశెంలో స్ిష్ు త వసేత తేలిపో తుెందని
ఆయన వాదనతో ముగుురడ స్భుయలతో కూడిన ధరాాస్నెం ఏకరభవిెంచిెంద.
● గతెంలో ఏెం జరిగిెందెంట్ే : 2006లో అలహాబకద్ హైకోరడు ఇచిేన తీరడి నేపథ్యెంలో ఏఎెంయూ
మెైన రీు హో ద కోలోియెంద. దీన్నపై ఏఎెంయూతో పాట్ు న ట్ి యూపీఏ పరభుతేెం
స్సపీరెంకోరడునస ఆశీయెంచ య. 2016లో భకజపా పరభుతేెం.. యూపీఏ తరఫున వేసరన
వాయజాయన్ని ఉపస్ెంహరిెంచసకుెంద. అెంతకుముెందస 1968లో అజీజ్బకష్ా కవస్సలోనూ
ఐదసగురడ స్భుయలతో కూడిన స్సపీరెంకోరడు ధరాాస్నెం.. ఏఎెంయూ కవెందీయ
ర
విశేవిద యలయమన్న తీరడి ఇచిేెంద. దీెంతో 1972లో పరభుతేెం ఏఎెంయూ స్వరణ చట్కున్ని

చేసరెంద. 1982 నసెంచి ఇద అమలోోకి వచిేెంద. ఈ చట్ు ెం చెలోదెంట్య 2006లో అలహాబకద్
హైకోరడు కొట్ేుసరెంద.
฀ స్ేచఛశకిత-2019’ పురస్ాారాలిి పరధ నెం చేసన

ర పరధ న్న
● ఫరబవ
ర రి 12న హరియాణ లోన్న కురడక్వతల
ర ో స్ేచఛభకరత్ మిష్న్లో భకగెంగా గాీమీణ మహిళ్ల
న యకతే పాతరనస గురితెంచేెందసకు న్నరేహిెంచిన స్ేచఛశకిత కారయకీమెంలో పరధ నమెంతిర
నరవెందరమోదీ ‘స్ేచఛశకిత-2019’ పురస్ాారాలిి అెందజవశారడ. ఈ కారయకీమెంలో మహిళ్ా
స్రిెంచసలు, స్ేచఛత కారయకీమాన్నకి స్ెంబెంధెంచిన మహిళ్లు పాలగున ిరడ.
● అలాగవ ఆరడ అభివృది పారజకుులకు స్ెంబెంధెంచిన పారరెంభోత్వాలు, శెంకుస్ాిపనలు చేపట్కురడ.
ఇెందసలో హరియాణ లోన్న ఝజా ర్సలో న్నరిాెంచిన జాతీయ కాయన్ర్స కవెందర న్ని దృశయమాధయమెం
ద ేరా పారరెంభిెంచ రడ. ఫరీద బకద్లో న్నరిాెంచిన ఉతత రభకరత్లోనే తొలి ఈఎస్ఐ ఆస్ితిర,
వెైదయకళ్ాశాలనస పారరెంభిెంచ రడ. పెంచకులలో న్నరిాెంచే జాతీయ ఆయురవేద స్ెంస్ి ,
కురడక్వతల
ర ో న్నరిాెంచే శ్రీకృష్ణ ఆయుష్ విశేవిద యలయాన్నకి శెంకుస్ాిపన చేశారడ
฀ 2020 వరకూ ఎసీు వరాుల ఉప పథ్కాలు

● షడూయల్ు తెగల (ఎసీు) స్మగీ అభివృది కారయకీమెం కిెంద చేపడుతుని ఉప పథ్కాలనస 2020
మారిే 31వ తేదీ వరకూ కొనస్ాగిెంచడ న్నకి ఆరిిక వయవహారాలపై కవబినెట్ కమిట్ీ ఫరబవ
ర రి
13న ఆమోదముదర వేసరెంద. ఈ పథ్కాల కిెంద పదకోట్ో మెందకి పైగా షడూయల్ు తెగల వారడ
పరయోజనెం ప ెందసత రడ.
฀ రఫేల్ ఒపిెందెంపై కాగ్ న్నవేదక

● దేశ రాజకరయాలోో పనస పరకెంపనలకు ద రితీసరన రఫేల్ యుది విమాన ల కొనసగోలు
ఒపిెందెంపై ‘కెంపోు ర లర్స అెండ్ ఆడిట్ర్స జనరల్ (కాగ్)’ కరలక న్నవేదక బయట్కొచిేెంద.
ఒపిెంద న్నకి స్ెంబెంధెంచిన పలు అెంశాలపై పరభుతేెం, పరతిపక్ాలు పరస్ిరెం కతు
త లు
దూస్సకుెంట్ుెండట్ెంతో స్రేతర ఆస్కిత రవకతిత ెంచిన ఈ న్నవేదకనస ఫరబవ
ర రి 13న రాజయస్భలో
పరవేశపట్కురడ. యూపీఏ 2007లో జరిపరన చరేలతో పో లిసేత ఎన్సు యే పరభుతేెం 2016లో
కుదసరడేకుని ఒపిెందెం ధర 2.86 శాతెం తకుావన్న కాగ్ తేలిేెంద. అయతే ఇెందసలో పలు
లోపాలున ియన్న అడిట్ిెంగ్ స్ెంస్ి ఎతిత చూపరెంద.
● ముఖయెంగా ఇెంతట్ి భకరీస్ి ాయ ఒపిెందెంలో స్ారేభౌమ పయచీకతు
త తీస్సకోకపో వడ న్ని
తపుిపట్ిుెంద. ఆయుధ ల స్ముపారానలో అవలెంబిస్సతని విధ న లు స్రిగా లేవెంట్య రక్షణ

శాఖకు ‘అక్ిెంతలు’ వేసరెంద. పరధ న్న నరవెందర మోదీ నేతృతేెంలోన్న కవెందరపభ
ర ుతేెంపై కాెంగస్
ీ
ఆరోపణల పరాేన్నకి మూల బిెందసవుగా న్నలుస్సతని ఆఫ్సట్ భకగస్ాేముల అెంశెంపై కాగ్
తమ 157 పేజీల న్నవేదకలో మౌనెం వహిెంచిెంద. విమాన ల కొనసగోలు ధరలనస కూడ
స్ిష్ు ెంగా బయట్పట్ు లేదస.
● కాగ్ ఏెం చెపరిెందెంట్ే : ఫ్ారన్్కు చెెందన డస్ో ఏవియేష్న్ స్ెంస్ి తో రఫేల్ ఒపిెందెంలో 14
అెంశాలతో కూడిన 6 పాయకవజీలున ియ. అెందసలోన్న 7 అెంశాలోో యూపీఏ హయాెం న ట్ి
చరేలతో పో లిసేత ఎన్సు యే ఒపిెందెంలో ధరలు ఎకుావయాయయ. విమాన మౌలిక ధర స్హా
మొతత ెంగా మూడు అెంశాలోో ధరలు ఒకవలా ఉన ియ. మిగిలిన న లుగు అెంశాలోో ఎన్సు యే
ఒపిెందమే చౌక. మొతత ెంగా చూసేత యూపీఏ స్ెంపరదెంపులతో పో లిసేత ఎన్సు యే ఒపిెందెం 2.86
శాతెం తకుావ ధరకు కుదరిెంద.
ధరలోో మారడిలు ఇలా..
● సేవలు, ఉతితు
త ల న్నరేహణ మదీ తు విష్యెంలో ఎన్సు యే ఒపిెందెం 4.77 శాతెం చౌక.
● మనదేశ విన్నయోగావస్రాల కోస్ెం రఫేల్ యుది విమాన లోో చేసే మారడిలకు అయేయ ఖరడే
యూపీఏ చరేలతో పో లిసేత 17.08% తకుావ.
● ఆయుధ పాయకవజీ విష్యెంలోనూ ఎన్సు యే ఒపిెందమే 1.05 శాతెం మేర చౌక.
● శిక్షణ వయయాలు 2007తో పో లిసేత 2.68% పరిగాయ. భకరత వాయుసేన(ఐఏఎఫ్)కు
ఇెంజిన్సరిెంగ్ మదీ తు పాయకవజీ, పరదరశన ఆధ రిత లాజిసరుక్్ అెందజవత పరెంగా చూసేత మోదీ
పరభుతేెం స్ెంతకెం చేసరన ఒపిెందెం 6.54 శాతెం ఖరీదెైనద.
● పయచీకతు
త వదీ ? : రఫేల్ ఒపిెందెంలో ఫ్ారన్్ నసెంచి స్ారేభౌమ పయచీకతు
త తీస్సకోవడ న్నకి
బదసలుగా ‘లెట్ర్స ఆఫ్ కెంఫర్సు’తో కవెందరెం స్రిపట్ు డెంపై కాగ్ తీవర అస్ెంతృపరత వయకత ెం చేసరెంద.
ఒపిెంద న్ని డస్ో ఉలో ెంఘిసేత భకరత్కు కష్ాులు తపివన్న అభిపారయపడిెంద. యూపీఏ
హయాెంలో జరిగిన చరేలోో ముెందస్సత చెలిోెంపులకు స్ెంబెంధెంచి 15 శాతెం బకయెంకు పయచీకతు
త
ఉెంద. పరదరశన, వారెంట్ీలపై కూడ 5 శాతెం చొపుిన పయచీకతు
త ఉెంద. వికీయద రడలు
ఒపిెంద న్ని ఉలో ెంఘిసేత బకయెంకు పయచీకతు
త ఉపకరిస్త సెంద. భకరీస్ి ాయ ఒపిెందెం కావడెంతో
స్ారేభౌమ పయచీకతు
త తీస్సకోవాలెంట్య కవెందర న యయశాఖ స్లహా ఇచిేన పరధ న్న మోదీ
నేతృతేెంలోన్న కవబినెట్ కమిట్ీ(భదరత వయవహారాలు) ద న్ని పడచెవిన పట్ిుెంద. పయచీకతు
త
స్ాినెంలో ఫ్ారన్్ పరధ న్న స్ెంతకెంతో కూడిన ‘లెట్ర్స ఆఫ్ కెంఫర్సు’తో స్రిపట్ిుెంద.

● పయచీకతు
త లేకపో తే ఏమవుతుెంద? : ‘లెట్ర్స ఆఫ్ కెంఫర్సు’ చట్ు బది ెంగా చెలోదస. కాబట్ిు ఒకవేళ్
రఫేల్ ఒపిెంద న్ని డస్ో ఉలో ెంఘిసేత ఫ్ారన్్ పరభుతేెం వెెంట్నే జోకయెం చేస్సకోదస. తొలుత ఫరెంచ్
వికవత
ీ లతో మధయవరితతేెం ద ేరా వివాద న్ని మనదేశెం పరిష్ారిెంచసకోవాలి. మధయవరితతేెంలో
మనకు అనసకూలెంగా న్నరణయెం వెలువడిన .. ఆ న్నరణయాన్ని డస్ో గౌరవిెంచకపో తే
అెందసబకట్ులో ఉని ఇతర అన్ని చట్ు పరమెైన మారాులనస మనదేశెం అనసస్రిెంచ లి. ఆ
తరాేతే డస్ో తరఫున ఫ్ారన్్ పరభుతేెం మనకు చెలిోెంపులు జరడపుతుెంద.
యూపీఏ చరేలు
● మొతత ెం విమాన లు - 126
● వీట్ిలో 18 విమాన లనస డస్ో తయారడచేసర ఇవాేలి.
● మిగత 108 విమాన లనస భకరత్లో తయారడచేసేెందసకు వీలుగా స్ాెంకవతికత
బదల్ద(ట్ీవయట్ీ) చేస్త ారడ.
● డస్ో ద ేరా శిక్షణ ప ెందే పైలట్ు
ో - 26 మెంద
● డస్ో ద ేరా శిక్షణ ప ెందే స్ాెంకవతిక న్నపుణులు - 76 మెంద
ఎన్సు యే ఒపిెందెం
● మొతత ెం విమాన లు - 36
● శిక్షణ ప ెందే పైలట్ు
ో - 27 మెంద
● శిక్షణ ప ెందే స్ాెంకవతిక న్నపుణులు - 146 మెంద
● ఇదీ రడ ఇెంజిన్సరో కు కూడ డస్ో శిక్షణ ఇవాేలి.
మరిన్ని ముఖాయెంశాలు
● ఆయుధ ల స్ముపారానలో ఐఏఎఫ్ పరస్త సతెం అనసస్రిస్త సని విధ న లు పరయోజనకరెంగా
లేవు. ఇదే వయవస్ి కొనస్ాగితే.. ఐఏఎఫ్ న్నరేహణ స్నిది త, నవీకరణపై పరతికూల పరభకవెం
పడుతుెంద. ‘ఎయర్స స్ాుఫ్ కాేలిట్ేట్ివ్ రికైేర్సమెెంట్్(ఏఎస్కూయఆర్స)’ స్ూతీరకరణ విధ న లనస
మెరడగుపరడేకోవాలి.
● రఫేల్కు పో ట్ీగా ఉని యూరోఫైట్ర్స ట్ెైఫయన్ జట్పై 20 శాతెం రాయతీ ఇచేేెందసకు
యురోపరయన్ ఏరోన ట్ిక్్ అెండ్ సేిస్ కెంపన్స(ఈఏడీఎస్) 2014 జులెైలో ముెందసకొచిేెంద.
అయతే, ఆ పరతిపాదనలో చ లా తపుిలున ియెంట్య ఒపిెందెం కుదసరడేకునేెందసకు
రక్షణశాఖ న్నరాకరిెంచిెంద.

● వాస్త వాన్నకి డస్ో కు మనదేశెంతో ఒపిెందెం దకవాదే కాదస. న్నరవీశిత నమూన లో ఆ స్ెంస్ి బిడ్
ద ఖలు చేయలేదస. ఏఎస్కూయఆర్స పరామితులకు రఫేల్ అనసగుణెంగా లేదస. దీెంతో స్ాెంకవతిక
మదెంపు కమిట్ీ(ట్ీఈసీ) ద న్ని తిరస్ారిెంచిెంద. ఆ తరాేత మారడిలు చేసరన బిడ్నస డస్ో
నసెంచి సీేకరిెంచిమరీ ఆమోదెంచ రడ.
● ఒకోా రఫేల్ విమాన న్ని రూ.520 కోట్ో కు కొనసగోలు చేసేలా యూపీఏ హయాెంలో చరేలు
జరిగాయన్న.. మోదీ పరభుతేెం మాతరెం ఒకోా విమాన న్ని రూ.1,600 కోట్ో కు కొనసగోలు
చేస్త ో ెందన్న కాెంగస్
ీ ఆరోపణలు గుపరిస్ోత ెంద. యూపీఏతో పో లిసేత త ము కుదసరడేకుని
ఒపిెందమే చౌకన్న ఎన్సు యే చెబుతోెంద. యూపీఏ చరేలతో పో లిసేత తమ ఒపిెందెం 9% మేర
చౌక అన్న రక్షణ మెంతిర న్నరాలా సీత రామన్ ఇట్ీవల చెపాిరడ. పారిశాీమికవేతత అన్నల్
అెంబకన్సకి పరయోజనెం చేకూరవేెందసకుగానస ఆయన స్ెంస్ి తో ఒపిెందెం కుదసరడేకునేలా
రఫేల్ ఒపిెందెంలోన్న ఆఫ్సట్ భకగస్ాేముల విష్యెంలో మోదీ పరభుతేెం మెలిక పట్ిుెందన్న
కూడ కాెంగస్
ీ ఆరోపరస్త ో ెంద.
฀ పులాేమా జిలాోలో శ్రీనగర్స-జమూా జాతీయ రహద రిపై ఉగీద డి

● పులాేమా జిలాోలో శ్రీనగర్స-జమూా జాతీయ రహద రిపై ఉగీ ఘాతుకెం జరిగిెంద. ఫరబవ
ర రి
14న స్ాయెంతరెం 3.15 గెంట్ల స్మయెంలో 2500 మెందకిపైగా సీఆరీిఎఫ్ జవానసో 78
వాహన లోో జమూా నసెంచి శ్రీనగర్స వెళ్త లెండగా శ్రీనగర్సకు 20 కిలోమీట్రో దూరెంలో
అవెంతిపురలోన్న లాతూమోడె వదీ కు వాహనశరణ
ీ ి చేరడకోగానే పేలుడు పద రాిలతో న్నెండిన ఒక
స్ాారిియో వాహనెం వేగెంగా దూస్సకొచిే కాన ేయ్లోన్న ఒక బస్స్నస ఢీ కొట్ిుెంద. ఫలితెంగా
బస్స్ తున తునకలెైెంద.
● ఈ వాహనెంలో సీఆరీిఎఫ్లోన్న 76వ బరట్కలియన్కు చెెందన 39-44 మెంద జవానసోన ిరడ. ఈ
ద డిలో 43 మెంద సీఆరీిఎఫ్ జవానసో వీర మరణెం ప ెందగా పదసల స్ెంఖయలో జవానసో తీవరెంగా
గాయపడు రడ. వారిన్న శ్రీనగర్సలో సైన యన్నకి చెెందన ‘92 బేస్ ఆస్సపతిర’కి తరలిెంచ రడ. చికిత్
ప ెందసతూ మరికొెందరడ పారణ లు కోలోియారడ.
● ఈ ద డిన్న త మే చేశామన్న పాకిస్త ాన్ కవెందరెంగా పన్నచేస్త సని ఉగీస్ెంస్ి జైషే మహమాద్
పరకట్ిెంచసకుెంద. తమ కమాెండర్స ఆదల్ అహాద్ ద ర్స అలియాస్ వకాస్ ఈ ఆత ాహయతి
ద డికి పాలిడు డన్న వెలోడిెంచిెంద.

● వాహనశరణ
ీ ిలో ఇెంతమెంద ఎెందసకు? : స్ాధ రణెంగా ఒక వాహనశరణ
ీ ిలో ద ద పు వెయయ
మెంద జవానో నే తరలిస్ాతరడ. అయతే రెండు, మూడు రోజులుగా వాత వరణెం స్రిగా
లేకపో వడెం, పాలన పరమెైన ఇతర కారణ ల వలో ఈ జాతీయ రహద రిపై రాకపో కలు
న్నలిచిపో యాయ. దీన్నవలో గురడవారెం ఒకవస్ారి 2547 మెంద జవానో నస తరలిెంచ లి్
వచిేెందన్న అధకారడలు తెలిపారడ. వాహనశరణ
ీ ి బయలుదేరడ న్నకి ముెందస భదరత దళ్ బృెందెం
ఆ మారు ెంలో తన్నఖీలు చేసరెంద. కట్ుుదట్ు మెైన భదరతనస ఏరాిట్ు చేశారడ. వాహనశరణ
ీ ిలో
ఉగీవాద ద డిన్న తిపరికొట్ేు స్ాయుధ వాహన లు ఉన ియ. అయన ఈ స్ాియలో ద డి
జరగడెం చరేన్సయాెంశమెైెంద. దీన్నపై దరాయపుత ఆరెంభమెైెంద.
● 2001 తరాేత.. : 2001 అకోుబర్స 1న ముగుురడ ఉగీవాదసలు పేలుడు పద రాిలతో కూడిన ట్కట్క
స్సమో వాహనెంతో శ్రీనగర్సలోన్న జమూాకశ్రార్స శాస్నస్భ పారెంగణెం పరధ న ద ేరాన్ని ఢీ
కొట్కురడ. ఈ పేలుడులో 38 మెంద పారణ లు కోలోియారడ. రాష్ు ెంర లో ఆ తరాేత ఈ స్ాియలో
ఆత ాహయతి కారడ బకెంబు ద డి జరగడెం ఇదే మొదట్ిస్ారన్న విశరోషరస్త సన ిరడ. 2016 సపు ెంబర్స
లో ఉరీలో సైన్నక శిబిరెంపై నలుగురడ ఉగీవాదసలు ద డి చేసర 19 మెంద సైన్నకులనస
బలితీస్సకున ిరడ. ఆ తరాేత జమూాకశ్రార్సలో భదరత దళ్ాలనస లక్షయెంగా చేస్సకొన్న జరిగిన
అతిపదీ ద డి ఇదే.
● ఎవరీ అదల్.. : అదల్ అహాద్ ద ర్సద జమూాకశ్రార్స పులాేమా జిలాో గుెండిబకగ్. మధయలోనే
బడి మానేసర, భవన న్నరాాణ పనసలు చేస్త ూ, స్ాిన్నక మసీదసలో పారరినలు న్నరేహిెంచేవాడు.
ఇతన్ని ‘అదల్ అహాద్ గాడి ట్కాీనేవాలా’, ‘వకాస్ కమాెండో ఆఫ్ గుెండిబకగ్’ అన్న కూడ
వయవహరిస్త ారడ. అదల్ తన ఇదీ రడ సేిహితులు తౌసీఫ్, వసీెంలతో కలిసర 2016, మారిే 19న
కన్నపరెంచకుెండ పో యనట్ు
ో పో ల్దస్సలు వెలోడిెంచ రడ. తౌసీఫ్ స్ో దరడడు, ఉగీవాద మెంజూర్స
అహాద్ ద ర్స 2016లో మరణిెంచ డు.
● జవఈఎెం.. ఇదీ చరితర : జైష్ ఎ మహమాద్ (జవఈఎెం)నస 2000, జనవరి 31న మౌలాన
మస్ూద్ అజర్స పాకిస్ి ాన్లోన్న కరాచీలో ఏరాిట్ు చేశాడు. ఇెండియన్ ఎయర్సలెైన్్
విమాన న్ని హైజాక్ చేయడెం ద ేరా బెందీలనస విడిచిపట్ిునెందసకు మారిిడి కిెంద భకరత్లోన్న
జైలు నసెంచి 1999 డిసెంబర్స 31న మస్ూద్ విడుదలయాయడు. ఆ తరాేత వెెంట్నే జవఈఎెంనస
స్ాిపరెంచ డు. 2001 డిసెంబర్స 13న పారో మెెంట్పై ద డికి పాలిడిెందీ ఈ స్ెంసేి. ఉగీవాద న్నరోధక
చట్ు ెం(పో ట్క) కిెంద 2001, అకోుబర్స 25న భకరత పరభుతేెం జవఈఎెంనస న్నషేధెంచిెంద. 2001,

డిసెంబర్స 26న అమెరికా దీన్నన్న విదేశ్ర ఉగీస్ెంస్ి గా పరకట్ిెంచిెంద. లష్ార్స ఎ తోయబక(ఎల్ఈట్ీ)
మాదరిగానే జవఈఎెం వయవస్ాిపన, న్నయెంతరణ, ఉగీవాదసల స్రఫరా వెనక పాకిస్ి ాన్దే పరధ న
పాతర. ఈ ఉగీస్ెంస్ి నస ‘మజిో స్ ఎ తవాన్ ఎ ఇస్ాోమి’కి చెెందన ముఫ్ీత న్నజాముదీీన్ ష్ెంజాయ,
‘ద ర్స ఉల్ ఇఫ్ాత ఎ వల్ ఇరాిద్’కు చెెందన మౌలాన ముఫ్ీత రషీద్ అహాద్, ‘షేక్ ఉల్ హడిత్
ద ర్స ఉల్ హకాన్నయా’కు చెెందన మౌలాన షేర్స అల్ద వెంట్ి ముగుురడ కరలకమెైన మతపదీ లు
మదీ తు పలికారడ. మస్ూద్ అజర్స భకరత జైలు నసెంచి విడుదలెైన తరాేత ఏరిడిన ఆదరణ
ఈ ఉగీస్ెంస్ి ఏరాిట్ుకు ద రితీసరెంద. 1994లో మస్ూద్ అజర్స హరాత్ ఉల్ అన్ర్సకు పరధ న
కారయదరిశగా వయవహరిెంచేవారడ. ఫరబవ
ర రి 11న అరస్ు యేయెంత వరకు జమూాకశ్రార్సలో
కారయకలాపాలు న్నరేహిెంచ రడ.
฀ ఏపీలో రెండు ఆయల్ ఉతితు

త ల పారజకుులిి జాతికి అెంకితెం చేసరన పరధ న్న
● పరధ న్న నరవెందరమోదీ గుెంట్యరడ పరయట్నలో భకగెంగా ఫరబవ
ర రి 10న ఆయల్ ఉతితు
త లకు
స్ెంబెంధెంచిన రెండు కరలక పారజకుులనస జాతికి అెంకితెం చేశారడ. మరో పారజకుుకు శెంకుస్ాిపన
చేశారడ. విశాఖపట్ిెంలో ఎస్-1 వశిష్ు డెవలప్మెెంట్ పారజకుు, స్ాురట్జిక్ కూ
ీ డ్ ఆయల్ స్ోు రవజీ
ఫసరలిట్ీ పారజకుులకు పారరెంభోత్వెం చేయగా కృష్ణ పట్ిెంలోన్న కోస్ు ల్ ఇన్స్ు లేష్న్కు
శెంకుస్ాిపన చేశారడ.
● పరధ న్న నరవెందరమోదీ జాతికి అెంకితెం చేసరన విశాఖలోన్న వయయహాతాక చమురడ న్నలేల కవెందరెం
దేశెంలోనే అపయరే న్నరాాణెం. సీేడన్ స్ాెంకవతిక పరిజా ానెంతో అతయెంత అధసన తనెంగా శతుర
దసరవభదయెంగా రూపుదదసీకుెందీ కవెందరెం.. తీవర భూకెంప పరిసి త
ర ులనస సైతెం తట్ుుకోగలిగవలా
దీన్ని తీరిేదదీ ట్ెం విశరష్ెం. పరపెంచెంలో ముడిచమురడకు ఎెంత తీవరమెైన కొరత తలెతితన
కన్సస్ెం 90 రోజులపాట్ు దేశ చమురడ అవస్రాలకు ఎలాెంట్ి ఇబబెంద లేకుెండ పుష్ాలెంగా
చమురడ న్నలేలు అెందసబకట్ు ఉెండ లని లక్షయెంతో కవెందరెం చమురడ వయయహాతాక న్నలేల
కవెందర లనస న్నరిాెంచ లన్న న్నరణయెంచిెంద.
● యుది లు, చమురడ స్ెంక్ోభకలు, అతయవస్ర పరిసి త
ర ులు, విపతు
త లు ఏవి ఎదసరైన దేశ
చమురడ అవస్రాలిి తీరవేెందసకు అనసవుగా కట్ుుదట్ు మెైన భదరత పరిసి త
ర ులోో ఆయా
న్నలేలు ఉెంచ లని లక్షయెంతో వీట్ిన్న న్నరిాెంచ రడ. తొలుత ఏపీలోన్న విశాఖపట్ిెం, అనెంతరెం
కరాణట్కలోన్న మెంగళ్ూరడ, పాదూరడలోో తొలిదశలో ఆయా న్నలే కవెందర లు అెందసబకట్ులోకి
వచ ేయ. కవెందర పట్ోరలియెం, స్హజవాయువుల మెంతిరతేశాఖ పరిధలో ఐ.ఎస్.పర.ఆర్స.ఎల్

.(ఇెండియన్ స్ాురట్జిక్ పట్ోరలియెం రిజర్సే్ లిమిట్ెడ్) స్ెంస్ి నస ఏరాిట్ుచేసర ద న్న ఆధేరయెంలో
మొట్ు మొదట్ి న్నరాాణపనసలనస విశాఖలో 2008 జనవరిలో పారరెంభిెంచ రడ.
● సరెంధయా పారెంతెంలో స్ముదరెం ఒడుునసని ఎతత యన కొెండ కిెంద భకగెంలో స్ముదరమట్కున్నకి
300 అడుగుల దగువన భకరీ చమురడ గుహనస (కూ
ీ డ్ కవవెర్సి) న్నరిాెంచ రడ. ఏకెంగా 30మీట్రో
ఎతు
త (పద అెంతస్సతల భవనెంతో స్మానెం), 20మీట్రో వెడలుిన 5కి.మీ. ప డవున ఐదస
విభకగాలుగా రూపుదదీ రడ.
● చమురడ గుహపై స్సమారడ వెందమీట్రో కన ి ఎతెత న
త కొెండ ఉెండడెంతో ఆ పారెంతెంలో
భకరీబకెంబులు వేసరన గుహలోన్న చమురడ చెకుాచెదరదస. గుహకు స్హజసరదిమెైన భదరత
ఉెండేలా ముెందస్సత పరణ ళ్లకతో న్నరిాెంచడెం విశరష్ెం.
● రికుర్స సేాలుపై ఎన్నమిద తీవరతతో భూకెంపెం వచిేన చమురడ గుహకు ఎలాెంట్ి పరమాదెం
వాట్ిలోదస.
● స్ముదర మట్కున్నకి 300 అడుగుల కిెంద భకగెంలో భకరీ చమురడ గుహనస న్నరిాెంచడ న్నకి
అధకారడలు చ లా శీమిెంచ లి్ వచిేెంద. న్నరాాణ పారెంత న్నకి మనసష్ులనస, స్ామగిన్న
ీ
తీస్సకళ్ో డ న్నకి వీలుగా తొలుత 12మీట్రో ఎతు
త , 8మీట్రో వెడలుిన 4కి.మీ. స్ రెంగాన్ని
తవాేలి్ వచిేెంద. గుహ న్నరాాణెం పయరితకాగానే ద న్ని కాెంకరట్
ీ ుతో మూసరవేశారడ.
● సీేడన్ దేశ స్ాెంకవతిక పరిజా ానెంతో చేపట్ిున ఆ న్నరాాణెం కొలికిా రావడ న్నకి స్సమారడ ఏడేళ్ో
స్మయెం పట్ిుెంద. 2014 డిసెంబరడ 30న న్నరాాణెం పయరత యన రకరకాల పరీక్షల అనెంతరెం
2015 మే నసెంచి ఇెందసలో ముడిచమురడనస న్నెంపడెం పారరెంభిెంచ రడ. 2015 అకోుబరడ వరకు
దశలవారీగా చమురడనస తెచిే గుహ మొతత న్ని ద న్నతో న్నెంపేశారడ.
● విశాఖ చమురడ గుహ న్నలే స్ామరిూెం 1.33 మిలియన్ మెట్క్
ిర ట్నసిలు కాగా, మెంగళ్ూరడ
గుహ 1.5ఎెం.ఎెం.ట్ి., పాదూరడ గుహనస 2.5ఎెం.ఎెం.ట్ి. స్ామరిూెంతో న్నరిాెంచ రడ. వాట్ి
న్నరాాణ న్నకి మొతత ెం రూ.4,098కోట్ో ఖరేయెంద. విశాఖ గుహలోన్న చమురడతో 2.4
రోజులపాట్ు, మెంగుళ్ూరడ ద ెంతో 2.7రోజులు, పాదూరడ గుహలోన్న చమురడతో 4.7
రోజులపాట్ు దేశెం మొతత న్నకి ఇెంధనెం స్రఫరా చేయవచసే.
● చమురడ గుహకు మూడు కి.మీ.ల దూరెంలో స్ముదరెంలో ఉని ఎస్.పర.ఎెం.(సరెంగిల్ పాయెంట్
మూరిెంగ్) నసెంచి చమురడనస నేరడగా పైపులెైనో ద ేరా గుహలోకి తరలిెంచవచసే.

● చమురడ గుహ నసెంచి ఎలాెంట్ి ల్దకవజీలు భూమి ప రల నసెంచి బయట్కు రాకుెండ ‘హైడర లిక్
కెంట్ెైనెాెంట్’ అనే శాసీత య
ర స్ూతరెం ఆధ రెంగా పన్నచేసేలా గుహపై భకగెంలో ‘వాట్ర్స కరున్
ట్నెిల్్’నస న్నరిాెంచ రడ. ఫలితెంగా చమురడగుహలో ఉెండే చమురడ 60 నసెంచి 80 ఏళ్ో పైబడి
అలాగవ ఉెంట్ుెంద. ఆలోపు ద న్ని ఎపుిడెైన వాడుకోవచసే.
● గుహలో ఉెండే చమురడనస తీవర స్ెంక్ోభకలు, విపతు
త లు తదతర పరిసి త
ర ులోో మాతరమే
విన్నయోగిెంచ లన్న తీరాాన్నెంచ రడ.
฀ ఎస్డీఆర్సఎఫ్ కారిస్ ఫెండ్నస ఏట్క 15% పెంచ లి : పారో మెెంట్రీ స్ాియాస్ెంఘెం

● పరకృతి వెైపరీత యలు స్ెంభవిెంచిన స్మయెంలో రాష్ాురలోో జరిగిన నష్ాున్ని స్రిదదీ డ న్నకి కవెందరెం
తగిన రీతిలో స్ాయెం చేయడెంలేదన్న వీరపిమొయల్ద నేతృతేెంలోన్న ఆరిికశాఖ పారో మెెంట్రీ
స్ాియాస్ెంఘెం పేరొాెంద. రాష్ాురలు అడిగినద న్నకి, కవెందరెం ఇచేే మొతత న్నకి మధయ చ లాతేడ
ఉెంట్ోెందన్న స్ిష్ు ెం చేసరెంద. ఇట్ీవల కవరళ్, తమిళ్న డు, ఆెంధరపద
ర ేశ్, ఒడిశా రాష్ాురలోో
స్ెంభవిెంచిన వరదలు, గజ, తితీో , పథ య్ తుపానసలపై అధయయనెం చేసరన స్ాియాస్ెంఘెం
తన న్నవేదకనస పారో మెెంట్ుకు స్మరిిెంచిెంద. ఎస్డీఆర్సఎఫ్ కారిస్ ఫెండ్నస కవెందరెం
స్ెంవత్రాన్నకి 5% మాతరమే పెంచసతోెందన్న.. 2020-25 మధయకాలెంలో ఏట్క 15%
పెంచసతూపో వాలన్న సరఫ్ారడ్ చేసరెంద. కవెందర బృెంద లు పరయట్ిెంచి వచేేెంతవరకూ
వేచిచూడకుెండ ఎన్డీఆర్సఎఫ్ నసెంచి రాష్ాురలకు విడుదల చేయాలన్న పేరొాెంద. దేశెంలో
రాష్ాురలు, కవెందరపాలిత పారెంత లు కలిపర 36 ఉెంట్ే..వాట్ిలో 27 పరకృతివెైపరీతయ పరమాదెం
అెంచసలోో ఉనిట్ు
ో తెలిపరెంద. పరపెంచెంలో అతయధక ముపుినస ఎదసరొాెంట్ుని దేశాలోో
భకరతదేశెం ముెందసెందన్న అభిపారయపడిెంద.
వెైపరీత యల పరిసి తి
ర ఇలా..
● దేశెంలోన్న 58.6% భూభకగెంలో ఓ మోస్త రడ నసెంచి భకరీ భూకెంపాలు స్ెంభవిెంచే పరిసి తి
ర ఉెంద.
● 12% వరదలు, 5,700 కిలోమీట్రో కోస్ాతపారెంతెంలో తుపానస
ో , స్సన మీలకు అవకాశెం. 4 కోట్ో
హకాురో భూమి వరద పో ట్ుకు గురవుతోెంద.
● 68% వయవస్ాయ భూభకగెం కరవు, మెంచసతుపానసో, కొెండచరియలు విరిగిపడే ముపుి
ముెంగిట్ ఉెంద.
తీస్సకోవాలి్న చరయలివీ..

● ఎన్డీఆర్సఎఫ్కి న్నధసలు స్మకూరేడ న్నకి కొన్ని పరతేయక వస్సతవులపై నేష్నల్ కలామిట్ీ
కెంట్ిెంజన్స్ డూయట్ీ విధస్సతన ిరడ. జీఎస్ట్ీ అమలులోకి వచిేన తరాేత స్మకూరవ న్నధసలు
తగిుపో తున ియ. 2015-16లో ఈ స్సెంకెం కిెంద రూ.5,690 కోట్ు
ో వస్ూలుకాగా, 2018-19
న ట్ికి అద రూ.2,500 కోట్ో కు తగిుపో యెంద. ఈ అెంశెంపై జీఎస్ట్ీ కౌన్న్ల్ దృషరుస్ారిెంచ లి.
● పరకృతివెైపరీత యల కారణెంగా దెబబతిని ఆస్సతలనస శాశేత పునరడది రణకు వీలుగా కవెందర
పారయోజిత పథ్కాలోో 10% మొతత న్ని ఇెందసకోస్ెం అదనెంగా కవట్కయెంచ లి. సేుట్ డిజాస్ు ర్స
మేనేజ్మెెంట్ అథ రిట్ీ పాలకమెండలి సరఫ్ారడ్లు చేసే పనసలనస ఈ మొతత ెంతో చేపట్కులి.
● వెైపరీత యలకు గురైన రాష్ాురలకు తగిన ఆరిిక వనరడలు స్మకూరేడ న్నకి వీలుగా వాట్ి రడణ
శకితన్న పెంచ లి. దేశ, విదేశాలనసెంచి వనరడలనస స్మీకరిెంచసకోవడ న్నకి అవకాశెం కలిిెంచ లి.
● కరవులాెంట్ి రాష్ు స్
ర ి ాయ వెైపరీత యలకోస్ెం ఎస్డీఆర్సఎఫ్లో 10% న్నధసలు మాతరమే
ఖరడేచేయాలని న్నబెంధన ఎతేత యాలి. రాష్ు స్
ర ి ాయ వెైపరీత యలన్నిెంట్ికర నేరడగా ఎస్డీఆర్సఎఫ్
నసెంచి పయరితగా ఖరడేచేసేలా చూడ లి.
● పరకృతివెైపరీత యల ముపుి ప ెంచి ఉని పారెంత లోో పరభుతే ఆస్సతలతోపాట్ు, అన్నిరకాల
ఆస్సతలకు స్మగీ బీమా వరితెంపచేయడెంతో పాట్ు అన్ని కో యమ్సలనస స్కాలెంలో
పరిష్ారిెంచ లి.
● తితీో తుపానసకు వివిధ శాఖలకు స్ెంబెంధెంచి రూ.600.46 కోట్ో నష్ు ెం జరిగినట్ు
ో ఆెంధరపద
ర ేశ్
పేరొానగా..ఎన్డీఆర్సఎఫ్ నష్ాున్ని రూ.229.05 కోట్ో గా మాతరమే చూపరెంద.
฀ కన్సస్ వేతనెం రోజుకు రూ.380 న్నపుణుల కమిట్ీ సరఫ్ారడ్

● తెలుగు రాష్ాురలోో రోజువారీ కన్సస్ వేతనెం రూ.380 ఉెండ లన్న కవెందర కారిాకశాఖ న్నయమిెంచిన
న్నపుణుల కమిట్ీ సరఫ్ారడ్ చేసరెంద. వి.వి.గిరి నేష్నల్ లేబర్స ఇన్సరుట్యయట్ ఫలో అనూప్ చౌదరి
అధయక్షతన ఏరాిట్ుచేసరన న్నపుణుల కమిట్ీ జాతీయస్ాియలో పారెంత లవారీగా అమలు
చేయాలి్న కన్సస్ వేతన లపై ఫరబవ
ర రి 14న కారిాకశాఖ కారయదరిశకి న్నవేదక స్మరిిెంచిెంద.
● జాతీయస్ాియలో స్గట్ు కన్సస్ వేతనెం రోజుకు రూ.375, నెలకు రూ.9,750 ఉెండ లన్న
సరఫ్ారడ్ చేసరెంద. ఆెంధరపద
ర ేశ్, తెలెంగాణ, ఛతీత స్గఢ్, రాజస్ాిన్, జమూా కశ్రార్స, ఉతత రాఖెండ్నస
రీజియన్-2 కిెంద పరిగణిెంచి రోజుకు రూ.380 కన్సస్ వేతన న్ని సరఫ్ారడ్ చేసరెంద.
● దక్ిణ భకరతెంలోన్న కరాణట్క, కవరళ్, తమిళ్న డునస రీజియన్-3 కిెంద గురితెంచి అకాడ రోజుకు
రూ.414, నెలకు రూ.10,764 వేతన న్ని న్నరిరిెంచిెంద. పరజాభిపారయెం కోస్ెం కవెందర కారిాకశాఖ

ఈ న్నవేదకనస వెబ్ససైట్లో ఉెంచిెంద. తెలుగు రాష్ాురలోో తలస్రి నెలవారీ ఆహారెం, ఆహారవతర
అవస్రాల కోస్ెం రూ.1,806, ఇెంట్ి ఖరడేల కోస్ెం రూ.6,503 అవుతుెందన్న లెకిాెంచి నెలవారీ
కన్సస్ వేతన న్ని రూ.9,885.2గా, రోజువారీ వేతనెం రూ.380.2గా ఉెండ లన్న న్నపుణుల కమిట్ీ
సరఫ్ారడ్ చేసరెంద.
฀ పట్కులపైకి వెందే భకరత్ ఎక్్పరస్

● దేశెంలో తొలి సమీ హైసీిడ్ రైలు వెందే భకరత్ ఎక్్పరస్నస పరధ న్న నరవెందర మోదీ ఫరబవ
ర రి
15న పచేజెండ ఊపర పారరెంభిెంచ రడ. పులాేమా ఉగీద డి నేపథ్యెంలో నూయఢిల్దో రైలేేసేుష్న్లో
ఈ కారయకీమాన్ని న్నరాడెంబరెంగా న్నరేహిెంచ రడ. ఢిల్దో నసెంచి వారణ సర వరకూ నడిచే వెందే
భకరత్ ఎక్్పరస్ రైలు రూప ెందెంచడెం వెనసక డిజైనరడో, ఇెంజన్సరో కృషరన్న అభినెందస్సతన ినన్న
పరధ న్న మోదీ పరశెంసరెంచ రడ.
● గెంట్కు 160 కిలోమీట్రో వేగెంతో పరయాణిెంచే ట్ెన్
ైర 18కు ఇట్ీవల వెందే భకరత్ ఎక్్పరస్గా
పేరడనస ఖరారడ చేశారడ . ఈనెల 17 నసెంచి ఢిల్దో-వారణ సర మధయ వారాన్నకి ఐదస రోజులు ఈ
రైలు సేవలు అెందసబకట్ులోకి రానసన ియ. ఈ రైలులో రెండు ఎగిాకూయట్ివ్ కాోస్లతో పాట్ు 16
ఏసీ కోచ్లుెంట్కయ. ఈ రైలులో ఒకవస్ారి 1128 మెంద పరయాణీకులు తమ గమయస్ాిన లకు
చేరడకోవచసే. అన్ని కోచ్లోో ఆట్ోమేట్ిక్ డో ర్సలు, జీపీఎస్ ఆధ రిత పరయాణీకుల స్మాచ ర
వయవస్ి వెంట్ి అత యధసన్నక స్దసపాయాలనస అెందసబకట్ులో ఉెంచ రడ. త జా వెంట్కాలనస
పరయాణీకులకు అెందెంచేెందసకు పరతి కోచ్లో పాెంట్ీన్న
ర ఏరాిట్ు చేశారడ.
฀ ఇజారయెల్లో కీడ య్ జాతీయ స్దస్స్

● రియల్ ఎసేుట్ డెవలపర్స్ అస్ో సరయేష్న్్ ఆఫ్ ఇెండియా(కడ
ీ య్) జాతీయ స్దస్స్-2019న్న
ఆగస్సు 5, 6, 7 తేదీలో ో ఇజారయెల్లో న్నరేహిస్త సనిట్ు
ో తెలెంగాణ కడ
ీ య్ అధయక్షుడు
జి.రాెంరడిు తెలిపారడ. తెలెంగాణ కడ
ీ య్ ఈస్ారి స్దస్స్కు ఆతిథ్యెం ఇస్సతెందన్న రాెంరడిు
฀ పీఎెంఎస్వెైఎెం పరకిీయ పారరెంభెం

● అస్ెంఘట్ిత రెంగ కారిాకులు నెలవారీ పరెంఛనస ప ెందడ న్నకి ఉదేీశిెంచిన పరధ న మెంతిర శీమ
యోగి మాన్ ధన్ (పీఎెంఎస్వెైఎెం) కిెంద పేరో డ నమోదస చేస్సకొనే పరకయ
ిీ పారరెంభమయెంద.
18-40 ఏళ్ో లోపు వయస్స కలిగి, నెలవారీ ఆద యెం రూ.15 వేలులోపు ఉనివారడ ఈ
పథ్కాన్నకి అరడహలు. 18 ఏళ్ో వయస్స ఉని వారడ నెలకు రూ.55, 29 ఏళ్ో వయస్స ఉనివారడ

రూ.100, 40 ఏళ్ో వయస్స ఉనివారడ రూ.200 చెలిోసేత, పరభుతేెం కూడ తన వాట్క కిెంద అెంతే
మొతత న్ని చెలిోస్త సెంద. 60వ స్ెంవత్రెం వచేే వరకు ఈ మొతత న్ని చెలిోస్త సెండ లి. ఆ తరడవాత
వారికి పరతి నెలా రూ.3,000 పరెంఛనస వస్సతెంద.
● ఎకాడ నమోదస చేస్త ారడ? : దేశ వాయపత ెంగా ఉని కామన్ స్రీేస్స సెంట్ర్స (సీఎస్సీ)లోో పేరో డ
నమోదస చేస్సకోవచసే. ఆస్కిత ఉనివారడ ఆధ ర్స, బకయెంకు ఖాత పుస్త కాలనస తీస్సకళ్లో రిజిస్ు ర్స
చేయవచసే. తొలి నెల చెంద నస నగదస రూపెంలోనే చెలిోెంచ లి. ఇెందసకు రసీదస ఇస్ాతరడ.
పరెంఛనస పథ్కెంలో చేరినట్ుు అనెంతరెం గురితెంపు కారడు కూడ ఇస్ాతరడ. రానసని కాలెంలో
యాప్లు, వెబ్స పో రుల్ ద ేరా దరఖాస్సత చేస్సకొనే అవకాశెం కలిిస్ాతరడ. వివరాలు చ లా
స్సలువుగా ప ెందసపరిచేలా దరఖాస్సత ఉెంట్ుెంద. బకయెంకు ఖాత లు తెరవడ న్నకి కూడ సీఎస్
సీలు స్హకరిస్త ాయ.
● ఎవరడ అరడహలు? : ఇెంట్ోోనే పనసలు చేస్సకునేవారడ, వీధ వాయపారడలు, మధ యహి భోజన
పథ్కెం కారిాకులు, ఇట్ుకబట్ీులో ో పన్నచేసేవారడ, చెపుిలు కుట్ేువారడ, చెతత ఏరడకొనేవారడ, రిక్ా
కారిాకులు, వయవస్ాయ కూల్దలు, న్నరాాణ రెంగ కారిాకులు.. తదతరడలు ఈ పథ్కెంలో
చేరవచసే.
฀ పట్కిలో న్నరిాెంచనసని మెట్ర ో రైలు పారజకుుకు శెంకుస్ాిపన

● ఫరబవ
ర రి 17న బీహార్స రాష్ు ెంర లో పరయట్ిెంచిన పరధ న్న నరవెందరమోదీ రూ.33వేల కోట్ో కుపైగా
పారజకుుల పనసలనస పారరెంభిెంచ రడ. అలాగవ బరౌన్న నసెంచే రిమోట్ ద ేరా పట్కిలో
న్నరిాెంచనసని మెట్రో రైలు పారజకుుకు శెంకుస్ాిపన చేశారడ. భకగల్పుర్స, గయలోో పరభుతే వెైదయ
కళ్ాశాలల న్నరాాణ న్నకి కూడ శెంకుస్ాిపన చేశారడ.
฀ పులాేమా ద డి కుట్రద రడలు ఘాజీ, కమాాన్లనస మట్ుుబరట్ు న

ి సైనయెం
● జమూాకశ్రార్సలో భదరత దళ్ాలు పదీ విజయాన్ని స్ాధెంచ య. పులాేమాలో సీఆరీిఎఫ్
వాహనశరణ
ీ ిపై ద డికి పరతీకారెం తీరడేకున ియ. ఆ ద డి స్ూతరధ రడలు జైష్ ఎ మహాద్
కమాెండరడో అయన అబుీల్ రషీద్ అలియాస్ ఘాజీ, కమాాన్తో పాట్ు మరో ఉగీవాదన్న భకరత
సైనయెం మట్ుుబరట్ు ెంి ద. 16 గెంట్ల పాట్ు హో రాహో రీగా స్ాగిన భీకర ఎన్కౌెంట్ర్సలో ఒక మేజర్స
హో ద అధకారి స్హా నలుగురడ సైన్నకులు, ఒక పో ల్దస్స వీరమరణెం ప ెంద రడ. ఒక పౌరడడు
కూడ చన్నపో యాడు. సీఆరీిఎఫ్ వాహన శరణ
ీ ిపై ద డి జరిగిన పరదేశాన్నకి 12 కిలోమీట్రో
దూరెంలోన్న పరెంగాోన్ పారెంతెంలో త జా ఎన్కౌెంట్ర్స జరిగిెంద.

● జైష్ ఎ మహాద్ అధపతి మౌలాన మస్ూద్ అజార్సకు ఘాజీ, కమాాన్ అతయెంత స్న్నిహితులు.
పులాేమాలో సీఆరీిఎఫ్ వాహనశరణ
ీ ిపై జరిగిన ద డికి వీరిదీరూ స్ూతరధ రడలు. ఈ ద డిలో
ఆత ాహయతి బకెంబర్సగా వయవహరిెంచిన అదల్ అహాద్ ద ర్సనస కమాాన్ రికూ
ీ ట్ చేశాడు.
యువతలో అతివాద న్ని వాయపరత చేసర, ఉగీవాదెం వెైపునకు ఆకరిిెంచడెంలో కరలక పాతర
పో షరెంచేవాడు. పులాేమా, తర ల్, అవెంతిప రా పారెంత లకు స్ెంబెంధెంచి జైష్ ఎ మహాద్కు
డివిజినల్ కమాెండర్సగా వయవహరిస్త సన ిడు.
● ఈ ఎన్కౌెంట్ర్సలో మరణిెంచిన సైన్నకులనస మేజర్స విభూతి శెంకర్స డౌెండియాల్ (33), హవలాీర్స
షరయో రామ్స (36), సరపాయలు హరి సరెంగ్ (26), అజయ్ కుమార్స (27)గా గురితెంచ రడ. హడ్
కాన్నసేుబుల్ అబుీల్ రషీద్ కలాస్ కూడ పారణ లు కోలోియారడ.
฀ పో లవరెం భూసేకరణే భకరెం : కవెందర జల వనరడలశాఖ

● పో లవరెం త జా అెంచన వయయెం రూ.55,548 కోట్ు
ో . పాత అెంచన వయయెం రూ.16,010 కోట్ు
ో
తీసేసేత పారజకుు వయయెం రూ.39,548 కోట్ు
ో పరిగిెందన్న కవెందర జల వనరడలశాఖ పేరొాెంద.
ఇెందసలో రూ.30,249 కోట్ు
ో కవవలెం భూసేకరణ, పరిహారెం కోస్మే పరిగిెందన్న వెలోడిెంచిెంద.
మొతత ెం పరడగుదలలో దీన్న వాట్క 77 శాతమన్న స్ిష్ు ెం చేసరెంద.
● స్వరిెంచిన అెంచన ల ఆమోదెం కోస్ెం ఫరబవ
ర రి 11న స్ాెంకవతిక స్లహామెండలి స్మావేశెం
న్నరేహిెంచ రడ. భేట్ీలో జరిగిన చరేల స్ారాెంశాన్ని కవెందర పరభుతేెం మిన్నట్్ రూపెంలో న్నక్ిపతెం
చేసరెంద.
● ఆ వివరాల పరకారెం .. ‘‘449.78 ట్ీఎెంసీల జల విన్నయోగెం కోస్ెం న్నరిాస్సతని పో లవరెం పారజకుు
వలో ఉభయగోద వరి జిలాోలు, విశాఖపట్ిెం, కృష్ాణ జిలాోలోో 4.36 లక్షల హకాురో కు న్సరడ
అెందసతుెంద. 2009లో జరిగిన 95వ ట్ీఏసీ మీట్ిెంగ్లో రూ.10,151.04 కోట్ో అెంచన లకు
తొలిస్ారి ఆమోదముదర పడిెంద. 2011లో జరిగిన 108వ ట్ీఏసీ స్మావేశెంలో అెంచన లనస
స్వరిెంచి పారజకుు వయయాన్ని రూ.16,010.45 కోట్ో కు ఆమోదెం తెలిపారడ. 2017-18 న ట్ి ధరల
పరకారెం పారజకుు వయయాన్ని పరస్త సతెం రూ.55,548.87 కోట్ో కు పెంచ రడ. ధరల పరడగుదల,
న్నబెంధనల లోపాలు, డిజైన్లో మారడిలు, భూసేకరణ పరిమాణెం పరగడెం, అెందసకోస్ెం
చేయాలి్న ఖరడే ఎగబకకడెం వలో అెంచన ల పెంపు అన్నవారయమెైెంద. 2010-11 న ట్ి
స్ాెంకవతిక స్లహామెండలి స్మావేశెంలో కొన్ని అెంచన లు ఆమోదెంచ రడ. వాట్ిలో
ప ెందసపరిచిన న్నబెంధనలోో చ లా లోపాలున ియ. ఇపుిడు వాట్ిన్న స్వరిెంచ రడ. దీెంతోపాట్ు

2013 భూసేకరణ చట్ు ెం పరకారెం బకధతులకు చెలిోెంచ లి్న పరిహారెం పరిమాణెం భకరీగా
పరిగిెంద. అెందసలేో అెంచన లు పెంచ లి్ వచిేెంద’’ అన్న జలవనరడలశాఖ తన మిన్నట్్లో
฀ తెలుగు రాష్ాురలోో ‘112’ సేవలు పారరెంభెం

● అతయవస్ర స్మయాలోో ఫ్ో న్ చేయాలి్న ఒకవఒకా నెంబరడ ‘112’ సేవలు ఆెంధరపద
ర ేశ్,
తెలెంగాణ స్హా 16 రాష్ాురలు, కవెందరపాలిత పారెంత లోో ఫరబవ
ర రి 19న పారరెంభమయాయయ. పో ల్దస్స,
అగిిమాపక, ఆరోగయ, మహిళ్ా హల్ిలెైనో స వెంట్ివాట్ికి ఇపిట్ివరకు వేరవేరడ నెంబరడో ఉెండేవి.
వీట్న్నిెంట్ిన్స స్మీకృతెం చేస్త ూ రూప ెందెంచిన అతయవస్ర పరతిస్ిెందన మదీ తు వయవస్ి నస
(ఈఆర్సఎస్ఎస్) కవెందర హో ెంమెంతిర రాజ్న థ్ సరెంగ్ పారరెంభిెంచ రడ.
● వచేే ఏడ ద న ట్ికి ఈ నెంబరడ దేశమెంతట్క పన్నచేస్త సెందన్న ఆయన వెలోడిెంచ రడ. స్ాార్సుఫ్ో న్
లో ‘పవర్స బట్న్’నస 3 స్ారడో వెెంట్వెెంట్నే నొకిాన కూడ హల్ిలెైన్కు వెళ్లతుెంద. స్ాధ రణ
ఫ్ో నో లో ‘5’ లేద ‘9’ అెంకనస నొకిా పట్ిు ఉెంచడెం (లాెంగ్ పరస్) ద ేరా కూడ సేవలు
ప ెందవచసే.
● రూ. 2,919 కోట్ో తో నగరాలోో భదరత : దేశెంలో నగర భదరత (సేఫ్ సరట్ీ) పారజకుుల అమలుకు
హైదరాబకద్ స్హా 8 పారెంత లనస గురితెంచినట్ు
ో హో ెం మెంతిర తెలిపారడ. ఇెందసకు న్నరభయ
న్నధసల పథ్కెం కిెంద తొలి విడతగా రూ. 2,919 కోట్ు
ో కవట్కయస్సతనిట్ు
ో వెలోడిెంచ రడ.
฀ ‘పీఎెం–కిస్ాన్’కు శ్రీకారెం
● పరధ న మెంతిర రైతు గౌరవ న్నధ (పీఎెం–కిస్ాన్ స్మాన్ ) పథ్కాన్ని పరధ న్న నరవెందర మోదీ
ఫరబవ
ర రి 24న ఉతత రపరదేశ్ (యూపీ)లోన్న గోరఖ్పయర్సలో పారరెంభిెంచ రడ. తొలి విడతగా 1.01 కోట్ో
మెంద రైతుల ఖాత లోోకి రూ.2,000 డబుబనస ఆయన బదల్ద చేశారడ. మిగిలిన రైతులకు
కూడ తేరలోనే ఈ మొతత ెం అెందసతుెందన్న మోదీ చెపాిరడ.
฀ చివరి మన్ కర బకత్లో పరస్ెంగిెంచిన పరధ న్న నరవెందర మోదీ

● ఉగీవాదసలు, వారి స్ాివరాలనస తుడిచిపట్ు డ న్నకి భకరత సైనయెం కట్ుుబడి ఉెందన్న పరధ న్న
నరవెందర మోదీ అన ిరడ. పులాేమాలో అమర జవానసో చేసరన త యగాలు ఉగీవాద న్ని
కూకట్ివేళ్ోతో పకిలిెంచ లని స్ెంకలాిన్నకి ఊపరరిన్నస్సతన ియన్న చెపాిరడ.

● 53వ, చివరి ‘మన్ కర బకత్’లో ఫరబవ
ర రి 24న ఆయన దేశ పరజలనస ఉదేీశిెంచి పరస్ెంగిెంచ రడ.
పులాేమా స్ూతరధ రడలనస దసరఘట్న జరిగిన 100 గెంట్లోోనే మట్ుుపట్ు డెం దో ష్ులకు సైనయెం
విధెంచిన శిక్ష అన్న చెపాిరడ.
● రెండు నెలల తరడవాత మళ్లో వస్ాత! : అయదేళ్ో పదవీ కాలెం ముగియనసెండడెంతో మోదీకి ఇదే
చివరి ‘మన్ కర బకత్’ కావడెం గమన రహెం. లోక్స్భ ఎన్నికల దృష్ాుూ మారిే, ఏపరరల్ నెలలోో
పరస్ెంగిెంచే అవకాశెం లేదస. ఎన్నికలోో విజయెం స్ాధెంచి మళ్లో పరధ న్న పదవిన్న చేపడుత నని
నమాకెంతో రెండు నెలల తరడవాత మళ్లో ఈ రవడియో పరస్ెంగెం చేస్త ానన్న చెపాిరడ.
‘‘ఆరోగయకరమెైన పరజాస్ాేమయ స్ెంపరద యాలనస గౌరవిస్ూ
త , మీ ఆశ్రరాేద ల బలెంతో మే నెల
చివరి ఆదవారెం (26వ తేదీ)న తదసపరి మన్ కర బకత్లో పరస్ెంగిస్త ానస’’ అన్న తెలిపారడ.
฀ 'మాగవోవ్’ రైలు నమూన నస రూప ెందెంచిన భకరత్

● వెందే భకరత్ ఎక్్పరస్నస పట్కులెకిాెంచిన భకరత్... ఆ దశగా మరో ముెందడుగు వేసరెంద.
అయస్ాాెంత శకితతో నడిచే మాగవోవ్ (మాగిట్ిక్ లేవిట్ేష్న్) ట్ెన్
ైర నమూన నస రూప ెందెంచిెంద.
ఇెండో ర్సలోన్న రాజా రామని సెంట్ర్స ఫర్స అడ ేనస్డ్ ట్ెకాిలజీ (ఆర్సఆర్ససీఏట్ీ) పరిశోధకుడు
ఆర్స.ఎస్.షరెందే నేతృతేెంలో 50 మెంద స్భుయల బృెందెం పదేళ్ో ల శీమిెంచి ఈ నమూన నస
రూప ెందెంచిెంద. దీన్ని ఫరబవ
ర రి 25న ఇెండో ర్స'లో పరదరిశెంచ రడ.
● మాగిట్ిక్ ట్కరక్పై 600 కిలోల భకరాన్ని మోస్ూ
త గెంట్కు 600 కిలోమీట్రో వేగెంతో ఈ నమూన
దూస్సకళ్లతెండట్ెం విశరష్ెం. దీెంతో జపాన్, చెైన ల తరాేత మాగవోవ్ రైలు మోడల్ రూపకలినకు
శీమిెంచిన మూడో దేశెంగా భకరత్ గురితెంపు స్ాధెంచిెంద. ఈ రైలు క్వతస్
ర ి ాయలో పరడగులు
తీయడ న్నకి మరిన్ని స్ెంవత్రాలు పడుతుెందన్స, అయతే భకరతీయ రవాణ రెంగెంలో ఇదొ క
మెైలురాయగా మిగిలిపో తుెందన్న షరెందే అభిపారయపడు రడ. పట్కులకూ-ఇెంజిన్ అడుగుభకగెంలో
ఉెండే అయస్ాాెంతశకిత ఆధ రెంగా ఈ రైళ్ో ల పరడగులు తీస్ాతయ. వీట్ి వలో ఎలాెంట్ి కాలుష్యెం
ఉెండదస. పరమాద ముపయి లేదస. గెంట్లకు 1200 కిలోమీట్రో వేగాన్ని అెందసకోవడమే తమ
లక్షయమన్న షరెందే చెపాిరడ
฀ ‘రైల్ దృషరు’ డ యష్బో ర్సు పారరెంభెం

● రైలేేకు స్ెంబెంధెంచిన స్మస్త స్మాచ రాన్ని ఒకవచ ోట్ అెందెంచే ‘రైల్ దృషరు’ డ యష్బో రడు
పరయాణికులకు అెందసబకట్ులోకి వచిేెంద. ఉపయుకత స్మాచ రానేి కాకుెండ స్మాచ ర

హకుా చట్ు ెం ద ేరా పరతేయకెంగా దరఖాస్సత చేయాలి్న అవస్రెం లేకుెండ అనేక ఇతర
వివరాలనూ దీన్నలో ప ెందసపరిచ రడ.
● రైలేేశాఖ మెంతిర పీయూష్ గోయల్ ఫరబవ
ర రి 25న ఈ పో రుల్నస పారరెంభిెంచ రడ. ఐఆర్ససీట్ీసీ
వెంట్శాలల నసెంచి స్రఫరా చేసే ఆహార ప ట్కోలపై ఇక మీదట్ స్ెంకవత పట్ీు (బకర్స కోడ్) ఏరాిట్ు
చేయబో తున ిమన్న మెంతిర చెపాిరడ.
● రైల్ ట్ెైమ్స ట్ేబుల్, మీరడ పరయాణిెంచ లనసకుని రైలు ఎకాడ ఉెంద? ఐఆర్ససీట్ీసీ కిచెన్లో
వెంట్లు ఎలా వెండుతున ిరడ? ఇలా మొతత ెం తెలుస్సకోవచసే.
● దేశెంలో ఉని అన్ని ఐఆర్ససీట్ీసీ కిచెనోలో అమరిేన సీసీకమెరా దృశాయలనస మీరడ ఈ పో రుల్
ద ేరా లెైవ్లో చూడొ చసే. పరయాణికులోో ఉని అనసమాన లనస తొలగిెంచేెందసకు, కిచెన్లో
ఏెం జరడగుతుెందో పరయాణికులే చూసేెందసకు కిచెన్ లోపలి దృశాయలనస పరయాణికులు చూసే
స్ౌకరయెం కలిిెంచిెంద రైలేే. డిజిట్ల్ ఇెండియా కానె్ప్ు లో భకగెంగా భకరతీయ రైలేే 'రైల్ దృషరు'
డ యష్ బో ర్సు కవెందర పరభుతేెం పారరెంభిెంచిెంద.
● దీన్న ద ేరా మీ కెంపయయట్ర్స, లాయప్ట్కప్, ట్కయబరో ట్్, స్ాార్సుఫ్ో న్్... ఎెందసలో అయన 'రైల్ దృషరు'
డ యష్బో ర్సు ఓపన్ చేసర చూడొ చసే. రైలేేకు స్ెంబెంధెంచిన పయరిత స్మాచ రాన్ని రియల్ట్ెైమ్సలో
తెలుస్సకోవచసే.
฀ జాతీయ యుది స్ాారకాన్ని పారరెంభిెంచిన పరధ న్న

● దేశ రాజధ న్న ఢిల్దోలో న్నరిాెంచిన జాతీయ యుది స్ాారకాన్ని (నేష్నల్ వార్స మెమోరియల్-
NWM ) పరధ న్న మోదీఫరబవ
ర రి 25న పారరెంభిెంచి జాతికి అెంకితమిచ ేరడ. బిరట్ిష్ కాలెం న ట్ి
యుది లోో మరణిెంచిన భకరతీయ సైన్నకుల స్ెంస్ారణ రిెం న్నరిాెంచిన ఇెండియా గవట్ పకానే
త జా స్ాారకాన్ని 40 ఎకరాలోో ఏరాిట్ు చేశారడ.
● స్ాేతెంత ్ానెంతరెం వివిధ యుది లోోనూ, శాెంతి పరిరక్షణ దళ్ాలోోనూ ఉెంట్య మరణిెంచిన
25,942 మెంద అమర వీరడల పేరోనస ఈ స్ాారకెంపై స్సవరాణక్షరాలతో లిఖిెంచ రడ.
● న లుగు ఏకకవెందరక వృతత లోో..: అమర చకీ, వీరత చకీ, త యగ చకీ, రక్షక చకీ అనే న లుగు ఏక
కవెందరక వృతత ల ఆకారెంలో, రూ. 176 కోట్ో న్నధసలతో స్ాారకాన్ని ఏరాిట్ు చేశారడ. ఈ న లుగు
వృతత ల కవెందరెంలో ఓ రాతి స్ూ
ి పెం, అమరజోయతి ఉెంట్కయ. వీరత చకీలో భకరత సైనయెం
పో రాడిన యుది ల నమూన చితర లనస కాెంస్య లోహెంతో చేసర గోడలపై అమరాేరడ. ఆరీా,

వెైమాన్నక దళ్ెం, నౌకాదళ్ెం యుది లోో పో రాడినట్ు
ో గా చూసే ఆరడ కుడయ చితర లనస ఇకాడ
ఏరాిట్ు చేశారడ.
● స్ాేతెంత ్ానెంతరెం అమరడలెైన సైన్నకుల స్ెంస్ారణ కోస్ెం ఓ స్ాారకాన్ని న్నరిాెంచ లన్న
దశాబకీలుగా పరతిపాదన ఉనిపిట్ికర అడుగు ముెందసకు పడలేదస. చివరకు మోదీ పరభుతేెం
2015లో స్ాారక న్నరాాణ న్నకి పచేజెండ ఊపగా, పనసలు మాతరెం గతేడ ద ఫరబవ
ర రిలోనే
పారరెంభమయాయయ. ఈ స్ాారకెంలో గాీఫరక్ పాయనెళ్ో ల, రాతి కుడయ చితర లు కూడ ఉన ియ.
స్ాారకెం అమరసైన్నకులకు అెంజలి ఘట్ిెంచే పరదేశెంగా ఉెంట్ుెంద.
స్ాారకెం విశరష్ాలు
● ఇెండియా–చెైన (1962), ఇెండియా–పాక్ (1947,1965,1971), కారిుల్(1999) యుది ల
స్మయెంలో, శ్రీలెంకలో శాెంతి పరిరక్షక దళ్ెంలో ఉెంట్య అమరడలెైన 25,942 మెంద భకరత
సైన్నకుల జాాపకారిెం దీన్నన్న న్నరిాెంచ రడ.
● స్ాారక స్ూ
ి పెం ప డవు 15.5 మీట్రడో. కిెంద భకగెంలో అమరజోయతి వెలుగుతూ ఉెంట్ుెంద. ఈ
రాతి స్ూ
ి పెం చసట్య
ు న లుగు ఏక కవెందరక వృతత కార వలయాలనస న్నరిాెంచ రడ.
● అన్నిెంట్ికన ి బకహయ వలయాన్నకి రక్షక చకీ అన్న పేరడ పట్ిు ఆ వలయెం మధయమధయలోో 600
మొకాలు న ట్కరడ. ఈ మొకాలే సైన్నకులుగా, దేశాన్నకి కాపలా కాస్సతని వారడగా దీన్నన్న
చితీరకరిెంచ రడ.
● త యగ చకీ వలయెంలో 16 గోడలనస న్నరిాెంచ రడ. వీట్ిపైనే అమర సైన్నకుల పేరోనస గాీనెైట్
ఫలకాలపై బెంగారడ వరణెంలో లిఖిెంచ రడ. సైన్నకులకు న్నవాళ్ల అరిిెంచే స్ి లెం ఇదే. ఈ గాీనెైట్
ఫలకాలనస పురాతన కాలెం న ట్ి భకరతీయ యుది తెంతరెం చకీవయయహెం ఆకారెంలో
అమరాేరడ.
● స్ాారకెంలో భకగెంగా ఏరాిట్ు చేసరన పరమ్స యోధ స్ి ల్లో పరమ వీర చకీ పురస్ాారెం ప ెందన
21 మెంద సైన్నకుల విగీహాలనస నెలకొలాిరడ. వీట్ిలో స్జీవులెైన స్సబేద ర్స మేజర్స బకన సరెంగ్,
స్సబేద ర్స మేజర్స యోగవెందర సరెంగ్ యాదవ్, స్సబేద ర్స స్ెంజయ్ కుమార్సల విగీహాలు ఉన ియ.
● పట్ేల్ విగీహ శిలేి ఈ స్ాారక రూపకరత : ఐకయత విగీహెం పేరడతో 182 మీట్రో స్రాీర్స పట్ేల్
విగీహాన్ని రూప ెందెంచిన రామ్స స్సత ర్స..ఈ యుది స్ాారకెం శిలిికావడెం విశరష్ెం. నోయడ కు
చెెందన 94 ఏళ్ో స్సత ర్స పదాభూష్ణ్ అవారడు గీహీత కావడెం విశరష్ెం. ఆయనకు కుమారడడు
అన్నల్ అన్ని విధ లా స్హకరిెంచ రడ.

฀ 800 కవజీల భగవదీు త ఆవిష్ారణ
● ఏకెంగా 800 కవజీల బరడవెైన అతిభకరీ భగవదీు త గీెంథ న్ని పరధ న్న మోదీ ఫరబవ
ర రి 26న ఢిల్దోలోన్న
ఇస్ాాన్( అెంతరాాతీయ కృష్ణ చెైతనయ స్ెంఘెం) ఆలయెంలో ఆవిష్ారిెంచ రడ. 2.8 మీట్రో ఎతు
త ,
రెండు మీట్రో వెడలుి ఉని ఈ మహా గీెంథ్ెంలో 670 పేజీలు ఉన ియ. ఇట్ల్దలోన్న మిలాన్
నగరెంలో ఈ గీెంథ న్ని అచసేవేశారడ. పేజీలనస యుపో (వెైయూపీవయ) సరెంథ్ట్ిక్ కాగితెంతో
తయారడచేశారడ. ఈ కాగితెం తడవదస, అస్్లు చిరగదస. గీెంథ్ెంలో స్ెందరోభచితెంగా 18
అతయెంత మనోహరమెైన పయెంట్ిెంగ్లనస ప ెందసపరిచ రడ. కాగా, భగవదీు త ఆవిష్ారణ
కారాయకీమాన్నకి మోదీ ఢిల్దో మెట్ర ో రైళ్ో ్ వచ ేరడ. ఖాన్ మారాట్ సేుష్న్ నసెంచి నెహీ య పేో స్ మెట్రో
సేుష్న్ వరకు ఆయన పరయాణిెంచ రడ. ఆ స్మయెంలో తోట్ి పరయాణికులతో స్రద గా
మాట్కోడి, సల్దూలు దగారడ. తిరడగుపరయాణెంలోనూ కైలాశ్ కాలన్స సేుష్న్లో ఎకిా ఖాన్మారాట్
సేుష్న్లో దగిపో యారడ.
฀ విశాఖ కవెందరెంగా కొతత రైలేే జోన్

● ఫరబవ
ర రి 27న రాతిర 7.15 గెంట్లకు దల్దో లోన్న తన కారాయలయెంలో విలేకరో స్మావేశెం ఏరాిట్ు
చేసర, విశాఖ కవెందరెంగా ‘దక్ిణ కోస్ాత రైలేే జోన్’ ఏరాిట్ు చేస్త సనిట్ు
ో రైలేే మెంతిర పీయూష్
గోయల్ కరలక పరకట్న చేశారడ. గుెంతకలుో, గుెంట్యరడ, విజయవాడ డివిజనో తో కొతత జోన్
ఏరాిట్ు చేయబో తునిట్ు
ో పరకట్ిెంచ రడ. వాలేత రడ డివిజన్నస విభజిెంచి కొతత జోన్ పరిధలోకి
వచేే పారెంత న్ని విజయవాడ డివిజనోో విల్దనెం చేస్త సనిట్ు
ో స్ిష్ు ెంచేశారడ.
● ‘ఆెంధరపద
ర ేశ్ విభజన చట్ు ెంలోన్న షడూయల్ 13 (మౌలిక వస్తులు)లో ప ెందసపరిచిన 8వ అెంశెం
పరకారెం ఎపీలో కొతత రైలేేజోన్ ఏరాిట్ుపై రైలేే మెంతిరతేశాఖ పరిశ్రలన చేయాలి్ ఉెంద.
భకగస్ాేమయ పక్ాలన్నిెంట్ిన్స స్ెంపరదెంచి ద న్నపై అధయయనెం అనెంతరెం విశాఖ కవెందరెంగా కొతత
రైలేేజోన్ ఏరాిట్ు దశగా ముెందడుగు వేయాలన్న న్నరణయెంచ ెం. కొతత జోన్కు ‘దక్ిణ కోస్ాత రైలేే
(స్ౌత్ కోస్ు రైలేే)’ అన్న న మకరణెం చేశాెం’అన్న గోయల్ పరకట్ిెంచ రడ. కొతత జోన్ ఎపిట్ినసెంచి
మనసగడలోకి వస్సతెందని పరశికు బదసలిస్ూ
త - రైలేే బో రడు, మెంతిరతే శాఖల స్ాియలో
న్నరణయెం తీస్సకున ిెం, ఇక మిగిలిన అెంశాలపై తదసపరి కారాయచరణ చేపడత ెం అన్న
వెలోడిెంచ రడ.
డివిజనో మొతత ెం మారు ెం
● విజయవాడ: 958 కి.మీ.

● గుెంట్యరడ:629 కి.మీ.
● గుెంతకల్:1451కి.మీ.
● వాలేత రడ డివిజన్లోన్న ఒక భకగెం ప డవు తేలాలి్ ఉెంద
కొత్త జోన్లో డివిజన్లు..
● గుెంతకలుో, గుెంట్యరడ, విజయవాడ డివిజనో లో మొతత ెం మారు ెం, వాలేత రడ డివిజన్లో ఒక
భకగెం.
● (వాలేత రడ డివిజన్లోన్న మిగిలిన భకగెం రాయగడ పరధ న కవెందరెంగా తూరడికోస్ాత రైలేే జోన్
లోకి..)
● దక్ిణ మధయ రైలేేలో మిగిలే డివిజనస
ో : హైదరాబకద్, సరకిెందర బకద్, న ెందేడ్.
฀ 20 ఏళ్ో చరితర ఉెంట్ేనే ‘డీమ్సు’ హో ద

● దేశెంలో ఇక ఏ విద యస్ెంస్ి అయన డీమ్సు యూన్నవరి్ట్ీ హో ద ప ెంద లెంట్ే 20 ఏళ్ో చరితర
తపిన్నస్రి. దీెంతో పాట్ు మరిన్ని న్నబెంధనలతో ‘డీమ్సు’ హో ద మెంజూరడకు విశేవిద యలయాల
న్నధసల స్ెంఘెం (యూజీసీ) కొతత మారు దరశకాలనస జారీ చేసరెంద. విద య పరమాణ ల పెంపు
దశగా.. 2016 న ట్ి విధవిధ న లనస పకానపట్ిు వాట్ి స్ాినెంలో ‘యూజీసీ (ఇన్సరుట్యయష్న్్
డీమ్సు ట్ుబీ యూన్నవరి్ట్ీస్) రగుయలేష్న్-2019’ పేరడతో వీట్ిన్న రూప ెందెంచిెంద. ఇకమీదట్
పరతి అెంశాన్సి క్షుణణ ెంగా పరిశ్రలిెంచిన తరాేతే ఏ స్ెంస్ి కైన డీమ్సు హో ద ఇవేనసనిట్ు
ో స్ిష్ు ెం
฀ స్ాుెంపుల చట్ు ెంలో మారడిలకు రాష్ు ప

ర తి ఆమోదెం
● భకరత స్ాుెంపుల చట్ు ెం, 1899లో మారడిలకు రాష్ు ప
ర తి రామ్సన ధ్ కోవిెంద్ ఆమోదెం తెలిపారడ.
పనసిల ఎగవేత న్నరోధ న్నకి, స్ాుెంపు స్సెంకెం విధ నెం హతుబదీికరణకు ఈ చరయ
దో హదపడనసెంద. భకరత స్ాుెంపుల చట్ు ెం, 1899లో స్వరణలనస.. ఆరిిక చట్ు ెం 2019లో
భకగెంగా చేరాేరడ. దీన్నకి పారో మెెంట్ ఆమోదముదర వేసరెంద. సకూయరిట్ీల మారాట్
పట్ుుబడులపై స్ాుెంపు స్సెంకాన్ని రాష్ాురలు ఒకవ చోట్, ఒకవ స్ెంస్ి (స్ాుక్ ఎకవ్ఛెంజీలు లేద స్ాుక్
ఎకవేఛెంజీలు, డిపాజిట్రీల అనసమతి ఉని కిోయరిెంగ్ కారొిరవష్న్లు) ద ేరా చట్ు బది మెైన
వయవస్ి నస ఏరాిట్ు చేయాలన్న స్వరణల రూపెంలో పరతిపాదెంచ రన్న ఆరిిక శాఖ తెలిపరెంద. రాష్ు ర
పరభుత ేలతో స్ాుెంపు స్సెంకెం పెంచసకోవడ న్నకి కూడ పరతేయక విధ న న్ని ఇెందసలో
పరతిపాదెంచ రడ.

฀ గోోబల్ రీసర్సే అెండ్ డెవలప్మెెంట్ స్మిాట్–2019
● భకరత్–ఆఫరరకాల మధయ పరస్ిర స్హకారెం అవస్రమన్న భకరత శాస్త ,ర స్ాెంకవతికశాఖ కారయదరిశ
అశుతోష్ శరా అన ిరడ. ఇెండియన్ సైన్్ అెండ్ ట్ెకాిలజీ డిపార్సుమెెంట్, ఫరకరా ఆధేరయెంలో 2
రోజులపాట్ు జరగనసని గోోబల్ రీసర్సే అెండ్ డెవలప్మెెంట్ స్మిాట్–2019నస ఆయన
ఫరబవ
ర రి 21న పారరెంభిెంచ రడ. భకరత్– ఆఫరరకా దేశాలమధయ విదయ, వెైదయ రెంగాలోో పర స్ిర
స్హకారెం అవస్రమన్న అశుతోష్ అన ిరడ.
● శాస్త ,ర స్ాెంకవతిక రెంగాలోో రానసని కాలెంలో ఇెండియా పరపెంచెంలోనే మూడో అతిపదీ దేశెంగా
ఉెంట్ుెందన్న తెలిపారడ. యువత ఎకుావగా స్ాెంకవతిక స్ాురుప్్నస పారరెంభిెంచడ న్నకి ముెందసకు
వస్సతన ిరన ిరడ. కారయకీమెంలో రాష్ు ర ఉనిత విద యమెండలి చెైరాన్ పాపర రడిు , ఫరకరా సీన్నయర్స
వెైస్పరసరడెెంట్ స్ెంగీత రడిు , జాెంబియా, ఇథయోపరయా, రడవాెండ మెంతురలు, అధకారడలు
฀ యుది న్నకి తేజస్ సరదిెం

● భకరత వాయుసేన(ఐఏఎఫ్) పో రాట్ స్ామరిూెం మరిెంత పరిగిెంద! తేలికపాట్ి యుది
విమానెం(ఎల్సీఏ) ‘తేజస్’కు స్ెంబెంధెంచి ‘పయరితస్ి ాయ న్నరేహణ అనసమతి(ఎఫ్వయసీ)’
ధసరవీకరణ పతర న్ని ఐఏఎఫ్కు రక్షణ పరిశోధన, అభివృది స్ెంస్ి (డీఆర్సడీవయ)ఫరబవ
ర రి
20న అెందజవసరెంద. పో రాట్కలోో పాలగునేెందసకు విమానెం సరదిెంగా ఉెందనిద ఈ ధసరవీకరణ
అరిెం.
● తేజస్నస హిెందసస్ాిన్ ఏరోన ట్ిక్్ లిమిట్ెడ్(హచ్ఏఎల్) ఉతితిత చేసరెంద. ఇెందసలో ఒకవ సీట్ు,
ఒకవ జట్ ఇెంజిన్ ఉెంట్కయ. గాలిలో ఉెండగానే ఇెంధన న్ని న్నెంపుకోవడెం, ఎలకాురన్నక్ యుది
స్ూట్ు
ో తోపాట్ు పలు రకాల బకెంబులు-ఆయుధ లనస కలిగి ఉెండట్ెం వెంట్ి పరతేయకతల
కారణెంగా ద న్నకి ఎఫ్వయసీ దకిాెంద. ఆయుధ లతో కూడిన తేజస్ విమాన లనస
తయారడచేసేెందసకు ఈ ఏడ ద జనవరి 4న హచ్ఏఎల్కు అనసమతి లభిెంచిెంద.
฀ దల్దో లో ఎయర్సబస్ శిక్షణ కవెందరెం

● వాణిజయ పైలట్ు
ో , న్నరేహణ ఇెంజిన్సరో కు శిక్షణ ఇచేేెందసకు దల్దో లో పరపెంచ శరణ
ీ ి శిక్షణ కవెందర న్ని
పారరెంభిెంచినట్ు
ో ఎయర్సబస్ ఫరబవ
ర రి 20న ఓ పరకట్నలో పేరొాెంద. భకరత్లో పౌర
విమానయాన రెంగెం విశరష్ వృది కి మదీ తు ఇచేేెందసకు చేపడుతుని న్నరెంతర చరయలోో
భకగెంగా ఈ కవెందర న్ని ఏరాిట్ుచేసరనట్ు
ో వెలోడిెంచిెంద. వాణిజయ విమానయాన రెంగెంలో

రెండెంకల వృది న్న కొనస్ాగిెంచ లెంట్ే భకరత్లో రానసని 20 స్ెంవత్రాలోో 25,000
మెందకిపైగా కొతత పైలట్ో అవస్రముెందన్న ఎయర్సబస్ అెంచన వేసరెంద. ఈ శిక్షణ కవెందరెంలో
ఎ320 విమానెం అనసకరణయెంతరెం (సరముయలేట్ర్స), కెంపయయట్ర్స ఆధ రిత తరగతి శిక్షణ
స్ౌకరాయలు ఉెంట్కయ.
฀ ఎన్ఐఏ చేతికి పులాేమా కవస్స

● పులాేమా జిలాోలో ఫరబవ
ర రి 14, 2019 న సీఆరీిఎఫ్ వాహన శరణ
ీ ిన్న లక్షయెంగా చేస్సకున్న జైషే
మహమాద్ పులాేమా జరిపరన ఉగీ ద డి కవస్స దరాయపుత బకధయతలనస జమూాకశ్రార్స పో ల్దస్సల
నసెంచి జాతీయ దరాయపుత స్ెంస్ి (ఎన్ఐఏ) సీేకరిెంచిెంద. 40 మెంద సీఆరీిఎఫ్ జవానసో
అమరడలెైన ఈ ఘట్నకు స్ెంబెంధెంచి ఫరబవ
ర రి 20న తిరిగి కొతత గా కవస్స నమోదస చేసరెంద.
฀ బరెంగళ్ూరడలో ఘనెంగా ఏరో ఇెండియా ఆరెంభెం

● పరధ న్న మోదీ పరకట్ిెంచిన ‘మేక్ ఇన్ ఇెండియా’ పథ్కెం మరిెంత విజయవెంతమయేయలా
వెైమాన్నక రెంగెంలో భకరీ పట్ుుబడులతో ముెందసకు రావాలన్న స్ెంస్ి లకు రక్షణ మెంతిర న్నరాలా
సీత రామన్ పరలుపున్నచ ేరడ.
● ఫరబవ
ర రి 20న బరెంగళ్ూరడలోన్న యలహెంక వాయుసేన స్ాివరెంలో ఐదసరోజుల అెంతరాాతీయ
వెైమాన్నక పరదరశన ‘ఏరో ఇెండియా, 2019’నస న్నరాల పారరెంభిెంచ రడ. రక్షణ రెంగెంలో పరికరాల
తయారీ కోస్ెం 100 శాతెం విదేశ్ర పరతయక్ష పట్ుుబడుల(ఎఫ్డీఐ)కు కవెందరెం పచేజెండ
ఊపరెందన ిరడ. ఇెందసలో 600 దేశ్రయ, 400 విదేశ్ర స్ెంస్ి లు పాలగున ియ. అత యధసన్నక
యుది , పౌర విమాన లు, హలికాపు రోనస పరదరిశెంచ య.
● పరతేయక ఆకరిణగా రఫేల్ : ఫ్ారన్్ నసెంచి కొనసగోలు చేయనసని రఫేల్ యుది విమానెం ఎయర్స
ష్ో లో స్ెందరశకుల మనస్స దో చసకుెంద.
฀ ఏపీలో 3,300 ఆవాస్ాలకు రోడో న్నరాాణెం

ర ేశ్లోన్న 3,300ఆవాస్ పారెంత లకు రహద రి యోగెం కలిిెంచే ‘ఆెంధరపద
ర ేశ్ గాీమీణ
రహద రడల పారజకుు’కు ఆసరయాన్ ఇన్ఫ్ారస్ు క
ర ేర్స ఇనెేస్ు మెెంట్ బకయెంకు (ఏఐఐబీ)
రూ.3,223 కోట్ో రడణెం (455 మిలియన్ డ లరడో) ఇవేడ న్నకి అెంగీకరిెంచిెంద. ఇెందసకు
స్ెంబెంధెంచిన అవగాహన ఒపిెందెంపై ఏఐఐబీ, కవెందర పరభుతేెం ఫరబవ
ర రి 28న దల్దో లో
స్ెంతకాలు చేశాయ.

● ఈ ఒపిెందెంతో ఆెంధరపద
ర ేశ్లో 250 మెందకి మిెంచి జన భక ఉని 3,300 ఆవాస్ాలకు
రోడుో రానసన ియ. స్సమారడ 20 లక్షల మెందకి పరయోజనెం కలుగుతుెందన్న కవెందర
ఆరిికశాఖ వెలోడిెంచిెంద. రాష్ు ెంర లోన్న గాీమీణ పారెంత లోో ఇపిట్ివరకూ రహద రి
అనసస్ెంధ నెం లేన్న పలెో లకు రోడుో న్నరిాెంచడెం ఈ పారజకుు ముఖయ లక్షయెం. రోడుు, కాీస్డెైన
ర ేజీ
పనసలు, వెంతెనలు, మధయలో మిగిలిపో యన రహద రడలనస తొలుత పయరిత చేస్త ారడ.
฀ ఐఆర్ససీట్ీ ఐపే’ పారరెంభెం

● రైలు పరయాణికులకు పరయోజనెం కలిిెంచేలా భకరతీయ రైలేే ఆహార, విహార స్ెంస్ి (ఐఆర్స
సీట్ీసీ) స్ ెంతెంగా డిజిట్ల్ చెలిోెంపుల వేదకనస పారరెంభిెంచిెంద. ‘ఐఆర్ససీట్ీ ఐపే’గా ద న్ని
పరలుస్సతన ిరడ. ఐఆర్ససీట్ీసీ వెబ్ససైట్ ద ేరా ఆన్లెైన్లో పరయాణ స్ెంబెంధత సేవలు
ప ెందడ న్ని ఈ వేదక స్సలభతరెం చేస్త సెంద.
฀ ఎన్నికలోో పో ట్ీ చేసే అభయరడిలకు కొతత న్నబెంధనలు

● ఇక మీదట్ చట్ు స్భలకు పో ట్ీ చేసే అభయరడిలు వరడస్గా అయదేళ్ో ఆద యపనసి
రిట్రడిలు స్మరిిెంచడెంతో పాట్ు విదేశాలోోన్న ఆస్సతలు, అపుిల వివరాలు కూడ
చూపాలన్న కవెందర ఎన్నికల స్ెంఘెం న్నబెంధన విధెంచిెంద. ఈ మేరకు అభయరడిలు అఫరడవిట్
రూపెంలో ద ఖలు చేసే ఫ్ామ్స-26న్న స్వరిెంచిెంద.
● అభయరిి తనతో పాట్ు, జీవిత భకగస్ాేమి, తమ మీద ఆధ రపడిన వారడ, హిెందూ అవిభకజయ
కుట్ుెంబ స్భుయడెైతే ఆ కుట్ుెంబెంలోన్న అెందరి ఆస్సతల వివరాలనస న మినేష్న్ స్మయెంలో
స్మరిిెంచ లి్ ఉెంట్ుెంద. ఇపిట్ివరకూ ఫ్ామ్స-26 రూపెంలో అభయరిి గత స్ెంవత్రాన్నకి
స్ెంబెంధెంచి భకరాయభరత లు, తమపై ఆధ రపడు పరలోల ఐట్ీ రిట్ర్సి మాతరమే స్మరిిస్సతన ిరడ.
● త జాగా ఆ న్నబెంధనలనస మారాేరడ. అభయరడిలెంత పాన్ నెెంబర్స తపిన్నస్రిగా పేరొాన లి.
ఒకవేళ్ అద లేకపో తే ద న్నన్న కవట్కయెంచలేదని విష్యాన్ని చెపాిలి. విదేశాలోో ఉని
సరిరాసరి వివరాలతో పాట్ు డిపాజిట్ు
ో , పట్ుుబడులనస వెలోడిెంచ లి. విదేశ్ర అపుిలేమెైన ఉెంట్ే
వాట్ి వివరాలు కూడ స్ిష్ు ెంగా పేరొాన లి. జీఎసీు బకాయలనస చెపాిలి్ ఉెంట్ుెంద.
● పరస్త సతెం ఫ్ామ్స-26లో చేసరన మారడిల కారణెంగా సీబీడీట్ీ పరిశ్రలన స్సలభతరెం
అవుతుెందన్న, అభయరడిలు చూపరన ఆస్సతలు, అపుిలకు, అతన్న ఆద యాన్నకి మధయ
హతుబది త ఉెంద ? లేద ?అనిద సీబీడీట్ీ పరిశ్రలిెంచి చెబుతుెందన్న కవెందర ఎన్నికల

స్ెంఘెం పేరొాెంద. సీబీడీట్ీ అన్ని అఫరడవిట్ు
ో పరిశ్రలిెంచదన్న, కవవలెం ఎన్నికల స్ెంఘెం
పరతిపాదెంచిన కవస్సలనస మాతరమే పరిశ్రలిస్సతెందన్న అధకార వరాులు వెలోడిెంచ య.
฀ ‘న్నరాాణెం-స్ాెంకవతికత’ ఏడ దగా 2019 ఏపరరల్- 2020 మారిే ఆరిిక స్ెంవత్రెం

● పట్ు ణీకరణతో అధకమవుతోని ఇళ్ో కొరతనస స్తేరమే తీరవేెందసకు ఆధసన్నక
స్ాెంకవతికతలనస న్నరాాణ రెంగెంలో విన్నయోగిెంచ లన్న పరధ న్న నరవెందర మోదీ పరలుపున్నచ ేరడ.
దీన్నకి గానస వచేే ఆరిిక స్ెంవత్రాన్ని (2019 ఏపరరల్- 2020 మారిే) ‘న్నరాాణెం-
స్ాెంకవతికత’ ఏడ దగా పరకట్ిస్త సనిట్ు
ో ఆయన తెలిపారడ.
● 2022 న ట్ికి పరతి ఒకా భకరతీయుడికి స్ ెంత ఇలుో స్మకూరాలన్న, ఆ లక్ాయన్ని
నెరవేరవేెందసకు కృషర చేస్త సని పరభుత ేన్నకి పవ
ైర ేట్ు రెంగెం మదీ తివాేలన్న కోరారడ.
● మారిే 2న ఆయన దల్దో లో ‘న్నరాాణ స్ాెంకవతిక భకరత్-2019 పరదరశన, స్దస్స్’నస
పారరెంభిెంచ రడ. ఎన్సు యే పరభుతేెం గత న లుగునిరవళ్ోలో 1.3 కోట్ో ఇళ్ో నస న్నరిాెంచిెందన్న
తెలిపారడ. ఇళ్ో న్నరాాణెం ఇెంకా వేగెం పుెంజుకోవాలి్ ఉెందన్న అభిపారయపడు రడ.
฀ అమేథల
ీ ో ఏకవ-203 రైఫరళ్ో కరాాగారాన్నకి శెంకుస్ాిపన
● పరధ న్న హో ద లో తొలిస్ారిగా అమేథీ పరయట్నకు వెళ్లోన మోదీ అకాడ ఏకవ-203 రైఫరళ్ో
తయారీ కరాాగారాన్నకి శెంకుస్ాిపన చేశారడ. రష్ాయతో కలిసర ఇకాడ రైఫరళ్ో ల తయారడ
చేయనసన ిరడ. వీట్ిన్న ‘అమేథీలో తయారైన రైఫరళ్ో ల’గా వయవహరిస్త ారన్న.. ఉగీవాదసలు,
తీవరవాదసలపై పో రాట్ెంలో జవానో కు అవి ఉపకరిస్త ాయన్న మోదీ అన ిరడ.
฀ స్ేచఛెంద ఆధ ర్సకు రాష్ు ప

● మొబరైల్ సరమ్స కారడులు, బకయెంకు ఖాత లు తెరవడ న్నకి ఆధ ర్సనస గురితెంపు కారడుగా
స్ేచఛెందెంగా ఉపయోగిెంచేెందసకు వీలు కలిిెంచే ఆరిునెన్్కు రాష్ు ప
ఆమోదెం తెలిపారడ. ఈ మేరకు బిలుోనస లోక్స్భలో ఆమోదెంచిన , రాజయస్భలో బిలుో
ఆమోదెం ప ెందలేదస. ఈ నేపథ్యెంలో పరభుతేెం ఆరిునెన్్నస జారీ చేసర, రాష్ు ప
ర తితో
ఆమోదెంపజవసరెంద.
฀ ‘స్ారేతిరక పరయాణ కారడ

ు ’నస ఆవిష్ారిెంచిన మోదీ
● దేశవాయపత ెంగా మెట్ర ో, బస్, ట్ోల్, పారిాెంగ్ తదతర రవాణ స్ెంబెంధ ఛ రీాల చెలిోెంపునకు
‘జాతీయ స్ారేతిరక పరయాణ కారడు (నేష్నల్ కామన్ మొబిలిట్ీ కార్సు )’నస పరధ న్న మోదీ

మారిే 4న అహాద బకద్ 'లో ఆవిష్ారిెంచ రడ. ఈ స్ెంధరభెంగా ఆయన మాట్కోడుతూ-‘ఒకవ
దేశెం-ఒకవ కారడు’గా దీన్ని అభివరిణెంచ రడ.
● అనెంతరెం అహాద బకద్లో రూ.10,773 కోట్ో వయయెంతో న్నరిాెంచిన మెట్ర ో రైలు మొదట్ి
దశనస పారరెంభిెంచ రడ.
฀ భకవి శాస్త వ
ర ేతతలకు ఇస్ో ర శిక్షణ
● విద యరడిలు, యువతనస అెంతరిక్ష పరయోగాల వెైపు ఆకరిిెంచేెందసకు ఈ ఏడ ద నసెంచే
‘యువ శాస్త వ
ర ేతత అభియాన్’ పేరిట్ పరతేయక కారయకీమెం పారరెంభిస్ాతమన్న ఇస్ో ర పరకట్ిెంచిెంద.
రెండు వారాలపాట్ు కొనస్ాగవ ఈ కారయకీమెంలో పరతి రాష్ు ెంర , కవెందరపాలిత పారెంతెం నసెంచి
ముగుురడ చొపుిన విద యరడిలనస ఎెంపరకచేసర శిక్షణన్నస్ాతరడ.
● సీబీఎస్ఈ, ఐసీఎస్ఈ, రాష్ు ర పాఠాయెంశాలలో తొమిాదో తరగతి చదసవుతుని విద యరడిలు
ఎెంపరకకు అరడహలు. ఇపిట్ికవ ఆయా రాష్ు ర పరభుత ేలనస స్ెంపరదెంచ మన్న, విద యరడిల ఎెంపరక
అనెంతరెం ఈ నెలాఖరడ నసెంచి మొదట్ి విడత కారయకీమెంలో పాలగునే విద యరడిల పేరోనస
పరకట్ిస్త ామన్న ఇస్ో ర ఓ పరకట్నలో పేరొాెంద. అెంతరిక్ష విజాానెం, రాకట్ సైన్్ తదతర
అెంశాలతో కారయశాలలు, స్దస్స్లు, స్మావేశాలు, పరయోగాలనస కొనస్ాగిెంచి విద యరడిలనస
చెైతనయపరడస్ాతరడ. పరయోగాల దశగా వారిన్న మళ్లో స్త ారడ.
฀ కాలుష్య నగరాలోో భకరత్ ట్కప్

● పరపెంచెంలోనే అతయెంత 20 కాలుష్య నగరాలోో 15 నగరాలు భకరత్వే కావడెం ఆెందో ళ్న
రవకతిత స్ోత ెంద. పరాయవరణ ఎన్సా వయ గీన్
ీ పీస్ చేపట్ిున స్రవేలో ఈ విష్యెం వెలోడెైెంద. 2018లో
పరపెంచెంలోనే అతయెంత కాలుష్య నగరాల జాబిత లో ఢిల్దో ప రడగున ఉని గురడగాీమ్స,
ఘజియాబకద్లు ముెందసవరస్లో న్నలవగా, దేశ రాజధ న్న ఢిల్దో 11వ స్ాినెంలో న్నలిచిెంద.
● పరపెంచెంలోనే అతయధక కాలుష్యెం కలిగిన దేశ రాజధ నసల జాబిత లో ఢిల్దో అగీస్ి ానెంలో
కొనస్ాగుతోెంద. ఇక 20 అతయెంత కాలుష్య నగరాలోో మిగిలిన ఐదస నగరాలు చెైన , పాకిస్త ాన్
, బెంగాోదేశ్లో విస్త రిెంచి ఉన ియ. దశాబి కాలెంగా కాలుష్యెంతో స్తమతమవుతుని చెైన
కాలుష్ాయన్ని అధగమిెంచేెందసకు చేపట్ిున చరయలోో కొెంత మేర స్ఫల్దకృతమెైెంద. పరపెంచెంలోనే
అతయెంత కాలుష్య నగరాల జాబిత లో చెైన రాజధ న్న బీజిెంగ్ 122వ స్ాినెంలో న్నలిచి కాలుష్య
న్నయెంతరణలో కొెంతమేర విజయెం స్ాధెంచిెంద.

● పరపెంచెంలోనే అతయెంత కాలుష్య నగరాల జాబిత లో భకరత నగరాలు వరడస్గా గురడగాీెం,
ఘజియాబకద్ తొలి రడు స్ాిన లోో న్నలవగద ఫరీద బకద్, భివాడి, నోయడ , పట్కి, లకోి,
ఢిల్దో, జోధ్పయర్స, ముజఫర్సపయర్స, వారణ సర, మొరద బకద్, ఆగాీ, గయ, జిెంద్ నగరాలు ట్కప్
20 జాబిత లో ఉన ియ.
฀ అయోధయపై మధయవరితతేెం
● అయోధయలోన్న రామ జనాభూమి- బకబీర మసీదస వివాదెంలో మారిే 8న కరలక ఘట్ు ెం చోట్ు
చేస్సకుెంద. ఈ స్మస్యనస పరిష్ారిెంచడ న్నకి ముగుురడ మధయవరడతలనస న్నయమిస్ూ
త
స్సపీరెంకోరడు ఆదేశాలు ఇచిేెంద.
● స్సపీరెంకోరడు మాజీ న యయమూరిత జసరుస్ ఫకరర్స మహాద్ ఇబరహీెం ఖల్దఫులాో అధయక్షతన
ఆధ యతిాక గురడవు శ్రీశ్రీ రవిశెంకర్స, సీన్నయర్స న యయవాద శ్రీరాెం పెంచస స్భుయలుగా ఈ
మధయవరితతే మెండలి ఏరాిట్యెంద. ఈ మేరకు పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ రెంజన్
గొగొయ, జసరుస్ ఎస్.ఎ.బో బేు, జసరుస్ డి.వెై.చెందరచూడ్, జసరుస్ అశోక్ భూష్ణ్, జసరుస్ ఎస్
.ఎ.నజీర్సలతో కూడిన అయదసగురడ స్భుయల రాజాయెంగ ధరాాస్నెం ఆదేశాలు ఇచిేెంద.
మధయవరడతల మెండలిన్న న్నయమిెంచడ న్నకి చట్ు పక
ర ారెం ఎలాెంట్ి అడు ెంకులు లేవన్న స్ిష్ు ెం
చేసరెంద. కక్ిద రడలు స్ూచిెంచిన మేరకు వీరిన్న ఎెంపరక చేసరనట్ుు తెలిపరెంద. స్మస్యనస
స్ామరస్యెంగా పరిష్ారిెంచడ న్నకిగల అన్ని అవకాశాలనూ అనేేషరెంచ లన్న ఈ మెండలిన్న
ఆదేశిెంచిెంద.
● రెండేళ్ో కిత
ీ మే స్ూచిెంచిన న యయస్ాినెం : స్మస్య పరిష్ాారాన్నకి మధయవరితతేెం ఉెండ లన్న
2017 మారిే 21న స్సపీరెంకోరడు స్ూచిెంచిెంద. అపిట్ి పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ జ.ఎస్
.ఖహర్స, జసరుస్ డి.వె.ై చెందరచూడ్, జసరుస్ ఎస్.క.కౌల్లతో కూడిన ధరాాస్నెం ఈ స్ూచన
చేయగా అెందసకు కక్ిద రడలు అెంగీకరిెంచలేదస.
● ‘న యయ వెైదసయడు’ జసరుస్ ఖల్దఫులాో : శస్త ర చికిత్లు చేసే స్మయెంలో వెైదసయలు ఎెంత
స్ూక్షాెంగా పరిశ్రలన జరడపుత రో స్ామానసయలకు న యయెం చేయడెంలో అదే విధెంగా
వయవహరిస్త ారన్న జసరుస్ ఖల్దఫులాోకు పేరడెంద. జముా-కశ్రార్స హైకోరడులో పన్నచేసరనపుిడు
రాష్ు మ
ర ెంతట్క పరయట్ిెంచి ‘న యయ స్హాయ కిోన్నక్’లు ఏరాిట్ు చేశారడ. దీన్నవలో నే ఆగీహెంతో
రగిలిపో యే కశ్రారీలు కూడ భకరతీయ న యయవయవస్ి పై నమాకెం పెంచసకున ిరడ. వేదక్
జోయతిష్ాయన్ని ఒక శాసీత య
ర అెంశెంగా పరిగణిెంచడమే కాకుెండ విశేవిద యలయాలోో

అభకయస్ాన్నకి అనసమతిస్ూ
త ఇచిేన తీరడి, కిక
ీ ట్ బో రడు (బీసీసీఐ)లో చేపట్కులి్న
స్ెంస్ారణలపై చేసరన స్ూచనలు ఆయన స్సన్నశిత దృషరుకి అదీ ెంపడుత య. బీసీసీఐ
స్ెంస్ారణలపై ఆయన చేసరన కృషరన్న అపిట్ి పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ ట్ి.ఎస్.ఠాకుర్స
పరతేయకెంగా పరస్త ావిెంచ రడ.
● ‘‘బీసీసీఐ కవస్సనస విచ రిస్త సనిపుిడు భకరత జట్ుు మాజీ కపు న్ పకాన కూరడేని
అనసభూతికి లోనయాయ. బీసీసీఐ పన్నతీరడ గురిెంచి లోతెన
ై వివరాలు చెపాిరడ. కిక
ీ ట్ ఆట్
పునర్సవెైభవెం ప ెందేలా స్లహాలు ఇచ ేరడ’’ అన్న పరశెంసరెంచ రడ. 1951లో శివగెంగై
జిలాోలోన్న కారైకుడిలో జన్నాెంచిన జసరుస్ ఖల్దఫులాో 1975లో న యయవాద వృతిత లోకి
అడుగుపట్కురడ. 2000లో మదర స్స హైకోరడు న యయమూరితగా న్నయమితులయాయరడ. అకాడ
11 ఏళ్ో పాట్ు పన్నచేశారడ. తరాేత జమూాకశ్రార్స హైకోరడు పరధ న న యయమూరితగా
పన్నచేశారడ. పదో నితిపై స్సపీరెంకోరడు న యయమూరితగా పన్నచేసర 2016 జులెైలో పదవీ విరమణ
ప ెంద రడ.
● గురూజీ ఆస్కత ెంత చరేలపైనే.. : ఆర్సు ఆఫ్ లివిెంగ్ ఫ్ౌెండేష్న్ స్ెంస్ి వయవస్ాిపకుడు శ్రీశ్రీ
రవిశెంకర్స అయోధయ స్మస్య విష్యమెై ఇపిట్ికవ వయకితగత శీది చూపుతున ిరడ. మసీదసనస
వేరవ చోట్ికి తరలిెంచ లని పరతిపాదనకు ముసరో ెం స్ెంస్ి లు మదీ తు తెలుపుతూ
స్హకరిస్త సన ియన్న ఆయన గతెంలోనే తెలిపారడ. ఆల్ ఇెండియా ముసరో ెం పర్నల్ లా
బో రడు, స్సన్సి వక్ూ బో రడుకు చెెందన పరముఖసలతో స్ెంపరదెంపులు జరిపారడ కూడ . శ్రీశ్రీ
రవిశెంకర్స 1956లో తెంజావయరడ జిలాోలోన్న పాపన శనెంలో విశాలాక్ి, ఆర్స.ఎస్. వెెంకట్రతిెం
దెంపతులకు జన్నాెంచ రడ. బరెంగళ్ూరడలోన్న సయెంట్ జోస్ఫ్ కళ్ాశాలలో బీఎసీ్ చదవిన
తరడవాత జకూార్సలో ఆర్సు ఆఫ్ లివిెంగ్ ఫ్ౌెండేష్న్ నెలకొలాిరడ.
● మధయవరితతే ఉదయమ ఆదసయడు శ్రీరాెం పెంచస : మదర స్స హైకోరడు సీన్నయర్స న యయవాద
అయన శ్రీరాెం పెంచస దేశెంలో మధయవరితతే ఉదయమాన్నకి ఆదసయడులాెంట్ి వారడ. దేశెంలో
తొలిస్ారిగా మదర స్స హైకోరడుకు అనసబెంధెంగా ‘ద మీడియేష్న్ ఛ ెంబర్స్’నస ఏరాిట్ు
చేశారడ. ‘మీడియేష్న్: పారకరుస్ అెండ్ లా’ పేరడతో మధయవరితతేెంపై స్మగీ కరదీపరకనస
రచిెంచ రడ. ‘సట్ిల్ ఫర్స మోర్స’ పేరడతో మధయవరితతేెం ఆవశయకతపై పుస్త కెం రాశారడ.
సరెంగపయర్స మీడియేష్న్ సెంట్ర్సలో స్రిుఫైడ్ మీడియేట్ర్సగా వయవహరిస్త సన ిరడ. గతెంలో

స్సపీరెంకోరడు ఆయన సేవలనస ఉపయోగిెంచసకొెంద. ‘గౌరవన్సయ మధయవరిత’, ‘పరముఖ
శిక్షకుడు’గా ఆయననస పరశెంసరెంచిెంద.
● అస్ో ెం-న గాలాెండ్ మధయ 500 చదరపు కిలోమీట్రో వివాదెం, ముెంబయలోన్న పారీశల
స్మస్య స్హా అనేక స్ెంకిోష్ు, అెంతరాాతీయ స్మస్యలనస పరిష్ారిెంచ రడ. ఆయన చెనెైిలోన్న
బిసెంట్నగర్సలో పుట్కురడ. ద ద పు 40 స్ెంవత్రాలుగా న యయవాద వృతిత లో ఉెంట్ున ిరడ.
విధవిధ న లు
● వారెం రోజులోోగా కారయకలాపాలనస పారరెంభిెంచ లి.
● అవస్రెం ఉెంట్ే మరికొెందరిన్న కో-ఆపు డ్ స్భుయలుగా న్నయమిెంచసకోవచసే.
● ఈ చరేలన్సి అయోధయకు ఏడు కిలోమీట్రో దూరెంలోన్న జిలాో కవెందరమెైన ఫైజాబకద్లోనే
జరగాలి. ఇెందసకోస్ెం ఉతత ర్సపరదేశ్ పరభుతేెం తగిన ఏరాిట్ు
ో చేయాలి.
● కారయకలాపాలన్సి రహస్యెంగానే జరగాలి.
● ఇెందసకు స్ెంబెంధెంచిన వివరాలనస పతిరకలోో పరచసరిెంచడ న్నకిగాన్స, ట్ీవీలోో పరస్ారెం
చేయడ న్నకిగాన్స వీలేో దస.
● స్ెంపరదెంపుల స్మయెంలో అతయెంత గోపయత పాట్ిెంచ లి.
● న లుగు వారాల తరడవాత స్ెంపరదెంపులు జరడగుతుని తీరడపై న్నవేదక స్మరిిెంచ లి.
● ఏవెైన ఇబబెందసలు తలెతితతే స్సపీరెంకోరడు రిజిసీు ర దృషరుకి మధయవరితతే మెండలి ఛెైరాన్
తీస్సకురావాలి.
● మధయవరితత ేన్నకి స్ెంబెంధెంచి పరస్త సతెం అమలోో న్నబెంధనల పరకారమే కారయకలాపాలు
న్నరేహిెంచ లి.
● మొతత ెం కారయకీమాలనస ఎన్నమిద వారాలోో పయరిత చేయాలి.
฀ కడప, విశాఖ జిలాోలకు జాతీయ అవారడు

ర ేశ్లోన్న కడప, విశాఖ జిలాోలకు న్సతి ఆయోగ్ అవారడులు లభిెంచ య. నవెంబరడ-
డిసెంబరడ, 2018 మధయ వయవస్ాయెం, జలవనరడల విభకగెంలో డ యష్బో రడులో
ముెందసస్ాినెంలో ఉని కడప జిలాోకు న్సతి ఆయోగ్ డెలు ా పరథ్మ రాయెంకు అవారడు దకిాెంద.
డిసెంబరడ 2018 - జనవరి 2019 మధయ విద య విభకగెంలో విశాఖ జిలాోకు న లుగో రాయెంకు
లభిెంచిెంద.

● దేశవాయపత ెంగా ఆకాెంక్ిత జిలాోలోో సరిరమెైన అభివృది లక్ాయల (ఎస్డీజీ) అమలుపై మారిే 6న
ఢిల్దోలో న్సతి ఆయోగ్ స్దస్స్ న్నరేహిెంచిెంద. ఆరోగయెం, విదయ, జలవనరడల విభకగెంలో
రాష్ాురల పరతిన్నధసల ఆలోచనలు పెంచసకొన ిరడ. నవెంబరడ-డిసెంబరడ 2018, జనవరి
2019లోో డ యష్బో రడులో మారడిలనస అనసస్రిెంచి డెలు ా రాయెంకులకు అనసగుణెంగా పురోగతి
స్ాధస్సతని 18 ఆకాెంక్ిత జిలాోల పరతిన్నధసలనస అవారడు, పరశెంస్ాపతరెంతో న్సతి ఆయోగ్
సీఈవయ అమిత బ్సకాెంత్ స్తారిెంచ రడ.
● ఇక ‘ఆశావహ జిలాోల అభివృది పథ్కెం’ (2018-19) అమలులో ఝారఖెండ్కు చెెందన
మూడు జిలాోలు అగీస్ి ానెంలో న్నలిచ య. దేశవాయపత ెంగా 112 జిలాోలు ఈ పథ్కాన్నకి ఎెంపరక
కాగా ఝారఖెండ్ రాష్ు ెంర లోన్న ఛతర, స్ాహిబ్సగెంజ్, హజారీబకగ్ ముెందస వరస్లో న్నలిచ య.
ఆరోగయెం, పౌషరుకాహారెం పరామితులోో ఈ మూడు జిలాోలు మెంచి పన్నతీరడ కనబరిచ య.
฀ స్ేచఛ స్రవేక్షణ్-2019 అవారడుల పరద నెం

● స్ేచఛ స్రవేక్షణ్-2019 అవారడులనస రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్ మారిే 6న దల్దో లో
న్నరేహిెంచిన కారయకీమెంలో పరద నెం చేశారడ. స్ేచఛ స్రవేక్షణ్-2019 పో ట్ీలో ో తెలెంగాణ
రాష్ు ెంర నసెంచి సరదీ పేట్, సరరిసరలో, బో డుపిల్, పీరాాదగూడ పురస్ాారాలు స్ాధెంచ య.
పో ట్ీలో వివిధ అెంశాల ఆధ రెంగా దేశెంలో రాష్ు ెంర ఎన్నమిదో స్ాినెంలో న్నలిచిెంద.
● స్ేచఛతనస పెంప ెందెంచ లని ఉదేీశెంతో కవెందరెం దేశెంలోన్న పట్ు ణ స్ాిన్నక స్ెంస్ి ల మధయ పో ట్ీ
పట్ిు 2016లో తొలిస్ారిగా స్ేచఛ రాయెంకిెంగ్లకు శ్రీకారెం చసట్ిుెంద. తొలి ఏడ ద 10
లక్షలకుపైబడిన జన భక కలిగిన 73 నగరాలకవ పో ట్ీన్న పరిమితెం చేసరెంద. 2017లో దీన్ని
434 నగరాలకు పెంచిెంద. 2018లో దేశవాయపత ెంగా ఉని 4,203 పట్ు ణ స్ాిన్నక స్ెంస్ి లకూ
విస్త రిెంచిెంద. త జా స్రవేలో 4,237 పట్ు ణ స్ాిన్నక స్ెంస్ి లు పో ట్ీపడు య.
● జనవరి 4 నసెంచి 31వరకు అన్ని పట్ు ణ స్ాిన్నక స్ెంస్ి ల నసెంచి ఆన్లెైన్ ద ేరా
స్మాచ రాన్ని సీేకరిెంచి స్రవే పయరిత చేశారడ. మొతత ెం 64 లక్షల మెంద పరజల
అభిపారయాలనస సైతెం విశరోషరెంచి రాయెంకులు పరకట్ిెంచ రడ. స్రవే నసెంచి తపుికోవాలన్న
పశిేమ బరెంగాల్ పరభుతేెం న్నరణయెంచడెంతో ఆ రాష్ు ెంర తపి దేశెంలోన్న మిగత రాష్ాురలు,
కవెందరపాలిత పారెంత లన్సి ఇెందసలో పాలగున ియ. జన భక పారతిపదకన 6 కవట్గిరీలో ో
రాయెంకులు వెలోడిెంచ రడ. అెందసలో 10 లక్షల జన భక, 3-10 లక్షలు, 1-3 లక్షలు, 50వేలు-

లక్ష, 26వేలు-50వేలు, 25వేలు-అెంతకు తకుావ జన భక ఉని పారెంత లనస కవట్గిరీల
వారీగా విభజిెంచ రడ.
● ఆధ యతిాకనగరికి స్ేచఛసరరి : పట్ు ణ ల పరిశుభరతలో ఆెంధరపద
ర ేశ్ స్తత చ ట్ిెంద. కవెందరెం
పరకట్ిెంచిన 2019 స్ేచఛ స్రవేక్షణ్లో 30 రాయెంకులు మూట్గట్ుుకొెంద. దేశవాయపత ెంగా 4,203
పట్ు ణ స్ాిన్నక స్ెంస్ి లో ోన్న పరిసి త
ర ులనస అధయయనెం చేసర 425 రాయెంకులు పరకట్ిెంచగా
అెందసలో 30 రాష్ాురన్నకి దకాాయ. ఇెందసలో 18 పట్ు ణపారెంత లు కిత
ీ ెం ఏడ దకెంట్ే మెంచి
రాయెంకులు స్ాధెంచగా, 12 గత ఏడ ద కెంట్ే కిెందకి జారాయ. ఆధ ాతిాక నగరెం తిరడపతి
జాతీయస్ాియలో 8వ రాయెంకు స్ాధెంచి ట్కప్ ట్ెన్లో న్నలిచిెంద. విజయవాడ12,
విశాఖపట్ిెం 23వ రాయెంకులు కైవస్ెం చేస్సకున ియ. హిెందూపురెం పురపాలక స్ెంస్ి 114
రాయెంకులు ఎగబకకి జాతీయస్ాియలో 108, రాష్ు స్
ర ి ాయలో ఆరో స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. గుడివాడ
మున్న్పాలిట్ీ రాష్ు ెంర లో చివరి స్ాినెంలో న్నలిచిెంద.
● రాష్ు స్
ర ి ాయ విభకగాలోో ఆెంధరపద
ర ేశ్ ఆరో స్ాినెంలో, తెలెంగాణ 8వ స్ాినెంలో న్నలిచ య.
రాష్ాురలవారీగా తొలి అయదస స్ాిన లోో ఛతీత స్గఢ్, ఝారఖెండ్, మహారాష్ు ,ర మధయపరదేశ్, గుజరాత్
న్నలువగా, 308.54 వెయట్ేజీతో ఏపీ ఆరో స్ాినెంలో, 242.69 వెయట్ేజీతో తెలెంగాణ 8వ
స్ాినెం దకిాెంచసకున ియ.
● అతుయతత మ పరిశుభర నగరెం ఇెండో ర్స : మధయపరదేశ్కు చెెందన ఇెండో ర్స దేశెంలోనే అతుయతత మ
పరిశుభర నగరెంగా వరడస్గా మూడో స్ారి ఎెంపరకయయెంద. దేతీయ స్ాినెంలో ఛతీత స్గఢ్కు
చెెందన అెంబికాపుర్స, తృతీయ స్ాినెంలో కరాణట్కకు చెెందన మెైస్ూర్స న్నలిచ య.
● నూయదల్దో మున్న్పల్ కౌన్న్ల్కు చిని నగరాల జాబిత లో ఉతత మ పరిశుభరత అవారడు
లభిెంచిెంద. ఉతత రాఖెండ్లోన్న గౌచర్స (బరస్ు గెంగా ట్ౌన్), అహాద బకద్ (కరోనెస్ు బిగ్ సరట్ీ),
రాయ్పుర్స (ఫ్ాసు స్ు మూవిెంగ్ బిగ్ సరట్ీ), ఉజా యన్( కరోనెస్ు మీడియెం సరట్ీ), మథ్సర-
బృెంద వన్ (ఫ్ాసు స్ు మూవిెంగ్ మీడియెం సరట్ీ) పురస్ాారాలనస అెందసకున ియ.
฀ దల్దో లో రూ.20 న ణెంనస ఆవిష్ారిెంచిన పరధ న్న

● పరస్త సతెం ఉని న ణేలకు అదనెంగా కవెందర పరభుతేెం తొలిస్ారిగా రూ.20 న ణేన్ని
అెందసబకట్ులోకి తెచిేెంద. వృతత కారెంలో కన్నపరెంచే ఈ న ణేన్నకి 12 భుజాలు ఉెంట్కయ.
దేశెంలోన్న వయవస్ాయ రెంగెం ఆధకయతనస పరతిబిెంబిెంచేలా న ణెంపై ధ నయెం గిెంజలు

ముదెంర చ రడ. ఈ న ణెంతోపాట్ు కొతత తరహా రూ.1, రూ.2, రూ.5, రూ.10 న ణేలనస కూడ
పరభుతేెం ఆవిష్ారిెంచిెంద.
● పరధ నమెంతిర నరవెందరమోదీ కొతత తరహా రూ.1, రూ.2, రూ.5, రూ.10 న ణేలు, రూ.20
న ణేన్ని మారిే 7న ఆవిష్ారిెంచ రన్న కవెందర ఆరిికమెంతిర అరడణ్జైట్ీో ట్ిేట్ర్సలో పరకట్ిెంచ రడ.
చూపు లేన్న వారడ సైతెం ఈ న ణేలనస స్సలువుగా గురితెంచగలరన్న వివరిెంచ రడ. రూ.20
న ణెం బరడవు 8.54 గాీములు ఉెండగా, చసట్ుుకొలత 27 మిల్దో మీట్రడో. ఈ న ణేన్ని ఎపిట్ి
నసెంచి జారీచస్
ే త ారనిద మాతరెం పరకట్ిెంచ లి్ ఉెంద.
฀ పాఠశాలలపై పన్నతీరడ గవీడిెంగ్ స్ూచి(పీజీఐ)-2017-18న్న విడుదల చేసన

ర కవెందర మానవ
వనరడల అభివృది శాఖ
● కవెందర మానవ వనరడల అభివృది శాఖ త జాగా దేశవాయపత ెంగా పాఠశాలలపై పన్నతీరడ గవడ
ీ ిెంగ్
స్ూచి(పీజీఐ)-2017-18న్న విడుదల చేసరెంద.
● పన్నతీరడ గవడ
ీ ిెంగ్ స్ూచి ఆధ రెంగానే న్నధసలివాేలన్న కవెందర మానవవనరడల శాఖ
పరతిపాదస్ోత ెంద. పాఠశాలవిదయలో మారడిలకు శ్రీకారెం చసట్ిున కవెందరెం బడుల పన్నతీరడనస
మెరడగుపరిచేెందసకు, అభయస్న ఫలిత లుపెంచేెందసకు తొలిస్ారి రాష్ాురలకు గవడ
ీ ిెంగ్ విడుదల
చేసరెంద. మొతత ెం 70 కొలమాన లనస పరిగణనలోకి తీస్సకుెంద. ఒకోా అెంశాన్నకి 10-20
పాయెంట్ు
ో ఇచిే మొతత ెం 1000పాయెంట్ో కు లెకిాెంచిెంద.ఆ పరకారెం 6గవడ
ీ ో ుగా విభజిెంచిెంద.
చెండీగఢ్, గుజరాత్, కవరళ్ మొదట్ి శరణ
ీ ిలో న్నలిచ య. తెలెంగాణతోపాట్ు మరో 3రాష్ాురలు, 2
కవెందర పాలిత పారెంత లు న లుగో శరణ
ీ ిలో న్నలిచ య.
฀ 2020 మారిే వరకు ఎయడ్్ న్నయెంతరణ కారయకీమెం-4 కొనస్ాగిెంపు

● ఎయడ్్ న్నయెంతరణ కారయకీమెం-4న్న 12వ పెంచవరి పరణ ళ్లక తరాేత మూడేళ్ో పాట్ు
కొనస్ాగిెంచ లన్న కవెందర మెంతిర మెండలి న్నరణయెంచిెంద. అెంట్ే 2017 ఏపరరల్ నసెంచి 2020
మారిే వరకు దీన్న కొనస్ాగిెంపునకు వీలుగా రూ.6,434.76 కోట్ు
ో కవట్కయెంచ రడ. ఈ
మేరకు మారిే 7న జరిగిన కవెందర మెంతిర మెండలి న్నరణయెం తీస్సకుెంద . దీెంతో పాలు కరలక
న్నరణయాలు కూడ తీస్సకుెంద .రూ.లక్ష కోట్ో విలువెైన పారజకుులకు ఆమోదముదర వేసరెంద.
● కొతత విదసయదసతితిత కవెందర లు : దేశెంలో కొతత గా న లుగు విదసయదసతితిత కవెందర ల న్నరాాణ న్నకి
కవెందర మెంతిర మెండలి అనసమతిెంచిెంద. మొతత ెం 3,764 మెగావాట్ో స్ామరిూెం గల ఈ

కవెందర ల స్ాిపన వయయ అెంచన రూ.31,564 కోట్ు
ో . జల విదసయత్కు పో ర త ్హెం, విదసయత్
రెంగెంలో రడణ ఒతిత ళ్ో పరిష్ాారాన్నకి స్ెంబెంధెంచి కూడ కవబినెట్ న్నరణయాలు తీస్సకుెంద.
● ఉతత ర్సపరదేశ్లోన్న బులెంద్ష్హర్స జిలాోలో (1320 మెగావాట్ో ) ఖసరాా స్ూపర్స థ్రాల్పవర్స
పాోెంట్ న్నరాాణెం. వయయ అెంచన రూ.11,089.42 కోట్ు
ో . 2×660 మెగావాట్ో స్ామరిూెంతో
దీన్నన్న న్నరిాస్ాతరడ.
● బిహార్సలోన్న బక్ర్స జిలాోలో రూ.10,439.09 కోట్ో తో 2×660 స్ామరిూెం గల థ్రాల్ పవర్స
పారజకుు న్నరాాణెం. 2023-24కలాో ఉతితిత పారరెంభిెంచ లనిద లక్షయెం.
● జమూాకశ్రార్సలో 4×156 మెగావాట్ో ఉతితిత స్ామరిూెంతో కిరడ జల విదసయతు
త కవెందరెం
ఏరాిట్ు. వయయ అెంచన రూ.4,287.59 కోట్ు
ో .
● సరకిాెంలోన్న లాయెంకో తీస్ాత సేుజ్-6 జల విదసయత్ పారజకుునస ఎన్హచ్పీసీ స్ాేధీనెం
చేస్సకోవడ న్నకి కవబినెట్ ఆమోదెం. 500 మెగావాట్ో స్ామరిూెం గల ఈ పారజకుు వయయ
అెంచన రూ.5,748.04 కోట్ు
ో .
฀ న రీశకిత పురస్ాారాల’నస పరద నెం చేసరన రాష్ు ప

ర తి
● వివిధ రెంగాలోో అదసభత విజయాలనస స్ాధెంచిన 40 మెంద మహిళ్లకు రాష్ు ప
ర తి రామ్స
న థ్ కోవిెంద్ మరిే 8న ‘న రీశకిత పురస్ాారాలనస’ పరద నెం చేశారడ. రాష్ు ప
ర తి భవన్లో
జరిగిన ఒక కారయకీమెంలో ఆయన చేతుల మీదసగా ‘న రీశకిత పురస్ాారాల’నస అెందసకుని
వారిలో శాస్త వ
ర ేతతలు, స్ామాజిక ఉదయమకారిణులు, స్ాయుధ దళ్ాల స్భుయలు, ధెైరయెంతో
జీవితెంలో ముెందడుగువేసరన యాసరడ్ద డి బకధతులు, పారిశాీమికవేతతలు....ఇలా వివిధ
రెంగాలోో విజయాలు స్ాధెంచిన వారడన ిరడ.
● తొలిమహిళ్ా మెరైన్ పైలట్గా పరతేయకత స్ాధెంచిన రవష్ాా న్సలోఫర్స నహా, బులెో ట్ పయ
ై ఫ్
జాకట్ు
ో రూప ెందెంచిన ఇపర్త బిశాేస్, మహారాష్ు క
ర ు చెెందన మహిళ్ా రైతు రహిల్బకయ్
స్ో మా పో పరవ తదతరడలు ఈ పురస్ాారాలనస అెందసకున ిరడ.
฀ 50 వేల మెంద మహిళ్లతో పరెంక్థ న్

● అెంతరాాతీయ మహిళ్ా దనోత్వాన భకరత వన్నతలు స్రికొతత పరపెంచ రికారడు నెలకొలాిరడ.
పాన్సపత్ నగరెంలో ఒకవస్ారి 50 వేల మెంద పరడగతిత చరితర స్ృషరుెంచ రడ. ఇెంతవరకు జపాన్
పేరిట్ ఉని రికారడునస తిరగ రాశారడ. ఆ దేశెంలో ఒకవస్ారి 25 వేల మెంద మహిళ్లు
పరడగతత గా హరియాణ లో అెంతకు రట్ిుెంపు స్ెంఖయలో వన్నతలు పాలగునడెం విశరష్ెం.

● ‘పాన్సపత్ పరెంక్థ న్, 2019’ పేరిట్ న్నరేహిెంచిన ఈ కారయకీమెంలో యువతులు ఉత ్హెంగా
పాలగున ిరడ. అమర జవానో కు అెంకితెం చేస్త ూ.. ఈ కారయకీమాన్ని హరియాణ ముఖయమెంతిర
మనోహర్స లాల్ ఖట్ు ర్స జెండ ఊపర పారరెంభిెంచ రడ. పరెంక్థ న్తో నగర రహద రడలన్సి గులాబీ
వరణ శోభితమయాయయ.
฀ రూ.190 కోట్ో తో కరాతర్సపుర్స ట్ెరిానల్

● పాకిస్ి ాన్లో ఉని కరాతర్సపుర్స స్ాహిబ్స గురడద ేరా స్ెందరశనకు వెళ్ో ే భకరతీయ భకుతల
స్ౌకరాయరిెం కవెందర హో ెంశాఖ రూ.190కోట్ో తో అత యధసన్నక పాయసరెంజర్స ట్ెరిానల్ భవన న్ని
న్నరిాెంచ లన్న న్నరణయెంచిెంద. పెంజాబ్సలోన్న గురడద స్పయర్స జిలాో నసెంచి అెంతరాాతీయ
స్రిహదసీ వరకు ఈ కారిడ ర్స న్నరిాెంచ లన్న గత ఏడ ద నవెంబర్సలో కవెందర కవబినెట్ న్నరణయెం
తీస్సకోవడెంతో కవెందర హో ెంశాఖ ఇపుిడు అెందసకు మరిన్ని మెరడగులుదదసీతోెంద.
● పాకిస్ి ాన్ వెైపు వెళ్ో ే సరకుా భకుతలకు అన్ని స్ౌకరాయలు అెందెంచడ న్నకి దీన్నన్న
ఉపయోగిెంచనసన ిరడ. ఈ ఏడ ద నవెంబర్సలో గురడన నక్దేవ్ 550వ జయెంతి ఉత్వాలు
పారరెంభమయేయ న ట్ికి పయరిత చేయాలన్న లక్షయెంగా పట్ుుకున ిరడ. గురడన నక్దేవ్న్న నమేా
భకుతల మతవిశాేస్ాలు, ఆకాెంక్షలనస దృషరులో ఉెంచసకొన్న ఇపుిడు ఈ ట్ెరిానల్ డిజైనో స,
ఇతర కొలమాన లనస ఖరారడ చేశారడ. 50 ఎకరాలోో రెండు దశలోో దీన్ని చేపడత రడ.
฀ సల్ఫ్ో న్తో నకిల్ద కరన్స్ గుట్ుు పట్టుచసే

● నకిల్ద కరన్స్న్న గురితెంచే స్ాార్సుఫ్ో న్ అపరో కవష్న్నస ఐఐట్ీ-ఖరగ్పయర్స విద యరడిలు
ఆవిష్ారిెంచ రడ. మారిే 2-3 తేదీలో ో జరిగిన జాతీయస్ాియ ‘స్ాార్సు ఇెండియా హాయకథ న్-
2019’ తుద పో ట్ీలో ో ఈ పారజకుు పరధ న ఆకరిణగా న్నలిచిెంద. ఇమేజ్ పారససరెంగ్ పరిజా ానెంతో
స్ాార్సు ఫ్ో న్ ద ేరా నకిల్ద భకరతీయ కరన్స్న్న గురితెంచేలా... ఆరడగురడ కెంపయయట్ర్స సైన్్
విద యరడిలు కలిసర దీన్ని అభివృది చేశారడ. ట్ి.వెై.ఎస్.ఎస్.స్ెంతోష్, స్తీశ్కుమార్సరడిు , విపుల్
తోమర్స, స్ాయకృష్ణ , తులన్స, డి.వి.స్ాయస్ూరయ ఈ కీతువులో పాలుపెంచసకున ిరడ.
฀ ‘పదా’ పురస్ాారాలనస పరధ నెం చేసన

ర రాష్ు ప
ర తి
● వివిధ రెంగాలోో పరశెంస్న్సయ కృషర చేసర స్ూూరితపద
ర తలుగా న్నలిచిన 47 మెంద వయకుతలకు
పరతిష్ాాతాక ‘పదా’ పురస్ాారాలనస రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్ మారిే 11న పరద నెం
చేశారడ.

● పురస్ాార గీహీతలోో పరఖాయత గాయకుడు శెంకర్స మహదేవన్, మలయాళ్ నట్ుడు మోహన్
లాల్, విదేశాెంగశాఖ మాజీ కారయదరిశ ఎస్.జైశెంకర్స, నట్ుడు, నృతయ దరశకుడు పరభుదేవా,
రైతునేస్తెం వయవస్ాిపకుడు యడో పలిో వెెంకట్ేశేరరావు, అడో బ్స సరస్ుమ్స్ సీఈవయ, ఛెైరాన్
శెంతనస న రాయణ్ తదతరడలున ిరడ. పరఖాయత పాతిరకవయుడు కుల్దీప్ నయయర్సకు
మరణ నెంతరెం పరకట్ిెంచిన ‘పదా’ పురస్ాారాన్ని ఆయన స్తీమణి సీేకరిెంచ రడ. రాష్ు ప
ర తి
భవన్లో కనసిల పెండుగలా జరిగిన ఈ కారయకీమాన్నకి పరధ నమెంతిర నరవెందరమోదీ
తదతరడలు హాజరయాయరడ.
฀ గుజరాత్లో 5000 ఏళ్ో న ట్ి శాశానవాట్ిక

● గుజరాత్లో పురావస్సత శాస్త వ
ర ేతతల కృషర ఫలిెంచిెంద. కచ్ జిలాోలోన్న ఖట్ియా గాీమెంలో రెండు
నెలలుగా చేపడుతుని తవేకాలోో... స్సమారడ 4,600-5,200 ఏళ్ో కిెందట్ి శాశానవాట్ిక
వెలుగు చూసరెంద. ఇద హరపాి స్ెంస్ాృతి న ట్ిదన్న భకవిస్సతన ిరడ. దీన్నకి స్ెంబెంధెంచి
ఆస్కితకర విష్యాలెనోి ఒకొాకాట్ిగా బయట్పడుతున ియ.
● ‘‘ఈ శాశానవాట్ిక విసీత రణెం 300 చదరపు మీట్రడో. ఇెందసలోన్న స్మాధసలన్సి దీరఘ
చతురస్ారకారెంలో ఉెండట్ెం విశరష్ెం. రాష్ు ెంర లో ఇపిట్ివరకూ వెలుగుచూసరన పారచీన
స్మాధసలన్సి వలయాకారెంలోనే ఉన ియ. అతిపదీ స్మాధ 6.9 మీట్రో ప డవుెండగా,
అతి చినిద 1.2 మీట్రడోెంద. రాతి గోడలుని ఈ స్మాధసలోో తూరడి వెైపున దేహాల
తలలిి, పడమట్ి వెైపున కాళ్ో న్స ఉెంచ రడ. 250 వరకూ స్మాధసలుెండగా ఇపిట్ివరకూ
26 అసరిపెంజరాలనస వెలికితీశాెం. వీట్ిలో 5 వేల స్ెంవత్రాల కిెందట్ి న ట్ి పయరితస్ి ాయ
అసరిపెంజరెం లభిెంచిెంద. ఆ వయకిత వయస్స, మృతికి కారణెం, లిెంగెం తదతర విష్యాలనస
తెలుస్సకునేెందసకు ద న్ని కవరళ్ విశేవిద యలయాన్నకి పెంపాెం. పశువులిి కూడ ఇకాడ
పయడిేపట్ిున ఆనవాళ్లోన ియ. స్మాధసలోో మృతదేహాలతో పాట్ు పయస్ల గాజులు,
తిరడగుడు రాయలు, పదసనెైన రాతి బేో డులు వెంట్ివీ లభయమయాయయ. ఒకోా స్మాధలో 3
నసెంచి 19 వరకూ కుెండలు ఉెండట్ెం విశరష్ెం. ఈ విష్యాలన్నిెంట్ిపైన లోతుగా
అధయయనెం చేసర న ట్ి స్ెంస్ాృతి, స్ామాజిక వయవహారాలపై ఒక అెంచన కు వస్ాతెం’’ అన్న కచ్
విశేవిద యలయ పురవస్సత విభకగాధపతి స్సరవశ్ భెండ రి తెలిపారడ. కవరళ్, కచ్ వరి్ట్ీలు
స్ెంయుకత ెంగా ఈ పరిశోధన స్ాగిస్త సన ియ.

฀ స్ేచఛ భకరత్ వారిిక స్రవే ఫలిత ల విడుదల
● స్ేచఛభకరత్ కారయకీమెం ద ద పు విజయవెంతమెైెంద. దేశ వాయపత ెంగా 93 శాతెం గాీమీణ
గృహాలోో మరడగుదొ డుో అెందసబకట్ులోకి రావడెంతోపాట్ు.. పారిశుది ూ పరిసి త
ర ులూ
మెరడగుపడినట్ుు త జా స్రవేలో తేలిెంద.
● దేశెంలో 2019 చివరి న ట్ికి నూరడ శాతెం ఇళ్ో లో మరడగుదొ డుో ఉెండ లనే లక్షయెంతో స్ేచఛ
భకరత్ కారయకీమాన్ని కవెందరెం 2014, అకోుబరడలో పారరెంభిెంచ రడ . ఆ కారయకీమాన్నకి రూ.10
వేల కోట్ు
ో రడణెంగా ఇచిేన పరపెంచ బకయెంకు స్ేతెంతర స్ెంస్ి ద ేరా వారిిక స్రవేలు
చేయెంచ లనే న్నబెంధన విధెంచిెంద.
● ఆ మేరకు స్రవేల కోస్ెం రడణ పెంపరణీ అనసస్ెంధ న స్ూచీలనస (డీఎల్ఐ) కవెందరెం
రూప ెందెంచిెంద. వాట్ి ఆధ రెంగా హిెందసస్ాిన్ థ మ్న్, ఐపీఈ గోోబల్ స్ెంస్ి ల స్ారథ్యెంలో
2018 నవెంబరడ, 2019 ఫరబవ
ర రి మధయ దేశవాయపత ెంగా మొతత ెం 6,136 గాీమాలోోన్న 92,040
ఇళ్ో లో న్నరేహిెంచిన స్రవే ఫలిత లనస కవెందర త గున్సరడ, పారిశుది ూ శాఖ త జాగా
వెలోడిెంచిెంద. ఫరబవ
ర రి, 2019 న ట్ికి దేశవాయపత ెంగా 93 శాతెం గాీమీణ గృహాలోో మరడగుదొ డుో
అెందసబకట్ులోకి వచిేనట్ుు జాతీయ వారిిక గాీమీణ పారిశుది ూ స్రవేలో తేలిెందన్న పేరొాెంద.
స్రవే ఫలిత లు ఇవీ
● దేశవాయపత ెంగా 93 శాతెం గాీమీణ ఇళ్ో కు మరడగుదొ డో స్దసపాయెం స్మకూరిెంద. వారిలో
96.5 శాతెం మెంద వాట్ిన్న విన్నయోగిస్త సన ిరడ.
● బహిరెంగ మల విస్రాన రహిత(ఓడీఎఫ్) గాీమాలుగా ఆయా జిలాోల కలెకురో డ పరకట్ిెంచిన
వాట్ిలో 90.7 శాతెం న్నజమెైనవే.
● చెతత చెద రెం, మురడగు పేరడకు పో వట్ెం అనేద 95.4 శాతెం గాీమాలోో చ లా తకుావగా
ఉెంద.
● ఓడీఎఫ్గా పరకట్ిెంచిన గాీమాలోో 9.3 శాతెం గాీమాలనస ఆ జాబిత లో చేరేలేదస.
● ఆయా గాీమాలోో నూరడ శాతెం కెంట్ే తకుావ ఇళ్ో లో మరడగుదొ డుో ఉెండట్ెం, కొన్ని
ఇళ్ో లో ో న్నబెంధనలకు అనసగుణెంగా వాట్ిన్న న్నరిాెంచకపో వడెం, విన్నయోగెంలో
లేకపో వడెం, పాఠశాలలు, అెంగన్వాడీ కవెందర లోో అవి అెందసబకట్ులో లేకపో వట్ెం,
గాీమస్సిలు ఆరడబయట్కు వెళ్త లనిట్ుుగా ఆధ రాలు కన్నపరెంచట్ెంతో వాట్ిన్న జాబిత
నసెంచి తొలగిెంచ రడ .

฀ 12 హిమాలయ రాష్ాురలపై వాత వరణ చితరపట్కలు
● వాత వరణ మారడిలకు పరభకవితమవుతుని 12 భకరతీయ హిమాలయ పారెంత(ఐహచ్ఆర్స)
రాష్ాురల చితరపట్కలనస ఐఐట్ీ-గువాహట్ి, ఐఐట్ీ- మెండి, ఐఐఎస్సీ- బరెంగళ్ూరడ
రూప ెందెంచ య. మారిే 14న ఢిల్దోలో జరిగిన కారయశాలలో రాష్ు స్
ర ి ాయ అధకారడలకు దీన్నపై
అవగాహన కలిిెంచ య.
● ఐహచ్ఆర్స పారెంతెంలోన్న 12 రాష్ాురలు ఇెందసకు మొదట్ిస్ారిగా ఉమాడి విధ న న్ని
అనసస్రిెంచి ఈ చితరపట్కలనస తయారడచేయడెం విశరష్ెం. రాష్ు ,ర జిలాోస్ాియలో మిగత వాట్ితో
పో లిే చూస్సకోవడ న్నకి ఇవి ఉపయోగపడనసన ియ. గత కొన్ని దశాబకీలుగా ‘ఐహచ్ఆర్స
’లో ఉష్ోణ గీత, వరిపాతెం బకగా పరిగాయన్న పరిశోధకులు చెబుతున ిరడ.
● భకరతీయ హిమాలయ పారెంత లోో అస్ో ెం, మణిపుర్స, మేఘాలయ, మిజోరెం, న గాలాెండ్,
తిరపుర, అరడణ చల్పరదేశ్, సరకిాెం, పశిేమబరెంగాల్, హిమాచల్పరదేశ్, ఉతత రాఖెండ్,
జమూాకశ్రారడ ఉన ియ .
฀ తొలి ఓట్రడో పశిేమబరెంగాల్లోనే అధకెం

● తొలిస్ారి ఓట్ు హకుా విన్నయోగిెంచసకొనే 18 ఏళ్ో యువ ఓట్రడో దేశెంలో అన్ని రాష్ాురల
కన ి పశిేమబరెంగాల్లో అతయధకెంగా ఉన ిరన్న కవెందర ఎన్నికల స్ెంఘెం వెలోడిెంచిెంద.
2019 స్మారీ రివిజన్ పరకారెం దేశవాయపత ెంగా ఉని 29 రాష్ాురలు, ఏడు కవెందర పాలిత
పారెంత లోో మొతత ెం 1.50 కోట్ో మెంద 18-19 ఏళ్ో లోపు గల వారడ ఓట్రడోగా చేరారడ. ఇెందసలో
13.28% మెంద పశిేమబరెంగాల్లోనే ఉనిట్ు
ో త జాగా విడుదల చేసరన గణ ెంకాలు స్ిష్ు ెం
చేస్త సన ియ.
● ఈ పరడగుదలలో తెలెంగాణ 10వ, ఆెంధరపద
ర ేశ్ 12వ స్ాిన లోో న్నలిచ య. 18-19 ఏళ్ో లోపు
ఓట్రడో ఆెంధరపద
ర ేశ్లో 3.58%, తెలెంగాణలో 3.98% మేర ఉనిట్ు
ో తేలిెంద. దేశవాయపత ెంగా
ఉని 89.87 కోట్ో ఓట్రో లో ఈ యువ ఓట్రో శాతెం కవవలెం 1.67% మాతరమే. అతయధక
జన భక ఉని ఉతత రపరదేశ్ కన ి తకుావ జన భక ఉని బెంగాల్లోనే అతయధక మెంద కొతత
ఓట్రడో నమోదస కావడెం విశరష్ెం. ఆెంధరపద
ర ేశ్, తెలెంగాణలతో పో లిసేత చిని రాష్ు మ
ర ెైన
అస్ో ెంలో వీరి స్ెంఖయ మాతరెం ద ద పు లక్షనిర ద కా ఎకుావగా ఉెంద.

฀ పరలోలిి పో ర త్హిెంచే పెంచ యతీకి పురస్ాారెం
● పరలోలిి పో ర త్హిెంచే పెంచ యతీలకు ఇక జాతీయ పురస్ాారెం లభిెంచనసెంద. ఇపిట్ికవ
పెంచ యతీలకు మూడు రకాల అవారడులనస అెందజవస్త సని కవెందరెం.. త జాగా న లుగో
అవారడుకు రూపకలిన చేసరెంద.
● పరలోలకు వాయధ న్నరోధక ట్ీకాలు వేయెంచట్ెం, పాఠాలు చెపేి ఉపాధ యయుల హాజరడ తీరడ
వెంట్ి వాట్ితో స్హా 8 రకాల అెంశాలకు లభిెంచే మారడాల పారతిపదకన కవెందరెం ఆయా
పెంచ యతీలనస ఎెంపరక చేస్త సెంద.
● పెంచ యతీలనస పో ర త్హిెంచేెందసకు కవెందరెం ఇపిట్ికవ పెంచ యతీ స్శకితకరణ్ పురస్ాార్స,
రాషీుయ
ర గౌరవ్ గాీమ స్భ పురస్ాార్స, గాీమ పెంచ యతీ అభివృది పరణ ళ్లక.. అనే మూడు
రకాల పురస్ాారాలనస ఏట్క పెంచ యతీరాజ్ దనోత్వాన్ని న్నరేహిెంచే ఏపరరల్ 24న
అెందజవస్త ో ెంద. త జాగా న లుగో రకెం పురస్ాారాన్నకి రూపకలిన చేసర ఆ విష్యాన్ని అన్ని
రాష్ాురలకు తెలిపరెంద. దీన్నకి ‘చెైల్ు -ఫరెండీో గాీమ పెంచ యత్ అవారడు’ అన్న న మకరణెం
చేసరెంద. ఎెంపరకయేయ పెంచ యతీకి రూ.5లక్షల నగదస లభిస్సతెంద.
● వీట్ిన్న అమలు చేయాలి : చెైల్ు-ఫరెండీో అవారడుకు ఎెంపరక కావాలెంట్ే 8 రకాల అెంశాలోో
ఆయా పెంచ యతీలు అెంతకు ముెందట్ి ఏడ దలో మెంచి పరతిభనస కనబరాేలి్వుెంట్ుెంద.
పరలోలకు వాయధ న్నరోధక ట్ీకాలు వేయెంచట్ెం, పాఠశాలలోో పరలోలు ఎకుావ మెంద చేరట్ెం,
ఉపాధ యయుల హాజరడ శాతెం, పాఠశాలలిి మధయలో మానేస్త సని పరలోల స్ెంఖయ తకుావగా
ఉెండట్ెం, పెంచ యతీకి ఆరడబయలు విస్రాన రహిత (ఓడీఎఫ్) హో ద కలిగి ఉెండట్ెం,
బకలికలోో పరిశుభరత (యుకత వయస్స వారికి రడతు రడమాళ్ో అెందజవత), మధ యహి భోజన
పథ్కెం అమలు, పరలోలోో పో ష్కాహార స్ాియలకు లభిెంచే మారడాల ఆధ రెంగా పెంచ యతీలు
ఎెంపరకవుత య. ఒకోా రాష్ు ెంర మారిే నెలాఖరడలోగా మూడేసర పెంచ యతీలనస
పరతిపాదెంచ లన్న కవెందరెం స్ూచిెంచిెంద.
฀ కవరళ్లో కొతత వెైరస్

● కవరళ్లో గతేడ ద న్నఫ్ా వెైరస్ స్ృషరుెంచిన అలజడి మరడవకముెందే.. త జాగా 'వెస్ు నెైల్ వెైరస్'
భయాెందో ళ్నలు రవకతిస్ోత ెంద. ఈ వెైరస్ బకరినపడి ఇపిట్ికవ మలపుిరెం జిలాోకు చెెందన
ఏడేళ్ో బకలుడు మృతి చెెంద డు. కోజికోడ్ వెైదయ కళ్ాశాలలో చికిత్ ప ెందసతుని ఆ
బకలుడికి పరీక్షలు న్నరేహిెంచగా వెస్ు నెైల్ వెైరస్ పాజిట్ివ్గా తేలిెంద. దీెంతో అకాడి

వెైదసయలకు స్హాయెం అెందెంచడ న్నకి ఎన్సీడీసీ ఓ పరతేయక వెైదసయల బృెంద న్ని కవరళ్కు
పెంపరెంద. కాన్స, వెైదసయల పరయత ిలు ఫలిెంచకపో వడెంతో.. ఆ బకలుడు తుదశాేస్
విడిచ డు.
● వెస్ు నెైల్ వెైరస్నస తొలుత 1937లో యుగాెండ లో కనసగొన ిరడ. ఈ వెైరస్ దో మల ద ేరా
వాయపరత చెెందసతుెంద. ఉతత ర అమెరికాలో ఎకుావగా వెస్ు నెైల్ వెైరస్ కవస్సలు నమోదస
అవుత య. ఈ వెైరస్ బకరిన పడినవారిలో జేరెం, తలనొపరి, వాెంతులు, ఒళ్లో నొపుిలు,
కొన్ని స్ెందరాభలోో దసరద వెంట్ి లక్షణ లు కన్నపరస్త ాయ. ఈ వెైరస్ న్నవారిెంచడ న్నకి
ఇపిట్ివరకు ఎట్ువెంట్ి మెందసలు లేదస. దో మలకు దూరెంగా ఉెండట్ెం ద ేరా ఈ వెైరస్
బకరిన పడకుెండ ఉెండచసే.
฀ న్సరవ్ మోదీపై అరస్ు వారెంట్

● రూ.13వేల కోట్ో మేర పెంజాబ్స నేష్నల్ బకయెంకునస మోస్ెం చేసరన కవస్సలో ఆభరణ ల వాయపారి
న్సరవ్ మోదీకి బిరట్న్ న యయస్ాినెం అరస్ు వారెంట్ జారీ చేసరెంద. మన్సలాెండరిెంగ్ కవస్సలో
అతడిన్న స్ేదేశాన్నకి పెంపరెంచ లని ఎన్ఫ్ో ర్స్మెెంట్ డెైరకురవట్(ఈడీ) వినతి మేరకు అకాడి
న యయస్ాినెం స్ిెందెంచిెందన్న అధకార వరాులు తెలిపాయ. లెండన్లోన్న వెస్ుమిన్నస్ు ర్స
మెజిసేుట్
ర కోరడు మోదీపై ఇట్ీవలే వారెంట్ జారీ చేసరనట్ు
ో అకాడి దరాయపుత విభకగెం తమకు
స్మాచ రెం అెందెంచిెందన్న అధకారడలు తెలిపారడ.
฀ ఆక్్ ఫర్సు శబీ కోశెంలో ‘చెడీు’కి స్ాినెం

● ఆక్్ఫర్సు ఆెంగో శబీ కోశెం(ఓఈడీ)లో కొతత పద లు చేరాయ. మన దేశెంలో విస్త ృతెంగా
వాడుకలో ఉని కొన్ని పద లకు ఇెందసలో చోట్ు లభిెంచిెంద. భకరత్, బిరట్న్ దేశాల మధయ
శత బకీల తరబడి ఉని దీరక
ఘ ాలిక బెంధ న్ని పరతిబిెంబిెంచే ‘చెడు ీ’(లో దసస్సతలు) పద న్ని
డిక్షనరీలో చేరాేరడ.
● ఉతత ర భకరతెంలో బకగా పారచసరయెం ప ెందన ఈ పద న్ని ఆెంగవోయుల పాలనలోనే పలు
గజట్ో లో, పరచసరణలోోనూ పేరొాన ిరడ. అయతే 1990వ దశకెంలో బీబీసీ ట్ెలివిజన్లో
పరస్ారమెైన బిరట్ిష్-ఆసరయన్ కామెడీ సరరీస్ ‘గుడ్నెస్ గవస
ీ రయస్ మి’లో నట్ులు కూడ
వాడట్ెంతో దీన్నకి బకగా పారముఖయత వచిేెంద.

● చెడు స్
ీ అనే పద న్నకి ష్ార్సు ట్ౌరజర్స్, ష్ార్సు్, అెండర్సవేర్స, అెండర్సపాయెంట్్ స్మాన రికాలుగా
ఓఈడీ వివరిెంచిెంద. తిరస్ారణ, ఏవగిెంపు వెంట్ి భకవాలనస వయకత ెం చేసేట్పుిడు ‘కిస్ మెై
చెడు స్
ీ ’ అనే పదబెంధ న్ని ఉపయోగిస్త ారన్న పేరొాెంద.
฀ స్ెంఝౌత కవస్సలో తీరడి వెలువరిెంచిన కోరడు

● దేశవాయపత ెంగా స్ెంచలనెం స్ృషరుెంచిన 2007 న ట్ి స్ెంఝౌత ఎక్్పరస్ పేలుళ్ో కవస్సలో
హరియాణ లోన్న పెంచకులలో ఉని ఎన్ఐఏ పరతేయక కోరడు మారిే 20న తీరడి
వెలువరిెంచిెంద.
● స్ెంఝౌత రైలు పేలుడు కవస్స నసెంచి స్ాేమి అసీమానెందతోపాట్ు మరో ముగుురికి పరతేయక
కోరడు మారిే 20న విముకిత కలిిెంచిెంద. ఈ కవస్సలో నలుగురడ న్నెందతులెైన నబకుమార్స
స్రాార్స అలియాస్ స్ాేమి అసీమానెంద, లోకవష్శరా, కమల్ చౌహాన్, రాజిెందర్స చౌధరిలకు
కోరడు నసెంచి విముకిత లభిెంచినట్ు
ో ఎన్ఐఏ న యయవాద రాజన్ మలోహతర తెలిపారడ.
● తీరడి వెలువరిెంచడ న్నకి ముెందస ఎన్ఏఐ పరతేయక జడిా జగదీప్సరెంగ్ పాక్కు చెెందన పరతయక్ష
స్ాక్షులనస విచ రిెంచ లెంట్య ఆ దేశాన్నకి చెెందన మహిళ్ ద ఖలు చేసరన దరఖాస్సతనస
కొట్ిువేశారడ.
● జరిగిెంద? : 2007 ఫరబవ
ర రి 18న హరియాణ పాన్నపట్ స్మీపెంలో భకరత్- పాకిస్ి ాన్ల
మధయ నడిచే స్ెంఝౌత రైలులో పేలుడు స్ెంభవిెంచిెంద. ఆ ఘట్నలో 68 మెంద
మరణిెంచ రడ. వారిలో ఎకుావమెంద పాకిస్ి ాన్ వాస్సలే ఉన ిరడ.
● 2011లో ఎన్ఐఏ 8 మెందపై అభియోగపతర న్ని ద ఖలు చేసరెంద. వీరిలో
స్ాేమిఅసీమానెంద, లోకవష్ శరా, కమల్ చౌహాన్, రాజిెందర్స చౌధరి కోరడుకు హాజర,ై
విచ రణనస ఎదసరొాన ిరడ. పేలుళ్ో కు స్ూతరధ రిగా భకవిస్సతని స్సన్సల్జోషర 2007లో
మధయపరదేశ్ దేవాస్ జిలాోలోో తన ఇెంట్ికి స్మీపెంలో కాలుిలోో మరణిెంచ రడ. మరో ముగుురడ
న్నెందతులు అరస్సు కాలేదస. 2007లో వరస్గా జరిగిన మూడు బకెంబు పేలుళ్ో లో స్ెంఝౌత
ఒకట్ి.
● 2007 మే 18న హైదరాబకద్ మకాామసీదసలో జరిగిన పేలుళ్ో లో 9 మెంద మృతి చెెందగా,
అకోుబర్సలో అజవార్స దరాులో జరిగిన పేలుళ్ో లో ముగుురడ పారణ లు కోలోియారడ. వీట్ితో
అసీమానెందకు స్ెంబెంధెం ఉెందన్న ఆరోపణలు వచ ేయ. 2017 మారిేలో అతన్నకి అజవార్స

కవస్స నసెంచి ఉపశమనెం లభిెంచగా, గత ఏడ ద ఏపరరల్లో మకాామసీదస కవస్సలో విముకిత
● అక్షరధ మ్స(గుజరాత్), రఘున థ్ మెందర్స(జమూా), స్ెంకట్ మోచన్ మెందర్స(వారణ సర)
వెంట్ి హిెందూ దేవాలయాలపై జరిగిన ఉగీ ద డులకు పరతీకారెం తీరడేకునేెందసకు
న్నెందతులు కుట్రపన ిరన్న ఎన్ఐఏ తన అభియోగ పతరెంలో పేరొాెంద.
฀ వీవీపాయట్ల లెకిాెంపుపై న్నవేదక స్మరిిెంచిన న్నపుణుల కమిట్ీ

● వీవీపాయట్లు ఎన్ని లెకిాెంచ లని అెంశెంపై ఇెండియన్ స్ాుట్ిసు క
ర ల్ ఇన్సరుట్యయట్ దల్దో కవెందరెం
అధపతి ప ర ఫస్ర్స అభయ్ జి.భట్ నేతృతేెంలోన్న న్నపుణుల బృెందెం మారిే 22న కవెందర
ఎన్నికల స్ెంఘెం పరధ న కమిష్నర్స స్సన్సల్ అరోడ కు తమ న్నవేదకనస స్మరిిెంచిెంద.
● దేశెంలో పరస్త సతెం ఉని న్నబెంధనల పరకారెం పరతి అసెంబీో న్నయోజకవరు ెంలోన్న ఒక పో లిెంగ్
సేుష్న్, లోక్స్భ ఎన్నికలకు స్ెంబెంధెంచి పరతి అసెంబీో న్నయోజకవరు ెంలోన్న ఒక పో లిెంగ్
సేుష్న్లోన్న వీవీపాయట్లనస లెకిాెంచి ఈవీఎెంలలో నమోదెైన ఓట్ో తో స్రిపో లుేతున ిరడ.
అలా కాకుెండ కన్సస్ెం 50% వీవీపాయట్లనస లెకిాెంచ లన్న దేశెంలోన్న పరధ న
రాజకరయపారీులు డిమాెండ్ చేస్త సన ియ.
● ఈ నేపథ్యెంలో ఈసీ దీన్నపై అధయయనెం చేసర సరఫ్ారడ్ చేసే బకధయతనస ఇెండియన్ స్ాుట్ిసు క
ర ల్
ఇన్సరుట్యయట్కు అపిగిెంచిన విష్యెం విదతమే. చెనెైి మాథ్మెట్ికల్ ఇన్సరుట్యయట్ డెైరకుర్స
క.కరెందకర్స, సెంట్రల్ స్ాుట్ిసు రక్్ ఆఫీస్ స్ో షరయల్ స్ాుట్ిసు క్
ర ్ డివిజన్ డిపయయట్ీ డెైరకుర్స ఓెంకార్స
పరస్ాద్ ఘోష్ల బృెందెం అధయయనెం చేసరెంద. ఈ బృెందెం గణ ెంకాల విభకగెంలోన్న
న్నపుణులతో విస్త ృతెంగా స్ెంపరదెంపులు జరిపరెంద. వారి అభిపారయాలు, స్ూచనలు తీస్సకొన్న
వీవీపాయట్ల లెకిాెంపుపై తుద న్నవేదకనస ఈసీకి స్మరిిెంచిెంద.
฀ తొలి లోక్పాల్ పరమాణసీేకారెం

● భకరతీయ పరజాస్ాేమయెంలో స్రికొతత రాజాయెంగ వయవస్ి ఏరాిట్ెైెంద. తొలి లోక్పాల్గా
స్సపీరెంకోరడు మాజీ న యయయమూరిత జసరుస్ పరన కి చెందరఘోష్ మారిే 23న పరమాణసీేకారెం
చేశారడ. రాష్ు ప
ర తి భవన్లో జరిగిన కారయకీమెంలో భకరత పరథ్మ పౌరడడు రామ్సన థ్కోవిెంద్
జసరుస్ పీసీ ఘోష్చేత పరమాణ సీేకారెం చేయెంచ రడ.
● ఈ కారయకీమెంలో ఉపరాష్ు ప
ర తి వెెంకయయన యుడు, పరధ న్న మోదీ, స్సపీరెంకోరడు పరధ న
న యయమూరిత జసరుస్ రెంజన్ గొగొయ పాలగున ిరడ.

● ఈ లోక్పాల్లో జుయడిషయ
ర ల్ స్భుయలుగా జసరుస్ దల్దప్ బకబకస్ాహబ్స భోస్లే, జసరుస్ పరదీప్
కుమార్స మొహెంతి, జసరుస్ అభిలాష్ కుమారి, జసరుస్ అజయ్కుమార్స తిరపాఠీ, న న్
జుయడిషరయల్ స్భుయలుగా దనేష్కుమార్స జైన్, అరేన రామస్సెందరెం, మహెందర్ససరెంగ్,
ఇెందరజిత్ పరస్ాద్ గౌతెం న్నయమితులయాయరడ.
● 2011లో హజారవ పారరెంభిెంచిన ఉదయమ ఫలితెంగా 2013లో న ట్ి యూపీయే పరభుతేెం లోక్
పాల్, లోకాయుకత చట్కులనస తీస్సకొచిేెంద. దీెంతో ఈ కొతత వయవస్ి ఏరాిట్ెైెంద. లోక్పాల్
కవెందర పరభుతేెంలోన్న పరజాసేవకులపై వచేే అవిన్సతి ఆరోపణలపై విచ రణ చేస్త సెంద.
฀ ఉమాడి హైకోరడు ఆస్సతలపై కుదరిన అెంగీకారెం

● ఉమాడి హైకోరడులోన్న చరాస్సతలకు స్ెంబెంధెంచి తెలెంగాణ, ఆెంధరపద
ర ేశ్ రాష్ాురల మధయ
పరస్ిర చరేలతో అెంగీకారెం కుదరిెంద. ఈ వయవహారెంపై బుది పయరిణమ భవనెంలో మారిే
25న ఉదయెం 11 గెంట్లకు స్మావేశెం జరిగిెంద. ఏపీ, తెలెంగాణ పరభుతే పరధ న
కారయదరడశలు ఎ.సర.పునేఠ, ఎస్.క.జోషర, హైకోరడుల రిజిస్ాురర్స జనరల్్ మానవేెందరన థ్రాయ్,
ఎెం.వెెంకట్ేశేరరడిు , న యయశాఖ కారయదరడశలు డి.వెెంకట్రమణ, వి.న్నరెంజన్రావు, ఏపీ,
తెలెంగాణ పునర్సవయవసీికరణ విభకగెం ముఖయ కారయదరడశలు పేరమ్సచెందర రడిు , రామకృష్ాణరావు,
తెలెంగాణ హైకోరడు రిజిస్ాురర్స న గారడాన తదతరడలు స్మావేశమయాయరడ.
● ఉమాడి హైకోరడుకు చెెందన కారడో, జిరాక్్ యెంతర లు, ఫ్ాయనసో, కూలరడో, ఏసీలు, ఫరిిచర్స,
కురీేలు, కెంపయయట్ర్స స్రేరడో, ఫుల్కోరడు హాల్ స్ామగిీ, లెైబర
ర ీలో ోన్న పుస్త కాలు తదతరాల
పెంపరణీకి స్ెంబెంధెంచి చరే జరిగిెంద. వీట్న్నిెంట్ిన్న జన భక న్నష్ితిత లో పెంపరణీకి అెంగీకారెం
కుదరడెంతో స్ెంబెంధెంచిన ఒపిెంద పతర లనస రెండు రాష్ాురలకు చెెందన పరభుతే పరధ న
కారయదరడశలు, రిజిస్ాురర్స జనరల్్ మారడేకున ిరడ.
฀ వెైమాన్నక దళ్ెంలో చేరిన షరనూక్ హలికాపు రో డ

● భకరత వెైమాన్నక దళ్ెంలో మారిే 25న న లుగు షరనూక్ హలికాపు రో డ చేరాయ. చెండీగఢ్లోన్న
వెైమాన్నక దళ్ కవెందరెంలో న్నరేహిెంచిన పరతేయక కారయకీమెంలో వీట్ిన్న లాెంఛనెంగా పరవేశపట్కురడ.
ఈ భకరీ రవాణ లోహ విహెంగాలనస అమెరికా స్ెంస్ి బో యెంగ్ తయారడచేసరెంద. జెంట్
ఇెంజినస
ో గల వీట్ిన్న బలగాలు, యుది స్ామగిీ, ఆయుధ ల రవాణ కు
ఉపయోగిెంచనసన ిరడ. వీట్ి విన్నయోగెంపై 12 మెంద పైలట్ో కు అమెరికా పరతేయక శిక్షణ
ఇచిేెంద.

฀ మేఘాలయ గుహలో మేఘమాలికల గుట్ుు
● మేఘాలయలోన్న ఒక అస్ాధ రణ గుహలో వాత వరణ మారడిలకు స్ెంబెంధెంచిన అనేక
రహస్ాయలు న్నక్ిపతమెై ఉనిట్ు
ో అమెరికా శాస్త వ
ర ేతతలు తేలాేరడ. గుహలో కాయలిియెంతో ఏరిడే
స్ాులగ్మెైట్ ఆకృతుల తీరడతెనసిలు భకరత్లోన్న రడతుపవన లు, కరవు, వరదల పో కడలపై
మెరడగైన అెంచన లు వేసేెందసకు వీలు కలిిస్ాతయన్న వారడ పేరొాన ిరడ.
● అమెరికాలోన్న వాెండెర్సబిల్ు విశేవిద యలయాన్నకి చెెందన శాస్త వ
ర ేతతలు మేఘాలయలోన్న మావ్
ము
ో హ్ గుహలో గత 50 ఏళ్ో లో స్ాులగ్మెైట్ పరడగుదల తీరడతెనసిలపై అధయయనెం చేశారడ.
వీరి పరిశోధనలో అనూహయెంగా ఈశానయ భకరత దేశెంలో శ్రత కాల వరిపాత న్నకి, పసరఫరక్
మహాస్ముదరెంలో వాత వరణ పరిసి త
ర ులకు మధయ స్ెంబెంధెం ఉనిట్ు
ో బయట్పడిెంద.
● ఏట్క జూన్ నసెంచి సపు ెంబర్స మధయ నెైరడతి రడతుపవన ల వలో కురిసే వరాిలే భకరత్లోన్న కోట్ో
మెందకి ఆధ రెం. రడతుపవన ల బలెం; వాట్ి పారరెంభ, ఉపస్ెంహరణ స్మయెంలో వస్సతని
మారడిల వలో కరవు కాన్స వరదలు కాన్స తలెతత ుతున ియ. దీన్నవలో దేశెంపై తీవర పరభకవెం
పడుతోెంద. నెైరడతి రడతుపవన ల కాలెంలో కొనేిళ్లోగా దేశెంలో తకుావగా వరిపాతెం
నమోదవుతుని నేపథ్యెంలో శ్రత కాల వానల వలో రైతులకు న్సట్ి కొరత తగుుతుెంద. ఈ
నేపథ్యెంలో వరిపాతెంలో వస్సతని వెైరడది ూలనస అధయయనెం చేయడ న్నకి స్మరి విధ న లు
అవస్రమయాయయ. భూమి, మహాస్ముదర రికారడులకు మధయ ఉని స్సదూర లెంక
ఆధ రెంగా ఈశానయ భకరతెంలో శ్రత కాల వరిపాతెం పరిమాణ న్ని ముెందసగానే
అెంచన వేయవచేన్న త జా పరిశోధనలో తేలిెంద.
● మేఘాలయలోన్న మావ్ము
ో హ్ గుహలోన్న స్ాులగ్మెైట్ో ు.. వేల స్ెంవత్రాలోో భకరత్లో
చోట్ుచేస్సకుని తీవరస్ి ాయ, ఏళ్ో తరబడి స్ాగిన కరవు పునరావృతమవుతుని తీరడనస
స్ూచిస్సతన ియ. గుహలో న్నక్ిపతమెైన స్మాచ రాన్ని స్మీపెంలోన్న వరిపాత డేట్కనస పో లిే
చూసరనపుిడు శ్రత కాల వరిపాతెంలో వెైరడది ూల వలో స్ాులగ్మెైట్ోలోన్న కొన్ని మూలకాల
తీవరతలో తేడ లు చోట్ుచేస్సకుెంట్ున ియన్న శాస్త వ
ర ేతతలు గురితెంచ రడ. అలాగవ ఏట్ేట్క ఈ
వెైరడది ూల తీరడతెనసిల పరిణ మకీమాన్ని ఇద కళ్ో కు కట్ిుెందన ిరడ. రడతుపవన పరభకవిత
పారెంత లన్నిెంట్ిలో ఇదే తరహా గుహలోోన్న స్ాులగ్మెైట్ో అధయయనెం ద ేరా అకాడి వరిపాత
తీరడతెనసిలనస విశరోషరెంచడ న్నకి వీలవుతుెందన్న వివరిెంచ రడ.

฀ తెలుగు రాష్ాురలోో ఉపాధ వేతనెం రూ.211..
● ఉపాధ హామీ పథ్కెంలో తెలెంగాణ, ఆెంధరపద
ర ేశ్ రాష్ాురలోోన్న కూల్దలకు ఇక నసెంచి రోజు వారీ
వేతనెం రూ.211గా న్నరణయెంచ రడ. ఈ వేతన లు ఏపరరల్ ఒకట్ి నసెంచి అెందనసన ియ.
పరస్త సతెం ఈ వేతనెం రూ.205గా ఉెంద. పరతి ఆరిిక స్ెంవత్రెంలోనూ స్వరిెంచిన వేతన లనస
కవెందరెం అమలు చేస్త సెంద. లోక్స్భ ఎన్నికలు జరడగుతుెండడెంతో ఈ స్ారి వేతన ల పెంపు
కోస్ెం ఎన్నికల క మిష్న్(ఈసీఐ) నసెంచి కవెందర గాీమీణ భివృది శాఖ అనసమతి తీస్సకుెంద.
హరియాణ లో గరిష్ాెంగా రూ.284 చెలిోస్త ారడ. కన్నష్ా ెంగా బిహార్స, జారఖెండ్లలో రూ.171గా
న్నరణయెంచ రడ.
฀ 50% వీవీపాయట్ో లెకిాెంపు వీలుకాదస : ఎన్నికల స్ెంఘెం

● వీవీపాయట్ు
ో 50% లెకిాెంచడెం స్ాధయెం కాదన్న కవెందర ఎన్నికల స్ెంఘెం (సీఈసీ) స్ిష్ు ెం
చేసరెంద. ‘‘ఒకోా అసెంబీో స్ాినెంలో ఆ విధెంగా లెకిాెంచ లెంట్ే కన్సస్ెం ఆరడ రోజుల స్మయెం
పడుతుెంద. చ లా అసెంబీో న్నయోజకవరాుల పరిధలో 400కి మిెంచి పో లిెంగ్ కవెందర లు
ఉన ియ. అలాెంట్ి వాట్ిలో 8-9 రోజుల స్మయెం కావాలి. ఒకస్ారి ఇద పారరెంభిసేత
రీకౌెంట్ిెంగ్ డిమాెండుో ఎకుావవుత య. అపుిడు స్మయెం ఇెంకా పరడగుతుెంద. అెంత
భకరీ స్ాియలో యెంతర ెంగెం కూడ అెందసబకట్ులో లేదస...’’ అన్న వివరిెంచిెంద.
● ఎన్నికల పరకయ
ిీ పై పరజలోో విశాేస్ెం పెంప ెందెంచడ న్నకి కన్సస్ెం 50% వీవీపాయట్ో నస లెకిాెంచి
ఈవీఎెంలతో స్రిపో లాేలన్న ఏపీ ముఖయమెంతిర చెందరబకబున యుడుతో పాట్ు 21పారీుల
నేతలు వేసరన పరజాపరయోజన వాయజయెంలో స్సపీరెంకోరడు ఆదేశాల మేరకు సీఈసీ మారిే 29న
50పేజీల పరమాణపతరెం ద ఖలు చేసరెంద.
● స్సపీరెంకోరడు గతెంలో ఇచిేన ఆదేశాలకు అనసగుణెంగా అన్ని స్ారేతిరక, ఉపఎన్నికలోో పరతి
అసెంబీో పరిధలోన్న ఒక పో లిెంగ్బూత్ వీవీపాయట్ సరో ప్లనస లెకిాెంచి ఈవీఎెంలతో
స్రిపో లుేతున ిమన్న పేరొాెంద. 2017 మేలో ఈ చరయ మొదలుపట్ిున న ట్ి నసెంచి
ఇపిట్ివరకూ 1500 వీవీపాయట్ సరో ప్లు లెకిాెంచగా అన్సి ఈవీఎెంలతో నమోదెైన ఓట్ో తో
పయరితగా స్రిపో లాయన్న వెలోడిెంచిెంద.
฀ 2021 మారిే 1 నసెంచి జనగణన

● దేశెంలో కొతత జన భక లెకాల సేకరణ కారయకీమెం 2021 మారిే 1వ తేదీ అరిరాతిర నసెంచి
పారరెంభెం అవుతుెందన్న కవెందర హో ెంశాఖ వెలోడిెంచిెంద. మారిే 1న్న పరతిపాదత తేదీగా

పరకట్ిస్త ూ నోట్ిఫరకవష్న్ జారీ చేసరెంద. ‘జమూా కశ్రార్స, హిమాచల్పరదేశ్, ఉతత రాఖెండ్లోన్న
కొెండ పారెంత లోో మాతరెం 2020 అకోుబర్స 1వ తేదీన్న పరతిపాదత తేదీగా న్నరణయెంచిెంద. ఆయా
రాష్ాురల భౌగోళ్లక, వాత వరణ పరిసి త
ర ులనస దృషరులో ఉెంచసకొన్న ముెందసగానే అకాడ
జనగణన మొదలుపట్ు నసనిట్ు
ో ...’ కవెందర హో ెంశాఖ వివరిెంచిెంద. గతెంలో 2011లో జరిగిన
జనగణనలో మన దేశ జన భక 121 కోట్ు
ో గా లెకాతేలిెంద.
฀ ఎకో స్ాార్సు సేుష్నస

ో గా సరకిెందర బకద్, కాచిగూడ, విజయవాడ
● తెలుగు రాష్ాురల పరిధలోన్న మూడు పరధ నమెైన రైలేేసేుష్నో నస పరాయవరహితెంగా, మరిెంత
ఆకరిణీయెంగా అభివృది చేయాలన్న రైలేేశాఖ స్ెంకలిిెంచిెంద. తెలెంగాణలో సరకిెందర బకద్,
కాచిగూడ.. ఆెంధరపద
ర ేశ్లో విజయవాడ రైలేేసేుష్నో నస ఈ జాబిత లో ఎెంపరక చేసరెంద. 2019
సపు ెంబరడ న ట్ికి పరాయవరణ పచేదనపు పరమాణ లతో ‘ఐఎస్ఓ-14001’ స్రిుఫరకట్
స్ాధెంచ లన్న లక్షయెంగా పట్ుుకుెంద.
● దేశవాయపత ెంగా న్నతయెం 2.5 కోట్ో మెంద రైలు పరయాణికులు వివిధ పారెంత లకు రాకపో కలు
స్ాగిస్త సెంట్కరడ. ఇెంతమెంద కోస్ెం ఆయా సేుష్నో లో విదసయత్, న్సట్ి వాడకెం పదీ ఎతు
త న
జరడగుతుెంద. ఖాళ్ల న్సట్ి సీస్ాలనస, చెతత ఎకాడబడితే అకాడ పారవేయడెం.. ఉమాడెం,
మలమూతర విస్రాన వెంట్ి చరయల కారణెంగా పరిస్రాలు అపరిశుభరెంగా, దసరు ెంధెంగా
మారడతున ియ. వీట్ిన్న తగిుెంచడెంతో పాట్ు పారెంగణ లోో పచేదనెం పెంచి.. రైలేేసేుష్నో నస
పరాయవరణ న్నకి అనసకూలెంగా మారాేలన్న జాతీయ హరిత న యయస్ాినెం (ఎన్సు ట్ీ)
రైలేేశాఖనస ఇట్ీవల ఆదేశిెంచిెంద.
● భకరతీయ రైలేే మొతత ెంలో 36 సేుష్నో నస గురితెంచగా.. దక్ిణ మధయ రైలేే జోన్ పరిధలోన్న
సరకిెందర బకద్, కాచిగూడ, విజయవాడ సేుష్నసో ఇెందసలో ఉన ియ. ఈ మూడు ఎ-1 కవట్గిరి
రైలేేసేుష్నస
ో . ఈ మూడు సేుష్నో నసెంచి న్నతయెం ద ద పు 3.80 లక్షల మెంద పరయాణికులు
దేశెంలో వివిధ పారెంత లకు రాకపో కలు స్ాగిస్త సెంట్కరడ.
● మూడు చోట్ో ఏెం చేస్త ో ెంద? మూడు సేుష్నో లో విదసయత్, న్సట్ి వాడకెం తగిుెంచడెం, పచేదనెం
పెంచేెందసకు చేపడుతుని చరయలు ద.మ.రైలేే తెలిపరన వివరాల పరకారెం.
● ఘన వయరి పద రాిల న్నరూాలన: తడి, ప డి చెతత వేరడ చేసేెందసకు రెండు చెతతబుట్ు ల వాడకెం.

● పాోసరుక్ సీస్ాలనస ముకాలు చేయడెం: వాడిన పాోసరుక్ సీస్ాలనస తిరిగి విన్నయోగిెంచకుెండ
యెంతర లతో వాట్ిన్న ముకాలు చేస్త సన ిరడ. ఇలాెంట్ి యెంతర లు సరకిెందర బకద్లో 12,
కాచిగూడలో 4, విజయవాడలో 2 ఏరాిట్ు చేశారడ.
● అపరిశుభరతకు జరిమాన : ఉమిా వేయడెం వలో పరిస్రాలు అపరిశుభరెంగా
మారడతున ియ. ఇలా చేసేవారికి జరిమాన విధెంపు.
● మలవిస్రాన న్నవారణ: సేుష్న్, పారెంగణ లోో మరడగుదొ డో న్నరాాణెం. కాచిగూడలో 4 పాోట్
ఫ్ారాలపై గీన్
ీ ట్కయలెట్ో ఏరాిట్ు.
● జలనవరడల న్నరేహణ: వానన్సట్ి స్ెంరక్షణ ఏరాిట్ు
ో . సరకిెందర బకద్లో 5 లక్షల ల్దట్రడో,
కాచిగూడలో 1.5 లక్షల ల్దట్రో న్సట్ిన్న పునరిేయోగ పాోెంట్ో తో శుది చేస్త సన ిరడ.
● ఇెంధన ప దసపు: సరకిెందర బకద్లో 500 కిలోవాట్ు
ో , కాచిగూడలో 400 కిలోవాట్ు
ో ,
విజయవాడలో 65 కిలోవాట్ో రూఫ్ట్కప్ స్ామరిూెం గల స్ౌరవిదసయతు
త వయవస్ి నస ద.మ.రైలేే
ఏరాిట్ు చేసరెంద.
● పచేదనెం పెంపు: సరకిెందర బకద్ సేుష్న్ పరిస్రాలోో 408 మొకాల పెంపకెం.
฀ స్ూక్షాసేదయెంలో ఏపీకి అగీస్ి ానెం

● దేశెంలో స్ూక్షాసేదయెం పరికరాల అమరికలో ఆెంధరపద
ర ేశ్ అగీస్ి ానెం స్ాధెంచిెంద. 2018-19 ఆరిిక
స్ెంవత్రాన్నకి కవెందర వయవస్ాయశాఖ విడుదల చేసరన న్నవేదకలో ఈ మేరకు స్ిష్ు ెం చేసరెంద.
ర ేశ్ తరాేత కరాణట్క (1.71లక్షల హకాురడో), గుజరాత్(1.42లక్షల హకాురడో)తో రెండు,
మూడు స్ాిన లోో న్నలిచ య. తెలెంగాణ రాష్ు ెంర (37,875హకాురడో)తో 8వ స్ాినెంలో న్నలిచిెంద.
● వయవస్ాయాన్ని లాభస్ాట్ిగా చేయడ న్నకి ఉద యన పెంట్లనస పో ర త్హిెంచ లనే లక్షయెంతో
ర ేశ్ పరభుతేెం బిెందస, తుెంపర సేదయ పరికరాలనస రైతులకు 90శాతెం రాయతీపై
అెందస్ోత ెంద. రాయలసీమ, పరకాశెం జిలాోలోో న్సట్ికొరత ఎకుావగా ఉనిెందసన ఒకోా రైతుకు
పదెకరాల విసీత రణెం వరకు ఈ రాయతీన్న అెందజవస్త ో ెంద. మిగిలిన జిలాోలోో 5 ఎకరాల విసీత రాణన్నకి
● మొదట్ి న లుగు జిలాోలు రాష్ాురన్నవే..: దేశవాయపత ెంగా స్ూక్షాసేదయ పరికరాల అమరికనస
జిలాోలవారీగా పరిగణనలోకి తీస్సకోగా.. తొలి పదస్ాిన లోో ఆెంధరపద
ర ేశ్లోన్న 6జిలాోలకు స్ాినెం
లభిెంచిెంద. దేశెంలో అనెంతపురెం జిలాో అతయధకెంగా 34,122 హకాురో లో స్ూక్షాసేదయ పరికరాల
అమరికతో ముెందస న్నలిచిెంద. ఇకాడ న్సట్ిలభయత తకుావగా ఉెండట్ెం, భూగరభజలాలపై
ఆధ రపడట్ెంతో ఎకుావమెంద రైతులు బిెందస, తుెంపరో సేదయెం పరికరాలు

అమరడేకుెంట్ున ిరడ. రాయలసీమ న లుగు జిలాోలతోపాట్ు పరకాశెం, పశిేమగోద వరి
జిలాోలు దేశెంలో పద జిలాోల జాబిత లో చోట్ు దకిాెంచసకున ియ.
฀ నేరడి బకయరవజి న్నరాాణెంపై వెంశధ ర ట్ెబ

ైర ుయనల్ కరలక న్నరణయెం
● వెంశధ ర నదపై నేరడి బకయరవజి న్నరాాణ న్నకి స్ెంబెంధెంచి 106 ఎకరాలోో ఒడిశా, ఆెంధరపద
ర ేశ్
అధకారడలు ఉమాడి స్రవే చేయాలన్న వెంశధ ర ట్ెైబ
ర ుయనల్ఏపరరల్ 5న ఆదేశిెంచిెంద. కవెందర
జలస్ెంఘెం స్భుయల స్మక్షెంలో ఈ స్రవే చేయాలన్న న్నరవీశిెంచిెంద. ఈ మేరకు ట్ెబ
ైర ుయనల్ ఛెైరాన్
ముకుెందశరా న్నరణయాన్ని వెలువరిెంచ రడ.
● ఈ భూమి ఇచేేెందసకు లేద ఉమాడి స్రవే చేసేెందసకు ఒడిశా పరభుతేెం ముెందసనసెంచి
అభయెంతరెం చెపత య వస్ోత ెంద. నేరడి బకయరవజి న్నరిాెంచేెందసకు వీలుగా 106 ఎకరాల భూమిన్న
ర ేశ్కు అపిగిెంచ లన్న వెంశధ ర ట్ెైబ
ర ుయనల్ గతెంలోనే అవారడునస పరకట్ిెంచిెంద .
అెందసలోన్న కాోజు 8 పరకారెం..ఈ అవారడు గజిట్లో పరచసరిెంచిన ఏడ దలోగా ఒడిశా పరభుతేెం
106 ఎకరాలు ఆెంధరపద
ర ేశ్కు అపిగిెంచ లన్న అపిట్ోో న్నరవీశిెంచిెంద.
฀ సైనయెం చేతికి ధనసష్

● దేశ్రయెంగా తయారడచేసరన ధనసష్ శతఘుిలు భకరత సైనయెం చేతికి అెంద య. ఏపరరల్
8న జబల్పుర్స'లోన్న ‘గన్ కాయరవజీ ఫ్ాయకురీ’లో జరిగిన ఒక కారయకీమెంలో ఆయుధ కరాాగార
బో రడు (ఓఎఫ్బీ) ఆరడ శతఘుిలనస అెందజవసరెంద. దీెంతో సైనయెం పో రాట్ స్ామరిూెం మరిెంత
ఇనసమడిెంచనసెంద.
● 155 ఎెంఎెం× 45 కాయలిబర్స కలిగిన దీరశ
ఘ ణ
రీ ి శతఘుిలనస దేశ్రయెంగా రూప ెందెంచడెం ఇదే
మొదట్ిస్ారన్న ఓఎఫ్బీ ఛెైరాన్ స్ౌరభ్ కుమార్స పేరొాన ిరడ. ఇవి 38 కిలోమీట్రో దూరెంలోన్న
లక్ాయలనస ఛేదెంచగలవన్న తెలిపారడ. ఆట్ోమేట్ెడ్ ట్ెకాిలజీ వలో మూడు నసెంచి ఆరడ
శతఘుిలు ఏకకాలెంలో ఒకవ లక్షయెంపై కాలుిలు జరిపే వీలుెందన్న చెపాిరడ.
฀ పరతి అసెంబీో సగాెంట్కు 5 బూత్లలో వీవీపాయట్ చీట్ీలనస లెకాెంచ లన్న స్సపీరెంకోరడు

ఆదేశెం
● ఓట్ిెంగ్ యెంతర లోో నమోదయేయ చీట్ీల లెకిాెంపునస పెంచ లన్న స్రోేనిత న యయస్ాినెం
ఎన్నికల స్ెంఘాన్ని (ఈసీ) ఆదేశిెంచిెంద. ఈవీఎెంలకు అనసస్ెంధ నమయేయ వీవీపాయట్
యెంతర లోోన్న చీట్ీలనస పరతి అసెంబీో సగాెంట్కు ఐదస బూత్లలో లెకిాెంచ లన్న స్ిష్ు ెం చేసరెంద.

పరస్త సతముని సగాెంట్కు ఒక బూత్లో లెకిాెంచే పది తికి బదసలుగా.. ఐదస బూత్లకు
లెకిాెంపు పరకయ
ిీ నస పెంచ లన్న పేరొాెంద. పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ రెంజన్ గొగొయ
నేతృతేెంలోన్న ధరాాస్నెం ఏపరరల్ 8న ఈ మేరకు ఆదేశాలు ఇచిేెంద. దీన్నవలో ఎన్నికల
పరకయ
ిీ పై విశేస్న్సయత, స్మగీత మరిెంతగా పరడగుతుెందన్న అభిపారయపడిెంద. అయతే,
ఈవీఎెంలలోన్న 50 శాతెం వీవీపాయట్ చీట్ీలనస లెకిాెంచ లెంట్య ముఖయమెంతిర చెందరబకబు
న యుడు నేతృతేెంలో 21 మెంద విపక్ష నేతలు చేసరన డిమాెండ్కు మాతరెం అెంగీకారెం
తెలుపలేదస.
฀ దేశెంలో మేట్ి ‘ఐఐట్ీ- మదర స్’

● జాతీయస్ాియ విద యస్ెంస్ి లో ో ‘‘ఐఐట్ీ -మదర స్’’ మేట్ిగా న్నలిచిెంద. ఇెండియన్ ఇన్నసరుట్యయట్
ఆఫ్ సైనె్స్(ఐఐఎస్సీ)- బరెంగళ్ూరడ, ఐఐట్ీ -దల్దో వరడస్గా రెండు, మూడో స్ి ాన లోో న్నలిచ య.
దేశెంలోన్న పద అగీగామి విద యస్ెంస్ి లో ో ఏడు ఐఐట్ీలే కావడెం విశరష్ెం.
● ఈ మేరకు నేష్నల్ ఇన్నసరుట్యయష్నల్ రాయెంకిెంగ్ ఫేరమ్స వర్సా (ఎన్ఐఆర్సఎఫ్) రాయెంకులనస ఏపరరల్
8న దల్దో లో రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్ విడుదల చేశారడ. దీన్న పరకారెం జవహర్సలాల్నెహీ య
విశేవిద యలయెం (జవఎన్యూ) ఏడు, బరన రస్ హిెందూ విశేవిద యలయెం (బీహచ్యూ) పదో
స్ాినెంలో న్నలిచ య. దల్దో విశేవిద యలయాన్నకి చెెందన ‘మిరెండ హౌస్’ దేశెంలోనే అతుయతత మ
కళ్ాశాలగా విద యరడిల మనస్స చూరగొెంద. ఇదే విశేవిద యలయాన్నకి చెెందన ‘సయెంట్
సీుఫన్్ కళ్ాశాల’ న లుగో రాయెంకునస కైవస్ెం చేస్సకుెంద. 2016 నసెంచి కవెందర మానవ వనరడల
మెంతిరతేశాఖ మనదేశెంలోన్న విద యస్ెంస్ి లకు రాయెంకిెంగ్లు పరకట్ిస్త ో ెంద.
฀ నదీ కాలుష్యెం న్నయెంతరణకు నడుెంకట్ిున జాతీయ హరిత ట్ెబ

ైర ుయనల్
● కాలుష్యెంతో కున రిలో ుతుని 350కిపైగా నదసలనస పునరడజీా విెంపజవయడ న్నకి జాతీయ
హరిత ట్ెబ
ైర ుయనల్(ఎన్సా ట్ీ) కరలక న్నరణయెం తీస్సకుెంద. నదసల కాలుష్యెం కారణెంగా త గున్సట్ికి,
వాత వరణ న్నకి తీవరమెైన హాన్న కలుగుతుని నేపథ్యెంలో వాట్ిన్న కాలుష్యరహితెం చేయాలన్న
గట్ిు పట్ుుదలతో ఉెంద. ఇెందసకు తగిన జాతీయస్ాియ కారాయచరణ పరణ ళ్లక రూపకలిన
చేయడ న్నకి, ద న్ని అమలు చేయడ న్నకి కవెందర పరయవేక్షణ కమిట్ీ(సీఎెంసీ)న్న ఏరాిట్ు చేసరెంద.
● న్సతి ఆయోగ్ పరతిన్నధ, కవెందర జలవనరడలు, పట్ు ణ భివృది , పరాయవరణ మెంతిరతే శాఖలకు
చెెందన కారయదరడశలు; కరోన్ గెంగ జాతీయ కారయకీమెం డెైరకుర్స జనరల్, కవెందర కాలుష్య

న్నయెంతరణ మెండలి ఛెైరాన్ ఈ కమిట్ీలో స్భుయలుగా ఉెంట్కరన్న ఎన్సా ట్ీ ఛెైర్సపర్న్ జసరుస్
ఆదరశకుమార్స గోయల్తో కూడిన ధరాాస్నెం తెలిపరెంద.
● రాష్ాురలోో ఇపిట్ికవ పన్నచేస్త సని నదీ పునరడజీా వన కమిట్ీ(ఆర్సఆర్ససీ)లతో కలసర కారాయచరణ
పరణ ళ్లక అమలులో ‘సీఎెంసీ’ పాలుపెంచసకుెంట్ుెంద. రాష్ు స్
ర ి ాయలో పరధ న కారయదరడశలు
నోడల్ ఏజన్స్గా పన్నచేస్త ారడ. ‘‘ఆర్సఆర్ససీల పన్నతీరడనస పరధ న కారయదరడశలు ఎపిట్ికపుిడు
స్మీక్ిస్త ారడ. ఇెందసలో పట్ు ణ భివృది , పరాయవరణెం, పరిశమ
ీ లు, న్సట్ిపారడదల, పరజారోగయెం,
ఆరోగయశాఖలు భకగస్ాేమయెం వహిస్త ాయ’’ అన్న ధరాాస్నెం పేరొాెంద. జూన్ 30లోగా
విధవిధ న లనస ఖరారడ చేయాలెంద.
฀ 2010-19లో భకరత్ జన భక వారిిక స్గట్ు వృది 1.2శాతెం

● భకరతదేశెంలో 2010 నసెంచి 2019 మధయ జన భక వారిిక స్గట్ు 1.2శాతెంగా ఉనిట్ు
ో
‘‘ఐకయరాజయస్మితి (ఐరాస్) జన భక న్నధ -యూఎన్పీఎఫ్’’ న్నవేదక తెలిపరెంద. ఇదేకాలెంలో
చెైన లో పరడగుదల 0.5శాతెం మాతరమే.
● 142 కోట్ో జన భకతో చెైన పరపెంచెంలోనే పరథ్మస్ాినెంలో ఉెండగా, 136 కోట్ో మెందతో
దేతీయస్ాినెంలో న్నలిచ ెం. 1969లో 54.15 కోట్ు
ో గా ఉని మనదేశ జన భక, 1994న ట్ికి
94.22 కోట్ు
ో కు చేరిెంద. ఇదేకాలెంలో చెైన జన భక 80.36 కోట్ో నసెంచి 123 కోట్ో కు పరిగిెంద.
‘పరపెంచ జన భక పరిసి తి
ర 2019’ పేరిట్ ‘యూఎన్పీఎఫ్’ విడుదల చేసరన న్నవేదక పరకారెం...
మనదేశెంలో పరిసి తి
ర ఇదీ. :
● భకరత్లో 0-14, 10-24 ఏళ్ో వయస్సాలు 27శాతెం మెంద ఉెండగా.. 15-64 వయస్సాలు
67శాతెం మెంద; 65 ఏళ్లో అెంతకు మిెంచి పైబడినవారడ ఆరడ శాతెం ఉన ిరడ.
● 1994లో పరతి లక్ష మెందకి ‘తలిో మరణ ల న్నష్ితిత ’ 488 ఉెండగా, 2015న ట్ికి 174కు తగిుెంద.
● మొదట్ిస్ారి మహిళ్లకు స్ెంబెంధెంచి మూడు కరలకాెంశాల స్మాచ రెం : న్నవేదకలో
మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా మహిళ్లకు స్ెంబెంధెంచిన మూడు కరలకాెంశాలపై స్మాచ రెం
ప ెందసపరిచ రడ. అవి... ఆరోగయ స్ెంరక్షణ, జీవితభకగస్ాేమితో లెైెంగిక స్ెంపరాô,
గరభన్నరోధక మాతరల, ఇెంజక్షనో వాడకెం.
● రోజూ పరపెంచవాయపత ెంగా 500 మెంద బకలికలు, మహిళ్లు గరభధ రణ, పరస్వాల స్మయెంలో
మృతుయవాత పడుతున ిరడ. స్రైన ఆరోగయ సేవలు అెందకపో వడెం, అతయవస్రెం స్మయెంలో
ఆదసకోవడ న్నకి తక్షణ వెైదయసేవలు అెందసబకట్ులో లేకపో వడమే దీన్నకి కారణెం.

฀ కవెందరెంలో ‘పవ
ైర ట్
ే ు’ కారయదరడశలు
● కవెందర పరభుతే విభకగాలోో స్ెంయుకత కారయదరిశగా సేవలు అెందెంచేెందసకు తొలిస్ారి 9 మెంద
పైవ
ర ేట్ు రెంగ న్నపుణులిి తీస్సకున ిరడ. ఈ తొమిాద మెంద పేరోనస యూపీఎసీ్ ఏపరరల్ 12న
పరకట్ిెంచిెంద. అమీర్సదూబే(పౌర విమానయాన శాఖ), అరడణ్ గోయల్ (వాణిజయెం), రాజీవ్
స్కవ్న (ఆరిిక వయవహారాలు), స్సజిత్ కుమార్స బకజ్పేయ(పరాయవరణెం అడవులు, వాత వరణ
మారడి), స్ౌరభ్ మిశాీ (ఆరిిక సేవలు), దనేశ్ దయానెంద్ జగీలే(నూతన, పునరడత ిదక
ఇెంధనెం), స్సమన్ పరస్ాద్(రోడుు రవాణ ), భూష్ణ్ కుమార్స(షరపరిెంగ్), కొకోల్ద ఘోష్
(వయవస్ాయెం, రైతు స్ెంక్వమెం) తేరలోనే బకధయతలు సీేకరిస్త ారన్న వెలోడిెంచిెంద.
● నెైపుణయవెంతులెైన పవ
ైర ేట్ు వయకుతల సేవలనస వాడుకునేెందసకు కవెందరెం గతేడ ద ఈ పరకయ
ిీ కు
శ్రీకారెం చసట్ిుెంద. ఇెందసలో భకగెంగా రవినూయ, వాణిజయెం, ఆరిిక సేవలు, వయవస్ాయెం, రోడుు
రవాణ , షరపరిెంగ్ స్హా పలు శాఖలోో పన్నచేసేెందసకు దరఖాస్సతలనస ఆహాేన్నెంచిెంద. దీెంతో
మొతత ెం 6,077 మెంద దరఖాస్సత చేస్సకోగా, వీట్ిన్న వడపో సరన యూపీఎసీ్ చివరకు 9 మెందన్న
ఎెంపరక చేసరెంద.
฀ ఉపాధ హామీలో నవాయెంధర నెంబర్స 1

● 2018-19లో అతయధకెంగా ఉపాధ హామీ పథ్కెంలో రూ.9,216 కోట్ు
ో ఖరడే చేసర ఆెంధరపద
ర ేశ్
రాష్ు ెంర దేశెంలోనే అగీస్ి ానెంలో న్నలిచిెంద. ఉపాధ కూల్దలకు 24.64 కోట్ో పన్న దన లనస
కలిిెంచిెంద. జాతీయ గాీమీణ ఉపాధ హామీ కారయకీమెం (నరవగా) పారరెంభిెంచ క ఇెంత భకరీగా
రాష్ు ెంర లో న్నధసలు వెచిేెంచడెం ఇదే మొదట్ిస్ారి. న్నధసలు స్కాలెంలో విడుదల కాన్న కారణెంగా
నరవగా అమలులో 2018-19లో అనేక ఇబబెందసలు ఎదసరైన ద న్నన్న అధగమిెంచి రాష్ు ెంర ఈ
ఘనతనస స్ాధెంచిెంద.
● కవెందర గాీమీణ భివృది శాఖ రెండు విడతలుగా రాష్ాురన్నకి 2018-19లో 24.70 కోట్ో పన్న దన లనస
కలిిెంచిెంద. మారిే నెలాఖరడ న ట్ికి 24.64 కోట్ో పన్నదన లనస రాష్ు ెంర విన్నయోగిెంచసకుెంద.
2017-18తో పో లిే చూసేత అదనెంగా స్సమారడ 3 కోట్ో పన్న దన లనస వాడుకుెంద.
● ‘మెట్ీరియల్ కాెంపో నెెంట్’ కిెంద స్మకూరిన న్నధసల వయయెంలో, స్ెంపద స్ృషరులో, న్సట్ి
కుెంట్లు, వయకితగత మరడగుదొ డో ు న్నరాాణెంలో రాష్ు ర పరభుతేెం దేశెంలోనే మొదట్ి స్ాినెంలో
న్నలవడెం విశరష్ెం.

฀ ఐఎన్ఎస్ కోజికోడ్’కు వీడో ాలు
● భకరత నౌకాదళ్ెంలో 3 దశాబకీల పాట్ు విశిష్ా సేవలెందెంచిన రష్ాయకు చెెందన ‘న ట్య’ శరణ
ీ ిలో
ఆరో నౌక ‘ఐఎన్ఎస్ కోజికోడ్’ సేవలకు ఏపరరల్ 13న స్ాయెంతరెం స్ూరాయస్త మయ స్మయెంలో
వీడో ాలు పలికారడ.
● విశాఖపట్ిెంలోన్న నేవల్ డ క్యారడులో జరిగిన కారయకీమాన్నకి తూరడి న వికాదళ్ చీఫ్ ఆఫ్
స్ాుఫ్ వెైస్ అడిారల్ ఎస్.ఎన్.ఘోరమడే ముఖయ అతిథగా హాజరై మాట్కోడ రడ. ఈ నౌక 1988
డిసెంబరడ 19న భకరత నేవీలో విధసలోోకి చేరి మారిట్ెైెం భదరత, ఆపరవష్న్ స్రీేస్సలోో కరలకపాతర
పో షరెంచిెందన్న వెలోడిెంచ రడ.
฀ జలియన్వాలా బకగ్ మారణకాెండకు వెందేళ్ో ల

● జలియన్వాలా బకగ్ మారణకాెండ జరిగి ఏపరరల్ 13, 2019 న ట్ికి వెందేళ్ో ల పయరత యెంద .
● 1919 ఏపరరల్ 13న సరకుాల ముఖయ పెండుగ వెైశాఖీ స్ెందరభెంగా అమృత్స్ర్సలోన్న జలియన్
వాలా బకగ్కు చేరడకున ిరడ. ఈ స్ెందరభెంగా కలిల్ రజిన ల్ు డయయర్స ఆధేరయెంలో బిరట్ిష్
ఇెండియన్ సైనయెం వారిపై కాలుిలు జరిపరెంద. ఈ ఘట్నలో వేలాదమెంద అమాయకులు
పారణ లు కోలోియారడ.
● జలియన్ వాలాబకగ్ మారణహో మెం జాాపకారిెం కవెందర పరభుతేెం 100 రూపాయల న ణేన్ని
విడుదల చేసరెంద. వెందలాదమెందన్న ప ట్ు న పట్ుుకునిబిట్ీష్
ర దసశేరయకు వెంద స్ెంవత్రాల
పయరత యన స్ెందరభెంగా ఉపరాష్ు ప
ర తి ఎెం.వెెంకయయన యుడు ఈ న ణేలనస ఏపరరల్ 13న
విడుదల చేశారడ.
฀ ముగిసరన ఆసేులి
ర యా - ఇెండో నేవీ విన యస్ాలు
● ఆసేులి
ర యా-ఇెండో నేవీ విన యస్ాలు విశాఖ తీరెంలో ఏపరరల్ 14న ముగిశాయ. రెండు దేశాల
దెైేపాక్ిక స్ెంబెంధ లోో భకగెంగా ఆసేులి
ర యా-ఇెండో న వికాదళ్ాలు స్ెంయుకత ెంగా ఏపరరల్ నెల
రెండో తేదీన విన యస్ాలు పారరెంభిెంచ య.
● AUSINDEX-19 పేరిట్ న్నరేహిెంచిన నేవీ విన యస్ాలోో ఆసేులి
ర యాకు చెెందన కాన్బరరాీ,
నూయకవజల్, పరమట్కు, స్క్స్ నౌకలతోపాట్ు హలికాపు రో డ, స్బ్సమెరైన్,యాెంట్ీ స్బ్సమెరైన్
ఎయర్సకాీఫ్ు లు పాలగున ియ. ఆసేులి
ర యా నేవీతోపాట్ు 50 మెంద అమెరికా, 20 మెంద
నూయజిలాెండ్ నేవీ సరబబెంద కూడ స్ెంయుకత విన యస్ాలలో పాలగున ిరడ.

฀ కోస్ు గార్సు అముాలప దలో ఐసీజీఎస్ వీరా
● భకరత తీర భదరత దళ్ెం అముాలప దలో మరో ఆఫ్ష్ో ర్స పట్ోరల్ వెస్ల్ చేరిెంద. ఓపీవీ–3 కాోస్
నౌకగా రూప ెందన ఇెండియన్ కోస్ు గార్సు నౌక వీరా(ఐసీజీఎస్ వీరా) సేవలు ఏపరరల్ 15 నసెంచి
పారరెంభమయాయయ. మూడో సరరీస్ ఓపీవీ నౌకగా అత యధసన్నక స్ాెంకవతిక పరిజా ానెంతో వీరా
రూప ెందెంచ రడ.
ఇదీ ‘వీరా’ పరాకీమ స్ామరిూెం
● పయరిత స్ేదేశ్ర పరిజా ానెంతో తయారైన మూడో కోస్ు గార్సు నౌక వీర
● ఇెంట్ిగవట్
ీ ెడ్ బిరడ్ా సరస్ుమ్స(ఐబీఎస్), ఇెంట్ిగవట్
ీ ెడ్ పాోట్ఫ్ామ్స మేనేజ్మెెంట్ సరస్ుమ్స(ఐపీఎెంఎస్),
ఆట్ోమేట్ెడ్ పవర్స మేనేజ్మెెంట్ సరస్ుమ్స(ఏపీఎెంఎస్) ఉని ఏకైక కోస్ు గార్సు నౌక
● హై పవర్స ఎక్్ట్రిల్ ఫైర్స ఫైట్ిెంగ్ సరస్ుమ్స కూడ వీర స్ ెంతెం
● 97 మీట్రో ప డవు, 15 మీట్రో విశాలమెైన వెడలుితో 3.6మీట్రో డర ఫ్టు గా వీరానస తయారడ
చేశారడ.
● 2,200 ట్నసిల బరడవుతో 9,100 కిలోవాట్ో స్ామరిూెం ఉని రెండు డీజిల్ ఇెంజినో స్హాయెంతో
నడుస్సతెంద.
● 26 న ట్ికల్ మెైళ్ో వేగెంతో వెళ్ో ే స్ామరిూెంతో 5 వేల న ట్ికల్ మెైళ్ో వరకూ ఏకకాలెంలో
దూస్సకళ్ో గలదస.
● 30 ఎెంఎెం నేవల్ గనస
ో , 12.7 ఎెంఎెం గన్ ఫరట్ చేశారడ.
● ట్ిేన్ ఇెంజిన్ హలికాఫ్ు ర్స, న లుగు హైసీిడ్ బో ట్ు
ో , బో రిుెంగ్ ఆపరవష్నో కు విన్నయోగిెంచే రెండు
ఇన్ఫ్ేో ట్బుల్ బో ట్్ వీరా లో ఉెంట్కయ.
● స్ముదరెంలో ఎకాడెైన చమురడ తెట్ు ు ఏరిడితే.. ద న్ని తొలగిెంచే స్ామరిూెం ఉని పరికరాలిి
తీస్సకళ్ేో స్ామరిూమూ వీర స్ ెంతెం.
● 12 మెంద అధకారడలు, 94 మెంద కోస్ు గార్సు సరబబెంద వీరాలో విధసలు న్నరేరితెంచనసన ిరడ.
● ఆలాుర మోడరన్ నేవిగవష్న్, కమూయన్నకవష్న్ సరస్ుమ్సతో వీరా అత యధసన్నక కోస్ు గార్సు నౌకలోో ఒకట్ిగా
వీరా రూపుదదసీకుెంద.
฀ న్నరభయ్ క్ిపణి పరీక్ష విజయవెంతెం

● ఏపరరల్ 15 న స్బ్స స్ో న్నక్ కూ
ీ యజ్ క్ిపణి ‘న్నరభయ్'న్న ఒడిస్ా్ తీర పారెంతెంలో భకరత్
విజయవెంతెంగా పరీక్ిెంచిెంద. బకలస్ో ర్స జిలాోలోన్న చ ెందీపయర్స వదీ ఉని ఇెంట్ిగట్
వీ ెడ్ ట్ెస్ు

రవెంజ్ (ఐట్ిఆర్స) నసెండి దీన్నన్న పరీక్ిెంచ రడ . 1000 కిలోమీట్రో దూరెంలో ఉని శతురవుల
లక్ాయన్ని చేధెంచగల ఈ స్ూపర్సస్ాన్నక్ కూ
ీ యజ్ క్ిపణిన్న రక్షణ, అభివృది పరిశోధన స్ెంస్ి
(డిఆర్సడిఒ) దేశ్రయెంగా ‘న్నరభయ్'న్న అభివృది చేసరెంద.
● బరెంగళ్ూరడలోన్న ఏరోన ట్ికల్ డెవలప్మెెంట్ ఎస్ాుబిో ష్మెెంట్ (ఏడీఈ) స్ెంస్ి స్సదీరఘ లక్ాయలనస
చేధెంచగల ఈ క్ిపణిన్న రూప ెందెంచిెంద. డీఆర్సడీఓ ఆధేరయెంలో దీన్ని తయారడ చేయడెం
జరిగిెంద. అణ ేయుధ లు మోస్సకళ్ో గలిగవలా దీన్ని డిజైన్ చేశారడ . మొతత ెం 300 కిలోల
పేలుడు పద రాిలనస న్నరభయ్ మోస్సకళ్ో గలదస. అెంతేకాదస భూమిపై 1000 కిలోమీట్రో
దూరెంలో ఉని లక్ాయలనస సైతెం చేధెంచగలదస. కావాలి్న వేగాన్ని, ఎతు
త నస
అెందసకునేెందసకు వీలుగా ఇెందసలో రాకట్ బూస్ు ర్సనస అమరాేరడ.
● క్ిపణి ఎెంత ఎతు
త లో ఎగురడతుెందో తెలిపేెందసకు రవడియో ఆలిుమీట్ర్సనస కూడ దీన్నలో
ఉపయోగిెంచ రడ. ఇక క్ిపణి గమన న్ని తెలుస్సకునేెందసకు ఇనరిియల్ న విగవష్న్ వయవస్ి నస
అమరాేరడ. ఈ క్ిపణి బరడవు మొతత ెం 1500 కవజీలు ఉెండగా... దీన్న వెడలుి 0.52 మీట్రడోగా
ఉెంద. ఇక దీన్న రకాలు వెడలుి 2.7 మీట్రడోగా ఉెంద. లక్ాయల చేధనకు అనసగుణెంగా 24
రకాల పేలుడు పద రాిలనస మోస్సకళ్ో గలదస.అెంతేకాదస శతురదేశాలు గురడతపట్ు కుెండ తకుావ
ఎతు
త లో కూడ పయన్నెంచగలవు.
● ఇెంతకుముెందస ఐదస న్నరభయ్ పరీక్షలు జరపగా మూడు విఫలమయాయయ. రెండు
విజయవెంతమయాయయ. ఆ వివరాలివి:
● మొదట్ి పరీక్ష– 2013 మారిే 12– విఫలెం– పరయాణెంలో ఉెండగా క్ిపణి కూలిపో యెంద
● రెండవ పరీక్ష – 2014 అకోుబరడ 17– విజయవెంతెం – 100% పన్నతనెం
● మూడవ పరీక్ష– 2015 అకోుబరడ 16 – విఫలెం - క్ిపణి కూలిపో యెంద
● న లుగవ పరీక్ష - 2016 డిసెంబరడ 21 - విఫలెం - క్ిపణి కూలిపో యెంద
● ఐదవ పరీక్ష - 2017 నవెంబరడ 7 – విజయవెంతెం - ఐదవ పరీక్షలో న్నరభయ్ క్ిపణి 50
న్నముష్ాల పాట్ు పరయాణిెంచి, 647 కి.మీ. దూరాన్ని అధగమిెంచిెంద.
฀ గృహ ఇెంధన లతో ఏట్క 2.7 లక్షల మెంద మృతుయవాత

● మనదేశెంలో గృహ ఇెంధన ల విన్నయోగాన్ని అరికడితే ఏట్క 2.7 లక్షల మెంద భకరతీయుల
పారణ లనస కాపాడవచేన్న ఐఐట్ీ-ఢిల్దో ఆధేరాయన న్నరేహిెంచిన పరిశోధనలో తేలిెంద. పరస్త సతెం
గాలిలోకి వెలువడుతుని పారిశాీమిక లేద వాహన ఉదు రాలనస అలాగవ వెలువడన్నచిే, గృహ

ఇెంధన ల వాడకాన్ని మాతరెం న్నయెంతిరసేత.. భకరత్ న్నరవీశిెంచసకుని వాయు న ణయత
పరమాణ లనస తేలిగాు చేరడకోవచేన్న వెలోడిెంచిెంద.
● వాయు కాలుష్యెం కారణెంగా భకరత్లో చన్నపో తునివారిలో 13శాతెం గృహ ఇెంధన ల
కారణెంగా వెలువడే ఆరడబయట్ కాలుష్యెం వలేో మృతుయవాత పడుతున ిరడ.
● 2016 తొలిన ళ్ో లో అెందసబకట్ులో ఉని లెకాల పరకారెం భకరతీయ జన భకలోన్న ద ద పు
స్గెంమెంద గృహ ఇెంధన ల కోస్ెం ‘బయోమాస్’పైనే ఆధ రపడుతున ిరడ.
● వీట్ివలో కారబన్డెైఆకై్డ్, మీథేన్ తరహా హరితవాయువులు వెలువడుతున ియ.
● పలురకాల రోగాలకు కారణమవుతుని రస్ాయన లు, నలుస్సలనస వెలువరిస్త సన ియ.
ఫలితెంగా నసయమోన్నయా, ఊపరరితితు
త ల కాయన్ర్స, హృదోర గెం, పక్షవాతెం, దీరక
ఘ ాలిక వాయధసలు
వాయపరస్త సన ియ.
● కట్ెులప గ కూడ ప గాకు కాలేడెంలాెంట్ిదే. ఇెందసలోనూ 3000 రకాల రస్ాయన లు
ఉన ియ.
฀ బిలిాస్ బకనో కవస్సలో కరలక తీరడి వెలువరిెంచిన స్సపీరెంకోరడు

● 2002లో గుజరాత్లో గోదర అలో రో స్మయెంలో స్ామూహిక అత యచ రాన్నకి గురైన బిలిాస్
బకనోకు రూ.50 లక్షల పరిహారెం, ఉదో యగెం, వస్తి కలిిెంచ లన్న స్సపీరెంకోరడు గుజరాత్
పరభుత ేన్ని ఆదేశిెంచిెంద. కవస్స విష్యెంలో న్నరో క్షయెం చూపరన అధకారడలపై చరయలు
తీస్సకోవాలన్న గుజరాత్ స్రాార్సనస ఆదేశిెంచిెంద. ఆ అధకారడలకు పని న్ పరయోజన లు
న్నలిపరవేయాలన్న.. బకెంబే హైకోరడు దో షరగా తేలిేన ఐపీఎస్ అధకారికి రెండు రాయెంకులు
తగిుెంచ లన్న (డిమోట్) ఆదేశిెంచిెంద.
● స్సపీరెంకోరడు పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ రెంజన్ గొగోయ్, జసరుస్ దీపక్ మిశాీ, జసరుస్ స్ెంజీవ్
ఖన ిలతో కూడినధరాాస్నెం ఏపరరల్ 23న ఈ మేరకు తీరడి వెలువరిెంచిెంద. బకనోకు
పరిహారెంగా రూ.5 లక్షలు ఇవాేలని గుజరాత్ పరభుతే న్నరణయాన్ని ఇెంతకుముెందస ఆమె
తిరస్ారిెంచిెంద. తనకు జరిగిన నష్ాున్నకి తగిన పరిహారెం చెలిోెంచ లన్న కోరడతూ స్సపీరెంకోరడునస
ఆశీయెంచిెంద.
● ఆన డు ఏెం జరిగిెంద? : గోదర అలో రో స్మయెంలో 2002 మారిే 3న అహాద బకద్ దగు రో ోన్న
రాధకాపయర్సలో బకనోపై గాయెంగ్రవప్ జరిగిెంద. ఆమె కుట్ుెంబస్భుయలు 14 మెందన్న అతయెంత
పాశవికెంగా హతమారాేరడ. మృతులోో ఆమె తలిో , రెండేళ్ో కూతురడ ఉన ిరడ. ఘట్న

జరిగినపుడు బకనో 5నెలల గరిభణి. అపిట్ినసెంచి న యయెం కోస్ెం పో రాడుతోెంద. పో ల్దస్సలు,
ఎన్సా వయ స్హా పలు కోరడులనస ఆశీయెంచిెంద. న యయెం జరగకపో యే స్రికి చివరకు
స్సపీరెంకోరడులో కవస్సవేసరెంద. కవస్సనస కోరడు సీబీఐకి అపిజపరిెంద. 2004లో ఈ కవస్సకు
స్ెంబెంధెంచి తగిన ఆధ రాలు సేకరిెంచిన అనెంతరెం ఆరోపణలు ఎదసరొాెంట్ుని వారిన్న సీబీఐ
అరస్సు చేసరెంద.
● చివరికి 2008లో బిలిాస్ బకనో కవస్సకు స్ెంబెంధెంచి పరతేయక కోరడు కరలక తీరడి వెలువరిెంచిెంద.
ఈ కవస్సకు స్ెంబెంధెంచి ఆరడగురడ పో ల్దస్స అధకారడలు, ఓ పరభుతే డ కురడ స్హా 19 మెందపై
అభియోగాలు నమోదస చేసరెంద. వీరిలో 11 మెందకి యావజీా వ కారాగార శిక్ష విధస్ూ
త 2008
జనవరి 11న తీరడి ఇచిేెంద. దీన్నన్న స్వాల్ చేస్త ూ న్నెందతులు ముెంబరై హైకోరడునస
ఆశీయెంచ రడ. పరతేయక కోరడు విధెంచిన శిక్షనస 2017లో ముెంబరై హైకోరడు బలపరిచిెంద. వీరిలో
ముగుురిన్న ఉరి తీయాలన్న సీబీఐ వాదెంచిెంద. కోరడు సీబీఐ వాదననస తోసరపుచిేెంద.
฀ సీజవఐపై ఆరోపణలపై జసరుస్ ఎస్.ఎ.బో బేు అధయక్షతన అెంతరు త విచ రణ

● స్సపీరెంకోరడు పరధ న న యయమూరిత (సీజవఐ) జసరుస్ రెంజన్గొగొయపై లెైెంగిక ఆరోపణలు వచిేన
నేపథ్యెంలో ఏపరరల్ 23న కరలక మలుపు చోట్ుచేస్సకుెంద. జసరుస్ ఎస్.ఎ.బో బేు అధయక్షతన
‘‘అెంతరు త విచ రణ’’కు సీజవఐ జసరుస్ రెంజన్ గొగొయ ఆదేశిెంచ రడ.
● సీజవఐ తరడవాత స్సపీరెంకోరడు న యయమూరడతలోో జసరుస్ ఎస్.ఎ.బో బేు యే అతయెంత సీన్నయర్స. తన
తరడవాత సీన్నయర్స అయన జసరుస్ ఎన్.వి.రమణ, మహిళ్ా జడిా అయనెందసవలో జసరుస్
ఇెందరా బరనరీాలనస కూడ ధరాాస్నెంలోకి తీస్సకుెంట్కనన్న జసరుస్ ఎస్.ఎ.బో బేు తెలిపారడ.2018
అకోుబరడలో సీజవఐ తననస లెైెంగికెంగా వేధెంచ రన్న స్సపీరెంకోరడు మాజీ ఉదో యగిన్న ఒకరడ ఇట్ీవల
22మెంద జడిాలకు లిఖితపయరేకెంగా ఫరరాయదస చేశారడ.
฀ భకరత్లో తట్ుు ట్ీకాలకు 29లక్షల మెంద దూరెం

● భకరత్లో ఏడేళ్ోలో ద ద పు 29 లక్షల మెంద పరలోలకు తట్ుు ట్ీకాల (మీజిల్్ వాయకి్న్) తొలి
డో స్స వేయెంచలేదన్న యూన్నసఫ్ ఏపరరల్ 25న తెలిపరెంద. ద ద పు 80 శాతెం రోగన్నరోధక శకితన్న
కాపాడే ఈ డో స్సనస అలస్తేెం తదతర కారణ లతో పరలోలకు స్రిగా వేయెంచడెం లేదన్న
పేరొాెంద. ట్ీకాలు వేయెంచన్న పరలోలోోనే తట్ుు వెైరస్ న్నతయెం కన్నపరస్త సనిట్ు
ో యూన్నసఫ్ ఈడీ
హన్నరయెట్ు క ఫ్ో ర్స తెలిపారడ.

● 2010-2017 మధయ గణ ెంకాలనస యూన్నసఫ్ వెలోడిెంచిెంద. తట్ుు నసెంచి పరలోలనస
కాపాడ లెంట్ే 2 డో స్సలు వేయెంచ లి. 2017లో పరపెంచ వాయపత ెంగా 85% మెందకి తొలి డో స్స
వేయెంచ రడ. రెండో డో స్స 67 శాతెం మాతరమే వేయెంచ రడ. 2017లో 1.10 లక్షల మెంద
తట్ుుతో చన్నపో యనట్ు
ో అెంచన .
฀ సీజవఐపై కుట్ర..విచ రణకు ఏకస్భయ కమిట్ీ

● స్సపీరెంకోరడు పరధ న న యయమూరిత (సీజవఐ) జసరుస్ రెంజన్ గొగొయన్న ఇరికిెంచడ న్నకి పదీ కుట్ర
జరిగిెందని ఆరోపణలపై న్నజాన్నజాలు తేలేడ న్నకి జసరుస్ అరడణ్మిశీ నేతృతేెంలోన్న తిరస్భయ
ధరాాస్నెం ఏకస్భయ కమిట్ీన్న న్నయమిెంచిెంద. విశాీెంత న యయమూరిత జసరుస్ ఎ.క.పట్కియక్
కు ఆ బకధయతలు అపిగిెంచిెంద.
● ఇద ఇలా ఉెండగా స్సపీరెంకోరడు పరధ న న యయమూరిత (సీజవఐ) జసరుస్ రెంజన్ గొగొయపై మాజీ
ఉదో యగిన్న చేసరన లెైెంగిక ఆరోపణలోో న్నజాన్నజాలు తేలేడ న్నకి జసరుస్ ఎస్.ఎ.బో బేు అధయక్షతన
ఏరిడిన తిరస్భయ అెంతరు త విచ రణ కమిట్ీ నసెంచి జసరుస్ ఎన్.వి.రమణ తనకు త నసగా ఏపరరల్
25న తపుికున ిరడ. ఆయన స్ాినెంలో జసరుస్ ఇెందస మలోహతరనస జసరుస్ ఎస్.ఎ.బో బేు
న్నయమిెంచ రడ.
฀ మహిళ్ల భదరత పారజకుులకు రూ. 4 వేల కోట్ు

ో
● న్నరభయ న్నధ కిెంద మహిళ్ల భదరతకు స్ెంబెంధెంచి హైదరాబకద్ స్హా 8 నగరాలోో ‘స్సరక్ిత
నగర (సేఫ్ సరట్ీ)’ పారజకుులకు గానస ద ద పు రూ. 3 వేల కోట్ో నస కవెందరెం మెంజూరడ చేసరెంద.
వీట్ితోపాట్ు వివిధ పారజకుులకు గానస ద ద పు రూ. 4,000 కోట్ు
ో కవట్కయెంచిెంద. ఇెందసలో
భకగెంగా అత యచ ర, ఆమోద డి బకధతులకు ఆరిికస్ాయెం అెందెంచడెంతో పాట్ు, మహిళ్లు,
పరలోలకు పరతేయక పో ల్దస్స విభకగాలనస ఏరాిట్ు చేస్త ారడ. ఈమేరకు కవెందర హో ెంశాఖ ఓ పతరెంలో
వివరాలనస వెలోడిెంచిెంద.
● ‘సేఫ్ సరట్ీ’ పారజకుుల అమలుకు గానస హైదరాబకద్తో పాట్ు దల్దో , కోల్కత , ముెంబయ,
చెనెైి, బరెంగళ్ూరడ, అహాద బకద్, లఖ్నవయ నగరాలకు రూ. 2,919.55 మెంజూరయాయయ.
బహిరెంగ పారెంత లోో మహిళ్లకు భదరత కలిిెంచేెందసకు ఈ న్నధసలు వెచిేస్ాతరడ.
● బకధతులకు నష్ు పరిహార న్నధ (సెంట్రల్ వికిుమ్స కాెంపనే్ష్న్ ఫెండ్) కోస్ెం రూ. 200 కోట్ు
ో
కవట్కయెంచ రడ. అత యచ రాలు, ఆమోద డులు, పరలోలపై అఘాయత యలు, మానవ అకీమ
రవాణ వెంట్ి ఘట్నలోో బకధతులకు అెండగా న్నలిచేెందసకు ఈ న్నధసలనస విన్నయోగిస్త ారడ.

● దేశవాయపత ెంగా అతయవస్ర పరిసి త
ర ులోో ఫ్ో న్ చేసేెందసకు ఏరాిట్ు చేసరన ఏకరకృత ఈఆర్సఎస్ఎస్
నెంబరడ ‘112’కు గానస రూ. 321.69 కోట్ు
ో మెంజూరయాయయ.
● దల్దో లో మహిళ్లు, పరలోల కోస్ెం ఏరాిట్ెైన పరతేయక యూన్నట్, ఈశానయ పారెంత పరతేయక విభకగాల
కోస్ెం రూ. 23.53 కోట్ు
ో కవట్కయెంచ రడ.
● 12 రాష్ాురలోో రూ. 131.09 కోట్ో తో ఫ్ో రన్న్క్ లాయబ్సలలో డీఎన్ఏ స్ౌకరాయలనస
పెంప ెందెంచనసన ిరడ.
● పరిశోధనలోో శిక్షణ, పారసరకూయష్న్, వెైదయ అధకారడల కోస్ెం రూ. 7.09 కోట్ు
ో , దల్దో లో స్బ్స-
డివిజనల్ పో ల్దస్స ఠాణ స్ాియ; జిలాో స్ాియలోో స్ామాజిక కారయకరత లు, కౌన్న్లరో కోస్ెం రూ.
5.07 కోట్ు
ో హో ెంశాఖ కవట్కయెంచిెంద.
฀ దేశెంలో మొతత ెం మరణ లోో 62 శాతెం కవవలెం జీవనశైలి వాయధసల వలేో

● జీవనశైలిలో వచిేన విపరీత మారడిల ఫలితెంగా వాయధసలు విజృెంభిస్సతన ియన్న కవెందర ఆరోగయ
కుట్ుెంబ స్ెంక్వమ శాఖ త జాగా విడుదల చేసరన న్నవేదక తేలిే చెపరిెంద. గాీమీణ న్నకి, నగర
జీవన న్నకి మధయనసని స్నిన్న గీత కీమేపీ చెరిగిపో వడెంతో.. జీవనశైలి వాయధసల విస్త రణ
పట్ు ణ ల నసెంచి ఇపుిడు పలెో లకూ వాయపరెంచిెందన్న న్నవేదక స్ిష్ు ెం చేసరెంద.
● ఒకపుిడు 40-50 ఏళ్ో లో కన్నపరెంచే వాయధసలు ఇపుిడు 20-30 పారయెంలోనే కన్నపరస్త సెండట్ెం
ఆెందో ళ్నకర పరిణ మెం. ఊబకాయెం, శారీరక శీమ తగిుపో వడెం, అన్ని ఆహార పద రాిలలోనూ
చకార వాడకెం పరగడెం, నూనెలనస విచేలవిడిగా విన్నయోగిెంచడెం, ఆహారెంపై న్నయెంతరణ
లేకపో వడెం, మానసరక ఒతిత డి, ఆహారెం, గాలి, న్సరడ.. ఇలా అన్సి కాలుష్యమయెం కావడెం,
మదయపానెం, ధూమపాన లు జతకూడట్ెం.. వెరసర పలెో , పట్ు ణెం అని తేడ లేకుెండ అన్ని
వరాుల వారిన్స జీవనశైలి వాయధసలు చసట్ుుముడుతున ియన్న న్నవేదక తేలిేెంద.
న్నవేదకలో ముఖాయెంశాలివి
● ఐసీఎెంఆర్స గణ ెంకాల పరకారెం.. 2016లో జీవనశైలి వాయధసల కారణెంగా ద ద పు 60 లక్షల
మెంద మరణిెంచ రడ. అెంట్ే ఆ ఏడ ద మొతత ెం మరణ లోో ద ద పు 62 శాతెం మరణ లకు
గుెండెపో ట్ు, కాయన్ర్స, మధసమేహెం, దీరక
ఘ ాలిక ఊపరరితితు
త ల వాయధ కారణెం.
● ఇెందసలోనూ 30-69 ఏళ్ో మధయ వయస్సాల మరణ లోో 58 శాతెం జీవనశైలి వాయధసల కారణెంగా
జరడగుతునివే. ఆస్సపతురలోో చేరి చికిత్ ప ెందసతుని వారిలో 40 శాతెం మెంద, ఓపీ
చికిత్లోో 37 శాతెం మెంద ఈ కోవకు చెెందనవారవ.

● జాతీయ కాయన్ర్స నమోదస కారయకీమెం వెలోడిెంచిన గణ ెంకాల పరకారెం.. 2016లో 40 లక్షల
మెంద ఈ వాయధగీస్త సలు ఉనిట్ు
ో అెంచన వేయగా.. 14.50 లక్షల కొతత కవస్సలు
నమోదయాయయ. ఇదే ఏడ ద కాయన్ర్స కారణెంగా 7.33 లక్షల మెంద మరణిెంచినట్ు
ో
గణ ెంకాలు చెబుతున ియ.
● దేశెంలో మధసమేహయలు 7.3 శాతెం మెంద ఉన ిరడ.
* ప గాకు ఉతితు
త ల కారణెంగా ఏట్క 13 లక్షల మెంద మృతుయవాత పడుతున ిరడ.
● జీవనశైలి వాయధసల చికిత్లకు పరభుతేెం అెందస్ోత ని వయయాన్నకి అదనెంగా 47 శాతెం రోగి
స్ ెంతెంగా తన జవబులోెంచి ఖరడే చేయాలి్ వస్ోత ెంద.
฀ పరభుతే దెైనెందన వయవహారాలోో పుదసచేేరి లెఫ్ు న

ర ెెంట్ గవరిర్స(ఎల్దా )
కలగజవస్సకోకూడదస : మదర స్స హైకోరడు
● పరభుతే దెైనెందన వయవహారాలోో పుదసచేేరి లెఫ్ు న
ర ెెంట్ గవరిర్స(ఎల్దా) కలగజవస్సకోకూడదన్న
మదర స్స హైకోరడు ఆదేశిెంచిెంద. పరభుతే రోజువారీ వయవహారాలు పరిశ్రలిెంచేెందసకు లెఫ్ు న
ర ెెంట్
గవరిర్సకు అధకారాలు ఉన ియెంట్య 2017 జనవరి 27, జూన్ 16న కవెందర హో ెంమెంతిరతేశాఖ
పెంపరన లేఖలనస స్వాల్ చేస్త ూ మదర స్స హైకోరడులో కాెంగస్
ీ ఎమెాలేయ లక్ీాన రాయణన్
వాయజయెం ద ఖలు చేశారడ. న యయమూరిత జసరుస్ మహదేవన్ ఏపరరల్ 30న దీన్నన్న విచ రిెంచ రడ.
● ముఖయమెంతిర అధకారాలోో, పరభుతే దెైనెందన వయవహారాలోో లెఫ్ు న
ర ెెంట్ గవరిర్స
కలగజవస్సకునేెందసకు చట్ు ెం అనసమతిెంచదన్న, దస్ాతరలు పరిశ్రలిెంచి అధకారడలకు నేరడగా
ఆదేశాలు జారీ చేయలేరన్న స్ిష్ు ెం చేశారడ. అధకారడలు ఎన్నికైన పరజా పరతిన్నధసలకు
ముెందసగా స్మాధ నెం చెపాికవ ..గవరిర్సకు చెపాిలి్ ఉెంట్ుెందన్న పేరొాన ిరడ. పరభుతే
వయవహారాలోో జోకయెంచేస్సకునేెందసకు లెఫ్ు న
ర ెెంట్ గవరిర్సకు అధకారెం ఉెందనే పరభుతే
లేఖలనసన యయమూరిత రదసీ చేశారడ.
฀ వేధెంపులపై విచ రణకు హాజరైన సీజవఐ

● భకరత పరధ న న యయమూరిత (సీజవఐ)పై వచిేన లెైెంగికవేధెంపుల ఆరోపణలపై రహస్య విచ రణ
జరడపుతుని తిరస్భయ కమిట్ీ మే 1న సీజవఐన్నకూడ విచ రిెంచిెంద. స్సపీరెంకోరడు
న యయమూరడతలు జసరుస్ ఎస్ఏ బకబేు, జసరుస్ ఇెందూ మలోహతర , జసరుస్ ఇెందరా బరనరీాల తిరస్భయ
కమిట్ీ ఎదసట్సీజవఐ విచ రణకు హాజరయాయరడ.

● లెైెంగిక వేధెంపుల ఆరోపణల కవస్సలో న్నెందతుడిగా ఓ సీజవఐ విచ రణ కమిట్ీముెందస
హాజరవేడెం భకరత న యయ చరితల
ర ో ఇదే తొలిస్ారి. విచ రణకు హాజరడకావాలి్ెందగా
గతెంలోనే ఈ కమిట్ీ సీజవఐన్న కోరిెంద. దీెంతో ఆయన విచ రణకు వచిేనతన వెంతుగా
స్హకరిెంచ రన్న విశేస్న్సయవరాులు తెలిపాయ. స్సపీరెంకోరడు మాజీఉదో యగిన్న అయన మహిళ్,
సీజవఐ తనపై లెైెంగిక వేధెంపులకు పాలిడు రెంట్య ఫరరాయదసచేయడెం తెలిసరెందే.
● కాగా, ఫరరాయదస చేసరన మహిళ్ మూడు రోజులపాట్ు విచ రణకు హాజరైన అనెంతరెం,
ఈకమిట్ీతో న యయెం జరడగుతుెందని నమాకెం తనకు లేదెంట్య వెళ్లోపో వడెం
తెలిసరెందే.కమిట్ీ విచ రణ వాత వరణెం తనకు భయాన్ని కలిగిస్త ో ెందన్స, తన లాయర్సనస
కూడ తనతోపాట్ు ఉెండన్నవేట్ెం లేదన్స, న యయెం జరడగుతుెందని నమాకెం తనకు లేదన్న
ఆవేదనవయకత ెం చేస్త ూ ఆమె విచ రణ నసెంచి ఏపరరల్ 30న అరాిెంతరెంగా వెళ్లోపో యారడ.
● విచ రణనస ఆడియో లేద వీడియో రికారిుెంగ్ కూడ చేయట్ెం లేదన్స, ఏపరరల్ 26, 29 తేదీలో ో
ఆమె ఇచిేన వాెంగూాలెం పరతులనస కూడ తనకు ఇవేలేదన్న ఆమెవాపో యారడ. విచ రణ
ఎలా జరడగుతుెందీ, ఏయే విధ న లనస అనసస్రిస్త ారడ అనే ద న్నన్నకూడ తనకు చెపిలేదన్న
ఆమె పేరొాన ిరడ. ఆమె లేకపో యన విచ రణకొనస్ాగుతుెందన్న చెపరిన ఆమె విచ రణకు
హాజరడ కాకూడదన్న న్నరణయెంచసకున ిరడ.దీెంతో సీజవఐన్న తిరస్భయ కమిట్ీ మే 1న విచ రిెంచిెంద.
฀ ఒడిశాపై ఫ్ న్న పరళ్యెం

● ఏపరరల్ 25న ఆగవియ బెంగాళ్ాఖాతెంలో ఏరిడిన అలిపీడనెం పనస తుపానసగా మారి మే 3న
ఒడిశా రాష్ు ెంర లోన్న పయరీ తీరెంవదీ తీరెం ద ట్ిెంద .‘ఫ్ న్న’ 1300 కిలోమీట్రో దూరెం
పరయాణిెంచినట్ు
ో వాత వరణశాఖ అధకారడలు అెంచన వేశారడ.
● ఒడిశాతోపాట్ు శ్రీకాకుళ్ెం, విజయనగరెం జిలాోలపై తీవర పరభకవెం కన్నపరెంచిెంద. ముఖయెంగా
పయరీతోపాట్ు మరో న లుగు జిలాోలు దెబబతిన ియ. చెట్ో ు, సల్ట్వరడో నేలకొరిగాయ.
విదసయతు
త స్రఫరాకు అెంతరాయెం కలిగిెంద. పయరీ వదీ తుపానస తీరెం ద ట్కక కీమెంగా
బలహీనపడి పశిేమబరెంగాల్ దశగా పరయాణెం కొనస్ాగిెంద.
● త జా తుపానసకు ‘ఫ్ న్న’ అన్న పేరడ పట్ిుెంద బెంగాోదేశ్ న్నపుణులు. దీన్న అరిెం పాము పడగ.

฀ ఘనవయరాిలోో 53 శాతెం మేరకు శుది
● దేశవాయపత ెంగా ఈ ఏడ ద ఫరబవ
ర రి వరకూ ఉతితిత అయనమొతత ెం ఘనవయరాిలోో 53 శాత న్ని ఈ
ఏడ ద ఫరబవ
ర రి వరకూ శుది చేయగలిగినట్ు
ో కవెందర గృహ, పట్ు ణవయవహారాల మెంతిరతేశాఖ
తెలిపరెంద. ఈ ఏడ దఫరబవ
ర రి వరకూ రోజుకు 1.45 లక్షల మెట్క్
ిర ట్నసిల ఘనవయరాిలు
ఉతితిత అయనట్ు
ో వెలోడిెంచిెంద.
● ఇక, విడివిడిగా రాష్ాురల విష్యాన్నకి వసేత ...84 శాతెం ఘనవయరాిలశుది తో ఛతీత స్గఢ్ అగీగామిగా
న్నలిచిెంద. ఛతీత స్గఢ్లో రోజుకు 1650 మెట్క్
ిర ట్నసిల వయరాిలనస ఉతితిత చేసరనట్ు
ో గృహ,
పట్ు ణవయవహారాలశాఖవివరిెంచిెంద. ఆ తరాేతి స్ాిన లోో గుజరాత్, మధయపరదేశ్,
తెలెంగాణరాష్ాురలు ఉనిట్ు
ో ఓ ఆర్సట్ీఐ పరశికు అెందచేసరన స్మాధ నెంలో కవెందర గృహ, పట్ు ణ
వయవహారాల శాఖ వెలోడిెంచిెంద.
● ఘనవయరాిల శుది లో తెలెంగాణ : తెలెంగాణ రాష్ు ెంర లో రోజుకు 8,634 మెట్క్
ిర ట్నసిల వయరాిలు
ఉతితిత కాగా, అెందసలో 73 శాత న్ని శుది చేస్సకునిట్ు
ో వెలోడిెంచిెంద. పశిేమబరెంగాల్,
మిజోరాెంలలో రోజుకు వరడస్గా 201 మెట్క్
ిర ట్నసిలు, 7,700 మెట్క్
ిర ట్నసిల వయరాిలు ఉతితిత
అయాయయ.అయతే, రోజువారీ వయరాిలోో కవవలెం అయదస శాత న్ని మాతరమే పశిేమబరెంగాల్
శుది చేస్సకోగలిగిెంద....అదే మిజోరాెం అయతే, కవవలెం న లుగుశాతెం వయరాిలశుది తోనే
స్రిపట్ుుకునిట్ు
ో ఆర్సట్ీఐ స్మాధ నెం వివరిెంచిెంద.
฀ సీజవఐకి కరోన్చిట్
● స్సపీరెంకోరడు పరధ న న యయమూరిత (సీజవఐ) జసరుస్రెంజన్ గొగొయకి అతుయనిత న యయస్ాినెం
అెంతరు త విచ రణ కమిట్ీ కరోన్చిట్ఇచిేెంద. ఆయనపై మాజీ ఉదో యగిన్న చేసరన ఆరోపణలకు
ఆధ రాలేో వన్న, వాయజయెంలోపస్ లేదన్న పేరొాెంద. కమిట్ీ న్నవేదకనస బహిరుతెం చేయబో వడెం
లేదన్నస్సపీరెంకోరడు సకీట్రీ జనరల్ కారాయలయెం పేరిట్ నోట్ీస్స విడుదలెైెంద.
● ‘‘స్సపీరెంకోరడు మాజీ ఉదో యగిన్న ఏపరరల్ 19, 2019న సీజవఐపై చేసరనఆరోపణలోో పస్ లేదన్న కమిట్ీ
న్నరాిరణకు వచిేెంద. ‘ఇెందరాజైసరెంగ్ వర్స్స్సపీరెంకోరడు, ఇతరడలు (2003)’ కవస్సలో ఇచిేన
తీరడి పరకారెం అెంతరు తవిచ రణ పరకయ
ిీ లో భకగెంగా ఏరిడిన కమిట్ీ న్నవేదకనస బహిరుతెం
చేయనవస్రెం లేదస.మే5న కమిట్ీ తన న్నవేదకనస సీజవఐ తరడవాతి సీన్నయర్సకు
స్మరిిెంచిెంద. ఓకాపీన్న సీజవఐకూ పెంపరెంచిెంద’’ అన్న ఆ నోట్ీస్సలో వెలోడిెంచ రడ.

● సీజవఐపై మాజీ ఉదో యగిన్న చేసరన ఆరోపణలోో న్నజాన్నజాలు తేలేడ న్నకిజసరుస్ ఎస్.ఎ.బో బేు
అధయక్షతన జసరుస్ ఇెందస మలోహతర , జసరుస్ఇెందరా బరనరీాలతో కూడిన తిరస్భయ కమిట్ీ విచ రణ
చేపట్ిున స్ెంగతి తెలిసరెందే.అయతే కమిట్ీ విచ రణ పరకయ
ిీ భయపట్ేులా ఉెందన్న, తన తరఫున
న యయవాదన్న సైతెంఅనసమతిెంచడెం లేదన్న ఆరోపరస్త ూ స్దరడ ఉదో యగిన్న పతిరకా పరకట్న
విడుదల చేసర..ఏపరరల్ 30 నసెంచి విచ రణకు హాజరడకాలేదస. మే 1న విచ రణ కమిట్ీ ముెందస
హాజరైనజసరుస్ రెంజన్ గొగొయ తన వాదన విన్నపరెంచ రడ.
● మరోవెైపు తనకు తీవర అన యయెం జరిగిెందన్న సీజవఐపై లెైెంగిక ఆరోపణలు చేసరనమాజీ ఉదో యగిన్న
ఆవేదన వయకత ెం చేశారడ. సకీట్రీ జనరల్ కారాయలయెం పేరిట్నోట్ీస్స విడుదలెైన తరడవాత ఆమె
ఓ పతిరకా పరకట్న విడుదల చేశారడ. కమిట్ీన్నవేదకపై అస్ెంతృపరత , విచ రెం వయకత ెం చేశారడ. తమ
న యయవాదన్న స్ెంపరదెంచి, తదసపరి కారాయచరణనస న్నరణయస్ాతనన ిరడ. మరోవెైపు కమిట్ీ
న్నవేదక కచిేతెంగాస్రైనదేనన్న సీన్నయర్స అడొ ేకవట్ స్ లిస్ రాబీా అన ిరడ. ఫరరాయదసద రడ
కమిట్ీఎదసట్ విచ రణ పరకిీయకు హాజరై ఉెండ లి్ెందన ిరడ.
฀ ఒడిశాకు వెయయ కోట్ు

ో : పరధ న్న మోదీ పరకట్న
● ఫ్ న్న తుపానసతో తీవరెంగా నష్ు పో యన ఒడిశాకుపరధ నమెంతిర నరవెందరమోదీ వెయయ కోట్ు
ో
పరకట్ిెంచ రడ. మే 6 న ఒడిశాలోన్నతుపానస పరభకవిత పారెంత లోో ముఖయమెంతిర నవీన్
పట్కియక్తో కలిసర మోదీవిహెంగ వీక్షణెం (ఏరియల్ స్రవే) చేశారడ. అనెంతరెం
స్చివాలయెంలో పరిసి తి
ర న్నస్మీక్ిెంచ రడ. ఒడిశా పదీ విపతు
త నస చవిచూసరెందన్న, కవెందరెం
అన్నివిధ లాఆదసకుెంట్ుెందన్న చెపాిరడ. భయెంకరమెైన తుపానసనస ఎదసరోావడెంలో సీఎెం
నవీన్పరణ ళ్లక అభినెందన్సయమన్న పేరొాన ిరడ.
● కవెందరెం ఇపిట్ికవ రాష్ు ర విపతు
త న్నరేహణ స్ెంస్ి కు రూ.341 కోట్ు
ో మెంజూరడ చేసరెంద. త జాగా
పరధ నమెంతిర పరకట్న నేపథ్యెంలో మరో రూ.వెయయకోట్ు
ో విడుదల చేస్త సనిట్ు
ో కవెందర హో ెంశాఖ
ఓ పరకట్నలో వెలోడిెంచిెంద.
฀ ఐఎన్ఎస్ రెంజిత్ న్నష్్రమణ

● ముపియాయరవళ్ో స్సదీరఘ సేవల అనెంతరెం భకరత యుది నౌక (రష్ాయ శరణ
ీ ి) ఐఎన్ఎస్ రెంజిత్ మే
6న స్ాయెంతరెం న్నష్్రమిెంచిెంద. భకరతనేవీ చరితల
ర ోనే విశాఖపట్ిెం నేవల్ డ క్యారడు జట్ీు
వదీ అట్ు హాస్ెంగానౌక వీడో ాలు కారయకీమెం న్నరేహిెంచ రడ. దీన్నకి ముఖయ అతిథగా అెండమాన్
లెఫ్టునెెంట్ గవరిర్స (రిట్ెైర్సు) అడిారల్ దేవేెందరకుమార్స జోషరహాజరయాయరడ.

฀ రాజీవ్గాెంధీ హతయకవస్స దో ష్ుల విడుదలపై గవరిరవ న్నరణయెం తీస్సకోవాలి
● మాజీ పరధ న్న రాజీవ్గాెంధీ హతయకవస్సలో దో ష్ుల విడుదలపై తమిళ్న డు గవరిరవ న్నరణయెం
తీస్సకోవాలన్న స్సపీరెంకోరడు స్ిష్ు ెంచేసరెంద. రాజీవ్గాెంధీ హతయకవస్సలో జీవితఖైదస
అనసభవిస్సతని ఏడుగురి విడుదల గురిెంచి తమిళ్న డు గవరిరవ న్నరణయెం తీస్సకోవచేెంట్య
గత ఏడ ద సపు ెంబరడ 6న స్సపీరెంకోరడు తీరడిన్నవేడెంతో అదే నెల 9న రాష్ు ర మెంతిరవరు ెం
ఓతీరాాన న్ని ఆమోదెంచిెంద. ద న్నన్న గవరిర్స పరిశ్రలనకు పెంపరెంద. ద న్నపై గవరిర్స
బనేరిలాల్ పురోహిత్ ఇెంకా ఎలాెంట్ి న్నరణయెం పరకట్ిెంచలేదస. ఈనేపథ్యెంలో రాజీవ్గాెంధీ
హతయ ఘట్నలో పారణ లు కోలోియన 15 మెందకి చెెందన కుట్ుెంబకలు గవరిర్సనస నేరడగా
కలిశాయ. దో ష్ులనస విడుదల చేయకూడదన్న అభయరిిెంచడెంతో పాట్ు స్సపీరెంకోరడులో ఓ
పరట్ిష్న్ ద ఖలు చేశాయ. ఈ వాయజయెం మే 9న విచ రణకు రాగా... దో ష్ుల విడుదలకు
స్ెంబెంధెంచి స్సపీరెంకోరడు న్నరణయెంచలేదన్న, తమిళ్న డు గవరిరవ న్నరణయెంచగలరన్న స్ిష్ు ెం
చేస్త ూ ఆపరట్ిష్న్నస తోసరపుచిేెంద.
฀ పరధ న మెంతిర నరవెందర మోదీపై ముఖచితర కథ్న న్ని పరచసరిెంచిన 'ట్ెైమ్స్ '
● స్ారేతిరక ఎన్నికలు ముగిెంపు దశకు చేరడకుని దశలోపరముఖ మాయగజైన్ ‘ట్ెైమ్స’ తన త జా
అెంతరాాతీయ స్ెంచికలో పరధ న మెంతిరనరవెందర మోదీపై ముఖచితర కథ్న న్ని పరచసరిెంచిెంద.
‘ఇెండియాస్ డివెైడర్స ఇన్చీఫ్’ (భకరత పరధ న విభజనద రడ) అెంట్య పత క శ్రరిికనస పట్ిుెంద.
అదే స్మయెంలో ‘మోదీ ద రిఫ్ారార్స’ (మోదీ ఓ స్ెంస్ారత ) అెంట్య మరో చిని శ్రరిికనస కూడ
ఉెంచిెంద. విపక్ష కాెంగస్
ీ పైన విమరశలు చేసరెంద. వారస్తే అెంశెం తపి ఆపారీుకి
చెపుికోవడ న్నకి పదీ గా ఏమీ లేదన్న పేరొాెంద.
● ఐరోపా, మధయ పారచయెం, ఆఫరరకా, ఆసరయా, దక్ిణ పసరఫరక్ పారెంత లకు వెళ్లోన అెంతరాాతీయ
స్ెంచికలో మోదీపై ముఖచితర కథ్న న్ని ‘ట్ెైమ్స’ పరచసరిెంచిెంద. ‘భకరత పరధ న విభజనద రడ’
కథ్న న్ని భకరత పాతిరకవయురాలు తవీో న్ సరెంగ్, పాకిస్ి ాన్ రాజకరయవేతత స్లాాన్ తసీర్సల
కుమారడడు ఆతిష్ తసీర్స రాశారడ.
● ‘స్ెంస్ారణద రడ మోదీ’ కథ్న న్ని అెంతరాాతీయ రాజకరయ మేథో మదన స్ెంస్ి ‘యూరవషరయా
గూ
ీ ప్’ వయవస్ాిపకుడు ఇయాన్ బరమ
ర ర్స రాశారడ. అలాగవ ‘భకరత్లోమరో ఐదేళ్ో ల మోదీ స్రాారడ
కొనస్ాగుతుెంద ?’ ‘ఆరిిక స్ెంస్ారణలకు మోదీయేఅదసభత ఆశాదీపెం’ శ్రరిికన కూడ
కథ్న లు వచ ేయ.

฀ అరడణ చల్పరదేశ్లో పరతయక్షమెైన ‘పరట్ వెైపర్స’ పాము
● అదో అతయెంత అరడదెైన విష్స్రిెం. ఎపుిడో స్సమారడ 70 ఏళ్ో కత
ిీ ెం అెంట్ే దేశాన్నకి స్ాేతెంత్రెం
సరది స్త సని స్మయెంలో దేశెంలోకన్నపరెంచిెంద. మళ్లో ఇన ిళ్ో కి అలాెంట్ి అరడదెైన జాతి
స్రాిన్నిఅరడణ చల్పరదేశ్ అడవులోో పరిశోధకులు గురితెంచ రడ. స్ాేతెంత్రెం
స్మయెంలోకన్నపరెంచినవి 4 పాములు కాగా.. త జాగా గురితెంపుతో వీట్ి స్ెంఖయ ఐదసకి చేరిెంద.
● ఇెంతకర అెంతట్ి అరడదెైన పాము పేరవ పరట్ వెైపర్స. అరడణ చల్పరదేశ్లోన్న పశిేమ కమెెంగ్ జిలాో
ఈగల్నెస్ులోన్న అడవులోో స్రీస్ృపాలపై న్నరేహిెంచిన పరిశోధనలోో ఓ పామునస
కనసగొన ిరడ. చెట్ో మధయన ద కుాన్న.. చెట్ో ఆకులోో కలిసరపో యేలా ఉని దీన్న డీఎన్ఏపై
పరిశోధనలు జరిప.ర . పరట్ వెైపర్స జాతికిచెెందనదగా గురితెంచ రడ. అయతే ఇద కొతత రకెం పరట్
వెైపర్స అన్న కనసగొన ిరడ. ఈ పాముకు అరడణ చల్ పరదేశ్ పేరడ మీదసగా ‘అరడణ చల్ పరట్వెైపర్స
’(ట్ెమ
ైర ెరస్సరస్ అరడణ చలెన్నస్) అన్న న మకరణెం చేశారడ. ఇలా ఓస్రాిన్నకి రాష్ు ెంర పేరడ
కలుపుతూ పేరడ పట్ు డెం దేశెంలో ఇదే తొలిస్ారి.
● మిగత న లుగు ఇవే..: మలబకర్స పరట్ వెైపర్స, హార్స్ష్ూపరట్ వెైపర్స, హెంప్ నోస్డ్ పరట్ వెైపర్స,
హిమాలయన్ పరట్ వెైపరో నస స్సమారడ 70 ఏళ్ో కిెంద దేశెంలో కనసగొనిట్ు
ో అశోక్ చెపాిరడ. ఈ
బృెందెంలో వి.దీపక్, రోహన్ పెండిట్, భరత్ భట్, రమణ ఆతేయ
ర స్భుయలుగా ఉన ిరడ. ఈ
పరిశోధన వివరాలు రష్యన్ జరిల్ ఆఫ్ హరిట్కలజీ, మారిే–ఏపరరల్ స్ెంచికలో
పరచసరితమయాయయ.
฀ మావయల ఏరివత
ే కు మహిళ్ా కమాెండో లు
● హిెంస్ాతాక ఘట్నలతో పేట్గ
ేర ిపో తుని మావయయస్సులకారయకలాపాలనస కట్ు డి చేసేెందసకు
ఛతీత స్గఢ్ స్రికొతత పరణ ళ్లకతోముెందసకొచిేెంద. 30 మెంద మహిళ్లతో యాెంట్ీ నక్ల్్
కమాెండో యూన్నట్నస ఏరాిట్ుచేసరెంద. నక్ల్్ చరయలనస స్మరివెంతెంగా తిపరికొట్ేు చరయలోో
భకగెంగాఏరాిట్ెైన ఈ బృెంద న్నకి ‘దెంతేశేరి లఢకవ’ అన్న న మకరణెం చేశారడ. మావయ
పరభకవితపారెంత లెైన బస్త ర్స, దెంతేవాడ పారెంత లోో ఈ మహిళ్ా కమాెండో ల బృెందెం
సేవలుఅెందెంచనసెంద. ఇక ఈ పరతేయక బృెందెంలో 10 మెంద మాజీ నక్లెైట్ో ు ఉెండట్ెం
విశరష్ెం.గతెంలో నక్లెైట్ో ుగా పన్నచేసర లగెంగిపో యన మహిళ్లకు పరతేయక శిక్షణ
ఇచిే..దెంతేశేరి బృెందెంలోకి తీస్సకున ిరడ.

฀ అమెరికా నసెంచి భకరత్కు తొలి అపాచీ హలికాపు ర్స
● భకరత వాయుసేన అముాల ప దలోకి మరో అస్త ెంర వచిేచేరిెంద. అమెరికాకు చెెందన బో యెంగ్
స్ెంస్ి తయారడ చేసరన అపాచీ గారిుయన్ అట్కక్ హలికాపు ర్సనస భకరత వాయుసేన (ఐఏఎఫ్)కు
అపిగిెంచిెంద. 2015 సపు ెంబర్సలో అమెరికా పరభుతేెం, బో యెంగ్ స్ెంస్ి తో భకరత వాయుసేన
22 అపాచీహలికాపు రో కోస్ెం ఒపిెందెం కుదసరడేకుెంద. ఇెందసలో భకగెంగానే మొదట్ి
హలికాపు ర్సనస అరిజోన లోన్న మెస్ాలో భకరతవాయుసేనకి అమెరికా అపిగిెంచిెందన్న
వాయుసేన అధకార పరతిన్నధ గూ
ీ ప్ కపు న్ అనసపమ్స బరనరీా తెలిపారడ. జూలెైలో మొదట్ి
హలికాపు ర్స ఇెండియాకు రానసెంద.
● 2017లో భకరత రక్షణ మెంతిరతే శాఖ ఆరడ అపాచీ హలికాపు రో కొనసగోలుకు బో యెంగ్ స్ెంస్ి తో
రూ.4,168 కోట్ో తో ఒపిెందెం కుదసరడేకుెంద. ట్కట్క బో యెంగ్ఏరోసేిస్ లిమిట్ెడ్, హైదరాబకద్
లోన్న ట్కట్క అడ ేన్్డ్ సరస్ుెం స్ెంయుకత ెంగా ఈ హలికాపు రో విడిభకగాలనస ఉతితిత
చేయనసన ియ.
฀ యువిక కారయకీమాన్నకి ఇస్ో ర శ్రీకారెం

● విద యరిిదశలోనే అెంతరిక్షవిజాానెంపై ఆస్కిత పెంచే వినూతి కారయకీమెం యెంగ్ సైెంట్ిస్ు పో ర గాీమ్స-
యువిక-2019కు మే 13న శ్రీకారెం చసట్కురడ. బరెంగళ్ూరడలోన్న భకరతీయ అెంతరిక్ష విజాానస్ెంస్ి
(ఇస్ో ర ) కవెందరకారాయలయెంలో దేశెంలోన్న వివిధ పారెంత లకు చెెందన 110 మెంద విద యరడిలకు
ఈకారయకీమెంద ేరా విజాాన శిక్షణ ఇస్ాతరడ. వివిధపారెంత లోో పరయట్ిెంచేెందసకు ఏరాిట్ు
ో చేస్త ారడ.
฀ హైదరాబకద్'లో అణు ఖన్నజ అనేేష్ణ, పరిశోధన స్ెంచ లక (ఏఎెండీ) స్ెంస్ి 70

వస్ెంత ల ఉత్వాలు
● జాతీయ అణు ఖన్నజ అనేేష్ణ, పరిశోధన స్ెంచ లక (ఏఎెండీ) స్ెంస్ి 70
వస్ెంత లఉత్వాలనస హైదరాబకద్లోన్న పరధ న కారాయలయెంలో మే 16న న్నరేహిెంచ రడ.
ఈవేడుకలకు ముఖయఅతిథగా విచేేసరన వెెంకయయన యుడు ఏడు దశాబకీల స్ాృతి చిహాిన్ని
ఆవిష్ారిెంచ రడ. శాస్త వ
ర ేతతలు, అధకారడలతో పరతేయకెంగా స్మావేశమెై భకరత్లో అణుశకిత
అభివృది గురిెంచి చరిేెంచ రడ.

● దేశెంలో పరడగుతుని విదసయతు
త అవస్రాలనస అణు విదసయతేత తీరడస్సతెందన్న, ఈ పరకయ
ిీ
కాలుష్య ఉదు రాలనస తగిుెంచేెందసకు దో హదెం చేస్త సెందన్న ఉపరాష్ు ప
ర తి ఎెం.వెెంకయయన యుడు
฀ యునెస్ో ా వారస్తే జాబిత లో కైలాస్ మానస్ స్రోవర్స

● కైలాస్ మానస్ స్రోవర్సకు స్ెంబెంధెంచి భకరత భకగాన్నిపరపెంచ వారస్తే పరదశ
ే ాల త త ాలిక
జాబిత లో చేరేవ ెందసకు ఐరాస్కు చెెందనవిదయ, శాస్త ,ర స్ాెంస్ాృతిక స్ెంస్ి ‘యునెస్ో ా’ అెంగీకరిెంచిెందన్న
కవెందరస్ాెంస్ాృతిక వయవహారాల శాఖ మే 19న తెలిపరెంద. ఏపరరల్లో భకరత పురావస్సతవిభకగెం పెంపరన
పరతిపాదనలపై ఈ మేరకు ఆమోదముదర లభిెంచినట్ు
ో వివరిెంచిెంద.
฀ హైకోరడు జడిా పై అభిశెంస్న తీరాానెం పట్ిున ఎెంపీల పేరో డ వెలోడిెంచరాదస : సీఐసీ

● ఓ హైకోరడు న యయమూరితపై అభిశెంస్న తీరాాన న్ని పరవేశపట్ిున, ఉపస్ెంహరిెంచసకుని
రాజయస్భ స్భుయల పేరోనస వెలోడిెంచరాదన్న కవెందర స్మాచ ర కమిష్న్ (సీఐసీ) స్ిష్ు ెం చేసరెంద.
ఇలా బహిరుత పరచడెం పారో మెెంట్రీ స్భకహకుాలనస ఉలో ెంఘిెంచడమే అవుతుెందన్న
ఆదేశాలోో పేరొాెంద.
● గతెంలో జసరుస్ సీవీ న గారడాన రడిు పై అభిశెంస్న తీరాాన న్నిపరవేశపట్ిున ఎెంపీల స్ెంఖయనస,
అలాగవ ఎవరడ ఉపస్ెంహరిెంచసకున ిరో వివరాలనస తెలపాలి్ెందగా ఎస్.మలేో శేరరావు అనే
వయకిత స్మాచ రెం కోరారడ. కాగా ఆరీుఐ సక్షన్ 8(1)(సీ) కిెంద ఈ వివరాలెందెంచేెందసకు రాజయస్భ
స్చివాలయెం న్నరాకరిెంచిెంద. పారో మెెంట్ు లేద రాష్ాురల శాస్నస్భల హకుాలకు భెంగెం
కలిగిెంచే స్మాచ రాన్ని వెలోడిెంచకుెండ ఈ సక్షన్ మినహాయెంపు ఇస్సతెంద.
● ఈమేరకు మలేో శేరరావు ద ఖలు చేసరన పరట్ిష్న్పై పరధ న స్మాచ ర కమిష్నర్స స్సధీర్స
భకరు వ త జాగా ఆదేశాలిచ ేరడ. పారో మెెంట్ు లేద శాస్నస్భలు లేద వాట్ిస్భుయలు తమ
విధసలనస స్మరిెంగా న్నరేహిెంచ లి్ ఉెంట్ుెందన్న, ఇెందసలో ఎలాెంట్ి అవరోధ లు, జోకాయలు
ఉెండరాదన్న ఆదేశాలోో పేరొాన ిరడ. రాజాయెంగెంలోన్న 105, 194 ఆరిుకల్్ కిెంద వారికి కొన్ని
స్భకహకుాలుెంట్కయన్న స్ిష్ు ెం చేశారడ.
฀ రికారడు స్ాియలో పో లిెంగ్

● ఈ ఏడ ద స్ారేతిరక ఎన్నికలోో ఏడుదశలోో జరిగిన పో లిెంగ్లో రికారడు స్ాియలో 67.11 శాతెం
మెంద తమ ఓట్ుహకుానస విన్నయోగిెంచసకున ిరడ. ఇద గత ఎన్నికలకెంట్ే 0.61 శాతెం
అధకెం. 2014లో 66.40 శాతెం, 2009లో 56.90 శాతెం పో లిెంగ్ నమోదెైెంద.

● 543 లోక్స్భ స్ాిన లోో ఒకట్ి మినహా 542 న్నయోజవరాులకూ ఎన్నికలు జరిగాయ.
ధనపారబలయెం మితిమీరి ఉనిదని కారణెంగా వెలో ూరడ న్నయోజకవరు ెంలో పో లిెంగ్నస ఈసీ
రదసీ చేసరెంద . ఈ దఫ్ా ఏడు దశలోో జరిగిన ఎన్నికలోో ఓట్ుహకుా విన్నయోగెం శాత న్ని
పరిశ్రలిసేత ఓ రకెంగా తొలిదశ నసెంచీ ద ద పుగా తగుుదలే కన్నపరెంచిెంద.
● ఈసీ గణ ెంకాల పరకారెం తొలిదశలో పో లిెంగ్ 69.61 శాతెంగా ఉెండగా...రెండో దశలో పో లిెంగ్
69.44శాతెం, మూడో దశలో 68.40 శాతెంగా నమోదెైెంద. న లుగోదశకు వచేేట్పిట్ికి
65.50శాతెం, అయదో దశలో 64.16 శాతెంగా ఉెండగా ఆరోదశలో 64.40శాతెంగా నమోదెైనట్ు
ో
ఈసీ లెకాలనస బట్ిు తెలుస్ోత ెంద. ఇక తుదదశ అెంట్ేఏడో దశలో 65.15 శాతెంగా నమోదెైెంద.
฀ నలో ధనెం చట్ు ెం అమలుపై హైకోరడు ఉతత రడేల న్నలిపరవేత

● నలో ధనెం న్నయెంతరణపై 2016లో తెచిేన చట్కున్ని పాత తేదీల నసెంచి అమలుచేయడ న్నకి
వీలేో దెంట్య దల్దో హైకోరడు ఇచిేన తీరడిపై స్సపీరెం కోరడు మే 21న సేు విధెంచిెంద. నలో ధనెం
కవస్సలో ఆరోపణలు ఎదసరొాెంట్ుని వీవీఐపీ హలికాపు ర్స కుెంభకోణెం న్నెందతుడు గౌతమ్స
ఖైత న్పై చరయలు చేపట్ు కుెండ ఉనిత న యయస్ాినెం ఇచిేన ఆదేశాలనస కూడ
న్నలుపుదలలో ఉెంచిెంద.
● జసరుస్ అరడణ్ మిశీ నేతృతేెంలోన్న సలవుకాల ధరాాస్నెం ఈ మేరకు ఉతత రడేలిచిేెంద. ఈ
అెంశెంలో పరభుతేెం పట్ుుకుని పరట్ిష్న్పై ఆరడవారాలోోగా స్ిెందెంచ లన్న ఖైత న్కు
స్ిష్ు ెంచేసరెంద.
฀ స్సపీరెం జడీా లుగా నలుగురి న్నయామకెం

● స్సపీరెంకోరడు న యయమూరడతలుగా నలుగురికి పదో నితులు కలిిస్ూ
త కవెందర పరభుతేెం మే
22న న్నరణయెం తీస్సకొెంద. ఇెందసకు స్ెంబెంధెంచిన ఉతత రడేలపై రాష్ు ప
స్ెంతకాలు చేశారడ.
● ఝారఖెండ్ హైకోరడు పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ అన్నరడది బో స్, గువాహట్ి హైకోరడు పరధ న
న యయమూరిత జసరుస్ ఎ.ఎస్.బో పని, బకెంబే హైకోరడు న యయమూరిత జసరుస్ బి.ఆర్స.గవాయ్,
హిమాచల్ పరదేశ్ హైకోరడు పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ స్ూరయకాెంత్లనస ఈ పదవులోో
న్నయమిెంచిెంద.
● వీరడ బకధయతలు చేపట్ిున న ట్ి నసెంచి స్సపీరెంకోరడు పయరిత స్ామరిూెం మేరకు అెంట్ే మొతత ెం 31
మెంద న యయమూరడతలతో పన్నచేస్త సనిట్ు వుతుెంద. పరస్త సతెం 27 మెంద న యయమూరడతలు

ఉన ిరడ. వీరిలో జసరుస్ గవాయ్ 2025లో పరధ న న యయమూరితగా పదో నితి ప ెందనసన ిరడ.
ఆయన ఆ బకధయతలు చేపడితే దళ్లతవరాున్నకి చెెందన రెండో పరధ న న యయమూరిత కానసన ిరడ.
ఇెంతకుముెందస జసరుస్ క.జి.బకలకృష్ణ న్ ఈ పదవిన్న అలెంకరిెంచ రడ.
฀ గొలుస్స దొ ెంగలకు ఇక పదేళ్ో జైలు: గుజరాత్లో పరతయే క చట్ు ెం

● గొలుస్స దొ ెంగల (చెయన్ స్ాిచరో ) భరతెం పట్ేులా గుజరాత్ పరభుతేెం రూప ెందెంచిన ఓ
బిలుోకు రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్ ఆమోదముదర వేశారడ. దేశెంలోన్న మిగత పారెంత లోో
గొలుస్స దొ ెంగలకు గరిష్ాెంగా మూడేళ్ో జైలుశిక్ష అమలోో ఉెండగా ఇకపై గుజరాత్లో మాతరెం
అలాెంట్ి నేరస్సిలకు పదేళ్ో వరకు జైలుశిక్ష పడుతుెంద. రూ. 25,000 వరకు జరిమాన కూడ
విధెంచే అవకాశెం ఉెంద.
● గొలుస్స దొ ెంగతన లకు పాలిడేవారిపై దేశవాయపత ెంగా భకరత శిక్ాస్ాృతి (ఐపీసీ)లోన్న సక్షన్ 379
కిెంద అభియోగాలు నమోదస చేస్త ారడ. ఇలాెంట్ి నేరస్సిలకు కఠిన శిక్షలనస అమలు చేసేలా
గుజరాత్ అసెంబీో 2018 సపు ెంబరడలో ఐపీసీ 379 సక్షన్కు మరో రెండు కాోజ్లనస (379 ఏ, 379
బీ) జోడిస్త ూ స్వరణ చేసరెంద. ఈ మేరకు రూప ెందెంచిన ‘కిమి
ీ నల్ లా (గుజరాత్ స్వరణ) బిలుో
2018’కు రాష్ు ప
ర తి ఆమోదముదర వేశారడ .
● రాష్ాురలు రూప ెందెంచే ఇలాెంట్ి కొన్ని బిలుోలకు రాష్ు ప
ర తి ఆమోదెం అవస్రమవుతుెంద.
గుజరాత్లో ఈ కొతత చట్ు ెం పరకారెం.. ఇక ఎవరైన గొలుస్స దొ ెంగతన న్నకి పరయతిిసేత 5 నసెంచి 7
ఏళ్ో జైలుశిక్ష పడుతుెంద. ఆ నేరాన్నకిపాలిడితే ఏడేళ్ో ల, గొలుస్స దొ ెంగతనెం చేసర, ఎవరినెైన
గాయపరిసేత పదేళ్ో వరకుజైలు శిక్ష పడుతుెంద.
฀ చెనెైిలో అెంతరాాతీయ జీవ వెైవిధయ దనోత్వాలనస పారరెంభిెంచిన ఉపరాష్ు ప

ర తి
● పరాయవరణ పరిరక్షణ, జీవ వెైవిధయ స్ెంరక్షణ, స్ేచఛభకరత్ లాెంట్ివి పరజాఉదయమెంగా
రూపుద లాేలన్న ఉపరాష్ు ప
ర తి వెెంకయయన యుడు పరలుపున్నచ ేరడ.మే 22న చెనెైిలో
జరిగిన అెంతరాాతీయ జీవ వెైవిధయ దనోత్వాలనస ఆయన పారరెంభిెంచ రడ. ఇకాడి నసెంచే ట్ీర
అెంబులెనస్ సేవలనస కూడ ఆరెంభిెంచ రడ.
฀ దేశెంలోనే బరెంగళ్ూరడ ఐఐఎసీ్ ట్కప్

● బరెంగళ్ూరడలోన్న ఇెండియన్ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ సైన్్ (ఐఐఎసీ్)నసదేశెంలో ఉతత మ విద య
స్ెంస్ి గా ట్ెైమ్స్ హయయర్స ఎడుయకవష్న్ పరకట్ిెంచిెంద. ఆస్ెంస్ి 2019 స్ెంవత్రాన్నకి గానూ వరల్ు

యూన్నవరి్ట్ీ రాయెంకిెంగ్లనస పరకట్ిెంచిెంద. అెందసలో ఐఐఎసీ్ పరథ్మ స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. ఆ
తరడవాత స్ాినెంలోఇెండో ర్స ఐఐట్ీ న్నలిచిెంద.
● బో ధన, పరమాణ లు, పరిశోధన, అెంతరాాతీయ స్ాియ తదతర 8 అెంశాలోో స్రవేచేసర ఆ స్ెంస్ి
రాయెంకులనస పరకట్ిెంచిెంద. పరపెంచవాయపత ెంగా 1,258 స్ెంస్ి లకు రాయెంకులనస కవట్కయెంచిెంద.
అెందసలో మొదట్ి రాయెంకు యూన్నవరి్ట్ీ ఆఫ్ఆక్్ఫర్సు కు లభిెంచగా, రెండో రాయెంకు
యూన్నవరి్ట్ీ ఆఫ్ కవెంబిరడా క
ి ి లభిెంచిెంద.
● అెంతరాాతీయ స్ాియలో బరెంగళ్ూరడ ఐఐఎసీ్కి 251–300 రాయెంకు లభిెంచిెంద. 351–400
రాయెంకు ఇెండో ర్స ఐఐట్ీకి లభిెంచగా, 401–500 రాయెంకు బకెంబే, రూరీాఐఐట్ీలకు లభిెంచ య.
రాష్ు ెంర లోన్న ఐఐట్ీ హైదరాబకద్కు 601–800 రాయెంకులభిెంచిెంద. ఉస్ాాన్నయా యూన్నవరి్ట్ీకి
801–1000 రాయెంకు లభిెంచిెంద. వీట్ితోపాట్ు కొన్ని పవ
ైర ేట్ు విద య స్ెంస్ి లకు రాయెంకులు
లభిెంచ య.దేశవాయపత ెంగా 49 విద య స్ెంస్ి లకు ట్ెైమ్స్ హయయర్స ఎడుయకవష్న్ వరల్ు రాయెంకులనస
పరకట్ిెంచిెంద.
వరల్ు రాయెంకులు ఇవీ..
- 251–300 రాయెంకులో ఇెండియన్ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ సైన్్
- 351–400 రాయెంకులో ఇెండో ర్స ఐఐట్ీ
- 401–500 ఐఐట్ీ బకెంబే, ఐఐట్ీ రూరీా
- 501–600 ఢిల్దో, కానూిర్స, ఖరగ్పయర్స, స్ావితిరబకయ పయలే పయణ యూన్నవరి్ట్ీ
- 601–800 ఐఐట్ీ హైదరాబకద్, అమృత విశే విద య పీఠెం, బరన రస్హిెందూ
యూన్నవరి్ట్ీ, యూన్నవరి్ట్ీ ఆఫ్ ఢిల్దో, ఐఐఎసీ్ పయణ, ఐఐట్ీభువనేశేర్స, ఐఐట్ీ
గౌహతి, ఐఐట్ీ మదర స్స, జాదవ్పయర్స యూన్నవరి్ట్ీ, ఎన్ఐట్ీరూరాలా, పెంజాబ్స
యూన్నవరి్ట్ీ, తేజ్పయర్స యూన్నవరి్ట్ీ
- 801–1000 ఉస్ాాన్నయా యూన్నవరి్ట్ీ, న గారడాన యూన్నవరి్ట్ీ, శ్రీవేెంకట్ేశేర
యూన్నవరి్ట్ీ, అల్దగఢ్ ముసరో ెం యూన్నవరి్ట్ీ, బిట్్ పరలాన్స, ఐఐట్ీ ధన్బకద్, ఐఐఎస్
ఈఆర్స కోల్కత , ఎన్ఐట్ీ తిరడచసరాపలిో , పాెండిచేేరియూన్నవరి్ట్ీ.
฀ లోక్స్భ ఎెంపీలో ో 43 శాతెం నేరచరితులే: ఏడీఆర్స

● లోక్స్భకు కొతత గా ఎన్నికైన వారిలో 43 శాతెం మెంద నేరచరితులేనన్న అస్ో సరయేష్న్ ఫర్స
డెమోకీట్ిక్ రిఫ్ార్సా్(ఏడీఆర్స) వెలోడిెంచిెంద. మొతత ెం 539 మెంద లోక్స్భ స్భుయల

స్మాచ రాన్ని వడపో సరన ఏడీఆర్స.. వారిలో 233 మెందపై కవస్సలునిట్ు
ో గురితెంచిెంద. వారిలో
అతయధకెంగా 116 మెంద నేరచరితులు బీజవపీ ఎెంపీలేనన్న పేరొాెంద. తరాేతి స్ాిన లోో కాెంగస్
ీ
(29 మెంద), జవడీయూ(13), డీఎెంకవ(10), తృణమూల్కాెంగస్
ీ (9) ఉనిట్ు
● ఈస్ారి బీజవపీ నసెంచి ఎన్నికైన ఐదసగురడ, ఇదీ రడ బీఎసీి ఎెంపీలు, కాెంగస్
ీ , వెైసీపీ, ఎన్సీపీకి
చెెందన చెరో లోక్స్భ స్భుయలపై హత యనేరాభియోగాలు ఉనిట్ు
ో స్ిష్ు ెం చేసరెంద. భోపాల్
నసెంచి ఎన్నికైన బీజవపీ అభయరిి స్ాధే పరజా ాసరెంగ్పై 2008 మాలేగావ్ బకెంబుపేలుళ్ో కవస్సకు
స్ెంబెంధెంచిన అభియోగాలు ఉెండగా, కవరళ్లోన్న ఇడుకిా నసెంచి ఎన్నికైన కాెంగస్
ీ అభయరిి డీన్
కురియాకోస్పై 204 కవస్సలు ఉెండట్ెం గమన రహెం. 2014 లోక్స్భలోమొతత ెం 185 మెంద
స్భుయలపై నేరాభియోగాలు ఉెండగా ఈస్ారి అదకాస్ాత 26 శాతెం మేరపరిగి 233కు పరగడెం
ఆెందో ళ్నకరమన్న ఏడీఆర్స విశరోషరెంచిెంద
฀ ఎెంఐ-17 వి5 హలికాపు ర్స నడిపరన మొదట్ి పయరిత మహిళ్ా బృెందెం

● భకరత వెైమాన్నక దళ్ెంలో ఎెంఐ-17 వి5 హలికాపు ర్స నడిపరన మొదట్ి పయరిత మహిళ్ా
బృెందెంగా హీన జైశాేల్ (ఫ్ట్ లో ఇెంజిన్సర్స), పరడల్ భరద ేజ్ (కపు న్), అమన్ న్నధ (కో పైలట్
), రిచ అధకారి (ఇెంజిన్సరిెంగ్ అధకారి) రికారడులకు ఎకాారడ. నెైరడతి వెైమాన్నక స్ాివరెంలోన్న
యుది శిక్షణ కారయకీమాలోో భకగెంగా స్ెంకిోష్ు పారెంత ల నసెంచి గాలోోకి ఎగరడెం, స్సరక్ితెంగా
దగడెం వెంట్ి కారయకీమాలనస ఈ బృెందెం విజయవెంతెంగా ముగిెంచిెంద.
฀ జీఎసీు చట్ు ెం పరకారెం అరస్సులు స్కీమమే : స్సపీరెం కోరడు

● వస్సత సేవల పనసి (జీఎసీు) చట్ు ెం పరకారెం అరస్సులు చేయవచేన్న దేశ స్రోేనిత న యయెం
స్ాినెం తీరడి ఇచిేెంద. ఈ మేరకు తెలెంగాణ హైకోరడు ఇచిేన తీరడినస స్మరిిెంచిెంద.
● నకిల్ద ఇన్వాయస్లతో రూ.కోట్ు
ో కొలో గొట్ిున కవస్సలో అరస్ు యన ఇన్నూన్నట్ీ మెట్ల్్ ప ర డక్ు
(ఐ) లిమిట్ెడ్కు చెెందన రమణ రడిు .. హైకోరడు తీరడినస స్వాలు చేస్త ూ ద ఖలు చేసరన
సిష్ల్ ల్దవ్ పరట్ిష్న్నస కొట్ిువేసరెంద. స్సపీరెంకోరడు పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ రెంజన్
గొగొయ, జసరుస్ అన్నరడది బో స్లతో కూడిన వెకవష్న్ బరెంచ్ ఈ పరట్ిష్న్నస విచ రిెంచి..ఈ
వాయజయెంలో జోకయెం చేస్సకోవాలి్న అవస్రెం లేదెంట్య పరట్ిష్న్నస తోసరపుచిేెంద.
● ఈ తీరడి ఆధ రెంగా జీఎసీు చట్ు ెం పరకారెం రూ.ఐదస కోట్ు
ో , అెంతకెంట్ే ఎకుావ మొతత ెంతో
ముడిపడి ఉని కవస్సలోో న్నెందతులనస అరస్సు చేసర రిమాెండ్కు తరలిెంచవచేన్న కవెందర జీఎసీు
(సీజీఎసీు) మేడేల్ పరరన్న్పల్ కమిష్నర్స ఎెం.శ్రీన్నవాస్ ఒక పరకట్నలో స్ిష్ు ెం చేశారడ. పరట్ిష్న్

నస కోరడు కొట్ిువేసరన నేపథ్యెంలో డొ లో కెంపన్సలతో రూ.కోట్ు
ో కొలో గొట్ిున కవస్సలోో అజాాతెంలో
ఉని న్నెందతులు దేశెం విడిచిపట్ిుపో కుెండ అన్ని విమాన శీయాలనస అపరమతత ెం చేస్త ూ
లుకవుట్ నోట్ీస్సలు జారీ చేసరనట్ు
ో తెలిపారడ.
฀ లెంకవశ్ హతయకవస్స దరాయపుత దళ్ాన్నకి పురస్ాారెం

● పరముఖ పాతిరకవయురాలు గౌరీ లెంకవశ్ హతయ కవస్స దరాయపుతనస పయరితచేసరన పరతేయక దరాయపుత
దళ్ాన్నకి కరాణట్క రాష్ు ర పరభుతేెం రూ.25లక్షల నగదస పురస్ాారాన్ని పరకట్ిెంచిెంద.
● సీన్నయరడ పో ల్దస్స అధకారి బి.క.సరెంగ్ నేతృతేెంలో 91 మెంద పో ల్దస్స అధకారడలు, సరబబెంద
11నెలల పాట్ు దేశెంలోన్న వివిధ పారెంత లోో దరాయపుత జరిప,ర 18 మెంద న్నెందతులనస
గురితెంచ రడ. వారిలో 16 మెందన్న అరస్సు చేసర పరపిన అగీహార కారాగారాన్నకి ఇదవరకవ
పెంపరెంచ రడ. మరో ఇదీ రడ న్నెందతులు మృతిచెెందనట్ు
ో అనసమాన్నస్సతన ిరడ.
฀ తలాక్ బిలుోకు కాలెం చెలో ు

● వివాద స్ిద పౌరస్తే(స్వరణ) బిలుో, ముమాారడ తలాక్నస న్నషేధెంచేెందసకు తీస్సకొచిేన
‘ముసరో ెం మహిళ్ల(వివాహ హకుాల రక్షణ) బిలుో మురిగిపో యాయ. ఈ బిలుోలు లోక్స్భలో
ఆమోదెం ప ెందనపిట్ికర రాజయస్భలో పెండిెంగ్లో ఉన ియ .
● కొతత స్భ కొలువుదీరవెందసకు వీలుగా 16వ లోక్స్భనస రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్ రదసీ
చేసరన నేపథ్యెంలో.. ఈ రెండు బిలుోలకు కాలెం చెలిోనట్ో యెంద. రాజయస్భలో పరవేశపట్ిున
బిలుోలు అకాడే పెండిెంగ్లో ఉెండగా లోక్స్భ రదీ యతే అవి మురిగిపో వు. లోక్స్భలో
ఆమోదెం ప ెందన బిలుోలు రాజయస్భలో పెండిెంగ్లో ఉనిపుిడు లోక్స్భ రదీ యతే మాతరెం
స్దరడ బిలుోలకు కాలెం చెలో ుతుెంద.
฀ గగన్యాన్పై ఇస్ో ర - వాయుసేన ఒపిెంద లు

● మానవ స్హిత అెంతరిక్ష యాతర- గగన్యాన్కు రూపకలిన చేస్త సని భకరత అెంతరిక్ష
పరిశోధన స్ెంస్ి (ఇస్ో ర ).. ఈ అెంశెంపై భకరతీయ వాయుసేనతో ఒపిెందెం కుదసరడేకుెంద.
గగన్యాన్ కారయకీమాన్నకి అభయరడిల ఎెంపరక, శిక్షణ ఇచేేెందసకు ఇస్ో ర అధయక్షుడు డ కుర్స
క.శివన్ స్మక్షెంలో ఒపిెంద లు కుదసరడేకునిట్ు
ో వాయుసేన ఉనిత ధకారి ఆర్స
.జి.క.కపయర్స వెలోడిెంచ రడ. ఇస్ో ర లో గగన్యాన్ పారజకుు డెైరకుర్స ఆర్స.హయట్న్తో కపయర్స మే
29న ఒపిెంద పతర లపై స్ెంతకాలు చేశారడ. ఒపిెంద లకు అనసగుణెంగా తేరలో అభయరడిల
ఎెంపరక పరకయ
ిీ పారరెంభిస్ాతమన్న తెలిపారడ.

฀ ఓబీసీ ఉప వరీుకరణ కమిట్ీ గడువు ప డిగిెంపు
● ఓబీసీ ఉప వరీుకరణ అెంశాన్ని అధయయనెం చేస్త సని జసరుస్ జి.రోహిణి నేతృతేెంలోన్న ఐదసగురడ
స్భుయల కమిట్ీ గడువునస రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్ జులెై 31 వరకు ప డిగిెంచ రడ. దీెంతో ఈ
పాయనల్నస ఇపిట్ివరకూ ఐదసస్ారడో ప డిగిెంచినట్ో యెంద.
● ఉనిత విద యస్ెంస్ి లో ో పరవేశాలు; పరభుతే రెంగ స్ెంస్ి లో ో న్నయామకాల విష్యెంలో
స్ామాజికవరాుల వారీగా అవకాశాలు కలిిెంచేెందసకు వీలుగా... అకోుబరడ 2017లో ఈ పాయనల్
ఏరాిట్ెైెంద. దీన్న త జా గడువు మే 31తో ముగియడెంతో మరో రెండు నెలలపాట్ు గడువునస
ప డిగిెంచ రడ. ‘రిజరవేష్న్లో రిజరవేష్న్ (కోట్క వితిన్ కోట్క)’ కలిిెంచే దశగా ఇపిట్ికవ స్ాధ రణ
పౌరడలు, కుల స్ెంఘాలు, బీసీ కమిష్నసో, రాష్ు ర పరభుత ేలు తదతర పక్ాలతో ఈ పాయనల్
విస్త ృతెంగా స్మావేశాలు న్నరేహిెంచిెంద.
฀ ఐదో స్ారి ఒడిశా సీఎెంగా నవీన్ పట్కియక్ పరమాణసీేకారెం

● బిజు జనత దళ్ అధనేత నవీన్ పట్కియక్ ఒడిశా ముఖయమెంతిరగా వరస్గా ఐదో స్ారి మే 29న
బకధయతలు చేపట్కురడ. భువనేశేర్సలోన్న ఇడో ా పరదరశన్న మెైద నెంలో గవరిరడ గణేశ్రలాల్
ఆయనతో పరమాణెం చేయెంచ రడ. 11 మెంద కవబినెట్ మెంతురలు, తొమిాద మెంద మెంతురలు
కూడ నవీన్తో పాట్ు పరమాణెం చేశారడ. పారిశాీమికవేతతలు నవీన్ జిెంద ల్, కుమార మెంగళ్ెం
బిరాో, స్ెంగీత రడిు తదతరడలు ఈ కారయకీమెంలో పాలగున ిరడ. మెంతిరవరు ెంలో ఈ దఫ్ా 10
మెంద కొతత వారికి అవకాశెం దకిాెంద.
฀ అరడణ చల్ ముఖయమెంతిరగా ఖాెండూ బకధయతల సీేకరణ

● అరడణ చల్ పరదేశ్ పదో ముఖయమెంతిరగా భకజపా సీన్నయర్స నేత పమా ఖాెండూ మే 29న
పరమాణెం చేశారడ. స్ాిన్నక డో రాీ ఖాెండూ కనెేని న్ కవెందరెంలో గవరిర్స బి.డి.మిశీ ఆయనతో, 11
మెంద మెంతురలతో పరమాణెం చేయెంచ రడ.
฀ కవెందరెంలో కొలువుదీరిన కొతత పరభుతేెం

● భకరత పరధ నమెంతిరగా వరడస్గా రెండో స్ారి నరవెందర ద మోదర్సద స్ మోదీ పరమాణసీేకారెం
చేశారడ. రాష్ు ప
ర తి భవన్ పారెంగణెంలో గురడవారెం(మే 30) రాతిర 7.03 గెంట్లకు రాష్ు ప
న థ్ కోవిెంద్ ఆయన చేత పరమాణెం చేయెంచ రడ. ఆయనతో పాట్ు మొతత ెం 58 మెందతో కొతత
మెంతిరవరు ెం కొలువుదీరిెంద.

● వివిధ దేశాధనేతలు, విభినిరెంగాల పరముఖసలు, రాజకరయనేతలు, ,స్ామానయ కారయకరత ల
స్మక్షెంలో పరధ నమెంతిరతోస్హా 49 మెంద హిెందీ, 9మెంద ఆెంగో ెంలో పరమాణసీేకారెం చేశారడ.
మొతత ెం 23 రాష్ాురలకు మెంతిరవరు ెంలో పారతిన్నధయెం కలిిెంచ రడ. అెందరూ అనసకునిట్ు
ో గానే
భకజపా అధయక్షుడు అమిత్ష్ా కవెందరమెంతిరవరు ెంలో చేరారడ. విదేశ్ర వయవహారాల మాజీ కారయదరిశ
స్సబరహాణయెం జైశెంకర్సకు అశేరయకరరీతిలో కవెందర కవబినెట్లో చోట్ు దకిాెంద. రాజాయెంగ
న్నబెంధనల పరకారెం 82 మెందకి చోట్ు కలిిెంచడ న్నకి అవకాశెం ఉనిపిట్ికర పరధ నమెంతిర తొలి
విడత 57 మెందకవ పరిమితెం అయాయరడ. ఇెందసలో అయదసగురడ మహిళ్లు, మెైన రీు వరు ెం
నసెంచి ఒకరికి స్ాినెం కలిిెంచ రడ.
● కవెందరకవబినెట్లోకి కొతత గా వచిేన వారిలో అమిత్ష్ా, జైశెంకర్స, రమేష్పో కియ
ీ ాల్ న్నశాెంక్, అరడాన్
ముెండ , అరవిెంద్ గణపతి స్ావెంత్, పరహాోద్జోషీ ఉన ిరడ. మహెందరన థ్పాెండే, గిరిరాజ్సరెంగ్,
హర్ససరమత్
ా కౌర్సబకదల్, గజవెందరసరెంగ్ షకావత్లకు పదో నితి లభిెంచిెంద. ఇపిట్ివరకు
స్ేతెంతర, స్హాయమెంతిర హో ద లోో పన్నచేసరన వీరడ కవబినెట్ మెంతురలయాయరడ. ఇదవరకు
స్హాయమెంతురలుగా పన్నచేసరన కిరణ్ రిజుజు, మన్స్సఖ్ఎల్మాెండవయకు స్ేతెంతర హో ద
కలిిెంచ రడ. ఈ జాబిత లోకి కొతత గా మధయపరదేశ్కు చెెందన పరహాోద్పట్ేల్నస తీస్సకొచ ేరడ.
● మొతత ెంగా చూసేత 57 మెంద మెంతురలోో 20 పయరిత కొతత ముఖాలు ఉన ియ.
● స్హాయమెంతిరగా కిష్న్రడిు : తెలెంగాణ బిజపర నేత కిష్న్రడిు కి కవెందర మెంతిరగా అవకాశెం
లభిెంచిెంద. అసెంబీో ఎన్నికల తరాేత న లుగు మాస్ాల వయవధలో జరిగిన లోక్స్భ ఎన్నికలోో
సరకిెందర బకద్ లోక్స్భ స్ాినెం నసెంచి గలిచిన ఆయనకు నరవెందరమోదీ మెంతిరవరు ెంలో
చోట్ుదకిాెంద. దల్దో లో జరిగిన కారయకీమెంలో కవెందర మెంతిరగా కిష్న్రడిు పరమాణ సీేకారెం
చేశారడ.
● మోదీ మెంతిరవరు ెంలో అతయెంత పరని వయస్సారాలుగా స్ాృతి ఇరాన్స న్నలిచ రడ . ఆమె
వయస్స 43 ఏళ్లో. పదీ వయస్స ఉనివారడ రాెంవిలాస్ పాస్వాన్ (73). గత మెంతిరవరు ెంలో
మెంతురల స్గట్ు వయస్స 62 స్ెంవత్రాలు కాగా, ఇపుిడు స్గట్ు వయస్స 60 ఏళ్ేో. 65 ఏళ్ో
పైబడు సీన్నయరో కు మెంతిర పదవులు ఇవేకపో వడెం, 50 ఏళ్ో లోపు ఉని పలువురికి స్ాినెం
కలిిెంచడెంతో స్గట్ు వయస్స తగిుెంద. గత మెంతిరవరు ెంలో అనసపరరయ పట్ేల్ (38) చినివారడ
కాగా, ఆమె ఈ స్ారి గలుప ెందలేదస

฀ నూతన విద య విధ న(ఎన్ఈపీ) ముస్ాయద సరదిెం
● విద యరడిలకు అవస్రమెైన నెైపుణ యలు, విజాాన న్ని పెంచడమే లక్షయెంగా కవెందర పరభుతేెం
జాతీయ స్ాియలో నూతన విద య విధ న(ఎన్ఈపీ) ముస్ాయద నస రూప ెందెంచినట్ు
ో మానవ
వనరడల శాఖ పేరొాెంద. ఈ మేరకు కస్ూ
త రిరెంగన్ నేతృతేెంలోన్న కమిట్ీ ఎన్ఈసీ ముస్ాయద
రూప ెందెంచిెంద. పరస్త సత విద య విధ నెంలో పరధ నెంగా 19 మారడిలు చేయాలన్న సరఫ్ారస్స
చేసరెంద. అవి..
● కవెందర మానవ వనరడల అభివృది శాఖ(ఎెంహచ్ఆర్సడీ) పేరడనస విద య శాఖ(ఎెంవయఈ)గా
మారాేలి.
● శిశు స్ెంరక్షణ, విదయ(ఈసీసీఈ) శిక్షణ, పాఠయపరణ ళ్లకలో స్మూల మారడిలు చేసర పాఠశాల
విదయలో ఒక భకగెం చేయాలి.
● 3-18 ఏళ్ో వారి వరకు వరితెంచేలా విద యహకుా చట్ు ెం 2009న్న విస్త రిెంచ లి. 3-8 ఏళ్ో వరకు
ఫ్ౌెండేష్న్ దశ. మూడేళ్ో పాట్ు పయరే పారథ్మికతో పాట్ు 1, 2 గవడ్
ీ లు; స్న ిహక దశ (8-
11ఏళ్లో), 3-5 గవడ
ీ ో ు; మాధయమిక దశ (11-14 ఏళ్లో), 6-8 గవడ
ీ ో ు; సకెండరీ సేుజ్ (14-18 ఏళ్లో), 9-
12 గవడ
ీ ో ు వారీగా పాఠాయెంశాల పరణ ళ్లక ఉెండ లి. పాఠశాలలనస పాఠశాలల స్ముద యాలుగా
పునరేూవసీికరిెంచ లి.
● పాఠశాల విద య పరణ ళ్లకలో విష్య పరిజా ాన భకరాన్ని తగిుెంచ లి.
● ఆర్సు్, స్ెంగీతెం, కాీఫ్టు ్, కరడ
ీ లు, యోగా, కమూయన్నట్ీ స్రీేస్ తదతరాలు స్హా అన్ని స్బరాకుులోో
కరికుయలర్స, కో కరికుయలర్స, ఎక్్ట్కర కరికుయలర్స పేరిట్ అభయస్న పరకయ
ిీ లనస వేరడచేయాలి్న
అవస్రెం లేదస.
● కియ
ీ ాశ్రల శిక్షణ/బో ధననస పో ర త్హిెంచడెం ద ేరా జీవన నెైపుణ యలు, 21వ శత బీ పు
నెైపుణ యలు స్హా కరలక స్ామరాిూలనస అభివృది చేయడెంపై పరతేయకెంగా దృషరు పట్కులి.
● ఉపాధ యయ విదయలో భకరీ మారడిలు చేయాలి. న ణయత లేన్న ఉపాధ యయ విద య స్ెంస్ి లనస
మూసరవేయాలి. ఉపాధ యయ స్నిది త/విద య కారయకీమాలు అన్నిెంట్ిన్స భకరీగా
బహయళ్విభకగాలు కలిగిన యూన్నవరి్ట్ీలు/ కళ్ాశాలలకు తరలిెంచ లి.
● న లుగవళ్ో ఇెంట్ిగట్
వీ ెడ్ సేుజ్ బీఎడ్నస ట్ీచరో కు కన్సస్ డిగీ అరహతగా మారాేలి.
● ఉనిత విద య స్ెంస్ి లనస మూడు రకాలుగా పునరిిరిాెంచ లి. అవి 1. పరపెంచశరణ
ీ ి పరిశోధన,
అతయెంత న ణయమెైన బో ధన, 2. వివిధ విభకగాలోో పరిశోధనలోో భకగస్ాేమయెం కలిిెంచేలా

అతుయనిత బో ధనపై దృషరు, 3. మిష్న్ నలెంద, మిష్న్ తక్షశిల పేరిట్ అెండర్స గాీడుయయేష్న్
విదయలో అతయెంత న ణయమెైన బో ధనపై దృషరు.
● అెండర్స గాీడుయయేట్ (3 లేద 4 ఏళ్ో బీఎసీ్, బీఏ, బీకాెం, బీవీవయసీ) కోరడ్లనస బహయళ్ ఎగిాట్,
ఎెంట్ీర అవకాశాలుెండేలా పునరిిరిాెంచ లి.
● విద య కారయకీమాల అమలు; కవెందరెం, రాష్ాురల మధయ స్మనేయెం స్ాధెంచేెందసకు కొతత గా
రాషీుయ
ర శిక్ా ఆయోగ్ స్ెంస్ి నస నెలకొలాిలి.
● ఉనిత విదయలో పట్ిష్ా పరిశోధన స్ెంపరద యెం, స్ామరాిూలనస పెంప ెందెంచేెందసకు జాతీయ
పరిశోధన ఫ్ౌెండేష్న్ ఏరాిట్ు చేయాలి.
● న ణయత పరమాణ ల ఏరాిట్ు, న్నధసలు, గురితెంపు, న్నయెంతరణ.. ఈ న లుగు కారయకలాపాలనస
పరస్త సతెం జాతీయ ఉనిత విద య న్నయెంతరణ స్ెంస్ి నే చూస్ోత ెంద. ఇకపై వీట్ిన్న వేరడచేసర
న్నరేహణనస స్ేతెంతర స్ెంస్ి లకు అపిగిెంచ లి.
● పునరేూవసీికరిెంచిన న యక్ నేతృతేెంలో గురితెంపు (అకిడ
ీ ిట్ేష్న్) నకు ఒక అెంతరు త వయవస్ి నస
ఏరాిట్ు చేయాలి.
● వృతిత విదయలో పరమాణ లనస న్నరాిరిెంచే స్ెంస్ి లు, యూజీసీన్న ఉనిత విద య గాీెంట్్ కమిష్న్
(హచ్ఈజీసీ)గా మారాేలి.
● పరభుతే, పవ
ైర ేట్ు విద య స్ెంస్ి లనస స్మానెంగా చూడ లి. విదయనస లాభకపేక్ష రహితెంగానే
ఉెంచ లి.
● ఉనిత విదయలో అెంతరాాతీయా కరణనస పో ర త్హిెంచేెందసకు అనేక కొతత విధ న లనస
పరవేశపట్కులి. స్ారేతిరక, దూర విద య విధ నెంలో న ణయతనస పెంచ లి. అన్ని స్ాియల విదయలో
ట్ెకాిలజీన్న భకగెం చేయాలి. విద యభకయస్ెంలో లిెంగ వివక్ష, స్ామాజిక వరీుకరణలు, పారెంతీయ
వయత యస్ాలనస తొలగిెంచ లి.
● భకరతీయ, శాసీత య
ర భకష్లనస పో ర త్హిెంచ లి. పాలి, పరిియన్, పారకృత భకష్లకు మూడు కొతత
జాతీయ స్ెంస్ి లనస ఏరాిట్ు చేయాలి.
● ఇెండియన్ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ ట్కరన్సేో ష్న్ అెండ్ ఇెంట్ర్సపరరట్ేష్న్ (ఐఐట్ీఐ) ఏరాిట్ు చేయాలి.
฀ కవెందర మెంతురలకు శాఖల కవట్కయెంపు

● స్ారేతిరక ఎన్నికలోో ఘన విజయెం స్ాధెంచి రెండో స్ారి భకరత పరధ నమెంతిరగా పరమాణ
సీేకారెం చేసరన నరవెందర మోదీ తన స్హచర మెంతురలకు శాఖలనస కవట్కయెంచ రడ. మే 30న

పరధ న్నగా మోదీ పరమాణ సీేకారెం చేయగా, ఆయనతో స్హా మొతత ెం 58 మెంద మెంతురలుగా
పరమాణెం చేశారడ. వీరిలో 25 మెంద కవబినెట్ మెంతురలు కాగా.. స్ేతెంతర హో ద కలిగిన
మెంతురలు 9 మెంద, స్హాయ మెంతురలు 24 మెంద ఉన ిరడ.
● బీజవపీ జాతీయ అధయక్షుడిగా ఉని అమిత్ ష్ానస తొలిస్ారి కాయబినెట్లోకి తీస్సకుని మోదీ
ఆయనకు కరలకమెైన హో ెంశాఖ బకధయతలు అపిజపాిరడ. గతెంలో రక్షణ శాఖ బకధయతలు
చేపట్ిున న్నరాల సీత రామన్కు ఈ స్ారి ఆరిిక శాఖ కవట్కయెంచ రడ. అయతే సరబబెంద, పరజా
స్మస్యలు, పని నో మెంతిరతే శాఖ, అణు ఇెంధన శాఖ, అెంతరిక్ష శాఖ, ఇతర పాలసీ
స్మస్యలు, మెంతురలకు కవట్కయెంచన్న ఇతర శాఖలిి పరధ న్న మోదీ వదేీ ఉెండనసన ియ.
మంత్రులకు కేటాయంచిన్ శరఖలు...
కేంద్ుమంత్రులు...
● నరవెందర మోదీ (పరధ నమెంతిర)
● రాజ్న థ్ సరెంగ్ (రక్షణ శాఖ)
● అమిత్ ష్ా (హో ెం శాఖ)
● న్నతిన్ గడారీ (రోడుో, రవాణ శాఖ, స్ూక్షా, చిని, మధయ తరహా పరిశమ
ీ లు )
● స్ద నెంద గౌడ (ఎరడవులు, రస్ాయన శాఖ)
● న్నరాలా సీత రామన్ (ఆరిిక శాఖ, కారొిరవట్ అఫైర్స్)
● రాెంవిలాస్ పాశాేన్ (విన్నయోగద రడల వయవహారాల శాఖ )
● నరవెందర సరెంగ్ తోమర్స (వయవస్ాయ శాఖ, రూరల్ డెవలప్మెెంట్, పెంచ యతీ రాజ్)
● రవిశెంకర్స పరస్ాద్ (న యయ శాఖ)
● హర్ససరమత్
ా కౌర్స బకదల్ (ఫుడ్ పారససరెంగ్ పరిశమ
ీ )
● థ వర్స చెంద్ గహాోట్ (స్ామాజిక న యయ శాఖ)
● స్సబరహాణయెం జయశెంకర్స (విదేశాెంగ శాఖ)
● రమేశ్ పో ఖిి యాల్ (మానవ వనరడలు శాఖ)
● అరడాన్ ముెండ (గిరిజన వయవహారాల శాఖ)
● స్ాృతి ఇరాన్స ( మహిళ్ శిశు స్ెంక్వమెం, జౌళ్ల శాఖ)
● డ కుర్స హరివరిన్ (వెైదయ ఆరోగయ శాఖ, సైన్్ అెండ్ ట్ెకాిలజీ)
● పరకాశ్ జవదేకర్స (అట్వీ, పరాయవరణ శాఖ, స్మాచ ర పరస్ార శాఖ)

● పీయూష్ గోయల్ (రైలేే శాఖ)
● ధరవాెందర పరధ న్ (పట్ోరలియెం శాఖ)
● ముఖ్ాతర్స అబకబస్ నకరే (మెైన రిట్ీ వయవహారాల శాఖ)
● పరహాోద్ జోషీ (పారో మెెంట్రీ వయవహారాల శాఖ, బ గుు గనసల శాఖ)
● మహెందరన థ్ పాెండే (నెైపుణ యభివృది శాఖ )
● అరవిెంద్ స్ావెంత్ (భకరీ పరిశమ
ీ ల శాఖ)
● గిరిరాజ్ సరెంగ్ (పాడి, పశుస్ెంవరిక, ఫరష్రీస్ శాఖలు)
● గజవెందర సరెంగ్ షకావత్ (జల శకిత)
సహాయ మంత్రులు (సవత్ంత్ు హో దా)
● స్ెంతోష్ కుమార్స గాెంగేర్స (శాీమిక, ఉపాధ కలిన శాఖ)
● ఇెందరజిత్ సరెంగ్ (పరణ ళ్లక, గణ ెంక శాఖ)
● శ్రీపాద యశో న యక్ (ఆయుష్, డిఫన్్ శాఖ స్హాయమెంతిర)
● జితేెందర సరెంగ్ (సరబబెంద వయవహారాలు, అణు ఇెంధన శాఖ, పని నో స, ఈశానయ రాష్ారీల
వయవహారాలు, పీఎెంవయ స్హాయ మెంతిర)
● కిరణ్ రిజిజు (కరడ
ీ లు, యుజవన, మెైన రీు వయవహారాలు)
● పరహాోద్ సరెంగ్ పట్ేల్ (స్ాెంస్ాృతిక పరాయట్క శాఖ)
● రాజ్ కుమార్స సరెంగ్ (విదసయత్, స్ెంపరద యేతర విదసయత్, నెైపుణ యభివృది )
● హరీీప్ సరెంగ్ పయరి (గృహ న్నరాాణెం, విమానయానెం, వాణిజయ పరిశమ
ీ ల శాఖ)
● మన్ స్సఖ్ మాెండవయ (షరపరిెంగ్, రస్ాయన లు, ఎరడవులు)
సహాయ మంత్రులు
● ఫగీున్ సరెంగ్ కులసేత (ఉకుా శాఖ)
● అశిేన్స చౌబే (కుట్ుెంబ, ఆరోగయ శాఖ)
● అరడాన్ రామ్స మేఘవాల్ (పారో మెెంట్రీ వయవహారాల శాఖ, భకరీ పరిశమ
ీ లు)
● జనరల్ వీకవ సరెంగ్ (రోడుో, రహద రడలు శాఖ)
● కిృష్న్ పాల్ గుజా ర్స (స్ాధకారిత, స్ామాజిక న యయెం)
● ద ద రావ్ పాట్ిల్ (పౌర, పరజా స్రఫరాల శాఖ)
● కిష్న్ రడిు (హో ెంశాఖ స్హాయమెంతిర)

● పురడష్ో తత ెం రూపాలా (వయవస్ాయ, రైతు స్ెంక్వమ శాఖ)
● రాెంద స్ అథ్వాలే (స్ాధకారిత, స్ామాజిక న యయెం)
● స్ాధీే న్నరెంజన్ జోయతి (గాీమీణ భివృది శాఖ)
● బకబుల్ స్సపరరయో (అట్వీ, పరాయవరణ శాఖ)
● స్ెంజీవ్ కుమార్స బకలాయన్ (పాడి, పశుగణ భివృది , ఫరష్రీస్)
● దో తేర స్ెంజయ్ శాయరావ్ (మానవ వనరడల శాఖ,ఐట్ీ శాఖ)
● అనసరాగ్ సరెంగ్ ఠాకూర్స (ఆరిిక, కారొిరవట్ వయవహారాల శాఖ)
● స్సరవష్ అెంగాడి ( రైలేేస్)
● న్నత యనెంద్ రాయ్ (హో ెంశాఖ)
● రతత న్ లాల్ కఠారియా (జల శకిత, స్ాధకారిత, స్ామాజిక న యయెం)
● వి.మురళ్లధరన్ ( పారో మెెంట్రీ వ్యవహారాలు, విదేశాెంగ శాఖ)
● రవణుకా సరెంగ్ (గిరిజన శాఖ)
● స్ో మ్స పరకాశ్ (వాణిజయ, పరిశమ
ీ లు శాఖ)
● రామేశేర్స తెలి (ఫుడ్ పారససరెంగ్)
● పరత ప్ చెందర స్ారెంగి (స్ూక్షా, చిని, మధయ తరహా పరిశమ
ీ లు, పశుస్ెంవరిక శాఖ)
● కైలాస్ చౌదరి (వయవస్ాయ శాఖ)
● దేబశ్రీ చౌదసరి (మహిళ్ శిశు స్ెంక్వమెం)
฀ కృష్ాణపై 9 ఎస్ఎల్డీసీపల
ీ కు న్నరణయెం
● కృష్ాణ నదీజలాల విన్నయోగాన్ని కచిేతెంగా లెకాకట్ేుెందసకు అధసన తనెంగా సైడ్ లుకిెంగ్
డ పో ర్స కరెంట్ ప ర పైలర్స (ఎస్ఎల్డీసీపీ)లనస విన్నయోగిెంచ లన్న కృష్ాణనద యాజమానయ బో రడు
(కవఆర్సఎెంబీ) న్నరణయెంచిెంద. ఏపీ, తెలెంగాణ రాష్ాురలోో పలుచోట్ో తొమిాదెంట్ిన్న
ఏరాిట్ుచేయాలన్న న్నరణయెంచిెంద.
● ఇపిట్ివరకు జలాల విన్నయోగాన్ని ట్ెలిమెట్ీర యెంతర ల ద ేరా లెకిాస్సతన ిరడ. తొలిదశలో 18
చోట్ో వాట్ిన్న ఏరాిట్ుచేశారడ. కొన్నిచోట్ో ఈ యెంతర ల పన్నతీరడపై రెండు రాష్ాురలూ స్ెందేహెం
వయకత ెం చేశాయ. దీెంతో తొలిస్ారి ఎస్ఎల్డీసీపీల ఏరాిట్ుకు బో రడు మొగుుచూపరెంద. రెండు
రాష్ాురల పరిధలోనూ మొతత ెం 11 పారెంత లోో పరికరాలు అమరాేలన్న తొలుత భకవిెంచ రడ.
అనసవెైన పారెంత ల ఎెంపరక కోస్ెం న్నయమిెంచిన ముగుురడ స్భుయల కమిట్ీ సరఫ్ారడ్ల

ఆధ రెంగా తొమిాద స్ి లాలనస ఎెంపరక చేశారడ. ద ద పు రూ.4 కోట్ో తో పరికరాలు కొనసగోలు
చేయాలని న్నరణయాన్నకి వచ ేరడ.
● కమిట్ీ స్ూచిెంచిన పారెంత లోో కవసీ కన ల్, పో తిరడిు పాడు, న గారడానస్ాగర్స పారజకుు కుడి, ఎడమ
కాలువల పరిధలో పాలేరడ, ఖమాెం, తిరడవయరడ స్మీపెంలో, విజయవాడ పరకాశెం బకయరవజీ
తూరడి, పశిేమ పరధ న కాలువలు, గుెంట్యరడ, పో లవరెం కాలువలు ఉనిట్ు
ో తెలిసరెంద.
฀ తొలి కవెందర మెంతిరమెండలి స్మావేశెంలో కరలక న్నరణ యాలు

● రెండో విడత అధకారెంలోకి వచిేన తరాేత పరధ న్న మోదీ నేతృతేెంలోమే 31న స్ాయెంతరెం
తొలిస్ారి న్నరేహిెంచిన కవెందర మెంతిరవరు స్మావేశెంలో కరలక న్నరణయాలు తీస్సకున ిరడ.
● దేశెంలో ఉని అరడహలెైన రైతులెందరికర కిస్ాన్ స్మాాన్ పథ్కెం కిెంద ఏట్క రూ.6వేల స్ాయెం
అెందెంచ లన్న న్నరణయెంచ రడ. అలాగవ చిని, స్నికారడ రైతులకు, జీఎస్ట్ీ పరిధలోకి రాన్న
వాయపారడలకు పరెంఛనస పథ్కెం అమలు చేయాలన్న కవబినెట్ న్నరణయెంచిెంద. దీెంతో ఎన్నికలోో
భకజపా ఇచిేన ఈ హామీలనస నెరవేరిేనట్ో యెంద.
● పాడి పశువులకు రోగాలు లేకుెండ కవెందరపభ
ర ుతే ఖరడేతోనే వాయకి్నసో వేయెంచ లన్న కవబినెట్
తీరాాన్నెంచిెంద. జూన్ 17 నసెంచి జులెై 26వరకు పారో మెెంట్ు స్మావేశాలు న్నరేహిెంచ లన్న
న్నరణయెంచిెంద. జులెై 5న బడెాట్ పరవేశపట్కులన్న తీరాాన్నెంచిెంద.
● ఇపిట్ివరకూ 2 హకాురో లోపు ఉని రైతులకవ పీఎెం కిస్ాన్ స్మాాన్ యోజన
వరితెంపజవస్త సన ిరడ. పరస్త సతెం లబిి ద రడల స్ెంఖయ 12.50 కోట్ు
ో . ఇక మీదట్ రైతులెందరికర
వరితెంపజవయడెం వలో లబిి ద రడల స్ెంఖయ 14.50 కోట్ో కు చేరనసెంద. వయవస్ాయెం చేసే పరతి
రైతుకూ స్ెంవత్రాన్నకి రూ.6 వేలు మూడు విడతలోో అెందస్ాతరడ. అలాగవ దీన్నపై పరభుతేెం చేసే
ఖరడే రూ.87 వేల కోట్ో కు చేరడతుెంద. దీన్నకి న్నధసల స్మస్య రాన్సయకుెండ బడెాట్ నసెంచే
కవట్కయస్ాతరడ. ఈ పథ్కెంలో కొతత గా చేరిన రైతులకు పాత బకాయలు చెలిోెంచరడ. చేరిన న ట్ి
నసెంచి మాతరమే వాయద లు చెలిోస్త ారడ.
● చిని, స్నికారడ రైతులకు 60 ఏళ్ో తరాేత నెలకు రూ.3వేల పరెంఛనస అెందెంచడ న్నకి వీలుగా
పరధ నమెంతిర కిస్ాన్ పరెంఛనస యోజన తీస్సకొస్సతన ిరడ. దీన్న కిెంద 18 నసెంచి 40 ఏళ్ో లోపు
రైతులు చేరొచసే. ఇెందసకోస్ెం వయస్స్నస బట్ిు రోజుకు రూ.2 నసెంచి రూ.7వరకు చెలిోెంచ లి్
ఉెంట్ుెంద. అెంతే మొతత న్ని కవెందర పరభుతేెం కూడ జమచేస్త సెంద. 60 ఏళ్ో వయస్స్ ద ట్ిన
తరాేత నెలకు రూ.3వేలు పరెంఛనస కిెంద అెందస్ాతరడ. రైతు చన్నపో తే ఆయన మీద ఆధ రపడు

కుట్ుెంబస్భుయలకు అెందసలో 50% పరయోజనెం కలిిస్ాతరడ. దీన్నవలో 12-13 కోట్ో మెంద
రైతులకు పరయోజనెం కలుగుతుెందన్న అెంచన . ఇెందసకోస్ెం కవెందరెం రూ.10,774.5 కోట్ు
ో
కవట్కయెంచనసెంద. తొలి దశలో మొదట్ి మూడేళ్ోలో కన్సస్ెం 5 కోట్ో మెంద చిని, స్నికారడ
రైతులకు పరయోజనెం కలిిస్ాతరడ.
● ఇదే తరహా పరెంఛనస పథ్కాన్ని జీఎస్ట్ీ పరిధలోకి రాన్ని చిని వాయపారడలకూ వరితెంపజవస్త ారడ.
రూ.1.50 కోట్ో లోపు వారిిక ట్రోివర్స ఉని వాయపారడలెందరూ ఈ పథ్కాన్ని
ఉపయోగిెంచసకోవచసే. దీన్నవలో వచేే మూడేళ్ోలో 5 కోట్ో మెంద వాయపారడలు లబిి
ప ెందసత రన్న అెంచన .
● పశువులనస రోగ విముకత ెం చేయడ న్నకి కవెందర పరభుతే ఖరడేతోనే పయరితగా వాయకి్నసో
వేయెంచ లన్న మెంతిరవరు ెం న్నరణయెంచిెంద. ఇదవరకు ఈ ఖరడేనస కవెందర, రాష్ు ర పరభుత ేలు
60:40 న్నష్ితిత లో భరిెంచ లి్ వచేేద. ఇపుిడు ఆ న్నబెంధన తీసేసర 100% కవెందరమే భరిెంచేలా
న్నరణయెంచ రడ. దీన్నవలో రూ.13వేల కోట్ు
ో ఖరేవుతుెందన్న అెంచన . అయదేళ్ోలో పశువులనస
రోగవిముకత ెం చేయాలనిద పరభుతే స్ెంకలిెం. 30 కోట్ో ఆవులు, ఎదసీలు, గవదెలు, 20కోట్ో
మేకలు, గొరల
ీ ు, కోట్ి పెందసలకు వాయకి్నసో వేస్త ారడ.
● 17వ లోక్స్భ తొలి పారో మెెంట్ు స్మావేశాలు జూన్ 17 నసెంచి జులెై 26 వరకు 40 రోజులు, 30
సరట్ు ెంి గ్లోో న్నరేహిెంచ లన్న న్నరణయెంచ రడ. తొలి రెండురోజులు స్భుయల పరమాణ సీేకారాలు
ఉెంట్కయ. 19న సీికర్స ఎెంపరక ఉెంట్ుెంద. 20న రాష్ు ప
ర తి ఉభయ స్భలనస ఉదేీశిెంచి
పరస్ెంగిస్త ారడ. తరాేత ద న్నపై చరే జరడగుతుెంద. జులెై 4న ఆరిిక స్రవే, జులెై 5న బడెాట్
ఉెంట్ుెంద. 26న స్మావేశాలు ముగుస్ాతయ.
฀ యోగాకు పరతయే క యాప్

● దేశెంలో యోగా స్ెంబెంధ కారయకీమాలు, శిక్షణ కవెందర లనస గురితెంచడెంలో పరజలకు
స్ాయపడేెందసకు కవెందర ‘ఆయుష్’ మెంతిరతేశాఖ ఒక మొబరైల్ యాప్నస పారరెంభిెంచిెంద.
‘యోగా లగకవట్ర్స’ అనే ఈ వయవస్ి మాయప్ ఆధ రెంగా పన్నచేస్త సెంద. యోగా శిక్షకులు ఇెందసలో
నమోదస చేస్సకోవాలి. దీన్నవలో వారడ పదీ స్ెంఖయలో పరజలకు చేరడవయేయెందసకు వీలు
కలుగుతుెంద .

฀ ఉపాధ యయ విదయలో స్మూల మారడిలు
● ఉపాధ యయ విదయనస స్మూలెంగా మారవేెందసకు నూతన విద యవిధ నెం ముస్ాయద
న్నవేదకలోపలు స్ెంస్ారణలనస పేరొాన ిరడ. ఉపాధ యయవిదయ పునర్సవయవసీికరణలో భకగెంగా
ఇబబడి ముబబడిగావెలిసరన కళ్ాశాలలిి మూసరవేయాలన్న నూతన విద యవిధ నెంపై ఏరాిట్ెైన
కమిట్ీ అభిపారయపడిెంద. 2030 నసెంచి న లుగవళ్ో ఇెంట్ిగవీట్ెడ్ బీఈడీ కోరడ్లు
అెందసబకట్ులోకి తీస్సకురావాలన్న, ఈకోరడ్లనస డిగ,ీ పీజీ కోరడ్లు న్నరేహిెంచే కళ్ాశాలలోోనే
బో ధెంచ లన్న పేరొాెంద.
● ఉపాధ యయ వృతిత లోకి అతయెంత పరతిభకవెంతులెైన వారికవ పరవేశెం కలిగవలా చరయలుతీస్సకోనసెంద.
గాీమీణ విద యరడిలనస పో ర త్హిెంచేెందసకు భకరీస్ి ాయలో ఉపకారవేతన లు
అెందెంచనసెంద.మధ యహిభోజన పథ్కెంలో భకగెంగా అలాిహారాన్ని అెందెంచ లన్న న్నవేదక
అభిపారయపడిెంద. వెైదయవిదయలోపరవేశాన్నకి ఉమాడి పరవేశపరీక్ష (న్సట్)నస న్నరేహిస్త సనిట్ు
ో ..
ఎెంబీబీఎస్ కోరడ్పయరితచేసరన తరడవాత కూడ ‘ఎగిాట్ పరీక్ష’నస న్నరేహిెంచ లన్న కమిట్ీ
అభిపారయపడిెంద.జాతీయ నూతన విద యవిధ నెంలో భకగెంగా ఈ అెంశాలనస పేరొాెంద.
● ఇెంట్ిగవట్
ీ ెడ్ బీఈడీ కోరడ్.. :ఉపాధ యయ వృతిత కోరడ్ చేయాలెంట్ే ఇక నసెంచి తపిన్నస్రి
ఇెంట్ిగవట్
ీ ెడ్ బీఈడీ కోరడ్చేయాలి. రెండేళ్ో బీఈడీ కోరడ్నస ఏడ ద కోరడ్గా మారిే, న లుగవళ్ో
ఇెంట్ిగవట్
ీ ెడ్ కోరడ్లుచేసరన వారికి పరవేశాలు కలిిస్ాతరడ. పరస్త సతెం ఉపాధ యయ అరహత పరీక్ష (ట్ెట్
)లో కవవలెంరాతపరీక్ష మారడాలకవ పారధ నయముెంద. ట్ెట్లో పరతి అభయరిి 5 నసెంచి ఏడు న్నమిష్ాల
పరతయక్షతరగతుల డెమోకు హాజరడ కావాలన్న పరతిపాదన చేరిేెంద.
฀ దేశెంలోనే అతయధక ఉష్ోణ గీత 50.9 డిగీల సలి్యస్

● ఈ వేస్వికాలెంలో దేశెంలోనే అతయధక ఉష్ోణ గీత 50.8 డిగల
ీ సలి్యస్ రాజస్ాినర ష్ు ెంర లోన్న చసరడ
పట్ు ణెంలో నమోదెైెంద. చసరడ పట్ు ణెంలోన్న ఖిలాో కవెందరెంగా అతయధక ఉష్ోణ గీతనమోదెై
రికారడులకకిాెంద. జూన్ 2నచసరడ పట్ు ణెంలోపరజలు మెండే ఎెండలతో అలాోడిపో యారడ. 2016 వ
స్ెంవత్రెంలో చసరడ పట్ు ణెంలో అతయధకెంగా 50.2 డిగల
ీ సలి్యస్ ఉష్ోణ గీత నమోదెైెంద.
฀ జన ఔష్ధ ల పరిధలోకి కాయన్ర్స మెందసలు

● అన్ని రకాల కాయన్రో కు ఉపయోగిెంచే ఔష్ధ లనస ఇకపై జన ఔష్ధ ల పరిధలోకి
తీస్సకురావాలన్నకవెందర పరభుతేెం న్నరణయెంచినట్ు
ో రస్ాయన లు, ఎరడవుల శాఖ మెంతిర
డి.వి.స్ద నెందగౌడ పరకట్ిెంచ రడ.

฀ జాతీయ విద య విధ న ముస్ాయద లో తిరభకష్ా విధ న న్నకి స్వరణ
● దేశెంలోన్న విద యరడిలెందరూ హిెందీ తపిన్నస్రిగా నేరడేకోవాలెంట్య జాతీయ నూతనవిద య
విధ న ముస్ాయద (డర ఫ్ుు)లో ప ెందసపరిచిన న్నబెంధననస కవెందరెం స్వరిెంచిెంద. కవెందరమానవ
వనరడల అభివృది శాఖ జూన్ 3న ఈమేరకు ముస్ాయద లో మారడిలు చేసరెంద.
● హిెందీయేతర రాష్ాురలోోనూ తృతీయ భకష్గా హిెందీన్న విద యరడిలు అభయసరెంచ లనిపరతిపాదనపై
దక్ిణ ద రాష్ాురల నసెంచి తీవర వయతిరవకత రావడట్ెంతో కవెందరెం ఈ మేరకు న్నరణయెంతీస్సకుెంద
.ఆరడ లేద ఏడో తరగతి(గవడ్)లో విద యరడిలుతృతీయ భకష్నస ఎెంచసకోవట్ెం/మారడేకోవట్ెం
చేయవచేన్న త జాగా పేరొాెంద. తొలి ముస్ాయద లో దేశెంలోవిద యరడిలు ఏ రాష్ు ెంర లో
చదసవుతున ి తిరభకష్ా విధ నెంలో హిెందీ, ఇెంగిోష్ తపిన్నస్రిగాకొనస్ాగాలన్న కస్ూ
త రి రెంగన్
నేతృతేెంలోన్న కమిట్ీ స్ూచిెంచిెంద. ఈ న్నబెంధన పట్ో దక్ిణ దరాష్ాురల నసెంచి తీవర వయతిరవకత
● ఇపుిడు హిెందీన్న తొలగిెంచి ఏవెైన మూడు భకరతీయ భకష్లోో పారవీణయెం
స్ెంపాదెంచ లనిన్నబెంధననస పరతిపాదెంచిెంద.
฀ దల్దో మెట్ర ో, బస్స్లోో మహిళ్లకు ఉచిత పరయాణెం

● దేశ రాజధ న్న దల్దో లో మహిళ్లు ఇక మెట్ర ో రైళ్ో ల, బస్స్లోో ఉచితెంగా పరయాణ లుచేయవచసే.
రెండు మూడు నెలలోోనే ఈ స్ౌకరాయన్ని అెందసబకట్ులోకి తేనసనిట్ు
ో ముఖయమెంతిరఅరవిెంద్
కవజీరవాల్ జూన్ 3న వెలోడిెంచ రడ. ఇెందసకు అయేయ ఖరడేనస దల్దో పరభుతేమేభరిస్త సెందన్న
విలేకరడలకు తెలిపారడ.
● పరస్త సత ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో 6 నెలలకు ద ద పు రూ. 700 కోట్ు
ో ఖరేవుతుెందన్న అెంచన
వేసరనట్ు
ో వివరిెంచ రడ. ఏడ దకి ఇద రట్ిుెంపు అవుతుెందన ిరడ. మెట్రో రైళ్ోతోపాట్ు, దల్దో రాష్ు ర
రవాణ స్ెంస్ి బస్స్లు, కో స్ుర్స బస్స్లోో ఉచిత పరయాణ స్ౌకరయెం అమలు చేయనసనిట్ు
ో
కవజీరవాల్ వివరిెంచ రడ. పరయాణ ఛ రీాలు అధకెంగా ఉన ియెంట్య మహిళ్లు పలు
స్ెందరాభలోో స్సరక్ితెం కాన్న రవాణ స్ాధన లనస ఎెంచసకుెంట్ున ిరన్న, వారికి పరయాణ భదరత
కలిిెంచడ న్నకవ ఈ న్నరణయెం తీస్సకున ిమన్న వెలోడిెంచ రడ.
● ఇెందసకుగానస వారెంలోగా విధవిధ న లనస రూప ెందెంచ లన్న దల్దో మెట్ర ో, రాష్ు ర
ర వాణ స్ెంస్ి
అధకారడలకు తెలిపామన్న.. అనెంతరెం మెంతిరవరు ెంలో పట్ిు ఆమోదముదర వేస్త ామన ిరడ.కాగా
ఆరిిక స్ోత మత ఉనివారడ డబుబపట్ిు ట్ికాట్ు
ో కొనసకోావచేన్న, ద న్నవలో వారడపేద మహిళ్లు

ఉచితెంగా పరయాణిెంచడ న్నకి పరభుత ేన్నకి చేయూతనస ఇచిేనట్ు
ో అవుతుెందన్న
అన ిరడ.ఉచితెంగా పరజారవాణ కలిిెంచడమెంట్ే పరజా స్ెంక్వమెంపై పట్ుుబడి పట్ిునట్ేో నన్న,
దీన్నవలో ఉత ిదకత పరడగుతుెందన ిరడ.
฀ స్ారేతిరకఎన్నికలలో రూ.60వేలకోట్ో వయయెం : సీఎెంఎస్

● ఇట్ీవల ముగిసరన స్ారేతిరక ఎన్నికలు దేశెంలో ఇెంతకు ముెందస జరిగిన ఎన్నికలకన ి
అతయెంత ఖరీదెైనవన్న, రాజకరయ పారీుల ఖరడే, పరచ రెం తీరడ తెనసిలు పరజాస్ాేమయ
శరయో
ీ భిలాష్ులనస న్నరాఘెంతపరిచ యన్న సెంట్ర్స ఫర్స మీడియా స్ు డీస్ స్ెంస్ి (సీఎెంఎస్)
● ఈ ఎన్నికలోో ఓట్రో పై వెచిేెంచిన మొతత మే రూ.60వేల కోట్ో కు పైగా ఉెంట్ుెందన్న తెలిపరెంద.
ఒకోా లోక్స్భ న్నయోజకవరు ెం పరిధలో అభయరడిల స్గట్ు వయయెం స్సమారడ రూ.100 కోట్ు
ో గా
ఉెందన్న, ఇక రకరకాల పరచ ర వయయహాలు, బరట్ు ెంి గులు, ఇతరతర వయయాలన్నిట్ిన్స కలుపుకుెంట్ే
ఈ మొతత ెం అనూహయెంగా ఉెంట్ుెందన్న వెలోడిెంచిెంద.
● జూన్ 3న దల్దో లో న్నరేహిెంచిన ఓ కారయకీమెంలో సీఎెంఎస్ తన అధయయన న్నవేదకనసవిడుదల
చేసరెంద. ఈ స్ెందరభెంగా న్నరేహిెంచిన చరాే కారయకీమెంలో మాజీ పరధ న ఎన్నికల కమిష్నర్స
ఎస్.వె.ై ఖసరవషీ కూడ పాలగున ిరడ. ‘‘ఎన్నికలోో విచేలవిడి ధన పరవాహెం మమాలిి
భయకెంపరతులిిచేసరెంద. దేశెంలో పరజాస్ాేమయ పున దసలిి చెకుాచెదరకుెండ
కాపాడుకోవాలెంట్ే తక్షణమే స్రైనచరయలు తీస్సకోకతపిదన్నపరస్త ో ెంద’’ అన్న సీఎెంఎస్ ఛెైరాన్
ఎన్.భకస్ారరావు చెపాిరడ.
฀ అత యచ ర కవస్సలోో పదేపదే దో ష్ులుగా తేలినవారికి జీవిత ఖైదస లేద మరణ శిక్ష

విధెంచడెం స్రైన్నదే : బ ెంబకయ హైకోరడు
● ‘న్నరభయ’ అత యచ ర కవస్స తరాేత 2012లో తెచిేన ఒక న్నబెంధనకు స్ెంబెంధెంచిన రాజాయెంగ
చెలో ుబకట్ునస స్మరిిస్త ూ బ ెంబకయ హైకోరడు తీరడి చెపరిెంద. అత యచ ర కవస్సలోో పదేపదే
దో ష్ులుగా తేలినవారికి జీవిత ఖైదస లేద మరణ శిక్ష విధెంచడెం స్బబేనన్న పేరొాెంద.
స్ెంచలనెం స్ృషరుెంచిన శకిత మిల్్ స్ామూహిక అత యచ ర కవస్సలో ముగుురడ దో ష్ులు ద ఖలు
చేసరన పరట్ిష్నో నస కొట్ిువేస్త ూ జసరుస్ బి.ధరాాధకారి, జసరుస్ రవవతి మోహితే దెరవలతో కూడిన
ధరాాస్నెం ఈ తీరడి చెపరిెంద.

● న్నరభయ అత యచ ర ఘట్న తరాేత జసరుస్ జ.ఎస్.వరా కమిట్ీ సరఫ్ారడ్ల ఆధ రెంగా భకరత
శిక్ా స్ాృతి (ఐపీసీ)లో మారడిలు జరిగాయ. దీన్నకిెంద 376(ఇ) అనే సక్షన్నస కొతత గా తెచ ేరడ.
పదేపదే అత యచ ర నేరాలకు పాలిడేవారికి జీవిత ఖైదస లేద మరణ శిక్ష విధెంచ లనిద దీన్న
స్ారాెంశెం. ఈ సక్షన్ కిెంద మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా శకిత మిల్్ అత యచ ర ఘట్నలో దో ష్ న్నరాిరణ
జరిగిెంద.
● 2013 ఆగస్సు 22న విజయ్ జాదవ్, కాశ్రెం బరెంగాల్ద, స్ల్దెం అన ్రీ, సరరాజ్ ఖాన్లు ఫ్ ట్ో
జరిలిస్సుగా పన్నచేస్త సని 22 ఏళ్ో యువతిన్న ముెంబయలోన్న న్నరానెంగా ఉని శకిత మిల్్
పారెంగణెంలోకి తీస్సకళ్లో స్ామూహిక అత యచ రాన్నకి పాలిడు రడ. దీన్నకి కొన్ని నెలల ముెందస
వీరడ అదే పారెంగణెంలో 18 ఏళ్ో యువతిపై అత యచ రెం చేశారడ. దీెంతో పదేపదే అత యచ రాన్నకి
పాలిడు రెంట్య ఐపీసీలోన్న 376(ఇ) సక్షన్ కిెంద జాదవ్, బరెంగాల్ద, అన ్రీలకు మరణశిక్ష
విధస్ూ
త ట్రయల్ కోరడు తీరడి చెపరిెంద. సరరాజ్ ఖాన్కు జీవిత ఖైదస విధెంచిెంద. మరో
న్నెందతుడిగా ఉని ఓ మెైనర్సనస స్ెంరక్షణ కవెందర న్నకి పెంపరెంద.
● ఈ నేపథ్యెంలో మరణశిక్షనస ఎదసరొాెంట్ుని ముగుురడ దో ష్ులు 376(ఇ) సక్షన్ చెలో ుబకట్ునస
పరశిిస్ూ
త హైకోరడునస ఆశీయెంచ రడ. రాజాయెంగెం పరకారెం అతయెంత అరడదెైన కవస్సలోోనే మరణశిక్ష
విధెంచ లి్ ఉెంట్ుెందన్న పేరొాన ిరడ. ఒకట్ి కన ి ఎకుావస్ారడో అత యచ రెం చేయడ న్ని
కూడ ఈ కోవలకవ చేరడస్సతనిట్ు
ో ఈ సక్షన్ పేరొాెందన్న, ద న్ని స్మీక్ిెంచ లన్న కోరారడ. అయతే
స్దరడ సక్షన్ రాజాయెంగ విరడది మేమీ కాదన్న హైకోరడు తన తీరడిలో పేరొాెంద. ‘‘అత యచ ర
బకధతులు ఎదసరొానే వేదన జీవితకాలెం ఉెంట్ుెంద. ఒక రకెంగా చెపాిలెంట్ే హతయ కన ి
అత యచ రమే ద రడణమెైన నేరెం’’ అన్న వాయఖాయన్నెంచిెంద.
฀ కవెందర పరభుతేెంలో కొతత గా జల్ శకితమెంతిరతేశాఖ

● మోదీ నేతృతేెంలో రెండో స్ారి అధకారెం చేపట్ిున ఎన్సు యే పరభుతేెం.. కొన్ని శాఖలోో మారడిలు
చేరడిలు చేసరెంద. జలవనరడలు, త గున్సట్ికి స్ెంబెంధెంచిన రెండు మెంతిరతే శాఖలనస
కలుపుతూ జల్ శకిత మెంతిరతే శాఖగా మారవేసరెంద. కవబినెట్ మెంతిరగా పరమాణసీేకారెం చేసరన
గజవెందర షఖావత్కు ఈ మెంతిరతే శాఖనస అపిగిెంచ రడ. ఇకపై జలవయవహారాలన్సి ఈ శాఖ
కిెందకవ రానసన ియ. అెంతరాాతీయ జల వివాద లెైన , దేశ్రయ జలవివాద లెైన ఈ శాఖవ
చూడ లి్ ఉెంట్ుెంద. అలాగవ న్సట్ి పారడదల రెంగెం, నమామి గెంగ పారజక్ు, న్సట్ి స్రఫరా
తదతరాలు కూడ ఈ శాఖ కిెందకవ రానసన ియ. కాగా జల్శకిత కిెంద నదసల అనసస్ెంధ నెం,

తుెంపర సేదయెం అమలు, పరతి ఇెంట్ికి నలాో న్సరడ వెంట్ివి అమలు చేస్త ామెంట్య ఎన్నికలకు
ముెందస బీజవపీ తన మేన్నఫస్ోు లో పేరొాని విష్యెం తెలిసరెందే.
฀ బకలలిి చిదమేస్త సని కాలుష్యెం

● మనదేశెంలో వాయు కాలుష్యెం పనసభూతెంగా మారి ఏట్క లక్షమెంద చిన ిరడల పారణ లనస
బలితీస్సకుెంట్ోెందన్న త జా న్నవేదక వెలోడిెంచిెంద. దేశవాయపత ెంగా చోట్ుచేస్సకుెంట్ుని 12.5%
మరణ లకు ఈ కాలుష్యమే కారణమవుతోెందన్న తెలిపరెంద.
● పరపెంచ పరాయవరణ దనోత్వెం నేపథ్యెంలో ‘సెంట్ర్స ఫర్స సైన్్ అెండ్ ఎన్నేరాన్మెెంట్(సీఎస్ఈ)’
స్ెంస్ి ‘భకరత్లో పరాయవరణ పరిసి తి
ర (ఎస్వయఈ)’ పేరడతో మే 5నతమ న్నవేదకనస బయట్పట్ిుెంద.
● త జా న్నవేదక పరకారెం.. మనదేశెంలో పరతి పదవేల మెంద చిన ిరడలోో 8.5 మెంద ఐదేళ్ో ల
కూడ న్నెండకముెందే వాయుకాలుష్యెం కారణెంగా మరణిస్త సన ిరడ. బకలికలోో ఈ పరభకవెం
మరిెంత ఎకుావ. పరతి 10 వేలమెంద బకలికలోో 9.6 మెంద ఐదేళ్ో పారయాన్నకి చేరకముెందే
కాలుష్యెం కాట్ుకు బలవుతున ిరడ.
● కాలుష్ాయన్ని అడుుకునే దశగా పరభుతేెం చేపడుతుని పథ్కాలు తగిన ఫలిత లన్నవేడెం
లేదస. వాయు కాలుష్ాయన్ని తగిుెంచేెందసకు దేశెంలో విదసయత్ వాహన ల స్ెంఖయనస 2020 న ట్ికి
50-60 లక్షలకు పెంచ లన్న భకరత్ లక్షయెంగా న్నరవీశిెంచసకుెంద. ఈ ఏడ ద మే న ట్ికి ఆ
వాహన ల స్ెంఖయ కవవలెం 2.8 లక్షలకవ చేరడకుెంద. పరాయవరణ మారడిలపై ఎపిట్ికపుిడు
అపరమతత ెం చేసే వయవస్ి నస రూప ెందెంచసకోవడెంలోనూ భకరత్ విఫలమవుతోెంద.
● 2010-14 మధయ మనదేశెంలో గీన్
ీ హౌస్ ఉదు రాలు 22% పరిగాయ. మొతత ెం గీన్
ీ హౌస్
ఉదు రాలోో 73% ఇెంధన రెంగెం నసెంచే వస్సతన ియ. ఓజోన్ ప ర క్ీణతకు కారణమయేయ
కోోరోఫ్ోో రోకారబనో కు మనదేశెం అడుుకట్ు వేసరనపిట్ిక.ర . వాట్ిస్ి ానెంలో ఉపయోగిస్త సని హైడోర -
కోోరోఫ్ోో రోకారబనసో భూత పాన్నకి కారణమవుతున ియ. గత ఏడ ద 11 రాష్ాురలోో వాత వరణ
వెైపరీత యల వలో 1,425 మెంద దసరారణెం పాలయాయరడ.
฀ మోదీ అధయక్షతన 2 మెంతిరవరు స్ెంఘాలు ఏరాిట్ు

● ఆరిికాభివృది , ఉదో యగ కలినలపై స్ూచనలు ఇవేడ న్నకి పరధ న్న నరవెందర మోదీ మెంతురలతో
రెండు ఉనిత స్ాియ స్ెంఘాలనస ఏరాిట్ు చేశారడ. 2018-19 ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో జనవరి-
మారిే తెమ
ైర ాసరకెంలో వృది రవట్ు 5.8 శాతెం ఉెంట్ుెందన్న అెంచన వేయగా, అెంతకన ి
తకుావగానే నమోదయెంద. న్నరడదో యగెం గత 45 ఏళ్ో లో ఎనిడూ లేన్నవిధెంగా 2017-18లో 6.1

శాత న్నకి పరిగిెంద. ఈ నేపథ్యెంలో కమిట్ీల ఏరాిట్ుకు పారధ నయెం ఏరిడిెంద. ఈ రెండిెంట్ికర
మోదీయే అధయక్షత వహిస్త సన ిరడ. ఆరిిక మెంతిర న్నరాలా సీత రామన్ జులెై 5న
పరవేశపట్ు నసని బడెాట్లో ఈ కమిట్ీల సరఫ్ారడ్లనస ప ెందసపరడస్ాతరడ.
● పట్ుుబడులు, ఆరిికాభివృది (అయదసగురడ స్భుయలు): పరధ న్న నరవెందరమోదీ, హో ెం మెంతిర
అమిత్ ష్ా, స్ూక్షా, చిని, మధయ తరహా పరిశమ
ీ ల శాఖ మెంతిర న్నతిన్ గడారీ, ఆరిిక
శాఖామెంతిరన్నరాలాసీత రామన్, రైలేే, వాణిజయ మెంతిర పీయూష్ గోయెల్ .
● ఉదో యగాల కలిన, నెైపుణ యభివృది (పద మెంద స్భుయలు): నరవెందర మోదీ, అమిత్ ష్ా, న్నరాలా
సీత రామన్, పీయూష్ గోయెల్, పట్ోరలియెం మెంతిర ధరవాెందర పరధ న్, వయవస్ాయ మెంతిర
నరవెందర సరెంగ్ తోమర్స, మానవ వనరడల అభివృది శాఖ మెంతిర రమేష్ పో ఖిి యాల్ న్నశాెంక్,
నెైపుణ యభివృది శాఖ మెంతిర మహెందర న థ్ పాెండే, కారిాక శాఖ స్హాయ మెంతిర స్ెంతోష్
గెంగాేర్స, పరిశమ
ీ ల శాఖ స్హాయ మెంతిర హరదీప్ సరెంగ్ పురీ.
● పరధ న్న అధయక్షతన సీసీఎస్ ఏరాిట్ు : అలాగవ భదరత వయవహారాల మెంతిరవరు స్ెంఘాన్ని
(సీసీఎస్) ఏరాిట్ు చేస్త ూ పరభుతేెంఉతత రడేలు జారీ చేసరెంద. పరధ న్న నరవెందర మోదీ అధయక్షతన,
రక్షణ మెంతిర రాజ్న థ్ సరెంగ్, హో ెం మెంతిర అమిత్ ష్ా, విదేశ్ర వయవహారాల శాఖ మెంతిర జయ్
శెంకర్స, ఆరిిక మెంతిర న్నరాలా సీత రామన్ స్భుయలుగా ఈ కమిట్ీ ఏరాిట్యెంద. జాతీయ
భదరత, విదేశ్ర స్ెంబెంధ లనస ఈ కమిట్ీ పరయవేక్ిస్త సెంద.
฀ 15లక్షల కోట్ో తో రహద రడల అభివృది

● దేశెంలో రహద రడల అభివృది కి రానసని అయదేళ్ోలో రూ.15లక్షల కోట్ు
ో వెచిేెంచనసనిట్ుు
కవెందర రవాణ , రహద రడలు; స్ూక్షా, చిని, మధయ తరహా పరిశమ
ీ ల శాఖల మెంతిర న్నతిన్
గడారీ తెలిపారడ. రెండో స్ారి రహద రడల శాఖనస న్నరేహిస్త సని ఆయన రానసని వెంద
రోజులోో ఏయే పనసలకు కారాయచరణ రూప ెందెంచనసన ిరో వివరిెంచ రడ.
● కొతత గా 22 ఎక్్పరస్మారాులనస న్నరిాస్ాతమన్న తెలిపారడ. విదసయతు
త గిడ్
ీ లాగవ రహద రడల గిడ్
ీ
నెలకొలుిత మన్న చెపాిరడ. బకధయతలు చేపట్ు గానే స్మీక్ష న్నరేహిెంచి, 225 పారజకుుల పనసలు
పెండిెంగ్లో ఉనిట్ుు గురితెంచ మన్న చెపాిరడ. 20-25 మినహా మిగిలినవాట్ి స్మస్యలనస
పరిష్ారిెంచ మన్న తెలిపారడ. ఈ పనసలన్సి రానసని వెందరోజులోో పారరెంభమవుత యన్న
వివరిెంచ రడ. పరమాద ల న్నవారణే తన తదసపరి లక్షయమన్న చెపాిరడ.

● ఖాదీకి విశేవాయపత గురితెంపు : కొతత గా చేపట్ిున ఎెంఎస్ఎెంఈ శాఖపై గడారీ మాట్కోడుతూ ఖాదీ
ఉతితు
త లకు విశేవాయపత గురితెంపు తీస్సకొచేేలా కృషర చేస్త ామన్న తెలిపారడ. ఇెందసకోస్ెం ఉమాడి
భకగస్ాేమయ స్ెంస్ి లనస నెలకొలుిత మన్న చెపాిరడ. పదీ యెతత ున తేనె ఉతితిత చేయడెం,
మునగకు విదేశాలోో మారాట్ స్ౌకరాయలు కలిిెంచడెంపై దృషరు పడత మన్న వివరిెంచ రడ. తోళ్ో
పరిశమ
ీ కు ఆధసన్నక స్ాెంకవతిక పరిజా ాన న్ని అెందజవస్త ామన్న అన ిరడ. పరస్త సతెం పీచస పరిశమ
ీ
ట్రోివర్స రూ.10వేల కోట్ు
ో కాగా, ద న్ని రూ.20వేల కోట్ో కు పెంచసత మన్న వివరిెంచ రడ. ఈ
చరయలన్సి ఉపాధ కలినకు స్హకరిస్త ాయన్న గడారీ అభిపారయపడు రడ.
฀ ఇజారయెల్ నసెంచి వెంద ‘సైిస్-2000’ బకెంబులనస కొనసగోలుకు ఒపిెందెం

● ఇజారయెల్ నసెంచి వెంద ‘సైిస్-2000’ బకెంబులనస కొనసగోలు చేసేెందసకు భకరత వెైమాన్నక
దళ్ెం జూన్ 6న రూ.300 కోట్ో తో ఒక ఒపిెంద న్ని కుదసరడేకుెంద. అధసన తనమెైన ఈ
బకెంబులనస పాకిస్ి ాన్లోన్న బకలాకోట్లో ఉని ఉగీవాద స్ాివరెంపై ద డి చేయడ న్నకి భకరత్
ఉపయోగిెంచిెంద .
● ఇజారయెల్కు చెెందన రఫేల్ అడ ేన్డ్ డిఫన్్ సరస్ుమ్స్ స్ెంస్ి ఈ ఆయుధ లనస
తయారడచేస్త ో ెంద. నరవెందర మోదీ నేతృతేెంలో కొతత పరభుతేెం కొలువుతీరాక కుదసరడేకుని
మొట్ు మొదట్ి రక్షణ ఒపిెందెం ఇదే.
● 900 కిలోల ఉకుా కవచెంలో 80 కిలోల పేలుడు పద రాిలు ఉెంట్కయ. లక్షయెంగా న్నరవీశిెంచిన
భవనెంలోకి చొచసేకళ్ాోక కొెంత స్మయెం తీస్సకొన్న ఈ బకెంబు పేలుతుెంద. పదసనెైన
వస్సతవులనస వెదజలుోతుెంద. ఫలితెంగా స్దరడ భవనెంలోన్న వారెంత అకాడికకాడే
చన్నపో త రడ.
฀ కవబినెట్ కమిట్ీలు ఏరాిట్ు చేసరన కవెందరెం

● కవెందర పరభుతేెం 8 కవబినెట్ కమిట్ీలనస ఏరాిట్ుచేసరెంద . ఈ కమిట్ీలలోరక్షణ మెంతిర రాజ్న థ్
సరెంగ్ పారో మెెంట్రీ వయవహారాల కమిట్ీకి నేతృతేెం వహిస్త ారడ. పారో మెెంట్రీ వయవహారాల కమిట్ీ
తపరిెంచి చ లా వాట్ికి పరధ న్న మోదీ న యకతేెం వహిస్త ారడ. కవబినెట్ న్నయామకాల కమిట్ీలో
పరధ న్నమోదీ, అమిత్ష్ా మాతరమే ఉెండనసన ిరడ.
● రాజకరయ వయవహారాలపై కవబినెట్ కమిట్ీ(సీసీపీఏ): పరధ న్న మోదీ, అమిత్ష్ా, రాజ్న థ్,
కవెందరమెంతురలు న్నతిన్గడారీ, న్నరాలాసీత రామన్, రవిశెంకర్సపరస్ాద్, నరవెందరసరెంగ్ తోమర్స,

రాెంవిలాస్ పాస్ాేన్, హర్ససరమత్
ా కౌర్స బకదల్, హరివరిన్, పీయూష్ గోయెల్, పరహాోద్జోషర,
అరవిెంద్ స్ావెంత్ ఉన ిరడ.
● భదరతపై కవబినెట్ కమిట్ీ(సీసీఎస్): పరధ న్న మోదీ నేతృతేెం వహిస్త ారడ. రాజ్న థ్సరెంగ్, అమిత్
ష్ా, జయ్శెంకర్స, న్నరాలాసీత రామన్ స్భుయలుగా ఉెంట్కరడ.
● వస్తులపై కవబినెట్ కమిట్ీ: అమిత్ష్ా నేతృతేెం వహిస్త ారడ. న్నతిన్ గడారీ, న్నరాలా
సీత రామన్, పీయూష్ గోయెల్ స్భుయలుగా ఉెంట్కరడ. జితేెందరసరెంగ్, హర్సదీప్సరెంగ్ పురి పరతేయక
ఆహాేన్నతులుగా ఉెంట్కరడ.
● ఆరిిక వయవహారాలపై కవబినెట్ కమిట్ీ(సీసీఈఏ): రాజ్న థ్సరెంగ్, అమిత్ష్ా, గడారీ,
స్ద నెందగౌడ, న్నరాలాసీత రామన్, తోమర్స, రవిశెంకర్సపరస్ాద్, హర్ససరమత్
ా స్భుయలుగా
ఉెంట్కరడ. జయ్శెంకర్స, గోయెల్, ధరవాెందరపధ
ర న్ కూడ ఇెందసలో ఉన ిరడ.
● పారో మెెంట్రీ వయవహారాలపై కవబినెట్ కమిట్ీ: రాజ్న థ్సరెంగ్ నేతృతేెం వహిస్త ారడ. అమిత్ష్ా,
న్నరాలాసీత రామన్, పాస్ాేన్, తోమర్స, రవిశెంకర్సపరస్ాద్, థ వర్సచెంద్ గహోో త్, పరకాష్
జావడేకర్స, పరహాోద్జోషర స్భుయలుగా ఉెంట్కరడ. అరడాన్రాెంమేఘాేల్, మురళ్లధరన్ పరతేయక
ఆహాేన్నతులు. ఈ కమిట్ీ ముెందసగా అమిత్ష్ా నేతృతేెం వహిస్త ారన్న పరభుతే ఆదేశాలు
పేరొాన ి, ఆ తరాేత స్వరిెంచ రడ. బుధవారెం పరభుతేెం పట్ుుబడులు, వృది పై, ఉదో యగిత,
నెైపుణయఅభివృది పై రెండు కమిట్ీలనస ఏరాిట్ు చేసరెంద.
฀ మోదీ స్రాార్స మెగా స్రవే

● దేశ వాస్త విక ఆరిిక స్మరితపై మదెంపు వేసేెందసకు కవెందరెం తొలిస్ారిగా భకరీ స్రవే
న్నరేహిెంచనసెంద. ఈ ఆరిిక స్రవేలో చిని దసకాణద రడలు, వీధ వాయపారడలు స్హా
అస్ెంఘట్ిత రెంగ కారిాకులిి జోడిెంచనసెంద. వివిధ అధయయన లు పరిగణనలోకి తీస్సకోన్న
ఉదో యగాలనస ఇెందసలో కలపనసెంద. భకరీ ఎతు
త న పారమాణిక ఆరిిక స్రవే జరపడెం వలో వయవస్ి
పరిణ మాలనస మెరడగాు స్మీక్ిెంచేెందసకు, వివిధ కారయకీమాలు, పథ్కాలు, విధ న స్ెంబెంధత
పరణ ళ్లకలపై స్రైన అెంచన వేసే వీలుెంట్ుెందన్న పరభుతేెం భకవిస్ోత ెంద.
● పాతిక కోట్ో కు పైగా కుట్ుెంబకలు, ఏడు కోట్ో వాయపార స్ెంస్ి లు ఈ స్రవే పరిధలోకి రాగలవన్న
అెంచన వేస్త సన ిరడ. జూన్ మాస్ాెంత న్నకి ఈ పరకయ
ిీ పారరెంభెం కావచసేనన్న, ఆరడ మాస్ాలోో
స్రవే న్నవేదకలు అెందవచసేనన్న భకవిస్సతన ిరడ.

฀ న్సతి ఆయోగ్ పునర్స వయవసీి కరణ
● పరధ నమెంతిర నరవెందర న్సతి ఆయోగ్ విష్యెంలో కరలక న్నరణయెం తీస్సకున ిరడ. మోదీ స్రాార్స
కవెందరెంలో రెండవ స్ారి బకధయతలనస చేపట్ిున అనెంతరెం జూన్ 15న న్సతి ఆయోగ్ కౌన్న్ల్ తొలి
స్మావేశెం జరగనసని నేపథ్యెంలో స్ెంస్ి పునర్స వయవసీికరణకు శ్రీకారెం చసట్కురడ.
● దీన్నలో రాజీవ్ కుమార్స ఉపాధయక్షుడిగా కొనస్ాగనసన ిరడ. రక్షణ శాఖమెంతిర రాజ్న థ్ సరెంగ్,
హో ెం మెంతిర అమిత్ ష్ా, ఆరిికమెంతిర న్నరాలా సీత రామన్, వయవస్ాయ, రైతు స్ెంక్వమ శాఖ
మెంతిర నరవెందర సరెంగ్ తోమర్స ఎక్్ అఫీషరయో స్భుయలుగా కొతత గా చేరనసన ిరడ. ఈ మేరకు
పీఐబీ జూన్ 6న ఒక పరకట్న జారీ చేసరెంద.
● పరధ న మోదీ ఛెైరాన్గా ఉెండే న్సతి ఆయోగ్లో స్భుయలుగా వీకవ స్రస్ేత్, రమేష్ చ ెంద్, డ కుర్స
వీకవ పాల్ ఉెంట్కరడ. అన్ని రాష్ాురల సీఎెంలు, లెఫ్ు న
ర ెెంట్ గవరిరడోఈ భేట్ీకి హాజరడకానసన ిరడ.
฀ దేశెంలోన్న తీర పారెంత లకు బూ

ో ఫ్ాోగ్ గురితెంపు కోస్ెం కవెందరెం అడుగులు
● విదేశ్ర పరాయట్కులనస ఆకరిిెంచడమే లక్షయెంగా దేశెంలోన్న బీచ్లనస స్ేచఛెంగా మారవేెందసకు
కవెందర పరభుతేెం పరతేయక కారాయచరణ చేపట్ిుెంద. ఇెందసలో భకగెంగా స్మీకృత తీర పారెంత
న్నరేహణ (ఇెంట్ిగట్
వీ ెడ్ కోస్ు ల్ జోన్ మేనేజ్మెెంట్) పారజకుు పేరడతో పరపెంచ బకయెంకు న్నధసల
స్హాయెంతో దేశెంలోన్న కొన్ని బీచ్ల అభివృది కి న ెంద పలికిెంద. ఎెంపరక చేసరన బీచ్లనస
ో ఫ్ాోగ్ తీర పారెంత లు’గా మారవేెందసకు నడుెంబిగిెంచిెంద.
‘బూ
● ఏమిట్ి ఈ పారజకుు : తీరపారెంత శుభరతతో పాట్ు పరాయట్కులనస ఆకట్ుుకోవాలన్న కవెందర
పరాయవరణ, అడవుల మెంతిరతే శాఖ స్మీకృత తీర పారెంత న్నరేహణ పథ్కాన్ని తీస్సకొచిేెంద.
ఈ పథ్కెం ద ేరా ఆయా బీచ్లోో పరాయవరణ అనసకూల వాత వరణెం కలిిెంచడెంతో పాట్ు
స్ెందరశకులనస ఆకట్ుుకునేలా సేవలు అెందెంచడెం దీన్న ముఖయ ఉదేీశెం. బూ
ో ఫ్ాోగ్ గురితెంపు
తీస్సకురావడెం కోస్ెం దేశెంలోన్న 13 బీచ్లనస పరయోగాతాకెంగా అభివృది చేస్త సన ిరడ.
రాష్ు ెంర లో విశాఖలోన్న రడషరకొెండ తీరాన్ని బూ
ో పాోగ్కు ఎెంపరక చేశారడ. పరతి బీచ్ అభివృది కి కవెందరెం
రూ.7 కోట్ో న్నధసలు కవట్కయెంచిెంద.
● బూ
ో ఫ్ాోగ్ గురితెంపు ఎలా ? : ఫ్ౌెండేష్న్ ఫర్స ఎన్నేరాన్మెెంట్ల్ ఎడుయకవష్న్ (ఎఫ్ఈఈ) అనే స్ెంస్ి
బూ
ో ఫ్ాోగ్ గురితెంపున్నస్సతెంద. ఇద డెన ార్సా రాజధ న్న కోపన్హగన్లో ఉెంద. బూ
ో ఫ్ాోగ్ రావాలెంట్ే
33 రకాల న్నబెంధనలు పాట్ిెంచ లి్ ఉెంట్ుెంద. దీన్న కోస్ెం దరఖాస్సత చేస్సకుెంట్ే ఆ స్ెంస్ి
న్నపుణులు వచిే తన్నఖీ చేసర న్నబెంధనల మేరకు ఉెంట్ే న్సలిరెంగు జెండ (బూ
ో ఫ్ాోగ్)నస బీచ్లో

ఏరాిట్ు చేస్త ారడ. ఏ బీచ్కైన బూ
ో పాోగ్ గురితెంపు ఉెంట్ే విదేశ్ర పరాయట్కులు ఆ పారెంత లనస
స్ెందరిశెంచేెందసకు మకుావ చూపుత రడ. ఈ గురితెంపు లభిెంచిెందెంట్ే ఆ తీర పారెంతెం
ఆరోగయకరమెైనదగా లెకా .
฀ కథ్సవా కవస్సలో ఆరడగురడ దో ష్ులు

● దేశవాయపత ెంగా పరకెంపనలు స్ృషరుెంచిన కథ్సవా కవస్సలో దో ష్ులకు స్ాిన్నక కోరడు శిక్షలనస ఖరారడ
చేసరెంద. 8 ఏళ్ో బకలికపై స్ామూహిక అత యచ రాన్నకి పాలిడి, హతయ చేసరన ఈ పాశవిక
ఘట్నలో ఆరడగురడ న్నెందతులనస దో ష్ులుగా తేలిేెంద. వారిలో ముగుురికి జీవిత
ఖైదసతోపాట్ు రూ.లక్ష చొపుిన జరిమాన విధెంచిెంద. స్ాక్ాయధ రాల ధేెంస్ెం అభియోగాలనస
ఎదసరొాెంట్ుని మరో ముగుురికి ఐదేళ్ో చొపుిన జైలు శిక్ష విధెంచిెంద. ఒక న్నెందతుడిన్న
విడుదల చేసరెంద.
● జమూాకశ్రార్సలోన్న కథ్సవాలో ఉని ఒక ఆలయెంలో ఈ ద రడణ ఘట్న చోట్ుచేస్సకుెంద.
స్ేయాన ఆ గుడికి స్ెంరక్షణద రడగా ఉని రవెనూయశాఖ మాజీ ఉదో యగి స్ాెంజీరామ్స పరధ న
న్నెందతుడు. అతడితోపాట్ు పరతేయక పో ల్దస్స అధకారి దీపక్ ఖజూరియా, పరవేశ్ కుమార్సలనస
రణబీర్స శిక్ా స్ాృతి (ఆర్సపీసీ)లోన్న నేరపయరిత కుట్ర, హతయ, స్ామూహిక అత యచ రెం,
స్ాక్ాయధ రాల ధేెంస్ెం, బకధతురాలికి మతు
త మెందస ఇవేడెం వెంట్ి అభియోగాల కిెంద కోరడు
దో ష్ులుగా తేలిేెంద. వీరికి జీవిత ఖైదస, రూ.లక్ష చొపుిన జరిమాన విధెంచిెంద. వీరిన్న
చన్నపో యే వరకూ జైలో ోనే ఉెంచ లన్న స్ిష్ు ెంచేసరెంద. వీరికి వివిధ అభియోగాల కిెంద కూడ
జైలు శిక్షలనస ఖరారడ చేసరెంద. వాట్న్నిెంట్ిన్స ఏకకాలెంలోనే అనసభవిెంచ లన్న స్ిష్ు ెం చేసరెంద.
● స్ాెంజీరామ్స నసెంచి రూ.4లక్షలు లెంచెం తీస్సకొన్న స్ాక్ాయధ రాలనస ధేెంస్ెం చేసరన నేరెం కిెంద
ఎసై్ ఆనెంద్ దతత , హడ్ కాన్నసేుబుల్ తిలక్ రాజ్, పరతేయక పో ల్దస్స అధకారి స్సరవెందర వరాలనస
దో ష్ులుగా తేలిేెంద. వీరికి ఐదేళ్ో కారాగార శిక్ష, రూ.50వేల చొపుిన జరిమాన నస ఖరారడ
చేసరెంద. జరిమాన చెలిోెంచకుెంట్ే అదనెంగా మరో ఆరడ నెలల పాట్ు జైలో ో గడపాలన్న వారికి
స్ిష్ు ెం చేసరెంద.
● స్ాెంజీరామ్స కుమారడడెైన ఏడో న్నెందతుడు విశాల్ జెంగోతరనస స్ెంశయ లబిి కిెంద కోరడు విడుదల
చేసరెంద. అతడి విడుదలపై ఎగువ కోరడులో అపీలు ద ఖలు చేసే అెంశాన్ని పరిశ్రలిెంచనసనిట్ు
ో
పారసరకూయష్న్ న యయవాదసలు తెలిపారడ. హతయ, స్ామూహిక అత యచ రెం అభియోగాలపై
దో ష్ులుగా తేలిన ముగుురికర మరణశిక్ష విధెంచ లన్న కోరడుకు వినివిెంచినట్ు

బకల నేరస్సిడెైన మరో న్నెందతుడిపై ఇెంకా విచ రణ పారరెంభెం కాలేదస. అతడు స్ాెంజీరామ్సకు
మేనలుోడు. అతడి వయస్సనస న్నరిరిెంచే అెంశెంపై ద ఖలెైన పరట్ిష్న్ జమూా కశ్రార్స హైకోరడులో
ఇెంకా పెండిెంగ్లో ఉెండట్మే ఇెందసకు కారణెం.
● రాష్ు ెంర వెలుపలికి బదల్ద : గత ఏడ ద ఏపరరల్ 16న ఈ కవస్స విచ రణ కథ్సవాలోన్న పరరన్న్పల్
సష్న్్ కోరడులో పారరెంభమెైెంద. అభియోగపతర న్ని ద ఖలు చేయకుెండ న యయవాదసలు
పో ల్దస్సలనస అడుుకోవడెంతో స్సపీరెం కోరడు జోకయెం చేస్సకుెంద. కవస్స విచ రణనస పెంజాబ్సలోన్న
పఠాన్కోట్కు బదల్ద చేస్త ూ ఉతత రడేలు జారీ చేసరెంద. కవస్స విచ రణనస రహస్యెంగా, రోజువారీ
పారతిపదకన చేపట్కులన్న పఠాన్కోట్ జిలాో సష్న్్ జడీాన్న ఆదేశిెంచిెంద. గత ఏడ ద జూన్ చివరి
వారెం నసెంచి ఈ కోరడులో విచ రణ మొదలెైెంద. ఈ నెల 3న ముగిసరెంద. త జా తీరడినస పీడీపీ
అధయక్షురాలు, జమూాకశ్రార్స మాజీ ముఖయమెంతిర మెహబూబక ముఫ్ీత స్ాేగతిెంచ రడ. ఈ
కవస్సలో ఆరడగురడ దో ష్ులకు మరణ శిక్ష విధెంచ లన్న జాతీయ మహిళ్ా కమిష్న్ ఛెైర్సపర్న్
రవఖా శరా డిమాెండ్ చేశారడ.
● న లుగు రోజుల పాట్ు అఘాయతయెం : కథ్సవాలో బకలికనస న్నెందతులు న లుగు రోజుల పాట్ు
అతయెంత ద రడణెంగా అత యచ రెం చేసర హతమారాేరడ. గత ఏడ ద జనవరి 10న స్ెంచ ర జాతికి
చెెందన స్దరడ బకలిక గురాీలనస మేపేెందసకు వెళ్లో గలో ెంతెైెంద. తపరిపో యన గురాీల ఆచూకర
పట్ుుకోవడెంలో స్ాయెం చేస్త ానన్న నమాబలకడెం ద ేరా ఆమెనస బకల నేరస్సిడు
అపహరిెంచ డు. న్నెందతులెంత కథ్సవాలోన్న ఒక ఆలయెంలో ఆ చిన ిరిన్న బెందీగా ఉెంచ రడ.
ఆమెకు మతు
త మెందస ఇచిే, న లుగు రోజుల పాట్ు స్ామూహిక అత యచ రాన్నకి పాలిడు రడ.
ఆ స్మయెంలో ఆమెకు భోజనెం కూడ పట్ు లేదస. చివరికి ఆ పాప మెడకు ఉచసేవేసర, ఒక
బెండరాయతో తలపై మోద చెంపేశారడ. గత ఏడ ద జనవరి 17న చిన ిరి మృతదేహెం ఒక
అట్వీ పారెంతెంలో లభయమెైెంద. కథ్సవా పారెంత న్నకి తరచూ వస్సతని స్ెంచ ర జాతివారిన్న
భయభకరెంతులనస చేసర, ఇకాడి నసెంచి తరిమేసే ఉదేీశెంతో ఈ నేరస్సిలు ఈ ద రడణ న్నకి
ఒడిగట్ిునట్ు
ో దరాయపుతలో తేలిెంద. ఈ కవస్సలో న్నెందతులకు మదీ తుగా భకజపా మెంతురలు
చౌధసరి లాల్ సరెంగ్, పరకాశ్ గెంగాలు రాయల్ద న్నరేహిెంచడెంతో రాష్ు ెంర లోన్న భకజపా-పీడీపీ
స్ెంకరరణెంలో విభేద లు తలెతత య. గత ఏడ ద ఏపరరల్లో ఆ మెంతురలిదీ రూ రాజీన మా చేశారడ.
ఎపుిడేెం జరిగిెందెంట్ే..

● జనవరి 10: కఠడవా జిలాోలోన్న రస్న గాీమెంలో బకరాేల్ స్ెంచ ర జాతికి చెెందన 8 ఏళ్ో బకలిక
గురాీలనస మేపుతుెండగా ఆమె ఆచూకర గలో ెంతు.
● జనవరి 12: బకలిక తెండిర ఫరరాయదసతో హీరానగర్స పో ల్దస్ సేుష్న్లో ఎఫ్ఐఆర్స నమోదస.
● జనవరి 17: బకలిక మృతదేహెం లభయెం. గాయెంగ్రవప్ తరాేత చెంపేసరనట్ు
ో పో స్ు మారుెం న్నవేదకలో
వెలోడి.
● జనవరి 22: దేశవాయపత న్నరస్నలతో జమూా కశ్రార్స కైెం బకరెంచ్కు కవస్స బదల్ద.
● ఫరబవ
ర రి 16: న్నెందతులకు మదీ తుగా రాయల్ద న్నరేహిెంచిన హిెందూ ఏకాత మెంచ్. రాయల్దలో
పాలగుని బీజవపీ నేతలు, మెంతురలు చెందర పరకాశ్, లాల్ సరెంగ్.
● మారిే 1: పరధ న న్నెందతుడు, ఆలయ స్ెంరక్షకుడు స్ెంజీరామ్సనస బెంధసవెైన బకల నేరస్సతడి
అరస్సుకు వయతిరవకెంగా హిెందూ ఏకాత మెంచ్ న్నరేహిెంచిన రాయల్దలో పాలగుని బీజవపీ నేతలు,
మెంతురలు.
● ఏపరరల్ 9: మొతత ెం ఎన్నమిద మెందన్న న్నెందతులుగా తేలిే, వారిలో ఏడుగురిపై
అభియోగపతర న్ని కఠడవా కోరడులో ద ఖలు చేసరన పో ల్దస్సలు
● ఏపరరల్ 10: బకల నేరస్సతడినన్న చెపుికుని ఎన్నమిదో వయకిత పైన అభియోగపతరెం ద ఖలు చేసరన
పో ల్దస్సలు.
● ఏపరరల్ 14: మెంతిరవరు ెం నసెంచి తపుికుని చెందర పరకాశ్, లాల్ సరెంగ్. బకధతులకు న యయెం
చేయాలని ఐరాస్ పరధ న కారయదరిశ గుయట్ెరస్.
● ఏపరరల్ 16: కఠడవాలో పరధ న సస్న్్ కోరడు జడిా ముెందస విచ రణ పారరెంభెం.
● మే 7: కఠడవా నసెంచి పెంజాబ్సలోన్న పఠాన్కోట్కు విచ రణనస మారిేన స్సపీరెంకోరడు. విచ రణనస
రహస్యెంగా, వేగవెంతెంగా, మీడియాకు దూరెంగా చేపట్కులన్న ఆదేశిెంచిన స్సపీరెం కోరడు.
● జూన్ 3: విచ రణనస ముగిెంచిన పఠాన్ కోట్ సష్న్్ కోరడు.
● జూన్ 10: దో ష్ులుగా తేలుేతూ తీరడి వెలోడిెంచిన కోరడు.
฀ ఐదస వలయాలోో దేశ రాజధ న్నకి గగనతల కవచెం

● అమెరికా నసెంచి అధసన తనమెైన ‘నేష్నల్ అడ ేన్డ్ స్రవూస్ ట్ు ఎయర్స మిసైల్ సరస్ుమ్స-2’
(న స్ామ్స్-2)నస కొనసగోలు దశగా భకరత్ అడుగులు వేస్త ో ెంద. దీన్నతోపాట్ు స్ేదేశ్ర, రష్ాయ,
ఇజారయెల్ గగనతల వయవస్ి లనస స్మకూరడేకొన్న దల్దో లో బహయళ్ అెంచెల క్ిపణి రక్షణ

కవచ న్ని మోహరిెంచ లన్న భకవిస్ోత ెంద. తద ేరా దేశ రాజధ న్నన్న శతురవుల డోర నో స, బకలిసరుక్
క్ిపణుల నసెంచి రక్ిెంచసకోవాలనసకుెంట్ోెంద.
● న స్ామ్స్-2 వికీయాన్నకి లాెంఛనెంగా ఆమోదెం తెలుపుతూ అమెరికా తేరలోనే ఒక తుద
ముస్ాయద నస భకరత్కు పెంపే అవకాశెం ఉెందన్న రక్షణ శాఖ వరాులు తెలిపాయ. ఈ ఆయుధ
వయవస్ి ఖరీదస రూ.6వేల కోట్ు
ో ఉెంట్ుెంద. దల్దో లో మోహరిెంచ లి్న పారెంత లు స్హా పలు
అెంశాలపై ఇపిట్ికవ చరేలు జరిగాయ. అమెరికాతో ఒపిెందెం కుదరాక న స్ామ్స్-2 భకరత్
చేతికి అెందడ న్నకి రెండు నసెంచి న లుగవళ్ో ల పట్టుచసే.
● మరోవెైపు అమెరికా నసెంచి ఒతిత డి ఎదసరవుతునిపిట్ికర రూ.40వేల కోట్ో తో ఐదస ఎస్-400
గగనతల రక్షణ వయవస్ి ల కొనసగోలుకు రష్ాయతో కుదరిన ఒపిెంద న్ని రదసీ చేస్సకునే
యోచనేదీ లేదన్న రక్షణ శాఖ వరాులు తెలిపాయ. ఈ ఆయుధ వయవస్ి కు బదసలు తమ వదీ
నసెంచి ‘ట్రిానల్ హై అలిుట్యయట్డ్ ఏరియా డిఫన్్’ (థ డ్), ‘పేట్య
ిర ాట్ అడ ేన్డ్ కవపబిలిట్ీ’
(పీఏసీ-3) క్ిపణి రక్షణ వయవస్ి లనస కొనసగోలు చేయాలన్న అమెరికా కోరడతోెంద.
● న స్ామ్స్ వయవస్ి నస న్నరిీష్ుెంగా దల్దో రక్షణ కోస్ెం కొనసగోలు చేయాలన్న భకరత్ భకవిస్ోత ెంద. దీన్నకి
వేగెంగా స్ిెందెంచే లక్షణెం ఉెంద. ఎస్-400 మాతరెం చెైన , పాకిస్ి ాన్ స్రిహదసీల వెెంబడి
రక్షణకూ ఉపయోగపడుతుెంద. అద శతుర బకెంబరడో, యుది విమాన లు, న్నఘా విమాన లు,
క్ిపణులు, డోర నోనస 380 కిలోమీట్రో పరిధలో న శనెం చేయగలదస. దల్దో కోస్ెం రూప ెందెంచిన
ఐదస అెంచెల గగనతల రక్షణ పరణ ళ్లక పరకారెం వివిధ దశలోో పలు రకాల ఆయుధ ల
మోహరిెంపు ఉెంట్ుెంద.
฀ ఏఎన్- 32 విమాన శకలాలు లభయెం

● ఇట్ీవల అరడణ చల్ పరదేశ్ పారెంతెంలో కన్నపరెంచకుెండ పో యన భకరత వెైమాన్నక దళ్ాన్నకి
చెెందన ఏఎన్–32 రకెం విమాన ఆచూకరన్న ఎెంఐ–17 విమాన లు కనసగొన ియ. విమాన శక
లాలనస అరడణ చల్పరదేశ్లోన్న 'లిపో కి' 16 కిలోమీట్రో దూరెంలో కనసగొన ిరడ. అయతే
విమానెంలో ఉని సరబబెంద పరిసి తి
ర గురిెంచి తేరలో తెలియజవయనసనిట్ు
ో ఓ ట్ీేట్లో
ఐఏఎఫ్ తెలిపరెంద.
● జూన్ 3న 13 మెందతో బయలుదేరిన ఏఎన్32 విమానెం గాలిలోకి ఎగిరిన 33 న్నమాష్ాల
అనెంతరెం గలో ెంతెైెంద . అస్ా్ెంలోన్న జొరాహత్ నసెంచి మధ యహిెం 12.27 గెంట్లకు
బయలుదేరిన ఈ విమానెం అరడణ చల్పరదేశ్లోన్న మెెంచసకాకు (చెైన స్రిహదసీకు దగు రో ో)

చేరాలి్ ఉెండగా, మారు మధయెంలోనే కన్నపరెంచకుెండ పో యెంద. విమానెం గలో ెంతెైన మరడక్షణెం
నసెంచే అధకారడలు ద న్న ఆచూకర కోస్ెం ముమార గాలిెంపు చేపట్కురడ. విమానెం ఆచూకర
కనసగోవడ న్నకి అతయెంత స్ామరిూెం కలిగిన హలికాఫ్ు రోనస కూడ వాయుసేన రెంగెంలోకి
దెంచిెంద.
● అయతే కొెండ పారెంత లు కావడెంతో పరతికూల పరిసి త
ర ుల వలో అనేేష్ణ ఇబబెందకరెంగా
మారిెంద. ఎయర్సఫ్ో ర్స్కు చెెందన రెండు ఎెంఐ–17 విమాన లు, అడ ేన్్డ్ లెైట్ హలికాపు ర్సలు
గలో ెంతెైన విమానెం కోస్ెం అట్వీ పారెంతెంలోో జలెో డపట్కుయ. గలో ెంతెైన ఏఎన్32 రకెం విమానెం
ఆచూకర తెలిపరన వారికి భకరత వాయుసేన 5 లక్షల రూపాయల రివారడు కూడ పరకట్ిెంచిెంద.
฀ అెంతరిక్ష యుది లపై కొతత వయవస్ి

● అెంతరిక్షయానెంలో తిరడగులేన్న విజయాలు స్ ెంతెం చేస్సకుని భకరత్, అెంతరిక్ష
యుది తెంతరెంలోనూ పైచేయ స్ాధెంచే దశగా దృషరు స్ారిెంచిెంద. ఇెందసలో భకగెంగా అెంతరిక్షెంలో
యుది లు స్ాగిెంచేెందసకు అనసవెైన వయవస్ి ల రూపకలిన కోస్ెం అెంతరిక్ష రక్షణ స్ెంస్ి (డీఎస్
ఏ)నస ఏరాిట్ు చేయనసెంద. డీఎస్ఏకు అవస్రమెైన పరిశోధన, అభివృది వయవస్ి లనస
స్మకూరవేెందసకు రక్షణ రెంగ పరిశోధన అభివృది స్ెంస్ి (డీఎస్ఆర్సవయ)నస ఏరాిట్ు
చేయనసెంద.
● పరధ న్న నరవెందర మోదీ నేతృతేెంలో జూన్ 11న స్మావేశమెైన రక్షణపై కవబినెట్ కమిట్ీ (సీసీఎస్)
అెంతరిక్ష యుది తెంతర న్నకి అవస్రమెైన అధసన తన యుది వయవస్ి లు, స్ాెంకవతిక పరిజా ానెం
అభివృది కి డీఎస్ఆర్సవయ అనే కొతత స్ెంస్ి నస ఏరాిట్ు చేయాలన్న తీరాాన్నెంచిెంద.
● డీఎస్ఏలో ఎెంపరక చేసరన శాస్త వ
ర ేతతల బృెందెంతోపాట్ు తిరవిధ దళ్ాలకు చెెందన అధకారడలు
కూడ ఉెంట్కరడ. బరెంగళ్ూరడ కవెందరెంగా ఎయర్స వెైస్ మారిల్ అధకారి నేతృతేెంలో ఇద
పన్నచేస్త సెంద. ఇట్ీవల అెంతరిక్షెంలోన్న కక్షయలో తిరడగుతుని ఉపగీహాన్ని క్ిపణిన్న పరయోగిెంచి
భకరత్ పేలిేవేసరెంద . ఈ స్తత నస స్ెంపాదెంచసకుని న లుగో దేశెంగా అగీరాజాయల స్రస్న
న్నలిచిెంద. అెంతేకాకుెండ , అమెరికా అధయక్షుడు డొ న ల్ు ట్రెంప్ ‘సేిస్ ఫ్ో ర్స్’ ఏరాిట్ు
చేస్త ామెంట్య ఇట్ీవల పరకట్ిెంచ రడ. ఈ పరిణ మాల నేపథ్యెంలోనే కవెందర పరభుతేెం డీఎస్ఆర్సవయ
ఏరాిట్ుకు న్నరణయెంచడెం గమన రహెం.

฀ 2,100 మెంద రైతుల రడణ లనస చెలిోెంచిన అమిత బ్స
● బకల్దవుడ్ నట్ుడు అమిత బ్స బచేన్ ఇచిేన హామీన్న న్నలబరట్ు ుకున ిరడ. బిహార్సకు చెెందన
2,100 మెంద రైతుల బకయెంకు రడణ లనస ఆయన చెలిోెంచ రడ. కొెందరడ రైతులనస
ముెంబయలోన్న తన న్నవాస్ాన్నకి పరలిపరెంచి కుమారత శరేత, కుమారడడు అభిషేక్ల చేతుల
మీదసగా చెకుాలు అెందెంచ రడ. గతెంలో ఉతత ర్సపరదేశ్కు చెెందన 1,398 మెంద, మహారాష్ు క
ర ు
చెెందన 350 మెంద రైతుల రడణ లనస ఇదే విధెంగా చెలిోెంచ రడ.
฀ గుెండె కోస్ెం యోగా’ అనే ఇతివృతత ెంతో 'పరపెంచ యోగా దనోత్వెం'

● పరపెంచ యోగా దనోత్వాన్ని (జూన్ 21) పురస్ారిెంచసకున్న ఈ ఏడ ద ‘గుెండె కోస్ెం
యోగా(Yoga for Heart) ’ అనే అెంశాన్ని పరధ న ఇతివృతత ెం (థీమ్స)గా తీస్సకునిట్ు
ో కవెందర
ఆయుష్ శాఖ మెంతిర శ్రీపాద్ యస్ో న యక్ తెలిపారడ. ఈ స్ెంవత్రెం రాెంచీలోన్న పరభకత్ త ర
మెైద న్లో న్నరేహిెంచే పరధ న కారయకీమెంలో పరధ న్న మోదీ పాలోుననసన ిరడ .
฀ పరధ నమెంతిర కిస్ాన్ పరెంఛనస పథ్కెంలో రైతని వాట్క రూ.100

● పరధ నమెంతిర కిస్ాన్ పరెంఛనస పథ్కెం ద ేరా లబిి ప ెందేెందసకు రైతనిలు తమవెంతుగా
నెలనెలా రూ.100 చెలిోెంచ లి్ ఉెంట్ుెందన్న కవెందరపభ
ర ుతేెం తెలిపరెంద. అనిద తల పేరిట్ అెంతే
మొతత న్ని త ము కూడ పరెంఛనస న్నధకి జమ చేస్త ామన్న వెలోడిెంచిెంద.
● రాష్ాురల వయవస్ాయ మెంతురలతో జూన్ 13న న్నరేహిెంచిన దూరదృశయ స్మావేశెంలో కవెందర
వయవస్ాయశాఖ మెంతిర నరవెందర సరెంగ్ తోమర్స పరెంఛనస పథ్కెం గురిెంచి చరిేెంచ రడ. వీలెైనెంత
తేరగా ద న్ని అమలోోకి తీస్సకురావాలన్న రాష్ాురలు, కవెందరపాలిత పారెంత లనస కోరారడ. పథ్కెంపై
పరజలోో అవగాహన పెంచ లన్న స్ూచిెంచ రడ.
● పరెంఛనస పథ్కెంలో చేరవెందసకు అరడహలెైన రైతుల(18-40 ఏళ్ో మధయ వయస్సనివారడ) వివరాలు
నమోదస చేయాలన్న కోరారడ. ఈ పథ్కెంలో చేరవ అనిద తలు నెలనెలా రూ.100 చెలిోెంచ లి్
ఉెంట్ుెందన్న తెలిపారడ. ఈ పీరమియెం వయస్సలవారీగా మారడతుెంద. పీఎెం కిస్ాన్ స్మాాన్
పథ్కెం ద ేరా అెందే స్ ముా నసెంచి రైతులు నేరడగా పరెంఛనస వాట్క చెలిోెంచసకునే
వెస్సలుబకట్ు కలిిస్సతనిట్ు
ో వెలోడిెంచ రడ. పారదరశకత కోస్ెం ఆన్లెైన్ వివాద పరిష్ాార
వయవస్ి నస ఏరాిట్ుచేస్త ామన్న చెపాిరడ.
● కవెందరెంలో రెండో స్ారి అధకారెం చేపట్ిున అనెంతరెం మోదీ పరభుతేెం తొలి కవబినెట్ స్మావేశెంలో
పరధ నమెంతిర కిస్ాన్ పరెంఛనస పథ్కాన్ని పరవేశపట్ిుెంద. వృది పయెంలో రైతనిలకు బకస్ట్గా

న్నలవడెం ద న్న ఉదేీశెం. ఈ పథ్కెంలో చేరవ రైతులకు 60 ఏళ్ో వయస్స నసెంచి నెలనెలా కన్సస్ెం
రూ.3,000 పరెంఛనస అెందజవస్త ారడ. పీఎెం కిస్ాన్ పరెంఛనస న్నధ న్నరేహణ, పరెంఛనస చెలిోెంపు
బకధయతలనస ఎల్ఐసీ చూస్సకుెంట్ుెంద. తొలి మూడేళ్ోలో దేశవాయపత ెంగా 5 కోట్ో మెంద
రైతనిలకు పరెంఛనస
ో అెందెంచ లన్న పరభుతేెం లక్షయెంగా పట్ుుకుెంద. ఇెందసకు ఏట్క
రూ.10,774.5 కోట్ు
ో ఖరేవుత యన్న అెంచన .
● 100 రోజులోో కోట్ిమెందన్న చేరిిెంచెండి : పీఎెం కిస్ాన్ స్మాాన్ పథ్కాన్నకి అరడహలెైన రైతుల
నమోదస పరకయ
ిీ నస వేగవెంతెం చేయాలి్ెందగా రాష్ాురలు, కవెందరపాలిత పారెంత లనస కవెందర
వయవస్ాయ మెంతిర నరవెందర సరెంగ్ తోమర్స కోరారడ. తద ేరా అనిద తలకు ఈ ఏడ ద ఏపరరల్-
జులెై కాలాన్నకి అెంద లి్న నగదసనస నేరడగా వారి బకయెంకు ఖాత లోోకి జమ చేయవచసేనన్న
తెలిపారడ. అరడహలెైన రైతులెందరికర పీఎెం కిస్ాన్ పథ్కెం ద ేరా కవెందరపభ
ర ుతేెం ఏట్క రూ.6
వేల(మూడు స్మాన విడతలోో) ఆరిిక స్హాయెం అెందస్సతెంద. మరోవెైపు, కిస్ాన్ కడ
ీ ిట్ కారడు
పథ్కెంపై గాీమాలోో విస్త ృత పరచ రెం కలిిెంచ లన్న రాష్ాురలనస తోమర్స కోరారడ. రానసని 100
రోజులోో ఈ పథ్కెం కిెంద కొతత గా కోట్ిమెందన్న చేరిిెంచ లన్న పరలుపున్నచ ేరడ
฀ దేశెంలోన్న అన్ని మెట్ర ోరళ్

ై ో లో పరయాణ న్నకి కొతత స్ాార్సు కారడు
● దేశెంలోన్న అన్ని నగరాలోోన్న మెట్రోరైళ్ోలో పరయాణ న్నకి వీలుగా కొతత గా ఒకట్ే స్ాార్సు కారడునస
పరవేశపట్కులన్న కవెందరపభ
ర ుతేెం త జాగా న్నరణయెంచిెంద.‘ఒన్ నేష్న్ ఒన్ కారడు’ న్నన దెంతో కవవెైసీ
గురితెంపు డెబిట్, కడ
ీ ిట్ కారడుల తరహాలో మెట్ర ోరైళ్ోలో పరయాణ న్నకి ఒకట్ే కారడునస
తీస్సకురావాలన్న కవెందరెం న్నరణయెంచిెంద. దేశెంలోన్న పరయాణికులకు ఆధ ర్స కారడు,
విదేశ్రయులకు వారి పాస్ పో రడు ఆధ రెంగా మెట్ర ో రైలు పరయాణ కారడులు జారీ చేయాలన్న కవెందరెం
న్నరణయెంచిెంద. ఈ కొతత కారడునస ఆరడనెలలోోగా పరవేశపట్కులన్న కవెందర పట్ు ణ వయవహారాల
మెంతిరతేశాఖ మెట్ర ోరైలు విభకగాలనస ఆదేశిెంచిెంద.
฀ రాష్ు ప
ర తి భవన్లో న్సతి ఆయోగ్ గవరిిెంగ్ కౌన్న్ల్ అయదో స్మావేశెం
● జూన్ 15న ఢిల్దోలోన్న రాష్ు ప
ర తి భవన్లో న్సతి ఆయోగ్ గవరిిెంగ్ కౌన్న్ల్ అయదో స్మావేశెం
జరిగిెంద . దీన్నకి పరధ నమెంతిర నరవెందరమోడీ హాజరయయ అధయక్ోపన యస్ెం చేశారడ.
● భకరత్నస 2024 న ట్ికి అయదస ట్ిలి
ర యన్ డ లరో (350 లక్షల కోట్ో రూపాయలు) ఆరిిక
వయవస్ి గా అభివృది చేయాలన్న లక్షయెంగా పట్ుుకున ిమన్న ఈ స్ెందరభెంగా పరధ న్న నరవెందర మోదీ
పరకట్ిెంచ రడ. దీన్ని చేరడకోవడెం స్వాలుతో కూడుకునిదే అయనపిట్ికర మనమెంత కలిసర

జట్ుుగా పన్నచేసేత అస్ాధయమెైనద కాదన్న విశాేస్ెం వయకత ెం చేశారడ. పరస్త సతెం దేశ ఆరిిక వయవస్ి
2.75 ట్ిలి
ర యన్ డ లరో విలువెైనదగా అెంచన వేయగా, ద న్ని రానసని అయదేళ్ోలో రట్ిుెంపు
చేయాలని భకరీ ఆశయాన్ని న్నరవీశిెంచసకునిట్ుు చెపాిరడ. ఇెందసకోస్ెం రాష్ాురలు తమ పయరిత
స్ామరాిూలనస స్దేన్నయోగెం చేస్సకోవాలన్న స్ూచిెంచ రడ. స్ూ
ి ల జాతీయ ఉతితిత (జీడీపీ)
పరడగుదలకు జిలాో స్ాియ నసెంచే దృషరు కవెందీక
ర రిెంచ లన్న అన ిరడ.
● ఈ స్మావేశెంలో నలుగురడ (క.చెందరశరఖర్సరావు, మమత బరనరీా, అమరీెందర్స సరెంగ్, జైరాెం
ఠాగూర్సలు) మినహా అన్ని రాష్ాురల ముఖయమెంతురలు, కవెందరపాలిత పారెంత ల లెఫ్ు న
ర ెెంట్
గవరిరడో, న్సతి ఆయోగ్లో స్భుయలుగా ఉని కవెందరమెంతురలు, ఉనిత ధకారడలు పాలగున ిరడ.
కరవు పరిసి త
ర ులు, వయవస్ాయ రెంగ స్ెంక్ోభెం, నక్లెైట్ స్మస్య, వరిపు న్సట్ిన్న ఆద
చేయడెం, వయవస్ాయ రెంగెంలో మౌలిక స్ెంస్ారణలు, ఆకాెంక్ష జిలాోల అభివృదేి అజెండ గా
చరేలు జరిగాయ.
● ఇట్ీవలే పరపెంచెంలో అతి పదీ పరజాస్ాేమయ కస్రతు
త అయన ఎన్నికల పరకయ
ిీ పయరత యెందన్న,
ఇకపై దేశెం అభివృది పై అెందరూ దృషరు స్ారిెంచ లన్న పరధ న్న మోదీ కోరారడ. పేదరికెం,
న్నరడదో యగెం, కరవు, వరదలు, కాలుష్యెం, అవిన్సతి, హిెంస్పై కలిసరకట్ుుగా పో రాడ లన్న
పరలుపున్నచ ేరడ. 2022న ట్ికి నూతన భకరత్ న్నరాాణమే అెందరి లక్షయెం కావాలన్న
ఆకాెంక్ిెంచ రడ. పరతి పౌరడన్నకర స్ాధకారిత, స్సలభతర జీవన న్ని కలిిెంచ లన్న చెపాిరడ.
● మహాత ా గాెంధీ 150వ జయెంతి స్ెందరభెంగా తీస్సకుని న్నరణయాలనస అకోుబరడ రెండో
తేదీన ట్ికి కోీడీకరిెంచ లన్న, వాట్ిన్న దేశ స్ాేతెంత్ర 75వ వారిికోత్వెం జరిగవ 2022న ట్ికి
నెరవేరాేలన్న తెలిపారడ. దీరక
ఘ ాలిక, స్ేలికాలిక లక్ాయల స్ాధనకు ఉమాడి బకధయత
తీస్సకోవాలన్న అన ిరడ. దేశెంలో కరవు పరిసి త
ర ులు కన్నపరస్త సన ియన్న, దీన్ని
ఎదసరోావడ న్నకి ‘పరతి చసకాకు అధక పెంట్’ అని విధ న న్ని పాట్ిెంచ లన్న స్ూచిెంచ రడ.
2022న ట్ికి రైతుల ఆద యాన్ని రట్ిుెంపు చేయాలని విధ న న్నకి కట్ుుబడు మన్న, ఇెందసకోస్ెం
చేపల పెంపకెం, పశుపో ష్ణ, ఉద యనవన లు, కూరగాయల పెంపకెంపై దృషరు స్ారిెంచ లన్న
● అలాగవ వయవస్ాయ రెంగెంలో చేపట్కులి్న స్ెంస్ారణలనస పరధ న్న మోదీ వివరిెంచ రడ. ఈ
రెంగెంలో కారొిరవట్ పట్ుుబడులు, రవాణ స్ౌకరాయలు, మారాట్ మదీ తునస పో ర త్హిెంచ లి్
ఉెందన్న తెలిపారడ. ఆహార ధ న యల ఉతితిత కన ి ఆహార శుది రెంగెం వేగెంగా అభివృది

చెెంద లి్ ఉెందన్న తెలిపారడ. రైతుల కోస్ెం ఉదేీశిెంచిన పీఎెం కిస్ాన్ న్నధ వెంట్ి పథ్కాలు
అరడహలెైన లబిి ద రడలకు స్కాలెంలో చేరాలి్ ఉెందన్న అన ిరడ.
● నక్లెైట్ో హిెంస్పై జరడగుతుని యుది ెం కరలక దశకు చేరడకుెందన్న మోదీ చెపాిరడ.
అరాచకాలనస కఠినెంగా అణచివేయడెంతోపాట్ు, అభివృది పనసలకు పారధ నయెం ఇస్సతనిట్ుు
తెలిపారడ. ఆయుష్ాాన్ భకరత్ పథ్కాన్ని అమలు చేయన్న రాష్ాురలు ద న్ని అెందసకోవాలన్న
కోరారడ. ఆకాెంక్ష జిలాోలోో స్సపరిపాలనపై దృషరు పట్కులన్న, అపుిడే గణన్సయమెైన పరగతి
స్ాధయమవుతుెందన్న అన ిరడ. అెందరితో కలిసర, అెందరి వికాస్ెం, అెందరి విశాేస్ెం అని
న్నన ద న్ని స్ఫల్దకృతెం చేయడెంలో న్సతి ఆయోగ్ కరలకపాతర పో షరెంచ లన్న మోదీ కోరారడ.
● న్సతి ఆయోగ్ పాలక మెండలి స్మావేశెంలో పరస్ెంగిెంచిన జగన్ : పరధ న్న మోదీ అధయక్షతన
న్నరేహిెంచిన న్సతి ఆయోగ్ పాలక మెండలి స్మావేశెంలో ఆెంధరపద
ర ేశ్ ముఖయమెంతిర జగన్
మోహనరడిు పరస్ెంగిెంచ రడ.
ర ేశ్కు పరతేయక హో ద యే పారణవాయువన్న, రాష్ు ర ఆరిిక పరిసి తి
ర గాడినపడ లన ి అదే
త రక మెంతరమన్న ముఖయమెంతిర వెైఎస్ జగన్మోహన్రడిు స్ిష్ు ెం చేశారడ. రాష్ాురన్నకి తగిన
పో ర త ్హకాలు, రాయతీలు ఇవాేలన్న డిమాెండ్ చేశారడ. ఈ మేరకు రాష్ు ెంర లోన్న పరిసి త
ర ులు
వివరిస్త ూ స్సమారడ 98 పేజీల న్నవేదకనస న్సతిఆయోగ్కు అెందజవశారడ.
฀ హైదరాబకద్లో పారరెంభమెైన ఇెండియన్ ఓషరయన్ ట్యయన కమిష్న్ (ఐఓట్ీస)ీ 23వ

అెంతరాాతీయ స్మావేశాలు
● ఇెండియన్ ఓషరయన్ ట్యయన కమిష్న్ (ఐఓట్ీసీ) 23వ అెంతరాాతీయ స్మావేశాలు జూన్
18న హైదరాబకద్లో పారరెంభమయాయయ. ఈ స్మావేశాలోో ట్యయన చేపల వాయపారెంపై 31
దేశాలకు చెెందన పరతిన్నధసలు విస్త ృతెంగా చరిేెంచ రడ.
● కవెందర మత్ూశాఖ కారయదరిశ రజన్న సరఖీి సరబకల్ మాట్కోడుతూ.. పరధ న్న మోదీ మత్ూ
పరిశమ
ీ నస విశరష్ెంగా పో ర త్హిస్త సన ిరన్న తెలిపారడ. చేపల ఉతితిత లో పరపెంచెంలో 6.3 శాతెం
వాట్కతో భకరత్ రెండో స్ాినెంలో ఉెందన ిరడ. ఈ రెంగెంలో 7 శాతెం కన ి ఎకుావ వృది రవట్ు
నమోదవుతుెండగా 14.5 మిలియనో మత్ూకారడలు జీవనోపాధ ప ెందసతున ిరన్న
వివరిెంచ రడ. ఐఓట్ీసీలో స్భయతేెం ఉని 31 దేశాలకు ఈఈజడ్లో చేపల వాట్క ఈ
స్మావేశాలోో ఖరారవుతుెందన ిరడ.

● పరపెంచవాయపత ెంగా 2017లో ట్యయన చేపల వేట్తో 11.38 బిలియన్ డ లరో ఆద యెం
స్మకూరిెంద. ఒకా భకరత్ నసెంచే 20 శాతెం ఈ తరహా చేపల ఉతితిత జరడగుతునిట్ు
ో ఐఓట్ీసీ
పేరొాెంట్ోెంద.
฀ కాప్-14 చిహిెం ఆవిష్ారణ

● భకరత్లో 29.3% భూమి భూస్ార క్షయెం బకరిన పడిెందన్న కవెందర పరాయవరణ శాఖ మెంతిర పరకాశ్
జావడేకర్స చెపాిరడ. అెందరి స్హకారెంతో భూస్ారక్షయాన్ని అధగమిెంచేెందసకు కృషరచేస్త ామన్న
చెపాిరడ. భూస్ారక్షయెం, ఎడ రీకరణలనస అడుుకునేెందసకు ఐరాస్ ఎడ రీకరణ న్నవారణ
ఒపిెందెంలో భకగెంగా ఈ ఏడ ద సపు ెంబర్సలో (కాప్-14) కానూరన్్ ఆఫ్ పారీుస్ స్దస్స్నస
న్నరేహిెంచనసనిట్ు
● జూన్ 17న ‘‘పరపెంచ కరవు, ఎడ రీకరణలపై పో రాట్ దనెం’ స్ెందరభెంగా ఢిల్దోలో న్నరేహిెంచిన
కారయకీమెంలో జావడేకర్స మాట్కోడ రడ. ‘‘పరపెంచెంలో ఒకపుిడు స్ారవెంతెంగా ఉని భూమి..
స్ారవెంతెంగా ఉెండడెం లేదస. ఒకపుిడు అడవులుఉని పారెంతెంలో ఇపుిడు అడవి లేదస.
ఇద పదీ స్ెంక్ోభెం. భూస్ారక్షయెం నసెంచి భూమిన్న కాపాడేెందసకు పరధ న్న మోదీ నేతృతేెంలో
కారాయచరణతో ముెందసకు వెళ్త ెం’’ అన్న చెపాిరడ.
● అనెంతరెం కాప్-14 చిహాిన్ని మెంతిర ఆవిష్ారిెంచ రడ. మేరఠ్కు చెెందన ఆయుష్ నరవశ్
కుమార్స దీన్నన్న రూప ెందెంచ రడ. కవెందర పరాయవరణ మెంతిరతేశాఖ చేపట్ిున కాప్-14 చిహాిల
పో ట్ీలో ో నరవశ్కుమార్స చిహిెం ఎెంపరకైెంద.
฀ రూ.45వేల కోట్ో తో 6 జలాెంతరాుములు

● అధసన తన పరిజా ానెంతో దేశెంలో ఆరడ జలాెంతరాుములనస న్నరిాెంచేెందసకు భకరత నౌకాదళ్ెం
చరయలు మొదలుపట్ిుెంద. పర-75(ఐ) పారజకుు కిెంద రూ.45వేల కోట్ో తో చేపడుతుని ఈ
బృహతత ర కారయకీమెంలో భకగెంగా వయయహాతాక భకగస్ాేములనస ఎెంపరక చేసేెందసకు ‘ఆస్కిత
వయకరతకరణ’ పతర లనస జారీ చేసరెంద. కొతత గా రూప ెందెంచిన ‘వయయహాతాక భకగస్ాేమయెం’
నమూన కిెంద చేపడుతుని పారజకుులలో ఇద రెండో ద . దీన్నవలో స్ేదేశ్ర డిజైన్, న్నరాాణ
స్ామరిూెం మెరడగుపడుతుెందన్న నౌకాదళ్ెం పేరొాెంద.

฀ ఉభయ స్భల స్ెంయుకత స్మావేశాన్ని ఉదేీ శిెంచి పరస్ెంగిెంచిన రాష్ు ప
ర తి
● దేశెంలో లోక్స్భతో పాట్ు, అన్ని రాష్ాురల అసెంబీో లకు ఒకవస్ారి (జమిలి) ఎన్నికలు జరగాలన్న
రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్ ఆకాెంక్ిెంచ రడ. నవ భకరత న్నరాాణ న్నకి దీన్ని తక్షణ వస్ర చరయగా
గురితెంచ లన్న కోరారడ.
● 17వ లోక్స్భ పారరెంభమెైన స్ెందరభెంగా జూన్ 20న పారో మెెంట్ు సెంట్రల్ హాలులో జరిగిన
ఉభయ స్భల స్ెంయుకత స్మావేశాన్ని ఉదేీశిెంచి ఆయన పరస్ెంగిెంచ రడ. తన ఉపన యస్ెంలో
జమిలి ఎన్నికల పారధ న యన్ని వివరిెంచ రడ.
● ‘నవ భకరతెం’ ఆవిష్ారణే పరభుతే ఆశయమన్న పేరొాని రాష్ు ప
ర తి గత అయదేళ్ోలో పరభుతేెం
చేసరన అభివృది న్న చూసే మరిెంత మెజారీుతో వరడస్గా రెండో స్ారి పట్ు ెంకట్ిునట్ు
‘‘2014లో పారరెంభమెైన అభివృది పథ న్ని మరిెంత వేగెంగా, న్నరెంతరాయెంగా ముెందసకు
తీస్సకళ్ాోలన్న దేశ పరజలు ఆకాెంక్షనస వయకత ెం చేశారడ. న్నరాశ, న్నస్ిృహ, అసరిరత వాత వరణెం
నసెంచి బయట్పడట్ెం కోస్ెం మూడు దశాబకీల తరాేత స్ిష్ు మెైన మెజారీుతో పరభుత ేన్ని
ఎనసికున ిరడ. ఈ తీరడినస గౌరవిస్ూ
త పరభుతేెం ‘నవ భకరత’ న్నరాాణ న్నకి నడుెం
బిగిెంచిెంద. బలమెైన, స్సరక్ితమెైన, స్ౌభకగయవెంతమెైన, స్మిాళ్లత భకరత న్నరాాణెం దశగా
అడుగులు వేస్త ో ెంద. స్బ్సకా స్ాత్, స్బ్సకా వికాస్, స్బ్సకా విశాేస్ స్ూూరితతో పన్నచేస్త ో ెంద’’ అన్న
● రాజాయెంగెం అమలోోకి వచిే 70 ఏళ్లో పయరత వుతుని విష్యాన్ని రాష్ు ప
ర తి గురడత చేశారడ.
రాజాయెంగమే స్రోేనితమన్న, నవభకరత న్నరాాణ న్నకి ఇదే మారు దరిశ అన్న తెలిపారడ.
● 21 రోజులోోనే ఎనోి పనసలు : ‘‘పరభుతేెం బకధయతలు చేపట్ిున మే 30వ తేదీ నసెంచే నవభకరత
న్నరాాణ న్నకి ఎనోి పనసలు పారరెంభిెంచిెంద. ఈ 21 రోజులోోనే పరభుతేెం పరధ నమెంతిర కిస్ాన్
స్మాాన్ న్నధన్న దేశెంలోన్న పరతి రైతుకర వరితెంపజవయాలన్న న్నరణయెంచిెంద. 60 ఏళ్ో పైబడిన
రైతులకు, చినివాయపారడలకు పరెంఛనస పథ్కాన్ని పరకట్ిెంచిెంద. పాడి పరిశమ
ీ కోస్ెం
రూ.13వేల కోట్ో తో పరతేయక పథ్కాన్ని అమలు చేయాలన్న న్నరణయెంచిెంద. జల వనరడల స్ెంరక్షణ
కోస్ెం స్ేచఛభకరత్ అభియాన్ తరహాలోనే ‘న్సట్ి స్ెంరక్షణ ఉదయమెం’ చేపడుతుెంద.
ఇెందసకోస్ెం జలశకిత మెంతిరతేశాఖనస ఏరాిట్ు చేసరెంద. ‘గాీమీణ భకెండ ర్స యోజన’ కిెంద
పలెో లకు స్మీెంలోనే గోద ములు న్నరిాెంచనసెంద. చిలో ర వరత కాన్ని పో ర త్హిెంచడ న్నకి ‘జాతీయ
చిలో ర వాయపార విధ నెం’ తీస్సకురావడెంతో పాట్ు, జాతీయ వాయపారడల స్ెంక్వమ మెండలి

ఏరాిట్ు చేస్త సెంద. జీఎస్ట్ీన్న స్రళ్లకరిెంచనసెంద. దీన్నకిెంద నమోదెైన వాయపారడలకు రూ.10
లక్షల పరమాద బీమా కలిిెంచనసెంద. ఉనిత విద యరెంగెంలో పరిశోధననస పో ర త్హిెంచడ న్నకి
‘జాతీయ పరిశోధన ఫ్ౌెండేష్న్’ ఏరాిట్ు చేయనసెంద.’’ అన్న రాష్ు ప
ర తి తెలిపారడ.
● గత అయదేళ్ోలో అమలు చేసరన పథ్కాలనస, వాట్ిన్న మరిెంత మెరడగాు అమలు చేయడ న్నకి
తీస్సకోనసని చరయలనస రాష్ు ప
ర తి తన పరస్ెంగెంలో పరస్త ావిెంచ రడ. ఆకాెంక్ిత జిలాోలు,
ఆయుష్ాాన్ భకరత్, గిరిజనసల కోస్ెం ఉదేీశిెంచిన వనధన్, స్ామాజిక రడగాతలెైన ముమాారడ
తలాక్, న్నఖా హలాలా న్నరూాలన వెంట్ి అెంశాలనస వివరిెంచ రడ. దేశ భదరత కోస్ెం
తీస్సకుెంట్ుని చరయల గురిెంచి చెబుతూ సైన్నక దళ్ాలనస ఆధసన్నకరకరిస్త ామన్న చెపాిరడ.
తేరలో రఫేల్, ఆపాచీ యుది విమాన లు రానసన ియన్న తెలిపారడ.
● నవ భకరత స్ెంకలిెం : దేశాన్నకి స్ాేతెంత్రెం సరది ెంచి 2022 న ట్ికి 75 ఏళ్లో పయరత వుతుని
స్ెందరభెంగా ‘నవ భకరతెం’నస న్నరిాెంచ లని స్ెంకలిెంలోన్న అెంశాలనస రాష్ు ప
ర తి కోవిెంద్
వెలోడిెంచ రడ. పరతివారికర స్ాధకారత కలిిెంచడమే ఆశయమన్న పేరొాన ిరడ. పరతివారికర
స్మాన అవకాశాలు దకవా, పరతివారికర గౌరవెం పరిగవ, పరజల మధయ స్ో దరభకవెం పరిఢవిలేో ,
విలువల పున దసలు దృఢమయేయ చోట్ే నవభకరతమన్న, ఈ నవభకరతెంలో అభివృది ఫలాలు
పరతి పారెంత న్నకి, చివరి వయకితకి చేరత యన్న వివరిెంచ రడ. నవభకరతెం ఎలా ఉెంట్ుెందో
ఆవిష్ారిెంచ రడ.
● పరతి రైతు ఆద యమూ రట్ిుెంపు అవుతుెంద.
● పరతి పేదకూ పకాా ఇలుో ఉెంట్ుెంద.
● అెందరికర స్ేచఛమెైన ఇెంధనెం అెందసతుెంద.
● పరతి పేద కుట్ుెంబకన్నకర విదసయతు
త స్ౌకరయెం కలుగుతుెంద.
● బహిరెంగ మలమూతర విస్రాన రహిత స్మాజెం ఆవిష్ారణ.
● పేదలెందరికర వెైదయ స్ౌకరాయలు అెందసబకట్ులోకి వస్ాతయ.
● అన్ని గాీమాలకూ రహద రి స్ౌకరయెం ఉెంట్ుెంద.
● కాలుష్యెం లేకుెండ గెంగా నద న్నరెంతరాయెంగా పరవహిస్త సెంద.
● రాష్ాురల స్హకారెంతో అయదస ట్ిలి
ర యన్ డ లరో ఆరిిక వయవస్ి గా అవతరిస్త సెంద.
● పరపెంచెంలోన్న 3 పదీ ఆరిిక వయవస్ి లో ో ఒకట్ిగా ఎదగవెందసకు పయనెం పారరెంభిస్సతెంద.
● నూతన ఉత ్హెం, విశాేస్ెంతో పరపెంచ అభివృది కి న యకతేెం వహిస్త సెంద.

● నవభకరత న్నకి చేసే పరయాణెంలో గాీమీణపారెంత లు బలోపేతమవుత య. పట్ు ణ లు
స్ాధకారిత ప ెందసత య.
● ఔత ్హిక పారిశాీమికవేతతలు నూతన శిఖరాలనస అధరోహిస్త ారడ. యువత కలలు
నెరవేరడత య.
● వయవస్ి లన్సి పారదరశకెంగా ఉెంట్కయ. న్నజాయతీపరడలకు మరిెంత గౌరవెం పరడగుతుెంద.
● 21వ శత బకీన్నకి కావలసరన మౌలిక స్ౌకరాయలు కలుగుత య. బలవెంతమెైన దేశెం
న్నరాాణ న్నకి అవస్రమెైన వనరడలు స్మకూరడత య.
฀ బకలాకోట్పై వెైమాన్నక ద డుల స్ెంకవతన మెం ‘ఆపరవష్న్ బెందర్స’

● పాకిస్ి ాన్లోన్న బకలాకోట్లో ‘జైష్ ఎ మహాద్’ ఉగీవాద స్ెంస్ి కు చెెందన స్ాివరాలపై ఫరబవ
ర రి
26న భకరత సైన్నక దళ్ాలు చేపట్ిున ఆపరవష్న్కు వివిధ స్ెంకవతన మాలు విన్నయోగిెంచ రడ .
అవి త జాగా వెలుగులోకి వచ ేయ.
● వేకువజామున మిరాజ్ -2000 యుది విమాన లతో విరడచసకుపడిన భకరత వెైమాన్నక దళ్ెం
(ఐఏఎఫ్) ‘‘ఆపరవష్న్ బెందర్స(కోతి)’’ అన్న పేరడ పట్ిుెంద. అదే స్మయెంలో పాకిస్ి ాన్ ఎలాెంట్ి
దసస్ా్హస్ాన్నకి ఒడిగట్ిున తిపరికొట్ు డ న్నకిగానస స్రిహదసీల వెెంబడి మన సైనయెం భదరతనస
బలోపేతెం చేసరెంద. అతుయనితమెైన కారాయచరణ అపరమతత తనస పరకట్ిెంచిెంద. దీన్నకి ‘‘ఆపరవష్న్
జఫ్ారన్(కుెంకుమ పువుే)’’ అనే స్ెంకవతన మెం పట్ిుెంద.
● భకరతీయ న వికాదళ్ెం మాతరెం ఎలాెంట్ి స్ెంకవతన మెం పట్ు లేదస. ‘‘ట్ోరపక్్ 2019’’ పేరిట్
యుది నౌకలు, జలాెంతరాుములతో అపిట్ికవ ఉతత ర అరవబియా స్ముదరెంలో సైన్నక విన యస్ాలు
న్నరేహిస్త ో ెంద. పాక్ ఎలాెంట్ి దసస్ా్హస్ాన్నకి ఒడిగట్ిున దీట్ెైన జవాబివేడ న్నకి విన యస్ాలనస
పకానపట్ిు నౌకలనస, జలాెంతరాుములనస యుది న్నకి స్నిది ెం చేసరెంద.
฀ 17వ లోక్స్భలో తొలి బిలుో తలాక్పైనే

● జూన్ 21న ముమాారడ తలాక్నస న్నషేదెంచే బిలుోనస పరవేశపట్ు డెం ద ేరా నూతన లోక్స్భ
చట్కులనస రూప ెందెంచే కారయకీమాన్ని పారరెంభిెంచిెంద. పరతిపక్ాల తీవర అభయెంతరాల నడుమ
దీన్నపై చరే ఆరెంభమయెంద. తలాక్పై గత లోక్స్భలో పట్ిున బిలుో మురిగిపో వడెంతో న యయ
శాఖ మెంతిర రవిశెంకర్స పరస్ాద్ త జాగా ఈ బిలుోనస పరవేశపట్కురడ.
● ముసరో ెం మహిళ్ల (వివాహ హకుాల పరిరక్షణ) బిలుో-2019 పేరడతో దీన్ని స్భ ముెందస
ఉెంచ రడ. పరస్త సతెం అమలోో ఉని అతయవస్ర ఆదేశాలోో (ఆరిునెన్్)న్న అెంశాలనే ఇెందసలో

ప ెందసపరిచ రడ. ఈ బిలుోనస పరవేశపట్కులా వదీ అనిద న్నపై తొలుత ఓట్ిెంగ్ జరగాలన్న
ఎెంఐఎెం స్భుయడు అస్దసదీీన్ ఒవెైసీ పట్ుుపట్కురడ. ఓట్ిెంగ్ జరగగా బిలుో పరవేశపట్కులన్న 186
మెంద, వదీ న్న 74 మెంద అభిపారయపడు రడ. మెంతిర రవిశెంకర్స పరస్ాద్ మాట్కోడుతూ ఈ బిలుో
మత న్నకి స్ెంబెంధెంచినద కాదన్న, మహిళ్లకు న యయెం చేయడెం కోస్ెం ఉదేీశిెంచిెందన్న
● హో మియోపతి మెండలి బిలుో పరతిపాదన : హో మియోపతి కవెందర మెండలి (స్వరణ) బిలుో-
2019నస ఆయుష్ శాఖ మెంతిర శ్రీపాద యశో న యక్ తరఫున ఆరోయగశాఖ మెంతిర హరివరిన్
లోక్స్భలో పరవేశపట్కురడ. హో మియోపతి మెండలి పునరేవయసీికరణ గడువునస ఏడ ద నసెంచి
రెండేళ్ోకు పెంచ లన్న ఇెందసలో పరతిపాదెంచ రడ.
● చెట్ో పెంపకెంపై తొలి పరశి : పరస్త సత లోక్స్భలో తొలి పరశి అడిగవ అవకాశెం ఉతత ర్సపరదేశ్కు
చెెందన భకజపా ఎెంపీ కౌశల్ కిశోర్సకు లభిెంచిెంద. ఆయన చెట్ో పెంపకెంపై పరశి వేశారడ.
฀ ముగిసరన మనోాహన్ సరెంగ్ రాజయస్భ పదవీకాలెం

● మాజీ పరధ న్న మనోాహన్ సరెంగ్ సేవలనస రాజయస్భ పరశెంసరెంచిెంద. జూన్ 21న రాజయస్భ
స్మావేశాల తొలి రోజున ఛెైరాన్ వెెంకయయ న యుడు మాట్కోడుతూ పరముఖ పారో మెెంట్ేరియన్
, విశిష్ు ఆరిిక శాస్త వ
ర ేతత అయన మనోాహన్ స్భ గౌరవాన్ని పెంచ రన్న కొన్నయాడ రడ. 1991
నసెంచి 2019 వరకు వరడస్గా అయదస దఫ్ాలు ఆయన రాజయస్భ స్భుయడిగా ఎన్నికయాయరడ.
వరడస్గా రెండుస్ారడో పరధ న్నగా పన్నచేశారడ. ఈ నెల 15న మనోాహన్ రాజయస్భ పదవీకాలెం
ముగిసరెంద.
฀ చతీత స్గఢ్కు స్ో కిన బీహార్స వెైరస్

● ఎనె్ఫ్ాలెైట్ిస్ అనే సరెండోర మ్స బకరినపడి బీహార్సలోన్న ముజఫర్సపయర్సలో 136 మెంద చన్నపో యన
ఘట్న మరడమకముెందే చతీత స్గఢ్లో జగ్దల్పయర్స జిలాోలో మరో ముగుురి చిన ిరడలకు
వెైరస్ స్ో కిెంద.
฀ ఆెంధరపరదేశ్ పో ల్దస్సలకు వారాెంతపు సలవు

ర ేశ్ రాష్ు ెంర లోన్న పో ల్దస్స సరబబెందకి తీపర కబురడ. కాన్నసేుబుల్ నసెంచి ఇన్సికుర్స స్ాియ
వరకుని పో ల్దస్సలెందరికర జూన్ 19 నసెంచి వారాెంతపు సలవులు అమలు చేస్త ామన్న డీజీపీ
గౌతమ్స స్వాెంగ్ పరకట్ిెంచ రడ. పో ల్దస్స శాఖలోన్న వివిధ విభకగాలోో అెందసబకట్ులో ఉని
సరబబెంద, వారి పన్న స్ేభకవెం (వర్సా నేచర్స) తదతరాలనస పరిగణనలోకి తీస్సకున్న వారాెంతపు

సలవు అమలుకు 19 రకాల పది తులనస సరదిెం చేశామన్న, ఆయా విభకగాధపతులు వీట్ిలో ో
తమకు అనసవెైనద ఎెంపరక చేస్సకోవచేన్న స్ూచిెంచ రడ.
฀ పరభుత ేన్నకి 100 రోజుల అజెండ

● రెండో స్ారి పరభుతేెం ఏరాిట్ు చేసరన తరాేత తొలి బడెాట్ పరవేశపడుతుని నేపథ్యెంలో
ఆరిికశాఖ స్హా పలు మెంతిరతేశాఖలకు చెెందన ఉనిత ధకారడలతో పరధ న్న నరవెందరమోదీ
మేధో మథ్నెం జరిపారడ. మోదీ న్నవాస్ెంలో జూన్ 18న న్నరేహిెంచిన ఈ భేట్ీలో ఆరిికశాఖలోన్న
అయదసగురడ కారయదరడశలు, అన్నిశాఖల కారయదరడశలతో పాట్ు న్సతి ఆయోగ్ అధకారడలు
కూడ పాలగున ిరడ.
● పరతి మెంతిరతేశాఖలో స్ెంస్ారణల ద ేరా దేశెంలో వాణిజయ స్ౌలభకయన్ని పెంచేెందసకు
తీస్సకోవాలి్న చరయలపై వారితో పరధ న్న చరిేెంచ రడ. ఆరిికవయవస్ి మెందగమన న్నకి అడుుకట్ు
వేసర, ఉదో యగాల కలిన దశగా కవెందర పరభుత ేన్నకి 100 రోజుల అజెండ నస ఖరారడ
చేయడెంతో పాట్ు.. అయదస ట్ిలి
ర యన్ డ లరో స్ాియకి ఆరిిక వయవస్ి నస స్ాధయమెైనెంత తకుావ
స్మయెంలో తీస్సకళ్ో డ న్నకి కూడ అయదేళ్ో విజన్నస రూప ెందెంచ లన్న ఈ స్మావేశెంలో
న్నరవీశిెంచ రడ.
● రైతుల ఆద యెం రట్ిుెంపు చేయడెం, పీఎెం కిస్ాన్, పరధ నమెంతిర ఆవాస్ యోజన, అన్ని
కుట్ుెంబకలకూ రక్ిత మెంచిన్సట్ి స్రఫరా, అన్ని ఇళ్ో కూ విదసయత్ లాెంట్ి అెంశాలపైన
స్మగీెంగా చరిేెంచ రడ. స్ూ
ి ల జాతీయోతితిత వృది రవట్ు 2018-19లో అయదేళ్ో కన్నష్ా మెైన 6.8
శాత న్నకి పడిపో వడెంతో స్ెంస్ారణల అజెండ పై స్రాారడ దృషరుపట్ిుెంద. కవెందర ఆరిికమెంతిర
న్నరాలా సీత రామన్ జులెై 5న 2019-20 ఆరిిక స్ెంవత్రాన్నకి బడెాట్ పరవేశపట్ు నసన ిరడ
฀ కొలాహపురి చెపుిలకు జీఐ ట్కయగ్

● స్ాెంపరద య పాదరక్షలు అనగానే గురొతచేేద కొలాహపురి చెపుిలు. దేశ వాయపత ెంగా విశరష్ ఆదరణ
కలిగిన కొలాహపురి బకరెండ్కు త జాగా జీఐ(జియోగాీఫరకల్ ఇెండికవష్న్) ట్కయగ్ లభిెంచిెంద. జీఐ
ట్కయగ్ లభిెంచడెం ద ేరా కొలాహపురి చెపుిల మారాట్ మరిెంతగా పరగనసెంద.
● మహారాష్ు ల
ర ోన్న కొలాహపయర్స, ష్ో లాపయర్స, స్ెంగీో, స్త రా, కరాణట్కలోన్న ధ రాేడ్, బరలు ామ్స, బగల్
కోట్, బీజాపయర్స జిలాోలనస కొలాహపురి చెపుిల మూల స్ాినెంగా పేరొాన ిరడ. న్నరిిష్ు భూగోళ్
పారెంతెంలో ఉతితిత అయేయ వాట్ికి ఈ జీఐ ట్కయగ్న్న అెందజవస్త ారడ. ఇద మరో చోట్ ఉతితిత కాదన్న

అరిెం. ఈ ట్కయగ్ కాేలిట్ీన్న కూడ స్ూచిస్సతెంద. ఈ జియో ట్కయగ్ వలో ఉతితు
త లకు జాతీయ,
అెంతరాాతీయ మారాట్ లో గురితెంపు లభిస్ోత ెంద
฀ జమిలి ఎన్నికలపై కమిట్ీ

● దేశెంలో జమిలి ఎన్నికల న్నరేహణపై రాజకరయ పారీుల అభిపారయాలు తెలుస్సకొనేెందసకు ఒక
కమిట్ీ వేయాలన్న న్నరణయెంచినట్ు
ో పరధ నమెంతిర నరవెందరమోదీ పరకట్ిెంచ రడ.
● జూన్ 19న పారో మెెంట్ు పారెంగణెంలోన్న గీెంథ లయ భవనెంలో జరిగిన అఖిలపక్ష స్మావేశెంలో
ఆయన ఈ విష్యాన్ని వెలోడిెంచ రడ. ఈ కమిట్ీ భకగస్ాేములెందరితో చరేలు జరిపర న్నరిీష్ు
గడువులోగా న్నవేదక ఇస్సతెందన్న వెలోడిెంచ రడ. ద న్న ఆధ రెంగా తదసపరి కారాయచరణ
చేపట్ు నసనిట్ు
● మొతత ెం 40 పారీులనస అఖిలపక్ష స్మావేశాన్నకి ఆహాేన్నెంచగా 21 పారీుల అధయక్షులు
పాలగున ిరడ. మరో మూడు పారీులు లిఖితపయరేకెంగా అభిపారయాలు పెంపాయ. స్సమారడ
మూడునిర గెంట్లపాట్ు జరిగిన ఈ స్మావేశెంలో మొతత ెం అయదస అెంశాలపై చరిేెంచ రడ.
అనెంతరెం రక్షణ మెంతిర రాజ్న థ్సరెంగ్ విలేకరో తో మాట్కోడుతూ ఒక దేశెం-ఒకవ ఎన్నిక
విధ న న్నకి అతయధక పారీులు మదీ తు పలికినట్ు
ో వెలోడిెంచ రడ. సీపీఎెం, సీపీఐ మాతరెం
భిన ిభిపారయాలు వయకత ెం చేసరన వయతిరవకిెంచలేదన్న పేరొాన ిరడ.
฀ జైపయర్సలో ఆద మానవున్న ఆనవాళ్ల

ో
● మెంచిరాయల జిలాో జైపయర్స పారెంతెంలో వేలఏళ్ో కిెందట్ ఆద మానవుడు జీవిెంచ డ ? ఇకాడ భకరీ
జెంతువుల స్ెంచ రెం ఉెండేద ? అనే పరశిలకుఅకాడ ఇపుిడు బయలిడుతుని జెంతు
శిలాజాలు, పన్నముట్ు
ో , కాలిముదరలు న్నజమనే స్మాధ నమిస్సతన ియ.
● అట్వీ పారెంతెంలో చరితన
ర స అనేేషరెంచసకుెంట్యతెలెంగాణ జాగృతికి చెెందన కొెందరడ చేసరన
పరిశోధనలు ఈ పారెంత గొపిదన న్ని వెలుగులోకితెస్త సన ియ. జైపయర్స అట్వీ పారెంతెంలో
ఉని వెలిశాల మలో ని దేవాలయెం స్మీపెంలో 1983లోనేపురావస్సతశాఖ అధకారడలు కొన్ని
శిలాజాలనస గురితెంచ రడ. వాట్ిన్న స్సరక్ిత పారెంత లకుతరలిెంచ లన్న భకవిెంచిన స్ాిన్నకుల
నసెంచి వచిేన వయతిరవకత కారణెంగా ఆ పరయత ిన్ని విరమిెంచసకున ిరడ.
● ఇట్ీవల తెలెంగాణ జాగృతికి చెెందన పరిశోధకులుఈ పారెంతెంలో స్ెంచరిస్త ూ పరిశోధనలనస
విస్త ృతెం చేశారడ. ఈ స్ెందరభెంగా వెలిశాల మలో ని దేవాలయెంస్మీపెంలోన్న స్మాకా-స్ారకా
దేవాలయెం వదీ పయజలు అెందసకుెంట్ుని వెనసిపయస్, పకాట్ెముకల ఆకారెంకలిగి ఉని ఓ

రాతిశిలనస గురితెంచ రడ. అలాగవ మలో ని దేవాలయెం స్మీపెంలో జెంతు కాలి ముదరలనసపో లిన
శిలాజెం, జైపయర్స-భీమారెం స్మీపెంలో ఆద మానవుడు ఉపయోగిెంచిన రాతి పన్నముట్ో నస
కనసగొన ిరడ.భీమారెం మెండలెం మీదసగా ఆవుడెం వెళ్ో ే ద రిలో వృక్ష శిలాజాలు, భీమారెం
పారెంతెంలో డెైనోస్ార్సకుస్ెంబెంధెంచిన ఆనవాళ్లో లభిెంచే అవకాశెం ఉెందన్న పరిశోధకులు
పేరొాెంట్ున ిరడ.
฀ అలహాబకద్ హైకోరడు న యయమూరిత జసరుస్ ఎస్.ఎన్.శుకాోపై అభిశెంస్న పరకిీయ

పారరెంభిెంచ లన్న కోరడతూ పరధ న్నకిలేఖ రాసరన సీజవఐ
● అలహాబకద్ హైకోరడు న యయమూరిత జసరుస్ఎస్.ఎన్.శుకాోనస పదవి నసెంచి తొలగిెంచే అభిశెంస్న
పరకయ
ిీ పారరెంభిెంచ లన్న కోరడతూ పరధ న్ననరవెందరమోదీకి భకరత పరధ న న యయమూరిత (సీజవఐ)
జసరుస్ రెంజన్ గొగొయ లేఖ రాశారడ.
● 2017-18 విద య స్ెంవత్రెంలో పరయవేట్ు వెైదయకళ్ాశాలలోో విద యరడిల పరవేశాన్నకి
స్ెంబెంధెంచిన కవస్సలో అపిట్ి స్సపీరెంకోరడు పరధ నన యయమూరిత స్ారథ్యెంలోన్న ధరాాస్నెం జారీ
చేసరన ఉతత రడేలనస జసరుస్ శుకాో ఉలో ెంఘిెంచ రనిఆరోపణలున ియ. పరయవేట్ు వెైదయ
కళ్ాశాలలోో 2017-18 పరవేశాన్నకి స్ెంబెంధెంచిన కవస్సలోజసరుస్ శుకాోపై ఆరోపణల నేపథ్యెంలో
మదర స్స హైకోరడు పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ఇెందరా బరనరీా, సరకిాెం హైకోరడు పరధ న
న యయమూరిత ఎస్కవ అగిిహో తిర, మధయపరదేశ్హైకోరడు న యయమూరిత జసరుస్ పీకవ జైస్ాేల్లతో
అెంతరు త కమిట్ీ ఏరాిట్ెైెంద. జసరుస్శుకాోపై వచిేన ఆరోపణలు అతయెంత తీవరమెైనవన్న కమిట్ీ
తన విచ రణ న్నవేదకలో స్ిష్ు ెం చేసరెంద.దీెంతో అపిట్ి స్సపీరెంకోరడు పరధ న న యయమూరిత జసరుస్
దీపక్ మిశాీ స్ిెందస్ూ
త జసరుస్ శుకాో రాజీన మా చేయాలన్న, లేదెంట్ే స్ేచఛెంద
పదవీవిరమణనస ఎెంచసకోవచేన్న స్ూచిెంచ రడ.అెందసకు జసరుస్ శుకాో తిరస్ారిెంచ రడ. ద ెంతో,
జసరుస్ దీపక్ మిశాీ వెెంట్నే అలహాబకద్హైకోరడు పరధ న న యయమూరితకి లేఖ రాసర జసరుస్
శుకాోకు కోరడు స్ెంబెంధమెైన పనసలనసఉపస్ెంహరిెంచ లి్ెందగా స్ూచిెంచ రడ.
● ఈ పరిణ మెం జరిగిన తరాేత జసరుస్ శుకాోదీరక
ఘ ాలిక సలవుపై వెళ్ో ారడ.ఈ నేపథ్యెంలో జసరుస్
గొగొయ.. పరధ న్నకి లేఖ రాశారడ.జసరుస్ శుకాో వయవహారెంలో అెంతరు త కమిట్ీ పేరొాని అెంశాలు
తీవరమెైనవన్న, ఆయన అభిశెంస్నకుఉపకీమిెంచతగు వేననన్న తెలిపారడ.
฀ విదేశాలోో భకరతీయులు ద చిన నలో ధనెం రూ. 34 లక్షల కోట్ు

ో

 మన దేశెం నసెంచి తరలివెళ్లోన నలో ధనెంపై విస్సతగొలేి వివరాలు వెలుగులోకి వచ ేయ.
భకరతీయులు 1980 నసెంచి 2010 మధయ వివిధ స్మయాలోో విదేశాలోో ద చిన అకీమ స్ెంపద
ద ద పు 216.48 బిలియన్ డ లరో నసెంచి 490 బిలియన్ డ లరో వరకు (పరస్త సత లెకాల
పరకారెం చూసేత స్సమారడ రూ.15లక్షల కోట్ో నసెంచి రూ.34 లక్షల కోట్ో వరకు) ఉెందన్న అగీశణ
రీ ి
స్ెంస్ి లెైన నేష్నల్ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ పబిో క్ పాలసీ అెండ్ ఫైన న్్ (ఎన్ఐపీఎఫ్పీ), నేష్నల్
కౌన్న్ల్ ఆఫ్ అపడ్ లో ఎకన మిక్ రీస్ర్సే (ఎన్సీఏఈఆర్స), నేష్నల్ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ ఫైన న్్
మేనేజ్మెెంట్ (ఎన్ఐఎఫ్ఎెం) న్నరేహిెంచిన మూడు వేరవేరడ అధయయన లోో తేలిెంద.
 జూన్ 24న ఆరిిక వయవహారాల స్ాియా స్ెంఘెం ఈ వివరాలతో ఒక న్నవేదకనస లోక్స్భ ముెందస
ఉెంచిెంద. పరధ నెంగా రియల్ ఎసేుట్, గనసలు, ఔష్ధ లు, పాన్ మస్ాలా, గుట్కా, ప గాకు,
బెంగారెం, కమోడిట్ీలు, సరన్నమాలు, విద య రెంగాలలో ఇలా లెకాలోోకి రాన్న ఆద యెం ఉనిట్ు
ో
అధయయన లు పేరొాన ియ.
 అయతే నలో ధనెం ఎకాడి నసెంచి వస్ోత ెంద, ఎకాడ పో గుపడుతోెందని విష్యమెై కచిేతమెైన
అెంచన లు లేవన్న, అలాెంట్ి అెంచన లు వేయడ న్నకి కచిేతమెైన, ఆమోదయోగయమెైన పది తి
కూడ లేదన్న ‘దేశెం లోపల, వెలుపల లెకాలోోకి రాన్న ఆద యెం/ఆస్సతల పరిసి తి
ర - ఓ శాసీత య
ర
విశరోష్ణ’ అనే పేరడతో రూప ెందెంచిన న్నవేదకలో స్ాియా స్ెంఘెం పేరొాెంద. అెంచన లన్సి పలు
స్రడీబకట్ో నస పరిగణనలోకి తీస్సకొన్న ఊహల ఆధ రెంగానే రూప ెందెంచ రన్న వివరిెంచిెంద.
ఇెందసకు ఉపయోగిెంచ లి్న అతుయతత మ పది తి లేద విధ నెంపై ఏకరూపత, ఏకాభిపారయెం
రాలేదన్న తెలిపరెంద. నలో ధనెంపై వివిధ స్ెంస్ి లు వేరడవేరడగా కట్ిున అెంచన ల వివరాలు ఈ
న్నవేదకలో ఉన ియ.
 ఎన్సీఏఈఆర్స విశరోష్ణ: 1980-2010 మధయ విదేశాలోో మూలుగుతుని భకరతీయుల అకీమ
స్ెంపద రూ.26.65 లక్షల కోట్ో నసెంచి రూ.34 లక్షల కోట్ో వరకు ఉెండొ చసే.
 ఎన్ఐఎఫ్ఎెం అెంచన లు: పరస్త సత విలువల పరకారెం చూసేత 1990-2008 మధయ అకీమెంగా దేశెం
వెలుపలకు తరలిన నలో ధనెం స్సమారడ రూ.15 లక్షల కోట్ు
ో . లెకాలోోకి రాన్న ఆద యెంలో దేశెం
వెలుపలకు వెళ్త లని అకీమాద యెం స్సమారడ 10 శాతెం ఉెండొ చసే.
 ఎన్ఐపీఎఫ్పీ అెంచన లు: 1997 నసెంచి 2009 మధయ కాలెంలో అకీమెంగా దేశెం వెలుపలకు
వెళ్లోన స్ ముా స్ూ
ి ల జాతీయోతితిత (జీడీపీ)లో 0.2 శాతెం నసెంచి 7.4 శాతెం.

 దేశెం లోపల, వెలుపల ఉని అకీమ ఆద యెంపై విశేస్న్సయ అెంచన లు కట్ు డెం చ లా
కష్ు స్ాధయమన్న స్ాియా స్ెంఘెం న్నవేదక తెలిపరెంద. ఈ మూడు స్ెంస్ి లు వేసరన లెకాలోో తీవర
వెైరడది ూముని అెంచన లు రావడమే ఇెందసకు న్నదరశనమన్న వివరిెంచిెంద. ఆ స్ెంస్ి లిచిేన
మూడు న్నవేదకలనస కలగలపడెం ద ేరా ఒక అెంచన నస ఖరారడ చేయడ న్నకి ఆస్ాారెం లేదన్న
ముఖయ ఆరిిక స్లహాద రడ అభిపారయపడినట్ు
ో పేరొాెంద. కొెందరడ స్ాక్షులనూ విచ రిెంచ లి్
ఉెందన్న తెలిపరెంద. ఈలోగా దేశెం లోపల, వెలుపల ఉని నలో ధనెం/ స్ెంపదనస వెలికి
తీయడ న్నకి కవెందర ఆరిిక శాఖ తీవరెంగా కృషర చేయాలన్న కోరిెంద.
 నలో ధనెంపై ఏరిడు పరతేయక దరాయపుత బృెందెం (సరట్) ఇచిేన ఏడు న్నవేదకలపైన, త జా మూడు
న్నవేదకలపైన తదనెంతర చరయలు తీస్సకోవాలన్న స్ూచిెంచిెంద. దేశెంలోన్న పరతయక్ష పనసిల
చట్కున్ని స్రళ్లకరిెంచి, హతుబదీికరిెంచే ఉదేీశెంతో దీరక
ఘ ాలెంగా పెండిెంగ్లో ఉని పరతయక్ష
పనసికోడ్నస స్ాధయమెైనెంత తేరగా ఖరారడ చేసర, పారో మెెంట్ులో పరవేశపట్కులన్న కోరిెంద.
 ఈ స్ాియా స్ెంఘాన్నకి ఎెం.వీరపి మొయల్ద అధయక్షత వహిెంచ రడ. ఈ ఏడ ద మారిే 28న
స్ాియా స్ెంఘెం లోక్స్భ సీికర్సకు తన న్నవేదకనస స్మరిిెంచిెంద. దేశెం లోపల, వెలుపల
లెకాలోోకి రాకుెండ పో తుని ఆద యెం, స్ెంపద ఎెంతో లెకిాెంచ లన్న 2011 స్ెంవత్రెంలో ఈ
మూడు స్ెంస్ి లనస కవెందర ఆరిిక మెంతిరతేశాఖ కోరిెంద.
฀ ఎన్ఐఏ బలోపేత న్నకి చట్ు స్వరణ

 దేశెంలోనస, విదేశాలోోనస ఉగీవాద కవస్సలనస దరాయపుత చేయడెం కోస్ెం జాతీయ దరాయపుత స్ెంస్ి
(ఎన్ఐఏ)కు మరిెంత వెస్సలుబకట్ు కలిిెంచేలా రెండు చట్కులనస స్వరిెంచ లని పరతిపాదనకు
కవెందర కవబినెట్ జూన్ 24న ఆమోదెం తెలిపరెంద. రానసని రోజులోో పారో మెెంట్ులో రెండు వేరడవేరడ
బిలుోలనస పరభుతేెం పరవేశపట్ు నసెంద.
 ఈ బిలుోల ద ేరా ఎన్ఐఏ చట్ు ెం, చట్ు వయతిరవక కారయకలాపాల (న్నరోధక) చట్కున్ని
స్వరిెంచనసన ిరడ. సైబర్స నేరాలు, మానవుల అకీమ రవాణ కు స్ెంబెంధెంచిన కవస్సలనస
కూడ దరాయపుత చేయడ న్నకి ఎన్ఐఏకు వీట్ి వలో వీలు కలుగుతుెంద. ఉగీవాదసలతో
స్ెంబెంధ లునిట్ు
ో ఒక వయకితపై అనసమాన లు ఉెంట్ే అతడిన్న ఉగీవాదగా పరకట్ిెంచడ న్నకి
వీలుగా చట్ు వయతిరవక కారయకలాపాల చట్ు ెంలోన్న షడూయల్-4కు పరభుతేెం స్వరణ చేస్త ో ెంద.
పరస్త సతెం స్ెంస్ి లనస మాతరమే ఉగీవాద ముఠాలుగా వరీుకరిెంచడ న్నకి వీలవుతోెంద.

 ముెంబయ ఉగీవాద ద డుల నేపథ్యెంలో 2009లో ఎన్ఐఏనస ఏరాిట్ు చేశారడ. త జా
స్వాళ్ో నస ఎదసరొానేలా ఎన్ఐఏకు మరిన్ని అధకారాలు కలిిెంచేెందసకు ఈ రెండు చట్కులు
2017 నసెంచి కవెందర హో ెంశాఖ పరిశ్రలనలో ఉన ియ.
 అలాగవ మోట్కరడ వాహన ల (స్వరణ) బిలుోకు కవెందర కవబినెట్ ఆమోదెం తెలిపరెంద. దీన్నకిెంద
ట్కరఫరక్ ఉలో ెంఘనలకు భకరీ జరిమాన లనస విధస్ాతరడ. అతయవస్ర వాహన లకు ద రి
ఇవేకపో తే రూ.10వేలవరకూ చెలిోెంచ లి్ వస్సతెంద. రవాణ స్ెంస్ి లు లెైసనస్ న్నబెంధనలనస
ఉలో ెంఘిసేత రూ.లక్ష వరకూ చెలిోెంచ లి.
 డీఎన్ఏ ప ర ఫైలిెంగ్ బిలుోకు ఆమోదెం : ఒక వయకిత గురితెంపునస తేలేడ న్నకి డీఎన్ఏ పరిజా ాన న్ని
ఉపయోగిెంచడ న్నకి వీలు కలిిెంచే డీఎన్ఏ ప ర ఫైలిెంగ్ బిలుోకు కవెందర కవబినెట్ ఆమోదెం
తెలిపరెంద. న్నజాన్నకి ఈ బిలుోతో పాట్ు మోట్కరడ బిలుోకు లోక్స్భ గతెంలోనే ఆమోదెం
తెలిపరెంద. రాజయస్భలో న్నలిచిపో యాయ. ఈలోగా 16వ లోక్స్భ గడువు ముగిసరపో వడెంతో
వీట్ికి కాలదో ష్ెం పట్ిుెంద. ఇపుిడు కవబినెట్ ఆమోదముదర వేయడెంతో తేరలో వీట్ిన్న
పారో మెెంట్ులో పరవేశపడత రడ.
฀ ఆరోగయ స్ూచీలో కవరళ్ పరధమ స్ాినెం

 రాష్ాురల ఆరోగయ స్ూచీలో ఆెంధరపద
ర ేశ్ రెండో రాయెంకు స్ాధెంచిెంద. కవరళ్ మొదట్ి స్ాినెం స్ాధెంచగా
తెలెంగాణ 10వ స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. 2015-16 న ట్ి పరమాణ లతో 2017-18 న ట్ి
పరిసి త
ర ులనస స్రిపో లిే న్సతి ఆయోగ్ ఈ రాయెంకులనస పరకట్ిెంచిెంద.
 ఆరిిక స్ెంస్ారణలు మొదలెైన తరాేత దేశెం స్ాధెంచిన పురోగతి కారణెంగా రాష్ాురల ఆరోగయ
స్ూచీలు బకగానే మెరడగుపడు య. అయతే రాష్ాురల మధయ ఎెంతో తేడ లు కన్నపరస్త సన ియ.
కొన్ని ఎెంతో ముెందసకు స్ాగుతుెండగా మరికొన్ని మరీ వెనసకబడి ఉన ియ. ఈ
పరిసి త
ర ులనస మెరడగుపరడచసకోవడ న్నకి రాష్ాురల మధయ న్సతి ఆయోగ్ పో ట్ీ న్నరేహిస్త ూ
వస్ోత ెంద. ఇెందసలో భకగెంగా జూన్ 25న రాయెంకులనస విడుదల చేసరెంద. మొతత ెం 23 అెంశాల
ఆధ రెంగా రాష్ాురల పన్నతీరడనస అెంచన వేసరెంద.
 ఆెంధరపద
ర ేశ్లో శిశుమరణ లు 2015లో పరతి వెయయ జనన లకు 24 ఉెండగా 2016 న ట్ికి 23కి
తగాుయ. తమిళ్న డు, కవరళ్ రాష్ాురలోో ఈ స్ెంఖయ కవవలెం 12 మాతరమే ఉెంద.
 తెలెంగాణలో శిశుమరణ లు 23 నసెంచి 21కి తగాుయ.

 ఐదేళ్ోలోపు పరలోలోో మరణ ల స్ెంఖయ ఆెంధరపద
ర ేశ్లో 39 నసెంచి 37కి తగు గా, తెలెంగాణలో
34వదీ ఆగిపో యెంద. పురోగతి కన్నపరెంచలేదస.
 స్ెంత న స్ాఫలయ శాతెం ఆెంధరపద
ర ేశ్లో 1.7కి పరిమితమెైెంద. తెలెంగాణలో ఈ న్నష్ితిత 1.8
నసెంచి 1.7కి తగిుెంద.
 తకుావ బరడవుతో పుట్ేు పరలోల శాతెం ఏపీలో 6.7 నసెంచి 5.6కి తగిుెంద. తెలెంగాణలో 5.7
నసెంచి 7.1కి పరిగిెంద.
 2013-15తో పో లిసేత 2014-16 న ట్ికి రెండు తెలుగు రాష్ాురలోో లిెంగ న్నష్ితిత తగిుపో యెంద.
ఏపీలో 918 నసెంచి 913కి తగు గా తెలెంగాణలో 918 నసెంచి 901కి పడిపో యెంద.
 2015-16, 2017-18 మధయకాలెంలో ఆెంధరపద
ర ేశ్లో ఆస్సపతిర కానసిలు 87.1% నసెంచి
85.9%కి తగిుపో యాయ. తెలెంగాణలో 85.4 నసెంచి 91.7%కి పరిగాయ.
ర ేశ్లో ట్ీబీ కవస్సలు 145 నసెంచి 161కి (పరతి లక్షమెందకి) పరిగాయ. తెలెంగాణలో ఈ
స్ెంఖయ 123 నసెంచి 107కి తగిుెంద.
 24 గెంట్లూ పన్నచేసే పీహచ్సీల స్ెంఖయ ఆెంధరపద
ర ేశ్లో 29.1% నసెంచి 22.7%కి, తెలెంగాణలో
27 నసెంచి 25.6%కి తగిుపో యాయ.
฀ పో లవరెం న్నధసలకు కవెందర జలశకిత శాఖ ఆమోదెం

ర ేశ్ వరపరద యన్న అయన పో లవరెం పారజకుు విష్యమెై కవెందర పరభుతేెం రాజయస్భలో
కరలక పరకట్న చేసరెంద. పో లవరెం పారజక్ు న్నరాాణ న్నకి రూ.55,548.87 కోట్ు
ో స్వరిెంచిన
ఒపిెంద లకు కవెందర జలశకితశాఖ స్లహాస్ెంఘెం ఆమోదెం తెలిపరెంద. 2017-18 ధరలకు
అనసగుణెంగా ఈ మేరకు తుద అెంచన లనస ఖరారడ చేసరనట్ుు కవెందర జలశకితశాఖ జూన్ 25న
రాజయస్భలో తెలియజవసరెంద.
 రాజయస్భలో వెైఎస్ా్ర్స కాెంగస్
ీ పారీు స్భుయడు వీ విజయస్ాయ రడిు అడిగిన పరశికు
జలశకితశాఖ స్హాయ మెంతిర రతన్ లాల్ కట్కరియా రాత పయరేకెంగా జవాబిస్ూ
త ఈ
విష్యాన్ని తెలిపారడ. జలశకిత మెంతిరతే శాఖ ఆధేరయెంలోన్న స్లహా స్ెంఘెం ఈ
పరతిపాదనలనస పరిశ్రలిెంచిెంద. ఈ ఏడ ద ఫరబవ
ర రి 11న జరిగిన స్మావేశెంలో రాష్ు ర పరభుతేెం
స్మరిిెంచిన స్వరిెంచిన అెంచన వయయెం పరతిపాదననస ఆమోదెంచడెం జరిగిెంద.
 2017-18 ధరల పారతిపదకన పో లవరెం పారజక్ుకు స్వరిెంచిన అెంచన వయయెం
రూ.55,548.87కోట్ు
ో గా న్నరాిరిెంచి ఆ మేరకు ఆమోదెం తెలిపరనట్ు
ో మెంతిర వెలోడిెంచ రడ.

స్వరిెంచిన అెంచన వయయెం పరకారెం పో లవరెం కుడి పరధ న కాలువ పనసలకు రూ. 4,318.97
కోట్ు
ో , ఎడమ పరధ న కాలువకు రూ. 4,202.69 కోట్ు
ో , హడ్ వర్సా్కు రూ.9,734.34 కోట్ు
ో ,
పవర్స హౌస్ పనసలకు రూ. 4,124.64 కోట్ు
ో , భూసేకరణ, పునరావాస్ెం, పునరిిరాాణ
పనసలకు రూ.33,168.23 కోట్ో రూపాయలు అెంచన ఖరడేలకు ఆమోదెం తెలిపరనట్ు
ో మెంతిర
వివరిెంచ రడ.
 పో లవరెం పారజక్ులోన్న వివిధ విభకగాల పనసల న్నరేహణ న్నమితత ెం 2014 ఏపరరల్ నసెంచి ఇపిట్ి
వరకు పో లవరెం పారజక్ు అథ రిట్ీ, కవెందర జల వనరడల స్ెంఘెం ఆమోదెం మేరకు కవెందర
స్హాయెం కిెంద రూ.6,764.16 కోట్ో రూపాయలు విడుదల అయనట్ు
ో మెంతిర వెలోడిెంచ రడ.
తదసపరి న్నధసల విడుదల కోస్ెం 2014 మారిే 31 వరకు చేసరన ఖరడేకు స్ెంబెంధెంచి ఆడిట్
న్నవేదక స్మరిిెంచ లన్న ఆరిిక మెంతిరతే శాఖ ఇపిట్ికి రెండుస్ారడో రాష్ు ర పరభుత ేన్ని కోరిెంద.
ఆడిట్ న్నవేదక స్మరిిెంచిన తరాేత మాతరమే తదసపరి న్నధసల విడుదల జరగుతుెందన్న
మెంతిర చెపాిరడ.
 రాష్ు ర పరభుతేెం ఇచిేన స్మాచ రెం పరకారెం పో లవరెం పారజక్ు పనసలకు జీఎసీు
వరితెంపచేస్త సన ిరడ. పో లవరెం పనసలకు జీఎసీు మినహాయెంపు ఇవాేలన్న రాష్ు ర పరభుతేెం
నసెంచి ఎలాెంట్ి పరతిపాదన తమకు అెందలేదన్న మెంతిర కట్కరియా చెపాిరడ.
฀ అమిత బ్సకాెంత్ పదవీకాలెం ప డిగిెంపు

● న్సతిఆయోగ్ సీఈవయ అమిత బ్సకాెంత్ పదవీకాలాన్ని మరో రెండేళ్ో ల ప డిగిెంచ రడ.కవబినెట్
న్నయామకాల కమిట్ీ ప డిగిెంపు న్నరణయాన్ని ఆమోదెంచిెంద. పరస్త సత న్నయమన్నబెంధనలతోనే
2021 జూన్ 30 వరకు పదవీ కాలాన్ని ప డిగిెంచినట్ు
ో సరబబెంద మెంతిరతేశాఖ
ఉతత రడేలోోవెలోడిెంచిెంద.
฀ హైదరాబకద్ 'లో అెంతరాాతీయ వితత న స్దస్స్ పారరెంభెం

● అెంతరాాతీయ వితత న పరీక్షల స్ెంఘెం (ఇస్ాు), కవెందర, రాష్ు ర పరభుత ేలు న్నరేహిస్త సని
అెంతరాాతీయ వితత న స్దస్స్ జూన్ 26న హైదరాబకద్'లోన్న హైట్ెక్్లో పారరెంభమయయెంద. ఈ
స్దస్స్నస కవెందర వయవస్ాయశాఖ స్హాయ మెంతిర కైలాష్ చౌదసరి పారరెంబిెంచి , పరస్ెంగిెంచ రడ .
భకరత రైత ెంగ అభివృది కి, దేశ ఆహార భదరతకు వితత నమే కరలకమన ిరడ. త నస కూడ
రైతునేనన్న, ఇపిట్ికర స్ేయెంగా వయవస్ాయెం చేస్త సన ినన్న, స్రైన వితత నెం వేయకపో తే
దగుబడి రాదన్న చెపాిరడ ఈ స్ెంధరభెంగా ఆయన పేరొాన ిరడ .

● ఆసరయా దేశాలోో తొలిస్ారిగాహైదరాబకద్లోఇస్ాు స్దస్స్ న్నరేహిస్త సన ిరడ . 80 దేశాలనసెంచి
వచిేన 400 మెంద పరతిన్నధసలు ఈ స్దస్స్లో పాలగున ిరడ .
฀ దేశవాయపత ెంగా జూలెై 1 నసెంచి జల్శకిత అభియాన్

● దేశవాయపత ెంగా ఎనోి పారెంత లోో బిెందెడు న్సట్ిన్న బెంగారెంలా భకవిెంచ లి్నపరిసి త
ర ులు నెలకొని
నేపథ్యెంలో జల స్ెంరక్షణనస పరజా ఉదయమెంలా చేపట్ేుెందసకు కవెందర పరభుతేెంసరదిమెైెంద.
దేశెంలో తీవర న్సట్ిఎదీ డిన్న ఎదసరొాెంట్ుని 255 జిలాోలకు ఇన్ఛ రడాలుగాసీన్నయర్స
అధకారడలనసన్నయమిెంచిెంద. అదనపు, స్ెంయుకత కారయదరడశలు స్హా పలువురడ
ఉనిత ధకారడలనస ‘కవెందర పరభకరీ అధకారడలు’గా రెంగెంలోకి దెంచిెంద.
● జూలెై 1, 2019 నపారరెంభెం కానసని ‘జల్శకిత అభియాన్ (జవఎస్ఏ)’లో భకగెంగా వీరెంత ఆయా
జిలాోలోో జల స్ెంరక్షణ, స్మరిన్సట్ిపారడదల కారయకీమాలకు పరణ ళ్లకలు రూప ెందస్ాతరడ. మొతత ెం
255 మెంద ఉనిత ధకారడలు..డెైరకుర్స లేద డిపయయట్ీ కారయదరిశ స్ాియ కవెందర పరభుతే
అధకారడలతో పాట్ు వివిధస్ాియల రాష్ు ,ర స్ాిన్నక అధకారడలు; భూగరభ జల న్నపుణులు,
ఇెంజిన్సరో తో కూడిన బృెంద లతోస్మనేయెంగా పన్నచేస్త ారడ. ఈమేరకు సరబబెంద వయవహారాల
మెంతిరతేశాఖ ఆదేశాలిచిేెంద. గురితెంచినబకోక్లు, జిలాోలోో ఈ బృెంద లు పరయట్ిెంచి.. జల
స్ెంరక్షణ తదతర కారయకీమాలు స్మరిెంగాఅమలయేయలా చరయలు చేపడత య.
● జల్శకిత అభియాన్... : జల స్ెంరక్షణపై పరధ న్న నరవెందర మోదీ అతయెంత శీదికనబరడస్సతని
నేపథ్యెంలోదేశవాయపత ెంగా జులెై 1 నసెంచి సపు ెంబరడ 15 వరకు (ఎెంపరక చేసరన జిలాోలోో నవెంబరడ
వరకు) జవఎస్ఏనస అమలు చేయనసన ిరడ.జల స్ెంపద స్ృషరు, చెైతనయ కారయకీమాల ద ేరా
పరజా ఉదయమెంగా దీన్ని చేపట్ు నసన ిరడ.గాీమీణ భకరతెంలో కాల పరిమితితో కూడిన జల
స్ెంరక్షణ, స్మరి న్సట్ిపారడదల కారయకీమాలు చేపడత రడ.
● ఆయా రోజులోో స్ెంబెంధత అధకారడలు, భూగరభ జల న్నపుణులు, ఇెంజిన్సరడో
తదతరడలెంత జల స్ెంరక్షణ కారయకీమాలోో న్నమగిమవుత రడ. 7 న్నరవీశిత పారెంత లోో
అమలవుతుని కవెందరపభ
ర ుతే కారయకీమాలనస వేగవెంతెం చేస్త ారడ. ఇెందసకు గానస 36
రాష్ాురలు, కవెందరపాలితపారెంత లోోన్న ఆయా జిలాోలోో.. పరిసి తి
ర తీవరెంగా ఉని 313 పారెంత లు స్హా
1,593 న్సట్ిఎదీ డి బకోక్లనస గురితెంచ రడ. పరతేయకిెంచి వేస్విలోనస, వరాిభకవెంతోనస ఎెండిపో యన
వివిధపారెంత లోో జల స్ెంరక్షణకు పారధ నయెం ఇస్ాతరడ.

฀ ఉనిత విదయకు పరతయే క కమిష్న్
● దేశెంలో విద య పరమాణ లనస మెరడగుపరిచే లక్షయెంతో ఉనిత విద య కమిష్న్నసఏరాిట్ు
చేయాలన్న భకవిస్సతనిట్ు
ో కవెందర మానవ వనరడల అభివృది శాఖ మెంతిర రమేశ్ పో ఖిి యాల్
తెలిపారడ. దీన్న కోస్ెం బిలుో తెచేే అెంశాన్ని కవెందరెం పరిశ్రలిస్ోత ెందన ిరడ.
● జూన్ 27నరాజయస్భలో ఓ లిఖిత పయరేకపరశికు స్మాధ నెంగా ఈ విష్యాన్ని వెలోడిెంచ రడ.
యూన్నవరి్ట్ీ గాీెంట్్ కమిష్న్ (యూజీసీ), ఆల్ ఇెండియా కౌన్న్ల్ ఫర్స ట్ెకిికల్ ఎడుయకవష్న్
(ఏఐసీట్ీఈ)చట్కులనస రదసీచేసర ఈరెండు స్ెంస్ి లనూ ఉనిత విద య కమిష్న్లో విల్దనెం చేసే
ఆలోచన ఉెందన ిరడ. ఉనిత విద యకమిష్న్ విద యరెంగెంలో అతయెంత పరముఖసలెైన వారి
నేతృతేెంలో స్ేతెంతర పరతిపతిత స్ెంస్ి గాపన్నచేస్త సెందన్న పేరొాన ిరడ. బకగా పన్నచేసే ఉనిత
విద యస్ెంస్ి లనస, పరిశోధనలు, నవకలినలనసపో ర త్హిెంచడెం దీన్న పరధ న ఉదేీశమన్న
చెపాిరడ.
฀ వయవస్ాయ ఉత ిదకతలో చివరి వరడస్లో భకరత్

● వయవస్ాయ ఉత ిదకతలో పరపెంచెంలోన్న తొలి పద వయవస్ాయ దేశాలోో భకరత్ వెనకబడిఉెంద.
అట్ు డుగున ఉని నెైజీరియాకెంట్ే ఒక మెట్ు ు మాతరమే పైనసెంద. పరపెంచెంలోనే
అతయధకవయవస్ాయ యోగయమెైన భూమి ఉని భకరత్.. ఉత ిదకతలో మాతరెం తీసరకట్ుుగా
ఉెంట్ోెంద.
● దేశెంలో మొతత ెం భూమిలో 87.1% వయవస్ాయాన్నకి అనసవుగా ఉెంద. అమెరికాలో
ఇలాెంట్ిభూమి 37.5% మాతరమే ఉెంద. అమెరికాలో 15.22కోట్ో హకాురో భూమి వయవస్ాయ
యోగయెంగా ఉెండగా, భకరత్లో అెంతకన ి 40 లక్షల హకాురడో అధకెంగానే ఉన ి ఉత ిదకత
పరెంగా ఎెంతో వెనకబడిఉనిట్ు
ో కవెందర వయవస్ాయశాఖ మెంతిర నరవెందరసరెంగ్ తోమర్స జూన్ 28న
రాజయస్భలో ఓ లిఖితపయరేకపరశికు ఇచిేన స్మాధ నెంలో పేరొాన ిరడ.
● చెైన లో వయవస్ాయ యోగయమెైన భూమి కవవలెం 22% మాతరమే ఉెంద. దీెంతో పో లిసేత భకరత్
పరిసి తి
ర ఎెంతో మెరడగాు ఉెంద. కాన్స ఉత ిదకతపరెంగా చెైన భకరత్కెంట్ే 3 రట్ు
ో ముెందసెంద.
నెైజీరియాలో వయవస్ాయ యోగయమెైన భూమి భకరత్కెంట్ే 5 రట్ు
ో తకుావున ి
ఉత ిదకతపరెంగామనకెంట్ే కవవలెం ఒక మెట్ు ు మాతరమే కిెంద ఉెంద. ధ నయెం విష్యెంలో
భకరత్కెంట్ే ఆసేులి
ర యామూడురట్ు
ో అధకెంగా పెండిస్త ో ెంద. గోధసమల విష్యెంలో మాతరమే
మనదేశెం అమెరికా, రష్ాయ, కనడ , అరాెంట్ీన ల స్రస్న న్నలుస్ోత ెంద.

฀ ద.మ. రైలేేకు 4 జాతీయ పురస్ాారాలు
● భకరతీయ రైలేేలో విలక్షణ పన్న తీరడతో దక్ిణ మధయ రైలేే జోన్ న లుగు జాతీయస్ాియ
పురస్ాారాలనస స్ాధెంచిెంద. 2018-19 స్ెంవత్రాన్నకి స్ెంబెంధెంచి పన్నతీరడలో
అతయధకఎఫరషరయెన్స్ షీలు ులిి గలుచసకుని జోన్గా ద.మ రైలేే న్నలిచిెంద.
● ట్కరఫరక్ ట్కరన్్పో రవుష్న్, పర్నల్ మేనేజ్మెెంట్, సరవిల్ ఇెంజిన్సరిెంగ్, స్ోు ర్స్ విభకగాలోో
పురస్ాారాలకు ఎెంపరకైెంద. జులెై 7న ముెంబయలో జరిగవ 64వ వారోత్వాలస్ెందరభెంగా
ఈఎఫరషరయెన్స్ అవారడులిి రైలేేమెంతిర పీయూష్ గోయల్ అెందెంచనసన ిరడ.
● ఉదో యగులకు విదేశ్ర పరయట్న న్నరేహణ, ఈ-ఆఫీస్ వెంట్ి డిజిట్ల్ ఆవిష్ారణలు..తుకుా
అమాకాలతో రూ.340కోట్ో ఆద యెం గడిెంచడెం.. కాపలాలేన్న లెవల్ కాీసరెంగ్ల
తొలగిెంపుద ేరా ఆయా విభకగాలోో పురస్ాారాలు లభిెంచ య .
● ట్కరఫరక్ ట్కరన్్పో రవుష్న్ పురస్ాారెం: రైలేే బో రడు న్నరాిరిెంచినలక్షయెం కెంట్ే 10 శాతెం అధకెంగా
స్రడకు రవాణ చేసరెంద. 122.51 మిలియన్ ట్నసిల స్రడకునసరవాణ చేసరెంద. 2,152 పరతేయక
రైలు ట్ిప
ర ుిలు, 10 వేల అదనపు కోచ్లనస ఏరాిట్ు చేసరమరీ స్రడకునస తరలిెంచి ట్కప్లో
● పర్నల్ మేనేజ్మెెంట్ షీల్ు: ఉదో యగుల స్ెంక్వమ, ఉలాోస్ కారయకీమాలున్నరేహిెంచట్ెంలో
ముెందెంజలో న్నలిచిెంద. ఉదో యగులకు విదేశ్ర పరయట్న అవకాశెం, కాయెంట్ీన్ ఏరాిట్ు, మెరడగాు
న్నరేహణ, పలు డిజిట్ల్ ఆవిష్ారణలతో మానవ వనరడల వికాస్ెం, విజాాన
కారయకీమాలఅమలు, ఉదో యగులకు యూన్నక్ మెడికల్ ఐడెెంట్ిట్ీ కారడు స్రఫరా తదతర
చరయలతో ఈ పురస్ాారాన్నకిఎెంపరకైెంద.
● స్ోు ర్స్: తుకుానస వికీయెంచట్ెం ద ేరా ఏకెంగా రూ.340 కోట్ు
ో స్ాధెంచి బో రడులక్షయెం కెంట్ే 17
శాతెం ఎకుావ పన్నతీరడ కనబరిచిెంద. పరయాణికుల భదరత, వారికి కావాలి్నవస్సతవుల లభయత
100 శాతెంగా ఉెండట్ెం, అన్రిజర్సేడ్ ట్ికట్ో పై పరకట్నల ముదరణ ద ేరారూ.3 కోట్ో ఆద య
స్ముపారాన.
● సరవిల్ ఇెంజన్సరిెంగ్: న్నరాిరిత లక్షయెం కెంట్ే ముెందసగానే కాపలాలేన్న లెవల్కాీసరెంగ్లనస
తొలగిెంచి దక్ిణ మధయ రైలేే రికారడు స్ృషరుెంచిెంద. బకలాస్ు కరోన్నెంగ్మెషీన్లు విన్నయోగిెంచి 628
కి.మీ. న్నడివి గల రైలు పట్కుల పునరడది రణ పనసలు చేపట్ిుెంద.ఈ విభకగెంలో పశిేమ, ఉతత ర
రైలేేలతో కలసర స్ెంయుకత ెంగా ఈ పురస్ాారెం స్ాధెంచిెంద.

฀ హైదరాబకద్'లోతెలుగు రాష్ాురల ముఖయమెంతురల స్మావేశెం
● నదీజలాల గరిష్ా విన్నయోగెంపై తెలుగు రాష్ాురల ముఖయమెంతురలు జలస్ెంకలాిన్ని
పరకట్ిెంచ రడ. జల వివాద లు, గోద వరి జలాల స్మరి విన్నయోగెం, విభజన స్మస్యల
పరిష్ాారెం కోస్ెం ముఖయమెంతురల కరలక స్మావేశెం ఇెందసకు వేదకైెంద.
● హైదరాబకద్లోన్న పరగతి భవన్లో జూన్ 28న ఏపీ సీఎెం జగన్మోహన్రడిు , తెలెంగాణ
ముఖయమెంతిర క.చెందరశరఖర్సరావుల కరలక స్మావేశెం జల విన్నయోగెం దశగా కరలక అడుగులు
వేసరెంద. గోద వరి నసెంచి రోజుకు 4 ట్ీఎెంసీల వరద జలాలనస కృష్ాణకు మళ్లో ెంచ లనే
అభిపారయాన్నకి వచిేెంద.నదీ జలాల విన్నయోగాన్నకి స్ెంబెంధెంచి గతెంలో ఉని వివాద లనస
మరచిపో య మెంచి మనస్సతో పరజలకు ఎెంత వీలెైతే అెంత మేలు చేసే విష్యెంలో రెండు రాష్ు ర
పరభుత ేలు ఏకాభిపారయెంతో ఉన ియన్న ముఖయమెంతురలు వివరిెంచ రడ .
● కృష్ాణనదలో న్సట్ి లభయత తకుావవుతుని నేపథ్యెంలో గోద వరి న్సట్ిన్న శ్రీశైలాన్నకిమళ్లో ెంచ లన్న
తెలుగు రాష్ాురల ముఖయమెంతురలు న్నరణయెంచ రడ. ఇెందసకు తగిన వయయహెం ఖరారడచేయాలన్న
అధకారడలనస ఆదేశిెంచ రడ. ఆెంధరపద
ర ేశ్లోన్న రాయలసీమ, పరకాశెం పారెంతెం,
తెలెంగాణలోన్నఉమాడి పాలమూరడ, నలగుెండ జిలాోలు దశాబకీలుగా ఎదసరొాెంట్ుని స్ాగున్సట్ి
కష్ాులనస దూరెంచేసేెందసకు గోద వరి న్సట్ిన్న మళ్లో ెంచ లన్న న్నరణయెంచ రడ.
● ఉమాడిగా కమిట్ీ ఏరాిట్ు :ఇదీ రడముఖయమెంతురల ఆదేశాల మేరకు గోద వరి జలాలనస
శ్రీశైలెం, న గారడానస్ాగర్సలకు తరలిెంచడెంపైఅధయయనెం చేసేెందసకు ఆెంధరపద
ర ేశ్ హైడర లజీ
విభకగెం సీఈ రతికుమార్స, తెలెంగాణ అెంతరాష్ు వి
ర భకగెం సీఈ నరి్ెంహరావుల నేతృతేెంలో
ఉమాడిగా ఓ కమిట్ీన్న ఏరాిట్ు చేశారడ. ఈ కమిట్ీకిఆెంధరపద
ర ేశ్ తరఫున రిట్ెైరు డ ఈఎన్సీలు
రోశయయ, బీఎస్ఎన్రడిు , రహమాన్, స్సబకబరావు, రౌతు స్తయన రాయణలు, తెలెంగాణ
తరఫున రిట్ెైరు డ ఈఎన్సీలు శాయెంస్సెందర్సరడిు , వెెంకట్రామారావు, స్తిత రడిు తదతరడలు
స్హకరిెంచనసన ిరడ.
฀ తెలుగు రాష్ాురలోో పరతి 1000 మెందకి ఓ వెైదసయడు

ర ేశ్లో లక్ష మెంద డ కురో డ ఉనిట్ు
ో కవెందర వెైదయఆరోగయశాఖ తెలిపరెంద.దేశెంలో మహారాష్ు ,ర
తమిళ్న డు, కరాణట్క తరాేత అతయధక స్ెంఖయలో డ కురో డ ఉని రాష్ు ెంర ఆెంధరపద
ర ేశరనన్న
వెలోడిెంచిెంద. ఆయా రాష్ాురల మెడికల్ రిజిసేుష్
ర న్ కౌన్న్ళ్ో దగు రనమోదెైన పేరో ఆధ రెంగా ఈ
వివరాలు వెలోడిెంచిెంద.

● దేశెంలో వెైదసయల కొరతపై జూన్ 28న లోక్స్భలో అడిగిన ఓ లిఖితపయరేక పరశికుకవెందర
వెైదయఆరోగయశాఖ స్హాయమెంతిర అశేన్సకుమార్స చౌబే ఈ మేరకు స్మాధ నెం ఇచ ేరడ.
ద న్నపరకారెం దేశెంలో పరస్త సతెం 11.57 లక్షల మెంద నమోదత డ కురో డ ఉన ిరడ. అెందసలో
80%మెందమాతరమే కియ
ీ ాశ్రలకెంగా వెైదయవృతిత లో ఉనిట్ు
ో భకవిస్సతన ిరడ. ద న్న పరకారెం 9.26
లక్షలమెంద డ కురో డ వెైదయసేవలకు అెందసబకట్ులో ఉనిట్ు
ో లెకా. పరస్త సతెం దేశ జన భకనస
135 కోట్ు
ో గా పరిగణిసేత దేశెంలో పరతి 1,457 మెందకి ఒక వెైదసయడు అెందసబకట్ులో ఉనిట్ు
ో
భకవిెంచ లి్ఉెంట్ుెంద.
● పరతి వెయయమెందకి ఒక డ కుర్స ఉెండ లని డబూ
ో ూహచ్వయ లక్షయెంతో పో లిసేత దేశెంలో డ కురో స్ెంఖయ
బకగా తకుావగా ఉనిట్ేో లెకా. వీరికితోడు 7.88 లక్షల మెంద ఆయుష్డ కురో డ ఉన ిరడ.
ఇెందసలో 80% మెంద మాతరమే వెైదయసేవలకు అెందసబకట్ులో ఉనిట్ు
ో కవెందరెంభకవిస్ోత ెంద.
డ కురో కొరతనస తగిుెంచడ న్నకి ఎెంబీబీఎస్ సీట్ోనస పెంచినట్ు
ో కవెందరెంవెలోడిెంచిెంద. దీన్నకితోడు
వెైదయ కళ్ాశాలల ఏరాిట్ుకు ఉని న్నబెంధనలనస స్డలిెంచినట్ు
ో తెలిపరెంద.జిలాో
ఆస్సపతురలకు అనసగుణెంగా కొతత వెైదయ కళ్ాశాలలు ఏరాిట్ు చేస్త సనిట్ు
ో వెలోడిెంచిెంద.పీజీ
సీట్ో భరీత విష్యెంలోనూ న్నబెంధనలనస స్డలిెంచినట్ు
● తెలుగు రాష్ాురలోో డ కురో కొరత తకుావే :పరస్త సతెం తెలుగు రాష్ాురలోో నమోదెైన డ కురోస్ెంఖయనస
ఇరడ రాష్ాురల జన భకతో పో లిసేత వెైదసయల కొరత లేదస. రెండు రాష్ాురలోో నమోదెైనడ కురో డ(80
శాతెం కియ
ీ ాశ్రలెం), జన భక(8కోట్ు
ో ) పరకారెం చూసేత పరతి 1000 మెందకి ఒకడ కుర్స ఉనిట్ు
ో
లెకా. ఇద డబూ
ో ూహచ్వయ పరమాణ లకు స్మానెం. కవెందరమెంతిర లెకాపరకారెం ఆెంధరపద
ర ేశ్ కిెంద
నమోదెైన డ కురో స్ెంఖయ 1,00,587 మెంద ఉెండగా, తెలెంగాణలోఅద 4,942 మాతరమే ఉెంద.
● కాలుష్యెంతో బరడవు తకుావ పరలోలు :గాలి కాలుష్యెం మన్నషర ఆయుష్ు
ి , పరలోల జనన లపై తీవర
పరభకవెం చూపుతునిట్ు
ో కవెందరపభ
ర ుతేెం లోక్స్భలో ఓ లిఖితపయరేక పరశికు స్మాధ నెంగా
చెపరిెంద. గాలి కాలుష్యెం కారణెంగామన్నషర ఆయురాీయెం 2.6 స్ెంవత్రాలు తగుుతునిట్ు
ో
2019లో పరచసరితమెైన న్నవేదకల ఆధ రెంగాతేలినట్ు
ో కవెందర పరాయవరణ, అట్వీశాఖ మెంతిర
పరకాశ్ జావడేకర్స వెలోడిెంచ రడ. ఈ కాలుష్యెంవలో శాేస్కోశ స్ెంబెంధ వాయధసలు
పరడగుతునిట్ు
ో చెపాిరడ. కాలుష్యెం కారణెంగా దేశెంలో 18.2% పరలోలు 2.5 కిలోలలోపే
బరడవుతో పుడుతునిట్ు
ో జాతీయ కుట్ుెంబ ఆరోగయస్రవేలో తేలిెందన్నవెైదయఆరోగయశాఖ

స్హాయమెంతిర అశిేన్సకుమార్సచౌబే తెలిపారడ. తకుావ బరడవుతోపుట్ేు పరలోలస్ెంఖయ ఏపీలో
16.2%, తెలెంగాణలో 15.9% ఉనిట్ు
฀ మానవ వనరడల అభివృది శాఖపెంచవరిపరణ ళ్లక

● వచేే అయదేళ్ోలో పద లక్ాయలనస స్ాధెంచ లన్న మానవ వనరడల అభివృది శాఖ
లక్షయెంగాపట్ుుకుెంద. పరతి శాఖ ఈ అయదేళ్ోకాలాన్నకి ద రశన్నకపతరెం రూప ెందెంచసకోవాలన్న
పరధ నమెంతిరనరవెందరమోదీ చేసరన స్ూచనల మేరకు పద ఉపస్ెంఘాలనస ఏరాిట్ు చేసరన
మెంతిరతేశాఖ దీన్ని తయారడచేసరెంద.
● ద న్న పరతిన్న ఉనిత విద యశాఖ కారయదరిశ రడిు స్సబరహాణయెం జూన్ 28నకవెందరమెంతిర రమేష్
పో ఖిి యాల్కు అెందజవశారడ. ఉనిత విద యరెంగ రూపురవఖలు స్మూలెంగా
మారేడ న్నకిద ద పు 50 చరయలు తీస్సకోవాలన్న న్నరణయెంచ రడ. ఒకోా లక్షయెం చేరడకోవడ న్నకి
కావలసరన న్నధసలు, కాలపరిమితి గురిెంచి ఉపస్ెంఘాలు స్ిష్ు మెైన సరఫ్ారడ్లు చేశాయ. ఈ
న్నవేదకపై అెంతర్స మెంతిరతేశాఖలఅభిపారయెం తీస్సకున్న, తదసపరి కవెందరమెంతిరవరు ఆమోద న్నకి
తీస్సకళ్ో నసన ిరడ.
● 1 వచేే అయదేళ్ోలో ఉనిత విద యరెంగెంలో పరవేశాలనస రట్ిుెంపు చేయాలి. భౌగోళ్లకెంగా,
స్ామాజికెంగావెనసకబడిన అన్నివరాులకూ ఉనిత విదయనస అెందసబకట్ులోకి తీస్సకురావాలి.
● 2 దేశ్రయ విదయ న ణయతనస పరపెంచస్ాియ పరమాణ లు అెందసకునేలా చేయాలి.
● 3 పరపెంచెంలోన్న తొలి వెయయ విశేవిద యలయాల జాబిత లో కన్సస్ెం 50 భకరతీయ
వరి్ట్ీలకైన చోట్ు దకవాలా చూడ లి.
● 4 ఉనిత విద యరెంగెంలో పాలన స్ెంస్ారణలు తీస్సకొచిే అన్ని పారెంగణ లోో పకడబెందీపాలన
వయవస్ి నెలకొలాిలి.
● 5 న ణయతకు భరోస్ా ఇచేేవిధెంగా అన్ని విద యస్ెంస్ి లకు గురితెంపు (అకిడ
ీ ిట్ేష్న్)ఇవాేలి.
● 6 మేధో స్ెంపతిత లో భకరత్ పరపెంచెంలోన్న ట్కప్-3 దేశాల జాబిత లో ఉెండేలా పరిశోధన, నవ
కలినల వాత వరణ న్ని పో ర త్హిెంచ లి.
● 7 ఉనిత విదయ పయరితచేస్సకున్న బయట్ికళ్ేో విద యరడిల ఉదో యగిత శకితన్నరట్ిుెంపు చేయాలి.
● 8 శిక్షణ తీరడనస మెరడగుపరిచి విద యస్ాెంకవతికతనస మరిెంత విస్త రిెంచి,
మరిెంతమెందకిచేరడవయేయలా చూడ లి.
● 9 విద యరెంగెంలో భకరత్నస పరపెంచ గమయస్ాినెంగా మారాేలి.

● 10 ఉనిత విద యరెంగెంలో పట్ుుబడులనస రట్ిుెంపు చేయాలి.
฀ కశ్రార్సలో రాష్ు ప
ర తి పాలన ప డిగిెంపు
● జముా కశ్రార్సలో రాష్ు ప
ర తి పాలననస మరో ఆరడ నెలలపాట్ు ప డిగిెంచ రడ. ఈ మేరకుకవెందర
హో ెంశాఖ మెంతిర అమిత్ష్ా జూన్ 28న లోక్స్భలో పరవేశపట్ిున తీరాాన న్ని స్భ
ఆమోదెంచిెంద.దీెంతోపాట్ు అెంతరాాతీయ స్రిహదసీ పారెంత లోో న్నవసరస్త సని వారికి రిజరవేష్న్
కలిిెంచేస్వరణ బిలుోకూ లోక్స్భ ఆమోదెం తెలిపరెంద.
● ఈ అెంశెంపై జరిగిన చరేలో అమిత్ష్ా మాట్కోడుతూ.. జముా కశ్రార్సలో
పరజాస్ాేమాయన్నిపునరడది రిెంచడెం, ఉగీవాద న్ని తుదముట్ిుెంచడమే తమ పరభుతే పరథ్మ
పారధ నయమన ిరడ.ఆ రాష్ు ర అసెంబీో రదీ యన నేపథ్యెంలో.. తిరిగి ఈ ఏడ ద ఆఖరోో ఎన్నికలు
న్నరేహిెంచ లన్నఎన్నికల కమిష్న్ న్నరణయెంచిెందన్న, దీెంతో రాష్ు ప
ర తి పాలననస మరో ఆరడ
నెలలపాట్ు ప డిగిెంచకతపిన్న పరిసి తి
ర ఏరిడిెందన్న తెలిపారడ. ఈ ప డిగిెంపు జూలెై 3వ తేదీ
నసెంచి వరితస్త సెందన ిరడ.గత దశాబీ కాలెంలో ఈ సీజన్లో అకాడ ఎన్నికలు ఎపుిడూ
న్నరేహిెంచలేదన్న ఆయన గురడత చేశారడ.మే 7 నసెంచి జూన్ 4 వరకు రెంజాన్ మాస్ెం ఉెండట్ెం,
జూన్ 30 నసెంచి ఆగస్సు 15 వరకు అమర్సన థ్యాతర జరగనసెండట్ెం, ఆ తరడవాత పదీ
స్ెంఖయలో బకరాేల్ వరు ెం వారడ వలస్వెళ్ోడెం వెంట్ివి ఇెందసకుకారణ లన్న తెలిపారడ.
● ఇక గత ఏడ ద కాలెంగా రాష్ు ెంర లో ఉగీవాదెం అణచివేతకు పరభుతేెం అన్ని రకాలుగాచరయలు
తీస్సకుెందన ిరడ. కాగా, వాస్త వ న్నయెంతరణ రవఖ (ఏఎల్వయసీ), అెంతరాాతీయ స్రిహదసీ (ఐబీ)
వెెంట్ న్నవసరెంచే పరజలకు రిజరవేష్నో లబిి చేకూరవేెందసకవ జముా కశ్రార్స రిజరవేష్నో స్వరణ-
2019 బిలుో నస తెచిేనట్ు
ో హో ెంమెంతిర అమిత్ష్ా తెలిపారడ. హో ెంమెం తిర తరఫున ఆశాఖ
స్హాయమెంతిర కిష్న్రడిు గత 24న పరవేశపట్ిున ఈ బిలుోనస లోక్స్భజూన్ 28న ఆమోదెంచిెంద.
పరస్త సతెం రాష్ు ెంర లో 43 శాతెం రిజరవేష్నసో అమలవుతుెండగా.. ఇెందసలో 3శాతెం ఎల్వయసీ వెెంట్
న్నవసరెంచే వారికి వరితస్త ో ెంద.అయతే దీన్నన్న అెంతరాాతీయ స్రిహదసీ వెెంట్ ఉనివారికర
వరితెంపజవయడమే త జా బిలుో ఉదేీశెం.
฀ ఆగస్సు 15 నసెంచి ఎకాడెన

ై రవష్న్
● వచేే ఆగస్సు 15నసెంచి ఆెంధరపద
ర ేశ్, తెలెంగాణ, గుజరాత్, మహారాష్ు ల
ర ో ోన్నవిన్నయోగద రడలు
ఎకాడెైన రవష్న్ తీస్సకొనే స్ౌకరాయన్ని అెందసబకట్ులోకి తెస్త సనిట్ు
ో కవెందరఆహారెం, విన్నయోగ

వయవహారాల శాఖ మెంతిర రాెంవిలాస్ పాస్వాన్ తెలిపారడ. మిగిలిన రాష్ాురలోో 2020 జూన్ 30కలాో
దేశవాయపత ెంగా ‘ఒకవ దేశెం..ఒకవ కారడు’ విధ న న్ని స్ెంపయరణెంగా అమలోోకితెస్త ామన్న వెలోడిెంచ రడ.
● దేశెంలోన్న అన్ని రవష్న్కారడులనస ఆధ ర్స కారడులతో అనసస్ెంధ న్నెంచి ఆహారధ న యలస్రఫరానస
పయరితగా పాయెంట్ ఆఫ్ సేల్ యెంతర ల ద ేరా వికీయెంచే విధ నెం తుద దశకువచిేెందన ిరడ.
పరస్త సతెం ఆెంధరపద
ర ేశ్, తెలెంగాణ, గుజరాత్, హరియాణ, ఝారఖెండ్, కరాణట్క, కవరళ్, మహారాష్ు ,ర
రాజస్ాిన్, తిరపురలోో 100% పీఓఎస్ మిష్నో ద ేరా ఆహారధ న యలుపెంపరణీచేస్త సనిట్ు
ో
చెపాిరడ. అకాడి చౌకధరల దసకాణ లు ఇెంట్ర్సనెట్తో అనసస్ెంధ నమెై ఉెండట్ెంతోఆ
రాష్ాురలోోన్న విన్నయోగద రడలు రాష్ు ెంర లో ఎకాడెైన తమ స్రడకులు తీస్సకోవచేన్న చెపాిరడ.దల్దో ,
ముెంబయ, హైదరాబకద్, బరెంగళ్ూరడ వెంట్ి మహానగరాలోో ఉని వలస్ కారిాకులకు
వచేేరెండునెలలోో రవష్న్ స్రడకులు పెంపరణీ చేసే కారయకీమాన్ని అమలోోకి తెస్త ామన ిరడ.
ర ేశ్ అెంశాలు
฀ రూ.1,020 కోట్ో తో మెందసగుెండు స్ామగిీ తయారీ పరిశమ
ీ
● ఏరోసేిస్ రెంగెంలో రూ.1020 కోట్ో భకరీ పట్ుుబడితో రాష్ు ెంర లో మెందసగుెండు స్ామగిీ తయారీ
పరిశమ
ీ ఏరాిట్ుకానసెంద. దేశెంలో 11 చోట్ో ఈ తరహా పరిశమ
ీ లు కలిగిన ‘స్ు ెంపు ష్ులే
కవసరెంగ్్ (ఎస్ఎస్సీ) స్ెంస్ి అనెంతపురెం జిలాోలో పట్ుుబడులు పట్ు నసెంద. డిసెంబర్స
31న పరజావేదకలో ముఖయమెంతిర చెందరబకబు స్మక్షెంలో స్ెంస్ి సీఈవయ వివేక్ కిష్
ీ ణ న్, రాష్ు ర
ఆరిికాభివృది మెండలి సీఈవయ జాసరత కృష్ణ కిశోర్సతో అవగాహన ఒపిెందెం చేస్సకున ిరడ. ఈ
స్ెంస్ి తుపాకులోో విన్నయోగిెంచే బులెో ట్ు
ో తయారడ చేస్త సెందన్న అధకారడలు తెలిపారడ.
฀ కొలువుదీరిన ఆెంధరపరదశ్
ే కొతత హైకోరడు
ర ేశ్లో స్రికొతత చరితక
ర ు శ్రీకారెం చసడుతూ జనవరి 1న నూతన హైకోరడు కొలువుదీరిెంద.
భకరీగా తరలివచిేన న యయాధకారడలు, న యయవాదసలు, సరబబెంద, ఇతరడల స్ాక్ిగా
త త ాలిక పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ పరవీణ్ కుమార్స స్హా 14 మెంద న యయమూరడతలు
పరమాణ సీేకారెం చేశారడ.
● విజయవాడలోన్న ఇెందరాగాెంధీ మున్న్పల్ సేుడియెంలో గవరిరడ నరసరెంహన్ వారిచేత
పరమాణెం చేయెంచ రడ. తొలుత త త ాలిక పరధ న న యయమూరితగా జసరుస్ చ గరి పరవీణ్

కుమార్స పరమాణెం చేశారడ. ఆ తరాేత జసరుస్ స్రస్ వెెంకట్ న రాయణ భట్ిు, జసరుస్ ఆకుల
వెెంకట్ శరష్స్ాయ, జసరుస్ మెంధ త సీత రామమూరిత, జసరుస్ ఉపాాక దసరాు పరస్ాదరావు, జసరుస్
త ళ్ూ
ో రి స్సన్సల్ చౌదరి, జసరుస్ మలో వయలు స్తయన రాయణ మూరిత, జసరుస్ గుడిసేవ శాయెంపరస్ాద్,
జసరుస్ జవలాకర్స ఉమాదేవి, జసరుస్ నకాా బకలయోగి, జసరుస్ తేలపో ర లు రజన్న, జసరుస్ డీవీఎస్
ఎస్ స్ో మయాజులు, జసరుస్ కొెంగర విజయలక్ిా, జసరుస్ మెంతోజ్ గెంగారావు వరడస్గా
పరమాణెం చేశారడ.
నోట్ిఫరకవష్న్ ఇచిేన వారెంలోపే..
● 2018 డిసెంబరడ 26న ఉమాడి హైకోరడు విభజన నోట్ిఫరకవష్న్ వెలువడిెంద. దీెంతో జనవరి 1
నసెంచి అమరావతి కవెందరెంగా ఏపీ రాష్ు ర హైకోరడు విధసలు పారరెంభమయాయయ.
● ఉమాడిహైకోరడులో 3.4లక్షల వాయజాయలు ఉెండగా.. అెందసలో 70 శాతెం వరకు కవస్సలు ఏపీకి
చెెందనవే కావడెంతో నూతన కోరడు పరిధలోకి తీస్సకొచ ేరడ.
ర ేశ్కి స్ెంబెంధెంచి 37 మెంద న యయమూరడతల పో స్సులు ఉెండగా, పరస్త సతెం 14 మెంద
బకధయతలు తీస్సకున ిరడ.
● స్సదీరఘ చరితర : న డు ఆెంధరపద
ర ేశ్ రాష్ాురవతరణతో 1956లో గుెంట్యరడ నసెంచి హైదరాబకద్కు
హైకోరడువెళ్లళెంద . అపిట్ి నసెంచి బరెంచ్ అయన ఏరాిట్ు చేయాలన్న పో రాట్కలు జరడగుతూనే
ఉన ియ. విభజన నేపథ్యెంలో తెలెంగాణ రాష్ు ెంర ఏరాిట్ుతో బరెంచ్ స్ాినెంలో ఏకెంగా శాశేత
హైకోరడు అమరావతికి వచిేెంద.
ఈ 62 ఏళ్ో కాలెంలో కొన్ని ఘట్కులు
● 1937లో మదర స్స రాష్ు ెంర నసెంచి విభజన చేయాలెంట్య పరతేయక ఆెంధర ఉదయమెం.
1937 నవెంబర్సలో జరిగిన ‘శ్రీబకగ్’ పదీ మనసష్ుల ఒపిెందెం పరకారెం రాయలసీమ పారెంతెంలో
రాజధ న్న... స్రాారడ జిలాోలోో హైకోరడు ఏరాిట్ు చేయాలన్న న్నరణయెం.
1953లో రాయలసీమ, ఆెంధర నస కలిపర కరూిలు రాజధ న్నగా ఏరాిట్ు.
● ఆెంధర పారెంతెం న యకులు ఎకాడ కోరడకుెంట్ే అకాడ ఏడుగురడ న యయమూరడతలతో హైకోరడు
ఏరాిట్ు చేయాలన్న జసరుస్ వాెంఛూ కమిష్న్ సరఫ్ారస్స.
● 1953లో కరూిలు రాజధ న్నగా రాష్ు ెంర ఏరిడిన ... 1954 జులెై 5న గుెంట్యరడలో హైకోరడు
ఏరాిట్ెైెంద. అపిట్ి కవెందర హో ెంశాఖ మెంతిర కైలాస్న థ్ కట్య
ా పారరెంభిెంచ రడ. మదర స్స
హైకోరడులో న యయమూరితగా పన్నచేస్త సని జసరుస్ కోకా స్సబకబరావు మొదట్ి పరధ న

న యయమూరిత. గుెంట్యరడలో కవవలెం 28 నెలలు మాతరమే పన్నచేసరెంద. ఇపిట్ి కలెకుర్స
కారాయలయమే అపిట్ోో హైకోరడు.
● 1956 నవెంబర్స 1న ఏరాిట్ెైన ఆెంధరపద
ర ేశ్ హైకోరడుకు కూడ జసరుస్ కోకా స్సబకబరావే మొదట్ి
పరధ న న యయమూరితగా వయవహరిెంచ రడ. ఆ తరాేత ఆయన స్సపీరెంకోరడు సీజవగా సేవలు
● అనెంతరెం గుెంట్యరడలో హైకోరడు బరెంచ్ ఏరాిట్ు చేయాలెంట్య కృష్ాణ, గుెంట్యరడ జిలాోల
న యయవాదసల డిమాెండ్.
● 2014 జూన్ 2న తెలెంగాణ రాష్ు ెంర ఏరాిట్ు.న ట్ి ఏపీ హైకోరడు... ఉమాడిరాష్ాురల హైకోరడుగా
మారి
● 2018 డిసెంబరడ 26న ఉమాడిహైకోరడు విభజన నోట్ిఫరకవష్న్
● 2019 జనవరి 1న ఏపీ రాష్ు ర హైకోరడు ఏరాిట్ు.ఉమాడిహైకోరడులో 3.4లక్షల వాయజాయలు
ఉెండగా.. అెందసలో 70శాతెం వరకు కవస్సలు ఏపీకి చెెందనవే.
దగువ కోరడులోో పన్నచేస్త సని న యయాధకారడలోో ఏపీకి 539, తెలెంగాణకు 362 మెంద
కవట్కయెంపు. విభజన పరకయ
ిీ లో భకగెంగా న యయాధకారడల బదల్దలు.
● ఏపీ హైకోరడుకు మెంజూరైన న యయమూరడతల పో స్సులు 37. పరస్త సతెం ఉని వారడ 14 మెంద.
ఉమాడిహైకోరడులో పన్నచేస్త సని స్సమారడ 16వెందల మెంద ఉదో యగులనస ఏపీ పునర్స
వయవసీికరణ చట్ు న్నబెంధనల పరకారెం ఏపీ, తెలెంగాణ హైకోరడుల మధయ 58:42 న్నష్ితిత లో
విభజన చేయాలి్ ఉెంద.
฀ కుపిెంలో ఆరోవిడత ‘జనాభూమి-మాఊరడ’ కారయకీమమునస పారరెంభిెంచిన
ముఖయమెంతిర
o రాష్ు వ
ర ాయపత ెంగా జనవరి 2 నసెంచి 11వ తేదీ వరకు జరిగవ ‘జనాభూమి-మా ఊరడ’
కారయకీమాన్ని ముఖయమెంతిర చెందరబకబు న యుడు తన స్ ెంత న్నయోజకవరు ెం కుపిెం నసెంచి
జనవరి 2న పారరెంభిెంచ రడ.
฀ స్సలభతర వాణిజయెంలో దేశెంలో ఏపీ నెం. 1 : సరెంగపయర్స స్ెంస్ి స్రవే

o స్సలభతర వాణిజయెంలో ఆెంధరపద
ర ేశ్ మరోస్ారి దేశెంలోనే పరథ్మ స్ాినెంలో న్నలిచిెంద.
సరెంగపయర్స నేష్నల్ యూన్నవరి్ట్ీకి చెెందన లికాేన్ యూ స్ూాల్ అనసబెంధ ఏషరయా
కాెంపరట్ీట్ీవ్నెస్ ఇన్నసరుట్యయట్ (ఏసీఐ) స్రవేలో ఈ ఘనతనస స్ ెంతెం చేస్సకుెంద.

o స్సలభతర వాణిజయెంపై దేశెంలోన్న వివిధ రాష్ాురలోో స్రవే న్నరేహిెంచిన ఏసీఐ ఫలిత లనస
జనవరి 3న ఉెండవలిో లో ముఖయమెంతిర చెందరబకబు న యుడు విడుదల చేశారడ. వివిధ
రెంగాలోో పట్ుుబడుద రడలనస ఆకరిిెంచడెంలో ఆెంధరపద
ర ేశ్ పరభుతేెం అమలు చేసరన
విధ న లు, పారిశాీమిక రెంగెంలో స్ెంస్ారణలు, ఇతర అనేక అెంశాలు స్సలభతర వాణిజయెంలో
మొదట్ి స్ాిన న్ని దకిాెంచసకోవడ న్నకి దో హదెం చేశాయన్న ఏసీఐ వెలోడిెంచిెంద. కవెందర
పరభుతేెం, పరపెంచ బకయెంకు స్ెంయుకత ెంగా ఇదవరకు న్నరేహిెంచిన స్రవేలోనూ రాష్ు ెంర మొదట్ి
స్ాినెంలో న్నలిచిన స్ెంగతి తెలిసరెందే.
฀ తూరడితీరెంలో జీఎెంఆర్స నౌకాశీయెం

● తూరడితీరెంలో ఆెంధరపద
ర ేశ్లోన్న కాకిన డ వదీ గల కోన గాీమెంలో జీఎెంఆర్స కాకిన డ గవట్వే
పో ర్సు లిమిట్ెడ్ న్నరిాెంచనసని నౌకాశీయాన్నకి ముఖయమెంతిర చెందరబకబున యుడు జనవరి 4న
శెంకుస్ాిపన చేశారడ. డీబీఎఫ్ఓట్ీ (డిజైన్, బిల్ు , ఫైన న్్, ఆపరవట్, ట్కరన్్ఫర్స) పది తిలో ఈ
నౌకాశీయెం న్నరాాణ న్నకి జీఎెంఆర్స గూ
ీ పు స్ెంస్ి అయన కాకిన డ గవట్వే పో ర్సు లిమిట్ెడ్ గత
ఏడ ద నవెంబరడలో ఆెంధరపద
ర ేశ్ పరభుతేెంతో ఒపిెందెం కుదసరడేకుెంద .
● కాకిన డ సజ్కు చెెందన 1811 ఎకరాల విసీత రణెంలో దీన్ని న్నరిాెంచ లన్న పరతిపాదెంచ రడ.
స్ముదర న్నకి అభిముఖెంగా ఉని 133 ఎకరాల స్ి లాన్ని ఇెందసకోస్ెం రాష్ు ర పరభుతేెం ల్దజుకు
ఇచిేెంద. ఈ నౌకాశీయెం నసెంచి బ గుు, స్ాధ రణ స్రకులు, వెంట్ నూనెలు, ముడి చమురడ
ఎగుమతి- దగుమతికి అవకాశెం ఉెంట్ుెందన్న భకవిస్సతన ిరడ. దీన్న న్నరాాణ వయయెం రూ.3,000
కోట్ు
ో . కొతత నౌకాశీయెం వలో కాకిన డ సజ్లో పారిశాీమిక కారయకలాపాలు బహయముఖెంగా
విస్త రిెంచే అవకాశెం ఏరిడుతుెంద.
● కాకిన డ సజ్లో పట్ోరకమికల్ పారజకుు : కాకిన డ సజ్లో అతిపదీ పట్ోరకమికల్ పారజకుు
రాబో తోెంద. పరసరది చెెందన ట్ీజీవీ గూ
ీ పు స్ెంస్ి అయన హలిీయా పట్ోరకమికల్్ లిమిట్ెడ్
రిఫైనరీ/ పట్ోరకమికల్ కాెంపో క్్నస జీఎెంఆర్స గూ
ీ పునకు చెెందన కాకిన డ సజ్లో ఏరాిట్ు
చేయట్కన్నకి జనవరి 4న కాకిన డలో ముఖయమెంతిర చెందరబకబు న యుడు స్మక్షెంలో
ఒపిెందెం కుదసరడేకుెంద. హలిీయా పట్ోరకమికల్్ లిమిట్ెడ్ ఇపిట్ికవ పశిేమ బరెంగాల్లోన్న
హలిీయా వదీ న ఫ్ాత ఆధ రిత అతిపదీ పట్ోరకమికల్ కాెంపో క్్ న్నరేహిస్త ో ెంద. ఈ స్ెంస్ి త జాగా
కాకిన డ సజ్లో ఏరాిట్ు చేసే పట్ోరకమికల్ కాెంపో క్్ వలో రూ.60 వేల కోట్ో పట్ుుబడులు
వస్ాతయన్న అెంచన .

฀ ఎగువ పన ిర్స ఎతిత పో తలకు పరిట్కల రవీెందర పేరడ
● ఎగువ పన ిర్స ఎతిత పో తల పథ్కాన్నకి పరిట్కల రవీెందర న్సట్ిపారడదల పథ్కెంగా పేరడ ఖరారడ
చేస్త ూ జలవనరడలశాఖ కారయదరిశ శశిభూష్ణ్కుమార్స ఉతత రడేలు ఇచ ేరడ. జీడిపలిో
జలాశయెం నసెంచి ఎగువ పన ిర్స పారజకుుకు న్సట్ిన్న ఎతిత పో సేలా ఒక పథ్కెం రూపకలిన చేసర
ట్ెెండరడో పరలిచి న్నరాాణెం చేపట్కురడ.
฀ ఎల్ఈడీ వెలుగులోో ఏపీ నెంబర్స 1

● ఎల్ఈడీ వీధ దీపాల ఏరాిట్ులో ఆెంధరపద
ర ేశ్ దేశెంలోనే తొలిస్ాినెంలో న్నలిచిెంద. రాష్ు ెంర లో
ఇపిట్ి వరకూ 21,81,615 ఎల్ఈడీ దీపాలు ఏరాిట్ు చేసరనట్ు
ో కవెందర ఇెంధనశాఖ మెంతిర ఆర్సకవ
సరెంగ్ జనవరి 4న లోక్స్భలో ఓ పరశికు స్మాధ నెంగా చెపాిరడ. దేశెంలో మొతత ెం 76.77
లక్షల ఎల్ఈడీ దీపాలు ఏరాిట్ు చేయగా అెందసలో 28.41% ఏపీలోనే ఉనిట్ు
ఇపిట్ివరకూ దేశవాయపత ెంగా 1,492 పట్ు ణ స్ాిన్నక స్ెంస్ి లు ఎల్ఈడీల ఏరాిట్ుకు స్ెంతకెం
చేశాయన్న, అెందసలో ఏపీ నసెంచి 108, తెలెంగాణ నసెంచి 76 ఉనిట్ు
฀ జగన్పై ద డి కవస్స ఎన్ఐఏకు

● వెైకాపా అధయక్షుడు జగన్పై విశాఖ విమాన శీయెంలో జరిగిన ద డి ఘట్న దరాయపుతనస జాతీయ
దరాయపుత స్ెంస్ి (ఎన్ఐఏ)కు అపిగిస్త ూ కవెందర హో ెంశాఖ డిసెంబరడ 31న ఉతత రడేలిచిేెందన్న కవెందర
పరభుతేెం తరఫున స్హాయ స్ లిసరట్ర్స జనరల్(ఏఎస్జీ) క.లక్షాణ్ జనవరి 4న ఏపీ హైకోరడుకు
తెలిపారడ. ఆ ఉతత రడేల ఆధ రెంగా హైదరాబకద్లోన్న ఎన్ఐఏ సేుష్న్లో జనవరి 1న ఎఫ్ఐఆర్స
నమోదెైెందన్న వివరిెంచ రడ. .
฀ రాష్ు ర గురడకులాలకు 150 అట్ల్ ట్ిెంకరిెంగ్ లాయబ్సలు

● పాఠశాల స్ాియలోనే విద యరడిలిి నవాయవిష్ారణల వెైపు నడిపరెంచేెందసకు న్సతి ఆయోగ్
ఇస్సతని పో ర త ్హకాన్ని అెందపుచసేకోవడెంలో ఆెంధరపద
ర ేశ్ స్ాెంఘిక, గిరిజన, బీసీ స్ెంక్వమ
గురడకులాల స్ సైట్ీలు దేశెంలోనే ముెందస వరడస్లో న్నలిచ య.
● అట్ల్ ఇనోివేష్న్ మిష్న్లో భకగెంగా పాఠశాలలకు కవట్కయెంచే అట్ల్ ట్ిెంకరిెంగ్ లాయబ్స
‘(ఏట్ీఎల్)లనస దకిాెంచసకోవడెంలో దేశెంలోనే తొలి స్ాినెంలో న్నలిచ య. మొతత ెం
రాష్ు వ
ర ాయపత ెంగా స్ాెంఘిక స్ెంక్వమెం నసెంచి 121, గిరిజన స్ెంక్వమెం నసెంచి 25, బీసీ స్ెంక్వమెం
నసెంచి న లుగు గురడకులాలకు ఏట్ీఎల్లు మెంజూరయాయయ.

● పాఠశాలలు, గురడకులాలు కలిపర లెకిాసేత కవరళ్ అగీస్ి ానెంలో ఉెండగా.. గురడకులాల
విష్యెంలో మాతరెం ఆెంధరపద
ర ేశ్ తొలిస్ాినెంలో ఉెంద.
● అస్లేెంట్ీ ఏట్ీఎల్లు? : న లుగో పారిశాీమిక విపో వెంలో భకగెంగా రోబో ట్ిక్్, డోర నో స, ఇెంట్రిట్
ఆఫ్ థెంగ్్, తీరడి పరరెంట్ిెంగ్, రిమోట్ సన్న్ెంగ్, యాెంతీరకరణ వెంట్ి అెంశాలపై విద యరిి
స్ాియలోనే నెైపుణ యన్ని పెంప ెందెంచడెం... వారిన్న నవాయవిష్ారణల వెైపుగా నడిపరెంచేెందసకు
పాఠశాలలోోనే అట్ల్ ట్ిెంకరిెంగ్ లాయబ్సలు ఏరాిట్ు చేయాలన్న న్సతిఆయోగ్ న్నరణయెంచిెంద.
అట్ల్ ఇనోివేష్న్ మిష్న్ ద ేరా మూడుదశల వడపో త కారయకీమెం న్నరేహిెంచి వీట్ిన్న
కవట్కయస్సతెంద. ఎెంపరకైన వాట్ిలో లాయబ్సలు ఏరాిట్ు చేసేెందసకు రూ.20 లక్షల న్నధసలిి
కవట్కయస్సతెంద. తొలి ఏడ ద రూ.12 లక్షలు, న లుగవళ్ోపాట్ు న్నరేహణ కోస్ెం రూ.2 లక్షల
చొపుిన విడుదల చేస్త సెంద.
฀ పో లవరాన్నకి 2 గిన్నిస్ రికారడులు

● పో లవరెం పారజకుు చరితల
ర ో జనవరి 7న మరో అదసభత ఘట్ు ెం ఆవిష్ాృతమెైెంద. 24 గెంట్లోో
32,100 ఘనపు మీట్రో కాెంకరట్
ీ ు సరిల్ఛ నల్లో వేయడెంతో పాట్ు ఏకధ ట్ిగా 32,315
ఘనపు మీట్రో కాెంకరట్
ీ ు వేసరన రెండు గిన్నిస్ రికారడులు నమోదయాయయ.
฀ రామాయపట్ిెం పో రడుకు సీఎెం శెంకుస్ాిపన

ర ేశ్ పరభుతేెం జనవరి 9న రెండు కరలకమెైన పారజకుులకు శ్రీకారెం చసట్ిుెంద. ఇెందసలో
ఒకట్ి ఇట్ీవలి కాలెంలో దేశెంలోనే అతి పదీ విదేశ్ర పరతయక్ష పట్ుుబడితో ఏరాిట్ు కానసని
కాగిత పరిశమ
ీ కాగా రెండో ద పరభుతే ఆధేరయెంలో న్నరాాణెం జరడపుకోనసని
రామాయపట్ిెం పో రడు. ఈ రెండిెంట్ికి జనవరి 9న పరకాశెం జిలాో కెందసకూరడ న్నయోజకవరు
పరిధలో ముఖయమెంతిర చెందరబకబు న యుడు శెంకుస్ాిపన చేశారడ. పైలానో నస
฀ విశాఖలో డేట్క పార్సా

ర ేశ్లో డేట్క పార్సా, స్ో లార్స పార్సాల ఏరాిట్ుకు రూ.70 వేల కోట్ో పట్ుుబడి పట్ేుెందసకు
అద న్స గూ
ీ ప్ ముెందసకొచిేెంద. ఈ మేరకు ఆెంధరపద
ర ేశ్ ఐట్ీ శాఖ, అద న్స గూ
ీ ప్ మధయ
జనవరి 9న ఒపిెందెం కుదరిెంద. ముఖయమెంతిర చెందరబకబు, రాష్ు ర ఐట్ీ శాఖ మెంతిర లోకవశ్,
అద న్స గూ
ీ ప్ ఛెైరాన్ గౌతెం అద న్సల స్మక్షెంలోనే ఇెందసకు బీజెం పడిెంద.

● ఒపిెందెంలో భకగెంగా విశాఖ నగరెంలో పరాయవరణ హిత డేట్క పార్సానస అద న్స గూ
ీ ప్
ఏరాిట్ు చేయనసెంద. రాబో యే 20 ఏళ్ో లో లక్ష ఉదో యగాల కలినకు వీలుగా రూ.70వేల కోట్ో
పట్ుుబడులు పడుతుెంద. విశాఖపట్ిెంలోన్న 500 ఎకరాలోో ఒక గిగా వాట్ డేట్క సెంట్ర్స
(మూడు కవెందర లు) ఏరాిట్ు చేస్త సెంద. 5 గిగా వాట్్ స్ో లార్స పార్సా నస కూడ
నెలకొలుితుెంద. ఈ డేట్క కవెందర న్ని ఇెంట్రిట్ కవబుల్ లాయెండిెంగ్ సేుష్న్తో
అనసస్ెంధ న్నెంచడెం ద ేరా మెరడగైన ఇెంట్రిట్ సేవలు అెందెంచే కరలక కవెందరెంగా
ర ేశ్ అవతరిస్త సెందన్న రాష్ు ర పరభుతేెం పరకట్ిెంచిెంద.
● డేట్క కవెందర లు రెండు చోట్ేో... : పరస్త సతెం భకరతదేశెంలో డేట్క సెంట్రడో చెనెైి, ముెంబయ
నగరాలోో మాతరమే ఉన ియ. 2016 న ట్ికి దేశెంలో డేట్క సెంట్రో రెంగెం అభివృది విలువ
160 బిలియన్ డ లరడో కాగా, ఇద పరపెంచెంతో పో లిసేత 2 శాతమే. పరతి ఏడ ద ఈ రెంగెంలో
20శాతెం పరడగుదల చోట్ుచేస్సకుెంట్ోెంద. డేట్క సెంట్రో ఏరాిట్ుతో దీన్నపై ఆధ రపడిన
అనేక కెంపన్సలు తమ కారయకలాపాలు పారరెంభిెంచడెం వలో వృది రవట్ు పరడగుతుెంద.
฀ ఏపీలో 39 స్ెంకవతెంతోనే వాహన ల రిజిసేుష్

ర న్
ర ేశ్లో ఇక అన్ని జిలాోలోోనూ ఒకవ స్ెంకవతెంతో వాహన ల రిజిసేుష్
ర న్ చేయనసన ిరడ.
ఇెంతవరకు జిలాోల వారీగా వేరవేరడ స్ెంకవత లు ఉెండేవి. ఇకపై అన్ని జిలాోలోోనస ఏపీ 39
స్ెంకవతెంతోనే వాహన ల రిజిసేుష్
ర న్ చేసేెందసకు వీలు కలిిస్ూ
త రవాణ శాఖ పరతేయక పరధ న
కారయదరిశ న్సరబ్సకుమార్స పరస్ాద్ తుద నోట్ిఫరకవష్న్ జారీ చేశారడ.
● ఆరీుసీ వాహన లకు ఏపీ 39 జడ్, పో ల్దస్స వాహన లకు ఏపీ 39 పర తో స్ెంకవత లు
పారరెంభమవుత య.- ఇతర రవాణ వాహన లన్సి ట్ీ, యు, వి, డబుోూ, ఎక్్, వెై అక్షరాలతో
పారరెంభెం కానసన ియ.
฀ రూ.600 కోట్ో తో శ్రీసరట్ల

ీ ో యాెంకర్స కెంపన్స
● జపాన్కు చెెందన యాెంకర్స ఎలకిురకల్్ కెంపన్స శ్రీసరట్ీలో 30 ఎకరాల విసీత రణెంలో రూ.600
కోట్ో తో పరిశమ
ీ ఏరాిట్ుకు ముెందసకొచిేెంద. మొదట్ి విడత రూ.250 కోట్ు
ో పట్ుుబడి పట్ిు
దశలవారీగా మరో రూ.350 కోట్ు
ో వెచిేెంచనసెంద. జనవరి 10న అమరావతి వెల్కెం గాయలరీ
శెంకుస్ాిపన స్ెందరభెంగా ముఖయమెంతిర చెందరబకబు స్మక్షెంలో యాెంకర్స ఎలకిురకల్్
జాయెంట్ మేనేజిెంగ్ డెైరకురడ దనేశ్ అగరాేల్, రాష్ు ర ఆరిికాభివృది మెండలి (ఈడీబీ) ముఖయ
కారయన్నరేహణ ధకారి (సీఈవయ) జాసరత కృష్ణ కిశోర్సతో ఒపిెందెం చేస్సకున ిరడ. ద ద పు

55ఏళ్ో కిత
ీ ెం ఏరాిట్ెైన యాెంకర్స కెంపన్సన్న 2007లో జపాన్కు చెెందన పాన స్ో న్నక్ కొనసగోలు
฀ అమరావతి ‘వెల్కెం గాయలరీ’కి ముఖయమెంతిర శెంకుస్ాిపన

● రాజధ న్నలోన్న అెంకుర పారెంత అభివృది పరదేశెంలో అమరావతి అభివృది భకగస్ాేమి (ఏడీపీ)
చేపట్ేు ‘వెల్కమ్స గాయలరీ’ న్నరాాణ న్నకి సరెంగపయర్స మెంతిర ఈశేరన్తో కలిసర జనవరి 10న
ముఖయమెంతిర చెందరబకబు న యుడు శెంకుస్ాిపన చేశారడ.
● రాజధ న్న అమరావతిలో ఏెం జరడగుతోెంద? పట్ుుబడులు పట్ేుెందసకు ఇకాడుని
అవకాశాలేమిట్నే అెంశాలనస ‘వెల్కమ్స గాయలరీ’లో చూపరస్త ామన్న సరెంగపయర్స మెంతిర
ఈశేరన్ ఈ స్ెందరభెంగా తెలిపారడ. ‘అెంకుర పారెంతెంలో పట్ుుబడులు పట్ేుెందసకు ఇపిట్ికవ
వివిధ దేశాలకు చెెందన స్ెంస్ి లు ముెందసకొచ ేయ. ఇద పారరెంభెం మాతరమే. ఇెంకా అనేక
స్ెంస్ి లు వస్ాతయ. ముఖయమెంతిర చెందరబకబు ముెందసచూపు, స్ృజన తాక ఆలోచనల వలేో
ఇద స్ాధయమెైెంద’ అన్న పేరొాన ిరడ.
● 15 స్ెంస్ి లతో ఒపిెంద లు : అెంకుర పారెంత అభివృది లో భకగెంగా అమరావతి అభివృది
భకగస్ాేమి (ఏడీపీ) పలు స్ెంస్ి లతో ఒపిెంద లనస కుదసరడేకుెంద. జరాన్స, జపాన్,
సరెంగపయర్సతో పాట్ు భకరత్కు చెెందన 15 స్ెంస్ి లతో ఈ ఒపిెంద లు కుదరాయ. చెందరబకబు,
ఈశేరన్ స్మక్షెంలో ఆయా స్ెంస్ి ల పరతిన్నధసలు ఒపిెంద పతర లనస మారడేకున ిరడ.
వెల్కమ్స గాయలరీ విశరష్ాలు...
● విసీత రణెం: 5 ఎకరాలు (2.6 హకాురడో)
● న్నరిాత పారెంతెం: 4,080 చ.మీట్రడో
● కారయకలాపాలు పారరెంభమయేయద: 2019 అకోుబరడ చివరికి
● స్ెందరశకుల స్ామరిూెం: రోజుకు 2 వేల నసెంచి 3వేల మెంద
ఏమేెం ఉెంట్కయ?
● సరట్ీ గాయలరీ: ఆెంధరపద
ర ేశ్ ఔనిత యన్ని, ఇకాడి పరజల స్ెంస్ాృతిన్న గురడత చేసేలా..
● ఎగిాబిష్న్ జోన్: కళ్లు, వినూతి స్ాెంకవతికత, అరబన్ స్ లూయష్న్్కు వేదక.
● స్ామాజిక పరదేశాలు (కమూయన్నట్ీ ఎెంగవజ్మెెంట్ ఏరియా): కనెేని న్ సెంట్రడో, వినోద, విహార
జోనసో, ఆరోగయ కవెందర లు.

● పన్న పరదేశాలు (కో-వరిాెంగ్ జోనస
ో ): రాజధ న్నలో అెంకుర పారెంత అభివృది న్న పో ర త్హిెంచే
కవెందర లు.
฀ అరకులో పారరెంభమెైన బరలూన్ ఉత్వెం

● మూడు రోజుల పాట్ు న్నరేహిెంచే అరకు బరలూన్ ఫసరువల్ జనవరి 18న అరకులోన్న స్ాిన్నక ఎన్
ట్ీఆర్స మెైద నెంలో పారరెంభమెైెంద. ప గమెంచస కారణెంగా.. ఉదయెం 8 గెంట్లకు జరగాలి్న
కారయకీమెం 10.30 గెంట్లకు ఆరెంభమెైెంద. అనెంతరెం వివిధ దేశాల నసెంచి తరలివచిేన
పైలెట్ో ు ఒకద న్న తరడవాత ఒకట్ిగా 21 బరలూనో నస ఎగరవేశారడ.
฀ ట్ిెంబక్ు సేెందరయ స్ాగుకు అెంతరాాతీయ గురితెంపు

● అనెంతపురెం జిలాోకు చెెందన ట్ిెంబక్ు ‘2019 పరాయవరణ అనసకూల వయవస్ాయ విధ న లు’
అమలుకు స్ెంబెంధెంచి వరల్ు ఫయయచర్స కౌన్న్ల్ గురితెంపు లభిెంచిెంద. ఆఫరరకా, ఆసరయా, లాట్ిన్
అమెరికాలోన్న 44 దేశాల నసెంచి 77 న మినేష్నసో రాగా.. 15 అెంశాలకు స్ెంబెంధెంచిన
పారజకుులు ఎెంపరకచేశారడ. ఇెందసలో ఒకట్ిగా ట్ిెంబక్ు సేెందయ
ర వయవస్ాయాన్నకి గురితెంపు
దకిాెంద.
● స్ాురుప్ ట్ెకాిలజీ ఫర్స ఆగోీ ఎకాలజీ ఇన్ గోోబల్ స్ౌత్ (ట్కయగ్్)తో కలిసర వరల్ు ఫయయచర్స కౌన్న్ల్
స్ెంస్ి ఆధేరయెంలోన్న న్నపుణుల కమిట్ీ ఈ ఎెంపరక న్నరేహిెంచిెంద. ట్ిెంబక్ు స్ెంస్ి చేపడుతుని
ఆహార ఉతితిత విధ న లు, పరాయవరణ అనసకూల పది తులనస పరశెంసరెంచిెంద.
● అనెంతపురెం జిలాో చెనేికొతత పలిో కవెందరెంగా ట్ిెంబక్ు స్ెంస్ి 1990 నసెంచి సేవలెందస్ోత ెంద. చిని,
స్నికారడ రైతుల జీవనోపాధసలు కలిిెంచే కారయకీమెంలో భకగెంగా స్హకార స్ెంఘెం ఏరాిట్ు
చేసరెంద. ఒక గాీమెంలో 27 మెంద రైతులతో పారరెంభమెైన ఈ స్ాగు విధ నెం పరస్త సతెం 58
గాీమాలోో 2,080 రైతులు 8,700 ఎకరాలోో వివిధ పెంట్లు స్ాగు చేస్త సన ిరడ. మొతత ెం
అమాకాలు 2017లో రూ. 2.43 కోట్ు
ో ఉెండగా.. 2018 న ట్ికి 3.05 కోట్ో కు పరిగాయ. ట్ిెంబక్ు
ఆరాున్నక్ పేరడతో 95 రకాల ఉతితు
త లు తయారడ చేసర వికీయస్సతనిట్ు
ో స్ెంస్ి ఈడీ సీకవ గెంగూల్ద
฀ అరకులో అడెేెంచర్స ట్యర్స అస్ో సరయేష్న్ స్మావేశాలు పారరెంభెం

● అరకులోయనస పరపెంచ పరయట్క కవెందరెంగా తీరిేదదేీెందసకు రాష్ు ర పరభుతేెం చరయలు
చేపడుతోెందన్న పరయట్క శాఖ కారయదరిశ ముఖవశ్కుమార్స మీన చెపాిరడ. విశాఖ జిలాో
అరకులోయలో జనవరి 17 నసెంచి మూడు రోజుల పాట్ు జరిగవ అఖిల భకరత అడెేెంచర్స ట్యర్స

అస్ో సరయేష్న్ స్మావేశాలు పారరెంభమయాయయ. ముఖయ అతిథగా హాజరైన మీన
మాట్కోడుతూ.. ‘అరకులోయ స్ెందరశనకు పరస్త సతెం ఒడిశా, చతీత స్గఢ్, కరాణట్క, పశిేమ్స
బరెంగాల్ తదతర రాష్ాురల నసెంచే పరాయట్కులు వస్సతన ిరడ. వీరెంత ఒక రోజులోనే
అరకులోయనస స్ెందరిశెంచి వెళ్లోపో తున ిరడ. రెండు, మూడు రోజులపాట్ు అరకు పరిస్రాలోోనే
ఉెంచేలా అవస్రమెైన చరయలు చేపట్ేుెందసకు అడెేెంచర్స ట్యర్స అస్ో సరయేష్న్తో స్మావేశాలనస
ఏరాిట్ు చేశాెం’ అన్న పేరొాన ిరడ.
฀ కోట్పికొెండ వదీ కొెండ పెండగ’ పారరెంభెం

● పరాయవరణ పరిరక్షణకు కోట్పికొెండ పెండగ కొెండెంత స్ూూరితగా న్నలుస్సతెందన్న శాస్న స్భకపతి
డ కుర్స కోడెల శివపరస్ాద్రావు అన ిరడ. రాష్ు ెంర లో పచేదనెం పెంప ెందెంచడమే లక్షయెంగా ఈ
పెండగ న్నరేహిస్త సన ిమన ిరడ. గుెంట్యరడ జిలాో కోట్పికొెండ వదీ రెండు రోజుల ‘కొెండ
పెండగ’ ఉత్వాలనస రాష్ు ర మెంతురలతో కలిసర స్భకపతిజనవరి 19న పారరెంభిెంచ రడ.
ఆధ యతిాక భకవనతోపాట్ు పరాయవరణెంపై బకధయత పెంప ెందెంచే లక్షయెంతో కొెండ పారెంతెంలో
పరాయవరణ క్వతర న్ని అభివృది చేశామన ిరడ. పెండగకు వచిేన పరతిఒకారూ వెళ్లోన తరాేత
మొకాలు న ట్ే విధెంగా వారిలో స్ూూరిత న్నెంపుత మన ిరడ.
฀ పులికాట్లో ఫ్ో మిెంగోల స్ెందడి

● నెలో ూరడ జిలాో స్ూళ్ూ
ో రడపేట్ వేదకగా మూడు రోజుల పాట్ు జరిగవ ఫ్ో మిెంగో ఫసరువల్ (పక్షుల
పెండగ) అట్ు హాస్ెంగా మొదలెైెంద. రాష్ు ర వయవస్ాయ శాఖ మెంతిర స్ో మిరడిు చెందరమోహన్రడిు
జనవరి 20న ఈ పక్షుల పెండగనస పారరెంభిెంచ రడ. జిలాోలోన్న పులికాట్, నేలపట్ుు,
భీమున్నవారిపాళ్ ెం పారెంత లకు అెంతరాాతీయ గురితెంపు తీస్సకురావాలని లక్షయెంతో ఏట్క దీన్ని
న్నరేహిస్త సన ిరడ.
฀ యమ్స త ట్ెడ్, డ కుర్స శ్రీధర్సరడిు కి ‘బకల పురస్ాార్స’ల పరద నెం

● విభిని రెంగాలోో పరతిభ చూపరన బకలలు, బకలల స్ెంక్వమాన్నకి పాట్ుపడుతుని
వయకుతలు/స్ెంస్ి లకు అెందెంచే పరధ నమెంతిర రాషీుయ
ర బకల పురస్ాార్స-2019 అవారడులనస
దల్దో లో జనవరి 22న రాష్ు ప
ర తి భవన్లో రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్ చేతుల మీదసగా పరద నెం
చేశారడ.
● రాష్ాురన్నకి చెెందన పరరయమ్స త ట్ెడ్ (విశాఖపట్ిెం), డ కుర్స శ్రీధర్సరడిు (విజయవాడ) ఈ
అవారడులనస అెందసకున ిరడ. బకలలకు ఉచితెంగా దెంత వెైదయ పరీక్షలు న్నరేహిెంచడెం, వీధ

బకలలు, లెైెంగిక వేధెంపులకు గురైన బకలలకు ఆశీయెం కలిిెంచడెం, వారికి విద యబుదసిలు
అెందస్సతనిెందసకు డ కుర్స శ్రీధర్సరడిు కి బకల కలాయణ్ పురస్ాార్స అవారడు దకిాెంద. రోలర్స/ఫరగర్స
సేాట్ిెంగ్లో జాతీయ, అెంతరాాతీయ స్ాియలో విశరష్ పరతిభ కనబరచి పదసల స్ెంఖయలో
పతకాలు స్ాధెంచిన పరరయమ్స త ట్ెడ్కు కరడ
ీ విభకగెంలో బకల శకిత పురస్ాార్స అవారడు దకిాెంద
฀ పరకాశెం జిలాోకు ‘జిెంద ల్’

● ఏపీలో భకరీ పట్ుుబడులు పట్ు డ న్నకి మరో పారిశాీమిక దగు జెం ముెందసకొచిేెంద. ఉకుా,
ఇెంధన, సరమెెంట్, మౌలిక స్దసపాయాలు, కరడ
ీ రెంగాలోో పరపెంచ పరఖాయత జిెంద ల్ గూ
ీ పు
రూ.3,500 కోట్ో తో పరకాశెం జిలాో రామాయపట్ిెం పో రడులో రెండు జట్ీుల అభివృది , పైపులెైన్
పారజకుులు చేపట్ేుెందసకు ద వయస్ వేదకగా పరభుతేెంతో అవగాహన ఒపిెందెం చేస్సకుెంద.
฀ డోర న్ విపో వెం దశగా ఆెంధరపరదేశ్ ముెందడుగు

● డోర న్ విపో వెం దశగా ఆెంధరపద
ర ేశ్ కరలక ముెందడుగు వేసరెంద. కొతత గా ఆవిష్ారిెంచిన ‘అడ ేన్డ్
డోర న్ ఆపరవట్ర్స్ ట్యల్కిట్’నస అమలు చేయడ న్నకి న్నరణయెంచిెంద. తద ేరా భకరత్లో దీన్ని
చేపట్ు బో తుని మొట్ు మొదట్ి రాష్ు ెంర గా అవతరిెంచిెంద. మెందసలు వెంట్ి కరలక స్రఫరాలనస
రవాణ చేయడ న్నకి డోర నోనస ఉపయోగిెంచ లనసకుెంట్ుని పరభుత ేలకు ఇద ఓపన్ స్ో ర్స్
మారు దరిశగా పన్నకొస్సతెంద.
● ద వయస్లో జరడగుతుని పరపెంచ ఆరిిక వేదక వారిిక స్దస్స్లో ఈ ఓపన్ స్ో ర్స్ గైడ్నస
ఆవిష్ారిెంచ రడ. రాష్ు ర వాయపత ెంగా డోర నో ద ేరా రవాణ కారయకలాపాలనస వీలుకలిిెంచేలా ఈ
ట్యల్కిట్లో అభివృది చేసరన విధ నపరమెైన ముస్ాయద లనస పరీక్ిెంచడెం
మొదలుపడత మన్న ఆెంధరపద
ర ేశ్ ఐట్ీ, గాీమీణ భివృది మెంతిర న రా లోకవశ్ ద వయస్ స్దస్స్లో
వెలోడిెంచ రడ. దీన్ని అమలు చేసే మొట్ు మొదట్ి పరభుతే భకగస్ాేమిగా ఆెంధరపద
ర ేశ్ న్నలవడెం
గరేకారణమన ిరడ. ఇెందసలోన్న అెంశాలనస ఉపయోగిెంచసకొన్న రాష్ు ెంర లో పరజలకు కరలకమెైన
వెైదయ స్ెంబెంధత స్రఫరాలనస చేరవేసే ఒక డోర న్ రవాణ కారయకీమాన్ని అమలు చేయాలన్న
● సరేట్ా రో ాెండ్, రడవాెండ పరభుత ేలతో విస్త ృత భకగస్ాేమయెం ద ేరా ఈ ట్యల్కిట్నస అభివృది
చేశారడ. డోర న్ ఇనోివేట్ర్స్ నెట్వర్సా (డీఐఎన్) చేసరన కస్రతు
త నస ఉపయోగిెంచసకున ిరడ.
స్మాజాన్నకి ఉపయోగపడే అధసన తన డోర న్ కారయకలాపాలనస పారరెంభిెంచ లనసకుెంట్ుని
పరభుత ేలకు ఉపయోగపడే మారు స్ూచీ. డోర న్ కారయకలాపాలోో నేరడేకుని పాఠాల ఆధ రెంగా

దీన్ని రూప ెందెంచ రడ. డోర న్లకు స్ెంబెంధెంచిన మారు దరశకాలనస అమలు చేయడెంలో ఉని
అవరోధ లనస అధగమిెంచి, భదరెంగా వాయు మాధయమ విన్నయోగాన్నకి ఊతమిచేే చరయలనస
పాట్ిెంచేెందసకు ఇద దో హదపడుతుెంద. పరభుత ేల పరిశ్రలన కోస్ెం న్నరిీష్ు స్ూచనలనస
కూడ ఇెందసలో చేశారడ.
฀ విజయవాడలో జరిగిన గణతెంతర వేడుకలలో పాలగుని గవరిర్స నరసరెంహన్

● 70వ గణతెంతర దనోత్వ వేడుకలనస ఆెంధరపద
ర ేశ్ రాష్ు ర పరభుతేెం విజయవాడలోన్న ఇెందరా
గాెంధీ మున్న్పల్ సేుడియెంలో న్నరేహిెంచిెంద. ఈ వేడుకలలో గవరిర్స నరసరెంహన్
฀ మరడగుదొ డో న్నరాాణ లోో చితూ

త రడకు లిమాా రికారడు
● ఏడ దలో అతయధక మరడగుదొ డో ు న్నరిాెంచిన జిలాోగా చితూ
త రడ లిమాా బుక్ ఆఫ్ రికారడులో
నమోదెైెంద. బహిరెంగ మలవిస్రాన రహిత(ఓడీఎఫ్) కారయకీమెంలో భకగెంగా 2017-18లో
దేశెంలోనే ఎకుావగా చితూ
త రడ జిలాోలో 2,70,251 మరడగుదొ డోనస న్నరిాెంచ రడ. క్వతస్
ర ి ాయ
సరబబెంద నసెంచి జిలాో కలెకుర్స వరకు న్నరెంతరెం శీమిెంచ రడ. ఈ ఉదయమాన్నకి గురితెంపుగా
లిమాా బుక్ న్నరాేహకులు పెంపరన ధసరవీకరణ పతరెం, రికారడుల పుస్త కాన్ని జిలాో కలెకుర్స
పరదసయమి గణతెంతర వేడుకలోో జనవరి 26న ఆవిష్ారిెంచ రడ.
฀ కియాలో పరయోగాతాక ఉతితిత ఆరెంభెం

● అనెంతపురెం జిలాో పనసకొెండ మెండలెం ఎరీమెంచి వదీ ఏరాిట్ు చేసరన కియా కారో
పరిశమ
ీ లోన్న పరయోగాతాక ఉతితిత ఆరెంభ వేడుక జనవరి 29న ఘనెంగా జరిగిెంద.
ముఖయమెంతిర చెందరబకబు న యుడు, భకరత్లోన్న దక్ిణ కొరియా రాయబకరి షరన్బకెంకిల్,
కియా అధయక్షుడు, సీఈవయ పార్సా, కియా ఎెండీ షరమ్సతో కలిసర ఈ పరయోగాతాక ఉతితిత న్న
● రాష్ు ర పరభుతేెం కియాతో 2017 ఏపరరల్ 27న ఒపిెందెం చేస్సకుెంద. అదే ఏడ ద నవెంబరడ 15న
పరిశమ
ీ పనసలు మొదలయాయయ.
● ఏపీ బకరెండ్ అెంబకసరడర్సగా పార్సా. : ఏపీలో అనసవెైన వాత వరణెం కలిిస్ాతమన్న, కొరియనస
ో
ఏపీన్న రెండో ఇలుోగా భకవిెంచ లన్న ముఖయమెంతిర స్ూచిెంచ రడ. ఇకాడికి మరిన్ని కొరియా
పరిశమ
ీ లు వచేేలా చూడ లన్న, ఇెందసకు దక్ిణకొరియాలో ఏపీ బకరెండ్నస పరమోట్ చేసేెందసకు
ఏపీ అెంబకసరడర్సగా కియా అధయక్షుడు పార్సానస న్నయమిస్సతనిట్ు
ో సీఎెం చెందరబకబు

పరకట్ిెంచ రడ. కియా కోస్ెం అనెంతపురెం జిలాోవాస్సలు కూడ విశరష్ెంగా స్హకరిెంచ రన్న
పేరొాన ిరడ. కియాలో 2025 న ట్ికి ఎలకిురక్ వాహన ల ఉతితిత మొదలవుతుెందన్న తెలిపారడ.
దీన్న వలో ఉదో యగాలే కాకుెండ అనసబెంధెంగా 18 పరిశమ
ీ లు ఏరాిట్వుతున ియన్న, 6,682
మెందకి ఉదో యగాలు దకానసనిట్ు
฀ చితూ
త రడ జిలాోకు ఐడీట్ఆ
ీ ర్స
● స్సశిక్ితులెైన వాహన చోదకులనస తీరిేదదీ డెంతోపాట్ు.. న్నరడదో యగ యువతనస రవాణ రెంగెం
వెైపు ఆకరిిెంచి ఉపాధ కలిిస్ూ
త వెందశాతెం పరమాద ల న్నవారణే లక్షయెంగా ‘ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్
డెైవి
ర ెంగ్ అెండ్ ట్కరఫరక్ రీసర్సే (ఐడీట్ీఆర్స)’ కవెందరెం చితూ
త రడ జిలాోలో ఏరాిట్ుకానసెంద.
ర ేశ్ పరభుతేెం వినతి మేరకు కవెందరెం చితూ
త రడ జిలాోకు ఐడీట్ీఆర్స కవెందర న్ని
మెంజూరడచేసరెంద. దీెంతో తిరడపతి- చెనెైి జాతీయ రహద రిపై నగరి మెండలెం తడుకు వదీ
15ఎకరాల స్ి లాన్ని రాష్ు ర పరభుతేెం కవట్కయెంచిెంద. అకాడ చోదకులకు శిక్షణతోపాట్ు
పరిశోధనలు చేపడత రడ. ఇెందసకు అవస్రమెైన భవన లు, చోదకులకు వస్తి గదసలు,
శిక్షణకు అనసవెైన మారు ెం (ట్కరక్), పరతేయక రహద రడలు, అధకారడలకు గృహాలు
న్నరిాెంచనసన ిరడ.
฀ ఒకవ రాష్ు ెంర -ఒకవ శరణ

ీ ి విధ న న్ని పారరెంభిెంచిన మెంతిర అచెేన ియుడు
● రాష్ు ెంర లో కొతత గా కొనసగోలు చేసే వాహన లనస ఏ జిలాోలో రిజిసేుష్
ర న్ చేయెంచిన ఏపీ 39
శరణ
ీ ిలోనే నమోదస చేసే విధ న న్ని రాష్ు ర పరభుతేెం అమలోోకి తీస్సకొచిేెంద. జిలాోకో శరణ
ీ ి
పరకారెం కవట్కయెంచే విధ నెం పయరితగా రదీ యెంద. ఏకరకృత రిజిసేుష్
ర న్ విధ నెం అమలుచేయడెం
దేశెంలోనే తొలిస్ారి కావడెం గమన రహెం.
● ‘ఒకవ రాష్ు ెంర - ఒకవ శరణ
ీ ి’(వన్ సేుట్- వన్ సరరీస్) పేరడతో రూప ెందెంచిన ఈ విధ న న్ని రాష్ు ర రవాణ
శాఖ మెంతిర అచెేన ియుడు జనవరి 30న విజయవాడలో పారరెంభిెంచ రడ. కొతత విధ నెం
పరకారెం రాష్ు ెంర లో రిజిసేుష్
ర న్ చేస్సకునే వాహన లకు ఏపీ 39 శరణ
ీ ిలోనే స్ెంఖయనస కవట్కయస్ాతరడ.
ఈ విధ నెంలో నమోదయన తొలి వాహన రిజిసేుష్
ర న్ ధసరవపతర న్ని (ఏపీ 39ఏ 0002)
విజయవాడకు చెెందన ముపాిళ్ో కలినకు మెంతిర అెందెంచ రడ. ఏబీ 39ఏ 001 ఫ్ాయన్స్ నెెంబర్స
కావడెం వలో రవాణ శాఖ ద న్ని ఇ- వేలాన్నకి పట్కురడ.మెంతిర మాట్కోడుతూ... కొతత విధ నెం
ద ేరా రవాణ శాఖకు ఆద య మారాులు పరడగుత యన ిరడ.

฀ ‘ఆపరవష్న్ గీీన్్’ అమలుకు అనసమతి
● కవెందర పరభుతే పరతిపాదత ‘ఆపరవష్న్ గీన్
ీ ్’ కిెంద రాష్ు ెంర లో ట్మోట్ పెంట్ అభివృది పారజకుు
అమలుకు అనసమతిస్ూ
త పరభుతేెం ఫరబవ
ర రి ఒకట్ిన ఉతత రడేలు జారీ చేసరెంద. ఈ పారజకుులో
కవెందర, రాష్ు ర పరభుత ేలు రూ.50 కోట్ు
ో చొపుిన ఖరడే చేయనసన ియ.
฀ ఏపీ హైకోరడు త త ాలిక భవనెం పారరెంభెం

● ఆెంధసరల స్ాెంస్ాృతిక వారస్తేెం, ఆధసన్నకతల కలబో తగా రూపుదదసీకుెంట్ుని
అమరావతిలో... అతయెంత స్సెందరెంగా న్నరిాెంచిన రాష్ు ర హక
ై ోరడు త త ాలిక భవనెం
(జుయడిషరయల్ కాెంపో క్్) వేద పెండితుల మెంతోరచేరణల మధయ ఫరబవ
ర రి 3న పారరెంభమెైెంద.
● స్సపీరెంకోరడు పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ రెంజన్ గొగొయ చేతుల మీదసగా... అమరావతిలో
జుయడీషరయల్ కాెంపో క్్ భవనెం పారరెంభోత్వెం, శాశేత హైకోరడు భవన న్నకి భూమిపయజ
కారయకీమాలు జరిగాయ. ఏపీ ముఖయమెంతిర చెందరబకబు, స్సపీరెంకోరడు న యయమూరడతలు జసరుస్
ఎన్.వి.రమణ, జసరుస్ లావు న గవశేరరావు, జసరుస్ ఆర్స.స్సభకష్రడిు , ఆెంధరపద
ర ేశ్ హైకోరడు
త త ాలిక పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ సర.పరవీణ్కుమార్స, తెలెంగాణ హైకోరడు పరధ న
న యయమూరిత జసరుస్ ట్ి.బి.ఎన్.రాధ కృష్ణ న్, ఉతత రాఖెండ్ సీజవ జసరుస్ రమేష్ రెంగన థ్న్లు ఈ
కారయకీమెంలో పాలగున ిరడ.
฀ ‘స్ో చ్’ హాయకథ న్లో హడ్రన్ స్ెంస్ి యాప్కు పరథ్మ స్ాినెం

ర ేశ్ రాష్ు ర పరభుతేెం పరతిష్ాాతాకెంగా న్నరేహిెంచిన ‘స్న్రైజ్ ఓపన్ ఛ లెెంజ్ హాయకథ న్
’(SOCH)లో పలు విద యరిి, అెంకుర స్ెంస్ి ల బృెంద లు వినూతి ఆలోచనలతో
ఐ.ట్ి.పరిష్ాారాలనస ఆవిష్ారిెంచి బహయమతులనస గలుచసకున ియ. స్ృజన తాక
ఆలోచనలనస పో ర త్హిెంచి వారిన్న పారిశాీమికవేతతలుగా తీరిేదదీ లని లక్షయెంతో రాష్ు ర పరభుతే
ఐ.ట్ి.శాఖ దీన్నన్న న్నరేహిెంచిెంద. విశాఖలో రెండోర జులపాట్ు జరిగిన పో ట్ీలో ో రూ.65లక్షల
విలువెైన బహయమతులనస విద యరడిలు గలుచసకున ిరడ.
● సైబర్స ముపుినస ముెందే పసరగట్ేు యాప్కు..: సైబర్స ముపుిలపై సైబర్స భదరత విశరోష్కులకు,
పో ల్దస్సలకు కన్సస్ అవగాహన ఉెండ లని అెంశాన్ని దృషరులో పట్ుుకున్న బరెంగళ్ూరడకు చెెందన
‘హడ్రన్ ట్ెకాిలజీస్ పవ
ైర ేట్ లిమిట్ెడ్’ అనే అెంకుర స్ెంస్ి పరతిన్నధసలు ఒక యాప్ అభివృది
చేశారడ. భవిష్యతు
త లో ఎలాెంట్ి ముపుిలు రాబో తున ియని విష్యాలనస
న్నరెంతరాయెంగా విశరోషరస్త ూ వారితో అనసస్ెంధ నమెైన స్ెంస్ి లనస అపరమతత ెం చేసేలా యాప్నస

అభివృది చేశారడ. ఫలితెంగా ఆయా స్ెంస్ి లు ముెందసగానే అపరమతత ెం కావచసే. ముపుి
స్మాచ రాన్ని క్షణ లోో వేలాద మెందకి పెంపేలా దీన్నన్న తీరిేదదీ రడ. అతయెంత స్సలభతరెంగా
సైబర్స ముపుిపై అవగాహనతో కలిిెండెంతోపాట్ు రక్షణ కూడ కలిిస్సతని ఆ యాప్ పరథ్మ
బహయమతి స్ాధెంచిెంద. దీన్ని రూప ెందెంచిన హడ్రన్ స్ెంస్ి పరతిన్నధసలు శ్రీన్నవాస్, యతీశ్,
పరణీత్, పవన్ తదతరడల బృెందెం రూ.22 లక్షల నగదస బహయమాన న్ని గలుచసకుెంద.
● న్సట్ి పరిశుభరతకు భరోస్ా : నగర, పురపాలక స్ెంస్ి లు స్రఫరా చేసే మెంచిన్సళ్లో వెందశాతెం
స్ేచఛమెైనవిగా మారేడ న్నకి విజయవాడకు చెెందన వి.ట్ి.ఎస్.ఆర్స.ఎన్.సరస్ుమ్స్ పవ
ైర ేట్
లిమిట్ెడ్ స్ెంస్ి ‘జల్ స్ాఫ్టు నర్స’ అనే పరికరాన్ని అభివృది చేసరెంద. ఈ పరికరెం ఎలకోురమేగిట్ిక్
తరెంగాలనస ఉతితిత చేసర న్సట్ిలోన్న కాలుష్య కారకాలిి వేరడచేస్త సెంద. ఫ్ోో రైడ్, కాలిియెం,
మెగీిషరయెం, లెడ్, ఆర్న్నక్ తదతర కాలుష్య కారకాలిి గురితెంచి, వాట్ిన్న
తొలగిెంచి..స్ేచఛమెైన మెంచిన్సట్ిన్న మాతరమే పైపులద ేరా స్రఫరా చేస్త సెంద. ఈ పరికరాన్ని
15 ఏళ్ో పాట్ు ఉపయోగిెంచవచసే. ఆయా పరికరాలిి ఉపయోగిెంచి గెంట్కు ఆరడవేల ల్దట్రో
నసెంచి లక్ష ల్దట్రడో శుది చేస్సకోవచసే. వీరి ఆవిష్ారణకు రెండో స్ాినెం దకిాెంద. స్ెంస్ి
పరతిన్నధసలు క.వెంశ్ర, పవన్కుమార్స, దల్దప్, శివ తదతరడలు రూ.13,20,000 బహయమతిన్న
స్ాధెంచ రడ.
฀ 53 గాీమాలకు ఆదరశ ‘యోజన’

● పరధ నమెంతిర ఆదరశ గాీమ యోజన (పీఎమ్సఏజీవెై) పథ్కాన్నకి ఆెంధరపద
ర ేశ్ నసెంచి 53 గాీమాలు
ఎెంపరకయాయయ. 2018-19 ఆరిిక స్ెంవత్రాన్నకి స్ెంబెంధెంచి కవెందరెం వీట్ిన్న ఎెంపరక చేసరెంద. ఈ
పథ్కాన్నకి ఎెంపరకైన గాీమాలోో మౌలిక వస్తుల కలిన, త గున్సరడ, ఇతరతర స్దసపాయాల
కోస్ెం కవెందరెం రూ.21 లక్షల చొపుిన కవట్కయస్సతెంద. గాీమ స్ాియలో స్మగీ అభివృది
పరణ ళ్లకలు రూప ెందెంచి అమలు చేయడెం ద ేరా వాట్ిన్న ఆదరశ గాీమాలుగా తీరిేదదీ డెం ఈ
పథ్కెం లక్షయెం.
฀ పరాయవరణ పరిరక్షణలో రాష్ాురన్నకి పరథ్మ స్ాినెం

● పరాయవరణ పరిరక్షణలో భకగెంగా గీన్
ీ స్ూాల్ కారయకీమెం అమలులో ఆెంధరపద
ర ేశ్ పరథ్మ
స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. దల్దో లో ఫరబవ
ర రి 6న జరిగిన కారయకీమెంలో పరాయవరణ విభకగెం డెైరకుర్స
జనరల్ చేతుల మీదసగా రాష్ు ర గీన్
ీ కాప్ డెైరకుర్స శ్రీన్నవాస్రడిు అవారడునస అెందసకున ిరడ.

వరడస్గా రెండో స్ారి రాష్ు ెంర పరథ్మ స్ాినెంలో న్నలిచి బహయమతిన్న అెందసకుెంద. చితూ
త రడ
జిలాోలోనే 9 గీన్
ీ స్ూాల్్ ఉెండట్ెంతో పరథ్మ స్ాినెం రావట్కన్నకి దో హదెం చేసరెంద.
฀ ఇస్ా-అమరావతి ఆధేరయెంలో ఏట్క పరపెంచ ఉతత మ స్ౌర నగరెం అవారడు

● విజయవాడలో జరడగుతుని ‘విదసయతు
త ఆవిష్ారణల వేదక 2019’ ముగిెంపు కారయకీమాన్నకి
చెందరబకబు హాజరయాయరడ. పరభుత ేన్నకి ఖరడే లేకుెండ రాష్ు మ
ర ెంత ఎల్ఈడీ వీధదీపాలు
అమరిేనట్ేో రాష్ు ెంర లో వయవస్ాయాన్నకి విన్నయోగిెంచే 17లక్షల విదసయతు
త కనెక్షనో కు
స్ౌరపలకలు అమరిే గిడ్
ీ కు అనసస్ెంధ న్నెంచే బృహతత ర పారజకుునూ అమలుచేయబో తునిట్ు
ో
సీఎెం వెలోడిెంచ రడ.
● ఇస్ా-అమరావతి పేరడతో ఏట్క అవారడు : వచేే ఏడ ద నసెంచి పరపెంచ ఉతత మ స్ౌర నగరాన్ని
ఎెంపరక చేసర ఇస్ా-అమరావతి పేరడతో ఏట్క అవారడు బహయకరిస్త ామన్న చెందరబకబు పరకట్ిెంచ రడ.
స్దస్స్కు హాజరైన ఇస్ా(ఇెంట్రవిష్నల్ స్ో లార్స అలయన్్) డెైరకుర్స జనరల్ ఉపేెందర తిపాఠి
చేసరన పరతిపాదనకు సీఎెం ఆమోదెం తెలిపారడ. రూ.10కోట్ు
ో మెంజూరడచేయాలన్న ఇెంధనశాఖ
ముఖయ కారయదరిశ అజయ్జైన్కు స్ూచిెంచ రడ.
฀ పో ష్కాహార లోపాన్ని న్నవారిెంచడెంలో ఆెంధరపరదశ్

ే భేష్
● రాష్ు ెంర లో చిన ిరడలు, మహిళ్లోో పో ష్కాహార లోపాన్ని న్నవారిెంచడెంలో ఆెంధరపద
ర ేశ్ మెంచి
పన్నతీరడ కనబరడస్సతనిట్ు
ో న్సతిఆయోగ్ పేరొాెంద. కవెందర పరభుతేెం అమలు చేస్త సని ‘పో ష్ణ
అభియాన్’ పథ్కెం సేవలనస పరజలకు చేరడవ చేయడెంలో ఆెంధరపద
ర ేశ్ రాష్ు ెంర మొదట్ి స్ాినెంలో
ఉనిట్ు
● రూ.9,046 కోట్ో వయయెంతో కవెందరెం ఈ పథ్కాన్ని దేశవాయపత ెంగా అమలు చేస్త ో ెంద. ఈ పథ్కెం
అమలులో వివిధ రాష్ాురల పన్నతీరడనస అెంతరాాతీయ ఆహార పరిశోధన స్ెంస్ి తో కలిసర
పరిశ్రలిెంచిన న్సతిఆయోగ్ మొదట్ి న్నవేదకనస విడుదల చేసరెంద. ఇెందసలో ఆెంధరపద
ర ేశ్
పన్నతీరడనస అభినెందెంచిెంద. చిన ిరడలు, మహిళ్లకు తపికుెండ అెందెంచ లి్న పో ష్ణ,
మానవ వనరడల కవట్కయెంపు, మౌలిక స్దసపాయాలు, అెంగన్వాడీ కారయకరత లకు శిక్షణ
కారయకీమాల న్నరేహణలో దేశెంలోనే పరథ్మ స్ాినెంలో ఉనిట్ు
ో పేరొాెంద. ఈ కారయకీమాల
అమలులో మధయపరదేశ్, ఛతీత స్గఢ్ తరాేతి స్ాిన లోో ఉన ియ.

฀ కాపుల బిలుోకు అసెంబీో ఆమోదెం
● విద య స్ెంస్ి లో ో పరవేశాలు, పరభుతే ఉదో యగాలోో కాపు, ఉప కులాలెైన తెలగ, బలిజ, ఒెంట్రికి
ఐదస శాతెం; ఇతర ఆరిికెంగా వెనసకబడిన పేదలకు మరో ఐదస శాతెం రిజరవేష్నస
ో కలిిెంచే
వేరవేరడ బిలుోలకు ఆెంధరపద
ర ేశ్ శాస్నస్భ ఫరబవ
ర రి 7వ తేదీన రాతిర ఆమోదెం తెలిపరెంద.
కాపులకు కవట్కయెంచిన 5 శాతెం రిజరవేష్నో లో 1/3వ వెంతునస మహిళ్లకు
కవట్కయెంచనసనిట్ు
ో పరభుతేెం పేరొాెంద.
● వెనసకబడిన తరగతుల స్ెంక్వమ శాఖ మెంతిర అచెేన ియుడు ఈ బిలుోలనస పరవేశపట్ు గా స్భ
ఆమోదెం తెలిపరనట్ు
ో స్భకపతి కోడెల శివపరస్ాద్ పరకట్ిెంచ రడ. దీన్నకి ముెందస
అచెేన ియుడు మాట్కోడుతూ... కాపుల అభయనితికి రాష్ు ర పరభుతేెం కట్ుుబడి ఉెందన్న
పేరొాన ిరడ. ముఖయమెంతిర చెందరబకబు పాదయాతరలో ఇచిేన హామీకి కట్ుుబడి ఐదస శాతెం
రిజరవేష్న్ స్ౌకరాయన్ని కలిిెంచేెందసకు బిలుోనస పరవేశపట్ిునట్ు
● భూద ర్సకు చట్ు బది త! : భూద ర్సకు చట్ు బది త కలిిెంచేెందసకు రెండు వేరవేరడ బిలుోలనస ఉప
ముఖయమెంతిర కవఈ కృష్ణ మూరిత పరవేశపట్ు గా శాస్నస్భ ఆమోదెం తెలిపరెంద. భూమి హకుాలు-
పట్కుద రడ పాస్స పుస్త కాల చట్ు స్వరణకు ఒక బిలుో, భూసేవ ద ేరా 11 అెంకల విశిష్ా
స్ెంఖయనస కవట్కయెంచడ న్నకి మరో బిలుో ఆయన పరవేశపట్కురడ. రైతు స్మాతి లేకుెండ భూ
వికీయాలు, అవకతవకలకు ఆస్ాారెం లేకుెండ ఈ చట్ు ెం ఉపయోగపడుతుెందన్న పరభుతేెం
పేరొాెంద. స్మాతి లేకుెండ జియోఫన్న్ెంగ్నస అతికీమిసేత రైతు ఫ్ో న్ నెంబరడకు హచేరికలు
వెళ్ో ేలా ఈ వయవస్ి నస రూప ెందెంచ రడ.
฀ బీసీ ఉపపరణ ళ్లక బిలుోకు చట్ు బది త

● బీసీ ఉపపరణ ళ్లకకు చట్ు బది త కలిిెంచే బిలుోనస రాష్ు ర శాస్నస్భ ఫరబవ
ర రి 7న ఏకగీవ
ీ ెంగా
ఆమోదెంచిెంద. దీన్న పరకారెం రాష్ు ర బడెాట్లోన్న పరణ ళ్లకా కవట్కయెంపులోో మూడిెంట్ ఒక వెంతు
బీసీల అభుయనితికి పరభుతేెం వెచిేెంచనసెంద.
฀ శాస్నమెండలి ఛెైరాన్గా ష్రీఫ్ ఎన్నిక

ర ేశ్ శాస్నమెండలి ఛెైరాన్గా మహాద్ అహాద్ ష్రీఫ్ ఫరబవ
ర రి 7న ఏకగీవ
ీ ెంగా
ఎన్నికయాయరడ. ఈ పదవికి ఆయన ఒకారవ న మినేష్న్ ద ఖలు చేయట్ెంతో ష్రీఫ్
పో ట్ీలేకుెండ ఎన్నికైనట్ుు మెండలి డిపయయట్ీ ఛెైరాన్ రడిు స్సబరహాణయెం స్భలో పరకట్ిెంచ రడ.
అనెంతరెం ష్రీఫ్ మెండలి ఛెైరాన్గా బకధయతలు సీేకరిెంచ రడ.

฀ విజన్ 2029 వెరిన్ 2.0నస ఆవిష్ారిెంచిన ఏపీ పరభుతేెం
● రాష్ు ర పరజల ఆనెందమే అెంతిమ వయయహెంగా, ఆరిికెంగా ఎదగడమే ఇెందసకు స్ో పానెంగా,
పౌరడలకు అవస్రమెైన సేవలు స్సలభతరెంగా అెందెంచడమే లక్షయెంగా ఆెంధరపద
ర ేశ్ పరభుతేెం
విజన్ 2029లోన్న త జా వెరిన్ 2.0నస ఆవిష్ారిెంచిెంద. స్ాెంఘిక భదరత, స్మిాళ్లత వృది -
మానవవనరడల అభివృది , వయవస్ాయానసబెంధ రెంగాలోో కొతత పుెంతలు తొకాడెం, పో ట్ీతతేెం,
ఉపాధ కలినకు తయారీ రెంగెంపై దృషరు, మౌలిక స్ౌకరాయల కలిన ... ఇలా 13 పరగతి
స్ో పాన లనస ఎెంచసకున్న రాబో యే 5 ఏళ్ో లో ఆ తరాేత మరో 5 ఏళ్ో కు లక్ాయలు, మారాులు
న్నరవీశిెంచట్ెం ఈ ద రశన్నక పతరెం పరతేయకత.
● ఆనెందెం : రాష్ు ెంర ఆరిికెంగా ఎదగడెం ద ేరా స్మునిత జీవనెం స్ాధయమవుతుెంద. అభివృది
వయయహెం అెంతిమ లక్షయెం రాష్ు ెంర లోన్న పరజలు స్ెంతోష్ెంగా, ఉనితెంగా జీవిెంచే పరిసి త
ర ులు
కలిిెంచడమే. జీవనెంలో న ణయత పెంచడెం, పరజా జీవనెం హాయగా ఉెండేలా పరభుతే సేవలు
అతయెంత న ణయెంగా అెందెంచడెం. వీట్ి ద ేరా పౌరడలు ఆరోగయెంగా, కోరడకుని విధెంగా జీవిెంచే
పరిసి త
ర ులు కలిిెంచడమే ఆనెంద న్నకి అస్లెైన మారు ెంగా త జా వెరిన్ న్నరేచిస్ోత ెంద. ఈ
మారు ెంలో కళ్లు, కరడ
ీ లు, స్ెంస్ాృతి, పరాయట్కెం వెంట్ివి కరలక పాతర పో షరస్త ాయ. ఇళ్లో, రోడుో,
ఆరోగయెం, విదయ, పరాయట్కెం, ఉదో యగిత, తకుావ వయయెంతోనే ఉనితమెైన జీవనెం, స్సలభతర
పనసి చెలిోెంపులు, శుభరత, పచేదనెం, కాలుష్యెం తగిుెంచడెం వెంట్ి మొతత ెం 28 అెంశాలపై
రాబో యే 5 నసెంచి 10 ఏళ్ో లో ఏెం చేయబో తున ిరో ద రశన్నక పతరెం వివరిెంచిెంద.
● ఆరిికాభివృది : 2029 న ట్ికి నెంబర్స వన్ రాష్ు ెంర గా మారాలెంట్ే పరిశమ
ీ లు, సేవారెంగాలపై
పరధ నెంగా దృషరు స్ారిెంచ లి్ ఉెంట్ుెంద. ఈ లక్షయెం స్ాధెంచ లెంట్ే 12 శాతెం స్ససరిర వృది రవట్ు
స్ాధస్ూ
త వెళ్ో ాలి.
* రూ.49.30 లక్షల కోట్ో స్ూ
ి ల ఉతితిత స్ాధెంచ లెంట్ే రూ.73 లక్షల కోట్ో పట్ుుబడులు,
పరస్త సతెం ఉని శాీమిక శకితకి అదనెంగా 69 లక్షల మెంద న్నపుణులెైన శాీమికులనస
పెంచసకోవాలి్ ఉెంట్ుెంద.
● స్మిాళ్లత వృది స్ాెంఘిక భదరత : పౌరడల స్ామరాిూన్ని పెంచి వారిన్న ఉతితిత లో,
పరయోజనకరమెైన ఆరిిక కారయకలాపాలోో భకగస్ాేములనస చేయడమే స్మిాళ్లత వృది కి
ర ేశ్ నమూన గా రూప ెందెంచ రడ. పట్ు ణ, గాీమీణ పారెంత లోో మౌలిక స్ౌకరాయల కలిన
ముఖయ భూమికగా భకవిస్సతన ిరడ. నెైపుణయెం పెంచి అవకాశాలనస విన్నయోగిెంచసకునే

పరిసి త
ర ులు కలిిెంచడెం, వివిధ స్ాెంఘిక గూ
ీ పుల ద ేరా పారిశాీమికవేతతలనస మలచడెం వెంట్ి
అెంశాలు ఇెందసలో ఉన ియ.
* ఇపిట్ివరకు స్ాధెంచిన లక్ాయలకు మరిన్ని జోడిస్త సన ిరడ. ఇపిట్ికవ 100+ ఓడీఎఫ్
స్ాధెంచిన నేపథ్యెంలో న ణయమెైన ఓడీఎఫ్ వెైపుగా వెళ్ోడెం.
* తలస్రి ఆద యెం, వృది పెంచసకునేెందసకు 2019-24 వరకు అన్ని జిలాోల వారీ పరణ ళ్లకలు
రచిెంచసకోవడెం. స్ాెంఘికెంగా పరజలకు భదరత కలిిెంచే వయయహాలు అనసస్రిస్త ారడ. ఎవరయతే
అవకాశాలనస అెందపుచసేకోలేక పేదరికెంలో ఉెండిపో యారో వారిపై పరధ నెంగా దృషరు
స్ారిస్త ారడ.
* ఇపిట్ికవ రియల్ ట్ెైమ్స గవరిర్స్, ఈ పరజాపెంపరణీ వయవస్ి ఏరాిట్ు, న యకతే శిక్షణ స్ెంస్ి
ఏరాిట్ు వెంట్ి అెంశాలతో ముెందసకు స్ాగుతున ిరడ. ఇక ముెందస లబిి ద రడడి ఖాత లకవ
నేరడగా నగదస పెంపరణీ, అని కాయెంట్ీనో స విస్త ృత పరచడెం, ఆరోగయెం, పౌషరుకాహార సేవలు
మరిెంత మెరడగుపరచడెం, ఉపాధ హామీ పథ్కాన్ని మరిెంత స్దేన్నయోగెం చేస్సకోవడెం వెంట్ి
కారయకీమాలు.
* 2024 న ట్ికి అన్ని గాీమపెంచ యతీలోో ఏదో ఒక బకయెంకిెంగ్ సేవ అెందసబకట్ులోకి
తీస్సకురానసన ిరడ. వయోజనసలెందరికర బకయెంకు ఖాత లు ఏరాిట్ు చేస్త ారడ.
● హరిత ఆరిిక వయవస్ి కు వయయహెం : ఆరిికాభివృది , పరాయవరణ స్ససరిరతనస స్మతులయెం
చేస్సకున్న వృది స్ాధెంచేెందసకు వీలుగా రాష్ు ర పరభుతేెం హరిత ఆరిిక వయవస్ి వయయహాన్ని
రూప ెందెంచిెంద. దీన్న ఆధ రెంగా ఆెంధరపద
ర ేశ్నస భవిష్యతు
త లో హరిత, పయరిత స్ససరిరాభివృది
కలిగిన రాష్ు ెంర గా తీరిేదదీ డమే లక్షయమన్న ఈ ద రశన్నక పతరెం పేరొాెంద.
ద రశన్నక పతరెంలోన్న పరధ న ెంశాలు...
* స్ససరిర న్సట్ి విన్నయోగెం ద ేరా రాష్ాురన్ని కరవు రహితెం చేయట్ెం.
* భూగరభ జలాల మట్ు ెం 3-8 మీట్రో మధయ ఉెండేలా చరయలు.
* నదసల అనసస్ెంధ నెం, 62 స్ాగున్సట్ి పారజకుులు, న్సట్ి స్ెంరక్షణ విధ న ల ద ేరా న్సట్ి
విన్నయోగ స్మరితనస 60 శాత న్నకి పెంచట్ెం
* రాష్ు ర భౌగోళ్లక విసీత రణెంలో 50 శాతెం పచేదనెం ఉెండేలా చూడట్ెం
* స్ౌర, పవన వెంట్ి పునరడత ిదక వనరడలతో ఇెంధన ఉతితిత న్న పెంచట్ెం
* అన్ని నగరాలోోనూ పయరితగా ఘన, దరవయ వయరాిల న్నరేహణ వయవస్ి నస అమలు చేయట్ెం

* అనసమతిెంచిన స్ాియ కెంట్ే వాయు కాలుష్యెం మిెంచకుెండ చూడట్ెం
* 2024 న ట్ికి రాష్ు ెంర మొతత ెం పయరితగా పట్ుుబడిలేన్న పరకృతి వయవస్ాయెంలోకి మారట్ెం.
● స్ాెంకవతికతతో పరిపాలనలో మారడిలు : 2029 న ట్ికి దేశెంలోనే అగీగామి రాష్ు ెంర గా
ర ేశ్నస న్నలిపేెందసకు పరిపాలన పది తులు, పరభుతే స్మరిత కరలక పాతర పో షరస్త ాయన్న
ఈ ద రశన్నక పతరెం పేరొాెంద. దీన్నకోస్ెం డిజిట్ల్ పరిపాలన దశగా కరలక అడుగులు వేస్త ామన్న
పేరొాెంద. ఇెందసలో కరలకాెంశాలు..
* అన్ని పరభుతే శాఖలోో స్తేర న్నరణయాలు తీస్సకునేెందసకు వీలుగా స్ాధకార కమిట్ీల
* వృతిత విద య, పాలిట్ెకిిక్ కళ్ాశాలలు, ఐట్ీఐ, నెైపుణ యభివృదీ విభకగాలన్నిెంట్ిన్స ఒకవ శాఖ
పరిధలోకి తీస్సకురావట్ెం
* సైన్్, ట్ెకాిలజీ పరిశోధన స్ెంస్ి , స్ాెంకవతిక పరిశోధన న్నధ ఏరాిట్ు
* న యకతేెం, స్మరిత, పరిపాలన స్ెంస్ి నస నెలకొలిట్ెం
* అన్ని స్ాియలోోనూ పరభుతోేదో యగులకు స్ామరాిూల పెంపు.
* పౌరసేవల పో రుల్ ఏరాిట్ు
* ఎకన మిక్ కారిడ రో కోస్ెం ప ర ఫష్నల్ మేనేజ్మెెంట్ ఏరాిట్ు
* అన్ని రకాల డేట్కబేస్లనస అనసస్ెంధ న్నస్ూ
త డిజిట్ల్ నెర్సే ఏరాిట్ు
● మానవాభివృది : ఆరోగయకరమెైన స్మాజాన్ని స్ృషరుెంచేెందసకు బహయముఖ మారాులనస
ఎెంచసకుెంద. గరిభణులలో రకత హీనత తగిుెంచడెం, పరలోలకు పౌషరుకాహారెం, ఆరోగయ బీమా ద ేరా
దీన్ని స్ాధెంచనసెంద. న ణయమెైన పారథ్మిక విదయ, ఒకవష్నల్ కోరడ్లు, నెైపుణ యల పెంపు
ద ేరా ఉదో యగాల కలినపై దృషరు స్ారిెంచనసెంద.
* ఏట్క ఆరడ లక్షల మెంద పాఠశాల విదయ పయరిత చేస్సకుెంట్ుెండగా న లుగోవెంతుకన ి
తకుావగా ఒకవష్నల్ కోరడ్లోో చేరడతున ిరడ. పాలిట్ెకిిక్ కళ్ాశాలలోో చేరిన పరతి ఐదసగురిలో
ఒకారవ విదయ పయరిత చేస్త సన ిరడ.
* రాష్ు ెంర లోన్న చ లా పాలిట్ెకిిక్ కళ్ాశాలలోో స్రైన వస్తులు లేవు. భవిష్యతు
త లో
పరపెంచవాయపత ెంగా ఇెంతకుముెందెనిడూ లేన్న రీతిలో వివిధ నెైపుణ యలతో కూడిన శాీమిక శకిత
అవస్రమన్న స్రవేలు చెబుతున ియ.
* భవిష్యతు
త లో వస్సతసేవల డిమాెండ్ బకగా పరగనసెంద. యాెంతీరకరణ ద ేరా ఉతితిత తోపాట్ు

ఆద యెం వృది చెెందసతుెంద. కరడ
ీ లు, వినోదెం, కళ్ల విభకగెంలో డిమాెండ్, ఉదో యగిత
పరడగుతుెంద. ఉతితిత పరగడెం వలో ఆ మేరకు స్ాెంకవతిక నెైపుణయముని ఉదో యగాలు
పరడగుత య. దీన్నపై రాష్ు ెంర దృషరు స్ారిెంచనసెంద.
* అమరావతిలో జీవిత ెంతెం నేరడేకునే కవెందరెం (లెైఫ్లాెంగ్ లెరిిెంగ్ సెంట్ర్స) ఏరాిట్ు
చేయనసన ిరడ. దీన్నకి అనెంతపురెం, తిరడపతి, విశాఖలలో మూడు శాట్ిలెైట్ కాయెంపస్లు
ఏరాిట్ుచేస్త ారడ.
● వయవస్ాయెం, అనసబెంధ రెంగాలు..: వయవస్ాయ, అనసబెంధ రెంగాలోో న లుగవళ్ో లగా స్రాస్రిన
11శాతెం వృది స్ాధస్సతని ఏకైక రాష్ు ెంర ఆెంధరపద
ర ేశ్. స్ూ
ి ల రాష్ు ర ఉతితిత (జీఎస్డీపీ)లో
ఉపరెంగాలెైన ఉద యన, మత్ూ విభకగాల వాట్క తగిునపిట్ికర వృది నమోదెైెంద. రాయలసీమ
జిలాోలోో ఉద యన స్ాగు గణన్సయెంగా పరిగిెంద. 2023-24న ట్ికి సేెందయ
ర పెంట్ల స్ాగులో
రాష్ు ెంర జాతీయ స్ాియలో మెరడగైన ఫలిత లు స్ాధెంచే అవకాశెం ఉెంద. రైతుల ఆద యెం
పెంపు, వయవస్ాయ పారససరెంగ్ యూన్నట్ో ఏరాిట్ుకు కృషర చేయాలి్న అవస్రాన్ని పేరొాెంద.
కన్సస్ స్ాగు పారెంత న్ని పెంచడెం, రైతులనస ఉద యనపెంట్లు స్ాగు చేసేలా పో ర త్హిెంచడెం,
బిెందసతుెంపరో స్ాగు పెంపు, పాల ఉతితిత పెంపు, ఆకాేలో న ణయమెైన దగుబడులు
స్ాధెంచడెం, చేపల ఉతితిత పెంపు, స్ముదరెంలో చేపల పెంపకాన్ని మెరడగుపరచడెం,
వయవస్ాయ మారాట్ో నస ఉనితీకరిెంచ లి్న అవస్రెం ఉెంద.
రాబో యే ఐదేళ్ోలో..
* వయవస్ాయెంలో వృది రవట్ు పెంచేెందసకు స్ాెంకవతికత, నవయ ఆవిష్ారణలనస అమలుచేయడెం.
* 2024న ట్ికి ఆరడ లక్షల మెంద రైతులతో పట్ుుబడి లేన్న పరకృతి వయవస్ాయెం చేయెంచడెం.
* కన్సస్ న్సట్ిపారడదల భూములనస పెంచడెం. 2017-18లో న్సట్ిపారడదల పారెంతెం 27.63 లక్షల
హకాురడోెండగా, దీన్ని 80 లక్షల హకాురో కు పెంచ లనేద లక్షయెం.
* 2014-15లో 2.23లక్షల హకాురో లో చిరడధ న యల స్ాగు ఉెంద. ఇద 2017-18కి 2.44లక్షల
హకాురో కు పరిగిెంద. దీన్ని మరిెంత పెంచడెం.
* 2022న ట్ికి రైతు ఆద యాన్ని రట్ిుెంపు చేసేెందసకు వయవస్ాయ స్ాెంకవతికత పెంపు చ లా
ముఖయెం.
● పో ట్ీతతేెం..: పరిశమ
ీ లు, సేవల రెంగాలోో అదనపు పట్ుుబడులు స్ాధెంచ లి్ ఉెంద.
పరపెంచవాయపత ెంగా ఉని పట్ుుబడిద రడల పరాయవరణ విధ నెం, నెైపుణయెంగలవారడ, ముడి

పద రాిల లభయత, మారాట్ పరిసి తి
ర , లాజిసరుక్్లనస దీరక
ఘ ాలిక పో ట్ీ పరయోజన లకు
పో ర త ్హకాలుగా చూస్సతన ిరడ. పరపెంచ పో ట్ీ స్ూచిక(జీఎస్ఐ) రాయెంకు 2015-16లో 4.37
ఉెండగా.. ఇద 2017-18కి 4.62గా మెరడగైెంద. జాతీయరాయెంకు కెంట్ే మెరడగాు ఉెంద. రాష్ు ెంర
పరస్త సతెం స్మరి ఆరిిక వయవస్ి వెైపునకు పయన్నస్సతనిెందసన భవిష్యతు
త లో కొతత ఆవిష్ారణలతో
నడిచే ఆరిిక వయవస్ి ఏరిడుతుెందన్న న్నవేదక పేరొాెంద. అెంతరాాలెం, మొబరైల్ కమూయన్నకవష్న్
వాయపరత లో కొెంత వెనసకెంజలో ఉెంద. విమానయాన మారు ెంలో అభివృది చెెంద లి్ ఉెంద.
● ఉపాధ కలినకు తయారీ : రెండేళ్ో లగా స్సలభతర వాణిజయెంలో రాష్ు ెంర దేశెంలోనే మొదట్ి
స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. పరపెంచ పో ట్ీతతే స్ూచి(జీఎస్ఐ)4.0లో ఏపీ వెంద స్ో ారడకు 63.92తో
49వ స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. భకరత్కు 62.02 స్ో ారడ లభిెంచిెంద. రాష్ు ెంర లో సరిరమెైన రెండెంకల
వృది రవట్ు నమోదవుతునిెందసన ఇద తయారీరెంగెం పరపతికి దో హదపడుతుెంద. దీెంతో
వచేే పదేళ్ోలో 35లక్షల ఉదో యగాలు లభిెంచే అవకాశెం ఉెంద. ఆరిిక కారిడ రడో, స్ూక్షా, చిని,
మధయతరహా పరిశమ
ీ ల కో స్ురో డ, ఆరిిక నగరాలు, మౌలిక స్దసపాయాల కలిన స్ెంస్ి లు,
రాష్ాురన్ని లాజిసరుక్ హబ్సగా అభివృది చేయడెంలాెంట్ి ఐదస వృది కారకాలనస అభివృది చేయాలి్
ఉెంద. కొతత విధ న ల రూపకలినతో ఐదేళ్ోలో 50లక్షల ఉదో యగాలు స్ాధెంచ లనే లక్షయెంగా
న్నరణయెంచ రడ. ఇెందసలో ఐట్ీ, స్ాఫ్టు వేర్స ఉతితిత విభకగాలోో ఐదస లక్షలు, ఒకా ఎలకాురన్నక్్లోనే
10లక్షలు ఉదో యగాలు స్ాధెంచ లన్న లక్షయెంగా న్నరణయెంచ రడ.
* తయారీ రెంగెం వృది రవట్ు 14శాతెం స్ాధెంచడ న్నకి స్మరిత, ఉని యూన్నట్ో స్ాియన్న
పెంచడెంతో పాట్ు కొతత వాట్ిన్న ఏరాిట్ుచేయాలి్ ఉెంద.
* పట్ుుబడులు రూ.1.77లక్షల కోట్ో కు పరగగా, దీన్ని 2024-25కు రూ.7.8లక్షల కోట్ు
ో
స్ాధెంచ లనేద లక్షయెం.
* ఉదో యగాల కలిన 2015, 2018లో ద ద పు మూడు లక్షలు ఉెండగా, 2024-25కు 30లక్షల
స్ృషరు.
* 2024-25న ట్ికి ఎెంఎస్ఎెంఈ కో స్ురో డ 175 ఏరాిట్ు. వీట్ి ద ేరా 2023న ట్ికి మూడు లక్షల
ఉదో యగాలు కలిిెంచ లనేద లక్షయెం.
* ఆరిిక నగరాలోో పట్ుుబడి లక్షయెం 2022కు 25వేల కోట్ు
ో కాగా రెండు లక్షల ఉదో యగాల కలిన.
● మౌలికవస్తులు : అభివృది లక్ాయలనస చేరడకోవడెంలో మౌలిక వస్తులు, ఇెంధన విభకగాలు
కరలకమెైనవి. 2029న ట్ికి మౌలిక స్దసపాయాలు పరతి ఇెంట్ికి అెందెంచ లి్ ఉెంద. పట్ు ణ,

ఆరిిక మౌలిక వస్తులపై దృషరు స్ారిెంచిెంద. పట్ు ణ లోో 2022న ట్ికి న ణయమెైన జీవనెం కోస్ెం
ఇెంట్ిెంట్ికి త గున్సరడ, న్సట్ి స్ామరిూెం పెంపు, వృథ న్నరేహణ, మురడగుకాలేల న్నరాాణెం,
మురడగున్సట్ి శుది పో ాెంట్ు
ో , పకాా రోడుో, ఆరిికెంగా వెనకబడిన వరాులకు ఇళ్లో న్నరిాెంచ లనే
లక్షయెంతో ముెందసకువెళ్త ్ెంద. ఆరిిక మౌలిక వస్తుల కిెంద నౌకాశీయాలనస అభివృది చేస్త ారడ.
● పన్నతీరడ న్నరేహణ : రాష్ు ర పరభుతేెం న్నరవీశిెంచసకుని లక్ాయలనస స్ాధెంచేెందసకు ఏయే
పారమాణికాల విష్యెంలో ఎెంత పరగతి స్ాధెంచ లనేద ఈ ద రశన్నక పతరెం న్నరవీశిెంచిెంద. మొతత ెం
34 స్ూచికలనస పరస్త ావిెంచిెంద. వీట్ిలో పద ఫలిత ల స్ూచికలు కాగా, 12 అెంతరాాతీయ
పరమాణ ల స్ూచీలు. 12 కన్సస్ అవస్రాల స్ెంతృపత స్ాియకి స్ెంబెంధెంచిన స్ూచీలు.
2024న ట్ికి ఆయా స్ూచీలోో ఎకాడ ఉెండ లనేద రాష్ు ర పరభుతేెం న్నరవీశిెంచసకుెంద.
* 2029న ట్ికి రూ.75 లక్షల కోట్ు
ో పట్ుుబడుల లక్షయెం చేరడకోవాలెంట్ే 2024న ట్ికి రూ.25.5
లక్షల కోట్ు
ో పట్ుుబడులు స్ాధెంచ లి.
* వయవస్ాయెంలో రూ.6.50 లక్షల కోట్ు
ో , పారిశాీమిక రెంగెంలో రూ.10 లక్షల కోట్ు
ో , సేవల
రెంగెంలో రూ.9 లక్షల కోట్ో పట్ుుబడులు స్ాధెంచ లి.
* పరభుతే, పైవ
ర ేట్ు పట్ుుబడులనూ ఆకరిిెంచ లి.
* స్ూ
ి ల రాష్ు ర ఉతితిత వృది రవట్ు 12 శాతెం ఉెండ లి.
* కొతత గా 30 లక్షల ఉదో యగాలు స్ృషరుెంచ లి.
* 50 లక్షల మెందకి నెైపుణ యలు పెంచ లి.
* 60 లక్షల మెంద రైతులు పట్ుుబడిలేన్న పరకృతి వయవస్ాయెం చేయాలి.
* ఉతితత యేయ ఇెంధనెంలో 40 శాతెం పునరడత ిదక ఇెంధనమెై ఉెండ లి.
* పరభుతే పథ్కాలు, పన్నతీరడ, అభివృది కారయకీమాలపై పరజలోో 90 శాతెం స్ెంతృపరత రావాలి.
● విజాాన ఆధ రిత ఆరిిక వయవస్ి : విజాాన ఆధ రిత ఆరిిక వయవస్ి పరయోజన లు ప ెందేెందసకు
ర ేశ్ గోోబల్ ఎక్్పో ర్సు్ హబ్సనస ఏరాిట్ుచేయనసెంద. పరపెంచస్ాియ పరమాణ లతో
స్ాెంకవతిక అనసకూల వాత వరణ న్ని ఏరాిట్ుచేస్త ామన్న పరకట్ిెంచిెంద అెందసకనసగుణెంగా
రాష్ు వ
ర ాయపత ెంగా వికవెందీక
ర రణ విధ నెంలో పరిశోధన, అభివృది స్ెంస్ి లనస నెలకొలినసెంద.
న్నపుణులు, పరిశమ
ీ లు, పరఖాయత జాతీయ, అెంతరాాతీయ పరిశోధన స్ెంస్ి ల భకగస్ాేమయెంతో
సైన్్ అెండ్ ట్ెకాిలజీ, పరిశోధన స్ెంస్ి లనస ఏరాిట్ుచేయనసెంద.
* విశాఖలో డిజిట్ల్, ఐట్ీ ఇనోివేష్న్ హబ్స, బయోఫ్ారాా, మెడికల్ ట్ెక్హబ్స అభివృది .

అమరావతిలో సేవా, వయవస్ాయ, ఆహార స్ాెంకవతికత, ఆవిష్ారణ హబ్స. తిరడపతిలో తయారీ,
ఆవిష్ారణల హబ్స.
● జీవనయోగయ, ఉత ిదక నగరాలు : రాష్ు ర పరభుతేెం న్నరవీశిెంచసకుని స్ామాజిక, ఆరిిక
లక్ాయలనస చేరడకోవాలెంట్ే నగరాల అభివృది ఎెంతో కరలకెం. దీన్ని స్ాధెంచసకునే కీమెంలో
అవరోధ లనస అధగమిెంచేెందసకు వయవస్ాిగత, ఆరిిక, స్ాెంకవతికపరెంగా చరయలు చేపట్ిు రాష్ు ెంర లో
జీవనయోగయ, ఉత ిదక నగరాలుగా తీరిేదదీ లన్న లక్షయెంగా పట్ుుకుెంద.
* 2022న ట్ికి అన్ని నగరాలోో త గున్సరడ, పారిశుది ూెం, మురడగున్సట్ి పారడదల వయవస్ి , ఘన,
దరవవయరాిల న్నరేహణ, రోడుో, గృహన్నరాాణెం స్ెంతృపత స్ాియకి చేరాలి. పట్ు ణెంలో న్నవసరెంచే పరతి
పౌరడడికి న ణయమెైన జీవితెం అెందేలా హామీ.
* హబ్స అెండ్ స్ో ిక్ నమూన లో 35 పట్ు ణ స్ాిన్నక స్ెంస్ి లు కలిపర ఏడు అరబన్ కో స్ురో అభివృది .
న లుగు లక్షల ఉదో యగాల కలినకు వీలుగా అభివృది .
* ముఖయమెైన పట్ు ణ లనస పట్ు ణ భివృది స్ెంస్ి లో ో కలిపర స్మగీ పారెంతీయ పరణ ళ్లకకు
రూపకలిన.
● ఎెందసకర ద రశన్నక పతరెం? : ఆెంధరపద
ర ేశ్ 2014 జూన్ 2న తెలెంగాణ పారెంతెం నసెంచి విడిపో వాలి్
వచిేెంద. అశాసీత య
ర విభజన వలో స్ాెంఘిక, ఆరిిక పరతికూలతలు రాష్ు ర పరజలనస కష్ాులోోకి
నెట్ు వ
ి ేశాయ. రాష్ు ర పునర్స న్నరాాణెంలో భకగెంగా పరభుతేెం 2015లో ‘స్ూరోయదయ ఆెంధరపద
ర ేశ్’
పేరడతో ద రశన్నక పతర న్నకి పారణెం పో సరెంద. ద ద పు 15 ఏళ్ో స్సదీరఘ లక్ాయల ఛేదనలో.. గడిచిన
5 ఏళ్లో తొలిదశ. లక్షయ స్ాధనలో ఎెంత స్ాధెంచ ెం, ఇెంకా ఏెం స్ాధెంచ లనే కోణెంలో ఈ త జా
వెరిన్ 2.0 పతర న్ని రెండో దశగా రూప ెందెంచిెంద. రెండో దశ 2019 నసెంచి 2024 వరకు.
తొలిదశలో ఎలాెంట్ి అవరోధ లు ఎదసరయాయయో స్మీక్ిెంచసకోవడెం, పరతికూలతలనస
ఎదసరోావడెం, వయయహాలు మారడేకోవడెం అనే కోణెంలో రెండో దశకు రూపకలిన జరిగిెంద.
రాబో యే 5 నసెంచి 10 ఏళ్ో కాలెంలో లక్షయ స్ాధనకు పరణ ళ్లకగా దీన్ని రూప ెందెంచ రడ.
● 4 ఏళ్ో లో ఏెం స్ాధెంచ ెం?
* పరభుతే పరయత ిల వలో గత న లుగవళ్ోలో అతుయనిత ఆరిిక పరగతిన్న స్ాధెంచగలిగాెం.
* న లుగవళ్ోలో స్గట్ున 10.52 (సరిర ధరల వదీ ) శాతెం వృది రాష్ు ెంర లో నమోదయెంద. అదే
స్మయెంలో దేశవాయపత ెంగా వృది స్గట్ు 7.3శాతమే.
* రాష్ు ర విభజన స్మయెంలో 13 జిలాోల ఆెంధరపద
ర ేశ్ తలస్రి ఆద యెం రూ.82,870 మాతరమే.

అద రూ.1.42 లక్షలకు చేరిెంద. ఏడ దకి రూ.12 వేల చొపుిన పరిగిెంద. అదే స్మయెంలో
దేశెంలో ఈ పరడగుదల రూ.6,700 మాతరమే.
● ఇపుిడు లక్షయెం ఏమిట్ి?
* విజన్ 2.0 పరతిపాదన పరకారెం...2019 నసెంచి 2029 మధయ ఏడ దకి 12శాతెం (సీఏజీఆర్స)
వృది నమోదస చేయాలి.
* దీన్న వలో ఆెంధరపద
ర ేశ్ రాష్ు ర స్ూ
ి ల ఉతితిత ద ేరా తలస్రి ఆద యెం 2024 న ట్ికి
రూ.4.19లక్షలకు చేరడతుెంద. దేశెంలోనే రెండో అతుయనిత తలస్రి ఆద య రాష్ు ెంర గా
న్నలుస్సతెంద.
* 2029 న ట్ికి తలస్రి ఆద యెం రూ.8.55 లక్షలకు చేరడతుెంద. దేశెంలోనే అతుయనిత
తలస్రి ఆద య రాష్ు ెంర గా మారడతుెంద.
* పరస్త సత మారాట్ పరకారెం 2029 న ట్ికి రాష్ు ర స్ూ
ి ల ఉతితిత విలువ రూ.23.16 లక్షల కోట్ు
ో గా
ఉెంట్ుెంద. 2029 న ట్ికి అద రూ.49.30 లక్షల కోట్ో కు చేరడతుెందన్న విజన్ 2.0 అెంచన
వేస్త ో ెంద.
* ఈ వృది ద ేరా తొలుత దేశ్రయెంగా, అనెంతరెం అెంతరాాతీయెంగా మన ఆరిిక వయవస్ి పో ట్ీ
పడేలా న్నలపగలుగుత ెం.
* 2029 న ట్ికి రాష్ు ర ఆరిిక వయవస్ి 4.0 ఆరిిక వయవస్ి గా రూపాెంతరెం చెెందసతుెంద.
● అెంతిమ లక్షయెం : పాలన స్ెంస్ారణలు అమలు చేస్త ూ అెంతిమెంగా అవిన్సతి రహిత రాష్ు ెంర గా
తీరిేదదీ డెం, పౌరడలకు అతయెంత స్ెంతృపరత కలిగిస్త ూ ఆనెందమయ జీవనెం కలిిెంచడెం.
● 2030 న ట్ి అవస్రాలు 2022కవ స్ాధెంచేలా చేయట్ెం : ఈ విజన్ ద ేరా 2030 న ట్ికి
స్ాధెంచ లనసకుని కన్సస్ అవస్రాలనస 2022 న ట్ికవ స్ాధెంచగలుగుత ెం. అదెలా స్ాధయమో
కూడ ద రశన్నక పతరెం వివరిస్త ో ెంద.
* ఓడీఎఫ్ ఇపిట్ికవ వెందశాతెం ద ట్ిెంద (బహిరెంగ మలవిస్రాన రహిత స్మాజెం)
* పరెంఛనో ద ేరా స్ాెంఘిక భదరత కలిిెంచడెం
* 24×7 విదసయతు
త , రక్ిత వెంట్ ఇెంధనెం కలిిెంచడెం
* పరజాపెంపరణీ వయవస్ి ద ేరా అరడహలెైన వారెందరికర అవస్రమెైన ఆహారెం అెందెంచడెం
* పట్ు ణ పారెంత లోో పయరిత ఎల్ఈడీ దీపాల ఏరాిట్ు. అరబన్ పారెంత లోో పయరిత స్ాియలో చెతత
సేకరణ

* గాీమీణ పారెంత లోో అన్ని రోడో న్నరాాణెం, రోడో అనసస్ెంధ నెం.
* స్మాజ వికాస్ెం, కుట్ుెంబ వికాస్ెం అనే కారయకీమాల ద ేరా స్మాజాన్నకి ఉపయోగపడే 10
హామీలు నెరవేరేడెం, కుట్ుెంబకన్నకి అవస్రమెైన 15 హామీలు పరభుతే శాఖల ద ేరా
నెరవేరేడెం
* పౌరడలకు అవస్రమెైన సేవలన్సి స్సలభెంగా అెందేలా చూడట్ెం.
฀ విన్నయోగద రడల’ కమిష్న్ అధయక్షుడిగా జసరుస్ స్సన్సల్చౌదరి

● రాష్ు ర విన్నయోగద రడల వివాద ల పరిష్ాార కమిష్న్ అధయక్షుడిగా హైకోరడు విశాీెంత
న యయమూరిత జసరుస్ ట్ి.స్సన్సల్చౌదరిన్న పరభుతేెం న్నయమిెంచిెంద. మారిే 8 నసెంచి ఈ
న్నయామకెం అమలోోకి వస్సతెందన్న రాష్ు ర పౌరస్రఫరాల శాఖ అనధకారిక ముఖయ కారయదరిశ
బి.రాజశరఖర్స ఉతత రడేలోో తెలిపారడ. ఆ రోజునసెంచి 5ఏళ్లో పాట్ు లేద 67ఏళ్ో వయస్స.. ఏద
ముెందెైతే అెంతవరకూ పదవిలో కొనస్ాగుత రన్న పేరొాన ిరడ.
฀ మదయపాన వయస్న విముకితకి ‘జాగృతి’

ర ేశ్ రాష్ు ెంర లో మదయపాన వయస్న న్ని తగిుెంచేెందసకు ‘జాగృతి’ పేరిట్ పరతేయక అవగాహన
కారయకీమాలు చేపట్ు నసనిట్ు
ో ఎకై్జ్ కమిష్నర్స ముఖవష్ కుమార్స మీన వెలోడిెంచ రడ.
ఇెందసలో భకగెంగా వయస్న విముకిత కవెందర లనస ఏరాిట్ు చేస్త ామన్న చెపాిరడ. ఈ
కారయకీమమునకు స్ెంబెంధెంచిన పయరిత విధవిధ న లనస తేరలోనే ఖరారడ చేస్త ామన్న
● ‘‘నవయదయెం-1 పథ్కెంలో భకగెంగా... రాష్ు ెంర లోన్న 8 జిలాోలనస న ట్ుస్ారా రహితెంగా
పరకట్ిెంచ ెం. మిగత జిలాోలోో తేరలోనే నవయదయెం-2 చేపడత ెం. న లుగైదస నెలలోోనే
న ట్ుస్ారా రహిత రాష్ు ెంర గా రూప ెందస్ాతెం. మదయెం గొలుస్స దసకాణ లనస పయరితగా తొలగిస్త ాెం’
అన్న వెలోడిెంచ రడ.
฀ ఘనెంగా పారరెంభమెైన గెండికోట్ ఉత్వాలు

ర ేశ్ రాష్ు ర పరభుతేెం పరతిష్ాాతాకెంగా చేపట్ిున గెండికోట్ ఉత్వాలు-2019 ఫరబవ
ర రి
9న అట్ు హాస్ెంగా పారరెంభమయాయయ. రెండు రోజులపాట్ు జరిగవ ఈ వేడుకలోో రాయలసీమ
స్ెంస్ాృతి, స్ెంపరద యాలు ఉట్ిుపడేలా అధకారడలు అన్ని ఏరాిట్ు
ో పయరితచేశారడ. వారెం
రోజులుగా కడప జిలాోలోన్న రాజెంపేట్, కడప, జమాలమడుగు, ప ర దసీట్యరడలోో శోభకయాతరలు
న్నరేహిెంచ రడ. పరభుతేెం ఈ ఉత్వాల కోస్ెం రూ.3కోట్ు
ో కవట్కయెంచిెంద.

฀ ఒకవ రోజు 4 లక్షల గృహపరవేశాలు
● ఫరబవ
ర రి 9న ఉదయెం ఆెంధరపద
ర ేశ్ రాష్ు ర వాయపత ెంగా పేదల ఇళ్ో గృహపరవేశాల కారయకీమాన్ని
పెండుగ వాత వరణెంలో న్నరేహిెంచి, ద ద పు న లుగు లక్షల ఇళ్ో నస పారరెంభిెంచ రడ .
ఇెందసలో భకగెంగా నెలో ూరడ జిలాోలో న్నరేహిెంచిన కారయకీమెంలో ముఖయమెంతిర పాలగున ిరడ.
పరతి పేదవాడి ముఖెంలో ఆనెందెం చూడ లనిదే తన తపన అన్న.. పరతి పేదవాడికి స్ ెంతిలుో
ఉెండ లనేద కోరిక అన్న అన ిరడ. అదసభతెంగా గవట్ెడ్ కమూయన్నట్ీ తరహాలో గృహాలనస
న్నరిాెంచ మన్న ఒకవ రోజు రాష్ు ెంర లో న లుగు లక్షల మెందకి స్ ెంతిెంట్ిన్న అెందెంచిన ఘనత
తెదేపా పరభుత ేన్నదన్న పేరొాన ిరడ. ఇద గిన్నిస్ పుస్త కెంలో ఎకిాెంచే అెంశమన ిరడ.
฀ నూయఢిల్దోలో ధరా పో రాట్ దీక్షనస చేపట్ిున ఆెంధరపద

ర ేశ్ ముఖయమెంతిర
ర ేశ్కు పరతేయక హో ద తోపాట్ు, విభజన చట్ు ెంలోన్న 18 హామీలనస అమలు చేయాలని
డిమాెండ్తో ముఖయమెంతిర చెందరబకబున యుడు ఫరబవ
ర రి 11న ఏపీ భవన్లో ధరా పో రాట్ దీక్ష
చేపట్కురడ . స్సమారడ 12 గెంట్లు కొనస్ాగిన ఈ న్నరస్న దీక్షకు జాతీయ, పారెంతీయ పారీుల
అగీనేతలు స్ెంఘీభకవెం పరకట్ిెంచ రడ. రాతిర ఎన్నమిదెంట్ికి మాజీ పరధ న్న దేవెగౌడ,
జమూాకశ్రార్స మాజీ ముఖయమెంతిర ఫరూక్ అబుీలాోలు ముఖయమెంతిర చెందరబకబుకు న్నమారస్ెం
ఇచిే దీక్షనస విరమిెంపజవశారడ.
฀ పో లవరెం డీపీఆర్స-2కు స్ాెంకవతిక స్లహా కమిట్ీ పచేజెండ

● పో లవరెం పారజకుు న్నరాాణెంలో మరో కరలక ముెందడుగు పడిెంద. స్వరిెంచిన అెంచన లతో
రూప ెందెంచిన పారజకుు రెండో న్నవేదక (డీపీఆర్స)కు ఫరబవ
ర రి 11న కవెందర పరభుతే ఆధేరయెంలోన్న
స్ాెంకవతిక స్లహా కమిట్ీ (ట్ీఏసీ) ఆమోదెం తెలిపరెంద.
● 2017-18 ధరల పరకారెం భూసేకరణ, పునరావాస్ వయయెం కలిపర ఈ పారజకుుకు రూ.55,548.87
కోట్ు
ో ఖరేవుతుెందన్న రాష్ు ెంర న్నవేదెంచిెంద. కవెందరెం నసెంచి ఈ న్నధసలు మెంజూరడ కావాలెంట్ే
తొలుత ట్ీఏసీ ఆమోదెం తపిన్నస్రి. అనెంతరెం కవెందర జలవనరడల శాఖ మెంతిర ఆమోదెంతో ఈ
దస్త ెంర కవెందర ఆరిికశాఖకు చేరడతుెంద. అకాడ ఆమోద పరకయ
ిీ మొదలవుతుెంద.
● పారజకుు తొలి న్నవేదక అెంచన వయయెం రూ.16,010 కోట్ో నస ఇపిట్ికవ ఖరడే చేసరన నేపథ్యెంలో
కవెందర పరభుతేెం నసెంచి తదసపరి న్నధసలు రావాలెంట్ే డీపీఆర్స-2 ఆమోదెం ప ెంద లి. 2017
ఆగస్సులో రెండో డీపీఆర్సనస కవెందర జల స్ెంఘాన్నకి ఏపీ అధకారడలు స్మరిిెంచ రడ. కవెందర
జలస్ెంఘెం అపిట్ి నసెంచి ఈ అెంశెంపై తన్నఖీలు జరడపుతూ అనేక పరశిలకు స్మాధ న లు

కోరిెంద. రాష్ు ర జలవనరడల శాఖ ఒక పరతేయక బృెంద న్ని దల్దో లో ఉెంచి అనసమాన లు న్నవృతిత
● వయయెం పరడగుదలపై పరధ నెంగా చరే : కవెందర జలవనరడల శాఖ కారయదరిశ యూపీ సరెంగ్
అధయక్షతన దల్దో లో ఫరబవ
ర రి 11న స్ాెంకవతిక స్లహా కమిట్ీ స్మావేశమెైెంద. ఇెందసలో ద ద పు 2
గెంట్ల పాట్ు పో లవరెం అెంచన వయయాలపై చరే జరిగిెంద. ఆెంధరపద
ర ేశ్ జలవనరడల శాఖ
కారయదరిశ శశిభూష్ణ్కుమార్స పరజెంట్ేష్న్ ఇచ ేరడ. ఇెంజిన్సర్స ఇన్ చీఫ్ ఎెం.వెెంకట్ేశేరరావు
స్హకరిెంచ రడ. తొలి డీపీఆర్సకు త జా డీపీఆర్సకు మధయ ఈ స్ాియలో పరడగుదలపై పరధ నెంగా
చరే జరిగిెంద.
● 2013 భూసేకరణ చట్ు ెంతో వచిేన మారడిలు, ముెంపు భూమి పరగడెంతో ఈ స్ాియలో
అెంచన లు పరగాయన్న శశిభూష్ణ్ వివరిెంచ రడ. ‘‘మొతత ెం 1.66 లక్షల ఎకరాల భూమి
సేకరిెంచ లి్ ఉెండగా, 1.10 లక్షల ఎకరాలనస 2013 భూసేకరణ చట్ు ెం కెంట్ే ముెందే రూ.6,000
కోట్ో వయయెంతో సేకరిెంచ ెం. తద ేరా అధకారడలు పరభుతే ధన న్ని ఆద చేశారడ’’ అన్న
శశిభూష్ణ్ వెలోడిెంచ రడ. ఇపుిడు అెంతకన ి తకుావ భూమికి ఎనోి రట్ు
ో ఎకుావ ధర
చెలిోెంచ లి్ వస్ోత ెందనే అెంశెంపైన చరే జరిగిెంద. ట్ీఏసీ కమిట్ీలో కవెందర ఆరిిక, వయవస్ాయ,
పరాయవరణ, అట్వీ, భూగరభ జల బో రడు, ఇెంధన శాఖ కారయదరడశలు స్భుయలు. వారి తరఫున
స్ెంయుకత కారయదరడశలు ఈ స్మావేశాన్నకి హాజరయాయరడ.
฀ ద ేరకా తిరడమల ఆలయాన్నకి ఐఎస్వయ గురితెంపు

● పశిేమగోద వరి జిలాో ద ేరకాతిరడమల క్వతెంర లో శ్రీవేెంకట్ేశేరస్ాేమి దేవస్ాిన న్నకి ఐఎస్వయ
(ఇెంట్రవిష్నల్ స్ాుెండర్సు్ ఆరు నెైజవష్న్) గురితెంపు లభిెంచిెంద. కారయన్నరేహణ విధ నెం, భకుతలకు
అవస్రమెైన స్ౌకరాయల కలిన తదతర అెంశాలోో పరమాణ లు పాట్ిస్త ూ దేవస్ాినెం అభివృది
పథ్ెంలో పయన్నస్సతనిట్ు
ో హచ్వెైఎెం ఇెంట్రవిష్నల్ స్రిుఫరకవష్న్్ పవ
ైర ేట్ు లిమిట్ెడ్ స్ెంస్ి
గురితెంచిెంద. ఈ మేరకు ఐఎస్వయ 9001:2015 ధసరవపతర న్ని ఆ స్ెంస్ి స్ెంస్ి ఎెండీ ఆలపాట్ి
శివయయ దేవస్ాినెం ఛెైరాన్ ఎసీే స్సధ కరరావుకు ద ేరకా తిరడమలలో ఫరబవ
ర రి
11న అెందజవశారడ. రాష్ు ెంర లో శ్రీశైలెం దేవస్ాినెం గతెంలో ఈ ధసరవపతర న్ని అెందసకోగా త జాగా
ద ేరకాతిరడమల దేవస్ాిన న్నకి ఈ గురితెంపు దకిాెందన్న ఆలయ ఈవయ దెంతులూరి పదీ రాజు

฀ ఆెంధరపరదేశ్ రాష్ు ర పెండగగా భకగీరథ్ జయెంతి
● ఏట్క ఏపరరల్ 22న జరిగవ భకగీరథ్ జయెంతిన్న రాష్ు ర పెండుగగా న్నరేహిెంచ లన్న రాష్ు ర పరభుతేెం
ఉతత రడేలు జారీచేసరెంద . ఉపిర/స్గర కులాన్నకి చెెందన వారి నసెంచి విజాాపణలు వస్సతని
నేపథ్యెంలో ఈ న్నరణయెం తీస్సకునిట్ు
ో అెందసలో పేరొాెంద.
฀ ‘గిరి ఆహార పో ష్ణ’ పథ్కాన్ని పారరెంభిెంచిన సీఎెం చెందరబకబు

● ఏజన్స్ పారెంత లోోన్న గిరిజనసలు పో ష్కాహారలోపాన్ని అధగమిెంచేెందసకు రాష్ు ర పరభుతేెం కొతత గా
‘గిరి ఆహార పో ష్ణ’ పథ్కాన్ని పారరెంభిెంచిెంద. ఈ పథ్కెంలో భకగెంగా 6రకాల పో ష్కాలు ఉెండే
రూ.532 విలువెైన ఆహారబుట్ు నస ఒకోా గిరిజన కుట్ుెంబకన్నకి మారిే 1వ తేదీ నసెంచి పరతి నెలా
ఉచితెంగా ఇవేనసెంద.
● ఈ పథ్కాన్ని సీఎెం చెందరబకబున యుడు ఫరబవ
ర రి 13న స్చివాలయెంలో పారరెంభిెంచ రడ.
పరస్త సతెం బకలిెంతలు, చిన ిరడలకు గిరి గోరడముదీ లు, అని అమృతహస్త ెం వెంట్ి పథ్కాలనస
అమలు చేస్త ో ెంద. ఈ కొతత పథ్కెం మొతత ెం ఐట్ీడీఏల పరిధలోన్న గిరిజనసలకు వరితస్త సెంద .
● ఒకోా బుట్ు కు అయేయ వయయెం: రూ.532
● ఎవరికి ఇస్ాతరడ: 7 స్మీకృత గిరిజన భివృది స్ెంస్ి ల పరిధలోన్న గిరిజన కుట్ుెంబకలకు, గిరిజన
జన భక 40శాతెం కన ి అధకెంగా ఉని వివిధ జిలాోలోోన్న 41 మెండలాలోోన్న వారికి.
● అరహత: కుట్ుెంబకలకు తెలోరవష్న్కారడుెంట్ే చ లు.
● ఎన్ని ఇస్ాతరడ: కుట్ుెంబకన్నకి 1 చొపుిన. ఆదమ తెగలకు (పీవీట్ీజీ) నెలకు 2 చొపుిన.
● ఎకాడ ఇస్ాతరడ: ఐట్ీడీఏల పరిధలోన్న రవష్న్ దసకాణ లు, గిరిజన స్హకార స్ెంస్ి (జీసీసీ)
ఆధీనెంలోన్న డీఆర్స డిపో ల ద ేరా అెందస్ాతరడ.
● ఎెంత మెందకి: పరతి నెలా మొతత ెం 2,00,668 కుట్ుెంబకలకు లబిి .
● ఎెందసకోస్మెంట్ే: న్నరక్షరాస్యత, పేదరికెం, పో ష్కాహారెంపై స్రైన అవగాహన లేన్న కారణెంగా
ఐట్ీడీఏల పరిధలోన్న గిరిజనసలు తేరగా అన రోగాయన్నకి గురవుతున ిరడ. రకత హీనత వెంట్ి
స్మస్య ఎకుావగా ఉెంట్ోెంద. జీవనకాలెం కూడ తకుావగా ఉెంట్ోెంద. వీరెందరికర స్రైన
స్మయెంలో పో ష్కాహారాన్ని అెందసేత వారి జీవన పరమాణ స్ాియ పెంచవచేని ఉదేీశెంతో
జాతీయ పో ష్కాహార స్ెంస్ి స్ూచిెంచిన పరకారెం వీట్ిన్న ఇవాేలన్న రాష్ు ర పరభుతేెం న్నరణయెంచిెంద.
● ఎెంత వయయెం: పతి నెలా ఆహారబుట్ు లు ఇవేడ న్నకి రూ.10.67 కోట్ో వయయెం అవుతోెంద.
2018-19 బడెాట్లో రాష్ు ర పరభుతేెం మొతత ెం రూ.120 కోట్ు
ో కవట్కయెంచిెంద.

฀ అమరావతిలో పారరెంభమెైన స్ెంతోష్ నగరాల అెంతరాాతీయ స్దస్స్
● ఫరబవ
ర రి 13 నసెంచి మూడు రోజులపాట్ు న్నరేహిెంచే అెంతరాాతీయ స్ెంతోష్ నగరాల
స్దస్స్నస విజయవాడలోన్న ఒక హో ట్ల్లో జోయతి పరజేలన చేసర ముఖయమెంతిర చెందరబకబు
న యుడు పారరెంభిెంచ రడ. పరభుతేెంపై నమాకెంతో 28 వేల మెంద రైతులు 34 వేల ఎకరాలనస
ఇవేడెం దేశెంలోనే మొదట్ిస్ారి అన్న, సరెంగపయర్స పరభుతేెం రూపాయ తీస్సకోకుెండ రాజధ న్న
పారెంత అభివృది కి బృహతత ర పరణ ళ్లక తయారడ చేసర అెందవేడెం మరో గొపి విష్యమన్న
● ‘అమరావతికృష్ాణ నదకి అభిముఖెంగా 100 నసెంచి 120 కిలోమీట్రో ప డవున స్ేచఛమెైన
న్సరడ కలిగి ఉని అెందమెైన రాజధ న్న. ఇళ్లో, పరభుతే కారాయలయాలు, వాణిజయ
స్ముద యాలకు శ్రతల స్దసపాయాన్ని కలిిెంచే పరతేయక పారజకుు ఏరాిట్ు చేస్త సన ిెం. దీెంతో
త విన్నయోగెం 22 నసెంచి 30 శాతెం ఆద అవుతుెంద’న్న వివరిెంచ రడ.
● రూ.10 వేల కోట్ో పట్ుుబడితో అమరావతిలో చేపట్ేు పలు పారజకుులకు ఆకరిణీయ నగరాల
వేదకపై నసెంచి ముఖయమెంతిర పారరెంభోత్వాలు, శెంకుస్ాిపనలు చేశారడ. వీట్ిలో హో ట్ళ్లో,
వినోద, విదయ స్ెంబెంధత పారజకుులు ఉన ియ. ‘అమరావతి-2050’ పేరడతో లెండన్ స్ూాల్ ఆఫ్
ఎకన మిక్్ సరట్ీస్ రూప ెందెంచిన న్నవేదకనస ముఖయమెంతిర ఆవిష్ారిెంచ రడ. సీఆర్స
సీడబూ
ో ూఎస్, విజయవాడ నగరపాలక స్ెంస్ి మధయ ముఖయమెంతిర స్మక్షెంలో అవగాహన
ఒపిెందెం కుదరిెంద.
฀ వెైకుెంఠపురెం బకయరవజీకి శెంకుస్ాిపన చేసరన ముఖయమెంతిర

● గుెంట్యరడ జిలాో అమరావతి మెండలెం వెైకుెంఠపురెం వదీ కృష్ాణనదపై వెైకుెంఠపురెం బకయరవజీ
న్నరాాణ న్నకి ఫరబవ
ర రి 13న ముఖయమెంతిర చెందరబకబు న యుడు శెంకుస్ాిపన చేశారడ.
శిలాఫలకాన్ని ఆవిష్ారిెంచ రడ.
฀ పదో తరగతి విద యరడిలకు ‘పరీక్ా నేస్తెం’

● పదో తరగతి విద యరడిల కోస్ెం స్ెంకిోష్ు పరశిలకు వివరణ తాక వీడియోలనస పాఠశాల
విద యశాఖ అెందసబకట్ులోకి తెచిేెంద. ‘పరీక్ా నేస్తెం’ పేరడతో దేశెంలోనే మొదట్ిస్ారిగా ఈ కొతత
విధ న న్ని తీస్సకొచిేెంద. పాఠయ పుస్త కాలోోన్న కూయఆర్స కోడ్నస స్ాాన్నెంగ్ చేయడెం ద ేరా
పరశిలకు జవాబులనస విద యరడిలు తెలుస్సకోవచసే. ఇపిట్ికవ రాష్ు వ
ర ాయపత ెంగా పాఠశాల

విద యశాఖ కూయఆర్స కోడ్ పుస్త కాలనస స్రఫరా చేసరెంద. పాఠయ పుస్త కెంలో ‘విద యరిి కారిర్స’లోన్న
కూయఆర్స కోడ్లో ఈ వీడియోలనస న్నక్ిపతెం చేశారడ.
฀ అెంతరాాతీయ స్ాియ విజాాన న్ని అెందెంచేెందసకవ వికాస్ వారధ

● అెంతరాాతీయ స్ాియ విజాాన న్ని ఇెంజిన్సరిెంగ్ విద యరడిలకు అెందెంచే లక్షయెంతో దేశెంలోనే
తొలిస్ారిగా ఏపీలో వికాస్వారధ కళ్ాశాల అనసస్ెంధ న కారయకీమాన్ని పారరెంభిెంచ రడ.
రాష్ు ెంర లోన్న 13 జిలాోల మీదసగా స్ాగనసని ఈ యాతర ఈనెల 20న విశాఖలో ముగియనసెంద .
75 మెంద మెెంట్కరడో, 150 మెంద విద యరడిలతో ఈ పరిశమ
ీ ల స్ెందరశన యాతర చితూ
త రడ జిలాో
పుతూ
త రడ సరదీ రి కళ్ాశాల నసెంచి ఫరబవ
ర రి 13న పారరెంభమయయెంద.
฀ విశాఖలో కౌోడ్ సరట్ీ

● విశాఖ నగరెంలోన్న కాపులుపాిడలో ఏరాిట్ుచేస్త సని అద న్న డేట్క సెంట్ర్స, ట్ెకాిలజీ పార్సా
లకు మెంతురలు న రా లోకవష్, గెంట్కశ్రీన్నవాస్రావు, కిడ రి శాీవణ్కుమార్సలతో కలిసర
ముఖయమెంతిర చెందరబకబు న యుడు ఫరబవ
ర రి 14న శెంకుస్ాిపన చేశారడ. ఈ స్ెందరభెంగా
చెందరబకబు మాట్కోడుతూ అద న్స స్ెంస్ి ఇకాడ రూ.70 వేల కోట్ు
ో పట్ుుబడి పడుతోెందన్న,
ఒపిెందెం కుదసరడేకుని 35 రోజులోో పున దరాయ వేశామన్న తెలిపారడ. కాపులుపాిడలో
1350 ఎకరాలిి డేట్క రెంగాన్నకి చెెందన కెంపన్సలకు కవట్కయస్సతనిట్ు
ో ముఖయమెంతిర
చెందరబకబున యుడు చెపాిరడ. దీన్నకి కౌోడ్సరట్ీగా పేరడపడుతునిట్ు
฀ ఆెంధరపరదేశ్ స్ెంతోష్ స్ూచీ-2018లో అగీస్ి ానెంలో కృష్ాణ’

ర ేశ్లో అతయెంత స్ెంతోష్కర జిలాోల జాబిత లో కృష్ాణ అగీగామిగా న్నలిచిెంద. 2017లో
తృతీయ స్ాినెంలో ఉని ఈ జిలాో తన స్ో ారడనస గణన్సయెంగా మెరడగుపరచసకున్న 2018లో
పరథ్మ స్ాిన న్నకి చేరడకుెంద. విశాఖ జిలాో అయతే అెంతకు ముెందేడ దతో పో లిసేత గత ఏడ ద
ఏకెంగా ఆరడ స్ాిన లు ఎగబకకి స్ెంతోష్ స్ూచీలో రాష్ు ెంర లోనే రెండో స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. రాష్ు ర
పరభుతేెం త జాగా విడుదల చేసరన ద రశన్నక పతరెం-2029 వెరిన్ 2.0లో ఈ అెంశాలనస
ప ెందసపరిచిెంద.
● రాబో యే పదేళ్ోలో రాష్ాురన్ని స్ెంతోష్ ఆెంధరపద
ర ేశ్గా తీరిేదదీ లన్న లక్షయెంగా పట్ుుకుని
పరభుతేెం గత రెండేళ్ో లగా ఏట్క స్ెంతోష్ స్రవే(హాయపీనెస్ స్రవే) న్నరేహిస్త ో ెంద. ఐకయరాజయస్మితి
స్ససరిరాభివృది పరిష్ాార వయవస్ి నస ఆధ రెంగా చేస్సకున్న దీన్ని చేపడుతోెంద. పరపెంచ స్ెంతోష్

స్ూచీతో పో లుేకునిపుిడు 2017లో 74వ స్ాినెంలో న్నలిచిన ఆెంధరపద
ర ేశ్ త నస చేపట్ిున
చరయల ఫలితెంగా 2018లో 44వ స్ాిన న్నకి దూస్సకొచిేెంద.
● 2017తో పో లిసేత 2018 స్ెంతోష్ స్ూచీలో రాయెంకులు మెరడగుపరచసకుని జిలాోలు: కృష్ాణ,
విశాఖపట్ిెం, చితూ
త రడ, పరకాశెం, కరూిలు
* రాయెంకులు పడిపో యన జిలాోలు: శ్రీకాకుళ్ెం, పశిేమగోద వరి, తూరడిగోద వరి, గుెంట్యరడ,
నెలో ూరడ, విజయనగరెం, అనెంతపురెం, కడప
* 2017 స్ెంతోష్ స్ూచీలో అగీగామిగా న్నలిచిన శ్రీకాకుళ్ెం 2018లో ఆరోస్ాిన న్నకి పడిపో గా,
రెండో స్ాినెంలో న్నలిచిన పశిేమగోద వరి ఏడో స్ాిన న్నకి దగజారిెంద.
* 2018 స్ెంతోష్ స్ూచీలో అగీగామిగా ఉని మూడు జిలాోలు: కృష్ాణ, విశాఖపట్ిెం, చితూ
త రడ
* అట్ు డుగున ఉని మూడు జిలాోలు: కడప, అనెంతపురెం, విజయనగరెం స్ెంతోష్ స్ూచీకి
ఎెంచసకుని పారమాణిక అెంశాలు..
* తలస్రి స్ూ
ి ల జాతీయోతితిత (జీడీపీ పర్స కాయపరట్ీ)
* జీవితెంలో ఆరోగయకర జీవనెం గడిపే కాలవయవధ
* స్ామాజిక మదీ తు
* ద తృతేెం
* పరభుతే, వాయపార రెంగాలోో అవిన్సతిపై పరజల దృషరుకోణెం
* జీవన భిరడచికి తగినట్ు
ో గా ఉెండగలిగవ స్ేతెంతరత
฀ భోగాపురెం విమాన శీయాన్నకి శెంఖసస్ాిపన

● ఫరబవ
ర రి 14న విజయనగరెం జిలాో భోగాపురెం మెండలెం దబబలపాలెెంలో ముఖయమెంతిర
చెందరబకబు న యుడు పరయట్ిెంచ రడ. అకాడ భోగాపురెం విమాన శీయెం, గురజాడ
విశేవిద యలయెం, పరభుతే డిగీ కళ్ాశాల, పతెంజలి పుడ్పారడా, శ్రీచెందన పుడ్పారడా, ఆరోగయ
మిలెో ట్్ పారససరెంగ్ యూన్నట్ో కు శెంకుస్ాిపన చేశారడ.
฀ నగదస రహిత సేవల మొతత ెం రట్ిుెంపు

● ద రిద్రరవఖకు దగువన ఉని కుట్ుెంబకలకు ఎన్సు ఆర్స వెైదయ సేవ పథ్కెం కిెంద అెందస్సతని
నగదస రహిత వెైదయసేవల మొతత న్ని రట్ిుెంపు చేస్త ూ ఆెంధరపద
ర ేశ్ పరభుతేెం ఉతత రడేలిచిేెంద.
పరస్త సతెం ఉని రూ.2.50లక్షలనస రూ.5లక్షలకు పెంచ రడ.

฀ బ బిబలి మెపాా స్ెంఘాన్నకి ‘స్ేచఛత ’ పురస్ాారెం
● విజయనగరెం జిలాో బ బిబలి మున్న్పాలిట్ీలోన్న మెపాా స్ెంఘెం స్ో న్నయా ఏరియా లెవల్
స్మాఖయకు కవెందర పట్ు ణ భివృది శాఖ ఇచేే స్ేచఛత ఎక్లెన్్ అవారడు దకిాెంద. 2018-
19గానూ స్ేఛఛత పనసలోో కనబరిేన పన్నతీరడకు పరథ్మ బహయమతి లభిెంచిెంద. ఆ స్ెంఘెం
అధయక్ష, కారయదరడశలు న రాయణమా, పైడమా అవారడునస దల్దో విజాానభవన్లో కవెందర
పట్ు ణ భివృది శాఖ కారయదరిశ దసరాుశెంకర్స చేతుల మీదసగా అెందసకున ిరడ.
฀ ముకాతూల ఎతిత పో తలకు శెంకుస్ాిపన చేసరన సీఎెం చెందరబకబు

● కృష్ాణ జిలాో జగు యయపేట్ న్నయోజకవరు ెం పరిధలో న్నరిాెంచనసని ముకాతూల ఎతిత పో తల పథ్కెం
పనసలకు ఫరబవ
ర రి 16న ఉెండవలిో లోన్న పరజావేదక నసెంచి రిమోట్ ద ేరా ముఖయమెంతిర
శెంకుస్ాిపన చేశారడ. అనెంతరెం వీడియో కానూరన్్ ద ేరా అకాడి పరజలనస ఉదేీశిెంచి
మాట్కోడ రడ. ముకాతూల ఎతిత పో తల పనసలనస ఏడ దలోపు పయరిత చేస్త ామన్న పరకట్ిెంచ రడ.
రూ.489 కోట్ో అెంచన వయయెంతో చేపట్ు నసని ఈ పారజకుు ద ేరా కొతత గా 38,622 ఎకరాలకు
స్ాగు న్సరెందెంచేెందసకు వెస్సలుబకట్ు కలుగుతుెందన్న వివరిెంచ రడ.
฀ జలవనరడల శాఖకు జాతీయ పురస్ాారెం

ర ేశ్ జలవనరడల శాఖకు జాతీయస్ాియలో మరో అవారడు లభిెంచిెంద. దేశ రాజధ న్నలో
ఫరబవ
ర రి 17న ‘ఎనరీా, ఎన్నేరాన్మెెంట్ ఫ్ౌెండేష్న్ గోోబల్ హచ్ఆర్స సరాల్ డెవలప్మెెంట్
అవారడులు- 2019’ కారయకీమెం న్నరేహిెంచ రడ. ఈ స్ెందరభెంగా ఏపీకి పాోట్ినెం విభకగెంలో
దకిాన పురస్ాారాన్ని కవెందర మాజీ కారయదరిశ అన్నల్రాజ్ చేతుల మీదసగా రాష్ు ర భూగరభ
జలవనరడల డిపయయట్ీ డెైరకుర్స ఎెం.శ్రీన్నవాస్, జాయెంట్ డెైరకుర్స వరపరస్ాద్లు అెందసకున ిరడ.
฀ అట్ు హాస్ెంగా పారరెంభమెైన కొెండవీడు ఉత్వాలు

● గుెంట్యరడ జిలాో యడో పాడు మెండలెం కొెండవీడులో రెండు రోజుల ఉత్వాలుఫరబవ
ర రి
17న ఘనెంగా పారరెంభమయాయయ. హో ెంమెంతిర చినరాజపి, మెంతురలు పరతితపాట్ి పులాోరావు,
స్ో మిరడిు చెందరమోహన్రడిు పారరెంభ స్ూచికగా బరలూనో నస ఎగురవేశారడ. పరాయట్కుల కోస్ెం
కొెండపైన ట్ెక
ర ిాెంగ్, పారా గో డ
ల ిెంగ్, హాట్ ఎయర్స బరలూన్, హలికాపు ర్స రైడిెంగ్లనస ఏరాిట్ు
చేశారడ.

฀ రాష్ు ర ఉత్వెంగా ఉయాయలవాడ నరసరెంహారడిు వరిెంతి
● స్ాేతెంత్ర పో రాట్ యోధసడు ఉయాయలవాడ నరసరెంహారడిు వరిెంతిన్న ఈ నెల 22న రాష్ు ర
ఉత్వెంగా పరభుతేెం న్నరేహిెంచనసెంద. ఉత్వ న్నరేహణకుగానస రూ.17 లక్షల విడుదలకు
పరిపాలన అనసమతులు ఇచిేెంద. కరూిలు జిలాోకు రూ.5 లక్షలు మిగత 12 జిలాోలకు
ఒకోా లక్ష చొపుిన కవట్కయెంచిెంద. ఈ మేరకు పరభుతేెం ఫరబవ
ర రి 19న ఉతత రడేలు జారీ
฀ జాతీయ జల అవారడులోో ఏపీకి తృతీయ స్ాినెం

● కవెందర జలవనరడలశాఖ పరకట్ిెంచిన జాతీయ జల అవారడులోో ఉతత మ విధ న లు అవలెంబిెంచిన
రాష్ాురలోో ఆెంధరపద
ర ేశ్కు మూడో స్ాినెం దకిాెంద.
● దక్ిణ జోన్ విభకగెంలో భూగరభజలాలనస రీఛ రిా చేయడెంలో అనెంతపురెం జిలాోకు మొదట్ి
స్ాినెం, నదసల పునరడది రణలో (కుెందూ నద పరిగణనలోకి తీస్సకున్న) కరూిలు జిలాోకు తొలి
స్ాినెం దకిాెంద. జలస్ెంరక్షణలో ఉతత మ ధ రిాక స్ెంస్ి గా సరెంహాచలెం దేవస్ాినెం ఎెంపరకైెంద.
నదసల పునరడజీా వ పథ్కాల అమలులో కడప జిలాోకు మొదట్ి స్ాినెం దకిాెంద. మహారాష్ు ,ర
గుజరాత్లు తొలి రెండు స్ాిన లోో న్నలిచ య.
฀ సీఆర్సడీఏ బకోక్చెైన్కు గోల్ు ఐకాన్ అవారడు

● భూ రికారడుల డిజిట్లెైజవష్న్లో ఆెంధరపద
ర ేశ్ పరభుతేెం సీఆర్సడీఏ పరిధలో అమలు చేస్త సని
బకోక్చెైన్ విధ నెం డిజిట్ల్ ఇెండియా-2018 ఎమరిాెంగ్ ట్ెకాిలజీ విభకగెంలో గోల్ు ఐకాన్
అవారడుకు ఎెంపరకైెంద.
● దేశవాయపత ెంగా వివిధ పరభుతే విభకగాలు స్మరిెంగా పరజలకు సేవలు అెందెంచేలా స్ాెంకవతికనస
అెందపుచసేకోవడెం... ద న్నన్న విన్నయోగెం ఆధ రెంగా కవెందర పరభుతేెం ఈ అవారడులనస
అెందజవస్త ో ెంద.
● దల్దో లో ఫరబవ
ర రి 22న న్నరేహిెంచిన కారయకీమెంలో కవెందర ఐట్ీ శాఖ మెంతిర రవిశెంకర్స పరస్ాద్
చేతుల మీదసగా గోల్ు ఐకాన్ అవారడునస సీఆర్సడీఏ ఛెైరాన్ చెరడకూరి శ్రీధర్స సీేకరిెంచ రడ.
పురపాలక, బకయెంకిెంగ్, వయవస్ాయ, విదయ, ఉదో యగ తదతర సేవలోో మెరడగైన సేవలెందస్సతని
మీసేవ యాప్ బరస్ు మొబరైల్ యాప్ విభకగెంలో సరలేర్స ఐకాన్ అవారడుకు ఎెంపరకైెంద. మీ సేవ
డిపయయట్ీ డెైరకుర్స ముతు
త రామస్ాేమి ఈ అవారడునస అెందసకున ిరడ.

● సరిరాసరత పారజకుులు, ఏజెంట్ు
ో , ఫరరాయదసద రడలకు అెందస్సతని సేవలకు స్ెంబెంధెంచి ఆెంధరపద
ర ేశ్
రియల్ ఎసేుట్ రగుయలేట్రీ అథ రిట్ీ (ఏపీ రరా) సిష్ల్ మెనిన్ అవారడు దకిాెంచసకుెంద. ఈ
పురస్ాారాన్ని రరా ఛెైర్సపర్న్ వెలమాట్ి రామన థ్ సీేకరిెంచ రడ.
฀ ఆెంధరపరదేశ్ రాష్ాురన్నకి జాతీయ జల అవారడుల పెంట్

● ఫరబవ
ర రి 25న జాతీయ జల పురస్ాారాలు-2018 పరద న కారయకీమెం దల్దో లో జరిగిెంద . ఈ
అవారడులనస జాతీయ జల వనరడల శాఖ మెంతిర న్నతిన్ గడారీ పరధ నెం చేస్ారడ . జాతీయ జల
అవారడులోో ఏడు విభకగాలోో ఆెంధరపద
ర ేశ్కు అవారడులు దకాాయ. ఉతత మ రాష్ాురల విభకగెంలో
ర ేశ్కు తృతీయ పురస్ాారెం దకిాెంద. కవెందర మెంతిర న్నతిన్ గడారీ, స్హాయ మెంతిర
అరడాన్ రామ్స మేఘ్వాల్ చేతుల మీదసగా రాష్ు ర జలవనరడల శాఖ మెంతిర దేవినేన్న
ఉమామహశేరరావు, పరభుతే కారయదరిశ శశిభూష్ణ్కుమార్స, రాష్ు ర జల వనరడల శాఖ
అధకారడలు ఈ అవారడునస సీేకరిెంచ రడ.
● నదసల పునరడజీా వన విభకగెంలో కరూిలు జిలాో (కుెందూ నద) మొదట్ి స్ాిన న్ని
దకిాెంచసకుెంద. కలెకుర్స ఎస్.స్తయన రాయణ, భూగరభ జల శాఖ ఉప స్ెంచ లకులు
రఘురామ్స అవారడునస సీేకరిెంచ రడ. ఇదే విభకగెంలో కడప జిలాోకు (పాపాఘిి నద)
పో ర త ్హక బహయమతి దకిాెంద. కలెకుర్స హరికిరణ్, తెలుగు గెంగ పారజకుు ఈఈ సర.పరత ప్
అవారడునస సీేకరిెంచ రడ.
● భూగరభ జలెం పెంపు విభకగెంలో అనెంతపురెం జిలాోకు పరథ్మ పురస్ాారెం దకిాెంద. కలెకుర్స
వీరపాెండియన్, భూగరభ జల శాఖ జిలాో ఉప స్ెంచ లకుడు పురడష్ో తత ెంరడిు , డ ేమా పీడీ
జోయతిబస్స, జల వనరడల శాఖ ఎస్ఈ మకూబల్ స్ాహబ్స అవారడునస అెందసకున ిరడ. ఇదే
విభకగెంలో పో ర త ్హక అవారడు విశాఖపట్ిెం జిలాోకు దకిాెంద. భూగరభ జల శాఖ డీడీ క.ఎస్
.శాసరత ర అవారడునస సీేకరిెంచ రడ. న్సట్ి న్నరేహణకు స్ెంబెంధెంచి ఉతత మ గృహ స్ముద య
అవారడునస విశాఖపట్ిెంలోన్న జ.ఆర్స.నగర్స రసరడెన్నియల్ వెలేూర్స అస్ో సరయేష్న్
దకిాెంచసకుెంద. అవారడునస, రూ.లక్ష చెకుానస అస్ో సరయేష్న్ అధయక్షుడు క.ఎస్.ఆర్స.మూరిత
అెందసకున ిరడ.
● న్సట్ి న్నరేహణలో ఉతత మ ఆధ యతిాక స్ెంస్ి గా సరెంహాచలెం శ్రీవరాహ లక్ిానరసరెంహస్ాేమి
దేవస్ాినెం న్నలిచిెంద. ఆలయ కారయన్నరేహణ ధకారి రామచెందర మోహన్ పురస్ాారాన్ని, రూ.2

లక్షల చెకుానస అెందసకున ిరడ. కారయకీమెంలో కవెందర జల వనరడల శాఖ కారయదరిశ
యూ.పర.సరెంగ్ తదతరడలు పాలగున ిరడ.
฀ శ్రీకాకుళ్ెం జవసీకి ఈ-గవరిన్్ అవారడు

● భూసేకరణ, పునరావాస్ెం, పునరిిరాాణ పనసలోో చొరవ, మెరడగైన పన్నతీరడ
కనబరచినెందసకు శ్రీకాకుళ్ెం స్ెంయుకత కలెకుర్స (జవసీ) క.వి.ఎన్.చకీధర్సబకబు జాతీయ
స్ాియలో ఈ గవరిన్్ అవారడుకు ఎెంపరకయాయరడ. దల్దో లో ఫరబవ
ర రి 26న ఏరాిట్ుచేసరన
కారయకీమెంలో కవెందర పరిపాలన, శిక్షణ వయవహారాల శాఖ స్హాయ మెంతిర డ కుర్స జితేెందరసరెంగ్
చేతుల మీదసగా ఆయన ఈ పురస్ాారెం సీేకరిెంచ రడ.
● శ్రీకాకుళ్ెం జిలాోలోన్న కొవాేడ అణు విదసయతు
త కవెందర న్నకి స్ెంబెంధెంచి భూసేకరణ, పరిహారెం
చెలిోెంపు, పునరావాస్ెం, పునరిిరాాణ పనసల పరెంగా ‘పునరావాస్’ పో రుల్ ద ేరా ఆయన
అెందెంచిన సేవలకు గురితెంపుగా ఈ అవారడు లభిెంచిెంద. దేశవాయపత ెంగా ఆరడ విభకగాలోో 14
మెందన్న అవారడులకు ఎెంపరక చేయగా రాష్ు ెంర నసెంచి క.వి.ఎన్.చకీధర్సబకబుకు ఈ గౌరవెం
దకిాెంద..
฀ అనెంతపురెం స్ెంస్ి కు జాతీయ అవారడు

● విద యరడిలు, వివిధ వరాుల పరజలోో శాసీత య
ర దృకిథ న్ని పెంచేెందసకు చేస్త సని కృషరకి
గురితెంపుగా అనెంతపురెం జిలాోకు చెెందన రూరల్ అగిక
ీ లేర్స డెవలప్మెెంట్ స్ సైట్ీకి ‘ఔట్
స్ాుెండిెంగ్ ఎఫర్సు్ ఇన్ సైన్్ అెండ్ ట్ెకాిలజీ పాపులరైజవష్న్ ఎమాెంగ్ చిలు న్
ర ్-2018’
జాతీయ పురస్ాారెం లభిెంచిెంద. స్ సైట్ీ అధయక్షుడు మదన్మోహన్రడిు దల్దో లో ఫరబవ
ర రి
28న కవెందర శాస్త ర స్ాెంకవతిక శాఖ కారయదరిశ అశుతోష్ శరా, ముఖయ శాసీత య
ర స్లహాద రడ
విజయ రాఘవన్ చేతుల మీదసగా ఈ జాతీయ పురస్ాారెం అెందసకున ిరడ.
฀ ముగిసరన కాలుష్య న్నయెంతరణ విన యస్ాలు

● బెంగాళ్ాఖాతెంలో కొనస్ాగిన పారెంతీయ స్ాియ కాలుష్య న్నయెంతరణ స్ిెందన విన యస్ాలు-
2019 మారిే 1న ముగిశాయ. గత నెల 27న పారరెంభమెైన విన యస్ాలోో భకరత నౌకాదళ్ెం,
విశాఖపో రడు, గెంగవరెం పో రడు, కాలుష్య న్నయెంతరణ మెండలి, ఓఎన్జీసీ, సీఎసీి, హచ్పీసీఎల్
వెంట్ి స్ెంస్ి లు చసరడగాు పాలగున ియ. స్ముదరెంలో రాకపో కలు స్ాగిెంచే నౌకల ద ేరా
ల్దకవుతుని చమురడతో కలుషరతమయేయ జలాలనస శుది చేయడ న్ని ఈ విన యస్ాలోో

చూపరెంచ రడ. వీట్ిలో కాకిన డకు చెెందన రిలయన్్ స్ెంస్ి తో పాట్ు పౌర భకగస్ాేమయెంగా
జీవీఎెంసీ సరబబెంద కూడ పాలగున ిరడ.
฀ ఏపీలోన్న గాీమీణ ఆవాస్ాలకు రహద రి భకగయెం

● రహద రి భకగాయన్నకి నోచసకోన్న ఆెంధరపద
ర ేశ్ రాష్ు ెంర లోన్న 66 శాతెం గాీమీణ ఆవాస్ పారెంత లకు
మెంచిరోజులు రానసన ియ. ‘ఏషరయన్ ఇన్ఫ్ారస్ు క
ర ేర్స ఇనెేస్ు మెెంట్ బకయెంకు’(ఏఐఐబీ)
స్ాయెంతో 3,300 ఆవాస్ పారెంత లనస పరధ న రహద రడలకు అనసస్ెంధ న్నెంచే పారజకుు
పట్కులెకిాెంద. రూ.3,223 కోట్ో స్ాయెం కోస్ెం కవెందర పరభుతేెం ఏఐఐబీతో ఫరబవ
ర రి
28న దల్దో లో అవగాహన ఒపిెందెం చేస్సకుెంద. ఈ పనసలకు ఇపిట్ికవ ట్ెెండరడో పరలిచిన
పెంచ యతీరాజ్శాఖ.. కవెందరెం పచేజెండ ఊపడెంతో పనసల న్నరేహణకు తదసపరి చరయలు
తీస్సకుెంట్ోెంద.
● రాష్ు ెంర లోన్న 13 జిలాోలోో 47,745 గాీమీణ ఆవాస్ పారెంత లున ియ. వీట్ిలో ఇపిట్ివరకు
500 జన భక కలిగిన పారెంత లకు రహద రి స్దసపాయెం అెందసబకట్ులో ఉెంద. 250 జన భక
కలిగిన ఆవాస్ాల నసెంచి స్మీప పారెంత లనస అనసస్ెంధ న్నెంచే మారు ెం లేక అతయవస్ర
స్మయాలోో పరజలు ఇబబెంద పడుతున ిరడ. ఇలాెంట్ి 3,300 ఆవాస్ పారెంత లకు రహద రి
భకగయెం కలిిెంచేెందసకు ఏఐఐబీ స్ాయెం తీస్సకోవాలన్న రాష్ు ర పరభుతేెం న్నరణయెంచిెంద.
ఇెందసకోస్ెం ముెందస్సత పరకయ
ిీ న్న పయరిత చేశాకవ రాష్ు ర పరభుతేెం తరఫున ఏఐఐబీకి హామీ
ఇవాేలన్న కవెందరెం న్నరణయెంచడెంతో జాపయమెైెంద. ఈ మేరకు పెంచ యతీరాజ్శాఖ కొదీ
నెలలుగా అన్ని రకాలెైన అనసమతులు తీస్సకోవడెం, పారజకుు న్నరేహణ కమిట్ీ ఏరాిట్ు
వెంట్ివి పయరిత చేయడెంతో ఎట్ు కవలకు కవెందరెం ఏఐఐబీ స్ాయెం కోస్ెం స్ెంతకెం చేసరెంద.
ఉపయోగాలివి...
● కొతత ఆరిిక కారయకలాపాలకు పో ర త ్హకరెం.
● వయవస్ాయ, అనసబెంధ ఉతితు
త లకు రవాణ స్ౌకరయెం.
● అెందసబకట్ులోకి విదయ, ఆరోగయ స్ెంబెంధత కారయకలాపాలు.
● మెరడగైన పరజా రవాణ వయవస్ి
పారజకుులో వేసే రోడుో...
● త రడ రోడుో : 2,350 (కి.మీ)
● సరమెెంట్ రోడుో: 2,450 (కి.మీ)

● వెంతెనలు: 18
฀ ఏపీలో రాష్ు ెంర లో ఆరోగయ వయవస్ి నస బలోపేతెం చేసేెందసకు రూ.2200 కోట్ో పరపెంచబకయెంకు రడణెం
ర ేశ్ రాష్ు ెంర లో ఆరోగయ వయవస్ి నస బలోపేతెం చేసేెందసకు రూ.2200 కోట్ో నస రడణెంగా
అెందచేసేెందసకు పరపెంచ బకయెంక్ ముెందసకొచిేెంద. గత కొదీ కాలెం నసెంచి రాష్ు ెంర లోన్న
పరిసి త
ర ులపై అధయయనెం చేసరన పరపెంచ బకయెంక్ రడణెం మెంజూరడనస ఖరారడ చేస్త ూ ఒపిెంద
పతర లపై మారిే 6న స్ెంతకాలు చేసరెంద. ఈ న్నధసలతో రాష్ు ెంర లోన్న పారథ్మిక ఆరోగయ
కవెందర లు, స్ామాజిక ఆరోగయ కవెందర లోో వెైదయ సేవలనస మరిెంత మెరడగుపరచనసన ిరడ. ఆన్
లెైన్ ద ేరా రోగులకు అెందెంచే వెైదయ సేవలనస పరయవేక్ిస్త సెండడెం, ఉప ఆరోగయ కవెందర ల
ద ేరా ట్ెల్ద మెడిసరన్ వెైదయ సేవలనస విస్త ృత స్ాియలో కలిిెంచడెం వెంట్ి చరయలు
తీస్సకునేెందసకు పరపెంచ బకయెంక్ స్హకరిస్త ో ెంద.
● ఉప ఆరోగయ కవెందర ల ద ేరా జీవనశైలి వాయధసల న్నరోధ న్నకి పరపెంచ బకయెంక్ తగిన పారధ నయెం
ఇస్ోత ెంద. ఈ కవెందర ల ద ేరా గరిభణులు, శిశువులకు తగిన వెైదయ సేవలు అెందేలా
చేయడ న్నకి కూడ చరయలు తీస్సకుెంట్ున ిరడ. ఆరోగయ కవెందర లోో సేవల తీరడ
పరయవేక్ిెంచేెందసకు ‘కాేలిట్ీ ట్కరకిెంగ్ డ యష్ బో రడు’నస ఏరాిట్ు చేయనసన ిరడ. 2019 నసెంచి
2024 మధయ పారథ్మిక వెైదయ సేవలనస నేష్నల్ కాేలిట్ీ అష్ూయరన్్ స్ాుెండర్సు్ స్ాియలో
పట్ిష్ాెం చేయనసన ిరడ. ఒపిెంద పతర లపై పరపెంచ బకయెంక్ ముఖయ పరతిన్నధసలు మోహిన్న
కాక్, కరి ఎల్.హర్సు, కవెందర ఆరిిక శాఖ ఆరిిక వయవహారాల స్ెంచ లకులు బి.పేరయషర, రాష్ు ర వెైదయ
ఆరోగయ శాఖ పరతేయక పరధ న కారయదరిశ పయనెం మాలకొెండయయ స్ెంతకాలు చేశారడ.
฀ అమరావతిలో ఎన్సీఎల్ట్ీ బరెంచ్

ర ేశ్లో నేష్నల్ కెంపన్స లా ట్ెబ
ైర ుయనల్ (ఎన్సీఎల్ట్ీ) బరెంచ్ ఏరాిట్ు చేస్త ూ కవెందరెం
న్నరణయెం తీస్సకుెంద. కవెందర కారొిరవట్ వయవహారాల మెంతిరతేశాఖ మారిే 8న ఓ పరకట్నలో
ఈ విష్యాన్ని వెలోడిెంచిెంద. అమరావతి కవెందరెంగా ఏరాిట్యేయ ఈ ట్ెబ
ైర ుయనల్ పరిధలో
ర ేశ్ రాష్ు మ
ర ెంత ఉెంట్ుెందన్న తెలిపరెంద.
● పరస్త సతెం ఆెంధరపద
ర ేశ్.. హైదరాబకద్లోన్న ఎన్సీఎల్ట్ీ బరెంచ్ పరిధలో ఉెంద. మధయపరదేశ్లోన్న
ఇెండో ర్సలో కూడ ఎన్సీఎల్ట్ీ ఏరాిట్ుకు అనసమతిెంచినట్ు
ో మెంతిరతేశాఖ పేరొాెంద. ఇన్
స్ాలెేన్స్, బకయెంక్రప్ు సీ కోడ్(ఐబీసీ) 2016 కిెంద ద ఖలెైన కవస్సలు తేరగా

పరిష్ాారమయేయెందసకు కొతత బరెంచ్లు తోడిడత యన్న తెలిపరెంద. పరస్త సతెం దేశవాయపత ెంగా 14
ఎన్సీఎల్ట్ీ బరెంచ్లు ఉన ియ.
฀ ‘రాష్ు ర విన్నయోగద రడల కమిష్న్’ అధయక్షుడిగా జసరుస్ స్సన్సల్ చౌదరి

ర ేశ్ రాష్ు ర విన్నయోగద రడల వివాద పరిష్ాార కమిష్న్ అధయక్షుడిగా విశాీెంత
న యయమూరిత జసరుస్ స్సన్సల్ చౌదరి విజయవాడలోన్న కారాయలయెంలో మారిే
11న బకధయతలు సీేకరిెంచ రడ.
฀ ఏఎన్యూలో జాతీయ మహిళ్ా న యయవాదసల స్దస్స్

● మారిే 10న రాజధ న్న పారెంతెంలోన్న ఆచ రయ న గారడాన విశేవిద యలయెంలో జాతీయ
మహిళ్ా న యయవాదసల స్దస్స్ జరిగిెంద . దీన్నకి ముఖయఅతిథగా హాజరైన జసరుస్ పరవీణ్
కుమార్స కరలకోపన యస్ెం చేస్త ూ వివాహెం, విడ కులు, దతత త, వారస్త ేన్నకి స్ెంబెంధెంచి
ఒకోా మతెంలో ఒకోా రకమెైన న్నయమ న్నబెంధనలు ఉన ియన్న చెపాిరడ. స్మన యయెం
కోస్ెం లిెంగ వివక్ష లేన్న యూన్నఫ్ాెం సరవిల్కోడ్ ఎెంతెైన అవస్రమన్న అభిపారయపడు రడ.
అపిట్ోోనే రాజాయెంగ న్నరాాత డ కుర్స బీఆర్స అెంబేడార్స సైతెం ఉమాడి పౌరస్ాృతి ఆవశయకతనస
నొకిాచెపరిన విష్యాన్ని గురడత చేశారడ. కిమి
ీ నల్ కవస్సలోో మాదరిగానే కుల, మత,
లిెంగవివక్ష లేన్న న యయెం కోస్ెం యూన్నఫ్ాెం సరవిల్కోడ్ ఏరాిట్ే అజెండ గా అఖిల భకరత
మహిళ్ా న యయవాదసల స్మాఖయ ఇలాెంట్ి స్దస్స్ న్నరేహిెంచట్ెం అభినెందన్సయమన ిరడ.
ఈ తరహా స్దస్స్లు మరిన్ని జరగాలన్న ఆకాెంక్ిెంచ రడ.
฀ యెంగ్ గోోబల్ ల్దడర్సగా మరోస్ారి లోకవశ్

● పరపెంచ యువ న యకుడిగా ఏపీ మెంతిర లోకవశ్నస పరపెంచ ఆరిిక వేదక మరోస్ారి ఎెంపరక
చేసరెంద. 2019 యెంగ్ గోోబల్ ల్దడరో జాబిత నస పరపెంచ ఆరిిక వేదకమారిే
13న పరకట్ిెంచిెంద. గాీమీణ పారెంత ల అభివృది లో లోకవశ్ కరలకపాతర పో షరెంచ రన్న జాబిత లో
● పరపెంచవాయపత ెంగా ఎెంపరక చేసరన 127 మెందలో దక్ిణ ఆసరయాకు చెెందన 12 మెంద
ఉన ిరడ. భకరత్ నసెంచి ఇపిట్ివరకు ‘పరజాకరిక’ జాబిత లో ఆరడగురికి అరడదెైన గౌరవెం
లభిెంచిెంద. ఐదేళ్ోపాట్ు యెంగ్ గోోబల్ ల్దడర్సగా పరపెంచ ఆరిిక వేదకలో మెంతిర లోకవశ్
ఇదవరకవ కొనస్ాగుతున ిరడ.

฀ కరవు పారెంత లోో ‘పలెో జీవనెం’
● అతయెంత కరవు పరభకవిత పారెంత లోోన్న రైతులనస ఆదసకునేెందసకు చేపట్ిున ‘పలెో జీవనెం’
పథ్కాన్ని పకడబెందీగా అమలు చేయాలన్న... రాష్ు ర పరభుతే పరధ న కారయదరిశ అన్నల్చెందర
పురవఠ అధకారడలకు స్ూచిెంచ రడ.
● మారిే 18న అమరావతిలో రాష్ు ర కరవు స్ెంసరదిత పథ్కెం ‘పలెో జీవనెం’పై సీురిెంగ్ కమిట్ీ
స్మావేశెం న్నరేహిెంచ రడ. పథ్కెం స్కీమ అమలుకు చేపట్కులి్న చరయలనస అధకారడలకు
స్ూచిెంచ రడ. ఈ పథ్కెం కిెంద రాయలసీమ జిలాోలతో పాట్ు పరకాశెం జిలాోలోన్న 1.65 లక్షల
కుట్ుెంబకల జీవన పరమాణ లు మెరడగుపరచనసన ిరడ.
● రెండు హకాురో కెంట్ే తకుావ భూమి ఉని చిని, స్నికారడ రైతులు, ఎసీ్, ఎసీు కులాలు,
మహిళ్ ఆధ రిత కుట్ుెంబకలకు ఈ పథ్కెం వరితస్త సెంద. 105 మెండలాలోో రూ.1042 కోట్ో తో
దీన్ని అమలు చేస్త సన ిరడ. వాత వరణెంలో వస్సతని మారడిలకు అనసగుణెంగా పెంట్ల
యాజమానయెం, న్సట్ి యాజమానయెం, పశుపో ష్ణ, మారాట్ిెంగ్ అెంశాలపై రైతులకు
స్ూచనలు ఇస్ాతరడ.
฀ ఆెంధరపరదేశ్ రాష్ు ెంర లో 3.93 కోట్ో ఓట్రడో

● రాష్ు ెంర లో మొతత ెం 3,93,45,717 మెంద ఓట్రడో ఉనిట్ు
ో ఎన్నికల స్ెంఘెం పరకట్ిెంచిెంద.
పరతేయక స్మగీ స్వరణ-2019కు స్ెంబెంధెంచి జనవరి 11న తుద జాబిత పరచసరిెంచిన
తరాేత రాష్ు ర వాయపత ెంగా 24,12,626 మెంద ఓట్రడో పరిగారడ. రెండునిర నెలల వయవధలో
ఈ పరడగుదల చోట్ుచేస్సకుెంద. రాష్ు ర పరధ న ఎన్నికల అధకారి గోపాలకృష్ణ దేవేద
వివరాలనస మారిే 25న విడుదల చేశారడ.
● త జా లెకాల పరకారెం రాష్ు ెంర లో పురడష్ ఓట్రడో కెంట్ే 4,17,082 మెంద మహిళ్ా ఓట్రడో
అధకెంగా ఉన ిరడ. అతయధక ఓట్రడో కలిగిన జిలాోగా తూరడిగోద వరి న్నలవగా.. ఇకాడ
ఓట్రో స్ెంఖయ 42 లక్షలు ద ట్ిెంద. విజయనగరెం చివరిస్ి ానెంలో న్నలిచిెంద. ఈ జిలాోలో ఓట్రో
స్ెంఖయ 18.18 లక్షలే. మిగత అన్ని జిలాోలోోనూ ఓట్రో స్ెంఖయ 20 లక్షల మారడా ద ట్ిెంద.
● రాష్ు ెంర లో శ్రీకాకుళ్ెం, అనెంతపురెం జిలాోలు మినహా మిగత అన్ని జిలాోలోోనూ పురడష్ ఓట్రో
కెంట్ే మహిళ్ా ఓట్రవో అధకెంగా ఉన ిరడ.
● విశాఖపట్ిెం జిలాో గాజువాక న్నయోజకవరు ెంలో రాష్ు ెంర లోనే అతయధక స్ెంఖయలో ఓట్రడో
ఉెండగా...కృష్ాణ జిలాో పడనలో అతి తకుావ మెంద ఓట్రడో ఉన ిరడ.

● భీమిలి న్నయోజకవరు ెంలో అతయధకెంగా, పడన న్నయోజకవరు ెంలో అతయలిెంగా మహిళ్ా
ఓట్రడో ఉన ిరడ.
● తూరడిగోద వరి జిలాోలో రాష్ు ెంర లోనే అతయధక స్ెంఖయలో ఓట్రడో ఉెండగా.. ఆ తరాేత స్ాిన లోో
గుెంట్యరడ, విశాఖపట్ిెం జిలాోలు ఉన ియ.
● రాష్ు ెంర లోన్న మొతత ెం ఓట్రో లో 29.88 శాతెం మెంద ఓట్రడో తూరడిగోద వరి, గుెంట్యరడ,
విశాఖపట్ిెం జిలాోల పరిధలోనే ఉన ిరడ.
● రాష్ు ెంర లో అతయధకెంగా గుెంట్యరడ జిలాోలో థ్ర్సు జెండర్స్ ఓట్రడో ఉన ిరడ.
● అతి తకుావ ఓట్రడో కలిగిన జిలాోల జాబిత లో విజయనగరెం మొదట్ి స్ాినెంలో ఉెండగా...ఆ
తరాేత శ్రీకాకుళ్ెం, కడప జిలాోలు ఉన ియ.
฀ ఆెంధరపరదేశ్ రాష్ు ర జన భకలో 74.23 శాతెం మెంద ఓట్రడో

ర ేశ్ రాష్ు ెంర లో 2014తో పో లిసేత 2019 స్ారేతిరక ఎన్నికల న ట్ికి 25,17,952 మెంద
ఓట్రడో పరిగారడ. తూరడిగోద వరి జిలాోలో అతయధకెంగా, కడప జిలాోలో అతయలిెంగా ఓట్రో
వృది నమోదెైెంద.
● మొతత ెంగా చూసేత పరస్త సత రాష్ు ర జన భకలో 74.23 శాతెం మెంద ఓట్రడోగా ఉన ిరడ. 18-19
ఏళ్ో వయోవరాున్నకి చెెందన నవయువ ఓట్రడో బకగా పరిగారడ. మొతత ెం ఓట్రో లో వీరడ 2.58
శాతెం మెంద ఉన ిరడ. వీరి స్ెంఖయ గుెంట్యరడ జిలాోలో అతయధకెంగా, విజయనగరెం జిలాోలో
అతయలిెంగా ఉెంద.
● శ్రీకాకుళ్ెం జిలాోలో అతయధక స్ెంఖయలో స్రీేస్స ఓట్రడో ఉెండగా... కృష్ాణ జిలాోలో అతి తకుావ
మెంద ఉన ిరడ. పరవాస్ ఓట్రడో కడప, గుెంట్యరడ, కృష్ాణ జిలాోల పరిధలో అతయధకెంగా...
శ్రీకాకుళ్ెం, అనెంతపురెం జిలాోలో అతి తకుావగా నమోదయాయరడ. రాష్ు ర పరధ న ఎన్నికల
అధకారి గోపాల కృష్ణ దేవేద ఈ గణ ెంకాలనస మారిే 26న మీడియాకు విడుదల చేశారడ.
రాష్ు ెంర లో ఓట్రో గణ ెంకాలు
● మొతత ెం ఓట్రడో: 3,93,45,717
● పురడష్ులు: 1,94,62,339
● మహిళ్లు: 1,98,79,421
● ఇతరడలు: 3,957
వరాుల వారీగా...

● దవాయెంగ ఓట్రడో: 5,27,734
● పరవాస్ ఓట్రడో: 5,323
● స్రీేస్స ఓట్రడో: 56,908
1000 మెంద జన భకలో 742 మెందకి ఓట్ు హకుా
● రాష్ు ర జన భక 5,30,01,971 కాగా...అెందసలో 3,93,45,717 మెంద ఓట్రడో.
● పరతి వెయయ మెంద జన భకలో 742 మెంద ఓట్రడోగా ఉన ిరడ.
● పరతి వెయయ మెంద పురడష్ులోో 736 మెంద, పరతి వెయయ మెంద మహిళ్లోో 748 మెంద
ఓట్రవో.
● అతయధకెంగా తూరడిగోద వరి జిలాోలో పరతి వెయయ మెంద జన భకలో 765 మెంద ఓట్రడో
ఉెండగా... ఆ తరాేత శ్రీకాకుళ్ెం జిలాోలో 763మెంద ఓట్రడో ఉన ిరడ.
● కడప, అనెంతపురెం జిలాోలోో అతయలిెంగా పరతి వెయయమెంద జన భకకు 713మెంద ఓట్రవో
ఉన ిరడ.
ఆ జిలాోలోో భకరీగా ఓట్రో వృది
● 2014తో పో లిసేత రాష్ు ెంర లో అతయధకెంగా తూరడిగోద వరి జిలాోలో 3,53,624 మెంద ఓట్రడో
పరిగారడ. కడప జిలాోలో అతి తకుావగా 49,009 మెందే పరిగారడ.
● కడప, విజయనగరెం జిలాోలోో అయదేళ్ోలో పరిగిన ఓట్రో స్ెంఖయ లక్ష లోపే ఉెంద.
యువ ఓట్రో లో ఎవరెంత మెంద (18-19 ఏళ్ో మధయ వారడ)
● మొతత ెం ఓట్రడో: 10,15,219
● పురడష్ులు: 5,65,414
● మహిళ్లు: 4,49,657
● ఇతరడలు: 148
● జనవరి 11న ట్ికి రాష్ు ెంర లో ఈ వయోవరాున్నకి చెెందన ఓట్రడో 5,39,804 మెంద
ఉెండగా...ఇపుిడు వారి స్ెంఖయ ద ద పు రట్ిుెంపైెంద.
● గుెంట్యరడ జిలాోలో యువ ఓట్రడో లక్షకు పైగా ఉన ిరడ.
● జనవరి 11 న ట్ికి రాష్ు ెంర లో పరవాస్ ఓట్రో స్ెంఖయ 2,520 కాగా..ఇపుిడు ఆ స్ెంఖయ
రట్ిుెంపైెంద.

฀ అమరావతిలో ఫ్ారడాలా-1
● అెంతరాాతీయ స్ాియ ఫ్ారడాలా-1 పవర్స బో ట్ రవస్ పరపెంచ ఛ ెంపరయన్షరప్ పో ట్ీలకు
మరోస్ారి అమరావతి వేదక కానసెంద. 2019 పరపెంచ ఛ ెంపరయన్ షరప్నకు స్ెంబెంధెంచి
ఎన్నమిద దేశాలోో గాీెండ్ పరక్్ పో ట్ీలు జరగనసన ియ. ఈ ఏడ ద డిసెంబరడ 18-21 మధయ
ష్ారాాలో తుద పో రడ జరగనసెంద.
● గాీెండ్పరక్్ పో ట్ీల కాయలెెండర్సనస ఫ్ారడాలా-1 ఛ ెంపరయన్షరప్ న్నరేహణ స్ెంస్ి యూఐఎెం
ఖరారడ చేసరెంద. ఇెందసలో భకగెంగా తొలి గాీెండ్పరక్్ రవస్ మారిే 29న స్ౌదీ అరవబియాలో
పారరెంభెంకానసెంద. ఈ పో ట్ీలో ో భకరత్ తరఫున అమరావతి బో ట్ పారతిన్నధయెం వహిెంచనసెంద.
రాష్ు ర పరాయట్క పారధకార స్ెంస్ి అమరావతిలో గాీెండ్పరక్్ ఈవెెంట్నస న్నరేహిెంచనసెంద.
2019 ఫ్ారడాలా-1 పరపెంచ ఛ ెంపరయన్షరప్ గాీెండ్పరక్్ షడూయల్
● మారిే 29,30 స్ౌదీ అరవబియాలో.
● మే 17-19 పో రడేగల్లో
● జులెై 5-7 ఫ్ారన్్లో
● సపు ెంబరడ 27-29 ఎకాడనేద ఖరారడ కావాలి్ఉెంద.
● అకోుబరడ 11-13 చెైన లో
● నవెంబరడ 15-17 అమరావతిలో
● డిసెంబరడ 5-7 ఎకాడనేదీ ఖరారడ కావాలి్ ఉెంద.
● ఫైనల్ పో ట్ీలు డిసెంబరడ 18-21 ష్ారాాలో ఉెంట్కయ.
฀ స్ాిర్సా రాయెంకిెంగ్లో ఏపీ మొదట్ిస్ి ానెం

● పట్ు ణ పేదరిక న్నరూాలన, పేదల స్ెంక్వమెం కోస్ెం మెపాా తీస్సకుెంట్ుని చరయలకు జాతీయ
స్ాియ గురితెంపు లభిెంచిెంద. గృహ, పట్ు ణ వయవహారాల మెంతిరతేశాఖ ఆధేరయెంలో జాతీయ
పట్ు ణ జీవనోపాదసల మిష్న్(ఎన్యూఎల్ఎమ్స) రూప ెందెంచిన ‘సరస్ుమాట్ిక్ పో ర గస
ీ రవ్ అెండ్
రియల్ ట్ెైెం రాయెంకిెంగ్’ (స్ాిర్సా)లో ఆెంధరపద
ర ేశ్ మొదట్ిస్ి ానెంలో న్నలిచినట్ు
ో మెపాా ఎెండీ చిని
త తయయ తెలిపారడ.
● ఎన్యూఎల్ఎమ్స ద ేరా పట్ు ణ పేదరిక న్నరూాలనకు అమలు చేస్త సని 10 విభకగాలోో
తొమిాెందట్ిలో మొదట్ిస్ి ానెంలో న్నలిచినట్ు
ో చెపాిరడ. మెపాా ద ేరా స్ేయెం స్హాయక
స్ెంఘాల బలోపేతెం, స్ో ెం స్ాియ, పట్ు ణ స్ాియ స్మాఖయల ఏరాిట్ు, న్నరడదో యగులకు శిక్షణ,

స్ేయెం ఉపాధ తదతర పథ్కాలనస ఎపిట్ికపుిడు స్మీక్ిస్త ూ పకడబెందీగా అమలు
చేస్త సనిట్ు
฀ ఉపాధ న్నధసల వయయెంలో ఏపీ రికారడు

● మహాత ాగాెంధీ జాతీయ గాీమీణ ఉపాధ హామీ పథ్కెం చరితల
ర ోనే అతయధకెంగా 2018-19
ఏడ దకిగానూ ఆెంధరపద
ర ేశ్ రూ.9216.46 కోట్ో నస విన్నయోగిెంచసకున్న రికారడు స్ృషరుెంచినట్ు
ో
పెంచ యతీరాజ్, గాీమీణ భివృది శాఖ స్ెంచ లకుడు రెంజిత్ బకష్ా తెలిపారడ. కూల్దలకు 24.64
కోట్ో పన్న దన లనస కలిిెంచినట్ు
ో వెలోడిెంచ రడ. దేశవాయపత ెంగా ఈ న్నధసల విన్నయోగెంపై కవెందర
గాీమీణ భివృది శాఖ ఏపరరల్ 1న విడుదల చేసరన న్నవేదకలో ఈ వివరాలున ియన్న పేరొాన ిరడ.
● వేతన వయయెంలో పరకాశెం జిలాో రూ.1000 కోట్ో నస ద ట్ినట్ు
ో తెలిపారడ. జాతీయ స్ాియలో
స్గట్ు వేతన రవట్ు రూ.179.29 ఉెండగా రాష్ు ెంర రూ.199.17తో ఉెందన్న వివరిెంచ రడ.
దేశవాయపత ెంగా స్గట్ున 50.28 శాతెం కుట్ుెంబకలకు పన్న కలిిెంచగా రాష్ు ెంర లో 58.21 శాతెం
కుట్ుెంబకలకు పన్న కలిిెంచ మన్న వెలోడిెంచ రడ. మహిళ్ల హాజరడ శాతెం దేశవాయపత ెంగా
స్గట్ున 54.48 శాతెం ఉెండగా రాష్ు ెంర లో స్గట్ున 59.78 శాతెం ఉెందన్న తెలిపారడ. 8.54 లక్షల
కుట్ుెంబకలకు 100 రోజుల పన్న దన లు కలిిెంచినట్ు
ో వెలోడిెంచ రడ. 15 రోజుల వయవధలోనే
98.78 శాతెం వేతన ల చెలిోెంపు జరిగిెందన ిరడ.
฀ రూ.100 కోట్ు
ో డిపాజిట్ చేయాలన్న ఏపీ పరభుత ేన్నకి ఎన్జీట్ీ ఆదేశెం
● ఇస్సక అకీమ తవేకాల వలో పరాయవరణ న్నకి జరిగిన నష్ాున్ని భరీత చేయడ న్నకి ఏపీ పరభుతేెం
కవెందర కాలుష్య న్నయెంతరణ మెండలి వదీ త త ాలిక చరయ కిెంద రూ.వెంద కోట్ు
ో డిపాజిట్
చేయాలన్న జాతీయ హరిత ట్ెబ
ైర ుయనల్ ఆదేశిెంచిెంద.
● కవెందర కాలుష్య న్నయెంతరణ మెండలి, పరాయవరణ అట్వీశాఖ, ఇెండియన్ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్
మెైన్్కు చెెందన స్భుయలతో కూడిన బృెందెం ఇస్సక తవేకాల వలో పరాయవరణ న్నకి జరిగిన
నష్ాున్ని అెంచన వేసర మూడు నెలలోోపు న్నవేదెంచ లన్న స్ిష్ు ెం చేసరెంద.
● ఎన్సా ట్ీ ఆదేశెం మేరకు కవెందర కాలుష్య న్నయెంతరణ మెండలి బరెంగుళ్ూరడ పారెంతీయ కారాయలయెం
అధకారడలు, కృష్ాణ, గుెంట్యరడ జిలాోల కాలుష్య న్నయెంతరణ మెండలి, గనసలశాఖ అధకారడలు
స్ెంయుకత ెంగా రాజధ న్న పారెంతెంలోన్న పనసమాక, వెెంకట్పాలెెం, ఉదీ ెండరాయున్నపాలెెం,
లిెంగాయపాలెెం, రాయపయడి, స్ూరాయపాలెెం, గుెంట్ుపలిో , ఇబరహీెంపట్ిెం పారెంత లోో ఇస్సక
తవేకాలపై అధయయనెం చేసర జనవరిలో న్నవేదక స్మరిిెంచ రడ.

● ఏపరరల్ 5న ఈ న్నవేదకపై విచ రిెంచిన ఎన్సా ట్ీ.. రాష్ు ర పరభుతేెం పరకట్ిెంచిన ఉచిత ఇస్సక విధ నెం
పరాయవరణ న్నకి తీవర నష్ు ెం కలిు స్త సనిట్ు
ో అభిపారయపడిెంద. లోగడ త ము జారీచేసరన
ఆదేశాలకు విరడది ెంగా రాష్ు ర పరభుతేెం వయవహరిస్త ో ెందన్న వాయఖాయన్నెంచిెంద. ఇకమీదట్
రాష్ు వ
ర ాయపత ెంగా ఇస్సక అకీమ తవేకాలనస న్నలిపేయాలన్న రాష్ు ర పరభుతే పరధ న కారయదరిశకి
ఉతత రడేలిచిేెంద. ఇస్సక అకీమ తవేకెం వలో పరాయవరణ న్నకి జరిగిన నష్ాున్ని అెంచన వేసర ఆ
మొతత న్ని తిరిగి వస్ూలు చేయాలన్న స్ిష్ు ెం చేసరెంద. అవస్రమెైన చోట్ో పారసరకూయష్న్ కూడ
పారరెంభిెంచ లన్న స్ూచిెంచిెంద.
● పరాయవరణ నష్ాున్ని స్రిదదేీెందసకు వీలుగా త త ాలిక పారతిపదకన రాష్ు ర పరభుతేెం కవెందర
కాలుష్య న్నయెంతరణ మెండలి వదీ రూ.వెంద కోట్ు
ో డిపాజిట్ చేయాలన్న న్నరవీశిెంచిెంద.
฀ పరభుతే పరధ న కారయదరిశ అన్నల్చెందర పునేఠకు స్ాినచలనెం

ర ేశ్ పరభుతే పరధ న కారయదరిశ అన్నల్ చెందర పునేఠనస బదల్ద చేస్త ూ కవెందర ఎన్నికల
స్ెంఘెం న్నరణయెం తీస్సకుెంద. ఆయన స్ాినెంలో కొతత పరభుతే పరధ న కారయదరిశగా ఎల్
.వి.స్సబరహాణయెంనస న్నయమిెంచ లన్న పేరొాెంద. పునేఠనస ఎన్నికల విధసలతో స్ెంబెంధెం లేన్న
పో స్సులో న్నయమిెంచ లన్న స్ూచిెంచిెంద.
฀ ఉతత మ విద యస్ెంస్ి లో ో ఏయూకి 29వ స్ాినెం

● దేశవాయపత ెంగా ఉతత మ విద య స్ెంస్ి లో ో ఆెంధరపద
ర ేశ్ నసెంచి మూడు విద యస్ెంస్ి లకు స్ాినెం
దకిాెంద. నేష్నల్ ఇన్నసరుట్యయష్నల్ రాయెంకిెంగ్ ఫేరమ్స వర్సా (ఎన్ఐఆర్సఎఫ్) రాయెంకులనస ఏపరరల్
9న దల్దో లో రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్ విడుదల చేశారడ. అన్ని విభకగాలోో కలిపర జాతీయ
స్ాియలో మొతత ెం (ఓవరాల్)గా 1,479 విద యస్ెంస్ి లు ఈ రాయెంకిెంగ్లో పాలగునగా.. 99 స్ెంస్ి లకు
రాయెంకులు కవట్కయెంచ రడ.
● ఇెందసలో ఏపీ నసెంచి ఆెంధర, శ్రీ వెెంకట్ేశేర విశేవిద యలయాలతోపాట్ు కవఎల్
యూన్నవరి్ట్ీలకు స్ాినెం దకిాెంద. గతేడ ద న లుగు స్ెంస్ి లకు రాయెంకులు లభిెంచగా ఈస్ారి
మూడిెంట్ికవ పరిమితమయాయయ. అయతే రాయెంకులోో మెరడగుపడు య.
● విశేవిద యలయాల విభకగెంలో రాష్ు ెంర నసెంచి 2017లో ఏడు, 2018లో ఆరడ వరి్ట్ీలకు స్ాినెం
దకాగా.. పరస్త సతెం ఐదెంట్ికవ రాయెంకులు లభిెంచ య. గతేడ దతో పో లిేతే ఆెంధర, శ్రీ వెెంకట్ేశేర
వరి్ట్ీల రాయెంకులు మెరడగయాయయ. ఆెంధర వరి్ట్ీకి 2018లో 22వ రాయెంకు లభిెంచగా ఈ

ఏడ ద 16వ స్ాిన న్నకి ఎగబకకిెంద. శ్రీ వెెంకట్ేశేర వరి్ట్ీకి 2018లో 49వ స్ాినెంలో న్నలవగా..
ఈస్ారి 48వ రాయెంకు లభిెంచిెంద.
● వెైదయ విద య స్ెంస్ి లో ో 30 రాయెంకులనస పరకట్ిెంచగా శ్రీ వెెంకట్ేశేర ఇన్నసరుట్యయట్ ఆఫ్ మెడికల్
సైనె్స్ (ఎస్ఐఎెంఎస్)కు 29వ రాయెంకు లభిెంచిెంద.
● ఆరిాట్ెకేర్స ఇెంజిన్సరిెంగ్లో స్ూాల్ ఆఫ్ పాోన్నెంగ్, ఆరిాట్ెకేర్స (ఎస్పీఏ), విజయవాడకు 9వ
రాయెంకు లభిెంచిెంద.
● న యయ కళ్ాశాల విభకగెంలో విశాఖపట్ిెంలోన్న డ కుర్స బీఆర్స.అెంబేదార్స న యయ కళ్ాశాలకు
15వ రాయెంకు దకిాెంద.
● డిగీ కళ్ాశాలల విభకగెంలో 1,304 కళ్ాశాలలు రాయెంకులకు దరఖాస్సత చేయగా 100
కళ్ాశాలలకు రాయెంకులు ఇచ ేరడ. వీట్ిలో ఏపీ నసెంచి రెండు కళ్ాశాలలకు మాతరమే స్ాినెం
● కొలమాన లు ఇవే : పరపెంచ రాయెంకిెంగ్లో మన విద య స్ెంస్ి లకు స్ాినెం దకాాలనే ఉదేీశెంతో
కవెందర పరభుతేెం జాతీయ స్ాియలో రాయెంకిెంగ్ వయవస్ి నస 2016లో పరవేశపట్ిుెంద. ఎన్ఐఆర్సఎఫ్
పేరిట్ మొతత ెం 9 విభకగాలోో రాయెంకులనస పరకట్ిస్త ో ెంద. విద యరడిల స్ెంఖయ, అధ యపకులు-
విద యరడిల న్నష్ితిత , న ణయమెైన పరిశోధన పతర లు, పేట్ెెంట్ు
ో , పరిశోధన పారజకుులు, పారెంగణ
న్నయామకాలు, వేతన లు, పరముఖ వరి్ట్ీలో ో పరవేశాలు తదతర అెంశాలనస పరిగణనలోకి
తీస్సకొన్న ఈ రాయెంకులు కవట్కయెంచ రడ.
฀ ఆెంధరపరదేశ్ రాష్ు ెంర లో పో లిెంగ్ 79.64%

ర ేశ్ రాష్ు ెంర లో 2014 ఎన్నికలతో పో లిసేత 2019లో 1.68 శాతెం మేర అధకెంగా పో లిెంగ్
నమోదెైెంద. మొతత ెం 175 శాస్నస్భ న్నయోజకవరాులకు 2014 ఎన్నికలోో 77.96 శాతెం పో లిెంగ్
నమోదస కాగా..పరస్త సత ఎన్నికలోో 79.64 శాతెం పో లిెంగ్ జరిగిెంద. ఏపరరల్ 12న రాతిర ఎన్నికల
స్ెంఘెం ఈ వివరాలనస వెలోడిెంచిెంద.
● రాష్ు ెంర లో పో లెైన ఓట్ో లోనూ పురడష్ుల కెంట్ే 2,35,398 మెంద మహిళ్ల ఓట్ు
ో అధకెంగా
ఉన ియ. పో లెైన ఓట్ో లో 50.37 శాతెం ఓట్ు
ో మహిళ్లవి కాగా...49.63 శాతెం ఓట్ు
ో
పురడష్ులవి.
● పరకాశెం జిలాో అదీ ెంకిలో రాష్ు ెంర లోనే అతయధక పో లిెంగ్ (89.82 శాతెం) నమోదెైెంద. ఆ తరాేత
స్ాినెంలో కృష్ాణ జిలాో జగు యయపేట్ (89.64), పరకాశెం జిలాో దరిశ (89.62)

న్నయోజకవరాులున్నలిచ య.అతి తకుావ పో లిెంగ్ నమోదెైన న్నయోజకవరాులోో విశాఖ-
పశిేమెం (58.19శాతెం) మొదట్ి స్ాినెంలో ఉెంద. విశాఖ-తూరడి, విశాఖ -దక్ిణ, పాడేరడ,
విశాఖ-ఉతత రెం, కడప తదతరన్నయోజకవరాులపరిధలో తకుావ పో లిెంగ్శాతెం నమోదెైెంద.
฀ అనివరెం దేవస్ాిన న్నకి ఐఎస్వయ గురితెంపు

● తూరడిగోద వరి జిలాోలోన్న అనివరెం దేవస్ాిన న్నకి అెంతరాాతీయ పరమాణ ల స్ెంస్ి ఐఎస్వయ
గురితెంపు దకిాెంద. స్తయదేవున్న పరస్ాదెంతో పాట్ు, ఆలయెంలో అెందసతుని సేవలకుగానూ 2
విభకగాలోో ఈ గురితెంపు లభిెంచిెంద. హచ్వెైఎెం ఇెంట్రవిష్నల్ స్రిుఫరకట్ పవ
ైర ేట్ు లిమిట్ెడ్ ఎెండీ
శివయయ ధసరవీకరణ పతర లనస దేవస్ాినెం ఛెైరాన్ ఐ.వి.రోహిత్, ఈవయ ఎెం.వి.స్సరవష్బకబు,
ధరాకరత ల మెండలి స్భుయలకు ఏపరరల్ 21న అెందెంచ రడ.
● రాష్ు ెంర లో మరకాడ లేన్న విధెంగా స్తయదేవున్న గోధసమ నూక పరస్ాద న్నకి ఆహార భదరత,
న ణయత పరమాణ ల విభకగెంలో ఐఎస్వయ 22000 :2005 గురితెంపు దకిాెంద. ఆలయెంలో
అెందసతుని సేవలు, పన్నతీరడ, స్ేచఛత పరమాణ లకు ఐఎస్వయ 9001:2015 గురితెంపు
฀ గోద వరి డెలు ా పారెంతెంలో ఐదస రకాల క్ీరద లు గురితెంపు

● తూరడి గోద వరి జిలాోలోన్న కోరిెంగ వనయపారణుల స్ెంరక్షణ పారెంతెం, ఇతర గోద వరి డెలు ా
పారెంతెంలోన్న మడ అడవులోో 115 న్సట్ి పరలో ులనస మరో ఐదస రకాల క్ీరద లనస గురితెంచ రన్న
కలెకుర్స కారితకవయమిశాీ తెలిపారడ.
● కాకిన డ కలెకురవట్లో ఏపరరల్ 22న రాష్ు ర అట్వీశాఖ వనయమృగ స్ెంరక్షణ విభకగెం ఆధేరయెంలో
గోద వరి డెలు ా మడ అడవులోో న్సట్ి పరలో ులు, ఇతర క్ీరద లపై చేపట్ిున పరిశోధన పతర న్ని
ఆయన విడుదల చేశారడ. కారితకవయమిశాీ మాట్కోడుతూ అట్వీశాఖ ఆధేరయెంలో మొట్ు
మొదట్ిస్ారిగా గోద వరి డెలు ాలోన్న మడ అడవులోో క్ీరద లపై పరిశోధన జరిగిెందన ిరడ.
జిలాోలో ఉని మడ అడవులు దేశెంలో రెండో స్ాిన న్ని ఆకీమిస్సతన ియన్న, ఈ పరిశోధన
ద ేరా అెంతరిెంచిపో తుని వనయమృగ స్ెంరక్షణకు వీలవుతుెందన్న తెలిపారడ.
● ఈ పరిశోధననస 2018 జూన్, జూలెై, ఆగస్సు నెలలోో కోరిెంగ వనయ మృగ స్ెంరక్షణ పారెంతెం, ఇతర
మడ అడవులోో చేపట్కురన ిరడ. ఈ పరిశోధన కోస్ెం 94 కమెరా పాయెంట్ో లో అధక న ణయత
ఉని కమెరాలనస విన్నయోగిెంచ రన్న కలెకుర్స కారితకవయ మిశాీ వివరిెంచ రడ. 115 న్సట్ి
పరలో ులతోపాట్ు ఇెండియన్ గోలెు న్ జాకాల్, రిేసస్, మాకాకూయ, స్ూాత్ కోట్ెడ్ ఓట్ర్స, జెంగిల్

కాయట్, మెంగూస్ వెంట్ి క్ీరద లనస గురితెంచ రన ిరడ. వీట్ిలో గురితెంచిన జాకల్ (నకా) స్ెంతతి
స్ాధ రణెంగా మెట్ు పారెంతెంలో ఉెంట్ుెందన్న, ఇవి తీర పారెంతెంలోనూ స్ెంచరిస్త సనిట్ు
ో
పరిశోధనలో వెలోడెైెందన్న కలెకుర్స వివరిెంచ రడ.
฀ పరరయదరిశన్న గసీత నౌక పారరెంభెం

● అత యధసన్నక రక్షణ వయవస్ి తో రూప ెందెంచిన పరరయదరిశన్న గసీత నౌక సేవలనస కోస్ు గార్సు తూరడి
పారెంత అదనపు డెైరకుర్స జనరల్ క.ఆర్స.నౌట్ియాల్ ఏపరరల్ 26న తూరడి గోద వరి జిలాో
కాకిన డలో పారరెంభిెంచ రడ. కాకిన డలోన్న డీప్ వాట్ర్స పో రడు జట్ిు నసెంచి ఇెండియన్ కోస్ు గార్సు
విభకగెంలోకి నౌకనస పరవేశపట్కురడ.
● ఈ స్ెందరభెంగా నౌట్ియాల్ మాట్కోడుతూ.. అయదేళ్ోపాట్ు తీర పారెంతెంలో గసీత
సేవలెందెంచేలా ఆధసన్నక స్ాెంకవతికతతో ఈ నౌకనస సరదిెం చేసరనట్ు
ో తెలిపారడ. గెంట్కు 34
న ట్ికల్ మెైళ్ో వేగెంతో పరయాణిస్త సెందన్న చెపాిరడ. భకరత తొలి మహిళ్ా పరధ న్న ఇెందరాగాెంధీ
పేరిట్ దీన్నకి పరరయదరిశన్న అన్న న మకరణెం చేసరనట్ు
฀ ఏపీఎన్ఆర్సట్ీ ఐకాన్ ట్వర్స'కు విదసయతు

త ప దసపు ధసరవీకరణ పతరెం
● రాష్ు ెంర లో తొలిస్ారిగా ఏపీఎన్ఆర్సట్ీ ఐకాన్ ట్వర్సవిదసయతు
త ప దసపు ధసరవీకరణ పతర న్ని
(ఈసీబీసీ-ఎనరీా కనా రవేష్న్బిలిు ెంగ్ కోడ్) స్ాధెంచిెంద. 22 శాతెం విదసయతు
త ప దసపయేయలా భవన
న్నరాాణ పరణ ళ్లకనస రూప ెందెంచినెందసకు ఈ పతర న్ని ఆెంధరపద
ర ేశ్ సేుట్ ఎనరీాకనా రవేష్న్ మిష్న్
(ఏపీఎస్ఈసీఎమ్స) అధకారడలు జారీ చేశారడ. భకరీ భవనన్నరాాణ లకు ఈసీబీసీన్న కవెందర
పరభుతేెం తపిన్నస్రి చేసరన తరాేత దీన్నన్న స్ాధెంచిన తొలి న్నరాాణెంగా ఏపీఎన్ఆర్సట్ీ ఐకాన్
ట్వర్స న్నలిచిెంద..
฀ బకరహాణ కారొిరవష్న్కు ఈ-గవరిన్్ అవారడు

● బకరహాణ కారొిరవష్న్కు ఉతత మ ఈ-గవరిన్్అవారడు దకిాెంద. ఏట్క జాతీయస్ాియలో
అవారడులు ఇస్సతని కెంపయయట్ర్ససైన్్ ఆఫ్ ఇెండియా(సీఎస్ఐ)- న్నహిలెెంట్ స్ెంస్ి ... 2017-18
స్ెంవత్రాన్నకిగానస పారజకుు కవట్గిరీ కిెంద కారొిరవష్న్కు ఈ అవారడుఅెందజవసరెంద. బకరహాణ
కారొిరవష్న్లో అన్ని పథ్కాలకు ఆన్లెైన్ విధ నమేఅమలుచేస్త సన ిరడ. 2015లో కారొిరవష్న్
ఏరాిట్ెైనపిట్ి నసెంచీ ఆన్లెైన్ఆధ రితెంగానే పథ్కాలు అమలు జరడగుతున ియ.

● దీన్నవలో పారదరశకెంగా లబిి ద రడలకు పథ్కాలు అెంద యన్న గురితెంచి ‘దఅవార్సు ఆఫ్ రికగవిష్న్
’ అవారడునస ఇచ ేరడ. పలు కారణ లతో అవారడులపరద నోత్వ కారయకీమాన్ని
న్నరేహిెంచలేకపో యన స్ెంస్ి పో స్సు ద ేరాకారొిరవష్న్కు స్రిుఫరకట్నస పెంపరెంద.
฀ ఆెంధర ష్ుగర్స్ జవఎెండీకి అవారడు

● ఒెంగోలు జాతి పశువుల అభివృది కి కృషర చేసరనెందసకు పశిేమగోద వరి జిలాో తణుకు ఆెంధర
ష్ుగర్స్ లిమిట్ెడ్ జాయెంట్ మేనేజిెంగ్ డెైరకుర్స ముళ్ో పయడి నరవెందరన థ్ ఏబీసీజడ్ మెరిట్
అవారడు-2019 అెందసకున ిరడ. అెంతరాాతీయ స్ాియలో ఈ నెల 3న ఉబరరబక, బరజి
ర ల్
నగరెంలోజరిగిన వేడుకలోో ఈ పురస్ాారాన్ని బరజి
ర ల్కు చెెందన కవట్ిల్ బీరడర్స్ అస్ో సరయేష్న్
వారడ అెందజవసర స్తారిెంచినట్ు
ో ఆయన పరకట్నలో వెలోడిెంచ రడ.
฀ తితిదే చెెందన 9 స్ెంస్ి లకు ఒకవ రోజు ఐఎస్వయ గురితెంపు

● యాతిరకులకు స్ౌలభయెంగా, శుభరెంగా, ఆధసన్నకెంగాఅెందసబకట్ులో ఉెండే స్ెంస్ి లకు అెందెంచే
ఐఎస్వయ గురితెంపునస తితిదేకి చెెందన 9 స్ెంస్ి లు ఒకవ రోజు స్ాధెంచ య. ఇదో రికారున్న
అధకారడలు చెబుతున ిరడ.
● తితిదే ఆధేరయెంలో నడుస్సతని తిరడపతిలోన్న మాధవెం యాతిరకుల వస్తి స్ముద యెం, శ్రీ
పద ావతి మహిళ్ా పాలిట్ెకిిక్ కళ్ాశాల, శ్రీ పద ావతి జూన్నయర్స కళ్ాశాల, శ్రీ వేెంకట్ేశేర
జూన్నయర్స కళ్ాశాలతో పాట్ు తితిదే ఆధీనెంలోన్న కుపిెం, రాజాెం, నరా్పురెం, మహబూబ్స
నగర్స, బరెంగళ్ూరడలోన్న తితిదే కలాయణ మెండపాలకు ఐఎస్వయ గురితెంపు లభిెంచిెంద
● విష్ు
ణ వాస్ెంతో కలిపర పదకి చేరిక..: గతెంలోనే విష్ు
ణ వాస్ెం వస్తి స్ముద యెం ఐఎస్వయ
గురితెంపు స్ాధెంచిెంద. దీెంతో తితిదే పరిధలో ఉని 10స్ెంస్ి లు ఈగురితెంపు స్ాధెంచినట్ో యెంద.
● మాధవెం విశాీెంత స్ముద యెంలో 200 గదసలున ియ. గదసలనస బుక్ చేస్సకోవడ న్నకి ఆన్
లెైన్ విధ న న్ని అమలోోకి తెచ ేరడ. గదసలోో ఆధసన్నక స్ౌకరాయలు, భకుతల కోరిక మేరకు
అవస్రమెైన వస్తులు కలిిెంచ రడ. మాధవెం పరిస్ర పారెంత లోో భకుతలకు స్ూచిక బో రడులతో
పాట్ు సరబబెందకి మరాయదగా మస్లుకునే విధ నెంపై శిక్షణ ఇచ ేరడ.
● తితిదే విద య స్ెంస్ి లో ో ఈ స్ెంవత్రెం నసెంచి ఆన్లెైన్ పరవేశాలు మొదలయాయయ. ఎకాడి
వారైన తితిదే స్ెంస్ి లో ో చేరవెందసకు అవకాశెం కలిిెంచ రడ. దీెంతో పాట్ు నెైపుణ యభివృది , భకష్పై
పట్ుు, ఉదో యగ కలినకు అవకాశాలతో పాట్ు, హిెందూ ధరా పరిరక్షణపై పరతేయక తరగతులు
బో ధస్సతెండట్కన్ని ఐఎస్వయ అభినెందెంచిెంద.

● దేశవాయపత ెంగా తితిదేకి 297 కలాయణ మెండపాలున ియ. వీట్ిలో కుపిెం, నరా్పురెం,
మహబూబ్సనగర్స, రాజాెం, బరెంగళ్ూరడలలో ఉని మెండపాలనస పైలట్పారజకుులుగా తీస్సకున్న
అభివృది చేశారడ. మరడగుదొ డో నసెంచి మెండపాల ముఖద ేరెం వరకు ఆధసన్నకత ఉట్ిుపడేలా
ఐఎస్వయ పరమాణ ల మేరకు తీరిేదదీ రడ. దీెంతో కలాయణ మెండపాలకు గురితెంపు లభిెంచిెంద.
฀ ఒడిశాకు రూ.15 కోట్ో విరాళ్ెం పరకట్ిెంచిన ఆెంధరపరదేశ్

● ఫ్ న్న తుపానసతో అతలాకుతలమయన ఒడిశాకు రాష్ు ప
ర భ
ర ుతేెం తరఫున రూ.15 కోట్ో విరాళ్ెం
పరకట్ిస్త సనిట్ు
ో సీఎెం చెందరబకబు పరకట్ిెంచ రడ. తీవరెంగా నష్ు పో యన ఒడిశా రాష్ాురన్నకి అన్ని
విధ లా అెండగా ఉెంట్కమన్న, దేశెంలోన్న రాష్ాురలన్ని ఆపనిహస్త ెం అెందెంచ లన్న కోరారడ.
తుపానసబకధత పరజాన్సకాన్నకి తోడుగా ఉెండ లన్న, ఎవరికి వారడ స్ేచఛెందెంగా ముెందసకొచిే
ఆదసకోవాలన్న కోరారడ.
฀ వస్సత సేవల పనసి వస్ూళ్ో లో ఆెంధరపరదేశ్ ఘనత

● వస్సత సేవల పనసి వస్ూళ్ో లో ఆెంధరపద
ర ేశ్ దూస్సకళ్లో ెంద. 2017-18 ఆరిిక స్ెంవత్రెంతో
పో లిేతే..2018-19లో రెండిెంతలపనసి అధకెంగా వస్ూలెైెంద. తొలి ఏడ దలో 9 నెలల
కాలాన్నకి(జీఎస్ట్ీ జులెై, 2017 అమలోోకి వచిేెంద) రూ.10,826.28కోట్ు
ో స్ాధెంచగా.. గత ఆరిిక
స్ెంవత్రెంలో అద ఏకెంగా రూ.20,746.12కోట్ో కు చేరిెంద. అెంతకిత
ీ ెంతో పో లిసేత 27.75%
అదనమిద. కవెందర నష్ు పరిహారెం అవస్రెం లేనెంతగా జీఎస్ట్ీ వస్ూలు అవేడెం విశరష్ెం.
● 2017 జులెై నసెంచి జీఎసీు అమలోోకి వచిేెంద. ఈ విధ నెంకొతత కావడెంవలో తొలి ఏడ దలో
మాతరెం కవెందరెం నసెంచి నష్ు పరిహారెం కిెందరూ.386 కోట్ు
ో రాష్ాురన్నకి అెంద య. 2018-19 ఆరిిక
స్ెంవత్రెం నసెంచి ఈ అవస్రెంలేకుెండ పో యెంద.
● నష్ు పరిహారెం అవస్రెం లేన్న చినిరాష్ాురలెైన మిజోరెం, అరడణ చల్పరదేశ్, మణిపుర్స, న గాలాెండ్
, సరకిాెం రాష్ాురల స్రస్న ఆెంధరపద
ర ేశ్కు స్ాినెంలభిెంచిెంద. తెలెంగాణ, తమిళ్న డు, మహారాష్ు ,ర
ఉతత ర్సపరదేశ్, రాజస్ాిన్, పశిేమబరెంగాల్, మేఘాలయ, జారఖెండ్, గుజరాత్, మధయపరదేశ్,
హరియాణ తదతరరాష్ాురలు కవెందరెం నసెంచి ఇెంకా నష్ు పరిహారెం అెందసకుెంట్ున ియ.
● జీఎసీు అమలుతో నష్ు పో యే రాష్ాురలకు న్నరవీశిత పరమాణ లనస అనసస్రిెంచిఐదేళ్ోపాట్ు కవెందరెం
పరిహారెం అెందస్సతెంద. ఆయా రాష్ాురల పురోగతి బకగుెంట్ేకవెందరెం నసెంచి నష్ు పరిహారెం అెందదస.
ఈ కీమెంలో ఏపీ చినిరాష్ాురల అనెంతరెం ముెందెంజలో ఉెండడెం గమన రహెం.

฀ రెండు ఏపీ బిలుోలకు రాష్ు ప
ర ేశ్కు చెెందన రెండు కరలక బిలుోలకు రాష్ు ప
ర తి ఆమోదెం లభిెంచిెంద. ఆెంధరపద
ర ేశ్
మారిట్ెైమ్స బో రడు బిలుో 2018, కోడ్ ఆఫ్ కిమి
ీ నల్ ప ర సీజర్స (ఏపీ స్వరణ)బిలుో 2018లకు
రాష్ు ప
ర తిరామ్సన థ్ కోవిెంద్ ఆమోదముదర వేసరనట్ు
ో కవెందర హో ెంమెంతిరతేశాఖ పేరొాెంద. ఈ
మేరకు రాష్ు ర అసెంబీో కారయదరిశ ఎెం.విజయరాజుకు కవెందరహో ెంమెంతిరతేశాఖ పరథ్మ కారయదరిశ
లేఖ రాశారడ.
฀ అపరాల స్ాగుపై జాతీయ స్దస్స్ పారరెంభిెంచిన ఉపరాష్ు ప

ర తి
● 'దేశెంలో పరజల అవస్రాలకు స్రిపడ పపుిధ న యలఉతితిత జరగడెం లేదస. ఇపిట్ికర వాట్ిన్న
దగుమతి చేస్సకుెంట్ున ిెం. వీట్ిన్న దేశ్రయెంగానే ఉతితిత చేస్సకునే దశగా అపరాల స్ాగుకు
పదీ పీట్ వేయాలి్న అవస్రెం ఉెంద’న్న ఉపరాష్ు ప
ర తి వెెంకయయన యుడు అభిపారయపడు రడ.
● గుెంట్యరడలోన్న ఆచ రయ ఎన్సా రెంగా విశేవిద యలయెంలో భకరత వయవస్ాయ పరిశోధనమెండలి
(ఐసీఏఆర్స) - అపరాల పరిశోధన స్ెంస్ి (కానూిర్స), ఎన్సా రెంగా విశేవిద యలయెం స్ెంయుకత ెంగా
మూడు రోజుల పాట్ు న్నరేహిస్త సని జాతీయ అపరాల స్ాగు పో ర త ్హక స్దస్స్నస మే 19న
ఆయన పారరెంభిెంచ రడ. రైతులనస స్ాధకారిత దశగా ముెందసకు నడిపరెంచేెందసకు వయవస్ాయ
విశేవిద యలయాలు, పరిశోధన స్ెంస్ి లు, కవవీకవలు కరలకపాతర పో షరెంచ లన్న ఉపరాష్ు ప
ర తి
వెెంకయయన యుడు పరలుపున్నచ ేరడ.
฀ ఆపాాబ్స రడణ లక్షయెం పెంపు

ర ేశ్ రాష్ు ర రైత ెంగాన్నకి పెంట్ రడణ ల పెంపరణీలక్ాయన్ని ఆపాాబ్స గత ఏడ ద కెంట్ే
రూ.1.448.32 కోట్ు
ో పెంచిెంద. గతేడ దరూ.10.551కోట్ు
ో రడణ లిచిేన ఆపాాబ్స.. ఈ ఏడ ద
రూ.12వేల కోట్ో పెంట్రడణ లివాేలన్న న్నరణయెంచిెంద.
● 2019-20లో ఖరీఫ్ కిెంద రూ.8,400 కోట్ు
ో , రబీలో రూ.3,600 కోట్ు
ో రడణలక్షయెంగా
పట్ుుకున ిరడ. గత ఖరీఫ్ లో 70.65% లక్ాయన్ని స్ాధెంచగా, రబీలో 100.60% రడణ లక్ాయన్ని
స్ాధెంచి, అనసకుని మొతత న్నకి అదనెంగారూ.31.68కోట్ు
ో రడణ లిచ ేరడ. కాగా రాష్ు ెంర లో
2019-20లో పెంట్ రడణ లకురూ.1.14 లక్షల కోట్ు
ో అవస్రమవుత యని న బకరడు
అెంచన లో ఆపాాబ్స వాట్క 10.5% కిెంద రూ.12వేల కోట్ు
ో ఇవాేలన్న న్నరణయెంచ రడ.

฀ సీతెంపేట్ ఐట్ీడఏ
ీ కు ఐఎస్వయ గురితెంపు
● శ్రీకాకుళ్ెం జిలాోలోన్న సీతెంపేట్ స్మగీ గిరిజన భివృది స్ెంస్ి (ఐట్ీడీఏ)కు అెంతరాాతీయ
పరమాణ ల స్ెంస్ి (ఐఎస్వయ) గురితెంపు దకిాెంద. పారదరశకమెైన, కీమశిక్షణతో కూడిన పాలన
అెందెంచినెందసకు గానస ఈ గురితెంపు లభిెంచిెందన్న ఐట్ీడీఏ పీవయ ఎల్.శివశెంకర్స తెలిపారడ.
● మే 27న స్ాిన్నక ఐట్ీడీఏ కారాయలయెంలో జరిగిన కారయకీమెంలో.. కేస్ు స్రిుఫరకవష్న్ పవ
ైర ేట్
లిమిట్ెడ్ (చెనెైి) డెైరకుర్స బి.కారితకవయన్ నసెంచి ఐఎస్వయ 9001:2015 ధసరవపతర న్ని ఆయన
అెందసకున ిరడ. సీతెంపేట్ ఐట్ీడీఏ పరిధలోన్న గిరిజనసలకు అెందసతుని వివిధ సేవలనస
రెండు నెలల పాట్ు పరిశ్రలిెంచిన అనెంతరెం ఐఎస్వయ గురితెంపునకు ఎెంపరక చేశామన్న
కారితకవయన్ తెలిపారడ.
฀ ఆెంధరపరదేశ్ ముఖయమెంతిరగా వెై.యస్ జగన్మోహన్రడిు పరమాణసీేకారెం

● నవయ ఆెంధరపద
ర ేశ్ రెండో ముఖయమెంతిరగా శ్రీ వెై.యస్ జగనోాహనరడిు మే 30న విజయవాడలోన్న
ఇెందరాగాెంధీ సేుడియెంలో గవరిర్స నరసరెంహన్ చేతులమీదసగా పరమాణసీేకారెం చేశారడ .
● పరమాణ సీేకారోత్వెం స్ెందరభెంగా ముఖయమెంతిర జగన్మోహన్రడిు పరెంఛనో పెంపు దస్త ెంర పై
మొదట్ి స్ెంతకెం చేశారడ. ఇపిట్ికవ పరెంఛనస రూపేణ రూ.2వేలు ప ెందసతుని వారికి ఆ
మొతత న్ని రూ.2,250కి పెంచసతూ పరకట్న చేశారడ. వెైఎస్ా్ర్స పరెంఛనస పథ్కెం కిెంద ఇకపై ఈ
స్ాయెం లభిస్సతెందన ిరడ. ముఖయమెంతిర జగన్ స్ెంతకెం చేసరన వాట్ిలో వెైకలయ శాతెంతో
స్ెంబెంధెం లేకుెండ దవాయెంగులు అెందరికర రూ.3వేలు, డయాలసరస్ రోగులకు రూ.10వేల
చొపుిన స్ాయాన్ని అెందెంచే న్నరణయాలు ఉన ియ. అెంతేకాక వృది పయ పరెంఛనస అరహత
వయస్స్నస 65 ఏళ్ో నసెంచి 60 ఏళ్ో కు తగిుస్త ూ న్నరణయెం తీస్సకున ిరడ.
● పరస్త సతెం రాష్ు ెంర లో 12 రకాల పరెంఛనస
ో అమలోో ఉన ియ. వృది పయ, వితెంతు, చేనేత, కలుోగీత
కారిాకులు, మత్ూకారడలు, కళ్ాకారడలు, చరాకారడలు, ఒెంట్రి మహిళ్లకు పరతి నెలా
రూ.2వేల చొపుిన పరభుతేెం అెందస్ోత ెంద. డపుి కళ్ాకారడలు, హిజారలకు రూ.3వేల చొపుిన
ఇస్ోత ెంద. స్దరెం ధసరవీకరణ పతరెం ఆధ రెంగా 80శాతెం వెైకలయముని వారికి రూ. 3వేలు, 40
శాతెం నసెంచి 79శాతెం వెైకలయముని వారికి రూ.2వేల చొపుిన స్ాయెం అెందస్ోత ెంద.
డయాలసరస్ రోగులకు రూ.3,500 చొపుిన ఇస్ోత ెంద.
● త జాగా సీఎెం న్నరణయెంతో రూ.2వేల స్ాయెం ప ెందసతుని వృది పయ, వితెంతు, చేనేత, కలుోగీత
కారిాకులు, మత్ూకారడలు, కళ్ాకారడలు, చరాకారడలు, ఒెంట్రి మహిళ్లకు ఇకపై పరతినెలా

రూ.2,250 చొపుిన అెందనసెంద. వీరితో పాట్ు 40 శాతెం నసెంచి 79 శాతెం వెైకలయెం ఉని
దవాయెంగులకు సైతెం రూ.3వేల స్ాయెం వరితెంచనసెంద.
฀ ఆెంధరపరదేశ్ నూతన డీజీపీగా గౌతమ్స స్వాెంగ్

ర ేశ్ నూతన డీజీపీగా ద మోదర్స గౌతమ్స స్వాెంగ్ న్నయమితులయాయరడ. 1986 బకయచ్
ఐపీఎస్ అధకారైన ఆయనసి పో ల్దస్స దళ్ాల అధపతిగా (హచ్వయపీఎఫ్)గా న్నయమిస్ూ
త
పరభుతే పరధ న కారయదరిశ ఎల్.వి.స్సబరమణయెం మే 30న ఉతత రడేలిచ ేరడ.
● పరస్త సతెం డీజీపీగా వయవహరిస్త సని ఆర్స.పర.ఠాకూర్సనస పరరెంట్ిెంగ్ అెండ్ సేుష్నరీ విభకగెం కమిష్నర్స
గా బదల్ద చేశారడ.
● 1963 జులెై 10న జన్నాెంచిన స్వాెంగ్... గతేడ ద జులెై నసెంచి విజిలెన్్ ఎన్ఫ్ో ర్స్మెెంట్ు
విభకగెం డెైరకుర్స జనరల్గా బకధయతలు న్నరేహిస్త సన ిరడ. త జాగా ఆయనకు డీజీపీగా పయరిత
అదనపు బకధయతలు అపిగిస్త ూ పరభుతేెం ఉతత రడేలిచిేెంద. ఈ ఆదేశాలు తక్షణమే అమలోోకి
వస్ాతయన్న ఉతత రడేలోో పేరొాెంద. త నస విధసలు న్నరేహిెంచినచోట్ శాెంతిభదరతలనస
కాపాడట్ెంతో పాట్ు పరజలకు చేరడవయేయలా గౌతమ్స స్వాెంగ్ వినూతి కారయకీమాలకు శ్రీకారెం
చసట్కురడ.
฀ విశాఖలో మరో యుది విమాన మూయజియెం

● స్ాగర తీరెం విశాఖ ఆరవా బీచ్ స్మీపెంలో మరో యుది విమాన మూయజియెం ఏరాిట్ు
కానసెంద. భకరత నౌకాదళ్ెంలో 3 దశాబకీలకుపైగా సేవలెందెంచిన ‘సీ హాయరియర్స’ అనే యుది
విమాన న్ని ఇెందసకోస్ెం ఎెంపరక చేశారడ. దీన్నన్న 2016లో సేవల నసెంచి ఉపస్ెంహరిెంచ రడ.
● మూయజియెం ఏరాిట్ుకు విశాఖ మహానగర పారెంత అభివృది స్ెంస్ి (వీఎెంఆర్సడీఏ)
పరతిపాదెంచగా నేవీ అధకారడలు అెంగీకరిెంచ రడ. దీెంతో ఆ విమాన న్ని గోవా నసెంచి ట్రక్ ద ేరా
విశాఖకు తీస్సకువచ ేరడ.
● ఆరవా బీచ్ స్మీపెంలో ఇపిట్ికవ కురడస్సర స్బ్సమెరైన్, ద న్నకి ఎదసరడగా ట్ీయూ-142 యుది
విమాన మూయజియెంలు ఉన ియ . వాట్ి పకానే రాజీవ్ స్ాృతిభవన్లో ‘సీ హాయరియర్స’నస
ఉెంచసత రడ. అయతే ఈ విమాన న్ని గాలిలో వేలాడదీసర, అెందరిన్స ఆకట్ుుకునేలా ఏరాిట్ు
చేయాలన్న అధకారడలు పరణ ళ్లక రూప ెందెంచ రడ.
● స్ాగరతీరాన రూ.80కోట్ో తో స్బ్సమెరైన్ మూయజియెం కాెంపో క్్ రూప ెందస్సతన ిరడ. అెందసలో
దీన్నన్న కూడ చేరిేనట్ుు వీఎెంఆర్సడీఏ కమిష్నర్స పర.బస్ెంత్కుమార్స తెలిపారడ. వాస్త వాన్నకి ఈ

యుది విమానెం మిగిలిన వాట్ికెంట్ే భినిమెైనద. అన్ని విమాన లు ట్ేకాఫ్, లాయెండిెంగ్
స్మయాలోో ఏట్వాలుగా పైకి లేచి కిెందకు దగుత య. సీ హాయరియర్స మాతరెం న్నట్ు న్నలువుగా
ట్ేకాఫ్ తీస్సకుెంట్ుెంద. లాయెండిెంగ్ స్మయెంలో జెంప్ చేసరనట్ుుగా ఆకాశెం నసెంచి ఒకాస్ారిగా
కిెందకి దగుతుెంద.ఇద గోవాలోన్న ఐఎన్ఎస్ హెంస్ యుది నౌకలో 32 ఏళ్ో పాట్ు దేశాన్నకి
సేవలెందెంచిెంద. గగనతలెంలో న్నఘా కోస్ెం, శతురవులపై ద డికి విన్నయోగిెంచ రడ.
฀ వెస్ల్్ న్నరాాణ న్నకి షరప్యారడు, ఇస్ాతెంబుల్ ఒపిెందెం

● హిెందసస్ాిన్ షరప్యారడులో న్నరిాెంచే ఫ్ీో ట్ స్పో రడు వెస్ల్్ (ఎఫ్ఎస్ఎస్) న్నరాాణ న్నకి ఇస్ాతెంబుల్
స్హాయ స్హకారాలు అెందెంచనసెంద. ఈ మేరకుమే 28న విశాఖపట్ిెంలోన్న షరప్యారడులో ఆ
దేశ అధకారడలతో ఒపిెందెం జరిగిెంద.
● భకరత న వికాదళ్ాన్నకి అవస్రమెైన అయదస ఎఫ్ఎస్ఎస్లనస షరప్యారడులో
న్నరిాెంచనసన ిరడ. ఈ మేరకు తొలి నౌక న్నరాాణ న్నకి సీుల్ కట్ిెంగ్ 2020లో జరగనసెంద. అకాడి
నసెంచి పరతి 10 నెలల వయవధలో ఒకోా నౌక న్నరాాణెం పయరిత చేయడ న్నకి పరణ ళ్లకలు సరదిెం
చేసరనట్ుు షరప్యారడు యాజమానయెం వెలోడిెంచిెంద.
● స్సమారడ 45 వేల ట్నసిల బరడవుతో న్నరిాెంచే నౌక డిజైన్, ఇతర పరకయ
ిీ లోో ఇస్ాతెంబుల్
స్హాయ స్హకారాలు కొనస్ాగుత యన్న వివరిెంచిెంద. ఈ మేరకు ఆ దేశ అధకారడలతో షరప్
యారడు సీఎెండీ, రియర్స అడిారల్ ఎల్దే శరత్బకబు ఒపిెంద పతర లు మారడేకున ిరడ.
฀ గుెంట్యరడలో పతిత శాస్త వ

ర ేతతల స్మావేశెం
● దేశ వాయపత ెంగా గులాబీ రెంగు పురడగు పతిత పెంట్నస స్ో కట్ెంతో దగుబడి గణన్సయెంగా తగిు
రైతులు నష్ు పో యారన్న జాతీయ వయవస్ాయ శాస్త వ
ర ేతతల న్నయామక బో రడు (ఎన్సీఆర్సబీ) మాజీ
ఛెైరాన్ డ కురడ సర.డి.మాయ తెలిపారడ.
● గుెంట్యరడ స్మీపెంలోన్న పారెంతీయ వయవస్ాయ పరిశోధన స్ాినెం లాెంఫ్ాెం ఆడిట్ ోరియెంలో
భకరత వయవస్ాయ పరిశోధన మెండలి- ఆచ రయ ఎన్.జి.రెంగా వయవస్ాయ విశేవిద యలయెం
స్ెంయుకత ఆధేరయెంలో అఖిల భకరత స్మనేయ పతిత పరిశోధన పథ్కెం 2019-20 వారిిక
స్మావేశాలు మే 30న పారరెంభమయాయయ.
● స్దస్స్నస ముఖయ అతిథగా హాజరైన మాయ జోయతి వెలిగిెంచి పారరెంభిెంచ రడ. 2000
స్ెంవత్రెం వరకు పతిత దగుబడి తకుావ వచేేదన్న.. బి.ట్ి.పతిత సేదయెంతో అధక ఉతితిత
వచిేెందన ిరడ. 2017-18లో గులాబీ రెంగు పురడగు, రస్ెం పీలేే పురడగులు ఉది ృతెంగా

వాయపరెంచట్ెంతో రైతులు తీవరెంగా నష్ు పో యారన్న తెలిపారడ. శాస్త వ
ర ేతతలు గులాబీ రెంగు పురడగు
న్నరూాలననస పరతిష్ాాతాకెంగా తీస్సకున్న పరిశోధనలు చేసర ఫలిత లు స్ాధెంచ లన్న
స్ూచిెంచ రడ. ఇలాెంట్ి పరతికూల పరిసి త
ర ులోో స్ూక్షా న్సట్ి పారడదల విధ నెంలో స్ాగు చేసేత
దగుబడి పరడగుతుెందన ిరడ. .
฀ మధ యహి భోజన పథ్కాన్నకి వెైఎస్ఆర్స అక్షయపాతరగా న మకరణెం

● పాఠశాలల మధ యహి భోజన పథ్కాన్నకి వెైఎస్ఆర్స అక్షయపాతరగా న మకరణెం చేశారడ. ఈ
పథ్కాన్ని ఇకపై ఆ పేరడతోనే పరలుస్ాతమన్న ముఖయమెంతిర జగన్మోహన్రడిు పరకట్ిెంచ రడ.
మధ యహి భోజన పథ్కెం వెంట్ కారిాకులకు పరస్త సతెం నెలకు ఇస్సతని రూ.1000
గౌరవవేతన న్ని రూ.3వేలకు పెంచనసనిట్ు
● ముఖయమెంతిరగా బకధయతలు చేపట్ిున తరాేత జగన్ తొలిస్ారిగా మే 31న మధ యహిభోజన
పథ్కెం, అక్షయపాతర ఫ్ౌెండేష్న్ భోజన స్రఫరా, పాఠశాలలోో మౌలిక స్దసపాయాలపై
అధకారడలతో స్మీక్ిెంచ రడ. మధ యహి భోజన పథ్కెంలో న ణయత పరెంగా రాజీపడొ దీన్న
ఆదేశిెంచ రడ. పరిశుభరత పాట్ిస్త ూ ఆహారెం స్కాలెంలో త జాగా పాఠశాలలకు చేరవలా చరయలు
తీస్సకోవాలన్న స్ూచిెంచ రడ. విద యవయవస్ి చకాగా నడిచినపుిడే రాష్ు ెంర అభివృది స్ాధస్సతెందన్న,
దీన్నకి పదీ పీట్ వేయాలన్న స్ిష్ు ెం చేశారడ.
฀ ఎన్సు ఆర్స వెైదయ సేవ ట్రస్ు సపేరడ మారడి

● ఎన్సు ఆర్స వెైదయ సేవ ట్రస్ు స పేరడనస డ కుర్స వెైఎస్ా్ర్స ఆరోగయశ్రీగా పరభుతేెం మారిేెంద. సీఎెం కాయెంప్
కారాయలయెంలో జూన్ 3న న్నరేహిెంచిన వెైదయ ఆరోగయశాఖ స్మీక్ా స్మావేశెంలో సీఎెం జగన్ ఈ
న్నరణయాన్ని పరకట్ిెంచ రడ. వెైఎస్ పరభుతే హయాెంలోపరవేశపట్ిున రాజీవ్ ఆరోగయశ్రీ పథ్కాన్ని
ఇపిట్ివరకు ఎన్సు ఆర్స వెైదయ సేవ ట్రస్ు సగా వయవహరిస్త సన ిరడ.
฀ ఆెంధరపరదేశ్ రాష్ు ెంర లో అకోుబరడ 15 నసెంచి ‘రైతు భరోస్ా’

● రాష్ు ెంర లో అకోుబరడ 15 నసెంచి ‘రైతు భరోస్ా’ పథ్కాన్నకి పరభుతేెం శ్రీకారెం చసట్ు నసెంద. ఈ
పథ్కెం కిెంద పట్ుుబడి స్ాయెంగా ఒకోా రైతు కుట్ుెంబకన్నకి ఏడ దకి రూ.12,500 చొపుిన
అెందెంచనసెంద. దీన్నలో భకగెంగా రాష్ు వ
ర ాయపత ెంగా ఏట్క రూ.13,125 కోట్ు
ో నేరడగా రైతులకు
దకానసెంద. ఇెందసలో కౌలు రైతులకు రూ.2,500 కోట్ు
ో అెందనసెంద. ఇపిట్ివరకు ఉని
'అనిధ త స్సఖీభవ ' పథ్కెంనస రదసీ చేయనసన ిరడ .

● నవరత ిలోో భకగెంగా అధకారెంలోకి వచిేన రెండో ఏడ ద నసెంచి ‘రైతు భరోస్ా’
అెందసబకట్ులోకి తెస్త ామన్న ఎన్నికల స్మయెంలో పరకట్ిెంచిన .. తొలి ఏడ ద నసెంచే అమలు
చేయాలన్న ముఖయమెంతిర జగన్మోహన్రడిు న్నరణయెంచ రడ. రబీ నసెంచే రైతులకు స్ాయెం
అెందేలా చరయలు తీస్సకోవాలన్న వయవస్ాయ శాఖ అధకారడలనస ఆదేశిెంచ రడ. పరమాదవశాతు
త
చన్నపో యన, ఆతాహతయ చేస్సకుని రైతు కుట్ుెంబకలకు వెైఎస్ా్ర్స బీమా కిెంద రూ.7 లక్షల
స్ాయెం అెందెంచనసనిట్ు
● స్హకార డెయరీలకు పాలు పో సే పరతి రైతుకు ల్దట్రడకు రూ.4 చొపుిన బో నస్ చెలిోెంచ లన్న
ఆదేశిెంచ రడ. ‘అనిద త స్సఖీభవ’ పథ్కాన్ని రదసీ చేస్త సనిట్ు
ో ఆయన ఈ స్ెందరభెంగా
పరకట్ిెంచ రడ. కరూిలులో న్నరిాస్సతని మెగా సీడ్ పారడా కారయకలాపాలనస పరస్త సత న్నకి
న్నలిపేస.ర . మరిెంత మెరడగైన ఆలోచనలతో రావాలన్న స్ిష్ు ెం చేశారడ.
● జూన్ 6న కాయెంపు కారాయలయెంలో వయవస్ాయ, అనసబెంధ రెంగాల అధకారడలతో సీఎెం జగన్
స్మావేశమయాయరడ. వివిధ పథ్కాలపై న్నరేహిెంచిన స్మీక్షలో పలు కరలక న్నరణయాలు
తీస్సకున ిరడ. మారాట్ోో ధరలు తగిున రైతులకు నష్ు ెం రాకుెండ పరభుతేెం అెండగా
ఉెంట్ుెందన్న తెలిపారడ. పెంట్లకు మదీ తు ధర అెందెంచేెందసకు రూ.3 వేల కోట్ో తో మారాట్
సరిరీకరణ న్నధన్న ఏరాిట్ు చేస్త ామన్న, దీన్నకి బడెాట్లో న్నధసలు కవట్కయస్ాతమన్న చెపాిరడ. పెంట్ల
బీమాలో రైతు వాట్కనస కూడ పరభుతేమే చెలిోస్త సెందన ిరడ. పెంట్ నష్ు పో యన స్మయెంలో
బీమా పరిష్ాారెం వెంద శాతెంగా ఉెండ లన్న స్ూచిెంచ రడ. గత పరభుతేెం అమలు చేసరన పలు
పథ్కాలనస స్మీక్ిెంచ లన్న ముఖయ స్లహాద రడ అజవయ కలో ెంకు సీఎెం స్ూచిెంచ రడ.
● ఉచితెంగా బో రో ఏరాిట్ుకు 200 రిగు ులు : రైతులు ఉచితెంగా బో రడో వేస్సకునేెందసకు వీలుగా
పరతి అసెంబీో న్నయోజకవరాున్నకి ఒకట్ి చొపుిన బో రడ తవేే యెంతర న్ని (రిగ్) అెందసబకట్ులో
ఉెంచ లన్న సీఎెం ఆదేశిెంచ రడ. పరతి పారో మెెంట్ు న్నయోజకవరాున్నకి ఒకట్ి చొపుిన మరొకట్ి
కూడ కవట్కయెంచ లన్న స్ూచిెంచ రడ. రాష్ు వ
ర ాయపత ెంగా మొతత ెం 200 రిగ్లు స్మకూరాేలన్న
స్ిష్ు ెం చేశారడ. పెంట్ ఉతితు
త ల న్నలేకు న్నయోజకవరు ెం యూన్నట్గా ఒక శ్రతల గిడుెంగి, మరో
స్ాధ రణ గిడుెంగిన్న న్నరిాెంచ లన ిరడ. స్హకార రెంగెంలోన్న చకార పరిశమ
ీ ల పునరడదీ రణకు
చరయలు తీస్సకోవాలన ిరడ. పామోలిన్ ధరల న్నరణయెంలో ఏపీ, తెలెంగాణ మధయ తేడ
స్రిదదీ లన ిరడ.

● రైతు సేవల కవెందరెంగా గాీమ స్చివాలయెం : అకోుబరడ 2 నసెంచి పారరెంభమయేయ గాీమ
స్చివాలయాలనస వయవస్ాయ రెంగ అవస్రాలకు పరధ న కవెందరెంగా తీరిేదదీ నసనిట్ు
ో సీఎెం
తెలిపారడ. రైతులకు న ణయమెైన వితత న లు, ఎరడవులు, మెందసల పెంపరణీ అెంత వీట్ి ద ేరానే
జరడగుతుెందన ిరడ. గాీమ వలెంట్ీరో డ వీట్ిన్న రైతులకు నేరడగా చేరవేస్త ారన్న చెపాిరడ.
పరభుతేెం అెందెంచే సేవలపై విశేస్న్సయత పెంచ లన్న న్నరవీశిెంచ రడ. రైతు స్ెంతృపరత చెెందకపో తే
ఎెంత చేసరన వృథ యే అన్న జగన్ స్ిష్ు ెం చేశారడ. కౌలు రైతులకు పరభుతే పథ్కాలు
స్కీమెంగా అెందేలా చూడ లన్న, వారికి గురితెంపు కారడులు జారీ చేయాలన్న సీఎెం
ఆదేశిెంచ రడ.ధ నయెం సేకరణ నసెంచి తిరిగి విన్నయోగద రడడికి చేరవ వరకు పరభుతే శాఖల మధయ
స్మనేయెం అవస్రమన్న జగన్ అభిపారయపడు రడ. వయవస్ాయ, పౌరస్రఫరాల శాఖలనస
అనసస్ెంధ న్నెంచ లన్న స్ూచిెంచ రడ.
● తేరలో వయవస్ాయ మిష్న్ : వయవస్ాయ రెంగెంలో స్ెంస్ారణల అమలుకు పరతేయక మిష్న్
ఏరాిట్ు కానసెంద. సీన్నయర్స అధకారడలతోపాట్ు స్లహాద రడలు, వివిధ శాఖల న్నపుణులు
కూడ ఇెందసలో ఉెంట్కరడ. వయవస్ాయ, అనసబెంధ రెంగాలోో పరవేశపట్ేు వివిధ పథ్కాలకు
విధ న ల రూపకలిన, అమలు బకధయతనస కమిష్న్ పరయవేక్ిస్త సెంద. జూన్ 6న త డేపలిో లో
జరిగిన వయవస్ాయ, అనసబెంధ శాఖల స్మావేశెంలో ముఖయమెంతిర వెైఎస్ జగన్మోహన్ రడిు
వయవస్ాయ మిష్న్ అెంశాన్ని పరస్త ావిెంచ రడ. వెైకాపా ఎన్నికల పరణ ళ్లకనస చూపరస్త ూ.. ఈ
హామీల అమలే తమ పరభుత ేన్నకి పరధ నమన్న స్ిషీుకరిెంచ రడ.
฀ సీబీఐకి స్ాధ రణ స్మాతి పునరడది రణ

ర ేశ్లో కవెందర దరాయపుత స్ెంస్ి (సీబీఐ) పరవేశెంపై గతెంలో విధెంచిన ఆెంక్షలనస రాష్ు ర
పరభుతేెం ఎతేత సరెంద. ఏపీ భూభకగెంలో ద డులు, దరాయపుత చేసే అధకారాన్ని సీబీఐకి కలిిెంచే
‘స్ాధ రణ స్మాతి (జనరల్ కనె్ెంట్)’న్న పునరడది రిస్త ూ జూన్ 6న నోట్ిఫరకవష్న్ జారీ చేసరెంద.
రాష్ు ెంర లో సీబీఐ పరవేశాన్నకి అనసమతి న్నరాకరిస్త ూ గతేడ ద నవెంబరడ 8న అపిట్ి తెదేపా
పరభుతేెం జారీ చేసరన ఉతత రడేలనస రదసీ చేసరెంద. ఈ ఆదేశాలు తక్షణమే అమలోోకి వస్ాతయన్న
పేరొాెంద. ఈ మేరకు హో ెంశాఖ పరతేయక పరధ న కారయదరిశ (ఇన్ఛ రిా) డ .మనోాహన్సరెంగ్
ఉతత రడేలిచ ేరడ.
● సీబీఐ పరవేశాన్నకి స్ాధ రణ స్మాతిన్న పునరడది రిస్త ూ ఉతత రడేలివాేలన్న రెండు రోజుల కిెందట్
ముఖయమెంతిర జగన్మోహన్రడిు జారీ చేసరన ఆదేశాల మేరకు త జా ఉతత రడేలు వెలువడు య.

దీెంతో ఇకపై రాష్ు ర పరభుతేెంనసెంచి ఎలాెంట్ి ముెందస్సత అనసమతి లేకుెండ నే ఏపీ భూభకగెంలో
సీబీఐ తన అధకారాలనస విన్నయోగిెంచసకునేెందసకు, అమలు చేసేెందసకు వెస్సలుబకట్ు
కలిగిెంద.నేపథ్యమిదే..
● దల్దో సిష్ల్ పో ల్దస్స ఎస్ాుబిో ష్మెెంట్ చట్ు ెం-1946నస అనసస్రిెంచి కవెందర పరభుతేెం సీబీఐన్న
ఏరాిట్ుచేసరెంద. ఈ చట్ు ెంలోన్న సక్షన్ 6 పరకారెం దల్దో , కవెందరపాలిత పారెంత లు, దేశెంలో రైలేేశాఖ
పరిధలోన్న భూభకగెంలో మినహా ఇెంకకాడెైన సీబీఐ ద డులు, దరాయపుత చేయాలన ి ఆయా
రాష్ాురల భూభకగెంలో సీబీఐకి పరిధ కలిిస్ూ
త ఆయా రాష్ు ర పరభుత ేలు అనసమతిన్నవాేలి. ఇద
రెండు రకాలుగా ఉెంట్ుెంద.
● స్ాధ రణ స్మాతి (జనరల్ కనె్ెంట్): సీబీఐకి స్ాధ రణ స్మాతిన్నస్ూ
త ఆయా రాష్ు ర
పరభుత ేలు నోట్ిఫరకవష్న్ జారీ చేయాలి. దీన్నవలో ముెందస్సత అనసమతి లేకుెండ ఎపుిడెైన ,
ఎకాడెైన ఆయా రాష్ాురల భూభకగాల పరిధలో కవస్సల దరాయపుత, స్ో ద లు న్నరేహిెంచవచసే.
తమ అధకారాలనస వారడ సేేచఛగా విన్నయోగిెంచసకునేెందసకు వీలవుతుెంద.
● పరతేయక స్మాతి (సిసరఫరక్ కనె్ెంట్): రాష్ు ర పరభుత ేలు స్ాధ రణ స్మాతి ఇవేన్న పక్షెంలో
సీబీఐ ఈ పది తి పాట్ిెంచ లి. తమకు అెందే ఫరరాయదసలు, ముెందస్సత స్మాచ రెం ఆధ రెంగా
ఆయా రాష్ాురలోో ఎవరిపైనెైన కవస్స నమోదస చేయాలన ి, కవస్స దరాయపుత చేయాలన ి, స్ో ద లు
న్నరేహిెంచ లన ి.. స్మాచ రాన్ని ముెందసగా ఆయా రాష్ాురల హో ెంశాఖాధకారడలకు పెంపరెంచి
అనసమతి కోరాలి. అనసమతిన్నవాేలా? వదీ ? అనేద తన విచక్షణ మేరకు రాష్ు ర హో ెంశాఖ
న్నరణయెం తీస్సకుెంట్ుెంద.
● ఇపిట్ివరకూ ఉమాడి ఆెంధరపద
ర ేశ్లోనే సీబీఐకి స్ాధ రణ స్మాతిన్నచ ేరడ. రాష్ు ర విభజన
తరాేత కూడ ఏపీలో ఈ స్మాతిన్న ఎపిట్ికపుిడూ ప డిగిస్త సన ిరడ. అయతే సీబీఐ
అధకారడల మధయ వివాద లు నెలకొన్న ద న్న విశేస్న్సయత దెబబతిెందన్న, రాజకరయ పరతయరడిలపై
కక్ష స్ాధెంపునకు సీబీఐన్న పరయోగిస్త సన ిరెంట్య తెదేపా పరభుతేెం గతేడ ద నవెంబరడ 8న
ఉపస్ెంహరిెంచసకుెంట్య నోట్ిఫరకవష్న్ ఇచిేెంద. దీెంతో అపిట్ినసెంచి పరతేయక స్మాతి పది తి
ద ేరా పరతి కవస్సకు స్ెంబెంధెంచి సీబీఐ రాష్ు ర హో ెంశాఖ అనసమతి కోరడతోెంద. ఇపిట్ివరకూ
ఒకా కవస్స విష్యెంలో కూడ సీబీఐకి రాష్ు ర పరభుతేెం అనసమతిన్నవేలేదస. ఏవెైన
ఫరరాయదసలగసేత ఏసీబీ ద ేరానే కవస్సలు నమోదస చేసర దరాయపుత చేపట్కురడ. అయతే రాష్ు ెంర లో
ఏరాిట్ెైన కొతత పరభుతేెం త జాగా స్ాధ రణ స్మాతిన్న పునరడది రిెంచట్ెంతో సీబీఐ రాష్ు ెంర లో

పరవేశిెంచేెందసకు వీలు కలిగిెంద. అవిన్సతి న్నరోధక చట్ు ెం-1988, ఐపీసీలోన్న పలు సక్షనో తోపాట్ు
63కుపైగా కవెందర చట్కుల పరకారెం తన అధకారాలనస విన్నయోగిెంచసకునేెందసకు మారు ెం
స్సగమమెైెంద.
฀ సీఆరీుఏ కమిష్నర్సగా లక్ీానరసరెంహెం

● ఏపీసీఆరీుఏ (APCRDA ) నూతన కమిష్నర్సగా డ కుర్స పర.లక్ీా నరసరెంహెం
న్నయమితులయాయరడ .
฀ అమరావతిలో రాష్ు ర మెంతురల పరమాణసీేకారోత్వెం

● జూన్ 9న అమరావతిలో రాష్ు ర మెంతురల పరమాణ సీేకారోత్వెం కనసిలపెండువలా స్ాగిెంద.
25 మెంద మెంతురలతో తెలుగు రాష్ాురల గవరిర్స ఇ.ఎస్.ఎల్.నరసరెంహన్ పరమాణెం చేయెంచ రడ
.
● పరమాణ సీేకారెం పయరత యన వెెంట్నే ముఖయమెంతిర జగన్ మోహన్రడిు మెంతురలకు శాఖలనస
కవట్కయెంచ రడ. శాఖల కవట్కయెంపులోనూ ఆయన తన పరతేయకతనస చూపారడ. ముెందసగా
చెపరినట్ు
ో గానే ఐదసగురికి ఉపముఖయమెంతురలుగా అవకాశెం కలిిెంచ రడ. కాపుల నసెంచి ఆళ్ో
న న్న, బీసీల నసెంచి పరలిో స్సభకష్చెందరబో స్, మెైన రిట్ీల పరతిన్నధగా అెంజాద్ బకష్ా, ఎసీ్ల
తరఫున కళ్తూ
త రడ న రాయణస్ాేమి, ఎసీు వరు ెం నసెంచి పాముల పుష్ిశ్రీవాణిలకు ఉప
ముఖయమెంతిర హో ద దకిాెంద.
మెంతురలకు కవట్కయెంచిన శాఖలు
● ధరాాన కృష్ణ ద స్- రోడుో, భవన లు
● బ త్ స్తయన రాయణ- మున్న్పల్, అరబన్ డెవలప్మెెంట్
● పాముల పుష్ిశ్రీవాణి- గిరిజన స్ెంక్వమ శాఖ (డిపయయట్ీ సీఎెం)
● అవెంతి శ్రీన్నవాస్- ట్యరిజెం, స్ాెంస్ాృతిక, యువజన వయవహారాలు
● కురస్ాల కనిబకబు- వయవస్ాయెం, స్హకార శాఖ
● పరలిో స్సభకష్చెందరబో స్- రవెనూయ, రిజిసేుష్
ర న్, స్ాుెంపులు (డిపయయట్ీ సీఎెం)
● పరన్నపే విశేపరూప్- స్ాెంఘిక స్ెంక్వమెం
● ఆళ్ో న న్న- ఆరోగయ, కుట్ుెంబ స్ెంక్వమెం, వెైదయ విదయ (డిపయయట్ీ సీఎెం)
● చెరడకువాడ శ్రీరెంగన థ్రాజు- గృహ న్నరాాణెం
● త నేట్ి వన్నత- మహిళ్ా, శిశు స్ెంక్వమెం

● కొడ లి న న్న- పౌర స్రఫరా, విన్నయోగద రడల శాఖ
● పేరిి న న్న- రవాణ , స్మాచ ర శాఖ
● వెలోెంపలిో శ్రీన్నవాస్- దేవాద య
● మేకతోట్ి స్సచరిత- హో ెం, విపతు
త న్నరేహణ
● మోపరదేవి వెెంకట్రమణ- పశు స్ెంవరికెం, మత్ూ, మారాట్ిెంగ్
● బకలినేన్న శ్రీన్నవాస్రడిు - అట్వీ, పరాయవరణెం, సైన్్ అెండ్ ట్ెకాిలజీ
● ఆదమూలపు స్సరవశ్- విద య శాఖ
● అన్నల్కుమార్స యాదవ్- ఇరిగవష్న్
● మేకపాట్ి గౌతమ్సరడిు - పరిశమ
ీ లు, వాణిజయెం, ఐట్ీ
● పదీ రడిు రామచెందర రడిు - పెంచ యతీరాజ్, గాీమీణ భివృది , గనసలు
● కళ్తూ
త రడ న రాయణస్ాేమి- ఎకై్జ్, వాణిజయ పనసిలు (డిపయయట్ీ సీఎెం)
● బుగు న రాజవెందరన థ్- ఆరిిక, పరణ ళ్లక, అసెంబీో వయవహరాలు
● గుముానూరడ జయరామ్స- కారిాక, ఉపాధ శిక్షణ, కారాాగారాలు
● షేక్ అెంజాద్ బకష్ా - మెైన రీు స్ెంక్వమెం (డిపయయట్ీ సీఎెం)
● మాలగుెండో శెంకర్స న రాయణ- బీసీ స్ెంక్వమెం
฀ ఆెంధరపరదేశ్ ప ర ట్ెెం సీికర్సగాశెంబెంగి చిన అపిలన యుడు

ర ేశ్ ప ర ట్ెెం సీికర్సగా శెంబెంగి చిన అపిలన యుడు ఎన్నికయాయరడ . ఈయన చేత
గవరిర్స నరసరెంహన్ పరమాణ సీేకారెం చేయెంచ రడ.
฀ ఆెంధరపరదేశ్ రాష్ు ర మెంతిరవరు తొలి స్మావేశెంలో కరలక న్నరణయాలు

ర ేశ్ రాష్ు ెంర లో కొలువుతీరిన కొతత మెంతిరవరు ెం జూన్ 10న అమరావతిలో స్మావేశమెై
పలు కరలక న్నరణయాలు తీస్సకుెంద . అవి
● ఆరీుసీన్న రాష్ు ర పరభుతేెంలో విల్దనెం చేసేెందసకు కమిట్ీ ఏరాిట్ు
● ఉదో యగుల చిరకాల డిమాెండ్ కెంట్ిబ
ర ూయట్రీ పరెంఛనస పథ్కెం రదసీ
● జులెై ఒకట్ో తేదీ నసెంచి అమలయేయలా రాష్ు ర పరభుతే ఉదో యగులెందరికర 27శాతెం మధయెంతర
భృతికి ఆమోదెం
● ఒపిెంద ఉదో యగుల కీమబదీికరణపై మెంతిరవరు ఉపస్ెంఘెం ఏరాిట్ు

● బిడు లనస బడికి పెంపే తలుోలకు ఏడ దకోస్ారి రూ.15వేలు అెందెంచే ‘అమా ఒడి’న్న జనవరి
26నసెంచి అమలు చేయాలన్న న్నరణయెం
● రైతు యూన్నట్గా ఏడ దకి రూ.12,500 చొపుిన పట్ుుబడి స్ాయెం అెందెంచే
పరతిపాదకు ఆమోదెం
● 2014 నసెంచి చెలిోెంచ లి్న పట్ుుబడి రాయతీ రూ.2వేల కోట్ు
ో తక్షణమే విడుదల
● ముఖయమెంతిర నేతృతేెంలో రైతు కమిష్న్ ఏరాిట్ు
● రైతులకు వడీు లేన్న రడణ లు
● అెంగన్వాడీలు, ఆయాలు, హో ెంగారడులు, ఆశా కారయకరత లు, పారిశుది ూ కారిాకుల వేతన లు
పెంపు
● అగిగ
ీ ోలుు బకధతులకు చెలిోెంచేెందసకు రూ.1150 కోట్ో నస న యయస్ాినెంలో జమ చేయాలన్న
న్నరణయెం
● ఇతర రాష్ాురలోో వెైదయెం చేయెంచసకున ి ఆరోగయశ్రీ వరితెంపు
● వెైఎస్ఆర్స పేరిట్ న లుగవళ్ోలో 25 లక్షల ఇళ్ో న్నరాాణెం . అరడహలెైన పేదలకు ఉగాదన డు ఇళ్ో
స్ి లాలు పెంపరణీ చేయాలన్న లక్షయెం.
● గాీమ వలెంట్ీరో న్నయామకెంపై విద యరహతలు పరకట్న
● పరస్త సతెం అమలోో ఉని ఇస్సక విధ నెం న్నలిపరవేత
ఏ వరాున్నకి ఏ లాభెం
రైత్రలు
● 2014 నసెంచి చెలిోెంచ లి్న పట్ుుబడి రాయతీ రూ.2వేల కోట్ు
ో వెెంట్నే విడుదల
● రైతు యూన్నట్గా ఏడ దకి రూ.12,500 చొపుిన పట్ుుబడి స్ాయెం
● రూ.2వేల కోట్ో తో విపతు
త ల స్హాయ న్నధ
● రూ.3వేల కోట్ో తో మారాట్ సరిరీకరణ న్నధ
● ముఖయమెంతిర ఛెైరాన్గా రాష్ు ర రైతు కమిష్న్ ఏరాిట్ు
● ఒకోా రైతుకు 5 జీవాలు, 5 పశువులకు ఉచిత బీమా
● పెంట్రడణ లకు వెైఎస్ఆర్స వడీు లేన్న రడణ ల పథ్కెం
● రైతులకు ఉచిత బో రో తవేకెం కోస్ెం 200 రిగ్ల కొనసగోలు
● రైతు బీమా పీరమియెం మొతత న్ని పరభుతేమే చెలిోెంచ లన్న న్నరణయెం

వైద్యం
● ఆస్సపతిర స్లహా స్ెంఘెం ఛెైరానస
ో గా ఎమెాలేయలే
● ఫ్ో న్ చేసరన 20 న్నమిష్ాలోో 104, 108 వచేేలా చరయలు
● ఇతర రాష్ాురలోో వెైదయెం చేయెంచసకున ి ఆరోగయశ్రీ వరితెంపు
ఒప్పందాల సమీక్ష
● ఇపిట్ివరకూ చేస్సకుని విదసయత్ ఒపిెంద ల పునఃస్మీక్ష
● అగిగ
ీ ోల్ు బకధతులకు రూ.1150 కోట్ు
ో
● పరస్త సతెం అమలోో ఉని ఇస్సక విధ నెం రదసీ
● గాీమ వలెంట్ీరోకు విద యరహతలు ఖరారడ
ఉదయ యగులు
● భకగస్ాేమయ పరెంఛనస పథ్కెం రదసీ
● కారాయచరణకు ఆరిికమెంతిర నేతృతేెంలో కమిట్ీ ఏరాిట్ు
● July 1 నసెంచి పరభుతోేదో యగులకు 27 శాతెం త త ాలిక భృతి
● దీన్నవలో రాష్ు ర పరభుతేెంపై ఏడ దకి రూ.815 కోట్ో మేర అదనపు భకరెం
● 4.24 లక్షల మెంద ఉదో యగులకు లబిి
● ఒపిెంద ఉదో యగుల కీమబదీికరణపై మెంతిరవరు ఉపస్ెంఘెం
వేత్నాల పంప్ు
● గాీమీణ, పట్ు ణ పేదరిక న్నరూాలన స్ెంస్ి లో ో రిస్ో రడ్పర్నస, యాన్నమేట్రో కు నెలకు రూ.10
వేల గౌరవ వేతనెం
● అెంగన్వాడీ కారయకరత ల వేతన న్ని రూ.10,500 నసెంచి రూ.11,500కు, అెంగన్వాడీ ఆయాల
వేతన న్ని రూ.6 వేల నసెంచి రూ.7 వేలకు పెంపు
● హో ెంగారడులకు తెలెంగాణలో చెలిోస్త సని వేతనెం కెంట్ే రూ.వెయయ ఎకుావ ఇవాేలన్న న్నరణయెం
● అన్ని శాఖలోోన్న పారిశుది ూ కారిాకులకు నెలకు రూ.18 వేల వేతనెం ఇచేే అెంశెంపై ఆయా
శాఖల కారయదరడశలతో కమిట్ీ ఏరాిట్ు
● ఆశావరారో వేతనెం రూ.3 వేల నసెంచి రూ.10 వేలకు పెంపు
విద్య
● జనవరి 26 నసెంచి అమాఒడి

● బిడు లనస బడికి పెంపే తలుోలకు ఏడ దకి రూ.15 వేలు
● పైవ
ర ేట్ు పాఠశాలలోో 25% సీట్ో ు పేద, మధయ తరగతి వారికి తపిన్నస్రి
● దశలవారీగా పరభుతే పాఠశాలలోో మౌలిక వస్తులు
● విద య కీమబదీికరణ కమిష్న్ ఏరాిట్ు
ఆరటీసీ
● ఆరీుసీ విల్దన న్నకి మెంతిరవరు ఉపస్ెంఘెం.
● ఈ పరకయ
ిీ పై అధయయన న్నకి న్నపుణుల కమిట్ీ.
ు
ఇళ్ల
● వెైఎస్ఆర్స పేరిట్ న లుగవళ్ోలో 25 లక్షల ఇళ్ో న్నరాాణెం.
● ఉగాదన ట్ికి ఇళ్ో స్ి లాల పెంపరణీ
฀ సపు ెంబరడ 1 నసెంచి ఇెంట్ికవ రవష్న్ స్రడకులు

● పరజా పెంపరణీ వయవస్ి ద ేరా ఇచేే బియయెం, పపుి ఇతర స్రడకులు సపు ెంబరడ 1 నసెంచి నేరడగా
లబిి ద రడల ఇెంట్ికవ చేరడస్ాతమన్న రాష్ు ర పౌరస్రఫరాల శాఖ మెంతిర కొడ లి న న్న వెలోడిెంచ రడ.
పరజా పెంపరణీలో విన్నయోగద రడలకు ఇబబెంద కలిగవలా ఉని అన్ని విధ న లపైన పరభుతేెం
స్మీక్ిెంచి పరిష్ారిెంచనసెందన్న తెలిపారడ
฀ ఆెంధరపరదేశ్'లో కొలువుదీరిన కొతత స్భ

ర ేశ్ 15వ శాస్నస్భ తొలి స్మావేశెం జూన్ 12న అట్ు హాస్ెంగా పారరెంభమెైెంద .
● ముఖయమెంతిర జగనోాహన రడిు , పరతిపక్ష నేత చెందరబకబు న యుడు , మెంతురలు మరియు
మిగత శాస్నస్భుయల చేత ప ర ట్ెెం సీికర్స శెంబెంగి వెెంకట్ చినఅపిలన యుడు పరమాణ
సీేకారెం చేయెంచ రడ .
● ఉదయెం 11.11కు సీఎెంతో పారరెంభమెైన పరమాణ సీేకార కారయకీమెం స్ాయెంతరెం 3.21కి
฀ ఏపీఎస్ఆరీుసీ విల్దనెంపై 3 నెలలోో న్నవేదక

● ఏపీఎస్ఆరీుసీన్న పరభుతేెంలో ఎలా విల్దనెం చేయాలనే అెంశెంపై స్మగీెంగా అధయయనెం
చేసేెందసకు విశాీెంత ఐపీఎస్ సర.ఆెంజనేయరడిు నేతృతేెంలో ఆరడగురితో రాష్ు ర పరభుతేెం
కమిట్ీన్న ఏరాిట్ుచేసరెంద. ఆరిిక, రవాణ శాఖల మెంతురలు బుగు న రాజవెందరన థ్రడిు , పేరిి
వెెంకట్కరమయయ (న న్న)లకు ఎపిట్ికపుిడు అధయయన పురోగతిన్న వివరిెంచ లన్న, వారి

స్ూచనలనస తీస్సకోవాలన్న కమిట్ీకి స్ూచిెంచిెంద. ఆ తరాేతే తుద సరఫ్ారస్సలతో మూడు
నెలలోోగా న్నవేదక రూప ెందెంచ లన్న ఆదేశిెంచిెంద.
● అధయయనెంలో పరిగణనలోకి తీస్సకోవాలి్న అెంశాలనస న్నరవీశిెంచిెంద. ఈ కమిట్ీకి స్ాయెంగా
ఉెండేెందసకు అవస్రమెైతే కొెంతమెంద న్నపుణులనస స్భుయలుగానూ చేరడేకోవచేన్న
స్ూచిెంచిెంద. ఈ మేరకు రవాణ శాఖ ముఖయ కారయదరిశ ఎెం.ట్ి.కృష్ణ బకబు ఉతత రడేలిచ ేరడ.
ఆరీుసీలో విదసయతు
త బస్స్లనస పరవేశపట్ేు అెంశెంపై అధయయన న్నకి కూడ ఓ బృెంద న్ని
అధయయన న్నకి పరిగణిెంచ లి్నవి : -
● విల్దన పరకయ
ిీ పై విధవిధ న లు రూప ెందెంచ లి. విల్దనెం పరయవస్న లు, వాట్ిన్న
పరిష్ారిెంచేెందసకుని మారాులనస స్ూచిెంచ లి.
● ఆరీుసీలో పరస్త సతముని డీజిల్ బస్స్ల స్ాినెంలో విదసయత్ బస్స్లు పరవేశపట్ేుెందసకుని
స్ాధ యస్ాధ యలనస పరిశ్రలిెంచ లి.
● కారిాకులకు చెలిోెంచ లి్న బకాయలు, బకయెంకు రడణ లు, పరస్త సతెం స్ెంస్ి కుని అపుిలు
తీరేడమెలా అనే అెంశాలపై అధయయనెం చేయాలి.
● ఆరీుసీ బస్స్నస నడిపేెందసకు పరస్త సతెం ఖరడే ఎెంతవుతుెందనేద అెంశాలవారీగా పరిశ్రలిెంచ లి.
● స్ెంస్ి ఖరడేలనస తగిుెంచి స్ామరాిూలనస పెంచేెందసకు ఎలాెంట్ి చరయలు చేపట్కులనే ద న్నపై
అధయయనెం చేయాలి.
త బస్స్లపై అధయయన న్నకి బృెందెం
● డ .వి.భకత వత్లెం, మాజీ ఎెండీ, ఇెండియన్ రనూయవబుల్ ఎనరీా డెవలప్మెెంట్ ఏజన్స్(ఐఆర్స
ఈడీఏ), దల్దో
● డ .సర.రామచెందరయయ, ప ర ఫస్ర్స, సెంట్ర్స ఫర్స ఎకన మిక్ అెండ్ స్ో ష్ల్ స్ు డీస్ (సస్), హైదరాబకద్
● పారజక్ు ఫైన న్్ మేనేజ్మెెంట్ రెంగెం న్నపుణుడు ఒకరడ.
● విదసయత్ బస్స్ల రెంగెంలో పరిజా ానెం కలిగిన ఒకరడ.
฀ ఇెంజిన్సరిెంగ్ పనసలపై న్నపుణుల కమిట్ీ

● జలవనరడలశాఖతో పాట్ు, ఇతర అన్ని శాఖలోోనూ చేపట్ిున ఇెంజిన్సరిెంగు పనసల న్నగుు
తేలేేెందసకు ఆెంధరపద
ర ేశ్ పరభుతేెం స్ేతెంతర న్నపుణుల కమిట్ీన్న ఏరాిట్ు చేస్త ూ ఉతత రడేలు

● పారజకుుల పనసలోో అవిన్సతిన్న న్నరోధెంచడెంతో పాట్ు పరస్త సతెం ఉని లోట్ుపాట్ో నస
స్వరిెంచేెందసకు ఈ కమిట్ీ ఏరాిట్ు చేశారడ.కొతత గా చేపట్ిున పారజకుులతో పాట్ు, ఇపిట్ి వరకు
25శాతెం లోపు న్నరాాణ పనసలు మాతరమే జరిగిన అన్ని పారజకుులనస ఈ కమిట్ీ అన్ని
కోణ లోోనస పరిశ్రలిెంచి న్నవేదక స్మరిిెంచనసెంద.
● 8 మెంద స్ేతెంతర న్నపుణులతో ఈ కమిట్ీ ఏరాిట్యెంద. జలవనరడలశాఖలో చీఫ్ ట్ెకిికల్
ఎగాామినర్సన్న కన్సేనర్సగా న్నయమిస్ూ
త మరో ఏడుగురిన్న ఈ కమిట్ీలో స్భుయలుగా
న్నయమిెంచిెంద. ఈ కమిట్ీ రాబో యే 45 రోజులోో స్మగీ న్నవేదక స్మరిిెంచగలదన్న
ో ఉతత రడేలోో పేరొాన ిరడ. పరతి పన్న, పాయకవజీ వారిగా పరతేయకెంగా కమిట్ీ
పరతిపాదనలనస కూడ స్మరిిెంచ లన్న ఈ ఉతత రడేలోో స్ూచిెంచ రడ.
● కమిట్ీ విధవిధ న లు : పన్న మొతత ెం విలువలో 25శాతెం కన ి తకుావ బిలుోలు చెలిోెంచిన
పారజకుులోోనూ, ఇపిట్ికవ పన్న చేపట్ేుెందసకు ఉతత రడేలు ఇచిే, ఇెంకా ఒపిెంద లు కుదరన్న
పారజకుులోోనూ, ఒపిెంద లు కుదరి, పన్న చేసేెందసకూ ఉతత రడేలు ఇచిేన ఇెంకా పనసలు
పారరెంభిెంచన్న పారజకుులు, ఇతర పనసలపై ఈ కమిట్ీ పరిశ్రలిెంచవచసే. ఒకా కాోజు 5 (2) పరకారెం
చేపట్ిున వాట్ికవ మినహాయెంపు ఇచ ేరడ. భవిష్యతు
త లో అన్ని శాఖలోో ట్ెెండరో పరకయ
ిీ
చేపట్ేుెందసకు వీలుగా ఈ కమిట్ీ ఒక నమూన ట్ెెండరడ డ కుయమెెంట్నస కూడ సరదిెం
చేయాలన్న పేరొాన ిరడ. ఏ పన్నలోనెైన , ఏ పాయకవజీలోనెైన రివర్స్ ట్ెెండరో కు, రివర్స్ బిడిుెంగుకు
వెళ్ో ాలెంట్ే ఆ విష్యాన్ని కమిట్ీ సరఫ్ారడ్ చేయవచసే.
● కమిట్ీ అధయయన ెంశాలు : న్నరాాణెంలో ఉని అన్ని పారజకుుల విలువ ఏమిట్ో కమిట్ీ
న్నరణయెంచ లి. ఆయా పనసలు అవస్రమా అనిదీ తేలాేలి. జలవనరడలశాఖతో పాట్ు, సీఆర్స
డీఏ, మున్న్పల్ పరిపాలన, పట్ు ణ భివృది , గాీమీణ రక్ిత న్సట్ి స్రఫరా, రహద రడలు
భవన లశాఖలో అన్ని పనసలకు స్ెంబెంధెంచిన అెంచన లు, అపిగిెంచిన కాెంట్కరకుులనస
పరిశ్రలిెంచ లి. కొన్ని పారజకుులోో పరతేయక న్నధ ఏరాిట్ు చేసర ఆయా స్ూపరిెంట్ెెండెెంట్,
ఎగిాకూయట్ివ్ ఇెంజిన్సరో వదీ ఉెంచి ఖరడే చేస్త సన ిరడ. ఆ స్ ముాల విన్నయోగాన్నకి
స్ెంబెంధెంచిన విధవిధ న లనస స్మీక్ిెంచ లి. ఇవే కాకుెండ స్ెంబెంధత ఏ అెంశాలనయన
అధయయనెం చేయవచేన్న స్ూచిెంచ రడ.
● ఈ కమిట్ీ తన లక్ాయలు స్ాధెంచేెందసకు ఉప కమిట్ీలు లేద ట్కస్ాఫ్ో రడ్లు ఏరాిట్ు
చేస్సకునే అధకారెం కలిిెంచ రడ. కమిట్ీ చరిేెంచసకున్న తన వయయహాలు త నే

రూప ెందెంచసకోవచసే. ఏ పారజకుు తన్నఖీ చేయాలో, ఏ పారజకుు ఎలా అధయయనెం చేయాలో వారవ
న్నరణయెంచసకోవచసే. కొెందరడ వయకుతలనస లేద ఇతర న్నపుణుల స్ాయెం తీస్సకోవచసే. వారి
చరేలకు పరతేయక ఆహాేన్నతులుగానస పరలుచసకునే అధకారమూ ఉెంద.
కమిట్ీలోన్న స్భుయలు
● కన్సేనర్స గా జలవనరడలశాఖలో చీఫ్ ట్ెకిికల్ ఎగాామినర్స మరియు ఏడుగురడ ఇతర స్భుయలు
● అబుీల్ బషీర్స (విశాీెంత చీఫ్ ఇెంజిన్సరడ)
● ఎల్ న రాయణరడిు (విశాీెంత ఇెంజిన్సర్స ఇన్ చీఫ్)
● పరకాష్ (స్ు క
ర ేరల్ ఇెంజిన్సరడ, కాస్ు ఇెంజిన్సరడ, స్ు క
ర ేరల్ ఇెంజిన్సరడ్ అస్ో సరయేష్న్ ఆఫ్
ఇెండియాకు మాజీ అధయక్షుడు)
● పర.స్సబబరాయశరా (రహద రడలు భవన లశాఖ విశాీెంత చీఫ్ఇెంజిన్సరడ)
● ఎఫ్సీఎస్ పీట్ర్స (విశాీెంత ఇెంజిన్సర్స ఇన్ చీఫ్, రహద రడలు భవన లశాఖ)
● ఆదశరష్ు (ఎపీ జన్కో విశాీెంత డెైరకుర్స)
● ఐఎస్ఎన్ రాజు (విశాీెంత చీఫ్ ఇెంజిన్సరడ, కవెందర ఆకృతుల స్ెంస్ి )
฀ స్ామూహిక అక్షరాభకయస్ కారయకీమెంలో పాలగుని ముఖయమెంతిర జగన్

● రాజని బడిబకట్లో భకగెంగా జూన్ 15న గుెంట్యరడ జిలాో త డేపలిో మెండలెం పనసమాక జడీి
ఉనిత పాఠశాలలో న్నరేహిెంచిన స్ామూహిక అక్షరాభకయస్ కారయకీమాన్నకి ముఖయమెంతిర
జగనోాహనరడిు ముఖయఅతిథగా హాజరయాయరడ. తన ఒడిలో ఒకరిదీరడ చిన ిరడలనస
కూరోేబరట్ు ుకున్న అక్షరాలు దదీ ెంచ రడ.
● అనెంతరెం జరిగిన స్భలో మాట్కోడుతూ.. ‘ఈ రోజు న కు నచిేన కారయకీమెం చేస్త సనిెందసకు
చ లా స్ెంతోష్ెంగా ఉెంద. పరలోలెంత బకగా చదసవుకోవాలి. బడి నసెంచి కళ్ాశాలకు, కళ్ాశాల
నసెంచి ఉనిత చదసవులకు వెళ్లో ఉనితెంగా న్నలబడ లనేద న ఆలోచన. పరలోల చదసవుల
కోస్ెం తలిో దెండురలకు అపుిలు కాకూడదనేద న అభిమతెం. న పాదయాతరలో ఎెందరో పేద
తలిో దెండురలనస చూశా. పరలోలనస విద యవెంతులనస చేయాలనే తపన చ లా మెంద
తలిో దెండురలోో ఉన ి ఆరిిక స్ోి మత లేక ఇెంజిన్సరిెంగ్ వెంట్ి కోరడ్లు చదవిెంచట్ెం లేదన్న
తెలుస్సకున ి. ఆతాహతయలు చేస్సకుని పరలోల కుట్ుెంబకలనస చూశా. విద యవయవస్ి లో
స్ెంపయరణ మారడి తీస్సకొస్ాతనన్న ఆ రోజవ మాట్ ఇచ ే. మాట్ న్నలబరట్ు ుకునే రోజు వచిేెంద.
ద న్ని ఆచరణలో చేసర చూపుత ’నన్న పేరొాన ిరడ.

● అలాగవ వచేే ఏడ ద జనవరి 26న రిపబిో క్డే న డు అమాఒడి కారయకీమెం పారరెంభిస్ాతమన్న , ఆ
రోజునసెంచే పరలోలనస బడికి పెంపరన పరతి తలిో కి రూ.15 వేలు ఇస్ాతమన్న పరకట్ిెంచ రడ .
฀ ఆెంధరపరదేశ్ సీికర్సగా తమిానేన్న సీత రాెం ఏకగీీవ ఎన్నిక

ర ేశ్ రాష్ు ర శాస్నస్భ సీికర్సగా తమిానేన్న సీత రాెం ఏకగీవ
ీ ెంగా ఎన్నికయాయరడ. ఆయన
పేరడతో 30 సట్ో న మినేష్నసో ద ఖలయాయయన్న, ఒకారవ న మినేష్న్ వేసరనెందసన సీత రాెం
ఏకగీవ
ీ ెంగా ఎన్నికైనట్ు
ో ప ర ట్ెెం సీికర్స శెంబెంగి వెెంకట్ అపిలన యుడు పరకట్ిెంచ రడ.
฀ ఆెంధరపరదేశ్'లో వెైదయ సేవల స్ెంస్ారణలకు కమిట్ీ

● వెైదయరెంగెంలో స్ెంస్ారణలకు ఆెంధరపద
ర ేశ్ రాష్ు ర పరభుతేెం అధయయన కమిట్ీన్న
ఏరాిట్ుచేసరెంద. కవెందర వెైదయ ఆరోగయ శాఖ విశాీెంత కారయదరిశ క.స్సజాత రావు దీన్నకి ఛెైర్సపర్న్
గా వయవహరిెంచనసన ిరడ. వెైదయ ఆరోగయ శాఖ విభకగాధపతులు, ఎన్సు ఆర్స ఆరోగయ విజాాన
విశేవిద యలయెం ఉపకులపతితోపాట్ు వెైదయరెంగ న్నపుణులు కమిట్ీలో స్భుయలు. ఈ మేరకు
రాష్ు ర పరభుతే పరధ న కారయదరిశ ఎల్దే స్సబరహాణయెం జూన్ 13న ఉతత రడేలిచ ేరడ. డ కుర్స
వెైఎస్ా్ర్స ఆరోగయశ్రీ కిెంద అరడహలెందరికర ఉనిత వెైదయ సేవలెందెంచడెంపై ఈ కమిట్ీ అధయయనెం
చేసర పరభుత ేన్నకి న్నవేదస్సతెంద.
● ముఖయమెంతిర జగన్మోహన్రడిు తొలిస్ారి వెైదయ ఆరోగయ శాఖ పన్నతీరడనస స్మీక్ిెంచినపుిడు
తీస్సకుని న్నరణయెం మేరకు ఈ కమిట్ీన్న ఏరాిట్ుచేశారడ. కమిట్ీ ఎన్నమిద వారాలోో తమ
న్నవేదకనస పరభుత ేన్నకి స్మరిిెంచ లి్ ఉెంద. మరో రెండు వారాలోో పరభకవాన్ని చూపట్ేు
పారజకుు (కాేలిట్ీ ఇెంపాక్ు పారజకుు)నస పరవేశపట్ిు మూడు నసెంచి ఆరడనెలలోోపు ఫలిత లు
కన్నపరెంచేలా చేయాలన్న పరభుతే ఉతత రడేలోో పేరొాన ిరడ. వెైదయరెంగాన్ని కమిట్ీ స్మూలెంగా
అధయయనెం చేయనసెంద. రాష్ు ెంర లో అమలవుతుని పీపీపీ పథ్కాలనస పరిశ్రలిెంచనసెంద.
క్వతస్
ర ి ాయ వాస్త వాలనస తెలుస్సకోనసెంద.
● ఆశా కారయకరత ల పాతర, పరజల ఆరోగయకారడుల తయారీ తదతర అెంశాలనస స్మీక్ిెంచనసెంద. కవెందర
పథ్కాలు, విదేశ్ర ఆరిిక స్ాయెంతో నడుస్సతని పథ్కాలపై అధయయనెం చేయనసెంద. వెైదయ,
నరి్ెంగ్ విదయ, ఆయుష్ వెైదయ సేవలనస పరిశ్రలిెంచనసెంద. 108, 104 సేవలపైన అధయయనెం
చేయనసెంద. కమిట్ీ ఛెైర్సపర్న్ స్సజాత రావుకు పరభుతే పరధ న కారయదరిశ హో ద , స్భుయలకు
ముఖయ కారయదరిశ హో ద లో స్ౌకరాయలు కలిిస్ాతరడ.

● స్భుయలు వీరవ..: స్భుయలుగా హైదరాబకద్కు చెెందన నూయరాలజిస్ు భూమిరడిు చెందరశరఖర్స
రడిు , నూయరోస్రాన్ బి.స్ాెంబశివరడిు , డ కురో డ సరెంహాదర చెందరశరఖరరావు, కాశిరడిు స్తీష్కుమార్స
రడిు , కృష్ాణ జిలాో హనసమాన్ జెంక్షన్కు చెెందన డ కుర్స డి.రామచెందరరావు ఉన ిరడ.
● డ కుర్స వెైఎస్ా్ర్స ఆరోగయశ్రీపై ఉతత రడతలు : ఎన్సు ఆర్స వెైదయ సేవనస ఇకపై డ కుర్స వెైఎస్ా్ర్స
ఆరోగయశ్రీగా వయవహరిెంచనసన ిరడ. ఈ మేరకు వెైదయ ఆరోగయ శాఖ ముఖయ కారయదరిశ డ కుర్స
క.ఎస్.జవహర్సరడిు ఉతత రడేలిచ ేరడ. ఎన్సు ఆర్స వెైదయసేవ ట్రస్ు సనస ఇకపై ‘డ కుర్స వెైఎస్ా్ర్స హల్త
కవర్స ట్రస్ు స’గా వయవహరిస్త ారడ.
฀ ఏపీలో తగుుతుని శిశుమరణ లు

ర ేశ్లో గత న లుగవళ్ోలో శిశు మరణ ల రవట్ు (ఐఎెంఆర్స) బకగా తగిుెంద. ఉమాడి
ర ేశ్లో 2014లో పరతి వెయయ మెంద శిశువులకు 39 మెంద మరణిస్త సెండగా 2017
న ట్ికి 32కి తగిుెంద. అయతే పట్ు ణ లతో పో లిేతే గాీమీణ పారెంత లో శిశు మరణ లు ఎకుావగా
నమోదవుతుెండట్ెం ఆెందో ళ్న కలిగిస్త ో ెంద. త జాగా కవెందరెం విడుదల చేసరన శాెంపరల్ రిజిసేుష్
ర న్
సరస్ుమ్స (ఎస్ఆర్సఎస్) అధయయనెం- 2017 న్నవేదక ఈ విష్యాలనస వెలోడిెంచిెంద.
ర ేశ్లో గాీమీణెంలో 127, పట్ు ణ లోో 198 వెంతున మొతత ెంగా 325 కవెందర లోో
నమూన లనస సేకరిెంచిెంద. గాీమీణ పారెంత లోో 2,63,000, పట్ు ణ లోో 64,000 మెంద జన భక
కలిపర మొతత ెంగా 3,27,000 మెంద నసెంచి వివరాలు సేకరిెంచ రడ. పట్ు ణ లోో 23, గాీమీణ
పారెంత లోో 36 మెంద వెంతున పారణ లు విడుస్సతనిట్ు
ో న్నవేదక స్ిష్ు ెం చేసరెంద. దీన్న పరకారెం
పట్ు ణ పారెంత లోో కెంట్ే గాీమీణ వెైదయెంపై మరిెంత దృషరుపట్కులి్న అవస్రెం కన్నపరస్త ో ెంద.
న్నవేదక ముఖాయెంశాలు
● మరణ లు తకుావగా ఉని రాష్ాురలోో ఆెంధరపద
ర ేశ్ 19వ స్ాినెంలో ఉెంద.
● జనన లు తకుావగా ఉని రాష్ాురలోో 8వ స్ాిన న్ని ఆకీమిెంచిెంద.
● శిశు మరణ ల రవట్ు ఎకుావగా ఉని రాష్ాురలోో ఆెంధరపద
● శిశు మరణ ల రవట్ులో జాతీయ స్గట్ు 33 ఉెండగా ఆెంధరపద
ర ేశ్లో 32 నమోదెైెంద.
● తెలెంగాణలో శిశు మరణ లు 2015లో వెయయకి 35 ఉెండగా 2017 న ట్ికి 29కి తగిుెంద.
గ్రామీణంలో శిశుమరణాలకు కరరణాలు
● బకలయ వివాహాలు: గాీమీణ పారెంత లోో చిని వయస్సలో పళ్లో ళ్ో ల ఇెంకా జరడగుతున ియ.
దీన్నవలో వారిలో పునరడతితిత వయవస్ి వృది చెెందకముెందే పరస్వాలు జరడగుతున ియన్న సీత ర

వెైదయన్నపుణులు ఆెందో ళ్న వయకత ెం చేస్త సన ిరడ. కొన్నిచోట్ో వెైదసయలకు వయస్స గురిెంచి
తపుిడు స్మాచ రాన్ని ఇస్సతన ిరడ.
● అవగాహనలేమి: గరిభణిగా ఉనిపుిడు ఎలాెంట్ి జాగీతతలు తీస్సకోవాలో దెంపతులకు కాన్స
కుట్ుెంబస్భుయలకు కాన్స తగిన అవగాహన ఉెండడెం లేదస.
● పౌషరుకాహార లోపెం: గరిభణులు స్రైన పౌషరుకాహారాన్ని తీస్సకోకపో వడెం, బిడు కు బిడు కు మధయ
తగినెంత వయవధ లేకపో వడెంతో శిశువు నెలలు న్నెండకముెందే పుట్ు డెం, బరడవు తకుావగా
ఉెండడెం జరడగుతోెంద. పరస్వాలోో కన్సస్ెం 10% వరకు నెలల న్నెండకముెందే జరడగుతునిట్ు
ో
తెలుస్ోత ెంద. ఇలాెంట్ి స్ెంఘట్నలు గిరిజన పారెంత లోో అతయధకెంగా నమోదవుతున ియ.
฀ ఆెంధరపరదేశ్ హైకోరడు జడిా ల పరమాణ సీేకారెం

ర ేశ్ హైకోరడు న యయమూరడతలుగా జసరుస్ చీకట్ి మానవేెందరన థ్ రాయ్, జసరుస్ మఠెం
వెెంకట్రమణ పరమాణెం చేశారడ. హైకోరడులోన్న మొదట్ి కోరడు హాలులో జూన్ 20న ఉదయెం
జరిగిన పరమాణ సీేకార కారయకీమెంలో హైకోరడు త త ాలిక పరధ న న యయమూరిత(ఏసీజవ) జసరుస్
సర.పరవీణ్కుమార్స.. జసరుస్ సీహచ్ మానవేెందరన థ్ రాయ్, జసరుస్ ఎెం.వెెంకట్రమణతో పరమాణెం
చేయెంచ రడ. జడీాల న్నయామక పతర లిి నూతన జడిాలకు జసరుస్ పరవీణ్కుమార్స అెందజవశారడ.
● అెంతకుముెందస హైకోరడు జడిాలుగా వీరి న్నయామకాన్నకి స్ెంబెంధెంచిన ఉతత రడేలనస హైకోరడు
రిజిస్ాురర్స చదవి విన్నపరెంచ రడ. పరమాణ సీేకారానెంతరెం ఏసీజవ జసరుస్ సర.పరవీణ్కుమార్సతో
కూడిన ధరాాస్నెంలో జసరుస్ సీహచ్ మానవేెందరన థ్ రాయ్ కవస్సల విచ రణ జరిపారడ. జసరుస్
ఏవీ శరష్స్ాయ నేతృతేెంలోన్న ధరాాస్నెంలో జసరుస్ ఎెం.వెెంకట్రమణ కవస్సలనస విచ రిెంచ రడ.
న యయమూరడతలుగా ఈ ఇదీ రి త జా న్నయామకెంతో హైకోరడు జడిాల స్ెంఖయ 13కు చేరిెంద. ఏపీకి
మెంజూరైన న యయమూరడతల స్ెంఖయ 37. ఇెంకా 24 పో స్సులు ఖాళ్లగా ఉన ియ.
● జసరుస్ మానవేెందరన థ్ రాయ్ స్ేస్ి లెం విజయనగరెం జిలాో పారేతీపురెం. స్ెంపరద య
వయవస్ాయ కుట్ుెంబెం. చీకట్ి నరహరిరావు, విజయలక్ిా దెంపతులకు 1964 మేలో
జన్నాెంచ రడ. పారేతీపురెం ఆరీ్ఎెం పాఠశాలలో ఎలిమెెంట్రీ విదయ, విశాఖలోన్న సయెంట్
అలోసరయస్ ఉనిత పాఠశాలలో పాఠశాల విదయ, పారేతీపురెం పరభుతే జూన్నయర్స కళ్ాశాలలో
ఇెంట్రీాడియెట్, విశాఖలోన్న ఎన్సేపీ న యయకళ్ాశాలలో న యయశాస్త ెంర అభయసరెంచ రడ. త త
చీకట్ి పరశురాెంన యుడు రైతు పక్షపాతి. ఆయన న యయవాదగా, రాజకరయ న యకుడిగా
సేవలు అెందెంచ రడ, 1980లో ఏపీలో మెంతిరగా పన్నచేశారడ. జసరుస్ మానవేెందరన థ్ రాయ్ జిలాో

జడిా కవడర్సలో 2002లో ఎెంపరకయాయరడ. అపిట్ి నసెంచి తెలుగు రాష్ాురలోోన్న వివిధ పారెంత లోో
న యయసేవలు అెందెంచ రడ. 2015 జులెై నసెంచి హైకోరడు రిజిస్ాురర్స జనరల్గా సేవలు
అెందస్సతన ిరడ. ఉమాడి హైకోరడు విభజన స్మయెంలో ఆర్సజీగా కరలకపాతర పో షరెంచ రడ.
● జసరుస్ మఠెం వెెంకట్రమణ స్ేస్ి లెం అనెంతపురెం జిలాో గుతిత . తిరడపతిలో ఇెంట్రీాడియెట్
పయరిత చేశారడ. అనెంతపురెంలోన్న ఆర్సు్ కళ్ాశాలలో డిగీ అభయసరెంచ రడ. బరెంగళ్ూరడలో
న యయశాస్త ెంర చదవారడ. 1982 ఫరబవ
ర రిలో న యయవాదగా పేరడ నమోదస చేస్సకున ిరడ.
అనెంతపురెంలో సీన్నయర్స న యయవాద జయరాెం వదీ న యయవాద వృతిత లో మెలకువలు
నేరడేకున ిరడ. వీరిద న యయవాద కుట్ుెంబెం. 1987 ఏపరరల్ 1న జూన్నయర్స సరవిల్
జడిా(జవసీజవ)గా ఎెంపరకయాయరడ. చితూ
త రడలో న యయాధకారిగా సేవలు పారరెంభిెంచ రడ. కరూిలు
జిలాోలోన్న వివిధ పారెంత లోో న యయాధకారిగా పన్నచేశారడ. నెలో ూరడ, హైదరాబకద్, వరెంగల్
జిలాోలోో సేవలు అెందెంచ రడ. హైదరాబకద్లోన్న సీబీఐ పరధ న కోరడు జడిాగా పన్నచేశారడ. ఈ
ఏడ ద జనవరి 7 నసెంచి కరూిలు జిలాో పరధ న న యయమూరితగా (పీడీజవ) విధసలు
న్నరేరితస్త సన ిరడ
฀ 2021 జూన్ న ట్ికి పో లవరెం

● పో లవరెం పారజకుునస 2021 జూన్ న ట్ికి పయరిత చేయనసనిట్ు
ో ఆెంధరపద
ర ేశ్ పరభుతేెం
పరకట్ిెంచిెంద. జూన్ 20వ తేదీన పో లవరెం పారజకుునస స్ెందరిశెంచిన ముఖయమెంతిర వెైఎస్ జగన్
మోహన్రడిు ఈ మేరకు పరకట్న చేస్ారడ .
฀ ఆెంధరపరదేశ్ రాష్ు ర వారిిక రడణ పరణ ళ్లక రూ.2.29 లక్షల కోట్ు

ో
ర ేశ్ రాష్ు ర వారిిక రడణ పరణ ళ్లకనస రూ.2.29 లక్షల కోట్ు
ో గా ఎస్ఎల్బీసీ ఖరారడ చేసరెంద.
గతేడ దతో పో లిసేత రూ.12,260 కోట్ు
ో పెంచిెంద. పరభుతేరెంగ బకయెంకులకు 60.94 శాతెం,
పైవ
ర ేట్ు బకయెంకులకు 9.91 శాతెం, పారెంతీయ గాీమీణ బకయెంకులకు 16.76 శాతెం, స్హకార
బకయెంకులకు 12.39 శాతెం చొపుిన రడణ లక్ాయలనస విధెంచ రడ .
2019-20 రడణ పరణ ళ్లక (రూ.కోట్ో లో)
● పారధ నయ రెంగెం: 1,69,200
● పారధ నేయతర రెంగెం: 60,000
● వయవస్ాయాన్నకవ అగీభకగెం: రడణ పరణ ళ్లకలో వయవస్ాయ రెంగాన్నకి పదీ పీట్ వేశారడ. మొతత ెం
పెంట్ రడణ ల లక్షయెంలో 10 శాతెం కౌలు రైతులకు ఇవాేలన్న న్నరణయెంచ రడ.

వయవస్ాయాన్నకి రడణ లిలా.. (రూ.కోట్ో లో)
● పెంట్ రడణ లు: 84,000; కాలిక రడణ లు: 24,000;
● మౌలిక స్ౌకరాయలు: 1,000; ఇతర కారయకీమాలు: 6,000
● మొతత ెం వయవస్ాయాన్నకి: 1,15,000
పారధ నయ రెంగాలకు రడణ లు
● వయవస్ాయెం: 1,15,000
● స్ూక్షా పరిశమ
ీ లు: 18,203;
● చిని పరిశమ
ీ లు: 14,462
● మధయస్ాియ: 3,335;
● విద యరడణ లు: 2,733
● గృహరడణ లు: 10,778
฀ ఆెంధరపరదేశ్ రాష్ాురన్నకి పరతయే క హో ద కావాలన్న శాస్నస్భలో తీరాానెం

● రాష్ాురన్నకి పరతేయక హో ద కావాలన్న ఆెంధరపద
ర ేశ్ శాస్నస్భ గట్ిుగా గళ్మెతితెంద. పాయకవజీ వదేీ వదీ న్న
తేలిే చెపరిెంద. హో ద ఇవాేలి్ెందేనన్న ఏకగీవ
ీ ెంగా తీరాాన్నెంచిెంద. అసెంబీో స్మావేశాల చివరి
రోజైన జూన్ 18న రాష్ాురన్నకి పరతేయక హో ద కోరడతూ శాస్నస్భలో ముఖయమెంతిర జగన్మోహన్
రడిు తీరాాన న్ని పరవేశపట్ు గా స్భుయలెంత ఆమోదెంచ రడ. మెండలిలోనూ ఇదే తీరాాన న్ని
ఉప ముఖయమెంతిర పరలిో స్సభకష్ చెందరబో స్ పరవేశపట్కురడ.
● తీరాాన న్ని పరవేశపడుతూ ముఖయమెంతిర జగన్ మాట్కోడ రడ. ‘రాష్ాురన్ని అభివృది పథ్లో
నడిపేెందసకు స్ెంజీవన్న అయన పరతేయక హో ద తపిన్నస్రి. పరతేయక హో ద రాష్ాురలకు కవెందరెం
నసెంచి ఇస్సతని గాీెంట్ో తలస్రి రూ.5,573 ఉెంట్ే ఆెంధరపద
ర శ్
ే కు ఇస్సతని తలస్రి రూ.3,428
మాతరమే. పరతేయక కవట్గిరీ రాష్ాురలకు ఆద య పనసి, జీఎస్ట్ీల మినహాయెంపు, ఇతర
రాయతీలు, పారిశాీమిక పో ర త ్హకాలనస అెందస్సతనిెందసవలో హో ద కు ఎెంతో పారధ నయెం
ఉెంద. యువతకు మెరడగైన ఉపాధ అవకాశాలు లభిెంచ లన ి, రాష్ు ర స్మగాీభివృది కి ద రితీసే
పారిశాీమికాభివృది జరగాలన ి పరతేయక హో ద తో వచేే పో ర త ్హకాలు కరలకెం. కవెందరెం
పరకట్ిెంచిన పాయకవజీకి గత పరభుతేెం ధనయవాద లు తెలుపుతూ ఇదే అసెంబీో వేదకగా తీరాానెం
చేసరెంద. ఆ పాయకవజీ వదీ న్న, హో ద కావాలన్న మా పరభుతేెం తరఫున తీరాాన న్ని పరవేశ

పడుతున ి’ అన్న జగన్ పరకట్ిెంచ రడ. జాపయెం లేకుెండ హో ద నస ఇవాేలి్ెందగా 5కోట్ో రాష్ు ర
పరజల తరఫున కవెందర న్ని కోరడతున ినన్న ముఖయమెంతిర పేరొాన ిరడ.
฀ ఆెంధరపరదేశ్ శాస్నస్భ ఉపస్భకపతిగా కోన రఘుపతి

ర ేశ్ శాస్నస్భ ఉపస్భకపతిగా గుెంట్యరడ జిలాో బకపట్ో ఎమెాలేయ కోన రఘుపతి
ఏకగీవ
ీ ెంగా ఎన్నికయాయరడ. ఆయన ఒకారవ న మినేష్న్ వేయడెంతో ఉపస్భకపతిగా
ఎన్నికైనట్ు
ో స్భకపతి తమిానేన్న సీత రాెం శాస్నస్భలో పరకట్ిెంచ రడ. అనెంతరెం
స్భకన యకుడు జగన్మోహన్రడిు , పరతిపక్ష నేత చెందరబకబున యుడు తదతరడలు
రఘుపతిన్న స్భకపతి స్ాినెం వదీ కు తీస్సకళ్లో కూరోేబరట్ు ి అభినెందనలు తెలిపారడ.
● పరభుతే స్లహాద రడగా స్జా ల : రాష్ు ప
ర భ
ర ుత ేన్నకి స్లహాద రడ(పరజా వయవహారాలు)గా స్జా ల
రామకృష్ాణరడిు న్నయమితులయాయరడ. ఆయననస కవబినెట్ మెంతిర హో ద లో న్నయమిస్ూ
త
పరభుతేెం ఉతత రడేలు జారీచేసరెంద. రామకృష్ాణరడిు పరస్త సతెం వెైకాపా పరధ న కారయదరిశగా
వయవహరిస్త సన ిరడ.
● పురపాలక శాఖ కారయదరిశ పరిధలోకి సీఆర్సడీఏ : రాజధ న్న పారెంత అభివృది పారధకార స్ెంస్ి
(సీఆర్సడీఏ) వయవహారాలిి ఇకపై పురపాలక శాఖ కారయదరిశ పరయవేక్ిస్త ారన్న, ఇద తక్షణెం
అమలోోకి వస్సతెందన్న రాష్ు ర పరభుతేెం జూన్ 18న ఆదేశాలు జారీ చేసరెంద.
● పెంచ యతీరాజ్ ముఖయకారయదరిశగా దేవేద : రాష్ు ర పెంచ యతీరాజ్, గాీమీణ భివృది శాఖ
ముఖయ కారయదరిశగా గోపాలకృష్ణ దేవేద న్నయమితులయాయరడ. ఈ మేరకు పరభుతేెం
ఉతత రడేలు జారీ చేసరెంద. దేవేద ఇట్ీవల వరకూ రాష్ు ర పరధ న ఎన్నికల అధకారిగా
వయవహరిెంచ రడ.
฀ పవ
ైర ేట్ు పాఠశాలలోో చదసవుతుని అమాఒడి పథ్కెం వరితెంపు
 పేద పరలోల తలుోలు తమ పరలోలిి పరభుతే, పవ
ైర ేట్ుబడులోో దేన్నకి పెంపరెంచిన స్రవ ‘అమా
ఒడి’ పథ్కెం వరితస్త సెందన్న ముఖయమెంతిర కారాయలయెంస్ిష్ు ెం చేసరెంద. ఈ విష్యెంలో ఎలాెంట్ి
స్ెందేహాలకు, అపో హలకు త వులేదన్న జూన్ 23న ఒక పరకట్నలోతెలిపరెంద. ఈ కారయకీమెం
అమలుకు స్ెంబెంధెంచి ముఖయమెంతిర వెై.ఎస్.జగన్మోహన్రడిు ఇపిట్ికవపలు స్ెందరాభలోో
విస్ిష్ు ెంగా, ఎలాెంట్ి స్ెందేహాలకు ఆస్ాారమివేకుెండ వివరిెంచ రన్న పేరొాెంద.

฀ ఏపీలో ఉనిత విదయ స్ెంస్ారణలపై కమిట్ీ
ర ేశ్ రాష్ు ెంర లో విద యవయవస్ి నస మరిెంత పట్ిష్ుెం చేసే దశగా పరభుతేెం చరయలు చేపట్ిుెంద.
ఇెందసలో భకగెంగా బరెంగళ్ూరడలోన్న ఇెండియన్ ఇన్నసరుట్యయట్ ఆఫ్ సైన్్లో ప ర ఫస్ర్స ఎన్
.బకలకృష్ణ న్ చెైరాన్గా 12 మెందతో కమిట్ీన్న ఏరాిట్ు చేసరెంద.
● ప ర ఫస్ర్స ఎన్.బకలకృష్ణ న్ చెైరాన్గా వయవహరిెంచే ఈ కమిట్ీలో స్భుయలుగా ప ర ఫస్ర్స దేశాయ్
(ఐఐట్ీ డెైరకుర్స, హైదరాబకద్), ప ర ఫస్ర్స జెంధ యల బీజీ తిలక్ (మాజీ వీసీ, నేష్నల్ ఇన్నసరుట్యయట్
ఆఫ్ ఎడుయకవష్న్ పాోన్నెంగ్), ప ర ఫస్ర్స నళ్లన్న జునేజా (ఎన్ఐయూపీఏ, ఢిల్దో), ఆర్స.వెెంకట్రడిు (ఎెంవీ
ఫ్ౌెండేష్న్), శ్రీమతి స్సధ న రాయణమూరిత (చెైర్సపర్న్, ఇనోూసరస్ ఫ్ౌెండేష్న్), డ కుర్స ఎన్
.రాజశరఖరరడిు , (మాజీ వీసీ, ఉనిత విద యమెండలి), ఎస్.రామకృష్ణ ెంరాజు (స్ామాజిక సేవా
కారయకరత , భీమవరెం), ఆలూరి స్ాెంబశివారడిు (విద యస్ెంస్ి ల పరతిన్నధ), పాఠశాల విద యశాఖ
సకీట్రీ, పరరన్న్పల్ సకీట్రీ, కన్సేనర్స, బి.ఈశేరయయ (రిషరవాయల్ద, ఏనసములవారిపలిో ), డీవీఆరవా
పరస్ాద్ (ఓకిడ్
ీ ా ఇెంట్రవిష్నల్ స్ూాల్) ఉెంట్కరడ.
జీవయలో పేరొాని అెంశాలివీ
● పరస్త సతెం వేరవేరడ పరభుతే యాజమాన యల కిెంద నడుస్సతని విద య స్ెంస్ి లకు స్ెంబెంధెంచి ఒకవ
రకమెైన స్మగీ పారదరశక విధ న ల అమలుకు స్ూచనలు చేయాలి.
● విద య స్ెంస్ి లో ో స్ససరిర పరమాణ ల స్ాధనకు మౌలిక స్దసపాయాల ఏరాిట్ు, మానవ వనరడల
కలిన అెంశాలపై స్లహాలివాేలి.
● కవెందర మానవ వనరడల శాఖ నూతన విద యవిధ నెం–2019 ముస్ాయద నస అనసస్రిెంచి
పాఠశాల విదయలో కవ–12 విధ నెంపై స్ూచనలు చేయాలి. ఓకవష్నల్ విదయ మెరడగుదలకు
స్ూచనలివాేలి
● ఎసీ్ఈఆరీు స్హా వివిధ స్ెంస్ి ల పన్నతీరడ మెరడగుపరిచేెందసకు అవస్రమెైన స్లహాలు
ఇవాేలి.
● ఆరడవారాలోో ఈ కమిట్ీకి అవస్రమెైన స్మాచ రెం, ఇతర అెంశాలనస స్మకూరిే, అద
అెందెంచే స్ూచనల మేరకు ’కిేక్ ఇెంపాక్ు పారజకుు’ కిెంద యుది పారతిపదకన చరయలు చేపట్కులి.
2019–20 విద యస్ెంవత్రెంలోనే దీన్న పరభకవెంతో మారడిలు కన్నపరెంచ లి.

฀ ఏపీ కవబినెట్లో స్ెంపనసిడు జగన్
ర ేశ్ రాష్ు ర మెంతిరవరు ెంలో అతయెంత స్ెంపనసిడు ముఖయమెంతిర వె.ై ఎస్.జగన్మోహన్రడిు
అన్న ‘పరజాస్ాేమయ స్ెంస్ారణల స్ెంఘెం’ (ఏడీఆర్స) వెలోడిెంచిెంద. రాష్ు ర మెంతిరవరు ెంలోన్న 26
మెంద ఇట్ీవల ఎన్నికలోో స్మరిిెంచిన పరమాణ పతర లనస పరిశ్రలిెంచిన ఆ స్ెంస్ి జూన్ 25న
ఒక న్నవేదక విడుదల చేసరెంద. ద న్న పరకారెం...
● రూ.510 కోట్ో ఆస్సతలతో ముఖయమెంతిర అెందరికెంట్ే ముెందసెండగా, ఆ తరాేతి స్ాిన లోో పదీ రడిు
రామచెందర రడిు (రూ.130 కోట్ు
ో ), మేకపాట్ి గౌతెంరడిు (రూ.61 కోట్ు
ో ) ఉన ిరడ.
● 26 మెంద మెంతురలోో 23 మెంద (88%) కోట్ీశేరడలే. మెంతురల స్గట్ు ఆసరత విలువ రూ.35.25
కోట్ు
ో .
● మెంతిరవరు ెంలో 17 మెంద (65%)పై కిమి
ీ నల్ కవస్సలు ఉన ియ. అెందసలో 9 మెంద (35%)పై
తీవరమెైన నేరాభియోగాలు ఉన ియ.
● అెందరికెంట్ే అధకెంగా మెంతిర పదీ రడిు రామచెందర రడిు కి రూ.20 కోట్ో రడణెం ఉెంద. చెరడకువాడ
శ్రీరెంగన థ్రాజుకు రూ.12 కోట్ు
ో , ముతత ెంశట్ిు (అవెంతి) శ్రీన్నవాస్రావుకు రూ.5 కోట్ో
అపుిలున ియ.
฀ 67% పరిగిన ఏపీ అపుిలు

● న లుగవళ్ోలో ఆెంధరపద
ర ేశ్ అపుిలు 67% పరిగాయన్న కవెందర ఆరిికమెంతిర న్నరాలాసీత రామన్
తెలిపారడ. జూన్ 25న రాజయస్భలో కాెంగస్
ీ స్భుయడు కవవీపీ రామచెందరరావు అడిగిన
లిఖితపయరేక పరశికు ఆమె స్మాధ నమిచ ేరడ.
● ‘2015 మారిే న ట్ికి రూ.1,48,743 కోట్ు
ో ని అపుి 2018-19 బడెాట్ అెంచన ల న ట్ికి
రూ.2,49,435 కోట్ో కు చేరిెంద. ఇెందసలో రెండు రాష్ాురల మధయ విభజిెంచన్న అపుి రూ.23,438
కోట్ు
ో కూడ కలిసర ఉెంద. 2016-17 ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో ఉదయ్ సీాెం కిెంద రూ.8,256 కోట్ో
అదనపు రడణ సేకరణకు, డిస్ాెంల రడణ లనస ట్ేకోవర్స చేయడ న్నకి వీలుగా ఈ ఒకా
స్ెంవత్రాన్నకి ఎఫ్ఆర్సబీఎెం పరిమితికి మిెంచి రడణసేకరణకు అనసమతి ఇచిేనట్ు
ో ’ ఆమె
● రాష్ు ర బడెాట్ పదసీలు, ఆడిట్ ఖాత ల పరకారెం గత మూడేళ్ోలో ఏపీ రడణ లు, వాట్ిపై చెలిోెంచే
వడీులు కిెంద విధెంగా ఉనిట్ు
ో పేరొాన ిరడ. రడణవృది 2015-16తో పో లిసేత 2016-17న ట్ికి
35% పరగాు, ఆ తరాేతి స్ెంవత్రాలోో ఆ వృది రవట్ు 11%, 10%కి పరిమితమెైెంద.

฀ రైతు దనోత్వెంగా వెైఎస్ జయెంతి
● మాజీ ముఖయమెంతిర వెైఎస్ రాజశరఖర్సరడిు జయెంతిన్న (జులెై 8) రైతు దనోత్వెంగా
న్నరేహిెంచ లన్న రాష్ు ర పరభుతేెం న్నరణయెంచిెంద. పెంచిన స్ామాజిక పరెంఛనో నస ఆ రోజు నసెంచి
పెంపరణీ చేస్త ామన్న, రైతులకు వడీు లేన్న పెంట్ రడణ లు, వెైఎస్ా్ర్స బీమా వెంట్ి పథ్కాలనస ఆ
రోజున పారరెంభిస్ాతమన్న జూన్ 24న జరిగిన కలెకురో స్దస్స్లో ముఖయమెంతిర జగన్ పరకట్ిెంచ రడ.
฀ పరజా స్మస్యలపై పరతి స్ో మవారెం ‘స్ిెందన’ కారయకీమెం

● పరజాస్మస్యలనస వినేెందసకు ఇకపై పరతి స్ో మవారెం అన్ని పరభుతే కారాయలయాలోోనూ గీవ
ీ ెన్్
సల్ న్నరేహిెంచ లన్న జిలాోల కలెకురోనస ముఖయమెంతిర వెైఎస్ జగన్మోహన్రడిు ఆదేశిెంచ రడ.
దీన్ని కలెకురవట్ోకు మాతరమే పరిమితెం చేయొదీ న్న అన్ని కారాయలయాలోోనూ ఇదే పది తి
అనసస్రిెంచ లన్న స్ిష్ు ెం చేశారడ.
● ఈ కారయకీమాన్నకి ‘స్ిెందన’ అనే పేరడ పట్ిు విస్త ృత పరచ రెం కలిిెంచ లన్న స్ూచిెంచ రడ. పరజల
నసెంచి వినతులు సీేకరిెంచిన తరాేత ఆ స్మస్యనస ఎన్ని రోజులోో పరిష్ారిస్త ామో వివరిస్త ూ
వారికి రశ్రదస ఇవాేలన్న పేరొాన ిరడ. న్నరవీశిత కాల వయవధలోగా స్మస్య పరిష్ారిెంచ లన్న
తేరలోనే త నస ‘రచేబెండ’ కారయకీమాన్ని చేపట్ిు గాీమాలోో పరయట్ిస్త ానన్న పరకట్ిెంచ రడ.
● ‘స్ిెందన’లో పరజలకిచిేన రశ్రదసలోో పేరొాని వయవధలో ఆ స్మస్యనస పరిష్ారిెంచ రా? లేద ?
అనేద రచేబెండ స్ెందరభెంగా తన్నఖీ చేస్త ానన్న చెపాిరడ. కలెకురో డ కూడ తమ పరిధలో
నెలకోస్ారి ఇలా తన్నఖీ చేయాలన ిరడ. కలెకురో డ స్ో మవారెం ఎలాెంట్ి స్మీక్ా స్మావేశాలు
న్నరేహిెంచొదీన్న, విభకగాధపతులు, కారయదరడశలూ ఇదే పది తి పాట్ిెంచ లన్న స్ిష్ు ెం చేశారడ.
ఉెండవలిో లోన్న పరజావేదకలో జూన్ 25న న్నరేహిెంచిన కలెకురో స్దస్స్లో ముఖయమెంతిర జగన్
ఈ మేరకు కలెకురోకు దశా న్నరవీశెం చేశారడ.
฀ పుట్య
ో రడ పో ల్దస్సేుష్న్కు జాతీయ గురితెంపు
● పరజలకు మెరడగైన సేవలెందెంచిన పుట్య
ో రడ పో ల్దస్ సేుష్న్కు జాతీయ స్ాియగురితెంపు దకిాెంద.
కవెందర పరభుతేెం దేశవాయపత ెంగా పరకట్ిెంచిన ఉతత మ పో ల్దస్స సేుష్న్లజాబిత లో పుట్య
ో రడ సేుష్న్
23వ స్ాినెం దకిాెంచసకుెంద. పో ల్దస్ సేుష్న్కు వచేే బకధతస్మస్యలు ఓపరగు ా వినడెం, స్మస్య
పరిష్ాారాన్నకి చరయలు తీస్సకోవడెం, నేరాల న్నయెంతరణకు తగుచరయలు తీస్సకోవడెం, సేుష్న్లో
మెరడగైన స్దసపాయాలు కలిిెంచడెం తదతర అెంశాలపై కవెందర పరభుతేెంగతేడ ద నవెంబర్సలో

దేశ వాయపత ెంగా స్రవే న్నరేహిెంచిెంద. ఈ నేపథ్యెంలోనే జిలాోకు వచిేనకవెందర బృెందెం స్భుయలు
పుట్య
ో రడ పో ల్దస్ సేుష్న్నస స్ెందరిశెంచ రడ.
● పుట్య
ో రడ పో ల్దస్సేుష్న్లో విపో వాతాకమెైన మారడిలు తీస్సకొచిేన విధ నెంపరిశ్రలిెంచ రడ.
స్మస్యలపై పో ల్దస్ సేుష్న్కు వచేే బకధతుల కోస్ెం రిసపి న్ కౌెంట్ర్సఏరాిట్ు, సేుష్న్ ఆవరణలో
ఆహాోదకర వాత వరణెంతో పాట్ు పెండిెంగ్ కవస్సలు లేకుెండ చరయలుతీస్సకుని విధ న న్ని
స్ేయెంగా పరిశ్రలిెంచ రడ. అలాగవ పో ల్దస్సలు తీరడపై మెండలెంలోన్న పరజలనసెంచి
అభిపారయాలనస సేకరిెంచగా మెజారీు శాతెం మెంద స్ెంతృపరత వయకత ెం చేశారడ. దీెంతో కవెందరెంబృెందెం
పుట్య
ో రడ పో ల్దస్ సేుష్న్నస ఆదరశ పో ల్దస్ సేుష్న్గా ఎెంపరక చేసరెంద.
● ఈమేరకు దేశెంలోనే ఉతత మ పో ల్దస్ సేుష్న్లలో పుట్య
ో రడ పో ల్దస్ సేుష్న్కు 23వ స్ాినెం కలిిస్ూ
త
కవెందర పరభుతేెం త జాగా ఉతత రడేలు జారీ చేశారడ. దీన్నపై అదనపుఎసీి చౌడేశేరి
మాట్కోడుతూ, పుట్య
ో రడ పో ల్దస్స సేుష్న్నస దేశెంలోనే ఉతత మ పో ల్దస్ సేుష్న్గాఎెంపరక చేయడెం
ఆనెందెంగా ఉెందన ిరడ. పరజలకు మెరడగైన సేవలు అెందెంచడెం కోస్ెం అనేక
స్ెంస్ారణలుఅమలు చేసరనట్ు
ో తెలిపారడ. దీన్ని ఆదరశెంగా తీస్సకున్న జిలాోలో అన్ని పో ల్దస్
సేుష్నో నసఆదరశ పో ల్దస్సేుష్నసోగా తీరిేదదసీత మన ిరడ.
฀ ఇెంట్ర్సకూ అమాఒడి పథ్కెం వరితెంపు

● పరలోలిి బడులకు పెంపరెంచే తలుోలకు ఏడ దకి రూ.15వేలు ఇచేే అమాఒడి పథ్కాన్నిఇెంట్రడ
విద యరడిలకూ వరితెంపజవయాలన్న రాష్ు ర పరభుతేెం న్నరణయెంచిెంద. తెలో రవష్న్కారడులుకలిగి ఉెండి
పరభుతే, పవ
ైర ేట్ు కళ్ాశాలలోో చదవే విద యరడిలెవరైన ఈ పథ్కాన్నకి అరడహలే.
฀ ఐరాస్ పరిశోధనకు ‘విశాఖ’ ఎెంపరక

● ‘స్ససరిరాభివృది లో న్సట్ి పాతర’ అనే అెంశెంపై ఐకయరాజయ స్మితి యూన్నవరి్ట్ీఇన్నసరుట్యయట్ ఫర్స
ద అడ ేన్ు ్ స్ు డీ ఆఫ్ స్సు న
ల బిలిట్ీ(ఐరాస్ ఐఏఎస్) పరిశోధనచేయనసెంద. దీన్నకిగానస
పరపెంచవాయపత ెంగా వివిధ పారెంత లనస ఎెంపరక చేస్సకుని పరిశోధకులు, మన దేశెం నసెంచి ఒకా
విశాఖ నగరాన్ని మాతరమే ఎెంచసకున ిరడ.
฀ ఏపీఎసీిడీసఎ
ీ ల్కు స్ో ాచ్ అవారడు
● విదసయతు
త విన్నయోగద రడలకు మెరడగైన సేవలెందస్ూ
త , ఇెంధన ప దసపునకు
కృషరచేస్త సనిఏపీఎసీిడీసీఎల్కు జాతీయ స్ాియలో స్ో ాచ్ అవారడు లభిెంచిెంద. జూన్

29నదల్దో లో స్ో ాచ్ గూ
ీ పు ఆధేరయెంలో జరిగిన 58వస్దస్స్లో డిస్ాెం సీజీఎెం కళ్ాధర్సరావు
న్నరాేహకుల నసెంచి అవారడునస అెందసకున ిరడ.
฀ ఆెంధరపరదేశ్లో వెైదయ స్ౌకరాయల మెరడగు కోస్ెం రూ.2,264 కోట్ో పరపెంచ బకయెంకుచికిత్

రడణెం
ర ేశ్లో వెైదయ స్ౌకరాయల మెరడగు కోస్ెం రూ.2,264 కోట్ో (328 మిలియన్డ లరడో) రడణెం
ఇవేడ న్నకి పరపెంచ బకయెంకు ముెందసకొచిేెంద. ఇెందసకు స్ెంబెంధెంచిన ఒపిెందపతర లపై జూన్
27న కవెందర, రాష్ు ర పరభుత ేలు, పరపెంచబకయెంకు పరతిన్నధసలు దల్దో లోస్ెంతకాలు చేశారడ.
● పరపెంచ బకయెంకు అెందెంచే రడణెంతో రాష్ు ెంర లోన్న పౌరడలెందరికర మెరడగైన వెైదయస్ౌకరాయలు
కలిిెంచడ న్నకి వీలవుతుెంద. ముఖయెంగా గరిభణులు, హైపర్స ట్ెనిన్, మధసమేహెం, స్రైేకల్
కాయన్ర్సలాెంట్ి రోగాల బకరిన పడేవారికి మెంచి వెైదయెం అెందసబకట్ులోకి వస్సతెంద.
● రడణ చెలిోెంపునకు ఆరవళ్ో గవస్
ీ పీరియడ్తోపాట్ు 23.5 ఏళ్ో పరిమితి ఉెంట్ుెంద.
฀ ఏపీలో స్హకార చకార కరాాగారాల అభివృది కి న్నపుణుల కమిట్ీ

ర ేశ్ రాష్ు ెంర లో మూతపడిన స్హకార చకార కరాాగారాలనస తిరిగి
తెరిపరెంచడ న్నకిచేపట్కులి్న చరయలపై న్నవేదక స్మరిిెంచేెందసకు వీలుగా ముగుురడ స్భుయలతో
స్ాెంకవతిక కమిట్ీన్నపరభుతేెం న్నయమిెంచిెంద.
● ఏపీలో స్హకార రెంగెంలో ఉని నెలో ూరడ, జెంపన్న, రవణిగుెంట్, చితూ
త రడ, అనకాపలిో చకార
కరాాగారాలు మూతపడు య. వీట్ిన్న తెరిపరెంచ లన్న రాష్ు ర పరభుతేెం న్నరణయెంచిెంద.ఈ మేరకు
ఆయా చకార కరాాగారాల సరితిగతులు, వాట్ి అభివృది కి తీస్సకోవాలి్న చరయలవిష్యమెై
న్నవేదక స్మరిిెంచ లన్న తిస్భయ స్ాెంకవతిక కమిట్ీకి ఆదేశాలు ఇచిేెంద.
● ఈ కమిట్ీలో స్భుయలుగా భీమసరెంగి స్హకార చకార కరాాగార చీఫ్ ఇెంజిన్సరడ రవికుమార్స, చీఫ్
కమిస్ు పరస్ాదరావు, త ెండవ స్హకార చకార కరాాగార పరధ న వయవస్ాయ అధకారి
రమణమూరితఉన ిరడ. పయరితస్ి ాయలో అధయయనెం అనెంతరెం వీరడ స్రాారడకు న్నవేదక
స్మరిిస్ాతరడ.

తెలెంగాణ అెంశాలు
฀ కాకతీయ విశేవిద యలయెంలో రాష్ు ర స్ాియ హిస్ురీ కాెంగీస్
● జనవరి 27న హనాకొెండలోన్న కాకతీయ విశేవిద యలయెంలో రాష్ు ర స్ాియ హిస్ురీ కాెంగస్
ీ
పారరెంభమెైెంద. ముఖయ అతిథగా ఉస్ాాన్నయా విశేవిద యలయ మాజీ ఉపకులపతి
ట్ి.తిరడపతిరావు హాజరై పరస్ెంగిెంచ రడ. తెలెంగాణ చరితర, స్ెంస్ాృతులపై పరిశోధకులు,
అధ యపకులు న్నరెంతరెం పరిశోధనలు చేయాలన్న చెపాిరడ. మరడగునపడిన చరితన
ర స
భకవితరాలకు అెందెంచినపుిడే వరత మానెంలో ముెందసకళ్ో డెం స్సలభమవుతుెందన ిరడ.
పారచీన, మధయ, ఆధసన్నక యుగాలోో తెలెంగాణ చరిత,ర స్ెంస్ాృతులు ఎలా ఉెంట్కయో
వివరిెంచడ న్నకి హిస్ురీ కాెంగస్
ీ వేదకగా ఉపయోగపడ లన ిరడ.
฀ ‘మానవ రహిత వెైమాన్నక వయవస్ి , స్వాళ్ల

ో అనే అెంశెంపై హైదరాబకద్ 'లో జాతీయ
స్దస్స్
● హైదరాబకద్లోన్న ఐఐసీట్ీ(ఇెండియన్ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ కమికల్ ట్ెకాిలజీ)లోజనవరి
27న ‘మానవ రహిత వెైమాన్నక వయవస్ి (అన్మాయన్డ్ ఎయర్సకాీఫ్టు సరస్ుమ్స), స్వాళ్లో’ అనే
అెంశెంపై జాతీయ స్దస్స్ జరిగిెంద . దీన్నకి ముఖయ అతిధగా న్సతి ఆయోగ్ స్భుయడు
డి.క.స్ారస్ేత్ హాజరయాయరడ . ఈ స్ెందరభెంగా మాట్కోడుతూ కృతిరమ మేధ (ఆరిుఫీషరయల్
ఇెంట్ెలిజన్్) పారధ నయెం కీమకీమెంగా పరడగుతోెందన్న మరో పదహనేళ్ోలో ఎయరోసేిస్ 4.0
సైతెం కృతిరమ మేధ లక్షణ లనస అలవరడచసకోనసెందన్న తెలిపారడ. వయయెం, స్మయాన్ని
తగిుెంచసకున్న అనసకూలతలనస పెంచసకోనసెందన్న వివరిెంచ రడ.
● డీఆర్సడీవయ ఛెైరాన్ జి.స్తీష్రడిు మాట్కోడుతూ మానవ రహిత వయవస్ి లో ో, అనసస్ెంబెంధ
స్ాెంకవతికతలో విపో వాతాక మారడిలు చోట్ు చేస్సకుెంట్ున ియన్న చెపాిరడ. పౌర, రక్షణ
వయవస్ి లో ఇవి పరధ నమెైన భూమికనస పో షరెంచనసన ియన్న పేరొాన ిరడ. రక్షణ
మెంతిరతేశాఖ ఆధేరయెంలో తేరలో డోర న్ ఒలిెంపరక్్ పో ట్ీలనస న్నరేహిెంచనసన ిమన్న
฀ హైదరాబకద్కు స్ేచఛభకరత్ మిష్న్ పురస్ాారెం

● భకగయనగరాన్ని స్ేచఛభకరత్ మిష్న్ ఉనిత పురస్ాారెం వరిెంచిెంద. హైదరాబకద్నస బహిరెంగ
మల, మూతర విస్రాన రహితెంగా తీరిేదదీ డెంతో పాట్ు, ఆయా వయరాిలనస శాసీత య
ర ెంగా శుది

చేసరనెందసకు గానస.. ఓడీఎఫ్++ (ఓపన్ డిఫరకవష్న్ ఫీర)గురితెంపునస జారీ చేస్త ూ స్ేచఛభకరత్
మిష్న్ జనవరి 28న ఉతత రడేలు జారీ చేసరెంద. దేశవాయపత ెంగా ఈ గౌరవాన్ని దకిాెంచసకుని
మెట్ర ో నగరాలోో హైదరాబకద్ మూడో స్ాినెంలో ఉెంద. త జాగా చెండీగఢ్, ఇెండో ర్సలనస ఓడీఎఫ్
++ నగరాలుగా పరకట్ిెంచ రడ.
● మొతత ెం 4,041 నగరాలు గురితెంపునకు దరఖాస్సత చేస్సకున ియ. ఇెందసలో తెలెంగాణ నసెంచి
హైదరాబకద్, వరెంగల్, వికారాబకద్ నగరాలున ియన్న బలిీయా అధకారడలు తెలిపారడ.
● మూడు నెలలుగా యెంతర ెంగెం కృషర : హైదరాబకద్ నగరెం ఓడీఎఫ్++ గురితెంపు ప ెందేెందసకు
అధకార యెంతర ెంగెం గత మూడు నెలలుగా విశరష్ కృషర చేసరెందన్న కమిష్నర్స ఎెం.ద నకిష్ో ర్స
పేరొాన ిరడ. జలమెండలి ఎెండీగా, బలిీయా కమిష్నర్సగా రెండు శాఖల యెంతర ెంగాన్ని
స్మనేయెం చేస్సకుెంట్య వయరాిలనస శుది చేసే వయవస్ి నస గాడిలో పట్కుమన ిరడ. నెలల
వయవధలోనే నగరెంలోన్న మరడగుదొ డో న్నిెంట్ి నసెంచి వయరాిలనస 18 ఎసీుపీలకు(మురడగు శుది
కవెందర లు) అనసస్ెంధ నెం చేశామన ిరడ.
● వయకితగత గృహాలోో ఉతితత యేయ వయరాిలనస సపరుక్ ట్కయెంకరడో సేకరిెంచి ఖాళ్ల స్ి లాలోో, చెరడవులోో
వదలేవన్న, ఇపుిడు ఆయా ట్కయెంకరో కు లెైసనస్లు ఇచిే ఎసీుపీలో ో వదలే ఏరాిట్ు చేశామన్న
చెపాిరడ. అవన్సి ఓడీఎఫ్++ గురితెంపునకు దో హదపడు యన్న ద నకిశోర్స గురడత చేశారడ. ఆ
వయవస్ి నస మరిెంత ఆధసన్నకరకరిెంచి పరిశుభరమెైన, ఆరోగయకరమెైన నగరాన్ని స్ససరిరెం చేస్త ామన్న
ఆయన ధీమా వయకత ెం చేశారడ.
฀ మూసీపై ఐకాన్నక్ బిరడిా

● మూసీనదపై ఐకాన్నక్ బిరడా ి పారజకుుకు సీఎస్ ఎస్కవ జోషర డిసెంబర్స 31న ఆమోదముదర వేశారడ.
ఈ పారజకుులో నగర చ రితక
ర న్నరాాణ కౌశలాన్ని పరతిబిెంబిెంచేలా మూసీపై రెండు భకరీ
వెంతెలనలనస న్నరిాెంచనసన ిరడ. ఢిల్దోలోన్న పాలికా బజార్సనస తలదనేిలా.. ఈ బిరడా ల
ి పై వీధ
వాయపార కవెందర లనస తీరిేదదసీత రడ. రూ. 231.50 కోట్ో అెంచన వయయెంతో న్నరిాెంచ తలపట్ిున
ఐకాన్నక్ బిరడా ప
ి ై సీఎస్ తన కారాయలయెంలో పురపాలక శాఖ ముఖయ కారయదరిశ అరిేెంద్కుమార్స,
జీహచ్ఎెంసీ కమిష్నర్స ఎెం.ద నకిష్ో ర్స, హైదరాబకద్ రోడ్ డెవల్పమెెంట్ కారొిరవష్న్ చీఫ్
ఇెంజన్సర్స మోహన్న యక్లతో స్మీక్ష జరిపారడ. చ రిాన ర్స పాదచ రడల పారజకుుకు
కొనస్ాగిెంపుగా ఈ వెంతెనల న్నరాాణెం జరగనసెంద. చ రిాన ర్స పరిస్రాలోోన్న వీధవాయపారడలు,

పెండో వాయపారడలనస ఐకాన్నక్ బిరడా క
ి ి తరలిెంచనసన ిరడ. మూసీ స్సెందరీకరణలో భకగెంగా ఈ
పారజకుు న్నరాాణ న్నకి ఆరడ నెలలుగా కస్రతు
త స్ాగిెంద.
● నగరకరరత న్న
ి ఇనసమడిెంపజవస్త ూ : నగర చ రితక
ర కరరత న్న
ి ఇనసమడిెంపజవసేలా ఈ వెంతెనలకు
రూపకలిన చేస్త సన ిరడ. అఫ్ా ల్గెంజ్లోన్న రాష్ు ర కవెందర గీెంథ లయెం నసెంచి స్ాలార్సజెంగ్
మూయజియెం వెైపు న్నరిాెంచనసని మొదట్ి వెంతెనలో.. వీధ వాయపారాలకు అవకాశెం
కలిిస్ాతరడ.
● 200 మీట్రో ప డవు, 72 మీట్రో వెడలుితో న్నరిాెంచనసని ఈ వెంతెనపై 25/25 పరిమాణెంలో
కియోస్సాలనస ఏరాిట్ు చేస్త ారడ. పరస్త సతెం చ రిాన ర్స నలువెైపులా వీధవాయపారాలు చేస్త సని
960 మెందకి ఈ వెంతెనపై ఏరాిట్ు చేసే స్ాుళ్లో, ఖాళ్ల పారెంత లోో వాయపారెం చేస్సకునే అవకాశెం
కలిిస్ాతరడ. అట్ు నయాపయల్ వెంతెన పకాన న్నరిాెంచనసని మరో బిరడా ప
ి ై కవవలెం పెండో
వాయపారడలకు స్ి లెం కవట్కయస్ాతరడ. ఈ వెంతెన ప డవు 200 మీట్రడో కాగా.. వెడలుి 24
మీట్రడో. ‘హైదరాబకద్ సిష్ల్’ అన్న పేరడని వస్సతవుల వికీయ శాలలనస ఏరాిట్ు చేస్త ారడ.
మొతత న్నకి ఐకాన్నక్ వెంతెననస ట్యరిస్ు హబ్సగా మారడస్ాతరడ. ఈ వెంతెనలపై రికయ
ిీ ేష్న్ జోనసో,
వాయహాళ్ల స్ౌకరయెం, స్ాెంస్ాృతిక కారయకీమాల ఏరాిట్ు, ముష్ాయరాలకు వేదకలు వెంట్ివి
అెందసబకట్ులోకి వస్ాతయ. ఈ పారజకుు న్నరాాణ న్నకి తే రలో ఇెంజన్సరిెంగ్ ప ర కూయ ర్స కన్స్ు క్ష
ర న్
(ఈపీసీ) విధ నెంలో ట్ెెండర్స నోట్ిఫరకవష్న్ విడుదలచేయనసన ిరడ. ఈ 2 వెంతెనలపై
ఏకకాలెంలో 6వేల నసెంచి 10వేల మెంద పరయట్ిెంచవచసే. వీట్ిపై పాదచ రడలకవ అనసమతి
ఉెంట్ుెంద.
● ఓపన్ ఎయర్స థయేట్ర్స : ఈ రెండు వెంతెనల మధయ రెండొెందల మెంద స్ామరిూముెండే యాెంపీ
థయేట్ర్స (ఓపన్ ఎయర్స థయేట్ర్స)నస న్నరిాస్ాతరడ. న్నతయెం ఇకా హైదరాబకద్, తెలెంగాణ
నేపథ్యెంలో స్ాెంస్ాృతిక కారయకీమాలనస ఏరాిట్ు చేస్త ారడ.
฀ తెలెంగాణ హైకోరడు ఆవిరాభవెం

● తెలెంగాణవాస్సల ఆకాెంక్షలకు అనసగుణెంగా జనవరి 1న తెలెంగాణ రాష్ు ర హైకోరడు ఏరాిట్ెైెంద.
తొలి పరధ న న యయమూరితగా జసరుస్ ట్ీబీఎన్ రాధ కృష్ణ న్ పరమాణ సీేకారెం చేశారడ. రాజ్భవన్
లో ఉదయెం 8.30 గెంట్లకు గవరిర్స ఈఎస్ఎల్ నరసరెంహన్ ఆయనతో పరమాణ సీేకారెం
చేయెంచ రడ.

● అనెంతరెం హైకోరడు ఆవరణలో పరధ న న యయమూరిత హో ద లో జసరుస్ ట్ీబీఎన్ రాధ కృష్ణ న్
మిగిలిన 12 మెంద న యయమూరడతలతో పరమాణ సీేకారెం చేయెంచ రడ. జసరుస్ ఆర్స.ఎస్.చౌహాన్
, జసరుస్ వి.రామస్సబరమణియన్, జసరుస్ పర.వి.స్ెంజయ్కుమార్స, జసరుస్ ఎెం.ఎస్
.రామచెందరరావు, జసరుస్ ఎ.రాజశరఖర్సరడిు , జసరుస్ పర.నవీన్రావు, జసరుస్ చలాో కోదెండరాెం
చౌదరి, జసరుస్ బి.శివశెంకరరావు, జసరుస్ ష్మీమ్స అకత ర్స, జసరుస్ పర.కవశవరావు, జసరుస్ అభినెంద్
కుమార్స ష్ావిలి, జసరుస్ ట్ి.అమర్సన థ్గౌడ్ పరమాణెం చేశారడ.
฀ సరన ర పురస్ాారాన్నకి మౌనశ్రీ మలిో క్ ఎెంపరక

● కరీెంనగర్స స్ాహితీ గౌతమి ఏట్క పరతిష్ాాతాకెంగా రాష్ు ర స్ాియలో అెందస్సతని సరన ర కవిత
పురస్ాారెం-2018కి ‘తపత స్ిృహ’ గీెంథ్కరత మౌనశ్రీ మలిో క్నస ఎెంపరక చేసరనట్ు
ో పురస్ాార
కమిట్ీ కన్సేనర్స డ కుర్స ఎడవలిో విజయేెందరరడిు , స్ెంస్ి అధయక్ష, కారయదరడశలు ద స్యెం
సేన ధపతి, గాజుల రవీెందర్సలు పరకట్ిెంచ రడ. ఫరబవ
ర రిలో జరిగవ కారయకీమెంలో పురస్ాారెం
పరద నెం చేస్త ామన్న తెలిపారడ.
฀ మిష్న్ కాకతీయకు జాతీయ పురస్ాారెం

● తెలెంగాణ పరభుతేెం పరతిష్ాాతాకెంగా చేపట్ిున మిష్న్ కాకతీయకు జాతీయ స్ాియలో
పురస్ాారెం దకిాెంద. జలవనరడలు, విదసయతు
త , పునరడత ిదక ఇెంధన వనరడల న్నరేహణలో
సెంట్రల్ బో ర్సు ఆఫ్ ఇరిగవష్న్ పవర్స (సీబీఐపీ) ఏట్క అెందెంచే ఎక్్లెన్్ అవారడు మిష్న్
కాకతీయకు దకిాెంద.
● జనవరి 4న ఢిల్దోలో న్నరేహిెంచిన సీబీఐపీ దనోత్వాలోో భకగెంగా కవెందర విదసయతు
త మెంతిర రాజ్
కుమార్స సరెంగ్ చేతుల మీదసగా తెలెంగాణ చిని న్సట్ిపారడదలశాఖ చీఫ్ ఇెంజిన్సరడ శాయెంస్సెందర్స
అెందసకున ిరడ. అనెంతరెం సీఈ మాట్కోడుతూ జలవనరడల న్నరేహణలో మెరడగైన పన్నతీరడ
పరదరిశస్ూ
త మిష్న్ కాకతీయ ద ేరా చెరడవుల పునరడది రణకు చేస్త సని కృషరకి గానూ సీబీఐపీ
అవారడు దకిాెందన ిరడ.
฀ గొరీల స్ెంఖయలో రాజస్ాిన్నస వెనకిానెట్ు ిన తెలెంగాణ

● దేశెంలో గొరల
ీ స్ెంఖయ, మాెంస్ెం విన్నయోగెంలో తెలెంగాణ అగీభకగాన న్నలిచిెంద. డిసెంబర్స 31తో
ముగిసరన జాతీయ పశుగణనకు స్ెంబెంధెంచిన న్నవేదకలో పలు వివరాలు వెలోడయాయయ.
గొరల
ీ స్ెంఖయలో తెలెంగాణ తరాేత రాజస్ాిన్, ఉతత రపరదేశ్, ఏపీ, మహారాష్ు ర న్నలిచ య.

● 2017 జూన్ న ట్ికి రాష్ు ెంర లో ఉచిత గొరల
ీ పథ్కెం అమలు చేసే న ట్ికి గొరల
ీ స్ెంఖయ కోట్ి
మాతరమే. ఆ పథ్కెం కిెంద పరభుతేెం చసట్ుుపకాల రాష్ాురల నసెంచి 74 లక్షల గొరల
ీ నస
గొలో కురాలకు పెంపరణీ చేసరెంద.వీట్ికి 55 లక్షల పరలోలు పుట్కుయ. దీెంతో రాష్ు ెంర లో కొతత గా 1.28
కోట్ో గొరల
ీ ు తయారయాయయ. వీట్ి విలువ రూ. 2,500 కోట్ు
ో . గొరల
ీ పెంపర ణీ పథ్కెంతో రాష్ు ెంర లో
రూ.2,500 కోట్ో అదనపు స్ెంపద గాీమాలోో వచిే చేరిెంద.
● జాతీయ పశుగణన చేపట్ేున ట్ికి రాష్ు ెంర లో 2.24 కోట్ో గొరీలు ఉనిట్ు
ో అధకారడలు తెలిపారడ.
దీెంతో అతయధక గొరల
ీ ు ఉని రాష్ు ెంర గా తెలెంగాణ గురితెంపు ప ెందెంద. ఇపిట్ివరకు దేశెంలో
అతయధక గొరల
ీ ు ఉని రాష్ు ెంర గా రాజస్ాిన్నస వెనకిా నెట్ు ెంి ద.
● పథ్కాన్నకి రూ.5 వేల కోట్ు
ో : రాష్ు ర పరభుతేెం అమలు చేస్త సని ఉచిత గొరల
ీ పథ్కెం ఇతర
రాష్ాురలనూ ఆకరిిస్త ో ెంద. పథ్కెం కోస్ెం పరభుతేెం రూ. 5 వేల కోట్ు
ో కవట్కయెంచిెంద. అెందసలో
రూ.3 వేల కోట్ు
ో జాతీయ స్హకారాభివృది స్ెంస్ి (ఎన్సీడీసీ) ద ేరా రడణెం ప ెందెంద. మరో 20
శాతెం న్నధసలనస కవెందరెం స్బి్డీగా అెందెంచిెంద. మిగిలిన స్ ముానస రైతులు తమ వాట్కగా
చెలిోెంచ రడ. ఒకొాకా యూన్నట్ వయయెం రూ.1.25 లక్షలు కాగా, పరభుతేెం 75 శాతెం స్బి్డీ
అెంట్ే రూ. 93,750 ఇచిేెంద. లబిి ద రడడు మిగిలిన 25 శాతెం అెంట్ే రూ. 31,250 చెలిోెంచ రడ.
● పరిగిన మాెంస్ెం ఉతితిత ... : తెలెంగాణ పరభుతేెం పరవేశపట్ిున ఉచిత గొరల
ీ పెంపరణీ పథ్కెంతో
రాష్ు ెంర లో వాట్ి స్ెంఖయ పరగడమే కాకుెండ మాెంస్ెం ఉతితిత కూడ గణన్సయెంగా పరిగిెంద.
ఏడ ద స్గట్ున రాష్ు ెంర లో 26,839 మెట్క్
ిర ట్నసిల మాెంస్ెం ఉతితిత అవుతోెంద. మాెంస్ెం
ఉతితిత లో 15 శాతెం వృది స్ాధెంచినట్ు
ో అధకారడలు వెలోడిెంచ రడ. 2017 జూన్కు ముెందస
రాష్ాురన్నకి కరాణట్క, మహారాష్ు ,ర ఉతత రపరదేశ్, రాజస్ాిన్, ఒడిశా, ఆెంధరపద
ర ేశ్ రాష్ాురల నసెంచి రోజుకు
ద ద పు 500 నసెంచి 600 లారీల గొరల
ీ ు దగుమతి అవుతుెండేవి. పరస్త సతెం ఈ స్ెంఖయ 100కు
పడిపో వడెం గమన రహెం. గొరల
ీ స్ెంఖయ పరగడమే కాకుెండ మాెంస్ెం విన్నయోగెంలోనూ
తెలెంగాణ ట్కప్లో న్నలిచిెంద.
● మాెంస్హారెం తీస్సకునేవారిలో స్గట్ున పరతి వయకి ఏడ దకి 7.5 కిలోల మాెంస్ెం
విన్నయోగిస్త సనిట్ు
ో గణ ెంకాలు స్ిష్ు ెం చేస్త సన ియ. తెలెంగాణలో 97 శాతెం మెంద
మాెంస్ాహారడలే ఉనిట్ు
ో స్రవే స్ిష్ు ెం చేసరెంద. జాతీయ పో ష్కాహార స్ెంస్ి మారు దరశకాల
పరకారెం ఏడ దకి ఒక మన్నషర 11 కిలోలు విన్నయోగిెంచ లి్ ఉెంద. తెలెంగాణ 7.5 కిలోలతో
మొదట్ిస్ి ానెంలో ఉెంద. తరాేత ఆెంధరపద
ర ేశ్ 7.2 కిలోలు, తమిళ్న డు 6.5 కిలోలు, కరాణట్క 6

కిలోలు, కవరళ్ 5.5 కిలోలు చొపుిన విన్నయోగిస్త సన ియ. మాెంస్ెం అధకెంగా విన్నయోగిెంచే
రాష్ాురలోో మొదట్ి ఐదస స్ాిన లోో దక్ిణ ద రాష్ాురలే ఉెండట్ెం గమన రహెం.
฀ తెలెంగాణ శాస్నస్భ నూతన స్భకపతిగా పో చ రెం శ్రీన్నవాస్రడిు

● తెలెంగాణ రెండో శాస్నస్భ నూతన స్భకపతిగా బకనస్వాడ శాస్నస్భుయలు పో చ రెం శ్రీన్నవాస్
రడిు ఏకగీవెంర గా ఎన్నికయాయరడ. స్భకపతిగా పో చ రెం ఒకారి న మినేష్నే రావడెంతో.. ఆయనే
సీికర్స పదవికి ఎన్నికైనట్ు
ో స్భుయల కరత ళ్ ధేనసల మధయ ప ర ట్ెెం సీికర్స పరకట్ిెంచ రడ.
నూతన స్భకపతిన్న అధకార, పరతిపక్ష శాస్నస్భుయలు పరశెంస్ల జలుోలతో ముెంచెతత రడ.
భకరతదేశ రాజకరయ, పరజాస్ాేమయ వయవస్ి కవ తలమాన్నకెంగా తెలెంగాణ శాస్నస్భ
స్త్ెంపరద యాలు కొనస్ాగిెంచ లన్స, ఇతర రాష్ాురలకు మారు దరశకెంగా న్నలవాలన్న
కొన్నయాడ రడ.
● 2011లో తెలెంగాణ ఉదయమెంలోకి : తెలెంగాణ ఉదయమెంలోకి రావాలనే కవసీఆర్స పరలుపుతో
2011లో తెదేపా శాస్న స్భయత ేన్నకి రాజీన మా చేసర, తెరాస్లో చేరారడ. 2011లో జరిగిన ఉప
ఎన్నికలోో భకరీ మెజారిట్ీతో గలిచ రడ. 2011 మారిే 24న తెరాస్ ప లిట్ బూయరో స్భుయడిగా
న్నయమితులయాయరడ. 2014లో తెరాస్ తరఫున పో ట్ీ చేసర విజయెం స్ాధెంచ రడ. ఆ తరడవాత
తెలెంగాణ తొలి వయవస్ాయశాఖ మెంతిరగా పన్నచేశారడ. ఇట్ీవల జరిగిన శాస్నస్భ ఎన్నికలోో
ఆయన 18 వేల ఓట్ో మెజారిట్ీతో గలుప ెంద రడ.
● ఉమాడి న్నజామాబకద్ జిలాో నసెంచి రెండో స్భకపతి : ఉమాడి న్నజామాబకద్ జిలాో నసెంచి రెండో
శాస్న స్భకపతిగా ఎన్నికయాయరడ . గతెంలో 2004 నసెంచి 2009 వరకు బకలగాెండ ఎమెాలేయగా
ఉని స్సరవశ్రడిు ఉమాడి ఆెంధరపద
ర ేశ్ స్భకపతిగా పన్నచేశారడ.
● పో చ రెం శ్రీన్నవాస్రడిు కుట్ుెంబ నేపథ్యెం
* పుట్ిున తేదీ: 1949 ఫరబవ
ర రి 10
* తలిో దెండురలు: పరిగ రాజిరడిు , పాపవే
* విద యరహతలు: ఇెంజిన్సరిెంగు
* స్ేస్ి లెం: బకనస్వాడ మెండలెం పో చ రెం
* కుట్ుెంబెం: భకరయ పుష్ి, ముగుురడ కుమారడలు, కుమారత
* పో చ రెం శ్రీన్నవాస్రడిు స్సదీరఘ రాజకరయ అనసభవముని న యకుడు. ఆయన మొతత ెం
ఆరడస్ారడో బకనస్వాడ నసెంచి ఎమెాలేయగా గలుప ెంద రడ. ఇెంట్ిపేరడ పరిగ అయన ఆయన

ఊరి పేరడ బకనస్వాడ మెండలెంలోన్న పో చ రెం పేరడతో పరసరది ప ెంద రడ. త నస చదసవుతుని
ఇెంజిన్సరిెంగ్ విదయకు మధయలోనే స్ేసరి పలికి 1969లో జరిగిన తెలెంగాణ ఉదయమెంలో
* 1976లో ఆయన రాజకరయ పరవేశెం చేశారడ.
* 1977లో దేశాయపేట్ సరెంగిల్విెండో ఛెైరాన్గా ఎన్నికయాయరడ.
* 1983లో తెదేపాలో చేరారడ.
* 1987లో డీసీసీబీ ఛెైరాన్గా పన్నచేశారడ.
* 1989లో న్నజామాబకద్ లోక్స్భ స్ాినెం నసెంచి తెదేపా అభయరిిగా పో ట్ీ చేసర ఓడిపో యారడ.
* 1992లో తెదేపా రాష్ు ర కారయదరిశగా న్నయమితులయాయరడ.
* 1994లో బకనస్వాడ ఎమెాలేయగా తొలిస్ారి ఎన్నికయాయరడ.
* 1998లో గృహ న్నరాాణశాఖ, మెంతిరగా బకధయతలు చేపట్కురడ.
* 1999లో మళ్లో గలుప ెంద భూగరభ గనసలశాఖ మెంతిరగా పన్నచేశారడ.
* 2001- 2002లో గాీమీణ భివృది , పెంచ యతీరాజ్శాఖ మెంతిరగా బకధయతలు న్నరేరితెంచ రడ.
* 2004 శాస్నస్భ ఎన్నికలోో కాెంగస్
ీ అభయరిి బకజిరడిు గోవరిన్ చేతిలో ఓడిపో యారడ.
* 2005 నసెంచి 2007 వరకు తెదేపా జిలాో అధయక్షుడిగా బకధయతలోో ఉన ిరడ.
* 2009 శాస్నస్భ ఎన్నికలోో మళ్లో తెదేపా తరఫున బకనస్వాడ నసెంచి ఎన్నికయాయరడ.
฀ అగిీ విజన్-2019 స్దస్స్నస పారరెంభిెంచిన ఉపరాష్ు పర తి

● సీఐఐ, జయశెంకర్స వయవస్ాయ విశేవిద యలయెం, కోరిల్ యూన్నవరి్ట్ీ స్ెంయుకత ెంగా
న్నరేహిెంచిన అగిీ విజన్-2019 స్దస్స్నస జనవరి 17న ఉపరాష్ు ప
పారరెంభిెంచ రడ. విద యవెంతులెైన యువతీ యువకులు గాీమీణ పారెంత లకు వెళ్లో,
వయవస్ాయాన్ని అకాడ లాభస్ాట్ిగా మారాేలన్న పరలుపున్నచ ేరడ.
● వయవస్ాయ కోరడ్లోో ఆరడనెలలు రైతులతో కలిసర పన్నచేసేలా ఇెంట్ర్సిషరప్ కారయకీమెం అమలు
చేసర... పరతేయక గవడ
ీ ిెంగ్, మారడాలు ఇవాేలన్న స్ూచిెంచ రడ. తెలెంగాణలో పెంట్కాలన్సల ఏరాిట్ు
పరకయ
ిీ మెంచిదన్న కిత బిచ ేరడ. ఒకపుిడు జీడీపీలో 40 శాతెం ఉని వయవస్ాయరెంగెం
పరస్త సతెం 18 శాత న్నకి పడిపో యెందన్న, ఈ పరిసి తి
ర నసెంచి బయట్పడేెందసకు పరిశోధనలన్సి
రైతుల దరికి చేరాలన్న ఆయన కోరారడ. 2022న ట్ికి రైతుల ఆద యెం రట్ిుెంపు కావాలని

లక్షయెంతోనే పరధ న్న నరవెందర మోదీ వివిధ కారయకీమాలు, పథ్కాలు అమలుచేస్త సన ిరన్న
฀ కొలువుదీరిన తెలెంగాణ శాస్నస్భ

● తెలెంగాణ శాస్నస్భ కొలువుదీరిెంద. పరతేయక రాష్ు ెంర గా తెలెంగాణ ఆవిరాభవెం తరాేత ఏరిడిన
రెండో శాస్నస్భ తొలి స్మావేశాలు జనవరి 17న పారరెంభమయాయయ. కొతత ఎమెాలేయల
పరమాణసీేకారెం, శాస్నస్భుయల పరస్ిర పలకరిెంపులు, కరచ లన లతో స్భ తొలి రోజు
స్ెందడిగా స్ాగిెంద.
● ప ర ట్ెెం సీికర్సగా న్నయమితులెైన మజిో స్ ఎమెాలేయ ముెంత జ్ అహాద్ఖాన్ ముఖయమెంతిర
కవసీఆర్సతో పాట్ు మొతత ెం 114 మెంద ఎమెాలేయలతో అసెంబీో లో పరమాణెం చేయెంచ రడ. వివిధ
పక్ాలకు చెెందన ఐదసగురడ ఎమెాలేయలు పరమాణసీేకారాన్నకి హాజరడకాలేదస. ఉదయెం 11.30
గెంట్లకు పారరెంభమెైన శాస్నస్భ మధ యహిెం 1.40 గెంట్ల వరకు స్ాగిెంద.
స్భ విశరష్ాలు
● తెలెంగాణ తొలి శాస్నస్భకు పారతిన్నధయెం వహిెంచిన 76 మెంద ఎమెాలేయలు తిరిగి
ఎన్నికయాయరడ.
● 23 మెంద తొలిస్ారి శాస్నస్భలో అడుగుపట్కురడ.
● స్భలో అతయెంత సీన్నయర్స స్భుయడు ముఖయమెంతిర కవసీఆర్స. ఇపిట్ి వరకూ ఆయన
ఉపఎన్నికతో పాట్ు ఎన్నమిద స్ారడో శాస్నస్భకు ఎన్నికయాయరడ. తరడవాత స్ాినెంలో ఎరీబరలిో
దయాకర్సరావు, రడ యన యక్, ముెంత జ్ అహాద్ఖాన్ ఉన ిరడ.
● ఉప ఎన్నికతో కలిపర హరీశ్రావు, ఈట్ల రాజవెందర్స, కొపుిల ఈశేర్స, పో చ రెం శ్రీన్నవాస్రడిు లు
ఆరడస్ారడో శాస్నస్భుయలుగా ఎన్నికయాయరడ.
● కొతత గూడెెం ఎమెాలేయ వనమా వెెంకట్ేశేరరావు (73) ఈ స్భలో ఎకుావ వయస్సని స్భుయడు.
ఇలెో ెందస ఎమెాలేయ బకనోతు హరిపరయ (33) పరనివయస్సారాలు.
● తెలెంగాణ శాస్నస్భలో మొతత ెం 119 స్ాిన లకుగానస 88మెంద తెరాస్ స్భుయలున ిరడ.
ీ కు 19, మజిో స్కు 7, తెదేపాకు ఇదీ రడ, భకజపా తరఫున ఒక స్భుయడు ఉన ిరడ. ఆల్
ఇెండియా ఫ్ారేర్సు బకోక్ తరఫున ఒకరడ, స్ేతెంతర అభయరిిగా ఒకరడ గలిచ రడ.
● కొతత గా ఎన్నికైన స్భుయలోో నలుగురడ గతెంలో వేరవేరడ చట్ు స్భలకు పారతిన్నధయెం వహిెంచ రడ.
మేడేల్ నసెంచి ఎన్నికైన మలాోరడిు , చెనూిరడ నసెంచి గలిచిన బకలా స్సమన్ లోక్స్భ

స్భుయలుగా పన్నచేశారడ. మునసగోడు నసెంచి ఎన్నికైన కోమట్ిరడిు రాజగోపాల్రడిు గతెంలో లోక్
స్భ, శాస్నమెండలికి పారతిన్నథ్యెం వహిెంచ రడ. కొడెంగల్ నసెంచి గలుప ెందన పట్ిెం నరవెందర్స
రడిు ఎమెాల్ద్గా పన్న చేశారడ.
● గతెంలో ఉమాడి ఆెంధరపద
ర ేశ్ శాస్నస్భకు పారతిన్నథ్యెం వహిెంచి, తెలెంగాణ తొలి శాస్నస్భలో
లేన్న 16 మెంద ఈస్ారి మళ్లో ఎన్నికవడెం విశరష్ెం.
● మొదట్ి శాస్నస్భకు న మినేట్ అయన సీుఫన్స్న్ మళ్లో న మినేట్ అయాయరడ.
฀ హైదరాబకద్లో తెలెంగాణ జాగృతి అెంతరాాతీయ న యకతే స్దస్స్

● ఉపాధ కలిన, పేదరిక న్నరూాలన, జన భక న్నయెంతరణ, స్ససరిరాభివృది , కాలుష్యెం లేన్న
నగరాలు, లిెంగ స్మానతేెం, పునరడత ిదక ఇెంధన లు వెంట్ి 17 అెంశాలోో పరపెంచ దేశాలు
పురోగతి స్ాధెంచ లన్న ఐకయరాజయ స్మితి న్నరవీశిెంచిెంద. ఆయా లక్ాయలనస గాెంధేయ మారు ెంలో
ఎలా స్ాధెంచ లనే లక్షయెంతో తెలెంగాణ జాగృతి ఆధేరయెంలో అెంతరాాతీయ యువ న యకతే
స్దస్స్ జనవరి 19న హైదరాబకద్లోన్న నోవాట్ెల్ హచ్ఐసీసీలో జరిగిెంద. ‘గాెంధేయ మారు ెంలో
స్ససరిరాభివృది , ఆవిష్ారణలు’ అనే అజెండ తో స్మావేశెం స్ాగిెంద. ఈ స్ెందరభెంగా అన ి
హజారవ ముఖోయపన యస్ెం చేశారడ.
● యువత ఒకోా గాీమాన్ని దతత త తీస్సకున్న అభివృది చేయాలన్న స్ామాజిక కారయకరత అన ి
హజారవ పరలుపున్నచ ేరడ. యువతీ, యువకులు ఏడ ద, ఐదేళ్ో ల, పదేళ్ో ల పారతిపదకగా లక్ాయలు
న్నరవీశిెంచసకున్న ముెందసకు స్ాగాలన్న స్ూచిెంచ రడ. జీవితెంలో స్ాధెంచ లి్న లక్ాయలపై స్ిష్ు త,
ఎన్ని అవరోధ లు ఎదసరైన వెనకడుగు వేయకూడదనే స్ెంకలిెం, న్నరెంతరెం నేరడేకోవాలనే
జిజాాస్నస పెంప ెందెంచసకుెంట్ే విజయెం స్ాకారమవుతుెందన్న పేరొాన ిరడ. యువశకవత జాతీయ
శకిత అన్న, యువత జాగృతెంగా ఉెంట్ేనే దేశెం పురోగమిస్సతెందన్న అభిపారయపడు రడ. స్రైన
మారు న్నరవీశెం లభిసేత యువత అదసభత లు చేస్త సెందన్న, పరభుత ేలు ఆ దశగా విధ న లు
రూప ెందెంచ లన్న కోరారడ.
● స్దస్స్కు 110 దేశాల నసెంచి 550 మెంద పరతిన్నధసలు, 15 దేశాలకు చెెందన 70 మెంద
వకత లు, వివిధ దేశాల పారో మెెంట్ు స్భుయలు హాజరయాయరడ.
● మలావత్ పయరణకు యూత్ అచీవ్మెెంట్ అవారడు : స్దస్స్నస పురస్ారిెంచసకున్న ఎన్నమిద
మెందకి ఉపకార వేతన లు, పో ర త ్హకాలు అెందెంచ రడ. ఎవరస్సు శిఖరాన్ని అధరోహిెంచిన

మలావత్ పయరణకు తెలెంగాణ జాగృతి యూత్ అచీవ్మెెంట్ అవారడునస అన ి హజారవ చేతుల
మీదసగా అెందజవశారడ.
● తెలెంగాణ జాగృతి ఆధేరయెంలో జరిగిన అెంతరాాతీయ యువ న యకతే స్మేాళ్నెం ముగిెంపు
కారయకీమెం జనవరి 20న జరిగిెంద , దీన్నకి గవరిర్స నరసరెంహన్ ముఖయ అతిథగా హాజరై
మాట్కోడ రడ.
● ఈ స్ెంధరభెంగా డ .రాజవెందరసరెంగ్కు తెలెంగాణ జాగృతి జీవితస్ాఫలయ పురస్ాారాన్ని, ఎవరస్సు
పరేత న్ని అధరోహిెంచిన మలావత్ పయరణకు, రజో ర్స బబిత కుమారి ఫ్ గాట్లకు తెలెంగాణ
జాగృతి యూత్ అచీవర్స్ అవారడులనస గవరిర్స నరసరెంహన్ అెందజవశారడ.
฀ ఉతత మ పారో మెెంట్ేరియన్గా ఎెంపీ కవిత

● దేశెంలో ఉతత మ పారో మెెంట్ు స్భుయలోో ఒకరిగా న్నజామాబకద్ ఎెంపీ కలేకుెంట్ో కవిత
ఎెంపరకయాయరడ. ఫేమ్స ఇెండియా-ఆసరయా పో స్ు మేగజైన్ న్నరేహిెంచిన శరష్
ీ ణ స్ెంస్ద్ (ఉతత మ
పారో మెెంట్ేరియన్) స్రవేలో ఎెంపరక చేసరన 25 మెంద ఉతత మ ఎెంపీల జాబిత లో ఆమెకు స్ాినెం
లభిెంచిెంద. పారో మెెంట్కు హాజరడ, చరేలోో భకగస్ాేమయెం, పరశిలు అడగడెం, స్ామాజిక సేవ,
పరజలకు అెందసబకట్ులో ఉెండట్ెం తదతర అెంశాల పారతిపదకన స్రవే న్నరేహిెంచ రడ.
฀ పరాయట్కుల స్ౌకరాయరిెం యాప్నస పారరెంభిెంచిన ట్ీఎస్ట్ీడస

ీ ీ
● పరాయట్కుల స్ౌకరాయరిెం తెలెంగాణ రాష్ు ర పరాయట్క అభివృది స్ెంస్ి (ట్ీఎస్ట్ీడీసీ) స్రికొతత యాప్
నస రూప ెందెంచిెంద. జనవరి 22న ట్ీఎస్ట్ీడీసీ ఛెైరాన్ పన యల భూపతిరడిు , ఎెండీ బి.మనోహర్స
లు i explore telangana యాప్నస ఆవిష్ారిెంచ రడ. దీన్ని గూగుల్ పేో స్ోు ర్స నసెంచి డౌన్లోడ్
చేస్సకొన్న ఆెండర యడ్ ఫ్ో న్లలో విన్నయోగిెంచసకోవచసే. ఈ యాప్తో పరాయట్క పారెంత ల
స్మాచ రాన్ని స్సలభెంగా తెలుస్సకోవచసే. కొతత పారెంత లకు ఎలా వెళ్ో ాలి, ఏ మారు ెంలో
పరయాణిెంచ లి, ఎకాడ బస్ చేయాలి, చసట్ుుపకాల చూడదగిన పరదేశాలేెంట్ి, పరతేయక
పాయకవజీలేమెైన ఉన ియా తదతర వివరాలు లభిస్ాతయ. ముెందస్సతగా ట్ికట్ు
ో , హో ట్ల్
గదసలనూ బుక్ చేస్సకోవచసే.
฀ హైదరాబకద్ స్ాహితయ పెండుగ-2019 ఆరెంభెం

● హైదరాబకద్ లిట్రరీ ట్రస్ు, తెలెంగాణ పరాయట్క శాఖ స్ెంయుకత ఆధేరయెంలో ‘హైదరాబకద్
స్ాహితయ పెండుగ-2019’(హచ్ఎల్ఎఫ్) బేగెంపేట్లోన్న హైదరాబకద్ పబిో క్ స్ూాల్(హచ్పీఎస్
)లో జనవరి 25న పారరెంభమెైెంద. మూడు రోజుల పాట్ు న్నరేహిెంచే ఈ వేడుకలనస డీజీపీ

మహెందర్సరడిు పారరెంభిెంచ రడ. ఈ స్ెందరభెంగా జరిగిన కారయకీమెంలో ఆయన
మాట్కోడుతూ..దేశెంలోన్న విభిని భకష్లు, స్ెంస్ాృతులు, కళ్లు, జీవన విధ న లనస ఒకవ
చోట్ుకి తీస్సకురావడెం.. జాతీయ స్ాియలో ఐకయతనస పెంప ెందెంచడ న్నకి
దో హదపడుతుెందన ిరడ.
● దేశ స్ాహితయెంలో మహత ాగాెంధీ పాతర కరలకమెైెందన్న పదాశ్రీ పురస్ాార గీహీత, గుజరాతీ
రచయత శ్రత నసి యశచఛెంధర పేరొాన ిరడ. హైదరాబకద్ స్ాహితయ పెండుగలో భకగెంగా
న్నరేహిెంచిన తొలి పీో నరీ స్మావేశెంలో ‘‘గాెంధీకి ముెందస-తరాేత గుజరాతీ స్ాహితయెం’’
అనే అెంశెంపై శ్రత నసి మాట్కోడ రడ.
฀ సరకిెందర బకద్ పరవడ్ మెైద నెంలో 70వ గణతెంతర వేడుకలు

● జనవరి 26న సరకిెందర బకద్ పరవడ్ మెైద నెంలో గణతెంతర వేడుకలోో గవరిర్స నరసరెంహన్
పరజలనస ఉదేీశిెంచి పరస్ెంగిెంచ రడ. దేశెంలో 29వ రాష్ు ెంర గా ఏరిడు తెలెంగాణ.. అదసభత
పరగతిన్న స్ాధెంచి దేశ న్నరాాణెంలో కియ
ీ ాశ్రలక పాతర పో షరస్త ో ెందన్న రాష్ు ర గవరిర్స నరసరెంహన్
అన ిరడ. రాష్ు ెంర స్స్యశాయమల తెలెంగాణగా రూపుదదసీకుెంట్ోెందన్న తెలిపారడ. పరభుతేెం
పరవేశపట్ిున అభివృది , స్ెంక్వమ పథ్కాలు పరజల మనస్సలు గలుచసకున ియన్న.. అెందసవలేో
ఇట్ీవలి ఎన్నికలోో కవసీఆర్స న యకత ేన్నకి, పరభుతే విధ న లకు పరజలు మరోస్ారి మదీ తు
పలికి, అఖెండ విజయాన్ని అెందెంచ రన్న పరకట్ిెంచ రడ. రెండో స్ారి అధకార బకధయతలనస
చేపట్ిున పరభుతేెం తెలెంగాణ స్రేతోముఖాభివృది కి పునరెంకితమవుతోెందన్న.. పరజలకిచిేన
హామీలన్నిెంట్ిన్న నెరవేరవేెందసకు చితత శుది తో పన్న చేస్త ో ెందన్న వెలోడిెంచ రడ.
฀ ట్ీ-హబ్స కొతత సీఈఓ రవి న రాయణ్

● తెలెంగాణ రాష్ు ెంర లో స్ాురుప్ స్ెంస్ాృతిన్న పెంచేెందసకు పైవ
ర ేట్ు స్ెంస్ి ల భకగస్ాేమయెంతో పరభుతేెం
పరతిష్ాాతాకెంగా ఏరాిట్ు చేసరన ట్ీ-హబ్స నూతన సీఈఓగా రవి న రాయణ్
న్నయమితులయాయరడ. రవి న రాయణ్ మదర స్ ఐఐట్ీ నసెంచి ఇెంజన్సరిెంగ్ పట్కు
పుచసేకున ిరడ. యూన్నవరి్ట్ీ ఆఫ్ స్ౌత్ కాలిఫ్ో రిియా నసెంచి ఎెంఎస్, ఎెంబీఏ డిగల
ీ ు
ప ెంద రడ. తననస సీఈఓగా న్నయమిెంచినెందసకు రవి న రాయణ్ ట్ీ-హబ్స బో రడుకు
ధనయవాద లు తెలిపారడ. ఎనోి కొతత మెైలురాళ్లో అధగమిెంచట్కన్నకి కృషర చేస్త ానన్న ఈ
స్ెందరభెంగా పేరొాన ిరడ.

฀ స్ేస్ి భకరత్లో తెలెంగాణకు మూడు పురస్ాారాలు
● ‘స్ేస్ి భకరత్ యాతర’ పురస్ాారాలోో తెలెంగాణ మూడిెంట్ిన్న దకిాెంచసకుెంద. మహాత ాగాెంధీ
150వ జయెంతిన్న పురస్ారిెంచసకొన్న భకరత ఆహార న ణయత పరమాణ ల పరిరక్షణ స్ెంస్ి (ఎఫ్ఎస్
ఎస్ఏఐ) ఆధేరయెంలో దేశవాయపత ెంగా ‘స్ేస్ి భకరత్ యాతర’ పేరిట్ సైకిల్ యాతరనస
న్నరేహిెంచ రడ. గతేడ ద అకోుబరడ 16న పారరెంభమెైన యాతర ఈ నెల 27తో ముగిసరెంద. అన్ని
రాష్ాురల పరయట్నలోో భకగెంగా ‘ఆరోగయకరమెైన ఆహారాన్ని తినెండి’ అనే న్నన దెంతో ఈ యాతర
తెలెంగాణలోనూ కొనస్ాగిెంద.
● 100 రోజుల పాట్ు స్ాగిన యాతర ముగిెంపు స్ెందరభెంగా ఎఫ్ఎస్ఎస్ఏఐ ఆధేరయెంలో జనవరి
29న దల్దో లో జరిగిన కారయకీమెంలో పలు అెంశాలోో పురస్ాారాలనస అెందజవశారడ. ఇెందసలో
భకగెంగా రాష్ాురన్నకి ‘స్ెంచ ర ఆహార పరిరక్షణ(ఫుడ్ సేఫ్ు ీ ఆన్ వీల్)లో అెందస్సతని ఉతత మ
సేవలకు ఒక పురస్ాారెం దకాగా.. ఆహార పరిరక్షణ న ణయత పరమాణ లోో మెరడగైన పన్నతీరడ
పరదరిశెంచిన నలగుెండ, వరెంగల్ జిలాోలకూ మరో రెండు పురస్ాారాలనస పరకట్ిెంచ రడ. భకరత
ఆహార న ణయత పరమాణ ల పరిరక్షణ స్ెంస్ి ఛెైర్సపర్న్ రీట్క ట్ియోట్ి, కారయన్నరాేహక
స్ెంచ లకులు మథ్్వి ద స్ చేతుల మీదసగా తెలెంగాణ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ పరరవెెంట్ివ్ మెడిసరన్
(ఐపీఎెం) స్ెంచ లకులు డ కుర్స శెంకర్స పురస్ాార పతర లనస సీేకరిెంచ రడ.
฀ చెలోపి కమిష్న్ గడువు ప డిగిెంపు

● తెలెంగాణ రాష్ు ెంర లో గిరిజనసల పారముఖయతలపై విచ రణ చేపడుతుని చెలోపి కమిష్న్
కాలపరిమితిన్న పరభుతేెం ఆరిలుో ప డిగిెంచిెంద. ఈ మేరకు గిరిజన స్ెంక్వమ శాఖ కారయదరిశ
మహశ్దత్ ఎకాా జనవరి 31న ఉతత రడేలు జారీ చేశారడ. వాస్త వాన్నకి జనవరి 31 న ట్ితో ఈ
కమిష్న్ గడువు ముగియనసెంద. కాన్స, విచ రణ పరకయ
ిీ ఇెంకా పయరితకానెందసన
కాలపరిమితిన్న మరో ఆరిలుో ప డిగిెంచిెంద. న్నరవీశిత గడువులోగా విచ రణ చేపట్ిు న్నవేదక
ఇవాేలన్న పరభుతేెం ఉతత రడేలోో స్ిష్ు ెం చేసరెంద.
฀ ‘తెలెంగాణలో స్ససరి ర వయవస్ాయెం’ పుస్త కెం ఆవిష్ారణ

● వేములవాడ శాస్నస్భుయడు చెనిమనేన్న రమేష్ జనాదనెం స్ెందరభెంగా ఆయన రచిెంచిన
‘తెలెంగాణలో స్ససరిర వయవస్ాయెం’ పుస్త కాన్ని పో చ రెం శ్రీన్నవాస్రడిు ఫరబవ
ర రి 3న

฀ ఘనెంగా న గోబక జాతర పారరెంభెం
● ఆదలాబకద్ జిలాో ఇెందరవెలిో మెండలెం కవస్ో ాపయర్సలో న గోబక జాతరనస ఫరబవ
ర రి 4న ఆ రాతిర
ఆదవాసీ గిరిజనసలు మహా పయజలతో వెైభవెంగా పారరెంభిెంచ రడ. తెలెంగాణలో మేడ రెం
స్మాకా,స్ారలమా జాతర తరాేత ఇదే పదీ జాతర. మెస్ెంర వెంశ పదీ లు, పయజారడలు
ఆలయాన్ని శుది చేసరన అనెంతరెం న గోబక దేవతనస గరభగుడి నసెంచి బయట్కు తీస్సకువచిే
గెంగాజలెంతో అభిషేకెం న్నరేహిెంచ రడ. తరాేత మెస్ెంర వెంశ్రయులోో ఏడుగురడ దేవతనస తిరిగి
గరభగుడిలో పరతిషరా ెంచి పరతేయక పయజలు న్నరేహిెంచ రడ.
฀ న ణయమెన
ై పట్ుు ఉతితిత చేస్త సనిెందసకు తెలెంగాణకు జాతీయ అవారడు
● దేశెంలో అతయెంత న ణయమెైన పట్ుు ఉతితిత చేస్త సని రాష్ు ెంర గా తెలెంగాణ గురితెంపు ప ెందెంద. ఈ
ఏడ ద దేశెంలో అతయధకెంగా బరైవయలిున్ (అతయెంత న ణయమెైన) పట్ుు గుడో నస ఉతితిత చేసరన
రాష్ు ెంర గా గురితెంచిన కవెందర జౌళ్లశాఖ తెలెంగాణకు జాతీయ స్ాియ అవారడు పరకట్ిెంచిెంద.
฀ తెలెంగాణలోనూ ‘గాీమ న యయాలయాలు’

● పలెో సీమల ముెంగిట్కు న యయాలయాలు తరలి వెళ్ోనసన ియ. ఇెందసకు తెలెంగాణ పరభుతేెం
రెంగెం సరదిెం చేసరెంద. రాష్ు ర వాయపత ెంగా 55 గాీమ న యయాలయాలనస ఏరాిట్ు చేస్త సనిట్ు
ో
ఫరబవ
ర రి 5న హైకోరడుకు న్నవేదెంచిెంద. దీన్నకి స్ెంబెంధెంచి జారీ చేసరన ఉతత రడేలనూ హైకోరడు
పరిశ్రలనకు అెందజవసరెంద. గాీమ న యయాలయాలకు అవస్రమెైన సరబబెంద న్నయామకాలు,
ఇతర వయయాలకు ఆరిిక శాఖ ఆమోదెం తెలిపరెందన్న, ఉతత రడేలు జారీ చేయాలి్ ఉెందన్న
పేరొాెంద. వీట్ిన్న పరిగణనలోకి తీస్సకుని హైకోరడు ఆ ఉతత రడేలనస స్తేరెం జారీ చేయాలన్న
ఆరిిక శాఖనస ఆదేశిెంచిెంద.
● రాష్ు ెంర లో గాీమ న యయాలయాలు ఏరాిట్ు చేయకపో వడ న్ని స్వాలు చేస్త ూ హైదరాబకద్కు
చెెందన ఎెం.నరవెందరగౌడ్ హైకోరడులో పరజాపరయోజన వాయజయెం ద ఖలు చేశారడ . దీన్నపై ఫరబవ
ర రి
5న పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ ట్ీబీఎన్ రాధ కృష్ణ న్, జసరుస్ ఎ.రాజశరఖర్సరడిు లతో కూడిన
ధరాాస్నెం విచ రణ చేపట్ిుెంద.
● పరభుతే పరతేయక న యయవాద వాదనలు విన్నపరస్త ూ గాీమ న యయాలయాల ఏరాిట్ుకు
స్ెంబెంధెంచి హైకోరడు 2016లో పెంపరన పరతిపాదనలనస యథ తథ్ెంగా ఆమోదెంచినట్ు
ో
తెలిపారడ. అవస్రమెైన సరబబెంద, మౌలిక వస్తుల కలినకు అయేయ వయయాల న్నమితత ెం ఆరిిక
శాఖ ఉతత రడేలు జారీ చేయాలి్ ఉెందన్న, తేరలోనే వాట్ిన్న వెలువరిస్త సెందన్న చెపాిరడ. దీన్ని

పరిగణనలోకి తీస్సకుని ధరాాస్నెం ఈ పరట్ిష్న్పై తదసపరి విచ రణ అవస్రెంలేదన్న స్ిష్ు ెం
చేసరెంద. విచ రణనస ముగిస్త ూ ఉతత రడేలు జారీ చేసరెంద.
● పదేళ్ో కిత
ీ మే చట్ు ెం : పలెో గడపకు న యయాన్ని తీస్సకువెళ్ో ాలని లక్షయెంతో కవెందర పరభుతేెం
తీస్సకొచిేన గాీమీణ న యయాలయాల చట్ు ెం 2009 అకోుబరడ 2 నసెంచి అమలోోకి వచిేెంద.
ఇెంట్రీాడియట్ పెంచ యతీ (మెండలెం) స్ాియలో గాీమ న యయాలయాలనస ఏరాిట్ు
చేయాలి్ ఉెంద. పరస్త సతెం 11 రాష్ాురలోో 343 గాీమ న యయాలయాలనస నోట్ిఫై చేయగా 9
రాష్ాురలోో 210 మాతరమే పన్నచేస్త సన ియ. గాీమ న యయాలయాలనస ఏరాిట్ు చేయాలి్న
బకధయత రాష్ు ర పరభుత ేలదే. దీన్నకి కవెందరెం ఆరిిక స్హకారెం అెందస్సతెంద. భవనెం, కారాయలయెం,
ఫరీిచర్స, కెంపయయట్ర్స తదతరాలకుగానస ఒకస్ారి రూ.18 లక్షలు, న్నరేహణ న్నమితత ెం ఏడ దకి
రూ.3.25 లక్షలు చొపుిన మూడేళ్ోపాట్ు మెంజూరడచేస్త సెంద.
● సరవిల్, కిమి
ీ నల్ కవస్సల విచ రణ : గాీమ న యయాలయాలు.. న యయాధకారి (మొదట్ి తరగతి
జుయడిషరయల్ మేజిసేుట్
ర రాయెంకు) ఆధేరయెంలో నడుస్ాతయ. పలెో లోో జరిగవ సరవిల్, కిమి
ీ నల్
కవస్సలనస విచ రిెంచే పరిధ వీట్ికి ఉెంట్ుెంద. 2 ఏళ్ో లోపు శిక్ష పడే కిమి
ీ నల్ కవస్సలతో పాట్ు
సరవిల్ వివాద లనస విచ రిెంచవచసే. కాలువ గట్ుు, న్సట్ి పెంపరణీ, ప లెం స్రిహదసీ వివాద లనస
విచ రిెంచవచసే. న యయాధకారిన్న హైకోరడు స్లహాతో రాష్ు ర పరభుతేెం న్నయమిెంచ లి్
● దశాబీ ెం తరడవాత తెలెంగాణలో.. : గాీమ న యయాలయాల చట్ు ెం అమలోోకి వచిేన దశాబీ ెం
తరడవాత తెలెంగాణలో న యయాలయాల ఏరాిట్ుకు పరభుతేెం శ్రీకారెం చసట్ిుెంద.
న యయాలయాల ఏరాిట్ుకు 2016లో హైకోరడు పరతిపాదనలు పెంపరనపిట్ికర అమలోోకి రాలేదస.
ఈ నేపథ్యెంలోనే పరజాపరయోజన వాయజయెం ద ఖలెైెంద. రాష్ు ర పరభుతేెం 55 గాీమ
న యయాలయాలు ఏరాిట్ు చేస్త సనిట్ు
ో హైకోరడుకు తెలిపరెంద. గాీమ న యయాధకారికి స్హకారెం
అెందెంచడ న్నకి నలుగురడ సరబబెంద కూడ ఉెంట్కరడ. న యయాధకారి మినహా మిగిలిన
సరబబెందన్న ఒపిెంద పారతిపదకన న్నయమిస్సతనిట్ు
ో పరభుతేెం పేరొాెంద. ఒకోా గాీమ
న యయాలయాన్నకి వేతన ల న్నమితత ెం రూ.18 లక్షల చొపుిన రూ.9.90 కోట్ు
ో , మౌలిక వస్తుల
కలిన కిెంద రూ.5 లక్షల చొపుిన రూ.2.75 కోట్ు
ో కవట్కయస్సతనిట్ు
ో తెలిపరెంద. న యయాధకారి
న్నయామకాన్నకి హైకోరడు తగిన చరయలు తీస్సకోవాలి్ ఉెంద. పాత జిలాోల పరకారెం ఆదలాబకద్లో
5, కరీెంనగర్సలో 15, ఖమాెంలో 6, మెదక్లో 1, మహబూబ్సనగర్సలో 3, నలగుెండలో 15,

రెంగారడిు లో 4, వరెంగల్లో 6 న యయాలయాలు ఏరాిట్ు చేయనసనిట్ు
ో రాష్ు ర పరభుతేెం
గాీమ న యయాలయాల ఏరాిట్ు చేసే పెంచ యతీలివే
● 1. ఆదలాబకద్: ముథో ల్ బకస్ర, నస్ూిర్స, శ్రీరాెంపుర్స, మెందమరిీ, ఆర్స.క.పురెం పర.ఎస్.
2. కరీెంనగర్స: చిగురడమామిడి, కొహడ, బరజాెంకి, మలాయల, ధరాపురి, పగడపలిో , కోలో పలిో ,
స్ారెంగాపుర్స, రాయకల్, కవశవపట్ిెం, సైద పయర్స, ఎలాతురిత, జమిాకుెంట్, వీణవెంక,
కమలాపయర్స
3. ఖమాెం: వి.ఎెం.బెంజారా, అశాేరావుపేట్, దమాపేట్, బో నకల్, వెైరా, తలాోడ
4. మెదక్ : పట్కన్చెరడ
5. మహబూబ్సనగర్స: ఆమనగలుో, కొతూ
త రడ, కొెందసరడు
6. నలగుెండ : మునగాల, వేములపలిో , తిరపురారెం, నడమనూరడ, అలాేల్ (హాలియా),
పదీ వయర, ద మరచెరో, చిెంతపలిో , చిట్కయల, వలిగొెండ, చౌట్ుపిల్, మోతూారడ, బీబీ నగర్స,
యాదగిరిగుట్ు , బ మాలరామారెం
7. రెంగారడిు : శామీర్సపేట్, కుతుబలాోపయర్స, పేట్బషీరాబకద్, కరస్ర
8. వరెంగల్ : భూపాల్పలిో , గీస్సకొెండ, వరినిపేట్, పరేతగిర,ి స్ెంగెం, క.స్ముదరెం
฀ రామగుెండెం విదసయతు
త లో 85% తెలెంగాణకవ
● రామగుెండెంలో న్నరిాస్సతని 4వేల మెగావాట్ో స్ూపర్స థ్రాల్ విదసయతు
త కవెందరెం నసెంచి ఉతితిత
అయేయ విదసయతు
త లో 85% తెలెంగాణకవ కవట్కయెంచ లన్న కవెందర మెంతిరవరు ెం న్నరణయెంచిెంద.
ఫరబవ
ర రి 6న పరధ న్న నరవెందరమోదీ నేతృతేెంలో జరిగిన మెంతిరవరు స్మావేశెం దీన్నకి
ఆమోదముదర వేసరెంద.
● పదీ పలిో జిలాో రామగుెండెంలో న్నరిాతమవుతుని తెలెంగాణ స్ూపర్స థ్రాల్ పవర్స పారజకుు
తొలిదశలో ఒకొాకాట్ి 800 మెగావాట్ో స్ామరిూెం ఉని రెండు యూన్నట్ు
ో ఉెంట్కయ. రెండో
దశలో అెంతే స్ామరిూెం ఉని మూడు యూన్నట్ు
ో ఏరాిట్వుత య. ఆెంధరపద
ర ేశ్ విభజన
చట్ు ెంలోన్న 13వ షడూయల్లో చెపరిన హామీ మేరకు 4వేల మెగావాట్ో స్ూపర్స థ్రాల్ విదసయతు
త
కవెందర న్ని ఏరాిట్ు చేస్త సనిట్ు
ో కవెందరెం వెలోడిెంచిెంద. పరస్త సతెం ఈ పారజకుు తొలిదశ న్నరాాణెంలో
ఉెంద. 2020-21 చివరి తెమ
ైర ాసరకెం నసెంచి ఉతితిత పారరెంభెం అవుతుెంద. రూ.11,811.26 కోట్ో

పారజకుు వయయెంలో 2018 మారిే వరకు రూ.1,849 కోట్ు
ో ఖరడేపట్ిునట్ు
ో కవెందర పరభుతేెం
฀ ‘ఉమెన్ ఆఫ్ ఇెండియా ఆరాున్నక్ ఫసరువల్’ పారరెంభెం
● సేెందయ
ర ఆహార ఉతితు
త లనస ఉపయోగిెంచేలా పరజలోో మరిెంత అవగాహన పెంప ెందెంచ లి్న
అవస్రెం ఉెందన్న హో ెం మెంతిర మహమూద్ అల్ద పేరొాన ిరడ. సేెందయ
ర స్ాగు చేసే మహిళ్ా
రైతులకు రాయతీలు కలిిెంచడెంతోపాట్ు, వారి ఉతితు
త లకు మారాట్ అవకాశాలు
పెంప ెందెంచే దశగా ఆలోచన చేస్త ామన ిరడ.
● ఫరబవ
ర రి 6న కవెందర మహిళ్ా శిశు అభివృది మెంతిరతే శాఖ, రాష్ు ర మహిళ్ా, శిశు స్ెంక్వమశాఖ
స్ెంయుకత ఆధేరయెంలో శిలాిరామెంలో ఏరాిట్ు చేసరన ‘ఉమెన్ ఆఫ్ ఇెండియా ఆరాున్నక్
ఫసరువల్’నస హో ెం మెంతిర పారరెంభిెంచి పరస్ెంగిెంచ రడ.
● కవెందర మహిళ్ా, శిశు అభివృది మెంతిరతేశాఖ అదనపు కారయదరిశ అజయ్ మాట్కోడుతూ
సేెందయ
ర స్ాగు దశగా మహిళ్లనస పో ర త్హిెంచే లక్షయెంతో ఆరాున్నక్ మేళ్ా న్నరేహిస్త సనిట్ు
ో
● ఫరబవ
ర రి 10న స్ాయెంతరెం ముగిసరెంద. ఆరాున్నక్ మేళ్ానస దక్ిణ భకరతదేశెంలో మొదట్ిస్ారి
హైదరాబకద్లో ఏరాిట్ు చేశారడ.
฀ ఎన్నికలోో పరలోభకలకు లగెంగన్న గాీమెంగా మలో పురాజుపలిో గురితెంపు

● గాెంధీజీ కలలు కని గాీమ స్ేరాజాయన్నకి మలో పురాజుపలిో మారడ పేరడగా న్నలిచిెంద. ఇట్ీవల
జరిగిన పెంచ యతీ ఎన్నికలోో నలగుెండ జిలాో న ెంపలిో మెండలెం మలో పురాజుపలిో గాీమస్సిలు
పరలోభకలకు లగెంగకుెండ ఎన్నికలోో తమ ఓట్ు హకుానస విన్నయోగిెంచసకున ిరడ. గాీమెంలో
పో ట్ీ ఉనిపిట్ికర గాీమస్సిలెంత ఏకత ట్ిపై న్నలిచి విశాీెంత ఉపాధ యయుడు మునగాల
స్సధ కర్సరడిు న్న స్రిెంచిగా న మినేష్న్ వేయెంచడెంతోపాట్ు ఖరడేల కోస్ెం స్హాయమెందెంచి
అధక మెజారీుతో గలిపరెంచ రడ.
● గాీమెంలో 1,118 మెంద ఓట్రడో ఉెండగా 978 ఓట్ు
ో పో లయాయయ. 880 ఓట్ు
ో స్సధ కర్సరడిు కి
వచ ేయ. విష్యెం తెలుస్సకుని జిలాో ఎసీి రెంగన థ్ గాీమెంలో పరజా అభినెందన స్భనస
ఏరాిట్ు చేసర స్రిెంచి స్సధ కర్సరడిు తోపాట్ు ఉపస్రిెంచి గోగు శ్రీన్నవాస్, వారడు స్భుయలకు

జాాపరకలు అెందజవసర స్న ాన్నెంచ రడ. పరలోభకలకు లగెంగకుెండ ఓట్ు హకుా
విన్నయోగిెంచసకుని ఓట్రో ెందరికి పరశెంస్ాపతర లు అెందజవసర అభినెందెంచ రడ.
฀ ఓయూలో 39వ స్ౌత్ ఇెండియన్ హిస్ురీ కాెంగీస్ పారరెంభెం

● చరితర ఆధ రెంగానే మెంచి భవిష్యతు
త కు పరణ ళ్లకలు వేయగలమన్న హైదరాబకద్ పో ల్దస్స
కమిష్నర్స అెంజన్సకుమార్స చెపాిరడ. ఫరబవ
ర రి 8న ఉస్ాాన్నయా విశేవిద యలయెంలో 39వ ‘స్ౌత్
ఇెండియన్ హిస్ురీ కాెంగస్
ీ ’ ఘనెంగా పారరెంభమెైెంద. మూడు రోజులపాట్ు న్నరేహిెంచే ఈ
స్మావేశాల పారరెంభ కారయకీమెం ఠాగూర్స ఆడిట్ ోరియెంలో జరిగిెంద.
● ముఖయఅతిథగా హాజరైన అెంజన్సకుమార్స మాట్కోడుతూ.. ‘‘న డు కాశ్ర నసెంచి రామేశేరెం
వరకు జరిగవ వరత కెంలో హైదరాబకద్ పాతర కరలకెంగా ఉెండేద. హైదరబకద్లో 1847లోనే పో ల్దస్
వయవస్ి పారరెంభమెైెంద. అపిట్ోో సైకిల్పై పట్ోరలిెంగ్ జరిగవద.. పరస్త సతెం సైబర్స పట్ోరలిెంగ్
జరడగుతోెంద. దేశవాయపత ెంగా అతయెంత భదరత ఉెండే నగరాలోో ఒకట్ిగా హైదరాబకద్
పేరడగాెంచిెంద. మరోవెైపు కాలాన్నకి అనసగుణెంగా నేరెం రూపాలు మారడేకుెంట్ోెంద. న డు
ఒకారిన్న ముగుురడ, నలుగురడ దొ ెంగలు దో చసకునేవారడ.. పరస్త సతెం ఒకారవ వెందలాద మెందన్న
దో చసకుెంట్ున ిరడ. చరితర ఆధ రెంగా మన తపుిలనస తెలుస్సకొన్న వాట్ిన్న స్రిచేస్సకోవాలి’’
అన్న పేరొాన ిరడ.
● ఉనిత విద యమెండలి వెైస్ ఛెైరాన్ ఆచ రయ లిెంబకదర మాట్కోడుతూ దక్ిణ భకరతదేశ చరితర
వివక్షకు గురైెందన్న ఆవేదన వయకత ెం చేశారడ. ఆచ రయ బదీన
ర రాయణ కరలకోపన యస్ెం చేస్త ూ చరితర
లేకపో తే పరజాస్ాేమయెం మనసగడ స్ాధయెం కాదన ిరడ. ఓయూ ఉపకులపతి ఆచ రయ ఎస్
.రామచెందరెం, రిజిస్ాురర్స గోపాల్రడిు , హిస్ురీ విభకగాధపతి అరడానరావు తదతరడలు మాట్కోడ రడ.
ఈ స్ెందరభెంగా స్ౌత్ ఇెండియన్ హిస్ురీ కాెంగస్
ీ నూతన అధయక్షుడిగా ఆెంధర వరి్ట్ీ విశాీెంత
ఆచ రడయలు సర.స్ో మస్సధ కర్సరావు న్నయమితులయాయరడ.
฀ తెలెంగాణలో రూ. 100కవ నలాో కనెక్షన్

● పట్ు ణ లోో నలాో కనెక్షన్ ప ెందేెందసకు చెలిోెంచ లి్న ధరావతు స్ ముానస పరభుతేెం భకరీగా
తగిుెంచిెంద. రాష్ు ెంర లోన్న అన్ని పురపాలక స్ెంఘాలు, మున్న్పల్ కారొిరవష్నో లో ద రిద్ర రవఖకు
ఎగువన ఉని కుట్ుెంబకలకు రూ.100కవ కనెక్షన్ ఇవాేలన్న న్నరణయెంచిెంద. ద రిద్ర రవఖకు
దగువన (బీపీఎల్) ఉని కుట్ుెంబకలకు పరస్త సతెం అమలోో ఉని ఒకా రూపాయకవ నలాో
కనెక్షన్ విధ న న్ని యథ తథ్ెంగా కొనస్ాగిెంచనసన ిరడ. దీన్నకి స్ెంబెంధెంచిన దస్త ెంర పై

ముఖయమెంతిర క.చెందరశరఖర్సరావు ఫరబవ
ర రి 14న స్ెంతకెం చేశారడ. ఇపిట్ి వరకు పట్ు ణ లోో
ఏపీఎల్ కుట్ుెంబకలు కనెక్షన్ ప ెంద లెంట్ే రూ.6 వేల ధరావతు, ఇెంట్ిలోపల నలాో
పట్ుుకోవడ న్నకి రూ.10,500లు చెలిోెంచ లి్ వస్ోత ెంద. ఇెంత పదీ మొతత ెంలో రడస్సెం ఉెండెంట్ెంతో
నలాో కనెక్షన్ తీస్సకోవడ న్నకి పరజలు ముెందసకు రావడెం లేదన్న భకవిెంచిన సీఎెం ధరావతునస
పయరితగా తగిుెంచ రడ.
฀ సరదీ పేట్ స్మాఖయకు ‘స్ేచఛ’ పురస్ాారెం

● సరదీ పేట్ పట్ు ణ న్నకి చెెందన విపెంచి స్ో మ్స స్మాఖయనస స్ేచఛత పురస్ాారెం వరిెంచిెంద. దీన్ని
ఫరబవ
ర రి 15న దల్దో లో జరిగిన కారయకీమెంలో సరదీ పేట్ బలిీయా కమిష్నర్స శ్రీన్నవాస్రడిు
నేతృతేెంలోన్న బృెందెం అెందసకుెంద. స్ేచఛ భకరత్ మిష్న్ స్ెంయుకత కారయదరిశ వినోద్
కుమార్స జిెంద ల్ చేతులమీదసగా జాాపరక, పరశెంస్ాపతరెం, రూ.2 లక్షల విలువెైన చెకుా
అెందసకున ిరడ. వరడస్గా రెండో స్ారి సరదీ పేట్ ఈ అవారడుకు ఎెంపరక కావడెం విశరష్ెం.
฀ ‘కెంపా’ ఏరాిట్ుచేస్త ూ ఉతత రడేలు

● పరత యమాియ అడవుల పెంపకెం, న్నధసల ఖరడేపై పరయవేక్షణకు తెలెంగాణ ‘కెంపా’ (కాెంపన్
సేట్రీ ఎఫ్ారసేుష్న్ మేనేజ్మెెంట్ పాోన్నెంగ్ అథ రిట్ీ) ఏరాిట్ెైెంద. ముఖయమెంతిర అధయక్షులుగా
వయవహరిెంచే ఈ పాలకమెండలిలో అట్వీశాఖ మెంతిర, రాష్ు ర పరభుతే పరధ న కారయదరిశ,
స్ెంబెంధత శాఖల ముఖయ కారయదరడశలు, అట్వీశాఖ పరధ న స్ెంరక్షణ అధకారి, చీఫ్ వెైల్ులెైఫ్
వారున్, రాష్ు ర అథ రిట్ీ సీఈఓలు స్భుయలుగా ఉెంట్కరడ.
● పాలకమెండలికి అనసబెంధెంగా సీఎస్ ఛెైర్సపర్న్గా సీురిెంగ్ కమిట్ీ, పీసీసీఎఫ్ ఛెైర్సపర్న్గా
ఎగిాకూయట్ివ్ కమిట్ీలు ఉెంట్కయ. విదసయతు
త , స్ాగున్సట్ి పారజకుులు, రహద రడల న్నరాాణెం కోస్ెం
అట్వీ భూములు తీస్సకునిపుిడు నష్ు పరిహారెంతో పాట్ు పరత యమాియ భూములనస
రాష్ు ప
ర భ
ర ుత ేలు కవట్కయస్ాతయ. నష్ు పరిహారెం న్నధసలు కవెందరెం నసెంచి రాష్ాురలకు
విడతలవారీగా వస్సతెంట్కయ. న్నధసల వయయాన్నకి స్ెంబెంధెంచి స్సపీరెంకోరడు మారు దరశకాలు
ఉన ియ. దీన్నపై కవెందరెం అన్ని రాష్ాురలకు స్రడాూలర్స పెంపరెంద. దీన్నలో భకగెంగానే తెలెంగాణ
‘కెంపా’ ఏరాిట్ెైెంద.
฀ జీహచ్ఎెంసీకి స్ేచఛత అవారడు

● హైదరాబకద్ మహానగర పాలక స్ెంస్ి (జీహచ్ఎెంసీ) స్ేచఛత ఎక్లెన్స్ పురస్ాారెం
స్ాధెంచిెంద. దల్దో లోన్న విజాాన్ భవన్ వేదకగా ఫరబవ
ర రి 15న జరిగిన కారయకీమెంలో అవారడునస..

కవెందర పట్ు ణ గృహన్నరాాణ శాఖ కారయదరిశ డీఎస్ మిశాీ చేతులమీదసగా జీహచ్ఎెంసీ కమిష్నర్స
ద నకిశోర్స అెందసకున ిరడ.పద లక్షల జన భక ద ట్ిన నగరాలోో కవవలెం జీహచ్ఎెంసీకవ ఈ
పురస్ాారెం దకాడెం విశరష్ెం.
฀ 33 జిలాోలకు విస్త రిెంచిన తెలెంగాణ రాష్ు ెంర

● తెలెంగాణ రాష్ు ెంర లో ములుగు, న రాయణపేట్ రవెనూయ డివిజనో నస కొతత జిలాోలుగా ఏరాిట్ు
చేస్త ూ పరభుతేెం ఉతత రడేలు జారీ చేసరెంద. గతేడ ద డిసెంబర్స 31న ఈ రెండు జిలాోల ఏరాిట్ుకు
ముస్ాయద పరకట్ననస జారీ చేసర పరజల నసెంచి అభయెంతరాలనస కోరిెంద. అనెంతరెం
జయశెంకర్స భూపాలపలిో జిలాో నసెంచి ములుగు, మహబూబ్సనగర్స జిలాో నసెంచి
న రాయణపేట్లనస వేరడ చేస్త ూ ఫరబవ
ర రి 16న తుద పరకట్న విడుదల చేసరెంద. దీెంతో రాష్ు ెంర లో
జిలాోల స్ెంఖయ 33కు చేరడకుెంద.
● పద జిలాోలతో ఆవిరభవిెంచిన తెలెంగాణలో 2016 అకోుబర్స 11వ తేదీన కొతత గా 21 జిలాోలనస
ఏరాిట్ు చేశారడ. పరిపాలన స్ౌలభయెం దృష్ాు కొతత జిలాోలు, రవెనూయ డివిజనస
ో , మెండలాల
పునరిేభజననస పరభుతేెం కొనస్ాగిస్త ూ వస్ోత ెంద. గత నెలలో కోరడట్ో , కొలాోపయర్స రవెనూయ
డివిజనో ఏరాిట్ుకు పారథ్మిక పరకట్న జారీ అయెంద.
● పరిపాలన పారరెంభెం : ములుగు, న రాయణపేట్ జిలాోలోో ఫరబవ
ర రి 17, 2019
నసెంచి పాలన పరమెైన సేవలు పారరెంభెం కానసన ియ. కొతత జిలాోల ఆవిరాభవెం, మనసగడ
17.02.2019 నసెంచి అమలోోకి వస్సతెందన్న ఉతత రడేలోో పరభుతే పరతేయక పరధ న కారయదరిశ
రాజవశేర్స తివారీ పేరొాన ిరడ. ఈ మేరకు పాలన పరమెైన ఏరాిట్ు
ో చేస్త సన ిరడ. తొమిాద
మెండలాలతో ఏరిడిన ములుగు జిలాోలో ములుగు కవెందరెంగా పరిపాలన కొనస్ాగనసెంద. 2.94
లక్షల జన భక ఉని ఈ జిలాోకు తొలి కలెకుర్సగా జయశెంకర్స భూపాలపలిో జిలాో కలెకుర్స
వి.వెెంకట్ేశేరో కు అదనపు బకధయతలు అపిగిెంచ రడ. 11 మెండలాలతో ఏరిడిన
న రాయణపేట్ జిలాో జన భక 5.04 లక్షలు. ఈ జిలాోలో న రాయణపేట్ కవెందరెంగా పరిపాలన
కొనస్ాగనసెండగా తొలి కలెకుర్సగా మహబూబ్సనగర్స జిలాో కలెకుర్స రొన ల్ు రోస్కు అదనపు
బకధయతలు అపిగిెంచ రడ.
● కోయలకొెండ మహబూబ్సనగర్సలోనే : మహబూబ్సనగర్స జిలాోలో ఉని కోయలకొెండ
మెండలాన్ని న రాయణపేట్ జిలాోలో కలుపుతూ పరభుతేెం జారీ చేసరన పారథ్మిక పరకట్నపై
స్ాిన్నకులు పదీ ఎతు
త న అభయెంతరాలు వయకత ెం చేశారడ. ఒక దశలో స్ాిన్నకుల ఆెందో ళ్న

ఉదక
ర త తలకు ద రితీసర పో ల్దస్ పరకట్ిెంగ్ ఏరాిట్ు చేయాలి్ వచిేెంద. ఈ నేపథ్యెంలో పరభుతేెం
ఆ మెండలాన్ని వదలేసర 11 మెండలాలతోనే కొతత జిలాో ఏరాిట్ు చేసరెంద. ములుగు జిలాోలో
తమ మెండలాలనస కలపాలెంట్య మహబూబకబకద్ జిలాోలో ఉని పాకాల కొతత గూడెెం,
గెంగారెం మెండలాలకు చెెందన కొెందరడ విజా పరత చేశారడ. అయనపిట్ికర తొమిాద
మెండలాలతోనే జిలాోనస ఏరాిట్ు చేసరెంద.
● జిలాో: న రాయణపేట్-11 మెండలాలు
● స్రిహదసీ జిలాోలు: మహబూబ్సనగర్స, జోగులాెంబ గద ేల, వనపరిత, వికారాబకద్, కరాణట్క
రాష్ు ెంర
● మెండలాలు: న రాయణపేట్(26), ద మరగిదీ(27), ధన ేడ(9), మరికల్(14), కోసరు (26),
మదూ
ీ రడ(30), ఊట్యారడ(27), నరే(20), మకత ల్(39), మాగనూరడ(20), కృష్ాణ(14).
● జిలాో: ములుగు- 9 మెండలాలు
● స్రిహదసీ జిలాోలు: జయశెంకర్స భూపాలపలిో , మహబూబకబకద్, వరెంగల్ గాీమీణెం, ఛతీత స్గఢ్
రాష్ు ెంర
● మెండలాలు: ములుగు(19), వెెంకట్కపయర్స(10), గోవిెందరావుపేట్(14), స్మాకా-స్ారకా
త డ ేయ(73), ఏట్యరడన గారెం(39), కన ియగూడెెం(25), మెంగపేట్(23),
వెెంకట్కపురెం(72), వాజవడు(61). (బకరకట్ో లోన్నవి గాీమాల స్ెంఖయ)
฀ తెలెంగాణలో మెంతురలుగా పద మెంద పరమాణ సీేకారెం

● తెలెంగాణ మెంతిరవరు విస్త రణ ఫరబవ
ర రి 19న రాజ్భవన్లో ఘనెంగా జరిగిెంద. పదమెంద
మెంతురలతో ఉదయెం 11.30కి గవరిర్స నరసరెంహన్ పరమాణ సీేకారెం చేయెంచ రడ. అనెంతరెం
రాతిర 8 గెంట్ల స్మయెంలో ముఖయమెంతిర కవసీఆర్స కొతత మెంతురలకు శాఖలనస కవట్కయెంచ రడ.
ఆరిిక, ఐట్ీ, పరిశమ
ీ లు, పురపాలన వెంట్ి అతయెంత కరలక శాఖలనస తన వదీ
ఉెంచసకుని ముఖయమెంతిర మిగత శాఖలనస స్హచరడలకు కవట్కయెంచ రడ. పరభుతే
పారధ మయ రెంగాలోో ఒకట్ెైన న్సట్ి పారడదల శాఖ కూడ సీఎెం తన వదేీ ఉెంచసకున ిరడ.
● త జా విస్త రణతో మొతత ెం మెంతురల స్ెంఖయ 12కి చేరిెంద. డిసెంబరడ 13న సీఎెం కవసీఆర్స, మెంతిర
మహమూద్అల్దతో పరమాణ సీేకారెం చేశారడ. త జాగా పదమెంద పరమాణ చేశారడ. మొతత ెం
జాబిత లో ఏడుగురడ ఓసీలు (కవసీఆర్స, జి.జగదీశ్రడిు , సరెంగిరడిు న్నరెంజన్రడిు , ఎరీబరలిో దయాకర్స
రావు, వేముల పరశాెంత్రడిు , అలోోల ఇెందరకరణ్రడిు , చ మకూర మలాోరడిు ) కాగా ముగుురడ

బీసీలు (ఈట్ల రాజవెందర్స, వి.శ్రీన్నవాస్గౌడ్, తలస్ాన్న శ్రీన్నవాస్యాదవ్), ఎసీ్ (కొపుిల ఈశేర్స
), మెైన రిట్ీ (మహమూద్అల్ద)ల నసెంచి ఒకొాకారడ ఈ జాబిత లో ఉన ిరడ. మెంతిర
మెండలిలో మొతత ెం 18 మెందకి అవకాశెం ఉెంద. ఇపిట్ికవ 12 మెంద భరీత కాగా మరో ఆరడ
ఖాళ్లగా ఉన ియ.
కొతత మెంతురలు, శాఖలు
● ఈట్ల రాజవెందర్స: వెైద యరోగయశాఖ
● జి.జగదీశ్రడిు : విదయ
● ఎరీబరలిో దయాకర్సరావు: పెంచ యతీరాజ్, గాీమీణ భివృది , గాీమీణ న్సట్ిస్రఫరా శాఖ
● సరెంగిరడిు న్నరెంజన్రడిు : వయవస్ాయెం, స్హకార, మారాట్ిెంగు, పౌరస్రఫరాలు, విన్నయోగ
వయవహారాలు
● కొపుిల ఈశేర్స: ఎసీ్, ఎసీు, బీసీ, మెైన రిట్ీ, దవాయెంగులు, వయోవృది స్ెంక్వమ శాఖలు
● వేముల పరశాెంత్రడిు : రోడుో భవన లు, రవాణ , శాస్నస్భక వయవహారాలు, గృహన్నరాాణెం
● వి.శ్రీన్నవాస్గౌడ్: ఆబకారీ, పరాయట్క, కరడ
ీ లు, యువజన సేవలు, స్ాెంస్ాృతిక, పురావస్సత
● ఇెందరకరణ్రడిు : న యయ, అట్వీ, పరాయవరణెం, దేవాద యెం
● తలస్ాన్న శ్రీన్నవాస్యాదవ్: పశుస్ెంవరిక, మత్ూ, పాడి పరిశమ
ీ , సరన్నమాట్ోగీఫీ
● చ మకూర మలాోరడిు : కారిాక, ఉపాధ కలిన, కరాాగారాలు, సీత ర శిశు స్ెంక్వమెం,
నెైపుణ యభివృది శాఖ
฀ రాష్ు ెంర లో స్ఫ్ారన్ వెైమాన్నక పరిశమ

ీ
● ఫ్ారన్్కు చెెందన పరసరది విమాన ల విడిభకగాల తయారీ స్ెంస్ి ‘స్ఫ్ారన్’ హైదరాబకద్లో రూ.290
కోట్ో తో పరిశమ
ీ నస ఏరాిట్ు చేయడ న్నకి ముెందసకొచిేెంద. శెంష్ాబకద్లోన్న జీఎెంఆర్స పరతేయక
ఆరిిక మెండలి స్మీపెంలో స్ాిపరెంచనసని ఈ పరిశమ
ీ లో విమాన ల్దఫ్ ట్రోబఫ్ాయన్ ఇెంజినో
విడిభకగాలు తయారడచేస్త ారడ. ఈ పరిశమ
ీ ద ేరా 50 మెంద న్నపుణులు, మరో 300 మెంద
స్ాిన్నకులకు ఉపాధ లభిస్సతెంద. స్ెంస్ి సీఈవయ ఫరలిప్ పట్ిట్కొలిన్ ఫరబవ
ర రి 19న పరగతిభవన్లో
ముఖయమెంతిర కవసీఆర్సతో స్మావేశమెై ఈ మేరకు తన న్నరణయాన్ని వెలోడిెంచ రడ.
฀ ఆరిిక మెంతిరగా కవసీఆర్స

● ముఖయమెంతిర కవసీఆర్స ఆరిికశాఖ బకధయతలు న్నరేహిస్త ూ ఫరబవ
ర రి 22న శాస్నస్భలో ఓట్కన్
అకౌెంట్ బడెాట్నస పరవేశపట్కురడ. దీెంతో ముఖయమెంతిరగా ఉెంట్య ఆరిిక శాఖనస న్నరేహిస్త ూ

బడెాట్నస పరవేశపట్ిున వారి జాబిత లో ఆయన చేరారడ. 2019-20 ఆరిిక స్ెంవత్రాన్నకి
స్ెంబెంధెంచి దేశెంలో ఇపిట్ివరకు 4 రాష్ాురలోో సీఎెంలే బడెాట్లనస పరవేశపట్కురడ.
● జనవరి 30న గోవా సీఎెం మనోహర్స పారికర్స బడెాట్నస స్మరిిెంచ రడ. ఈ నెల 8న కరాణట్క సీఎెం
కుమారస్ాేమి, ఛతీత స్గఢ్ సీఎెం భూపేశ్ బఘల్, 9న హిమాచల్ పరదేశ్ సీఎెం జైరాెం ఠాకూర్సలు
బడెాట్నస పరవేశపట్కురడ. గతెంలో 2015-16లో యూపీ సీఎెం అఖిలేష్యాదవ్, కవరళ్లో 2016-
17లో ఊమెన్ చ ెందీ, 2018-19లో కరాణట్క సీఎెం సరదిరామయయ, రాజస్ాిన్లో వస్సెంధర రాజ,
న గాలాెండ్లో సీఎెం సీకవ స్ెంగాా బడెాట్లనస స్మరిిెంచ రడ.
తెలుగు రాష్ాురలోో...
● ఆెంధర రాష్ు ర మొదట్ి ముఖయమెంతిర బరజవాడ గోపాల్రడిు సీఎెంగా ఆరిిక శాఖనస న్నరేహిస్త ూ
1955-56, 1957-58 ఆరిిక స్ెంవత్రాల బడెాట్నస పరవేశపట్కురడ.
● కాస్స బరహాానెందరడిు సీఎెంగా ఉెంట్య ఆరిిక శాఖ బకధయతలు చేపట్ిు 1968-69, 1969-70 ఆరిిక
స్ెంవత్రాలోో బడెాట్నస స్మరిిెంచ రడ.
● కొణిజవట్ి రోశయయ ముఖయమెంతిరగా, ఆరిిక శాఖనస న్నరేహిస్త ూ 2010-11లో బడెాట్నస
పరవేశపట్కురడ.
฀ తెలెంగాణ ఓట్ ఆన్ అకౌెంట్ బడెా ట్ మొతత ెం రూ . 1.82 లక్షల కోట్ు

ో
● తెలెంగాణ ముఖయమెంతిర కవసీఆర్స ఫరబవ
ర రి 22న 2019-20 ఆరిిక స్ెంవత్రాన్నకి శాస్నస్భలో
రూ.1.82 లక్షల కోట్ో బడెాట్నస పరవేశపట్కురడ. ఇద ఆరడ నెలల కాలాన్నకి ఓట్ ఆన్అకౌెంట్ బడెాట్
కావడెంతో ఇెందసలో స్గెం మొతత న్నకి దరవయవిన్నమయ బిలుోనస శాస్నస్భ ఆమోదస్సతెంద.
ఐదేళ్ో లగా స్ాగున్సట్ి రెంగాన్నకవ అతయధక కవట్కయెంపులు చేస్త సని పరభుతేెం ఆరో ఏట్ కూడ ఆ
రెంగాన్నకి, స్ెంక్వమాన్నకి, వయవస్ాయాన్నకి, రైతు స్ెంక్వమాన్నకి పదీ పీట్ వేసరెంద. బడెాట్లో
ద ద పు స్గెం న్నధసలు వీట్ికవ కవట్కయెంచడెం గమన రహెం.
● బడుగు, బలహీనవరాుల అభుయనితికి రాష్ు ర పరభుతేెం కట్ుుబడి ఉెందన్న మరోమారడ బడెాట్
పదసీలు స్ిష్ు ెం చేశాయ. రాష్ు ెంర ఏరిడిన తరాేత తొలిస్ారి అధకారెంలోకి వచిేన తెరాస్ రెండో
స్ారి కూడ అధకారాన్ని దకిాెంచసకొన్న ఐదేళ్ో కారయకీమాలనస మరో ఐదేళ్ో పాట్ు ముెందసకు
తీస్సకళ్ేోెందసకు మారాున్ని స్సగమెం చేస్సకుెంద.
● దేశెంలో 29వ రాష్ు ెంర గా అవతరిెంచిన తెలెంగాణ ఒక స్ఫల, పురోగామి రాష్ు ెంర గా నేడు
ముెందడుగు వేస్త ో ెందన్న ముఖయమెంతిర క. చెందరశరఖర్సరావు పేరొాన ిరడ. స్ేలి కాలెంలోనే

అనేక పరతికూలతలనస అధగమిెంచి, స్ామాజిక, ఆరిిక పున దన్న పట్ిష్ా పరడచసకుెంట్య
దేశాన్నకి ఆదరశెంగా న్నలవడెం ఒక అదసభతమన ిరడ. ఎకాడ దళ్ారడల పరమేయెం లేకుెండ
నేరడగా అెందసతుని ఆస్రా పరెంఛనస
ో పేదల జీవిత లోో స్ెంతోష్ాన్ని న్నెంపుతున ియన్న
చెపాిరడ. అసెంబీో లో బడెాట్ పరస్ెంగాన్ని చదసవుతూ ఈ పరగతి పరస్ి ాన న్ని కొనస్ాగిెంచే కీమెంలో
2019-20 ఆరిిక స్ెంవత్రాన్నకి ఓట్ ఆన్ అకౌెంట్ బడెాట్నస పరవేశపడుతునిట్ు
వయవస్ాయ రడణ ల మాఫీ, రైతుబెంధస కిెంద ఎకరాకు రూ.10 వేలు, ఆస్రా పరెంఛనో మొతత ెం
రట్ిుెంపు, నెలకు రూ.3016 న్నరడదో యగ భృతికి బడెాట్లో కవట్కయెంపులు చేశారడ.
● 1.42 కోట్ో ఎకరాలకు స్ాగున్సరడ లక్షయెంగా ముెందసకు వెళ్త లని పరభుతేెం ఈ ఏడ ద ఈ
రెంగాన్నకి రూ.22,500 కోట్ో తో పారధ న యన్ని కొనస్ాగిెంచిెంద.
● మొదట్ి ఐదేళ్ోలో రూ.16,124 కోట్ో వయవస్ాయ రడణ లనస మాఫీ చేసరన స్రాారడ మరోమారడ
రడణమాఫీకి బడెాట్లో న్నధసలనస న్నరవీశిెంచిెంద. లక్ష రూపాయల లోపు రడణమాఫీ చేయడ న్నకి
వీలుగా ఆరడవేల కోట్ో రూపాయలనస బడెాట్లో పరతిపాదెంచిెంద.
● రైతుబెంధస ద ేరా రైతులకు ఎకరాకు రెండు వేల రూపాయలనస పెంచి రూ.10 వేలు
ఇవేడ న్నకి వీలుగా బడెాట్లో కవట్కయెంపులు చేసరెంద.
● స్ెంక్వమ రెంగాన్నకి మరోమారడ పరభుతేెం పారధ నయెం ఇచిేెంద. ఎసీ్, ఎసీు, బీసీ, మెైన రీు
స్ెంక్వమాన్నకి బడెాట్లో 16 శాతెం న్నధసలనస పరతిపాదెంచిెంద. కలాయణలక్ిా, ష్ాదీముబకరక్
పథ్కాలకు పారధ న యన్ని కొనస్ాగిెంచిెంద. 5 లక్షల మెందకిపైగా పరయోజనెం ప ెందేలా
కవట్కయెంపులు చేశారడ.
● ఒక వెైపు ఉదో యగాల భరీతన్న కొనస్ాగిస్త ూనే న్నరడదో యగులకు అెండగా న్నలిచేెందసకు స్సమారడ ఐదస
లక్షలమెంద న్నరడదో యగులకు నెలకు రూ.3016 చొపుిన భృతి అెందెంచేలా బడెాట్నస
రూప ెందెంచిెంద. న్నరడదో యగ భృతి అమలుకు మారు దరశకాలు రూప ెందస్సతనిట్ు
ో పరకట్ిెంచిెంద.
● 40 లక్షలమెంద ఆస్రా పరెంఛనసద రడలకు పరెంఛనస మొతత ెం రట్ిుెంపు చేసరెంద. గత బడెాట్లో
ఆస్రా పరెంఛనో కు రూ.5,366 కోట్ో నస కవట్కయెంచగా ఈ స్ారి ఈ మొతత న్ని రూ.12,067 కోట్ో కు
పెంచిెంద. ఆస్రా పరెంఛనస తీస్సకునే వయోపరిమితి పరస్త సతెం 65 స్ెంవత్రాలు ఉెండగా దీన్ని
57స్ెంవత్రాలకు తగిుెంచనసనిట్ు
ో సీఎెం పరకట్ిెంచ రడ. దీన్నవలో మరో పద లక్షలమెంద
పేదలకు పరయోజనెం కలగనసెంద.
● రెండు పడకలగదసల ఇళ్ో న్నరాాణెం చేపట్ిున పరభుతేెం ఈ పథ్కాన్ని మరిెంత విస్త ృతెం చేసరెంద.

● పట్ిష్ామెైన ఆరిిక సరితి... : రాష్ు ెంర పనసిల రాబడిన్న పెంచసకుెంట్య పట్ిష్ామెైన ఆరిిక సరితిలో
కొనస్ాగుతోెందన్న ముఖయమెంతిర పరకట్ిెంచ రడ. 2018-19లో రాష్ు ర స్ూ
ి ల ఉతితిత (జీఎస్డీపీ)
8,66,875 కోట్ు
ో గా అెంచన వేసర జీఎస్డీపీలో 15 శాతెం వృది రవట్ునస నమోదస చేస్త సెందన్న
తెలిపారడ. 2016-17లో 14.2శాతెం, 2017-18లో 14.3 శాతెం వృది రవట్ు ఉెందన్న అన ిరడ. ఇదే
స్మయెంలో దేశ వృది రవట్ు 12.3 శాతెం మాతరమే అన్న తెలిపారడ. పారిశాీమిక, ఉతితిత రెంగాలోో
2018-19లో పరస్త సత ధరలోో 14.9 శాతెం వృది రవట్ు నమోదయేయ అవకాశెం ఉెందన్న,
సేవారెంగెంలో 15.5శాతెం వృది రవట్ు ఉెందన్న వివరిెంచ రడ. రాష్ు ర తలస్రి ఆద యెంలో వృది రవట్ు
13.8శాతెంగా ఉెందన్న ఇద జాతీయ వృది రవట్ుకెంట్ే 8.6 శాతెం ఎకుావన్న తెలిపారడ. 2017-
18లో రాష్ు ర తలస్రి ఆద యెం రూ.1,81,102 కాగా 2018-19లో రూ.2,06,107కు
చేరడకుెంట్ుెందన్న వివరిెంచ రడ.
● మూలధన వయయెంలో పరథ్మ స్ాినెం : ఆరిిక కీమశిక్షణ, అవిన్సతి న్నరోధ న్నకి పట్ిష్ామెైన
విధ న ల అమలుతో రాష్ు ెంర సీేయ రాబడులోో దేశెంలోనే అగీస్ి ానెంలో న్నలిచిెందన్న పరభుతేెం
పరకట్ిెంచిెంద. తెలెంగాణ ఏరిడిన మొదట్ి న లుగవళ్ోలో 17.17 శాతెం వారిిక స్గట్ు వృది రవట్ు
నమోదస చేసరెందన్న తెలియజవసరెంద. మూలధనెం వయయెంలో దేశెంలోనే మొదట్ి స్ాినెంలో
ఉెందన్న వెలోడిెంచిెంద.
● స్వరిెంచిన అెంచన ల పారతిపదకగా బడెాట్ : రాష్ు ర పరభుతేెం 2019-20 బడెాట్ అెంచన లనస
వాస్త వ వయయెం పారతిపదకగా రూప ెందెంచిెంద. రాష్ు ెంర ఏరిడినపిట్ి నసెంచి ఏట్క
అెంతకుముెందస స్ెంవత్రెం అెంచన ల కెంట్ే 12 శాతెం పైగా పెంపుదలతో బడెాట్లనస
పరవేశపట్ిుెంద. ఈ స్ారి మాతరెం భినిెంగా వయవహరిెంచిెంద. వాస్త వ వయయెంతోబకట్ు స్వరిెంచిన
అెంచన లనస పారతిపదకగా చేస్సకున్న 2018-19 బడెాట్ అెంచన లకెంట్ే 4.4 శాతెం పరడగుదలతో
పరతిపాదెంచిెంద. ఈ స్ారి 1.82 లక్షల కోట్ో బడెాట్కు పరిమితమెైెంద. 2018-19వ స్ెంవత్రెం
బడెాట్ రూ.1.74 లక్షల కోట్ు
ో కాగా దీన్ని రూ.1.61లక్షల కోట్ో కు స్వరిెంచిెంద. ఈ నేపథ్యెంలో
2019-20 బడెాట్నస స్వరిెంచిన అెంచన లకెంట్ే 12.4 శాతెం పెంపుదలతో పరతిపాదెంచిెంద.
● 2018-19లో తెలెంగాణ వృది రవట్ు: 10.6 శాతెం
● 2018-19లో జీఎస్డీపీ: రూ.8,66,875 కోట్ు
ో
● జీఎస్డీపీ పారథ్మిక రెంగెం వృది రవట్ు: 10.9 శాతెం
● పారిశాీమిక, ఉతితు
త ల పరడగుదల రవట్ు: 14.9 శాతెం

● సేవారెంగెం వృది రవట్ు: 15.5 శాతెం
● 2018-19 తలస్రి ఆద యెం: రూ.2,06,107 (2017-18లో రూ.1,81,102)
● ఐదేళ్ోలో గాీమీణ భివృది కి: రూ.40 వేలకోట్ో వయయెం
● గాీమీణ జన భకకు రాష్ు ర ఆరిిక స్ెంఘెం న్నధసలు: రూ.1628 కోట్ు
ో
● రాష్ు ర స్ ెంత రాబడులోో స్గట్ు వృది రవట్ు: 17.17 శాతెం
● న లుగునిరవళ్ోలో మూలధనెం వయయెం: 1,68,913 కోట్ు
ో
● రవెనూయ మిగులు: 3459 కోట్ు
ో
● దరవయలోట్ు (ఆరిికలోట్ు): 27,749 కోట్ు
ో
● ఒకోా జవానస కుట్ుెంబకన్నకి రూ.25 లక్షలు
● ఇట్ీవల కశ్రార్సలోన్న పులాేమా వదీ ఉగీద డిలో కనసిమూసరన జవానో కుట్ుెంబకలకు తెలెంగాణ రాష్ు ర
పరభుతేెం తరపున రూ.25 లక్షల చొపుిన పరిహారెం ఇస్ాతమన్న సీఎెం కవసీఆర్స పరకట్ిెంచ రడ.
฀ తెలెంగాణ శాస్నస్భ ఉపస్భకపతిగా పద ారావు బకధయతల సీేకరణ

● తెలెంగాణ శాస్నస్భ ఉపస్భకపతిగా పద ారావుగౌడ్ ఏకగీవ
ీ ెంగా ఎన్నికయాయరడ . ఫరబవ
ర రి
25న భకదయతలు సీేకరిెంచ రడ .
฀ తెలెంగాణలో న లుగు పురపాలికలకు స్ేచఛ స్రవేక్షణ్ పురస్ాారాలు

● జాతీయ స్ేచఛ స్రవేక్షణ్ అవారడులకు తెలెంగాణలో 4 పురపాలక స్ెంఘాలు ఎెంపరకయాయయ.
అవి సరదీ పేట్, సరరిసరలో, బో డుపిల్, ఫీరాాదగూడ. మారిే 6న దల్దో లో జరిగవ కారయకీమెంలో
రాష్ు ప
ర తి నసెంచి పురస్ాారాలనస అెందసకుెంట్కరడ. గత నెల 31న స్ేచఛ స్రవేక్షణ్పై జరిగిన
స్రవే ఆధ రెంగా వీట్ిన్న ఎెంపరక చేశారడ. ఈ మేరకు కవెందరెం రాష్ు ర పురపాలక ముఖయ కారయదరిశ
అరవిెందకుమార్స, స్ెంచ లకురాలు శ్రీదేవిలకు స్మాచ రెం పెంపరెంద.
● సరదీ పేట్ స్ేచఛ స్రవేక్షణ్-2019 పురస్ాారాన్నకి వరడస్గా రెండో స్ారి ఎెంపరకైెంద. స్ేచఛత కోస్ెం
పలు కారయకీమాలు అమలు జరడపుతుని ఈ పురపాలికనస గతెంలోనూ జాతీయ స్ాియ
అవారడు వరిెంచిెంద. ఈ స్ెందరభెంగా పాలకవరాున్ని మాజీ మెంతిర హరీశ్రావు అభినెందెంచ రడ.
฀ ఏనసగు నరసరెంహారడిు కి స్ామల స్ద శివ స్ాహితీ పురస్ాారెం

● పరముఖ కవి, విమరశకుడు, అనసవాదకుడు, తెలెంగాణ స్ాహితయ అకాడమీ కారయదరిశ డ కుర్స
ఏనసగు నరసరెంహారడిు కి పరతిష్ాాతాకమెైన స్ామల స్ద శివ స్ాారక స్ాహితీ పురస్ాారాన్ని
అెందజవయనసనిట్ు
ో తెలెంగాణ కళ్ావేదక అధయక్షుడు అనసముల దయాకర్స వెలోడిెంచ రడ.

‘మూలమలుపు, కొతత పలక, నేనే, స్మాెంతర స్ేపిెం..’ కవిత స్ెంపుట్కలతో తెలుగు
కవితేెంలో తన శైలిన్న ఆవిష్ారిెంచిన నరి్ెంహారడిు ‘హైదరాబకద్ విష్ాదెం’ పేరడతో మీర్స లాయక్
అల్ద ఆెంగో గీెంథ న్ని తెలుగులోకి చకాట్ి అనసవాదెం చేశారడ. తెలెంగాణ రడబకయలు
నరసరెంహారడిు పరతేయకతగా చెపుికోవచసే.
฀ ముగిసరన బయో ఏషరయా స్దస్స్

● జీవశాస్ాతరల రెంగెంలో వినూతిమెైన సేవలు, ఉతితు
త లు అెందస్సతని అయదస అెంకుర
స్ెంస్ి లకు బయోఏషరయా-2019 స్దస్స్ చివరి రోజున పరతేయక గురితెంపు లభిెంచిెంద. అెంకుర
స్ెంస్ి లనస పో ర త్హిెంచే లక్షయెంతో ఈ స్దస్స్లో భకగెంగా కొన్నిెంట్ిన్న ఎెంపరక చేసర నగదస
పురస్ాారాలు ఇచేేెందసకు స్ెంకలిిెంచి ఆ మేరకు దరఖాస్సతలు ఆహాేన్నెంచగా.. అెందసకు 300
స్ెంస్ి లు స్ిెందెంచ య.
● న యయన్నరవీతల బృెందెం ఈ దరఖాస్సతలనస పరిశ్రలిెంచి 76 అెంకుర స్ెంస్ి లనస పారథ్మికెంగా
గురితెంచ రడ. మలిదశలో అెందసలోన్న 5 స్ెంస్ి లనస నగదస పురస్ాారాలకు ఎెంపరక చేశారడ.
ఫరబవ
ర రి 27న న్నరేహిెంచిన స్ాురుప్- సేుజ్ కారయకీమెంలో ఈ అయెందెంట్ికర... ఒకోా స్ెంస్ి కు
రూ.25,000 చొపుిన నగదస పురస్ాారాన్ని అెందజవశారడ.
● పట్ుుబడి స్ెంస్ి ల ఆస్కిత: అెంకుర స్ెంస్ి ల కారయకీమాన్నకి పలు పట్ుుబడి స్ెంస్ి ల పరతిన్నధసలు
హాజరడ కావట్ెం పరతేయకత. లెైట్హౌస్ కాెంట్మ్స, ఫల్కీమ్స, 50కవ వెెంచర్స్, 3వన్4 కవపరట్ల్,
యూన్నట్కస్ వీసీ, ఏహచ్ఎల్ వెెంచర్స్, యాెంట్ిల్ వెెంచర్స్, రౌెండ్గాోస్, డ కుర్స రడీు స్
లేబ రవట్రీస్కు చెెందన ఎెంఅెండ్ఏ విభకగెం... తదతర స్ెంస్ి లు ఇెందసలో ఉన ియ.
● జీవన స్ాఫలయ పురస్ాారెం: వెైదయ సేవల రెంగెంలో విశరష్ సేవలు అెందెంచినెందసకు ఆసరయా
బయోట్ెక్ స్ెంఘాల స్మాఖయ (ఫ్ాబక) కు చెెందన డ కుర్స బీఎస్ బజాజ్కు జీవిత స్ాఫలయ
పురస్ాారాన్ని అెందజవశారడ.
● చెైన స్ెంస్ి తో తెలెంగాణ రాష్ు ర పరభుతే ఒపిెందెం: చెైన లోన్న తెైఝౌ మెడికల్ హైట్ెక్ డెవలప్
మెెంట్ జోన్తో తెలెంగాణ రాష్ు ర పరభుతేెం బయోఏషరయా స్దస్స్లో ఒక ఒపిెంద న్ని
కుదసరడేకుెంద. దీన్న పరకారెం జీవ శాస్ాతరలు, బయోట్ెకాిలజీ, వెైదయ ఉపకరణ ల విభకగెంలో
పరస్ిర స్హకారెం న్నమితత ెం కుదరిన ఈ ఒపిెందెం రెండేళ్ో పాట్ు అమలోో ఉెంట్ుెంద.
● జీవశాస్ాతరలపై చరాేగోషరు: జీవశాస్ాతరల రెంగెంలో ఉని అవకాశాలు, స్వాళ్ో పై పరతేయక చరాేగోషరా
న్నరేహిెంచ రడ. పబిో క్ హల్త ఫ్ౌెండేష్న్ ఆఫ్ ఇెండియా అధయక్షుడు ప ర ఫస్ర్స క. శ్రీన థ్ రడిు ,

భకరత్ బయోట్ెక్ సీఎెండీ డ కుర్స కృష్ణ ఎలాో, అపో లో హాసరిట్ల్్ ఎగిాకూయట్ివ్ వెైస్ఛెైరాన్ శోభన
కామినేన్న, రోషే ఇెండియా ఎెండీ లారా బరజరాీ తదతరడలు పాలగున్న తమ అభిపారయాలు
తెలియజవశారడ.
● ‘మెరడగైన’ స్ిెందన: మూడు రోజుల పాట్ు జరిగిన బయో ఏషరయా స్దస్స్కు మెరడగైన
స్ిెందన వచిేనట్ు
ో న్నరాేహకులు పేరొాన ిరడ. 50 దేశాల నసెంచి 2,400 మెంద పరతిన్నధసలు
హాజరైనట్ు
ో వివరిెంచ రడ. పదీ కారొిరవట్ో నసెంచి అెంకుర స్ెంస్ి ల వరకూ బయోఏషరయాపై
ఆస్కిత పరడగుతూ ఉెండట్ెం ముఖయమెైన అెంశెంగా తెలెంగాణ రాష్ు ర పరభుతే ఐట్ీ, పరిశమ
ీ ల
శాఖ పరరన్న్పల్ కారయదరిశ జయేష్ రెంజన్ పేరొాన ిరడ.
ఏ స్ెంస్ి లు ఎెంపరకయాయయెంట్ే...
● కవర్సడో స్ (కిన్ష్ుక్ కొచేర్స)- మెందసల విన్నయోగాన్ని పరయవేక్ిస్త సెంద.
● సికురల్ ఇన్సైట్్ (న్నష్ాెంత్ జైన్)- చిని స్ాానర్స
● డో జీ (పరరతీష్ గుపాత)- న్నదర, హృదయ స్ిెందన, ఊపరరి తీస్సకునే తీరడతెనసిలనస పరిశ్రలిెంచే
మొబరైల్ యాప్.
● ఐరా- ఎకిసు క్
ర ్ స్ లూయష్న్్ (డ కుర్స శ్రీకాెంత్ మహాపాతర)- వినూతి వెైదయ స్ాెంకవతిక పరిజా ానెం
● అజూకా లెైఫ్సైనె్స్ (అలెక్్ డీ పౌల్)- డీఎన్ఏనస వెెంట్నే పరీక్ిెంచే పరిజా ానెం.
ఇవే కాకుెండ అడెరో లాయబ్స్ అనే స్ెంస్ి కు పరతేయక స్ో ష్ల్ ఇనోివేష్న్ అవారడు అెందెంచ రడ.
పరజల భదరత, మహిళ్ా స్ాధకారత కోస్ెం పన్నచేసే ఈ స్ెంస్ి నస స్ాన్నయా మెహాీ, జవన్ బకరోబజా
నెలకొలాిరడ.
฀ జగిత యల కలెకుర్సకు జాతీయ గురితెంపు

● జగిత యల కలెకుర్స డ కుర్స ఎ.శరత్కు జాతీయ గురితెంపు లభిెంచిెంద. ఉతత మపాలన
అెందెంచినెందసకు ఇెండియన్ ఎక్్పరస్ గూ
ీ ప్ జాతీయ అవారడుకు ఎెంపరక చేసరెంద. స్సపీరెంకోరడు
పరధ న న యయమూరితగా పన్నచేసరన ఆర్స.ఎెం.లోధ జూయరీ కమిట్ీ ఛెైరాన్.ఈ కమిట్ీ దేశెంలోన్న
686 మెంద జిలాో కలెకురో పన్నతీరడనస అధయయనెం చేసర డ కుర్స శరత్నస ఎెంపరక చేసరెంద .
● కొతత జిలాోల ఆవిరాభవెంతో జిలాో కలెకుర్సగా న్నయమితులెన
ై డ కుర్స శరత్ పాలన పరెంగా తనదెైన
ముదర వేస్సకున ిరడ. గత రెండునిరవళ్ోలో చేపట్ిున పరభుతే కారయకీమాలన్సి విజయవెంతమెై
జిలాో రాష్ు ెంర లోనే అగీగామిగా న్నలిచిెంద. భూదస్ాతరల పరక్ాళ్న, గొరల
ీ పెంపరణ,ీ ఆస్ితురల సేవలు,
కవసీఆర్స కిట్, స్ేచఛ భకరత్ తదతర కారయకీమాల అమలులో పరథ్మ స్ాినెంలో న్నలిచిెంద.

฀ ‘తెలెంగాణ రాష్ు ెంర -విదసయత్ విజయెం’ పుస్త కెం ఆవిష్ారణ
● సీఎెం కారాయలయ పరజాస్ెంబెంధ ల అధకారి(పీఆరోే), ట్కరన్్కో జనరల్ మేనేజర్స గట్ిక
విజయకుమార్స రాష్ు ర విదసయత్ రెంగెంపై రాసరన ‘తెలెంగాణ రాష్ు ెంర -విదసయత్ విజయెం’ అనే
పుస్త కాన్ని రాష్ు ర పరభుతే పరధ న కారయదరిశ(సీఎస్) ఎస్.క..జోషర మారిే 4వ
తేదీన ఆవిష్ారిెంచ రడ. ఇదే పుస్త కెం ఆెంగో భకగాన్ని సీఎస్తో కలిసర రాష్ు ర పరభుతే ముఖయ
స్లహాద రడ రాజీవ్శరా ఆవిష్ారిెంచ రడ.
฀ అతయధక ఓట్రడోని న్నయోజకవరు ెంగా మలాాజిగిరి

● తెలెంగాణ రాష్ు ెంర లోన్న 17 మెంద లోక్స్భ స్భుయల ఎన్నికకు రెంగెం సరదిెం అయెంద. లోక్స్భ
ఎన్నికలకు కవెందర ఎన్నికల స్ెంఘెం షడూయల్నస పరకట్ిెంచట్ెంతో ఎన్నికల వేడి రాజుకుెంద.
తెలెంగాణలోన్న 33 జిలాోల పరిధలో 2.95 కోట్ో మెంద ఓట్రడో ఆ అభయరడిలనస
ఎనసికోనసన ిరడ. 2014 ఎన్నికల న ట్ి ఓట్రో తో పో లిసేత 13.46 లక్షల మెంద ఓట్రడో
తెలెంగాణలో పరిగారడ.
● మలాాజిగిరి లోక్స్భ న్నయోజకవరు ెం మినహా మిగిలిన 16 న్నయోజకవరాులోో ఓట్రో స్ెంఖయ
పరిగిెంద. 2014 పో లిెంగు న ట్ికి ఓట్రో తో పో లిసేత మలాాజిగిరి న్నయోజకవరు ెం పరిధలో
84,267 మెంద తగాురడ. న మినేష్నో ద ఖలు చేసే న ట్ి వరకు ఓట్ు హకుా నమోదస కోస్ెం
ఎన్నికల స్ెంఘెం అవకాశెం కలిిెంచిెంద. ఓట్ో స్ెంఖయ తగిునపిట్ికర మలాాజిగిరి లోక్స్భ
న్నయోజకవరు మే అతయధకెంగా 30.99 లక్షల మెంద ఓట్రో తో అగీస్ి ానెంలో ఉెంద.
మహబూబకబకద్ న్నయోజకవరు ెంలో అతి తకుావగా 14.14 లక్షల మెంద ఓట్రడో ఉన ిరడ.
฀ హైదరాబకద్లో భకరత్-అమెరికా సైన్నక విన యస్ాలు

● అమెరికాకు చెెందన పరతేయక సైన్నక దళ్ాలు, మన దేశాన్నకి చెెందన నేష్నల్ సకూయరిట్ీ గార్సు
(ఎన్ఎస్జీ) హైదరాబకద్లో స్ెంయుకత ెంగా సైన్నక విన యస్ాలు న్నరేహిస్త సన ియ. రెండు
దేశాల సైన్నక దళ్ాల మధయ సేిహ స్ెంబెంధ లనస పెంప ెందెంచట్ెం, ఒకరి అనసభవాలనస
మరొకరడ పెంచసకోవట్ెం, తద ేరా స్ామరాిూన్ని పెంప ెందెంచసకోవట్ెం ఈ సైన్నక విన యస్ాల
పరధ న లక్ాయలు. మారిే 12న ఈ విన యస్ాలు పారరెంభమయాయయ.

฀ తెలెంగాణ పరాయట్క థీమ్స స్ాెంగ్కు జపాన్ అవారడు
● తెలెంగాణ పరాయట్క అెంద లకు జపాన్ వరల్ు ట్యరిజెం ఫసరువల్ ఫరద అయయెంద. జపాన్లోన్న
ఒస్ాకా నగరెంలో మారిే 13, 14 తేదీలో ో జరిగిన ‘వరల్ు ట్యరిజెం ఫరల్ా ఫసరువల్’లో ‘థీమ్సస్ాెంగ్
ఆఫ్ తెలెంగాణ’కు అవారడు లభిెంచిెంద. రాష్ు ెంర లోన్న పరాయట్క పరదేశాల అెంద లతో ఈ చితర న్ని
రూప ెందెంచ రడ. బరస్ు ఫరల్ా ఇన్ కలేరల్ ట్యరిజెం విభకగెంలో ఈ అవారడునస తెలెంగాణ
దకిాెంచసకుెంద. మారిే 14న రాతిర ముగిెంపు ఉత్వాలోో డ కుయమెెంట్రీ ఫరల్ా డెైరకుర్స
డి.స్తయన రాయణ అవారడునస అెందసకున ిరడ.
฀ హైదరాబకద్లో క్ిపణి మరమాతు కవెందరెం

● ఏరోసేిస్, రక్షణ రెంగెంలో కారయకలాపాలనస విస్త రిస్త సని కళ్ాయణి గూ
ీ ప్ క్ిపణుల న్నరేహణ,
మరమాతు (ఎెంఆర్సఓ) కోస్ెం హైదరాబకద్లో కవెందర న్ని ఏరాిట్ు చేయనసెంద. 15-20
రోజులోో దీన్ని పారరెంభిెంచనసనిట్ు
ో కళ్ాయణి గూ
ీ ప్నకు చెెందన భకరత్ ఫ్ో ర్సా చీఫ్ ఎగిాకూయట్ివ్
రడదర బి జడేజా తెలిపారడ.
● క్ిపణుల (మిసైల్్) న్నరేహణ, మరమాతు కోస్ెం కవెందర న్ని ఏరాిట్ు చేయడెం దేశెంలో ఇదే
తొలిస్ారి. గత కొదీ స్ెంవత్రాలుగా దేశెంలో అనేక క్ిపణి వయవస్ి లు అెందసబకట్ులోకి
వచ ేయ. వీట్ి న్నరేహణ, మరమాతుల కోస్ెం పరతేయక కవెందరెం ఏరాిట్ు అవస్రెం
ఏరిడిెందన్న.. అెందసకవ క్ిపణి ఎెంఆర్సఓ కవెందర న్ని హైదరాబకద్లో కళ్ాయణి గూ
ీ ప్ ఏరాిట్ు
చేస్త ో ెందన్న జడేజా అన ిరడ.
● క్ిపణి ఎెంఆర్సఓ కవెందరెం ఏరాిట్ుకు ఏ మేరకు పట్ుుబడులు పట్ిుెందీ వెలోడిెంచలేదస. గత
ఏడ ద జులెైలో ఇజారయెల్కు చెెందన రాఫల్ అడ ేన్్డ్ డిఫన్్ సరస్ుమ్స్తో కలిసర కళ్ాయణి
గూ
ీ ప్ హైదరాబకద్లో యాెంట్ీ ట్కయెంక్ గైడెడ్ మిసైల్ ఉతితిత కవెందర న్ని ఏరాిట్ు చేసరెంద. ఈ
స్ెంయుకత స్ెంస్ి లో కళ్ాయణి గూ
ీ ప్నకు 51 శాతెం వాట్క ఉెంద.సైిక్ మిసైల్నస ఆరీాకి స్రఫరా
చేయడ న్నకి పరధ నెంగా దీన్ని ఏరాిట్ు చేశారడ. ఈ యూన్నట్పై కళ్ాయణి గూ
ీ ప్ రూ.70 కోట్ో
పట్ుుబడులు పట్ిుెంద. ఆరీాకి అవస్రమెైన అత యధసన్నక ట్ెకాిలజీ వయవస్ి లనస, కమాెండ్
కెంట్ోరల్ అెండ్ గైడెన్్, ఎలకోీీ ఆపరుక్్, రిమోట్ వెపన్ సరస్ుమ్స్ వెంట్ి స్ లూయష్నో నస కూడ
ఇకాడ అభివృది చేయాలన్న కెంపన్స న్నరణయెంచిెంద.

฀ ‘ఈ-చెలిోెంపులు, ఆరిిక స్ాధకారత, స్ామాజిక భదరత’పై న్నరేహిస్త సని శిక్షణ
కారయకీమాన్ని పారరెంభిెంచిన గవరిర్స
● ‘ఈ-చెలిోెంపులు, ఆరిిక స్ాధకారత, స్ామాజిక భదరత’ అనే అెంశాలపై ఎెంసీహచ్ఆర్సడీ
ఆధేరయెంలో ఏషరయన్ (అస్ో సరయేష్న్ ఆఫ్ స్ౌత్ఈస్ు ఏషరయన్ నేష్న్్) సరవిల్ స్రేెంట్్కు
ఇచేే శిక్షణ కారయకీమాన్ని మారిే 18న గవరిర్స నరసరెంహన్ రాజ్భవన్లో పారరెంభిెంచ రడ .
● ఈ స్ెంధరభెంగా మాట్కోడుతూ డిజిట్లెైజవష్న్, ఎలకాురన్నక్ చెలిోెంపుల ద ేరా స్ససరిర అభివృది
స్ాధయెం అవుతుెందన ిరడ. భకరత డిజిట్ల్ చెలిోెంపుల వయవస్ి 2020 న ట్ికి 500 బిలియన్
డ లరో కు చేరడతుెందన్న అన ిరడ. మెరడగైన ఇెంట్ర్సనెట్ స్దసపాయెం, స్ాార్సు ఫ్ో న్ల
చొరబకట్ు ఈ-చెలిోెంపులు, ఈ-కామర్స్ విన్నయోగాన్నకి పదీ పో ర త ్హకాన్ని
అెందెంచ యన ిరడ.
฀ ‘సైబర్స రక్షక్’ పథ్కాన్ని పారరెంభిెంచిన డీజీపీ మహెందర్సరడిు

● మహిళ్ల భదరత కోస్ెం ఏరాిట్ు చేసరన ‘షర’ ట్ీెంల ఆధేరయెంలో తెలెంగాణ అకాడమీ ఫర్స సరాల్
అెండ్ న లెడ్ా (ట్కస్ా) స్హకారెంతో ఎెండ్ నౌ ఫ్ౌెండేష్న్ రూపకలిన చేసరన సైబర్స రక్షక్
పథ్కాన్ని మారిే 18న డీజీపీ మహెందర్సరడిు తన కారాయలయెంలో పారరెంభిెంచ రడ.
● డిజిట్ల్ ఉపకరణ ల మాట్ున జరడగుతుని అనరాిల పట్ో మహిళ్లోో అవగాహన కలిిెంచే
ఉదేీశెంతో ‘సైబర్స రక్షక్’ పథ్కాన్ని పారరెంభిస్సతన ిమన్న డీజీపీ తెలిపారడ. రాష్ు వ
ర ాయపత ెంగా
ఎెంపరక చేసరన విద యరడిలకు సైబర్స అనరాిలు అరికట్ు డెంలో శిక్షణ ఇచిే అవగాహన
కారయకీమాలు చేపడత మన ిరడ.
● ఎెంపరక చేసరన విద యరడిలకు సైబర్స నేరాల న్నయెంతరణ, స్సరక్ితెంగా అెంతరాాలెం వాడకెం, సల్
ఫ్ో నో వెంట్ి వాట్ికి బకన్నస్లుగా మారిన వారిన్న తిరిగి మామూలుగా మారేడెం వెంట్ి వాట్ిపై
శిక్షణ ఇస్ాతరడ. వీరినే ‘సైబర్స రక్షక్’లు అెంట్కరడ.
฀ సీఐఐ-తెలెంగాణ ఛెైరాన్గా డి.రాజు

● భకరత పరిశమ
ీ ల స్మాఖయ (సీఐఐ) తెలెంగాణ విభకగెం ఛెైరాన్గా డి.రాజు, వెైస్-ఛెైరాన్గా
సైయెెంట్ లిమిట్ెడ్ ఎెండీ అెండ్ సీఈఓ కృష్ణ బ డనపు ఎన్నికయాయరడ. ఈ పదవులోో
ఇరడవురూ ఏడ ద కాలెం పాట్ు ఉెంట్కరడ. పరస్త సతెం కిరీబ బిలిు ెంగ్ సరస్ుమ్స్ సీఈఓ, ఎెండీగా
వయవహరిస్త సని డి.రాజుకు ఇెంజిన్సరిెంగ్, మేనేజ్మెెంట్ రెంగాలోో మూడు దశాబకీలకు పైగా

అనసభవెం ఉెంద. ఆయన ఉస్ాాన్నయా నసెంచి సరవిల్ ఇెంజిన్సరిెంగ్, ఎెంబీఏ చేశారడ.
ఇన్నసరుట్యయట్ ఆఫ్ ఇెంజిన్సర్స్ నసెంచి ఛ రుర్సు ఇెంజిన్సర్సగా గురితెంపు ప ెంద రడ.
฀ ఊపరరితితు
త ల ఆరోగయెంపై పరపెంచ స్దస్స్
● ఊపరరితితు
త ల ఆరోగయెంపై అెంతరాాతీయ స్దస్స్నస అకోుబరడ 28 నసెంచి నవెంబరడ 1 వరకు
అయదస రోజులపాట్ు హైదరాబకద్లో న్నరేహిస్త ారడ. క్షయ, ఊపరరితితు
త ల వాయధసల
అెంతరాాతీయ స్మాఖయ మాద పయర్సలోన్న హచ్ఐసీసీలో దీన్నన్న న్నరేహిెంచనసెంద.
฀ హైట్ెక్సరట్ీకి మెట్ర ో మారాున్ని పారరెంభిెంచిన గవరిర్స నరసరెంహన్

● అమీర్సపేట్-హైట్ెక్సరట్ీ 10 కి.మీ. మెట్ర ోరైలు మారాున్ని గవరిర్స నరసరెంహన్ మారిే
20న పారరెంభిెంచ రడ. అమీర్సపేట్ ఇెంట్ర్స ఛేెంజ్ సేుష్న్లో ఉదయెం 9.33 గెంట్లకు
పచేజెండ ఊపారడ. అనెంతరెం గవరిర్స.. రాష్ు ర పరభుతే పరధ న కారయదరిశ ఎస్.క.జోషర, ఆరిిక
శాఖ ముఖయ కారయదరిశ రామకృష్ాణరావు, పురపాలక శాఖ ముఖయ కారయదరిశ అరిేెంద్కుమార్స,
డీజీపీ మహెందర్సరడిు , జీహచ్ఎెంసీ కమిష్నర్స ద నకిశోర్స, హైదరాబకద్, సైబరాబకద్, రాచకొెండ
పో ల్దస్స కమిష్నరడో అెంజన్సకుమార్స, వి.సర.స్జా న ర్స, మహశ్భగవత్, హైదరాబకద్ మెట్రోరైలు
ఎెండీ ఎన్సేఎస్రడిు , ఎల్ అెండ్ ట్ీ హైదరాబకద్ మెట్రోరైలు ఎెండీ కవవీబీరడిు , ఎల్ అెండ్ ట్ీ మెట్రో
పారజకుు డెైరకుర్స ఎెంపీ న యుడుతో కలిసర హైట్ెక్సరట్ీ వరకు మెట్ర ోలో పరయాణిెంచ రడ.
● కారిడ ర్స-3 పయరిత : న గోల్ నసెంచి హైట్ెక్సరట్ీ వరకు మెట్రో కారిడ ర్స-3 కిెందకు వస్సతెంద.
2017 నవెంబరడ 28న పరధ న్న చేతుల మీదసగా న గోల్-అమీర్సపేట్ 17 కి.మీ. మారు ెం
పారరెంభమెైెంద. మిగిలిన 10 కి.మీ. మారు ెం ఇపుిడు అెందసబకట్ులోకి వచిేెంద. ఈ కారిడ ర్సనే
మరో కిలోమీట్ర్స దూరెం మెైెండ్సేిస్ వరకు ప డిగిెంచ రడ. పరస్త సతెం ఈ పనసలు
జరడగుతున ియ.
● పనసల పారరెంభెం: 2012 ఏపరరల్
● చేపట్ిున పనసలు: 66 కి.మీ.
● పయరత యన పనసలు: 56 కి.మీ.
● పెండిెంగ్లో: మిగిలిన 10 కి.మీ.
● భూకవట్కయెంపులు: పరభుతేెం ఈ స్ెంస్ి కు 269 ఎకరాల స్ి లాలనస ల్దజు పదీ తిలో
కవట్కయెంచిెంద.
● వయయెం: అన్నిెంట్ికర కలిపర రూ.20వేల కోట్ు
ో అవుతుెందన్న అెంచన .

● ఇపిట్ిద కా చేసరన వయయెం: రూ.16వేల కోట్ు
ో
● రాష్ు ర పరభుతేెం: రూ.2,300 కోట్ు
ో
● కవెందర పరభుతేెం: రూ.1,200 కోట్ు
ో
● మన మెట్ర ో పరతేయకత: దల్దో లో 310 కి.మీ. తరాేత మనదే ఎకుావ దూరెం మెట్ర ో మారు ెం.
฀ హైకోరడు పరధ న న యయమూరిత బదల్ద

● తెలెంగాణ హైకోరడు పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ ట్ీబీఎన్ రాధ కృష్ణ న్ కోల్కత హైకోరడు పరధ న
న యయమూరితగా బదల్ద అయాయరడ. ఈ మేరకు కవెందర న యయ శాఖ మారిే 23న ఒక పరకట్న
విడుదల చేసరెంద. ఏపరరల్ 6 లేద అెంతకు ముెందసగా కోల్కత హైకోరడు పరధ న
న యయమూరితగా జసరుస్ రాధ కృష్ణ న్ బకధయతలు సీేకరిెంచ లన్న ఆ ఉతత రడేలోో న యయశాఖ
పేరొాెంద. స్సపీరెంకోరడు పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ రెంజన్ గొగొయ సరఫ్ారడ్ మేరకు రాష్ు ప
ర తి
రామ్సన థ్ కోవిెంద్ జసరుస్ రాధ కృష్ణ న్ బదల్దకి ఆమోద ముదర వేసరనట్ు
ో న యయశాఖ
వివరిెంచిెంద.
฀ హైదరాబకద్ 'లో ‘ఇరి’ దక్ిణ భకరత పారెంతీయ కవెందరెం

● హైదరాబకద్లో మరో అెంతరాాతీయ వయవస్ాయ పరిశోధన కవెందరెం ఏరాిట్ుకు రెంగెం
సరదిమెైెంద. ఫరలిపైిన్్లోన్న అెంతరాాతీయ వరి పరిశోధన స్ెంస్ి (ఇరి) దక్ిణ భకరత పారెంతీయ
కవెందర న్ని హైదరాబకద్లో ఏరాిట్ు చేయడ న్నకి పరతిపాదెంచిెంద.
● పరతిష్ాాతాకమెైన పారెంతీయ కవెందరెం ఏరాిట్ుకు అవస్రమెైన 25 ఎకరాల స్ి లాన్ని
కవట్కయెంచడ న్నకి ప ర ఫస్ర్స జయశెంకర్స తెలెంగాణ రాష్ు ర వయవస్ాయ విశేవిద యలయెం
ముెందసకు వచిేెంద. దీెంతో వయవస్ాయ పరిశోధన స్ాిన లకు న్నలయమెైన రాజవెందరనగర్సలో
కవెందర న్ని ఏరాిట్ు చేయడ న్నకి మారిే 23న కరలక ఒపిెందెం కుదరిెంద. ఇరి డెైరకుర్స
జనరల్ డ కుర్స మాథ్ూయమోరల్, వయవస్ాయ వరి్ట్ీ ఉపకులపతి డ కుర్స పరవీణ్రావు ఒపిెంద
పతర లనస పరస్ిరెం మారడేకున ిరడ.
฀ తెలెంగాణ రాష్ు ెంర లో ఓట్రడో 2.97 కోట్ు

ో
● స్వరిెంచిన ఓట్రో జాబిత నస తెలెంగాణ రాష్ు ర ముఖయ ఎన్నికల అధకారి రజత్కుమార్స మారిే
25న విడుదల చేశారడ. దీన్న పరకారెం రాష్ు ెంర లో 2,96,97,279 మెంద ఓట్రడో ఉన ిరడ.
వీరిలో పురడష్ులు 1,49,19,751, మహిళ్లు 1,47,76,024, ఇతరడలు 1,504 మెంద.

● లోక్స్భ న్నయోజకవరాులోో అతయధకెంగా మలాాజిగిరి నసెంచి 31,49,710, అతయలిెంగా
మహబూబకబకద్ నసెంచి 14,23,351 మెంద ఉన ిరడ. 18 నసెంచి 19 ఏళ్ో మధయ ఉని
ఓట్రడో 6,52,744 మెంద, దవాయెంగులు 5,13,762 మెంద ఉన ిరడ. మొనిట్ి శాస్నస్భ
ఎన్నికల స్మయెంలో పరకట్ిెంచిన జాబిత తో పో లిసేత ఇపిట్ికి కొతత గా 3,89,676 మెంద
ఓట్రడోగా నమోదయాయరడ.
฀ తెలెంగాణ, జరాన్స ‘వితత న’ ఒపిెందెం

● వితత నరెంగ అభివృది కోస్ెం తెలెంగాణ, జరాన్స మధయ కరలక ఒపిెందెం కుదరిెంద.
వయవస్ాయశాఖ మెంతిర న్నరెంజన్రడిు స్మక్షెంలో తెలెంగాణ, జరాన్స వయవస్ాయశాఖ
అధకారడలు ఈ ఒపిెందెంపై మారిే 26న స్ెంతకాలు చేశారడ. ఇెందసలో భకగెంగా.. మధయ
వయవస్ాయ పాలసీల రూపకలిన, ఫుడ్ పారససరెంగ్, పశువెైదయ, వయవస్ాయ అనసబెంధ
రెంగాలోో తెలెంగాణ, జరాన్సలు పరస్ిర స్హకారాన్ని అెందెంచసకోనసన ియ.
฀ యూకవఐబీసీతో అవగాహన ఒపిెందెం కుదసరడేకుని తెలెంగాణ పరభుతేెం

● పట్ుుబడుల స్ాధన, వాణిజయ న్నరేహణ, ఉదో యగ స్ృషరు, ఆరిిక వృది కి పరస్ిర స్హకారెంపై
మారిే 26న బిరట్న్-భకరత వాణిజయ మెండలి(యూకవఐబీసీ)తో తెలెంగాణ పరభుతేెం
హైదరాబకద్లో అవగాహన ఒపిెందెం కుదసరడేకుెంద.
● పతర లపై రాష్ు ర పరిశమ
ీ ల శాఖ ముఖయ కారయదరిశ జయేశ్ రెంజన్ తో పాట్ు యూకవఐబీసీ
ముఖయ న్నరేహణ ధకారి మెక్కోల్ స్ెంతకాలు చేశారడ. వెైమాన్నక, రక్షణ, భకరీ ఇెంజిన్సరిెంగ్,
ఆహార పాన్సయాలు, ఆరోగయ పరిరక్షణ, ఔష్ధ, ఉనిత విద యరెంగెం, పరాయవరణ, అెంకుర
పరిశమ
ీ లకు పో ర త ్హెం వెంట్ి రెంగాలోో ఉభయపక్ాలూ కలిసర పన్నచేస్త ాయ. స్మాచ రాన్ని
పెంచసకుెంట్కయ, వాణిజయ స్ెంస్ారణలనస ముమారెం చేస్త ాయ. పట్ుుబడుల అవకాశాలపై
తెలెంగాణలో, బిరట్న్లో నూ పరిశమ
ీ లు, స్ెంస్ి లతో స్దస్స్లనస న్నరేహిస్త ాయ.
ీ లకు డిజిట్ల్ సేవల అెందెంచడెం కోస్ెం వెబ్స పో రుల్ ఆవిష్ారిెంచిన
తెలెంగాణ పరభుతేెం
● చిని పారిశాీమిక స్ెంస్ి లకు పరభుతేెం అన్నివిధ లా పో ర త ్హెం అెందస్ోత ెందన్న, ఇెందసలో
భకగెంగా ఆధసన్నక వనరడలనస, స్ాెంకవతిక పరిజా ాన న్ని పయరితగా ఉపయోగిెంచసకోవాలన్న
తెలెంగాణ పరిశమ
ీ ల శాఖ ముఖయ కారయదరిశ జయేశ్ రెంజన్ అన ిరడ.

● తెలెంగాణ రాష్ు ప
ర భ
ర ుతేెం, గోోబల్ లిెంకర్స స్ెంస్ి స్ెంయుకత ెంగా రూప ెందెంచిన ‘స్ూక్షా, చిని,
మధయతరహా పరిశమ
ీ ల డిజిట్ల్ వాణిజయ స్మాచ ర పో రుల్’నసమారిే 27న స్చివాలయెంలో
ఆయన పారరెంభిెంచ రడ.
฀ ఈ-లెరిిెంగ్ శిక్షణలో తెలెంగాణకు మొదట్ి స్ాినెం

● పరభుతే ఉదో యగులకు ఈ-లెరిిెంగ్ శిక్షణలో వరడస్గా రెండో ఏడ దీ తెలెంగాణ మొదట్ి
స్ాినెంలో న్నలిచిెందన్న మరిీ చెన ిరడిు మానవ వనరడల అభివృది స్ెంస్ి (ఎెంసీఆర్సహచ్ఆర్సడీ)
అధకారడలు మారిే 30న ఒక పరకట్నలో వెలోడిెంచ రడ. 2018-19 ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో
20వేల మెంద పరభుతే సరబబెంద ఈ-లెరిిెంగ్పై శిక్షణ ప ెందనట్ు
ో తెలిపారడ. వికవెందీక
ర రణ
విధ నెంతో జిలాో పరిపాలన విభకగెం, పారెంతీయ శిక్షణ కవెందర లు, ఎెంసీఆర్సహచ్ఆర్సడీ
స్ెంయుకత ెంగా కారయకీమాన్ని న్నరేహిెంచడెంతోనే విజయవెంతమెైెందన్న తెలిపారడ.
● అెంతకుముెందస ఆరిిక స్ెంవత్రెంలోనూ 20 వేలమెంద శిక్షణతో రాష్ు ెంర మొదట్ి స్ాినెంలో
న్నలిచిెందన ిరడ. కవెందర సరబబెంద, శిక్షణ వయవహారాల విభకగెం న్నరవీశిెంచిన విధెంగా కారాయలయ
విధ న లు, అకౌెంట్్, స్మాచ ర హకుా చట్ు ెం, స్మీకృత అభివృది లక్ాయలపై వివిధ శాఖల
ఉదో యగులకు ఈ-లెరిిెంగ్ శిక్షణ ఇచిేనట్ు
ో తెలిపారడ. పరభుతే శాఖల ద ేరా మెరడగైన
సేవలు అెందెంచేెందసకు శిక్షణ దో హదపడుతుెందన ిరడ. శిక్షణకు స్హకరిెంచిన జిలాో
కలెకురో డ, ఇతర అధకారడలకు ఎెంసీఆర్సహచ్ఆర్సడీ డెైరకుర్స జనరల్, పరభుతే పరతేయక పరధ న
కారయదరిశ బీపీ ఆచ రయ కృతజా తలు తెలిపారడ.
฀ తెలెంగాణ మెండలి ఛెైరాన్ స్ాేమిగౌడ్ పదవీ విరమణ

● తెలెంగాణ రాష్ు ర శాస్నమెండలి ఛెైరాన్ స్ాేమిగౌడ్ మారిే 29న పదవీ విరమణ ప ెంద రడ.
ఆయనతో పాట్ు ఆరడగురడ స్భుయల పదవీ కాలెం కూడ ముగిసరెంద. పదవీకాలెం ముగిెంపు
స్ెందరభెంగా స్ాేమిగౌడ్ రాజ్భవన్లో గవరిర్స నరసరెంహన్నస కలిశారడ. తెలెంగాణ
శాస్నమెండలి మొట్ు మొదట్ి ఛెైరాన్గా మెండలిన్న ఎెంతో హయెంద గా నడిపరనెందసకు
గవరిర్స.. స్ాేమిగౌడ్నస అభినెందెంచ రడ.
฀ కెంట్ి వెలుగు పరిపయరణెం

● తెలెంగాణ పరభుతేెం పరతిష్ాాతాకెంగా పారరెంభిెంచిన ‘కెంట్ి వెలుగు’ కారయకీమెం
విజయవెంతమెైెంద. ఏడునిర నెలల పాట్ు స్ాగిన ఈ కారయకీమెం మారిే నెలాఖరడతో
పరిపయరణమెైెంద. రాష్ు ెంర లోన్న 9,887 గాీమాలోో మొతత ెంగా 1,54,71,769మెందకి కెంట్ిపరీక్షలు

న్నరేహిెంచడెంతో లక్షయెం వెందశాత న్నకి చేరిెంద. రాష్ు ెంర లో అతయధకెంగా పరజలు కెంట్ి పరీక్షలు
ప ెందన జిలాోలోో హైదరాబకద్ (8,92,256) మొదట్ిస్ి ానెంలో న్నలవగా, రెంగారడిు (8,60,891),
మేడేల్(8,28,822) తరాేతి స్ాిన లోో న్నలిచ య.
● 24.67లక్షల మెందకి కళ్ో దీ లు : కవవలెం దృషరు లోపాలే కాకుెండ కెంట్ికి స్ెంబెంధెంచిన ఇతర
స్మస్యలనూ కెంట్ి వెలుగులో పరీక్ిెంచ రడ. మధసమేహెం కారణెంగా డయాబరట్ిక్ రట్ినోపతి,
కళ్ో లో న్సట్ికాస్సల వాయధ తదతర వాయధసలనూ గురితెంచ రడ. అవస్రమెైన వారికి ఔష్ధ లు
ఇచ ేరడ. మొతత ెంగా 24,67,481 మెందకి స్ాధ రణ దృషరులోపాలనస స్రిచేసే కళ్ో దీ లు
అవస్రమన్న గురితెంచి, ఇెందసలో ఇపిట్ివరకు 23,41,636 (94.9శాతెం) మెందకి కళ్ో దీ లనస
వారి స్ేగాీమాలోోనే అెందజవశారడ. మొతత ెం పరీక్షలు ప ెందనవారిలో ఈ తరహా కళ్ో దీ లు
అవస్రమెైనవారడ 15.9శాతెం మెంద ఉన ిరడ. మాధయమిక స్ాియ ఆస్సపతురలోో 6,42,290
మెందకి కెంట్ి శుకాోల శస్త చి
ర కిత్లు అవస్రమెైనవారిన్న గురితెంచ రడ.
● వెైదయ బృెంద లు: 827
● మొతత ెం పరీక్షలు ప ెందనవారడ: 1,54,71,769 మెంద.
● ఒకోా బృెందెం స్గట్ున రోజుకు పరీక్ిెంచిెంద: 188 మెందన్న.
● పరతేయకెంగా చేయెంచిన కళ్ో దీ లు అవస్రమెైనవారడ: 18,53,587 (మొతత ెం పరీక్షలు
ప ెందనవారిలో 12శాతెం)
● పరతేయకెంగా తయారడ చేయెంచిన కళ్ో దీ ల స్రఫరా: 10,23,536 మెందకి.
● మొతత ెం కెంట్ి పరీక్షలు ప ెందనవారిలో శుకాోల శస్త చి
ర కిత్లు అవస్రమెైనవారడ: 4.2శాతెం
● ఉనిత స్ాియ కెంట్ి శస్త చి
ర కిత్లు అవస్రమెైనవారడ: 3,16,976 (2శాతెం).
● ఏడునిర నెలలపాట్ు కొనస్ాగిన కెంట్ి వెైదయశిబిరాలోో మొతత ెంగా అన్నిరకాల కెంట్ి
స్మస్యలునివారడ 32.56శాతెం మెంద ఉెండగా, ఎలాెంట్ి కెంట్ి స్మస్యలు లేన్నవారడ..
1,04,33,899 (67.44శాతెం) మెంద ఉనిట్ు
ో గా గురితెంచ రడ.
฀ తెలెంగాణ యువతకు డోర న్ పైలట్ శిక్షణ

● కవెందర, రాష్ు ర పరభుతే కారయకీమాలోో డోర న్ల విన్నయోగెం పరడగుతుని నేపథ్యెంలో యువతకు
డోర న్ పైలట్లుగా శిక్షణ ఇచిే, వారిన్న పో ర త్హిెంచ లి్న అవస్రెం ఉెందన్న తెలెంగాణ ఐట్ీ శాఖ
ముఖయ కారయదరిశ జయేష్ రెంజన్ పేరొాన ిరడ. గత రెండేళ్ో లగా పరభుతే శాఖలోో వీట్ి పారధ నయెం
పరిగిెందన్స, ఇద భవిష్యతు
త లో మరిెంత అధకమయేయ అవకాశాలునిట్ు

● ఏపరరల్ 8న ఇెంజిన్సరిెంగ్ సేవల స్ెంస్ి సైయెెంట్, తెలెంగాణ పరభుతేెం, తెలెంగాణ రాష్ు ర వెైమాన్నక
శిక్షణ స్ెంస్ి (ట్ీఎస్ఏఏ) స్ెంయుకత ెంగా యువతకు డోర న్ పైలెట్ శిక్షణనస అెందెంచేెందసకు ఒక
అవగాహన ఒపిెంద న్ని కుదసరడేకున ియ.
● ట్ీఎస్ఏఏ న్నరాేహక సీఈఓ జీబీ రడిు , సైయెెంట్ ఎెండీ, సీఈఓ కృష్ణ బ డ నపు ఈ ఒపిెంద
పతర లపై స్ెంతకాలు చేశారడ. ఈ స్ెందరభెంగా జయేశ్ మాట్కోడుతూ.. రాష్ు ర పరభుతేెం గనసలు,
వయవస్ాయ రెంగాలతోపాట్ు పో ల్దస్స శాఖలోనూ డోర న్ల విన్నయోగెం పరిగిెందన్న తెలిపారడ.
మాయపుల తయారీ, పరణ ళ్లకల రూపకలినలో మానవ పరిమితులు స్రిపో వన్న, ఈ నేపథ్యెంలో
ఈ స్ాెంకవతికతనస విన్నయోగిెంచ లి్న అవస్రెం ఉెందన్న చెపాిరడ.
฀ ఉతత మ విద యస్ెంస్ి లో ో హైదరాబకద్ కవెందీరయ విశేవిద యలయాన్నకి 11వ స్ాినెం

● ఏపరరల్ 8న కవెందర మానవవనరడల మెంతిరతేశాఖ విడుదలచేసరన నేష్నల్ ఇన్నసరుట్యయష్నల్
రాయెంకిెంగ్ ఫేరమ్స వర్సా (ఎన్ఐఆర్సఎఫ్) రాయెంకులలో తెలెంగాణ రాష్ు ెంర నసెండి హైదరాబకద్ కవెందీయ
ర
విశేవిద యలయెం -11 , ఐఐట్ీ హైదరాబకద్ - 22 , ఉస్ాాన్నయా విశేవిద యలయెం - 43,
ఎన్.ఐ.ట్ి వరెంగల్ - 61 స్ాిన లలో న్నలిచ య .
● జాతీయస్ాియ విద యస్ెంస్ి లో ో ‘‘ఐఐట్ీ -మదర స్’’ మేట్ిగా న్నలిచిెంద. ఇెండియన్ ఇన్నసరుట్యయట్
ఆఫ్ సైనె్స్(ఐఐఎస్సీ)- బరెంగళ్ూరడ, ఐఐట్ీ -దల్దో వరడస్గా రెండు, మూడో స్ి ాన లోో న్నలిచ య.
฀ స్ూక్షా సేదయెంలో తెలెంగాణకు 8వ స్ాినెం

● స్ూక్షాసేదయెం (డిప్
ర ఇరిగవష్న్) పథ్కెం అమలులో ఆెంధరపద
ర ేశ్ దేశెంలోనే మొదట్ి స్ాినెంలో
ఉెండగా తెలెంగాణ 8వస్ాినెంలో న్నలిచిెంద. ‘పరధ న మెంతిర కృషర సరెంచ య యోజన’ 2018-19
వారిిక పరగతి న్నవేదకనస కవెందరెం త జాగా పరకట్ిెంచిెంద.
● దేశవాయపత ెంగా 9.61 లక్షల హకాురో లో స్ూక్షాసేదయెం విస్త రిెంచగా అెందసలో 2లక్షల హకాురడో
ఏపీలోనే ఉెండట్ెం గమన రహెం. తెలెంగాణలో కవవలెం 37,875 హకాురో విసీత రణెం మాతరమే పరిగినట్ు
ో
కవెందరెం వెలోడిెంచిెంద. స్ూక్షాసేదయెం ఎకుావగా అమలుచేసరన మొదట్ి 10 జిలాోలోో ఆరడ జిలాోలు
ఏపీ నసెంచే ఉెండగా, తెలెంగాణ నసెంచి ఒకా జిలాో కూడ లేదస.
฀ తెలెంగాణ రాష్ు ెంర లో 62.69% పో లిెంగ్

● తెలెంగాణ రాష్ు ెంర లోన్న 17 లోక్స్భ న్నయోజకవరాులోో 62.69 శాతెం పో లిెంగ్ నమోదెైెంద.
హైదరాబకద్ లోక్స్భ పరిధలోనే రాష్ు ెంర మొతత ెం మీద అతి తకుావగా ఓట్ు
ో పో లయాయయ.

● స్ారేతిరక ఎన్నికల తొలిదశలో భకగెంగా రాష్ు ెంర లోన్న అన్ని న్నయోజకవరాులోో ఏపరరల్ 11న పో లిెంగ్
జరిగగా ,ఆ వివరాలనస తెలెంగాణ రాష్ు ర ముఖయ ఎన్నికల అధకారి డ కుర్స రజత్కుమార్స ఏపరరల్
12న పరకట్ిెంచ రడ. ఎలాెంట్ి అవాెంతరాలు లేకుెండ పో లిెంగ్నస స్జావుగా న్నరేహిెంచినట్ు
ో
తెలిపారడ. ఎన్నికల విధసలోో అన్ని స్ాియుల సరబబెంద స్మషరా గా పన్న చేయట్ెంతోనే ఇద
స్ాధయమెైెందన్న పేరొాన ిరడ.
● 2014లో జరిగిన లోక్స్భ ఎన్నికలోో 70.75 శాతెం పో లిెంగ్ నమోదెైెంద. గడిచిన డిసెంబరడలో
జరిగిన అసెంబీో ఎన్నికల స్ెందరభెంగా 17 లోక్స్భ న్నయోజకవరాులోో 76.07 శాతెం పో లిెంగ్
నమోదెైెంద.
฀ తెలెంగాణ రాష్ు ెంర లో 10.99 కోట్ో పశువులు

● తెలెంగాణలో మొతత ెం 10.99 కోట్ో పశువులు ఉనిట్ు
ో రాష్ు ర పరభుతేెం గురితెంచిెంద. 20వ
జాతీయ పశుగణన లెకాల పరకారెం ఏడేళ్ోలో రాష్ు ెంర లో పశువుల స్ెంఖయ 21.44 లక్షలు
పరిగిెందన్న కవెందర పరభుత ేన్నకి పెంపరన న్నవేదకలో స్ిష్ు ెం చేసరెంద. గతేడ ద అకోుబరడలో
మొదలెైన పశుగణననస 100 శాత న్నకి మిెంచి పయరిత చేసర ముెందసవరడస్లో ఉని 11 రాష్ాురలోో
తెలెంగాణ మూడో స్ాినెంలో న్నలవగా, ఆెంధరపద
● 2011 జన భక లెకాల పరకారెం రాష్ు ెంర లో 8.30 లక్షల ఇళ్లో ఉెండగా, ఇపిట్ి వరకు 9.17 లక్షల
ఇళ్ో లో (110 శాతెం) పశుగణన పయరత యెంద. ఒకా స్ూరాయపేట్ జిలాోలో 96.66 శాతెం మినహా
మిగిలిన అన్ని జిలాోలోో 100 శాత న్నకి మిెంచి పశువులనస లెకిాెంచ రడ.
● పడిపో యన ఆవుల స్ెంఖయ.. : రాష్ు ెంర లో 2012లో న్నరేహిెంచిన పశుగణనతో పో లిసేత ఆవుల
స్ెంఖయ స్సమారడ న లుగు లక్షలు తగిుెంద. అదే స్మయెంలో గవదె జాతి పశువుల స్ెంఖయ
న లుగు లక్షలకు మిెంచి పరిగిెంద. రాష్ు ర పరభుతేెం చేపట్ిున గొరల
ీ పెంపరణీ కారయకీమెంతో గొరల
ీ ు,
మేకల స్ెంఖయ 2.42 కోట్ో కు చేరిెంద. దీెంతో అతయధక గొరల
ీ ుని రాష్ు ెంర గా పేరడని రాజస్ాిన్నస
వెనకిానెట్ు ి తెలెంగాణ రాష్ు ెంర ముెందస వరడస్లో న్నలిచిెంద.
฀ హైదరాబకద్లో ఫ్రో ప్కార్సు డేట్క కవెందరెం

● ఇ-కామర్స్ స్ెంస్ి అయన ఫ్రో ప్కార్సు హైదరాబకద్లో తన డేట్క కవెందర న్ని ఏరాిట్ు చేసరెంద. డేట్క
సేవల స్ెంస్ి కెంట్ోరల్ ఎస్ స్హకారెంతో దీన్ని నెలకొలిినట్ు
ో ఫరప్కార్సు ఇకాడ వెలోడిెంచిెంద. ఈ
కవెందర న్ని తెలెంగాణ రాష్ు ర పరభుతే ఐట్ీ, పరిశమ
ీ ల శాఖ పరధ న కారయదరిశ జయేష్ రెంజన్

฀ కాళ్ేశేరెం 6వ పాయకవజీలో మొదట్ి పెంపు పరయోగాతాక పరిశ్రలన విజయవెంతెం
● కాళ్ేశేరెం ఎతిత పో తల పథ్కెంలో ఏపరరల్ 24న కరలక ఘట్ు ెం ఆవిష్ాృతమెైెంద. పథ్కెంలోనే
మొట్ు మొదట్ి ఎతిత పో తలనస పరయోగాతాకెంగా పారరెంభిెంచగా విజయవెంతమెైెంద. పదీ పలిో
జిలాో ధరాారెం మెండలెం నెందమేడ రెంలోన్న ఆరో పాయకవజీ పెంప్హౌస్ ఇెందసకు వేదకైెంద.
పరతేయక పయజల అనెంతరెం మధ యహిెం 12:02 గెంట్లకు ముఖయమెంతిర కారాయలయ కారయదరిశ
సరాత స్బరాేల్ కెంపయయట్రడ మీట్ నొకిా మొదట్ి పెంపునస పారరెంభిెంచ రడ.
฀ న్సతిఆయోగ్’లో భూపాలపలిో జిలాో ట్కప్

● దేశవాయపత ెంగా ఎెంపరక చేసరన 115వెనసకబడిన జిలాోలోో పరజల జీవనస్ాియన్న పెంచే పరకయ
ిీ లో
జయశెంకర్స-భూపాలపలిో అగీస్ి ానెంలో న్నలిచిెందన్న న్సతి ఆయోగ్ పరకట్ిెంచిెంద. అసరిరవష్నల్
జిలాోల జాబిత నస ఏపరరల్ 25న పరకట్ిెంచగా.. మారిే నెలలో 61.4 స్ో ార్సతో భూపాలపలిో
మొదట్ిస్ి ాన న్ని దకిాెంచసకుెంద.
฀ హైట్ెక్్ లో భకరతీయ పునరడత ిదక ఇెంధన వనరడల పరదరశన

● రాష్ు ెంర స్ౌర విదసయత్ ఉతితిత లో గణన్సయెంగా వృది స్ాధస్ోత ెందన్న రాష్ు ర పరభుతే పరతేయక
పరధ న కారయదరిశ అజయ్మిశాీ పేరొాన ిరడ. తెలెంగాణ ఏరిడకముెందస 50 మెగావాట్ు
ో
కూడ లేన్న ఉతితిత ఇపుిడు 3,500 మెగావాట్ో కు చేరిెందన ిరడ. మాద పయర్స హైట్ెక్్లో
భకరతీయ పునరడత ిదక ఇెంధన వనరడల పరదరశన(Renewable Energy India Expo
(RenewX 2019))నస ఏపరరల్ 26న పారరెంభమెైెంద. రెండురోజుల పాట్ు జరిగవ ఈ స్దస్స్కు
అజయ్మిశాీ ముఖయ అతిథగా హాజరై పరస్ెంగిెంచ రడ. దేశెంలో స్ౌర విదసయత్ ఉత ిదనలో
రాష్ు ెంర రెండో స్ాినెంలో ఉెందన ిరడ. వివిధ రాష్ాురలు స్ో లార్స పవర్స పారడా విధ నెం
అనసస్రిస్త సెండగా రాష్ు ెంర లో మాతరెం వికవెందీక
ర రణ విధ నెంతో స్తూలిత లు
స్ాధస్సతన ిమన ిరడ.
฀ ఆవిష్ారణలకు అతుయతత మ వేదక హైదరాబకద్

● చ రితక
ర హైదరాబకద్.. అధసన తన అభివృది , ఐట్ీ కవెందరెంగానే కాకుెండ స్రికొతత
ఆవిష్ారణలకు కవెందరెంగా పరపెంచ స్ాియలో 75వ స్ాినెంలో న్నలిచి మరోస్ారి స్తత చ ట్ిెంద.
సరేట్ా రో ాెండ్కు చెెందన స్ాుర్సు పబిో ెంక్ అనే స్ెంస్ి పరపెంచవాయపత ెంగా స్ాుర్సు పలకు
అనసకూలమెైన నగరాల జాబిత నస విడుదల చేసరెంద. ఇెందసలో 8.541 పాయెంట్ో తో

హైదరాబకద్ 75వ స్ాినెం దకిాెంచసకోగా.. చెనెైి 74వ స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. 262.8
పాయెంట్ో తో అమెరికాలోన్న శాన్ఫ్ారన్న్స్ో ా అగీస్ి ానెంలో న్నలవగా.. 55.9 పాయెంట్ో తో
నూయయా ర్సా రెండో స్ాినెంలో ఉెంద. అమెరికాలోన్న 29 నగరాలు ట్కప్ 100లో చోట్ు
దకిాెంచసకున ియ.
฀ తెలెంగాణ స్ాహితయ అకాడమీ పురస్ాారాలు

● తెలెంగాణ స్ాహితయ అకాడమీ..పురస్ాారాలనస పరకట్ిెంచిెంద. 2019 స్ెంవత్రాన్నకి కవితే
విభకగెంలో నలగుెండ జిలాో చిన ిరావుల పలెో కు చెెందన సరది రి రచిెంచిన ‘బ మాల బకయ’న్న,
వచన రచనల విభకగాన్నకి స్ెంబెంధెంచి దేవరయాెంజాల్కు చెెందన ఉపిల నరసరెంహెం కథ్ల
స్ెంపుట్ి ‘మట్ిుమన్నషర’న్న అవారడులు వరిెంచ య. లక్ా నూట్ పదహారడ రూపాయల నగదస,
జాాపరక, శాలువా, పరశెంస్ాపతరెం అెందజవసర స్తారిస్త ామన్న స్ెంస్ి అధయక్షుడు నెందన్న సరధ రడిు
฀ శాతవాహన కాలెంన ట్ి స్ూ

త పెం గురితెంపు
● శాతవాహనశకెం న ట్ి బౌది ఆయక స్త ెంభ స్ూ
త పాన్ని పరకాశెంజిలాో జ.పెంగులూరడ మెండలెం
చెందలూరడ ఊరచెరడవులో ఏపరరల్ 30న గురితెంచ రడ. బౌదీ పరిశ్రలకుడు ఈమన్న శివన గిరడిు ,
చరితర పరిశోధకుడు విద ేన్ జోయతి చెందరమౌళ్ల చెందలూరడ చెరడవునస పరిశ్రలిెంచ రడ. ఇకాడ
ఇతర దేవత విగీహాలతోపాట్ు బౌది ఆయక స్త ెంభెం ఉెండట్కన్ని గమన్నెంచ రడ.
● 5 అడుగుల ప డవు, అడుగునిర చదరెంతో ఉపరితలెం గుెండరెంగా మలిచి ఉెంద.కర.ీ శ. 11, 12
శత బకీలోో ఇకాడ న్నరిాెంచిన శివాలయెం దబబ వదీ బౌది స్త ూపెం ఉెండేదన్న, ఆలయ
పున దసలు తవుేతుెండగా ఇద బయలిడిెందన ిరడ. వాస్సతశిలి రీత య 1వ శత బకీన్నకి
చెెందన శాతవాహన శకెం న ట్ిదగా భకవిస్సతనిట్ుుచెపాిరడ. తొలి పలో వ రాజైన కుమారవిష్ు
ణ
కర.ీ శ. 426లో పరతిషరా ెంచిన ద నశాస్నెం గతెంలో చెందలూరడలో బయలిడిెందన్న.. కర.ీ శ. 673
న ట్ి రాగి రవకు శాస్నెంకూడ ఇకాడే లభయమెైెందన్న అన ిరడ.
฀ న ఫ్స్ాాబ్స అవారడులోో ట్ెస్ాాబ్సకు మొదట్ిస్ి ానెం

● నేష్నల్ ఫడరవష్న్ ఆఫ్ సేుట్ కో-ఆపరవట్ివ్ బకయెంక్్ లిమిట్ెడ్(న ఫ్స్ాాబ్స) 2017-18
స్ెంవత్రాన్నకి పరకట్ిెంచిన అవారడులోో తెలెంగాణ రాష్ు ర స్హకారబకయెంకు(ట్ెస్ాాబ్స)కు
మొదట్ిస్ి ానెం దకిాెంద. జిలాో స్హకారబకయెంకులకవట్గిరీలో ో కరీెంనగర్స డీసీసీబీ దేశెంలోనే
మొదట్ిస్ి ానెంలో న్నలిచిెంద.

฀ తెలెంగాణ స్ాహితయ అకాడమీ పురస్ాారాల పరద నెం
● తెలుగు స్ాహితయెంలో నెైపుణయెం ఉని స్ాహితీ వేతతలస్ాిన లనస పదలపరాేలనే ఆలోచనతో
తెలెంగాణ స్ాహితయ అకాడమీ పురస్ాారాలనసనెలకొలిిెందన్న అకాడమీ అధయక్షులు డ .నెందన్న
సరధ రడిు తెలిపారడ.
● తెలెంగాణ అకాడమీ ఆవిరాభవ దనోత్వాన్ని మే 2న రవీెందరభకరతిలో న్నరేహిెంచ రడ. ఈ
స్ెందరభెంగా అకాడమీ నెలకొలిిన తొలి పురస్ాారాలనస పరద నెం చేశారడ. ఉతత మ వచన
రచన విభకగెంలో ఉపిల నరసరెంహెం రచిెంచిన ‘మట్ిు మన్నషర’ కథ స్ెంపుట్ికి, ఉతత మ కవిత
పురస్ాారాన్ని సరది రి రచిెంచిన ‘బ మాల బకయ’ కవిత స్ెంపుట్ికి పరద నెం చేశారడ.
పురస్ాారెం కిెంద లక్ష నూట్క పదహారడ రూపాయలనగదస (ఒకొాకారికి) అెందజవశారడ.
అనెంతరెం అకాడమీ ఆధేరయెంలో వెలువడే ‘పున స్’ అనే తెమ
ైర ాసరక స్ెంచికనస
฀ వరెంగల్ శాస్త వ
ర ేతత యుగెంధర్సకు జరాన్ ఫలోషరప్
● వరిలో తెగుళ్ో పై పరిశోధనకు వరెంగల్కు చెెందన శాస్త వ
ర ేతత ఎరీ యుగెంధర్స జరాన్సలోన్న
అలెగాాెండర్స వయన్ హో ెంబో ల్ు ఫ్ౌెండేష్న్ ఫలోషరప్నకు ఎెంపరకయాయరడ. వరి పైరడలో తెగుళ్ో
న్నవారణకు జనసయమారిిడి ఇెంజిన్సరిెంగ్పై ఆయన పరిశోధనలు చేయనసన ిరడ.
జరాన్సలోన్నడస్ల్ డో ర్సూ వదీ గల హయన్రిచ్ హయన్ విశేవిద యలయెంలో ఆయన రెండేళ్ో
పాట్ు పరిశోధనలు చేస్త ారడ. నెలకు 2650 యూరోల చొపుిన 24 నెలల పాట్ు ఆయనకు
ఉపకార వేతనెం ఇస్ాతమన్న ఫ్ౌెండేష్న్ తెలిపరెంద. జవఎన్ట్ీయూలో పీహచ్డీ పయరితచేసరన
యుగెంధర్స గతెంలో భకరత వరి పరిశోధన స్ెంస్ి లో రీసర్సేస్ాాలర్సగా పన్నచేశారడ.
฀ జూరాలకు 2.5 ట్ీఎెంసీల న రాయణపయర్స న్సరడ

● ఉమాడి మహబూబ్సనగర్స జిలాోలో త గున్సట్ి ఎదీ డి న్నవారణకు తెలెంగాణ ముఖయమెంతిర
కవసీఆర్స కరాణట్క పరభుతేెంతో నడిపరన దౌతయెం ఫలిెంచిెంద. కరాణట్కలోన్న న రాయణపయర్స
రిజరాేయర్స నసెంచి రెండునిర ట్ీఎెంసీల న్సట్ిన్న జూరాలకు విడుదల చేయడ న్నకి ఆ రాష్ు ెంర
అెంగీకరిెంచిెంద. ఆ రాష్ు మ
ర ుఖయమెంతిర కుమారస్ాేమి తెలెంగాణ ముఖయమెంతిర కవసీఆర్సకు ఫ్ో న్
చేసర న్సట్ివిడుదలకు న్నరణయెం తీస్సకునిట్ు
● త గున్సట్ి అవస్రాలనస పరిగణనలోకి తీస్సకొన్న న రాయణపయర్స రిజరాేయర్స నసెంచి న్సట్ిన్న
విడుదల చేయాలన్న కవసీఆర్స.. కరాణట్క ముఖయమెంతిరతో మూడు రోజులకిత
ీ ెం చరిేెంచ రడ.

అనెంతరెం ఇదే విష్యాన్ని పరస్త ావిస్ూ
త తెలెంగాణ పరభుతే పరధ న కారయదరిశ ఎస్.క.జోషర
కరాణట్క పరభుతే పరధ న కారయదరిశ విజయభకస్ార్సకు ఏపరరల్ 30న లేఖ రాశారడ. మూడు
ట్ీఎెంసీల న్సట్ిన్న విడుదల చేయాలన్న కోరారడ. దీన్నపై అధకారడలతో చరిేెంచిన కరాణట్క
ముఖయమెంతిర రెండునిర ట్ీఎెంసీల న్సట్ి విడుదలకు న్నరణయెం తీస్సకున ిరడ.
฀ తెలెంగాణ వయవస్ాయశాఖకు ‘సీఎస్ఐ’ పురస్ాారెం

● తెలెంగాణ వయవస్ాయ శాఖకు 2017-18 స్ెంవత్రాన్నకిగానస కెంపయయట్ర్స సైన్్ స్ సైట్ీస్ ఆఫ్
ఇెండియా (సీఎస్ఐ) వారి పరతిష్ాాతాక ‘సీఎస్ఐ-న్నహిలెెంట్ ఈ గవరిన్్’ పురస్ాారెం
లభిెంచిెంద. రైతులకు రాయతీపై ఆన్లెైన్ విధ నెంలో వితత న లనస వికీయెంచే విధ న న్ని
అమలు చేస్త సనిెందసకు ఈ పురస్ాారెం లభిెంచిెందన్న వయవస్ాయ శాఖ ముఖయకారయదరిశ
పారిస్ారథ శతెలిపారడ. పరతేయక ఇనోివేట్ివ్ విభకగెంలో దీన్ని అెందజవసరనట్ు
● పరతీ రైతు తన పాస్సపుస్త కెం, ఆధ ర్స వివరాలనస ఆన్లెైన్లో నమోదస చేసవితత ేత న వికీయ
పరిాట్ అెందసతుెంద. దీన్ని తీస్సకున్న స్ాిన్నక వికీయ కవెందర న్నకి వెళ్లో రాయతీపై వితత న లు
కొనసగోలు చేసే విధ న న్ని 2017 నసెంచి పకాాగా వయవస్ాయశాఖ అమలుచేస్త ో ెంద. దేశెంలోనే
ఈ విధ నెం మెరడగాు ఉెందన్న పురస్ాారెం ఇచిేనట్ు
ో పారిస్ారథ తెలిపారడ.
฀ ఎగుమతులోో తెలెంగాణ పురోగమనెం

● పారిశాీమిక, వయవస్ాయ, వస్సత ఉతితు
త ల ఎగుమతులోో తెలెంగాణ పురోగమిస్ోత ెంద. 2018-19
ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో రాష్ు ెంర రూ.50 వేలకోట్ో మారడానస అధగమిెంచిెంద. 2014-15తో పో లిసేత
రూ.35 వేల కోట్ో వృది నమోదవడెం విశరష్ెం. ఈ నేపథ్యెంలో ఎగుమతులోో కవరళ్, యూపీ
తరాేత దేశెంలో తెలెంగాణ మూడో స్ాినెంలో న్నలిచిెంద.
● రస్ాయన, ఔష్ధ రెంగాలోో జోరడ..: రస్ాయన లు, ఔష్ధ ల ఉతితు
త లోో తెలెంగాణ పరముఖ
స్ాినెంలో ఉెంద. ఎగుమతులోో ఈ రెండు రెంగాలు పరథ్మ (రూ.14 వేల కోట్ు
ో ), దేతీయ
(రూ.13221 కోట్ు
ో ) స్ాిన లోో ఉన ియ. బకయలరడో, ఉపుి, ఎలకిురకల్, ముత యలు, ఆభరణ లు,
మాెంస్ెం, పతిత , వాహనస్ామగి,ీ వెైమాన్నక యెంతర స్ామగిీ, ఇనసము, ఉకుా, స్సగెంధదరవాయల
వెంట్ి వాట్ి ఎగుమతులు భకరీ స్ాియలో జరిగాయ.
฀ ఓయూ పరిశోధనలకు గురితెంపు

● ఓయూ పరిశోధనలకు పరపెంచ స్ాియ గురితెంపు లభిెంచిెంద. శనగలు, వేరడశనగలు (పల్దో )
జనసయవులపై ఓయూ జనెట్ిక్్ విభకగాన్నకి చెెందన ఎమిరిట్స్ ప ర ఫస్ర్స పర.బి. కవికిష్ో ర్స బృెందెం

పరిశోధనలు చేస.ర . ఆ పెంట్లజనసయపట్కలనస ఆవిష్ా రిెంచిెంద. కవికిష్ో ర్సతో పాట్ు ఇకిశ
ీ ాట్
శాస్త వ
ర ేతతరాజీవ్ వరిిన్న ఓయూ రీసరిే స్ాాలర్స వన్నక గార్సు బృెందెం చేసరన పరిశోధనపతర లనస
అమెరికాకు చెెందన నేచర్స జనెట్ిక్్ రీసరిే జరిల్లో పరచసరిెంచ రడ. ఈ వివరాలనస మే
6న ఓయూ వెైస్ చ న్్లర్స ఎస్.రాెంచెందరెం, రిజిస్ాురర్స గోపాల్రడిు , ఓఎస్డీ కృష్ాణరావు, పరరన్న్పాల్
పరత ప్రడిు వివరిెంచ రడ.
฀ పాలమూరడ-రెంగారడిు త జా అెంచన వయయెం రూ.52,056 కోట్ు

ో
● పాలమూరడ-రెంగారడిు ఎతిత పో తల పథ్కెం త జా అెంచన వయయెం రూ.52,056.13 కోట్ు
ో గా
పారజకుు పరాయవరణ పరభకవ అెంచన ముస్ాయద న్నవేదక పేరొాెంద. ఈ ఎతిత పో తల పథ్కాన్నకి
తుద పరాయవరణ అనసమతి కోస్ెం జూన్ 4 నసెంచి 17 వరకు ఆరడ జిలాోలోో ఆరడ చోట్ో
పరజాభిపారయ సేకరణ జరగనసెంద. ఈనేపథ్యెంలో పారజకుు న్నరాాణెం వలో కలిగవ పరయోజన లు,
పరాయవరణెంపై పరభకవెం, న్నవారణ చరయలు, ఆయకట్ుు అభివృది తో పాట్ు ఇతరతర
పరయోజన లు, న్నరాేసరతులయేయ కుట్ుెంబకలు, వీరికి కలిిెంచే పరత యమాియాలు,
పారజకుున్నరాాణ న్నకి అవస్రమెైన భూమి ఇలా అన్ని వివరాలతో కూడిన ముస్ాయద
న్నవేదకనస కాలుష్య న్నయెంతరణ మెండలి వెలువరిెంచిెంద.
฀ ఐఎెం పాఠెంగా ఇెందూరడ పో రడ

● న్నజామాబకద్ లోక్స్భ ఎన్నిక న్నరేహణ తీరడ మేనేజ్మెెంట్ విద యరడిలకు పాఠెం కానసెంద. ఈ
లోక్స్భ స్ాినెం నసెంచి రికారడు స్ాియలో 185 మెంద అభయరడిలు బరిలో న్నలిచ రడ . ఈ
నేపథ్యెంలో ఎన్నికపై అధయయనెం చేయాలన్న హైదరాబకద్లోన్న ఇెండియన్ స్ూాల్ ఆఫ్బిజినెస్
(ఐఎస్బీ)న్న తెలెంగాణ రాష్ు ర ముఖయ ఎన్నికల అధకారి రజత్కుమార్స కోరారడ. మేనేజ్మెెంట్
రెంగెంలోన్న స్పలో -చెైన్ అెంశెంలో ఓ కవస్ స్ు డీగా ఈఎన్నికల న్నరేహణపై అధయయనెం చేయాలన్న
లేఖలో వివరిెంచ రడ.
● పో ట్ీచేసరన వారిలో 178 మెంద రైతులే. పస్సపు, ఎరీజోని పెంట్లకు గిట్ు ుబకట్ు ధర
లభిెంచడెం లేదని విష్యాన్ని దేశవాయపత ెంగా తెలియజవసేెందసకు పదీ స్ెంఖయలో రైతులు
ఎన్నికల బరిలో న్నలిచ రడ. ఎన్నికనస స్వాల్గా తీస్సకునిఈసీ.. ఎలాెంట్ి ఇబబెందసలు
లేకుెండ న్నరేహిెంచడెంలో స్ఫలమెైెంద. అత యధసన్నక ఈవీఎెంలుగా గురితెంపు ప ెందన ఎెం-3
రకెం యెంతర లనస న్నజామాబకద్లో విన్నయోగిెంచ రడ.

● ఇపిట్ి వరకు నోట్కతో కలిపర 64 మెంద బరిలో ఉెంట్ే బకయలెట్ పతర ల ద ేరా ఎన్నికలనస
న్నరేహిస్త ూ వచ ేరడ. నోట్కతో కలిపర 383 మెంద అభయరడిలు పో ట్ీలో న్నలిచిన ఎన్నికనస
న్నరేహిెంచేెందసకు ఎెం-3 యెంతర లతో అవకాశెం ఉెంద. ఈయెంతర లనస దేశెంలో తొలిస్ారిగా
న్నజామాబకద్లో విన్నయోగిెంచ రడ. ఎన్నికన్నరేహణలో భకగెంగా హలికాపు ర్సనస సైతెం
విన్నయోగిెంచ రడ. ఇపిట్ికవ ఈ ఎన్నిక న్నరేహణనస గిన్నిస్బుక్లో నమోదస చేయాలన్న
ఎన్నికల స్ెంఘెం కోరిెంద .
฀ హైదరాబకద్లో డేట్క చౌరయ న్నరోధక కవెందరెం

● సైబర్స నేరాలు, మోస్ాల న్నయెంతరణకు, డేట్క చౌరాయన్ని న్నరోధెంచేెందసకు తెలెంగాణ రాష్ు ర
పరభుతేెం, హైదరాబకద్ సైబర్స కో స్ుర్సలు స్ెంయుకత ెంగా అెంతరాాతీయ స్ాియలో ఒక పరతేయక
కవెందర న్ని అెందసబకట్ులోకి తీస్సకురానసన ియ. పరస్త సతెం పరపెంచవాయపత ెంగా హగ్లో మాతరమే
ఇలాెంట్ి కవెందరెం ఉెంద. ఐట్ీ పరిజా ానెంతో కారయకలాపాలు న్నరేహిస్త సని పరభుతే, పవ
ైర ేట్ు,
విద యస్ెంస్ి లకు కొతత గా పారరెంభమయేయ కవెందరెం ఎెంతో ఉపయోగకరెంగా ఉెండనసెంద.
హైదరాబకద్లో వచేే ఏడ ద దేతీయారిెంలో ఈ కవెందరెం సేవలెందెంచే అవకాశాలున ియన్న
హైదరాబకద్ సైబర్స కో స్ుర్స సీఈవయ జకరర్స ఖసరవషరతలి
ె పారడ.
฀ హైదరాబకద్లో వరల్ు డిజైన్ అసెంబీో

● ఐట్ీ, పారిశాీమిక రెంగాలోో అెంతరాాతీయ ఖాయతిన్న ప ెందన హైదరాబకద్ నగరెం మరో పరతిష్ాుతాక
అెంతరాాతీయ స్దస్స్కు వేదక కానసెంద. ఈ ఏడ ద అకోుబర్స 11, 12 తేదీలో ో జరిగవ ‘వరల్ు డిజైన్
అసెంబీో ’కి ఆతిథ్యెం ఇవేనసెంద.
● 31వ దెైేవారిిక వరల్ు డిజైన్ అసెంబీో న్న హైదరాబకద్లో న్నరేహిస్త ామన్న గతేడ ద జూలెైలో వరల్ు
డిజైన్ ఆరు నెైజవష్న్ (డబూ
ో ూడీఓ)అధయక్షులు లూయస్ా బ షరట్ ో పరకట్ిెంచ రడ. వరల్ు డిజైన్
అసెంబీో న్నరేహణకు స్ెంబెంధెంచి పరపెంచవాయపత ెంగా పలు నగరాల నసెంచి బిడ్ లు
సీేకరిెంచ రడ. అెంతరాాతీయ స్ాియ స్దస్స్ల న్నరేహణకు ఆయా నగరా లోో ఉని
అనసకూలతలనస పరిశ్రలిెంచిన డబూ
ో ూడీఓ హైదరాబకద్నస ఎెంపరక చేసరెంద. ఈ స్దస్స్
న్నరేహణ తేదీలనస కూడ డబూ
ో ూడీఓ పరకట్ిెంచిెంద.
● ఐకయరాజయస్మితి స్ససరిర అభివృది లక్ాయన్నకి అనసగుణెంగా 1957లోఇెంట్రవిష్నల్ కౌన్న్ల్
స్ సైట్ీస్ ఆఫ్ ఇెండసరుయ
ర ల్ డిజైన్ (ఐసీఎస్ఐడీ)ఏరాిట్ెైెంద. తొలుత 12 వృతిత నెైపుణయెం కలిగిన

డిజైన్ అస్ో సరయేష్నో తో ఏరాిట్ెైన ఐసీఎస్ఐడీ 2015 అకోుబర్సలో వరల్ు డిజైన్ ఆరు నెైజవష్న్గా
న మాెంతరెం చెెందెంద.
● పరస్త సతెం పరపెంచ వాయపత ెంగా 140 డిజైన్ అస్ో సరయేష్నస
ో డబూ
ో ూడీఓలో స్భయతేెం కలిగి
ఉన ియ. పారిశాీమిక ఉతితు
త ల తయారీలో స్ృజన తాకతనస పో ర త్హిెంచడెం, న ణయమెైన
ఉతితు
త లు, సేవలు అెందెం చేలా పారిశాీమిక నమూన లు తయారడ చేయడెం తదతరాలు
లక్షయెంగా వరల్ు డిజైన్ ఆరు నెైజవష్న్ పన్నచేస్త ో ెంద. అెంతరాాతీయ స్ాియలో పరతి రెండేళ్ోకోస్ారి
వరల్ు డిజైన్కాయపరట్ల్ పేరిట్ ఒకోా నగరాన్ని ఎెంపరక చేసర స్దస్స్లు న్నరేహిస్త ో ెంద.
฀ తెలెంగాణ హైకోరడు తొలి మహిళ్ా న యయమూరితగా జసరుస్ శ్రీదేవి పరమాణ సీేకారెం

● తెలెంగాణ హైకోరడు తొలి మహిళ్ా న యయమూరితగా జసరుస్ గెండికోట్ శ్రీదేవి పరమాణసీేకారెం
చేశారడ. త త ాలిక పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ రాఘవేెందర సరెంగ్ చౌహన్ చేతుల మీదసగా మే
15న ఆమె బకధయతలు చేపట్కురడ.
ర ేశ్లోన్న విజయనగరెం జిలాోకు చెెందన జసరుస్ శ్రీదేవి..ఉతత ర్సపరదేశ్ జుయడీషరయల్ స్రీేస్
కు అఖిల భకరత కోట్కలో ఎెంపరకయాయరడ. అకాడే వివిధ హో ద లోో పన్నచేసర అలహాబకద్
హైకోరడులో అదనపు న యయమూరిత స్ాియకి ఎదగారడ.
● ఘాజియాబకద్ సీబీఐ పరతేయక కోరడు జడిాగా బకధయతలు న్నరేరితెంచ రడ. ఆతరడవాత 2018లో
అలహాబకద్ హైకోరడు అదనపు న యయమూరితగా న్నయమితులయాయరడ.
฀ ఓయూలో అెంబేడార్స పరిశోధన కవెందరెం పారరెంభెం

● మే 17న ఉస్ాాన్నయా విశేవిద యలయెంలో అెంబేడార్స పరిశోధన కవెందరెంతోపాట్ు ఆయన
విగీహాన్నిఆవిష్ారిెంచ రడ. అనెంతరెం ఓయూ గీెంథ లయాన్నకి భకరతరతి డ .బీఆర్స
అెంబేడార్స పేరడ పట్కురడ. ఈకారయకీమాన్నకి ముఖయఅతిథగా యూజీసీ మాజీఛెైరాన్ స్సఖ్దేవ్
థో రట్ హాజరయాయరడ.
฀ గాీమాలోో విదసయత్ స్మస్యల పరిష్ాారాన్నకి వినూతి పథ్కెం

● తెలెంగాణ రాష్ు ెంర లోన్న గాీమాలోో విదసయతు
త స్రఫరా వయవస్ి నస పయరితస్ి ాయలో బకగుచేసర, పలెో లోో
వెలుగులు న్నెంపడ న్నకి ఉతత ర మెండల విదసయతు
త పెంపరణీ స్ెంస్ి (ఎన్సిడీసీఎల్) పయనసకుెంద.
ఏకెంగా 513 గాీమాలనస దతత త తీస్సకొన్న విదసయతు
త స్ెంబెంధ లోపాలనస స్రిచేస,ర ఆయా
గాీమాలోో విదసయతు
త పరెంగా అవస్రమయేయ స్ౌకరాయలనస కలిిెంచేెందసకు నడుెం బిగిెంచిెంద.

● కోతలేో న్న విదసయతు
త స్రఫరా, రైతులకు ఉచితెంగా 24 గెంట్ల విదసయతు
త అెందజవతే లక్షయెంగా
పరభుతేెం పన్నచేస్త ో ెంద. అయనపిట్ికర క్వతస్
ర ి ాయలోపలు అస్ౌకరాయలు పెంపరణీ స్ెంస్ి లనస పట్ిు
పీడిస్త సన ియ. తరచూ పరమాద లు స్ెంభవిెంచి రైతులు, కూల్దలు మృతుయవాత పడట్ెం,
మూగజీవాలు విదసయద ఘాత లతో మృతిచెెందసతున ియ. పలు పారెంత లోో స్త ెంభకలు
లేకపో వడెం, ట్కరన్్ఫ్ారారడో కాలిపో వడెం, విన్నయోగద రడల నసెంచి కుపిలు తెపిలుగా
ఫరరాయదసలు అెందసతున ియ .
● ఇలా క్వతస్
ర ి ాయలో ఉని ఇబబెందసలిి అధగమిెంచేెందసకు అధకారడలు గాీమాలనస దతత త
తీస్సకొనే కారయకీమాన్నకి శ్రీకారెం చసట్కురడ. ఒకోాగాీమాన్ని ఏఈ, ఏడీఈ, డీఈ స్ాియ
అధకారడలు దతత త తీస్సకొన్న అకాడి స్మస్యలనస పరిష్ారిెంచ లి్ెందగా ఎన్సిడీసీఎల్ సీఎెండీ
ఎ.గోపాల్రావు ఆదేశాలిచ ేరడ. కోతలేో న్న న ణయమెైన విదసయతు
త స్రఫరాతో ఆదరశ గాీమాలుగా
తీరిేదదీ డమే దతత త సీేకారెం లక్షయమన్న సీఎెండీ వెలోడిెంచ రడ.
● 16 స్రిాళ్ో పరిధలో : ఎన్సిడీసీఎల్ వరెంగల్, ఖమాెం, ఆదలాబకద్, కరీెంనగర్స, న్నజామాబకద్
పయరే జిలాోల పరిధలో మొతత ెం 16 స్రిాళ్ో లో విదసయతు
త స్రఫరా చేస్త ో ెంద. పరతి స్రిాల్ నసెంచి
కొన్నిగాీమాల బకధయతనస అధకారడలు తీస్సకున ిరడ. ఉమాడి కరీెంనగర్స జిలాోలోన్న మూడు
స్రిాళ్ో నసెంచి 113 గాీమాలు, న్నజామాబకద్లో రెండు స్రిాళ్ో నసెంచి 92, ఆదలాబకద్లో
న లుగు స్రిాళ్ో నసెంచి 87, వరెంగల్లోన్న అయదస స్రిాళ్ో నసెంచి 135, ఖమాెంలో రెండు
స్రిాళ్ో నసెంచి 86తో కలిపర మొతత ెం 513 గాీమాలనస దతత త తీస్సకున ిరడ.
దతత త వలో పరయోజన లివీ..
● ఎన్సిడీసీఎల్ పరిధలో దతత త గాీమాల బకధసయలు తరచూ క్వతస్
ర ి ాయకి వెళ్లతుెంట్కరడ.
● ప లాలోో సరమెెంట్ు స్త ెంభకలకు బదసలు కరీలు పాతి ఉని పారెంత లనస గురితస్త ారడ.
● గాీమాలోో స్కీమెంగా బిలుోలు వస్ూలయేయలా చూస్ాతరడ.
● స్ాిన్నకెంగా విన్నయోగద రడలు ఇచేే ఫరరాయదసలనస సీేకరిెంచి వెెంట్నే పరిష్ారిెంచేెందసకు
పరయతిిస్ాతరడ.
฀ ధూమపాన రహిత హైదరాబకద్

● తెలెంగాణ రాష్ు ర రాజధ న్న హైదరాబకద్ ‘ధూమపాన రహిత’ నగరెంగా మారనసెంద. బహిరెంగ
పరదేశాలోో ప గత గవ వారిపై కఠినెంగా వయవహరిెంచడెంతో పాట్ు అవగాహన స్దస్స్లు

న్నరేహిెంచడెం ద ేరా ఈ లక్ాయన్ని స్ాధెంచనసన ిరడ. ఇెందసకు స్ెంబెంధెంచి మే 27 న
హైదరాబకద్ పో ల్దస్సలు, రాష్ు ర వెైదయ ఆరోగయ శాఖ స్ెంయుకత కారాయచరణనస పరకట్ిెంచ య.
● తొలుత ప గాకు వయతిరవక దనోత్వెం (మే 31) నసెంచి అకోుబరడ 1 వరకూ హైదరాబకద్లోన్న
బహిరెంగ పరదేశాలు, బస్ాుెండుో, రైలేేసేుష్నసో, హో ట్ళ్లో, ఇతర జనస్మారి పారెంత లోో
ధూమపానెం చేసేవారిన్న గురితెంచి వారిపై కవస్సలు నమోదస చేయడెంతో పాట్ు పరజారోగయ శాఖ,
జీహచ్ఎెంసీ, పో ల్దస్సలు అవగాహన స్దస్స్లు న్నరేహిెంచనసన ిరడ. ఈ చరయల అనెంతరెం
అకోుబరడ 2న జరిగవ గాెంధీ జయెంతి రోజు హైదరాబకద్నస ‘ధూమపాన రహిత’ నగరెంగా
ముఖయమెంతిర కవసీఆర్స పరకట్ిెంచనసన ిరడ.
● అకోుబరడలో అెంతరాాతీయ ఊపరరితితు
త ల ఆరోగయ స్దస్స్ : ఊపరరితితు
త ల స్ెంరక్షణ,
ఆరోగయెంపై హైదరాబకద్లో అకోుబరడ 29 నసెంచి నవెంబరడ 2 వరకూ అెంతరాాతీయ స్దస్స్
న్నరేహిెంచనసన ిరడ. పరపెంచవాయపత ెంగా ఏట్క ఒక నగరెంలో ఈ స్దస్స్ జరడగుతుెండగా
తొలిస్ారిగా భకరత్ నసెంచి హైదరాబకద్ నగరెం స్దస్స్ న్నరేహణకు ఎెంపరకయయెంద . ఈ
స్దస్స్కు వివిధ దేశాల నసెంచి 3 వేల మెంద పరతిన్నధసలు హాజరవేనసన ిరడ .
฀ అవతరణ దనోత్వెం స్ెందరభెంగా తెలెంగాణ రాష్ు ర పరగతి న్నవేదక విడుదల

● తెలెంగాణ రాష్ు ెంర ఆవిరభవిెంచిన ఐదేళ్ోలోనే అపయరే పరగతిన్న స్ాధెంచి, దేశాన్నకి ఆదరశెంగా
న్నలిచిెందన్న రాష్ు ర పరభుతేెం పేరొాెంద. స్ెంక్వమెంలో స్ేరణయుగాన్ని స్ృషరుెంచిెందన్న తెలిపరెంద.
రాష్ు ెంర లో 1.25 కోట్ో ఎకరాలకు స్ాగు న్సరెందెంచేెందసకు న లుగెంచెల వయయహెంతో కారాయచరణనస
అమలు చేస్త సనిట్ు
ో వెలోడిెంచిెంద. జూన్ రెండో తేదీ న ట్ికి తెలెంగాణ ఏరాిట్ెై ఐదేళ్ో ల పయరిత
చేస్సకుెంట్ుని స్ెందరభెంగా పరగతి న్నవేదకనస రాష్ు ర పరభుతేెం మే 30న విడుదల చేసరెంద. ఆ
న్నవేదకలోన్న అెంశాలివి..
● ఎకాడ లేనన్ని స్ెంక్వమ కారయకీమాలు : ‘‘అతి తకుావ స్మయెంలో దేశెంలో మరవేరూ
చేయనన్ని స్ెంక్వమ కారయకీమాల అమలు. న్నరడపేద కుట్ుెంబకలోోన్న వృదసిలు, వితెంతువులు,
దవాయెంగులు, బో ధకాలు బకధతులు, ఒెంట్రి మహిళ్లు, గీత, చేనేత, బీడీ కారిాకులు, హచ్
ఐవీ బకధతులు, వృది కళ్ాకారడలకు ఆస్రా పథ్కెం కిెంద పరెంఛనస
ో . జూన్ నసెంచి స్ాధ రణ
పరెంఛనస
ో రూ.2016కు, దవాయెంగుల పరెంఛనస
ో రూ.3016కు పెంపు. కలాయణలక్ిా, ష్ాదీముబకరక్
ద ేరా న్నరడపేద యువతుల వివాహాలకు రూ.1,00,116ల స్ాయెం. వస్తి గృహాలోో
విద యరడిలకు స్నిబియయెం, ఆహార భదరత పథ్కెం కిెంద ఒకోా వయకితకి ఆరడ కిలోల రవష్న్ బియయెం

పెంపరణ.ీ దళ్లతులకు మూడెకరాల భూపెంపరణీ. మెైన రిట్ీలకు దేశెంలో ఎకాడ లేన్న విధెంగా
బడెాట్ కవట్కయెంపు. ఎసీ్, ఎసీు, మెైన రిట్ీలతోపాట్ు బీసీలకు వెందశాతెం రాయతీతో ఆరిిక
చేయూత పథ్కాల అమలు.
● రైతుబెంధస చేయూత : అనిద తకు రైతుబెంధస పథ్కెం ద ేరా చేయూత. ఎకరాన్నకి ఏట్క
రూ.పద వేల ఆరిిక స్ాయెం. రైతులకు రూ.లక్షలోపు రడణమాఫీ, ఉచిత విదసయత్, పట్ుుబడి
రాయతీల అెందజవత. రైతు బీమా పథ్కెం కిెంద రూ.ఐదస లక్షల పరిహారెం పెంపరణీ.
న్నరడపేదలకు రెండు పడక గదసల ఇళ్ో న్నరాాణెం.
● విదసయత్ రెంగెం : న్నరెంతర విదసయత్ స్రఫరా. విన్నయోగద రడలకు, రైతులకు, పరిశమ
ీ లకు
అన్ని రెంగాలకు అమలు. స్ౌర, పవన విదసయత్లకు పో ర త ్హెం. అట్వీ స్ెంరక్షణ ధేయయెంగా
హరిత హారెం అమలు.
● పారిశాీమిక రెంగెంలో : కొతత పారిశాీమిక విధ నెం ట్ీఎస్ఐపాస్ ద ేరా తెలెంగాణలో స్ాిపరెంచే
పరిశమ
ీ లకు స్తేర అనసమతులు. ఐదేళ్ోలో 1.58 లక్షల కోట్ో పట్ుుబడులతో 9395
పరిశమ
ీ లకు అనసమతులు. 15.28 లక్షల మెందకి ఉపాధ లభిెంచిెంద. కొతత ఐట్ీ విధ నెంతో
రూ.లక్ష కోట్ో కు చేరిన ఎగుమతులు.
● మెరడగైన పరజావెైదయెం : ఆరోగయ తెలెంగాణ స్ాధన దశగా వెైదయరెంగెంలో గుణ తాక మారడిలు.
ఆస్సపతురల న్నరేహణలో స్ెంస్ారణలు, పేదలకు మెరడగైన వెైదయసేవలు. కవసీఆర్స కిట్ ద ేరా
పరభుతే ఆస్సపతురలోో పరస్వాల పెంపు.
● విశేనగరెంగా హైదరాబకద్ : తెలెంగాణకు గుెండెకాయలాెంట్ి హైదరాబకద్ నగరెం అన్ని
రెంగాలోో అభివృది . మౌలిక స్దసపాయాల కలిన. నగర పరతిష్ా పెంపుదల. రూ.30వేల కోట్ో తో
న్నరాాణ కారయకీమాల అమలు.
● ఉదో యగ న్నయామకాలు : ఉదో యగాల భరీతలో తెలెంగాణ పబిో క్ స్రీేస్స కమిష్న్ దేశెంలోనే
అగీస్ి ానెంలో ఉెంద. 2014 జూన్ నసెంచి 2019 మారిే వరకు 91790 మెందకి ఉదో యగాలు
ఇచిేెంద. ఉదో యగులకు 43శాతెం పీఆర్ససీతో వేతన ల పెంపు, నగదసరహిత వెైదయసేవలు,
న యయవాదసలు, పాతిరకవయుల స్ెంక్వమ చరయలు. ఒపిెంద, ప రడగు సేవల ఉదో యగులకు
వేతన ల పెంపు, అరేకులకు పరభుతే వేతన ల మెంజూరడ వెంట్ి చరయలు. ఆద య వృది లో
తెలెంగాణ దేశెంలోనే అగీస్ి ానెంలో ఉెంద’’ అన్న రాష్ు ర పరభుతేెం పరగతి న్నవేదకలో పేరొాెంద.

● భూరికారడుల పరక్ాళ్న : రైతుల భూ రికారడుల పరక్ాళ్న. పరతి రైతు భూమిన్న స్రవే చేసర, వివరాల
ఆధ రెంగా కొతత పాస్పుస్త కాల జారీ. రైతుల స్ాద బరైన మాలకు ఉచిత రిజిసేుష్
ర న్. నకిల్ద, కల్దత కి
పాలిడే వారిపై పీడీ చట్ు ెం అమలు. తెలెంగాణలో మహిళ్ల ఉపాధకి ఆహార శుది పరిశమ
ీ ల
ఏరాిట్ు.
● స్ాగున్సట్ి రెంగెం : రాష్ు ెంర లో 1.25 కోట్ో ఎకరాలకు న్సరెందెంచడమే లక్షయెం. కొతత పారజకుుల
న్నరాాణెం, పెండిెంగు పారజకుుల పయరితకి బడెాట్లో ఏట్క రూ.25వేల కోట్ో కవట్కయెంపు. శరవేగెంగా
కాళ్ేశేరెం పారజకుు న్నరాాణెం. పాలమూరడ, ఖమాెం తదతర జిలాోలకు స్ాగున్సరడ. మిష్న్
కాకతీయ ద ేరా చెరడవుల పరక్ాళ్న. మిష్న్ భగీరథ్ ద ేరా ఇెంట్ిెంట్ికర స్సరక్ిత న్సట్ి స్రఫరా.
฀ తెలెంగాణలో ఉపాధ కలినలో ‘ఐట్ీ’ మేట్ి

● తెలెంగాణ రాష్ు ెంర లో ఇనూరవాష్న్ ట్ెకాిలజీ రెంగెంలో ఐదేళ్ో లగా స్ాధెంచిన పురోగతి న్నవేదకనస
తెలెంగాణ ఆవిరాభవ దనోత్వెం స్ెందరభెంగా పరిశమ
ీ లు, ఐట్ీశాఖ ముఖయ కారయదరిశ జయేశ్
రెంజన్ జూన్ 1న విడుదల చేశారడ. రాష్ు ర ఐట్ీ విభకగెం వివిధ రెంగాలోో మెరడగైన సేవల కోస్ెం
చేపట్ిున కారయకీమాల పురోగతిన్న ఈ న్నవేదకలో వివరిెంచ రడ.
● ‘రాష్ు ెంర నసెంచి ఐట్ీ ఎగుమతులనస రెండేళ్ోలో రట్ిుెంపు చేయాలనే లక్ాయన్ని పరభుతేెం
న్నరవీశిెంచసకుెంద. గత న లుగవళ్ోలో జాతీయ స్ాియలో 170 శాతెం వృది కన్నపరెంచగా రాష్ు ెంర లో
190 శాతెం మేర వృది నమోదెైెంద. ఐట్ీ రెంగెంలో ఉదో యగుల స్ెంఖయ తేరలో 10 లక్షలకు
చేరడకుెంట్ుెందన్న అెంచన వేస్త సన ిెం. ఐట్ీ రెంగాన్నకి అనసబెంధెంగా ఏరాిట్ు చేసరన ట్ీ–హబ్స,
ట్కస్ా, ట్ీ–స్ాట్, ట్ీ–ఫైబర్స, సేుట్ ఇనోివేష్న్ సల్ ఏరాిట్ు లక్ాయలకు మిెంచి ఫలిత న్ని
ఇస్సతన ియ. కారొిరవట్ స్ెంస్ి ల స్ామాజిక బకధయత (సీఎస్ా్ర్స) మారు దరశకాలనస
పయరితస్ి ాయలో పరక్ాళ్న చేసర ట్ీ–సరగ్ (తెలెంగాణ స్ో ష్ల్ ఇెంపాక్ు గూ
ీ ప్)నస ఐట్ీ విభకగాన్నకి
అనసబెంధెంగా ఏరాిట్ు చేస్త ాెం’అన్న జయేశ్ రెంజన్ పేరొాన ిరడ. ఐట్ీ రెంగెంలో 5.43 లక్షల
ఉదో యగాలనస స్ృషరుెంచగా గతేడ ద ఏకెంగా 67,725 మెంద వృతిత న్నపుణులకు కొతత గా అవకాశెం
లభిెంచిెందన ిరడ.
ఐట్ీ పురోగతి న్నవేదకలో పేరొాని అెంశాలివీ
- మెరడగైన పౌర సేవలు అెందెంచేెందసకు ‘మీ సేవ’అధసన తన వెరిన్నస సరదిెం చేశాెం.
ఆధ ర్స అనసస్ెంధ న చెలిోెంపుల విధ నెం (ఏఈపీఎస్)లో మీ సేవ కవెందర లోో నగదస డర
చేస్సకునే వీలుెంట్ుెంద. ఎలకాురన్నక్ స్రీేసస్ డెలివరీ (ఈఎస్డీ)లో భకగెంగా

రూప ెందెంచిన రియల్ ట్ెైమ్స డిజిట్ల్ అథెెంట్ికవష్న్ ఆఫ్ ఐడెెంట్ిట్ీ ద ేరా పని నరడో లెైఫ్
స్రిుఫరకట్లు స్మరిిెంచే విధ నెం స్తూలిత లిస్ోత ెంద.
- న స్ాామ్స ఫ్ౌెండేష్న్ రూప ెందెంచిన ట్ెకాిలజీ ఎెంపవరిెంగ్ గర్సో ్ (ట్ెగ్) ద ేరా 66
మెంద బకలికలకు డిజిట్ల్ ఆరిిక అక్షరాస్యతపై శిక్షణ ఇచ ేరడ. పరభుతే విభకగాలు
ఐట్ీ స్ాెంకవతికతనస అెందపుచసేకునేెందసకు డేట్క సకూయరిట్ీ కౌన్న్ల్ ఆఫ్ ఇెండియా,
న్సతి ఆయోగ్ భకగస్ాేమయెంతో ఒపిెందెం కుదసరడేకుెంద.
- ఎలకాురన్నక్్, ఎలకోుర మెకాన్నకల్, మెకాన్నకల్ స్ాురుప్్కు స్ెంబెంధెంచి 78 వేల చదరపు
అడుగులోో దేశెంలోనే అతిపదీ ప ర ట్ోట్ెైప్ సెంట్ర్స (ట్ీ–వర్సా్)నస ఐట్ీ విభకగెం గతేడ ద
పారరెంభిెంచిెంద.
- రాష్ు ర పరభుతే శాట్ిలెైట్ నెట్వర్సా ‘ట్ీ–శాట్’ద ేరా 4,612 కారయకీమాలనస పరస్ారెం
చేయగా 2.39 లక్షల మెంద వీక్ిెంచ రడ. ట్ీ–శాట్ యూట్యయబ్స చ నల్కు 3 లక్షల
మెంద స్బ్ససై్రబరడో ఉన ిరడ.
- పరభుతే అధకారిక స్ామాజిక మాధయమ వేదక ‘ట్ీ–వెబ్స’ద ేరా స్గట్ున పరతి నెలా 3
కోట్ో మెందన్న చేరడతోెంద.
- తెలెంగాణ సేుట్ ఇనోివేష్న్ సల్ (ట్ీఎస్ఐసీ) ద ేరా ట్ెైర్స–2, ట్ెైర్స–3 పట్ు ణ లోో ఐట్ీలో
ఔత ్హికులనస పో ర త్హిస్త సెండగా ఇపిట్ివరకు 12 జిలాోలోో కారయకలాపాలు
పారరెంభమయాయయ.
- కారిాక, పో ల్దస్సలు, సీత ర న్నధ, ఆరీుసీ, డెయరీ, పౌర స్రఫరాలు, జవఎన్ట్ీయూ తదతర
విభకగాల సేవలనస ఒకవచ ోట్కు తెస్త ూ గతేడ ద పారరెంభిెంచిన ‘ట్ీ–వాయలెట్‘ద ేరా
2018–19లో రూ. 1,202 కోట్ో విలువ చేసే 28.8 లక్షల లావాదేవీలు జరిగాయ. 1.72
లక్షల మెంద తమ వివరాలనస వాయలెట్లో నమోదస చేస్సకున ిరడ.
- నూతన ఆవిష్ారణలనస పో ర త్హిెంచేెందసకు ఏరాిట్ు చేసరన ‘ట్ీ–హబ్స’కొతత
ఆవిష్ారణలు, కొతత వాయపార నమూన లు రూప ెందెంచడెంలో విజయవెంతమెైెంద.
- ‘ట్కస్ా’ద ేరా రాష్ు వ
ర ాయపత ెంగా స్సమారడ 3 లక్షల మెంద యువత ఏడ ద కాలెంలో
వివిధ అెంశాలోో నెైపుణయ శిక్షణ ప ెంద రడ.
- ఆవిష్ారణ రెంగెంలో మహిళ్లనస పో ర త్హిెంచేెందసకు ‘వీ హబ్స’ద ేరా శిక్షణ,
అవకాశాల కలిన తదతరాలపై మదీ తు ఇస్సతెండగా 245 మెంద వారి ఆలోచనలు

పెంపారడ. వాట్ిలోెంచి 26 వినూతి ఆలోచనలనస ఎెంపరక చేశారడ. మహిళ్ా
ఆవిష్ారత లనస పో ర త్హిెంచేెందసకు యూఎస్ ఇెండియా కౌన్న్ల్, పారకుర్స అెండ్ గాెంబుల్
స్హకారెంతో ‘బిజ్ అరన ’పేరిట్ పో ట్ీ న్నరేహిెంచిెంద.
฀ ట్ీ-వాలెట్తో చౌక దసకాణ సేవలు

● వచేే నెల నసెంచి ట్ీ-వాలెట్ ద ేరా రవష్న్ దసకాణ ల సేవలు అెందెంచనసనిట్ు
ో ఐట్ీ శాఖ
ముఖయ కారయదరిశ జయేష్ రెంజన్ పరకట్ిెంచ రడ. మీ సేవ, ఈ సేవ, దో స్త, విజయ డెయరీ, బస్
ట్ికట్ు
ో , ట్ీఎస్పీఎసీ్ రడస్సముల చెలిోెంపు తదతరాలు ఇపిట్ికవ ట్ీ-వాలెట్లో అెందసబకట్ులో
ఉెండగా, త జాగా చౌక దసకాణ లనస కూడ అనసస్ెంధ నెం చేసరనట్ుు చెపాిరడ.
● స్చివాలయెంలోజూన్ 1న న్నరేహిెంచిన కారయకీమెంలో ఆయన మాట్కోడుతూ..గడచిన
రెండేళ్ోలో ఈ యాప్ ద ేరా రూ.2 వేల కోట్ో లావాదేవీలు జరిగాయన్న తెలిపారడ. ఐదసనిర
లక్షల మెంద విన్నయోగద రడలతో దేశెంలోనే ఇద ఐదో స్ాినెంలో న్నలిచిెందన్న వివరిెంచ రడ.
฀ తెలెంగాణలో రైతుబెంధస’ కిెంద ఎకరాన్నకి రూ.5 వేలు

● రైతుబెంధస స్ాయెం పెంచసతూ తెలెంగాణ పరభుతేెం ఉతత రడేలు జారీ చేసరెంద. ఈ ఖరీఫ్ సీజన్
నసెంచి పరతి రైతుకూ ఎకరాన్నకి రూ. ఐదస వేల చొపుిన అెందస్ాతమన్న పరకట్ిెంచిెంద. ఈ మేరకు
2019–20 ఆరిిక స్ెంవత్రాన్నకి స్ెంబెంధెంచి అమలు మారు దరశకాలనస వయవస్ాయశాఖ
ముఖయ కారయదరిశ సర.పారిస్ారథజూన్ 1న విడుదల చేశారడ.
● గతేడ ద సీజన్కు పరతి రైతుకూ ఎకరాన్నకి రూ. 4 వేల చొపుిన పరభుతేెం పట్ుుబడి స్ాయెం
అెందెంచిెంద . గత ఖరీఫ్, రబీలోో రైతులకు ద ద పు రూ. 10 వేల కోట్ో మేర అెందెంచిెంద. ఈ
ఖరీఫ్ నసెంచి ద న్ని రూ. 5 వేలకు పెంచసత మన్న అసెంబీో ఎన్నికల స్ెందరభెంగా ముఖయమెంతిర
కవసీఆర్స హామీ ఇచ ేరడ. ఆ పరకారెం ఈ ఖరీఫ్ నసెంచి పెంచిన స్ ముానస పరతి రైతుకూ
అెందెంచనసన ిరడ. ఇెందసకోస్ెం రెండు సీజనో కు కలిపర బడెాట్ో ో పరభుతేెం రూ. 12 వేల కోట్ు
ో
కవట్కయెంచిెంద. ఆర్సబీఐకి చెెందన ఈ–కుబేర్స ద ేరా పరతి రైతు ఖాత లోకి వారికుని పట్కుద రడ
భూమి పరకారెం పట్ుుబడి స్ాయెం ఆన్లెైన్లో జమ చేస్త ామన్న పారిస్ారథ వివరిెంచ రడ.
● స్ాయెం వదీ నసకుెంట్ే వదసలుకోవచసే : తమకు పట్ుుబడి స్ాయెం వదీ నసకునే రైతులెవరైన
ఉెంట్ే వారడ ‘గివ్ ఇట్ అప్’ఫ్ారాన్ని మెండల వయవస్ాయాధకారి లేద మెండల వయవస్ాయ
విస్త రణ ధకారికి ఇవాేలన్న పరభుతేెం ఉతత రడేలోో పేరొాెంద. అలా మిగిలిన పట్ుుబడి స్ ముానస

తెలెంగాణ రాష్ు ర రైతు స్మనేయ స్మితికి అెందెంచనసెంద. గివ్ ఇట్ అప్పై రైతులోో విరివిగా
పరచ రెం న్నరేహిెంచ లన్న న్నరణయెంచిెంద.
฀ ఘనెంగా తెలెంగాణ రాష్ు ర అవతరణ వేడుకలు

● హైదరాబకద్ పబిో క్ గారున్్లోన్న జూబీో హాలు మెైద నెంలో రాష్ాురవతరణ వేడుకలు ఘనెంగా
జరిగాయ. ముఖయమెంతిర కవసీఆర్స జూన్ 2న ఉదయెం 9 గెంట్లకు జాతీయ జెండ నస
ఎగురవేశారడ. పో ల్దస్సల నసెంచి గౌరవవెందనెం సీేకరిెంచ రడ. ఆయన పరస్ెంగెం అనెంతరెం
జూబీో హాలులో ఏరాిట్ు చేసరన తేన్సట్ి విెందసలో గవరిర్స నరసరెంహన్ పాలగున ిరడ. జూబీో హాలు
వదీ వేడుకలనస న్నరేహిెంచడెం తొలిస్ారవ అయన ఎలాెంట్ి లోట్ుపాట్ు
ో లేకుెండ అధకారడలు
ో చేశారడ.అెంతకుముెందస సీఎెం గన్ పార్సా దగు ర అమరవీరడల స్ూ
త పాన్నకి
న్నవాళ్లలరిిెంచ రడ. ఈ స్ెందరభెంగా అమరడల త యగాలనస గురడత చేస్సకున ిరడ.
฀ హైదరాబకద్లో ‘ఇెండియన్ ఓష్న్ ట్యయన కమిష్న్ అెంతరాాతీయ స్దస్స్

● మరో అెంతరాాతీయ స్దస్స్కు హైదరాబకద్ వేదక కానసెంద. ఈనెల 9 నసెంచి 21 వరకు
నొవాట్ెల్లో జాతీయ మత్ూ అభివృది స్ెంస్ి (ఎన్ఎఫ్డీబీ) ఆధేరయెంలో ‘ఇెండియన్ ఓష్న్
ట్యయన కమిష్న్’ ఓ స్దస్స్ న్నరేహిెంచనసెంద. ట్యయన జాతి చేపల స్ెంతతి పెంప ెందెంచడెం,
వాట్ిస్ెంరక్షణ, ట్యయన్ మాెంస్ెం ఉతితిత న్న విస్త ృతెం చేయడమే లక్షయెంగా ఈ కారయకీమాన్ని
న్నరేహిస్త సన ిరడ.
● 33 దేశాల పరతిన్నధసలు పాలగునే స్దస్స్ తొలిస్ారిగా భకరత్లో జరడగుతుెందన్న మత్ూశాఖ
కమిష్నర్స స్సవరణ తెలిపారడ. ట్యయన మాెంస్ెం విన్నయోగాన్నకి ఉని అవకాశాలనస
అెందపుచసేకోవాలన్న భకవిస్సతని కమిష్న్, 23వ స్దస్స్కు హైదరాబకద్నస ఎెంచసకుెందన్న
ఆమె పేరొాన ిరడ.
฀ భకరతదేశెంలో మొట్ు మొదట్ి బకోక్ చెైన్ జిలాో

● నూతన ఆవిష్ారణలకు, ఔత ్హిక వాయపార, పారిశాీమికవేతతలకు ఆద నసెంచి అగీ త ెంబూలెం
ఇస్సతని తెలెంగాణ స్రాార్స.. మరోస్ారి బకోక్చెైన్ ముస్ాయద విధ నెంతో పదీ పీట్ వేసరెంద.
బకోక్ చెయన్ ట్ెకాిలజీన్న పో ర త్హిెంచేెందసకు రాష్ు ర పరభుతేెం విడుదల చేసరన ముస్ాయద లో
రాయతీపై తకుావ ధరలకవ భూములు, పరిశోధనలకు న్నధసలనస అెందెంచడెం, కట్ుుదట్ు మెైన
న్నయెంతరణ, విధ న పరమెైన స్హాయ స్హకారెం అెందస్ాతమన్న పేరొాెంద.

● స్ాురుప్ల కోస్ెం రాష్ు ర జీఎసీులో 100 శాతెం రీయెంబర్స్మెెంట్, 10 శాతెం వరకు ఆర్సఅెండ్డీ
గాీెంట్, మూడేళ్ో ల ఏట్క పద బకోక్చెైన్ స్ాురుప్లకు ఏకకాల గాీెంట్గా రూ. 10 లక్షలనస
ఇవేనసనిద. అన్ని బకోక్చెైన్ స్ాురుప్లకు ఆఫీస్ సేిస్నస కలిిెంచనసనిద. ఈ కీమెంలోనే
అెంతరాాతీయ స్ెంస్ి ల స్హకారెంతో బకోక్చెైన్ డిసు క్
ర ునస ఏరాిట్ు చేస్త సనిద.
● దేశెంలోనే ఇద తొలి బకోక్చెైన్ డిసు క్
ర ు అవనసెండగా, హైదరాబకద్ పరిధలో ఇద కొలువుదీరవలా
ముెందసకళ్లతనిద స్రాార్స. గతేడ దే దీన్న పారరెంభకన్నకి ట్ెక్ మహీెందర తో తెలెంగాణ స్రాార్స
ఒపిెందెం కూడ చేస్సకుని స్ెంగతి తెలిసరెందే.
● అన్ని పరధ న బకోక్ చెయన్ ట్ెకాిలజీ స్ెంస్ి ల భకగస్ాేమయెంతో ఇదో పదీ ఇెంకుయబేట్ర్సగానే కాక
పరిశోధనలు, నూతన ఆవిష్ారణల కోస్ెం పరపెంచ శరణ
ీ ి స్ౌకరాయలనస కలిగి ఉెండనసనిద. బకోక్
చెయన్ ట్ెకాిలజీలో పరిశోధనలకూ రాష్ు ర పరభుతేెం న్నధసలనస అెందవేనసనిద.
฀ తెరాస్లో సీఎల్ది విల్దనెం

● తెలెంగాణ శాస్నస్భలో కాెంగస్
ీ పారీు శాస్నస్భక పక్షెం తెలెంగాణ రాష్ు ర స్మితి శాస్నస్భక
పక్షెంలో విల్దనమెైెంద. ఈమేరకు ఆ పారీుకి చెెందన 12 మెంద శాస్నస్భుయలు జూన్ 6న
మధ యహిెం శాస్న స్భకపతి పో చ రెం శ్రీన్నవాస్రడిు న్న కోరారడ. దీన్నన్న పరిశ్రలిెంచి చరయలు
తీస్సకుెంట్కమన్న చెపరిన ఆయన స్ాయెంతర న్నకి ఉతత రడేలు జారీ చేశారడ. దీెంతో శాస్నస్భలో
ీ విపక్ష హో ద కూడ కోలోియెంద. ఇక ఆ పారీుకి ఆరడగురడ స్భుయలే మిగిలారడ. వీరడ
స్ాధ రణ స్భుయలుగానే కొనస్ాగుత రడ. 12 మెంద స్భుయల విల్దనెంతో స్భలో తెరాస్ బలెం
103కు (న మినేట్ెడ్ స్భుయన్నతో కలిపర)పరిగిెంద. ఈ పరిణ మాలన్సి కొదీ గెంట్లోోనే చకచకా
జరిగిపో యాయ.
● విల్దనెం పయరితకావడెంతో కాెంగస్
ీ పారీు శాస్నస్భలో విపక్ష హో ద నస కోలోియెంద. స్భలో
మొతత ెం బలెంలో పదో వెంతు స్భుయలు ఉెంట్ేనే పరతిపక్ష హో ద దకుాతుెంద. 120 మెంద
స్భుయలు ఉని శాస్నస్భలో 12 మెంద స్భుయలు కావాలి. కాెంగస్
ీ కు ఆరడగురడ స్భుయలు
మాతరమే మిగలడెంతో విపక్ష హో ద గలో ెంతయెంద. విల్దనెం తరాేత కాెంగస్
ీ కెంట్ే మజిో స్
బలమే (7) ఎకుావగా ఉెండడెం విశరష్ెం.
● 103కు చేరిన తెరాస్ బలెం : తెరాస్కు పరస్త సతెం 91 స్భుయల బలెం ఉెంద. త జాగా 12 మెంద
ీ స్భుయలు కలవడెంతో ఆ పారీు బలెం 103కి చేరిెంద.

฀ వరికి మదీ తు ధర రూ. 3,650 : కవెందర న్నకి తెలెంగాణ వయవస్ాయశాఖ స్ూచన
● తెలెంగాణ రైతుల స్ాగు ఖరడేలకు అనసగుణెంగా మదీ తు ధరలు లేవన్న, వయయాన్నకి తగు ట్ు ు
వాట్ిన్న పెంచ లన్న భకరత వయవస్ాయ వయయ, ధరల కమిష్న్ (సీఏసీపీ)న్న తెలెంగాణ రాష్ు ర
వయవస్ాయ శాఖ కోరిెంద. రబీ పెంట్లకు రైతులు పట్ేు ఖరడేల వివరాలు న్నవేదస్ూ
త వాట్ికి
ఇవాేలి్న మదీ తు ధరలనస కమిష్న్కు సరఫ్ారస్స చేసరెంద.
● పెంట్ల వారీగా వితత న లు, ఎరడవులు, పురడగు మెందసలు, పెంట్కోత, రవాణ , కూల్ద, రైతు
కుట్ుెంబ శీమకు ఫరతిఫలెం తదతరాలన్సి మదెంపు చేసరన ఈ న్నవేదకనస హైదరాబకద్లో జూన్
8న జరిగిన సీఏసీపీ స్మావేశెంలో స్మరిిెంచ రడ. ఈ స్మావేశెంలో సీఏసీపీ చెైరాన్ విజయ
పాల్ శరా, రాష్ు ర వయవస్ాయశాఖ ముఖయ కారయదరిశ పారిస్ారధ కమిష్నర్స రాహయల్ బ జా ,
ర ేశ్, కరాణట్క, తమిళ్న డు, కవరళ్ అధకారడలు ఈ స్మావేశెంలో పాలగున ిరడ. కిేెంట్క
స్ాధ రణ వరి పెండిెంచ లెంట్ే రైతుకు అయేయ ఖరడే రూ. 2,433గా రాష్ు ర వయవస్ాయాధకారడలు
న్నరాిరిెంచ రడ.
● స్ాేమిన థ్న్ కమిట్ీ సరఫ్ారడ్ల పరకారెం స్ాగు ఖరడేకు 50% అదనెంగా కలిపర కన్సస్ మదీ తు
ధర (ఎెంఎస్పీ) ఇవాేలన్న సీఏసీపీకి రాష్ు ర వయవస్ాయశాఖ పరతిపాదెంచిెంద. ఆ స్ూతరెం పరకారెం
2019–20 రబీ వరికి కిేెంట్కకు రూ.3,650 ఇవాేలన్న కోరిెంద. మొకాజొని, శనగ, వేరడశనగ
పెంట్లకు కూడ ఖరడే, ఎెంఎస్పీన్న పేరొాెంట్య స్మగీ న్నవేదకనస తయారడ చేసరెంద. అలాగవ
మొకాజొనికు కిేెంట్క పెండిెంచేెందసకు రూ.3,104 ఖరడే అవుతుెందన్న న్నరాిరిెంచ రడ. ఎెంఎస్
పీ రూ.5 వేలు ఇవాేలన్న పరతిపాదెంచ రడ. పరస్త సతెం కిేెంట్క మొకాజొనికు రూ.1,700 ఎెంఎస్
పీ ఉెంద. వేరడశనగ కిేెంట్క పెండిెంచేెందసకు రూ.5,148 ఖరడే అవుతుెండగా, కిేెంట్కకు ఎెంఎస్
పీ రూ.7,700 ఇవాేలన్న రాష్ు ర వయవస్ాయశాఖ కోరిెంద.
● ఇక కిేెంట్క శనగ పెండిెంచేెందసకు రూ. 5,222 వయయెం అవుతుెండగా, మది తు ధర రూ.7,800
ఇవాేలన్న కోరారడ. పరస్త సతెం కవెందరెం పరకట్ిెంచిన ఎెంఎస్పీ కిేెంట్క శనగకు రూ.4,620 ఉెంద.
స్ాగు స్హా ఇతర ఖరడేలు పరిగణనలోకి తీస్సకోవడెంలో కవెందరెం విఫలమవుతోెందన్న
అధకారడలు చెబుతున ిరడ.
● స్మావేశెంలో పాలగుని తెలెంగాణ, ఏపీ రైతు పరతిన్నధసలు వరికి గోధసమ పెంట్తో స్మానెంగా
మదీ తు ధర కలిిెంచ లన్న కోరారడ. కరాణట్క రాష్ు ర రైతు పరతిన్నధసలు మాట్కోడుతూ ఆ రాష్ు ెంర లో
ద ద పు 2 లక్షల హకాురడో పైగా విసీత రణెంలో మకాలు పెండిస్త సనిెందసన వాట్ికి మదీ తు ధర

గతెంలో లాగానే పరకట్ిెంచ లన్న కోరారడ. తమిళ్న డు రైతు పరతిన్నధసలు మాట్కోడుతూ శనగలకు
ఇపుిడుని కిేెంట్కలుకు రూ. 4,620 నసెంచి రూ.6,000 పైగా పరకట్ిెంచ లన్న కోరారడ.
฀ కరీెంనగర్స కారొిరవష్న్ పరిధలో రూపాయకవ అెంతయకిీయలు’ పారరెంభెం

● పేద, మధయతరగతి పరజలకు అెంతయకియ
ీ లు, దహన స్ెంస్ాారాలకు భకరెం కలగకుెండ
కరీెంనగర్స నగరపాలక స్ెంస్ి ‘అెంతిమ యాతర.. ఆఖరి స్ఫర్స’ పేరడతో చేపట్ిున రూపాయకవ
అెంతయకియ
ీ ల పథ్కెం జూన్ 16న పారరెంభమెైెంద.
● కరీెంనగర్స కట్ు రాెంపయర్స పరిధలోన్న భవాన్న నగర్సలో మెంచ ల లలిత(54) చన్నపో గా ఆమె
అెంతయకియ
ీ లనస నగరపాలిక ఆధేరయెంలో న్నరేహిెంచ రడ. బెంధసవులు రూ.1 చెలిోెంచి రసీదస
తీస్సకున ిరడ. అనెంతరెం స్ెంపరద యెం పరకారెం అన్ని లాెంఛన లు పయరితచేసర అెంతిమయాతర,
దహన స్ెంస్ాారాల కారయకీమాన్ని న్నరేహిెంచ రడ. అెంతిమయాతరలో కరీెంనగర్స మేయర్స
రవీెందర్ససరెంగ్ పాలగున్న స్ేయెంగా పాడె మోశారడ.
● ఈ స్ెందరభెంగా ఆయన మాట్కోడుతూ.. న్నరడపేదలకు అెంతయకియ
ీ లు భకరెం కాకూడదనే
ఉదేీశెంతో కరీెంనగర్స నగరపాలక స్ెంస్ి రూపాయకవ అెంతయకియ
ీ లు పథ్కెం అమలు
చేస్త ో ెందన ిరడ. పథ్కాన్ని రాష్ు వ
ర ాయపత ెంగా అమలు చేసేత పేద, మధయ పరజలకు మేలు
జరడగుతుెందన్న పేరొాన ిరడ.
฀ తెలెంగాణ నసెంచే బూజుపై యుది ెం

● బూజు పట్ిున తిెండి గిెంజలనస, మస్ాలా దనసస్సలనస తిెంట్ే ఎలాెంట్ి రడగాతలు వస్ాతయనే
అెంశెంపై లోతెైన అధయయన న్నకి తెలెంగాణ వేదక అవుతోెంద. హైదరాబకద్లోన్న జాతీయ
పో ష్కాహార స్ెంస్ి (ఎన్ఐఎన్), బిరట్న్కు చెెందన అబరరున్
ీ విశేవిద యలయెం ఈ కీతువులో
పాలుపెంచసకుెంట్ున ియ.
● ఏయే ఆహార పద రాిలోో బూజు అధకెంగా ఏరిడుతోెంద.. ద న్ని ఎలా గురితెంచ లి.. ఏ పారెంత లోో
దీన్న పరభకవెం ఎకుావనే విష్యాలపై త రాికలోన్న ఎన్ఐఎన్లో మూడు రోజుల పాట్ు
న్నరేహిెంచిన అెంతరాాతీయ స్దస్స్ జూన్ 21న ముగిసరెంద. ఆహారెంలో న్న బూజుపై
పరిశోధననస తెలెంగాణతోనే పారరెంభిెంచ లన్న స్దస్స్ తీరాాన్నెంచిెంద.
● తెలెంగాణలో ఐదేళ్ోలోపు చిన ిరడల ఎదసగుదలపై ఇపిట్ికవ న్నరేహిెంచిన పలు అధయయన ల
పరకారెం వయస్సకు తగు ఎతు
త పరగన్న వారి శాతెం 28.1 శాతెం ఉెందన్న ఎన్ఐఎన్ తేలిే
చెపరిెంద. బూజులో ఉెండే అలాూట్కకి్న్ విష్ పద రిెం బుజాాయల ఎదసగుదలపై తీవర పరభకవెం

చూపుతుని వేళ్.. తెలెంగాణలోనే ఈ పరిశోధననస న్నరేహిెంచడెం పరయోజనకరమన్న స్దస్స్
తీరాాన్నెంచిెంద. 3 నసెంచి 4 ఏళ్ో లో దీన్నపై పరిశోధన చేసర యావత్ పరపెంచ న్నకి ఫలిత లు
అెందేలా చూడ లనే లక్షయెంతో పన్న చేస్త సన ిమన్న ఎన్ఐఎన్ స్ెంచ లకురాలు డ కుర్స హమలత
฀ పరతిష్ాుతాక కాళ్ేశేరెం ఎతిత పో తల పారజకుు పారరెంభెం

● తెలెంగాణ దశాబకీల కల స్ాకారమెైెంద. రాష్ు ెంర లోన్న 45 లక్షల ఎకరాలకు స్ాగున్సరడ అెందెంచే
పరతిష్ాుతాక కాళ్ేశేరెం ఎతిత పో తల పథ్కాన్ని ముఖయమెంతిర క. చెందరశరఖర్సరావు జూన్
21న లాెంఛనెంగా పారరెంభిెంచి జాతికి అెంకితెం చేశారడ.
● తొలుత ఉదయెం 11:23 గెంట్లకు మేడిగడు బకయరవజీ వదీ ఏరాిట్ు చేసరన పారజకుు పారరెంభోత్వ
శిలాఫలకాన్ని ముఖయఅతిథగా హాజరైన ఆెంధరపద
ర ేశ్ ముఖయమెంతిర వెై.ఎస్. జగన్మోహన్రడిు
బట్న్ నొకిా ఆవిష్ారిెంచ రడ. అనెంతరెం విశిష్ు అతిథ గవరిర్స నరసరెంహన్, మరో
ముఖయఅతిథ, మహారాష్ు ర సీఎెం దేవేెందర ఫడివిస్తోపాట్ు వె.ై ఎస్. జగన్, సీఎెం కవసీఆర్స
కొబబరికాయలు కొట్కురడ. ఆ తరాేత సీఎెం కవసీఆర్స గుమాడికాయనస కొట్ిు స్రిగు ా ఉదయెం
11:26 గెంట్లకు రిబబన్ కట్ చేసర మేడిగడు బకయరవజీన్న పారరెంభిెంచ రడ. అలాగవ మధ యహిెం 1:07
గెంట్లకు కనెిపలిో పెంప్హౌస్నస ముఖయమెంతిర సరేచ న్ చేశారడ. మధ యహిెం 1.15 గెంట్లకు
పెంప్హౌస్ నసెంచి న్సట్ి పెంపరెంగ్ పారరెంభెం కావడెంతో పవితర గోద వరి జలాలనస తెలెంగాణ బీడు
భూములకు మళ్లో ెంచే భగీరథ్ పరయతిమెైన బృహతత ర కాళ్ేశేరెం ఎతిత పో తల పథ్కెంలో
చరితర తాక ఘట్ు ెం ఆవిష్ాృతమెైెంద.
● కాళ్ేశేరెం పారజకుు పారరెంభోత్వాన్నకి ముెందస మేడిగడు బకయరవజీ వదీ , కనెిపలిో పెంప్హౌస్ వదీ
శృెంగవరీ పీఠెం అరేకుల ఆధేరయెంలో జలాశయ పరతిష్ాుెంగ యాగెం, జలస్ెంకలి మహో త్వ
యాగెం జరిగిెంద. మేడిగడు బకయరవజీ వదీ గోద వరి మాత విగీహాన్ని పరతిషరుెంచి వేద పెండితులు
పయజలు న్నరేహిెంచ రడ. వేద మెంతోరచ ఛరణల మధయ జరిగిన యాగెం పయరాణహయతితో
● మేడిగడు బకయరవజీ వదీ జరిగిన యాగెంలో కవసీఆర్స దెంపతులు, కనెిపలిో పెంప్హౌస్ దగు ర
జరిగిన యాగెంలో మెంతిర ఎరీబరలిో దెంపతులు పాలగున ిరడ. ఇదే స్మయెంలో అన ిరెం
బకయరవజీన్న మెంతిర న్నరెంజన్రడిు , అన ిరెం పెంప్హౌస్నస మెంతిర మహమూద్ అల్ద, స్సెందళ్ో

బకయరవజీ, పెంప్హౌస్లనస మెంతిర కొపుిల ఈశేర్స, మేడ రెం పెంప్హౌస్నస మెంతిర మలాోరడిు ,
లక్ీాపయర్స పెంప్హౌస్నస మెంతిర జగదీశ్రడిు పారరెంభిెంచ రడ.
● ముగుురడ సీఎెంలు కలిసరన స్ెందరభెం.. : నదీజలాల వాట్కలు, పెంపకాల విష్యెంలో రాష్ాురల
మధయ, దేశాల మధయ ఘరిణలు జరడగుతుని నేపథ్యెంలో గోద వరి నద పరీవాహక పారెంత న్నకి
చెెందన ముగుురడ ముఖయ మెంతురలు కాళ్ేశేరెం పారజకుు పారరెంభోత్వెంలో పాలగునడెం చరితల
ర ో
న్నలిచిపో నసెంద.
● అతిథ్సలు, బకయెంకరో కు స్న ానెం: కాళ్ేశేరెం పారజకుు పారరెంభోత్వాన్నకి వచిేన
ముఖయఅతిథ్సలు గవరిర్స నరసరెంహన్, ఆెంధరపద
ర ేశ్ ముఖయమెంతిర వె.ై ఎస్. జగన్మోహన్రడిు ,
మహారాష్ు ర ముఖయమెంతిర దేవేెందర ఫడివిస్లనస ముఖయమెంతిర కవసీఆర్స ఘనెంగా స్న ాన్నెంచి
జాాపరకలు అెందెంచ రడ. కారయకీమాన్నకి విచేేసరన స్ెందరభెంగా వారికి ఘన స్ాేగతెం పలికిన
కవసీఆర్స... అతిథ్సలు వెళ్ో ేట్పుిడు హలికాపు ర్స ద కా వెళ్లో మరీ ఒకొాకారికర ఆతీాయెంగా
వీడో ాలు పలికారడ. పారజకుుకు ఆరిిక స్హకారెం అెందెంచిన వివిధ బకయెంకుల పరతిన్నధసలనస
సీఎెం స్న ాన్నెంచి జాాపరకలు అెందెంచ రడ.
● ఒకవ కారడలో ముగుురడ సీఎెంలు, గవరిర్స... : మేడిగడు బకయరవజీ పారరెంభోత్వెం స్ెందరభెంగా
బకయరవజీకి అనసబెంధెంగా గోద వరి నదపై తెలెంగాణ–మహారాష్ు ర మధయ న్నరిాెంచిన బిరడా న్న
ి కూడ
సీఎెం కవసీఆర్స పారరెంభిెంచ రడ. ముగుురడ ముఖయమెంతురలు, గవరిర్స ఒకవ కారడలో తెలెంగాణ
స్రిహదసీ నసెంచి బకయరవజీ మీదసగా మహారాష్ు ర స్రిహదసీ వరకు పరయాణిెంచ రడ. అనెంతరెం
బకయరవజీ లోపలికి న్సరడ న్నలే ఉెంచే చోట్ునస పరిశ్రలిెంచ రడ. మేడిగడు వదీ ఏరాిట్ు చేసరన ఫ్ ట్ో
ఎగిాబిష్న్నస అతిథ్సలతో కలిసర సీఎెం కవసీఆర్స తిలకిెంచ రడ. గోద వరి న్సట్ి విన్నయోగాన్నకి
పారజకుుల ఆవశయకతనస గురితెంచిన విధ న న్ని ముఖయమెంతిర కవసీఆర్స అతిథ్సలకు వివరిెంచ రడ.
మేడిగడు బకయరవజీ ద ేరా తెలెంగాణ పారెంత న్నకి ఏ విధెంగా న్సరడ అెందస్సతనిద విడమరిచి
● గోద వరి న్సరడ ఎతిత పో సే ద రి ఇదే.: మేడిగడు దగు ర 1063 మీట్రో వెడలుి బకయరవజీతో కాళ్ేశేరెం
పారజకుు మొదలవుతుెంద. ఇకాడి నసెంచి గోద వరి నదలో బకయక్ వాట్ర్స కనెిపలిో వరకు 16.37
ట్ీఎెంసీల న్సరడ న్నలే ఉెంట్ుెంద.
● కనెిపలిో వదీ 11 మోట్కరో తో కూడిన పెంప్హౌజ్ ఏరాిట్ు చేశారడ. ఈ మోట్కరడో అన ిరెం
బకయరవజీలోకి న్సట్ిన్న ఎతిత పో స్ాతయ.

● 10.87 ట్ీఎెంసీల న్నలేస్ామరిూెంతో, 66 గవట్ోతో న్నరిాెంచిన అన ిరెం బకయరవజీలో బకయక్ వాట్ర్సనస
స్సెందళ్ో బకయరవజీలోకి ఎతిత పో సేెందసకు గుెంజపడుగు వదీ భకరీ పెంప్హౌజ్ న్నరిాెంచ రడ. ఒకోాట్ీ
40 మెగావాట్ో స్ామరిూెం గల 8 భకరీ మోట్కరో తో అన ిరెం బకయరవజీలోన్న న్సట్ిన్న 34 మీట్రో
ఎతు
త కు పెంప్ చేసర.. 74 గవట్ోతో న్నరిాెంచిన స్సెందళ్ో బకయరవజీలో పో స్సతెంద.
● ఇక స్సెందళ్ో బకయరవజీ నసెంచి న్సట్ిన్న ఎలో ెంపలిో పారజకుులోకి ఎతిత పో సేెందసకు గోలివాడ వదీ మరో
పెంప్హౌజ్ ఏరాిట్ు చేశారడ. ఇకాడి పెంప్హౌస్ నసెంచి 9 భకరీ మోట్కరో ద ేరా 40 మీట్రో
ఎతు
త కు పెంప్ చేసర.. ఎలో ెంపలిో పారజకుులోకి పో స్సతెంద. ఒకోాట్ీ 40 మెగావాట్ో స్ామరిూెంగల
మోట్కర్సనస అమరేడెం గమన రహెం.
● 20 ట్ీఎెంసీల స్ామరిూెం గల ఎలో ెంపలిో న్న 365 రోజులు న్నెంపర ఉెంచడమే ఈ కాళ్ేశేరెం పారజకుు
లక్షయెం. కాళ్ేశేరెం పారజకుుకు ఎలో ెంపలిో గుెండెకాయ. మేడిగడు నసెంచి అన ిరెం, స్సెందళ్ో
ఎతిత పో తల పథ్కాల ద ేరా వచేే న్సరడ ఎలో ెంపలిో పారజకుుకు చేరడకుని తరడవాతే ఆయకట్ుుకు
న్సరెందెంచే అస్లు పరకయ
ిీ మొదలవుతుెంద. ఇపిట్ి వరకు ఎలో ెంపలిో పారజకుు న్సరడ
మెంచిరాయల జిలాో గూడెెం ఎతిత పో తల పథ్కెంతోపాట్ు హైదరాబకద్కు త గున్సట్ి రూపెంలో
వెళ్త లెంద. ఎన్ట్ీపీస,ీ సరెంగరవణి, పదీ పలిో జిలాోలోన్న పలు పారజకుులకు న్సరడ ఇకాడి నసెంచే
చేరడతుెంద.
పారజకుు న్నరాాణెంలో కరలక ఘట్కులు
● కాళ్ేశేరెం పారజకుులో భకగెంగా గోద వరి నదపై 100 మీట్రో ఎతు
త లో మేడిగడు వదీ పరధ న
బకయరవజీ న్నరిాెంచట్కన్నకి తెలెంగాణ, మహారాష్ు ర పరభుత ేల మధయ ఒపిెందెం కుదరిెంద. రాష్ు ర
ముఖయమెంతిర కవసీఆర్స, మహారాష్ు ర ముఖయమెంతిర దేవేెందర ఫడనవీస్ ఒపిెంద పతర లపై
స్ెంతకాలు చేశారడ. మహారాష్ు ర భూభకగెంలో ముెంపు లేకుెండ పారజకుు న్నరాాణ న్నకి ఆ రాష్ు ర
పరభుతేెం అెంగీకరిెంచిెంద.
● 2016 మే 2 న కనెిపలిో వదీ కాళ్ేశేరెం పారజకుుకు ముఖయమెంతిర కవసీఆర్స శెంకుస్ాిపన చేశారడ.
మూడేెండో వయవధలో బకయరవజీలు, పెంప్హౌస్ల న్నరాాణెం పయరత యెంద. మేడిగడు , అన ిరెం,
స్సెందళ్ో బకయరవజీలనస న్నరిాెంచ రడ. ఎస్ా్రసీి పారజకుునస కూడ కాళ్ేశేరెం పారజకుు న్సట్ితో
న్నెంపాలన్న న్నరణయెంచ రడ. ఎస్ా్రసీి పునరడజీా వెం పథ్కెం పేరడతో రీడిజైన్ చేశారడ.
● కాళ్ేశేరెం పారజకుు ద ేరా కరీెంనగర్స, రాజని సరరిసరలో, సరదీ పేట్, మెదక్, యాద ద,ర నలో గొెండ,
స్ెంగారడిు , న్నజామాబకద్, జగిత యల, కామారడిు, న్నరాల్, మేడేల్, పదీ పలిో , వరెంగల్ అరబన్,

వరెంగల్ రూరల్, భూపాలపలిో , మహబూబకబకద్, ఖమాెం, జనగామ, స్ూరాయపేట్ జిలాోలోోన్న
18 లక్షల ఎకరాల కొతత ఆయకట్ుుకు, మరో 18 లక్షల ఎకరాల సరిరీకరణకు న్సరెందస్ాతమన్న
పరభుతేెం పరకట్ిెంచిెంద.
● కాళ్ేశేరెం పారజకుు ద ేరా పరస్త సత న్సట్ి స్ెంవత్రెంలో రోజుకు రెండు ట్ీఎెంసీల న్సట్ిన్న
ఎతిత పో యట్కన్నకి 4,992.47 మెగావాట్ో విదసయత్ అవస్రమన్న అెంచన వేశారడ. వచేే ఏడ ద
నసెంచి రోజుకు మూడు ట్ీఎెంసీల న్సట్ిన్న ఎతిత పో సేత 7,152 మెగావాట్ో విదసయత్ అవస్రమన్న
● దేశ చరితల
ర ో మొదట్ి స్ారి కాళ్ేశేరెం పారజకుులో 139 మెగావాట్ో పెంప్లు పాయకవజీ 8 లో
రామగుెండెం వదీ విన్నయోగిస్త సన ిరడ.
పారజకుులో జలాశయాలు..
฀ కీమ జలాశయెం పేరడ న్సట్ి న్నలేస్ామరిూెం
స్ెంఖయ ట్ీఎెంసీలో ో
1. మేడిగడు బకయరవజీ 16.17
2. అన ిరెం బకయరవజీ 10.87
3. స్సెందళ్ో బకయరవజీ 8.83
4. మేడ రెం 0.78
5. అనెంతగిరి 3.50
6 . రెంగన యక్ స్ాగర్స 3.00
7. మలో నిస్ాగర 50.00
8. మలాపేట్ 3.00
9. కొెండపో చమాస్ాగర్స 15.00
10. గెంధమలో 9.87
11. స్ాేపురెం 11.39
12. భూెంపలిో 0.09
13. కొెండెెం చెరడవు 3.50
14. తిమాకాపలిో 1.50
15. దెంతెపలిో 1,00

16. ధరాారావుపేట్ చెరడవు 0.50
17. ముదీ జివాడి చెరడవు 0.50
18. కాట్ివాడి చెరడవు 0.50
19. మోతె 1.00
మొతత ెం - 141.00
฀ జూలెై 1 నసెంచి ‘ఆపరవష్న్ ముస్ాాన్’

● జాడ తెలియన్న పరలోలనస వెతికి పట్ుుకునేెందసకు ఉదేీశిెంచిన ఆపరవష్న్ ముస్ాాన్
కారయకీమాన్నకి తెలెంగాణ రాష్ు ర పో ల్దస్సశాఖ ఏరాిట్ు
ో చేస్త ో ెంద. ఏట్క జులెై 1 నసెంచి
నెలరోజులపాట్ు కొనస్ాగవ దీన్ని ఇపిట్ివరకు 4దఫ్ాలుగా న్నరేహిెంచ రడ. ఐదో దశలో పాలగునే
సరబబెందకి జూన్ 19న డీజీపీ కారాయలయెంలో శిక్షణ ఇచ ేరడ. ఇదే స్ెందరభెంగా గోడపతిరకనస
డీజీపీ మహెందర్సరడిు ఆవిష్ారిెంచ రడ.
● తపరిపో యన బకలల ఆచూకర కనసగొన్న వారి తలిో దెండురలకు అపిగిెంచే ‘ఆపరవష్న్’ ఇద.
వెట్ు చ
ి కిరిలో మగుుతునివారడ, బకల కారిాకులు, అకీమ రవాణ బకరినపడిన పరలోల కోస్ెం
కూడ గాలిస్సతెంట్కరడ.
฀ దేశెంలోనే తొలిస్ారి తెలెంగాణలో ఆన్లెైన్లో కోరడు ఫీజు

● ఆన్లెైన్ ద ేరా కోరడు ఫీజులు చెలిోెంపునకు వీలుగా తెలెంగాణ హైకోరడు–సేుట్బకయెంక్ ఆఫ్
ఇెండియా (ఎస్బీఐ)ల మధయ ఒపిెందెం కుదరిెంద. దేశెంలోనే తొలిస్ారిగా ఈ విధ న న్ని
తెలెంగాణ హైకోరడులో అమలు చేయనసన ిరడ. డిజిట్ల్ సేవలిి విన్నయోగెంలోకి తెచేే
కీమెంలో ఎస్బీఐతో కుదరిన ఒపిెందెం మేరకు జూన్ 19న హైకోరడు ఆవరణలో జరిగిన
కారయకీమెంలో ఎెంఓయూ కుదరిెంద.
● హైకోరడు పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ రాఘవేెందరసరెంగ్ చౌహాన్, ఎస్బీఐ చీఫ్ జనరల్ మేనేజర్స
ఓెం పరకాశ్ మిశాీల స్మక్షెంలో హైకోరడు రిజిస్ాురర్స జనరల్ ఎ.వెెంకట్ేశేర్సరడిు , ఎస్బీఐ డిపయయట్ీ
జనరల్ మేనేజర్స గీత ఎస్.పరళ్ లో లు ఎెంఓయూ పతర లపై స్ెంతకాలు చేశారడ.
฀ పదీ పలిో కి ‘స్ేచఛ స్సెందర శౌచ లయ’ అవారడు

● కవెందర పరభుతేెం స్ేచఛభకరత్ మిష్న్ఆధేరయెంలో పరవేశపట్ిున ‘స్ేచఛ స్సెందర శౌచ లయ’
పురస్ాారాన్నకి పదీ పలిో జిలాో ఎెంపరకైెంద.మరడగుదొ డోనస విన్నయోగిెంచట్ెం, వాట్ిన్న స్రైన రీతిలో

న్నరేహిెంచట్ెం, రెంగులు వేసర బకగా ఉెంచడెంతదతర అెంశాలనస పరిగణనలోకి తీస్సకున్న ఈ
ఎెంపరక చేశారడ.
● దేశ వాయపత ెంగా పలు జిలాోలు పో ట్ీ పడగామూడు జిలాోలనస ఎెంపరక చేస్త ూ కవెందర పరభుతేెం
విజవతలనస పరకట్ిెంచిెంద. తెలెంగాణ నసెంచిపదీ పలిో కి చోట్ు దకిాెంద. పరతేయక కవట్గిరీ విభకగెంలో
వరెంగల్ అరబన్ జిలాోనస ఎెంపరకచేశారడ.పదీ పలిో జిలాో కలెకుర్స శ్రీదేవసేన గాీమాలోో
పరయట్ిస్త ూ..మరడగుదొ డో గోడలపై రెంగులు వేసర స్ెందేశాతాక చితర లుగీయెంచేలా
లబిి ద రడలనస పో ర త్హిెంచ రడ.
● దల్దో లోజూన్ 24న న్నరేహిెంచే కారయకీమెంలో ఆమె పురస్ాారాన్నిఅెందసకోనసన ిరడ. గతెంలో
‘స్ేచఛ స్రవేక్షణ్ గాీమీణ్’ కారయకీమ న్నరేహణలో దక్ిణభకరతదేశెంలో పరథ్మ, దేశెం మొతత ెం
మీద మూడో స్ాినెం స్ాధెంచిన పదీ పలిో జిలాోకు త జాగా ‘స్ేచఛ స్సెందర శౌచ లయ
పురస్ాారెం’ లభిెంచట్ెం విశరష్ెం.
 స్ేచఛ మహో త్వ్లో తెలెంగాణకు అవారడుల పెంట్

● స్ేచఛ మహో త్వ్-2019 పో ట్ీలో ో అయదస అవారడులతో తెలెంగాణ దేశెంలోనే రెండో స్ాినెంలో
● మరడగుదొ డో విన్నయోగెం, ఆకరిణీయ రీతిలో మరడగుదొ డో న్నరాాణెం, పరిశుభరత తదతర
అెంశాల పారతిపదకన ఈ అవారడులకు ఎెంపరక చేశారడ. దల్దో లో కవెందర జలశకిత మెంతిర గజవెందర సరెంగ్
షకావత్ విజవతలకు జూన్ 24న అవారడులు పరద నెం చేశారడ.
● అవారడులోో రెండో స్ాినెంలో న్నలిచినెందసకుగానస తెలెంగాణ రాష్ు ర గాీమీణ భివృది ,
పెంచ యతీరాజ్ శాఖ కమిష్నర్స న్సతూకుమారి పరస్ాద్కు కవెందర మెంతిర అవారడు అెందజవశారడ.
● బహిరెంగ మల విస్రాన రహిత జిలాోలోో దేశెంలో మూడో స్ాినెం, రాష్ు ర స్ాియలో మొదట్ి
స్ాినెంలో పదీ పలిో జిలాో న్నలవడెంతో ఆ జిలాో కలెకుర్స శ్రీదేవసేన, జిలాోల పరతేయక విభకగెంలో
వరెంగల్ అరబన్ న్నలవడెంతో ఆ జిలాో డీఆరీుఏ పథ్క స్ెంచ లకుడు రాము, పరతేయక వయకితగత
విభకగెంలో సరదీ పేట్ జిలాో ఎరీవలిో కి చెెందన మొెండి భిక్షపతి, జగిత యల జిలాో శాెంతకాపలిో కి
చెెందన మెరడపు రమ అవారడులు సీేకరిెంచ రడ.
 తెలెంగాణ అపుిలు రూ.1,80,239 కోట్ు

ో
● తెలెంగాణ రాష్ు ర అపుిలు గత అయదేళ్ోలో 159% పరిగినట్ు
ో కవెందర ఆరిిక మెంతిర న్నరాలా
సీత రామన్ వెలోడిెంచ రడ. 2014 జూన్ 2తో పో లిసేత తెలెంగాణ పరభుతేెం అయదేళ్ో కాలెంలో

రట్ిుెంపు అపుిలు చేసరన మాట్ వాస్త వమేన ? అన్న రాజయస్భలో కాెంగస్
ీ స్భుయడు ఎెం.ఎ.ఖాన్
అడిగిన లిఖిత పయరేక పరశికు మెంతిర స్మాధ నమిచ ేరడ.
● ‘‘2014 జూన్ 2 న ట్ికి తెలెంగాణ అపుిలు రూ.69,517 కోట్ు
ో . 2018-19 బడెాట్ న ట్ికి అవి
రూ.1,80,239 కోట్ో కు చేరాయ. 2019 మారిే న ట్ికుని లెకాల పరకారెం ఐదేళ్ోలో రడణ లు
159% పరిగాయ. డిస్ాెంల రడణ భకరాన్ని సీేకరిెంచడ న్నకి వీలుగా కవెందర పరభుతేెం ఎఫ్ఆర్స
బీఎెం పరిధకి మిెంచి ఒకస్ారి అదనపు రడణ లు తీస్సకోవడ న్నకి అనసమతి ఇచిేెంద. ఉదయ్
పథ్కెం కిెంద 2016-17లో మరోస్ారి రూ.8,923 కోట్ో అదనపు రడణెం తీస్సకోవడ న్నకి తెలెంగాణ
పరభుత ేన్నకి అనసమతి ఇచ ేెం’’ అన్న తెలిపారడ.
฀ దేశెంలో ఉతత మ పో ల్దస్ సేుష్నో లో 14వ స్ాినెంలో న రాయణపురెం ఠాణ

● రాచకొెండ పో ల్దస్స కమిష్నరవట్ పరిధలోన్న స్ెంస్ాిన్ న రాయణపురెం ఠాణ కు అరడదెైనగౌరవెం
దకిాెంద. ఠాణ పరిధలోన్న పరజలకు మెరడగైన సేవలెందెంచినెందసకు గానూ దేశెంలోనే
ఉతత మపో ల్దస్స సేుష్న్గా 14వ రాయెంకు స్ాధెంచిెంద. ట్కప్-20లో తెలెంగాణ రాష్ు ెంర లో
ఎెంపరకైనఏకైక పో ల్దస్స సేుష్న్ ఇదే. నలగుెండ జిలాో చిెంతపలిో ఠాణ కు 24వ రాయెంకు దకిాెంద.
● దేశ వాయపత ెంగా పలు రాష్ాురలోో ఉతత మ పో ల్దస్స సేుష్నసోగా ఎెంపరకైన జాబిత నసకవెందర హో ెం
మెంతిరతే శాఖ త జాగా వెలోడిెంచిెంద. ఠాణ పరిధలోన్న మహిళ్ల భదరత, ఎసీ్, ఎసీులపై నేరాల
న్నయెంతరణకు తీస్సకుెంట్ుని చరయలు, ఆసరత స్ెంబెంధత నేరాల శాతెం తగు డ న్నకిపో ల్దస్సలు
చేస్త ో ని కృషర, స్ెంఘ విదోర హ చరయలనస అరికట్ు డ న్నకి తీస్సకుెంట్ుని చరయలు, ఫరెండీో పో ల్దసరెంగ్
లో భకగెంగా పరజలకు అెందసతుని సేవలు, పో ల్దస్ సేుష్నోో మౌలిక వస్తులు, పో ల్దస్సలు పరజల
పట్ో పరవరితస్త సని తీరడ, సేవలపై పరజల అభిపారయెం తదతర అెంశాలనస పరిగణనలోకితీస్సకొన్న
కవెందర హో ెం మెంతిరతేశాఖ రాయెంకులు ఇచిేెంద.
● మారడమూల నసెంచి దేశెం గరిేెంచే స్ాియకి :ఒకపుిడు మావయయస్సులకు పట్ు న్న కోట్గా ఉని
రాచకొెండగాీమెం స్ెంస్ాిన్ న రాయణపురెం మెండల పరిధలోనే ఉెంద. రాజధ న్న హైదరాబకద్
కు కవవలెం 40 కి.మీ.లోదూరెంలో ఉన ి ఈ పారెంతెం అభివృది చెెందలేదస. రాచకొెండ కమిష్నర్స
మహశ్ భగవత్ మారు దరశకాలకుఅనసగుణెంగా ఈ ఠాణ ఎసై్గా పన్నచేసరన మలేో శేరి
స్ెంస్ారణకు శ్రీకారెం చసట్కురడ. రాచకొెండగాీమెంతోపాట్ు చసట్ుుపకాల ఉని ఏడు తెండ లనస
ఫరెండీో పో ల్దసరెంగ్లో భకగెంగా దతత త తీస్సకునిఠాణ పో ల్దస్సలు ఆయా గాీమాలోో మౌలిక
వస్తులనస అభివృది చేశారడ. ఊళ్ో లో బడికి వెళ్ోన్నపరలోలనస గురితెంచి పాఠశాలలోో చేరిిెంచ రడ.

గతేడ ద వరకు ఈ తెండ లోో సల్ఫ్ో నసో లేకపో వడ న్నిగురితెంచి రెంగారడిు జిలాో స్రిహదసీలో
ఉని డిపాియగూడెెంలో బీఎస్ఎల్ఎన్ సల్ట్వర్స న్నరిాెంపజవశారడ. మెండల పరిధలోన్న ఐదస
దో న ల తెండ కు ఆరడ కి.మీ. దూరెం రోడుు న్నరిాెంచి, పలు తెండ లకు బస్స్ స్ౌకరయెం
కలిిెంచ రడ. వెైదయ శిబిరాలు న్నరేహిస్త ూ గిరిజనసలకు వయకితగతశుభరతపై అవగాహన
కలిిెంచ రడ. మెండల పరిధలోన్న అన్ని గాీమాలోో ద తల స్హాయెంతో సీసీ
కమెరాలుఅమరాేరడ. ఒకపుిడు మావయయస్సు పరభకవిత పారెంత లెైన ఈ తెండ లోోన్న ద ద పు
300 మెంద న్నరడదో యగులకుపో ల్దస్స న్నయామకాలోో శిక్షణ ఇచేేెందసకు కవెందర న్ని ఏరాిట్ు
చేశారడ. ఆయా చరయలు స్తూలిత లిచ ేయ.మెండలెంలో నేరాల శాతెం తగిుెంద.
● నలగుెండ జిలాో చిెంతపలిో పో ల్దస్స సేుష్న్లో సైతెం ఫరెండీో పో ల్దసరెంగ్లోభకగెంగా ఇకాడి
గిరిజనసలనస గుడుెంబక మహమాారి నసెంచి దూరెం చేసరన పో ల్దస్సలు పరత యమాియఉపాధ
మారాులు కలిిెంచ రడ.
฀ హైదరాబకద్లో ఏఎన్హచ్ (వయవస్ాయెం, పో ష్కాహారెం, ఆరోగయెం) అకాడమీ వీక్

● జూన్ 26నఇెంట్రవిష్నల్ ఫుడ్పాలసీరీసర్సే ఇన్సరుట్యయట్ (ఐఎఫ్సీఆర్సఐ), లెండన్ స్ూాల్ ఆఫ్
హైజీన్ అెండ్ ట్ోరపరకల్మెడిసరన్ (ఎల్ఎస్హచ్ట్ీఎెం), జాతీయ పో ష్కాహార స్ెంస్ి (ఎన్ఐఎన్)ల
స్ెంయుకత ఆధేరయెంలోహైదరాబకద్లో ఏఎన్హచ్ (వయవస్ాయెం, పో ష్కాహారెం, ఆరోగయెం)
అకాడమీ వీక్నస న్నరేహిెంచ రడ.ఇెందసలో 35 దేశాలకు చెెందన పరతిన్నధసలు పాలగున ిరడ.
● పో ష్కాహార లోపెంతోనే చ లా మెందకి ఆరోగయ స్మస్యలు వస్సతన ియన్న
శాస్త వ
ర ేతతలుఅభిపారయపడు రడ. ధరల వయత యస్ెం వలో పేద పరజలు పో ష్కాహారాన్నకి
దూరమవుతున ిరన్న ఇెందసకుస్మగీమెైన ఆహార విధ నెం రూప ెందచ లి్న అవస్రెం
ఉెందన్న ఎల్ఎస్హచ్ట్ీఎెం అస్ో సరయేట్ ప ర ఫస్ర్సస్సన్సత కడియాల పేరొాన ిరడ. ఇెందసకోస్మే
ఎన్ఏహచ్ స్దస్స్ ఏరాిట్ు చేశామన్న తెలిపారడ.
● అభివృది చెెందసతుని దేశాలు వయవస్ాయ, ఆహార విధ న లు రూప ెందస్ూ
త పో ష్కాహారలోపెం
లేకుెండ జాగీతత పడుతున ియన్న ఇెందరాగాెంధీ రీస్ర్సే అెండ్ డెవలప్మెెంట్ ఉపకులపతిఎస్
. మహెందరదేవ్ పేరొాన ిరడ. పో ష్క విలువలు తగవుెందసకు పరధ న కారణెం తీస్సకునే
ఆహారెంమాతరమే కాదన్న, పరిశుభరత, త గు న్సరడ తదతర అెంశాలు కూడ పరభకవెం
చూపుత యన్న వివరిెంచ రడ.

● ఇతర రాష్ాురలతో పో లిేతే తెలెంగాణలో పో ష్కాహార లోపెం చ లా తకుావగా ఉెందన్నరాష్ు ర
పరభుతేెం చేపట్ిున రైతుబెంధస పథ్కెం, బకలామృతెం, మధ యహి భోజన పథ్కెం ఇెందసలో
కరలకపాతర పో షరస్త సన ియన ిరడ.
฀ తెలెంగాణ రాష్ు ర న యయసేవాధకార స్ెంస్ి ఎగిాకూయట్ివ్ ఛెైరాన్గాజసరుస్ పర.వి.స్ెంజయ్

కుమార్స
● తెలెంగాణ రాష్ు ర న యయసేవాధకార స్ెంస్ి ఎగిాకూయట్ివ్ ఛెైరాన్గా హైకోరడున యయమూరిత జసరుస్
పర.వి.స్ెంజయ్కుమార్స న్నయమితులయాయరడ. ఈమేరకు రాష్ు ర పరభుతేెంనోట్ిఫరకవష్న్ జారీ
చేసరెంద. గతెంలో ఎగిాకూయట్ివ్ ఛెైరాన్గా ఉని జసరుస్ వి.రామస్సబరమణియన్హిమాచల్ పరదేశ్
హైకోరడు పరధ న న యయమూరితగా బదల్ద అయాయరడ. ఈ నేపథ్యెంలో సీన్నయర్సన యయమూరిత
అయన జసరుస్ పర.వి.స్ెంజయ్కుమార్స రాష్ు ర న యయసేవాధకార స్ెంస్ి ఎగిాకూయట్ివ్ఛెైరాన్గా
న్నయమితులయాయరడ.
฀ తెలెంగాణలో తొలి ట్ెైల్్ పరిశమ

ీ
● వెల్స్ిన్ గూ
ీ ప్ స్ెంస్ి తెలెంగాణలో రూ.1150 కోట్ో వయయెంతో ఏరాిట్ు చేస్త సనిట్ెైల్్, ట్ెక్్
ట్ెైల్ ఫ్ాయకురీలో ఆగస్సు నసెంచి ఉతితిత పారరెంభమవుతుెందన్న స్ెంస్ి ఫ్ోో రిెంగ్సీఈవయ ముఖవశ్ స్ావ్
లాన్సచెపాిరడ. ష్ాద్నగర్సనసెంచి చేవెళ్ో వెళ్ో ే ద రిలోన్న చెందనవెలిోలో 600 ఎకరాల పారెంగణెంలో
పరిశమ
ీ న్నరాాణపనసలు చివరి దశకు వచ ేయన్న తెలిపారడ. తొలిదశలో 100 ఎకరాలోో
పనసలు చేపట్ిునట్ు
ో వివరిెంచ రడ.ఆరెంభెంలో 10 లక్షల చదరపు మీట్రో ట్ెైల్్ ఉతితిత
స్ామరిూెంతో పరిశమ
ీ నస రెండు నెలలోోపారరెంభిెంచబో తునిట్ు
ో చెపాిరడ. 1500 నసెంచి 2000
మెందకి ఉపాధ లభిస్సతెందన్న.. పరస్త సతెం 400 మెంద పన్నచేస్త సనిట్ు
ో చెపాిరడ. కిోక్ అెండ్ లాక్
ట్ెకాిలజీతో దేశెంలోనే తొలిస్ారిఉతితిత చేస్త సన ిమన్న తెలిపారడ.
● ట్ెైల్్ పరిశమ
ీ లన్సి ఎకుావగా గుజరాత్లో ఉన ియన్న.. తెలెంగాణలో తమదే తొలిట్ెల్
ై ్
పరిశమ
ీ అన్న తెలిపారడ. గృహ, ఆతిథ్య, వాణిజయ, కారాయలయాల అవస్రాలు తీరవే ట్ెైల్్ఉతితిత
ో చెపాిరడ. వుడ్, మారడబల్ ఫరన్నష్తో పాట్య కారిట్, కృతిరమగడిు ఉతితిత
ో చెపాిరడ. రూ.30వేల కోట్ో ట్ెైల్ పరిశమ
ీ లో హైదరాబకద్వాట్క రూ.500 కోట్ు
ో అన్న
స్ెంస్ి బిజినెస్ హడ్ అజయ్ మెహాీ అన ిరడ. తెలెంగాణలో పరిశమ
ీ లఏరాిట్ుకు పరభుతేెం
స్ానసకూలెంగా ఉెండట్ెం.. దేశ, విదేశాలకు ఎగుమతికి రవాణ పరెంగా హైదరాబకద్
అనసకూలెంగా ఉెండట్ెంతో వయయహాతాకెంగా ఇకాడ పరిశమ
ీ ఏరాిట్ు చేశామన్న తెలిపారడ.

฀ తెలెంగాణ స్చివాలయెం, శాస్నస్భ కొతత భవన లకు శెంకుస్ాిపనలు
● తెలెంగాణ ముఖయమెంతిర కవసీఆర్సచేతుల మీదసగా జూన్ 27న కొతత స్చివాలయెం, శాస్నస్భ
భవన లకు ఘనెంగా శెంకుస్ాిపనలు జరిగాయ.ఉదయెం 11 గెంట్లకు ఆయన స్చివాలయెం
డి-బకోక్ వెనసక భకగెంలోన్న తోట్లో వేద పెండితుల మెంతోరచేరణలమధయ భూమిపయజ చేశారడ.
30 ఎకరాలోో ఆరడ లక్షల చదరపు అడుగుల విసీత రణెంతో ఈ భవన
స్ముద యాన్నిన్నరిాెంచనసన ిరడ.
฀ కరీెంనగర్స నగరపాలక స్ెంస్ి ఆధేరయెంలో రూపాయకవ రోగ న్నరాిరణ పరీక్షలు

● పేద పరజలకు భకరెం కలగకుెండ నగరపాలక స్ెంస్ి ఆధేరయెంలో రూపాయకవ పలు రకాలరోగ
న్నరాిరణ పరీక్షలు న్నరేహిెంచేెందసకు చరయలు తీస్సకుెంట్ునిట్ు
ో కరీెంనగర్స నగర మేయర్స
రవీెందర్ససరెంగ్ తెలిపారడ.
● స్ాార్సుసరట్ీ పథ్కెంలో భకగెంగా పలు నగరాలు కొతత విష్యాలతో పరజలకు
చేరడవయేయకారయకీమాలు చేపడుతున ియన్న చెపాిరడ. అెందసలో భకగెంగా నగరవాస్సల కోస్ెం
కొతత పథ్కాలు రూప ెందెంచ మన ిరడ.ఇపిట్ికవ రూపాయకవ అెంతయకియ
ీ ల కారయకీమాన్ని
అమలు చేస్త సనిట్ు
● తెరాస్ కారాయన్నరేహక అధయక్షుడు కవట్ీఆర్స స్ూచనల మేరకు మరో పథ్కాన్నకి
ముెందడుగువేశామన్న చెపాిరడ. రూపాయకవ రకత , మూతర, బీపీ, ష్ుగర్స పరీక్షలు చేసర ఇస్ాతమన్న
వెలోడిెంచ రడ.ఇెందసకోస్ెం పరయోగశాల, పరికరాల కొనసగోలుకు స్ాియా స్ెంఘెం స్మావేశెంలో
రూ.25లక్షల మెంజూరడకుఅనసమతి ఇచిేనట్ు
ో తెలిపారడ. నగరపాలికలో ఆరోగయ కవెందరెం,
ఆరోగయ అధకారి న్నయామకెం అయనవెెంట్నే దీన్ని అమలోోకి తీస్సకొస్ాతమన ిరడ.
● పేదల కోస్ెం బూట్ హౌజ్ (చెపుిల కవెందరెం) ఏరాిట్ు చేస్త సనిట్ు
ో తెలిపారడ.పన్నకి రాన్న
చెపుిలనస ఆ కవెందరెంలో ఇసేత వాట్ిన్న పేదలకు అెందజవస్త ారన్న చెపాిరడ.
฀ ఎన్సిడీసఎ
ీ ల్కు స్ో ాచ్ పురస్ాారెం
● వరెంగల్లో 33/11 కవవీ విదసయత్ స్బ్ససేుష్నో నస స్ాాడ స్ాఫ్టు వేర్సతోఅనసస్ెంధ నెం చేసర స్రఫరా
న్నరేహణ వయవస్ి (డీఎెంఎస్)నస విజయవెంతెంగా అమలు చేస్త సనిెందసకుఎన్సిడీసీఎల్కు
స్ో ాచ్ ఆరుర్స ఆఫ్ మెరిట్ పురస్ాారాన్ని పరద నెం చేశారడ.
● జూన్ 29న దల్దో లో జరిగిన 58వ స్దస్స్లో స్ో ాచ్ గూ
ీ ప్ పబిో క్ పాలసీ డెైరకుర్స రోహన్కొచేర్స,
డెవలప్మెెంట్ ఫ్ౌెండేష్న్ సీన్నయర్స ఫలోో న్నరాల్బన ్ల్ చేతుల మీదసగా ఎన్సిడీసీఎల్ డెైరకుర్స

బి.వెెంకట్ేశేరరావు, కెంపన్స కారయదరిశ క.వెెంకట్ేశెం పురస్ాారాన్ని అెందసకున ిరడ. స్ెంస్ి
ఇపిట్ి వరకు ఐదసస్ారడో స్ాాచ్ ఆరుర్స ఆఫ్ మెరిట్పురస్ాారెం దకిాెంచసకోవడెం విశరష్ెం.
ఆరిిక అెంశాలు
ీ లకు ఒకస్ారి రడణ పునర్స వయవసీి కరణకు ఆర్సబీఐ అెంగీకారెం
● నూతన స్ెంవత్రెం ఆరెంభదన న, స్ూక్షా, చిని, మధయతరహా (ఎెంఎస్ఎెంఈ) పరిశమ
ీ లకు
భకరీ మేలు కలిగిెంచే న్నరణయాన్ని రిజర్సే బకయెంక్ ఆఫ్ ఇెండియా (ఆర్సబీఐ) తీస్సకుెంద. రూ.25
కోట్ో వరకు ఉని బకాయ ఉెండి, చెలిోెంచలేక పో తుని రడణ న్ని, ఒకస్ారి పునర్స
వయవసీికరిెంచడ న్నకి ఆర్సబీఐ అనసమతిెంచిెంద. అయతే ఈ రడణెం స్ాుెండర్సు అసట్గా ఉనిపుడు
మాతరమే ఇద స్ాధయపడుతుెంద. 2016 నవెంబరడలో రూ.500, 1000 నోట్ో రదసీతో పాట్ు 2017
జులెైలో వస్సత సేవల పనసి (జీఎస్ట్ీ) అమలు వలో , నగదస కొరతతో తీవరెంగా ఇబబెంద
పడుతుని ఎెంఎస్ఎెంఈ రెంగాన్నకి ఇెందసవలో ఊరట్ లభిెంచనసెంద.
฀ 2020 వరకూ గృహ రడణ లపై వడీు రాయతీ

● తొలిస్ారి ఇలుో కొనసకొానే పట్ు ణ వాస్సలకు గృహ రడణ లపై వడీు రాయతీ పథ్కాన్ని (సీఎల్ఎస్
ఎస్నస) కవెందర పరభుతేెం 2020 మారిే వరకూ ప డిగిెంచిెంద. లబిి ద రడల వారిికాద యెం రూ.6-
18 లక్షల మధయ ఉెండేవారికి ఇద వరితస్త సెంద. ఈ పథ్కెం ద ేరా- ఇలుో కొనసకోావడ న్నకి,
న్నరిాెంచసకోవడ న్నకి లేద పాత ఫ్ాోట్నస కొనేెందసకు వారడ రూ.2.5 లక్షల వరకూ ఆరిిక స్ాయెం
అెందసకోవచసే. ఇపిట్ివరకూ 93 వేల మెంద మధయతరగతి వారడ సీఎల్ఎస్ఎస్ ద ేరా
రూ.1,960 కోట్ో మేర గృహ రడణ లపై వడీు రాయతీ ప ెంద రన్న కవెందర గృహ న్నరాాణశాఖ మెంతిర
హర్సదీప్సరెంగ్వెలోడిెంచ రడ. ఈ ఏడ ద చివరిన ట్ికి లబిి ద రడల స్ెంఖయ లక్ష వరకూ
చేరడకుెంట్ుెందన్న ఆయన ఆశాభకవెం వయకత ెం చేశారడ.
฀ బీఓబీలోకి దేన , విజయా బకయెంకుల విల్దన న్నకి కవెందర మెంతిరవరు ఆమోదెం

o దేన బకయెంక్, విజయా బకయెంక్లనస బకయెంక్ ఆఫ్ బరోడ లో విల్దనెం చేయడ న్నకి కవెందర మెంతిర
వరు ెం జనవరి 2న ఆమోదెం తెలిపరెంద. ఫలితెంగా ఆస్సతల పరెంగా దేశెంలో మూడో అతిపదీ
బకయెంకు అవతరిెంచనసెంద. ఏపరరల్ 1 నసెంచి విల్దనబకయెంక్ కారయకలాపాలు స్ాగిెంచనసెంద.
భకరత్లో అతిపదీ బకయెంక్ పరభుతేరెంగెంలోన్న సేుట్బకయెంక్ ఆఫ్ ఇెండియా (ఎస్బీఐ) కాగా

తరవాత స్ాినెంలో పవ
ైర ేట్ురెంగ ఐసీఐసీఐ బకయెంకు ఉెంద. బకయెంక్ ఆఫ్ బరోడ లో దేన బకయెంక్,
విజయా బకయెంక్ విల్దనెం అయాయక, ఏరిడే బకయెంక్ మూడో అతిపదీ బకయెంకుగా న్నలవనసెంద.
o అెంతరాాతీయ స్ాియ బకయెంకు: విల్దనెం అనెంతరెం ఉదో యగుల తొలగిెంపు ఏమీ ఉెండదన్న.. అదే
స్మయెంలో స్రీేస్స న్నబెంధనలు కూడ మారవన్న కవెందర మెంతిర రవి శెంకర్స పరస్ాద్ స్ిష్ు ెం
చేశారడ. ఈ విల్దనెం వలో అెంతరాాతీయ స్ాియలో పో ట్ీన్నచేే మరో బకయెంకు ఏరాిట్ు
అవుతుెందన్న ఆయన పేరొాన ిరడ. 3 బకయెంకుల నెట్వర్సాలు కలవడెం వలో మెరడగైన
ఫలిత లు లభిస్ాతయనే విశాేస్ాన్ని వయకత ెం చేశారడ.
o షేరో న్నష్ితిత ఇలా : విజయా బకయెంక్, దేన బకయెంక్లనస విల్దనెం చేస్సకోవడ న్నకి బకయెంక్ ఆఫ్
బరోడ (బీఓబీ) జనవరి 2న షేరో మారిిడి న్నష్ితిత న్న ఖరారడ చేసరెంద. విల్దన పథ్కెం పరకారెం..
* విజయా బకయెంక్ వాట్కద రో కు తమ వదీ ఉని పరతి 1000 షేరోకు 402 బీఓబీ షేరో డ,
* దేన బకయెంక్ వాట్కద రో కు తమ వదీ ఉని పరతి 1000 షేరోకు 110 బీఓబీ షేరో డ లభిస్ాతయ.
* మూడు బకయెంకుల బో రడులు సైతెం పరతిపాదత విల్దన న్నకి బీఓబీ ఖరారడ చేసరన షేరో
మారిిడి న్నష్ితిత (స్ాేప్ రవషరయో)కి ఆమోదెం తెలిపాయ. విజయా బకయెంక్, దేన బకయెంక్లనస
బకయెంక్ ఆఫ్ బరోడ లో విల్దనెం చేస్త సనిట్ు
ో గతేడ ద సపు ెంబరడలో పరభుతేెం పరకట్ిెంచిెంద.
● బకరెండ్ : విల్దనెం తరాేత కూడ బకరెండ్ గురితెంపునస పరిరక్ిస్త ారన్న గతేడ ద ఆరిిక సేవల
కారయదరిశ రాజీవ్ కుమార్స పేరొాన ిరడ. అదే స్మయెంలో విల్దన స్ెంస్ి లో ఉదో యగులు
అతుయతత మ సేవా న్నబెంధనలు ప ెందసత రన్న తెలిపారడ.
● తొలిస్ారి : భకరత బకయెంకులోో ఈ విధెంగా మూడు బకయెంకులనస తిరమారు సరిరీకరణ పది తిలో
విల్దనెం చేయడెం ఇదే తొలిస్ారి.
● ఏపరరల్ 1 : ఈ ఏడ ద ఏపరరల్ 1 నసెంచి కొతత బకయెంకు కారయకలాపాలు పారరెంభెం కావొచసే.
● ఎస్బీఐ తరాేత : 3బకయెంకుల విల్దన నెంతర బకయెంకుకు రూ.14.82 లక్షల కోట్ో వాయపారెం
ఉెంట్ుెంద. దేశవాయపత ెంగా మూడో అతిపదీ బకయెంకు, రెండో అతిపదీ పరభుతే రెంగ బకయెంకు
ఇదే.
● 19 : ఈ విల్దనెం తరాేత పరభుతే రెంగ బకయెంకుల స్ెంఖయ 19కి పరిమితెం అవుతుెంద.
฀ ఎెంఎస్ఎమ్సఈల కోస్ెం యు.క.సరనహ నేతృతేెంలో కమిట్ీ

o స్ూక్షా, చిని, మధయ తరహా స్ెంస్ి ల (ఎెంఎస్ఎమ్సఈ) ఆరిిక స్ససరిరత న్నమితత ెం చేపట్కులి్న
దీరక
ఘ ాలిక చరయలపై స్ూచనలు చేసేెందసకు ఓ న్నపుణుల కమిట్ీన్న ఆర్సబీఐ ఏరాిట్ు చేసరెంద.

ఎన్నమిద మెంద స్భుయలుెండే ఈ కమిట్ీకి సబీ మాజీ ఛెైరాన్ యు.క.సరనహ నేతృతేెం
వహిెంచనసన ిరడ.
o ఎెంఎస్ఎమ్సఈలకు రూ.25 కోట్ో వరకు రడణ పునర్సవయవసీికరణకు అవకాశెం కలిిస్ూ
త
న్నరణయెం తీస్సకుని మరడన డే ఈ కమిట్ీన్న కూడ ఆర్సబీఐ ఏరాిట్ు చేయడెం గమన రహెం.
ఎెంఎస్ఎమ్సఈ రెంగాన్నకి అనసకుని స్మయాన్నకి రడణ లు లభిెంచే విష్యెంలో
ఎదసరవుతుని అెంశాలనస కమిట్ీ అధయయనెం చేసర, పరిష్ాార మారాులనస న్నవేదక
రూపెంలో 2019 జూన్ కలాో అెందజవస్త సెంద. ఇట్ీవల చేపట్ిున ఆరిిక స్ెంస్ారణల పరభకవెం
ఎెంఎస్ఎమ్సఈ రెంగెంపై ఎలా ఉెందో కూడ కమిట్ీ పరిశ్రలిస్సతెంద. ఎెంఎస్ఎమ్సఈలకు
స్ెంబెంధెంచి అెంతరాాతీయ అతుయతత మ పరమాణ లనస అధయయనెం చేసర న్నవేదకలో
ప ెందసపరాేలి్ెందగా కమిట్ీకి స్ూచిెంచ రడ.
฀ 2018లో దేశ్రయ అెంకురాలు స్మీకరిెంచిన న్నధసలు రూ.2.70లక్షల కోట్ు

ో
o దేశ్రయ అెంకుర స్ెంస్ి లు 2018లో 38.3 బిలియన్ డ లరో (స్సమారడ రూ.2.70 లక్షల కోట్ో )
న్నధసలు స్మీకరిెంచగలిగాయన్న యోస్ాురుప్్ న్నవేదక వెలోడిెంచిెంద. ఫలితెంగా అమెరికా,
చెైన ల తరవాత స్ాినెంలో మన దేశెం న్నలిచిెందన్న పేరొాెంద.
* దేశ్రయ ఇ కామర్స్ దగు జెం ఫ్రో ప్కార్సులో మెజారీు వాట్క కొనసగోలు కోస్ెం అమెరికా రిట్ెైల్
దగు జెం వాల్మార్సు 16 బిలియన్ డ లరడో (స్సమారడ రూ.1.12 లక్షల కోట్ు
ో ) పట్ుుబడి పట్ు డెం
వలో ఇెంత భకరీమొతత ెం స్మకూరినట్ో యయెంద.
* సరేగీు కూడ 3 ఒపిెంద ల ద ేరా 1.3 బి.డ లరడో (స్సమారడ రూ.9,100 కోట్ు
ో ), ఓయో
బి.డ . (స్సమారడ రూ.7,000 కోట్ు
ో ) స్మీకరిెంచ యన్న తెలిపరెంద.
* పేట్ీఎెం మాల్ 895 మిలియన్ డ లరడో (స్సమారడ రూ.6,300 కోట్ు
ో ), రనూయ పవర్స 495
మి.డ . (స్సమారడ రూ.3,500 కోట్ు
ో ), బరైజూస్ 422 మి.డ . (స్సమారడ రూ.3,000 కోట్ు
ో ),
జొమాట్ో 410 మి.డ . (స్సమారడ రూ.2,900 కోట్ు
ో ) స్మీకరిెంచి, ముెందస వరడస్లో
న్నలిచ యన్న వెలోడిెంచిెంద.
฀ జియో ఫ్ో న్కు న్నకరా అవారడు

● ముకవశ్ అెంబకన్స నేతృతేెంలోన్న రిలయన్్ జియో ఆవిష్ారిెంచిన చౌక ఫీచర్సఫ్ో న్ ‘జియోఫ్ో న్
’కు పరతిష్ాాతాక అవారడు లభిెంచిెంద. రూ.49కవ అపరిమిత కాల్్తో పాట్ు అపరిమిత డేట్క
విన్నయోగిెంచసకునే వీలుని ఈ ఫ్ో న్కు ‘న్నకరా స్సపీరియర్స పో ర డక్ు్ అెండ్ స్రీేసస్ అవారడు-

2018’ లభిెంచిెంద. తకుావ ఆద యెం కలిగిన వారడ కూడ ఇెంట్రిట్ విన్నయోగిెంచసకునే
అవకాశాన్ని జియో ఫ్ో న్ కలిిెంచిెందన్న, జపాన్ పబిో షరెంగ్ స్ెంస్ి అయన న్నకరా తన వెబ్ససైట్లో
పరశెంసరెంచిెంద. మెరడగైన వినూతి ఉతితు
త లు, సేవలతో పాట్ు భవిష్యతు
త తరాలకు
అవస్రమెైన స్ాెంకవతికతలనస అెందెంచే యత ిలకు ఈ అవారడు లభిెంచినట్ు
ో న్నకరా పేరొాెంద.
● గాీమీణులకు అతయెంత చౌకగా నెట్ సేవలు : ‘2016 సపు ెంబరడలో ఉచిత కాల్్, డేట్కతో మొబరైల్
4జీ సేవలకు శ్రీకారెం చసట్ిున ముకవశ్ అెంబకన్స, డేట్క సేవలు లభిెంచే జియోఫ్ో న్నస రూ.1,500
రిఫెండబుల్ డిపాజిట్తో ఏడ ద తరవాత విపణిలోకి తెచ ేరడ. దేశ్రయ ట్ెలికాెం రెంగ తీరడనస
స్మూలెంగా మారిేెందగా రిలయన్్ జియో పేరొెందెంద. అతిచౌక ధరలతోనే, దేశ్రయ ట్ెలికాెం
రెంగెంలో సరిరీకరణకు ఈ స్ెంస్ి శ్రీకారెం చసట్ిుెంద. జియోఫ్ో న్ మరిెంత విధేెంస్కారిగా
అవతరిెంచిెంద. గాీమీణులకు కారడచౌకగా నెట్ సేవలు అెందస్ోత ెంద’న్న న్నకరా పరశెంసరెంచిెంద.
2018 జులెైకి రిలయన్్ జియో కనెక్షనసో 25 కోట్ు
ో ద ట్కయన్న తెలిపరెంద.
ఎెంపరక ఇలా
● 1982 నసెంచి ఏట్క, స్రికొతత న ణయమెైన ఉతితు
త లు, సేవలకు న్నకరా స్సపీరియర్స పో ర డక్ు్ అెండ్
స్రీేసస్ అవార్సు్ అెందస్ోత ెంద. ఇెందసకు దరఖాస్సతలేమీ కోరరడ. న్నకరా పరచసరణలోో వచిేన
20,000 ఉతితు
త లు, సేవల నసెంచీ ఎెంపరక చేస్త సెంద.
● స్ాెంకవతికత అభివృది లో అతుయనిత పరమాణ లు, ధర పరభకవెం, వాయపారెంలో వాట్క, వృది కి
అవకాశాలు, పరతేయకమెైనద, వాణిజయ-స్ామాజిక పరభకవాలనస పరిగణనలోకి తీస్సకున్న, ఎెంపరక
చేస్త ారడ.
฀ డిజిట్ల్ చెలిోెంపులపై నెందన్ న్సలేకన్న కమిట్ీ

● దేశెంలో డిజిట్ల్ చెలిోెంపుల భదరతనస మరిెంత పట్ిష్ుెం చేసేెందసకు తీస్సకోవాలి్న చరయలనస
స్ూచిెంచేెందసకు ఆధ ర్స రూపకరత నెందన్ న్సలేకన్న ఆధేరయెంలో అతుయనిత స్ాియ
అయదసగురడ స్భుయల కమిట్ీన్న రిజర్సే బకయెంక్ ఆఫ్ ఇెండియా (ఆర్సబీఐ) న్నయమిెంచిెంద. ఈ
కమిట్ీలో ఆర్సబీఐ మాజీ డిపయయట్ీ గవరిర్స హచ్ ఆర్స ఖాన్, విజయా బకయెంక్ మాజీ ఎెండీ,
సీఈఓ కిశోర్స స్ాన్న్, ఐట్ీ-ఉకుా మెంతిరతే శాఖల మాజీ కారయదరిశ అరడణ శరా, ఐఐఎమ్స
అహాద బకద్ చీఫ్ ఇనోివేష్న్ ఆఫీస్ర్స స్ెంజయ్ జైన్లున ిరడ. ఈ కమిట్ీ తొలి స్మావేశెం
జరిగిన 90 రోజులోో న్నవేదక స్మరిిెంచ లి్ ఉెంట్ుెంద. డిజిట్ల్ చెలిోెంపుల వయవస్ి లో
లోట్ుపాట్ో నస గురితెంచి, వాట్ిన్న పయడేడ న్నకి స్లహాలు ఇవాేలన్న ఆర్సబీఐ కోరిెంద. చెలిోెంపుల

భదరతనస బలోపేతెం చేసే చరయలు స్ూచిెంచడెంతో పాట్ు విన్నయోగద రో కు విశాేస్ెం
పరిగవెందసకు మారు స్ూచీ రూప ెందెంచ లి్ ఉెంట్ుెంద.
฀ ఆహారశుది రెంగెంలో కుట్ీర పరిశమ

ీ ల ఏరాిట్ుకు స్ెంబెంధెంచిన పారజకుుకు
ఆెంధరపరదేశ్ ఎెంపరక
● ఆహారశుది రెంగెంలో కుట్ీర పరిశమ
ీ ల ఏరాిట్ుకు స్ెంబెంధెంచిన పారజకుుకు ఆెంధరపద
ర ేశ్
ఎెంపరకైెంద. రూ.3 వేల కోట్ో న్నధసలతో.. దేశెంలోన్న 4 రాష్ాురలలో అమలు చేయాలన్న కవెందరెం
పరతిపాదెంచిెంద. ఏపీతోపాట్ు మధయపరదేశ్, ఉతత రపరదేశ్, పెంజాబ్సనస ఎెంపరక చేశారడ. రూ.3 వేల
కోట్ో న్నధసలకు గానూ పరపెంచబకయెంకు రూ.1,500 కోట్ు
ో , కవెందరెం రూ.900 కోట్ు
ో , రాష్ాురలు
ో భరిెంచ లి్ ఉెంట్ుెంద.
● రాష్ాురన్నకి స్సమారడ రూ.750 కోట్ు
ో : మొతత ెం న్నధసలోో ఆెంధరపద
ర ేశ్ వాట్కగా స్సమారడ రూ.750
కోట్ో వరకు అెందే అవకాశముెంద. రాష్ు ెంర లో ప దసపు స్ెంఘాల మహిళ్లకు స్ ెంతెంగా
పరిశమ
ీ లు ఏరాిట్ు చేస్సకునే దశగా ఆరిిక స్ాయెం అెందస్ాతరడ. ‘రడీ ట్ు ఈట్’ తరహా
ఉతితు
త ల తయారీకి పో ర త ్హెం అెందస్ాతమన్న ఆహారశుది స్ సైట్ీ సీఈఓ వెైఎస్ పరస్ాద్
తెలిపారడ
฀ పసరడి నగదీకరణలో పరభుత ేలకూ చోట్ు

● పసరడి నగదీకరణ పథ్కెంలో కవెందర-రాష్ు ర పరభుత ేలు.. వాట్ి ఆధీనెంలోన్న స్ెంస్ి లు, స్ేచఛెంద
స్ెంస్ి లకు కూడ అవకాశెం కలిిస్ూ
త రిజర్సే బకయెంక్ ఆఫ్ ఇెండియా (ఆర్సబీఐ) న్నరణయెం
తీస్సకుెంద. 2015లో పరవేశపట్ిున పసరడి నగదీకరణ పథ్కెంలో ఇెందసకోస్ెం స్ేలి మారడిలు
చేసరనట్ు
ో జనవరి 9న తెలిపరెంద. ఇపిట్ివరకు వయకుతలు, స్ెంయుకత డిపాజిట్రీలకు మాతరమే
ఈ పథ్కెంలో చేరవ అవకాశెం ఉెండేద. దేశెంలోన్న వయకుతలు, స్ెంస్ి ల వదీ వృథ గా ఉని పసరడిన్న
బకయెంకులకు చేరేడెం ద ేరా, విన్నయోగెంలోకి తెచేేెందసకు, దగుమతులనస తగిుెంచేెందసకు
ఆర్సబీఐ ఈ పథ్కాన్నకి శ్రీకారెం చసట్ిున విష్యెం తెలిసరెందే. ఈ పథ్కెం కిెంద ఖాత ద రడలు
న్నరీణత కాలాన్నకి డిపాజిట్ చేసరన పసరడి న్నలేలపై బకయెంకులు 2.25-2.5 శాతెం వడీు న్న
చెలిోస్త సని స్ెంగతి తెలిసరెందే.

฀ చిని వాయపారడలకు జీఎసీు మినహాయెంపు
● జనవరి 10న జరిగిన జీఎస్ట్ీ మెండలి స్మావేశెం పనసి మినహాయెంపు పరిధలోకి వచేే
వారిిక ట్రోివర్స; స్ెంవిధ న పథ్కెం (కాెంప జిష్న్ సీాెం) విష్యాలోో మారడిలు చేసరెంద. ఈ
న్నరణయాలన్సి ఏపరరల్ ఒకట్ో తేదీ నసెంచి అమలోోకి వస్ాతయ. చినివాయపారడలు , చిని, మధయ
తరహా పరిశమ
ీ లకు దీన్నవలో లాభెం చేకూరనసెంద .
● జీఎస్ట్ీ వరితెంచే వారిిక ట్రోివర్స పరిమితి రట్ిుెంపు : పరస్త సతెం వారిిక ట్రోివర్స రూ.20
లక్షలు పైబడిన వారెంత జీఎస్ట్ీ పరిధలోకి వస్సతన ిరడ. ఇకపై ఆ పరిమితిన్న రూ.40
లక్షలకు పెంచ రడ. అెంట్ే రూ.40 లక్షల వారిిక ట్రోివర్స ఉని వాయపారడలు ఎలాెంట్ి జీఎస్ట్ీ
చెలిోెంచ లి్న అవస్రెం లేదస. జీఎస్ట్ీ రిజిసేుష్
ర న్ కూడ చేయెంచ లి్న పన్నలేదస. ఈశానయ
రాష్ాురలకయతే పరస్త సతెం రూ.10 లక్షల ట్రోివర్స ఉనివారికి ఈ మినహాయెంపులు
ఉన ియ. అకాడ ఈ పరిమితిన్న రూ.20 లక్షలకు పెంచ రడ.
● చిని ష్రతు : ఒక రాష్ు ెంర పరిధలో జరిగవ వాయపారాన్నకవ ట్రోివర్స పరిమితి పెంపు న్నబెంధన
వరితస్త సెంద. అెంతరాీష్ు ర వాయపారెం చేసే వారికి వరితెంచబో దన్న రవెనూయ కారయదరిశ అజయ్
భూష్ణ్ పాెండే తెలిపారడ. పరస్త సతెం రూ.20 లక్షల ట్రోివర్స కన ి తకుావ ఉనిపిట్ికర
10.93 లక్షల మెంద జీఎస్ట్ీ చెలిోస్త సన ిరన్న చెపాిరడ. వారెందరికర ఊరట్ కలగనసెంద.
● పెంచడెం, పెంచకపో వడెం రాష్ాురల ఇష్ు ెం : ట్రోివర్స పరిమితిన్న పెంచడెం కారణెంగా రాష్ాురలు
రూ.5,200 కోట్ో ఆద యాన్ని కోలోివలసర ఉెంట్ుెంద. అెందసవలో పరిమితిన్న పెంచ లా, వదీ
అని న్నరణయాన్ని ఆయా రాష్ాురలకు విడిచిపట్కురడ. ట్ోరోివర్స పరిమితి పెంపు వలో పనసి
చెలిోెంచే వారి స్ెంఖయ తగుుతుెందన్న, అెందసవలో ఆద యాన్ని కోలోిత మన్న కొన్ని రాష్ాురలు
అభయెంతరెం తెలపడెంతో ఈ న్నరణయెం తీస్సకున ిరడ. ఏ విష్యాన్ని ఆయా రాష్ాురలు వారెం
రోజులోోగా జీఎస్ట్ీ మెండలి సకీట్ేరియట్కు తెలియజవయాలి్ ఉెంట్ుెంద. పుదసచేేరి ఈ
పరతిపాదన చేసరెందన్న అరడణ్ జైట్ీో తెలిపారడ. ఇద ఏకకాల మినహాయెంపు మాతరమేనన్న
స్ిష్ు ెంచేశారడ. దీన్న పరభకవెం అెంతరాీష్ు ర వాయపారెంపై ఉెండబో దన్న తెలిపారడ.
● పరయోజనెం ఏమిట్ి? : స్ెంవిధ న విధ న న్ని ఎెంచసకుని వాయపారడలకు మూడు
పరయోజన లు ఉన ియ. ఒకట్ి..ఏడ దకి ఒక రిట్రడి స్మరిిసేత స్రిపో తుెంద. రెండు..
నెలనెలా కాకుెండ పరతి మూడు నెలలకు ఒకస్ారి పనసి చెలిోెంచే వెస్సలుబకట్ు ఉెంట్ుెంద.

మూడు...మిగిలిన పనసి చెలిోెంపుద రడల మాదరిగా స్వివరమెైన దస్ాతరలు
న్నరేహిెంచవలసరన అవస్రెం లేదస.
● కవరళ్కు పరతేయక వెస్సలుబకట్ు : వరదల కారణెంగా తీవరెంగా నష్ు పో యన కవరళ్కు అదనెంగా
న్నధసలు స్మీకరిెంచసకోవడ న్నకి జీఎస్ట్ీ మెండలి పరతేయక వెస్సలుబకట్ు కలిిెంచిెంద.
అెంతరాీష్ు ర వాయపారెంపై 1 శాతెం వెైపరీత యల సస్స్ విధెంచసకునే అవకాశెం ఇచిేెంద. రెండేళ్ో
పాట్ు ఇద అమలోో ఉెంట్ుెంద.
● సరిరాసరత పై ఏడుగురడ మెంతురల అధయయనెం : సరిరాసరత రెంగెంపై ఎెంత జీఎస్ట్ీ ఉెండ లనిద న్నపై
భిన ిభిపారయాలు వయకత మయాయయ. ద ెంతో దీన్నపై అధయయన న్నకి ఏడుగురడ మెంతురలతో
బృెందెం ఏరాిట్యెంద. లాట్రీ వయవహారాలపైన మెంతురల బృెంద న్ని ఏరాిట్ు
చేయనసన ిరడ.
● చినివాయపారడలెంత స్ెంవిధ న పథ్కెంలోకి..: చినివాయపారడలెంత స్ెంవిధ న పథ్కెంలోకి
వచేేలా జీఎస్ట్ీ రెండు మారడిలు చేసరెంద.
మొదట్ిద: ఈ పథ్కెం కిెంద పరస్త సతెం రూ.కోట్ి వారిిక ట్రోివర్స ఉని చిని వాయపారడలు 1
శాతెం జీఎస్ట్ీ చెలిోసేత స్రిపో తుెంద. ఈ ట్రోివర్సనస రూ.1.5 కోట్ో కు పెంచిెంద. పనసి
శాతెంలో మారడిలు చేయలేదస. వస్సతవుల తయారీద రడో, స్రఫరాద రో కు ఇద ఉపకరిస్త సెంద.
రూ.40 లక్షల వరకు మినహాయెంపునస ఉపయోగిెంచసకోవడెంతో పాట్ు, ఆ పైన ఉని
ట్రోివర్సకు 1 శాతెం పనసి చెలిోసేత స్రిపో తుెంద.
రెండో ద: రూ.50 లక్షల వారిిక ట్రోివర్స ఉని వస్సత, సేవల స్రీేస్స ప ర వెైడరడో,
స్రఫరాద రడలు స్ెంవిధ న విధ న న్ని ఎెంచసకొన్న 6% పనసి చెలిోసేత స్రిపో తుెంద. సేవల
రెంగెంలో ఉనివారికి లబిి కలుగుతుెంద.
฀ ఈ ఏడ ద ఏడీబీ స్ాయెం 4.5 బిలియన్ డ లరడో

● భకరత్కు ఇచేే న్నధసల స్ాయాన్ని 2019లో 4.5 బిలియన్ డ లరో (రూ.31,500 కోట్ు
ో )కు
పెంచనసనిట్ుు ఆసరయా అభివృది బకయెంకు (ఏడీబీ) పరకట్ిెంచిెంద. భకరత ఆరిిక వయవస్ి పరస్త సత
ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో 7.3 శాతెం వృది న్న నమోదస చేస్త సెందన్న, వచేే ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో ఇద
7.6 శాత న్నకి పరడగుతుెందన్న అెంచన వేసరెంద. పట్ుుబడుల వృది కి తోడు, జీఎసీు సరిరపడట్ెంతో
ఆద యాలు పరడగుత యని అెంచన ల మేరకు ఈ గణ ెంకాలనస పరకట్ిెంచిెంద.

฀ అతయెంత డెైనమిక్ నగరాలోో హైదరాబకద్
● పరపెంచెంలోన్న అతయెంత డెైనమిక్ నగరాల జాబిత లో బరెంగళ్ూరడకు అగీస్ి ానెం దకాగా..
హైదరాబకద్ రెండో స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. ఢిల్దో 4, పుణ 5వ స్ాినెంలో ఉన ియ. ఇక చెనెైికి 7,
కోల్కత కు 15వ స్ాినెం లభిెంచ య. పరముఖ పారపరీు కన్లిుెంగ్ సేవల స్ెంస్ి జవఎల్ఎల్
రూప ెందెంచిన ఈ అధయయన జాబిత లోన్న ట్కప్ 20 స్ాిన లోో 19 ఆసరయా పసరఫరక్ నగరాలే
దకిాెంచసకోవడెం విశరష్ెం. ఈ పారెంతెంలో శరవేగ పట్ు ణీకరణ, పట్ిష్ామెైన ఆరిికాభివృది కిదే
న్నదరశనమన్న జవఎల్ఎల్ పేరొాెంద. గత ఏడ దలో ఈ స్ెంస్ి విడుదల చేసరన సరట్ీ మూమెెంట్మ్స
లిస్ు లో హైదరాబకద్ నెం.1గా న్నలవగా.. బరెంగళ్ూరడ 2, పుణ 4, కోల్కత 5, ఢిల్దో 8వ స్ాిన లోో
న్నలిచ య.
฀ ‘గోోబల్ థెంకర్స్’ జాబిత లో ముకవశ్కు చోట్ు

● అపర కుబేరడడు ముకవశ్ అెంబకన్స ‘గోోబల్ థెంకర్స్’-2019 జాబిత లో చోట్ు దకిాెంచసకున ిరడ.
పరఖాయత పరచసరణ స్ెంస్ి ‘ఫ్ారిన్ పాలసీ’ మొతత ెం 100 మెందతో ఈ జాబిత రూప ెందెంచిెంద.
పరస్త సత న్నకి కొెంత మెంద పేరోనే వెలోడిెంచిెంద. పయరిత జాబిత నస ఈనెల 22న విడుదల చేస్త సెంద.
అల్దబకబక వయవస్ాిపకుడు జాక్ మా, అమెజాన్ ముఖయ కారయన్నరేహణ ధకారి (సీఈఓ) జఫ్
బరజోస్, అెంతరాాతీయ దరవయ న్నధ (ఐఎమ్సఎఫ్ ) అధపతి కిస
ీ ు న్
ీ లగారవు కూడ ఈ జాబిత లో చోట్ు
దకిాెంచసకున ిరడ.
● ‘44.3 బిలియన్ డ లరో తో జాక్మా స్ాిన న్ని తోసరరాజన్న గతేడ ద ఆసరయాలోనే అతయెంత
స్ెంపనసిడిగా ముకవశ్ అెంబకన్స అవతరిెంచ రడ. చమురడ, రిట్ెైల్ రెంగాల నసెంచి ఆయన
ఎకుావ స్ెంపద స్ెంపాదెంచిన , తన కొతత ట్ెలికాెం స్ెంస్ి జియోతో భకరత్పై అమిత పరభకవాన్ని
చూపార’న్న ఫ్ారిన్ పాలసీ అభిపారయపడిెంద. ‘సలుయలార్స డేట్క, వాయస్ కాల్్నస తొలి ఆరడ
నెలల పాట్ు ఉచితెంగా ఇవేడెం ద ేరా 10 కోట్ో మెందకి పైగా విన్నయోగద రో నస ఎెంతో తేరగా
తమ ఖాత లో వేస్సకున ిరడ. పరపెంచెంలోనే అతిపదీ పరజాస్ాేమయ దేశెంలో స్ాార్సుఫ్ో న్ ద ేరా
ఇెంట్రిట్ విన్నయోగాన్ని వేగవెంతెం చేశారడ. ఇక తదసపరి దశలో గూగుల్, ఫేస్బుక్ వెంట్ి
స్ెంస్ి లతో పో ట్ీపడుతూ, డిజిట్ల్ వాయు తరెంగాలనస ఉపయోగిెంచసకున్న కెంట్ెెంట్, ఇతర
ఉతితు
త లనస ముకవశ్ వికీయస్ాతర’న్న ఆ స్ెంస్ి పేరొాెంద.

● గోోబల్ థెంకర్స్(అెంతరాాతీయ ఆలోచన పరడలు) జాబిత కు ఈ ఏడ ద పదో వారిికోత్వెం
స్ెందరభెంగా ఫ్ారిన్ పాలసీ తన జాబిత నస 10 విభకగాలుగా చేసర.. ఒకోా విభకగెంలో పద మెంద
పేరో డ ఇవాేలన్న న్నరణయెంచిెంద.
● గత దశాబీ కాలెంలో పరపెంచెంపై గొపి పరభకవాన్ని చూపరన వారితో తొలి గూ
ీ పు పేరో డ
ఇవేనసెంద.
● గతేడ దలో పరభకవాన్ని చూపరన వయకుతలతో ఇతర గూ
ీ పులనస న్నెంపరెంద. అెందసలో భకగెంగా 40
ఏళ్ో లోపు ఆలోచన పరడలు, రక్షణ, భదరత రెంగాలు, విదసయత్-వాత వరణెం, స్ాెంకవతికత, ఆరిిక
శాస్త ెంర -వాయపారెం, విజాానెం-ఆరోగయెం, కారయకలాపాలు, కళ్లు.. ఇలా విభజిస్ూ
త వెళ్లోెంద.
● స్ాెంకవతిక ఆలోచన పరడల జాబిత లో అెంబకన్స అగీస్ి ానెంలో న్నలిచ రడ.
● గత దశాబీ కాలెంలో పరభకవాన్ని చూపరన వయకుతల జాబిత లో జాక్మా, కిస
ీ ు న్
ీ లగారవులు చోట్ు
చేస్సకున ిరడ. యూరోపరయన్ కమిష్నర్స ఫర్స కాెంపరట్ిష్న్ మారు రట్ వెస్ు ాగర్స, ట్ీవీ వాయఖాయత
ఫరీద్ జకారియా, బిల్-మిలిెంద గవట్్, అమెజాన్ బరజోస్ ఇెందసలో చోట్ు దకిాెంచసకున ిరడ.
● నూయజిలాెండ్ పరధ న్న జసరెండ ఆడెర్సి 40 ఏళ్ో లోపు ఆలోచన పరడల జాబిత లో ఉన ిరడ.
฀ అతిపదీ ఆరిిక వయవస్ి లోో 5వ స్ాిన న్నకి భకరత్: పీడబూ

ో ూసీ
● అతిపదీ ఆరిిక వయవస్ి ల జాబిత లో బిరట్న్నస ఈ ఏడ ద భకరత్ అధగమిెంచే
అవకాశముెందన్న అెంతరాాతీయ కన్లెున్స్ స్ెంస్ి పీడబూ
ో ూసీ త జా న్నవేదకలో పేరొాెంద.
2017లో పరపెంచ బకయెంకు విడుదల చేసరన అెంతరాాతీయ రాయెంకిెంగులోో ఫ్ారన్్నస అధగమిెంచి
భకరత్ ఆరో స్ాిన న్నకి ఎగబకకిెంద. పీడబూ
ో ూసీ అెంతరాాతీయ ఆరిిక న్నవేదక పరకారెం, ఈ ఏడ ద
బిరట్న్ వాస్త వ జీడీపీ 1.6 శాతెం, ఫ్ారన్్ వాస్త వ జీడీపీ 1.7 శాతెం మేర వృది చెెందసత యన్న
అెంచన వేస్త ో ెంద. ఇదే స్మయెంలో 2019-20లో భకరత్ వృది 7.6 శాతెం నమోదయేయ
అవకాశెం ఉెందన్న పేరొాెంద. అెందసవలో భకరత్, ఫ్ారన్్లు అతిపదీ ఆరిిక వయవస్ి ల 2019
జాబిత లో యునెైట్ెడ్ కిెంగ్డమ్స (బిరట్న్)నస అధగమిెంచే వీలు కలుగుతోెంద. దీెంతో భకరత్ 5వ
స్ాినెం, ఫ్ారన్్ 6వ స్ాినెంలో న్నలిచే అవకాశెం ఉెండట్ెంతో బిరట్న్ 7వ స్ాిన న్నకి దగజారవ పరిసి తి
ర
కన్నపరస్త ో ెందన్న అభిపారయపడిెంద.
฀ ఎల్ఐసీ ఆధీనెంలోకి ఐడీబీఐ బకయెంకు

● బకయెంకిెంగ్ రెంగెంలోకి ఎల్ఐసీ పరవేశిెంచిెంద. ఐడీబీఐ బకయెంకులో 51 శాతెం వాట్క కొనసగోలు
పరకయ
ిీ పయరిత చేసరనట్ు
ో ఎల్ఐసీ పరకట్ిెంచిెంద. తద ేరా బకయెంకులో మెజారీు వాట్కద రడగా,

న్నయెంతరణ హకుాద రడగా అవతరిెంచిెంద. ‘2018 జూన్లో పారరెంభమెైన వాట్క కొనసగోలు
పరకయ
ిీ ఇపుిడు పయరత ెం్ ద. దీన్నవలో ఐడీబీఐ బకయెంకు, ఎల్ఐసీతో పాట్ు వాట్కద రడో,
ఉదో యగులు, ఖాత ద రో ెందరికర పరయోజనెం చేకూరడతుెంద’ అన్న బీఎస్ఈకి ఇచిేన
స్మాచ రెంలో ఐడీబీఐ బకయెంకు పేరొాెంద.
● ఐడీబీఐ బకయెంకులో న్నయెంతరణ వాట్క కొనసగోలు చేయాలని ఎల్ఐసీ పరతిపాదననస కవెందర
మెంతిరమెండలి గత ఆగస్సులో ఆమోదెంచిెంద. పరరఫరన్ని యల్ కవట్కయెంపులతో పాట్ు ఓపన్
ఆఫర్స ద ేరా వాట్కలు కొనసగోలు చేయాలన్న న్నరణయెంచ రడ.
పరస్త సత ఎెండీ, డీఎెండీలు కొనస్ాగుత రడ : ఎల్ఐసీకి అనసబెంధ స్ెంస్ి గా మారిన ఐడీబీఐ
బకయెంకు, పరస్త సత యాజమానయెంతోనే ముెందసకు స్ాగాలన్న న్నరణయెంచిెంద. మేనేజిెంగ్ డెైరకుర్స
రాకవశ్ శరా, డిపయయట్ీ డెైరకురో డ క.పర.న యర్స, జి.ఎెం.యద ేదార్సలనస కొనస్ాగిెంచ లన్న బో రడు
న్నరణయెంచిెంద. ఐడీబీఐ బకయెంక్ బో రడులో ఎల్ఐసీ న మిన్స డెైరకురడగా రాజవశ్ కెంద ేల్
న్నయామకాన్నకర ఆమోదెం తెలిపరెంద
฀ జీఎస్ట్ీ అపరిలేట్ ట్ెబ

ైర ుయనల్ జాతీయ బరెంచ్కు మెంతిర మెండలి ఆమోదెం
● జీఎస్ట్ీ అపరిలేట్ ట్ెబ
ైర ుయనల్కు ఒక జాతీయ ధరాాస్నెం(బరెంచ్) ఏరాిట్ు చేయడ న్నకి
కవెందరమెంతిర మెండలి(కవబినెట్) ఆమోద ముదర వేసరెంద. రాష్ు స్
ర ి ాయలో వివాద లపై రెండో
అపీిలు చేస్సకోవడ న్నకి ఇద వీలు కలిిస్సతెంద. దేశ రాజధ న్నలో ఈ బరెంచ్నస ఏరాిట్ు
చేయనసన ిరడ. కవెందరెం, రాష్ాురల నసెంచి ఒకోా స్భుయడు చొపుిన ఉెంట్కరడ. ఒక అధయక్షుడు
కూడ ఈ బరెంచ్కు ఉెంట్కరడ.
● ఒక కవెందీక
ర ృత అపరిలేట్ అథ రిట్ీన్న ఏరాిట్ు చేయాలన్న ఆరిిక మెంతిర అరడణ్ జైట్ీో
ఆధేరయెంలోన్న జీఎస్ట్ీ మెండలి డిసెంబరడలో న్నరణయెంచిన స్ెంగతి తెలిసరెందే. ఈ బరెంచ్ ఏరాిట్ు
వలో ఏట్క రూ.6.86 కోట్ో వయయెం అవుతుెందన్న అధకారిక పరకట్న ఒకట్ి వెలోడిెంచిెంద.
฀ శకితమెంత రిట్ెైలిెంగ్ దగు జాలోో రిలయన్్ రిట్ెైల్

● ముకవశ్ అెంబకన్స నేతృతేెంలోన్న రిలయన్్ రిట్ెైల్కు మరో ఘనత లభిెంచిెంద. అెంతరాాతీయెంగా
శకితమెంత రిట్ెైల్ దగు జాలతో డెలాయట్ రూప ెందెంచిన ‘గోోబల్ పవర్స్ ఆఫ్ రిట్ెైలిెంగ్ 2019’
జాబిత లో ఒకవస్ారి 95 స్ాిన లు పైకి చేర,ి 94వ స్ాినెం ప ెందెంద.

● రిలయన్్ రిట్ెైల్ స్ోు రో లో వికీయెంచే న్నత యవస్రాలు, ఎలకాురన్నక్ గృహో పకరణ లు, ఫ్ాయష్న్,
జీవనశైలి ఉతితు
త ల విభకగాలన్నిెంట్ిలో వృది బకగుెందన్న డెలాయట్ తెలిపరెంద. వికీయశాలల
విస్త రణతో పాట్ు, వికీయాలోో వృదీి బకగుెందన్న వివరిెంచిెంద.
జాబిత ఇలా
● డెలాయట్ స్ెంస్ి ఏట్క రూప ెందెంచే ఈ న్నవేదక కోస్ెం అెంతరాాతీయెంగా 250 స్ెంస్ి లనస ఎెంపరక
చేస్సకుెంట్ుెంద. 2017 ఆరిిక స్ెంవత్ర ఆద యాలనస పరిగణనలోకి తీస్సకున్న, త జా జాబిత
రూప ెందెంచిెంద. భకరత స్ెంస్ి లకు వచేేస్రికి 2018 మారిే ఆఖరడ వరకు ఆద యాలనస
స్మీకరిెంచిెంద. ఈ జాబిత లోన్న స్ెంస్ి లన్నిట్ి ఆద యెం 4.51 లక్షల కోట్ో డ లరడో (రూ.321.63
లక్షల కోట్ో కు పైగా) అన్న డెలాయట్ వెలోడిెంచిెంద.
● ఈ మొతత ెంలో తొలి 10 రిట్ెైల్ స్ెంస్ి ల ఆద య వాట్కయే 31.6 శాతెం. ఇెందసలో 7 అమెరికా
స్ెంస్ి లు కాగా, జరాన్స స్ెంస్ి లు స్ాేార్సా , ఆలిీ ఎన్కాఫ్ 5, 9 స్ాిన లోో న్నలిచ య. బిరట్న్ స్ెంస్ి
ట్ెస్ో ా స్ాినెం మెరడగుపడి 10కి చేరిెంద. అయతే జాబిత మొతత ెంలో ఐరోపాకు చెెందనవే 87
కెంపన్సలున ియ.
* పరపెంచెంలోనే అతిపదీ రిట్ెైల్ స్ెంస్ి గా వాల్మార్సు తన స్ాినెం న్నలుపుకుెంద. భకరత్లో ఫ్రో ప్
కార్సునస కొనసగోలు చేయడెంతో పాట్ు జపాన్లో రకుతెన్తో భకగస్ాేమయెం ఏరిరచసకుెంద.
* రెండో స్ి ానెంలో కాస్ు కో, మూడో స్ి ానెంలో కోీగర్స న్నలిచ య. అమెజాన్ స్ాినెం 2 స్ాిన లు
మెరడగుపడి, 4వ స్ాిన న్నకి చేరిెంద. ఈ స్ెంస్ి ఆద యెం 25.3 శాతెం వృది చెెందెంద.
฀ ట్ీసీఎస్.. పరపెంచెంలో ట్కప్–3

● ఐట్ీ సేవలోో భకరత కెంపన్సలు పరతిభ మరోస్ారి పరపెంచ న్నకి తెలిసరెంద. ఈ రెంగెంలో ట్ీసీఎస్
పరపెంచెంలోనే మూడో అతయెంత విలువెైన బకరెండ్గా గురితెంపు ప ెందెంద. 2018–19 ఆరిిక
స్ెంవత్రాన్నకి గానస యాక్ెంచర్స, ఐబీఎెం మొదట్ి రెండు స్ాిన లోో న్నలవగా, ట్ీసీఎస్ మూడో
స్ాినెంలో ఉనిట్ుు ‘బకరెండ్ ఫైన న్్’ రిపో ర్సు తెలియజవసరెంద. సరేట్ా రో ాెండ్లోన్న ద వయస్లో
జరడగుతుని పరపెంచ ఆరిిక స్దస్స్ స్ెందరభెంగా ఈ న్నవేదకనస విడుదల చేసరెంద. భకరత్కు
చెెందన ఇనోూసరస్, హచ్సీఎల్, విపో ర సైతెం ట్కప్–10లో చోట్ు స్ెంపాదెంచసకోవడెం గమన రహెం.
26.3 బిలియన్ డ లరో మారాట్ విలువతో యాక్ెంచర్స మొదట్ి స్ాినెంలో న్నలిచిెంద.
● కిత
ీ ెం ఆరిిక స్ెంవత్రెం న్నవేదకలో ఐబీఎెం మొదట్ి స్ాినెంలో ఉెండగా, ద న్ని వెనకిా నెట్ు ి
యాక్ెంచర్స మొదట్ి స్ాిన న్నకి చేరడకుెంద. 20.4 బిలియన్ డ లరో తో ఐబీఎెం రెండో స్ాిన న్నకి

పరిమితమెైెంద. 12.8 బిలియన్ డ లరో తో ట్ీసీఎస్ మూడో స్ాినెం దకిాెంచసకుెంద. స్ెంస్ి
మారాట్ విలువ కిత
ీ ెం న్నవేదకతో పో లిసేత 23 శాతెం పరిగినట్ుు బకరెండ్ ఫైన న్్ న్నవేదక తెలిపరెంద.
జపాన్ మారాట్ోో విజయెం స్ాధెంచిన తొలి భకరత ఐట్ీ కెంపన్స ట్ీసీఎస్ అన్న పరస్త ావిెంచిెంద.
ఆరిుఫీషరయల్ ఇెంట్ెలిజన్్, రోబో ట్ిక్ ఆట్ోమేష్న్ స్హా అన్ని రకాల కస్ు మర్స సేవలనస
అెందెంచడెంలో ల్దడర్సగా న్నలిచినట్ుు వివరిెంచిెంద.
● ట్కప్–10లో తొలిస్ారిగా విపో ర : విపో ర తొలిస్ారి ఈ జాబిత లో ట్కప్–10లో చోట్ు
దకిాెంచసకుెంద. డిజిట్ల్ స్ామరాిూల పెంపు, కరలకమెైన కొనసగోళ్ో పై కెంపన్స చేసరన
గణన్సయమెైన పట్ుుబడులతో ఈ విభకగెంలో పరపెంచెంలోనే అతయెంత వేగెంగా వృది చెెందసతుని
మూడో కెంపన్సగా విపో ర న్నలిచినట్ుు పేరొాెంద. అమెరికాకు చెెందన కాగిిజెంట్ (8.7 బిలియన్
డ లరడో) న లుగు, ఇనోూసరస్ (6.5 బిలియన్ డ లరడో) ఐదో స్ాినెంలో న్నలిచ య. కాయప్జమిన్న,
డీఎక్్సీ ట్ెకాిలజీ, ఎన్ట్ీట్ీ డేట్క ట్కప్–10లో న్నలిచిన ఇతర స్ెంస్ి లు. నెైపుణయ ఉదో యగులు,
పరపెంచ స్ాియ స్దసపాయాలు, వస్తులు వెంట్ివి భకరత్నస ఆకరిణీయమెైన పరదేశెంగా,
పరపెంచ న్నకి చోదకెంగా న్నలుపుతున ియన్న బకరెండ్ ఫైన న్్ సీఈవయ డేవిడ్హగ్ పేరొాన ిరడ.
฀ దేశెంలో అతయెంత విలువెన

ై బకరెండ్ ట్కట్క
● అెంతరాాతీయ అగీశణ
రీ ి వెంద బకరెండో లో ట్కట్కలకు చోట్ు దకిాెంద. లెండన్కు చెెందన బకరెండ్
ఫైన న్్ రూప ెందెంచిన గోోబల్ ట్కప్–100లో ట్కట్క బకరెండ్ 86వ స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. ట్కట్క
బకరెండ్ విలువ ఈ ఏడ ద 37 శాతెం పరిగి 1,950 కోట్ో డ లరో కు ఎగియడెంతో ట్కట్క బకరెండ్ ఈ
ఘనతనస స్ాధెంచిెందన్న బకరెండ్ ఫైన న్్ స్ెంస్ి పేరొాెంద.
● గత ఏడ ద 104వ స్ాినెంలో ఉని ట్కట్క బకరెండ్ ఈ స్ారి వెంద లోపు జాబిత లోకి వచిేెందన్న,
భకరత్ నసెంచి ఈ జాబిత లో చోట్ు స్ాధెంచిన ఏకైక కెంపన్స కూడ ఇదేనన్న వివరిెంచిెంద.
ట్ీసీఎస్ మెరడగైన పన్నతీరడతో ట్కట్క బకరెండ్ విలువ భకరీగా పరిగిెందన్న పేరొాెంద. కాగా ఈ
గురితెంపు తమకు మరిెంత పో ర త ్హాన్నిస్సతెందన్న ట్కట్క స్న్్ చెైరాన్ ఎన్. చెందరశరఖరన్
వాయఖాయన్నెంచ రడ.
฀ పరపెంచ ఎెంబీఏ రాయెంకులోో ఐఎస్బీకి 24వ స్ాినెం

● హైదరాబకద్లోన్న ఇెండియన్ స్ూాల్ ఆఫ్ బిజినెస్ (ఐఎస్బీ) న్నరేహిస్త సని పీజీపీ (పీజీ పో ర గాీెం
ఇన్ మేనేజ్మెెంట్) కి పరపెంచ వాయపత ెంగా 2019- ఫైన న్ని యల్ ట్ెైమ్స్ ఎెంబీఏ రాయెంకిెంగ్్లో 24వ
స్ాినెం దకిాెంద. అలాగవ మనదేశెంలోన్న మేనేజ్మెెంట్ విద య స్ెంస్ి లో ో ఐఎస్బీ అగీస్ి ానెంలో

న్నలిచిెంద . మొదట్ి 25 బీ-స్ూాళ్ో జాబిత లో స్ాినెం స్ెంపాదెంచిన విద య స్ెంస్ి ఇదే కావట్ెం
గమన రహెం. గత ఏడ ద రాయెంకిెంగ్్ పరకారెం ఐఎస్బీ 28వ స్ాినెంలో ఉెంద. ఈ ఏడ ద న లుగు
రాయెంకులు ఎగబకకి 24వ స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. పరధ నెంగా మేనేజ్మెెంట్ విద యరడిల జీతభత యలు,
జీత లోో పరడగుదల ఆధ రెంగా ఈ రాయెంకిెంగ్నస న్నరణయెంచ రడ.
● , అహాద బకద్, కోల్కత ...: ఫైన న్ని యల్ ట్ెైమ్స వెలోడిెంచిన పరపెంచ ఎెంబీఏ రాయెంకిెంగ్్లో ఐఎస్
బీతో పాట్ు మరో మూడు విద య స్ెంస్ి లు మొదట్ి వెంద స్ాిన లోో ఉన ియ. అవి, ఐఐఎెం-
బరెంగుళ్ూరడ (33), ఐఐఎెం- అహాద బకద్ (47), ఐఐఎెం- కోల్కత (49).
● అగీస్ి ానెంలో స్ాున్ఫ్ో ర్సు : యూఎస్కు చెెందన స్ాున్ఫ్ో ర్సు గాీడుయయేట్ స్ూాల్ ఆఫ్ బిజినెస్
ఫైన న్ని యల్ ట్ెైమ్స్ 2019 జాబిత లో అగీస్ి ానెంలో న్నలిచిెంద. రెండో స్ాినెంలో యూఎస్కవ
చెెందన హారాేర్సు బిజినెస్ స్ూాల్ ఉెంద. ఫ్ారన్్/ సరెంగపయర్సలోన్న ఇన్సీడ్ మూడో స్ాినెంలో,
యూఎస్లోన్న యూన్నవరి్ట్ీ ఆఫ్ పన్న్లేేన్నయా- వారున్ న లు వ స్ాినెంలో న్నలిచ య. లెండన్
బిజినెస్ స్ూాల్, యూన్నవరి్ట్ీ ఆఫ్ చికాగో- బూత్, ఐఎెంట్ీ- స్ో లన్ మొదట్ి పద స్ాిన లోో
ఉన ియ. అయతే ఆస్కితకరెంగా ట్కప్ 100 జాబిత లో చెైన లోన్న ఆరడ విద య స్ెంస్ి లు ఇెందసలో
స్ాినెం దకిాెంచసకోవట్ెం ఆస్కితకరమెైన అెంశెం.
฀ ఉకుా ఉతితిత లో భకరత్ అరడదెన

ై ఘనత
● ఉకుా ఉత ిదనలో భకరత్ అరడదెైన ఘనత స్ాధెంచిెంద. ముడి సీుల్ తయారీలో జపాన్నస
పకాకునెట్ు న
ి భకరత్ పరపెంచెంలోనే రెండో అతిపదీ ఉకుా ఉతితిత న్న చేపట్ేు దేశెంగా
అవతరిెంచిెందన్న వరల్ు సీుల్ అస్ో సరయేష్న్ త జా న్నవేదక వెలోడిెంచిెంద. 2018లో భకరత్లో
ముడి ఉకుా ఉతితిత 4.9 శాతెం పరిగి 106.5 మెట్క్
ిర ట్నసిలకు చేరడకుెంద. ఇద
అెంతకుముెందస ఏడ ద 101.5 మెట్క్
ిర ట్నసిలుగా నమోదెైెంద.
● ఇదే స్మయెంలో 2018లో జపాన్ ముడి ఉకుా ఉతితిత అెంతకుముెందస ఏడ దతో పో లిసేత 0.3
శాతెం పతనమెై 104.3 మెట్క్
ిర ట్నసిలకు తగిుెంద. సీుల్ ఉతితిత లో చెైన ట్కప్ ప జిష్న్లో
కొనస్ాగుతోెంద. 2018లో చెైన లో సీుల్ ఉతితిత అెంతకుముెందస ఏడ దతో పో లిసేత 6.6 శాతెం
పరిగి 928.3 మెట్క్
ిర ట్నసిలకు ఎగబకకిెంద.
● పరపెంచ ముడి ఉకుా ఉతితిత లో చెైన వాట్క 2017లో 50.3 నసెంచి 51.3 శాత న్నకి పరిగిెందన్న
వరల్ు సీుల్ అస్ో సరయేష్న్ న్నవేదక తెలిపరెంద. 2018లో 86.7 మెట్క్
ిర ట్నసిల ముడి ఉకుానస

తయారడచేసరన అమెరికా ఈ జాబిత లో 4వ స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. ఇక ట్కప్ ట్ెన్ జాబిత లో
వరడస్గా దక్ిణ కొరియా, రష్ాయ, జరాన్స, ట్రీా, బరజి
ర ల్, ఇరాన్లకు చోట్ుదకిాెంద.
฀ డిజిట్ల్ లావాదేవీలకు రక్షగా అెంబుడ్్మన్ వయవస్ి కు శ్రీకారెం

● డిజిట్ల్ లావాదేవీలకు భరోస్ా కలిిస్ూ
త రిజర్సే బకయెంక్ ఆఫ్ ఇెండియా(ఆర్సబీఐ) అెంబుడ్్మన్
వయవస్ి కు శ్రీకారెం చసట్ిుెంద. ఆన్లెైన్ లావాదేవీలు జరిగినపుిడు విన్నయోగద రడడికి ఎలాెంట్ి
ఇబబెంద కలిగిన స్మస్య వీలెైనెంత వేగెంగా పరిష్ాారమయేయెందసకు ఈ వయవస్ి
స్హకరిెంచనసెంద. బకయెంకులతో పాట్ు బకయెంకవతర స్ెంస్ి ల ద ేరా జరిపే డిజిట్ల్ లావాదేవీలకూ
ఇద వరితస్త సెంద. జనవరి 31, 2019 నసెంచి అమలోోకి తెస్త ూ ఆర్సబీఐ త జాగా నోట్ిఫరకవష్న్ జారీ
● ఎెందసకర వయవస్ి ? : ఉద హరణకు ఆన్లెైన్ ద ేరా మీరడ కొెంత నగదసనస బదల్ద
చేశారనసకుెంద ెం. డబుబ మీ బకయెంకు ఖాత నసెంచి కట్ అయపో తుెంద. నగదస మాతరెం మీరడ
బదల్ద చేయాలనసకుని మరో ఖాత కు బదల్ద కాదస. ఒకవ బకయెంకు అయతే స్ెంబెంధత బకరెంచికి
వెళ్త ే 15రోజులోోపు స్మస్య పరిష్ాారమవుతుెంద. అదే వేరవ బకయెంకు అయతే రెండు బకయెంకుల
చసట్య
ు తిరగాలి్ వస్ోత ెంద. ఒకోాస్ారి బకధయత మాద కాదెంట్ే, మాద కాదెంట్య బకయెంకులు
విన్నయోగద రడడికి చసకాలు చూపరస్త సన ియ. ఇలాెంట్ి స్మస్యలు బకయెంకులకవ పరిమితెం
కాలేదస. బకయెంకిెంగవతర ఆరిిక కారొిరవష్నసో(ఎన్బీఎఫ్సీలు), పేట్ీఎెం, ఫ్ో న్పే తదతర వాయలెట్ో ు,
ఇ-కామర్స్ వె్ెబ్ససైట్ో విష్యెంలోనూ ఎనోి ఇబబెందసలు ఎదసరవుతున ియ. వీట్ిపై
విన్నయోగద రడల నసెంచి ఆర్సబీఐకు ఫరరాయదసలు వెలో ువెతత య. ఈ నేపథ్యెంలో దేశవాయపత ెంగా
గల 21 ఆర్సబీఐ కారాయలయాలోో డిజిట్ల్ లావాదేవీల ఫరరాయదసల పరిష్ాారాన్నకి కొతత గా
అెంబుడ్్మనో నస ఏరాిట్ు చేస్త ూ ఆర్సబీఐ న్నరణయెం తీస్సకుెంద. ఇకాడ పన్నచేసే జనరల్
మేనేజర్స లేద చీఫ్ జనరల్ మేనేజరడ అెంబుడ్్మన్గా వయవహరిస్త ారడ.
● అవస్రమెైతే ఆర్సబీఐ డిపయాూట్ీ గవరిరడ వదీ కూ..: స్మస్య ఎకాడ ఉతినిమెైెందో అకాడే
స్ెంబెంధత అధకారి దృషరుకి తీస్సకళ్ాోలి. 30రోజులోో పరిష్ాారెం కాకపో తే స్ెంబెంధత రాష్ు ర
అెంబుడ్్మన్ పరిధన్న ఆశీయెంచవచసే. అకాడ పరిష్ాారెం లభిెంచకపో యన , స్ెంతృపరత
లేకపో యన ఆర్సబీఐ అెంబుడ్్మన్నస ఆశీయెంచవచసే. డిజిట్ల్ లావాదేవీలకు
స్ెంబెంధెంచిన డిపయయట్ీ గవరిరడ దృషరుకి స్మస్యనస తీస్సకళ్ో వచసే. ఇకాడ పరిష్ాారెం
లభిెంచలేదన్న భకవిసేత , న యయస్ాిన న్సి ఆశీయెంచవచసే.

ఏయే స్ెందరాభలోో స్ెంపరదెంచవచేెంట్ే!
● వాలెట్ో ు, డెబిట్-కడ
ీ ిట్ కారడులోో నగదస జమ కాకపో యన ..
● విఫలమెైన, రదసీ అయన లావాదేవీలకు స్ెంబెంధెంచిన నగదస న్నరవీశిత స్మయాన్నకి మీ
ఖాత లోోకి తిరిగి జమ కాకపో యన ..
● ఆన్లెైన్ చెలిోెంపులు, నగదస బదల్ద స్ెందరభెంగా స్రేర్స నసెంచి కాలయాపన జరిగి లావాదేవీ
విఫలమెైన ..
● విన్నయోగద రడడి ఖాత నసెంచి నగదస కట్ అయ, న్నరవీశిత స్మయెంలో ఆ నగదస జమ
కాకపో యన ..
● పరభుతే పథ్కాలకు స్ెంబెంధెంచిన నగదస లబిి ద రడడి ఖాత లో జమ కాకపో యన ..
● ప రపాట్ున తెలియన్న వయకిత ఖాత లో పడిన నగదస మళ్లో మీ ఖాత కు న్నరవీశిత స్మయెంలోపు
జమ కాకపో యన ..
● రూ.20 లక్షల వరకు పరిహారెం : డిజిట్ల్ లావాదేవీల స్ెందరభెంగా విన్నయోగద రడడికి కలిగవ
ఆరిికనష్ాున్ని అెంబుడ్్మన్ ఇపరిస్సతెంద. దీన్ని గరిష్ాెంగా రూ.20 లక్షలకు పరిమితెం చేశారడ.
అెంతకుమిెంచితే ఆ మేరకు విన్నయోగద రడడు నష్ు పో యనట్ేో . విన్నయోగద రడడు పడిన
మానసరక వేదనకు, కోలోియన విలువెైన స్మయాన్నకిగానస గరిష్ాెంగా రూ.లక్ష వరకు
నష్ు పరిహారెం లభిస్సతెంద.
● ఎలా ఫరరాయదస చేయాలెంట్ే.. : అెంబుడ్్మన్కు ఫరరాయదస చేయడ న్నకి ఎలాెంట్ి రడస్సములు
చెలిోెంచనవస్రెం లేదస. తెలోకాగితెం ఫరరాయదసనస రాసర అెంబుడ్్మన్కు పో స్ు చేయవచసే.
ఈమెయల్, ఫ్ాయక్్ కూడ అనసమతిస్ాతరడ. ఆర్సబీఐ అధకారిక వెబ్ససైట్లో ఉని
దరఖాస్సతఫ్ారాన్ని న్నెంపరన స్రిపో తుెంద. మీకు బదసలు మీ పరతిన్నధ (ఉద హరణకు
సేిహితుడు, బెంధసవు) కూడ ఫరరాయదస చేయవచసే. పరతిన్నధగా న యయవాదన్న మాతరెం
అనసమతిెంచరడ.
฀ విమాన పరయాణికుల వృది లో దేశెంలో అగీస్ి ానెంలో దల్దో

● విమాన పరయాణికుల రాకపో కలోో తెలుగు రాష్ాురలోో వృది కన్నపరస్త ో ెంద. పరయాణికుల
స్ెంఖయపరెంగా దేశెంలో తెలెంగాణ 6, ఆెంధరపద
ర ేశ్ 13వ స్ాిన లోో న్నలిచ య. పౌర విమానయాన
శాఖ స్హాయ మెంతిర జయెంత్ సరనహ ఫరబవ
ర రి 13న రాజయస్భలో ఓ పరశికు స్మాధ నెంగా ఈ
విష్యాన్ని వెలోడిెంచ రడ.

● 2017తో పో లిసేత 2018లో ఏపీలో పరయాణికుల వృది 36.3% మేర ఉెంద. ఇదే స్మయెంలో
తెలెంగాణలో 26.4% మేర వృది నమోదయెంద. ఏపీలో 2016లో 35.62 లక్షల మేర ఉని
పరయాణికుల స్ెంఖయ 2018 న ట్ికి 52 లక్షలకు చేరగా, తెలెంగాణలో 1.16 కోట్ో నసెంచి 1.88
కోట్ో కు పరిగిెంద.
● అతయధక త కిడి ఇలా...
1 దల్దో 5.19 కోట్ు
ో
2 మహారాష్ు ర 4.77 కోట్ు
ో
3 కరాణట్క 3.01 కోట్ు
ో
4 పశిేమబరెంగాల్ 2.19 కోట్ు
ో
5 తమిళ్న డు 2.14 కోట్ు
ో
฀ కారాయలయాల అదెీ పరడగుదలలో మూడో స్ి ానెంలో బరెంగళ్ూరడ

● కారాయలయాలకు అమిత గిరాకర ఉని పరపెంచ నగరాలోో మనదేశెం నసెంచి బరెంగళ్ూరడకు కరలక
స్ాినెం లభిెంచిెంద. పరధ న పారెంత లోోన్న కారాయలయాల అదెీ శరవేగెంగా పరడగుతుని నగరాలోో
పరపెంచెంలో మూడో స్ి ానెం బరెంగళ్ూరడదేనన్న సరిరాసరి కన్లెుెంట్ నెైట్ ఫ్ారెంక్ తెలిపరెంద.
● బరెంగళ్ూరడలో 2018లో చదరపు అడుగుకు అదెీ రూ.125 కాగా, 2019 ఆఖరడకు మరో 6.6
శాతెం పరగొచేన్న అెంచన వేసరెంద.
● అెంతరాాతీయెంగా మొతత ెం 33 నగరాలతో రూప ెందెంచిన ఈ జాబిత లో దల్దో కి 4వ స్ాినెం
దకిాెంద. ఇకాడ ఏ గవడ్
ీ కారాయలయ భవన ల న్నరాాణెం తకుావ కనసక, ఇకాడ వృదీ 6.5
శాతెంగా ఉెండొ చేన్న పేరొాెంద. ఈ నగరెంలోన్న కరలక పారెంత లోో చదరపు అడుగుకు రూ.326
అదెీ ఉెందన్న వివరిెంచిెంద.
฀ అెంకుర పరిశమ
ీ ట్రోివరడ పరిమితి రూ.100 కోట్ో కు పెంపు
● దేశ్రయ అెంకుర వయవస్ి నస బలోపేతెం చేసేలా పరభుతేెం కరలక న్నరణయాలనస తీస్సకుెంద. ఏెంజల్
ట్కయక్్ మినహాయెంపు పట్ుుబడి పరిమితిన్న పరస్త సతముని రూ.10 కోట్ో నసెంచి రూ.25 కోట్ో కు
పెంచిెంద. అలాగవ అెంకుర హో ద కాలపరిమితిన్న పదేళ్ోకు పెంచిెంద. అెంట్ే.. ఇపిట్ివరకు ఏడేళ్ో
పాట్ే అెంకుర పరయోజన లనస ప ెందే వీలుెండగా, ఇక నసెంచి పదేళ్ో వరకు ఆ పరయోజన లనస
ప ెందొ చేనిమాట్. ఈ పరిణ మెం అట్ు అెంకుర స్ెంస్ి లకవ కాదస వీట్ిలో ో పట్ుుబడి పట్ేు ఏెంజల్
ఇనెేస్ు రోకు కూడ పరయోజనెం చేకూరేనసెంద.

● ఏెంజల్ ట్కయక్్ కట్కులి్ెందగా నోట్ీస్సలు వస్సతన ియన్న, దీన్న వలో తమ వాయపారెంపై పరభకవెం
పడుతోెందన్న కొన్ని అెంకుర స్ెంస్ి లు ఆెందో ళ్న వయకత ెం చేస్త సని నేపథ్యెంలో ఈ పరిణ మెం
చోట్ుచేస్సకోవడెం గమన రహెం.
● ఆద యపు పనసి చట్ు ెం- 1961లోన్న సక్షన్ 56(2)(7బీ) పరకారెం.. అెంకుర స్ెంస్ి లు స్ాధ రణ
మారాట్ విలువకు మిెంచి స్మీకరిెంచిన న్నధసలనస ఇతర వనరడల నసెంచి వచిేన ఆద యెంగా
పరిగణిెంచి 30 శాతెం పనసి విధస్ాతరడ. 2012లో ఈ న్నబెంధననస పరభుతేెం తీస్సకొచిేెంద.
అెంకుర స్ెంస్ి లో ో ఏెంజల్ ఇనెేస్ు రో డ పట్ేు పట్ుుబడులపై ఇద పరభకవెం చూపుతుెండట్ెంతో దీన్ననే
ఏెంజల్ ట్కయక్్ న్నబెంధనగా పరిగణిస్త సన ిరడ. అయతే దీన్నన్న స్రళ్లకరిస్త ూ ఫరబవ
ర రి
19న పరిశమ
ీ ల పో ర త ్హెం, అెంతరు త ట్ేడ్
ర విభకగెం (డీపీఐఐట్ీ) నోట్ిఫరకవష్న్ జారీచేసరెంద.
● త జా నోట్ిఫరకవష్న్ పరకారెం అెంకురాలోో రూ.25 కోట్ో వరకు పట్ేు పట్ుుబడులకు పనసి
మినహాయెంపు ఉెంట్ుెంద. అెంతకుముెందస ఈ పరిమితి ఏెంజల్ ఇనెేస్ు రో డ పట్ేు పట్ుుబడితో
కలిపర రూ.10 కోట్ు
ో గా ఉెంద. అలాగవ సేిహితులు లేద కుట్ుెంబ స్భుయలు లేద పరమోట్రడో
పట్ుుబడులకు కూడ రూ.25 కోట్ో వరకు పనసి మినహాయెంపు పరిమితి ఉెంట్ుెందన్న
పరభుతేెం స్ిష్ు ెం చేసరెంద.
న్నరేచనెంలో మారడి..
● పట్ుుబడులపై పనసి మినహాయెంపులు ప ెందేెందసకు ద న్నకి తగు ట్ో ుగా అెంకురాల
న్నరేచన న్ని కూడ డీపీఐఐట్ీ స్వరిెంచిెంద. వయవస్ాిపరతెం లేద రిజిసేుష్
ర న్ అయనపిట్ి నసెంచి
ఒక ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో ట్రోివరడ రూ.100 కోట్ు
ో మిెంచకుెంట్ే ఆ స్ెంస్ి నస అెంకుర స్ెంస్ి గా
పరిగణిస్త ారడ. ఇెంతకుముెందస ఈ పరిమితి రూ.25 కోట్ు
ో గా ఉెంద.
* వయవస్ాిపరతెం లేద రిజిసేుష్
ర న్ తేదీ నసెంచి పదేళ్ో ద కా అెంకురెంగానే పరిగణిస్త ారడ.
ఇెంతకుముెందస ఈ పరిమితి ఏడేళ్ో లగా ఉెంద.
మినహాయెంపు ఎపుిడెపుిడెంట్ే..
● న్నకర విలువ రూ.100 కోట్ు
ో లేద రూ.250 కోట్ు
ో ట్రోివరడనస కలిగి ఉని నమోదత స్ెంస్ి లు
రూ.25 కోట్ో పరిమితి ద ట్ి పట్ేు పట్ుుబడులకు సక్షన్ 56 (2) (7బీ) నసెంచి మినహాయెంపు
● పరవాస్ భకరతీయులు, పరత యమాియ ఇనెేస్ు మెెంట్ ఫెండ్్ (కవట్గిరి-1) రూ.25 కోట్ో పరిమితి
ద ట్ి పట్ేు పట్ుుబడులకు కూడ పై సక్షన్ నసెంచి మినహాయెంపు ప ెందే వీలుెంట్ుెంద.

● డీపీఐఐట్ీ గురితెంపు ఉెండి పవ
ైర ేట్ లిమిట్ెడ్ కెంపన్సగా వయవహరిస్త సని అెంకుర స్ెంస్ి లకు సక్షన్
56(2)(బీ) నసెంచి మినహాయెంపు ప ెందే అరహత లభిస్సతెంద. దీెంతో పాట్ు స్ాధ రణ వాయపార
పరకయ
ిీ లో భకగెంగా కాకుెండ ఎలాెంట్ి సరిరాస్సతలోో అెంకుర స్ెంస్ి లకు పట్ుుబడులు పట్ు కూడదస.
అలాగవ వాహన లోో రూ.10 లక్షలకు మిెంచి పట్ుుబడులు పట్ు కూడదస.
● సక్షన్ 56(2)(7బీ) నసెంచి మినహాయెంపునకు అరహత స్ాధెంచిన అెంకుర స్ెంస్ి లు త ము
స్మీకరిెంచిన న్నధసల విన్నయోగెంపై సీేయ డికోరవష్న్నస డీపీఐఐట్ీకి స్మరిిెంచ లి. వీట్ిన్న
సీబీడీట్ీకి డీపీఐఐట్ీ పెంపరస్త సెంద. ఇెంతకుమిెంచి ఏ ఇతర దరఖాస్సతలు స్మరిిెంచ లి్న
అస్వరెం లేదస. పరతేయకెంగా పరిశ్రలనలు కూడ ఉెండవు. ఆద యపు పనసి చట్ు ెంలోన్న సక్షన్
56 కిెంద మినహాయెంపులకు షేరో విలువనస కూడ ఇక నసెంచి పారతిపదకగా తీస్సకోరడ.
฀ న్నరాాణెంలో ఉని ఇళ్ో పై జీఎసీు 5శాత న్నకి తగిుెంపు

● ఇళ్ో కొనసగోలుద రో కు ఊరట్ కలిగిెంచేలా పనసి భకరాన్ని తగిుస్త ూ వస్సత-సేవల పనసి (జీఎసీు)
మెండలి న్నరణయెం తీస్సకుెంద. ఫరబవ
ర రి 24న జరిగిన మెండలి 33వ స్మావేశెంలో ఈ న్నరణయెం
తీస్సకున ిరడ .
● న్నరాాణెంలో ఉని ఇళ్ో పై జీఎసీు శాత న్ని 12శాతెం నసెంచి 5శాత న్నకి; అెందసబకట్ు ధరలోో ఉని
ఇళ్ో పై పనసినస 8 శాతెం నసెంచి 1 శాత న్నకి తగిుెంచ రడ .అలాగవ ‘కొతత విధ నెంలో బిలు రో డకు
ఇన్పుట్ ట్కయక్్ కడిట్
ర (ఐట్ీసీ) చెలిోెంచడెం రదీ వుతుెంద. ఈ న్నరణయాలు ఏపరరల్ ఒకట్ో తేదీ
నసెంచి అమలోోకి వస్ాతయ.
฀ ద తృతేెంలో రూ.437 కోట్ో విరాళ్ెంతో ముకవశ్ అగీస్ి ానెం

● దేశెంలోనే అతయెంత స్ెంపనిపరడడు ముకవశ్ అెంబకన్స ద తృతేెంలోనూ ముెందసవరడస్లో
న్నలిచ రడ. గత స్ెంవత్రాన్నకి (2018) చెైన స్ెంస్ి హయయరన్ ఇెండియా రూప ెందెంచిన
జాబిత లో భకరత్లో అతయెంత ద నశ్రలిగా ముకవశ్కు అగీస్ి ానెం లభిెంచిెంద.
● ద తృతే కారయకలాపాల న్నమితత ెం ఆయన రూ.437 కోట్ు
ో ఖరడే చేశారడ. రెండో స్ాినెంలో ముకవశ్
వియయెంకుడు, పరరమాల్ గూ
ీ పు ఛెైరాన్ అజయ్ పరరమాల్, ఆయన కుట్ుెంబెం న్నలిచిెంద. వీళ్లో
రూ.200 కోట్ో మేర విరాళ్ెంగా ఇచ ేరడ. విపో ర ఛెైరాన్ అజీమ్స పేరమ్సజీ మూడో స్ాినెంలో
ఉన ిరడ. ద తృతే కారయకలాపాల కోస్ెం ఈయన రూ.113 కోట్ు
ో వెచిేెంచ రడ.జాబిత లోన్న 39
మెంద భకరతీయులోో మెంజు డి గుపాత ఒకారవ మహిళ్.

● కారొిరవట్ స్ామాజిక బకధయతలో (సీఎస్ఆర్స) భకగెంగా రిలయన్్ ఫ్ౌెండేష్న్ ద ేరా విదయ
స్దసపాయాల కలిన న్నమితత ెం అధక న్నధసలనస విరాళ్ెం రూపెంలో ముకవశ్ వెచిేస్సతన ిరడ.
విదయతో పాట్ు గాీమీణ భివృది , ఆరోగయ స్ెంరక్షణ లాెంట్ి వాట్ికి కూడ తన ద తృతే
కారయకలాపాలోో ఆయన అధక పారధ నయెం ఇస్సతన ిరన్న న్నవేదక వెలోడిెంచిెంద.
● పరరమాల్ కుట్ుెంబెం న్సతి ఆయోగ్తో జట్ుుకట్ిు పరరమాల్ ఫ్ౌెండేష్న్ ద ేరా విదయ, పారథ్మిక
ఆరోగయెం, పో ష్కాహారెం అెందెంచడెం లాెంట్ి వాట్ికి విరాళ్ెంగా ఇస్ోత ెంద. అజీమ్స పేరమ్సజీ
ఫ్ౌెండేష్న్ ద ేరా అజీమ్స పేరమ్సజీ విద య వస్తుల కలినకు స్హకారెం అెందస్సతన ిరడ. 2017
అకోుబరడ 1 నసెంచి 2018 సపు ెంబరడ 30 మధయ ద తృతే కారయకలాపాల కోస్ెం రూ.10 కోట్ో కు
మిెంచి వెచిేెంచిన వారితో ఈ జాబిత రూప ెందెంచిెంద. స్గట్ున రూ.40 కోట్ో తో మొతత ెంగా
జాబిత లోన్న భకరతీయులు ద తృతేెం కోస్ెం ఖరడే చేసరన డబుబ రూ.1560 కోట్ో న్న న్నవేదక
฀ తొలిస్ారిగా అెంతరాాతీయ కుబేరడల తొలి 10 మెంద జాబిత లోకి ముఖవష్ అెంబకన్స

● పరపెంచ అగీశణ
రీ ి కుబేరడల తొలి 10 మెందలో, రిలయన్్ ఇెండసీుస్
ర ఛెైరాన్ ముకవశ్ అెంబకన్స
తొలిస్ారిగా చోట్ు దకిాెంచసకున ిరడ. 54 బిలియన్ డ లరో (రూ.3.83 లక్షల కోట్ు
ో ) న్నకర
స్ెంపదతో అెంతరాాతీయ కుబేరడల జాబిత లో పదో స్ాినెంలో ముకవశ్ న్నలిచినట్ు
ో ‘ద హయయరన్
గోోబల్ రిచ్ లిస్ు -2019’ వెలోడిెంచిెంద.
హయయరన్ న్నవేదకలోన్న ఇతర ముఖాయెంశాలు..
* ముకవశ్ స్ో దరడడెైన అన్నల్ అెంబకన్స న్నకర స్ెంపద విలువ గణన్సయెంగా తగిుెంద. ఎరిక్స్న్కు
రూ.540 కోట్ో బకాయ చెలిోెంచన్న కారణెంగా స్సపీరెం కోరడు నసెంచి అరస్ు హచేరికలు కూడ
అెందసకుని విష్యెం తెలిసరెందే. ఏడేళ్ో కిెందట్ 7 బి. డ లరడోగా ఉని అన్నల్ స్ెంపద 5
బిలియన్ డ లరడో తగిు 1.9 బి. డ లరో కు చేరిెంద. ఈ ఇదీ రడ స్ో దరడలు కుట్ుెంబ స్ెంపదనస
పెంచసకుని స్మయెంలో, ఒకవ దగు ర పరయాణ న్ని మొదలుపట్ిున .. ముకవశ్ గత ఏడేళ్ోలో తన
స్ెంపదనస 30 బిలియన్ డ లరో మేర పెంచసకోగా.. అన్నల్ అదే స్మయెంలో 5 బి. డ లరడో
పో గొట్ుుకున ిరడ.
* అమెజాన్ అధపతి జఫ్ బరజోస్ (147 బి. డ లరడో) వరడస్గా రెండో ఏడ దీ ఈ జాబిత లో
అగీస్ి ానెంలో కొనస్ాగారడ. (అయతే భకరయకు విడ కులు ఇచిేన తరాేత ఈ స్ాినెంలో
కొనస్ాగకపో వచసే.) బిల్గవట్్(96 బి. డ లరడో), వారన్ బఫట్(88 బి. డ లరడో), బరరాిర్సు ఆరాిల్ు

(86 బి. డ లరడో), జుకర్సబర్సు (80 బి. డ లరడో)లు రెండు, మూడు, న లుగు, అయదో స్ాిన లోో
న్నలిచ రడ.
* భకరతీయ కుబేరడలోో ముకవశ్ తరాేతి స్ాిన లోో హిెందసజా గూ
ీ ప్ ఛెైరాన్ ఎస్.పర. హిెందసజా(21
బి. డ లరడో), విపో ర ఛెైరాన్ అజీమ్స పేరమ్సజీ(17 బి. డ లరడో)లు న్నలిచ రడ.
* పయన వాలా ఛెైరాన్ సైరస్ పయన వాలా 13 బి. డ లరో తో భకరత కుబేరడలోో న లుగో స్ాిన న్ని
దకిాెంచసకున ిరడ. లక్ీా మితత ల్, ఉదయ్ కోట్క్, గౌతమ్స అద న్స, దల్దప్ స్ెంఘిేలు అయదో ,
ఆరో, ఏడో స్ాిన లోో న్నలిచ రడ.
* గోదేజ్
ర కుట్ుెంబెంలో మూడో తరెం వారస్సరాలెైన సరాత కిష్
ీ ణ భకరత మహిళ్ా కుబేరడల
జాబిత లో అగీస్ి ానెం (6.1 బి. డ లరడో) ప ెంద రడ. స్ ెంతెంగా ఎదగిన అగీగామి మహిళ్ా
పారిశాీమికవేతతగా కిరణ్ మజుెంద ర్స ష్ా(3.5 బి. డ లరడో) న్నలిచ రడ.
* జీ ఎెంట్ర్సట్ెైన్మెెంట్కు చెెందన స్సభకశ్ చెందర, స్న్ట్ీవీ కళ్ాన్నధ మారన్లు తమ న్నకర
స్ెంపదలో క్ీణతనస చవిచూశారడ.
* 2012 తరాేత హయరన్ గోోబల్ రిచ్ లిస్ు లో భకరత్ అయదో స్ాిన న్నకి పరిమితెం కావడెం ఇదే
తొలిస్ారి. బలహీన రూపాయ, స్ాుక్ మారాట్ో మెందగమనెం వలో జాబిత లో మూడో వెంతునస
కోలోియెంద.
* ఈ ఏడ ద జాబిత లో మొతత ెం కుబేరడల స్ెంఖయ గతేడ దతో పో లిసేత 2,694 నసెంచి 2,470కు
తగిుెంద.
* ఈ 2,470 మెంద కుబేరడల మొతత ెం స్ెంపద 9.5 లక్షల కోట్ో డ లరడోగా ఉెంద. అెంతరాాతీయ
జీడీపీలో ఇద 12 శాత న్నకి స్మానెం.
฀ గోోబల్ ట్కప్ ఎెంపాోయర్సగా ట్ీసీఎస్

● దేశెంలో అతిపదీ స్ాఫ్టు వేర్స కెంపన్స ట్కట్క కన్లెున్స్ స్రీేసస్ (ట్ీసీఎస్).. వరడస్గా న లుగో
ఏడ ద పరపెంచెంలోన్న ట్కప్ ఎెంపాోయర్సగా గురితెంపు ప ెందెంద. ట్కప్ ఎెంపాోయర్స్ ఇన్నసరుట్యయట్
నసెంచి కెంపన్సకి ఈ స్రిుఫరకవష్న్ లభిెంచిెంద. ట్కప్ ట్ెన్ ఐట్ీ సేవల బకరెండో లో ఈ గురితెంపు ప ెందన
ఏకైక కెంపన్స మాదేనన్న ట్ీసీఎస్ తెలిపరెంద. పరస్త సతెం ట్ీసీఎస్ పరపెంచవాయపత కారాయలయాలోో 4.17
లక్షల మెంద పన్నచేస్త సన ిరడ. గోోబల్ రాయెంకిెంగ్తోపాట్ు ఉతత ర అమెరికా, యూరప్, ఆసరయా
పసరఫరక్, పశిేమాసరయా పారెంత లోో ట్ీసీఎస్ నెెంబర్స వన్ ట్కప్ ఎెంపాోయర్సగా గురితెంపు
దకిాెంచసకుెంద.

● కెంపన్సకి 29 దేశాలోో ట్కప్ ఎెంపాోయర్సగా, మరో 16 దేశాలోో నెెంబర్స వన్ ట్కప్ ఎెంపాోయర్సగా
స్రిుఫరకవష్న్ లభిెంచిెంద.
฀ స్ాఫ్టు వేర్స ఉతితు

త ల జాతీయ విధ న న్నకి కవెందరెం ఆమోదెం
● 2025 కలాో 65 లక్షల ఉదో యగాలనస స్ృషరుెంచడెంతో పాట్ు స్ాఫ్టు వేర్స ఉతితు
త ల అభివృది
కవెందరెంగా భకరత్నస న్నలపడెం కోస్ెం స్ాఫ్టు వేర్స ఉతితు
త లపై ఒక జాతీయ విధ న న్నకి కవెందర
మెంతిర మెండలి ఆమోదముదర వేసరెంద.
● ‘భకరత్ ఐట్ీ ఆద యాలు 168 బి.డ లరడోగా ఉన ియ. అయతే అెందసలో ఎకుావ భకగెం
సేవల నసెంచే వస్సతన ియ. ఉతితు
త ల నసెంచి కవవలెం 7.1 బి.డ లరవో అెందసతున ియ.
చ లా వరకు స్ాఫ్టు వేర్స ఉతితు
త లు దగుమతి చేస్సకుెంట్ున ిెం. అయతే ఇపుడు
ఆమోదెంచిన స్ాఫ్టు వేర్స ఉతితు
త ల విధ నెం ద ేరా 2025 కలాో భకరత్నస స్ాఫ్టు వేర్స
ఉతితు
త లకు కవెందరెంగా మారేగలమ’న్న ఐట్ీ మెంతిర రవి శెంకర్స పరస్ాద్ పేరొాన ిరడ.
● ఈ విధ నెం ద ేరా భకరీ ఆద య పరయోజన లతో పాట్ు 65 లక్షల మెందకి ఉదో యగాలు
లభిెంచగలవన్న ఆయన అెంచన వేశారడ. కొతత జాతీయ ఎలకాురన్నక్్ విధ న న్నకి ఆమోదెం
తెలిపరన కొదీ రోజులోోనే ఈ పరిణ మెం చోట్ు చేస్సకోవడెం గమన రహెం. తద ేరా కృతిరమ మేధ,
బిగ్ డేట్క, ఐఓట్ీ, రోబో ట్ిక్్ విభకగాలోో భకరత్ ఒక అెంతరాాతీయ దగు జెంగా మారాలని
పరయత ిలనస పరభుతేెం వేగెం చేసరెందనే చెపాిలి.
● రూ.1000 కోట్ు
ో పరభుతే నసెంచి..: కొతత విధ నెం ద ేరా 10,000 స్ాెంకవతిక అెంకురాలు
అవతరిస్త ాయన్న మెంతిర అన ిరడ. 10 లక్షల మెంద ఐట్ీ వృతిత న్నపుణులకు నెైపుణయెం
పరడగుతుెందన్న.. అెందసలో లక్ష మెంద పాఠశాల, కళ్ాశాల విద యరడిలు ఉెంట్కరన్న ఆయన
చెపుికొచ ేరడ. ‘విధ నెంలో భకగెంగా రూ.5000 కోట్ో తో స్ాఫ్టు వేర్స ఉతితు
త ల అభివృది
న్నధ(ఎస్పీడీఎఫ్)న్న ఏరాిట్ు చేస్త ారడ. భకరత పరభుతేెం రూ.1000 కోట్ు
ో పడుతుెంద.
మిగత పరిశమ
ీ నసెంచి వస్ాతయ’న్న ఆయన తెలిపారడ.
● రూ.10,000 కోట్ో ఫేమ్స పథ్కాన్నకర.. : విదసయత్, హైబిరడ్ వాహన లనస పో ర త ్హిెంచడెం కోస్ెం
రూ.10,000 కోట్ో ఫేమ్స-2 పథ్కాన్నకి కవెందర మెంతిర మెండలి ఆమోదెం తెలిపరనట్ు
ో ఆరిిక
మెంతిర అరడణ్ జైట్ీో తెలిపారడ. ఏపరరల్ 1, 2019 నసెంచి మూడేళ్ో పాట్ు ఈ పథ్కెం అమలు
అవుతుెంద. పరస్త సత ఫేమ్స ఇెండియా పథ్కాన్నకి దీన్నన్న రెండో దశగా చెబుతున ిరడ. ఏపరరల్ 1,
2015న రూ.895 కోట్ో తో ఫ్ాస్ు ర్స అడ పి న్ అెండ్ మానసయఫ్ాకేరిెంగ్ ఆఫ్ ఎలకిురక్ వెహికల్్

(ఫేమ్స-1)నస తీస్సకొచిేన స్ెంగతి తెలిసరెందే. రెండో దశ పథ్కెం ద ేరా 10 లక్షల విదసయత్
దేచకీ వాహన లు, 5 లక్షల తిరచకీ వాహన లు; 55,000 విదసయత్ కారడో, 7000 విదసయత్
బస్స్లకు పో ర త ్హెం ఇవేనసన ిరడ.
● శతుర ఆస్సతల నగదీకరణకూ.. : శతుర ఆస్సతల, కవెందర పరభుతే రెంగ స్ెంస్ి ల(సీపీఎస్ఈ)
పరధ నేతర ఆస్సతల నగదీకరణ పరకయ
ిీ కు కవెందర మెంతిర మెండలి ఆమోదెం తెలిపరెంద. పాకిస్ి ాన్
లేద చెైన కు వలస్ వెళ్లో, ఇక భకరత పౌరడలుగా ఏమాతరెం లెకాలోకి రాన్న వారడ ఇకాడ
వదలివెళ్లోన ఆస్సతలనస శతుర ఆస్సతలుగా పరిగణిస్త ారడ. ఈ ఆస్సతల నగదీకరణ పరకయ
ిీ నస ఇతర
సీపీఎస్ఈలు, పీఎస్యూలు, పరభుతే స్ెంస్ి లు, ఖాయలా పడు సీపీఎస్ఈల ఆస్సతలకు
కూడ వరితెంపజవసే అవకాశెం ఉెంద. రెండేళ్ో తరాేత ఈ పరకయ
ిీ నస పరభుతేెం స్మీక్ిస్త సెంద.
฀ పీఎస్బీలకు ‘ఈజ్’ రాయెంకుల విడుదల

● స్ెంస్ారణల అజెండ నస స్మరిెంగా అమలు చేసర పరభుతే రెంగ బకయెంకులోోనే (పీఎస్బీ)
పెంజాబ్స నేష్నల్ బకయెంక్ (పీఎన్బీ) అగీస్ి ానెంలో న్నలిచిెంద. న్సరవ్ మోదీ కుెంభకోణెం
ఉదెంతెం పరభకవెం వెెంట్కడినపిట్ికర, వివిధ పారమాణిక అెంశాలోో ఈ బకయెంకు అతుయతత మ
పన్నతీరడ కనబరేడెం గమన రహెం.
● విన్నయోగద రడల స్మస్యలపై స్తేర స్ిెందన, రడణ ల వృది డిజిట్లెైజష్న్ స్హా 6
విభకగాలోో 140 అెంశాల ఆధ రెంగా పీఎస్బీలకు ఈ రాయెంకులనస ఇచ ేరడ. బీసీజీ- ఐబీఐ
రూప ెందెంచిన న్నవేదక పరకారెం.. ఈజ్ (ఎన్హాన్్డ్ యాక్స్, స్రీేస్ ఎక్లెన్్) స్ూచీలో
100 పాయెంట్ో కు గానస పీఎన్బీ 78.4 పాయెంట్ు
ో ప ెంద మొదట్ి స్ాిన న్ని దకిాెంచసకుెంద.
ఆ తరాేతి స్ాిన లోో బీఓబీ (77.8 పాయెంట్ు
ో ), ఎస్బీఐ (74.6 పాయెంట్ు
ో ), ఓరియెంట్ల్
బకయెంక్ ఆఫ్ కామర్స్ (69 పాయెంట్ు
ో ), కనరా బకయెంకు (67.5 పాయెంట్ు
ో ), సరెండికవట్ బకయెంక్
(67.1 పాయెంట్ు
ో ) న్నలిచ య.
● ఇబబెందసలనస తట్ుుకొన్న న్నలిచిెంద : బకయెంకులోో పో ట్ీతత ేన్ని పెంచేెందసకు, ఇతర
బకయెంకులతో పో లిసేత అతుయతత మ పన్నతీరడ కనబరవేలా పో ర త్హిెంచేెందసకు ఈ రాయెంకుల
విధ న న్ని తీస్సకొచిేనట్ు
ో కవెందర ఆరిిక మెంతిర జైట్ీో చెపాిరడ. ఢిల్దోలో జరిగిన ఇెండియన్
బకయెంక్్ అస్ో సరయేష్న్ (ఐబీఏ) కారయకీమెంలో బీసీజీ- ఐబీఏ రాయెంకుల న్నవేదకనస ఆయన
విడుదల చేశారడ.

฀ పరపెంచెంలోనే వేగవెంతమెైన విదసయత్ కారడ ‘బట్ిస్ు ా’
● పరపెంచెంలోనే వేగవెంతమెైన విదసయత్ కారడ ‘బట్ిస్ు ా’నస మహీెందర గూ
ీ ప్నకు చెెందన
ఆట్ోమొబిల్ పరన్నన్ఫ్ారిన జన్సవా వాహన పరదరశనలో ఆవిష్ారిెంచిెంద. 2020లో ఈ
కారడనస విపణిలోకి తీస్సకురావడ న్నకి స్ెంస్ి స్న ిహాలు చేస్త ో ెంద. ఇట్ల్దలో ఈ కారడనస
డిజైన్, అభివృది చేసరనట్ు
ో పరన్నన్ఫ్ారిన వెలోడిెంచిెంద.
● మహీెందర గూ
ీ ప్నకు చెెందన ఆట్ోమొబిల్ పరన్నన్ఫ్ారిన లగు రీ విదసయత్ వాహన లనస
వికీయస్సతెంద. గెంట్కు 0-100 కి.మీ వేగాన్ని రెండు సకనో లోపే బట్ిస్ు ా అెందసకోగలదస.
ఫ్ారడాలా 1 రవసరెంగ్ కారడ కెంట్ే బట్ిస్ు ా శకితవెంతమెైనదన్న, 250 కి.మీ వేగాన్ని బట్ిస్ు ా
బదీ లుకొట్ిుెందన్న కెంపన్స పేరొాెంద. కవవలెం 150 బట్ిస్ు ా కారో నస మాతరమే తయారడచేస్త ామన్న,
ఉతత ర అమెరికా, ఐరోపా, మధయపారచయ, ఆసరయా విపణులకు స్మానెంగా పెంపరస్త ామన్న
฀ తెలుగు రాష్ాురలోో కన్సస్ వేతనెం నెలకు రూ.9,880

● దేశవాయపత ెంగా వివిధ రెంగాలోో పన్నచేస్త సని కారిాకుల కన్సస్ వేతనెం రట్ిుెంపు కానసెంద.
పరస్త సతెం రోజుకి స్గట్ు కన్సస్ వేతనెం రూ.176 ఉెండగా ఇద గరిష్ాెంగా రూ.447 వరకు
పరగనసెంద. జాతీయస్ాియలో కన్సస్ వేతన ల అమలు కోస్ెం కవెందర పరభుతేెం న్నయమిెంచిన
న్నపుణుల కమిట్ీ ఈ మేరకు సరఫ్ారడ్ చేసరెంద. రాష్ాురలనస 5 కవట్గిరీలుగా విభజిస్ూ
త ఆ
మేరకు కన్సస్ వేతన లనస కమిట్ీ పరతిపాదెంచిెంద.
● తెలుగు రాష్ాురలనస ఒకవ కవట్గిరీ కిెందకు తీస్సకొస్ూ
త నెలవారీ కన్సస్ వేతన న్ని రూ.9,880గా
పేరొాెంద. 2018 జులెై న ట్ికి ధరల పారమాణికెంగా ఒకోా వయకితకి అయేయ ఖరడేనస లెకిాెంచి
న్నవేదక సరదిెం చేసరన కమిట్ీ.. ద న్ని కవెందర కారిాకశాఖకు అెందెంచిెంద.
● అయదస రీజియనో గా విభజన...: గతెంలో మూడు రీజియనో గా కన్సస్ వేతన లు
విభజిెంచేవారడ. పరస్త సతెం ఆ స్ెంఖయనస అయదసకు పెంచిెంద. ఇెందసలో తెలుగు రాష్ాురలు
రీజియన్-2లో ఉన ియ. ఈ పారెంత కారిాకులకు కన్సస్ వేతనెం తకుావగా ఉెంట్ోెంద. దల్దో ,
గోవా, హరియాణ , పెంజాబ్స, హిమాచల్ పరదేశ్నస కవట్గిరీ-4లో చేరాేరడ. కన్సస్ వేతన న్నకి
అదనెంగా రోజుకి రూ.55 చొపుిన ఇెంట్ి అదెీనస పేరొాెంద. ఈ లెకాన పారెంత ల వారీగా
ధరలు ఉెండనసన ియ.

● రీజియన్-1: కన్సస్వేతనెం: రోజుకి రూ.342, నెలకు రూ.8,892 - అస్ో ెం, బిహార్స, ఝారఖెండ్,
మధయపరదేశ్, ఒడిశా, యూపీ, పశిేమ బరెంగాల్
● రీజియన్-2: కన్సస్వేతనెం: రోజుకి రూ.380, నెలకు రూ.9,880 - ఏపీ, తెలెంగాణ, ఛతీత స్గఢ్
, రాజస్ాిన్, జముాకశ్రార్స, ఉతత రాఖెండ్
● రీజియన్-3: కన్సస్వేతనెం: రోజుకి రూ.414, నెలకు రూ.10,764 - గుజరాత్, కరాణట్క, కవరళ్,
మహారాష్ు ,ర తమిళ్న డు
● రీజియన్-4: కన్సస్వేతనెం: రోజుకి రూ.447, నెలకు రూ.11,622 - దల్దో , గోవా, హిమాచల్
పరదేశ్, హరియాణ , పెంజాబ్స
● రీజియన్-5: కన్సస్వేతనెం: రోజుకి రూ.386, నెలకు రూ.10,036 - ఈశానయరాష్ాురలు
฀ చెైన లో భకరత్ మూడో ఐట్ీ కారిడ ర్స

● భకరత్, చెైన కెంపన్సలు భకగస్ాేమాయలు కుదసరడేకోవడెం స్సలభతరెం చేసేెందసకు వీలుగా
చెైన లో భకరత్ మూడో ఐట్ీ కారిడ ర్సనస పారరెంభిెంచిెంద. ఐట్ీ కారిడ ర్స అభివృది కి జియాెంగుా
పారవిన్్లోన్న స్సగూ
ా నగరెంతో ఐట్ీ పరిశమ
ీ స్ెంఘెం న స్కామ్స ఒపిెందెం కుదసరడేకుెంద.
● ఇట్ీవల దూస్సకుపో తుని చెైన ఐట్ీ విపణి నసెంచి అవకాశాలు అెందపుచసేకునేెందసకు
ఇట్ువెంట్ి కారిడ ర్సలనే ద లియన్, గుయాెంగ్ నగరాలోో న స్కామ్స ఇపిట్ికవ పారరెంభిెంచిెంద.
చెైన లో ఇట్ువెంట్ి చరయల ద ేరా 300కు పైగా కెంపన్సలు అవకాశాలు దకిాెంచసకున ియ.
ద లియన్, గుయాెంగ్ ఐట్ీ కారిడ ర్సల ద ేరా భకరత ఐట్ీ కెంపన్సలు వరడస్గా 4.6
మిలియన్ డ లరడో, 8.9 మిలియన్ డ లరో చొపుిన ఆరురో డ ప ెంద య.
฀ బో యెంగ్ 737 మాక్్’లపై భకరత్ న్నషేధెం

● సరెంగపయర్స, చెైన , మలేసరయా, ఇథయోపరయా, ఆసేులి
ర యాదేశాలూ మారిే 12 నసెంచి
‘బో యెంగ్ 737 మాక్్’ విమాన లనస త త ాలికెంగా విమాన శీయాలకవ పరిమితెం చేయగా
ఈ జాబిత లో త జాగా భకరత్, బిరట్న్, ఫ్ారన్్, జరాన్స కూడ చేరాయ.
● ‘‘ఈ విమాన లనస తక్షణమే విమాన శీయాలకు పరిమితెం చేయాలన్న డీజీసీఏ న్నరణయెంచిెంద.
పరయాణికుల భదరతే అతిముఖయెం. భదరత పరెంగా అన్సి పరిశ్రలిెంచే వరకు ఈ న్నరణయెం
అమలోో ఉెంట్ుెంద’’ కవెందర పౌరవిమానయాన మెంతిరతేశాఖ ట్ీేట్ చేసరెంద.
● మనదేశెంలో సైిస్జట్, జట్ ఎయర్సవేస్ ఈ రకెం విమాన లనస కలిగి ఉన ియ. మరోవెైపు
తమ దేశెంలోగాన్న, తమ దేశెం పరిధలోన్న ఆకాశెంలోగాన్న స్ేదేశ్ర, విదేశ్ర విమానయాన

స్ెంస్ి లకు చెెందన 737 మాక్్ విమాన లు ఎగరడ న్నకి వీలేో దన్న బిరట్న్ పౌర విమానయాన
స్ెంస్ి ఆదేశిెంచిెంద. ఐరోపా స్మాఖయకూడ తమ గగనతలెంలో ఈ శరణ
ీ ి విమాన లనస
న్నషేధెంచిెంద.
฀ బిరట్న్లో న్సరవ్ మోదీ అరస్సు

● పెంజాబ్స నేష్నల్ బకయెంక్ (పీఎన్బీ) కుెంభకోణెంలో పరధ న న్నెందతుడెైన న్సరవ్ మోదీన్న
లెండన్లో పో ల్దస్సలు మారిే 20న అరస్సు చేశారడ. అనెంతరెం లెండన్లోన్న వెస్ుమిన్నస్ు ర్స
మెజిసేుట్
ర కోరడులో హాజరడపరచగా ఈ నెల 29 వరకూ ఆయనసి కస్ు డీలో ఉెంచ లన్న కోరడు
ఆదేశిెంచిెంద.
● రూ.13,500 కోట్ో కుెంభకోణెం కవస్సలో పరారీలో ఉని ఆయనసి నగదస అకీమ చలామణీ
కవస్సలో అపిగిెంచ లెంట్య ఎన్ఫ్ో ర్స్మెెంట్ డెైరకురవట్ (ఈడీ) చేసరన విజా పన్న రత బిరట్న్ హో ెం
మెంతిర స్ాజిద్ జావిద్ ఇట్ీవల ధసరవీకరిెంచ రడ. త జాగా లెండన్లోన్న ఒక కోరడు అరస్సు
వారెంట్ు జారీ చేసరెంద. ఈ నేపథ్యెంలో లెండన్లోన్న మెట్ర ో బకయెంక్ శాఖలో ఖాత తెరవడ న్నకి
న్సరవ్మోదీ వెళ్ోగా బకయెంకు కో రడా పో ల్దస్సలనస అపరమతత ెం చేశారడ. వెెంట్నే అకాడకు
చేరడకుని పో ల్దస్స అధకారడలు ఆయనసి అరస్సు చేసర లెండన్లోన్న వెస్ుమిన్నస్ు ర్స మేజిసేుట్
ర
కోరడులో హాజరడపరిచ రడ.
฀ ఆసరయా శ్రీమెంతులోో ‘హిెందసజా’లే నెెం.1

● ఆసరయా శ్రీమెంతులోో హిెందసజా కుట్ుెంబెం వరడస్గా ఆరో ఏట్క అగీస్ి ానెంలో న్నలిచిెంద. వీరి
న్నకర స్ెంపద ఏడ దకిత
ీ ెంతో పో లిసేత 3 బిలియన్ పౌెండుో పరిగి 25.2 బిలియన్ పౌెండో కు
చేరిెంద. 2019 స్ెంవత్రాన్నకి గానస బిరట్న్లో అగీగామి 101 మెంద ఆసరయా శ్రీమెంతుల
జాబిత నస విడుదల చేసరెంద. గత 12 ఏళ్ో లో అస్ాధ రణ వాయపార పన్నతీరడ ఆధ రెంగా ఈ
జాబిత నస రూప ెందెంచిెంద.
● ఇెందసలో అర్లో ర్స మితత ల్ అధనేత లక్ీా మితత ల్, ఆయన తనయడు ఆదత య మితత ల్ రెండో
స్ాినెంలో న్నలిచ రడ. వీళ్ో స్ెందప 2.8 బిలియన్ పౌెండుో తగిు 11.2 బిలియన్ పౌెండో కు
పరిమితమెైెంద. 5.8 బిలియన్ పౌెండో తో ఎస్పర లోహియాకి మూడో స్ాినెం లభిెంచిెంద. మరో
పరవాస్ భకరతీయ వాయపారవేతత లార్సు స్ేరాజ్ పాల్ 17వ స్ాినెం ప ెంద రడ. జాబిత లోన్న 101
మెంద శ్రీమెంతుల మొతత ెం స్ెంపద స్గట్ున 5 బిలియన్ పౌెండుో పరిగి 85.2 బిలియన్
పౌెండో కు చేరిెంద.

฀ పరయాణికుల రదీీ లో దల్దో విమాన శీయాన్నకి 12వ స్ాినెం
● పరపెంచెంలో అతయెంత రదీీ విమాన శీయాలోో జీఎెంఆర్స నేతృతేెంలోన్న దల్దో ఇెందరాగాెంధీ
అెంతరాాతీయ విమాన శీయెం (ఐజీఐఏ) 12 స్ాినెం లభిెంచిెంద. 2017తో పో లిసేత 4
స్ాిన లనస మెరడగుపరడేకోవడెం గమన రహెం. ఆ ఏడ ద 16వ రాయెంకునస ప ెందెంద.
● 2018 స్ెంవత్రాన్నకి గానస పరపెంచవాయపత ెంగా అతయెంత రదీీ విమాన శీయాలకు ఎయర్సపో ర్సు్
కౌన్న్ల్ ఇెంట్రవిష్నల్ (ఏసీఐ) రాయెంకులు ఇచిేెంద. ఈ రాయెంకుల పరకారెం.. ఫ్ారెంక్ఫర్సు,
డలాోస్ ఫ్ో ర్సత వర్సత , ఇస్ాతన్బుల్ అట్కతుర్సా విమాన శీయాలనస దల్దో విమాన శీయెం
వెనకిానెట్ుడెం గమన రహెం. అెంతేకాకుెండ 46 లక్షల పరయాణికుల వయత యస్ెంతో అమెస్ుర్స
డ మ్స, పారిస్, ష్ాెంఘై, హాెంకాెంగ్ విమాన శీయాల వెనక న్నలిచిెంద.
● పరయాణికుల స్ెంఖయ పరెంగా భకరత్ పరపెంచెంలో మూడో అతిపదీ విమానయాన విపణిగా
అవతరిెంచిెందన్న ఏసీఐ ఒక పరకట్నలో తెలిపరెంద. ఏసీఐ న్నవేదక పరకారెం.. పరయాణికుల
రదీీలో అతయెంత వేగెంగా వృది చెెందసతోని విమాన శీయాలోో కూడ ఇెందరాగాెంధీ
విమాన శీయెం న్నలిచిెంద. 2018లో దేశ్రయ, విదేశ్ర పరయాణికుల స్ెంఖయలో 6.9 శాతెం వృది
฀ జట్ ఎయర్సవేస్ బో రడు నసెంచి తపుికుని వయవస్ాిపక చెైరాన్ నరవశ్ గోయల్

● తీవర ఆరిిక ఇబబెందసలోో ఉని పైవ
ర ేట్ రెంగ విమానయాన స్ెంస్ి జట్ ఎయర్సవేస్ చెైరాన్
పదవికర నరవశ్ గోయల్ గుడ్బరై చెపేిశారడ. బో రడు నసెంచి వయవస్ాిపక చెైరాన్ నరవశ్ గోయల్
భకరయతో స్హా వెైదొ లిగారడ .
● 26 ఏెండో కుపైగా విమానయాన సేవలిి అెందస్సతని జట్ ఎయర్సవేస్ భవితవయెంపై గతకొదీ
వారాలుగా అన్నశిేతి వాత వరణెం నెలకొెంద , ఈ పరిసి త
ర ులలో మారిే 25న ముెంబరైలో
జరిగిన జట్ ఎయర్సవేస్ బో రడు స్మావేశెం బకయెంకరో స్ారథ యన్నకి ఆమోదెం తెలిపరెంద.
● ఈ కీమెంలోనే బకయెంకుల సరఫ్ారడ్లకూ అెంగీకరిెంచిెంద. దీెంతో గోయల్ దెంపతులు
బయట్కు పో వాలి్ వచిేెంద. స్ాుక్ ఎకవ్ెంజ్లకు స్ెంస్ి తెలిపరన వివరాల పరకారెం బో రడులో
ఎతిహాద్ ఎయర్సవేస్ పీజవఎస్సీల న మిన్స డెైరకుర్సగా ఉని కవిన్ నెైట్ కూడ తన హో ద కు
రాజీన మా చేశారడ. జట్ ఎయర్సవేస్లో గల్ూకు చెెందన ఎతిహాద్ ఎయర్సవేస్కు 24 శాతెం
వాట్క ఉెంద .

● రిజలూయష్న్ పాోన్కు ఆమోదెం : రూ.8,000 కోట్ో కుపైగా రడణ భకరాన్ని మోస్సతని జట్
ఎయర్సవేస్లో రడణ లిచిేన బకయెంకులకు 50.5 శాతెం వాట్క ఉెంద . ఈ కీమెంలోనే పరభుతే
రెంగ బకయెంకిెంగ్ దగు జెం ఎస్బీఐ నేతృతేెంలోన్న బకయెంకరో కూట్మి ఓ రిజలూయష్న్ పాోన్నస
తీస్సకురాగా.. మారిే 25న స్ెంస్ి బో రడు ద న్నకి ఆమోదెం తెలిపరెంద. ఈ పాోన్లో భకగెంగానే
నరవశ్ గోయల్, అన్నత గోయల్, కవిన్ నెైట్లు జట్ ఎయర్సవేస్ బో రడు నసెంచి తపుికోవాలి్
రాగా, తక్షణ స్ాయెం కిెంద రూ.1,500 కోట్ో నస బకయెంకులు ఇస్సతన ియ. అెంతేగాక బో రడులోకి
తమ తరఫున ఇదీ రడ న మిన్స డెైరకురోనూ బకయెంకులు పరవేశపట్ు నసన ియ. కాగా, స్ెంస్ి
న్నరేహణ, రోజువారి కారయకలాపాల పరయవేక్షణ, ఆద య వయవహారాల బకధయతల కోస్ెం ఓ
మధయెంతర న్నరేహణ కమిట్ీన్న కూడ ఏరాిట్ు చేయాలన్న బో రడు స్భుయలు ఈ స్ెందరభెంగా
న్నరణయెంచ రడ.
฀ ఆెంధర బకయెంకులో 90 శాత న్నకి మిెంచిన కవెందర పరభుతే వాట్క

● కవెందర పరభుత ేన్నకి ఆెంధర బకయెంకు పరరఫరన్ని యల్ అలాట్మెెంట్ పది తిలో 114,56,72,061
ఈకిేట్ీ షేరో డ కవట్కయెంచిెంద. ఈ మేరకు మారిే 28న జరిగిన ఆెంధర బకయెంకు డెైరకురో బో రడు
స్మావేశెంలో న్నరణయెం తీస్సకున ిరడ. ఒకొాకాట్ీ రూ.10 ముఖ విలువ కల షేర్సనస
రూ.18.42 పీరమియెంతో కలిపర రూ.28.42 ధరకు ఈ షేరో డ జారీ చేసరెంద.ఇెంతకుముెందస
ఆెంధర బకయెంకుకు కవెందరెం రూ.3,256 కోట్ు
ో ఇచిేెంద. ఈ మొతత న్నకి స్రిపడ ఆెంధర బకయెంకు
యాజమానయెం ఇపుిడు ఈకిేట్ీ షేరో డ జారీ చేసరెంద.
● ఇపిట్ి వరకూ ఆెంధర బకయెంకులో కవెందర పరభుత ేన్నకి 84.83 శాతెం వాట్క ఉెంద. ఇపుిడు
మరికొన్ని షేరో డ జారీ చేసరన ఫలితెంగా ఈ బకయెంకులో కవెందర పరభుతేెం వాట్క 90.85 శాత న్నకి
పరిగిెంద.
฀ అరకు స్హా 5 కాఫీ రకాలకు జీఐ గురితెంపు

● భకరతదేశెంలో అరకు లోయ స్హా వివిధ పారెంత లోో స్ాగవుతుని 5 పరతేయక రకాల కాఫీలకు
త జాగా భౌగోళ్లక స్ూచి (జాగీఫరకల్ ఇెండికవష్న్ - జీఐ) గురితెంపు లభిెంచిెంద.
● అరకుతో పాట్ు కూర్సు , చిక్మగళ్ూర్స, బకబకబూదన్ గిరడలకు చెెందన అరవబికా రకాలకు,
వాయన డ్ రోబస్ాు రకెం కాఫీకి కవెందర వాణిజయ మెంతిరతేశాఖ పరిధలోన్న పరిశమ
ీ , అెంతరు త
వాయపారాల అభివృది విభకగెం జీఐ ట్కయగ్ ఇచిేెంద.

● త జాగా గురితెంపు ప ెందన కాఫీలో ో కూర్సు (కొడగు జిలాో), చిక్మగళ్ూర్స (మలాిడ్
పారెంతెంలోన్న దకాన్ పీఠభూమి), బకబకబూదన్ గిరడలకు చెెందన రకాలు కరాణట్కలోనే
ఉన ియ. ఆెంధరపద
ర ేశ్లోన్న విశాఖపట్ిెం జిలాో అరకు లోయలో గిరిజనసలు సేెందయ
ర
విధ నెంలో కాఫీ స్ాగు చేస్త సన ిరడ. వాయన డ్ రోబస్ాు కవరళ్ తూరడి పారెంతెంలోన్న
వాయన డ్ జిలాోలో పరతేయకెంగా పరడగుతుెంద. బకబకబూదన్ గిరడలు భకరత్లో కాఫీకి
పుట్ిున్నలుోగా పరసరది చెెంద య.
● జీఐ ప ెందన కాఫీ పారెంత లోో ఉతితిత ద రడలు న్నరీణత పరమాణ లనస పాట్ిస్త ారడ. ఈ గురితెంపు
పరపెంచెంలో భకరతీయ కాఫీ పరిధన్న విస్త రిెంచేెందసకు దో హదపడుతుెంద. ఒకస్ారి జీఐ ట్కయగ్
లభిసేత ఇతర ఉతితిత ద రడలెవరూ మారాట్లో ఆ పేరడనస దసరిేన్నయోగెం చేయడ న్నకి
వీలుపడదస. ఉతితిత ద రడలకు గరిష్ా ధర కూడ లభిస్సతెంద.
฀ పరపెంచవాయపత ెంగా 2025 కలా

ో 4.5 కోట్ో ఉదో యగాలకు ఎస్రడ
● డిజిట్ల్ స్ాెంకవతికత కారణెంగా ఉదో యగాలకు ఎస్రడ వస్ోత ెంద. దీన్న వలో 2025 కలాో 4.5 కోట్ో
ఉదో యగాలోో మారడి రావడెం లేద పో వడెం జరడగుతుెందన్న మెకినే్ గోోబల్ ఇన్సరుట్యయట్ తన
న్నవేదకలో అెంచన వేసరెంద. అదే స్మయెంలో డిజిట్ల్ స్ాెంకవతికత ద ేరా ఉత ిదకత
పరగడెం వలో 6.5 కోట్ో కొతత ఉదో యగాలు వస్ాతయన్న అెంట్ోెంద. భకరత ఉదో యగులోోన్న
నెైపుణయెంపై పలు దగు జ కెంపన్సలు అనసమాన లు వయకత ెం చేస్త సని నేపథ్యెంలో ఈ న్నవేదక
వెలువడడెం గమన రహెం. ఆ న్నవేదక ఏమెంట్ోెందెంట్ే..
● తిరిగి శిక్షణ ఇవేడెం; కొతత బకధయతలనస నేరిిెంచడెం ద ేరా ద ద పు 1-4.5 కోట్ో
ఉదో యగులకు ముపుి లేకుెండ చూస్సకోవాలి్న అవస్రెం ఉెంద.
● పరధ న డిజిట్ల్ రెంగాలెైన ఐట్ీ/స్ాఫ్టు వేర్స, బిజినెస్ పారసస్ మేనేజ్మెెంట్, డిజిట్ల్
కమూయన్నకవష్న్, ఎలకాురన్నక్్ తయారీ.. ఇవన్సి జీడీపీలో వాట్కనస 2025 కలాో రట్ిుెంపు
చేస్సకున్న 435 బిలియన్ డ లరో కు చేరవ అవకాశెం ఉెంద.
● భకరత్ తనకుని అస్లు స్ామరిూెం మేర డిజిట్ల్ పరపెంచెంలో రాణిెంచడ న్నకి అన్ని వరాులు
స్మరిెంగా స్ిెందెంచ లి్న అవస్రెం ఉెంద. కెంపన్సలు స్ామరిూ పెంపునకు పట్ుుబడులు
పట్కులి. ముఖయెంగా విశేవిద యలయాలు, పరభుత ేలతో కలిసర డిజిట్ల్ ఇన్ఫ్ార, పబిో క్ డేట్కలో
పట్ుుబడులు పట్కులి.

● డిజిట్ల్ స్ాెంకవతిక ఫలాలనస అెందసకోవడ న్నకి అెంకురాల ఏరాిట్ునస మరిెంత స్సలువు
చేయాలి. అదే స్మయెంలో ఉదో యగులకు కావలసరన శిక్షణనస ఇచేేలా విధ న లు
తీస్సకురావాలి.
● డిజిట్ల్ ఆరిిక వయవస్ి తమ పన్నతీరడనస ఎలా మారడస్సతెందనిద న్నపై ఉదో యగులు ఎలో పుడూ
ఒక కనేిసర ఉెంచసకోవాలి. అెందసకు తగు ట్ో ుగా తమ స్ామరాిూలనస పెంచసకోవాలి్ ఉెంట్ుెంద.
● డిజిట్ల్ స్ాెంకవతికతనస అెందపుచసేకుెంట్ే వయవస్ాయెం, విదయ, ఇెంధనెం, ఆరిిక సేవలు,
ఆరోగయ స్ెంరక్షణ, రవాణ , రిట్ెైల్ వెంట్ి ఒకోా రెంగెంలో 150 బిలియన్ డ లరో మేర
పరయోజన లు అెందసత యన్న అెంచన .
฀ నోట్ో రదసీ తరాేత 14 లక్షల అనసమాన స్ిద లావాదేవీలు

● పరధ న్న మోదీ 2016లో పదీ నోట్ోనస రదసీ(డెమో) చేసరన తరడవాత ఆల్ట్ెైమ్స రికారడుస్ాియలో
అనసమాన స్ిద నగదస లావాదేవీలు జరిగినట్ు
ో ఆరిిక న్నఘా స్ెంస్ి (ఎఫ్ఐయూ) చెబుతోెంద.
నోట్ో రదసీకు ముెందసతో పో లిసేత 1400 శాతెం అధకెంగా జరిగాయన్న, ఏకెంగా 14 లక్షల
అనసమాన స్ిద లావాదేవీల న్నవేదక(ఎస్ట్ీఆర్స)లు గురితెంచినట్ు
ో తెలిపరెంద. ఇవన్సి
దేశవాయపత ెంగా గల బకయెంకులు, ఇతర ఆరిిక స్ెంస్ి లో ో జరిగినవేనన్న పరభుత ేన్నకి ఓ న్నవేదక
● కవెందర ఆరిిక మెంతిరతేశాఖ కిెంద పన్నచేసే ‘ఎఫ్ఐయూ’.. 2017-18 ఆరిిక స్ెంవత్రాన్నకి
స్ెంబెంధెంచి ఇలాెంట్ి లావాదేవీలు, నకిల్ద నోట్ో ు, డిపాజిట్ో తో కూడిన న్నవేదకనస పరభుత ేన్నకి
స్మరిిెంచిెంద. దశాబీ ెం కిత
ీ ెం ఎఫ్ఐయూనస ఏరాిట్ు చేసరన తరడవాత ఇెంత పదీ ఎతు
త న
అనసమాన స్ిద లావాదేవీలు వెలుగు చూడట్ెం ఇదే తొలిస్ారి అన్న న్నవేదకలో పేరొాెంద.
● 2016-17 ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో ఎస్ట్ీఆర్సలతో పో లిసేత ఇవి మూడు రట్ు
ో ఎకుావన్న ఎఫ్ఐయూ
డెైరకుర్స పెంకజ్కుమార్స మిశీ తెలిపారడ. వీట్ిన్న పరిశ్రలిెంచడెం ద ేరా ఆద యపుపనసి(ఐట్ీ)
శాఖ రూ.19,628 కోట్ో నలో ధన న్ని వెలికితీసరెంద. లెకాలోో చూపన్న రూ.985 కోట్ో ఆస్సతలనస
ఎన్ఫ్ో ర్స్మెెంట్ డెైరకురవట్ జపుత చేసరెంద. పరభుతేరెంగ బకయెంకులతో పో లిసేత పవ
ైర ేట్ు బకయెంకులోోనే
ఎకుావగా నకిల్ద నోట్ో ు పట్ుుబడు య.
฀ రెండో అతిపదీ పరభుతేరెంగ బకయెంకుగా బీఓబీ అవతరణ

● విజయ, దేన బకయెంకుల విల్దనెంతో పరభుతేరెంగెంలో రెండో అతిపదీ బకయెంకుగా బకయెంక్ ఆఫ్
బరోడ (బీఓబీ) అవతరిెంచిెంద. విల్దనమెైన బకయెంకుల శాఖలన్సి బీవయబీ శాఖలుగా మారాయ.

9500 శాఖలు, 13400 ఏట్ీఎెంలు బీవయబీ ఖాత ద రో కు సేవలెందెంచనసన ియ. విజయ, దేన
బకయెంకుల షేరో డ కలిగిన వారిక,ి బీఓబీ షేరో పెంపరణీ పయరిత చేసరనట్ు
ో బీఓబీ తెలిపరెంద.
● విల్దన నెంతరెం గుజరాత్లో 22 శాతెం వాట్క, మహారాష్ు ,ర కరాణట్క, రాజస్ాిన్, ఉతత రపరదేశ్లలో
8-10 శాతెం వాట్క లభిెంచినట్ు
ో బీఓబీ తెలిపరెంద.
฀ నూతన అకౌెంట్ిెంగ్ స్ాుెండర్సు నస నోట్ిఫై చేసన

ర కవెందరెం
● నూతన అకౌెంట్ిెంగ్ స్ాుెండర్సు ‘ఐఎన్డీ ఏఎస్ 116’నస కవెందర పరభుతేెం నోట్ిఫై చేసరెంద. కెంపన్సలోో
ల్దజుల వివరాలనస వెలోడిెంచడెం, బకయలన్్ షీట్ో వివరాల వెలోడిలో పారదరశకతనస
తీస్సకువచేేెందసకు ఇద స్ాయపడుతుెందన్న భకవిస్సతన ిరడ.. విమాన లనస ల్దజులపై
తీస్సకున్న నడిపే ఏవియేష్న్ స్హా పలు రెంగాలపై ఈ నూతన అకౌెంట్ిెంగ్ పరమాణ లు
గణన్సయమెైన పరభకవెం చూపనసన ియ. ఏపరరల్ 1 నసెంచి ఐఎన్డీ ఏఎస్ 116 అమలోోకి
వస్సతెందన్న కవెందరెం తెలిపరెంద.
฀ 2018-19 మొతత న్నకి జీఎస్ట్ీ వస్ూళ్ల

ో
● వస్సత సేవల పనసి (జీఎస్ట్ీ) వస్ూళ్లో 2018-19 ఆరిిక స్ెంవత్రెం మొతత న్నకి రూ.11.77
లక్షల కోట్ో కు చేరాయ. స్వరిెంచిన బడెాట్ అెంచన ల (రూ.11.47 లక్షల కోట్ో ) కెంట్ే ఇద
ఎకుావ కావడెం గమన రహెం. మారిేలో రికారడు స్ాియలో రూ.1.06 లక్షల కోట్ు
ో వస్ూలు
కావడెం ఇెందసకు ఉపకరిెంచిెంద.
● 2017 జులెై 1 నసెంచి జీఎస్ట్ీ అమలోోకి వచ ేక, ఒక నెలలో ఇెంత అధకమొతత ెం వస్ూలు
కావడెం ఇపుిడే. 2018 మారిేలో వస్ూలెైన రూ.92,167 కోట్ో తో పో లిసేత 15.6 శాతెం
అధకెం. తయారీ, విన్నమయ రెంగాలోో వృది వలేో ఇద స్ాధయమెైెందన్న ఆరిిక మెంతిర అరడణ్ జైట్ీో
ట్ీేట్ చేశారడ.
● 2018-19లో జీఎస్ట్ీ నెలవారీ స్గట్ు వస్ూళ్లో రూ.98,114 కోట్ో కు చేరాయ. 2017-18
నెలవారీ స్గట్ు కెంట్ే ఇద 9.2 శాతెం అధకెం.
గత నెలలో జీఎస్ట్ీ వస్ూళ్లో రూ.1,06,577 కోట్ో కు చేరాయ. ఇెందసలో కవెందర జీఎస్ట్ీ
రూ.20,353 కోట్ు
ో , రాష్ాురల జీఎస్ట్ీ రూ.27,520 కోట్ు
ో , స్మిాళ్లత జీఎస్ట్ీ రూ.50,418 కోట్ు
ో ,
సస్ కిెంద రూ.8286 కోట్ు
ో వస్ూలయాయయ.
● కవెందర జీఎస్ట్ీలో పరభుతే లక్షయెం చేరలేదస : 2018-19 జీఎస్ట్ీ వస్ూళ్ో లో కవెందర జీఎస్ట్ీ
వాట్క రూ.5.03 లక్షల కోట్ు
ో ఉెండ లన్న పరభుతేెం ఆకాెంక్ిెంచిెంద. అయతే రూ.4.25 లక్షల

కోట్ు
ో మాతరమే వస్ూలయాయయ. అెంట్ే రూ.78,000 కోట్ో లోట్ు మిగిలిపో యెంద. 2019-
20లో కవెందర జీఎస్ట్ీ లక్షయెం రూ.6.10 లక్షల కోట్ు
ో గా ఉెండ లనిద పరభుతే లక్షయెం.
฀ అెంతరాాతీయ వాణిజయ వృది ఈ ఏడ ద 2.6 శాతమే : డబూ

ో ూట్ీఓ
● పరస్త సత స్ెంవత్రెంలో పరపెంచ వాణిజయ వృది గత ఏడ ద కెంట్ే తగు వచేన్న వరల్ు ట్ేడ్
ర
ఆరు నెైజవష్న్ (డబూ
ో ూట్ీఓ) అెంచన వేసరెంద. అమెరికా, చెైన మధయ వాణిజయ యుది ెం, ఆరిిక
అన్నశిేతులు ఇెందసకు కారణెం కానసన ియన్న ఏపరరల్ 2న విడుదల చేసరన ఒక న్నవేదకలో
హచేరిెంచిెంద.
● ఈ ఏడ ద అెంతరాాతీయ వాణిజయెం 3.7 శాతెం మేర వృది చెెందవచేన్న పారథ్మిక అెంచన లోో
పేరొాని డబూ
ో ూట్ీఓ.. త జాగా అెంచన నస 2.6 శాత న్నకి తగిుచిెంద. 2018లో పరపెంచ వాణిజయెం
3 శాతెం వృది న్న నమోదస చేస్సకుెంద. డబూ
ో ూట్ీఓ అెంచన వేసరన 4.4 శాతెంతో పో లిసేత 1.4
శాతెం తకుావగా నమోదెైెంద. పరపెంచెంలోనే అతయెంత శకితమెంతమెైన మారాట్ు
ో గా పేరడని
అమెరికా, చెైన ల మధయ గత ఏడ ద వాణిజయ యుది ెం మొదలెైెంద. ఈ యుది న్నకి
తెరదెంచేెందసకు ఇరడ దేశాల పరభుత ేలు ఇపిట్ికవ చరేలు పారరెంభిెంచినపిట్ికర స్మస్య
ఎపిట్ికి పరిష్ాారెం అవుతుెందనే అెంశెంపై ఇెంకా స్ిష్ు త లేదన్న డబూ
ో ూట్ీఓ తన న్నవేదకలో
฀ ఆర్సబీఐ ‘దవాలా స్రడాూలర్స’నస తోసరపుచిేన స్సపీరెం

● మొెండిబకాయల (ఎన్పీఏ) పరిష్ాారాన్నకి స్ెంబెంధెంచి రిజర్సే బకయెంక్ ఆఫ్ ఇెండియా (ఆర్సబీఐ)
గత ఏడ ద ఫరబవ
ర రి 12వ తేదీన జారీచేసరన ఒక స్రడాూలర్సనస స్సపీరెంకోరడు ఏపరరల్ 2న
తోసరపుచిేెంద. ఈ పరిణ మెం మొెండిబకాయలుగా మారిన రడణ ల భకరెంతో
స్తమతమవుతుని విదసయత్ స్ెంస్ి లు స్హా పలు కెంపన్సలకు ఊరట్న్నచిేెంద. అయతే,
బకయెంకులు తీస్సకుెంట్ుని దవాలా చరయలకు ఈ రూలిెంగ్ విఘాతెం కలిగిస్త సెందన్న కొెందరడ
విశరోష్కులు పేరొాెంట్ున ిరడ. అలాెంట్ిదేమీ ఉెండకపో వచేన్న మరికొెందరి అెంచన .
ముఖాయెంశాలు చూసేత ....
● రడణ ల పునఃచెలిోెంపులోో విఫలమవుతుని విదసయత్, చకార, షరపరిెంగ్ ఇతర కెంపన్సలపై న్నరిిష్ు
కాలపరిమితితో దవాలా చరయలు తీస్సకోవాలన్న బకయెంకులకు 2018 ఫరబవ
ర రి 12న ఆర్సబీఐ
స్రడాూలర్స జారీ చేసరెంద. రడణ బకాయల చెలిోెంపులోో ఒకరోజు విఫలమెైన కఠిన దవాలా

చరయలు తీస్సకునేెందసకు ఈ స్రడాూలర్స వీలుకలిిెంచిెంద. రూ.2,000 కోట్ో పైబడు
మొెండిబకాయల అకౌెంట్ు
ో అన్నిెంట్ిన్స బకయెంకులు ఎన్సీఎల్ట్ీకి రిఫర్స చేయాలి్ ఉెంట్ుెంద.
● దీన్నవలో రడణ పరణ ళ్లకలలోో బకయెంకులు, రడణద తలు స్ేతెంతరెంగా న్నరణయెం తీస్సకోడ న్నకి
వీలెైెంద.
● మొెండిబకాయలు ఉని కెంపన్సలపై నేష్నల్ కెంపన్స లా ట్ిబ
ర ుయనల్ (ఎన్సీఎల్ట్ీ)లో పరట్ిష్నసో
ద ఖలు చేయాలన్న ఈ స్రడాూలర్సలో బకయెంకులనస ఇతర రడణద తలకు ఆర్సబీఐ స్ూచిెంచిెంద.
తొలుత రడణ పరిష్ాార పరణ ళ్లకనస 180 రోజులోో అమలు చేయాలన్న (2018 ఆగస్సు 27లోపు)
లేదెంట్ే, అట్ు తరాేత 15 రోజుల లోపు ఎన్సీఎల్ట్ీలో దవాలా ప ర సీడిెంగ్్ పారరెంభిెంచ లన్న
● ఈ స్రడాూలర్స రాజాయెంగబది తనస పరశిిస్ూ
త , ఎస్ా్ర్సపవర్స, జీఎెంఆర్స ఎనరీా, కవఎస్కవ ఎనరీా, రతన్
ఇెండియా పవర్సస్హా 34 విదసయత్ ఉతితిత కెంపన్సలు అలాగవ విదసయత్ ఉతితిత ద రడల స్ెంఘెం
(ఏపీపీ), ఇెండిపెండెెంట్ పవర్స ప ర డూయస్ర్స్ అస్ో సరయేష్న్ ఆఫ్ ఇెండియా (ఐపీపీఏఐ)లు
తొలుత హలహాబకద్ హైకోరడునస ఆశీయెంచ య. వారి అభయరినలనస పరిశ్రలిెంచ లన్న
అలహబకద్ హైకోరడు ఆర్సబీఐకి స్ూచిెంచిెంద. దీన్నన్న ఆర్సబీఐ పరిశ్రలిెంచకపో వడెంతో విదసయత్
స్ెంస్ి లు స్సపీరెంనస ఆశీయెంచ య. కాగా మరికొన్ని కెంపన్సలు అస్లు దవాలా కోడ్కవ
చట్ు బది త లేదెంట్య స్సపీరెంకోరడులో తమ వాదనలు విన్నపరెంచ య.
● బకయెంకులు సైతెం ‘వన్డే డిఫ్ాల్ు ’ న్నబెంధనలనస స్డలిెంచ లన్న ఆర్సబీఐకి వినతిపతరెం
స్మరిిెంచ య.
● విదసయత్ కెంపన్సలు కోరడులోో వాదనలు విన్నపరస్త ూ, అెందరీి ఒకవ గాట్న కడుతూ.. ఒకవ స్ూతర న్ని
వరితెంపచేసేలా ఆర్సబీఐ స్రడాూలర్స జారీ చేయడెం తగదన్న పేరొాన ియ. కెంపన్సల
పరిసి త
ర ులనస వేరవేరడగా చూడ లన్న, బకాయలు ఎెందసకు చెలిోెంచలేకపో తున ియని
విష్యాన్ని పరతేయకెంగా పరిశ్రలిెంచ లన్న వినివిెంచ య.
● విదసయత్ రెంగెం రడణ బకాయలు 2018 మారిే న ట్ికి రూ.5.65 లక్షల కోట్ు
ో . అయతే ఇెంత
రడణ లు పేరడకుపో వడ న్నకి త మే కారణెం కాదన్న విదసయత్ స్ెంస్ి లు కోరడుకు వినివిెంచ య.
ఇెంధన కొరత, బ గుు బకోకుల కవట్కయెంపుల రదసీ వెంట్ివీ కారణమన్న పేరొాన ియ.
● గత ఏడ ద సపు ెంబర్స 11న స్సపీరెం మధయెంతర ఉతత రడేలు జారీచేస్త ూ, దవాలా చరయల
విష్యెంలో యథ తథ్ సరితిన్న కొనస్ాగిెంచ లన్న రూలిెంగ్ ఇచిేెంద.

● త జాగా ఫరబవ
ర రి 12 స్రడాూలర్సనస కొట్ిువేస్త ూ జసరుస్ ఆర్సఎఫ్ న రీమన్ నేతృతేెంలోన్న
స్సపీరెంకోరడు బరెంచ్ కరలక రూలిెంగ్ ఇచిేెంద. న్నయమ, న్నబెంధనల విష్యాన్నకి వసేత , బకయెంకిెంగ్
రగుయలేష్న్ యాక్ు, సక్షన్ 35ఏఏ పరకారెం, ఆర్సబీఐ పరిధన్న మిెంచేలా ఈ స్రడాూలర్స ఉెందన్న
(ఆలాుర వెైరస్) స్సపీరెం తన 84 పేజీల తీరడిలో పేరొాెంద. కవస్సల వారీ పారతిపదకన దవాలాకోడ్
(ఐబీసీ)కు మొెండిబకాయల స్మస్యలనస రిఫర్స చేయాలితపి, అన్ని స్ెంస్ి లనూ ఒకవగాట్న
కట్ు డెం కూడదన్న స్సపీరెం కోరడు స్ిష్ు ెంచేసరెంద.
● రవట్ిెంగ్ ఏజన్స్ ఇకాీ అెంచన పరకారెం– స్రడాూలర్స వలో పరభకవెం పడే కెంపన్సల బకాయల విలువ
ద ద పు రూ.3.8 లక్షల కోట్ు
ో . ఇవి 70 అకౌెంట్ో కు చెెందనవి. ఇెందసలో రూ. 2 లక్షల కోట్ు
ో
విదసయత్ రెంగెం వాట్క. రడణ గీహీత స్ెంస్ి లు 34. ఈ బకాయలకు స్ెంబెంధెంచి మొతత ెం 92
శాతెం 2018 మారిే న ట్ికి మొెండిబకాయలుగా పరకట్ిెంచడెం జరిగిెంద.
฀ ఫ్రో ప్కార్సులో ఉదో యగెం చేయడ న్నకి అతయధకమెంద ఆస్కిత

● వాల్మార్సు ఆధీనెంలోన్న ఫ్రో ప్కార్సులో ఉదో యగెం చేయాలని ఆస్కితన్న భకరత్లో అధకులు వయకత ెం
చేస్త సన ిరన్న వృతిత నెైపుణ యల స్ామాజిక మాధయమ స్ెంస్ి లిెంక్ుఇన్ తెలిపరెంద. తరవాత
స్ాిన లోో అమెజాన్ ఇెండియా, ఓయో ఉన ియన్న వెలోడిెంచిెంద. ‘2019కి స్ెంబెంధెంచి దేశ్రయ
కెంపన్సల’తో రూప ెందెంచిన జాబిత తొలి 10 స్ాిన లోో ఇెంట్రిట్ కెంపన్సల ఆధపతయెం ఉెంద.
● 7వ స్ాినెం ప ెందడెం ద ేరా ఐట్ీ దగు జెం ట్కట్క కన్లెున్స్ స్రీేసస్ తొలిస్ారిగా ఈ జాబిత లో
చోట్ుచేస్సకుెంద. ఇెంట్రిట్, విన్నయోగద రడ సేవల స్ెంస్ి లెైన సరేగీు, జొమాట్ో 6, 8 స్ాిన లు
ప ెంద య.
● ఉబర్స కూడ కొతత గానే చోట్ు ప ెందన 5వ స్ాిన న్ని, వన్97 కమూయన్నకవష్న్్ (పేట్ీఎెం) 4వ
స్ాిన న్ని, రిలయన్్ ఇెండసీుస్
ర 10వ స్ాిన న్ని ప ెంద య. ఈ జాబిత లో కన్లిుెంగ్ స్ెంస్ి
బో స్ు న్ కన్లిుెంగ్ గూ
ీ ప్ (బీసీజీ) 13వ స్ాిన న్ని, యెస్ బకయెంక్ (14), ఐబీఎెం (15), దెైమోర్స ఏజీ
(16), ఫరష్వర్సా్ (17), యాక్ెంచర్స (18), ఓలా (19), ఐసీఐసీఐ బకయెంక్ (20), పీడబూ
ో ూసీ
ఇెండియా (21), కవపీఎెంజీ ఇెండియా (22), ఎల్ అెండ్ ట్ీ (23), ఒరకల్ (24), కాేల్కామ్స (25)
స్ాిన లు ప ెంద య.
฀ భకరత్ వృది 2019-20లో 6.8% : ఫరచ్

● భకరత్ వృది రవట్ు ఈ ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో 6.8%, వచేే ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో 7.1% నమోదస
కావొచేన్న అెంతరాాతీయ రవట్ిెంగ్ స్ెంస్ి ఫరచ్ అెంచన వేసరెంద. మరోవెైపు భకరత్ స్ారేభౌమ

రవట్ిెంగ్నస ముెందసనిట్ు
ో గానే ‘బీబీబీ-’గానే ఉెంచిెంద. 2006 ఆగస్సు 1న ‘బీబీ+’ రవట్ిెంగ్ నసెంచి
‘బీబీబీ-’కు మారిేెంద. అపిట్ుిెంచి గత 13 ఏళ్లోగా ఈ రవట్ిెంగ్నే కొనస్ాగిస్త ో ెంద.
฀ బకయెంకుల రడణ లు రూ.96 లక్షల కోట్ు

ో
● గత ఆరిిక స్ెంవత్రెం(2018-19)లో బకయెంకులు భకరీగా రడణ లిచ ేయ. వరడస్గా రెండో ఏడ దీ
రెండెంకల వృది న్న నమోదస చేశాయ. ఏపరరల్ 11న రిజర్సే బకయెంక్ ఆఫ్ ఇెండియా విడుదల చేసరన
గణ ెంకాల పరకారెం.. బకయెంకులు పెంపరణీ చేసరన రడణ లు 13.24 శాతెం పరిగి రూ.96.67 లక్షల
కోట్ో కు చేరాయ. డిపాజిట్ు
ో సైతెం 10.03 శాతెం పరిగి రూ.125.72 లక్షల కోట్ో కు
చేరడకున ియ.
● 2016-17లో రడణ పెంపరణీ వృది అయదస దశాబకీలలోనే కన్నష్ా ెంగా 5 శాతెంలోపు నమోదెైెంద.
1963 తరాేత ఆ స్ెంవత్రెంలో 4.54% మేర మాతరమే పరిగి రూ.78.41 లక్షల కోట్ో రడణ
పెంపరణీ నమోదెైెంద. కాగా, 2017-18లో డిపాజిట్ు
ో ; అడ ేనస్లు
రూ.86.25 లక్షల కోట్ు
ో గా నమోదయనట్ు
ో ఆర్సబీఐ గణ ెంకాలు స్ూచిస్సతన ియ. సేవా
రెంగాన్నకి చిేన రడణ లు 2019 ఫరబవ
ర రిలో రట్ిుెంపై 23.7 శాతెం వృది న్న నమోదస చేశాయ.
అెంతకిత
ీ ెం ఏడ ద అదే నెలలో అవి 14.2 శాతెంగా ఉన ియ.
฀ నోట్ో రదసీ తరాేత 50 లక్షల ఉదో యగాలుపో యాయ : అజిెంపేరమ్సజీ వరి్ట్ీ

● భకరత్.. ఆరిిక వృది రాయెంకులోో పదీ దేశాల స్రస్న స్ససరిరెంగా స్ాగుతున ి ఉదో యగ కలినలో
మాతరెం తీవరెంగా వెనకబడిెందన్న ఒక న్నవేదక వెలోడిెంచిెంద. ఈ స్మస్యనస ఎదసరొానేెందసకు
అతయవస్రెంగా పరభుతే పరెంగా ఓ విధ న న్ని తీస్సకురావడెం, బడెాట్ పరెంగా తగిన మదీ తు
అెందెంచడెం, వేగవెంతెంగా ఉదో యగ స్ృషరున్న పో ర త్హిెంచ లి్న అవస్రెం ఉెందన్న బరెంగళ్ూరడలోన్న
అజిెంపేరమ్సజీ విశేవిద యలయెం విడుదల చేసరన న్నవేదక స్ిష్ు ెం చేసరెంద.
● 2016-18లో 50 లక్షల మెంద ఉదో యగాలిి కోలోియనట్ు
ో ఈ న్నవేదక తేలిేెంద. ఉదో యగాల నష్ు ెం
2016 నవెంబర్సలో చేపట్ిున నోట్ో రదసీ తరాేత మొదలెైనట్ు
ో గురితెంచిెంద. అయతే, పరస్త సతెం
అెందసబకట్ులో ఉని గణ ెంకాల పరకారెం నోట్ోరదసీతో ఉదో యగాల నష్ాున్నకి నేరడగా స్ెంబెంధెం
ఏమిట్నేద న్నరిరణ కాలేదస. ‘శాీమిక భకరత్-2019’ పేరిట్ విడుదలెైన ఈ న్నవేదకలో స్ాధ రణ
న్నరడదో యగిత 2011 నసెంచే సరిరెంగా పరగడెం మొదలెైనట్ు
* మొతత ెంగా న్నరడదో యగిత రవట్ు 2000 నసెంచి 2011 మధయ దశాబీ కాలెంతో పో లిసేత 2018లో
రట్ిుెంపై స్సమారడ 6 శాతెంగా ఉెంద.

* మనదేశెంలోన్న న్నరడదో యగులోో ఎకుావగా ఉనిత విద యవెంతులు, యువతే ఉన ిరడ.
* పట్ు ణ మహిళ్లోో డిగీ పట్ు భదసరలు శాీమిక జన భకలో 10 శాతెం మెంద ఉెండగా, 34
శాతెంమెంద న్నరడదో యగులే.
* న్నరడదో యగులోో ఎకుావగా 20-24 ఏళ్ో మధయ వయస్సాలే ఉెంట్ున ిరడ.
* పట్ు ణ పురడష్ులోో 20-24 ఏళ్ో మధయ వయస్సవారడ శాీమిక జన భకలో 13.5 శాతెం ఉెండగా,
60 శాతెం మెందకి ఉదో యగాలేో వు.
* ఉనిత విద యవెంతులోోనే కాకుెండ , తకుావగా చదసవుకుని శాీమికులోోనూ 2016 నసెంచి
ఉదో యగ నష్ు ెం వాట్ిలిోెంద.
* ఈ విష్యెంలో పురడష్ులతో పో లిసేత మహిళ్లపై అధక పరభకవెం కనపడిెంద.
* కొతత ఏడ ద పారరెంభెంలో ల్దకవజీకి గురైన ఎన్ఎస్ఎస్వయకు చెెందన పీరియాడిక్ లేబర్స ఫ్ో ర్స్
స్రవే (పీఎల్ఎఫ్ఎస్)తో ఉదో యగిత పరిసి తి
ర వివాద స్ిదమెైెంద. ఈ స్రవేలో 2017-18లో
న్నరడదో యగిత రవట్ు ఎనిడూ లేనెంతగా 6.1 శాత న్నకి పరిగినట్ు
ో త జా న్నవేదక పేరొాెంద.
* ఉదో యగ కలిన విధ న న్ని పరవేశపట్ేుెందసకు కవెందర న్నకి తగిన ఆరిికపరమెైన స్ౌలభయత కూడ
ఉెంద.
* దరవయ విస్త రణ ఉన ి లేకున ి బలమెైన వృది కారణెంగా భకరత్ ఎదసరొాెంట్ుని అతిపదీ
స్మస్య.. పరపెంచ ఆరిిక వాత వరణెంగా స్వాలుగా న్నలవడెం, ఎగుమతులోో నెమాదెంచిన
వృది .
* భకరత్ ఎగుమతులిి వేగవెంతెంగా వృది చేసేెందసకు మారాులిి వెదకాలి్న అవస్రెం ఉెంద.
ఇెందసకోస్ెం, భకరత విధ న రూపకరత లు స్ానసకూల, స్మగీ విధ న న్ని చేపట్కులి్న అవస్రెం
ఉెంద.
* భకరత్లో ఆరిిక వృది పేదరికెం రవట్ోనస గణన్సయెంగా తగిుెంచగలిగిన , అద ఉదో యగ కలినలోకి
రూపాెంతరెం చెెందలేదన్న చెబుతున ిరడ. పేదరిక న్నరూాలనకు అతుయతత మ పరిష్ాారెం తగిన
ఉదో యగాలిి కలిిెంచడమే.
฀ రాష్ాురల అపుిలపై కవెందరెం ఆెంక్షలు

● బహిరెంగ మారాట్ నసెంచి రాష్ు ర పరభుత ేలు తీస్సకుెంట్ుని రడణ లపై కవెందర పరభుతేెం
ష్రతులు విధెంచిెంద. ఆరిిక లోట్ునస అధగమిెంచడ న్నకి పరతి రాష్ు ెంర బహిరెంగ మారాట్ నసెంచి
రడణ లు తీస్సకోవడెం పరిపాట్ి. రాజాయెంగెంలోన్న ఆరిుకల్ 293(3) పరకారెం కవెందర పరభుతేెం పరతి 3

నెలలకోస్ారి ఇెందసకు అనసమతిస్సతెంద. దీన్న పరకారెం పరభుతేెం ఆ 3 నెలలోో తనకు
అవస్రమెైనపుిడు ఒకవస్ారో, లేదెంట్ే నెలకోస్ారో బహిరెంగ మారాట్ నసెంచి రడణ సేకరణకు
వెళ్ోడెం స్హజెం.
● అయతే గతెంలో ఎనిడూ లేన్న విధెంగా కవెందర పరభుతేెం దీన్నపై ష్రతులు విధెంచిెంద. ఈ
రడణ లనస బహిరెంగ మారాట్ నసెంచి 3 నెలలోో స్మానెంగా తీస్సకోవాలి తపరితే
అవస్రమెైనపుిడు ఒక రోజులో గెంపగుతత గా (బల్ా) తీస్సకోవడ న్నకి వీలేో దన్న స్ిష్ు ెం చేసరెంద.
ఈ మేరకు ఆర్సబీఐ అన్ని రాష్ు ర పరభుత ేలకు లేఖలు రాసరెంద. దీన్నవలో అవస్రెం ఉన ి
లేకపో యన రాష్ు ర పరభుత ేలు పరతి నెలా బహిరెంగ మారాట్ నసెంచి రడణ సేకరణకు వెళ్ో ాలి
తపరితే తనకు అవస్రమెైనపుిడు అవస్రమెైనెంత మొతత న్ని ఒకాస్ారిగా తీస్సకోవడ న్నకి
వీలులేకుెండ పో యెందన్న న్నపుణులు పేరొాన ిరడ. దీన్నవలో ఆెంధరపద
ర ేశ్ లాెంట్ి రాష్ాురలు
భవిష్యతు
త లో ఇబబెందసలు పడ లి్ వస్సతెంద. అనిద త స్సఖీభవ, పస్సపు- కుెంకుమ,
విద యరడిల ఫీజు రీఇెంబర్స్మెెంట్ు లాెంట్ి పథ్కాలకు ఒకవస్ారి న్నధసలు చెలిోెంచ లి్
వచిేనపుిడు రడణసేకరణ కష్ు తరెం అవుతుెంద.
฀ 19.15 బి.డ లరో కు ఔష్ధ ఎగుమతులు

● మనదేశెం నసెంచి 2018-19లో ఔష్ధ ఎగుమతులు 11 శాతెం పరిగాయ. కవెందర పరభుతే వాణిజయ శాఖ
పరిధలోన్న ఫ్ారాాస్ూట్ికల్్ ఎక్్పో ర్సు పరమోష్న్ కౌన్న్ల్ (ఫ్ారాాగిాల్) గణ ెంకాల పరకారెం గత ఆరిిక
స్ెంవత్రెం (2018-19) లో 19.15 బిలియన్ డ లరో (స్సమారడ రూ.1.34 లక్షల కోట్ు
ో ) విలువెన
ై
ఔష్ధ లు ఎగుమతి అయాయయ. 2017-18లో మనదేశెం ఎగుమతి చేసరన ఔష్ధ ల విలువ 17.3
బిలియన్ డ లరో (స్సమారడ రూ.1.21 లక్షల కోట్ో ) మేరకు ఉెండట్ెం గమన రహెం.
● గత ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో మనదేశెం ఎగుమతి చేసన
ర ఔష్ధ లోో ఉతత ర అమెరికా వాట్క 30 శాతెం ఉెంద.
తదసపరి స్ాిన లోో ఆఫరరకా, ఐరోపా స్మాఖయ ఉన ియ.
● ఆఫరక
ర ా ఎగుమతుల వాట్క 19 శాతెం కాగా, ఐరోపా యూన్నయన్ వాట్క 16 శాతెంగా కన్నపరస్త ో ెంద.
● దక్ిణ ఫరరకా, రష్ాయ, నెజీ
ై రియా, బరజి
ర ల్, జరాన్స దేశాలకు కూడ ఎగుమతులోో వృది ఉనిట్ు
ో ఈ
గణ ెంకాలు స్ిష్ు ెం చేస్త సన ియ.
● మొతత ెం ఎగుమతులోో జనరిక్ ఔష్ధ ల వాట్క ఎెంతో అధకెంగా 75 శాతెం వరకు
฀ మెైకోీస్ాఫ్టు @రూ.70 లక్షల కోట్ు

ో
● స్తయ న దెళ్ో స్ారథ్యెంలో మెైకీోస్ాఫ్టు మరో స్రికొతత మెైలురాయన్న చేరడకుెంద. ఈ అెంతరాాతీయ ట్ెకాిలజీ
దగు జ కెంపన్స మారాట్ విలువ తొలిస్ారిగా లక్ష కోట్ో డ లరో (స్సమారడ రూ.70 లక్షల కోట్ు
ో )

మెైలురాయన్న త కిెంద. ఈ ఘనత స్ాధెంచిన మూడో ట్ెకాిలజీ కెంపన్సగా మెైకీోస్ాఫ్టు చరితర నమోదస
చేస్సకుెంద. మెైకీోస్ాఫ్టు పరకట్ిెంచిన ఆరిిక ఫలిత లు వాల్సీుట్
ర వరాులోో ఉత ్హెం పెంచడెంతో ఏపరల్
ర
25న పారరెంభ ట్ేడ
ర ిెంగ్లో కెంపన్స షేరో డ 5 శాతెం ఎగబకకి 130.59 డ లరో కు చేరడకున ియ.
● ద ెంతో మారాట్ కాయపరట్లెైజష్
వ న్ లక్ష కోట్ో డ లరో స్ాియకి చేరడకుెంద. కాకపో తే కొదీ సేపట్ికవ మళ్లో
కిెందకి జారడకుెంద. అయతేనేెం పరపెంచెంలో అతయెంత విలువెన
ై కెంపన్స ఇపుిడు మెైకీోస్ాఫ్ేు. యాపరల్,
అమెజాన్ల కెంట్ే ముెందసెంద. గతేడ దలో ఈ రెండు కెంపన్సలు లక్ష కోట్ో డ లరో మెైలురాయన్న
త కినపిట్ికర మళ్లో కిెందకి జారడకున ియ.
฀ ఎన్హచ్బీ నసెంచి ఆర్సబీఐ న్నష్్రమణ

● నేష్నల్ హౌసరెంగ్ బకయెంక్ (ఎన్హచ్బీ)లో రిజర్సే బకయెంక్ తనకుని పయరిత వాట్కలనస కవెందర పరభుత ేన్నకి
వికీయెంచిెంద. అట్ు నేష్నల్ బకయెంక్ ఫర్స అగిీకలేర్స అెండ్ రూరల్ డెవలప్మెెంట్ (న బకర్సు ) కూడ
వాట్కలన్నిెంట్ిన్స వికీయెంచడెంతో ఎన్హచ్బీ పయరితగా కవెందర పరభుతేెం చేతికి చేరన
ి ట్ో యెంద. ఆర్సబీఐ
వాట్కల విలువ రూ.1,450 కోట్ు
ో కాగా, న బకర్సు వాట్కల విలువ రూ. 20 కోట్ు
ో . మారిే 19న ఎన్హచ్
బీలో, ఫరబవ
ర రి 26న న బకర్సు లో వాట్కలు వికీయెంచినట్ు
ో ఆర్సబీఐ ఒక పరకట్నలో తెలిపరెంద.
● దీెంతో ఇకపై ఈ రెండు స్ెంస్ి లో ోనూ 100 శాతెం వాట్కలు పరభుత ేన్నకవ ఉెంట్కయన్న వివరిెంచిెంద.
బకయెంకిెంగ్ రెంగాన్ని న్నయెంతిరెంచే ఆర్సబీఐ అదే రెంగ స్ెంస్ి లో ో వాట్కలు కూడ కలిగి ఉెండట్ెం స్రికాదని
నరసరెంహెం రెండో కమిట్ీ సరఫ్ారడ్లకు అనసగుణెంగా రిజర్సే బకయెంక్ ఈ న్నరణయెం తీస్సకుెంద. హౌసరెంగ్
రెంగాన్నకి ఊతమిచేే యోచనతో 1987–88లో బడెాట్ పరతిపాదనల పరకారెం ఎన్హచ్బీ ఏరాిట్ెైెంద.
฀ 2020 ఏపరరల్ 1 నసెంచి డీజిల్ కారో అమాకాలు న్నలిపేయాలన్న మారడతి న్నరణయెం

● డీజిల్ కారో అమాకాలు 2020 ఏపరరల్ 1 నసెంచి న్నలిపేయాలన్న మారడతీ స్సజుకర ఇెండియా
న్నరణయెంచిెంద. ఆ రోజు నసెంచే బీఎస్-VI ఉదు ర న్నబెంధనలు అమలోోకి రానసెండట్ెంతో ఈ
న్నరణయెం తీస్సకుెంద. ‘చిని తరహా డీజిల్ ఇెంజినో నస (1.5 ల్దట్రో లోపు) బీఎస్-VI ఇెంజినస
ో గా
మారాేలెంట్ే అధక వయయెం అవుతుెంద. దీెంతో కారో ధరలు బకగా పరడగుత య. అెందసకవ
2020 ఏపరరల్ 1 నసెంచి డీజిల్ కారో అమాకాలనస న్నలిపరవేస్త సన ిమ’న్న మారడతీ స్సజుకర
ఇెండియా ఛెైరాన్ ఆర్స.సర.భకరు వ అన ిరడ.
● ఒకవేళ్ బీఎస్-VI డీజిల్ కారో కు విన్నయోగద రో నసెంచి గిరాకర లభిసేత , 1500 సీసీ ఇెంజిన్
మోడళ్ో నే అభివృది చేస్త ామన్న, అెంతకెంట్ే తకుావ స్ామరిూెం ఇెంజిన్ మోడళ్ో నస మాతరెం
తయారడచేయబో మన్న ఆయన స్ిష్ు ెం చేశారడ. బీఎస్-VI న్నబెంధనల పరభకవెం రీత య డీజిల్

మోడళ్ో కారో నస న్నలిపరవేయనసనిట్ు
ో భకరత్లో పరకట్ిెంచిన మొట్ు మొదట్ి కెంపన్స మారడతీ
స్సజుకరనే కావడెం గమన రహెం.
฀ జీడీపీ వృది రవట్ుకు ఇెండియా రవట్ిెంగ్్ కోత

● భకరత స్ూ
ి ల దేశ్రయోతితిత (జీడీపీ) వృది రవట్ునస ఇెండియా రవట్ిెంగ్్ అెండ్ రీసర్సే ఏపరరల్
30న తగిుెంచిెంద. ఇెంత కిత
ీ ెం అెంచన 7.5 శాతెం కాగా, దీన్నన్న 20 బేసరస్ పాయెంట్ు
ో తగిుెంచి 7.3
శాత న్నకి కుదెంచిెంద. స్ాధ రణెంకన ి తకుావ వరిపాతెం నమోదస, పారిశాీమిక ఉతితిత భకరీ
వృది పై అనసమాన లు వెంట్ి అెంశాలు తమ వృది రవట్ు కోత అెంచన లకు కారణమన్న
అెంతరాాతీయ రవట్ిెంగ్ దగు జెం ఫరచ్ గూ
ీ ప్ విభకగెం అయన ఇెండియా రవట్ిెంగ్్ అెండ్ రీసర్సే
฀ ఆలూ రైతులపై పపర్కో కవస్స ఉపస్ెంహరణ

● తమ పేట్ెెంట్ు హకుాలనస ఉలో ెంఘిెంచ రెంట్య గుజరాత్ ఆలూ రైతులపై పట్ిున కవస్సనస
ఉపస్ెంహరిెంచసకుెంట్కమన్న పపర్కో స్ెంస్ి మే 2న పరకట్ిెంచిెంద. పరభుతేెంతో చరేల
అనెంతరెం, రైతుల మీద పట్ిున కవస్సలనస ఉపస్ెంహరిెంచసకోడ న్నకి తమ స్ెంస్ి
అెంగీకరిెంచిెందన్న పపర్కో ఇెండియా అధకార పరతిన్నధ తెలిపారడ.
● ‘లేస్’ చిప్్ కోస్ెం త ము పరతేయకెంగా పేట్ెెంట్ు ప ెందన ఎఫ్సర-5 అనేరకెం బెంగాళ్ాదసెంపలనస
గుజరాత్ రైతులు పెండిస్త సన ిరెంట్య వారిపై ఏపరరల్లో పపర్కో కవస్సలు పట్ిుెంద. దీెంతో
దేశవాయపత ెంగా పపర్కో స్ెంస్ి పై తీవర ఆగీహావేశాలు వయకత మయాయయ. కాన్స ఈ కవస్సలు
భకరతదేశెంలో తమ వాయపారెంపై పరభకవెం చూపే పరమాదముెందన్న గీహిెంచి, ఎట్ు కవలకు రైతుల
మీద పట్ిున కవస్సల ఉపస్ెంహరణకు అెంగీకరిెంచిెంద.
● ఏమిట్ీ ఎఫ్సర-5 వివాదెం? : ఎఫ్సర-5 అనేద బెంగాళ్ాదసెంపలలో ఒక రకెం. ఈ రకెం వితత న ల
ద ేరా పెండిన బెంగాళ్ాదసెంపలలో తేమ శాతెం తకుావగా ఉెంట్ుెంద. అెందసవలో చిప్్
తయారడ చేసేట్పుడు ఇవీ నూనెనస ఎకుావగా పీలుేకోవు. దీెంతో ఈ రకెం బెంగాళ్ాదసెంపలపై
పపర్కో పేట్ెెంట్ు హకుాలు తీస్సకుెంద.
฀ మోస్పయరిత ఫ్ో న్ కాల్్ న్నరోధ న్నకి బకోక్ చెైన్ స్ాెంకవతికత

● మోస్పయరిత ఫ్ో నస
ో , స్ెందేశాలనస న్నయెంతిరెంచేెందసకు ఉపయోగపడే బకోక్ చెైన్ స్ాెంకవతికతనస
అెందసబకట్ులోకి తెచిేనట్ు
ో ట్ెక్మహీెందర తెలిపరెంద. దీన్న ద ేరా 30 కోట్ో మెంద మొబరైల్
విన్నయోగద రడలకు ఈసేవలనస అెందసబకట్ులోకి తీస్సకొస్సతనిట్ు

● ట్ెలికాెం న్నయెంతరణ పారధకార స్ెంస్ి (ట్కరయ్) న్నబెంధనల మేరకు మొబరైల్ సేవలనస అెందెంచే
స్ెంస్ి లు తమ విన్నయోగద రడలకు మోస్పయరిత, అనవస్ర కాల్్, స్ెందేశాలు రాకుెండ
న్నరోధెంచేెందసకు చరయలు తీస్సకోవాలి్ ఉెంద. ఈ నేపథ్యెంలోనే తమ బకోక్ చెైన్ పరిష్ాారెం
మొబరైల్ నెట్వర్సా స్ెంస్ి లకు ఉపయోగపడుతుెందన్న తెలిపరెంద.
฀ బకయెంకులు రూ.లక్ష కోట్ు

ో వదలేశాయ్ : కిీసరల్-అస్ో చ మ్స న్నవేదక
● దవాలా స్ాృతి కిెంద జాతీయ కెంపన్స లా ట్ెబ
ైర ుయనళ్ో (ఎన్సీఎల్ట్ీ)కు చేరిన 94 రడణ కవస్సలోో
రూ.లక్ష కోట్ో మొతత న్నిబకయెంకులు వదలేస్సకున ియన్న (హయర్స కట్) కిస
ీ రల్-అస్ో చ మ్స
న్నవేదక వెలోడిెంచిెంద. ఆయా రడణ ఖాత ల నసెంచి బకయెంకులకు రూ.1.75 లక్షల కోట్ు
ో రావాలి్
ఉెండగా, వస్ూలెైెంద రూ.75,000 కోట్ు
ో అన్న, వాట్ికి రావాలి్న మొతత ెంలో ఇద 43 శాతమేనన్న
● 1143 కవస్సలు: వేరవేరడ ఎన్సీఎల్ట్ీల వదీ గత మారిేఆఖరడకు పెండిెంగ్లో ఉని కవస్సలు.
వీట్ిలో 32 శాతెం కవస్సలు 270 రోజులకు పైగా ఏమీ తేలకుెండ ఉన ియ.
● 324 రోజులు: 94 కవస్సలనస 270 రోజులోో పరిష్ారిెంచ లి్ ఉన ి, పట్ిున స్మయెం ఇెంత.
● 22 శాతెం: ఒకవేళ్ ఈ 94 కెంపన్సలనస లికిేడేష్న్ (వికీయసేత ) చేసేత, రావాలి్న బకాయలోో ఇెంత
శాతమే తిరిగొచేేద.
● 400 కవస్సలు: ఇెంకా తుదన్నరణయెం తీస్సకోన్న భకరీమొతత ెం రడణ కవస్సలు. దవాలాస్ాృతి
న్నబెంధన వళ్లకి మెరడగులు దదసీతుెండట్మే ఇెందసకు కారణెం.
● ఈ స్దసపాయాలుెంట్ేనే..: దవాలా స్ాృతి (ఐబీసీ) విజయవెంతెం అవాేలెంట్ే, న్నరవీశిత
గడువుకు కట్ుుబడి ఉెండట్ెం, తగినెంత న యయ మౌలిక స్దసపాయాలు కలిిెంచడెం,
రడణద తల వరీుకరణ-వారికి పారధ నయతలు గురితెంచడెం అవస్రమన్న న్నవేదక పేరొాెంద.
฀ డేట్కకు 4జీ.. డిజిట్ల్ చెలిోెంపులకు 4సీ

● నగదస చెలామణి తగిుెంచి, డిజిట్ల్ లావాదేవీలు మరిెంత అధకెంగా జరిగవలా చూడట్ెం ద ేరా
ఆరిిక వయవస్ి నస పారదరశకెంగా తీరిేదదేీ లక్షయెంతో రిజర్సే బకయెంక్ ఆఫ్ ఇెండియా (ఆర్సబీఐ)
‘పేమెెంట్ అెండ్ సట్ిల్మెెంట్ సరస్ుమ్స్ ఇన్ ఇెండియా 2019-21’ ద రశన్నకపతర న్ని విడుదల
చేసరెంద. పరస్త సతెం అమలోో ఉని విధ న లనస 2016-18 ద రశన్నకపతరెం విశదీకరిెంచిెంద .

● ‘డిజిట్ల్ లావాదేవీ.. మరిెంత స్సరక్ితెంగా, భదరెంగా, స్ౌలభయెంతో, స్తేరెం, అతి స్ేలి
వయయెంతో పయరత యేయలా చూడ లనిద’ ఆర్సబీఐ లక్షయెం. ఇెందసకు ఏెంచేయాలో త జా
న్నవేదకలో ఆర్సబీఐ చెపరిెంద
● ఈ రెంగెంలో పో ట్ీ, వయయ న్నయెంతరణ, స్ౌలభకయలకు తోడు విన్నయోగద రడలోో విశాేస్ెం (4సీ)
పెంచడెం అతయెంత ఆవశయకెం.
● చెలిోెంపు వయవస్ి ల తీరడ మరిెంత మారడతుెందన్న, ఇెంకొన్ని స్ెంస్ి లు, వినూతిపది తులు
అెందసబకట్ులోకి వస్ాతయ. లావాదేవీకి వయయెం అతి స్ేలిెంగా ఉెండేలా, అదనపు వయయెం
లేకుెండ వేరవేరడ చెలిోెంపు విధ న లు అెందసబకట్ులోకి వస్ాతయ.
● డిజిట్ల్ చెలిోెంపులకు స్ెంబెంధెంచి రడస్సముల విష్యెంలో ఆర్సబీఐ జోకయెం పరిమితెంగానే
ఉెంట్ుెంద. అయతే తకుావ వయయెంతో, మరిెంత స్మరిెంగా వయవస్ి లు నడిచేలా చూడట్ెంపై
దృషరు కవెందీక
ర రిస్త సెంద. అతయధకులు డిజిట్ల్ చెలిోెంపులు జరపాలెంట్ే, లావాదేవీ వయయెం
స్ాధయమెైనెంత తకుావ ఉెండ లి. దీెంతోపాట్ేనగదస ముదరణ, న్నరేహణకు వయయాలు తగుుత య
కనసక, ఆ పరయోజన న్ని విన్నయోగద రో కు బదలాయెంచ లి.
฀ ఎన్ఎెండీసీకి ఎస్అెండ్పీ గోోబల్ అవారడు
● కవెందరపభ
ర ుతే రెంగ స్ెంస్ి అయన ఎన్ఎెండీసీ లిమిట్ెడ్కు ఎస్అెండ్పీ గోోబల్- పాోట్్ గోోబల్
మెట్ల్్ అవారడు- 2019 లభిెంచిెంద. కారొిరవట్ స్ామాజిక బకధయత (సీఎస్ఆర్స) విభకగెంలో
ఈఅవారడు లభిెంచినట్ు
ో ఎన్ఎెండీసీ ఒకపరకట్నలో వెలోడిెంచిెంద. విదయ, నెైపుణ యల అభివృది ,
వెైదయసేవల విభకగాలోో త ము చేపట్ిున కారయకీమాలకు గురితెంపుగా దీన్ని అభివరిణెంచిెంద. ఈనెల
16నలెండన్లోజరిగిన అవారడుల కారయకీమెంలో ఎన్ఎెండీసీ డెైరకుర్స (పర్నల్) స్ెందీప్ తులా
ఈఅవారడు అెందసకున ిరడ.
฀ డిజిట్ల్ చెలిోెంపులపై ఆర్సబీఐకి న్సలేకన్న కమిట్ీ న్నవేదక
● డిజిట్ల్ చెలిోెంపులనస పో ర త్హిెంచేెందసకు ఎలాెంట్ి చరయలు చేపట్కులనే అెంశెంపై ఐదసగురడ
స్భుయలతో రిజర్సే బకయెంక్ ఆఫ్ ఇెండియా (ఆర్సబీఐ) గత జనవరిలో న్నయమిెంచిన నెందన్
న్సలేకన్నకమిట్ీ తమన్నవేదకనస స్మరిిెంచిెంద.
● వివిధవరాుల వారితో స్ెంపరదెంపులు జరిపరన తరాేత రూప ెందెంచిన న్నవేదకనస మే 17న ఆర్స
బీఐ గవరిర్స శకితకాెంతద స్కు న్సలేకన్ కమిట్ీ అెందెంచినట్ు
ో ఆర్సబీఐ ఓపరకట్నలో పేరొాెంద.
కమిట్ీ సరఫ్ారడ్లనస పరిశ్రలిెంచి అవస్రమెైన చరయలు తీస్సకుెంట్కమన్న తెలిపరెంద.

● ఆర్సబీఐ ‘పేమెెంట్ సరస్ుమ్స విజన్ 2021’ అమలుకు ఈపరతిపాదనలిి పరిగణలోకి తీస్సకోనసెంద.
కమిట్ీలో న్సలేకన్నతో పాట్ు ఆర్సబీఐ మాజీ డిపయయట్ీగవరిర్స హచ్ఆర్స ఖాన్, విజయాబకయెంక్
మాజీఎెండీ, సీఈఓకిశోర్స ఉన ిరడ.
฀ ఆహార సేవా రెంగెంలో మూడేళ్ోలో 11శాతెం వృది

● భకరత ఆహార సేవారెంగెం మూడేళ్ోలో గణన్సయమెైన పరగతి స్ాధెంచినట్ు
ో భకరత జాతీయ
హో ట్ళ్ో స్మాఖయ (ఎన్ఆర్సఏఐ) వారిిక న్నవేదక వెలోడిెంచిెంద . మూడేళ్ోకోస్ారి ఈ స్మాఖయ
న్నవేదకనస పరకట్ిస్త సెంద. ఇెందసలో భకగెంగా 2018-19 న్నవేదకనస మే 20న బరెంగళ్ూరడలో
విడుదల చేశారడ. ఎన్ఆర్సఏఐ అధయక్షుడు రాహయల్ సరెంగ్, మాజీ అధయక్షుడు స్మీర్స కుకవజ
ీ ా,
ఇనోూసరస్ స్హవయవస్ాిపకుడు నెందన్ న్నలేకన్న తదతరడలు ఈ న్నవేదకనస ఆవిష్ారిెంచ రడ.
● ఈ న్నవేదక గణ ెంకాల పరకారెం.. భకరత ఆహార సేవారెంగెం 2015-16తో పో లిసేత 11 శాతెం
పరగతిన్న స్ాధెంచిెంద. మూడేళ్ోలో రూ.4,23,865 కోట్ో వాయపారెం స్ాధెంచినట్ు
ో న్నవేదక
అెంచన వేసరెంద. రానసని మూడేళ్ోలోనే తొమిాద శాతెంవృది రవట్ుతో రూ.5,99,782 కోట్ో
వాయపారాన్ని చేపట్ేు అవకాశాలున ియన్న పేరొాెంద.
● 2018-19లో వయవసీికృత సేవారెంగెం వాట్క 35 శాతెం ఉెండగా.. ఈ రెంగెం మారాట్ పరమాణెం
రూ.1,48,353 కోట్ు
ో . గడిచిన మూడేళ్ోలో ఈ రెంగెం 13 శాతెం వృది న్న స్ాధెంచిెంద. రానసని
మూడేళ్ోలో 15 శాతెం వృది తో రూ.2,57,907 కోట్ో మారాట్ పరమాణ న్ని స్ాధెంచ గలదన్న
స్మాఖయ అెంచన వేసరెంద. హో ట్ళ్ో అస్ెంఘట్ిత సేవారెంగెం 65 శాతెం వాట్క కలిగి
రూ.2,75,512 కోట్ో మారాట్ విలువనస నమోదస చేసరనట్ు
ో అెంచన వేశారడ.
● వయవసీికృత ఆహార సేవల మారాట్ పరమాణ లోో దల్దో రూ.31,132 కోట్ో తో తొలి స్ాినెంలో
ఉెండగా బరెంగళ్ూరడ 20,014 కోట్ో తో రెండో స్ాినెంలో ఉెంద. రస్ాురెంట్ో లో పన్న చేసే ఉదో యగులు
దల్దో లో 3,01,715 మెంద ఉెండగా, బరెంగళ్ూరడలో 1,17,660 మెంద ఉన ిరడ
฀ ఆద యెంలోనూ రిలయన్్ ట్కప్

● రిలయన్్ ఇెండసీుస్
ర మరో ఘనతనస చ ట్ుకుెంద. ఆద యెం పరెంగా పరభుతేరెంగెంలోన్న
ఇెండియన్ ఆయల్ కారొిరవష్న్నస (ఐవయసీ) అధగమిెంచి దేశెంలో అగీ స్ాిన న్నకి చేరడకుెంద.
2018–19 ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో ఆర్సఐఎల్ రూ.6.23 లక్షల కోట్ో ట్రోివర్సనస నమోదస చేసరెంద.
పో ట్ీ స్ెంస్ి ఐవయసీ ట్రోివర్స 6.17 లక్షల కోట్ు
ో గానే ఉెంద.

● ఇక లాభెం విష్యెంలోనూ నెంబర్స 1 రిలయన్్ ఇెండసీుల
ర ే కావడెం గమన రహెం.ఐవయసీ లాభెంతో
పో లిసేత గత ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో రిలయన్్ రట్ిుెంపు స్ాియెంలోరూ.39,588 కోట్ో నస నమోదస
చేసరెంద. ఐవయసీ న్నకర లాభెం 17,274 కోట్ో కవ పరిమితెం అయెంద. అెంతకిత
ీ ెం ఆరిిక
స్ెంవత్రెంలో ఉని రూ.22,189 కోట్ో తో పో లిసేత 23 శాతెం క్ీణిెంచిెంద. కాన్స, అదే స్మయెంలో
ఆర్సఐఎల్ లాభెంలో 13 శాతెం వృది నమోదస కావడెం గమన రహెం.
● మారాట్ విలువ పరెంగా ఇపిట్ికవ రిలయన్్ ఇెండసీుస్
ర దేశెంలో ట్కప్కెంపన్సగా ఉెంద . ఈ
విష్యెంలో ట్ీసీఎస్తో తరచూ పో ట్ీ పడుతూ ఉెంట్ుెంద. దశాబీ ెంకిత
ీ ెం ఐవయసీ సైజులో ఆర్స
ఐఎల్ స్గెం మేరవ ఉెండేద. ఈ మధయ కాలెంలో ట్ెలికెం, రిట్ెైల్, డిజిట్ల్ సేవలు వెంట్ి విన్నయోగ
ఆధ రిత వాయపారాలోోకి రిలయన్్పదీ ఎతు
త న విస్త రిెంచడెం అగీ స్ాిన న్నకి చేరడకునేెందసకు
దో హదపడిెంద.
● గతేడ ద వరకు ఐవయసీ పరభుతేరెంగెంలో అతయెంత లాభద యకత కలిగిన కెంపన్సగా ఉెండగా,
2018–19లో ఓఎన్జీసీ ఈ స్ాిన న్ని ఆకీమిెంచసకుెంద. ఓఎన్జీసీ మారిేకాేరుర్స ఫలిత లనస
ఇెంకా పరకట్ిెంచ లి్ ఉెండగా, డిసెంబర్స న ట్ికవ 9 నెలలోో రూ.22,671 కోట్ో లాభెం స్ ెంతెం
చేస్సకుెంద.
● త జా రికారడులతో రిలయన్్ ఇెండసీుస్
ర మూడు రకాలుగా... ఆద యెం, లాభెం, మారాట్
విలువ పరెంగా మెరడగైన స్ాినెంలో, దేశెంలో నెంబర్స1గా పరతేయకతనస స్ ెంతెం చేస్సకుెంద. ఆర్స
ఐఎల్ ఆద యెం 2018–19లో అెంతకిత
ీ ెం ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో పో లిసేత 44 శాతెం వృది చెెందెంద.
అదే పరధ నెంగా ఐవయసీన్న రెండో స్ి ాన న్నకి నెట్ు స
ే ేెందసకు ఉపయోగపడిెంద. 2010–19 మధయ
వారిికెంగా ఆర్సఐఎల్ఆద య వృది 14 శాతెం ఉెండడెం గమన రహెం.
฀ ఎన్ఎెండీసల
ీ ో ‘గోోబల్’ విభకగెం
● హైదరాబకద్ కవెందరెంగా మెైన్నెంగ్ రెంగెంలో కారయకలాపాలుస్ాగిస్త సని కవెందర పరభుతే రెంగ స్ెంస్ి
అయన ఎన్ఎెండీసీ లిమిట్ెడ్ విదేశాలోో కారయకలాపాల విస్త రణకు అనసవుగా తగిన పరయవేక్షణ
విభకగాన్నిఏరాిట్ు చేస్త ో ెంద. ‘ఎన్ఎెండీసీ గోోబల్’ అనే పేరడతో పరతేయకెంగా ఒకవిదేశ్ర
కారయకలాపాల శాఖనస నెలకొలిినట్ు
ో ఎన్ఎెండీసీ లిమిట్ెడ్వె లో డిెంచిెంద.
● ఈ స్ెంస్ి ఇపిట్ికవ ఆసేులి
ర యా, మొజాెంబిక్, ట్కెంజాన్నయా దేశాలోో గనసలతవేకెం, స్ెంబెంధత
ఇతర కారయకలాపాలు స్ాగిస్త ో ెంద. ఆయా దేశాలోోనే కాకుెండ , మరికొన్ని ఇతర దేశాలోో
ముఖయమెైన ఖన్నజాలు, వజారలు, రస్ాయన లు అనేేషరెంచేెందసకు కూడ సరదిపడుతోెంద.

అవస్రెం అయతే ఇతరదేశాలోోన్న స్ెంస్ి లతో వయయహాతాక భకగస్ాేమాయలు కుదసరడేకోవట్కన్నకి
కూడ స్సముఖెంగా ఉెంద.
฀ అయదేళ్ో కన్నష్ాాన్నకి.. జీడీపీ

● కొతత గా పగాులు చేపట్ిున పరభుత ేన్నకి తొలిరోజవ చేదసవారత . భకరత ఆరిిక వయవస్ి గత
అయదేళ్ోలోనే అతయలి వృది రవట్ునస నమోదసచేసరెంద. 2018-19 న లుగో తెమ
ైర ాసరకెంలో స్ూ
ి ల
దేశ్రయోతితిత (జీడీపీ) వృది రవట్ు 5.8 శాతెంగా నమోదస కావడెంతో.. మొతత ెం 2018-19 ఆరిిక
స్ెంవత్రెంలో వృది రవట్ు 6.8 శాత న్నకి పరిమితమెైెంద. వయవస్ాయ, తయారీ రెంగాలు
న్నరాశపరచడెం పరతికూల పరభకవెం చూపరెంద.
● కవెందర గణక కారాయలయెం (సీఎస్ఓ) విడుదల చేసరన గణ ెంకాల పరకారెం.. 2017-18లో నమోదెైన
7.2 శాతెం వృది తో పో లిసేత ఈస్ారి మరిెంత తగిుెంద. 2014-15 తరాేత ఇదే అతయలి జీడీపీ వృది
కావడెం గమన రహెం. న లుగో తెమ
ైర ాసరక వృది చెైన వృది అయన 6.4 శాతెం కెంట్ే తకుావ.
● దరవయలోట్ు 3.39 శాతెం : గత ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో దరవయలోట్ు జీడీపీలో 3.39 శాతెంగా
నమోదెైెంద. బడెాట్లో స్వరిెంచిన అెంచన అయన 3.4 శాతెంతో పో లిసేత స్ేలిెంగా తకుావ.
వయయాలు తగు డెం, పనసియేతర ఆద యెం పరగడెం దో హదపడిెంద. కెంట్ోరలర్స జనరల్ ఆఫ్
అకౌెంట్్ (సీజీఏ) పరకారెం.. విలువ పరెంగా చూసేత దరవయలోట్ు రూ.6.45 లక్షల కోట్ు
ో గా
● తలస్రి ఆద యెం నెలకు రూ.10,534 : మారిేతో ముగిసరన ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో దేశ తలస్రి
ఆద యెం నెలకు రూ.10,534కు పరిగిెంద. 2017-18లో నమోదెైన నెలవారీ తలస్రి ఆద యెం
రూ.9,580తో పో లిసేత ఇద ద ద పు 10 శాతెం అధకెం. పరస్త సత ధరల వదీ తలస్రి ఆద యెం
2018- 19లో రూ.1,26,406గా నమోదెైెంద. అెంతకిత
ీ ెం ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో నమోదెైన
రూ.1,14,958తో పో లిసేత 10 శాతెం ఎకుావ.
฀ 6.1 శాతెంగా న్నరడదో యగ స్ాియ

● దేశెంలో న్నరడదో యగ స్ాియ 6.1 శాతెంగా ఉెందన్న కవెందర పరభుతేెం పేరొాెంద. గడిచిన 45 ఏళ్ో లో
ఇదే అతయధక స్ాియ కావడెం గమన రహెం. కవెందరెంలో నరవెందర మోదీ నేతృతేెంలోన్న స్రాారడ
రెండో స్ారి బకధయతలు చేపట్ిున రోజునే ఈ వివరాలనస కవెందర కారిాక శాఖ విడుదల చేసరెంద.
ఉదో యగ అరహత కలిగిన యువతకు స్ెంబెంధెంచి పట్ు ణ లోో 7.8 శాతెం, గాీమాలోో 5.3 శాతెం మేర

న్నరడదో యగెం ఉనిట్ు
ో వెలోడెైెంద. పురడష్ులోో 6.2 శాతెం, మహిళ్లోో 5.7 శాతెం మెందకి
ఉదో యగాలు లేవు.
฀ భకరత్'కు జీఎసీి పరయోజన లనస ఉపస్ెంహరిెంచసకుని అమెరికా

● భకరత్కు ఆరిిక నష్ు ెం కలిగిెంచేలా అమెరికా అధయక్షుడు డొ న ల్ు ట్రెంప్ న్నరణయెం తీస్సకున ిరడ.
వాణిజయ రెంగెంలో భకరతదేశాన్నకి ఇస్సతని పనసి రాయతీలనస రదసీ చేశారడ. ఈ నెల ఐదో తేదీ
నసెంచే ఈ న్నరణయెం అమలోోకి రానసెంద.
● దీన్నవలన స్సమారడ 5.6 బిలియన్ డ లరో (రూ.38,964 కోట్ు
ో ) మేర అమెరికాకు జరడగుతుని
ఎగుమతులపై ఇస్సతని రాయతీలు రదసీ కానసన ియ. అమెరికా ఎపిట్ి నసెంచో అమలు
చేస్త సని స్ాధ రణీకరిెంచిన పారధ నయతల విధ నెం (జనరలెైజ్ు సరస్ుెం ఆఫ్ పరరఫరన్్- జీఎసీి)
కిెంద 1976నసెంచి భకరత్ లబిి ద రడగా ఉెంద. ఈ విధ నెం పరిధలోకి వచేే దేశాలు వేలాద
రకాల వస్సతవులనస పనసిలేో కుెండ అమెరికాకు ఎగుమతి చేయవచసే. భకరత్ తమ
వస్సతవులకు తగిన మారాట్ స్ౌకరాయన్ని కలిిెంచడెం లేదని కారణెంతో ట్రెంప్ ఈ స్ౌకరాయన్ని
రదసీ చేశారడ.
● ‘అమెరికా ఉతితు
త లకు న యయమెైన, స్హతుకమెైన మారాట్నస అెందసబకట్ులోకి
ఉెంచసత మని భరోస్ానస భకరత్ ఇవేలేదస. ఆ కారణెంగా జీఎసీి కిెంద భకరత్కు
కలిగిస్త సని స్ౌకరాయలనస రదసీ చేస్త సన ిెం’’ అన్న మే 31న విడుదల చేసరన పరకట్నలో ట్రెంప్
పేరొాన ిరడ. ఈ స్ౌకరాయన్ని రదసీ చేస్త ామన్న మారిే న లుగో తేదీనే ఆయన పరకట్ిెంచ రడ.
అెందసలో భకగెంగా 60 రోజుల గడువుతో భకరత్కు నోట్ీస్స ఇచ ేరడ. ఆ గడువు కూడ మే 3న
● అమెరికా కాెంగస్
ీ న్నరిరిెంచిన పారమాణికాలు అన్నిెంట్ిన్స పాట్ిసేత ద ద పుగా 1,900 వస్సతవులనస
ఎలాెంట్ి పనసిలు లేకుెండ నే ఎగుమతి చేయవచసే. అమెరికా వస్సతవులకు తగిన మారాట్
నస అెందసబకట్ులోకి ఉెంచడెం ఈ పారమాణికాలోో ఒకట్ి. పలుమారడో చరేలు జరిపరన భకరత్
దీన్ని అమలు చేయడెం లేదన్న ట్రెంప్ అెంట్ున ిరడ.
● 2 రెంగాల నసెంచే పరధ న అభయెంతరెం : భకరత్ మారాట్లో తమ ఉతితు
త లకు అవకాశెం
కలిిెంచడెం లేదన్న పరధ నెంగా పాల (డెయరీ) ఉతితు
త లు, వెైదయ పరికరాల తయారీ రెంగెం
నసెంచి అభయెంతరాలు వస్సతన ియ. సు ెంట్ు
ో , ఇతర పరికరాలపై గరిష్ా ధరలనస న్నరణయస్ూ
త
న్నయెంతిరస్త సన ియన్న పేరొాెంట్ున ియ.

● బలమెైన ఆరిిక స్ెంబెంధ లనే కోరడకుెంట్ున ిెం: భకరత్ - అమెరికాతో బలమెైన ఆరిిక
స్ెంబెంధ లనే కోరడకుెంట్ున ిమన్న భకరత వాణిజయ శాఖ పేరొాెంద. ఆరిిక స్ెంబెంధ లోో
స్మస్యలు తలెతత ుతుెంట్కయన్న, వీట్ిన్న ఎపిట్ికపుిడు పరిష్ారిెంచసకుెంట్కమన్న తెలిపరెంద.
భకరత్లాెంట్ి అభివృది చెెందసతుని దేశాల కోస్ెం ‘‘తనెంతట్ త నసగా, ఇచిేపుచసేకొనే ధో రణి
లేకుెండ , ఎలాెంట్ి వివక్ష చూపకుెండ ’’ జీఎసీి విధ న న్ని అమలు చేసర పరయోజన లు
కలిిస్ోత ెందన్న గురడత చేసరెంద. దెైేపాక్ిక వాణిజయెంపై త ము చేసరన పలు స్ూచనలనస అమెరికా
అెంగీకరిెంచలేదన్న తెలిపరెంద.
฀ గత ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో రూ.71,500 కోట్ు

ో మోస్పో యన బకయెంకులు
● గత ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో బకయెంకు మోస్ాలకు స్ెంబెంధెంచి మొతత ెం 6800 కవస్సలు
నమోదయాయయ.వీట్ిలో ద ద పు రూ.71,500 కోట్ో మేర పో గోట్ుుకునిట్ు
ో బకయెంకులు ఆర్స
బీఐకిచిేన న్నవేదకలోస్ిష్ు ెం చేశాయ. వాణిజయ బకయెంకులు, ఎెంపరక చేసరన ఆరిిక స్ెంస్ి లో ో ఈ
మోస్ాలు జరిగాయ.
● 2017-18లో బకయెంకు మోస్ాలపై 5,961 కవస్సలు నమోదయాయయ. మొతత ెం మీద
ఇెందసలోన్నమోస్ాల విలువ రూ.41,167.03 కోట్ు
ో గా ఉెంద. వీట్ితో పో లిసేత 2018-19లోన్న
మోస్ాల విలువ 73 శాతెం ఎకుావ. ఈ విష్యాలన్సి స్మాచ ర హకుా చట్ు ెం(ఆర్సట్ీఐ) కిెంద
ద ఖలు చేస్సకోగా బయట్కువెలోడయాయయ.
฀ ‘ఆరిిక అక్షరాస్యత వారోత్వాలు -2019

● భకరతీయ రిజర్సే బకయెంకు (ఆరీబఐ) న లుగు రోజుల పాట్ు ‘ఆరిిక అక్షరాస్యత వారోత్వాలు -
2019(Financial Literacy Week) ’ న్నరేహిస్త ో ెంద. ఈ కారయకీమెం జూన్ 3వ తేదీ నసెండి జూన్
8వ తేదీ వరకు జరడగుత య . ' రైతులు బకయెంకిెంగ్ వయవస్ి లో భకగస్ాేమయెం అవేడెం వాలో ఏ
విధెంగా లబిీ ప ెందసత రో' తెలియ జవసే ఉదేీశయెంతో ఈ స్ెంవత్రపు ఆరిిక అక్షరాస్యత
వారోత్వాలు జరడగుతున ియ
฀ బడెా ట్ న ణయతపై స్ూచీలు రూపకలిన చేసరన సీఐఐ

● కవెందర, రాష్ు ర పరభుత ేలు పరవేశపట్ేు బడెాట్ల న ణయతనస మదెంపు చేసే ‘దరవయ పన్నతీరడ స్ూచీ’
(ఎఫ్పీఐ)న్న భకరత పరిశమ
ీ ల స్మాఖయ (సీఐఐ) రూప ెందెంచిెంద. ఐకయరాజయ స్మితి అభివృది

పథ్కాన్నకి (యూఎన్డీపీ) చెెందన మానవాభివృది స్ూచీ పది తిన్న ఉపయోగిెంచి ఈ స్ూచీ
రూప ెందెంచినట్ు
● మొతత ెం మీద ఆరడ అెంశాలనస క్షుణిెంగా పరిశ్రలిెంచ క బడెాట్ల న ణయతనస మదెంపు
చేయనసనిట్ు
ో తెలిపరెంద. అవేెంట్ెంట్ే..
● ఆద య వయయాల న ణయత: వడీు చెలిోెంపులు, రాయతీలు, రక్షణ రెంగెంపై వయయాలనస
పకానపట్ిు జీడీపీలో మిగత ఆద య వయయాలనస లెకిాస్ాతరడ.
● మూలధన వయయాల న ణయత: రక్షణ రెంగెం మినహా మిగత వాట్ిపై వెచిేెంచే మూలధన
వయయెం జీడీపీలో ఎెంత వాట్క ఉెందో చూస్ాతరడ.
● ఆద య న ణయత: న్నకర పనసి ఆద యాన్నకి, జీడీపీకి మధయ న్నష్ితిత న్న స్రిచూస్ాతరడ.
● దరవయ పరమాణెం 1: దరవయలోట్ు, జీడీపీకి మధయ న్నష్ితిత
● దరవయ పరమాణెం 2: ఆద య లోట్ు, జీడీపీ మధయ న్నష్ితిత
● రడణ స్ూచీ: అపుిలు, హామీలోో మారడినకు జీడీపీకి మధయ న్నష్ితిత న్న లెకాగడత రడ.
฀ 2019-20లోభకరత్ వృది 7.5 శాతెం : పరపెంచ బకయెంక్

● భకరత్ వృది రవట్ు గత ఆరిిక స్ెంవత్రెం న లుగో తెమ
ైర ాసరకెంలో అయదేళ్ో కన్నష్ా స్ాియ
(5.8%)కి పడిపో యన నేపథ్యెంలో, త జాగా పరపెంచ బకయెంక్ విడుదల చేసరన అెంతరాాతీయ ఆరిిక
న్నవేదక కొతత గా కొలువు దీరిన పరభుత ేన్నకి తీపర కబురడ అెందెంచిెంద.
● పరస్త సత ఆరిిక స్ెంవత్రెం (2019-20) నసెంచి వరడస్గా మూడేళ్ోపాట్ు భకరత్ వృది రవట్ు 7.5%
నమోదస కావొచేన్న ఆ న్నవేదకలో పేరొాెంద. మనదేశెంపై గతెంలో పరకట్ిెంచిన అెంచన లనే
కొనస్ాగిెంచిెంద. బలమెైన పట్ుుబడులు, పవ
ైర ేట్ు విన్నయోగెం ఆరిిక వృది కి చేయూతన్నస్ాతయన్న
అెందసలో తెలిపరెంద.
● చెైన వృది 2018లో 6.6% నమోదస కాగా, 2019లో 6.2 శాత న్నకి పరిమితమయేయ అవకాశెం
కన్నపరస్త ో ెంద. 2020లో 6.1%, 2021లో 6 శాతెంగా ఇద నమోదస కావొచేన్న పరపెంచ బకయెంక్
అెంచన వేసరెంద. దీెంతో అతయెంత వేగెంగా వృది చెెందసతుని ఆరిిక వయవస్ి లో ో భకరత్ ముెందస
వరడస్లో ఉెండనసెంద. 2021 న ట్ికి చెైన కెంట్ే 1.5% అధకెంగా భకరత్ వృది రవట్ు నమోదస
కావొచేన్న పరపెంచ బకయెంక్ అెంచన వేసరెంద.
● ‘రిజర్సే బకయెంక్ ఆఫ్ ఇెండియా (ఆర్సబీఐ) లక్షయెంగా పట్ుుకుని దరవయయలబణెం కెంట్ే పరస్త సతెం
దగువనే ఉనిెందసన, అనసకూల దరవయ పరపతి విధ న స్మీక్షకు మొగుు చూపే అవకాశెం

ఉెంద. దీెంతో రడణ వృది బలోపేతమెై పవ
ైర ేట్ు విన్నయోగెం, పట్ుుబడులకు పరయోజనెం
కలుగుతుెంద. దీెంతో భకరత్ ఆరిిక వృది రవట్ు పరడగుతుెంద’న్న పరపెంచ బకయెంక్ విశరోషరెంచిెంద.
฀ వరడస్గా మూడో స్ారి రపో రవట్ు తగిుెంచిన ఆరీబఐ

● ఈ ఏడ దలో వరడస్గా మూడో స్ారీ రిజర్సే బకయెంక్ ఆఫ్ ఇెండియాకరలక రవట్ోనస తగిుెంచిెంద.
దీెంతో గృహ, వాహన, ఇతర రడణ ల భకరెం తగవు అవకాశెం కన్నపరస్త ో ెంద.
● జూన్ 6 న ట్ి పరపతి విధ న కమిట్ీ(ఎమ్సపీసీ) స్మావేశెంలో రపో రవట్ు (ఆర్సబీఐ నసెంచి
బకయెంకులు తీస్సకునే రడణ లపై వస్ూలు చేసే రవట్ు)నస 25 బేసరస్ పాయెంట్ు
ో తగిుెంచ లన్న
న్నరణయెంచ రడ. అదే స్మయెంలో రివర్స్ రపో రవట్ు కూడ అెంతే స్ాియలో తగిుెంచి 5.5 శాత న్నకి
పరిమితెం చేశారడ.
● ఎమ్సపీసీలోన్న ఆరడగురడ స్భుయలూ ఏకాభిపారయెంతో రవట్ో కోతకు ఓట్ు వేశారడ. స్మీప
త లో రవట్ో పెంపులు ఉెండవన్న చెబుతూ.. ఫరబవ
ర రి, ఏపరరల్తో పాట్ు త జాగా తగిుెంచిన
కరలక రవట్ోనస బకయెంకులు తమ ఖాత ద రో కు బదల్ద చేయాలన్న ఆర్సబీఐ గవరిర్స శకితకాెంత ద స్
కోరారడ. మొతత ెం మీద ఈ ఏడ ద వరడస్గా మూడు స్ారూ
ో కోత వేయడెంతో.. 75 బేసరస్
పాయెంట్ో మేర రపో రవట్ు కిెందకు దగివచిేెంద.
● దరవయయలబణ అెంచన లు: పైకి : - పరస్త సత ఆరిిక స్ెంవత్రెం తొలి అరిభకగాన్నకి దరవయయలబణ
అెంచన లనస 3-3.1 శాత న్నకి ఆర్సబీఐ పెంచిెంద. కూరగాయలతో పాట్ు ఆహార ధరలు
పరడగుత యని అెంచన లు ఇెందసకు నేపథ్యెం. ఏపరరల్లో ఆర్సబీఐ 2.9-3 శాతెంగా అెంచన
వేసరన స్ెంగతి తెలిసరెందే. పరస్త సత ఆరిిక స్ెంవత్రెం రెండో భకగెంలో రిట్ెైల్ దరవయయలబణ
అెంచన లనస మాతరెం 3.4-3.7 శాత న్నకి తగిుెంచిెంద. అెంతకిత
ీ ెం అెంచన లు 3.5-3.8 శాతెంగా
ఉన ియ. ‘వేస్విలో అెంచన వేసరన ద న్న కెంట్ే కూరగాయల ధరలు ఎకుావగా పరిగాయ.
అయతే వరాికాలెం, శ్రతకాలెంలో ఇవి బకగా తగుుత యని అెంచన లున ియ’న్న ఆర్సబీఐ తన
దెైేమాసరక పరపతి విధ న పరకట్నలో వెలోడిెంచిెంద. ముడి చమురడ ధరల ఊగిస్లాట్కు
తోడు.. పలు ఆహార వస్సతవుల ధరలు పరడగుత యని అెంచన ల వలో స్ేలికాలెంలో ఆహార
దరవయయలబణెం పరగవచేన్న తెలిపరెంద.
● వృది అెంచన లు కిెందకు : పరస్త సత ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో వృది రవట్ు అెంచన లనస ఆర్సబీఐ 7
శాత న్నకి తగిుెంచిెంద. ఏపరరల్ పరపతి విధ నెంలో 7.2 శాతెంగా అెంచన వేసరెంద. అయతే దేశ్రయ
కారయకలాపాలోో మెందగమనెం, అెంతరాాతీయ వాణిజయ భయాలు పరగడెంతో త జా న్నరణయెం

తీస్సకుెంద. జనవరి-మారిే 2018-19లో దేశ్రయ పట్ుుబడుల కారయకలాపాలు
బలహీనపడు య. మొతత ెం మీద గిరాకర తగు డెంతో ఎగుమతులూ తగాుయన్న ఆర్సబీఐ ఒక
పరకట్నలో పేరొాెంద. ఇట్ీవలి కొదీ నెలలోో పవ
ైర ేట్ు విన్నయోగెం తగిుెందన్న.. ముఖయెంగా గాీమీణ
పారెంత లోో అద ఎకుావగా కన్నపరస్త ో ెందన్న వివరిెంచిెంద. కొన్ని స్ానసకూలతలున ి.. పరతికూల
పరభకవాలనస దృషరులో పట్ుుకున్న తొలి అరిభకగెంలో 6.4-6.7 శాతెం; దేతీయారిెంలో 7.2-7.5
శాతెం మేర వృది నమోదవుతుెందన్న అెంచన వేసరెంద.
ముఖాయెంశాలు
● రపో రవట్ు 6 శాతెం నసెంచి 5.75 శాత న్నకి చేరిక
● రివర్స్ రపో రవట్ు 5.5 శాతెం; మారిానల్ స్ాుెండిెంగ్ ఫసరలిట్ీ (ఎమ్సఎస్ఎఫ్) రవట్ు 6 శాతెం వదీ
● ఆర్సబీఐ తన విధ న ధో రణిన్న ‘తట్స్ి ెం’ నసెంచి ‘స్రడీబకట్ు’కు మారడి
● 2019-20 ఆరిిక స్ెంవత్రాన్నకి జీడీపీ వృది రవట్ు 7.2 శాతెం నసెంచి 7 శాత న్నకి స్వరణ
● రిట్ెైల్ దరవయయలబణ అెంచన లనస ఏపరరల్-సపు ెంబరడకు 3-3.1 శాత న్నకి పెంచగా; అకోుబరడ-మారిేకి
3.4-3.7 శాత న్నకి తగిుెంచిెంద
● స్మీప భవిష్యత్లో ఆహార దరవయయలబణెం పరిగవ అవకాశెం
● రడతుపవన లోో అన్నశిేతి, కూరగాయల ధరల పరడగుదల, ముడి చమురడ ధరలు, ఆరిిక
మారాట్ో ఊగిస్లాట్, దరవయ పరిసి త
ర ుల దృష్ాుూ దరవయయలబణెం పరిగవ అవకాశెం
● డిజిట్ల్ లావాదేవీలు పో ర త్హిెంచేెందసకు ఆర్సట్ీజీఎస్, నెఫ్టు ఛ రీాల మాఫీ
● బకయెంకులు విధెంచే ఏట్ీఎమ్స ఛ రీాలు, ఫీజులనస స్మీక్ిెంచడ న్నకి ఓ కమిట్ీ ఏరాిట్ు
● చిని బకయెంకులకు లెైసనస్లు ఇవేడ న్నకి ఆగస్సు కలాో ముస్ాయద మారు దరశకాల జారీ
● పట్ుుబడులోో మెందగమనెం, పవ
ైర ేట్ు పట్ుుబడుల తగుుదల ఆెందో ళ్నకరెం
● పావు శాతెం రవట్ు కోతకు మొతత ెం ఆరడగురడ ఎమ్సపీసీ స్భుయల స్ానసకూల స్ిెందన
● జూన్ పారరెంభకన్నకలాో వయవస్ి లో స్గట్ు రోజువారీ అదనపు దరవయలభయత రూ.66,000 కోట్ు
ో
● మే 31, 2019 న ట్ికి విదేశ్ర మారక న్నలేలు 421.9 బిలియన్ డ లరడో
● తదసపరి పరపతి విధ న స్మీక్ష ఆగస్సు 5-7 తేదీలో ో
฀ విపో ర ఛెైరాన్'గా రిష్ద్ పేమ్స

ర జీ
● విపో ర వయవస్ాిపకులు అజీమ్స హచ్.పేరమ్సజీ, స్ెంస్ి ఎగిాకూయట్ివ్ ఛెైరాన్ పదవి నసెంచి వెైదొ లగాలన్న
న్నరణయెంచసకున ిరడ. జులెై 30న ఆయన పదవీ విరమణ చేసర, తనయుడు రిష్ద్ పేరమ్సజీకి

బకధయతలు అపిగిెంచనసన ిరడ. పరస్త సతెం రిష్ద్ స్ెంస్ి ముఖయ వయయహాతాక అధకారిగా, న స్
కామ్స ఛెైరాన్గా వయవహరిస్త సన ిరడ.
● ‘పేరమ్సజీ గత 53 ఏళ్లోగా కెంపన్సన్న స్మరిెంగా నడిపరెంచ రడ. వచేే నెలలో ఆయన 74 ఏళ్లో
పయరిత చేస్సకున్న 75వ వస్ెంతెంలోకి అడుగుపడుతున ిరడ. ఎగిాకూయట్ివ్ ఛెైరాన్గా ఆయన
పరస్త సత పదవీ కాలెం జులెై 30న ముగియబో తోెంద’న్న కెంపన్స ఓ పరకట్నలో పేరొాెంద. అయతే,
బో రడులో న న్-ఎగిాకూయట్ివ్ డెైరకుర్సగా, వయవస్ాిపక ఛెైరాన్గా అయదేళ్ోపాట్ు (2024 జులెై వరకు)
ఆయన కొనస్ాగనసన ిరడ.
● విపో ర ముఖయ కారయన్నరేహణ అధకారి (సీఈఓ), ఎగిాకూయట్ివ్ డెైరకుర్సగా అబిద ల్ద జడ్.న్సముచ్
వాలానస తిరిగి న్నయమిస్సతనిట్ు
ో బో రడు వెలోడిెంచిెంద. రిష్ద్ పేరమ్సజీన్న పయరిత కాల డెైరకుర్సగా
అయదేళ్ో కాలాన్నకి తిరిగి న్నయమిస్ూ
త తీరాానెం చేసరెంద. ఆయన 2019 జులెై 31 నసెంచి 2024
జులెై 30 వరకు ఈ పదవిలో ఉెంట్య కెంపన్స ఎగిాకూయట్ివ్ ఛెైరాన్గా బకధయతలు న్నరేరితస్త ారడ. ఈ
మారడిలు వాట్కద రో అనసమతితో 2019 జులెై 31 నసెంచి అమలోోకి రానసన ియ.
● ద తృతే కారయకీమాలకవ పదీ పీట్ : పదా భూష్ణ్, పదా విభూష్ణ్ వెంట్ి అతుయనిత
పురస్ాారాలు అెందసకుని అజీమ్స పేరమ్సజీ పదవీ విరమణ తరాేత ఎకుావ స్మయాన్ని
ద తృతే కారయకీమాలకు కవట్కయెంచనసన ిరడ. మన దేశ చరితల
ర ోనే ద తృతేెం అెంట్ే
ఎకుావగా విన్నపరెంచే పేరడ పేరమ్సజీదే. గత మారిేలో కూడ కెంపన్సకి చెెందన రూ.52,750 కోట్ో
విలువెైన షేరోనస ద తృతే కారయకీమాల కోస్మే అజీమ్స పేరమ్సజీ ఫ్ౌెండేష్న్కు బహయమతిగా
అెందెంచ రడ. పేరమ్సజీ న్నయెంతరణలో ఉని పలు కెంపన్సలోోన్న 34 శాతెం వాట్కలిి ఆయన పేరమ్స
జీ ఫ్ౌెండేష్న్కు బదల్ద చేసరన స్ెంగతి తెలిసరెందే. వీట్ి విలువ స్సమారడ రూ.1.4 లక్షల కోట్ు
ో .
వీట్ిపై వచేే లాభకలతోనే ఫ్ౌెండేష్న్ పలు ద తృతే కారయకీమాలు న్నరేహిస్త ో ెంద. పరధ నెంగా
విద య రెంగెంలో ఈ స్ేచఛెంద స్ెంస్ి సేవలు అెందస్ోత ెంద. లాభకపేక్ష లేన్న స్సమారడ 150
స్ెంస్ి లకు ఆరిికెంగా గాీెంట్ు
ో విడుదల చేస్త ో ెంద.
● చిని స్ెంస్ి నసెంచి దగు జ స్ెంస్ి గా : చిని స్ాియ నూనె తయారీ స్ెంస్ి గా మొదలెైన విపో ర నేడు
8.5 బిలియన్ డ లరో (స్సమారడ రూ.60,000 కోట్ు
ో ) కెంపన్సగా అవతరిెంచిెందెంట్ే ద న్న వెనసక
పేరమ్సజీ కృషర చ లానే ఉెంద. గడిచిన 53 ఏళ్లోగా ఆయన న్నరెంతరెం శీమిస్ూ
త స్ెంస్ి నస
ముెందసకు నడిపరెంచ రడ. అెంతరాాతీయ ఎఫ్ఎెంసీజీ, ఇన్ఫ్ారస్ు క
ర ేర్స ఇెంజిన్సరిెంగ్, మెడికల్
డివెైజస్ పవర్సహౌస్గా విపో ర ఎెంట్ర్సపైజ
ర స్నస తీరిేదదీ , ఏడ దకి 2 బిలియన్ డ లరో

(రూ.14,000 కోట్ు
ో ) ఆద యెం ఆరిాెంచే స్ాియకి తీస్సకళ్ో డెంలో ఆయన కృషర ఎనలేన్నద. విపో ర
ఎెంట్ర్సపైజ
ర స్కు ఛెైరాన్గా ఉెంట్య, విపో ర -జీఈ హల్త కవర్స బో రడులో ఆయన కొనస్ాగుత రన్న
తెలుస్ోత ెంద.
฀ మొెండి బకాయల గురితెంపుకు కొతత మారు దరశకాలు జారీ చేసరన ఆర్సబీఐ

● మొెండి బకాయల పరిష్ాారాన్నకి స్ెంబెంధెంచిన నూతన విధ న న్ని భకరత రిజరడే బకయెంకు
(ఆర్సబీఐ) జూన్ 8న్ విడుదల చేసరెంద. ఇెంతకు ముెందస ఆర్సబీఐ తెచిేన న్నబెంధనలనస గత
ఏపరరల్లో స్సపీరెంకోరడు కొట్ిువేసరన విష్యెం తెలిసరెందే. వీట్ి స్ాినెంలోనే రెండు నెలల తరాేత
స్వరిెంచిన నూతన న్నబెంధనలనస ఆర్సబీఐ తీస్సకువచిేెంద.
● బకాయల గడువు చెలిోెంపు ఒక రోజు ద ట్ిన డీఫ్ాల్ు గా పరిగణిెంచ లనిద ఇెంతకు ముెందట్ి
న్నబెంధన. ఇపుిడు ఒతిత డిలో ఉని ఆస్సతల గురితెంచి న్నరరిక ఆసరత గా (ఎన్పీఏ) పరకట్ిెంచేెందసకు
30 రోజుల గడువు లభిెంచిెంద. కొతత గా తెచిేన న్నబెంధనలు ఇెంతకు ముెందట్ి అన్ని పరిష్ాార
పరణ ళ్లకల స్ాినెంలో అమలవుత య.
● ఒతిత డిలో ఉని ఆస్సతల పునర్స న్నరాాణెం, కారొిరవట్ రడణ పునర్స వయవసీికరణ పథ్కెం,
వయయహాతాక రడణ పునర్సవయవసీికరణ పరణ ళ్లక (ఎస్డీఆర్స), ఒతిత డిలో ఉని ఆస్సతల స్ససరిర
న్నరాాణ పథ్కెం, ఉమాడి రడణద తల ఫ్ో రమ్స వెంట్ివి వీట్ిలో ఉన ియ. కొతత గా తెచిేన
న్నబెంధనలు తక్షణమే అమలోోకి వస్ాతయన్న ఆర్సబీఐ పేరొాెంద.
● రూ.2,000 కోట్ు
ో అెంతకు మిెంచి బకయెంకులు, ఫైన న్ని యల్ ఇన్నసరుట్యయష్నో (న బకర్సు , ఎగిామ్స
బకయెంక్, స్ాాల్ ఫైన న్ని యల్ బకయెంకులు, ఎన్బీఎఫసీ) నసెంచి రడణెం తీస్సకుని స్ెంస్ి లు త జా
న్నబెంధనలు వరితస్త ాయ. ఈ ఖాత లకు స్ెంబెంధెంచిన పరిష్ాార పరణ ళ్లకనస 30 రోజుల స్మీక్ా
కాలెం ముగిసరన తరాేత 180 రోజులోోపు అమలు చేయాలి్ ఉెంట్ుెంద.
● రూ.1,500-రూ.2,000 కోట్ో రడణ గీహీతలకు నూతన మారు దరశకాలు 2020 జనవరి 1 నసెంచి
అమలవుత య. రూ.1,500 కోట్ో కు స్ెంబెంధెంచిన ఖాత ల విష్యెంలో అమలు తేదీన్న
తరాేత పరకట్ిస్త ారడ.
● న్నబెంధనలు ద ట్ి అధక ప ర విజన్నెంగ్, దవాలా మారాులు, ఇతర పరిష్ాార పది తులనస
అనసమతిెంచరడ.
● ఒతిత డిలో ఉని ఖాత లకు స్ెంబెంధెంచి రడణద తలు 35 శాతెం కవట్కయెంపులు చేయాలి్
ఉెంట్ుెంద. 180 రోజులకు 20 శాతెంగా ఉెంట్ుెంద. 365 రోజుల తరాేత కూడ ఎలాెంట్ి

పరిష్ాారెం లేకపో తే అదనెంగా 15 శాతెం కవట్కయెంపులు చేయాలి. తేరగానే మొెండి
బకాయలనస గురితెంచే అవకాశెం ఉెంట్ుెంద. అెంతేకాకుెండ వాట్ిన్న పరకట్ిెంచి న్నరవీశిత కాలెంలో
పరిష్ారిెంచ లి్ ఉెంట్ుెంద. రడణద తలు రడణ ఖాత లోో ఒతిత డులనస పారరెంభెంలోనే గురితెంచ లి.
డీఫ్ాల్ు అయన వెెంట్నే అలాెంట్ి ఆస్సతలనస పరతేయకెంగా పేరొాని ఖాత లు (ఎస్ఎెంఏ)గా
వరీుకరిెంచ లి.
● ఏదెైన రడణద త వదీ రడణగీహీత డీఫ్ాల్ు అయతే రడణగీహీత ఆరిికెంగా ఒతిత డులు
ఎదసరొాెంట్ుని గీహిెంచి డీఫ్ాల్ు కన ి ముెందసగానే పరిష్ాార పరణ ళ్లక (ఆర్సపీ)నస అమలు
చేసే పరకయ
ిీ నస పారరెంభిెంచవచసే. రడణద తలు, ఫైన న్ని యల్ ఇన్నసరుట్యయష్నసో, చిని ఫైన న్్
బకయెంకులు లేద ఎన్బీఎఫసీలో ో ఎవరైన రడణగీహీత డీఫ్ాల్ు అయనట్ుు పేరొాెంట్ే డీఫ్ాల్ు రోజు
నసెంచి 30 రోజులోో రడణగీహీత ఖాత పై రడణద తలు పారథ్మిక స్మీక్షనస న్నరేహిెంచవచసే.
● ఈ 30 రోజుల స్మీక్ా కాలెంలో రడణద తలు పరిష్ాార పరణ ళ్లక స్హా పరిష్ాార వయయహాన్ని
న్నరణయెంచవచసే. పరిష్ాార పరణ ళ్లకనస అమలు చేయాలనసకుెంట్ే స్మీక్ా స్మయెంలో
రడణద తలు కలిసర ఇెంట్ర్స కడ
ీ ిట్కర్స ఒపిెందెం చేస్సకోవాలి. దవాలా లేద రికవరీ కోస్ెం
న యయపరమెైన చరయలు పారరెంభిెంచే సేేచఛ ఉెంట్ుెంద.
● ఒతిత డిలో ఉని ఖాత ల పరిష్ాారెం కోస్ెం ఏరాిట్ు చేసే ఉమాడి రడణద తల ఫ్ో రమ్సనస ఆర్స
బీఐ న్నలిపరవేసరెంద. ఒతిత డిలో ఉని ఆస్సతల పరిష్ాారెం కోస్ెం రడణద తలెందరూ బో రడు ఆమోదెం
తెలిపరన విధ న లనే అమలు చేయాలి. ఖాత ల వరీుకరణ స్హా ఇతర కడ
ీ ిట్ స్మాచ రాన్ని
రడణద తలు సెంట్రల్ రిపాజిట్రీకి తెలియజవయాలి.
● గత ఏడ ద ఫరబవ
ర రి 12న ఆర్సబీఐ విడుదల చేసరన స్రడాూలర్స పరకారెం.. బకాయల చెలిోెంపు
గడువు ముగిసరన మరడస్ట్ి రోజవ ఎన్పీఏగా పరకట్ిెంచి 180 రోజులోో రడణ ల చెలిోెంపు
పరిష్ాారాన్ని గురితెంచ లి. అపిట్ికర పరిష్ాారెం లభిెంచకపో తే దవాలా కోరడులకు పెంపాలి.
అయతే ఈ కఠిన స్రడాూలర్సనస గత ఏపరరల్ 2వ తేదీన స్సపీరెం కోరడు పకాన బరట్ు ెంి ద. ఆర్సబీఐ తన
అధకార పరిధసలనస ద ట్ి స్రడాూలర్సనస తెచిేనట్ుు స్సపీరెం కోరడు పేరొాెంద. అనెంతరెం నూతన
మారు దరశకాలు/స్రడాూలర్సనస తీస్సకురానసనిట్ుు ఆర్సబీఐ వెలోడిెంచిెంద. ఈ మేరకు నూతన
న్నబెంధనలనస తెచిేెంద.

฀ 2019-20 వృది రవట్ు 7.2 శాతెం : గోల్ు మన్ శాచ్ అెంచన
● పరస్త సత ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో భకరత జీడీపీ వృది రవట్ు 7.2 శాతెంగా ఉెంట్ుెందన్న అెంచన
వేస్త సనిట్ు
ో అమెరికా బోర కరవజ్ స్ెంస్ి గోల్ు మన్ శాచ్ వెలోడిెంచిెంద. చమురడ ధరలు కన్నష్ా
స్ాియలో ఉెండట్ెం, రాజకరయ సరిరతేెం, మౌలిక స్దసపాయాల కలినకు స్ెంబెంధెంచిన
అడు ెంకుల తొలగిెంపు వెంట్ి అెంశాలు.. జీడీపీ జోరడలో కరలకెంగా ఉెండనసన ియన్న తెలిపరెంద.
కాగా ఆర్సబీఐ ఈ ఏడ ద వృది రవట్ు 7 శాతెంగా ఉెంట్ుెందన్న అెంచన వేసరన స్ెంగతి తెలిసరెందే.
ఎన్బీఎఫసీ స్ెంక్ోభెం 2019-20 ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో వృది కి బేక
ర ులు వేసే అవకాశెం ఉెందన్న ఆర్స
బీఐ తెలిపరెంద.
● మారిే తెమ
ైర ాసరకెంలో జీడీపీ వృది రవట్ు ఐదేళ్ో కన్నష్ు స్ాియ 5.8 శాత న్నకి పడిపో యెంద. దీెంతో
2018-19 ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో వృది రవట్ు 6.8 శాత న్నకి పడిపో యెంద. వృది ఐదేళ్ో కన్నష్ా
స్ాియకి పడిపో వట్ెంతో ఆర్సబీఐ రపో రవట్ునస 25 బేసరస్ పాయెంట్ు
ో తగిుెంచిెంద. ఆర్సబీఐ
న్నరణయెం వృది కి తోడ ిట్ునెందెంచే అవకాశెం ఉెందన్న పేరొాెంద. మరోవెైపు ఎన్బీఎఫసీ
స్ెంక్ోభెంతో వయవస్ి లో నగదస కొరత ఏరిడిెందన్న, అయతే ఈ పరిసి తి
ర నసెంచి బయట్పడేెందసకు
రవట్ో తగిుెంపు చరయ దో హదపడనసెందన్న తెలిపరెంద.
฀ దగుబడి తగిున ఉద యనవన పెంట్లు

● దేశవాయపత ెంగా, తెలుగు రాష్ాురలోో కరలకమెైన పెండుో, కూరగాయల దగుబడి తగిుపో యెంద. పరజలు
అధకెంగా తినే మామిడి, ద న్నమా, పుచేకాయ వెంట్ి పెండో తో పాట్ు ట్మాట్కల దగుబడి
న్నరాశాజనకెంగా ఉెందన్న కవెందర ఉద యన మెండలి(ఎన్హచ్బీ) వెలువరిెంచిన న్నవేదక 2018-19
స్ిష్ు ెం చేసరెంద. మొతత మీాద ఇతర అన్ని రకాల పెండుో, కూరగాయలతో కలిపర చూసేత ఉద యన
పెంట్ల దగుబడి ఒకా శాతెం పరిగిెంద.
● గతేడ ద(2018-19)లో అన్ని రకాల పెండుో, కూరగాయలు కలిపర రికారడు స్ాియలో 27.47 కోట్ో
ట్నసిలకు చేరాయ. ఇద అెంతకుముెందస ఏడ ద(2017-18)తో పో లిసేత 29.73 లక్షల ట్నసిలు
అధకెం. ఇతర స్ాధ రణ ఆహార ధ న యల పెంట్లు 28 కోట్ో ట్నసిలు ద ట్ితే వాట్ితో పో ట్ీగా
పెండుో, కూరగాయల మొతత ెం దగుబడి పరడగుతునిట్ు
ో ఉద యనశాఖ తెలిపరెంద. కాన్స
స్ామానసయలు ఎకుావగా తినే పరధ నమెైన కూరగాయలు, పెండో దగుబడి తగు డెం గమన రహెం.
ఉతత రాద రాష్ాురలోో అధకెంగా స్ాగుచేసే ఆలుగడు రికారడు స్ాియలో 16.49 లక్షల ట్నసిలు
పరగడెం విశరష్ెం.

฀ హీరో మోట్ోకార్సికు బీఎస్-జుఖి గురితెంపు
● హీరో మోట్ోకార్సికు అరడదెైన గురితెంపు లభిెంచిెంద. కెంపన్స సో పెండర్స ఐస్ాార్సు మోడల్కు
ఇెంట్రవిష్నల్ సెంట్ర్స ఫర్స ఆట్ోమోట్ివ్ ట్ెకాిలజీ (ఐసీఏట్ీ) బీఎస్-జుఖి గురితెంపు దకిాెంద.
దేశెంలో ఈ గురితెంపు ప ెందన తొలి దేచకీవాహన స్ెంస్ి హీరో మోట్ోకార్సియే కావడెం
● త జా గురితెంపుతో బీఎస్-జుఖి న్నబెంధనలతో సో పెండర్స ఐస్ాార్సు మోడల్ ఉతితిత న్న కెంపన్స
పారరెంభిెంచసకోవచసే. జయపయర్సలో కెంపన్స ఆర్సఅెండ్డీ హబ్సలో బీఎస్-జుఖి ఉదు ర
న్నబెంధనలతో మోట్కర్ససైకిల్ డిజైన్, అభివృది చేశారడ. హీరో మోట్ోకార్సి ఉనిత ధకారడలకు
ఐసీఏట్ీ డెైరకుర్స దనేశ్ త యగి గురితెంపు పతరెం అెందజవశారడ.
฀ జులెై 1 నసెంచి నెఫ్టు, ఆర్సట్ీజీఎస్ ఉచితెం

● డిజిట్ల్ లావాదేవీలనస మరిెంత పో ర త్హిస్త ూ రిజరడే బకయెంకు(ఆర్సబీఐ) జూన్ 11న కరలక
పరకట్న చేసరెంద. వచేే నెల 1 నసెంచి ఆన్లెైన్లో ‘రియల్ ట్ెైమ్స గాీస్ సట్ిల్మెెంట్ సరస్ుమ్స
(RTGS, ‘నేష్నల్ ఎలకాురన్నక్ ఫెండ్్ ట్కరన్్ఫర్స(NEFT)’ ద ేరా జరిపే నగదస బదల్దలపై
రడస్సములేవీ వస్ూలు చేయబో మన్న వెలోడిెంచిెంద. కాబట్ిు బకయెంకులు కూడ
విన్నయోగద రడల నసెంచి ఆ రడస్సములు వస్ూలు చేయొదీ న్న, అదే రోజు నసెంచి వారికి
స్ెంబెంధత పరయోజన న్ని బదల్ద చేయాలన్న ఆదేశిెంచిెంద.
● స్ాధ రణెంగా ఆర్సట్ీజీఎస్, నెఫ్టు ద ేరా జరిగవ లావాదేవీలకు బకయెంకుల నసెంచి ఆర్సబీఐ కన్సస్
రడస్సములు వస్ూలు చేస్త సెంద. దీెంతో బకయెంకులు విన్నయోగద రడలపై ఆ ఛ రీాలనస విధస్ాతయ.
ఆరిిక వయవస్ి లో పారదరశకత తీస్సకురావడెం, నగదస చలామణి తగిుెంచడెం, డిజిట్ల్
లావాదేవీలనస పో ర త్హిెంచడెం వెంట్ి లక్ాయలతో త జాగా ఈ ఛ రీాలనస ఆర్సబీఐ రదసీ చేసరెంద.
భకరీ మొతత ెంలో న్నధసలనస బదల్ద చేసేెందసకు ఆర్సట్ీజీఎస్, రూ.2 లక్షలోోపు నగదసనస బదల్ద
చేసేెందసకు నెఫ్టు ఉపయోగపడత య. పరస్త సతెం సేుట్ బకయెంక్ ఆఫ్ ఇెండియా(ఎస్బీఐ) నెఫ్టు
లావాదేవీలకు రూ.1 నసెంచి రూ.5 వరకు, ఆర్సట్ీజీఎస్ లావాదేవీలకు రూ.5 నసెంచి రూ.50
వరకు వస్ూలు చేస్త ో ెంద
฀ తేరలో కొతత కారిాక చట్ు ెం

● పట్ుుబడిద రడలకు స్హకరిెంచడ న్నకి, వృది న్న వేగవెంతెం చేయడ న్నకి కొతత కారిాక చట్కున్ని
అమలోోకి తేవాలన్న మోదీ పరభుతేెం న్నరణయెంచిెంద. 44 కారిాక చట్కులనస న లుగు

తరగతులుగా విభజిెంచనసెంద. వీట్ిన్న వేతన లు, స్ామాజిక భదరత, పారిశాీమిక భదరత-
స్ెంక్వమెం, పారిశాీమిక స్ెంబెంధ లు అనే తరగతులుగా విభజిెంచనసెంద.
● కవెందర హో ెంమెంతిర అమిత్ష్ా అధయక్షతన ఆరిికమెంతిర న్నరాలా సీత రామన్, కారిాక మెంతిర
స్ెంతోష్ గెంగాేర్స, వాణిజయ -రైలేేమెంతిర పీయూష్గోయల్ తదతరడలు పాలగుని స్మావేశెంలో
ఈ న్నరణయెం తీస్సకున ిరడ. జులెై రెండో వారెంలో లోక్స్భలో ఈ బిలుోనస పరవేశపడత మన్న
గెంగాేర్స విలేకరడలకు వెలోడిెంచ రడ. ఈ కొతత చట్కులపై ఇపిట్ికవ అన్ని పదీ కారిాకస్ెంఘాలనస
పరభుతేెం స్ెంపరదెంచినట్ు
ఏ వరు ెంలో ఏముెంట్కయెంట్ే...
● స్ామాజిక భదరత: ఈపీఎఫ్, ఇతర న్నబెంధనల చట్ు ెం, ఈఎస్ఐ కారొిరవష్న్ చట్ు ెం, పరస్ూతి
పరయోజన ల చట్ు ెం, భవన లు- ఇతర న్నరాాణ ల కారిాకుల, ఉదో యగుల చట్ు ెం.
● పారిశాీమిక భదరత-స్ెంక్వమెం: కరాాగారాల చట్ు ెం, గనసల చట్ు ెం, నౌకాశీయాల కారిాకుల చట్ు ెం
● వేతన లు: కన్సస్ వేతన లు చట్ు ెం, వేతన ల చెలిోెంపు చట్ు ెం, బో నస్ చెలిోెంపు చట్ు ెం, స్మాన
జీతభత యల చట్ు ెం, ఇతర చట్కులు
● పారిశాీమిక స్ెంబెంధ లు: పారిశాీమిక వివాద ల చట్ు ెం -1947, కారిాక స్ెంఘాల చట్ు ెం -1926,
పారిశాీమిక ఉదో యగిత చట్ు ెం -1946.
฀ ఇెంట్ర్సనెట్ విన్నయోగెంలో భకరత్ రెండో స్ాినెం

● ఇెంట్ర్సనెట్ విన్నయోగెంలో భకరత్ రెండో స్ాినెంలో ఉనిట్ు
ో వెలోడెైెంద. యూజర్స బేస్లో
పరపెంచవాయపత ెంగా 12 శాతెం వాట్కతో ఇెండియా ఏకెంగా 2వ స్ాినెంలో ఉెందన్న ‘2019 మారీ
మీకర్స’ రిపో ర్సు ద ేరా వెలోడెైెంద.
● ఇెంట్ర్సనెట్ ట్ెెంర డ్్పై ఈ న్నవేదక రూప ెందగా.. అమెరికా వెలుపల జరిగిన అతయెంత
వినూతిమెైన ఇెంట్ర్సనెట్ కెంపన్సగా ‘రిలయన్్ జియో’ చరితర స్ృషరుెంచిెంద. ఈ కెంపన్స
చొరవతోనే భకరత్లో ఇెంట్ర్సనెట్ విన్నయోగెం గణన్సయెంగా పరిగినట్ు
ో 2019 మారీ మీకర్స’
రిపో ర్స పేరొాెంద. ఇక చెైన 21 శాతెం వాట్కతో ఉెండగా.. అమెరికా యూజర్స బేస్ 8 శాతెంగా
ఉనిట్ు
ో న్నవేదకలో వెలోడెైెంద.
฀ ఈఎస్ఐ చెంద తగిుెంపు

● ఆరోగయ బీమా పథ్కెం కోస్ెం ఉదో యగుల రాజయ బీమా స్ెంస్ి (ఈఎస్ఐసీ)కు చెలిోస్త సని చెంద
మొతత న్ని తగిుస్త ూ జూన్ 13న కవెందర కారిాక శాఖ ఉతత రడేలు జారీ చేసరెంద. పరస్త సతెం జీత లోో

6.5 శాతెం చెంద కిెంద చెలిోస్త సెండగా, ద న్ని 4 శాత న్నకి తగిుెంచిెంద. ఇద జులెై ఒకట్ో తేదీ
నసెంచి అమలోోకి వస్సతెంద. ఈ కారణెంగా 3.6 కోట్ో మెంద ఉదో యగులు, 12.85 లక్షల మెంద
యజమానసలకు లబిి కలుగుతుెంద. దీన్నవలో స్ెంస్ి లకు రూ.5,000 కోట్ో మేర ఆద
అవుతుెంద.
● 2018-19లో చెంద ల రూపెంలో రూ.22,279 కోట్ు
ో వస్ూలవడెం గమన రహెం. పరస్త సతెం
చెలిోస్త సని 6.5 శాతెం చెంద లో యజమానసల వాట్క 4.75 శాతెం, ఉదో యగుల వాట్క 1.75
శాతెంగా ఉెంద. ద న్నన్న 4 శాత న్నకి తగిుెంచడెంతో యజమానసల వాట్క 3.25 శాతెం, ఉదో యగుల
వాట్క 0.75 శాతెంగా మారిెందన్న కారిాక శాఖ ఒక పరకట్నలో తెలిపరెంద. చెంద మొతత న్ని
తగిుెంచడెం వలో మరిెంత మెంద ఈఎస్ఐలో చేరవ అవకాశెం ఉెందన్న, దీన్నవలో వారడ కూడ
స్ెంఘట్ిత రెంగ కారిాకులుగా మారడత రన్న పేరొాెంద.
● స్సలభతర వాణిజాయన్ని పో ర త్హిెంచ లని లక్షయెంలో భకగెంగా యాజమాన యలపై భకరెం
తగిుెంచ లన్న భకవిెంచి ఈ న్నరణయెం తీస్సకునిట్ుు వివరిెంచిెంద. నెలకు రూ.21వేల లోపు జీతెం
ఉనివారడ ఈఎస్ఐలో చేరితే వారికి అన రోగయ స్మయెంలో వెైదయసేవలతో పాట్ు,
స్ెందరాభన్నిబట్ిు నగదస స్ాయెం కూడ లభిస్సతెంద. ఇెందసకు పరతినెలా యజమానసలతో
పాట్ు, ఉదో యగులు కూడ చెంద నస చెలిోెంచ లి్ ఉెంట్ుెంద.
฀ ఫ్ో ర్సబ్ జాబిత లో 57 భకరత కెంపన్సలు

● పరపెంచెంలోన్న 2000 అతిపదీ స్ెంస్ి ల జాబిత లో భకరత్కు చెెందన 57 కెంపన్సలు చోట్ు
దకిాెంచసకునిట్ు
ో ఫ్ో ర్సబ్ వెలోడిెంచిెంద. అదే స్మయెంలో అెంతరాాతీయెంగా అగీగామి 10
విన్నయోగద రడ ఆరిిక స్ెంస్ి లో ో హచ్డీఎఫ్సీ కూడ ఉెండడెం విశరష్ెం.
● మొతత ెం జాబిత లో ఇెండసరుయ
ర ల్ అెండ్ కమరిియల్ బకయెంక్ ఆఫ్ చెైన (ఐసీబీసీ) వరడస్గా ఏడో
ఏడ దీ అగీస్ి ానెంలో న్నలిచిెంద.
● భకరత స్ెంస్ి లో ో తొలి రాయెంకులో ఉని రిలయన్్ ఇెండసీుస్
ర అెంతరాాతీయెంగా 71వ స్ాినెంలో
న్నలిచిెంద. చమురడ రెంగెంలో రిలయన్్ ఇెండసీుస్
ర కు అెంతరాాతీయెంగా 11వ స్ాినెం లభిెంచగా..
రాయల్ డచ్ షల్ మొదట్ి స్ాిన న్ని దకిాెంచసకుెంద.
● విన్నయోగద రడ ఆరిిక రెంగెంలో అమెరికన్ ఎక్్పరస్ తొలి స్ాినెంలో ఉెండగా.. హచ్డీఎఫ్సీ ఏడో
రాయెంకులో న్నలిచిెంద. మొతత ెం జాబిత లో హచ్డీఎఫ్సీద 332వ స్ాినెం కావడెం విశరష్ెం.

● మొతత ెం జాబిత లో తొలి పద స్ాిన లోో ఐసీబీసీ, జవపీ మోరాున్, చెైన కన్స్ు క్ష
ర న్ బకయెంక్,
అగిక
ీ లేరల్ బకయెంక్ ఆఫ్ చెైన , బకయెంక్ ఆఫ్ అమెరికా, యాపరల్, పరెంగ్ యాన్ ఇనూ్రన్్ గూ
ీ ప్
, బకయెంక్ ఆఫ్ చెైన , రాయల్ డచ్ షల్, వెల్్ ఫ్ారోులున ియ.
● భకరత్ నసెంచి కవవలెం రిలయన్్ ఇెండసీుస్
ర మాతరమే ట్కప్-200 జాబిత లో ఉెంద. హచ్డీఎఫ్సీ
బకయెంక్(209), ఓఎన్జీసీ(220), ఇెండియన్ ఆయల్(288), హచ్డీఎఫ్సీ(332)లు కూడ
మెరడగైన రాయెంకులనే దకిాెంచసకున ియ.
● ట్కప్-500 స్ెంస్ి లో ో భకరత్కు చెెందన ట్ీసీఎస్, ఐసీఐసీఐ బకయెంక్, ఎల్ అెండ్ ట్ీ, ఎస్బీఐ, ఎన్
ట్ీపీస,ీ ట్కట్క సీుల్, కోల్ ఇెండియా, కోట్క్ మహీెందర బకయెంక్, బీపీసీఎల్, ఇనోూసరస్, యాకి్స్
బకయెంక్, ట్కట్క మోట్కర్స్, ఐట్ీసీ, భకరతీ ఎయర్సట్ెల్, విపో ర ఉన ియ.
฀ అమెరికా వస్సతవులపై స్సెంకాల పెంపు

● అమెరికా నసెంచి దగుమతయేయ కొన్ని వస్సతవులపై భకరత్ భకరీగా స్సెంకాలు పెంచిెంద. భకరత్
నసెంచి దగుమతయేయ సీుల్, అలూయమిన్నయెం ఉతితు
త లపై ఇట్ీవల అమెరికా పరభుతేెం
పనసిలు పెంచిన విష్యెం తెలిసరెందే. ఇెందసకు పరతిగా భకరత్ అమెరికా నసెంచి దగుమతయేయ
బకదెం, పపుిధ న యలు, వాల్నట్ తదతర 28 వస్సతవులపై పనసి పెంచసతునిట్ు
ో
● ఇవి గతెంలోనే పెంచగా జూన్ 16, 2019 నసెండి ఈ పెంపు అమలోోకి వస్సతెందన్న పరభుతేెం
పరకట్ిెంచిెంద. అమెరికాలో తయారయేయ, అమెరికా నసెంచి దగుమతయేయ వస్సతవులకు ఇద
వరితస్త సెందన్న తెలిపరెంద. వాల్నట్పై 30 శాతెం నసెంచి 120 శాత న్నకి, పపుిలపై 30 నసెంచి 70
శాత న్నకి పనసి పరగనసెంద. ఫలితెంగా ఈ 28 వస్సతవులపై పనసి భకరెం పరిగ,ి దేశ్రయ
మారాట్లో వీట్ి ధరలు భకరీగా పరగనసన ియ. ఈ పెంపుతో భకరత్కు 217 మిలియన్ డ లరో
ఆద యెం అధకెంగా స్మకూరనసెంద. కాగా, అమెరికా పరభుతేెం చరయతో భకరత్కు 2.4కోట్ో
డ లరో మేర నష్ు ెం వాట్ిలిోెంద.
฀ భకరత్ వృది 6.6 శాతమే : ఫరచ్

● పరస్త సత ఆరిిక స్ెంవత్రెం (2019-20)లో భకరత వృది అెంచన లనస వరడస్గా రెండో స్ారి ఫరచ్
తగిుెంచిెంద. ముెందస 7 శాతెంగా అెంచన వేసరన ఫరచ్.. మారిేలో ద న్ని 6.8 శాత న్నకి కోత
వేసరెంద. త జాగా 6.6 శాత న్నకి తగిుెంచడెం గమన రహెం. గత ఏడ ద కాలెంలో తయారీ,
వయవస్ాయ రెంగాలు నెమాదెంచడమే ఇెందసకు కారణమన్న పేరొాెంద.

● ఇక వచేే ఆరిిక స్ెంవత్రెం (2020-21)లో 7.1 శాతెం, 2021-22లో 7 శాతెంగా వృది
నమోదసకావొచేన్న త జాగా విడుదల చేసరన గోోబల్ ఎకన మిక్ ఔట్లుక్లో ఫరచ్
అభిపారయపడిెంద. గత ఆరిిక స్ెంవత్రెంలో భకరత ఆరిిక వయవస్ి అయదేళ్ోలోనే కన్నష్ా ెంగా 6.8
శాతెం వృది స్ాధెంచిెంద. ఇక జనవరి- మారిే తెమ
ైర ాసరకెంలో కవవలెం 5.8 శాతెం మాతరమే వృది
నమోదెైెంద
฀ అతయెంత ఆకరిణీయ బకరెండో లో అగీస్ి ానెంలో అమెజాన్

● దేశెంలో అతయెంత ఆకరిణీయ బకరెండో లో అమెజాన్ ఇెండియా అగీస్ి ానెంలో న్నలిచిెంద. ఆ తరాేతి
స్ాినెంలో మెైకోీస్ాఫ్టు ఇెండియా, స్ో న్స ఇెండియాలు న్నలిచ యన్న రాెండ్స్ు డ్ ఎెంపాోయర్స బకరెండ్
రీసర్సే(ఆర్సఈబీఆర్స) 2019 న్నరేహిెంచిన స్రవేలో తేలిెంద. మొతత ెం 32 దేశాలోో 2 లక్షల మెంద
పరతిన్నధసలనస స్రవే చేయగా ఏెం తేలిెందెంట్ే..
తొలి 10 ఇవి
● ఆరిికెంగా బలెంగా ఉెండడెంతో పాట్ు.. త జా స్ాెంకవతిక పరిజా ాన న్ని ఉపయోగిెంచడెంలో
అమెజాన్ ఇెండియాకు మెంచి మారడాలు పడడెంతో అగీస్ి ానెంలో న్నలిచిెంద.
● ఇక మెైకోీస్ాఫ్టు ఇెండియా, స్ో న్స ఇెండియా, మెరి్డెజ్-బరెంజ్, ఐబీఎమ్స, ఎల్ అెండ్ ట్ీ, నెసేో,
ఇనోూసరస్, శాెంస్ెంగ్, డెల్లు ట్కప్-10లో స్ాినెం దకిాెంచసకున ిరడ.
● గూగుల్ ఇెండియానస గతేడ ద ‘హాల్ ఆఫ్ ఫేమ్స’ విభకగెంలోకి చేరాేరడ.
వేతనమే కరలకెం
● భకరతీయ ఉదో యగులకు కెంపన్సన్న ఎెంచసకునే స్మయెంలో తొలి పారధ న యలు వేతనెం, ఉదో యగి
పరయోజన లే.
● ఆ తరాేతి స్ాినెంలో వృతిత గత, వయకితగత జీవిత న్నకి స్మతౌలయెం, ఉదో యగ భదరతలాెంట్ి అెంశాలనస
పరిశ్రలిస్సతన ిరడ. కెంపన్స బకరెండిెంగ్ అనేద అట్ు నెైపుణయెం ఉని ఉదో యగులు కోరడకుెంట్ుని
కెంపన్సలకు, ఇట్ు ఉదో యగుల లక్ాయలకు మదీ తు పలికవ కెంపన్సలనస కోరడకునే సరబబెందకి చ లా
కరలకెంగా మారిెంద.
ఎమ్సఎన్సీలో ోనూ పదీ వి
● పదీ ఎమ్సఎన్సీలపై ఎకుావ శాతెం (51%) మెంద భకరతీయులు త ము పన్నచేసేెందసకు
ఇష్ు పడుతున ిరడ. కవవలెం 9 శాతెం మెంద మాతరమే అెంకురాలోో పన్నచేయడ న్నకి
సరదిపడుతున ిరడ.

ఐట్ీకవ అగాీస్నెం
● ఐట్ీ, ఐట్ీఈఎస్, ట్ెలికాెం కెంపన్సలోో పన్నచేయడ న్నకి ఆస్కిత చూపుతునిట్ు
ో 67% మెంద
● రిట్ెైల్, ఎఫ్ఎమ్ససీజీ, ఇ-కామర్స్(67%), ఆట్ోమోట్ివ్, బీఎఫ్ఎస్ఐ(65%)లకూ పారధ నయతనస
ఇచేే వారడ అధకెంగానే ఉన ిరడ.
฀ జీఎస్ట్ీ రిజిసేుష్
ర న్కు ‘ఆధ ర్స’నూ వాడొ చసే
● జీఎస్ట్ీ రిజిసేుష్
ర న్ కోస్ెం స్మరిిెంచే ధసరవీకరణ పతర లోో ‘ఆధ ర్స’నస కూడ ఉపయోగిెంచేెందసకు
జీఎస్ట్ీ మెండలి అనసమతిన్నచిేెంద. అలాగవ యాెంట్ీ పారఫరట్ీరిెంగ్ అథ రిట్ీ కాలపరిమితిన్న
రెండేళ్ో పాట్ు ప డిగిెంచిెంద. అెంట్ే 2021 నవెంబరడ వరకు ఇద కొనస్ాగనసెంద . మరోవెైపు
విదసయత్ వాహన లు, వాట్ి ఛ రారోపై జీఎస్ట్ీ రవట్ునస తగిుెంచే అెంశాన్ని అధకారడల కమిట్ీకి
సరఫ్ారస్స చేసరెంద.
● జూన్ 21న జరిగిన తన 35వ స్మావేశెంలో పైవిధమెైన న్నరణయాలనస జీఎస్ట్ీ మెండలి
తీస్సకుెంద. కవెందర ఆరిికమెంతిరగా ఇట్ీవల బకధయతలు చేపట్ిున న్నరాలా సీత రామన్ ఆధేరయెంలో
ఇదే మొట్ు మొదట్ి జీఎస్ట్ీ స్మావేశెం కావడెం గమన రహెం.
● జీఎస్ట్ీ మెండలిన్న స్మాఖయ వయవస్ి కు ఓ అతుయతత మ ఉద హరణగా తీరిేదదీ డెంలో మాజీ
ఆరిిక మెంతిర అరడణ్ జైట్ీో ఎెంతో కరలక పాతర పో షరెంచ రన్న జీఎస్ట్ీ మెండలి పరశెంసరెంచిెంద.
ఆయన కృషరన్న అభినెందస్ూ
త ఓ తీరాాన న్ని పరవేశపట్ిుెంద. మరోవెైపు స్మావేశానెంతరెం
రవెనూయ కారయదరిశ ఎ.బి.పాెండే విలేకరో తో మాట్కోడుతూ జీఎస్ట్ీ రిట్ర్సిలకు స్ెంబెంధెంచి కొతత
విధ న న్ని 2020 జనవరి 1 నసెంచి పయరిత స్ాియలో అమలోోకి తెస్త ామన్న తెలిపారడ.
ఈ స్మావేశెంలో జీఎస్ట్ీ మెండలి ఆమోదెంచిన పరతిపాదనలు, న్నరణయాల వివరాలు ఇలా.
● వాయపారడలు జీఎస్ట్ీ రవట్ో కోత పరయోజన న్ని విన్నయోగద రడలకు బదల్ద చేయకుెండ ఆ
లాభకన్ని వారి జవబులోోనే వేస్సకుెంట్ే.. అలా ఆరిాెంచిన లాభెంపై 10 శాతెం జరిమాన
విధెంచ లనే పరతిపాదనకు ఆమోదెం తెలిపరెంద. పరస్త సతముని న్నబెంధన పరకారమెైతే ఇలాెంట్ి
కారయకలాపాలకు పాలిడిన వారికి గరిష్ాెంగా రూ.25,000 వరకు జరిమాన విధెంచొచసే.
● 2017-18 ఆరిిక స్ెంవత్రాన్నకి వారిిక జీఎస్ట్ీ రిట్ర్సిల ద ఖలు గడువునస రెండు నెలలు
ప డిగిెంచిెంద. 2019, ఆగస్సు 30 వరకు ద ఖలు చేస్సకునే వీలు కలిిెంచిెంద.

● 2020 జనవరి 1 నసెంచి పరయోగాతాక పది తిలో ఎలకాురన్నక్ రశ్రదసల విధ న న్ని అమలోోకి
తెచేేెందసకు జీఎస్ట్ీ మెండలి ఆమోదెం తెలిపరెంద. ఈ పరతిపాదనలో భకగెంగా భకగెంగా రూ.50
కోట్ో కు మిెంచి ట్రోివరడ ఉని స్ెంస్ి లు బీ2బీ వికీయాలకు పరభుతే పో రుల్ నసెంచి ఎలకాురన్నక్
రశ్రదసలనస తీస్సకోవాలి్ ఉెంట్ుెంద.
● జీఎస్ట్ీ రిజిసేుష్
ర న్ ఉని మల్దో పో క్్ థయేట్రో కు ఇ-ట్ికట్ో విధ న న్ని తపిన్నస్రి చేసరెంద.
● లాట్రీలపై జీఎస్ట్ీ రవట్ో అెంశెంపై అట్కరీి జనరల్ అభిపారయాన్ని తీస్సకోవాలన్న న్నరణయెం
తీస్సకుెంద. ‘జీఎస్ట్ీ విధ నెంలో దేశమెంతట్క ఒకట్ే పనసి రవట్ు ఉెండ లి. అయతే లాట్రీలకు
రెండు రకాల పనసి రవట్ో ు విధస్సతన ిరడ. అెందసవలో ఆరిుకల్ 340పై స్ిష్ు త ఆధ రెంగా దీన్నపై
న్నరణయెం తీస్సకోవాలి్ ఉెంట్ుెంద’న్న న్నరాలా సీత రామన్ చెపాిరడ.
฀ భకరత్ వృది 6.8 శాతెం : డీబీఎస్ బకయెంక్

● పరస్త సత ఆరిిక స్ెంవత్రెం (2019-20)లో భకరత వృది అెంచన లనస డీబీఎస్ బకయెంక్ కోత
విధెంచిెంద. ఇెంతకు ముెందస 7 శాతెంగా అెంచన వేయగా త జాగా ద న్ని 6.8 శాత న్నకి
తగిుెంచిెంద. అెంతరాాతీయ వాణిజయ ఉదక
ర త తల వలో ఎగుమతులపై పరతికూల పరభకవెం పడొ చేన్న
అభిపారయపడిెంద.
● ‘వృది పరతికూలతలు ఎకుావయాయయ. ఆర్సబీఐ పరపతి విధ నెం వృది కి కరలకెం కానసెంద.
అయతే ఇద పరిమితమే’నన్న భకరత ఆరిిక వయవస్ి పై వెలువరిెంచిన న్నవేదకలో బకయెంక్
฀ ఎెంఎస్ఎెంఈలకు రూ.15,000 కోట్ు

ో స్హాయెం అెందెంచ లన్న ఆర్సబీఐకి యూకవ
సరనహ కమిట్ీ స్ూచన
● స్ూక్షా, చిని, మధయ స్ాియ స్ెంస్ి లకు (ఎెంఎస్ఎెంఈలు) రూ.15,000 కోట్ో ఆరిికస్ాయెం
అెందసేత వాట్ికి తోడ ిట్ు అెందెంచినట్ు
ో అవుతుెందన్న రిజర్సే బకయెంక్ ఆఫ్ ఇెండియా (ఆర్సబీఐ)
న్నయమిెంచిన యూకవ సరనహ కమిట్ీ సరఫ్ారడ్ చేసరెంద. ఈ స్ాయెం గనసక అెందసేత ఎగుమతులోో
40 శాత న్నకి పైగా వాట్క కలిగి ఉని ఎెంఎస్ఎెంఈలు మరిెంత ఎకుావ మెందకి ఉపాధ
కలిిెంచేఅవకాశెం ఉెందన్న అభిపారయపడిెంద.
● ఎెంఎస్ఎెంఈ రెంగెంలో వృది న్న పరభకవితెం చేసే అనేక స్వాళ్ో కారణెంగా ఆరిికవయవస్ి లో ఈ రెంగెం
వాట్క పరస్త సతెం పరిమితెంగా ఉెంట్ోెందన్న 9 మెంద స్భుయలతో కూడిన కమిట్ీ ఆర్సబీఐకిజూన్
25న న్నవేదక స్మరిిెంచిెంద. ఎెంఎస్ఎెంఈ రెంగాన్నకిఆరిిక సరిరతేెం చేకూరవేెందసకు దీరక
ఘ ాలిక

పరిష్ాారాలనస స్ూచిెంచ లి్ెందగా ఓ కమిట్ీన్నఏరాిట్ు చేస్త సనిట్ు
ో 2018-19 అయదో
దెైేమాసరక పరపతి విధ న స్మీక్షలో (2018 డిసెంబరడలో)ఆర్సబీఐ పరకట్ిెంచిెంద. ఆ మేరకు
ఏరాిట్ు చేసరన యూకవ సరనహ కమిట్ీ ఆ రెంగెం పరధ నెంగా ఎదసరొాెంట్ునిస్మస్యలిి
పరిశ్రలిెంచి, ఎలాెంట్ి చరయలు తీస్సకుెంట్ే బకగుెంట్ుెందో న్నవేదక అెందెంచిెంద.
అెందసలోపరధ నెంగా పరస్త ావిెంచిన అెంశాలు ఏమిట్ెంట్ే..
● ఎెంఎస్ఎెంఈ రెంగెంలో పట్ుుబడులు పట్ేు వెెంచర్స కాయపరట్ల్, పవ
ైర ేట్ు ఈకిేట్ీస్ెంస్ి లకు
మదీ తుగా రూ.10,000 కోట్ో తో పరభుతే పారయోజిత ఫెండ్ ఆఫ్ ఫెండ్్ (ఎఫ్ఓఎఫ్)నసఏరాిట్ు
చేయాలి. సరడీబ స్వరిెంచిన న్నబెంధనల పరకారెం, ఉతితిత అభివృది న్న పో ర త్హిెంచేెందసకుఇద
తోడిడుతుెంద.
● పాోసరుక్పై న్నషేధెం, డెంపరెంగ్ వెంట్ి పరిసి త
ర ులు చ లా ఎెంఎస్ఎెంఈలకు న్నరరికఆస్సతలిి
మిగులుేతున ియ. ఇలాెంట్ి బకహయ పరిసి త
ర ులోో మారడిలుని కస్ు రోలోన్న
యూన్నట్ో కుస్ాయెం అెందెంచేెందసకు వీలుగా రూ.5,000 కోట్ో తో బకధత ఆసరత న్నధన్న (డిసు స్
ర ు
ఆసట్ఫెండ్) ఏరాిట్ు చేయాలి.
● ఎెంఎస్ఎెంఈలకు స్ూచిెంచిన అెంతరు త పాలన పరమాణ లకు స్ెంబెంధెంచిన స్ేచఛెంద
ధసరవీకరణనసపరిచయెం చేయాలి.
● భకరత ఆరిిక వయవస్ి లో ఉపాధ కలిన, ఆవిష్ారణ, ఎగుమతులు, ఆరిిక వృది వెంట్ి వాట్ిలో
పరధ న పాతర పో షరస్త సని ఎెంఎస్ఎెంఈలకు స్ెంబెంధెంచిన స్ూక్షా, చిని, మధయస్ాియ స్ెంస్ి ల
అభివృది (ఎెంఎస్ఎెంఈడీ) చట్ు ెం-2006లో మారడిలు తీస్సకురావాలి్న అవస్రెంఎెంతెైన
ఉెంద.
● ఎెంఎస్ఎెంఈలకు ఆరిిక స్ాయెం చేయడెంతో పాట్ు వాట్ి అభివృది కి తోడ ిట్ు
అెందెంచేఅతుయనిత ఆరిిక స్ెంస్ి సరడీబ, ఆయా రాష్ు ర పరభుత ేలతో కలిసర వాట్ి పో ర త ్హెం,
అభివృది కిదృషరు స్ారిెంచ లి.
฀ సరేస్ బకయెంకులోో తగిున భకరతీయుల స్ ముా

● సరేస్ బకయెంకులోో భకరతీయులు, భకరత్ కవెందరెంగా పన్నచేస్త సని శాఖలు స్హామన దేశ స్ెంస్ి లు
ద చిన డబుబ గత ఏడ ద 6 శాతెం మేర తగిుెంద. ఇద రెండు దశాబకీలోో రెండో భకరీ తగుుదలన్న
సరేస్ నేష్నల్ బకయెంకు (ఎస్ఎన్బీ) త జాగా విడుదల చేసరన గణ ెంకాలుచెబుతున ియ.
● సరేస్ బకయెంకులోో మొతత ెం విదేశ్రయులు ద చిన స్ ముా కూడ 4 శాతెం మేర తగిుెంద.

● గత ఏడ ద భకరతీయులు ద చిన స్ ముా రూ.6,757 కోట్ు
ో గా ఉెంద. విదేశ్రయులెందరిస్ ముా
రూ.99 లక్షల కోట్ు
ో .
● ఇవన్సి బకయెంకులు న్నవేదెంచిన అధకారిక గణ ెంకాలు. భకరతీయులు ద చసకుని
నలో ధనెంపరిమాణ న్ని ఇద స్ూచిెంచడెంలేదస. భకరతీయులు, ఎన ిరైలు... వివిధ దేశాలోోన్న
స్ెంస్ి ల పేరడతోసరేస్ బకయెంకులోో ద చిన స్ ముా ఇెందసలో లేదస.
฀ చిని ప దసపు పథ్కాలపై తగిున వడీు రవట్ు

● చిని ప దసపు పథ్కాలపై వడీు రవట్ో ు స్ేలిెంగా తగాుయ. జూలెై-సపు ెంబరడతెైమ
ర ాసర కాన్నకి గానస
పబిో క్ పారవిడెెంట్ ఫెండ్ (పీపీఎఫ్), నేష్నల్ సేవిెంగ్్స్రిుఫరకట్్ (ఎన్ఎస్సీ) స్హా చిని ప దసపు
పథ్కాలపై వడీు రవట్ునస 0.1 శాతెం తగిుెంచినట్ు
ో పరభుతేెం పరకట్ిెంచిెంద. ప దసపు ఖాత లపై
వారిిక వడీు రవట్ు యధ తథ్ెంగా 4 శాతెంగా ఉెంచగాఇతర పథ్కాలపై వడీు రవట్ోనస మాతరెం 0.1
శాతెం తగిుెంచినట్ు
ో పరభుతేెం తెలిపరెంద. తెమ
ైర ాసరకపారతిపదకన చిని ప దసపు పథ్కాల వడీు
రవట్ోనస పరకట్ిస్త ూ వస్ోత ెంద.
● త జాగా పరభుతే న్నరణయెంతో పీపీఎఫ్, ఎన్ఎస్సీ వారిిక వడీు రవట్ు 8 శాతెం నసెంచి 7.9 శాత న్నకి
తగు గా 113 నెలల మెచూయరిట్ీతో కిస్ాన్ వికాస్ పతర ల (కవవీపీ)వడీు రవట్ు 7.6 శాతెంగా ఉెంద.
పరస్త సతెం కవవీపీ మెచూయరిట్ీ 112 నెలలుెండగా వడీు రవట్ు 7.7 శాతెంగా ఉెంద. ఇక స్సకనయ
స్మృది యోజన వడీు రవట్ు 8.5 శాతెం నసెంచి 8.4 శాత న్నకి తగిుెంద.ఏడ ద నసెంచి మూడేళ్ో
కాల వయవధ కలిగిన ట్ర్సా డిపాజిట్ో వడీు రవట్ు 6.9 శాతెంగా ఖరారడచేసరెంద. తెమ
ైర ాసరక
పారతిపదకన ఈ వడీు న్న చెలిోస్త సన ిరడ. ఐదేళ్ో సీన్నయర్స సరట్ిజన్్ప దసపు ఫథ్కాల వడీు రవట్ు
8.7 శాతెం నసెంచి 8.6 శాత న్నకి పరభుతేెం తగిుెంచిెంద.
฀ దేశెంలో ఖరీదెైన నగరెం ముెంబయ

● దేశెంలోనే అతయెంత ఖరీదెైన నగరెంగా ముెంబయ న్నలిచిెంద. ఆసరయాలో చూసేత తొలి 20
స్ాిన లోో చోట్ు దకిాెంచసకోగా, పరపెంచెంలో 67వ రాయెంకు స్ాధెంచిెంద. పరధ నెంగా న్నవాస్గృహాల
ధరలు ముెంబయలో అధకెంగా ఉెండట్మే ఇెందసకు కారణమన్న గోోబల్ కన్లిుెంగ్ ల్దడర్స మెర్ర్స
స్రవే న్నవేదకలో పేరొాెంద. పరపెంచవాయపత ెంగా 209 నగరాలోో ఈ స్ెంస్ి స్రవే న్నరేహిెంచిెంద. 25వ
స్ారి న్నరేహిెంచిన ‘కాస్ు ఆఫ్ లివిెంగ్ స్రవే’లో పలు అెంశాలనస పరస్త ావిెంచిెంద.
● ఆహార, విన్నయోగ వస్సతవుల ధరలు ముెంబయలో తగిునపిట్ికర, న్నవాస్ గృహాల
ధరలువిపరీతెంగా పరగడెంతో పరపెంచెంలో అతయెంత ఖరీదెైన నగరాలోో ఒకట్ిగా న్నలిచిెంద.

● దల్దో (118), చెనెైి (154), బరెంగళ్ూరడ (179), కోల్కత (189) నగరాలు కూడ అతయెంత ఖరీదెైన
నగరాల జాబిత లో ఉన ియ. అయతే గతెంతో పో లిసేత వీట్ి స్ాిన లు తగాుయ.అమెరికా డ లర్స
తో పో లిసేత , ఇతర కరన్స్లు బలహీన పడట్ెం వలో , భకరత నగరాల స్ాినెం
తగవుెందసకుకారణమెైెంద.
● పరపెంచెంలోన్న అతయెంత ఖరీదెైన నగరాలోో 8 నగరాలు ఆసరయాలోనే ఉన ియ. తొలిస్ాినెంలో
హాెంకాెంగ్ న్నలిచిెంద. వరడస్గా రెండో స్ారి ఇద తన స్ాిన న్ని న్నలుపుకుెంద. తరాేతస్ాిన లోో
ట్ోకోయ (2), సరెంగపయర్స (3), సరయోల్ (4), జూయరిక్ (5), ష్ాెంఘై (6), అస్ాుబత్ (7), బీజిెంగ్ (8),
నూయయార్సా సరట్ీ (9), షెంజన్ (10) న్నలిచ య.
● తకుావ ఖరీదెైన నగరాలోో ట్ున్నస్ (209), త షాెంట్ (208), కరాచీ (207) ఉన ియ.
฀ ష్ణుాఖ అగిీట్ెక్కు ఉతత మ ఎస్ఎెంఈ అవారడు

● హైదరాబకద్ కవెందరెంగా కారయకలాపాలు స్ాగిస్త సని ష్ణుాఖ అగిట్
ీ ెక్ లిమిట్ెడ్కు 2018-19
స్ెంవత్రాన్నకి ‘ఉతత మ ఎస్ఎెంఈ అవారడు’ లభిెంచిెంద. యాకి్స్ బకయెంకు, కవెందరపభ
ర ుతే ఎెంఎస్
ఎెంఈ మెంతిరతే శాఖతో కలిసర ఈ అవారడులు బహయకరిెంచిెంద. *
● దల్దో లో జరిగిన కారయకీమెంలో కవెందర మెంతిర న్నతిన్ గడారీ చేతుల మీదసగాష్ణుాఖ అగిట్
ీ ెక్
లిమిట్ెడ్ ఎెండీ ఎన్.శ్రీన్నవాస్రావుఈ అవారడు అెందసకున ిరడ.
฀ ట్ోకుధరల స్ూచీ స్వరణకు కారాయచరణ బృెందెం

● ట్ోకు ధరల స్ూచీ (డబూ
ో ూపీఐ)కి స్ెంబెంధెంచిన పరస్త సత సరరీస్నస స్వరిెంచడెంకోస్ెం పరభుతేెం
18 మెంద స్భుయలతో ఒక కారాయచరణ బృెంద న్ని ఏరాిట్ు చేసరెంద. పారతిపదకస్ెంవత్రాన్ని
స్వరిెంచడెం వలో ధరల పరిసి తి
ర , పరజలపై వాట్ి పరభకవాన్నకి స్ెంబెంధెంచి మరిెంతస్ిష్ు మెైన
అెంచన లు చేయవచసే.
● ‘పరస్త సతెం డబూ
ో ూపీఐ లెకిాెంపు కోస్ెం 2011-12నస పారతిపదకగా ఉపయోగిస్త సన ిరడ.దీన్నన్న మే
2017లో పరవేశపట్కురడ. 2011-12 నసెంచి ఆరిిక వయవస్ి లో పలు న్నరాాణ తాకమారడిలు చోట్ు
చేస్సకున ియ. ఈ నేపథ్యెంలో వివిధ కమొడిట్ీల కవరవజీన్న పరిశ్రలిెంచ లి్నఅవస్రెం ఉెంద’న్న
వాణిజయ, పరిశమ
ీ ల మెంతిరతే శాఖ ఒక పరకట్నలో పేరొాెంద.
● న్సతి ఆయోగ్ స్భుయడు రమేశ్ చెంద్ నేతృతేెంలో పరస్త సత సరరీస్ స్వరణ కోస్ెంకారాయచరణ
బృెంద న్ని ఏరాిట్ు చేసరనట్ు
ో తెలిపరెంద. ఈబృెందెం పరస్త సత సరరీస్లోన్న వస్సతవులనస
స్మీక్ిెంచిఅదనెంగా జతచేరాేలి్న, తీసరవేయాలి్న వస్సతవులనస స్ూచిస్సతెంద.

సైన్్ అెండ్ ట్ెకాిలజీ
฀ నూయ హొరైజన్్’ స్రికొతత చరితర
● అమెరికా అెంతరిక్ష పరిశోధన స్ెంస్ి అెంతరిక్షెంలోకి పెంపరన నూయ హారిజాన్ అెంతరిక్ష నౌక
నూతన స్ెంవత్రెం పారరెంభెంలో కొతత చరితర స్ృషరుెంచిెంద. మన స్ౌర కుట్ుెంబెంలో ద ద పు
చివరన ఉని ‘అలిుమా ట్యలే’ అనే చ లా చిని గీహాన్నకి చ లా దగు రి నసెంచి వెళ్లోెంద.
ఇపిట్ివరకు ఏ అెంతరిక్ష నౌక చేరన్న, దూరాన్ని ఈ నూయహారిజాన్ ఛేదెంచిెంద. అెంతేకాదస
ద ద పు చ లా పురాతనమెైన ఖగోళ్ వస్సతవునస ఈ హారిజాన్ తొలిస్ారిగా స్ెందరిశెంచి, ద న్న
ఫ్ ట్ోలు తీసరెందన్న శాస్త వ
● మన స్ూరడయడి చసట్య
ు తిరడగుతుని అలిుమా ద ేరా మన స్ౌర వయవస్ి రహస్ాయలనస చేధెంచే
అవకాశెం ఉెందన్న ఆశాభకవెం వయకత ెం చేస్త సన ిరడ. స్ూరడయడికి ద ద పు 400 కోట్ో మెైళ్ో
దూరెంలో ఉని ఈ అలిుమా.. నెపు యూన్కు ఆవల మన స్ౌర వయవస్ి లోన్న కూయపర్స బరలు ులో ఉెంద.
దీన్న అస్లు పేరడ 2014 ఎెంయూ69 కాగా, ముదసీగా అలిుమా ట్యలే అన్న
పరలుచసకుెంట్ున ిరడ. లాట్ిన్ పదమెైన దీనరిెం ‘మన పరపెంచ న్నకి చ లా దూరెం’. అన్ని గీహాల
మాదరిగా కాకుెండ స్ూరడయడి చసట్య
ు అలిుమా ద ద పు వృతత కార కక్షయలో తిరడగుతోెందన్న
న స్ా పేరొాెంద.
● ఈ వయయమనౌకనస 2006లో పరయోగిెంచ రడ. 2015లో ఇద పయ
ో ట్ోకు, ద న్న రెండు
చెందమామలకు దగు రగా వచిే వెళ్లోెంద.
฀ ఐఐట్ీ హైదరాబకద్ వేదకగా తీరడీ ముదరత ఎముకకు రూపెం

o రహద రి పరమాద లోో ముఖాన్నకి తీవర గాయాలెై ఎముకలు విరిగినపుిడు బకధతులు
ఇబబెందసలు పడుతుెంట్కరడ. దెబబతిని ముఖాకృతిన్న స్రిదదీ డ న్నకి ఎనోి శస్త చి
ర కిత్లు
చేయాలి్ ఉెంట్ుెంద. పైగా ఫలితెం ఆశాజనకెంగా ఉెండదస. ముఖాకృతి మునసపట్ిలాగా
ఉెండకపో వడెంతోపాట్ు ఇనెూక్షనూ
ో బకధస్ాతయ. కొన్నిస్ారడో కాయన్ర్స కారణెంగా దవడ
ఎముకలోన్న కొెంత భకగెం తీసేయాలి్ వస్సతెంద. అపుిడూ ముఖాకృతి దెబబతిెంట్ుెంద.
ఇలాెంట్ి వారికి పరయోజనెం చేకూరవేలా హైదరాబకద్ ఐఐట్ీ వేదకగా పరిశోధకులు నూతన

ఆవిష్ారణకు రూపమిచ ేరడ. పరస్త సతెం అెందసబకట్ులో ఉని వాట్ికెంట్ే మెరడగైన
పద రిెం(మెట్ీరియల్)నస కన్నపట్కురడ.
o సరరామిక్, పాలిమర్స్నస కలిపర త ము రూప ెందెంచిన ‘స్ాార్సు మెట్ీరియల్’ బకధతులకు
వరెంగా మారడతుెందన్న వారడ ధీమా వయకత ెం చేస్త సన ిరడ. ఏవెైన అనూహయ ఘట్నల
కారణెంగా శరీరెం నసెంచి ఎముకలనస తీసేయడెం, స్రిచేయాలి్ వసేత ...పరస్త సతెం అదే వయకిత
శరీరెంలో ఇతర చోట్ నసెంచి ఎముకనస సేకరిస్త సన ిరడ. ద న్ని దెబబతిని భకగెంలో
అమరడేతున ిరడ. ఇెంతచేసరన అకాడ స్రిగు ా స్రిపో దస. మునసపట్ి ఆకృతిన్న
తీస్సకురావడమూ కష్ు మవుతోెంద.
o కృతిరమెంగా బో న్ గాీఫ్రుెంగ్ విధ నెంలో పరస్త సతెం సరరామిక్ పద రాిన్ని ఉపయోగిెంచి
పాడెైపో యన ఎముకల స్ాినెంలో అమరడేతున ిరడ. ఈ కీమెంలో ఎకుావస్ారడో
శస్త చి
ర కిత్లు చేయాలి్ వస్ోత ెంద. పైగా చ లా స్ెందరాభలోో విరిగిన రెండు ఎముకలనస
అనసస్ెంధ న్నెంచడ న్నకి లోహాలనస వాడుతుెంట్కరడ. వీట్ికెంట్ే మెరడగైన విధ న న్ని కన్నపట్ిు
బకధతులకు ఎలాెంట్ి ఇబబెంద లేకుెండ చూడ లనే లక్షయెంతో పరిశోధకులు ఈ బయో ఆకిువ్
ఫరలమెెంట్(స్ాార్సు మెట్ీరియల్)నస అభివృది చేశారడ. స్ెంగారడిు లోన్న ఎెంఎన్ఆర్స వెైదయ
కళ్ాశాలలో స్హాయ ఆచ రడయడిగా పన్నచేస్త సని డ కుర్స ఎన్.విజయ్కుమార్స ఈ ఆవిష్ారణలో
కరలక భూమిక పో షరెంచ రడ. ఇదే అెంశమెై ఐఐట్ీలో పీహచ్డీ చేస్త సని ఆయనకు ఐఐట్ీకి
చెెందన డ కుర్స స్సబక న రాయణ్ రథ్, డ కుర్స ఫ్ాలు
ు ణిపతిలతోపాట్ు పరిశోధక విద యరిి(రీసర్సే
స్ాాలర్స) శిబు, ఎెంట్ెక్ విద యరిి రాఘవ్ స్హకారెం అెందస్సతన ిరడ.
● తీరడీ పరరెంట్ర్సతో ముదెంర చేస్త ారడ : సరరామిక్, పాలిమర్స్తో పాట్ు శరీరాన్నకి హాన్నకరెం కాన్న
కొన్ని రస్ాయన లనస కలిపర వీరడ ఈ మెట్ీరియల్నస తయారడ చేశారడ. తొలగిెంచిన,
దెబబతిని ఎముక ఆకృతిన్న ముెందే తీస్సకొన్న ద న్న పరకారమే తీరడీ పరరెంట్ర్స స్ాయెంతో
కృతిరమ ఎముకనస రూప ెందస్ాతరడ. దీన్నన్న స్రిగు ా తొలగిెంచిన ఎముక స్ాినెంలో
అమరడేత రడ. నూట్ికి నూరడశాతెం ముఖ ఆకృతి మునసపట్ితో స్రిపో లడెంతోపాట్ు అస్లు
కృతిరమ ఎముకనస తన శరీరెంలో ఉెంచ రనే విష్యమూ బకధతుడు కన్నపట్ు లేన్న విధెంగా
ఫలిత లు ఉెంట్కయెంట్ున ిరడ ఆవిష్ారత లు. పాలిమర్స్ కీమెంగా కరిగిపో తూ సరరామిక్
ఎముక మాదరిగా మారిపో వడమే ఇెందసకు కారణమెంట్ున ిరడ. ఈ ఆవిష్ారణకు
స్ెంబెంధెంచి పేట్ెెంట్ కోస్ెం దరఖాస్సత చేశారడ. ఐఐట్ీ హైదరాబకద్లో ‘తీరడీ సాలిట్న్ పవ
ైర ేట్ు

లిమిట్ెడ్’ పేరడతో మూడు నెలల కిత
ీ ెం అెంకుర స్ెంస్ి నూ పారరెంభిెంచ రడ. ఈ పరిశోధన
చేయడ న్నకి గానస విజయ్కుమార్సకు పరధ నమెంతిర ఫలోషరప్ లభిెంచిెంద.
฀ ఈ ఏడ ద 32 అెంతరిక్ష పరయోగాలు
o స్ెంకిోష్ుమెైన చెందరయాన్-2 స్హా ఈ ఏడ ద 32 అెంతరిక్ష పరయోగాలు చేపట్కులన్న భకరత
అెంతరిక్ష పరిశోధన స్ెంస్ి (ఇస్ో ర ) పరకట్ిెంచిెంద. మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా చేపట్ేు మానవస్హిత
రోదసర యాతర ‘గగన్యాన్’కు పయరితస్ి ాయలో ఈ ఏడ ద స్న ిహాలు మొదలుపట్ు నసనిట్ు
ో
తెలిపరెంద. ‘‘2019లో ఇస్ో ర కు స్వాళ్లో ఉన ియ. ఈ ఏడ ద 32 పరయోగాలు
చేయబో తున ిెం. చెందసరడిపై వయయమనౌకనస దెంచేెందసకు ఉదేీశిెంచిన అతయెంత స్ెంకిోష్ుమెైన
చెందరయాన్-2 పరయోగెం, చినిపాట్ి ఉపగీహ పరయోగ వాహకనౌక (ఎస్ఎస్ఎల్వీ) పరీక్ష
ఉెంట్కయ’’ అన్న ఇస్ో ర ఛెైరాన్ క.శివన్ తెలిపారడ.
฀ కాసరాక్ కిరణ లనస పసరగట్ేుెందసకు ట్ెలిస్ో ాపు

o విశేెంలోన్న స్సదూర నూయట్కరన్ నక్షతర లు, కృష్ణ బిలాలు, ఇతర ఖగోళ్ వస్సతవుల నసెంచి వచేే
కాసరాక్ కిరణ లనస అధయయనెం చేయడ న్నకి అమెరికా శాస్త వ
ర ేతతలు అెంట్కరిాట్ికా నసెంచి ఒక
ట్ెలిస్ో ాపునస పరయోగిెంచ రడ. ‘ఎక్్ కాయలిబర్స’ అనే ఈ స్ాధన న్ని హీలియెం బరలూన్ ద ేరా
ఆకాశెంలోకి పెంపారడ. ఇద నేల మీద నసెంచి 1.3 లక్షల అడుగుల ఎతు
త కు చేరడకోనసెంద.
ఇద వాణిజయ విమాన లు పరయాణిెంచే ఎతు
త కన ి న లుగు రట్ు
ో అధకెం. భూవాత వరణెంలో
99 శాతెం మేర దీన్నకి దగువనే ఉెంట్ుెంద. వెలా ఎక్్-1 అనే నూయట్కరన్ నక్షతరెంపై తమ
పరధ న దృషరు ఉెంట్ుెందన్న శాస్త వ
ర ేతతలు తెలిపారడ.
฀ చెందసరడికి రెండో పకా దగిన చెైన వయయమనౌక

o అెంతరిక్ష పరిశోధనలోో చెైన అదసభత విజయాన్ని నమోదస చేసరెంద. పరపెంచెంలోనే
మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా చెందసరడి అవతలి భకగెంలో వయయమనౌకనస దెంచిెంద. చ ెంగవ-4 అనే ఈ
రోబో ట్ిక్ యెంతరెం.. ఇపిట్ివరకూ పదీ గా శోధెంచన్న ఆ పరదేశాన్నకి స్ెంబెంధెంచిన ఫ్ ట్ోలనస
చ లా దగు రి నసెంచి అెందెంచిెంద. ఈ విజయెంతో పరబల అెంతరిక్ష శకితగా ఎదగాలని తన
కలనస స్ాకారెం చేస్సకునే దశగా చెైన పదీ ముెందడుగు వేసరెంద. త జా ఘనతపై అమెరికా
అెంతరిక్ష స్ెంస్ి (న స్ా) అధపతి జిమ్స బరెంైర డ్సు న్
ల , రష్ాయ శాస్త వ
ర ేతతలు అభినెందనలు తెలిపారడ.
● ఇపిట్ివరకూ లాయెండిెంగ్ ఎెందసకు జరగలేదస? : అవతలి భకగెంలోన్న వయయమనౌకలతో
కమూయన్నకవష్న్ స్ాగిెంచడెం చ లా కష్ు ెం. రవడియో తరెంగాలకు చెందమామే అడు ెంకి

అవుతుెంద. 1960, 70లలో అమెరికా వయయమగాములు చెందసరడి కక్షయలో తిరడగుతూ, ఆవలి
భకగెం వెైపునకు వెళ్లోనపుిడు వారితో పయరితగా రవడియో స్ెంబెంధ లు తెగిపో యాయ. పరతేయక
ఉపగీహాన్ని పరయోగిెంచడెం ద ేరా చెైన ఈ ఇబబెందన్న అధగమిెంచిెంద. భూమికి, చెందసరడికి
మధయలో ఉెండే స్మతౌలయ కక్షయలో ఉెంచడెం వలో చ ెంగవ-4కు భూమికి మధయ న్నరెంతర
కమూయన్నకవష్న్ స్ాధయమెైెంద.
● లక్ాయలివీ
* తకుావ పౌనఃపునయముని రవడియో తరెంగాలనస పరిశ్రలిెంచి, విశాేన్నకి స్ెంబెంధెంచిన
అనేక న్నగూఢ అెంశాలనస తెలుస్సకోవడెం. కృతిరమెంగా వెలువడే రవడియో తరెంగాల వలో
భూమి మీద వీట్ిన్న అధయయనెం చేయడెం కష్ు మవుతోెంద.
* చెందసరడి ఉపరితలాన్ని శోధెంచడెం. అకాడి ఖన్నజాల తీరడతెనసిలనస తెలుస్సకోవడెం.
* జాబిలిో ఆవలి భకగెం వాత వరణ అధయయనెం కోస్ెం నూయట్కరన్ రవడియోధ రిాకత, నూయట్రల్
పరమాణువులనస శోధెంచడెం.
● జాబిలిో పైకి బెంగాళ్ా దసెంపలు.. : * మిన్స జీవావరణ పరయోగెం కోస్ెం బెంగాళ్ా దసెంపలు,
కొన్ని మొకాల వితత న లు, పట్ుుపురడగు గుడో నస పెంపారడ. తకుావ గురడత ేకరిణ, అధక
రవడియోధ రిాకత కలిగిన చెందసరడి ఉపరితలెంపై శాేస్కియ
ీ , కిరణజయస్ెంయోగ కియ
ీ నస
పరీక్ిెంచడెం దీన్న ఉదేీశెం. పట్ుుపురడగుల నసెంచి వచేే కారబన్ డెైఆకై్డ్నస మొకాలు
ఉపయోగిెంచసకుెంట్కయ. మొకాల నసెంచి వచేే ఆకి్జన్నస పట్ుుపురడగులు
వాడుకుెంట్కయ.
● ఏమిట్ీ అవతలి భకగెం? : భూమికి చెందసరడికి మధయ గురడత ేకరిణ బెంధనెం ఉెంద. దీన్నవలో
చెందసరడి పరిభమ
ర ణ కాలెం, భరమణకాలెం ఒకవలా ఉెంట్ుెంద. అెందసవలో భూమికి
అభిముఖెంగా ఎపుిడూ చెందసరడికి స్ెంబెంధెంచిన ఒకవ భకగెం ఉెంట్ుెంద. రెండో భకగెం
ఎపిట్ికర భూమి నసెంచి కన్నపరెంచదస. ద న్ని అవతలి భకగెం (ఫ్ార్స సైడ్)గా పేరొాెంట్కరడ.
దీన్ని చెందసరడి ‘చీకట్ి భకగెం’గా కూడ అభివరిణస్త ారడ. ఆ భకగాన్ని స్ో వియట్ యూన్నయన్
కు చెెందన ‘లూన -3’ వయయమనౌక తొలిస్ారిగా 1959లో ఫ్ ట్ో తీసరెంద. ఆ తరాేత పలు
వయయమనౌకలు ఫ్ ట్ోలు తీశాయ. అయతే ఇపిట్ివరకూ అకాడ వయయమనౌకలేవీ దగలేదస.
చెైన ఆ పన్న చేసర చరితర స్ృషరుెంచిెంద.

฀ అెంతరిక్షెంలో ఇెంధన వనరడలు
● అెంతరిక్ష వాత వరణెంలోనూ ఇెంధన వనరడలు లభిెంచే అవకాశమునిట్ు
ో త జా
పరిశోధనలో తేలిెంద. నక్షతర మెండలాల అెంచసలోోన్న అతిశ్రతల శూనయ పరిసి త
ర ులనస
పరయోగశాలలో కృతిరమెంగా స్ృషరుెంచి.. ‘కాోతేట్
ర హైడట్
ేర ్’ అణువులు ఏరిడట్కన్ని ఐఐట్ీ-
మదర స్ శాస్త వ
ర ేతతలు గురితెంచ రడ. వీట్ిన్న వారడ ‘అెంతరిక్ష ఇెంధనెం’గా పరలుస్సతన ిరడ.
● మీథేన్ వెంట్ి వాయువులనస కలిగిన న్సట్ి అణువులనస కాోతేట్
ర హైడట్
ేర ్ అెంట్కరడ. భవిష్యతు
త
తరెం ఇెంధన వనరడలు ఇవేనన్న అెంచన లు వేస్త సన ిరడ. అతయధక పీడనెం ఉెండే స్ముదరపు
అడుగు పారెంతెంలో, మట్ిు గడు కట్ుుకుపో య ఏరిడే పరాాఫ్ో ర స్ు నేలలోో ఇవి లభిస్ాతయ.
విశేెంలో స్సదూరెంగా ఉని శూనయ పారెంత లోోనూ ఇవి ఏరిడత యన్న ఐఐట్ీ-మదర స్
ప ర ఫస్ర్స పరదీప్ వెలోడిెంచ రడ.
฀ ఆకాశెంలో కృతిరమ ఉలాాపాతెం

● న్నశిరాతిర వేళ్ ఆకాశెంలో త రలు నేలరాలినట్ు
ో కన్నపరెంచే ఉలాాపాతెం కనసిల పెండువగా
ఉెంట్ుెంద. అయతే చ లా అరడదసగానే అవి అలా తళ్లకుామెంట్కయ. ఈ ఖగోళ్ అదసభత న్ని
కోరడకుని స్మయెంలో వీక్ిెంచేెందసకు జపాన్కు చెెందన ఏఎల్ఈ అనే అెంకుర స్ెంస్ి
పరపెంచెంలోనే మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా పరతేయకెంగా ఒక ఉపగీహాన్నిజనవరి 18న పరయోగిెంచిెంద.
● జపాన్ అెంతరిక్ష పరిశోధన స్ెంస్ి (జాకా్)కు చెెందన ఎపర్లాన్-4 రాకట్ ద ేరా దీన్ని
పరయోగిెంచ రడ. దీన్న ద ేరా వచేే ఏడ ద పారరెంభెంలో పరయోగాతాకెంగా హిరోషరమా నగరెంపై
కృతిరమ ఉలాాపాత న్ని స్ృషరుస్త ారడ. ఈ పారజకుుకు ‘ష్ూట్ిెంగ్ స్ాుర్స్ ఆన్ డిమాెండ్’గా పేరడ
పట్కురడ.
* ఈ ఉపగీహెంలో 400 వరకూ చినిపాట్ి గోళ్ాలు ఉన ియ. వాట్ి రస్ాయన స్ూతర న్ని
గోపయెంగా ఉెంచ రడ.
* అవస్రమెైనపుిడు ఈ గోళ్ాలనస ఉపగీహెం నసెంచి విడుదల చేస్త ారడ.
* అవి భూ వాత వరణెంలోకి దూస్సకొచేే కీమెంలో దేదీపయమానెంగా వెలుగులు చిముాత య.
అచేెంగా ఉలాాపాత న్ని ఇద పో లి ఉెంట్ుెంద. గోళ్ాలోోన్న రస్ాయన లోో మారడిలు చేయడెం
ద ేరా అవస్రమెైన రెంగులనస స్ృషరుెంచవచసే.
* ఒకోా గోళ్ెం కొన్ని సకనో పాట్ు వెలుగులు చిమిా, ఆ తరాేత మెండిపో తుెంద. ఇవి భూమిపై
ఎలాెంట్ి నష్ాున్ని కలిగిెంచవు.

* ఈ ఉపగీహెంలో 20-30 స్ారడో ఉలాాపాత న్నకి అవస్రమెైన స్ాియలో గోళ్ాలు ఉన ియ.
* పరపెంచవాయపత ెంగా ఎకాడెైన కృతిరమ ఉలాాపాతెం స్ృషరుెంచగలిగవలా ఉపగీహాలనస ఏఎల్ఈ
సరదిెం చేయాలనసకుెంట్ోెంద.
฀ చెందసరన్నపై తొలి మొకా మొలిపరెంచిన చెైన

● చెందసరడిపై చెైన న ట్ిన తొలి వితు
త మొలకతిత ెంద. దీెంతో జాబిలిో పై మొకానస మొలిపరెంచిన తొలి
దేశెంగా చెైన చరితర స్ృషరుెంచిెంద. ఇట్ీవల చెందసరడి రెండో వెైపునకు చ ెంగవ-4 వయయమనౌకనస
పెంపరెంద. దీన్నలో ఓ బులిో కెంట్ెైనర్స ఉెంద. దీన్నలోనే పతిత , బెంగాళ్ాదసెంప వితత న లనస ఉెంచ రడ.
ఇవి త జాగా మొలకతిత నట్ు
ో చెైన పరిశోధకులు వెలోడిెంచ రడ. స్ెంబెంధత చితర లనూ
విడుదలచేశారడ. గురడత ేకరిణ తకుావగా ఉెండే పరాయవరణెంలో మొకాల ఎదసగుదలనస
పరీక్ిెంచడమే ఈ పరిశోధన లక్షయెం.
฀ ‘ఉనితి’ కారయకీమమునస చేపట్ిున భకరత అెంతరిక్ష పరిశోధన స్ెంస్ి (ఇస్ోర )

● భకరత అెంతరిక్ష పరిశోధన స్ెంస్ి (ఇస్ో ర ) చేపట్ిున ‘ఉనితి’ (యున్న సేిస్ న నోశాట్ిలెైట్ అసెంబీో
అెండ్ ట్ెన్న
ైర ెంగ్ బరై ఇస్ో ర ) కారకీమమునస కవెందర అెంతరిక్ష వయవహారాల శాఖ స్హాయ మెంతిర
జితేెందర సరెంగ్ జనవరి 17న బరెంగళ్ూరడలో పారరెంభిెంచ రడ .
● న నో ఉపగీహ అభివృది కారయకీమాన్నకి ఊతమివేడ న్నకి ‘ఉనితి’న్న చేపట్ిునట్ు
ో ఇస్ో ర ఛెైరాన్
క.శివన్ ఈ స్ెంధరభెంగా తెలిపారడ. ఈ తరహా ఉపగీహాల న్నరాాణెంలో వరిమాన దేశాలు కూడ
తమ స్తత నస మెరడగుపరచసకోవడ న్నకి ఇద అవకాశెం కలిిస్ోత ెందన ిరడ. ప రడగు దేశాలకూ
అెంతరిక్ష పరిజా ాన ఫలాలనస అెందజవయడెం తమ ఉదేీశమన ిరడ. జనవరి 17న పారరెంభమెైన
మొదట్ి బృెందెంలో 17 దేశాలకు చెెందన 30 మెంద ఉన ిరడ. 8 వారాల పాట్ు ఇద
స్ాగుతుెంద.
฀ పాల న ణయతనస గురితెంచే వడపో త కాగితెం

● పాల న ణయతనస గురితెంచే ఓ బయో సన్ర్సనస ఐఐట్ీ-గువాహట్ి పరిశోధకులు అభివృది చేశారడ.
పాలలో ఉెండే ఆలాలెైన్ ఫ్ాస్ో ూట్ేస్ (ఏఎల్పీ) అనే ఎెంజైమ్స ఆధ రెంగా ఇద న ణయతనస అెంచన
వేస్త సెంద. దీన్ని కొలిచే పది తులు ఇపిట్ికవ ఉనిపిట్ికర ఫలితెం వెలోడి కావడ న్నకి అవి ఎకుావ
స్మయెం తీస్సకుెంట్ున ియ. ఐఐట్ీ-గువాహట్ిలో ప ర ఫస్ర్స పారెంజల్ చెందర నేతృతేెంలోన్న ఓ

బృెందెం ఈ స్మస్యనస పరిష్ారిెంచిెంద. వడపో త కాగితెంపై ఏఎల్పీ పరతిరక్షకాలనస
అతికిెంచడెం ద ేరా కొతత బయోసన్ర్సనస రూప ెందెంచిెంద.
฀ 1500 మీట్రో లోతులో జీవెం

● భకరత వన్నలో ద ద పు 6.5 కోట్ో స్ెంవత్రాల కిెందట్ భూమిలో 1500 మీట్రో లోతులో జీవెం
మనసగడ స్ాగిెంచినట్ు
ో తేలిెంద. దీన్నకి స్ెంబెంధెంచిన ఆధ రాలనస త జాగా ఐఐట్ీ ఖరగ్పయర్స
కు చెెందన శాస్త వ
ర ేతతలు కనసగొన ిరడ. దక్ిణ, పశిేమ భకరత్లోన్న దకాన్ పీఠభూమిలో చ లా
వరకూ ఆవరిెంచిన ‘దకాన్ ట్కరప్్’లోన్న శిలలోో స్ూక్షా జీవుల రూపెంలో ఇవి కన్నపరెంచ య.
వీట్ిలో సరెంహభకగెం బకయకరురియాదే.
● భకరత్లో ఇెంత లోతులో జీవెం ఆనవాళ్లో కన్నపరెంచడెం ఇదే మొదట్ిస్ారి. ద ద పు 6.5 కోట్ో
ఏళ్ో కిెందట్ి భకరీ అగిిపరేత విస్ో ూట్కల కారణెంగా ఈ దకాన్ ట్కరప్్ ఏరిడు య. ఈ
విస్ో ూట్కల కారణెంగా న డు భూమిపై అనేక జీవులు అెంతరిెంచిపో యాయ. అపిట్ోో శిలాదరవెం
గట్ిుపడట్ెం వలో ఏరిడు దృఢ శిలలోో పదీ గా పో ష్కాలు, న్సరడ లేన్న చోట్ో స్ూక్షాజీవులు
మనసగడ స్ాగిెంచడెం శాస్త వ
ర ేతతలనస ఆశేరాయన్నకి గురిచేసరెంద. న్సట్ి ద ేరా ఇవి నేల కిెందకు చేరి
ఉెండొ చేన్న భకవిస్సతన ిరడ. భూపరకెంపనల కారణెంగా ఏరిడు పగుళ్ో గుెండ అవి శిలలోోకి
పరవేశిెంచి ఉెంట్కయన్న విశరోషరస్త సన ిరడ.
฀ విజయవెంతెంగా న్నెంగిలోకి పీఎస్ఎల్వీ సీ44

● నెలో ూరడ జిలాోలోన్న స్తీశ్ధవన్ అెంతరిక్ష పరయోగ కవెందరెం (ష్ార్స) నసెంచిజనవరి 24న అరిరాతిర
న్నెంగిలోకి పెంపరన పో లార్స శాట్ిలెైట్ లాెంచ్ వెహికల్-సీ44 పరయోగెం విజయవెంతమెైెంద.
జనవరి 23న రాతిర 7.37 గెంట్లకు పారరెంభమెైన కౌెంట్డౌన్ పరకయ
ిీ న్నరెంతరాయెంగా 28
గెంట్లపాట్ు కొనస్ాగిెంద. జనవరి 24న రాతిర 11.37 గెంట్లకు పీఎస్ఎల్వీ-సీ44 న్నెంగిలోకి
దూస్సకళ్లో ెంద.
● దీన్న ద ేరా తమిళ్న డు ఉనిత పాఠశాల విద యరడిలు రూప ెందెంచిన 1.2 కిలోల బరడవుని
కలాెంశాట్తోపాట్ు 740 కిలోల మెైకోీ శాట్-ఆర్స ఉపగీహాలనస కక్షయలోకి పరవేశపట్కురడ.
కలాెంశాట్ కమూయన్నకవష్న్ ఉపగీహెం. మెైకోీశాట్-ఆర్స దేశ రక్షణ రెంగ అవస్రాల కోస్ెం(డీఆర్స
డీవయ) పెంపారడ. దీన్నకి డీఆర్సడీఏ వారడ పలోడో నస స్మకూరాేరడ. ష్ార్సలోన్న మొదట్ి పరయోగ
వేదక నసెంచి రాకట్ బయలుదేరాక 13 న్నమిష్ాల అనెంతరెం 274 కిలోమీట్రో ఎతు
త లో
మెైకోీశాట్ ఉపగీహాన్ని విడిచిపట్ిుెంద.

● పీఎస్ఎల్వీలో కొతత స్ాెంకవతికత : పో లార్స శాట్ిలెైట్ లాెంచ్ వెహికల్ సరరీస్లో ఇద 46వ
వాహకనౌక. దీన్నన్న పీఎస్ఎల్వీ-డీఎల్గా పరలుస్సతన ిరడ. స్ాధ రణెంగా పీఎస్ఎల్వీ
వాహకనౌకకు ఆరడ స్ాురపాన్ బూస్ు రో డ ఉెంట్కయ. పీఎస్ఎల్వీ-సీ44లో మాతరెం రెండు స్ాురపాన్
బూస్ు రోనస అమరాేరడ. ద ెంతోనే పరయోగెం చేపట్కురడ. దీన్నన్న దృషరులో ఉెంచసకున్న
వాహకనౌకకు పీఎస్ఎల్వీ-డీఎల్గా న మకరణెం చేశారడ. వాహకనౌకలోన్న పీఎస్4 దశనస
కక్షయలో ఆరిబట్కల్ పాోట్ఫ్ాెంలా ఉపయోగపడేెందసకు అెంతరిక్షెంలోనే ఉెంచనసన ిరడ.
వాహకనౌకలో బరడవునస తగిుెంచి పరిమాణ న్ని పెంచేెందసకు తొలిస్ారి న లుగో దశలో
అలూయమిన్నయెం ట్కయెంకునస విన్నయోగిెంచ రడ.
฀ మెంచసఖెండెంలో 2 కి.మీ. లోతెైన బో రడ బకవి

● చరితల
ర ోనే తొలిస్ారిగా మెంచస ఖెండెం అెంట్కరిాట్ికాలో రెండు కిలోమీట్రో లోతెైన బో రడ బకవిన్న
బిరట్న్ శాస్త వ
ర ేతతలు విజయవెంతెంగా తవాేరడ. గతెంలో విఫలయతిెం చేసరన బిరట్న్
అెంట్కరిాట్ిక్ స్రవే (బకస్) పరిశోధకులు... ఎట్ు కవలకు త జాగా ఈలక్ాయన్ని స్ాధెంచ రడ. 11
స్భుయల బృెందెం అకాడి అతిపదీ మెంచస ఫలకెం ‘రట్ఫ్ో ర్సు ’పై 12 వారాలుగా ఈ కీతువులో
న్నమగిమెైెంద. మెైనస్ 30డిగల
ీ సలి్యస్ శ్రతల సరితిలో వారడ రోజుల తరబడి దీన్ని చేపట్ు డెం
విశరష్ెం.
● జనవరి 8న పారరెంభిెంచిన తవేకెం పనసలనస 63 గెంట్ల పాట్ు కొనస్ాగిెంచి, 2,152 మీట్రో
లోతులో అవక్వపాలనస తొలగిెంచ రడ. ఈ బకవి గుెంతలో పలు పరికరాలనస చొపరిెంచి అకాడి
న్సట్ి ఒతిత డి; మెంచస వాత వరణెం, అద కరిగవ పరిసి త
ర ులనస గమన్నస్సతన ిరడ.
● ఎెందసకర పరిశోధన? : ‘బీమిష్’గా పేరొాెంట్ుని ఈ పారజకుు ఇపిట్ిద కాదస. 20 ఏళ్ో కిెందట్ి
నసెంచే ‘బకస్’ పరణ ళ్లకలో ఉెంద. 2004లో చేపట్ిున తవేకాలు ముెందడుగు పడలేదస. దీెంతో
పరిశోధకులు స్ాెంకవతిక అవరోధ లనస అధగమిెంచి ఇపుిడు విజయెం స్ాధెంచ రడ. మొదట్ి
గుెంతకు రెండు కిలోమీట్రో దూరెంలో మరో గుెంతనస కూడ తవాేరడ. ‘‘స్ముదర ఉష్ణ జలాల
కారణెంగా పశిేమ అెంట్కరిాట్ికాలోన్న మెంచస గడు లు కోతకు గురవుతున ియ. అతయెంత
తేరగా అవి న్సరైపో తున ియ. మెంచస కరిగవెందసకు కారణమవుతుని పరిసి త
ర ులపై
అధయయనెం స్ాగిస్త సన ిెం. తద ేరా భవిష్యతు
త లో స్ముదర మట్కులు పరగడెంపై స్ిష్ు మెైన
అెంచన కు రాగలుగుత ెం’’ అన్న స్ముదర అధయయన శాస్త వ
ర ేతత కవత్ మాకిన్స్న్ వివరిెంచ రడ.

฀ జనసయ ఎడిట్ిెంగ్ కోతిపై కోోన్నెంగ్ చేసరన చెైన శాస్త వ
ర ేతతలు
● జనసయ ఎడిట్ిెంగ్ విధ నెం ద ేరా పుట్ిున ఒక కోతిన్న కోోన్ చేసరన చెైన శాస్త వ
ర ేతతలు ఐదస
పరతిరూపాలనస స్ృషరుెంచ రడ. వీట్ిలో పలు మానవ రడగాతలనస చొపరిెంచ రడ. ఈ మరాట్కలు
వెైదయ పరిశోధనకు ఉపయోగపడత యన్న వారడ చెబుతున ిరడ. అయతే ఈ చరయ వలో జనసయ
ఎడిట్ిెంగ్ నెైతికతపై మరోస్ారి ఆెందో ళ్నలు వయకత మయేయ అవకాశెం ఉెంద. ఈ విధ నెం ద ేరా
పరపెంచెంలోనే మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా ఇదీ రడ చిన ిరడలకు జనాన్నచిేనట్ు
ో గత నవెంబర్సలో
చెైన పరిశోధకుడొ కరడ చేసరన పరకట్న తీవర విమరశలకు ద రితీసరన స్ెంగతి తెలిసరెందే.
● మానవ జీవకియ
ీ గడియారెంలో (స్రాాడియన్ రిథ్మ్స) లోపాలు ఉెండేలా జనసయ ఎడిట్ిెంగ్తో
ఒక కోతిన్న తమ శాస్త వ
ర ేతతలు రూప ెందెంచ రన్న చెైన అధకారిక వారాత స్ెంస్ి జినసహవా పేరొాెంద.
ద న్న నసెంచి మరో ఐదస కోతులనస వారడ స్ృషరుెంచ రన్న తెలిపరెంద. జనసయమారిిడి చేసరన కోతి
నసెంచి వెైదయ పరిశోధనల కోస్ెం ఇన్ని పరతిరూపాలనస కోోన్లు చేయడెం ఇదే మొదట్ిస్ారన్న
వివరిెంచిెంద. ఇవి ష్ాెంఘైలోన్న ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ నూయరోసైన్్లో జన్నాెంచ యన్న పేరొాెంద.
● స్రాాడియన్ రిథ్మ్సలోన్న లోపాలకు న్నదరలేమి, కుెంగుబకట్ు, మధసమేహెం, కాయన్ర్స,
అల్దామర్స్ వెంట్ి వాయధసలతో స్ెంబెంధెం ఉెంద. గతెంలో ఇలాెంట్ి వాయధసలపై పరిశోధనల కోస్ెం
ఎలుకలు, ఈగలనస ఎకుావగా ఉపయోగిెంచేవారడ. త జా కోోన్నెంగ్లో జన్నాెంచిన కోతులు శరీర
అెంతరు త తీరడతెనసిలు చ లా వరకూ మానవులనస పో లి ఉన ియ. అెందసవలో అనేక
వాయధసలకు చికిత్ విధ న లనస రూప ెందెంచడ న్నకి ఇవి మెరడగైన నమూన లుగా
పన్నకొస్ాతయన్న జినసహవా పేరొాెంద.
฀ శరీరెంలో అమరవే కృతిరమ ఉపకరణ ల కోస్ెం ఆవిష్ారణ

● శరీరెంలో అమరవే కృతిరమ ఉపకరణ లోో విన్నయోగిెంచేెందసకు ‘మెైకోీ ఫ్య
ో యడిక్ డయోడ్’లనస
పరిశోధకులు స్ృషరుెంచ రడ. చ లా స్ూక్షా పరిమాణెంలో ఉెండేలా 3డీ ముదరణ పరిజా ానెంతో
తొలిస్ారి వీట్ిన్న వారడ రూప ెందెంచ రడ. ఇలాెంట్ి పద డయోడ్లనస ఒకద న్న పకాన మరొకట్ి
పేరిేతే ఒక వెెంట్ురక మెంద న్నకి స్రితూగుత య. అమెరికాలోన్న మేరీలాయెండ్ వరి్ట్ీ
పరిశోధకులు వీట్ిన్న తయారడచేశారడ. ఔష్ధ లు, పో ష్కాల వెంట్ి దర వణ లనస ఒకవ దశలో
పరవహిెంపజవసేెందసకు మెైకోీ ఫ్య
ో యడ్ స్రూాూట్ో లో ఈ డయోడ్లనస విన్నయోగిస్త సెంట్కరడ.
స్ో ల్-జల్ అనే పరకయ
ిీ ద ేరా చవగాు తకుావ స్మయెంలోనే వీట్ిన్న ముదెంర చినట్ు
ో

పరిశోధకులు తెలిపారడ. ల్దకవజీలకు అవకాశెం ఇవేకుెండ కచిేతతేెంతో ఇవి పన్నచేస్త ాయన్న
฀ ఆరిాట్ిక్కు చేరిన ‘దల్దో స్ూపర్స బగ్’ జనసయవు

● పదేళ్ో కిెందట్ దల్దో లో తొలిస్ారిగా వెలుగు చూసరన మొెండి బకయకరురియా (స్ూపర్సబగ్)
జనసయవులు ఇపుిడు ఆరిాట్ిక్ పారెంత న్నకర వాయపరెంచ య. భూమి మీద పురాతన వాత వరణెం
పదీ గా చెకుా చెదరన్న ఈ పారెంత న్నకి కూడ ఇవి విస్త రిెంచడెం కలవరపాట్ుకు గురిచేస్త ో ెంద.
● యాెంట్ీబయోట్ిక్ న్నరోధకత కలిగిన జనసయవు (ఏఆర్సజీ)ల వలో స్ూక్షాజీవులకు అనేక రకాల
ఔష్ధ లనస తట్ుుకునే స్ామరిూెం వస్సతెంద. దీన్నకి ఎన్డీఎెం-1 ప ర ట్ీన్ ఒక ఉద హరణ. ఈ
ప ర ట్ీన్ వలో అనేకరకాల బకయకరురియా మొెండిగా తయారవుత య. ఎన్డీఎెం-1నస 2008లో
మొట్ు మొదట్ దల్దో లో ఆస్సపతురలోో గురితెంచ రడ. దీన్నకి బీఎల్ఏఎన్డీఎెం-1గా పేరడ పట్కురడ.
2010 న ట్ికి ఇద దల్దో లో న్సట్ిలోనూ కన్నపరెంచిెంద. ఆ తరాేత ఈ జనసయవు వెందకుపైగా దేశాలోో
వెలుగుచూసరెంద. దీన్నకి స్ెంబెంధెంచిన కొతత రకాలూ పుట్ుుకొచ ేయ.
● త జాగా ఆరిాట్ిక్ పరిధలోన్న స్ాేల్బకర్సు పారెంతెంలో 131 ఏఆర్సజీలనస శాస్త వ
ర ేతతలు గురితెంచ రడ.
బీఎల్ఏఎన్డీఎెం-1తోపాట్ు వెైదయపరెంగా ముఖయమెైన మరికొన్ని ఏఆర్సజీలు అకాడ
కన్నపరెంచ య. పక్షులు, ఇతర వనయపారణులు, మానవ స్ెందరశకుల విస్రిాత ల ద ేరా ఇకాడికి
చేరి ఉెంట్కయన్న భకవిస్సతన ిరడ. భూమి మీద పదీ గా మారడి చెెందన్న పారెంత లోో ఆరిాట్ిక్
ఒకట్ి. యాెంట్ీబయోట్ిక్ శకాన్నకి ముెందస స్ూక్షాజీవులోోన్న న్నరోధకత స్ాియన్న
పరిశ్రలిెంచడ న్నకి ఇద అదసభత వేదక అన్న నూయకాజిల్ విశేవిద యలయ ప ర ఫస్ర్స డేవిడ్ గాీహెం
చెపాిరడ. అకాడ పరిశోధనల ద ేరా యాెంట్ీబయోట్ిక్ న్నరోధకత ఏ స్ాియలో
వాయపరెంచిెందనిద అరిమవుతుెందన ిరడ. ఆరిాట్ిక్ వెంట్ి పారెంత లోోకి ఇద వాయపరెంచడెం
పరమాద ఘెంట్ికలనస మోగిస్త ో ెందన్న చెపాిరడ. ‘‘యాెంట్ీబయోట్ిక్్నస మితిమీరి వాడట్ెం వలో
పరిణ మకీమ రవట్ు పరడగుతోెంద. దీన్నవలో మొెండి బకయకరురియా ఉతినిమవుత య’’ అన్న
฀ నదసలోో తేలియాడే ట్రైబనో నస పరీక్ిస్త సని ఐఐట్ీ-రూరీా

● నదసలోో, కాలువలోో తేలియాడుతూ వాట్ిలోన్న న్సట్ి పరవాహెం ఆధ రెంగా విదసయత్నస ఉతితిత
చేసే పరికరాన్ని ఐఐట్ీ-రూరీా శాస్త వ
ర ేతతలు అభివృది చేస్త సన ిరడ. పరస్త సతెం దీన్న నమూన
పరికరెంపై పరీక్షలు స్ాగుతున ియ. రూరీాలోన్న ఎగువ గెంగా కాలువలో దీన్ని బిగిెంచ రడ.

● దీన్న రూపకలిన కోస్ెం రెండేళ్ోపాట్ు పరిశోధనలు జరిపరనట్ు
ో పరిశోధకులు తెలిపారడ.
కాలువకు ఇరడవెైపులా ఒడుులపై సరమెెంట్ బకోకులు న్నరిాెంచి న్సట్ిపై తేలియాడేలా ట్రబన్లనస
బిగిెంచినట్ు
฀ కక్షయలోకి జీశాట్-31 ఉపగీహెం

● భకరత అెంతరిక్ష పరిశోధన స్ెంస్ి (ఇస్ో ర ) 2019 స్ెంవత్రెంలో తన ఖాత లో రెండో విజయాన్ని
నమోదస చేస్సకుెంద. గత నెలలో పీఎస్ఎల్వీ-సీ44 వాహక నౌక ద ేరా కలాెం శాట్, మెైకోీ శాట్-
ఆర్స ఉపగీహాలనస కక్షయలో పరవేశ పట్కురడ. త జాగాఫరబవ
ర రి 6న తెలోవారడజామున భకరత
కాలమానెం పరకారెం 2.31 గెంట్లకు దక్ిణ అమెరికాలోన్న ఫరెంచ్ గయాన లో ఉని కౌరడ
అెంతరిక్ష పరయోగ కవెందరెం నసెంచి ఏరియన్ అెంతరిక్ష స్ెంస్ి కు చెెందన ఏరియాన్ 5వీఏ వాహక
నౌక ద ేరా మన దేశాన్నకి చెెందన జీశాట్-31 స్మాచ ర ఉపగీహాన్ని విజయవెంతెంగా
రోదసరలోకి పెంపారడ. ఇదే వాహకనౌక నసెంచి స్ౌదీఅరవబియాకు చెెందన హలాోస్స్ాట్-4
ఉపగీహాన్ని కూడ పరయోగిెంచ రడ.
● పరయోగెం జరిగిన 42 న్నమిష్ాలకు జీశాట్-31 న్నరీణత కక్షయలోకి చేరడకుెంద. అనెంతరెం ఇస్ో ర కు
చెెందన కరాణట్కలోన్న హస్న్ కెంట్ోరల్ కవెందర న్నకి అనసస్ెంధ నమెైెంద. ఈ ఉపగీహెం ద ేరా
కమూయన్నకవష్న్ సేవలు మరిెంత చేరడవ కానసన ియ. గతెంలో పెంపరన ఇన ్ట్-4ఏ, ఇన ్ట్
4సీఆర్స ఉపగీహాలకు పరత యమాియెంగా దీన్నన్న కక్షయలోకి పరవేశపట్కురడ.
పరతేయకతలు
● జీశాట్-31 ఉపగీహెం బరడవు 2,536 కిలోలు.ఇస్ో ర కు చెెందన 40వ కమూయన్నకవష్న్ ఉపగీహెం.
● 15 ఏళ్ో పాట్ు సేవలెందెంచనసెంద.
● భూమికి స్మాచ రాన్ని అెందెంచేెందసకు కరలక వయవస్ి అయన కూయబకయెండ్నస జీశాట్-31
ద ేరా మరిెంత శకితమెంతెంగా మారేనసెంద.
● వీశాట్ నెట్వరడాలు, ట్ెలివిజన్ అప్లిెంకులు, డిజిట్ల్ ఉపగీహెం, డీట్ీహచ్ ట్ెలివిజన్ సేవలు,
చరవాణి అనసస్ెంధ న అనసకూల స్ాెంకవతికతతో రూపుదదసీకుెంద.
● మారడమూల ఉెండే దీవులకు కూడ డీట్ీహచ్ స్హా అనేక స్రీేస్సలు అెందెంచేెందసకు
వీలవుతుెంద. అరవబియా స్ముదరెం, బెంగాళ్ాఖాతెం, హిెందూ మహా స్ముదర లపై వెైడ్ బకయెండ్
ట్కరన్్ పాెండర్సనస ఏరాిట్ు చేయడెం వలో ఇద స్ాధయమవుతుెందన్న ఇస్ో ర వరాులు
అెంట్ున ియ.

฀ ‘రామ్సజట్ క్ిపణి వయవస్ి ’ పరీక్ష విజయవెంతెం
● గగనతలెంలో స్సదూర లక్ాయలనస ఛేదెంచగలిగవ క్ిపణుల వేగాన్ని గణన్సయెంగా పెంచే స్ాెంకవతిక
వయవస్ి నస భకరత్ విజయవెంతెంగా పరీక్ిెంచి చూసరెంద. ఈ చోదకవయవస్ి పేరడ రామ్సజట్.
ఫరబవ
ర రి 8న రక్షణ పరిశోధన అభివృది స్ెంస్ి (డీఆర్సడీవయ) ఒడిస్ాలోన్న చ ెందీపయర్స పరయోగ
కవెందరెం నసెంచి రామ్సజట్ చోదక వయవస్ి నస కలిగిన క్ిపణిన్న విజయవెంతెంగా పరీక్ిెంచి భకరత
రక్షణ రెంగాన్ని మరో మెట్ు ుకు తీస్సకళ్లో ెంద. ఈ ట్ెకాిలజీ వలో మన క్ిపణులు గగనతలెంలో
దూస్సకళ్ేో వేగెం ఎకుావవుతుెంద. ధేన్నవేగెం కన ి రట్ిుెంపు సీిడుతో మొదలెై, అెంతకు
మూడు రట్ు
ో ఎకుావ వేగెంతో లక్ాయన్ని ఛేదెంచే వీలు ఏరిడుతుెంద. ఈ వయవస్ి నస కలిగిన
జాబిత లో అమెరికా, ఈయూ, రష్ాయల స్రస్న భకరత్ కూడ చేరిెంద.
● అస్లేెంట్ీ రామ్సజట్? : పయరిత పేరడ.. స్ాలిడ్ ఫుయయల్ డక్ుడ్ రామ్సజట్(SFDR) ప ర పలి న్ సరస్ుమ్స
! పెంజాబ్స నసెంచి ఎకాడో ఉని చెైన స్రిహదసీలలోకి క్ిపణులనస పరయోగిెంచే స్ామరిూెం దీన్నకి
ఉెంట్ుెంద. స్ాధ రణెంగా రాకట్ో లో ఘన ఇెంధన లు, ఆకి్డెైజరడో ఉెంట్కయ. కాన్స ఈ వయవస్ి లో
వాత వరణెంలోన్న గాలే ఆకి్డెైజర్సగా పన్నచేస్త సెంద. పరతేయకెంగా ఆకి్డెైజర్సనస మోస్సకళ్ేో పన్న
ఉెండదస. దీన్న వలో క్ిపణి బరడవు కూడ తగిు తేలికపడుతుెంద. క్ిపణి వేగాన్ని పెంచి శతురవు
స్ిెందెంచేలోగానే లక్ాయలనస తుతు
త న్నయలు చేయగల స్ామరిూెం రామ్సజట్ స్ ెంతమన్న ఓ డీఆర్స
డీవయ శాస్త వ
ర ేతత తెలిపారడ.
● ఏడ ద ముెందే రడీ : ఎస్.ఎఫ్.డీ.ఆర్స పారజకుునస 2013లో రూ.366 కోట్ో బడెాట్తో డీఆర్సడీఎల్
లో పారరెంభిెంచ రడ. 2020 న ట్ికి ఈ చోదక వయవస్ి సరదిమవుతుెందన్న అెంచన వేయగా..
అనసకుని స్మయాన్న కన ి ముెందే రడీ అయయెంద. 2018లో ఈ ట్ెకాిలజీన్న పాక్ికెంగా
పరీక్ిెంచి విజయెం స్ాధెంచ రడ. వచేే ఏడ ద దీన్నన్న పయరితస్ి ాయలో పరీక్ిెంచే అవకాశముెంద.
฀ శుతురదసరవభదయెంగా రాష్ు ప
ర తి, పరధ న్న విమాన లు
● అత యధసన్నక క్ిపణి న్నరోధక రక్షణ వయవస్ి లు రెండిెంట్ిన్న భకరత్కు వికీయెంచేెందసకు అగీరాజయెం
అమెరికా ఆమోదెం తెలిపరెంద. ఈ రెండిెంట్ి విలువ స్సమారడ రూ.1,355 కోట్ు
ో గా ఉెండనసెంద.
ఈ కొనసగోళ్ో ద ేరా రాష్ు ప
ర తి, పరధ న్న పరయాణిెంచే విమాన లకు అతయెంత పట్ిష్ుమెైన రక్షణ
వయవస్ి అెందసబకట్ులోకి రానసెంద. లార్సా ఎయర్సకాీఫ్టు ఇన్ఫ్ారరడ్ కౌెంట్ర్సమెజర్స్, సల్ూ ప ర ట్ెక్షన్
స్ూట్్గా పరలిచే ఈ వయవస్ి ల అమాకాన్నకి స్ెంబెంధెంచి ట్రెంప్ పరభుతేెం ఆమోదెం తెలిపరనట్ు
ో
అమెరికా డిఫన్్ సకూయరిట్ీ కోఆపరవష్న్ ఏజన్స్ తెలిపరెంద.

● భకరత రాష్ు ప
ర తి, పరధ న్న పరయాణిెంచే ఎయరిెండియా వన్ విమాన లకు ఈ ఆధసన్నక
వయవస్ి లనస అమరిేతే అమెరికా అధయక్షుడి ఎయర్సఫ్ో ర్స్ వన్ విమానెంతో స్మానమెైన
పట్ిష్ుమెైన భదరత కలుగుతుెంద. ఈ వయవస్ి లనస అమరవేెందసకు 2 బో యెంగ్–777 ఈఆర్స
విమాన లనస ఎయరిెండియా నసెంచి కొననసన ిరడ. పరమాద స్మయెంలో మధయశరణ
ీ ి క్ిపణి
వయవస్ి లపై ద నెంతట్దే పరతిద డి చేయడెం ఈ వయవస్ి పరతేయకతలోో ఒకట్ి. ఈ కొనసగోళ్ో లో
పరధ న కాెంట్కరకుర్స బో యెంగ్ కెంపన్స.
฀ నొపరిన్న కొలిచే రకత పరీక్ష

● నొపరి తీవరతనస గురితెంచే రకత పరీక్ష విధ న న్ని పరిశోధకులు తొలిస్ారిగా అభివృది చేశారడ.
నొపరి న్నవారణ ఔష్ధ ల (పయన్కిలోర్స్) వయస్నెం బకరిన చ లా మెంద పడుతుని నేపథ్యెంలో
వాట్ి అనవస్ర విన్నయోగాన్ని అడుుకునేెందసకు ఈ పరిణ మెం దో హదపడే అవకాశముెంద.
అమెరికాలోన్న ఇెండియాన వరి్ట్ీ పరిశోధకులు వెందల మెందపై అధయయనెం జరిపర రకత ెంలో
నొపరి తీవరతనస కొలిచేెందసకు ఉపయోగపడే కొన్ని బయోమారారో నస గురితెంచ రడ. ‘రోగి నొపరితో
బకధపడుతున ిడ ? నొపరి తీవరత ఎెంతగా ఉెంద?’ అని విష్యాలనస న్నరాిరిెంచే రకత పరీక్ష
విధ న న్ని అభివృది చేశారడ.
฀ ఆపరడేూన్నట్ీ’ రోవర్స కథ్ ముగిసరెందన్న పరకట్ిెంచిన న స్ా

● అెంగారక గీహెంపై పరిశోధనల కోస్ెం అమెరికా అెంతరిక్ష పరిశోధన స్ెంస్ి న స్ా పెంపరెంచిన
ఆపరడేూన్నట్ీ రోవర్స కథ్ ముగిసరెంద. 15 స్ెంవత్రాలుగా ఈ రోవర్స అెంగారక గీహాన్నకి
స్ెంబెంధెంచి అనేక స్ెంకవత లనస భూమికి పెంపరెంచిెంద. గతేడ ద జూన్లో అకాడ
చోట్ుచేస్సకుని భకరీ ధూళ్ల తుపానసలో ఈ రోవర్స చికుాకుెంద. అనెంతరెం స్ెంకవత లు
ఆగిపో యాయ. అపిట్ి నసెంచి శాస్త వ
ర ేతతలు స్ెంబెంధ లనస పునరడది రిెంచడ న్నకి వెయయకిపైగా
కమాెండుో ఇచ ేరడ. అయన స్ెంకవత లు రాలేదస.
● చివరగా ఫరబవ
ర రి 12న న స్ాకు చెెందన జట్ ప ర పలి న్ లాయబ రవట్రి(జవపీఎల్)లోన్న అెంతరిక్ష
వాహకనౌక కారయకలాపాల కవెందరెం శాస్త వ
ర ేతతలు పరయతిిెంచిన పరయోజనెం లేకపో యెంద.
దీెంతో ఈ రోవర్స కథ్ ముగిసరెందన్న న స్ా అధకారెంగా పరకట్ిెంచిెంద. రోవర్సకు అమరిేన స్ౌర
ఫలకాలపై పదీ ఎతు
త న ధూళ్ల పేరడకుపో య బకయట్రీలు ఛ ర్సా అవడ న్నకి అవకాశెం లేనెందసనే
పన్నచేయడెం ఆగిపో యనట్ు
ో శాస్త వ
ర ేతతలు భకవిస్సతన ిరడ. చివరిస్ారిగా ఆపరడేూన్నట్ీ నసెంచి

గతేడ ద జూన్ పదో తేదీన స్ెంకవత లు అెంద య. మరోవెైపు, ఆపరడేూన్నట్ీ స్ాినెంలో కొతత రోవర్స
నస 2020కలాో సరదిెం చేయనసనిట్ు
ో న స్ా పరతిన్నధసలు పరకట్ిెంచ రడ.
● అెంచన లకు మిెంచి సేవలు : కవవలెం 90 అెంగారక రోజులు, వెయయ మీట్రో పరయాణమే
లక్షయెంగా శాస్త వ
ర ేతతలు ఆపరడేూన్నట్ీ రోవర్సనస అెంగారక గీహెంపైకి పెంపారడ. ఆ యెంతరెం ఈ
అెంచన లు అన్నిెంట్ిన్న మిెంచి సేవలు అెందెంచిెంద. 60 రట్ో కుపైగా ఆయురాియాన్ని
స్ాధెంచిెంద. స్సమారడ 45 కిలోమీట్రో కుపైగా దూరెం తిరిగిెంద. పురాతన కాలెంలో అెంగారక
గీహెంపై న్సరడ ఉెండేదన్న, మానవుల ఆవాస్ాన్నకి అవకాశాలు ఉన ియనే స్ెంకవత లు
పెంపరెంచిెంద.
฀ జీపీఎస్ లేకుెండ నే నడిచివెళ్ేో యాెంట్బో ట్

● ఉపగీహ ఆధ రిత దకూ్చి వయవస్ి (జీపీఎస్) లేకుెండ నే ఒక చోట్ు నసెంచి మరో చోట్ుకు
నడిచివేళ్ో ే రోబో నస తొలిస్ారిగా శాస్త వ
ర ేతతలు అభివృది చేశారడ. ఎడ రి చీమలనస స్ూూరితగా
తీస్సకున్న ఫరెంచ్ నేష్నల్ సెంట్ర్స ఫర్స సైెంట్ిఫరక్ రీసర్సే (సీఎన్ఆర్సఎస్) పరిశోధకులు దీన్ని
రూప ెందెంచ రడ. 2.3 కిలోల బరడవు, ఆరడ కాళ్లో కలిగిన ఈ రోబో కు ‘యాెంట్బో ట్’ అన్న వారడ
న మకరణెం చేశారడ.
● వెందల మీట్రో దూరెం పరయాణిెంచిన ఎడ రి చీమలు తమ పుట్ు కు తిరిగి నేరడగా
రాగలుగుత య. పరిస్రాలతో స్ెంబెంధెం లేకుెండ స్ూరడయడి ఆధ రెంగా కాెంతి, అతిన్సలలోహిత
రవడియేష్న్నస గురితస్త ూ అవి తమ ద రిన్న కనసకొాెంట్కయ. యాెంట్బో ట్ విష్యెంలోనూ ఇదే
పది తిన్న పరిశోధకులు అనసస్రిెంచ రడ. కాెంతి, అతిన్సలలోహిత రవడియేష్న్నస గురితెంచే ఓ కట్క
దకూ్చిన్న రూప ెందెంచి ద న్నకి బిగిెంచ రడ. 14 మీట్రో దూరెం వెళ్లోన తిరిగి ఒక సెంట్ీమీట్ర్స
అట్యఇట్ుగా బయలేీరిన పరదేశాన్నకి ఆ రోబో చేరడకోగలుగుతోెంద.
฀ 2030లో అెంగారకుడిపైకి వయయమగాములు: న స్ా

● అెంగారకుడి వదీ కు 2030ల మధయలో మానవస్హిత అెంతరిక్ష యాతర చేపట్ు నసనిట్ు
ో
అమెరికా అెంతరిక్ష స్ెంస్ి (న స్ా) అధపతి జిమ్స బరడ
ైర ెన్సు న్
ల తెలిపారడ. అయతే అెంగారకుడి
మీదకు మానవుడిన్న పెంపడ న్నకి ముెందస స్ెంబెంధత పరిజా ాన లనస చెందమామపై
పరీక్ిెంచ లి్ ఉెంట్ుెందన్న పేరొాన ిరడ .

฀ అెంట్కరిాట్ికా శిల్దెంధరెంలో కాయన్ర్స చికిత్లో ఉపయోగిెంచే కారకాన్ని గురితెంచిన ఐఐట్ీ-
హైదరాబకద్ శాస్త వ
ర ేతతలు
● బకలయపు కాయన్ర్సగా పరిగణిెంచే ‘అకూయట్ లిెంఫ్ో బకోసరుక్ లుయకవమియా(ఏఎల్ఎల్)’నస నయెం
చేసేెందసకు తేరలోనే మెరడగైన చికిత ్ విధ న లు అెందసబకట్ులోకి రానసన ియ! ఈ వాయధ
చికిత్లో అతయెంత కరలకమెైన ‘ఎల్-ఆస్ిర్సజినేజ్’ కారకాన్ని అెంట్కరిాట్ిక్ పారెంతెంలో కన్నపరెంచే
శిల్దెంధరెంలో ఐఐట్ీ-హైదరాబకద్ పరిశోధకులు త జాగా గురితెంచ రడ.
● ఏఎల్ఎల్ బకధతుల ఎముక మజా లో పయరితగా ఎదగన్న లిెంఫ్ో సైట్లు(ఒక రకమెైన
తెలోరకత కణ లు) మితిమీరి ఉతితత వుతుెంట్కయ. స్ాధ రణెంగా ఈ వాయధన్న నయెం చేసేెందసకు
‘ఎల్-ఆస్ిర్సజినేజ్’ ఎెంజైమ్సతో కరమోథెరపీ చికిత్ అెందస్సతెంట్కరన్న ఐఐట్ీ-హైదరాబకద్ కమికల్
ఇెంజిన్సరిెంగ్ విభకగెంలో స్హ ఆచ రడయడిగా పన్నచేస్త సని డ కుర్స దేవరాయ్ స్ెంతోష్ కుమార్స
తెలిపారడ. పరస్త సతెం ఈ ఎెంజైమ్సనస ఎశేరీషరయా కోలెై, ఎరీేన్నయా కైస్ాెంథెమి వెంట్ి
బకయకరురియాల నసెంచి సేకరిస్త సనిట్ు
ో చెపాిరడ. అయతే, వాట్ిలో ఎెంజైమ్సలు ఎపుిడూ
గుోట్కమినేజ్, యూరియేజ్ అనే మరో రెండు ఎెంజైమ్సలతో కలిసర ఉెంట్కయన్న వెలోడిెంచ రడ. ఈ
రెండిెంట్ి కారణెంగా కొెంతమెంద వాయధగీస్త సలోో తీవర పరతికూల పరభకవాలు తలెతత ుత యన్న
పేరొాన ిరడ. పరస్త సత విధ నెంలో ఎెంజైమ్స స్ెంగీహణకు ఖరడే కూడ ఎకుావగా ఉెంట్ోెందన్న
● దీెంతో ‘ఎల్-ఆస్ిర్సజినేజ్’ స్ెంగీహణ కోస్ెం పరత యమాియాలపై త ము దృషరుపట్కుమన్న..
అెంట్కరిాట్ిక్ పారెంతెంలో కన్నపరెంచే ‘సైకోీఫైల్్’ అనే శిల్దెంధరెంలో ద న్ని గురితెంచ మన్న స్ెంతోష్
కుమార్స తెలిపారడ. మెైనస్ 20 డిగల
ీ సలి్యస్ ఉష్ోణ గీతలోనూ ‘సైకోీఫైల్్’ మనసగడ
స్ాగిెంచగలదన్న వివరిెంచ రడ. ద నసిెంచి ‘ఎల్-ఆస్ిర్సజినేజ్’నస తకుావ వయయెంతో
స్ెంగీహిెంచవచసేనన్న పేరొాన ిరడ. గుోట్కమినేజ్, యూరియేజ్ జత కలిసర లేకపో వడెంతో ఈ
విధ నెంలో సేకరిెంచిన ఎెంజైమ్సతో ఏఎల్ఎల్ బకధతులకు చికిత్ అెందసేత పరతికూల
పరభకవాలేవీ ఉెండబో వన్న స్ిష్ు ెం చేశారడ.
฀ స్ూపర్స కెంపయయట్ర్స ‘పరమ్స శివాయ్’నస ఆవిష్ారిెంచిన పరధ న్న

● వారణ సరలోన్న ఐఐట్ీ-బీహచ్యూ వదీ పరధ న్న మోదీ ఫరబరవరి 19న స్ూపర్స కెంపయయట్ర్స ‘పరమ్స
శివాయ్’నస ఆవిష్ారిెంచ రడ. జాతీయ స్ూపర్స కెంపయయట్ిెంగ్ మిష్న్ కిెంద ద ద పు రూ. 32.5

కోట్ో న్నరాాణ వయయెంతో రూప ెందెంచిన ఈ కెంపయయట్ర్స స్ామరిూెం 833 ట్ెరాఫ్ాోప్. స్ెంస్ి శత
వారిికోత్వెం స్ెందరభెంగా పరతేయక పో స్ు ల్ స్ాుెంప్నస కూడ పరధ న్న విడుదల చేశారడ.
฀ అెంధత ేన్ని న్నవారిెంచే జనసయ చికిత్

● వయస్స పరిగవ కొదీీ మాకుయలా (కెంట్ోోన్న రట్ీన మధయ భకగెం) దెబబతినడ న్ని (ఏఎెండీ) నయెం
చేయడ న్నకి పరపెంచెంలోనే తొలిస్ారిగా త ము జనసయ చికిత్ న్నరేహిెంచ మన్న ఆక్్ఫర్సు
పరిశోధకులు వెలోడిెంచ రడ.
● మాకుయలా దెబబతినడెం వలో ఏరిడే అెంధత ేన్నకి ఇపిట్ివరకు చికిత్ లేదస. డెైర ఏఎెండీ వలో
కెంట్ిలోన్న మాకుయలా వదీ నసని కణ లు కీమేపీ క్ీణిస్త ాయ. దీన్నవలో రోగి కెంట్ిలోన్న కవెందర
భకగెంలో చూపు దెబబతిెంట్ుెంద. ఫలితెంగా చదసవుకోవడెం, మనసష్ులనస గురితెంచడెంలో
ఇబబెందసలు తలెతత ుత య. త జా జనసయ చికిత్ విజయవెంతమెైతే.. జీవన న ణయత
మెరడగవడెంతోపాట్ు తమ పనసలు త ము చేస్సకోవడ న్నకి వీలుెంట్ుెంద.
● చికిత్లో భకగెంగా వెైదసయలు రోగి రట్ీన నస కొదీ గా వేరడచేసర కృతిరమ జనసయవుతో కూడిన
హాన్నకరెం కాన్న వెైరస్నస స్ూద ద ేరా లోపలకు పరవేశపడత రడ. దీెంతో రట్ీన కణ లు ఇన్
పక్షన్కు గురవుత య. అనెంతరెం కృతిరమ జనసయవు విడుదల అవుతుెంద. ఇద రట్ీన కణ లు
చన్నపో కుెండ చూసే ప ర ట్ీన్ విడుదలయేయలా చేస్త సెంద. ఫలిలెంగా మాకుయలా ఆరోగయెంగా
฀ కృతిరమ డీఎన్ఏనస స్ృషరుెంచిన పరిశోధకులు

● డీఎన్ఏ లక్షణ లుని కృతిరమ జనసయ పద రాిన్ని పరిశోధకులు పరయోగశాలలో స్ృషరుెంచ రడ.
విశేెంలో డీఎన్ఏ ఆధ రిత జీవాన్నకి పరత యమాియాలు ఉెండే అవకాశాలున ియన్న ఈ
ఆవిష్ారణ ద ేరా వారడ తేలాేరడ. అమెరికాలోన్న అపడ్ లో మాలికుయలర్స ఎవలూయష్న్ ఫ్ౌెండేష్న్
కు చెెందన పరిశోధకులు ‘హచిమోజి’ డీఎన్ఏ పేరడతో ఈ కృతిరమ జనసయ పద రాిన్ని తయారడ
చేశారడ. గీహాెంతర జీవెం కోస్ెం అనేేషరెంచేెందసకు శాస్త వ
ర ేతతలు అనసస్రిస్త సని విధ న లోో
మారడిలు చేస్సకోవాలి్న అవస్రెం ఉెందన్న వారడ స్ిష్ు ెం చేశారడ. ‘‘భూమిపై ఉెండే జీవెంలోన్న
డీఎన్ఏలో నూయకిోయోట్ెైడో ు అనే న లుగు కరలకమెైన భకగాలు ఉెంట్కయ. కృతిరమెంగా
స్ృషరుెంచినద న్నలో ఇలాెంట్ివి ఎన్నమిద ఉన ియ. డీఎన్ఏ తరహాలోనే జనసయ స్మాచ రాన్ని
న్నక్ిపతెం చేస్సకున్న, మారిిడి చేసే లక్షణెం దీన్నకి ఉెంద. గీహాెంతర జీవెం కూడ ఇలాెంట్ి డీఎన్

ఏతో ఉెండొ చసే. వాట్ిన్న అనేేషరెంచే మారాులనస మెరడగుపరడచసకునేెందసకు త జా ఆవిష్ారణ
దో హదపడుతుెంద’’ అన్న న స్ాలోన్న సీన్నయర్స అధకారి లోరీ గవోజ్ తెలిపారడ.
฀ భకరతీయ మహా డోర న్ ఆవిష్ారణ

● భకరత తొలి హవీ లిఫ్టు హైబిరడ్ డోర న్ (HLH )నస బరెంగళ్ూరడలో జరడగుతుని వెైమాన్నక
పరదరశనలో ఫరబవ
ర రి 22న ఆవిష్ారిెంచ రడ. మానవ రహిత ఎయర్సకాీఫ్టు గా పరలిచే ఈ డోర న్ భకరత
తొలి మెైకోీ జట్ ఇెంజిన్ సీరీస్లో భకగెంగా తయారైెంద. భకరత్కు చెెందన పయర్స జట్, సియన్
కు చెెందన డోర న్ హాపర్స స్ాయెంతో పయరిత భకరతీయ స్ాెంకవతిక పరిజా ానెంతో దీన్ని తయారడ
చేశారడ.
● 5 కిలోల బరడవునస మోస్ూ
త 60 న్నమిష్ాల పాట్ు ఎగిరవ స్ామరిూముని ఈ డోర న్నస రెండేళ్ోలో
200 కిలోలు మోసేలా తీరిేదదసీత మన్న న్నరాాణ స్ెంస్ి పరకట్ిెంచిెంద. అగిి పరమాద లు,
అతయవస్ర వెైదయ చికిత్లు, ట్కరఫరక్ స్మస్యల పరిష్ాారెంలో ఈ డోర న్ ఉపయోగపడుతుెందన్న
స్ెంస్ి పేరొాెంద.
● ఇదే స్ెంస్ి ట్రోబ ష్ాప్ు ఎెంట్ీఎస్-30 పేరిట్ రూప ెందస్సతని మరో పరయోగాతాక డోర న్నస ఈ
పరదరశనలో ఆవిష్ారిెంచిెంద. ఈ డోర న్ 200 కిలోల బరడవునస మోయగలదన్న తెలిపరెంద. డోర న్
హాపర్స స్ాయెంతో తయారైన మరో డోర న్ ‘ద హాపర్స’.. 180 కిలోల బరడవునస మోస్ూ
త 60
న్నమిష్ాల పాట్ు విహరిెంచగలదన్న పయర్స అధకారడలు తెలిపారడ.
฀ కూయఆర్స స్ామ్స పరీక్ష విజయవెంతెం

● ఆరీాకి మరిెంత శకితన్నచేే కిేక్ రియాక్షన్ స్రవూస్ ట్ు ఎయర్స మిసై్ల్ పరీక్షలు ఫరబవ
ర రి
26న విజయవెంతెంగా జరిగాయ. డిఫన్్ రీసర్సే అెండ్ డెవలప్మెెంట్ ఆరు నెైజవష్న్ (డీఆర్స
డీవయ), భకరత్ ఎలకాురన్నక్్ లిమిట్ెడ్, భకరత్ డెైనమిక్్ లిమిట్డ్లు స్ెంయుకత ెంగా అభివృది
చేసరన ఈ క్ిపణికి ఎనోి పరతేయకతలు ఉన ియ. అన్ని వాత వరణ పరిసి త
ర ులోోనూ ద డులు
చేయగలగడెం మాతరమే కాకుెండ .. రవడ రో ద ేరా జామ్స చేసే పరయత ిలనస ఎలకాురన్నక్ కౌెంట్ర్స
మెష్రో ద ేరా తిపరికొట్ు గల శకిత కూడ వీట్ికి ఉెంద. ట్రకుాలో లేద చిని గొట్ు ెంలోెంచి
పరయోగిెంచగల కూయఆర్సస్ామ్స 30 కిలోమీట్రో దూరెంలోన్న లక్ాయలనస ఛేదెంచగలదస.
● పాతబడిన కొన్ని క్ిపణి వయవస్ి లకు బదసలుగా కూయఆర్సస్ామ్సలనస స్మకూరడేకోవాలన్న రక్షణ
మెంతిరతే శాఖ 2007లో తొలిస్ారి ట్ెెండరడో ఆహాేన్నెంచిెంద. అయతే అపిట్ోో పదీ స్ిెందన
లేకపో యెంద. ఈ మధయలో వీట్ి తయారీకి డీఆర్సడీవయ సరదిమెైెంద. దీన్నకోస్ెం 2014లో

రూ.476.43 కోట్ో న్నధసలు కవట్కయెంచ రడ. అెంతరాాతీయ మారాట్ నసెంచి కూయఆర్సస్ామ్సలనస
కొనసగోలు చేయాలనసకుని రక్షణ శాఖ 2017లో తన ఆలోచనలనస విరమిెంచసకున్న డీఆర్స
డీవయ సరదిెం చేసరనవాట్ికి పచేజెండ ఊపరెంద. ఇెందసకు అనసగుణెంగా అదే ఏడ ద జూన్,
జూలెైలో ో ఒడిశాలోన్న చ ెందీపయర్సలో ఈ క్ిపణులనస రెండుస్ారడో విజయవెంతెంగా పరీక్ిెంచ రడ.
హైదరాబకద్ కవెందరెంగా పన్నచేస్త సని రీసర్సే సెంట్ర్స ఇమారత్, డిఫన్్ రీసర్సే అెండ్ డెవలప్
మెెంట్ లాయబ రవట్రీ (డీఆర్సడీఎల్)ల శాస్త వ
ర ేతతలు ఇెందసలో కరలకపాతర పో షరెంచ రడ.
฀ తొలిస్ారిగా 5జీ పరిజా ానెంతో శస్త చి

ర కిత్
● తీగరహిత స్ాెంకవతిక పరిజా ానెం వెైదయ పరపెంచెంలో రోబో లతో శస్త చి
ర కిత్ చేసే దశగా ముెందడుగు
వేసేెందసకు తోడిడనసెంద. సియన్ వెైదసయడు ఫరబవ
ర రి 27న పరపెంచెంలోనే తొలిస్ారిగా 5జీ
పరిజా ానెం స్ాయెంతో స్సదూరెం నసెంచే శస్త చి
ర కిత్ న్నరేహిెంచ రడ. దూరెంగా ఉెండి శస్త చి
ర కిత్
న్నరేహిెంచే పరకయ
ిీ నస గతెంలోనూ చేపట్ిున , 5జీ పరిజా ానెంతో న్నరేహిెంచడెం వలో చితర ల
న ణయత, వేగెం పరిగినట్ు
ో చెబుతున ిరడ. భవిష్యతు
త లో స్సదూరెంగా ఉెండి శస్త చి
ర కిత్
జరపాలనే తమ కలల స్ాధనకు ఇద తొలి అడుగన్న వెైదసయలు డ .ఆెంట్ోన్నయో డీ లేసీ
పేరొాన ిరడ. 5జీ పరిజా ానెం వలో భవిష్యతు
త లో వెైదసయలు స్సదూర పారెంత ల నసెంచి రోబో హస్త ెం
ద ేరా శస్త చి
ర కిత్ జరిపే అవకాశెం ఉెందన్న న్నపుణులు అెంచన వేస్త సన ిరడ.
฀ చెందసరడి ఉపరితలెం ఓ న్సట్ి ఉతితిత కరాాగారెం

● చెందసరడి ఉపరితలెం ఒక రస్ాయన కరాాగారెంలా పన్నచేస్త ూ న్సట్ికి స్ెంబెంధెంచిన మూలకాల
ఉతితిత కి దో హదపడుతుెందన్న అమెరికా అెంతరిక్ష స్ెంస్ి (న స్ా) శాస్త వ
ర ేతతలు పేరొాన ిరడ.
దీన్నవలో జాబిలిో పై భవిష్యత్లో మానవ కాలన్సలు ఏరిడట్కన్నకి మారు ెం స్సగమమవుతుెందన్న
● చెందసరడిపై జరిగవ రస్ాయన చరయలనస శాస్త వ
ర ేతతలు ఒక కెంపయయట్ర్స పో ర గాీమ్స ద ేరా సరముయలేట్
చేశారడ. స్ూరడయడి నసెంచి వచేే స్ౌరగాలులు సకనసకు 450 కిలోమీట్రో వేగెంతో జాబిలిో
ఉపరితలాన్ని త కుత య. ఆ గాలులోోన్న పో ర ట్కనసో జాబిలిో ఉపరితలెంపైనసని ఎలకాురనో తో చరయ
జరడపుత య. ఫలితెంగా హడ
ై ోర జన్ పరమాణువులు ఉతితత వుత య. ఇవి చెందసరడి
ఉపరితలెం గుెండ పయన్నస్ూ
త సరలికా, ఇతర అణువులోో పుష్ాలెంగా ఉని ఆకి్జన్
పరమాణువులతో చరయ జరడపుత య. ఈ హైడోర జన్, ఆకి్జన్ పరమాణువులు కలసర

హైడర కై్ల్ అణువుగా ఏరిడత య. ఇద న్సట్ిలో ఒక ముఖాయెంశెం. ఈ పరకయ
ిీ మొతత ెం ఒక
రస్ాయన కరాాగారెంలా ఉెంట్ుెందన్న న స్ా శాస్త వ
ర ేతత విలియెం ఫ్ారల్ చెపాిరడ.
฀ అెంగారకుడి నేలమాళ్లగలో ఒకపుిడు పుష్ాలెంగా న్సరడ

● అెంగారకుడి నేలమాళ్లగలో ఒకపుిడు న్సరడ పుష్ాలెంగా ఉెందనడ న్నకి శాస్త వ
ర ేతతలు
తొలిస్ారిగా ఆధ రాలు స్ెంపాదెంచ రడ. పరస్ిరెం అనసస్ెంధ నమెైన స్రస్స్ల రూపెంలో
ఇవి ఉెండేవన ిరడ. ఇెందసలోన్న ఐదస స్రస్స్లోో జీవుల ఆవిరాభవాన్నకి కరలకమెైన కొన్ని
ఖన్నజాలు ఉనిట్ు
ో తేలాేరడ.
● అరడణ గీహెం పరస్త సతెం ఎడ రిలా కనపడుతోెంద. అయతే ద న్న ఉపరితలాన్ని పరిశ్రలిసేత
ఒకపుిడు అకాడ పుష్ాలెంగా న్సరడ పరవహిెంచినట్ు
ో ఆధ రాలు ఉన ియ. గత ఏడ ద
ఐరోపా అెంతరిక్ష స్ెంస్ి కు చెెందన ‘మార్స్ ఎక్్పరస్’ వయయమనౌక.. అెంగారకుడి దక్ిణ ధసరవెం
కిెంద న్సట్ిన్న గురితెంచిెంద. త జాగా నెదరాోెండ్్ పరిశోధకులు వయయమనౌక డేట్క స్ాయెంతో
అెంగారకుడి నేలమాళ్లగలో ఉని న్సట్ి విస్త ృతి గురిెంచి కొతత వివరాలు వెలుగులోకి తెచ ేరడ. ‘
฀ కృష్ణ పద రిెం గుట్ుు విపేిెందసకు కొతత పరయోగెం

● విశేమెంత వాయపరెంచి ఉని అెంతు చికాన్న కృష్ణ పద రిెం గుట్ుు విపేిెందసకు శాస్త వ
ర ేతతలు
కొతత పరయోగెం న్నరేహిెంచనసన ిరడ. పరపెంచెంలోనే అతిపదీ దెైన, శకితమెంతమెైన పారిుకల్
యాకి్లరవట్ర్స కలిగిన సర్సి పరయోగ కవెందరెం ఇెందసకు వేదక కానసెంద. ఈ మేరకు పరయోగ
పరణ ళ్లకలకు ఆమోదెం తెలిపరనట్ు
ో సర్సి పరకట్ిెంచిెంద.
● 27 కి.మీ.ల ప డవెైన లార్సా హాడరన్ కొలెైడర్సలో ఈ పరయోగెం జరగనసెంద. కృష్ణ పద రాిన్నకి
స్ెంబెంధెంచిన పారిుకల్్నస కన్నపట్ేుెందసకు దీన్ని న్నరేహిస్త సన ిరడ. సరేట్ా రో ాెండ్, ఫ్ారన్్
స్రిహదసీలోో ఈ కొలెైడర్స విస్త రిెంచి ఉెంద. ఈ కొతత పరయోగాన్నకి ఫేస్ర్స అన్న పేరడ పట్కురడ. కొతత
పారిుకల్్నస కనసగొన లని తమ ఆశయాలనస అనసస్రిస్త ూ ఈ పరయోగాన్నకి ఆమోదెం
తెలిపరనట్ు
ో సర్సి తెలిపరెంద.
฀ కపో ర్స-1658 గీహెం న్నజెంగానే ఉెంద

● కపో ర్స ట్ెలిస్ో ాప్ స్ౌర కుట్ుెంబెం ఆవల మొట్ు మొదట్గా గురితెంచిన కపో ర్స-1658 బీ గీహెం
న్నజెంగానే ఉనిట్ు
ో తేలిెంద. అద వాయువులతో ఏరిడిన ఓ భకరీ గీహమన్న, పరిమాణెంలో
స్ూరడయడి కన ి మూడు రట్ు
ో పదీ దన్న అమెరికాలోన్న హవాయ వరి్ట్ీ పరిశోధకులు
ధసరవీకరిెంచ రడ. ఆతిథ్య నక్షతర న్ని 3.85 రోజులోోనే అద చసట్ిువస్సతనిట్ు
ో గురితెంచ రడ.

అమెరికా అెంతరిక్ష పరిశోధన స్ెంస్ి న స్ా 2009లో కపో ర్సనస పరయోగిెంచిెంద. అపిట్ి నసెంచి
వేల స్ెంఖయలో గీహాలనస అద గురితెంచిెంద. మొదట్గా గురితెంచిెంద మాతరెం కపో ర్స-1658 బీనే.
అయన ద న్న ఉన్నకికి ధసరవీకరణ లభిెంచేెందసకు ఇన ిళ్లో పట్ిుెంద.
฀ స్రికొతత ఔష్ధ లనస కనసగొని డీఆర్సడీవయ పరయోగశాల

● పో రాట్కలోో తీవరెంగా గాయపడిన సైన్నకులోో ద ద పు 90 శాతెం మెంద కొదీ గెంట్లోోనే
చన్నపో తుెంట్కరడ. అతయెంత కరలకమెైన ఈ ‘గోలెున్ అవర్స’నస ప డిగిెంచి, ఆస్సపతిరకి
తరలిెంచేవరకూ ఆ సైన్నకుడిన్న కాపాడే అనేకరకాల ఔష్ధ లనస రక్షణ పరిశోధన, అభివృది
స్ెంస్ి (డీఆర్సడీవయ)కు చెెందన వెైదయ పరిశోధనశాల రూప ెందెంచిెంద.
● గాయాల నసెంచి రకత స్ారవాన్ని న్నలువరిెంచే సీలెెంట్ు
ో , రకాతన్ని ఎకుావ శోషరెంచసకునే స్ూపర్స
అబక్రిిట్ివ్ డెస
ర ర్ెంగ్్, గిోజరవట్ెడ్ సలెైనో స తదతరాలు ఇెందసలో ఉన ియ. డీఆర్సడీవయకు
చెెందన ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ నూయకిోయర్స మెడిసరన్ అెండ్ అలో యడ్ సైనె్స్ (ఇన్మాస్) వీట్ిన్న
రూప ెందెంచిెంద.
● పో రాట్కలోో గాయపడిన సైన్నకులకు తలెతేత తీవర రకత స్ారవెం, సపర్స్, ష్ాక్, రకత పరిమాణెం
పడిపో వడెం, నొపరి వెంట్ి వాట్ికి ఉపశమనెం కోస్ెం ఈ పరయోగశాల పరిశోధనలు
స్ాగిస్త సెంట్ుెంద. ‘గోలెు న్ అవర్స’లో స్మరిమెైన పరథ్మ చికిత్ అెందసేత సైన్నకుల పారణ లు
కాపాడట్కన్నకి, చ లా తకుావ వెైకలయెంతో బయట్పడట్కన్నకి అవకాశెం ఉెంట్ుెందన్న ఈ స్ెంస్ి
శాస్త వ
ర ేతతలు తెలిపారడ. వీరడ రూప ెందెంచిన గిోజరవట్ెడ్ సలెైన్ మెైనస్ 18 డిగల
ీ సలి్యస్
ఉష్ోణ గీతలోనూ గడు కట్ు దస. స్ాధ రణ సలెైన్కు భినిెంగా ఇద శరీరెంలో ఇన్ఫ్ో మేష్న్నస
తగిుస్త సెంద. గాయపడిన సైన్నకుల కణజాలెం, మెదడు, ఊపరరితితు
త లోో న్సరడ చేరిన స్ెందరాభలోో
పారణ లు కాపాడట్కన్నకి ఇద పన్నకొస్సతెంద.
● గాయాలకు కట్ుు కట్ు డ న్నకి ఔష్ధ లు పయసరన పరతేయక డెస
ర ర్ెంగ్ మెట్ీరియల్నస శాస్త వ
ర ేతతలు
రూప ెందెంచ రడ. ద ద పు 200 రట్ు
ో ఎకుావగా రకాతన్ని శోషరెంచసకొనే స్ామరిూెం వీట్ికి
ఉెంద. గాయెంపై ఒక ప రనస ఏరిరచి రకత స్ారవాన్ని అడుుకునే చిట్ోస్ాన్ జల్నస శాస్త వ
ర ేతతలు
సరదిెం చేశారడ. ఇనెూక్షనో నస న్నలువరిెంచేెందసకు హైపో కోోరస్ ఆమా
ో న్ని కూడ రూప ెందెంచ రడ.
గాయాల వలో కలిగవ నొపరిన్న తగిుెంచడ న్నకి వాడే న లుబఫైన్ ఇెంజక్షన్నస శరీరెంలోకి
ఎకిాెంచడ న్నకి కొతత మారాున్ని కూడ కనసగొన ిరడ. దీన్నవలో మెరడగైన ఉపశమనెం
లభిస్సతెంద.

฀ పరన క రాకట్ పరీక్ష విజయవెంతెం
● స్ేదేశ్ర పరిజా ానెంతో అభివృది చేసరన గైడెడ్ రాకట్ వయవస్ి పరన కనసమారిే 11న భకరత్
విజయవెంతెంగా పరీక్ిెంచిెంద. రాజస్ాిన్లోన్న పో ఖాిన్లో ఈ పరీక్ష జరిగినట్ు
ో రక్షణ
మెంతిరతేశాఖ తెలిపరెంద. ఇద సైనయెంలోన్న శతఘిి విభకగెం స్తత నస మరిెంత పెంచసతుెందన్న
వివరిెంచిెంద. అతయెంత కచిేతతేెంతో లక్ాయన్ని ఛేదెంచే స్ామరిూెం స్మకూరడతుెందన్న
పేరొాెంద. ఈ రాకట్లో అధసన తన మారు న్నరవీశ వయవస్ి ఉెంద. దీన్నన్న హైదరాబకద్లోన్న రీసర్సే
సెంట్ర్స ఇమారత్ అభివృది చేసరెంద.
฀ 30 ఏళ్ల
ో పయరిత చేస్సకుని వరల్ు వెైడ్ వెబ్స
● డబూ
ో ూడబూ
ో ూడబూ
ో ూ... వరల్ు వెైడ్ వెబ్సకు స్ెంక్ిపతరూపెం. ఏ వెబ్ససైట్ పన్నచేయాలన ి
మొదట్ ఈ మూడు అక్షరాలు ఉెండ లి్ెందే. అలాెంట్ి వెబ్స స్రిగు ా 30ఏళ్ో కత
ిీ ెం మారిే 12,
1989లో పురడడు పో స్సకుెంద. అణువిదసయచఛకితపై పరిశోధెంచే ఐరోపాకు చెెందన స్ెంస్ి ‘‘సర్సి
’’లో ట్ిమ్స బరరిర్స్ ల్ద(63) అనే పరిశోధకుడు దీన్ని స్ృషరుెంచ రడ.
฀ కాయన్ర్స చికిత్కు న నో-బో ట్లు

● కాయన్ర్స లక్షణ లనస అధయయనెం చేయడ న్నకి కనడ శాస్త వ
ర ేతతలు న నో రోబో ట్ిక్్ వయవస్ి నస
అభివృది చేశారడ. ఈ వాయధన్న గురితెంచడ న్నకి, చికిత్కు ఉని అవకాశాలనస ఇద
మెరడగుపరడస్సతెందన్న వారడ తెలిపారడ.
● ‘న నో-బో ట్’ అనే ఈ స్ాధనెం న్నజాన్నకి ఒక జత అయస్ాాెంత పట్ు కార్స (ట్ీేజర్స)లా
ఉెంట్ుెంద. ఇద న నో పరిమాణెంలో ఉని పయస్నస అతయెంత కచిేతతేెంతో మూడు
డెైమెనినోలో మానవ కణెంలోకి పరవేశపట్ు గలదస. న్నజాన్నకి లేజరో స్ాయెంతో నడిచే ఆపరుకల్
ట్ీేజరో కు గత ఏడ ద భౌతిక శాస్త ెంర లో నోబరల్ పురస్ాారెం దకిాెంద. అయతే అవి స్రిపడ
శకితన్న ఉతితిత చేయలేవన్న పరిశోధనలో పాలగుని షరయాన్ వాెంగ్ తెలిపారడ. మరిెంత
మెరడగైన వయవస్ి నస త ము అభివృది చేశామన ిరడ.
● ఈ పరిశోధనలో శాస్త వ
ర ేతతలు ఆరడ అయస్ాాెంత చసట్ు లనస ఉపయోగిెంచ రడ. వీట్ిన్న ఒక
మెైకోీస్ో ాపు చసట్య
ు ఉెంచ రడ. ఈ మెైకోీస్ో ాపులో స్జీవ కాయన్ర్స కణ లతో కూడిన ఒక గాజు
సడ్ లో ఉెంద. ఈ సడ్ప
లో ై 700 న నోమీట్రో (వెెంట్ురక కన ి 100 రట్ు
ో తకుావ మెందెం) వాయస్ెం
కలిగిన ఒక ఇనసప పయస్నస ఉెంచ రడ. వెెంట్నే కాయన్ర్స కణ లు ద న్ని తమలోకి
లాగవస్సకున ియ. ఈ దశలో శాస్త వ
ర ేతతలు కెంపయయట్ర్స న్నయెంతిరత ఆలోురిథ్మ్సనస
ఉపయోగిెంచి, అయస్ాాెంత చసట్ు లోకి న్నరవీశిత రీతిలో విదసయత్నస హచసే తగుులకు
గురిచేశారడ. తద ేరా అయస్ాాెంత క్వతర న్ని స్ృషరుెంచ రడ. దీన్నలో మారడిలు చేస్త ూ కాయన్ర్స
కణెంలో త ము కోరడకుని చోట్ుకు ఆ పయస్నస చేరవేయగలిగారడ. ఈ పది తిలో కాయన్ర్స
కణ లనస అధయయనెం చేశారడ. గతెంలో కణ ల నసెంచి కవెందరకాన్ని వెలికితీసర ఇలాెంట్ి
అధయయనెం చేయాలి్ వచేేద. త జా విధ నెం ద ేరా కాయన్ర్సనస చ లా మెరడగాు
న్నరాిరిెంచవచసే.
฀ పరపెంచెంలోనే పురాతన వీరయెంతో గొరీలో ో స్ెంత నోతితిత

● పరపెంచెంలోనే అతయెంత పురాతన స్జీవ వీరయెంతో స్ెంత నోతితిత స్ాధయమెైెంద. 50 ఏళ్లోగా
న్నలే ఉని ఒక గొరీ శుకీ కణ లనస ఉపయోగిెంచి శాస్త వ
ర ేతతలు ఆడ గొరల
ీ ో ో గరభధ రణ
స్ాధెంచ రడ. ఈ జీవులు స్ెంత న న్నకి జనాన్నచ ేయ. వీట్ిలో గరభధ రణ, స్ెంత న జనన
రవట్ు.. 12 నెలల న ట్ి వీరయెంతో గరభెం ధరిెంచిన గొరల
ీ స్ాియలోనే ఉెండట్ెం విశరష్ెం. దీన్ని
బట్ిు దీరక
ఘ ాలెం శ్రతల్దకరిెంచిన వీరాయన్ని కూడ ఉపయోగిెంచవచేన్న స్ిష్ు మవుతునిట్ు
ో ఈ
పరయోగాన్ని న్నరేహిెంచిన ఆసేులి
ర యా పరిశోధకులు చెపాిరడ.
● త జా పరయోగెంలో ఉపయోగిెంచిన వీరయెం 50 ఏళ్లోగా దరవ నతరజన్నలో మెైనస్ 196 డిగల
ీ
ఉష్ోణ గీతలో న్నలే ఉెంద. గడు కట్ిున సరితిలో ఉని ఈ వీరాయన్ని శాస్త వ
ర ేతతలు తొలుత స్ాధ రణ
స్ాియకి తీస్సకొచ ేరడ. ఇెందసలోన్న శుకీ కణ ల కదలిక, డీఎన్ఏ పట్ిష్ుత, న ణయతకు
స్ెంబెంధెంచిన ఇతర అెంశాలనస పరిశ్రలిెంచ రడ. ద ద పు ఏడ ద కిెందట్ న్నలే చేసరన వీరయ
కణ లకు ఈ పురాతన వీరాయన్నకి మధయ ఎలాెంట్ి వెైరడధయెం లేదన్న శాస్త వ
● ఈ పురాతన వీరాయన్ని 56 ఆడ గొరల
ీ కు ఉపయోగిెంచగా, 34 గొరల
ీ ు గరాభన్ని ధరిెంచ య.
వీట్ి స్ెంత నెం చరాెంపై ముడతలు కన్నపరెంచ య. 50-60 ఏళ్ో కిెందట్ ఎకుావ ఆదరణ
ప ెందన మెరీనో జాతి గొరల
ీ ో ో ఈ లక్షణెం ఉెంద. ముడతల వలో చరాెం విసీత రణెం ఎకుావగా
ఉెంట్ుెంద. దీన్నవలో ఉన్ని దగుబడిన్న ఎకుావగా స్ాధెంచవచేన్న అపిట్ోో ఈ గొరల
ీ
పెంపకెంద రడలు భకవిెంచేవారడ. అయతే కీమేణ ఈ ముడతల వలో ఉన్నిన్న సేకరిెంచడెంలో
ఇబబెందసలు తలెతతడెం, ఈగల బరడద వెంట్ి కారణ లతో ఈ జాతికి ఆదరణ తగిుెంద.
฀ హిెందూ మహా స్ముదరెంలో కొతత తరెంగాలు

● వెంద అణుబకెంబులకు స్మానమెైన కొతత తరెంగాలనస హిెందూ మహా స్ముదరెంలో భకరత
జాతీయ స్ముదర స్మాచ ర కవెందరెం(ఇన్కాయస్) గురితెంచిెంద. ఫ్ారన్్ శాస్త వ
ర ేతతల బృెందెం

స్హకారెంతో ఈ శ్రత కాలెంలో 30 రోజుల నసెంచి 80 రోజుల పాట్ు హిెందూ మహాస్ముదరెం
ప డవున చేపట్ిున పరతేయక అధయయనెంలో ఈ విష్యెం వెలోడెైెంద. అెంతేకాదస.. హిెందూ
మహా స్ముదరెం న్సట్ి మట్ు ెం కూడ 4 సెం.మీ తగుుతూ.. పరడగుతూ ఉెందన్న గురితెంచ రడ. ఈ
స్మయెంలో మూడు ట్ిలి
ర యన్ ట్నసిల స్ముదర జలాలు పసరఫరక్ మహా స్ముదరెం, హిెందూ
మహా స్ముదరెం మధయ మారడతున ియన్న.. ఇద 30 శాతెం స్ముదర న్సట్ి మట్కున్నకి
స్మానమన్న శాస్త వ
● ఇెందసకు కారణ లనస ఆరా తీసేత .. తూరడి హిెందూ మహా స్ముదరెంలో వీస్సతని బలమెైన
గాలుల వలో ఇలా జరడగుతుెందన్న గురితెంచినట్ు
ో గా చెపాిరడ. ఈ గాలులు తూరడి, హిెందూ
మహా స్ముదర న్ని త కినపుిడు (ముఖయెంగా న ర్సత వెస్ు ఆసేులి
ర యన్ బేసరన్) ఎెంజవవయ శకిత
స్ముదర అెంతరాభగాన్ని ఢీ కొట్ుుెందన్న.. అపుిడు బలమెైన తరెంగాలు ఏరిడత యన్న
฀ స్ముదర జలాల నసెంచి హైడోర జన్ ఉతితిత

● స్ౌరశకితన్న ఉపయోగిెంచి స్ముదర జలాల నసెంచి హైడోర జన్ ఇెంధన న్ని ఉతితిత చేసే అదసభత
విధ న న్ని అమెరికాలోన్న స్ాున్ఫర్సు విశేవిద యలయ శాస్త వ
ర ేతతలు కనసగొన ిరడ. వినూతి
ఇెంధన వనరడకు ఇద మారు ెం స్సగమెం చేసరెందన్న వారడ చెబుతున ిరడ.
● హైడోర జన్ అదసభతమెైన ఇెంధనెం. దీన్న నసెంచి హాన్నకర కారబన్ డెైఆకై్డ్ విడుదల కాదస.
హైడోర జన్నస మెండిెంచడెం వలో న్సరడ మాతరమే వెలువడుతుెంద. వాత వరణ కాలుష్ాయన్నకి ఇద
అదసభత విరడగుడు. విదసయత్ స్ాయెంతో న్సట్ిన్న హైడోర జన్, ఆకి్జన్గా విడగొట్టుచసే. దీన్ని
ఎలకాురలసరస్గా పేరొాెంట్కరడ. ఇెందసలో రడణ వేశెం కలిగిన యానోడ్, ధన వేశెం కలిగిన కాయథో డ్
అనే రెండు ఎలకోురడుో ఉెంట్కయ. వీట్ిన్న న్సట్ిలో ఉెంచసత రడ. వీట్ికి విదసయత్ స్రఫరా
చేసరనపుిడు కాయథో డ్ నసెంచి హైడోర జన్, యానోడ్ నసెంచి ఆకి్జన్ విడుదలవుత య.
● అయతే పరస్త సతెం ఈ పరకయ
ిీ లో బకగా శుది చేసరన జలాలనే ఉపయోగిస్త సన ిరడ. అయతే ఈ
శుది విధ నెం చ లా ఖరీదెైన వయవహారెం. నగరాలు, కారో కు ఇెంధన న్ని అెందెంచ లెంట్ే
భకరీస్ి ాయలో హైడోర జన్ అవస్రెం. శుది చేసరన జలాలనస అెంతమొతత ెంలో విన్నయోగిెంచడెం
స్ాధయెం కాదస. అెందసవలో స్ముదరజలాలతో హైడోర జన్నస ఉతితిత చేయగలిగితే పరయోజనెం
ఉెంట్ుెంద. అయతే స్ముదరన్సట్ిలో రడణ వేశెం కలిగిన కోోరైడ్ వలో ధన వేశ యానోడ్కు తుపుి

పడుతుెంద. దీన్నవలో ఈ వయవస్ి మన్నిక తగిుపో తుెంద. ఈ నేపథ్యెంలో స్ముదరజలాలోోన్న ఈ
పద రాిలు యానోడ్నస త కకుెండ చూసేెందసకు కొతత మారాున్ని శాస్త వ
ర ేతతలు కనసగొన ిరడ.
● రడణ వేశెం ఎకుావగా ఉెండే పద రాిలతో ఈ యానోడ్కు పయత పయసేత పరయోజనెం ఉెంట్ుెందన్న
గురితెంచ రడ. వీరడ న్నకల్-ఐరన్ హైడర కై్డ్, న్నకల్ స్లెైూడ్, న్నకల్ ఫ్ో మ్సతో కూడిన ప రలు
వేశారడ. న్నకల్ ఫ్ో మ్స విదసయత్ వాహకెంగా పన్నచేసరెంద. న్నకల్-ఐరన్ హైడర కై్డ్ ఎలకాురలసరస్కు
ఊతమిచిేెంద. న్సట్ిన్న ఆకి్జన్, హైడోర జన్గా విడగొట్ిుెంద. ఎలకాురలసరస్ స్మయెంలో న్నకల్
స్లెైూడ్ రడణ వేశ ప రగా మారిపో య యానోడ్కు రక్షణ కలిిెంచిెంద. ఉపుి న్సట్ిలోన్న కోోరైడ్నస
వికరిిెంచిెంద. ఈ పయత లేకుెంట్ే యానోడ్ స్ముదరన్సట్ిలో 12 గెంట్లు మాతరమే పన్నచేస్త సెంద.
ఈ ప ర వలో వెయయ గెంట్లకుపైగా పన్నచేస్త సెందన్న శాస్త వ
ర ేతతలు వివరిెంచ రడ.
● అధక మోత దసలో కరెంట్ు వలో యానోడ్ క్ీణత వేగెంగా స్ెంభవిస్సతెంద. అెందసవలో గతెంలో
ఉపుిన్సట్ిన్న విడగొట్ు డ న్నకి చేపట్ిున పరయోగాలోో తకుావ మోత దసలో విదసయత్నస
ఉపయోగిెంచ రడ. అయతే పరస్త సతెం బహయళ్ ప రల పయతనస పయయడెం వలో 10 రట్ు
ో
ఎకుావగా విదసయత్నస పరస్ారెం చేయవచేన్న, తద ేరా స్ముదర న్సట్ి నసెంచి వేగెంగా హైడోర జన్
నస ఉతితిత చేయవచేన్న శాస్త వ
ర ేతతలు తెలిపారడ. శాేసరెంచేెందసకు అనసవెైన ఆకి్జన్ ఉతితిత కి
కూడ ఈ విధ న న్ని వాడొ చేన్న చెపాిరడ.
฀ బరనసి గీహశకలెంపై పుష్ాలెంగా న్సరడ

● భూమికి చేరడవలో ఉని గీహశకలెం బరనసిలో న్సరడ పుష్ాలెంగా కలిగిన ఖన్నజాలు
ఉన ియన్న శాస్త వ
ర ేతతలు గురితెంచ రడ. అమెరికా అెంతరిక్ష స్ెంస్ి (న స్ా)కు చెెందన ‘ఒసైరిస్
రక్్’ అనే వయయమనౌక అెందెంచిన డేట్క మేరకు దీన్ని న్నరిరిెంచ రడ. బరనసిలోన్న మూలకాలు
శాస్త వ
ర ేతతలకు ఆస్కితకరెంగా మారాయ. ఎెందసకెంట్ే ఇలాెంట్ి ఖగోళ్ వస్సతవులే తొలిన ట్ి
భూమిపై న్సరడ, సేెందయ
ర పద రాిలనస చేరవేసర ఉెంట్కయన్న భకవిస్సతన ిరడ. భూమిపైకి న్సరడ
ఎలా బట్కేడ అయయెందనిద ఇపుిడు ఆస్కితకరెంగా మారిెంద. ఈ గుట్ుువీడితే స్ౌర
కుట్ుెంబెం ఆవిరాభవెంపై స్ిష్ు త వస్సతెంద. 2020లో బరనసి ఉపరితలెంపై ఒసైరిస్ రక్్
కాలుమోపుతుెంద. అకాడి నమూన లనస సేకరిెంచి, 2023లో భూమికి తిరిగొస్సతెంద.
అపుిడు జరిగవ పరిశోధనలోో పయరిత వివరాలు తెలుస్ాతయన్న శాస్త వ
ర ేతతలు భకవిస్సతన ిరడ.

฀ స్ాార్సు దసస్సతలకు మారు ెం స్సగమెం
● డిజిట్ల్ యుగెంలో ‘స్ాార్సు దసస్సతల’ దశగా శాస్త వ
ర ేతతలు కరలక ముెందడుగు వేశారడ. వీరడ
ఉతకడ న్నకి వీలెైన డిసే్ే స్ాెంకవతికతనస అభివృది చేశారడ. ఈ దసస్సతలకు కావాలి్న బకయట్రీ
వయవస్ి బయట్కు కన్నపరెంచదస. దసస్సతలోోనే అెంతరు తెంగా ఉెంట్ుెంద.
● స్ాార్సు దసస్సతలకు కొన్ని స్మస్యలు ఎదసరవుతుెంట్కయ. బకయట్రీ, తేమనస తట్ుుకొనే
స్ామరిూెం వెంట్ి అెంశాలు వీట్ికి పరతిబెంధకాలు. ఈ అెంశాల వలో ఆ ఉపకరణ లు
మొరాయస్సతెంట్కయ. వీట్ిన్న అధగమిెంచడ న్నకి దక్ిణ కొరియా శాస్త వ
ర ేతతలు పాల్దమర్స స్ో లార్స
సల్్ (పీఎస్సీ)తో ఆరాున్నక్ లెైట్ ఎమిట్ిెంగ్ డయోడ్ (ఓఎల్ఈడీ) స్ెంధ న్నెంచ రడ. తద ేరా
దసస్సతలపై ధరిెంచడ న్నకి యోగయమెైన డిసే్ే మాడూయళ్ో నస తయారడచేశారడ.
● పీఎస్సీలు కొతత తరెం విదసయత్ వనరడగా గురితెంపు ప ెందనసన ియ. ముఖయెంగా ధరిెంచడ న్నకి
వీలెైన, ఆపోు ఎలకాురన్నక్ స్ాధన లకు బకగా అకారకు రానసన ియ. అవి బకహయ వయవస్ి
తోడ ిట్ు లేకుెండ నే సరిరెంగా విదసయత్నస అెందెంచగలవు. ఓఎల్ఈడీలు మిల్దో వాట్ో శకితతోనూ
పన్నచేస్త ాయ. అయతే అవి వెలుపలి తేమ, ఆకి్జన్కు ఎకుావగా నష్ు పో యే పరమాదెం ఉెంద.
అెందసవలో వాట్ి మన్నికనస పెంచడ న్నకి ఒక రక్షణ తొడుగు అవస్రమెైెంద.
● స్ెంపరద య తొడుగులు స్ాధ రణ వాత వరణ లకు స్రిపో త య. అయతే న్సరడ తగిలితే తమ
లక్షణ లనస కోలోిత య. దీన్ని అధగమిెంచడ న్నకి అట్కమిక్ లేయర్స డిపాజిష్న్ (ఏఎల్డీ),
సరిన్ కోట్ిెంగ్ ద ేరా పరతేయక తొడుగునస సరదిెం చేశారడ. దీన్నవలో డిసే్ే స్ాధన లకు రక్షణ
లభిస్సతెందన్న వివరిెంచ రడ. వీట్ిన్న అమరిేన దసస్సతలనస 20 స్ారడో ఉతికినపిట్ికర ఆ డిసే్ే
వయవస్ి లు చెకుా చెదరకుెండ ఉన ియ. ధరిెంచడ న్నకి యోగయమెైన ఎలకాురన్నక్ స్ాధన లనస
వాణిజయ స్ాియలో విన్నయోగిెంచడ న్నకి ఇవి వీలు కలిిస్ాతయన్న శాస్త వ
฀ కృతిరమ మేధతో వాయధసల న్నరిరణ

● మలేరియా, క్షయ, గరాభశయ కవన్ర్సనస క్షణ లోోనే గురితెంచే కృతిరమ మేధనస ఇెండియన్ ఇన్
సరుట్యయట్ ఆఫ్ ట్ెకాిలజీ(ఐఐట్ీ)-ఢిల్దో పరిశోధకులు అభివృది చేశారడ. వాయధసలనస
గురితెంచేెందసకు ఇపిట్ికవ కృతిరమ మేధ(ఏఐ) స్ాఫ్టు వేర్సలు ఇపిట్ికవ చ లా ఉనిపిట్ిక,ర
వాట్ితో వాయధసలనస న్నరాిరిెంచేెందసకు గెంట్ల స్మయెం పడుతుెంద. కాన్స ఐఐట్ీ-ఢిల్దో
పరిశోధకులు రూప ెందెంచిన కృతిరమ మేధ పరికరెం.. మిలిో సకనో వయవధలోనే మలేరియా,
గరాభశయ కవన్ర్స వెంట్ి వాయధసలనస గురితస్త సెంద. అెంతేగాక ఇద చేతిలో ఇమిడేలా ఉెండట్మే

కాకుెండ తకుావ శకితతో నడవడెం వలో ఎకాడికైన దీన్ని స్సలువుగా తీస్సకళ్ో వచేన్న
ఐఐట్ీ-ఢిల్దో ప ర ఫస్ర్స మనన్ స్ూరి వెలోడిెంచ రడ.
฀ ఉపగీహ విధేెంస్క క్ిపణిన్న విజయవెంతెంగా పరీక్ిెంచిన భకరత్

● నేల.. న్నెంగి.. స్ముదరెంతోపాట్ు వినసవీధసలోోనూ పో రాట్ెం స్ాగిెంచగల స్తత తనకుెందన్న
భకరత్ చ ట్ుకుెంద. అెంతరిక్ష సైన్నక శకితగా ఎదగవ దశగా అడుగులు వేసరెంద. అెంతరిక్ష కక్షయలో
తిరడగుతుని ఉపగీహాన్ని ధేెంస్ెం చేయగల క్ిపణిన్న భకరత్ మారిే 27న విజయవెంతెంగా
పరయోగిెంచిెంద .
● పరీక్ష అనెంతరెం పరధ న్న నరవెందరమోదీ జాతిన్న ఉదేీశిెంచి పరస్ెంగిెంచ రడ. కక్షయలో స్ెంచరిస్త సని
సీేయ ఉపగీహాన్ని భకరత్ మారిే 27న కూలిేవేసరెందన్న అయన పరకట్ిెంచ రడ. ఇలాెంట్ి
స్ెంకిోష్ుమెైన స్ాెంకవతిక పరిజా ానెం మన వదీ ఉెందన్న చ ట్ుకునేెందసకు ఈ పరయోగాన్ని
చేపట్ిునట్ు
ో చెపాిరడ. అమెరికా, రష్ాయ, చెైన తరాేత ఈ పాట్వెం కలిగిన న లుగో దేశెంగా
భకరత్ ఎదగిెందన ిరడ.
● ఆపరవష్న్ ‘మిష్న్ శకిత’ పేరడతో ఈ పరయోగెం చేపట్కురడ . స్ేదేశ్ర పరిజా ానెంతో రూప ెందన
ఉపగీహ విధేెంస్క (యాెంట్ీ శాట్ిలెైట్-ఏశాట్) క్ిపణిన్న పరయోగిెంచ క మూడు న్నమిష్ాలోో
నేల నసెంచి న్నెంగిలోకి ద ద పు 300 కిలోమీట్రో ఎతు
త వరకూ దూస్సకళ్లో అతయెంత
ఖచిేతతేెంతో న్నరవీశిత ఉపగీహాన్ని ఛేదెంచిెంద . దీన్నన్న దేశ రక్షణ పరిశోధన, అభివృది
స్ెంస్ి (DRDO )అభివృది చేసరెంద .
● ఎెందసకర పరీక్ష? : భకరత్ అెంతరిక్ష కారయకీమెం వేగెంగా వృది చెెందసతోెంద. చెందసరడు,
అెంగారకుడి వదీ కు ఉపగీహాలనస పరయోగిెంచిెంద. కమూయన్నకవష్న్, భూ పరిశ్రలన,
పరయోగాతాక, దకూ్చి, సైన్నక అవస్రాల కోస్ెం ద ద పు 102 ఉపగీహాలనస పెంపరెంద.
శతురవులు వీట్ిన్న తమ క్ిపణులతో న శనెం చేసేత దేశెం స్త ెంభిెంచిపో యే పరమాదెం ఉెంద.
అెందసవలో మన అెంతరిక్ష ఆస్సతలనస రక్ిెంచసకోవడ న్నకి ఇలాెంట్ి స్తత నస చ ట్కలి్న
అవస్రెం ఏరిడిెంద.
● ఏ క్ిపణిన్న వాడ రడ? : శతురదేశాల క్ిపణులు, యుది విమాన ల నసెంచి రక్ిెంచేెందసకు డీఆర్స
డీవయ బకలిసరుక్ క్ిపణి రక్షణ వయవస్ి నస అభివృది చేస్త ో ెంద. అెందసలో భకగెంగా రూప ెందెంచిన
ఇెంట్ర్ససపు ర్స అస్ాతరన్ని ఉపగీహ విధేెంస్క (ఏశాట్) క్ిపణిగా భకరత్ ఉపయోగిెంచిెంద. ఈ

అస్త ెంర లో ఘన ఇెంధనెంతో పన్నచేసే మూడు దశలు ఉెంట్కయ. క్ిపణి బరడవు 19 ట్నసిలు.
ప డవు 13 మీట్రడో.
● పరయోగెం ఎలా? : దగువ భూ కక్షయలో స్ెంచరిస్త సని ఒక పాత, విన్నయోగెంలో లేన్న
ఉపగీహాన్ని ఈ క్ిపణికి లక్షయెంగా శాస్త వ
ర ేతతలు న్నరవీశిెంచ రడ. ఆ శాట్ిలెైట్ గమన న్ని ఈ
ఆయుధ వయవస్ి ఎపిట్ికపుిడు పరిశ్రలిెంచిెంద. ద న్న ఆధ రెంగా బెంగాళ్ాఖాత న్నకి ఎగువన
ఈ శాట్ిలెైట్నస ఏ పారెంతెంలో ఢీ కొట్ు వచేనిద న్నపై లెకాలు కట్ిుెంద. అన్సి పయరితకాగానే
ఒడిశాలోన్న అబుీల్ కలాెం దీవి నసెంచి ఉదయెం 11.10 గెంట్లకు ఏశాట్ క్ిపణి న్నెంగిలోకి
దూస్సకళ్లో ెంద.
● బూస్ు రో పరజేలన పయరత యాయక ‘కిల్ వెహికల్’ (కవవీ) విడిపో యెంద. అధసన తనమెైన ఈ కవవీకి
లక్ాయన్ని నేరడగా ఢీ కొట్ేు స్ామరిూెం ఉెంద.
● లక్ిత ఉపగీహెం వదీ కు కవవీ చేరడకోగానే అెందసలోన్న అధసన తన ట్ెరిానల్ గైడెన్్ వయవస్ి ,
ఇమేజిెంగ్ ఇన్ఫ్ార రడ్ (ఐఐఆర్స) సీకర్స, ఆర్సఐఎన్జీఎస్ దకూ్చి వయవస్ి లు మారు న్నరవీశెం
చేశాయ. ఉపగీహాన్నకి మరిెంత చేరడవయాయక అెందసలోన్న ఢీ కొట్ు డ న్నకి అనసవెైన
బిెందసవునస కవవీ గురితెంచి ఢీ కొట్ిుెంద.
● ఉపగీహ శకలాలతో నష్ు మా? : ఏశాట్ పరీక్షలతో అెంతరిక్షెంలో శకలాల స్ెంఖయ
పరిగిపో తోెందన్న ఆెందో ళ్న వయకత మవుతోెంద. కక్షయలో చినిపాట్ి వస్సతవు కూడ తూట్క కన ి
ఎనోి రట్ు
ో వేగెంగా దూస్సకళ్లతుెంద. అవి ఢీ కొడితే ఉపగీహాలకు పరమాదెం. అెంతరాాతీయ
అెంతరిక్ష కవెందరెం కూడ ఈ శకలాలనస తపరిెంచసకోవడ న్నకి తరచూ తన కక్షయనస
మారడేకోవలి్ వస్ోత ెంద. అయతే త జా పరీక్షలో చ లా దగువన 280 కిలోమీట్రో ఎతు
త లోన్న
ఉపగీహాన్ని శాస్త వ
ర ేతతలు ఎెంచసకున ిరడ. దీన్న శకలాల వలో ఇతర ఉపగీహాలకు నష్ు ెం
లేకుెండ చూసేెందసకవ ఈ చరయనస చేపట్కురడ. కొదీ రోజులకవ ఆ శకలాలు భూవాత వరణెంలోకి
జారిపో య మెండిపో త యన్న శాస్త వ
ర ేతతలు చెపాిరడ.
● ఏయే దేశాలు పరీక్ిెంచ య? : ఏశాట్ పరీక్షనస తొలిస్ారిగా అమెరికా 1959లో
పరీక్ిెంచిెంద. ఆ తరాేత 1960లు, 1970లలో స్ో వియట్ యూన్నయన్ కూడ ఇలాెంట్ి
పరీక్షలనస న్నరేహిెంచిెంద. 1985లో అమెరికా ఏజీఎెం-135 క్ిపణిన్న ఎఫ్-15 యుది
విమానెం నసెంచి పరయోగిెంచిెంద. స్ో ల్విెండ్ పీ78-1 అనే ఉపగీహాన్ని ధేెంస్ెం చేసరెంద.
2007లో చెైన తన పాత వాత వరణ ఉపగీహాన్ని ఏశాట్ క్ిపణితో ఢీ కొట్ిుెంచిెంద. ఇద

ఎగువ, ధసరవ కక్షయలో జరిగిెంద. దీన్నవలో 3వేలకు పైబడి శకలాలు వెలువడు యన్న అెంచన .
అవి పదీ తలనొపరిగా మారాయ. 2008లో అమెరికా ఒక యుది నౌక నసెంచి ఎస్ఎెం-3
క్ిపణితో ఒక ఉపగీహాన్ని ఢీ కొట్ిుెంద. ఆ తరాేత ఇపుిడు భకరత్ ఇలాెంట్ి పరీక్షనస
చేపట్ిుెంద.
฀ పరపెంచెంలోనే తొలిస్ారిగా కృతిరమ గరభస్ెంచిన్న రూప ెందెంచిన జపాన్ శాస్త వ

ర ేతతలు
● నెలలు న్నెండకుెండ జన్నాెంచే శిశువులకు అెండగా న్నలిచేెందసకు శాస్త వ
ర ేతతలు పరపెంచెంలోనే
తొలిస్ారిగా కృతిరమ గరభస్ెంచి రూప ెందెంచ రడ. ముెందస్సతగా పుట్ేు శిశువులనస
కాపాడేెందసకు కృతిరమ గరభస్ెంచిన్న ఉపయోగిెంచే దశగా తొలిస్ారిగా రూప ెందెంచిన ఈ
స్ాెంకవతిక పరిజా ానెం వెైదయ, బయో ట్ెకాిలజీ రెంగాల పరెంగా భకరీ ముెందడుగుగా
● పరస్త సతెం నెలలు న్నెండకుెండ జన్నాెంచే గొరీ పరలోల కోస్ెం తయారడచేసరన ఈ కృతిరమ
గరభస్ెంచి భవిష్యతు
త లో ఏదో ఒకరోజు మానవ శిశువులనస కాపాడుతుెందన్న పరిశోధకులు
ఆశాభకవెం వయకత ెం చేస్త సన ిరడ. గరభస్ి మావి(పో సెంట్క) ఆధ రిత కృతిరమ గరభస్ెంచి లాెంట్ి
వయవస్ి 600 నసెంచి 700 గాీముల బరడవుెండే గొరీ పరెండ లకు స్సరక్ితమెైన వేదకగా
న్నలిచినట్ు
ో పరిశోధకులు పేరొాన ిరడ.
● నెలలు న్నెండన్న పరెండ లకు కృతిరమ పో సెంట్క పరిజా ానెంతో మనసగడ రవట్ునస ప డిగిెంచడెం
స్ాధయమేనన్న గతెంలో చేపట్ిున కొన్ని పరిశోధనలు సైతెం పేరొాన ి.. మరీ ముెందస్సత
పరెండ లకు మదీ తుగా న్నలిచే పరిజా ాన ల విన్నయోగెంపై శాస్త స్
ర ెంబెంధ పరచసరిత ఆధ రాలు
లేవు. దీన్నపై జపాన్లోన్న ట్టహొకు విశేవిద యలయెం పరిశోధకులు మాయట్ కెంప్ స్ిెందస్ూ
త ..
21 నసెంచి 24 వారాలతోనే జన్నాెంచే శిశువులనస కాపాడే విష్యెంలో దశాబకీల కాలెంగా
జరడగుతుని కృషరలో చ లా కొదీ పాట్ి మెరడగుదలే ఉెందన్న పేరొాన ిరడ.
● 24 వారాల మానవ పరెండ లకు స్మానమెైన నెలలు న్నెండన్న గొరీ పరెండ లనస
ఐదసరోజులపాట్ు స్ససరిరెంగా, స్ాధ రణ పది తిలో పెంచడెం స్ాధయమవుతుెందన్న తొలిస్ారిగా
త ము తమ పరిజా ానెం ద ేరా రడజువు చేశామన్న వివరిెంచ రడ. జీవిెంచగలిగవ స్ామరిూెం
అెంచసలోో ఉెండే ముెందస్సత నెలల శిశువులకు ఈ స్ాెంకవతిక పరిజా ాన న్ని
ఉపయోగిెంచవచేన్న తమ అధయయనెం స్ిష్ు ెం చేస్త ో ెందన ిరడ. భవిష్యతు
త లో ఈ పరిజా ాన న్ని
ఉపయోగిెంచే కీమెంలో తమ పరిశోధన ఫలిత లు కరలక మెైలురాయగా న్నలుస్ాతయన ిరడ.

మరీ ముెందస్సతగా జన్నాెంచే శిశువులకు ఊపరరితత ులు ఎదగకపో వడెం, గుెండె, రకత న ళ్ాల
స్ామరిూెం పరిమితెంగా ఉెండట్ెం వలో ఇతర నెలలు న్నెండన్న శిశువులతో పో లిసేత విభిని
తరహా చికిత్ పది తులు అవస్రమవుత యన్న వివరిెంచ రడ.
● ఈ పరిజా ానెం మరీ ముెందస్సతగా జన్నాెంచే నవజాత శిశువుల చికిత్ విష్యెంలో
విపో వాతాక మారడిలకు ద రి తీస్సతెందన ిరడ. స్హజ సరదిమెైన గరభస్ెంచికి, బయట్ి
పరపెంచ న్నకి మధయ అనసస్ెంధ న న్ని కలిిెంచ లనిదే తమ లక్షయమన్న పేరొాన ిరడ. అమెరిన్
జరిల్ ఆఫ్ ఆబ్ససు ట్క్
ిర ్, గైనకాలజీలో ఈ అధయయన వివరాలు పరచసరితమయాయయ.
కృతిరమ గరభస్ెంచి అెందెంచే దర వకాలు
● లిపరడ్్
● యాెంట్ీబయోట్ిక్్
● అమిియోఆసరడ్్
● ప ర ట్ీనో స - గూ
ో కోజ్
● వాయస్ో డెైలేట్రడో
฀ ‘క్షయ’ గురితెంపునకు కొతత పరికరెం

● క్షయ వాయధన్న స్తేరమే గురితెంచే ఓ పరికరాన్ని ఎయమ్స్ వెైదసయలు రూప ెందెంచ రడ. 2025
న ట్ికి భకరత్లో క్షయ వాయధన్న న్నరూాలిెంచ లనిద లక్షయెం. కాగా ఈ వాయధ ఏ దశలో ఉెందో
స్తేరమే గురితెంచడ న్నకి స్రైన పరికరెం ఇపిట్ికర అెందసబకట్ులో లేదస. దీెంతో రోగులు
రిపో రడు ప ెందడ న్నకి రోజుల తరబడి ఎదసరడ చూడ లి్ వస్ోత ెంద. వాయధ చివరి దశకు
చేరడకున ి రిపో రడు అెందడ న్నకి 7-8 రోజులు పడుతోెంద.
● ఈ నేపథ్యెంలో దల్దో ఎయమ్స్ వెైదసయలు పరిశోధనలు జరిపర స్రికొతత పరికరాన్ని
కనసగొన ిరడ. పరీక్ష న్నరేహిెంచి కవవలెం 30 న్నమిష్ాలోోనే ఇద రిపో రడు అెందస్సతెంద. ష్ుగర్సనస
పరీక్ిెంచే పరికరెంలాగానే ఇదీ ఉెంట్ుెందన్న ఎయమ్స్ అధ యపకురాలు జయత యగి
వెలోడిెంచ రడ. వాయధకి స్ెంబెంధెంచిన రిపో రడు మాతరెం లాయబ్సలోనే లభిస్సతెందన్న తెలిపారడ. ఈ
పరికరెం పేట్ెెంట్కి దరఖాస్సత చేశామన్న, అెందసబకట్ులోకి వచేేస్రికి మరో రెండేళ్ో ల పట్ేు
అవకాశెం ఉెందన ిరడ.

฀ పరపెంచెంలోనే తొలి 5జీ కవరవజీ కలిగిన పారెంతెంగా ష్ాెంఘై
● 5జీ కవరవజీ, బకరడ్బకయెండ్ గిగాబిట్ నెట్వర్సాలు రెండిెంట్ిన్న ఉపయోగిస్త సని పరపెంచెంలోనే
తొలి జిలాోగా చెైన లోన్న ష్ాెంఘై అవతరిెంచిెంద. భవిష్యతు
త తరెం సలుయలర్స మొబరైల్
కమూయన్నకవష్న్ అభివృది లో అమెరికా తదతర దేశాలపై పైచేయ స్ాధెంచ లన్న భకవిస్సతని
చెైన ఎట్ు కవలకు ముెందడుగు వేసరెంద.
● 5జీ అనేద తరాేతి తరెం సలుయలర్స స్ాెంకవతిక పరిజా ానెం. ఇద 4జీ ఎల్ట్ీఈ నెట్వర్సాలకన ి
10 నసెంచి 100 రట్ు
ో అధక డౌన్లోడ్ వేగెం కలిగి ఉెంట్ుెంద. 5జీ నెట్వర్సాకు స్ెంబెంధెంచి
పరీక్షలిి మారిే 30న అధకారికెంగా పారరెంభిెంచ రడ. తొలి 5జీ వీడియో కాల్నస ష్ాెంఘై
ఉపమేయర్స చేశారడ.
฀ పీఎస్ఎల్దే-సీ45 పరయోగెం విజయవెంతెం

● ‘మిష్న్ శకిత’ ద ేరా అెంతరిక్ష భదరతపై పయరిత పట్ుు స్ాధెంచిన భకరత్.. త జాగా న్నఘా
విష్యెంలో మరో మెైలురాయన్న చేరడకుెంద. స్రిహదసీ దేశాల రాడ రో శకిత స్ామరాిూలనస
పసరగట్ిు ఫ్ ట్ోలతో స్హా స్మాచ రాన్ని సేకరిెంచే ‘ఎమిశాట్’ ఉపగీహాన్ని కక్షయలోకి
పరవేశపట్ిుెంద. దీన్నకి స్ెంబెంధెంచిన పీఎస్ఎల్దే-సీ45 రాకట్ పరయోగాన్ని భకరత అెంతరిక్ష
పరిశోధన స్ెంస్ి -ఇస్ో ర ఏపరరల్ 1న విజయవెంతెంగా న్నరేహిెంచిెంద.
● పయరితగా సైన యవస్రాలకు వాడే ఎమిశాట్కు ‘రాడ ర్స కిలోర్స’ అనే పేరడ కూడ డీఆర్సడీఓ
శాస్త వ
ర ేతతలు పట్కురడ. ఇక మీదట్ భకరత్ భూ, జల, ఆకాశ మారాులోో ఏ ద డి చేపట్ు డ న్నకైన ఈ
మిలట్రీ న్నఘా ఉపగీహెం అెందెంచే ఇన్పుట్్ ఎెంతో ఉపకరెం. శతురదేశాల రాడ రో కు
చికాకుెండ ఎలా ద డులు చేయవచోే పరణ ళ్లక రూప ెందెంచసకోడ న్నకి ఇద స్హకరిస్త సెంద.
● ఏెంట్ి దీన్న విశిష్ు త ? : ఒక పరయోగెం ద ేరా మూడు వేరడవేరడ కక్షయలోో ఉపగీహాలనస
పరవేశపట్ు డెం దీన్న విశిష్ు త. ఇెంకా స్రళ్ెంగా చెపాిలెంట్ే భూ ఉపరితలాన్నకి 748 కిలోమీట్రో
ఎతు
త లో ఈ ఎమిశాట్నస పరవేశపట్కురడ. తరడవాత రాకట్ ఎతు
త దెంచి 505 కిలోమీట్రో ఎతు
త లో
మిగిలిన ఉపగీహాలనస వేరవేరడ కక్షయలోో పరవేశపట్కురడ. 436 కిలోల బరడవుని ఎమిశాట్నస
హైదరాబకద్లోన్న రక్షణ రిశోధన- అభివృది స్ెంస్ి (డీఆర్సడీఓ)కు చెెందన డీఎల్ఆర్సఎల్లో
రూప ెందెంచ రడ. ‘‘పారజకుు కౌట్ిలయ’’ కిెంద 462 కోట్ో రూపాయలు వెచిేెంచి దీన్ని
రూప ెందెంచ రడ. ఇజారయెల్ద న్నఘా ఉపగీహెం స్రళ్ (శాట్ిలెైట్ విత్ ఆరోుస్ అెండ్ ఆలిుకా ) దీన్నకి

మాతృక- పేరరణ! ఇస్ో ర పరయోగిస్త సని చిని ఉపగీహాల శరణ
ీ ి- ఇెండియన్ మిన్స శాట్ిలెైట్్
(ఐఎెంఎస్-2) బస్ పాోట్ఫ్ాెం కిెంద దీన్ని అభివృది చేశారడ.
● విదసయదయస్ాాెంత ఆవరణనస అెంచన వేసర, శతురదేశాల రాడ రో ఉన్నకిన్న పసరగట్ిు స్ెంకవత లతో
క్షణ లమీద గౌీెండ్ మాన్నట్రిెంగ్ సేుష్న్కు పెంపే అత యధసన్నక పరిజా ానెం ఈ స్రళ్ద.
అనేకాెంశాలోో ఇద ఇస్ో ర స్ాెంకవతిక స్ామరాిూన్ని చ ట్ి చెపేి బృహత్రయోగెం. ఎమిశాట్తోపాట్ు
మరో న లుగు దేశాలకు చెెందన 28 న నో ఉపగీహాలనస (వీట్ి మొతత ెం బరడవు 220 కిలోలు) ఈ
రాకట్ న్నరీణత కక్షయలోోకి చేరవేసరెంద. పీఎస్ఎల్దే-జీ, పీఎస్ఎల్దే-సీఏ, పీఎస్ఎల్దే-ఎక్్ఎల్, పీఎ
స్ఎల్దే-డీఎల్ రాకట్ో నస అెంచలెంచెలుగా ఆధసన్నకరకరిెంచి పరయోగిెంచిన ఇస్ో ర ఇపుిడు 4
బూస్ు రో డ, 4 దశల ఇెంజనో తో పయన్నెంచే కూయఎల్ రాకట్నస రూప ెందెంచి తొలిస్ారి
పరయోగిెంచిెంద. ఈ రాకట్ రోదసరలో 3 గెంట్లు న్నరిేరామెంగా పయన్నెంచి 3 కక్షయలకు
చేరడకుెంద.
● పరయోగెం ఇలా..! : నెలో ూరడ జిలాో శ్రీహరికోట్లోన్న ష్ార్స రెండో లాయెంచ్ పాయడ్ నసెంచి ఏపరరల్ 1న
ఉదయెం 9.27గెంట్లకు కౌెంట్డౌన్ ముగిసరన వెెంట్నే రాకట్ న్నపుిలు చిముాతూ రోదసరలోకి
దూస్సకళ్లో ెంద. ఒకట్ి, రెండు, మూడు దశల ఇెంజనో తో అెంచలెంచెలుగా పయన్నెంచి 8.37
న్నమిష్ాలకు 560 కిలోమీట్రో ఎతు
త కు చేరడకుెంద. 16.30 న్నమిష్ాలకు 752 కి.మీ. ఎతు
త లో
న లుగోదశ ఇెంజన్నస శాస్త వ
ర ేతతలు పన్న చేయకుెండ ఆపరవేశారడ. 17.12 న్నమిష్ాలకు 748
కి.మీ. ఎతు
త లో ఎమిశాట్ ఉపగీహెం విడిపో యెంద.
● మిగిలిన 28 విదేశ్ర ఉపగీహాలతో ఉని న లుగో దశ ఇెంజన్నస శాస్త వ
ర ేతతలు రెండుస్ారడో ఆఫ్
ఆన్ చేస్త ూ 1.33 గెంట్లపాట్ు రోదసరలో కిెందకు వచేేలా చేశారడ. అలా పరయోగానెంతరెం 1.50
గెంట్లకు 505 కి.మీ. ఎతు
త కు చేరడకోగానే సియన్కు చెెందన ఐచెక్-3 ఉపగీహెం
విడిపో యెంద. వెనసవెెంట్నే లిథ్సవేన్నయాకు చెెందన ఎెం-6పీ, బూ
ో వాకర్స ఉపగీహాలు
విడిపో యాయ. ఆపై అమెరికాకు చెెందన 20 ఫ్ోో క్ -4ఏ ఉపగీహాలు 20, లిమూయర్స ఉపగీహాలు 4,
ఒకద న్న వెెంట్ ఒకట్ిగా రోదసరలోకి వెళ్ో ాయ. చివరిగా సరేట్ా రో ాెండ్కు చెెందన ఆస్ోు ర కాయకస్ు -2
ఉపగీహెం విడిపో యెంద. ఇలా 28 విదేశ్ర న నో ఉపగీహాలు కవవలెం 5 న్నమిష్ాలలో 505 కి.మీ.
నసెంచి 508 కి.మీ.లోపు విడిపో యాయ.

● మిగిలిన న లుదో దశ ఇెంజన్నస 1.05 గెంట్లపాట్ు శాస్త వ
ర ేతతలు రెండుస్ారడో ఆఫ్ ఆన్ చేసర
రోదసరలో మరిెంత కిెందకు తీస్సకొచ ేరడ. అలా 3గెంట్లపాట్ు రోదసరలో పయన్నెంచిన రాకట్
చివరిదశ 485 కి.మీ. ఎతు
త లో ఆరిబట్ల్ పాోట్ఫ్ారెంగా న్నలిచిెంద.
● ‘‘న్నజెంగా ఇద ఓ స్ెంకిోష్ు, పరతేయక పరయోగెం. మూడు విభినిమెైన ఎతు
త లోోన్న కక్షయలోోకి
ఉపగీహాలనస పెంపడెం మునెినిడూ జరపలేదస. పీఎస్ఎల్వీ-సీ45 న లుగు దశల పరయోగ
రాకట్. పరతీ ఒకా దశకర స్ేయెం-న్నయెంతిరత ట్ెకాిలజీ అమరాేెం. అెందసవలో ఇవి వేట్ికవే
స్ేతెంతరెంగా పన్నచేస్త ాయ. మొదట్ి దశ, మూడో దశ ఘన ఇెంధనెంతోనూ, రెండో దశనస దరవ
ఇెంధనెంతోనూ మెండిెంచడెం జరిగిెంద. న లుగోదశలో తొలిస్ారిగా స్ో లార్స పాయనెల్్ వాడ ెం.
న లుగు స్ాురప్-ఆన్ మోట్కర్స్తో న లుగు ఇెంజిన్లనస - ఘన, దరవ ఇెంధన లనస ఏద కావలిసేత
అద వాడుకునేట్ో ు రూప ెందెంచ ెం. ఉపగీహాన్ని మొదట్ ఎతు
త కు పెంపర- ఆ తరడవాత వివిధ
కక్షయలోోకి పెంపడ న్నకి రోదసరలోనే న్నరడీష్ు ెంగా కిెందకి దెంపడెం మరో పరతేయకత’’ అన్న ఇస్ో ర ఛెైరాన్
క శివన్ మీడియాకు చెపాిరడ.
● విద యరడిల కోస్ెం పీఎస్-4 : ఆరిబట్ల్ పాోట్ఫ్ారెంగా రోదసరలో ఏరాిట్ు చేసరన రాకట్ చివరిదశ
పీఎస్-4లో ఇస్ో ర ఏరాిట్ు చేసరన ఆట్ోమాయట్ిక్ ఐడెెంట్ిఫరకవష్న్ సరస్ుమ్స (ఏఐఎస్) స్ముదర
జలాలపై ఓడల కదలికలనస గురితెంచనసెంద. అలాగవ రవడియో అమెచూయర్స శాట్ిలెైట్ కారొిరవష్న్
పరయోగాతాకెంగా తయారడ చేసరన ఆట్ోమాయట్ిక్ పాయకట్ రిపట్ిెంగ్ సరస్ుమ్స (ఏపీఆర్సఎస్)
రవడియో తరెంగాల పరిశోధనకు ఉపయోగపడనసెంద. ఇెండియన్ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ సేిస్ అెండ్
ట్ెకాిలజీ రూప ెందెంచిన అడ ేన్్డ్ రిట్డ
ేర ిెంగ్ ప ట్న్ని యల్ అనలెైజర్స ఫర్స అయనోసరూయరిక్
స్ు డీస్ (ఏఆర్సఐఎస్)- అయనోసరూయర్సపై పరిశోధనలకు ఉపయోగపడనసెంద. పీఎస్-4పై మన
దేశ విద యరడిలు పరిశోధనలు చేస్సకునే అవకాశాన్ని ఇస్ో ర కలిిస్సతెంద.
฀ నకిల్ద వారత ల కట్ు డికి వాట్క్ప్ ‘ట్ిప్లెైన్’

● నకిల్ద వారత లపై చరయలకు స్ామాజిక మాదయమెం ‘వాట్క్ప్’ నడుెం బిగిెంచిెంద.
విన్నయోగద రడలు త ము అెందసకునే స్మాచ రెంలో పారమాణికతనస తన్నఖీ చేస్సకునేెందసకు
వీలు కలిిెంచే ‘చెక్పాయెంట్ ట్ిప్లెైన్’నసఏపరరల్ 2న ఆవిష్ారిెంచిెంద. దీన్ని భకరత్కు చెెందన
అెంకుర పరిశమ
ీ ‘ప ర ట్ో’ అభివృది చేసరెంద.
● వదెంతులతో కూడిన డేట్కబేస్నస ఏరాిట్ు చేయడెంలో ఇద తోడిడుతుెంద. ఏపరరల్ 2 నసెంచి
భకరత్లోన్న వాట్క్ప్ విన్నయోగద రడలు తమకు అెందే దసష్్రచ రెం లేద వదెంతులనస చెక్

పాయెంట్ ట్ిప్లెైన్కు వాట్క్ప్ (+91-9643-000-888) ద ేరా పెంపాలి. ఆ వెెంట్నే ప ర ట్ో
స్ెంస్ి లోన్న తన్నఖీ కవెందరెం స్ిెందస్సతెంద. స్దరడ స్ెందేశెంలోన్న అెంశాలు ధసరవీకరిెంచినవేన
అనిద తెలియజవస్త సెంద. స్దరడ స్మాచ రాన్ని న్నజమెైెంద .. అస్తయమా.. తపుిదో వ
పట్ిుెంచేద .. వివాద స్ిదమెైెంద అన్న కూడ వరీుకరిస్త సెంద.
● ద న్నకి స్ెంబెంధెంచిన ఇతర స్మాచ రమేదెైన ఉెంద అనిద తెలియజవస్త సెంద. ఫ్ ట్ోలు,
వీడియో లిెంక్లు లేద ట్ెక్డీకు స్ెంబెంధెంచిన అెంశాలనస ఇద స్మీక్ిస్త సెంద. ఇెంగిోష్, హిెందీ,
తెలుగు, బరెంగాల్ద, మలయాళ్ెం భకష్లోో సేవలు అెందస్సతెంద.
฀ కాయన్ర్సపై పో రాడే ‘న్సలి బెంగాళ్దసెంప’

● హిమాచల్పరదేశ్ లోన్న కవెందర బెంగాళ్దసెంపల పరిశోధన స్ెంస్ి (సీపీఆర్సఐ) ద ద పు పదేళ్ో ల కృషర
చేసర స్రికొతత ఆలు వితత న న్ని కనసగొెంద. ఈ ఆలుగడు లు న్సలిరెంగులో ఉెంట్కయన్న, వాట్ికి
కాయన్ర్స మహమాారిపై పో రాడగలిగవ శకిత ఉెంట్ుెందన్న శాస్త వ
ర ేతతలు తెలిపారడ. ఈ పరతేయకమెైన
బెంగాళ్ాదసెంపకు ‘కుఫరీ న్సలెంకెంఠ’గా న మకరణెం చేశారడ. పరస్త సతెం పరిశ్రలన దశలో ఉని
ఈ వితత న లనస మరో న లుగైదేళ్ోలో రైతులకు అెందసబకట్ులోకి తీస్సకు రానసనిట్ు
ో
మోదీపురెంలోన్న సీపీఆర్సఐ పరిశోధకులు వెలోడిెంచ రడ.
฀ స్ూక్షాజీవుల పరడగుదలనస న్నరోధెంచే స్రికొతత ఎెంజైమ్స

● స్ూక్షాజీవుల కణజాల వృది న్న న్నయెంతిరెంచే స్ామరిూముని ఎెంజైమ్సనస సెంట్ర్స ఫర్స సలుయలార్స
అెండ్ మాలికుయలార్స బయాలజీ (సీసీఎెంబీ) పరిశోధకులు కనసకుాన ిరడ. ఈ నూతన
ఆవిష్ారణ కొతత తరహా యాెంట్ీబయాట్ిక్్ అభివృది లో కరలక పాతర పో షరస్త సెందన్న సీసీఎెంబీ
డెైరకుర్స డ కుర్స రాకవశ్మిశాీ అన ిరడ.
฀ ‘అెంతరిక్షెంలో బకయకరురియా
● అెంతరాాతీయ అెంతరిక్ష పరిశోధన కవెందరెం (ఐఎస్ఎస్)లో కూడ స్ూక్షాజీవుల బరడద
తపిట్ేో దస. అకాడ బకయకరురియా, శిల్దెంధరెం వెంట్ి స్ూక్షాజీవులు ఉనిట్ు
ో అమెరికా అెంతరిక్ష
పరిశోధన స్ెంస్ి న స్ాకు చెెందన శాస్త వ
ర ేతతల బృెందెం గురితెంచిెంద. దీెంతో అకాడి వయయమగాముల
ఆరోగాయన్నకి హాన్న కలిగవ పరమాదెం ఉెందన్న హచేరిెంచిెంద. ఐఎస్ఎస్లో భూమిపై ఉెండే జిమ్స,
ఆస్ితురలోో ఉెండే అన్ని స్ూక్షాజీవులు ఉనిట్ు
ో కనసగొన ిరడ. వీట్ిన్న కనసగొనడెం వలో
వయయమగాముల ఆరోగయ స్ెంరక్షణ కోస్ెం, అెంతరిక్షెంలోకి పరయాణెం చేసేట్పుిడు, అకాడ
న్నవసరెంచేెందసకు అవస్రమెైన ముెందస్సత చరయలు తీస్సకోవచేన్న న స్ా పేరొాెంద.

฀ కదన రెంగెంలో ‘ఏఐ’ రోబో లు
● భవిష్యత్లో యుది రెంగెంలో సైన్నకులకు స్ాయపడే రోబో ల కోస్ెం కృతిరమ మేథ్(ఏఐ)
స్ాెంకవతికతనస అభివృది చేస్త సనిట్ు
ో అమెరికా పరకట్ిెంచిెంద. కదనరెంగెంలో సైన్నకుడి మెదడు
పరతిస్ిెందనల ఆధ రెంగా ఈ స్ాెంకవతికతకు తుదరూపు ఇస్సతనిట్ు
ో వెలోడిెంచిెంద. ఈ
విష్యమెై ఆరీా రీసర్సే లాయబ రవట్రీ(ఏఆర్సఎల్)కి చెెందన సీన్నయర్స నూయరో సైెంట్ిస్ు జీన్ వెట్ెల్
మాట్కోడుతూ.. ఓ సైన్నకుడి పరవరత ననస అెంచన వేసే స్ాెంకవతికతల ఆధ రెంగా స్మరివెంతమెైన
బృెంద న్ని తయారడచేయొచేన్న తెలిపారడ. ఏఆర్సఎల్తో పాట్ు యూన్నవరి్ట్ీ ఆఫ్ బఫలో
శాస్త వ
ర ేతతలు ఈ పరిశోధనలో పాలగుెంట్ునిట్ు
฀ మానవాళ్ల చరితరలో తొలిస్ారి కృష్ణ బిలెం ఆవిష్ారణ

● విశేెంలో స్ూరడయడి కన ి పదీ నక్షతర లనూ స్ాేహా చేసే కృష్ణ బిలెం (బకోక్ హో ల్) ఫ్ ట్ో
మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా మానవాళ్ల ఎదసట్ ఆవిష్ాృతమెైెంద. గురడత ేకరిణ కవచెం స్ాయెంతో
మనకు కన్నపరెంచకుెండ విశేెంలో హల్చల్ చేస్త సని ఈ ఖగోళ్ విెంతనస భకరీ ట్ెలిస్ో ాపు
స్ాయెంతో శాస్త వ
ర ేతతలు కిోక్మన్నపరెంచ రడ.
● చీకట్ిమయెంగా ఉని కవెందర భకగెం, చసట్య
ు న రిెంజ రెంగు తేజస్స్నస వెదజలుోతుని
శరేతవరణపు వేడి వాయువు, పాోస్ాాతో ఈ కృష్ణ బిలెం చితరెం అదసభతెంగా ఉెంద. గత 30 ఏళ్ో లో
చితరకారడలు వేసరన ఊహాచితరెంలానే ఇద ఉెండట్ెం గమన రహెం. ఇద అదసభతమెైన స్ాెంకవతిక
విజయమన్న ఐరోపా అెంతరిక్ష స్ెంస్ి కు చెెందన ఖగోళ్ భౌతికశాస్త వ
ర ేతత పాల్ మెక్ నమారా
చెపాిరడ. బరసల్్, ష్ాెంఘై, ట్ోకోయ, వాషరెంగున్, శాెంట్ియాగో, తెైపైలో ఏకకాలెంలో శాస్త వ
ర ేతతలు
విలేకరో స్మావేశెం పట్ిు ఈ చితరెం గురిెంచి వివరిెంచ రడ.
● ఏమిట్ీ కృష్ణ బిలెం? : కృష్ణ బిలాలు విశేవాయపత ెంగా ఉన ియ. బిలాలుగా పేరొాెంట్ునిపిట్ికర
న్నజాన్నకి అవి ఖాళ్లగా ఉెండవు. వాట్ిలో భకరీ మొతత ెంలోన్న పద రిెం.. ఒక చిని పరదేశెంలోకి
కుచిెంచసకుపో య ఉెంట్ుెంద. ఫలితెంగా ఈ ఖగోళ్ వస్సతవుకు అపరిమిత గురడత ేకరిణ శకిత
ఉెంట్ుెంద. వాట్ి నసెంచి కాెంతి పుెంజెం కూడ తపరిెంచసకోలేదస.
● కృష్ణ బిలెం వెలుపలి అెంచసనస ‘ఈవెెంట్ హొరైజన్’గా పేరొాెంట్కరడ. అకాడికి చేరిన ఏద కూడ
తిరిగి రావడెం ఉెండదస.

● అదృశయెంగా ఉెండే ఈ ‘చీకట్ి నక్షతర లు’ 18 శత బీ ెం నసెంచే శాస్త వ
ర ేతతలోో కుతూహలాన్ని
రవకతిత స్సతన ియ. కొన్ని దశాబకీలుగా వీట్ిపై పరోక్ష ఆధ రాలే లభిెంచ య. ఇవి ఎనిడూ
ట్ెలిస్ో ాపు కెంట్ికి చికాలేదస. అెందసవలో ఫ్ ట్ోలు స్ాధయెం కాలేదస.
● బకోక్ హో ల్ పేరడనస 1960లలో అమెరికా భౌతికశాస్త వ
ర ేతత జాన్ ఆరిేబకల్ు వీలర్స పట్కురడ.
ఎలా కిోక్మన్నపరెంచ రడ?
● ఈహచ్ట్ీన్న 2017 ఏపరరల్లో అనేక రోజుల తరబడి శాజిట్ేరియస్-ఎ, ఎెం87 అనే
నక్షతరమెండలెంలోన్న కృష్ణ బిలెంపైకి శాస్త వ
ర ేతతలు కవెందీక
ర రిెంచ రడ.
● శ్రత కాలెంతో తలెతితన పరతికూల వాత వరణ పరిసి త
ర ుల కారణెంగా దక్ిణ ధసరవ ట్ెలిస్ో ాపు
నసెంచి డేట్క సేకరణ వెెంట్నే స్ాధయపడలేదస. అెందసవలో ఆరడ నెలల పాట్ు వేచి చూడ లి్
వచిేెంద. అెంతిమెంగా 2017 డిసెంబర్స 23న డేట్క అెందెంద.
● ఈహచ్ట్ీ నసెంచి వచిేన డేట్కనస మస్ా్చససట్్ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ ట్ెకాిలజీ, మాయక్్ పాోెంక్
ఇన్సరుట్యయట్ ఫర్స రవడియో ఆస్ోు ర నమీకి చెెందన శాస్త వ
ర ేతతలు 8 నెలల పాట్ు కష్ు పడి కుదెంచ రడ.
● విశేెం మొతత ెం విదసయదయస్ాాెంత ‘ధేన్న’తో న్నెండి ఉెంట్ుెంద. భకరీ డేట్క నసెంచి ఎెం87లోన్న
అస్ిష్ు స్ెంకవత లనస ఒడిసరపట్ు గలమా అనిద న్నపై నమాకెం లేదస. ఈ డేట్క భకరీగా ఉెండట్ెం
వలో ఇెంట్రిట్ ద ేరా పెంపడెం కూడ స్ాధయెంకాలేదస. అెందసవలో ద న్ని వెందలాద హార్సు డిస్ా
లలో న్నలే చేసర, సెంట్రల్ పారససరెంగ్ కవెందర న్నకి తరలిెంచ రడ.
● డేట్కనస గుదగుచిే, ఒక పయరితస్ి ాయ చితరెంగా మలచడ న్నకి మరో ఏడ ద పట్ిుెంద. అెంతిమెంగా
ఎెం87లోన్న కృష్ణ బిలెం చితరెం స్ిష్ు ెంగా ఆవిష్ాృతమెైెంద. శాజిట్ేరియస్-ఎ చ లా కియ
ీ ాశ్రలెంగా
ఉెంద. అెందసవలో స్ిష్ు మెైన చితరెం దొ రకలేదస.
● కచిేతత ేన్ని న్నరిరిెంచసకోవడ న్నకి న లుగు భిని బృెంద లతో న లుగుస్ారడో పరిశ్రలన
చేయెంచ రడ. పరతిస్ారీ ఇదే చితరెం రావడెంతో దీన్ని త జాగా వెలువరిెంచ రడ.
ఎెం87 మనకు 5 కోట్ో కాెంతి స్ెంవత్రాల దూరెంలోన్న ఉెంద. దీన్నతో పో లిసేత శాజిట్ేరియస్-ఎ
భూమికి కవవలెం 26వేల కాెంతి స్ెంవత్రాల దూరెంలోనే ఉెంద. ఎెం87 నక్షతర మెండలెంలోన్న
కృష్ణ బిలాన్ని ఫ్ ట్ో తీయడమెంట్ే చెందసరడి మీదసని ఒక చిని గులకరాయన్న కిోక్
మన్నపరెంచడెంతో స్మానెం.

● కృష్ణ బిలెంలో దరవయరాశి ఎెంత ఎకుావగా ఉెంట్ే అద అెంతపదీ గా ఉెంట్ుెంద. త జాగా తీసరన
ఎెం87లోన్న కృష్ణ బిలెం వెడలుి 40 బిలియన్ కిలోమీట్రడో. భూమితో పో లిసేత ఇద 30 లక్షల రట్ు
ో
ఎకుావ. స్ూరడయడితో పో లిసేత దీన్న దరవయరాశి 650 కోట్ో రట్ు
ో అధకెం.
● భకరీ ట్ెలిస్ో ాపు.. : కృష్ణ బిలాన్ని చితీరకరిెంచడెం ఒకా ట్ెలిస్ో ాపు వలో అయేయ పన్నకాదస.
అెందసవలో హారేర్సు సరాతో్న్నయన్ సెంట్ర్స ఫర్స ఆస్ోు ర ఫరజిక్్కు చెెందన శాస్త వ
ర ేతత ప ర ఫస్ర్స షపర్సు
డో ల్మన్ నేతృతేెంలో ఒక పారజకుు పారరెంభమెైెంద. ఒక భకరీ ట్ెలిస్ో ాపునస న్నరిాసేత సీేయ
బరడవు కారణెంగా అద కుపికూలుతుెందన్న అెంచన వేశారడ.
● అెందసవలో హవాయ్, ఆరిజోన , సియన్, మెకి్కో, చిల్ద, దక్ిణ ధసరవెం వదీ ఉని 8
ట్ెలిస్ో ాపులనస కలగలపడెం ద ేరా ‘ఈవెెంట్ హొరైజన్ ట్ెలిస్ో ాపు’ (ఈహచ్ట్ీ) పేరడతో ఒక
భకరీ స్ాధన న్ని సరదిెం చేశారడ. విడివిడి భకగాలతో ఏరిడు ఒక భకరీ అదీ ెం తరహాలో ఈ
ట్ెలిస్ో ాపు 12 వేల కిలోమీట్రో వెడలుి కలిగిన ఒక వరడేవల్ అబా రవేట్రీన్న ఏరిరిచ య. ఇద
స్సమారడ భూమి వాయస్ాన్నకి స్మానెం కావడెం విశరష్ెం.
฀ అెంతరిక్షెంలో మానవ శరీరెం ఎలా స్ిెందస్సతెంద..?

● అెంతరిక్ష యాతర చేపట్ిునపుిడు అకాడి పరిసి త
ర ులకు మానవ శరీరెం ఎలా స్రడీబకట్ు
చేస్సకుెంట్ుెందని ద న్నపై అమెరికా అెంతరిక్ష స్ెంస్ి (న స్ా) న్నరేహిెంచిన ‘కవల’
అధయయనెంలో కరలక అెంశాలు వెలోడయాయయ. 2015-16 మధయకాలెంలో ఈ అధయయనెం
జరిగిెంద. చెందసరడు, అెంగారకుడి వదీ కు చేపట్ేు మానవస్హిత అెంతరిక్ష యాతరల స్మయెంలో
వయయమగాముల ఆరోగాయన్ని పరిరక్ిెంచే అెంశెంపై ఇద మెరడగైన అవగాహన కలిిెంచిెందన్న న స్ా
● ఇెందసలో న స్ా వయయమగామి స్ాాట్ కల్దో , ఆయన కవల స్ో దరడడు మార్సా పాలగున ిరడ. మార్సా
నస భూమిపైనే ఉెంచి పరిశ్రలనలు చేపట్కురడ. రోదసరలోన్న అెంతరాాతీయ అెంతరిక్ష కవెందరెం (ఐఎస్
ఎస్)లో 340 రోజులు గడిపరన స్మయెంలో స్ాాట్పై అవే పరీక్షలనస న్నరేహిెంచ రడ.
విచిఛనిమెైన కోీమోజోమ్సలు తిరిగి ఒక కీమపది తిలోకి స్రడీబకట్ు చేస్సకునే తీరడ, మేధో
స్ెంబెంధ పన్నతీరడలో వచిేన మారడి వెంట్ి అెంశాలనస పరిశ్రలిెంచినట్ు
● ట్ెలోమీరడో అనేవి వయస్స మీదపడట్కన్నకి స్ెంబెంధెంచిన జీవస్ూచికలు. అెంతరిక్షెంలో
ఉనిపుిడు స్ాాట్ తెలోరకత కణెంలోన్న ట్ెలోమీరో ప డవు పరిగిెంద. భూమికి తిరిగొచిేన ఆరడ

నెలలకు అవి స్ాధ రణ సరితికి తిరిగొచ ేయ. అెందసకు భినిెంగా ఆయన కవల స్ో దరడడి
ట్ెలోమీరడో సరిరెంగానే ఉన ియ.
● స్ాాట్ రోగన్నరోధక వయవస్ి అెంతరిక్షెంలోకి న్నరవీశిత రీతిలో స్ిెందెంచిెంద. స్సదీరక
ఘ ాలెం పాట్ు
అెంతరిక్ష యాతరలు చేపట్ేుట్పుిడు రోగ న్నరోధక వయవస్ి పయరితస్ి ాయలో పన్నచేయడెం చ లా
ముఖయెం.
● జనసయ వయకరతకరణలో వెైరడది ూలు కన్నపరెంచ య. అెంతరిక్షెంలో ఉనిపుిడు స్ాాట్ జనసయవులోో
వయకరతకరణలో మారడి చోట్ుచేస్సకుెంద. భూమికి తిరిగొచిేన ఆరడ నెలలకు వీట్ిలో అనేకెం
స్ాధ రణ సరితికి చేరాయ. అయతే రోగన్నరోధక వయవస్ి , డీఎన్ఏ మరమాతుకు స్ెంబెంధెంచిన
కొదీ శాతెం జనసయవులు మాతరెం స్ాధ రణ సరితికి తిరిగిరాలేదస.
฀ గురడత ేకరిణ తరెంగాల గుట్ుు విపుిద ెం రెండి : ఔత ్హికులకు శాస్త వ

ర ేతతల ఆహాేనెం
● విశేెంలో రెండు కృష్ణ బిలాలు ఢీ కొట్ుుకుెంట్ుని స్మయెంలో వెలువడిన గురడత ేకరిణ
తరెంగాలోో న్నక్ిపతమెైన రహస్ాయలనస వెలికి తీయడ న్నకి తోడ ిట్ు అెందెంచ లన్న
ఔత ్హికులనస శాస్త వ
ర ేతతలు కోరారడ. పరపెంచవాయపత ెంగా డెస్ా ట్కప్ కెంపయయట్రో స్ాయెంతో ఈ
పన్న చేపట్ు వచేన్న పేరొాన ిరడ. అెంతరిక్ష-కాలెంతో కూడిన ఒక ఊహాజన్నత వలలో చెలరవగవ
స్సడులనస గురడత ేకరిణ తరెంగాలుగా పేరొాెంట్కరడ.
● 1916లో విఖాయత శాస్త వ
ర ేతత ఆలబర్సు ఐన్సీున్ మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా పరతిపాదెంచ రడ. విశేెంలో
మారడతుని గురడత ేకరిణ క్వతర లకు స్ెంబెంధెంచిన ముఖయ స్మాచ రెం వాట్ిలో న్నక్ిపతమెై
ఉెంట్ుెంద. లేజర్స ఇెంట్ర్సఫరోమీట్ర్స గాీవిట్ేష్నల్-వేవ్ అబా రవేట్రీ (లెైగో) అనే స్ాధనెం 2015లో
గురడత ేకరిణ తరెంగాలనస తొలిస్ారిగా గురితెంచిెంద. రెండు భకరీ కృష్ణ బిలాలు ఢీ కొట్ుుకోవడెం
వలో అవి వెలువడు య. దీెంతో విశేెం గురిెంచి మెరడగాు అరిెం చేస్సకోవడ న్నకి ఒక కొతత మారు ెం
శాస్త వ
ర ేతతలకు దొ రికినట్ో యెంద. విశేెం తీరడ తెనసిలపై వచిేన సరది ెంత లనస క్షుణిెంగా
పరీక్ిెంచడ న్నకి ఈ తరెంగాల డేట్క ఉపయోగపడుతుెందన్న పలువురడ పరిశోధకులు
● ఢీ కొట్ుుకోవడ న్నకి ముెందస ఆ రెండు కృష్ణ బిలాలకు స్ెంబెంధెంచిన స్మాచ రాన్ని
స్ాధయమెైనెంత మేర విశరోషరెంచ లన్న భకవిస్సతన ిరడ. ఇెందసకు అవస్రమెైన సరముయలేష్నో నస
చేపట్ు డ న్నకి పరిశోధకులకు భకరీ కెంపయయట్ిెంగ్ స్ామరిూెం అవస్రెం. అెందసవలో
పరపెంచవాయపత ెంగా ఔత ్హికులు ముెందసకు రావాలన్న వెస్ు వరీాన్నయా విశేవిద యలయాన్నకి

చెెందన జకారియా ఎట్ియన్ కోరారడ. ఒకోా డెస్ా ట్కప్ కెంపయయట్ర్స ఒక సరముయలేష్న్
న్నరేహిెంచగలదన్న పేరొాన ిరడ.
฀ తొలిస్ారి గగన విహారెం చేసరన పరపెంచెంలోనే పదీ విమానెం

● పరపెంచెంలోనే అతయెంత పదీ దెైన విమానెం మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా గగనవిహారెం చేసరెంద.
‘స్ాురట్ోలాెంచ్’ అనే ఈ లోహ విహెంగెం అమెరికాలోన్న కాలిఫ్ో రిియా నసెంచి బయలుదేరిెంద.
పరయోగెం అదసభతెంగా స్ాగిెందన్న విమాన పైలట్ ఎవాన్ థ మస్ తెలిపారడ.
● ఎెందసకు? : కక్షయలోకి చౌకలో ఉపగీహాలనస పరయోగిెంచడ న్నకి ఈ విమాన న్ని
రూప ెందెంచ రడ. ఉపగీహ పరయోగాల కోస్ెం భూమి నసెంచి న్నట్ు న్నలువుగా న్నెంగిలోకి దూస్సకళ్ేో
రాకట్ో నస పరస్త సతెం ఉపయోగిస్త సన ిరడ.
● స్ాురట్ోలాెంచ్ ఎగిరవ లాెంచ్ పాయడ్గా ఉపయోగపడుతుెంద. ఇద ఉపగీహెంతో కూడిన రాకట్నస
మోస్సకొన్న న్నెంగిలోకి మోస్సకళ్లతుెంద. అెందసకోస్ెం లాెంచ్ పాయడ్ అవస్రెంలేదస. ప డవెైన
రన్వే స్రిపో తుెంద.
● నేలమీద నసెంచి 10 కిలోమీట్రో ఎతు
త కు చేరడకున ిక రాకట్నస జారవిడిస్త సెంద. ఆ వెెంట్నే అద
పరజేలిెంచి అెంతరిక్షెంలోకి దూస్సకళ్లతుెంద. ఉపగీహాన్ని కక్షయలో పరవేశపడుతుెంద.
● రెండునిర గెంట్లపాట్ు : స్ాురట్ోలాెంచ్కు ఇపిట్ివరకూ నేల మీదే పరీక్షలు న్నరేహిెంచ రడ.
తొలిస్ారిగా ఏపరరల్ 13న రెండునిర గెంట్ల పాట్ు మొజావీ ఎడ రిపై అద గగనవిహారెం చేసరెంద.
● ఈ స్మయెంలో ఈ విమానెం గెంట్కు 304 కిలోమీట్రో వేగాన్ని అెందసకుెంద. 17వేల అడుగుల
ఎతు
త కు చేరడకుెంద.
● చౌక పరయోగాలపై కనసి : చిని ఉపగీహాలనస పరయోగిెంచే మారాట్లోకి పరవేశిెంచ లని
ఉదేీశెంతో మెైకోీస్ాఫ్టు స్హ వయవస్ాిపకుడు పాల్ అలెన్ ఈ పారజకుునస చేపట్కురడ. గత ఏడ ద
అకోుబర్సలో ఆయన మరణిెంచ క ఈ స్ెంస్ి భవిత అన్నశిేతిలో పడిపో యెంద. బిరట్న్కు చెెందన
బిలియన్సర్స రిచర్సు బకరన్న్ స్ెంస్ి వరిాన్ గలాకిుక్ కూడ ఇలాెంట్ి అెంతరిక్ష పరయోగ విమాన న్ని
రూప ెందెంచిెంద.
● రెండు బకడీలు : * సేాల్ు కాెంపో జిట్్ అనే ఇెంజిన్సరిెంగ్ కెంపన్స ఈ భకరీ విమాన న్ని
న్నరిాెంచిెంద. దీన్నకి రెండు బకడీలు ఉెంట్కయ.
● ఈ విమానెం వెడలుి ఫుట్బకల్ మెైద నెం కన ి పదీ గా ఉెంట్ుెంద. రకాల విసీత రణెం 117 మీట్రో
మేర ఉెంద. ఎయర్సబస్ ఎ380 రకా విసీత రణెం 80 మీట్రో కన ి తకుావే ఉెంట్ుెంద.

● దీన్నకి ఏకెంగా ఆరడ ఇెంజినస
ో ఉెంట్కయ.
పరతేయకతలు :
● విమానెం పేరడ : స్ాురట్ోలాెంచ్
● వెడలుి : ఫుట్కబల్ మెైద నెం కన ి ఎకుావ
● రకాల విసీత రణెం : 117 మీట్రడో
● ఇెంజినస
ో : ఆరడ , రెండు బకడీలు
● పరయోజనెం : కక్షయలోకి చౌకలో ఉపగీహాలనస పరయోగిెంచడ న్నకి ఈ విమాన న్ని
฀ మానవ కణజాలెం, రకత న ళ్ాలతో తీరడీ గుెండె

● మానవ కణజాలెం, రకత న ళ్ాలతో కూడిన తీరడీ ముదత
ర గుెండెనస ఇజారయెల్లోన్న ట్ెల్ అవివ్
విశేవిద యలయాన్నకి చెెందన శాస్త వ
ర ేతతలు మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా ఆవిష్ారిెంచ రడ. భవిష్యత్లో
ఇద మానవులకు అనసవెైన గుెండెలనస ఉతితిత చేయడ న్నకి, దెబబతిని గుెండెనస
పునరడతేత జిెంపచేయడ న్నకి దో హదపడే పట్ీులనస తయారడచేయడ న్నకి వీలు కలిిస్సతెందన్న
వివరిెంచ రడ. వీరడ ఉతితిత చేసరన గుెండె కుెందేలు గుెండె పరిమాణెంలో ఉెంద.
฀ విశేెంలో అతయెంత పురాతన అణువునస కొనసగొని శాస్త వ

ర ేతతలు
● విశేెంలో అతయెంత పురాతన అణువునస శాస్త వ
ర ేతతలు మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా కనసగొన ిరడ.
హీలియెం హైడెైడ్
ర అయాన్ (హచ్ఈహచ్+) అనే ఈ అణువు 1400 కోట్ో ఏళ్ో కిెందట్ ఏరిడిెందన్న
శాస్త వ
ర ేతతలు పేరొాన ిరడ. విశేెం పుట్ుుకకు కారణమెైన ‘బిగ్ బకయెంగ్’లో జన్నెంచిన తేలికపాట్ి
మూలకాల పునఃమిశీమాన్నకి న ట్ి పరతేయక ఉష్ోణ గీతలు దో హదపడు యన్న వివరిెంచ రడ. న డు
అయనెైజ్ు హైడోర జన్, నూయట్రల్ హీలియెం పరమాణువులు చరయ జరిపర హచ్ఈహచ్+నస
ఏరిరిచ య.
● తొలిన ట్ి విశేెంలో ఈ అణువుకు ఎెంతో పారధ నయత ఉనిపిట్ికర దీన్న ఆచూకర దొ రకలేదస.
1925లోనే ద న్నపై పరయోగశాలలో అధయయనెం చేశారడ. అవేమీ ఫలిత న్ని ఇవేలేదస. అయతే
‘హచ్ఈహచ్+’ గురితెంచదగు స్ాియలోనే ఉనిట్ు
ో 1970లలో వృది చేసరన ఖగోళ్-రస్ాయన
నమూన లోో వెలోడెైెంద. స్ూరడయడు లాెంట్ి నక్షతర లు తమ చివరి దశలో వెలువరిెంచే గీహ
నెబుయలాలోో దీన్ని పసరగట్ు వచేన్న తేలిెంద. దీన్న తరెంగ దెైరూఘ ెం 0.149 ఎెంఎెంగా గురితెంచ రడ.

అయతే ఈ తరెంగ దెైరాఘూన్నకి భూ వాత వరణెం ‘పారదరశకెం’ కాకపో వడెం వలో నేలమీదసని
అబా రవేట్రీలు దీన్ని పసరగట్ు లేకపో తున ియ.
● ఈ నేపథ్యెంలో ఎతత యన పరదేశెంలో స్ెంచరిస్త ూ విశాేన్ని పరిశ్రలిెంచే ‘స్ో ఫరయా’ అబా రవేట్రీన్న
ఇెందసకు ఉపయోగిెంచ రడ. అెందసలోన్న గవట్
ీ ఫ్ార్స-ఇన్ఫ్ారరడ్ సికోురమీట్ర్స త జాగా హచ్ఈహచ్
+ అణువునస గురితెంచిెంద. ఎన్జీసీ 7027 అనే గీహ నెబుయలాలో ఇద వెలుగు చూసరెంద.
● తొలిన ట్ి విశేెంలో ఉష్ోణ గీతలు 4000 కలిేన్ కన ి తకుావకు పడిపో యాయ. దీెంతో బిగ్
బకయెంగ్లో ఉతితత యన హైడోర జన్, హీలియెం, డూయట్ీరియెం, లిథయెం వెంట్ి తేలికపాట్ి
మూలకాల అయానసో తమ అయన్సకరణ స్ామరాిూన్నకి వయతిరవక కీమెంలో పునఃమిశీమాన్నకి
లోనయాయయ. ఫీర ఎలకాురనో తో హీలియెం కలవడెం ద ేరా మొట్ు మొదట్ి నూయట్రల్
పరమాణువునస ఏరిరిచ య. ఆ స్మయెంలో హైడోర జన్ ఇెంకా ఒట్ిు ప ర ట్కనో రూపెంలోనే ఉెంద.
హీలియెం పరమాణువులు ఈ ప ర ట్కనో తో కలసర హీలియెం హైడడ్
ెైర అయాన్ (హచ్ఈహచ్+)నస
ఏరిరిచ య. ఇద విశేెంలో ఏరిడు తొలి అణు బెంధెం. ఈ పునఃమిశీమ పరకయ
ిీ కొనస్ాగడెంతో
పరమాణు హైడోర జన్ ఆవిరభవిెంచిెంద. ఇద ఆధసన్నక విశాేన్నకి బకట్లు పరచిెంద.
฀ అెంగారకుడిపై కెంపన లు
● అెంగారకుడిపై మొదట్ిస్ారి కెంపన లకు స్ెంబెంధెంచిన శబకీలు రికారుయాయయ. మార్స్పై
పరిశోధనలు చేసేెందసకు న స్ా పరయోగిెంచిన ‘ఇన్సైట్’ అెంతరిక్ష నౌక ఈ కెంపన ల ధేనసలనస
గురితెంచిెంద. ఇన్సైట్లో అమరిేన సరసరాక్ ఎక్్పరిమెెంట్ ఫర్స ఇెంట్ీరియర్స స్ు క
ర ేర్స(ఎస్ఈఐఎస్)
పరికరెం ఈ నెల 6వ తేదీన ఈ కెంపన లనస రికారడు చేసరనట్ు
ో న స్ా తెలిపరెంద. గతేడ ద మేలో
ఇన్సైట్నస పరయోగిెంచగా డిసెంబర్సలో సరసరమోమీట్ర్సనస అద అెంగారకుడి ఉపరితలెంపై
ఉెంచిెంద. ఈ కెంపన లిి మారిుయన్ స్ో లార్స 128 కెంపన లుగా పరలుస్సతన ిరడ. ఇక
అెంగారకుడి అెంతరాభగెం నసెంచి మొట్ు మొదట్ిస్ారి వచిేన కెంపన లు ఇవే కావడెం
● ఇపిట్ివరకు అెంగారకుడిపై మారిే 14, ఏపరరల్ 10, ఏపరరల్ 11 తేదీలో ో అతయెంత చిని చిని
కెంపన లనస కూడ సరసరమోమీట్ర్స గురితెంచిెంద. అయతే స్ో లార్స 128 కెంపన లు
ఇెంతకుముెందస న స్ా చేపట్ిున మూన్ మిష్న్లో కనసగొని కెంపన లనస పో లి ఉన ియ.
దీెంతో స్ో లార్స 128 కెంపన లపైనే శాస్త వ
ర ేతతలు ఎకుావగా దృషరు కవెందీక
ర రిెంచ రడ. ఈ కెంపన లు
ఏరిడట్కన్నకి గల అస్లు కారణ న్ని విశరోషరస్త సన ిరడ. ఈ కెంపన లు చ లా చినివన్న,

ఇట్ువెంట్ి చిని చిని కెంపన లనస గురితెంచడమే ఇన్సైట్ నౌక అస్లు లక్షమన్న ఇన్సైట్
పరరన్న్పల్ ఇనెేసరుగవట్ర్స బూ
ర స్ బకనెర్సు తెలిపారడ. ఇన్సైట్ బృెంద న్నకి 128 కెంపన లు
మెైలురాయ లాెంట్ిదన్న, ఇలాెంట్ి స్ెంకవత ల కోస్ెం కొన్ని నెలలుగా త ము
ఎదసరడచూస్సతన ిమన్న శాస్త వ
ర ేతత ఫరల్ లాగొినెి తెలిపారడ.
฀ మూలికా మెందసలకు డీఎన్ఏ విశరోష్ణ

● మూలికా మెందసల వరీుకరణ - ఔష్ధ ల పారమాణీకరణతో స్ెంపరద య వెైదయెంపై విశేస్న్సయత
పెంచేెందసకు హైదరాబకద్లోన్న సెంట్ర్స ఫర్స సలుయలార్స అెండ్ మాలికుయలార్స
బయాలజీ(సీసీఎెంబీ), ఘాజియాబకద్లోన్న ఇెండియన్ ఫ్ారాాకోపరయా కమిష్న్(ఐపీసీ)
చేతులు కలిపాయ. ఈ మేరకు ఘాజియాబకద్లోన్న ఐపీసీ కారాయలయెంలో ఆ స్ెంస్ి సకీట్రీ-
సైెంట్ిఫరక్ డెైరకుర్స జి.ఎన్.సరెంగ్, సీసీఎెంబీ డెైరకుర్స రాకవశ్ మిశాీలు అవగాహన ఒపిెందెంపై
స్ెంతకాలు చేశారడ. ఈ స్హకారెం తక్షణెం అమలోోకి వస్సతెందన్న సీసీఎెంబీ ఓ పరకట్నలో
● డీఎన్ఏ విశరోష్ణ ఆధ రెంగా మూలికా మెందసలనస వరీుకరిెంచి డ కుయమెెంట్ేష్న్
చేయనసన ిరడ. తద ేరా వేల స్ెంవత్రాల స్ెంపరద య వెైదయ పరిజా ాన న్ని ఆధసన్నక శాసీత య
ర
పది తుల పరిధలోకి తీస్సకొచేేెందసకు రెండు స్ెంస్ి లు కలిసర కృషర చేస్త ాయ. ఫలితెంగా ఈ
ఔష్ధ ల విన్నయోగెం పరగడమే కాకుెండ విదేశాలకు ఎగుమతి చేసేెందసకు అవకాశెం
ఉెంట్ుెందన్న శాస్త వ
฀ ఆసరయా ఖెండెంతో భకరత ఉపఖెండెం ఢీ వలో పరిగిన ఆకి్జన్ పరిమాణెం

● భకరత ఉపఖెండెం ఒకపుిడు ఆసరయాలో భకగెంగా లేదస. 5 కోట్ో ఏళ్ో కిెందట్ ఆ భూభకగెం వచిే
ఆసరయానస ఢీ కొట్ిు, అకాడే సరిరపడిపో యెంద. ఆ పరిణ మెం వలో పరపెంచ మహాస్ముదర లోో
ఆకి్జన్ పరిగిెందన్న శాస్త వ
ర ేతతలు త జాగా తేలాేరడ. న ట్ి ఢీ పరిణ మెం వలో పరపెంచ ఖెండ లు,
నేల తీరడతెనసిలు, వాత వరణెం మారిపో యనట్ు
ో ఇపిట్ికవ వెలోడెైెంద.
● త జాగా అమెరికాలోన్న పరరన్్ట్న్ విశేవిద యలయ శాస్త వ
ర ేతతలు స్ూక్షా గవేలనస ఉపయోగిెంచి,
రాకాసర బలుోలు అెంతరిెంచిపో వడ న్నకి కొదీ కాలెం ముెందస.. అెంట్ే 7 కోట్ో ఏళ్ో కిెందట్ి నసెంచి 3
కోట్ో ఏళ్ో కిెందట్ మధయకాలెంలో స్ముదర లోో నతరజన్న విస్త ృతిపై ఒక రికారడునస తయారడచేశారడ.
ఇద పరపెంచ వాత వరణ అధయయన లకు చ లా అవస్రెం.

● భూమిపై జీవాన్నకి నతరజన్న చ లా కరలకెం. పరతి జీవికర ‘సరిర’ నతరజన్న అవస్రెం. ఈ వాయువుకు
స్ెంబెంధెంచి 15ఎన్, 14 ఎన్ అనే రెండు సరిర ఐస్ో ట్ోపులు ఉెంట్కయ. ఆకి్జన్ పరిమాణెం
పదీ గా లేన్న జలాలోో జరిగవ క్ీణత పరకయ
ిీ లో ‘సరిర’ నతరజన్న విన్నయోగమవుతుెంద. ఇెందసకు
14ఎన్ కొెంత ఎకుావగా విన్నయోగమవుతుెంద. అెందసవలో మహాస్ముదర లోో 15ఎన్తో పో లిసేత
14ఎన్ న్నష్ితిత న్న న్నరిరిెంచడెం ద ేరా అకాడి ఆకి్జన్ స్ాియన్న తెలుస్సకోవచసే.
● బులిో స్ముదర జీవుల శిలాజాలనస విశరోషరెంచడెం ద ేరా పరిశోధకులు కోట్ో ఏళ్ో కిెందట్ ఈ
వాయు న్నష్ితిత న్న గురితెంచగలుగుత రడ. తద ేరా ఒకపుిడు ఆకి్జన్ స్ాియలోో జరిగిన
మారడిలనస గమన్నెంచవచసే. స్ముదర జీవుల విస్త ృతిన్న ఆకి్జన్ న్నయెంతిరస్త సెంద. ఆకి్జన్
స్రిగాలేన్న జలాలు ఆ జీవులకు ఇబబెందకరెం.
● మహాస్ాగర నతరజన్న రికారడునస పరిశ్రలిసేత .. రాకాసర బలుోలు అెంతరిెంచిన కోట్ి స్ెంవత్రాల
తరాేత 15ఎన్తో పో లిసేత 14ఎన్ న్నష్ితిత ఎకుావగా ఉెంద. దీన్నబట్ిు అపిట్ోో స్ముదర లోో
ఆకి్జన్ స్ాియ తకుావగా ఉెండేదన్న తేలిెంద. వాత వరణెంలో వేడిమి ఎకుావగా ఉెండట్మే
ఇెందసకు కారణమన్న తొలుత భకవిెంచ రడ. అయతే మహాస్ముదరెంలో ఆకి్జన్, నతరజన్న
సైకో ెంి గ్లో తేడ ల వలేో ఇలా జరిగిెందన్న తేలాేరడ. ఆసరయానస భకరత్ ఢీ కొట్ు డెం వలో ట్ెథీస్ అనే
పురాతన స్ాగరెం మూస్సకుపో యెంద. ఖెండ లకు స్ెంబెంధెంచిన ఫలకాలు, స్ాగరెంతో వాట్ి
స్ెంధ నతలు కూడ మారిపో యాయ. ఈ నేపథ్యెంలో జరిగిన పరిణ మాలోో స్ాగరాలోో ఆకి్జన్
పరిగిెందన్న శాస్త వ
฀ లాలాజలెంతో రొముా, అెండ శయ కాయన్ర్స గురితెంపు

● రొముా, అెండ శయ కాయన్ర్సలనస గురితెంచేెందసకు స్రికొతత విధ న న్ని భకరత పరిశోధకులు
కనసగొన ిరడ. పరపెంచవాయపత ెంగా చోట్ుచేస్సకుెంట్ుని కాయన్ర్స స్ెంబెంధ మరణ లోో ఈ రెండు
రకాల వాయధసల వాట్క ఐదో వెంతు మేర ఉెంద.
● ఐఐట్ీ- రూరీాలోన్న బయోట్ెకాిలజీ విభకగాన్నకి చెెందన కిరణ్ అెంబట్ిపయడి నేతృతేెంలోన్న
పరిశోధకుల బృెందెం ఈ ఘనత స్ాధెంచిెంద. స్ెంపరద య విధ న లోో రకత నమూన లనస
సేకరిెంచి రొముా, అెండ శయ కాయన్రో నస గురితస్త సన ిరడ. అయతే లాలాజలెంలోన్న కొన్నిరకాల
ప ర ట్ీనోనస ఐఐట్ీ బృెందెం గురితెంచిెంద. అవి ఈ రెండు రకాల కాయన్రో వాయపరత కి స్ూచికలన్న వారడ

● రొముా, అెండ శయ కాయన్ర్స న లుగో దశలో ఉెండి మూడు సైకిళ్ో మేర కరమోథెరపర
చేయెంచసకుని రోగుల లాలాజల నమూన లనస ఆరోగయవెంతులతో పో లిే చూసర, ఈ
విష్యాన్ని న్నరిరిెంచ రడ. మూడు సైకిళ్ో మేర కరమోథెరపీ చేయెంచసకునివారిలో రోగ
ఉపశమన తీరడతెనసిలనస కూడ లాలాజల పరీక్ష ద ేరా తెలుస్సకోవచేన్న కిరణ్ చెపాిరడ.
● అయతే దీన్ని భకరీస్ి ాయలో రోగులపై పరీక్ిెంచి న్నరిరిెంచ లి్ ఉెందన్న తెలిపారడ. లాలాజలెం
ఆధ రెంగా కిోన్నకల్ పరీక్షల అభివృది దశగా ఇదో ముెందడుగు అన్న పేరొాన ిరడ.
฀ స్ూరడయడి రవడియో చితర లనస సరదిెం చేసన

ర పుణ శాస్త వ
ర ేతతలు
● స్ూరడయడికి స్ెంబెంధెంచి అతయెంత విస్ిష్ు మెైన రవడియో చితర లనస శాస్త వ
ర ేతతలు సేకరిెంచ రడ.
అెంతరిక్ష వాత వరణెం, భూమిపై అద చూపే పరభకవెం గురిెంచి అతయెంత కచిేతతేెంతో అెంచన
వేయడ న్నకి ఇద వీలు కలిిస్సతెందన్న చెబుతున ిరడ.
● స్ౌర కుట్ుెంబెంలోన్న అతయెంత శకితమెంతమెైన విస్ో ూట్కలు స్ూరడయడిపైనే
చోట్ుచేస్సకుెంట్ున ియ. వాట్ి వలో తలెతేత స్ౌర తుపానో వలో భూమిపై విదసయత్ స్రఫరా
దెబబతినడెం, కక్షయలోన్న ఉపగీహాలు మొరాయెంచడెం, జీపీఎస్ ఆధ రిత దకూ్చి వయవస్ి లో
లోపాలు వెంట్ివి తలెతత ుతుెంట్కయ. అెందసవలో అెంతరిక్ష వాత వరణ న్ని విశేస్న్సయెంగా
అరిెం చేస్సకోవడెం చ లా ముఖయెం.
● స్ూరడయడి వాత వరణెంలోన్న అయస్ాాెంత క్వతర లు, బకహయ వలయమెైన కరోన లు ఈ భకరీ
విస్ో ూట్కలకు పరధ న కారణెం. ఈ విస్ో ూట్కలనస కొలవడెం చ లా కష్ు ెం. రవడియో తరెంగ దెైరూఘ ెంలో
పరిశ్రలనలే ఈ స్మస్యకు మెరడగైన విరడగుడు. అయన వాట్ితోనూ స్మాచ రెం రాబట్ు డెం
చ లా కష్ు ెం. అకాడి నసెంచి వచేే ఉదు రాలు పరతి సకనసకూ మారిపో తుెంట్కయ.
ర యాలో కొతత గా అెందసబకట్ులోకి వచిేన మురిేస్న్ వెైడ్ఫీల్ు అరవీ (ఎెండబూ
ో ూఏ) స్ౌర
అధయయన లకు చ లా అనసవుగా ఉెంద. దీన్న స్ాయెంతో పుణలోన్న నేష్నల్ సెంట్ర్స ఫర్స
రవడియో ఆస్ోు ర ఫరజిక్్ (ఎన్సీఆర్సఏ) శాస్త వ
ర ేతతల నేతృతేెంలోన్న అెంతరాాతీయ పరిశోధకుల
బృెందెం పరిశోధన చేపట్ిుెంద. స్ౌర ఉదు రాలోో వేగెంగా జరిగవ మారడిలనస ఎపిట్ికపుిడు
న్నశితెంగా పరిశ్రలిెంచడ న్నకి పరతి అర సకనసకు ఫ్ ట్ోలు తీయడెం అవస్రెం. వివిధ
పౌనఃపున యలోో గెంట్కు ద ద పు 10లక్షల స్ౌర చితర లనస తీయాలి్ ఉెంట్ుెంద. ఇెందసకోస్ెం
శాస్త వ
ర ేతతలు ఇట్ీవల ఆట్ోమేట్ెడ్ స్ాఫ్టు వేర్స పైప్లెైన్నస ఇట్ీవల అభివృది చేశారడ. ఇద
అదసభతమెైన స్ిష్ు తతో స్ూరడయడి చితర లనస అెందెంచిెంద. అెంతరిక్ష వాత వరణ న్ని

అధయయనెం చేయడ న్నకి ఇవి వీలు కలిిెంచ యన్న పరిశోధనలో పాలగుని శాస్త వ
ర ేతతలు
฀ అెంతరిక్ష శిలల నసెంచి రక్షణకు కొతత విధ నెం

● భూమికి స్మీపెంలోన్న చినిపాట్ి శిలలనస చ లా ముెందసగానే గురితెంచే ఒక స్ాెంకవతిక
పరిజా ాన న్ని అమెరికా అెంతరిక్ష స్ెంస్ి ‘న స్ా’ శాస్త వ
ర ేతతలు ఆవిష్ారిెంచ రడ. దీన్నవలో ఆ
ఖగోళ్వస్సతవులు భూమిన్న ఢీ కొట్ు కుెండ న్నరోధెంచే చరయలకు వీలు కలుగుతుెందన్న
฀ శనగలో కొతత జనెట్ిక్ కోడ్నస అభివృది చేసన

ర ఇకిీశాట్
● శనగ స్ాధ రణెంగా చలో న్న వాత వరణెంలో పెండే పెంట్. పరపెంచవాయపత ెంగా పరిశ్రలిసేత కవవలెం
దక్ిణ సరయాలోనే ఇద 90 శాత న్నకి పైగా స్ాగవుతోెంద. పరడగుతుని ఉష్ోణ గీతలకు తోడు
కరవు పరిసి త
ర ుల కారణెంగా దగుబడి అనూహయెంగా తగుుతోెంద. రైతులకు నష్ు మూ
తీవరస్ి ాయలోనే ఉెంట్ోెంద. ఏకెంగా 70 శాతెం దగుబడిపై ఈ పరభకవెం పడుతోెంద.
● ఇలాెంట్ి తరడణెంలో ఇకిశ
ీ ాట్తోపాట్ు మరో 20 పరతిష్ాాతాక స్ెంస్ి లకు చెెందన 39 మెంద
శాస్త వ
ర ేతతలు కలిసర ఎెండనస తట్ుుకోవడెంతోపాట్ు మెంచి దగుబడి ఇచేేలా శనగ వెంగడ లనస
స్ృషరుెంచేెందసకు వీలుగా స్రికొతత జనెట్ిక్ కోడ్నస అభివృది చేశారడ. ఈ మేరకు ఇకిశ
ీ ాట్
కారాయలయెం ఏపరరల్ 30న ఒక పరకట్ననస విడుదల చేసరెంద. ఇెందసకోస్ెం 45 దేశాల నసెంచి 429
శనగ రకాల(లెైన్్)నస తీస్సకొన్నవీరడ జనసయ శరణ
ీ ి(జీన్ సీకేన్న్ెంగ్)న్న విజయవెంతెంగా పయరిత
చేయగలిగారడ. ఇద తెగుళ్లో, పెంట్న శిెంచే కరట్కాలు, ఉష్ోణ గీతలతో పాట్ు కరవు పరిసి త
ర ులు
తట్ుుకొన్న అధక దగుబడులనస స్ాధెంచే వెంగడ లనస అభివృది చేయడ న్నకి వీలవనసెంద. వీరడ
ఇలాెంట్ి మొతత ెం 13 లక్షణ లనస పరదరిశెంచే కాయెండిడేట్ జనసయవులనస గురితెంచ రడ.
● శనగ పయన న్నకి స్ెంబెంధెంచిన మాయపరెంగ్ : పరపెంచవాయపత ెంగా శనగ పెంట్స్ాగిెంచిన పయన
మారాున్సి శాస్త వ
ర ేతతలు గురితెంచ రడ. ఆసరయా, ఆఫరరకా దేశాలనసెంచే ఈ పెంట్ కొతత దేశాలకు
పరిచయమెైనట్ు
ో తేలిెంద. స్ారవెంతమెైన నేలలునిమధయధరా పారెంతెం నసెంచి అఫ్ాున్నస్ాిన్
మీదసగా భకరత్కి ఈ పెంట్ చేరినట్ు
ో తేలిెంద. ఎకాడెైతే తొలుత స్ాగు చేశారో అదేపారెంత న్నకి
రెండు శత బకీల తరాేత తిరిగి చేరడకునిట్య
ో గురితెంచ రడ. ఈ మాయపరెంగ్తో భవిష్యతులో జరిగవ
వాత వరణ మారడిలపై ముెందసగానే జాగీతతలు తీస్సకొన్న శనగ పెంట్పై ఆపరభకవెం లేకుెండ
చూసేెందసకు వీలవుతుెంద.

฀ స్బ్సమెరైన్ ‘వెలా’ జలపరవేశెం
● ఆధసన్నక పరిజా ానెంతో రూప ెందెంచిన జలాెంతరాుమి ‘వెలా’ జలపరవేశెం మే 6న జరిగిెంద. రక్షణ
రెంగెంలోన్న ఉతితు
త ల విభకగెం కారయదరిశ అజయ్ కుమార్స భకరయ వీణ చేతుల మీదసగా ఈ
జలాెంతరాుమి పారరెంభోత్వెం జరిగిెంద. ఇద మజగావ్ డ క్ షరప్బిలు ర్స్ లిమిట్ెడ్(ఎెండీఎల్)
సరదిెంచేసరన న లుగో దేశ్రయ జలాెంతరాుమి అన్న భకరత న వికాదళ్ెం పరకట్ిెంచిెంద.
● ఐఎన్ఎస్-వెలా 1973 నసెంచి 37 ఏళ్ో పాట్ు భకరత న వికా దళ్ెంలో సేవలెందెంచిెంద. 2010లో
జూన్ 25న దీన్నన్న విధసల నసెంచి తపరిెంచ రడ. త జాగాస్ాెంకవతిక పరిజా ానెంతో రూప ెందెంచిన
వెలా కొతత జలాెంతరాుమి అెందసబకట్ులోకివచిేెంద.
฀ 2022లో వినూతి పరయోగాన్నకి ‘న స్ా’ కస్రతు

త
● పరమాదకరమెైన గీహశకలాల నసెంచి భూమిన్న రక్ిెంచే స్ామరాిూన్ని స్మకూరడేకునే దశగా
అమెరికా అెంతరిక్ష స్ెంస్ి ‘న స్ా’ కరలక ముెందడుగు వేయబో తోెంద. మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా ఒక
వినూతి పరయోగాన్నిచేపట్ు బో తోెంద. ‘ద డబుల్ ఆసు రాయడ్ రీడెైరక్షన్ ట్ెస్ు’ (డ ర్సు)అనే
వయయమనౌకనస డిడిమోస్ అనే జెంట్ గీహశకల వయవస్ి తో ఢీ కొట్ిుెంచబో తోెంద. 2022లో దీన్ని
న్నరేహిెంచబో తునిట్ు
ో పరకట్ిెంచిెంద. ఈ ఖగోళ్ శిలతో భూమికి ఎలాెంట్ి పరమాదెం లేదన్న
฀ బూ
ో మూన్’నస ఆవిష్ారిెంచిన అమెజాన్ అధనేత
● పరపెంచెంలోనే అతయధక ధనవెంతుడు, అమెజాన్ అధనేతజఫ్ బరజోస్ మే 9న ‘‘లూన ర్స
లాయెండర్స’’నస ఆవిష్ారిెంచ రడ. దీన్నన్న తనస్ ెంత కెంపన్స అయన ‘‘బూ
ో ఆరిజిన్’’ అెంతరిక్ష
కెంపన్స రూపకలిన చేసరెంద . ఈవాహనెంలో 2024న ట్ికి స్ాెంకవతిక ఉపకరణ లతో పాట్ు
మనసష్ులనస కూడ చెందసరడిపైకి పెంపనసనిట్ు
● వాషరెంగున్లో న్నరేహిెంచిన కారయకీమెంలో ‘‘బూ
ో మూన్’’ పారజకుు వివరాలు వెలోడిెంచ రడ. దీన్ని
ఎపుిడు పరయోగిస్త ారనేద వెలోడిెంచలేదస. 2024 న ట్ికి చెందసరడిపై మనసష్ుల ఆవాస్ాలనస
న్నరిాెంచ లనసకుెంట్ున ిమన్న ఇెంతకుముెందస అమెరికా అధయక్షుడు ట్రెంప్ పేరొాన ిరడ. ఆ
లక్ాయన్నిబరజోస్ కెంపన్స చేరడకోవాలన్న పరయతిిస్సతనిట్ు
ో కన్నపరస్త ో ెంద. చెందసరడిపై
న్నరిాెంచబో యే మానవకాలన్సల నమూన లనస కూడ బరజోస్ పరదరిశెంచ రడ. చెందసరడి
దక్ిణధృవెంలో ఈ వాహన న్ని దెంపాలనసకుెంట్ున ిరడ. స్ౌరవయవస్ి లో అనేేష్ణ
వాహన లకు కూడ ఇద ఉపయోగపడుతుెంద.

● ఏమిట్ీ పారజకుు? : బరజోస్ 2000లో ‘‘బూ
ో ఆరిజిన్’’ కెంపన్సన్న స్ాిపరెంచ రడ. ఏట్క బిలియన్
డ లరడో వయయెం చేస్త సన ిరడ. భూమిపై కాలుష్ాయన్నకి కారణమవుతుని పరిశమ
ీ లనస
చెందసరడిపైకి తరలిెంచ లనేద బరజోస్ ఉదేీశెం. మానవులతో చెందమామపై కాలన్సలు
న్నరిాెంచ లనసకుెంట్ున ిరడ.
ో మూన్ లాయెండర్స’ విశరష్ాలు
‘బూ
● ఈ వాహనెం మూడు మెట్క్
ిర ట్నసిలకు పైగా బరడవు ఉెంట్ుెంద.
● 15 ట్కయెంకులోో ఇెంధనెం న్నెంపవచసే.
● భూమి నసెంచి బయలుదేరవట్పుిడు వాహనెం 33వేల పౌెండో బరడవుెంట్ుెంద. చెందసరడిపై
దగవస్రికి ఇెంధనెం తగిుపో తుెంద కాబట్ిు 7వేల పౌెండేో ఉెంట్ుెంద.
● 3.6 ట్నసిల బరడవునస చెందమామపైకి చేరేవచసే. నమూన లో మారడిలు చేసేత 6.5
ట్నసిలు కూడ తీస్సకళ్ో వచసే.
● న లుగు ఇనసపకాళ్ో పై ఇద న్నలుస్సతెంద.
● పైన ఉని డెక్లో ఉపకరణ లనస అమరేవచసే. మధయలో ఉని పదీ ట్కయెంకులో నెైట్రోజన్
ఇెంధన న్ని న్నెంపవచసే.
● న లుగు స్ేయెంచ లిత రోవరడో ఉెంట్కయ. ఇద చెందసరడి ఉపరితలెంపై తిరడగాడుత య.
త లో మనసష్ులకు ఉపయోగపడే వాహనెం కూడ ఇెందసలో ఉెంట్ుెంద.
฀ అభకయస్’ డోర న్నస విజయవెంతెంగా పరీక్ిెంచిన భకరత్

● భకరత్ మే 13న అభకయస్–హైసీిడ్ ఎక్్పాెండబుల్ ఏరియల్ ట్కరు ట్(హీట్) అనే డోర న్నస
విజయవెంతెంగా పరీక్ిెంచిెంద. ఒడిశాలోన్న చ ెందీపయర్సలో ఉని ఇెంట్ిగట్
వీ ెడ్ ట్ెస్ురవెంజ్లో ఈ
పరీక్షనస భకరత రక్షణరెంగ పరిశోధన, అభివృది స్ెంస్ి (డీఆర్సడీవయ) న్నరేహిెంచిెంద.
● ఆట్ోపైలట్ వయవస్ి స్ాయెంతో అభకయస్ ముెందసకుదూ స్సకళ్లతుెంద. ఇెందసలో చిని గాయస్
ట్రైబన్ ఇెంజినో తో పాట్ు దేశ్రయెంగా అభివృది చేసరన ఎెంఈఎెంఎస్ నేవిగవష్న్ వయవస్ి నస డీఆర్స
డీవయ శాస్త వ
ర ేతతలు విన్నయోగిెంచ రడ.
฀ చెందసరడిపై మహిళ్నస దెంచే ‘ఆరుమిస్’

● చెందసరడిపైన మహిళ్ా వయయమగామిన్న దెంచేెందసకుచే పట్ిున పారజకుుకు అమెరికా అెంతరిక్షస్ెంస్ి
‘ఆరుమిస్’ అన్న పేరడ పట్ిుెంద. అయతే 2024లో చేపట్ు దలచిన ఈపరతిష్ాాతాక యాతరకోస్ెం

ఆస్ెంస్ి ఇెంకా న్నధసల వేట్లో ఉెంద. వాస్త వాన్నకి ఈపారజకుునస 2028లో స్ాకారెంచేయాలన్న
న స్ా అనసకుెంద.
● ఆరుమిస్.. అపో లోకు కవల స్ో దరి. అపో లో పేరిట్ 1969 నసెంచి 1972 మధయకాలెంలో 12
మెంద వయయమగాములనస న స్ా చెందసరడి మీదకు పెంపరెంద.
฀ 13 పేలోడో తో చెందరయాన్-2 పరయోగెం

● చెందరయాన్-2 ఉపగీహెంలో 13 పేలోడ్లు అమరేనసనిట్ు
ో భకరత అెంతరిక్ష పరిశోధన స్ెంస్ి
(ఇస్ో ర ) వెలోడిెంచిెంద. స్ెంస్ి అధకారడలు మే 15న ఈమేరకు ఓ పరకట్న విడుదల చేశారడ. ఈ
ఉపగీహెం ఆరిబట్ర్సలో 8, లాయెండర్సలో 3, రోవర్సలో 2 పేలోడుో ఉెంచనసనిట్ు
ో అెందసలో
వివరిెంచ రడ. ఇవన్సి స్ేదేశ్రపేలోడుో కాగా మరో పరయోగాన్ని అమెరికాలోన్న న స్ా నసెంచి
చేపట్ు నసన ిరడ
฀ కోత లేకుెండ నే శస్త చి

ర కిత్ చేసే స్ూక్షాదరిశన్న
● అనేక వాయధసలకు వేగెంగా న్నరాిరణ, చికిత్ చేసే ఒకపరతేయక మెైకోీస్ో ాపునస కనడ శాస్త వ
ర ేతతలు
అభివృది చేశారడ. దీన్నద ేరా శరీరాన్నకి ఎలాెంట్ి కోత పట్ు కుెండ నే శస్త చి
ర కిత్లు
చేయడ న్నకివీలవుతుెందన్న వారడ తెలిపారడ. ఇద స్జీవ కణజాలాన్ని డిజిట్ల్గా స్ాాన్
చేయడమేకాకుెండ లేజర్సతో ఉతినిమయేయ వేడిమి తీవరతనస పెంచడెం ద ేరా
కణజాలాన్నకిచికిత్ చేయగలదస.
● స్మస్య న్నరిీష్ుెంగా ఎకాడ ఉెందో గురితెంచడ న్నకి, అద ఏెంట్నిద తేలేడ న్నకి, అపిట్ికపుిడు
చికిత్ అెందెంచడ న్నకి ఇద స్ాయపడుతుెంద. ఈకీమెంలో చరాాన్నకి కోత పట్కులి్న అవస్రెం
లేదన్న పరిశోధనలో పాలుపెంచసకునిఇమెయ హయవాెంగ్ పేరొాన ిరడ. చరాెం, కనసి,
మెదడు లేద ఇతర ముఖయన్నరాాణ లోోన్న న డులు, రకత న ళ్ాలోో కచిేతమెైన చికిత్కు ఇద
దో హదపడుతుెందన్న వివరిెంచ రడ. చరా కాయన్ర్స వెంట్ి వాయధసల న్నరాిరణలో విపో వాతాక పాతర
పో షరస్త సెందన్న తెలిపారడ.
● ట్ెలిస్ో ాపునకు స్ెంబెంధెంచిన ఒక బులిో వెరిన్నస అభివృది చేసర ద న్నస్ాయెంతో ఎెండో స్ ాపీ
స్మయెంలో స్ూక్షాస్ాియ పరిశ్రలనలు, చికిత్లు చేయడ న్నకిపయ
ర త ిలు
జరడగుతున ియన్న శాస్త వ
ర ేతతలు తెలిపారడ. అయతే త ము ‘ఫ్ాస్ు వీడియో రవట్ ఇమేజిెంగ్’నస
స్ాధెంచి, వెైదయ అవస్రాలకు మొట్ు మొదట్ిస్ారిగావిన్నయోగెంలోకి తెచ ేమన్న వివరిెంచ రడ.

฀ భకరత్లో మారిన ‘కిలో’ లెకా
● భకరత్లో కిలో లెకా మారిెంద. 60 దేశాలకు చెెందన పరతిన్నధసలు.. బరడవులు, కొలతలపై
నవెంబరడ 16, 2018న పారిస్లో స్మావేశమెై ఓతీరాానెం చేశారడ. అెందసలో భకగెంగానే ఏడు
పారమాణిక కొలతలోో న లుగిెంట్ికి కొతత పరమాణ లు న్నరవీశిెంచ రడ. ఆ పరపెంచ తీరాాన లకు
అనసగుణెంగా అెంతరాాతీయ కొలమాన ల విధ నెంలోన్న ఏడు పారథ్మిక యూన్నట్ో లోన్న కిలో,
యాెంపరయర్స(విదసయతు
త యూన్నట్), కలిేన్(వేడి), మోల్(అణువుల స్ెంఖయ)లనసమే 20న
భకరతదేశెంలో కూడ నవీకరిెంచ రడ.
● ఇపిట్ివరకు పారిస్ నగరాన్నకి స్మీపెంలోన్న సవరస్ పారెంతెంలోన్న భూగరభెంలో అతయెంత
కట్ుుదట్ు మెైన భదరత మధయ మూడు జాడీల కిెంద అరచేతి పరిమాణెంలో ఉని కిలో రాయన్న
పరమాణెంగా తీస్సకునేవారడ. ద న్న పేరడ ‘ల్దగాీెండ్ కవ’.
● వివిధ దేశాలకు చెెందన అధకారడలు 40 ఏళ్ో కు ఒకస్ారి తమ దగు ర ఉని కిలోరాయన్న
ఫ్ారన్్లోన్న సవరస్కు తీస్సకళ్లో .. ద న్న బరడవుతో స్రిచూస్సకునేవారడ. దేశవాయపత ెంగా ద నేి
పరమాణెంగా తీస్సకునేవారడ. పరపెంచెంలో కిలో బరడవునస కొలవడ న్నకి కచిేతమెైన పరమాణెం
ఇదే. ఇపుిడీ పరమాణ న్నిమారవేశారడ. ‘ల్ద గాీెండ్ కవ’కు బదసలు కొతత పరమాణ న్ని
తీస్సకొచ ేరడ. అయతే.. ఈ న్నరణయెంతో కిలో రాళ్లో ఏమీ మారవు. వీట్న్నిట్ిన్స తూచే
నమూన రాయమాతరమే మారిెంద.
฀ జనసయ తీరడనస బట్ిు వయకితగత వెైదయెం

● రోగుల జనసయ తీరడతెనసిలనస బట్ిు వారికవ పరతేయకమెైన చికిత్లు అెందెంచే దశగా శాస్త వ
ర ేతతలు
కరలక ముెందడుగు వేశారడ. జనసయకీమాన్ని వేగెంగా గురితెంచే ఒక వినూతి కెంపయయట్ర్స
పో ర గాీమ్సనస వారడఅభివృది చేశారడ. వయకితగత జనసయశాస్త ెంర లో పురోగతి వలో
అతయెంతకచిేతతేెంతో కూడిన వెైదయ పరిరక్షణ స్ాధయమవుతుెంద. ఇెందసలో ఆ
వయకితకవపత
ర ేయకమెైన జనసయ లక్షణ లపై దృషరు ఉెంట్ుెంద. ద న్న ఆధ రెంగా అతయెంతకచిేతమెైన
చికిత్ అెందస్ాతరడ.
● ‘పలో ’ అనే త జా పో ర గాీమ్స ఇెందసకు వీలు కలిిస్సతెంద. ఒక వయకిత జనసయ పట్కన్ని
ఆవిష్ారిెంచేెందసకు ఇద దశలవారీ విధ న న్ని అవలెంబిస్సతెంద. పరస్త సతముని అతుయతత మ
విధ న లతో పో లిసేత మరిెంత మెరడగాు, అతయెంత కచిేతతేెంతో ఈ పరకయ
ిీ నస పయరిత చేస్త సెంద.
దీన్నవలో శారీరక, జనసయరడగాతలనస మరిెంత మెరడగాు గురితెంచడ న్నకి, న్నవారిెంచడ న్నకి,

అన రోగయెంపై ముెందస్సత అెంచన లు వేయడ న్నకి వీలవుతుెందన్న ఆసేులి
ర యన్ నేష్నల్
విశేవిద యలయాన్నకి చెెందన యులిన్ పేరొాన ిరడ.
฀ పీఎస్ఎల్వీ సర–46 పరయోగెం విజయవెంతెం

● అెంతరిక్ష పరయోగాలోో భకరత అెంతరిక్ష పరిశోధన స్ెంస్ి (ఇస్ో ర ) తిరడగులేన్న శకితగా
అవతరిెంచిెంద. శ్రీ ప ట్ిు శ్రీరాములు నెలో ూరడజిలాో శ్రీహరికోట్లోన్న స్తీష్ ధ వన్ సేిస్ సెంట్ర్స
(ష్ార్స) నసెంచి పరయోగిెంచిన పీఎస్ఎల్వీ సర–46 పరయోగెం విజయవెంతమెైెంద.
● ష్ార్సలోన్న మొదట్ి పరయోగ వేదక నసెంచిమే 22న ఉదయెం 5.30 గెంట్లకు పో లార్సశాట్ిలెైట్
లాెంచిెంగ్ వెహికల్ (పీఎస్ఎల్వీ)సర–46 ఉపగీహ వాహక నౌక 615 కిలోల బరడవెైన రాడ ర్స
ఇమేజిెంగ్ ఎర్సత అబా రవేష్న్ శాట్ిలెైట్ (రీశాట్–2బీ)నస విజయవెంతెంగా రోదసీలోకి మోస్సకళ్లో ెంద.
● పరయోగిెంచిన తరాేత 15.25 న్నమిష్ాలకు పీఎస్ఎల్వీ సర–46 రాకట్..రీశాట్ ఉపగీహాన్ని
భూమికి 556 కిలోమీట్రో ఎతు
త లో లోయర్స ఎర్సత ఆరిబట్లో విజయవెంతెంగా పరవేశపట్ిుెంద.
ఉపగీహెం కక్షయలోకి చేరిన వెెంట్నే బరెంగళ్ూరడలో ఇస్ాురక్ భూకవెందరెం శాస్త వ
ర ేతతలు ఉపగీహాన్ని
తమ అధీనెంలోకి తీస్సకున్న పరయవేక్ిస్త సన ిమన్న పరకట్ిెంచ రడ. ఉపగీహాన్నకి అమరిేన 3.6
మీట్రడో వాయస్ారిెం కలిగిన రాడియల్ రిబ్స యాెంట్ెన ి విచసేకోవడెంతో ఉపగీహెం
పన్నచేస్త సనిట్ుు తెలిపారడ. పరయోగ విజయెంతో ష్ార్స శాస్త వ
ర ేతతలతో ఇస్ో ర చెైరాన్ క.శివన్
ఆనెంద న్ని పెంచసకున ిరడ.
● న లుగు దశలోో..: పీఎస్ఎల్వీ రాకట్నస న లుగుదశలోో స్ాురపాన్ బూస్ు రో డ లేకుెండ
పరయోగిెంచ రడ. స్ాురపాన్ బూస్ు రో డ లేకుెండ చేసరన పరయోగాన్ని కోర్స అలోన్ పరయోగెం అెంట్కరడ.
44.4 మీట్రో ఎతు
త ని పీఎస్ఎల్వీ రాకట్ పరయోగ స్మయెంలో 290 ట్నసిల బరడవుతో
పరయాణెం పారరెంభిెంచిెంద. 139 ట్నసిల ఘన ఇెంధనెంతో 1.50 న్నమిష్ాలకు మొదట్ి దశనస
విజయవెంతెంగా న్నరేహిెంచ రడ. ఆ తరాేత 41 ట్నసిల దరవ ఇెంధనెంతో 4.22 న్నమిష్ాలకు
రెండో దశ, 7.65 ట్నసిల ఘన ఇెంధనెంతో 9.23 న్నమిష్ాలకు మూడో దశ, 1.6 ట్నసిల దరవ
ఇెంధనెంతో 14.42 న్నమిష్ాలకు న లుగో దశనస పయరిత చేశారడ.
● 15.25 న్నమిష్ాలకు 615 కిలోల బరడవు కలిగిన రీశాట్–2బీ ఉపగీహాన్నిభూమికి 556
కిలోమీట్రో ఎతు
త లో భూమధయరవఖకు 37 డిగల
ీ వాలులో స్న్సరెంకీనస్ ఆరిబట్లోన్న లోయర్స ఎర్సత
ఆరిబట్లో విజయవెంతెంగా పరవేశపట్కురడ. ఈ ఉపగీహెం ఐదేళ్ోపాట్ు సేవలు అెందస్సతెంద. పీఎస్
ఎల్వీ రాకట్ కోర్స అలోన్ దశతో ఇద 14వ పరయోగెం. అదేవిధెంగా ఈ ఏడ ద మూడో పరయోగెం,

మొదట్ి పరయోగ వేదక నసెంచి 36వ పరయోగెం, పీఎస్ఎల్వీ సరరీస్లో 48వ పరయోగెం, ష్ార్స
కవెందరెం నసెంచి 72వ పరయోగెం కావడెం విశరష్ెం.
● న్నఘా అవస్రాల కోస్ెం .. : పీఎస్ఎల్వీ సర–46 రాకట్ ద ేరా రాడ ర్స ఇమేజిెంగ్ ఎర్సత అబా రవేష్న్
శాట్ిలెైట్ (రీశాట్–2బీ)ఉపగీహాన్ని విజయవెంతెంగా పరవేశపట్కురడ. భకరతదేశ స్రిహదసీలోో
ఉగీవాదసల కదలికలనస కన్నపట్ేుెందసకు ఇద ఉపకరిెంచనసెంద. అతయెంత అధసన తన స్ాెంకవతిక
పరిజా ానెంతో రూప ెందెంచిన రీశాట్–2బీలో ఎక్్ బకెండ్ అపారేర్స రాడ ర్స అనే ఉపకరణ న్ని
అమరాేరడ. ఈ ఉపగీహెం దట్ు మెైన మేఘాలు కముాకున్న భూమి కన్నపరెంచకపో యన
అతయెంత న ణయ మెైన ఛ యా చితర లనస తీసర పెంపుతుెంద.
● ఉగీ కదలికలే కాకుెండ వయవస్ాయ రెంగాన్నకి, అట్వీ శాఖకు, పరకృతి వెైపరీత యలు
స్ెంభవిెంచినపుిడు అతయవస్ర సేవలు అెందస్సతెంద. భూమిపై ఎలాెంట్ి విపతార పరిసి త
ర ులు
ఉన ి అతయెంత న ణయమెైన ఛ యాచితర లనస అెందెంచడెం ఉపగీహెం పరతేయకత. ఇపిట్ివరకు
రీశాట్–1, రీశాట్–2, స్ాాట్శాట్ అనే మూడుఉపగీహాలు సేవలు అెందస్సతన ియ. రీశాట్
ఉపగీహాల సరరీస్లో ఇపుిడు పరయోగిెంచిెంద న లుగోద కావడెం విశరష్ెం.
฀ శ్రీసరట్ీ వీఆరీే ఉతితు

త లు ‘ఇస్ో ర ’కు అెందజవత
● చితూ
త రడ జిలాో శ్రీసరట్ీలోన్న వీఆర్సవీ ఆసరయా పసరఫరక్ ఉతితిత కరాాగారెంలో తయారైన
దేశెంలోనే అతిపదీ దరవ హైడోర జన్ న్నలే ట్కయెంకునస భకరతీయ అెంతరిక్ష పరిశోధన స్ెంస్ి (ఇస్ో ర )
ఛెైరాన్ డ కుర్స క.శివన్ మే 22న లాెంఛనెంగా సీేకరిెంచ రడ. ఈ ట్కయెంకునస శ్రీహరికోట్ రాకట్
కవెందరెంలో ఉపయోగిస్త ారడ. ఈ స్ెందరభెంగా డ కుర్స శివన్ మాట్కోడుతూ దరవహైడోర జన్ న్నలే
ట్కయెంకునస పయరిత దేశవాళ్ల పరిజా ానెంతో రూప ెందెంచి ఇస్ో ర కు అెందెంచినెందసకు స్ెంస్ి
యాజమానయ పరతిన్నధ బృెంద న్ని అభినెందెంచ రడ.
฀ జూపరట్ర్స అయస్ాాెంత క్వతరెంలో మారడిల గురితెంపు

● జూపరట్ర్స అెంతరు త అయస్ాాెంత క్వతెంర కాలకీమెంలో మారడిలకు లోనవుతోెందన్న అమెరికా
అెంతరిక్ష పరిశోధన స్ెంస్ి (న స్ా) వయయమనౌక గురితెంచిెంద. భూమికి వెలుపల ఈ తరహా కరలక
అెంశాన్ని గురితెంచడెం ఇదే తొలిస్ారి.
● సకుయలర్స వేరియేష్న్గా పరలిచే ఈ కరలకాెంశాన్ని జూపరట్ర్స చసట్య
ు తిరడగుతుని న స్ా జునో
వయయమనౌక గురితెంచిెంద. జూపరట్ర్సలోన్న వాత వరణ గాలుల కారణెంగా ఈ తరహా మారడిలు
చోట్ు చేస్సకుెంట్ునిట్ు
ో భకవిస్సతన ిరడ. ఇవి గీహెం ఉపరితలెం నసెంచి 3 వేల కి.మీ. లోతుల

ద కా విస్త రిెంచినట్ు
ో చెబుతున ిరడ. ఈఅధయయనెం వలో జూపరట్ర్స అెంతరు త న్నరాాణ న్ని,
భూమి అయస్ాాెంత క్వతెంర లో మారడిలనస మరిెంత మెరడగాు అవగాహన చేస్సకోవడ న్నకి
తోడిడుతుెందన్న పరిశోధకులు చెబుతున ిరడ
฀ బరహో ాస్ క్ిపణి పరీక్ష విజయవెంతెం

● భకరత వెైమాన్నక దళ్ెం (ఐఏఎఫ్) మే 22న స్ూపర్స స్ో న్నక్ బరహో ాస్ కూ
ీ యజ్ క్ిపణిన్న
విజయవెంతెంగా పరీక్ిెంచిెంద. గగనతలెం నసెంచి పరయోగిెంచే ఈ క్ిపణిన్న స్స-30 ఎెంకవఐ (SU -
30 MKI ) యుది విమానెం నసెంచి పరీక్ిెంచ రడ.
● 2.5 ట్నసిల బరడవుెండే గగనతలెం నసెంచి నేలపైకి పరయోగిెంచ గలిగవ ఈ క్ిపణి 300 కి.మీ.
వరకు లక్ాయలనస ఛేదెంచ గలుగుెంద. ఇద శబీ ెంకన ి మూడురట్ు
ో ఎకుావ వేగెంతో
పయన్నస్సతెంద. ఈ క్ిపణి ఐఏఎఫ్ స్ామరాిూన్ని గణన్సయెంగా పెంచసతుెందన్న సైన్నక అధకారడలు
పేరొాన ిరడ. యుది విమానెం ద ేరా క్ిపణి పరీక్ష స్ాఫీగా స్ాగిెందన్న, న్నరవీశిత లక్ాయన్ని
విజయవెంతెంగా ఛేదెంచిెందన్న ఐఏఎఫ్ అధకార పరతిన్నధ అనసపమ్స బరనరీా వెలోడిెంచ రడ.
● 2017 నవెంబర్స 22న ఈ తరహా విభకగెంలోన్న క్ిపణితో గగనతలెం నసెంచి ఉపరితలెంపై లక్ాయన్ని
విజయవెంతెంగా ఛేదెంచడెం ద ేరా పరపెంచెంలోనే తొలి వెైమాన్నక దళ్ెంగా ఐఏఎఫ్ పేరొెందెంద.
త జా పరీక్ష రెండో ద.
฀ కాగితెం పడవల స్ూూరితగా.. కొతత మూల పద రాిలకు శాస్త వ

ర ేతతల రూపకలిన
● కాగిత న్ని వివిధ రకాలుగా మడతపట్ిు పడవలు, రాకట్ు
ో వెంట్ివి తయారడ చేయడెం అెందరికర
తెలిసరెందే. ‘ఒరిగామి’గా పరలిచే ఈ జపన్సస్ కళ్నస స్ూూరితగా తీస్సకున్న.. వయయమనౌకలు దేనెైిన
ఢీకొట్ు కుెండ న్నవారిెంచేపర తేయక మూల పద రాిలనస అమెరికా శాస్త వ
ర ేతతలు రూప ెందస్సతన ిరడ.
తిరిగి విన్నయోగిెంచే వయయమనౌకలోో కూడ వీట్ిన్న ఉపయోగిెంచే దశగా పరిశోధనలు చేస్త సన ిరడ.
● స్ాధ రణెంగా తిరిగి విన్నయోగిెంచే రాకట్ో నస కిెందకు దెంచడెం (లాయెండిెంగ్)చ లా ఒతిత డితో
కూడుకుని పన్న. లాయెండిెంగ్ పాయడ్లు నసెంచి ఎదసరయేయ ఈఒతిత డిన్న తట్ుుకోవాలెంట్ే అెందసకు
అనసగుణమెైన రాకట్ కాళ్ో (లెగ్్)నస రూప ెందెంచడెం ఓ మారు ెం.
● ఇెందసకు దో హదపడే వినూతి మూల పద రాిన్ని అమెరికాలోన్న వాషరెంగున్
విశేవిద యలయాన్నకి చెెందన శాస్త వ
ర ేతతలు ‘ఒరిగామి’ స్ూూరితతో అభివృది చేశారడ. ఈ
పద రాిలతో రూప ెందెంచిన పరికరాలు మడతలు పడట్ెం ద ేరా ఒతిత డిన్న స్ెంగీహిస్త ాయ.
ఏదెైన ఢీ కొట్ు డెం వలో కలిగవ పరభకవాన్ని ఆ పద రిెం లాగవస్త సెంద .

฀ కొతత రకెం ‘ఆకాశ్’ పరీక్ష విజయవెంతెం
● ఉపరితలెం నసెంచి గగనతలెంలోన్న లక్ాయలనస ఛేదెంచగల ఆకాశ్ క్ిపణికి స్ెంబెంధెంచిన
కొతత వెరిన్నస రక్షణ పరిశోధన, అభివృది స్ెంస్ి (డీఆర్సడీవయ) విజయవెంతెంగా పరీక్ిెంచిెంద.
అెందసలో కొతత గా అభివృది చేసరన దేశ్రయ ‘సీకర్స’నస శాస్త వ
ర ేతతలు ఉపయోగిెంచ రడ. ఒడిశా
తీరాన్నకి చేరడవలో బకలేశేర్స నసెంచి ఈపరీక్షనస న్నరేహిెంచ రడ.
● స్ూపర్సస్ో న్నక్ వేగెంతో దూస్సకళ్ేో ఈ అస్త ెంర 25 కిలోమీట్రో దూరెంలోన్న లక్ాయల
యుది విమాన లు, హలికాపు రో డ, డో నోనస నేలకూలేగలదస. 18వేల మీట్రో ఎతు
త వరకూ
చేరడకోగలదస. ఈక్ిపణిలో శకితమెంతమెైన ఘన ఇెంధన న్ని, రామ్సజట్ రాకట్ పరిజా ాన న్ని
ఉపయోగిెంచ రడ. స్మీకృత గైడెడ్ క్ిపణి అభివృది కారయకీమెం కిెంద అభివృది చేసరన
ఐదసక్ిపణులోో ఈఅస్త ెంర కూడ ఒకట్ి. దీన్న కచిేతతేెం, పరిధన్న పెంచేెందసకు డీఆర్సడీవయ
కస్రతు
త చేస్త ో ెంద. ఆకాశ్నస ఇపిట్ికవ వెైమాన్నకదళ్ెం, సైనయెంలో పరవేశపట్కురడ.
฀ వెంద రోజులోో 5జీ ట్్రయల్్

● కొతత ట్ెలికాెం శాఖ మెంతిరగా జూన్ 2న బకధయతలనస సీేకరిెంచి రవి శెంకర్స పరస్ాద్ దూకుడు
పెంచ రడ. మరో వెంద రోజులోో 5 జీ ట్రయల్్నస పారరెంభిస్ాతమన్న పరకట్ిెంచ రడ. అలాగవ హయవావే
5 జీ ట్రయల్్లో పాలగునేఅెంశాన్ని సీరియస్గా ఆలోచిస్ాతమన్న చెపాిరడ. భకరతదేశెంలో 5 జి
ట్రయల్్ పారరెంభిెంచడ న్నకి 100 రోజుల గడువున్న న్నరణయెంచ రడ . ఈ కాయలెెండర్స
స్ెంవత్రెంలోనే 5 జీ ఆధ రిత తదసపరి సికురమేేలెం న్నరేహిస్త ామన్న చెపాిరడ.
● ట్రయల్ మొదలెైన తరడవాత 5 జిలో పాలగునడెం అనేద తపిన్న స్రికాదస అన్న, భదరత
స్మస్యలతో స్హా ఒక కెంపన్స పాలగుెంట్ుెంద లేద అనేద స్ెంకిోష్ుమెైెందన్న కవెందరమెంతిర
పేరొాన ిరడ.ముఖయెంగా ఈ పారధ నయత జాబిత లో పరభుతే రెంగ స్ెంస్ి లెైన బిఎస్ఎన్ఎల్,
ఎెంట్ిఎన్ఎల్ కరలకెంగాఉెంట్ుెందన ిరడ. ఎెందసకెంట్ే, ఈ రెంగెంలో పరభుతే రెంగ స్ెంస్ి ఉన్నకి
స్మెంజస్మన్న త నస భకవిస్సతన ినన ిరడ.నరవెందర మోదీ నేతృతేెంలోన్న గత పరభుతేెంలో
ఐట్ీ, న యయశాఖమెంతిరగా ఉని స్ెంగతి తెలిసరెందే.
฀ మలేరియానస అదసపు చేయడెంలో శాస్త వ

ర ేతతలు ముెందడుగు
● మలేరియానస అదసపు చేయడెంలో శాస్త వ
ర ేతతలు ముెందడుగు వేశారడ. ఆసేులి
ర యాలోకన్నపరెంచే
ఓ రకెం స్ాల్దడులో ఉెండే విష్ెంలోన్న జనసయవులతో అభివృది చేసరన ఫెంగస్నస
మలేరియావాయపరత కి కారణమయేయ ఎన ఫరలిస్ దో మల స్ెంహారెంలో విన్నయోగిెంచి మెంచి

ఫలిత లు స్ాధెంచ రడ.మలేరియానస వాయపరత చేసే ఆడ ఎన ఫరలిస్ దో మలకు హాన్న కలిగిెంచే
‘మెట్రీజియమ్స పరెంగీిన్్’అనే ఫెంగస్నస శాస్త వ
ర ేతతలు వృది చేశారడ.
● 6,500 చదరపు అడుగుల విసీత రణెంలో కృతిరమెంగా ఓ పారెంత న్ని స్ృషరుెంచి, అకాడ ఈ ఫెంగస్
పరిగవ ఏరాిట్ు
ో చేశారడ. జనసయపరెంగా మారడిలు చేసరన ఈ ఫెంగస్ చ లావేగెంగాదో మల
పారణ లనస హరిెంచిెంద. కవవలెం 45 రోజులోోనే అకాడి 99 శాతెం దో మలనస న్నరూాలిెంచగలిగారడ.
฀ సరట్ోన్నన్ గాీహకాల గుట్ుు రట్ుు

● సరట్ోన్నన్ గాీహకాల స్ెంచ ర మారాున్ని సీసీఎెంబీ శాస్త వ
ర ేతతలు కణ లోో గురితెంచ రడ.
స్ాధ రణెంగా మనెం వాడే మెందసలోో ద ద పు 40 శాతెం.. జీప ర ట్ీన్ కపుల్ు రిసపాుర్స్ (జీపీసీఆర్స
) ఆధ రెంగానే పన్నచేస్త ాయ. ఈ జీపీసీఆర్సలు వారాతహరడలాోెంట్ివి. బయట్ నసెంచి కణ లోోకి
స్మాచ రాన్ని అెందస్ాతయ. అెంత కరలకమెైన జీపీసీఆర్సలు ఎెండో సైట్కసరస్ పది తిలో కణ లోోకి
పరవేశిస్ాతయ. ఇెంతవరకూ శాస్త వ
ర ేతతలకు తెలుస్స. కాన్స.. ఎెండసైట్కసరస్ ఎలా
న్నయెంతిరతమవుతుెంద? జీపీసీఆర్సలు కణ లోోకి ఎలా పరవేశిస్ాతయ? అనే పరశిలకు స్ిష్ు మెైన
స్మాధ నెం తెలియదస. దీన్నపై సీసీఎెంబీకి చెెందన ప ర ఫస్ర్స అమిత బ్స చట్ోుపాధ యయ బృెందెం
పరిశోధన చేసరెంద. జీపీసీఆర్స గాీహకాల వరాున్నకి చెెందన సరట్ోన్నన్ గాీహకెం ఎెండో సైట్ ోసరస్లో
కరలకమెైనదన్న వారి పరిశోధనలో తేలిెంద.
● న డీ, మానసరక రడగాతలెైన ఆెందో ళ్న, కుెంగుబకట్ు వెంట్ివాట్ిన్న న్నవారిెంచే మెందసలకు
లక్షయస్ాినెం ఈ సరట్ోన్నన్ గాీహకెం. ఇవి కణ ల లోపలిభకగెంలోకి కణతేచ లోోన్న కాోథ్రిన్ పయత
పయయబడిన గుెంట్ల గుెండ పరవేశిస్ాతయన్న అమిత బ్స చట్ోుపాధ యయ బృెందెం గురితెంచిెంద.
కుెంగుబకట్ునస న్నయెంతిరెంచే ఔష్ధ లు ఎలా పన్నచేస్త ాయో.. ఈ పరిశోధన ద ేరా తెలుస్సకునే
అవకాశెం ఉెందన్న వారడ తెలిపారడ.
● భకరతదేశ జన భకలో 18 ఏళ్లో న్నెండినవారిలో 5 శాతెం మెంద కుెంగుబకట్ుకు
గురవుతున ిరన్న 2015-16 మానసరక ఆరోగయ స్రవే చెబుతోెంద. ఈ నేపథ్యెంలో అమిత బ్స
చట్ోుపాధ యయ బృెందెం చేసరన ఈ పరిశోధననస కరలకెంగా భకవిెంచవచసే. వీరి పరిశోధన పతరెం
అమెరికన్ కమికల్ స్ సైట్ీ జరిల్ ‘బయోకమిసీు’ర లో పరచసరితమెైెంద. కాగా.. భవిష్యత్లో ఎెండో
సైట్ ోసరస్ మారాున్ని వివిధ లిపరడోనస ఉపయోగిెంచి తెలుస్సకోవడెం ద ేరా వివిధ రకాల కణ లోో
ఎెండో సైట్ ోసరస్ జరిగవ విధ న న్ని గురితస్త ామన్న డ కుర్స అమిత బ్స చట్ోుపాధ యయ తెలిపారడ.

฀ పరయోగశాలలో ఔష్ధ న్నరోధక క్షయ తగిుెంపు
● క్షయ చికిత్లో యాెంట్ీబయాట్ిక్ ఔష్ధ లకు న్నరోధకత ేన్ని న్నవారిెంచే, పయరితగా తగిుెంచే
కారకాన్ని శాస్త వ
ర ేతతలు గురితెంచ రడ. అమెరికాలోన్న వాషరెంగున్ యూన్నవరి్ట్ీ, సీేడన్లోన్న
ఉమియా వరి్ట్ీలకు చెెందన పరిశోధకులు క్షయ వాయధలో విస్త ృతెంగా ఉపయోగిస్త సని
ఐస్ో న్నయాజిడ్ ఔష్ధ న్నకి తలెతేత న్నరోధకతనస తగిుెంచగలిగారడ. పరయోగశాలలో పెంచిన
స్ూక్షాజీవులపై ఈ పరిశోధన చేపట్కురడ. భవిష్యతు
త లో జెంతువులు, మనసష్ులపైన
పరయోగాలు చేపట్ేు అవకాశాలు ఉన ియ. త ము గురితెంచిన సీ10 అనే రస్ాయనెం
స్ూక్షాజీవులిి యాెంట్ీబయాట్ిక్కు స్సన్నశితతేెంగా మారిే, ఔష్ధ న్నరోధకతనస
న్నవారిస్త సెందన్న, పయరితగా తగిుెంచివేస్త సెందన్న పరయోగశాల పరీక్షలోో తేలిెందన్నకిస
ీ ున
ర స్ాులిెంగ్్
฀ తేలియాడే వేదక నసెంచి రాకట్ పరయోగెం

● అెంతరిక్ష పరిశోధన రెంగెంలో చెైన కరలక ముెందడుగు వేసరెంద. న్సట్ిపై తేలియాడే పరయోగ వేదక
నసెంచి చ ెంగ్ ఝెంగ్ 11 వాహక రాకట్నస తొలిస్ారి విజయవెంతెంగా న్నెంగిలోకి పెంపరెంద. జూన్
5న పస్సపు స్ముదరెంలో ఈ పరయోగెం చోట్ుచేస్సకునిట్ు
ో చెైన సెంట్రల్ ట్ెలివిజన్ వారాతస్ెంస్ి
వెలోడిెంచిెంద. ‘చ ెంగ్ ఝెంగ్ 11’ ఘన ఇెంధనెంతో నడిచే లాెంచ్ వెహికిల్. వాహక రాకట్గా
ద న్ని తీరిేదదీ రడ. అతయెంత తకుావ స్మయెంలోనే ఈ రాకట్నస పరయోగిెంచొచసే.
స్సలువుగా న్నయెంతిరెంచవచసే.
฀ చెైన లో 5జీ సేవలు

● అతయెంత వేగవెంతమెైన వెైర్సలెస్ నెట్వర్సానస పారరెంభిెంచేెందసకు పరపెంచవాయపత ెంగా స్ాగుతుని
పో ట్ీలో స్తత చ ట్ేెందసకు చెైన తహతహలాడుతోెంద. ఈ దశగా 5జీ మొబరైల్ సేవలనస
ఆరెంభిెంచేెందసకు పరభుతే రెంగెంలోన్న న లుగు ట్ెలికెం కెంపన్సలకు జూన్ 6నలెైసనస్లు జారీ
చేసరెంద. స్ాెంకవతిక పరిజా ానెం, వాణిజయ అెంశాలపై అమెరికాతో ఉదక
ర త తలు కొనస్ాగుతుని
నేపథ్యెంలో ఈ చరయకు పారధ నయెం ఏరిడిెంద. చెైన ట్ెలికెం, చెైన మొబరైల్, చెైన యూన్నకామ్స,
చెైన రవడియో అెండ్ ట్ెలివిజన్ స్ెంస్ి లకు ఈ లెైసనస్లు మెంజూరయాయయ.
● వేగెం ఎెంత? : 5జీ సేవల ఆరెంభెంలోనే ఎకుావ ఇెంట్రిట్ వేగెం రాకపో వచేన్న భకవిస్సతన ిరడ.
తొలుత పరస్త సత 4జీ (లాెంగ్ ట్ర్సా ఎవలూయష్న్-ఎల్ట్ీఈ) స్ామరాిూన్ని పెంచసకోవడ న్నకి దీన్ని
ఒక మారు ెంగా నెట్వర్సా ఆపరవట్రడో ఉపయోగిెంచసకున్న, సరిరమెైన సేవలు అెందెంచేెందసకు

పరయతిిెంచవచసే. అెంతిమెంగా ఆపరవట్ర్స ఏ సికురమ్స బకయెండ్పై 5జీ స్ాెంకవతికతనస
ఉపయోగిస్త సన ిరడ? కొతత ట్వరడో, ట్కరన్్మిట్రో పై ఎెంత డబుబ వెచిేెంచ రనిద న్నపై వేగెం
ఆధ రపడి ఉెంట్ుెంద.
● 4జీతో పో లిసేత 5జీతో 10 నసెంచి 100 రట్ు
ో డౌన్లోడ్ వేగెం స్ాధెంచవచేన్న విశరోషరస్త సన ిరడ.
కీమెంగా 10వేల ఎెంబీపీఎస్ వేగాన్ని అెందసకోవచేన్న భకవిస్సతన ిరడ.
● ఏయే దేశాలోో పారరెంభెం? : బిరట్న్, దక్ిణ కొరియా, అమెరికా, ఆసేులి
ర యా ఇపిట్ికవ పారథ్మిక
స్ాియలో 5జీ వాణిజయ సేవలనస పారరెంభిెంచ య. ఇట్ీవలే బిరట్న్లో ‘ఈఈ’ స్ెంస్ి తన సేవలకు
శ్రీకారెం చసట్ిుెంద. జులెై నసెంచి సేవలు పారరెంభిస్ాతమన్న వొడ ఫ్ో న్ పరకట్ిెంచిెంద. ఇపుిడు చెైన
రెంగ పరవేశెం చేయడెంతో.. భవిష్యత్లో 5జీ సేవలోో ఆ దేశెం అగీగామి అయేయ అవకాశెం ఉెందన్న
● భకరత్లో : 5జీ మొబరైల్ నెట్వర్సా్నస పరయోగాతాకెంగా పరీక్ిెంచే పరకయ
ిీ 100 రోజులోో
పారరెంభమవుతుెందన్న, ఈ ఏడ ద చివరోోగా సికురమ్సనస వేలెం వేస్త ామన్న కవెందర ట్ెలికెం శాఖ
మెంతిర రవిశెంకర్స పరస్ాద్ ఇట్ీవలే పరకట్ిెంచ రడ. అయతే వేలాన్నకి స్ెంబెంధెంచిన మూల ధర
భరిెంచలేన్న స్ాియలో ఉెందన్న భకరత సలుయలర్స ఆపరవట్రో స్ెంఘెం (సీవయఏఐ) ఆక్వపరెంచిెంద.
పరపెంచెంలో ఇతర దేశాల కన ి చ లా ఎకుావగా ఉెందన్న వివరిెంచిెంద. అయతే 5జీ వయవస్ి
ఇెంకా పారరెంభ దశలోనే ఉనిెందసవలో ధరనస తగిుసనే ేత త ము 5జీ గురిెంచి ఆలోచిెంచగలమన్న
కొన్ని కెంపన్సలు తెగవసర చెబుతున ియ. దీెంతో భకరత్లో 5జీ సేవలు ఆలస్యమయేయ అవకాశెం
కనపడుతోెంద. మూల ధర పారతిపదకన చూసేత దేశవాయపత ెంగా 5జీ సికురమ్స సేవల కోస్ెం ఒక
కెంపన్సకి 142 కోట్ో డ లరడో ఖరేవుతుెంద.
● సికురమ్స సరదిెం : 5జీకి కవట్కయెంచిన సికురమ్స: భకరత్లోన్న 3300-3600 మెగా హర్సా సికురమ్స
బకయెండ్లో 20 మెగా హర్సా
● ధర: మెగా హర్సాకు రూ.492 కోట్ు
ో
జీఎస్ఎెం అస్ో సరయేష్న్ అెంచన ల పరకారెం..
● 2025 న ట్ికి (భకరత్లో) : మొబరైల్ చెంద ద రడల స్ెంఖయ 92 కోట్ు
ో , 5జీ కనెక్షనస
ో ఉెండేవారి
స్ెంఖయ 8.8 కోట్ు
ో
● 2025 న ట్ికి (చెైన లో) - మొతత ెం కనెక్షనో లో 5జీ వాట్క *30%

ఏమిట్ీ 5జీ? : 5జీ లేద ఫరఫ్టత జనరవష్న్ (ఐదో తరెం) అనేద మొ బరైల్ ఇెంట్రిట్లో అధసన తన
వెరిన్. ఇెందసలో డేట్క డౌన్లోడ్, అప్లోడ్ వేగెం చ లా ఎకుావగా ఉెంట్ుెంద. రవడియో తరెంగాల
సికురమ్సనస మరిెంత మెరడగాు ఉపయోగిెంచసకోవడెం ఇెందసలో కరలకెం.
● ఇెందసలో రవడియో తరెంగాలనస ఏ పౌనఃపునయెంలో ఉపయోగిెంచ లి, సల్ ట్వరో తీరడతెనసిలు
ఎలా ఉెండ లనిద న్నపై కొతత న్నబెంధనలు వచ ేయ. గత ఏడ ద మే నెలలో కాలిఫ్ో రిియాలో
జరిగిన ఒక స్దస్స్లో ఇవి ఖరారయాయయ.
● 5జీ పరమాణ ల వలో బేస్ సేుష్నసో చ లా చినిగా ఉెంట్కయ. దీన్నవలో సల్ఫ్ో న్ ట్వరడో ఏరాిట్ు
చేయాలి్న స్ి లెం విష్యెంలో కొెంత వెస్సలుబకట్ు లభిస్సతెంద.
● ఉపయోగాలు.. : పరస్త సతెం మనెం మొబరైల్ ఫ్ో నో తో చేస్త సని పనసలన్నిెంట్ిన్స మరిెంత వేగెంగా,
మెరడగాు చేపట్ు వచసే. మరిన్ని ఎకుావ పరికరాలనస ఏకకాలెంలో మొబరైల్ ఇెంట్రిట్కు
అనసస్ెంధ న్నెంచడ న్నకి వీలవుతుెంద. విస్త ృత కవరవజీ, మరిెంత సరిరమెైన కనెక్షనసో కూడ
స్ాధయమవుత య. వీడియోలు స్త ెంభిెంచడెం ఉెండదస. వీడియో కాల్్ కూడ మరిెంత
స్ిష్ు ెంగా, కుదసపులు లేకుెండ ఉెంట్కయ.
● 4జీ కనెక్షనస
ో స్రాస్రిన ఒక హచ్డీ సరన్నమానస డౌన్లోడ్ చేస్సకోవడ న్నకి ద ద పు అర గెంట్
పడుతుెంద. 5జీ ద ేరా ద ద పు 25-40 సకనో లో అద పయరత వుతుెంద.
● ఆగ్మెెంట్ెడ్ రియాల్దు, మొబరైల్ వరడేవల్ రియాల్దుతో కూడిన మరిెంత మెరడగైన స్ాార్సు గాోసస్
స్ాధయమవుత య. అనేక వస్సతవులనస ఇెంట్రిట్కు అనసస్ెంధ న్నెంచే ‘ఇెంట్రిట్ ఆఫ్ థెంగ్్’
(ఐవయట్ీ), కృతిరమ మేధస్స్ విస్త ృతమవుత య. దీన్నవలో ఇళ్లో, నగరాలు మరిెంత స్ాార్సుగా
రూపుదదసీకుెంట్కయ.
● డోర న్ కారయకలాపాలు మరిెంత మెరడగవుత య. అవి స్మూహెంగా వయవహరిస్త ూ, వేగెంగా
పరస్ిరెం స్హకరిెంచసకుెంట్య విశరోష్ణలు, ట్కరఫరక్ పరయవేక్షణ; స్హాయ, గాలిెంపు చరయలు
వెంట్ివి చేపట్ు గలవు.
● స్ేయెం చోదక వాహన లు పరస్ిరెం కమూయన్నకవష్నసో స్ాగిెంచడెంలోనస మాయప్నస, ట్కరఫరక్
డేట్కనస అపిట్ికపుిడు విశరోషరెంచడెంలో 5జీ సేవలు కరలకెం కాబో తున ియ.
● స్మాచ ర బట్కేడ లో జాపయెం తకుావగా ఉెంట్ుెంద.
● శరీరాన్నకి ధరిెంచే ఫరట్నెస్ స్ాధన లు మరిెంత మెరడగాు, ఎపిట్ికపుిడు మన ఆరోగాయన్ని
పరయవేక్ిస్త ాయ. అతయవస్ర స్మయెంలో శరవేగెంగా వెైదసయలనస అపరమతత ెం చేస్త ాయ.

฀ అెంతరిక్ష పరాయట్కెం; 2020 నసెంచి ఐఎస్ఎస్ యాతరలు
● అెంతరిక్ష పరాయట్కాన్ని అభివృది చేసేెందసకు 2020న ట్ికి అెంతరాాతీయ అెంతరిక్ష కవెందర న్ని
పయరిత స్ాియలో సరదిెం చేయనసనిట్ు
ో న స్ా పరకట్ిెంచిెంద. ఈ కీమెంలో 30 రోజుల పాట్ు పవ
ైర ేట్
వయయమగాములు అెంతరిక్షెంలో గడిపేెందసకు పరతేయక పారజకుునస చేపట్ిునట్ుు వెలోడిెంచిెంద.
ఇెందసలో భకగెంగా కక్షలో తిరడగుతుని ఈ ఉపగీహెంలో ఒకా రాతిర గడపాలనసకునే వారి
నసెంచి 35 వేల డ లరడో(రూ.24 లక్షలు) చొపుిన వస్ూలు చేస్త ామన్న తెలిపరెంద. మొతత ెం
రానసపో నస చ రీాలతో కలిపర ఒకొాకారికి రూ.400 కోట్ో వరకు ఖరేవుతుెందన్న వివరిెంచిెంద.
● అెంతరిక్ష కవెందరెం న్నరేహణలో ఎదసరవుతుని ఆరిిక ఇబబెందసలనస అధగమిెంచేెందసకు ఈ
పరయతిెం దో హదపడుతుెందన్న న స్ా భకవిస్ోత ెంద. పరస్త సతెం ఈ ఏడ దలో రెండు స్ారడో పవ
ైర ేట్
వయయమగాములనస అనసమతిెంచేెందసకు అవకాశముెందన్న న స్ా అధకారడలు తెలిపారడ. ఈ
పరయట్నలనస ఏడ దకి 12 వరకు పెంచే అవకాశెం ఉెందన ిరడ.
● కాగా అమెరికాకు చెెందన వాయపారవేతత డెన్నిస్ ట్ిట్ ో మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా అెంతరిక్షెంలోకి వెళ్లోన
యాతిరకుడు. ఇెందసకు రష్ాయకు ట్ిట్ ో రూ.138 కోట్ు
ో చెలిోెంచ రడ. ఇక మానవులనస ఐఎస్ఎస్కు
తీస్సకువెళ్ో ేెందసకు న స్ాతో పాట్ు సేిస్ఎక్్ కూడ వివిధ పారజకుులు చేపట్ిున స్ెంగతి
తెలిసరెందే.
฀ మానవరహిత స్ా్ామ్సజట్ డెమాన్సేుష్

ర న్ విమానెం పరయోగెం విజయవెంతెం
● దేశ్రయెంగా అభివృది చేసరన ‘హైపర్సస్ో న్నక్ ట్ెకాిలజీ డెమాన్సేుట్
ర ర్స వెహికిల్ (హచ్ఎస్ట్ీడీవీ)’
విమాన న్ని మనదేశెం తొలిస్ారిగా పరీక్ిెంచిెంద. ఒడిశా తీరెంలో అబుీల్ కలాెం దీవిలోన్న
స్మీకృత పరీక్ా కవెందరెం(ఐట్ీఆర్స) నసెంచి రక్షణ పరిశోధన, అభివృది స్ెంస్ి (డీఆర్సడీవయ) ఈ
విమాన న్ని జూన్ 12న విజయవెంతెంగా పరయోగిెంచిెంద. ఇద ధేన్న కెంట్ే 6 రట్ు
ో ఎకుావ
వేగెంతో దూస్సకళ్లతెంద. కవవలెం 20 సకనో లో 32.5 కిలోమీట్రో ఎతు
త కు చేరడకోగలదస.
฀ అల్దా మర్స్'కు కొతత ఔష్ధెం

● అల్దామర్స్ న్నయెంతరణలో కొతత అధ యయెం! మెదడులోన్న కణ లు కీమెంగా ఒకద న్న నసెంచి ఒకట్ి
స్ెంబెంధెం కోలోియ మతిమరడపు, న డీ స్ెంబెంధ స్మస్యలకు ద రితీసే ఈ వాయధగీస్ి సలకు
యూన్నవరి్ట్ీ ఆఫ్ నూయ మెకి్కో స్రికొతత వాయకి్న్నస తయారడ చేసరెంద. అయతే ఈ
పరిశోధనకు భకరత స్ెంతతికి చెెందన డ .కిరణ్కుమార్స నేతృతేెం వహిెంచ రడ. .

฀ హాెంగ్మెెంగ్’ పేరడతో స్ ెంత ఆపరవట్ిెంగ్ సరస్ుెం రూపకలిన చేసరన హయవావే
● చెైన కు చెెందన హయవావే స్ెంస్ి ఆెండర యడ్కు పరత యమాియెంగా ‘హాెంగ్మెెంగ్’ పేరడతో కొతత
ఓఎస్నస లాెంచ్ చేయనసెంద.
● హయవావే ‘హాెంగ్మెెంగ్’ ఓఎస్ పరీక్షలు ఇపిట్ికవ పయరత యాయయన్న, తేరలోనే తన ఫ్ో నో లో
ఆెండర యడ్ స్ాినెంలో గోోబల్గా దీన్ని అెందసబకట్ులోకి తీస్సకురానసన ిమన్న హయవావే
฀ అెంతరిక్షెంలో స్ ెంత కవెందరెం

● వయయమగాములనస రోదసరలోకి పెంపేెందసకు ‘గగన్యాన్’ పారజకుునస పరకట్ిెంచిన భకరత
అెంతరిక్ష పరిశోధన స్ెంస్ి (ఇస్ో ర ) మరో కరలక మెైలురాయ దశగా పరణ ళ్లకలు రచిస్ోత ెంద. భూ
కక్షయలో స్ ెంతెంగా అెంతరిక్ష కవెందర న్ని ఏరాిట్ు చేస్సకోవాలన్న భకవిస్సతనిట్ు
ో స్ెంస్ి ఛెైరాన్
క.శివన్ తెలిపారడ. 2022లో గగన్యాన్ పారజకుునస చేపట్కుక దీన్నపై పరతిపాదనలనస పరభుతే
ఆమోదెం కోస్ెం పెంపనసనిట్ు
ో వివరిెంచ రడ. అమెరికా, రష్ాయ తదతర దేశాల ఆధేరయెంలో
స్ాగుతుని అెంతరాాతీయ అెంతరిక్ష కవెందరెం (ఐఎస్ఎస్) పారజకుులో భకరత్ భకగస్ాేమి కాబో దన్న
● భవిష్యత్లో చేపట్ు బో యే కరలక అెంతరిక్ష పారజకుుల వివరాలనూ ఆయన జూన్ 13న
వెలోడిెంచ రడ. పరతిపాదత భకరత అెంతరిక్ష కవెందరెం చ లా చినిగా ఉెంట్ుెందన్న శివన్
వివరిెంచ రడ. ద న్న బరడవు 20 ట్నసిలు ఉెండొ చేన ిరడ. స్ూక్షా గురడత ేకరిణ
వాత వరణెంలో పరయోగాలకు ద న్ని ఉపయోగిస్త ామన ిరడ. ఈ కవెందరెం వలో మరిెంత ఎకుావ
మెందన్న రోదసరలోకి పెంపేెందసకు వీలు కలుగుతుెందన్న చెపాిరడ. గగన్యాన్ పారజకుుకు ఇద
కొనస్ాగిెంపు అవుతుెందన్న పేరొాన ిరడ. దీన్న అమలుకు 5-7 ఏళ్ో స్మయెం పట్టుచేన్న
● స్ూరడయడిపై పరిశోధనలకు ఉదేీశిెంచిన ‘ఆదతయ ఎల్1’ ఉపగీహాన్ని వచేే ఏడ ద మొదట్ి
అరిభకగెంలో పరయోగిెంచనసనిట్ు
ో శివన్ తెలిపారడ. అద భూమి నసెంచి 15 లక్షల కిలోమీట్రో
దూరెంలోన్న పారెంత న్నకి వెళ్లతుెందన్న వివరిెంచ రడ. ఆ వయయమనౌక న్నతయెం స్ూరడయడిపై దృషరు
పడుతుెందన్న చెపాిరడ. పరచెండ భకనసడి బకహయ వలయమెైన ‘కరోన ’పై విశరోష్ణలు
అెందస్సతెందన్న తెలిపారడ. వాత వరణ మారడిలపై అధయయన న్నకి అవి కరలకమవుత యన్న

● అలాగవ 2-3 ఏళ్ో లో శుకీ గీహెం వదీ కు ఒక వయయమనౌకనస పెంపనసనిట్ు
ో తెలిపారడ. ‘‘తీవర స్ాియ
ఉష్ోణ గీతలతో ఆ గీహెం మెండిపో తోెంద. అకాడికి పెంపరన అనేక వయయమనౌకలు
విఫలమయాయయ. మేెం మాతరెం విజయెం స్ాధెంచ లన్న దృఢ న్నశేయెంతో ఉన ిెం. అకాడి
వాత వరణెంపై పరిశోధనలు స్ాగిెంచ లనసకుెంట్ున ిెం’’ అన్న వివరిెంచ రడ.
● గగన్యాన్ పారజకుు అమలుకోస్ెం ఇస్ో ర మాజీ ఛెైరాన్ క.కస్ూ
త రిరెంగన్, శాస్త ,ర స్ాెంకవతిక
వయవహారాల శాఖ కారయదరిశ అశుతోష్ శరా, పరధ న మెంతిర ముఖయ స్లహాద రడ క.విజయ్
రాఘవన్, రక్షణ పరిశోధన, అభివృది స్ెంస్ి (డీఆర్సడీవయ) ఛెైరాన్ జి.స్తీశ్ రడిు , మాజీ
వయయమగామి రాకవశ్ శరాలతో జాతీయ స్లహా మెండలిన్న పరభుతేెం ఏరాిట్ు చేసరనట్ు
ో
ఎెందసకర కవెందర లు?
● అెంతరిక్ష కవెందర లనస న్నరిాెంచి, న్నరేహిెంచడ న్నకి అనేక కారణ లున ియ. పరిశోధన,
పారిశాీమిక అవస్రాలు, అెంతరిక్ష అనేేష్ణ, రోదసర పరాయట్కెం వెంట్ివి ఇెందసలో భకగెం.
భకరరహిత సరితి వలో మానవ శరీరెంపై దీరక
ఘ ాలెంలో పడే పరభకవాలనస అధయయనెం చేయడ న్నకి
తొలితరెం రోదసర కవెందర లనస ఉదేీశిెంచ రడ. వయయమగాములు అెంగారకుడు లేద ఇతర గీహాల
వదీ కు వెళ్ో ాలనసకుెంట్ే నెలలు లేద స్ెంవత్రాల పాట్ు స్ూక్షాగురడత ేకరిణ వాత వరణెంలో
గడపాలి్ ఉెంట్ుెంద. దీన్నవలో మన ఆరోగయెంపై పడే పరభకవాన్ని తెలుస్సకోవడెం చ లా అవస్రెం.
● రోదసరలోన్న స్ూక్షా గురడత ేకరిణ వలో విస్ిష్ు మెైన స్ూట్ికాలు ఏరిడత య. అవి మెరడగైన
సమీ కెండకురో నసెంచి వేగవెంతమెైన కెంపయయట్రడో, స్మరి ఔష్ధ ల ఉతితిత కి దో హదపడత య.
● భూ వాత వరణెం, నేల తీరడతెనసిలు, అడవులు, స్ాగరాలు, పరాయవరణెం గురిెంచి అధయయనెం
చేయడ న్నకి అెంతరిక్ష కవెందర లు ఉపయోగపడత య.
● నేల మీద తలెతేత వాత వరణ అవరోధ ల ఇబబెంద అెంతరిక్ష కవెందర లకు ఉెండదస. దీెంతో ఆ
కవెందర లోో ట్ెలిస్ో ాపులు ఏరాిట్ు చేసర స్సదూర విశాేన్ని స్ిష్ు ెంగా వీక్ిెంచడ న్నకి వీలవుతుెంద.
● కక్షయలోన్న అెంతరిక్ష కవెందర లు రోదసర హో ట్ళ్లోగా కూడ ఉపయోగపడత య. వరిాన్ గలాకిుక్
వెంట్ి కెంపన్సలు అకాడికి పరాయట్కులనస తీస్సకళ్ాోలన్న భకవిస్సతన ియ.
● ఈ కవెందర లనస సేిస్పో రడులుగా కూడ ఉపయోగిెంచే వీలుెంద. వేరవ గీహాల వదీ కు వెళ్ోడ న్నకి,
రోదసరలో కొతత నగరాలు, కాలన్సలనస ఏరాిట్ు చేస్సకునే కీమెంలో ఇవి మజిల్దలుగా
ఉపయోగపడొ చసే.

● ఏమిట్ీ అెంతరిక్ష కవెందరెం? : న్నజాన్నకి ఇదో భకరీ వయయమనౌక. అద భూమి చసట్య
ు న్నరవీశిత కక్షయలో
తిరడగుతూ ఉెంట్ుెంద. అకాడ వయయమగాములు బస్ చేయడ న్నకి, పరిశోధనలు చేయడ న్నకి
ో ఉెంట్కయ. అనేక భకగాలతో ఇద కూడి ఉెంట్ుెంద. భకరీ స్ౌర ఫలకాల ద ేరా విదసయత్
అెందసతుెంద.
● ఏ వాహక నౌక? : భకరత్ వదీ ఉని జీఎస్ఎల్వీ మార్సా-3 రాకట్కు 4 ట్నసిల బరడవునస
మోస్సకళ్ేో స్ామరిూెం ఉెంద. దీన్ని మరిెంత మెరడగు పరచేెందసకు ఇస్ో ర పరయతిిస్ోత ెంద.
చెందరయాన్-2, గగన్యాన్కు ఈ వాహక నౌకనే ఉపయోగిెంచనసెంద. భకరత అెంతరిక్ష కవెందర
న్నరాాణ న్నకర దీనేి వాడే వీలుెంద.
● న్నరాాణెం ఎలా? : అెంతరిక్ష కవెందరెం మొతత న్సి ఒకాస్ారి తరలిెంచలేెం. రాకట్ ద ేరా
దశలవారీగా తరలిెంచ లి. భూమి మీద నసెంచే న్నయెంతిరస్త ూ పరస్ిరెం అనసస్ెంధ న్నెంచ లి.
కొన్ని దశల అనసస్ెంధ న న్నకి వయయమగాములనస పెంపాలి్ ఉెంట్ుెంద. పయరితగా సరదిమయాయక
వయయమగాములు న్నవసరెంచవచసే.
● మూడేళ్ో లగా కస్రతు
త : అెంతరిక్ష కవెందర ల న్నరాాణెం, న్నరేహణకు డ కిెంగ్ పరిజా ానెం చ లా
కరలకెం. దీన్నవలో కక్షయలోన్న రోదసర కవెందరెం లేద ద న్న విడిభకగాలతో వాహకనౌకలు
అనసస్ెంధ నెం కావడ న్నకి వీలవుతుెంద. వయయమగాములనస అెంతరిక్ష కవెందరెంలోకి తీస్సకళ్లో ,
తిరిగి భూమికి తీస్సకురావడ న్నకి వీలవుతుెంద. వారికి అవస్రమెైన స్రకులు, ఆహారెం,
న్సరడనస చేరవేయవచసే. ఈ స్ామరాిూన్ని స్మకూరడేకునే దశగా ‘సేిస్ డ కిెంగ్ ఎక్్
పరిమెెంట్’ (సేిడెక్్) పేరిట్ మూడేళ్ో కిెందట్ భకరత్ ఒక పారజకుునస చేపట్ిుెంద. ఈ డ కిెంగ్
ఆట్ోమేట్ిక్గా, రోబో ట్ిక్ పరిజా ానెంతో స్ాగాలి. ఈ కీమెంలో వయయమనౌకలు ఢీ కొట్ుుకోకుెండ
చూడ లి.
పరస్త సతెం ఉని ఐఎస్ఎస్ విశరష్ాలు
● న్నరాాణెం పారరెంభెం 1998
● నేల నసెంచి ఎెంత ఎతు
త 250 మెైళ్ో ల
● స్ెందరిశెంచిన వయయమగాములు 230 మెంద
● బరడవు 450ట్నసిలు
● తొలి వయయమగామి న్నవాస్ెం 2000 నవెంబర్స
● ఎెంతమెంద ఉెండొ చసే 6

● ఐఎస్ఎస్కు వెళ్లోన భకరత స్ెంతతివారడ: కలిన చ వాో , స్సన్సత విలియమ్స్
అెంతరిక్ష కవెందర ల పరస్ి ానమిదీ..
● మొట్ు మొదట్ి రోదసర కవెందర న్ని స్ో వియట్ యూన్నయన్ 1971లో పరవేశపట్ిుెంద. సలూయట్-1
అనే ఈ కవెందరెం ప డవు 15 మీట్రడో.
● అమెరికా తొలి అెంతరిక్ష కవెందరెం పేరడ సైాలాబ్స. దీన్ని 1973లో పరయోగిెంచ రడ. విన్నయోగెం
పయరత యాయక 1979లో అద భూవాత వరణెంలోకి పరవేశిెంచి కాలిపో యెంద.
● 1986లో రష్ాయ మిర్స అెంతరిక్ష కవెందర న్ని పరయోగిెంచిెంద. 2000 నవెంబర్స 16న అద భూ
వాత వరణెంలోకి వచిే మెండిపో యెంద.
● అెంతరాాతీయ అెంతరిక్ష కవెందరెం (ఐఎస్ఎస్) : వివిధ దేశాల మధయ స్హకారెంతో శాశేతెంగా ఒక
అెంతరిక్ష కవెందర న్ని న్నరిాెంచ లన్న 1984లో న ట్ి అమెరికా అధయక్షుడు రొన ల్ు రీగన్
పరతిపాదెంచ రడ. దీన్నకి రష్ాయ, ఐరోపా అెంతరిక్ష స్ెంస్ి , జపాన్, బరజి
ర ల్, కనడ స్హా 18 దేశాలు
చేతులు కలిపాయ. మానవ మేధస్స్కు, అెంతరాాతీయ స్హకారాన్నకి ఐఎస్ఎస్ ఒక వేదకగా
● 2011లో తియాెంగాెంగ్-1, 2016లో తియాెంగాెంగ్-2 అనే వయయమనౌకలనస పరయోగిెంచడెం ద ేరా
స్ ెంత అెంతరిక్ష కవెందర లనస కలిగిన మూడో దేశెంగా చెైన అవతరిెంచిెంద. 2017 సపు ెంబర్సలో
తియాెంగాెంగ్-1 భూ వాత వరణెంలోకి పరవేశిెంచి మెండిపో యెంద.
ఐఎస్ఎస్తో అెందన పరయోజన లు
● ఐఎస్ఎస్ కోస్ెం అభివృది చేసరన న్సట్ి శుది వయవస్ి ల ద ేరా అనేక దేశాలోో స్సరక్ిత త గున్సట్ిన్న
అెందెంచొచసే.
● మానవ శరీరెంలో లక్షకుపైగా ప ర ట్ీనో స ఉెంట్కయ. పరతి ప ర ట్ీన్లోనూ మన ఆరోగాయన్నకి
స్ెంబెంధెంచిన కరలక స్మాచ రెం ఉెంట్ుెంద. స్ూక్షా గురడత ేకరిణ వాత వరణెంలో వీట్ి
అధయయనెం చ లా తేలిక. పరతేయకమెైన, స్ెంకిోష్ుమెైన ప ర ట్ీన్ స్ూట్ికాల వృది స్ాధయమవుతుెంద.
ఉద హరణకు హమట్ోపో యట్ిక్ ప ర స్ాుగాోెండిన్ డి సరెంథేజ్ అనే ప ర ట్ీన్నస రోదసరలో
రూప ెందెంచ రడ. కెండరాల క్ీణత వెంట్ి రడగాతలకు ఔష్ధ ల రూపకలినకు ఇద వీలు
కలిిస్సతెంద.
● ఐఎస్ఎస్ వయయమగాములకు వేగెంగా వెైదయెం అెందెంచడ న్నకి అడ ేన్్డ్ డయగోిసరుక్
అలాురస్ౌెండ్ ఇన్ మెైకోీగాీవిట్ీ ఇనెేసరుగవష్న్ అనే వయవస్ి నస రూప ెందెంచ రడ. ఇలాెంట్ి పరతేయక

విధ న లు భూమి మీదసని మారడమూల పారెంత లోో ఉెండేవారికి స్సదూరెం నసెంచి వెైదయెం
అెందెంచడ న్నకి వీలు కలిిస్ాతయ.
● ఐఎస్ఎస్లో ఆసరుయోప రోసరస్పై జరిగిన పరిశోధనల వలో ప ర లియా అనే ఔష్ధ న్ని
రూప ెందెంచ గలిగారడ.
● వేలాద మెంద మరణ లకు కారణమవుతుని స్ాలోానెలో ా ఇనెూక్షన్పై ఐఎస్ఎస్లో జరిగిన
పరిశోధన వలో ఈ రడగాతకు కొతత ట్ీకా స్ాకారమెైెంద.
฀ అెంతరిక్ష యుగెంలోకి శ్రీలెంక, నేపాల్

● అెంతరిక్ష యుగెంలోకి శ్రీలెంక, నేపాల్లు పరవేశిెంచ య. ఈ దేశాలు మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా
రూప ెందెంచిన ఉపగీహాలు అెంతరాాతీయ అెంతరిక్ష కవెందరెం (ఐఎస్ఎస్)లోన్న జపాన్కు చెెందన
కిబో మాడూయల్ ద ేరా కక్షయలోకి చేరాయ.
● శ్రీలెంక ఉపగీహెం పేరడ ‘రావణ-1’. దీన్ని శ్రీలెంకలోన్న పరాడిన్నయా విశేవిద యలయెం, ఆరిర్స సర
కాోర్సా ఇన్సరుట్యయట్ ఫర్స మోడర్సి ట్ెకాిలజీస్ విద యరడిలు రూప ెందెంచ రడ. ఇద పరిశోధన
ఉపగీహెం. శ్రీలెంక, ఆ చసట్ుుపకాల పారెంత లనస ఇద ఫ్ ట్ో తీయడెం స్హా పలురకాల
విధసలనస న్నరేరితస్త సెంద. నేల నసెంచి 400 కిలోమీట్రో ఎతు
త లోన్న కక్షయలో ఇద పరిభమి
ర స్సతెంద.
ఏడ దనిర పాట్ు సేవలు అెందస్సతెంద.
● నేపాల్కు చెెందన నేపాల్దశాట్-1నస అబకబస్ మాషేా, హరిరామ్స శరష్
ీ ా అనే శాస్త వ
ర ేతతలు
฀ కరడవునస తట్ుుకునే గోధసమ

● వాత వరణ మారడిల కారణెంగా వచేే కరడవు పరిసి త
ర ులనస తట్ుుకున్న న్నలదొ కుాకునే
గోధసమ వెంగడ లనస శాస్త వ
ర ేతతలు రూప ెందెంచ రడ. ఇవి న్సట్ిన్న కూడ ప దసపుగా వాడుకునేలా
జనసయ మారడిలు చేశారడ. బిరట్న్లోన్న యూన్నవరి్ట్ీ ఆఫ్ షఫీల్ుకు చెెందన శాస్త వ
ర ేతతలు ఈ
స్రికొతత గోధసమ వెంగడ లనస రూప ెందెంచ రడ. కొతత వెంగడ లోో తకుావ పతర రెంధర లు ఉెండేలా
జనసయ మారడిలు చేశారడ. దీెంతో తకుావ న్సట్ిన్న విన్నయోగిెంచసకోవడెంతో పాట్ు మెంచి
దగుబడులు కూడ వస్ాతయన్న శాస్త వ
ర ేతతలు చెబుతున ిరడ. పరపెంచవాయపత ెంగా వయవస్ాయెం
కోస్ెం 80 నసెంచి 90 శాతెం మెంచి న్సరడ అవస్రెం అవుతోెంద.
● ఒక కిలో గోధసమ ఉతితిత చేసేెందసకు ఏకెంగా 1,800 ల్దట్రో న్సరడ అవస్రెం పడుతోెంద.
వాత వరణ పరిసి త
ర ులు మారడతుెండట్ెంతో న్సట్ి ఎదీ డి ఎకుావవుతుని నేపథ్యెంలో ఇలాెంట్ి

వెంగడ లు ఎెంతో అవస్రమన్న, పైగా పరపెంచవాయపత ెంగా పరడగుతుని జన భక ఆహారపు
అవస్రాల కోస్ెం రైతులు మరిెంత ఉతితిత చేయాలన్న పరిశోధకులు అెంట్ున ిరడ. అన్ని
మొకాలాోగవ గోధసమ మొకాలు కూడ న్సట్ి ఆవిరిన్న న్నయెంతిరస్త సెంట్కయ. న్సరడ ఎకుావగా
ఉనిపుిడు పతర రెంధర లు తెరడచసకున్న ఆవిరి బయట్ికి వెళ్త లెంద. అదే కరడవు పరిసి త
ర ులోో
పతరరెంధర లు మూస్సకుపో య న్సరడ బయట్ికి వెళ్ోకుెండ న్నయెంతిరెంచసకుెంట్కయ. అదే పతర
రెంధర లు తకుావగా ఉెంట్ే న్సట్ిన్న జాగీతతగా వాడుకుెంట్ుెందన్న శాస్త వ
ర ేతతలు చెబుతున ిరడ
฀ అెంగారకుడిపై భకరీ స్ాియలో మీథేన్

● అెంగారక గీహెంపై భకరీ స్ాియలో మీథేన్ ఉనిట్ు
ో తేలిెంద. అమెరికా అెంతరిక్ష పరిశోధక స్ెంస్ి ..
న స్ా, అెంగారక గీహెంపైకి పెంపరన కూయరియాసరట్ీ రోవర్స ఈ విష్యాన్ని గురితెంచిెంద. రోవర్సకు
చెెందన నమూన విశరోష్ణ చేపట్ేు లేజర్స సికోురమీట్ర్స ద ేరా దీన్ని గురితెంచ రడ.
● భూమిపై మీథేన్కు స్ూక్షాజీవులు ముఖయమెైన వనరడలు. అయతే రాళ్లో, న్సట్ి
అనసస్ెంధ నతల వలో కూడ మీథేన్ ఉదభవిస్సతెంట్ుెందన్న న స్ా ఒక పరకట్నలో తెలిపరెంద.
మీథేన్ మూల వనరడ ఏమిట్నేద న్నరిీష్ుెంగా చెపిగలిగవ పరికరాలు కూయరియాసరట్ీలో లేవు
అయతే, అెంగారకుడిపై గాలే బిలెం నసెంచిగాన్స, ఇతరచోట్ో నసెంచిగాన్స స్ాిన్నక వనరడల ద ేరా
స్మకూరి ఉెండొ చేన్న భకవిస్సతన ిరడ.
฀ శన్న గీహపు చెందమామపైకి న స్ా డోర న్

● శన్న గీహెం చసట్య
ు తిరడగుతుని భకరీ చెందమామ ట్ెైట్న్నస శోధెంచడ న్నకి ఒక డోర న్
నసపరయోగిెంచనసనిట్ు
ో అమెరికా అెంతరిక్ష స్ెంస్ి (న స్ా) పరకట్ిెంచిెంద. ‘డర గన్ ఫ్లో ’ అనేఈ
స్ాధనెం తన ప ర పలో రో స్ాయెంతో ఎగురడతూ వివిధ పరదేశాలపై దగి, పరిశోధనలు
స్ాగిస్త సెంద.హిమమయెంగా ఉెండే ఈ చెందమామ స్ూక్షాజీవుల మనసగడకు తోడిడగలద
అనిద శోధస్సతెంద. ఈ డోర న్అణుశకితతో పన్నచేస్త సెంద.
● ‘నూయ ఫ్ారెంట్ియర్స్’ కారయకీమెం కిెంద న స్ా న్నరేహిెంచిన పో ట్ీలో డర గన్ఫ్లో పారజకుు ఎెంపరకైెంద.
ఈ కారయకీమెం కిెందే న స్ా ‘నూయ హొరైజన్్’ వయయమనౌకనసపరయోగిెంచిెంద. అద పయ
ో ట్ోనస
స్ెందరిశెంచిన తొలి వయయమనౌకగా గురితెంపు ప ెందెంద. స్మీపెంలోన్నతోకచసకా నసెంచి
నమూన లు సేకరిెంచడెం స్హా ద ద పు డజనసకుపైగా పరతిపాదనలనస తోసరరాజన్న డర గన్ఫ్లో
విజవతగా న్నలిచిెంద.

● ఈ డోర న్నస 2026లో పరయోగిస్త ారడ. అద 2034లో ట్ెైట్న్నస చేరడతుెంద. ఆ
చెందమామపైనసనిదబబలపై తొలుత లాయెండ్ చేయెంచి, ఆ తరాేత ఒక బిలెంలోకి ద న్ని
పెంపాలన్న శాస్త వ
ర ేతతలుభకవిస్సతన ిరడ. ఈ పారజకుుకు 85 కోట్ో డ లరడో వయయెం కావొచేన్న
అెంచన వేస్త సన ిరడ.
● ట్ెైట్న్పై ప గమెంచస ఆవరిెంచినట్ు
ో అెంత అస్ిష్ు ెంగా ఉెంట్ుెంద. అకాడ వాత వరణెంచ లా
దట్ు ెంగా ఉెంట్ుెంద. మీథేన్ కాలువలు, మెంచస పరేత లు, ఉపరితలెం కిెంద స్ాగరెం
ఉన ియ.దీెంతో పారథ్మిక స్ాియ జీవెం మనసగడకు అనసవెైన వాత వరణెం అకాడ ఉెంద
అనిద శోధెంచడెం ఆస్కితకరెంగామారిెంద.
కరీడ ెంశాలు
฀ విరాట్ే నెంబర్సవన్
● ట్ీమ్సఇెండియా స్ారథ విరాట్ కోహిో ఐసీసీ ట్ెస్ు స బకయట్్మన్ రాయెంకిెంగ్్లో అగీస్ి ానెంతో
ఏడ దన్న ముగిెంచ డు. 931 పాయెంట్ో తో ఉని కోహిో.. రెండో స్ాినెంలో ఉని విలియమ్న్
కెంట్ే 34 పాయెంట్ో ఆధకయెంలో ఉన ిడు. పుజారా న లుగో రాయెంకులో ఉన ిడు. బౌలరో
జాబిత లో దక్ిణ ఫరరకా పేస్ర్స రబకడ అగీస్ి ానెంలో ఉన ిడు. బుమాా 16 స్ాిన లు
మెరడగుపరడేకొన్న 12వ రాయెంకులో న్నలిచ డు.
฀ ప ర కబడీు ట్ెైట్ల్
ి విజవత బరెంగళ్ూర్స బుల్్
● ఉతాెంఠ భరితెంగా స్ాగిన ప ర కబడీు ఆరో సీజన్ తుద పో రడలో బరెంగళ్ూరడ బుల్్ విజవతగా
అవతరిెంచిెంద. గుజరాత్ ఫ్ారూేన్ జయెంట్్తో హో రాహో రీగా స్ాగిన మాయచ్లో బరెంగళ్ూరడ
బుల్్ 38-33 తేడ తో విజయెం స్ాధెంచిెంద. తొలి అరిభకగెం ముగిసేస్రికి ఆధకయెంలో న్నలిచిన
గుజరాత్ రెండో భకగెంలో తడబడిెంద. బరెంగళ్ూరడ స్ారథ రోహిత్ ఫైనల్ పో రడలో తడబడిన
స్ాుర్స రైడర్స పవన్ మరోస్ారి తనదెైన రీతిలో రచిేపో య జట్ుు విజయెంలో కరలక పాతర
పో షరెంచ డు.

฀ ట్కట్క ఓపన్ పురడష్ుల సరెంగిల్్ ట్ెైట్ిల్ విజవత ఆెండర్న్
● పయణేలో జరిగిన ట్కట్క ఓపన్లో పురడష్ుల సరెంగిల్్ ట్ెైట్ిల్నస పరపెంచ ఆరో రాయెంకర్స కవిన్
అెండర్న్ (దక్ిణ ఫరరకా) స్ాధెంచ డు. 100వ రాయెంకర్స ఇవయ కారోోవిచ్ (కొీయేషరయా)తో 2 గెంట్ల
44 న్నమిష్ాలపాట్ు జరిగిన ఫైనలోో అెండర్న్ 7–6 (7/4), 6–7 (2/7), 7–6 (7/5)తో
గలుప ెంద డు. విజవత అెండర్న్కు 90,990 డ లరో (రూ. 63 లక్షల 29 వేలు) పజ్
ైర మన్స
฀ ఫడరర్స జట్ుుకవ హాప్మన్ కప్

● అెంతరాాతీయ మిక్్డ్ ట్ెన్నిస్ ట్ోరిమెెంట్ హాప్మన్ కప్లో రోజర్స ఫడరర్స–బరలిెండ బరన్న్చ్
(సరేట్ా రో ాెండ్) జట్ుు ట్ెైట్ిల్నస న్నలబరట్ు ుకుెంద. అలెగాాెండర్స జేరవ్–ఎెంజలిక్ కరబర్స (జరాన్స)
జట్ుుతో జనవరి 5న జరిగిన ఫైనలోో డిఫెండిెంగ్ చ ెంపరయన్ ఫడరర్స–బరన్న్చ్ దేయెం 2–1తో
విజయెం స్ాధెంచిెంద.
● ఈ విజయెంతో మూడుస్ారడో హాప్మన్ ట్ెైట్ిల్ గలిచిన తొలి పేో యర్సగా ఫడరర్స రికారడు
స్ృషరుెంచ డు. 2001లో మారిున హిెంగిస్తో కలిసర తొలిస్ారి ట్ెైట్ిల్ స్ాధెంచిన ఫడరర్స, గతేడ డి
బరన్న్చ్తో కలిసర ఈ ఘనత స్ాధెంచ డు.
฀ తొలిస్ారి ఆసేులి
ర యాలో ట్ెస్ు స సరరీస్ గలిచిన భకరత్
ర యా పరయట్నలో ఉని భకరత కిక
ీ ట్ జట్ుు 2-1 తేడ తో బో రుర్స-గావస్ార్స ట్ోరఫీ కైవస్ెం
చేస్సకుెంద . ఇద ఆసేులి
ర యా గడు పై భకరత్ 'కు తొలి సరరీస్ విజయెం .
● 1947-48లో తొలిస్ారి ఆసీస్లో పరయట్ిెంచిన ట్ీమ్సఇెండియా.. ఎట్ు కవలకు 12వ పరయట్నలో
అడు ెంకులనస అధగమిస్ూ
త తన లక్షయెం స్ాధెంచిెంద.
● ఈ జట్ుుకు విరాట్ కోహీో కపు న్ గా ఉన ిడు .
● మాయన్ ఆఫ్ ద సరరీస్ అవారడునస 'చట్ేశేర పుజారా ' కైవస్ెం చేస్సకున ిడు .
฀ మోట్ేరా సేుడియెం పరపెంచెంలోనే అతిపదీ సేుడయ

ి ెం కానసెంద..!
● గుజరాత్లోన్న అహాద బకద్ పట్ు ణెంలో గల మోట్ేరా సేుడియెం అరడదెైన ఘనతనస స్ ెంతెం
చేస్సకోబో తుెంద. తేరలోనే ఈ సేుడియెం పరపెంచెంలోనే అతిపదీ కిక
ీ ట్ మెైద నెంగా గురితెంపు
దకిాెంచసకోబో తుెందెంట్య గుజరాత్ కిక
ీ ట్ అస్ో సరయేష్న్ వెైస్ పరసరడెెంట్ పరిమల్ నథ ేన్న
ట్ీేట్ చేశారడ. కొదీ రోజుల కిత
ీ మే ఈ సేుడియెం విస్త రణ పనసలు చేపట్కురన్న.. తేరలోనే ఇద

పరపెంచెంలోనే అతి పదీ సేుడియెంగా న్నలవనసెందెంట్య ఇెందసకు స్ెంబెంధెంచిన ఫ్ ట్ోలనస
పరిమల్ ట్ీేట్ చేశారడ.
● ‘పరపెంచెంలోనే అతిపదీ కిక
ీ ట్ సేుడియెం.. మెల్బో ర్సి కెంట్ే పదీ సేుడియాన్ని అహాద బకద్
లోన్న మోట్ేరాలో న్నరిాస్సతన ిెం. గుజరాత్ కిక
ీ ట్ అస్ో సరయేష్న్ కలల పారజక్ు అయన ఈ
మెైద నెం పయరత యతే యావత్ దేశాన్నకి కరరత ి తీస్సకోస్సతెందెం’ట్య పరిమల్ ట్ీేట్ చేశారడ. 2011
డిసెంబరడ వరకు ఈ మెైద నెంలో 23 వనేు మాయచ్లు జరిగాయ. మోట్ేరా సేుడియెంనస
1982లో న్నరిాెంచ రడ. ద ద పు 49వేల మెంద ఈ మెైద నెంలో కూరడేన్న మాయచ్నస
వీక్ిెంచొచసే. 1983లో ఈ మెైద నెంలో తొలి ట్ెస్ు స మాయచ్ వెసు ెంర డిస్, ఆసేులి
ర యా మధయ
฀ వరల్ు నెంబర్సవన్ మేరీకోమ్స

● భకరత మహిళ్ా బకకి్ెంగ్ దగు జెం మేరీకోమ్స తన ఘనమెైన కరీర్సలో మరో కరరత క
ి ిరీట్ెం చేరిెంద.
ఆరడ స్ారడో పరపెంచ చ ెంపరయన్గా న్నలిచిన ఈ మణిపయర్స మాణికయెం వరల్ు రాయెంకిెంగ్్లో
అగీస్ి ాన న్నకి ఎదగిెంద. అెంతరాాతీయ బకకి్ెంగ్ స్ెంఘెం (ఐబక) విడుదల చేసరన త జా
రాయెంకిెంగ్్లో ఆమె 48 కవజీ కవట్గిరీలో నెంబర్సవన్గా న్నలిచిెంద. 36 ఏళ్ో ఈ వెట్రన్ బకక్ర్స
గత నవెంబర్సలో ఆరోస్ారి పరపెంచ చ ెంపరయన్షరప్ ట్ెైట్ిల్ గలిచిెంద. దీెంతో మేరీ ఆ వెయట్
కవట్గిరీలో 1700 పాయెంట్ో తో అగీస్ి ానెం అధరోహిెంచిెంద.
฀ కోహిో, శాసరత ల
ర కు ఎస్సీజీలో గౌరవ స్భయతేెం
● భకరత కిక
ీ ట్ జట్ుు కపు న్ విరాట్ కోహిో, కోచ్ రవిశాసరత ల
ర కు సరడీి కిక
ీ ట్ గౌీెండ్ (ఎస్సీజీ)లో గౌరవ
స్భయతేెం లభిెంచిెంద. ఆసేులి
ర యాపై ట్ెస్ు స సరరీస్ గలిచి 71 ఏళ్ో స్సదీరఘ న్నరీక్షణకు భకరత్
తెరదెంచిన స్ెంగతి తెలిసరెందే. ఈ ఘనతకు కారణమెైన విరాట్, శాసరత ల
ర కు ఎస్సీజీ గౌరవ
స్భయతేెం ఇచిేెంద. ఇెంతకు ముెందస భకరతదేశెం నసెండి స్చిన్ ట్ెెండులార్స'కు మాతరమే ఈ
స్భయతేెం లభిెంచిెంద .
฀ భకరత కిీకట్ జట్ుు చ రితకర ఆసేులిర యా పరయట్న పరిపయరణెం

● తిరడగులేన్న ఆట్తో కెంగారూలపై స్ెంపయరణ ఆధపత యన్ని పరదరిశెంచిన ట్ీమ్స ఇెండియా అన్ని
సరరీస్లోోనూ అజవయెంగా న్నలిచి పో రడనస స్గరేెంగా ముగిెంచిెంద. ట్ీ20లనస 1-1తో స్మెం

చేశాక ట్ెస్ు సలనస 2-1తో గలిచి చరితర స్ృషరుెంచిన కోహీోసేన.. ఇపుిడు వనేు సరరీస్నూ
చేజికిాెంచసకున్న 2018-19 ఆసేులి
ర యా పరయట్ననస ఘనెంగా ముగిెంచిెంద .
● జనవరి 18న జరిగిన చివరిదెైన మూడో వనేులో భకరత్ 7 వికట్ో తేడ తో ఘనవిజయెం
స్ాధెంచి ట్ీమ్సఇెండియా ఆసేులి
ర యాలో మొట్ు మొదట్ిస్ారి దెైేపాక్ిక వనేు సరరీస్నస 2-1
తేడ తో స్ ెంతెం చేస్సకుెంద. ధో న్సకి ‘మాయన్ ఆఫ్ ద సరరీస్’ అవారడు లభిెంచిెంద.
● ఈ స్ెందరభెంగా భకరత జట్ుు పలు రికారడులనస నమోదసచేసరెంద . ఆసేులి
ర యాలో దెైేపాక్ిక వనేు
సరరీస్ గలవడెం భకరత్కు ఇదే తొలిస్ారి , అలాగవ ఒకా ఫ్ారాాట్ోో కూడ సరరీస్ కోలోికుెండ
ఆసీస్ పరయట్ననస ముగిెంచిన తొలి జట్ుు భకరత్ మాతరమే .
● మాయన్ ఆఫ్ ద సరరీస్’ అవారడునస గలవడెం ధో న్సకి ఇద ఏడో స్ారి. అతయెంత పదీ వయస్స (37 ఏళ్ో
195 రోజులు)లో ఈ అవారడు గలిచిన భకరత ఆట్గాడు ధో న్సయే. గావస్ార్స (37 ఏళ్ో 191 రోజులు,
1987లో శ్రీలెంకపై) రికారడునస ధో న్న బదీ లు కొట్కుడు.
● 103.07 ఛేదనలో భకరత జట్ుు గలిచినపుిడు ధో న్న స్గట్ు. వెందకు పైగా స్గట్ు ఉని
ఆట్గాడు అతనొకాడే. తరాేతి స్ాినెంలో కోహిో (97.98) ఉన ిడు.
● మూడో వనేులో 6 వికట్ు
ో తీసరన చహల్ , ఆసేులి
ర యా గడు పై 6 వికట్ు
ో తీసరన తొలి సరినిర్సగా
రికారడు స్ృషరుెంచ డు. అెంతకు ముెందస ఈ ఘనత స్ాధెంచిన సరినిరడో.. అబుీల్ ఖదీర్స,
ట్ీమిెండియా పరస్త సత కోచ్ రవిశాసరత ర , షేన్వార్సి, స్కో యన్ ముస్ాతక్, జిమీా ఆడమ్స్, బకరడ్ హాగ్,
ఇమాాన్ త హిర్స.
฀ 12 ఏళ్ో కవ గాీెండ్ మాస్ు ర్స

● 12 ఏళ్ో 10 నెలల 13 రోజుల వయస్సలో చెస్ గాీెండ్మాస్ు ర్స హో ద స్ెంపాదెంచి.. ఆ ఘనత
స్ాధెంచిన భకరత యువ ఆట్గాడిగా పరజా ానెంద రికారడు అెందసకున ిడు. అయతే అతడి
రికారడు ఏడు నెలలెైన న్నలవలేదస. తమిళ్న డుకవ చెెందన యువ స్ెంచలనెం గుకవశ్ అతడి
రికారడునస తిరగరాశాడు.
● జనవరి 15న దల్దో అెంతరాాతీయ చెస్ ట్ోరీిలో మూడో జీఎెం న ర్సా స్ెంపాదెంచి గాీెండ్మాస్ు ర్స
హో ద గలుచసకున ిడు. 12 ఏళ్ో 7 నెలల 17 రోజుల వయస్సలో గాీెండ్మాస్ు ర్స దకిాెంచసకుని
అతడు.. పరపెంచెంలో ఈ ఘనత ప ెందన రెండో పరని వయస్సాడిగా న్నలిచ డు. మొతత ెంమీద
భకరత్ తరఫున 59వ జీఎెంగా అవతరిెంచ డు.

● 2002లో సరీు కరాాకిన్ (ఉకయ
ీ న్) 12 ఏళ్ో 7 నెలలకవ జీఎెం అయాయడు. అతడి తరాేత గుకవశ్
అతయెంత చిని వయస్సాడు
฀ భకరత మహిళ్ల బకకి్ెంగ్ కోచ్గా ఖమర్స

● పరతిష్ాుతాక కామనెేల్త గవమ్స్లో భకరత్కు తొలి స్ేరాణన్ని అెందెంచిన కోల్కత బకక్ర్స
అల్దఖమర్స... జాతీయ మహిళ్ల జట్ుు చీఫ్ కోచ్గా ఎెంపరకయాయడు. జనవరి 14న అల్దఖమర్స
నస కోచ్గా న్నయమిస్సతనిట్ు
ో భకరత బకకి్ెంగ్ స్మాఖయ (బీఎఫ్ఐ) పరకట్ిెంచిెంద. పరస్త సత కోచ్
శివ్ సరెంగ్ స్ాినెంలో అల్ద ఖమర్స బకధయతలు సీేకరిెంచనసన ిడు. 2002 మాెంచెస్ుర్స వేదకగా
జరిగిన కామనెేల్త గవమ్స్ లెైట్ ఫ్ో య్ వెయట్ కవట్గిరీలో అల్ద ఖమర్స స్ేరాణన్ని గలిచి చరితర
స్ృషరుెంచ డు.
฀ ఐసీసీ కొతత సీఈవయ మనస స్ాహిి

● అెంతరాాతీయ కిక
ీ ట్ మెండలి (ఐసీసీ) ముఖయ కారయన్నరేహణ అధకారి (సీఈవయ)గా ఈఎస్పీఎస్
స్ాుర్స స్ో ిర్సు్ మేనేజిెంగ్ డెైరకుర్స మనస స్ాహిి న్నయమితులయాయరడ. ఇతనస డేవిడ్ రిచరు్న్
స్ాినెంలో సీఈవయగా పదవీ బకధయతలు సీేకరిెంచనసన ిరడ. ఇెంగో ెండ్లో జరడగనసని వనేు
పరపెంచ కప్తో రిచరు్న్ పదవీకాలెం ముగియనసెంద.
● దీెంతో ఐసీసీ అపక్్ కమిట్ీ చెైరాన్ శశాెంక్ మనోహర్స, న మినేష్న్్ కమిట్ీ కొతత సీఈవయగా
స్ాహిిన్న ఏకగీవ
ీ ెంగా ఎనసికుెంద. ఇెంగో ెండ్లో వనేు పరపెంచకప్ ముగిసరన అనెంతరెం జూలెైలో
ఆయన సీఈవయగా బకధయతలు చేపడత రడ. సరెంగపయర్స స్ో ి ర్సు్ హబ్సకు మనస గతెంలో సీఈవయగా
పన్నచేశాడు. ఈఎస్పీఎన్లో కూడ గతెం లో కరలక బకధయతలు న్నరేహిెంచ రడ.
฀ ముెంబరై మారథ న్లో మెరిసరన స్సధ సరెంగ్

● భకరత అథ్ెో ట్ు
ో స్సధ సరెంగ్, న్నతేెందర సరెంగ్ రావత్ ముెంబరై మారథ న్లో మెరిశారడ. మహిళ్ల,
పురడష్ుల విభకగాలోో భకరత్ తరఫున మెరడగైన స్ాినెంలో న్నలిచ రడ. స్సధ 2 గెంట్ల 34
న్నమిష్ాల 56 సకనో లో పరడగునస పయరితచేసర దో హాలో జరిగవ పరపెంచ చ ెంపరయన్షరప్ కోస్ెం
న్నరవీశిెంచిన 2:37:00 కాేలిఫయెంగ్ మార్సానస అధగమిెంచిెంద.
● రావత్ 2:15:52 సకనో ట్ెైమిెంగ్తో మెరిశాడు. పురడష్ుల కవట్గిరీలో 2:16:00 కాేలిఫయెంగ్
మార్సానస న్నతేెందరసరెంగ్ అధగమిెంచ డు.
● ఈ మారథ న్లో కాస్ాస్ లగత్ (కన య; 2:09:15) పురడష్ుల విభకగెంలో విజవతగా న్నలువగా...
మహిళ్ల కవట్గిరీలో వర్సానెష్ అలెము (ఇథయోపరయా; 2:25:45) గలిచిెంద.

฀ ఒకవ ఏడ ద మూడు ఐసీసీ పరధ న అవారడులనస గలుచసకుని తొలి కిీకట్ర్సగా కోహీో
రికారడు
● 2018 స్ెంవత్రాన్నకి గానస ఐసీసీ పరకట్ిెంచిన అవారడులోో కోహిో స్రికొతత చరితర స్ృషరుెంచ డు. ఒకవ
ఏడ ద మూడు ఐసీసీ పరధ న అవారడులనస గలుచసకుని తొలి కిక
ీ ట్ర్సగా చరితర పుట్లోోకి
ఎకాాడు. ఐసీసీ ట్ెస్ు స పేో యర్స ఆఫ్ ద ఇయర్స, వనేు పేో యర్స ఆఫ్ ద ఇయర్స అవారడులే కాక ఐసీసీ
కిక
ీ ట్ర్స ఆఫ్ ద ఇయర్సగా కూడ ఎెంపరకై స్ర్స గాయరీఫీల్ు స్ో బర్స్ అవారడు అెందసకున ిడు.
అెంతేకాకుెండ ఐసీసీ ట్ెస్ు స, వనేు జట్ో కు స్ారథగా కూడ కోహిోనే ఎెంపరకయాయడు.
● గతేడ ద 13 ట్ెస్ు సలోో 55కు పైగా స్గట్ుతో 1,322 పరడగుల చేశాడు. ఇెందసలో ఐదస సెంచరీలు
ఉన ియ. ఇక వనేు లో ోనూ ఎదసరడలేన్న కోహిో 14 వనేులో ో 133.55 స్గట్ుతో 1202 పరడగులు
చేయగా ఇెందసలో ఆరడ సెంచరీలు ఉన ియ. ఓవరాల్గా గతేడ ద మొతత ెం 37 మాయచ్
లోో(ట్ీ20లతో స్హా) 68.37 స్గట్ుతో 2,735 పరడగులు స్ాధెంచగా, మొతత ెం 11 సెంచరీలు, 9
అరీ సెంచరీలు ఉన ియ. ఇక ఎెందరో ట్ీమిెండియా మహామహా స్ారథ్సలకు స్ాధయెంకాన్న
విజయాలు కోహిో కపు న్స్లో దకాాయ. అెందన్న దర క్షగా మిగిలిపో యన ఆసేులి
ర యా గడు పై ట్ెస్ు స,
వనేు సరరీస్లు ట్ీమిెండియా గలిచిెంద కోహిో స్ారథ్యెంలోనే. అెంతేకాకుెండ ట్ీమిెండియాకు
ట్ెస్ు సలోో చ ెంపరయన్షరప్ దకాడెంలో కోహిో పాతర మరవలేన్నద.
● పెంత్ స్ూపర్స... : ట్ెస్ు సలు, వనేు లో ో 2018లో అరెంగవట్ెంర చేసరన భకరత వికట్ కరపర్స రిష్భ్ పెంత్కు
‘ఎమరిాెంగ్ కిక
ీ ట్ర్స ఆఫ్ ద ఇయర్స’ అవారడు వరిెంచిెంద. అతనస 8 ట్ెస్ు సలోో కలిపర 537 పరడగులు
స్ాధెంచ డు. ఇెందసలో ఇెంగో ెండ్పై ఓవల్లో చేసరన సెంచరీ సైతెం ఉెంద. అతనస 40 కాయచ్లు
అెందసకోవడెం అవారడు ఎెంపరకకు కారణమెైెంద. ఇదే పరదరశనతో ఐసీసీ ట్ెస్ు స జట్ుు కరపర్సగానూ
పెంత్ ఎెంపరకయాయడు. ఈ ట్ీమ్సలో జస్పీరత్ బుమాాకు స్ాినెం లభిెంచిెంద. వనేు జట్ుులో రోహిత్
శరా, బుమాా, కుల్దీప్లకు అవకాశెం దకిాెంద.
● ఫరెంచ్ ఫట్కఫట్... : హరారవలో జిెంబకబేేపై ఆరోన్ ఫరెంచ్ (ఆసేులి
ర యా) చేసరన భకరీ సెంచరీ ట్ి20
అతుయతత మ ఇన్నిెంగ్్గా న్నలిచిెంద. ఈ మాయచ్లో 72 బెంతులోోనే 16 ఫ్ో రడో, 10 సరక్రో తో 172
పరడగులు చేసరన ఫరెంచ్ అెంతరాాతీయ ట్ి20లోో అతయధక వయకితగత స్ో ారడనస నమోదస చేశాడు.
● స్ాాట్కోెండ్ ఆట్గాడు కాలమ్స మెకో ాయడ్ ‘అస్ో సరయేట్ కిక
ీ ట్ర్స ఆఫ్ ఇయర్స’ అవారడునస
గలుచసకున ిడు. వరల్ు కప్ కాేలిఫయర్స్లో అఫ్ాున్నస్ాతన్పై 157 పరడగులు చేసరన అతనస...
ఇెంగో ెండ్పై 140 పరడగులు చేసర జట్ుునస గలిపరెంచ డు. ఇతర అవారడులోో ‘సరిరిట్ ఆఫ్ ద

ఇయర్స’నస విలియమ్న్ (నూయజి లాెండ్) గలుచసకోగా, కుమార ధరాసేన (శ్రీలెంక) ఉతత మ
అెంపైర్సగా న్నలిచ డు. భకరత యువ జట్ుు అెండర్స–19 వరల్ు కప్ గలుచసకోవడెం ‘అభిమానసల
అతుయతత మ క్షణెం’గా ఎెంపరకైెంద.
● ఐసీసీ ‘కిక
ీ ట్ర్స ఆఫ్ ద ఇయర్స’ పురస్ాారాన్ని రెండో స్ారి నెగు న
ి తొలి భకరత కిక
ీ ట్ర్సగా కోహిో
గురితెంపు ప ెంద డు. గతేడ ద కూడ కోహిోకి ఈ అవారడు లభిెంచిెంద. గతెంలో రాహయల్ దరవిడ్
(2004), స్చిన్ (2010), అశిేన్ (2016) ఒకోాస్ారి ఈ అవారడు అెందసకున ిరడ.
● ఐసీసీ ‘వనేు పేో యర్స ఆఫ్ ద ఇయర్స’ అవారడుకు మూడుస్ారడో (2012, 2017, 2018) ఎెంపరకైన
తొలి భకరత కిక
ీ ట్ర్స కోహిోనే. ధో న్నకి (2008, 2009) రెండుస్ారడో ఈ అవారడు వచిేెంద.
● ఐసీసీ ‘ట్ెస్ు స పేో యర్స ఆఫ్ ద ఇయర్స’ అవారడు ప ెందన ఐదో భకరత కిక
ీ ట్ర్స కోహిో. గతెంలో
రాహయల్ దరవిడ్ (2004), గెంభీర్స (2009), సహాేగ్ (2010), అశిేన్ (2016) ఈ ఘనత
స్ాధెంచ రడ.
฀ స్ెంజితపై న్నషేధెం ఎతిత వేత

● భకరత వెయట్లిఫ్ు ర్స స్ెంజిత చ నసపై విధెంచిన పారథ్మిక న్నషేధ న్ని అెంతరాాతీయ వెయట్
లిఫ్రుెంగ్ స్మాఖయ (ఐడబూ
ో ూఎఫ్) ఎతిత వేసరెంద. గత ఏడ ద కామనెేల్త కరడ
ీ ల 53 కవజీల విభకగెంలో
స్ేరణెం స్ాధెంచిన స్ెంజిత.. ఆ తరాేత డో ప్ ట్ెస్ు సలో దొ రికిపో యెంద. దీెంతో ఐడబూ
ో ూఎఫ్ ఆమెపై
న్నషేధెం విధెంచి.. విచ రణకు ఆదేశిెంచిెంద. విచ రణ ఆధ రెంగా ఆమెపై పరస్త సత న్నకి న్నషేధ న్ని
తొలగిెంచిన స్మాఖయ.. తేరలోనే తుద న్నరణయాన్ని పరకట్ిెంచనసెంద.
฀ పాెండయ, రాహయల్లపై స్సిని న్ ఎతిత వేత

● మహిళ్లపై అనసచిత వాయఖయలు చేశారని కారణెంతో స్సిని న్కు గురైన హారిీక్ పాెండయ, కవఎల్
రాహయల్కు ఎట్ు కవలకు ఊరట్ లభిెంచిెంద. వారి స్సిని న్నస పరిపాలకుల కమిట్ీ (సీఓఏ)
ఎతిత వేసరెంద. స్సపీరెంకోరడు స్హాయకుడు పీఎస్ నరసరెంహనస స్ెంపరదెంచిన తరాేత సీఓఏ ఈ
న్నరణయెం తీస్సకుెంద. ఐతే ఆట్గాళ్ో పై విచ రణ కొనస్ాగుతుెంద. స్సపీరెంకోరడు న్నయమిెంచే
అెంబుడ్్మన్ ఆట్గాళ్ో పై చరయలపై తుద న్నరణయెం తీస్సకుెంట్కడు. ‘‘బీసీసీఐ రాజాయెంగెంలోన్న
న్నబెంధన 16 కిెంద స్సిని న్ ఎతిత వేయాలన్న న్నరణయెంచ ెం’’ అన్న బీసీసీఐ విడుదల చేసరన
పరకట్నలో సీఓఏ పేరొాెంద. ఈ కవస్స ఫరబవ
ర రి 5న కోరడులో విచ రణకు రానసెంద. రాహయల్,
పాెండయ ఓ ట్ీవీ ష్ో లో మహిళ్లపై చేసరన వాయఖయలు దసమారెం రవపడెంతో.. బో రడు వారిన్న
ఆసేులి
ర యా పరయట్న నసెంచి వెనకిా పరలిపరెంచిన స్ెంగతి తెలిసరెందే.

฀ స్చిన్ రికారడు బదీ లుకొట్ిున నేపాల్ కిీకట్ర్స
ీ ట్లో ట్ీెం ఇెండియా కిక
ీ ట్ దగు జెం స్చిన్ ట్ెెండూలార్స.. రికారడులకు పట్ిుెంద
పేరడ. తన కరీర్సలో ఎనోి రికారడులనస తిరగరాసరన స్చిన్, ఎనోి రికారడులనస స్ృషరుెంచ రడ
కూడ . అయతే అెంతరాాతీయ కిక
ీ ట్ అతి చిని వయస్స్లోనే ఆరెంగవట్ెంర చేసరన స్చిన్.. అతి
చిని వయస్స్లో అరి శతకెం స్ాధెంచి కిక
ీ ట్ర్సగా అపిట్ోో రికారడు స్ృషరుెంచ రడ. ఆ తరాేత ఆ
రికారడునస పాక్ కిక
ీ ట్ర్స, మాజీ కపు న్ ష్హీద్ అఫరరదీ కూడ ఈ రికారడు స్ాధెంచ డు.
● త జాగా నేపాల్కి చెెందన రోహిత్ పాడెల్ అనే యువ కిక
ీ ట్ర్స ఈ రికారడునస తన ఖాత లో
వేస్సకున ిడు. అతి చిని వయస్స్లో అరి శతకెం స్ాధెంచిన కిక
ీ ట్ర్సగా రోహిత్ న్నలిచ డు.
స్చిన్ ఈ రికారడునస 16 స్ెంవత్రాల 213 రోజులోో స్ాధెంచగా.. అఫరరదీ 16 స్ెంవత్రాల 217
రోజులోో సెంచరీ చేసర స్చిన్ తరాేతి స్ాినెంలో న్నలిచ డు. త జాగా యూఏఈతో జరిగిన మాయచ్
లో 16 స్ెంవత్రాల 146 రోజులోో అరి శతకాన్ని స్ాధెంచి.. అతి చిని వయస్స్లో హాఫ్
సెంచరీ చేసరన కిక
ీ ట్ర్సగా రోహిత్ పాడెల్ రికారడు స్ృషరుెంచ డు.
ర యన్ ఓపన్ విజవత ఒస్ాకా
● 21 ఏళ్ో నొవొమి ఒస్ాకా అదసభతెం చేసరెంద... వరడస్గా రెండో గాీెండ్స్ాోమ్స ట్ెైట్ిల్ ఖాత లో
వేస్సకున్న స్తత చ ట్ిెంద. జనవరి 26న హో రాహో రీ స్ాగిన ఆసేులి
ర యా మహిళ్ల సరెంగిల్్
ఫైనలోో ఒస్ాకా... చెక్ రిపబిో క్ అమాాయ పట్కర కిేట్ోవపై గలిచి ట్ెైట్ిల్ గలుప ెందడమే
కాకుెండ పరపెంచ నెంబర్సవన్ రాయెంకునూ స్ ెంతెం చేస్సకుెంద . దీెంతో ఈ ఘనత స్ాధెంచిన
తొలి జపాన్ కరడ
ీ కారిణిగా రికారడులకకిాెంద. ఫైనలోో ఓడిన కిేట్ోవా రెండో రాయెంకుతో
స్రిపట్ుుకుెంద.
● మరోవెైపు మిక్్డ్ డబుల్్ ట్ెైట్ిల్నస కజ్
ీ కోవా (చెక్ రిపబిో క్)-ఆెండీ రామ్స (అమెరికా) జోడీ
గలుచసకుెంద. ఫైనలోో ఈ జోడీ 7-6 (7-3), 6-1తో ఆసేులి
ర యా వెైల్ుకార్సు జెంట్ అస్త శ
ర రా-సరాత్
లనస ఓడిెంచిెంద.
● పజ్
ైర మన్స 29 కోట్ు
ో : ఆసేులి
ర యన్ ఓపన్ ట్ెైట్ిల్ గలిచిన ఒస్ాకాకు ట్ోరఫీతో పాట్ు రూ.29 కోట్ో
పైజ్
ర మన్స లభిెంచనసెంద. గత ట్ోరీి విజవత కెంట్ే ఇద 14 శాతెం ఎకుావ కావడెం విశరష్ెం.
అెంతేకాకుెండ పురడష్ులతో స్మానెంగా అమాాయలకు కూడ ఒకవలా పజ్
ైర మన్స
దకుాతుెంద. రనిరప్గా న్నలిచిన కిేట్ోవా రూ.14 కోట్ో 88 లక్షల పజ్
ైర మన్స దకిాెంచసకుెంద.

● అపుిడు 72.. ఇపుిడు 1 : 2018 జనవరి న ట్ికి సరెంగిల్్లో ఒస్ాకా రాయెంకు 72. ఏడ ద
చివరికి వచేేస్రికి సరన నస ఓడిెంచి యుఎస్ ఓపన్ ఖాత లో వేస్సకుెంద. ఏడ ద తిరిగవ
స్రికి 72వ నసెంచి 1వ రాయెంకుకు చేరిెంద. ఈ ఘనత స్ాధెంచిన జపాన్ తొలి కరడ
ీ కారిణి
ఒస్ాకానే.
฀ ఇెండో నేసయ
ర ా మాస్ు ర్స్ విజవత సైన నెహాేల్
● కొతత ఏడ దలో తొలి స్ూపర్స సరరీస్ ట్ెైట్ిల్నస సైన నెహాేల్ స్ ెంతెం చేస్సకుెంద. అదసభత
పరదరశనతో ఇెండో నేసరయా మాస్ు ర్స్ ఫైనల్్ చేరిన ఆమె తుదపో రడలో విజవతగా న్నలిచిెంద. సైన
చివరగా 2017లో మలేసరయా ట్ోరీి గలుచసకుెంద.
● జనవరి 27న జరిగిన ఫైనలోో సైన 4-10తో వెనసకబడు స్మయెంలో పరపెంచ ఛ ెంపరయన్
కరోలిన మారీన్ మోకాలి గాయెంతో ఆట్ నసెంచి వెైదొ లిగిెంద. దీెంతో సైన నెహేల్ విజవతగా
ర యన్ ఓపన్ విజవత నొవాక్ జకోవిచ్
ర యన్ ఓపన్ - 2019 పురడష్ుల సరెంగిల్్ ట్ెైట్ిల్ 'నస పరపెంచ నెంబర్సవన్ నొవాక్ జకోవిచ్
(సరిబయా) కైవస్ెం చేస్సకున ిడు .జనవరి 27న జరిగిన ఫైనల్ మాయచ్ 'లో 6-3, 6-2, 6-3తో
న దల్ (సియన్)నస చితు
త గా ఓడిెంచ డు .
● ఇద అతన్నకి ఏడవ ఆసేులి
ర యన్ ఓపన్ ట్ెైట్ిల్ కాగా , దీెంతో అతయధక స్ారడో ఆసేులి
ర యన్ ఓపన్
పురడష్ుల సరెంగిల్్ గలిచిన ఆట్గాడిగా అవతరిెంచ డు . చెరో ఆరడ ట్ెైట్ిళ్ో ల గలిచిన ఫదరర్స,
రాయ్ ఎమర్న్లనస జకోవిచ్ అధగమిెంచ డు. జకోవిచ్ గతెంలో 2008, 2011, 2012, 2013,
2015, 2016లో ఆసేులి
ర యన్ ఓపనోో విజవతగా న్నలిచ డు.
● అెంతే కాకుెండ 15వ గాీెండ్స్ాోమ్స ట్ెైట్ిల్తో పీట్ స్ెంపారస్నస అధగమిెంచ డు. పురడష్ుల
ట్ెన్నిస్లో అతయధక గాీెండ్స్ాోమ్స ట్ెైట్ిళ్ో ల గలిచిన ఆట్గాళ్ో జాబిత లో ఫదరర్స (20), న దల్ (17)
తరాేత మూడో స్ాినెంలో న్నలిచ డు.
● జకోవిచ్కు ఇద వరడస్గా మూడో గాీెండ్స్ాోమ్స ట్ెైట్ిల్ కావడెం విశరష్ెం. న్నరడడు అతడు
విెంబులు న్, యుఎస్ ఓపన్లనస గలుచసకున ిడు. రాబో యే ఫరెంచ్ ఓపన్లోనూ గలిసేత ఓపన్
శకెంలో పరతి గాీెండ్స్ాోమ్సనూ కన్సస్ెం రెండు స్ారడో గలిచిన ఏకైక పురడష్ుడిగా ఘనత
స్ాధస్ాతడు.

● ఇక మహిళ్ల సరెంగిల్్ ట్ెైట్ిల్నస జపాన్ స్ెంచలనెం నయోమి ఒస్ాకా కైవస్ెం చేస్సకుెంద .
● మిక్్డ్ డబుల్్ ట్ెైట్ిల్నస కజ్
ీ కోవా (చెక్ రిపబిో క్)-ఆెండీ రామ్స (అమెరికా) జోడీ గలుచసకుెంద.
● స్మెంత స్ోు స్ర్స (ఆసేులి
ర యా), జాెంగ్ ష్ుయ్ (చెైన ) మహిళ్ల డబుల్్ ట్ెైట్ిల్నస
చేజికిాెంచసకుెంద.
● మెన్్ డబుల్్ ట్ెైట్ిల్'నస పరఎరవ-ీ హయయగ్్ హరబర్సు మరియు న్నకోలస్ మహయట్ (ఫ్ారన్్) జోడీ
కైవస్ెం చేస్సకుెంద .
฀ నెంబర్సవన్ ఆల్రౌెండర్సగా న్నలిచిన విెండీస్ కపు న్

● ఐసీసీ ట్ెస్ు స రాయెంకిెంగ్్లో గారీ స్ో బర్స్ (1974) తరాేత నెంబర్సవన్ ఆల్రౌెండర్సగా న్నలిచిన తొలి
వెసు ెంర డీస్ ఆట్గాడిగా జవస్న్ హో లు ర్స ఘనత స్ాధెంచ డు. త జా ఐసీసీ రాయెంకిెంగ్్లో ఆల్
రౌెండరో జాబిత లో ష్కిబ్స అల్ హస్న్నస వెనకిా నెట్ు ి హో లు ర్స మొదట్ి స్ాినెం
దకిాెంచసకున ిడు.
฀ ట్కట్క సీుల్ మాస్ు ర్స్ చెస్ ట్ోరీి విజవత కార్సో స్న్

● ఐదసస్ారడో పరపెంచ ఛ ెంపరయన్ విశేన థ్న్ ఆనెంద్ ట్కట్క సీుల్ మాస్ు ర్స్ చెస్ ట్ోరీిన్న మూడో
స్ాినెంతో ముగిెంచ డు. జనవరి 27న జరిగిన చివరి రౌెండోో ఆనెంద్.. భకరత్కవ చెెందన గాీెండ్
మాస్ు ర్స విదత్ స్ెంతోష్తో గవమ్సనస డర చేస్సకున ిడు. ద ెంతో మొతత ెం 13 రౌెండో నసెంచి 7.5
పాయెంట్ో తో అతనస ఐదో స్ాినెంలో న్నలిచ డు. విదత్ (7) న లుగో స్ాిన న్ని దకిాెంచసకున ిడు.
● పరపెంచ ఛ ెంపరయన్ మాగిస్ కార్సో స్న్ (న రవే) అగీస్ి ానెంలో న్నలిచి ట్ెైట్ిల్ స్ ెంతెం
చేస్సకున ిడు. అన్సశ్ గిరి (పో లెెండ్)తో చివరి రౌెండోో తలపడిన కార్సో స్న్ ఆ గవమ్సనస డర గా
ముగిెంచ డు.మొతత ెం 9 పాయెంట్ో తో కార్సో స్న్ ముెందస వరడస్లో న్నలిచ డు. అన్సశ్ (8.5) రెండో
స్ాినెంలో ఉన ిడు.
฀ ట్ేబుల్ ట్ెన్నిస్ ట్కప్-50లో మన్నక

● భకరత ట్ేబుల్ ట్ెన్నిస్ స్ాుర్స మన్నకా బకతర అరడదెైన రికారడు స్ాధెంచిెంద. త జాగా పరకట్ిెంచిన
రాయెంకిెంగ్్లో ట్కప్-50 జాబిత లోకి చోట్ు స్ెంపాదెంచి ఈ ఘనత స్ాధెంచిన తొలి భకరత
మహిళ్ా కరడ
ీ కారిణిగా న్నలిచిెంద. త జాగా విడుదల చేసరన మహిళ్ల సరెంగిల్్ రాయెంకిెంగ్్లో
న లుగు స్ాిన లు మెరడగుపరడచసకుని మన్నక 47వ రాయెంకులో న్నలిచిెంద. మరోవెైపు
పురడష్ుల సరెంగిల్్లో జి.స్తియన్ (28) భకరత్ తరఫున మెరడగైన రాయెంకు స్ాధెంచ డు.

అతనస ఇపిట్ిద కా అగీస్ి ానెంలో ఉని ఆచెంట్ శరత్కమల్నస ద ట్కడు. శరత్ పరస్త సతెం 33వ
రాయెంకులో ఉన ిడు.
฀ ప ర రజిో ెంగ్ ఛ ెంప్ హరియాణ

● ప ర రజిో ెంగ్ ల్దగ్లో హరియాణ హాయమర్స్ రాత మారిెంద.. గత మూడు సీజనో లో రనిరప్గా
న్నలిచిన ఆ జట్ుు తొలిస్ారి విజవతగా ఆవిరభవిెంచిెంద. జనవరి 31న జరిగిన ఫైనలోో హరియాణ
6-3తో డిఫెండిెంగ్ ఛ ెంపరయన్ పెంజాబ్స రాయల్్నస చితు
త చేసరెంద. ఖొట్ి్న్నసరా, ష్బనోవ్, కిరణ్,
రవికుమార్స, అనసరత యా గలిచి జట్ుు విజయెంలో కరలకపాతర పో షరెంచ రడ.
● మొదట్ ఖొట్ి్న్నసరా.. జారిేస్పై గలవడెంతో ఆధకయెంలోకి వెళ్లోన హరియాణ .. ఆ తరాేత
ష్బనోవ్, కిరణ్, రవి, అనసరత యా నెగుడెంతో 5-0తో తిరడగులేన్న ఆధకయెంలో న్నలిచిెంద. ఈ సరితిలో
పెంజాబ్స స్ాుర్స ఆట్గాడు బజ్రెంగ్ పున్నయాతో పాట్ు అమిత్ ధన్కర్స, అెంజు వరడస్ బౌట్ు
ో
గలవడెంతో పెంజాబ్స 3-5తో న్నలిచిెంద. అయతే కరలక బౌట్ోో తతియా 9-0తో సీమనస ఓడిెంచి
హరియాణ కు ట్ెైట్ిల్ ఖాయెం చేసరెంద.
฀ సపక్తకాీ పరపెంచ కప్నకు భకరత్ ఆతిథ్యెం

● ఇట్ీవల జకారాత, పాలెెంబకెంగ్ వేదకలోో జరిగిన ఆసరయా కరడ
ీ లోో తన ఉన్నకిన్న చ ట్ుకుని భకరత
సపక్తకాీ స్మాఖయ... సపక్తకాీ పరపెంచ కప్ న్నరేహిెంచేెందసకు సరదిమెైెంద. గోవా వేదకగా ఈ
ఏడ ద అకోుబర్సలో జరడగనసని అెంతరాాతీయ సపక్తకాీ స్మాఖయ (ఐఎస్ట్ీఏఎఫ్) పరపెంచకప్
కు భకరత్ ఆతిథ్యెం ఇవేనసెంద. ఈ మేరకు ఫరబవ
ర రి 1న ఎల్దబ సేుడియెంలోన్న శాట్్ చెైరాన్
చ ెంబర్సలో జరిగిన కారయకీమెంలో పరపెంచకప్ న్నరేహణ హకుాల పతర న్ని ఐఎస్ట్ీఏఎఫ్
కారయదరిశ డ ట్ో అబుీల్ హల్దమ్స బిన్ ఖాదర్స, భకరత సపక్తకాీ స్మాఖయ అధయక్షులు ఎస్ఆర్స
పేరమ్సరాజ్కు అెందజవశారడ.
● 1982 నూయఢిల్దో ఆసరయా కరడ
ీ లతో భకరత్లో సపక్తకాీ ఆట్ పరిచయమెైెంద. త జాగా
పాలెెంబకెంగ్ ఆసరయా కరడ
ీ లోో భకరత సపక్తకాీ జట్ుు కాెంస్ాయన్ని అెందసకున్న పరపెంచెం దృషరున్న
ఆకరిిెంచిెంద.
฀ ఆసరయాకప్ ఫుట్బకల్ విజవత ఖత ర్స

● ఖత ర్స జట్ుు ఆసరయాకప్ ఫుట్బకల్ విజవతగా న్నలిచిెంద. ఫైనలోో ఆ జట్ుు 3-1తో జపాన్కు
ష్ాకిచిేెంద. జపాన్ చివరిస్ారి 31 ఏళ్ో కిెంద ఆసరయాకప్లో కత ర్స చేతిలో ఓడిపో యెంద.
కత ర్స ఆసరయాకప్ గలవడెం ఇదే తొలిస్ారి.

฀ 200 వనేు లు ఆడిన తొలి మహిళ్ా కిీకట్ర్సగా మిథ ల్ద రాజ్ రికారడు
● భకరత కపు న్ మిథ ల్ద రాజ్ 200 వనేు లు ఆడిన తొలి మహిళ్ా కిక
ీ ట్ర్సగా రికారడు స్ృషరుెంచిెంద.
నూయజిలాెండ్తో మూడో వనేు తో ఆమె ఈ మెైలురాయన్న అెందసకుెంద. 36 ఏళ్ో మిథ ల్ద..
ఇపిట్ివరకు రెండొెందల వనేు లో ో 51.33 స్గట్ుతో 6622 పరడగులు చేసరెంద. ఇెందసలో ఏడు
శతకాలు ఉన ియ. ఆమె 1999లో అరెంగవట్ెంర చేసరెంద. మిథ ల్ద 10 ట్ెస్ు సలు, 85 ట్ీ20 మాయచ్
లు కూడ ఆడిెంద.
฀ ఒకవ ఫస్ు కో ాస్ మాయచ్లో రెండు డబుల్ సెంచరీలు

● కిక
ీ ట్ చరితల
ర ో ఒకవ ఫస్ు కో ాస్ మాయచ్లో రెండు డబుల్ సెంచరీలు స్ాధెంచిన రెండో కిక
ీ ట్ర్సగా
శ్రీలెంకకు చెెందన ఏెంజలో పరీరా రికారడు స్ృషరుెంచ డు. మొదట్ిస్ారి 81 ఏళ్ో కిెంద ఈ రికారడు
● తొలి ఇన్నిెంగ్్లో 201 పరడగులు, రెండో ఇన్నిెంగ్్లో 231 పరడగుల చేసరన పరీరా అతయెంత
అరడదెైన ఈ డబుల్ డబుల్ ఘనత స్ాధెంచ డు. 1938లో కెంట్ (ఇెంగాోెండ్) బకయట్్మన్ ఆరిర్స
ఫ్ాగ్.. ఎసక్్తో ఫస్ు కో ాస్ మాయచ్లో రెండు దేశతకాలు చేశాడు. అతడు తొలి ఇన్నిెంగ్్లో 244,
రెండో ఇన్నిెంగ్్లో అజవయెంగా 202 పరడగులు స్ాధెంచ డు. త జాగా పరీరా శ్రీలెంక దేశావాళ్ల
కిక
ీ ట్ోో డబుల్ మోత మోగిెంచ డు. న ెందేసర్రప్ు్ కిక
ీ ట్ కో బ్సకు పారతిన్నధయెం వహిెంచిన అతడు
ఐదో స్ాినెంలో బకయట్ిెంగ్ చేశాడు. సరెంహళ్లస్ స్ో ిర్సు్ కో బ్సపై ఈ డబుల్ మోత మోగిెంచ డు. 28
ఏళ్ో పరీరా.. శ్రీలెంక తరఫున న లుగు వనేులు, రెండు ట్ీ20 మాయచ్లు ఆడ డు.
฀ ఈజీఏట్ీ కప్'లో స్ేరణెం స్ాధెంచిన మీరాబకయ చ నస

● పరపెంచ ఛ ెంపరయన్ వెయట్లిఫ్ు ర్స మీరాబకయ చ నస గాయెం నసెంచి కోలుకొన్న తిరిగి
స్తత చ ట్ిెంద. వెనసినొపరి కారణెంగా గతేడ ద ద ద పు ఆరిళ్లో ఆట్కు దూరెంగా ఉని ఆమె
ద న్న నసెంచి కోలుకొన్న బరిలో దగిన తొలి ఛ ెంపరయన్షరప్లోనే స్ేరణెంతో మెరిసరెంద.
● థ య్లాెండ్లో జరిగిన ఈజీఏట్ీ కప్ మహిళ్ల 49 కవజీల విభకగెంలో 192 కిలోల బరడవెతితన
చ నస అగీస్ి ానెంలో న్నలిచిెంద. జపాన్ వెయట్లిఫ్ు ర్స హిరోమి (183 కవజీలు), పపువా నూయ
గున్నయాకు చెెందన లో డికా (179 కవజీలు) వరడస్గా రజత, కాెంస్య పతకాలు స్ ెంతెం
చేస్సకున ిరడ. 2020 ట్ోకోయ ఒలిెంపరక్్కు అరహత ట్ోరీిగా దీన్ని పరిగణిస్త ారడ.

฀ వరడస్గా రెండో స్ారి రెంజీ ట్ెైట్ిల్ స్ ెంతెం చేస్సకుని విధరభ
● 2019 రెంజీ ట్ోరఫీన్న విదరభ గలుేకుెంద . ఫైనల్ మాయచ్ లో స్ౌరాష్ు న
ర స ఓడిెంచి విజవతగా
న్నలిచిెంద . 2018లో విదరభ జట్ుు మొట్ు మొదట్ స్ారి రెంజీ ట్ోరపీన్న గలుప ెందెంద .
● స్ౌరాష్ు ర రనిరప్తో స్రిపట్ుుకోవడెం ఇద మూడో స్ారి. ఆ జట్ుు ఒకాస్ారి కూడ ట్ెైట్ిల్
గలవలేదస. 2012-13, 2015-16లో కూడ ఆ జట్ుు ఫైనలోో ఓడిపో యెంద.
฀ అెంతరాాతీయ ట్ీ20 కిీకట్ోో అతయధక పరడగులు చేసరన ఆట్గాడిగా రోహిత్

● భకరత త త ాలిక కపు న్ రోహిత్ శరా అెంతరాాతీయ ట్ీ20 కిక
ీ ట్ోో అతయధక పరడగులు చేసరన
ఆట్గాడిగా న్నలిచ డు. కివీస్తో రెండో ట్ీ20లో ధన ధన్ బకయట్ిెంగ్తో అరిశతెం పయరిత చేసరన
అతడు.. 35 పరడగుల వయకితగత స్ో ారడ వదీ ఈ ఘనత స్ాధెంచ డు. అతయధక ట్ీ20 పరడగులు
స్ాధెంచిన బకయట్్మన్గా అతడు గపరత ల్ (2272)నస అధగమిెంచ డు. రోహిత్ 93 మాయచ్లోో
2288 పరడగులు స్ాధెంచ డు. భకరత కపు న్ విరాట్ కోహిో 2167 పరడగులతో న లుగో స్ాినెంలో
ఉన ిడు. రోహిత్ మరో ఘనత కూడ స్ ెంతెం చేస్సకున ిడు. గపరత ల్, గవల్ తరాేత ట్ీ20 కిక
ీ ట్ోో
100 సరక్్లు కొట్ిున మూడో ఆట్గాడయాయడు. రోహిత్ ఇపిట్ివరకు 102 సరక్్లు కొట్కుడు.
టీ20లోు అత్యధిక ప్రుగుల వీరులు
● రోహిత్ శరా - 2288 , మారిున్ గపరత ల్ -2272 , ష్ో యబ్స మాలిక్- 2263, విరాట్ కొహిో- 2167
฀ హనసమ విహారి బకయట్ిెంగ్ రికారడు

● ఆెంధర యువ బకయట్్మన్ హనసమ విహారి స్రికొతత బకయట్ిెంగ్ రికారడు నెలకొలాిడు. ఇరాన్సకప్లో
వరడస్గా మూడు సెంచరీలు స్ాధెంచిన తొలి కిక
ీ ట్ర్సగా రికారడు స్ృషరుెంచ డు. ఇరాన్సకప్లో
భకగెంగా రస్ాుఫ్ ఇెండియా తరడఫున ఆడుతుని విహారి.. రెంజీ చ ెంపరయన్ విదరభతో
జరడగుతుని మాయచ్లో వరడస్గా రెండు సెంచరీలు నమోదస చేశాడు. తొలి ఇన్నిెంగ్్లో
సెంచరీ స్ాధెంచిన విహారి.. రెండో ఇన్నిెంగ్్ళ్్ కూడ శతకెం నమోదస చేశాడు. తొలి ఇన్నిెంగ్్
లో 114 పరడగులు చేయగా, రెండో ఇన్నిెంగ్్లో అజవయెంగా 180 పరడగులు స్ాధెంచ డు.
● ఫలితెంగా ఇరాన్సకప్లో వరడస్గా మూడు సెంచరీలు స్ాధెంచిన ఏకైక కిక
ీ ట్ర్సగా గురితెంపు
స్ాధెంచ డు. గతేడ ద ఇదే విదరభతో జరిగిన మాయచ్లో విహారి 183 పరడగులు స్ాధెంచ డు
. ఇదలా ఉెంచితే, 2011 తరాేత ఒక ఇరాన్సకప్ మాయచ్లో రెండు ఇన్నిెంగ్్లోోనూ శతకాలు
స్ాధెంచిన తొలి బకయట్్మన్ కూడ విహారినే కావడెం మరో విశరష్ెం. ఆన ట్ి ఇరాన్సకప్లో రస్ాుఫ్

ఇెండియాతో తరఫున ఆడిన శిఖర్స ధ వన్.. రాజస్ాతన్తో జరిగిన మాయచ్లో రెండు ఇన్నిెంగ్్లోో
రెండు సెంచరీలు స్ాధెంచ డు.
฀ దేశెంలో తొలి ట్ెన్నిస్ డో పర ఆరయన్

● ఆరయన్ భకట్ియా అనే 16 ఏళ్ో కురాీడు డో ప్ పరీక్షలో విఫలమెైన భకరత తొలి ట్ెన్నిస్
ఆట్గాడయాయడు. అతణిి స్సిెండ్ చేసరనట్ు
ో జాతీయ డో పరెంగ్ న్నరోధ స్ెంస్ి (న డ )
వెలోడిెంచిెంద. న్నరడడు అకోుబరడలో ఫనెస్ు ా ఓపన్ నేష్నల్ ట్ెన్నిస్ ఛ ెంపరయన్షరప్ స్ెందరభెంగా
ఆరయన్ నమూన లు సేకరిెంచ రడ.
฀ హైదరాబకద్ 'లో పారరెంభమెైన జాతీయ జిమాిసరుక్్

● జాతీయ రిథ్మిక్ జిమాిసరుక్్ పో ట్ీలు ఫరబరవరి 16న హైదరాబకద్ గచిేబౌలి
ఇెండో ర్స సేుడియెంలో ఘనెంగా పారరెంభమయాయయ.
฀ ఇరాన్స ట్ోరఫీ విజవత విధరభ
● గత ఏడ ద రెంజీ, ఇరాన్స ట్ోరఫీలిి స్ ెంతెం చేస్సకుని విదరభ.. ఈస్ారి కూడ ఈ ఘనతనస
అెందసకుెంద. ఇపిట్ికవ రెంజీ ఛ ెంపరయన్గా న్నలిచిన ఆ జట్ుు.. ఫరబవ
ర రి 16 ఇరాన్స ట్ోరఫీన్న కూడ
గలిచిెంద. డర గా ముగిసరన ఈ మాయచ్లో రస్ాుఫ్ ఇెండియాపై తొలి ఇన్నిెంగ్్ ఆధకయెం ఆధ రెంగా
విదరభ విజవతగా న్నలిచిెంద. 280 పరడగుల లక్షయెంతో బరిలోకి దగిన ఆ జట్ుు.. చివరి రోజు ఇరడ
జట్య
ో డర కు అెంగీకరిెంచే స్మయాన్నకి 269/5తో న్నలిచిెంద. కప్ గలిచిన విదరభ జట్ుు తమకు
పైజ్
ర మన్సగా దకవా మొతత ెం నగదసనస వీర జవానో కుట్ుెంబకలకు విరాళ్ెంగా ఇచిేెంద.
฀ జాతీయ బకయడిాెంట్న్ ఛ ెంప్ నెహాేల్

● జాతీయ బకయడిాెంట్న్ ఛ ెంపరయన్ - 2019 మహిళ్ల సరెంగిల్్ విజవతగా సైన నెహాేల్ న్నలిచిెంద
. సైన జాతీయ ఛ ెంపరయన్గా న్నలవడమిద న లుగోస్ారి. ఫరబవ
ర రి 16న జరిగిన మహిళ్ల
సరెంగిల్్ ఫైనలోో రెండో సీడ్ సైన 21-18, 21-15తో ట్కప్సీడ్ పర.వి.సరెంధసనస ఓడిెంచిెంద.
● పురడష్ుల సరెంగిల్్లో స్ౌరభ్వరా విజవతగా న్నలిచ డు. ఫైనలోో 21-18, 21-13తో లక్షయసేన్నస
ఓడిెంచిన అతనస మూడో స్ారి జాతీయ ఛ ెంపరయన్ అయాయడు.
● పురడష్ుల డబుల్్లో పరణవ్ చోపార-చిరాగ్శట్ిు ట్ెైట్ిల్ గలిచ రడ. ఫైనలోో ఈ జోడీ 21-13, 22-
20తో అరడాన్-శోోక్ రామచెందరన్పై గలిచిెంద.

● మహిళ్ల డబుల్్లో శిఖ-అశిేన్న 21-16, 22-20తో మేఘన-పయరీేష్ాలపై గలిచి ట్ెైట్ిల్
నెగుగా.. మిక్్డ్ డబుల్్లో మనస అతిర-మన్సష్ా 18-21, 21-17, 21-16తో రోహన్-కుహయ గార్సు
నస ఓడిెంచి విజవతలుగా న్నలిచ రడ.
฀ మలో ఖెంబ్స పరపెంచ ఛ ెంప్ భకరత్

● తొలి మలో ఖెంబ్స పరపెంచ ఛ ెంపరయన్షరప్లో భకరత్ విజవతగా న్నలిచిెంద. ఫరబవ
ర రి 17న ముగిసరన
ఈ ట్ోరీిలో ట్ీమ్స విభకగెంలో భకరత్ 244.73 పాయెంట్ో తో అగీస్ి ానెంలో న్నలిచిెంద. సరెంగపయర్స
(44.45) దేతీయ, మలేసరయా (30.22) తృతీయ స్ాిన లు స్ాధెంచ య.
฀ స్ాురెంజా స్ాారక బకకి్ెంగ్లో జరీన్కు స్ేరణెం

● బలేురియా రాజధ న్న స్ో ఫరయాలో జరడగుతుని స్ాురెంజా స్ాారక బకకి్ెంగ్ ట్ోరీిలో మహిళ్ల
51 కవజీల విభకగెం ఫైనలోో తెలెంగాణ అమాాయ జరీన్ 5-0తో ఫరలిపరనొ మాగోిన్న చితు
త చేసర స్ేరణ
పతకెం గలుప ెందెంద .
● మరోవెైపు మీన కుమారి దేవి (54 కవజీలు) కూడ స్ేరణెం గలిచిెంద. ఫైనలోో మీన 3-2తో
విలెగాస్నస ఓడిెంచిెంద. గత ట్ోరీిలో మీన కాెంస్యెం గలుచసకుెంద. మెంజు రాణి (48 కవజీలు)
రజతెంతో స్రిపట్ుుకుెంద. తుద స్మరెంలో ఆమె 2-3తో జోస్ గబో ా చేతిలో ఓడిెంద.
● పురడష్ుల విభకగెంలో అమిత్ ఫెంగాల్ పసరడి గలిచ డు. ఫైనలోో అమిత్ (49 కవజీలు) 5-0తో
ట్ెమిరుస్ (కజకిస్ి ాన్)నస చితు
త చేశాడు. ఈ ట్ోరీిలో పరలావయ బకస్సమాతిర (64 కవజీలు), న్సరజ్
(60 కవజీలు), లవీో న (69 కవజీలు) కాెంస్ాయలు గలిచ రడ.
● ఈ ట్ోరీిలో భకరత్ మూడు స్ేరణ, ఒక రజత, మూడు కాెంస్ాయలతో ఏడు పతకాలు కైవస్ెం
฀ న లుగోస్ారి లారస్ అవారడు స్ ెంతెం చేస్సకుని జకోవిచ్

● ట్ెన్నిస్ స్ాుర్స నొవాక్ జకోవిచ్ మరో ఘనత స్ాధెంచ డు. పరతిష్ాాతాక కరడ
ీ పురస్ాారెం లారస్
‘వరల్ు స్ో ిర్సు్ మన్ ఆఫ్ ద ఇయర్స’నస న లుగోస్ారి స్ ెంతెం చేస్సకున ిడు. వరడస్గా మూడు
గాీెండ్స్ాోమ్స ట్ెైట్ిళ్ో ల స్ ెంతెం చేస్సకుని అతడే మేట్ి ఆట్గాడిగా న్నలిచ డు. అతడి కెంట్ే
ముెందస ఉసేన్ బో ల్ు మాతరమే ఈ అవారడునస న లుగుస్ారడో గలుచసకున ిడు.
● మహిళ్ల విభకగెంలో పరపెంచ మేట్ి జిమాిస్ు సరమోన్ బరైల్్ విజవతగా న్నలిచిెంద. గొపిగా
పునరాగమనెం చేసరన వారికిచేే ‘వరల్ు కమ్స బకయక్ ఆఫ్ ద ఇయర్స’ అవారడు గోల్ూ దగు జెం ట్ెైగర్స
వుడ్్ స్ ెంతెం చేస్సకున ిడు. ఈ విభకగెంలో న మినేట్ అయన భకరత స్ాుర్స రజో ర్స విన్సశ్

ఫ్ గాట్కు న్నరాశ తపిలేదస. ఐతే ఈ అవారడులోో భకరత్కు అవారడు లభిెంచిెంద. దేశెంలో
అణగారిన వరాులకు చెెందన బకలికల అభుయనితి కోస్ెం కృషర చేస్త ో ని స్ెంస్ి యువాకు ‘లారస్
స్ో ిర్సు ఫర్స గుడ్’ పురస్ాారెం లభిెంచిెంద.
฀ ష్ూట్ిెంగ్ పరపెంచకప్ నసెండి రెండు ఒలెంపరక్ కోట్క స్ాిన లనస వెనకిా తీస్సకుని ఐఓసీ
● ఇదీ రడ పాకిస్ి ాన్ ష్ూట్రో కు భకరత పరభుతేెం వీస్ాలు న్నరాకరిెంచడెంతో దల్దో ఆతిథ్యమిస్సతని
ఐఎస్ఎస్ఎఫ్ ష్ూట్ిెంగ్ పరపెంచకప్ నసెంచి ఐఓసీ అన్ని ఒలిెంపరక్ కోట్క స్ాిన లనస వెనకిా
తీస్సకుెంట్ుెందన్న భయపడు పిట్ికర అలా జరగలేదస. రెండు కోట్క స్ాిన లనస మాతరమే రదసీ
చేయాలన్న ఐఓసీ న్నరణయెంచిెంద.
● న్నజాన్నకి ఐఓసీ మొతత ెం 16 స్ాిన లనస వెనకిా తీస్సకుెందన్న అెంతరాాతీయ ష్ూట్ిెంగ్ స్మాఖయ
(ఐఎస్ఎస్ఎఫ్) అధయక్షుడు వాోదమిర్స లిసరన్ పరకట్ిెంచ డు. ఐతే 25మీ పురడష్ుల రాయపరడ్ ఫైర్స
పరస్ుల్ ఈవెెంట్కు మాతరమే ఒలిెంపరక్ కాేలిఫరకవష్న్ హో ద నస ఉపస్ెంహరిెంచ మన్న ఐఓసీ
చెపరిెంద. ‘‘ఇదీ రడ పాకిస్ి ాన్ అథ్ెో ట్ు
ో పో ట్ీపడ లి్న పురడష్ుల 25మీ ఈవెెంట్కు ఉని
ఒలిెంపరక్ అరహత హో ద నస ఐఓసీ వెనకిా తీస్సకుెంద’’ అన్న అెంతరాాతీయ ఒలిెంపరక్ కమిట్ీ
(ఐఓసీ) ఓ పరకట్నలో తెలిపరెంద.
฀ ప ర వాల్దబకల్ ల్దగ్ తొలి విజవత చెని

ెై స్ాిరున్్
● ప ర వాల్దబకల్ ల్దగ్ తొలి సీజనోో చెనెైి స్ాిరున్్ విజవతగా న్నలిచిెంద.ఫరబవ
ర రి 22 న ఉతాెంఠ
భరితెంగా స్ాగిన ఫైనలోో ఆ జట్ుు 15-11, 15-12, 16-14తో కాలికట్ హీరోస్పై విజయెం
స్ాధెంచిెంద.
● ఈ విజయెంతో చెనెైి స్ాిరున్్.. ఎఫ్ఐవీబీ ఆసరయా పురడష్ుల కో బ్స వాల్దబకల్ ఛ ెంపరయన్షరప్
కు అరహత స్ాధెంచిెంద
฀ ఆెంధర పరపెంచ రికారడు

● ఆెంధర జట్ుు చరితర స్ృషరుెంచిెంద.. ముస్ాతక్ అల్ద ట్ోరఫీలో తన తొలి మాయచ్లో రికారడు విజయెం
స్ాధెంచిెంద. ఫరబవ
ర రి 22న గూ
ీ ప్-ఎలో జరిగిన మాయచ్లో న గాలాెండ్పై 179 పరడగుల తేడ తో
విజయెం స్ాధెంచిన ఆెంధర.. ట్ీ20ల చరితల
ర ోనే అతయధక పరడగుల తేడ తో గలిచిన జట్ుుగా
పరపెంచ రికారడు నమోదస చేసరెంద. 2007 ట్ీ20 పరపెంచకప్లో కన యపై 172 పరడగుల విజయెంతో
శ్రీలెంక నెలకొలిిన రికారడునస ఆెంధర బదీ లు కొట్ిుెంద.

฀ మన్పీరత్కు ఉతత మ ఆట్గాడి అవారడు
● భకరత హాకర జట్ుు కపు న్ మన్పీరత్సరెంగ్ ఆసరయా హాకర స్మాఖయ 2018 ఏడ ద ఉతత మ ఆట్గాడి
అవారడు గలుచసకున ిడు. ఆసరయా ఛ ెంపరయన్్ ట్ోరఫీలో స్ెంయుకత విజవతగా న్నలిచిన భకరత
హాకర జట్ుుకు మన్పీరత్ స్ారథ్యెం వహిెంచ డు. నెదరాోెండ్్లో జరిగిన ఛ ెంపరయన్్ ట్ోరఫీలో జట్ుు
రజతెం గలవడెంలోనూ మన్పీరత్ ఆట్గాడిగా కరలకపాతర పో షరెంచ డు.
● మహిళ్ల విభకగెంలో భకరత ట్ీనేజర్స లాల్రమ్ససరయామి వరిమాన కరడ
ీ కారిణి అవారడు
గలుచసకుెంద. 2018 పరపెంచకప్లో ఆకట్ుుకుని ఈ మిజోరాెం అమాాయ.. ఆసరయా కరడ
ీ లోో
జట్ుు రజతెం గలవడెంలోనూ పాతర పో షరెంచిెంద. భకరత పురడష్ుల హాకర జట్ుుకు ఉతత మ
పరదరశన అవారడు దకిాెంద.
฀ 10 మీ ఎయర్సరైఫరల్లో చెందేలా పరపెంచ రికారడు

● అపయరిే చెందేలా అదరగొట్ిుెంద... నూయఢిల్దోలో జరడగుతుని ష్ూట్ిెంగ్ పరపెంచకప్లో పరపెంచ
రికారడు బదీ లు కొడుతూ ఆమె స్ేరణెం కైవస్ెం చేస్సకుెంద. ఫరబవ
ర రి 23న జరిగిన మహిళ్ల 10
మీట్రో ఎయర్స రైఫరల్ ఫైనలోో ఈ జైపుర్స ష్ూట్ర్స 252.9 పాయెంట్ో తో నయా పరపెంచ రికారడు
నెలకొలుితూ పసరడి స్ ెంతెం చేస్సకుెంద.
● ఆమె వరడస్గా 10.6, 10.8, 10.6, 10.8 పాయెంట్ు
ో స్ాధెంచి పరతయరడిలకు అెందనెంత ఎతు
త లో
న్నలిచిెంద. ఈ కీమెంలో జావయ (చెైన , 252.4) పేరిట్ ఉని రికారడునస బదీ లుకొట్ిుెంద. రౌజు జావయ
(చెైన ) రజతెం, హో ెంగ్ (చెైన ) కాెంస్యెం నెగు ారడ.
● చెందేలా ఇెంతకుముెందే ట్ోకోయ ఒలిెంపరక్్ బరరత డ స్ెంపాదెంచిెంద. పరపెంచకప్లో అపయరిేకి ఇద
మూడో వయకితగత పతకెం. 2015లో కాెంస్యెం నెగు న
ి ఆమె.. అదే ఏడ ద జరిగిన మరో పరపెంచకప్
ళ్్ రజతెం స్ాధెంచిెంద. కామనెేల్త కరడ
ీ లోో కాెంస్యెం గలిచిన అపయరిే.. గతేడ ద ఆసరయాకప్లో
స్ేరణెంతో మెరిసరెంద.
฀ ఐఎస్ఎస్ఎఫ్ ష్ూట్ిెంగ్ పరపెంచకప్లో స్ౌరభ్ రికారడు స్ేరణెం
● భకరత యువ ష్ూట్ిెంగ్ స్ెంచలనెం స్ౌరభ్ చౌదరి మరోస్ారి పరపెంచ స్ాియలో మెరిశాడు. 16
ఏళ్ో స్ౌరభ్ ఐఎస్ఎస్ఎఫ్ పరపెంచకప్లో రికారడు పరదరశనతో స్ేరణెం స్ాధెంచ డు. అతనస భకరత్
కు ఒక ఒలిెంపరక్ కోట్క బరరత డ కూడ స్ాధెంచి పట్కుడు.
● 10 మీట్రో ఎయర్స పరస్ుల్ ఈవెెంట్ోో స్ౌరభ్ 245 పాయెంట్ో తో అగీస్ి ానెంలో న్నలిచి స్ేరణ పతకెం
కైవస్ెం చేస్సకున ిడు . రజతెం గలిచిన డ మి మికచ్ (సరిబయా) కెంట్ే స్ౌరభ్ 5.7 పాయెంట్ో

ఆధకయెం స్ాధెంచడెం విశరష్ెం. డ మి 239.3 పాయెంట్ు
ో స్ాధెంచగా.. కాెంస్యెం స్ాధెంచిన చెైన
ష్ూట్ర్స వీ పాెంగ్ 215.2 పాయెంట్ో కు పరిమితమయాయడు. వీ పాెంగ్ 2008 ఒలిెంపరక్్ స్ేరణ
విజవత కావడెం విశరష్ెం.
฀ ట్ీ20 ఫ్ారాాట్లో ఎన్నమిద వేల పరడగులిి పయరిత చేస్సకుని తొలి ట్ీమిెండియా కిీకట్ర్సగా రైన
ీ ట్ర్స స్సరవశ్ రైన అరడదెైన ఘనతనస స్ాధెంచ డు. ట్ీ20 ఫ్ారాాట్లో ఎన్నమిద వేల
పరడగులిి పయరిత చేస్సకుని తొలి ట్ీమిెండియా కిక
ీ ట్ర్సగా రికారడు నెలకొలాిడు. స్యయద్
ముస్ాతక్ అల్ద ట్ీ20 ట్ోర్నమెెంట్లో భకగెంగా ఉతత ర్సపరదేశ్ తరఫున ఆడుతుని రైన ..
పాెండిచేేరితో జరిగిన మాయచ్లో ఈ ఫీట్ స్ాధెంచ డు.
● ఫరబవ
ర రి 25న జరిగిన మాయచ్లో రైన 12 పరడగులు స్ాధెంచ డు.ఫలితెంగా ట్ీ20లోో ఎన్నమిద
వేల పరడగుల మెైలురాయన్న చేరాడు. పరస్త సతెం రైన 8001 పరడగులతో ఉన ిడు. ఓవరాల్గా
ట్ీ20 కిక
ీ ట్లో ఎన్నమిద వేల పరడగులిి స్ాధెంచిన ఆరో కిక
ీ ట్ర్సగా రైన న్నలిచ డు. మరొకవెైపు
రైన కు ఇద 300 ట్ీ20 మాయచ్. ద ెంతో మూడొెందల ట్ీ20 మాయచ్లు ఆడిన రెండో భకరత కిక
ీ ట్ర్స
గా రైన గురితెంపు స్ాధెంచ డు. ఇపిట్ికవ 300 ట్ీ20 మాయచ్లు ఆడిన ఘనతనస ధో న్న స్ాధెంచగా,
ఆ తరాేత స్ాినెంలో రైన ఉన ిడు.
฀ ట్ి20లోో ‘హాయట్ిరక్’ వికట్ు
ో తీసరన తొలి సరినిర్సగా రషీద్ ఖాన్ రికారడు
● అఫ్ాున్నస్ాతన్ సరినిర్స రషీద్ ఖాన్ (5/27) ట్ి20 కిక
ీ ట్లో కొతత చరితర స్ృషరుెంచ డు. అెంతరాాతీయ
ట్ి20లోో ‘హాయట్ిక్
ర ’ వికట్ు
ో తీసరన తొలి సరినిర్సగా రికారడు నెలకొలాిడు. ఫరబవ
ర రి 24న ఐరాోెండ్
తో జరిగిన మాయచోో వరడస్గా 4 బెంతులోో 4 వికట్ు
ో తీసర ‘హాయట్ిక్
ర పో స్’ పరదరశన చేస్ాడు .
฀ ఐఎస్ఎస్ఎఫ్ పరపెంచకప్ 10 మీట్రో ఎయర్స పరస్ుల్ మిక్్డ్ ఈవెెంట్ోో భకరత జోడీకి
స్ేరణెం
● ఢిల్దోలో జరడగుతుని ఐఎస్ఎస్ఎఫ్ పరపెంచకప్ 10 మీట్రో ఎయర్స పరస్ుల్ మిక్్డ్ ఈవెెంట్ోో
స్ౌరభ్ చౌదరి, మనస బకకర్స జోడీ అలవయకగా స్ేరణెం చేజికిాెంచసకుెంద. 483.35 పాయెంట్ో తో ఈ
దేయెం అగీస్ి ానెంలో న్నలిచిెంద. రాెంకి్న్-చ ెంగ్ (చెైన ) జెంట్ 477.7 పాయెంట్ో తో రజతెం
గలుచసకుెంద. 418.8 పాయెంట్ో తో మిెంజుెంగ్ కిమ్స-దేహన్ పార్సా (కొరియా) జోడీ కాెంస్యెం

● ఈ ట్ోరీిలో మొతత ెంగా మూడు స్ేరాణలు స్ాధెంచిన భకరత్.. హెంగవరితో స్ెంయుకత అగీస్ి ానెంతో
ట్ోరీిన్న ముగిెంచిెంద. ఐతే అెందసబకట్ులో ఉని 14 ఒలిెంపరక్ కోట్క స్ాిన లోో ఒకాట్ి మాతరమే
గలుచసకోగలిగిెంద.
฀ 500 సరక్రడో కొట్ిున తొలి కిీకట్ర్సగా కిీస్ గవల్

ీ ట్లో ఐదస వెందలు సరక్ర్స కొట్ిున తొలి ఆట్గాడిగా కిస్
ీ గవల్ న్నలిచ డు.
ఫరబవ
ర రి 27, 2019న ఇెంగో ెండ్తో జరిగిన వనేులో గవల్ ఆకాశమే హదసీగా చెలరవగిపో యాడు . 14
సరక్రో తో విరడచసకుపడిన గవల్.. అెంతరాాతీయ కిక
ీ ట్లో ఐదస వెందలు సరక్ర్స కొట్ిున తొలి
ఆట్గాడిగా న్నలిచ డు. ఈ సరరీస్ తొలి మాయచ్లో ష్ాహిద్ ఆఫరరద(476 సరక్రడో) పేరిట్ ఉని
అతయధక సరక్రో రికారడునస బేక్
ర చేసరన గవల్.. న లోు వనేు ద ేరా ఐదస వెందల సరక్రో మారడానస
చేరడకున ిడు.
฀ ‘ఖవలో’ యాప్నస ఆవిష్ారిెంచిన పరధ న్న మోదీ

● ‘ఖవలో ఇెండియా’ మొబరైల్ యాప్నస పరధ న మెంతిర నరవెందర మోదీ ఫరబవ
ర రి 27న
ఆవిష్ారిెంచ రడ. స్ో ిర్సు్ అథ రిట్ీ ఆఫ్ ఇెండియా (స్ాయ్) ఈ యాప్నస రూప ెందెంచిెంద. 18
కరడ
ీ లకు స్ెంబెంధెంచిన న్నయమన్నబెంధనలు ఈ యాప్లో ప ెందసపరిచినట్ుు కరడ
ీ మెంతిర
రాజయవరిన్సరెంగ్ రాథో డ్ తెలిపారడ. ఇెంగిోష్, హిెందీ భకష్లోో రూప ెందన ఈ యాప్ ద ేరా..
త మెెంచసకుని కరడ
ీ లో శిక్షణ కవెందరెం ఎకాడ ఉెంద? కోచ్లు, ఇతర సరబబెంద ఫ్ో న్ నెెంబరడో
వెంట్ి విష్యాలు తెలుస్సకోవచసే.
฀ ఫడరర్స ట్ెైట్ిల్్ ‘సెంచరీ’

● సరేట్ా రో ాెండ్ ట్ెన్నిస్ దగు జెం రోజర్స ఫడరర్స మారిే 2న తన కరీర్సలో వెందో సరెంగిల్్ ట్ెైట్ిల్
స్ాధెంచ డు. దసబకయ్ ట్ెన్నిస్ చ ెంపరయన్షరప్ ఫైనలోో గీస్
ీ యువ కరట్ెం సరట్ి్పాస్నస
ఓడిెంచడెం ద ేరా అతడీ ఘనతనస అెందసకున ిడు. ఫైనలోో ఫడరర్స 6–4, 6–4తో పరపెంచ
పదో రాయెంకర్స సరట్ి్పాస్నస అలవయకగా ఓడిెంచి ఈ ట్ెైట్ిల్నస ఎన్నమిదో స్ారి స్ ెంతెం
చేస్సకున ిడు. ఇదే కీమెంలో కరీర్స వెందో ట్ెైట్ిల్ రికారడునూ అెందసకున ిడు.
● అమెరికా ట్ెన్నిస్ గవట్
ీ జిమీా కానర్స్ (109 ట్ెైట్ిల్్) తరాేత అరడదెైన ‘సెంచరీ కో బ్స’లో చేరిన
రెండో ఆట్గాడు ఫడరర్స మాతరమే కావడెం విశరష్ెం. పరస్త సతెం ఈ సరేస్ వీరడడి ఖాత లో 20
గాీెండ్స్ాోమ్స ట్ెైట్ిల్్... 6 ఏట్ీపీ ఫైనల్్ ట్ెైట్ిల్్... 27 ఏట్ీపీ వరల్ు ట్యర్స మాస్ు ర్స్–1000
ట్ెైట్ిల్్... 22 ఏట్ీపీ వరల్ు ట్యర్స–500 ట్ెైట్ిల్్... 25 ఏట్ీపీ వరల్ు ట్యర్స–250 ట్ెైట్ిల్్

ఉన ియ. వీట్ిలో 25 ట్ెైట్ిల్్నస కరీర్స ఉనిత సరితిలో ఉని 2003 అకోుబరడ–2005
అకోుబరడ మధయ కాలెంలోనే స్ాధెంచడెం గమన రహెం.
฀ ఆసరయా కరీడలోో మళ్లో కిీకట్

● ఆసరయా కరడ
ీ లోో కిక
ీ ట్ తిరిగి దరశనమివేనసెంద. చెైన లోన్న హాెంగౌాలో జరిగవ 2022 ఆసరయా
కరడ
ీ లోో కిక
ీ ట్నస తిరిగి పరవేశపట్ు నసన ిరడ. మారిే 3,న ఒలిెంపరక్ కౌన్న్ల్ ఆఫ్ ఆసరయా
(ఓసీఏ) స్మావేశెంలో ఈ న్నరణయెం తీస్సకుెంద . 2010, 2014 కరడ
ీ లోో న్నరేహిెంచిన కిక
ీ ట్నస
గతేడ ద తొలగిెంచ రడ. అయతే ఇెంతవరకు ఆసరయా కరడ
ీ ల కిక
ీ ట్ పో ట్ీలో ో ట్ీమ్స ఇెండియా
పాలగునలేదస. 2022 ఆసరయా కరడ
ీ లకు ఇెంకా స్మయెం ఉెంద కాబట్ేు కిక
ీ ట్ోో భకరత్
పారతిన్నథ్యెం వహిెంచే విష్యెం గురిెంచి చరిేెంచి ఓ న్నరణయెం తీస్సకుెంట్కమన్న బీసీసీఐ
● 2010 కరడ
ీ ల కిక
ీ ట్లో శ్రీలెంక, పాకిస్ి ాన్ వరడస్గా పురడష్ుల, మహిళ్ల విజవతలుగా
న్నలిచ య. 2014లో పురడష్ుల విభకగెంలో బెంగాోదేశ్, మహిళ్ల విభకగెంలో పాకిస్ి ాన్
స్ేరాణలు స్ ెంతెం చేస్సకున ియ.
฀ 2022 ఆసరయా కరీడలోో చెస్

ీ లోో చెస్ మెడల్ ఈవెెంట్గా పునరాగమనెం చేయనసెంద. వరడస్గా 2006
దో హా... 2010 గాేెంగ్జూ ఆసరయా కరడ
ీ లోో పతకాెంశెంగా ఉని చెస్నస ఆ తరాేతి రెండు
ఆసరయా కరడ
ీ లోో న్నరేహిెంచలేదస.
● అయతే 2022లో చెైన లోన్న హాెంగౌాలో జరిగవ ఆసరయా కరడ
ీ లోో చెస్నస మళ్లో పరవేశ
పడుతునిట్ు
ో ఈ కరడ
ీ ల న్నరాేహక కమిట్ీ అధకారికెంగా ఆసరయా చెస్ స్మాఖయకు
స్మాచ రెం ఇచిేెంద. 2022లో సపు ెంబర్స 10 నసెంచి 25 వరకు ఆసరయా కరడ
ీ లు
జరడగుత య.
฀ స్ ెంతగడు పై ట్ీమ్సఇెండియాకు పరాభవెం

ర యా జట్ుు భకరత దేశ పరయట్నలో భకగెంగా జరిగిన ఐదస మాయచ్'ల వనేు సరరీస్ నస 3-2
తేడ తో కైవస్ెం చేస్సకుెంద .
● మారిే 13న జరిగిన చివరి వనేులో ఆసేులి
ర యా 35 పరడగుల తేడ తో భకరత్పై విజయెం
స్ాధెంచిెంద. ఫలితెంగా ఐదస వనేుల సరరీస్నస 3-2తో స్ ెంతెం చేస్సకుెంద.
● తొలి రెండు వనేులు గలుచసకుని భకరత జట్ుు , చివరి మూడు వనేులలో ఓడిపో యెంద .

● మాయన్ ఆఫ్ ద సరరీస్'నస ’ ఉస్ాాన్ ఖాజా' గలుచసకున ిడు . అెంతేకాకుెండ భకరత్లో
భకరత్పై ఐదస వనేుల సరరీస్లలో అతయధక పరడగులు చేసరన బకయట్్మన్గా ఉస్ాాన్ ఖాజా
(383) (ఆసేులి
ర యా) గురితెంపు ప ెంద డు. డివిలియర్స్ (దక్ిణ ఫరరకా-358 పరడగులు;
2015లో) పేరిట్ ఉని రికారడునస ఖాజా తిరగ రాశాడు.
● వనేులో ో 8 వేల పరడగులు పయరిత చేస్సకుని తొమిాదో భకరత కిక
ీ ట్ర్సగా రోహిత్ శరా గురితెంపు
ప ెంద డు.
● కోహిో స్ారథ్యెంలో స్ేదేశెంలో భకరత జట్ుు కోలోియన తొలి వనేు సరరీస్ ఇదే. కోహిో కపు న్స్లో
భకరత జట్ుు వరడస్గా మూడు వనేు లు ఓడిపో వడెం కూడ ఇదే మొదట్ిస్ారి.
฀ ఆరేరీలో జోయతి నయా రికారడు

ర ేశ్ స్ాుర్స ఆరేర్స వెనిెం జోయతి స్సరవఖ జాతీయ సీన్నయర్స ఆరేరీ పో ట్ీలో ో స్రికొతత
రికారడునస నమోదస చేసరెంద. ఒడిశాలో జరిగిన ఈ చ ెంపరయన్షరపలో 50 పో స్ 50 రాయెంకిెంగ్
రౌెండోో 706/720 పాయెంట్ు
ో స్ాధెంచిన తొలి ఆరేర్సగా రికారడు స్ృషరుెంచిెంద. ఈ పో ట్ీలో ో
జోయతి అగీస్ి ాన న్ని కైవస్ెం చేస్సకొన్న..పసరడి పతకెంతో మెరిసరెంద. గత ఏడ ద ట్రీాలో
జరిగిన ఆరేరీ పరపెంచకప్లో కూడ జోయతి 706/720 పాయెంట్ు
ో స్ాధెంచిెంద.
฀ ఒలిెంపరక్్.. స్ో న్సలో

● 2020 ట్ోకోయ ఒలిెంపరక్్ భకరత ఉపఖెండ పరస్ార హకుాలనస స్ో న్స పరకేర్స్ నెట్వర్సా్
ఇెండియా దకిాెంచసకుెంద. ఈ విష్యాన్ని అెంతరాాతీయ ఒలిెంపరక్ కమిట్ీ (ఐఓసీ) మారిే
14న పరకట్ిెంచిెంద. వచేే ఏడ ద జరగనసని విెంట్ర్స యూత్ ఒలిెంపరక్్ కరడ
ీ ల పరస్ార
హకుాలనస కూడ స్ో న్స స్ ెంతెం చేస్సకుెంద.
฀ కరాణట్కదే ముస్ాతక్ అల్ద ట్ోరఫీ

● స్యయద్ ముస్ాతక్ అల్ద ట్ీ20 ట్ోరఫీన్న కరాణట్క కైవస్ెం చేస్సకుెంద. మయాెంక్ అగరాేల్ (84
న ట్ౌట్; 57 బెంతులోో 6×4, 3×6) మెరడపు ఇన్నిెంగ్్ ఆడడెంతో మారిే 14న జరిగిన
ఫైనలోో కరాణట్క 8 వికట్ో తేడ తో మహారాష్ు న
ర స చితు
త చేసరెంద. మొదట్ బకయట్ిెంగ్ చేసరన
మహారాష్ు ర 4 వికట్ో కు 155 పరడగులు చేసరెంద.

฀ పరపెంచ ట్ీమ్స చెస్లో భకరత్కు న లుగో స్ాినెం
● అస్ాతన (కజకిస్ి ాన్)లో జరిగిన పరపెంచ ట్ీమ్స చెస్ ఛ ెంపరయన్షరప్లో భకరత పురడష్ుల
జట్ుు ఆఖరడ మెట్ు ుపై బో లాత పడి పతకెం స్ాధెంచే అవకాశాన్ని కోలోియెంద. ట్ోరీి ఆరెంభెం
నసెంచి గొపిగా రాణిెంచిన భకరత్ గురడవారెం(మారిే 14న) తొమిాద రౌెండోో 1.5- 2.5
తేడ తో రష్ాయ చేతిలో ఓడి న లుగు స్ాినెంతో స్ెంతృపరత చెెంద లి్ వచిేెంద.
● రష్ాయ అగీస్ి ానెంలో న్నలిచి స్ేరణెం నెగు ెంి ద. ఇెంగాోెండ్, చెైన వరడస్గా రెండు, మూడు స్ాిన లోో
న్నలిచ య. మహిళ్ల విభకగెంలో భకరత్ ఆరో స్ాినెంతో ఛ ెంపరయన్షరప్నస ముగిెంచిెంద.
చెైన , రష్ాయ, జారిాయా వరడస్గా తొలి మూడు స్ాిన లనస దకిాెంచసకున ియ.
฀ శ్రీశాెంత్పై జీవితకాల న్నషేధెం ఎతిత వేత

● మాజీ కిక
ీ ట్ర్స శ్రీశాెంత్కు ఊరట్ లభిెంచిెంద. 2013 ఐపీఎల్ స్ాిట్ ఫరకి్ెంగ్ కుెంభకోణ న్నకి
స్ెంబెంధెంచి అతడిపై బీసీసీఐ విధెంచిన జీవితకాల న్నషేధ న్ని స్సపీరెంకోరడు ఎతిత వేసరెంద. అద
మరీ కఠినమెైన శిక్ష అన్న చెపరిన కోరడు.. అతడికి ఎెంత శిక్ష విధెంచ లనే ద న్నపై మూడు
నెలలోోగా న్నరణయెం తీస్సకోవాలన్న బీసీసీఐన్న ఆదేశిెంచిెంద. శిక్షనస స్మీక్ిెంచే ముెందస
బీసీసీఐ కమిట్ీ శ్రీశాెంత్ వాదనలనస విన లన్న న యయమూరడతలు అశోక్ భూష్ణ్, కవఎెం జోసఫ్
లతో కూడిన ధరాాస్నెం చెపరిెంద.
● ఐతే స్ాిట్ ఫరకి్ెంగ్ కుెంభకోణెంలో అతడు దో షర అన్న తేలేడ న్ని మాతరెం స్రోేనిత
న యయస్ాినెం స్మరిిెంచిెంద. అదే స్మయెంలో శ్రీశాెంత్పై దల్దో హైకోరడులో జరడగుతుని నేర
విచ రణపై తమ తీరడి పరభకవమేమీ ఉెండదన్న స్ిష్ు ెం చేసరెంద.
฀ భకరత్లో ఫరఫ్ా అెండర్స-17 మహిళ్ల పరపెంచకప్-2020

● ఫుట్బకల్ అభిమానసలకు మరో శుభవారత . భకరత్ మరో మెగా స్మరాన్నకి ఆతిథ్యెం
ఇవేనసెంద. వచేే ఏడ ద ఫరఫ్ా అెండర్స-17 మహిళ్ల పరపెంచకప్ ఆతిథ్య హకుాలనస భకరత్
దకిాెంచసకుెంద. ఫ్ారన్్ పో ట్ీలో న్నలిచినపిట్ికర ట్ోరీిన్న భకరత్లోనే న్నరేహిెంచ లన్న
న్నరణయెంచినట్ు
ో ఫరఫ్ా అధయక్షుడు గియాన్న ఇన్ఫ్ాెంట్ినో తెలిపాడు.
● మొతత ెం 16 జట్ో మధయ జరిగవ ఈ ట్ోరీిలో ఆతిథ్య దేశెం హో ద లో భకరత్ పో ట్ీపడనసెంద.
2008లో ఆరెంభమెైన ఈ ట్ోరీిలో ఎకుావగా ఆసరయా దేశాలే విజవతగా న్నలవడెం విశరష్ెం.
ఉతత ర కొరియా (2008, 2016) రెండుస్ారడో ట్ెైట్ిల్ గలుచసకోగా.. జపాన్ (2014), దక్ిణ
కొరియా (2010) ఒకోాస్ారి ఛ ెంపరయన్షరప్ స్ ెంతెం చేస్సకున ియ. ఫ్ారన్్ (2012),

సియన్ (2018) విజవతగా న్నలిచిన ఇతర జట్ు
ో . 2017లో పురడష్ుల అెండర్స-17 ఫుట్బకల్
పరపెంచకప్ భకరత్లో జరిగిెంద .
ర యా గాీెండ్ పరర విజవత వాలెురి బ ట్కస్
● మారిే 17న జరిగిన ఆసేులి
ర యా గాీెండ్ పరర రవస్సలో మెరి్డెజ్ డెవ
ైర ర్స వాలెురి బ ట్కస్ (ఫరనో ెండ్
).. హామిలు న్నస వెనకిానెట్ు ి ట్ెైట్ిల్ స్ ెంతెం చేస్సకున ిడు. గెంట్క 25 న్నమిష్ాల 27.325
సకనో లో రవస్స పయరిత చేసరన బ ట్కస్ అగీస్ి ానెంలో న్నలిచ డు. బ ట్కస్ కెంట్ే 20.886 సకనస
ో
ఆలస్యెంగా రవస్స ముగిెంచిన హామిలు న్ రెండో స్ాినెంతో స్ెంతృపరత చెెంద లి్ వచిేెంద. మాక్్
వెర్స్ట్కపన్ (రడ్ బుల్), సబకసరుయన్ వెట్ెల్ (ఫరారీ) వరడస్గా మూడు, న లుగు
స్ాిన లనస దకిాెంచసకున ిరడ.
฀ ట్ోకోయ ఒలిెంపరక్్కు ఇరాూన్

● భకరత అథ్ెో ట్ క.ట్ి. ఇరాూన్ 2020 ట్ోకోయ ఒలిెంపరక్్కు అరహత స్ాధెంచ డు. జపాన్లోన్న
నోమిలో జరడగుతుని ఆసరయా రవస్ వాకిెంగ్లో 20 కి.మీ విభకగెంలో న లుగో స్ాినెంలో
న్నలవడెం ద ేరా ఇరాూన్.. ట్ోకోయ బరరత డ స్ెంపాదెంచ డు.
● 29 ఏళ్ో ఈ కవరళ్ అథ్ెో ట్.. ఈ రవస్సనస గెంట్క 20 న్నమిష్ాల 57 సకనో లో పయరిత చేసర ట్ోకోయ
ఒలిెంపరక్్ అరహత పరమాణ న్ని (1 గెంట్ 21 న్నమిష్ాలు) అెందసకున ిడు. ఈ ఒలిెంపరక్్కు
అరహత స్ాధెంచిన భకరత తొలి అథ్ెో ట్ ఇరాూనే కావడెం విశరష్ెం .
● అథ్ెో ట్ిక్్ ఇతర విభకగాలోో ఒలిెంపరక్్ అరహత పో ట్ీలు ఈ మే 1న పారరెంభమెై జూన్ 29 వరకు
జరడగుత య. 2012 లెండన్ ఒలిెంపరక్్లో ఇరాూన్ జాతీయ రికారడు (1:20:21 స) స్ృషరుస్త ూ
పదో స్ాినెంలో న్నలిచ డు.
฀ ఐఎస్ఎల్ ఛ ెంప్ బరెంగళ్ూరడ

● ఇెండియన్ స్ూపర్స ల్దగ్ ఫుట్బకల్ ఐదో సీజనోో బరెంగళ్ూరడ ఎఫ్సీ విజవతగా న్నలిచిెంద. మారిే
17న హో రాహో రీగా స్ాగిన ఫైనలోో బరెంగళ్ూరడ 1-0తో గోవా ఎఫ్సీన్న ఓడిెంచిెంద. అదనపు
స్మయెంలో (116వ న్న) రాహయల్ కొట్ిున గోల్తో బరెంగళ్ూరడ విజవతగా న్నలిచిెంద.
● ఐఎస్ఎల్లో బరెంగళ్ూరడకు ఇదే తొలి ట్ెైట్ిల్. గతేడ ద ఈ జట్ుు రనిరప్గా న్నలిచిెంద.

฀ ఫడరవష్న్ కప్ 'లో రెండో స్ేరణ పతకెం కైవస్ెం చేస్సకుని దసయతి చెంద్
● ఫడరవష్న్ కప్ జాతీయ సీన్నయర్స అథ్ెో ట్ిక్్ ఛ ెంపరయన్షరప్లో అగీశణ
రీ ి సర్రెంట్ర్స దసయతి చెంద్
మరో స్ేరాణన్ని కైవస్ెం చేస్సకుెంద. ఇదవరకవ 200మీ. పరడగులో బెంగారడ పతకెం గలిచిన
ఆమె మహిళ్ల 100మీ. పరడగులోనూ పసరడి స్ ెంతెం చేస్సకుెంద. 11.45 సకనో లో రవస్సనస
పయరిత చేసరన తనస అగీస్ి ానెంలో న్నలిచిెంద. దసయతి పతకెం గలిచిెంద కాన్స ఆసరయా అథ్ెో ట్ిక్్
ఛ ెంపరయన్షరప్ అరహత (11.40స) ట్ెైమిెంగ్నస అెందసకోలేకపో యెంద. 0.05 సకనో తేడ తో
అవకాశెం కోలోియెంద.
฀ అఫ్ాున్ చ రితరక విజయెం

● అఫ్ాున్నస్ాిన్ కిక
ీ ట్ జట్ుు చ రితర తాక విజయెం స్ాధెంచిెంద. ఆ జట్ుు తన తొలి ట్ెస్ు స
విజయాన్ని నమోదస చేసరెంద. ఐరాోెండ్తో జరిగిన ఏకైక ట్ెస్ు సలో అఫ్ాున్ 7 వికట్ో తేడ తో
గలిచిెంద.
฀ ఇెండియన్ వెల్్ మాస్ు ర్స్ సరరీస్ ట్ోరీి చ ెంప్్ థీమ్స, బియాెంక

● ట్ెైట్ిల్ ఫేవరట్్నస బో లాత కొట్ిుస్త ూ పరతిష్ాుతాక ఇెండియన్ వెల్్ మాస్ు ర్స్ సరరీస్–1000
ట్ెన్నిస్ ట్ోరిమెెంట్లో కొతత చ ెంపరయన్్ అవతరిెంచ రడ. పురడష్ుల సరెంగిల్్లో ఏడో సీడ్
డొ మిన్నక్ థీమ్స (ఆసరుయ
ర ా)... మహిళ్ల సరెంగిల్్లో ‘వెైల్ు కారడు’తో బరిలోకి దగిన బియాెంక
ఆెండీస్
ర సా (కనడ ) ట్ెైట్ిల్్ స్ ెంతెం చేస్సకొన్న స్ెంచలనెం స్ృషరుెంచ రడ.
● పురడష్ుల సరెంగిల్్ ఫైనలోో డొ మిన్నక్ థీమ్స 3–6, 6–3, 7–5తో న లుగో సీడ్, గతెంలో
ఐదసస్ారడో చ ెంపరయన్గా న్నలిచిన రోజర్స ఫడరర్స (సరేట్ా రో ాెండ్)నస ఓడిెంచగా... మహిళ్ల
సరెంగిల్్ ఫైనలోో 18 ఏళ్ో బియాెంక ఆెండీస్
ర సా 6–4, 3–6, 6–4తో పరపెంచ మాజీ నెంబర్సవన్
ఎెంజలిక్ కరబర్స (జరాన్స)పై విజయెం స్ాధెంచిెంద. చ ెంపరయన్్గా న్నలిచిన థీమ్స,
బియాెంకాలకు 13,54,010 డ లరో (రూ. 9 కోట్ో 29 లక్షలు) చొపుిన పజ్
ైర మన్సతోపాట్ు
1000 రాయెంకిెంగ్ పాయెంట్ు
ో లభిెంచ య.
฀ 2020 ఒలిెంపరక్్కు బులెోట్ ట్కర్సే

● 2020 ట్ోకోయ ఒలిెంపరక్్ ట్కర్సేనస న్నరాేహకులు మారిే 20న ఆవిష్ారిెంచ రడ. వికసరెంచే చెరీ
పుష్ిెం ఆకారెంలో ట్కర్సేనస రూప ెందెంచ రడ. జపాన్లో బులెో ట్ రైలు తరహా ఆకృతిలో
స్ెంపరద య స్సకుర గురడతనస పేరరణగా తీస్సకొన్న ఈ ట్కర్సేనస తయారడ చేశారడ.

● 2011 స్సన మి బకధతుల కోస్ెం త త ాలికెంగా ఇళ్లో న్నరిాెంచిన తరాేత మిగిలిన
అలూయమిన్నయెం వయరాిలతో రూప ెందెంచిన ఈ ట్కర్సే 71 సెంట్ీమీట్రో ప డవు, 1.2 కవజీల
బరడవు ఉెంద. ‘‘స్సన మీ ధ ట్ికి దెబబతిని ఫుకుషరమాలో పరలోలు గీసరన చెరీ పుష్ాిన్ని
ఆదరశెంగా తీస్సకొన్న ఈ ట్కర్సేనస రూప ెందెంచ ’’ అన్న ట్ోకుజిన్ యోషరక తెలిపాడు. 2020
మారిే 26న ఫుకుషరమాలో ట్కర్సే రాయల్ద మొదలౌతుెంద.
฀ సిష్ల్ ఒలిెంపరక్్ వరల్ు స్మార్స గవమ్స్లో భకరత్'కు పతకాల పెంట్

● అబుద బిలో ముగిసరన సిష్ల్ ఒలిెంపరక్్ వరల్ు స్మార్స గవమ్స్లో భకరత్ పతకాల పెంట్
పెండిెంచిెంద. 85 స్ేరాణలతో కలిపర మొతత ెం 368 పతకాలనస కొలో గొట్ిుెంద. 284 మెందతో
కూడిన భకరత బృెందెం 154 రజత లు, 129 కాెంస్య పతకాలనస గలుచసకుెంద. బరిలోకి
దగిన పరతి ఈవెెంట్లో పతకెం స్ాధెంచిన భకరత అథ్ెో ట్ు
ో దేశ పరతిష్ా నస ఇనసమడిెంప చేశారడ.
● పవర్స లిఫ్రుెంగ్ విభకగెంలో భకరత పవర్సలిఫ్ు రో డ 20 స్ేరాణలు, 33 రజత లు, 43 కాెంస్ాయలు
స్ ెంతెం చేస్సకున ిరడ. రోలర్స సేాట్ిెంగ్లో భకరత్కు 49 పతకాలు దకాాయ. ఇెందసలో 13
పసరడి, 20 రజత లు, 16 కాెంస్ాయలు ఉన ియ. సైకో ెంి గ్లోనూ ట్ీమ్సఇెండియా అథ్ెో ట్ో హవా
కొనస్ాగిెంద. 11 స్ేరాణలు, 14 రజత లు, 20 కాెంస్య పతకాలతో మొతత ెం 45 పతకాలతో
జోరడ చూపట్కురడ. ఇక ట్కరక్ అెండ్ ఫీల్ు విభకగెంలో 39 పతకాలనస కొలో గొట్కురడ. 5 స్ేరాణలతో
మెరిసరన అథ్ెో ట్ు
ో .. 24 రజత లు, 10 కాెంస్ాయలతో అదరగొట్కురడ.
● పరతేయక ఒలిెంపరక్్ అబుద బిలో మారిే 14-21 వరకు జరిగాయ.
฀ భకరత అమాాయలదే శాఫ్ ఫుట్బకల్ ట్ెైట్ిల్

● తమ ఆధపత యన్ని మరోస్ారి చ ట్ుకుెంట్య వరడస్గా ఐదో స్ారి భకరత మహిళ్ల ఫుట్బకల్
జట్ుు దక్ిణ సరయా (శాఫ్) పుట్బకల్ చ ెంపరయన్షరప్లో ట్ెైట్ిల్నస స్ ెంతెం చేస్సకుెంద.
మారిే 22న జరిగిన ఫైనలోో డిఫెండిెంగ్ చ ెంపరయన్ భకరత్ 3–1 గోల్్ తేడ తో ఆతిథ్య
నేపాల్ జట్ుునస ఓడిెంచిెంద. ఈ ట్ోరీి చరితల
ర ో భకరత్కిద వరడస్గా 23వ విజయెం కావడెం
విశరష్ెం. గతెంలో భకరత్ 2010, 2012, 2014, 2016లలో ఈ ట్ెైట్ిల్నస స్ాధెంచిెంద..
฀ మనాడిెంగ్ అెంట్ే
● మనాడిెంగ్ అెంట్ే..: కిక
ీ ట్ న్నబెంధనలు రూప ెందెంచే ఎెంసీసీ పరకారెం... బౌలర్స బెంతిన్న
వేయడ న్నకి సరదిమెై, అతన్న చేతి నసెంచి ఇెంకా బెంతి వెళ్ోక ముెందే న న్స్రైకర్స కరజ్
ీ ద ట్ి
బయట్కు వసేత బరయల్్నస పడగొట్ిు బౌలర్స స్దరడ బకయట్్మన్ ఔట్ కోస్ెం అపీిల్

చేయవచసే. ఇద స్ాెంకవతికెంగా రనౌట్ జాబిత లో వస్సతెంద. 2017 అకోుబర్స 1నసెంచి అమలోోకి
వచిేన న్నబెంధనల పరకారెం బౌలర్స బెంతిన్న విసరరవ లోగా ఏ స్మయెంలోనెైన న న్స్రైకర్స కరజ్
ీ
బయట్ ఉెంట్ే ఔట్గానే పరిగణిస్త ారడ. 1947లో సరడీి ట్ెస్ు సలో ఆసీస్ బకయట్్మన్ బౌరన్నస
భకరత ఆల్రౌెండర్స వినూ మనాడ్ ఇలా ఔట్ చేయడెంతో ‘మనాడిెంగ్’ అన్న పేరడ వచిేెంద.
● ఇట్ీవల రాజస్ాిన్ రాయల్్ మరియు పెంజాబ్స కిెంగ్్'ల మధయ జరిగిన ఐపీఎల్ మాయచ్లో
రాజస్ాతన్ బకయట్్మన్ బట్ో ర్సనస ‘మనాడిెంగ్’ ద ేరా ఔట్ చేసర పెంజాబ్స కపు న్ రవిచెందరన్
అశిేన్ ఈ వివాద న్ని కొతత గా తెర మీదకు తెచ ేడు.
● అతనస న్నబెంధనల పరకారమే వయవహరిెంచ డెంట్య కొెందరడ మదీ తు పలుకుతుెండగా... భకరత
ట్కప్ సరినిర్స చేసరెంద తపేినెంట్య మరికొెందరడ వాయఖాయన్నస్సతన ిరడ .
฀ ఆసరయా ఎయర్సగన్ ఛ ెంపరయన్షరప్లో స్ౌరభ్, మనస జోడీ పరపెంచ రికారడు

● స్ౌరభ్ చౌదరి, మనస బకకర్స జోడీ ఆసరయా ఎయర్సగన్ ఛ ెంపరయన్షరప్ 10 మీట్రో ఎయర్స
పరస్ుల్ మిక్్డ్ స్ేరణెం చేజికిాెంచసకుెంద. ఈ కీమెంలో కాేలిఫరకవష్న్ పరపెంచ రికారడునస బదీ లు
కొట్ిుెంద. 17 ఏళ్ో మనస, 16 ఏళ్ో స్ౌరభ్ కాేలిఫరకవష్న్లో 784 స్ో ార్స చేసర.. రష్ాయ జెంట్
బత ్రిషరాన , చెరొిస్ో వ్ల పేరిట్ ఉని రికారడునస బదీ లు కొట్కురడ. భకరత జోడీ ఫైనలోో
484.8 పాయెంట్ో తో స్ేరణెం నెగు ెంి ద.
฀ ఐపీఎల్లో కోహీో స్రికొతత రికారడు

● పరడగుల యెంతరెం, బరెంగళ్ూరడ కపు న్ విరాట్కోహీో ఐపీఎల్లో కొతత రికారడు స్ృషరుెంచ డు.
ముెంబయతో మారిే 28న రాతిర జరిగిన మాయచ్లో 46 పరడగులు చేసర ఐపీఎల్లో ఐదస వేల
పరడగుల కో బ్సలో చేరాడు. ఈ ఘనత స్ాధెంచిన రెండో బకయట్్మన్గా న్నలిచ డు. చెనెైి
స్ూపర్స కిెంగ్్ బకయట్్మన్ స్సరవశ్రైన కోహీో కన ి ముెందసన ిడు. రైన 178 మాయచసలోో
5034 పరడగులు చేయగా కోహీో 165 మాయచసలోోనే ఈ మెైలురాయన్న అెందసకున ిడు.
฀ ఆసరయా ఎయర్సగన్ ష్ూట్ిెంగ్ ఛ ెంపరయన్షరప్లో మనస, స్ౌరభ్ జోరడ

● ఆసరయా ఎయర్సగన్ ష్ూట్ిెంగ్ ఛ ెంపరయన్షరప్లో భకరత యువ ష్ూట్రడో మనస బకకర్స,
స్ౌరభ్ చౌదరీ జోరడ కొనస్ాగుతోెంద. మహిళ్ల 10మీ. ఎయర్స పరస్ు ో ల్ విభకగెంలో 17 ఏళ్ో
మనస స్ేరణెం స్ ెంతెం చేస్సకుెంద. అరహత రౌెండో లో 575 పాయెంట్ో తో రెండో స్ాినెంలో న్నలిచిన
ఆమె పతక పో రడలో 239 పాయెంట్ో తో పసరడి దకిాెంచసకుెంద. మహిళ్ల జట్ుు ట్ీమ్స కాెంస్యెం
నెగు ెంి ద.

● స్ౌరభ్ చౌదరీ, రవిెందర్స, అభిషేక్లతో కూడిన పురడష్ుల జట్ుు 10మీ. ఎయర్స పరస్ు ో ల్ ట్ీమ్స
విభకగెంలో బెంగారడ పతకెం కైవస్ెం చేస్సకుెంద. అయతే వయకితగత పో ట్ీలో ో స్ౌరభ్
విఫలమవగా..అభిషేక్ శరా కవవలెం 0.2 పాయెంట్ో తేడ తో స్ేరణెం కోలోియాడు.
฀ అజాోన్ష్ా కప్ విజవత దక్ిణ కొరియా

● ఆరోస్ారి అజాోన్ష్ా హాకర కప్ దకిాెంచసకుెంద మనసకుని భకరత పురడష్ుల జట్ుు ఆశలకు
గెండి పడిెంద. మారిే 30న జరిగిన ఫైనలోో ఫేవరవట్గా బరిలో దగిన భకరత్కు దక్ిణ కొరియా
ష్ాకిచిేెంద. ష్ూట్ౌట్ోో 4-2తో ఓడిెంచి ట్ెైట్ిల్ నస కైవస్ెం చేస్సకుెంద .
฀ ఐపీఎల్ చరితరలో గవల్ మరో రికారడు'

● ఇెండియన్ పీరమియర్స ల్దగ్(ఐపీఎల్) చరితల
ర ో కిెంగ్్ పెంజాబ్స స్ాుర్స ఆట్గాడు కిస్
ీ గవల్ మరో
ఘనత స్ాధెంచ డు. ఐపీఎల్లో అతయధక సరక్రో కొట్ిున జాబిత లో అగీస్ి ానెంలో
కొనస్ాగుతుని గవల్.. మరో రికారడునస స్ ెంతెం చేస్సకున ిడు. ఈ ల్దగ్లో 300 సరక్రడో
కొట్ిున తొలి ఆట్గాడిగా గవల్ రికారడు నెలకొలాిడు. ముెంబరై ఇెండియన్్తో మాయచ్లో గవల్ ఈ
ఫీట్ నమోదస చేశాడు. పరస్త సతెం గవల్ 302 ఐపీఎల్ సరక్రో తో ఎవేరికర అెందనెంత ఎతు
త లో
ఉన ిడు.
● అతన్న తరాేత స్ాినెంలో ఏబీ డివిలియర్స్(192 సరకిరడో), ఎెంఎస్ ధో న్న(187 సరక్రడో), స్సరవశ్
రైన (186)లు వరడస్గా ఉన ిరడ.
฀ ఐసీసీ సీఈగా స్ాహిి

ీ ట్ మెండలి (ఐసీసీ) కొతత చీఫ్ ఎగిాకూయట్ివ్గా భకరత్కు చెెందన మనస స్ాహిి
ఏపరరల్ 1న బకధయతలు చేపట్కురడ. 2012 నసెంచి ఈ పదవిలో ఉని డేవ్ రిచరు్న్ తరాేత ఆయన
ఈ స్ాినెంలోకి వచ ేరడ. రిచరు్న్ వచేే వనేు వరల్ు కప్ తరాేత పయరితగా బకధయతలనసెంచి
తపుికోనసెండగా... అపిట్ి వరకు ఆయనతో కలిసర స్ాహిి పన్న చేస్త ారడ.
฀ మయామి ఓపన్ చ ెంప్ ఫడరర్స

● ట్ెన్నిస్ దగు జెం రోజర్స ఫడరర్స (సరేట్ా రో ాెండ్) ఖాత లో మరో మాస్ు ర్స్ ట్ెైట్ిల్ చేరిెంద. 37 ఏళ్ో
ఫడరర్స న లుగోస్ారి మయామి ఓపన్ మాస్ు ర్స్–1000 ట్ోరీిలో విజవతగా న్నలిచ డు. మారిే
31న జరిగిన ఫైనలోో ఫడరర్స 6–1, 6–4 స్ో ారడతో డిఫెండిెంగ్ చ ెంపరయన్ జాన్ ఇస్ిర్స
(అమెరికా)నస చితు
త చేశాడు. తన 50వ మాస్ు ర్స్ ట్ోరీి ఫైనల్ ఆడిన ఫడరర్స... 63 న్నమిష్ాలోో

పరతయరిి ఆట్ కట్ిుెంచ డు. రోజర్స కరీర్సలో ఇద 28వ మాస్ు ర్స్ ట్ెైట్ిల్ కాగా, ఓవరాల్గా 101వ
ఏట్ీపీ ట్ెైట్ిల్ కావడెం విశరష్ెం.
฀ ట్కప్–10లోకి స్ౌరవ్ ఘోష్ల్

● ప ర ఫష్నల్ స్ాాాష్ అస్ో సరయేష్న్ (పీఎస్ఏ) పరపెంచ రాయెంకిెంగ్్ పురడష్ుల విభకగెంలో ట్కప్–
10లోకి అడుగు పట్ిున తొలి భకరత కరడ
ీ కారడడిగా స్ౌరవ్ ఘోష్ల్ రికారడు స్ృషరుెంచ డు. ఏపరరల్
1న పరకట్ిెంచిన త జా రాయెంకిెంగ్్లో ఘోష్ల్ రెండు స్ాిన లు మెరడగుపరడేకొన్న 10వ స్ాినెంలో
న్నలిచ డు.
● 2018–19 సీజన్లో పీఎస్ఏ వరల్ు చ ెంపరయన్షరప్్లో, పరతిష్ాుతాక గాీస్హాపర్స కప్లో కాేరుర్స
ఫైనల్్కు చేరిన స్ౌరవ్ ఇట్ీవల పరదరశన అతన్నకి అతుయతత మ రాయెంక్నస అెందెంచిెంద. గతెంలో
మహిళ్ల విభకగెంలో భకరత కరడ
ీ కారిణులు జోష్ి చినిపి, దీపరక పలిో కల్ ట్కప్–10లో
ఉన ిరడ.
฀ ఆసరయా ఎయర్సగన్ ట్ోరీిలో భకరత్కు 16 స్ేరాణలు

● ఆసరయా ఎయర్సగన్ ఛ ెంపరయన్షరప్లో భకరత్ 16 స్ేరాణలు గలుచసకుెంద. తెైపీలో జరిగిన ఈ
ట్ోరీిలో భకరత్ మొతత ెం 25 పతకాలు స్ాధెంచిెంద. అెందసలో ఐదస రజత లు, న లుగు
కాెంస్ాయలు కూడ ఉన ియ.
● పో ట్ీల చివరి రోజైన ఏపరరల్ 1న భకరత్ ఐదస పసరడి పతకాలు ఖాత లో వేస్సకుెంద. జూన్నయర్స
పురడష్ుల 10 మీట్రో ఎయర్స రైఫరల్లో యశ్ వరిన్ (249.5 పాయెంట్ు
ో ) అగీస్ి ానెంలో
న్నలిచ డు. పురడష్ుల ట్ీమ్స విభకగెంలో యశ్, కవవల్, తోమర్స బృెందెం పసరడి స్ాధెంచిెంద.
జూన్నయర్స రైఫరల్ మిక్్డ్ ట్ీమ్స విభకగెంలో యశ్-శరయ
ీ జోడీ స్ేరణెం గలుచసకుెంద. జూన్నయర్స
మహిళ్ల 10 మీట్రో ఎయర్స రైఫరల్ విభకగెంలో శరయ
ీ .. ట్ీమ్స విభకగెంలో మెహయలి-కవి-శరయ
ీ
స్ేరాణలు స్ాధెంచ రడ.
฀ వరడస్గా మూడో ఏడ ద ట్ెస్ు స ఛ ెంపరయన్షరప్ గద స్ ెంతెం చేస్సకుని ట్ీమ్సఇెండియా

ీ ట్ జట్ుు వరడస్గా మూడో ఏడ ద ట్ెస్ు సలోో ఉతత మ జట్ుుగా న్నలిచి ఛ ెంపరయన్షరప్
స్ాధెంచిెంద. విజవతకు బహయమతిగా ఇచేే గదతో పాట్ు మిలియన్ డ లరో పజ్
ైర మన్స స్ ెంతెం

● ఏపరరల్ 1 న ట్ికి రాయెంకిెంగ్లో అగీస్ి ానెంలో ఉని జట్ుుకవ ఈ గద లభిస్సతెంద. కోహిో సేన 116
రవట్ిెంగ్ పాయెంట్ో తో అగీస్ి ానెంలో న్నలిచిెంద. నూయజిలాెండ్ (108) రెండో స్ాినెం స్ాధెంచిెంద.
ట్ెస్ు సలోో ఒకపుిడు ఒక వెలుగు వెలిగిన ఆసేులి
ర యా (104) న లుగో స్ాిన న్నకి పరిమితమెైెంద.
● ఈ ఏడ ద నసెంచి ఐసీసీ కొతత గా ట్ెస్ు స ఛ ెంపరయన్షరప్ న్నరేహిెంచనసెంద. ఇెందసలో భకగెంగా
తొమిాద దేశాలు రాబో యే రెండేళ్ోలో 27 సరరీస్లోో 71 ట్ెస్ు స మాయచ్లు ఆడత య. వీట్ిలో
పరదరశన ఆధ రెంగా 2021లో విజవతనస పరకట్ిస్త ారడ.
฀ ఇెండియా ఓపన్ ట్ెైట్ిల్ విజవత వికుర్స అక్ల్సన్

● నూయఢిల్దోలో జరిగిన ఇెండియా ఓపన్ బకయడిాెంట్న్ ట్ోరిమెెంట్లో తెలుగుతేజెం కిద ెంబి
శ్రీకాెంత్ రనిరప్తో స్రిపట్ుుకున ిడు. మారిే 31న జరిగిన ఫురడష్ుల సరెంగిల్్ ట్ెైట్ిల్
పో రడలో మాజీ చ ెంపరయన్ శ్రీకాెంత్ 7–21, 20–22తో డెన ార్సాకు చెెందన రెండో సీడ్ అక్ల్న్
చేతిలో పరాజయెం చవి చూశాడు .
● మహిళ్ల సరెంగిల్్ ట్ెైట్ిల్నస ఇెంతనోన్ రచనోక్ (థ య్లాెండ్) గలుచసకుెంద. ఫైనలోో న లుగో
సీడ్ రచనోక్ 21–15, 21–14తో మూడో సీడ్ హి బిెంగ్ జియావయ (చెైన )పై విజయెం స్ాధెంచిెంద.
฀ ఐపీఎల్'లో బరాన్ రికారడు

● అతయెంత పరని వయస్సలో ఐపీఎల్ అరెంగవట్ెంర చేసరన ఆట్గాడిగా బరెంగళ్ూరడ లెగ్ సరినిర్స
పరయాస్ రవ బరాన్ రికారడు స్ృషరుెంచ డు. 16 ఏళ్ో 157 రోజుల వయస్సని బరాన్ హైదరాబకద్తో
మాయచ్లో అరెంగవట్ెంర చేసర.. పెంజాబ్స ఆట్గాడు ముజీబ్స (17 ఏళ్ో 11 రోజులు) నెలకొలిిన
రికారడునస బదీ లుకొట్కుడు.
฀ రూ.10 కోట్ో తో ఖోఖో ల్దగ్

● భకరత్లో వరడస్గా వస్సతని వేరవేరడ కరడ
ీ ెంశాల ల్దగ్ల జాబిత లో ఇపుిడు గాీమీణ కరడ
ీ ఖో–ఖో
కూడ చేరిెంద. ఈ ఏడ ద సపు ెంబర్స–అకోుబర్సలో ల్దగ్నస న్నరేహిెంచనసనిట్ు
ో భకరత ఖో–ఖో
స్మాఖయఏపరరల్ 2న పరకట్ిెంచిెంద. దీన్నకి ‘అలిుమేట్ ఖో ఖో’ అన్న పేరడ పడుతూ లెట్్ ఖో అనే
ట్కయగ్లెైన్ జత చేశారడ.
● ఐపీఎల్ తరహాలో ఎన్నమిద ఫ్ారెంచెైజీలు రెండేసర స్ారడో తలపడే ఫ్ారాాట్లో మొతత ెం 60 మాయచ్
లతో 21 రోజుల పాట్ు ఈ ల్దగ్నస న్నరేహిస్త ారడ. భకరత ఒలిెంపరక్ స్ెంఘెం మాజీ పరధ న
కారయదరిశ, ఖోఖో స్మాఖయ మాజీ అధయక్షుడు రాజీవ్ మెహత ఈ ల్దగ్కు చెైరాన్గా
వయవహరిస్త ారడ.

● ఖోఖో కరడ
ీ లు ఆసరయాలోనే పరధ నెంగా గురితెంపు ఉెండగా... ఈ ల్దగ్లో భకరత్తో పాట్ు దక్ిణ
కొరియా, ఇరాన్, బెంగాోదేశ్, నేపాల్, శ్రీలెంక, ఇెంగో ెండ్ దేశాలకు చెెందన ఆట్గాళ్లో కూడ
పాలగుెంట్కరడ. ఒకోా జట్ుులో 12 మెంద ఆట్గాళ్లో చొపుిన ఉెంట్కరడ. ఎన్నమిద ఫ్ారెంచెైజీ
నగరాలోో బరెంగళ్ూరడ, పుణే ఉెండట్ెం ద ద పు ఖాయెం కాగా... ఇతర ఆరడ జట్ో పై ఇెంకా
న్నరణయెం తీస్సకోవాలి్ ఉెంద. పరముఖ స్ెంస్ి డ బర్స ఇెండియా లిమిట్ెడ్ ఖో–ఖో ల్దగ్కు
అెండదెండలు అెందస్ోత ెంద. డ బర్స గూ
ీ ప్ వెైస్ చెైరాన్ అమిత్ బరాన్ తన వయకితగత హో ద లో ల్దగ్
న్నరేహణ హకుాలు తీస్సకున ిరడ. తొలి ఏడ ద ఆయన పట్ుుబడిగా రూ. 10 కోట్ు
ో
పడుతుెండట్ెం విశరష్ెం.
฀ ఉతత మ కరీడ కారిణిగా పీవీ సరెంధస

● భకరత అగీశణ
రీ ి ష్ట్ో ర్స పీవీ సరెంధస ఖాత లో మరో ఘనత చేరిెంద. ఈఎస్పీఎన్ భకరత్ పరకట్ిెంచిన
కరడ
ీ అవారడులోో ఆమె ఈ ఏడ ద ఉతత మ మహిళ్ా కరడ
ీ కారిణి (ఫరమేల్ స్ో ిర్సు్పర్న్ ఆఫ్ ద
ఇయర్స) గా న్నలిచిెంద.
● 2018లో ఆమె స్ాధెంచిన విజయాలకు గానస ఈ ఘనత దకిాెంద. గతేడ ద బీడబూ
ో ూఎఫ్
పరపెంచ ట్యర్స ఫైనల్్ ట్ోరీిలో విజవతగా న్నలిచిన ఆమె.. పరపెంచ ఛ ెంపరయన్షరప్లో రజతెం
గలిచిెంద.
● మరోవెైపు జావెలిన్ తోర ఆట్గాడు న్సరజ్ చోపార ఈ ఏడ ద ఉతత మ ఆట్గాడి అవారడు (మేల్ స్ో ిర్సు్
పర్న్ ఆఫ్ ద ఇయర్స) స్ ెంతెం చేస్సకున ిడు. న్నరడడు కామనెేల్త , ఆసరయా కరడ
ీ లోో న్సరజ్
స్ేరాణలు కొలో గొట్కుడు.
● సైన నెహాేల్ ‘కమ్సబకయక్ ఆఫ్ ద ఇయర్స’ అవారడు స్ ెంతెం చేస్సకుెంద. భకరత ష్ూట్ిెంగ్ జట్ుు
కోచ్ జస్ాిల్ రాన ఈ ఏడ ద ఉతత మ కోచ్ అవారడు కైవస్ెం చేస్సకున ిడు. అభినవ్ బిెందర ,
అశిేన్న న చపి, మన్సష్ మలోహతర లాెంట్ి వాళ్ో తో కూడిన 14 మెంద స్భుయల న యయన్నరవణతల
బృెందెం ఈ అవారడులకు ఆట్గాళ్ో నస ఎెంపరక చేసరెంద.
฀ మలేసయ
ర ా ఓపన్లో చ ెంపరయన్గా లిన్ డ న్
● చెైన బకయడిాెంట్న్ స్ాుర్స, ఐదసస్ారడో పరపెంచ విజవత లిన్ డ న్ మలేసరయా ఓపన్లో చ ెంపరయన్
గా న్నలిచ డు. ఏపరరల్ 7న జరిగిన పురడష్ుల సరెంగిల్్ ఫైనలోో రెండుస్ారడో ఒలిెంపరక్ స్ేరణ పతక
విజవత లిన్ డ న్ 9-21, 21-7, 21-11తో స్హచరడడు చెన్ లోెంగ్నస ఓడిెంచి రెండేళ్ోలో తొలిస్ారి
ఓ మేజర్స ట్ెైట్ిల్ నెగు ాడు.

● మహిళ్ల సరెంగిల్్లో వరల్ు నెెంబర్సవన్ ష్ట్ో ర్స తెై జు యెంగ్ హాయట్ిక్
ర కొట్ిుెంద. తుదపో రడలో తెై జు
(చెైన్సస్ తెైపీ) 21-16, 21-19తో యమగూచి (జపాన్)న్న చితు
త చేసర వరడస్గా మూడో ఏడ ద
మలేసరయా ట్ెైట్ిల్ స్ాధెంచిెంద.
฀ జాతీయ హాకర కోచ్గా గాీహెం రీడ్

● భకరత పురడష్ుల హాకర జట్ుు కోచ్గా ఆసేులి
ర యాకు చెెందన గాీహెం రీడ్ ఎెంపరకయాయరడ . రీడ్నస
కోచ్గా న్నయమిెంచ లెంట్య హాకర ఇెండియా చేసరన పరతిపాదనకు భకరత కరడ
ీ పారధకార స్ెంస్ి
(స్ాయ్) ఏపరరల్ 8న ఆమోదెం తెలిపరెంద. వచేే ఏడ ద చివరి వరకూ రీడ్ భకరత జట్ుుకు కోచ్గా
వయవహరిెంచనసన ిడు. ఆ తరాేత జట్ుు పరదరశననస పరిగణనలోకి తీస్సకొన్న అవస్రెం
అనసకుెంట్ే అతన్న పదవీకాలాన్ని 2022 హాకర పరపెంచకప్ వరకూ ప డిగిెంచే అవకాశెం ఉెంద
฀ స్చిన్ వీరాభిమాన్నకి అవారడు

● కిక
ీ ట్ దగు జెం స్చిన్ ట్ెెండూలార్స వీరాభిమాన్న స్సధీర్స కుమార్స గౌతమ్సకు ‘గోోబల్ స్ో ిర్సు్ ఫ్ాయన్’
అవారడు దకిాెంద. వరల్ు కప్ నేపథ్యెంలో కరడ
ీ భిమానసలనస గౌరవిెంచేెందసకు ఇెండియన్ స్ో ిర్సు్
ఫ్ాయన్ (ఐఎస్ఎఫ్) ఈ స్త ార కారయకీమాన్ని మాెంచెస్ుర్సలో తొలిస్ారి న్నరేహిెంచిెంద. స్సధీర్స
తోపాట్ు మరో నలుగురడ అభిమానసలకు కూడ అవారడులు దకాాయ.
฀ మన్పీరత్ కౌర్సపై న లుగవళ్ో న్నషేధెం

● డో ప్ పరీక్షలోో పట్ుుబడు ష్ాట్ పుట్ర్స మన్పీరత్ కౌర్సపై జాతీయ డో పరెంగ్ న్నరోధ స్ెంస్ి (న డ )
న లుగవళ్ో న్నషేధెం విధెంచిెంద. 2017లో ఆమె డో ప్ పరీక్షలోో విఫలమెైెంద. మన్పీరత్పై న్నషేధెం
2017 జులెై నసెంచి అమలోోకి వస్సతెంద. 2017 ఆసరయా ఛ ెంపరయన్షరప్లో స్ాధెంచిన స్ేరాణన్ని,
జాతీయ రికారడు (18.86మీ)నస మన్పీరత్ కోలోినసెంద. మన్పీరత్ 2017లో న లుగుస్ారడో డో ప్
పరీక్షలోో విఫలమెైెంద.
฀ వరడస్గా మూడో స్ారి విజు న్ కిీకట్ర్స అవారడు స్ ెంతెం చేస్సకుని కోహిో

● ఐసీసీ అవారడులనస కొలో గొట్ిున భకరత స్ాుర్స కిక
ీ ట్రడో విరాట్ కోహిో, స్ాృతి మెంధ న పరతిష్ాాతాక
విజు న్ కిక
ీ ట్ర్స ఆఫ్ ద ఇయర్స అవారడులనూ కైవస్ెం చేస్సకున ిరడ.
● గత స్ెంవత్రెం(2018) మూడు ఫ్ారాాట్ో లో కలిపర 2735 పరడగులు చేసరన కోహిో పురడష్ుల
విభకగెంలో ల్దడిెంగ్ కిక
ీ ట్ర్స ఆఫ్ ఇయర్స అవారడునస స్ ెంతెం చేస్సకున ిడు. అతడు ఈ ఘనత
స్ాధెంచడెం ఇద వరడస్గా మూడో స్ారి.

● 2018లో జరిగిన వనేులో ో 669, ట్ీ20లోో 662 పరడగులు చేసరన మెంధ న మహిళ్ల విభకగెంలో
అవారడునస దకిాెంచసకుెంద. ఆమెకు ఇదే తొలి విజు న్ అవారడు. గత డిసెంబరడలో ఐసీసీ
అవారడులోోనూ వీళ్లో దీరడ కిక
ీ ట్ర్స ఆఫ్ ద ఇయర్స అవారడునస గలుచసకున ిరడ. పరముఖ కిక
ీ ట్
మాయగజైన్ విజు న్ 1889 నసెంచి కిక
ీ ట్రో కు అవారడులనస పరధ నెం చేస్త ో ెంద.
฀ పారా అథ్ెో ట్ దీపకు నూయజిలాెండ్ ఫలోషరప్

● పారా అథ్ెో ట్ిక్్లో అదసభత పరతిభ కనబరడస్సతని భకరత ష్ాట్పుట్ర్స దీపా మాలిక్కు
పరతిష్ాాతాక విదేశ్ర ఫలోషరప్ లభిెంచిెంద. నూయజిలాెండ్ పరధ న్న పేరిట్ ఇచేే స్ర్స ఎ డాెండ్ హిలోరీ
ఫలోషరప్-2019కి ఆమె ఎెంపరకైెంద. పారా అథ్ెో ట్ిక్్లో 49 ఏళ్ో దీప స్ాధస్సతని స్ూూరితద యక
విజయాలకు గురితెంపుగా ఆమెనస ఈ ఫలోషరప్నకు ఎెంపరక చేసరనట్ుు నూయజిలాెండ్ పరభుతేెం
పరకట్ిెంచిెంద. ఈ ఫలోషరప్నకు ఎెంపరకైన ఆమె.. భకరత్-నూయజిలాెండ్ల మధయ కరడ
ీ ,
స్ాెంస్ాృతిక రెంగాలలోనేకాదస పరజల మధయ స్ెంబెంధ లు మెరడగుపడేెందసకు కృషర
చేయనసెంద.
฀ ముెంబరై ఇెండియన్్ స్రికొతత రికారడు

● ఇెండియన్ పీరమియర్స ల్దగ్(ఐపీఎల్) ఫ్ారెంచెైజీ ముెంబరై ఇెండియన్్ అరడదెైన ఘనతనస స్ ెంతెం
చేస్సకుెంద. ట్ీ20 చరితల
ర ో అతయధక మాయచ్లు ఆడిన జట్ుుగా ముెంబరై ఇెండియన్్ స్రికొతత
రికారడు నెలకొలిిెంద. త జా ఐపీఎల్ సీజన్లో భకగెంగా ఏపరరల్ 13న రాజస్ాతన్ రాయల్్తో
జరిగిన మాయచ్తో ముెంబరై ఈ ఫీట్నస నమోదస చేసరెంద. ఇద ముెంబరై ఇెండియన్్కు 200వ
ట్ీ20 మాయచ్.
● ద ెంతో ట్ీ20 ఫ్ారాాట్లో ఇపిట్ివరకూ స్ో మర్ససట్(199 మాయచ్లు) పేరిట్ ఉని రికారడునస
ముెంబరై ఇెండియన్్ చెరిపేసరెంద. అదే స్మయెంలో రెండొెందల ట్ీ20 మాయచ్ల ఆడుతుని తొలి
జట్ుుగా ముెంబరై ఇెండియన్్ గురితెంపు స్ాధెంచిెంద. ఈ జాబిత లో ముెంబరై ఇెండియన్్, స్ో మర్స
సట్ల తరాేత స్ాిన లోో హెంప్షైర్స(194), రాయల్ చ లెెంజర్స్ బరెంగళ్ూరడ(188), స్సక్్, కోల్
కత నెైట్రైడర్స్(187)లు ఉన ియ.
฀ బజరెంగ్ నెం.1
● యునెైట్ెడ్ వరల్ు రజిో ెంగ్ రాయెంకిెంగ్్లో భకరత స్ాుర్స రజో ర్స బజరెంగ్ పయన్నయా తన నెంబర్సవన్
రాయెంక్నస న్నలబరట్ు ుకున ిడు. పురడష్ుల ఫీరస్ుయల్ 61 కవజీల విభకగెంలో బజరెంగ్ 58

పాయెంట్ో తో అగీస్ి ానెంలో కొనస్ాగుతున ిడు. గతేడ ద బజరెంగ్ కామనెేల్త గవమ్స్, ఆసరయా
కరడ
ీ లోో స్ేరాణలు గలవడెంతోపాట్ు పరపెంచ చ ెంపరయన్షరప్లో రజతెం నెగు ాడు.
฀ హరీిల్కు డచ్ ఓపన్ ట్ెైట్ల్

ి
● భకరత యువ ష్ట్ో ర్స హరీిల్ డ న్న ఈ ఏడ ద తొలి అెంతరాాతీయ ట్ెైట్ిల్ స్ాధెంచ డు. డచ్ ఓపన్
ట్ోరిమెెంట్లో అతనస విజవతగా న్నలిచ డు. ఫైనలోో హరీిల్ 15–21, 21–12, 21–13తో మాడ్్
కిస్
ీ ు ో ఫర్న్ (డెన ార్సా)పై విజయెం స్ాధెంచ డు.
฀ చెైన గాీెండ్పరర విజవత లూయస్ హామిలు న్

● మెరి్డెస్ జట్ుు డెవ
ైర ర్స లూయస్ హామిలు న్ ఈ సీజన్లో రెండో విజయాన్ని దకిాెంచసకున ిడు.
ఏపరరల్ 14న జరిగిన చెైన గాీెండ్పరర ఫ్ారడాలావన్ రవస్సలో హామిలు న్ చ ెంపరయన్గా న్నలిచ డు.
56 లాయప్ల ఈ రవస్సనస హామిలు న్ గెంట్క 32 న్నమిష్ాల 06.350 సకనో లో ముగిెంచి అగీస్ి ాన న్ని
అలెంకరిెంచ డు.
● పో ల్ ప జిష్న్తో రవస్సనస మొదలుపట్ిున మెరి్డెస్ జట్ుుకవ చెెందన వాలెత రి బ ట్కస్ రెండో
స్ాినెంతో స్రిపట్ుుకున ిడు.ఫరారీ డెవ
ైర ర్స సబకసరుయన్ వెట్ెల్కు మూడో స్ాినెం దకిాెంద.
฀ సరెంగపయర్స ఓపన్ విజవతలు మొమోట్, తెై జు

● పరపెంచ నెెంబర్సవన్ కరడ
ీ కారడలు కెంట్ో మొమోట్, తెై జు యెంగ్ సరెంగపయర్స ఓపన్లో
చ ెంపరయనస
ో గా న్నలిచ రడ. ఏపరరల్ 14న హో రాహో రీగా స్ాగిన పురడష్ుల ఫైనలోో మొమోట్
(జపాన్) 10-21, 21-19, 21-13 తేడ తో ఏడో సీడ్ ఆెంట్ోన్స గిన్ట్ిెంగ్
(ఇెండో నేసరయా)పైగలుప ెంద డు .
● ఇక మహిళ్ల విభకగెంలో నెెంబర్సవన్ తెై జు యెంగ్ (చెైన్సస్ తెైపీ) 21-19, 21-15 తేడ తో నొజోమి
ఒకుహరా (జపాన్)పై నెగు ి వరడస్గా రెండో ట్ెైట్ిల్ అెందసకుెంద.
฀ ధో న్న ఖాత లో మరో రెండు రికారడులు

● ఐపీఎల్లో ఎనోి రికారడులు తన ఖాత లో వేస్సకుని చెనెైి కపు న్ త జాగా మరో మెైలురాయ
చేరడకున ిడు. ఐపీఎల్లో 200 సరక్రడో బకదన తొలి భకరత ఆట్గాడిగా రికారడు స్ృషరుెంచడెంతో
పాట్ు కపు న్గా 4,000 పరడగులు పయరిత చేశాడు.
● ఏపరరల్ 21న రాయల్ ఛ లెెంజర్స్ బరెంగళ్ూరడతో జరిగిన మాయచ్లో ఈ ఘనత స్ాధెంచ డు. ధో న్స
కెంట్ే ముెందస కిస్
ీ గవల్(323), ఏబీ డివిలియర్స్(204) ఉన ిరడ. ధో న్న 203 సరక్రో తో మూడో

స్ాినెంలో ఉన ిడు. ధో న్స తరాేత రోహిత్ శరా(190), స్సరవశ్రైన (190), విరాట్ కోహీో(186)
ఉన ిరడ. 2019 సీజన్లో ధో న్న అదసభతెంగా రాణిస్త సన ిడు. బరెంగళ్ూరడపై 84 పరడగులు చేసర
ఇదే సీజన్లో కోల్కత మీద చేసరన 75 పరడగుల అతయధక స్ో ారడనస బదీ లు కొట్కుడు. ఈ సీజన్
లో ఇపిట్ి వరకూ 314 పరడగులు చేశాడు. అెందసలో 17 సరక్రడో ఉన ియ.
฀ సీన్నయర్స రాయెంకిెంగ్ బకయడిాెంట్న్ ఛ ెంప్ సరరిల్

● భకరత సీన్నయర్స రాయెంకిెంగ్ బకయడిాెంట్న్ ఛ ెంపరయన్షరప్లో సరరిల్ వరా ఛ ెంపరయన్గా
న్నలిచ డు. ఏపరరల్ 21న కవరళ్లోన్న కోజికోడ్లో జరిగిన పురడష్ుల సరెంగిల్్ ఫైనలోో సరరిల్ 21-17,
13-21, 21-8 తేడ తో కిరన్ జార్సాపై విజయెం స్ాధెంచ డు.
● మహిళ్ల సరెంగిల్్లో మాళ్విక 21-19, 23-21తో పయరేపై నెగు ి ట్ోరఫీ స్ ెంతెం చేస్సకుెంద.
మహిళ్ల డబుల్్లో మన్సశ- రడతుపరణ జోడీ 21-18, 21-13తో అపరణ - పరజకత పై, పురడష్ుల
డబుల్్లో కృష్ణ పరస్ాద్- ధసరవ్ కపరల జెంట్ 22-20, 14-5తో శ్రీకృష్ణ - గౌస్ షేక్పై, మిక్్డ్
డబుల్్లో రోహన్ కపయర్స- రడతుపరణ దేయెం 21-19, 21-14తో శ్రీ కృష్ణ - కన్నకపై గలిచి
విజవతలుగా న్నలిచ రడ.
฀ జరమి పరపెంచ రికారడుల హో రడ

● ఆసరయా వెయట్లిఫ్రుెంగ్ చ ెంపరయన్షరపలో భకరత యువ లిఫ్ు ర్స జరమి లాల్రినసెంగ మూడు
వరల్ు రికారడులతో అదరగొట్కుడు. 67 కవజీల గూ
ీ ప్-బిలో 16 ఏళ్ో జరమి.. స్ాిచ్, కరోన్ అెండ్ జర్సా,
ట్ోట్ల్లో యూత్ వరల్ు , ఏషరయన్ రికారడులు బది లుగొట్కుడు.
● మొతత ెం 297 కిలో (134+163 కవజీలు)ల బరడవెతితన లాల్రినసెంగ తన గూ
ీ ప్లో రెండో స్ి ానెంలో
న్నలిచ డు. మణిపయర్సకు చెెందన జరమి ఈ ఒకారోజులోనే మొతత ెం 15 రికారడులనస
తిరగరాయడెం విశరష్ెం. వీట్ిలో 6అెంతరాాతీయ (మూడు యూత్ వరల్ు , మూడు యూత్
ఏషరయన్), 9 జాతీయ రికారడులు (3యూత్ నేష్నల్, 3 జూన్నయర్స నేష్నల్, 3 సీన్నయర్స
నేష్నల్) ఉన ియ.
● ఇక, స్ాుర్స లిఫ్ు ర్స మీరాబకయ్ చ నస 49 కిలోల విభకగెంలో న లుగోస్ాినెంలో న్నలిచిెంద.
అెంతకుముెందస దలాబరహర 45 కిలోలలో రజత పతకెంతో భకరత్కు ఖాత తెరిచిెంద.
฀ ఆసరయా అథ్ెో ట్ిక్్ ఛ ెంపరయన్షరప్ - 2019

● ఏపరరల్ 21 నసెండి 24 తేదీ వరకు దో హాలో జరిగిన 23వ ఆసరయాన్ అథ్ెో ట్ిక్్ ఛ ెంపరయన్ షరప్
లో భకరత్ 17 పతకాలు (3 స్ేరణ , 7 రజత, 7 కాెంస్య) స్ాధెంచి పత కాలపట్ిుకలో 4వ

స్ాినెంలో న్నలిచిెంద . 22 పతకాలు (11 స్ేరణ, 7 రజత, 4 కాెంస్య) తో బరహీ యన్
పరథ్మస్ాినెంలో న్నలిచిెంద .
● మహిళ్ల 1500మీ. పరడగులో పీయూ చితర , గోమతి మరిముతు
త (మహిళ్ల 800మీ),
తేజిెందర్స పాల్ సరెంగ్ (పురడష్ుల ష్ాట్పుట్) బెంగారడ పతకాలు గలుేకున ిరడ.
● పురడష్ుల 1500మీ. పరడగులో అజయ్ కుమార్స స్రోజ్ రజతెం నెగు ాడు. 4×400మీ. రిలే
పురడష్ుల, మహిళ్ల విభకగాలోో భకరత్ రజత లు కైవస్ెం చేస్సకుెంద .
● జావెలిన్ తోరలో శివ్పాల్ సరెంగ్ రజతెం గలిచ డు. ఈట్ెనస 86.23 మీట్రో దూరెం విసరరిన అతనస
రెండో స్ి ానెంలో న్నలిచ డు. ఈ పరదరశనతో శివ్పాల్ పరపెంచ ఛ ెంపరయన్షరప్్ అరహత మారడా
(83మీ)నస అధగమిెంచి ఆ ట్ోరీికి అరహత స్ాధెంచ డు.
ీ ల స్ేరణ విజవత, డిఫెండిెంగ్ ఛ ెంపరయన్ స్ేపి బరాన్ ఆసరయా అథ్ెో ట్ిక్్
ఛ ెంపరయన్షరప్్ మహిళ్ల హపాుథ్ో న్లో ఈస్ారి రజతెంతో స్రిపట్ుుకుెంద. పో ట్ీల మూడో రోజు
(ఏపరరల్ 23) ఏడు ఈవెెంట్ో లో 5993 పాయెంట్ు
ో స్ాధెంచిన ఆమె రెండో స్ాినెంలో న్నలిచిెంద.
ఉజబకిస్ి ాన్ అథ్ెో ట్ ఏకత రిన (6198) స్ేరణెం గలిచిెంద.
● 4×400మీ మిక్్డ్ రిలేలో అన స్, పయవమా, విస్ాయ, రాజీవ్లతో కూడిన భకరత జట్ుు
(3:16.47) రజతెం గలుచసకుెంద.
● మహిళ్ల జావెలిన్ తోరలో అనసిరాణి.. జావెలిన్నస 60.22 మీట్రో దూరెం విసరరి దేతీయ
స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. పురడష్ుల 3 వేల మీట్రో సీుఫుల్ఛేజ్లో అవిన ష్ రజతెం నెగు ాడు. అతనస
8:30.19 న్నమిష్ాలోో లక్ాయన్ని చేరి రెండో స్ాినెం స్ాధెంచ డు.
● మహిళ్ల 200మీ. పరడగులో దసయతి చెంద్ కాెంస్యెం స్ ెంతెం చేస్సకుెంద. 23.24 సకనో ట్ెైమిెంగ్
తో ఆమె మూడో స్ాినెంలో న్నలిచిెంద. 400మీ. హారిుల్్ పురడష్ుల విభకగెంలో జబీర్స, మహిళ్లోో
స్రిత కాెంస్ాయలు స్ ెంతెం చేస్సకున ిరడ.
● 5000 వేల మీట్రో మహిళ్ల పరడగులో పరడల్... 15:58.35 న్నమిష్ాలోో లక్ాయన్ని చేరి
కాెంస్ాయన్ని స్ ెంతెం చేస్సకుెంద. మహిళ్ల 400 మీ పరడగులో పయవమా (53.21 స) కాెంస్య
పతకాన్ని స్ ెంతెం చేస్సకుెంద.
฀ అమెరికా, ఒమన్లకు వనేు హో ద

● అగీరాజయెం అమెరికాతో పాట్ు మధయ ఆసరయా దేశెం ఒమన్లకు అెంతరాాతీయ కిక
ీ ట్ కౌన్న్ల్
(ఐసీస)ీ వనేు జట్ో హో ద దకిాెంద. 24ఏపరరల్ న జరిగిన ఐసీసీ వరల్ు కిక
ీ ట్ ల్దగ్ డివిజన్–2లో

ఒమన్ న లుగు వికట్ో తో నమీబియాపై, అమెరికా 84 పరడగుల తేడ తో హాెంకాెంగ్పై విజయెం
స్ాధెంచడెంతో వనేు హో ద కు అరహత స్ాధెంచ య. డివిజన్–2లో పరస్త సతెం స్ాాట్కోెండ్, నేపాల్
ఉన ియ. 2023లో జరిగవ పరపెంచ కప్కు అరహత స్ాధెంచే కీమెంలో ఈ న లుగు జట్ో మధయ
రాబో యే రెండునిరవళ్ోలో 36 వనేు మాయచ్లు జరడగుత య.
฀ అజిెంకయ రహానేతో హాెంప్షైర్స ఒపిెందెం

ీ ట్ర్స అజిెంకయ రహానేతో ఇెంగో ెండ్ కౌెంట్ీ జట్ుు హాెంప్షైర్స ఒపిెందెం చేస్సకుెంద.
హాెంప్షైర్స జట్ుు తరఫున ఆడనసని తొలి భకరతీయ కిక
ీ ట్ర్సగా రహానే గురితెంపు
ప ెందనసన ిడు. మే, జూన్, జూలెైలలో జరిగవ కౌెంట్ీ చ ెంపరయన్షరప్ మాయచ్లోో రహానే ఈ
జట్ుుకు పారతిన్నధయెం వహిెంచనసన ిడు.
฀ పురడష్ుల అెంతరాాతీయ వనేు మాయచ్లో విధసలు న్నరేరితెంచిన తొలి మహిళ్ా అెంపైర్స

ర యాకు చెెందన మహిళ్ా అెంపైర్స కో యర్స ప లోస్ాక్ స్రికొతత చరితర స్ృషరుెంచిెంద. తద ేరా
పురడష్ుల అెంతరాాతీయ వనేు మాయచ్లో విధసలు న్నరేరితెంచిన తొలి మహిళ్ా అెంపైర్సగా
న్నలిచిెంద. ఏపరరల్ 27న నమీబియా, ఒమన్ మధయ జరిగిన ఐసీసీ డివిజన్- 2 పరపెంచ కిక
ీ ట్ ల్దగ్
ఫైనల్ మాయచ్లో 31 ఏళ్ో కో యర్స అెంపైర్సగా వయవహరిెంచిెంద.
฀ అరడాన అవారడుకు బుమాా, ష్మి , జడేజా, పయనమ్స పేరో డ

● అరడాన అవారడు కోస్ెం ట్ీమ్సఇెండియా పేస్రడో జస్పీరత్ బుమాా, మహమాద్ ష్మి, ఆల్రౌెండర్స
రవీెందర జడేజా, మహిళ్ా కిక
ీ ట్ర్స పయనమ్స యాదవ్ పేరోనస బీసీసీఐ సరఫ్ారస్స చేసరెంద. ఏపరరల్
27న జరిగిన కిక
ీ ట్ పాలకుల కమిట్ీ స్మావేశెంలో ఈ న్నరణయెం తీస్సకున ిరడ.
● 25 ఏళ్ో బుమాా ట్ీమ్సఇెండియా తరపున అన్ని ఫ్ారాాట్ో లో కరలక బౌలర్సగా ఎదగాడు. రాబో యే
పరపెంచకప్లో అతనస జట్ుు విజయాలోో పరముఖ పాతర పో షరస్త ాడనడెంలో స్ెందేహెం లేదస.
పరస్త సతెం ష్మి మెంచి ఫ్ామ్సలో ఉన ిడు. కొెంత విరామెం తరాేత తిరిగి పరిమిత ఓవరో జట్ుులో
చోట్ు దకిాెంచసకుని జడేజా గొపిగా రాణిెంచి పరపెంచకప్కు ఎెంపరకయాయడు. మరోవెైపు 27
ఏళ్ో లెగ్సరినిర్స పయనమ్స భకరత మహిళ్ా కిక
ీ ట్ జట్ుు తరపున 41 వనేు లో ో 63 వికట్ు
ో , 54
ట్ీ20లోో 74 వికట్ు
ో పడగొట్ిుెంద.

฀ ఆసరయా రజిో ెంగ్ ఛ ెంపరయన్షరప్్ - 2019
● భకరత్ 16 పతకాలతో ఆసరయా రజిో ెంగ్ ఛ ెంపరయన్షరప్్లో పో రడనస ముగిెంచిెంద. భకరత్ 16
పతకాలతో (1 స్ేరణెం , 6 రజతెం , 9 కాెంస్యెం) ఎన్నమిదవ స్ాినెంలో న్నలిచిెంద . ఇక 17
పతకాలతో (11 స్ేరణ, 6 కాెంస్యెం) పతకాలతో ఇరాన్ పతకాల పట్ిుకలో మొదట్ిస్ి ానెంలో
● అెంతరాాతీయ పో ట్ీలో ో న్నలకడగా పతకాలు స్ాధస్సతని బజ్రెంగ్.. తీవరమెైన పో ట్ీ ఉెండే
ఆసరయా రజిో ెంగ్ ఛ ెంపరయన్షరప్లో వరడస్గా రెండో స్ేరణెం స్ాధెంచ డు.ఏపరరల్ 23న
జరిగిన పురడష్ుల 65 కవజీల ఫీరసు ల్
ల ఫైనలోో బజ్రెంగ్ 12-7తో కజకిస్ి ాన్ కరడ
ీ కారడడు స్యాత్
బరక్ ఒకస్ో వ్నస ఓడిెంచ డు.
● కామనెేల్త , ఆసరయా కరడ
ీ ల ఛ ెంపరయన్ బజ్రెంగ్.. ఫైనలోో ఇెంకో న్నమిష్ెం మాతరమే
మిగిలుెండగా 2-7తో వెనసకబడి ఉెండట్ెం గమన రహెం. ఆ దశలో అతనస గలుస్ాతడన్న ఎవేరూ
ఊహిెంచలేదస. ఐతే చివరి న్నమిష్ెంలో అస్ాధ రణ పరదరశన చేసరన బజ్రెంగ్.. ఫలిత న్ని
మారవేశాడు. ఒకస్ో వ్ ఊహిెంచన్న విధెంగా ఒకాస్ారిగా దూకుడు పెంచిన బజ్రెంగ్ 8
పాయెంట్ు
ో కొలో గొట్ిు పరతయరిిన్న ద ట్ేశాడు. చివరి న్నమిష్ెంలో బజ్రెంగ్ మెరడపు ద డికి ఒకస్ో వ్
ష్ాకైపో యాడు.
● పురడష్ుల గీక
ీ ో రోమన్ విభకగెంలో గుర్సపీరత్ సరెంగ్ (77 కవజీలు), స్సన్సల్ కుమార్స (87 కవజీలు),
హర్సపీరత్ సరెంగ్ (82కవజీ) రజత లు , జాానేెందర్స (60కవజీ) కాెంస్యెం స్ ెంతెం చేస్సకున ిరడ.
● 74 కవజీల ఫీరసు ల్
ల విభకగెంలో అమిత్ ధన్కర్స, 92 కవజీల విభకగెంలో వికరా , . 79 కవజీల ఫీరసు ల్
ల
పరీేన్ రాణ రజత లు , 61 కవజీల రాహయల్ అవార, 86 కవజీలోో దీపక్ పున్నయా, 125 కవజీలోో
స్సమిత్ కాెంస్ాయలు గలిచ రడ.
● భకరత మహిళ్లు ఒకా స్ేరణెం నెగుకుెండ నే పో రడ ముగిెంచ రడ. ఏపరరల్ 26న స్ాక్ి మలిక్,
వినేశ్ ఫ్ గాట్ కాెంస్ాయలు గలుచసకున ిరడ. కాెంస్య పతక పేో ఆఫ్్లో స్ాక్ి 9-6తో హో యన్
గియాెంగ్ మున్ (ఉతత ర కొరియా)పై నెగుగా.. వినేశ్ (53కవజీ) 8-1తో కియానస పాెంగ్
(చెైన )నస ఓడిెంచిెంద. ఈ పో ట్ీలో ో భకరత మహిళ్ా రజో రడో మొతత ెం న లుగు కాెంస్య పతకాలు
స్ాధెంచ రడ. ఎపరరల్ 25న మెంజు కుమారి (59కవజీ), దవయ కకాీన్ (68కవజీ) కాెంస్ాయలు
గలిచ రడ.

฀ ష్ూట్ిెంగ్ పరపెంచ కప్'లో భకరత్దే అగీస్ి ానెం
● ఏపరరల్ 21 నసెండి 29 తేదీ వరకు బీజిెంగ్'లో జరిగిన ష్ూట్ిెంగ్ పరపెంచకప్లో ట్ోరీిలో భకరత్
మూడు స్ేరాణలు, ఓ రజతెం స్ాధెంచి మొదట్ి స్ాినెంలో న్నలిచిెంద . రెండు స్ేరాణలు, ఓ రజతెం,
ఓ కాెంస్యెంతో చెైన రెండో స్ాినెంలో న్నలిచిెంద.
● భకరత యువ ష్ూట్రడో మిక్్డ్ విభకగెంలో రెండు స్ేరాణలు కొలో గొట్కురడ. 10 మీట్రో ఎయర్స
పరస్ుల్ విభకగెంలో మనస బకకర్స, స్ౌరభ్ చౌదరి జోడీ పసరడి స్ాధెంచగా.. ఎయర్స రైఫరల్ విభకగెంలో
దవాయెంశ్ పనేర్స, అెంజుమ్స మౌదు ల్ జెంట్ స్ేరణెం ఖాత లో వేస్సకుెంద.
● అభిషేక్ వరా 10 మీట్రో ఎయర్స పరస్ుల్లో స్ేరణెం గలవడెంతో పాట్ు భకరత్కు ఒలిెంపరక్ కోట్క
స్ాిన న్ని కూడ అెందెంచ డు. అభిషేక్ ఫైనలోో 242.7 పాయెంట్ు
ో స్ో ార్స చేశాడు. రష్ాయ ష్ూట్ర్స
చెరొిస్ో వ్ (240.4) రజతెం నెగుగా.. కొరియాకు చెెందన స్సెంగ్వయ (220.0) కాెంస్యెం
చేజికిాెంచసకున ిడు.
● అతడి పరదరశనతో భకరత్కు ఐదో ఒలిెంపరక్ కోట్క స్ాినెం దకిాెంద. భకరత్ తరఫున
ఇెంతకుముెందస అెంజుమ్స మౌదు ల్ (మహిళ్ల 10మీ ఎయర్స రైఫరల్), అపయరిే చెందేలా (10మీ
ఎయర్స రైఫరల్), స్ౌరభ్ చౌదరి (10మీ ఎయర్స పరస్ుల్), దవాయెంశ్ (10మీ ఎయర్స రైఫరల్) ఒలిెంపరక్
కోట్క స్ాిన లు స్ాధెంచ రడ.
● రాజస్ాిన్కు చెెందన 17 ఏళ్ో కురాీడు దవాయెంశ్ సరెంగ్ పనేర్స 10మీ ఎయర్స రైఫరల్లో రజతెం
గలిచి ఒలిెంపరక్ కోట్క స్ాినెం స్ాధెంచ డు. భకరత్కు ఇద న లుగో ఒలిెంపరక్ కోట్క స్ాినెం.
మొతత ెం 249.0 పాయెంట్ు
ో స్ో ార్స చేసరన అతడు రెండో స్ాినెంలో న్నలిచ డు. కవవలెం 0.4
పాయెంట్ో తేడ తో అతడు చెైన ష్ూట్ర్స జీచెెంగ్ హయయ్ (249.4)కు స్ేరణెం కోలోియాడు.
227.5 పాయెంట్ో తో గిగ
ీ ోరి ష్మకోవ్ (రష్ాయ) కాెంస్యెం చేజికిాెంచసకున ిడు.
฀ అజర్సబరైజాన్ గాీెండ్పరర విజవత బ ట్కస్

● మెరి్డెస్ జట్ుు డెవ
ైర ర్స బ ట్కస్ ఈ సీజన్లో రెండో ట్ెైట్ిల్ నస దకిాెంచసకున ిడు. ఏపరరల్
28న జరిగిన అజర్సబరైజాన్ గాీెండ్పరరలో బ ట్కస్ విజవతగా న్నలిచ డు. 51 లాయప్ల ఈ రవస్సనస ‘పో ల్
ప జిష్న్’తో పారరెంభిెంచిన బ ట్కస్ గెంట్క 31 న్నమిష్ాల 52.942 సకనో లో ముగిెంచి
అగీస్ి ాన న్ని కైవస్ెం చేస్సకున ిడు.
● మెరి్డెస్ జట్ుుకవ చెెందన హామిలు న్ రెండో స్ాిన న్ని స్ెంపాదెంచ డు. ద ెంతో ఈ ఏడ ద జరిగిన
తొలి న లుగు రవస్సలోోనూ తొలి రెండు స్ాిన లు మెరి్డెస్ జట్ుు డెవ
ైర రో కవ వచ ేయ.

ఫ్ారడాలావన్ చరితల
ర ో ఇలా జరగడెం ఇదే పరథ్మెం. 1992లో విలియమ్స్ జట్ుు సీజన్లోన్న
తొలి మూడు రవస్సలోో ఈ ఘనత స్ాధెంచిెంద.
฀ ఖవల్రతికు బజ్రెంగ్, వినేశ్ పేరో డ

● మేట్ి రజో రడో బజరెంగ్ పయన్నయా, వినేశ్ ఫ్ గాట్ పేరోనస దేశ అతుయనిత కరడ
ీ పురస్ాారెం
‘రాజీవ్ ఖవల్రతి’కు భకరత రజిో ెంగ్ స్మాఖయ (డబూ
ో ూఎఫ్ఐ) పరతిపాదెంచిెంద. గత రెండేళ్ో లగా
అదసభత పరదరశనరీత య వీరిదీరిన్న పరతిష్ాుతాక అవారడుకు స్మాఖయ సరఫ్ారడ్ చేసరెంద. ఇపిట్ికవ
వీరడ తమ దరఖాస్సతలనస స్మరిిెంచినట్ు
● రాహయల్ అవార, హర్సపీరత్ సరెంగ్, దవయ కకాీన్, పయజా ధెండ పేరోనస ‘అరడాన అవారడు’కు, కోచ్
లకు పరకట్ిెంచే దోర ణ చ రయ అవారడుకు వీరవెందర్స కుమార్స, స్సజీత్ మాన్, నరవెందర కుమార్స, వికీమ్స
కుమార్సలనస డబూ
ో ూఎఫ్ఐ పరతిపాదెంచిెంద. ధ యన్చెంద్ జీవిత కాల స్ాఫలయ పురస్ాారాన్నకి
భీమ్స సరెంగ్, జై పరకాష్ పేరోనస పెంపరెంద.
● పరపెంచ నెంబర్సవన్గా ఉని 25 ఏళ్ో బజరెంగ్... ఇట్ీవల చెైన లో జరిగిన ఆసరయా చ ెంపరయన్
షరప్లో పురడష్ుల ఫ్ీుస్
ర యల్ 65 కవజీల విభకగెంలో బెంగారడ పతకెం గలుేకున ిడు. గతేడ ద
జకారాత ఆసరయా కరడ
ీ లోో, కామనెేల్త గవమ్స్లో స్ేరాణలు కైవస్ెం చేస్సకున ిడు. ఇక వినేశ్...
ీ లోో బెంగారడ పతకెం గలిచిన తొలి భకరత మహిళ్ా రజో ర్సగా న్నలిచిెంద. ఆసరయా
చ ెంపరయన్షరప్లో తొలిస్ారిగా 53 కవజీలో విభకగెంలో పో ట్ీ పడిన ఆమె కాెంస్యెంతో
స్రిపట్ుుకుెంద.
● మరోవెైపు జాతీయ ష్ూట్ిెంగ్ స్మాఖయ... హీన సరది స, అెంకుర్స మిట్ు ల్లనస ‘ఖవల్రతి’కు
అెంజుమ్స మౌదు ల్, ష్ాజిర్స రిజీేలనస ‘అరడాన అవారడు’లకు న మినేట్ చేసరెంద.
฀ ఆసరయా రోడ్ పారా సైకో ెంి గ్ ఛ ెంపరయన్షరప్లో రజతెం నెగు న

ి దవిజ్
ర ేశ్ పారా సైకో ెంి గ్ కరడ
ీ కారడడు దవిజ్ ష్ా మరోస్ారి అెంతరాాతీయ స్ాియలో మెరిశాడు.
ఉజబకిస్ి ాన్లో జరిగిన ఆసరయా రోడ్ పారా సైకో ెంి గ్ ఛ ెంపరయన్షరప్ సీ5 విభకగెంలో అతనస
రజతెం గలిచ డు. అతన్నకిద వరడస్గా మూడో ఆసరయా ఛ ెంపరయన్షరప్ పతకెం.
● సీ4 విభకగెంలో గుర్సలాల్ సరెంగ్ (పెంజాబ్స), హచ్5 విభకగెంలో స్సధ కర్స (మహారాష్ు )ర కాెంస్ాయలు
నెగు ారడ.

฀ స్తయన్... కొతత చరితర
● అెంతరాాతీయ ట్ేబుల్ ట్ెన్నిస్ స్మాఖయ (ఐట్ీట్ీఎఫ్) రాయెంకిెంగ్్లో ట్కప్–25లో చోట్ు
స్ెంపాదెంచిన తొలి భకరతీయ కరడ
ీ కారడడిగా జాానశరఖరన్ స్తయన్ గురితెంపు ప ెంద డు. ఏపరరల్
29న విడుదల చేసరన పురడష్ుల సరెంగిల్్ రాయెంకిెంగ్్లో చెనెైికు చెెందన స్తయన్ న లుగు
స్ాిన లు ఎగబకకి 24వ రాయెంక్కు చేరడకున ిడు.
฀ ఖవల్రతికు న్సరజ్ చోపార!

● స్ాుర్స జావెలిన్ తోరయర్స న్సరజ్ చోపార పేరడనసభకరత అథ్ెో ట్ిక్్ స్మాఖయ (ఏఎఫ్ఐ).. రాజీవ్ ఖవల్
రతి అవారడుకు పరతిపాదెంచిెంద. 21 ఏళ్ో న్సరజ్ న్నరడడు ఆసరయా కరడ
ీ లోో రికారడు తోరతోస్ేరణెం
స్ాధెంచ డు. న్నరడడు కామనెేల్త కరడ
ీ లోో పసరడి పతకెం గలిచిన అనెంతరెం అరడాన అవారడునస
అెందసకున ిడు. గత ఏడ ద కూడ న్సరజ్ పేరడనస..ఖవల్రతికు పరతిపాదెంచిన అతడికి ఆ
పురస్ాారెం దకాలేదస. ఏఎఫ్ఐ ఈస్ారి..తజిెందర్స పాల్ సరెంగ్ (ష్ాట్పుట్), అరిిెందర్స సరెంగ్
(ట్ిప
ర ుల్ జెంప్), మెంజీత్ సరెంగ్ (800మీ), స్ేపి బరాన్ (హపాుథ్ో న్), దసయతీ చెంద్ (100మీ,
200మీ)లనస అరడాన అవారడులకు పరతిపాదెంచిెంద.
฀ ఎెంసీసీ అధయక్షుడిగా స్ెంగకార

● మెరీల్బో న్ కిక
ీ ట్ కో బ్స (ఎెంసీస)ీ అధయక్షుడిగా శ్రీలెంక దగు జ కిక
ీ ట్ర్స కుమార స్ెంగకార
న్నయమితుడయాయడు. కిక
ీ ట్ న్నబెంధనల రూపకలినలో కరలక పాతర పో షరెంచే ఎెంసీసీకి
అధయక్షుడిగాపన్న చేయబో తుని తొలి బిరట్ిషేతరడడు స్ెంగకారనే కావడెం విశరష్ెం. ఈ ఏడ ద
అకోుబరడ 1న బకధయతలు అెందసకోనసని స్ెంగ.. ఏడ ద పాట్ు పదవిలో కొనస్ాగుత డు.
పరస్త సతెం ఆెంట్ోన్స రఫ్ార్సు ఎెంసీసీ అధయక్షుడిగా ఉన ిడు. 2012లో ఎెంసీసీ గౌరవ జీవితకాల
స్భయతేెం అెందసకుని స్ెంగకార.. కో బ్స పరపెంచ కిక
ీ ట్కమిట్ీలోనూ భకగమయాయడు.
฀ అపయరిే చెండేలా పరపెంచ నెంబర్సవన్

● భకరత ష్ూట్ర్స అపయరిే చెండేలా పరపెంచ నెంబర్సవన్గా న్నలిచిెంద. పరపెంచ ష్ూట్ిెంగ్ రాయెంకిెంగ్్
లో మహిళ్ల 10మీ. ఎయర్స రైఫరల్ విభకగెంలో అపయరిే అగీస్ి ాన న్ని కైవస్ెం చేస్సకుెంద.
అెంజుమ్స మౌదు ల్ రెండో స్ి ాన న్ని దకిాెంచసకుెంద. జైపుర్సకు చెెందన అపయరిే ఇపిట్ికవ 2020
ట్ోకోయ ఒలిెంపరక్్ కోట్క స్ాిన న్ని స్ాధెంచిెంద . మహిళ్ల 25మీ.పరస్ు ో ల్లో మనస బకకర్స పదో
స్ాినెంలో ఉెంద.

฀ ఖవల్రతి’కు శ్రీజవశ్
● భకరత పురడష్ుల హాకర జట్ుు గోల్కరపర్స, మాజీ కపు న్ పీఆర్స శ్రీజవశ్ పేరడనస... దేశ అతుయనిత
కరడ
ీ పురస్ాారెం ‘రాజీవ్ గాెంధీ ఖవల్రతి’కు న మినేట్ చేస్త సనిట్ు
ో హాకర ఇెండియా
పరకట్ిెంచిెంద. మరోవెైపు మిడ్ఫీలుర్స చిెంగో న్ స్న సరెంగ్, ఫ్ారేర్సు ఆకాశ్ దీప్ సరెంగ్... మహిళ్ా
జట్ుు డిఫెండర్స దీపరక పేరోనస ‘అరడాన అవారడు’కు పరతిపాదెంచ రడ. ఆరీి సరెంగ్, స్ెందీప్ కౌర్స
పేరోనస జీవితస్ాఫలయ పురస్ాారెం ‘ధ యన్చెంద్’ అవారడుకు...బల్దాత్ సరెంగ్, బీఎస్ చౌహాన్, రమేశ్
పథ న్నయా పేరోనస ‘దోర ణ చ రయ’ అవారడులకు న మినేట్ చేశారడ.
● 2006లో దక్ిణ సరయా కరడ
ీ లోో భకరత్ తరఫున అరెంగవట్ెంర చేసరన శ్రీజవశ్ ఇపిట్ివరకు 200 కెంట్ే
ఎకుావ మాయచ్లోో భకరత్కు పారతిన్నధయెం వహిెంచ డు. 2014 ఆసరయా కరడ
ీ లోో స్ేరణెం... 2018
ీ లోో కాెంస్యెం గలిచిన భకరత జట్ో కు శ్రీజవశ్ గోల్కరపర్సగా వయవహరిెంచ డు. రెండు
పరపెంచకప్లలో, రెండు ఒలిెంపరక్్లో కూడ అతనస పాలగున ిడు
฀ అల్ద అలియెవ్ రజిో ెంగ్ ట్ోరీిలో బజరెంగ్కు పసరడి

● భకరత స్ాుర్స రజో ర్స బజరెంగ్ పున్నయా జోరడ కొనస్ాగుతోెంద. ఇట్ీవలే ఆసరయా రజిో ెంగ్
ఛ ెంపరయన్షరప్లో స్ేరణెం గలిచిన ఈ హరియాణ కుసీత వీరడడు.. త జాగా రష్ాయలో జరిగిన అల్ద
అలియెవ్ రజిో ెంగ్ ట్ోరీిలో పసరడి పతకెం గలుచసకున ిడు. ఫైనలోో బజరెంగ్ 13-8తో స్ాిన్నక
ఆట్గాడు వికుర్స రస్ాదన్పై విజయెం స్ాధెంచ డు. తుద స్మరెంలో ఒక దశలో 0-5తో వెనకబడు
బజరెంగ్.. అదసభతెంగా పుెంజుకున్న పసరడి గలవడెం విశరష్ెం.
฀ స్ౌరభ్, జోష్ిలకు ట్ెైట్ిళ్ో ల

● ఆసరయా స్ాాాష్ ఛ ెంపరయన్షరప్లో స్ౌరభ్ ఘోష్ల్, జోష్ి చినిపి ట్ెైట్ిళ్ో ల గలిచ రడ. మే
5న జరిగిన మహిళ్ల సరెంగిల్్ ఫైనలోోజోష్ి 11-5, 8-11, 11-6, 11-6తో అనె అవ్ (హాెంకాెంగ్
)నస ఓడిెంచిెంద. గత 20 మాయచ్లోో అనె చేతిలో 12 స్ారడో ఓడిన జోష్ి.. చ లారోజుల తరాేత
విజయాన్నిఅెందసకుెంద.
● మరోవెైపు పురడష్ుల సరెంగిల్్ ఫైనలోో ఘోష్ల్ 11-9, 11-2, 11-8తో ల్దయో మిెంగ్ (హాెంకాెంగ్
)పై విజయెం స్ాధెంచ డు.

฀ తొలి వికట్కు 365 పరడగులు : కాయెంప్బరల్-హో ప్ పరపెంచ రికారడు
● వెసు ెంర డీస్ ఓపనరడో జాన్ కాయెంప్బరల్ (179; 137 బెంతులోో 15×4, 6×6), షై హో ప్ (170; 152
బెంతులోో 22×4, 2×6) భకరీశతకాలతో చెలరవగడెంతో వనేు లో ో తొలి వికట్కు పరపెంచ రికారడు
భకగస్ాేమయెం నమోదెైెంద.
● ముకోాణపు వనేు సరరీస్లో భకగెంగా మే 5న ఐరాోెండ్తో జరిగిన మాయచ్లోఈ ఓపనరడో
వీరవిహారెం చేశారడ. తొలి వికట్కు వీరి జోడీ 365 పరడగులు జోడిెంచి.. పాకిస్ి ాన్ దేయెం
ఇమామ్స ఉల్ హక్, ఫకార్స జమాన్ (304, జిెంబకబేేపై) పేరిట్ుని రికారడునస తిరగరాసరెంద.
฀ ఫదరర్స @ 1200
● సరేస్ ట్ెన్నిస్ దగు జెం రోజర్స ఫదరర్స అరడదెైన ఘనత స్ాధెంచ డు. అతనస 1200వ ఏట్ీపీ
మాయచ్ విజయాన్ని ఖాత లో వేస్సకున ిడు. మూడేళ్ో తరాేత కవో కోరడులో ఆడుతుని రోజర్స..
మాడిడ్
ర ఓపనోో కాేరుర్సఫైనల్కు దూస్సకళ్ాోడు. పరరకాేరుర్స్లో ఫదరర్స 6-0, 4-6, 7-6 (7-3)తో
మోన్ఫరల్్ (ఫ్ారన్్)నస ఓడిెంచ డు.
● దీెంతో 1200 విజయాల కో బ్సలో చేరిన రోజర్స.. ఓపన్ శకెంలో జిమీా కానర్స్ (1274) తరాేత ఈ
ఘనత స్ాధెంచిన రెండో ఆట్గాడిగా న్నలిచ డు.
฀ భకరత ఫుట్బకల్ జట్ుు హడ్ కోచ్గా ఐగర్స సరుమాక్

● కొీయేషరయాకు చెెందన ఐగర్స సరుమాక్ భకరత ఫుట్బకల్ జట్ుు హడ్ కోచ్గా
న్నయమితుడయాయడు. మే 9న నూయఢిల్దోలో స్మావేశమెైన అఖిల భకరత ఫుట్బకల్ స్మాఖయ
(ఏఐఎఫ్ఎఫ్) ఎగిాకూయట్ివ్ కమిట్ీ ఈ మేరకు న్నరణయెం తీస్సకుెంద. ఈ పదవి కోస్ెం సరుమాక్తో
పాట్ు ల్ద మిన్ స్ెంగ్ (దక్ిణ కొరియా), ఆలబర్సు రోకా (సియన్), హకాన్ ఎరిక్న్ (సీేడన్)తో
దరఖాస్సత చేశారడ. వీరిలో సరుమాక్ నేరడగా ఇెంట్రూేూకు హాజరయాయడు..
฀ ఐపీఎల్-12 విజవత ముెంబయ

● ఐపీఎల్ 12వ సీజన్ ట్ెైట్ిల్'నస రోహిత్ శరా ఆధేరయెంలోన్న ముెంబరై ఇెండియన్్ జట్ుు కైవస్ెం
చేస్సకుెంద .అెంతేకాకుెండ ఈ ల్దగ్లో మరవ జట్ుుకూ స్ాధయెం కాన్న విధెంగా న లుగోస్ారి ఐపీఎల్
విజవతగా న్నలిచి చరితర స్ృషరుెంచిెంద .
● మే 12న హైదరాబకద్ లోన్న ఉపిల్ సేుడియెంలో చెనెైి స్ూపర్స కిెంగ్్ జట్ుుతో జరిగిన ఫైనల్
మాయచ్ 'లో ఒకా పరడగు తేడ తో ముెంబరై ఇెండియన్్ జట్ుు విజయెం స్ాధెంచిెంద. తొలుత

బకయట్ిెంగ్ చేసరన ముెంబయ 20 ఓవరో లో 8 వికట్ో కు 149 పరడగులు చేసరెంద. అనెంతరెం చెనెైి
20 ఓవరో లో 7 వికట్ో కు 148 పరడగులు చేయగలిగిెంద
● 2013, 2015, 2017లో విజవతగా న్నలిచిన ముెంబయ.. ఇపుిడు ఐపీఎల్-12లోనూ ట్ోరఫీ
స్ ెంతెం చేస్సకుెంద. ఐపీఎల్లో అతయధక ట్ెైట్ిళ్ో ల గలిచిన జట్ుుగా అవతరిెంచిెంద. ముెంబయ
2017 ఫైనలోోనూ ఇదే ఉపిల్ సేుడియెంలో ఒకా పరడగు తేడ తో నెగుడెం విశరష్ెం. 2009లో
డెకాన్ ఛ రార్స్ తరఫున కప్ అెందసకునిరోహిత్శరా.. ఐదో స్ారి ఐపీఎల్ ట్ోరఫీ అెందసకుని
ఏకైక ఆట్గాడిగా రికారడు స్ృషరుెంచ డు.
● విజవత జట్ుుకు రూ.20 కోట్ు
ో పజ్
ైర మన్స దకాగా , రనిరప్ కు రూ.12.5 కోట్ు
ో దకుాత య
● మాయన్ ఆఫ్ ద మాయచ్ : బుమాా
● ఆరెంజ్ కాయప్(అతయధక పరడగులు ) : డేవిడ్ వారిర్స
● పరడిల్ కాయప్ (అతయధక వికట్ు
ో ) :: ఇమాాన్ త హిర్స
● వరిమాన ఆట్గాడు : శుభ్ మన్ గిల్
● సు లి
ల ష్ పేో యర్స : క ఎల్ రాహయల్
● ఈ సీజనోో ఉతత మ కాయచ్ : శారూ
ీ ల్ ఠాకూర్స
● గవమ్స చేెంజర్స : రాహయల్ చ హర్స
฀ మాడిరడ్ మాస్ు ర్స విజవత జకోవిచ్

● పరపెంచ నెెం.1, సరిబయా స్ాుర్స నొవాక్ జకోవిచ్ ఖాత లో మరో పరతిష్ాుతాక ట్ెైట్ిల్ చేరిెంద. భకరత
కాలమానెం పరకారెం మే 12న అరిరాతిర ముగిసరన మాడిడ్
ర ఓపన్ మాస్ు ర్స్–1000 సరరీస్ ట్ెన్నిస్
ట్ోరిమెెంట్ తుదపో రడలో జకో 6–3, 6–4తో గీస్
ీ యువ స్ెంచలనెం సు ఫ్ానో సరట్ి్పాస్పై గలు
ప ెంద డు. జకోవిచ్ ఖాత లో ఇద 33వ ఏట్ీపీ మాస్ు ర్స్–1000 ట్ెైట్ిల్. మొతత మీాద అతన్న
ఖాత లో 74 ట్ెైట్ిళ్ో ల ఉన ియ.
฀ హామిలు న్దే స్ాిన్నష్ గాీెండ్ పీర

● మెరి్డెస్ డెవ
ైర ర్స లూయస్ హామిలు న్ స్ాిన్నష్ గాీెండ్ పీర ఫ్ారడాలావన్లో తన ఆధపత యన్ని
చ ట్ుకున ిడు. వరడస్గా మూడో ఏడ ద ఈ ట్ెైట్ిల్ నెగు ి తనకు ఎదసరడలేదన్న న్నరూపరెంచ డు.
మే 12న జరిగిన ఫైనల్ రవస్సలో స్హచర డెవ
ైర ర్స వెలు ారి బ ట్కస్నస ఓడిెంచి విజవతగా న్నలిచ డు.
రడ్బుల్ డెవ
ైర ర్స మాక్్ వెర్స్ట్కపన్ మూడో స్ాినెంతో పో డియెం ఫరన్నష్ చేశాడు. హామిలు న్కు ఇద
కరీర్సలో 76వ విజయెం.

฀ హరాన్ బృెంద న్నదే ఛ లెెంజర్స ట్ోరఫీ
● మహిళ్ల ఐపీఎల్కు స్న ిహకెంగా జరిగిన ఛ లెెంజర్స ట్ోరఫీన్న హరాన్పీరత్ స్ారథ్యెంలోన్న
స్ూపర్స నోవాస్ దకిాెంచసకుెంద .
● మే 11న హో రాహో రీగా స్ాగిన మాయచ్లో నోవాస్ 4 వికట్ో తేడ తో మిథ ల్దరాజ్ స్ారథ్యెంలోన్న
వెలాసరట్ీన్న ఓడిెంచిెంద .
● ఈ ఛ లెెంజర్స ట్ోరఫీలో మొతత ెం మూడు జట్ు
ో పాలగున ియ .
● స్ూపర్స నోవాస్ - హరాన్పీరత్ (కపు న్)
● వెలాసరట్ీ - మిథ ల్దరాజ్(కపు న్)
● ట్రయల్ బకోజర్స్ - స్ాృతి మెంద న (కపు న్)
฀ కపరల్ 36 ఏళ్ో రికారడు బదీ లు కొట్ిున పాక్ కిీకట్ర్స

● భకరత్కు తొలి పరపెంచకప్ అెందెంచిన దగు జ ఆట్గాడు కపరల్దేవ్ 36 ఏళ్ో కత
ిీ ెం నెలకొలిిన
రికారడు బదీ లెైెంద. పాకిస్ి ాన్ ఓపనర్స ఇమామ్స ఉల్ హఖ్ ఈరికారడునస బదీ లు చేశాడు. ఇెంగాోెండ్
లో వనేు కిక
ీ ట్లో అతయెంత పరని వయస్సలో 150+ స్ో ారడ స్ాధెంచిన కిక
ీ ట్ర్సగా స్రికొతత ఘనత
● 1983 పరపెంచకప్లో ట్న్బిరడ్ా వెల్్ వేదకగా జిెంబకబేేతో జరిగిన పో రడలో కపరల్ 175
పరడగులతో అజవయెంగా న్నలిచ డు. అపిట్ికి అతడి వయస్స 24 ఏళ్లో. ద ద పు 36 ఏళ్ో
తరాేత ఇపుిడు 23 ఏళ్ో ఇమామ్స ఇెంగాోెండ్లో 150+ స్ో ారడ స్ాధెంచ డు.
฀ ఉతత మ సేుడయ
ి ెంగా ఉపిల్
● ఉపిల్ సేుడియెం న లుగోస్ారి ఉతత మ మెైద నెంగా ఎెంపరకయయెంద .మే 12న ఐపీఎల్-12 ఫైనల్
అనెంతరెం హైదరాబకద్, మొహాల్ద మెైద న లిిఉతత మ మెైద న లుగా పరకట్ిెంచ రడ.
ఒకోావేదకకు రూ.25 లక్షలు నగదస బహయమతి అెందజవశారడ. ఉపిల్ సేుడియెం కుయరవట్ర్స
చెందరశరఖర్స, హచ్సీఏ కారయదరిశ శరష్న రాయణ ఈఅవారడునస అెందసకున ిరడ.
● 2014, 2015, 2016లలో వరడస్గా ఉతత మసేుడియెం అవారడులిి ఉపిల్ స్ ెంతెం చేస్సకుెంద.
ఈస్ారికూడ మేట్ి మెైద నెంగా ఎెంపరకవడెం విశరష్ెం. ఇపిట్ివరకు భకరత్లో 11 ఐపీఎల్లు
న్నరేహిెంచగా.. న లుగుస్ారడో ఉపిల్ సేుడియాన్నకి అవారడులు దకాడెం విశరష్ెం. 2009లో
దక్ిణ ఫరరకాలో ఐపీఎల్ న్నరేహిెంచ రడ.

฀ కిీకట్ పరపెంచకప్ గీతెం ‘స్ాుెండ్ బరై’
● గాయకులు లోరన్, రడడిమెెంట్ల్ కలిసర రూప ెందెంచిన పరపెంచకప్ అధకారిక గీతెం ‘స్ాుెండ్
బరై’న్న ఐసీసీ మే 17న విడుదల చేసరెంద. ఈనెల 30న పారరెంభెం కాబో తుని ఈ మెగా ఈవెెంట్
నస గురడతచేస్త ూ ఈపాప్ స్ాెంగ్నస తయారడ చేశారడ. పరతి అభిమాన్న ఈట్ోరీిలో పాలగునే తమ
జట్ో పట్ో అభిమాన న్ని తెలిపేలా ఈపాట్ స్ాగుతుెంద. 48 మాయచ్ల పాట్ు స్సదీరెంఘ గా ఈభకరీ
ట్ోరీిన్న పరపెంచవాయపత ెంగా కోట్కోదమెంద పరజలు వీక్ిెంచనసన ిరడ.
฀ స్ో వేన్నయా ఓపన్ విజవత స్ౌరభ్ వరా

● భకరత బకయడిాెంట్న్ అగీశణ
రీ ి కరడ
ీ కారడడు స్ౌరభ్ వరా ఈ ఏడ ద తొలి అెంతరాాతీయ సరెంగిల్్
ట్ెైట్ిల్ గలిచ డు. మే 18న ముగిసరన స్ో వేన్నయా ఓపన్ ఇెంట్రవిష్నల్ సరరీస్ ట్ోరీిలో
చ ెంపరయన్గా అవతరిెంచ డు. ఫైనలోో ట్కప్ సీడ్ స్ౌరభ్ 21–17, 21–12తో న లుగో సీడ్
మినోరడ కొగా (జపాన్)పై నెగు ాడు.
● మహిళ్ల డబుల్్ విభకగెంలో దెండు పయజ–స్ెంజన (భకరత్) దేయెం రనిరప్గా న్నలిచిెంద.
ఫైనలోో ట్కప్ సీడ్ పయజ–స్ెంజన జోడీ 14–21, 20–22తో జన్సిమూర్స–వికోురియా (ఇెంగో ెండ్)
జెంట్ చేతిలో పరాజయెం పాలెైెంద.
฀ విరాట్ కోహిో స్రికొతత రికారడు

ీ ట్ జట్ుు కపు న్ విరాట్కోహిో స్ో ష్ల్ మీడియాలో అతయధక మెంద ఫ్ాలోవరడో ఉని
కిక
ీ ట్ర్సగా స్రికొతత రికారడు స్ృషరుెంచ డు. వివిధ స్ో ష్ల్ మీడియా సైట్ోలో కలిపర కోహిో ఫ్ాలోవరో
స్ెంఖయ 100 మిలియన్్(10 కోట్ు
ో ) మార్సాకు చేరిెంద. ఫేస్బుక్లో 3.7 కోట్ు
ో , ఇన్స్ాుగాీమ్సలో
3.35 కోట్ు
ో , ట్ిేట్ర్సలో 2.94 కోట్ో మెంద కోహిోన్న ఫ్ాలో అవుతున ిరడ. ఫలితెంగా స్ో ష్ల్
మీడియాలో 10 కోట్ో మెంద ఫ్ాలోవరో నస స్ెంపాదెంచసకుని తొలి కిక
ీ ట్ర్సగా కోహిో న్నలిచ డు.
฀ రాఫల్ న దల్ ఖాత లో 34వ మాస్ు ర్స్ సరరీస్ ట్ెట్

ై ిల్
● సియన్ ట్ెన్నిస్ స్ాుర్స రాఫల్ న దల్ ఈ ఏడ ద తొలి ట్ెైట్ిల్నస స్ాధెంచ డు. రోమ్స ఓపన్
మాస్ు ర్స్ సరరీస్–1000 ట్ోరిమెెంట్లో న దల్ తొమిాదో స్ారి చ ెంపరయన్గా న్నలిచ డు. మే
19న జరిగిన ఫైనలోో రెండో సీడ్ న దల్ 6–0, 4–6, 6–1తో ట్కప్ సీడ్, పరపెంచ నెంబర్సవన్
నొవాక్ జొకోవిచ్ (సరిబయా)పై గలుప ెంద డు.

● ఈ విజయెంతో న దల్ అతయధకెంగా 34 మాస్ు ర్స్ సరరీస్ ట్ెైట్ిల్్ నెగు న
ి పేో యర్సగా రికారడు
నెలకొలాిడు. విజవత న దల్కు 9,58,055 యూరోల (రూ. 7 కోట్ో 52 లక్షలు) పజ్
ైర మన్స, 1000
రాయెంకిెంగ్ పాయెంట్ు
฀ డో ప్ పరీక్షలోో గోమతి విఫలెం

ీ లోో మహిళ్ల 800 మీట్రో పరడగులో స్ేరణెం స్ాధెంచిన గోమతి మరిముతు
త డో ప్
పరీక్షలోో విఫలమెైెంద. గత నెలలో దో హాలో జరిగిన ఆసరయా కరడ
ీ లోో గోమతి 2 న్నమిష్ాల 2.7
సకనో లో పరడగు పయరిత చేసరస్ేరణ పతకెం స్ ెంతెం చేస్సకుెంద.
● ఏపరరల్ 22న పో ట్ీ ముగియగానే గోమతి నసెంచి తీస్సకుని ‘ఎ’ నమూన లిిపరీక్ిెంచగా
న్నషేధత ఉతే్రరకాలు తీస్సకునిట్ు
ో తేలిెంద. దీెంతో గోమతిపై త త ాలిక న్నషేధెం విధెంచ రడ.
‘బి’ నమూన ల ఫలితెంలోనూ ఉతే్రరకాలు వాడినట్ు
ో తేలితే గోమతిపై గరిష్ుెంగా న లుగవళ్ో
న్నషేధెం పడుతుెంద. ఆమె గలిచిన స్ేరణెం చేజారడతుెంద.
฀ పదకొెండో స్ారి స్సదరాన్ కప్ కైవస్ెంచేస్సకుని చెన

ై
● పరతిష్ాాతాక స్సదరాన్ కప్లో చెైన పదకొెండో స్ారి విజవతగా న్నలిచిెంద. మే 26న జరిగిన ఫైనలోో
చెైన 3-0తో జపాన్పై విజయెం స్ాధెంచిెంద. తొలుత పురడష్ుల డబుల్్.. తరాేత మహిళ్ల
సరెంగిల్్లో జపాన్నస చెైన చితు
త చేసరెంద. అనెంతరెం పురడష్ుల సరెంగిల్్లో షైయుకి 15-21,
21-15, 21-11తో పరపెంచ ఛ ెంపరయన్ కెంట్ట మొమొట్కు ష్ాకివేడెంతో జపాన్ ఆశలకు
తెరపడిెంద. స్ ెంతగడు పై చెైన పదకొెండో స్ారి స్సదరాన్ కప్నస కైవస్ెం చేస్సకుెంద.
฀ హమిలు న్దే మొన కో గాీెండ్పరర

● ఐదసస్ారడో ఫ్ారడాలావన్ పరపెంచ ఛ ెంపరయన్ లూయస్ హమిలు న్ మొన కో గాీెండ్ పరర విజవతగా
న్నలిచ డు. హో రాహో రీగా స్ాగిన ఈరవస్సలో సకనస కన ి తకుావ స్మయెంలోనే పరతయరిి మాక్్
వెర్సస్ాుపన్ (రడ్బుల్)నస వెనకిానెట్ు ి అతనస ట్ెైట్ిల్ గలిచ డు. ఈ విజయెంతో ఎఫ్-1 డెవ
ైర రో
జాబిత లో హమిలు న్ (137 పాయెంట్ు
ో ) మరిెంత మెరడగైన స్ాినెంలో న్నలిచ డు. బ ట్కస్ (120)
తరాేత స్ాినెంలో ఉన ిడు.

฀ రాహీకి స్ేరణెం.. భకరత్కు కోట్క స్ాినెం
● భకరత ష్ూట్ర్స రాహీ స్రోిబకత్ భకరత్కు ఒలిెంపరక్ కోట్క స్ాిన న్ని అెందెంచిెంద. మూయన్నచ్
లో జరడగుతుని ఐఎస్ఎస్ఎఫ్ పరపెంచకప్ మహిళ్ల 25మీ పరస్ుల్ ఈవెెంట్ోో స్ేరణెం నెగుడెం
ద ేరా రాహీ కోట్క స్ాిన న్ని చేజికిాెంచసకుెంద.
● ఐతే అెందరి దృషరున్స ఆకరిిెంచిెంద మాతరెం యువ ష్ూట్ర్స స్ౌరభ్ చౌదరవ. 10మీ ఎయర్స పరస్ుల్
లో స్ేరణెం స్ాధెంచే కీమెంలో అతడు సీన్నయర్స, జూన్నయర్స పరపెంచ రికారడులు నెలకొలాిడు.
246.3 పాయెంట్ు
ో స్ో ారడ చేసరన అతడు.. తన పేరిట్ే ఉని సీన్నయర్స (245), జూన్నయర్స
(245.5) రికారడులనస బదీ లు కొట్కుడు.
฀ ఐసీసీ పరపెంచకప్'లో ఇమాాన్ త హిర్స అరడదెైన రికారడు

● ఇెంగాోెండ్ వేదకగా ఐసీసీ పరపెంచకప్ - 2019 ఘనెంగా పారరెంభమెైెంద . ఈ ట్ోరీిలో తొలి మాయచ్
మే 30న ఆతిధయ ఇెంగాోెండ్ మరియు స్ౌత ఫరరకాల మధయ జరిగిెంద . ఈ మాయచ్'లో ఇెంగాోెండ్
జట్ుు విజవతగా న్నలిచిెంద .
● ఈ మాయచ్'లో తొలి ఓవర్స నస స్ౌత ఫరరకా సరినిర్స ఇమాాన్ త హిర్స వేస్ాడు . దీెంతో పరపెంచకప్
మాయచ్లో తొలి ఓవర్స బౌలిెంగ్ చేసరన తొలి సరినిర్సగా ఇమాాన్ త హిర్స (దక్ిణ ఫరరకా) ఘనత
స్ాధెంచ డు . అెంతేకాకుెండ త హిర్స (40 ఏళ్ో 64 రోజులు) పరపెంచకప్ ఆడిన అతి పదీ వయస్స
దక్ిణ ఫరరకా ఆట్గాడిగా కూడ రికారడు స్ృషరుెంచ డు.
฀ యూరవసయ
ర ా అథ్ెో ట్ిక్్ చ ెంపరయన్షరప్లో 'లో భకరత్కు ఆరడ స్ేరణ పతకాలు
● యూరవసరయా అథ్ెో ట్ిక్్ చ ెంపరయన్షరప్లో భకరత అథ్ెో ట్ు
ో మెరడగైన పరదరశన కనబరిచ రడ.
కజకిస్త ాన్లోన్న అలాట్ీలో రెండు రోజుల పాట్ు జరిగిన ఈ అెండర్స–20 చ ెంపరయన్షరప్లో 6
స్ేరాణలు, 3 రజత పతకాలనస స్ాధెంచ రడ. మే 30న జరిగిన బకలుర 800 మీట్రో పరడగులో
శ్రీకిరణ్ లక్ాయన్ని 1 న్నమిష్ెం 54.62 సకనో లో పయరిత చేసర పసరడి పతకాన్ని గలుచసకున ిడు.
జావెలిన్ తోర ఈవెెంట్లో రోహిత్ యాదవ్ ఈట్ెనస 74.55 మీట్రో దూరెం విసరరి స్ేరాణన్ని
అెందసకున ిడు.
● 4/400 మీట్రో మిక్్డ్ రిలేలో అబుీల్ రజాక్, పరరసరలో ా డేన్నయల్, ఫ్ోో రన్్ బరాో, వికాీెంత్ పాెంచల్
లతో కూడిన భకరత బృెందెం 3 న్నమిష్ాల 30.58 సకనో లో గమాయన్నకి చేరి అగీస్ి ానెంలో
న్నలిచిెంద. బకలుర 400 మీట్రో లో అబుీల్ రజాక్, బకలికల 800 మీట్రో పరడగులో పరరసరలో ా
డేన్నయల్, బకలుర జావెలిన్ తోరలో స్ాహిల్ సరలాేల్ రజత పతకాలనస స్ాధెంచ రడ. పో ట్ీల

తొలిరోజు బుధవారెం గురీేెందర్స సరెంగ్ (100 మీట్రడో), వికాీెంత్ పాెంచల్ (400 మీట్రడో), ఫ్ోో రన్్
బరాో (400 మీట్రడో) స్ేరాణలనస అెందెంచ రడ.
฀ 2020 కిీకట్ ఆసరయా కప్కు పాక్ ఆతిథ్యెం

● 2020 ఆసరయా కప్కు పాకిస్ి ాన్ ఆతిథ్యెం ఇవేనసెంద! ట్ీ20 ఫ్ారాాట్లో జరిగవ ఈ కప్ న్నరేహణ
హకుాలిి పాక్ దకిాెంచసకుెంద. మే 28న సరెంగపయర్సలో జరిగిన ఆసరయా కిక
ీ ట్ కౌన్న్ల్ (ఏసీసీ)
స్మావేశెంలో ఈ న్నరణయెం తీస్సకున ిరడ. ఐతే 2009లో శ్రీలెంక జట్ుు పరయాణిస్త సని బస్స్పై
ఉగీవాదసల ద డి అనెంతరెం పాక్లో కిక
ీ ట్ ఆడేెందసకు ఎవరూ ముెందసకు రావట్ేో దస.
ఈనేపథ్యెంలో 2020 కప్కు యూఏఈన్న పాక్ వేదకగా ఎెంచసకోనసెంద.
฀ మనస బకకర్సకు ఒలిెంపరక్ బరరత డ

● భకరత వరిమాన ష్ూట్ర్స మనస బకకర్స ఒలిెంపరక్ బరరత డ స్ెంపాదెంచిెంద. ఐఎస్ఎస్ఎఫ్ పరపెంచ
కప్లో మే 29న జరిగిన మహిళ్ల 10 మీట్రో ఎయర్స పరస్ుల్ విభకగెంలో మనస న లుగో స్ాినెంలో
న్నలిచి ట్ోకోయ బరరత డ దకిాెంచసకుెంద. భకరత్ నసెంచి ట్ోకోయ ఒలిెంపరక్్కు అరహత స్ాధెంచిన ఏడో
ష్ూట్ర్స మనస.
฀ కిీస్ గవల్ ఖాత లో మరో రికార్సు

● వెసు ెంర డీస్ విధేెంకస్ర ఆట్గాడు, యూన్నవర్ల్ బకస్ కిస్
ీ గవల్ మరో రికారడు స్ృషరుెంచ డు.
ఇపిట్ివరకు ఐసీసీ వనేు పరపెంచకప్లో అతయధక సరక్రడో(39) కొట్ిున ఆట్గాడిగా నయా రికారడు
● పరపెంచకప్ 2019లో భకగెంగా స్ాిన్నక ట్ెెంర ట్ బిరడ్ాలో పాకిస్త ాన్తో జరిగిన మాయచ్లో ఈ ఘనత
అెందసకున ిడు. పాక్ బౌలర్స హస్న్ అల్ద వేసరన న లుగో ఓవర్సలో వరడస్గా రెండు సరక్రడో కొట్ిు
దక్ిణ ఫరరకా మాజీ ఆట్గాడు డివిలియర్స్(37) పేరిట్ ఉని అతయధక సరక్రో రికారడునస గవల్
అధగమిెంచ డు.
● ఇపిట్ివరకు పరపెంచకప్లలో అతయధక సరక్రడో కొట్ిున జాబిత లో రికర పాెంట్ిెంగ్(31), బరెంర డన్
మెకలో మ్స(29), హరిల్ గిబ్స్(28), జయస్ూరయ, స్చిన్ ట్ెెండూలార్స(27)లు తరడవాతి స్ాిన లోో
ఉన ిరడ.

฀ హైదరాబకద్ 'లో అెంతరాాతీయ తెైకాేెండో చ ెంపరయన్షరప్
● అెంతరాాతీయ తెైకాేెండో పో ట్ీలకు హైదరాబకద్ నగరెం ఆతిథ్యమివేనసెంద. గచిేబౌలి
సేుడియెంలో ఈ నెల 11 నసెంచి 16 వరకు ‘ఇెండియా ఓపన్ అెంతరాాతీయ తెైకాేెండో
చ ెంపరయన్షరప్’ జరగనసెంద.
● మే 31న జరిగిన కారయకీమెంలో రాష్ు ర కరడ
ీ ల మెంతిర వి.శ్రీన్నవాస్ గౌడ్ పో ట్ీల లోగోనస విడుదల
చేశారడ. స్చివాలయెంలో డి–బకోక్లోన్న కానూరన్్ హాల్లో జరిగిన ఈ స్మావేశెంలో ఆయన
మీడియాతో మాట్కోడుతూ ‘తొలి అెంతరాాతీయ తెైకాేెండో పో ట్ీలు ఇెంగో ెండ్లో జరిగాయ.
తరాేత రెండో విడత చ ెంపరయన్షరప్కు ఆతిథ్యమిచేేెందసకు పలు దేశాలు పో ట్ీపడు య.
అయతే చివరకు భకరత్కు ఈ అవకాశెం దకాగా... తెలెంగాణ రాష్ు ెంర లో ఈ పో ట్ీలు
న్నరేహిెంచేెందసకు ఏరాిట్ు
ో చేశాెం. అదసభతమెైనరీతిలో ఆతిథ్యమిచేేెందసకు పరభుతేపరెంగా
స్హకారెం అెందజవస్త ాెం’ అన్న అన ిరడ.
฀ ఎఫ్ఐఎెం ఆసరయా రోడ్ రవసరెంగ్ ఛ ెంపరయన్షరప్'లో రికారడు స్ృషరుెంచిన రాజీవ్ సేతు

● భకరత రవస్ర్స రాజీవ్ సేతు స్రికొతత చరితర స్ృషరుెంచ డు. ఎఫ్ఐఎెం ఆసరయా రోడ్ రవసరెంగ్
ఛ ెంపరయన్షరప్ ఏపీ 250 కాోస్ కాేలిఫయెంగ్ రవస్ తొలి ఏడులోపు స్ాిన లోో చోట్ు దకిాెంచసకొన్న
ఆ ఘనత స్ాధెంచిన తొలి భకరతీయుడిగా న్నలిచ డు. అరహత రౌెండోో అదసభత పరదరశన
కనబరచిన రాజీవ్.. పరధ న రవస్సలో పరమాదెం కారణెంగా 22వ స్ాినెంలో న్నలిచ డు.
฀ చ ెంపరయన్్ ల్దగ్ విజవత లివర్సపయల్

● మేట్ి యూరోపరయన్ కో బ్స జట్ో మధయ జరిగవ పరతిష్ాుతాక చ ెంపరయన్్ ల్దగ్ఫుట్బకల్ ట్ోరిమెెంట్
లో లివర్సపయల్ జట్ుు చ ెంపరయన్గా న్నలిచిెంద. భకరత కాలమానెం పరకారెంమాడిడ్
ర లో
శన్నవారెం(జూన్ 1న)అరిరాతిర ద ట్కకజరిగిన ఫైనలోో లివర్సపయల్ (ఇెంగో ెండ్) 2–0 గోల్్ తేడ తో
ట్ోట్ెన్హామ్స హాట్స్ిర్సకో బ్స (ఇెంగో ెండ్) జట్ుుపై గలిచిెంద.
● లివర్సపయల్ తరఫున మొహమాద్ స్లా (2వ న్నమిష్ెంలో), డివయక్ ఒరిగి (87వ న్నమిష్ెంలో)ఒకోా
గోల్ చేశారడ. విజవతగా న్నలిచిన లివర్సపయల్ జట్ుుకు కోట్ీ 90 లక్షల యూరోలు (రూ. 147 కోట్ు
ో )
పైజ్
ర మన్సగా లభిెంచ య. చ ెంపరయన్్ ల్దగ్ ట్ెైట్ిల్ నెగుడెం లివర్సపయల్కిదఆరోస్ారి. గతెంలో ఆ
జట్ుు 1977, 1978, 1981, 1984, 2005లలో విజవతగా న్నలిచిెంద.

฀ భకరత రైలేేస్ జట్ుుకు ట్ెైట్ిల్
● యూఎస్ఐసీ పరపెంచ రైలేేస్ ట్ెన్నిస్ చ ెంపరయన్షరప్లో భకరత జట్ుు తన ఆధపత యన్ని
కొనస్ాగిెంచిెంద. బలేురియాలోన్న అల్దబన వేదకగా జరిగిన ఈ ట్ోరిమెెంట్లో భకరత్ తన ట్ెైట్ిల్
నస న్నలబరట్ు ుకుెంద. 10 దేశాలు పాలగుని ఈ ట్ోరీిలో.... తెలెంగాణ కరడ
ీ కారడడు పీసీ విఘనిశ్,
న్నతిన్ కుమార్స సరనహ (కోల్కత ), మొహమాద్ ఫహాద్, పృథీే శరఖర్స (చెనెైి) స్భుయలుగా ఉని
భకరత బృెందెం విజవతగా న్నలిచిెంద. 2015 జరాన్సలో జరిగిన ట్ోరీిలోనూవిఘనిశ్ స్భుయడిగా
ఉని భకరత జట్ుు చ ెంపరయన్గా న్నలిచిెంద. జూన్ 2న జరిగిన స్ూపర్సల్దగ్ ఫైనలోో భకరత్ 4–0తో
చెక్ రిపబిో క్పై గలుప ెందెంద.
● తొలి సరెంగిల్్లో న్నతిన్ 6–4, 6–4తో సరాఫరమ్స గోీజవ్పై నెగుగా...రెండో సరెంగిల్్ మాయచ్లో
ఫహాద్ 6–0, 6–1తో కాీసరమిర్స స్ోు య్కోవ్నస ఓడిెంచ డు.మూడో మాయచ్లో విఘనిశ్ 1–0తో
ఆధకయెంలో ఉని స్మయెంలో హిీ స్ోు బో యనోవ్ రిట్ెైర్సుహర్సుగా వెనసదరిగాడు. చివరి మాయచ్లో
పృథీే శరఖర్స 6–2, 6–2తో రాడో మిర్స ట్టనెవ్నసఓడిెంచి భకరత్ విజయాన్ని పరిపయరణెం చేశాడు.
● అెంతకుముెందస ల్దగ్ దశలో స్ోో వేకియా, చెక్ రిపబిో క్లపై గలుప ెంద భకరత్ఎలిమినేష్న్ రౌెండ్
కు అరహత ప ెందెంద. ఎలిమినేష్న్ రౌెండ్లో బరలిాయెంపై నెగు ి భకరత్స్ూపర్స ల్దగ్ దశకు చేరడకుెంద.
మూడు జట్ు
ో తలపడిన ఈ స్ూపర్స ల్దగ్ పో రడలో ట్ీమిెండియా ముెందసగాబలేురియాపై,
అనెంతరెం చెక్ రిపబిో క్పై విజయెం స్ాధెంచి వరడస్గా రెండో స్ారి ట్ెైట్ిల్నసస్ ెంతెం చేస్సకుెంద.
฀ వరడస్గా పదో స్ారి ఫరెంచ్ ఓపన్లో కాేరుర్స ఫైనల్ చేరిన నొవాక్ జొకోవిచ్
● పరపెంచ నెంబర్సవన్ నొవాక్ జొకోవిచ్ ఫరెంచ్ ఓపన్లో అరడదెైన ఘనత స్ాధెంచ డు.ఓపన్
శకెంలో వరడస్గా పదేళ్ో ల ఈ ట్ోరీిలో కన్సస్ెం కాేరుర్స ఫైనల్కు చేరిన తొలి పేో యర్సగాగురితెంపు
ప ెంద డు.
● జూన్ 3నజరిగినపురడష్ుల సరెంగిల్్ పరరకాేరుర్స ఫైనలోో జొకోవిచ్ 6–3, 6–2, 6–2తో జాన్ లెన ర్సు
స్ాురఫ్ (జరాన్స)పై అలవయకగా గలిచి కాేరుర్స ఫైనల్కు చేరాడు. 2005 నసెంచి కీమెంతపికుెండ
ఫరెంచ్ ఓపన్లో ఆడుతుని జొకోవిచ్ 2010 నసెంచి ఇపిట్ివరకు న లుగుస్ారడోకాేరుర్స ఫైనల్
కు, రెండుస్ారడో సమీఫైనల్కు, న లుగుస్ారడో ఫైనల్కు చేరడకున ిడు.

฀ 600 అెంతరాాతీయ ఇన్నిెంగ్్ ఆడిన తొలి వికట్ కరపర్సగా ధో న్స రికారడు
● పరపెంచకప్లో భకగెంగా భకరత్, దక్ిణ ఫరరకా మధయ జరిగిన మాయచ్లో మాజీ కపు న్ ఎెంఎస్ ధో న్స
రెండు స్రికొతత పరపెంచ రికారడులు నెలకొలాిడు. ఈ మాయచ్ ద ేరా 600 అెంతరాాతీయ
ఇన్నిెంగ్్ ఆడిన తొలి వికట్ కరపర్సగా ధో న్స రికారడు నెలకొలాిడు.
● మొదట్ జసీ్రత్ బమాా (2/35), యజువేెందర చహల్ (4/51) తమ బౌలిెంగ్తో స్ఫ్ారీలనస 227
పరడగులకవ కట్ు డి చేయడెం.. అనెంతరెం రోహిత్ శరా అజవయెంగా అదసభత సెంచరీ (122)
స్ాధెంచడెంతో భకరత్ దక్ిణ ఫరరకాపై ఆరడ వికట్ో తేడ తో గలిచి.. పరపెంచకప్లో శుభకరెంభెం
చేసరన స్ెంగతి తెలిసరెందే. ట్ీమిెండియా ట్ెైట్ిల్ వేట్నస విజయెంతో ఆరెంభిెంచిన ఈ మాయచ్లో
మహెందర సరెంగ్ ధో న్న తనదెైన రికారడులు స్ాధెంచ డు. అతయధకెంగా 600 అెంతరాాతీయ ఇన్నిెంగ్్
ఆడిన వికట్ కరపర్సగా ధో న్స చరితర స్ృషరుెంచ డు.
అతయధక అెంతరాాతీయ ఇన్నిెంగ్్ ఆడిన వికట్ కరపర్స్ జాబిత ఇద..
● ఎెంఎస్ ధో న్స : 600 *
● ఎెం బౌచర్స : 596
● కుమార స్ెంగకార : 499
● అడెం గిల్కిస్
ీ ు : 485
● దక్ిణ ఫరరకాతో జరిగిన ఈ మాయచ్లో స్ు ెంపరెంగ్్తోనూ ధో న్స మరో రికారడు స్ాధెంచ డు.
పరమాదకరెంగా మారడతుని స్ాఫ్ారీ బకయట్్మన్ ఫలుకాేయోనస చ హల్ బౌలిెంగ్లో స్ు ెంపౌట్
చేసర.. ధో న్స పవిలియన్ పెంపరెంచ డు. తద ేరా అతయధకెంగా 139 స్ు ెంపౌట్ వికట్ు
ో స్ాధెంచిన
కరపర్సగా.. పాకిస్ి ాన్ ఆట్గాడుమొయన్ ఖాన్ రికారడునస స్మెం చేశాడు.
● ఇక వరల్ు కప్లో అతయధకెంగా బకయట్్మెన్నస పవిలియన్కు పెంపరన వికట్ కరపరో జాబిత లో
ధో న్స మూడు స్ాినెంలో ఉన ిడు. ఇపిట్ివరకు పరపెంచ్కప్లో ధో న్స 33 మెందన్న ఔట్ చేశాడు.
ఈ జాబిత లో 54 వికట్ో తో కుమార స్ెంగరార మొదట్ి స్ాినెంలో ఉెండగా.. 52 వికట్ో తో అడెం
గిల్కిస్
ీ ు రెండో స్ాినెంలో, 32 వికట్ో తో మెకాలమ్స న లుగోస్ాినెంలో, 31 వికట్ో తో ఎెం బౌచర్స ఐదో
స్ాినెంలో ఉన ిరడ.
฀ ట్ోకోయ తరాేత రిట్ెైరవుత : మేరీకోమ్స

● ట్ోకోయ ఒలిెంపరక్్లో స్ేరణ పతకెం స్ాధెంచి ఆట్కు గుడ్బరై చెబుత నన్న ఆరడ స్ారడో పరపెంచ విజవత
మేరీకోమ్స తెలిపరెంద. ‘‘2020 ఒలిెంపరక్్ తరాేత రిట్ెైరవుత . ట్ోకోయలో భకరత్కు పసరడి పతకెం

అెందెంచడమే న లక్షయెం. ఎట్ిు పరిసి త
ర ులోోనెైన స్ేరణెం స్ాధస్ాత. పరతిస్ారి దేశాన్నకి పతకెం..
అెందసన స్ేరణెం అెందెంచడెం కోస్ెం అతుయతత మ పరదరశన ఇస్ాత. ఒలిెంపరక్్ కాేలిఫయర్స్,
పరపెంచ ఛ ెంపరయన్షరప్ కోస్ెం స్ాధన మొదలుపడత . ఈస్ారి స్ేరణెం గలుస్ాత’’నన్న మేరీకోమ్స
చెపరిెంద.
฀ బకసాట్బకల్ మాజీ ఆట్గాడు స్యయద్కనసిమూత

● హైదరాబకద్కు చెెందన మాజీ భకరత ఆల్స్ాుర్స బకసాట్బకల్ ఆట్గాడు స్యయద్ మహమూద్
జూన్ 7న తుదశాేస్ విడిచ డు. ఉమాడి ఆెంధరపద
ర ేశ్తో పాట్ు నగరెంలోన్న సరట్ీ కళ్ాశాల ఓల్ు
బకయ్్ కో బ్స తరపున అతనస పారతిన్నథ్యెం వహిెంచ డు. భకరతీయ సేుట్బకయెంకులో పన్నచేసరన
అతనస తన కపు న్స్లో బకయెంకు జట్ుునస పదేళ్ో పాట్ు రాష్ు స్
ర ి ాయ ల్దగ్లోో ఛ ెంపరయన్గా
న్నలిపాడు.
฀ ఫరెంచ్ ఓపన్ స్ ెంతెం చేస్సకునిఆసేులి

ర యా భకమ
ర యా ముదసీగుమా ఆషీో బకరీు అదరగొట్ిుెంద. అెంచన లే లేకుెండ ఫరెంచ్ ఓపన్లో
అడుగుపట్ిున ఆమె మహిళ్ల సరెంగిల్్ ట్ెైట్ిల్ దకిాెంచసకుెంద. మధయలో రెండేళ్ో పాట్ు ట్ెన్నిస్
కు దూరెంగా ఉెండి, తిరిగి ఆట్లో అడుగుపట్ిున బకరీు.. కరీర్సలో తొలి గాీెండ్స్ాోమ్స విజయాన్ని
రడచిచూసరెంద.
● ఫైనలోో పెందొ మిాదేళ్ో మారాట్క వొెండురస్ో వానస వరడస్ సట్ో లో చితు
త చేసర స్గరేెంగా ట్ోరఫీన్న
ముదీ డిెంద.దీెంతో 46 ఏళ్ో తరాేత ఫరెంచ్ ఓపన్ కిరీట్కన్ని దకిాెంచసకుని ఆసేులి
ర యా
కరడ
ీ కారిణిగా రికారడు నమోదసచేసరెంద.
● చివరిస్ారి 1973లో మారు రట్ కోర్సు ఈ వేదకపై ఆసేులి
ర యాకు సరెంగిల్్ ట్ెైట్ిల్నస అెందెంచిెంద.
฀ బెంగాోదేశ్ మాయచ్లో ఇెంగో ెండ్ పరపెంచరికారడు

● ఐసీసీ పరపెంచకప్లో భకగెంగా స్ో ఫరయా గారున్్ వేదకగా బెంగాోదేశ్తో జరడగుతుని మాయచ్లో
ఇెంగో ెండ్ చరితర స్ృషరుెంచిెంద. వరడస్గా అతయధక వనేు మాయచసలోో 300లకు పైగా పరడగులు
చేసరన జట్ుుగా ఇెంగో ెండ్ పరపెంచరికారడు స్ాధెంచిెంద. ఈ మాయచ్లో 386 పరడగులు చేసరన
ఇెంగో ెండ్.. వరడస్గా 7 మాయచసలోో 300లకు పైగా పరడగులు చేసర.. ఆసేులి
ర యా పేరిట్ ఉని
రికారడునస తిరగరాసరెంద.

● 2007లో ఆసేులి
ర యా వరడస్గా ఆరడ మాయచసలోో 300లకు పైగా పరడగులు చేసరెంద. ఆసేులి
ర యా
తరాేత 2006లో శ్రీలెంక వరడస్గా ఐదస మాయచసలోో, 2017లో ఇెండియా కూడ వరడస్గా 5
మాయచసలోో 300లకు పైగా పరడగులు చేశాయ.
฀ 12వ స్ారి ఫరెంచ్ ఓపన్ ట్ెైట్ిల్ నెగు న

ి రాఫల్న దల్
● ఎరీమట్ిు కోరడులపై తనకు తిరడగులేదన్న సియన్ ట్ెన్నిస్ స్ాుర్స రాఫల్ న దల్ మరోస్ారి
న్నరూపరెంచ డు. ట్ెన్నిస్ చరితల
ర ోనే ఎవరికర స్ాధయెం కాన్న రీతిలో ఓ గాీెండ్స్ాోమ్స ట్ోరిమెెంట్నస
రికారడు స్ాియలో 12వస్ారి స్ ెంతెం చేస్సకున ిడు.
● జూన్ 8న జరిగిన ఫైనలోో రెండో సీడ్ రాఫల్ న దల్ 6–3, 5–7, 6–1, 6–1తో న లుగో సీడ్
డొ మిన్నక్ థీమ్స (ఆసరుయ
ర ా)నస ఓడిెంచి ట్ెైట్ిల్ కైవస్ెం చేస్సకున ిడు .
● విజవత రాఫల్ న దల్కు ట్ోరఫీతోపాట్ు 23 లక్షల యూరోలు (రూ. 18 కోట్ో 8 లక్షలు), రనిరప్
థీమ్సకు 11 లక్షల 80 వేల యూరోలు (రూ. 9 కోట్ో 27 లక్షలు) పజ్
ైర మన్సగా లభిెంచ య.
● 1 - ట్ెన్నిస్ చరితల
ర ో ఒకవ గాీెండ్స్ాోమ్స ట్ోరీిన్న అతయధకెంగా 11 స్ారడో గలిచిన రికారడు
ఆసేులి
ర యా కరడ
ీ కారిణి మారు రట్ కోర్సు (ఆసేులి
ర యన్ ఓపన్) పేరిట్ ఉెంద. త జా ట్ెైట్ిల్తో ఈ
రికారడునస న దల్ బదీ లు కొట్కుడు.
● 6 - న దల్ 12 స్ారడో ఫరెంచ్ ఓపన్ (2005, 2006, 2007, 2008, 2010, 2011, 2012, 2013,
2014, 2017, 2018, 2019) స్ాధెంచగా.... ఆరడస్ారడో వేరవేరడ పరతయరడిలపై గలిచ డు. ఫైనల్్లో
ఫడరర్సపై న లుగుస్ారడో, జొకోవిచ్, థీమ్సలపై రెండుస్ారడో, రాబిన్ స్ో డెరో ెంి గ్, మరియానో
పుయెరుా, డేవిడ్ ఫరర్స, వావిరెంకాలపై ఒకోాస్ారి గలిచ డు.
● 93 - ఫరెంచ్ ఓపన్లో న దల్ గలిచిన మాయచ్ల స్ెంఖయ. బరిలోకి దగాక కవవలెం రెండుస్ారడో
మాతరమే న దల్ (2009లో స్ో డెరో ెంి గ్ చేతిలో పరరకాేరుర్స ఫైనలోో; 2015లో జొకోవిచ్ చేతిలో కాేరుర్స
ఫైనలోో) ఓడిపో యాడు.
● 18 - ఓవరాల్గా న దల్ గలిచిన గాీెండ్స్ాోమ్స సరెంగిల్్ ట్ెైట్ిల్్ (12 ఫరెంచ్; 3 యూఎస్ ఓపన్, 2
విెంబులు న్, 1 ఆసేులి
ర యన్ ఓపన్). అతయధక గాీెండ్స్ాోమ్స ట్ెైట్ిల్్ గలిచిన రికారడు ఫడరర్స (20)
పేరిట్ ఉెంద. ఓవరాల్గా న దల్ కరీర్సలో 82 ట్ెైట్ిల్్ స్ాధెంచ డు.

฀ కిీకట్కు యువరాజ్ గుడ్బరై
● భకరత వనేు కిక
ీ ట్ చరితల
ర ో అతుయతత మ ఆట్గాళ్ో లో ఒకడిగా గురితెంపు తెచసేకుని యువరాజ్
సరెంగ్ ఆట్కు వీడో ాలు పలికాడు. అెంతరాాతీయ కిక
ీ ట్తో పాట్ు ఐపీఎల్ నసెంచి కూడ
తపుికుెంట్ునిట్ు
ో అతనస వెలోడిెంచ డు.
● జూన్ 10న జరిగిన మీడియా స్మావేశెంలో తన రిట్ెైరాెంట్ గురిెంచి పరకట్న చేసరన 37 ఏళ్ో
యువీ... ఇనేిళ్ో స్సదీరఘ కరీర్స, భవిష్యతు
త తదతర అెంశాలపై వివరెంగా మాట్కోడ డు. ఇట్ీవల
ముగిసరన ఐపీఎల్లో ముెంబరై ఇెండియన్్కు ఆఖరి స్ారిగా పారతిన్నధయెం వహిెంచిన యువరాజ్
... జాతీయ జట్ుు తరఫున రెండేళ్ో కిత
ీ ెం 2017 జూన్లో ఆఖరి వనేు ఆడ డు.
● 17 ఏళ్ో అెంతరాా తీయ కరీర్సలో యువీ మూడు ఫ్ారాాట్లలో కలిపర 402 మాయచ్లలో భకరత్కు
పారతిన్నధయెం వహిెంచ డు.
● యువరాజ్ సరెంగ్ భకరత జట్ుు తరడపున మొతత ెం కరీరో ో 304 వనేులు, 58 ట్ి20 లు , 40 ట్ెస్ు స
మాయచ్'లు ఆడ డు .
కరీర్స విశరష్ాలు
● తొలి వనేు : 2000 కన యపై..
● ఆఖరి వనేు: 2017 వెసు ెంర డీస్పై
● తొలి ట్ెస్ు స: 2003 నూయజిలాెండ్పై
● ఆఖరి ట్ెస్ు స: 2012 ఇెంగాోెండ్పై
● తొలి ట్ీ20: 2007 స్ాాట్కోెండ్పై
● ఆఖరి ట్ీ20: 2017 ఇెంగాోెండ్పై
అవారడులు..
● 2012: అరడాన అవారడు
● 2014: పదాశ్రీ
● ఆరడ బెంతులోో ఆరడ ఆరడో : 2007 ట్ీ20 పరపెంచకప్లో యువీ అదసభతమే చేశాడు. ఇెంగాోెండ్
పేస్ర్స స్సువర్సు బకరడ్ వేసరన ఓవరోో 6 బెంతులోో 6 సరక్్లు బకద పరపెంచరికారడు స్ృషరుెంచ డు.
● 12 బెంతులోో 50 : 2007 ట్ీ20 పరపెంచకప్లో ఇెంగాోెండ్పై ఆరడ బెంతులోో ఆరడ సరక్్లు కొట్ిున
మాయచ్లోనే యువీ 12 బెంతులోోనే అరిసెంచరీ చేసర మరో పరపెంచ రికారడు నెలకొలాిడు.
ఇపిట్ికర ఇదే రికారడు.

● పరపెంచకప్లో మాయన్ ఆఫ్ ద ట్ోరీి : 2011 వనేు పరపెంచకప్లో భకరత్ విజయెంలో యువీదే
కరలకపాతర. 362 పరడగులు చేసరన అతనస.. 15 వికట్ు
ో తీసర ‘పేో యర్స ఆఫ్ ద ట్ోరీి’ అవారడు
అెందసకున ిడు.
฀ పాోసరుక్ వయరాిలతో ఒలిెంపరక్ పో డియాలు

● వచేే ఏడ ద ట్ోకోయలో జరగనసని ఒలిెంపరక్్కు గానస న్నరాేహకులు మరో స్ూూరితద యక
న్నరణయెం పరకట్ిెంచ రడ. ఈ విశేకరడ
ీ లోో విజవతలకు ఇచేే స్ేరణ, రజత, కాెంస్య పతకాలనస
ఎలకాురన్నక్ వయరాిలతో తయారడచేయనసనిట్ు
ో ఇపిట్ికవ పరకట్ిెంచగా , త జాగా విజవతలకు
పతకాలనస అెందెంచేెందసకు ఏరాిట్ు చేయనసని పో డియెంలనస పాోసరుక్ వయరాిలతో
రూప ెందెంచనసనిట్ు
ో న్నరాేహకులు వెలోడిెంచ రడ. ఈ మేరకు జూన్ 11న జరిగిన
స్మావేశెంలో న్నరణయెం తీస్సకున ిరడ. గృహ, స్ముదర లోో లభిెంచే పాోసరుక్ వయరాిలనస
పో డియెంల రూపకలినకు వాడనసన ిరడ.
● ట్ోరీిలో భకగెంగా మొతత ెం 100 పో డియెంలు న్నరిాెంచ లి్ ఉనిెందసన ఆ మేరకు 45 ట్నసిల
వయరాిలు అవస్రెం కానసన ియ. గృహ పాోసరుక్ వయరాిలనస ట్ోరీి ఆతిథ్య దేశమెైన జపాన్ నసెంచి
మాతరమే సేకరిస్త ారడ. దీన్నకోస్ెం ఇకాడ ద ద పు 2వేలకు పైగా ఉని స్ూపర్స మారాట్ో ద ేరా
వయరాిలనస స్మీకరిస్త ారడ. స్ాిన్నకుల నసెంచి పాోసరుక్ వయరాిలనస సేకరిెంచేెందసకు ఈ స్ూపర్స
మారాట్ో వదీ కొన్ని డబకబలనస ఒలిెంపరక్ న్నరాేహకులు ఉెంచసత రడ. అలాగవ స్ముదర ల నసెంచి
వయరాిలనస వెలికితీసే కెంపన్సల ద ేరా పాోసరుక్నస సేకరిస్త ారడ. కాగా, ఈ పరతిష్ాుతాక విశేకరడ
ీ లోో
పాలగునే జపాన్ కరడ
ీ కారడలు పాోసరుక్ వయరాిలతో రూప ెందెంచిన దసస్సతలనస ధరిెంచనసెండడెం
మరో విశరష్ెం.
฀ పరపెంచెంలో అతయధకెంగా ఆద యెం ప ెందసతుని కరీడ కారడల జాబిత లో 100వ

స్ాినెంలో కోహిో
● పరపెంచెంలో అతయధకెంగా ఆద యెం ప ెందసతుని కరడ
ీ కారడల జాబిత లో గత ఏడ ద 83వ
స్ాినెంలో ఉని భకరత కిక
ీ ట్ జట్ుు కపు న్ విరాట్ కోహిో ఈ ఏడ ద 100వ స్ాిన న్నకి
పడిపో యాడు.
● ఫ్ో ర్సబ్ స్ెంస్ి పరకట్ిెంచిన ట్కప్-100 జాబిత లో విరాట్కు ఈస్ారి చివరి స్ాినెం దకిాెంద. అయతే
ఈ జాబిత లో చోట్ు దకిాెంచసకుని ఏకైక భకరత కరడ
ీ కారడడు అతనే. 2018-19 మధయ విరాట్

వారిికాద యెం 21 మిలియన్ డ లరడో (స్సమారడ రూ.173 కోట్ు
ో ) కాగా.. అెందసలో కిక
ీ ట్ మాయచ్
ల ద ేరా వచిేెంద రూ.27 కోట్ేో . మిగత రూ.146 కోట్ు
ో వాణిజయ ఒపిెంద ల ద ేరా ఆరిాెంచ డు.
● అరాెంట్ీన ఫుట్బకల్ స్ాుర్స లయొనెల్ మెసర్ 127 మిలియన్ డ లరో లో ఈ జాబిత లో అగీస్ి ానెం
స్ాధెంచ డు.
฀ భకరత ఆరేరీ జట్ుుకు ఒలిెంపరక్ బరర్సత

● భకరత పురడష్ుల ఆరేరీ జట్ుు స్తత చ ట్ిెంద. పరపెంచ ఆరేరీ ఛ ెంపరయన్షరప్్లో కాేరుర్స్
చేరిన ఆ జట్ుు 2020 ట్ోకోయ ఒలిెంపరక్్ కోట్క స్ాిన న్ని దకిాెంచసకుెంద. గత ఒలిెంపరక్్కు అరహత
స్ాధెంచడెంలో విఫలమెైన భకరత జట్ుు ఈ స్ారి పట్ుువదలకుెండ పరయతిిెంచిెంద.
● జూన్ 12న జరిగిన పరర కాేరుర్స్లో తరడణ్దీప్ రాయ్, పరవీణ్ జాదవ్, అత నస ద స్లతో కూడిన
భకరత రికర్సే జట్ుు 5-3 తేడ తో కనడ పై విజయెం స్ాధెంచిెంద.
฀ ఆట్కు వీడో ాలు పలికిన ల్ద చ ెంగ్ వీ

● మలేసరయా దగు జ బకయడిాెంట్న్ కరడ
ీ కారడడు ల్ద చ ెంగ్ వీ ఆట్కు వీడో ాలు పలికాడు. ముకుా
కాయన్ర్స బకరిన పడి.. చికిత్ కోస్ెం ఆట్కు దూరమెైన ల్ద మళ్లో కోరడులో
అడుగుపట్ు లేకపో యాడు. ఐతే కొన్ని రోజుల కిత
ీ ెం తిరిగి రాకట్ పడత నన్న చెపరిన ల్ద..
అన రోగయ కారణ ల వలో ఆట్కవ గుడ్బరై చెపాిలి్ వచిేెందన్న తెలిపాడు. 348 వారాల పాట్ు
పరపెంచ నెంబర్సవన్ ఆట్గాడిగా కొనస్ాగిన ల్ద.. పరపెంచ ఛ ెంపరయన్షరప్, ఒలిెంపరక్్లోో మూడేసర
రజత లు స్ ెంతెం చేస్సకున ిడు.
฀ పరపెంచ ఆరేరీ ఛ ెంపరయన్షరప్'లో రెండు కాెంస్ాయలు స్ ెంతెం చేస్సకుని జోయతి స్సరవఖ

● డెన్ బకష్ (నెదరాోెండ్్)లో జరిగిన పరపెంచ ఆరేరీ ఛ ెంపరయన్షరప్లో తెలుగు ఆరేర్స వెనిెం
జోయతి స్సరవఖ చరితర స్ృషరుెంచిెంద. మహిళ్ల వయకితగత కాెంపౌెండ్ విభకగెంలో కాెంస్యెం గలిచిన
భకరత తొలి మహిళ్గా న్నలిచిెంద , అెంతేకాకుెండ ట్ీమ్స విభకగెంలోనూ కెంచస పతకెం
● వయకితగత విభకగెంలో మూడో స్ాినెం కోస్ెం జరిగిన మాయచ్లో స్సరవఖ 10-9 (ష్ూట్కఫ్) తేడ తో
పరపెంచ రెండో రాయెంకు ఆరేర్స బో స్ు న్ (ట్రీా)పై విజయెం స్ాధెంచిెంద. పరపెంచ ఛ ెంపరయన్షరప్
లో వయకితగత పతకెం స్ ెంతెం చేస్సకోవడెం స్సరవఖకు ఇదే తొలిస్ారి.

● మరోవెైపు భకరత మహిళ్ల కాెంపౌెండ్ జట్ుు కాెంస్య పతకెం గలవడెంలో ఆమె కరలక పాతర
పో షరెంచిెంద. స్సరవఖ, ముస్ాాన్ కిరార్స, రాజ్కౌర్సలతో కూడిన భకరత జట్ుు 229-226 తేడ తో
ట్రీాపై నెగు ి మూడో స్ాినెంలో న్నలిచిెంద.
● కాగా గత పరపెంచ ఛ ెంపరయన్షరప్ (2017)లో భకరత మహిళ్ల కాెంపౌెండ్ జట్ుు రజతెం
గలిచిెంద .
฀ ఎఫ్ఐహచ్ సరరీస్ ఫైనల్్ విజవత భకరత్

● భకరత పురడష్ుల హాకర జట్ుు అెంచన ల మేర రాణిెంచి ఎఫ్ఐహచ్ సరరీస్ ఫైనల్్ హాకర ట్ోరీిలో
విజవతగా న్నలిచి అబుబరపరచిెంద. జూన్ 15న జరిగిన ఫైనలోో భకరత్ 5-1 తేడ తో దక్ిణ ఫరరకానస
చితు
త చేసర ట్ెైట్ిల్ స్ ెంతెం చేస్సకుెంద. ఫేవరవట్గా ట్ోరీిలో అడుగుపట్ిున పరపెంచ ఐదో రాయెంకర్స
భకరత్.. అజవయెంగా ఫైనల్ చేరి అదసభత విజయెంతో ముగిెంచిెంద.
● ఈ ట్ోరీిలో సమీ ఫైనల్్ చేరడెం ద ేరా భకరత జట్ుు ఇపిట్ికవ ఒలిెంపరక్్ కాేలిఫయర్స చివరి
రౌెండ్కు అరహత స్ాధెంచిెంద . ఈ ఏడ ద చివరోో ఆ ట్ోరీి జరగనసెంద.
฀ కోహీో @ 11000
● వనేులో ో అతయెంత వేగెంగా 11వేల పరడగులు చేసరన బకయట్్మన్గా విరా్ా్ాట్ కోహీో రికారడు
స్ృషరుెంచ డు . ఈనేపథ్యెంలో స్చిన్ 17 ఏళ్ో రికారడునస విరాట్ తిరగ రాశాడు. పరపెంచకప్
స్ెంధరభెంగా జూన్ 16న పాకిస్ి ాన్ తో మాయచ్కు ముెందస ఈ రికారడుకు కోహీో 57 పరడగుల
దూరెంలో న్నలిచ డు.
● 222 ఇన్నిెంగ్్లో 11వేల పరడగుల మార్సా చేరిన కోహీో.. 2002లో స్చిన్ నెలకొలిిన (276
ఇన్నిెంగ్్) రికారడునస బది లుగొట్కుడు. ఇక..ఓవరాల్గా 11వేల రన్్ కో బ్సలో చేరిన 9వ, మూడో
భకరత బకయట్్మెన్ (స్చిన్, గెంగూల్ద)గా కోహీో న్నలిచ డు.
฀ పరపెంచ ఆరేరీ ఛ ెంపరయన్షరప్లో భకరత పురడష్ుల రికర్సే జట్ుుకు రజత పతకెం

● డెన్ బకష్ (నెదరాోెండ్్)లో జరిగిన పరపెంచ ఆరేరీ ఛ ెంపరయన్షరప్లో భకరత పురడష్ుల రికర్సే
జట్ుు రజత పతకెంతో స్రిపట్ుుకుెంద. జూన్ 16న జరిగిన ఫైనలోో భకరత్ 2-6తో చెైన చేతిలో
ఓడిెంద. తరడణ్దీప్ రాయ్, అత నస ద స్, పరవీణ్ జాదవ్లతో కూడిన భకరత జట్ుు ఫైనలోో
ఒతిత డికి లోనయెంద. వరడస్గా 4 సట్ో లో 53-53, 51-58, 56-56, 52-57 స్ో ారో తో స్ేరణెం
చేజారడేకుెంద.

● 14 ఏళ్ో తరాేత పరపెంచ ఛ ెంపరయన్షరప్ ఫైనలోో అడుగుపట్ిున భకరత్ రజతెం స్ాధెంచడెం ఇద
ఆరోస్ారి. 2005లో చివరి స్ారిగా రజత పతకెం గలుచసకుెంద. పరపెంచ ఛ ెంపరయన్షరప్లో
ఇపిట్ివరకు భకరత్ స్ేరణెం నెగులేదస
฀ ఐసీసీ పరపెంచ కప్'లో పాకిస్ి ాన్ పై నెగు న

ి ట్ీెం ఇెండియా
● 2019 ఐసీసీ పరపెంచ కప్ స్ెంధరభెంగా జూన్ 16న మాెంచెస్ుర్స వేదకగా పాకిస్ి ాన్ జట్ుు తో
జరిగిన ల్దగ్ మాయచ్ 'లో భకరత్ జట్ుు 89 పరడగుల తేడ తో ఘన విజయెం స్ాధెంచిెంద .
● మొదట్ రోహిత్ శరా (140; 113 బెంతులోో 14×4, 3×6) స్ూపర్స సెంచరీకి.. కోహిో (77; 65
బెంతులోో 7×4), రాహయల్ (57; 78 బెంతులోో 3×4, 2×6) స్మయోచిత అరిశతకాలు
తోడవడెంతో మొదట్ భకరత్ 5 వికట్ో కు 336 పరడగుల భకరీ స్ో ారడ స్ాధెంచిెంద. అనెంతరెం
పాక్ ఇన్నిెంగ్్ మధయలో వరిెం పడట్ెంతో డక్వర్సత లూయస్ పది తిలో లక్ాయన్ని 40 ఓవరో లో 302
పరడగులుగా స్వరిెంచ రడ. పాక్ 6 వికట్ో కు 212 పరడగులకవ పరిమితమెైెంద.
● ఈ మాయచ్’ లో రోహిత్ శరా ‘మాయన్ ఆఫ్ ద మాయచ్’గా ఎెంపరకయాయడు.
● ఈ విజయెంతో ఐసీసీ వనేు పరపెంచ కప్ ట్ోరీిలో భకరత్ - పాకిస్ి ాన్ ల మధయ ఏడు మాయచ్ 'లు
జరగగా అన్నిెంట్ిలోనూ భకరత్ విజయెం స్ాధెంచిెంద .
● ఈ మాయచ్ తో భకరత్ తరఫున అతయధక వనేు లు ఆడిన రెండో ఆట్గాడిగా ధో న్న న్నలిచ డు .
అతడు దరవిడ్ (340)నస ద ట్ేశాడు. స్చిన్ (463) ముెందసన ిడు .
● ట్ీమ్సఇెండియా కపు న్ విరాట్ కోహీో 11 వేల పరడగుల మెైలురాయన్న అెందసకున ిడు. దీెంతో
అతయెంత వేగెంగా ఈ మారడానస అెందసకుని ఘనతనస కోహిో దకిాెంచసకున ిడు . 17 ఏళ్లోగా
న్నలిచి ఉని స్చిన్ రికారడునస అతనస బదీ లు కొట్కుడు. మాస్ు ర్స 276 ఇన్నిెంగ్్లోో (284 మాయచ్
లు) 11 వేలు పయరిత చేయగా.. విరాట్ 222 ఇన్నిెంగ్్లోోనే (229 మాయచ్లు) ఈ ఘనత
స్ాధెంచ డు.
● తనస వేసరన తొలి బెంతికవ వికట్ తీసరన విజయ్ శెంకర్స పరపెంచకప్లో తొలి బెంతికవ వికట్ తీసరన
మూడో బౌలర్స'గా న్నలిచ డు . ఇయాన్ హారవే, మలాచి జోన్్ అతన్నకన ి ముెందసన ిరడ.
฀ 17 సరక్రో తో మోరాున్ పరపెంచ రికారడు

● ఐసీసీ పరపెంచ కప్ 'లో భకగెంగా జూన్ 18న ఆఫ్ఘ న్నస్ాిన్ జట్ుుతో జరిగిన మాయచ్ లో ఇెంగాోెండ్
కపు న్ మరియు ఇెంగాోెండ్ జట్ుు పలు రికారడులనస నమోదసచేసరెంద . అవి

● వనేు ఇన్నిెంగ్్లో అతయధక సరక్రడో (17) కొట్ిున ఆట్గాడిగా మోరాున్ న్నలిచ డు . గతెంలో
రోహిత్, డివిలియర్స్, గవల్ 16 చొపుిన సరక్రడో బకద రడ.
● ఒక ఇన్నిెంగ్్లో అతయధక సరక్రడో నమోదస చేసరన జట్ుు (25)గా ఇెంగో ెండ్ న్నలిచిెంద.
● పరపెంచ కప్లో ఇెంగో ెండ్ తమ అతయధక స్ో ారడ (397) నమోదస చేసరెంద.
฀ సీన్నయర్స ఆసరయా ఆరిుసు రక్ జిమాిసరుక్్ ఛ ెంపరయన్షరప్లో పరణతి న యక్'కి కాెంస్యెం

● సీన్నయర్స ఆసరయా ఆరిుసు క్
ర జిమాిసరుక్్ (మెంగోలియా) ఛ ెంపరయన్షరప్లో పరణతి న యక్
కాెంస్యెం గలుచసకుెంద. అరహత పో ట్ీలో ో ఆరో స్ాినెంలో న్నలిచి వాల్ు ఫైనల్కు వచిేన పరణతి..
ఫైనల్ 'లో 13.384 స్ో ారడతో మూడో స్ాిన న్ని స్ాధెంచిెంద. యు లిమిన్ (చెైన , 14.350)
స్ేరణెం, స్కాగూచి (జపాన్, 13.584) రజతెం నెగు ారడ.
฀ పీకవఎల్- 7 తొలి మాయచ్ హైదరాబకద్లో

● ప ర కబడీు ల్దగ్ ఏడో సీజన్ హైదరాబకద్లోపారరెంభెం కానసెంద. జులెై 20న మాయచ్లు
మొదలుకానసన ియ. తొలి మాయచ్లో యు ముెంబకతో తెలుగు ట్ెైట్కన్్ తలపడనసెంద.
మొతత ెం 12 జట్ు
ో పో ట్ీపడే ఈ ల్దగ్లో తొలి ఆరడ స్ాిన లోో న్నలిచిన జట్ు
ో పేో ఆఫ్ చేరత య. ఫైనల్
అకోుబర్స 19న జరగనసెంద
฀ కామనెేల్త కరీడలలో మహిళ్ల కిీకట్కు చోట్ు

● 2022 కామనెేల్త గవమ్స్ నసెంచి ష్ూట్ిెంగ్నస తపరిెంచ లన్న కామనెేల్త కరడ
ీ ల స్మాఖయ (సీజీఎఫ్
) కారయన్నరాేహక వరు ెం న్నరణయెంచిెంద. మహిళ్ల కిక
ీ ట్, బీచ్ వాల్దబకల్, పారా ట్ేబుల్ ట్ెన్నిస్నస
ఆట్ల జాబిత లో త జాగా చేరిేెంద. కాగా ఈ మారడిలు చేరడిలనస వచేే నెలలో జరిగవ
స్మావేశెంలో సీజీఎఫ్ స్భయ దేశాలు ధసరవీకరిెంచ లి్ ఉెంట్ుెంద.
● కామనెేల్త కరడ
ీ లోో భకరత్కు పతకాల పెంట్ పెండిెంచే ఆట్ ష్ూట్ిెంగ్ కావడెంతో, ఇద భకరత్'కు
పదీ నష్ు ెం కలగజవయనసెంద . 2018 కామనెేల్త కరడ
ీ ల ష్ూట్ిెంగ్లో భకరత్ ఏడు స్ేరాణలు స్హా
16 పతకాలు గలుచసకుెంద.
฀ ఆసరయా స్ూికర్స చ ెంపరయన్షరప్ ట్ెైట్ిల్ విజవత పెంకజ్ అద ేన్స

● భకరత పరఖాయత కూయయస్ు పెంకజ్ ఆడ ేణీ కరీర్సలో మరో అరడదెైన ఘనత చేరిెంద. ఆసరయా
స్ూికర్స చ ెంపరయన్షరప్ ట్ెైట్ిల్నస నెగుడెంతో అతడు స్ూికర్సలోనూ కరీర్స గాీెండ్స్ాోమ్సనస

పయరిత చేశాడు. గతెంలోనే బిలియర్సు్ విభకగెంలో ఈ ఫీట్ స్ాధెంచ డు. జూన్ 20న జరిగిన ఫైనలోో
34 ఏళ్ో పెంకజ్ 6-3 తేడ తో థ్న వత్ తిరపో ెంగ్పైబూన్నస (థ య్లాెండ్) ఓడిెంచ డు.
● 18 ఏళ్ో వయస్స్లోనే పెంకజ్ ఐబీఎస్ఎఫ్(IBSF ) వరల్ు స్ూికర్స చ ెంపరయన్షరప్ స్ాధెంచగా
ఆ తరాేత 6-రడ్ (ష్ార్సు ఫ్ారాాట్), 15-రడ్ (లాెంగ్ ఫ్ారాాట్) స్ూి కర్స ట్ెైట్ిల్్నస కూడ
దకిాెంచసకున ిడు. ఇక త జా విజయెంతో అన్ని ఫ్ారాాట్ో లోనూ ఆసరయా, వరల్ు చ ెంపరయన్
షరప్ ట్ెైట్ిళ్ోనస అెందసకుని ఏకైక కూయయస్ు 'గా రికా రడు స్ాధెంచ డు. అలాగవ బిలియర్సు్,
స్ూికర్సలోనూ ఈ ట్ెైట్ిళ్ోనస స్ాధెంచిన తొలి ఆట్గాడు పెంకజ్ కావడెం వి శరష్ెం.
฀ మలిెంగ రికారడు.. వరల్ు కప్లో 50 వికట్ు

ో
● శ్రీలెంక బౌలర్స లసరత్ మలిెంగ కొతత రికారడునస తన ఖాత లో వేస్సకున ిడు. వరల్ు కప్లో
భకగెంగా ఇెంగో ెండ్తో జరిగిన మాయచ్లో పేస్ బౌలర్స మలిెంగ కరలక పాతర పో షరెంచ డు. ఆ మాయచ్
లో న లుగు వికట్ు
ో తీసర .. ఇెంగో ెండ్ వికురీన్న అడుుకున ిడు. అయతే ఇపిట్ివరకు న లుగు పర
పెంచకప్లో ఆడిన మలిెంగ.. మొతత ెం మీద 50 వికట్ు
ో తీస్సకున ిడు.
● వరల్ు కప్ చరితల
ర ో అతయెంత తేరగా 50 వికట్ు
ో తీస్సకుని బౌలర్సగా మలిెంగ రికారడు నెల
కొలాిడు. ఇపిట్ి వరకు ఆ రికారడునస కవవలెం నలుగురడ బౌలరడో మాతరమే అెందసకున ిరడ. మ
లిెంత తన 26వ మాయచ్లో 50 వికట్ో మార్సానస అెందసకున ిడు. ఆ రికారడు అెందసకునివారిలో
మెక్గాీత్, మురళ్లధరన్ ఉన ిరడ. ఈ ఇదీ రూ 30 మాయచసలోో 50 వికట్ు
ో తీస్సకున ిరడ. ఇక
పాక్ సరేెంగ్ బౌలర్స వసీెం అకీమ్స 34 మాయచసలోో ఆ రికారడునస అెందసకున ిడు .
฀ భకరత మహిళ్ల రగీబ జట్ుు స్ెంచలనెం

● భకరత మహిళ్ల రగీబ జట్ుు స్రికొతత చరితస్
ర ృషరుెంచిెంద. ఆసరయా మహిళ్ల రగీబ డివిజన్-1
ఛ ెంపరయన్షరప్లో సరెంగపయర్సపై గలిచినభకరత జట్ుు తొలి అెంతరాాతీయ (15×15) విజయాన్ని
స్ ెంతెం చేస్సకుెంద.
● జూన్ 22నహో రాహో రీగా స్ాగిన పో రడలో భకరత్ 21-19 తేడ తో సరెంగపయర్సనసఓడిెంచిెంద.
చ రితక
ర విజయెం స్ాధెంచిన భకరత కరడ
ీ కారిణులు భకవయదేేగాన్నకి లోనయాయరడ.ఆనెందెంతో
కన్సిళ్లో పట్ుుకున ిరడ. 2021 మహిళ్ల రగీబ పరపెంచకప్ కోస్ెం న్నరేహిెంచే అరహత ట్ోరీిలోో
ఇదొ కట్ి. చెైన ట్ెైట్ిల్ దకిాెంచసకుెంద. ఫైనలోో చెైన 68-0తో ఫరలిపైిన్్నసచితు
త చేసరెంద. భకరత్
మూడో స్ాినెంతో ఈ ఛ ెంపరయన్షరప్నస ముగిెంచిెంద.

฀ వరడస్గా రెండో ఎఫ్3 ట్ెట్
ై ిల్ స్ ెంతెం చేస్సకుని జహాన్
● పరతిష్ాాతాక ఫ్ారడాలా వన్ రవస్సలోోపారతిన్నథ్యెం వహిెంచే దశగా భకరత రవస్ర్స జహాన్ ద రడవల
వేగెంగా అడుగులు వేస్త సన ిడు.ముెంబయకి చెెందన ఈ రవస్ర్స వరడస్గా రెండో ఎఫ్ఐఏ
ఫ్ారడాలా తీర ట్ెైట్ిల్నస స్ ెంతెం చేస్సకున ిడు.
● జూన్ 22నఫ్ారన్్లో జరిగిన ఎఫ్3 రవస్సలో అతనస అగీస్ి ానెంలోన్నలిచ డు. పో ల్ స్ాినెంతో రవస్స
మొదలెట్ు న
ి జవక్నస వెనకుానెట్ు ి జహాన్ ముెందస వరడస్లోన్నలిచ డు. అదే జోరడ కొనస్ాగిెంచి
రవస్స కైవస్ెం చేస్సకున ిడు. పేరమ రవసరెంగ్ తరపున బరిలోదగిన జహాన్ గత నెలలో
బకరి్లోన లో జరిగిన ఎఫ్3 రవస్సలో ఛ ెంపరయన్ ట్ెైట్ిల్నస అెందసకున ిడు.
฀ భకరత అమాాయలదే ఎఫ్ఐహచ్ సరరీస్ ఫైనల్్ట్ెట్

ై ిల్
● భకరత అమాాయల హాకర జట్ుు , పురడష్ుల జట్ుు బకట్లోనే స్ాగి ఎఫ్ఐహచ్ సరరీస్ఫైనల్్ హాకర
ట్ోరీిలో విజవతగా న్నలిచిెంద. అదసభత ఆట్తీరడతో ఫైనల్ చేరిన భకరత్..జూన్ 23న జరిగిన
తుదపో రడలో 3-1తో జపాన్నస ఓడిెంచిెంద.
● డర గ్ఫ్రో కర్స గురిాత్కౌర్స (45వ, 60వ న్నమిష్ాలోో) రెండు గోల్్తో మెరిసరెంద. కపు న్ రాణి రాెంపాల్
(3వ న్నమిష్ెంలో)ఓ గోల్ చేసరెంద. మాయచ్ ఆరెంభమెైన మూడు న్నమిష్ాలకవ రాణి గోల్ కొట్ిు భకరత
ఖాత తెరిచిెంద.ఐతే పరతయరిి కరడ
ీ కారిణి కనోన్ మోరి (11వ న్నమిష్ెంలో) గోల్ చేసర స్ో ారడ స్మెం
చేసరెంద.ఆ తరాేత పయరిత హవా భకరత్దే. గురిాత్కౌర్స జోరడతో ఆధకయెం స్ెంపాదెంచిన భకరత్
మాయచ్స్ ెంతెం చేస్సకుెంద.
● ట్ోరీి ఉతత మ కరడ
ీ కారిణిగా రాణి న్నలిచిెంద.ట్ోరీిలో గురిాత్ అతయధక గోల్్ చేసరెంద. ట్ోకోయ
ఒలిెంపరక్్ కాేలిఫయర్స ఫైనల్రౌెండ్కు భకరత జట్ుు ఇపిట్ికవఅరహత స్ాధెంచిెంద.
฀ హాలె ఓపన్ గాీస్ ట్ోరీి ట్ెైట్ిల్నస స్ ెంతెం చేస్సకుని రోజర్స ఫదరర్స

● విెంబులు న్ ట్ోరీి ముెందస ట్ెన్నిస్ దగు జెంరోజర్స ఫదరర్స ఫ్ామ్స న్నరూపరెంచసకున ిడు. అతనస
రికారడు స్ాియలో పదో స్ారి హాలె ఓపన్గాీస్ ట్ోరీి ట్ెైట్ిల్నస స్ ెంతెం చేస్సకున ిడు.
● జూన్ 23న జరిగిన ఫైనలోో ఫదరర్స 7-6 (7-2), 6-1తో డేవిడ్ గోఫరన్ (బరలిాయెం)నస ఓడిెంచ డు.
ఒక ట్ోరీిలో పద ట్ెైట్ిళ్ో ల గలిచిన దల్ తరాేత ఈ ఘనత స్ాధెంచిన ఆట్గాడిగా న్నలిచ డు ఈ
సరేస్ స్ాుర్స. ఈ ట్ెైట్ిల్తో రోజర్సతన ఏట్ీపీ సరెంగిల్్ ట్ెైట్ిళ్ో స్ెంఖయనస 102కు పెంచసకున ిడు. ఈ
జాబిత లో జిమిా కానర్స్ (109) ముెందసన ిడు .

฀ రూ.వెయయ కోట్ో తో ఐఓసీ పరధ న కారాయలయెం
● లుస్ానె (సరేట్ో రాోెండ్)లో న్నరిాెంచినఅెంతరాాతీయ ఒలిెంపరక్ కమిట్ీ (ఐఓసీ) నూతన పరధ న
కారాయలయాన్ని అధయక్షుడు థ మస్ బకచ్జూన్ 23న అధకారికెంగా పారరెంభిెంచ డు. స్సమారడ
రూ.1008 కోట్ో తో (145 మిలియన్ అమెరికా డ లరడో) దీన్ని న్నరిాెంచ రడ. ఒలిెంపరక్్ కరడ
ీ లు
పునరడది రిెంచి 125 ఏళ్లో అయన స్ెందరభెంగా ఈ భవన న్ని పారరెంభిెంచడెం విశరష్ెం.
฀ ఫరెంచ్ గాీెండ్పరర హమిలు న్ స్ ెంతెం

● ఫ్ారడాలావన్ ఫరెంచ్ ఓపన్ గాీెండ్పరర ట్ెైట్ిల్నస లూయస్ హమిలు న్ (మెరి్డెజ్) కైవస్ెం
చేస్సకున ిడు. స్హచరడడు బ ట్కస్నసెంచి గట్ిుపో ట్ీ ఎదసరైన .. ఆఖరోో అతణిి వెనకిా నెట్ు ి
ట్ెైట్ిల్ గలుచసకున ిడు. ఈసీజనోో హమిలు న్కు ఇద ఆరో ట్ెైట్ిల్ కావడెం విశరష్ెం. ఉతత మ డెవ
ైర ర్స
రవస్సలో హమిలు న్ (187 పాయెంట్ు
ో ) అగీస్ి ానెంలో ఉెండగా, బ ట్కస్ (151) తరాేత స్ాినెంలో
న్నలిచ డు.
฀ వనేు లోో భకరత్ నెం.1

● ఐసీసీ వనేు రాయెంకిెంగ్్లో భకరత్ అగీస్ి ానెం స్ాధెంచిెంద. పరపెంచకప్లోఓట్మి ఎరడగకుెండ
స్ాగుతుని ట్ీమ్సఇెండియా 123 పాయెంట్ో తో అగీస్ి ాన న్నకి దూస్సకళ్లో ెంద.ట్ెస్ు సలోోనూ ట్ీమ్స
ఇెండియా నెంబర్సవన్గా ఉని స్ెంగతి తెలిసరెందే.
● శ్రీలెంక, ఆసేులి
ర యా చేతిలో ఓడిన ఇెంగాోెండ్ (122) రెండు రవట్ిెంగ్ పాయెంట్ు
ో కోలోివడెంతో
భకరత్ ద న్ని వెనకిా నెట్ు ి అగీస్ి ాన న్నకి చేరిెంద. నూయజిలాెండ్ (116) మూడో స్ాినెంలో ఉెండగా,
ఆసేులి
ర యా (112), దక్ిణ ఫరరకా (109) తరాేత రాయెంకులోన్నలిచ య.
฀ 15 ఏళ్ో కవ విెంబులు న్
● అమెరికా బకలిక కోరి గాఫ్ చరితర స్ృషరుెంచిెంద. 15 ఏళ్ో కవ విెంబులు న్మెయన్డర కు ఎెంపరకై ఈ
ఘనత స్ాధెంచిన పరని వయస్సారాలిగా న్నలిచిెంద. మెయన్ డర ఆఖరిరౌెండోో గాఫ్ 6-1, 6-1తో
గీట్
ీ మీనెన్ (బరలిాయెం)పై గలిచిెంద. ఓపన్ శకెంలో విెంబులు న్మెయన్ డర కు అరహత స్ాధెంచిన
పరని వయస్సారాలిగా 15 ఏళ్ో 122 రోజుల గాఫ్ అరడదెైనరికారడు నెలకొలిిెంద. 2009లో లౌరా
రాబ్న్ (బిరట్న్) 15 ఏళ్ో కవ ఆడిెంద. అయతే రోజులలెకాలోో ఆమెనస గాఫ్ వెనకిా నెట్ు ెంి ద.
● గాఫ్ తొలి రౌెండోో అమెరికా దగు జెం వీనస్ విలియమ్స్నస ఢీకొననసెంద.

฀ ఆసరయా ట్ీమ్స స్ూికర్స రనిరప్ భకరత్
● ఆసరయా ట్ీమ్స స్ూికర్స చ ెంపరయన్షరప్లో భకరత జట్ుు రనిరప్గా న్నలిచిెంద.జూన్ 28న
జరిగిన ఫైనలోో పెంకజ్ అద ేన్స, లక్షాణ్ రావత్, ఆదతయ మెహత లతో కూడిన భకరత్ 2–3 (1–
79, 1–71, 58–18, 67–39, 9–69) ఫేరమ్సల తేడ తో పాకిస్త ాన్–2 జట్ుు చేతిలోఓడిపో యెంద.
● సమీఫైనలోో ట్ీమిెండియా 3–2 (95–46, 55–42, 28–74, 43–51, 69–29) ఫేరమ్సలతేడ తో
మయన ార్స జట్ుునస ఓడిెంచిెంద. కాేరుర్స ఫైనలోో ట్ీమిెండియా 3–0 (98–0, 74–22, 68–17)
ఫేరమ్సలతో పాకిస్త ాన్–1 జట్ుుపై విజయెం స్ాధెంచిెంద.
฀ విరాట్ కోహిో స్రికొతత రికారడు

ీ ట్ జట్ుు కపు న్ విరాట్ కోహిో స్రికొతత రికారడు స్ాధెంచ డు. 20 వేల అెంతరాాతీయ
పరడగుల మారడానస వేగవెంతెంగా స్ాధెంచిన రికారడునస కోహిో నమోదస చేశాడు.వనేు వరల్ు కప్
లో భకగెంగా వెసు ెంర డీస్తో జరిగిన మాయచ్లో కోహిో ఈ ఫీట్ స్ాధెంచ డు.
● ఈ మాయచ్కు ముెందస 37 పరడగుల దూరెంలో ఉని కోహిో ద న్ని అెందసకున ిడు.ద ెంతో 417
ఇన్నిెంగ్్లోో 20 వేల అెంతరాాతీయ పరడగులు(ట్ెస్ు సలు, వనేు లు, ట్ీ20లు) స్ాధెంచి ‘ఫ్ాసు స్ు
రికారడు’ నమోదస చేశాడు. అెంతకుముెందస ఈ రికారడు మాస్ు ర్స బకోస్ు ర్స స్చిన్ట్ెెండూలార్స,
బిరయాన్ లారాల పేరిట్ స్ెంయుకత ెంగా ఉెంద. వారిదీరూ 20 వేల అెంతరాాతీయపరడగులిి 453
ఇన్నిెంగ్్లోో స్ాధెంచగా, ద న్ని కోహిో త జాగా బేక్
ర చేశాడు.
● ఈ జాబిత లో రికర పాెంట్ిెంగ్(464 ఇన్నిెంగ్్లు) మూడో స్ాినెంలో ఉెండగా, ఏబీడివిలియర్స్
(483) న లోు స్ాినెంలో ఉన ిడు. రాహయల్ దరవిడ్(492 ఇన్నిెంగ్్లు) ఆరోస్ాినెంలో ఉన ిడు.
฀ న గపురి రమేశ్కు ఐఎఫ్పీఈఎఫ్ఎస్ఎస్ఏ అవారడు

● దోర ణ చ రయ అవారడు గీహీత, అథ్ెో ట్ిక్్ కోచ్ న గపురి రమేశ్.. అెంతరాాతీయవాయయామ విద య,
ఫరట్నెస్ అెండ్ స్ో ిర్సు్ సైన్్ స్ెంఘెం (ఐఎఫ్పీఈఎఫ్ఎస్ఎస్ఏ)అవారడు అెందసకున ిడు.
అథ్ెో ట్ిక్్ కోచ్గా తన సేవలకు ఈ అవారడు స్ ెంతెం చేస్సకున ిడు.జూన్ 29నన్నజాెం కళ్ాశాలలో
యోగా, వాయయామ విద య, స్ో ిర్సు్ సైన్్ అెంశాలపై జరిగిన కారయశాల (వర్సాష్ాప్) స్ెందరభెంగా
రమేశ్కు ఈ అవారడుఅెందెంచ రడ.
● శాట్్ ఛెైరాన్ అలిో పురెం వెెంకట్ేశేర్సరడిు ముఖయ అతిథగా హాజరై ఈఅవారడులు అెందజవశారడ.
మిగత అవారడు గీహీతలు: పర.చినిపిరడిు , స్యయద్ ఇబరహీెం, న్సరజ్ జైన్, జోయతి (వాయయామ
విద య), భకితయార్స చౌదరి (స్ో ిర్సు్ మెడిసరన్), ఖాదర స్యయద్ జావిద్ (స్ో ిర్సు్ సైకాలజీ),

సరస్ేెంతోయో, ఇళ్యరాజా (స్ో ిర్సు్ సైన్్), స్ాులిన్ న గరాజన్ (కోచిెంగ్- లాన్ ట్ెన్నిస్).
అతుయతత మ స్ో ిర్సు్ ఇన్సరుట్యయల్గాన్నజాెం కళ్ాశాల, సయెంట్ ఆన్్ మహిళ్ల కళ్ాశాల
న్నలిచ య.
వారత లో ో వయకుతలు
฀ జసరుస్ లోకుర్స పదవీ విరమణ
● స్సపీరెంకోరడు న యయమూరిత జసరుస్ మదన్ బి లోకుర్స డిసెంబర్స 31న పదవీ విరమణ చేశారడ.
2012 జూన్ 4న ఆయన స్సపీరెంకోరడు న యయమూరితగా బకధయతలు చేపట్కురడ. గతెంలో ఆెంధరపద
ర ేశ్
హైకోరడు పరధ న న యయమూరితగా కూడ పన్నచేశారడ. పో లవరెం పారజకుు న్నరాాణెం ఆపాలెంట్య
ఒడిశా ద ఖలు చేసరన ఒరిజనల్ స్ూట్, కృష్ాణ జలాల వివాదెం వెంట్ి ముఖయమెైన కవస్సలనస
ఆయన స్సపీరెంకోరడులో విచ రిెంచ రడ. జసరుస్ లోకుర్స పదవీ విరమణతో స్సపీరెంకోరడులో
న యయమూరడతల స్ెంఖయ 26కు తగిుెంద. ఖాళ్లల స్ెంఖయ ఐదసకు చేరిెంద.
฀ కవెందర పరధ న స్మాచ ర కమిష్నర్సగా స్సధీర్స భకరు వ

● కవెందర పరధ న స్మాచ ర కమిష్నర్స(సీఐసీ)గా స్సధీర్స భకరు వనస పరభుతేెం న్నయమిెంచిెంద.
రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్ జనవరి 1,2019న ఆయనతో పరమాణసీేకారెం
చేయెంచనసన ిరడ. న లుగవళ్ోపాట్ు స్సధీర్స సీఐసీగా కొనస్ాగుత రడ. ఆయన 1979 బకయచ్
ఐఏఎస్ అధకారి. స్ామాజిక న యయశాఖ కారయదరిశగా పన్నచేసర పదవీ విరమణ చేశారడ. 2015
జూన్ నసెంచి కవెందర స్మాచ ర కమిష్న్లో స్మాచ ర కమిష్నర్సగా విధసలు న్నరేరితస్త సన ిరడ.
฀ రైలేే బో రడు ఛెైరాన్గా వినోద్కుమార్స
● భకరత రైలేేబో రడు ఛెైరాన్గా దక్ిణ మధయ రైలేే జనరల్ మేనేజర్స(జీఎెం) వినోద్కుమార్స
యాదవ్ ఎెంపరకయాయరడ. కవెందర పరభుతే ఎక్్ అఫీషరయో ముఖయ కారయదరిశగా, ఐఆర్సఎస్ఈఈ
ఛెైరాన్గా సైతెం ఆయన కొనస్ాగుత రడ. ఈయన న్నయామకాన్ని కవెందర మెంతిరవరు
న్నయామకాల కమిట్ీ డిసెంబర్స 31న ఆమోదెంచిెంద.
● పరస్త సత బో రడు ఛెైరాన్ అశేన్స లోహాన్స పదవీకాలెం తరడవాత ఆయన స్ాినెంలో వినోద్కుమార్స బకధయతలు
సీేకరిస్త ారడ. ఆయన 1982లో అసరసు ెంట్ ఎలకిురకల్ ఇెంజిన్సరడగా రైలేేలో ఉదో యగెంలో చేరి పలు కరలక
పదవులోో పన్నచేశారడ. దల్దో డివిజన్ ఆపరవష్న్్ విభకగెంలో ఏడీఆర్సఎెంగా, లకోి డివిజన్ డీఆర్సఎెంగా

విధసలు న్నరేహిెంచ రడ. కవెందర పరిశీమల శాఖలో, ఐకయరాజయస్మితిలో పారిశాీమికాభివృది స్ెంస్ి లో
డిపయయట్ేష్న్పై పన్నచేశారడ. దక్ిణ మధయ రైలేే జోన్కు రగుయలర్స జనరల్ మేనేజర్సగా పన్నచేస్త ూ
అతుయనిత రల
ై ేే బో రడు ఛెర
ై ాన్గా ఎెంపరకన
ై తొలి అధకారి ఈయనే కావడెం గమన రహెం. రైలేే
మెంతిరతేశాఖలో కరలక న్నరణ యాలన్సి ఈ బో రవు తీస్సకుెంట్ుెంద.
฀ యాకి్స్ బకయెంక్ ఎెండీ అమిత బ్స చౌదసరి

● యాకి్స్ బకయెంక్ నూతన మేనేజిెంగ్ డెైరకుర్స, సీఈఓగా అమిత బ్స చౌదసరి
న్నయమితులయాయరడ. ఈయన న్నయామకెం జనవరి ఒకట్ో తేదీ నసెంచి అమలోోకి వస్సతెంద.
బకయెంక్ ఎెండీ, సీఈఓగా ఉని శిఖాశరా డిసెంబరడ 31న పదవీ విరమణ చేయడెంతో అమిత బ్స
న్నయామకెం జరిగిెంద. చౌదరి ఇెంతకు ముెందస హచ్డీఎఫసీ స్ాుెండర్సు లెైఫ్ ఇనూ్రన్్ కెంపన్స
ఎెండీ, సీఈఓగా ఉన ిరడ. జనవరి ఒకట్ో తేదీ నసెంచి యాకి్స్ బకయెంక్ ఎెండీ, సీఈఓగా
ఈయన బకధయతలు చేపడత రన్న గత సపు ెంబరడలోనే పరకట్ిెంచ రడ. డిసెంబరడ 8న ఈయననస
అదనపు డెైరకురడగా బో రడులోకి తీస్సకున ిరడ
฀ విన్న్ పరేత న్ని అధరోహిెంచిన దవాయెంగురాలు

● అెంట్కరిాట్ికా ఖెండెంలోనే అతయెంత ఎతెత న
త విన్న్ పరేత న్ని అధరోహిెంచిన భకరత
దవాయెంగురాలు అరడణిమ సరనహ నస పరధ న్న నరవెందర మోదీ ట్ిేట్ర్సలో పరశెంసరెంచ రడ. ‘‘అదసభతెం!
కొతత విజయ శిఖరాలనస అధరోహిెంచిన అరడణిమ సరనహ కు న అభినెందనలు. ఆమె
భకరతదేశాన్నకి గరేకారణెం. తన కృషర, పట్ుుదలే ఆమెనస ఈరోజు ఉనితెంగా న్నలబరట్ు కయ. తన
త బకగుెండ లన్న న శుభకకాెంక్షలు అెందజవస్త సన ి’’ అన్న ఆయన పేరొాన ిరడ. సరనహ
ఒకపుిడు జాతీయ స్ాియ వాల్దబకల్ కరడ
ీ కారిణి. 2011లో ఓ రైలు పరయాణెంలో బెందపో ట్ు
దొ ెంగలు ఆమెనస రైలు నసెంచి తోసేశారడ. ఆ పరమాదెంలో కాలు కోలోియన .. అరడణిమ తన
పట్ుుదల వదలకుెండ పరేత రోహణ చేసర పలువురికి స్ూూరితద యకెంగా న్నలుస్ోత ెంద.
฀ సీసీఐ కారయదరిశగా పర.క. సరెంగ్

● కాెంపరట్ీష్న్ కమిష్న్ ఆఫ్ ఇెండియా (సీసీఐ) కొతత కారయదరిశగా పర.క.సరెంగ్
న్నయమితులయాయరడ. గుతత ధపతయ ధో రణులు, న్నరబెంధ వాణిజయ విధ న ల న్నవారణ కమిష్న్
స్ాినెంలో 2003లో సీసీఐ ఏరాిట్ెైెంద. వాయపార రెంగెం లో పో ట్ీ స్ెంస్ి లనస దెబబతీసే ధో రణులకు
చెక్ చెపేిెందసకు, విల్దన లు.. కొనసగోళ్ో డీల్్నస న్నయెంతిరెంచేెందసకు సీసీఐ ఏరాిట్ెైెంద.

฀ అమెరికాలో కౌెంట్ీ న యయమూరితగా భకరత స్ెంతతి వయకిత పరమాణసీేకారెం
● ట్ెకా్స్లోన్న ఫ్ో ర్సు బరెండ్ కౌెంట్ీ న యయమూరితగా భకరతస్ెంతతి అమెరికా న యయ న్నపుణుడు
కవపీ జారిా(53) పరమాణసీేకారెం చేశారడ. ఈ పదవిన్న చేపట్ిున తొలి భకరత స్ెంతతి వయకితగా
ఆయన పరతేయకత స్ాధెంచ రడ. ఫ్ో ర్సు బరెండ్ కౌెంట్ీలో భకరత స్ెంతతి పరజల జన భక అధకెం.
డెమాకాీట్ పారీుకి చెెందన ఆయన స్ేస్ి లెం కవరళ్ రాష్ు ెంర లోన్న కకోాడు.
฀ ఆచేరకర్స కనసిమూత
● స్చిన్ తెెందసలార్స కోచ్, దగు జ గురడవు రమాకాెంత్ ఆచేక
ర ర్స (87) కనసిమూశాడు. గత
కొెంతకాలెంగా అన రోగయెంతో బకధపడుతుని ఆచేక
ర ర్స జనవరి 2న స్ాయెంతరెం తన
స్ేగృహెంలో తుదశాేస్ విడిచ డు. 2013లో గుెండెపో ట్ు తరాేత ఆచేక
ర ర్స ఆరోగయెం మరిెంత
క్ీణిెంచిెంద. స్రిగు ా తన పుట్ిున రోజు న డే ఆచేక
ర ర్స మరణిెంచ డు.
● 1932 జనవరి 2న మహారాష్ు ల
ర ో జన్నాెంచిన ఆచేక
ర ర్స.. కిక
ీ ట్ గురడవుగా పేరడ
తెచసేకున ిడు. స్చిన్, వినోద్ కాెంబిో , చెందరకాెంత్ పెండిట్, పరవీణ్ ఆమే,ా అజిత్ అగారార్స,
రమేశ్ ప వార్స, స్మీర్స దఘన, బలిేెందర్ససరెంగ్ స్ెంధస వెంట్ి కిక
ీ ట్రో నస తీరిేదదీ డు. కోచిెంగ్
కరీర్సతో పో లుేకుెంట్ే ఆచేక
ర ర్స గొపి ఆట్గాడేమీ కాదస.
● 1943లో కిక
ీ ట్ ఆడట్ెం మొదలుపట్ిున ఆచేక
ర ర్స 1945లో నూయ హిెంద్ స్ో ిర్సు కో బ్సకు ఆడ డు.
యెంగ్ మహారాష్ు ర ఎలెవన్, ముెంబయ పో ర్సులకు పారతిన్నధయెం వహిెంచ డు. 1963లో
హైదరాబకద్తో జరిగిన మొయనసదౌీలా గోల్ు కప్ కిక
ీ ట్ ట్ోరీి మాయచ్లో ఎస్బీఐ తరఫున
బరిలో దగాడు. ఆచేక
ర ర్స ఆడిన ఏకైక ఫస్ు కో ాస్ మాయచ్ అదే. కొదీ కాలెం ముెంబయ సలెకుర్సగా
కూడ పన్నచేశాడు. అనెంతరెం శిక్షకుడిగా రెండో ఇన్నిెంగ్్ పారరెంభిెంచ డు.
● శివాజీ పార్సాలో కామత్ మెమోరియల్ కిక
ీ ట్ కో బ్సనస స్ాిపరెంచి వరిమాన ఆట్గాళ్ో కు శిక్షణ
ఇచ ేడు. 11 ఏళ్ో వయస్సలో స్చిన్.. ఆచేక
ర ర్స అకాడమీలో చేరడెం అతడి కరీర్సతో పాట్ు
భకరత కిక
ీ ట్ ముఖచితర నేి మారవేసరెంద. పాఠశాల స్ాియలో ఫ్ాస్ు బౌలర్సగా కరీర్స
మొదలుపట్ిున స్చిన్నస బకయట్్మన్గా మారిేెంద ఆచేక
ర రవ. పరపెంచెంలోనే స్చిన్నస మేట్ి
కిక
ీ ట్ర్సగా తయారడ చేసరన ఆచేక
ర ర్సనస 1990లో దోర ణ చ రయ పురస్ాారెం వరిెంచిెంద. 2010లో
పదాశ్రీ పురస్ాారెం లభిెంచిెంద.

฀ చెైన లో భకరత రాయబకరిగా వికీమ్స
● చెైన లో భకరత రాయబకరిగా వికీమ్స మిసీర జనవరి 8న బకధయతలు సీేకరిెంచ రడ. ఆయన
1989వ బకయచ్ ‘ఇెండియన్ ఫ్ారిన్ స్రీేస్స(ఐఎఫ్ఎస్)’ అధకారి. గతెంలో ఐరోపా, ఆఫరక
ర ా,
ఆసరయా, ఉతత ర అమెరికాలోోన్న దౌతయ కారాయలయాలోో మిసీర పన్నచేశారడ. చెైన లో రాయబకరిగా
పన్నచేసరన గౌతెం బెంబకవాలె గత ఏడ ద నవెంబరడలో పదవీ విరమణ ప ెంద రడ.
฀ ఐఎమ్సఎఫ్ పరధ న ఆరిికవేతతగా గీత గోపీన థ్

● అెంతరాాతీయ దరవయ న్నధ (ఐఎమ్సఎఫ్) పరధ న ఆరిికవేతతగా పరముఖ భకరతీయ అమెరికన్
అరిశాస్త ర న్నపుణురాలు గీత గోపీన థ్ బకధయతలు అెందసకున ిరడ. ఈ పరతిష్ాాతాక పదవిన్న
చేపట్ిున తొలి మహిళ్గా ఆమె చరితర స్ృషరుెంచ రడ. అెంతకుముెందస ఈ బకధయతలోో ఉని మరీస్
ఆబ్సడీఫల్ు డిసెంబర్స 31న పదవీ విరమణ ప ెంద రడ. ఆ మరడస్ట్ి రోజు ఆయన స్ాిన న్ని గీత
గోపీన థ్ భరీత చేశారడ. పరధ న ఆరిికవేతతగా ఐఎమ్సఎఫ్ పరిశోధక విభకగాన్నకి డెైరకుర్సగానూ ఆమె
సేవలెందస్ాతరడ.
● గీత గోపీన థ్ న్నయామకెం విష్యాన్ని అకోుబర్స 1నే ఐఎమ్సఎఫ్ మేనేజిెంగ్ డెైరకుర్స కిస
ీ ు న్
ీ లగార్సు
పరకట్ిెంచ రడ. పరపెంచెంలోన్న అతుయతత మ ఆరిికవేతతలోో ఆమె ఒకరన్న అభివరిణెంచ రడ. తన
న్నయామకెం పట్ో గీత కూడ స్ెంతోష్ెం వయకత ెం చేశారడ.కరాణట్కలోన్న మెైస్ూరడలో గీత గోపీన థ్
జన్నాెంచ రడ. అమెరికాలోన్న వాషరెంగున్ విశేవిద యలయెంలో ఎమ్సఏ, పరరన్్ట్న్
విశేవిద యలయెంలో పీహచ్డీ పయరిత చేశారడ. పరరన్్ట్న్లో వుడోర విల్న్ ఫలోషరప్ పురస్ాారెం
ఆమెకు దకిాెంద.హారేర్సు వరి్ట్ీలో పరతిష్ాాతాక ‘జాన్ జాేన్స్ాుర ప ర ఫస్ర్సషరప్’ గౌరవాన్ని కూడ
ఆమె ప ెంద రడ. కవరళ్ సీఎెంకు ఆరిిక స్లహాద రడగా ఉెండట్ెంతోపాట్ు పలు కరలక బకధయతలనస
న్నరేరితస్త సన ిరడ.
฀ కశ్రార్సలో ఐఏఎస్ అధకారి ష్ా ఫైస్ల్ రాజీన మా

● కశ్రార్సలో వరడస్ హతయలనస, ముసరో ెంలపై వివక్షనస న్నరసరస్త ూ... 2010 బకయచ్ ఐఏఎస్ ట్కపర్స
ష్ా ఫైస్ల్ (35) జనవరి 9న తన స్రీేస్సకు రాజీన మా చేశారడ. విదేశాలోో శిక్షణ
పయరితచేస్సకున్న ఇట్ీవలే భకరత్కు తిరిగి వచిేన ఆయన పరస్త సతెం పో సరుెంగ్ కోస్ెం
న్నరీక్ిస్త సన ిరడ. రాజీన మా విష్యాన్ని జనవరి 9న ఆయన తన ఫేస్బుక్ పేజీలో
వెలోడిెంచ రడ.

฀ ఎన్ఎస్ఈ ఛెైరాన్ అశోక్ చ వాో రాజీన మా
● నేష్నల్ స్ాుక్ ఎకవ్ఛెంజ్ (ఎన్ఎస్ఈ) ఛెైరాన్ పదవికి అశోక్ చ వాో రాజీన మా చేశారడ. తక్షణమే
ఇద అమలోోకి వచిేెందన్న జనవరి 11న ఎకవ్ఛెంజీ వెలోడిెంచిెంద. మాజీ బూయరోకాీట్ అయన
చ వాోనస ఎయర్ససల్-మాయకి్స్ కవస్సలో విచ రిెంచేెందసకు కవెందర దరాయపుత స్ెంస్ి (సీబీఐ)కి
పరభుతేెం అనసమతి ఇచిేన గెంట్ల వయవధలోనే ఈ పరిణ మెం చోట్ుచేస్సకుెంద.
● ఆరిిక శాఖ మాజీ కారయదరిశ అయన చ వాో 2016 మారిే 28న ఎన్ఎస్ఈ ఛెైరాన్ బకధయతలు
సీేకరిెంచ రడ. అెంతకుముెందస పౌరవిమానయాన కారయదరిశ, కాెంపరట్ీష్న్ కమిష్న్ ఆఫ్
ఇెండియా (సీసీఐ) ఛెైర్సపర్న్ బకధయతలూ న్నరేరితెంచ రడ. 2018 నవెంబరడలో యెస్ బకయెంక్
ఛెైరాన్ పదవి నసెంచి వెైదొ లగారడ.
฀ ఆప్ న యకురాలు మీరా స్న యల్ మృతి

● ఆమ్స ఆదీా పారీు (ఆప్) న యకురాలు, రాయల్ బకయెంక్ ఆఫ్ స్ాాట్కోెండ్ మాజీ చీఫ్ ఎగిాకూయట్ివ్
మీరా స్న యల్ (57) జనవరి 11న కనసిమూశారడ. 2014లో లోక్స్భ ఎన్నికలోో ఆమె దక్ిణ
ముెంబయ స్ాినెం నసెంచి పో ట్ీ చేసర, ఓట్మి పాలయాయరడ. అెంతకుముెందస ఆమె బకయెంకిెంగ్
రెంగెంలో 30 ఏళ్ో పాట్ు సేవలు అెందెంచ రడ.
฀ ఏడు ఖెండ లోోన్న ఎతెత న

త పరేత లు అధరోహిెంచిన కరిల్ రణ్వీర్స జామ్సవాల్
● పరపెంచెంలోన్న ఏడు ఖెండ లోో గల అతయెంత ఎతెత న
త శిఖరాలు అధరోహిెంచిన మొట్ు మొదట్ి
భకరతీయ సైన్నకాధకారిగా కరిల్ రణ్వీర్స జామ్సవాల్ రికారడు స్ృషరుెంచ రడ. జనవరి 4న
స్ాయెంతరెం 5గెంట్లకు భకరతీయ జాతీయ పత కాన్ని అెంట్కరిాట్ికాలోన్న మౌెంట్ విన్న్పై
రపరపలాడిెంచ రడ.
● ఆయన ఇెంతకుముెందే పరపెంచెం(ఆసరయా)లోనే అతయెంత ఎతెత న
త ఎవరస్ు , ఆఫరరకాలో
కిలిమెంజారో, ఆసేులి
ర యాలో కార్ససు ెంజ్ పరరమిడ్, ఐరోపాలో ఎల్బరస్, దక్ిణ అమెరికాలో
అకాన ాగో, ఉతత ర అమెరికాలో డిన లి పరేత లనస అధరోహిెంచ రడ. ఇపిట్ి వరకు ఆరడ
ఖెండ లోో 30 స్ాహస్యాతరలనస విజయవెంతెంగా పయరిత చేశారడ.
฀ ఉదయమకారడడు తెలకపలిో నరి్ెంహయయ కనసిమూత

● కరూిలు జిలాోకు చెెందన సీపీఎెం నేత, ఉదయమకారడడు తెలకపలిో నరి్ెంహయయ(91) జనవరి
18న కనసిమూశారడ. 1952లో కమూయన్నస్సు పారీులో చేరిన తెలకపలిో నరి్ెంహయయ.. దేశెంలో

ఎమరాన్స్ విధెంచినపుిడు చ లాకాలెం జైలు జీవితెం గడిపారడ. జిలాోలో కరవు పరిసి త
ర ులనస
పరభుతేెం దృషరుకి తీస్సకళ్లో .. గెంజి స్రఫరా కవెందర ల ఏరాిట్ుకు కృషర చేశారడ.
฀ రెంగస్ి ల పరముఖసడు శరా కనసిమూత

● న ట్క రచయత, దరశకులు, బో ధకులు, పరిశోధకులు మొదలి న గభూష్ణ శరా (84) జనవరి
15న రాతిర గుెంట్యరడ జిలాో తెన లిలో మృతి చెెంద రడ. ఆయన కొెంతకాలెంగా అన రోగయెంతో
బకధపడుతున ిరడ. ఆయనకు ఇదీ రడ కుమారడలు ఉన ిరడ.
● స్సరభి స్మగీ చరిత,ర కన యశులాెం నూరవళ్ో స్మాలోచన, తెలుగు స్ాహితయెంపై గాెంధీజీ
పరభకవెంపై విశరోష్ణ తాక రచనలు ఆయన కలెం నసెంచి జాలువారినవే. మన తోలుబ మాలాట్
అెంతరాాతీయ కరరత న్న
ి గడిెంచడెం వెనక ఆయన కృషర ఉెంద. వారెం రోజుల కిత
ీ మే ఆయన
పరతిష్ాాతాక అజో-విభొ-కెంద ళ్ెం ఫ్ౌెండేష్న్ వారి విశిష్ు పరతిభక మూరిత జీవితకాల స్ాధన
పురస్ాారాన్ని అెందసకున ిరడ. గత ఏడ ద ఉగాద స్ెందరభెంగా రాష్ు ర పరభుతేెం కళ్ారతి
పురస్ాారాన్ని అెందజవసరెంద. ఎన్సు ఆర్స రెంగస్ి ల పురస్ాారెంతోపాట్ు పదసల స్ెంఖయలో
అవారడులనస, వెందల స్త ారాలనస ప ెంద రడ. రాజా ఈడిపస్(గీస్
ీ ) న ట్కెం, నరజాతి స్మస్త ెం,
దొ రా న్సచ వు మూడిెంద, కాయతెం పులి వెంట్ి పరసరది రచనలు ఆయన కలెం నసెంచి
అనసవాదెంగా వచ ేయ.
฀ జసరుస్ మాహశేరికి పదో నితి

● జసరుస్ ఖన ితో పాట్ు కరాణట్క హైకోరడు పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ దనేష్ మాహశేరిన్న కూడ
పరభుతేెం జనవరి 16న స్సపీరెంకోరడు జడిాగా న్నయమిెంచిెంద. ఈ నెల 11న వీరిదీరి పేరోనస
కొల్దజియెం సరఫ్ారడ్ చేసరెంద.
฀ రికారడు తిరగరాసరన భకరత పరేత రోహకుడు స్తయరూప్

● ఏడు ఖెండ లోోన్న ఎతెత న
త శిఖరాలనస, అగిి పరేత శిఖరాగాీలనస అతయెంత పరనివయస్సలో
అధరోహిెంచినవాడిగా భకరత పరేత రోహకుడు స్తయరూప్ సరది ెంత ఘనత స్ాధెంచ రడ. 35
ఏళ్ో 262 రోజుల వయస్సలో ఆయన ఈ కారాయన్ని పయరితచేశారడ. అెంతకుముెందస ఈ రికారడు
ఆసేులి
ర యాకు చెెందన డ న్నయెల్ బుల్ (36 ఏళ్ో 157 రోజులు) పేరడ మీద ఉెండేద.
● జనవరి 16న -40 డిగీ సలి్యస్ ఉష్ోణ గీత వదీ అెంట్కరిాట్ికాలోన్న మౌెంట్ సరడీో శిఖరాన్ని
అధరోహిెంచి స్తయరూప్ రికారడునస తిరగరాశాడు. ఇలా ఏడు ఖెండ లోోన్న ఎతెత న
త శిఖరాలు, అగిి

పరేత శిఖరాగాీల అధరోహణ పయరిత చేసరన తొలి భకరతీయుడు స్తయరూపే. కోల్కత కు చెెందన
స్తయరూప్ బరెంగళ్ూరడలో స్ాఫ్టు వేర్స ఇెంజిన్సర్సగా ఉదో యగెం చేస్త సన ిరడ.
฀ 111 ఏళ్ో పారయెంలో దవికవగిన సరదిగెంగ మఠాధపతి

● ‘నడిచే దేవుడు’గా భకత కోట్ితో, తిరవిధ ద స్ో హి, శత యుషరగా స్మాజమెంత కొన్నయాడే
తుమకూరడ సరదిగెంగ మఠాధపతి పదాభూష్ణ్ శివకుమార స్ాేమి(111)జనవరి
21న పరమపదెంచ రడ. ఆరడ నెలలుగా వృది పయ స్మస్యలతో బకధపడుతుని స్ాేమికి
ఇట్ీవల చెనెైిలో శస్త చి
ర కిత్ న్నరేహిెంచ రడ. అనెంతరెం కోలుకునిట్ేో కన్నపరెంచిన పక్షెం
రోజులుగా ఆయన తీవర అస్ేస్ి తకు గురయాయరడ. అపిట్ి నసెంచి చెనెైి, బరెంగళ్ూరడ,
తుమకూరడకు చెెందన వెైదయ న్నపుణుల పరయవేక్షణలో సేవలు కొనస్ాగిెంచిన ఫలితెం
లేకపో యెంద. స్ో మవారెం(జనవరి 21) ఉదయెం 11:44 గెంట్లకు స్ాేమి తుదశాేస్
విడిచ రడ.
● తుమకూరడ శివారో లోన్న సరదిగెంగ మఠాన్నకి విశిష్ు స్ాినెం ఉెంద. ఆరడవెందల స్ెంవత్రాల
కిెందట్ కోస్ల సరదిలిెంగవశేరస్ాేమి మఠాన్ని స్ాిపరెంచ రడ. తొమిాద దశాబకీల కిెందట్
మఠాధపతి ఉదీ న శివయోగిస్ాేమి నసెంచి బకధయతలిి సీేకరిెంచిన శివకుమారస్ాేమి
మఠాన్ని స్మునిత స్ాియకి తీస్సకళ్ాోరడ.
● శివణణ .. శివకుమారస్ాేమి : 1907 ఏపరరల్ ఒకట్ిన రామనగర జిలాో మాగడి త లూకా వీరాపుర
గాీమెంలో పట్ేల్ హొనిపి, గౌరమా దెంపతులకు 13వ స్ెంత నెంగా శివణణ జన్నాెంచ రడ.
న గవహళ్లో లో పారథ్మిక విదయనస పయరితచేసర హైస్ూాలు విదయనస తుమకూరడలో, కళ్ాశాల
విదయనస బరెంగళ్ూరడలో కొనస్ాగిెంచ రడ. హైస్ూాలులో చదవే స్మయెంలో ఇెంట్ోో స్మస్యల
కారణెంగా తుమకూరడలోనే ఉెండి చదసవునస కొనస్ాగిెంచ లి్ వచిేెందట్. అపిట్ోో
అకాడెకాడ వస్తిగృహ స్దసపాయెం ఉెండేదకాదస. ఓరోజున బకలుడెైన శివణణ సరదిగెంగ
మఠాన్నకి వెళ్లో మఠాధపతి ఉదీ న శివయోగిన్న ఆశీయెంచ రట్. త నస వచిేన విష్యాన్ని
వివరిెంచగా వీలుకాదన్న చెపాిరట్. న్నరడత ్హపడిన పట్ుువదలన్న వికీమారడాడిలా తరచస
మఠాన్నకి వెళ్లో ఆశీయెం కోస్ెం అరిిెంచ రట్. ఈ కీమెంలో ఓరోజున మఠాధపతి నసెంచి ఆమోదెం
లభిెంచిెంద. శివణణ స్ెంతోష్ాన్నకి అవధసలేో వు. అలా ఆయనకు మఠెంలోనూ వస్తి స్దసపాయెం
ఏరిడిెందట్. అపిట్ోో మఠెం జూన్నయర్స మఠాధపతి మరడళ్ారాధయతో శివణణ కు ఎెంతో ఆతీాయత

ఉెండేదట్. ఆ కీమెంలోనే మఠెం జూన్నయర్స స్ాేమిగా అనెంతరెం పరధ న మఠాధపతిగా ఎదగిన
శివణణ - శివకుమారస్ాేమిగా పేరడ మారడేకున ిక అస్లెైన పరస్ి ానెం పారరెంభమెైెంద.
● శివకుమారస్ాేమి ఆశ్రస్స్లు సీేకరిెంచన్న రాష్ు ప
ర తులు, పరధ నసలు, ముఖయమెంతురలు
లేరెంట్ే అతిశయోకిత లేదస. రాజకరయాలకు, కులమత లకు అతీతమెైన సేవలకు సరదిగెంగ
మఠెం కవెందరెంగా న్నలిచిెంద. అనిెం- అక్షరెం- ఆశీయెం అనే తిరవిధ ద స్ో హ విధ న న్ని
అచరిెంచిన మఠాన్నకి అధపతిగా శివకుమార స్ాేమి 88 ఏళ్ో పాట్ు సేవలెందెంచ రడ. దేశెంలో
విద యవయవస్ి అెంతెంత గానే ఉని 1940 పారెంతెంలోనే సరదిగెంగ మఠెం ఉచిత విదయనస
అెందసబకట్ులోకి తెచిేెంద. 12వ శత బిీ మహాపురడష్ుడిగా కరరత ెంి చే బస్వణణ తతేబో ధనతో
పాట్ు న్నరెంతరెం స్ామాజిక సేవలనస కొనస్ాగిెంచిన శివకుమారస్ాేమికి కరాణట్క పరభుతేెం
2001లో కరాణట్క రతి, కవెందర స్రాారడ 2015లో పదాభూష్ణ పురస్ాారాన్ని అెందెంచి
గౌరవిెంచ య.
฀ దక్ిణ ధృవాన్ని చేరిన తొలి ఐపీఎస్ అపరణ

● అెంట్కరిాట్ికా ఖెండెంలో దక్ిణ ధృవెంలో భూగీహెం చిట్ు చివరి భూభకగమెైన ‘స్ౌత్ పో ల్’
స్ూచీబో రడునస చేరిన తొలి మహిళ్ా ఐపీఎస్గా ఇెండో –ట్ిబరట్న్ బో రుర్స పో ల్దస్ అధకారిణి అపరాణ
కుమార్స (44) రికారడులకకాారడ.
● జనవరి 22న ఢిల్దోలో తననస మరాయదపయరేకెంగా కలసరన స్ెందరభెంగా ఆమెనస హో ెం మెంతిర
రాజ్న థ్ అభినెందెంచ రడ. 2002 బకయచ్ యూపీ కాయడర్స ఐపీఎస్ అయన అపరాణ తనకు
ఆరవళ్ో లగా స్ాహస్ో పేత పరేత రోహణలో ఎదసరైన అనేక అనసభవాలనస రాజ్న థ్కు
వివరిెంచ రడ. మెైనస్ 48 డిగల
ీ గడు కట్ేు చలిలో 111 మెైళ్ో ల నడిచి చిట్ు చివరి భూపారెంత న్నకి
చేరడకోగలిగామన్న ఆమె తెలిపారడ. స్ౌత్పో ల్నస చేరడకునేెందసకు ఎన్నమిదరోజులపాట్ు ట్ెక
ర ిాెంగ్
చేసర జనవరి 13న ఎన్నమిద మెంద బృెందెంతో కలసర అకాడికి చేరడకున ినన్న వెలోడిెంచ రడ.
฀ నేష్నల్ వాట్ర్స మిష్న్ డెైరకుర్సగా అశోక్కుమార్స

● దల్దో లో తెలెంగాణభవన్ ముఖయ రసరడెెంట్ కమిష్నర్సగా పన్నచేస్త సని 1991 బకయచ్ తెలెంగాణ
కవడర్స ఐఏఎస్ అధకారి జి.అశోక్కుమార్స నేష్నల్ వాట్ర్స మిష్న్ డెైరకుర్సగా
న్నయమితులయాయరడ. దీెంతోపాట్ు నేష్నల్ మిష్న్ ఫర్స కరోన్ గెంగ ఈడీ (పారజక్ు్)గా అదనపు
బకధయతలు చేపట్ు నసన ిరడ. బకధయతలు చేపట్ిున న ట్ి నసెంచి అయదేళ్ోపాట్ు కాన్స, తదసపరి
ఉతత రడేలు జారీచేసే వరకు కాన్స ఆయన ఈ పదవిలో కొనస్ాగుత రడ.

฀ యెస్ బకయెంక్ ఎెండీ, సీఈఓగా రవ్న్సత్ గిల్ న్నయామకెం
● పైవ
ర ేట్ రెంగ యెస్ బకయెంక్ తదసపరి మేనేజిెంగ్ డెైరకుర్స, సీఈఓగా రవ్న్సత్ సరెంగ్ గిల్
న్నయమితులయాయరడ. పరస్త సతెం గిల్ డ యష్ బకయెంక్ ఇెండియా హడ్గా వయవహరిస్త సన ిరడ.
యెస్ బకయెంక్ వయవస్ాిపక సీఈఓ రాణ కపయర్స స్ాిన న్ని ఆయన భరీత చేయనసన ిరడ. రాణ
కపయర్స పదవీకాలెం ఈ నెల 31తో ముగియనసెంద.
฀ జాాన్పీఠ్ గీహీత కృష్ాణ స్ో బీత మృతి

● పరఖాయత హిెందీ రచయతిర, జాానపీఠ్, స్ాహితయ అకాడమీ పురస్ాారాల విజవత అయన
కృష్ాణస్ో బీత మరణిెంచ రడ. తేరలోనే 94వ ఏట్ అడుగుపట్ు నసెండగా జనవరి 25న ఢిల్దోలోన్న ఓ
ఆస్సపతిరలో ఆమె తుదశాేస్ విడిచ రడ. కృష్ాణస్ో బీత గతెంలో ‘పదాభూష్ణ్’ పురస్ాారాన్ని
తిరస్ారిెంచి వారత లో ో న్నలిచ రడ. 1925లో జన్నాెంచిన ఆమె వాయస్రచయతగా కూడ
స్సపరసరది సలు. ఆమె కలెం నసెంచి జాలువారిన ‘మితోర మరాాన్స’ భకరత స్ాహితయెంలో నూతన
శైలిన్న పరతిబిెంబిస్సతెందన్న స్ాహితీపరరయులు అభిపారయెం .
฀ రాజా కృష్ణ మూరితకి అమెరికాలో అరడదెైన గౌరవెం

● భకరత మూలాలుని అమెరికన్ కాెంగస్
ీ స్భుయడు రాజా కృష్ణ మూరితకి అరడదెైన గౌరవెం
దకిాెంద. అమెరికా ఆరిిక, విన్నయోగ విధ న కమిట్ీ ఛెైరాన్గా ఆయన న్నయమితులయాయరడ.
దక్ిణ సరయా మూలాలుని ఒక వయకిత కాెంగస్
ీ కమిట్ీ లేద ఉప కమిట్ీకి న యకతేెం
వహిెంచడెం ఇదే మొదట్ిస్ారి. విదయ, శాీమిక శకిత అభివృది , ఆద య అస్మానతలు, ఆరోగయ
పరిరక్షణ, విన్నయోగద రడల పరిరక్షణ, డేట్క గోపయత వెంట్ి అెంశాలనస ఈ కమిట్ీ
పరయవేక్ిస్త సెంద.
฀ అకాెంగువా శిఖరాగాీన్ని చేరడకుని ఐపీఎస్ అధకారి తరడణ్ జోషర

● దక్ిణ రిగోళ్ెంలో అతయెంత ఎతత యన అకాెంగువా మెంచస పరేత న్ని హైదరాబకద్ పో ల్దస్
స్ెంయుకత కమిష్నర్స డ కుర్స తరడణ్ జోషర జనవరి 24న రాతిర అధరోహిెంచ రడ. అరాెంట్ీన కు
స్మీపెంలో ఉని ఈ మెంచస పరేతెం ఎతు
త 22,637 అడుగులు. ఈ పరేత న్ని డ కుర్స
తరడణ్ జోషర స్హా ముగుురడ స్భుయలతో కూడిన బృెందెం కవవలెం 14.15 గెంట్లోో ఎకిాెంద. ఆ
స్మయెంలో అకాడి వాత వరణెం మెైనస్ 25 డిగల
ీ సలి్యస్ ఉెంద. అనెంతరెం ముగుురూ
స్సరక్ితెంగా కిెందకి చేరడకున ిరడ. ఎవరస్ు , కాెంచగ్జెంగా పరేత ల తరహాలోనే అరాెంట్ీన లో

ఉని అకాెంగువా మెంచస పరేత న్ని అధరోహిెంచేెందసకు పరేత రోహకులు ఆస్కిత
పరదరిశస్సతన ిరడ. భకరతకాలమానెం పరకారెం జనవరి 24న రాతిర 9.55 గెంట్లకు శిఖరాగాీన్ని
చేరడకుని తరడణ్ జోషర.. గణతెంతర దనోత్వాన్నకి రెండురోజులకు ముెందే జాతీయజెండ నస
శిఖరెంపై ఉెంచ రడ. ఈ పరేతెం అధరోహిెంచిన రెండో భకరతీయుడిగా రికారడు స్ృషరుెంచ రడ.
฀ ‘పదాశ్రీ’న్న తిరస్ారిెంచిన గీత మెహత

● భకరత పరభుతేెం పరకట్ిెంచిన ‘పదాశ్రీ’ పురస్ాారాన్ని ఒడిశాకు చెెందన పరఖాయత రచయతిర
గీత మెహత తిరస్ారిెంచ రడ! బిజుబకబు కుమారత , ముఖయమెంతిర నవీన్ పట్కియక్ స్ో దరి
అయన గీత పేరొెందన స్ాహితీవేతత. ఎనోి పుస్త కాలు రచిెంచ రడ. డ కుయమెెంట్రీలు
న్నరిాెంచ రడ.
● పరస్త సతెం లెండన్లో ఉెంట్ుని 76 ఏళ్ో గీత స్ాహితీ సేవలనస గురితస్త ూ కవెందర పరభుతేెం
జనవరి 25న పదా అవారడు పరకట్ిెంచిెంద. ఎన్నికలు స్మీపరెంచిన తరడణెంలో త నస ఈ
పురస్ాారాన్ని సీేకరిసేత అపో హలకు ద రితీస్సతెందన్న, అెందసకవ ద న్ని తిరస్ారిస్త సనిట్ు
ో ఆమె
ట్ీేట్ చేశారడ.
฀ పాక్లో తొలి హిెందూ మహిళ్ా జడిా గా స్సమన్ కుమారి

● పాకిస్ి ాన్లో తొలిస్ారి ఓ హిెందూ మహిళ్ సరవిల్ జడిాగా న్నయమితులయాయరడ. ఖాెంబర్స-ష్ాద ద్
కోట్కు చెెందన స్సమన్ కుమారి తన స్ ెంత జిలాోలోనే ఈ బకధయతలు న్నరేరితెంచనసన ిరడ.
హైదరాబకద్లో ఎల్ఎల్బీ పరీక్ష ఉతీత రణత స్ాధెంచిన ఆమె కరాచీలోన్న సేాబిస్ు విశేవిద యలయెం
నసెంచి న యయశాస్త ెంర లో మాస్ు ర్స్ డిగీ పయరితచేసరనట్ు
ో ఓ వారాతస్ెంస్ి తెలిపరెంద. పాక్లో
తొలిస్ారిగా హిెందసవులోో జసరుస్ రాణ భగవాన్ద స్ జడిాగా న్నయమితులయాయరడ. ఆయన
2005 నసెంచి 2007 మధయ స్ేలి కాల వయవధసలోో పరధ న న యయమూరితగా కూడ పన్నచేశారడ.
฀ స్ో ష్లిస్సు దగు జెం ఫరాిెండెజ్ అస్త మయెం

● మడమ తిపిన్న స్ో ష్లిస్సు దగు జెం, అలుపరగన్న పరజాపో రాట్ యోధసడు, మాజీ రక్షణ మెంతిర
జారిా ఫరాిెండెజ్ (88) జనవరి 29న ఢిల్దోలో కనసిమూశారడ. కొనేిళ్లోగా అల్దామర్స్ రడగాతతో
బకధపడుతుని ఆయన చ లాకాలెంగా పరజాజీవిత న్నకి దూరెంగా ఉన ిరడ. ఆయనకు భకరయ,
కుమారడడు ఉన ిరడ.
● కరాణట్క రాష్ు ెంర లోన్న మెంగళ్ూరడలో 1930, జూన్ 3న జన్నాెంచ రడ ఫరాిెండెజ్. కారిాక
స్ెంఘాలోో కరయ
ీ ాశ్రలకెంగా వయవహరిెంచిన ఫరాిెండెజ్.. జనత దళ్ పారీులో కరలకపాతర

పో షరెంచ రడ. 2010 వరకు రాజకరయాలోో ఉని ఫరాిెండెజ్.. ఆ తరాేత దూరమయాయరడ.
స్సదీరఘ పో రాట్ న యకున్నగా ఫరాిెండెజ్ రాజకరయ పరస్ి ానెం కొనస్ాగిెంద.
● 1974లో దేశవాయపత ెంగా కారిాక స్మెాకు న యకతేెం వహిెంచిన కారిాక నేతగా, కొకోకోలా,
ఐబీఎెం స్ెంస్ి లనస దేశెం విడిచి వెళ్ో ేలా చేసరన పరిశమ
ీ ల మెంతిరగా, పో ఖాిన్ అణుపరీక్షలనస,
కారిుల్ యుది న్ని పరయవేక్ిెంచిన రక్షణ మెంతిరగా దేశెంపై ఫరాిెండెజ్ బలమెైన ముదర వేశారడ.
● బిహార్సలో విష్ాద ఛ యలు : ఫరాిెండెజ్ మరణెంతో బిహార్సలో విష్ాదఛ యలు
అలముకున ియ. కరాణట్కలో జన్నాెంచినపిట్ికర ఈ రాష్ాురన్ని ఆయన తన రాజకరయ
‘కరాభూమి’గా మలచసకున ిరడ. న లుగు దశాబకీలోో ఈ రాష్ు ెంర లోన్న పలు లోక్స్భ స్ాిన లకు
పారతిన్నధయెం వహిెంచ రడ. చిట్ు చివరిగా 2009-10లో బిహార్స నసెంచే ఆయన రాజయస్భకు
ఎన్నికయాయరడ. బిహార్సలో రెండు రోజుల పాట్ు స్ెంత ప దన లుగా పరకట్ిస్త సనిట్ు
ో ఆ రాష్ు ర
ముఖయమెంతిర న్సతీశ్ కుమార్స తెలిపారడ.ఫరాిెండెజ్నస తలుచసకొన్న ఆయన ఉదేేగాన్నకి
లోనయాయరడ.
● కవెందర మెంతిరగా : 1977 ఎన్నికలోో మొరారీాదేశాయ పరధ న్నగా ఏరిడిన జనత పారీు
పరభుతేెంలో పరిశమ
ీ ల మెంతిరగా, 1989 వీపీ సరెంగ్ పరభుతేెంలో రైలేే మెంతిరగా జారిా
ఫేరాిెండేజ్ పన్నచేశారడ. జనత పాలనలో అమెరికాకు చెెందన కెంపన్సలు కోకాకోలా, ఐబీఎెంనస
దేశెంలో మూతవేయెంచ రడ. బిహార్స సీఎెం లాలూ పరస్ాద్ జనత దళ్లో పతత న న్నకి న్నరస్నగా
1994లో బిహార్స పరస్త సత సీఎెం న్నతీశ్కుమార్సతో కలిసర స్మత పారీు ఏరాిట్ు చేసర బీజవపీ అగీనేత
ఏబీ వాజ్పేయ నేతృతేెంలో ఏరిడిన ఎన్సు ఏ పరభుత ేలోో 1998-99, 1999-2004 మధయ కవెందర
రక్షణ మెంతిరగా పన్నచేశారడ. ఆయన హయాెంలోనే కారిుల్ యుది ెంలో భకరత్ విజయెం
స్ాధెంచిెంద. అదే విధెంగా అణేస్త ర పరీక్షలనస కూడ న్నరేహిెంచ రడ. యుది ెంలో మరణిెంచిన
జవానో కోస్ెం కొనసగోలు చేసరన శవపేట్ికల కుెంభకోణెం కారణెంగా జారిా 2004లో రాజీన మా
చేశారడ. 2004లో ముజఫర్సపయర్స నసెంచి చివరిస్ారి లోక్స్భకు ఎన్నికైన ఆయన 2009లో
జనత దళ్(యూ) పారీు తరఫున రాజయస్భకు ఎన్నికయాయరడ. మొతత ెంగా 9స్ారడో లోక్స్భకు
ఎన్నికైన జారిా 2009-10 మధయ చివరిస్ారి రాజయస్భ స్భుయన్నగా ఉన ిరడ. 2010లో అల్దామర్స్
వాయధకి గురయాయరడ.
● ఇెంకో జనా ఉెంట్ే : మళ్లో జనాెంట్య ఉెంట్ే వియత ిెం పౌరడడిగా పుట్కులన్న కోరడకుెంట్కనన్న
జారిా ఫరాిెండెజ్ ఓ స్ెందరభెంలో వాయఖాయన్నెంచ రడ. వియత ిెం పరజలు కీమశిక్షణ,

అెంకితభకవెం, దృఢస్ెంకలిెం కలిగినవారన ిరడ. వియత ిెం దేశాన్ని స్ెందరిశెంచిన ఆయన ఆ
దేశాన్ని స్ెందరిశచిన తొలి భకరత రక్షణమెంతిరగా గురితెంపు ప ెంద రడ.
฀ వెైదొ లిగిన మలేసయ

ర ా రాజు
● మలేసరయా రాజు స్సలాతన్ మహాద్ (49) , జనవరి 6న సరెంహాస్నెం నసెంచి వెైదొ లిగారడ. దేశ
చరితల
ర ో ఇలాెంట్ి పరిణ మెం జరగడెం ఇదే మొదట్ిస్ారి. ఆరోగయ కారణ లు చెబుతూ
కొెంతకాలెం పాట్ు సలవు తీస్సకుని ఆయన భవితవయెంపై కొన్ని వారాలుగా ఊహాగాన లు
చెలరవగాయ.
● ముసరో ెం మెజారీు దేశమెైన మలేసరయాకు 1957లో బిరట్న్ నసెంచి స్ాేతెంత్రెం లభిెంచిెంద. న ట్ి
నసెంచి ఈ దేశెం రాజాయెంగపరమెైన రాచరిక పాలనలో ఉెంద. 9 రాష్ాురలోోన్న ఇస్ాోమిక్ రాచ
కుట్ుెంబకల వారస్సల నడుమ ఐదేళ్ోకోస్ారి సరెంహాస్నెం చేతులు మారడతుెంట్ుెంద.
฀ ఐసీఏఐ అధయక్షుడిగా పరఫులో పర.చ జద్

● 2019-20 ఏడ దకి ద ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ చ రుర్సు అకౌెంట్ెెంట్్ ఆఫ్ ఇెండియా (ఐసీఏఐ)
అధయక్షుడిగా పరఫులో పర.చ జద్నస ఎనసికున ిరడ. అతుల్ కుమార్స గుపాత ఉపాధయక్షుడిగా
ఎన్నికైనట్ు
ో ఐసీఏఐ ఓ పరకట్నలో తెలిపరెంద. ఐసీఏఐ-ఏఆర్సఎఫ్ (అకౌెంట్ిెంగ్ రీసర్సే ఫ్ౌెండేష్న్)
ఛెైరాన్గానూ చ జద్ కొనస్ాగుత రడ. ఇెండియన్ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ ఇన్స్ాలెేన్స్ ప ర ఫష్నల్్
ఆఫ్ ఐసీఏఐలో ఈయన డెైరకుర్సగా కొనస్ాగుతున ిరడ. ఉపాధయక్షుడిగా ఎన్నికైన గుపాత
ఐసీఏఐ-ఏఆర్సఎఫ్లో డెైరకుర్సగా, జీఎస్ట్ీఎన్ బో రడులో వస్సత సేవల పనసి (జీఎస్ట్ీ)
స్లహాద రడ కమిట్ీలో స్భుయడిగా ఉన ిరడ.
฀ సీబీడీట్ీ ఛెైరాన్గా పరమోద్చెందర మోదీ

● కవెందర పరతయక్ష పనసిల మెండలి (సీబీడీట్ీ) ఛెైరాన్గా సీన్నయర్స అధకారి పరమోద్చెందర మోదీన్న
న్నయమిెంచ రడ. 1982 బకయచ్ ఇెండియన్ రవెనూయ స్రీేస్ (ఐఆర్సఎస్) ఆద యపు పనసి
విభకగాధకారి అయన మోదీ, పరస్త సతెం సీబీడీట్ీ స్భుయడిగా ఉన ిరడ. ఇపిట్ివరకు సీబీడీట్ీ
ఛెైరాన్గా ఉని స్సశ్రల్ చెందరనస ఎన్నికల కమిష్నర్సగా న్నయమిెంచినెందసన, ఆయన స్ాినెంలో
పరమోద్ చెందరనస న్నయమిెంచ రడ. ఆద యపు పనసి విభకగాన్నకి స్ెంబెంధెంచి విధ న
న్నరణయాలు తీస్సకునే బకధయత సీబీడీట్ీదే.

฀ సీన్నయర్స పాతిరకవయుడు పెండ యల వామనరావు మృతి
● సీన్నయర్స పాతిరకవయుడు పెండ యల వామనరావు (92)ఫరబవ
ర రి 15న అన రోగయెంతో మృతి
చెెంద రడ. వామనరావు నూయ స్ేతెంతర ట్ెైమ్స్ స్ెంపాదకులుగా వయవహరిస్త సన ిరడ. గతెంలో
హిెందూ పతిరకలో 22ఏళ్ో పాట్ు కరస్ాిెండెెంట్గా పన్నచేశారడ. ఉమాడి ఆెంధరపద
ర ేశ్లో స్మాచ ర
పౌరస్ెంబెంధ ల శాఖ డెైరకుర్సగా, పరాయట్కశాఖ స్ెంయుకత కారయదరిశగా, సన ్ర్సబో రడు స్భుయడిగా
బకధయతలు న్నరేహిెంచ రడ. వామనరావు స్ేస్ి లెం కరీెంనగర్స.
฀ భకరత కబడీు స్మాఖయ అధయక్షున్నగా జాానేశేర్స

● భకరత అమెచూయర్స కబడీు స్మాఖయ నూతన కారయవరు ెం కొలువుదీరిెంద. స్మాఖయ అధయక్షున్నగా
కాస్ాన్న జాానేశేర్స ముదరాజ్ ఎన్నికవగా... ఉపాధయక్షులుగా దనేశ్ పట్ేల్, క. జగదీశేర్స
యాదవ్ న్నయమితులయాయరడ. రిట్రిిెంగ్ అధకారి న్సరజ్ గుపాత ఆధేరయెంలో భకరత
అమెచూయర్స కబడీు స్ెంఘెం ఎన్నికలు జరిగాయ. ఈ ఎలక్షన్్లో 14 మెంద స్భుయలతో కూడిన
కారయవరాున్ని ఎనసికున ిరడ.
฀ తొలి మహిళ్ా ఫ్లో ట్ ఇెంజన్సర్స హిన జస్

ై ాేల్
● భకరత వాయుసేనలో తొలి మహిళ్ా ఫ్ట్ లో ఇెంజన్సర్సగా చెండీగఢ్కు చెెందన ఫ్ట్ లో లెఫ్ు న
ర ెెంట్ హిన
జైస్ాేల్ చరితర స్ృషరుెంచ రడ. ఫ్ట్ లో ఇెంజన్సర్సకు పరతేయక నెైపుణ యలతో కూడిన స్సన్నితమెైన
విమాన వయవస్ి లనస పరయవేక్ిెంచడెం, ఆపరవట్ చేయగల స్ామరిూెం అవస్రెం. భకరత
వాయుసేనకు చెెందన ఆపరవష్నల్ హలికాఫ్ు ర్స యూన్నట్ో లో ఫ్ట్ లో ఇెంజన్సర్సగా హిన విధసలు
న్నరేరితస్త ారడ.
● అతయెంత శ్రతల పారెంతమెైన సరయాచిన్ గవోసరయర్స నసెంచి స్సన్నితమెైన పలు పారెంత లోో ఒతిత డితో
కూడిన వాత వరణెంలో ఫ్ట్ లో ఇెంజన్సర్సగా ఆమె సేవలు అెందెంచ లి్ ఉెంట్ుెంద. భకరత
వాయుసేనలో చేరడెం ద ేరా తన చిరకాల స్ేపిెం నెరవేరిెందన్న పెంజాబ్స వరి్ట్ీ నసెంచి
ఇెంజన్సరిెంగ్ పట్కు ప ెందన హిన స్ెంతృపరత వ్తెం చేశారడ. తనకు చినిన ట్ి నసెంచి సైన్నకుల
యూన్నఫ్ాెం ధరిెంచి ఏవియేట్ర్సగా ఆకాశెంలో విహరిెంచ లనే ఆస్కిత ఉెండేదన్న ఆమె
చెపుికొచ ేరడ. ఫ్ట్ లో ఇెంజన్సర్సగా వాయుసేనలో ఆమె గత ఆరడ నెలల నసెంచి కఠోర శిక్షణ
తీస్సకున ిరడ.

฀ 4 ఖెండ లోో 4 ఎతెత న
త శిఖరాలనస అధరోహిెంచిన తొలి గిరిజన యువతిగా మలావత్ పయరణ
గురితెంపు
● తెలెంగాణ బిడు మలావత్ పయరణ రికారడులు మీద రికారడులు స్ాధస్ోత ెంద. చిని వయస్సలోనే
ఎవరస్ు శిఖరాన్ని అధరోహిెంచిన పయరణ త జాగా మరో పరపెంచ రికారడు స్ాధెంచిెంద. ఫరబవ
ర రి
15న అరాెంట్ీన లోన్న అకాన ాగో శిఖరాన్ని(6,962 మీట్రడో) అధరోహిెంచిెంద. ఇపిట్ివరకు
ఆమె న లుగు ఖెండ లలోన్న న లుగు ఎతెత న
త పరేత లనస అధరోహిెంచిెంద. ఈ ఘనత
స్ాధెంచిన తొలి గిరిజన యువతిగా ఆమె పరపెంచ రికారడు స్ృషరుెంచిెంద. అకాన ాగో పరేత న్ని
అధరోహిెంచిన అనెంతరెం పయరణ మాట్కోడుతూ తెలెంగాణ, ఇెండియా గరేపడేలా పరపెంచెంలో
ఏడు ఖెండ లలోన్న ఏడు శిఖరాలనస అధరోహిెంచడమే తన లక్షయమన్న పేరొాెంద.
฀ కిరణ్ మజుెంద ర్స ష్ాకు అరడదెన

ై గౌరవెం
● గచిేబౌలిలోన్న ఇెండియన్ స్ూాల్ ఆఫ్ బిజినెస్ (ఐఎస్బీ) గవరిిెంగ్ బో రడు స్భుయరాలు కిరణ్
మజుెంద ర్స ష్ాకు అరడదెైన గౌరవెం లభిెంచిెంద. ఐకయరాజయ స్మితి విభకగెం యూఎస్ నేష్నల్
అకాడమీ ఆఫ్ ఇెంజన్సరిెంగ్(యూఎస్ఎన్ఏఈ) స్భుయరాలిగా ఆమె ఎన్నికయాయరడ. యూఎస్
ఎన్ఏఈ స్భుయరాలిగా ఎన్నికైన తొలి భకరతీయ మహిళ్ ష్ానే కావడెం గమన రహెం. బయో
ఫ్ారాాస్ూట్ికల్్, బయోట్ెకాిలజీ ఇెండసీుల
ర ో ఆమె చేసరన కృషరకి గురితెంపుగా ఈ అవకాశెం
฀ కవెందర న యయ వయవహారాల కారయదరిశగా జి.న రాయణరాజు

● కవెందర న యయ వయవహారాల విభకగెం కారయదరిశగా ఆెంధరపద
ర ేశ్కు చెెందన జి.న రాయణరాజు
న్నయమితులయాయరడ. పరస్త సతెం శాస్న వయవహారాల కారయదరిశగా సేవలెందస్సతని ఆయనకు
న యయవయవహారాల కారయదరిశగా అదనపు బకధయతలు అపిగిస్త ూ కవెందరెం ఉతత రడేలు
జారీచేసరెంద.
฀ ట్కల్దవుడ్ అగీ దరశకుడు కోడి రామకృష్ణ మృతి

● శత ధక చితర దరశకుడు... వెెండితెరకు స్ాెంకవతిక స్ బగులదీ పేరక్షకులిి అబుబరపరిచిన సరన్స
మాెంతిరకుడు, రచయత, నట్ుడు, కోడి రామకృష్ణ (69) కనసిమూశారడ. కొెంతకాలెంగా
అన రోగయెంతో బకధపడుతుని ఆయన ఫరబవ
ర రి 22న మధ యహిెం హైదరాబకద్లోన్న ఓ
ఆస్సపతిరలో చికిత్ ప ెందసతూ తుదశాేస్ విడిచ రడ.

● రామకృష్ణ తెలుగుతోపాట్ు తమిళ్ెం, హిెందీ, కనిడ భకష్లోో ద ద పు 140 సరన్నమాలకి
దరశకతేెం వహిెంచ రడ. అగీ దరశకుడు ద స్రి న రాయణరావు పరరయశిష్ుయడెైన ఆయన తన
గురడవులాగవ శత ధక చితర లు చేశారడ. తెలుగులో ఎన్సు ఆర్స మినహా అగీ
కథ న యకులెందరితోనూ సరన్నమాలు చేశారడ. స్ాెంకవతికతన్న అెందపుచసేకుెంట్య సరన్నమాలు
తీయడెంలోరామకృష్ణ ద పరతేయకమెైన శైలి. ఆయన తెరకకిాెంచిన ‘అమోారడ’, ‘దేవి’, ‘దేవుళ్లో’,
‘దేవీపుతురడు’, ‘అెంజి’, ‘అరడెంధతి’ చితర లు స్ాెంకవతిక పరిజా ానెం విష్యెంలో చితరసీమకు
దకూ్చిలా న్నలిచ య. నట్ుడిగానూ ఆయన పలు చితర లోో కరలక పాతరలు పో షరెంచి
మెపరిెంచ రడ. పద నెంద పురస్ాారాలతో పాట్ు పరతిష్ాాతాక రఘుపతి వెెంకయయ పురస్ాారెం
● పాలకొలుోలో నరసరెంహమూరిత, చిట్ెుమా దెంపతులకి 1949 జులెై 23న జన్నాెంచ రడ కోడి
రామకృష్ణ . నలుగురడ తోబుట్ుువులోో పదీ వారైన ఆయన చినిపిట్ుిెంచే న ట్కాలపై
మకుావ పెంచసకున ిరడ. సరన్సరెంగెంలో నట్ుడిగా రాణిెంచ లన్న కలలు కన ిరడ. కాన్స ‘త త
మనవడు’ చూసరన తరాేత ద స్రిలా దరశకున్నగా మారాలన్న అభిలషరెంచ రడ. ద స్రి
పరలుపుతో 1972లో మదర స్స వెళ్లో ఆయన వదీ ‘ఎవరికి వారవ యమున తీరవ’, ‘స్ేరు ెం నరకెం’,
‘మనసష్ులోో దేవుడు’ సరన్నమాలకి స్హాయ దరశకుడిగా పన్న చేశారడ. ‘ఇెంట్ోో రామయయ వీధలో
కృష్ణ యయ’ చితరెంతో దరశకుడిగా పరిచయమయాయరడ. ‘అెంకుశెం’, ‘తలెంబకరలు’, ‘శతురవు’,
‘ముదసీల మావయయ’, ‘మెంగమా గారి మనవడు’... ఇలా ఆయనసిెంచి మరపురాన్న
చితర లెనోి వచ ేయ. చివరిగా ఆయన కనిడలో ‘న గ హరవు’ అనే చితరెం చేశారడ.
వెందకిపైగా చితర లు చేసరన తెలుగు దరశకులు నలుగురైతే, అెందసలో రామకృష్ణ ఒకరడ.
฀ యువ మలయాళ్ చితర దరశకురాలు నయన స్ూరయన్ మృతి

● యువ మలయాళ్ దరశకురాలు నయన స్ూరయన్(29) తిరడవనెంతపురెంన కు స్మీపెంలోన్న
వెలోయెంబకలెం పారెంతెంలో ఉని తన అపార్సుమెెంట్లో మృతి చెెంద రడ. 2017లో ఎెంతో పేరడ
తెచసేకుని చితరెం ‘పక్ికలుదే మనెం’లో కొెంతభకగాన్నకి ఆమె దరశకతేెం వహిెంచ రడ.
฀ నూర్స ఇన యత్ ఖాన్కు న్సలిఫలకెం పురస్ాారెం

● రెండో పరపెంచయుది ెంలో బిరట్న్ తరఫున గూఢచ రిగా పన్నచేసరన భకరత స్ెంతతి స్ాహసర నూర్స
ఇన యత్ఖాన్కు అతయెంత అరడదెైన గౌరవెం లభిెంచిెంద. ఆమెనస పరతిష్ాాతాక

‘న్సలిఫలకెం(Blue Plaque)’తో గౌరవిెంచ లన్న స్ెంబెంధత కారయకీమెం పరతిన్నధసలు
న్నరణయెంచ రడ. భకరత స్ెంతతి యువతికి ఈ పరతిష్ాాతాక అవకాశెం లభిెంచడెం ఇదే పరథ్మెం.
● నూర్స గురిెంచి చెపాిలెంట్ే ఫ్ారన్్కు వెళ్ో ాలి. అట్ు నసెంచి భకరత్కు రావాలి. మాస్ో ాలో పుట్ిున
నూర్స న్నజాన్నకి ఓ యువరాణి. మెైస్ూర్సనస పాలిెంచిన ట్ిపుిస్సలాతన్ వెంశస్సిరాలు. నూర్స తెండిర
స్ూఫీ ముసరో ెం. తలిో అమెరికన్. మొదట్ వీరి కుట్ుెంబెం లెండన్కు వెళ్లోెంద. అకాడి నసెంచి
పారిస్కు వెళ్లో సరిరపడిెంద.
● 1939లో రెండవ పరపెంచ యుది ెం మొదలవగానే నూర్స తన స్ో దరడడు విలాయత్తో కలిసర
తిరిగి లెండన్కు వచ ేరడ. ఫ్ారన్్లో న జీల అరాచకాలనస చూసర వారిపై పో రాడ లన్న
న్నరణయెంచసకున ిరడ.
● ఇెంగో ెండ్కు రాగానే అకాడ మహిళ్ల వెైమాన్నక దళ్ెంలో వెైర్సలెస్ రవడియా ఆపరవట్ర్సగా చేరారడ.
అకాడే బిరట్న్ గూఢచరయ దళ్ాలు ఆమె పరతిభనస గురితెంచ య.న జీలపై పో రాట్ెంలో భకగెంగా
న ట్ి బిరట్న్ పరధ న్న విన్స్ు న్ చరిేల్ ఏరాిట్ు చేసరన పరతేయక దళ్ెంలో నూర్స గూఢచ రిగా చేరారడ.
● పారిస్లో గూఢచరయెం చేయడెం అపిట్ి పరిసి త
ర ులోో చ వుకు ఎదసరడగా వెళ్ోడెంలాెంట్ిదే. కాన్స,
ఆమె ద న్నన్న సీేకరిెంచ రడ. న జీ ఆకీమిత పారిస్కు లెండన్కు మధయ రహస్యెంగా స్మాచ రెం
చేరవేసే సిష్ల్ ఆపరవష్న్్ ఎగిాకూయట్ివ్ (ఎస్ఓఈ) రవడియో ఆపరవట్ర్సగా తన పన్న
మొదలుపట్కురడ.
● మాడెల్దన్, నోరా బేకర్స అనే మారడపేరోతో పారిస్లో రహస్యెంగా విధసలు న్నరేరితెంచ రడ.
● స్హచరడడి నమాకదోర హెం : న జీ ఆకీమిత ఫ్ారన్్లో గస్ు పో లు ( న జీల రహస్య సైన్నక దళ్ెం)
జలెో డ పడుతున ియ. అనసమాన్నతులనస కాన్ెంట్ేష్
ర న్ కాయెంప్కు తీస్సకళ్లో చితరహిెంస్లు పట్ిు
కాలిే చెంపుతున ియ.
● పారిస్లోన్న న జీ వయతిరవక గూఢచరయ స్ెంస్ి లనస ధేస్ెం చేస్త సన ియ. ఆ స్మయెంలో పారిస్లో
లెండన్కు ఉని ఏకైక స్మాచ ర వయవస్ి నూర్స ఒకారవ.
● తన చసట్య
ు ఉని గూఢచరయ వయవస్ి ధేెంస్ెం చేసరన , తన పై అధకారడలు వెనకిా
వచేేయమన్న ఆదేశిెంచిన నూర్స వినలేదస. పారిస్లో బిరట్న్ గూఢచ రిగా అన్సి త నెై
చూస్సకున ిరడ.
● ద ద పు మూడు నెలలు ఒెంట్ిచేతత ో తన పన్నన్న న్నరేరితెంచిెంద. న జీలకు పట్ుుబడకుెండ
మారడపేరోతో తన స్ాివరాన్ని మారడేకుెంట్య వెళ్ాళరడ.

● కాన్స, స్హచర ఫరెంచ్ సైన్నకుడి దోర హెం వలో ఆమె చివరకు గస్ు పో దళ్ాలకు చికాారడ.
● చితరహిెంస్లు పట్ిు..: గస్ు పో ( న జీల రహస్య సైన్నక దళ్ెం) ద ద పు 10 నెలలు చితరహిెంస్లు
పట్ిునపిట్ికర నూర్స నసెంచి లెండన్కు స్ెంబెంధెంచిన ఒకా రహస్ాయన్ని కూడ వారడ
రాబట్ు లేకపో యారడ. 13 సపు ెంబర్స 1944న న జీల శిబిరెంలో ఆమెనస హతయ చేశారడ.
● అస్మాన త యగెం : నూర్స బిరట్న్ పౌరడరాలు కాదస. కాన్స, ఆ దేశెం కోస్ెం పారణ నేి త యగెం
చేశారడ. అెందసకవ బిరట్న్ వాస్సలు ఇెంకా ఆమెనస గురడతెంచసకుెంట్ున ిరడ.
● ఫరెంచ్ పరభుతేెం కూడ ఆమె త యగాన్ని గురితెంచిెంద. నూర్స పేరడ మీద రెండు స్ాారక కట్ు డ లు
న్నరిాెంచిెంద. యేట్క ఆమె వరిెంతి రోజు ఫరెంచ్ పరభుతేెం పరతేయక కారయకీమాలు న్నరేహిస్త ో ెంద.
● బిరట్న్ పరభుతేెం 1949లో ఆమెకు జార్సా కాీస్ అవారడునస పరకట్ిెంచిెంద.
● లెండన్ సేాార్స గారున్్లో నూర్సఖాన్ విగీహాన్ని పరతిషరుెంచ రడ. ఒక ఆసరయా ముసరో ెం మహిళ్కు
ఇెంగాోెండ్లో ఈ స్ాియ గౌరవెం దకాడెం ఆ దేశ చరితల
ర ో ఇదే మొదట్ిస్ారి.
● బకయెంక్ ఆఫ్ ఇెంగో ెండ్ 2020లో విడుదల చేయబో యే 50 పౌెండో నోట్పై ముఖచితరెం కోస్ెం
పరతిపాదనలు కోరడతూ బహిరెంగ పరకట్న విడుదల చేసరెంద. స్ిెందెంచిన పలువురడ
పరముఖసలు.. నూర్స ఇన యత్ ఖాన్ చితర న్ని ముదెంర చ లెంట్య ఉదయమెం చేపట్కురడ.
฀ పరముఖ కవి, రచయత, విమరశకుడు ద ేన శాసరత ర కనసిమూత

● పరముఖ కవి, రచయత, విమరశకుడు, పో ట్ీ పరీక్షల శిక్షకుడు.. ద ేన శాసరత గ
ర ా స్సపరసరది సలెైన
ద ేదశి న గవశేరశాసరత ర (71) దవెంగతులయాయరడ. కొెంతకాలెంగా అన రోగయెంతో బకధపడుతుని
ఆయన సరకిెందర బకద్ యశోద ఆస్సపతిరలో చికిత్ ప ెందసతూ ఫరబవ
ర రి 26న తెలోవారడజామున
కనసిమూశారడ.
● అధ యపకుడిగా కొలువు : కృష్ాణ జిలాో లిెంగాల గాీమెంలో న్నవసరెంచే కృష్ణ శాసరత ,ర లక్ీాపరస్ని
దెంపతులకు 1948 జూన్ 15న ద ేన శాసరత ర జన్నాెంచ రడ. ఏలూరడలో బీఎసీ్ చదవారడ. ఆెంధర
విద యలయెంలో ఎెంఏ (తెలుగు), న గారడాన విశేవిద యలయెంలో ఎెం.ఫరల్ ఉతీత రడణలయాయరడ.
ఉస్ాాన్నయా విశేవిద యలయెంలో పీజీ డిపో మో ఇన్ లిెంగిేసరుక్్ చదవారడ. 1972 నసెంచి
అమలాపురెంలోన్న ఎస్కవబీఆర్స కళ్ాశాలలో తెలుగు అధ యపకుడిగా, రీడర్సగా ఉదో యగెం చేశారడ.
తరాేత హైదరాబకద్లోన్న గాెంధీనగర్సలో సరిరపడు రడ. కవి, రచయత, విమరశకుడిగా ఖాయతి
ప ెంద రడ.

● తేట్ తెలుగుపై ఎెంత మకుావయ..: శాసరత ర తెలుగు భకష్నస విపరీతెంగా ఆరాధెంచేవారడ. ‘మన
తెలుగు తెలుస్సకుెంద ెం’, ‘మాట్లెంట్ే మాట్లా?’, ‘ఇదీ మన తెలుగు’, ‘మన తెలుగు
వెైభవెం’, ‘తెలుగు జిలుగు’ పుస్త కాలు రాశారడ. పరపెంచ తెలుగు మహాస్భల పరతేయక స్ెంచికకు
విమరశ వాయస్ాలు రాశారడ. మొతత ెం 80 పుస్త కాలు, వెందల వాయస్ాలనస రచిెంచ రడ. వివిధ
దేశాలనస పరయట్ిెంచి వచిేన తరాేత ఆయా దేశాలకు స్ెంబెంధెంచిన విశరష్ాలనస తెలియచేసే
అెంశాలతో అనేక వాయస్ాలు రాశారడ. స్ాహితయ విమరశలనస న్నకాచిేగా చేసేవారడ.
● పో ట్ీ పరీక్షల రచనలకు పట్ిుెంద పేరడ : సరవిల్్, గూ
ీ ప్్ విద యరడిలకు అధయయన స్ామగిీ (స్ు డీ
మెట్ీరియల్) రచనలోో ఆయనద అెందెవేసరన చెయయ. పో ట్ీ పరీక్షల కోస్ెం ఆయన రాసరన
పుస్త కాలనస చదసవుకున్న ఐఏఎస్, ఐపీఎస్, గూ
ీ ప్ ఉదో యగాలనస స్ాధెంచిన వారెందరో
ఉన ిరడ. ఎెంపీడీఓ మెట్ీరియల్, ఆెంధర స్ాహితయెం, వాయస్లహరి, గూ
ీ ప్-2 తెలుగు, తెలుగు
వెలుగు (కిేజ్), డీఎస్సీ తెలుగు పెండిట్, పో ట్ీ పరీక్షల తెలుగు, స్మగీ తెలుగు స్ాహితయెం,
తెలెంగాణ పారచీన కవితేెం, తెలెంగాణ స్ాహితీ స్ెంపద వెంట్ివి రచిెంచ రడ.
฀ ‘ఫయయచర్స ఆఫ్ నేచర్స’గా ప ర ఫస్ర్స

● స్ముదర జీవుల పరిరక్షణ కోస్ెం కృషర చేస్త సని అశోకా యూన్నవరి్ట్ీ ప ర ఫస్ర్స దవయ కరాిడ్
పరతిష్ాాతాక ‘ఫయయచర్స ఆఫ్ నేచర్స’ అెంతరాాతీయ పురస్ాారాన్నకి ఎెంపరకయాయరడ. త నస చేపట్ిున
‘ఇన్సీజన్ ఫరష్’ పారజకుు ద ేరా కోరమాెండల్ తీరెం వెెంబడి స్ రచేపల అవాెంఛన్సయ
మరణ లనస ఆమె విజయవెంతెంగా తగిుెంచగలిగారడ. నెదరాోెండ్్లో మే 3న న్నరేహిెంచనసని
కారయకీమెంలో ఆమె అవారడుతో పాట్ు ద ద పు రూ.41లక్షల నగదస అెందసకుెంట్కరడ.
● అట్వీ, జెంతు, వృక్షజాతులనస కాపాడేెందసకు విశరష్ కృషర చేస్త సని ముగుురికి ఈ
పురస్ాారాన్ని ఏట్క పరద నెం చేస్త ారడ. ఈస్ారి మొతత ెం 125 దరఖాస్సతలనస పరిశ్రలిెంచిన
న్నపుణుల కమిట్ీ దవయతో పాట్ు బరజి
ర ల్కు చెెందన ఫరాిెండ అబకర, రడవాెండ కు చెెందన ఎన్
సెంగిమననస ఎెంపరక చేసరెంద. కాగా, దవయ ఈ అవారడుకు ఎెంపరకైన తొలి భకరతీయ మహిళ్
฀ గిన్సిస్ రికారడు స్ాధెంచిన వికట్ కరపర్స

ర యా మహిళ్ల కిక
ీ ట్ జట్ుు వికట్ కరపర్స అలిస్ా్ హీలే గిన్సిస్ వరల్ు రికారడు నెలకొలాిరడ.
డోర నో స్హాయెంతో 80 మీట్రో ఎతు
త నసెంచి విసరరిన బెంతిన్న కళ్లోచెదరవ రీతిలో
ఒడిసరపట్ుుకోవడెంతో ఈ ఘనత స్ాధెంచ రడ.

● మెల్బో ర్సి కిక
ీ ట్ గౌీెండ్లో జరిగిన ఈ ఫీట్లో కిక
ీ ట్ ఆసేులి
ర యా స్భుయలు, ఐసీసీ, గిన్సిస్
అధకారడలు పాలగున ిరడ. హీలే తొలి రెండు పరయత ిలోో విఫలమవేగా మూడో పరయతిెంలో
స్ఫలమయాయరడ. దీెంతో అలిస్ా్ హీలేకు గిన్సిస్ వరల్ు రికారడు స్ాధెంచినట్ుు అధకారడలు
ధృవపతరెం అెందెంచ రడ. అెంతకముెందస 64 మీట్రో ఎతు
త నసెంచి విసరరిన బెంతిన్న
అెందసకోవడెంలో విఫలమెైన హీలే 80 మీట్రో కాయచ్ రికారడునస స్ాధెంచడెం విశరష్ెం.
● 2016లో ఈ రికారడునస ఇెంగో ెండ్ కిక
ీ ట్ర్స కిస్
ీ ు న్ నెలకొలిగా.. త జాగా ఆ రికారడునస హీలే
అధగమిెంచ రడ. ఇలాెంట్ి పరయోగాలనస తొలుత ఇెంగో ెండ్ మాజీ స్ారథ న సరర్స హయసే్న్
పరయతిిెంచ డు. లార్సు్ మెైద నెంలో 49 మీట్రో ఎతు
త నసెంచి విసరరిన బెంతిన్న అెందసకున ిడు.
฀ గోోబల్ ట్ీచర్స పజ్

ైర రవస్సలో స్ేరూప్ రావల్
● భకరత్కు చెెందన నట్ి, ఉపాధ యయురాలు స్ేరూప్ రావల్ వరీా ఫ్ౌెండేష్న్ గోోబల్ ట్ీచర్స పజ్
ైర
రవస్సలో ట్కప్ 10 ఫైనలిస్సులో స్ాినెం స్ెంపాదెంచ రడ. బో ధనలో వినూతి పది తులు
అవలెంభిెంచడెం ద ేరా భకరతీయ స్మాజెంలోన్న పరలోలలో నెైపుణ యభివృది న్న పెంచేెందసకు
చేసరన కృషరకి గానస ఆమె పేరడ జాబిత లో చేరాేరడ. స్ేరూప్ పరస్త సతెం గుజరాత్లోన్న లావడ్
పైమ
ర రీ పాఠశాలలో పన్నచేస్త సన ిరడ. పరపెంచవాయపత ెంగా 179 దేశాల నసెంచి వచిేన ద ద పు 10
వేల న మినేష్నో నసెంచి ఆమె పేరడ ఎెంపరక కావడెం విశరష్ెం. వచేే నెల దసబకయ్లో గోోబల్
ఎడుయకవష్న్ అెండ్ సరాల్్ ఫ్ో రమ్స (జీఈఎస్ఎఫ్) విజవతకు ఈ అవారడునస అెందజవయనసెంద.
విజవతకు రూ.7 కోట్ో పజ్
ైర మన్స అెందజవస్త ారడ.
฀ బీసీసీఐ అెంబుడ్్మన్గా డీకవ జైన్

● బీసీసీఐ అెంబుడ్్మన్గా స్సపీరెంకోరడు మాజీ న యయమూరిత డీకవ జైన్ న్నయమితులయాయరడ.
బీసీసీఐ కొతత రాజాయెంగెం న్నబెంధనల పరకారెం స్రోేనిత న యయస్ాినెం జైన్ పేరడనస ఖరారడ
● బీసీసీఐ, రాష్ు ర స్ెంఘాలు, ఐపీఎల్ ఫ్ారెంఛెైజీలు, ఆట్గాళ్ో కు స్ెంబెంధెంచిన వివాద లనస
అెంబుడ్్మన్ పరిష్ారిెంచ లి్ వుెంట్ుెంద. ఓ ట్ీవీ ష్ో లో మహిళ్ల పట్ో అనసచిత వాయఖయలు
చేసరన హారిీక్ పాెండయ, కవఎల్ రాహయల్లకు కూడ ఆయన శిక్షలు ఖరారడ చేస్త ారడ. మరోవెైపు
బీసీసీఐ పరిపాలకుల కమిట్ీ (సీఓఏ) మూడో స్భుయడిగా లెఫ్ు న
ర ెెంట్ జనరల్ రవి తొడెు నస
స్సపీరెంకోరడు న్నయమిెంచిెంద.

฀ కృష్ాణ బో రడు ఛెైరాన్గా గుపాత
● కృష్ాణ నదీయాజమానయ బో రడు (కవఆర్సఎెంబీ) ఛెైరాన్గా డ కుర్స ఆర్సకవ గుపాతనస కవెందర జలవనరడల
మెంతిరతేశాఖ న్నయమిెంచిెంద. పరస్త సతెం ఆయన పో లవరెం పారజకుు అథ రిట్ీ(పీపీఏ) స్భయ
కారయదరిశగా ఉన ిరడ. ఇపిట్ివరకు కవఆర్సఎెంబీకి ఛెైరాన్గా ఉని జైన్ స్ాినెంలో గుపాతకు చోట్ు
కలిిెంచ రడ.
฀ బీడీఎల్ కొతత సీఎెండీగా సరది రి మిశాీ

● రక్షణ మెంతిరతే శాఖ స్ారథ్యెంలోన్న పరభుతే రెంగ స్ెంస్ి అయన భకరత్ డెైనమిక్్ లిమిట్ెడ్
(బీడీఎల్) నూతన ఛెైరాన్, ఎెండీగా (సీఎెండీ) సరది రి మిశాీ న్నయమితులయాయరడ. మారిే
1న ఆయన పదవీ బకధయతలు చేపట్కురడ. మూడు దశాబకీల కిత
ీ ెం భకరత నౌకాదళ్ెంలో
ఎలకిురకల్ విభకగెంలో అధకారిగా చేరిన ఆయన కమడో ర్స స్ాియకి ఎదగారడ.
● నౌకాదళ్ెం నసెంచి పదవీ విరమణ చేసరన తరాేత హైదరాబకద్లోన్న ఈసీఐఎల్లో జనరల్
మేనేజర్సగా పన్నచేశారడ. త జాగా ఇపుిడు బీడీఎల్ సీఎెండీ అయాయరడ. లోన వాలాలోన్న
పరతిష్ాాతాకమెైన న వెల్ అకాడమీ అెండ్ న వెల్ కాలేజ్ ఆఫ్ ఇెంజిన్సరిెంగ్లో ఆయన
చదసవుకున ిరడ. ఎలకిురకల్ ఇెంజన్సరిెంగ్లో బీట్ెక్ తరాేత ఎెంఎస్ఈ (డిఫన్్ స్ు డీస్),
మాస్ు ర్స ఆఫ్ మేనేజ్మెెంట్ సైన్్ అభయసరెంచ రడ.
฀ యెస్ బకయెంక్ ఎెండీ, సీఈఓగా రవ్న్సత్ గిల్ బకధయతల సీేకారెం

● యెస్ బకయెంక్ మేనేజిెంగ్ డెైరకుర్స, ముఖయకారయన్నరాేహణ ధకారి (సీఈఓ)గా రవ్న్సత్ గిల్
బకధయతలు సీేకరిెంచ రడ. ‘ఆర్సబీఐ ఇచిేన అనసమతి పరకారెం 2022 ఫరబవ
ర రి 28 వరకు
మూడేళ్ో పాట్ు ఆయన పదవిలో కొనస్ాగనసన ిరడ’ అన్న యెస్ బకయెంక్ ఎకవ్ఛెంజీలకు
స్మాచ రెం ఇచిేెంద.
฀ విశే హిెందీ స్ెంస్ాిన్ చీఫ్ పాయట్రన్గా యారో గడు

● విశే హిెందీ స్ెంస్ాిన్ చీఫ్ పాయట్రన్గా ఆచ రయ యారో గడు లక్ీాపరస్ాద్నస న్నయమిస్ూ
త స్ెంస్ాిన్
వయవస్ాిపక అధయక్షుడు శరణఘ య్ ఉతత రడేలు జారీ చేశారడ. కనడ కవెందరెంగా పన్న చేసే స్ెంస్ాిన్
పరపెంచ వాయపత ెంగా హిెందీ భకష్, స్ాహిత యభివృది కి కృషర చేస్త ో ెంద.

฀ అభినెందన్'నస విడుదల చేసన
ర పాక్
● శతుర దేశ యుది విమాన న్ని తరడముతూ స్రిహదసీ ద ట్ి వెళ్లో పాకిస్త ాన్కు చికిాన భకరత
వెైమాన్నక దళ్ పైలట్ అభినెందన్ వరిమాన్ స్సరక్ితెంగా స్ేదేశెం చేరడకున ిరడ.
● పాకిస్త ాన్ అధకారడలు అభినెందన్నస మారిే 1న అట్కురీ-వాఘా స్రిహదసీలో భకరత
అధకారడలకు అపిగిెంచ రడ. పాకిస్త ాన్ పరతీకార ద డులిి తిపరికొట్ేు కీమెంలో ఫరబవ
ర రి 27న
పీఓకవలో మిగ్-21 విమానెం కూలిపో య అభినెందన్ పాకిస్త ాన్ బలగాలకు దొ రికిపో యారడ.
฀ అభినెందన్కు ‘భగవాన్ మహావీర్స’ పురస్ాారెం

● పాకిస్ి ాన్ యుది విమాన న్ని కుపికూలిేన వెైమాన్నక వీరడడు అభినెందన్ వరిమాన్కు
‘భగవాన్ మహావీర్స అహిెంస్ా పురస్ాారాన్ని’ అఖిల భకరత దగెంబర్స జైన్ మహాస్మితి
పరకట్ిెంచిెంద. ఈమేరకు ఆ స్ెంస్ి చెైర్సపర్న్ మణీెందర్స జైన్, మహారాష్ు ర విభకగెం కన్సేనర్స
పారస్ లగహాడే మారిే 3న ఓ పరకట్న విడుదల చేశారడ. పురస్ాారెం కిెంద రూ.2.51 లక్షల
నగదస పారితోషరకెం, జాాపరక అెందెంచనసనిట్ు
฀ మిజోరెం గవరిర్స రాజశరఖరన్ రాజీన మా

● మిజోరెం గవరిర్స కుమానెం రాజశరఖరన్ తన పదవికి రాజీన మా చేశారడ. మిజోరెం గవరిర్స
గా న్నయమితులెైన పద నెలలోోపే ఆయన రాజీన మా చేయడెం గమన రహెం. రాజశరఖరన్
రాజీన మానస రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్ ఆమోదెంచినట్ు
ో రాష్ు ప
ర తి భవన్ అధకార పరతిన్నధ
తెలిపారడ. అస్ో ెం గవరిర్స జగదీష్ముఖికి మిజోరెం గవరిర్సగా అదనపు బకధయతలు
అపిగిెంచ రడ.
฀ జసరుస్ ఏకవ సరకిీ పదవీవిరమణ

● స్సపీరెంకోరడు న యయమూరిత జసరుస్ ఎ.క.సరకిీ మారిే 6న పదవీవిరమణ చేశారడ. సీన్నయర్స
ఐపీఎస్ అధకారి అలోక్ కుమార్స వరానస సీబీఐ డెైరకుర్స పదవి నసెంచి ఉద ేస్న పలికిన
పరధ న్న అధయక్షతన ఏరిడిన అతుయనిత స్ాియ అధకార కమిట్ీలో జసరుస్ ఏకవ సరకిీ స్భుయడిగా
ఉని విష్యెం విదతమే. స్సపీరెంకోరడు బకర్స అస్ో సరయేష్న్ ఆధేరయెంలో జరిగిన వీడో ాలు
స్భలో ఆయన మాట్కోడుతూ భకవయదేేగాన్నకి గురయాయరడ. వృతిత పరెంగా తనకు స్హకరిెంచిన
వారెందరికర కృతజా తలు తెలిపారడ.

฀ జసరుస్ రామస్ాేమి కనసిమూత
● స్సపీరెంకోరడు మాజీ న యయమూరిత, ఉమాడి ఆెంధరపద
ర ేశ్ హక
ై ోరడు మాజీ న యయమూరిత జసరుస్
కట్ికితల రామస్ాేమి (87) కనసిమూశారడ.
● స్తేరెం తీరడిలు: జసరుస్ రామస్ాేమి పశిేమగోద వరి జిలాో భట్ో మగుట్యరడ గాీమెంలో
మెంగమా, చిట్ు యయ దెంపతులకు 13 జులెై 1932లో జన్నాెంచ రడ. మారవురడలో పదో తరగతి
వరకు చదసవుకున ిరడ. భీమవరెంలో డిగీ పయరితచేశారడ. ఆెంధర విశేవిద యలయెంలో ఎెంఏ,
బకయచిలర్స ఆఫ్ లా చదవారడ. 1956లో హైదరాబకద్కు వచిే న యయవాద వృతిత న్న
ఆరెంభిెంచ రడ. 1982లో ఉమాడి ఆెంధరపద
ర ేశ్ హైకోరడులో న యయమూరితగా బకధయతలు
చేపట్కురడ. 1989లో స్సపీరెంకోరడు న యయమూరితగా న్నయమితులెై 1997లో పదవీవిరమణ
చేశారడ.
● 1997-2003 వరకు జాతీయ మానవ హకుాల కమిష్న్ స్భుయడిగా బకధయతలు
న్నరేహిెంచ రడ.
฀ యుఎన్డీపీ స్ౌహారీర రాయబకరిగా పద ాలక్ిా

● భకరత స్ెంతతికి చెెందన మోడల్, ట్ీవీ వాయఖాయత, పాకశాస్త ర న్నపుణురాలు, రచయతిర
పద ాలక్ిా ‘ఐకయరాజయ స్మితి అభివృది కారయకీమెం’(యుఎన్డీపీ) స్ౌహారీర రాయబకరిగా
న్నయమితులెైన రడ.
● యుఎన్డీపీ మారిే 7న ఈ మేరకు ఒక పరకట్న విడుదల చేసరెంద. మహిళ్ాలోకెం
ఎదసరొాెంట్ుని వివక్ష, అస్మానతలపై యుఎన్డీపీ చేస్త సని పో రడకు, లక్షయస్ాధనకు
స్ౌహారీర రాయబకరిగా ఆమె మదీ తు కూడగడత రడ.
฀ వెైవీయూ ఆచ రడయడికి పరతిష్ాాతాక లెండన్ సీకెం పురస్ాారెం

● కడప యోగి వేమన విశేవిద యలయెం మెట్ీరియల్ సైన్్ అెండ్ న నోట్ెకాిలజీ ఆచ రడయలు
ఎెంవీ శెంకర్సకు పరతిష్ాాతాకమెైన రాయల్ స్ సైట్ీ ఆఫ్ కమిసీు ర అెందెంచే సీకెం (చ రుడ్ కమిస్ు )
పురస్ాారెం లభిెంచిెంద.
● దీెంతో రాష్ు ెంర లో సీకెం పురస్ాారెం అెందసకొని తొలి ఆచ రడయడిగా, పరిశోధకుడిగా ఆయన
రికారడు స్ృషరుెంచ రడ. రస్ాయన విజాాన శాస్త ెంర లో అెంకితభకవెంతో పరిశోధన స్ాగిెంచినెందసకు,
12 నెైపుణయత గుణ లనస పరీక్ిెంచి అన్నిెంట్ిలో పరతిభ చూపడెంతో ఈ పురస్ాారెం
వరిెంచిెంద.

฀ కానే ట్నకా @ 116
● పరపెంచెంలో జీవిెంచి ఉనివారిలో అతయెంత పదీ వయస్సారాలిగా జపాన్కు చెెందన 116 ఏళ్ో
కానే ట్నకా గిన్నిస్ రికారడులకకాారడ. ఆమె న్నవాస్ పారెంతమెైన ఫకూవయకాలోన్న ఓ నరి్ెంగ్
హో మ్సలో న్నరేహిెంచిన కారయకీమెంలో గిన్నిస్ స్ెంస్ి గురితెంపు ధసరవీకరణనస అెందజవసరెంద.
● ట్నకా 1903 జనవరి 2న జన్నాెంచ రడ. తన తలిో దెండురల 8 మెంద స్ెంత నెంలో ఆమె ఏడో
బిడు . 1922లో హిడేవయ ట్నకానస వివాహమాడ రడ. వారికి నలుగురడ పరలోలు కాగా మరో
బిడు నస దతత త తీస్సకున ిరడ.
฀ స్సపీరెంకోరడు ల్దగల్ స్రీేసస్ కమిట్ీ ఛెైరాన్గా జసరుస్ ఎన్వీ రమణ

● స్సపీరెంకోరడు ల్దగల్ స్రీేసస్ కమిట్ీ ఛెైరాన్గా స్సపీరెంకోరడు న యయమూరిత జసరుస్ ఎన్వీ రమణ
న్నయమితులయాయరడ. ఈ మేరకు కవెందర న యయ శాఖ ఉతత రడేలు జారీ చేసరెంద.
స్సపీరెంకోరడుకు వచేే కవస్సలోో పేదలకు అవస్రమెైన న యయ స్ాయెం చేసే బకధయతనస ఈ
కమిట్ీ చూస్సతెంద.
● స్రోేనిత న యయస్ాిన జడీాలో ో 3వ అతయెంత సీన్నయర్స న యయమూరితకి ఈ కమిట్ీ ఛెైరాన్
బకధయతలు అపిగిెంచడెం అనవాయతీగా వస్ోత ెంద. అెందసలో భకగెంగానే ఇపుిడు జసరుస్ ఎన్
వీ రమణనస ఛెైరాన్గా న్నయమిెంచ రడ.
● పేద కక్ిద రడలకు ఉచిత న యయ స్ాయెం చేయడెం, వారికి తగిన న యయెం జరిగవలా చట్కులు,
పథ్కాలు, అవకాశాలపై అవగాహన కలిిెంచడెం లాెంట్ి వాట్ిన్న ఈ కమిట్ీ పరయవేక్ిస్త సెంద.
తమకు న యయ స్ాయెం కావాలన్న ఎవరైన దరఖాస్సత చేస్సకుెంట్ే వారికి తొలుత డెైరీ నెెంబర్స
ఇస్ాతరడ. వారడ స్మరిిెంచిన దస్ాతవేజులన్సి స్రిగా ఉెంట్ే స్దరడ వయకితకి అరహత ఉెంద ? లేద ?
అని బకధయతనస సీ్రన్నెంగ్ కమిట్ీకి అపిగిస్త ారడ. అరహత ఉెందన్న కమిట్ీ తేలిసేత , స్దరడ వయకిత
న యయ స్ాయెం ప ెందకముెందస స్సపీరెంకోరడులో ఎలాెంట్ి కవస్స ద ఖలు చేయలేదన్న న్నరాిరిస్త ూ
స్సపీరెంకోరడు రిజిసీు ర నసెంచి ల్దగల్ స్రీేసస్ కమిట్ీ ఒక ధసరవపతరెం తీస్సకుెంట్ుెంద. ఒక వేళ్
దరఖాస్సతద రడడు అపిట్ికవ స్సపీరెంకోరడులో కవస్స ద ఖలు చేసర ఉెంట్ే అతన్న దస్ాతవేజులన్సి
కమిట్ీ వెనకుా ఇచేేస్సతెంద. ఒక వేళ్ చేయకపో తే ఈ ల్దగల స్రీేసస్ కమిట్ీ పరట్ిష్న్
ద ఖలు చేయడ న్నకి అడొ ేకవట్ పాయనల్నస న్నయమిస్సతెంద. ఆ అడొ ేకవట్ే పరట్ిష్న్ ద ఖలు
చేస్త ారడ. కవస్స వివరాలనస ల్దగల్ స్రీేసస్ కమిట్ీ ఎపిట్ికపుిడు దరఖాస్సతద రడడికి
అెందజవస్త సెంద. స్సపీరెంకోరడులో ఆ కవస్స ఎపుిడు విచ రణకు వస్సతెంద, విచ రణ ఏ స్ాియలో

ఉెందనిద ఎపిట్ికపుిడు చెబుతుెంద. విచ రణ ముగిసేెంత వరకూ స్దరడ
దరఖాస్సతద రడడి కవస్స పరయవేక్షణ బకధయతనస ఈ ల్దగల్ స్రీేస్ కమిట్ీయే పరయవేక్ిస్త సెంద.
฀ రూ.52,750 కోట్ో షేరో డ ఫ్ౌెండేష్న్కు కవట్కయెంచిన అజీమ్స పేరమ్సజీ

● విపో ర ఛెైరాన్ అజీమ్స పేరమ్సజీ మరోస్ారి తన ద తృతేెం చ ట్ుకున ిరడ. విపో ర లో తన 34
శాతెం షేరోనస అజీమ్స పేరమ్సజీ ఫ్ౌెండేష్న్కు విరాళ్ెంగా పరకట్ిెంచ రడ. ఆయన న్నయెంతరణలో
ఉని పలు స్ెంస్ి ల వదీ ఉని షేరో డ ఇవి. వీట్ి విలువ ద ద పు రూ.52,750 కోట్ు
ో వరకు
ఉెంట్ుెందన్న ఒక పరకట్న వెలోడిెంచిెంద.
● ద తృతే కారయకలాపాలు న్నరేహిెంచే అజీమ్స పేరమ్సజీ ఫ్ౌెండేష్న్కు పేరమ్సజీనే ఛెైరాన్గా
ఉన ిరడ. దీన్న కారయకలాపాల కోస్ెం ఉపయోగిెంచే ద తృతే న్నధకి పేరమ్సజీ గతెంలో కూడ
షేరో డ, ఆస్సతల రూపెంలో కొెంత మొతత న్ని కవట్కయస్ూ
త వచ ేరడ. ఇపుిడు త జాగా
కవట్కయెంచిన రూ.52,750 కోట్ో తో కలిపరతే ఆ విలువ రూ.1.45 లక్షల కోట్ో కు చేరిెందన్న ఓ
పరకట్న వెలోడిెంచిెంద. ఈ షేరో డ, ఆస్సతలపై వచేే ఆరిిక పరయోజన లతో ఫ్ౌెండేష్న్ ద తృతే
కారయకలాపాలనస న్నరేహిస్త ో ెంద.
฀ శకితమెంతమెైన జడిా పదవికి న్నయోమీ రావు ఎెంపరక

● భకరత-అమెరికన్ న యయవాద న్నయోమీ రావు శకితమెంతమెైన ఫడరల్ జడిాగా
ఎెంపరకయాయరడ. ఈ మేరకు అమెరికా సనేట్ ఆమోదెం తెలిపరెంద. న్నయోమీ రావు డీసీ
స్రూాూట్ అపీళ్ో కోరడులో జడిాగా న్నయమితులయాయరడ. దేశెంలో శకితమెంతమెైన ధరాాస్న లోో
ఇద ఒకట్ి. అమెరికా స్సపీరెం కోరడు తరాేతి స్ాినెంలో ఇద ఉెంద.
● న్నయోమీ న్నయామకాన్ని సనేట్ 53-46 ఓట్ో తో ఆమోదెంచిెంద. వివాద స్ిద బరట్
ర కవాన
స్ాినెంలో ఆమె న్నయమితులయాయరడ. న్నయోమీ పరస్త సతెం స్మాచ ర, న్నయెంతరణ
వయవహారాల కారాయలయెంలో అడిాన్నసేుట్
ర ర్సగా వయవహరిస్త సన ిరడ. అెంతకుముెందస ఆమె జారిా
మేస్న్ విశేవిద యలయెంలో న యయశాస్త ర ప ర ఫస్ర్సగా వయవహరిెంచ రడ.
฀ రావత్కు పరమ్స విశిష్ు సేవా మెడల్ పరద నెం

● సైన యన్నకి అెందెంచిన విశిష్ు సేవలకు గురితెంపుగా ఆరీాచీఫ్ బిపరన్ రావత్కు పరమ్స విశిష్ు
సేవామెడల్ పురస్ాారాన్ని పరద నెం చేశారడ. మారిే 14న రాష్ు ప
ర తి భవన్లో ఆయనకు ఈ
పురస్ాారాన్ని రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్ అెందజవశారడ.

● అలాగవ జమూాకశ్రార్సలోన్న కుపాేరా సకాుర్సలో ముగుురడ ఉగీవాదసలనస మట్ుుబరట్ు న
ి 20-జాట్
రజిమెెంట్ మేజర్స తుష్ార్స గౌబకకు రెండో అతుయనిత శౌరయపురస్ాారమెైన కరరత చ
ి కీనస పరద నెం
చేశారడ. ఆరీా సరపాయ వరమ్సపాల్సరెంగ్, సీఆర్సపీఎఫ్ జవానసో రాజవెందర నెైన్, రవీెందర బబబన్
ధన్వాడేలకూ మరణ నెంతర కరరత చ
ి కీ అవారడులిచ ేరడ. సీఆర్సపీఎఫ కు చెెందన 12మెంద
అధకారడలు, జవానో కు శౌరయచకీ పురస్ాారాలు ఇచ ేరడ.
฀ హైదరాబకదీ ఫుట్బకలర్స రహీమ్సపై బయోపరక్

● హైదరాబకద్ ఫుట్బకల్ దగు జెం స్యయద్ అబుీల్ రహీమ్స జీవితెం తెరకకానసెంద. 1950వ
దశకెంలో భకరత ఫుట్బకల్ జట్ుు విజయాలోో కరలకపాతర పో షరెంచిన రహీమ్స జీవితచరితర
ఆధ రెంగా బకల్దవుడ్లో సరన్నమా వస్ోత ెంద. యాక్షన్ హీరో అజయ్ దేవ్గన్ ఈ సరన్నమాలో
రహీమ్స పాతర పో షరెంచనసన ిడు. దక్ిణ ద హీరోయన్ కరరత ి స్సరవశ్.. అజయ్ దేవ్గన్కు జోడీగా
నట్ిెంచనసెంద. అమిత్ శరా దరశకతేెంలో రానసని ఈ చితరెం జూన్లో సట్్పైకి వెళ్ోనసెంద.
బో న్స కపయర్స ఈ బయోపరక్నస న్నరిాస్సతన ిరడ.
฀ వయస్స 16, నోబరల్ శాెంతి బహయమతికి న మినేట్

● సీేడిష్ వాత వరణ కారయకరత గట్
ీ క థ్న్బర్సు (16 )ఇపుడు పరపెంచ దృషరున్న విపరీతెంగా
ఆకరిిస్త ో ెంద. గోోబల్ వారిాెంగ్పై ఆమె చేస్త సని కృషరకిగానస నోబుల్ శాెంతి బహయమతికి
న మినేట్ అయాయరడ. దీెంతో వేలాదమెంద యువతకు పేరరణగా, గోోబల్ ఐకాన్గా న్నలిచ రడ.
మారిే 15వ తేదీన 105 నగరాలోో 1,659 పట్ు ణ లు, నగరాలోో లక్షలాద మెంద విద యరడిలు
భకరీ ఎతు
త న న్నరస్నలకు దగిన నేపథ్యెంలో ఈ పరకట్న వచిేెంద.
● గోోబ్స వారిాెంగ్నస పట్ిుెంచసకోకపో తే పరపెంచ యుది లకు ద రి తీస్సతెంద. వలస్లకు,
స్ెంక్ోభకలకు ఆస్ాారెం ఇచిేనట్ో వుతుెంద. ఇపుిడే ఏదో ఒకట్ి చెయయకపో తే ముపుి
తపిదని ఉదేీశెంతో గట్
ీ క తెంబర్సు చేసరన అలుపరడగన్న పో రాట్కన్ని మేెం గురితెంచ ెం.
పరపెంచవాయపత ెంగా వేలాదమెంద యువకులకు స్ూిరితన్నస్ూ
త థ్న్బర్సు చేపట్ిున పరపెంచ
ఉదయమెం తమాలిి ఆకట్ుుకుెంద.. అెందసకవ నోబుల్ పీస్ అవారడుకి న మినేట్ చేశామన్న
సీేడన్ పరభుతే అధకారడలు పరకట్ిెంచ రడ.
● రికార్సు ఉష్ోణ గీతలతో సీేడన్ ఉడికిపో తుని స్మయెంలో గట్
ీ క థ్ెంబర్సు చేపట్ిున ఉదయమెం దేశెం
మొతత న్సి కదలిెంచిెంద. ఫడ
ైర ే ఫర్స ఫయయచర్స పేరడతో ఇచిేన పరలుపు లక్షలాద మెంద తోట్ి
పరలోలతో పాట్ు పాలకులనస కదలిెంచిెంద. మరోవెైపు గట్
ీ క ఇచిేన పరలుపులో భకగెంగా

మారిే15న పరపెంచవాయపత ెంగా న్నరస్నల రాయల్దల హో రతిత ెంద. దేశ రాజధ న్న నగరెం ఢిల్దో
స్హా, లెండన్, నూయయార్సా, ఇట్ల్ద, సరేట్ా రో ాెండ్, బరలిాయెం, బరరాన్
ి నగరాలోో భకరీ పరదరశనస
న్నరేహిెంచ రడ. స్ాుక్హో ెం లోభకరీ వరిెం నడుమ రాయల్ద కొనస్ాగడెం గమన రహెం
● అెంతేకాదస ఆమె తొమిాద స్ెంవత్రాల వయస్స్లో మూడవ తరగతిలో ఉెండగానే
వాత వరణ మారడిపై పరిశోధనలు చేయడెం పారరెంభిెంచిెంద. గత ఏడు స్ెంవత్రాలుగా
దీనేి కొనస్ాగిస్త ో ెంద. ఆమె తలిో పరముఖ ఒపరా గాయకురాలు మలేన ఎరిన్, తెండిర
నట్ుడు వాెంట్ే థ్న్బర్సు ,. గట్
ీ క, చిని స్ో దరి బీట్క ఆట్ిజెంలతో బకధపడుతునిట్ు
ో
ఎరిమెన్ ఒక పుస్త కెంలో పేరొాన ిరడ. ఈ దెంపతులిదీ రూ తమ కుమారత ఉదయమాన్నకి
పయరిత మదీ తునస అెందెంచడెం విశరష్ెం.
● కాగా 2018 సపు ెంబరడలో జరిగిన పారో మెెంట్రీ ఎన్నికల తరడవాత, 15 ఏళ్ో యన లేన్న
సీేడన్ స్ూాల్గర్సో గట్
ీ క థ్న్బర్సు వాత వరణ మారడిపై పరభుతే స్ిెందననస డిమాెండ్ చేస్త ూ
మూడు వారాలపాట్ు పాఠశాల స్మయెం ముగిసరన తరడవాత పరతిరోజూ సీేడిష్
పారో మెెంట్ు వెలుపల న్నరస్న వయకత ెం చేసరెంద. 2018 లో పార్సాలాెండ్ ష్ూట్ిెంగ్
పరతిస్ిెందనగా అకాడి గన్ చట్కులు వయతిరవకెంగా న్నరస్న చేపట్ిుెంద. ముఖయెంగా ఈ ఏడ ద
జనవరిలో కో మ
ల ేట్ చేెంజ్పై ఐరాస్ న్నరేహిెంచిన స్దస్స్లో మాట్కోడుతూ ‘‘ మీరడ పరలోలు
లాగా పరవరితస్త సన ిరడ, మేమేమీ పరపెంచనేతలిి బతిమలాడడ న్నకి రాలేదస. ఇనేిళ్ూ
ో
మమాలిివిస్ారిెంచ రడ. మీరడ న్నదరపో యారడ. ఇకపై పరజలే పయనసకుెంట్కరెంట్య
రెండువెందల మెంద పరపెంచ నేతలపై ఈ బకలిక న్నపుిలు చెరిగిెంద.
฀ బకక్ర్స ఘన్సచ ెంద్ మృతి

● జాతీయ మాజీ బకకి్ెంగ్ చ ెంపరయన్, స్రీేసస్ సీన్నయర్స విభకగెం బకకి్ెంగ్ చ ెంపరయన్ ఎస్
ఏ ఘన్సచ ెంద్ (74) మారిే 14న రాతిర కనసిమూశారడ. రక్షణశాఖలో వివిధ హో ద లలో పన్న
చేసరన ఆయన వరడస్గా 17 స్ెంవత్రాలు స్రీేసస్కు పారతిన్నధయెం వహిెంచి, 8 స్ారడో
జాతీయ చ ెంపరయన్గా న్నలిచ డు. ఉదో యగెం నసెంచి రిట్ెైర్స అయన తరడవాత ఆయన
గోలగాెండ బకకి్ెంగ్ అస్ో సరయేష్న్ స్ాిపరెంచి యువకులకు బకకి్ెంగ్లో శిక్షణ ఇచ ేరడ.

฀ మనోహర్స పారికర్స అస్త మయెం
● గోవా ముఖయమెంతిర మనోహర్స పారికర్స మారిే 17న కనసిమూశారడ. దీరక
ఘ ాలెంగా
అన రోగయెంతో బకధపడుతుని ఆయన స్ాయెంతరెం 6.40 గెంట్ల పారెంతెంలో తుదశాేస్
విడిచ రడ. ఆయన వయస్స 63 ఏళ్లో. ఆయనకు ఇదీ రడ కుమారడలు.
● న లుగుస్ారడో గోవా ముఖయమెంతిరగా, మూడేళ్ోపాట్ు రక్షణ శాఖ మెంతిరగా విశరష్ సేవలు
అెందెంచ రడ. న్నరాడెంబరత, న్నజాయతీకి న్నలువుట్దీ ెంగా, మితవాద నేతగా పరశెంస్లు
అెందసకున ిరడ. కవెందర పరభుతేెం మారిే 18న స్ెంత పదనెంగా పరకట్ిెంచిెంద. దేశ రాజధ న్నతో
పాట్ు అన్ని చోట్ో క జాతీయ పత కాన్ని అవనతెం చేయనసెంద.
● చినితనెంలోనే ఆర్సఎస్ఎస్ కారయకరత గా చేర,ి కవెందరమెంతిర వరకు ఎదగిన పారికర్స తన జీవన
పరస్ి ానెంలో అడుగడుగున అెంకితభకవెం పరదరిశెంచ రడ. మన ప రడగునే ఉెంట్కరవమో అని
భకవెం కలిగవలా పరలిసేత పలికవ నేతగా ఖాయతి గడిెంచ రడ. ఒకా భకజపాలోనే కాదస, ఇతర
పారీులో ోనూ ఆయనకు అభిమానసలు ఉన ిరడ. ఇదే ఆయనకు విపతు
త పరిష్ాారకరత అని
పేరడనస స్ెంపాదెంచిపట్ిుెంద. కాెంగస్
ీ కెంచసకోట్లాెంట్ి గోవాలో భకజపా బలపడడ న్నకి
కారణభూతమయెంద.
● 1955 డిసెంబరడ 13న మధయతరగతి కుట్ుెంబెంలో జన్నాెంచిన పారికర్స పాఠశాల దశలోనే ఆర్స
ఎస్ఎస్లో చేరారడ. ముెంబయ ఐఐట్ీలో మెట్లరీాలో ఇెంజిన్సరిెంగ్నస చదవినపుిడు కూడ
ఆ అనసబెంధ న్ని వీడలేదస. ఖాకర న్నకారడ ధరిెంచి, లాఠీ పట్ుుకొన్న వారిిక ‘స్ెంచ లన్’లో
పాలగునడ న్ని గరేెంగా భకవిెంచి ఫ్ ట్ోలు తీస్సకునేవారడ. రక్షణ మెంతిరగా ఉనిపుిడు
కూడ ఆర్సఎస్ఎస్ బో ధనలనస త నస మరడవలేదన్స వాట్ి పరభకవెం తగు లేదన్న ఆయన
అెంట్య ఉెండేవారడ. భకరత సైనయెం జరిపరన మెరడపుద డులకు ఈ బో ధనలే కారణమన్న
పరకట్ిెంచ రడ కూడ .
● రాజకరయ దసరెంధరడడు : గోవాలో పారెంతీయ పారీు అయన మహారాష్ు వ
ర ాదీ గోమెంతక్ పారీు
(ఎెంజీపీ) పారబలయెం అధకెంగా ఉని స్మయెంలో ద న్ని అడుుకట్ు వేయడ న్నకి ఆర్సఎస్ఎస్
పరచ రక్గా ఉని పారికర్సనస భకజపా రెంగెంలోకి దెంచిెంద. తొలిస్ారిగా 1994లో పన జీ
నసెంచి పో ట్ీ చేసర అసెంబీో కి ఎన్నికయాయరడ. 1999 జూన్ నసెంచి నవెంబరడ వరకు పరతిపక్ష
నేతగా వయవహరిెంచ రడ.

● 2000 అకోుబరడ 24న తొలిస్ారిగా ముఖయమెంతిరగా బకధయతలు చేపట్కురడ. అయతే పదవీ
కాలెం 2002 ఫరబవ
ర రి 27 వరకవ కొనస్ాగిెంద. 2002 జూన్ 5న మరోస్ారి ముఖయమెంతిరగా
పరమాణసీేకారెం చేశారడ. నలుగురడ భకజపా ఎమెాలేయలు రాజీన మా చేయడెంతో ఆధకయెం
లేక 2005 జనవరి 29న పదవికి రాజీన మా చేశారడ. కాెంగస్
ీ కు చెెందన పరత ప్సరన్హ రాణ
ముఖయమెంతిర అయాయరడ. 2007లో జరిగిన ఎన్నికలోో భకజపాకు తగినెంత మెజారీు
రాకపో వడెంతో కాెంగస్
ీ కు చెెందన దగెంబర్స కామత్ ముఖయమెంతిర అయాయరడ.
● 2012లో మళ్లో పుెంజుకున ిరడ. ఆ ఎన్నికలోో భకజపాకు మొతత ెం 40 స్ాిన లకుగానూ 21
దకాడెం విశరష్ెం. 2014 లోక్స్భ ఎన్నికలోోనూ ఆ హవా కొనస్ాగిెంద. ఆ ఎన్నికలకు
ముెందస గోవాలో జరిగిన భకజపా స్మావేశెంలో పరధ న్న అభయరిిగా మోదీ పేరడనస
పరతిపాదెంచిెంద పారికరవ కావడెం విశరష్ెం. పరధ న్నకిగా మోదీ బకధయతలు చేపట్ిున తరడవాత
ముఖయమెంతిరగా ఉని ఆయనకు రక్షణ మెంతిరతే శాఖ బకధయతలు అపిగిెంచ రడ. ఆ
స్మయెంలో ఉతత ర్సపరదేశ్ నసెంచి రాజయస్భకు పారతిన్నధయెం వహిెంచ రడ.
● 2017లో జరిగిన అసెంబీో ఎన్నికలోో భకజపాకు తగిన మెజారీు రాకపో వడెంతో తిరిగి రాష్ాురన్నకి
వచిే గోవా ఫ్ారేర్సు పారీు, ఎెంజీపీల స్హకారెంతో పరభుత ేన్ని ఏరాిట్ు చేశారడ. చివరివరకు
స్మరితనస న్నరూపరెంచసకున ిరడ.
● తుద క్షణెం వరకు పరజాసేవలోనే.: తీవర అన రోగాయన్నకి గురయనపిట్ికర పారికర్స తుద శాేస్
వరకు పరజాసేవలోనే జీవిత న్ని గడిపారడ. 2018 ఫరబవ
ర రిలో కోోమ గీెంధ చికిత్ న్నమితత ెం
ముెంబయలోన్న ల్దలావతి ఆస్సపతిరలో చేరారడ. అనెంతరెం మారిే మొదట్ి వారెంలో అమెరికా
వెళ్లో జూన్ వరకు అకాడి ఆస్సపతిరలో ఉన ిరడ. జులెై 19 నసెంచి ఆగస్సు 3 వరకు జరిగిన
అసెంబీో శ్రతకాల స్మావేశెంలో పాలగున ిరడ. రెండో విడత చికిత్ కోస్ెం ఆగస్సు 10న
అమెరికా వెళ్లో తిరిగి ఆగస్సు 22న వచ ేరడ. సపు ెంబరడ 15న దల్దో లోన్న ఎయమ్స్లో చేరి నెల
రోజుల పాట్ు చికిత్ ప ెంద రడ. అకాడ నసెంచే అధకారిక కారయకీమాలనస న్నరేహిెంచ రడ.
రెండునిర నెలల విరామెం తరడవాత ఈ ఏడ ద జనవరి 2న ముఖయమెంతిర కారాయలయాన్నకి
వచిే అెందరీి ఆశేరయపరిచ రడ.
● జనవరి 27న మెండో వి నదపై న్నరిాెంచిన వెంతెన పారరెంభోత్వెంలో పాలగున ిరడ. జనవరి
29 నసెంచి జరిగిన అసెంబీో స్మావేశాలోో పాలగున్న మరడస్ట్ి రోజున బడెాట్నస పరవేశపట్కురడ.
అసెంబీో స్మావేశాల చివరి రోజైన జనవరి 31న తిరిగి దల్దో వెళ్లో ఎయమ్స్లో చేరారడ. ఫరబవ
ర రి

9న అమిత్ ష్ాతో కలిసర బూత్స్ాియ కారయకరత ల స్మావేశెంలో పాలగున ిరడ. చివరి రోజులోో
పరయవేట్ు న్నవాస్ెంలో ఉెంట్య గోవా వెైదయ కళ్ాశాలలో చికిత్ ప ెంద రడ.
฀ తొలి లోక్పాల్గా జసరుస్ పరన కి చెందర ఘోష్

● భకరత తొలి లోక్పాల్గా స్సపీరెం కోరడు మాజీ న యయమూరిత జసరుస్ పరన కి చెందర ఘోష్
న్నయమితులయాయరడ. ఈ మేరకు రాష్ు ప
ర తి భవనెం మారిే 19న ఒక అధకారిక పరకట్ననస
● పారా మిలట్రీ దళ్మెైన ‘స్శస్త ర సీమా బల్’ (ఎస్ఎస్బీ) మాజీ అధపతి అరేన
రామస్సెందరెం, మహారాష్ు ర మాజీ పరధ న కారయదరిశ దనేశ్ కుమార్స జైన్తోపాట్ు మహెందర
సరెంగ్, ఇెందర్సజీత్ పరస్ాద్ గౌతమ్సలు లోక్పాల్లో న న్ జుయడిషరయల్ స్భుయలుగా
న్నయమితులయాయరడ. జసరుస్ దల్దప్ బి భోస్లే, జసరుస్ పరదీప్ కుమార్స మహెంతి, జసరుస్
అభిలాష్ా కుమారి, జసరుస్ అజయ్ కుమార్స తిరపాఠిలు జుయడిషరయల్ స్భుయలుగా
ఎెంపరకయాయరడ.
● పరధ న మెంతిర నరవెందర మోదీ నేతృతేెంలోన్న ఎెంపరక కమిట్ీ ఈ పేరోనస సరఫ్ారడ్ చేయగా,
రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్ వీట్ికి ఆమోదెం తెలిపారడ. పదవీ బకధయతలు చేపట్ిున రోజు
నసెంచి వీరి న్నయామకాలు అమలోోకి వస్ాతయన్న అధకారిక పరకట్న పేరొాెంద.
● జసరుస్ పరన కి చెందర ఘోష్ 2017 మేలో స్సపీరెం కోరడు న యయమూరితగా పదవీ విరమణ
ప ెంద రడ. అదే ఏడ ద జూన్ 29 నసెంచి ఆయన జాతీయ మానవ హకుాల కమిష్న్
స్భుయడిగా వయవహరిస్త సన ిరడ. ఆయన గతెంలో ఆెంధరపద
ర ేశ్ ఉమాడి హైకోరడుకు పరధ న
న యయమూరితగా కూడ పన్నచేశారడ. జుయడిషరయల్ కమిట్ీ స్భుయడెైన జసరుస్ దల్దప్ బి భోస్లే
కూడ ఇదే న యయస్ాినెంలో త త ాలిక పరధ న న యయమూరితగా వయవహరిెంచ రడ.
● ఏమిట్ీ లోక్పాల్? : కవెందర స్ాియలో లోక్పాల్నస, రాష్ు ర స్ాియలో లోకాయుకత
న్నయామకాన్నకి ఉదేీశిెంచిన లోక్పాల్, లోకాయుకత చట్ు ెం 2013లో ఆమోదెం ప ెందెంద. పబిో క్
స్రేెంట్ో లో కొన్ని విభకగాల వారిపై వచేే అవిన్సతి కవస్సలపై దృషరుపట్ు డెం వీట్ి విధ.
● లోక్పాల్ కమిట్ీలో ఒక ఛెైరాన్, గరిష్ాెంగా 8 మెంద స్భుయలు ఉెండ లి. వీరిలో నలుగురడ
జుయడిషరయల్ స్భుయలెై ఉెండ లి.
● లోక్పాల్లో కన్సస్ెం 50 శాతెం మెంద ఎసీ్, ఎసీు, ఓబీసీ, మెైన రీు, మహిళ్ా విభకగాన్నకి
చెెందనవారై ఉెండ లి.

● ఛెైర్సపర్న్, ఇతర స్భుయలు ఐదేళ్ో ల లేద 70 ఏళ్లో వయస్స వచేేవరకూ పదవులోో
కొనస్ాగుత రడ.
● ఛెైరాన్ జీత భత యలు భకరత న యయమూరిత తరహాలోనే ఉెంట్కయ.
● స్భుయల జీత భత యలు స్సపీరెం కోరడు న యయమూరడతలకు ఇచేే రీతిలో ఉెంట్కయ.
฀ గోవా కొతత ముఖయమెంతిరగా పరమోద్ స్ావెంత్ పరమాణసీేకారెం

● గోవా కొతత ముఖయమెంతిరగా భకజపా ఎమెాలేయ పరమోద్ స్ావెంత్(46) మారిే 19న అరిరాతిర
పరమాణ సీేకారెం చేశారడ. భకజపా మితరపక్ాల మధయ తీవరస్ి ాయలో జరిగిన స్ెంపరదెంపుల
అనెంతరెం కొతత పరభుతేెం ఏరాిట్ుకు మారు ెం స్సగమమెైెంద.
● మారిే 18న పరమాణసీేకార కారయకీమాన్ని పలుమారడో వాయద వేసరన అనెంతరెం మారిే
19 అరిరాతిర 1.50కు రాజ్భవన్లో స్ావెంత్తో గవరిర్స మృదసలాసరనహ పరమాణసీేకారెం
฀ ఎన్నికల పరచ రకరత గా ట్కరన్్జెండర్స

● భకరత ఎన్నికల చరితల
ర ో ఒక పురోగతితో కూడిన అడుగు పడిెంద. దేశెంలో
మొట్ు మొదట్ిస్ారిగా ఒక ట్కరన్్జెండర్సనస ఎన్నికల పరచ రకరత గా న్నయమిెంచ రడ. గౌరీ
స్ావెంత్ (38) అనే ట్కరన్్జెండర్సనస ఎన్నికల పరచ రకరత గా మహారాష్ు ర ఎన్నికల స్ెంఘెం
న్నయమిెంచిెంద. మొతత ెం 12 మెంద పరచ రకరత లో ో స్ావెంత్ ఒకరడ.
฀ లలిత స్ెంగీత గాయన్న అనస్ూయాదేవి కనసిమూత

● పరముఖ జానపద కళ్ాకారిణి, స్ెంగీత దరశకురాలు, రచయతిర, రవడియో వాయఖాయత కళ్ాపరపయరణ
డ .విెంజమూరి అనస్ూయాదేవి (99) అమెరికాలోన్న హయయస్ు న్ నగరెంలో కనసిమూశారడ.
● ఈమె ఆెంధరపద
ర ేశ్లోన్న కాకిన డలో తెలుగు, స్ెంస్ాృత పెండితుడు, నట్ుడు, రచయత
విెంజమూరి వెెంకట్ లక్ీా నరసరెంహరావు, వెెంకట్రతిమా దెంపతులకు 1920 మే 12న
జన్నాెంచ రడ. అనస్ూయాదేవి పరముఖ కవి దేవులపలిో కృష్ణ శాసరత ర మేనకోడలు. ఆయన
రచిెంచిన ‘జయ జయ జయ పరరయభకరత జనయతిర’ పాట్కు అనస్ూయాదేవి బకణీలు
స్మకూరాేరడ. వీడియోలు, ఆడియోల రూపెంలో జానపద గీత లనస వెలుగులోకి
తీస్సకొచిే, జానపద కళ్ారెంగాన్నకి విశరష్ సేవలు అెందెంచ రడ. శాసీత య
ర స్ెంగీతెంలోనూ తన
పరతిభనస చ ట్ుకున ిరడ.

● స్ాేతెంతోరదయమెంలో మహాత ాగాెంధీ, స్సభకష్ చెందరబో స్, జవహర్సలాల్ నెహీ య, స్రవేపలిో
రాధ కృష్ణ న్ వెంట్ి పరముఖసల స్మక్షెంలో పాడిన అనసభవెం ఆమె స్ ెంతెం. 1977లో ఆెంధర
విశేవిద యలయెం ‘కళ్ాపరపయరణ ’ పురస్ాారెంతో పాట్ు గౌరవ డ కురవట్ ఇచిే స్తారిెంచిెంద.
పాయరిస్లో కరేన్ ఆఫ్ ఫ్ో క్ బిరడదసతో స్తారిెంచ రడ. అెంతేకాకుెండ అమెరికాలో జీవన
స్ాఫలయ పురస్ాారాన్ని అెందసకున ిరడ. ఆకాశవాణిలో వాయఖాయతగా సేవలనస అెందెంచ రడ.
฀ ఫ్ారాా న్నపుణుడు డీజీ ష్ా కనసిమూత

● దేశెంలోన్న పరముఖ ఔష్ధ కెంపన్సలకు చెెందన స్మాఖయ ‘ఇెండియన్ ఫ్ారాాస్ూయట్ికల్్
అలయన్్’ (ఐపీఏ) వయవస్ాిపకులు, సకీట్రీ జనరల్ దల్దప్ జీ ష్ా మారిే 22న ముెంబరైలో
కనసిమూశారడ. 77 ఏళ్ో డీజీ ష్ా దేశెంలోన్న ఫ్ారాా రెంగ సీన్నయర్స న్నపుణులోో ఒకరడ. ఈ
రెంగెంలో ఆయనకు 52 ఏళ్ో కుపైగా అనసభవెం ఉెంద.
● పరపెంచెంలోన్న అతిపదీ జనరిక్ ఔష్ధ ఉతితిత దేశెంగా భకరత్ అవతరిెంచడెంలో కరలకపాతర
పో షరెంచిన వారిలో ఆయన ఒకరడ. మేధో స్ెంపతిత హకుాలు (ఐపీ రైట్్), ఔష్ధ లకు
స్ెంబెంధెంచి అెంతరాాతీయ వాణిజయ స్ెంబెంధ ల న్నపుణుడు. ఇెండియన్ ఇన్నసరుట్యయట్ ఆఫ్
మేనేజ్మెెంట్-అహాద బకద్ (ఐఐఎెం-ఏ) నసెంచి బిజినెస్ మేనేజ్మెెంట్ పట్కు ప ెందన డీజీ
ష్ా.. ఫైజర్స ఇెండియాలో 30 ఏళ్ో పాట్ు పన్నచేశారడ. పరస్త సతెం ఆయన ఫ్ారాా రెంగాన్నకి
చెెందన పలు కమిట్ీలో ో స్భుయడిగా ఉన ిరడ.
฀ ఎల్ఐసీ ఎెండీగా విపరన్ ఆనెంద్ బకధయతల సీేకరణ

● లెైఫ్ ఇనూ్రన్్ కారొిరవష్న్ ఆఫ్ ఇెండియా (ఎల్ఐసీ) మేనేజిెంగ్ డెైరకుర్స (ఎెండీ)గా విపరన్
ఆనెంద్ ఏపరరల్ 1న బకధయతలు సీేకరిెంచ రడ. ఎల్ఐసీ ఎెండీగా ఆనెంద్నస పరభుతేెం గత నెలలో
฀ ఫ్ో ర్సబ్ ఆసరయా-30 జాబిత లో పరవీణ్ కుమార్స

● అతయెంత తకుావ ధరలో కృతిరమ కాలు, న్సట్ిశుది యెంతరెం, మెకాన్నకల్ బరయ
ర ల్ద ట్ెైప్ రైట్ర్స వెంట్ి
అనేక ఆవిష్ారణలు చేసరన హైదరాబకద్కు చెెందన యువ ఆవిష్ారత కు అెంతరాాతీయ ఖాయతి
లభిెంచిెంద. ఫ్ో ర్సబ్ మాయగజైన్ పరకట్ిెంచిన 24 ఆసరయా పసరఫరక్ దేశాలోోన్న 30 ఏళ్ో లోపు 30
మెంద అతయెంత పరభకవశ్రలుర జాబిత లో పరవీణ్ కుమార్స గోరకవి స్ాినెం దకిాెంచసకున ిరడ.

฀ ఇన్స్ాుగాీమ్సలో రికారడు తిరగరాసరన పరరన్్ హాయరీ, మేఘన్ మార్సాలే
● బిరట్న్ యువరాజు పరరన్్ హాయరీ, మేఘన్ మార్సాలే స్ో ష్ల్ మీడియాలో రికారడు మోత
మోగిెంచ రడ. ఇన్స్ాుగాీమ్సలో అకౌెంట్ తెరిచిన న్నమిష్ాల వయవధలోనే 1 మిలియన్ ఫ్ాలోవర్స్
మెైలురాయన్న ఛేదెంచ రడ.దీెంతో అతివేగెంగా గరిష్ు ఫ్ాలోవర్స్నస స్ాధెంచిన ఇన్స్ాుగాీమ్స
యూజర్సగా వీరి ఖాత గిన్నిస్ రికారడుల కకిాెంద.
● పరస్త సతెం 2. 6 మిలియనో తో స్రికొతత రికారడునస కియ
ీ ేట్ చేసరెంద. అతి తకుావ స్ెంయెంలో
మిలియనో ఫ్ో లోవర్స్ స్ాధెంచిన రికారడు పో ప్ ఫ్ాన్న్స్ పేరడతో వుెంద. అనెంతరెం దక్ిణ
కొరియా పాప్ సరెంగర్స కాెంగ్ డేన్నయల్ (11గెంట్లు) ఈ ఘనతనస స్ాధెంచ రడ.
฀ సీఐఐ అధయక్షుడిగా వికీమ్స కిరో ోస్ార్స బకధయతల సీేకారెం

● పరిశమ
ీ స్ెంఘెం కానెూడరవష్న్ ఆఫ్ ఇెండియన్ ఇెండసీుస్
ర (సీఐఐ) కొతత అధయక్షుడిగా వికీమ్స
కిరో ోస్ార్స బకధయతలు సీేకరిెంచ రడ. కిరోాస్ార్స సరస్ుమ్స్ ఛెైరాన్, మేనేజిెంగ్ డెైరకుర్స, ట్యోట్క
కిరో ోస్ార్స మోట్కర్స వెైస్ ఛెైరాన్గా వికీమ్స కిరో ోస్ార్స వయవహరిస్త సన ిరడ. భకరతీ ఎెంట్ర్సపైజ
ర స్ వెైస్
ఛెైరాన్ రాకవశ్ భకరతీ మితత ల్ నసెంచి వికీమ్స బకధయతలు తీస్సకున ిరడ.
● ఇక 2019-20 ఆరిిక స్ెంవత్రాన్నకి కోట్క్ మహీెందర బకయెంక్ వయవస్ాిపకుడు ఉదయ్ కోట్క్
పరసరడెెంట్ డెసరగవిట్గా ఉెంట్కరడ. ట్కట్క సీుల్ సీఈఓ, ఎెండీ ట్ీవీ నరవెందరన్ వెైస్ పరసరడెెంట్గా
పన్నచేస్త ారడ. ‘గత మూడు దశాబకీలుగా కిరో ోస్ార్సకు సీఐఐతో అనసబెంధెం ఉెంద. 2012-13
నసెంచి గోోబల్ ఇనోివేష్న్ అెండ్ ట్ెకాిలజీ అలయన్్ బో ర్సు ఛెైరాన్గా సైతెం వయవహరిెంచ రడ’
అన్న సీఐఐ తెలిపరెంద.
฀ పరపెంచ బకయెంక్ అధయక్షుడిగా మాల్పాస్ ఎన్నిక

● పరపెంచ బకయెంకు నూతన అధయక్షుడిగా అమెరికా ఆరిికశాఖలో అెండర్స సకట్
ీ రీగా ఉని మాల్
పాస్ ఏపరరల్ 5న ఏకగీవ
ీ ెంగా ఎన్నికయాయరడ. 63 ఏళ్ో మాల్పాస్ పరపెంచబకయెంకు 13వ
అధయక్షుడిగా అయదేళ్ో పాట్ు బకధయతలు న్నరేరితస్త ారడ.
฀ ఫరఫ్ా’ కౌన్న్ల్ స్భుయడిగా పరఫుల్ పట్ేల్

● అఖిల భకరత ఫుట్బకల్ స్మాఖయ (ఏఐఎఫ్ఎఫ్) అధయక్షుడు పరఫుల్ పట్ేల్కు అరడదెైన గౌరవెం
దకిాెంద. ‘ఫరఫ్ా’ కౌన్న్ల్ మెెంబర్సగా ఆయన ఎెంపరకయాయరడ. భకరత్నసెంచి ఈ ఘనత
స్ాధెంచిన తొలి వయకితగా పట్ేల్ న్నలిచ రడ. ఏపరరల్ 6న జరిగిన ఆసరయా ఫుట్బకల్ స్మాఖయ (ఏఎఫ్

సీ) కాెంగస్
ీ లో పరఫుల్కు స్రిుఫరకట్ అెందజవసర ‘ఫరఫ్ా’ అధయక్షుడు గియాన్స ఇన్ఫ్ాయెంట్ినో దీన్నన్న
అధకారికెంగా పరకట్ిెంచ రడ.
● కౌన్న్ల్ మెెంబర్స పదవి కోస్ెం మొతత ెం 46 ఓట్ో లో పట్ేల్కు 38 ఓట్ు
ో పడట్ెం విశరష్ెం. ఆయనతో
పాట్ు మరో నలుగురడ వచేే న లుగవళ్ో పాట్ు ఈ పదవిలో కొనస్ాగుత రడ. మరో వెైపు ఏఎఫ్సీ
అధయక్షుడిగా షేక్ స్లాాన్ బిన్ ఇబరహీెం అల్ ఖల్దఫ్ా వరడస్గా రెండో స్ారి ఎన్నికయాయరడ.
฀ ఫేస్బుక్లో మోదీ హవా..

● పరధ నమెంతిర నరవెందర మోదీ స్ామాజిక మాధయమాలోో దూస్సకుపో తున ిరడ. పరధ నెంగా స్ో ష్ల్
మీడియా దగు జెం ఫేస్బుక్లో పరధ న్న ఫ్ాలోయెంగ్ రికారడులు స్ృషరుస్త ో ెంద. ఫేస్బుక్లో అతయెంత
పరజాదరణ ప ెందన నేతగా అమెరికా అధయక్షుడు డొ న ల్ు ట్రెంప్నస వెనకుా నెట్ు ి మోదీ
ముెందసవరడస్లో న్నలిచ రడ.
● బీసీడబూ
ో ూ ఏపరరల్ 11న విడుదల చేసరన న్నవేదక పరకారెం మోదీ వయకితగత అకౌెంట్కు
ఇపిట్ివరకు 43.5 మిలియన్ లెైకులు వచ ేయ. అధకారిక అకౌెంట్కు 13.7 మిలియనో
లెైకులు వచ ేయ. అమెరికా అధయక్షుడు డొ న ల్ు ట్రెంప్ 23 మిలియన్ లెైకులతో రెండో స్ాినెంలో
న్నలవగా, జోరాున్ కరేన్ రాణియా 16.9 మిలియన్ లెైకులతో మూడో స్ాినెంలో ఉన ిరడ. బరజి
ర ల్
నూతన అధయక్షుడు జయర్స బ లగ్న రో పరపెంచెంలోనే విశరష్ాదరణ ప ెందసతుని
యువన యకుడిగా పేరడ దకిాెంచసకున ిరడ.
฀ వికరల్దక్్ వయవస్ాిపకుడు అస్ాెంజ్ అరస్సు

● అమెరికా రక్షణ రహస్ాయలు బహిరుతెం చేసర స్ెంచలనెం స్ృషరుెంచిన వికరల్దక్్ స్హవయవస్ాిపకుడు
జూలియన్ అస్ాెంజ(47) అరస్ు యాయరడ. ఏడేళ్ో లగా ఆయన లెండన్లోన్న ఈకేడ ర్స రాయబకర
కారాయలయెంలో ఆశీయెం ప ెందసతున ిరడ . అస్ాెంజకు కలిిెంచిన శరణ రిి హో ద ,
పౌరస్త ేన్ని ఈకేడ ర్స త జాగా ఉపస్ెంహరిెంచడెంతో ఏపరరల్ 11న స్ాాట్కోెండ్ యార్సు
పో ల్దస్సలు అరస్ు చేశారడ.
● ఈకేడ ర్స ఎెంబసీలో ఆశీయెం : సీేడన్లో ఇదీ రడ మహిళ్లపై లెైెంగిక ద డికి పాలిడు రన్న
వచిేన ఆరోపణలపై అరస్ు యనపిట్ి నసెంచి అస్ాెంజ ఈకేడ ర్స ఎెంబసీలో
తలద చసకుెంట్ున ిరడ. ఈ కవస్సలో తననస సీేడన్కు అపిగిసేత, చివరకు అమెరికాకు
అపిగిస్త ారన్న, అదే జరిగితే తనకు మరణ దెండన లేద చితరహిెంస్లు తపివన్న పేరొాెంట్య
ఈకేడ ర్స స్ాయెం అరిిెంచిన తెలిసరెందే. కోరడు ముెందస లగెంగిపో వడెంలో విఫలమెైన అస్ాెంజకు

వయతిరవకెంగా అదే కోరడు 2012 జూన్ 29న ఆదేశాలిచిేెందన్న, ఆ వారెంట్ పరకారమే ఆయన్ని
అరస్ు చేశామన్న మెట్రోపాలిట్న్ పో ల్దస్ విభకగెం వెలోడిెంచిెంద. అస్ాెంజ అరస్ు నస యూకవ
పరభుతేెం స్ాేగతిెంచిెంద.
● అస్ాెంజ కవస్స నేపథ్యమిదీ : అమెరికా దౌతయ విధ న లు, అఫ్ాున్నస్ాతన్, ఇరాక్ యుది లకు
స్ెంబెంధెంచి వికరల్దక్్ 2010లో 7.20 లక్షల కరలక పతర లనస బహిరుతెం చేసరెంద. అదే ఏడ ద
అస్ాెంజపై లెైెంగికద డి ఆరోపణలు రావడెంతో సీేడన్ కోరడు వారెంట్ జారీచేసరెంద. లెండన్లో
లగెంగిపో యన అస్ాెంజ బరయల్పై విడుదలయాయరడ. అస్ాెంజనస సీేడన్కు అపిగిెంచ లన్న
2011లో బిరట్న్ కోరడు తీరడిన్నచిేెంద. అదే జరిగితే తననస సీేడన్ నసెంచి అమెరికాకు
అపిగిస్త ారన్న ఈకేడ ర్స స్ాయెం కోరారడ అస్ాెంజ. దీెంతో 2012 జూన్లో ఆయనకు ఈకేడ ర్స
రాజకరయ శరణ రిి హో ద ఇచిేెంద. లెండన్లో అస్ాెంజనస పరశిిెంచేెందసకు సీేడన్
అధకారడలకు ఈకేడ ర్స అనసమతివేలేదస. ఇతర దేశాల వయవహారాలోో జోకయెం చేస్సకోకుెండ
ఈకేడ ర్స ఆయనపై పలు ఆెంక్షలు విధెంచిెంద.
฀ శాస్త వ
ర ేతత శివకుమార్స కనసిమూత
● ఇస్ో ర శాస్త వ
ర ేతత, చెందరయాన్-1కు ట్ెల్ద మెట్క్
ిర సరస్ుమ్సనస అభివృది చేసరన బృెందెంలో ముఖసయలు
పదాశ్రీ డ కుర్స ఎస్.క.శివకుమార్స బరెంగళ్ూరడలో ఏపరరల్ 13న కనసిమూశారడ. ఆయన కరాణట్క
సైన్్ అెండ్ ట్ెకాిలజీ మిష్న్ చెైరాన్గా వయవహరిెంచ రడ.
● చెనిపట్ు ణ న్నకి చెెందన శివకుమార్స మెండయలోనూ, మెైస్ూరడ యూన్నవరి్ట్ీలోనూ చదవారడ.
బరెంగళ్ూరడలోన్న ఇెండియన్ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ సైన్్లో ఫరజికల్ ఇెంజన్సరిెంగ్ విభకగెంలో ఎెంట్ెక్
పయరిత చేసర 1976లో ఇస్ో ర లో చేరారడ. లక్షల కిలోమీట్రో దూరెంలోన్న ఉపగీహాల కదలికలనస
వీక్ిెంచడెంతోపాట్ు వాట్ి నసెంచి స్ెందేశాలనస ప ెందే 32 మీట్రో డిష్ యాెంట్ెన ి
అభివృది లోనూ శివకుమార్స భకగస్ాేములయాయరడ.
● పరపెంచదేశాలలో భకరత్కు కరరత న్న
ి తెచిేపట్ిున చెందరయాన్-1కు అవస్రమెైన ట్ెలిమెట్క్
ిర సరస్ుమ్స
నస రూపకలిన చేసరన బృెందెంలో ముఖసయలు. 2010వరకు ఇస్ో ర లో సేవలెందెంచ రడ. 2012
నసెంచి 2015వరకు యూఆర్సఎెంసీ డెైరకుర్సగా వయవహరిెంచ రడ. శివకుమార్స భౌతికకాయాన్నకి
ఇస్ో ర తోపాట్ు ఐఐఎస్సీకి చెెందన పరముఖసలు, శాస్త వ
ర ేతతలు న్నవాళ్లలు అరిిెంచ రడ.

฀ సరెంగరవణి సీఎెండీ శ్రీధర్సకు పురస్ాారెం
● సరెంగరవణి ఛెైరాన్ అెండ్ మేనేజిెంగ్ డెైరకుర్స ఎన్.శ్రీధర్స బిరట్న్కు చెెందన అచీవ్మెెంట్ ఫ్ో రెం స్ెంస్ి
ఇస్సతని మేనేజర్స ఆఫ్ ద ఇయర్స అవారడునస ఏపరరల్ 12న అెందసకున ిరడ. వృతిత నెైపుణయెంతో
పాట్ు వినూతి ఆలోచనలనస పో ర త్హిెంచే వారికి స్ెంస్ి ఏట్క ఈ పురస్ాారెం అెందస్ోత ెంద.
฀ వాస్సదేవ దీక్ితులు కనసిమూత

● పరముఖ స్ెంపాదకుడు, ఏపీ పరస్ అకాడమీ మాజీ ఛెైరాన్ వాస్సదేవ దీక్ితులు (76) ఏపరరల్
12న మధ యహిెం 12 గెంట్లకు కనసిమూశారడ. ఆయనకు భకరయ తిరపుర, ముగుురడ
కుమారత లున ిరడ. ఆయన కొెంతకాలెంగా అన రోగయెంతో బకధపడుతూ సరకిెందర బకద్లోన్న ఓ
కారొిరవట్ ఆస్సపతిరలో చికిత్ ప ెందసతున ిరడ.
● తూరడిగోద వరి జిలాో రామచెందర పురెంలో విశేన థ్ెం దెంపతులకు ఆయన మొదట్ి
స్ెంత నెంగా జన్నాెంచ రడ.విద యభకయస్ెం అెంత అమలాపురెంలో స్ాగిెంద. పుణలో రక్షణ శాఖ
సరవిల్ స్రీేస్ విభకగెంలో పన్నచేశారడ.‘67లో ఆెంధరపభ
ర విజయవాడ ఎడిష్న్లో స్బ్సఎడిట్ర్సగా
పరస్ి ానెం పారరెంభిెంచిన ఆయన 1990 వరకు ఉదో యగ బకధయతలు న్నరేహిెంచి ‘91లో చీఫ్ ఎడిట్ర్స
గా పదో నితి ప ెంద రడ. ద ద పు 40 ఏళ్ో పాట్ు ఆెంధరపభ
ర లో వివిధ హో ద లోో బకధయతలు
న్నరేరితెంచి 2007లో పదవీ విరమణ ప ెంద రడ.
● అనెంతరెం ఫీరలాన్్ జరిలిస్సుగా పన్నచేస్త ూ, రాష్ు ర విభజన అనెంతరెం 2015 నసెంచి 2017
వరకు ఏపీ పరస్ అకాడమీ తొలి ఛెైరాన్గా పన్నచేశారడ. నేరవడ్మెట్ డివిజన్ పరిధ రాఘవ కళ్ాయణ్
ఎసేుట్లో న్నవస్సతని వాస్సదేవ దీక్ితులు మృతి పట్ో పలువురడ స్ెంత పాన్ని వయకత ెం చేశారడ.
฀ పరూ మాజీ అధయక్షుడి ఆతాహతయ

● పరూ మాజీ అధయక్షుడు అలన్గారిియా(69) ఆతాహతయ చేస్సకున ిరడ. ఓ అవిన్సతి కవస్సలో
అలెన్ గారిియానస పో ల్దస్సలు మరికాసేపట్ిలో అరస్సు చేస్త ారనగా...ఆయన హఠాతు
త గా తుపాకర
తీస్సకున్న తననస త నస కాలుేకున్న ఆతాహతయ చేస్సకునిట్ు
ో అభిజా వరాులు వెలోడిెంచ య.
฀ రాయల్ స్ సట్
ై ీ ఫలోగా ఎన్ఐఎన్ శాస్త వ
ర ేతత
● పో ష్క జీవ రస్ాయనశాస్త ెంర లో చేసరన పరిశోధనలకు రాయల్ స్ సైట్ీ ఆఫ్ కమిసీు-ర లెండన్
ఫలోగా జాతీయ పో ష్కాహార స్ెంస్ి (ఎన్ఐఎన్) శాస్త వ
ర ేతత డ కుర్స జి.భకనసపరకాశ్రడిు
ఎెంపరకయాయరడ. పలు పరిశోధనలతో పాట్ు ఇపిట్ికవ ఆయన 170 జాతీయ, అెంతరాాతీయ

పరిశోధక పతర లనస పరచసరిెంచ రడ. స్ూక్షా పో ష్కాలు, వృది పయెంలో వచేే వాయధసలపై
పరిశోధన తాక అధయయనెం స్ాగిస్త సన ిరడ. ఓయూలో పీహచ్డీ చేసరన ఆయన పరస్త సతెం
జాతీయ సైన్్ అకాడమీ ఫలోగా ఉన ిరడ.
฀ ట్ెైమ్స్ అతయెంత పరభకవశ్రలుర లిస్ు లో ముకవశ్, అరడెంధతిలకు చోట్ు

● రిలయెన్్ ఇెండసీుస్
ర చెైరాన్ ముకవశ్ అెంబకన్స, పరజా పరయో జన వాయజాయలతో మానవ హకుాల
కోస్ెం పో రాడుతుని మహిళ్లు అరడెంధతి కట్య
ా , మేనక గురడస్ాేమిలకు అరడదెైన గురితెంపు
లభిెంచిెంద. ట్ెైమ్స్ మాయగజైన్ పరతీ ఏడ ద రూప ెందెంచే పరపెంచెంలో అతయెంత పరభకవెం
చూపరెంచిన 100 మెంద జాబిత లో భకరత్ నసెంచి వారికి చోట్ు లభిెంచిెంద.
● మారు దరశకులు, న యకులు, కళ్ాకారడలు, వివిధ రెంగాలకు చెెందన దగు జాలతో 2019
స్ెంవత్రాన్నకి ట్ెైమ్స్ మాయగజైన్ ఈ జాబిత విడుదల చేసరెంద. ఈ జాబిత లో ఇెండో అమెరికన్
కమేడియన్, ట్ీవీ హో స్ు హస్న్ మిన్హాజ్, అమెరికా అధయక్షుడు ట్రెంప్, పో ప్ ఫ్ారన్న్స్, చెైన
అధయక్షుడు జిన్పరెంగ్, పాక్ పరధ న్న ఇమాాన్, గోల్ూ కరడ
ీ కారడడు ట్ెైగర్సవుడ్్, ఫేస్బుక్
వయవస్ాిపకుడు జుకర్సబర్సు ఉన ిరడ. వీరెంత పరపెంచవాయపత ెంగా ఎలాెంట్ి ముదర వేశారో ట్ెైమ్స్
వారి ప ర ఫైల్్లో వివరిెంచిెంద.
● అరచేతిలో పరపెంచెం : ముకవశ్ అెంబకన్స తెండిర ధీరూభకయ్ అెంబకన్స భకరత వాణిజయ రెంగెంలో
అదసభతమెైన ద రశన్నకుడన్న, రిలయన్్ వాయపార స్ామాాజాయన్ని పరపెంచ దేశాలకు
విస్త రిెంపజవయడెంలో ఆయన పాతరనస మరడవలేమన్న ముకవశ్ ప ర ఫైల్న్న రాసరన మహీెందర
గూ
ీ పు చెైరాన్ ఆనెంద్ మహెందర అన ిరడ. అరచేతిలో∙పరపెంచమెంట్య ముఖవశ్ చేసరన
రిలయన్్ జియో ఆవిష్ారణతో ఆయన పరతిష్ు పరిగిెందన ిరడ.
● స్ేలిెంగ స్ెంపరడాలు హకుాల కోస్ెం, సక్షన్ 377నస (దీన్న పరకారెం స్ేలిెంగ స్ెంపరాెం
శిక్ారహమెైన నేరెం. ఈ సక్షన్నస 2018 సపు ెంబర్సలో స్సపీరెం రదసీ చేసరెంద) రదసీ కోస్ెం పో రాడి
స్సపీరెంకోరడులో విజయెం స్ాధెంచి తమకెంట్య పరతేయక గురితెంపు స్ాధెంచసకుని పరట్ిష్న్ద రడలు
అరడెంధతి కట్య
ా , మేనక గురడస్ాేమి. ‘ఎల్జీబీట్ీకూయ హకుాల కోస్ెం అరడెంధతి, మేనక
చితత శుది తో చేసరన న యయపో రాట్ెం మరడవలేన్నద. స్ేలిెంగ స్ెంపరాెం నేరెం కాదెంట్య ఎలుగతిత
చ ట్ి భకరత్ స్ామాజిక పురోగతికి ముెందడుగు వేశారడ’ అన్న నట్ి పరరయాెంక అన ిరడ.

฀ వీధ బకలల పరపెంచకప్ పరచ రకరత గా మిథ ల్ద
● వీధ బకలల కిక
ీ ట్ పరపెంచకప్లో పో ట్ీపడే భకరత జట్ుుకు మహిళ్ల కిక
ీ ట్ జట్ుు కపు న్ మిథ ల్ద
రాజ్ పరచ రకరత గా ఎెంపరకయయెంద.
฀ ఒలిెంపరక్ అస్ో సరయేష్న్ ఆఫ్ తెలెంగాణ అధయక్షుడిగా రెంగారావు

● ఒలిెంపరక్ అస్ో సరయేష్న్ ఆఫ్ తెలెంగాణ (ఓఏట్ీ) అధయక్షుడిగా ప ర ఫస్ర్స క.రెంగారావు
ఎన్నికయాయడు. ఏపరరల్ 16న ఫతే మెైద న్ కో బ్సలో జరిగిన స్ెంఘెం కారయవరు స్మావేశెంలో
రెంగారావున్న ఏకగీవ
ీ ెంగా ఎనసికున ిరడ. పరధ న కారయదరిశగా పరకాశ్ రాజు ఓట్ిెంగ్ ద ేరా
ఎన్నికయాయడు.
฀ రాయల్ స్ సట్
ై ీకి తొలి భకరతీయ మహిళ్ా శాస్త వ
ర ేతత గగన్దీప్ కాెంగ్
● పరతిష్ాుతాక లెండన్ రాయల్ స్ సైట్ీలో భకరతీయ మహిళ్ా శాస్త వ
ర ేతత స్ాినెం స్ెంపాదెంచ రడ.
పరపెంచెంలోన్న అతయెంత పరముఖ శాస్త వ
ర ేతతలలో ఒకరడగా భకరతీయ శాస్త వ
ర ేతత గగన్ దీప్ కాెంగ్
ఎెంపరకయాయరడ. అెంతేకాదస రాయల్ స్ో సైట్ీకి ఎెంపరకైన తొలి భకరతీయ మహిళ్ా సైెంట్ిస్ుగా
కాెంగ్ ఘనతనస దకిాెంచసకున ిరడ.
● సైన్్ రెంగెంలో వారి అస్ాధ రణమెైన రచనలు చేసరన పరపెంచవాయపత ెంగా 51 పరముఖ శాస్త వ
ర ేతతల
జాబిత నస ఏపరరల్ 16న పరకట్ిెంచిెంద. వీరిలో కాెంగ్ ఒకరడ. రాయల్ స్ సైట్ీ విజాాన శాస్త ెంర లో
శరష్
ీ ా మెైనద. తన కృషరకి గురితెంపు లభిెంచినెందసకు చ లా స్ెంతోష్ెంగా ఉెందన ిరడ కాెంగ్.
వెలో ూరడలోన్న పరముఖ కిస
ీ ుయ
ర న్ మెడికల్ కాలేజీ, వెలో ూర్స గాస్ోు ర ఇెంట్ెసు న
ర ల్ సైన్్స్ విభకగెంలో
ప ర ఫస్ర్సగా ఉని కాెంగ్, ఫరీద బకద్లోన్న ట్కరన్్లేష్న్ హల్త సైన్్ అెండ్ ట్ెకాిలజీ ఇన్నడీట్యయట్
(బయోట్ెకాిలజీ సనె్స్, స్ాెంకవతిక మెంతిరతే విభకగాన్నకి అనసబెంధ స్ెంస్ి ) ఎగిాకూయట్ివ్
డెైరకుర్సగా కూడ ఉన ిరడ.
● పారణ ెంతకమెైన రోట్క వెైరస్ అెంట్ువాయధసల న్నరోధెంపై ఆమె చేసరన కృషరకిఈ గురితెంపునస
గడిెంచ రడ. భకరతీయ పరలోలోో స్హజెంగా రోగన్నరోధక శకవత తకుావగా ఉెండట్మే రోట్క వెైరస్
అెంట్ురోగాలకు కారణమన్న పేరొాన ిరడ. పరపెంచెంలోన్న మిగత దేశాలతో పో లిసేత భకరత్లో
రోట్క వెైరస్ ట్ీకా ఎెందసకు స్మరివెంతమెైెంద కాదస అనే అెంశాన్ని బకగా అరిెం చేస్సకోవడ న్నకి
ఆమె ఏరాిట్ు చేసరన కిోన్నకల్ లాబ్స పరిశోధనలు స్హకరిెంచ య. భకరతదేశెం స్హా చెైన ,
బరజి
ర ల్కు చెెందన శాస్త వ
ర ేతతలకు, ట్ీకా తయారీ ద రడలకు ఈ లాయబ్స శిక్షణ ఇస్సతెండట్ెం విశరష్ెం.

● అెందసకుని అవారడులు : 2010లో అమెరికన్ అకాడమీ ఆఫ్ మెైకోీబయాలజీ ఫలోషరప్,
2011లో ఇెండియన్ అకాడమీ ఆఫ్ సైనె్స్, 2013లో నేష్నల్ అకాడమీ ఆఫ్ సైనె్స్, 2015లో
పబిో క్ హల్త ఫ్ాయకల్దు, 2006లో భకరత పరభుతేెం నసెంచి విమెన్ బయోసైెంట్ిస్ు స ఆఫ్ ద ఇయర్స ,
2016 లో ఇెండియన్ నేష్నల్ సైన్్ అకాడమీ అవారడున, అవారడునస కూడ గలుచసకున ిరడ.
2016 లో (లెైఫ్ సైనె్స్) ఇనోూసరస్ సైన్్ బహయమతిన్న అెందసకున ిరడ.
฀ మాలి పరధ న్న రాజీన మా

● ఊచకోతలపై పరజల ఆెందో ళ్నలు రోజురోజుకూ ఉధృతమవుతుెండట్ెంతో మాలి దేశ
పరధ నమెంతిర స్ౌమేలౌ బౌబేయే మెైగా కవబినెట్ స్హచరడలెందరితో కలిసర రాజీన మా చేశారడ.
వారెందరి రాజీన మాలనూ ఆమోదెంచినట్ుు దేశాధయక్షుడు ఇబరహీెం బౌబకర్స కరట్క కారాయలయెం
పరకట్ిెంచిెంద. అన్ని రాజకరయ పారీులతో స్ెంపరదెంపులు జరిపర తేరలోనే నూతన పరధ న్న
పేరడనస పరకట్ిస్త ామన్న తెలిపరెంద.
● భూముల వివాదెంలో డో గోన్, ఫులాన్స తెగల మధయ ఏళ్ో తరబడి ఉదక
ర త తలు
కొనస్ాగుతున ియ. గతనెల 23న ఒగాస్్గో గాీమెంలో ఫులాన్స తెగకు చెెందన 160 మెంద
ఊచకోతకు గురయాయరడ. ఆ తెగకు చెెందన పరజలతోపాట్ు పరతిపక్ష పారీులు, పౌరహకుాల
స్ెంఘాల నేతలు అపిట్ి నసెంచి దేశవాయపత ెంగా ఆెందో ళ్నలు న్నరేహిస్త సన ిరడ. దేశెంలో
ఉదక
ర త తలనస తగిుెంచడెంలో విఫలమయాయరెంట్య అధకార, పరతిపక్ష పారీుల ఎెంపీలు బుధవారెం
పరభుతేెంపై అవిశాేస్ తీరాాన న్ని పరవేశపట్కురడ.
฀ దక్ిణ ఫరరకాలో భకరత హైకమిష్నర్సగా జైదీప్

● దక్ిణ ఫరరకాలో భకరత హైకమిష్నర్సగా సీన్నయర్స దౌతయవేతత జైదీప్ స్రాార్స
న్నయమితులయాయరడ. 1987 ఐఎఫ్ఎస్ బకయచ్ అధకారి అయన జైదీప్ పరస్త సతెం భూట్కన్లో
భకరత రాయబకరిగా వయవహరిస్త సన ిరడ. మరోవెైపు స్సహల్ అజాజ్ ఖాన్నస లెబన న్లో మన
దేశ రాయబకరిగా న్నయమిస్ూ
త కవెందరెం ఉతత రడేలు జారీ చేసరెంద.
฀ సరపో ా ఛెైరాన్ హమీద్కు బిరట్న్ రాయల్ స్ సైట్ీ గౌరవెం

● పరముఖ శాస్త వ
ర ేతత, పారిశాీమికవేతత, ఔష్ధ రెంగ దగు జ స్ెంస్ి సరపో ా ఛెైరాన్ యూస్సఫ్ హమీద్
(82)కు బిరట్న్ రాయల్ స్ సైట్ీ గౌరవెం దకిాెంద. పరపెంచెంలోన్న పరఖాయత శాస్త వ
ర ేతతలతో కూడిన
రాయల్ స్ సైట్ీ గౌరవ ఫలోగా హమీద్ 2019 స్ెంవత్రాన్నకి ఎెంపరకయాయరడ. ఆయనతోపాట్ు
51 మెందకి ఈ పురస్ాారెం దకిాెంద. భకరత స్ెంతతి శాస్త వ
ర ేతతలోో ప ర ఫస్ర్స గురడదయాళ్ బరస్ార,
ప ర ఫస్ర్స మెంజుల్ భకరు వ, ప ర ఫస్ర్స అనెంత్ పరవఖ్, ప ర ఫస్ర్స అక్షయ్ వెెంకట్ేష్లు పురస్ాారాన్నకి
ఎెంపరకయాయరడ.
● తొలి మహిళ్గా గగన్దీప్ ఘనత : బిరట్న్ రాయల్స్ సైట్ీ ఫలోగా ఎెంపరకైన భకరత తొలి
మహిళ్ా శాస్త వ
ర ేతతగా ప ర ఫస్ర్స గగన్దీప్ కాెంగ్ రికారడు స్ృషరుెంచ రడ. కాెంగ్ ఫరీద బకద్లోన్న కవెందర
పరభుతే స్ెంస్ి ట్కరన్్లేష్నల్ హల్త సైన్్, ట్ెకాిలజీ ఇన్సరుట్యయట్ ఎగిాకూయట్ివ్ డెైరకుర్సగా
బకధయతలు న్నరేరితస్త సన ిరడ. చిన ిరడలోో వెైరల్ ఇన్ఫక్షనో పై ఆమె పరిశోధనలు న్నరేహిెంచ రడ.
฀ పసరఫరక్ మహాస్ముదర న్ని జయెంచిన అెంధసడు

● చూపు లేకపో యన జపాన్కు చెెందన మిట్ు్హిరొ ఇవమొట్ో (52) అనే న వికుడు
స్ముదరయానెంలో రికారడు నెలకొలాిడు. ఫరబవ
ర రి 24న కాలిఫ్ో రిియా వదీ పసరఫరక్
మహాస్ముదరెంలో మొదలుపట్ిున స్ాహస్యాతరనస రెండు నెలల తరడవాత ఏపరరల్ 20న
ఉదయెం జపాన్లోన్న ఫుకుషరమా వదీ పయరిత చేశాడు.
● కవవలెం 12 మీట్రో పడవలో బయలుదేరి, 14వేల కిమీ పరయాణిెంచి, ఫుకుషరమా నౌకాశీయాన్నకి
చేరాడు. గాలి దశనస చెపిడ న్నకి అమెరికాకు చెెందన డగ్ సరాత్ ఇతన్నకి పడవలో
స్హకరిెంచ రడ. ఈ స్ాహస్యాతర ద ేరా వచిేన న్నధసలనస ధ రిాక స్ెంస్ి లకు,
కెంట్ిజబుబలనస న్నవారిెంచడ న్నకి చేసే పరయోగాలకు ఇస్ాతనన్న ఇవమొట్ో పరకట్ిెంచ రడ.
฀ జసరుస్ స్సభకష్ణ్రడిు కనసిమూత

● ఉమాడి ఆెంధరపద
ర ేశ్ హైకోరడు న యయమూరితగా..తమిళ్న డు, కవరళ్ రాష్ాురల ఉనిత
న యయస్ాిన ల పరధ న న యయమూరితగా..ఆెంధరపద
ర ేశ్ రాష్ు ర మానవ హకుాల కమిష్న్ తొలి
ఛెైరాన్గా.. లోకాయుకత గా విశరష్మెైన సేవలు అెందెంచిన జసరుస్ బి.స్సభకష్ణ్రడిు మే 1వ తేదీన
హైదరాబకద్'లో అన రోగయెంతో కనసిమూశారడ. నెల రోజులుగా గచిేబౌలిలోన్న ఏఐజీ
ఆస్సపతిరలో చికిత్ ప ెందసతున ిరడ.
● జసరుస్ బి.స్సభకష్ణ్రడిు పరస్ి ానెం : హైదరాబకద్లోన్న బకగ్అెంబర్సపేట్ పారెంతెంలో భూస్ాేమి
ఆగారడిు , శకుెంతలాదేవి దెంపతులకు 1943 మారిే 2న జసరుస్ బి.స్సభకష్ణ్రడిు జన్నాెంచ రడ.
ఉస్ాాన్నయా విశేవిద యలయెం నసెంచి బీఎసీ్, తరాేత న యయశాస్త ెంర లో పట్ు భదసరలయాయరడ.
ముగుురడ కుమారడలోో చెందరసేన్రడిు , విజయసేన రడిు లు న యయవాదసలు. మూడో కుమారడడు
ఇెందరసేన్రడిు స్ాఫ్టు వేర్స రెంగెంలో ఉన ిరడ.

● జసరుస్ బి.స్సభకష్ణ్రడిు 1966 జనవరి 10న బకర్స కౌన్న్ల్లో పేరడ నమోదస
చేయెంచసకున ిరడ. ట్రయల్ కోరడు నసెంచి స్సపీరెంకోరడు వరకు న యయవాదగా పన్న చేసర ఎనోి
విజయాలనస తన ఖాత లో వేస్సకున ిరడ. గొపిమానవత మూరితగా కూడ పేరడ గడిెంచ రడ.
● 1991 నవెంబరడ 25న ఉమాడి ఆెంధరపద
ర ేశ్ ఉనిత న యయస్ాినెం న యయమూరితగా
న్నయమితులయాయరడ. తరాేత ఆెంధరపద
ర ేశ్ ల్దగల్ స్రీేస్ అథ రిట్ీ అధయక్షుడిగా, ఎగిాకూయట్ివ్
ఛెైరాన్గా వయవహరిెంచ రడ. న యయపరమెైన అవగాహన శిబిరాలు న్నరేహిెంచ రడ.
జుయడీషరయల్ అకాడమీ అధయక్షులుగా జుయడీషరయల్ ఉదో యగులకు శిక్షణ ఇచేే విధ నెంలో
స్మగీమెైన మారడిలు తెచ ేరడ.
● 2001 సపు ెంబరడ 12న మదర స్స ఉనిత న యయస్ాినెం పరధ న న యయమూరితగా
న్నయమితులయాయరడ. అకాడ ఎనోి ఏళ్లోగా పెండిెంగ్లో ఉని కవస్సలనస పరిష్ారిెంచడెంతో
పాట్ు మదర స్స హైకోరడు బరెంచ్లో కరలకపారత పో షరెంచ రడ.మదసరైలో హైకోరడు భవనెం కూడ
కట్ిుెంచి దక్ిణ తమిళ్లలకు కూడ ఉనిత న యయస్ాినెం అనసకూలెంగా ఉెండేలా దూరదృషరుతో
చరయలు తీస్సకున ిరడ.
● 2004లో కవరళ్ ఉనిత న యయస్ాినెం పరధ న న యయమూరితగా న లుగు నెలలు సేవలనస
అెందెంచ రడ. 2005 మారిే 2న బకధయతల నసెంచి విమరణ ప ెంద రడ.
● వెైఎస్.రాజశరఖర్సరడిు ముఖయమెంతిరగా ఉనిపుిడు 2008 ఆగస్సు 12న ఆెంధరపద
ర ేశ్ రాష్ు ర మానవ
హకుాల కమిష్న్ ఏరాిట్ెైెంద. ద న్నకి తొలి ఛెైరాన్గా న్నయమితులయాయరడ.
ఉమాడి రాష్ు ెంర పై జసరుస్ స్సభకష్ణ్రడిు ముదరలు..
● హయసే్న్స్ాగర్స పరిరక్షణ చరయలు : హకుాల కమిష్న్ ఛెైరాన్గా హైదరాబకద్ హయసే్న్స్ాగర్సనస
పరిరక్ిెంచేచరయలు తీస్సకోవాలన్న పరభుత ేన్నకి ఆదేశాలిచ ేరడ. కమిష్న్ స్భుయలతోపరతేయక
బృెంద న్ని ఏరాిట్ుచేసర చెరడవులు, కుెంట్లపై అధయయనెం చేయెంచ రడ. ఆకమిట్ీ ఇచిేన
న్నవేదకనస ఆధ రెంగా చేస్సకొన్న పరభుత ేన్నకి తగినఆదేశాలిచ ేరడ. ద ెంతో కదలిన
యెంతర ెంగెం ఫరరెంగి న లాతో పాట్ు ఇతర చెరడవులు, కుెంట్ల ఆకీమణలనస తొలగిెంచి,
పరిరక్షణకు చరయలు తీస్సకుెంద.
● కవసీఆర్స ఆమరణ దీక్ష స్మయెంలో...: తెలెంగాణ ఉదయమ స్మయెంలో జసరుస్ స్సభకష్ణ్రడిు
పో షరెంచిన పాతర కరలకెం.అపిట్ి ఉదయమనేత, పరస్త సత ముఖయమెంతిర కవసీఆర్స రాష్ు ర స్ాధన
ఉదయమెంలోభకగెంగా సరదీ పేట్లో ఆమరణదీక్ష కోస్మన్న హద
ై రాబకద్ నసెంచి బయలేీరగా

పో ల్దస్సలుమధయలోనే అడుుకొన ిరడ. ఆయన్ని రాజమెండిర వెైపు తీస్సకళ్లతన ిరన్న
పరచ రెంజరిగిెంద. స్ాయెంతరెం ఆయన కుమారత కవిత మానవ హకుాల కమిష్న్నస
ఆశీయెంచ రడ.జసరుస్ స్సభకష్ణ్రడిు న్న కలుస్సకొన్న తన తెండిన్న
ర కాపాడ లన్న
వేడుకున ిరడ.ఆయన స్ిెందెంచి వెెంట్నే కవసీఆర్సనస హైదరాబకద్కు తీస్సకురావాలన్న
డీజీపీకిఆదేశాలు ఇచ ేరడ.
● ఫరరాయదసద రడ తనవదీ కు రాలేడన్న...: కెండర క్ీణత వాయధ విష్యెం అెంతవరకు ఎవరికర
తెలిసేద కాదస. ఆ వాయధతోబకధపడుతుని ద ద పు పాతికవళ్ో యువకుడు తననస కనితెండిర
పట్ిుెంచసకోవడెం లేదన్నఅెంబులెన్్లో కమిష్న్కు వచ ేడు. తనవదీ కు రాలేడన్న తెలుస్సకొన్న
జసరుస్బి.స్సభకష్ణ్రడిు స్ేయెంగా కిెందకు వచిే ఎముకల గూడుగా మారిన ఆ
యువకుడిఆవేదననస తెలుస్సకొన ిరడ. జిలాో పో ల్దస్సలకు నోట్ీస్సలిచిే 24గెంట్లోో
అతడితెండిన్న
ర పరవేశపట్కులన్న ఆదేశిెంచ రడ. నెలనెలా ఆ యువకుడికి తెండిర నసెంచిభృతి
అెందేలా ఏరాిట్ుచేశారడ.
● అరిరాతిర తలుపు తడిత.ే ..: ఉదయమ స్మెంయలో ఉస్ాాన్నయా విశేవిద యలయెంలో పో ల్దస్సలు
న న బీభత్ెంస్ృషరుస్త సన ిరన్న, విద యరడిలపై ద డులకు పాలిడుతున ిరన్న
విద యరిిన యకులు, పౌరహకుాల స్ెంఘెం నేతలు, అఖిలపక్ష పారీుల నేతలెంత అరిరాతిరజసరుస్
స్సభకష్ణ్రడిు ఇెంట్ికి వెళ్ో ారడ. అపిట్ికపుిడు కమిష్న్ స్భుయడుఇస్ాాయల్నస ఇెంట్ికి
పరలిపరెంచి పరజాస్ాేమికవాదసలతో పరతేయక కమిట్ీ వేసరపెంపరెంచ రడ. వరి్ట్ీలో ఏెం జరిగిెందో
పయరిత స్మాచ రెం అెందసకొన్న పో ల్దస్సఉనిత ధకారడలకు తగిన ఆదేశాలు ఇవేడెంతో అకాడ
పరిసి తి
ర స్దసీమణిగిెంద.
● సజ్ పేరిట్ న్నరాేసరతులకు అన యయెం చేస్త సన ిరెంట్ే..: * ఉమాడి ఆెంధరపద
ర ేశ్లో ‘సజ్’ పేరిట్
కాకిన డలో భూములనస స్ాేధీనెంచేస్సకొన్న, న్నరాేసరతులకు అన యయెం చేస్త సన ిరన్న మానవ
హకుాల కమిష్న్లోద ఖలెైన ఫరరాయదసపై డీజీపీ, పరభుతే పరధ న కారయదరిశకి
నోట్ీస్సలిచిేబకధతులకు న యయెం చేసే పరయతిెం చేశారడ.
● శాెంభవి గుడిలో కాదస.. బడిలో ఉెండ లి: శాెంభవి... ఈ పేరడ విెంట్ే బకల స్న యసరన్న గురడతకు
వస్సతెంద. శాెంభవిన్నబకలదేవతగా పరచ రెం చేస్త ూ.. ఆ చిన ిరి అెందమెైన బకలాయన్ని
హరిస్త సన ిరెంట్యమానవ హకుాల కమిష్న్లో ద ఖలెైన ఫరరాయదసపై స్సభకష్ణ్రడిు
స్ిెందెంచి..శాెంభవి ‘గుడిలో కాదస.. బడిలో ఉెండ లి’ అన్న ఇచిేన ఆదేశాలతో అపిట్ి

కరూిలుజిలాో కలెకుర్స స్ిెందెంచి ఆమెనస పాఠశాలలో చేరిిెంచ రడ. అయదేళ్ో నసెంచి 14
స్ెంవత్రాల పరలోలు ఇెంట్ోో కాదస.. బడిలో ఉెండేలా పరభుతేెం చరయలుతీస్సకోవాలన్న ఆయన
ఇచిేన ఆదేశాల కీమమే విద యహకుా చట్ు ెం రావడ న్నకికారణమెైెందన్న చెపివచసే.
● ఫరరాయదసలు తమ పరిధలోకి రాకపో యన ..: హకుాల కమిష్న్లో ద ఖలయేయ పలు ఫరరాయదసలు
తమ పరిధలోకి రాకపో యన ‘జీవిెంచే హకుా’ కిెంద వాట్ిన్న సీేకరిెంచి బకధతులకు భరోస్ా
కలిిెంచేవారడజసరుస్ స్సభకష్ణ్రడిు . ఆయన పదవిలో ఉని అయదేళ్ో ల హకుాల కమిష్న్
కుస్ేరణయుగెంగా స్ాగిెంద. తొలి రోజులోో 50 ఫరరాయదసలు కూడ వచేేవి కాదస.స్సభకష్ణ్రడిు
వచిేన తరడవాత వెందల స్ెంఖయలో రావడెం మొదలయాయయ. చ లా వరకుపో స్సులో కూడ
వచేేవి.
฀ నెంద యల పారో మెెంట్ు స్భుయడు ఎస్.పర.వెై.రడిు కనసిమూత

● గత కొెంత కాలెంగా అన రోగయెంతో బకధపడుతుని నెంద యల పారో మెెంట్ు స్భుయడు ఎస్
.పర.వెై.రడిు (69) ఏపరరల్ 30న మృతి చెెంద రడ.గుెండె, ఊపరరితితు
త ల వాయధతో బకధపడుతుని
ఆయన చికిత్ న్నమితత ెం ఏపరరల్ 3న హైదరాబకద్ బెంజారాహిల్్లోన్న కవర్స ఆస్ితిరలో చేరారడ.
● ఎసీివెైరడిు మూడు దఫ్ాలుగా లోక్స్భ స్భుయన్నగా విశరష్ సేవలెందెంచ రడ. నెందపైపుల
అధనేతగా ఆయన ముదర వేస్సకున ిరడ. ఈ దఫ్ా జనసేన తరపున నెంద యల పారో మెెంట్ు
స్ాిన న్నకి పో ట్ీ పడు రడ.
● సేవాతతిరడడు, రైతుల ఆతాబెంధసవు : ఎెంపీ కాక ముెందస నసెంచీ ఎసీివెై రడిు అెందరికర
స్సపరిచితుడు. ఉచితెంగా రైతులకు బో రడో వేయెంచడెం, బకవులు తవిేెంచడెం, పాఠశాలలోో
జరిగవ కరడ
ీ లకు అనిద నెం చేయెంచడెం సేవా కారయకీమాలతో ఆయన పరతి ఒకారికర
ఆతాబెంధసవులా మారారడ. కరూిలు జిలాో కొతత పలిో మెండలెంలోన్న పరతి ప లెంలో బో రడ
బకవులు దరశనమిస్ాతయ. వీట్ిన్న ఏరాిట్ు చేస్సకునేెందసకు పైపులు, మోట్కరడో ఉచితెంగా
అెందెంచ రడ. కాలేలు, ఎతిత పో తలోో న్సరడ లేక పెంట్లు ఎెండి పో తున ియన్న అనిద తలు
మొర పట్ుుకుెంట్ే పరభుతేెం, అధకారడలతో పో రాడి న్సట్ిన్న విడుదల చేయెంచి రైతుల గుెండెలో ో
చిరస్ాియగా న్నలిచిపో యారడ. ఆయన రూపాయకవ జొనిరొట్ెు, పపుి, మజిా గ, రూ.3లకు
కొబబరిబ ెండెం పెంపరణీ చేసర న్నరడపేద లమనినలెందసకున ిరడ. రాయలసీమలో ఎసీివెై రడిు
చేపట్ిున అనేక సేవలు పరజల మనస్సలోో న్నలిచిపో యాయ.

● ఎసీివెైరడిు పరస్ి ానెం : కడప జిలాో అెంకాలమా గూడూరడ గాీమెంలో 1950, జూన్ 4న ఎస్.పదీ
యెరికల్రడిు (ఎసీివెై రడిు ) జన్నాెంచ రడ. వరెంగల్ న్నట్ నసెంచి ఇెంజిన్సరిెంగ్లో బకయచిలర్స పట్కు
ప ెంద రడ. ఆ తరాేత బకబక అట్మిక్ రీసర్సే సెంట్ర్సలో చేరారడ. 1977లో సైెంట్ిఫరక్ అధకారి
స్ాినెం నసెంచి రాజీన మా చేసర ఒకపాోసరుక్ కెంట్ెైనరో ఉత ిదక పాోెంట్ునస నెలకొలాిరడ. 1984లో
నెందపైపులు(పీవీసీ) కెంపన్స ఏరాిట్ు చేసర నెంద యల రైత ెంగెంలో గురితెంపు ప ెంద రడ.
● 1991 ఎన్నికలోో భకజపా తరఫున ఎసీివెై రడిు పో ట్ీ చేయగా కవవలెం 47,412 ఓట్ు
ఆ తరాేత 1999లో నెంద యల, గిదీలూరడ న్నయోజకవరాులు రెండిెంట్ిలోనూ స్ేతెంతర అభయరిిగా
పో ట్ీ చేశారడ. ఆ ఎన్నికలోో నెంద యలలో 3,825 స్ేలి తేడ తో ఫరూక్పై ఓట్మిపాలయాయరడ.
2000లో నెంద యల మున్న్పల్ ఛెైరాన్ అభయరిిగా కాెంగస్
ీ తరఫున పో ట్ీ చేసర భకరీ మెజారీు
స్ాధెంచ రడ. 2004, 2009లో కాెంగస్
ీ తరఫున, 2014లో వెైకాపా తరఫున బరిలోకి దగి
విజయెం స్ాధెంచ రడ. దీెంతో వరస్గా మూడుస్ారడో గలిచి ‘హాయట్ిక్
ర ఎెంపీ’గా ముదర
వేస్సకున ిరడ. 2014లో వెైకాపా తరఫున గలిచి అనెంతర కాలెంలో తెదేపాలో చేరారడ.
฀ తరడణ్ చెరడకూరికి ఒబకమా ఫలోషరప్

● పరతిష్ాాతాకమెైన ఒబకమా ఫ్ౌెండేష్న్ ఫలోషరప్కు విజయవాడకు చెెందన తరడణ్ చెరడకూరి
(35) ఎెంపరకయాయరడ. పౌర స్మస్యల పరిష్ాారాన్నకి కృషర చేస్త సని 10 దేశాలోోన్న 20 మెంద ఈ
ఏడ ద ఒబకమా ఫ్ౌెండేష్న్ ఫలోషరప్కు ఎెంపరకయాయరడ. వీరిలో తరడణ్ చెరడకూరి ఒకరడ.
భకరతదేశెం నసెంచి ఒకా తరడణ్ మాతరమే ఫలోషరప్కు ఎెంపరకయాయరడ.
฀ అలన ట్ి ఉదయమకారడడు ‘మారెంరాజు’ కనసిమూత

● పరముఖ రచయత, 1969 పారెంత లోో తెలెంగాణ ఉదయమకారడడు, డ కుర్స బి.ఆర్స.అెంబేడార్స ఓపన్
యూన్నవరి్ట్ీ మాజీరి జిస్ాురర్స ఆచ రయ మారెంరాజు స్తయన రాయణ(84) మే 4న ఉదయెం
మృతి చెెంద రడ. రకత హీనత స్మస్యతో చికిత్ ప ెందసతుని ఆయన గుెండెపో ట్ు రావడెంతో
తుద శాేస్ విడిచ రడ.
● మహబూబకబకద్ జిలాో బయాయరెంలో జన్నాెంచిన మారెంరాజు అెంచెలెంచెలుగా ఎదగి అనేక
పదవులు న్నరేహిెంచ రడ. రాజకరయ శాస్త ెంర లో న్నష్ాణతులు. పాత రవెనూయ చట్కులు, గాీమీణ
వయవస్ి పై స్మగీ అవగాహన ఉని వయకితగా గురితెంపు ప ెంద రడ. ఇదీ తెలెంగాణ, గాీమాయణెం,
ఎన్నికలు-రాజకరయాలు, ఏపీ రాష్ు ర రాజకరయాల చరితర పుస్త కాలనస రచిెంచ రడ.

฀ అరడణోదయ రామారావు కనసిమూత
● అరడణోదయ స్ాెంస్ాృతిక స్మాఖయ ఏపీ అధయక్షుడు రామారావు అలియాస్ స్తయని
హైదరాబకద్లో మే 5న మధ యహిెం గుెండెపో ట్ుతో మృతి చెెంద రడ. ఆయనకు విపో వ
స్ాెంస్ాృతికోదయమెంలో న లుగు దశాబకీలకు పైగా నేపథ్య చరితర ఉెంద.
● 1970 దశకెంలో రామారావు నక్ల్బరీ విపో వ రాజకరయాలకు పరభకవితుడెై విపో వ స్ాెంస్ాృతిక
రెంగెంలో ఆరు నెైజర్సగా పరవేశిెంచ రడ. ఎమరాన్స్ కాలెంలో రహస్యెంగా స్ాెంస్ాృతిక పరదరశనలు
● కరూిలు జిలాో ఆలూరడ మెండలెం మొలగపలిో లో 1955లో పుట్ిున రామారావు 1977లో
హైదరాబకద్లో సరిరపడు రడ. చినిపిట్ి నసెంచి పాట్లు, పద యలు పాడట్ెం నేరడేకున ిరడ.
అనేక న ట్ికలు, కళ్ారూపాలకు దరశకుడిగా పన్నచేశారడ. ఆయన పాడిన పాట్లు బహళ్
పరజాదరణ ప ెంద య.
● అరడణోదయ స్ెంస్ి కు నేతృతేెం వహిెంచే కీమెంలో ఆయన పేరడ ‘అరడణోదయ రామారావు’గా
సరిరపడిెంద. బీఎసీ్ డిగీ రెండో స్ెంవత్రెం చదసవుతుని స్మయెంలో జరిగిన ఓ
కారయకీమెంలో గాయకుడు ఘెంట్స్ాల స్మక్షెంలో రామారావు పాట్పాడట్ెంతో స్ిెందెంచిన
ఆయన మదర స్సకు తీస్సకళ్లో స్ెంగీత దరశకుడు పుహళ్ేెంద వదీ స్ెంగీతెం నేరిిెంచ రడ. అపిట్ి
నసెంచి పరజా ఉదయమాలోో తనదెైన శైలిలో పాట్లు పాడుతూ ఆకట్ుుకుెంట్య వచ ేరడ.
● రాష్ు ర విభజన తరడవాత సీపీఐ(ఎెంఎల్) నూయడెమోకీసీ రాష్ు ర కమిట్ీ స్భుయడిగా ఏపీలో
పన్నచేస్త సన ిరడ. అరడణోదయ స్ాెంస్ాృతిక స్మాఖయ ఏపీ అధయక్షుడిగా, అఖిల భకరత విపో వ
స్ాెంస్ాృతిక స్ెంఘాల స్మనేయ కమిట్ీ కన్సేనర్సగా పన్నచేస్త సన ిరడ.
฀ భకరత న యయవిద యవేతత మాధవ మీనన్ కనసిమూత

● పరముఖ విద యవేతత, భకరత న యయవిద య మారు దరశకుడు డ కుర్స ఎన్ఆర్స మాధవ మీనన్
కనసిమూశారడ. గత కొదీ రోజులుగా అన రోగయెంతో బకధపడుతుని ఆయన..మే 8న
తిరడవనెంతపురెంలో ఓ పవ
ైర ేట్ు ఆస్ితిరలో తుద శాేస్విడిచ రడ.
● 1935లో మీనన్ జన్నాెంచ రడ. ఆధసన్నక న యయవిద య పరత మహయడిగా ఆయనకు పేరడెంద.
1984లో ఆయన పదాశ్రీ పురస్ాారాన్ని అెందసకున ిరడ. మీనన్ మృతిపై రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్
కోవిెంద్ స్ెంత పెం తెలిపారడ.

฀ ఐరాస్ ఎస్డీజీ పరచ రకరత గా దయామీరాా
● పరపెంచవాయపత ెంగా ఐకయరాజయ స్మితి స్ససరిర అభివృది లక్ాయల (ఎస్డీజీ) పరచ రకరత లుగా
బకల్దవుడ్ నట్ి దయామీరాా స్హా ఆరడగురడ కొతత గా ఎెంపరకయాయరడ. మిగత ఐదసగురడ
పరచ రకరత లనస నెైజీరియా, చ ద్, దక్ిణ ఫరరకా, ఇరాక్, బరజి
ర ల్ల నసెంచి ఎెంపరక చేశారడ. కొతత
పరచ రకరత లతో కలిసర మొతత ెం 17 మెంద ఉెండే ఈ బృెందెం - ఆకలి, పేదరికాన్ని రూపుమాపడెం;
అెందరికర ఆరోగయస్ెంరక్షణ తదతర లక్ాయల స్ాధనకు కృషర చేస్త సెందన్న ఐరాస్ సకీట్రీ జనరల్
ఆెంట్ోన్నయా గట్ెరస్ పేరొాన ిరడ.
฀ గాయకుడు, పదాశ్రీ అవారడు గీహీత హీరాలాల్ కనసిమూత

● పరముఖ భోజ్పురి గాయకుడు, పదాశ్రీ అవారడు గీహీత హీరాలాల్ యాదవ్ మే
12న వారణ సరలో కనసిమూశారడ. ఆయన వయస్స్ 93 ఏళ్లో. భోజ్పురి జానపద
గాయకుడిగా యాదవ్ ఎెంతో పేరడ తెచసేకున ిరడ.
● దేశెంలో న లుగవ అతుయనిత పౌర అవారడు అయన పదాశ్రీతో హీరాలాల్నస భకరత పరభుతేెం
ఈ ఏడ ద జనవరిలో స్న ాన్నెంచిెంద. స్ెంగీత రెంగెంలో చేసరన కృషరకిగానస 2015లో యష్ చోపార
అవారడునస ఆయనకు పరద నెం చేశారడ.
฀ ఐట్ీసీ చెైరాన్'గా స్ెంజీవ్పురి

● ఐట్ీసీ మేనేజిెంగ్ డెైరకుర్స (ఎెండీ) స్ెంజీవ్పురి ఇక నసెంచి ఛెైరాన్గానూ బకధయతలు
న్నరేరితెంచనసన ిరడ. రెండు దశాబకీలపాట్ు ఛెైరాన్, సీఈఓగా ఉెండి, 2017 నసెంచి న న్
ఎగిాకూయట్ివ్ ఛెైరాన్గా వయవహరిెంచిన వెై.సర.దేవేశేర్స మే 11న మరణిెంచిన నేపథ్యెంలో స్ెంజీవ్
పురికి ఛెైరాన్గా పదో నితి కలిిస్ూ
త ఐట్ీసీ డెైరకురో బో రడు న్నరణయెం తీస్సకుెంద.
฀ ఫరజి స్సపీరెంకోరడు న యయమూరితగా జసరుస్ మదన్ బి లోకూర్స

● స్సపీరెంకోరడు విశాీెంత న యయమూరిత జసరుస్ మదన్ బి లోకూర్సకు అరడదెైన గౌరవెం లభిెంచిెంద.
న న్ రసరడెెంట్ పాయనెల్లో భకగెంగా మూడేళ్ోపాట్ు ఆయననస ఫరజి స్సపీరెంకోరడు న యయమూరితగా
న్నయమిస్ూ
త ఆదేశ స్సపీరెంకోరడు పరధ నన యయమూరిత(సీజవ), స్సపీరెంకోరడు అధయక్షుడు న్నరణయెం
తీస్సకున ిరడ.
● ఫరజి స్సపీరెంకోరడులో ఏట్క మూడు సష్నసో ఉెంట్కయ. రానసనిఆగస్సు సష్న్ (ఆగస్సు 15 నసెంచి
30 వరకు) నసెంచి లోకూర్స ఆ దేశ స్సపీరెంకోరడు వయవహారాలోో పాలు పెంచసకోనసన ిరడ.

฀ ఐసీసీ తొలి మహిళ్ా రిఫరీగా తెలుగు మహిళ్
ీ ట్ మెండలి (ఐసీసీ) మాయచ్ రిఫరీ పాయనెల్లో తొలిస్ారి ఒక మహిళ్కు చోట్ు
లభిెంచిెంద. ఆెంధరపద
ర ేశ్కు చెెందన గెండికోట్ స్రే (జీఎస్) లక్ిా ఆ అరడదెైన అవకాశాన్ని
స్ ెంతెం చేస్సకుెంద. ఇకపై ఏ అెంతరాాతీయ మాయచ్కైన లక్ిా రిఫరీగా వయవహరిెంచవచేన్న
ఐసీసీ పరకట్ిెంచిెంద.
● 51 ఏళ్ో లక్ిా ఇపిట్ి వరకు కవవలెం మహిళ్ల కిక
ీ ట్ మాయచ్లకవ (3 వనేు లు, 3 ట్ి20లు) రిఫరీగా
పన్న చేసరెంద. త జా మారడి తరాేత ఆమె అన్ని మాయచ్లకు ఆ బకధయతనస న్నరేహిెంచేెందసకు
అరహత లభిెంచిెంద.
● పురడష్ుల కిక
ీ ట్లో ఇట్ీవల తొలిస్ారి కాోయెర్స ప లగస్ాక్ తొలి స్ారి అెంపైర్సగా వయవహరిెంచి
అరడదెైన ఘనత నమోదస చేయగా... ఇపుిడు లక్ిాకి రిఫరీగా అవకాశెం దకిాెంద. ఐసీసీ
అెంపైర్స డెవలప్మెెంట్ పాయనెల్లో ఇపిట్ికవ ఏడుగురడ మహిళ్లు ఉెండట్ెం విశరష్ెం.
● రాజమెండిల
ర ో జన్నాెంచిన లక్ిా... తెండిర శరష్గిరి శరా ట్కట్క ఇెంజిన్సరిెంగ్ లోకోమోట్ివ్లో
ఉదో యగెం చేస్త సెండట్ెంతో ఆమె విద యభకయస్ెం జెంషడ్పయర్సలో జరిగిెంద. బిహార్స, ఆెంధర, ఈస్ు జోన్,
స్ౌత్జోన్, రైలేేస్ జట్ో కు ఆమె పారతిన్నధయెం వహిెంచిన లక్ిా పరస్త సతెం దక్ిణ మధయ రైలేే పీఆర్స
ఓ కారాయలయెంలో చీఫ్ ఆఫీస్ స్ూపరిెంట్ెెండెెంట్గా విధసలు న్నరేహిస్త ో ెంద.
 సీన్నయర్స నట్ుడు రాళ్ో పలిో కనసిమూత
 పరముఖ సీన్నయర్స నట్ుడు రాళ్ో పలిో (63) మే 17న కనసిమూశారడ. కొదీ రోజులుగా
అన రోగయెంగా బకధపడుతూ హైదరాబకద్లోన్న మాయక్్కూయర్స ఆస్సపతిరలో చికిత్
ప ెందసతున ిరడ. పరిసి తి
ర విష్మిెంచడెంతో మే 17న స్ాయెంతరెం 6 గెంట్లకు తుదశాేస్
 రాళ్ో పలిో అస్లు పేరడ రాళ్ో పలిో వెెంకట్ నరసరెంహా రావు. ఇెంట్ి పేరడతోనే రాళ్ో పలిో గా పరసరది
గాెంచ రడ. రాళ్ో పలిో నరసరెంహారావు స్ేస్ి లెం తూరడిగోద వరి జిలాో రాళ్ో పలిో . సీత (ర 1973)
ఆయన మొదట్ి చితరెం. చివరి చితరెం భలేభలే మగాడివయయ్. స్సమారడ 850 చితర లోో
రాళ్ో పలిో వివిధ పాతరలో ో నట్ిెంచి పేరక్షకులిి మెపరిెంచ రడ.

 ఊరడమాడి బతుకులు చితర న్నకి తొలిస్ారి నెంద పురస్ాారాన్ని అెందసకున ిరడ.
చిలో రదేవుళ్లో, చలిచీమలు చితర లు రాళ్ో పలిో కి నట్ుడిగా మెంచి గురితెంపు తెచ ేయ.
జెంధ యల, వెంశ్ర చితర లోో కరలకపాతరలో ో రాళ్ో పలిో కి నట్ిెంచే అవకాశెం వచిేెంద.
 స్ౌదీలో భకరత రాయబకరిగా ఔస్ఫ్ స్యాద్
 హైదరాబకద్ నగరాన్నకి చెెందన సీన్నయర్స దౌతయవేతత డ కుర్స ఔస్ఫ్ స్యాద్నస స్ౌదీ

అరవబియాలో భకరత రాయబకరిగా న్నయమిస్సతనిట్ు
ో కవెందర పరభుతేెం పరకట్ిెంచిెంద.
฀ ఫ్ారడాలా వన్ దగు జెం కనసిమూత

● ఆసరుయ
ర ా ఫ్ారడాలా వన్ దగు జెం న్నకర లాడ (70) కనసిమూశారడ. గతకొెంత కాలెంగా
ఊపరరితితు
త ల స్ెంబెంధత వాయధతో బకధపడుతుని ఆయనమే 19 రాతిర తుద శాేస్
విడిచ రడ. ఈ విష్యాన్ని ఆయన కుట్ుెంబ స్భుయలు తెలిపారడ.
● మూడు స్ారడో పరపెంచ ఛ ెంపరయన్గా న్నలిచిన న్నకర.. 1975, 1977, 1984లో ట్ెైట్ిల్్ స్ ెంతెం
చేస్సకున ిరడ. అతుయతత మ ఎఫ్-1 రవస్ర్సగా పేరడ స్ ెంతెం చేస్సకుని ఆయన పరపెంచ
వాయపత ెంగా కోట్కోద మెంద అభిమానసలనస స్ ెంతెం చేస్సకున ిరడ.
฀ తొలి తరెం స్ాహితీవేతత కులశరఖరరావు కనసిమూత

● పరముఖ స్ాహితీవేతత, ఉస్ాాన్నయా విశేవిద యలయెం తెలుగు శాఖ పయరాేధయక్షులు ఆచ రయ
మడుపు కులశరఖరరావు(88) తుదశాేస్ విడిచ రడ. రెంగారడిు జిలాో యాచ రెం మెండలెం
నెకారిత మేడిపలిో లోజన్నాెంచిన కులశరఖరరావు తెలెంగాణలో తొలితరెం స్ాహితీవేతత.
● ఉస్ాాన్నయా విశేవిద యలయెంలో బీఏ, ఎెంఏ తెలుగు చేశారడ. ‘ఆెంధర వచనవాజా మయ
వికాస్ెం’పై పరిశోధన చేసర డ కురవట్ ప ెంద రడ. ఉస్ాాన్నయా తెలుగుశాఖలో మూడునిర
దశాబకీల పాట్ు అధ యపకులుగా, రీడర్సగా, ప ర ఫస్ర్సగా, బో ర్సు ఆఫ్ స్ు డీస్ ఛెైరాన్గా,
శాఖాధపతిగా వివిధ హో ద లోో విశరష్మెైనసేవలనస అెందెంచ రడ. డ .సర.న రాయణరడిు
స్ాహితయ బహయముఖ వయకితత ేన్ని, తెలుగు స్ాహితయ చరితన
ర స ఆెంగో ెంలో తీస్సకొచ ేరడ.
฀ 24వ స్ారీ ఎవరస్సు అధరోహణ

● పరపెంచెంలో ఎతెత న
త పరేతశిఖరమెైన ఎవరస్సునస 24వస్ారి అధరోహిెంచిన వయకితగా నేపాల్కు
చెెందన కమి రీట్క షరాి (50) రికారడుస్ృషరుెంచ రడ.

● ఈ ఏడ ద మే 15న కూడ 8848 మీట్రో ఎతెత న
త ఈ శిఖరాన్ని ఆయన 23వస్ారి అధరోహిెంచడెం
విశరష్ెం.
฀ థ య్ మాజీ పరధ న్న పేరమ్స కనసిమూత

● ఆధసన్నక థ యలాెండ్ రాజకరయాలోో అతయెంత పరభకవవెంతమెైన వయకిత, ఆ దేశ మాజీ పరధ న్న
పేరమ్స ట్ినస్లనోెండ 98ఏళ్ో వయస్సలో మే 26నబకయెంకాక్లోన్న ఓ ఆస్సపతిరలో
కనసిమూశారడ.
● రాజకుట్ుెంబెంతో అతయెంత స్న్నిహిత స్ెంబెంధ లుని పేరమ్స సైనయెంలో ఆరీాజనరల్గా
పన్నచేశారడ. 1980 నసెంచి 88 వరకు పరధ నమెంతిరగా వయవహరిెంచ రడ. మాజీరాజు భూమిబో ల్
అదసలయదేజ్కు అతయెంత నమాకస్సతడిగా గురితెంపు తెచసేకున ిరడ. సైనయెం-రాజకుట్ుెంబెం
మధయ స్ెంబెంధ లు బలోపేతెం చేయడెంలో పేరమ్సపాతర ఎనలేన్నద.
● చ లా మెంద థ య్ కమాెండరడో సైన్నక తిరడగుబకట్ు ద ేరా పరధ న్న పదవిచేపడితే.. పేరమ్స
మాతరెం అెందసకు భినిెంగా రాజాయెంగబది ెంగా ఎన్నికైపదవిలోకి వచ ేరడ.
฀ సరకిాెం ముఖయమెంతిరగా పేరమ్స సరెంహ్ తమాెంగ్
● సరకిాెం కాీెంతికారి మోరాే అధయక్షుడు పేరమ్స సరెంహ్ తమాెంగ్ అలియాస్ పీఎస్ గోలే సరకిాెం
రాష్ు ర నూతన ముఖయమెంతిరగా మే 27న పరమాణసీేకారెం చేశారడ. ఆయనతో పాట్ు 11 మెంద
ఎస్కవఎెం ఎమెాలేయలూ మెంతురలుగా పరమాణెం చేశారడ.
● 51 ఏళ్ో గోలె రాష్ు ర శాస్నస్భ ఎన్నికలోో పో ట్ీ చేయలేదస. అయనపిట్ికర ఆ పారీు ఎమెాలేయలు
ఆయననస శాస్నస్భక పక్ష నేతగా ఎనసికున ిరడ. గాెంగ్ట్టక్లోన్న పలోార్స సేుడియెంలో
న్నరేహిెంచిన కారయకీమెంలో నూతన ముఖయమెంతిర, మెంతురలతో గవరిర్స గెంగా పరస్ాద్
పరమాణెం చేయెంచ రడ. 32 మెంద స్భుయలుెండే సరకిాెం శాస్నస్భలో గోలె నేతృతేెంలోన్న ఎస్
కవఎెం 17 స్ాిన లనస కైవస్ెం చేస్సకొన్న స్ేలి ఆధకయెంతో అధకారెంలోకి వచిేెంద.
฀ ఎసీేబీసీ ఛెైరాన్ రాఘవేెందరరావు రాజీన మా
● శ్రీవేెంకట్ేశేర భకిత ఛ నల్(ఎసీేబీసీ) ఛెైరాన్ పదవికి దరశకవెందసరడు క.రాఘవేెందరరావు

రాజీన మా చేశారడ.రాఘవేెందరరావు గత ఏడ ద ఏపరరల్ 21న ఛ నల్ ఛెైరాన్గా బకధయతలు
సీేకరిెంచ రడ. తితిదే ధరాకరత ల మెండలిలోనూ స్భుయడిగా కొనస్ాగుతున ిరడ.

฀ ష్ాెంగై అెంతరాాతీయ చితోరత్వ జూయరీలో హిరాణీ
● పరముఖ బకల్దవుడ్ దరశకుడు రాజ్కుమార్స హిరాణీకర అెంతరాాతీయ గౌరవెం దకిాెంద. 22వ

ష్ాెంగై అెంతరాాతీయ చితోరత్వాల జూయరీ స్భుయడిగా ఆయనకు అవకాశెం దకిాెంద.
పరపెంచవాయపత ెంగా పలువురడ సరన్స పరముఖసలు ఈ జూయరీలో స్భుయలుగా ఉెంట్కరడ.
● అెంతరాాతీయ వేదకపై భకరతీయ సరన్నమాకు పేరడ తెచిేన వాళ్ో తో హిరాణీ ఒకరడ. ‘తీర
ఇడియట్్’ చితరెంతో అెంతరాాతీయెంగా పరశెంస్లు అెందసకోవడమే కాదస చెైన పేరక్షకుల్ది
మెపరిెంచ రడ. గత ఏడ ద హిరాణీ తెరకకిాెంచిన ‘స్ెంజు’ బకకా్ఫీస్స వదీ భకరీ విజయెం
అెందసకొెంద. ష్ాెంగై చితోరత్వ జూయరీలో ఇట్కలియన్ దరశకుడు పాలో జనోవీస్, చెైన నట్ి
జావయ, చెైన నట్ుడు వాెంగ్ జిెంగ్చసన్ తదతరడలు స్భుయలుగా వయవహరిెంచనసన ిరడ. ఈ
మధేయ మలేషరయా అెంతరాాతీయ చితోరత్వాన్నకి పరసరడెెంట్గా రాజ్కుమార్స హిరాణీ పేరడన్న
฀ యాక్షన్ డెైరకుర్స వీరూ దేవగణ్ కనసిమూత
● పరముఖ బకల్దవుడ్ స్ు ెంట్ అెండ్ యాక్షన్ డెైరకుర్స, పరముఖ బకల్దవుడ్ నట్ుడు అజయ్దేవగణ్
తెండిర వీరూ దేవగణ్ (85) మే 27న ఉదయెం ముెంబయలో కనసిమూశారడ. వృది పయెం
కారణెంగా కలిగిన అన రోగయ స్యస్యలతో ఆయన మరణిెంచినట్ు
ో కుట్ుెంబ స్భుయలు ఓ
పరకట్నలో తెలిపారడ.
● ‘లాల్ బకద్ష్ా’, మిస్ు ర్స ఇెండియా’, ‘హిమాత్వాలా’ లాెంట్ి 80పైగా చితర లోోన్న యాక్షన్
స్న్నివేశాలనస తెరకకిాెంచ రడ వీరడ. తనయుడు అజయ్దేవగణ్ పరధ న పాతరలో
‘హిెందసస్ాతన్ కర కస్మ్స’ చితర న్ని తెరకకిాెంచ రడ. ఈ చితరెంలో అమిత బ్సబచేన్ మరో కరలక
పాతర పో షరెంచ రడ. అపిట్ోో భకరీ బడెాట్తో తెరకకిాన చితరమిద. ఈ చితరెం బకకా్ఫీస్స వదీ
ఫ్ాోప్ అయన అెందసలోన్న యాక్షన్ స్న్ని వేశాలకు పేరొచిేెంద.
฀ లాట్్’నస అధరోహిెంచిన భరత్
● హైదరాబకద్కు చెెందన పరేత రోహకుడు భరత్ తమిానేన్న మౌెంట్ లాట్్నస

అధరోహిెంచ డు. ‘హిమాలయ’ శరణ
ీ ులోోన్న లాట్్ పరపెంచెంలో న లుగో ఎతత యన (26, 940

అడుగులు) పరేతెం. దీన్నన్న అధరోహిెంచిన దక్ిణ భకరతదేశాన్నకి చెెందన తొలి వయకిత భరత్
฀ స్ాహితీవేతత రామతీరి మృతి
● పరముఖ రచయత, స్ాహితీవేతత, విమరశకులు రామతీరి (59) మే 30న స్ాయెంతరెం

విశాఖపట్ిెంలో గుెండెపో ట్ుతో కనసిమూశారడ. పలాస్కు చెెందన రామతీరి తెండిర రైలేే
ఉదో యగి. ఆయన వెెంట్ రామతీరి దేశెంలోన్న పలు పారెంత లనస చసట్ిువచ ేరడ. బరహాపురలో
ఉెండగా ఉపిల లక్షాణరావు స్ాిపరెంచిన వికాస్ెం స్ెంస్ి తో అనసబెంధెం పెంచసకొన్న ఆయన
శిష్యరికెంలో కథ్లలో ట్ెం, కవితేెం రాయడెం నేరాేరడ. కవెందర పరభుతే రెంగ స్ెంస్ి డ క్
సకూయరిట్ీలో ఉదో యగెం కోస్ెం విశాఖపట్ిెం చేరడకున ిరడ. ఐదేళ్ో కిత
ీ ెం స్ేచఛెంద ఉదో యగ
విరమణ చేసర, స్ాహితీసేవకు అెంకితమయాయరడ. ఈయన రచిెంచిన తెలోమిరియెం, హయద్హయద్
తుపానస నేపథ్యెంలో రాసరన స్సదీరఘ కవిత ‘హయద్హయద్’ ఆదరణ ప ెంద య.
฀ తూరడి నౌకాదళ్ాధపతిగా వెైస్ అడిారల్ అతుల్కుమార్సజైన్
● తూరడి నౌకాదళ్ అధపతి అడిారల్ కరెంబీర్ససరెంగ్ భకరత నౌకాదళ్ అధపతిగా వెళ్లతుని

నేపథ్యెంలో తూరడి నౌకాదళ్ అధపతి బకధయతలనస వెైస్ అడిారల్ అతుల్కుమార్స జైన్కు
అపిగిెంచ రడ. ఈ మేరకు మే 30న నూతన బకధయతల సీేకరిెంచి , అనెంతరెం వెైస్ అడిారల్
అతుల్కుమార్స జైన్ నౌకాదళ్ సైన్నకుల నసెంచి గౌరవ వెందనెం సీేకరిెంచ రడ.
฀ పరముఖ చితరకారడడు స్ూరయపరకాష్ కనసిమూత

● ఎెండిపో యన ఆకులోో జీవెం చూశాడు. ఆ జీవమే ఆయనకు అెంతరాాతీయ స్ాియలో గురితెంపు
తెచిేపట్ిుెంద. లలిత కళ్ా అకాడమీ పురస్ాారెం కూడ అెందసకునేలా చేసరెంద. విలక్షణమెైన
శైలితో ఆధసన్నక చితరకళ్నస స్మునితెంగా ఆవిష్ారిెంచిన పరముఖ చితరకారడడు స్ూరయపరకాష్
(80) మే 22న హైదరాబకద్లోన్న ఆయన స్ేగృహెంలో కనసిమూశారడ.
● సీసీఎెంబీతో మొదలు..: ఆయన మొదట్ సీసీఎెంబీకి రసరడెన్నియల్ ఆరిుస్ు సగా పన్న చేశారడ.
ఎనోి అపురూప చితరకళ్ా ఖెండ లనస గీయడెంతోపాట్ు పరదరశనలు ఏరాిట్ు చేశారడ. ఆ
తరాేత ఎల్దే పరస్ాద్ కెంట్ి ఆస్ితిరలో రసరడెెంట్ ఆరిుస్ు సగా చేరారడ. పరముఖ చితరకారడలు
లక్ాాగౌడ్, తోట్ వెైకుెంఠ, దేవరాజ్లకు ఆయన సీన్నయర్స. జవఎన్సు యూలో చదసవుకునే రోజులోో

హైదరాబకద్లోన్న ఇరడకు గల్దో లనస వాస్త విక ధో రణిలో చితీరకరిెంచే వారడ. చదసవు పయరత యాయక
అపరెంట్ిస్ కోస్ెం ఢిల్దోలో ఉెండే పరముఖ చితరకారడడు శ్రీరాెం కుమార్స వదీ కువెళ్ో ారడ. ఆయన వదీ
శిష్యరికెంతో తనలో ద గి ఉని అస్లు సరస్లు చితర జగతు
త వెలుగులోకి వచిేెంద.
฀ తొలి మహిళ్ా యుది పల

ై ట్గా భకవన
● భకరత వెైమాన్నక దళ్ెం (ఐఏఎఫ్)లో విమానెం ద ేరా యుది కారయకీమాలోో పాలగునేెందసకు అరహత
స్ాధెంచిన తొలి మహిళ్గా భకవన కెంఠ్ మే 22న చరితర స్ృషరుెంచ రడ. మిగ్–21 బరైస్న్
విమానెంపై పగట్ిపయట్ యుది కారయకీమాలోో పాలగునేెందసకు ఉదేీశిెంచిన సరలబస్నస భకవన
పయరిత చేశారన్న వాయుసేన అధకార పరతిన్నధ గూ
ీ ప్ కపు న్ అనసపమ్స బరనరీా చెపాిరడ.
● పరస్త సతెం రాజస్ాతన్లోన్న బికన్సర్సలోన్న వెైమాన్నక స్ాివరెంలో భకవన విధసలు న్నరేరితస్త సన ిరడ.
2017 నవెంబర్సలో ఫైట్ర్స స్ాాాడరన్లో చేరిన భకవన, గతేడ ద మారిేలో తొలిస్ారిగా స్ ెంతెంగా
మిగ్–21 బరైస్న్ యుది విమాన న్నినడిపారడ. యుది విమాన లనస నడిపేెందసకు మహిళ్లకూ
అవకాశమివాేలన్న మోదీపభ
ర ుతేెం తొలి న ళ్ో లో న్నరణయెం తీస్సకుెంద.
฀ అలాుర లెైట్ ఎయర్స కాీఫ్టు లో అట్కోెంట్ిక్ మహాస్ముదరెం చసట్టుచిే చరితర స్ృషరుెంచిన భకరత
యువతి
● ముెంబరైకి చెెందన 23 ఏళ్ో ఆరోహి పెండిట్.. ఒకారవ అలాుర లెైట్ ఎయర్స కాీఫ్టు లో అట్కోెంట్ిక్
మహాస్ముదరెం చసట్టుచిే చరితర స్ృషరుెంచిెంద. పరపెంచెంలోనే ఈ ఘనత స్ాధెంచిన తొలి
మహిళ్గా ఆరోహి గురితెంపు ప ెందెంద. చిని పరట్ుకు పదీ రకాలు ఉనిట్ు
ో ఉెండే ఎయర్సకాీఫ్టు లో
బలమెైన గాలుల మధయ స్ాహస్ో పేతెంగా 3వేల కిలోమీట్రడో పరయాణిెంచి ఔరా అన్నపరెంచిెంద. 17
ఏళ్ో నసెంచే ఎయర్సకాీఫ్టు లనస నడపడెం మొదలుపట్ిున ఆరోహి.. తన అట్కోెంట్ిక్ పరయాణ న్ని
స్ాాట్కోెండ్లో పారరెంభిెంచి గీన్
ీ లాెండ్లోన్న నసక్లో ముగిెంచిెంద.
฀ చరితర స్ృషరుెంచిన మోహన సరెంగ్

● అవకాశెం లభిెంచ లేగాన్స ఆకాశమే హదసీగా మహిళ్లు అన్ని రెంగాలోో దూస్సకుపో త రన్న
న్నరూపరెంచ రడ మోహన సరెంగ్. కఠిన పరీక్షలోో నెగు ి భకరత తొలి యుది విమాన పైలట్(ఫ్ట్
లో
లెఫ్ు న
ర ెెంట్)గా చరితర స్ృషరుెంచ రడ. ఈ కీమెంలో అత యధసన్నక యుది విమాన లనస నడిపేెందసకు
అరహత స్ాధెంచిన తొలి మహిళ్గా చరితక
ర కాారడ.

● కాగా రాజస్ాతన్లోన్న ఝున్ఝునస జిలాోలో మోహన సరెంగ్ జన్నాెంచ రడ. అమృత్స్ర్సలోన్న
గోోబల్ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ మేనేజ్మెెంట్ అెండ్ ఎమరిాెంగ్ ట్ెకాిలజీస్లో గాీడుయయేష్న్,
ఎలకాురన్నక్్ అెండ్ కమూయన్నకవష్న్్లో బీట్ెక్ చేశారడ. 2013లో 83.7 శాతెం మారడాలతో
ఇెంజిన్సరిెంగ్ పయరిత చేశారడ.
฀ కవెందరెంలో తొలి మహిళ్ా ఆరిిక మెంతిర

● రెండో స్ారి అధకారెం చేపట్ిున మోదీ మెంతిరవరు ెంలో కరలకమెైన ఆరిిక శాఖనస చేపట్ిు న్నరాలా
సీత రామన్ దేశెంలో తొలి మహిళ్ా ఆరిిక మెంతిరగా చరితర స్ృషరుెంచ రడ. గతెంలో ఇెందరా గాెంధీ
త త ాలికెంగా ఆరిిక శాఖనస న్నరేహిెంచిన పయరిత స్ాియ మెంతిరగా న్నయమితులయన మహిళ్
న్నరాలా సీత రామనే. న్నరాల గతెంలో ఆరిిక మెంతిర అరడణ్జైట్ీో దగు ర స్హాయ మెంతిరగా పన్న
చేశారడ. వాణిజయ, పరిశమ
ీ ల శాఖలనస న్నరేహిెంచ రడ. గత పరభుతేెంలో రక్షణ మెంతిరగా పన్న
చేసరన న్నరాలా రామన్ స్మరడిరాలిగా న్నరూపరెంచసకున ిరడ.
฀ ఏసీబీ డీజీగా విశేజిత్ బకధయతల సీేకరణ

ర ేశ్ అవిన్సతి న్నరోధక శాఖ (ఏసీబీ) డెైరకుర్స జనరల్గా కుమార్స విశేజిత్ మే 31న
ఉదయెం బకధయతలు చేపట్కురడ. పరస్త సతెం న్నఘా విభకగాధపతిగా వయవహరిస్త సని ఆయనకు
ఏసీబీ డీజీగా పయరిత అదనపు బకధయతలు అపిగిస్త ూ రెండు రోజుల కిెందట్ ఉతత రడేలు
విడుదలెైన నేపథ్యెంలో ఆయన బకధయతలు సీేకరిెంచ రడ. ఈ స్ెందరభెంగా
మాట్కోడుతూ..అవిన్సతి న్నరూాలనపై పయరితగా దృషరుస్ారిస్త ామన్న వాయఖాయన్నెంచ రడ. ఎవరైన
లెంచ లు అడిగితే ఏసీబీకి స్మాచ రెం ఇవాేలన్న స్ూచిెంచ రడ. అవిన్సతిపరడలు, లెంచగొెండి
అధకారడల స్మాచ రెం ఇచిేన వారి వివరాలనస గోపయెంగా ఉెంచసత మన్న చెపాిరడ.
฀ ఐరాస్లో భకరత స్ెంతతి మహిళ్కు కరలక పదవి

● ఐరాస్లోన్న పరతిష్ాాతాక పదవిలో భకరత స్ెంతతికి చెెందన మహిళ్ అన్నత భకట్ియా
న్నయమితులయాయరడ. మహిళ్ా స్ాధకారత, సీత -ర పురడష్ స్మానతేెంపై కృషర చేసే ‘యూఎన్-
ఉమెన్’ స్ెంస్ి కు డిపయయట్ీ ఎగిాకూయట్ివ్ డెైరకుర్సగా ఆమెనస న్నయమిస్సతనిట్ు
ో ఐరాస్ సకీట్రీ
జనరల్ పరకట్ిెంచ రడ.
● వయయహాతాక భకగస్ాేమాయలు, వనరడల స్మీకరణ, న్నరేహణలో అన్నత న్నష్ాణతురాలు. ఆమె
కలకతత విశేవిద యలయెంలో బీఏ చదవారడ. అమెరికాలోన్న యేల్ వరి్ట్ీ నసెంచి రాజకరయ
శాస్త ెంర లో పీజీ పయరితచేశారడ. జారిాట్ౌన్ విశేవిద యలయెం నసెంచి డ కురవట్ అెందసకున ిరడ.

పరపెంచ బకయెంక్ గూ
ీ ప్లో క్వతస్
ర ి ాయ నసెంచి ఉనిత స్ాియ వరకూ వివిధ హో ద లోో పన్నచేశారడ.
ఈ బకయెంకులోన్న పవ
ైర ేట్ురెంగ విభకగమెైన అెంతరాాతీయ ఆరిిక కారొిరవష్న్లో డెైరకుర్సగా కూడ
వయవహరిెంచ రడ.
● గతెంలో భకరత్కు చెెందన లక్ిాపురి యూఎన్-ఉమెన్కు డిపయయట్ీ ఎగిాకూయట్ివ్ డెైరకుర్సగా
పన్నచేశారడ.
฀ నౌకాదళ్ 24వ అధపతిగా అడిారల్ కరెంబీర్స సరెంగ్

● భకరత నౌకాదళ్ 24వ అధపతిగా అడిారల్ కరెంబీర్స సరెంగ్ మే 31న బకధయతలు చేపట్కురడ.
హలికాపు ర్స పైలెట్గా పన్నచేసర ఈ పదవిలోకి వచిేన తొలి వయకిత ఆయన. అడిారల్ స్సన్సల్ లాెంబక
పదవీ విరమణ చేసరన నేపథ్యెంలో కొత నౌకాదళ్ అధపతిగా ఆయన బకధయతలు న్నరేరితస్త ారడ.
కరెంబీర్స సరెంగ్ ఈ పదవిలోకి రాకముెందస విశాఖపట్ిెం తూరడి నేవల్ కమాెండ్లో ఫ్ాోగ్
ఆఫీస్ర్స కమాెండిెంగ్ ఇన్ చీఫ్గా పన్నచేశారడ. 2021 నవెంబరడ వరకు కరెంబీర్స సరెంగ్ ఆ పదవిలో
కొనస్ాగుత రడ.
● 1980లో భకరత నౌకాదళ్ెంలో చేరిన కరెంబీర్స సరెంగ్ తరడవాతి స్ెంవత్రెంలో హలికాపు ర్స పైలెట్
అయాయరడ. తన 39 ఏళ్ో కరీర్సలో నౌకాదళ్ెంలో అనేక కరలక పదవులు చేపట్కురడ. వెైస్ అడిారల్
హో ద లో పారజక్ు సీబర్సు కు డెైరకుర్స జనరల్గా పన్నచేశారడ.
฀ 'ఎవర్స గీీన్ ట్ీ మాన్ ఆఫ్ ఇెండియా’ బి.ఎెం. ఖైత న్ కనసిమూత

● పారిశాీమిక దగు జెం, విలియమ్సస్న్ మాగర్స గూ
ీ ప్(డబూ
ో ూఎమ్సజీ) గౌరవ ఛెైరాన్ బిరజ్ మోహన్
ఖైత న్(92) కనసిమూశారడ. కోల్కత లోన్న ఆయన న్నవాస్ెంలో జూన్ 1న ఉదయెం
వయోభకరెం వలో మరణిెంచ రడ. స్ేతెంతర భకరత్లో ట్ీ పరిశమ
ీ కు పరత మహయడుగా పరిగణిెంచే
ఖైత న్కు కుమారడడు ఆదతయ, కుమారత దవయ జలాన్ ఉన ిరడ.
● వాయపార వరాులోో ‘ఎవర్సగీన్
ీ ట్ీ మాన్ ఆఫ్ ఇెండియా’గా పరలుచసకునే ఖైత న్ ఇట్ీవలే ఎవరడీ
ఇెండసీుస్
ర , మెక్లియోడ్ రసల్ బో రడుల నసెంచి న న్ ఎగిాకూయట్ివ్ ఛెైరాన్ హో ద లో పదవీ
విమరణ చేశారడ. ఈ రెండూ డబూ
ో ూఎమ్సజీ గూ
ీ పు కెంపన్సలే. కాగా.. ఈ రెండు స్ెంస్ి లకు గౌరవ
ఛెైరాన్గా సేవలెందస్ూ
త వస్సతన ిరడ.
฀ ‘హాక్’ నడిపరన తొలి మహిళ్ా పైలట్ మోహన

● ఫ్ట్ లో లెఫ్ు న
ర ెెంట్ మోహన సరెంగ్ అరడదెైన ఘనత స్ాధెంచ రడ. అత యధసన్నక హాక్
యుది విమాన న్ని పగట్ిపయట్ నడిపరన తొలి మహిళ్గా ఆమె చరితర స్ృషరుెంచ రడ. బరెంగాల్లోన్న

కలెైకుెండ వాయుసేన కవెందరెంలో మోహన సరెంగ్ శిక్షణనస పయరితచేస్సకునిట్ు
ో రక్షణశాఖ
తెలిపరెంద. శిక్షణలో రాకట్ో పరయోగెం, బకెంబులు జారవిడవడెం, లక్ాయలనస గురిచూసర కాలేడెం
వెంట్ి పరకయ
ిీ లిి పయరితచేశారడ. ఆమెకు 500 గెంట్లకుపైగా ఫ్ో యెంగ్ అనసభవెం ఉెండగా,
ఇెందసలో 380 గెంట్లు హాక్ ఎెంకవ–132 జట్నస నడిపారడ.
฀ అమల్రాజ్కు జీవితకాల స్ాఫలయ పురస్ాారెం

● భకరత ఫుట్బకల్ జట్ుు మాజీ కపు న్ వికుర్స అమల్రాజ్కు జీవితకాలస్ాఫలయ పురస్ాారెం
లభిెంచిెంద. భకరత ఫుట్బకల్ రెంగాన్నకి చేసరన సేవలకు గానస కోల్కత కు చెెందన పరముఖ
మహమాదన్ స్ో ిరిుెంగ్ కో బ్స (ఎెంఎస్సీ) అమల్రాజ్నస జీవితకాల స్ాఫలయపురస్ాారెం ‘ష్ాన్ ఈ
మహమాదన్’ అవారడుతో స్తారిెంచిెంద. అమల్రాజ్ ఎెంఎస్సీ తరపున ఆరవళ్ో ల పారతిన్నథ్యెం
వహిెంచ డు. ఆ జట్ుుకు కపు న్గా కూడ వయవహరిెంచ డు.
฀ లులు గూ
ీ ప్ ఛెైరాన్కు యూఏఈ ‘గోల్ు కార్సు ’
● అబుద బిలో న్నవాస్ముెంట్ుని భకరత రిట్ెైల్ దగు జెం ఎమ్స.ఎ. యూస్ఫ్ అలి అరడదెైన గౌరవెం
దకిాెంచసకున ిరడ. యూఈఏ నసెంచి తొలి ‘గోల్ు కార్సు ’ ప ెంద రడ. శాశేత న్నవాస్హో ద నస ఇద
స్ూచిస్సతెంద. దీన్నన్న ప ెందన తొలి విదేశ్రయుడీయనే కావడెం గమన రహెం.
● వాయపారవేతతలకు, నెైపుణయెం ఉని వయకుతలకిచేే 5-10 ఏళ్ో దీరక
ఘ ాల వీస్ా తరహాలో కాకుెండ ..
శాశేతెంగా యూఈఏలో న్నవాస్ెం ఉెండడ న్నకి ఈ గోల్ు కార్సు వీలు కలిిస్సతెంద. ఫ్ో ర్సబ్ మాయగజైన్
పరకారెం.. లులు గూ
ీ ప్ ఛెైరాన్ అయన యూస్ఫ్ అల్ద యూఏఈలోనే అగీగామి విదేశ్ర
కుబేరడడు. పదాశ్రీ పురస్ాారెం కూడ ప ెందన ఈయన కవరళ్కు చెెందన వారడ.
● దసబకయ్ పరధ న్న షేక్ మహమాద్ బీన్ రషీద్ అల్ ముకూ
త మ్స గత నెలలోతీస్సకొచిేన పథ్కెం
పరకారెం.. దేశెంలో 27 బిలియన్ డ లరో కెంట్ే ఎకుావ పట్ుుబడులు పట్ిున వయకితకి గోల్ు కార్సు
లభిస్సతెంద. మొతత ెం 6800 పట్ుుబడుద రో లో తొలిస్ారిగా యూస్ఫ్అలి ఆ గౌరవాన్ని
దకిాెంచసకునిట్ు
ో ఖల్దజ్ ట్ెైమ్స్ వెలోడిెంచిెంద.
฀ అజిత్ దో వల్కు కాయబినెట్ హో ద

● జాతీయ భదరత స్లహాద రడ (ఎన్ఎస్ఏ)గా అజిత్ దో వల్ నరవెందర మోదీ నేతృతేెంలోన్న నూతన
పరభుతేెంలోనూ కొనస్ాగుత రడ. జాతీయ భదరత స్లహాద రడగా దో వల్కు కాయబినెట్ హో ద
కట్ు బరట్ు కరడ. గతెంలో స్హాయ మెంతిరహో ద లో ఎన్ఎస్ఏగా సేవలెందెంచిన అజిత్ దో వల్కు
పరస్త సతెం కాయబినెట్ హో ద కలిిెంచ రడ.

● కాగా,జాతీయ భదరత స్లహాద రడ బకధయతలు చేపట్ు కముెందసదో వల్ ఐబీ చీఫ్గా
వయవహరిెంచ రడ. అజిత్ దో వల్ మారు దరశకతేెంలో యూరి ఉగీద డి అనెంతరెం 2016లో
పాకిస్త ాన్పై భకరత సైనయెం మెరడపు ద డులు చేపట్ు గా, పులాేమా ద డి అనెంతరెం 2018లోనూ
బకలాకోట్లో భకరత వెైమాన్నక దళ్ెం స్రిాకల్ సీక్
ైర ్ న్నరేహిెంచిెంద.
฀ శుకాోల చికిత్ న్నపుణురాలు డ .బకత్కనసిమూత

● కెంట్ి శుకాోలకు న్నరిీష్ుమెైన చికిత్నస రూప ెందెంచి, ఎెంతోమెందకి దృషరున్న పరస్ాదెంచిన
ఘనతనస ప ెందన డ .పాయట్ీరసరయా బకత్(76) కనసిమూశారడ.
● వెైదయ పేట్ెెంట్ ప ెందన తొలి ఆఫరరకన్ అమెరికన్ మహిళ్ా వెైదసయరాలిగా డ .బకత్
గురితెంపుప ెంద రడ. 1988లో లేజర్సఫేకో పో ర బ్స అనే ఉపకరణ న్నకిగానస పేట్ెెంట్ స్ాధెంచ రడ.
లేజర్స ద ేరా కెంట్ి శుకాోలనస కరిగిెంచేెందసకు ఈ ఉపకరణెం తోడిడుతుెంద.
฀ ఐఎెండీ అధపతిగా మృతుయెంజయ

● పరముఖ శాస్త వ
ర ేతత, తుపానస హచేరికల న్నపుణుడిగా పేరొెందన మృతుయెంజయ మొహాపాతర
భకరత వాత వరణ విభకగెం(ఐఎెండీ) అధపతిగా న్నయమితులయాయరడ. ఐఎెండీలోన్న తుపానస
హచేరికల డివిజన్కు నేతృతేెం వహిెంచిన మృతుయెంజయ, అతన్న బృెంద న్నకి తుపానో రాక,
గాలి వేగెం, పరజలు, ఆస్సతలపై పరభకవెం వెంట్ి హచేరికలనస న్నకాచిేగా అెంచన వేస్త ారనే
పేరడెంద .
฀ సీఎెం ముఖయ స్లహాద రడగా అజవయకలో ెం

● ముఖయమెంతిర జగన్కు ముఖయ స్లహాద రడగా ఏపీ పరభుతే మాజీ పరధ న కారయదరిశ అజవయ
కలో ెం న్నయమితులయాయరడ. ఆయనకు కవబినెట్ మెంతిర హో ద నస కలిిస్ూ
త రాష్ు ర పరభుతేెం జూన్
4న ఉతత రడేలు జారీ చేసరెంద.
● ముఖయమెంతిర కారాయలయాన్నకి (సీఎెంవయ)కు ఆయన అధపతిగా వయవహరిస్త ారడ. ముఖయమెంతిర
కారాయలయ కారయదరడశలుగా వయవహరిెంచే అధకారడల మధయ పన్నవిభజనతో పాట్ు, వారడ ఏయే
శాఖల బకధయతలు చూడ లో ఆయనే న్నరవీశిస్ాతరడ. రాష్ు ర పరభుతే స్లహాద రడలెంత ఆయనకు
జవాబుద రీగా ఉెండ లి. పరతి పరభుతే శాఖ నసెంచి ఏ స్మాచ రమెైన ప ెందేెందసకు,
అవస్రమెైన స్లహాలిచేేెందసకు ఆయనకు అధకారెం ఉెంట్ుెంద.
● పారథ్మికెంగా మూడేళ్ో పాట్ు ఆయన ఈ స్లహాద రడ పదవిలో కొనస్ాగుత రడ. ఆయన
అెందెంచే సేవలకు గానస పరభుతేెం నెలకు రూ.2.50 లక్షల వేతనెం కిెంద చెలిోెంచనసెంద.

పరభుతే పరధ న కారయదరిశ హో ద లో ఆయన పదవీ విరమణ చేసరన స్మయాన్నకి ఎెంతయతే
ట్ీఏ, డీఏలు పరభుతేెం చెలిోెంచేదో ఇపుిడు అెంతే మొతత ెం చెలిోస్త ారడ. వాహన స్దసపాయెం,
వస్తి కలిిస్ాతరడ. ఆయన పేషీలో పన్నచేయట్ెం కోస్ెం త త ాలికెంగా తొమిాద పో స్సులనస
కవట్కయెంచ రడ.
฀ ఆెంధరపరదేశ్ రాష్ు ర అడొ ేకవట్ జనరల్గా స్సబరమణయెంశ్రీరామ్స

● అెంధరపద
ర ేశ్ అడొ ేకవట్ జనరల్(ఏజీ)గా స్సబరమణయెం శ్రీరామ్సనస న్నయమిస్ూ
త స్రాారడ జూన్
4న ఉతత రడేలు జారీచేసరెంద. పరభుతే పరధ న కారయదరిశ ఎల్దే స్సబరమణయెం ఈ మేరకు జీవయ
జారీచేశారడ.
● 1969 జులెైలో జన్నాెంచిన శ్రీరామ్స.. 1992 ఆగస్సులో న యయవాదగా పేరడ నమోదస
చేస్సకున ిరడ. సీవీ రాములు వదీ న యయవాద వృతిత న్న పారరెంభిెంచ రడ. రాములు హైకోరడు
న యయమూరితగా న్నయమితులయన అనెంతరెం స్ ెంతెంగా పారకరుస్స పారరెంభిెంచ రడ. రాజాయెంగెం,
విదయ, స్రీేస్స స్ెంబెంధత కవస్సలనస వాదెంచడెంలో పేరడ గడిెంచ రడ. 2009 నసెండి 2011 వరకు
ఉమాడి అెంధరపద
ర ేశ్ రాష్ు ెంర లో పరభుతే పరతేయక న యయవాద(ఎస్జీపీ)గా సేవలు అెందెంచ రడ.
฀ భకరత పారో మెెంట్ు చరితరలోనే అతి పరనివయస్స్ కలిగిన పారో మెెంట్ు స్భుయరాలు
● పారో మెెంట్లో అడుగు పట్ు బో తుని అతిపరని వయస్సారాలిగా ఒడిశాకు చెెందన ఓ గిరిజన
మహిళ్ రికారడు స్ృషరుెంచిెంద. 17వ లోక్స్భకు జరిగిన ఎన్నికలోో బిజు జనత దళ్ పారీు నసెంచి
ఎెంపీగా పో ట్ీ చేసర గలిచిన చెందర న్న మురడా ఈ అరడదెైన ఘనత స్ాధెంచిెంద.
● చెందర న్న మురడా అనే మహిళ్ వయస్స 25. ఆమె బిజు జనత దళ్ పారీు నసెంచి ఒడిశాలోన్న
కియోెంఝర్స అనే లోక్స్భ న్నయోజకవరు ెం నసెంచి పో ట్ీ చేశారడ. భకరతీయ జనత పారీు అభయరిి
అనెంత న యక్పై 66,203 ఓట్ో మెజారిట్ీతో ఆమె గలుప ెంద రడ. ఆమె గిరిజన స్ామాజికవరు ెం
నసెంచి వచ ేరడ.
฀ అమెరికా త త ాలిక సీికర్సగా పరమీల జయపాల్

● అమెరికా పరతిన్నధసల స్భ త త ాలిక సీికర్సగా పరమీల జయపాల్ (53) జూన్ 4నస్భక
కారయకీమాలనస న్నరేహిెంచ రడ. ఆమె ఈ పదవిన్న అధషరా ెంచిన తొలి దక్ిణ సరయా అమెరికన్
మహిళ్ కావడెం విశరష్ెం. ఆమె 2016లో తొలిస్ారిగా ఈ స్భకు ఎన్నికయాయరడ. సీికర్సగా న న్స్
పలోసీ కొనస్ాగుతున ిరడ. అయతే వెంతులవారీగా అధకార పక్ాన్నకి చెెందన స్భుయలు సీికర్స
గా కొదీ కాలెం పాట్ు త త ాలిక బకధయతలు న్నరేహిెంచడెం ఆనవాయతీగా వస్ోత ెంద .

฀ బిరట్న్లో పరధ న ఆరిికవేతతగా కుమార్స అయయర్స న్నయామకెం
● బిరట్న్ పరభుతే పరిధలోన్న విదేశ్ర, కామన్వెల్త కారాయలయెంలో పరధ న ఆరిికవేతతగా భకరత
స్ెంతతికి చెెందన కుమార్స అయయర్స న్నయమితులయాయరడ. ఈ పదవిలో న్నయమితులెైన తొలి
భకరత స్ెంతతి వయకిత ఈయనే కావడెం గమన రహెం. ఇెంతకుముెందస ముెంబయలో బిరట్న్
డిపయయట్ీ హై కమిష్నర్సగా పన్నచేశారడ. విదేశ్ర విధ న ల రూపకలినలో ఆరిికపరమెైన
అెంశాలకు స్ెంబెంధెంచి ఆయన స్ూచనలు ఇస్ాతరడ. ఆయన బకలయెం భకరత్లోనే గడిచిెంద.
తమిళ్ెం, హిెందీ భకష్లోో ఆయనకు పారవీణయెం ఉెంద.
฀ భకగవతుల వెెంకట్ పరమేశేరరావు కనసిమూత

● పరముఖ స్ెంఘ సేవకులు, శాస్త వ
ర ేతత, గాెంధేయవాద, భకగవతుల ఛ రిట్బుల్ ట్రస్ు (బి.సర.ట్ి.)
వయవస్ాిపకులు డ కుర్స భకగవతుల వెెంకట్ పరమేశేరరావు(86) కనసిమూశారడ.
విశాఖనగరెంలోన్న ఓ పరయవేట్ ఆస్సపతిరలో చికిత్ ప ెందసతూ జూన్ 9న తెలోవారడజామున
మృతిచెెంద రడ.
● బకబక అట్కమిక్ రీసర్సే ఇన్సరుట్యయట్లో శాస్త వ
ర ేతతగా పన్నచేస్త ూ గాీమ సేవపై మకుావతో
స్ేగాీమెం విశాఖ జిలాో దమిలికి వచేేశారడ. 1976లో భకగవతుల ఛ రిట్బుల్ ట్రస్ు స్ాిపరెంచి
గాీమీణ పారెంత లోో విదయ, ఆరోగయెం, మహిళ్ల ఆరిిక స్ాేవలెంబనకు విశరష్ కృషరచేశారడ. పలు
జాతీయ, అెంతరాాతీయ స్ెంస్ి లు ఆయననస స్తారిెంచ య.
฀ పుదసచేేరి మాజీ సీఎెం కనసిమూత

● డీఎెంకవ న యకుడు, పుదసచేేరి మాజీ ముఖయమెంతిర ఆరీే జానకిరామన్ (78)
కనసిమూశారడ. గత కొెంత కాలెంగా అన రోగయెంతో బకధపడుతుని ఆయన జూన్
10న ఉదయెం మృతిచెెందనట్ో ఆయన కుట్ుెంబ స్భుయలు తెలిపారడ.
● ఐదసస్ారడో పుదసచేేరి శాస్నస్భకు ఎన్నికైన జానకరరామన్.. 1996-2000 మధయ కాలెంలో
సీఎెంగా వయవహరిెంచ రడ. అనెంతరెం 2001 నసెంచి 2006 వరకు పరతిపక్ష నేతగా బకధయతలు
చేపట్కురడ. పుదసచేేరి డీఎెంకవ కన్సేనర్సగా కూడ పదవులు చేపట్కురడ. చివరిగా 2011లో జరిగిన
అసెంబీో ఎన్నికలోో పో ట్ీచేసర ఓట్మి చవిచూశారడ. ఈ తరడవాత ఎన్నికలకు దూరెంగా ఉన ిరడ.
● 1941 జనవరి 8న పుదసచేేరిలో జన్నాెంచిన రామన్.. రాజకరయాలోో తనదెైన
ముదరవేస్సకున ిరడ. ఆయన మృతిపట్ో డీఎెంకవ నేతలు, పలువురడ పరముఖసలు స్ెంత పెం
వయకత ెం చేశారడ.

฀ పో లవరెం’ సీఈవయగా జైన్ కొనస్ాగిెంపు
● పో లవరెం పారజకుు అథ రిట్ీ(పీపీఏ) సీఈవయగా ఉని ఆరవా జైన్ పదవీకాలాన్ని కవెందరెం మరో 6
నెలలు ప డిగిెంచిెంద. కవెందర జలవనరడల శాఖ సరఫ్ారస్స మేరకు న్నయామకాల కవబినెట్ కమిట్ీ
ఈ న్నరణయెం తీస్సకునిట్ుు ఉతత రడేలోో పేరొాెంద. గోద వరి నదీ యాజమానయ బో రడు చెైరాన్గా
ఉని ఆరవా జైన్ పీపీఏ సీఈవయగా అదనపు బకధయతలు న్నరేరితస్త సన ిరడ .
฀ గిరీశ్ కరాిడ్ కనసిమూత

● స్ాహితయ రెంగెంలో న ట్కాలు మాతరమే రచిెంచి జాానపీఠ్ పురస్ాారెం దకిాెంచసకుని వెైవిధయ
స్ాహితీవేతత, త నస రచిెంచిన న ట్కెంలోన్న పాతరనస వేరవరైన చేసేత ఆతా లోపరస్త సెందని
భయెంతో నట్నకు సరదిమెైన పరతిభకవెంతుడు, నేనొక అరబన్ నక్లెైట్ునెంట్య మెడలో పో కారడు
వేస్సకున్న ఆెందో ళ్న చేసరన స్ామాజికవేతత, పదాభూష్ణ్ పురస్ాార గీహీత గిరీశ్ కరాిడ్ (81)
ఇక లేరడ. జూన్ 10న ఉదయెం 8 గెంట్లకు బరెంగళ్ూరడలోన్న తన న్నవాస్ెంలో తుదశాేస్
● తన పారిివ శరీరాన్ని పరజలు, రాజకరయ నేతల స్ెందరశనకు ఉెంచకుెండ కుట్ుెంబస్భుయల
మధేయ అెంతిమ స్ెంస్ాారాలు జరపాలన్న ఆకాెంక్ిెంచేవారడ. ఆయన కోరిక మేరకవ గిరీశ్ కరాిడ్
కు పరభుతే లాెంఛన లు లేకుెండ నే జూన్ 10న మధ యహిెం 2.10 గెంట్లకు అెంతయకిీయలు
న్నరేహిెంచ రడ. ఆయనకు స్న్నిహితులెైన స్ాహితీవేతతలు, కొెందరడ మెంతురలు పారిివదేహెం
వదీ శీది ెంజలి ఘట్ిెంచ రడ.
● జాానపీఠ్ అవారడు గీహీతలకు పరభుతేలాెంఛన లతో అెంతిమ స్ెంస్ాారాలు చేయడెం
ఆనవాయతీ అన్న కరాణట్క పరభుతేెం గురడతచేసరన కుట్ుెంబస్భుయలు స్సన్నితెంగా
తిరస్ారిెంచ రడ. ఆయన మృతికి స్ెంత పెంగా సలవుతోపాట్ు మూడు రోజుల స్ెంత ప
దన లనస కరాణట్క పరభుతేెం పరకట్ిెంచిెంద.
● గిరీశ్ కరాిడ్ తలిో దెండురలు కృష్ాణబకయ, రఘున థ్ కరాిడ్. వారిద ఆదరశవివాహెం.
కృష్ాణబకయ బకలయవితెంతువు. రఘున థ్ కరాిడ్తో వివాహమయేయట్పిట్ికవ ఆమెకు ఒక
కుమారడడు కూడ ఉన ిడు. రఘున థ్ కరాిడ్ డ కుర్స కాగా.. ఆమె నరడ్గా పన్నచేసవ
ే ారడ.
ఆ దెంపతులకు నలుగురడ పరలోలు పుట్కురడ. వారిలో మూడో వాడు గిరీశ్కరాిడ్.
మహారాష్ు ల
ర ోన్న మాథేరాన లో 1938 మే 19న ఆయన జన్నాెంచ రడ. ఆయన పారథ్మిక విదయ
మరాఠీలోనే స్ాగిెంద. తరాేతి కాలెంలో ఆయన విద యభకయస్ెం కరాణట్కలోన్న సరరి్లో జరిగిెంద.

గిరీశ్కరాిడ్కు న ట్కాలతో అకాడే పరిచయమెైెంద. చినిపిట్ి నసెంచీ ఆయనకు యక్షగానెం
అెంట్ే ఇష్ు ెం. స్ాహితయెంపైన మకుావ.
● రచయతగా.. : తన మాతృభకష్ అయన కనిడలో రచనలు చేసరన గిరీశ్ ఎనోి న ట్కాలు,
సరన్నమాలకు కథ్లు రాసర, వాట్ికి దరశకతేెం వహిెంచి, నట్ిెంచ రడ. విమరశకుల
పరశెంస్లెందసకున ిరడ. ఆయన రచనలోో కలిన, చరితర ఉెంట్కయ. 1961లో ఆయన తన తొలి
న ట్కెం.. ‘యయాతి’ రాశారడ. ఆయన రచిెంచిన ‘తుగో క్’ న ట్కెం.. న్నయెంతృతేెం వలో కలిగవ
పరమాద లనస అదసభతెంగా చితీరకరిెంచిెంద. ఇెంకా.. ‘హయవదన’, ‘అెంగుమలిో గ’, ‘హిట్ు న
ి
హయెంజ’, ‘న గమెండల’, ‘తేల్దెండ ’, ‘అగిి మట్ుు మేల్’, ‘ద డీమ్స
ర ్ ఆఫ్ ట్ిపుి స్సలాతన్’
వెంట్ివి ఆయన రచనలోో పేరన్నికగనివి. 2011లో ‘హాడ డత ఆయుష్య’ పేరిట్ ఆయన తన
ఆతాకథ్నస రచిెంచ రడ.
● నట్ుడిగా.. : గిరీశ్కరాిడ్ నట్ిెంచిన తొలిసరన్నమా.. ‘స్ెంస్ాార’. 1970లో విడుదలెైన ఆ సరన్నమా
రాష్ు ప
ర తి స్ేరణకమలెం అెందసకుెంద. ఆ తరాేత న్నశాెంత్, మెంథ్న్, స్ాేమి సరన్నమాలోో
నట్ిెంచ రడ. దరశకుడుగా వెంశవృక్ష, గోధూళ్ల, ఉత్వ్ వెంట్ి చితర లు తీశారడ. ‘ట్ెైగర్స జిెంద హై’,
‘శివాయ్’ వెంట్ి కమరిియల్ చితర లోోనూ నట్ిెంచ రడ. ‘ఆనెందభరైరవి’, ‘ధరాచకీెం’, ‘శెంకర్సద ద
ఎెంబీబీఎస్’ వెంట్ి తెలుగు సరన్నమాలోోనూ నట్ిెంచిన గిరీశ్ కరాిడ్కు తెలుగులో ఆఖరి చితరెం
‘కొమరెం పులి’.
● ఎనోి అవారడులు : నట్ుడుగా, రచయతగా.. గిరీశ్ కరాిడ్ కరరత క
ి ిరీట్ెంలో ఎనోి
కలికితురాయలున ియ. కరాణట్కలో జాానపీఠ్ పురస్ాారాన్ని ప ెందన ఏడో వయకిత ఆయన.
భకరత పరభుతేెం ఆయనసి 1974లో పదాశ్రీ, 1992లో పదాభూష్ణ్ పురస్ాారెంతో
గౌరవిెంచిెంద. 10 జాతీయ చలనచితర పురస్ాారాలు, స్ెంగీత్ న ట్క్ అకాడమీ అవారడు,
స్ాహితయ అకాడమీ అవారడు.. ఇలా ఎనోి పురస్ాారాలు ప ెంద రాయన.
● మోదీకి వయతిరవకెంగా.. : కనిడన ట్ గిరీశ్కరాిడ్ అభుయదయవాదగా ఖాయతి గడిెంచ రడ.
మతోన ాదెంపై ఆయన అనేక పో రాట్కలు చేశారడ. అదే స్మయెంలో పలు వివాద లనస కూడ
చవిచూశారడ. 2014 ఎన్నికల స్మయెంలో.. మోదీన్న తీవరెంగా వయతిరవకిెంచిన 600 మెంద
రచయతలోో గిరీశ్కరాిడ్ ఒకరడ. మోదీ అధకారెంలోకి వసేత ‘భకరత్’ అనే భకవనకు,
రాజాయెంగాన్నకి ముపుివాట్ిలో ుతుెందెంట్య పరజలకు రచయతలు రాసరన లేఖపై ఆయన
స్ెంతకెం చేశారడ. ఆరస్స్, బీజవపీ వెంట్ి హిెందూ స్ెంస్ి లపై పలు స్ెందరాభలోో వయతిరవకత వయకత ెం

చేశారడ. గౌరీలెంకవశ్ హతయకు న్నరస్నగా ముెందసెండి పరదరశనలు న్నరేహిెంచ రడ. నోబరల్ గీహీత
వీఎస్ నయపాల్నస విమరిశెంచ రడ. రవీెందరన థ్ ఠాగూర్స సకెండ్ గవడ్
ీ రచయత అెంట్య
వాయఖయలు చేశారడ. ట్ిపుిస్సలాతన్ గనక హిెందసవెై ఉెంట్ే ఆయనసి కూడ ఛతరపతి శివాజీలాగా
కొలిచేవారన్న మరో స్ెందరభెంలో వాయఖాయన్నెంచ రడ.
฀ త త ాలిక సీవీసీగా శరద్ కుమార్స

● కవెందర విజిలెన్్ కమిష్నర్స (సీవీసీ)గా క.వి.చౌదరి పదవీ కాలెం జూన్ 9న ముగిసరెంద. ఆయన
స్ాినెంలో విజిలెన్్ కమిష్నర్స (వీసీ) శరద్ కుమార్సనస కవెందర పరభుతేెం త త ాలికెంగా
฀ పరధ న్నకి ముఖయ కారయదరిశగా నృపేెందర మిశీ పునరిియామకెం

● పరధ న్న నరవెందర మోదీకి ముఖయ కారయదరిశగా నృపేెందర మిశీ, అదనపు ముఖయ కారయదరిశగా
పర.క.మిశీ పునఃన్నయమితులయాయరడ. వీరి న్నయామకాన్ని కాయబినెట్ న్నయామకాల కమిట్ీ
ఆమోదెంచిెంద. కాయబినెట్ మెంతురల హో ద లో మే 31 నసెంచి వీరి న్నయామకెం అమలోోకి
వచిేెందన్న కవెందర సరబబెంద మెంతిరతేశాఖ ఆదేశాలు జారీ చేసరెంద.
฀ రాజయస్భ నేతగా థ వర్స చెంద్ గహోో త్

● రాజయస్భ నేతగా కవెందర మెంతిర థ వర్స చెంద్ గహోో త్ జూన్ 11న న్నయమితులయాయరడ. భకజపా
సీన్నయర్స నేత, కవెందర మాజీ మెంతిర అరడణ్ జైట్ీో స్ాినెంలో ఆయన ఈ బకధయతలు
చేపట్ు నసన ిరడ. మధయపరదేశ్కు చెెందన గహోో త్ పరస్త సతెం కవెందర స్ామాజిక న యయెం, స్ాధకారత
శాఖ మెంతిరగా ఉన ిరడ.
฀ లోక్స్భ పో ర ట్ెెం సీికర్సగా వీరవెందర కుమార్స

● లోక్స్భ పో ర ట్ెెం సీికర్సగా మధయపరదేశ్కు చెెందన భకజపా ఎెంపీ వీరవెందర కుమార్స (65)
న్నయమితులయాయరడ . 7 స్ారడో ఎెంపీగా పన్నచేసరన ఆయన ఇట్ీవల స్ారేతిరక ఎన్నికలోో
ట్ికమ్సగఢ్ నసెంచి ఎన్నికయాయరడ. మోదీ పరభుతేెంలో ఇెంతకుముెందస ఆయన కవెందర
స్హాయమెంతిరగా పన్నచేశారడ.
● పో ర ట్ెెం సీికర్సగా ఆయన ఆధేరయెంలోనే కొతత ఎెంపీల పరమాణసీేకారెంతో పాట్ు, సీికర్స ఎన్నిక
జరగనసన ియ. తొలుత పో ర ట్ెెం సీికర్సగా మేనకాగాెంధీ న్నయమితులవుత రని పరచ రెం
జోరడగా స్ాగిెంద. భకజపా మాతరెం వీరవెందర కుమార్సవెైపే మొగుు చూపరెంద.

฀ ఆెంధరపరదేశ్ రాష్ు ర పరధ న ఎన్నికల అధకారిగా క.విజయానెంద్
ర ేశ్ పరధ న ఎన్నికల అధకారి (సీఈవయ)గా 1992 బకయచ్ ఐఏఎస్ క.విజయానెంద్
న్నయమితులయాయరడ. ఈ మేరకు భకరత ఎన్నికల స్ెంఘెం (ఈసీఐ) జూన్ 13న నోట్ిఫరకవష్న్
జారీ చేసరెంద. పరస్త సత రాష్ు ర పరధ న ఎన్నికల అధకారి గోపాలకృష్ణ దేవేదన్న బదల్ద చేసరెంద. రాష్ు ర
పరభుతేెంతో స్ెంపరదెంచి విజయానెంద్ న్నయామకెం చేపడుతునిట్ు
ో ఈసీఐ పేరొాెంద.
ఇపిట్ివరకూ ఆయన చూస్సతని శాఖల బకధయతలన్నిెంట్ిన్స తక్షణమే ఇతర అధకారడలకు
అపిగిెంచ లన్న పేరొాెంద. స్చివాలయెంలోన్న ఎన్నికల విభకగాన్నకి కారయదరిశగా మినహా,
విజయానెంద్కు ఎలాెంట్ి అదనపు బకధయతలు అపిగిెంచరాదన్న స్ూచిెంచిెంద.
฀ ఐఎఫ్ఏడీ కన్లెుెంట్ుగా షేక్ ఎన్.మీరా

● ఐకయరాజయస్మితి పరిధలో రైతుల జీవనోపాధ మెరడగుపరిచేెందసకు పన్నచేస్త సని పరతేయక స్ెంస్ి
ఇెంట్రవిష్నల్ ఫెండ్ ఫర్స అగిీకలేర్స డెవలప్మెెంట్(IFAD) కన్లెుెంట్ుగా హైదరాబకద్కు
చెెందన శాస్త వ
ర ేతత డ కుర్స షేక్ ఎన్.మీరా ఎెంపరకయాయరడ. ఆయన పరస్త సతెం ఇెండియన్ ఇన్
సరుట్యయట్ ఆఫ్ రైస్ రీసర్సేలో పరధ న శాస్త వ
ర ేతతగా పన్నచేస్త సన ిరడ. మారాట్ిెంగ్ స్ెంబెంధ లు,
చినిరైతుల ఆద యెం పెంప ెందెంచేెందసకు అనసస్రిెంచ లి్న అధసన తన వయయహాలపై
స్లహాలిచేేెందసకు ఆయన ఈజిపుు స్ెందరిశెంచనసన ిరడ.
฀ మిస్ ఇెండియా వరల్ు గా స్సమన్రావు

● మిస్ ఇెండియా వరల్ు -2019 కిరీట్కన్ని రాజస్ాిన్ అెందగతెత , ఛ రుర్సు అకౌెంట్ెెంట్ (సీఏ) విద యరిిన్న
స్సమన్రావు దకిాెంచసకున ిరడ. జూన్ 16న ముెంబయలో స్రాీర్స వలో బ్సభకయ్ పట్ేల్ ఇెండో ర్స
సేుడియెంలో ఈ కారయకీమెం జరిగిెంద. తెలెంగాణకు చెెందన స్ెంజన విజ్ మిస్ ఇెండియా
రనిరప్-2019గా న్నలిచ రడ.
฀ భకరతీయ బకలికకు మెన ్ స్భయతేెం

● బిరట్న్లో భకరత స్ెంతతి బకలిక అదసభత లు స్ృషరుెంచిెంద. 11 ఏళ్ో వయస్సకవ బిరట్ిష్ మెన ్
పరీక్షలో అతయధక మారడాలు స్ాధెంచి.. మేధో స్ామరిూెం (ఐకూయ) ఎకుావగా ఉనివారికి
మాతరమే ఇచేే పరతిష్ాాతాక మెన ్ స్భయతే కో బుబలో చేరవెందసకు ఆహాేనెం ప ెందెంద. ఇట్ీవల
న్నరేహిెంచిన కవట్ెల్ 3బి పేపరడలో జియా వదసచ కు అతయధకెంగా 162 మారడాలు వచ ేయ.

మేధో స్ామరిూ పరీక్షలలో అగీస్ి ానెంలో న్నలిచే 2 శాతెం మెందకి మాతరమే మెన ్ స్భయతేెం
లభిస్సతెంద.
฀ శారద పీఠెం ఉతత రాధకారిగా స్ాేత ానెందేెందర

● విశాఖ శ్రీ శారద పీఠెం ఉతత రాధకారిగా కిరణ్కుమార్సశరా దీక్ాసీేకార కారయకీమెం కృష్ాణ తీరెంలో
జూన్ 17న వెైభవయపేతెంగా జరిగిెంద. స్న యస్ాశీమాన్ని సీేకరిెంచిన కిరణ్కుమార్సశరానస
శారద పీఠ గురడ పరెంపరలో భకగెంగా ఇకపై స్ాేత ానెందేెందర స్రస్ేతీస్ాేమిగా
వయవహరిస్త ామన్న పరస్త సత పీఠాధపతి స్ేరూపానెందేెందర పరకట్ిెంచ రడ. ఈ కారయకీమాన్నకి
ర ేశ్, తెలెంగాణ ముఖయమెంతురలు వెైఎస్ జగన్మోహన్రడిు , క.చెందరశరఖర్సరావు పరతేయక
అతిథ్సలుగా హాజరయాయరడ.
฀ లోక్స్భ సీికర్సగా ఓెం బిరాో ఏకగీీవెం

● 17వ లోక్స్భ సీికర్సగా రాజస్ాిన్ కోట్క-బూెంద పారో మెెంట్ు స్భుయడు ఓెం బిరాో ఏకగీవ
ీ ెంగా
ఎన్నికయాయరడ. జూన్ 19న ఉదయెం 11 గెంట్లకు స్భ పారరెంభమెైన వెెంట్నే సీికర్స పదవికి
ఆయన పేరడనస పరతిపాదస్ూ
త పరధ నమెంతిర నరవెందరమోదీ పరవేశపట్ిున తీరాాన న్ని రాజ్న థ్
సరెంగ్, అమిత్ష్ా, ఇతర కవెందరమెంతురలతోపాట్ు, స్ేపక్ష, విపక్ష పారీులన్సి స్మరిిెంచ య.
ఆయనకు మదీ తుగా మొతత ెం 13 తీరాాన లు వచ ేయ. ద ెంతో ప ర ట్ెెం సీికర్సగా ఉని
వీరవెందరకుమార్స స్భ అభిపారయెం కోరి ఆయన ఏకగీవెంర గా ఎన్నికైనట్ు
ో పరకట్ిెంచ రడ. ఆయననస
పరధ నమెంతిర మోదీ తోడొ ాన్న వచిే వేదకపై కూరొేబరట్ు కరడ.
฀ తెలెంగాణ హైకోరడు సీజవగా జసరుస్ ఆర్సఎస్ చౌహాన్

● తెలెంగాణ హైకోరడు పరధ న న యయమూరితగా జసరుస్ రాఘవేెందర సరెంగ్ చౌహాన్నస న్నయమిస్ూ
త
కవెందర న యయ శాఖ జూన్ 19న ఉతత రడేలు జారీ చేసరెంద. హైకోరడులో నెంబర్స 2 స్ాినెంలో ఉని
జసరుస్ వి.రామస్సబరమణియన్నస హిమాచల్పరదేశ్ హైకోరడు సీజవగా న్నయమిస్ూ
త మరో ఉతత రడే
● జసరుస్ చౌహాన్ నేపథ్యెం : జసరుస్ చౌహాన్ 1959 డిసెంబర్స 24న జన్నాెంచ రడ. 1980లో
అమెరికాలో ఆరాాడియా యూన్నవరి్ట్ీ నసెంచి గాీడుయయేష్న్ పయరిత చేశాక 1983లో ఢిల్దో
యూన్నవరి్ట్ీ నసెంచి లా డిగీ ప ెంద రడ. 2005లో రాజస్ాిన్ హైకోరడు న యయమూరితగా
న్నయమితులయాయరడ. 2015లో కరాణట్క హైకోరడుకు బదల్ద అయాయరడ. గత ఏడ ద ఉమాడి
హైకోరడుకు బదల్దపై వచ ేరడ. హైకోరడు విభజన తరాేత ఆయన తెలెంగాణ హైకోరడు

న యయమూరితగా వయవహరిస్త సన ిరడ. తెలెంగాణ హైకోరడు తొలి పరధ న న యయమూరిత జసరుస్
రాధ కృష్ణ న్ ఇట్ీవల కలకతత హైకోరడుకి బదల్ద అయాయరడ. దీెంతో జసరుస్ చౌహాన్ త త ాలిక
పరధ న న యయమూరితగా న్నయమితులెై అదే పో స్సులో కొనస్ాగుతున ిరడ.
● జసరుస్ రామస్సబరమణియన్ నేపథ్యెం...: జసరుస్ రామస్సబరమణియన్ 1958 జూన్ 30న
జన్నాెంచ రడ. మదర స్స వివేకానెంద కాలేజీలో గాీడుయయేష్న్ పయరిత చేశారడ. 1983లో మదర స్స
హైకోరడులో న యయవాదగా ఎన్రోల్ అయాయరడ. సరన్సయర్స న యయవాదసలు క.స్ారేభౌమన్,
ట్ి.ఆర్స.మణిల వదీ న యయవాద వృతిత లో మెళ్కువలు నేరడేకున ిరడ. 2006 జూలెై 31న
మదర స్స హైకోరడు అదనపు న యయమూరితగా న్నయమితులయాయరడ. 2009 నవెంబర్స 9న
శాశేత న యయమూరితగా బకధయతలు చేపట్కురడ. 2016లో ఉమాడి హైకోరడు న యయమూరితగా
న్నయమితులయాయరడ. హైకోరడు విభజన తరాేత కవెందరెం ఆయనసి తెలెంగాణ హైకోరడు
న యయమూరితగా న్నయమిెంచిెంద. ఇపుిడు పదో నితిపై హిమాచల్పరదేశ్ హైకోరడు సీజవగా
బకధయతలు చేపట్ు నసన ిరడ
฀ లోక్స్భలో కాెంగీస్ పక్ష నేతగా అధీర్స రెంజన్ చౌధరీ

● లోక్స్భలో కాెంగస్
ీ పక్ష నేతగా పశిేమబరెంగాల్కు చెెందన సీన్నయర్స న యకుడు అధీర్స రెంజన్
చౌధరీ (63)న్న ఆ పారీు ఎెంపరక చేసరెంద. యూపీయే అధయక్షురాలు స్ో న్నయాగాెంధీ న్నవాస్ెంలో
జూన్ 18న న్నరేహిెంచిన స్మావేశెంలో పారీు ఆయనసి ఎనసికొెంద.
● బరరహెంపో ర్స నసెంచి 5 స్ారడో ఎెంపీగా ఎన్నికవుతూ వస్సతని అధీర్స లోక్స్భలో కాెంగస్
ీ కు చెెందన
ఎెంపీలో ో అతయెంత సీన్నయరో లో ఒకరడ.
● 1996లో పశిేమబరెంగాల్ అసెంబీో కి ఎన్నికైన అధీర్స 1999లో లోక్స్భలో అడుగుపట్కురడ.
అపిట్ి నసెంచి వరడస్గా గలుస్ూ
త వస్సతన ిరడ. త జా ఎన్నికలోో రాష్ు ెంర లో కాెంగస్
ీ గలిచిన 2
ఎెంపీ సీట్ోలో బరరహెంపో ర్స ఒకట్ి.
● జాతీయ రాజకరయాలోో పరణబ్స ముఖరీా, పరరయరెంజన్ద స్ మున్సి తరాేత ఉనిత స్ాినెం ప ెందన
పశిేమబరెంగాల్ నేత అధీరవ
฀ తితిదే అధయక్షుడిగా వెై.వి.స్సబకబరడిు న్నయామకెం

● తిరడమల, తిరడపతి దేవస్ాినెం ధరాకరత ల మెండలి అధయక్షుడిగా వె.ై వి.స్సబకబరడిున్న
న్నయమిస్ూ
త రాష్ు ప
ర భ
ర ుతేెం జూన్ 21న ఉతత రడేలు జారీచేసరెంద. అెంతకుముెందస పరస్త సత తితిదే
బో రడునస రదసీచేస్త ూ మరో ఉతత రడే జారీ అయెంద.

฀ పరపెంచ శకితమెంతుడెన
ై నేత మోదీ
● భకరత పరధ న్న మోదీ స్ేదేశెంలోనే కాకుెండ విదేశాలోోనూ పరజాదరణ ప ెంద రడ. ఆయననస
పరపెంచ శకితమెంతుడెైన నేతగా బిరట్ీష్ హరాల్ు పతిరక పాఠకులు ఎెంపరక చేశారడ. ఆ మేగజైన్
న్నరేహిెంచిన స్రవేలో మోదీకి అతయధకెంగా 30.9 శాతెం ఓట్ు
ో పో లయాయయ.
● రష్ాయ అధయక్షుడు పుతిన్(29.9), అమెరికా అధయక్షుడు ట్రెంప్(21.9), చెైన అధయక్షుడు జిన్పరెంగ్
(18.1)లనస ఆయన వెనకిా నెట్ు కరడ. రీడర్స్ పో ల్కు 25 మెందకి పైగా నేతలనస న మినేట్
చేయగా తుద రౌెండ్కు మోదీ, పుతిన్, ట్రెంప్, జిన్పరెంగ్లనస న్నపుణుల కమిట్ీ ఎెంపరక చేసరెంద.
బిరట్ీష్ హరాల్ు పాఠకులు తొలిస్ారి ఓట్ీపీ ఆధ రెంగా ఓట్ిెంగ్ చేశారడ. ఈ పతిరక జూలెై 15న త జా
స్ెంచికనస పరధ న్న మోదీ ముఖ చితరెంతో వెలువరిెంచనసెంద.
฀ తెలెంగాణ హైకోరడు పరధ న న యయమూరితగా జసరుస్ ఆర్స.ఎస్.చౌహాన్ పరమాణెం

● తెలెంగాణ హైకోరడు రెండో పరధ న న యయమూరితగా జసరుస్ఆర్స.ఎస్.చౌహాన్జూన్ 23న పరమాణెం
చేశారడ. రాజ్భవన్లో జరిగిన కారయకీమెంలో జసరుస్ చౌహాన్ చేత గవరిర్స నరసరెంహన్ పరమాణెం
฀ ఆకాశవాణి విశాీెంత న ట్క పరయోకత శాయమలాదేవి కనసిమూత

● ఆకాశవాణి విశాీెంత న ట్క పరయోకత , స్ాుఫ్ ఆరిుస్ు, స్ాేతెంత్ర స్మరయోధసరాలు ఎెంజీ
శాయమలాదేవి(88) జూన్ 24న ఉదయెం హైదరాబకద్లో కనసిమూశారడ. పరముఖ స్ాేతెంత్ర
స్మయోధసడు, ఆెంధర బకయెంక్ వయవస్ాిపకుడు భోగరాజు పట్కుభి సీత రామయయ మనవరాలు
అయన శాయమలాదేవికి ఒక కుమారడడు, కుమారత ఉన ిరడ.
● కృష్ాణ జిలాోకు చెెందన ఆమె ఆకాశవాణి విజయవాడ కవెందరెంలో, ఆ తరాేత 1960 నసెంచి
హైదరాబకద్ ఆకాశవాణి కవెందరెంలో స్సదీరక
ఘ ాలెంపాట్ు పన్నచేశారడ. కన యశులాెం న ట్కెంలో
బుచేమాగా ఆమె నట్న ఎనోి తరాల శోీతలనస అలరిెంచిెంద. ఉదర న్నమితత ెం-బహయకృత
వేశెం స్హా అనేక న ట్కాలలో శాయమలాదేవి పరముఖ పాతరలనస పో షరెంచ రడ. అనేక న ట్కాలు,
రూపకాల న్నరాాణెంలోనూ పాలు పెంచసకున ిరడ.

฀ ఆర్సబీఐ డిపయయట్ీ గవరిర్స పదవికి విరాల్ ఆచ రయ రాజీన మా
● ఆర్సబీఐ డిపయయట్ీ గవరిర్స పదవికి విరాల్ ఆచ రయ రాజీన మా చేశారడ . జనవరి 20, 2017న
మూడేళ్ో కాలాన్నకి డిపయయట్ీ గవరిర్సగా పగాులు చేపట్ిున అయన ఆ స్ాిన న్ని దకిాెంచసకుని
అతిపరని వయస్సాడిగా రికారడులకకాాడు .
฀ ఆధ యతిాక గురడవు స్తయమితర నెంద అస్త మయెం

● ఆధ యతిాక గురడవు స్ాేమి స్తయమితర నెంద గిరి మహారాజ్(87) జూన్ 25న కాలధరాెం
చెెంద రడ. ‘భకరత్మాత జనహిత్ ట్రస్ు’ స్ారథగా ఉని ఆయన చ లా కాలెం నసెంచీ
అన రోగయెంతో బకధపడుతున ిరడ .
฀ భకరతీయ తీర రక్షక దళ్ెం డీజీగా నట్రాజన్

● భకరతీయ తీర రక్షక దళ్ెం డెైరకుర్స జనరల్(డీజీ)గా తమిళ్న డుకు చెెందన క.నట్రాజన్
న్నయమితులయాయరడ. ఇపిట్ివరకూ ఆ పదవిలో ఉని రాజవెందరసరెంగ్ పదవీ విరమణ కానసని
స్ెందరభెంగా కొతత డీజీగా నట్రాజన్ జులెై ఒకట్ి నసెంచి కొనస్ాగుత రన్న కవెందర రక్షణ
మెంతిరతేశాఖ పరకట్ిెంచిెంద.
● చెనెైి పరెంబూరడలోన్న డ న్బకస్ో ా పాఠశాలలో చదసవుకుని ఆయన పచేయపిన్
కళ్ాశాలలో 1981లో బీఎసీ్ పయరితచేశారడ. మదర స్స విశేవిద యలయెంలో మాస్ు ర్స్ డిగీ చేసరన
ఆయన 1984లో తీర రక్షణ దళ్ెంలో అసరసు ెంట్ కమాెండర్సగా చేరారడ. తరాేత పలు కరలక
పదవులు చేపట్ిున నట్రాజన్ పరస్త సతెం ముెంబయలోన్న పశిేమ పారెంతీయ పరధ న
కారాయలయెం చీఫ్ ఆఫ్ స్ాుఫ్గా విధసలు న్నరేహిస్త సన ిరడ.
฀ స్సధ కర్స పైప్్ అధపతి కనసిమూత

● స్సధ కర్స గూ
ీ ప్ ఆఫ్ ఇెండసీుస్
ర ఛెైరాన్, స్ాేతెంత్ర స్మరయోధసడు, కాెంగస్
ీ న యకుడు మీలా
స్తయన రాయణ (88) జూన్ 25న కనసిమూశారడ.
● స్ాధ రణ కుట్ుెంబెంలో జన్నాెంచిన స్తయన రాయణ 1970 ఆగస్సు 15న స్ూరాయపేట్లోన్న
పారిశాీమిక వాడలో స్సధ కర్స పీవీసీ పైపుల కెంపన్సకి శెంకుస్ాిపన చేశారడ. ఆ కెంపన్స రిజిడ్
పీవీసీ పైపులు, హచ్డీపీఈ పైపరెంగ్ పరికరాల రెంగెంలో అగీగామిగా వెలుగొెందసతోెంద. దక్ిణ
భకరతదేశెంలో పీవీసీ పైపులనస మొట్ు మొదట్గా తయారడ చేసరన స్ెంస్ి స్సధ కర్స పీవీసీ
కెంపన్స.

฀ స్మరయోధసడు మోహన్ రనడే కనసిమూత
● పరముఖ స్ాేతెంత్ర స్మరయోధసడు, గోవా విముకిత ఉదయమ కారడడు మోహన్ రనడే జూన్
25న ఉదయెం కనసిమూశారడ. ఆయన వయస్స్ 91 స్ెంవత్రాలు. రనడేకు 2001లో
భకరత పరభుతేెం పదాశ్రీ ఇచిే గౌరవిెంచిెంద.
అవారడులు
฀ పో లవరాన్నకి జాతీయ పురస్ాారెం
● ‘బరస్ు ఇెంపరో మెెంట్ేష్న్ ఆఫ్ వాట్ర్స రిస్ో ర్స్ పారజక్ు్’ విభకగెంలో పో లవరెం పారజకుు ఉతత మ
పరణ ళ్లక, న్నరాాణ న్నకిగానూ ఆెంధరపద
ర ేశ్ న్సట్ిపారడదల శాఖకు పరతిష్ాాతాక సీబీఐపీ అవారడు
దకిాెంద. ఈ అవారడునస జనవరి 4న ఢిల్దోలో సీబీఐపీ దనోత్వాలోో భకగెంగా ఏరాిట్ు చేసరన
కారయకీమలో కవెందరవిదసయతు
త మెంతిర రాజ్కుమార్స సరెంగ్ చేతుల మీదసగా రాష్ు ర మెంతిర దేవినేన్న
ఉమామహశేరరావు, న్సట్ిపారడదల శాఖ ఈఎన్సీ వెెంకట్ేశేరరావు, పో లవరెం సీఈ శ్రీధర్సలు
అెందసకొన ిరడ.
● ఏపీ ట్కరన్్కోకు సీబీఐపీ అవారడు : విదసయతు
త న్నరేహణలో విశరష్ కృషర చేసరన వారికి సెంట్రల్ బో ర్సు
ఆఫ్ ఇరిగవష్న్, పవర్స (సీబీఐపీ) ఏట్క ఇచేే ఎక్్లెన్్ అవారడు ఆెంధరపద
ర ేశ్ ట్కరన్్మిష్న్
కారొిరవష్న్కు దకిాెంద. విదసయతు
త న్నరేహణలో మెరడగైన పన్నతీరడకు ఏపీ ట్కరన్్కో దకిాన
ఎక్్లెన్్ అవారడునస ట్కరన్్కో మేనేజిెంగ్ డెైరకుర్స పరడచూరి దనేశ్ అెందసకొన ిరడ.
฀ బరెంగళ్ూరడలో ఇనోూసరస్ పురస్ాారాల పరధ నెం

● 2018కిగానస వివిధ రెంగాలోో వినూతి స్ాియ సేవలు, పరిశోధనలు చేపట్ిున ఆరడగురికి
ఇనోూసరస్ సైన్్ ఫ్ౌెండేష్న్ పురస్ాారాలనస జనవరి 5న బరెంగళ్ూరడలో అెందెంచ రడ.
● హయయమాన్నట్ీస్ నసెంచి కవిత సరెంగ్ (జవఎన్యూ-నూయదల్దో ), లెైఫ్సైనె్స్లో రూప్ మలిో క్ (ట్కట్క
ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ ఫెండమెెంట్ల్ రీసర్సే-ముెంబయ), గణితెంలో నళ్లన్న అనెంతరామన్ (ఇన్
సరుట్యయట్ ఆఫ్ అడ ేన్్డ్ స్ు డీ- స్ాురస్బర్సు , ఫ్ారన్్), భౌతికశాస్త ెంర లో ఎస్.క.స్తీశ్ (ఐఐఎస్సీ,
బరెంగళ్ూరడ), స్ామాజిక శాస్త ెంర లో సెంథల్ ములెైన థ్న్ (కెంపయయట్ెైజవష్న్ అెండ్ బిహవియరల్
సైన్్), ఇెంజిన్సరిెంగ్ అెండ్ కెంపయయట్ర్స విభకగెంలో నవకెంఠ భట్(ఐఐఎస్సీ బరెంగళ్ూరడ)లకు
పురస్ాారాలనస అెందెంచ రడ.

฀ అెంగన్వాడీ కారయకరత లకు జాతీయ అవారడులు
● మాత , శిశు స్ెంక్వమెంతో పాట్ు ఐసీడీఎస్ పరిధలో న్నరవీశిెంచిన లక్ాయలనస అధగమిెంచిన
అెంగన్వాడీ కారయకరత లనస జాతీయ స్ాియ అవారడులకు ఎెంపరక చేశారడ. 2017-18
స్ెంవత్రాన్నకి గానూ దేశవాయపత ెంగా ఉతత మ సేవలెందెంచిన 97 మెంద కారయకరత లకు దల్దో లోన్న
పరవాసర భకరతీయ కవెందరెంలో కవెందర సీత ,ర శిశు స్ెంక్వమ శాఖ మెంతిర మేనకాగాెంధీ జనవరి 7న ఈ
అవారడులనస అెందజవశారడ.
ర ేశ్ నసెంచి కృష్ాణ జిలాోకు చెెందన మెండ ద స్సవరణలత (యాకమూరడ, తోట్ో వలూ
ో రడ
మెండలెం), గదీ ల వెెంకట్కరవమా (గోస్వీడు, గెంపలగూడెెం మెండలెం), అనెంతపురెం జిలాోకు
చెెందన జ.రమాదేవి (తలుకూరడ, ఆతాకూర్స మెండలెం), ఎెం.పర.పద ావతి (అమరాపురెం),
తెలెంగాణ నసెంచి బెండో స్సశ్రల (ఏనూార్స గాీమెం, మెండలెం, ఖమాెం జిలాో), జ.విజయలక్ిా
(సరదీ సలూరడ, వికారాబకద్ మెండలెం, జిలాో) కవెందర మెంతిర చేతుల మీదసగా ఈ అవారడులనస
฀ సీఎన్ఆర్స రావుకు షేక్ స్ౌద్ అెంతరాాతీయ అవారడు

● విశేవిఖాయత శాస్త వ
ర ేతత, ప ర ఫస్ర్స సీఎన్ఆర్స రావుకు షేక్ స్ౌద్ అెంతరాాతీయ అవారడునస
పరకట్ిెంచ రడ. మెట్ీరియల్్ రిస్ర్సేలో ఆయన చేసరన కృషరకిగానస యూఏఈకి చెెందన సెంట్ర్స
ఫర్స అడ ేన్్డ్ మెట్ీరియల్్ ఆయనకు ఈ అవారడునస పరకట్ిెంచిెంద. వచేే నెల 25న
యూఏఈలోన్న రాస్ ఆల్ఖైమాలో జరిగవ కారయకీమెంలో ఆయనకు ఈ పురస్ాారెంతోపాట్ు
పరశెంస్ాపతరెం, మెడల్, రూ.71 లక్షలు పరద నెం చేస్త ారడ.
฀ జీనోమ్స వాయల్ద ఎక్్లెన్్ అవారడులు

● కవన్ర్స వాయధపై విశరష్ పరిశోధనలు చేసరన డ కుర్స డ న్ కరోవ్లాయెండ్, పరజారోగయ విభకగెంలో సేవలు
అెందెంచిన డ కుర్స స్ౌమయ స్ాేమిన ధన్లనస జీనోమ్స వాయల్ద ఎక్్లెన్్ అవారడుకు ఎెంపరక
చేశారడ. బయోఏషరయా- 2019 స్దస్స్ పురస్ారిెంచసకున్న ఈ అవారడులనస బయోఏషరయా
న్నరాేహకులు పరకట్ిెంచ రడ. బయోఏషరయా- 2019 స్దస్స్ ఫరబవ
ర రి 25 నసెంచి 27 వరకు
హైదరాబకద్లో జరిగిెంద .
● యూన్నవరి్ట్ీ ఆఫ్ కాలిఫ్ో రిియాలో ప ర ఫస్ర్సగా ఉని డ కుర్స కరోవ్లాయెండ్ ‘అస్ాార్స ఆఫ్ సైన్్’
గా పేరడని బేక్
ర తూ
ర పజ్
ైర (జీవ శాస్ాతల విభకగెం) నస గత ఏడ దలో గలుచసకున ిరడ. ఆయన

లుడ్విగ్ కవన్ర్స రీసర్స్- శాెండియాగో శాఖలో సల్ బయాలజీ లాయబ్స అధపతిగా
వయవహరిస్త సన ిరడ. నరాల వాయధసల విభకగెంలో కూడ ఆయన ఎనోి పరిశోధనలు చేశారడ.
● డ కుర్స స్ౌమయ స్ాేమిన ధన్ చెనెైిలోన్న నేష్నల్ ఇన్సరుట్యయట్ ఫర్స రీసర్సే ఇన్
ట్యయబరరడాూలోసరస్ డెైరకుర్సగా, ఇెండియన్ కౌన్న్ల్ ఆఫ్ మెడికల్ రీసర్సే (ఐసీఎెంఆర్స) డెైరకుర్స
జనరల్గా పన్నచేశారడ. పరపెంచ ఆరోగయ స్ెంస్ి (డబూ
ో హచ్ఓ) లో డిపయయట్ీ డెైరకుర్స జనరల్
(పో ర గాీమ్స్) హో ద లో ఉన ిరడ. ఎనోి పరిశోధన పతర లు రాశారడ. మరనోి అవారడులు
฀ ‘అక్షయపాతర, స్సలభ్’లకు గాెంధీ శాెంతి బహయమతి

● న లుగవళ్ోకు స్ెంబెంధెంచిన గాెంధీ శాెంతి బహయమతుల విజవతలనస కవెందర స్ాెంస్ాృతికశాఖ
జనవరి 16న వెలోడిెంచిెంద.
● కోట్కోద మెందకి అనిెం పడుతుని అక్షయపాతర ఫ్ౌెండేష్న్... మలమూతర ఎతిత వేతల పన్న
నసెంచి ఎెంతోమెందకి విముకిత కలిిెంచిన స్సలభ్ ఇెంట్రవిష్నల్ స్ెంస్ి లు స్ెంయుకత ెంగా 2016కి
స్ెంవత్రాన్నకి గానస గాెంధీ శాెంతి బహయమతిన్న గలుచసకున ియ.
● వీట్ితోపాట్ు కన యకుమారిలోన్న వివేకానెంద కవెందర (2015); ఏకల్ అభియాన్ ట్రస్ు (2017);
యోహి స్స్కావా (2018)లనస ఈ పురస్ాారాలు వరిెంచ య.
● పరధ న్న మోదీ, స్సపీరెంకోరడు పరధ న న యయమూరిత జసరుస్ గొగొయ, లోక్స్భ సీికర్స స్సమితర
మహాజన్, లోక్స్భలో పరతిపక్షనేత ఖరవు, మాజీ ఉపపరధ న్న ఆడ ేణీలతో కూడిన ఎెంపరక
స్ెంఘెం ఈ విజవతలనస ఎెంపరక చేసరెంద. పరతిష్ాాతాకమెైన ఈ పురస్ాారెం కిెంద రూ.కోట్ి నగదస,
పరశెంస్ాపతరెం, జాాపరక, హస్త కళ్/చేనేత వస్సతవులనస పరభుతేెం అెందస్సతెంద.
฀ లోక్న యక్ ఫ్ౌెండేష్న్ పురస్ాారాల పరద నెం

● జనవరి 19న విశాఖపట్ిెంలోన్న కళ్ాభకరతిలో లోక్న యక్ ఫ్ౌెండేష్న్ పురస్ాారాల
పరద నోత్వ జరిగిెంద .
● ముగుురికి పురస్ాారాలు : ‘ఆెంధర జాానపీఠ్’ పురస్ాారాన్ని వరెంగల్కు చెెందన రచయత
అెంపశయయ నవీన్కు, జీవిత స్ాఫలయ పురస్ాారాలిి గుెంట్యరడకు చెెందన స్ెంఘసేవకురాలు
ఎన్.మెంగాదేవి, హైదరాబకద్కు చెెందన స్ెంఘసేవకులు వెంశ్ర రామరాజుకు అెందజవశారడ.

฀ నజీర్స అహాద్ వాన్సకి ‘అశోక్ చకీ’
● జమూాకశ్రార్సలో ఉగీవాదసలతో పో రాడుతూ అమరడడెైన లాన్్ న యక్ నజీర్స అహాద్ వాన్సకి
శాెంతి కాలెంలో ఇచేే అతుయనిత స్ాహస్ పురస్ాారెం ‘అశోక్ చకీ’నస పరభుతేెం పరకట్ిెంచిెంద.
జమూా కశ్రార్సలోన్న కులాుమ్స ఆయన స్ేస్ి లెం. గత ఏడ ద నవెంబర్స 25న ష్ో పరయాన్లో
జరిగిన ఒక భీకర ఎన్కౌెంట్ర్సలో ఆయన పారణ లు కోలోియారడ. నజీర్స అహాద్ ఒకపుిడు
ఉగీవాద. ఆ తరాేత లగెంగిపో యారడ. 2004లో ఆయన భకరత సైనయెంలో చేరారడ. దక్ిణ కశ్రార్స
లో ఉగీవాదసలపై చేపట్ిున అనేక ఎన్కౌెంట్ర్సలలో ఆయన పాలగున ిరడ. ముష్ారడలపై పో రడలో
చూపరన ధెైరయస్ాహస్ాలకు గురితెంపుగా ఆయనకు ఇపిట్ికవ ‘సేన పతకెం’ లభిెంచిెంద.
฀ నెలో ూరడ, కరీెంనగర్స జిలాోలకు బీబీబీపీ అవారడులు

● బకలికల విదయ, స్ెంరక్షణ అెంశాలోో మెరడగైన పన్నతీరడ కనపరిచినెందసకు ఆెంధరపద
ర ేశ్, తెలెంగాణ
రాష్ాురల నసెంచి నెలో ూరడ, కరీెంనగర్స జిలాోలకు కవెందర సీత ,ర శిశు స్ెంక్వమ శాఖ అవారడులనస
అెందజవసరెంద.
● ‘బేట్ీ బచ వయ.. బేట్ీ పడ వయ’ (బీబీబీపీ) కారయకీమెం ఆరెంభిెంచి న లుగవళ్ో ల పయరత యన
స్ెందరభెంగా బకలిక జనన ల పెంపు... బకలికల పారధ నయెం పరిగవ వాత వరణ కలిన అెంశాలకు
స్ెంబెంధెంచి దేశవాయపత ెంగా 25 జిలాోలనస ఈ అవారడులకు ఎెంపరక చేశారడ. దల్దో లో జనవరి
24న న్నరేహిెంచిన కారయకీమెంలో కవెందర సీత ,ర శిశు స్ెంక్వమ శాఖ మెంతిర మేనకా గాెంధీ కరీెంనగర్స
కలెకుర్స స్రూరాజ్ అహాద్, నెలో ూరడ ఐసీడీఎస్ పథ్క స్ెంచ లకురాలు స్రోజిన్న, ఆయా జిలాోల
ఐసీడీఎస్ అధకారడలకు ఈ అవారడులు అెందజవశారడ.
฀ పదా అవారడులు - 2019

● కవెందర పరభుతేెం 2019 గణతెంతర దనోత్వెం స్ెందరభెంగా 11 మెంద విదేశ్రయులు స్హా 112
మెంద పరముఖసలకు ‘పదా’ పురస్ాారాలిి పరకట్ిెంచిెంద. ఇెందసలో నలుగురిన్న
పదావిభూష్ణ్, 14 మెందన్న పదాభూష్ణ్, 94 మెందన్న పదాశ్రీ పురస్ాారాలకు ఎెంపరక
● పదావిభూష్ణ్ : యెమెన్ నసెంచి భకరతీయులతో పాట్ు, వివిధ దేశాల వారిన్న రక్ిెంచడెంలో
కరలకపాతర పో షరెంచిన డిజిబౌట్ి అధయక్షుడు ఇస్ాాయల్ ఒమర్స గుయెలెో , ఛతీత స్గడ్కు చెెందన
జానపద గాయన్న తీజన్బకయ, మహారాష్ు క
ర ు చెెందన ఎల్ అెండ్ ట్ీ ఛెైరాన్ ఏఎెం న యక్,

మహారాష్ు క
ర ు చెెందన రెంగస్ి ల కళ్ాకారడడు బలేెంత్ మొరవశేర్స పురెందరలకు పదావిభూష్ణ్
పురస్ాారాలు పరకట్ిెంచిెంద.
● పదాభూష్ణ్ : పరముఖ మలయాళ్ నట్ుడు మోహన్లాల్, తపుిడు కవస్సలోో ఇరడకొాన్న
చివరికి స్సపీరెంకోరడు కోరడు ద ేరా న్నరోీషరగా విడుదలెైన అెంతరిక్ష శాస్త వ
ర ేతత నెంబి న రాయణ్,
దవెంగత పాతిరకవయుడు కులదీప్ నయయర్స, లోక్స్భ మాజీ డిపయయట్ీ సీికర్స, పరస్త సత ఎెంపీ
కరియాముెండ , 6 స్ారడో పారో మెెంట్ుకు ఎెంపరకైన భకజపా ఎెంపీ, కవెందర వయవస్ాయశాఖ మాజీ
మెంతిర హయకుెందేవ్ న రాయణ్ యాదవ్, అకాల్దదళ్ నేత, మూడుస్ారడో ఎెంపీ, న లుగుస్ారడో
ఎమెాలేయగా సేవలెందెంచిన స్సఖ్దేవ్సరెంగ్ ధెండ ్, ఎెండీహచ్ మస్ాలా వయవస్ాిపకులు,
సీఈఓ మహాశయ్ ధరాపాల్, పరేత రోహకురాలు బచేెందీప
ర ాల్, మాజీ కాగ్ వీకవ ష్ుెంగూ
ో ,
జాన్ చ ెంబర్స్ (విదేశ్రయుడు) , పరవీణ్ గోరాీన్ (విదేశ్రయుడు) , దరశన్ లాల్ జైన్ ,
భుత దతయ ముఖరీా , దరశన్ లాల్ జైన్ , అశోక్ లక్షాణరావు కుకడే లకు పదాభూష్ణ్
పురస్ాారాలు దకాాయ.
● పరముఖ నృతయదరశకుడు, నట్ుడు, దరశకుడు పరభుదేవా, దవెంగత బకల్దవుడ్ నట్ుడు కాదర్స
ఖాన్, భకరత కిక
ీ ట్ కరడ
ీ కారడడు గౌతెంగెంభీర్స, మాజీ రాయబకరి జైశెంకర్స పదాశ్రీ వరిెంచిన
పరముఖసలోో ఉన ిరడ.
● తెలుగు పద ాలు.. " తెలుగు రాష్ాురలోో తెలెంగాణ నసెంచి జాతీయ ఫుట్బకల్ జట్ుు కపు న్,
పరపెంచవాయపత ెంగా కియ
ీ ాశ్రలకెంగా ఉని కరడ
ీ కారడలోో అతయధక గోల్్ స్ాధెంచిన స్సన్సల్ ఛెతిర, 3
వేలకు పైగా సరన్సగీత లు రాసరన సరన్సగవయ రచయత సరరివెనెిల సీత రామశాసరత ,ర ఆెంధరపద
ర ేశ్
నసెంచి దశాబీ కాలెంగా చెస్లో భకరత్కు పారతిన్నధయెం వహిస్త ూ 2011 చెస్ గాీెండ్మాస్ు ర్సగా
న్నలిచిన పరముఖ కరడ
ీ కారిణి దోర ణవలిో హారిక, ‘రైతునేస్తెం’ ఫ్ౌెండేష్న్ ద ేరా సేెందయ
ర
వయవస్ాయాన్ని పో ర త్హిస్త సని వయవస్ాయ పాతిరకవయుడు యడో పలిో వెెంకట్ేశేరరావులకు
పదాశ్రీ పురస్ాారాలు పరకట్ిెంచిెంద.
● ఎవరికన్ని.. : 112 పదా పురస్ాారాలోో అతయధకెంగా మహారాష్ు క
ర ు 12 దకాాయ. ఆ తరాేత
ఉతత రపరదేశ్కు 10, దల్దో కి 8, తమిళ్న డుకు 7, గుజరాత్కు 6, మధయపరదేశ్కు 4, కవరళ్, కరాణట్క,
బిహార్స, హరియాణ లకు 5 చొపుిన, ఝారఖెండ్కు 4, ఒడిశా, పెంజాబ్స, ఉతత రాఖెండ్,
పశిేమబరెంగాల్, జమూాకశ్రార్సలకు 3 చొపుిన, హిమాచల్పరదేశ్, ఛతీత స్గఢ్లకు 2 చొపుిన,

మణిపయర్స, సరకిాెం, తిరపురలకు 1 చొపుిన లభిెంచ య. విదేశ్రయులోో అమెరికాకు 6,
దక్ిణ ఫరరకాకు 1, జరాన్సకి 1, కనడ కు 1, ఫ్ారన్్కి 1, డిజిబౌట్ికి 1 చొపుిన లభిెంచ య.
฀ పరణబ్స, న న జీ, హజారికాలకు భకరత రతి పురస్ాారమునస పరకట్ిెంచిన పరభుతేెం

● దేశెంలోన్న అతుయనిత పౌర పురస్ాారెం ‘భకరతరతి’ ఈ ఏడ ద ముగుురడ పరముఖసలనస
వరిెంచిెంద. మాజీ రాష్ు ప
ర తి పరణబ్స ముఖరీా, భకరతీయ జనస్ెంఘ్ నేత న న జీ దేశ్ముఖ్,
గాయకుడు భూపేన్ హజారికాలకు భకరతరతి పురస్ాారాలనస కవెందర పరభుతేెంజనవరి
25న పరకట్ిెంచిెంద. న న జీ, హజారికాల పేరోనస మరణ నెంతరెం పురస్ాారాన్నకి ఎెంపరక
చేసరనట్ు
ో పరభుతే అధకారిక పరకట్న పేరొాెంద.
● న లుగవళ్ో విరామెం అనెంతరెం భకరతరతి పురస్ాారాలనస పరకట్ిెంచ రడ. చివరిస్ారిగా
2015లో మోదీ పరభుతేెం మాజీ పరధ న్న అట్ల్ బిహారీ వాజ్పేయా, బన రస్ హిెందూ
విశేవిద యలయెం వయవస్ాిపకులు మదన్మోహన్ మాలవీయలకు ఈ పురస్ాారాన్ని
పరద నెం చేసరెంద. ఇపిట్ిద కా భకరతరతి ప ెందన వారి స్ెంఖయ 48కి చేరిెంద.
● బహయముఖ పరజా ాశాలి పరణబ్స : ‘పరణబ్స ద ’గా స్న్నిహితులు ఆతీాయెంగా పరలుచసకొనే 83
ఏళ్ో పరణబ్స ముఖరీా భకరత రాజకరయాలోో అతయెంత కరలక నేతలోో ఒకరడ. యాభరై ఏళ్ో స్సదీరఘ
రాజకరయ జీవితెంలో అనేక ఉనిత పదవులు న్నరేహిెంచిన ఆయన బహయముఖ పరజా ాశాలి.
ీ లో వివాద పరిష్ారత గా పేరడ ప ెంద రడ.
● పశిేమ బరెంగాల్లోన్న మిరాట్ిలో 1935 డిసెంబర్స 11న పరణబ్స జన్నాెంచ రడ. ఆయన తెండిర
క.క.ముఖరీా స్ాేతెంత్ర ఉదయమెంలో కియ
ీ ాశ్రల పాతర పో షరెంచ రడ. పశిేమ బరెంగాల్ శాస్న
మెండలిలో కాెంగస్
ీ తరఫున పారతిన్నధయెం వహిెంచ రడ. గాీడుయయేష్న్ తరాేత పరణబ్స ప లిట్ికల్
సైన్్, చరితల
ర ో మాస్ు ర్స్ పట్కులనస ప ెంద రడ. కలకతత విశేవిద యలయెం నసెంచి న యయ
పట్కునస స్ాధెంచ రడ. స్సవార ముఖరీాన్న వివాహమాడ రడ.
● రాజకరయ పరస్ి ానెం పారరెంభిెంచడ న్నకి ముెందస పరణబ్స డిపయయట్ీ అకౌెంట్ెెంట్ జనరల్
కారాయలయెంలో అపిర్స డివిజన్ కో ర్సాగా బకధయతలు చేపట్కురడ. 1963లో ఆయన విద యనగర్స
కళ్ాశాలలో అధ యపకుడిగా బకధయతలు చేపట్కురడ. బరెంగాల్ద పతిరక ‘దెష్ర్స దక్’లో
పాతిరకవయుడిగా పన్నచేశారడ. రాజకరయాలోో పరణబ్స కరలక అడుగు 1969లో పడిెంద. న ట్ి
పరధ న్న ఇెందరా గాెంధీ ఆయననస కాెంగస్
ీ తరఫున రాజయస్భకు పెంపారడ. ఆ తరాేత
ఆయన ఇెందరకు అతయెంత నమాకస్సతడిగా ఎదగారడ. 1973లో ఆమె మెంతిరవరు ెంలో బరర్సత

స్ాధెంచ రడ. 47 ఏళ్ో వయస్సలోనే 1982లో ఆయన దేశ ఆరిిక మెంతిర బకధయతలు చేపట్కురడ.
తద ేరా భకరత్లో అతయెంత పరని వయస్సాడెైన ఆరిిక మెంతిరగా గురితెంపు ప ెంద రడ.ఇెందరకు
త నే తగిన రాజకరయ వారస్సడినన్న పరణబ్స భకవిెంచ రడ. అయతే ఆ బకధయతనస ఆమె
కుమారడడు రాజీవ్ గాెంధీ చేపట్ు డెంతో ఆయన రాషీుయ
ర స్మాజ్వాదీ కాెంగస్
ీ పేరడతో స్ ెంత
పారీు పట్ుుకొన ిరడ. 1989లో ద న్ని కాెంగస్
ీ లో విల్దనెం చేశారడ.
● 1991లో పీవీ నరసరెంహారావు పరభుతేెంలో ఆయన పరణ ళ్లక స్ెంఘెం ఉపాధయక్షుడిగా,
1995లో విదేశాెంగ మెంతిరగా బకధయతలు న్నరేహిెంచ రడ.
● 2004లో కాెంగస్
ీ నేతృతేెంలోన్న యూపీఏ పరభుతేెం ఏరిడినపుిడు ఆయన తొలిస్ారిగా
లోక్స్భ నసెంచి గలుప ెంద రడ. 2012 వరకూ ఆయన కరలకమెైన విదేశ్ర, రక్షణ, ఆరిిక
శాఖలనస న్నరేహిెంచ రడ. 2012 నసెంచి 2017 వరకూ ఆయన దేశ 13వ రాష్ు ప
ర తి
బకధయతలనస న్నరేరితెంచ రడ. గట్ిు కాెంగస్
ీ వాదగా పేరొెందన పరణబ్స గత ఏడ ద న గ్పుర్సలో
జరిగిన ఒక ఆరస్స్ కారయకీమాన్నకి హాజరడకావడెం కొన్ని వరాుల నసెంచి విమరశలకు
ద రితీసరెంద.
● హజారికా స్ెంగీతెం.. అడవిపయల పరిమళ్ెం : అమా లాలిపాట్లు....అమాయక గిరిజనసల
గళ్ాలోో ప ెంగులెతితన తీయతేన్నయ స్ేరాలే త నస స్ెంగీత పరపెంచెంలో అడుగుపట్ు డ న్నకి
స్ూూరితద యకమెైన యన్న చెపేి భూపేన్హజారికా నేడు ‘భకరత రతి’మెై మెరిశారడ.
స్సస్ెంపని అస్ో ెం, ఈశానయపారెంత జానపద లనస తన గళ్ెంలో స్సమధసరెంగా
పలికిెంచి...వాట్ికి పరపెంచవేదకపై ఓ పరతేయక స్ాిన న్ని కలిిెంచిన మహాగాయకుడ యన.
● కవిగా, గాయకుడిగా, స్ెంగీత దరశకుడిగా, నట్ుడిగా, రచయతగా, పాతిరకవయుడిగా, చితర
న్నరాాతగా స్సపరసరది సడెైన భూపేన్ ఇపుిడు భౌతికెంగా మన మధయ లేకున ి....ఆ స్ేరెం
స్ెంగీత పరపెంచెంలో అజరామరెంగా న్నలిచిపో యెంద. అస్ో ెంలోన్న స్దయాలో 1926లో
జన్నాెంచిన భూపేన్ చిని తనెం నసెంచే కవితలలేో వారడ. గెంభీర కెంఠస్ేరెంతో పాడేవారడ.
గువాహట్ి, బరన రస్ హిెందూ విశేవిద యలయెంలో చదసవుకుని హజారికా ఆ తరాేత
కొలెంబియా వరి్ట్ీలో పీహచ్డీ చేశారడ. పనెిెండేళ్ో లేత వయస్సలో 1939లో తొలిస్ారిగా
అస్ామీ చితరెం ‘ఇెందరమాలతి’లో పాడట్ెంతో ఆయన స్ెంగీత జైతయ
ర ాతర మొదలెైెందన్న
చెపివచసే. అనేకానేక అస్ా్మీ, బరెంగాల్ద, హిెందీ చితర లోో ఆయన పాడ రడ.
చితరన్నరాాణెం....చలనచితర స్ెంగీత దరశకతేమూ వహిెంచ రడ.

● హిెందీ చలన చితర రెంగాన్సి తన స్ృజనతో ఉరూ
ీ తలూగిెంచ రడ. పరఖాయత చితరకారడడు ఎెం.ఎఫ్
హయసే్న్ ‘గజగామిన్న’....కలిన లాజీా ‘రడడ ల్ద’ వెంట్ి హిెందీ సరన్నమాలకు స్ెంగీత
దరశకతేెం వహిెంచ రడ. ‘పదాశ్రీ’, స్ాహితయఅకాడమీ వెంట్ి అనేకానేక పురస్ాారాలు
ప ెంద రడ. స్ెంగీతన ట్క్ అకాడమీ చెైరాన్గా పన్నచేశారడ. అస్ో ెం చలనచితర పరిశమ
ీ ాభివృది
మెండలి, సన ్రడబో రడు స్భుయడిగా ఉన ిరడ. పరస్ారభకరతి బో రడు స్భుయడిగా బకధయతలు
న్నరేహిెంచ రడ. అస్ో ెం శాస్నస్భ స్భుయడిగా పరజలకు సేవలెందెంచ రడ. 2011 ఆయన
భౌతికెంగా మననస వీడిపో యన ....ఆయన విలక్షణ స్ేరెం మాతరెం చిరెంజీవిగా
మిగిలిపో యెంద.
● ఆరస్స్ గుెండెలో ో అమరజీవి న న జీ దేశ్ముఖ్ : ‘న న జీ దేశ్ముఖ్’గా ఖాయతిగాెంచిన
చెండికాద స్ అమృత్రావ్ దేశ్ముఖ్ ‘రాషీుయ
ర స్ేయెం సేవక్ స్ెంఘ్’(ఆరస్స్)గుెండెలో ో
అమరజీవిగా న్నలిచిపో యారడ 1916లో మహారాష్ు ల
ర ోన్న హిెంగోల్దలో జన్నాెంచిన న న జీ సరకార్స
లో చదసవుల అనెంతరెం ‘బిట్్’.. పరలాన్సలో చదసవుకున ిరడ. వెెంట్నే ఆరస్స్లో చేరారడ.
ఆరస్స్ సరది ెంత ల పరచ రమే అెంతరీోన లక్షయెంగా ఆయన దేశవాయపత ెంగా ‘స్రస్ేతి శిశు
మెందర్స’ పాఠశాలలనస స్ాిపరెంచ రడ. మధయపరదేశ్లో దీన్ దయాళ్ పరిశోధన స్ెంస్ి , చితరకూట్
గాీమోదయ విశేవిద యలయాలనస నెలకొలాిరడ. గాీమోదయ వరి్ట్ీన్న తొలి గాీమీణ
విశేవిద యలయెంగా పరిగణిస్త ారడ. లోక్స్భ, రాజయస్భ స్భుయడిగా ఉన ిరడ. 1974లో
ఎమరాన్స్కి వయతిరవకెంగా జయపరకాశ్ న రాయణ ఉదయమ రూపకరత లో ో న న జీ పరముఖెంగా
న్నలిచ రడ. 1977లో జనత పారీు పరభుతే ఏరాిట్ులో ఆయన కరలకపాతర పో షరెంచ రడ. గతెంలో
ఆయనకు పరభుతేెం పదావిభూష్ణ్న్నచిే స్తారిెంచిెంద. 2010లో 94 వయస్సలో న న జీ
చన్నపో యారడ.
฀ కృష్ాణరావుకు కవెందర స్ాహితయ అకాడమీ అనసవాద అవారడు

● సీన్నయర్స పాతిరకవయుడు, ఆెంధరజోయతి అస్ో సరయేట్ ఎడిట్ర్స, కవి అపిరస్స కృష్ాణరావు
పరతిష్ాాతాక కవెందర స్ాహితయ అకాడమీ అనసవాద అవారడుకు ఎెంపరకయాయరడ. జముా కశ్రార్సకు
చెెందన పరముఖ డో గీ కవయతిర పదాశ్రీ పద ా స్చ్దేవ్ రాసరన కవితలనస ‘‘గుపిడు
స్ూరడయడు.. మరికొన్ని కవితలు’’ పేరిట్ తెలుగులోకి అనసవదెంచినెందసకు గానూ ఆయన ఈ
పురస్ాారాన్నకి ఎెంపరకయాయరడ.

฀ పీపీపీ రెంగెంలో అతుయతత మ పారజక్ుగా హైదరాబకద్ మెట్ర ో
● భకరత్లో అతుయతత మ పీపీపీ పారజక్ు అవారడుకు ఎల్ అెండ్ ట్ీ హైదరాబకద్ మెట్ర ోరైలునస రైల్
అన లసరస్ ఇెండియా ఎెంపరక చేసరెంద. దల్దో లో జరిగిన రైల్, మెట్ర ో అవారడుల కారయకీమెంలో రైల్
అన లసరస్ ఇెండియా ఛెైరాన్ అశోక్ గోయల్ చేతుల మీదసగా ఎల్ అెండ్ ట్ీ హైదరాబకద్
మెట్రోరైలు పారజక్ు డెైరకుర్స ఎెం.పర.న యుడు ఈ అవారడునస అెందసకున ిరడ.
฀ స్ెంగీత్న ట్క్ అకాడమీ పురస్ాారాలు పరద నెం

ర తి రామ్సన థ్ కోవిెంద్ ఫరబవ
ర రి 6న స్ెంగీత్ న ట్క్ అకాడమీ అవారడులనస పరద నెం చేశారడ.
అయదస కవట్గిరీలో ో ఈ పురస్ాారాలనస ప ెందన 42 మెంద కళ్ాకారడలకు రాష్ు ప
ర తి భవన్లో
జరిగిన ఓ కారయకీమెంలో ఆయన వాట్ిన్న అెందచేశారడ.
● కూచిపయడి నరత కి దీపరకా రడిు కూడ ఈ పురస్ాారెం రాష్ు ప
ర తి చేతుల మీదసగా సీేకరిెంచిన
వారిలో ఉన ిరడ.
฀ సరెంగరవణికి పరతిష్ాాతాక పురస్ాారెం

● అమెరికాకు చెెందన బహయళ్జాతి కెంపన్స బరర్సాషైర్స మీడియా పవ
ైర ేట్ లిమిట్ెడ్ ఇచేే
‘ఇెండియాస్ బరస్ు కెంపన్స’ పురస్ాారాన్నకి 2018 కి సరెంగరవణి స్ెంస్ి ఎన్నికైెంద. వచేే నెల 8న
ముెంబయలో పురస్ాారాన్ని అెందజవస్త ారడ.
฀ ‘ఠాగూర్స’ అవారడుల పరద నెం

● ‘ఠాగూర్స అవార్సు ఫర్స కలేరల్ హారొాన్స’ పేరిట్ ఇచేే అవారడుల పరద నోత్వెం ఫరబవ
ర రి
18న జరిగిెంద. 2014, 2015, 2016 స్ెంవత్రాలకుగానూ ఠాగూర్స అవారడులకు వరడస్గా
పరముఖ మణిపురీ డ యన్ర్స, కొరియోగాీఫర్స రాజ్కుమార్స సరెంఘజిత్ సరెంగ్, బెంగాోదేశ్ కలేరల్
ఆరు నెైజవష్న్ ఛ యనౌత్, పరముఖ శిలిి రామ్స వాన్సా స్సత ర్సలు ఎెంపరకయాయరడ. వీరికి రాష్ు ప
ర తి
రామ్సన థ్ కోవిెంద్ అవారడులనస పరద నెం చేశారడ. అవారడు కిెంద కోట్ి రూపాయలు అెందెంచ రడ.
ఠాగూర్స అవారడులకు అరడహలెైన వారిన్న పరధ న్న మోదీ నేతృతేెంలోన్న కమిట్ీ ఎెంపరక చేసరెంద.
฀ ఆస్ాార్స అవారడులు -2019

● లాస్ ఏెంజల్్లోన్న డ ల్దబ థయేట్ర్స వేదకగా 91వ ఆస్ాార్స అవారడుల పరద నోత్వెం అెంగరెంగ
వెైభవెంగా జరిగిెంద . ఈ స్ారి వేడుకలలో వాయఖాయతగా ఎవరడ వయవహరిెంచకపో వడెం విశరష్ెం .
విజవతల వివరాలు..

o ఉతత మ చితరెం: గీన్
ీ బుక్
o ఉతత మ దరశకుడు- ఆలోూనో్ కాేరోన్ (రోమా)
o ఉతత మ నట్ుడు: రామి మలేక్ (బ హమియన్ రాపో ్డీ)
o ఉతత మ నట్ి: ఒల్దవియా కోలాన్ (ద ఫేవరవట్)
o ఉతత మ స్హాయ నట్ి- రజీన కిెంగ్(ఇఫ్ బీల్ సీుట్
ర కుడ్ ట్కక్)
o ఉతత మ స్హాయ నట్ుడు- మహరిలా అల్ద (గీన్
ీ బుక్)
o ఉతత మ ఛ యాగాీహకుడు- అలాూనో్ కరోన్(రోమా)
o ఉతత మ విదేశ్ర చితరెం- ‘రోమా’
o ఉతత మ డ కుయమెెంట్రీ ఫీచర్స చితరెం- ‘ఫీర స్ో లో’
o ఉతత మ డ కుయమెెంట్రీ ష్ార్సు ఫరలిెం: పీరియడ్: ద ఎెండ్ ఆఫ్ సెంట్ెన్్ (భకరతీయ చితరెం)
o ఉతత మ ప ర డక్షన్ డిజైన్- ‘బకోక్ పాెంథ్ర్స‘
o ఉతత మ కాస్ూ
ు ూమ్స డిజైనర్స- రూత్కారుర్స(బకోక్ పాెంథ్ర్స)
o ఉతత మ స్ౌెండ్ ఎడిట్ిెంగ్- బ హమియన్ రాపో ్డి
o ఉతత మ యాన్నమేట్ెడ్ ఫీచర్స ఫరల్ా- ‘సైిడర్స మాయన్:ఇన్ ట్య ద సైిడర్స వర్స్)
o భకరతీయ చితర న్నకి ఆస్ాార్స : అమెరికాలోన్న లాస్ఏెంజల్్లో జరడగుతుని పరతిష్ాాతాక 91వ
ఆస్ాార్స వేడుకలో మన భకరతీయ డ కుయమెెంట్రీ ఫీచర్స చితర న్నకి అవారడు దకిాెంద. పరముఖ
న్నరాాత గున్సత్ మోెంగా న్నరిాెంచిన ‘పీరియడ్: ఎెండ్ ఆఫ్ సెంట్ెన్్’ అనే డ కుయమెెంట్రీ చితర న్నకి
ఆస్ాార్స లభిెంచిెంద. భకరతదేశెంలోన్న పలు పారెంత లోో ఆడపరలోలు ఎదసరొాెంట్ుని రడతుకీమ
స్మస్యల గురిెంచి ఈ డ కుయమెెంట్రీలో చూపరెంచ రడ. 25 న్నమిష్ాల న్నడివి ఉని ఈ
డ కుయమెెంట్రీన్న ఉతత ర్సపరదేశ్లోన్న హపయర్స పారెంతెంలో తెరకకిాెంచ రడ. ఈ పారెంత న్నకి చెెందన
మహిళ్లు బయోడీగడ
వీ బుల్ న యప్కినో స ఎలా తయారడచేయాలో నేరడేకుెంట్కరడ. వాట్ిన్న ఇతర
మహిళ్లకు తకుావ ధరకు అముాతూ ఎలా స్ాయపడు రడ అనిదే ఈ డ కుయమెెంట్రీ కథ్. ఈ
చితర న్నకి రవకా జహ్త బిే దరశకతేెం వహిెంచ రడ.
o ఆస్ాార్స అెందసకుని తొలి అరబ్స-అమెరికన్ : రమీ మలెక్.. 91వ ఆస్ాార్స వేడుకలో ఉతత మ
నట్ుడిగా అవారడు అెందసకుని తొలి అరబ్స-అమెరికన్ నట్ుడు. ‘బ మెమియన్ రాపో ్డీ’
చితరెంలో ఆయన ఫరడీు మెరూయారీ పాతరలో నట్ిెంచి విమరశకుల మనినలు సైతెం ప ెంద రడ

฀ ఉష్ారాణికి బయోకికాన్ జీవన స్ాఫలయ పురస్ాారెం
● ఐఐసీట్ీ విశాీెంత శాస్త వ
ర ేతత పతిత పాట్ి ఉష్ారాణి బయోఫసరుసైడ్ అెంతరాాతీయ స్దస్స్
(బయోకికాన్-2019) జీవన స్ాఫలయ పురస్ాారాన్నకి ఎెంపరకయాయరడ. పెంట్లకు హాన్న చేసే
పురడగులు, కరట్కాల న్నయెంతరణకు పరాయవరణ న్నకి హాన్నచేయన్న స్సమారడ 50 రకాల జీవ
రస్ాయన లనస ఉష్ారాణి అభివృది చేశారడ. ఇపిట్ివరకు 11 పేట్ెెంట్ు
ో ప ెంద రడ. ఎనోి
పురస్ాారాలనస స్ ెంతెం చేస్సకుని ఆమె లెండన్లోన్న రాయల్ ఎెంట్మాలజికల్ స్ సైట్ీ
ఫలోగా ఎెంపరకయాయరడ.
฀ గాెంధీ శాెంతి బహయమతుల పరద నెం

● మహాత ాగాెంధీ బో ధనలు నేట్ి పరపెంచ న్నకి మారు దరశకెం, ఆచరణీయమెైనవన్న రాష్ు ప
న థ్ కోవిెంద్ తెలిపారడ. ఫరబవ
ర రి 26న రాష్ు ప
ర తిభవన్లో జరిగిన కారయకీమెంలో 2015, 2016,
2017, 2018 స్ెంవత్రాలకు స్ెంబెంధెంచిన గాెంధీ శాెంతి బహయమతులనస ఆయన పరద నెం
చేశారడ.
● పరధ నమెంతిర నరవెందరమోదీ, వివిధ రెంగాల పరముఖసల స్మక్షెంలో జరిగిన కారయకీమెంలో
కన యకుమారికి చెెందన వివేకానెంద కవెందర (2015), అక్షయపాతర ఫ్ౌెండేష్న్, స్సలభ్
ఇెంట్రవిష్నల్ (2016), ఏకల్ అభియాన్ ట్రస్ు (2017), యోహి శస్కవా (2018)లు రాష్ు ప
ర తి
చేతుల మీదసగా అవారడులు అెందసకున ిరడ.
฀ స్ామాజిక సేవకు ఇనోూసరస్ పో ర త ్హకెం

● స్ామాజిక స్మస్యలకు పరిష్ాారాలు చూపే ఆవిష్ారణలకు ఇనోూసరస్ ఫ్ౌెండేష్న్ స్ెంస్ి
రూ.1.70 కోట్ో విలువెైన నగదస పురస్ాారాలిి అెందజవసరెంద. ‘ఆరోహణ్ స్ో ష్ల్ ఇనోివేష్న్’
పేరిట్ ఈ పురస్ాారాలనస స్ెంస్ి అధయక్షురాలు స్సధ మూరిత ఫరబవ
ర రి 26న విజవతలకు
అెందెంచ రడ. భకరతీయ యువతకు స్ామాజిక అెంశాలపై అవగాహన ఉెండ లన్న ఈ
స్ెందరభెంగా ఆమె కోరారడ.
● ఈ ఏడ ద పురస్ాారాల కోస్ెం 906 మెంద దరఖాస్సత చేస్సకోగా వాట్ిలో ో ఉతత మమెైన
ఆవిష్ారణలకు నగదస బహయమతి అెందెంచ మన్న చెపాిరడ. ఇెందసకు ఐఐట్ీ హైదరాబకద్
కూడ స్హకరిెంచిెందన్న ఆమె చెపాిరడ.
● 2018-19 ఏడ దకి పరశాెంత్ గడె , కుశేెంత్ రాయ్, అెంజలి ఖసరాన లు పాోట్ినమ్స పురస్ాారాలు
అెందసకున ిరడ. మయూర్స రామారావు, గౌరవ్, న్నలేశ్ లక్షాన్ జాదవ్ , ఎెంపవర్సమెెంట్

ఫ్ౌెండేష్న్ గోలెున్ పురస్ాారాలు, స్సమెంత్ ముదలియార్స, విశృత్ భట్, ఆకాశ్ సరలేర్స
పురస్ాారాలు దకిాెంచసకున ిరడ. గాీమీణ భివృది , మహిళ్ా స్ాధకారత విభకగాలోో నలుగురడ
కాెంస్యెం, పరతేయక జూయరీ అవారడులు ప ెంద రడ.
฀ మనోాహన్కు పీవీ అవారడు పరద నెం

● ఫరబవ
ర రి 27న ఇెండియానెక్డీ ఆధేరయెంలో ఢిల్దోలో న్నరేహిెంచిన కారయకీమెంలో పీవీ
నరసరెంహారావు జాతీయ న యకతేెం, జీవితస్ాఫలయ పురస్ాారెం -2018 అవారడునస
మనోాహన్ సరెంగ్కు మాజీ రాష్ు ప
ర తి పరణబ్స ముఖరీా అెందజవశారడ. ఈ స్ెందరభెంగా పరణబ్స
మాట్కోడుతూ మనోాహన్ సరెంగ్ పరధ న్నగా ఉనిపుిడు 12వ పెంచవరి పరణ ళ్లకలో ఉనిత
విదయకు పదీ పీట్ వేశారన్న గురడతచేశారడ.
฀ నట్ి శారదకు ‘కలెైమామణి’ పురస్ాారెం

● తమిళ్న డు రాష్ు ర పరభుతేెం పరతిష్ాాతాకమెైన ‘కలెైమామణి’ పురస్ాారాలనస పరకట్ిెంచిెంద.
2011 నసెంచి 2018 వరకు ఎన్నమిదేళ్ోకు స్ెంబెంధెంచి.. సరన్నమా, న ట్కెం, స్ెంగీతెం, న ట్యెం,
బులిో తెర, స్ాహితయెంతో పాట్ు వివిధ రెంగాలకు చెెందన మొతత ెం 201 మెందకి స్ెంబెంధత
అవారడులనస ఇస్సతనిట్ు
ో ఫరబవ
ర రి 28న రాతిర విడుదలచేసరన ఒక పరకట్నలో పేరొాెంద.
● ఇెందసలో సీన్నయర్స నట్ీమణులు శారద, కాెంచన, రాజశ్రీ, బీఆర్స వరలక్ిా, కుట్ిుపదాన్న,
నళ్లన్న, పరరయమణిలూ ఉన ిరడ. ఎస్.జానకికి ‘ఎెంఎస్ స్సబుబలక్ిా జాతీయ అవారడు’నస,
‘బకల స్రస్ేతి జాతీయ అవారడు’నస వెైజయెంతి మాలాబకల్దకి పరకట్ిెంచిెంద. వీరితోపాట్ు
నట్ులు కారీత, విజయ్సేతుపతి, శశికుమార్స, ఎెంఎస్ భకస్ార్స, స్ెంత నెం, స్ూరి, పరభుదేవా,
స్ెంగీత దరశకుడు యువన్ శెంకర్సరాజా, విజయ్ ఆెంట్ోన్న, న్నరాాత ఏఎెం రతిెం, దరశకుడు
స్సరవష్కృష్ణ , సరత ర్స విద ేెంస్సలు జన రీన్ మిట్ు లనూ కలెైమామణి పురస్ాారాలు
వరిెంచ య.
฀ డీఆర్సడీవయ ఛెైరాన్ స్తీష్రడిు కి అమెరికా అవారడు

● అమెరికన్ ఇన్నసరుట్యయట్ ఆఫ్ ఏరోన ట్ిక్్ అెండ్ ఆస్త న
ర ట్ిక్్(ఏఐఏఏ) 2019 స్ెంవత్రాన్నకి
రక్షణ పరిశోధన అభివృది స్ెంస్ి (డీఆర్సడీవయ) ఛెైరాన్ డ కుర్స జి.స్తీష్రడిు కి మిసైల్ సరస్ుమ్స్
అవారడునస పరకట్ిెంచిెంద. క్ిపణి వయవస్ి ల స్ాెంకవతికత అభివృది లో విశరష్ కృషరకి ఆయననస ఈ
అవారడు వరిెంచిెంద.

● అమెరికా స్ెంస్ి భకరత శాస్త వ
ర ేతతకు అవారడునస పరకట్ిెంచడెం ఇదే మొదట్ిస్ారన్న డీఆర్సడీవయ
వరాులు తెలిపాయ. అరిజొన కు చెెందన రిట్ెైర్సు పరరన్న్పల్ ఇెంజిన్సరిెంగ్ ఫలో రొెండెల్ జ విల్న్
తో కలిసర ఆయన ఈ అవారడునస పెంచసకోనసన ిరడ. అమెరికాలోన్న మేరిలాయెండ్లో మే
7నసెంచి 9 వరకు జరిగవ ఏఐఏఏ డిఫన్్ ఫ్ో రెంలో అవారడునస ఇదీ రికి
బహయకరిెంచనసన ిరడ.
ర తికి గౌరవ డ కురవట్
● భకరతదేశ స్ససరిర అభివృది , పరజాస్ాేమయెం, చట్కులకు అెందెంచిన సేవలకుగానస ఉపరాష్ు ప
ర తి
ఎెం.వెెంకయయన యుడిన్న గౌరవ డ కురవట్ వరిెంచిెంద. ఐరాస్ ఆధేరయెంలో ఏరాిట్ెైన
‘‘యూన్నవరిశట్ీ ఆఫ్ పీస్’’ ఈ గౌరవ డ కురవట్నస పరద నెం చేసరెంద.
● కోస్ాురికా రాజధ న్న స్ాన్జోస్లో మారిే 8న జరిగిన కారయకీమెంలో యూన్నవరిశట్ీ డీన్ నసెంచి
ఆయన ‘డ కుర్స ఆఫ్ ఫరలాస్ఫీ’ అెందసకున ిరడ. ఈ విశేవిద యలయెం నసెంచి గౌరవ డ కురవట్
అెందసకుని తొలి భకరతీయుడిగా ఆయన చరితర స్ృషరుెంచ రడ.
฀ పరరయాెంక దూబేకు చమేల్దదేవి జైన్ అవారడు

● పరముఖ పాతిరకవయురాలు, బీబీసీ దల్దో బూయరోలో దేభకష్ా వాయఖాయత పరరయాెంక దూబే పరసరది
చమేల్దదేవి అవారడుకు ఎెంపరకయాయరడ. మారిే 9న దల్దో లో న్నరేహిెంచే కారయకీమెంలో ఆమెకు
ఈ అవారడునస పరద నెం చేస్త ారడ. పరిశోధన తాక జరిలిజెంలో ఆమె చూపరన పరతిభకు మెచిే
2018కిగానస పరఖాయత మహిళ్ా పాతిరకవయురాలిగా ఎెంపరక చేసరనట్ు
ో అవారడుల కమిట్ీ ఓ
పరకట్నలో తెలిపరెంద.
● పాతిరకవయెంలో అస్మాన పరతిభ చూపరన మహిళ్లకు గత 37 ఏళ్లోగా చమేలిదేవి జైన్
అవారడునస బహయకరిస్త సన ిరడ. స్ాేతెంత్ర స్మరయోధసరాలెైన చమేలిదేవి పేరిట్
ఇెంతకాలెంగా మహిళ్ా అవారడు ఇవేడెం మనదేశెంలో ఓ రికారడు.
฀ భకరతీయుడికి పరతిష్ాుతాక అవారడు

● లెండన్లోన్న కామనెేల్త సకీట్ేరియట్లో సీన్నయర్స డెైరకుర్సగా పన్నచేస్త సని భకరతీయుడు
పరజాపతి తిరవేదకి పరతిష్ాుతాక ‘హాయరీ హాట్ీర డిసు ెంర గూయష్డ్ పరాూరాన్్ మేనేజ్మెెంట్ పారకరుస్
అవార్సు ’ దకిాెంద. పరజాపాలన విభకగెంలో ఆయన సేవలకు గురితెంపుగా 2019 ఏడ దకి ఈ
అవారడునస పరజాపతికి బహయకరిెంచ రడ.

● ఈ అవారడునస పరతి ఏడ దీ పరజాపాలన విభకగెంలో గణన్సయ మారడిలు తెచేేెందసకు కృషర
చేసే వారికి ఇస్ాతరడ. ఈ పురస్ాారాన్ని ప ెందన తొలి భకరతీయుడు పరజాపతే. 2009–14
మధయ కాలెంలో పరజాపతి భకరత పీఎెంవయలో శాశేత కారయదరిశగా పన్నచేశారడ. అెంతకు
ముెందస ఆయన అెంతరాాతీయెంగా, దేశ్రయెంగా పలు పరతిష్ాుతాక స్ెంస్ి లో ో పన్నచేశారడ.
฀ రచయత రఘు కరాిడ్కు అెంతరాాతీయ అవారడు

● పరముఖ రచయత, పాతిరకవయుడు రఘు కరాిడ్కు పరతిష్ాాతాకమెైన విెంధమ్స-కాయెంప్బరల్
అవారడు లభిెంచిెంద. ‘ద ఫ్ార్సిస్ు ఫీల్ు: యాన్ ఇెండియన్ స్ోు రీ ఆఫ్ ద సకెండ్ వరల్ు వార్స’
పేరడతో కరాిడ్ రాసరన తొలిపుస్త కాన్నకవ ఈ పురస్ాారెం దకాడెం విశరష్ెం. ఈ అవారడు కిెంద
స్సమారడ రూ.కోట్ీ 14 లక్షల నగదస బహయమతి లభిస్సతెంద. ఈ అవారడు వచిేన భకరతీయ
రచయతలోో కరాిడ్ రెండో వయకిత.
฀ 16ఏళ్ో బకలుడికి శౌరయచకీ పరద నెం

● ఉగీవాదసలతో ధెైరయెంగా పో రాడిన 16ఏళ్ో బకలుడు ఇరాూన్ రెంజాన్ షేక్కు రాష్ు ప
ర తి రామ్సన థ్
కోవిెంద్ మారిే 19న శౌరయచకీ పతకాన్ని పరద నెం చేశారడ.
● 2017 అకోుబరడ 16న కశ్రార్సలోన్న ఇరాూన్ ఇెంట్ిన్న ముగుురడ ఉగీవాదసలు చసట్ుుముట్కురడ.
మాజీ గాీమ స్రిెంచ్ అయన తెండిత
ర ోపాట్ు ఇతర కుట్ుెంబ స్భుయలనస కాపాడుకొనేెందసకు
వారితో ఇరాూన్ పో రాడ డు. చినివయస్సలోనే అతడు చూపరన అస్మాన ధెైరయస్ాహస్ాలకు
రాష్ు ప
ర తి త జా పురస్ాారాన్ని పరద నెం చేశారడ.
● స్ాధ రణెంగా సైన్నక బలగాలు, పారామిలట్రీ సరబబెందకి శౌరయచకీ పరకట్ిస్త ారడ.
฀ అలో ెం న రాయణకు ‘జసరుస్ ఆవుల’ పురస్ాారెం

● ప ట్ిు శ్రీరాములు తెలుగు విశేవిద యలయెం ఏట్క అెందజవసే పరతిష్ాాతాక ‘జసరుస్ ఆవుల
స్ాెంబశివరావు పురస్ాారెం’ 2019 స్ెంవత్రాన్నకి తెలెంగాణ మీడియా అకాడమీ ఛెైరాన్ అలో ెం
న రాయణనస వరిెంచిెంద.
● జసరుస్ ఆవుల ఉమాడి ఆెంధరపద
ర ేశ్ తొలి లోకాయుకత గా, ఆెంధర విశేవిద యలయ పయరే
ఉపాధయక్షుడిగా, తెలుగు వరి్ట్ీ ఆవిరాభవ కమిట్ీ అధయక్షుడిగా సేవలెందెంచ రడ. రచయతగా
పేరొెందన ఆయన పేరిట్ అవారడునస తెలుగు భకష్, స్ాహితయెం, స్ెంస్ాృతి, లలితకళ్లోో విశరష్
కృషరచేసరనవారికి అెందస్సతన ిరడ. విశేవిద యలయెంలోన్న మెండలి వెెంకట్ కృష్ాణరావు
అెంతరాాతీయ తెలుగు కవెందరెం ద ేరా పరద నెం చేస్త సన ిరడ.

● సీన్నయర్స జరిలిస్సు- కవి అలో ెం న రాయణ 2001లో తెలెంగాణ జరిలిస్సు ఫ్ో రాన్ని స్ాిపరెంచి,
పరతేయక రాష్ు ర ఉదయమెంలో చసరడకైన పాతర పో షరెంచ రడ. ఆయన సేవలకు గురితెంపుగా ఈ
పురస్ాారాన్ని 30న వరి్ట్ీలో జరిగవ కారయకీమెంలో అెందజవస్త ారడ.
฀ కవి శివారడిు కి ‘స్రస్ేతీ స్మాాన్’

● 2018 స్ెంవత్రాన్నకి గానస పరతిష్ాాతాక ‘స్రస్ేతీస్మాాన్’ స్ాహితీ పురస్ాారెం పరసరది కవి
క.శివారడిు కి లభిెంచిెంద. దీెంతో ఈ అవారడుకు ఎెంపరకైన తొలి తెలుగు కవిగా ఆయన న్నలిచ రడ .
● స్ాహితయెంలో విశిష్ు సేవలెందెంచిన వారికి పరతిఏట్క కవకవ బిరాో ఫ్ౌెండేష్న్ ఇచేే ఈ అవారడు
శివారడిు రచిెంచిన ‘పకాకు ఒతిత గిలితే’ కవిత స్ెంపుట్ికి దకిాెంద. ఈ పురస్ాారెం కిెంద
పరశెంస్ాపతరెంతో పాట్ు రూ.15 లక్షల నగదస అెందజవస్త ారడ. ఈ మేరకు బిరాో ఫ్ౌెండేష్న్ డెైరకుర్స
స్సరవష్ రితూపరణ ఏపరరల్ 10న పరకట్ిెంచ రడ.
฀ మోదీకి జయేద్ మెడల్ పరకట్ిెంచిన యూఏఈ

● భకరత పరధ న్న నరవెందర మోదీకి పరతిష్ాాతాక జయేద్ మెడల్నస యూఏఈ ఏపరరల్ 4న
పరకట్ిెంచిెంద. దెైేపాక్ిక వయయహాతాక స్ెంబెంధ లనస దృఢ పరచడెంలో మోదీ పో షరెంచిన
కరలకపాతరకు గానస ఆయననస ఈ అవారడుతో స్తారిెంచనసనిట్ు
● ఈ మేరకు జయేద్ మెడల్నస మోదీకి అెందజవయనసనిట్ు
ో యూఏఈ అధయక్షుడు షేక్ ఖల్దఫ్ా
బిన్ జయేద్ అల్ నహాయన్ పరకట్ిెంచ రడ. వివిధ దేశాల అధనేతలు, అధయక్షులు, రాజులకు
యూఏఈ ఈ అతుయనిత అవారడునస అెందజవస్త సెంద.
฀ పరధ న్న నరవెందర మోదీకి రష్ాయ అతుయనిత పౌర పురస్ాారెం

● భకరత పరధ న్న నరవెందర మోదీకి రష్ాయ తమ దేశ అతుయనిత పౌర పురస్ాారమెైన ‘ఆరుర్స ఆఫ్
సయెంట్ ఆెండూ
ర ద అపో స్ు ల్’నస పరకట్ిెంచిెంద. భకరత్-రష్ాయల దెైేపాక్ిక స్ెంబెంధ లనస
బలోపేతెం చేయడెంలో కరలక పాతర పో షరెంచినెందసకు ఈ అవారడు అెందజవస్త సనిట్ు
ో రష్ాయ
పరభుతేెం తెలిపరెంద.
● భకరత్-రష్ాయల మధయ పరతేయక వయయహాతాక భకగస్ాేమాయన్ని పెంప ెందెంచడెంలో అస్ామానయ
కృషరకి, అలాగవ ఉభయ దేశాల పరజల మధయ సేిహ స్ెంబెంధ లనస మెరడగు పరిచినెందసకు
గానస ఈ పురస్ాారాన్నకి మోదీన్న ఎెంపరక చేసరనట్ు
ో పేరొాెంద. ఈ అవారడునస పరముఖ
రాజన్సతిజుా లకు, పరజాదరణ ప ెందన వయకుతలకు, శాస్త ,ర స్ాెంస్ాృతిక, కళ్ా రెంగాలోో గురితెంపు
తెచసేకునివారికి ఇస్సతెంట్కరడ.

฀ ట్రెంప్పై కథ్న లకు పులిట్ా ర్స పురస్ాారెం
● అమెరికా అధయక్షుడు డొ న ల్ు ట్రెంప్, అతన్న కుట్ుెంబెంపై చేపట్ిున పరిశోధనలకు పాతిరకవయ
రెంగెంలో అెందెంచే పరఖాయత పులిట్ా ర్స పురస్ాారెం దకిాెంద. నూయయార్సా ట్ెైమ్స్, వాల్సీుట్
ర
జరిల్ పతిరకలు వేరవేరడగా అెందెంచిన పరిశోధన తాక కథ్న లకుగానస ఈ పురస్ాారాన్నకి
ఎెంపరకయాయయ.
● ట్రెంప్ కుట్ుెంబెం స్ాేరిాతమన్న చెపుికుని స్ెంపదకు స్ెంబెంధెంచిన పనసిల వయవహారాన్ని
వెలుగులోకి తెచేేలా వివరణ తాక పరిశోధన కథ్న లనస అెందెంచినెందసకు ‘ట్ెైమ్స్’ పరఖాయత
పాతిరకవయ పురస్ాారాన్ని గలుచసకునిట్ు
ో పులిట్ా ర్స పురస్ాార కమిట్ీ నూయయార్సాలోన్న
కొలెంబియా విశేవిద యలయెంలో జరిగిన కారయకీమెంలో పరకట్ిెంచిెంద.
● 2016 న ట్ి అధయక్ష ఎన్నికల పరచ ర కారయకీమెంలో గతెంలో ట్రెంప్తో స్ెంబెంధ లునిట్ు
ో
చెపుికుని ఇదీ రడ మహిళ్లకు రహస్యెంగా డబుబలు చెలిోెంచిన ఘట్ననస వెలుగులోకి
తెచిేనెందసకు ‘జరిల్’నస పురస్ాారెంతో గురితెంచ రడ.
● యెమెన్లో యుది ెంపై కథ్న లకుగానస అస్ో సరయేట్ెడ్ పరస్కు అెంతరాాతీయ రిపో రిుెంగ్
విభకగెంలో పులిట్ా ర్స దకిాెంద. మయన ార్సలో రోహిెంగాయ ముసరో ెంలపై జరిగిన అఘాయత యలపై
అెందెంచిన కథ్న లకు రాయట్ర్స్నస పురస్ాారెంతో గౌరవిెంచ రడ. వలస్ద రడల పరయాణ లపై
తీసరన చితర లకు కూడ రాయట్ర్స్కు అవారడు దకిాెంద. ఇతర విభకగాలోో పలు పతిరకలకు
పురస్ాారాలు పరకట్ిెంచ రడ.
฀ ఉతత మ నౌకలకు అవారడులు

● తూరడి న వికాదళ్ెంలో 2018-19 ఏడ దకిగానూ ఉతత మ పరతిభ చూపరన నౌకలకు అవారడులనస
అెందెంచడెంతోపాట్ు, వివిధ విభకగాల పన్నతీరడనస తెలుస్సకునేెందసకు ఏపరరల్
17న విశాఖపట్ిెంలో ఫ్ీో ట్ అవారడు-2019 పేరిట్ ఓ కారయకీమాన్ని న్నరేహిెంచ రడ. ఈఎన్సీ చీఫ్
వెైస్ అడిారల్ కరెంబీర్స సరెంగ్, ఇతర అధకారడలు హాజరై బహయమతులనస అెందెంచ రడ.
● వాట్ిలో ఐఎన్ఎస్ ఐరావత్ (అతుయతత మ వేగవెంతమెైన నౌక), ఐఎన్ఎస్ ఖాెంజర్స (ట్కయెంకరడ
విభకగెంలో), ఐఎన్ఎస్ స్ాతుిరా (విధేెంస్కర నౌకల విభకగెంలో) అవారడులు అెందసకున ియ.
฀ ‘లామకాన్’కు యుధ్వీర్స స్ాారక పురస్ాారెం

● పరతిష్ాాతాక యుధ్వీర్స ఫ్ౌెండేష్న్ స్ాారక అవారడునస ఈ ఏడ ద హైదరాబకద్కు చెెందన పరముఖ
స్ాెంస్ాృతిక కవెందరెం ‘లామకాన్’కు అెందజవయనసనిట్ు
ో ఫ్ౌెండేష్న్ తెలిపరెంద. స్ాేతెంతర

స్మరయోధసడు, హిెందీమిలాప్ దనపతిరక వయవస్ాిపక స్ెంపాదకుడు యుధ్వీర్స పేరిట్ ‘యుధ్
వీర్స ఫ్ౌెండేష్న్ స్ాారక అవారడు’ నెలకొలాిరడ. 1991లో ఏరాిట్ు చేసరన ఈ ఫ్ౌెండేష్న్ ద ేరా
ఏట్క వివిధ రెంగాలోో సేవలెందెంచే పరముఖసలనస ఎెంపరక చేస్త సన ిరడ.
● ఏట్క ఏపరరల్ 30న యుధ్వీర్స జయెంతి స్ెందరభెంగా అవారడులు అెందజవయట్ెం ఆనవాయతీగా
వస్ోత ెంద. ఈ ఏడ ద 28వ యుధ్వీర్స ఫ్ౌెండేష్న్ స్ాారక అవారడునస లామకాన్ వయవస్ాిపకులు
అశ్హర్స ఫరాహన్, బిజూ మాథ్ూయ, హయమెరా అహాద్, ఇలాహీ హిపత యలాలకు అెందజవస్త ామన్న
ఫ్ౌెండేష్న్ అధయక్ష, కారయదరడశలు నరవెందర లూథ్ర్స, వినయ్వీర్స ఏపరరల్ 27న ఒక పరకట్నలో
฀ ఎన్సు ఆర్స పురస్ాారాన్నకి ‘నగన్’ ఎెంపరక

● పరముఖ అస్ా్మీ కథ్కుడు, మాజీ రాజయస్భ స్భుయడు, అస్ా్మీ పతిరకల స్ెంపాదకుడు ‘నగన్
సైకియా’నస 2019 ఎన్సు ఆర్స జాతీయ స్ాహితీపురస్ాారాన్నకి ఎెంపరక చేసరనట్ు
ో ఎన్సు ఆర్స విజాాన్
ట్రస్ువయ వస్ాిపకురాలు డ కుర్స నెందమూరి లక్ీా పారేతి వెలోడిెంచ రడ.
฀ రవిశెంకర్సకు ‘ఆరు ర్స ఆఫ్ సయెంట్ జారిా’ పురస్ాారెం

● ఆర్సు ఆఫ్ లివిెంగ్ వయవస్ాిపకుడు శ్రీశ్రర
ీ విశెంకర్సనస ‘ఆరుర్స ఆఫ్ సయెంట్ జారిా’ పురస్ాారెంతో
స్తారిెంచ రడ. కొట్కుయెం జిలాోలోన్న సయెంట్ జారిా ఆరొిడ క్్ చర్సే వదీ జరిగిన అవారడు
పరద నోత్వ కారయకీమాన్ని కవరళ్ మాజీ ముఖయమెంతిర ఊమెన్ చ ెందీ పారరెంభిెంచ రడ. ఈ
స్ెందరభెంగా ఊమెన్ చ ెందీ మాట్కోడుతూ..., శాెంతి, స్ామరస్ాయలకు శ్రీశ్రీ రవిశెంకర్స పరతీక అన్న
అన ిరడ.
฀ జియోకు ట్ిరపుల్ ధమాకా : గోలెు న్ గోోబ్స ట్ెైగర్స్ అవారడు

● రిలయన్్ ఇెండసీుస్
ర అధనేత ముకవశ్ అెంబకన్సనేతృతేెంలోన్న రిలయన్్ జియో ఇనోూకామ్స
లిమిట్ెడ్ (జియో) మూడు అెంతరాాతీయ అవారడులనస స్ ెంతెం చేస్సకుెంద. ‘గోలు న్ గోోబ్స ట్ెైగర్స్'
మూడు అవారడులనస జియె గలుచసకుెంద. జియో, జియో కు చెెందన పరముఖ కారయకీమాలు
భకతతీయ డిజిట్ల్ లెైఫ్కు పరతేయకమెైన, అరివెంతమెైన పరయోజన లనస చేకూరిేెందన్న కెంపన్స
● రెండవద బరస్ు కాెంపైన్ అవారడునస జియో కిక
ీ ట్ కిక
ీ ట్ పేో అలాెంగ్ స్ ెంతెం చేస్సకుెంద. మూడవ
అవారడునస ఇెండియా స్ాార్సుఫ్ో న్ జియోఫ్ో న్కవ దకిాెంద. అదసభతమెైన డేట్క పరయోజన లతో

జియో ఫీచర్స ఫ్ో న్ దేశెంలోలక్షలాద మెంద విన్నయోగద రడలనస ఆకట్ుుకుెందన్న జియో
● మలేషరయాలోన్న కౌలాలెంపయర్సలో న్నరేహిెంచిన ఒక పరతేయక కారయకీమెంలో గోలెు న్ గోోబ్స ట్ెైగర్స్
అవార్సు్-2019 అవారడులనస విజవతలకు అెందెంచ రడ.మారాట్ిెంగ్, బకరెండిెంగ్, స్ో ష్ల్
ఇనోివేష్న్ తదతర రెంగాలోో ట్ెైగర్స్గా న్నలిచిన స్ెంస్ి లు, వయకుతలకు గోలెు న్ గోోబ్స ట్ెైగర్స్
పురస్ాారాలు అెందజవస్త ారడ.
฀ సీఆర్సపీఎఫ్ జవానసకు పారామిలిట్రీ దళ్ాల అతుయనిత అవారడు

o పులాేమాలో ఉగీద డి నసెంచి పారణ లతో బయట్పడు సీఆర్సపీఎఫ్ హడ్ కాన్నసేుబుల్ ఇకాబల్
సరెంగ్ చూపరన మానవత ేన్నకి పారామిలిట్రీ దళ్ాల అతుయనిత అవారడు ‘‘డెైరకుర్స జనరల్
కమెెండేష్న్ డిస్ా’’ వరిెంచిెంద .
o పక్షవాతెంతో చేతులు స్రిగు ా పన్నచేయన్న, ఆకలితో అలమట్ిస్త సని శ్రీనగర్సలోన్న ఓ బకలుడికి
త నస తెచసేకుని భోజన న్ని తిన్నపరస్త సని ఈ వీడియో స్ామాజిక మాధయమాలోో స్ెంచలనెం
స్ృషరుెంచడెంతో సీఆర్సపీఎఫ్ స్ిెందెంచిెంద. భదరత దళ్ాల న్నజమెైన స్ూూరితన్న చ ట్ిచెపరిన సరెంగ్
కు పారామిలిట్రీ దళ్ాల అతుయనిత అవారడు ‘‘డెైరకుర్స జనరల్ కమెెండేష్న్ డిస్ా’’నస
฀ ఉతత మ వరి్ట్ీగా వీఐట్ీకి యున్నకా పురస్ాారెం

● భకరత్లో ఉతత మ విశేవిద యలయెంగా వీఐట్ీకి యున్నకా పురస్ాారెం లభిెంచిెంద. ఐరోపాలో
ఉని విశేవిద యలయాల స్మాఖయ ఆధేరయెంలో ఏరిడిన యున్నకా స్ెంస్ి వీఐట్ీన్న ఈ
పురస్ాారిన్నకి ఎెంపరక చేసరెంద. బరలిాయెం రాజధ న్న బరష్ల్్ కవెందరెంగా ఈ స్ెంస్ి కొనస్ాగుతోెంద.
ఇద అెంతరాాతీయ స్ాియవిశేవిద యలయాలతో కలిసర పరపెంచ స్ాియలో ఉనిత విదయనస
అెందెంచడ న్నకి స్ూచనలు చేస్త సెంద.
● ఏట్క పరపెంచ స్ాియలో న ణయమెైన ఉనిత విదయనస అెందెంచే వరి్ట్ీన్న ఎెంపరకచేసర పురస్ాారెం
అెందజవస్త ో ెంద. స్ెంస్ి వారిిక స్మావేశెం ఇట్ీవల దల్దో లో జరిగిెంద. అవారడునస దల్దో లోన్న చెక్
రిపబిో క్ దౌతయకారాయలయెం వెైస్కానస్ల్ చెెంల్దకోవా చేతుల మీదసగా వీఐట్ీ ఉపాధయక్షుడు
శెంకర్స విశేన థ్న్ అెందసకున ిరడ.

฀ భకరతీయ పరతిభకు కవన్్ పురస్ాారెం
● 72వ అెంతరాాతీయ కవన్్ చితోరత్వెంలో ఓ భకరతీయ లఘుచితరెం స్తత చ ట్ిెంద.
అచసయత నెంద్ దేవేద అనే దరశకుడు తెరకకిాెంచిన ‘సీడ్ మదర్స’ లఘు చితరెం పురస్ాారాన్ని
కైవస్ెం చేస్సకుెంద. ఈ చితోరత్వెంలోవరిమాన పరతిభనస పో ర త్హిెంచడ న్నకి న్నరేహిెంచే నెస్
పరస్ో ్ ట్కలెెంట్్విభకగెంలో ‘సీడ్ మదర్స’ తృతీయ బహయమతి గలుచసకుెంద.
● మహారాష్ు క
ర ు చెెందన రహీబకయ స్ో మా అనే మహిళ్ా రైతు నేపథ్యెంలో దీన్నన్నతెరకకిాెంచ రడ.
1964లో పుట్ిున రహీబకయ పారెంతీయెంగా లభిెంచే వితత న లతో, పురాతన వయవస్ాయ
పది తులోో పెంట్లు పెండిెంచడెం ఆమె పరతేయకత. బీబీసీ ట్కప్ 100 స్ూూరితద యకమెైన
మహిళ్లోో ఆమె మూడో స్ాినెం స్ెంపాదెంచసకున ిరడ. రాష్ు ప
ర తిరామ్సన థ్ కోవిెంద్ నసెంచి
కూడ అవారడునస అెందసకున ిరడ .
฀ భకరత పో ల్దస్స అధకారికి ఐరాస్ పురస్ాారెం

● శాెంతి పరిరక్షణలో అస్సవులు బకసరన భకరతదేశ పో ల్దస్స అధకారి జితేెందర్స కుమార్సకు
ఐకయరాజయస్మితి హామర్సష్ల్ు పురస్ాారాన్నిపరద నెం చేయనసెంద.
● మే 24న ఐకయరాజయస్మితిలో జరిగవ అెంతరాాతీయ శాెంతిస్ాిపకుల దనోత్వెం స్ెందరభెంగా జరిగవ
కారయకీమెంలో భకరత శాశేత పరతిన్నధ ఈ పురస్ాారాన్నిఅెందసకుెంట్కరడ.
● కాెంగో దేశెంలో సేవలు అెందస్ూ
త ఆయన పారణ లు కోలోియారడ. ఈ ఏడ ద విధన్నరేహణలో
మరణిెంచిన మొతత ెం 119 మెంద మిలట్రీ, పో ల్దస్స అధకారడలకు ఐరాస్ ఈపురస్ాారాన్ని
అెందజవయనసెంద.
฀ అల్హారితకి మాన్ బుకర్స బహయమతి

o స్ాహితయరెంగెంలో అెందెంచే పరఖాయత మాన్బుకర్స పజ్
ైర 2019కిగానూ ఓ అరబ్స మహిళ్నస
వరిెంచిెంద. ఒమన్కు చెెందన రచయతిర జోఖా అల్హారిత(40) రాసరన ‘సలసరుయల్ బకడీ’ నవలకు
ఈస్ారి మాన్ బుకర్స పజ్
ైర దకిాెంద.
o లెండన్లోన్న రౌెండ్హౌస్లో బుకర్సపజ్
ైర నస అెందసకుని అల్హారిత.. ఈ అవారడునస గలుచసకుని
తొలి అరబ్స మహిళ్గా చరితర స్ృషరుెంచ రడ. బిరట్న్ నసెంచి 1951లో స్ాేతెంత్రెం ప ెంద క ఒమన్
లో చోట్ుచేస్సకుని మారడిలనస, బకన్నస్తేెం పరిసి త
ర ులనస ఈ నవలలో అల్హారిత వరిణెంచ రడ.
ఈ అవారడు కిెంద అెందే రూ.44.60 లక్షల(64,000 డ లరో )నస అల్హారిత, అనసవాదకురాలు
మారిోన్ చెరిస్గెం పెంచసకోనసన ిరడ.

฀ ఎసీిడీసీఎల్కు షైన్నెంగ్ గోోరీ అవారడు
త విన్నయోగద రడలకు మెరడగైన సేవలు అెందెంచినెందసకు ఏపీఎసీిడీసీఎల్కు
షైన్నెంగ్ గోోరీ అవారడు-2019 జాతీయ స్ాియ పురస్ాారెం లభిెంచిెంద. రెండు రోజుల కిత
ీ ెం
చెండీగఢ్ స్మీపెంలోన్న జీరకుిర్స పట్ు ణెంలోన్న ఓ పవ
ైర ేట్ు హో ట్ల్లో గీన్
ీ మాయపల్ ఫ్ౌెండేష్న్
ఆధేరయెంలో షైన్నెంగ్ గోోరీ అవారడు-2019 పరద నోత్వ కారయకీమెం జరిగిెంద.
త ప దసపు, పునరడత ిదన ఇెంధన వనరడలనస పో ర త్హిెంచడెంలో స్ెంస్ి చేస్త సని
కృషరకి జాతీయ స్ాియలో మొదట్ి స్ాినెం లభిెంచిెంద. డిస్ాెం సీఎెండీ ఎెంఎెం న యక్
తరఫున స్ెంస్ి సీజీఎెం ఏస్సన థ్ అవారడునస అెందసకున ిరడ.
฀ పారసైట్’కు కవన్్ బెంగారడ పురస్ాారెం

● ఫరెంచ్ రివేరాలో కనసిలపెండుగా మొదలెైన కవన్్ చితోరత్వాలు ఘనెంగా ముగిశాయ.
పరపెంచవాయపత ెంగా ఇకాడకు పరదరశనకు వచిేన చితర లు, రడ్ కారిట్పై న యకల అెంద ల
నడుమ ఈ వేడుకలు జరిగాయ. ముగిెంపు వేడుకలోో కరలకమెైన పురస్ాారాల పరద నెం
● కవన్్ చితోరత్వాలోో అతుయనిత పురస్ాారెం ‘2019 గోలెు న్ పామ్స డ ఓర్స’ పురస్ాారెం దక్ిణ
కొరియా దరశకుడు బకెంగ్ జూన్ హో తెరకకిాెంచిన ‘పారసైట్’కు దకిాెంద. సరయోల్
పట్ు ణెంలోన్న పేద, ధన్నకుల మధయ అెంతరాల నేపథ్యెంగా స్ాగవ కథ్ ఇద. చితర దరశకుడు బకెంగ్
జూన్ హో . కొరియన్ సరన్నమా 100 ఏళ్ో మెైలు రాయన్న చేరడకుని తరడణెంలో ఆ అవారడు
రావడెం మరిెంత స్ెంతోష్ాన్ని కలిగిెంచిెందన ిరడ బకెంగ్.
● కవన్్లో రెండో అతుయనిత పురస్ాారమెైన గాీెండ్ పరరక్్నస దరశకురాలు మట్ీ డో ప్
రూప ెందెంచిన ‘అట్కోెంట్ికూయ’ కైవస్ెం చేస్సకొెంద. ఈ పురస్ాారాన్ని పరముఖ హాల్దవుడ్
నట్ుడు సరలేస్ు ర్స స్ాులోన్ చేతుల మీదసగా డో ప్ అెందసకున ిరడ. ఉతత మ నట్ి అవారడున్న
‘లిట్ిల్ జోయా’ చితరెంలోన్న నట్నకు గానూ ఎమిల్ద బీచమ్స, ‘పయన్ అెండ్ గోోరీ’ చితరెంలోన్న
నట్నకుగానూ ఉతత మ నట్ుడి అవారడున్న ఆెంట్ోన్నయో బకెండెస్
ర అెందసకున ిరడ. ద పరరక్్
అన్ సరున్
ల రిగార్సు పురస్ాారాన్ని ‘ద ఇన్విజిబుల్ లెైఫ్ ఆఫ్ యురిడెైస్ గుస్మో’ చితరెం
గలుచసకుెంద.
● కవన్్ చితోరత్వాలోో భకరతీయ మహిళ్కు పురస్ాారెం దకిాెంద. కోల్కతత కు చెెందన
ఛ యాగాీహకురాలు మోధసరా పాలిత్కు పరయరవ యాెంగ్నెక్్ పరతేయక పో ర త ్హక బహయమతి

దకిాెంద. సరన్నమాట్ోగీఫీలో అతుయనిత పరతిభ కనబరిచే వాళ్ో కు ఈ పురస్ాారాన్ని గత
ఏడ ద నసెంచే అెందస్సతన ిరడ. పరముఖ ఛ యా గాీహకుడు రాజీవ్ మీనన్, నట్ుడు అమీరా
కాస్ర్స చేతుల మీదసగా పాలిత్ ఈ అవారడునస అెందసకున ిరడ.
฀ ఎసీి బకలు జాతీయ పురస్ాారాన్నకి చెందరమోహన్ ఎెంపరక

● పరముఖ గాయకుడు ఎసీి బకలస్సబరహాణయెం పేరడతో విజవత ఆర్సు్ ఆధేరయెంలో అెందెంచే
జాతీయ పురస్ాారాన్నకి ఈ దఫ్ా పరముఖ సరన్స నట్ుడు చెందరమోహన్నస ఎెంపరక చేశామన్న
అవారడు పరద త, పరముఖ సరన్స నేపథ్యగాయకుడు ఎసీి బకలస్సబరహాణయెం తెలిపారడ.
● అలాగవ ఈ ఏడ ద నసెంచి స్ామాజిక సేవలోో పరముఖసలకు మరో పురస్ాారాన్ని పరతి ఏట్క
అెందెంచ లన్న న్నరణయెంచ మన్న, ఈ ఏడ దకి ఆ పురస్ాారాన్ని డర ప్డెడ్ ఫ్ౌెండేష్న్
వయవస్ాిపకులు, న్సట్ి విలువనస నేట్ి స్మాజాన్నకి తెలియజవస్త సని స్మాజసేవకుడు,
చితరకారడడు మహారాష్ు క
ర ు చెెందన ఆబిద్స్ూరితకి అెందస్సతన ిమన ిరడ.
฀ యాద దర స్ి పతికి జాతీయ అవారడు

● యాద దర లక్ీానరసరెంహ స్ాేమి ఆలయ పునరిిరాాణెం, విస్త రణ పనసల పరధ న స్ి పతి,
పరముఖ శిలి కళ్ాకారడడు డ . ఆనెందచ రి వేలు జాతీయ స్ాియ విశేకరా లెజెండరీ
అవారడునస అెందసకున ిరడ. హైదరాబకద్లోన్న రవీెందరభకరతిలో విశేకరా న లెడ్ా సెంట్ర్స
ఆధేరాేన జరిగిన కారయకీమెంలో శివానెంద స్ాేమి జీ ఆయనకు అవారడునస అెందజవసర
స్తారిెంచ రడ.
฀ పర.జన రీన్రడిు కి పీవీ కృషర విజాాన పురస్ాారెం

● ఎనభరై ఏళ్ో పైబడిన వయస్సలోనూ వయవస్ాయాధ రిత విజాాన న్ని వాయపరత చేస్త సని మాజీ
శాస్నస్భుయడు, జమిాకుెంట్ కృషర విజాాన కవెందర వయవస్ాిపకుడు పర.జన రీన్రడిు కృషర
పరశెంస్న్సయమన్న జయశెంకర్స వయవస్ాయ విశేవిద యలయెం ఉప కులపతి పరవీణ్రావు
అన ిరడ. 2019 స్ెంవత్రాన్నకి గానస పీవీ నరసరెంహారావు కృషర విజాాన పురస్ాారాన్ని
జన రీన్రడిు కి పరద నెం చేశారడ. హైదరాబకద్లోన్న స్ాేమి రామానెంద తీరి స్ాారక కవెందరెం
ఆవరణలో మే 30న జరిగిన ఈ కారయకీమెంలో పరవీణ్రావు, రామానెంద తీరి పరిశోధన స్ెంస్ి
అధయక్షులు పీవీ పరభకకర్సరావు తదతరడలు పాలగున ిరడ.

฀ పరతిభక పాట్ిల్కు మెకి్కో పురస్ాారెం
● విదేశ్రయులకు మెకి్కో పరభుతేెం ఇచేే అతుయనిత పౌర పురస్ాారెం ‘ఆరున్ మెకి్కాన డెల్
అగిేలా ఆజ్ట్ెకా’నస మాజీ రాష్ు ప
ర తి పరతిభక పాట్ిల్కు దకిాెంద. పుణలోజూన్ 1న జరిగిన ఒక
పరతేయక కారయకీమెంలో భకరత్లో మెకి్కో రాయబకరి మెలాబ పరరయా ఈ పురస్ాారాన్ని ఆమెకు
● గతెంలో నెల్న్ మెండేలా, ఎలిజబరత్ రాణి, స్రవేపలిో రాధ కృష్ణ న్, బిల్ గవట్్కు ఈ పురస్ాారెం
฀ స్సెందర్స పరచ య్, ఫడ్

ైర మాన్కు గోోబల్ ల్దడర్సషరప్ అవారడు 2019
● పరముఖ సరిేెంజన్ దగు జెం గూగుల్ సీఈవయ, భకరత స్ెంతతికి చెెందన స్సెందర్స పరచ య్
(46)కు అరడదెైన గౌరవెం దకిాెంద. ట్ెకాిలజీలో రెంగెంలో చేసరన విశిష్ు సేవలకు గానస
పరతిష్ాుతాక యూఎస్ ఇెండియా బిజినెస్ అడో ేకసీ గూ
ీ ప్ (యూఎస్ఐబీసీ) ఇచేే గోోబల్ ల్దడర్స
షరప్ 2019 అవారడు ఆయనసివరిెంచనసెంద. స్సెందర్స పరచ య్తోపాట్ు న స్డ క్ పరసరడెెంట్
అడెన ఫడ్
ైర మాన్ (50) కూడ ఈ అడ రడుకు ఎెంపరకయాయరడ.
● తేరలో జరగనసని 'ఇెండియాస్ ఐడియాస్ స్మిాట్'లో గోోబల్ ల్దడర్స షరప్ అవారడు 2019
గోోబల్ ల్దడర్సషరప్ అవారడు 2019న్న స్సెందర్స పరచ య్, ఫడ్
ైర మాన్కు అెందెంచనసన ిరడ.
స్ాెంకవతిక రెంగ అభివృది కి గూగుల్, న స్డ క్ కెంపన్సలు చేస్త సని సేవలకు గానస వీరిన్న ఎెంపరక
చేశారడ. ఈ అవారడునస వాషరెంగున్కు చెెందన యూఎస్-ఇెండియా బిజినెస్ కౌనె్ల్ అెందస్ోత ెంద.
2007 నసెంచి ఈ అవారడునస ఇస్ోత ెంద.
฀ ఐఐసీట్ీ శాస్త వ
ర ేతతకు అెంతరాాతీయ అవారడు
● ఇెండియన్ ఇన్సరుట్యయట్ ఆఫ్ కమికల్ ట్ెకాిలజీ (ఐఐసీట్ీ)కి చెెందన సీన్నయర్స పరరన్న్పల్
శాస్త వ
ర ేతత డ .ఎస్.వెెంకట్మోహన్కు అెంతరాాతీయ అవారడు అభిెంచిెంద. ఇెంట్రవిష్నల్
బయోపో ర ససరెంగ్ అస్ో సరయేష్న్, ఇెంట్రవిష్నల్ ఫ్ో రెం అెండ్ ఇెండసరుయ
ర ల్ బయో పో ర ససరెంగ్
స్ెంస్ి లు 2017-18 స్ెంవత్రాన్నకిగానస అతుయతత మ శాస్త వ
ర ేతత అవారడుకు ఆయన్ని ఎెంపరక
చేశాయ. మలేసరయాలో న్నరేహిెంచిన స్ెంస్ి 8వ వారిిక స్దస్స్లో ఆయన పురస్ాారాన్ని
అెందసకున ిరడ

฀ కవెందర మెంతురలకు జవఎన్యూ పురస్ాారెం
● కవెందర ఆరిిక మెంతిర న్నరాలా సీత రామన్, విదేశ్ర వయవహారాల మెంతిర ఎస్.జయ్శెంకర్సలకు
దల్దో లోన్న జవహర్సలాల్ నెహీ య విశేవిద యలయెం విశిష్ు పయరే విద యరడిల పురస్ాారాన్ని
పరద నెం చేయనసెంద. నూతనెంగా ఏరాిట్ు చేసరన ఈ పురస్ాారాలనస తొలిస్ారిగా వారికి
బహయకరిస్త ామన్న రిజిస్ాురర్స పరమోద్ కుమార్స తెలిపారడ. ఆగస్సులో జరిగవ స్ాితకోత్వెంలో
దీన్నన్న అెందజవస్త ారడ.
฀ పరరయాెంక చోపారకు యూన్నసఫ్ అమెరికా మానవత పురస్ాారెం

● నట్ి పరరయాెంక చోపారకు ‘యూన్నసఫ్ అమెరికా డ న్స కవయ మానవత పురస్ాారాన్ని’
పరకట్ిెంచ రడ. బకలల విదయ, స్ామాజిక సేవా కారయకీమాలు న్నరేహిస్త సనిెందసకు ఆమెకు ఈ
అవారడునస పరకట్ిెంచ రడ. ఈ ఏడ ద డిసెంబరడలో ఆమెకు ఈ పురస్ాారాన్ని పరద నెం చేస్త ారడ.
యూన్నసఫకు పరరయాెంక గుడ్విల్ అెంబకసరడర్సగా ఉన ిరడ. ఐకయరాజయ స్మితికి చెెందన ‘గర్సో
అప్’ అనే పరచ రెంలో భకగెంగా భకరత్లో బకలికల విదయ, ఆరోగయెం, రక్షణపై వివిధ ఎన్సా వయలతో
ఆమె సేవా కారయకీమాలోో పాలగుెంట్ున ిరడ.
฀ అక్షయపాతర’కు గోోబల్ చ ెంపరయన్ అవారడు

● బరెంగళ్ూరడకు చెెందన అక్షయపాతర స్ేచఛెంద స్ెంస్ి కు బీబీసీ వరల్ు స్రీేస్ ‘గోోబల్ చ ెంపరయన్
’ అవారడు లభిెంచిెంద. భకరత్లోన్న వేలాద పాఠశాలలోో పరలోలకు ఉచిత మధ యహి భోజన లు
స్మకూరడస్సతనిెందసకు గానస ఆ స్ెంస్ి ఈ పురస్ాారాన్నకి ఎెంపరకైనట్ు
ో బీబీసీ వరల్ు స్రీేస్
విభకగెం తెలిపరెంద. ఇెంగాోెండ్లోన్న బిరస్ుల్లో స్ెంస్ి పరతిన్నధసలు అవారడునస సీేకరిెంచ రడ.
● 20ఏళ్ో కిత
ీ ెం పారరెంభమెైన అక్షయపాతర స్ెంస్ి , నేడు దేశవాయపత ెంగా పదలక్షలమెందకి పైగా
విద యరడిలకు మధ యహి భోజన లనస అెందస్సతెండట్ెం గమన రహెం.
฀ భకరత స్ెంతతి అన ్రీకి పాలసీత న అవారడు

● భకరత్-పాలసీత న మధయ స్ెంబెంధ ల బలోపేత న్నకి కృషర చేస్త సన ిరెంట్య భకరత స్ెంతతికి
చెెందన షేక్ మొహమాద్ మున్సర్స అన ్రీకి పరతిష్ాాతాకమెైన ‘స్ాుర్స ఆఫ్ జరూస్లేెం’ అవారడు
దకిాెంద. విదేశ్రయులకు పరద నెం చేసే అతుయనిత అవారడులోో ఒకట్ెైన దీన్నన్న పాలసీత న
అధయక్షుడు మొహమాద్ అబకబస్ అెందెంచ రడ. ఎెంతో చ రితక
ర నేపథ్యెం కలిగిన జరూస్లేెం
నగరెంలోన్న ‘భకరత ధరాశాల’కు అన ్రీ డెైరకుర్సగా వయవహరిస్త సన ిరడ.

฀ బరలగెం భీమేశేరరావుకు బకల స్ాహితయ పురస్ాారెం
● కవెందర స్ాహితయ అకాడమీ బకల స్ాహితయ పురస్ాార్స-2019, యువ పురస్ాార్స-2019లనస
పరకట్ిెంచిెంద. తిరపుర రాజధ న్న అగరత లలో జూన్ 14న అకాడమీ అధయక్షుడు డ కుర్స చెందర శరఖర
కెంబకరా అధయక్షతన స్మావేశమెైన కమిట్ీ ఆెంగో ెం, హిెందీతో పాట్ు పారెంతీయ భకష్లకు
స్ెంబెంధెంచి 22 మెంద రచయతలనస బకల స్ాహితయ పురస్ాారాలకు, 23 మెందన్న యువ
పురస్ాారాలకు ఎెంపరక చేసరెంద.
● తెలుగు భకష్లో బకల స్ాహితయ పురస్ాార్స-2019కు రచయత బరలగెం భీమేశేరరావు
ఎెంపరకయాయరడ. ఆయన రచన ‘త త మాట్ వరాల మూట్’ చిని కథ్లు పుస్త కాన్నకి గానస ఈ
పురస్ాారెం దకిాెంద. బకల స్ాహిత యన్నకి విశరష్ సేవలు అెందెంచే రచయతకవ ఈ పురస్ాారెం
అెందజవస్త ారడ.
● 35 ఏళ్ో లోపు రచయతలకు ఇచేే స్ాహితయ అకాడమీ యువ పురస్ాార్స-2019కు గడు ెం
మోహన్రావు ఎెంపరకయాయరడ. ఆయన రచిెంచిన ‘కొెంగవాలు కతిత ’ నవల అవారడుకు ఎెంపరకైెంద.
విజవతలకు త మా పతరెంతో పాట్ు రూ.50 వేల నగదసనస పరద నెం చేస్త ారడ.
● పాతిరకవయుడు కృష్ాణరావుకు అనసవాద పురస్ాార పరద నెం : కవెందర స్ాహితయ అకాడమీ
అనసవాద పురస్ాారాన్ని సీన్నయర్స పాతిరకవయుడు, ఆెంధరజోయతి అస్ో సరయేట్ ఎడిట్ర్స
ఎ.కృష్ాణరావు అెందసకున ిరడ. అగరత లలో జూన్ 14న న్నరేహిెంచిన కారయకీమెంలో అకాడమీ
అధయక్షుడు డ కుర్స చెందరశరఖర్స కెంబకరా పురస్ాార జాాపరకతో పాట్ు రూ.50 వేల నగదసనస
కృష్ాణరావుకు అెందజవశారడ.
฀ భకరత ఇెంజన్సర్సకు ‘కామనెేల్త ఇనోివేష్న్’ అవారడు

● నేట్ికర ఎనోి స్రాారీ ఆస్ితురలోో ఐసీయూ వస్తి లేక.. శాేస్ పీలుేకోవడెంలో ఇబబెందతో
ఏట్క లక్షలాద మెంద నవజాత శిశువులు పుట్ిున కొన్ని గెంట్లోోనే కనసిమూస్సతన ిరడ. ఈ
మరణ లనస ఆపేెందసకు ‘కెంట్ినసయయస్ పాజిట్ివ్ ఎయర్సవే పరష్ర్స’(సీపీఏపీ) పరికరాన్ని
ఆవిష్ారిెంచిన ఎలకాురన్నక్్ ఇెంజన్సర్స న్నతేశ్కుమార్స జాెంగిర్సకు అరడదెైన గౌరవెం దకిాెంద.
● 2019 స్ెంవత్రాన్నకిగానూ కామనెేల్త సకట్
ీ రీ జనరల్ ‘ఇనోివేష్న్ ఫర్స స్స్ు యనబుల్ డెవల్
పమెెంట్’ అవారడు ఆయనసి వరిెంచిెంద. బిరట్న్ యువరాజు హాయరీ చేతులమీదసగా న్నతేశ్ ఈ
అవారడునస అెందసకున ిరడ.

฀ పరధ న మెంతిర యోగా అవారడులు
● యోగాకు విస్త ృత పారచసరయెం కలిిెంచట్ెంతో పాట్ు ఆ రెంగెంలో విశరష్ కృషరచేసరన వయకుతలు,
స్ెంస్ి లకు ఏట్క పరద నెం చేసే పరధ న మెంతిర అవారడుల విజవతలనస కవెందర ఆయుష్ మెంతిరతే
శాఖ జూన్ 20న పరకట్ిెంచిెంద.
● జాతీయ వయకుతల విభకగెంలో స్ాేమి రాజశ్రీ మున్న, లెైఫ్ మిష్న్(గుజరాత్), జాతీయ స్ెంస్ి ల
విభకగెంలో బిహార్స స్ూాల్ ఆఫ్ యోగ (ముెంగర్స, బిహార్స), అెంతరాాతీయ వయకుతల విభకగెంలో
ఆెంట్ోనెట్ రోసర(ఇట్ల్ద), అెంతరాాతీయ స్ెంస్ి ల విభకగెంలో యోగ న్నకవతన్(జపాన్)లనస ఎెంపరక
చేశారడ. విజవతలకు ట్ోరఫీ, పరశెంస్ా పతరెంతో పాట్ు రూ.25లక్షల నగదసనస పరద నెం చేసర
స్తారిస్త ారడ.
฀ కొెండప లెం’ నవలకు త న అవారడు

● కడప జిలాోకు చెెందన పరముఖ రచయత స్నిపురడిు వెెంకట్కరమిరడిు ‘కొెండప లెం’ నవలకు
త న (ఉతత ర అమెరికా తెలుగు స్ెంఘెం) అవారడు పరకట్ిెంచిెంద. 2019 స్ెంవత్రాన్నకిగానస
పరకట్ిెంచిన నవలల పో ట్ీలో ఆయన నవలనస పరతేయక న యయ న్నరవణతల కమిట్ీ బహయమతికి
ఎెంపరక చేశారడ. బహయమతిగా రూ. 2 లక్షల మొతత న్ని పరకట్ిెంచ రడ. ఇెంతవరకు పో ట్ీలు
న్నరేహిెంచిన ఏ స్ెంస్ి తెలుగు నవలకు ఇెంత పదీ మొతత న్ని బహయమతిగా ఇవేలేదస.
తేరలో ఆయనకు ఈ బహయమతి అెందజవయడడెంతోపాట్ు బహయమతి ప ెందన నవలనస
కూడ పరచసరిెంచనసన ిరడ. కథ స్ాహితీ స్హకారెంతో న్నరేహిెంచిన ఈ పో ట్ీకి దేశెంలోన్న పలు
పారెంత ల నసెంచేగాకఅమెరికా నసెంచి 58 నవలలు అెంద య.
฀ నరి్ెంగ్ సేవలకు ‘అస్ాా స్లోమీ’కి అతుయనిత పురస్ాారెం

● పరభుతే వెైదయెంలో నరి్ెంగ్ వృతిత లో విశరష్ సేవలెందెంచినెందసకు అస్ాా స్లోమీకి అతుయనిత
పురస్ాారెం లభిెంచిెంద. నరి్ెంగ్ వృతిత లో అతయెంత పరతిష్ాాతాక పురస్ాారెంగా భకవిెంచే
‘జాతీయ ఫ్ోో రన్్ నెైట్ిెంగవల్ నర్స్ అవారడు-2019’ ఆమెనస వరిెంచిెంద.
● ఈ మేరకు జూన్ 27న దేశవాయపత ెంగా పురస్ాార గీహీతల జాబిత నస కవెందరపభ
ర ుతేెం విడుదల
చేసరెంద. అస్ాా స్లోమీ 2009లో గాెంధీ నరి్ెంగ్ కళ్ాశాల నసెంచి పరధ న చ రడయలుగా పదవీ
విరమణ ప ెంద రడ.

฀ విశాఖ పో రడుకు గీీన్ట్ెక్ అవారడు
● విశాఖపట్ిెం పో రడు పరాయవరణ పరిరక్షణలో మరో అవారడునస స్ాధెంచిెంద. త జాగా 19వ గీన్
ీ
ట్ెక్ పరాయవరణ అవారడులోో 2019కి ‘వినిర్స’ అవారడునస స్ ెంతెం చేస్సకుెంద. వచేే నెల 11న
ఢిల్దోలో ఈ అవారడునస అెందజవస్త ారడ. కాలుష్య న్నవారణ, పరాయవరణ పరిరక్షణ కోస్ెం పో రడు గత
న లుగవళ్ో లగా అనేక కారయకీమాలు న్నరేహిస్త ో ెంద.
฀ ఏపీ పో ల్దస్సలకు విదేశాెంగ శాఖ పురస్ాారెం

● పాస్పో రడుల జారీ అెంశెంలో తేరితగతిన పో ల్దస్స పరిశ్రలన పరకయ
ిీ నస పయరితచేసరనెందసకు
ర ేశ్ న్నఘా విభకగాన్నకి పురస్ాారెం లభిెంచిెంద. కవవలెం మూడు రోజుల వయవధలోనే
పో ల్దస్స పరిశ్రలన పరకయ
ిీ నస పయరిత చేసరన ఏపీ న్నఘా విభకగెం 2018-19 స్ెంవత్రాన్నకి
దేశెంలోనే అగీగామిగా న్నలిచిెంద.
● ఈ నేపథ్యెంలో గతెంలో న్నఘా విభకగెం ఎసీిగా పన్నచేసర...పరస్త సతెం గుెంట్యరడ గాీమీణ జిలాో
ఎసీిగా వయవహరిస్త సని ఆర్స.జయలక్ిా ఏపీ పో ల్దస్స శాఖ తరఫున విదేశాెంగ శాఖ మెంతిర
జయ్శెంకర్స చేతులు మీదసగా జూన్ 24న దల్దో లో ఈ పురస్ాారాన్ని అెందసకున ిరడ.
฀ నెలో ూరడ జిలాో వాసరకి స్ేచ్ఛ స్సెందర్స శౌచ లయ్ అవారడు

● మరడగుదొ డో విన్నయోగెం, ఆకరిణీయ రీతిలో న్నరాాణెం, పరిశుభరత తదతర అెంశాల
పారతిపదకన న్నరేహిెంచిన పో ట్ీలో ో నెలో ూరడ జిలాోకు చెెందన కోడూరడ గోవిెందమాకు స్ేచఛ
స్సెందర్స స్ౌచ లయ అవారడు లభిెంచిెంద.
● జూన్ 24న ఢిల్దోలో కవెందర జలశకిత మెంతిర గజవెందర షకావత్ అధయక్షతన న్నరేహిెంచిన స్ేచఛ
మహో త్వ్-2019లో గోవిెందమా తరఫున వెై మహశ్ కవెందర మెంతిర నసెంచి అవారడు
పుస్త కాలు
฀ స్ససరి ర పాలనపై పుస్త కాన్ని ఆవిష్ారిెంచిన సీఎెం
● ‘స్ససరిర పాలన- అభివృది , పరజాస్ాేమయెం’ అెంశాలుగా రచిెంచిన పుస్త కాన్ని ముఖయమెంతిర చెందరబకబు
ఆవిష్ారిెంచ రడ. దల్దో లోన్న సెంట్ర్స ఫర్స మీడియా స్ు డస్
ీ వయవస్ాిపక ఛెర
ై ాన్ డ కుర్స ఎన్.భకస్ార్సరావు
రచిెంచిన ఈ పుస్త కాన్ని జనవరి 5న ఉెండవలిో లో ఆవిష్ారిెంచ రడ.

฀ ఇెండియన్ ఓష్న్ నెైబర్సహయడ్ - నరవెందర మోదీ స్ాురట్జీ ఇన్సషరయట్ే ివ్్’ పుస్త కాన్ని
ఆవిష్ారిెంచిన ఉపరాష్ు ప
ర తి
● ఆచ రయ ఎస్.వి.శరష్గిరిరావు రచిెంచిన ‘ఇెండియన్ ఓష్న్ నెైబర్సహయడ్ - నరవెందర మోదీ స్ాురట్జీ
ఇన్సషరయట్
ే వ్
ి ్’ పుస్త కాన్ని హైదరాబకద్లోన్న మరిీచెన ిరడిు మానవ వనరడల అభివృది కవెందరెంలో
జనవరి 17న ఉపరాష్ు ప
ర తి వెెంకయయన యుడు ఆవిష్ారిెంచ రడ.
฀ 'ఎన్సు ఆర్స : ఏ బయోగీఫ'ీ ఆెంగో పుస్త కెం ఆవిష్ారణ

● విశాీెంత ఐఆర్సఎస్ అధకారి క.చెందరహాస్, విశాీెంత ఐఏఎస్ అధకారి డ .క.లక్ీాన రాయణలు ఆెంగో ెంలో
రచిెంచిన ‘ఎన్సు ఆర్స ఏ బయోగీఫ’ీ పుస్త కాన్ని జనవరి 27న ఆవిష్ారిెంచ రడ.
● పుస్త క రచయతలు చెందరహాస్, క.లక్ీాన రాయణలు మాట్కోడుతూ ఎన్సు ఆర్స ఏ బయోగీఫీ పుస్త కాన్ని
తీస్సకువచేేెందసకు రెండేళ్ో మూడు నెలలపాట్ు పన్నచేశామన ిరడ. రోజుకు 12 నసెంచి 14 గెంట్ల
పాట్ు పుస్త క రచనలోనే గడిపన
ర ట్ు
ర తి పరస్ెంగాల పుస్త కాన్ని ఆవిష్ారిెంచిన పరణబ్సముఖరీా
● ఎెం. వెెంకయయ న యుడు ఉప రాష్ు ప
ర తిగా ఎన్నికైన తరాేత ఏడ దనిర కాలెంలో వివిధ
స్ెందరాభలోో చేసరన స్మారడ 400పైగా పరస్ెంగాల నసెంచి 92 ఉపన యస్ాలనస సేకరిెంచిన కవెందర
స్మాచ ర పరస్ార శాఖ..‘ఎెంపరక చేసరన ఉపన యస్ాలు’ (సలెకుడ్ సీిచెస్) పేరడతో తొలి
స్ెంకలన న్ని ముదెంర చిెంద. ఈ పుస్త కాన్ని ఫరబవ
ర రి 15న మాజీ రాష్ు ప
ర తి పరణబ్సముఖరీా ఢిల్దోలో
฀ పరధ న్న పరస్ెంగాల స్ెంకలనెం ఆవిష్ారణ

● రాజకరయాలు, ఆరిిక, అెంతరాాతీయ వయవహారాలు, కరడ
ీ లు, గాీమీణ భివృది , పారిశుధయెం
తదతర అెంశాలోో పరధ న్న నరవెందరమోదీకి అపార పరిజా ానెం ఉెందెంట్య ఆరిికశాఖ మెంతిర
అరడణ్ జైట్ీో శాోఘిెంచ రడ. మోదీ పరస్ెంగాల స్ెంకలనెం ‘స్బ్స కా స్ాథ్ స్బ్స కా వికాస్’
పుస్త కాన్ని జైట్ీో మారిే 8న ఢిల్దోలో ఆవిష్ారిెంచ రడ. పలు అెంశాలపై పరధ న్న చేసరన
పరస్ెంగాల నసెంచి కొన్నిెంట్ిన్న ఎెంపరక చేసరన ఈ స్ెంకలన న్ని పరభుతేెం పరచసరిెంచిెంద.
฀ ‘గాెంధీ ఖీ ఆరోగయెం జీ 150’ అనే పేరడతో పుస్త కాన్ని పరచసరిెంచిన ఐసీఎెంఆర్స

● ఆరోగయకరమెైన జీవన న్నకి శాకాహారెం, వాయయామెం ఎెంతో పరధ నమెైనవన్న మహాత ా గాెంధీజీ
పరగాఢ విశాేస్ెం. ఆయన తన జీవిత ెంతెం వీట్ిన్న ఎెంతో కీమశిక్షణతో పాట్ిెంచ రన్న ఆయన
ఆరోగాయన్నకి స్ెంబెంధెంచి త జాగా అెందసబకట్ులోకి వచిేన పుస్త కెం వెలోడిెంచిెంద. మానసరక,

శారీరక ఆరోగాయలకు వాయయామెం, ఆహారెం పారధ నయెంపై బకపయజీ ఆలోచనలు, ఆయన చేసరన
పరయోగాలనస వివరిెంచిెంద.
● మహాత ాగాెంధీ 150వ జయెంతుయత్వాలనస పురస్ారిెంచసకొన్న భకరత వెైదయ పరిశోధన
మెండలి (ఐసీఎెంఆర్స) ‘గాెంధీ ఆరోగయెం @ 150 (Gandhi and Health @ 150) ’ అనే
పేరడతో ఈ పుస్త కాన్ని పరచసరిెంచిెంద. బకపయజీ అస్ేస్ి తకు గురైన స్మయెంలో పత యన్ని
న్నకాచిేగా పాట్ిెంచట్ెం, ద ెంతో ఉతూనిమయన స్మస్యలనస విశదీకరిెంచిెంద. స్సదీరమ
ఘ ెైన
ఉపవాస్ాలు, ఆరోగయెం క్ీణిస్త సన ి ఔష్ధ లు తీస్సకోవట్కన్నకి న్నరాకరిెంచట్ెం వెంట్ి
విష్యాలు ఆ పుస్త కెంలో పయస్గుచ ేరడ. కొన్ని స్ెందరాభలోో మృతుయవు అెంచసల వరకూ
వెళ్లోనట్ు
ో ఆయన భకవిెంచ రన్న పుస్త కెం వెలోడిెంచిెంద.
● నేష్నల్ గాెంధీ మూయజియెంలో భదరపరచిన ఆయన హల్త రికారడుల వివరాలనూ పుస్త కెంలో
చేరాేరడ. గాెంధీజీ మూడు స్ారడో (1925, 1936, 1944) మలేరియా బకరిన పడు రడ.
మలబది కెం తదతర రడగాతలకు గురయాయరడ. విద యరిిగా లెండన్లో ఉని స్మయెంలో
రోజుకు 8 మెైళ్ో దూరెం నడిచేవారడ. రాతిర వేళ్ న్నదరకు ఉపకీమిెంచే ముెందస కన్సస్ెం 40
న్నమిష్ాల పాట్ు నడిచేవారడ. 70 ఏళ్ో వయస్స్లోనూ గాెంధీజీ శారీరక బరడవు 46.7
కిలోలు మాతరమే.
● 1924-47 మధయ కాలెంలో గాెంధీజీ రకత పో ట్ు(194/130,220/110)తో బకధపడు రన్న
పుస్త కెం పేరొాెంద. వయకితగత పరిశుభరతతో పాట్ు పరిస్రాల శుభరతనూ పాట్ిసేత కలరా,
మలేరియా, క్షయ, కుష్ు
ా వాయధసలనస ఆరికట్ు వచేన్న గాెంధీజీ బలెంగా విశేసరెంచేవారడ.
కీమశిక్షణ యుతమెైన జీవితెం, శారీరక దృఢతేెం, యోగ మన జీవిత న్ని వివిధ రడగాతల
బకరిన పడకుెండ కాపాడత యన్న పుస్త కెంలో ఐసీఎెంఆర్స పేరొాెంద.
฀ అఫరరద ‘గవమ్స చేెంజర్స’

● పాకిస్త ాన్ దగు జ కిక
ీ ట్రో లో ఒకడిగా గురితెంపు తెచసేకుని ఆల్రౌెండర్స ష్ాహిద్ అఫరరద జీవిత
చరితర పుస్త క రూపెంలో రానసెంద. ‘గవమ్స చేెంజర్స’ పేరడతో వస్సతని ఈ ఆట్ోబయోగీఫీ ఈ నెల
30న విడుదలవుతుెంద. పాతిరకవయుడు వజాహత్ ఖాన్తో కలిసర అఫరరద ఈ పుస్త కాన్ని రాశాడు.
● 16 ఏళ్ో వయస్సలో 1996లో తన తొలి ఇన్నిెంగ్్లోనే వనేులో ో ఫ్ాసు స్ు సెంచరీ (37 బెంతులోో)
నమోదస చేసరన అఫరరద అరెంగవట్ెంర స్ెంచలన రీతిలో మొదలెైెంద. ఆ తరాేత 20 స్ెంవత్రాలు
కరీర్సలో విధేెంస్కర ఆట్గాడిగా అతనస తనకెంట్య పరతేయక గురితెంపు తెచసేకున ిడు. పాకిస్త ాన్

తరఫున అఫరరద 27 ట్ెస్ు సలు, 398 వనేు లు, 99 ట్ి20లు ఆడట్ెంతో పాట్ు మూడు ఫ్ారాాట్
లలోనూ కపు న్గా కూడ వయవహరిెంచ డు.
฀ గాీమీణ పరజావాణి పుస్త కావిష్ారణ

● శాస్న మెండలిలో స్సెంకర స్తయన రాయణ చేసరన పరస్ెంగాల స్ెంకలనెం ‘గాీమీణపరజావాణి’న్న
దల్దో లో మే 4న స్ాయెంతరెం ఉపరాష్ు ప
ర తివెెంకయయన యుడు ఆవిష్ారిెంచ రడ.
฀ మహానట్ుడు’ పుస్త కావిష్ారణ

● పరముఖ నట్ులు ఎసీే రెంగారావు జీవిత న్ని ఫ్ ట్ోలతోవిశదీకరిెంచి రచిెంచిన ‘మహానట్ుడు’
పుస్త కావిష్ారణ కారయకీమెం జూన్ 8న హైదరాబకద్లో జరిగిెంద. స్ెంజయ్ కిష్ో ర్స ఈ పుస్త కాన్ని
రచిెంచ రడ. ముఖయఅతిథగా హాజరైన చిరెంజీవి తొలి పరతిన్న ఆవిష్ారిెంచి పెండ యల హరిన థ్
బకబుకిఅెందజవశారడ.
฀ సరన ర పరస్ెంగాల పుస్త కావిష్ారణ

● జాాన్పీఠ్ అవారడు గీహీత, దవెంగత డ కుర్స సర.న రాయణరడిు (సరన ర) రాజయస్భ స్భుయన్నగా
పారో మెెంట్ులో చేసరన పరస్ెంగాల స్ెంకలన పుస్త కాన్ని ఆవిష్ారిెంచడెం అదృష్ు ెంగా
భకవిస్సతన ినన్న ముఖయమెంతిర జగన్మోహన్రడిు వాయఖాయన్నెంచ రడ.
● రాజయస్భ మాజీ స్భుయడు డ కుర్స యారో గడు లక్ీాపరస్ాద్.. సరన ర పరస్ెంగాలనస సేకరిెంచి ‘పదీ ల
స్భలో తెలుగు పదీ ’ అనే పేరడతో పుస్త కాన్ని స్ెంకలనెం చేశారడ. దీన్ని త డేపలిో లోన్న
ముఖయమెంతిర కాయెంపు కారాయలయెంలో జూన్ 11న జగన్మోహన్రడిు ఆవిష్ారిెంచి
పరస్ెంగిెంచ రడ.
฀ నదీజలాల వివాద లపై పుస్త కాన్ని ఆవిష్ారిెంచిన సీఎెం కవసీఆర్స

● అెంతరాాతీయ, జాతీయ నదీ జలాల విన్నయోగాలు, స్మస్యలపై చీఫ్ ఇెంజిన్సర్స ఎస్
.నరసరెంహారావు రాసరన ‘అెంతర్స రాష్ు ర నదీ జలాల వివాద లు (ఇెంట్ర్స సేుట్ రివర్స వాట్ర్స
డిస్ూిూట్్)’ పుస్త కాన్ని తెలెంగాణ ముఖయమెంతిర కవసీఆర్స జూన్ 23న పరగతిభవన్లో
ఆవిష్ారిెంచ రడ. నదీ జలాల స్ామరిూెం, వాట్ి వాట్కలు, వివాద లు, వాట్ిన్న పరిష్ారిెంచసకుని
తీరడనస, ఇతర అెంశాలనస ఆయన తన పుస్త కెంలో కోీడీకరిెంచ రడ.

Subscribe for Daily PDF for One Year : http://imojo.in/c92s8w
Download Android APP : https://goo.gl/aK9vtV
You Tube : https://goo.gl/9J3Z3d

త౅ట్ ఫ్మాంక్
Table of Contents
ముఖ్యమైన తేదీలు ........................................................................................................... 1
సదససులు – సమావేశాలు ................................................................................................. 8
అంతర్ాాతీయ అంశాలు ..................................................................................................... 14
జాతీయ అంశాలు ...........................................................................................................26
ఆంధ్రప్ద
ర ేశ్ అంశాలు ........................................................................................................49
తెలంగాణ అంశాలు ..........................................................................................................58
ఆర్థిక అంశాలు ...............................................................................................................65
సైన్సు & టెక్ాాలజీ ..........................................................................................................72
క్రడ
ీ ంశాలు .................................................................................................................... 81
వారత లో ల వ్యకుతలు .............................................................................................................96
అవారడులు ................................................................................................................... 105
ప్ుసత క్ాలు .................................................................................................................... 114
భుకమఫైన ణేథీలు
⮚ జనఴభి 4: ఩ర఩ాంచ ఫరబ
ర య్ డే.
⮚ జనఴభి 9: ఩రయహష ప్యతీ థిఴస్
⮚ జనఴభి 10: ఩ర఩ాంచ ళాంథీ థిధోతృాం
⮚ జనఴభి 12: ధేశనల్ మూత్ డే.
⮚ జనఴభి 15: ఆభమభ థిధోతృఴాం
⮚ జనఴభి 25: జాతీమ ఒటర్ థిధోతృఴాం
⮚ DRDO డే ఎ఩ప఩డె ? జనఴభి 1
⮚ జనఴభి 26: ఇాండిమా భి఩త౅ి క్ డే, ఇాంటభననశనల్ ఔషట మ్సృ డే.
1
Subscribe for Daily PDF : https://imojo.in/1uneqa
⮚ ణొయౌ ఐఔమభహజమషత౉తి అాంతభహాతీమ య౐థయమ థిధోతృఴాం ఏ భోచ౅న జయు఩ఫడిాంథి ? జనఴభి 24
⮚ ఩ర఩ాంచ క్హమనృర్ థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? ఩఺ఫఴ
ర భి 4
⮚ తోటట తోదటి ఩ర఩ాంచ ఩ల్ృ డే (World Pulses Day) ఎ఩ప఩డె తుయౄళాంఙయయు? ఩఺ఫఴ
ర భి 10
⮚ National Unani Day ఎ఩ప఩డె? ఩఺ఫఴ
ర భి 11
⮚ International Day of Women and Girls in Science ? ఩఺ఫఴ
ర భి 11
⮚ అాంతభహాతీమ భాతాప్శుహ థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? ఩఺ఫఴ
ర భి 20
⮚ చౄభో య౐ఴక్షత థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? భాభిి 1
⮚ ఩ర఩ాంచ తృౌయ యక్షణ థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? భాభిి 1
⮚ ఴయల్్ యైల్్ ల ైఫ్ డే ఎ఩ప఩డె ? భాభిి 3
⮚ ఴయల్్ ళమభిాంగ్ డే ఎ఩ప఩డె ? భాభిి 3
⮚ జాతీమ బదరణయ థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? భాభిి 4
⮚ అాంతభహాతీమ భళమా థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? భాభిి 8
⮚ ఩ర఩ాంచ య౐తుయోఖథయయుల సఔుుల థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? భాభిి 15
⮚ ఩ర఩ాంచ అటయ౑ థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? భాభిి 21
⮚ ఩ర఩ాంచ జల థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? భాభిి 22
⮚ World Theatre Day ఎ఩ప఩డె ? భాభిి 27
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ‘ జాతీమ ఆడ న఺లిల థిధోతృఴాం (జనఴభి 24) యొఔు ఇతిఴాతత ాం
ఏత౉టి ? Empowering Girls for a Brighter Tomorrow
⮚ SMART borders for seamless Trade, Travel and Transport‛ అధేథి ఈ క్ిాంర థి ఏ
క్హయమఔరభభు యొఔు ఇతిఴాతత ాం ? 2019 అాంతభహాతీమ ఔషట మ్సృ థిధోతృఴాం యొఔు ఇతిఴాతత ాం
⮚ 30 ఴ ధేశనల్ భోడ్ లేఫ్ట ఻ య౑క్ యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Sadak Suraksha-Jeevan
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఩ర఩ాంచ భనడియో డే యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Dialogue, Tolerance
and Peace Broadcasts
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప World Leprosy Day యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Ending
discrimination, stigma and prejudice
⮚ 2019 ఩ర఩ాంచ క్హమనృర్ డే యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? I Am and I Will
⮚ 2019 ఴయల్్ యట్ లామాండ్ృ డే(World Wetlands Day) యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి? Wetlands
and Climate Change
⮚ 12ఴ య౐డత ఏభో ఇాండిమా -2019(12th edition of Aero India 2019) యొఔు ఇతిఴాతత ాం
ఏత౉టి? The Runway to a Billion Opportunities
2
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ధేశనల్ లైన్సృ డే యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Science for the People
and the People for Science
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఩ర఩ాంచ శూహభచృఔ ధయమమ థిధోతృఴాం(World Day of Social Justice)
యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? శూో శల్ జల఺టస్
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ‘Zero Discrimination Day’ యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి? Act to change
laws that Discriminate
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఩ర఩ాంచ క్ిడనన థిధోతృఴాం యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి? Kidney Health for
Everyone Everywhere
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ‘఩ర఩ాంచ య౐తుయోఖథయయుల సఔుుల థిధోతృఴాం (World Consumer Rights
Day) యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Trusted Smart Products
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప అాంతభహాతీమ భళమా థిధోతృఴాం యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Think
Equal, Build Smart, Innovate for Change
⮚ 2019 ఩ర఩ాంచ న఺చ఼ిఔ థిధోతృఴాం(The World Sparrow Day) యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి? I
Love Sparrows
⮚ అాంతభహాతీమ షాంణోశ థిధోతృఴాం (International Day of Happiness) యొఔు ఇతిఴాతత ాం
ఏత౉టి ? Happier Together
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప అాంతభహాతీమ అడఴపల థిధోతృఴాం (International Day of Forests)
యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? ‚Forests and Education‛.
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఩ర఩ాంచ జల థిధోతృఴాం (World Water Day) యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ?
Leaving no one behind
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ‘జాతీమ బధరణయ థిధోతృఴాం(National Safety Day) యొఔు ఇతిఴాతత ాం
ఏత౉టి? Cultivate and Sustain a Safety Culture for Building Nation
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప అాంతభహాతీమ జాతి య౐ఴక్ష తుయౄభలన థిధోతృఴాం(International Day for
the Elimination of Racial Discrimination) యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి? Mitigating and
countering rising nationalist populism and extreme supremacist ideologies
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఩ర఩ాంచ యహణయఴయణ థిధోతృఴాం యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? The Sun, the
Earth and the weather
⮚ 2019 ఩ర఩ాంచ క్షమయహమది థిధోతృఴాం యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి? It's time
⮚ ఩ర఩ాంచ ఆటిజాం అఴగహసన థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? ఏన఺రల్ 2
3
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఩ర఩ాంచ ఆటిజాం అఴగహసన థిధోతృఴాం యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ?
Assistive Technologies, Active Participation
⮚ International Mine Awareness Day ఎ఩పడె ? ఏన఺రల్ 4
⮚ ధేశనల్ భాభిటైమ్స డే ఎ఩఩డె ? ఏన఺రల్ 5
⮚ 56ఴ ధేశనల్ భాభిటైాం డే(National MAritime Day ) యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Indian
Ocean-An Ocean of opportunity
⮚ ఩ర఩ాంచ ఆభోఖమ థిధోతృాం ఎ఩఩డె ? ఏన఺రల్ 7
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఩ర఩ాంచ ఆభోఖమ థిధోతృఴాం యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Universal Health
Coverage: : everyone, everywhere
⮚ ఎర్త అఴర్ - 2019 యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి? #Connect2Earth
⮚ ఩ర఩ాంచ సో త౉యో఩తి థిధోతృఴాం (World Homeopathy Day) ఎ఩ప఩డె ? ఏన఺రల్ 10
⮚ ఇాంటభననశనల్ డే ఆఫ్ సయమభన్స లే఩స్ ఫ్లి ట్(International Day of Human Space Flight)
ఎ఩ప఩డె ? ఏన఺రల్ 12
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఩ర఩ాంచ ళేమో఩఺యౌమా థిధోతృఴాం ఎ఩఩డె ? ఏన఺రల్ 17
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఩ర఩ాంచ ళేమో఩఺యౌమా థిధోతృఴాం (World Haemophilia Day) యొఔు
ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Outreach and Identification
⮚ 2019 ఩ర఩ాంచ అల భమా య౑క్(2019 World Allergy Week) ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? The Global
Problem of Food Allergy
⮚ ఩ర఩ాంచ యౌఴర్ డే ఎ఩ప఩డె ? ఏన఺రల్ 19
⮚ ధేశనల్ ల఺య౐ల్ షభమీలస్ డే ఎ఩ప఩డె ? ఏన఺రల్ 21
⮚ ఩ర఩ాంచ ఩పషత ఔ థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? ఏన఺రల్ 23
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఩ర఩ాంచ ఎర్త డే (World Earth Day) యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ?
Protect our species
⮚ 2019 ఩ర఩ాంచ భలేభిమా థిధోతృఴాం యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి? Zero malaria starts with
me
⮚ ఩ర఩ాంచ ఫుక్ భభిము క్హన఻భైట్ డే ఎ఩ప఩డె ? ఏన఺రల్ 23
⮚ జాతీమ ఩ాంఙయమతీ భహజ్ థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? ఏన఺రల్ 24
⮚ 2019 ఩ర఩ాంచ ఫేదో షాం఩తిత థిధోతృఴాం (World Intellectual Property Day ) యొఔు
ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Reach for Gold: IP and Sports
⮚ అాంతభహాతీమ నాతమ థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? ఏన఺రల్ 29
4
⮚ ఇటీఴల ఏ ణేథీన తోటట తోదటి ‘International Day of Multilateralism and Diplomacy for
Peace’ జయ఩ఫడిాంథి ? ఏన఺రల్ 24
⮚ ఫే 1 - ఇాంటభననశనల్ లేఫర్ డే
⮚ 2019 షాంఴతృయాం అాంతభహాతీమ క్హభిభఔ థిధోతృఴాం (International Labour Day) యొఔు
ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Sustainable Pension all: The Role of Social Partners
⮚ World Tuna Day ఎ఩ప఩డె ? ఫే 2
⮚ నరస్ ఩఻రడమ్స డే ఎ఩ప఩డె ? ఫే 3
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఴయల్్ నరస్ ఩఻రడాం డే( World Press Freedom Day) యొఔు ఇతిఴాతత ాం
ఏత౉టి ? Media for Democracy: Journalism and Elections in Times of
Disinformation
⮚ ఩ర఩ాంచ భడ్ క్హరస్ థిధోతృఴాం ఎ఩఩డె ? ఫే 8
⮚ ఩ర఩ాంచ భడ్ క్హరస్ థిధోతృఴాం యొఔు ఇతిఴాతాం ఏత౉టి? #love
⮚ ఩ర఩ాంచ తలాలేత౉మా థిధోతృఴాం ఎ఩఩డె ? ఫే 8
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఩ర఩ాంచ తలలేత౉మా థిధోతృఴాం ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Universal access
to quality thalassaemia healthcare services
⮚ ధేశనల్ టక్హనలచౄ డే ఎ఩ప఩డె ? ఫే 11
⮚ అాంతభహాతీమ భాతా థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? ఫే 12
⮚ అాంతభహాతీమ నయుృల థిధోతృఴాం ఎ఩఩డె ? ఫే 12
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప అాంతభహాతీమ నయుృల థిధోతృఴాం యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Nurses A
Voice to Lead – Health for All
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ‘World Migratory Bird Day’ యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Protect
Birds: Be the Solution to Plastic Pollution
⮚ UN గోిఫల్ భోడ్ లేఫ్ట ఻ య౑క్ 2019 ఎడిశన్స యొఔు తీమ్స ఏత౉టి? leadership for road safety
⮚ అాంతభహాతీమ ఔుట ాంఫ థిధోతృఴాం ఎ఩఩డె ? ఫే 15
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ‘International Day of Families’ యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Families
and Climate Action: Focus on SDG 13
⮚ ఩ర఩ాంచ టయౌక్హాం థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? ఫే 17
5
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఴయల్్ టయౌఔభూమతుక్నశన్స అాండ్ ఇనపభనభశన్స శూొ లైటీ డే(World
Telecommunication and Information Society Day) యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ?
Bridging the standardization gap
⮚ ‘఩ర఩ాంచ అదిఔ యఔత తృో ట తుయహయణ థినాం’ ఎ఩ప఩డె ? ఫే 17
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప World Hypertension Day యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Know your
numbers
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప World Metrology Day యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? The International
System of Units - Fundamentally better
⮚ ‘఩ర఩ాంచ ఎబడ్ృ యహక్ిృన్స డే (World AIDS Vaccine Day) ఏ భోచ౅న జయ఩ఫడిాంథి ? ఫే 18
⮚ National Anti Terrorism Day ఎ఩ప఩డె ? ఫే 21
⮚ అాంతభహాతీమ చౄఴ యైయ౐ధమ థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? ఫే 22
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ‘అాంతభహాతీమ చౄఴ యైయ౐ధమ థిధోతృఴాం (International Day for Biological
Diversity) యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Our Biodiversity, Our Food, Our Health
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఇాంటభననశనల్ భూమచృమమ్స డే (International Museum Day) యొఔు
ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Museums as Cultural Hubs: The Future of Tradition
⮚ World Turtle Day ఎ఩ప఩డె ? ఫే 23
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ‘World Bee Day’ యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Save the Bees
⮚ ఩ర఩ాంచ తృొ గహఔు ఴమతిభనఔ థినాం ఎ఩ప఩డె ? ఫే 31
⮚ ఩ర఩ాంచ తృహల థిధోతృఴాం ఎ఩఩డె ? చెన్స 1
⮚ 2019 ఩ర఩ాంచ తృహల థిధోతృఴాం (World Milk Day) యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Drink Milk:
Today & Everyday‛
⮚ ఩ర఩ాంచ యఔత థయత థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? చెన్స 1
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఩ర఩ాంచ యఔత థయతల థిధోతృఴాం (World Blood Donor Day) యొఔు
ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Safe Blood For All
⮚ ఩ర఩ాంచ లైక్ిల్ థిధోతృఴాం (World Bicycle Day) ఎ఩ప఩డె ? చెన్స 3
⮚ ఩ర఩ాంచ ఩భహమఴయణ థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? చెన్స 5
6
⮚ 2019 ఩ర఩ాంచ ఩భహమఴయణ థిధోతృఴాం (World Environment Day) యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి
? Beat Air Pollution
⮚ తోటట తోదటి ఩ర఩ాంచ ఆశృయ బదరణయ థిధోతృఴాం(World Food Safety Day) ఏ భోచ౅న
జయ఩ఫడిాంథి ? చెన్స 7, 2019
⮚ ఩ర఩ాంచ భశృషభుథయరల థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె? చెన్స 8
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఩ర఩ాంచ భశృషభుథయరల థిధోతృఴాం (World Oceans Day) యొఔు
ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Gender and Oceans
⮚ ‘‘఩ర఩ాంచ ఔయఴప, ఎడయభమఔయణలనై తృో భహట థినాం’ ఎ఩ప఩డె ? చెన్స 17
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ‘World Day to Combat Desertification and Drought’ యొఔు

ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Let’s Grow the Future Together
⮚ ఩ర఩ాంచ వయణయయుథల థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? చెన్స 20
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ‘World Refugee Day’ యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Step with
Refugees
⮚ అాంతభహాతీమ యోగహ థిధోతృఴాం ఎ఩఩డె ? చెన్స 21
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఩ర఩ాంచ యోగహ థిధోతృఴాం యొఔు ఐఔమభహజమషత౉తి ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి?

క్ి ఫ
ల ట్ మాక్షన్స
⮚ ప్యతథేవాంలో 2019 షాంఴతృయ఩ప ఩ర఩ాంచ యోగహ థిధోతృఴాం యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి?

‘ఖుాండె క్ోషాం యోగహ
⮚ అాంతభహాతీమ భాదఔ దరయహమల ఴమతిభనఔ థిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? చెన్స 26
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ‘఩ర఩ాంచ తృొ గహఔు ఴమతిభనక థిధోతృఴాం (World No Tobacco Day) యొఔు
ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? tobacco and lung health
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ‘అాంతభహాతీమ ఐఔమభహజమషత౉తి రహాంతిదఽతల థిధోతృఴాం(International
Day of United Nations Peacekeepers) తీమ్స ఏత౉టి? Protecting Civilians, Protecting
Peace
⮚ క్హభిిల్ య౐జయోతృఴ 20ఴ యహభిూక్ోతృఴాం యొఔు తీమ్స ఏత౉టి?Remember, Rejoice and
Renew
7
షదష఼ృలు – షభాయేరహలు
⮚ 42ఴ ఇాండిమన్స శూో శల్ లైన్సృ క్హాంగస్
ర (ISSC) యేథిఔ ఏథి? బుఴధేవీర్
⮚ India Pharma 2019 & India Medical Device 2019 షదష఼ృలు ఎఔుడ జయఖన఼ధయనబ ?
ఫరాంఖళొయు
⮚ అాంతభహాతీమ నటట ఫడిథయయుల షదష఼ృ- 2019 ఎఔుడ జభిగిాంథి ? ద఼ఫ్య్లో
⮚ ఇాండిమన్స ఩ధోయభా ఩఺ల్భ ఩ల఺టఴల్ - 2019 ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? నఽమఢియ్ి
⮚ ‘ప్యత శూహసష ఩యమటన తుభహీసఔుల షదష఼ృ- 2019 ’ ఎఔుడ జభిగిాంథి ? అయఔు
⮚ 4ఴ య౐డత భచృధయ డెైలాగ్ (Raisina Dialogue) ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? నఽమఢియ్ి
⮚ Women Of India Organic Festival 2019 యేథిఔ? చాండనఖర్
⮚ అగిర య౐జన్స-2019 షదష఼ృ ఎఔుడ జభిగిాంథి ? జమవాంఔర్ ఴమఴశూహమ య౐వీయ౐థయమలమాం -
ళైదభహఫ్ద్
⮚ అఖిల ప్యత అడెీాంచర్ టృర్ అశూో ల఺బేశన్స షభాయేరహలు - 2019 ఎఔుడ జభిగిాంథి ? అయఔు
⮚ భూడె భోచ౅ల ఫరల౅న్స ఩ల఺టఴల్ జనఴభి 18, 2019న ఏనఖయాంలో జభిగిాంథి ? అయఔు
⮚ ‘యైఫాంర ట్ ఖుజభహత్’ 9ఴ షదష఼ృ ఈ క్ిాంర థి ఏనఖయాంలో జభిగిాంథి ? గహాందీనఖర్
⮚ అాంతభహాతీమ ఑ాంటల ఉతృఴాం - 2019 ఈ క్ిాంర థి ఏ నఖభహలలో జభిగిాంథి ? తెక్హధేర్ (భహజశూహథన్స)
⮚ తృహయటనభిూప్ షత౉భట్(Partnership Summit) - 2019 యేథిఔ ఏథి? భుాంఫబ
⮚ ధేశనల్ మూత్ తృహయి ఫాంట ఩ల఺టఴల్ - 2019 ఎఔుడ జభిగిాంథి ? నఽమఢియ్ి
⮚ ప్యత-భధమ ఆల఺మా షదష఼ృ - 2019 ఎఔుడ జభిగిాంథి ? Samarkand (Uzbekistan )
⮚ 7ఴ ఆల఺మన్స - ఇాండిమా ఩భహమటఔ భాంతేరల షభాయేవాం ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? ha long
⮚ 2ఴ ఩ర఩ాంచ ఆయాంజ్ ఩ల఺టఴల్(The second World Orange Festival) ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ?
ధయఖ఩ూర్ (భశృభహశట )ర
⮚ ఩ర఩ాంచ ఆభిథఔ యేథిఔ (డఫూ
ి ూఈఎఫ్) యహభిూఔ షదష఼ృ - 2019 యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ?
'Globalization 4.0: Shaping a Global Architecture in the Age of the Fourth
Industrial Revolution'.
⮚ ముఴ ఩రయహల఻ థిఴస్ 2019 యేథిఔ ఏథి ? యహయణయల఺
⮚ జైద్ ఩ాంటలఔు షాంఫాందిాంచిన య౐య౐ధ అాంరహలనై ణొయౌ జాతీమ షదష఼ృ ఇటీఴల ఏ నఖయాంలో
జభిగిాంథి ? ఢియ్ి
⮚ ఇాండిమా ల఻టల్ ఎగిాత౅శన్స అాండ్ క్హనపభన్సృ - 2019 యేథిఔ ఏథి? భుాంఫరై
8
⮚ 9ఴ జాతీమ ఒటయు థిధోతృఴాం షాంధయబాంగహ ప్యత ఎలక్షన్స ఔతొశన్స తుయీళాంచిన అాంతభహాతీమ
షదష఼ృ ఏథి ? Making Our Elections Inclusive and Accessible
⮚ థి ఴయల్్ ఇాంటిగట
నర డ్ ఫడిల఺న్స తౄో యాం(The World Integrated Medicine Forum) - 2019 ఏ
నఖయాంలో జభిగిాంథి ? గోయహ
⮚ Indian Africa Field Training Exercise (IAFTX)-2019 ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? ఩ూణే
⮚ జనఴభి 25న ప్యత్-దక్షిణయ఩఺రక్హ యహణిజమ షదష఼ృ ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? నఽమఢియ్ి
⮚ ణొయౌ భశృణయభగహాందీ-ధలృన్స భాండేలా శూహభయఔ లేీఙయా ఩రషాంఖాం ఎఔుడ జభిగిాంథి ? నఽమఢియ్ి
⮚ టైఖర్ ఔనా భనీశన్స నై 3ఴ శూహటక్ టేక్ిాంగ్ (3rd Stock Taking Conference On Tiger
Conservation) షభాయేవాం ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? నఽమఢియ్ి
⮚ 9ఴ అాంతభహాతీమ ఫైక్ోర ఇభిగనశన్స షభాయేవాం(9th International Conference on Micro
Irrigation) యేథిఔ ఏథి? ఓయాంగహఫ్ద్
⮚ 39ఴ ‘శూౌత్ ఇాండిమన్స ళషట భమ క్హాంగస్
ర ’ ఎఔుడ జభిగిాంథి ? ఉశూహభతుమా య౐వీయ౐థయమలమాం
⮚ ఩యభాణు టక్ - 2019 షదష఼ృ ఎఔుడ జభిగిాంథి ? ఢియ్ి
⮚ ప్యతీమ భళమా ఆభహితుక్ ఫేమా - 2019 ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ నఖయాంలో ఩ర఩ాంచ ష఼ల఺థభహతేఴాథిధ షదష఼ృ-2019 తృహరయాంబఫైాంథి ? నఽమఢియ్ి
⮚ అాంతభహాతీమ ఆబల్ అాండ్ గహమస్ షదష఼ృ–నటరరటక్ (Petrotech) - 2019 ఏ నఖయాంలో
జభిగిాంథి ? నఽమఢియ్ి
⮚ గహాందీనఖర్ (ఖుజభహత్)లో జభిగిన ‘3ఴ క్హనపభన్సృ ఆఫ్ తృహభమటస్ ఆఫ్ థి ఔధీనూ న్స ఆన్స థి
ఔనృభనీశన్స ఆఫ్ ఫైగట
నర భమ ల఩ల఺స్ ఆఫ్ యైల్్ మాతుభల్ృ (The 13th Conference of Parties
(COP) of the Convention on the Conservation of Migratory Species of Wild
Animals ) యొఔు అదిక్హభిఔ భషుట్ ఏథి ? Great Indian Bustard
⮚ 2ఴ ఏఱ఺మాన్స -ఇాండిమా మూత్ షత౉భట్ - 2019 యేథిఔ(2nd ASEAN-India Youth
Summit 2019) ఏథి ? గౌసతి
⮚ ‘ఆనాంద నఖభహల షదష఼ృ - 2019’ ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? అభభహఴతి
⮚ తొడిమా మూతుట్ృ యొఔు తోటట తోదటి యహభిూఔ షదష఼ృ ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? నఽమఢియ్ి
⮚ ‘జల షాంయక్షణ- భన ఫ్ధమత’ అధే అాంవాంనై ఩రథభ ళాంథీ శూహాంక్నతిఔ జాతీమ షదష఼ృ ఎఔుడ
జభిగిాంథి ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ ‘య౐ద఼మతే
త ఆయ౐శుయణల యేథిఔ 2019’ ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? య౐జమయహడ
⮚ భిమల్ ఎలేటట్ డెఴల఩ర్ృ అశూో ల఺బేశన్సృ ఆఫ్ ఇాండిమా(క్డ
ర యయ్) జాతీమ షదష఼ృ-2019 ఏ
థేవాంలో జయఖన఼ాంథి ? ఇజారబెల్
9
⮚ ‘Exercise Topchi 2019' తుయీళాంచిన ప్యతీమ లైతుఔదళాం ఏథి? ఇాండిమన్స ఆభమభ
⮚ తోటట తోదటి LAWASIA సయమభన్స భైట్ృ క్హనపభన్సృ 2019 ఏ నఖయాంలోజభిగిాంథి ? నఽమఢియ్ి
⮚ షాంగమతాం భభిము నాతమ ఉతృఴాం 'శూో తృహన్స 2019 (Sopan 2019) ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ?
నఽమడియ్ి
⮚ ఏభో ఇాండిమా’ య౐భాన ఩రదయున- 2019 ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? ఫరాంఖళొయు
⮚ ఎఔధయత౉క్ టైమ్సృ గోిఫల్ త౅చృధస్ షత౉భట్ - 2019 ఏనఖయాంలో జభిగిాంథి ? ఢియ్ి
⮚ ఫయోఏఱ఺మా - 2019 షదష఼ృ ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ యశుహమ-ఇాండిమా-ఙెైధయ (ఆర్ఐల఺) ణెతృ
ై హక్షిఔ ఖూ
ర ఩ప య౐థేరహాంఖ భాంతేరల 16ఴ షభాయేవాం ఇటీఴల ఏ
నఖయాంలో జభిగిాంథి ? ఴూఱన్స (ఙెైధయ)
⮚ భాండఴ ఴయల్్ ఒశన్సలైన్సృ క్హాంగస్
ర (WOSC - 2019) షభాయేరహలు ఎఔుడ జయఖన఼ధయనబ ?
ఆాంధర య౐వీయ౐థయమలమాం (య౐రహక఩టనాం)
⮚ 5ఴ అాంతభహాతీమ డయమ్స బదరణయ షభాయేవాం - 2019 ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? బుఫధేవీర్
⮚ గోిఫల్ భమలర్ి అాండ్ డెఴలప్ఫాంట్ షత౉భట్–2019 ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ ఆయి ధైజనశన్స ఆఫ్ ఇశూహిత౉క్ క్ోఆ఩భనశన్స (ఒఐల఻) షభాయేవాం -2019 ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ?
అఫుదయత౅
⮚ తోటట తోదటి ల఺ుల్ శూహతి మూత్ క్హాంక్నివ్ (Skill Saathi Youth Conclave) ఏ నఖయాంలో
జభిగిాంథి ? బుఴధేవీర్
⮚ ‘తుభహభణ శూహాంక్నతిఔ ప్యత్-2019 ఩రదయున, షదష఼ృ(Construction Technology India-2019
Expo-cum-Conference ) ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? నఽమఢియ్ి
⮚ ఩ర఩ాంచ ణెలుఖు భళమా షదష఼ృ’ ఇటీఴల ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? క్ౌలాలాం఩ూర్
⮚ ప్యత య౐తత న షదష఼ృ - 2019 ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ అఫభిక్హఔు ఙెాంథిన ఩రణేమఔ లైతుఔ దమాలు భభిము ప్యతథేరహతుక్ి ఙెాంథిన ధేశనల్ లఔ౅మభిటీ
గహర్్ (NSG) లు ఏనఖయాంలో షాంముఔత ాంగహ లైతుఔ య౐ధయమశూహలు తుయీళాంఙయబ. ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ ఇాంటభనట్ ఆఫ్ తిాంగ్ృ ఇాండిమా క్హాంగస్
ర 2019 (The Internet of Things (IoT) India
Congress) ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి? ఫరాంఖళొయు
⮚ ఩ర఩ాంచ ఉయౄ
ద షఫేభళనాం - 2019 ఏ నఖయాంలో జయఖన఼ాంథి ? నఽమఢియౌి
⮚ ‘ థి ఩ల఺టఴల్ ఆఫ్ ఇధోనయేశన్స అాండ్ ఎాంటరనరనఽమభిూప్(The Festival of Innovation and
Entrepreneurship (FINE-2019)) ఏ నఖయాంలో తృహరయాంబఫైాంథి ? గహాందీనఖర్
⮚ ఆ఩఺రక్హ-ఇాండిమా జాబాంట్ ఩఻ల్్ టతు
ై ాంగ్ ఎఔృభైృజ్ (AFINDEX-19) ఏ నఖయాంలో
తుయీళాంచఫడిాంథి ? ఩ూణే
10
⮚ జాతీమ భళమా ధయమమయహద఼ల షదష఼ృ ఎఔుడ జభిగిాంథి ? ఆఙయయమ ధయగహయుాన
య౐వీయ౐థయమలమాం
⮚ దక్షిణయల఺మా పపట్ఫ్ల్ షభాకమ (రహఫ్) భళళల చయాంన఺మన్సఱ఺ప్ృ - 2019 ఏ థేవాంలో
జభిగిాంథి ? ధేతృహల్
⮚ తోటట తోదటి ఇాండిమా-జతృహన్స లే఩స్ డెైలాగ్ ఇటీఴల ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? నఽమఢియ్ి
⮚ ఊన఺భితితే
త ల ఆభోఖమాంనై అాంతభహాతీమ షదష఼ృ ఏ నఖయాంలో జయఖన఼ాంథి ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ శూహాంఘై షసక్హయ షత౉తిక్ి షాంబాంథిాంచి తోటట తోదటి షాంముఔత లైతుఔ య౐ధయమశూహలు ‘Sary Arka
Antiterror 2019’ ఏ థేవాంలో జయఖన఼ధయనబ ? ఔచృక్ిశూథ హన్స
⮚ లాంక్హయ౑ ఇాంటభననశనల్ భాభమటైమ్స అాండ్ ఏభోలే఩స్ ఎగిాత౅శన్స(Langkawi International
Maritime and Aerospace Exhibition (LIMA))–2019 ఏ థేవాంలో జభిగిాంథి ? భలేల఺మా
⮚ ఇాండో ఩ల఺఩఺క్ షసక్హయాంనై (HLD-IPC) తోటట తోదటి ఉననతశూహథబ షాంప్శణన఼ ఏ నఖయాంలో
తుయీళాంఙయయు? జక్హభహత
⮚ ‘తృహతూ఩త్ న఺ాంక్తయన్స, 2019’ ఏ భహశట ాంర లో జభిగిాంథి ? సభహమధయ
⮚ ‘FinTech Conclave 2019’ ఎఔుడ జభిగిాంథి ? నఽమఢియ్ి
⮚ ప్యత్ భభిము ఆలేటయౌ
ర మా ధయయ౐క్హదమాల భధమ ‘AUSINDEX - 2019’ లైతుఔ యహమమాభాలు
ఎఔుడ జయఖన఼ధయనబ ? య౐రహక఩టనాం
⮚ ప్యత ధౌక్హదళ అణు ,చౄఴ భభిము యశూహమన(Nuclear, Biological and Chemical) శిక్షణ
క్నాందరాం ‘అపేదమ (Abhedya)’ న఼ ఇటీఴల ఎఔుడ తృహరయాంతేాంఙయయు ? INS Shivaji in Lonavala
near Pune
⮚ ‘NuGen Mobility Summit 2019’ ఏ థేవాంలో జయఖన఼ాంథి ? ఇాండిమా
⮚ 'ఫో ల్్ ఔుయుక్షనతర 2019(Bold Kurukshetra-2019) నేయుణో ' ప్యతథేవాం భభిము ఈ క్ిాంర థి
థేరహల భధమ లైతుఔ య౐ధయమశూహలు జభిగహబ ? ల఺ాంఖ఩ూర్
⮚ ఩ర఩ాంచాంలో తోటట తోదటి ఔాతిరభ ఫేధష఼ృ (AI) షదష఼ృన఼ తుయీళష఼తనన థేవాం ఏథి?
మూఏఈ
⮚ ‘Exercise Varuna 2019’ అధేథి ప్యత్ భభిము ఏ థేరహల భధమ జయుఖుతేాంథి ? తౄహరన్సృ
⮚ 2020లో G20 షదష఼ృన఼ తుయీళాంచన఼నన థేవాం ఏథి ? శూౌథీఅభనత౅మా
⮚ థి ఆల఺మా టీ అలమన్సృ (The Asian Tea Alliance (ATA) ఈ క్ిాంర థి ఏ నఖభహలోి జభిగిాంథి ?
ఖుమౌ
ా
⮚ థి ధయఴల్ ఔభాాండర్ృ క్హనపభన్సృ - 2019 ఎఔుడ జభిగిాంథి ? నఽమఢియ్ి
11
⮚ ఐఔమభహజమషత౉తి ఆధీయమాంలో అాంతభహాతీమ ఫౌదధ ఉతృఴాం- 2019 ఏ థేవాంలో జభిగిాంథి ?
య౐మణయనాం
⮚ ఆల఺మా షసక్హయ షాంప్శణ 16ఴ భాంతిరఴయి షభాయేవాం(16th Ministerial Meeting of Asia
Cooperation Dialogue) ఎఔుడ జభిగిాంథి ? దో శృ
⮚ జాతీమ అ఩భహల శూహఖు తృో ర ణయృసఔ షదష఼ృ - 2019 ఈ క్ిాంర థి ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ?
ఖుాంటృయు
⮚ థేవాంలోధే ణొయౌశూహభిగహ ఴయల్్ డిజైన్స అలాంతెి - 2019 ఏ నఖయాంలో జయఖన఼ాంథి ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ ఆల఺మా ధయఖభిఔతల షాంప్శ (Dialogue of Asian Civilizations) - 2019 ఏ థేవాంలో

జయఖన఼ాంథి ? ఙెైధయ
⮚ డఫూ
ి ూళచ్యో యహభిూఔ షదష఼ృ - 2019 ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? జతూయహ
⮚ శుహాంగై క్ో఩భనశన్స ఆయి ధైజనశన్స (ఎస్ల఻యో) య౐థేశీ భాంతేరల షభాయేవాం ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ?
త౅ఱుక్
⮚ 26 ఴ ధౌక్హదళ డిల్
ర యహమమాభాం "ల఺ఫఫక్ృ -19(SIMBEX-19) " , ప్యతథేవాం భభిము ఈ
క్ిాంర థి థేరహల భధమ తృహరయాంబఫైాంథి? ల఺ాంఖ఩ూర్
⮚ భాండో అాంతభహాతీమ ళాంథీ శూహళతమ షఫేభళధయతున ఏ థేవాంలో తుయీళాంచన఼ధయనయు ? క్నడయ
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ అాంతభహాతీమ షాంషథ ‘ఇాంటభననశనల్ డే ఆఫ్ ల ైట్ (International Day of Light) న఼
తుయీళాంచిాంథి ? UNESCO
⮚ 2019 ఇాంటభననశనల్ ఆభమభ శూౌుట్ భాషట ర్ృ క్హాంన఺టీశన్స ఈ క్ిాంర థి ఏ నఖయాంలో తుయీళశూహతయు?
జైషలేభర్
⮚ అాంతభహాతీమ ఊన఺భితితే
త ల ఆభోఖమ షదష఼ృ (Union World Conference on Lung Health ) -
2019 ఏ నఖయాంలో జయఖన఼ాంథి ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ ‘ఇాండిమన్స ఒశన్స టృమధయ ఔత౉శన్స’ షదష఼ృ ప్యతథేవాంలోధే ణొయౌశూహభిగహ ఈ క్ిాంర థి ఏ నఖయాంలో

జభిగిాంథి ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ ధేశనల్ లైన్సృ ఩఺ల్భ ఩ల఺టఴల్ ఆఫ్ ఇాండిమా (ఎన్సఎస్ఎఫ్ఎల్) - 2020క్ి ఏ నఖయాం ఆతిథమాం
ఇష఼తాంథి? అఖయత ల
⮚ శుహాంఘై షసక్హయ షదష఼ృ(ఎస్ల఻యో) - 2019 ఎఔుడ జభిగిాంథి ? త౅ఱుక్లో
12
⮚ 2019 గోిఫల్ డిశూహత౅యౌటీ షత౉భట్ (Global Disability Summit ) ఈ క్ిాంర థి ఏ నఖయాంలో
తుయీళాంచఫడెతేాంథి? ఫూమనస్ ఎబర్ృ
⮚ చౄ-20 షబమథేరహల ఆభిథఔభాంతేరల షభాయేవాంనఔు ఆతిధమాం ఇచిిన నఖయాం ఏథి ? పూమఔ౅యోక్హ
⮚ ప్యత్– క్ిభి జ్ త౅చృధస్ తౄో యాం షభాయేవాం - 2019 ఎఔుడ జభిగిాంథి ? త౅ఱుక్
⮚ ఇాండిమన్స ఒఱ఺మన్స టృమధయ ఔత౉శన్స (ఐఒటీల఻) 23ఴ అాంతభహాతీమ షభాయేరహలు ఎఔుడ

తృహరయాంబభమామబ ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ శుహాంఘై క్ోఆ఩భనశన్స ఆయి ధైజనశన్స (ఎస్ల఻ఒ) థేరహల ఩రదయన ధయమమభూయుతల షదష఼ృ ఇటీఴల
ఎఔుడ జభిగిాంథి ? యశుహమలోతు శూో చి
⮚ అణు షయపభహథయయుల ఫాాందాం(ఎన్సఎస్చౄ) షభాయేవాం ఎఔుడ జభిగిాంథి ? ఔజక్ిశూథ హన్సలోతు అశూహతధయ
⮚ ఇటీఴల ఑శూహక్హ(జతృహన్స) లో జభిగిన చౄ-20 షదష఼ృ షాంధయబాంగహ ప్యత఩రదయతు నభనాందరమోథీ
఩రతితృహథిాంచిన షఽతరాం ఏథి? ‘5-ఐ’ (ఇన్సఔ౅
ి చృవ్ధస్ (షత౉భయ౎తాం), ఇాండిచృధేశన్స (థేశీమత),
ఇధోనయేశన్స (ఆయ౐శుయణ), ఇధీ్షటఫాంట్ (నటట ఫడెలు), ఇాంటభననశనల్ క్ోఆ఩భనశన్స
(అాంతభహాతీమ షసక్హయాం).
⮚ చౄ20 షదష఼ృ - 2019 ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? ఑శూహక్హ (జతృహన్స)
⮚ అాంతభహాతీమ య౐తత న షదష఼ృ - 2019 ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ ఏఎన్సళచ్ (ఴమఴశూహమాం, తృో శక్హశృయాం, ఆభోఖమాం) అక్హడతొ య౑క్ ఈక్ిాంర థి ఏనఖయాంలో జభిగిాంథి?
⮚ థేవాంలోధే ణొయౌశూహభిగహ ళైదభహఫ్ద్ నఖయాంలో జయఖన఼నన ఴయల్్ డిజైన్స అలాంతెి - 2019 యొఔు
ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? ‘సయమభధైచృాంగ్ డిజైన్స
⮚ 58 ఴ యతుస్ త౅తూలే లో(58th Venice Biennale) ఏభహ఩ట ఙేల఺న ప్యత నయ౑యౌమన్స యొఔు
తీమ్స ఏత౉టి? Hundred and Fifty years of Mahatma Gandhi
⮚ ఇటీఴల నఽమఢియ్ిలో జభిగిన ‘Asia LPG - 2019’ షదష఼ృ యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? LPG –
Energy for Life
⮚ ఇటీఴల నఽమఢియ్ిలో జభిగిన 3ఴ ‘ఇాండో - జయభన్స ఎతుీభహధభాంట్ తౄో యాం’ యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి
? leaner Air, Greener Economy
13
⮚ 9ఴ యైఫాంర ట్ ఖుజభహత్ గోిఫల్ ఇధీషట ర్ృ షత౉భట్ 2019 యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి? Shaping a
new India
⮚ 27 ఴ నఽమఢియ్ి ఴయల్్ ఫుక్ ఩బర్ యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? Readers with Special
Needs
⮚ గోిఫల్ ఏయ౐బేశన్స షత౉భట్ - 2019 యొఔు ఇతిఴాతత ాం ఏత౉టి ? flying for all
అాంతభహాతీమ అాంరహలు
⮚ ఏ థేరహలు ఇటీఴల ఐఔమభహజమషత౉తిలోతు య౐దమ, యైజా ాతుఔ, శూహాంషుాతిఔ షాంషథ
ముధశూో ు(UNESCO) న఼ాంచి యైథొ యౌగహబ ? అఫభిక్హ, ఇజారబెల్
⮚ 1988 అగిఫ
ర ాంట్ ఩రక్హయాం ప్యత్ భభిము తృహక్ిశూథ హన్స థేరహలు ఩రతీ షాంఴతృయాం ఏ ణేథీన
తభతభ థేరహలలోతు అణు శూహథఴభహల షభాఙయయభున఼ ఇచుి ఩పచిిఔుాంట్బ ? జనఴభి 1
⮚ టక్హృస్లోతు తౄో ర్ట ఫరాండ్ క్ౌాంటీ ధయమమభూభిత ఩దయ౐తు ఙే఩టిటన ణొయౌ ప్యత షాంతతి ఴమక్ిత ఎఴయు ?
క్నన఻ జాభిా
⮚ ఫరచృ
ర ల్ నఽతన అధమక్షుడె ఎఴయు ? Jair Bolsonaro
⮚ టైమ్సృ షాంషథ యౄతృొ ాంచిన అతేఴాథిధ ఙెాంద఼తేనన థేరహల ఉననత య౐దమ య౐వీయ౐థయమలమాల
భహమాంక్ిాంగ్ృ జాత౅ణయలో ఩రధభనశూహథనాంలో తుయౌచిన య౐థయమషాంషథ ఏథి ? ల఺ాంఖుయహ
య౐వీయ౐థయమలమాం(ఙెైధయ )
⮚ వక్ితభాంతఫైన అణీలేత త
ై య ఆముధాం ‘భదర్ ఆఫ్ ఆల్ ఫ్ాంబ్సృ’ (ఎాంయోఏతె) న఼
తమాయుఙేల఺నటి ఩రఔటిాంచిన ఆల఺మా థేవాం ఏథి ? ఙెైధయ
⮚ ఇటీఴల భలేల఺మా ల఺ాంశృషనాం న఼ాండి యైథొ యౌగిన భహచ౅ ఎఴయు ? ష఼లాతన్స భసభద్
⮚ తృహక్ిశూథ హన్స నఽతన ఩రదయన ధయమమభూభితగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? Asif Saeed Khosa
⮚ ‘ద నఽమమార్ు టైమ్సృ’ ఩తిరఔ ణయజాగహ ఩రఔటిాంచిన చౄయ౐త క్హలాంలో త఩఩తుషభిగహ చఽడయయౌృన
షథ లాల జాత౅ణయలో ప్యతథేవాం న఼ాండి ఎాంన఺క్ైన తృహరాంతాం ఏథి ? సాంన఻
⮚ యధచ౅లా అధమక్షుడిగహ ఇటీఴల ఎఴయు ఫ్ధమతలు ఙే఩ట్టయు ? తుక్ోలస్ భద఼భో
⮚ ఫాంగహిథేశ్ ఩రదయనభాంతిరగహ ఇటీఴల ఎఴయు ఩రభాణల఻ీక్హయాం ఙేరహయు ? ఱేక్ సల఻ధయ
⮚ 'IMBEX 2018-19’ లైతుఔ యహమమాభాలు ఏ భాండె థేరహల భధమ జభిగహబ ? ఇాండిమా -
భమధయభర్
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ G-77 థేరహల ఙెైయభన్స ఩దయ౐తు అాంద఼ఔునన థేవాం ఏథి ? తృహలల఻త ధయ
⮚ అఫభిక్హలోతు అణు య౐ద఼మత్ య౐ప్ఖ షశృమ క్హయమదభిుగహ తుమత౉తేల ైన ప్యతీమ అఫభిఔన్స
ఎఴయు ? భమట్ ఫయధయీల్
⮚ ల఻ీడన్స ఩రదయన భాంతిరగహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు ? Stefan Lofven
14
⮚ ఩ర఩ాంచ తోటట తోదటి భానఴ సఔుుల TV చయనల్ ఈ క్ిాంర థి నఖభహలోి తృహరయాంతేాంచఫడిాంథి?
లాండన్స
⮚ ‘Andry Rajoelina’ ఏ థేరహధమక్షుడె ? భడగహషుర్
⮚ ఈ క్ిాంర థి నఖభహలోి ఏ నఖభహతున 2020 షాంఴతృయ఩ప ఆభిుటఔిర్ యొఔు ఩ర఩ాంచ భహజదయతుగహ
఩రఔటిాంఙయయు ? భియో డి జనభియో
⮚ ఏ థేవాం అఫభిక్హణో తన థౌతమ షాంఫాంథయలన఼ ణెాంచ఼ఔుాంట ననటి ఩రఔటిాంచిాంథి ? యతుచ౅లా
⮚ ఐఔమభహజమషత౉తి ఆభిథఔ, శూహభాచృఔ ఴమఴశృభహల య౐ప్ఖాం(United Nations Department of
Economic and Social Affairs-UNDESA) ణయజాగహ అాంచధయ ఩రక్హయాం 2050 ధయటిక్ి నఖయ
జధయప్లో తోదటిశూథ హనాంలో తులఴన఼నన థేవాం ఏథి ? ఇాండిమా
⮚ అఫభిక్హ చభితల
ర ోధే అతి నదద శట్డౌన్స (఩రబుతీ భూల఺యేత) ఇటీఴల ఎతున భోచ౅లతృహట
క్ొనశూహగిాంథి ? 35 భోచ౅లు
⮚ భలేల఺మా క్ొతత భహచ౅గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు. ? ష఼లాతన్స అఫుదలాి ష఼లాతన్స అసభద్ శుహ
⮚ ‘ట్రన్సృ఩భతూృ ఇాంటభననశనల్’ షాంషథ య౐డెదలఙేల఺న ‘అయ౐తూతి అాంచధయల షఽచీ-2018’లో ఩రధభ
శూహథనాంలో తుయౌచిన థేవాం ఏథి ? డెధయభర్ు
⮚ ఏ భాండె థేరహలఔు ఙెాంథిన క్నాందర ఫ్మాంఔులు ఉభభడి డిచృటల్ ఔభతూృ ‘అఫరర్ (Aber)’ న఼
తృహరయాంతేాంఙయబ ? మూఏఈ భభిము శూౌథీ అభనత౅మా
⮚ ప్యతథేవాం యొఔు ఏ తృొ యుఖు థేవాం ఇటీఴల ఙెయఔు యశూహతున "జాతీమ తృహతూమాం" గహ
఩రఔటిాంచిాంథి? తృహక్ిశూథ హన్స
⮚ ఐఎన్సఎఫ్ (ఇాంటభమభడిమట్–భనాంజ్ నఽమక్ిిమర్ తౄో భృస్) ఑఩఩ాందాం ఏ భాండె థేరహల భధమ ఉాంథి
? యశుహమ భభిము అఫభిక్హ
⮚ క్నథయౌక్ ఩ర఩ాంఙయతుక్ి భతఖుయుయైన తృో ప్తౄహరతుృస్ ణొయౌశూహభిగహ ఏ భుల఺ి ాం థేవభులో ఩యమటిాంఙయయు
? మూఏఈ
⮚ ప్యత్లో ధేతృహల్ థేవ భహమఫ్భిగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? తూలాాంఫర్ ఆఙయయమ
⮚ తోటట తోదటి ఩ర఩ాంచయహమ఩త తుయేథిఔ "పూమచర్ ఆఫ్ థి భైల్ " ఏ అాంతభహాతీమ షాంషథ తమాయు
ఙేల఺ాంథి? The International Energy Agency (IEA)
⮚ ఉతత యక్ొభిమా అధమక్షుడె క్ిమ్స జ ాంగ్ ఉన్స భభిము అఫభిక్హ అధమక్షుడె డొ ధయల్్ టరాంప్ భధమ
భాండో ధతృహ చయిలు ఏ నఖయాంలో జభిగహబ ? సధోబ
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ థేరహలలో ళాంథీ ప్శన఼ ధయమమశూహథధయలలో తాతీమ అదిక్హయ ప్శగహ ఖుభితాంఙయయు ?
అఫుధతె
15
⮚ నలుఖుయు లేథయ అాంతఔాంటే ఎఔుుఴ షాంణయనాం ఔయౌగిన భళళలన఼ ఆథయమ఩న఼న న఼ాండి
త౉నశృబాం఩పన఼ ఇష఼తనటి ఇటీఴల ఩రఔటిాంచిన థేవాం ఏథి ? సాంగనభి
⮚ ఫసుళజాతి షభుదర య౐ధయమశూహలు 'AMAN 19' ఏ థేవాంలో తుయీళాంచఫడయ్బ? తృహక్ిశూథ హన్స
⮚ 1880 తభహీతి క్హలాంలో ఩ర఩ాంచయహమ఩త ాంగహ అతమదిఔ బూణయ఩ాం నమోథెైన షాంఴతృభహల జాత౅ణయలో
2018 ఎధోన శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి. ? ధయలుఖు
⮚ అఫభిక్హ అధమక్షుడె డొ ధయల్్ టరాంప్’న఼ ఩రతిశుహాతభఔ ధోఫరల్ రహాంతి ఩పయశూహుభహతుక్ి ధయత౉ధేట్ ఙేల఺న
థేరహదిధేత ఎఴయు ? జతృహన్స ఩రదయతు ఱ఺ాంజ అఫే
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ షలట న
ల ఫుల్ డెఴలనభాంట్ య్డభిూప్ అయహయు్న఼ గలుచ఼ఔునన ఩ర఩ాంచ
ధేత ఎఴయు ? Frank Bainimarama
⮚ నఖద఼ అఔరభ చలాభణి ఆభో఩ణలనై అభష఼ట క్హఫడిన భాయ్ద ఴపల భాచౄ అధమక్షుడె ఎఴయు ?
అఫుదలాి మతొన్స
⮚ ఇటీఴల ప్యతథేవాంలో ఩యమటిాంచిన అభాాంటీధయ అధమక్షుడె ఎఴయు ? భ్భిల఺యో భక్ిర
⮚ ‘భధమరరణ
ర ి అణీషత ై థేరహల ఑డాంఫడిఔ (ఐఎన్సఎఫ్)’ ఏ షాంఴతృయాంలో జభిగిాంథి ? 1987
⮚ ఏ థేరహలు ‘INSTEX’ నేయుణో ఇభహన్స’ణో క్ొతత ఙెయౌిాం఩ప చయనల్’న఼ తృహరయాంతేాంఙయబ ? జయభతూ ,
తౄహరన్సృ , త౅రటన్స
⮚ ల఺ాంధఽ జల ఑఩఩ాందాంలో ప్ఖాంగహ తృహక్ిశూథ హన్స థేరహతుక్ి దక్ిున నద఼లు ఏయ౐ ? ల఺ాంధ఼, చౄలాం,
చీధయబ్స
⮚ అఫభిక్హలో తుమత౉తేల ైన శూౌథీ అభనత౅మా ణొయౌ భళళ భహమఫ్భి ఎఴయు? భమభా త౅ాంత్
ఫాందర్
⮚ జతృహన్స, ఙెైధయల తభహీత భాగనివ్ (భాఖనటిక్ లేయ౐టేశన్స) టన్స
ై నభూధయన఼ యౄతృొ ాంథిాంచిాంథిన
థేవాం ఏథి ? ఇాండిమా
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘ఙయగోస్ థీఴపల’ ఏ భాండె థేరహల భధమ య౐యహదాం నడెష఼తాంథి ? త౅రటన్స
భభిము భాభిశస్
⮚ ముదధ కైథీలఔు షాంఫాందిాంచిన అాంతభహాతీమ ఑డాంఫడిఔలు అబన ‘జతూయహ ఑఩఩ాంథయలు ‘ ఏ
షాంఴతృయాంలో జభిగహబ? 1949
⮚ ధైచౄభిమా నఽతన అధమక్షుడిగహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు?Muhammadu Buhari
⮚ ‘RTGS dollar’ అధే క్ొతత ఔభతూృ’తు ఩రయేవనటిటన థేవాం ఏథి ? చృాంఫ్ఫేీ
⮚ ఩భహమఴయణ ఎతూా యో గమన్స
ర న఻స్ ఙే఩టిటన షభనీ ఩రక్హయాం ఩ర఩ాంచాంలోధే అతమదిఔ క్హలుశమాం ఔయౌగిన థేవ
భహజదయన఼లోి అఖరశూథ హనాంలో తుయౌచిన నఖయాం ఏథి ? ఢియ్ి
16
⮚ ఇటీఴల ఐభహష బదరతభాండయౌ ఎఴభితు ఆాంక్షల జాత౅ణయ(ఫ్ిక్ యౌస్ట )లో నటిటాంథి ? సభా
ా త౅న్స
లాడెన్స
⮚ లధఖల్ థేవ క్ొతత అధమక్షుడె ఎఴయు? Macky Sall
⮚ తృహలల఻త ధయ క్ొతత ఩రదయన భాంతిరగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? తోసభభద్ శుహతిబేహ్
⮚ జైష్-ఎ-భసభభద్ అదిధేత భషఽద్ అజార్న఼ ‘అాంతభహాతీమ ఉఖరయహథి’గహ ఩రఔటిాంచఔుాండయ
ఐభహష బదరణయ భాండయౌలో య౑టర అదిక్హభహతున ఉ఩యోగిాంచిన థేవాం ఏథి ? ఙెైధయ
⮚ ప్యత్-అఫభిక్హ ఴూమశృతభఔ బదరణయ ఴమఴషథ 9ఴ య౐డత చయిల షాందయబాంగహ ప్యతథేవాంలో ఎతున
అణు య౐ద఼మత్ ఔభహభగహభహలన఼ తుభిభాంచడయతుక్ి అఫభిక్హ అాంగమక్హయాం ణెయౌన఺ాంథి ? ఆయు
⮚ ఏ థేవాం క్నాందరాంగహ ‘అభహక్హన్స ఆభమభ’ అధే ఫౌదధ యేభహ఩ట యహద భుఠహ క్హయమఔలాతృహలు శూహగిశూత ో ాంథి ?
⮚ ఫయృర్ యొఔు క్హీయౌటీ ఆఫ్ యౌయ౐ాంగ్ ఇాండెక్ృ-2019లో అఖరశూథ హనాంలో తుయౌచిన నఖయాం ఏథి ?
య౐మధయన
⮚ ఇటీఴల ప్యతథేవాంలో ఩యమటిాంచిన గితుమా ఩రదయన భాంతిర ఎఴయు ? ఇఫరళీభ ఔశూో భమ
⮚ ఇటీఴల తన ఩దయ౐క్ి భహచౄధయభా ఙేల఺న ‘నఽర్ష఼లాతన్స నజర్ఫబేవ్’ ఏ థేరహధమక్షుడె ? ఔజక్
శూహథన్స
⮚ ఩ర఩ాంచాంలో చౄయ౐ాంచి ఉననయహభిలో అతమాంత నదద ఴమష఼ుభహయౌగహ గితునస్ భిక్హయు్లక్క్ిున 116
ఏళి ‘క్హధే టనక్హ’ ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథినయహయు ? జతృహన్స
⮚ క్ోశూహటభిక్హ అధమక్షుడె ఎఴయు ? క్హభోిస్ అలీభహడో క్వీశూహడయ
⮚ ఫో ల అాంతభహాతీమ య౐భాధయవరమాం ఏ థేవాంలో ఉాంథి ? ఇతియోన఺మా
⮚ టభము ఔభతూృ ఏథి ? యౌభహ
⮚ ఐఔమభహజమషత౉తి అతేఴాథిధ క్హయమఔరభభునఔు ఖుడ్ య౐ల్ అాంఫ్ల఺డర్(United Nations
Development Programme)’గహ తుమత౉తేల ైన ఇాండో -అఫభిఔన్స ఎఴయు ? ఩దభ లక్షిభ
⮚ అాంతభహాతీమ క్ిత౉
ర నల్ క్ోయుటలో ఇటీఴల 124ఴ షబమ థేవాంగహ ఙేభిన థేవాం ఏథి ? భలేల఺మా
⮚ డనల఻ షయౄుూట్ అన఻ళి క్ోయుటలో జడిాగహ తుమత౉తేలబన ప్యత-అఫభిఔన్స ఎఴయు ? తుయోతొ
భహఴప
⮚ ఇటీఴల ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథిన ష఼న఻రక్ోయుట ఉఖరయహదాం అాంటే ఏత౉టర తుయీచిాంచడయతుక్ి ఏడెఖుయు
షబుమలణో య౐షత ాత ధభహభషధయతున ఏభహ఩ట ఙేల఺ాంథి ? తృహక్ిశూథ హన్స ష఼న఻రాంక్ోయుట
⮚ ఔజక్శూహథన్స భహజదయతు ‘ఆశూహథధయ’ నేయున఼ ఏ నేయుణో భాయు఩ ఙేమన఼ధయనయు ? న఼ర్ష఼లాతన్స
⮚ ఆనాందథయమఔ థేరహల జాత౅ణయ(World Happyness Index ) - 2019లో ఩రధభశూహథనాంలో
తుయౌచిన థేవాం ఏథి ? ఩఺ధి యాండ్
17
⮚ అఫభిక్హ అధమక్షుడిగహ ఩తు ఙేల఺ అతమదిఔ క్హలాం చౄయ౐ాంచిన ఴమక్ితగహ భిక్హయు్ షాఱ఺టాంచిన యహయు ఎఴయు
? చృతొభ క్హయటర్
ి ూఈఎఫ్) యౄతృొ ాంథిాంఙే అాంతభహాతీమ ఇాంధన ఩భిఴయత న షఽచీ -
2019లో ణొయౌ భూడె శూహథధయలలో తుయౌచిన థేరహలు ఏయ౐ ? ల఻ీడన్స , ల఺ీటా భి హాండ్, ధయభనీ
⮚ తృహక్ిశూథ హన్స తృహయి ఫాంట షభాయేరహతుక్ి శూహయథమాం ఴళాంచిన ణొయౌ ళాందఽ భళమా లధేటర్ ఎఴయు?
ఔాశణ ఔుభాభి క్ొళి
⮚ య౐యహళేతయ షాంఫాందయలు నటట ఔునన యహభితు, షీయౌాంఖ షాం఩యుులన఼ భహళి ణో క్ొటిట చాంతృహలతు
తీభహభతుాంచిన ణొయౌ ఆగననమ ఆల఺మా థేవాం ఏథి ? ఫూ
ర ధై
⮚ ఩ర఩ాంచాంలో అతినదద ఇ-ఴమయథ భమలైక్ి ాంగ్ క్నాందరాం ఏ నఖయాంలో తృహరయాంబఫైాంథి? ద఼ఫ్య్
⮚ ఇటీఴల ఉఖరథయడి జభిగిన ‘క్ైస్టచర్ి’ నఖయాం ఏ థేవాంలో ఉాంథి ? నఽమచృలాాండ్
⮚ ఙెైధయ యొఔు ఩రతిశుహటతభఔ ఫరల్ట భభిము భోడ్(Belt and Road) ఙొయఴలో ఙేయడయతుక్ి
తుయణబాంచ఼ఔునన ణొయౌ G - 7 థేవాం ఏథి ? ఇటయ్
⮚ ఫూ
ర ధే థేవ భహజదయతు ఏథి ? ఫాండర్ లభి ఫరఖఴన్స(Bandar Seri Begawan)
⮚ య౐తుయోఖథయయులు ణయభు అాంద఼ఔుధే షభాఙయయాంలో తృహరభాణిఔతన఼ తతుఖీ ఙేష఼ఔుధేాంద఼ఔు
య౑లు ఔయౌ఩ాంఙే ‘ఙెక్తృహబాంట్ టిప్ల ైన్స’న఼ ఆయ౐శుభిాంచిన షాంషథ ఏథి ? యహట్ృప్’
⮚ శూోి యేక్ిమాఔు తోదటి భళమా అధమక్షుభహయౌగహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు ? Zuzana Caputova
⮚ ఩ర఩ాంచ ఫ్మాంఔు నఽతన అధమక్షుడిగహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు? భాల్తృహస్
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన చెయౌమన్స అశూహాంజ్ ఏ షాంషథ షస ఴమఴశూహథ఩ఔుడె ? య౐క్వయ్క్ృ
⮚ షఽడయన్స థేవ భహజదయతు ఏథి ? కాయౄ
ట మ్స
⮚ మూభోన఺మన్స మూతుమన్స(ఈమూ) న఼ాంచి త౅రటన్స య౐డితృో బేాంద఼ఔు ఉథేదశిాంచిన ఫరగ
ర ాట్
ి
ఖడెఴపన఼ ఎ఩఩టి ఴయఔు తృొ డిగిాంఙయయు ? అక్ోటఫర్31, 2019
⮚ 2019 అఫుథయత౅ ఇాంటభననశనల్ ఫుక్ ఩బర్’లో గౌయఴ అతితి థేవాం ఏథి ? ఇాండిమా
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘అలన్సగహభిూమా’ ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథిన భాచౄ అధమక్షుడె ? నయౄ
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘ధోటర్ డయమ్స క్నథడరల్ ‘ చభిి ఏ నఖయాంలో ఉాంథి ? తృహమభిస్
⮚ అఫభిక్హ అధమక్షుడె డొ ధయల్్ టరాంప్ భభిము ఆమన ఔుట ాంఫ్తుక్ి షాంఫాందిాంచి ఆష఼తల ఖుభిాంచి
య౐ఴభహలన఼ ఩ర఩ాంఙయతుక్ి యలి డిాంచినాంద఼ఔు గహన఼ 2019 షాంఴతృయ఩ప ఩పయౌటా ర్ అయహయు్ఔు
ఎాంన఺క్ైన ఩తిరఔలు ఏయ౐ ? థి నఽమమార్ు టైమ్సృ భభిము థి యహల్ ల఻టట్
ర జయనల్’
⮚ ‘఩ర఩ాంచ ఩తిరక్హ లేీచా షఽచీ – 2019’ లో తోదటి భూడె శూహథధయలలో తుయౌచిన థేరహలు ఏయ౐ ?
ధయభనీ , ఩఺ధి యాండ్, ల఻ీడన్స
⮚ ‘఩ర఩ాంచ ఩తిరక్హ లేీచా షఽచీ – 2019’ లో చిఴభి శూహథనాంలో తుయౌచిన థేవాం ఏథి ?తేర్ుఫతుశూహతన్స
18
⮚ ఇటీఴల తన ఩దయ౐క్ి భహచౄధయభా ఙేల఺న ‘ శూౌఫేలౌ ఫౌఫేబే ఫైగహ’ ఏ థేవ ఩రదయనభాంతిర ? భాయౌ
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ోతుయౌచిన ‘ధగోాంఫో ఩టట ణాం’ ఏ థేవాంలో ఉాంథి ? శీరలాంఔ
⮚ ‘State of the Global Air 2019’ అధే తుయేథిఔన఼ ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథిన ఆభోఖమషాంషథ
య౐డెదలఙేల఺ాంథి ? అఫభిక్హ
⮚ ప్యత్ణో 70 ఏళి థౌతమ షాంఫాందయలన఼ ఩పయషుభిాంచ఼క్ొతు ‘భహభామణ’ శూహటాం఩పన఼ య౐డెదల
ఙేల఺న థేవాం ఏథి ? ఇాండో ధేల఺మా
⮚ ఉక్బ
ర న్స అధమక్షుడిగహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు ? యోిడిత౉ర్ జల న్సల఻ు
⮚ యశుహమ అధమక్షుడె యహిథిత౉ర్ ఩పతిన్స భభిము ఉతత య క్ొభిమా ధయమఔుడె క్ిమ్స జ ాంగ్ ఉన్స’ల
భధమ ణొయౌ భుకాభుఖి చయిలు ఏ నఖయాంలో జభిగహబ ? యహిథియొశూోత క్ (యశుహమ)
⮚ అబథేళి ఴమష఼లో఩ప చిధయనయులఔు షాంఫాందిాంచిన రహభమయఔ వరభ....యహమమాభాలఔు
షాంఫాందిాంచి అబద఼ ల఺తౄహయష఼లు య౐డెదల ఙేల఺న షాంషథ ఏథి ? ఐఔమభహజమ షత౉తి
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోధే తోటట తోదటిగహ భలేభిమా యహమక్ిృన్స (టీక్హ)యహడక్హతున తృహరయాంతేాంచిన థేవాం ఏథి ?
భలాయ౑
⮚ ఇటీఴల జాతీమ ఆభిట఩఺ఱ఺మల్ ఇాంటయౌజన్సృ శూహటరటచౄ 2031 న఼ ఆమోథిాంచిన థేవాం ఏథి?
మూఏఈ
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ థేవాం 2019 షాంఴతృయభున఼ షసనశీల షాంఴతృయాం(Year of Tolerance)గహ
తృహటిషత ఼ాంథి ? మూఏఈ
⮚ ‘తౄొ తు’ తేతృహన఼ఔు ఆ నేయున఼ షఽచిాంచిన థేవాం ఏథి ? ఫాంగహిథేశ్
⮚ ఫేదో షాం఩తిత సఔుుల (ఐన఻) ఉలి ాంగన య౐శమాంలో ప్యత్న఼ ‘఩రమాభిటీ యహచ్ యౌస్ట ’ జాత౅ణయలో
ఙేభిినటి ఩రఔటిాంచిన షాంషథ ఏథి ? మూఎస్ టేడ్
ర భి఩జ
ర ాంటేటివ్ృ (USTR )
⮚ 2019 IPI ఴయల్్ నరస్ ఩఻రడమ్స ళీభో అయహయు్న఼ గలుచ఼ఔునన ల఺భిల్ అయ్భడయ ఏ థేరహతుక్ి
ఙెాంథినయహడె ? తృహక్ిశూథ హన్స
⮚ ‘2019 ఴయల్్ ఫుక్ క్హన఺టల్’గహ ఩రఔటిాంచఫడ్ నఖయాం ఏథి ? శుహభహా
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోతు ఎణెత న
త 131 అడెఖుల ఇాండో ర్ జలతృహతాం ఈ క్ిాంర థి థేరహలోి తృహరయాంబఫైాంథి ?
ల఺ాంఖ఩ూర్
⮚ ఇభహన్స భభిము ఏ థేవాం ఑ఔ ఉభభడి ఫో య్ ర్ భిమాక్షన్స తౄో ర్ృ ఏభహ఩ట ఙేమాలతు
తుయణబాంచ఼ఔుధయనబ ? తృహక్ిశూథ హన్స
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘఩పచృత్ జమష఼ాందయ’ ఎఴయు ? ‘శీరలాంఔ తృో య్ష఼ అది఩తి
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోతు అతి తృొ డయైన ఉ఩ప఩ ఖుస ఇటీఴల ఏ థేరహలోి ఔన఼గొనఫడిాంథి? ఇజారబల్
19
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘శూహటరటరలాాంచ్’ అధేథి ఑ఔ --------------- ? ఩ర఩ాంచాంలోధే అతమాంత
నదద థెైన య౐భానాం
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోధే ణొయౌశూహభిగహ ఏ థేరహలఔు ఙెాంథిన భుఖుియు భళళలు ఫాాందాంగహ ఎఴభష఼ట శికభహతున
అదిభోళాంచన఼ధయనయు ? ప్యత్, ఙెైధయ, ధేతృహల్
⮚ తృహలల఻త ధయ నఽతన ఩రదయన భాంతిరగహ ఩రభాణ ల఻ీక్హయాం ఙేల఺న ఴమక్ిత ఎఴయు? తోసభభద్
శుహతిబేహ్
⮚ ఇటీఴల ఩ల఺఩఺క్ భశృషభుథయరతున జబాంచి యహయత లి ో తుయౌచిన అాంధ఼డె ‘త౉ట ృళభొ ఇఴతోటర’
ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథిన యహడె ? జతృహన్స
⮚ ఇటీఴల శీరలాంఔలో జభిగిన ఉఖరథయడిక్ి ప్దమతన఼ ఩రఔటిాంచ఼ఔునన ఉఖరయహద షాంషథ ఏథి ? ISIS
⮚ ఇటీఴలే భాతిఙెాంథిన జభమర క్హబ్సఫ, ఏ అాంతభిక్ష షాంషథ యొఔు తోదటి భళమా యోమభగహత౉ ?
ధయశూహ
⮚ యధచ౅యలా థేవ భహజదయతు ఏథి ? ఔభహక్హస్
⮚ ఫే1, 2019 న జైష్ ఎ భసభద్ అది఩తి భషఽద్ అజార్న఼ ‘అాంతభహాతీమ ఉఖరయహథి’గహ
ఐఔమభహజమషత౉తి ఩రఔటిాంచిాంథి
⮚ జతృహన్స 126ఴ చఔరఴభిత ఎఴయు ? నయుళణో
⮚ 200 ఏళి లో ణొయౌశూహభిగహ తన఩దయ౐క్ి భహచౄధయభా ఙేల఺న జతృహన్స చఔరఴభిత ఎఴయు ? అక్ిళణో
⮚ ఇటీఴల ఩ట్టతేఱ఺ఔత ుడెైన తయయ్లాాండ్ భహచ౅ ఎఴయు? భశృ ఴచృయలాాంగ్క్ోర్న
⮚ 2019 ఏడయథిక్ి షాంఫాందిాంచి ఆల఺మా య౐వీయ౐థయమలమ భహమాంక్ిాంగ్లలో తోదటి శూహథనాంలో తుయౌచిన
షాంషథ ఏథి ? ల఺ాంఖుౄయహ య౐వీయ౐థయమలమాం (ఙెైధయ)
⮚ ఈ క్ిాంర థి యహభిలో ఎఴయు ఎాంన఻ భమక్హల్ య౐దయనాంలో ణొయౌశూహభిగహ త౅రటన్సలో ఉథయీషనఔు ఖుయమామయు
? ఩఺యోధయ ఑నశూహనమ
⮚ ఩ర఩ాంచాంలో యహణయఴయణ ఎభభాతూృ ఩రఔటిాంచిన ణొయౌ తృహయి ఫాంట ఏథి ? త౅రటన్స
⮚ ‘క్హాంగల
ర ఺నల్ గోల్్ ఫడల్’ ఏ థేవ తృౌయ ఩పయశూహుయాం ? అఫభిక్హ
⮚ భశృణయభగహాందీ 150ఴ జమాంతి ఏడయథి షాందయబాంగహ ‘భానఴక్ోటి క్ోషాం ప్యత్’ అధే నేయుణో
జై఩ూర్ పపట్ ఩఺టభాంట్ క్హమాంప్’న఼ ఉ఩భహశట ఩
ర తి యాంఔమమధయముడె ఇటీఴల ఏ థేవాంలో
తృహరయాంతేాంఙయయు? య౐మణయనాం
⮚ SIPRI క్ొతత డేట్ ఩రక్హయాం 2018 లో అతమదిఔ లైతుఔ ఴమమాం ఙేల఺న థేవాం ఏథి ? అఫభిక్హ
⮚ యహణయఴయణ అతమఴషయ ఩భిలథ తి
఺ తు ఩రఔటిాంచిన భాండఴ థేవాం ఏథి ? ఐభహిాండ్
⮚ ఎల్చౄతెటీ, షీయౌాంఖ షాం఩యుుల భధమ య౐యహశృలఔు చటట ఫదధ ఫైన ఆమోదాం ణెయౌన఺న ణొయౌ ఆల఺మా
థేవాం ఏథి ? ణెైయహన్స
20
⮚ ఩రషత ఼త గమన్స
ర క్హయు్ల శూహథనాంలో అఫభిక్హ అధమక్షుడె నఽతనాంగహ ఆయ౐శుభిాంచిన ఴలష య౐దయనాం
ఏథి ? త౅ల్్ అఫభిక్హ
⮚ ల఺ఔుులు ఔాతృహణయలు (న఺డి ఔతే

త లు) ఔయౌగి ఉాండేాంద఼ఔు అన఼భతిషఽ
త ఇటీఴల చటట షఴయణ
ఙేల఺న థేవాం ఏథి ? త౅రటన్స
⮚ ఇటీఴల ఈ క్ిాంర థి ఏ షాంషథ న఼ ‘ఎాంటిటీ యౌస్ట ’ లో అఫభిక్హ ఙేభిిాంథి ? సుయే (HUAWEI)
⮚ ఇశూహిత౉క్ లేటట్(ఐఎస్) ఉఖరయహద షాంషథ దక్షిణయల఺మా రహక ఏథి ? ISIL-K
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘ ఐ.ఎాం.నై’ ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథిన ఩రభుక యహష఼త శియౌ఩ ? ఙెైధయ

⮚ ఩ర఩ాంచాంలోధే అతమాంత యేఖఴాంతఫైన ఫులి ట్ టబ
ర న్స ‘ఆలాప-ఎక్ృ’ న఼ ఇటీఴల ఏ థేవాం
఩భమక్షిాంచిాంథి ? జతృహన్స
⮚ ఩ర఩ాంచాంలో ఎణెత న
త ఩యీతశికయఫైన ఎఴభష఼టన఼ అతమదిఔ శూహయుి అదిభోళాంచిన ఴమక్ితగహ ధేతృహల్ఔు
ఙెాంథిన ఔత౉ భమట్ ఱభహ఩ (50) భిక్హయు్ షాఱ఺టాంఙయయు, అబణే ఫే 21, 2019 ధయటిక్ి ఇతన఼ ఎతున
శూహయుి ఎఴభష఼టన఼ అదిభోళాంఙయడె ? 24 శూహయుి
⮚ ఉఔరబన్స నఽతన థేరహధమక్షుడె ఎఴయు ? Volodymyr Zelenskiy
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘నేరమ్స టిన఼ృలధోాండయ’ ఏ థేవ భాచౄ ఩రదయతు ? తయబలాాండ్
⮚ ఖాంటఔు 360 క్ితొ యేఖాంణో ఩రమాణిాంఙే ‘ఎన్స700ఎస్’ అధే అధ఼ధయతన ‘ష఼న఻రాం’ మోడల్ ఫులి ట్
భైలున఼ ఇటీఴల య౐జమఴాంతాంగహ ఩భమక్షిాంచిన థేవాం ఏథి ? జతృహన్స
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘జక్వర్ భూశూహ’ ఏ షాంషథ ఴమఴశూహథ఩ఔుడె ? ‘అధయృర్ ఖజాఴత్ ఉల్ ళాంద్
⮚ ఇటీఴల ప్యతథేవాం తుఱేదిాంచిన ‘జభాతేల్ భుజాళథీన్స’ ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథిాంథి ? ఫాంగహిథేశ్
⮚ దక్షిణయ఩఺రక్హ నఽతన అధమక్షుడెగహ ఇటీఴల ఎఴయు ఎతునఔమామయు ? ల఺భిల్ భహాంతృో రహ
⮚ య౑డియో గనత౉ాంగ్ ఴమషనభున఼ ‘అాంతభహాతీమ యహమది’గహ ఖుభిథాంచిన షాంషథ ఏథి ? ఩ర఩ాంచ ఆభోఖమ
షాంషథ
⮚ భాయ్ద ఴపల థేవ తృహయి ఫాంట్ ల఻఩ఔర్గహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు.? భసభద్ నఱ఻ద్
⮚ ఇాంచౄతూయుి, డయఔటయి ు ఴాంటి తృొ ర ఩శనల్ృఔు, ఫడయ తృహభిరహరత౉ఔయేతతలఔు రహవీత తుయహషాం ఏభహ఩ట
ఙేష఼క్ోఴడయతుక్ి గోల్్ క్హయు్ల య౐దయనాం ఩రయేవనటిటన అయబ్స థేవాం ఏథి ? మూఏఈ
⮚ ప్యత్న఼ తన ఔభతూృ ఩యమయేక్షిత జాత౅ణయ న఼ాంచి ఇటీఴల ఏ థేవ ఩రబుతీాం ణొలగిాంచిాంథి ?
అఫభిక్హ
21
⮚ య౐మణయనాంలో జభిగిన 16ఴ యషక్ (యైరహక ఩ూభిణభ లేఔ ఫుదధ ఩ూభిణభ) ఉతృయహలఔు శృజభైన
ప్యత఩రభుక఼డె ఎఴయు ? ఉ఩భహశట ఩
ర తి యాంఔమమధయముడె
⮚ ధయన్స భల఺డెాంట్ తృహమధల్లో ప్ఖాంగహ ఇటీఴల ఩఺చృ ష఼న఻రాంక్ోయుట ధయమమభూభితగహ తుమత౉తేల ైన
ప్యతీముడె ఎఴయు ? జల఺టస్ భదన్స త౅ లోఔ౅ర్
⮚ ఇటీఴల ఇాండో ధేఱ఺మాలో జభిగిన అధమక్ష ఎతునఔలోి ఎఴయు య౐జమాం శూహదిాంఙయయు ? జ క్ో య౐డో డో
⮚ అఖరభహజమాంలో ఩రతిశుహాతభఔాంగహ తుయీళాంఙే ‘ల఺౅ిప్ృ ధేశనల్ ల఩యౌి ాంగ్ తె’ తృో టీలి ో 2019
షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ప్యతీమ భూలాలునన ఎాంత భాంథి య౐థయమయుథలు య౐జనతలుగహ తుయౌఙయయు ?
ఏడెఖుయు
⮚ అఫభిక్హ ఩రబుతీాం అభలు ఙేషత ఼నన శూహదయయణీఔభిాంచిన తృహరదయనమతల య౐దయనాం (జనయల ైజ్్ ల఺షటాం
ఆఫ్ న఺రపభన్సృ- చౄఎల఻఩) క్ిాంద ఏ షాంఴతృయాం న఼ాండి ప్యత్ లత౅ధ థయయుగహ ఉాంథి.? 1976
⮚ య౐థేశీములఔు ఫక్ిృక్ో ఩రబుతీాం ఇఙేి అతేమననత తృౌయ ఩పయశూహుయాం ‘ఆభ్ న్స ఫక్ిృక్హధయ డెల్
అగిీలా ఆజ్టక్హ’న఼ ఇటీఴల ఎఴభిక్ి అాందజనరహయు ? ఩రతిప్ తృహటిల్
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోధే శూో మాతెన్సృన఼ థిఖుభతి ఙేష఼ఔుాంట నన అతినదద థేవాం ఏథి? ఙెైధయ
⮚ యైదమ నేటాంట్ తృొ ాంథిన ణొయౌ ఆ఩఺రఔన్స అఫభిఔన్స భళమా యైద఼మభహయౌగహ ఖుభితాం఩ప తృొ ాంథిన డయ.ఫ్త్
ఇటీఴల భయణిాంఙయయు , అబణే ఈఫ నేటాంట్ తృొ ాంథిన ఩భిఔయాం ఏథి ? లేజర్఩ేక్ో తృో ర బ్స
⮚ అఫభిక్హ ఩రతితుధ఼ల షబ ణయణయుయౌఔ ల఻఩ఔర్గహ య౐ధ఼లు తుయీభితాంచిన ణొయౌ దక్షిణయల఺మా అఫభిఔన్స

భళళ ఎఴయు ? ఩రతొల జమతృహల్
⮚ తయయ్లాాండ్ ఩రదయతుగహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు ? ఩రమూత్ ఙయన్స ఒఙయ
⮚ త౅రటన్స ఩రబుతీ ఩భిదిలోతు య౐థేశీ, క్హభన్సయల్త క్హభహమలమాంలో ఩రదయన ఆభిథఔయేతతగహ

తుమత౉తేలబన ప్యత షాంతతిక్ి ఴమక్ిత ఎఴయు ? ఔుభార్ అమమర్
⮚ ఈ క్ిాంర థి యహటిలో షభైన యహమకమ ఏథి ? అన్నీ సరైనివే

A ) ఩రదయతుగహ భాండో శూహభి ఫ్ధమతలు ఙే఩టిటన అనాంతయాం ఩రదయతు నభనాందరమోథీ ణొయౌశూహభిగహ
భాయ్ద ఴపల థేవాంలో ఩యమటిాంఙయయు
B ) ఩రదయతు నభనాందరమోథీ భాయ్దఴపల థేవ ఩యమటనలో ప్ఖాంగహ భాయ్ద ఴపల తృహయి ఫాంట ‘భచృి స్’లో
఩రషాంగిాంఙయయు
C ) భాయ్దఴపల అధమక్షుడె ఇఫరళీాం భసభభద్ శూో యౌహ్’ ఔు ఩రదయతు నభనాందరమోథీ క్ిక్
ర ట్ ఫ్మట్న఼
ఫసయఔభిాంఙయయు
22
D ) య౐థేశీ ఩రభుక఼లఔు ఫసయఔభిాంఙే అతేమననత ఩పయశూహుయఫైన ‘యౄల్ ఆఫ్ తుశుహన్స ఇచ౅ాథీదన్స
’న఼ ఩రదయతు నభనాందర మోథీక్.ి . అధమక్షుడె శూో లేహ్ ఩రథయనాం ఙేరహయు
⮚ ప్యత ఩రదయతు నభనాందరమోథీ భాండఴ శూహభి ఩దయ౐ ఙే఩టిటన తభహీత ణొయౌ ఩యమటనలో ప్ఖాంగహ
భాయ్ద ఴపలణో తృహట ఏ థేవాంలో ఩యమటిాంఙయయు ? శీరలాంఔ
⮚ య౐థేశీ ఩భహమటఔులన఼ ఆఔభిూాంచడఫే లక్షమాంగహ తెచ్లన఼ షీచాాంగహ భాభనిాంద఼ఔు క్నాందర఩బ

ర ుతీాం
ఙే఩డెతేనన షతొఔాత తీయ తృహరాంత తుయీసణ (ఇాంటిగట
నర డ్ క్ోషట ల్ జ న్స ఫేధేజ్ఫాంట్) తృహరజఔుటఔు
తుధ఼లు షభఔ౅యుష఼తనన షాంషథ ఏథి ? ఩ర఩ాంచ ఫ్మాంఔు
⮚ ఩ర఩ాంచ యహమ఩త ాంగహ తెచ్ లఔు ‘ఫూ

ి ఫ్హిగ్ ఖుభితాం఩ప’ ఇఙేి షాంషథ ఏథి ? తౄౌాండేశన్స పర్ ఎతుీభహన్స
ఫాంటల్ ఎడెమక్నశన్స (ఎఫ్ఈఈ)
⮚ ఈ క్ిాంర థి యహటితు జత఩యచాండి ? A – iv , B –ii, C –v, D –I , E -iii

A ) తుశుహన్స ఇచ౅ాథీదన్స - i ) యశుహమ
B ) ల఺యోల్ రహాంతి ఫసుభతి - ii ) దక్షిణ క్ొభిమా
C) చయాంన఺మన్సృ ఆఫ్ థి ఎర్త - iii ) మూఏఈ
D ) ఆయ్ర్ అఫ్ లబాంట్ ఆాండఽ
ర
థి అతృో ల఺టల్ - iv ) భాయ్ద ఴపలు
E ) జాబెద్ ఫడల్ - v ) ఐఔమభహజమషత౉తి
⮚ లోతల్ ఴదద జాతీమ షభుదర యహయషతీ షాం఩దన఼(national maritime heritage museum )
ధలక్ొల఩డయతుక్ి ప్యతథేవాం ఏ థేవాంణో ప్ఖశూహీభమాం ఙేష఼ఔుాంథి? తృో యుిఖల్
⮚ 'గహాందీ లైక్ిల్ భహయ్ పర్ న఻స్(‘Gandhi Cycle Rally for Peace)’ ఇటీఴల ఏ థేవాంలో
జయ఩ఫడిాంథి ? శూౌథీఅభనత౅మా
⮚ ఆభిుటిక్ భైలు లేఴలన఼ ఇటీఴల తృహరయాంతేాంచిన థేవాం ఏథి? యశుహమ
⮚ ప్యత్లో ఙెైధయ భహమఫ్భిగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? షన్స య౑డయాంగ్
⮚ 163 థేరహలోితు రహాంతిముత ఩భిలథ త
఺ ేలనై ఇన్సల఺టటృమట్ పర్ ఎఔధయత౉క్ృ అాండ్ న఻స్ అధే షాంషథ
యౄతృొ ాంథిాంచిన ఩ర఩ాంచ రహాంతి షఽచీ-2019లో ఩రధభ శూహథనాంలో తుయౌచిన థేవాం ఏథి ? ఐస్లామాండ్
⮚ నక్ియ్ ఫ్మాంఔు కాణయల థయీభహ నదద తోతత ాంలో నఖద఼న఼ య౐థేరహలఔు అఔరభాంగహ తయయౌాంఙయయనన
ఆభో఩ణలనై ఇటీఴల అభలట న
ల తృహక్ిశూత హన్స భాచౄ అధమక్షుడె ఎఴయు ? ఆల఺ఫ్ అయ్ జభహదభమ
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘‘జనన఻ భుభహత’ ధౌఔ ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథిాంథి ? అఫభిక్హ
⮚ ‘శృాంగ్ఫాంగ్’ నేయుణో క్ొతత ఒఎస్న఼ లాాంచ్ ఙేమన఼ననటి ఩రఔటిాంచిన షాంషథ ఏథి ? సుయహయే
23
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘సో యుభజ్ జలషాంది’ ఏ థేరహల భధమ య౐షత భిాంచి ఉాంథి ? ఇభహన్స ,
మూఏఈ , ఑భన్స
⮚ క్ిభి చృశూహథన్స అధమక్షుడె షఽభోన్సఫే చౄన్సఫరక్ోవ్ణో ఩రదయతు మోథీ షభాయేవాం షాంధయబాంగహ ఆ థేరహతుక్ి
ఎాంత తోతత ాం యుణయతున ఩రదయతు మోడన ఩రఔటిాంఙయయు ? యౄ.1400 క్ోటి (200 త౉యౌమన్స డయలయుి)
⮚ ఇటీఴల జభిగిన శుహాంఘై క్ోఆ఩భనశన్స ఆయి ధైజనశన్స (ఎస్ల఻ఒ) శికభహఖర షదష఼ృలో ఩రదయతు
నభనాందరమోథీ ఩రషాంగిషత ఽ ఎస్ల఻ఒ షబమ థేరహల భధమ ‘ళల్త (HEALTH )’ అాంరహలోి షసక్హయాం
ఉాండయలతు ఆక్హాంక్షిాంఙయయు, అబణే HEALTH అధే ఩దాంలో ‘T’ థేతుతు షఽచిష఼తాంథి ?
Terrorisam Free Society
⮚ తృహక్ిశూత హన్స తుగా షాంషథ ఇాంటర్ షభమీలస్ ఇాంటయౌజన్సృ(ఐఎస్ఐ)ఔు నఽతన అది఩తిగహ ఎఴయు
తుమత౉తేలమామయు ? ఩ైజ్ సతొద్
⮚ త౅రటన్స లోతు ఩రతిశుహాతభఔ ఫధయృ షబమతీ ఔి ఫుఫలో ఙేభనాంద఼ఔు ఆశృీనాం తృొ ాంథిన ప్యత షాంతతి
ఫ్యౌఔ ఎఴయు ?చృమా ఴద఼ఙయ
⮚ శృాంక్హాంగ్ భుకమ క్హయమతుయీసణ (ల఻ఈయో) అదిక్హభి ఎఴయు ? క్నభమ లామ్స
⮚ ఇటీఴల ఏ భాండె థేరహలు ‘ఆ఩భనశన్స షన్సభైజ్’ ఆ఩భనశన్స ‘న఼ ఙే఩ట్టబ ? ప్యత్ భభిము
⮚ అాంతభహాతీమ ఫేదో భథన షాంషథ ‘ద శూహటక్సో మ్స ఇాంటభననశనల్ న఻స్ భమలర్ి ఇన్సల఺టటృమట్’ (ల఺న)఻ర
యహభిూఔ తుయేథిఔ -2019 ఩రక్హయాం ఈ ఏడయథి తృహరయాంబాంలో అఫభిక్హ, యశుహమ, త౅రటన్స, తౄహరన్సృ, ఙెైధయ,
ప్యత్, తృహక్ిశూథ హన్స, ఇజారబెల్, ఉతత య క్ొభిమా ఴదద తోతత ాం ఎతున అణీశూహతరలు ఉధయనబ ?
13,865
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘భసభభద్ భుభమృ’ ఏ థేవ భాచౄ అధమక్షుడె ? ఈచృ఩పట

⮚ క్ిాంఫభమి తృహరలస్ షభిట఩఺క్నశన్స ల఻ుాం (Kimberley Process Certification Scheme) ఩రషత ఼త ఙెైయభన్స
థేవాం ఏథి ? ప్యత్
⮚ శూోి యేక్ిమా తోటట తోదటి భళమా అధమక్షుభహయౌగహ ఩రభాణ ల఻ీక్హయాం ఙేల఺న యహయు ఎఴయు?
Zuzana Caputova
⮚ ఐఔమభహజమషత౉తి ఩భహమఴయణ క్హయమఔరభాం(UNEP) యొఔు క్ొతత ఎక్షిఔ౅మటివ్ డెైభఔటర్ ఎఴయు ?
Inger Andersen
24
⮚ ఩ర఩ాంచ యహణయఴయణ షాంషథ (డఫూ
ి ూఎాంఒ) తుయేథిఔ ఩రక్హయాం ఆల఺మా కాండాంలో ఇ఩఩టిఴయఔు
నమోథెైన అతమదిఔ ఉశుోణ ఖరత ఏథి? 53.9 డిగల
మర లయౌృమస్ (త౉తిరఫ్ నఖయాం - ఔుయైట్
⮚ ఐఔమభహజమ షత౉తి వయణయభిథ య౐ప్ఖాం(మూఎన్సళచ్ల఻ఆర్) ణయజా తుయేథిఔ ఩రక్హయాం 2018

షాంఴతృయాంలో ఩ర఩ాంచ యహమ఩త ాంగహ ఎాంత భాంథి ఩రజలు ఴలష యయ౎ి తృో మాయు ? 7క్ోటి 8లక్షల
భాంథి
⮚ ఩ర఩ాంచ వక్ితభాంతేడెైన ధేతగహ త౅రటీష్ ళభహల్్ ఩తిరఔ తృహఠఔులు ఎఴభితు ఎాంన఺ఔ ఙేరహయు ? ప్యత
఩రదయతు నభనాందరమోథీ
⮚ అాంతభహాతీమ ఉఖరయహద ఆభిథఔ ఴమఴశృభహల ఩యమయేక్షణ షాంషథ ‘‘ఎఫ్ఏటీఎఫ్’’ ణయజాగహ తృహక్ిశూథ హన్స ‘న఼
ఏ యౌష఼టలో క్ొనశూహగిాంచిాంథి ? గనర జాత౅ణయ
⮚ 2018క్ి షాంఫాందిాంచి అాంతభహాతీమ భత లేీచా తుయేథిఔన఼ యౄతృొ ాంథిాంచిన థేవాం/షాంషథ ఏథి ?

అఫభిక్హ ఩రబుతీాం
⮚ ష఼భాయు యౄ.21 క్ోటి (8 లక్షల భిమాళైి లేథయ 2.13 లక్షల అఫభిక్హ డయలయుి) ఙెయౌిలేత రహవీత
తుయహష అన఼భతి ఇఙేి ఩థఔభున఼ తృహరయాంతేాంచిన థేవాం ఏథి ? శూౌథీ అభనత౅మా
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోధే అతినదద క్హలుశమ క్హయఔ లైనమాం ఏథి ? అఫభిక్హ లైనమాం
⮚ ‘ష఼ల఺థభహతేఴాథిధలో తూటి తృహతర’ అధే అాంవాంనై ఐఔమభహజమ షత౉తి మూతుఴభిృటీ ఇతుల఺టటృమట్ పర్ థి
అడయీన్స్ ్ షట డన ఆఫ్ షలట న
ల త౅యౌటీ(ఐభహష ఐఏఎస్) ఩భిరోధనఔు ఈక్ిాంర థి ఏనఖభహతున ఎాంన఺ఔఙేరహయు
? య౐రహక఩టనాం
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘జాతూ ఈవ్’ ఎఴయు ? మాన఺ల్ చీఫ్ డిజైనర్
⮚ అఫభిక్హ య౐థేరహాంఖభాంతిర ఎఴయు ? ఫైక్ తృహాంన఺యో.
⮚ ఏక్హలాతుక్ి గహన఼ ఐభహష బదరణయ భాండయౌలో రహవీణేతయ షబమతీ శూహథనాం క్ోషాం జభిగన ఎతునఔలఔు
ప్యత్’ఔు ఆల఺మా ఩ల఺఩఺క్ ఫాాందాం న఼ాంచి ఏఔగమఴ
ర ాంగహ భదద తే లతేాంచిాంథి ? 2021-22
⮚ మూఈఏ న఼ాంచి ణొయౌ ‘గోల్్ క్హర్్’ తృొ ాంథిన య౐థేశీముడె ఎఴయు ? ఎమ్స.ఎ. మూషఫ్ అయౌ
25
జాతీయ అంశాలు
⮚ ల఺మాచిన్స ఴాంటి అతమాంత క్ిిశటఫైన తృహరాంణయలోి య౐ధ఼లు తుయీభితాంఙే లైతుఔుల క్ొయఔు జలయళత
఩భియ౒బరత ఉత఩తే
త లన఼ అతేఴాథిధ ఙేల఺న షాంషథ ఏథి ? ఐఐటి ఢియ్ి
⮚ ణొయౌశూహభి ఇలుి క్ొన఼క్ొుధే ఩టట ణ యహష఼లఔు ఖాస యుణయలనై ఇఙేా ఴడన్ భహబతీ ఩థక్హతున (ల఻ఎల్
ఎస్ఎస్న఼) క్నాందర ఩రబుతీాం ఎ఩఩టి ఴయఔు తృొ డిగిాంచిాంథి.? 2020 భాభిి ఴయఔ౅
⮚ థేవయహమ఩త ాంగహ ఴఙేి య౐థయమ షాంఴతృయాం(2020) న఼ాంచి క్ొతత గహ ఇాంచృతూభిాంగ్ ఔమారహలల ఏభహ఩ట ఔు
అన఼భతి ఇయొీదద తు అఖిల ప్యత శూహాంక్నతిఔ య౐థయమభాండయౌ (ఏఐల఻టీఈ)క్ి ల఺తౄహయష఼ ఙేల఺న ఔత౉టీ
ఏథి ? తెయ౑ఆర్ మోసన్సభడి్ ఔత౉టీ
⮚ ‚Samwad with Students(SwS)‛ అధే క్హయమఔరభభున఼ తృహరయాంతేాంచిన షాంషథ ఏథి ? ఇశూో ర
⮚ అణయమధ఼తుఔ చినఽక్ ళయౌక్హ఩ట యిన఼ ప్యత్ ఏ థేవాంన఼ాండి ఔన఼గోలు ఙేల఺ాంథి ? అఫభిక్హ
⮚ భహఱ఻టమ
ర ముఴ షవక్వతఔయణ్ క్హయమఔరభాతున ఎ఩఩టిఴయఔు క్ొనశూహగిాంఙయలతు ఇటీఴల క్నాందరభాంతిర
భాండయౌ తుయణ బాంచిాంథి ? 2019-20 ఴయఔు
⮚ ‘జాతీమ ఆభోఖమ షాంషథ ’ (ధేశనల్ ళల్త ఏజతూృ)తు ఏ నేయుణో భాయు఩ ఙేరహయు ? జాతీమ ఆభోఖమ
తృహరదిక్హయ షాంషథ ’ (‘ధేశనల్ ళల్త అతయభిటీ)
⮚ థేవాంలోధే ణొయౌశూహభిగహ ఏ భైలేీలేటశని లో 100 అడెఖుల ఎతే
త న జాతీమ జాండయన఼ ఏభహ఩ట ఙేరహయు
? ల఺క్ిాంథయరఫ్ద్
⮚ ఇటీఴల ఏ భాండె ఫ్మాంఔులన఼ ఫ్మాంక్ ఆఫ్ ఫభోడయలో య౐య్నాం ఙేమడయతుక్ి క్నాందర భాంతిర ఴయి ాం
ఆమోదాం ణెయౌన఺ాంథి ? థేధయ ఫ్మాంక్, య౐జమా ఫ్మాంక్లన఼
⮚ తెఒతెలోక్ి థేధయ, య౐జమా ఫ్మాంఔుల య౐య్నాం తభహీత ఎతున ఩రబుతీ యాంఖ ఫ్మాంఔులు ఉాంట్బ
? 19
⮚ యైక్హతృహ అధమక్షుడె జఖన్సనై య౐రహక య౐భాధయవరమాంలో జభిగిన థయడి గటన దభహమ఩పతన఼ క్నాందర
఩రబుతీాం ఏ షాంషథ ఔు అ఩఩గిాంచిాంథి ? NIA
⮚ ఎల్ఈడన య౑ది థీతృహల ఏభహ఩ట లో థేవాంలోధే ణొయౌశూహథనాంలో తుయౌచిన భహశట ాంర ఏథి ? ఆాంధర఩థ
ర ేశ్
⮚ ప్యత లైనమాం చభితల
ర ో తోటట తోదటిశూహభిగహ లైతుఔ థిధోతృఴ ఔయహతేఔు ధయమఔతీాం ఴళాంచిన
భళమా అదిక్హభి ఎఴయు ? ల ఫ్఺టధాంట్ ప్ఴధయ ఔషఽ
త భి
⮚ థేవాంలోతు య౐య౐ధ తృహరాంణయల ఩రజలణో ధేయుగహ అన఼షాందయనాం క్హఴడయతుక్ి యబ్సక్హస్ట శూౌఔభహమతున
తృహరయాంతేాంచిన ఔతొశన్స ఏథి ? జాతీమ భానఴ సఔుుల ఔత౉శన్స (ఎన్సళచ్ఆర్ల఻)
26
⮚ అటల్ టిాంఔభిాంగ్ లామబ్స‘(ఏటీఎల్)లన఼ దక్ిుాంచ఼క్ోఴడాంలో థేవాంలోధే ణొయౌ శూహథనాంలో తుయౌచిన
భహశట భ
ర ు ఏథి ? క్నయళ
⮚ ఖన఼ల అఔరభ తఴీక్హల య౐శమాంలో ఏ భహశట ర ఩రబుణయీతుక్ి జాతీమ సభిత టఫ
ై ుమనల్(ఎన్సచౄటీ)
యౄ. 100క్ోటి జభిభాధయన఼ య౐దిాంచిాంథి ? ఫేగాలమ
⮚ ‘఩భహభమలోతు ఆభిథఔ ధేయగహళి చటట ాం-2018’ తుఫాంధనల క్ిాంద ఩భహభమలో ఉనన ఆభిథఔ ధేయగహడె’ (ఎఫ్
ఈయో)గహ ఩రఔటిాంచఫడ్ ణొయౌ యహమతృహయయేతత ఎఴయు ? య౐జయ్ భాలామ
⮚ క్ోమల్ ఔభో భాండల్ ఆనఔటట ఔు ఩రదయతు నభనాందరమోథీ ఇటీఴల ఏ భహశట ాంర లో వాంక఼శూహథ఩న ఙేరహయు ?
ఝాయఖాండ్
⮚ అశూహృాం ఑఩఩ాందాంలోతు క్హిజ్ - 6న఼ అభలుఙేమడయతుక్ి తుమత౉ాంచిన ళై-఩ఴర్ ఔత౉టీ ఏథి ?
Bezbarauah Commitee
⮚ ఇటీఴల ఏ థేవాంణో 75 త౅యౌమన్స డయలయి ఫేయ థెైీతృహక్షిఔ శూహీప్ ఏభహ఩ట ఩రతితృహదనఔు ఩రదయతు
మోథీ అధమక్షతన జభిగిన క్నాందర క్నత౅ధట్ పేటీ ఆమోదాం ణెయౌన఺ాంథి ? జతృహన్సణో
⮚ ఇటీఴయౌ యహయత లి ో తుయౌచిన ‘శుహ ఩ైషల్’ ఏ భహశుహటరతుక్ి ఙెాంథిన ఐఏఎస్ అదిక్హభి ? జభూభ & క్హశీభర్
⮚ ఇటీఴల ఏ అాంవాంనై ధయమమ చభితల
ర ోధే ణొయౌశూహభిగహ తృహలన఩యఫైన ఉతత యుీల థయీభహ భహజామాంఖ
ధభహభషనాం ఏభహ఩టబమాంథి ? అయోధమ బూ య౐యహదాంనై
⮚ 124ఴ భహజామాంఖ షఴయణ త౅లుి ఈ క్ిాంర థి ఏ షఴయణ ఩దద తి థయీభహ ఆమోదాం తృొ ాంథిాంథి ? ⅔
ఫజాభిటీ
⮚ ‘తృౌయషతీ షఴయణ త౅లుి-2018 ఩రక్హయాం ’ ఈ క్ిాంర థి ఏ థేరహలఔు ఙెాంథిన భుల఺ి ఫేతయులఔు ప్యత
తృౌయషతీాం లతేష఼తాంథి ? తృహక్ిశూథ హన్స, ఫాంగహిథేశ్, అఫ్హితుశూహథన్స
⮚ దక్షిణయథి జ న్సఔు షాంఫాందిాంచి థియహమాంఖుల జాతీమ క్వడ
ర య క్నాందరాం ఎఔుడ ఏభహ఩ట ఙేమన఼ధయనయు ?
య౐రహక఩టనాం
⮚ ఇటీఴల ప్యతథేవాంలో ఩యమటిాంచిన ‘ధయభనీ ఩రదయతు’ ఎఴయు ? ఇభహన శూో ల్ఫర్ి
⮚ థేవాంలో డిచృటల్ ఙెయౌిాం఩పల బదరతన఼ భభిాంత ఩టిశటాం ఙేలేాంద఼ఔు తీష఼క్ోయహయౌృన చయమలన఼
షఽచిాంఙేాంద఼ఔు ఇటీఴల ఎఴభి ఆధీయమాంలో అతేమననత శూహథబ అబద఼ఖుయు షబుమల ఔత౉టీతు
భిజర్ీ ఫ్మాంక్ ఆఫ్ ఇాండిమా (ఆర్తెఐ) తుమత౉ాంచిాంథి.? నాందన్స తూలేఔతు
⮚ ఇటీఴల క్నాందర ఴమమశూహమ రహక భాంతిర భహదయమోసన్స ల఺ాంగ్ ‘ELISA’ క్ిటిన఼ య౐డెదల ఙేరహయు ,
అబణే ‘ELISA’ ఩ూభిత యౄ఩ాం ఏత౉టి ? Enzyme-linked immune sorbent assay
⮚ 2019 ఩రయహష ప్యతీముల థిధోతృయహల భుకమఅతిది ఎఴయు ? భాభిశస్ ఩రదయతు ఩రయ౑ణ్ జఖధయనథ్
⮚ ఇటీఴల ష఼న఻రాం క్ోయుట జడిా ఩దయ౐క్ి ల఺తృహయుృ ఙేమఫడ్ జల఺టస్ థిధేష్ భళేవీభి ఩రషత ఼తాం ఏ ళైక్ోయుట
఩రదయన ధయమమభూభిత ఉధయనయు ? ఔభహణటఔ
27
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘ఖాంగహ జల్ (Gangajal Project) తృహరజఔుటన఼ ఏ నఖయాంలో తృహరయాంతేాంఙయయు
? ఆగహర
⮚ EIU ఩రజాశూహీభమ షఽచీ- 2018 లో ప్యతథేవాం యొఔు భహమాంక్ ఏత౉టి?41
⮚ భహశట ర య౐దమలో తృహఠరహల య౐దమ ధయణమతన఼ అాంచధయ యేమడయతుక్ి భానఴ ఴనయుల భాంతిరతీ రహక ఏ
గనడ
ర ిాంగ్ ఇాండెఔుృు ఩రయేవనటిటాంథి? 70 తృహబాంట్
⮚ గహాందీ రహాంతి ఫసుభతి ఖరళీతలఔు ఇఙేా నఖద఼ ఫసుభతి ఎాంత ? ఑ఔ క్ోటి
⮚ ఩రభుక తృహర఩భమట ఔనృయౌటాంగ్ లేఴల షాంషథ జనఎల్ఎల్ యౄతృొ ాంథిాంచిన తుయేథిఔ ఩రక్హయాం ఩ర఩ాంచాంలోతు
అతమాంత డెైనత౉క్ నఖభహల జాత౅ణయలో అఖరశూథ హనాంలో తుయౌచిన నఖయాం ఏథి ? ఫరాంఖళొయు
⮚ ‘య౐వీ యహమతృహయ ఩రదయున (Global Trade Expo ) - 2019 ’న఼ ఩రదయతు నభనాందరమోథీ ఇటీఴల ఏ
నఖయాంలో తృహరయాంతేాంఙయయు ? గహాందీనఖర్
⮚ షభహదర్ ఴలి భ్ప్య్ ఩టేల్ ఇన్సల఺టటృమట్ ఆఫ్ ఫడిఔల్ లైన్సృ అాండ్ భమలర్ి ఆష఩తిరతు ఩రదయతు
నభనాందరమోథీ ఇటీఴల ఎఔుడ తృహరయాంతేాంఙయయు ? అసభథయఫ్ద్
⮚ భిమల్ ఎలేటట్ యాంఖాంలో చృఎల఺ట షభషమల ఩భిశూహుయాం క్ోషాం ఏభహ఩ట ఙేల఺న భాంతేరల ఫాాందాం
అది఩తి ఎఴయు? తుతిన్స శుహ
⮚ 10ఴ య౐డత ‘ఇాండిమన్స యఫఫర్ ఎఔృతృో (India Rubber Expo - 2019) ఎఔుడ తృహరయాంబభబమాంథి
? భుాంఫ్బ
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘న఼భయౌఖర్ భి఩ైనభమ(Numaligarh Refinery)’ ఏ భహశట ాంర లో ఉాంథి ?
అశూహృాం
⮚ ‘బూభులు ఎడయభిగహ భాయడాంనై తృో యుఔు ఐభహష ప్ఖశూహీభమ థేరహల ఑డాంఫడిఔ’(UN Convention
to Combat Desertification(UNCCD)) షదష఼ృ - 2019 ఆతిధమ ఇఴీన఼నన థేవాం ఏథి ?
ప్యత్
⮚ ‘Shehri Samridhi Utsav’న఼ ఏ క్నాందర భాంతిరతీ రహక తృహరయాంతేాంచన఼ాంథి ? Ministry of Housing
and Urban Affairs
⮚ 2ఴ ఩ర఩ాంచ ఆయాంజ్ ఩ల఺టఴల్(The second World Orange Festival) ఏ భహశట ాంర లో జయుఖుతేాంథి
? ధయగహలాాండ్
⮚ ప్యత థేవ ణొయౌ యౌతిమాం అమాన్స గిగహ తౄహమఔటభమతు ఏభహ఩ట ఙేమన఼నన షాంషథ లు ఏయ౐ ? BHEL
and LIBCOIN
⮚ జనయల్ క్నటగిభమలోతు ఆభిథఔాంగహ యన఼ఔఫడిన ఴభహిల (ఈడఫూ
ి ూఎస్)ఔు య౐దమ, ఉథో మగహలోి 10%
భిజభనీశన఼ి ఔయౌ఩షఽ
త ఇటీఴల తృహయి ఫాంట లో ఆమోదాం తృొ ాంథిన 124ఴ భహజామాంఖషఴయణ త౅లుి
ఎననఴ భహజామాంఖ షఴయణగహ అభలులోక్ి ఴచిిాంథి ? 103ఴ భహజామాంఖ షఴయణ
28
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోధే అతమాంత ఎణెత న
త శిఴయౌాంఖాం ఎక్ఔడ ఉాంథి ? ఉదమఔుళాంఖయ (తత౉ళధయడె)
⮚ భుదర ఩థఔాం ఎ఩ప఩డె తృహరయాంబభబమాంథి ? 2015 ఏన఺రల్ 8న
⮚ ఎఴభి జాా఩క్హయధాం ఩రదయతు నభనాందరమోథీ ఇటీఴల యౄ. 350 ధయణయతున య౐డెదల ఙేరహయు ? ఖుయు
గోయ౐ాంద్ ల఺ాంగ్
⮚ ఆభిథఔాంగహ ఫలళీన ఴభహిల భిజభనీశని న఼ అభలోిక్ి తీష఼క్ొచిిన తోదటి భహశట భ
ర ు ఏథి ? ఖుజభహత్
⮚ థేవాంలోతు భతే
త ఩థయభహథల ద఼భిీతుయోగహతున ఩భిశుభిాంచడయతుక్ి ప్యత ఩రబుతీాం ఏ క్హలాతుక్ి గహన఼
ఐద఼ షాంఴతృభహల క్హభహమచయణ ఩రణయయ౎ఔన఼ యౄతృొ ాంథిాంచిాంథి . ? 2018- 23
⮚ తోటట తోదటి యహభిూఔ తుభహముదీఔయణ భభిము అాంతభహాతీమ బదరణయ ఴమఴశృభహల ఩లోఱ఺ప్
క్హయమఔరభాంన఼ ఏ థేవాం తృహరయాంతేాంచిాంథి ? ఇాండిమా
⮚ ‘One Family, One Job’ ఩థక్హతున తృహరయాంతేాంచిన భహశట భ
ర ు ఏథి ? ల఺క్ిుాం
⮚ GST ఴలి ఆథయమాం క్ోలో఩తేనన భహశుహటరల షభషమల ఩భిశూహుయాం క్ోషాం ఏభహ఩ట ఙేల఺న ఏడెఖుయు
షబుమల భాంతేరల ఔత౉టీక్ి ఎఴయు ధేతాతీాం ఴళష఼తధయనయు ? ష఼శీల్ మోడన
⮚ ధేశనల్ ఇతుటిటృమట్ ఆఫ్ ఩త౅ి క్ క్ోఆ఩భనశన్స అాండ్ ఙెైల్్ డెఴలనభాంట్(National Institute of
Public Cooperation and Child Development) యొఔు 5ఴ భమచృనల్ లాంటర్’న఼ ఇటీఴల
ఎఔుడ తృహరయాంతేాంఙయయు ? తోశృయ్
⮚ 15 ఏళి ఴమష఼ృ లో఩ప, 65 ఏళి నైఫడ్ ప్యతీములు ఈ క్ిాంర థి ఏ థేరహలఔు యమ్ిాంద఼ఔు ఆదయర్
క్హయు్న఼ ఖుభితాం఩ప క్హయు్గహ ప్యత్ ఖుభితాంచిాంథి ? ధేతృహల్, బూట్న్స
⮚ థేవాంలోతు భాండో యక్షణ ఉత఩తే
త ల తృహభిరహరత౉ఔ క్హభిడయయున఼ ఇటీఴల ఏ భహశట ాంర లో తృహరయాంతేాంఙయయు ?
తత౉ళధయడె
⮚ ఑క్నశూహభి 1,354 ఎద఼దలు, 424 భాంథి క్వడ
ర యక్హయులన఼ యాంఖాంలోక్ి థిాంచడాం థయీభహ ఇటీఴల జయౌి ఔటట
గితునస్ భిక్హయు్లోి శూహథనాం షాంతృహథిాంచ఼ఔుాంథి , అబణే ఈ క్వడ
ర న఼ ఏ భహశట ాంర లో తుయీళాంఙయయు ?
తత౉ళధయడె
⮚ ఇటీఴల ప్యతథేవాంలో ఩యమటిాంచిన ఙెక్ భి఩త౅ి క్ ఩రదయన భాంతిర ఎఴయు ? ఆాండేజ్
ర ఫ్త౅స్
⮚ ఎల్ అాండ్ టి షాంషథ ఏభహ఩ట ఙేల఺న థేవాంలోతు ణొయౌ ఩రబయేట ఆముధ తమాభమ ఔభహభగహయాంన఼
ఇటీఴల ఩రదయతు నభనాందరమోథీ ఎఔుడ తృహరయాంతేాంఙయయు ? సచౄభహ (ఖుజభహత్)
⮚ ప్యత ల఺తూ భూమచృమాంన఼ ఩రదయతు నభనాందరమోథీ ఎఔుడ తృహరయాంతేాంఙయయు ? భుాంఫరై
⮚ ఇటీఴల యక్షణ రహక భాంతిర తుయభలా ల఻ణయభహభన్స తృహరయాంతేాంచిన 'Diffo Bridge’ ఏ భహశట ాంర లో ఉాంథి ?
అయుణయచల్ ఩రథేశ్
⮚ ప్యతథేవాంలోతు తోతత ాం తీయతృహరాంణయతున అాంతటితు ఔలు఩పఔుతు ఇటీఴల ప్యత ధౌక్హదళాం
తృహరయాంతేాంచిన ప్భమ య౐ధయమశూహల నేయు ఏత౉టి ? ల఻ య౐చృల్
29
⮚ ఩రదయనభాంతిర నభనాందరమోథీక్ి ఴచిిన ష఼భాయు 1900 క్హన఼ఔయౌన యేలాం యేమాలతు ఇటీఴల
క్నాందర఩బ
ర ుతీాం తుయణ బాంచిాంథి , అబణే తథయీభహ ఴచిిన డఫుఫన఼ ఏ క్హయమఔరభభునఔు
య౐తుయోగిాంఙయలతు ఩రబుతీాం తుయణబాంచిాంథి ? ఖాంగహనథి ఩రక్షాళనఔు
⮚ 15ఴ ఩రయహల఻ ప్యతీమ థిఴస్ ఎఔుడ జభిగిాంథి ? యహయణయల఺
⮚ 15ఴ ఩రయహల఻ ప్యతీమ థిఴస్ భుకమ అతిది ఎఴయు ? భాభిశస్ ఩రదయతు ఩రయ౐ాంద్ జఖధయనథ్
⮚ ఉ఩భితల, బూఖయబజలాతుక్ి షాంఫాందిాంచి యేభనీయు షాంషథ లు క్హఔుాండయ ఑క్న షాంషథ జాతీమ జల
షాంగాం (ధేశనల్ యహటర్ ఔత౉శన్స) ఉాండయలతు ల఺తౄహయుృ ఙేల఺న ఔత౉టీ ఏథి ? త౉ళర్శుహ ఔత౉టీ
⮚ ఉయౌి , యలుియౌి ఩భిరోధన క్నాందరాం ఎఔుడ ఉాంథి ? ఩ూణే
⮚ ప్యత షాంతతి ఴమఔుతలన఼ తీయథమాతరలఔు తీష఼క్మ్ిాంద఼ఔు క్నాందర఩బ
ర ుతీాం ఩రఔటిాంచిన క్ొతత ఩థఔాం
ఏథి ? ఩రయహష తీయథ దయున ఩థఔాం
⮚ తేభఔ౅యు ల఺దధఖాంఖ భఠాం ఏ భహశట ాంర లో ఉాంథి ? ఔభహణటఔ
⮚ య౐వీ య౐థయమలమాల తుధ఼ల షాంగాం (మూచౄల఻) షీమాం ఩రతి఩తిత తృొ ాంథిన ఔమారహలల షాంకమలో
అఖరశూథ హనాంలో తుయౌచిన భహశట భ
ర ు ఏథి ? తత౉ళధయడె
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘ఔభబ
ర న్స ఖాండిమల్ (Kerrian Gandyal) త౅రడా ి ఏ భహశట ాంర లో ఉాంథి ?
జభూభ & క్హశీభర్
⮚ ణయజాగహ య౐డెదల ఙేల఺న ‘లాబడ్ృ భితృో ర్ట ఩రక్హయాం ఩ర఩ాంచాంలోతు అతేమతత భ 30 తృో యుటల జాతేణయలో
ఙోట దక్ిుాంచ఼ఔునన ఏక్ైఔ ప్యతథేవ తృో యుట ఏథి ? TheJawaharlal Nehru Port Trust (JNPT)
⮚ తోతత ాం భళళలణో ఔ౅డిన భైలేీ బధరణయ దళ ఫాాందాం ‘JOYMATI BAHINI’ తు ఇటీఴల ఏ
భహశట ాంర లో తృహరయాంతేాంఙయయు ? అశూహృాం
⮚ ఐఎన్సఎస్ క్ొసో శూహ అధే ధౌక్హదళ య౐భాన శూహథఴయాంన఼ ఈ క్ిాంర థి ఏ భహశట ాంర /క్నాందరతృహయౌత తృహరాంణయలలో
తృహరయాంతేాంఙయయు ? అాండభాన్స తుక్ోఫ్ర్
⮚ జాతీమ శూహథబలో చౄఎల఻ట అన఺఩లేట్ టిఫ
ర ుమనల్ ఫరాంచ్న఼ ఏభహ఩ట ఙేమాలతు ఇటీఴల క్నాందర క్నత౅ధట్
తుయణబాంచిాంథి , అబణే థీతున ఈ క్ిాంర థి ఏ నఖభహలలో ఏభహ఩ట ఙేమన఼ధయనయు ? ఢియ్ి
⮚ భహజామాంఖాంలోతు 280ఴ అదిఔయణ థేతుక్ి షాంబాంథిాంచిాంథి ? ఆభిధఔ షాంగాం
⮚ 2018 షాంఴతృభహతుక్ి షాంఫాందిాంచి ఆక్ృపర్్ డిక్షనభమ షాంస్థ ఏ ఩థయతున ళాంథీ ఩దాంగహ
఩రఔటిాంచిాంథి ? ధయభమవక్ిత
⮚ ప్యతథేవ 70ఴ ఖణతాంతర యేడెఔలఔు భుకమ అతిదిగహ శృజభైన ధయమఔుడె ఎఴయు ? దక్షిణయ఩఺రక్హ
అధమక్షుడె ల఺భిల్ భహభతౄో శూహ
⮚ ప్యతథేవ ఖణతాంతర యేడెఔలఔు శృజభైన ణొయౌ దక్షిణయ఩఺రక్హ అధమక్షుడె ఎఴయు ? ధలృన్స భాండేలా
30
⮚ ఏ జాతీమ ధయమఔుడి ఇతిఴాతత ాంణో య౐య౐ధ భహశుహటరలఔు ఙెాంథిన వఔట్లు 70ఴ ఖణతాంతర యేడెఔలలో
తృహలగిధయనబ ? భశృణయభ గహాందీ
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఇటీఴల ఩రఔటిాంచిన ఩దభ ఩పయశూహుభహలలో అతమదిఔ ఩పయశూహుభహలన఼
దక్ిుాంచ఼ఔునన భహశట భ
ర ు ఏథి ? భశృభహశట ర
⮚ నక్ియ్ ఔభతూృ ధోటిన఼ ఖుభితాంఙేాంద఼ఔు ఉ఩యోఖ఩డే ‘Roshni’ అధే తోఫరైల్ మాప్’న఼ ఏ ఐఐటి
యౄతృొ ాంథిాంచిాంథి ? IIT Ropar
⮚ ఏ భహశట ర ఩రబుతీాం ‘఩క్ు ఩గహ శృభినిల్ ఩ల఺టఴల్ (Pakke Paga Hornbill Festival) న఼ భహశట ర
఩ాండెఖగహ ఩రఔటిాంచిాంథి ? అయుణయచల్ ఩రథేశ్
⮚ గోిఫల్ ట్ల ాంట్ క్హాంన఺టేటివ్ ఇాండెక్ృ - 2019 లో ప్యతథేవ భహమాంక్ ఏత౉టి? 80
⮚ ‘2019 ఫూ
ి మ్స ఫర్ి ఇధోనయేశన్స ఇాండెక్ృ’లో ఇాండిమా భహమాంక్ ఏత౉టి? 54
⮚ ఇాండిమన్స భైలేీ క్నటభిాంగ్ అాండ్ టృభిజాం క్హభొ఩భనశన్స (ఐఆర్ల఻టీల఻ ) తుయీళాంచిన ణయజా షభనీ
఩రక్హయాం థేవాంలోధే అతమాంత ఩భియ౒బరఫైన భైలు ఏథి ? ఩పణే- ల఺క్ిాంథయరఫ్ద్ వణయత౅ద ఎక్ృ నరస్
⮚ ప్యత్ ఇటీఴల ‘న఻శూహ(PISA)’ క్హయమఔరభాంలో ఙేభిాంథి , అబణే ఈ క్హయమఔరభాం ఉథేదవమాం ఏత౉టి ?
య౐థయమయుథల ఩రభాణయలు అాంతభహాతీమాంగహ అాంచధయ యేమడాం
⮚ 70ఴ ఖణతాంతర థిధోతృయహల షాందయబాంగహ ఩రదభిుాంచిన వఔట్లోి క్నాందర ఩రబుతీ య౐ప్ఖాంలో ఩రధభ
శూహథనాంలో తుయౌచిన ‘క్ిశూహన్స గహాందీ’ వఔట్తున ఏ షాంషథ యౄతృొ ాంథిాంచిాంథి ? ‘ప్యత ఴమఴశూహమ
఩భిరోధన భాండయౌ’ (ఐల఻ఏఆర్-ఐక్హర్)
⮚ ప్యత 70ఴ ఖణతాంతర థిధోతృఴాం షాందయబాంగహ ఩రదభిుాంచిన వఔట్లోి భహశుహటరల య౐ప్ఖాంలో ఩రధభ
శూహథనాంలో తుయౌచిన వఔటాం ఏథి ? తిర఩పయ
⮚ ఒడనఎఫ్++ (ఒనన్స డి఩఺క్నశన్స ఩఻)ర ఖుభితాం఩ప తృొ ాంథిన ణొయౌ భూడె నఖభహలు ఏయ౐ ? చాండనఖఢ్, ఇాండో ర్
భభిము ళైదభహఫ్ద్
⮚ లైనమాం, ధౌక్హదళాం, యహము లేన, తీయ యక్షఔ దళాం ఑క్న ఔభాాండర్ ఩భిదిలో ఩తుఙేలే థేవాంలోధే ఏక్ైఔ
ఏక్వఔాత యక్షణ య౐ప్ఖాం ఏ తృహరాంతాంలో ఉాంథి ? అాండభాన్స
⮚ ఏ భైలు యొఔు నేయున఼ ‘ఴాంథే ప్యత్ ఎక్ృనరస్’గహ భాభహియు ? టన్స
ై 18
⮚ ‘ట్రన్సృ఩భతూృ ఇాంటభననశనల్’ షాంషథ య౐డెదలఙేల఺న ‘అయ౐తూతి అాంచధయల షఽచీ-2018’లో ప్యత్
భహమాంక్ ఎాంత ? 78
⮚ య౑ర్ శూహఴయుర్ ఇాంటభననశనల్ ఎబభో఩ర్ట ఇటీఴల అదీఔాత ఇత౉భగనశ
ర న్స ఙెక్ తృో స్ట గహ
఩రఔటిాంచఫడిాంథి. ఇథి ఎఔుడ ఉాంథి ?అాండభాన్స & తుక్ోఫ్ర్
31
⮚ ఇటీఴల నయోదమ య౐థయమలమాలలో ఙోట ఙేష఼ఔుాంట నన ఆతభసతమలనై అధమమనాం ఙేమడయతుక్ి
ఎఴభి అధమక్షతన ఑ఔ ట్స్ు తౄో ర్ృ న఼ క్నాందర భానఴ అతేఴాథిధ రహక ఏభహ఩ట ఙేల఺ాంథి ? Jitendra
Nagpal
⮚ ‘఩భమక్ష-నే-చయి 2.0’ క్హయమఔరభాం ఏ భోచ౅న జభిగిాంథి ? జనఴభి 29 , 2019
⮚ ‘షీషథ ప్యత్ మాతర’ నేభిట ఩ర఩ాంచాంలోధే అతినదద లైక్ిల్ మాతరన఼ ఏ షాంషథ తుయీళాంచిాంథి ?
ప్యత ఆశృయ ధయణమత ఩రభాణయల ఩భియక్షణ షాంషథ (ఎఫ్ఎస్ఎస్ఏఐ)
⮚ లోక్హముఔత ఩భిదిలో ల఻ఎాంన఼ తీష఼ఔుఴషఽ
త ఇటీఴల తుయణ మాం తీష఼ఔునన భహశట భ
ర ు ఏథి ?
భశృభహశట ర
⮚ థేవాంలో అతమాంత ఩భియ౒బరఫైన భైలేీ జ న్స గహ తుయౌచిన భైలేీ జ న్స ఏథి ? దక్షిణ భైలేీ
⮚ ఇటీఴల తృహయి ఫాంట్ ఉబమషబలలోన఼ ఆమోదాం తృొ ాంథిన 124ఴ భహజామాంఖ షఴయణ త౅లుి థేతుక్ి
షాంబాంథిాంచిాంథి ? ఆభిథఔాంగహ యన఼ఔఫడిన తయఖతేలఔు జనయల్ క్ోట్లో 10% భిజభనీశన఼ి
ఔయౌ఩ాంచడయతుక్ి ఉథేదశిాంచిాంథి
⮚ ఉ఩ప఩ షణయమఖరస శూహభయఔచిసనాం భభిము ఩రదయునరహలన఼ ఩రదయతు నభనాందరమోథీ ఇటీఴల ఏ
భహశట ాంర లో తృహరయాంతేాంఙయయు ? ఖుజభహత్
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘భహలేఖణ్ ల఺థధ ీ’ గహరభాం ఏ భహశట ాంర లో ఉాంథి ? భశృభహశట ర
⮚ ఇటీఴల గోయహలో తృహరయాంతేాంచఫడ్ ‘అటల్ లేతే’ ఏ నథినై తుభిభాంచఫడిాంథి ? భాండో య౐
⮚ ఩టట ణ నేద ముఴత క్ోషాం ఏ భహశట ర ఩రబుతీాం ‘ముఴ శూహీతేభాన్స యోజనన఼’ తృహరయాంతేాంఙయలతు
తుయణబాంచిాంథి? భధమ఩రథేశ్
⮚ 150 చదయ఩ప తొటయి భశృతేభడి భాణభమ ఔుడమచిణయరతున ఉ఩భహశట ఩
ర తి యాంఔమమ ధయముడె
డిలాంఫర్ 31న ఎఔుడ ఆయ౐శుభిాంఙయయు ? ఢియ్ి
⮚ ఏ భహశట ాంర లో ఩ర఩ాంచాంలోధే అతి తృొ డయైన ఎక్ృ నరస్ యే తుభిభాంచన఼ధయనయు ? ఉతత య఩రథేశ్
⮚ థేవాంలోతు ధయలుఖు భహశుహటరలోి 40 నద఼లన఼ ఩పనయుచౄా య౐ాం఩జనల఺నాంద఼ఔు గహన఼ యౌభాు ఫుక్ ఆఫ్
భిక్హర్్్-2019లో ఙోట దక్ిుాంచ఼ఔునన షాంషథ ఏథి ? ఆర్ట ఆఫ్ యౌయ౐ాంగ్
⮚ ఏ భహశట ాంర లో ‘జలా఩బఖుభి’ ళైక్ోయుట షయౄుూట్ ఫరాంచితు ఩రదయతు నభనాందరమోథీ తృహరయాంతేాంఙయయు ?
఩శిిభ ఫరాంగహల్
⮚ భహశట ఩
ర తి, ఩రదయతు ఩రమాణిాంఙే య౐భాధయలఔు అతమాంత ఩టిశటఫైన యక్షణ ఴమఴషథ న఼ ఏభహ఩ట
ఙేలేాంద఼ఔు ‘లార్ా ఎబర్క్హరఫ్టట ఇన్సతౄహరభడ్ క్ౌాంటర్ఫజర్ృ, లల్ప తృొ ర టక్షన్స షఽట్ృ’ అధే
ఴమఴషథ లన఼ ఏ థేవాంన఼ాండి ప్యతథేవాం ఔన఼గోలు ఙేమన఼ాంథి ? అఫభిక్హ
⮚ ఏ నఖయాంలో ప్యతథేవ ణొయౌ శూహటరటచృక్ ఔ౅
ర డ్ ఆబల్ శూోట భనచౄ ఩ల఺యౌటీ తృహరజఔుట తృహరయాంబఫైాంథి ?
32
⮚ ఇటీఴల ఏ షాంషథ ఙే఩టిటన 300 క్ోటి ఴ పోజధయతున ఴడి్ాంఙే క్హయమఔరభాంలో ఩రదయతు నభనాందరమోథీ
భుకమ అతితిగహ తృహలగిధయనయు ? అక్షమతృహతర
⮚ ఇటీఴల భహజమషబలో ఩రయేవనటిటన ‘భిచృలేటశ
ర న్స ఆఫ్ భామభనజ్ ఆఫ్ ఎన్సఆర్ఐ త౅ల్-2019’ ఩రక్హయాం
఩రయహష ప్యతీములు(ఎధయనభై)లు తభ నయ౎ిళిన఼ ఎతున భోచ౅లోిగహ త఩఩తుషభిగహ నమోద఼
ఙేబాంచ఼క్ోయహయౌ ? 30
⮚ షభాయు యౄ.700 క్ోటి ణో 72,400 అశూహల్ట భై఩఺ళిన఼ క్ొన఼గోలు ఙేమాలతు ప్యత్
తుయణబాంచిాంథి, అబణే య౑టితు ఏ థేవాం న఼ాండి ఔన఼గోలు ఙేమన఼ధయనయు? అఫభిక్హ
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ క్నాందర భాంతిరతీరహక ‘ఏభిమా ఩ేరమ్స షభనీ’ తుయీళాంచన఼ాంథి ? క్నాందర క్హభిభఔ,
ఉథో మగిత భాంతిరతీ రహక
⮚ ఉతత యప్యత్లోధే ణొయౌ ఈఎస్ఐ ఆష఩తిర, యైదమఔమారహల ఏ నఖయాంలో తృహరయాంబఫైాంథి ? పభమథయఫ్ద్
⮚ షీచావక్ిత క్హయమఔరభాం - 2019 ఏ నఖయాంలో జభిగిాంథి ? ఔుయుక్షనతర
⮚ లోక్షబఔు ఎఔుుఴ క్హలాం తృహరతితుధమాం ఴళాంచిన భళళ ఎఴయు ? ష఼త౉ణయర భశృజన్స
⮚ ఱడఽమల్్ ణెఖల (ఎల఻ట) షభఖర అతేఴాథిధ క్హయమఔరభాం క్ిాంద ఙే఩డెతేనన ఉ఩ ఩థక్హలన఼ ఎ఩఩టి
ఴయఔు క్ొనశూహగిాంచన఼ధయనయు ? 2020 భాభిి 31
⮚ ఖుజా యిఔు ఩రబుతీ ఉథో మఖ, య౐థయమ యాంగహలోి భిజభనీశని ఔయౌ఩ాంఙే త౅లుిన఼ ఇటీఴల ఏ భహశట ర
రహషనషబ ఆమోథిాంచిాంథి ? భహజశూహథన్స
⮚ సో లోిాంగ్ భాడెమలర్ గహమస్ తృహరలల఺ాంగ్ తృహిాంట్ (Hollong Modular Gas Processing Plant)
ఏ భహశట ాంర లో ఉాంథి ? అశూహృాం
⮚ ఆముభనీదాం, ల఺దధ, ముధయతు భభిము సో త౉యో఩తి ఓశదయల ల ైలన఼ృల క్ోషాం
తృహరయాంతేాంచిన ఆధలి న్స తృో యటల్ ఏథి? e-AUSHADHI
⮚ ప్యతథేవాంలోధే ణొయౌశూహభిగహ ఏ భహశట ాంర లో ధయల భాతుటభిాంగ్ భభిము భమలర్ి మూతుట్
ఏభహ఩ట ఙేరహయు ? క్నయళ
⮚ బదరణయ ఴమఴశృభహల క్హమత౅ధట్ ఔత౉టీ (ల఻ల఻ఎస్) అధమక్షుడిగహ ఎఴయు ఴమఴభిశూత హయు ?
఩రదయనభాంతిర
⮚ ‘ఎాంన఺ఔ ఙేల఺న ఉ఩ధయమశూహలు’ (లల క్టడ్ ల఻఩ఙెస్) అధే షాంఔలనాం ఎఴభి ఩రషాంగహల ఆదయయాంగహ
యౄతృొ ాంథిాంచఫడిాంథి ? ఉ఩ భహశట ఩
ర తి
⮚ ఇటీఴల ఩పలాీభా చృలాిలో ల఻ఆర్న఻ఎఫ్ క్హధయీయ్ నై థయడి ఙేల఺న షాంషథ ఏథి ? జైష్ ఎ
భసభద్ ఉఖరయహద షాంషథ
⮚ ఎస్డనఆర్ఎఫ్ క్హయ఩స్ పాండ్న఼ 2020-25 భధమక్హలాంలో ఏట్ ఎాంత నాంచ఼త౉ తృో యహలతు
ఇటీఴల తృహయి భాంటభమ శూహథబా షాంగాం క్నాందర ఩రబుణయీతుక్ి ల఺తౄహయుృ ఙేల఺ాంథి? 15%
33
⮚ ఩రదయన భాంతిర వరభ యోగి భాన్స ధన్స (PMSYM ) క్ిాంద నేయి ు నమోద఼ ఙేష఼క్ొధేాంద఼ఔు ఏ
ఴమష఼ృ యహయు అయుౄలు ? 18 -40 షాంఴతృభహలు
⮚ ఇటీఴల జభుభ-ఔశీభర్లోతు ఩పలాీభా చృలాిలో జభిగిన ఉఖరయహద థయడి గటననై ఎఴభి
అధమక్షతన ఩఺ఫఴ
ర భి 16, 2019 న అఖిల఩క్ష షభాయేవాం జభిగిాంథి ? క్నాందర సో ాం భాంతిర
⮚ తృహక్ిశూథ హన్స న఼ాంచి థిఖుభతబేమ ఴష఼తఴపలనై తృహరథత౉ఔ ఔషట మ్సృ ష఼ాంక్హలన఼ ప్యత్ ణయజాగహ
ఎాంతఔు నాంచిాంథి.? 200 రహతాం
⮚ 2011లో జభిగిన 108ఴ టీఏల఻ షభాయేవ అాంచధయల ఩రక్హయాం తృో లఴయాం తృహరజఔుట అాంచధయ
ఴమమాం ఎాంత ? యౄ.16,010.45 క్ోటి
⮚ అతమఴషయ షభమాలోి తౄో న్స ఙేమాయౌృన ‘112’ లేఴలు ఩఺ఫఴ
ర భి 19, 2019న ఎతున భహశుహటరలు ,
క్నాందరతృహయౌత తృహరాంణయలోి అభలులోక్ి ఴఙయిబ ? 16
⮚ ‘యుశూహ’ (భహఱ఻టమ
ర ఉచాణయర్ శిక్ష అతేమాన్స) ఩థక్హతుక్ి ఎతున య౐వీయ౐థయమలమాలు ఎాంన఺ఔమామబ
? 10
⮚ థేవ భహజదయతు ఢియ్ిలో తుభిభాంచిన జాతీమ ముదధ శూహభయఔాంలో ఎాంతభాంథి అభయుల నేయిన఼
యౌఖిాంఙయయు ? 25,942
⮚ యహణిజమ నైలటి , తుయీసణ ఇాంచృతూయి ఔు శిక్షణ ఇఙేిాంద఼ఔు ఩ర఩ాంచ రరణ
ర ి శిక్షణ క్నాంథయరతున ఎబర్
ఫస్ ఏ నఖయాంలో తృహరయాంతేాంచిాంథి ? నఽమఢియ్ి
⮚ ఎఫ్-21 ఩ైటర్ జట్న఼ ప్యత్’లో తమాయు ఙేలేాంద఼ఔు ఇటీఴల ఏ షాంషథ ణో ప్యత్ ఑఩఩ాందాం
ఔుద఼యుిఔుాంథి ? లాక్ళీడ్ భాభిటన్స
⮚ అభాాంటీధయ అధమక్షుడె భ్భిల఺యో భక్ిర ప్యతథేవ ఩యమటనలో ప్ఖాంగహ ప్యత్ - అభాాంటీధయల
భధమ ఎతున ఑఩఩ాంథయలు జభిగహబ ? ఩థి
⮚ అాంతభహాతీమ ఫేదో సఔుుల (ఐన఻) షఽచీ- 2019లో ప్యత్ శూహథనాం ఎాంత ? 36
⮚ ఇటీఴల ల఺ాంధ఼ నథి డయయౌపన్స’న఼ భహశట ర జల జాంతేఴపగహ ఏ భహశట ాంర ఩రఔటిాంచిాంథి? ఩ాంజాబ్స
⮚ ల఺ాంధఽ జల ఑఩఩ాందాంలో ప్ఖాంగహ ప్యతథేరహతుక్ి దక్ిున నద఼లు ఏయ౐ ? భహయ౐, త౅మాస్, షటి జ్
⮚ ఆ఩భనశన్స డిచృటల్ ఫో ర్్ ఩థఔాంలో ప్ఖాంగహ ఏ షాంఴతృయాం ధయటిక్వ థేవాంలో 100 రహతాం డిచృటల్
ఫో యు్లు ఏభహ఩ట ఙేమాలతు లక్షమాంగహ నటట ఔుధయనయు ? 2022
⮚ ఩పలాీభా ఉఖర థయడి క్నష఼ దభహమ఩పత ఫ్ధమతలన఼ ఏ షాంషథ ఙే఩టిటాంథి ? జాతీమ దభహమ఩పత షాంషథ
(NIA)
⮚ ఩రదయతు నభనాందరమోథీ ఩఺ఫఴ
ర భి 24, 2019న ఩రదయన భాంతిర క్ిశూహన్స షభాభన్స తుది (న఻ఎాం-క్ిశూహన్స)
఩థఔాంన఼ ఏ నఖయాం న఼ాండి తృహరయాంతేాంఙయయు? గోయఖ్఩పర్ ( ఉతత య఩రథేశ్)
34
⮚ భైలేీఔు షాంఫాందిాంచిన షభషత షభాఙయభహతున ఑క్నఙ ోట అాంథిాంఙే ఉథేదవమాంణో భైలేీరహక
తృహరయాంతేాంచిన డయమష్ఫో యు్ తృో యటల్ ఏథి ? ‘భైల్ దాఱ఺ట’
⮚ జాతీమ ముదధ శూహభయఔాం (ధేశనల్ యహర్ ఫమోభిమల్- ఎన్సడఫూ
ి ూఎాం)న఼ ఩రదయతు నభనాందరమోథీ
ఇటీఴల ఏ నఖయాంలో తృహరయాంతేాంఙయయు ? నఽమఢియ్ి
⮚ చిఴభిశూహభిగహ ఏ షాంఴతృయాంలో తృహక్ిశూథ హన్స ఖఖనతలాంలోక్ి ప్యత ముదధ య౐భాధయలు ఩రయేశిాంఙయబ
? 1971 ముదధ ాం
⮚ త౉భహజ్-2000 ముదధ య౐భాధయలన఼ ప్యత్ ఏ థేవాం న఼ాండి ఔన఼గోలు ఙేల఺ాంథి ? తౄహరన్సృ
⮚ 800 క్నచౄల ఫయుయైన అతిప్భమ బఖఴథీి త ఖరాంతయతున ఩రదయతు మోథీ ఇటీఴల ఎఔుడ
ఆయ౐శుభిాంఙయయు ? ఢియ్ిలోతు ఇశూహున్స( అాంతభహాతీమ ఔాశణ ఙెైతనమ షాంగాం) ఆలమాంలో
⮚ ప్యత్ య౐తుయోగిషత ఼నన ఎబర్ డి఩న్సృ త౉లైల్ ల఺షటాం ‘లై఩డర్’ ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథిాంథి ?
ఇజారబల్
⮚ ఇటీఴల ఏ భహశట ర ఩రబుతీాం భాయుభూల తృహరాంణయలఔు ఩డఴ అాంఫుల న్సృ షభమీష఼న఼
తృహరయాంతేాంచిాంథి? ఑డిరహ
⮚ య౐రహక క్నాందరాంగహ ఏభహ఩ట ఙేమన఼నన నఽతన భైలేీ జ న్స నేయు ఏత౉టి ? ‘దక్షిణ క్ోశూహత భైలేీ
జ న్స’
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘అతేనాందన్స ఴయధభాన్స’ ఎఴయు ? తృహక్ిశూథ హన్స లైతుఔులు తుయఫాంధాంలోక్ి
తీష఼ఔునన ఇాండిమన్స ఎబర్ తౄో ర్ృ అదిక్హభి
⮚ య౐రహక క్నాందరాంగహ ఏభహ఩ట ఙేమన఼నన నఽతన భైలేీ జ న్స’ణో ఔయౌన఺ తోతత ాం థేవాంలో ఎతున భైలేీ
జ న్స’లు ఉధయనబ ? 19
⮚ లనట ాంఫయు 9, 1960లో ప్యత్ భభిము తృహక్ిశూథ హన్స’ల భధమ జభిగిన ఑఩఩ాందాం ఩రక్హయాం ల఺ాంధ఼,
థయతు ఉ఩నద఼ల జలాలన఼ ఏ తుశ఩తిత న నాంఙయయు ? తృహక్ిశూథ హన్స (80) భభిము ప్యత్ (20)
⮚ తేల్ఫుల్ తృహరజఔుటన఼ ఏ నథినై తుభిభాంఙయలతు ప్యత్ ఩రమతినష఼తాంథి? చౄలాం నథి
⮚ య౐ద఼మత్, ళైత౅రడ్ యహసధయలన఼ తృో ర ణయృళాంచడాం క్ోషాం ఎాంత తోతత ాం తుధ఼లణో క్నాందర ఩రబుతీాం
఩ేమ్స-2 ఩థక్హతుక్ి ఇటీఴల ఆమోదాం ణెయౌన఺ాంథి ,? యౄ 10000 క్ోటి
⮚ ఆయి ధైజనశన్స ఆఫ్ ఇశూహిత౉క్ క్ోఆ఩భనశన్స (ఒఐల఻) షభాయేవాంలో తృహలగినన ణొయౌ ప్యత ఩రతితుది
ఎఴయు ? ష఼శుహభ షీభహజ్
⮚ నేస్ ఫుక్ ఇాంఔ౅
ి చృవ్ ఇాంటభనట్ ఇాండెక్ృ (Inclusive Internet Index - 3i) 2019 లో
ప్యతథేవ భహమాంక్ ఏత౉టి? 47
⮚ ఇటీఴల ఏ భహశట ర ఩రబుతీాం క్ోతేలన఼ క్ిత౉
ర క్వటఔాంగహ ఩రఔటిాంచిాంథి? ళభాచల్ ఩రథేశ్
35
⮚ ఩రబుతీ ఉథో మఖుల తయౌి దాండెరలన఼ క్హతృహడట్తుక్ి ఇటీఴల ఏ భహశట ర ఩రబుతీాం PRANAM
ఔత౉శన్స’న఼ తృహరయాంతేాంచిాంథి ? అశూహృాం
⮚ Sampriti 2019 లైతుఔ య౐ధయమశూహలు ఏ భాండె థేరహల భధమ జభిగహబ ? ఇాండిమా భభిము
ఫాంగహిథేశ్
⮚ భదమాంన఼ ఖుభితాంఙేాంద఼ఔు ఩రణేమఔ ఔుఔుల జటట (Dog Squad )న఼ ఩రయేవనటట న఼నన ప్యతథేవ
తోటట తోదటి భహశట ాంర ఏథి ? తెశృర్
⮚ ‘జాతీమ శూహయీతిరఔ ఩రమాణ క్హయు్ (ధేశనల్ క్హభన్స తోత౅యౌటీ క్హర్్)’న఼ ఩రదయతు నభనాందరమోథీ
ఏనఖయాంలో ఆయ౐శుభిాంఙయయు ? అసభథయఫ్ద్
⮚ ప్యత యైభాతుఔ దళాం ఉ఩యోగిాంఙే ‘SAR’ ఩ూభితయౄ఩ాం ఏత౉టి ? Synthetic Aperture Radar
⮚ ఏ ఆభిధఔ షాంఴతృభహతున ‘తుభహభణాం-శూహాంక్నతిఔత’ ఏడయథిగహ ఩రదయతు నభనాందరమోథీ ఇటీఴల
఩రఔటిాంఙయయు ? 2019 ఏన఺రల్- 2020 భాభిి
⮚ ఏక్న-203 భై఩఺ళి తమాభమ ఔభహభగహభహతుక్ి ఩రదయతు నభనాందరమోథీ ఏ నఖయాంలో వాంఔుశూహథ఩న ఙేరహయు ?
అఫేతీ(ఉతత ర్ ఩రథేశ్)
⮚ యైజా ాతుఔ తృహరజఔుటలఔు తుధ఼లు షభఔ౅యిడయతుక్ి క్నాందర భానఴ ఴనయుల భాంతిరతీ రహక ఇటీఴల
ఏ ఩థఔాం తృహరయాంతేాంచిాంథి? STARS
⮚ ‘఩రదయన భాంతిర వరభ యోగి భాన్సధన్స యోజన’న఼ ఩రదయతు నభనాందరమోథీ ఎఔుడ న఼ాండి
తృహరయాంతేాంఙయయు ? అసభథయఫ్ద్
⮚ ణయజాగహ ‘క్హీఔభయ్ి ల఺భాండ్ృ’ (ఔ౅మఎస్) ఩రఔటిాంచిన భహమాంక్ిాంగ్లలో ప్యతథేవాం న఼ాండి ఩రథభ
శూహథనాంలో తుయౌచిన షాంషథ ఏథి ? ఐఐటీ-ఫ ాంఫ్బ
⮚ ఏ థేవ షభిసద఼దలో ప్ఖాంగహ అశూో ాం భహశట ాంర లోతు ధ఼త౅ర చృలాి ఩భిదిలో 61 క్ి.తొ. ఫేయ ఏభహ఩ట
ఙేల఺న అణయమధ఼తుఔ ఎలక్హటాతుక్ తుగా ఴమఴషథ న఼ సో ాంభాంతిర భహజ్ధయథ్ ఇటీఴల తృహరయాంతేాంఙయయు ?
ప్యత్- ఫాంగహిథేశ్
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘షాంఝౌణయ ఎక్ృనరస్’ ఏభాండె నఖభహల భధమ ఩రమాణిషత ఼ాంథి ? లాసో ర్
–ఢియ్ి
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ రరణ
ర ిక్ి ఙెాంథిన య౐భాధయతున ప్యత్ ఇటీఴల తుఱేదిాంచిాంథి ? ఫో బాంగ్ 737 భాక్ృ
⮚ ష఼భాయు 4,600-5,200 ఏళి క్ిాందటి వభరహనయహటిఔ ఇటీఴల ఏ భహశట ాంర లో యలుఖు చఽల఺ాంథి ?
ఖుజభహత్
⮚ ఇటీఴల చృ.ఐ ట్గ్ తృొ ాంథిన ‘Marayoor Jaggery’ ఏ భహశుహటరతుక్ి ఙెాంథిాంథి ? క్నయళ
⮚ అయోధమ క్నష఼లో భధమఴభితతీాం ఴళాంచడయతుక్ి ష఼న఻రాంక్ోయుట ఏభహ఩ట ఙేల఺న భుఖుియు షబుమల
ఔత౉టీక్ి ఎఴయు అధమక్షత ఴళష఼తధయనయు ? జల఺టస్ ఎఫ్.ఎాం.ఔయ్పపలాి
36
⮚ జాతీమ యహభిూఔ గహరతొణ తృహభియ౒దధ ూ షభనీ ఩రక్హయాం ఩఺ఫఴ
ర భి -2019 ధయటిక్ి థేవయహమ఩త ాంగహ ఎాంత
రహతాం గహరతొణ ఖాశృలోి భయుఖుథొ డి ె అాంద఼ఫ్ట లోక్ి ఴఙయిబ ? 93 రహతాం
⮚ ఈక్ిాంర థి ఏ షాంషథ లు యహణయఴయణ భాయు఩లఔు ఩రప్య౐తభఴపతేనన 12 ప్యతీమ ళభాలమ
తృహరాంత(ఐళచ్ఆర్) భహశుహటరల చితర఩ట్లన఼ యౄతృొ ాంథిాంఙయబ. ? ఐఐటీ-ఖుయహసటి, ఐఐటీ- భాండి,
ఐఐఎస్ల఻- ఫరాంఖళొయు , నైఴతూన
⮚ క్నాందర ఎతునఔల షాంగాం ణయజాగహ యలి డిాంచిన య౐ఴభహల ఩రక్హయాం 2019లో ణొయౌశూహభి ఒట సఔుు
య౐తుయోగిాంచ఼క్ొధే 18 ఏళి ముఴ ఒటయుి ఏ భహశట ాంర లో అతమదిఔాంగహ ఉధయనయు ? ఩శిిభఫరాంగహల్
⮚ ఇటీఴల పౌగోయ౎ఔ ఖుభితాం఩ప తృొ ాంథిన ‘ఏభోడ్ ఩ష఼఩ప(Erode turmeric)’ ఈ క్ిాంర థి ఏ భహశుహటరతుక్ి
ఙెాంథిాంథి ? తత౉ళధయడె
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘భధోసర్ తృహభిఔర్’ ఈ క్ిాంర థి ఏ క్నాందరభాంతిరతీ రహక ఫ్ధమతలన఼ ఙే఩ట్టయు
? యక్షణ రహక
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘భధోసర్ తృహభిఔర్’ తోటట తోదటిశూహభిగహ ఏ షాంఴతృయాంలో గోయహ భహశట ర
భుకమభాంతిరగహ ఩తుఙేరహయు ? 2000
⮚ జభుభ అాండ్ ఔశీభర్ న఻఩పల్ృ భూఫాంట్ అధే క్ొతత భహజక్వమ తృహభమటతు తృహరయాంతేాంచిన భాచౄ ఐఏఎస్
అదిక్హభి ఎఴయు ? శుహ ఩ైజల్
⮚ ఏ షాంఴతృయాం ధయటిక్ి ళ఩టైటిస్ ఇన్స఩క్షని తుయౄభలధే లక్షమాంగహ ‘జాతీమ క్హభహమచయణ
఩రణయయ౎ఔ’న఼ క్నాందర ఆభోఖమ ఔుట ాంఫ భాంతిరతీ రహక ణయజాగహ య౐డెదల ఙేల఺ాంథి ? 2030
⮚ ఇటీఴల పౌగోయ౎ఔ ఖుభితాం఩ప తృొ ాంథిన ల఺భిృ ష఼఩భి(Sirsi Supari) ఈ క్ిాంర థి ఏ భహశుహటరలణో
అన఼ఫాంధాం ఔయౌగిఴపాంథి? ఔభహణటఔ
⮚ గోయహ భహశట ర నఽతన భుకమభాంతిర ఎఴయు ? ఩రమోద్ శూహఴాంత్
⮚ ప్యతథేవాంలో ఎతునఔల ఩రఙయయఔయత గహ తుమత౉తేల ైన ణొయౌ ట్రన్సృజాండర్ ఎఴయు ? గౌభమ శూహఴాంత్
⮚ 17ఴ లోక్షబ ఎతునఔలు ఎతున య౐డతలలో తుయీళాంఙయయు ? 7
⮚ 2019 శూహయీతిరఔ ఎతునఔలణో తృహట ఈ క్ిాంర థి ఏ భహశుహటరలలో అలాంతెి ఎతునఔలు జయఖన఼ధయనబ ?
ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ , ఑డిరహ , అయుణయచల్ ఩రథేశ్, ల఺క్ిుాం
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘ఴషత థ
ై యన్స’ ఉదమభాంన఼ ఏ భహశట ాంర లో ఙే఩ట్టయు ? భహజశూహథన్స
⮚ క్ియు జల య౐ద఼మత్ క్నాందరాం (Kiru Hydro Electric Project) ఏ నథినై ఉననథి ? చీధయబ్స
⮚ గోయహ భహశట ర రహషనషబ శూహథధయలు ఎతున? 40
⮚ ప్యత్- తృహక్ిశూథ హన్సల భధమ నడిఙే షాంఝౌణయ భైలులో నేలుడె షాంబయ౐ాంచిన గటన ఏ
షాంఴతృయాంలో జభిగిాంథి ? 2007
37
⮚ ఆనాందథయమఔ థేరహల జాత౅ణయ(World Happyness Index ) - 2019లో ప్యతథేవాం యొఔు
భహమాంక్ ఎాంత ? 140
⮚ లోక్తృహల్ ఙెైయభన్స’ణో ఎఴయు ఩రభాణల఻ీక్హయాం ఙేబశూహతయు ? భహశట ఩
ర తి
⮚ ‘త౉తరవక్ిత-6’ లైతుఔ య౐ధయమశూహలు ఏ భాండె థేరహల భధమ జభిగహబ ? ప్యతథేవాం భభిము శీరలాంఔ
⮚ య౑య౑తృహమట్లు ఎతున ల క్ిుాంఙయలనన అాంవాంనై క్నాందర ఎతునఔల షాంగాం తుమత౉ాంచిన ఔత౉టీ ఏథి ?
అబయ్ చృ.బట్ ఔత౉టీ
⮚ ఇటీఴల ప్యత యైభాతుఔ దళాంలో ఙేభిన ‘ఱ఺నఽక్ ళయౌక్హ఩ట యిన఼ ప్యత్ ఏ థేవాం న఼ాండి ఔన఼గోలు
ఙేల఺ాంథి ? అఫభిక్హ
⮚ అయోధమలోతు భహభ జనభబూత౉- ఫ్తెర భల఻ద఼ షభషమన఼ ఩భిశుభిాంచడయతుక్ి ఇటీఴల ఎఴభి
అధమక్షతన భుఖుియు షబుమల ఔత౉టీతు ష఼న఻రాంక్ోయుట తుమత౉ాంచిాంథి ? జల఺టస్ పక్వర్ భసభద్
ఇఫరళీాం కయ్పపలాి
⮚ ఐభహష ఆధీయమాంలో ఏభహ఩టైన ‘‘మూతుఴభిుటీ ఆఫ్ న఻స్’’ న఼ాంచి గౌయఴ డయఔటభనట్ అాంద఼ఔునన ణొయౌ
ప్యతీముడె ఎఴయు ? ఎాం.యాంఔమమధయముడె
⮚ ఔుభభనాం భహజరరకయన్స ఏ భహశట ర ఖఴయనర్ ఩దయ౐క్ి భహచౄధయభా ఙేరహయు ? త౉జ భహాం
⮚ క్నాందర భానఴ ఴనయుల అతేఴాథిధ రహక ణయజాగహ థేవయహమ఩త ాంగహ తృహఠరహలల ఩తుతీయు ఆదయయాంగహ
య౐డెదల ఙేల఺న గనడ
ర ిాంగ్ షఽచి(న఻చౄఐ)-2017-18లో తోదటి రరణ
ర ిలో తుయౌచిన భహశుహటరలు ఏయ౐?
చాండనఖఢ్, ఖుజభహత్, క్నయళ
⮚ క఼భహా షఽ఩ర్ థయభల్఩ఴర్ తృహిాంట్ ఏ భహశట ాంర లో ఔలద఼ ? ఉతత య఩రథేశ్
⮚ క్నాందర ఩రబుతీాం ఩రఔటిాంచిన 2019 షీచా షభనీక్షణ్లో జాతీమశూహథబలో తియు఩తి నఖయాం ఎననఴ
భహమాంక్ శూహదిాంచిాంథి ? 8ఴ భహమాంఔు
⮚ షీచా షభనీక్షణ్-2019 తృో టీలి ో తోదటి భూడె శూహథధయలలో తుయౌచిన భహశుహటరలు ఏయ౐? ఛతీత స్ఖఢ్,
ఝాయఖాండ్, భశృభహశట ర
⮚ షీచా షభనీక్షణ్-2019 అయహయు్లలో థేవాంలోధే అతేమతత భ ఩భియ౒బర నఖయాంగహ తోదటి శూహథనాంలో
తుయౌచిన నఖయాం ఏథి ? ఇాండో ర్
⮚ ‚Al Nagah 2019‛ అధేథి ఏభాండె థేరహల భధమ జయుఖుతేనన లైతుఔ య౐ధయమశూహలు? ఇాండిమా-
మూఏఈ
⮚ తృహఠరహల య౐థయమయుథలఔు 'ముఴ య౐జాాతు ‘ అధే క్హయమఔరభభున఼ ఏ ప్యతీమ షాంషథ తృహరయాంతేాంచిాంథి
‚ ఇశూో ర
⮚ ఫసుభుక నేదభిఔ షఽచీ (The Multi-dimensional Poverty Index) - 2018 ఩రక్హయాం
2015-16 ధయటిక్ి ప్యతథేవాంలో అతమదిఔ నేదభిఔ జధయప్ఖల భహశట భ
ర ు ఏథి ? తెశృర్
38
⮚ య౑య౑ తృహమట్ మాంణయరల థయీభహ ఴఙేా ల఺ి ఩ప ఎతున లఔని తృహట ఒటయుఔు ఔతున఺షత ఼ాంథి ? 7 లఔన఼ి
⮚ ఏ భహశట ాంర లో ఉతృహది శృతొ ఩థఔాంలో ఖభిశా భోచ౅ యహభమ యేతనాం అభలఴపతేాంథి ? సభిమాణ
⮚ ఏ భహశట ాంర లో ఉతృహది శృతొ ఩థఔాంలో ఔతుశట భోచ౅ యహభమ యేతనాం అభలఴపతేాంథి ? త౅శృర్, జాయఖాండ్
⮚ ఎక్ో శూహభర్ట లేటశన఼ిగహ అతేఴాథిధ ఙేలేాంద఼ఔు దక్షిణ భధమ భైలేీ జ న్స ఩భిదిలోతు ఏ భైలేీ లేటశని న఼
ఎాంన఺ఔఙేరహయు ? ల఺క్ిాంథయరఫ్ద్, క్హచిఖూడ, య౐జమయహడ
⮚ థేవాంలో క్ొతత జధయప్ ల ఔుల లేఔయణ క్హయమఔరభాం ఎ఩఩టి న఼ాండి తృహరయాంబభఴపతేాంథి ? 2021
భాభిి 1ఴ ణేథీ
త తృో యౌాంగ్ క్నాందరఫైన తఱ఺గహాంగ్ (Tashigang) ఏభహశట ాంర లో ఉాంథి?
ళభాచల్ ఩రథేశ్
⮚ ఎబడ్ృ తుమాంతరణ క్హయమఔరభాం-4తు ఎ఩఩టిఴయఔు క్ొనశూహగిాంఙయలతు ఇటీఴల క్నాందరభాంతిరభాండయౌ
తుయణబాంచిాంథి? 2020 భాభిి ఴయఔు
⮚ ఇాండిమన్స గమన్స
ర త౅యౌ్ ాంగ్ క్ౌతుృల్ యొఔు గోల్ న్స భనటిాంగ్ తృొ ాంథిన భైలేీ లేటశన్స ఏథి? య౐జమయహడ
⮚ ప్యత్ఔు ఫసుళ శూహభయథూ ఎాంళచ్-60ఆర్ ల఻శృక్(24 MH-60 Romeo Seahawk)
ళయౌక్హ఩ట యిన఼ య౐ఔరబాంఙేాంద఼ఔు ఇటీఴల ఆమోదాం ణెయౌన఺న థేవాం ఏథి ? అఫభిక్హ
⮚ క్నాందర ఫాంగహళద఼ాం఩ల ఩భిరోధన షాంషథ (ల఻న఻ఆర్ఐ) ఎఔుడ ఉాంథి? ళభాచల్఩రథేశ్
⮚ ప్యత ఩రదయతు నభనాందరమోడనక్ి ‘జబేద్ ఫడల్’న఼ ఩రఔటిాంచిన థేవాం ఏథి ? మూఏఈ
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘ఔలామణ్ ల఺ాంగ్’ ఏ భహశట ర ఖఴయనర్ ? భహజశూహథన్స
⮚ ప్యతథేవ తోటట తోదటి క్హయఫన్స-తృహచృటివ్ లటిల భాంట్’గహ న఺లఴఫడిన పబెాంగ్ య౐లేజ్(Phayeng
Village) , ఈ క్ిాంర థి ఏ భహశుహటరలలో ఉాంథి? భణి఩ూర్
⮚ శూహభాచృఔ భాధమభ యేథిఔ ఩ేస్ఫుక్లో అతమాంత ఩రజాదయణ ఉనన ఩ర఩ాంచ ధేతగహ తుయౌచినయహయు
ఎఴయు ? నభనాందరమోథీ
⮚ జయౌమన్సయహలా ఫ్గ్ భాయణక్హాండ ఏభోచ౅న జభిగిాంథి ? ఏన఺రల్13, 1919
⮚ ప్యత ధౌక్హదళాంలో 3 దరహఫ్దల తృహట య౐శిశా లేఴలాంథిాంచిన ‘ఐఎన్సఎస్ క్ోచృక్ోడ్’ ధౌఔ ఏ థేరహతుక్ి
ఙెాంథిాంథి ? యశుహమ
⮚ ప్యత ఩రదయతు నభనాందరమోడనక్ి ‘ఆయ్ర్ ఆఫ్ లబాంట్ ఆాండఽ
ర థి అతృో షట ల్’ ఩పయశూహుభహతున
఩రఔటిాంచిన థేవాం ఏథి ? యశుహమ
⮚ 2019 National Safe Motherhood Day యొఔు ధే఩థమాం ఏత౉టి? Midwives for Mothers
⮚ అధ఼ధయతన తీయ ఖల఻త ధౌఔ ‘ఐల఻చౄఎస్ య౑య(ICGS VEERA )’ న఼ ఎఔుడ తృహరయాంతేాంఙయయు ?
39
⮚ ప్యత భహజామాంఖాంలోతు ఏ అదిఔయణాం ఩రక్హయాం ఆథితమధయథ్, భామాఴతి, ఫేనక్హ గహాందీ భభిము
అజాంకాన్సలనై క్నాందర ఎతునఔల షాంగాం తుఱేదయతున య౐దిాంచిాంథి ? అదిఔయణ 324
⮚ ఩ర఩ాంచ ఆభోఖమ షాంషథ (WHO) యొఔు 15 అతమాంత ఔలుఱ఺త నఖభహల జాత౅ణయలో తోదటి
శూహథనాంలో తుయౌచిన ప్యతీమ నఖయాం ఏథి? క్హనఽ఩ర్
⮚ ప్యతథేవ తోటట తోదటి 'యోటర్ తృహయుు(Voter Park)' ఈ క్ిాంర థి ఏ నఖభహలోి తృహరయాంతేాంచఫడిాంథి?
ఖుయుగహరమ్స
⮚ ఉభభడి షయహళి న఼ ఩భిశుభిాంఙేాంద఼ఔు ప్యతథేవాం భభిము ఏ ఐభోతృహ థేవాం ఉభభడి తృహభిరహరత౉ఔ
఩భిరోధన భభిము అతేఴాథిధ (R & D) క్హయమఔరభాతున తృహరయాంతేాంఙయబ ? ల఻ీడన్స
⮚ భహజామాంఖాంలోతు ఏ ఆభిటఔల్ ఩రక్హయాం భహశట ఩
ర బ
ర ుణయీలు యహటి ఆభిథఔ లోట న఼ అదిఖత౉ాంచడయతుక్ి
ఫళయాంఖ భాభుట్ న఼ాంచి యుణయలు తీష఼క్ోఴడయతుక్ి క్నాందర఩బ
ర ుతీాం అన఼భతిష఼తాంథి? ఆభిటఔల్
293(3)
⮚ ణయజా ఩ర఩ాంచఫ్మాంక్ తుయేథిఔ ఩రక్హయాం ఩ర఩ాంచాంలో ఏ థేరహతుక్ి అతమదిఔ తుధ఼లు తయలుతేధయనబ
? ప్యత్
⮚ ఇటీఴల య౐డెదల ైన ధేశనల్ ఇతుల఺టటృమశనల్ భహమాంక్ిాంగ్ ఩ేరమ్స ఴర్ు (ఎన్సఐఆర్ఎఫ్) భహమాంఔులలో
థేవాంలోధే తోదటి శూహథనాంలో తుయౌచిన య౐థయమషాంషథ ఏథి ? ఐఐటీ -భథయరస్
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ భహశట భ
ర ు ‘త౅యౌుస్ ఫ్ధో’ క్నష఼ణో షాంబాంధాం ఔయౌగిఉాంథి ? ఖుజభహత్
⮚ ష఼న఻రాంక్ోయుట ఩రదయన ధయమమభూభిత (ల఻జనఐ) జల఺టస్ యాంజన్సగొగొబనై ఴచిిన ల ైాంగిఔ ఆభో఩ణలనై
య౐ఙయభిాంచడయతుక్ి ఎఴభి అధమక్షతన ‘‘అాంతయి త య౐ఙయయణ’’ ఔత౉టీ ఏభహ఩టైాంథి ? జల఺టస్ ఎస్.ఎ.ఫో ఫే్
⮚ ‘ష఼యక్షిత నఖయ (లేఫ్ ల఺టీ)’ తృహరజఔుట ఎతున నఖభహలలో అభలఴపతేాంథి ? 8
⮚ ఫక్ిధేృ ణయజా భితృో యుట ఩రక్హయాం ధటిజన఼ి అతమదిఔాంగహ ఉనన థేరహలోి ప్యత్ ఎధోన శూహథనాంలో
తుయౌచిాంథి ? భాండఴ శూహథనాం
⮚ యౌాంక్్ ఇన్స యౄతృొ ాంథిాంచిన ‘ప్యత ఉథో మఖష఼థల తుయేథిఔ’ ఩రక్హయాం ధై఩పణమాం ఔల ఉథో మఖులన఼
ఆఔభిూాంచటాంలో థేవాంలో తోదటి భూడె శూహథధయలోి తుయౌచిన నఖభహలు ఏయ౐ ? ఎన్సల఻ఆర్-ఢియ్ి
ఫరాంఖళొయు, ళైదభహఫ్ద్
⮚ భళళల బదరణయ తోఫరైల్ మాప్ "ఫై షభిుల్"న఼ ఈ క్ిాంర థి ఏ టయౌక్హాం షాంషథ తృహరయాంతేాంచిాంథి ?
ప్యతీ ఎబభటల్
⮚ క్హమనృర్ షాంల఺దధత షఽచీ(Index of Cancer Preparedness) -2019 లో ప్యతథేవాం యొఔు
భహమాంక్ ఏత౉టి ? 19
⮚ గోిఫల్ యహటర్ షత౉భట్ – 2019లో ఩త౅ి క్ యహటర్ ఎజతూృ ఆఫ్ థి ఇమర్ అయహయు్న఼ అాంద఼ఔునన
ఫ్యత ఩రబుతీ క్హయమఔరభాం ఏథి ? నభాత౉ఖాంఖ
40
⮚ ఩ర఩ాంచయహమ఩త ాంగహ ఴాందభాంథి అతమాంత ఩రప్ఴశీలుయణో ‘‘టైమ్స’’ భామఖజైన్స యౄతృొ ాంథిాంచిన
జాత౅ణయలో ప్యతథేవాం తయపపన ఎాంన఺క్ైన యహయు ఎఴయు ? భుకనష్ అాంఫ్తూ , అయుాంధతి ఔటృ
ా ,
ఫేనఔ ఖుయుశూహీత౉
⮚ భితృో యటర్ృ య౐ణౌట్ ఫో య్ర్ృ (ఆర్ఎస్ఎఫ్) అధే షీచాాంద షాంషథ య౐డెదల ఙేల఺న ‘఩ర఩ాంచ ఩తిరక్హ
లేీచా షఽచీ – 2019’ లో ప్యత్ భహమాంఔు ఎాంత ? 140
⮚ StartupBlink యొఔు 2019 శూహటర్టఅప్ ఎక్ోల఺షటమ్స(Startup Ecosystem ) భహమాంక్ిాంగోి
ప్యతథేవాం యొఔు భహమాంక్ ఏత౉టి? 17
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘ల఺-60 ఔభాాండో లు’ ఏ భహశుహటరతుక్ి ఙెాంథినయ౐? భశృభహశట ర
⮚ ఏ షాంఴతృయాం ధయటిక్ి ప్యతథేవాం న఼ాండి భలేభిమాన఼ ణొలగిాంచడయతుక్ి ‘MERA India’
క్హయమఔరభాం తృహరయాంతేాంచఫడిాంథి? 2030
⮚ ఏన఺రల్ 25న ఆగననమ ఫాంగహమాకాతాంలో ఏయ఩డిన తేతౄహన఼ఔు ’తౄో తు’ అధే నేయున఼ ఫాంఖి థేశ్
షఽచిాంచిాంథి , ఇథి ఫే 3, 2019న ఑డిరహ భహశట ాంర లోతు ఩ూభమ తీయాం థయటిాంథి
⮚ యేథయాంత థేశిఔులు ఎననఴ జమాంతితు ఩పయషుభిాంచ఼ఔుతు శూహభయఔ తతృహలా త౅ళి న఼ ఉ఩ భహశట ఩
ర తి
ఇటీఴల థియ్ిలో య౐డెదల ఙేరహయు ? 750
⮚ 2019 ఏడయథిక్ి షాంఫాందిాంచి ఆల఺మా య౐వీయ౐థయమలమ భహమాంక్ిాంగ్లలో ప్యతథేవ
య౐వీయ౐థయమలమాలలో ఩రధభ శూహథనాంలో తుయౌచిన షాంషథ ఏథి ? ఇాండిమన్స ఇన్సల఺టటృమట్ ఆఫ్ లైన్సృ
⮚ ఖుజభహత్ ఆల౅ భైతేలనై నటిటన క్నష఼న఼ ఉ఩షాంసభిాంచ఼ఔునన ఔాంనతూ ఏథి ? నన఺ృక్ో
⮚ ధేశనల్ క్విన్స ఎబర్ తృో ర గహరాం అభలు ఙేలే ఔత౉టీక్ి ఎఴయు ధేతాతీాం ఴళశూహతయు ? Secretary,
Union Environment Ministry
⮚ ఫైక్ోరశూహఫ్టట షాంషథ ఩రతిశుహాతభఔాంగహ తుయీళాంచిన ‘ఇఫేచృన్స ఔప్ ఴయల్్ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్’లో ప్యత్ఔు
ఙెాంథిన భుఖుియు య౐థయమయుథల ఫాాందాం ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి ? భాండో శూహథనాం
⮚ తౄొ తు తేతృహన఼ణో తీఴరాంగహ నశట తృో బన ఑డిరహఔు ఩రదయనభాంతిర నభనాందరమోథీ ఎాంతతోతత ాం
షశృమాం ఩రఔటిాంఙయయు ? యబమ క్ోటి
⮚ ప్యత ముదధ ధౌఔ (యశుహమ రరణ
ర ి) ఐఎన్సఎస్ యాంచృత్ తుశ౅ిభణ క్హయమఔరభాం ఎఔుడ జభిగిాంథి ?
⮚ ఇటీఴల క్నాందర ఖాస, ఩టట ణఴమఴశృభహల భాంతిరతీరహక యలి డిాంచిన య౐ఴభహల ఩రక్హయాం 84 రహతాం
గనఴమభహథల య౒థిధణో థేవాంలోధే ఩రథభ శూహథనాంలో తుయౌచిన భహశట భ
ర ు ఏథి ? ఛతీత స్ఖఢ్
⮚ భాచౄ ఩రదయతు భహచౄవ్గహాందీ సతమక్నష఼లో థో శేల య౐డెదలనై తుయణ మాంతీష఼ఔుధే అదిక్హయాం ఈక్ిాంర థి
యహభిలో ఎఴభిక్ి భాతరఫే ఉాందతు ఇటీఴల ష఼న఻రాంక్ోయుట ష఩శట ాం ఙేల఺ాంథి? తత౉ళధయడె ఖఴయనర్

41
⮚ ఑ఔ ఴమక్ిత భాంతిర ఩దయ౐ ఙే఩టిటన భోచ౅న఼ాండి ఎాంత క్హలాంలోగహ ఏథో ఑ఔ షబలో షబమతీాం తృొ ాంథయయౌ
? ఆయు ధలలు
⮚ 30 భాంథి భళళలణో మాాంటీ నఔృల్ృ ఔభాాండో మూతుట్ ‘దాంణేవీభి లఢక్న’న఼ ఏభహ఩ట ఙేల఺న
భహశట భ
ర ు ఏథి ? ఛతీత స్ఖఢ్
⮚ అతృహచీ గహభి్మన్స అట్క్ ళయౌక్హ఩ట ర్న఼ ప్యతథేరహతుక్ి య౐ఔరబాంచిన షాంషథ ఏథి ? ఫో బాంగ్ షాంషథ
⮚ అయోధమలోతు భహభ జనభబూత౉- ఫ్తెర భల఻ద఼ య౐యహదాంనై భధమఴభితతీాం జయు఩పతేనన తిరషబమ

షాంగాతుక్ి ఇచిిన ఖడెఴపన఼ ఎ఩఩టి ఴయఔు తృొ డిగిాంఙయయు ? ఆఖష఼ట 15ఴ ణేథీ ఴయఔు
⮚ ‘ఇాండిమాస్ డియైడర్ ఇన్స చీఫ్’ (ప్యత ఩రదయన య౐బజనథయయు) అధే ఩ణయఔ శీభిూఔణో ఩రదయన భాంతిర
నభనాందర మోథీనై భుకచితర ఔథధయతున ఩రచ఼భిాంచిన అాంతభహాతీమ భామఖజైన్స ఏథి ? ‘టైమ్స
⮚ అతమాంత అయుథెైన య౐శషయ఩ాం ‘న఺ట్ యై఩ర్’ న఼ ఇటీఴల ఏభహశట ాంర లో ఖుభితాంఙయయు ? అయుణయచల్఩రథేశ్
⮚ ప్యత్ ఔతూషాం 114 ఎఫ్-21 ముదధ య౐భాధయలన఼ ఔన఼గోలుఙేలేత , ఆ య౐భాధయలన఼ ఇఔ ఏ థేరహతుక్ి
అభభఫో భాంటృ య౐నఽతన ఩రతితృహదన ఙేల఺న షాంషథ ఏథి ? లాక్ళీడ్ భాభిటన్స
⮚ ఩ూయాం యేడెఔలు ఈ క్ిాంర థి ఏ భహశట ాంర లో జయుఖుణయబ ? క్నయళ
⮚ ఇటీఴల ఆాంధర఩థ
ర ేశ్, ణెలాంగహణ, తత౉ళధయడె, ఔభహణటఔ, భశృభహశట ,ర ఖుజభహత్ భహశుహటరలఔు ‘ఔయఴప
షలశృ’న఼ ఩రఔటిాంచిన షాంషథ ఏథి ? క్నాందర జలషాంగాం (ల఻డఫూ
ి ూల఻)
⮚ ఆభమటఐ చటట ాంలోతు లక్షన్స 8(1)(ల఻) ఈ క్ిాంర థి ఏ షాంషథ ల సఔుులఔు బాంఖాం ఔయౌగిాంఙే
షభాఙయభహతున యలి డిాంచఔుాండయ తుభోథిషత ఼ాంథి ? తృహయి ఫాంట లేథయ భహశుహటరల రహషనషబలు
⮚ క్ైలాస్ భానష షభోఴర్ఔు షాంఫాందిాంచి ప్యత ప్గహతున ఩ర఩ాంచ యహయషతీ ఩రథేరహల ణయణయుయౌఔ
జాత౅ణయలో ఙేభనిాంద఼ఔు ఐభహషఔు ఙెాంథిన య౐దమ, రహషత ,ై శూహాంషుాతిఔ షాంషథ ‘ముధశూో ు’ ణయజాగహ
అాంగమఔభిాంచిాంథి , అబణే ప్యతథేవాంణో తృహట ఈ క్ిాంర థి ఏ థేరహలలో క్ైలాస్ భానష షభోఴర్
య౐షత భిాంచి ఉాంథి ? ధేతృహల్ భభిము ఙెైధయ
⮚ గోిఫల్ యల్త ఫైగశ
నర న్స భిఴూమ(చౄడఫూ
ి ూఎమ్సఆర్)-2019 తుయేథిఔ ఩రక్హయాం థేవాం ఴథియౌ యయ౎ి న
త౉యౌమతూయి షాంకమ య౐శమాంలో ప్యత్ ఎననఴ శూహథనాంలో ఉాంథి ? భూడో శూహథనాం
త తృో యౌాంగ్ క్నాందరాం ఏథి ? తఱ఺గహాంగ్
⮚ ఔభహణటఔ ళైక్ోయుట క్ొతత ఩రదయన ధయమమభూభితగహ ఎఴయు ఩రభాణ ల఻ీక్హయాం ఙేరహయు? అబయ్ శీరతుయహస్
ఒక్హ
42
⮚ క్ిలోగహరభు, క్యౌీన్స, మోల్, ఆాంన఺మర్ మూతుటి క్ొలతలఔు షాంబాంథిాంచి నఴాంఫయు 16,
2018న తుభనదశిాంచిన క్ొతత ఩రభాణయలు ఏ ణేథీన఼ాండి ఩ర఩ాంచ యహమ఩త ాంగహ అభలులోక్ి ఴఙయిబ ?
ఫే 20, 2019
⮚ 2019 థేవయహమ఩త ాంగహ జభిగిన శూహయీతిరఔ ఎతునఔలోి ఎాంత రహతాం తృో యౌాంగ్ నమోదబమాంథి ? 67.11
రహతాం
⮚ అశూో ల఺బేశన్స పర్ డెతోక్హరటిక్ భితౄహర్భ్ (ఏడనఆర్) అధే షాంషథ అధమమనాం ఩రక్హయాం 2017-18
షాంఴతృయాంలో అతమదిఔ య౐భహమాలు లేఔభిాంచిన తృహరాంతీమ తృహభమట ఏథి ? త౅చె జనణయదళ్
⮚ గొలుష఼ థొ ాంఖతధయలఔు (ఙెబన్స శూహనచిాంగ్ ) తృహల఩డే యహభిక్ి ఖభిశటాంగహ 10 షాంఴతృభహల జైలుశిక్ష

య౐దిాంఙేలా ఏ భహశట ర ఩రబుతీాం యౄతృొ ాంథిాంచిన చట్టతుక్ి ఇటీఴల భహశట ఩
ర తి ఆమోదాం ణెయౌతృహయు ?
ఖుజభహత్
⮚ తీయలో క్ొలుఴపథీయన఼నన 17ఴ లోక్షబలో భళళల తృహరతితుదమాం ఎాంత రహతాం ఉాంథి ? 14

రహతాం.
⮚ ఴష఼త లేఴల ఩న఼న (చౄఎల఻ట) చటట ాం ఩రక్హయాం అభష఼టలు ఙేమఴచితు ఖతాంలో ఏ భహశట ర ళైక్ోయుట
ఇచిిన తీయు఩న఼ ణయజాగహ ష఼న఻రాంక్ోయుట షభభిథాంచిాంథి ? ణెలాంగహణ ళైక్ోయుట
⮚ థియ్ి ళైక్ోయుటఔు భాంచెభైన ధయమమభూయుతల షాంకమ ఎాంత ? 60
⮚ ఩రభుక తృహతిరక్నముభహలు గౌభమ లాంక్నశ్ సతమ క్నష఼ దభహమ఩పతన఼ ఩ూభితఙేల఺న ఩రణేమఔ దభహమ఩పత
దమాతుక్ి ఇటీఴల ఏ భహశట ర ఩రబుతీాం యౄ.25లక్షల నఖద఼ ఩పయశూహుభహతున ఩రఔటిాంచిాంథి ? ఔభహణటఔ
⮚ లోక్షబలో ఆమోదాం తృొ ాంథిన త౅లుిలు భహజమషబలో నాండిాంగ్లో ఉనన఩ప఩డె లోక్షబ యదద బణే
షదయు త౅లుిల ఩భిలథ తి
఺ ఏత౉టి ? ఆ త౅లుిలు భుభిగితృో ణయబ
⮚ ల఺క్ిుాం భహశట ర నఽతన భుకమభాంతిరగహ ఎఴయు ఩రభాణల఻ీక్హయాం ఙేరహయు ? నేరమ్స ల఺ాంహ్ తభాాంగ్
⮚ 2019 శూహయీతిరఔ ఎతునఔలలో అతమదిఔ రహతాం తృో యౌాంగ్ నమోథెైన భహశట భ

ర ు ఏథి ? అశూహృాం
⮚ ‘భ్ాంట్ లాట్ృ’ ఏ ఩యీత రరణ

ర ిలో ఔలద఼ ? ‘ళభాలమ’ రరణ
ర ి
⮚ 2019 శూహయీతిరఔ ఎతునఔలలో అతమదిఔ ఫజాభిటీణో గలుతృొ ాంథిన లోఔషబ షబుమడె ఎఴయు ?
ల఻ఆర్ తృహటిల్
43
⮚ 2019 శూహయీతిరఔ ఎతునఔలోి త౅.జ.న఺ తృహభమట శూొ ాంతాంగహ ఎతున శూహథధయలలో గలుతృొ ాంథిాంథి ? 303
⮚ ఒతెల఻ ఉ఩ ఴభమిఔయణ అాంరహతున అధమమనాం ఙేషత ఼నన జల఺టస్ చృ.భోళణి ధేతాతీాంలోతు ఐద఼ఖుయు
షబుమల ఔత౉టీ ఖడెఴపన఼ ణయజాగహ ఎ఩఩టిఴయఔు తృొ డిగిాంఙయయు ? చ౅ల ై 31, 2019
⮚ ఇటీఴల ఴయుషగహ ఐదఴశూహభి ఑డిరహ భుకమభాంతిరగహ అదిక్హయాం ఙే఩టిటన ‘నయ౑న్స ఩ట్నమక్’ ఏ
భహజక్వమ తృహభమటక్ి ఙెాంథినయహయు ? త౅చ౅ జనణయదళ్
⮚ అయుణయచల్ ఩రథేశ్ నఽతన భుకమభాంతిర ఎఴయు ? నభా కాాండఽ
⮚ 2019 ఐఎమ్సడన ఴయల్్ క్హాంన఺టీటివ్ధస్ భహమాంక్ిాంగ్ృలో ప్యత్ భహమాంక్ ఎాంత ? 43
⮚ 2019 KidsRight ఇాండెక్ోటో ప్యతథేవ భహమాంక్ ఏత౉టి? 117
⮚ 2019 న఼ 'ఇమర్ ఆఫ్ ధక్టి ఆఫ్ క్న్స (Year of Next of Kin) ' గహ ఖుభితాంచిన ప్యతీమ లైతుఔ
దళాం ఏథి? ఇాండిమన్స ఆభమభ
⮚ డిచృటల్ భాభుటిాంగ్ యేథిఔ ‘లమ్సయష్’ తుయేథిఔ ఩రక్హయాం ఩ేస్ఫుక్, టిీటర్, ఇన్సశూహటగహరమ్స ఴాంటి
శూహభాచృఔ భాధమభాలోి ఩ర఩ాంచాం తోతత ాం తొద అతమదిఔ ఩రజాదయణ, అన఼షయణ ఔయౌగిన
భహజక్వమ ధయమఔులోి ఩రదయనభాంతిర నభనాందరమోథీ ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌఙయయు ? భాండఴ శూహథనాం
⮚ ఈ యేషయ౐క్హలాంలో థేవాంలోధే అతమదిఔ ఉశుోణ ఖరత 50.8 డిగల
మర లయౌృమస్ నమోథెైన చ఼యు ఩టట ణాం
ఏ భహశట ాంర లో ఔలద఼ ? భహజశూహథన్స
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప అాంతభహాతీమ యోగహ థిధోతృఴాం యొఔు ఩రదయన క్హయమఔరభాం ఏ నఖయాంలో
జభిగిాంథి ? భహాంచీ
⮚ 5చౄ ఩రయోగహతభఔ లేఴలన఼ తృహరయాంతేాంచడయతుక్ి ఎతున భోచ౅ల డెడ్ ల ైన్స న఼ ఇటీఴల టయౌక్హాం భాంతిర
యయ౐వాంఔర్ ఩రశూహద్ ఩రఔటిాంఙయయు ? 100 భోచ౅లు
⮚ జాతీమ బదరణయ షలశృథయయు(ఎన్సఎస్ఏ) అబన అచృత్ డో ప్ల్’ఔు ఈ క్ిాంర థి ఏ తృో ర టరక్హల్

సో థయన఼ ణయజాగహ ఩రఔటిాంఙయయు ? క్నత౅ధట్ భాంతిర
⮚ భళళలఔు ఫటరర భైళి ై, ఫష఼ృలోి ఉచిత ఩రమాణ శూౌఔయమాం ఔయౌ఩షఽ

త తుయణ మాం తీష఼ఔునన
భహశట భ
ర ు ఏథి ? ఢియ్ి
⮚ జాతీమ నఽతన య౐థయమ య౐దయన భుశూహబథయ ఩రక్హయాం ఑ఔ య౐థయమభిథ ఔతూషాం ఎతున ప్యతీమ
ప్శలోి తృహరయ౑ణమత షాంతృహథిాంఙయయౌ ? ఏయైధయ భూడె
44
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ క్నష఼లో ప్యత శిక్షా షభాతి (ఐన఻ల఻)లోతు 376(ఇ) లక్షన్స క్ిాంర ద భుథయదబలఔు శిక్ష
఩డిాంథి ? వక్ిత త౉ల్ృ శూహభూళఔ అణయమఙయయ క్నష఼ (భుాంఫ్బ )
⮚ ప్యతథేవాంలో ఩ూభిత శూహథబ క్నాందర ఆభిధఔ భాంతిరగహ తుమత౉తేలబన ణొయౌ భళళ ఎఴయు ?
తుయభలా ల఻ణయభహభన్స
⮚ ఔాశుహణ నథీజలాల య౐తుయోగహతున ఔచిితాంగహ ల ఔుఔటేటాంద఼ఔు అధ఼ధయతనాంగహ ఎస్ఎల్
డనల఻న఻(SLDCP) లన఼ య౐తుయోగిాంఙయలతు ఔాశుహణనథి మాజభానమ ఫో యు్ (క్నఆర్ఎాంతె)
తుయణబాంచిాంథి, అబణే SLDCP ఩ూభిత యౄ఩ాం ఏత౉టి ? Side-Looking Doppler Current
Profiler
⮚ ఇ఩఩టిఴయఔ౅ 2 ళక్హటయి లో఩ప ఉనన భైతేలఔు భాతరఫే ఴభితాంఙే న఻ఎాం క్ిశూహన్స షభాభన్స యోజన
఩థక్హతున ఇఔ తొదట భైతేలాందభిక్వ ఴభితాం఩జనమాలతు క్నాందర భాంతిరభాండయౌ తుయణ బాంచిాంథి ,
అబణే థీతునై ఩రబుతీాం ఙేలే కయుి ఎాంత ? యౄ.87 యేల క్ోటి
⮚ తీయలో తృహరయాంతేాంచన఼నన ఩రదయనభాంతిర క్ిశూహన్స న఺ాంఛన఼ యోజనఔు ఎఴయు అయుౄలు ? 18 న఼ాంచి

40 ఏళి లో఩ప భైతేలు
⮚ ఩య౒ఴపలఔు ఩ూభితగహ క్నాందర఩బ

ర ుతీ కయుిణోధే యహమక్ిృన఼ి యేబాంఙయలతు ఇటీఴల క్నాందర఩బ
ర ుతీాం
తుయణబాంచిాంథి , అబణే ఇ఩఩టిఴయఔు క్నాందర భభిము భహశట ర ఩రబుణయీలు ఏ తుశ఩తిత లో తుధ఼లు
బభిాంఙేయ౐ ? 60 : 40
⮚ భాండఴ శూహభి ఩రదయతుగహ ఩రభాణ ల఻ీక్హయాం ఙేల఺న అనాంతయాం నభనాందరమోడన ఏ థేవ అధమక్షుడిణో
ణొయౌ షభాయేరహతున తుయీళాంఙయయు ? క్ిభి చృశూహతన్స
⮚ ‘యోగహ లగక్నటర్’ అధే తోఫరైల్ మాప్న఼ తృహరయాంతేాంచిన క్ాందరభాంతిరతీ రహక ఏథి ? క్నాందర
‘ఆముష్’ భాంతిరతీరహక
⮚ జాతీమ నఽతన య౐థయమయ౐దయనాం - 2019 భుశూహబథయ యౄ఩ఔయత ఎఴయు ? ఔషఽ
త భి యాంఖన్స
⮚ ప్యత తృహయి ఫాంట చభితల
ర ోధే అతి న఺ననఴమష఼ుడెైన తృహయి ఫాంట షబుమడె ఎఴయు? చాంథయరతు
భుయుభు
⮚ ఓశద తోఔులు (Medical Plants) నాంచడయతుక్ి ఏ భహశట ర ఩రబుతీాం ఏభోభా త౉శన్స’న఼
తృహరయాంతేాంచిాంథి? ఫేగాలమ
⮚ క్నాందర ఩రబుతీాంలో క్ొతత గహ ఏయ఩డిన జల్ వక్ిత భాంతిరతీరహకలో ఎఴయు క్నాందర భాంతిరగహ ఫ్ధమతలు
ఙే఩ట్టయు? ఖజనాందరల఺ాంగ్ ఱక్హఴత్
45
⮚ ‘ఈఔీల్ త౉జర్ృ-2030’ తుభనదశిాంచిన ‘ల఻త -ై ఩పయుశేల షభానతీ ల఺థభహతేఴాథిధ లక్షామల షఽచీలో
ప్యత్ ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి ? 95
⮚ ‘ప్యత్లో ఩భహమఴయణ ఩భిలథ తి

఺ (ఎస్యోఈ)’ నేయుణో ‘లాంటర్ పర్ లైన్సృ అాండ్ ఎతుీభహన్సఫాంట్(ల఻ఎస్
ఈ)’ య౐డెదల ఙేల఺న ణయజా తుయేథిఔ ఩రక్హయాం థేవాంలో క్హలుశమాం ఴలి ఙోట ఙేష఼ఔుాంట నన
భయణయల రహతాం ఎాంత ?12.5%
⮚ క్నాందర఩బ
ర ుతీాంలో ఇటీఴల ఏభహ఩ట ఙేల఺న భాండె క్ొతత ఔత౉టీలు ఏయ౐ ? నటట ఫడెలు , అతేఴాథిధ
క్నత౅ధట్ ఔత౉టీ భభిము ఉథో మఖఔల఩న–ధై఩పణయమతేఴాథిధ ఔత౉టీ
⮚ ఇటీఴల క్నాందర఩బ
ర ుతీాం ఏభహ఩ట ఙేల఺న ‘తృహయి ఫాంటభమ ఴమఴశృభహల ఔత౉టీక్ి ఎఴయు ధేతాతీాం
ఴళశూహతయు’ ? భహజ్ధయథ్ల఺ాంగ్
⮚ ‘లై఩స్-2000’ ఫ్ాంఫులన఼ క్ొన఼గోలు ఙేలేాంద఼ఔు ప్యత యైభాతుఔ దళాం ఇటీఴల థేవాంణో

఑఩఩ాంథయతున ఔుద఼యుిఔుాంథి ? ఇజారబల్
⮚ ఈరహనమ భహశుహటరల న఼ాండి జాతీమ తృహభమటగహ అఴతభిాంచిన ణొయౌ భహజక్వమ తృహభమట ఏథి ? ధేశనల్
న఻఩పల్ృ తృహభమట
⮚ ఩ూభితగహ శూో లార్ ఴాంట ఖద఼లు భాతరఫే ఔయౌగి ఉనన ప్యతథేవ ణొయౌ గహరభాంగహ భాభిన
ఫ్ాంఙయ(Bancha) గహరభాం ఏ భహశట ాంర లో ఉాంథి ? భధమ఩రథేశ్
⮚ ఫేభమ తొఔర్ - 2019 తుయేథిఔ ఩రక్హయాం ఩ర఩ాంచ యహమ఩త ాంగహ అతమదిఔాంగహ ఇాంటభనట్
య౐తుయోఖథయయుినన థేరహలోి ప్యత్ ఎధోన శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి ? భాండఴ శూహథనాం
⮚ లైఫర్ లఔ౅మభిటీ యాంఖాంలో షసక్హభహతున నాంతృొ ాంథిాంచ఼ఔుధేలా ప్యత్ భభిము ఏ థేరహల భధమ
఑఩఩ాందాం ఔుద఼యుిఔుధేాంద఼ఔ౅ భాంతిరఴయి ాం ణయజాగహ ఆమోదాం ణెయౌన఺ాంథి ? ఩఺న్సలాాండ్
⮚ థియ్ిలోతు జఴసర్లాల్ ధసయ

ూ య౐వీయ౐థయమలమాంలో నఽతనాంగహ ఏభహ఩ట ఙేల఺న య౐శిశట ఩ూయీ
య౐థయమయుథల ఩పయశూహుభహతుక్ి ఎాంన఺క్ైన క్నాందరభాంతేరలు ఎఴయు ? తుయభలా ల఻ణయభహభన్స భభిము
ఎస్.జయ్వాంఔర్
⮚ ఔథ఼యహ శూహభూళఔ అణయమఙయయాం, సతమ క్నష఼లో తేథి తీయు఩ యలుఴభిాంచిన క్ోయుట ఏథి ? ఩ఠహన్స
క్ోట్ చృలాి లశన్సృ క్ోయుట (఩ాంజాబ్స )
⮚ ఩రషత ఼తాం ఉనన 44 క్హభిభఔ చట్టలన఼ ఎతున తయఖతేలుగహ య౐బచృాంఙయలతు క్నాందర఩బ

ర ుతీాం
తుయణబాంచిాంథి ? ధయలుఖు
46
⮚ ఩రదయనభాంతిర క్ిశూహన్స న఺ాంఛన఼ ఩థఔాంలో భైతేలు ధలయహభమ ఙెయౌిాంఙయయౌృన ఔతూష న఻రత౉మాం ఎాంత ?
యౄ.100
⮚ ఆభోఖమ తెభా ఩థఔాం క్ోషాం ఉథో మఖుల భహజమ తెభా షాంషథ (ఈఎస్ఐల఻)ఔు ఙెయౌిషత ఼నన చాంథయ
తోణయతతున 6.5 రహతాం న఼ాండి ఎాంత రహణయతుక్ి తగిిాంఙయయు ? 4 రహతాం
⮚ ఐఔమభహజమషత౉తి ఆభిథఔ, శూహభాచృఔ ఴమఴశృభహల జధయప్ య౐ప్ఖాం ఩రచ఼భిాంచిన 'థి ఴయల్్
తృహ఩పలేశన్స తృహరల఩క్ట్-2019’ తుయేథిఔ ఩రక్హయాం ఏ షాంఴతృయాం ధయటిక్ి జధయప్ ఩యాంగహ ప్యతథేవాం
తోదటి శూహథనాంలో తులఴన఼ాంథి ? 2027
⮚ ధైట్ తౄహరాంక్ తుయేథిఔ ‘‘ ఇాండిమా యేర్సౌల఺ాంగ్ భాభుట్ 2019’ ఩రక్హయాం అథెద గోథయభులఔు గిభహక్వ
ఉనన ఩రదయన నఖభహలోి ఩రధభశూహథనాంలో తుయౌచిన నఖయాం ఏథి ? ఫరాంఖళొయు
⮚ ఇటీఴల య౐డెదల ైన క్హీఔీభయౌి లైభాండ్ృ (ఔ౅మఎస్) ఴయల్్ మూతుఴభిృటీ భహమక్ిాంగ్ృలో ట్ప్–
200లో శూహథనాం దక్ిుాంచ఼ఔునన ప్యతయ౐థయమషాంషథ లు ఏయ౐ ? ఐఐటీ–ఫ్ాంఫే, ఐఐటీ–ఢియ్ి, ఐఐఎస్
ల఻–ఫరాంఖళొయు
⮚ ఇటీఴల ఈ క్ిాంర థి ఏ భహశట ాంర లో ఎధృతౄహల ైటిస్ అధే ల఺ాండోర మ్స ఫ్భిన఩డి ష఼భాయు 135 నైగహ
భయణయలు ఙోట ఙేష఼ఔుధయనబ ? తెశృర్
⮚ 17ఴ లోఔషబలో ఩రయేవనటిటన ణొయౌ త౅లుి ఏథి ? భుల఺ి ాం భళళల (య౐యహస సఔుుల ఩భియక్షణ)
త౅లుి-2019
⮚ భాచౄ ఩రదయతు భధోభసన్స ల఺ాంగ్ ఏ క్హలాంలో భహజమషబ షబుమడిగహ ఩తుఙేరహయు ? 1991 న఼ాంచి
2019 ఴయఔు
⮚ ఝాయఖాండ్ భహజదయతు భహాంచీలో జభిగిన అాంతభహాతీమ యోగహ థిధోతృఴ యేడెఔలఔు ఎఴయు

ధేతాతీాం ఴళాంఙయయు ? ఩రదయతు నభనాందర మోథీ
⮚ తృహక్ిశూథ హన్సలోతు ఫ్లాక్ోట్లో ‘జైష్ ఎ భసభద్’ ఉఖరయహద షాంషథ ఔు ఙెాంథిన శూహథఴభహలనై ఩఺ఫఴ
ర భి
26న త౉భహజ్ -2000 ముదధ య౐భాధయలణో థయడి ఙేల఺న ప్యత యైభాతుఔ దళాం (ఐఏఎఫ్) ఆ
ఆ఩భనశన్స’ఔు ఏ నేయు నటిటాంథి ? ‘‘ఆ఩భనశన్స ఫాందర్(క్ోతి)’’
⮚ తృహభమట ఩఺భహబాం఩పల చటట ాం ఖుయుాంచి ప్యత భహజామాంఖాం లోతు ఎననఴ ఱడఽమల్లో నేభొునఫడిాంథి
? 10ఴ ఱడఽమల్
⮚ ఏన఼ఖుల క్ోషాం ప్యతథేవాం యొఔు తోటట తోదటి ‘యహటర్ క్ిితుక్(Water Clinic ) ఈ క్ిాంర థి
నఖభహలోి తృహరయాంబఫైాంథి? భథ఼య
47
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ ళైక్ోయుట ధయమమభూభితనై అతేవాంషన ఩రక్మ
ిర తృహరయాంతేాంఙయలతు క్ోయుత౉ ఩రదయతు
నభనాందరమోథీక్ి ప్యత ఩రదయన ధయమమభూభిత (ల఻జనఐ) జల఺టస్ యాంజన్స గొగొబ లేక భహరహయు ?
జల఺టస్ ఎస్.ఎన్స.య౒క్హి
⮚ జాతీమ దభహమ఩పత షాంషథ (ఎన్సఐఏ)న఼ ఏ షాంఴతృయాంలో ఏభహ఩ట ఙేరహయు ? 2009
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ శూహథబ షాంగాం యౄతృొ ాంథిాంచిన ‘ ‘థేవాం లో఩ల, యలు఩ల ల ఔులోిక్ి భహతు
ఆథయమాం/ఆష఼తల ఩భిలథ తి
఺ - ఒ రహల఻త మ
ై య౐రరిశణ’ అధే తుయేథిఔన఼ ఇటీఴల తృహయి ఫాంట లో
఩రయేవనట్టయు ? ఆభిథఔ ఴమఴశృభహల శూహథబా షాంగాం
⮚ ఇటీఴల తూతిఆయోగ్ య౐డెదలఙేల఺న భహశుహటరల ఆభోఖమ షఽచీలో ఩రధభ శూహథనాంలో తుయౌచిన భహశట ాంర
ఏథి ?క్నయళ
⮚ భానఴ ఴనయుల అతేఴాథిధరహక ఩ాంచఴయూ ఩రణయయ౎ఔలో ప్ఖాంగహ ఉననత య౐థయమతేఴాథిధక్ి ఎతున

లక్షామలన఼ తుభనదశిాంచిాంథి? ఩థి లక్షామలు
⮚ ఴమఴశూహమ ఉణయ఩దఔతలో ఩ర఩ాంచాంలోతు ణొయౌ ఩థి ఴమఴశూహమ థేరహలోి ప్యత్ ఎననఴ శూహథనాంలో
ఉాంథి ? ణొత౉భదఴ శూహథనాం
⮚ టరఔు ధయల షఽచీ (డఫూ

ి ూన఻ఐ)క్ి షాంఫాందిాంచిన ఩రషత ఼త ల఺భమస్న఼ షఴభిాంచడాం క్ోషాం ఎఴభి
ధేతాతీాంలో క్నాందర ఩రబుతీాం 18 భాంథి షబుమలణో ఑ఔ క్హభహమచయణ ఫాాంథయతున ఏభహ఩ట
ఙేల఺ాంథి? యఫేశ్ చాంద్
⮚ క్నాందర ఩రబుతీాం థేవయహమ఩త ాంగహ ఩రఔటిాంచిన ఉతత భ తృో య్ష఼ లేటశన్సల జాత౅ణయలో ఩రధభ శూహథనాంలో
తుయౌచిన తృో య్ష఼ లేటశన్స ఏథి? ఔలు (భహజశూహథన్స)
⮚ తూతిఆయోగ్ ల఻ఈయో అత౉ణయబ్సక్హాంత్ ఩దయ౑క్హలాతున ఎ఩఩టి ఴయఔు తృొ డిగిాంఙయయు ? 2021 చెన్స
30
⮚ థేవయహమ఩త ాంగహ చెల ై 1న తృహరయాంబభబేమ ‘జల్వక్ిత అతేమాన్స (జనఎస్ఏ)’ ఎ఩఩టిఴయఔు జయఖన఼ాంథి

? లనట ాంఫయు 15, 2019
⮚ ఆఖష఼ట 15, 2019 న఼ాంచి ఈ క్ిాంర థి ఏ భహశుహటరలోి య౐తుయోఖథయయులు ఎఔుడన఼ాండెైధయ భనశన్స
తీష఼క్ొధే శూౌఔయమాం అాంద఼ఫ్ట లోక్ి భహన఼ాంథి ? ఆాంధర఩థ
ర ేశ్, ణెలాంగహణ, ఖుజభహత్, భశృభహశట ర
48
ఆంధ్రప్రదేశ్ అంశాలు
⮚ యౄ.1020 క్ోటి ప్భమ నటట ఫడిణో ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ భహశట ాంర లో భాంద఼ఖుాండె శూహభగిర తమాభమ ఩భివభ
ర
ఏభహ఩ట ఔు అఴసగహధయ ఑఩఩ాందాం ఔుద఼యుిఔునన షాంషథ ? షట ాం఩ప శేలే క్నల఺ాంగ్ృ
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప భహశట శూ
ర థ హబ భళమా ఉతృహదయమమ థిధోతృఴాం ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ భహశట ాంర లో ఎఔుడ
తుయీళాంఙయయు ? య౐రహక఩టనాంలోతు ఆాంధర య౐వీయ౐థయమలమాం
⮚ ఖుయుఔుల తృహఠరహలలో అటల్ టిాంఔభిాంగ్ లామబ్స‘(ఏటీఎల్)లన఼ దక్ిుాంచ఼క్ోఴడాంలో థేవాంలోధే ణొయౌ
శూహథనాంలో తుయౌచిన భహశట భ
ర ు ఏథి ? ఆాంధర఩థ
ర ేశ్
⮚ భహభామ఩టనాం తృో యుట తుభహభణయతుక్ి ఇటీఴల ఏ చృలాిలో వాంక఼శూహథ఩న ఙేరహయు ? ఩రక్హవాం చృలి
⮚ ‘యౄ.24,500 క్ోటి నటట ఫడిణో ఩రక్హవాం చృలాిలో క్హగిత ఩భివభ
ర న఼ ఏభహ఩ట ఙేమన఼నన షాంషథ ఏథి
? ఆల఺మా నే఩ర్, ఩ల్఩ (ఏన఻న఻)
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ నఖభహలలో డేట్ తృహర్ు భభిము శూో లార్ తృహర్ుల ఏభహ఩ట ఔు అథయతూ ఖూ
ర ప్,
ర ేశ్ భహశట ాంర ణో అఴసగహధయ ఑఩఩ాందాం ఔుద఼యుిఔుాంథి ? య౐రహక఩టనాం
⮚ టిాంఫక్ట లేాంథిమ
ర ఴమఴశూహమాతుక్ి ఇటీఴల ఴయల్్ పూమచర్ క్ౌతుృల్ ఖుభితాం఩ప లతేాంచిాంథి, అబణే
టిాంఫక్ట షాంషథ ఩రదయనాంగహ ఏ చృలాిలో క్హయమఔలాతృహలు శూహగిషత ఼ాంథి ? అనాంత఩పయాం
⮚ థేవాంలోధే ణొయౌశూహభిగహ క్ొాండ ఩ాండఖ (ళల్ ఩ల఺టఴల్)న఼ ఎఔుడ తుయీళష఼తధయనయు ? క్ోట఩఩క్ొాండ
(ఖుాంటృయు)
⮚ ఔ౅చి఩ూడి ఐక్హతుక్ త౅రడ్ా’న఼ ఏ నథినై తుభిభష఼తధయనయు ? ఔాశుహణ
⮚ ఫ్ి త౉ాంగో ఩ల఺టఴల్ (఩క్షుల ఩ాండఖ) ఈ క్ిాంర థి ఏ చృలాిలో జయుఖుతేాంథి ? ధల౅
ి యు
⮚ ఇాంధన షాంయక్షణ త౅యౌ్ ాంగ్ క్ోడ్-2017(ఈల఻తెల఻)తు భహశట ర చటట ాంలో ఙేయిన఼నన ణొయౌ దక్షిణ ప్యత
భహశట ాంర ఏథి ? ఆాంధర఩థ
ర ేశ్
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ తృహరజఔుట థయీభహ ఔాశుహణ జలాలన఼ చిత౉
త యు చృలాిఔు తయయౌాంఙయయు ? సాంథీ-ర తూయహ
ర ేశ్ ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి ? భాండఴ శూహథనాం
⮚ ఫ్యౌఔల య౐దమ, షాంయక్షణ అాంరహలోి ఫయుగైన ఩తుతీయు ఔన఩భిచినాంద఼ఔు ‘ఫేటీ ఫఙయయో.. ఫేటీ ఩డయయో’
(తెతెతెన఻) అయహయు్ఔు ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ భహశట ాంర న఼ాండి ఈ క్ిాంర థి ఏ చృలాి ఎాంన఺ఔబమాంథి ? ఔయౄనలు
⮚ ఏడయథిలో అతమదిఔ భయుఖుథొ డి ె తుభిభాంచిన చృలాిగహ యౌభాు ఫుక్ ఆఫ్ భిక్హయు్లో నమోథెైన చృలాి
ఏథి ? చిత౉
త యు
⮚ ప్యతథేవాంలోధే ణొయౌశూహభిగహ ‘అడయీన్సట్ డోర న్స ఆ఩భనటర్ృ టృల్క్ిట్’న఼ అభలు ఙేమన఼ననటి
఩రఔటిాంచిన భహశట భ
ర ేశ్
⮚ క్ిమా క్హయి ఩భివభ
ర ఏ చృలాిలో ఉాంథి ? అనాంత఩పయాం
49
⮚ భిచృశూహటరర్ ఆఫ్ ఔాంనతూస్ (ఆర్ఒల఻), ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ క్హభహమలమాం ఎఔుడ తృహరయాంబఫైాంథి ? య౐జమయహడ
⮚ ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ ళైక్ోయుట ణయణయుయౌఔ ఩రదయన ధయమమభూభితగహ జల఺టస్ ఩రయ౑ణ్ ఔుభార్
తుమత౉తేలమామయు
⮚ ఇటీఴల ల఺ాంఖ఩ూర్ ధేశనల్ మూతుఴభిృటీక్ి ఙెాంథిన యౌక్హీన్స మూ షఽుల్ అన఼ఫాంధ ఏఱ఺మా
క్హాంన఺టీటీవ్ధస్ ఇతుల఺టటృమట్ (ఏల఻ఐ) య౐డెదల ఙేల఺న షభనీ ఩రక్హయాం ష఼లబతయ యహణిజమాంలో
థేవాంలోధే ఩రథభ శూహథనాంలో తుయౌచిన భహశట ాంర ఏథి ? ఆాంధర఩థ
ర ేశ్
⮚ తృో లఴయాం ల఺఩ల్చయనల్లో 4 ఖాంటలోి ఎతున గన఩ప తొటయి క్హాంక్వట
ర న఼ యేమడాం థయీభహ గితునస్
భిక్హయు్న఼ శూహదిాంఙయయు ? 32,100 గన఩ప తొటయుి
⮚ ఑క్న భహశట ాంర - ఑క్న రరణ
ర ి’(ఴన్స లేటట్- ఴన్స ల఺భమస్) నేయుణో ఏక్వఔాత భిచృలేటశ
ర న్స య౐దయనాం అభలుఙేల఺న
థేవాంలోధే ణొయౌశూహభి భహశట ాంర ఏథి ? ఆాంధర఩థ
ర ేశ్
ర ేశ్ భహశట ాంర లో భాండఴ ‘ఇన్సల఺టటృమట్ ఆఫ్ డెయ౐
ై ాంగ్ అాండ్ ట్ర఩఺క్ భమలర్ి (IDTR)’ క్నాందరాంన఼ ఏ
చృలాిలో ఏభహ఩ట ఙేమన఼ధయనయు ? చిత౉
త యు చృలాి
⮚ ‘ఆ఩భనశన్స గమన్స
ర ృ’ క్ిాంద ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ భహశట ాంర లో ఏ ఩ాంటన఼ అతేఴాథిధ ఙేషత ఼ధయనయు ? టమోట్
⮚ 2018-19 ఆభిథఔ షాంఴతృభహతుక్ి షాంఫాందిాంచి ఩రదయనభాంతిర ఆదయు గహరభ యోజన (న఻ఎమ్సఏచౄయై)
఩థక్హతుక్ి ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ న఼ాంచి ఎతున గహరభాలు ఎాంన఺ఔమామబ. ? 53
⮚ భహశట ర ఩రబుతీాం ఩రతిశుహాతభఔాంగహ తుయీళాంచిన ‘షన్సభైజ్ ఒనన్స చయల ాంజ్ శృమఔతయన్స’(శూో చ్)లో
఩రధభ ఫసుభతి ఎఴయు గలుతృొ ాంథయయు ?ళడ్యన్స టక్హనలచౄస్ నయ
ై ేట్ యౌత౉టడ్’
⮚ ఖాండిక్ోట ఉతృయహలు ఈ క్ిాంర థి ఏ చృలాిలో జయుఖుతేధయనబ ? ఔడ఩
⮚ ఏ భహశట ాంర లో థేవాంలోధే ణొయౌశూహభిగహ ఉ఩ ఆభోఖమ క్నాంథయరలన఼ ఎలక్హటాతుక్ ఉ఩ ఆభోఖమ క్నాంథయరలు (ఈ-
షబ్స లాంటర్)గహ భాయిఫో తేధయనయు ? ఆాంధర఩థ
ర ేశ్
ర ేశ్ భహశట ాంర లో ‘జాఖాతి’ అధే క్హయమఔరభభున఼ ఏ రహక తృహరయాంతేాంచిాంథి ? ఎక్ైృజ్ రహక
ర ేశ్ ఩రబుతీాం య౐డెదలఙేల఺న థయయుతుఔ ఩తరాం-2029 యయూన్స 2.0 ఩రక్హయాం షాంణోశ షఽచీ-
2018లో అఖరశూథ హనాంలో తుయౌచిన చృలాి ఏథి ? ఔాశుహణ చృలాి
ర ేశ్ ఩రబుతీాం య౐డెదలఙేల఺న థయయుతుఔ ఩తరాం-2029 యయూన్స 2.0 ఩రక్హయాం ఩ర఩ాంచ షాంణోశ
షఽచీణో తృో లుిఔునన఩ప఩డె 2018 షాంఴతృయాంలో ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి ? 44
2018లో ణొయౌ భూడె శూహథధయలలో తుయౌచిన చృలాిలు ఏయ౐ ? ఔాశుహణ , య౐రహక఩టనాం , చిత౉
త యు
2018లో ఆకభి భూడె శూహథధయలలో తుయౌచిన చృలాిలు ఏయ౐ ? ఔడ఩, అనాంత఩పయాం, య౐జమనఖయాం
50
⮚ షఴభిాంచిన అాంచధయలణో యౄతృొ ాంథిాంచిన తృో లఴయాం తృహరజఔుట భాండో తుయేథిఔ (డనన఻ఆర్)ఔు ఩఺ఫఴ
ర భి 11,
2019న క్నాందర ఩రబుతీ ఆధీయమాంలోతు శూహాంక్నతిఔ షలశృ ఔత౉టీ (టీఏల఻) ఆమోదాం ణెయౌన఺ాంథి ,
అబణే ఈ తోతత ాం ఎాంత ? యౄ.55,548.87 క్ోటి
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ థేయహలమాతుక్ి ఇటీఴల ఐఎస్యో (ఇాంటభననశనల్ శూహటాండర్్ ్ ఆయి ధైజనశన్స) ఖుభితాం఩ప
లతేాంచిాంథి ? థయీయక్హతియుభల క్షనతాంర లో శీరయేాంఔటేవీయశూహీత౉ థేఴశూహథధయతుక్ి
⮚ ప్గమయథ జమాంతితు భహశట ర ఩ాండెఖగహ తుయీళాంఙయలతు ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ ఩రబుతీాం తుయణ బాంచిాంథి , అబణే
ప్గమయథ జమాంతి ఎ఩ప఩డె? ఏన఺రల్ 22
⮚ యైఔుాంఠ఩పయాం ఫ్మభనచౄతు ఏ నథినై తుభిభష఼తధయనయు ? ఔాశుహణ
⮚ ‘గిభి ఆశృయ తృో శణ’ ఩థఔాంలో అాంథిాంఙే ఆశృయ ఫుటట లో ఎతున యక్హల ఆశృయ఩థయభహధలు ఉాంట్బ ?
6
⮚ ‘తృో శణ అతేమాన్స’ ఩థఔాం లేఴలన఼ ఩రజలఔు ఙేయుఴ ఙేమడాంలో తోదటి శూహథనాంలో తుయౌచిన
భహశట భ
ర ేశ్
⮚ తృో లఴయాం తృహరజఔుట ల఻ఈఒ ఎఴయు ? ఆర్క్న జైన్స
⮚ ఉమామలయహడ నయల఺ాంశృభడి్ ఴయధాంతి ఎ఩ప఩డె ? ఩఺ఫఴ
ర భి 22
ర ేశ్ రహషనభాండయౌ చెైయభన్సగహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు ? భసభద్ అసభద్ శభమఫ్
⮚ ఩ర఩ాంచ ఉతత భ శూౌయ నఖయ అయహయు్న఼ ఏభహ఩ట ఙేల఺న భహశట భ
ర ేశ్
⮚ ఩భహమఴయణ ఩భియక్షణలో ప్ఖాంగహ గమన్స
ర షఽుల్ క్హయమఔరభాం అభలులో ఩రథభ శూహథనాంలో తుయౌచిన
భహశట ాంర ఏథి ? ఆాంధర఩థ
ర ేశ్
⮚ భహజదయతు అభభహఴతిలో భ్యౌఔ ఴషతేల అతేఴాథిధ, ఩భితృహలన నఖయ తుభహభణయతుక్ి ఎాంత తోతత ాంణో
భహజదయతు తృహరాంత అతేఴాథిధ తృహరదిక్హయ షాంషథ (ల఻ఆర్డనఏ) షభఖర ఆభిథఔ ఩రణయయ౎ఔన఼ యౄతృొ ాంథిాంచిాంథి ?
యౄ.55,343 క్ోటి ణో
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ నఖభహలలో 1350 ఎఔభహలలో క్ౌిడ్ల఺టీతు ఏభహ఩ట ఙేమన఼ధయనయు ? య౐రహక఩టనాం
⮚ ‘఩భమక్షా ధేషతాం’ నేయుణో థేవాంలోధే తోదటిశూహభిగహ షాంక్ిిశట ఩రవనలఔు య౐ఴయణయతభఔ య౑డియోలన఼
అాంథిాంఙే క్ొతత య౐దయధయతున తీష఼క్ొచిిన భహశట ాంర ఏథి ? ఆాంధర఩థ
ర ేశ్
⮚ క్ొాండయ౑డె ఉతృయహలు ఏ చృలాిలో జయుఖుతేధయనబ ? ఖుాంటృయు
⮚ భుక్హతూల ఎతిత తృో తల ఩థఔాం ఏ చృలాిలో ఉాంథి ? ఔాశుహణ చృలాి
⮚ క్ొతత ఆభిథఔ షాంఴతృయాం (2019-20)లో జాతీమ గహరతొణ ఉతృహది శృతొ చటట ాం(నభనగహ) క్ిాంద
ర ేశ్ భహశట ాంర లో ఎతున ఩తుథిధయల ఔల఩నఔు క్నాందర గహరతొణయతేఴాథిధ రహక ఆమోథయతున
ణెయౌన఺ాంథి.? 20 క్ోటి
51
⮚ క్నాందర జలఴనయులరహక ఩రఔటిాంచిన జాతీమ జల అయహయు్లోి ఉతత భ య౐దయధయలు అఴలాంత౅ాంచిన
భహశుహటరలోి ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి ? భూడె
ర ేశ్ భహజదయతు అభభహఴతిలో తుభిభాంచిన భహశట ర ళైక్ోయుట ణయణయుయౌఔ బఴనాంన఼ (చ౅మడిఱ఺మల్
క్హాంని క్ృ) ఈ క్ిాంర థి యహభిలో ఎఴయు తృహరయాంతేాంఙయయు ? ప్యత ఩రదయన ధయమమభూభిత జల఺టస్ యాంజన్స
గొగొమ
⮚ ఖుాండేఴ
ర పల తృహరజఔుటన఼ ఏ నథినై తుభిభాంచన఼ధయనయు ? తేాంఖబదర
⮚ ఩రణేమఔ షభఖర షఴయణ-2019ఔు షాంఫాందిాంచి జనఴభి 11, 2019న ఎతునఔల షాంగాం ఩రఔటిాంచిన
ఖణయాంక్హల ఩రక్హయాం ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ భహశట ాంర లో అతమదిఔ ఒటయుి ఔయౌగిన అలాంతెి తుయోజఔఴయి ాం ఏథి ?
చాందరగిభి (చిత౉
త యు)
ర ేశ్ య౐బజన చటట ాంలోతు ఏ ఱడఽమల్ ఩రక్హయాం ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ భహశట ాంర లో భైలేీ జ న్స ఏభహ఩ట
ఙేమన఼ధయనయు ? 13
⮚ క్నాందర ఆభోఖమ, ఔుట ాంఫ షాంక్షనభ రహక ణయజా తుయేథిఔ ఩రక్హయాం ‘ఆముశుహభన్స ప్యత్’ అభలులో
ర ేశ్ ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి ? ఩రథభ శూహథనాం
⮚ డిచృటల్ ఇాండిమా-2018 ఎభభిాాంగ్ టక్హనలచౄ య౐ప్ఖాంలో గోల్్ ఐక్హన్స అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైన ఏన఻
఩రబుతీ క్హయమఔరభాం ఏథి ? ల఻ఆర్డనఏ ఩భిదిలో అభలు ఙేషత ఼నన ఫ్ిక్ఙెైన్స య౐దయనాం
⮚ ఩రబుతీ క్హయమఔరభాలు, ఩థక్హల అభలునై ముఴతఔు శిక్షణ ఇఙేిాంద఼ఔు ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ ఩రబుతీాం
తృహరయాంతేాంచిన క్హయమఔరభాం ఏథి ? మూత్ పర్ ఆాందయర
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ చృలాిలో ‘పోగహ఩పయాం య౐భాధయవరమాతుక్ి’ భుకమభాంతిర చాందరఫ్ఫు ధయముడె
వాంక఼శూహథ఩న ఙేరహయు ? య౐జమనఖయాం
⮚ ‘ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ గహరతొణ యసథయయుల తృహరజఔుట’ఔు యౄ.3,223 క్ోటి యుణాం (455 త౉యౌమన్స డయలయుి)
క్ోషాం ఇటీఴల ఏ షాంషథ ణో క్నాందర఩బ
ర ుతీాం ఑఩఩ాందాం ఔుద఼యుిఔుాంథి ? ఆల఺మాన్స ఇన్సతౄహరషట ఔ
ర ిర్
ఇధీస్ట ఫాంట్ ఫ్మాంఔు (ఏఐఐతె)
⮚ భిజర్ీఫ్మాంఔు ణయజా ఖణయాంక్హల ఩రక్హయాం.. 2016-17లో ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ భహశట ాంర లో ళక్హటయుఔు షఖట న
ఎాంత దయనమాం థిఖుఫడి ఴచిిాంథి.? 3,540 క్నచౄలు
⮚ భిజర్ీఫ్మాంఔు ణయజా ఖణయాంక్హల ఩రక్హయాం.. 2016-17లో షఖట దయనమాం థిఖుఫడిలో ఆాంధర఩థ
ర ేశ్
ఎననఴ శూహథనాంలో ఉాంథి ? భాండఴ శూహథనాం
⮚ ఩ర఩ాంచ ఆభిథఔ యేథిఔ యలి డిాంచిన 2019 మాంగ్ గోిఫల్ య్డయి జాత౅ణయలో ఙోట దక్ిుాంచ఼ఔునన యహయు
ఎఴయు ? ధయభహ లోక్నష్
ర ేశ్ ఩రబుతీాం ఙే఩టిటన ‘఩లి చౄఴనాం’ ఩థఔాం ఉథేదవమాం ఏత౉టి ? అతమాంత ఔయఴప ఩రప్య౐త
తృహరాంణయలోితు భైతేలన఼ ఆద఼క్ోఴడాం
52
ర ేశ్ భహశట ర య౐తుయోఖథయయుల య౐యహద ఩భిశుహుయ ఔత౉శన్స అధమక్షుడిగహ ఎఴయు
తుమత౉తేలమామయు ? జల఺టస్ ష఼తూల్ ఙౌదభి
⮚ భాభిి 25,2019న ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ ఎతునఔల షాంగాం యలి డిాంచిన ణయజా ల ఔుల ఩రక్హయాం ఆాంధర఩థ
ర ేశ్
భహశట ాంర లో అతమదిఔ ఒటయుి ఔయౌగిన చృలాి ఏథి ? త౉యు఩గోథయఴభి
⮚ ఉభభడి ళైక్ోయుటలోతు చభహష఼తల య౐బజనఔు ణెలాంగహణ, ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ భహశుహటరల భధమ ఏ తృహరతి఩థిక్ిన
అాంగమక్హయాం ఔుథిభిాంథి ? జధయప్ తుశ఩తిత న
ర ేశ్లో ధేశనల్ ఔాంనతూ లా టఫ
ై ుమనల్ (ఎన్సల఻ఎల్టీ) ఫరాంచ్ ఎఔుడ ఏభహ఩ట ఙేమన఼ధయనయు
? అభభహఴతి
⮚ షీచా షభనీక్షణ్-2019 తృో టీలి ో ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ భహశట ాంర ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి. ? ఆయఴ శూహథనాం
ర ేశ్ భహశట ాంర లో ఆభోఖమ ఴమఴషథ న఼ ఫలోనేతాం ఙేలేాంద఼ఔు యౄ.2200 క్ోటి న఼ యుణాంగహ
అాందఙేలేాంద఼ఔు భుాంద఼క్ొచిిన షాంషథ ఏథి ? ఩ర఩ాంచ ఫ్మాంక్
ర ేశ్ ఎతునఔల షాంగాం ణయజాగహ ఩రఔటిాంచిన ఖణయాంక్హల ఩రక్హయాం ఩రషత ఼త భహశట ర జధయప్లో
ఎాంత రహతాం భాంథి ఒటయుిగహ ఉధయనయు ? 74.23 రహతాం
ర ేశ్ తుగా య౐ప్గహది఩తిగహ ఎతునఔల షాంగాం ఎఴభితు తుమత౉ాంచిాంథి ? ఔుభార్ య౐వీచృత్
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ జల఺టస్ ఆఴపల శూహాంఫశిఴభహఴప ఩పయశూహుయాం అాంద఼ఔునన యహయు ఎఴయు ?
అలి ాం ధయభహమణ
⮚ 2018-19 ఏడయథిక్ిగహనఽ భశృణయభగహాందీ జాతీమ గహరతొణ ఉతృహది శృతొ ఩థఔాం తుధ఼లన఼
అతమదిఔాంగహ కయుి నటిటన భహశట ాంర ఏథి ? ఆాంధర఩థ
ర ేశ్
⮚ 2018-19 ఆభిథఔ షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ థేవాంలో షఽక్షభలేదమాం ఩భిఔభహల అభభిఔలో అఖరశూథ హనాంలో
తుయౌచిన భహశట భ
ర ేశ్
⮚ ల఺షటభాటిక్ తృో ర గల
ర ఺వ్ అాండ్ భిమల్ టైాం భహమాంక్ిాంగ్’ (శూహ఩ర్ు)లో తోదటిశూథ హనాంలో తుయౌచిన భహశట ాంర ఏథి
? ఆాంధర఩థ
ర ేశ్
⮚ ఇష఼ఔ అఔరభ తఴీక్హల ఴలి ఩భహమఴయణయతుక్ి జభిగిన నశుహటతున బభమత ఙేమడయతుక్ి ఏన఻ ఩రబుతీాంనై
ఇటీఴల జాతీమ సభిత టఫ
ై ుమనల్ ఎాంత తోతత ాం జభిభాధయన఼ య౐థేశిాంచిాంథి? 100 క్ోటి
ర ేశ్ ఩రబుతీ నఽతన ఩రదయన క్హయమదభిుగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు? ఎల్
.య౐.ష఼ఫరసభణమాం
⮚ ధేయడి ఫ్మభనచృ ఏనథినై ఉననథి ? ఴాంవదయయ
⮚ 2018-19 ఆభిధఔ షాంఴతృయాంలో ఉతృహది శృతొ ఩థఔాంలో అతమదిఔాంగహ యౄ.9,216 క్ోటి కయుి ఙేల఺
థేవాంలోధే అఖరశూథ హనాంలో తుయౌచిన భహశట ాంర ఏథి ? ఆాంధర఩థ
ర ేశ్
53
⮚ ఇటీఴల ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ భహశట ాంర లో జభిగిన రహషనషబ ఎతునఔలలో ఎాంత రహతాం ఒటిాంగ్ నమోదబమాంథి ?
79.64 %
⮚ త౉యు఩గోథయఴభి చృలాిలోతు అననఴయాం థేఴశూహథనాం అాంథిాంఙే ఩రశూహథయతుక్ి ణయజాగహ అాంతభహాతీమ
఩రభాణయల షాంషథ ఐఎస్యో ఖుభితాం఩ప లతేాంచిాంథి , అబణే ఇఔుడ అాంథిాంఙే ఩రశూహదాం ఏథి ? గోధ఼భ
నఽఔ ఩రశూహదాం
ర ేశ్ న఼ాండి తోదటి శూహథనాంలో తుయౌచిన య౐థయమషాంషథ ఏథి ? ఆాంధర య౐వీయ౐థయమలమాం
⮚ న఺రమదభిుతు ఖల఻త ధౌఔన఼ ఇటీఴల ఎఔుడ తృహరయాంతేాంఙయయు ? క్హక్ిధయడ
⮚ 2018-19 న఻ర అక్ౌాంట్ృ ఩రక్హయాం ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ ఩రబుతీాం 2018-19 ఆభిథఔ షాంఴతృయాంలో ఎాంతతోతత ాం
కయుినటిటాంథి ? యౄ.1,60,161 క్ోటి
⮚ ఇటీఴల తితిథేక్ి ఙెాంథిన ఎతునషాంషథ లు ఑క్న భోచ౅ ఐఎస్యో ఖుభితాం఩పన఼ శూహదిాంచియహయత లి ో తుయౌఙయబ ?
9
⮚ 2017-18 షాంఴతృభహతుక్ిగహన఼ తృహరజఔుట క్నటగిభమ క్ిాంద ఔాం఩ూమటర్ లైన్సృ ఆఫ్ ఇాండిమా(ల఻ఎస్ఐ)
అయహయు్ అాంద఼ఔునన ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ క్హభొ఩భనశన్స ఏథి ? ఫ్రసభణ క్హభొ఩భనశన్స
ర ేశ్ భహశట ాంర లో ణొయౌశూహభిగహ య౐ద఼మతే
త తృొ ద఼఩ప ధ఼రయ౑ఔయణ ఩ణయరతున (ఈల఻తెల఻-ఎనభమా ఔనా భనీశన్స
త౅యౌ్ ాంగ్ క్ోడ్) శూహదిాంచిన తుభహభణాం ఏథి ? ఏన఻ఎన్సఆర్టీ ఐక్హన్స టఴర్
ర ేశ్ భహశట ర షభాఙయయ ఔత౉శనర్గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ?ఐలా఩పయాం భహజా
⮚ ఉ఩క్హయయేతధయలు, ఫో ధన యుష఼భుల దయకాష఼త, జాభమ ఩రక్మ
ిర న఼ ష఼లబతయాం ఙేలేాంద఼ఔు
ర ేశ్ ఩రబుతీాం తీష఼క్ొచిిన తృో యటల్ ఏథి ? జాానబూత౉
⮚ తౄొ తు తేతృహన఼ణో అతలాఔుతలభబన ఑డిరహఔు ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ భహశట ర ఩రబుతీాం తయపపన ఎాంత తోతత ాం
య౐భహళాం ఩రఔటిాంఙయయు ? యౄ.15 క్ోటి
⮚ 2018-19 షాంఴతృయాంలో ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ భహశట ాంర లో నమోథెైన ఴష఼త లేఴల ఩న఼న ఴషఽళి తోతత ాం ఎాంత
? యౄ.20,746.12క్ోటి
ర ేశ్ కతుజాతేఴాథిధ షాంషథ (ఏన఻ఎాండనల఻) చెైయభన్సగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? అతుల్ చాందర
఩పధేఠ
⮚ య౐ద఼మతే
త య౐తుయోఖథయయులఔు ఫయుగైన లేఴలు అాంథిాంచినాంద఼ఔు గహన఼ జాతీమ శూహథబ
఩పయశూహుయాం అబన ఱైతుాంగ్ గోిభమ అయహయు్-2019న఼ అాంద఼ఔునన షాంషథ ఏథి ? APSPDCL
⮚ ఇటీఴల అాంతభహాతీమ ఩రభాణయల షాంషథ (ఐఎస్యో) ఖుభితాం఩ప తృొ ాంథిన ల఻తాంనేట షభఖర
గిభిజధయతేఴాథిధ షాంషథ (ఐటీడనఏ) ఏ చృలాిలో ఉాంథి ? శీరక్హఔుళాం
54
⮚ ఇటీఴల జభిగిన ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ రహషనషబ ఎతునఔలోి అతమదిఔ ఫజాభిటీణో గలుతృొ ాంథిన రహషనషబ
షబుమడె ఎఴయు ? యై ఎస్ జఖధోభసన్సభడి్
⮚ 2019 ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ రహషనషబ ఎతునఔలోి యై.మస్.ఆర్ క్హాంగస్
ర తృహభమట గలుచ఼ఔునన అలాంతెి శూహథధయలు
ఎతున ? 151
ర ేశ్'లో ఴాథయధ఩మ న఺ాంఛన్స'న఼ యౄ.2000 న఼ాండి ఎాంతఔు నాంఙయయు ? 2250
ర ేశ్ భహశట ాంర లో ఴాథయధ఩మ న఺ాంఛన఼ అయౄత ఴమష఼ృ ఎాంతఔు తగిిాంఙయయు ? 60 షాంఴతృభహలు
ర ేశ్ నఽతన డనచౄన఻గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? థయమోదర్ గౌతమ్స షయహాంగ్
⮚ రహషన భాండయౌలో ష఼ాంఔయ షతమధయభహమణ ఙేల఺న ఩రషాంగహల ఆదయయాంగహ యౄతృొ ాంథిాంచిన షాంఔలనాం
ఏథి ? ‘గహరతొణ ఩రజాయహణి’
⮚ ఎతూట ఆర్ యైదమ లేఴ టరషట ఼ నేయున఼ ఏ నేయుణో భాయు఩ఙేరహయు ? డయఔటర్ యైఎశూహృర్ ఆభోఖమశీర
ర ేశ్ భహశట ాంర లో తృహఠరహలల భదయమసన పోజన ఩థక్హతుక్ి ణయజాగహ ఏ నేయు నట్టయు ? యైఎస్ఆర్
అక్షమతృహతర
ర ేశ్ అయ౐తూతి తుభోధఔ రహక (ఏల఻తె) డెైభఔటర్ జనయల్గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ?
ఔుభార్ య౐వీచృత్
ర ేశ్ భుకమభాంతిరక్ి భుకమ షలశృథయయుగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? అజనమ ఔలి ాం
⮚ అాంధర఩థ
ర ేశ్ అడొ ీక్నట్ జనయల్(ఏచౄ)గహ ఇటీఴల ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? ష఼ఫరభణమాం శీరభహమ్స
ర ేశ్ ఩రబుతీాం నఽతనాంగహ ‘భైతే బభోశూహ’ ఩థఔాం తృహరయాంతేాంచన఼ాంథి, అబణే ఈ ఩థఔాం క్ిాంద
నటట ఫడి శూహమాంగహ ఑క్ోు భైతే ఔుట ాంఫ్తుక్ి ఏడయథిక్ి ఎాంత తోతత ాం అాంథిాంచన఼ాంథి?
యౄ.12,500
⮚ ఏన఻ల఻ఆభమ్ఏ(APCRDA) నఽతన ఔత౉శనర్గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు? న఺.లక్షనభ నయల఺ాంసాం

ర ేశ్ నఽతన సో ాంభాంతిర ఎఴయు ? ష఼చభిత
ర ేశ్ తృొ ర టాం ల఻఩ఔర్గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? వాంఫాంగి చిన అ఩఩లధయముడె
ర ేశ్ భహశట ర ఩రబుతీ చీఫ్య౐ప్గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? ఖడిక్ోట శీరక్హాంత్భడి్
ర ేశ్ 15ఴ రహషనషబ ణొయౌ షభాయేవాం ఏ భోచ౅న జభిగిాంథి ? 12 - చెన్స - 2019
⮚ ఈ క్ిాంర థి యహభిలో ఎఴయు ఇటీఴల ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ ళైక్ోయుట ధయమమభూయుతలుగహ తుమత౉తేలమామయు ?
జల఺టస్ ల఻ళచ్ భానయేాందరధయథ్ భహయ్, జల఺టస్ ఎాం.యాంఔటయభణ
55
⮚ తృో లఴయాం తృహరజఔుట అతయభిటీ(న఻న఻ఏ) ల఻ఈయో ఎఴయు ? ఆభను జైన్స
⮚ ‘భహశట ర భైతే ఔత౉శన్స’ ఏభహ఩ట ఙేమాలతూ ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ భాంతిరభాండయౌ ఇటీఴల తుయణ బాంచిాంథి,
అబణే థీతుక్ి ఙెైయభన్స’గహ ఎఴయు ఴమఴసభిశూత హయు ? భుకమభాంతిర
⮚ భైతేలఔు ఉచిత ఫో యి తఴీఔాం క్ోషాం భహశట ర యహమ఩త ాంగహ ఎతున భిగ్’లు ఏభహ఩ట ఙేమాలతూ ఇటీఴల
ర ేశ్ భహశట ర భాంతిరభాండయౌ తుయణ బాంచిాంథి ? 200
⮚ యైఎస్ఆర్ నేభిట ఴఙేి ధయలుగనళిలో ఎతున లక్షల ఇళైి తుభిభాంచి ఇయహీలతు ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ ఩రబుతీాం
లక్షమాంగహ నటట ఔుాంథి ? 25 లక్షలు
ర ేశ్ ఩రదయన ఎతునఔల అదిక్హభి (ల఻ఈయో)గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? క్.య౐జమానాంద్
ర ేశ్ రహషనషప్఩తిగహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు ? తత౉భధేతు ల఻ణయభహాం
⮚ యైదమయాంఖాంలో షాంషుయణలఔు ఆాంధర఩థ

ర ేశ్ భహశట ర ఩రబుతీాం ఇటీఴల ఎఴభి అధమక్షతన అధమమన
ఔత౉టీతు ఏభహ఩ట ఙేల఺ాంథి ? క్.ష఼జాణయభహఴప
⮚ భహజనన ఫడిఫ్టలో ప్ఖాంగహ 14.6.2019న ఏ చృలాిలో తుయీళాంచిన శూహభూళఔ అక్షభహప్మష

క్హయమఔరభాతుక్ి భుకమభాంతిర య.ై ఎస్ జఖధోభసనభడి్ భుకమఅతితిగహ శృజయమామయు? ఖుాంటృయు
⮚ జలఴనయులరహకణో తృహట , ఇతయ అతున ఩రబుతీ రహకలోినఽ ఙే఩టిటన ఇాంచృతూభిాంఖు ఩న఼లన఼
఩భిశీయౌాంఙేాంద఼ఔు ఇటీఴల ఎాంతభాంథిణో ఔ౅డిన షీతాంతర తు఩పణుల ఔత౉టీతు ఆాంధర఩థ
ర ేశ్
఩రబుతీాం ఏభహ఩ట ఙేల఺ాంథి ? ఎతుత౉థి భాంథి
⮚ ణయజాగహ క్నాందర ఩రబుతీాం య౐డెదల ఙేల఺న రహాంన఺ల్ భిచృలేటశ

ర న్స ల఺షటమ్స (ఎస్ఆర్ఎస్) అధమమనాం-
2017 తుయేథిఔ ఩రక్హయాం ఆాంధర఩థ
ర ేశ్లో 2014లో ఩రతి యబమ భాంథి శియ౒ఴపలఔు 39 భాంథి
భయణిషత ఼ాండగహ 2017 ధయటిక్ి ఎాంతక్ి తగిిాంథి ? 32

2017 తుయేథిఔ ఩రక్హయాం జనధయలు తఔుుఴగహ ఉనన భహశుహటరలోి ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ ఎననఴ శూహథధయతున
ఆఔరత౉ాంచిాంథి ? 8ఴ శూహథనాం
ర ేశ్ రహషనషబ ఉ఩షప్఩తిగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? క్ోన యగు఩తి
ర ేశ్ భహశట ర ఩ాంఙయమతీభహజ్, గహరతొణయతేఴాథిధ రహక భుకమ క్హయమదభిుగహ ఎఴయు
తుమత౉తేలమామయు ?గోతృహలఔాశణ థిీయేథి
⮚ తృో లఴయాం తృహరజఔుటన఼ ఏ ణేథీధయటిక్ి ఩ూభిత ఙేమన఼ననటి ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ ఩రబుతీాం ఩రఔటిాంచిాంథి ?
2021 చెన్స ధయటిక్ి
56
⮚ ఏన఻క్ి భాంచెభైన ళైక్ోయుట ధయమమభూయుతల షాంకమ ఎాంత ? 37
⮚ తియుభల, తియు఩తి థేఴశూహథనాం ధయభఔయత ల భాండయౌ అధమక్షుడిగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ?

య.ై య౐.ష఼ఫ్ఫభడి్
⮚ ఩రజాషభషమలన఼ య౐ధేాంద఼ఔు ఇఔనై ఩రతి శూో భయహయాం అతున ఩రబుతీ క్హభహమలమాలోినఽ గమయ
ర న్సృ లల్
తుయీళాంఙయలతు చృలాిల ఔల ఔటయిన఼ భుకమభాంతిర యైఎస్ జఖన్సమోసన్సభడి్ ఆథేశిాంఙయయు, అబణే ఈ
క్హయమఔరభాతుక్ి నటిటన నేయు ఏత౉టి ? ష఩ాందన
⮚ భాచౄ భుకమభాంతిర యైఎస్ భహజరరకర్భడి్ జమాంతితు భైతే థిధోతృఴాంగహ తుయీళాంఙయలతు ఆాంధర఩థ

ర ేశ్
భహశట ర ఩రబుతీాం తుయణబాంచిాంథి , అబణే ఆమన జనభథిధోతృఴాం ఎ఩ప఩డె ? (చ౅ల ై 8)
⮚ 2018 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ తృహస్తృో యుటల జాభమ అాంవాంలో తీభితఖతిన తృో య్ష఼ ఩భిశీలన ఩రక్మ
ిర న఼
఩ూభితఙల
ే ఺నాంద఼ఔు ఏ భహశుహటరతుక్ి ఙెాంథిన తుగా య౐ప్గహతుక్ి ఩పయశూహుయాం లతేాంచిాంథి. ? ఆాంధర఩థ
ర ేశ్
ర ేశ్ భహశట ాంర లో ఉననత య౐దమలో ఙే఩టట ఴలల఺న షాంషుయణలనై 12 భాంథిణో ఏభహ఩ట ఙేల఺న
ఔత౉టీక్ి ఎఴయు ధేతాతీాం ఴళశూహతయు ? ఎన్స.ఫ్లఔాశణ న్స
⮚ 2017-18 ధయల ఩రక్హయాం తృో లఴయాం తృహరజక్ట అాంచధయ ఴమమఫాంత ? యౄ.55,548.87 క్ోటి
⮚ ఇటీఴల క్నాందర ఆభిధఔ భాంతిర తుయభలా ల఻ణయభహభన్స భహజమషబలో ఩రఔటిాంచిన థయతు ఩రక్హయాం ఆాంధర఩థ
ర ేశ్
అ఩ప఩ 2018-19 ఫడెాట్ అాంచధయల ధయటిక్ి ఎాంతఔు ఙేభిాంథి ? యౄ.2,49,435 క్ోటి
⮚ ‘఩రజాశూహీభమ షాంషుయణల షాంగాం’ (ఏడనఆర్) యలి డిాంచిన ఖణయాంక్హల ఩రక్హయాం ఆాంధర఩థ

ర ేశ్ భహశట ర
భాంతిరఴయి ాంలో అతమాంత షాం఩న఼నడె ఎఴయు ? యై.ఎస్.జఖన్సమోసన్సభడి్
⮚ ఇటీఴల తూతిఆయోగ్ య౐డెదలఙేల఺న భహశుహటరల ఆభోఖమ షఽచీలో ఆాంధర఩థ

ర ేశ్ ఎననఴ శూహథనాంలో
తుయౌచిాంథి ? భాండఴ శూహథనాం
⮚ థేవాంలో అతమదిఔ షాంకమలో డయఔటయి ు ఉనన భహశుహటరలలో ఆాంధర఩థ

ర ేశ్ ఎననఴ శూహథనాంలో ఉాంథి ?
ధయలుఖఴ శూహథనాం
⮚ ణెలాంగహణ, ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ భహశుహటరల భుకమభాంతేరల భధమ ణొయౌ అదిక్హభిఔ షభాయేవాం ఏ తీథీన జభిగిాంథి
? చెన్స 28, 2019
ర ేశ్లో యైదమ శూౌఔభహమల ఫయుఖు క్ోషాం ఎాంతతోతత ాం యుణాం ఇఴీడయతుక్ి ఇటీఴల ఩ర఩ాంచ
ఫ్మాంఔు ఑఩఩ాందాం ఔుద఼యుిఔుాంథి? యౄ.2,264 క్ోటి (328 త౉యౌమన్స డయలయుి)
57
⮚ క్నాందర ఩రబుతీాం థేవయహమ఩త ాంగహ ఩రఔటిాంచిన ఉతత భ తృో య్ష఼ లేటశన్సల జాత౅ణయలో ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ న఼ాండి
ఎాంన఺క్ైన లేటశన్స ఏథి? ఩పటృ
ి యు లేటశన్స
⮚ ఩రబుతీాంలో ఏన఻ఎస్ఆభమటల఻తు ఎలా య౐య్నాం ఙేమాలధే అాంవాంనై షభఖరాంగహ అధమమనాం ఙేలేాంద఼ఔు
ఎఴభి ధేతాతీాంలో ఆయుఖభి షబుమల ఔత౉టీతు ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ ఩రబుతీాం ఏభహ఩ట ఙేల఺ాంథి ?
ల఺.ఆాంజధేమభడి్
⮚ 2018 - 19 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఆాంధర఩థ

ర ేశ్ భహశట ర యహభిూఔ యుణ ఩రణయయ౎ఔ ఎాంత ? యౄ.2.29 లక్షల
క్ోటి
తెలంగాణ అంశాలు
⮚ ణెలాంగహణ భహశట ాంర లో ఏ చృలాిన఼ య౐బచృాంచడాం థయీభహ ‘భులుఖు’ చృలాిన఼ ఏభహ఩ట ఙేశూహయు ?
బూతృహల఩యౌి చృలాి
⮚ భాాంషాం య౐తుయోఖాంలో ఩రథభ శూహథనాంలో ఉనన భహశట భ
ర ు ఏథి ? ణెలాంగహణ
⮚ ఩రషత ఼త ణెలాంగహణ భహశట ర రహషనషబలో అతమాంత ల఻తుమర్ షబుమడె(ఎఔుుఴశూహయుి ఎతునక్ైన యహయు)
ఎఴయు ? క్.చాందరరరకయ భహఴప
⮚ ఩రషత ఼త ణెలాంగహణ భహశట ర రహషనషబలో అతమాంత న఺నన ఴమష఼ృ షబుమడె/షబుమభహలు ఎఴయు ?
ఫ్ధోతే సభిన఺రమ
⮚ ణెలాంగహణ భహశట ర భాండో రహషనషబ నఽతన షప్఩తిగహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు. ? తృో ఙయయాం శీరతుయహస్
భడి్
⮚ ణెలాంగహణ భహశట ాంర లో ఩ాండెతేనన భాత౉డి క్హమలన఼ ఏ ఫ్రాండ్ నేయుణో య౐థేరహలఔు ఎఖుభతి
ఙేమాలతు ఉథయమనరహక ణయజాగహ తుయణబాంచిాంథి. ? ‘క్హఔతీమ
⮚ ‘i explore telangana’ మాప్’న఼ ఏ షాంషథ య౐డెదల ఙేల఺ాంథి ? ణెలాంగహణ భహశట ర ఩భహమటఔ
అతేఴాథిధ షాంషథ
ణెలాంగహణ ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి ? ధయలుఖఴ శూహథనాం
⮚ ఫ్యౌఔల య౐దమ, షాంయక్షణ అాంరహలోి ఫయుగైన ఩తుతీయు ఔన఩భిచినాంద఼ఔు ‘ఫేటీ ఫఙయయో.. ఫేటీ ఩డయయో’
(తెతెతెన఻) అయహయు్ఔు ణెలాంగహణ భహశట ాంర న఼ాండి ఈ క్ిాంర థి ఏ చృలాి ఎాంన఺ఔబమాంథి ? ఔభమాంనఖర్
⮚ ఩పలుల యేటఔు ఴమతిభనకాంగహ ‘భహశట ర ఩పయౌ బధరణయ దళాం’న఼ ఏభహ఩ట ఙేమన఼ననటి ఩రఔటిాంచిన
భహశట భ
58
⮚ ప్యత్లో అతేమతత భ న఻న఻న఻ తృహరజక్ట అయహయు్ఔు భైల్ అధయలల఺స్ ఇాండిమా షాంషథ ఎాంన఺ఔ ఙేల఺న
తృహరజఔుట ఏథి ? ళైదభహఫ్ద్ ఫటరరభైలు
⮚ టీ-సబ్స నఽతన ల఻ఈఒగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ?యయ౐ ధయభహమణ్
⮚ డిలాంఫర్ 31ణో భుగిల఺న జాతీమ ఩య౒ఖణనఔు షాంఫాందిాంచిన తుయేథిఔ ఩రక్హయాం గొభల
ర షాంకమ
అతమదిఔాంగహ ఖల భహశట ాంర ఏథి ? ణెలాంగహణ
⮚ ణెలాంగహణ భహశట ర శూహథబ ళషట భమ క్హాంగస్
ర - 2019 ఎఔుడ జభిగిాంథి ? క్హఔతీమ య౐వీయ౐థయమలమాం
(ఴయాంఖల్)
⮚ ణెలాంగహణ భహశట ాంర లో గిభిజన఼ల తృహరభుకమతలనై య౐ఙయయణ ఙే఩డెతేనన ఔత౉టీ ఏథి? ఙెలి఩఩ ఔత౉టీ
⮚ ధయగోఫ్ జాతయ ణెలాంగహణ భహశట ాంర లోతు ఏ చృలాిలో జయుఖుతేాంథి ? ఆథిలాఫ్ద్
⮚ ఈ ఏడయథి థేవాంలో అతమదిఔాంగహ ఫరైయోయౌటన్స (అతమాంత ధయణమఫైన) ఩టట ఖుడి న఼ ఉత఩తిత ఙేల఺న
భహశట ాంర గహ క్నాందర జౌయ౎రహక ఏ భహశూహటరతుక్ి జాతీమ శూహథబ అయహయు్ ఩రఔటిాంచిాంథి.? ణెలాంగహణ
⮚ ఩థి లక్షల జధయప్ థయటిన నఖభహలోి షీచాత ఎక్ృల తూృ ఩పయశూహుయాం - 2019 అాంద఼ఔునన నఖయ
తృహలఔ షాంషథ ఏథి ? ళైదభహఫ్ద్ భశృనఖయ తృహలఔ షాంషథ
⮚ ణెలాంగహణ ‘ఔాంతృహ’ (క్హాంనన్సలేటభమ ఎతౄహభలేటశన్స ఫేధేజ్ఫాంట్ తృహితుాంగ్ అతయభిటీ) ఔు అధమక్షడిగహ
ఎఴయు ఴమఴభిశూత హయు ? భుకమభాంతిర
⮚ 2018 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ అఫభిక్హఔు ఙెాంథిన ఫసుళజాతి ఔాంనతూ ఫరర్ుఱైర్ తొడిమా నయ
ై ేట్
యౌత౉టడ్ ఇఙేి ‘ఇాండిమాస్ ఫరస్ట ఔాంనతూ’ ఩పయశూహుభహతుక్ి ఎాంన఺క్ైన షాంషథ ఏథి ? ల఺ాంఖభనణి షాంషథ
⮚ థయభిద్ి భనకఔు ఎఖుఴన ఉనన ఔుట ాంఫ్లఔు యౄ.100క్న భాంచితూటి ఔుమాబ ఔధక్షన్స ఇయహీలతు
తుయణబాంచిన భహశట భ
⮚ ధయలుఖు కాండయలోితు అతమాంత ఎణెత న
త ఩యీణయలన఼ అదిభోళాంచిన అతి చినన ఴమష఼నన గిభిజన
భళళ ఎఴయు ? భాలాఴత్఩ూయణ
⮚ ణెలాంగహణ భహశట ాంర లో భులుఖు, ధయభహమణనేట చృలాిల భన఼ఖడ ఏ భోచ౅న఼ాండి అభలులోక్ి
ఴచిిాంథి ? ఩఺ఫఴ
ర భి 17, 2019
⮚ ఩రషత ఼త ణెలాంగహణ భహశట ర ఆభిధఔ రహక భాంతిర ఎఴయు ? క్ చాందరరరకయ భహఴప
⮚ ణెలాంగహణలో ష఼ల఺థయ ఴమఴశూహమాం’ అధే ఩పషత క్హతున ఎఴయు యచిాంఙయయు ? ఙెననభధేతు యఫేష్
⮚ ణెలాంగహణ భహశట ాంర న఼ాండి ‘యుశూహ’ (భహఱ఻టమ
ర ఉచాణయర్ శిక్ష అతేమాన్స) ఩థక్హతుక్ి ఎాంన఺క్ైన
య౐వీయ౐థయమలమాం ఏథి ? ఉశూహభతుమా య౐వీయ౐థయమలమాం
⮚ ణెలాంగహణ రహషనషబ ఉ఩షప్఩తిగహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు ? ఩థయభభహఴపగౌడ్
⮚ 2018 షాంఴతృయ఩ప జాతీమ జల ఩పయశూహుభహలలో జలషాంయక్షణలో ఉతత భ షాంషథ య౐ప్ఖాంలో
తోదటి ఫసుభతితు గలుచ఼ఔునన షాంషథ ఏథి ? క్హఔతీమ య౐వీయ౐థయమలమాం చృమాలచౄ య౐ప్ఖాం
59
⮚ 2019-20 ఆభిథఔ షాంఴతృయాంలో ఏన఺రల్ 1 న఼ాంచి ఆయు ధలల క్హలాతుక్ి గహన఼ ఎాంత ఫడెాట్ న఼
ణెలాంగహణ భహశట ర రహషనషబ ఆమోథిాంచిాంథి ? యౄ.91 యేల 36 క్ోటి
⮚ ‘డిచృటల్ ఇాండిమా-2018’ అయహయు్లలో శూహథతుఔ షాంషథ లఔు ఙెాంథిన ‘ఓట్ శూహటాండిాంగ్ ఇతూఱ఺బేటివ్’
య౐ప్ఖాంలో తృహిటినమ్స ఐక్హన్స ఩పయశూహుభహతుక్ి ఎాంన఺క్ైన షాంషథ ఏథి ? ళైదభహఫ్ద్ భశృనఖయ తృహలఔ
షాంషథ (చౄళచ్ఎాంల఻)
⮚ ఏ చృలాిఔు ఙెాంథిన యబ్సలైట్ ‘యబ్సయతన’ య౐ప్ఖాంలో గోల్ న్స ఐక్హన్స అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైాంథి ?
భసఫూబ్సనఖర్ చృలాి
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ ఩పయతృహలఔ షాంగాం ఴయుషగహ భాండఴ శూహభి షీచా షభనీక్షణ్ ఩పయశూహుభహతుక్ి
ఎాంన఺ఔబమాంథి ? ల఺థధ న
ి ేట
⮚ ఔశీభర్లోతు ఩పలాీభా ఴదద ఉఖరథయడిలో ఔన఼నభూల఺న జయహని ఔుట ాంఫ్లఔు ణెలాంగహణ భహశట ర
఩రబుతీాం తయ఩పన ఎాంత తోతత ాం ఙొ఩ప఩న ఩భిశృయాం ఇశూహతభతు ల఻ఎాం క్నల఻ఆర్ ఩రఔటిాంఙయయు. ?
యౄ.25 లక్షల
⮚ ‘ణెలాంగహణ భహశట ాంర -య౐ద఼మత్ య౐జమాం’ అధే ఩పషత ఔ యచబత ఎఴయు ? ఖటిఔ య౐జమఔుభార్
⮚ జతృహన్స’లో జభిగిన ఴయల్్ టృభిజాం ఩఺ల్భ ఩ల఺టఴల్’లో.ప్ఖాంగహ ప్యతథేవాంలోతు ఏ భహశుహటరతుక్ి ఙెాంథిన
టృభిజాం తీమ్స శూహాంగ్’ ఔు ఫరస్ట ఩఺ల్భ ఇన్స ఔలియల్ టృభిజాం య౐ప్ఖాంలో అయహయు్ దక్ిుాంథి ?
ణెలాంగహణ
⮚ అాంద఼ఫ్ట లోక్ి ఴచిృన ఫటరర భాయి ాం ఩రక్హయాం ప్యతథేవాంలోధే భాండో అతినదద ఫటరర భైలు తృహరజఔుట
ఏథి ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ ప్యత ఩భివభ
ర ల షభాకమ (ల఻ఐఐ) ణెలాంగహణయ య౐ప్ఖాం చెైయభన్సగహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు ? డి.భహచ౅
⮚ భాభిి 25,2019న ణెలాంగహణ ఎతునఔల షాంగాం యలి డిాంచిన ణయజా ల ఔుల ఩రక్హయాం ణెలాంగహణ
భహశట ాంర లో అతమదిఔ ఒటయుి తృహయి ఫాంట తుయోజఔఴయి ాం ఏథి ? భలాుచృగిభి
⮚ య౐తత నయాంఖ అతేఴాథిధ క్ోషాం ణెలాంగహణ ఩రబుతీాం ఇటీఴల ఈ క్ిాంర థి ఏ థేవ ఴమఴశూహమరహకణో
఑఩఩ాందాం ఔుథిభిాంథి ? జయభతూ
⮚ ణెలాంగహణ ళైక్ోయుట ణయణయుయౌఔ ఩రదయన ధయమమభూభితగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? జల఺టస్
భహగయేాందర ల఺ాంగ్ ఙౌశృన్స
⮚ 2018-19 ఆభిథఔ షాంఴతృయాంలో ఩రబుతీ ఉథో మఖులఔు ఈ-ల భినాంగ్ శిక్షణ ఇఴీడాంలో తోదటి
శూహథనాంలో తుయౌచిన భహశట ాంర ఏథి ? ణెలాంగహణ
⮚ 185 భాంథి అబమయుథలు తృో టీలో తృహలగినడాం థయీభహ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన లోక్షబ
తుయోజఔఴయి ాం ఏథి ? తుజాభాఫ్ద్
⮚ ణెలాంగహణ రహషనభాండయౌ తోటట తోదటి చెైయభన్స ఎఴయు ? శూహీత౉గౌడ్
60
⮚ షీచా షభనీక్షణ్-2019 తృో టీలి ో ణెలాంగహణ భహశట ాంర ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి. ? ఎతుత౉దఴ శూహథనాం
⮚ డిచృటల్ ఉ఩ఔయణయల భాట న జయుఖుతేనన అనభహథల ఩టి భళళలోి అఴగహసన ఔయౌ఩ాంఙే
ఉథేదవాంణో ‘లైఫర్ యక్షక్’ ఩థక్హతున ఏ భహశట ర తృో య్ష఼ రహక తృహరయాంతేాంచిాంథి ? ణెలాంగహణ
⮚ ణెలాంగహణ ఩రబుతీాం ఩రతిశుహాతభఔాంగహ తృహరయాంతేాంచిన ‘ఔాంటి యలుఖు’ క్హయమఔరభాం య౐జమఴాంతాంగహ
భుగిల఺ాంథి , అబణే తోతత ాంగహ అతునయక్హల ఔాంటి షభషమలుననయహయు ఎాంత రహతాం భాంథి ఉధయనయు
? 32.56 %
⮚ త౅రటన్సఔు ఙెాంథిన అచీవ్ఫాంట్ తౄో యాం షాంషథ ఫేధేజర్ ఆఫ్ థి ఇమర్ అయహయు్న఼ ఈ క్ిాంర థి యహభిలో
ఎఴభిక్ి ఩రదయనాం ఙేల఺ాంథి ? ఎన్స.శీరధర్ (ల఺ాంఖభనణి చెైయభన్స అాండ్ ఫేధేచృాంగ్ డెైభఔటర్)
⮚ ఇటీఴల ణెలాంగహణ భహశట ాంర లో 17 లోక్షబ తుయోజఔఴభహిలఔు జభిగిన ఎతునఔలలో ఎాంత తృో యౌాంగ్
నమోథెైాంథి ? 62.69 రహతాం
⮚ 20ఴ జాతీమ ఩య౒ఖణన ల ఔుల ఩రక్హయాం ణెలాంగహణ భహశట ాంర లో తోతత ాం ఎతున ఩య౒ఴపలు ఉననటి
భహశట ర ఩రబుతీాం ఖుభితాంచిాంథి ?10.99 క్ోటి
ణెలాంగహణ భహశట ాంర న఼ాండి తోదటి శూహథనాంలో తుయౌచిన య౐థయమషాంషథ ఏథి ? ళైదభహఫ్ద్ క్నాంథీమ
ర
⮚ క్నాందర ఩రబుతీాం ణయజాగహ ఩రఔటిాంచిన ‘఩రదయన భాంతిర ఔాఱ఺ ల఺ాంఙయబ యోజన’ 2018-19 యహభిూఔ
఩రఖతి తుయేథిఔ ఩రక్హయాం షఽక్షభలేదమాం (డిప్
ర ఇభిగనశన్స) ఩థఔాం అభలులో థేవాంలోధే ణెలాంగహణ
భహశట భ
ర ు ఎననఴ శూహథనాంలో ఉాంథి ? 8ఴశూహథనాం
⮚ ప్యతీమ ఩పనయుణయ఩దఔ ఇాంధన ఴనయుల ఩రదయున(భనఽమఴఫుల్ ఎనభమా ఇాండిమా ఎక్ృతృో -
భనఽమఎక్ృ 2019) ఏ నఖయాంలో జయుఖుతేాంథి ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ థేవాంలో తోటట తోదటి సభిత షఽక్షభ, చినన, భధమతయశృ ఩భివభ
ర ల ఩రణేమఔ తృహయుు ఏ భహశట ాంర లో
తృహరయాంతేాంచన఼ధయనయు? ణెలాంగహణ
⮚ ‘ణయటి఩భిత యాంక్హభడి్’ చౄయ౐త య౐రరశుహలనై యౄతృొ ాంథిాంచిన ‘భతుఱ఺తధయతుక్ి భభోనేయు ణయటి఩భిత యాంక్హభడి్ ’
఩పషత క్హతున ఇటీఴల ఆయ౐శుభిాంఙయయు , అబణే ఈమన ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహడె ? ఐఏఎస్
అదిక్హభి
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ముధ్య౑ర్ తౄౌాండేశన్స శూహభయఔ అయహయు్ఔు ఎఴయు ఎాంన఺ఔమామయు ?
఩రభుక శూహాంషుాతిఔ క్నాందరాం ‘లాభక్హన్స’
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఇటీఴల ఩రఔటిాంచిన ణెలాంగహణ శూహళతమ అక్హడతొ..఩పయశూహుభహలలో
ఔయ౐తీ య౐ప్ఖాంలో అయహయు్ తృొ ాంథిన ‘ఫ భభల ఫ్బ’ షాం఩పటి యచబత ఎఴయు ? ల఺థధ యయథ
61
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఇటీఴల ఩రఔటిాంచిన ణెలాంగహణ శూహళతమ అక్హడతొ..఩పయశూహుభహలలో
ఴచన యచనల య౐ప్ఖాంలో అయహయు్ తృొ ాంథిన భటిటభతుఱ఺’ షాం఩పటి యచబత ఎఴయు ?ఉ఩఩ల
నయల఺ాంసాం
⮚ ఇ-క్హభర్ృ షాంషథ అబన ఫ్఺ి ప్క్హర్ట థేవాంలో భాండఴ డేట్ క్నాందరభున఼ ఏ నఖయాంలో తృహరయాంతేాంచిాంథి
? ళైదభహఫ్ద్
⮚ 2018-19 షాంఴతృయాంలో ణెలాంగహణ భహశట ాంర న఼ాండి నమోథెైన ఐటీ ఎఖుభతేల య౐లుఴ ఎాంత ?
యౄ.1,09,219 క్ోటి
⮚ ఑యౌాంన఺క్ అశూో ల఺బేశన్స ఆఫ్ ణెలాంగహణ (ఒఏటీ) అధమక్షుడిగహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు ? తృొ ర ఩షర్
క్.యాంగహభహఴప
⮚ ధేశనల్ ఩డభనశన్స ఆఫ్ లేటట్ క్ో-ఆ఩భనటివ్ ఫ్మాంక్ృ యౌత౉టడ్(The National Federation of
Urban Cooperative Banks and Credit Societies Ltd. (NAFCUB) ) 2017-18
షాంఴతృభహతుక్ి ఩రఔటిాంచిన అయహయు్లోి తోదటిశూథ హనాంలో తుయౌచిన ఫ్మాంఔు ఏథి ? ణెలాంగహణ భహశట ర
షసక్హయ ఫ్మాంఔు(టశూహుబ్స)
⮚ 2018-19 ఆభిథఔ షాంఴతృయాంలో ఆథయమాయానలో ణెలాంగహణ ఎాంత రహతాం ఴాథిధ శూహదిాంచిాంథి ? 15.5
రహతాం
⮚ 2017-18 షాంఴతృభహతుక్ిగహన఼ ఔాం఩ూమటర్ లైన్సృ శూొ లైటీస్ ఆఫ్ ఇాండిమా (ల఻ఎస్ఐ) యహభి ‘ల఻ఎస్ఐ-
తుళల ాంట్ ఈ ఖఴభనన్సృ’ ఩పయశూహుయాం అాంద఼ఔునన ఴమఴశూహమ రహక ఏథి ? ణెలాంగహణ ఴమఴశూహమ
రహక
⮚ ధయభహమణ఩ూర్ భిజభహీమర్ న఼ాంచి భాండెననయ టీఎాంల఻ల తూటితు ణెలాంగహణలోతు చెభహలఔు
య౐డెదల ఙేమడయతుక్ి ఏ భహశట ాంర అాంగమఔభిాంచిాంథి ? ఔభహణటఔ
⮚ య౐తత న ఩ాంటల ధ఼రయ౑ఔయణ ఩తరాం జాభమక్ి ఆన్సల ైన్స య౐దయధయతున అభలుఙేషత ఼నన ణొయౌ భహశట ాంర ఏథి ?
ణెలాంగహణ
⮚ 2018-19 ఆభిథఔ షాంఴతృయాంలో ఎఖుభతేలలో ణెలాంగహణ భహశట భ
ర ు ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి ?
భూడఴ శూహథనాం
⮚ తృహరజఔుట ఩భహమఴయణ ఩రప్ఴ అాంచధయ భుశూహబథయ తుయేథిఔ ఩రక్హయాం తృహలభూయు-యాంగహభడి్ ఎతిత తృో తల
఩థఔాం ణయజా అాంచధయ ఴమమాం ఎాంత ? యౄ.52,056.13 క్ోటి
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ లోఔషబఔు జభిగిన ఎతునఔలన఼ ఇాండిమన్స షఽుల్ ఆఫ్ త౅చృధస్(ఐఎస్తె)
య౐థయమయుదలఔు షనలి ఙెైన్స ఫేధేజ్ఫాంట్లో క్నస్షట డనగహ ఙేమాలతు ణెలాంగహణ భహశట ర ఎతునఔలషాంగాం
తుయణబాంచిాంథి ? తుజాభాఫ్ద్
62
⮚ అఫభిక్హలోతు న఺ట్ృఫర్ి ఴభిృటీణో ఏ భహశట ర ఉననత య౐థయమ భాండయౌ ఇటీఴల అఴగహసధయ ఑఩఩ాందాం
ఙేష఼ఔుాంథి? ణెలాంగహణ
⮚ య౐భాన ఩రమాణిఔులఔు ఫయుగైన లేఴల తృహరతి఩థిఔగహ యౄతృొ ాంథిాంచిన ఩ర఩ాంచాంలోధే ట్ప్ టన్స
అాంతభహాతీమ య౐భాధయవరమాలోి ళైదభహఫ్ద్ నఖయాంలోతు భహచౄవ్ గహాందీ అాంతభహాతీమ
య౐భాధయవరమాం ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి ? 8ఴ శూహథనాం
⮚ ఆల఺మాలో నదద థెైన భణుఖూయు ప్యజల ఔభహభగహయాం(ళయ౑యహటర్ తృహిాంట్) ఏ చృలాిలో ఉాంథి ?
బథయరథిర క్ొతత ఖూడెాం చృలాి
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ య౐వీయ౐థయమలమాంలో అాంఫేడుర్ ఩భిరోధన క్నాందరాంన఼ తృహరయాంతేాంఙయయు ? ఉశూహభతుమా

⮚ ణెలాంగహణ భహశట ాంర లోతు గహరభాలోి య౐ద఼మత్ షభషమల ఩భిశుహుభహతుక్ి , గహరభాలన఼ దతత త తీష఼ఔుధే
య౐నఽతన ఩ధక్హతున తృహరయాంతేాంచిన య౐ద఼మతే
త ఩ాంన఺ణీ షాంషథ ఏథి ? ఉతత య భాండల య౐ద఼మతే
త ఩ాంన఺ణీ
షాంషథ
⮚ జాతీమ అణు కతుజ అధేీశణ, ఩భిరోధన షాంఙయలఔ షాంషథ (Atomic Minerals Directorate for
Exploration and Research) ఩రదయన క్హభహమలమాం ఎఔుడ ఉాంథి ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ ణెలాంగహణ ళైక్ోయుట ణొయౌ భళమా ధయమమభూభిత ఎఴయు ? జల఺టస్ ఖాండిక్ోట శీరథేయ౐

⮚ క్నఴలాం ఑ఔ యౄతృహబక్న అాంతమక్ిమ
ర లు తుయీళాంఙేాంద఼ఔు ‘అాంతిభ మాతర.. ఆకభి షపర్’ అధే
క్హయమఔరభాతున తృహరయాంతేాంచిన నఖయతృహలఔ షాంషథ ఏథి ? ఔభమాంనఖర్
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ నఖభహతున ‘ధఽభతృహన యళత’ నఖయాంగహ భాభనిాంద఼ఔు ణెలాంగహణ భహశట ర ఩రబుతీాం

క్హభహమచయణన఼ ఩రఔటిాంచిాంథి ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ ఇటీఴల జభిగిన ఐథో శూహభర్ట ల఺టీస్ షదష఼ృ క్హయమఔరభాంలో ‘క్విన్స అాండ్ గమన్స
ర ల఺టీ అయహయు్’
అాంద఼ఔునన షాంషథ ఏథి ? దక్షిణ ణెలాంగహణ య౐ద఼మత్ ఩ాంన఺ణీ షాంషథ
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ణెలాంగహణ భహశుహటరఴతయణ యేడెఔలన఼ భహశట ఩
ర బ
ర ుతీాం ఎఔుడ తుయీళాంచిాంథి ?
఩త౅ి క్ గహభ్ న్సృలోతు చెతెి శృలు ఫైథయనాం
⮚ ‘భైతేఫాంధ఼’ ఩థఔాంలో ప్ఖాంగహ భైతేలఔు ఑ఔ ఎఔభహతుక్ి ఇఙేి యౄ.4000 తోణయతతున ణయజాగహ
ఎాంతఔు నాంఙయయు ? యౄ.5000
⮚ ణెలాంగహణ భహశట ాంర లోతు భనశన్స ద఼క్హణయలన఼ ఏ ‘డిచృటల్ యహల ట్’ ణో అన఼షాందయతుాంఙయయు ? టీ-యహల ట్
⮚ ప్యతథేవాంలో తోటట తోదటి ఫ్ిక్ ఙెైన్స చృలాి(Blockchain District')' ఏభహ఩ట ఙేమాలతు ఏ భహశట ర
఩రబుతీాం తుయణ బాంచిాంథి? ణెలాంగహణ
63
⮚ ణెలాంగహణ రహషనషబలో భాండో అతినదద తృహభమట ఏథి ? భచృి స్ తృహభమట
⮚ ణెలాంగహణ ఴయ఩రథయబతు క్హమ్వీయాం ఎతిత తృో తల ఩థఔాంన఼ ఏ భోచ౅న తృహరయాంతేాంఙయయు ? చెన్స 21,
2019
⮚ ణెలాంగహణ భహశట ాంర లో గహరభ ఩ాంఙయమతీలలో ఙెక్఩ఴర్’న఼ ఎఴభిక్ి ఔయౌ఩ాంఙయయు ? షయ఩ాంచ఼లు,

ఉ఩షయ఩ాంచ఼లఔు ఉభభడిగహ
⮚ ‘అాంతిభ మాతర.. ఆకభి షపర్’ నేయుణో ఙే఩టిటన యౄతృహబక్న అాంతమక్ిమ

ర ల ఩థఔాం ఇటీఴల ఏ
నఖయతృహలఔ షాంషథ లో తృహరయాంబఫైాంథి ? ఔభమాంనఖర్

2017 తుయేథిఔ ఩రక్హయాం ణెలాంగహణలో శియ౒ భయణయలు 2015లో యబమక్ి 35 ఉాండగహ 2017 ధయటిక్ి
ఎాంతక్ి తగిిాంథి ? 29
⮚ ణెలాంగహణ ళైక్ోయుట ఩రదయన ధయమమభూభితగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు? జల఺టస్ భహగయేాందర ల఺ాంగ్

ఙౌశృన్స
⮚ థేవాంలోధే ణొయౌశూహభిగహ ఆన్సల ైన్స థయీభహ క్ోయుట ఩఻చ౅లు ఙెయౌిాంఙే య౐దయధయతున ఏ ళైక్ోయుటలో అభలు
ఙేమన఼ధయనయు ? ణెలాంగహణ
⮚ క్హమ్వీయాం తృహరజఔుటలో తృహరయాంబభబేమ తోటట తోదటి ఫ్మభనచౄ ఏథి ? ఫేడిఖడ్ భభిము
క్ొాండతృో చభభ
⮚ క్హమ్వీయాం ఎతిత తృో తల ఩థఔాంలో ఉనన భిజభహీమయి తునాంటిలోక్వ అతినదద థి ఏథి? భలి ననశూహఖర్
⮚ ‘ఆ఩భనశన్స భుశూహున్స’ క్హయమఔరభాం ఉథేదవమాం ఏత౉టి? తన఺఩తృో బన ఫ్లల ఆచఽక్వ ఔన఼గొతు యహభి
తయౌి దాండెరలఔు అ఩఩గిాంచడాం
⮚ క్హమ్వీయాం తృహరజఔుటలో ప్ఖాంగహ ఈ క్ిాంర థి ఏ ఫ్మభనచౄక్ి అన఼ఫాంధాంగహ గోథయఴభి నథినై ణెలాంగహణ-
భశృభహశట ల
ర భధమ ఴాంణెనన఼ తుభిభాంఙయయు ? ఫేడిఖడ్
⮚ ఫూచ౅ ఩టిటన తిాండి గిాంజలన఼, భశూహలా థిన఼ష఼లన఼ తిాంటే ఎలాాంటి యుఖభతలు ఴశూహతమధే అాంవాంనై
లోణెైన అధమమధయతుక్ి ఏ భహశుహటరతున ఎాంచ఼ఔుధయనయు ? ణెలాంగహణ
⮚ క్నాందర ఩రబుతీాం షీచాప్యత్ త౉శన్స ఆధీయమాంలో ఩రయేవనటిటన ‘షీచా ష఼ాందయ రౌఙయలమ’

఩పయశూహుభహతుక్ి ఎాంన఺క్ైన ణెలాంగహణ చృలాి ఏథి ? నదద ఩యౌి చృలాి
⮚ ఇటీఴల తూతిఆయోగ్ య౐డెదల ఙేల఺న భహశుహటరల ఆభోఖమ షఽచీలో ణెలాంగహణ ఎననఴ శూహథనాంలో
తుయౌచిాంథి ? ఩దఴ శూహథనాం
64
⮚ ఇటీఴల క్నాందర ఆభిధఔ భాంతిర తుయభలా ల఻ణయభహభన్స భహజమషబలో ఩రఔటిాంచిన థయతు ఩రక్హయాం ణెలాంగహణ
భహశట ర అ఩ప఩ 2018-19 ఫడెాట్ అాంచధయల ధయటిక్ి ఎాంతఔు ఙేభిాంథి ? యౄ.1,80,239 క్ోటి
⮚ 2019 షీచ్ా భసో తృవ్ ఩పయశూహుభహలలో భహశుహటరల శూహథబలో ణెలాంగహణ ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి
? భాండఴ శూహథనాం
⮚ ణెలాంగహణ భహశట ాంర న఼ాంచి ‘జాతీమ ఫ్ోి భన్సృ ధైటిాంగనల్ నభృస్ అయహయు్-2019’ఔు ఈ క్ిాంర థి యహభిలో
ఎఴయు ఎాంన఺ఔమామయు ? అశూహు షలోతొ
⮚ ణెలాంగహణలో ణొయౌ టైల్ృ ఩భివభ

ర న఼ ఏభహ఩ట ఙేషత ఼నన షాంషథ ఏథి? యల్ష఩న్స ఖూ
ర ప్
⮚ ణెలాంగహణ భహశట ర ధయమమలేయహదిక్హయ షాంషథ ఎగిాఔ౅మటివ్ చెైయభన్సగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ?

జల఺టస్ న఺.య౐.షాంజయ్ఔుభార్
⮚ ఇటీఴల క్నాందర఩బ
ర ుతీాం య౐డెదలఙేల఺న ‘ఉతత భ తృో య్ష఼ లేటశని ’ జాతేణయలో ణెలాంగహణలో ఉతత భ
లేటశన్స ఏథి? షాంశూహథన్స ధయభహమణ఩పయాం
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ నఖయతృహలఔ షాంషథ యౄతృహబక్న ఩లు యక్హల భోఖ తుభహధయణ ఩భమక్షలు తుయీళాంచన఼ననటి
఩రఔటిాంచిాంథి ? ఔభమాంనఖర్
ఆరథిక అంశాలు
⮚ షఽక్షభ, చినన, భధమతయశృ (ఎాంఎస్ఎాంఈ) లు ఎాంత తోతత ాంలో఩ప ఉనన యుణయలన఼ ఑ఔశూహభి
఩పనర్ ఴమఴల఻థఔభిాంచడయతుక్ి ఆర్తెఐ ణయజాగహ అన఼భతిాంచిాంథి ? యౄ. 25 క్ోటి
⮚ యోశూహటయటప్ృ తుయేథిఔ ఩రక్హయాం 2018లో అాంఔుయషాంషథ లు షతొఔభిాంచిన తుధ఼ల ఩రక్హయాం ప్యత్
ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి ? భూడె
⮚ షఽక్షభ, చినన, భధమ తయశృ షాంషథ ల (ఎాంఎస్ఎమ్సఈ) ఆభిథఔ ష఼ల఺థయత తుత౉తత ాం ఙే఩ట్టయౌృన
థీయక్
ఘ హయౌఔ చయమలనై షఽచనలు ఙేలేాంద఼ఔు ఇటీఴల ఆర్తెఐ ఏభహ఩ట ఙేల఺న తు఩పణుల ఔత౉టీ
ఏథి ? ము.క్.ల఺ధౄ య ఔత౉టీ
ి ూఈఎఫ్) ణయజా తుయేథిఔ ఩రక్హయాం అఫభిక్హ, ఙెైధయ తభహీత అతినదద
భూడో య౐తుయోఖ య౐఩ణిగహ అఴతభిాంచన఼నన థేవాం ఏథి ? ప్యత్
⮚ ఎగిామ్సఫ్మాంక్ అదీఔాత భూలధధయతున ణయజాగహ యౄ.10యేల క్ోటి న఼ాంచి ఎాంతఔు నాంఙయయు ?
యౄ.20యేల క్ోటి ఔు
65
⮚ త౅రటన్సఔు ఙెాంథిన శూహటాండర్్ ఙయయటర్్ ఫ్మాంఔు ఇటీఴల య౐డెదల ఙేల఺న తుయేథిఔ ఩రక్హయాం ఏ షాంఴతృయాం
ధయటిక్ి షఽ
థ ల థేశీయోత఩తిత (చౄడనన఻)లో అఫభిక్హన఼ ప్యత్ థయటన఼ాంథి ? 2030
⮚ ఙెైధయ జాతీమ ఖణయాంక్హల య౐ప్ఖాం (ఎన్సతెఎస్) ణయజాగహ యలి డిాంచిన ఖణయాంక్హల ఩రక్హయాం ఙెైధయ ఴాథిధ
భనట ఎాంతగహ నమోథెైాంథి ? 6.6 రహతాం
⮚ ఐడనతెఐ ఫ్మాంఔున఼ ఔన఼గోలు ఙేల఺న షాంషథ ఏథి ? ఎల్ఐల఻
⮚ ‘ఫ్రాండ్ ఩ైధయన్సృ’ షాంషథ ణయజాగహ య౐డెదల ఙేల఺న తుయేథిఔ ఩రక్హయాం 2018–19 ఆభిథఔ
షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఩ర఩ాంచాంలోధే భూడో అతమాంత య౐లుయైన ఫ్రాండ్గహ ఖుభితాం఩ప తృొ ాంథిన
ప్యతీమ షాంషథ ఏథి ? TCS
⮚ ఆన్సల ైన్స భాభుట్ ఩భిరోధన, డేట్ అనయౌటిక్ృ షాంషథ మూఖవ్ ణయజా తుయేథిఔ ఩రక్హయాం ప్యత్లో
శూహన఼ఔ౅ల అాంరహలన఼ ఫలాంగహ షాఱ఺టాంచిన ఫ్రాండ్లలో(brands that had created a positive
buzz) అఖరశూథ హనాంలో తుయౌచిన ఫ్రాండ్ ఏథి ? ఖూఖుల్
⮚ అాంతభహాతీమాంగహ వక్ితభాంత భిటైల్ థిఖిజాలణో డెలాబట్ యౄతృొ ాంథిాంచిన ‘గోిఫల్ ఩ఴర్ృ ఆఫ్
భిటైయౌాంగ్ 2019’ జాత౅ణయలో అఖరశూథ హనాంలో తుయౌచిన షాంషథ ఏథి ? యహల్భార్ట
⮚ ‘ఴయల్్ ఎఔనత౉క్ అఴపట్ లుక్’ తుయేథిఔన఼ య౐డెదల ఙేల఺న అాంతభహాతీమ షాంషథ ఏథి ? IMF
⮚ ఔనృలట తూృ షాంషథ ఫ్రాండ్ ఩ైధయన్సృ తుయేథిఔ ఩రక్హయాం ప్యతథేవాంలో అతమాంత య౐లుయైన ఫ్రాండ్ ఏథి ?
TATA
⮚ 2019- ఩ైధయతుూ మల్ టైమ్సృ ఎాంతెఏ భహమాంక్ిాంగ్ృలో ఩ర఩ాంచ యహమ఩త ాంగహ ఩రధభ శూహథనాంలో తుయౌచిన
షాంషథ ఏథి ? శూహటన్సతౄో ర్్ గహరడెమబేట్ షఽుల్ ఆఫ్ త౅చృధస్ (అఫభిక్హ)
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోధే భుడి ల఻టల్ తమాభమలో ప్యత్ ఎననఴ శూహథనాంలో ఉాంథి ? భాండఴ
⮚ అాంతభహాతీమ ఔనృలట తూృ షాంషథ న఻డఫూ
ి ూల఻ ణయజా తుయేథిఔ ఩రక్హయాం 2019 షాంఴతృయాంలో ఏ
థేరహతున అదిఖత౉ాంచడాం థయీభహ అతినదద ఆభిథఔ ఴమఴషథ ల జాత౅ణయలో ప్యత్ ఐదఴ శూహథధయతుక్ి
ఙేయుతేాంథి ? త౅రటన్స
⮚ ణయజా జాతీమ నభూధయ షభనీ ఩రక్హయాం 2017–18 షాంఴతృయాంలో ప్యతథేవాంలో తుయుథో మఖాం భనట
ఎాంత ? 6.1 రహతాం
⮚ ఖణేడయథి ఏన఺రల్ న఼ాంచి డిలాంఫయు చిఴభి ధయటిక్ి దరఴమలోట యౄ.7.01 లక్షల క్ోటి ఔు ఙేభిాంథి
⮚ 2018 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ సుమయన్స ఇాండిమా యౄతృొ ాంథిాంచిన తుయేథిఔ ఩రక్హయాం ప్యతథేవాంలో
అతమాంత థయనశీయౌ ఎఴయు ? భుకనష్ అాంఫ్తూ
⮚ 2018 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ య౐భాన ఩రమాణిఔుల భహఔతృో ఔలోి థేవాంలోధే ఩రధభ శూహథనాంలో
తుయౌచిన భహశట భ
ర ు ఏథి ? ఢియ్ి
66
⮚ చినన, షననక్హయు భైతేలఔు ఩ూచీఔతే
త లేఔుాండయ ఇఙేా యుణయతున యౄ. ఑ఔ లక్ష న఼ాండి ణయజాగహ
భిజయుీ ఫ్మాంఔు ఇాండిమా ఎాంతఔు నాంచిాంథి ? యౄ. 1. 60 లక్షలు
⮚ ల఺థభహల఺థ ఔనృలట ాంట్ ధైట్ తౄహరాంక్ అధమమనాం ఩రక్హయాం ఩రదయన తృహరాంణయలోితు క్హభహమలమాల అథెద
వయయేఖాంగహ నయుఖుతేనన నఖభహలోి ఩ర఩ాంచాంలోధే ఫరాంఖళొయు నఖయాం ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి
? భూడో శూథ హనాం
⮚ తుభహభణాంలో ఉనన ఇళి నై చౄఎల఻ట తు 12రహతాం న఼ాంచి ణయజాగహ ఎాంతఔు తగిిాంఙయయు ? 5రహణయతుక్ి
⮚ ‘ద సయమయన్స గోిఫల్ భిచ్ యౌస్ట -2019’ ఩రక్హయాం ఩ర఩ాంచ అఖరరణ
ర ి ఔుఫేయుల జాత౅ణయలో భుకనష్
అాంఫ్తూ ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌఙయడె ? ఩దఴశూహథనాం
⮚ శూౌత్-ఈస్ట ఆల఺మా తృహరాంతాంలోతు ళ఩టైటిస్ WHO ఖుడిీల్ అాంఫ్ల఺డర్ ఎఴయు? అత౉ణయబ్స
ఫచిన్స
⮚ ఇటీఴల ఩రఔటిాంచిన ఈజ్ (ఎన్సశృన్సృడ్ మాక్ృస్, షభమీస్ ఎఔృల న్సృ) షఽచీలో తోదటి శూహథధయతున
దక్ిుాంచ఼ఔునన షాంషథ ఏథి ? ఩ాంజాబ్స ధేశనల్ ఫ్మాంక్ (న఻ఎన్సతె)
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ప్యత ఴాథిధ భనట ఎాంత రహతాంగహ నమోద఼క్హఴచితు భూడనస్
ఇధీషట ర్ృ షభమీస్ అాంచధయ యేల఺ాంథి ?7.3
⮚ తౄో ర్ఫ్ షాంషథ యౄతృొ ాంథిాంచిన ఩ర఩ాంచాంలోతు అతమాంత ధనఴాంతేల జాత౅ణయలో భుక్నశ్ అాంఫ్తూ
ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌఙయడె ? 13ఴ శూహథనాం
⮚ 2019 తౄో ర్ఫ్ ఩ర఩ాంచ ఔుఫేయుల జాత౅ణయలో ఩రధభ శూహథనాంలో తుయౌచిన యహయు ఎఴయు? జఫ్ ఫరజ స్
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ యహణిజమ ఫ్మాంఔున఼ నయ
ై ేట యాంఖ ఫ్మాంఔుగహ ఩భిఖణిషత ఼ననటి భిజర్ీ ఫ్మాంక్ ఆఫ్
ఇాండిమా (ఆర్తెఐ) ఩రఔటిాంచిాంథి ? ఐడనతెఐ
⮚ ఩ర఩ాంచ గోల్్ క్ౌతుృల్ ణయజా తుయేథిఔ ఩రక్హయాం, ఫాంగహయు ఎఔుుఴపగహ ఔయౌగి ఉనన థేరహలలో
ప్యతథేవాం యొఔు శూహథనాం ఏత౉టి ? 11
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ ఫ్మాంఔులన఼ ఴమఴశూహథ ఩యాంగహ భుకమఫైన ఫ్మాంఔులుగహ (Domestic Systemically
Important Banks (D-SIBs)) ఇటీఴల భిజయుీ ఫ్మాంఔు ఆఫ్ ఇాండిమా ఩రఔటిాంచిాంథి ? SBI ,
HDFC , ICICI
⮚ ఩ర఩ాంచాంలో అతమాంత యథీద య౐భాధయవరమాలోి థియ్ిలోతు ఇాంథిభహగహాందీ అాంతభహాతీమ య౐భాధయవరమాం
(ఐచౄఐఏ) ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి ? 12
⮚ త౅రటన్సలో తుఴల఺షత ఼నన ఆల఺మా శీరభాంతేలోి తోదటి శూహథనాంలో తుయౌచిన ఔుట ాంఫాం ఏథి ?
ళాంద఼జా ఔుట ాంఫాం
ి ూఈఎఫ్) యౄతృొ ాంథిాంఙే అాంతభహాతీమ ఇాంధన ఩భిఴయత న షఽచీ -
2019లో ప్యత్ ఎధోన శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి ? 76
67
⮚ ఇటీఴల ఩రదయతు నభనాందరమోడన ఆయ౐శుభిాంచిన యౄ.20 ధయణాం నై ఈ క్ిాంర థి ఏ చిణయరతున
భుథిాంర ఙయయు? దయనమాం గిాంజలు
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోధే యేఖఴాంతఫైన య౐ద఼మత్ క్హయు ‘ఫటిశూట హ’న఼ ఆయ౐శుభిాంచిన షాంషథ ఏథి ? ఆటరతోత౅ల్
న఺తున్సతౄహభిధయ (భళీాంథయర ఖూ
ర ప్)
⮚ థేవయహమ఩త ాంగహ 40 అతేమతత భ ఇాండిమన్స ఫ్రాండ్లణో ఫ్రాండ్ ఔనృలట తూృ ఇాంటర్ఫ్రాండ్ షాంషథ
య౐డెదల ఙేల఺న జాత౅ణయలో థేవాంలోధే ఉతత భ ఫ్రాండ్గహ ఎాంన఺క్ైన ఫ్రాండ్ ఏథి ? ట్ట్ ఫ్రాండ్
⮚ ప్యతథేవాంలో భాండో అతినదద ఩రబుతీ యాంఖ ఫ్మాంఔు ఏథి? ఫ్మాంక్ ఆఫ్ ఫభోడయ
⮚ 2018-19 ఆభిథఔ షాంఴతృయాం ఎాంత తోతత ాం ఴష఼త లేఴల ఩న఼న (చౄఎస్టీ) ఴషఽళైి అబాంథి ?
యౄ.11.77 లక్షల క్ోటి ఔు
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘‘ఐఎన్సడన ఏఎస్ 116’’ థేతుక్ి షాంబాంథిాంచిాంథి ? నఽతన అక్ౌాంటిాంగ్
శూహటాండర్్
⮚ ఩రషత ఼త ఆభిథఔ షాంఴతృయాం (2019-20)లో ప్యతథేవ ఴాథిధ ఎాంత రహతాంగహ ఉాండొ చితు ణయజాగహ
ఏఱ఺మన్స డెఴలప్ఫాంట్ ఫ్మాంక్ (ఏడనతె) అాంచధయ యేల఺ాంథి ? 7.2 రహతాం
⮚ యౌాంక్్ ఇన్స ణయజా తుయేథిఔ ఩రక్హయాం అతమదిఔ ప్యతీములు ఈ క్ిాంర థి ఏ షాంషథ లో ఩తుఙేమడయతుక్ి
ఇశట ఩డెతేధయనయు ? ఫ్఺ి ప్ క్హర్ట
⮚ ఴయల్్ టేడ్
ర ఆయి ధైజనశన్స (డఫూ
ి ూటీఒ) ణయజా అాంచధయ ఩రక్హయాం ఩రషత ఼త షాంఴతృయాంలో ఩ర఩ాంచ
యహణిజమ ఴాథిధ ఎాంత రహతాంగహ ఉాండన఼ాంథి? 2.6రహతాం
⮚ 2018 షాంఴతృయాంలో ఩ర఩ాంచాంలోధే అతమదిఔ లాప్లన఼ శూహదిాంచిన ఔాంనతూగహ భిక్హయు్ షాఱ఺టాంచిన
ఔాంనతూ ఏథి ? అభహమ్సక్ో
⮚ ‘఩ర఩ాంచ జధయప్ ఩భిలథ తి
఺ 2019’ నేభిట ‘మూఎన్సన఻ఎఫ్’ య౐డెదల ఙేల఺న తుయేథిఔ ఩రక్హయాం
ప్యతథేవాంలో 2010 న఼ాంచి 2019 భధమ జధయప్ యహభిూఔ షఖట ఎాంత రహతాంగహ ఉాంథి? 1.2
రహతాం
⮚ భిజర్ీ ఫ్మాంక్ ఆఫ్ ఇాండిమా య౐డెదల ఙేల఺న ఖణయాంక్హల ఩రక్హయాం ఆభిథఔ షాంఴతృయాం(2018-
19)లో ఫ్మాంఔులు ఩ాంన఺ణీ ఙేల఺న యుణయల తోతత ాం ఎాంత ? యౄ.96.67 లక్షల క్ోటి
⮚ 2019లో ప్యత్ ఴాథిధభనట ఎాంత రహతాంగహ ఉాంట ాందతు, అాంతభహాతీమ దరఴమతుది షాంషథ (ఐఎాంఎఫ్)
ణయజాగహ అాంచధయ యేల఺ాంథి ? 7.3 రహతాం
⮚ తౄో ర్ఫ్ ప్యతథేవ ఫ్మాంఔుల - 2019 (Forbes' list of Indian banks 2019)జాత౅ణయలో
అఖరశూథ హనాంలో తుయౌచిన ఫ్మాంఔు ఏథి ? HDFC
⮚ 2019 షాంఴతృయాంలో ప్యతథేవ ఴాథిధ భనట ఎాంతరహతాం ఉాండఴచితు అాంతభహాతీమ దరఴమతుది
(ఐఎాంఎఫ్) ణయజాగహ అాంచధయ యేల఺ాంథి ? 7.3 రహతాం
68
⮚ 2019 షాంఴతృయాంలో ఙెైధయ థేవ ఴాథిధ భనట ఎాంతరహతాం ఉాండఴచితు అాంతభహాతీమ దరఴమతుది
(ఐఎాంఎఫ్) ణయజాగహ అాంచధయ యేల఺ాంథి ? 6.3 రహతాం
⮚ ఆభిథఔ షాంఴతృయాం (2019-20)లో ప్యత చౄడనన఻ ఴాథిధ ఎాంత రహతాం ఉాండొ చితు ఩ర఩ాంచ ఫ్మాంక్
ణయజాగహ అాంచధయ యేల఺ాంథి. ? 7.5 రహతాం
⮚ భిజర్ీ ఫ్మాంక్ ఆఫ్ ఇాండిమా తీయలో య౐డెదల ఙేమన఼నన క్ొతత యౄ.20 ధోట నై ఏ చితరాం
భుథిాంర ఙయయు ? ఎలోిభహ ఖుసలు
⮚ 2020 ఏన఺రల్ 1 న఼ాంచి డనచృల్ క్హయి అభభక్హలు తుయౌన఺ యేషత ఼ననటి ఩రఔటిాంచిన ఔాంనతూ ఏథి ?
భాయుతి ష఼చ౅క్ి
⮚ ధేశనల్ సౌల఺ాంగ్ ఫ్మాంక్ (ఎన్సళచ్తె) ఎ఩ప఩డె ఏభహ఩టైాంథి ? 1987-88
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ షాంషథ ఇటీఴల లక్ష క్ోటి డయలయి (ష఼భాయు యౄ.70 లక్షల క్ోటి ) ఫైలుభహబతు
ణయక్ిాంథి ? ఫైక్ోరశూహఫ్టట
⮚ షాండేటైమ్సృ భిచ్యౌస్ట యహభిూఔ జాత౅ణయ ఩రక్హయాం త౅రటన్స ఔుఫేయులోి అఖరశూథ హనాంలో తుయౌచిన యహయు ఎఴయు
? ళాందఽజా శూో దయులు
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ షాంషథ "నేఫాంట్ృ అాండ్ లటిల భాంట్ ల఺షటమ్సృ ఇన్స ఇాండిమా: య౐జన్స 2019 -
2021(Payment and Settlement Systems in India: Vision 2019 – 2021) " అధే య౐జన్స
డయఔుమఫాంట్ య౐డెదల ఙేల఺ాంథి? RBI
⮚ ప్యత జాతీమ సో టళి షభాకమ (ఎన్సఆర్ఏఐ) యహభిూఔ తుయేథిఔ 2018 - 19 ఩రక్హయాం ప్యత ఆశృయ
లేయహయాంఖాం 2015-16ణో తృో యౌలేత ఎాంత ఩రఖతితు శూహదిాంచిాంథి.? 11 రహతాం
⮚ నలి ధనాం తుమాంతరణనై 2016లో ణెచిిన చట్టతున తృహత ణేథీల న఼ాంచి అభలు ఙేమడయతుక్ి
య౑లేి దాంటృ ఏ ళైక్ోయుట ఇచిిన తీయు఩నై ష఼న఻రాం క్ోయుట ఇటీఴల లేట య౐దిాంచిాంథి ? థియ్ి ళైక్ోయుట
⮚ ప్యతథేవాంలోధే అతమదిఔ టభోనఴర్ ఔయౌగిన ఔాంనతూగహ ఖుభితాం఩ప తృొ ాంథిన షాంషథ ఏథి ? భిలమన్సృ
ఇాండల఻టస్
ర
⮚ 2019-20లో ఆతృహుబ్స యుణ లక్షమాం ఎాంత ? యౄ.12యేల క్ోటి

⮚ ఇటీఴయౌ యహయత లి ో తుయౌచిన తృహరజక్ట SPARROW, ఈ క్ిాంర థి ఏ క్నాందర భాంతిరతీరహకలఔు షాంఫాంధాం
ఉాంథి? క్నాందర ఆభిధఔ భాంతిరతీ రహక
⮚ య౐థేశీ భాభుటి లో భశూహలా ఫ్ాండి న఼ య౐డెదల ఙేల఺న ణొయౌ ప్యతీమ భహశట ాంర ఏథి ? క్నయళ
69
⮚ ఫ్మాంక్ిాంగనతయ ఆభిథఔ షాంషథ లఔు (ఎన్సతెఎఫ్ల఻) షాంఫాందిాంచి ఇటీఴల ఆర్తెఐ య౐డెదలఙేల఺న
భుశూహబథయ భాయి దయుక్హల ఩రక్హయాం ఎ఩఩టిన఼ాండి ఎల్ల఻ఆర్ తుఫాంధనలఔు ఎన్సతెఎఫ్ల఻లు
ఔటట ఫడి ఉాండయయౌ ? ‘‘2020 ఏన఺రల్ 1
⮚ థేవ యహమ఩త ాంగహ య౐రరశ ఆదయణ ఔయౌగిన క్ొలాౄ఩పభి ఫ్రాండ్ఔు ణయజాగహ చౄఐ(చృయోగహర఩఺ఔల్ ఇాండిక్నశన్స)
ట్మగ్ లతేాంచిాంథి , అబణే ఇథి ఏ ఉత఩తిత క్ి షాంబాంథిాంచిాంథి? తృహదయక్షలు
⮚ ఩రషత ఼త ధయల ఴదద తలషభి ఆథయమాం 2018- 19లో ఎాంతగహ నమోథెైాంథి. ? యౄ.1,26,406
⮚ 2018-19 ధయలుగో ణెభ
ై ాల఺ఔాంలో షఽ
థ ల థేశీయోత఩తిత (చౄడనన఻) ఴాథిధ భనట 5.8 రహతాంగహ
నమోదబమాంథి , అబణే థీతుఴలి ? 2018-19 ఆభిథఔ షాంఴతృయాంలో ఴాథిధ భనట ఎాంత రహణయతుక్ి
఩భిత౉తఫైాంథి. ? 6.8 రహతాం
⮚ థేవాంలో తుయుథో మఖ శూహథబ ఎాంత రహతాంగహ ఉాందతు 30 - ఫే - 2019 న క్నాందర క్హభిభఔ రహక
య౐డెదలఙేల఺న ఖణయాంక్హలలో నేభొుాంథి ? 6.1 రహతాం
⮚ ఆభిథఔ అక్షభహషమత యహభోతృయహలన఼ ఏ షాంషథ తుయీళష఼తాంథి ? RBI

⮚ క్నాందర, భహశట ర ఩రబుణయీలు ఩రఔటిాంఙే ఫడెాట్ల ఩తుతీయున఼ భథిాం఩ప ఙేలేాంద఼ఔు దరఴమ ఩తుతీయు
ఇాండెక్ృ (FPI ) నేయుణో ఩రణేమఔ ఇాండెక్ృన఼ యౄతృొ ాంథిాంచిన షాంషథ ఏథి ? ప్యత ఩భివభ
ర ల
షభాకమ (ల఻ఐఐ)
⮚ ఩రషత ఼త ఆభిథఔ షాంఴతృయాం (2019–20) షశృ ఴఙేి భూడేళి ొ ప్యత చౄడనన఻ ఴాథిధ ఎాంత రహతాంగహ
ఉాంట ాందతు ణయజాగహ ఩ర఩ాంచఫ్మాంక్ అాంచధయ యేల఺ాంథి ? 7.5 రహతాం
⮚ ఩రభుక ఙెైధయ తోఫరైల్ తమాభమ షాంషథ సుయహయే 5చౄ టక్హనలచౄ అతేఴాథిధ క్ోషాం ఈ క్ిాంర థి ఏ
షాంషథ ణో ఑఩఩ాందాం ఔుద఼యుిఔుాంథి ? యశుహమ టయౌక్హాం షాంషథ ఎాంటీఎస్
⮚ ఩రషత ఼త భతృో భనట ఎాంత? 5.75 రహతాం

⮚ 2019-20 చౄడనన఻ ఴాథిధ అాంచధయన఼ ఆభమఫఐ ణయజాగహ ఎాంతఔు ఔుథిాంచిాంథి ? 7 రహతాం
⮚ అఫభిక్హలోతు ట్ప్ లల్పఫేడ్ భళమా త౅యౌమతూయి తౄో ర్ఫ్ జాత౅ణయలో ఎాంత భాంథి ప్యత
షాంతతి భళళలు ఙోట దక్ిుాంచ఼ఔుధయనయు ? భుఖుియు
⮚ తోాండి ఫక్హబయౌన (ఎన్సన఻ఏ) ఖుభితాంఙేాంద఼ఔు ణయజాగహ ఆర్తెఐ య౐డెదలఙేల఺న నఽతన
తుఫాంధనలన఼ ఩రక్హయాం ఎన్సన఻ఏల కాణయల ఖుభితాం఩పనఔు గహన఼ ఎతున భోచ౅ల ఖడెయ౐ఙయియు. ? 30
⮚ ఩రషత ఼త ఆభిథఔ షాంఴతృయాంలో ప్యత చౄడనన఻ ఴాథిధ భనట ఎాంత రహతాంగహ ఉాంట ాందతు అాంచధయ
యేషత ఼ననటి అఫభిక్హ ఫోర ఔభనజ్ షాంషథ గోల్్ భన్స రహచ్ యలి డిాంచిాంథి. ? 7.2 రహతాం
70
⮚ క్నాందర ఉథయమన భాండయౌ(ఎన్సళచ్తె) యలుఴభిాంచిన తుయేథిఔ 2018-19 ఩రక్హయాం 2018-19 లో
఩ాండెి, ఔ౅యగహమల తోతత ాం థిఖుఫడి ఎాంత ? 27.47 క్ోటి టన఼నలు
⮚ 163 థేరహలోితు రహాంతిముత ఩భిలథ త

఺ ేలనై ఇన్సల఺టటృమట్ పర్ ఎఔధయత౉క్ృ అాండ్ న఻స్ అధే షాంషథ
యౄతృొ ాంథిాంచిన ఩ర఩ాంచ రహాంతి షఽచీ-2019లో ప్యత్ ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి ? 141
⮚ అాంతభహాతీమ భాభుట్ ఩భిరోధధయ షాంషథ క్హాంట్ర్ ఇటీఴల య౐డెదలఙేల఺న 2019ఴ షాంఴతృయ఩ప
‘100 ట్ప్ ఫ్రాండ్ృ’ తుయేథిఔ ఩రక్హయాం ఩ర఩ాంచాంలోధే అతమాంత య౐లుయైన ఫ్రాండ్ ఏథి ? అఫజాన్స
⮚ ప్యత్న఼ ఏ షాంఴతృయాం ధయటిక్ి అబద఼ టియౌ

ర మన్స డయలయి (350 లక్షల క్ోటి యౄతృహమలు) ఆభిథఔ
ఴమఴషథ గహ అతేఴాథిధ ఙేమాలతు లక్షమాంగహ నటట ఔుధయనభతు ఇటీఴల భహశట ఩
ర తి బఴన్సలో జభిగిన తూతి
ఆయోగ్ ఖఴభినాంగ్ క్ౌతుృల్ అబథో షభాయేవాం షాందయబాంగహ ఩రదయతు నభనాందర మోథీ ఩రఔటిాంఙయయు ?
2024
⮚ మూటృమబ్సలో 10 క్ోటి భాంథి కాణయథయయులు (షబ్సలైుఫరర్ృ) ఔయౌగిన చయధల్గహ గితూనస్ ఫుక్ ఆఫ్
ఴయల్్ భిక్హర్్ ్లో ఙోట దక్ిుాంచ఼ఔునన ఙయధల్ ఏథి ? ‘టీ-ల఺భమస్’
⮚ అఫభిక్హఔు న఼ాంచి థిఖుభతి అఴపతేనన 28 ఉత఩తే

త లనై ప్యత్ య౐దిాంచిన క్ొతత ష఼ాంక్హలు ఏ
భోచ౅ న఼ాండి అభలులోక్ి ఴఙయిబ ? చెన్స 16, 2019
⮚ భహాండ్షట డ్ ఎాంతృహిమర్ ఫ్రాండ్ భమలర్ి(ఆర్ఈతెఆర్) 2019 తుయీళాంచిన షభనీ ఩రక్హయాం థేవాంలో

అతమాంత ఆఔయూణీమ ఫ్రాండి లో అఖరశూథ హనాంలో తుయౌచిన షాంషథ ఏథి ? అఫజాన్స ఇాండిమా
⮚ ఩రషత ఼త ఆభిథఔ షాంఴతృయాం (2019-20)లో ప్యత ఴాథిధ అాంచధయలన఼ ణయజాగహ ఩఺చ్ భనటిాంగ్ృ షాంషథ
ఎాంతఔు తగిిాంచిాంథి ? 6.6. రహతాం
⮚ క్ితృ
ర ట ో ఔభతూృ ‘యౌఫ్ర’న఼ ఆయ౐శుభిాంచన఼నన షాంషథ ఏథి ? నేస్ ఫుక్
⮚ ధైట్ తౄహరాంక్ తుయేథిఔ ‘‘ఇాండిమా యేర్సౌల఺ాంగ్ భాభుట్ 2019’ ఩రక్హయాం అథెద గోథయభులఔు గిభహక్వ
ఉనన ఩రదయన నఖభహలోి ళైదభహఫ్ద్ ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి? భూడో శూహథనాం
⮚ ఩రషత ఼త ఆభిథఔ షాంఴతృయాం (2019-20)లో ప్యత ఴాథిధ అాంచధయలన఼ డనతెఎస్ ఫ్మాంక్ ఎాంతగహ
నేభొుాంథి?6.8 రహతాం
⮚ షఽక్షభ, చినన, భధమ శూహథబ షాంషథ లఔు (ఎాంఎస్ఎాంఈలు) ఎాంత తోతత ాం ఆభిథఔ శూహమాం అాంథిలేత
యహటిక్ి ణోడయ఩ట అాంథిాంచినటి అఴపతేాందతు భిజర్ీ ఫ్మాంక్ ఆఫ్ ఇాండిమా (ఆర్తెఐ)
తుమత౉ాంచిన మూక్న ల఺ధౄ య ఔత౉టీ ల఺తౄహయుృ ఙేల఺ాంథి. ? యౄ.15,000 క్ోటి
71
⮚ RTGS ఩ూభిత యౄ఩ాం ఏత౉టి ? Real Time Gross Settlement
⮚ తౄో ర్ఫ్ జాత౅ణయలో ప్యతీమ ఔాంనతూలలో అఖరశూథ హనాంలో తుయౌచిన షాంషథ ఏథి ? భిలమన్సృ
ఇాండల఻టస్
ర
⮚ గోిఫల్ ఔనృయౌటాంగ్ య్డర్ ఫయృర్ షభనీ తుయేథిఔ ఩రక్హయాం థేవాంలోధే అతమాంత కభమథెైన నఖయాం ఏథి ?
భుాంఫబ
⮚ గోిఫల్ ఔనృయౌటాంగ్ య్డర్ ఫయృర్ షభనీ తుయేథిఔ ఩రక్హయాం ఩ర఩ాంచాంలోధే అతమాంత కభమథెైన నఖయాం ఏథి
? శృాంక్హాంగ్
సైన్స్ & టెక్ాీలజీ

⮚ ఏ ఆల఺మా థేవాం ఇటీఴల తన తోటట తోదటి షాంథేవ అన఼ఴయత నాం 'త౅జాఫభన్' న఼ తృహరయాంతేాంచిాంథి?
⮚ ఇటీఴల శూౌయ ఔుట ాంఫాంలోతు అతమాంత ష఼దఽయ, ఩పభహతన కగోళ ఴష఼తఴప అబన ‘అయౌటభా
త౉య్’క్ి ఙేయుఴగహ ఴచిి భిక్హయు్ షాఱ఺టాంచిన యోమభధౌఔ ఏథి ? నఽమ సొభైజన్సృ’
⮚ య౐వీాంలోతు ష఼దఽయ నఽమట్రన్స నక్షణయరలు, ఔాశణ త౅లాలు, ఇతయ కగోళ ఴష఼తఴపల న఼ాంచి ఴఙేి
క్హల఺భక్ క్ియణయలన఼ అధమమనాం ఙేమడయతుక్ి ‘ఎక్ృ క్హమయౌఫర్’ అధే శూహధధయతున ఏ థేవ రహషత య
ై ేతతలు
఩రయోగిాంఙయయు ? అఫభిక్హ
⮚ ప్యత రహషత ,ై శూహాంక్నతిఔ శూహభభహథూలఔు భచ఼ితేనఔలుగహ తుయౌచిన 100 ఴష఼తఴపలణో ఔ౅డిన ఑ఔ
క్హల ధయయ౎ఔ(టైమ్స క్హమప్ూృమల్)న఼ ఏ య౐థయమషాంషథ తృహరాంఖణాంలో తృహతినట్టయు ? ఩ాంజాబ్సలోతు
లయ౑ి తృొ ర ఩శనల్ య౐వీయ౐థయమలమ తృహరాంఖణాంలో
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ నథిలో ఇటీఴల రహషత య
ై ేతతలు తోదటిశూహభిగహ ఆక్ోట఩స్లన఼ ఩టట ఔుధయనయు ?
నయభథయనథి
⮚ థేశీమాంగహ అతేఴాథిధ ఙేల఺న ‘టభైఫన్స ఫేస్్ ఔాంఫరైన్స్ లైక్ిల్(టీతెల఻ల఻)’ ఇాంచృన్సన఼ ఇటీఴల
య౐జమఴాంతాంగహ ఩భమక్షిాంచిన థేవాం ఏథి ? ఙెైధయ
⮚ చాంద఼రతు ఉ఩భితలాంనై తోఔున఼ తోయౌన఺ాంచిన ణొయౌ థేవాం ఏథి ? ఙెైధయ
⮚ ఇటీఴల ప్యత అాంతభిక్ష ఩భిరోధన షాంషథ (ఇశూో ర ) ‘UNNATI’ క్హయమఔరభభున఼ తృహరయాంతేాంచిాంథి ,
అబణే ‘UNNATI’ ఩ూభిత యౄ఩ాం ఏత౉టి ? UNispace Nanosatellite Assembly and
Training
⮚ థేవాంలోధే ణొయౌశూహభిగహ తెటక్లో ఩ూభితశూథ హబ ఔాతిరభ ఫేధ క్ోయుృన఼ అాంద఼ఫ్ట లోక్ి ణెశూత ో నన
య౐థయమషాంషథ ఏథి ? ఐఐటి - ళైదభహఫ్ద్
72
⮚ ‘మాంగ్ లైాంటిస్ట’ క్హయమఔరభాతున తృహరయాంతేాంచన఼నన షాంషథ ఏథి ? ఇశూో ర
⮚ ఔాతిరభ ఉలాుతృహణయతున షాఱ఺టాంఙేాంద఼ఔు ఩ర఩ాంచాంలోధే తోటట తోదటిశూహభిగహ ఩రణేమఔాంగహ ఑ఔ
ఉ఩ఖరశృతున ఩రయోగిాంచిన థేవాం ఏథి ? జతృహన్స
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోధే అతినదద థెైన శూౌయ య౐ద఼మత్ ఔభహభగహయాం ఎఔుడ ఏభహ఩ట క్హన఼ాంథి ? లథయదఖ్
⮚ చాంద఼రతునై అాంతభహాతీమ శూహథఴయాం ఏభహ఩ట ఔు ఩రతితృహథిాంచిన థేవాం ఏథి ? ఙెైధయ
⮚ తృహల ధయణమతన఼ ఖుభితాంఙే ఫయో లనృర్న఼ ఈ క్ిత౉
ర ఏ ఐఐటీక్ి ఙెాంథిన ఩భిరోధఔులు ణయజాగహ
అతేఴాథిధ ఙేరహయు. ? ఐఐటీ-ఖుయహసటి
⮚ థేవాంలో ష఼భాయు 250 క్ోట్ల ఏళి క్ిత
ర ఫే షఽక్షభ చౄఴజాలాం (ఫ్మక్వటభిమా) ఉాందధేాంద఼ఔు
ఉ఩యోఖ఩డే ఆదయభహలన఼ ఐఐటీ కయగ్఩ూర్ రహషత య
ై ేతతలు ఇటీఴల ఏ తృహరాంతాంలో ఖుభితాంఙయయు. ?
దఔున్స న఻ఠబూత౉
⮚ ఇటీఴల ఩రయోగిాంచిన PSLV -C44 యొఔు భభొఔ నేయు ఏత౉టి ? PSLV - DL
⮚ ఏ థేవ రహషత య
ై ేతతలు జన఼మ ఎడిటిాంగ్ య౐దయనాం థయీభహ ఩పటిటన ఑ఔ క్ోతితు క్ోితుాంగ్ ఙేల఺ భభో ఐద఼
క్ోతేలన఼ షాఱ఺టాంఙయయు ? ఙెైధయ
⮚ చభితల
ర ోధే ణొయౌశూహభిగహ భాంచ఼ కాండాం అాంట్భిుటిక్హలో భాండె క్ిలోతొటయి లోణెైన ఫో యు ఫ్య౐తు ఏ
థేవ రహషత య
ై ేతతలు ఇటీఴల య౐జమఴాంతాంగహ తయహీయు ? త౅రటన్స
⮚ వభమయాంలో అభభని ఔాతిరభ ఉ఩ఔయణయలోి య౐తుయోగిాంఙేాంద఼ఔు ‘ఫైక్ోర ఫ్ూ
ి బడిక్ డయోడ్’లన఼
ఇటీఴల ఏ థేవ ఩భిరోధఔులు షాఱ఺టాంఙయయు ? అఫభిక్హ
⮚ ఩ర఩ాంచాంలో అతమాంత తృొ డయైన 3D భుథిత
ర క్హాంక్వట
ర ఴాంణెన ఏ థేవాంలో తృహరయాంబఫైాంథి? ఙెైధయ
⮚ తోాండి ఫ్మక్వటభిమా (షఽ఩ర్ఫగ్) ఎన్సడనఎాం-1న఼ తోటట తోదటి శూహభిగహ
ఏనఖయాంలోఖుభితాంఙయయు?ఢియ్ి
⮚ ధయశూహ ఩రయోగిాంచిన ‘అతృహయుితుటీ’ భోఴర్ ఈ క్ిాంర థి ఏ ఖరశృలనై ఩భిరోధనలన఼ ఙే఩డెతేాంథి ?
అాంగహయఔుడె (MARS)
⮚ ‘భానఴ యళత యైభాతుఔ ఴమఴషథ (అన్సభామన్సడ్ ఎబర్క్హరఫ్టట ల఺షటమ్స), షయహళైి’ అధే అాంవాంనై
జాతీమ షదష఼ృ ఇటీఴల ఎఔుడ జభిగిాంథి ? ఐఐల఻టీ(ఇాండిమన్స ఇన్సల఺టటృమట్ ఆఫ్ క్త౉ఔల్
టక్హనలచౄ) - ళైదభహఫ్ద్
⮚ నద఼లోి, క్హలుఴలోి ణేయౌమాడెత౉ యహటిలోతు తూటి ఩రయహసాం ఆదయయాంగహ య౐ద఼మత్న఼ ఉత఩తిత ఙేలే
఩భిఔభహతున ఏ ఐఐటీక్ి ఙెాంథిన రహషత య
ై ేతతలు రహషత య
ై ేతతలు అతేఴాథిధ ఙేషత ఼ధయనయు ? ఐఐటీ-యౄభము
⮚ టక్హనలచౄ ఩భిరోధధయ షాంషథ ఔాంతృహభిటక్ తుయేథిఔ ఩రక్హయాం ఩ర఩ాంచాంలోతు అతమాంత లైఫర్-ష఼యక్షిత
థేవాం ఏథి ? జతృహన్స
73
⮚ చౄరహట్-31 షభాఙయయ ఉ఩ఖరశృతున ఏ ఉ఩ఖరస యహసఔ ధౌఔ థయీభహ ఩రయోగిాంఙయయు ? ఏభిమాన్స
5య౑ఏ
⮚ ఉ఩ఖరస ఆదయభిత థిఔ౅ృచి ఴమఴషథ (చౄన఻ఎస్) లేఔుాండయధే ఑ఔ ఙోట న఼ాంచి భభో ఙోట ఔు
నడిచియేమి ్ ‘మాాంట్ఫో ట్’ భోఫో న఼ ణొయౌశూహభిగహ ఏ థేవ రహషత య
ై ేతతలు అతేఴాథిధ ఙేరహయు ? తౄహరన్సృ
⮚ అాంగహయఔ ఖరసాంనై ఩భిరోధనల క్ోషాం ఩ాంన఺ాంచిన ఏ భోఴర్ యొఔు ఩తు ఩ూయత బనటి ఇటీఴల
అఫభిక్హ అాంతభిక్ష ఩భిరోధన షాంషథ ధయశూహ ఩రఔటిాంచిాంథి ? ఆ఩యుిూతుటీ
⮚ య౐వీాం చభితల
ర ో తోటట తోదటి షాంగటనల షాంఖరసణాం క్ోషాం ‘SPHEREx’ అధే లే఩స్
టయౌశూో ుప్’న఼ ఩రయోగిాంచన఼నన అాంతభిక్ష షాంషథ ఏథి ? NASA
⮚ చినన ఴమష఼లోధే ఴాథయధ఩మాం షాంబయ౐ాంఙే యహమదితు (తృొ ర జనభిమా) ధభభథిాం఩జనలే జన఼మ ఎడిటిాంగ్
చిక్ితృన఼ ఇటీఴల ఏ థేవ రహషత య
ై ేతతలు అతేఴాథిధ ఙేరహయు.? అఫభిక్హ
⮚ అాంగహయఔుడి ఴదద ఔు 2030ల భధమలో భానఴషళత అాంతభిక్ష మాతర ఙే఩టట న఼ననటి
఩రఔటిాంచిన అాంతభిక్ష షాంషథ ఏథి ? ధయశూహ
⮚ అాంట్భిుటిక్హ శియ్ాంధరాంలో క్హమనృర్ చిక్ితృలో ఉ఩యోగిాంఙే క్హయక్హతున ఖుభితాంచిన రహషత య
ై ేతతల
ఫాాందాం ఏథి ? ఐఐటీ-ళైదభహఫ్ద్ రహషత య
ై ేతతలు
⮚ ఩ర఩ాంచయహమ఩త ాంగహ టీట(ీ TT )’క్ి ఫద఼లుగహ ‘టీడన(TD )’ టీక్హన఼ య౐తుయోగిాంఙయలతు ఩ర఩ాంచ ఆభోఖమ
షాంషథ తుయణ బాంచిాంథి, అబణే TD ఩ూభిత యౄ఩ాం ఏత౉టి ? Tetanus-Diphtheria
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోధే ణొయౌశూహభిగహ అాంధణయీతున తుయహభిాంఙే జన఼మ చిక్ితృన఼ అతేఴాథిధ ఙేల఺నటి ఩రఔటిాంచిన
షాంషథ ఏథి ? ఆక్ృపర్్ మూతుఴభిృటీ (లాండన్స)
⮚ ఇటీఴల ఔ౅మఆర్శూహమ్స(QRSAM) క్షి఩ణితు ప్యత్ య౐జమఴాంతాంగహ ఩రయోగిాంచిాంథి . అబణే
QRSAM ఩ూభిత యౄ఩ాం ఏత౉టి ? Quick Reaction Surface-to-Air Missile
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోధే ణొయౌశూహభిగహ 5చౄ ఩భిజా ానాం శూహమాంణో ష఼దఽయాం న఼ాంఙే వషత చి
ై క్ితృన఼ ఇటీఴల ఏ
థేరహతుక్ి ఙెాంథిన తుయీళాంఙయయు ? ల఩బన్స
⮚ ‘సచిమోచృ’ డనఎన్సఏ నేయుణో డనఎన్సఏ లక్షణయలునన ఔాతిరభ జన఼మ ఩థయభహథతున ఇటీఴల ఏ థేరహతుక్ి
ఙెాంథిన ఩భిరోధఔులు ఩రయోఖరహలలో షాఱ఺టాంఙయయు. ? అఫభిక్హ
⮚ ‘ముఴ రహషత య
ై ేతత అతేమాన్స’ నేభిట ఩రణేమఔ క్హయమఔరభాం తృహరయాంతేాంచన఼ననటి ఩రఔటిాంచిన షాంస్థ
ఏథి? ఇశూో ర
⮚ ‘ళచ్ఎల్-2ఎాం టొఔభాక్’ నేయుణో ఔాతిరభ షఽయుమణిన తుభిభష఼తనన థేవాం ఏథి? ఙెైధయ
⮚ ఙోదఔయళత య౐ద఼మత్ ఫష఼ృన఼ యోలోీ షాంషథ ఇటీఴల ఎఔుడ ఆయ౐శుభిాంచిాంథి ? ల఺ాంఖ఩ూర్
⮚ ఩రకామత పౌతిఔ రహషత య
ై ేతత ల఻ట఩న్స శృక్ిాంగ్ నేభిట ‘‘ఫ్ిక్సో ల్ క్హబన్సృ’ అధే శూహభయఔ ధయణేలన఼ ఏ
థేవాం య౐డెదల ఙేల఺ాంథి ? త౅రటన్స
74
⮚ WWW (ఴయల్్ యైడ్ యబ్స) షాఱ఺టఔయత ఎఴయు ? టిమ్స ఫరయనర్ృ య్
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన తుభనదశిత ఆముధ భహక్ట్ ఴమఴషథ ‘న఺ధయక్హ’ ఏ క్ిాంర థి షాంషథ లఙే అతేఴాథిధ
ఙేమఫడిాంథి? DRDO
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ షాంషథ ఔు ఙెాంథిన ఩భిరోధఔులు చినన ఔణితేలన఼ ఖుభితాంచడయతుక్ి ఆన఺టఔల్ ఇఫేచృాంగ్
ల఺షటమ్స 'డయయౌపన్స(DOLPHIN) ' న఼ ఔన఼గొధయనయు? భశూహచ఼లట్ృ ఇతుటిటృమట్ ఆఫ్ టక్హనలచౄ
(అఫభిక్హ)
⮚ క్హమనృర్ లక్షణయలన఼ అధమమనాం ఙేమడయతుక్ి ఇటీఴల ఏ థేవ రహషత య
ై ేతతలు ధయధో భోఫో టిక్ృ
ఴమఴషథ న఼ అతేఴాథిధ ఙేరహయు ? క్నడయ
⮚ ప్యతథేవాంలోధే ణొయౌశూహభిగహ క్షి఩ణుల (త౉లైల్ృ) తుయీసణ, భయభభతే క్ోషాం క్నాంథయరతున ఏ
నఖయాంలో ఏభహ఩ట ఙేమన఼ధయనయు ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ ఉ఩ఖరశృతున న఻ఎస్ఎల్య౑-ల఻45 థయీభహ ఩రయోగిాంచన఼ధయనయు ? ఈఎాంఐ రహట్
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోధే అతమాంత ఩పభహతన షచౄఴ య౑యమాంణో షాంణయధోత఩తిత ఙేలే ఩రయోగహతున ఈ క్ిాంర థి ఏ
థేవాంలో య౐జమఴాంతాం ఙేరహయు ? ఆలేటయౌ
ర మా
⮚ ప్యతథేవాం యొఔు తోటట తోదటి లేటట్ ఆఫ్ థి ఆర్ట 1.3 నట్ తృహిప్ ళై-఩భహపభభన్సృ షఽ఩ర్
ఔాం఩ూమటర్’న఼ తుభిభాంచడయతుక్ి C-DACణో ఑఩఩ాందాం ఔుద఼యుిఔునన ఐఐటి ఏథి ? ఐఐటి -
కయఖ఩ూర్
⮚ శూౌయవక్ితతు ఉ఩యోగిాంచి షభుదర జలాల న఼ాంచి ళైడోర జన్స ఇాంధధయతున ఉత఩తిత ఙేలే య౐దయధయతున ఏ
థేవ రహషత య
ై ేతతలు ణయజాగహ ఔన఼గొధయనయు ? అఫభిక్హ
⮚ నక్ియ్ ఔభతూృతు ఖుభితాంఙే శూహభర్టతౄో న్స అన఺ి క్నశన్సన఼ ఈ క్ిాంర థి ఏ షాంషథ ఔు ఙెాంథిన య౐థయమయుథలు ణయజాగహ
ఆయ౐శుభిాంఙయయు ? ఐఐటీ-కయగ్఩ూర్
⮚ తృో భహట్లోి తీఴరాంగహ గహమ఩డిన లైతుఔులోి ‘గోల్ న్స అఴర్’న఼ తృొ డిగిాంఙే ఓశదయలన఼ ఈ క్ిాంర థి ఏ
షాంషథ తమాయుఙేల఺ాంథి ? డనఆర్డనయో
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోధే తోటట తోదటిశూహభిగహ క్నఴలాం భళళలు భాతరఫే ఉాండేలా అాంతభిక్ష నడఔన఼
(Space Walk) ఙే఩టట న఼ననటి ఩రఔటిాంచిన అాంతభిక్ష షాంషథ ఏథి ? NASA
⮚ ఏ యోమభధౌఔ అాంథిాంచిన డేట్ ఫేయఔు బూత౉క్ి ఙేయుఴలో ఉనన ఖరసవఔలాం ఫరన఼నలో తూయు
఩పశులాంగహ ఔయౌగిన కతుజాలు ఉధయనమతు రహషత య
ై ేతతలు ఖుభితాంఙయయు ? ఑లైభిస్ భక్ృ
⮚ అాంతభిక్ష శూహాంక్నతిఔ ఩భిజా ాన క్నాందరాం (Space Technology Cell) ఏభహ఩ట క్ోషాం ఇశూో ర ణో ఏ
ఐఐటీ ఑఩఩ాందాం ఙేష఼ఔుాంథి? ఐఐటీ యౄభము
⮚ ఏ షాంషథ ఔు ఙెాంథిన ఩భిరోధఔులు ఔాతిరభ ఫేధ శూహమాంణో భలేభిమా, క్షమణోతృహట ఖభహబవమ
క్ననృర్న఼ యేఖాంగహ ఖుభితాంఙే ఩దధ తితు యౄతృొ ాంథిాంఙయయు ? థియ్ి ఐఐటీ
75
⮚ షీథేశీ ఩భిజా ానాంణో యౄతృొ ాంథిన ఉ఩ఖరస య౐ధీాంషఔ (Anti-satellite (ASAT)) క్షి఩ణితు ప్యత్
య౐జమఴాంతాంగహ ఩రయోగిాంచిాంథి , అబణే ఈ తృహరజఔుట నేయు ఏత౉టి ? త౉శన్స వక్ిత
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోధే ణొయౌశూహభిగహ ఔాతిరభ ఖయబషాంచితు ఏ థేవ రహషత య
ై ేతతలు యౄతృొ ాంథిాంఙయయు ? జతృహన్స
⮚ క్నఴలాం 30 తుత౉శుహలోిధే క్షమ యహమదితు ఖుభితాంఙే ఩భిఔభహతున ఈ క్ిాంర థి ఏ షాంషథ ఔు ఙెాంథిన ఫాాందాం
ణయజాగహ యౄతృొ ాంథిాంచిాంథి ? ఎబమ్సృ - థియ్ి
⮚ 5చౄ ఔఴభనచౄ, ఫ్రడ్ఫ్మాండ్ గిగహత౅ట్ ధట్ఴర్ులు భాండిాంటితు ఉ఩యోగిషత ఼నన ఩ర఩ాంచాంలోధే ణొయౌ
చృలాి ఏథి ? శుహాంఘై(ఙెైధయ)
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ లతొఔాండఔటర్ ఔాంనతూ 4G / LTE భభిము 5G NR మోడెమ్సృ క్ోషాం ప్యతథేవ
తోటట తోదటి షీథేశీ లతొఔాండఔటర్ చిప్’న఼ తృహరయాంతేాంచిాంథి? SignalChip
⮚ PM-STIAC క్ిాంద ఎతున లైన్సృ భభిము టక్హనలచౄ త౉శన఼ి ఖుభితాంచఫడయ్బ? 9
⮚ ‘PRISMA’ అధే ఉ఩ఖరశృతున ఩రయోగిాంచిన థేవాం ఏథి ? ఇటయ్
⮚ ‘Global Energy & CO2 Status Report’న఼ ఩రచ఼భిాంచిన షాంషథ ఏథి ? The International
Energy Agency
⮚ తిమాన్సయౌమాన్స-2-01 అధే క్ొతత తయాం డేట్ ఩రశూహయ ఉ఩ఖరశృతున య౐జమఴాంతాంగహ ఩రయోగిాంచిన
థేవాం ఏథి ? ఙెైధయ
⮚ ఇటీఴల ప్యత అాంతభిక్ష ఩భిరోధన షాంషథ (ఇశూో ర ) ఩రయోగిాంచిన’PSLV- C45’ ఩రణేమఔత ఏత౉టి
?
A) ఇశూో ర చభితల
ర ో తోదటిశూహభిగహ 3 ఔక్షమల త౉శన్సణో ఈ ఩రయోఖాం
B) వతేర థేరహల భహడయయి జాడ ఖుభితాంచఖల ఇత౉రహట్ ఉ఩ఖరశృతున ఔక్షలో ఩రయేవనట్టయు
C) న఻ఎస్ఎల్య౑–ఔ౅మఎల్ ల఺భమస్లో ఇథి ణొయౌ ఩రయోఖాం
⮚ షఽక్షభచౄఴపల ఔణజాల ఴాథిధతు తుమాంతిరాంఙే శూహభయథూభునన ఎాంజైమ్సన఼ ఏ షాంషథ ఔు ఙెాంథిన
఩భిరోధఔులు ణయజాగహ ఔన఼ఔుుధయనయు ? లాంటర్ పర్ లలుమలార్ అాండ్ భాయౌఔుమలార్ ఫమాలచౄ
(ల఻ల఻ఎాంతె)
⮚ ఇటీఴల ఏథేవాం ఫరభఱ఻ట్’ అధే ఈ యోమభధౌఔన఼ చాంద఼రతునైక్ి ఩ాం఩డాంలో య౐పలఫైాంథి ?
ఇజారబల్
⮚ ఇటీఴల ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథిన రహషత య
ై ేతతలు భానఴ ఔణజాలాం, యఔత ధయమాలణో ఔ౅డిన తీరడన భుథిత
ర
ఖుాండెన఼ తోటట తోదటిశూహభిగహ ఆయ౐శుభిాంఙయయు ? ఇజారబల్
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ థేవాంలో తటట (తొచృల్ృ) యహమది శూో ఔడాం థయీభహ ష఼భాయు 1200 భాంథి నైగహ
చిధయనయులు చతుతృో మాయు ? భడగహషుర్
76
⮚ ధేశనల్ లాంటర్ పర్ భనడియో ఆశూోట ర ఩఺చృక్ృ (The National Centre for Radio Astrophysics
(NCRA)) ఎఔుడ ఉాంథి ? ఩ూణే
⮚ బూత౉క్ి షతొ఩ాంలోతు చిననతృహటి శిలలన఼ ఙయలా భుాంద఼గహధే ఖుభితాంఙే శూహాంక్నతిఔ ఩భిజా ాధయతున ఏ
షాంషథ ఔు ఙెాంథిన రహషత య
ై ేతతలు ణయజాగహ ఆయ౐శుభిాంఙయయు ? ధయశూహ
⮚ లాలాజలాంణో భొభుభ, అాండయవమ క్హమనృర్’న఼ ఖుభితాంఙే షభిక్ొతత య౐దయధయతున ఏ ఐఐటీక్ి ఙెాంథిన
఩భిరోధఔులు ణయజాగహ ఔన఼గొధయనయు ? ఐఐటీ- యౄభము
⮚ య౐వీాంలో అతమాంత ఩పభహతన అణుఴప ళచ్ఈళచ్+(HeH+) న఼ రహషత య
ై ేతతలు
తోటట తోదటిశూహభిగహ ఔన఼గొధయనయు , అబణే HeH+ ఩ూభితయౄ఩ాం ఏత౉టి ? ళీయౌమాం ళైడడ్
ెై
అమాన్స Helium hydride ion
⮚ ధన఼ష్ వతగునలన఼ అతేఴాథిధ ఙేల఺న షాంషథ ఏథి ? ఆభి్ధన్సృ తౄహమఔటభమస్ ఫో యు్ (OFB)
⮚ బయ౐శమత్లో ముదధ యాంఖాంలో లైతుఔులఔు శూహమ఩డే భోఫో ల క్ోషాం ఔాతిరభ ఫేథ(ఏఐ)
శూహాంక్నతిఔతన఼ అతేఴాథిధ ఙేషత ఼ననటి ఩రఔటిాంచిన థేవాం ఏథి ? అఫభిక్హ
⮚ అాంగహయఔుడినై ఔాం఩ధయలఔు షాంఫాందిాంచిన వఫ్దలు తోటట తోదటిశూహభిగహ భిక్హయు్ ఙేల఺న యోమభధౌఔ
ఏథి ? ‘ఇన్సలైట్’
⮚ డనఎన్సఏ య౐రరిశణ ఆదయయాంగహ భూయౌక్హ భాంద఼లన఼ ఴభమిఔభిాంచి డయఔుమఫాంటేశన్స ఙేలేాంద఼ఔు
ళైదభహఫ్ద్లోతు లాంటర్ పర్ లలుమలార్ అాండ్ భాయౌఔుమలార్ ఫమాలచౄ(CCMB) ఈ క్ిాంర థి ఏ
షాంషథ ణో ఑఩఩ాందాం ఙేష఼ఔుాంథి ? ఇాండిమన్స తౄహభహభక్ోన఺మా ఔత౉శన్స(IPC) - గచృమాఫ్ద్
⮚ ఈ క్ిాంర థి యహటిలో థీయర
ఘ ణ
ర ి షబ్స శూో తుక్ ఔ౅
ర బజ్ క్షి఩ణి (long-range subsonic cruise missile)
ఏథి ? తుయబయ్
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోధే ణొయౌశూహభిగహ శూహముధ ఉబమచయ డోర న్స ఩డఴన఼ య౐జమఴాంతాంగహ ఩భమక్షిాంచిన థేవాం
ఏథి ? ఙెైధయ
⮚ 220 త౉యౌమన్స షాంఴతృభహల డెైధోశూహయి శిలాజ అఴరరశుహలన఼ ఔయౌగి ఉనన ఩రథేరహతున ఇటీఴల ఏ
థేవాంలో ఔన఼గొధయనయు ?అభాాంటీధయ
⮚ వనఖలో క్ొతత జధటిక్ క్ోడ్న఼ అతేఴాథిధ ఙేల఺న షాంషథ ఏథి ? ఇక్ిర
ర హట్ (ళైదభహఫ్ద్)
⮚ ఩ేక్ క్హల్ృ, ఫలేజ్లన఼ తుమాంతిరాంఙేాంద఼ఔు టయౌఔాం య౐ప్ఖాంలో ఫ్ిక్ ఙెబన్స టక్హనలచౄతు
అాంద఼ఫ్ట లోక్ి ణెచిిన షాంషథ ఏథి ? టక్ భళీాంథయర
⮚ ఆధ఼తుఔ ఩భిజా ానాంణో యౄతృొ ాంథిాంచిన జలాాంతభహిత౉ ‘యలా’ ఇటీఴల ఎఔుడ జల఩రయేవాం ఙేల఺ాంథి ?
భుాంఫరై
⮚ తృో లార్ రహటిల ైట్ లాాంచ్ యళఔల్- ల఺ 46 యహసఔ ధౌఔ థయీభహ ఈ క్ిాంర థి ఏ ఉ఩ఖరశృతున
఩రయోగిాంఙయయు ? భమరహట్-2
77
⮚ ‘ద డఫుల్ ఆలట భహబడ్ భమడెైభక్షన్స టస్ట ’ (డయర్ట) అధే యోమభధౌఔన఼ డిడిమోస్ అధే జాంట ఖరసవఔల
ఴమఴషథ ణో ఢన క్ొటిటాంఙే య౐నఽతన ఩రయోగహతూన ఙే఩టట న఼నన షాంషథ ఏథి ? ధయశూహ
⮚ జభూభక్హశీభర్ లోతు ఩పలాీభాలో ‘ప్యత్ ఩ైఫర్’ నేయుణో ఆన఺టఔల్ ఩ైఫర్ ఆదయభిత ఫ్రాండ్ ఫ్మాండ్
లేఴలన఼ తృహరయాంతేాంచిన తోటట తోదటి టయౌఔాం ఔాం఩తూ ఏథి ? BSNL
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘నేటమ
ిర ాట్’ ఖఖనతల క్షి఩ణి యక్షణ ఴమఴషథ ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథిాంథి ?
అఫభిక్హ
⮚ ‘‘ఫూ
ి భూన్స’’ తృహరజఔుటణో షాంబాందాం ఉనన ఩రభుక ఴమక్ిత ఎఴయు ? జఫ్ ఫరజ స్
⮚ ఑ఔశూహభి యహడేల఺న తృహిల఺టక్న఼ భయ౏ి ఩ూభితగహ యహడెక్ోఴడయతుక్ి ఩తుక్ొఙేి క్ొతత తయాం తృహిల఺టక్న఼ ఇటీఴల
ఏ థేవ రహషత య
ై ేతతలు తమాయుఙేరహయు ? అఫభిక్హ
⮚ మాంగ్ లైాంటిస్ట తృో ర గహరమ్స- ముయ౐ఔ-2019 ఎఔుడ తృహరయాంతేాంఙయయు ? ఫరాంఖళొయు
⮚ సాదమ షాంఫాందిత యహమధ఼లన఼ భుాంద఼గహధే ఖుభితాంఙే ఆభిట఩఺ఱ఺మల్ ఇాంటయౌజన్సృ(ఏఐ) ఆదయభిత
షభిక్ొతత ఴమఴషథ న఼ ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథిన రహషత య
ై ేతతలు ణయజాగహ యౄతృొ ాంథిాంఙయయు ? ఩఺న్సలాాండ్
⮚ అప్మస్–ళైల఻఩డ్ ఎక్ృతృహాండఫుల్ ఏభిమల్ ట్భి ట్(ళీట్) అధే డోర న్సన఼ అతేఴాథిధ ఙేల఺న షాంషథ ఏథి
? డనఆర్డనయో
⮚ భోఖుల జన఼మ తీయుణెన఼నలన఼ ఫటిట యహభిక్న ఩రణేమఔఫైన చిక్ితృలు అాంథిాంఙేాంద఼ఔు య౑లుగహ జన఼మ
ఔరభాతున యేఖాంగహ ఖుభితాంఙే య౐నఽతన ఔాం఩ూమటర్ తృో ర గహరమ్సన఼ ఏ థేవ రహషత య
ై ేతతలు అతేఴాథిధ ఙేరహయు
? ఆలేటయౌ
ర మా
⮚ ‘జాాంణోమోధయస్ ఑భిజన’ అధే ఫ్మక్వటభిమా భుకమాంగహ ఈ క్ిాంర థి ఏ ఩ాంటనై ఩రప్ఴాం చఽ఩పతేాంథి ?
ఴభి
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ య౐వీయ౐థయమలమాతుక్ి ఙెాంథిన రహషత య
ై ేతతలు చయభ క్హమనృర్’న఼ తుభహధభిాంచడయతుక్ి భభిము
వషత చి
ై క్ితృలన఼ తుయీళాంచఖల ఩రణేమఔ షఽక్షభదభిుతుతు అతేఴాథిధ ఙేరహయు ?త౅రటీష్ క్ొలాంత౅మా
⮚ షఽ఩ర్ శూో తుక్ ఫరసో భస్ ఔ౅
ర బజ్ క్షి఩ణితు ఇటీఴల ఈ క్ిాంర థి ఏ ముదధ య౐భానాం థయీభహ
఩భమక్షిాంఙయయు ? SU - 30 MKI
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ ఖరసాంనై అాంతయి త అమశూహుాంత క్షనతాంర క్హలఔరభాంలో భాయు఩లఔు లోనఴపణోాందతు

అఫభిక్హ అాంతభిక్ష ఩భిరోధన షాంషథ (ధయశూహ) యోమభధౌఔ ఖుభితాంచిాంథి ? చెన఺టర్
⮚ ఇటీఴల ప్యతీమ అాంతభిక్ష ఩భిరోధన షాంషథ (ఇశూో ర ) ల఻ీఔభిాంచిన థేవాంలోధే అతినదద దరఴ
ళైడోర జన్స తులీ ట్మాంఔున఼ ఎఔుడ తమాయుఙేరహయు ? య౑ఆర్య౑ ఆల఺మా ఩ల఺఩఺క్ ఉత఩తిత
ఔభహభగహయాం( శీరల఺టీ)
78
⮚ ఈ క్ిాంర థి యహటిలో షభైన యహమకమన఼ ఖుభితాంచాండి ?
A ) ఫే 22, 2019న శీరసభిక్ోటలోతు షతీష్ దయఴన్స లే఩స్ లాంటర్ (శుహర్) న఼ాంచి న఻ఎస్ఎల్య౑ ల఺–
46 ఩రయోఖాం ఇశూో ర ఙే఩టిటాంథి
B ) ఈ ఉ఩ఖరస యహసఔ ధౌఔ థయీభహ 615 క్ిలోల ఫయుయైన భహడయర్ ఇఫేచృాంగ్ ఎర్త అఫా భనీశన్స
రహటిల ైట్ (భమరహట్–2తె)న఼ ఔక్షలోక్ి ఩రయేవనట్టయు
C ) ఇథి న఻ఎస్ఎల్య౑ ల఺భమస్లో 48ఴ ఩రయోఖాం .
D ) భమరహట్ ఉ఩ఖరసాం ఑ఔ తుగా ఉ఩ఖరసాం
⮚ లాలాజలాం, ఙెభట, యఔత ాం, భూతరాంలన఼ య౐తుయోగిాంచి భతుఱ఺లోతు ఒతిత డి ఏ శూహథబలో ఉాంథో
ణెలుష఼ఔుధేాంద఼ఔు య౑లుఔయౌ఩ాంఙే అధ఼ధయతన ఩భిక్షన఼ ఈ క్ిాంర థి ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథిన రహషత య
ై ేతతలు
అతేఴాథిధఙేరహయు ? అఫభిక్హ
⮚ ఇటీఴల ఑క్నశూహభి 60 ఉ఩ఖరశృలన఼ తుాంగిలోక్ి ఩రయోగిాంచి చభితర షాఱ఺టాంచిన నయ

ై ేట అాంతభిక్ష
షాంషథ ఏథి ? లే఩స్ఎక్ృ
⮚ ఆభిటత౉స్ త౉శన్స థయీభహ చాంద఼రడినైక్ి భళళన఼ ఩ాం఩న఼నన అాంతభిక్ష షాంషథ ఏథి ? ధయశూహ
⮚ ఇటీఴల తృహరయాంతేాంచఫడ్ ‘థి నఽమలే఩స్ ఇాండిమా యౌత౉టడ్ (The NewSpace India Ltd.
(NSIL))’ అధేథి ఈ క్ిాంర థి ఏ షాంషథ యొఔు నఽతన యహణిజమ య౐ప్ఖాం ? ఇశూో ర
⮚ ప్యత్లో తమాభమ తుధయదాంలో ప్ఖాంగహ మూ-75(1) నేభిట ఆయు జలాాంతభహిభులన఼

తుభిభాంచడయతుక్ి ప్యత్ ళయ౑ ఎలక్ిటాఔల్ృ యౌత౉టడ్ (పరల్), త౉వరథయతే తుఖమ్స యౌఫటడ్ (త౉తయతు)
షాంషథ లణో ఈ క్ిాంర థి ఏ షాంషథ ఑఩఩ాందాం ఙేష఼ఔుాంథి ? ళాంద఼శూహథన్స ఱ఺ప్మాయు్
⮚ థేశీమాంగహ తమాయు ఙేల఺న 500 క్నచౄల ఇధభిూమల్ గైడెడ్ ఫ్ాంఫున఼ యైభాతుఔ దమాతుక్ి ఙెాంథిన
ష఼క య్-30ఎాంక్నఐ ముదధ య౐భానాం న఼ాంచి ఇటీఴల య౐జమఴాంతాంగహ ఩రయోగిాంఙయయు, అబణే
థీతుతు ఏ షాంషథ ఩భమక్షిాంచిాంథి ?యక్షణ ఩భిరోధన, అతేఴాథిధ షాంషథ (డనఆర్డనఒ)
⮚ ఆక్హశ్ క్షి఩ణి -------------- న఼ాంచి ఖఖనతలాంలోతు లక్షామలన఼ చేథిాంచఖల క్షి఩ణి ? ఉ఩భితలాం
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ ముధ్ధ య౐భాధయతున య౐రహక఩టనాంలో భూమచృమాంగహ తీభిిథిదదన఼ధయనయు ? ల఻

శృభిమర్
⮚ భానఴ షళత అాంతభిక్ష మాతర- ఖఖన్సమాన్స క్ోషాం ఈ క్ిాంర థి ఏ షాంషథ ణో ప్యత అాంతభిక్ష
఩భిరోధన షాంషథ (ఇశూో ర ) ఑఩఩ాందాం ఔుద఼యుిఔుాంథి ? ప్యతీమ యహములేన
⮚ ఔయఫన ఉథయిభహలన఼ తగిిాంచడఫే లక్షమాంగహ ‘ఎాం2శూహభర్ట’ అధే తృహరజఔుట అతేఴాథిధఙేల఺న ఐఐటీ ఏథి ?
ళైదభహఫ్ద్ ఐఐటీ
79
⮚ చాంద఼రడినైన భళమా యోమభగహత౉తు థిాంఙేాంద఼ఔు ఙే఩టిటన తృహరజఔుటఔు అఫభిక్హ అాంతభిక్ష షాంషథ
నటిటన నేయు ఏత౉టి ? ఆభటత౉స్
⮚ భలేభిమాన఼ యహమన఺త ఙేలే ఆడ ఎధయ఩఺యౌస్ థో భలఔు శృతు ఔయౌగిాంఙే ‘ఫటభమచృమమ్స న఺ాంగమూన్సృ’ అధే
పాంఖస్న఼ ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథిన రహషత య
ై ేతతలు ణయజాగహ ఴాథిధ ఙేరహయు ? ఆలేటయౌ
ర మా
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథిన రహషత య
ై ేతతలు క్హమనృర్, శూహాంఔరత౉ఔ యహమధ఼లు, అఴమయహల అతేఴాథిధ
చిక్ితృ ఩భిరోధనలో ణోడ఩డే క్ొతత యఔాం ఫభిలే తృొ ర టీన్సన఼ యౄతృొ ాంథిాంఙయయు ? యశుహమ
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ షాంషథ ఔు ఙెాంథిన రహషత య
ై ేతతలు భన఼శేలోి ఔుాంఖుఫ్ట ఔు క్హయణభబేమ లయటరతున్స
గహరసక్హల షాంఙయభహతున ఔణయలోి ఖుభితాంచినటి ఩రఔటిాంఙయయు? ల఻ల఻ఎాంతె
⮚ జలాాంతభహిత౉ న఼ాంచి ధయయ౐ఔులన఼ యక్షిాంఙే అధ఼ధయతన ఴమఴషథ ‘డనప్ షబ్సఫభాన్సృ భషఽుూ యళక్ిల్
(DSRV )’తు ఇటీఴల ఎఔుడ ఩భమక్షిాంఙయయు? య౐రహక఩టనాం
⮚ షభుదరాంలోతు ఱ఺ప్నై న఼ాంచి లాాంగ్ భార్ి 11 భహక్ట్ ఩రయోగహతున య౐జమఴాంతాంగహ ఩ూభిత ఙేల఺న
థేవాం ఏథి ? ఙెైధయ
⮚ ప్యత్ ణొయౌశూహభిగహ ఩భమక్షిాంచిన ‘ళై఩ర్శూో తుక్ టక్హనలచౄ డెభాన్సలేటట
ర ర్ యళక్ిల్ (HSTDV )’
య౐భాధయతున ఏ షాంషథ అతేఴాథిధ ఙేల఺ాంథి ? DRDO
⮚ ప్యతథేవాంలో తెఎస్-చ౅ఖి ఖుభితాం఩ప తృొ ాంథిన ణొయౌ థిీచఔరయహసన షాంషథ ఏథి ? ళీభో మోటరక్హర్఩
⮚ ఏ థేవాం న఼ాండి ‘ధేశనల్ అడయీన్సట్ షభనపస్ ట ఎబర్ త౉లైల్ ల఺షటమ్స-2 (ధయశూహమ్సృ-2)’
ఔన఼గోలు ఙేమాలతు ప్యత్ ప్య౐ష఼తాంథి ? అఫభిక్హ
⮚ అాంతభిక్ష ముదధ తాంణయరతుక్ి అఴషయఫైన అధ఼ధయతన ముదధ ఴమఴషథ లు, శూహాంక్నతిఔ ఩భిజా ానాం
అతేఴాథిధక్ి యక్షణ యాంఖ ఩భిరోధన అతేఴాథిధ షాంషథ (DSRO) అధే క్ొతత షాంషథ న఼ ఏభహ఩ట
ఙేమాలతు తీభహభతుాంచిన థేవాం ఏథి ? ఇాండిమా
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోతు అతమాంత ఎణెత న
త ఆ఩భనటిాంగ్ యహణయఴయణ క్నాందరభున఼ ఈ క్ిాంర థి ఏ ఩యీణయలలో
ఏభహ఩ట ఙేరహయు? భ్ాంట్ ఎఴభస్ట
⮚ ఇశూో ర యొఔు చాందరమాన్స -2 త౉శన్సలో తోదటి భళమా తృహరజక్ట డెైభఔటర్ ఎఴయు? భుణయమ
ఴతుత
⮚ శీరలాంఔ థేవాం ఩రయోగిాంచిన తోటట తోదటి ఉ఩ఖరసాం ఏథి? ‘భహఴణ-1’
⮚ ధేతృహల్ ఩రయోగిాంచిన తోటట తోదటి ఉ఩ఖరసాం ఏథి? ధేతృహయ్రహట్-1
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘‘లైల క్ృ’’ అధేథి? ‘ఐఒటీ’ ఉ఩ఔయణయలే లక్షమాంగహ ఩తుఙేషత ఼నన క్ొతత భాల్
యేర్
80
⮚ వతు ఖరసాం చ఼టృ
ట తియుఖుతేనన ప్భమ చాందభాభ టైటన్సన఼ రోదిాంచడయతుక్ి డయరఖన్స ఫ్లి అధే డోర న్సన఼
఩రయోగిాంచన఼ననటి ఩రఔటిాంచిన షాంషథ ఏథి ? అఫభిక్హ అాంతభిక్ష షాంషథ (ధయశూహ)
⮚ జలాాంతభహిత౉ న఼ాంచి ఩రయోగిాంఙే జనఎల్-3 కాండయాంతయ క్షి఩ణి(ఎస్ఎల్తెఎాం)తు య౐జమఴాంతాంగహ

఩భమక్షిాంచిన థేవాంఏథి? ఙెైధయ
⮚ తోటట తోదటి భోదల఺ క్నాంథయరతున ఩రయేవనటిటన థేవాం ఏథి ? శూో య౐మట్ మూతుమన్స
క్రడ
ీ ంశాలు
⮚ ఑ఔ టస్ట ల఺భమశూి ో 20 క్హమచ఼ి శూహదిాంచిన తోటట తోదటి ప్యత య౐క్ట్ క్వ఩ర్ ఎఴయు? భిశబ్స ఩ాంత్
⮚ ఆలేటయౌ
ర మా ఖడ్ నై లాంచభమ నమోద఼ఙేల఺న ణొయౌ ప్యత య౐క్ట్ క్వ఩ర్ ఎఴయు ? భిశబ్స ఩ాంత్
⮚ ఇటీఴల భాతి ఙెాంథిన ‘యభాక్హాంత్ ఆఙేఔ
ర ర్’ ఈ క్ిాంర థి ఏ థిఖిజ క్ిక్
ర టర్’ఔు శిక్షణన఼ ఇఙయిడె ?
షచిన్స ణెాంద఼లుర్
⮚ 2018 లో అాంతభహాతీమ ఫౌలర్ అతమదిఔ అాంతభహాతీమ య౐క్ట్-టేఔభహి ఏథి?Jasprit Bumrah
⮚ అాంతభహాతీమ త౉క్ృడ్ టతునస్ టరయనఫాంట్ శృప్భన్స ఔప్ - 2019 య౐జనత జటట ఏథి ? భోజర్
఩డయర్–ఫరయౌాండయ ఫరతుృచ్ (ల఺ీటా భి హాండ్)
⮚ ఇటీఴల ఩ూణేలో జభిగిన ట్ట్ ఒనన్సలో ఩పయుశేల ల఺ాంగిల్ృ టైటిల్ య౐జనత ఎఴయు ? క్య౐న్స
అాండయృన్స (దక్షిణయ఩఺రక్హ)
⮚ ఇటీఴల ఩ూణేలో జభిగిన ట్ట్ ఒనన్సలో ఩పయుశేల డఫుల్ృ టైటిల్ య౐జనత జటట ఏథి ? భోసన్స
ఫో ఩నన–థియ౐జ్ వయణ్
⮚ తృొ ర ఔఫడన్ య్గ్ ఆభో ల఻జన్స య౐జనత జటట ఏథి ? ఫరాంఖళొయు ఫుల్ృ
⮚ అాంతభహాతీమ ఫ్క్ిృాంగ్ షాంగాం (ఐఫ్) య౐డెదల ఙేల఺న ణయజా భహమాంక్ిాంగ్ృలో ఏ క్నటగిభమలో
ఫేభమక్ోమ్స నాంఫర్ఴన్సగహ తుయౌచిాంథి.? 48 క్నచౄలు
⮚ ‘డఫ్ అాండ్ ఩లపస్’ ణయజా తుయేథిఔ ఩రక్హయాం ప్యతథేవాంలో ‘మోస్ట యహలుమఫుల్ లలత౅రటీ ఫ్రాండ్’గహ
తుయౌచిన యహయు ఎఴయు ? య౐భహట్ క్ోళీి
⮚ 2018లో క్ోళి ఫ్రాండ్ య౐లుఴ ఎాంత ? యౄ.1,200 క్ోటి
⮚ కనలో ఇాండిమా మూత్ గనమ్సృ - 2019 ఎఔుడ తృహరయాంబభమామబ ? ఩ూణే
⮚ మోటేభహ లేటడిమాం ఎఔుడ ఉాంథి ? అసభథయఫ్ద్
⮚ 2019 ఆ఩఺రక్హ థేరహల ఔప్’ఔు ఏ థేవాం ఆతిధమాం ఇష఼తాంథి ? ఈచృప్ట
⮚ ప్యత జాతీమ భళళల ఫ్క్ిృాంగ్ జటట చీఫ్ క్ోచ్గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? అయ్కభర్
81
⮚ అాంతభహాతీమ క్ిక్
ర ట్ భాండయౌ (ఐల఻ల఻) భుకమ క్హయమతుయీసణ అదిక్హభి (ల఻ఈయో)గహ ఎఴయు
తుమత౉తేలమామయు.? భన఼ శూహళన
⮚ కలో ఇాండిమా మూత్ గనమ్సృ - 2019 శ౉టిాంగ్’లో షీయణ ఩తఔాం గలుతృొ ాంథిన అతి న఺నన
ఴమష఼ుడె ఎఴయు ? అతేనవ్ శుహ
⮚ లాభనస్ ఴయల్్ ఔాంఫ్క్ ఆఫ్ ఇమర్ అయహయు్(Laureus World Comeback of Year Award)ఔు
ధయత౉ధేట్ అబన ణొయౌ ప్యత క్వడ
ర యక్హయుడె/క్వడ
ర యక్హభిణి ఎఴయు ? Vinesh Phogat
⮚ న఺రత౉మర్ ఫ్మడిభాంటన్స ధయలుగో ల఻జన్స య౐జనత జటట ఏథి ? ఫరాంఖళొయు భహ఩ట ర్ృ
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘భసభభద్ చ౅యౌపఔయుథీదన్స’ ఏ క్వడ
ర ఔు ఙెాంథినయహడె ? పపట్ఫ్ల్
ర మన్స ఒనన్స - 2019లో డి఩ాండిాంగ్ చయాంన఺మన్స ఩దయర్ (ల఺ీటా భి హాండ్)న఼ ఒడిాంచి , ఒ గహరాండ్
శూహిమ్స టరభమన క్హీయటర్఩ైనల్ ఙేభిన ణొయౌ గమఔ
ర ు ఆటగహడిగహ భిక్హయు్ షాఱ఺టాంచిన ఆటగహడె ఎఴయు ?
లట తౄహధోస్ ల఺టిృతృహస్
⮚ 2019 కనలో ఇాండిమా మూత్ క్వడ
ర లలో ఒఴభహల్ చయాంన఺మన్సగహ తుయౌచిన భహశట భ
ర ు ఏథి ?
భశృభహశట ర
⮚ భుాంఫరై భాయతయన్స - 2019 ఩పయుశేల య౐ప్ఖాంలో య౐జనతగహ తుయౌచిన ఆటగహడె ఎఴయు ? క్హషభస్
లఖత్ (క్ధయమ)
⮚ భుాంఫరై భాయతయన్స - 2019లో భళళల య౐ప్ఖాంలో య౐జనతగహ తుయౌచిన అథ్ెి ట్ ఎఴయు ? ఴర్ుధష్
అల భు (ఇతియోన఺మా)
⮚ ఇటీఴల జభిగిన ల఺ాంఖ఩ూర్ టరభమన - 2019లో భళళల ల఺ాంగిల్ృ య౐ప్ఖాంలో య౐జనతగహ తుయౌచిన
ప్యత క్వడ
ర యక్హభిణి ఎఴయు ? అాంక్ిత భైధయ
⮚ కనలో ఇాండిమా మూత్ గనమ్సృ'లో ఩తఔాం గలుతృొ ాంథిన క్వడ
ర యక్హయులఔు ఩రబుతీ ఉథో మఖాం
ఇఴీన఼ననటి ఩రఔటిాంచిన భహశట భ
ర ు ఏథి ? ఩ాంజాబ్స
⮚ ఑క్న ఏడయథి భూడె ఐల఻ల఻ ఩రదయన అయహయు్లన఼ (ఐల఻ల఻ టష఼ట నేి మర్ ఆఫ్ థి ఇమర్, ఴధే్
నేి మర్ ఆఫ్ థి ఇమర్ అయహయు్, ఐల఻ల఻ క్ిక్
ర టర్ ఆఫ్ థి ఇమర్గహ ఔ౅డయ ఎాంన఺క్ై షర్ గహమభమ఩఻ల్్
శూో ఫర్ృ అయహయు్) గలుచ఼ఔునన ణొయౌ క్ిక్
ర టర్గహ భిక్హయు్ షాఱ఺టాంచిన ఆటగహడె ఎఴయు ? య౐భహట్ క్ోళీి
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ిగహన఼ ‘ఎభభిాాంగ్ క్ిక్
ర టర్ ఆఫ్ థి ఇమర్’ అయహయు్ఔు ఎఴయు ఎాంన఺ఔమామయు ?
భిశబ్స ఩ాంత్
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘షాంచృత ఙయన఼’ ఏ క్వడ
ర ఔు ఙెాంథిాంథి ? యబట్ యౌఫ్఺టాంగ్
ర మా ఒనన్స - 2019 త౉క్ృడ్ డఫుల్ృ టైటిల్ య౐జనత జటట ఏథి ? క్జ్
ర క్ోయహ (ఙెక్ భి఩త౅ి క్)-
ఆాండన భహమ్స (అఫభిక్హ)
82
ర మన్స ఒనన్స - 2019 భసళల డఫుల్ృ య౐జనత జటట ఏథి ? షభాంత శూోట షర్ (ఆలేటయౌ
ర మా),
జాాంగ్ శేయ్ (ఙెైధయ)
⮚ అతి చినన ఴమష఼ృలో అాంతభహాతీమ క్ిక్
ర టరి అయథ వతఔాం శూహదిాంచి భిక్హయు్ షాఱ఺టాంచిన ఆటగహడె
ఎఴయు ? భోళత్ తృహడెల్ (ధేతృహల్)
⮚ ఇటీఴల ప్యత క్ిక్
ర ట్ జటట ఔు ఙెాంథిన ఏ క్ిక్
ర టర్’న఼ అాంతభహాతీమ క్ిక్
ర టరి ఫౌయౌాంగ్ ఙేమఔుాండయ
ఐల఻ల఻ షల఩నూ న్స య౐దిాంచిాంథి ? అాంఫటి భహముడె
⮚ ఇాండో ధేల఺మా భాషట ర్ృ - 2019 భళళల ల఺ాంగిల్ృ య౐జనత ఎఴయు ? లైధయ ధశృీల్
⮚ ఐల఻ల఻ టష఼ట భహమాంక్ిాంగ్ృలో గహభమ శూో ఫర్ృ (1974) తభహీత నాంఫర్ఴన్స ఆల్భౌాండర్గహ తుయౌచిన ణొయౌ
యల఺టాండనస్ ఆటగహడె ఎఴయు ? జనషన్స సో ల్ ర్
⮚ ట్ట్ ల఻టల్ భాషట ర్ృ ఙెస్ టరభమన-2019 య౐జనత ఎఴయు ? భాఖనస్ క్హర్ి షన్స
⮚ 2018 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఐల఻ల఻ ఉతత భ భళమా క్ిక్
ర టర్గహ ఎఴయు ఎాంన఺ఔమామయు ? షభాతి
భాందయన
⮚ ప్యతథేవాంలోధే గహరాండ్భాషట ర్ సో థయ తృొ ాంథిన అతమాంత న఺నన ఴమష఼ుడెైన ఆటగహడె ఎఴయు ?
ఖుక్నశ్
⮚ టేఫుల్ టతునస్ భహమాంక్ిాంగ్ృలో ట్ప్-50 జాత౅ణయలో ఙోట దక్ిుాంచ఼ఔునన ణొయౌ ప్యత భళమా
క్వడ
ర యక్హభిణిగహ ఎఴయు ? భతుక్హ ఫ్తర
⮚ తృొ ర భచృి ాంగ్ య్గ్ - 2019 య౐జనత జటట ఏథి ? సభిమాణయ శృమభర్ృ
⮚ 200 ఴధే్లు ఆడిన ణొయౌ భళమా క్ిక్
ర టర్ ఎఴయు ? త౉తయయ్ భహజ్
⮚ ఆల఺మాఔప్ పపట్ఫ్ల్ - 2019 య౐జనత జటట ఏథి ? కణయర్
⮚ ల఩క్తక్హర ఩ర఩ాంచ ఔప్ - 2019 ఏ భహశట ాంర లో జయఖన఼ాంథి ? గోయహ
⮚ ఴధే్ క్ిక్
ర ట్’లో అతమాంత యేఖాంగహ 100 య౐క్టి ఩డగొటిటన ప్యత ఫౌలర్ ఎఴయు ? భసభభద్ శతొ
⮚ క్ిక్
ర ట్ చభితల
ర ో ఑క్న పస్ట క్ి హస్ భామచ్లో భాండె డఫుల్ లాంచభమలు శూహదిాంచిన భాండో క్ిక్
ర టర్గహ
శీరలాంఔఔు ఙెాంథిన ఏాంజలో నభమభహ భిక్హయు్ షాఱ఺టాంఙయడె
⮚ అాంతభహాతీమ టీ20 క్ిక్
ర టరి అతమదిఔ ఩యుఖులు ఙేల఺న ఆటగహడిగహడె ఎఴయు ? భోళత్ వయభ
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ థేవ ఩పయుశేల క్ిక్
ర ట్ జటట ఙేతిలో ప్యత ఩పయుశేల క్ిక్
ర ట్ జటట అతమదిఔ శూహయుి
టీ20 క్ిక్
ర ట్’లో ఒడితృో బాంథి ? నఽమచృలాాండ్
⮚ ల఻తుమర్ షఽనఔర్ జాతీమ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్ - 2019 య౐జనత ఎఴయు ? ఩ాంఔజ్ అథయీణీ
⮚ ఐన఻ల్ జటట భహజశూహథన్స భహమల్ృ ఫ్రాండ్ అాంఫ్షడర్’గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? Shane
Warne
83
⮚ MRF చయల ాంజ్ టైటిల్ గలుచ఼ఔునన తోటట తోదటి భళమా డెఴ
ై ర్ ‘జతొ ఙయడిీక్’ ఏ థేరహతుక్ి
ఙెాంథినయహయు ? ఇాంగహిాండ్
⮚ యాంచౄ టరర఩఻ - 2019 య౐జనత జటట ఏథి ? య౐దయబ
⮚ ఈ క్ిాంర థి ప్యత భళమా క్ిక్
ర ట్ ఆటగహళిలో ఎఴయు అతమాంత యేఖాంగహ టి20 భామఙోలో 50 ఩యుఖులు
శూహదిాంఙయయు? ల఺రితి భాంధన
⮚ ఇభహతూ ఔప్లో ఴయుషగహ భూడె ఇతునాంగ్ృలో లాంచభమలు ఙేల఺న ణొయౌ ఆటగహడె ఎఴయు ? సన఼భ
య౐శృభి
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘ఆయమన్స ప్టిమా’ ఏ క్వడ
ర ఔు ఙెాంథినయహడె ? టతునస్
⮚ ణొయౌ భలి కాంబ్స ఩ర఩ాంచ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్ య౐జనత జటట ఏథి ? ప్యత్
⮚ జాతీమ ఫ్మడిభాంటన్స చయాంన఺మన్స - 2019 భళళల ల఺ాంగిల్ృ య౐జనత ఎఴయు ? లైధయ ధశృీల్
⮚ జాతీమ ఫ్మడిభాంటన్స చయాంన఺మన్స - 2019 ఩పయుశేల ల఺ాంగిల్ృ య౐జనత ఎఴయు ? శూౌయభ్ఴయభ
⮚ ఇభహతూ టరర఩఻ - 2019 య౐జనత జటట ఏథి ? య౐దయబ
⮚ జాతీమ భిథత౉క్ చృభానల఺టక్ృ - 2019 ఏ నఖయాంలో జభిగహబ ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ తృొ ర యహయ్ఫ్ల్ య్గ్ ణొయౌ ల఻జన్స ఏ నఖయాంలో తృహరయాంబఫైాంథి ? క్ొచిి
⮚ తెల఻ల఻ఐ అాంఫుడ్ృభన్సగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు. ? జల఺టస్ డనక్న జైన్స
⮚ 80 తొటయి ఎతే
త న఼ాంచి య౐ల఺భిన ఫాంతితు అాంద఼క్ోఴడాం థయీభహ గితూనస్ ఴయల్్ భిక్హయు్ ధలక్ొయౌ఩న
భళమా క్ిక్
ర టర్ ఎఴయు ? అయౌశూహృ ళీలే
⮚ అతున తౄహభహభటి లో ఔయౌన఺ అాంతభహాతీమ క్ిక్
ర టరి అతమదిఔ ల఺ఔృయుి ఫ్థిన క్ిక్
ర టర్గహ భిక్హయు్
షాఱ఺టాంచిన ఆట్గహడె ఎఴయు ? క్ిస్
ర గనల్
⮚ నఽమఢియ్ిలో జయుఖుతేనన ఐఎస్ఎస్ఎఫ్ ఩ర఩ాంచఔప్లో భిక్హయు్ ఩రదయునణో షీయణ ఩తఔాం
గలుతృొ ాంథిన శూౌయభ్ ఙౌదభి ఏ య౐ప్ఖాంలో తృో టీ఩డయ్యు? 10 తొటయి ఎబర్ న఺షటల్
⮚ టీ20 తౄహభహభట్లో ఎతుత౉థి యేల ఩యుఖుయౌన ఩ూభిత ఙేష఼ఔునన ణొయౌ టీత౉ాండిమా క్ిక్
ర టర్ ఎఴయు ?
ష఼భనష్ భైధయ
⮚ అాంతభహాతీమ టి20లోి ‘శృమటిక్
ర ’ య౐క్టి తీల఺న ణొయౌ ల఺఩ననర్గహ భిక్హయు్ షాఱ఺టాంచిన ఆటగహడె ఎఴయు
? యఱ఻ద్ కాన్స
⮚ ఩ర఩ాంచ టృర్ తెచ్ యహయ్ఫ్ల్ టరభమనక్ి ఆతిథమత౉చిిన ప్యత ణొయౌ నఖయాం ఏథి ? య౐రహక఩టనాం
⮚ ఇటీఴల ఇాండిమాలో జభిగిన ఐఎస్ఎస్ఎఫ్ ఩ర఩ాంచఔప్ 10 తొటయి ఎబర్ న఺షటల్ త౉క్ృడ్
ఈయాంటరి షీయణ ఩తఔాం గలుతృొ ాంథిన జ డన ఏథి ? శూౌయభ్ ఙౌదభి, భన఼ ఫ్ఔర్ జ డన
ర ట్లో ఐద఼ ఴాందలు ల఺ఔృర్ క్ొటిటన ణొయౌ ఆటగహడె ఎఴయు ? క్ిస్
ర గనల్
84
⮚ 2018 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఆల఺మా శృక్వ షభాకమ ఉతత భ ఆటగహడి అయహయు్న఼ ఎఴయు
గలుచ఼ఔుధయనయు ? భన్సన఻రత్ల఺ాంగ్
⮚ ఇటీఴల ఢియ్ిలో జభిగిన శ౉టిాంగ్ ఩ర఩ాంచఔప్లో భళళల 10 తొటయి ఎబర్ భై఩఺ల్ య౐ప్ఖాంలో
఩ర఩ాంచ భిక్హయు్ నమోద఼ఙేల఺ షీయణ ఩తఔాం క్ైఴషాం ఙేష఼ఔునన క్వడ
ర యక్హభిణి ఎఴయు ? అ఩ూభిీ
చాంథేలా
⮚ థియ్ి ఆతిథమత౉ష఼తనన ఐఎస్ఎస్ఎఫ్ శ౉టిాంగ్ ఩ర఩ాంచఔప్ న఼ాంచి ఐఒల఻ ఎతున ఑యౌాంన఺క్ క్ోట్
శూహథధయలన఼ యనక్ిు తీష఼ఔుాంథి ? 2
⮚ తృొ ర యహయ్ఫ్ల్ య్గ్ - 2019 య౐జనత జటట ఏథి ? ఙెధైన శూహ఩యటన్సృ
⮚ టీ20ల చభితల
ర ోధే అతమదిఔ ఩యుఖుల ణేడయణో గయౌచిన జటట గహ ఩ర఩ాంచ భిక్హయు్ నమోద఼ ఙేల఺న
క్ిక్
ర ట్ జటట ఏథి ?ఆాంధర జటట
⮚ 39 ఴ ధేశనల్ గనమ్సృ - 2022క్ి షాంఫాందిాంచిన అదిక్హభిఔ చిసనాం ఏథి? Clouded Leopard
⮚ ఴాంద T20 భామచ్’లన఼ ఆడిన తోటట తోదటి ఆల఺మా భళమా క్ిక్
ర టర్ ఎఴయు?Sana Mir
⮚ అాంతభహాతీమ T20లోి ఑ఔ భామచ్ ‘లో అతమదిఔ శూో ుర్ శూహదిాంచిన జటట ఏథి ? ఆఫ్హఘతుశూహతన్స
⮚ ‘Cannes International Open trophy - 2019’ య౐జనత ఎఴయు ? Abhijeet Gupta
⮚ 2022 ఆల఺మా క్వడ
ర లు ఏ నఖయాంలో జయఖన఼ధయనబ ? శృాంగౌా (ఙెైధయ)
⮚ ఇటీఴల తన క్భమర్లో 100ఴ ఏటీన఻ టృర్ టైటిల్న఼ గలుచ఼ఔునన ఆటగహడె ఎఴయు ? భోజర్
఩దయర్
⮚ 500 ఴధే్ య౐జమాలు శూహదిాంచిన భాండఴ క్ిక్
ర ట్ జటట ఏథి ? ప్యత్
⮚ ఐల఺ల఺ క్ిక్
ర ట్ ఔత౉టీక్ి క్ొతత ఙెైయభన్స’గహ తుమత౉ాంచఫడిన ప్యతీమ క్ిక్
ర టర్ ఎఴయు? అతుల్ ఔుాంఫేి
⮚ చిఴభిశూహభిగహ ఏ షాంఴతృయాంలో జభిగిన ఆల఺మా క్వడ
ర లలో ఙెస్’న఼ ఫడల్ ఈయాంట్గహ
తుయీళాంఙయయు ? 2010
⮚ షమమద్ భుశూహతక్ అయ్ టీ20 టరర఩఻ - 2019తు ఏ జటట క్ైఴషాం ఙేష఼ఔుాంథి ? ఔభహణటఔ
⮚ 2020 టరక్ోమ ఑యౌాంన఺క్ృ ప్యత ఉ఩కాండ ఩రశూహయ సఔుులన఼ ఏ షాంషథ దక్ిుాంచ఼ఔుాంథి ? శూో తూ
న఺ఔిర్ృ ధట్ఴర్ు్ ఇాండిమా
⮚ జాతీమ ల఻తుమర్ ఆయిభమ తృో టీలి ో 50 ఩ి స్ 50 భహమాంక్ిాంగ్ భౌాండోి 706/720 తృహబాంటి
శూహదిాంచిన ణొయౌ ఆయిర్గహ భిక్హయు్ షాఱ఺టాంచిన క్వడ
ర యక్హభిణి ఎఴయు ? యననాం జ మతి ష఼భనక
⮚ ఫ్భమఫ భోల్ మోడల్(Barbie role model) ‘గహ ఎాంన఺క్ైన ప్యతీమ క్వడ
ర యక్హభిణి ఎఴయు? థీ఩
ఔభహభఔర్
⮚ 2013 ఐన఻ఎల్ శూహ఩ట్ ఩఺క్ిృాంగ్ ఔుాంబక్ోణయతుక్ి షాంఫాందిాంచి ఏ ఆటగహడినై తెల఻ల఻ఐ య౐దిాంచిన
చౄయ౐తక్హల తుఱేదయతున ష఼న఻రాంక్ోయుట ఇటీఴల ఎతిత యేల఺ాంథి ? శీరరహాంత్
85
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘ఎస్ఏ గతూఙయాంద్’ ఏ క్వడ
ర ఔు ఙెాంథినయహడె ? ఫ్క్ిృాంగ్
⮚ ఇటీఴల యహయత లు తుయౌచిన ‘ఉ఩భన఼మ ద఼తత ’, ఈ క్ిాంర థి ఏ క్వడ
ర లఔు ఙెాంథినయహడె ? లబయౌాంగ్
⮚ ఇాండిమన్స షఽ఩ర్ య్గ్ పపట్ఫ్ల్ ఐథో ల఻జన్స(2019) య౐జనత జటట ఏథి ? ఫరాంఖళొయు ఎఫ్ల఻
⮚ 2020 టరక్ోమ ఑యౌాంన఺క్ృఔు అయౄత శూహదిాంచిన ణొయౌ ప్యత అథ్ెి ట్ ఎఴయు ? క్.టి. ఇభహపన్స
ర మా గహరాండ్ న఺ర భనష఼-2019 య౐జనత ఎఴయు ? యహలట భి ఫ ట్స్
⮚ ఩఺తౄహ అాండర్-17 భళళల ఩ర఩ాంచఔప్ - 2020 ఏ థేవాంలో జయఖన఼ాంథి ? ప్యత్
⮚ ఩డభనశన్స ఔప్ జాతీమ ల఻తుమర్ అథ్ెి టిక్ృ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్లో భళళల 100తొ. ఩యుఖులో షీయణ
఩తఔాం గలుతృొ ాంథిన క్వడ
ర యక్హభిణి ఎఴయు ? ద఼మతి చాంద్
⮚ అఫ్హితుశూహథన్స క్ిక్
ర ట్ జటట ణొయౌ టస్ట భామచ్ య౐జమాతున ఏ థేవాంనై శూహదిాంచిాంథి ? ఐభహిాండ్
⮚ ఇాండిమన్స యల్ృ భాషట ర్ృ ల఺భమస్–1000 టతునస్ టరయనఫాంట్ ఩పయుశేల ల఺ాంగిల్ృ య౐జనత ఎఴయు
? డొ త౉తుక్ తీమ్స (ఆల఺టమ
ర ా)
⮚ ఇాండిమన్స యల్ృ భాషట ర్ృ ల఺భమస్–1000 టతునస్ టరయనఫాంట్ భళళల ల఺ాంగిల్ృ య౐జనత ఎఴయు
? త౅మాాంఔ ఆాండనష
ర ఼ు
⮚ ‘ఆల్ ఇాంఖి ాండ్ ఒనన్స ఫ్డిభాంటన్స చయాంన఺మతుూ ప్ -2019 లో ఩పయుశేల ల఺ాంగిల్ృ టైటిల్
గలుచ఼ఔుననథి ఎఴయు? క్ాంటర భమోట్ (జతృహన్స)
⮚ ‘ఆల్ ఇాంఖి ాండ్ ఒనన్స ఫ్డిభాంటన్స చయాంన఺మతుూ ప్ -2019 లో భళళల ల఺ాంగిల్ృ టైటిల్
గలుచ఼ఔుననథి ఎఴయు? Chen Yufei
⮚ అఫుథయత౅లో జభిగిన ఩రణేమఔ యేషయ౐ ఑యౌాంన఺క్ృ క్వడ
ర లోి ప్యత్ ఎతున ఩తక్హలు గలుతృొ ాంథిాంథి ?
368
⮚ 2020 టరక్ోమ ఑యౌాంన఺క్ృ ట్ర్ిన఼ ఏ ఆక్హయాంలో యౄతృొ ాంథిాంఙయయు ? య౐ఔల఺ాంఙే ఙెభమర ఩పశ఩ాం ఆక్హయాం
⮚ రహఫ్ భళళల పపట్ఫ్ల్ టైటిల్ - 2019 న఼ ఏ థేవాం గలుతృొ ాంథిాంథి ? ప్యత్
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘భనుడిాంగ్’ అధేథి ఏ క్వడ
ర ఔు షాంబాంథిాంచిన ఩దాం ? క్ిక్
ర ట్
⮚ ణెైన఻లో జయుఖుతేనన 12ఴ ఆల఺మా ఎబర్ఖన్స చయాంన఺మన్సఱ఺ప్ 10 తొటయి ఎబర్ న఺షటల్ త౉క్ృ
డ్ య౐ప్ఖాంలో ఩ర఩ాంచ భిక్హయు్ షాఱ఺టాంచి షీయణ ఩తఔాం ఙేచృక్ిుాంచ఼ఔునన జ డన ఏథి ? శూౌయభ్ ఙౌదభి,
భన఼ ఫ్ఔర్ జ డన
⮚ ఐన఻ఎల్ (IPL) చభితల
ర ో 5000 ఩యుఖుల ఫైలు భహబతు థయటిన ణొయౌ ఆటగహడె ఎఴయు ? ష఼భనష్
భైధయ
⮚ అజాిన్సశుహ శృక్వ ఔప్ - 2019 య౐జనత జటట ఏథి ? దక్షిణ క్ొభిమా
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘ఈశ ల఺ాంగ్’ ఏ క్వడ
ర ఔు ఙెాంథినయహయు ? శ౉టిాంగ్
⮚ ఐన఻ఎల్లో 300 ల఺ఔృయుి క్ొటిటన ణొయౌ ఆటగహడె ఎఴయు ? క్ిస్
ర గనల్
86
⮚ 24ఴ ఆల఺మా ఎబర్ఖన్స శ౉టిాంగ్ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్లో భళళల 10తొ. ఎబర్ న఺శూట ో ల్
య౐ప్ఖాంలో షీయణ ఩తఔాం గలుతృొ ాంథిన ప్యత క్వడ
ర యక్హభిణి ఎఴయు ? భన఼ ఫ్ఔర్
⮚ ఐన఻ఎల్లో ఐద఼ యేల ఩యుఖులు శూహదిాంచిన భాండో ఫ్మట్ృభన్స ఎఴయు ? య౐భహట్ క్ోళీి
⮚ జాతీమ శూహథబ ధేశనల్ మూత్ తృహయి ఫాంట ఩ల఺టఴల్ - 2019 తృో టీలలో తోదటి శూహథనాంలో
తుయౌచిన యహయు ఎఴయు ? Shweta Umre
⮚ ‘ఔయ౐ాందర్ ల఺ాంగ్ త౅ష్ట ’ ఏ క్వడ
ర లణో షాంఫాంధాం ఔయౌగి ఉధయనయు? ఫ్క్ిృాంగ్
⮚ మూఎస్ఐల఻ ఩ర఩ాంచ భైలేీస్ టతునస్ ఙయాంన఺మన్సఱ఺ప్ య౐జనత జటట ఏథి ? ప్యత భైలేీస్ జటట
⮚ ఩రాంచ్ ఒనన్సలో ఴయుషగహ ఩థేళి ై ఔతూషాం క్హీయటర్ ఩ైనల్ఔు ఙేభిన ణొయౌ నేి మర్గహ ఖుభితాం఩ప తృొ ాంథిన
ఆటగహడె ఎఴయు ? ధొయహక్ జొక్ోయ౐చ్
⮚ మూభోన఺మన్స ఔి బ్స జటి భధమ జభిగన ఩రతిశుహటతభఔ ఙయాంన఺మన్సృ య్గ్ పపట్ఫ్ల్ టరయనఫాంట్ -
2019 య౐జనత జటట ఏథి ? యౌఴర్఩ూల్ జటట
⮚ ‘ఇాండిమా ఒనన్స అాంతభహాతీమ ణెైక్హీాండో ఙయాంన఺మన్సఱ఺ప్ - 2019 ఏ నఖయాంలో జయఖన఼ాంథి ?
⮚ ఐల఻ల఻ ఴధే్ ఩ర఩ాంచఔప్లో అతమదిఔ ల఺ఔృయుి(39) క్ొటిటన ఆటగహడిగహ నమా భిక్హయు్ షాఱ఺టాంచిన
ఆటగహడె ఎఴయు ? క్ిస్
ర గనల్
⮚ ఎఫ్ఐఎాం ఆల఺మా భోడ్ భనల఺ాంగ్ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్ ఏన఻ 250 క్హిస్ క్హీయౌపబాంగ్ భనస్ ణొయౌ
ఏడెలో఩ప శూహథధయలోి ఙోట దక్ిుాంచ఼క్ొతు ఆ గనత శూహదిాంచిన ణొయౌ ప్యతీముడిగహ తుయౌచిన భనషర్
ఎఴయు ? భహచౄవ్ లేతే
⮚ క్ిక్
ర ట్ ‘లో 600ఴ అాంతభహాతీమ ఇతునాంగ్ృ ఆడిన ణొయౌ య౐క్ట్ క్వ఩ర్ ఎఴయు ? భళేాందరల఺ాంగ్ దో తూ
⮚ ఴయుషగహ 7 భామచ఼లోి 300లఔు నైగహ ఩యుఖులు ఙేల఺ భిక్హయు్ షాఱ఺టాంచిన క్ిక్
ర ట్ జటట ఏథి ?
ఇాంగహిాండ్
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘షమమద్ భసభూద్’ ఏ క్వడ

ర ఔు ఙెాంథినయహడె ? ఫ్లుట్ఫ్ల్
⮚ ఩రాంచ్ ఒనన్స - 2019 ఩పయుశేల ల఺ాంగిల్ృ య౐జనత ఎఴయు ? య఩ల్ ధయదల్
⮚ ఑ఔ గహరాండ్శూహిమ్స టైటిల్న఼ ఑క్న క్ోయుటలో అతమదిఔ శూహయుి గలుచ఼క్ొనన ఏక్ైఔ ఆటగహడె ఎఴయు ?
య఩ల్ ధయదల్
⮚ ఇటీఴల క్ిక్
ర ట్’ఔు య౑డో ులు ఩యౌక్ిన ‘ముఴభహజ్ ల఺ాంగ్’ ఏ షాంఴతృయాంలో జభిగిన ఐల఺ల఺
఩ర఩ాంచఔప్’లో ‘భామన్స ఆఫ్ ద ల఺భమస్’ అయహయు్ గలుతృొ ాంథయడె ? ‘‘2011 ఩ర఩ాంచఔప్
87
⮚ ‘తయుణ్థీప్ భహయ్, ఩రయ౑ణ్ జాదవ్ భభిము అణయన఼ థయస్’ ఔ౅డిన జటట ఇటీఴల 2020 టరక్ోమ
఑యౌాంన఺క్ృ క్ోట్ శూహథధయతున దక్ిుాంచ఼ఔుాంథి , అబణే య౑యు ఏ క్వడ
ర ఔు ఙెాంథిన యహయు ? ఆయిభమ
⮚ తౄో ర్ఫ్ షాంషథ ఩రఔటిాంచిన ఩ర఩ాంచాంలో అతమదిఔాంగహ ఆథయమాం తృొ ాంద఼తేనన ట్ప్-100
క్వడ
ర యక్హయుల జాత౅ణయలో తోదటి శూహథనాంలో తుయౌచిన ఆటగహడె ఎఴయు ? లయొధల్ ఫల఺ృ
⮚ ఇటీఴల ఏ క్ిక్
ర ట్ క్వడ
ర యక్హయుడె గోివ్ృనై ఫయౌథయన్స ఖుయుత భుథిాంర చ఼క్ోఴడాం య౐యహథయష఩దఫైాంథి ?
భళేాందరల఺ాంగ్ దో తు
⮚ ఫ్మడిభాంటన్స క్వడ
ర యక్హయుడె య్ ఙయాంగ్ య౑ ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథినయహడె ? భలేల఺మా
⮚ ప్యత్ తయపపన అతమదిఔ ఴధే్లు ఆడిన భాండో ఆటగహడెఎఴయు (తోదటి ఆటగహడె షచిన్స ) ?
భళేాందర ల఺ాంగ్ దో తు
⮚ ఩ర఩ాంచ ఆయిభమ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్లో భళళల ఴమక్ితఖత క్హాంతృౌాండ్ య౐ప్ఖాంలో క్హాంషమాం గయౌచిన

ప్యత ణొయౌ భళళ క్వడ
ర యక్హభిణి ఎఴయు ? యననాం జ మతి ష఼భనక
⮚ ఇటీఴల బుఴధేవీర్’లో జభిగిన ఎఫ్ఐళచ్ ల఺భమస్ ఩ైనల్ృ శృక్వ టరభమన య౐జనత ఎఴయు ? ఇాండిమా
⮚ ఴధే్ లోి అతమాంత యేఖాంగహ 11యేల ఩యుఖులు ఙేల఺న ఫ్మట్ృభన్స భిక్హయు్న఼ షాఱ఺టాంచిన ఆటగహడె
ఎఴయు ? య౐భహట్ క్ోళీి
⮚ ఇటీఴల డెన్స ఫ్ష్ (ధదభహిాండ్ృ)లో జభిగిన ఩ర఩ాంచ ఆయిభమ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్లో ప్యత ఩పయుశేల
భిఔర్ీ జటట ఏ ఩తఔాం గలుతృొ ాంథిాంథి ? యజత ఩తఔాం
⮚ ఇ఩఩టిఴయఔు జభిగిన ఐల఺ల఺ ఩ర఩ాంచఔప్ భామచ్’లలో తృహక్ిశూత హన్స జటట నై ప్యత జటట ఎతున శూహయుి
య౐జమాం శూహదిాంచిాంథి ? 7 శూహయుి
⮚ 2019 ఩ల఺఩఺క్ అాంతభహాతీమ త౅యౌమర్్ ్ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్న఼ ఎఴయు గలుచ఼ఔుధయనయు? Peter

Gilchrist
⮚ 2022 క్హభధీల్త గనమ్సృ న఼ాంచి ఈ క్ిాంర థి ఏ ఆటన఼ తన఺఩ాంఙయలతు క్హభధీల్త క్వడ

ర ల షభాకమ
(ల఻చౄఎఫ్) క్హయమతుభహీసఔ ఴయి ాం తుయణ బాంచిాంథి ? శ౉టిాంగ్
⮚ ఩ర఩ాంచఔప్ చభితల
ర ో భాండెశూహయుి 150 నైన శూో ుయుి శూహదిాంచిన ణొయౌ ఫ్మట్ృఫన్స ఎఴయు ? డేయ౐డ్
యహయనర్
⮚ తృొ ర ఔఫడన్ య్గ్ ఏడో ల఻జన్స ఏ నఖయాంలో తృహరయాంబాం క్హన఼ాంథి ? ళైదభహఫ్ద్
88
⮚ అతున తౄహభహభటి లోనఽ ఆల఺మా భభిము ఴయల్్ ఙయాంన఺మన్సఱ఺ప్ృ టైటిళిన఼ అాంద఼ఔునన ఏక్ైఔ
ఔ౅మబస్ట ఎఴయు ? ఩ాంఔజ్అథయీతూ
⮚ ఇటీఴల జభిగిన ల఻తుమర్ ఆల఺మా ఆభిటలట క్

఺ చృభానల఺టక్ృ (భాంగోయౌమా) చయాంన఺మన్సఱ఺ప్లో
క్హాంషమాం గలుచ఼ఔునన ప్యత క్వడ
ర యక్హభిణి ఎఴయు ? ఩రణతి ధయమక్
⮚ 119 ఴ ముఎస్ ఒనన్స గోల్ప చయాంన఺మన్సఱ఺ప్న఼ ఎఴయు క్ైఴషాం ఙేష఼ఔుధయనయు ? Gary

Woodland
⮚ ప్యత భళళల యగమఫ జటట ణొయౌ అాంతభహాతీమ య౐జమాతున ఇటీఴల ఏ జటట నై శూహదిాంచిాంథి ?
ల఺ాంఖ఩ూర్నై
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘జశృన్స థయయుఴల’ ఏ క్వడ

ర ఔు ఙెాంథినయహడె ? తౄహయుభలా తీర
⮚ భళళల ఎఫ్ఐళచ్ ల఺భమస్ ఩ైనల్ృ శృక్వ టరభమన -2019 య౐జనత జటట ఏథి ? ప్యత్
⮚ శృల ఒనన్స గహరస్ టరభమన ఩పయుశేల ల఺ాంగిల్ృ టైటిల్ య౐జనత ఎఴయు ? భోజర్ ఩దయర్
⮚ అాంతభహాతీమ ఑యౌాంన఺క్ ఔత౉టీ (ఐఒల఻) ఩రదయనక్హభహమలమాం ఎఔుడ ఉాంథి ? లుశూహధ (ల఺ీటి భహిాండ్
)
⮚ తౄహయుభలాఴన్స ఩రాంచ్ ఒనన్స గహరాండ్ న఺ర టైటిల్ - 2019 య౐జనత ఎఴయు ? ల౅బస్ సత౉లట న్స
⮚ 15 ఏళి క్న య౐ాంఫుల్ న్స ఫబన్సడయరఔు ఎాంన఺క్ై ఈ గనత శూహదిాంచిన న఺నన ఴమష఼ుభహయౌగహ భిక్హయు్
షాఱ఺టాంచిన క్వడ
ర యక్హభిణి ఎఴయు ? క్ోభి గహఫ్
⮚ 2019 ఆల఺మా టీమ్స షఽనఔర్ ఙయాంన఺మన్సఱ఺ప్ య౐జనత జటట ఏథి? తృహక్ిశూథ హన్స
⮚ 20 యేల అాంతభహాతీమ ఩యుఖుల భాయుున఼ యేఖఴాంతాంగహ శూహదిాంచి భిక్హయు్ షాఱ఺టాంచిన ఆటగహడె
ఎఴయు ? య౐భహట్ క్ోళీి
⮚ 2022లో ‘య౐ాంటర్ ఑యౌాంన఺క్ గనమ్సృ ఎఔుడ జయఖన఼ధయనబ ? తెచృాంగ్
⮚ జాతీమ క్ిక్
ర ట్ అక్హడతొ (ఎన్సల఻ఏ) చీఫ్గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? భహసుల్ థయరయ౐డ్
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ిగహన఼ ‘అాంతభహాతీమ యహమమాభ య౐థయమ, ఩఺ట్ధస్ అాండ్ శూో ఩ర్ట్ లైన్సృ షాంగాం
(ఐఎఫ్న఻ఈఎఫ్ఎస్ఎస్ఏ) అయహయు్’ అాంద఼ఔునన అథ్ెి టిక్ృ క్ోచ్ ఎఴయు ? ధయఖ఩పభి యఫేశ్
89
⮚ అాంతభహాతీమ ఑యౌాంన఺క్ ఔత౉టీ (ఐఒల఻) షబుమడిగహ ఎతునక్ైన ప్యతీముడె ఎఴయు? నభిాందర్
ఫణయర
⮚ ఩రాంచ్ ఒనన్స - 2019 భళళల ల఺ాంగిల్ృ య౐జనత ‘ఆఱ఻ి ఫ్భమట’ ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథినయహయు ? ఆలేటయౌ
ర మా
⮚ ఏన఺రల్ 1, 2019 ధయటిక్ి టష఼టలోి ఉతత భ జటట గహ తుయౌచి టస్ట చయాంన఺మన్సఱ఺ప్ గలుచ఼ఔునన క్ిక్
ర ట్
జటట ఏథి ? ఇాండిమా
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘మశ్ ఴయధన్స’ ఏ క్వడ
ర ఔు ఙెాంథినయహడె ? శ౉టిాంగ్
⮚ తృొ ర ఩శనల్ శూహుాష్ అశూో ల఺బేశన్స (న఻ఎస్ఏ) ఩ర఩ాంచ భహమాంక్ిాంగ్ృ ఩పయుశేల య౐ప్ఖాంలో ట్ప్–
10లోక్ి అడెఖు నటిటన ణొయౌ ప్యత క్వడ
ర యక్హయుడె ఎఴయు ? శూౌయవ్ ఘోశల్
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప భమాత౉ ఒనన్స భాషట ర్ృ–1000 టరభమన ఩పయుశేల ల఺ాంగిల్ృ య౐జనత
ఎఴయు ? భోజర్ ఩డయర్
ర ట్ భాండయౌ (ఐల఻ల఻) క్ొతత చీఫ్ ఎగిాఔ౅మటివ్ ఎఴయు ? భన఼ శూహళన
⮚ ఐన఻ఎల్లో అయాంగనటాంర ఙేల఺న అతమాంత న఺నన ఴమష఼ ఆటగహడె ఎఴయు ? ఩రమాస్ భన ఫయభన్స
⮚ ఇాండిమా ఒనన్స ఫ్డిభాంటన్స టైటిల్ -2019 ఩పయుశేల ల఺ాంగిల్ృ య౐జనత ఎఴయు ? య౐ఔటర్ అక్ృల్
లన్స
⮚ ‘అయౌటఫేట్ క క ’ నేయుణో ప్యతథేవాంలో తీయలో తుయీళాంచన఼నన క క య్గ్ యొఔు ట్మగ్ల ైన్స
ఏత౉టి? ల ట్ృ క
⮚ ఈఎస్న఻ఎన్స ప్యత్ ఩రఔటిాంచిన ణయజా క్వడ
ర య అయహయు్లోి ఉతత భ భళమా క్వడ
ర యక్హభిణి (఩఺ఫేల్
శూో ఩ర్ట్఩యృన్స ఆఫ్ థి ఇమర్) అయహయు్న఼ ఎఴయు గలుచ఼ఔుధయనయు ? న఻య౑ ల఺ాంధ఼
⮚ ఈఎస్న఻ఎన్స ప్యత్ ఩రఔటిాంచిన ణయజా క్వడ
ర య అయహయు్లోి ఉతత భ ఆటగహడి అయహయు్ (ఫేల్ శూో ఩ర్ట్
఩యృన్స ఆఫ్ థి ఇమర్) అయహయు్న఼ ఎఴయు గలుచ఼ఔుధయనయు ? తూయజ్ ఙోతృహర
⮚ ఐన఻ఎల్ చభితల
ర ోధే అతేమతత భ ఫౌయౌాంగ్ ఖణయాంక్హలు నమోద఼ ఙేల఺న ‘అలాాభి జ లఫ్’ ఏ జటట
షబుమడె ? భుాంఫరై ఇాండిమన్సృ
⮚ నఽమచృలాాండ్ ఩రదయతు నేభిట ఇఙేి ‘షర్ ఎ డభాండ్ ళలి భమ ఩లోఱ఺ప్-2019’క్ి ఎాంన఺క్ైన తృహభహ అథ్ెి ట్
ఎఴయు ? థీతృహ భాయౌక్
⮚ 2018 య౐జ్ న్స క్ిక్
ర టర్ ఆఫ్ ద ఇమర్ అయహయు్లలో ఩పయుశేల య౐ప్ఖాంలో య్డిాంగ్ క్ిక్
ర టర్ ఆఫ్
ఇమర్ అయహయు్న఼ శూొ ాంతాం ఙేష఼ఔునన ఆటగహడె ఎఴయు ? య౐భహట్ క్ోళీి
⮚ 2018 య౐జ్ న్స క్ిక్
ర టర్ ఆఫ్ ద ఇమర్ అయహయు్లలో భళళల య౐ప్ఖాంలో య్డిాంగ్ క్ిక్
ర టర్ ఆఫ్
ఇమర్ అయహయు్న఼ శూొ ాంతాం ఙేష఼ఔునన క్వడ
ర యక్హభిణి ఎఴయు ?షభాతి భాందయన
90
⮚ జయభతూలో జయుఖుతేనన ఔలోన్స ఫ్క్ిృాంగ్ ఩ర఩ాంచఔప్లో భళళల 54 క్నచౄల య౐ప్ఖాంలో షీయణ
఩తఔాం గలుతృొ ాంథిన ప్యత ఫ్ఔృర్ ఎఴయు ? తొధయఔుభాభి
⮚ టీ20 చభితల
ర ో అతమదిఔ భామచ్లు ఆడిన జటట గహ షభిక్ొతత భిక్హయు్ ధలక్ొయౌ఩న జటట ఏథి?
భుాంఫరై ఇాండిమన్సృ
⮚ 2019 ఙెైధయ గహరాండ్న఺ర తౄహయుభలాఴన్స య౐జనత ఎఴయు ? ల౅బస్ శృత౉లట న్స
⮚ ల఺ాంఖ఩ూర్ ఒనన్స ఫ్డిభాంటన్స - 2019 ఩పయుశేల ల఺ాంగిల్ృ య౐జనత ఎఴయు ? క్ాంటర తోమోట
⮚ ల఺ాంఖ఩ూర్ ఒనన్స ఫ్డిభాంటన్స - 2019 భళళల ల఺ాంగిల్ృ య౐జనత ఎఴయు ? ణెై చ౅ బాంగ్
⮚ IPL చభితల
ర ో 100 భామచి న఼ గలుచ఼ఔునన తోటట తోదటి క్నట న్స ఎఴయు? భళేాందరల఺ాంగ్ దో తు
⮚ ఩ర఩ాంచ భచృి ాంగ్ భహమాంక్ిాంగ్ృలో 65 క్ిలోల య౐ప్ఖాంలో నాం.1 శూహథనాం క్ైఴషాం ఙేష఼ఔునన ప్యత
భజి ర్ ఎఴయు ? ఫజయాంగ్ ఩ూతుమా
⮚ య౑ది ఫ్లల క్ిక్
ర ట్ ఩ర఩ాంచఔప్లో తృో టీ఩డే ప్యత జటట ఔు ఩రఙయయఔయత గహ ఎఴయు ఎాంన఺ఔమామయు ?
త౉తయయ్ భహజ్
⮚ ఆల఺మా యబట్యౌఫ్఺టాంగ్ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్ - 2019 ఏ థేవాంలో జయుఖుతేాంథి ? ఙెైధయ
⮚ 2019 డచ్ ఇాంటభననశనల్ ఫ్మడిభాంటన్స టైటిల్ గలుతృొ ాంథిన ప్యతీమ క్వడ
ర యక్హయుడె ఎఴయు ?
సభమూల్ దతు
⮚ ఐన఻ఎల్లో 200 ల఺ఔృయుి ఫ్థిన ణొయౌ ప్యత ఆటగహడిగహ భిక్హయు్ షాఱ఺టాంచిన ఆటగహడె ఎఴయు ?
భళేాందరల఺ాంగ్ దో తు
⮚ ఆల఺మా అథ్ెి టిక్ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్లో యజత ఩తఔాం గలుతృొ ాంథిన ‘అన఼నభహణి’ ఏ క్వడ
ర ఔు
షాంబాంథిాంచిాంథి ? జాయయౌన్స ణోర
⮚ ఏన఺రల్ 21, 2109న జభిగిన అఖిల ప్యత ల఻తుమర్ భహమాంక్ిాంగ్ ఫ్మడిభాంటన్స చయాంన఺మన్సఱ఺ప్
య౐జనత ఎఴయు ? ల఺భిల్ ఴయభ
⮚ ఇటీఴల ఙెైధయలో జభిగిన ఔున్సత౉ాంగ్ ఒనన్స టరభమనలో యననయప్గహ తుయౌచిన ప్యత ఆటగహడె
ఎఴయు ?఩రజననశ్ ఖుణేవీయన్స
⮚ ఇటీఴల యహయత లో తుయౌచిన ‘జభత౉ లాల్భిన఼ాంఖ’ ఏ క్వడ
ర ఔు ఙెాంథిన యహడె ? యబట్ యౌఫ్఺టాంగ్
⮚ ణొయౌశూహభి తుయీళాంచిన ‘గోిఫల్ శూో ఩ర్ట్ తౄహమన్స’ అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైన యహయు ఎఴయు ? ష఼దీర్ ఔుభార్
గౌతమ్స
⮚ ప్యత ఩పయుశేల శృక్వ జటట క్ోచ్గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? గహరసాం భమడ్
⮚ భలేల఺మా ఒనన్స - 2019 ఩పయుశేల ల఺ాంగిల్ృ య౐జనత ఎఴయు ? యౌన్స డయన్స
⮚ భలేల఺మా ఒనన్స - 2019 భళళల ల఺ాంగిల్ృ య౐జనత ఎఴయు ? ణెై చ౅
91
⮚ ఩ర఩ాంచాంలో అతమాంత ఴమష఼ృఖల శూహఔర్ ఆటగహడిగహ భిక్హయు్ షాఱ఺టాంచిన ‘ఇశూహక్ శృమక్’ ఏ
థేరహతుక్ి ఙెాంథినయహడె? ఇజారబల్
⮚ ఆల఺మా అథ్ెి టిక్ృ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్ృ భళళల ళతృహటథ్యిన్సలో యజత ఩తఔాం గలుతృొ ాంథిన ప్యత
క్వడ
ర యక్హభిణి ఎఴయు ? షీ఩న ఫయభన్స
⮚ ఆల఺మా భచృి ాంగ్ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్ ఩పయుశేల 65 క్నచౄల ఩఻రలట ల్
ల య౐ప్ఖాంలో షీయణ ఩తఔాం
గలుతృొ ాంథిన ప్యత క్వడ
ర యక్హయుడె ఎఴయు ? ఫజ్యాంగ్ ఩పతుమా
⮚ ఆల఺మా అథ్ెి టిక్ృ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్ - 2019 భళళల 800తొ. ఩యుఖులో షీయణ ఩తఔాం
క్ైఴషాం ఙేష఼ఔునన క్వడ
ర యక్హభిణి ఎఴయు ? గోభతి భభిభుతే
త
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన తచృాందర్ ల఺ాంగ్ త౉ర్ ఏ క్వడ
ర ఔు ఙెాంథినయహడె ? శుహట్పపట్
⮚ ఐన఻ఎల్ 12ఴ ల఻జన్స ఩ైనల్ భామచ్ ఏ నఖయాంలో జయఖన఼ాంథి ? ళైదభహఫ్ద్
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘అత౉త్ పాంగహల్’ ఏ క్వడ
ర ఔు ఙెాంథిన క్వడ
ర యక్హభిణి ? ఫ్క్ిృాంగ్
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘థియహమాంశ్ ల఺ాంగ్ ఩నీర్’ ఏ క్వడ
ర ఔు ఙెాంథినయహడె ? శ౉టిాంగ్
⮚ ఐన఻ఎల్లో అతమదిఔ భామన్స ఆఫ్ థి భామచ్లు అాంద఼ఔునన ఆటగహడె ఎఴయు ? భోళత్ వయభ
⮚ ఇాంఖి ాండ్ క్ౌాంటీ జటట శృాంప్ఱైర్ జటట తయపపన ఆడన఼నన ణొయౌ ప్యతీమ క్ిక్
ర టర్ ఎఴయు ?
అచృాంఔమ యశృధే
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘అత౉త్ ధన్సఔర్’ ఏ క్వడ
ర ఔు ఙెాంథినయహడె? భచృి ాంగ్
⮚ ఆల఺మా అథ్ెి టిక్ృ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్ - 2019 భళళల 1500తొ. ఩యుఖులో షీయణ ఩తఔాం
శూహదిాంచిన ప్యత అథ్ెి ట్ ఎఴయు ? న఻మూ చితర
⮚ ఇటీఴల చృమాన్స (ఙెైధయ)లో జభిగిన ఆల఺మా భచృి ాంగ్ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్ృలో ప్యత్ ఎననఴ
శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి ? 8
⮚ ఇటీఴల తెచృాంగ్(ఙెైధయ)లో జభిగిన శ౉టిాంగ్ ఩ర఩ాంచ ఔప్’లో ప్యత్ ఎననఴ శూహథనాంలో తుయౌచిాంథి ?
తోదటి శూహథనాం
⮚ అజర్ఫరైజాన్స గహరాండ్న఺ర - 2019 య౐జనత ఎఴయు ? యహలట భి ఫ ట్స్
⮚ ఇటీఴల ఙెైధయలో జభిగిన ఱన్సజాన్స భాషట ర్ృ అాంతభహాతీమ టరయనఫాంట్లో యననయప్గహ తుయౌచిన
ర యక్హయుడె ఎఴయు ? నాంటేల సభిఔాశణ
⮚ ఩పయుశేల క్ిక్
ర ట్ భామచ్ఔు అాంనైర్గహ ఫ్ధమతలు తుయీభితాంచిన ణొయౌ భళళగహ భిక్హయు్ షాఱ఺టాంచిన
‘క్ి ర్
ల తృొ లగషక్ ‘ ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథిన యహయు ? ఆలేటయౌ
ర మా
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఈ క్ిాంర థి ఏ భళమా క్ిక్
ర టర్ నేయున఼ ‘అయుాన అయహయు్’ఔు తెల఻ల఻ఐ
఩రతితృహథిాంచిాంథి ? ఩ూనమ్స మాదవ్
92
⮚ తెచృాంగ్’లో జభిగిన ఩ర఩ాంచఔప్ శ౉టిాంగ్ టరయనఫాంట్ ఩పయుశేల 10 తొటయి ఎబర్ న఺షటల్
ఴమక్ితఖత య౐ప్ఖాంలో షీయణ ఩తఔాం గలుతృొ ాందడాంణో తృహట టరక్ోమ ఑యౌాంన఺క్ృ ఫరర్తన఼ శూహదిాంచిన
ర యక్హయుడె ఎఴయు ? అతేఱేక్ ఴయభ
⮚ షాంణోష్ టరర఩఻ - 2019 య౐జనత జటట ఏథి ? షభమీలస్
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఈ క్ిాంర థి యహభిలో ఎఴభి నేయిన఼ ప్యత భచృి ాంగ్ షభాకమ (డఫూ
ి ూఎఫ్
ఐ) కనల్యతన అయహయు్ఔు ల఺తృహయుృ ఙేల఺ాంథి ? ఫజ్యాంగ్ ఩పతుమా, య౐ధేష్ తౄో ఖట్
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ోతుయౌచిన ‘థియ౐జ్ శుహ ‘ ఏ క్వడ
ర ఔు ఙెాంథిన యహడె ? తృహభహ లైక్ి ాంగ్ క్వడ
ర యక్హయుడె
⮚ అాంతభహాతీమ టేఫుల్ టతునస్ షభాకమ (ఐటీటీఎఫ్) భహమాంక్ిాంగ్ృలో ట్ప్–25లో ఙోట
షాంతృహథిాంచిన ణొయౌ ప్యతీమ క్వడ
ర యక్హయుడె ఎఴయు ? జాానరరకయన్స షతమన్స
⮚ తృహభిస్ భాయతయన్స - 2019 న఼ గలుచ఼ఔునన భళమా క్వడ
ర యక్హభిణి ఎఴయు ? Gelete Burka
⮚ ఫభమల్ఫో న్స క్ిక్
ర ట్ ఔి బ్స (ఎాంల఻ల఻) అధమక్షుడిగహ తుమత౉తేల ైన ణొయౌ త౅రటిఱేతయుడె ఎఴయు ?
ఔుభాయ షాంఖఔుయ (శీరలాంఔ)
⮚ ఩ర఩ాంచ శ౉టిాంగ్ భహమాంక్ిాంగ్ృలో భళళల 10తొ. ఎబర్ భై఩఺ల్ య౐ప్ఖాంలో అఖరశూథ హనాంలో తుయౌచిన
ర యక్హభిణి ఎఴయు ? అ఩ూభిీ చాండేలా
⮚ ఇటీఴల యహయత లో తుయౌచిన ‘తెయ౑ తృహతృహభహఴప’ ఈ క్ిాంర థి ఏ క్వడ
ర య షాంగాం యొఔు అధమక్షుడె ? ప్యత
ఆయిభమ షాంగాం
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప ‘భహచౄవ్ గహాందీ కనల్యతన’ఔు ధయత౉ధేట్ ఙేమఫడ్ ‘న఻ఆర్ శీరజనశ్’ ఏ క్వడ
ర ఔు
ఙెాంథినయహడె ? శృక్వ
⮚ ఫే 6న నఽమమార్ు ‘లోతు భాడిషన్స లేుార్ గహభ్ న్స ఴదద జభిగన తృో టీలలో తృహలగినన఼నన తోటట
తోదటి ప్యతీమ ఔుల఻త యోధ఼డె ఎఴయు? ఫజయాంగ్ ఩ూతుమా
⮚ ణయజాగహ యశుహమలో జభిగిన అయ్ అయౌబెవ్ భచృి ాంగ్ టరభమనలో ఩ల఺డి ఩తఔాం గలుచ఼ఔునన ప్యత
క్వడ
ర యక్హయుడెఎఴయు? ఫజయాంగ్ ఩పతుమా
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ పపట్ఫల్ ఔి బ్స 2019 శూహ఩తుష్ లా యౌగహ టైటిల్’న఼ క్ైఴషాం ఙేష఼ఔుాంథి ? ఫ్భమృలోధయ
పపట్ఫల్ ఔి బ్స
⮚ ఫరచృ
ర ల్ ఇాంటభననశనల్ ఫ్మడిభాంటన్స టరభమన టైటిల్న఼ గలుచ఼ఔునన జ డన ఏథి ? శూహతిీక్ శూహబభహజ్
, చిభహగ్ రెటట ి జ డన
⮚ ఴధే్ క్ిక్
ర ట్’లో ణొయౌ య౐క్ట్ఔు ఩ర఩ాంచ భిక్హయు్ ప్ఖశూహీభమాం(365 ఩యుఖులు) ధలక్ొయౌ఩న జ డన ఏథి
? జాన్స క్హమాంప్ఫరల్ భభిము ఱై సో ప్
⮚ ఆల఺మా శూహుాష్ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్ - 2019 ఩పయుశేల ల఺ాంగిల్ృ టైటిల్ య౐జనత ఎఴయు ? శూౌయభ్
ఘోశల్
93
⮚ ఆల఺మా శూహుాష్ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్ - 2019 భళళల ల఺ాంగిల్ృ టైటిల్ య౐జనత ఎఴయు ?జ శన
చినన఩఩
⮚ ఈ క్ిాంర థి యహభిలో ఇటీఴల 1200ఴ ఏటీన఻ భామచ్ య౐జమాతున నమోద఼ఙేల఺న ఎఴయు ? భోజర్
఩దయర్
⮚ ప్యత పపట్ఫ్ల్ జటట ళడ్ క్ోచ్గహ ఎఴయు తుమత౉తేడమామయు? ఐఖర్ ల఺టభాక్
⮚ ఐన఻ఎల్ య్గ్ 12ఴ ల఻జన్స య౐జనత భుాంఫరై ఇాండిమన్సృ
⮚ భాడిడ్
ర ఒనన్స భాషట ర్ృ–1000 ల఺భమస్ టతునస్ టరయనఫాంట్ య౐జనత ఎఴయు ? ధొయహక్ జక్ోయ౐చ్
⮚ శూహ఩తుష్ గహరాండ్ న఻ర తౄహయుభలాఴన్స - 2019 టైటిల్ య౐జనత ఎఴయు? ల౅బస్ శృత౉లట న్స
⮚ భళళల ఐన఻ఎల్ఔు షధయనసఔాంగహ ఇటీఴల జభిగిన చయల ాంజర్ టరర఩఻ య౐జనత ఏథి ? షఽ఩ర్
ధోయహస్
⮚ ఇాంగహిాండ్లో ఴధే్ క్ిక్
ర ట్లో అతమాంత న఺నన ఴమష఼లో 150+ శూో ుయు శూహదిాంచిన క్ిక్
ర టర్గహ భిక్హయు్
షాఱ఺టాంచి , ఇ఩఩టి ఴయఔు ఔన఺ల్థేవ్ నేభిట ఉనన భిక్హయు్న఼ ఫదద లు ఙేల఺న ఆటగహడె ఎఴయు ?
ఇభామ్స ఉల్ సఖ్
⮚ ఐన఻ఎల్ ఉతత భ లేటడిమాం -2019 ఏథి ? ఉ఩఩ల్ లేటడిమాం
⮚ ఐల఻ల఻ ఩ర఩ాంచఔప్ అదిక్హభిఔ గమతాం ‘శూహటాండ్ ఫరై’తు యౄతృొ ాంథిాంచిన యహయు ఎఴయు ? లోభన్స,
యుడిఫాంటల్
⮚ ఐల఻ల఻ ఩ర఩ాంచఔప్ - 2019 య౐జనతఔు ఇఙేా నఖద఼ ఫసుభతి ఎాంత ? యౄ . 28 క్ోటి
⮚ 2019 షాంఴతృయ఩ప భోమ్స ఒనన్స భాషట ర్ృ ల఺భమస్–1000 టరయనఫాంట్ టైటిల్ య౐జనత ఎఴయు ?
భహ఩ల్ ధయదల్
⮚ శూో శల్ తొడిమాలో అతమదిఔ భాంథి తౄహలోఴయుి ఉనన క్ిక్

ర టర్గహ భిక్హయు్ షాఱ఺టాంచిన ఆటగహడె
ఎఴయు ? య౐భహట్ క్ోళి
⮚ శూొి యేతుమా ఒనన్స ఇాంటభననశనల్ ల఺భమస్ టరభమన - 2019 ల఺ాంగిల్ృ టైటిల్ గలుచ఼ఔునన ప్యత
క్వడ
ర యక్హయుడె ఎఴయు ? శూౌయభ్ ఴయభ
⮚ 2023 ఆల఺మా ఔప్ పపట్ఫల్ టరయనఫాంట్’ఔు ఆతిథమాం ఇఴీన఼నన థేవాం ఏథి ? ఙెైధయ
ర ట్ భాండయౌ (ఐల఻ల఻) భామచ్ భిపభమ తృహమధల్’ఔు ఎాంన఺క్ైన ణొయౌ భళమా ఎఴయు ?
ఖాండిక్ోట షయీ లక్షిభ
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ CEAT ఇాంటభననశనల్ ఫౌలర్ ఆఫ్ థి ఇమర్ అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైన
యహయు ఎఴయు ? జల఻రిత్ ఫుభాా
94
⮚ ఈ క్ిాంర థి యహటిలో ఩ర఩ాంచ త౉క్ృడ్ టీమ్స ఫ్మడిభాంటన్స ఙయాంన఺మన్సఱ఺ప్ ఏథి ? ష఼థియభన్స ఔప్
⮚ ష఼థియభన్స ఔప్ - 2019న఼ గలుిఔునన థేవాం ఏథి ? ఙెైధయ
⮚ ఇటీఴల భూమతుక్ (జయభతూ)లో జభిగిన ఩ర఩ాంచఔప్ లేటజ్-3 భళళల 10 తొటయి ఎబర్ భై఩఺ల్లో
షీయణ ఩తఔాం గలుచ఼ఔునన ప్యత శ౉టర్ ఎఴయు ? అ఩ూభిీ చాంథేలా
⮚ తోధయక్ో గహరాండ్ న఺ర య౐జనత - 2019 య౐జనత ఎఴయు ? ల౅బస్ సత౉లట న్స
⮚ ఆాంటలామ (టభము)లో జయుఖుతేనన ఩ర఩ాంచఔప్ ఆయిభమ లేటజ్-3 టరభమనలో ప్యతథేరహతుక్ి ఙెాంథిన

఩పయుశేల క్హాంతృౌాండ్ టీమ్స ఏ ఩తఔాం క్ైఴషాం ఙేష఼ఔుాంథి ? క్హాంషమాం
⮚ జయభతూలోతు భూమతుచ్లో జయుఖుతేనన ఐఎస్ఎస్ఎఫ్ ఩ర఩ాంచఔప్ భళళల 25తొ న఺షటల్

ఈయాంటరి షీయణాం ధఖి డాం థయీభహ ఑యౌాంన఺క్ క్ోట్ శూహథధయతున ఙేచృక్ిుాంచ఼ఔునన ప్యత శ౉టర్ ఎఴయు
? భహళీ షభోనఫ్త్
⮚ జయభతూలోతు భూమతుచ్లో జయుఖుతేనన ఐఎస్ఎస్ఎఫ్ ఩ర఩ాంచఔప్ 10తొ ఎబర్ న఺షటల్లో

ల఻తుమర్, చెతుమర్ ఩ర఩ాంచ భిక్హయు్లు ధలక్ొలు఩త౉ షీయణ ఩తఔాం క్ైఴషాం ఙేష఼ఔునన ప్యత
ఆటగహడె ఎఴయు ? శూౌయభ్ ఙౌదభి
⮚ ఈ క్ిాంర థి పపట్ఫల్ జటి లోతు ఏ జటట 2019 ప్యత భళళల ఩పట్ఫల్ య్గ్’న఼ క్ైఴషాం
ఙేష఼ఔుాంథి ? Sethu FC
⮚ ఇటీఴల జభిగిన ఇాండిమా ఒనన్స ఫ్క్ిృాంగ్ టరభమనలో భళళల 51 క్నచౄల య౐ప్ఖాంలో షీయణ ాం
఩తఔాం గలుతృొ ాంథిన ప్యత ఫ్ఔృర్ ఎఴయు ? ఫేభమక్ోమ్స
⮚ 2019 ఐల఻ల఻ ఩ర఩ాంచఔప్ ఆతిధమ థేవాం ఏథి ? ఇాంగహిాండ్

⮚ ఐల఻ల఻ ఩ర఩ాంచఔప్ భామచ్లో ణొయౌ ఒఴర్ ఫౌయౌాంగ్ ఙేల఺న ణొయౌ ల఺఩ననర్ ఎఴయు ? ఇభాాన్స ణయళర్
⮚ ఇటీఴల జభిగిన మూభోఆల఺మాన్స అథ్ెి టిక్ చయాంన఺మన్సఱ఺ప్లో ‘భోళత్మాదవ్ ‘ ఏ య౐ప్ఖాంలో
షీయణ ఩తఔాం గలుతృొ ాంథయడె ? జాయయౌన్స ణోర
⮚ 2020 ఆల఺మా క్ిక్
ర ట్ ఔప్’ఔు ఆతిధమాం ఇఴీన఼నన థేవాం ఏథి ? తృహక్ిశూథ హన్స
⮚ 2019 ఇట్యౌమన్స ఒనన్స టతునస్ టరయనఫాంట్ భళళల ల఺ాంగిల్ృ య౐జనత ఎఴయు ? ఔభోయౌన
న఺ి శూో ుయహ
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘గోభతి భభిభుతే
త ’ ఏ క్వడ
ర ఔు షాంబాంథిాంచిాంథి ? భళళల 800 తొటయి
఩యుఖు
95
వార్త లో ల వ్యకుతలు
⮚ క్నాందర ఩రదయన షభాఙయయ ఔత౉శనర్(ల఻ఐల఻)గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? ష఼దీర్ ప్యి ఴ
⮚ ప్యత భైలేీఫో యు్ చెైయభన్సగహ ఎఴయు ఎాంన఺ఔమామయు.? య౐ధోద్ఔుభార్ మాదవ్
⮚ మాక్ిృస్ ఫ్మాంక్ నఽతన ఫేధేచృాంగ్ డెైభఔటర్, ల఻ఈఒగహ అత౉ణయబ్స ఙౌద఼భి తుమత౉తేలమామయు
⮚ ణెలాంగహణ భహశట ర ణొయౌ ఩రదయన ధయమమభూభితగహ జల఺టస్ టీతెఎన్స భహదయఔాశణ న్స తుమత౉తేలమామయు
⮚ క్హాంన఺టీశన్స ఔత౉శన్స ఆఫ్ ఇాండిమా (ల఻ల఻ఐ) క్ొతత క్హయమదభిుగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు. ?
న఺.క్.ల఺ాంగ్
⮚ అాంట్భిుటిక్హ కాండాంలోధే అతమాంత ఎణెత న
త య౐నృన్స ఩యీణయతున అదిభోళాంచిన తోటట తోదటి
థియహమాంఖుభహలు ఎఴయు ? అయుణిభ ల఺ధౄ య
⮚ ఈ క్ిాంర థియహభిలో ‘నలాృ ‘ యొఔు ఎగిాఔ౅మటివ్ ఙెైయభన్స గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? జల఺టస్
ఏ.క్ ల఺క్వర
⮚ ఆభి్నన్సృ తౄహమఔటభమ ఫో ర్్ చెైయభన్స’గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు? శూౌయభ్ ఔుభార్
⮚ ల఻తెఐ చభితల
ర ో ణొయౌశూహభిగహ ఉథయీషనఔు ఖుభైన డెైభఔటర్ ఎఴయు ? అలోక్ ఴయభ
⮚ భళమా క్హాంగస్
ర జాతీమ ఩రదయన క్హయమదభిుగహ తుమత౉తేల ైన ణొయౌ ట్రన్సృజాండర్ ఎఴయు ?
అ఩ృభహ భడి్
⮚ అాంతభహాతీమ దరఴమ తుది (ఐఎమ్సఎఫ్) ఩రదయన ఆభిథఔయేతత ఩దయ౐తు ఙే఩టిటన ణొయౌ భళళఎఴయు ?
గమణయ గోన఻ధయథ్
⮚ ఙెైధయలో ప్యత భహమఫ్భిగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? య౐ఔరమ్స త౉ల఻ర
⮚ ఩ర఩ాంచాంలోతు ఏడె కాండయలోి ఖల అతమాంత ఎణెత న
త శికభహలు అదిభోళాంచిన తోటట తోదటి
ప్యతీమ లైతుక్హదిక్హభి ఎఴయు ? ఔయనల్ యణ్య౑ర్ జామ్సయహల్
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘తొభహ షధయమల్’ ఏ తృహభమటక్ి ఙెాంథినయహయు ? ఆమ్స ఆథీభ తృహభమట (ఆప్)
⮚ ఇటీఴల ధేశనల్ శూహటక్ ఎక్నృఛాంజ్ (ఎన్సఎస్ఈ) చెైయభన్స ఩దయ౐క్ి భహచౄధయభా ఙేల఺న యహయు ఎఴయు ?
అరోక్ ఙయయహి
⮚ గోిఫల్ శూో లార్ క్ౌతుృల్ (GSC ) ఔు ధయమఔతీాం ఴళాంచన఼నన ణొయౌ ప్యతీముడె ఎఴయు?
఩రణవ్ ఆర్ ఫసణయ
⮚ వవషత ై తైభా దళ్ యొఔు అది఩తిగహ ఇటీఴల ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? ఔుభార్ భహజనష్
చాందర
⮚ ఏడె కాండయలోితు ఎణెత న
త శికభహలన఼ భభిము అగిన ఩యీత శికభహగహరలన఼ అదిభోళాంచిన
అతమాంత న఺ననఴమష఼ ప్యత ఩యీణయభోసఔుడె ఎఴయు ? షతమయౄప్ ల఺థధ యాంత
96
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘తోదయౌ ధయఖబూశణ వయభ’ ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహడె ? ధయటఔ యచబత
⮚ జయనయౌస్ట భహమ్సచాందర్ చతర఩తి సతమ క్నష఼లో చౄయ౐త కైద఼ య౐దిాంచఫడ్ య౐యహథయష఩ద ఆదయమతిభఔ
ఖుయుఴప ఎఴయు ? ఖుభమభత్ భహాం యళీాం ల఺ాంగ్
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘Laurent Gbagbo’ ఏ థేవ భాచౄ అధమక్షుడె ? ఐఴభమ క్ోస్ట
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ణెలఔ఩యౌి నభిృాంసమమ ఏ తృహభమటక్ి ఙెాంథినయహయు ? ల఻న఻ఎాం
⮚ ఩రతిశుహాతభఔ ధేశనల్ ఫో యు్ ఆఫ్ ఎగహాత౉ధేశన్స(ఎన్సతెఈ) ఫో యు్ షబుమడిగహ, దక్షిణ ప్యత
఩రతితుదిగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు. ? ఩రడయఔటర్ తృో తిధేతు యఫేష్ఫ్ఫు
⮚ క్నయళలోతు అఖషత ూర్ ఔ౅డమ్స శికభహతున అదిభోళాంచిన ణొయౌ భళళ ఎఴయు ? ధధయమ షధయల్
⮚ అలమన్సృ పర్ తొడిమా ఩఻రడాం (Alliance for Media Freedom (AFMF)) అధమక్షుడిగహ
తుమత౉ాంచఫడిన ప్యతీమ జయనయౌష఼ట ఎఴయు? Narasimhan Ram
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ఩ర఩ాంచాంలోధే ఎఔుుఴ ఴమష఼ృనన ఴమక్ిత ఫజాజ ధొధయక్హ ఏ థేరహతుక్ి
ఙెాంథినయహడె ? జతృహన్స
⮚ ధేశనల్ యహటర్ త౉శన్స డెైభఔటర్గహ ఇటీఴల ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? చృ.అరోక్ఔుభార్
⮚ అాంట్భిుటిక్హ కాండాంలో దక్షిణ ధాఴాంలో బూఖరసాం చిటట చిఴభి బూప్ఖఫైన ‘శూౌత్ తృో ల్’
షఽచీఫో యు్న఼ ఙేభిన ణొయౌ భళమా ఐన఻ఎస్ ఎఴయు ? అ఩భహణ ఔుభార్
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘శిఴఔుభాయ శూహీత౉’ ఏ భఠహతుక్ి అది఩తి ? తేభఔ౅యు ల఺దధఖాంఖ
⮚ బెస్ ఫ్మాంక్ నఽతన ఫేధేచృాంగ్ డెైభఔటర్ భభిము ల఻ఈఒగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? యవ్
తూత్ ల఺ాంగ్ గిల్
⮚ ప్యత ఩రబుతీాం ఩రఔటిాంచిన ‘఩దభశీర’ ఩పయశూహుభహతున తియషుభిాంచిన ఩రకామత యచబతిర గమణయ
ఫసణయ ఏ భహశుహటరతుక్ి ఙెాంథిన యహయు ? ఑డిరహ
⮚ ఇటీఴల దక్షిణయయధగోళాంలో అతమాంత ఎతత బన అక్హాంఖుయహ భాంచ఼ ఩యీణయతున అదిభోళాంచిన
ఐన఻ఎస్ అదిక్హభి ఎఴయు ? తయుణ్ జ ఱ఺
⮚ అఫభిక్హ ఆభిథఔ, య౐తుయోఖ య౐దయన ఔత౉టీ చెైయభన్సగహ తుమత౉తేలబన ప్యతషాంతతి ఴమక్ిత
ఎఴయు ? భహజా ఔాశణ భూభిత
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘ఔాశుహణశూో తెత ’ ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహయు ? యచబతిర
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఩దభబూశణ్ అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైన 'ఫఙేాంథితృ
ర హల్' ఏ క్వడ
ర ఔు
ఙెాంథినయహయు ? ఩యీణయభోసణ
⮚ దక్షిణ ధాఴ మాతరన఼ ఩ూభిత ఙేల఺న ప్యతథేవ తోటట తోదటి భళమా IPS అదిక్హభి ఎఴయు?
అ఩యణ ఔుభార్
⮚ తృహక్ిశూథ హన్సలో ల఺య౐ల్ జడిాగహ తుమత౉తేలబన ణొయౌ ళాందఽ భళళ ఎఴయు ? ష఼భన్స ఔుభాభి
97
⮚ దక్షిణక్ొభిమాలో ఏన఻ ఫ్రాండ్న఼ ఩రమోట్ ఙేలేాంద఼ఔు ఏన఻ అాంఫ్ల఺డర్గహ ఎఴభితు ఩రఔటిాంఙయయు ?
క్ిమా అధమక్షుడె తృహర్ు
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘ జార్ా ఩భహాాండెజ్’ ఏభహ఩ట ఙేల఺న భహజక్వమ తృహభమట ఏథి ? షభణయతృహభమట
⮚ ఩ర఩ాంచాంలో అతమదిఔ గిభిజన ప్శలఔు యౌ఩పలన఼ తమాయు ఙేల఺న తోటట తోదటి భళళ ఎఴయు
? ఩రషననశీర
⮚ ఇటీఴల తన ఩దయ౐క్ి భహచౄధయభా ఙేల఺న ‘న఺.ల఺.మోసనన్స’ ఏ షాంషథ ఔు ణయణయుయౌఔ ఙెైయభన్స’గహ
ఉధయనయు ? జాతీమ ఖణయాంఔ షాంగాం (National Statistical Commission (NSC))
⮚ ఫ్రడ్ క్హస్ట ఆడిమన్సృ భమలర్ి క్ౌతుృల్ ఆఫ్ ఇాండిమా (BARC) క్ొతత చెైయభధయి ఎఴయు
ఎతునఔమామయు? ఩పతూత్ గోబాంక్హ
⮚ దక్షిణ భధమ (ద.భ.) భైలేీ జనయల్ ఫేధేజర్గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? చృ.భలమ
⮚ ఆాంధర ఩రథేశ్ గహరతొణ య౐క్హస్ ఫ్మాంక్ (ఏన఻చౄయ౑తె) నఽతన చెైయభన్సగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు
? క్. ఩రయ౑ణ్ ఔుభార్.
⮚ ఆ఩఺రఔన్స మూతుమన్స ఙెైయభన్స ‘ గహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు ? Abdel-Fattah el-Siss
⮚ 2019-20 ఏడయథిక్ి థి ఇన్సల఺టటృమట్ ఆఫ్ ఙయయటర్్ అక్ౌాంటాంట్ృ ఆఫ్ ఇాండిమా (ఐల఻ఏఐ)
అధమక్షుడిగహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు ? ఩రపపలి న఺.ఙయజద్
⮚ ఩రబుతీ యాంఖ ళయ్క్హ఩ట యి తమాభమ షాంషథ ఩ఴన్స శృన్సృ ల఻ఎాండనగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ?
తెన఻ వయభ
⮚ ఇటీఴల భయణిాంచిన నాండయమల యహభనభహఴప ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహడె ? తృహతిరక్నమాం
⮚ అఫచఽమర్ ఔఫడన్ ఩డభనశన్స ఆఫ్ ఇాండిమా (ఏక్నఎఫ్ఐ) అధమక్షుడిగహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు ?
క్హశూహతు జాాధేవీర్ భుథిభహజ్
⮚ ప్యత యహములేనలో తుమత౉తేల ైన ణొయౌ భళమా ఫ్లి ట్ ఇాంజతూర్ ఎఴయు ? ళధయ జైశూహీల్
⮚ క్నాందర ఩రతమక్ష ఩న఼నల భాండయౌ (ల఻తెడనటీ) చెైయభన్సగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? ఩రమోద్చాందర
మోథీ
⮚ క్హభొ఩భనశన్స ఫ్మాంక్ ఫేధేచృాంగ్ డెైభఔటర్, భుకమ క్హయమతుయీసణ అదిక్హభి (ల఻ఈఒ)గహ ఎఴయు
తుమత౉తేలమామయు ? న఻య౑ ప్యతి
⮚ మూఎస్ ధేశనల్ అక్హడతొ ఆఫ్ ఇాంజతూభిాంగ్(మూఎస్ఎన్సఏఈ) షబుమభహయౌగహ ఎతునక్ైన ణొయౌ
ప్యత భళళ ఎఴయు ? క్ియణ్ భచ౅ాంథయర్ శుహ
⮚ NCC నఽతన డెైభఔటర్ జనయల్ ఎఴయు ? భహచౄవ్ ఙోతృహర
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ గోిఫల్ టీచర్ నజ్
ై భనష఼లో ట్ప్ 10 ఩ైనయౌష఼టలో శూహథనాం
షాంతృహథిాంచ఼ఔునన ప్యత ఉతృహదయమబతు ఎఴయు ? షీయౄప్ భహఴల్
98
⮚ ‘త౉స్ ఇాండిమా అఫభిక్హ-2019’ య౐జనత ఎఴయు ? క్ిమ్స ఔుభాభి
⮚ ఔాశుహణ నథీమాజభానమ ఫో యు్ (క్నఆర్ఎాంతె) చెైయభన్సగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? డయఔటర్ ఆర్క్న
ఖుతృహత
⮚ ఇటీఴల భయణిాంచిన ‘నాంథయమల శీరతుయహస్భడి్’ ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహడె ? భహజక్వమాం
⮚ ఇటీఴల భయణిాంచిన నమధయ షఽయమన్స ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహయు ? ల఺తూ యాంఖాం
⮚ ఩రతిశుహాతభఔ ‘తూయౌపలఔాం’ణో గౌయయ౐ాంచఫడ్ ణొయౌ ప్యత షాంతతి ఴమక్ిత ఎఴయు ? శూహసల఺ నఽర్
ఇధయమత్కాన్స
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘థయీదశి ధయగనవీయరహల఺త ’ై ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహయు ? యచబత
⮚ భచృి ాంగ్ ఩డభనశన్స ఆఫ్ ఇాండిమా (WFI) క్ొతత అధమక్షుతుగహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు? త౅రజ్ బూశణ్
షయణ్ ల఺ాంగ్
⮚ ఐఐటీ క్హనఽ఩ర్ఔు చెైయభన్సగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? డయఔటర్ భహదయఔాశణ న్స
⮚ య౐వీ ళాంథీ షాంశూహథన్స చీఫ్ తృహమటరన్సగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? ఆఙయయమ మాయి ఖడ్
లక్షనభ఩రశూహద్
⮚ బెస్ ఫ్మాంక్ ఫేధేచృాంగ్ డెైభఔటర్, భుకమక్హయమతుభహీసణయదిక్హభి (ల఻ఈఒ)గహ ఎఴయు ? యవ్తూత్ గిల్
⮚ ప్యత్ డెైనత౉క్ృ యౌత౉టడ్ (తెడనఎల్) నఽతన చెైయభన్స, ఎాండనగహ (ల఻ఎాండన) ఎఴయు
తుమత౉తేలమామయు ? ల఺థధ యయథ త౉రహర
⮚ ధేశనల్ ఫుక్ టరస్ట యొఔు నఽతన చెైయభన్స’గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? గోయ౐ాంద్ ఩రశూహద్
వయభ
⮚ జాతీమ ధయమమ లేఴల తృహరదిక్హయషాంషథ (NALSA) క్హయమతుభహీసఔ నఽతన అధమక్షుడిగహ ఎఴయు
తుమత౉తేలమామయు ? జల఺టస్ ఎస్ఏ ఫ్ఫే్
⮚ జాతీమ తృహరచీన ప్ాండయగహయాం(ధేశనల్ ఆభైువ్ృ) డెైభఔటర్ జనయల్గహ ఎఴయు
తుమత౉తేలమామయు?న఻య౑ యఫేశ్
⮚ యన఼ఔఫడిన తయఖతేల జాతీమ ఔత౉శన్స క్ొతత ఙెైయభన్స’గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ?
బఖయహన్స లాల్ శూహళన
⮚ ఩ర఩ాంచ ఆభోఖమ షాంషథ (WHO) యొఔు భుకమ రహషత య
ై ేతత’గహ (Chief Scientist) తుమత౉తేల ైన
ప్యత షాంతతి ఴమక్ిత ఎఴయు ? Soumya Swaminathan
⮚ ల ైఫ్ ఇనఽృభన్సృ క్హభొ఩భనశన్స (ఎల్ఐల఻) క్ొతత ఙెైయభన్సగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? ఎాం ఆర్
ఔుభార్
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిధయ ల఻తుమర్ ఐఏఎస్ ‘అరోక్ కనభాు’ ఏ భహశుహటరతుక్ి ఙెాంథినయహయు ?
సభిమాణయ
99
⮚ BCCI లో క్ిక్
ర ట్ ఩భితృహలన యొఔు య౐యహథయలన఼ ఩భిశుభిాంచడయతుక్ి భధమఴభితగహ తుమత౉ాం఩ఫడ్
ఴమక్ిత ఎఴయు ? న఺ ఎస్ నయల఺ాంస
⮚ ఇటీఴల భయణిాంచిన ‘భాణే భసథేయ౐’ , ఈ క్ిాంర థి ఏ భహశుహటరతుక్ి ఙెాంథినయహయు ? ఔభహణటఔ
⮚ ప్యత ణొయౌ లోక్తృహల్గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? జల఺టస్ న఺ధయక్ి చాందర ఘోష్
⮚ ష఼న఻రాంక్ోయుట య్ఖల్ షభమీలస్ ఔత౉టీ చెైయభన్సగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? జల఺టస్ ఎన్సయ౑ యభణ
⮚ ప్యతథేవ఩ప నఽతన ఆభిథఔ క్హయమదభిు (FS) గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు? ష఼ప్ష్ చాందర
గహర్ి
⮚ ఇటీఴల భయణిాంచిన ధోఫరల్ ఫసుభతి ఖరళీత డయఔటర్ జ మర్ృ అల పభోవ్(Dr. Zhores Alferov)
ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథినయహడె ? యశుహమ
⮚ ప్ప్ అణు ఩భిరోధధయ క్నాందరాం క్ొతత డెైభఔటర్’గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? అచృత్ ఔుభార్
భసాంతి
⮚ ఇటీఴల భయణిాంచిన య౐ాంజభూభి అనషఽమాథేయ౐ ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహయు ? ఔళలు
⮚ ఇటీఴల భాతి ఙెాంథిన ‘థియ్ప్ చౄ శుహ’ ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహడె ? తౄహభహభ యాంఖాం
⮚ ఇటీఴల జట్ ఎబర్యేస్ ఫో యు్ న఼ాంచి త఩ప఩ఔునన ఆ షాంషథ ఴమఴశూహథ఩ఔ ఙెైయభన్స ఎఴయు ? నభనశ్
గోమల్
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘భహభశూహీత౉’ ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహయు ? భాచౄ ష఼న఻రాంక్ోయుట ధయమమభూభిత
⮚ ఆశృయ భభిము ఴమఴశూహమ షాంషథ డెైభఔటర్ జనయల్ ఎతునఔఔు ప్యతథేవాం న఼ాండి ఎఴభితు
ధయత౉ధేట్ ఙేరహయు? యఫేష్ చాంద్
⮚ ప్యత ఫ్లుట్ ఫ్ల్ షభాకమ అధమక్షుడిగహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు ? క్. గోయ౐ాందభహజ్
⮚ ప్యత జాతీమ బాండయగహయాం (National Archives of India) నఽతన డెైభఔటర్ జనయల్ 'గహ ఎఴయు
తుమత౉తేలమామయు ? Pritam Singh
⮚ భహమల్ శూొ లైటీ ఆఫ్ క్త౉ల఻ట ర అాంథిాంఙే ల఻క్ాం (ఙయభటడ్ క్త౉స్ట ) ఩పయశూహుయాంనఔు ఎాంన఺క్ైన తృొ ర ఩షర్
ఎఴయు ? ఎాంయ౑ వాంఔర్
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘య౐ధోద్ ఔవమప్’ ఏ యాంఖాంలో ఩రభుక ఴమక్ితగహ ఉధయనయు? జయనయౌజాం
⮚ ధేశనల్ త౅యౌ్ ాంగ్ృ ఔనటిరక్షన్స క్హభొ఩భనశన్స యొఔు నఽతన ల఺ఎాండిగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు
? శివ్ థయస్ తొధయ
⮚ భహమల్ ఎన్స఩఻ల్్ భుకమ క్హయమతుయీసణయదిక్హభి (ల఻ఈఒ)గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ?
య౐ధోద్ క్. థయషభి
⮚ ఩భివభ
ర షాంగాం క్హధపడభనశన్స ఆఫ్ ఇాండిమన్స ఇాండల఻టస్
ర (ల఻ఐఐ) క్ొతత అధమక్షుడె ఎఴయు ?
య౐ఔరమ్స క్ిభి ోషుర్
100
⮚ ‘఩఺తౄహ’ క్ౌతుృల్ ఫాంఫర్గహ ఎాంన఺క్ైన ణొయౌ ప్యతీముడె ఎఴయు? ఩రపపల్ ఩టేల్
⮚ జాతీమ గమన్స
ర టిఫ
ర ుమనల్ ఩రషత ఼త అధమక్షుడె ఎఴయు ? ఆదయు ఔుభార్ గోబెల్
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ఎస్.క్.శిఴఔుభార్ ఏషాంషథ ఔు ఙెాంథిన రహషత య
ై ేతత ? ఇశూో ర
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘యహష఼థేఴ థీక్షితేలు’ ఏయాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహడె ? తృహతిరక్నమ యాంఖాం
⮚ జాత౉మా త౉యౌమా ఇశూహిత౉మా య౐వీయ౐థయమలమాం యొఔు తోటట తోదటి భళళ యైస్-
చయనృలర్’గహ ఎఴయు తుమత౉ాంచఫడయ్యు? నజాభ అఴత ర్
⮚ భహమల్ శూొ లైటీ ఆఫ్ క్త౉ల఻ట-ర లాండన్స ఩లోగహ ఎాంన఺క్ైన జాతీమ తృో శక్హశృయ షాంషథ (ఎన్సఐఎన్స)
రహషత య
ై ేతత ఎఴయు ? డయఔటర్ చృ.ప్న఼఩రక్హశ్భడి్
⮚ ఩రతిశుహటతభఔ లాండన్స భహమల్ శూొ లైటీక్ి ఎాంన఺క్ైన ణొయౌ ప్యతీమ భళమా రహషత య
ై ేతత ఎఴయు ?
ఖఖన్సథీప్ క్హాంగ్
⮚ ఩రకామత క్వివ్లాాండ్ ఇాంటభననశనల్ శృల్ ఆఫ్ ఩ేమ్సగహ ఎాంన఺ఔబన ప్యతీమ అఫభిఔన్స రహషత య
ై ేతత
ఎఴయు ? శీరశీధ
ర యథ్
⮚ దక్షిణయ఩఺రక్హలో ప్యత ళైఔత౉శనర్గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? జైథీప్ షభహుర్
⮚ నఽతన ఔాంటరరలర్ జనయల్ ఆఫ్ డి఩న్సృ అక్ౌాంట్ృ ఎఴయు ? భహజనాందరఔుభార్ ధయమక్
⮚ ఇాండో -అఫభిఔన్స ఆర్ట్ క్ౌతుృల్ యొఔు ఫ్రాండ్ అాంఫ్ల఺డర్’గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు?
య౐క్హస్ కధయన
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘ఎస్.న఺.యై.భడి్’ ఩రషత ఼తాం ఈ క్ిాంర థి ఏ లోఔషబ తుయోజఔఴయి ాం న఼ాండి
తృహయి ఫాంట షబుమతుగహ ఉధయనయు ? నాంథయమల
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన భాయాంభహచ౅ షతమధయభహమణ ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహయు? యచబత
⮚ ప్యత యైభాతుఔ దళాం యొఔు నఽతన యైస్ చూఫ్’గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? ఖఖన్స చౄత్
ఫులి ర్
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన భాధయ఩రఖడ రరశశూహబ ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహడె ? శూహళీతీయేతత
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ఖుాండయ భహత౉భడి్ ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహడె ? ఉదమభక్హయుడె
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ఎన్సఆర్ భాధఴ తొనన్స ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహడె ? ధయమమయ౐దమ
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘యోగనశ్ చాందర్ థేయేవీర్’ ఈ క్ిాంర థి ఏ షాంషథ ఔు ఙెైయభన్స ‘ గహ ఉధయనయు ?

ఐటీల఻
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ళీభహలాల్ మాదవ్ ఏయాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహయు? పోజ్఩పభి గహమఔుడె

⮚ ఈ క్ిాంర థి యహభిలో ఇటీఴల ఐఔమభహజమ షత౉తి ష఼ల఺థయ అతేఴాథిధ లక్షామల (ఎస్డనచౄ) ఩రఙయయఔయత గహ
తుమత౉తేల ైన యహయు ఎఴయు ? థిమాతొభహా
101
⮚ తృహభహత౉యౌటభమ దమాల అతేమననత అయహయు్ ‘‘డెైభఔటర్ జనయల్ ఔఫాండేశన్స డిస్ు’’న఼ ఇటీఴల ఎఴభిక్ి
఩రఔటిాంఙయయు ? ఇక్హఫల్ల఺ాంగ్
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘య౐నయ్ దఽఫే’ ఏ షాంషథ భుకమ క్హయమతుయీసణయదిక్హభి (ల఻ఈఒ)గహ
ఉధయనయు ? జట్ ఎబర్యేస్
⮚ ఐటీల఻ ఙెైయభన్స ‘గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? షాంచౄవ్఩పభి
⮚ క్హభధీల్త లఔరటేభిమట్ ఆభిఫటరల్ టిఫ
ర ుమనల్ షబుమడిగహ తుమత౉ాంచఫడ్ ప్యత ధయమమభూభిత
ఎఴయు ? క్ . ఎస్ భహదయఔాశణ న్స
⮚ జతూయహఔు ఙెాంథిన ఇాంటభననశనల్ మోట్ర్ లైక్ిల్ భాన఼తౄహఔియర్ృ అశూో ల఺బేశన్స యైస్ నరల఺డెాంట్
గహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు? భహక్నష్ వయభ
⮚ ఇాంటభననశనల్ ధయభోుటిక్ృ ఔాంటరరల్ ఫో ర్్ షబుమడిగహ ఎతునఔబన ప్యత ఴమక్ిత ఎఴయు? Jagjit
Pavadia
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘భహళి ఩యౌి యాంఔట నయల఺ాంశృ భహఴప’ ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహయు ? ల఺తూ యాంఖాం
⮚ శూౌథీ అభనత౅మాలో ప్యత భహమఫ్భిగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? ఓషఫ్ షబాద్.
⮚ ఇటీఴల యహయత లి ో తుయౌచిన ‘రహమమ్స షయన్స ధేగి’ ఎఴయు ? ప్యత ణొయౌ ఒటయు
⮚ నఽమస్ ఫ్రడయుల఺టాంగ్ శూహటాండర్్్ అతయభిటీ(News Broadcasting Standards Authority) యొఔు

క్ొతత చెైర్ ఩యృన్స’గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? ఏ.క్న ల఺క్వర
⮚ ల ైట్ శూో ఩ర్ట్ ఎబర్ క్హరఫ్టట (LSA) లో అట్ిాంటిక్ భశృషభుదర శూో లోన఼ అదిభోళాంచిన
఩ర఩ాంచాంలో తోటట తోదటి భళళ ఎఴయు?ఆభోళ ఩ాండిట్
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘భడె఩ప ఔులరరకయభహఴప’ ఏ యాంఖాంలో తుశుహన తేడె ? శూహళతీయేతత
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘తుక్వ లాడయ’ ఏ క్వడ
ర ఔు ఙెాంథినయహడె ? తౄహయుభలా ఴన్స
⮚ ఇాండిమాలో తృహక్ిశూత హన్స ళై ఔతొశనర్’గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? Mueenul Haq
⮚ ముదధ య౐భానాంలో తృో భహట ఆ఩భనశన఼ి ఙే఩టేటాంద఼ఔు అయౄత శూహదిాంచిన ణొయౌ భళళ ఎఴయు ?
ప్ఴన క్హాంత్
⮚ ఆలోచనల ఆదయయాంగహ భోఫో లన఼ తుమాంతిరాంచఖయౌగన శూహాంక్నతిఔతన఼ అతేఴాథిధ ఩యచడయతుక్ి

ఉథేదశిాంచిన తృహరజఔుటఔు అఫభిక్హ యక్షణరహక ష఼భాయు యౄ.140 క్ోటి క్నట్బాంచిాంథి , అబణే ఈ
తృహరజఔుట ఫాాంథయతుక్ి ధేతాతీాం ఴళష఼తనన ప్యత షాంతతి రహషత య
ై ేతత ఎఴయు ? గౌయవ్వయభ
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘ఙెయుఔుభయౌి షఽయమ఩రక్హష్’ ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహడె ? చితరక్హయుడె
102
⮚ అలాటర ల ైట్ ఎబర్ క్హరఫ్టట లో అట్ిాంటిక్ భశృషభుదరాం చ఼టొటచిి చభితర షాఱ఺టాంచి, ఩ర఩ాంచాంలోధే ఈ
గనత శూహదిాంచిన ణొయౌ భళళగహ ఖుభితాం఩ప తృొ ాంథిన భళమా ఎఴయు ? ఆభోళ ఩ాండిట్
⮚ 22ఴ శుహాంగై అాంతభహాతీమ చిణోరతృయహల చెమభమ షబుమడిగహ ఎాంన఺క్ైన ప్యతీమ ఴమక్ిత ఎఴయు ?
భహజ్ఔుభార్ ళభహణీ
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘య౑యౄ థేఴఖణ్’ ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహడె ? ల఺తూ యాంఖాం
⮚ త౉యు఩ ధౌక్హదళ అది఩తిగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? యైస్ అడిభయల్ అతేల్ ఔుభార్

జైన్స
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘భహభతీయథ’ ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహడె ? శూహళతీయేతత
⮚ చీఫ్ృ ఆఫ్ శూహటఫ్ ఔత౉టీ (ల఻యోఎ్షల఻) ఙెైయభన్సగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? తెఎస్ ధధోయహ
⮚ అణయమధ఼తుఔ శృక్ ముదధ య౐భాధయతున ఩ఖటి఩ూట నడిన఺న ణొయౌ భళళ ఎఴయు ? మోసధయ ల఺ాంగ్
⮚ ప్యత ధౌక్హదళ ఎననఴ అది఩తిగహ అడిభయల్ ఔయాంతెర్ ల఺ాంగ్ ఇటీఴల ఫ్ధమతలు ఙే఩ట్టయు ?
24ఴ
⮚ భళమా శూహదిక్హయత, ల఻త -ై ఩పయుశ షభానతీాంనై ఔాఱ఺ ఙేలే ‘మూఎన్స-ఉఫన్స’ షాంషథ ఔు డి఩ూమటీ
ఎగిాఔ౅మటివ్ డెైభఔటర్గహ తుమత౉తేల ైన ప్యత భళళ ఎఴయు ?అతుణయ ప్టిమా
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘త౅రజ్ మోసన్స కైణయన్స’ ఏ నేయుణో ఩రల఺థద ి ఙెాంథయయు ? ఎఴర్ గమన్స
ర టీ భాన్స
ఆఫ్ ఇాండిమా
⮚ ప్యత యహణయఴయణ య౐ప్ఖాం(ఐఎాండన) అది఩తిగహ ఇటీఴల ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ?
భాతేమాంజమ తోశృతృహతర
⮚ క్నాందర క్నత౅ధట్ క్హయమదభిు ఎఴయు ? ఩రథీప్ఔుభార్ ల఺ధౄ య
⮚ ఇటీఴల భయణిాంచిన ‘డయఔటర్ ప్ఖఴతేల యాంఔట ఩యఫేవీయభహఴప’ ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహయు ?

షాంగ లేఴ
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘ఆభమీ జానక్ిభహభన్స’ ఏ భహశట /

ర క్నాందరతృహయౌత తృహరాంత భాచౄ భుకమభాంతిర ?
఩పద఼ఙేిభి
⮚ భహజమషబ ధేతగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? తయఴర్ చాంద్ ఖసోి త్
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘గిభమశ్ ఔభహనడ్’ ఖుయుాంచి ఈ క్ిాంర థి యహటిలో షభిక్హతు యహమకమ ఏథి ? అతూన
షభైతుయే
103
A) ‘శృడయడణయ ఆముశమ’ అధేథి అతతు ఆతభఔథ
B) ఆమన యచిాంచిన ణొయౌ ధయటఔాం.. ‘మమాతి’
C) గిభమశ్ఔభహనడ్ నటిాంచిన ణొయౌల఺తుభా.. ‘షాంశూహుయ’
D) ఔభహణటఔలో జాానన఻ఠ్ ఩పయశూహుభహతున తృొ ాంథిన ఏడో ఴమక్ిత
⮚ ణయణయుయౌఔ ల఻య౑ల఻(క్నాందర య౐చృల న్సృ ఔత౉శనర్ )గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? వయద్ ఔుభార్
⮚ ఩రదయతు నభనాందర మోథీక్ి భుకమ క్హయమదభిుగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? నానేాందర త౉వర
⮚ 17వ్ లోక్షబ తృో ర టాం ల఻఩ఔర్గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? య౑భనాందర ఔుభార్
⮚ ఇాంటభననశనల్ పాండ్ పర్ అగిఔ

ర లిర్ డెఴలప్ఫాంట్(ఐఎఫ్ఏడన) ఔనృలట ాంట గహ తుమత౉తేల ైన
ళైదభహఫ్ద్ రహషత య
ై ేతత ఎఴయు ? డయఔటర్ ఱేక్ ఎన్స.తొభహ
⮚ య౐రహక రహయథయన఻ఠాం ఉతత భహదిక్హభిగహ షధయమశూహవరభాతున ల఻ీఔభిాంచిన క్ియణ్ఔుభార్వయభన఼ ఏ నేయుణో

షాంపోథిశూత హయు ? శూహీణయభనాంథేాందర షయషీతి
⮚ లోక్షబలో క్హాంగస్
ర ఩క్ష ధేతగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? అదీర్ యాంజన్స ఙౌధభమ
⮚ ళభాచల్఩రథేశ్ ళైక్ోయుట ఩రదయన ధయమమభూభితగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు?

య౐.భహభష఼ఫరభణిమన్స
⮚ ఩థిళేడఴ లోక్షబఔు ల఻఩ఔర్గహ ఎఴయు ఎతునఔమామయు ? ఒాం త౅భహి
⮚ భిజర్ీ ఫ్మాంక్ ఆఫ్ ఇాండిమా (ఆర్త౅ఐ) క్ొతత ఎగిాఔ౅మటివ్ డెైభఔటర్ (ఇడి) గహ ఎఴయు
తుమత౉ాంచఫడయ్యు? యతె త౉రహర
⮚ అాంతభహాతీమ తృౌయ య౐భానమాన షాంషథ క్ౌతుృల్లో ప్యత ఩రతితుదిగహ ఎఴయు తుమత౉ాంచఫడయ్యు

? Shefali Juneja
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘మోసన్స యనడే’ ఏ భహశుహటరతుక్ి ఙెాంథినయహయు ? గోయహ
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘ఎాంచౄ రహమభలాథేయ౐’ ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహయు ? ఆక్హవయహణి య౐రహరాంత

ధయటఔ ఩రయోఔత
⮚ ఈ క్ిాంర థి యహభిలో ఆర్తెఐ డి఩ూమటీ ఖఴయనర్ ఫ్ధమతలఔు భహచౄధయభా ఙేల఺న యహయు ఎఴయు ?
య౐భహల్ ఆఙయయమ
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘తొలా షతమధయభహమణ’ ఈ క్ిాంర థి ఏ షాంషథ ఴమఴశూహథ఩ఔుడె ? ష఼దయఔర్ నైప్ృ
104
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘షతమత౉ణయరనాంద గిభి భశృభహజ్’ ఏ యాంగహతుక్ి ఙెాంథినయహయు ? ఆదయమతిభఔ
ఖుయుఴప
⮚ ప్యతీమ తీయ యక్షఔ దళాం డెైభఔటర్ జనయల్(డనచౄ)గహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? క్.నటభహజన్స
⮚ ‘త౉స్ మూతుఴర్ృ ఆలేటయౌ
ర మా’ క్ిభమట్తున ప్యత షాంతతి భళళ ఎఴయు ? న఺రమా లభహవ్
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన అఫూఫభి చయమాథేయ౐ ఏయాంగహతుక్ి ఙెాంథిన యహయు ? యచబత
⮚ జాతీమ ఉతృహదయమమ య౐థయమభాండయౌ(ఎన్సల఻టీఈ) యుష఼భుల ఔత౉టీ చెైయభన్సగహ ఎఴయు

తుమత౉తేలమామయు ?ఆఙయయమ గాంట్ యఫేష్
⮚ షతీశ్ ధఴన్స లే఩స్ లాంటర్ (శుహర్) షాంఙయలఔులుగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? ఆయుభఖాం

భహజభహజన్స
⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘క్ోటేవీయభభ’ శూహథన఺ాంచిన య౐థయమషాంషథ ఏథి ? భాాంటిశూో ృభి

⮚ ఇటీఴల భాతిఙెాంథిన ‘య౐జమతుయభల’ ఈ క్ిాంర థి ఏఅాంవాంలో గితునస్ భిక్హయు్ షాఱ఺టాంఙయయు? ‘అతమదిఔ
చిణయరలఔు దయుఔతీాం ఴళాంచిన భళళ’గహ గితునస్ భిక్హయు్న఼ శూహదిాంఙయయు
⮚ ప్యత ఖూఢచయమ షాంషథ .. భమలర్ి అాండ్ అధయయౌల఺స్ య౐ాంగ్(భహ) అది఩తిగహ ఎఴయు

తుమత౉తేలమామయు? శూహభాంత్ఔుభార్ గోమల్
⮚ ఇాంటయౌజన్సృ ఫూమభో(ఐతె) అది఩తిగహ ఎఴయు తుమత౉తేలమామయు ? అభిీాంద్ఔుభార్
⮚ ఴయల్్ గమన్స
ర త౅యౌ్ ాంగ్ క్ౌతుృల్ ఏఱ఺మా ఩ల఺఩఺క్ ధట్ఴర్ు (ఏన఻ఎన్స) అధమక్షుడిగహ ఎఴయు
ఎతునఔమామయు ? ఎస్ యగు఩తి
అవార్డులు
⮚ ల఺ధయభ ఔయ౐ణయ ఩పయశూహుయాం-2018క్ి ఎఴయు ఎాంన఺ఔమామయు ? భ్నశీర భయౌి క్
⮚ 2019 ధేశనల్ నాతమ ఱ఺భోభాణి అయహయు్ ఖరళీత ఎఴయు? Anindita Neogy Anaam
⮚ ‘ఫరస్ట ఇాంన఺ి ఫాంటేశన్స ఆఫ్ యహటర్ భిశూో ర్ృ తృహరజక్ట్’ య౐ప్ఖాంలో ఏ యొఔు తృహరజఔుట ఉతత భ ఩రణయయ౎ఔ,
తుభహభణయతుక్ిగహనఽ ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ తూటితృహయుదల రహకఔు ఩రతిశుహాతభఔ ల఻తెఐన఻ అయహయు్ దక్ిుాంథి.
?తృో లఴయాం
105
⮚ జలఴనయులు, య౐ద఼మతే
త , ఩పనయుణయ఩దఔ ఇాంధన ఴనయుల తుయీసణలో లాంటరల్ ఫో ర్్ ఆఫ్
ఇభిగనశన్స ఩ఴర్ (ల఻తెఐన఻) ఏట్ అాంథిాంఙే ఎక్ృల న్సృ అయహయు్ఔు ణెలాంగహణలో అభలఴపతేనన ఏ
఩ధఔాం ఎాంన఺ఔబమాంథి ? త౉శన్స క్హఔతీమ
⮚ ‘తుక్వు ష఼న఻భిమర్ తృో ర డక్ట్ అాండ్ షభమీలస్ అయహయు్-2018’ అాంద఼ఔునన ఉత఩తిత ఏథి ?
చృయోతౄో న్స’
⮚ ఇధోపల఺స్ లైన్సృ తౄౌాండేశన్స- 2018 ఩పయశూహుభహల ఩రక్హయాం ఈ క్ిాంర థియహటితు జత఩యచాండి ?
సుమభాతుటీస్ - ఔయ౐ణయ ల఺ాంగ్ , ల ైఫ్లైధృస్ - యౄప్ భయౌి క్ , ఖణితాం - నయ౎తు అనాంతభహభన్స ,
పౌతిఔరహషత ాంై - ఎస్.క్.షతీశ్
⮚ 2017-18 షాంఴతృభహతుక్ి గహనఽ థేవయహమ఩త ాంగహ ఉతత భ లేఴలాంథిాంచిన ఎాంత భాంథి అాంఖనయహడన
క్హయమఔయత లఔు జాతీమ శూహథబ అయహయు్లన఼ ఩రదయనాం ఙేరహయు ? 97
⮚ ‘గోిఫల్ తిాంఔర్ృ’-2019 జాత౅ణయ ఏ షాంషథ ఩రఔటిాంచిాంథి ? తౄహభిన్స తృహలల఻’
⮚ లోక్ధయమక్ తౄౌాండేశన్స ఩పయశూహుయాం - 2019ఔు ఎాంన఺క్ైన శూహళతీయేతత ఎఴయు ? అాం఩వమమ నయ౑న్స
⮚ ఫయోఏఱ఺మా- 2019 షదష఼ృన఼ ఩పయషుభిాంచ఼ఔుతు చౄధోమ్స యహమయ్ ఎక్ృల న్సృ అయహయు్లన఼
ఎఴభిక్ి ఩రఔటిాంఙయయు ? డయఔటర్ డయన్స క్వివ్లామాండ్ భభిము డయఔటర్ శూౌభమ శూహీత౉ధయధన్స
⮚ ఱేక్ శూౌద్ అాంతభహాతీమ అయహయు్ - 2019ఔు ఎాంన఺క్ైన ప్యతీముడె ఎఴయు ? ల఻ఎన్సఆర్ భహఴప
⮚ తౄహరాంక్ో-జయభన్స సయమభన్స భైట్ృ అయహయు్న఼ ఎఴయు గలుచ఼ఔుధయనయు? Yu Wensheng
⮚ తోటట తోదటి ‘఩఺యౌప్ క్హటి ర్’ ఩పయశూహుభహతున అాంద఼ఔునన యహయు ఎఴయు ? ప్యత ఩రదయతు నభనాందర
మోథీ
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ిగహన఼ లోక్ధయమక్ తౄౌాండేశన్స ఩పయశూహుభహలలో ‘ఆాంధర జాానన఻ఠ్’
఩పయశూహుభహతున ఎఴభిక్ి అాందజనరహయు ? అాం఩వమమ నయ౑న్స
⮚ ఈ క్ిాంర థి యహభిలో ఫ్ల ఔలామణ్ ఩పయశూహుర్ - 2019 అాంద఼ఔునన ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ ఴమక్ిత ఎఴయు ? డయఔటర్
శీరధర్భడి్
⮚ ఈ క్ిాంర థి యహభిలో ఫ్ల వక్ిత ఩పయశూహుర్ - 2019 అాంద఼ఔునన ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ ఴమక్ిత ఎఴయు ? న఺రమమ్స
ణయటడ్
⮚ 91ఴ ఆశూహుర్ అయహయు్లఔు అతమదిఔ ధయత౉ధేశన఼ి తృొ ాంథిన చిణయరలు ఏయ౐ ? ద ఩ేఴభట్, ధట్ఫ్఺ి క్ృ
భోభా’
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ అతేమననత శూహసష ఩పయశూహుయాం ‘అరోక్ చఔర’న఼ ఎఴభిక్ి ఩రఔటిాంఙయయు
? నచౄర్ అసభద్
⮚ ఏల఻ఎస్ తొడిమా క్హభొ఩భనశన్స అాంథిాంఙే ‘తొడిమా ఩యృన్స ఆఫ్ థి ఇమర్–2018’ అయహయు్న఼
ఎఴయు అాంద఼ఔుధయనయు ? డయఔటర్ ళచ్.ఎస్.తృహల్
106
⮚ ‘అాంతభహాతీమ దరఴమతుది(ఐఎాంఎఫ్)’ ఩రదయన ఆభిథఔయేతత గమణయ గోన఻ధయథ్’ఔు ఈ క్ిాంర థి ఏ అయహయు్న఼
ఇటీఴల క్నాందర ఩రబుతీాం ఩రఔటిాంచిాంథి ? ఩రయహల఻ ప్యతీమ షభాభన్స
⮚ ణొయౌ ష఼ప్ష్ చాందరఫో స్ డిశూహషట ర్ ఫేధేజభాంట్ అయహయు్ - 2019 క్ి ఎాంన఺క్ైన షాంషథ / ఴమక్ిత ఎఴయు
? ధేశనల్ డిజాషట ర్ భశూహ఩న్సృ తౄో ర్ృ 8 ఴ ఫరట్యౌమన్స (గచృమాఫ్ద్)
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ప్యతయతన అయహయు్న఼ ఎఴభిక్ి ఩రఔటిాంఙయయు ? ఩రణబ్స భుకభమా,
ధయధయచౄ థేశ్భుఖ్, బూనేన్స సజాభిక్హ
ర ేశ్ భహశట ాంర న఼ాండి ఩దభశీర అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైన యహయు ఎఴయు ? థోర ణఴయౌి శృభిఔ భభిము
మడి ఩యౌి యాంఔటేవీయభహఴప
⮚ ణెలాంగహణ భహశట ాంర న఼ాండి ఩దభశీర అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైన యహయు ఎఴయు ? ష఼తూల్ చెతిర భభిము
ల఺భియధనల ల఻ణయభహభరహల఺త ై
⮚ ఇాండిమా ధక్టి ఏభహ఩ట ఙేల఺న న఻య౑ నభిృాంశృభహఴప చౄయ౐త శూహపలమ జాతీమ ఩పయశూహుభహతుక్ి
ఎాంన఺క్ైన ణొయౌ ఴమక్ిత ఎఴయు ?భధోభసన్సల఺ాంగ్
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఎాంతభాంథి క్వడ
ర యక్హయులఔు ఩దభశీర అయహయు్లు లతేాంఙయబ ?
ఎతుత౉థి భాంథి
⮚ క్నాందర శూహళతమ అక్హడతొ అన఼యహద అయహయు్ - 2019ఔు ఎాంన఺ఔబన ణెలుఖు ఴమక్ిత ఎఴయు ?
అ఩఩యష఼ ఔాశుహణభహఴప
⮚ ఆాంఖి నఴలాయాంఖాంలో త౅రటన్స అాంథిాంఙే అతేమననత ఩పయశూహుయాం ‘ఫుఔర్ నజ్
ై ’ శూహ఩నృర్ ఫ్ధమతల
న఼ాండి త఩ప఩ఔునన షాంషథ ? భామన్స ఖూ
ర ప్
⮚ దక్షిణ ఆల఺మా శూహళతమాంలో 2018 DSC ఫసుభతితు ఎఴయు గలుచ఼ఔుధయనయు? Jayant
Kaikini
⮚ 2017 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ షయషీతి షభాభన్స అయహయు్న఼ ఎఴభిక్ి ఩రదయనాం ఙేరహయు ? ల఻ణయన఼ూ
మవశిాందర
⮚ ప్యతథేవాంలో ఩దభశీరణో గౌయయ౐ాంచఫడిన ణొయౌ ట్రన్సృ జాండర్ ఎఴయు? నయత క్ి నటభహజ్
⮚ ఩ఴర్ భితౄహర్భ్, యౄయల్ ఎలక్ిటా఩఺క్నశన్స క్ోషాం ఔాఱ఺ ఙేల఺న ఏ ఴమక్ితక్వ ఇటీఴల క్హభోనట్ ఫసుభతితు
అాందజనరహయు? న఻మూష్ గోమల్
⮚ ‘పూమచర్ ఆఫ్ ధేచర్’ అాంతభహాతీమ ఩పయశూహుభహతుక్ి ఎాంన఺ఔబన ణొయౌ ప్యత భళళ ఎఴయు ?
థిఴమ ఔభహనడ్
⮚ 2019 ఆశూహుర్ అయహయు్లలో ఉతత భ చితరాం ఏథి? గమన్స
ర ఫుక్
⮚ 2019 ఆశూహుర్ అయహయు్లలో ఉతభ య౐థేశీ చితరాంగహ ఎాంన఺క్ైన చితరాం ఏథి ? భోభ (ఫక్ిృక్ో)
107
⮚ 2019 ఆశూహుర్ అయహయు్లలో ఉతత భ డయఔుమఫాంటభమ శుహర్ట ఩఺యౌాంగహఎాంన఺క్ైన చితరాం ఏథి? న఻భిమడ్:
థి ఎాండ్ ఆఫ్ లాంటన్సృ
⮚ 2019 ఆశూహుర్ అయహయు్లలో ఉతత భ షశృమ నటి అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైన యహయు ఎఴయు? భచౄధయ క్ిాంగ్
⮚ 91ఴ ఆశూహుర్ ఩రథయధోతృఴ యేడెఔఔు యహమకామతగహ ఎఴయు ఴమఴసభిాంఙయయు ? ఎఴయు ఙేమలేద఼
⮚ ఆశూహుర్ ఉతత భ నట డిగహ అయహయు్ అాంద఼ఔునన ణొయౌ అయబ్స-అఫభిఔన్స నట డె ఎఴయు > యతొ
భల క్
⮚ ‘Swasth Immunised India’ ఩రఙయయ క్హయమఔరభాం యొఔు ఫ్రాండ్ అాంఫ్షడర్ ఎఴయు ? ఔభమధయ
ఔ఩ూర్
⮚ 2019 షాంఴణయృభహతుక్ి గహన఼ చౄధోాం యహమయ్ ఎక్ృల న్సృ అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైన యహయు ఎఴయు ? డయన్స
డఫూ
ి ూ. క్వివ్లామాండ్
⮚ ‘ఆభోసణ్ శూో శల్ ఇధోనయేశన్స’ ఩పయశూహుభహలన఼ అాంథిాంఙే షాంషథ ఏథి ? ఇధోపల఺స్ తౄౌాండేశన్స
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ శూహభల షథయశిఴ శూహభయఔ శూహళతీ ఩పయశూహుభహతుక్ి ఎాంన఺క్ైన యహయు
ఎఴయు ? ఏన఼ఖు నయల఺ాంశృభడి్
⮚ ఈ క్ిాంర థి యహభిలో ఫయో఩ల఺టలైడ్ అాంతభహాతీమ షదష఼ృ (ఫయోక్ిక్హన్స-2019) చౄఴన శూహపలమ
఩పయశూహుభహతుక్ి ఎాంన఺ఔబన యహయు ఎఴయు ? ఩తిత తృహటి ఉశుహభహణి
⮚ AHF యొఔు నేి మర్ ఆఫ్ థి ఇమర్ అయహయు్ 2018ఔు ఎాంన఺క్ైన యహయు ఎఴయు? భన్స న఻రత్ ల఺ాంగ్
⮚ న఻య౑ నయల఺ాంశృభహఴప జాతీమ ధయమఔతీాం, చౄయ౐తశూహపలమ ఩పయశూహుయాం -2018 అయహయు్న఼ ఎఴభిక్ి
఩రదయనాం ఙేశూహయు ? భధోభసన్స ల఺ాంగ్
⮚ ఉతత భతృహలన అాంథిాంచినాంద఼ఔు ఇాండిమన్స ఎక్ృనరస్ ఖూ
ర ప్ జాతీమ అయహయు్ఔు ఎాంన఺ఔ అబన
ఔల ఔటర్ ఎఴయు ? డయఔటర్ ఎ.వయత్
⮚ ఫయోఏఱ఺మా-2019 షదష఼ృ షాంధయబాంగహ చౄయ౐త శూహపలమ ఩పయశూహుభహతున అాంద఼ఔునన యహయు
ఎఴయు ? డయఔటర్ తెఎస్ ఫజాజ్
⮚ 68ఴ యహభిూఔ గమన్స
ర టక్ ళచ్ఆర్ 2018 అయహయు్లలో అతేమతత భ ల఻ఈయో అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైన యహయు
ఎఴయు ? క్.య౐జమానాంద్ ‘
⮚ త౅రటిష్ అక్హడతొ ఩఺యౌాం అయహర్్ ్ (BAFTA) - 2019లో ఉతత భ చితరాం అయహయు్న఼ గలుిఔునన
చితరాం ఏథి ? Roma
⮚ గహరతొ అయహర్్్ - 2019 లో ఆలఫమ్స ఆఫ్ థి ఇమర్ అయహయు్ ‘Abum of the Year award’న఼
ఎఴయు గలుిఔుధయనయు ? Kacey Musgraves
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఇజారబల్ థేవ఩ప డయన్స డేయ౐డ్ ఫసుభతితు గలుచ఼ఔునన ప్యతీమ
చభితక్
ర హయుడె ఎఴయు? షాంజయ్ ష఼ఫరసభణమాం
108
⮚ ‘ఓట్శూహటాండిాంగ్ ఎపర్ట్ ఇన్స లైన్సృ అాండ్ టక్హనలచౄ తృహ఩పలభైజనశన్స ఎభాాంగ్ చిల్ న్స
ర ృ-2018’
జాతీమ ఩పయశూహుయాం అాంద఼ఔునన షాంషథ ఏథి ? యౄయల్ అగిఔ
ర లిర్ డెఴలప్ఫాంట్ శూొ లైటీ
(అనాంత఩పయాం)
⮚ ఈ క్ిాంర థి యహభిలో ఎఴభిక్ి అఖిల ప్యత థిఖాంఫర్ జైన్స భశృషత౉తి ఇటీఴల ‘బఖయహన్స భశృయ౑ర్
అళాంశూహ ఩పయశూహుభహతున’ అాందజనల఺ాంథి ? అతేనాందన్స ఴయధభాన్స
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ‘న఺రట్ా ఔర్ ఆభిుటఔిర్ ఫసుభతి’ ఖరళీత ఎఴయు ? Arata Isozaki
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఩యమ్స య౐శిష్ట లేయహఫడల్ ఩పయశూహుభహతున అాంద఼ఔునన యహయు ఎఴయు
? త౅న఺న్స భహఴత్
⮚ ఔుష఼భఖభహజ్ శూహళతమ ఩పయశూహుయాం (Kusumagraj literature award) - 2019 ఖరళీత
ఎఴయు? Ved Rahi
⮚ 2018 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ‘మషీాంణయరవ్ చయహన్స ధేశనల్ అయహయు్’ ఔు ఎఴయు ఎాంన఺ఔమామయు ?
యగుభహాం భహజన్స
⮚ ఈ క్ిాంర థి ఏ అాంవాంనై ఙేషత ఼నన ఔాఱ఺క్ి గహన఼ 16 షాంఴతృభహల ‘గట
ర ్ థన్సఫర్ి ’ ధోఫుల్ రహాంతి
ఫసుభతిక్ి ధయత౉ధేట్ అమామయు.? గోిఫల్ యహభిభాంగ్
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఩రతిశుహాతభఔఫైన య౐ాంధమ్స-క్హమాంప్ఫరల్ అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైన యహయు
ఎఴయు ? యగు ఔభహనడ్
⮚ ఏ యాంఖాంలో ఔాఱ఺ ఙేల఺నాంద఼ఔు గహన఼ ‘శూహలుభయద తిభభఔు’ఔు ఇటీఴల ఩దభశీర ఩పయశూహుభహతున
అాందజనరహయు ? ఎతుత౉థియేలఔు నైగహ ఙెటి ధయటినాంద఼ఔు
⮚ ఆల఺మా తృహరాంణయతుక్ి షాంఫాందిాంచి 2019 షాంఴతృయ఩ప ‘క్హభధీల్త మూత్ అయహయు్’ ఔు ఎాంన఺క్ైన
యహయు ఎఴయు ? ఩దభధయబన్స గోతృహల
⮚ ఈ క్ిాంర థి యహభిలో 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ రౌయమచఔర ఩తక్హతున అాంద఼ఔునన యహయు ఎఴయు ?
ఇభహపన్స యాంజాన్స ఱేక్
⮚ ణెలాంగహణ క్వడ
ర య తృహతిరక్నముల షాంగాం యహభిూఔ అయహయు్లోి 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఫరస్ట నేి మర్
గహ ఎఴయు ఎాంన఺ఔమామయు ? లైధయ ధశృీల్
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ‘సన్సృ క్ియౌమన్స అయహయు్(Hans Kilian Award) అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైన
యహయు ఎఴయు ? Ashis Nandy
⮚ తృొ టిట శీరభహభులు ణెలుఖు య౐వీయ౐థయమలమాం ఏట్ అాందజనలే ఩రతిశుహాతభఔ ‘జల఺టస్ ఆఴపల
శూహాంఫశిఴభహఴప ఩పయశూహుయాం’ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఎఴయు ఎాంన఺ఔమామయు ? అలి ాం
ధయభహమణ
⮚ ఆఫరల్ ఫసుభతి(Abel Prize) -2019 ఖరళీత ఎఴయు ? Karen Uhlenbeck
109
⮚ Templeton Prize - 2019 య౐జనత ఎఴయు ?Marcelo Gleiser
⮚ 2018 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ యహమస్ షభాభన్స అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైన యహయు ? య్లాధర్ జాఖుడి
⮚ 2018 షాంఴతృభహతుక్ిగహన఼ చఫేయ్థేయ౐ అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైన యహయు ఎఴయు? న఺రమాాంఔ దఽఫే
⮚ ఏ ప్యతీమ రహషత య
ై ేతతఔు త౉లైృల్ ల఺షటమ్సృ అయహర్్ 2019 ఩రథయనాం ఙేమఫడిాంథి? చృ.షతీష్ భడి్
⮚ గోిఫల్ టీచర్ నజ్
ై - 2019(Global Teacher Prize) ఖరళీత ఎఴయు? Peter Tabichi
⮚ అశూో ృచాం ఙేత ఫరస్ట శూో ఩ర్ట్ ఩డభనశన్స అయహయు్ గలుచ఼ఔునన ప్యత క్వడ
ర య షాంషథ ? The National
Rifle Association of India
⮚ క్ొరబేఱ఺మా యొఔు అతేమననత తృౌయ ఩పయశూహుయాం అబన ‘థి గహరాండ్ ఆయ్ ర్ ఆఫ్ థి క్ిాంగ్ ఆఫ్
టొత౉శూహివ్(the Grand Order of the King of Tomislav)’ణో గౌయయ౐ాం఩ఫడిన ప్యత ఴమక్ిత
ఎఴయు ? భహమ్స ధయధ్ క్ోయ౐ాంద్
⮚ 2018 షాంఴతృభహతుక్ిగహన఼ ఩రతిశుహాతభఔ ‘షయషీతీషభాభన్స’ శూహళతీ ఩పయశూహుభహతుక్ి ఎాంన఺క్ైన యహయు
ఎఴయు ? క్.శియహభడి్
⮚ 2018-19 ఏడయథిక్ిగహనఽ త౉యు఩ ధయయ౐క్హదళాంలో ఉతత భ ఩రతిబ చఽన఺న ధౌఔలఔు అాంథిాంచిన
అయహయు్లలో అతేమతత భ యేఖఴాంతఫైన ధౌఔ అయహయు్న఼ దక్ిుాంచ఼ఔునన ధౌఔ ఏథి ? ఐఎన్సఎస్
ఐభహఴత్
⮚ 4ఴ APJ అఫుదల్ ఔలామ్స ఇధోనయేశన్స క్హధే౅ోవ్’లో ల ైఫ్ టైాం అచీయభాంట్ అయహయు్ -2019 ణో
షతుభిాంచఫడ్ యహయు ఎఴయు ? A K Singh
⮚ ఈ క్ిాంర థి యహభిలో ఎఴయు 2019 ముధశూో ు / ఖులుభోభ క్హధో నరస్ ఩఻రడమ్స నజ్
ై
(UNESCO/Guillermo Cano Press Freedom Prize) క్ోషాం ఎతునఔమామయు ? Kyaw Soe
Oo
⮚ 2019 తెచృాంగ్ ఇాంటభననశనల్ ఩఺ల్భ ఩ల఺టఴల్ లో ఉతత భ ల఺తుభాటరఖర఩఻ అయహయు్ తృొ ాంథిన ప్యతీమ
ల఺తుభా ఏథి ? బమానఔాం
⮚ 2019 యయ౑ాందరధయథ్ ట్గోర్ శూహళతమ ఫసుభతితు ఎఴయు గలుచ఼ఔుధయనయు? భహధయ థయస్ ఖుతృహత
⮚ ఏతెల఻జడ్ ఫభిట్ అయహయు్-2019 అాంద఼ఔునన యహయు ఎఴయు ? భుళి ఩ూడి నభనాందరధయథ్
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఩రతిశుహాతభఔఫైన ఑ఫ్భా తౄౌాండేశన్స ఩లోఱ఺ప్ఔు ఎాంన఺క్ైన యహయు
ఎఴయు ? తయుణ్ ఙెయుఔ౅భి
⮚ 2019 ఎతూట ఆర్ జాతీమ శూహళతీ ఩పయశూహుభహతుక్ి ఎాంన఺క్ైన యహయు ఎఴయు ? నగన్స లైక్ిమా’
⮚ 2019 గోల్ మన్స ఎతుీభహధభాంటల్ ఫసుభతితు గలుచ఼ఔునన అల రిడ్ ఫౌరధనల్ ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథిన
యహడె ? యౌఫేభిమా
⮚ ‘ఆయ్ర్ ఆఫ్ లబాంట్ జాభిా’ ఩పయశూహుయాం అాంద఼ఔునన యహయు ఎఴయు? శీరశీర యయ౐వాంఔర్
110
⮚ న఺రాంట్ / ఆధలి న్స య౐ప్ఖాంలో ఇధీల఺టగనటివ్ జయనయౌజాం క్ోషాం 2018 ACJ అయహయు్న఼ తృొ ాంథిన
ప్యతీమ తృహతిరక్నముడె ఎఴయు? Nileena MS,
⮚ ఈ క్ిాంర థి గోల్ప ఆటగహళిలో ఎఴయు 2019 ముఎస్ నరల఺డెతుూమల్ ఫడల్ అఫ్ ఩఻రడాంణో
షతుభిాంచఫడయ్యు? టైఖర్ ఴపడ్ృ
⮚ ఎస్అాండ్న఻ గోిఫల్- తృహిట్ృ గోిఫల్ ఫటల్ృ అయహయు్- 2019 అాంద఼ఔునన షాంషథ ఏథి ? ఎన్సఎాండనల఻
యౌత౉టడ్
⮚ 72ఴ క్నన్సృ చిణోరతృయహలోి ధస్నరశూో ట్ల ాంట్ృ క్నటగిభమలో అయహయు్ అాంద఼ఔునన ప్యతీమ లగు
చితరాం ఏథి ? ల఻డ్ భదర్
⮚ ప్యత్లో ఉతత భ య౐వీయ౐థయమలమాంగహ ముతుక్హ ఩పయశూహుయాం అాంద఼ఔునన షాంషథ ఏథి ? య౑ఐటీ
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఔభనజ్ అాండ్ య్డభిూప్ క్ోషాం ఫక్ుబన్స ఇతుటిటృమట్

అయహయు్న఼(McCain Institute Award for Courage and Leadership?) ఎఴయు
గలుచ఼ఔుధయనయు? Chhaya Sharma
⮚ ఩భహమఴయణ య౐఩తే
త నశట తుయహయణఔు ఔాఱ఺ఙేల఺నాంద఼ఔు ‘ఐఔమభహజమషత౉తి షశూహక్హయహ అయహయు్ఔు
ఎాంన఺క్ైన ప్యతీముడె ఎఴయు ? న఺ క్ త౉రహర
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఐఔమభహజమషత౉తి శృభర్శల్్ ఩పయశూహుభహతుక్ి ఎాంన఺క్ైన ప్యతథేవ

తృో య్ష఼ అదిక్హభి ఎఴయు ? చృణేాందర్ ఔుభార్
⮚ భాన్సఫుఔర్ నజ్
ై 2019 య౐జనత ఎఴయు ? జ కా అల్శృభిత
⮚ ఇటీఴల టైమ్సృ సమమర్ ఎడెమక్నశన్స షాంషథ ఩రఔటిాంచిన ఴయల్్ మూతుఴభిృటీ భహమాంక్ిాంగ్లలో

ప్యతథేవాంలోధే ఉతత భ య౐థయమ షాంషథ గహ తుయౌచిన షాంషథ ఏథి ? ఇాండిమన్స ఇన్సల఺టటృమట్ ఆఫ్ లైన్సృ
(ఐఐఎల఻ృ)
⮚ ఇటీఴల టైమ్సృ సమమర్ ఎడెమక్నశన్స షాంషథ ఩రఔటిాంచిన ఴయల్్ మూతుఴభిృటీ భహమాంక్ిాంగ్లలో

఩ర఩ాంచాంలోధే ఉతత భ య౐థయమ షాంషథ గహ తుయౌచిన షాంషథ ఏథి ?మూతుఴభిృటీ ఆఫ్ ఆక్ృపర్్
⮚ క్నన్సృ చిణోరతృయహలలో ‘2019 గోల్ న్స తృహమ్స డ ఒర్’ ఩పయశూహుయాం అాంద఼ఔునన చితరాం ఏథి ?
‘తృహయలైట్
⮚ 2019 క్నన్సృ చిణోరతృయహలలో ఉతత భ నట డె అయహయు్న఼ ఎఴయు దక్ిుాంచ఼ఔుధయనయు ?

ఆాంటరతుయో ఫ్ాండెస్
ర
111
⮚ క్నన్సృ చిణోరతృయహలోి న఺మభన మాాంగ్ధక్ృ ఩రణేమఔ తృో ర ణయృసఔ ఫసుభతితు గలుచ఼ఔునన
ప్యతీమ భళళ ఎఴయు ? మోధ఼భహ తృహయౌత్
⮚ ఆల఺మా త౅చృధస్ & శూో శల్ తౄో యమ్స 2019 లో ‘గోిఫల్ ఏఱ఺మన్స ఆఫ్ థి ఇమర్ 2018-19’
అయహయు్ణో ఏ ప్యతీమ యైద఼మడె షతుభిాంచఫడయ్డె? Hema Divakar
⮚ ఏ ప్యతీమ థౌతమయేతత జతృహన్స యొఔు భాండఴ అతేమననత ఩పయశూహుయాం - థి ఆయ్ ర్ ఆఫ్ థి భైచృాంగ్
షన్స’న఼ గలుచ఼ఔుధయనయు ? రహమాం వయన్స
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ఎల఻఩ ఫ్లష఼ఫరసభణమాం జాతీమ అయహయు్ఔు ఎఴయు ఎాంన఺ఔమామయు ?

చాందరమోసన్స
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ న఻య౑ నయల఺ాంశృభహఴప ఔాఱ఺ య౐జాాన ఩పయశూహుభహతున ఎఴభిక్ి ఩రదయనాం
ఙేరహయు ? న఺.జధయయదన్సభడి్
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ జాతీమ శూహథబ య౐వీఔయభ ల జాండభమ అయహయు్న఼ అాంద఼ఔునన యహయు
ఎఴయు ? డయ. ఆనాందఙయభి యేలు
⮚ ఈ క్ిాంర థి యహభిలో ఎఴభితు 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ క్ోల్ఔణయఔు ఙెాంథిన ఩రభుక భసభభథిన్స
శూో ఩భిటాంగ్ ఔి బ్స (ఎాంఎస్ల఻) చౄయ౐తక్హల శూహపలమ ఩పయశూహుయాం ‘శుహన్స ఈ భసభభథిన్స’ అయహయు్ణో
షతుభిాంచిాంథి ? య౐ఔటర్ అభల్భహజ్
⮚ తృొ గహఔు తుమాంతరణ క్ోషాం ఔాఱ఺ ఙేల఺నాంద఼ఔు గహన఼ 2019 WHO అయహయు్న఼ ప్యతథేవాంలోతు ఏ
భహశట ర ఩రబుతీాం గలుచ఼ఔుాంథి? భహజశూహథన్స
⮚ గోిఫల్ య్డర్ఱ఺ప్ 2019 అయహయు్ఔు ఎఴయు ఎాంన఺ఔమామయు? ష఼ాందర్ న఺ఙయయ్ భభిముఅడెధయ ఩డ్
ై
భాన్స
⮚ ఩భహమఴయణ ఩భియక్షణఔు ఔాఱ఺ ఙేషత ఼నన యహభిక్ి ఏట్ ఐఔమభహజమషత౉తి ఩రఔటిాంఙే ‘ఈక్నీటభి’
అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైన ణెలాంగహణ షాంషథ ఏథి? దఔున్స డెఴలప్ఫాంట్ శూొ లైటీ
⮚ ఇాంటభననశనల్ ఫయోతృో ర లల఺ాంగ్ అశూో ల఺బేశన్స భభిము ఇాంటభననశనల్ తౄో యాం అాండ్
ఇాండల఺టమ
ర ల్ ఫయో తృో ర లల఺ాంగ్ షాంషథ లు 2017-18 షాంఴతృభహతుక్ిగహన఼ అతేమతత భ రహషత య
ై ేతత
అయహయు్ఔు ఎఴభితు ఎాంన఺ఔ ఙేశూహబ ? .ఎస్.యాంఔటమోసన్స
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ ‘అఫనల఻ట ఇాంటభననశనల్ యొఔు అాంఫ్ల఺డర్ ఆఫ్ క్ోధైృన్సృ
అయహయు్న఼ గలుచ఼ఔునన ‘గట
ర థనఫర్ి ’ ఏ థేరహతుక్ి ఙెాంథినయహయు ? ల఻ీడన్స
⮚ తెతెల఻ ఴయల్్ షభమీస్ ‘గోిఫల్ ఙయాంన఺మన్స’ అయహయు్ అాంద఼ఔునన షాంషథ ఏథి ? అక్షమతృహతర
షీచాాంద షాంషథ
112
⮚ ప్యత్-తృహలల఻త ధయ భధమ షాంఫాందయల ఫలోనేణయతుక్ి ఔాఱ఺ఙేషత ఼ననాంద఼ఔు గహన఼ ఩రతిశుహాతభఔఫైన
‘శూహటర్ ఆఫ్ జయౄషలేాం’ అయహయు్ అాంద఼ఔునన ప్యతీముడె ఎఴయు ? ఱేక్ తోసభభద్ భుతూర్
అధయృభమ
⮚ ణెలుఖు ప్శఔు షాంఫాందిాంచి క్నాందర శూహళతమ అక్హడతొ ఫ్ల శూహళతమ ఩పయశూహుర్-2019ఔు

ఎాంన఺క్ైన యహయు ఎఴయు ? ఫరలఖాం తైఫేవీయభహఴప
⮚ ణెలుఖు ప్శఔు షాంఫాందిాంచి క్నాందర శూహళతమ అక్హడతొ ముఴ ఩పయశూహుర్-2019ఔు ఎాంన఺క్ైన యహయు
ఎఴయు ? ఖడ్ ాం మోసన్సభహఴప
⮚ ణెలుఖు ప్శఔు షాంఫాందిాంచి క్నాందర శూహళతమ అక్హడతొ అన఼యహద ఩పయశూహుభహతునఅాంద఼ఔునన

యహయు ఎఴయు ? ఎ.ఔాశుహణభహఴప
⮚ త౉స్ ఇాండిమా ఴయల్్ -2019 టైటిల్ య౐జనత ఎఴయు ? ష఼భన్సభహఴప

⮚ ‘ఔాంటిన఼మమస్ తృహచృటివ్ ఎబర్యే నరశర్’(ల఻న఻ఏన఻) ఩భిఔభహతున ఆయ౐శుభిాంచినాంద఼ఔు గహన఼
క్హభధీల్త లక్ట
ర భమ జనయల్ ‘ఇధోనయేశన్స పర్ షషట బనఫుల్ డెఴల్఩ఫాంట్’ అయహయు్ అాంద఼ఔునన
యహయు ఎఴయు ? తుణేశ్ఔుభార్ జాాంగిర్
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ జాతీమ ఴమఔుతల య౐ప్ఖాంలో య౐ప్ఖాంలో ఩రదయన భాంతిర యోగహ
అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైన యహయు ఎఴయు? శూహీత౉ భహజశీర భుతు
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ి గహన఼ షీచ్ా ష఼ాందర్ రౌఙయలయ్ అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైన ఆాంధర఩థ
ర ేశ్ ఴమక్ిత
ఎఴయు ? క్ొాండెర గోయ౐ాందభభ
⮚ 2019 షాంఴతృభహతుక్ిగహన఼ ణయధయ (ఉతత య అఫభిక్హ ణెలుఖు షాంగాం) అయహయు్ఔు ఎాంన఺క్ైన ఏథి?
‘క్ొాండతృొ లాం’
⮚ 19ఴ గమన్స
ర టక్ ఩భహమఴయణ అయహయు్లోి ‘య౐ననర్’ అయహయు్న఼ శూొ ాంతాం ఙేష఼ఔుననతృో ర్ట ఏథి?
య౐రహక఩టనాం తృో యుట
⮚ 2018-19 షాంఴతృభహతుక్ి షాంఫాందిాంచి ఩తుతీయులో అతమదిఔ ఎ఩఺ఱ఺బెతూృ ఱ఻ల్ ుయౌన గలుచ఼ఔునన

భైలేీ జ న్సగహ ఏథి? ద.భ భైలేీ
⮚ Women’s Prize for Fiction - 2019 య౐జనత ఎఴయు ? Tayari Jones
113
ప్ుసత క్ాలు
⮚ ‘ఎతూట ఆర్ : ఏ ఫయోఖర఩఻’ ఩పషత ఔ యచబత ఎఴయు ? క్.చాందరశృస్ భభిము క్.లక్షనభధయభహమణ
⮚ ‘ఇాండిమన్స ఒశన్స ధైఫర్సుడ్ - నభనాందర మోథీ శూహటరటచౄ ఇతూఱ఺బేటివ్ృ’ ఩పషత ఔ యచబత ఎఴయు
? ఎస్.య౐.రరశగిభిభహఴప
⮚ ‚Let's Talk On Air: Conversations with Radio Presenters" ఩పషత ఔ యచబత ఎఴయు ?
Rakesh Anand Bakshi
⮚ ‘ద ధర్్ న఺లిర్: సౌ భాభుట్ృ అాండ్ ద లేటట్ య్వ్ ద ఔభూమతుటీ త౅ళైాండ్’ ఩పషత ఔ యచబత ఎఴయు
? యగుభహమ్స భహజన్స
⮚ "లా, జల఺టస్ అాండ్ చ౅మడనఱ఺మల్ ఩ఴర్ - జల఺టస్ న఺ ఎన్స బఖఴతి అతృో ర చ్(Law, Justice and
Judicial Power – Justice P N Bhagwati)" ఩పషత క్హతున ఎఴయు యచిాంఙయయు? భూల్ చాంద్
వయభ
⮚ ‘‘థి అన్సఎాండిాంగ్ గనమ్స’ ఩పషత ఔ యచబత ఎఴయు ? య౐ఔరమ్స షఽద్
⮚ ‘Undaunted: Saving the Idea of India’ ఩పషత ఔయచబతఎఴయు? న఺.చిదాంఫయాం
⮚ ‘Every Vote Counts-The Story of India’s Elections’ ఩పషత ఔ యచబత ఎఴయు ? నయ౑న్స
ఙయయహి
⮚ ‘షబ్స క్హ శూహథ్ షబ్స క్హ య౐క్హస్’ ఩పషత ఔాం ఎఴభి ఩రషాంగహల ఆదయయాంగహ యౄతృొ ాంథిాంచఫడిాంథి? ఩రదయతు
మోడన
⮚ ‘గహాందీ ఖీ ఆభోఖమాం చౄ 150’ అధే నేయుణో ఩పషత క్హతున ఩రచ఼భిాంచిన షాంషథ ఏథి ? ప్యత యైదమ
఩భిరోధన భాండయౌ (ఐల఻ఎాంఆర్)
⮚ ‘థి గనట్
ర డిషతృహ఩మాంట్ఫాంట్: సౌ నభనాందర మోథీ శూహీాండర్్ ఏ మూతుక్ ఆ఩యౄితుటీ టృ ట్రన్సృ
తౄహర్భ థి ఇాండిమన్స ఎక్హనతొ(The Great Disappointment: How Narendra Modi
Squandered a Unique Opportunity to Transform the Indian Economy) ’ ఩పషత ఔ
యచబత ఎఴయు ? షలాభన్స అతూస్ శూో జ్
⮚ India in Distress ఩పషత ఔ యచబత ఎఴయు ? భభణయ ఫరనభమా
⮚ ‘Designing Destiny: The Heartfulness Way’ ఩పషత ఔ యచబత ఎఴయు ? ఔభలేష్ ఩టేల్
⮚ ‘Tiger Woman’ ఩పషత ఔ యచబత ఎఴయు ? ల఺భూో ఫాంథో తృహదయమయ్
⮚ Indian Fiscal Federalism’ ఩పషత ఔ యచబత ఎఴయు ? యై.య౐ భడి్
⮚ గనమ్స ఙేాంజర్’ ఩పషత ఔాం ఎఴభి ఆటరఫయోఖర఩఻ ? శుహళద్ అ఩఺రథి
⮚ ‘అభభహఴతి అడెఖుల ట ’ ఩పషత ఔ యచబత ఎఴయు ? ణెలఔ఩యౌి యయ౐
⮚ ‘గోతృహల్ఖాంజ్ ట భైల఺ధయ: ఫై తృొ యౌటిఔల్ జభమన’ ఩పషత ఔాం ఎఴభి చౄయ౐త చభితర ? లాల౅ ఩రశూహద్
114
⮚ ‘థి ఫేర్పపట్ క్ోచ్’ ఩పషత ఔ యచబత ఎఴయు ? తృహమడన అ఩ట న్స
⮚ ‘భశృనట డె’ ఩పషత ఔాం ఎఴభి చౄయ౐త చభితర ఆదయయాంగహ యౄతృొ ాంథిాంచఫడిాంథి ? ‘‘ఎల఻ీ యాంగహభహఴప
⮚ తృహయి ఫాంట లో ఎఴయు ఙేల఺న ఩రషాంగహల ఆదయయాంగహ ‘నదద ల షబలో ణెలుఖు నదద ’ అధే ఩పషత ఔాం
యచిాంఙయయు ? ల఺.ధయభహమణభడి్
⮚ ‘అాంతర్ భహశట ర నథీ జలాల య౐యహథయలు (ఇాంటర్ లేటట్ భిఴర్ యహటర్ డిషఽ఩ూట్ృ)’ ఩పషత ఔ యచబత
ఎఴయు ?ఎస్.నయల఺ాంశృభహఴప
Subscribe for Daily PDF for One Year : http://imojo.in/c92s8w
Download Android APP : https://goo.gl/aK9vtV
You Tube : https://goo.gl/9J3Z3d
115
Quiz :1
Quiz Title : CA -2019 : - స
Quiz
: Current Affairs : 2019 (Revision)
Category
Question1 : ‘అంత షన జ ల (ఇంట వ ట )’ సక రచ త ఎవ ?
1 ) I.V.R.కృ
2 ) ఎ . ంకట హ
3 ) ఎం. ంక శ ర
4 ) ఎ .నర ం
ర ం ఎవ న పసం ల ఆ రం ‘ దల సభ ద’ అ సకం
Question2 :
ర ం ?
1) ంకయ
2 ) . రం
3) . యణ
4) .
Question3 : ‘మ న ’ సకం ఎవ తచ తఆ రం ం ంచబ ం ?

1 ) N.T.
2 ) ‘‘ఎ రం
3)
4)అ శ ర
Question4 :‘ ’ సక రచ త ఎవ ?
1)జ ంగ
2) స
3) అప
4)
Question5 :‘ గం : క జ ’ సకం ఎవ తచ త?
1) యం ం ద
2 ) శర ప
3) ప
4 ) మమ న
Question6 : ‘అమ వ అ ’ సక రచ త ఎవ ?
1) . ంబ
2)ఐ ఆ కృ
3 ) .ల ణ
4) లకప ర
Question7 :‘ ంజ ’ సకం ఎవ ఆ బ గ ?
1 ) ఆండర
2) ం ం
3) అ
4)మ ంద ం
Question8 : ‘Indian Fiscal Federalism’ సక రచ త ఎవ ?
1)అ
2)ర ం జ
3)
4) .
Question9 : ‘Tiger Woman’ సక రచ త ఎవ ?

1)అ త
2 ) నయన ర హగ
3) బం
4)
Question10 : ‘Designing Destiny: The Heartfulness Way’ సక రచ త ఎవ ?

1)అ కృష
2 ) కమ ప
3) ంకయ
4) స
Question11 : India in Distress సక రచ త ఎవ ?

1) ంకయ
2)మ హ ం
3 ) మమ న
4)క
‘ స యం ం : న ంద ండ ఏ ఆప
Question12 : ఇం య ఎ న (The Great Disappointment: How Narendra Modi Squandered a Unique
Opportunity to Transform the Indian Economy) ’ సక రచ త ఎవ ?
1 ) అమర
2) . దంబరం
3)ర ం జ
4)స అ
Question13 : ‘ ం ఆ గ ం @ 150 (Gandhi and Health @ 150)’ అ స ప ం న సంస ఏ ?

1 ) పపంచ ఆ గ సంస (WHO )
2) ఆ
3) రత ఆ ర భ ధత ప ల సంస (FSSAI )
4) రత ద ప ధన మండ (ICMR)
Question14 : ‘స స ’ సకం ఎవ పసం ల ఆ రం ం ంచబ ం ?

1)న ంద
2) ంకయ
3) ం ం
4 ) పణ ఖ
Question15 : ‘Every Vote Counts-The Story of India’s Elections’ సక రచ త ఎవ ?

1) .ఎ సంప
2 ) అచ
3)న
4)ఎ . ల
" ,జ అం య పవ - జ ఎ భగవ అ (Law, Justice and Judicial Power

Question16 :
– Justice P N Bhagwati)" స ఎవ ర ం ?
1)ఎ . . ష
2) చం శర
3) క
4)న
Question17 : ‘Undaunted: Saving the Idea of India’ సకరచ తఎవ ?

1)శ థ
2) ంర
3) . దంబరం
4 ) పణ ఖ
Question18 : ‘‘ అ ఎం ం ’ సక రచ త ఎవ ?
1)అ
2)స ర
3)అ ంధ
4) క
Question19 : ‘ద ధ ల : అం ద దక ం ’ సక రచ త ఎవ ?
1 ) జగ భగవ
2)ర జ
3) మ జ
4) ం ం అ
Question20 : ‘ఇం య ఓష బ -న ంద ట ఇ ’ సక రచ త ఎవ ?
1 ) C.R. ద
2)
3 ) I.V.R.కృ
4)ఎ . . ష
Question21 : ‘ఎ ఆ :ఏబ గ ’ సక రచ త ఎవ ?
1 ) .చం ద మ .ల యణ
2 ) .చం ద మ క ప
3)త ళ భర మ .చం ద
4)త ళ భర మ .ల యణ
Answers
Ans 1 : ఎ .నర ం
Ans 2 : . యణ
Ans 3 : ‘‘ఎ రం
Ans 4 : అప
Ans 5 : ప
Ans 6 : లకప ర
Ans 7 : అ
Ans 8 : .
Ans 9 : బం
Ans 10 : కమ ప
Ans 11 : మమ న
Ans 12 :స అ
Ans 13 : రత ద ప ధన మండ (ICMR)
Ans 14 :న ంద
Ans 15 :న
Ans 16 : చం శర
Ans 17 : . దంబరం
Ans 18 : క
Ans 19 :ర జ
Ans 20 :ఎ . . ష
Ans 21 : .చం ద మ .ల యణ
Quiz :2
Quiz Title : CA -2019 : - అ
Quiz
Category
2018-19 సంవత సంబం ం ప అత కఎ న
Question1 :
ఏ ?
1 ) ద.మ
2)ద ణ
3 ) ఉతర
4)ఈ న
Question2 : 19వ ప వరణ అ ‘ న ’అ ంతం న ఏ ?

1 ) మర మ ,
2 ) కం , జ
3 ) జవహ ,మ ష
4) ఖపట ం
Question3 : 2019 సంవత (ఉతర అ సంఘం) అ ఎం న నవల ఏ ?

1 ) ఒంట
2)
3)బ సం
4) ండ లం
Question4 : 2019 సంవత స ంద ల అ ఎం న ఆం ధ ప వ ఎవ ?

1) ంద
2 ) సత యణ
3) ం ందమ
4) ప క
2019 సంవత యవ ల గం ప న మం అ ఎం న
Question5 :
ఎవ ?
1) నంద
2) జ
3) ప
4 ) మహ మ
‘కం య ఎ ష ’( ఏ )ప క ఆ ష ం నం మ
Question6 :
ట జనర ‘ఇ ష ఫ సస న వల ం ’అ అం న ఎవ ?
1) ం
2) ప
3) క
4 ) రత
Question7 : ఇం వర -2019 త ఎవ ?
1) మ
2) ద
3) శంక
4 ) సంజ
ష సంబం ం ంద త అ డ అ ద ర అం న
Question8 :
ఎవ ?
1) వశంక
2 ) డం శ ర
3) ళగం హ
4 ) ఎ.కృ
Question9 : ష సంబం ం ంద త అ డ వ ర -2019 ఎం న ఎవ

?
1 ) Keshava Reddy
2) వశంక
3 ) గడం హ
4) లగం శ ర
ష సంబం ం ంద త అ డ ల త ర -2019 ఎం న
Question10 :
ఎవ ?
1) లగం శ ర
2)న ఇన య
3) శ థ
4) ంక శ ర
ర - ల మధ సంబం లబ కృ న ం ప త క న‘ ఆ
Question11 :
స ం’ అ అం న ర ఎవ ?
1) హమ అ
2) హమ ఇ హ
3) హమ ఇ హ
4) హమ ఇ అ
Question12 : వర స ‘ బ ం య ’అ అం న సంస ఏ ?
1)హ కృష స చ ంద సంస
2)అ ం ష
3)అ య త స చ ంద సంస
4 ) రత ం ష
2019 సంవత ‘అ ఇంట షన క అం డ ఆ

Question13 : అ (Amnesty International's Ambassador of Conscience Award) న ‘ ట థన ’ఏ
ం న ?
1)ఆ
2)
3) డ
4) ట
ఇంట షన బ ం అ ష మ ఇంట షన రం అం ఇండ య

Question14 : బ ం సంస 2017-18 సంవత అ తమ స తఅ ఎవ ఎం క
?.
1 ) ఎ . ంకట హ
2)అ ం
3 ) అల ంకట
4 ) ఎం ంక శ ర
ప వరణ ప ర ణ కృ న ఏ ఐక జ స పక ం ‘ఈ ట ’అ
Question15 :
ఎం న దక వల ం ఏ ం ం ?
1 ) రళ
2)క టక
3 ) ఆం ధ ప
4) లం ణ
Question16 : బ డ 2019 అ ఎవ ఎం క ?
1) ంద మ అ
2) ంద మ ఇం
3 ) ఇం మ సత ళ
4 ) సత ళ మ ంద
యం తణ సం కృ నం 2019 WHO అ రత శం ఏ ష
Question17 :
ప త ం ం ?
1)క టక
2)
3) లం ణ
4) జ
ఈ ం ఎవ 2019 సంవత క ం న ప ఖ మహమ ం

Question18 :
క (ఎంఎ ) త ల ఫల ర రం ‘ ఈ మహమ ’అ సత ం ం ?
1) ం
2)ష అ
3 ) సం ం
4) క అమ
Question19 : 2019 సంవత య శ కర ండ అ అం న ఎవ ?

1) .ఆనం
2) . జ ల
3) .వడ
4) . ఆనంద
Question20 : 2019 సంవత నర ం కృ న ర ఎవ ప నం ?

1 ) S. యణ
2 ) P.V.చలప
3 ) M.జ ర
4) .జ ర
Question21 : 2019 సంవత ఎ ల బహ ణ ం యఅ ఎవ ఎం క ?

1 ) చం ద హ
2 ) శర
3) ప
4) హ
ఏ ర య త తజ క ండవ అ న త ర రం - ఆర ఆ ం స ’
Question22 :
?
1) ఖ
2) స
3 ) సంజ వర
4) ం శర
ఆ & ష ర 2019 ‘ బ ఏ య ఆ ఇయ 2018-19’ అ ఏ

Question23 :
ర య సత ంచబ ?
1 ) Balamurali Ambati
2 ) Hema Divakar
3 ) Dwarkanath Kotnis
4 ) Devi Prasad Shetty
త య ం ప క హక బ మ న ర య
Question24 :
మ ళ ఎవ ?
1)ష
2)మ త
3) బర
4)
Question25 : 2019 త ల ఉతమ న అ ఎవ ద ం ?

1) ప
2 ) ఆం ం
3) స
4) ం య
Question26 : త ల ‘2019 డఓ ’ ర రం అం న తం ఏ ?
1)అ ం
2) ట
3)‘ ర
4 ) యం అహ
ఇ వల హయ ఎ ష సంస పక ం న వర వ ం ంగ
Question27 :
పపంచం ఉతమ సంస న సంస ఏ ?
1) లం వ
2) వ ఆ ం
3) వ ఆ ఆ ఫ
4) వ అ
ఇ వల హయ ఎ ష సంస పక ం న వర వ ం ం ల
Question28 :
రత శం ఉతమ సంస న సంస ఏ ?
1) ర ం వ
2 ) ఐఐ
3 ) ఐఐ ఖర
4 ) ఇం య ఇ ఆ (ఐఐఎ )
Question29 : క 2019 త ఎవ ?
1)అ బ
2) న
3) అ
4) బ స
2019 సంవత ఐక జ స మ ష ర ఎం న రత శ
Question30 :
అ ఎవ ?
1) ంద
2)మ శంక శర
3)మ ర ధ భగవ
4) వ ం
ప వరణ ప నష రణ కృ నం ‘ఐక జ స స అ (The

Question31 :
United Nations Sasakawa Award for Disaster Reduction) ఎం న ర ఎవ ?
1)
2)ఎ మ
3 ) D.N.శర
4 ) కమ
2019 సంవత క అం డ సం ఇ అ (McCain

Question32 :
Institute Award for Courage and Leadership?) ఎవ ?
1 ) SUNIL ARORA
2 ) Sanjay Gupta
3 ) Suraj Sharma
4 ) Chhaya Sharma
Question33 : ర ఉతమ శ లయం ర రం అం న సంస ఏ ?

1) ఐ
2 ) Dr. A.P.J. అ క ం క వ
3 ) SRM ఇ ఆ అం ల
4) శ లయం
72వ త ం ట అ అం న ర యల తం
Question34 :
ఏ ?
1) అ ఈ
2 ) మద ఇం
3) మద
4) మద
Question35 : ఎ అం బ - బ ట అ - 2019 అం న సంస ఏ ?

1) షన నర ష
2) షన తర ప శమల ష
3) ం ష ఆ ఇం
4 ) ఎ ఎం
ఈ ం ఆట ళ ఎవ 2019 ఎ య డ అ డం
Question36 :
సత ంచబ ?
1)జ
2) గ
3) ం
4)జ మ
ం /ఆ గం ఇ జర జం సం 2018 ACJ అ ం న ర య
Question37 :
ఎవ ?
1 ) Fareed Zakaria
2 ) Parvez Sharma
3 ) Nileena MS
4 ) Aravind Adiga
Question38 : ‘ఆర ఆ ం ’ ర రం అం న ఎవ ?
1) ర శంక
2)జ
3) ం
4) అమృ నందమ
2019 మ ఎ ంట బ మ న అ ఏ ం న
Question39 :
?
1)
2)
3)
4 ) అరం
Question40 : 2019 ఎ ఆ య ర ఎం న ఎవ ?
1)మ
2)అ త
3)న ’
4) లచంద
Question41 : 2019 సంవత ప త క నఒ ం ష ఎం న ఎవ ?

1) ధ
2)త
3) ళ
4) ం ల మచం ద
Question42 : ఈ ం ఏ అ -2019 అం న ఎవ ?
1 ) అల ంకట
2) ం లన ంద ద
3) ళ న ంద
4) ళ మ
Question43 : 2019 ర ం ద త బ మ ఎవ ?
1) త ...
2)
3) ం ం ...
4) బ ంద బహ
2019 ం ఇంట షన వ ఉతమ గ అ ం న ర య

Question44 :
ఏ ?
1)
2)భ నకం
3)ప ం
4 ) అప
Question45 : ఈ ం ఏ ర య కం ‘ బ కం ఆ ఇయ అ ’ న ?
1)
2)
3 ) SAIL
4) .
ఈ ం ఎవ 2019 / డ (UNESCO/Guillermo
Question46 :
Cano Press Freedom Prize) సం ఎ క ?
1 ) Thomas Friedman
2 ) Bill O'Reilly
3 ) Kyaw Soe Oo
4 ) Shereen Bhan
4వ APJ అ క ఇ ష - 2019’ ంఅ ం అ
Question47 :
సత ంచబడ ఎవ ?
1) ర
2) మ
3) .స
4 ) ఎ. ం
2018-19 ఏ దళం ఉతమ ప భ న కల అం ం న

Question48 :
అ ల అ తమ గవంత న కఅ ద ం న కఏ ?
1 ) ఐఎ ఎ
2 ) ఐఎ ఎ ఐ వ
3 ) ఐఎ ఎ గ
4 ) ఐఎ ఎ క ంగ
Question49 : 2018 సంవత ప త క ‘సరస స ’ ర ఎం న ఎవ ?

1) లహ మం
2)ఎ .
3) పట ం
4) .
క అ న త ర ర రం అ న‘ ం ఆర ఆ ం ఆ
Question50 :
(the Grand Order of the King of Tomislav)’ ర ంపబ న రత వ ఎవ ?
1) ం
2) ంకయ
3)న ంద
4)మ హ ం
Question51 : బ చ - 2019(Global Teacher Prize) గ త ఎవ ?

1 ) Swaroop Rawal
2 ) Arti Qanungo
3 ) Peter Tabichi
4 ) Nancie Atwal
Question52 : ఏ ర య స త స అ 2019 ప నం యబ ం ?
1)న ందక ర
2) మ
3)అ క ద
4) .స
Question53 : 2018 సంవత చ అ ఎం న ఎవ ?

1) స
2) ంక
3) ఘన పం
4)బ ద
Question54 : 2018 సంవత స అ ఎం న ?

1) శ ప
2 ) మమత క య
3) ం ద వర
4) ధ
Question55 : Templeton Prize - 2019 త ఎవ ?
1 ) Suzana Herculano
2 ) Sara Imari Walker
3 ) Marcelo Gleiser
4 ) Timothy Hawking
Question56 : ఆ బ మ (Abel Prize) -2019 గ త ఎవ ?

1 ) Melanie Wood
2 ) Shafi Goldwasser
3 ) Karen Uhlenbeck
4 ) Renu C. Laskar
శ లయం ఏ అంద ప త క ‘జ ఆ ల ంబ వ
Question57 :
ర రం’ 2019 సంవత ఎవ ఎం క ?
1) చం ద ఖ
2) న ం ప క
3 ) అలం యణ
4) కృష
2019 సంవత ‘హ య అ (Hans Kilian Award) అ ఎం న ఎవ

Question58 :
?
1) శ
2)ఆ ం
3)అ అ బహం
4) .ఎ మచం ద
లం ణ ల సంఘం కఅ 2019 సంవత య

Question59 :
ఎవ ఎం క ?
1)
2)
3) చం
4) అ ణ
Question60 : ఈ ం ర చ క పత అం న ఎవ ?
1) వ ఎ .
2)మ ం
3)ఇ రం
4)న
ఆ ం సంబం ం 2019 సంవత ర ‘ మ అ ’ ఎం న

Question61 :
ఎవ ?
1)ఆ అం
2) అగ
3) జ ఖ
4 ) పద భ ల
ఏ రంగం కృ నం ‘ మరద మ క ’ ఇ వల పద ర
Question62 :
అంద ?
1)ఎ ల క నం
2)ప ల నం
3)శ క వయ న ం
4)స చ ర ర కమ ప రం న ం
Question63 : 2019 సంవత ప త క న ంధ - ం అ ఎం న ఎవ ?

1)ర క
2) చ ం
3)న అ ం
4) ం
ఈ ం ఏ అంశం న కృ 16 సంవత ల‘ థ బ ’ ం బ మ
Question64 :
అ .?
1) ర ప మ ంమ నవ హ
2) ం
3)అ ఆ ల లన
4) బ ం
Question65 : 2018 సంవత ‘యస ం చ షన అ ’ ఎవ ఎం క ?

1)ర ం జ
2 ) అర ం బమ య
3)ఉ ప
4)మ హ ం
Question66 : మగ త ర రం (Kusumagraj literature award) - 2019 గ త ఎవ ?

1 ) Jaishree Odin
2 ) Ved Rahi
3 ) Anita Nair
4 ) Rohinton Mistry
Question67 : 2019 సంవత పర డ ర అం న ఎవ ?

1)ర ం
2 ) అ నంద వర
3) ఎ ధ
4) వ
Question68 : 2019 సంవత ‘ క ఆ క బ మ ’ గ త ఎవ ?

1 ) Arata Isozaki
2 ) B. V. Doshi
3 ) Raj Rewal
4 ) Carme Pigem
ఈ ం ఎవ అ ల రత గంబ మ స ఇ వల ‘భగ మ అ ం
Question69 :
ర ’ అంద ం ?
1 ) అ నంద వర
2) ంద
3) ం
4)
‘ఔ ం ం ఎఫ ఇ అం ల ల ష ఎ ం ల -2018’ య
Question70 :
ర రం అం స
న సం ఏ ?
1) ం క కల ర వల ం ంట (జగ ం )
2 ) ఇం య అ ం ( )
3) ర అ కల వల ం ( కృ )
4) ర అ కల వల ం (అనంత రం)
2019 సంవత ఇ శ బ మ న ర య
Question71 :
చ త ఎవ ?
1) చ కబ
2 ) ఎం. నంద
3 ) సంజ బహ ణ ం
4) హస
అ - 2019 ఆల ఆ ఇయ అ (‘Abum of the Year award)’ ఎవ

Question72 :
?
1 ) Qunicy Jones
2 ) Cardi B
3 ) Childish Gambino
4 ) Kacey Musgraves
Question73 : అ డ ంఅ (BAFTA) - 2019 ఉతమ తం అ న తం ఏ ?

1 ) Roma
2 ) The Favourite
3 ) Green Book
4 ) A Star is Born
Question74 : 68వ క ఆ 2018 అ ల అ తమ ఈ అ ఎం న ఎవ ?

1)ఎ స
2) . జ నం
3 ) ఎం. ంక శ ర
4 ) T. ల ణ
Question75 : బ ఏ -2019 సద సంధర ం త ఫల ర అం న ఎవ ?

1) క ఎ బ
2) స C. R.
3) స . పద భ
4)మ ష బ
ఉతమ లన అం ం నం ఇం య ఎ యఅ ఎం క అ న
Question76 :
క క ఎవ ?
1)న ంద
2) వ ం
3 ) S. ఆ . శంకర
4) క ఎ.శర
నర ం య యకత ం, త ఫల ర రం -2018 అ ఎవ ప నం
Question77 :
?
1)మ హ ం
2 ) శర ప
3)ఫ అ
4)మ నఖ
Question78 : AHF క య ఆ ఇయ అ 2018 ఎం న ఎవ ?

1 ) SV
2 ) నవ
3)మ ం
4) ం
ఈ ం బ అంత య సద (బ -2019) వన ఫల
Question79 :
ర ఎం క న ఎవ ?
1)ప ఉ
2 ) ఐ. సరస
3 ) నం
4)అ ర
Question80 : 2019 సంవత మల స వ రక ర ఎం న ఎవ ?

1 ) ఎం.
2) ల క
3) య
4)ఏ నర ం
Question81 : ‘ఆ హ ష ఇ ష ’ ర ల అం ం సంస ఏ ?
1) లయ ం ష
2)ఇ ం ష
3) ట
4) య వృ ఖ
Question82 : 2019 సంవ ం ఎ అ ఎం న ఎవ ?

1) స క
2) క మ థ
3) డ . ం
4) స
Question83 : ‘Swasth Immunised India’ ప ర ర కమం క ం అం సడ ఎవ ?

1)క క
2)అ ష శర
3) ంక
4) ప
Question84 : ఉతమ న అ అం న అర -అ క న ఎవ ?
1) అ
2)
3)
4)ర మ
Question85 : 91వ ఆ ప త వ క త ఎవ వ వహ ం ?
1 ) ఆడ వ
2 ) ఎవ య
3)
4) చ ఇ. ం
Question86 : 2019 ఆ అ ల ఉతమ స యన అ ఎం న ఎవ ?

1) ం
2)అ ఆడ
3) ,
4)
Question87 : 2019 ఆ అ ల ఉతమ ంట ం ఎం న తం ఏ ?

1) ం ం , ఈ ం
2) ద అం స
3) య : ఎం ఆ ం
4) ం ం
Question88 : 2019 ఆ అ ల ఉతమ తం ఎం న తం ఏ ?

1)ఏ ఐ (అ )
2) మ( )
3) య (ఇ య )
4) ంథ (ఆ )
Question89 : 2019 ఆ అ ల ఉతమ తం ఏ ?

1)
2)ఇ
3)ద వ
4)
Question90 : ‘ చ ఆ చ ’ అంత య ర ఎం క న రత మ ళ ఎవ ?
1) ర మ ం
2) వ క
3)ఆ ం
4 ) కృష శ ర
పవ , ర ఎల ష సం కృ నఏవ ఇ వల బ మ
Question91 :
అంద ?
1 ) చం ద ఖ వ
2) ం
3) య
4)ధ ంద ప
Question92 : రత శం పద ర ంచబ న ండ ఎవ ?
1 ) సత ష ల
2) ండ
3 ) నర నట
4) య
Question93 : 2017 సంవత సరస స అ ఎవ ప నం ?

1 ) పద స
2) యశ చం ద
3)మ బ శ
4) రప
Question94 : ద ణ ఆ త ం 2018 DSC బ మ ఎవ ?

1 ) Anuk Arudpragasam
2 ) Jhumpa Lahiri
3 ) Jayant Kaikini
4 ) Anuradha Roy
ఆంగ నవ రంగం ట అం ం అ న త ర రం ‘ క ’ న ధ తల
Question95 :
ం త న సంస ?
1) .
2)
3)అ ం
4) & న
Question96 : ం ద త అ డ అ దఅ - 2019 ఎం క న వ ఎవ ?
1) ల క
2) ంప గం ధ
3 ) మం కృష హ
4 ) అప ర కృ
Question97 : 2019 సంవత ఎంతమం ల పద అ ల ం ?

1)ఆ
2)ఐ
3)ఎ మం
4)ప మం
ఇం ఏ న న ం త ఫల య ర ఎం న
Question98 :
వ ఎవ ?
1)మ హ ం
2) ంకయ
3) లకృష ం
4) ప యశ ం అం డ
Question99 : లం ణ షం ం పద అ ఎం న ఎవ ?
1) మ ణవ క
2) మ శర కమ
3) మ ల మ
4) ల మ మ శర కమ
Question100 : ఆం ధ ప షం ం పద అ ఎం న ఎవ ?
1) ణవ కమ న ల మ
2) ప మ శర కమ
3) ణవ కమ శర కమ
4) ణవ కమ యడప ంక శ ర
2019 సంవత రతరత అ ఎం న ఎవ ? A) పణ ఖ B)

Question101 :
C) హ D) నం య
1 ) A,B,C only
2 ) A,B,D only
3 ) B,C,D only
4 ) All are correct
Question102 : చం ద స ం అ - 2019 ఎం న సంస / వ ఎవ ?

1) షన స 8వ య (ఘ )
2) ర దళం ( ఖపట ం)
3) స క వరం ( జ )
4)ఒ స
‘అంత య దవ (ఐఎంఎ )’ ప నఆ క త ’ ఈ ం ఏఅ ఇ వల
Question103 :
ం ద ప త ం పక ం ం ?
1) ప ర యస
2 ) పద
3)మ త ం ం బ మ
4) ప నమం య ల ర
ఏ ఎ ష అం ం ‘ పర ఆ ఇయ –2018’ అ ఎవ
Question104 :
అం ?
1) క .ఎ .
2) ధవ య
3) క చం ద
4 ) అర
Question105 : 2019 సంవత అ న త హస ర రం ‘అ చ క’ ఎవ పక ం ?

1)అ ం
2)న అహ
3) ం
4) క ం
Question106 : 91వ ఆ అ ల అత క ష ం న ఏ ?
1) , ంథ
2)ద వ ,
3) ంథ ,
4) ,ద వ
Question107 : ఈ ం లశ ర - 2019 అం న ఆం ధ ప వ ఎవ ?
1) ర
2) ంక శ
3) య
4) ం శర
Question108 : ఈ ం లక ర - 2019 అం న ఆం ధ ప వ ఎవ ?
1) క శ
2) క ధ
3) క అ వర
4) క ర
2019 సంవత య ం ష ర ల ‘ఆం ధ న ’ ర

Question109 :
ఎవ అంద ?
1 ) ఎ .మం
2) ట బ మయ
3 ) అంపశయ న
4) చ ం చం ద ఖర
Question110 : ట ద ‘ ట ’ ర అం న ఎవ ?
1)ఇ క
2)న ంద
3) ం
4)
Question111 : ం -జర మ అ ఎవ ?
1 ) Xu Yan
2 ) Adilur Rahman
3 ) Li Wenzu
4 ) Yu Wensheng
Question112 : అంత యఅ - 2019 ఎం న ర ఎవ ?

1) ఎ ఆ
2)ర అనం మ ల
3)అ క ద
4)అ ద
బ ఏ - 2019 సద రస ం ఎ అ ల ఎవ
Question113 :
పక ం ?
1) లం మ క మ ధ
2) క ం మ లం
3) క మ ధ మ ఇం ం
4) క ం మ క మ ధ
Question114 : య ం ష ర రం - 2019 ఎం న త ఎవ ?
1 ) యండ ంద
3) ట బ మయ
4) చ ం చం ద ఖర
Question115 : ‘ బ ంక ’-2019 ఏ సంస పక ం ం ?
1) ల
2)
3 ) ఐక జ స
4)
2017-18 సంవత శ పం ఉతమ వలం ం న ఎంత మం అంగన

Question116 :
ర కరల య అ ల ప నం ?
1 ) 97
2 ) 99
3 ) 90
4 ) 95
ఇ ం ష - 2018 ర ల ప రం ఈ ం జతపరచం ? , A)
Question117 : - 1) ఎ . .స B) - 2) న అనంత మ C) గ తం - 3) మ
D) క సం 4) క ం
1 ) A-4 , B-3, C-1, D-2
2 ) A-4, B-1, C-2, D-3
3 ) A-1, B-2 , C-3, D-4
4 ) A-4, B-3, C-2, D-1
Question118 : ఈ ం ఉత ల ‘ య డ అం స అ -2018’ ఎం నఏ ?
1)
2)ఎ ఈ
3)
4) - 18
ంట ఆ ఇ ష పవ ( ఐ )ఏ అం ం ఎ అ లం ణ
Question119 :
అమల న ఏ పధకం ఎం క ం ?
1) శ రం
2) ల 24 గంటల
3) ష క య
4) ష భ రథ
‘ ఇం ం ష ఆ ట ’ గం ఏ క ఉతమ ప క,
Question120 :
ఆం ధ ప దల ఖ ప త క ఐ అ ద ం .?
1) జల - సవం
2) లవరం
3 ) హం -
4)ప మఎ త
Question121 : 2019 య నృత అ గ త ఎవ ?

1 ) Anindita Neogy Anaam
2 ) Manoj Das
3 ) Ramesh Raman
4 ) Kali Rammohan
Question122 : క ర రం-2018 ఎవ ఎం క ?
1) ంకన
2) లఅ జ
4) న మ
Answers
Ans 1 : ద.మ
Ans 2 : ఖపట ం
Ans 3 : ండ లం
Ans 4 : ం ందమ
Ans 5 : జ
Ans 6 : ం
Ans 7 : మ
Ans 8 : ఎ.కృ
Ans 9 : గడం హ
Ans 10 : లగం శ ర
Ans 11 : హమ అ
Ans 12 :అ య త స చ ంద సంస
Ans 13 : డ
Ans 14 : ఎ . ంకట హ
Ans 15 : లం ణ
Ans 16 : ంద మ అ
Ans 17 : జ
Ans 18 : క అమ
Ans 19 : . ఆనంద
Ans 20 : .జ ర
Ans 21 : చం ద హ
Ans 22 : ం శర
Ans 23 : Hema Divakar
Ans 24 :
Ans 25 : ఆం ం
Ans 26 :‘ ర
Ans 27 : వ ఆ ఆ ఫ
Ans 28 : ఇం య ఇ ఆ (ఐఐఎ )
Ans 29 : అ
Ans 30 : ంద
Ans 31 :
Ans 32 : Chhaya Sharma
Ans 33 : ఐ
Ans 34 : మద
Ans 35 : ఎ ఎం
Ans 36 : గ
Ans 37 : Nileena MS
Ans 38 : ర శంక
Ans 39 :
Ans 40 :న ’
Ans 41 :త
Ans 42 : ళ న ంద
Ans 43 :
Ans 44 :భ నకం
Ans 45 :
Ans 46 : Kyaw Soe Oo
Ans 47 : ఎ. ం
Ans 48 : ఐఎ ఎ ఐ వ
Ans 49 : .
Ans 50 : ం
Ans 51 : Peter Tabichi
Ans 52 : .స
Ans 53 : ంక
Ans 54 : ధ
Ans 55 : Marcelo Gleiser
Ans 56 : Karen Uhlenbeck
Ans 57 : అలం యణ
Ans 58 :ఆ ం
Ans 59 :
Ans 60 :ఇ రం
Ans 61 : పద భ ల
Ans 62 :ఎ ల క నం
Ans 63 :ర క
Ans 64 : బ ం
Ans 65 :ర ం జ
Ans 66 : Ved Rahi
Ans 67 : వ
Ans 68 : Arata Isozaki
Ans 69 : అ నంద వర
Ans 70 : ర అ కల వల ం (అనంత రం)
Ans 71 : సంజ బహ ణ ం
Ans 72 : Kacey Musgraves
Ans 73 : Roma
Ans 74 : . జ నం
Ans 75 : క ఎ బ
Ans 76 : క ఎ.శర
Ans 77 :మ హ ం
Ans 78 :మ ం
Ans 79 :ప ఉ
Ans 80 :ఏ నర ం
Ans 81 :ఇ ం ష
Ans 82 : డ . ం
Ans 83 :క క
Ans 84 :ర మ
Ans 85 : ఎవ య
Ans 86 : ం
Ans 87 : య : ఎం ఆ ం
Ans 88 : మ( )
Ans 89 :
Ans 90 : వ క
Ans 91 : య
Ans 92 : నర నట
Ans 93 : యశ చం ద
Ans 94 : Jayant Kaikini
Ans 95 :
Ans 96 : అప ర కృ
Ans 97 :ఎ మం
Ans 98 :మ హ ం
Ans 99 : మ ల మ
Ans 100 : ణవ కమ యడప ంక శ ర
Ans 101 : A,B,C only
Ans 102 : షన స 8వ య (ఘ )
Ans 103 : ప ర యస
Ans 104 : క .ఎ .
Ans 105 :న అహ
Ans 106 :ద వ ,
Ans 107 : య
Ans 108 : క ధ
Ans 109 : అంపశయ న
Ans 110 :న ంద
Ans 111 : Yu Wensheng
Ans 112 : ఎ ఆ
Ans 113 : క ం మ క మ ధ
Ans 114 : అంపశయ న
Ans 115 : ల
Ans 116 : 97
Ans 117 : A-4, B-3, C-2, D-1
Ans 118 :
Ans 119 : ష క య
Ans 120 : లవరం
Ans 121 : Anindita Neogy Anaam
Ans 122 : న మ
Quiz :3
Quiz Title : CA -2019 : - ర వ 2
Quiz
Category
Question1 : వర ం ఏ ప వ (ఏ ఎ ) అధ ఎవ ఎ క ?
1)
2)ఎ ర ప
3 ) రంగ
4)
Question2 : ఇం (ఐ ) అ ప ఎవ య ల ?
1 ) ర ంద ం
2) మం య
3)
4 ) అర ం
Question3 : రత ఢచర సంస.. అం అ ం ( )అ ప ఎవ య ల ?

1) మం య
2)
3 ) అర ం
4 ) ర ంద ం
Question4 : ఇ వల మృ ం న ‘ జయ ర ల’ ఈ ం ఏఅంశం సృ ం ?
1 ) ‘అత క ల న ం నమ ళ’ ం
2 ) ‘అత క ల త వ వ ం నమ ం
3 ) ‘అత క ల దర కత ం వ ం నమ ళ’ ం
4 ) ‘అత క ల కధ అం ం న మ ళ’ ం
Question5 : ఇ వల మృ ం న‘ శ రమ ’ ం న సంస ఏ ?
1) ంజ సంస
2) ం సంస
3 ) మద సంస
4) ం న సంస
Question6 :స ధవ ంట ( ) సం ల ఎవ య ల ?
1)ఆ గం జ జ
2) .ఎ .
3 ) తప
4)ఎ . . వ
యఉ య మండ (ఎ ఈ) లక ర ఎవ
Question7 :
య ల ?
1)ఆ ర M. ధ
2)ఆ ర ఘం ర
3)ఆ ర మం ర
4)ఆ ర స
Question8 : ఇ వల మృ ం నఅ ఏరం ం న ?
1) త
2 ) రచ త
3)
4)మ య
Question9 :‘ వ ఆ ’ న రత సంత మ ళ ఎవ ?
1)ఉ న
2)
3 ) సరళ త
4) య
Question10 : ర య ర ర క దళం క జనర ( ) ఎవ య ల ?

1) ంద ం
2 ) V.S.R.
3 ) కృష అయ
4 ) .నట జ
Question11 : ఇ వల మృ ం న ‘సత నంద మ ’ ఏ రం ం న ?

1)ఆ క
2)
3)ఆ ద
4) త
Question12 : ఇ వల మృ ం న‘ సత యణ’ ఈ ం ఏ సంస వ వ ప ?

1 ) నం
2) క
3)ర
4 ) నం
Question13 : ఈ ం ఆ ఐ గవర ధ తల న ఎవ ?
1)ఎ .ఎ . శ థ
2)మ
3) ఆ ర
4)ర
Question14 : ఇ వల మృ ం న ‘ఎం మ ’ ఏ రం ం న ?
1 ) నవ రచ
2)
3)ఆ శ ంత డ
4)ఆ శ ంత టక ప క
Question15 : ఇ వల మృ ం న‘ హ రన ’ ఏ ం న ?
1)మ ష
2 ) మధ ప
3)
4)ప మ ం
Question16 : అంత య ర న న సంస రత ప ఎవ య ంచబ ?

1 ) Hardeep Singh Puri
2 ) Jagjit Pavadia
3 ) Nawaf Salam
4 ) Shefali Juneja
Question17 : జ ం ఆ ఇం (ఆ ఐ) తఎ క (ఇ ) ఎవ య ంచబ ?
1)
2)అ
3)ర
4)స మ
Question18 : ప డవ సభ క ఎవ ఎ క ?
1) ంద
2) ంచర
3 ) C.P
4 ) ఓం
Question19 : చ ప ప న య ఎవ య ల ?
1)జ ఘ ంద ం
2)జ క న ంద
3)జ ప
4)జ . మ బమ య
Question20 : సభ ం ప త ఎవ య ల ?
1 ) మహ
2) మహం ......
3)అ రంజ ధ
4) . .
ఖ ర ఠం ఉత స శ క ం న ర శర ఏ
Question21 :
సం ?
1) నం ం ద సరస
2)అ నం ం ద సరస
3)స నం ం ద సరస
4) న నం ం ద సరస
ఇంట షన ఫం ఫ అ కల వల ం (ఐఎ ఏ ) కన ం య న
Question22 :
ద స త ఎవ ?
1) క అజ
2) క ఎ .
3) క ఎ . .శర
4) క శర
Question23 : సభ ం క ఎవ య ల ?
1)క
2)స ృ ఇ
3) తమ జ
4) ంద
Question24 : ప న ంద ఖ ర ద ఎవ య ల ?
1 ) ఉద స
2 ) శర
3 ) నృ ం ద శ
4)ఆ
Question25 : క ( ంద క షన ) ఎవ య ల ?
1)అ
2) .
3 ) శర
4) . ం
ఇ వల మృ ం న‘ క ’ ం ఈ ం స ఖ ఏ ? A) ‘ డ
Question26 : ఆ ష ’అ అత ఆత కథ B) ఆయన ర ం న టకం.. ‘య ’ C) శ
న ం న .. ‘సం ర’ D) క టక న ర ం నఏ వ
1 ) A ,B మ C త
2)B,Cమ D
3 ) A, B, D స న
4) వ స న
Question27 : జ సభ త ఎవ య ల ?
1) వ చం గ
2)ర మ త
3)
4)ర ంద
Question28 : ఇ వల మృ ం న ‘ఆ న మ ’ఏ ష/ ం ద త ంత ఖ మం ?
1)
2 ) పం
3)
4)హ
Question29 : ఇ వల మర ం న ‘ క గవ ల ంకట పర శ ర ’ ఏ రం ం న ?
1 ) ఆ క రంగ
2) టకరంగం
3) ప సం ద
4 ) సంఘ వ
Question30 : ం ద ర ద ఎవ ?
1)అ
2) హలత సవ
3) ప
4) . .మ
Question31 : రత వరణ గం(ఐఎం ) అ ప ఇ వల ఎవ య ల ?

1 ) .ఎ పచండ
2) కృష
3 ) మృ ంజయ త
4) . హ ం
Question32 : ఇ వల మృ ం న‘ హ ’ఏ ప ం ?
1) ఆ ఇం
2 ) ఎవ ఆ ఇం
3) ఆ ఇం
4 ) ఎవ ఆ ఇం
మ రత, - ష స నత ం కృ ‘ ఎ -ఉ ’ సంస
Question33 :
ఎ క య న రత మ ళ ఎవ ?
1 ) కమ త
2 ) చం ద
3) ం
4)అ
Question34 : రత దళ ఎన వ అ ప అ ర కరం ం ఇ వల ధ త ప ?
1 ) 24వ
2 ) 25వ
3 ) 26వ
4 ) 27వ
Question35 : అ క ద పగ టన న మ ళ ఎవ ?
1) వ ం
2 ) అవ చ
3) హ ం
4)
Question36 : ఆ క ( ఎ్స ) ర ఎవ య ల ?
1 ) కరం ం
2) ఎ ధ
3) లం
4 ) G.అ
Question37 : ఇ వల మృ ం న‘ మ ర’ ఏ రం ం న ?
1) త
2)క
3 ) జర
4)చ త
Question38 : దళ అ ప ఎవ య ల ?
1) అ ర కరం ం
2) అ ర .అ
3) అ ర స వప
4) అ ర అ
Question39 : ఇ వల మృ ం న‘ వగ ’ ఏ రం ం న ?
1) రంగం
2) జ య రంగం
3) ర త
4)ప సం ద
Question40 : 22వ ం అంత య త ల స ఎం న ర యవ ఎవ ?

1) జ ం
2) గ
3) క
4)
అ ఎ అ ం మ స దం చ త సృ ం , పపంచం ఈ
Question41 :
ఘనత ం న మ ళ ం ం నమ ఎవ ?
1)ఆ పం
2)
3) క
4 ) పం ఆ
Question42 : ఇ వల మృ ం న‘ మ ర ప ’ ఏ రం ం న ?
1) ప సం ద
2) నపద క
3 ) నవ రచ త
4) త
ఆ చనల ఆ రం ల యం ంచగ ం కత అ వృ పరచ ఉ ం న

Question43 : అ ర ణ ఖ .140 ం ం ,అ ఈ బృం
తృత ం వ న రత సంత స త ఎవ ?
1) . బమణ ం
2) ర శర
3)ఆ . శంక
4) . కృష
Question44 : ద నం ట ఆప ష ప ం అరత ం న మ ళ ఎవ ?
1) తఅ
2) మ త
3) త ద
4) వన ం
Question45 : ఇం క షన ’ ఎవ య ల ?
1 ) Gautam Bambawale
2 ) Ranojit Chatterjee
3 ) Mueenul Haq
4 ) Sunil Kumar Singh
Question46 : ఇ వల మృ ం న‘ ’ఏ డ ం న ?
1)
2) వ
3) ం
4)
Question47 : ఇ వల మృ ం న ‘మ ల ఖర ’ ఏ రంగం ?
1 ) హస క
2 ) నవ రచ త
3) త
4 ) జర జం
ఎ (LSA) అ ం మ స ద అ ం న పపంచం
Question48 :
ట ద మ ళ ఎవ ?
1)
2) తఆ
3 ) పం ఆ
4)ఆ పం
ం ండ అ (News Broadcasting Standards Authority) క త

Question49 :
పర ’ ఎవ య ల ?
1)అ ష
2 ) శర అర ం
3 ) ఏ.
4 ) మద మ
Question50 : ఇ వల ర న‘ సర ’ ఎవ ?
1) రత ర ం స
2) రత ఓట
3) రత శ శ క వృ
4) రత శ తం ర సమర
Question51 : అ రత య ఎవ య ల ?
1) తం ం
2 ) ఔస స
3 ) అజ స
4)హ వర ం
Question52 : ఇ వల మృ ం న‘ ళప ంకట నర ం ’ ఏ రం ం న ?
2) రంగం
3) రంగం
4) రంగం
Question53 : ఇంట షన కం స ఎ క న రత వ ఎవ ?
1 ) Jagjit Pavadia
2 ) Kapil Sharma
3 ) Honey Singh
4 ) Niraj Antani
ం న ఇంట షన క ర అ ష ం
Question54 :
ఎవ ఎ క ?
1) ప ప
2) సవ
3) శర
4) . స
మ క య ఆ ట న స య ంచబడ రత య ఎవ
Question55 :
?
1)జ .య . కృష
2)జ ఆ .ఎ .
4)జ ర ం
Question56 : ఐ ర ‘ ఎవ య ల ?
1 ) సం
2) జ య
3 ) N.చం ద ఖర
4) శబం
Question57 : ఇ వల ర న‘ న ’ ఏ సంస ఖ ర ర హ ( ఈఓ) ఉ ?

1 ) ఇం
2) ఎ
3 ) ఇం య ఎ
4)
ట ద లఅ న తఅ ‘‘ క జనర క ం ష ’’ ఇ వల ఎవ
Question58 :
పక ం ?
1) క ం
2 ) జగ ం
3) హ ం
4)ఇ ం
ఈ ం ఇ వల ఐక జ స ర అ వృ ల ల (ఎ ) ప రకర
Question59 :
య న ఎవ ?
1)
2)
3)ఓ ం
4) ం
Question60 : ఇ వల మృ ం న ద ఏరం ం న ?
1) ం రచ త
2) దర
3 ) కన డ సం త దర
4) య
Question61 : ఇ వల మృ ం న‘ చంద శ ’ఈ ం ఏ సంస ర ‘ ఉ ?

1)
2 ) L&T
3 ) DLF
4)ఐ
Question62 : ఇ వల మృ ం నఎ ఆ ధవ న ఏ రం ం న ?
1)
2) రత య
3)ఇ ర త
4) య ద
Question63 : ఇ వల మృ ం న ం ఏ రం ం న ?
1 ) ఉద మ
2) త
3) జ య య
4) ప సం ద
Question64 : ఇ వల మృ ం న పగడ ష ఏ రం ం న ?
1) ప సం ద
2) ంత య
3 ) రచ త
4) త
Question65 : రత క దళం క తన ’ ఎవ య ల ?
1) వ అం
2 ) శర చం
3 ) కరం ం
4 ) గగ
Question66 : ఇ వల మృ ం న రం సత యణ ఏ రం ం న ?
1 ) దర
2) ప సం ద
3) జ యం
4 ) రచ త
ఇ వల మృ ం న ‘ఎ . . . ’ ప తం ఈ ం ఏ కసభ జకవరం ం
Question67 :
ర ం స ఉ ?
1) పట
2)క
3 ) ఒం
4 ) నం ల
Question68 : ఇం -అ క ఆ క ం అం డ ’ ఎవ య ల ?
1 ) అజ వగ
2)న
3) ఖ
4)అ ప
Answers
Ans 1 :ఎ ర ప
Ans 2 : అర ం
Ans 3 : మం య
Ans 4 : ‘అత క ల దర కత ం వ ం నమ ళ’ ం
Ans 5 : ం సంస
Ans 6 :ఆ గం జ జ
Ans 7 :ఆ ర ఘం ర
Ans 8 : రచ త
Ans 9 :
Ans 10 : .నట జ
Ans 11 :ఆ క
Ans 12 : క
Ans 13 : ఆ ర
Ans 14 :ఆ శ ంత టక ప క
Ans 15 :
Ans 16 : Shefali Juneja
Ans 17 :ర
Ans 18 : ఓం
Ans 19 :జ . మ బమ య
Ans 20 :అ రంజ ధ
Ans 21 : నం ం ద సరస
Ans 22 : క ఎ .
Ans 23 : ంద
Ans 24 : నృ ం ద శ
Ans 25 : శర
Ans 26 : వ స న
Ans 27 : వ చం గ
Ans 28 :
Ans 29 : సంఘ వ
Ans 30 : ప
Ans 31 : మృ ంజయ త
Ans 32 : ఎవ ఆ ఇం
Ans 33 :అ
Ans 34 : 24వ
Ans 35 : హ ం
Ans 36 : ఎ ధ
Ans 37 : త
Ans 38 : అ ర అ
Ans 39 : రంగం
Ans 40 :
Ans 41 :ఆ పం
Ans 42 : త
Ans 43 : ర శర
Ans 44 : వన ం
Ans 45 : Mueenul Haq
Ans 46 : వ
Ans 47 : త
Ans 48 :ఆ పం
Ans 49 : ఏ.
Ans 50 : రత ఓట
Ans 51 : ఔస స
Ans 53 : Jagjit Pavadia
Ans 54 : శర
Ans 55 :జ .య . కృష
Ans 56 : సం
Ans 57 : ఎ
Ans 58 :ఇ ం
Ans 59 :
Ans 60 : య
Ans 61 :ఐ
Ans 62 : య ద
Ans 63 : ఉద మ
Ans 64 : త
Ans 65 : గగ
Ans 66 : రచ త
Ans 67 : నం ల
Ans 68 : ఖ
Quiz :4
Quiz Title : CA -2019 : - ర వ 1
Quiz
Category
Question1 : తన కం ల జనర ఆ అ ం ఎవ ?
1 ) న ంద హ
2) ంద నం
3 ) N.K .శర
4) ంద య
Question2 :ద రత క షన ఎవ య ల ?
1) స
2)న సవ
3)ష
4 ) పంక శర
ప త ం ఇంట షన ఆ ఎం క న ర యఅ క స త ఎవ
Question3 :
?
1) .
2 ) .ర వర
3)ఎ . మకృష
4)
Question4 : ప త క లండ య ఎం న ర యమ స త ఎవ ?
1) మ
2)య కృష
3 ) గగ ం
4) మండ
య ఆ - లండ ఎం న య ష ర సంస (ఎ ఐఎ ) స త
Question5 :
ఎవ ?
1)ఆ . హ
2)ఎ . ఫ
3) . ప
4) . మకృష
ఇ శ లయం క ట ద మ ళ - న ల ’
Question6 :
ఎవ య ంచబ ?
1) సయ
2)స న
3)న అఖ
4) న అహ
Question7 : ఇ వల మృ ం న‘ వ ’ ఏరం ం న ?
1) దర
2)వ య య స త
3) డ
4) య రంగం
Question8 : ఇ వల మృ ం నఎ . . వ ఏసంస ం న స త?
1 ) DRDO
2 ) ISRO
3 ) CCMB
4 ) AIIMS
Question9 : య న ప త అధ ఎవ ?
1)జ . య
2)జ ఎ .నర ంహ
3)జ ఆదర
4)జ ర రంజ
Question10 : ‘ ’ ంబ ఎం న ర ఎవ ?
1)
2)న ందబ
3) ప ప
4)శ ం మ హ
Question11 : ప శమ సంఘం డ ష ఆ ఇం య ఇండ ( ఐఐ) త అధ ఎవ ?
1) . స
2) క స
3) క
4) ట మ ంద
Question12 : య ఎ ఖ ర ర హ ( ఈఓ) ఎవ య ల ?
1)అ
2 ) సం
3)ర కృష
4) . స
Question13 : షన ం కన ష క తన ఎం ఎవ య ల ?
1)
2)
3)
4)
Question14 : ఇ వల మృ ం న‘ కశ ’ ఏ రంగం ప ఖవ ఉ ?
1) రంగం
2 ) రచ త
3 ) జర జం
5) ఇ వల ‘ ఆ య ఆ (లండ )’ ం ం నద ణ రత
Question15 :
స ఎవ ?
1)అ ంక
2 ) ఎం .శంక
3 ) అజ
4)
Question16 : రత స ఖ అధ ఎవ ఎ క ?
1)ఎ .ర
2) . ంద
3) . స ర
4)ఆ . ర
ఆ రమ వ వ య సంస క జనర ఎ క రత శం ం ఎవ
Question17 :
?
1) ధ
2 ) అమర
3)ర చం
4 ) శర ప
Question18 : ఇ వల మృ ం న‘ మ ’ ఏ రం ం న ?
1) ఆ అ
2) ం య
3) సనస
4)
Question19 : ఇ వల ఎ ం త న ఆ సంస వ వ పక ర ఎవ ?
1) క
2 ) అజ ం
3)న య
4) ర
Question20 : ఇ వల మృ ం న‘ ’ ఏ రం ం న ?
1) రంగం
2 ) పకటనల రంగం
3)ఆ రంగం
4) రంగం
Question21 : ఇ వల మర ం న ంజ అన ఏ రం ం న ?
1) ప వ
2) జ యం
3) డ
4 ) కళ
Question22 : అ ప ధ ం దం త క ’ ఎవ య ల ?
1)
2 ) రత
3 ) కమ ం
4)అ మహం
ఇ వల మర ం న బ మ గ త క య అ (Dr. Zhores Alferov) ఈ

Question23 :
ం ఏ ం న ?
1)జ
2)ర
3)
4)ఆ
Question24 : రత శ తన ఆ క ర ద (FS) ఎవ య ల ?
1 ) అజ య
2)హ ఆ
3) చం ద
4 ) అజ ష ం
Question25 : రత ఎవ య ల ?
1)జ R.F. మ
2)జ ఏ
3)జ ఎ రమణ
4)జ చం ద
Question26 : ం గ స క ర ' ఎవ య ల ?
1)జ R.F. మ
2)జ ఏ
3)జ ఎ రమణ
4)జ ప ల చం ద పం
Question27 : ఇ వల మర ం న ‘ మహ ’,ఈ ం ఏ ం న ?
1 ) ఉతర ప
2)మ ష
3)త ళ
4)క టక
BCCI ప లన క ల ప ష ంచ మధ వ య ంపబడ వ
Question28 :
ఎవ ?
1) హ
2) ఎ నర ంహ
3)అ ం
4) ఠ
Question29 : ఇ ష (ఎ ఐ ) త ర ఎవ య ల ?
1) చం ద
2 ) ఎం ఆ
3) శర
4) మం రవ
పపంచ ఆ గ సంస (WHO) క ఖ స త’ (Chief Scientist) య న రత

Question30 :
సంత వ ఎవ ?
1)ఆ కృష
2)
3) మ ధ
4) . బహ ణ ం
Question31 : కబ న తరగ ల యక ష త ర ’ ఎవ య ల ?
1)జ ఎ ఏ
2)ఆ
3 ) భగ
4)జ మ
Question32 : య న ం రం( షన ఆ ) క జనర ఎవ య ల ?

1)స చ
2) ర
3 ) పసన హం
4)అ
య య వల రసంస (ఎ ఏఎ ఎ ఏ) ర హక తన అధ ఎవ
Question33 :
య ల ?
1)జ ఏ
2)జ అ
3)జ ఎ ఏ
4)జ R.F. మ
Question34 : షన ట క తన ర ’ ఎవ య ల ?
1)బ శర
2) ద
3) ం ప శర
4 ) M .A. కంద
Question35 : ర న ( ఎ ) తన ర , ఎం ( ఎం ) ఎవ య ల ?
1 ) ఉదయ స
2)అ ద
3)అ బ
4) ర
Question36 : శ ం సం ట ఎవ య ల ?
1)ఆ ర రగడ ల ప
2) ర
3 ) అం త అ
4)స నం ప
Question37 : ఐఐ ర ఎవ య ల ?
1) క కృష
2 ) పవ ం
3) ర మంగళం
4)అ .చ
Question38 : ం డ ష ఆ ఇం (WFI) త అధ ఎవ ఎ క ?
1)అ స
2 ) I.D. వ
3) చం ద
4) ష సర ం
Question39 : ఇ వల మృ ం న‘ ద శ ర ’ ఏ రం ం న ?
1) ప సం ద
2) జ య య
3 ) రచ త
4 ) ఆ క రంగ
Question40 : ప త క‘ ఫలకం’ ర ంచబడ రత సంత వ ఎవ ?

1)అ ,
2) అ ం
3)
4) హ ఇ య
Question41 : ఇ వల మర ం న నయ ర ఏ రం ం న ?
1) రంగం
2) జ యం
3 ) జర జం
4 ) రచ త
Question42 : ఇ వల మర ం న ‘నం ల ’ ఏ రం ం న ?
1) రంగం
2) ప సం ద
3) రంగం
4) జ యం
Question43 : కృ న జ న ( ఆ ఎం ) ర ఎవ య ల ?
1) క
2) క ఆ
3) క ఆ
4) క A.S.P.
Question44 : ‘ ఇం అ -2019’ త ఎవ ?
1) మ
2)
3)
4) య అ
2019 సంవత బ చ 10 న నం సం ం న
Question45 :
రత ఉ ఎవ ?
1)ఆ ం
2) .ఎ . థ
3)స వ
4)శ ం
Question46 : NCC తన క జనర ఎవ ?

1) ప
2)
3) ర హ
4)ర శంకర మయ
ఎ షన అ డ ఆ ఇంజ ం ( ఎ ఎ ఏఈ) స ఎ న రత
Question47 :
మ ళ ఎవ ?
1) న
2) ర మ ం
3) త మకృష
4)క య
ష ం ం క , ఖ ర ర హణ అ ( ఈఓ) ఎవ
Question48 :
య ల ?
1)ఎఎ
2 ) అజ
3 ) పద జ ం
4) ర
Question49 : ం ద పత ప ల మండ ( ) ర ఎవ య ల ?
1 ) చం ద మ థ
2) ప చం ద
3)
4) ంక
Question50 : రత న య న మ ౖ ఇంజ ఎవ ?
1 ) అవ చ
2)
3) హన ం
4)భ న ం
Question51 : అ కబ డ ష ఆ ఇం (ఏ ఎ ఐ) అధ ఎవ ఎ క ?
1) శ
2)జ ర ం గ
3 ) K.E. ప క
4 ) M. హ మంత డ
Question52 : ఇ వల మర ం న ం ల మన ఏ రం ం న ?
1) జ యం
2) ర త
3 ) రచ త
4) యం
Question53 : ప త రంగ పర త సంస పవ ఎం ఎవ య ల ?

1)అ బ
2) శర
3)ఆ ధవ
4)ఎ
2019-20 ఏ ఇ ఆ ర అ ం ం ఆ ఇం (ఐ ఏఐ) అధ
Question54 :
ఎవ ఎ క ?
1) ప
2)అ ,
3) ప ల .
4)మ
Question55 : ఆ క య ర ‘ ఎవ ఎ క ?
1)ఉ ( )
2) మ స( )
3)అ -ఫటః ఎ - (ఈ )
4) -వ (ఇ )
Question56 : ఆం ధ ప ణ ం (ఏ ) తన ర ఎవ య ల ?
1) .ప కర
2) .కృష
3 ) ఎ .నర ంహం
4) . ప
Question57 : ద ణ మధ (ద.మ.) జనర జ ఎవ య ల ?

1) . వ ద
2) .మల
3) .ఆంజ
4)ఎ .కమ
Question58 : ఆ య ఆ ఇం (BARC) త ర ఎవ ఎ క ?
1)న
2)
3) ం
4 ) K. N.
Question59 : ఇ వల తన పద న‘ . . హన ’ ఏ సంస క ర ’ ఉ ?
1) ందద సంస (CBI )
2) యగ ంక సంఘం (NSC)
3) రత ఆ ర భ ధత , ప ల సంస (FSSAI )
4) ఎ ం ఆ ఇం (SEBI)
Question60 : పపంచం అత క జన షల ల త న ట ద మ ళ ఎవ ?
1)
2 ) పసన
3 ) అలంకృత సవ
4) న ఖ
Question61 : ఇ వల మృ ం న‘ ం ’ఏ న జ య ఏ ?
1) ద
2 ) జన ద
3 ) సమ
4) జనశ
ద ణ ఏ ం ప ం ఏ అం డ ఎం చం ద
Question62 :
ఎవ పక ం ?
1) అధ
2) - ఎ -యం
3) ఎ క -స ం
4) క - ం
Question63 : జ య ల న ం మ ళ ఎవ ?
1) ణ
2) మ
3 ) కృష
4)అ ణ
Question64 : ద ణ ధృవ త న రత శ ట ద మ IPS అ ఎవ ?
1) శర
2 ) అం త
3 ) అపర
4 ) సం త
Question65 : 2019 సంవత పద ష అ ఎం న 'బ ం 'ఏ డ ం న ?

1 ) పర హణ
2) ం
3) ం
4) ం
Question66 : ఇ వల మృ ం న ‘కృ ’ ఏ రం ం న ?
1 ) సం త ం
2 ) రచ
3)
4) పధ
Question67 : అ ఆ క, గ నక ర య ల న రతసంత వ ఎవ ?
1) ండ
2) కృష
3) ఛట
4 ) కృష ఉ
ఇ వల ద ర ళం అత ంత ఎత నఅ ం మం పర అ ం నఐ ఎ
Question68 :
అ ఎవ ?
1)అ క
2)బ ం
3)త
4 ) అపర
Question69 : ఇ వల ఉతర అ పర అ ం నమ ఐ ఎ అ ఎవ ?
1 ) అపర
2 ) సం కప శ
3) రం
4 ) సం
రత ప త ం పక ం న ‘పద ’ ర రస ం న ప త రచ హ
Question70 :
ఏ ం న ?
1)మ ష
2 ) మధ ప
3)ఒ
4 ) రళ
Question71 : ం తన ం క మ ఈఓ ఎవ య ల ?
1) A.
2 ) సం బ
3)ర ం
4) జ ఖ శర
Question72 : ఇ వల మృ ం న‘ వ ర ’ఏమ అ ప ?
1 ) కం మఠం
2 ) అంక శ మఠం
3) మ దగంగ
4) ం ద మఠం
అం ఖండం ద ణ ధృవం గహం ట వ గ న‘ ’

Question73 :
న మ ఐ ఎ ఎవ ?
1)ఆ ఖ
2)
3 ) అప
4 ) సం కప శర
Question74 : షన ట ష క ఇ వల ఎవ య ల ?
1) చం ద
2)అ అగ
3 ) పవ
4) .అ
ఇ వల మృ ం న పపంచం ఎ వ వయ న వ ఏ
Question75 :
ం న ?
1)మ
2) ం
3)
4)జ
అలయ ఫ డం (Alliance for Media Freedom (AFMF)) అధ య ంచబ న

Question76 :
ర య జర ఎవ ?
1 ) Ravish Kumar
2 ) Rajat Sharma
3 ) Narasimhan Ram
4 ) Karan Thapar
Question77 : రళ అగస డ ఖ అ ం న మ ళ ఎవ ?
1 ) సం
2)అ జ
3)ధ స
4)మ వ ర
ప త క షన ఆ ఎ ష (ఎ ఈ) స ,ద ణ రత ప
Question78 :
ఎవ య ల .?
1) క R.V. అ క
2) క ర
3) క అ వర
4) క అ అగ
Question79 : ఇ వల మృ ం న లకప న ంహయ ఏ ం న ?

1) ఐ
2) ం
3) ఎం
4) శం
Question80 : ఇ వల ర న ‘Laurent Gbagbo’ ఏ శ అధ ?

1)
2)
3)ఉ ం
4 ) ఐవ
జర చంద చ తప హత త ంచబడ స దఆ క
Question81 :
ఎవ ?
1)స నం
2)ఆ ం
3) ర ం
4) ంర ం ం
Question82 : ఇ వల మృ ం న‘ ద గ షణ శర ’ ఏ రం ం న ?
1) టక రచ త
2) జ య య
3) పధ య
4) క
ఏ ఖం ఎ ౖన ఖ ల మ అ పర త ఖ ల అ ం న అత ంత
Question83 :
న వయ రత పర హ /పర హ ఎవ ?
1)అ మ
2)మ వ ర
3 ) కల ర
4 ) సత ంత
Question84 : శశ స ద క అ ప ఇ వల ఎవ య ల ?
1) చం ద
2)ఆ పచ ండ
3 ) . .శర
4)ధ ంద
Question85 : బ (GSC ) యకత ం వ ంచ న ర ఎవ ?

1)అ
2) ప జగ
3 ) పణ ఆ హ
4)అ ఆ హ
Question86 : ఇ వల షన ఎ ం (ఎ ఎ ఈ) ర పద న ఎవ ?
1) క
2) కం
3)అ
4 ) అభ హ
Question87 : ఇ వల మృ ం న‘ స ’ఏ ం న ?
1)ఆ ఆ (ఆ )
2) ం
3)స
4) ర య జన
పపంచం ఏ ఖం గల అత ంత ఎ ౖన ఖ అ ం న ట ద ర య
Question88 :
ఎవ ?
1 ) కర N.P.S.
2 ) కర ర
3 ) కర బత హ
4 ) కర అమ ం
Question89 : రత య ఎవ య ల ?
1 ) నవ ం స
2) ంక వర
3) క
4 ) YK
Question90 : అంత య దవ (ఐఎ ఎ ) ప న ఆ క త పద ప న మ ళఎవ ?

1)
2 ) జయ
3) ం
4) పం
Question91 : మ ం య ప న ర ద య న ండ ఎవ ?
1 ) సత ష
2 ) అప
3) మండ
4)
Question92 : ఐచ త ఉ సన న క ఎవ ?
1 ) రం
2 ) అశ
3) ఆ
4)అ వర
Question93 : ఆ న క ర ’ ఎవ య ల ?
1)ఎ
2) ర
3)ఎ
4)హ హ
Question94 : ఈ ం ‘న ‘ క ఎ ర ఎవ య ల ?
1)జ .ఏం
2)జ ఏ.
3)జ ఏ. య
4)జ ఈశ రయ
అం ఖండం అత ంత ఎ ౖన న పర అ ం న ట ద
Question95 :
ం ఎవ ?
1)
2)అ మ
3 ) కరం ద
4)ఏ
ం ష క ష ఆ ఇం ( ఐ) త పర ఎవ య ల ? ( Who
Question96 :
has been appointed the new chairperson of Competition Commission of India ?)
1)అ (Ashok Kumar Gupta)
2) హలత సవ (Snehlata Shrivastava)
3) (Rajesh Kumar )
4) ఆ న (Rakesh Asthana)
Question97 : లం ణ ష ప న య ఎవ య ల ?
1)జ ర రంగ
2)జ ఎ కృష
3)జ ప
4)జ ఆ .ఎ .
Question98 : ం CEO ఎవ ?
1)ఆ త
2)
3 ) సం బ
4)అ ద
Question99 : రత ర (chairman of Indian Railway Board) ఎవ ఎం క .?

1) రవ
2) ద
3) అగ
4)
ంద ప నస రక షన (chief information commissioner (CIC)) ఎవ

Question100 :
య ల ?
1) రవ
2) అ
3)శ ం
4)అ ష
Answers
Ans 1 : ంద య
Ans 2 : స
Ans 3 :
Ans 4 : గగ ం
Ans 5 : . ప
Ans 6 :న అఖ
Ans 7 : య రంగం
Ans 8 : ISRO
Ans 9 :జ ఆదర
Ans 10 : ప ప
Ans 11 : క స
Ans 12 : . స
Ans 13 :
Ans 14 : జర జం
Ans 15 : ఎం .శంక
Ans 16 : . ంద
Ans 17 :ర చం
Ans 18 : ం య
Ans 19 :న య
Ans 21 : కళ
Ans 22 :అ మహం
Ans 23 :ర
Ans 24 : చం ద
Ans 25 :జ చం ద
Ans 26 :జ ఎ రమణ
Ans 27 :క టక
Ans 28 : ఎ నర ంహ
Ans 29 : ఎం ఆ
Ans 30 : మ ధ
Ans 31 : భగ
Ans 32 : ర
Ans 33 :జ ఎ ఏ
Ans 34 : ం ప శర
Ans 35 : ర
Ans 36 :ఆ ర రగడ ల ప
Ans 37 : క కృష
Ans 38 : ష సర ం
Ans 39 : రచ త
Ans 40 : హ ఇ య
Ans 42 :
జ యం
Ans 43 : క ఆ
Ans 44 :
Ans 45 :స వ
Ans 46 :
Ans 47 : ర మ ం
Ans 48 : ర
Ans 49 : ప చం ద
Ans 50 :
Ans 51 : శ
Ans 52 : యం
Ans 53 : శర
Ans 54 : ప ల .
Ans 55 :అ -ఫటః ఎ - (ఈ )
Ans 56 : . ప
Ans 57 : .మల
Ans 58 : ం
Ans 59 : యగ ంక సంఘం (NSC)
Ans 60 : పసన
Ans 61 : సమ
Ans 62 : అధ
Ans 63 : మ
Ans 64 : అపర
Ans 65 : పర హణ
Ans 66 : రచ
Ans 67 : కృష
Ans 68 :త
Ans 69 : అపర
Ans 70 :ఒ
Ans 71 :ర ం
Ans 72 : మ దగంగ
Ans 73 : అప
Ans 74 : .అ
Ans 75 :జ
Ans 76 : Narasimhan Ram
Ans 77 :ధ స
Ans 78 : క ర
Ans 79 : ఎం
Ans 80 : ఐవ
Ans 81 : ంర ం ం
Ans 82 : టక రచ త
Ans 83 : సత ంత
Ans 84 : చం ద
Ans 85 : పణ ఆ హ
Ans 86 :అ
Ans 87 :ఆ ఆ (ఆ )
Ans 88 : కర ర
Ans 89 : క
Ans 90 :
Ans 91 : అప
Ans 92 :అ వర
Ans 93 : ర
Ans 94 :జ ఏ.
Ans 95 :అ మ
Ans 96 :అ (Ashok Kumar Gupta)
Ans 97 :జ ఎ కృష
Ans 98 :అ ద
Ans 99 : ద
Ans 100 : రవ
Quiz :5
Quiz Title : CA -2019 : - ం 2
Quiz
Category
Question1 : ఇ వల ర న‘ మ మ ’ఏ డ సంభం ం ం ?
1) ం
2)
3) ం
4)మ ళల 800 టర ప
Question2 : 2019 ఇ య ఓ ర ం మ ళల ం త ఎవ ?
1)న ఒ
2) హన ం
3)క న
4)
Question3 : 2020 ఆ క ’ ఆ ధ ం ఇవ న శం ఏ ?
1 ) ఇం
2)
3 ) బం
4) లంక
ఇ వల జ న ఆ అ ం య ‘ ద ‘ఏ గం స ర
Question4 :
పతకం ం ?
1)
2) ం జం
3)
4) జం
Question5 : 2019 ఐ పపంచక ఆ ధ శం ఏ ?

1) ం
2 ) ఇం ం
3)ద
4) ం
ఇ వల జ న ఇం ఓ ం మ ళల 51 ల గం స రం పతకం
Question6 :
ం న రత క ఎవ ?
1) ం
2) ంస త
3)
4) ం ం
Question7 :ఈం జట ఏజ 2019 రత మ ళల ’ వసం ం ?

1 ) Manipur Police Sports Club
2 ) Gokulam Kerala FC
3 ) Sethu FC
4 ) SAI-STC Cuttack
జర జ న ఐఎ ఎ ఎ పపంచక 10 ఎ స య ,
Question8 :
య పపంచ ల స ర పతకం వసం న రత ఆట ఎవ ?
1) ర ద
2)అ వర
3)అ
4 ) వం
జర జ న ఐఎ ఎ ఎ పపంచక మ ళల 25 స ఈ ం
Question9 :
స రం గడం ఒ ం ం న రత ట ఎవ ?
1)
2) స
3)
4)అ ం
ఆంట (ట ) జ న పపంచక ఆర -3 రత ం న
Question10 :
ల ం ం ఏ పతకం వసం ం ?
1)4వ నం
2 ) స రం
3 ) రజతం
4) ంస ం
Question11 : ం త - 2019 త ఎవ ?
1) హ ల
2)
3) ల
4) య
ఇ వల (జర ) జ న పపంచక -3 మ ళల 10 టర ఎ స ర
Question12 :
పతకం న రత ట ఎవ ?
1)
2)అ చం
3)మ క
4 ) అంజ భగవ
Question13 : ర క - 2019 న శం ఏ ?
1) ం
2)మ
3)
4)జ
Question14 : ఈ ం పపంచ ంట ం య ఏ ?
1) క
2 ) FZ FORZA క
3) చ క
4) ర క
2019 సంవత CEAT ఇంట షన ల ఆ ఇయ అ ఎం న

Question15 :
ఎవ ?
1)జ
2 ) J.M. ఆండర
3 ) ర ంద జ
4 ) V.D. ండ
Question16 : అంత య మండ (ఐ ) ఫ ’ ఎం న మ ఎవ ?

1)ష
2 ) గం ట సర ల
3)
4)
Question17 : 2023 ఆ క ర ం ’ ఆ థ ం ఇవ న శం ఏ ?
1)
2 ) ఇం
3) ం
4)
ఓ ఇంట షన - 2019 ం న రత
Question18 :
ఎవ ?
1) ం ం
2) ప కశ
3) ప
4) ర వర
Question19 : ష అత క మం వ ఉన ట సృ ం న ఆట ఎవ ?
1 ) M.S.
2)
3) ట
4) శర
Question20 : 2019 సంవత ర ఓ స –1000 ర ం త ఎవ ?
1) ద
2) జ
3 ) ఆం
4) జ దర
Question21 : ఐ పపంచక - 2019 త ఇ నగ బ మ ఎంత ?

1) . 25
2) . 26
3) . 20
4) . 28
Question22 : ఐ పపంచక అ క తం ‘ ం ’ ం ం న ఎవ ?
1) , ంట
2)ఎ , ంట
3) ,ఎ
4) ,
Question23 : ఐ ఎ ఉతమ యం -2019 ఏ ?

1)ఈ
2 ) ఉప యం
3) న యం
4) యం
ఇం ం వ అత ంత న వయ 150+ ం న ట
Question24 :
సృ ం , ఇప వర క ట ఉన బద న ఆట ఎవ ?
1)
2) బ ఫ
3)ఇ ఉ హ
4)ఎ
Question25 : మ ళల ఐ ఎ స హకం ఇ వల జ న ంజ తఏ ?
1)
2) ప
3) జ
4)డ
Question26 : ం వ - 2019 త ఎవ ?
1) ల ట
2)
3) ల
4) ర
Question27 : ఓ స –1000 ర ం త ఎవ ?
1) జ
2) జ దర
3)ర థ
4 ) ఆం
ం ఈ ఖ ల స న ఖ ంచం ఆ) అత క ఐ ఎ నజ
ం ఇం య )ఐ ఎ 12వ జ అత క ప ం ఆ ం
Question28 :
అం న ర )ఐ ఎ 12వ జ త ం ఇం య )ఐ ఎ
12వ జ అత క ం పర అం న
1 ) A, B,C ,D స న
2 ) A, B, D స న
3)B,Cమ D
4 ) A ,B మ C త
Question29 : రత జ ఎవ య డ ?
1)ఎ క
2)
3 ) ఐగ
4) మ
Question30 : ఈ ం ఇ వల 1200వ ఏ జ న న ఎవ ?
1) జ
2)ర థ
3 ) ఆం
4) జ దర
Question31 : ఆ ం య - 2019 మ ళల ం త ఎవ ?
1)అ అ
2) ప క
3) ష న ప
4) వ శ
Question32 : ఆ ం య - 2019 ల ం త ఎవ ?
1) ర ష
2) ండ
3) ం
4)
Question33 : వ ’ పపంచ గ మ ం(365 ప ) ల న ఏ ?

1)ఇ ఉ హ ,మ ఫ జ
2) ం మ
3) మ
4) మ ం
Question34 : ఇంట షన ంట న ఏ ?
1)స వర ,ల
2) ,స వర
3) ,
4 ) అజ జయ ,ల
Question35 : ఈ ం ఏ క 2019 ’ వసం ం ?
1) ం స క
2)అ ం క
3) ం స క
4) క
ర జ నఅ అ ం ప పతకం న రత
Question36 :
ఎవ ?
1 ) బజరం
2)
3) శ ద
4) అ
6న ‘ స వద జ ల న న ట ద
Question37 :
ర య ఎవ ?
1 ) బజరం
2)
3) శ ద
4 ) పవ
2019 సంవత ర ‘ ం రత ’ యబడ ‘ ఆ ’ఏ డ

Question38 :
ం న ?
1) ం
2)
3) ం
4)
Question39 : ఇ వల ర న‘ ’ఈ ం ఏ సంఘం క అధ ?
1) రత ం డ ష
2) రత ఆర సంఘం
3) రత డ ష
4) రత ం డ ష
పపంచ ం ం ం మ ళల 10 .ఎ గం అగ నం న
Question40 :
రత ఎవ ?
1)అ చం
2)
3)మ క
Question41 : క (ఎం ) అధ య న త ఎవ ?
1) ( ఇం )
2) ర సంగక ర ( లంక)
3) ం ం (ఆ )
4) గ స ( ఇం )
Question42 : ర - 2019 న మ ఎవ ?
1 ) Lucia Kimani
2 ) Nuța Olaru
3 ) Gelete Burka
4 ) Jemima Jelagat
అంత య స ఖ (ఐ ఎ ) ం ం –25 సం ం న
Question43 :
ర య ఎవ ?
1) న ఖర సత
2 ) శర కమ ఆచంట
3) మ
4) భ హ
Question44 : ఇ వల ర న‘ ‘ఏ డ ం న ?
1) క ం
2) ం
3) ం
4) ం
2019 సంవత ఈ ం ఎవ ర రత ం స ఖ (డ ఎ ఐ)
Question45 :
రత అ ం ?
1)బ త ,బ రం
2) , గ ,బ రం
3) గ ,అ
4)బ రం , గ
Question46 : సం - 2019 తజ ఏ ?
1 ) రళ
2)ప మ ం
3)స
4)ఓ
ం ’ జ న పపంచక ం ర ం ల 10 టర ఎ స వ గత
Question47 : గం స ర పతకం ందడం ఒ ం ం న రత
ఎవ ?
1)అ వర
2)
3 ) సం జ
4) ప
2019 సంవత ఈ ం ఏమ ట ‘అ నఅ ’ ఐ
Question48 :
ప ం ం ?
1) ద కృష
2) శర
3) న ద
4) ం
ల అం ధ త ర ం న మ ళ సృ ం న ‘ ౖ
Question49 :
స ‘ఏ ం న ?
1 ) ఇం
2) ం
3) ఆ
4)ఆ
ఇ వల జ న స అంత య ర ం రన ర న రత
Question50 :
ఎవ ?
1)అ ం
2) ం ల హ కృష
3) మచం ద ర
4) ర ఖ గం
Question51 : అజ ం - 2019 త ఎవ ?
1)
2) ల
3) ల
4) య
Question52 : ఇ వల ం ( ) జ న ం పపంచ క ’ ర ఎన వ నం ం ?
1) ద నం
2) ండవ నం
3) డవ నం
4) గవ నం
ఇ వల ( ) జ నఆ ం ం య ' ర ఎన వ నం ం
Question53 :
?
1 ) 6వ నం
2)4వ నం
3 ) 5వ నం
4 ) 8వ నం
ఆ అ ం య - 2019 మ ళల 1500 .ప స ర పతకం ం న రత

Question54 :
అ ఎవ ?
1) చం
2) మ మ
3)
4) త
Question55 : ఇ వల ర న ‘అ ధన ’ఏ డ ం న ?
1) ం
2) ం
3) ం
4) ం
Question56 : ఈ ం స న ంచం a) ం ’ జ న ం పపంచక ’ 10 .

ఎ స ఈ ం మ క - ర స ర పతకం ం ం b)
ం ’ జ న ం పపంచక ’ 10 . ఎ అం -
ం పన స ర పతకం ం ం c) ం పపంచక 10 ఎ
గం ం ం పన రజతం ఒ ం నం ం
1)Aమ C త
2 ) A ,B మ C
3)Bమ C
4)Aమ B త
Question57 : ఇంగం ం జ ం ౖ జ తర న ఆడ న ర య ట ఎవ ?
1) శర
2 ) అ ంక ర
3) ష పం
4 ) అంబ
Question58 : ఐ ఎ అత క ఆ అ అం న ఆట ఎవ ?
1) శర
2 ) M.S.
3)
4)
Question59 : ఇ వల ర న‘ ం ం పన ’ఏ డ ం న ?
1 ) కబ
2) ం
3) ం
4) ం
Question60 : ఇ వల ర న ‘అ ఫం ’ఏ డ ం న ?
1) ం
2) ం
3) ం
4) ం
Question61 : ఐ ఎ 12వ జ న ఏ నగరం జరగ ం ?

1)
2) ం
3) ఖపట ం
4) ద
Question62 : ఇ వల ర న 'త ంద ం 'ఏ డ ం న ?

1)
2)
3)
4)
ఆ అ ం య - 2019 మ ళల 800 .ప స ర పతకం వసం న

Question63 :
ఎవ ?
1) ం
2)
3) మ మ
4) చం
ఆ ం ం య ల 65 ల ౖ గం స ర పతకం ం న
Question64 :
రత ఎవ ?
1) శ ద
2 ) పవ
3)బ రం
4) జ
ఆ అ ం య మ ళల రజత పతకం ం న రత
Question65 :
ఎవ ?
1) . స య
2 ) అం త
3)
4 ) స ప బర
పపంచం అత ంత వయ గల క ఆట సృ ం న ‘ఇ య ’ఏ
Question66 :
ం న ?
1)
2 ) జర
3)ఇ
4 ) అరం
Question67 : మ ఓ - 2019 మ ళల ం త ఎవ ?
1) - ం
2 ) యమ
3) . . ం
4)
Question68 : మ ఓ - 2019 ల ం త ఎవ ?
1)
2) ం
3) ం ం
4)
Question69 : రత ల జ ఎవ య ల ?
1 ) రంజ
2 ) హ ంద ం
3)
4) హం
Question70 : ర ం న‘ బ ’అ ఎం న ఎవ ?
1) మన
2)అ
3) త
4) త
Question71 : ఇ వల ర న‘ ంగ’ ఏ డ ం న ?
1) ం
2)
3) ం
4) ం
Question72 : ఇ వల జ న ం ఓ రన ర న రత ఆట ఎవ ?
1) ం మ థ
2) ప శ ర
3) ం
4) మ వర
ఏ 21, 2109న జ నఅ ల రత య ం ం ంట ం య త ఎవ
Question73 :
?
1 ) పణ
2) వర
3)ల
4) ర వర
ఆ అ ం య రజత పతకం ం న ‘అ ’ఏ డ
Question74 :
సంభం ం ం ?
1)
2) ం జం
3 ) 100 ప
4)
Question75 : ఐ ఎ 200 క న రత ఆట సృ ం న ఆట ఎవ ?
1)
2)మ ంద ం
3)
4) శర
Question76 : 2019 డ ఇంట షన ంట ం న ర య ఎవ ?

1 ) అజ జయ ం
2)
3)ల
4)హ
Question77 : ఆ ం ం య - 2019 ఏ శం జరగ ం ?

1)జ
2 ) ఇం
3)
4)ద ణ
Question78 : లల పపంచక ప రత జ ప రకర ఎవ ఎం క ?

1)
2)
3) మం న
4)మ ంద ం
పపంచ ం ం ం 65 ల గం నం.1 నం వసం న రత జ

Question79 :
ఎవ ?
1)
2)
3 ) బజరం
4) శ ద
Question80 : IPL చ త 100 చ న ట ద ఎవ ?

1) త గం
2) శర
3)
4)మ ంద ం
Question81 : 2019 ం వ త ఎవ ?
1) బ
2) ల ట
3) య
4) ల
Question82 : 20 చ త అత క ఆ నజ స త ల నజ ఏ ?
1) ం ఇం య
2) ప ం
3) లక డ
4) ం ఎ వ పం
జర జ న క ం పపంచక మ ళల 54 ల గం స ర పతకం
Question83 :
ం న రత క ఎవ ?
1) ం
2)
3)స
4)స
2018 ట ఆ ద ఇయ అ ల మ ళల గం ం ట ఆ ఇయ
Question84 :
అ ంతం న ఎవ ?
1)
2)స ృ మం న
3) ం
4)హ
2018 ట ఆ ద ఇయ అ ల ల గం ం ట ఆ ఇయ
Question85 :
అ ంతం న ఆట ఎవ ?
1) ల
2)
3)
4) బ అ ం
ం ప టఇ ‘స ఎడ ం ల -2019’ ఎం న అ ఎవ
Question86 :
?
1)ఏ భ
2)
3 ) కరం ద
4)
ఐ ఎ చ త అ తమ ం గ ం న న ‘అ ’ఏజ స
Question87 :
?
1) జ య
2) ం ఇం య
3) య ంజ ంగ
4) ం ఎ వ పం
ఈఎ ఎ ర పక ం న అ ఉతమ ఆట అ ( పర
Question88 :
ఆ ఇయ ) అ ఎవ ?
1) ర
2) ం ం
3) ర ద
4) శ ద
ఈఎ ఎ ర పక ం న అ ఉతమ మ (
Question89 :
పర ఆ ఇయ ) అ ఎవ ?
1)మ క
2)
3) ం
4) గ
‘అ ’ రత శం త ర ర ంచ న క
Question90 :
ఏ ?
1 ) Le Panga
2 ) Lets Kho
3 ) Touch & Kho
4 ) Its Time
Question91 : ఇం ఓ ంట -2019 ల ం త ఎవ ?
1) ం ం
2)స వర
3) క అ
4)
Question92 : ఐ ఎ అరం టం న అత ంత న వయ ఆట ఎవ ?
1 ) పృ
2)ర
3) ప బర
4)అ ం ల
Question93 : అంత య మండ (ఐ ) త ఎ ఎవ ?

1 ) ఇం
2)శ ం మ హ
3)మ
4)అ
Question94 : 2019 సంవత ర మ ఓ స –1000 ల ం త ఎవ ?

1 ) అం
2) జ డర
3)న జ
4)ర ద
షన అ ష ( ఎ ఏ) పపంచ ం ం ల గం –10
Question95 :
అ న రత ఎవ ?
1)ర ం
2)హ సం
3) ర ష
4)
ఏ 1, 2019 ఉతమ జ ం య న జ
Question96 :
ఏ ?
1)ఆ
2 ) ఇం
3 ) ఇం ం
4)ద
2019 సంవత ‘అంత య మ , అం సంఘం

Question97 :
(ఐఎ ఈఎ ఎ ఎ ఏ) అ ’ అం న అ ఎవ ?
1) గ జ
2)భ ద
3) గ ర
4) ర
Question98 : 2022 ‘ ంట ఒ ం ఎక డ జరగ ?

1)
2) ం
3)
4 ) లండ
Question99 : 20 ల అంత యప ల గవంతం ం సృ ం న ఆట ఎవ ?

1) శర
2) ర
3)
4)
Question100 : 2019 ఆ క ం య తజ ఏ ?
1)
2) ర
3)
4)జ
15 ఏళ ం ల ఎం ఈ ఘనత ం న న వయ
Question101 :
సృ ం న ' 'ఏ ం ం ?
1)జ
2)అ
3)
4) ట
Question102 : వ ం ఓ ం - 2019 త ఎవ ?
1) ల
2) హ ల
3) య
4)
Question103 : అంత యఒ ం క (ఐఓ ) ప న లయం ఎక డ ఉం ?

1) (జ )
2)ఇ ం (ట )
3) ం ( )
4) ( ట ం )
Question104 : ఓ ల ం త ఎవ ?
1)
2) జ దర
3)
4)అ య మ
Question105 : మ ళల ఎ ఐ న -2019 తజ ఏ ?
1)జ
2)ఆ
3) ర
4) ద ం
Question106 : ఇ వల ర న‘ వల’ ఏ డ ం న ?
1)
2)
3) ం
4)
Question107 : రత మ ళల ర జ అంత య జ ఇ వల ఏ జ ం ం ?
1)మ
2) ంగ
3)
4)
Question108 : 119 వ ఎ ఓ ం య ఎవ వసం ?

1 ) Dustin Johnson
2 ) Gary Woodland
3 ) Rory McIlroy
4 ) Justin Rose
ఇ వల జ న య ఆ ఆ (మం ) ం య ంస ం
Question109 :
న రత ఎవ ?
1) క క
2)ఆ
3 ) పణ య
4)అ ణ
అ ట ఆ మ వర ం య ళ అం న ఏ క
Question110 :
ఎవ ?
1 ) సం
2)అ
3) ర
4 ) పంక అ
Question111 : కబ ఏ జ ఏ నగరం రంభం ం ?

1) ం
2) ద
3) ం
4)
Question112 : పపంచక చ త ం 150 న ం న ఎవ ?

1) ర
2)
3) యంస
4) శర
2022 మ ం ఈ ం ఏ ఆట త ం ల మ డల స ఖ ( ఎ )
Question113 :
ర హక వరం ర ం ం ?
1) ం
2) ం
3) ం
4)
Question114 : ఐ పపంచ క ’ గం ఆఫ జ జ న ’ ఈ ం ఏ న
1 ) వర క చ త అత కప ఇ న ల ర
2 ) పపంచ క అత క ఇంగం న ం
3)వ ఇ ం అత క క న ఆట
4 ) ఒక ఇ ం అత క క న నజ ఇంగం ం .
Question115 :
2019 ప అంత య య ం య ఎవ ?
1 ) Sourav Kothari
2 ) Michael Pearson
3 ) Frank Humphreys
4 ) Peter Gilchrist
ఇప వర జ నఐ పపంచక ’ల జ రత జ ఎ
Question116 :
జయం ం ం ?
1)5
2)6
3)7
4)8
ఇ వల ( ద ం ) జ న పపంచ ఆర ం య రత ల
Question117 :
క జ ఏ పతకం ం ం ?
1) ంసం పతకం
2 ) రజత పతకం
3 ) స ర పతకం
4) నం
వ అత ంత గం 11 ల ప న మ ' సృ ం న ఆట ఎవ
Question118 :
?
1)స
2) ం ం
3)మ ంద ం
4)
Question119 : ఇ వల వ శ ’ జ నఎ ఐ న త ఎవ ?
1)ఆ
2) ద ం
3)ద
4 ) ఇం
పపంచ ఆర ం య మ ళల వ గత ం ం గం ంస ం న రత
Question120 :
మ ళ ఎవ ?
1)
2 ) జయల స ండ
3) న ం ఖ
4 ) CH.
Question121 : ర తర న అత కవ ఆ న ం ఆట ఎవ ( ద ఆట స )?
1)మ ంద ం
2) ర గం
3) ద
4) ంద హ
Question122 : ంట ం ఏ ం న ?
1)జ
2)
3)మ
4) ట ం
Question123 : ఇ వల ఏ బ ం వడం స ద ం ?
1)
2) శర
3)
4)మ ంద ం
సంస పక ం న పపంచం అత కం ఆ యం ం న -100 ల

Question124 :
ద నం న ఆట ఎవ ?
1) ద
2)
3)ల
4) య
‘త , ప ద మ అ ’ల నజ ఇ వల 2020
Question125 :
ఒ ం ద ం ం ,అ ఏ డ ం న ?
1)
2) ం
3 ) అర
4 ) 800
ఇ వల ’ ప న‘ వ ం ’ ఏ సంవత రం జ నఐ పపంచక ’
Question126 :
‘ ఆ ద ’అ ం ?
1 ) ‘‘2007 పపంచక
2 ) ‘‘2015 పపంచక
3 ) ‘‘2011 పపంచక
4 ) ‘‘2003 పపంచక
Question127 : ఒక ం ఒ అత క న ఏ క ఆట ఎవ ?
1) ం
2) జ దర
3) జ
4)ర ద
Question128 : ం ఓ - 2019 ల ం త ఎవ ?
1) జ
2)ర ద
3) జ దర
4) ం
Question129 : ఇ వల మృ ం న ‘సయ మహ ’ఏ డ ం న ?
1)
2)
3)
4 ) కబ
Question130 : వ స 7 300ల ప సృ ం న జ ఏ ?
1)ఆ
2 ) ఇం ం
3) లంక
4 ) ఇం
Question131 : ‘ 600వ అంత యఇ ం ఆ న ప ఎవ ?

1) ర సంగక ర
2)మ ంద ం
3) శ
4) చ
ఎ ఐఎం ఆ ం ం య ఏ 250 ఫ ం ఏ
Question132 :
ద ం ఆ ఘనత ం న ర న స ఎవ ?
1) ర
2 ) పణ
3) ప
4)
ఐ వ పపంచక అత క క (39) న ఆట న సృ ం న ఆట
Question133 :
ఎవ ?
1) ండ కల
2)
3) ర
4) య
Question134 : ‘ఇం ఓ అంత య ం ం య - 2019 ఏ నగరం జరగ ం ?

1)
2) వ శ
3) ద
4) ం
య క జట మధ జ ప త క ం య ర ం - 2019 త
Question135 :
జ ఏ ?
1) ం జ
2) య జ
3) వ జ
4)అ
ం ఓ వ స ప ఈ క సం ర న న య ం
Question136 :
ం న ఆట ఎవ ?
1) జ దర
2)ర థ
3)
4)
Question137 : ఎ ఐ పపంచ ం య తజ ఏ ?
1 ) రష
2 ) జర
3) రత జ
4) ప
Question138 : ‘క ంద ం ’ఏ డల సంబంధం క ఉ ?
1) ంట
2)
3) ం
4) ం
య షన ర ం వ - 2019 ల ద నం న
Question139 :
ఎవ ?
1 ) Shweta Umre
2 ) Anjanakshi M S
3 ) Mamta Kumari
4 ) Mamta Umre
Question140 : ఐ ఎ ఐ లప ం న ం మ ఎవ ?
1) శర
2)ఏ య
3)
4)
12వ ఆ ఎ గ ం ం య మ ళల 10 .ఎ గం స ర
Question141 :
పతకం ం న రత ఎవ ?
2)మ క
3)
4)ఎ వల
Question142 : ఐ ఎ 300 క న ఆట ఎవ ?
1) శర
2)
3)మ ంద ం
4)ఏ య
Question143 : ఇ వల ర న ‘ఈష ం ’ఏ డ ం న ?
1)
2) ం
3) ం
4) ంట
Question144 : అ క - 2019 తజ ఏ ?
1 ) ఇం
2)ద ణ
3)ఆ
4)జ
Question145 : ఐ ఎ (IPL) చ త 5000 ప ల న ఆట ఎవ ?

1) శర
2)మ ంద ం
3)
4)
జ న 12వ ఆ ఎ గ ం య 10 టర ఎ స
Question146 :
గం పపంచ సృ ం స ర పతకం ం న ఏ ?
1) ర ద మ మ క
2)ర మ ఎ వల
3) మ వ ప
4)ర మ మ క
Question147 : ఇ వల ర న ‘మన ం ’అ ఏ డ సంభం ం న పదం ?

1)
2)
3)
4)
మ ళల (The South Asian Football Federation(SAFF)) - 2019 ఏ శం

Question148 :
ం ం ?
1)
2)
3) ర
4 ) బం
Answers
Ans 1 :మ ళల 800 టర ప
Ans 2 :క న
Ans 3 :
Ans 4 :
Ans 5 : ఇం ం
Ans 6 :
Ans 7 : Sethu FC
Ans 8 : ర ద
Ans 9 : స
Ans 10 : ంస ం
Ans 11 : హ ల
Ans 12 :అ చం
Ans 13 :
Ans 14 : ర క
Ans 15 :జ
Ans 16 : గం ట సర ల
Ans 17 :
Ans 18 : ర వర
Ans 19 :
Ans 20 : ద
Ans 21 : . 28
Ans 22 : , ంట
Ans 23 : ఉప యం
Ans 24 :ఇ ఉ హ
Ans 25 : ప
Ans 26 : ల
Ans 27 : జ
Ans 28 : A, B,C ,D స న
Ans 29 : ఐగ
Ans 30 : జ దర
Ans 31 : ష న ప
Ans 32 : ర ష
Ans 33 : ం మ
Ans 34 : ,
Ans 35 : క
Ans 36 : బజరం
Ans 38 :
Ans 39 : రత ఆర సంఘం
Ans 40 :అ చం
Ans 41 : ర సంగక ర ( లంక)
Ans 42 : Gelete Burka
Ans 43 : న ఖర సత
Ans 44 : ం
Ans 45 :బ రం , గ
Ans 46 :స
Ans 47 :అ వర
Ans 48 : న ద
Ans 49 :ఆ
Ans 50 : ం ల హ కృష
Ans 51 : ల
Ans 52 : ద నం
Ans 53 : 8వ నం
Ans 54 : త
Ans 55 : ం
Ans 56 : A ,B మ C
Ans 57 : అ ంక ర
Ans 58 : శర
Ans 59 :
ం
Ans 60 : ం
Ans 61 : ద
Ans 62 :
Ans 63 : మ మ
Ans 64 :బ రం
Ans 65 : స ప బర
Ans 66 :ఇ
Ans 67 :
Ans 68 :
Ans 69 : హం
Ans 70 : త
Ans 71 : ం
Ans 72 : ప శ ర
Ans 73 : వర
Ans 74 :
Ans 75 :మ ంద ం
Ans 76 :హ
Ans 77 : ఇం
Ans 78 :
Ans 81 : ల
Ans 82 : ం ఇం య
Ans 83 :
Ans 84 :స ృ మం న
Ans 85 :
Ans 86 :
Ans 87 : ం ఇం య
Ans 88 : ర
Ans 89 : ం
Ans 90 : Lets Kho
Ans 91 : క అ
Ans 92 : ప బర
Ans 93 :మ
Ans 94 : జ డర
Ans 95 : ర ష
Ans 96 : ఇం
Ans 97 : గ ర
Ans 98 : ం
Ans 99 :
Ans 100 :
Ans 101 :అ
Ans 102 : హ ల
Ans 103 : ( ట ం )
Ans 104 : జ దర
Ans 105 : ర
Ans 106 :
Ans 107 : ంగ
Ans 108 : Gary Woodland
Ans 109 : పణ య
Ans 110 : పంక అ
Ans 111 : ద
Ans 112 : ర
Ans 113 : ం
Ans 114 : పపంచ క అత క ఇంగం న ం
Ans 115 : Peter Gilchrist
Ans 116 :7
Ans 117 : రజత పతకం
Ans 118 :
Ans 119 : ఇం
Ans 120 : న ం ఖ
Ans 122 :మ
Ans 124 :ల
Ans 125 : అర
Ans 126 : ‘‘2011 పపంచక
Ans 127 :ర ద
Ans 128 :ర ద
Ans 129 :
Ans 130 : ఇం ం
Ans 132 :
Ans 133 :
Ans 134 : ద
Ans 135 : వ జ
Ans 136 :
Ans 137 : రత జ
Ans 138 : ం
Ans 139 : Shweta Umre
Ans 140 :
Ans 141 :మ క
Ans 142 :
Ans 143 : ం
Ans 144 :ద ణ
Ans 145 :
Ans 146 : ర ద మ మ క
Ans 147 :
Ans 148 : ర
Quiz :6
Quiz Title : CA -2019 : - ం 1
Quiz
Category
Question1 : 2020 ఒ ం ఏ ఆ రం ం ం ?
1) క ఆ రం ం ంచబ ం ,
2)ఆ ఆ ఆ రం
3) క ం ష ం ఆ రం
4)ఆ మ క ం ష ం
Question2 :అ జ న ప క స ఒ ం డ ర ఎ పత ం ం ?
1 ) 350
2 ) 369
3 ) 382
4 ) 368
ఆ ఇంగం ఓ ంట ం య -2019 మ ళల ం న
Question3 :
ఎవ ?
1 ) Saina Nehwal
2 ) Chen Yufei
3 ) Carolina Marin
4 ) Tai Tzu-ying
‘ఆ ఇంగం ఓ ంట ం య -2019 ల ం
Question4 :
న ఎవ ?
1) ం ం
2)
3) ం మ
4) ం
Question5 : ఇం య స –1000 ర ం మ ళల ం త ఎవ ?
1) య
2 ) ఎం ర
3) ంక ఆం
4)న ఒ
Question6 : ఇం య స –1000 ర ం ల ం త ఎవ ?
1) జ డర
2)న జ
3)
4 ) అం
Question7 :అ జ జ ఏ శం ం ం ?
1)
2 ) బం
3) ం
4)ఐ ం
Question8 : వ జ న య అ ం య మ ళల 100 .ప స ర
పతకం ం న ఎవ ?
1)
2 ) సబ నంద
3) చం
4) .ఎం
Question9 : అండ -17 మ ళల పపంచక - 2020 ఏ శం జరగ ం ?

1) ర
2)
3)
4)ద
Question10 : ఆ ం -2019 త ఎవ ?
1)
2) ల
3)
4) య
Question11 : 2020 ఒ ం అరత ం న రత అ ఎవ ?

1) మ
2) . .ఇ
3) ర
4)అ ంద ం
Question12 : ఇం య ప క – 2019 ర ం ’ న జ ఏ ?
1 ) Kerala
2 ) Bengaluru
3 ) Kolakata
4 ) Mumbai
Question13 : ఇ వల ర న ‘ఉపమ త’, ఈ ం ఏ డల ం న ?

1) ం
2 ) ఆర
3)
4) ం
Question14 : ఇ వల మృ ం న ‘ఎ ఏ ఘ ం ’ఏ డ ం న ?
1) ం
2) ం
3 ) కబ
4)
2013 ఐ ఎ ం ంభ సంబం ం ఏ ఆట ఐ ం న త ల
Question15 :
ం ఇ వల ఎ ం ?
1 ) అం చ
2)అ చం
3) ం
4) ం ర ం
Question16 : డ (Barbie role model) ‘ ఎం న ర య ఎవ ?

1) మ
2)స ృ మం న
3) . ం
4) పక క
య య ఆర 50 ప 50 ం ం ం 706/720 ం ం న
Question17 :
ఆర సృ ం న ఎవ ?
1)
2) న
3) న ం ఖ
4) ం
Question18 : 2020 ఒ ం రత ఉపఖండ ప రహ ల ఏ సంస ద ం ం ?

1) క
2)
3) ట
4)
Question19 : సయ అ 20 - 2019 ఏజ వసం ం ?

1)త ళ
2)క టక
3) దర
4 ) ఆం ధ
Question20 : వ ఏ సంవత రం జ నఆ డల ’ డ ఈ ం ర ం ?
1 ) 2006
2 ) 2008
3 ) 2010
4 ) 2012
Question21 : ఐ క త ర ’ య ంచబ న ర య ట ఎవ ?
1)అ ం
2)
3)స ం ల
4) గ స
Question22 : 500 వ జ ం న ండవ జ ఏ ?

1 ) ఇం
2) ం
3) ర
4)ద
Question23 : ఇ వల తన 100వ ఏ న ఆట ఎవ ?
1) జ
2) జ దర
3)
4)
Question24 : 2022 ఆ డ ఏ నగరం జరగ ?

1)గ ం ( )
2)జ (ఇం )
3)న (జ )
4) ం ( )
Question25 : ‘Cannes International Open trophy - 2019’ త ఎవ ?

1 ) Pier Luigi Basso
2 ) Baskaran Adhiban
3 ) Abhijeet Gupta
4 ) Krishnan Sasikiran
Question26 : అంత య T20 ఒక ‘ అత క ం నజ ఏ ?

1 ) ఇం
2)ఆ
3) ం
4)ద
Question27 : ఈ ం వంద T20 ’ల ఆ న ట ద ఆ మ ట ఎవ ?

1 ) Suzie Bates
2 ) Marizanne Kapp
3 ) Mithali Raj
4 ) Sana Mir
Question28 : 39వ య డ - 2022 సంబం ం న అ క హ ంఏ ?

1 ) Bengal Tiger
2 ) Indian rhinoceros
3 ) Clouded Leopard
4 ) Gaur
20ల చ త అత కప ల నజ పపంచ న న
Question29 :
జ ఏ ?
1) ం జ
2)క టక జ
3) జ
4 ) ఆం ధ జ
Question30 : - 2019 తజ ఏ ?
1) ద
2) ర
3) క
4) క
Question31 : ఆ థ న ఐఎ ఎ ఎ ం పపంచక ం ఐఓ ఎ ఒ ం ల
న ం ?
1)2
2)3
3)4
4)5
ఇ వల జ న ం పపంచక మ ళల 10 టర ఎ గం పపంచ
Question32 :
న స ర పతకం వసం న ఎవ ?
1)మ క
2)జ
3)అ చం
4) వం
Question33 : 2018 సంవత ఆ స ఖ ఉతమ ఆట అ ఎవ ?

1) ప ం హ
2)మ ం
3) ం
4) ం
Question34 : అంత య ఐ వంద క న ఆట ఎవ ?

1) అ
2 ) సన జయ ర
3)
4)స ం ల
ఇ వల ఇం జ న ఐఎ ఎ ఎ పపంచక 10 టర ఎ స ఈ ం
Question35 :
స ర పతకం ం న ఏ ?
1) ర ద ,మ క
2) ,
3) ం ం , ం
4) నం ,
Question36 : పపంచ ఆ థ వ న రత నగరం ఏ ?

1)
2)
3)
4) ఖపట ం
Question37 : అంత య 20 ‘ ’ న న సృ ం న ఆట ఎవ ?
1) ఆండర
2)ర
3) రబ
4) లండ
Question38 : 20 ఎ లప న ం ట ఎవ ?
1 ) M.S.
2) శర
3)
4) ఖ వ
జ న ఐఎ ఎ ఎ పపంచక పదర న స ర పతకం ం న

Question39 :
ర ద ఏ గం ప ?
1 ) 25 టర ఎ స
2)ఎ 10 ట
3 ) 10 టర ఎ స
4)ఎ 50 ట
అ ట క అంత య అత క క న ట సృ ం న
Question40 :
ఆ ఎవ ?
1)
2) అ
3 ) AB య
4) ం ం
80 టర ఎ ం న బం అం వడం వర ల నమ
Question41 :
ట ఎవ ?
1)ఎ
2) గ
3)అ
4) ల ం
Question42 : ఐ అం మ ఎవ య ల .?
1)జ
2)జ వ ం
3)జ ప ల చం ద పం
4)జ అ త
Question43 : జ ఏ నగరం రంభ ం ?

1)
2) ం
3)
4)
Question44 : య థ - 2019 ఏ నగరం జ ?

1) ఖపట ం
2) ం
3) ద
4) వ శ
Question45 : ఇ - 2019 తజ ఏ ?
1) ఇం
2) దర
3) ష
4)క టక
Question46 : య ంట ం య - 2019 ల ం త ఎవ ?
1 ) పణ
2)ల
3) ం ం
4) ర వర
Question47 : య ంట ం య - 2019 మ ళల ం త ఎవ ?
1 ) P.V. ం
2)క
3)
4)అ ణ ప
Question48 : మలఖం పపంచ ం య తజ ఏ ?

1)మ
2) ంగ
3) ం
4) ర
Question49 : ఇ వల ర న ‘ఆర ’ఏ డ ం న ?
1) ం
2) ం
3) ం
4)
Question50 : ఇ క వ స ఇ ం ంచ న ఆట ఎవ ?
1)హ మ
2)మ ం అగ
3 ) అ ంక ర
4)అ డ
ఈ ం రత మ ఆట ళ ఎవ అత ంత గం 20 50 ప
Question51 :
ం ?
1)
2)హ
3) మంధన
4) శర
Question52 : రం - 2019 తజ ఏ ?
1) ర
2) దర
3)బ
4) జ
MRF ం న ట ద మ వ ‘జ ’ఏ
Question53 :
ం న ?
1)ర
2)అ
3)జ
4 ) ఇం ం
Question54 : ఐ జ జ య ం అం సడ ’ ఎవ య ల ?
1) ం ం
2)
3) ంద
4)స ం ల
Question55 : య క య ం య - 2019 త ఎవ ?
1)ఆ త హ
2)
3 ) పంక అ
4 ) మన చం ద
ఈ ం ఏ శ జ రత ల జ అత క 20 ’
Question56 :
ఓ ం ?
1) ం
2)ఆ
3 ) ఇం ం
4)
Question57 : అంత య 20 అత కప న ఏ ఆట ట ఉం ?
1) య
2)
3)
4) శర
Question58 : వ అత ంత గం 100 పడ న రత ల ఎవ ?
1 ) ర ంద జ
2) వ శ
3)
4 ) మహమ ష
Question59 : ప త పపంచ క - 2019 ఏ షం జరగ ం ?

1)
2)
3) ం
4)
Question60 : ఆ క - 2019 తజ ఏ ?
1)
2)ఖ
3) అ
4)జ
Question61 : 200 వ ఆ న మ ట ఎవ ?
1)
2)
3)
4)హ
Question62 : ం - 2019 తజ ఏ ?
1)
2 ) NCR పం య
3) ం మ
4)హ మ
ం ం -50 ద ం న రత మ
Question63 :
ఎవ ?
1) మ
2)మ క ట
3)మ త
4) జ సహ స
Question64 : ం స ం న అత ంత రత శం న వయ న ఆట ఎవ ?
1) .కమ
2)ఆ .ప నంద
3) .
4 ) ఎ . తన కృష
Question65 : 2018 సంవత ఐ ఉతమ మ ట ఎవ ఎం క ?

1) ం (Belinda Clark)
2) (Suzie Bates)
3)స ృ మం న(Smriti Mandhana_
4)ఎ (Ellyse Perry)
Question66 : స -2019 త ఎవ ?
1) శ థ ఆనం
2) గ స
3)న ఓ ర
4)అ
ఐ ం ం బ (1974) త త నంబ వ ఆ ండ న
Question67 :
ం ఆట ఎవ ?
1) వ
2)
3)
4) స ల
Question68 : ఇం స - 2019 మ ళల ం త ఎవ ?
1) ఒ
2) . ం
3)క
4)
ఇ వల రత జ ం నఏ ట ’ అంత య ం య ం ఐ
Question69 :
స న ం ం ?
1 ) అంబ
2) శర
3)అ
4) ప హ
అ న వయ అంత య అర శతకం ం సృ ం న ఆట ఎవ
Question70 :
?
1) ం ( లంక)
2 ) పృ (ఇం )
3) ( )
4) ర (ద )
Question71 : ఆ య ఓ - 2019 మహళల డ తజ ఏ ?

1) న య మ య (అ )
2 ) సమంత స (ఆ )మ ం ( )
3) (హం )మ మద ( )
4 ) ఎక మ మ ఎ (ర )
Question72 : ఆ ఓ - 2019 డ తజ ఏ ?
1)మ ట మ (జ )
2 ) అ సశర మ (ఆ )
3) ( ప )-ఆం (అ )
4) ద ( న )మ ( )
Question73 : ఇ వల ర న ‘సం త ’ఏ డ ం ం ?
1) ం
2) ంట
3) ం
4) ం
Question74 : 2019 సంవత ‘ఎమ ం ట ఆ ఇయ ’ అ ఎవ ఎం క ?

1) ఖ వ
2) శర
3) ష పం
4 ) అంబ
ఒ ఏ ఐ ప నఅ ల (ఐ య ఆ ఇయ , వ య ఆ
Question75 : ఇయ అ ,ఐ ట ఆ ఇయ అ ) న ట సృ ం న
ఆట ఎవ ?
1 ) M.S.
2)
3)
4) యమ
ఇం ' పతకం ం న ల ప త ఉ గం ఇవ న
Question76 :
పక ం న ష ఏ ?
1)హ
2) ం
3)మ ష
4 ) పం
ఇ వల జ న ంగ - 2019 మ ళల ం గం త న
Question77 :
రత ఎవ ?
1 ) అం త
2)అ న ప
3 ) కర
4 ) అపర ప
Question78 : ం ర - 2019 మ ళల గం త నఅ ఎవ ?
1) ( )
2)వ అ (ఇ )
3)అ ( )
4) ట ( )
Question79 : ం ర - 2019 ల గం త న ఆట ఎవ ?
1) స లగ ( )
2)అ (ఇ )
3)అ ( )
4) ం (ఇం )
Question80 : 2019 ఇం డల ఓవ ం య న ష ఏ ?
1 ) మధ ప
2) జ
3)మ ష
4 ) పం
Question81 : ఓ ం ం ర న న ఆట ఎవ ?
1)
2) .క బ
3 ) R. అ
4) .
Question82 : ఇ వల మృ ం న ‘మహమ క ’ఏ డ ం న ?
1) ం
2 ) కబ
3)
4)
Question83 : య ంట జ తజ ఏ ?
1) ష
2) ంగ ప
3) ద హంట
4) ంబ
వర కం ఆ ఇయ అ (Laureus World Comeback of Year Award)

Question84 :
అ న రత / ఎవ ?
1)
2)
3)
4) గ
ఇం - 2019 ం ’ స ర పతకం ం నఅ న వయ
Question85 :
ఎవ ?
1)అ న
2)
3 ) ఆద ం
4)అ ం
అంత య మండ (ఐ ) ఖ ర ర హణ అ ( ఈ ) ఎవ
Question86 :
య ల .?
1 ) ఇం ద
2)
3)
4)మ
Question87 : రత యమ ళల ం జ ఎవ య ల ?
1 ) ఓం ప భర
2 ) అ ఖమ
3) . జయ
4)
Question88 : 2019 ఆ లక ’ ఏ శం ఆ ధ ం ఇ ం ?
1)ఈ
2)ద
3)
4)
Question89 : యం ఎక డ ఉం ?
1)
2 ) అహ
3)
4) లక
Question90 : ఇం -2019 ఏ నగరం జరగ ?

1) లక
2)
3) ంగ
4) బ శ
Question91 : 2018 ం వ ఎంత ?

1) .1,000
2) .1,100
3) .1,500
4) .1,200
‘డ అం ల ’ క ప రం రత శం ‘ ల ం ’
Question92 :
న ఎవ ?
1) ప
2)
3)అ
4)ర ం
అంత య ం సంఘం (ఐ ) దల న ం ం ఏ ట
Question93 :
పథమ నం ం .?
1 ) 52
2 ) 56
3 ) 48
4 ) 58
Question94 : కబ ఆ జ తజ ఏ ?
1) జ ం
2)
3) ంగ
4)ద ం
Question95 : ఇ వల జ న ఓ లడ తజ ఏ ?
1) హ పన – శర
2 ) L. ం , J. ఓ'
3 ) I. ,
4) . ,M. ల
Question96 : ఇ వల జ న ఓ ల ం త ఎవ ?
1) . మ ( )
2 ) S. ( యం)
3)ఇ ( )
4) అండర (ద )
Question97 : అంత య ర ం మ క - 2019 తజ ఏ ?

1)అ ండ –ఎం ర (జర )
2) జ డర – ం ( ట ం )
3)గ - ర ( )
4) అ , ( )
Question98 : ఇ వల మృ ం న ‘ర ం ఆ క ’ఈ ం ఏ గజ ట ’ ణ ఇ ?
1)మ ంద ం
2)స ం ల
3) గ స
4)క
Question99 : ఆ గడ ంచ న న రత ప ఎవ ?
1) ర
2) ష పం
3)మ ంద ం
4) ప
Question100 : ఒక ' 20 అం న ట ద రత ప ఎవ ?
1) ర
2)మ ంద ం
3) ష పం
4) ప
Answers
Ans 1 : క ం ష ం ఆ రం
Ans 2 : 368
Ans 3 : Chen Yufei
Ans 4 : ం మ
Ans 5 : ంక ఆం
Ans 6 :
Ans 7 :ఐ ం
Ans 8 : చం
Ans 9 : ర
Ans 10 :
Ans 11 : . .ఇ
Ans 12 : Bengaluru
Ans 13 : ం
Ans 14 : ం
Ans 15 : ం
Ans 16 : పక క
Ans 17 : న ం ఖ
Ans 18 : క
Ans 19 :క టక
Ans 20 : 2010
Ans 21 :అ ం
Ans 22 : ర
Ans 23 : జ దర
Ans 24 : ం ( )
Ans 25 : Abhijeet Gupta
Ans 26 :ఆ
Ans 27 : Sana Mir
Ans 28 : Clouded Leopard
Ans 29 : ఆం ధ జ
Ans 30 : ర
Ans 31 :2
Ans 32 :అ చం
Ans 33 :మ ం
Ans 34 :
Ans 35 : ర ద ,మ క
Ans 37 :ర
Ans 38 :
Ans 39 : 10 టర ఎ స
Ans 40 :
Ans 41 :అ
Ans 42 :జ
Ans 43 :
Ans 44 : ద
Ans 45 : దర
Ans 46 : ర వర
Ans 47 :
Ans 48 : ర
Ans 49 :
Ans 50 :హ మ
Ans 51 : మంధన
Ans 52 : దర
Ans 53 : ఇం ం
Ans 54 :
Ans 55 : పంక అ
Ans 56 : ం
Ans 57 : శర
Ans 58 : మహమ ష
Ans 59 :
Ans 60 :ఖ
Ans 61 :
Ans 62 :హ మ
Ans 63 :మ త
Ans 64 : .
Ans 65 :స ృ మం న(Smriti Mandhana_
Ans 66 : గ స
Ans 67 : స ల
Ans 68 :
Ans 69 : అంబ
Ans 70 : ( )
Ans 71 : సమంత స (ఆ )మ ం ( )
Ans 72 : ( ప )-ఆం (అ )
Ans 73 : ం
Ans 74 : ష పం
Ans 75 :
Ans 76 : పం
Ans 77 : అం త
Ans 78 :వ అ (ఇ )
Ans 79 : స లగ ( )
Ans 80 :మ ష
Ans 81 :
Ans 82 :
Ans 83 : ంగ ప
Ans 84 : గ
Ans 85 :అ న
Ans 86 :మ
Ans 87 : అ ఖమ
Ans 88 :ఈ
Ans 89 : అహ
Ans 90 :
Ans 91 : .1,200
Ans 92 :
Ans 93 : 48
Ans 94 : ంగ
Ans 95 : హ పన – శర
Ans 96 : అండర (ద )
Ans 97 : జ డర – ం ( ట ం )
Ans 98 :స ం ల
Ans 99 : ష పం
Ans 100 : ష పం
Quiz :7
Quiz Title : CA -2019 : - & ల
Quiz
Category
Question1 : ట ద ద ం ప శ న శం ఏ ?
1) య య
2)అ
3)
4)జ
జ ంత ం ప ం ఎ -3 ఖం ంతర ప (ఎ ఎ ఎం) జయవంతం

Question2 :
ప ం న శంఏ ?
1)ర
2)అ
3)
4)జ
శ గహం న చంద మ ట ంచ గ ౖఅ
Question3 :
ప ంచ న పక ం న సంస ఏ ?
1 ) CNSA( )
2 ) JAXA(జ )
3 ) NASA (అ )
4 ) ISRO(ఇం )
Question4 : ఇ వల ర న ‘‘ ’’ అ ?
1) త ఆం OS
2) ష వ ం
3 ) ఆం
4 ) ‘ఐఓ ’ ఉపకర ల ం ప న త
Question5 : ప ం న ట ద ఉప గహం ఏ ?
1) -1
2)ప ప -1
3) ట ం -1
4) -1
Question6 : లంక ప ం న ట ద ఉప గహం ఏ ?’

1)‘ వణ-1
2) షణ - 1
3) ఘ త-1
4) వణ - 2
Question7 :ఇ క చం ద -2 ష ద మ క ఎవ ?
1) వ త
2) న సంప
3 ) నం హ
4) మ
పపంచం అత ంత ఎ ౖన ఆప ం వరణ ం ద ఈ ం ఏ పర ల ఏ
Question8 :
?
1 ) నం ప
2) 2
3) ంచ గంగ
4) ం ఎవ
అంత దతం అవసర న అ తన ద వ వస , ం కప నం అ వృ

Question9 : ర ణ రంగ ప ధన అ వృ సంస (DSRO) అ త సంస ఏ ల ం న
శం ఏ ?
1)ర
2 ) ఇం
3)
4)అ
ఈ ం జతపరచం A) NASAMS 2 - i) అ B) S-400 - ii) ర C) Arrow - iii)

Question10 :
ఇ D) LOMADS LY-80 - iv)
1 ) A - ii, B - iii, C-i ,D - iv
2 ) A - iii, B - i, C-ii ,D - iv
3 ) A - i, B - ii, C-iii ,D - iv
4 ) A - iii, B - ii, C-i ,D - iv
ఈ ం ఏ శం ం ‘ షన అ స ఎ స -2 ( -2)’
Question11 :
క ల ర ం ?
1)ర
2)ఇ
3)అ
4)జ
Question12 : రత శం ఎ - ం ం న చక హన సంస ఏ ?
1)
2) ం
3) ఎ
4 ) యమ
ఈ ం స ఖ ఏ ?A) హ ట క చం ద -2 ప ఇ
స త పట B)ఈ ప ఎ ఎ -3 ఉప ంచ
Question13 :
C ) 2008 అ బ చం ద -1 ర ప ం ం D)ఈ ప గం ఉప ం
ండ క , వ ప అ
1 ) A ,B మ C త
2 ) A,C మ D
3 ) B,C ,D స న
4) వ స న
ర ప ం న‘ ప ల ట (HSTDV )’
Question14 :
ఏ సంస అ వృ ం ?
1)ఆ క (OFB) & DRDO సం కం
2 ) DRDO
3 ) HAL
4 ) HAL AND DRDO
స దం ం ' ం 11' అ ప జయవంతం న

Question15 :
శం ఏ ?
1)
2)ర
3)ఇ
4)అ
జ ంత ం ల ర ం అ తన వ వస ‘ స
Question16 :
(DSRV )’ ఇ వల ఎక డ ప ం ?
1)
2) ఖపట ం
3)
4) ం
ఈ ంఏ సంస ం న స త మ ం రణమ ర
Question17 :
హ ల సం క ం న పక ం ?
1 ) DRDO
2 ) CCMB
3 ) AIIMS
4 ) NIMS
ఈ ం ఏ ం న స త న , ంక క , అవయ ల అ వృ త
Question18 :
ప ధన డ త రకం ం ం ?
1)ర
2)ఆ
3)అ
4)జ
మ ఆడ ఎ మల క ం ‘ ట య ం ’అ
Question19 :
ఫంగ ఏ ం న స త వృ ?
1)ఆ
2)అ
3)
4)జ
చం నమ మ ం ం ప న అ అంత సంస న
Question20 :
ఏ ?
1)ఆ
2)ఉ
3)ఉ
4)ఉ
Question21 : కర న ఉ ల త ంచడ ల ం ‘ఎం2 ’అ అ వృ న ఐఐ ఏ ?

1) ఐఐ
2) ద ఐఐ
3) హ ఐఐ
4)మ ఐఐ
నవ స త అంత త- గగ సం ఈ ం ఏ సంస రత అంత ప ధన

Question22 :
సంస (ఇ ) ఒప ందం ం ?
1) ర య న
2) న య
3) X
4)
Question23 : ఈ ం ఏ ధ ఖపట ం యం ద ?
1) -142
2) య
3)ద M.D.450 Iyan
4) - 47
Question24 : ఆ ప -------------- ం గగనతలం ల ల ంచగల ప ?

1 ) ఉప తలం
2)స ద తలం
3 ) గగనతలం
4) వ
యం త న ఈ 500 లఇ య ం కద ం న
Question25 : -30ఎం ఐ ద నం ం ఇ వల జయవంతం ప ం ,అ ఏ
సంస ప ం ం ?
1)ర ణప ధన, అ వృ సంస ( ఆ ఓ)
2) ం ఏ
3)ఆ క
4) ర న
ర త దం గం -75(1) టఆ జ ంత ల ంచ
Question26 : ర ఎల క ( ), శ గ ( ) సంసల ఈ ం ఏ
సంస ఒప ందం ం ?
1)
2) ం
3)
4)
Question27 : ఆ ష చం మ ళ పంప న అంత సంస ఏ ?

1)
2 ) ఇంట షన ఇ ( ట ం )
3)జ ఏ ఎ ష ఏ
4) య ఏ
ఇ వల ఒ 60 ఉప గ ల ం ప ం చ త సృ ం న అంత సంస
Question28 :
ఏ ?
1) ఎ ష
2) ఎ
3) య ష
4)ఆ య ఇ
జలం, మట, రకం, తంల ం మ ఓ ఏ ఉం

Question29 : ం క ం అ తన ప ఈ ం ఏ ం న స త
అ వృ ?
1)అ
2)ఇ
3) న
4)
Question30 : 12) ఈ ం స న ఖ ంచం ? A ) 22, 2019న హ ట స వ

ంట ( ) ం ఎ ఎ –46 ప గం ఇ ప ం B ) ఈ ఉప గహ హక క
615 లబ న ఇ ం ఎ అబ ష ( –2 ) క
ప శ C)ఇ ఎ ఎ 48వ ప గం . D ) ఉప గహం ఒక ఉప గహం
1)B,Cమ D త
2 ) A, B,C ,D స న
3 ) A ,B మ C త
4)Bమ C త
ఇ వల ర య అంత ప ధన సంస (ఇ ) క ం న శం అ ద దవ జ
Question31 :
ల ం ఎక డ త ?
1) ఆ ఆ ప ఉత క రం( )
2 ) INOXCVA అ (వ దర)
3) ర ం & ష
4 ) KELVIN ఎన ష PVT.LTD
ఈ ం ఏ గహం అంతరత అయ ంత తం ల కమం ల న ంద

Question32 :
అ అంత ప ధన సంస ( ) మ క ం ం ?
1)
2)
3) ట
4) న
Question33 : ప బ ప ఇ వల ఈ ం ఏ ద నం ప ం ?
1 ) MiG-23
2 ) SU - 30 MKI
3 ) Mil Mi-24
4 ) Boeing AH-64
ఈ ం ఏ శ ల ం న స త చర న ’ ంచ మ
Question34 :
శస త ల ర ంచగల ప క ద అ వృ ?
1) ం శ లయం
2) లం శ లయం
3) ం శ లయం
4) శ లయం
Question35 : ‘ ం ఒ ’అ ఖ ం ఈ ం ఏ పంట ప వం ం ?
1)ట
2)ప
3)వ
4) క న
లజ ల బ ప క న త అం ం ం జ
Question36 :
క గం ం త కం ట ఏ శ స త అ వృ ?
1)అ
2) న
3)ఆ
4)
Question37 : అ – ఎ ండ ఏ య ( )అ అ వృ న సంస ఏ ?
1 ) BHEL
2 ) DRDO
3 ) HALL
4 ) HMT
హృదయ సంబం త ల ం ం ఆ య ఇం (ఏఐ) ఆ త

Question38 :
స త వ వస ఏ ం న స త ం ం ?
1)అ
2) ంగ
3) ం
4) న
Question39 : యం ం - క-2019 ఎక డ రం ం ?
1)
2)
3) వనంత రం
4) ంగ
ఒక న మ వ ప తతరం ఇ వల ఏ శ
Question40 :
స త త ?
1)అ
2) న
3)ఆ
4)ఇ
Question41 : ‘‘ ’’ సంభందం ఉన ప ఖవ ఎవ ?
1)
2)
3)
4)
Question42 : ఇ వల ర న‘ ’ గగనతల ప ర ణ వ వస ఏ ం ం ?
1)అ
2)ర
3)
4 ) ఉతర
జ ‘ ర బ ’ ఆ క బ ఆ త ం ం
Question43 :
వల రం ం న ట ద కం కంప ఏ ?
1 ) JIO
2 ) BSNL
3 ) AIRTEL
4 ) IDEA
‘ద డ ఆ ’( )అ మ క అ జంట గహశకల
Question44 :
వ వస ం త ప పట న సంస ఏ ?
1) య ఏ
2) షన ంట
3)
4) ం ం ంట
ం క - 46 హక క ఈ ం ఏ ఉప గ
Question45 :
ప ంచ ?
1 ) Microsat-R
2 ) KalamSAT-V
3 ) RISAT-2
4 ) EMISAT
Question46 : ఆ కప నం ం ం నజ ంత ‘ ’ ఇ వల ఎక డ జల ప శం ం ?
1) ఖపట ం
2) ం
3)
4) క
, జ యం ం ం కం గం ల
Question47 :
అం న సంస ఏ ?
1 ) TCS
2)ఇ
3) మ ం
4)ఇ
Question48 : శనగ త అ వృ న సంస ఏ ?

1)ఆ ర ఎ . రంగ అ కల ర శ లయం
2 ) ఇం య అ కల ర ఇ (IARI)
3)ఇ ( ద )
4 ) ఇం య అ అ కల ర ంట
220 య సంవత ల ంద ర జ అవ ల క ఉన ప ఇ వల ఏ
Question49 :
శం క ?
1)
2)ఆ
3) న
4)అ ం
పపంచం ధ ఉభయచర పడవ జయవంతం ప ం న శం ఏ

Question50 :
?
1)ఇ
2)ర
3 ) జర
4)
Question51 : ఈ ం ర స ప (long-range subsonic cruise missile) ఏ ?

1)
2) క
3) ర
4)ధ
ఎ ఏ షణ ఆ రం మం ల వ క ం ం ష ం
Question52 : ద ంట ఫ అం బ ల (CCMB) ఈ ం ఏ సంస
ఒప ందం ం ?
1) అం వల ం (R&D) -ఘ
2) ల ంఆ ఇం (PvPI)-ఘ
3) షన అ ఇం (NFI) -ఘ
4 ) ఇం య క ష (IPC) - ఘ
Question53 : అం ర కంప ల సంబం ం న శ ట ద న మ కఏ ?

1 ) ‘ఇ ’
2)
3)
4)
భ ష ద రంగం ల యప ల సం కృ మ థ(ఏఐ) ం కత
Question54 :
అ వృ న పక ం న శం ఏ ?
1)
2)జ
3)ర
4)అ
Question55 : ధ శత ల అ వృ న సంస ఏ ?
1)ఆ క (OFB)
2)ర ణప ధన అ వృ సంస (DRDO)
3) స
4) ం ఏ (HAL )
శ ం
అత ంత తన అ ఈ +(HeH+) స త ట ద
Question56 :
క ,అ HeH+ పం ఏ ?
1 ) Helium Hydrogen Ion
2 ) Helium Hydride Ion
3 ) Helium Holmium Ion
4 ) Helium Hassium Ion
జలం , అం శయ న ’ ం స త ఏ ఐఐ ం న
Question57 :
ప ధ క ?
1 ) ఐఐ - ఖరగ
2 ) ఐఐ -
3 ) ఐఐ - ం
4 ) ఐఐ -
స పం న లల ం ం ం కప ఏ సంస
Question58 :
ం న స త ఆ ష ం ?
1 ) NASA (US )
2 ) ISRO (India )
3 ) JAXA (Japan )
4 ) CNSA (China )
Question59 : షన ంట ఫ ఆ (The National Centre for Radio Astrophysics (NCRA))
ఎక డ ఉం ?
1) ద
2) లక
3) ంగ
4)
ఈ ం ఏ శం త ( ) కడం 1200 మం
Question60 :
చ ?
1)
2 ) మడ స
3)
4)
ఏ ం న స త ఇ వల నవ కణ లం, రక ల న త
Question61 :
ం ట ద ఆ ష ం ?
1)ఇ
2)జ
3) న
4 ) జర
Question62 : ఈ ం ఏ శం ’అ ఈ మ క చం పంపడం ఫల ం ?
1)జ
2)ఇ
3)
4) అ
ల కణ ల వృ యం ం మర న ఎం ఏ సంస ం న
Question63 :
ప ధ క ?
1 ) CCMB
2 ) AIIMS
3 ) DRDO
4 ) IISC
Question64 : ఇ వల రత అంత ప ధన సంస (ఇ ) ప ం న’PSLV- C45’ ప కత ఏ ?

1)ఇ చ త ద 3క ల ష ఈ ప గం ప
2)శ ల ర డ ంచగల ఇ ఉప గ క ప శ
3) ఎ ఎ – ఎ ఇ ప గం
4)అ స
-2-01 అ త తరం ప ర ఉప గ జయవంతం ప ం న శం

Question65 :
ఏ
1)జ
2)
3)అ
4)ద ణ
Question66 : 'Global Energy & CO2 Status Report’ ప ం న సంస ఏ ?

1 ) The International Energy Agency
2 ) World Health Organization
3 ) Food and Agriculture Organization
4 ) International Committee of the Red Cross
Question67 : ‘PRISMA’ అ ఉప గ ప ం న శం ఏ ?
1 ) ఇట
2)జ
3)ఇ
4) న
Question68 : PM-STIAC ంద ఎ మ ల ష ంచబ ?

1)6
2)7
3)8
4)9
ఈ ం ఏ కండక కం 4G / LTE మ 5G NR సం రత శ ట ద
Question69 :
స కండక ’ రం ం ం ?
1 ) Database Chip
2 ) Gprs Chip
3 ) SignalChip
4 ) Volte Chip
5 కవ , ం వ ం ం ఉప న పపంచం
Question70 :
ఏ ?
1) ం (జ )
2 ) బల ం (ఇం )
3) ం ( )
4) వ ( ట )
వలం 30 య ం ప క ఈ ం ఏ సంస ం న బృందం

Question71 :
ం ం ం ?
1 ) ఐఐ - ద
2)ఎ -
3 ) DRDO
4 ) IISC - ంగ
Question72 : పపంచం కృ మ గర సం ఏ శ స త ం ం ?
1)
2 ) జర
3)జ
4) ట
స ప నం ం న ఉప గహ ధ ంసక (Anti-satellite (ASAT)) ప ఇ వల ర

Question73 :
జయవంతం ప ం ం ,అ ఈ ఏ ?
1) ష గగ
2) ష
3) ష గ డ
4) ష శ
ఈ ం ఏ సంస ం నప ధ కృ మ ధ యం మ , య
Question74 :
గ శయ న గం ం పద ం ం ?
1 ) ఐఐ ఖరగ
2 ) ఐఐ మ
3 ) ఐఐ ద
4 ) ఐఐ
అంత ం కప న ం దం (Space Technology Cell) ఏ సం ఇ ఏ ఐఐ

Question75 :
1 ) ఐఐ -ఖర
2 ) ఐఐ - ం
3 ) ఐఐ
4 ) ఐఐ -
ఈ ం ఏ మ క అం ం న ర వ ఉన గహశకలం
Question76 :
ష లం క నఖ ఉ య స త ం ?
1)అ ం
2) స వ
3)ఒ
4 ) ఎం వ
పపంచం ట ద వలం మ ళ త ఉం అంత నడక (Space

Question77 :
Walk) పట న పక ం న అంత సంస ఏ ?
1 ) CNSA
2 ) ISRO
3 ) JAXA
4 ) NASA
ల వం యప న ‘ అవ ’ ం ఔష ల ఈ ం ఏ సంస
Question78 :
త ం ?
1 ) IDPL
2 ) RDPL
3 ) DRDO
4 ) KAPL
న క ం అ ష ఈ ం ఏ సంస ం న
Question79 :
ఆ ష ం ?
1 ) ఐఐ -
2 ) ఐఐ -ఖర
3 ) ఐఐ - ం
4 ) ఐఐ - హ
రశ ఉప ం స దజ ల ం జ ఇంధ ఉత ఏ శ
Question80 :
స త క ?
1)
2) న
3)అ
4)జ
రత శం క ట ద ఆ ఆ 1.3 -ప ప
Question81 :
కం ట ’ ంచ C-DAC ఒప ందం న ఐఐ ఏ ?
1 ) ఐఐ - ం
2 ) ఐఐ - ఖరగ
3 ) ఐఐ - ద
4 ) ఐఐ -
పపంచం అత ంత తన స వ ర ం సం త ప ఈ ం ఏ శం
Question82 :
జయవంతం ?
1)ఆ
2)జ
3)
4 ) జర
Question83 : ఈ ం ఏ ఉప గ ఎ ఎ - 45 ప ంచ ?
1 ) RISAT-1D
2 ) HySIS
3 ) EMISAT
4 ) Cartosat-3
రత శం ప ల( ) ర హణ, మరమ సం ం ఏ నగరం

Question84 :
ఏ య ?
1)ల
2)
3) ద
4) బ శ
న ల ల అధ యనం య ఇ వల ఏ శ స త వ వస
Question85 :
అ వృ ?
1) న
2)జ
3 ) జర
4)
ఈ ం ఏ సంస ం నప ధ న క ల ంచ ఆ క ఇ ం స
Question86 :
' (DOLPHIN) ' క ?
1)మ ఇ ఆ ల (అ )
2 ) ఇంట షన ఇ ( ట )
3) ల ఇ
4) వ ( )
ఇ వల ర న తఆ ధ వ వస ‘ ’ఏ ం సంసల అ వృ
Question87 :
యబ ం ?
1 ) BDL
2 ) HAL
3 ) DRDO
4 ) ISRO
Question88 : WWW (వర ) సృ కర ఎవ ?

1)
2) ర
3)
4) ం
ప త క స త ం ట ‘‘ ’అ రక ల ఏ శం
Question89 :
దల ం ?
1 ) జర
2)
3) ట
4)అ
Question90 : ఇ వల మర ం న ప త స త ం ఏఅంశం ప ధన ?
1 ) కృష
2) న
3)ఆ క ప క
4)జ
Question91 : దకర త బ సంస ఇ వల ఎక డ ఆ ష ం ం ?

1) డ
2)
3) ట ం
4) ంగ
Question92 : ‘ ఎ -2ఎం క ’ కృ మ న శం ఏ ?
1)అ
2)ర
3)
4 ) UK
Question93 : ‘ వ స తఅ ’ ట ప క ర కమం రం ంచ న పక ం న సంస ఏ ?

1 ) DRDO
2)ఇ
3) ంద అం ల మం త ఖ
4) ంద నవవన అ వృ మం త ఖ
‘హ ’ ఎ ఏ ఎ ఏల న కృ మజ ప ఇ వల ఏ
Question94 :
ం నప ధ ప గ ల సృ ం .?
1) న
2)అ
3)
4)ఆ
Question95 : పపంచం 5 ప నం యం రం ం శస త ఇ వల ఏ
ం న ర ం ?
1)ఆ
2)
3) ట
4) ట ం
ఇ వల ఆ (QRSAM) ప ర జయవంతం ప ం ం .అ QRSAM

Question96 :
పం ఏ ?
1 ) Quick Remote Surface-to-Air Missile
2 ) Quick Reaction Surface-to-Air Missile
3 ) Quick Range Surface-to-Air Missile
4 ) Quick Response Surface-to-Air Missile
పపంచం అంధ ం జ త అ వృ న పక ం న
Question97 :
సంస ఏ ?
1) ర వ ( ం )
2)ఆ ఫ వ (లండ )
3) వ ( )
4) షన వ అ ంగ ( ంగ )
పపంచ పం (TT )’ బ ‘ (TD )’ ం ల పపంచ ఆ గ సంస

Question98 :
ర ం ం ,అ TD పం ఏ ?
1 ) Temporary Diphtheria
2 ) Tetanus Diphtheria
3 ) Tetanus Diarrhea
4 ) Tuberculosis Diarrhea
అం ం ధం న త ఉప ం ర ం న స తల బృందం
Question99 :
ఏ ?
1 ) ఐఐ - ద స త
2 ) ఐఐ - హ స త
3 ) ఐఐ స త
4 ) ఐఐ ం స త
అం ర వద 2030ల మధ నవస త అంత త పట న పక ం న

Question100 :
అంత సంస ఏ ?
1)
2) య ఏ
3)జ ఏ ఎక ష ఏ
4 ) రష డర ఏ
న వయ వృ ప ం సంభ ం ( ) మ ంప జ ఎ ం
Question101 :
త ఇ వల ఏ శ స త అ వృ .?
1)ఆ
2) ట
3)అ
4)
Question102 :
శ ంచ త ట ద సంఘటనల సం గహణం సం ‘SPHEREx’ అ ’
ప ంచ న అంత సంస ఏ ?
1 ) JAXA (Japan )
2 ) NASA (United Sates )
3 ) CNSA(China )
4 ) ISRO (India )
అం రక గహం ప ధనల సం పం ం న ఏ వ క ప ర న ఇ వల అ
Question103 :
అంత ప ధన సంస పక ం ం ?
1 ) Spirit rover
2 ) InSight lander
3 ) Phoenix Mars Lander
4 ) Opportunity rover
ఉప గహ ఆ త వ వస ( ఎ ) ం ఒక ం మ న
Question104 :
‘ ం ’ ఏ శ స త అ వృ ?
1)
2 ) జర
3)
4)జ
Question105 : -31 స ర ఉప గ ఏ ఉప గహ హక క ప ం ?
1)ఏ 5 ఏ
2) ల
3 ) GSLV Mk -III
4 ) PSLV - C43
ల ప ధ సంస కం క ప రం పపంచం అత ంత బ - ర త శం
Question106 :
ఏ ?
1 ) జర
2) ం
3)జ
4)
న , వ ప హం ఆ రం ఉత
Question107 :
ప క ఏ ఐఐ ం న స త స త అ వృ ?
1 ) ఐఐ -ఖ గ
2 ) ఐఐ -
3 ) ఐఐ -మ
4 ) ఐఐ - ద
‘ నవ ర త క వ వస (అ ఎ స ), స ’అ అంశం య
Question108 :
సద ఇ వల ఎక డ జ ం ?
1) ం య శ లయం - ద
2 ) ఇం య ఇ ఆ క ల ( ఐఐ )- ద
3) .ఆ . .ఓ - ద
4) షన ం ంట - ద
Question109 : ప ం న ‘అ ’ వ ఈ ం ఏ గ ల ప ధనల ప ం ?
1 ) బృహస (Jupiter)
2 ) అం ర (MARS)
3 ) చం (moon)
4) (earth)
Question110 : ం ( ప బ ) ఎ ఎం-1 ట ద ఏ నగరం ం ?

1) ద
3)
4)
Question111 : పపంచం అత ంత డ న 3D త ం వం న ఏ శం రంభ ం ?

1) న
2 ) జర
3)జ
4)
శ రం అమ కృ మ ఉపకర ం ం ‘ డ ’ల ఇ వల
Question112 :
ఏ శప ధ సృ ం ?
1)ఆ
2)
3) న
4)అ
చ త మం ఖండం అం ం టర న ఏ శ
Question113 :
స త ఇ వల జయవంతం త ?
1)
2 ) జర
3)ఆ
4) ట
ఏ శ స త జ ఎ ం నం న ఒక ం మ ఐ ల
Question114 :
సృ ం ?
1) ట
2)జ
3)
4) న
Question115 : ఇ వల ప ం న PSLV -C44 క మ క ఏ ?

1 ) PSLV - D2
2 ) PSLV - D6
3 ) PSLV - DS
4 ) PSLV - DL
శం 250 ట ఏళ త వ లం ( ) ఉంద ం ఉప గప
Question116 :
ఆ ల ఐఐ ఖర స త ఇ వల ఏ ంతం ం .?
1 ) ఇం -గం య
2 ) దక ఠ
3) ఠ
4) పకల ఠ
ల ణ త ం బ న ' ఈ ం ఏ ఐఐ ం నప ధ
Question117 :
అ వృ .?
1 ) ఐఐ
2 ) ఐఐ - హ
3 ) ఐఐ ం
4 ) ఐఐ
Question118 : చం అంత య వరం ఏ ప ం న శం ఏ ?

1)ర
2) ట
3)అ
4)
Question119 : పపంచం అ ద న ర క రం ఎక డ ఏ ం ?
1)ల
2)ఘ శ ల
3)
4) స
కృ మ ఉ సృ ం ం పపంచం ట ద ప కం ఒక
Question120 :
ఉప గ ప ం న శం ఏ ?
1)
2)అ
3)జ
4)ర
Question121 : ‘యం ం ’ ర క రం ంచ న సంస ఏ ?

1) ంద అం ల మం త ఖ
2 ) ISRO
4 ) DRDO
శం ' కృ మ ధ అం న
Question122 :
సంస ఏ ?
1 ) ఐఐ - ద
2 ) ఐఐ - ఖర
3 ) ఐఐ -
4 ) ఐఐ -
ఇ వల రత అంత ప ధన సంస (ఇ ) ‘UNNATI’ ర కమ రం ం ం ,అ

Question123 :
‘UNNATI’ పం ఏ ?
1 ) Universal Nanosatellite Assembly and Training
2 ) UNispaceNanosatellite Assembly and Training
3 ) United Nanosatellite Assembly and Training
4 ) Unique Nanosatellite Assembly and Training
Question124 : చం ఉప తలం క ం న శం ఏ ?
1)అ
2)
3)ర
4)జ
యం అ వృ న ‘ట కం ( )’ ఇం ఇ వల జయవంతం
Question125 :
ప ం న శం ఏ ?
1 ) ఉతర
2)ఆ
3)
4)అ
Question126 : ఈ ం ఏన ఇ వల స త ద ఆ ప 'ల ప ?
1) న
2 ) గం న
3)య న
4 ) నర న
రత స, ం క మ ల మ నక న 100 వ ల న ల
Question127 :
క( ్ య ) ఏ సంస ంగణం ?
1) శ లయం ( )
2)మ ం య శ లయం (ఇం )
3) ంక శ ర శ లయం ( ప )
4)ల షన శ లయం (జలంధ )
శ ం ర న , కృష , ఇతర ఖ ళ వ ల ం వ
Question128 : ర ల అధ యనం య ‘ఎ బ ’అ ధ ఏ శ స త
ప ం ?
1)అ
2)
3 ) జర
4)ర
ఇ వల ర ంబం అత ంత ర, తన ఖ ళ వ అ న ‘అ ’
Question129 :
వ వ సృ ం న మ కఏ ?
1)
2) జ
3)
4) ం -4
Question130 : ఏ ఆ శం ఇ వల తన ట ద ం '‘BizBarde’' రం ం ం ?
1)
2)
3)జ
4)
Answers
Ans 1 : య య
Ans 2 :
Ans 3 : NASA (అ )
Ans 4 : ‘ఐఓ ’ ఉపకర ల ం ప న త
Ans 5 : -1
Ans 6 :‘ వణ-1
Ans 7 : వ త
Ans 8 : ం ఎవ
Ans 9 : ఇం
Ans 10 : A - i, B - ii, C-iii ,D - iv
Ans 11 :అ
Ans 12 :
Ans 13 : వ స న
Ans 14 : DRDO
Ans 15 :
Ans 17 : CCMB
Ans 18 :ర
Ans 19 :ఆ
Ans 20 :ఆ
Ans 21 : ద ఐఐ
Ans 22 : ర య న
Ans 23 : య
Ans 24 : ఉప తలం
Ans 25 :ర ణప ధన, అ వృ సంస ( ఆ ఓ)
Ans 26 : ం
Ans 27 :
Ans 28 : ఎ
Ans 29 :అ
Ans 31 : ఆ ఆ ప ఉత క రం( )
Ans 32 : ట
Ans 33 : SU - 30 MKI
Ans 34 : లం శ లయం
Ans 35 :వ
Ans 36 :ఆ
Ans 37 : DRDO
Ans 38 : ం
Ans 39 : ంగ
Ans 40 :అ
Ans 41 :
Ans 42 :అ
Ans 43 : BSNL
Ans 44 :
Ans 45 : RISAT-2
Ans 46 : ం
Ans 47 : మ ం
Ans 48 :ఇ ( ద )
Ans 49 :అ ం
Ans 50 :
Ans 51 : ర
Ans 52 : ఇం య క ష (IPC) - ఘ
Ans 53 : ‘ఇ ’
Ans 54 :అ
Ans 55 :ఆ క (OFB)
Ans 56 : Helium Hydride Ion
Ans 57 : ఐఐ -
Ans 58 : NASA (US )
Ans 59 :
Ans 60 : మడ స
Ans 61 :ఇ
Ans 62 :ఇ
Ans 63 : CCMB
Ans 64 :అ స
Ans 65 :
Ans 66 : The International Energy Agency
Ans 67 : ఇట
Ans 68 :9
Ans 69 : SignalChip
Ans 70 : ం ( )
Ans 71 :ఎ -
Ans 72 :జ
Ans 73 : ష శ
Ans 74 : ఐఐ
Ans 75 : ఐఐ
Ans 76 :ఒ
Ans 77 : NASA
Ans 78 : DRDO
Ans 79 : ఐఐ -ఖర
Ans 80 :అ
Ans 81 : ఐఐ - ఖరగ
Ans 82 :ఆ
Ans 83 : EMISAT
Ans 84 : ద
Ans 85 : న
Ans 86 :మ ఇ ఆ ల (అ )
Ans 87 : DRDO
Ans 88 : ర
Ans 89 : ట
Ans 90 : కృష
Ans 91 : ంగ
Ans 92 :
Ans 93 :ఇ
Ans 94 :అ
Ans 95 :
Ans 96 : Quick Reaction Surface-to-Air Missile
Ans 97 :ఆ ఫ వ (లండ )
Ans 98 : Tetanus Diphtheria
Ans 99 : ఐఐ - ద స త
Ans 100 :
Ans 101 :అ
Ans 102 : NASA (United Sates )
Ans 103 : Opportunity rover
Ans 104 :
Ans 105 :ఏ 5 ఏ
Ans 106 :జ
Ans 107 : ఐఐ -
Ans 108 : ఇం య ఇ ఆ క ల ( ఐఐ )- ద
Ans 109 : అం ర (MARS)
Ans 110 :
Ans 111 :
Ans 112 :అ
Ans 113 : ట
Ans 114 :
Ans 115 : PSLV - DL
Ans 116 : దక ఠ
Ans 117 : ఐఐ - హ
Ans 118 :
Ans 119 :ల
Ans 120 :జ
Ans 121 : ISRO
Ans 122 : ఐఐ - ద
Ans 123 : UNispaceNanosatellite Assembly and Training
Ans 124 :
Ans 125 :
Ans 126 : నర న
Ans 127 :ల షన శ లయం (జలంధ )
Ans 128 :అ
Ans 129 : జ
Ans 130 :
Quiz :8
Quiz Title : CA -2019 : - ఆ ం 1
Quiz : Current Affairs : 2019 (Revision)
Category
Question1 : బ కన ం డ ర స క ప రం పపంచం అత ంత ఖ న నగరం ఏ ?
1 ) లండ
2)
3)
4) ం ం
Question2 : బ కన ం డ ర స క ప రం శం అత ంత ఖ న నగరం ఏ ?
1)
2) ంబ
3) ంగ
4) లక
Question3 : ర య కం ల అగ నం న సంస ఏ ?
1) లయ ఇండ
2 ) ఓఎ
3)ఇ
4) ఎ ం
Question4 : RTGS పం ఏ ?
1 ) Real Time Governance Settlement
2 ) Real Time Gross Settlement
3 ) Real Time good Settlement
4 ) Real Time banking gross Settlement
, న , మధ సంసల (ఎంఎ ఎంఈ ) ఎంత తం ఆ క యం అం

Question5 : అం ం న అ ంద జ ం ఆ ఇం (ఆ ఐ) య ం న
క ం .?
1) .10,000
2) .15,000
3) .20,000
4) .25,000
Question6 : ప త ఆ క సంవత రం (2019-20) రత వృ అంచ ల ఎ ం ఎంత ం ?

1 ) 6.7 తం
2 ) 6.8 తం
3 ) 6.9 తం
4 ) 6.6 తం
ం క ‘‘ఇం ం 2019’ ప రం అ ల ఉన
Question7 :
ప న నగ ద ఎన వ నం ం ?
1) నం
2) ద నం
3) ండవ నం
4) గవ నం
Question8 : క ‘ ’ ఆ ష ంచ న సంస ఏ ?
1)
2)
3) ఆ
4)
ప త ఆ క సంవత రం (2019-20) రత వృ అంచ ల ం సంస

Question9 :
ఎంత త ం ం ?
1 ) 6.5. తం
2 ) 6.6. తం
3 ) 6.7. తం
4 ) 6.8. తం
ం స ఎం య ం (ఆ ఈ ఆ ) 2019 ర ం నస ప రం శం
Question10 :
అత ంత ఆకర య ం డ అగ నం న సంస ఏ ?
1)ఐ ఎ
2) ఇం
3)అ ఇం
4) ఇం
అ ం మ అ న 28 ఉత ల ర ం న త ం ఏ ం
Question11 :
అమ వ ?
1) 15, 2019
2) 16, 2019
3) 17, 2019
4) 18, 2019
10 ట మం (స బ )క న ఆ వర
Question12 :
ద ం న ఏ ?
1 ) PewDiePie
2 ) T-Series
3 ) SET India
4 ) WWE
ర ఏ సంవత రం అ య లర (350 ల ల ట య )ఆ క
Question13 : వ వస అ వృ ల ల ం మ ఇ వల షప భవ న జ
ఆ గవ ం అ స శం సందర ం ప న ంద పక ం ?
1 ) 2024
2 ) 2023
3 ) 2022
4 ) 2025
అంత య ప ధ సంస ం ఇ వల దల న 2019వ సంవత ర ‘100

Question14 :
ం ’ క ప రం పపంచం అత ంత న ం ఏ ?
1)అ
2)
3)
4)అ
Question15 : 163 ం తప ల ఇ ఫ ఎక అం అ సంస

ం ం న పపంచ ం -2019 ర ఎన వ నం ం ?
1 ) 141
2 ) 145
3 ) 152
4 ) 157
ందఉ న మండ (ఎ ) వ ం న క 2018-19 ప రం 2018-19 పం ,

Question16 :
ర యల తం బ ఎంత ?
1 ) 26.46 టట
2 ) 27.47 టట
3 ) 28.48 ట ట
4 ) 29.49 టట
ప త ఆ క సంవత రం రత వృ ఎంత తం ఉం ంద అంచ

Question17 :
న అ క సంస మ ల ం ం .?
1 ) 6.9 తం
2 ) 7.0 తం
3 ) 7.1 తం
4 ) 7.2 తం
ం బ (ఎ ఏ) ం ం ఆ ఐ దల న తన బంధనల
Question18 :
ప రం ఎ ఏల ల ం న ఎ లగ .?
1 ) 30
2)3
3)3 ల
4)6
అ మ య ర ఎంత మం రత సంత
Question19 :
మ ళ ద ం ?
1 ) ఇద
2)
3)న
4)ఐ
Question20 : 2019-20 వృ అంచ ఆ ఐ ఎంత ం ం ?

1 ) 6.7 తం
2 ) 7.0 తం
3 ) 7.2 తం
4 ) 7.5 తం
Question21 : ప త ఎంత?
1 ) 5.25 తం
2 ) 5.50 తం
3 ) 5.75 తం
4 ) 6.0 తం
ప త ఆ క సంవత రం (2019–20) స వ రత వృ ఎంత తం

Question22 :
ఉం ంద పపంచ ం అంచ ం ?
1 ) 6.9 తం
2 ) 7.0 తం
3 ) 7.2 తం
4 ) 7.5 తం
ం ద, ష ప పక ం బ లప మ ం ం దవ ప
Question23 :
ఇం (FPI ) ప క ఇం ం ం న సంస ఏ ?
1 ) అంత య దవ సంస (IMF )
2 ) పపంచ ం
3) రత జ ం (RBI )
4) రత ప శమల స ఖ (CII )
Question24 : ఆ క అ స త త ల (Financial Literacy Week-2019) ఈ ం ఏ సంస ర ం ?

1 ) SEBI
2 ) IRDA
3 ) RBI
4 ) SBI
శం గ ఎంత తం ఉంద 30 - - 2019 న ం ద క ఖ దల న

Question25 :
గ ం ల ం ?
1 ) 6.0 తం
2 ) 6.1 తం
3 ) 6.2 తం
4 ) 6.5 తం
2018-19 కం ల త ( ) వృ 5.8 తం న ద ం ,
Question26 :
అ వల 2018-19 ఆ క సంవత రం వృ ఎంత ప త ం .?
1 ) 6.6 తం
2 ) 6.7 తం
3 ) 6.8 తం
4 ) 6.9 తం
Question27 : ప త ధరల వద తలస ఆ యం 2018- 19 ఎంత న ం .?

1) .1,26,406
2) .1,25,405
3) .1,24,404
4) .1,27,407
శ పం ష ఆదరణ క న ం ఐ( క ఇం ష )
Question28 :
ల ం ం ,అ ఇ ఏ ఉత సంభం ం ం ?
1) దర
2) త ర
3) క మ
4 ) కలం వ
ం ం తర ఆ క సంసల (ఎ ఎ ) సంబం ం ఇ వల ఆ ఐ దల న
Question29 :
రదర ల ప రం ఎప ం ఎ ఆ బంధనల ఎ ఎ క బ ఉం ?
1 ) ‘‘2020 ఏ 1
2 ) ‘‘2020 1
3 ) ‘‘2020 1
4 ) ‘‘2020 1
Question30 : ట మ ండ దల న ర య షం ఏ ?
1 ) మధ ప
2)త ళ
3)ఛ గ
4 ) రళ
ఇ వ ర న SPARROW, ఈ ం ఏ ం ద మం త ఖల సంబంధం
Question31 :
ఉం ?
1) ందమ సం మ మం త ఖ
2) ంద వృ ఖ
3) ందవ వ య మం త ఖ
4 ) ం ద ఆ క మం త ఖ
Question32 : 2019-20 ఆ ణల ం ఎంత ?

1) .10 ల
2) .12 ల
3) .14 ల
4) .15 ల
Question33 : రత శం అత కట వ క న కం ం ం న సంస ఏ ?
1) ఇండ
2 ) ఇం య ఆ ష
3) లయ ఇండ
4) ం యం
నలధనం యం తణ 2016 నచ త ల ం అమ య
Question34 :
దం ఏ ఇ న ం ఇ వల ం ం ?
1)క టక
2 ) రళ
3)మ
4)
రత య టళ స ఖ (ఎ ఆ ఏఐ) క క 2018 - 19 ప రం రత ఆ ర
Question35 :
రంగం 2015-16 ఎంత పగ ం ం .?
1 ) 11 తం
2 ) 12 తం
3 ) 13 తం
4 ) 14 తం
ఈ ం ఏ సంస " ం అం ం స ఇ ఇం : జ 2019 -

Question36 : 2021(Payment and Settlement Systems in India: Vision 2019 – 2021) " అ జ ం
దల ం ?
1) జ ం
2) క ష
3 ) ం ద ఆ క మం త ఖ
4) అ
ఇ వల ద న మం ట సంప ల (సం )
Question37 : ఇం ం న ం ద ( చం ం , చం ం )ఎ నం
?
1) ద
2) ం
3)
4)
Question38 : 2) ఇ వల ద న సం ప రం ట అత ంత సంప ఎవ ?
1)ల త
2)జ ఒ వ
3)
4)
Question39 : ఈ ం ఏ సంస ఇ వల ల ట లర ( .70 ల ల ) ం ?

1)ఆ
2)
3)
4)
Question40 : షన ం ం (ఎ )ఎ ఏ ం ?
1 ) 1984-85
2 ) 1985-86
3 ) 1986-87
4 ) 1987-88
Question41 : 2020 ఏ 1 ం ర అమ న పక ం న కం ఏ ?
1)
2)
3)
4) ం
జ ం ఆ ఇం త ర దల య న త .20 ఏ తం
Question42 :
ం ?
1) ర లయం
2 ) ఇం
3 ) తం బ శ లయం
4)ఎ హ
ఆ క సంవత రం (2019-20) రత వృ ఎంత తం ఉం చ పపంచ ం

Question43 :
అంచ ం .?
1 ) 7.4 తం
2 ) 7.5 తం
3 ) 7.6 తం
4 ) 7.8 తం
2019 సంవత రం శ వృ ఎంత తం ఉండవచ అంత య దవ

Question44 :
(ఐఎంఎ ) అంచ ం ?
1 ) 6.5 తం
2 ) 6.6 తం
3 ) 6.8 తం
4 ) 6.3 తం
రత శ ం ల - 2019 (Forbes' list of Indian banks 2019) అగ నం

Question45 :
న ం ఏ ?
1 ) SBI
2 ) HDFC
3 ) ICICI
4 ) PNB
2019 ర వృ ఎంత తం ఉం ంద , అంత య దవ సంస (ఐఎంఎ )

Question46 :
అంచ ం ?
1 ) 7.1 తం
2 ) 7.3 తం
3 ) 7.5 తం
4 ) 7.7 తం
జ ం ఆ ఇం దల న గ ం ల ప రం ఆ క సంవత రం(2018-19)
Question47 :
ం పం న ల తం ఎంత ?
1) .76.67 ల ల
2) .86.67 ల ల
3) .96.67 ల ల
4) .106.67 ల ల
‘ పపంచ జ ప 2019’ ట‘ ఎ ఎ ’ దల న క ప రం రత శం
Question48 :
2010 ం 2019 మధ జ క సగ వృ ఎంత తం ఉం ?
1 ) 1.2 తం
2 ) 1.6 తం
3 ) 2.3 తం
4 ) 2.8 తం
2018 సంవత రం పపంచం అత క ల ం న కం సృ ం న

Question49 :
కం ఏ ?
1)అ
2)ఆ
3)అ
4)ఆ
వర ఆర ష (WTO) అంచ ప రం ప త సంవత రం పపంచ జ వృ

Question50 :
ఎంత తం ఉండ ం ?
1 ) 2.4 తం
2 ) 2.6 తం
3 ) 2.8 తం
4 ) 3.2 తం
ం ఇ క ప రం అత క ర ఈ ం ఏ సంస ప య
Question51 :
ఇషప ?
1)
2) ఎ
3)అ
4)
ప త ఆ క సంవత రం (2019-20) రత శ వృ ఎంత తం ఉం చ ఏ య

Question52 :
వల ం ం (ఏ ) అంచ ం ?
1 ) 7.0 తం
2 ) 7.2 తం
3 ) 7.4 తం
4 ) 7.6 తం
Question53 : ఇ వల ర న ‘‘ఐఎ ఏఎ 116’’ సంభం ం ం ?

1) త గహం
2) త తర అ ప
3) తన అ ం ం ండ
4) త కప
Question54 : 2018-19 ఆ క సంవత రం వ వల ప ( ఎ ) ఎంత తం వ అ ం ?

1) .10.97 ల ల
2) .11.27 ల ల
3) .11.77 ల ల
4) .12.37 ల ల
Question55 : రత శం ం అ ద ప త రంగ ం ఏ ?
1 ) పం షన ం
2) ం ఆ బ
3)అ ం
4) న ం
శ పం 40 అ తమ ఇం య ం ల ం కన ఇంట ం సంస దల
Question56 :
న శం ఉతమ ం ఎం న ం ఏ ?
1 ) Reliance
2 ) TATA .
3 ) HDFC
4 ) SBI
Question57 : పపంచం గవంత న ‘బ ’ ఆ ష ం న సంస ఏ ?

1)ఆ (మ ం )
2)
3 ) జనర
4) ం వ ఆ
Question58 : ఇ వల ప న ంద ఆ ష ం న .20 ం ఈ ం ఏ ం ?
1 ) కృష ంక
2) లయ పర
3) న ం ంజ
4)స వల ప
పపంచ ఆ క క (డ ఈఎ ) ం ం అంత య ఇంధన ప వరన - 2019

Question59 :
ర ఎ నం ం ?
1 ) 44
2 ) 57
3 ) 61
4 ) 76
Question60 : ట వ న ఆ మం ద నం న ంబం ఏ ?
1) ం
2)ల త
3)ఎ
4) స
పపంచం అత ంత ర శ ఇం ం అంత య శయం

Question61 :
(ఐ ఐఏ) ఎన వ నం ం ?
1)3
2)8
3 ) 12
4 ) 15
ఈ ం ఏ ం ల వ వ పరం ఖ న ం (Domestic Systemically Important

Question62 :
Banks (D-SIBs)) ఇ వల జ ం ఆ ఇం పక ం ం ?
1 ) SBI ,HDFC , PNB
2 ) SBI ,Bank of Baroda, ICICI
3 ) Axis Bank ,HDFC , ICICI
4 ) SBI ,HDFC , ICICI
పపంచ క ప రం, బం ఎ క ఉన ల రత శం
Question63 :
క నం ఏ ?
1)7
2 ) 11
3 ) 15
4 ) 17
ఈ ం ఏ జ ం రంగ ం ప గ న జ ం ఆ ఇం
Question64 :
(ఆ ఐ) పక ం ం ?
1 ) Canara Bank
2 ) Punjab National Bank
3 ) NABARD
4 ) IDBI
Question65 : 2019 పపంచ ల పధమ నం న ఎవ ?

1) క బ
2)
3)
4) బ
సంస ం ం న పపంచం అత ంత ధనవం ల అం ఎన వ

Question66 :
నం ?
1 ) 13వ నం
2 ) 10వ నం
3 ) 12వ నం
4 ) 15వ నం
2019 సంవత రత వృ ఎంత తం న వచ ఇ స

Question67 :
స అంచ ం ?
1 ) 7.3
2 ) 7.4
3 ) 7.6
4 ) 7.7
ఇ వల పక ం న ఈ (ఎ ,స ఎక ) ద
Question68 :
ద ం న సంస ఏ ?
1 ) పం షన ం ( ఎ )
2) ం ఆ ఇం ( SBI )
3 ) అల ం
4 ) ఇం య ం
Question69 : -ఈ ఆ ంతం ప WHO అం డ ఎవ ?

1 ) అజ గ
2)
3)అ బచ
4)అ
‘ద ర బ -2019’ ప రం పపంచ అ గ ల అం
Question70 :
ఎన వ నం ?
1) డవ నం
2 ) ఐదవ నం
3 ) పదవ నం
4) గవ నం
Question71 : ణం ఉన ఇళ ఎ 12 తం ం ఎంత త ం ?
1)5
2)6
3)7
4)8
కన ం ం అధ యనం ప రం ప న ం ల లఅ శర గం
Question72 :
న నగ పపంచం ంగ నగరం ఎన వ నం ం ?
1) ండవ నం
2) డవ నం
3) గవ నం
న , సన ల క ం ఇ . ఒక ల ం జ
Question73 :
ం ఇం ఎంత ం ం ?
1) . 1. 50 ల
2) . 1. 60 ల
3) . 1. 20 ల
4) .2ల
2018 సంవత న ప ల క క శం పధమ నం న

Question74 :
ష ఏ ?
1)
2)క టక
3)మ ష
4)ప మ ం
2018 సంవత ర ఇం ం ం న క ప రం రత శం అత ంత
Question75 :
న ఎవ ?
1 ) అజ ర
2) అం
3)అ మ
4 ) రత
Question76 : ఈ ఆ క సంవత రం ఏ ం జనవ వ దవ ఎంత న ం .?

1) .7.90 ల ల
2) .6.60 ల ల
3) .7.70 ల ల
4) .8.80 ల ల
Question77 : యన స ప రం 2017–18 సంవత రం రత శం గం ఎంత ?

1 ) 6.8 తం
2 ) 6.1 తం
3 ) 6.7 తం
4 ) 6.6 తం
అంత య కన సంస డ క ప రం 2019 సంవత రం ఏ

Question78 :
అ గ ంచడం అ ద ఆ క వ వసల ర ఐదవ ం ?
1)ర
2)జ
3 ) జర
4) ట
Question79 : పపంచం త ర ఎన వ నం ఉం ?
1) డవ నం
2) ండవ నం
3) గవ నం
4) ద నం
2019- య ఎం ఏ ం ం పపంచ పం పధమ నం న సంస
Question80 :
ఏ ?
1)ఇ ( ంగ )
2 ) లండ ( ఇం )
3) ఆ (అ )
4) ( ఎ )
Question81 : కన సంస ం క ప రం రత శం అత ంత న ం ఏ ?
1 ) HDFC
2 ) TATA
3 ) Infosys
4 ) Reliance
Question82 : ‘వర ఎకన అ ’ క దల న అంత య సంస ఏ ?,

2)ఏ య వల ం ం
3 ) ఐక జ స
4 ) IMF
అంత యం శ మంత గ ల ం ం న‘ బ పవ ఆ ం
Question83 :
2019’ అ గ నం న సంస ఏ ?,,,
1)అ
2)
3) లయ
4)e-
ఆ ప ధన, అన సంస గ క ప రం ర ల
Question84 : అం ల బలం సృ ం న ండ (brands that had created a positive buzz) అ గ నం
న ం ఏ ?
1)
2) ఆ
3)
4)
‘ ం ’ సంస దల న క ప రం 2018–19 ఆ క సంవత

Question85 :
పపంచం అత ంత న ం ం ం న ర య సంస ఏ ?
1 ) Reliance
2 ) TCS
3 ) Wipro
4 ) HDFC
Question86 : ఐ ఐ ం క న సంస ఏ ?
1) ం ఆ ఇం ( SBI )
2)
3)ఎ ఐ
4 ) ఆం ం
Question87 : యగ ం ల గం (ఎ ఎ ) ల ం నగ ం ల ప రం వృ
ఎంత న ం ?
1 ) 7.0 తం
2 ) 7.6 తం
3 ) 6.0 తం
4 ) 6.6 తం
ట ం న ండ ర ం ఇ వల దల న క ప రం ఏ సంవత రం
Question88 :
ల త ( ) అ ర ట ం ?
1 ) 2035
2 ) 2040
3 ) 2030
4 ) 2050
Question89 : ఎ ం అ కృత లధ .10 ల ట ం ఎంత ం ?

1) .15 ల ట
2) .20 ల ట
3) .25 ల ట
4) .30 ల ట
పపంచ ఆ క క (డ ఈఎ ) క ప రం అ , త తఅ ద
Question90 :
గ ప అవత ంచ న శం ఏ ?
1)ర
2) ట
3) ర
4)జ
, న , మధ తర సంసల (ఎంఎ ఎ ఈ) ఆ క రత తం ప న ర క
Question91 :
చర ల చన ం ఇ వల ఆ ఐఏ న లక ఏ ?
1) . . క
2) మ జ క
3) ర ఆ ర క
4)ఎ . క
ర క ప రం 2018 అం ర సంస స క ం న ల ప రం ర ఎన వ
Question92 :
నం ం ?
1 ) ఒక
2) ం
3)
4)
, న , మధ తర (ఎంఎ ఎంఈ) ఎంత తం ఉన ల ఒక న

Question93 :
వ వ క ంచ ఆ ఐ అ మ ం ం ?
1) . 25
2) . 50
3) . 75
4) . 100
Answers
Ans 1 : ం ం
Ans 2 : ంబ
Ans 3 : లయ ఇండ
Ans 4 : Real Time Gross Settlement
Ans 5 : .15,000
Ans 6 : 6.8 తం
Ans 7 : నం
Ans 8 :
Ans 9 : 6.6. తం
Ans 10 :అ ఇం
Ans 11 : 16, 2019
Ans 12 : T-Series
Ans 13 : 2024
Ans 14 :అ
Ans 15 : 141
Ans 16 : 27.47 టట
Ans 17 : 7.2 తం
Ans 18 : 30
Ans 19 :
Ans 20 : 7.0 తం
Ans 21 : 5.75 తం
Ans 22 : 7.5 తం
Ans 23 : రత ప శమల స ఖ (CII )
Ans 24 : RBI
Ans 25 : 6.1 తం
Ans 26 : 6.8 తం
Ans 27 : .1,26,406
Ans 28 : దర
Ans 29 : ‘‘2020 ఏ 1
Ans 30 : రళ
Ans 31 : ం ద ఆ క మం త ఖ
Ans 32 : .12 ల
Ans 33 : లయ ఇండ
Ans 34 :
Ans 35 : 11 తం
Ans 36 : జ ం
Ans 37 : ం
Ans 38 :
Ans 39 :
Ans 40 : 1987-88
Ans 41 :
Ans 42 :ఎ హ
Ans 43 : 7.5 తం
Ans 44 : 6.3 తం
Ans 45 : HDFC
Ans 46 : 7.3 తం
Ans 47 : .96.67 ల ల
Ans 48 : 1.2 తం
Ans 49 :అ
Ans 50 : 2.6 తం
Ans 51 :
Ans 52 : 7.2 తం
Ans 53 : తన అ ం ం ండ
Ans 54 : .11.77 ల ల
Ans 55 : ం ఆ బ
Ans 56 : TATA .
Ans 57 :ఆ (మ ం )
Ans 58 : న ం ంజ
Ans 59 : 76
Ans 60 : ం
Ans 61 : 12
Ans 62 : SBI ,HDFC , ICICI
Ans 63 : 11
Ans 64 : IDBI
Ans 65 :
Ans 67 : 7.3
Ans 68 : పం షన ం ( ఎ )
Ans 69 :అ బచ
Ans 70 : పదవ నం
Ans 71 :5
Ans 72 : డవ నం
Ans 73 : . 1. 60 ల
Ans 74 :
Ans 75 : అం
Ans 76 : .7.70 ల ల
Ans 77 : 6.1 తం
Ans 78 : ట
Ans 79 : ండవ నం
Ans 80 : ఆ (అ )
Ans 81 : TATA
Ans 82 : IMF
Ans 83 :
Ans 84 :
Ans 85 : TCS
Ans 86 :ఎ ఐ
Ans 87 : 6.6 తం
Ans 88 : 2030
Ans 89 : .20 ల ట
Ans 90 : ర
Ans 91 : . . క
Ans 92 :
Ans 93 : . 25
Quiz :9
Quiz Title : CA -2019 : - లం ణ అం 1
Quiz
Category
ఈ ం ఏ నగర లక సంస ప ర ల గ రణ ప ర ంచ న
Question1 :
పక ం ం ?
1 ) వరంగ
2 ) క ంనగ
3) ద
4)
ఇ వల ం ద ప త ం దల న ‘ఉతమ ష న’ లం ణ ఉతమ
Question2 :
ష ఏ ?
1) ంతప ష
2 ) సం యణ రం
3) డ ష
4) ం ట ష
Question3 : లం ణ ష య ర సంస ఎ ర ఎవ య ల ?
1)జ . .సంజ
2)జ M.S. మచం ద
3)జ అమ
4)జ చ డంద
Question4 : లం ణ ప శమ ఏ న సంస ఏ ?
1)
2)
3) స
4)
లం ణ షం ం ‘ య ం న అ -2019’ ఈ ం ఎవ
Question5 :
ఎం క ?
1) ఆనం
2) శర
3)అ స
4 ) ప ణ మహదల
Question6 : 2019 స మ త ర ల ల లం ణ ఎన వ నం ం ?
1) ద నం
2) ండవ నం
3) డవ నం
4) గవ నం
ఇ వల ం ద ఆ క మం ర మ జ సభ పక ం న ప రం లం ణ
Question7 :
షఅ 2018-19 బ అంచ ల ఎంత ం ?
1) .1,79,279
2) .1,90,290
3) .1,80,239
4) .1,85,285
Question8 : ఇ వల ఆ దల న లఆ గ లం ణ ఎన వ నం ం ?
1) గవ నం
2 ) ఏడవ నం
3)ఎ నం
ంద ప త ంస చ ర ష ఆధ ర ం ప శ న ‘స చ ందర లయ’
Question9 :
ర ఎం న లం ణ ఏ ?
1) దప
2) వన
3)భ త ం
4) ర
ప న ం ంజల ,మ ల ం ఎ ం గ త వ య అంశం
Question10 :
అధ యనం య ఏ ఎం ?
1 ) రళ
2) లం ణ
3)త ళ
4)క టక
శ రం గం ఈ ం ఏ అ బంధం వ న లం ణ-
Question11 :
మ ష ల మధ వం న ం ?
1 ) అనంత
2)అ రం
3) ండ చమ
4) గడ
Question12 : ‘ఆప ష ’ ర కమం ఉ శ ం ఏ ?

1) ల ల ం బ పంపడం
2) ం వత ఉ అవ క ంచడం
3)త న లల ఆ క త దం ల అప ంచడం
4)ఉగ ద చర ల అ కటం
Question13 : శ రం ఎ తల పథకం ఉన జ య లఅ ం అ ద ఏ ?
1) రంగ యక గ
2 ) మలన గ
3) ండ చమ జ య
4) గడ జ య
Question14 : శ రం రంభమ ట ద ఏ ?
1)అ రం
2) ం ళ
3) ర మలన గ
4) గడ
శం ఆ ౖ ం ఏ అమ
Question15 :
య ?
1 ) ఆం ధ ప
2)క టక
3) లం ణ
4)త ళ
Question16 : లం ణ ప న య ఎవ య ల ?
3)జ క న ంద
4)జ ప
ంద ప త ం దల న ం ష స (ఎ ఆ ఎ ) అధ యనం- 2017
Question17 : క ప రం లం ణ మర 2015 35 ఉండ 2017 ఎంత త ం
?
1 ) 28
2 ) 29
3 ) 30
4 ) 31
‘అం మ త.. ఆఖ సఫ ’ ప న అంత యల పథకం ఇ వల ఏ

Question18 :
నగర లక సంస రంభ ం ?
1 ) వరంగ
2) ట
3)
4 ) క ంనగ
Question19 : లం ణ షం మ పం య ల పవ ’ ఎవ క ం ?
1 ) సర ం , పం ర ద ఉమ
2 ) సర ం ల త
3 ) పం ర ద త
4 ) సర ం , ఉపసర ం ల ఉమ
Question20 : లం ణ వర ప శ రం ఎ తల పథకం ఏ న రం ంచ ?
1) 21, 2019
2) 30, 2019
3) 21, 2019
4) 31, 2019
Question21 : లం ణ సనసభ ం అ ద ఏ ?
1)మ
2) ం
3)
4) శం
రత శం ట ద (Blockchain District')' ఏ ల ఏ ష
Question22 :
ప త ం ర ం ం ?
1) లం ణ
2 ) రళ
3)క టక
4)త ళ
Question23 : లం ణ షం ష ల ఈ ం ఏ‘ ట ’ అ సం ం ?
1) -ఫ
2) -
3) -ఈ
4) -ఈఫ
‘ బం ’ పథకం గం ల ఒక ఎక ఇ .4000 ఎంత

Question24 :
ం ?
1 ) 4250
2 ) 4500
3 ) 4750
4 ) 5000
Question25 : 2019 సంవత ర లం ణ వతరణ కల షప త ం ఎక డ ర ం ం ?

1) ం
2)ప నం
3) ండ ట
4 ) L.B. యం
ఇ వల జ న ఐ సద ర కమం ‘ అం అ ’ అం న
Question26 :
సంస ఏ ?
1 ) ఉతర లం ణ పం సంస
2 ) ఆం ధ ప పం సంస
3)ద ణ లం ణ పం సంస
4 ) ఆం ధ ప ద ణ పం సంస
ఈ ం ఏ నగ ‘ మ నర త’ నగరం ం లం ణ ష ప త ం
Question27 :
చరణ పక ం ం ?
1 ) వరంగ
2) ద
3) ద
4) ం
వలం ఒక అంత య ర ం ం ‘అం మ త.. ఆఖ సఫ ’ అ

Question28 :
ర క రం ం న నగర లక సంస ఏ ?
1)
2 ) GHMC ద
3 ) వరంగ
4 ) క ంనగ
Question29 : లం ణ మ య ఎవ ?
1)జ P.V ఆ
2)జ అ వ మ
3)జ
4)జ గం ట
యఅ ఖ జ అ షణ, ప ధన సం లక సంస (Atomic Minerals Directorate for

Question30 :
Exploration and Research) ప న లయం ఎక డ ఉం ?
1) ం
2)
3) ం
4) ద
లం ణ షం సమస ల ప , ల దత త
Question31 :
తన పధ రం ం న పం సంస ఏ ?
1 ) ద ణ మండల పం సంస
2) మండల పం సంస
3 ) ఉతర మండల పం సంస
4 ) పడమర మండల పం సంస
Question32 : ఈ ం ఏ శ లయం అం డ ప ధన ం దం రం ం ?
1) ంట వ
2 ) JNTU ద
3)ఉ శ లయం
4 ) ఆం వ
Question33 : ఆ ద నమ రజల క రం( ట ం )ఏ ఉం ?

1 ) ఖమ ం
2) రం ం
3)భ త ం
4)న ండ
న ప ల న వల ప క ం ం న పపంచం
Question34 : అంత య శ ద నగరం ం అంత య శయం
ఎన వ నం ం ?
1 ) 7వ నం
2 ) 8వ నం
3)5వ నం
4)4వ నం
అ బ వ ఏ ష ఉన త మండ ఇ వల అవ హ ఒప ందం
Question35 :
ం ?
1) లం ణ
2 ) ఆం ధ ప
3 ) రళ
4)త ళ
ఈ ం ఏ కసభ జ నఎ కల ఇం య ఆ (ఐఎ ) ల
Question36 :
స ౖ ం స ల లం ణ షఎ కలసంఘం ర ం ం ?
1)
2)మ
3) వన
4) ద
ప వరణ ప వ అంచ క ప రం ల -రం ఎ తల

Question37 :
పథకం అంచ వ యం ఎంత ?
1) .50,050.10
2) .52,056.13
3) .51,051.11
4) .55,055.15
Question38 : 2018-19 ఆ క సంవత రం ఎ మ ల లం ణ ష ఎన వ నం ం ?

1) ద నం
2) ండవ నం
3) గవ నం
4) డవ నం
Question39 : తన పంటల కరణ ప తం ఆ ౖ అమ న షం ఏ ?

1 ) ఆం ధ ప
2 ) రళ
3)క టక
4) లం ణ
యణ జ య ం ం న ర ఎం ల లం ణ ల దల
Question40 :
య ఏ షం అం క ం ం ?
1)క టక
2)మ ష
3 ) ఆం ధ ప
4)చ స
2017-18 సంవత కం ట ఆ ఇం ( ఎ ఐ) ‘ ఎ ఐ-
Question41 :
ం ఈ గవ ’ ర రం అం న వ వ య ఖఏ ?
1)క టక వ వ య ఖ
2) లం ణ వ వ య ఖ
3 ) ఆం ధ ప వ వ య ఖ
4 ) రళ వ వ య ఖ
Question42 : 2018-19 ఆ క సంవత రం ఆ రన లం ణ ఎంత తం వృ ం ం ?

1 ) 15.5 తం
2 ) 16.0 తం
3 ) 15.8 తం
4 ) 15.0 తం
షన డ ష ఆ -ఆప ం (The National Federation of Urban

Question43 : Cooperative Banks and Credit Societies Ltd. (NAFCUB) ) 2017-18 సంవత పక ం న
అ ద నం న ం ఏ ?
1 ) ఆం ధ ప ష సహ ర ం (అ )
2) లం ణ ష సహ ర ం ( )
3)త ళ షఅ -ఆప ం (TNSC)
4 ) రళ - ఆప ం (KSCB)
Question44 : ఒ ం అ ష ఆ లం ణ (ఓఏ ) అధ ఎవ ఎ క ?
1)ఎ .ప కర
2) .
3) ం శ
4 ) .రం
Question45 : 2018-19 సంవత రం లం ణ షం ం న నఐ ఎ మ ల వ ఎంత ?

1) .1,08,218
2) .1,10,220
3) .1,09,225
4) .1,09,219
Question46 : ఇ- మ సంస అ న శం ండవ ంద ఏ నగరం రం ం ం ?

1 ) వరంగ
2) ప
3) ఖపట ం
4) ద
2019 సంవత ఇ వల పక ం న లం ణ త అ డ .. ర ల వచన

Question47 :
రచనల గం అ ం నమ మ ’ సం రచ త ఎవ ?
1 ) ఉప ల నర ంహం
2 ) నం
3 ) A.కృష
4) ర
2019 సంవత ఇ వల పక ం న లం ణ త అ డ .. ర ల క త
Question48 :
గం అ ం న‘ మ ల ’ సం రచ త ఎవ ?
1 ) అం ధ
2 ) అం
3) ర
4 ) చం ద ర
Question49 : 2019 సంవత ం ష రక అ ఎవ ఎం క ?

1) స
2) ఒ అ మ
3)అ
4) ప ఖ ంస ృ క ం దం ‘ మ ’
‘ ప ం ’ త ల ం ం న ‘మ త మ ప ం ’
Question50 :
స ఇ వల ఆ ష ం ,అ ఈయన ఏ రం ం న ?
1) జ యం
2) ప సం ద
3 ) ఐఏఎ అ
4 ) రచ త
శం ట ద హ త , న , మధ తర ప శమల ప క ఏ షం
Question51 :
రం ంచ ?
1)మ ష
2)త ళ
3) లం ణ
4 ) ఆం ధ ప
ర య న దక ఇంధన వన ల పదర న(Renewable Energy India Expo (RenewX 2019))

Question52 :
ఏ నగరం జ ం ?
1) ఖపట ం
2)
3) ం
4) ద
ంద ప త ం పక ం న ‘ ప న మం కృ ం జన’ 2018-19 క పగ
Question53 : క ప రం ద ం( ఇ ష ) పథకం అమ శం లం ణ ష
ఎన వ నం ఉం ?
1 ) 6వ నం
2 ) 8వ నం
3 ) 7వ నం
4 ) 9వ నం
ఇ వల ద న షన ఇ షన ం ం వ (ఎ ఐఆ ఎ ) ం ల
Question54 :
లం ణ షం ం ద నం న సంస ఏ ?
1) ద ం య శ లయం
2)ఉ శ లయం
3) క య శ లయం
4 ) ఐఐ ద
20వ య ప గణన క ల ప రం లం ణ షం తం ఎ ప ఉన ష
Question55 :
ప త ం ం ం ?
1 ) 10.99
2 ) 11.99
3 ) 12.99
4 ) 13.99
ఇ వల లం ణ షం 17వ సభ జకవ ల జ నఎ కల ఎంత ం

Question56 :
న ం ?
1 ) 62.69 తం
2 ) 65.69 తం
3 ) 69.69 తం
4 ) 71.69 తం
లం ణ ప త ం ప త కం రం ం న ‘కం ’ ర కమం ఇ వల
Question57 : జయవంతం ం ,అ తం ప ం న అ ర ల కం
సమస న ఎంత తం ఉన ం ?
1 ) 24.56 %
2 ) 28.56 %
3 ) 32.56 %
4 ) 36.56 %
ట ఉపకర ల నజ న అన ల పట మ ళ అవ హన క ం ఉ శం
Question58 :
‘ బ ర ’ పథ ఏ ష ఖ రం ం ం ?
1)
2) లం ణ
3)ఒ
4 ) ఉతర ప
Question59 : స చ స -2019 లం ణ షం ఎన వ నం ం .?
1) గవ నం
2 ) ఆరవ నం
3)ఎ దవ నం
Question60 : లం ణ సనమండ ట ద ర ఎవ ?
1 ) పద ంద
2) స
3)
4)
ర జకవరం ఏ
Question61 : 185 మం అభ నడం ఇ వల న సభ
?
1)మ జ
2 ) ఖమ ం
3)
4) ం
2018-19 ఆ క సంవత రం ప త ఉ ల ఈ- ం ణ ఇవ డం ద నం
Question62 :
న షం ఏ ?
1 ) రళ
2 ) ఉతర ప
3) లం ణ
4)త ళ
Question63 : లం ణ క ప న య ఎవ య ల ?
1)జ మ బమణ
3)జ అడవ జ ఖ
4)జ క ష అక
తనరంగ అ వృ సం లం ణ ప త ం ఇ వల ఈ ం ఏ శవ వ య ఖ
Question64 :
1)ఆ
2)
3)జ
4 ) జర
25,2019న లం ణ ఎ కల సంఘం ల ం న క ల ప రం లం ణ షం
Question65 :
అత క ఓట ర ం జకవరం ఏ ?
1) ం
2)మ
3)
4) ళ
Question66 : రత ప శమల స ఖ ( ఐఐ) లం గం ర ఎవ ఎ క ?

1) జన
2 ) సంజ ం
3) .
4) జ ప
అం వ న రం ప రం రత శం ం అ ద
Question67 :
ఏ ?
1) ం
2)
3) ం
4) ద
జ ’ జ న వర జం వ ’ . గం రత శం ఏ ం న
Question68 :
జం ం ’ ఇ కల ర జం గం అ ద ం ?
1) లం ణ
2 ) ఆం ధ ప
3)ఒ
4 ) రళ
Question69 : ‘ లం ణ షం- జయం’ అ సక రచ త ఎవ ?

1)అ ల మచం
2)గ క జయ
3 ) B. న ం
4) . ంకట మయ
క వద ఉ గ క నజ న ం ల లం ణ ష ప త ం
Question70 :
తర న ఎంత తం నప రం ఇ మ ఎం ఆ పక ం .?
1) .5 ల
2) .10 ల
3) .15 ల
4) .25 ల
Question71 : ఈ ం ఏ ర లక సంఘం వ స ండవ స చ స ర ఎం క ం ?

1) ట
2) డ
3) ల
4) ప
Question72 : ఏ ం న ‘ రత ’ గం ఐ అ ఎం ం ?
1 ) రం
2) ఖ
3 ) మహ నగ
4)ప మ వ
‘ ట ఇం -2018’ అ ల క సంసల ం న ‘ఔ ం ం ఇ ’
Question73 :
గం న ఐ ర స
ఎం న సం ఏ ?
1) ద మ నగర లక సంస ( ఎం )
2) ఖపట ం మ నగర లక సంస
3) ం మ నగర లక సంస
2019-20 ఆ క సంవత రం ఏ 1 ం ఆ లల ఎంత బ లం ణ

Question74 :
ష సనసభ ఆ ం ం ?
1) .95 ల 37 ట
2) .94 ల 35 ట
3) .93 ల 34 ట
4) .91 ల 36 ట
2018 సంవత ర య జల ర ల జలసంర ణ ఉతమ సంస గం ద

Question75 :
బ మ న సంస ఏ ?
1) ద మ నగర లక సంస
2) క య శ లయం ల గం
3) య జలమండ
4)ఉ శ లయం ల గం
Question76 : లం ణ సనసభ ఉపస ప ఎవ ఎ క ?

1)అ ల ఇం దకర
2)ప ంద
3)ప
4) వర
లం ణ షం ం ‘ ’( య ఉచ అ ) పథ ఎం న
Question77 :
శ లయం ఏ ?
1)ఉ శ లయం
2) క య శ లయం
3) త హన శ లయం
4) లం ణ శ లయం
Question78 : ' లం ణ రవ వ యం’ అ స ఎవ ర ం ?

1) రం
2 ) అం ధ
3 ) C. ర ర
4) న మ ర
Question79 : ప త లం ణ షఆ క ఖ మం ఎవ ?
1)ఈ ల ంద
2)ఎర ద క
3 ) తల ద
4) చం ద ఖర
Question80 : లం ణ షం , యణ ట లమ గడ ఏ ం అమ వ ం ?
1) బవ 17, 2019
2) బవ 16, 2019
3) బవ 19, 2019
4) బవ 18, 2019
ఖం అత ంత ఎ ౖన పర ల అ ం నఅ న వయ న జన
Question81 :
మ ళ ఎవ ?
1)అ జ
2) వ ర
3)అ
4) మలత అగ
ద ఖ ఎ వన ఉన ం ల .100 మం క ఇ ల
Question82 :
ర ం న ష ఏ ?
1 ) ఆం ధ ప
2)క టక
3) లం ణ
4)త ళ
2018 సంవత అ ం నబ ళ కం ౖ
Question83 :
ఇ ‘ఇం కం ’ ర ఎం న సంస ఏ ?
1) లం సదర పవ ష కం
2) లం ణ ష రసర ల ఖ
3) లం ణ ర సంస
4) ంగ సంస
లం ణ ‘కం ’( ం ట ఎ ష ం ం అ ) అధ ఎవ
Question84 :
వ వ ?
1) ష అట ఖ మం
2) ఖ మం
3) ష గవర
4) ష ప త ప న ర ద
ప ల లజ న నగ స చ తఎ ర రం - 2019 అం న నగర లక
Question85 :
సంస ఏ ?
1) ద మ నగర లక సంస
3) ఖపట ం మ నగర లక సంస
ఈ ం ల ఏ షం 2019 సంవత శం అత కం (అత ంత

Question86 : ణ న) ప డ ఉత న షం ంద ఖఇ యఅ
ఎం క ం ?
1)త ళ
2 ) రళ
3) లం ణ
4)మ ష
Question87 : తర లం ణ షం ఏ జ ం ?
1)న ండ
2 ) క ంనగ
3 ) ఖమ ం
4)ఆ
Question88 : లం ణ షం జ ల ఖ తల రణ ప న క ఏ ?
1) నంద ప క
2)MSK
3)మ ద క
4) లప క
Question89 : లం ణ ష స ం - 2019 ఎక డ జ ం ?
1)ఉ శ లయం ( ద )
2) క య శ లయం (వరంగ )
3) ం య శ లయం ( ద )
4 ) ISB - ద
ంబ 31 న య ప గణన సంబం ం న క ప రం ల సంఖ

Question90 :
అత కం గల షం ఏ ?
1 ) ఆం ధ ప
2 ) పం
3) జ
4) లం ణ
Question91 : -హ తన ఈఓ ఎవ య ల ?
1 ) B. V. R. హ .
2) స
3) ంద త వ
4)ర య
Question92 : ర అ తమ అ అ ల ఇం సంస ఎం క న
ఏ ?
1) ద
2) ం
3)ల
4 ) అహ
ల ట వ ఖం ‘ ష భధ దళం’ ఏ య న పక ం న
Question93 :
ష ఏ ?
1 ) రళ
2) లం ణ
3)త ళ
4 ) మధ ప
కల ద , సంర ణ అం నప కనప నం ‘ బ .. ప ’
Question94 :
( )అ లం ణ షం ం ఈ ం ఏ ఎం క ం ?,,,
1 ) వరంగ
2 ) క ంనగ
3 ) ఖమ ం
4)న ండ
శ ల ల ల సంఘం ( ) స యం ప ప ం నక లల సంఖ
Question95 :
లం ణ ఎన వ నం ం ?
1) గవ నం
2) ద నం
3) ండవ నం
4) డవ నం
Question96 : ‘i explore telangana’ ’ ఏ సంస దల ం ?

1) లం ణ ష అట ఖ
2) లం ణ షప టక అ వృ సంస
3) లం ణ ష రసర ల ఖ
4) లం ణ షప శమల ఖ
లం ణ షం పం న యల ఏ ం ల ఎ మ
Question97 :
ల ఉ న ఖ ర ం ం .?
1) లం ణ
2) ద
3 ) భ రథ
4)‘ క య
Question98 : లం ణ ష ం సనసభ తన స ప ఎవ ఎ క .?
1)ప ంద
2) రం
3 ) ఇం దకర
4) య
Question99 : ప త లం ణ ష సనసభ అత ంత న వయ స /స ఎవ ?
1) ం
2) దప క
3) అ ష
4) హ య
ప త లం ణ ష సనసభ అత ంత య స (ఎ వ ఎ న ) ఎవ
Question100 :
?
1 ) వన ంక శ ర
2 ) .చం ద ఖర
3) రం
4) లన ంహయ
Question101 : ంసం గం పథమ నం ఉన ష ఏ ?

1) లం ణ
2 ) ఆం ధ ప
3)త ళ
4)క టక
Question102 : లం ణ షం ఏ భ ంచడం ‘ ’ ఏ య ?
1)ఆ
2)భ చలం
3) లప
4) మరం
Answers
Ans 1 : క ంనగ
Ans 2 : సం యణ రం
Ans 3 :జ . .సంజ
Ans 4 : స
Ans 5 :అ స
Ans 7 : .1,80,239
Ans 8 : పదవ నం
Ans 9 : దప
Ans 10 : లం ణ
Ans 11 : గడ
Ans 12 :త న లల ఆ క త దం ల అప ంచడం
Ans 13 : మలన గ
Ans 14 : గడ
Ans 15 : లం ణ
Ans 16 :జ ఘ ంద ం
Ans 17 : 29
Ans 18 :
క ంనగ
Ans 19 : సర ం , ఉపసర ం ల ఉమ
Ans 20 : 21, 2019
Ans 21 :మ
Ans 22 : లం ణ
Ans 23 : -
Ans 24 : 5000
Ans 25 :ప నం
Ans 26 :ద ణ లం ణ పం సంస
Ans 27 : ద
Ans 29 :జ గం ట
Ans 30 : ద
Ans 31 : ఉతర మండల పం సంస
Ans 32 :ఉ శ లయం
Ans 33 :భ త ం
Ans 35 : లం ణ
Ans 36 :
Ans 37 : .52,056.13
Ans 38 : డవ నం
Ans 39 : లం ణ
Ans 40 :క టక
Ans 41 : లం ణ వ వ య ఖ
Ans 42 : 15.5 తం
Ans 43 : లం ణ ష సహ ర ం ( )
Ans 44 : .రం
Ans 45 : .1,09,219
Ans 46 : ద
Ans 47 : ఉప ల నర ంహం
Ans 48 : ర
Ans 49 : ప ఖ ంస ృ క ం దం ‘ మ ’
Ans 50 : ఐఏఎ అ
Ans 51 : లం ణ
Ans 52 : ద
Ans 54 : ద ం య శ లయం
Ans 55 : 10.99
Ans 56 : 62.69 తం
Ans 57 : 32.56 %
Ans 58 : లం ణ
Ans 59 :ఎ దవ నం
Ans 60 :
Ans 61 :
Ans 62 : లం ణ
Ans 63 :జ ఘ ంద ం
Ans 64 : జర
Ans 65 :మ
Ans 66 : .
Ans 67 : ద
Ans 68 : లం ణ
Ans 69 :గ క జయ
Ans 70 : .25 ల
Ans 71 : ట
Ans 72 : మహ నగ
Ans 73 : ద మ నగర లక సంస ( ఎం )
Ans 74 : .91 ల 36 ట
Ans 75 : క య శ లయం ల గం
Ans 76 :ప
Ans 77 :ఉ శ లయం
Ans 78 : న మ ర
Ans 79 : చం ద ఖర
Ans 80 : బవ 17, 2019
Ans 81 : వ ర
Ans 82 : లం ణ
Ans 83 : ంగ సంస
Ans 84 : ఖ మం
Ans 85 : ద మ నగర లక సంస
Ans 86 : లం ణ
Ans 87 :ఆ
Ans 88 : లప క
Ans 89 : క య శ లయం (వరంగ )
Ans 90 : లం ణ
Ans 91 :ర య
Ans 92 : ద
Ans 93 : లం ణ
Ans 95 : గవ నం
Ans 96 : లం ణ షప టక అ వృ సంస
Ans 97 :‘ క య
Ans 98 : రం
Ans 99 : హ య
Ans 100 : .చం ద ఖర
Ans 101 : లం ణ
Ans 102 : లప
Quiz : 10
Quiz Title : CA -2019 : - ఆం ధ ప అం 2
Quiz
Category
Question1 :
2018 - 19 సంవత ఆం ధ ప ష క ణ ప క ఎంత ?
1) .2.26 ల ల
2) .2.27 ల ల
3) .2.28 ల ల
4) .2.29 ల ల
ఏ ఎ ఆ ప త ం ఎ నం ల అంశం సమ గం అధ యనం ం
Question2 :
ఎవ తృత ం ఆ గ స లక ఆం ధ ప ప త ంఏ ం ?
1) .ఆంజ య
2) . .భకవత లం
3)అ బ
4) . . మచం దయ
ఆం ధ ప షం ఏ య న మస ల ల ణ ం ఎంతమం
Question3 :
జ ప క ?
1 ) 5000 జ
2 ) 4000 జ
3 ) 2500 జ
4)3 జ
ంద ప త ం శ పం పక ం న ఉతమ ష ల ఆం ధ ప ం
Question4 :
ఎం న ష ఏ ?
1) ల ం ష
2) ష
3) ంపట ం ష
4) ంట ంతల
ఆం ధ ప ద క ల సం ఎంత తం ణం ఇవ ఇ వల పపంచ
Question5 :
ం ఒప ందం ం ?
1) .2,064 ట
2) .2,654 ట
3) .2,850 ట
4) .2,264 ట
లం ణ, ఆం ధ ప ల ఖ మం ల మధ అ కస శం ఏ నజ ం
Question6 :
?
1) 26, 2019
2) 27, 2019
3) 28, 2019
4) 29, 2019
Question7 : శం అత క సంఖ క ఉన ల ఆం ధ ప ఎన వ నం ఉం ?
1) ద నం
2) ండవ నం
3) డవ నం
4) గవ నం
Question8 :
ఇ వల ఆ దల న లఆ గ ఆం ధ ప ఎన వ నం ం
?
1) డవ నం
2) ండవ నం
3) గవ నం
‘ప మ సంస రణల సంఘం’ (ఏ ఆ ) ల ం న గ ం ల ప రం ఆం ధ ప ష

Question9 :
మం వరం అత ంత సంప ఎవ ?
1) .ఎ .జగ హ
2) గన ంద
3) మచం
4) క తం
ఇ వల ం ద ఆ క మం ర మ జ సభ పక ం న ప రం ఆం ధ ప
Question10 :
అ 2018-19 బ అంచ ల ఎంత ం ?
1) .2,44,445
2) .2,49,435
3) .2,42,495
4) .2,48,485
Question11 : 2017-18 ధరల ప రం లవరం అంచ వ య ంత ?

1) .55,555.85
2) .56,566.87
3) .55,548.87
4) .55,545.85
ఆం ధ ప షం ఉన త ద పటవల న సంస రణల 12 మం ఏ న

Question12 :
క ఎవ తృత ం వ ?
1)ఎ . లకృష
2 ) జం ల ల
3)ఎ . జ ఖర
4)
2018 సంవత ల అంశం త తగ న ప లన ప య

Question13 :
నం ఏ ం న ర రం ల ం ం . ?
1 ) ఆం ధ ప
2) లం ణ
3)మ ష
4 ) మధ ప
ఖ మం ఎ జ ఖ జయం త వం ర ం ల ఆం ధ ప
Question14 :
ష ప త ం ర ం ం ,అ ఆయన జన త వం ఎ ?
1) 5
2) 6
3) 7
4) 8
ప సమస ల ం ఇక ప మ రం అ ప త ల
Question15 : ర ం ల లక కర ఖ మం ఎ జగ హ ఆ ం ,అ ఈ
ర క న ఏ ?
1) ప
2 ) స ందన
3 ) రచ బండ
4)ప రం
Question16 : మల, ప వ నం ధర కరల మండ అధ ఎవ య ల ?

1) మన క కర
2) స
3) . .
4 ) S.V.
Question17 : ఏ మం న య ల సంఖ ఎంత ?

1 ) 35
2 ) 36
3 ) 37
4 ) 38
Question18 : లవరం ఏ య న ఆం ధ ప ప త ం పక ం ం ?
1 ) 2021
2 ) 2020
3 ) 2021 ంబ
4 ) 2020 జనవ
ఆం ధ ప ష పం య , వృ ఖ ఖ ర ద ఎవ
Question19 :
య ల ?
1) . మల
2 ) అహ
3 ) .జవహ
4) లకృష
Question20 : ఆం ధ ప సనసభ ఉపస ప ఎవ య ల ?

1) ల
2) నర ప
3) వర
4) ం
ంద ప త ం దల న ం ష స (ఎ ఆ ఎ ) అధ యనం- 2017
Question21 :
క ప రం జన త వ ఉన ఆం ధ ప ఎన వ ఆక ం ం ?
1)9వ నం
2)7వ నం
3 ) 10 వ నం
4)8వ నం
Question22 : ంద ప త ం దల న ం ష స (ఎ ఆ ఎ ) అధ యనం- 2017

క ప రం ఆం ధ ప 2014 ప మం ల 39 మం మర ండ 2017
ఎంత త ం ?
1 ) 30
2 ) 31
3 ) 32
4 ) 35
జలవన ల ఖ , ఇతర అ ప త ఖ ప న ఇం ం ప ల
Question23 : ప ం ం ఇ వల ఎంతమం న స తం త లక ఆం ధ ప
ప త ంఏ ం ?
1)న
2)ఐ
3)ఆ
4)ఎ మం
జన బ ట గం 14.6.2019న ఏ ర ం న కఅ స
Question24 :
ర క ఖ మం .ఎ జగ హన ఖ అ జర ?
1 ) ప శం
2) ం
3 ) కడప
4)
ద రంగం సంస రణల ఆం ధ ప ష ప త ం ఇ వల ఎవ అధ తన అధ యన

Question25 :
క ఏ ం ?
1) స
2) .
3) ం చం ద ఖర
4) చం ద ఖ
Question26 : ఆం ధ ప సనస ప ఎవ ఎ క ?
1)త ం
2) నర ప
3) లగట రభ ద
4 ) శంబం న అప ల
Question27 : ఆం ధ ప ప నఎ కల అ ( ఈ ) ఎవ య ల ?
1 ) P.N.
2 ) V. స ర
3 ) సంజ ప
4) . జ నం
ఎ ఆ టవ ళ ఎ ల లఇ ం ఇ ల ఆం ధ ప ప త ం
Question28 :
ల ం ం ?
1 ) 10 ల
2 ) 15 ల
3 ) 20 ల
4 ) 25 ల
Question29 : ల ఉ త ర తవ కం సం ష పం ఎ ’ ఏ ల ఇ వల
ఆం ధ ప ష మం మండ ర ం ం ?
1 ) 100
2 ) 150
3 ) 200
4 ) 250
‘ ష క ష ’ఏ ల ఆం ధ ప మం మండ ఇ వల ర ం ం ,
Question30 :
అ ర ’ ఎవ వ వహ ?
1) షవ వ య ఖ మం
2) షవ వ య ఖక షన
3) ష ప త ప న ర ద
4) ఖ మం
Question31 : లవరం అ ( ఏ) ఈ ఎవ ?
1 ) ఆ .ఆ .
2)
3) . .మ
4)ఆ
Question32 : ఈ ం ఎవ ఇ వల ఆం ధ ప య య ల ?
1)జ అ న మ జ న ంద
2)జ న ంద మ జ ఎం. ంకటరమణ
3)జ ఎం. ంకటరమణ మ జ న
4)జ న మ జ హ ంతన ండ
Question33 : ఆం ధ ప 15వ సనసభ స శం ఏ నజ ం ?

1 ) 8- - 2019
2 ) 12 - - 2019
3 ) 23 - - 2019
4 ) 30 - - 2019
Question34 : ఆం ధ ప ష ప త ఎవ య ల ?
1)
2)గ ట ం
3) స
4) ల
Question35 : ఆం ధ ప ం క ఎవ య ల ?
1) న ం రటయ
2) ట ం
3)త ం
4 ) శంబం న అప ల
Question36 : ఆం ధ ప తన ంమం ఎవ ?
1) క చ త
2) వ త
3) ల ష

4)K
Question37 : ఏ ఆ ఏ(APCRDA) తన క షన ఎవ య ల ?
1) .ల నర ంహం
2 ) .శ ధ
3 ) .ల ంతం
4)ఎ . ర ధ
ఆం ధ ప ప త ం తనం ‘ భ ’ పథకం రం ంచ ం , అ ఈ పథకం ంద

Question38 :
బ యం ఒ ం ఏ ఎంత తం అం ంచ ?
1) . 10000
2) .12500
3) .15000
4) .20000
Question39 : ఆం ధ ప అ జనర (ఏ ) ఇ వల ఎవ య ల ?
1) బమణ ం
2) స
3) . హన
4)ఆ . హన కృష
Question40 : ఆం ధ ప ఖ మం ఖ సల ఎవ య ల ?
1)మ హ ం
2)ఎ . బహ ణ ం
3 ) అ య కలం
4 ) ఐ. కృ
Question41 : ఆం ధ ప అ ధక ఖ (ఏ ) క జనర ఎవ య ల ?
1 ) ఎ. . ంక శ
2) శర
3)అ మహం
4) శ
Question42 : ఆం ధ ప షం ఠ లల మ హ జన పథ ఏ ?
1) ఎ ఆ అ య త
2) ఎ ఆ ం
3) ఎ ఆ బ జనం
4) ఎ ఆ మ హ ం జనం
Question43 : ఎ ఆ ద వ ట ఏ ?
1) క ఎ ఆ గ వ
2) క ఎ ఆ గ ర
3) క ఎ ఆ గ
4) క ఎ ఆ గ
Answers
Ans 1 : .2.29 ల ల
Ans 2 : .ఆంజ య
Ans 3 :3 జ
Ans 4 : ష
Ans 5 : .2,264 ట
Ans 6 : 28, 2019
Ans 7 : గవ నం
Ans 9 : .ఎ .జగ హ
Ans 10 : .2,49,435
Ans 11 : .55,548.87
Ans 12 :ఎ . లకృష
Ans 13 : ఆం ధ ప
Ans 14 : 8
Ans 15 : స ందన
Ans 16 : . .
Ans 17 : 37
Ans 18 : 2021
Ans 19 : లకృష
Ans 20 : నర ప
Ans 21 :8వ నం
Ans 22 : 32
Ans 23 :ఎ మం
Ans 24 : ం
Ans 25 : .
Ans 26 :త ం
Ans 27 : . జ నం
Ans 28 : 25 ల
Ans 29 : 200
Ans 30 : ఖ మం
Ans 31 :ఆ
Ans 32 :జ న ంద మ జ ఎం. ంకటరమణ
Ans 33 : 12 - - 2019
Ans 34 :గ ట ం
Ans 35 : శంబం న అప ల
Ans 36 : క చ త
Ans 37 : .ల నర ంహం
Ans 38 : .12500
Ans 39 : బమణ ం
Ans 40 : అ య కలం
Ans 41 : శ
Ans 42 : ఎ ఆ అ య త
Ans 43 : క ఎ ఆ గ
Quiz : 11
Quiz Title : CA -2019 : - ఆం ధ ప అం 1
Quiz
Category
Question1 : ఆం ధ ప తన ఎవ య ల ?
1)NV ంద
2) ద త స ం
3)
4 ) R.P
Question2 : ఆం ధ ప షం వృ ప ంఛ అరత వయ ఎంత త ం ?

1 ) 58 సంవత
2 ) 55 సంవత
3 ) 62 సంవత
4 ) 60 సంవత
Question3 : ఆం ధ ప ' వృ ప ంఛ ' .2000 ం ఎంత ం ?

1 ) 2250
2 ) 2200
3 ) 2225
4 ) 2500
2019 ఆం ధ ప సనసభ ఎ క .య .ఆ ం న అ ం
Question4 :
ఎ ?
1 ) 150
2 ) 151
3 ) 148
4 ) 132
ఇ వల జ న ఆం ధ ప సనసభ ఎ క అత క ం న సనసభ
Question5 :
స ఎవ ?
1) చం ద
2) మచం
3) మ
4) ఎ జగ హ
ఇ వల అంత య ప ల సంస (ఐఎ ) ం ం న తం ట సమ గ జ వృ

Question6 :
సంస(ఐ ఏ) ఏ ఉం ?
1) ళం
2) జయనగరం
3) ఖపట ం
4) వ
గ ల న వ అం ం నం య ర రం
Question7 :
అ న ం అ -2019 అం న సంస ఏ ?
1 ) TSSPDCL
2 ) TSNPDCL
3 ) APEPDCL
4 ) APSPDCL
Question8 : ఆం ధ ప ఖ వృ సంస(ఏ ఎం ) ర ఎవ య ల ?
1) జ ఖ
2 ) M. శంక
3)అ చం ద ఠ
4) . ప
Question9 : 2018-19 సంవత రం ఆం ధ ప షం న నవ వల ప వ ళ తం ఎంత ?

1) .19,750.19
2) .20,746.12
3) .21,746.21
4) .22,742.22
అత తలమ నఒ ఆం ధ ప ష ప త ం తర న ఎంత తం
Question10 :
ళం పక ం ?
1) .10 ట
2) .12 ట
3) .15 ట
4) .20 ట
ఉప ర త , ధన ల దర , ప య లభతరం ం ఆం ధ ప
Question11 :
ప త ం న ర ఏ ?
1) ప
2) య ం గవర
3) న
4) ఫ
Question12 : ఆం ధ ప షస రక షన ఎవ య ల ?
1) స
2 ) M. ర
3)ఐ రం
4) అహ క
ఆం ధ ప షం కరణ ప (ఈ -ఎన కన ష
Question13 :
ం ) ం న ణం ఏ ?
1 ) మంగళ లయం
2)ఏ ఎ ఆ ఐ టవ
3 ) ఆం ధ ప వ వ య ఖ లయం
4 ) ఆం ధ ప స లయం
2017-18 సంవత ట ంద కం ట ఆ ఇం ( ఎ ఐ) అ
Question14 :
అం న ఆం ధ ప ష ఏ ?
1) హ ణ ష
2 ) BC ష
3) ష
4 ) SC,ST ష
ఇ వల ం నఎ సంస ఒ ఐఎ (ISO ) ం ం ర
Question15 :
?
1)6
2)7
3)8
4)9
2018-19 అ ం ప రం ఆం ధ ప ప త ం 2018-19 ఆ క సంవత రం ఎంత తం

Question16 :
ఖ ం ?
1) .1,60,161
2) .1,65,161
3) .1,70,161
4) .1,75,161
Question17 : యద గ క ఇ వల ఎక డ రం ం ?
1) ఖపట ం
2)మ పట ం
3) డ
4 ) గంగవరం
ఇ వల ద న షన ఇ షన ం ం వ (ఎ ఐఆ ఎ ) ం ల
Question18 :
ఆం ధ ప ం ద నం న సంస ఏ ?
1)ఆ ర న శ లయం
2 ) ఆం ధ శ లయం
3)ఆ క నన య శ లయం
4) ంక శ రవ
వ అన వరం వ నం అం ం ప అంత య
Question19 :
ప ల సంస ఐఎ ం ల ం ం ,అ ఇక డ అం ం ప దం ఏ ?
1)చక ంగ
2 ) రవ ల
3)
4) మ క ప దం
Question20 : ఇ వల ఆం ధ ప షం జ న సనసభ ఎ కల ఎంత తం ఓ ం న ద ం ?

1 ) 72.64 %
2 ) 75.64 %
3 ) 79.64 %
4 ) 81.64 %
2018-19 ఆ క సంవత రం ఉ పథకం అత కం .9,216 ఖ

Question21 :
శం అ గ నం న షం ఏ ?
1 ) ఉతర ప
2)ఒ
3 ) ఆం ధ ప
4)క టక
Question22 : ర ఏన ఉన ?
1 ) వంశ ర
2) ంగభ ద
3)
4) వ
Question23 : ఆం ధ ప ప త తన ప న ర ద ఎవ య ల ?
1 ) .కృష ం
2)ఎ . . బహ ణ ం
3)ఆ . రమ
4)ఎ . ంబ
ఇ క అ కమ తవ ల వల ప వర జ నన భ య ఏ ప త ం ఇ వల
Question24 :
యహ త న ఎంత తం జ ం ం ?
1) .10
2) .50
3) .100
4) .500
స అం య ం ం ం ’( ) ద నం న షం ఏ
Question25 :
?
1) లం ణ
2 ) ఆం ధ ప
3 ) రళ
4)క టక
2018-19 ఆ క సంవత శం ద ంప క ల అమ క అగ నం న
Question26 :
ష ఏ ?
1 ) ఆం ధ ప
2)ఒ
3 ) రళ
4)క టక
2018-19 ఏ మ ం య ణఉ పథకం ల అత కం
Question27 :
ఖ న షం ఏ ?
1)హ
2 ) రళ
3)త ళ
4 ) ఆం ధ ప
Question28 : 2019 సంవత జ ఆ ల ంబ వ ర రం అం న ఎవ ?

1) ంకన
2)ఎ . ల బమణ ం
3) . శ
4 ) అలం యణ
Question29 : ఆం ధ ప ప ఎ కల సంఘం ఎవ య ం ం ?
1) ర మల
2) శ
3) త స ం
4 ) .అ ధ
ఆం ధ ప ఎ కల సంఘం పక ం న గ ం ల ప రం ప త షజ ఎంత
Question30 :
తం మం ఓట ఉ ?
1 ) 69.34 తం
2 ) 74.23 తం
3 ) 78.83 తం
4 ) 84.47 తం
ఆం ధ ప షం ఆ గ వ వస బ తం ం .2200 ట ణం
Question31 :
అంద ం ం స
న సం ఏ ?
1) వల ం ం
2 ) అంత య దవ సంస
4) య ంట ం
ం ద ప త ం ఇ వల పక ం న స చ స ర య ఆం ధ ప
Question32 :
ఎన వ నం ం ?
1) నం
2) నం
4)ఆ నం
Question33 : ఆం ధ ప షన కం న (NCLT) ం ఎక డ ఏ య ?
1) ం
2) ఖపట ం
3) ప
4 ) అమ వ
ఉమ చ ల భజన లం ణ, ఆం ధ ప ల మధ ఏ ప న
Question34 :
అం రం ం ?
1)జ ష న
2 ) 60 : 40
3 ) 50 : 50
4)ఎ వం ఏ యం
25,2019న ఆం ధ ప ఎ కల సంఘం ల ం న క ల ప రం ఆం ధ ప
Question35 :
షం అత క ఓట క న ఏ ?
1) ఖపట ం
2) వ
3) ం
4 ) అనంత రం
ష
Question36 : ఆం ధ ప గ ల దప రక ష అధ ఎవ య ల
?
1)జ ఉ క ర ప ద
2)జ నక ల
3)జ ఆ ల ంకట ష
4)జ ద
Question37 : ఆం ధ ప ప త ం ప న ‘ప వనం’ పథకం ఉ శ ం ఏ ?

1) ప క సం ల ఒక ప ద వడం
2) ప త పథ ల ప ప ప రం యడం
3 ) అత ంత కర ప త ం ల ఆ వడం
4) ప పర ం ధం కస ల దడం
ఈ ం పపంచ ఆ క క ల ం న 2019 యం బ డర
Question38 :
ద ం న ఎవ ?
1)
2)క వ
3) వ ర వర
4) . రక
జ ం గ ం ల ప రం.. 2016-17 సగ న ం బ ఆం ధ ప ఎన వ
Question39 :
నం ఉం ?
1) డవ నం
2) ండవ నం
3) ద నం
4) గవ నం
జ ం గ ం ల ప రం.. 2016-17 ఆం ధ ప షం సగ న
Question40 :
ఎంత న ం బ వ ం .?
1 ) 3,550
2 ) 3,500
3 ) 3,520
4 ) 3,540
‘ఆం ధ ప ణ రహ ల ’ .3,223 ట ణం (455 య ల ) సం

Question41 :
ఇ వల ఏ సంస ందప త ం ఒప ందం ం ?
1)ఆ ఇ సక ఇ ం ం (ఏఐఐ )
3) వల ం ం (NDB)
4)ఆ య వల ం ం (ADB)
ఈ ం ఏ ‘ రం శ ’ ఖ మం చం ద శం పన
Question42 :
?
1) ళం
3)
4 ) ప శం
Question43 : ప త ర క , పథ ల అమ వత ణఇ ం ఆం ధ ప ప త ం
రం ం న ర కమం ఏ ?
1 ) యం ఆం ధ ప
2) ఫ ఆం
3 ) యం ఇం
4) ఆం
ట ఇం -2018 ఎమ ం ల గం ఐ అ ఎం నఏ ప త
Question44 :
ర కమం ఏ ?
1) క రంగం అమ న ఇ - పగ
2) ఆ ఏప అమ న నం
3) రదర క లన అమ న e- గవర
4) ఫ త పధ ల అమ RTGS
ందఆ గ , ంబ సం మ ఖ క ప రం ‘ఆ ర ’ అమ
Question45 :
ఆం ధ ప ఎన వ నం ం ?
1) నం
3) ండవ నం
4 ) పథమ నం
ఆం ధ ప భజన చటం ఏ ప రం ఆం ధ ప షం ఏ
Question46 :
య ?
1 ) 10
2 ) 11
3 ) 12
4 ) 13
ప క సమ గ సవరణ-2019 సంబం ం జనవ 11, 2019న ఎ కల సంఘం పక ం న

Question47 :
గ ం ల ప రం ఆం ధ ప షం అత క ఓట క నఅ ం జకవరం ఏ ?
1) క( ఖపట ం)
2 ) చం ద ( )
3) ( ఖపట ం)
4) పట ( ం )
Question48 : ం ల ఏన ంచ ?
1) వ
2 ) వంశ ర
3)
4) ంగభ ద
ఆం ధ ప జ అమ వ ం న ష క భవనం ( య
Question49 :
ం )ఈ ం ఎవ రం ం ?
1) ప న య జ ర రంగ థం
2) రత ప న య జ రంజ
3) రత ం య జ N.V.రమణ
4) రత ఉప షప M. ంకయ
Question50 : ం ద జలవన ల ఖ పక ం న య జల అ ఉతమ అవలం ం న

1 ) ఒక
2) ం
3)
4)
త ఆ క సంవత రం (2019-20) య ణఉ చటం(న ) ంద ఆం ధ ప

Question51 :
షం ఎ ప ల కల న ంద వృ ఖఆ ం .?
1 ) 22
2 ) 24
3 ) 25
4 ) 20
Question52 : లఎ తల పథకం ఏ ఉం ?
1 ) కృ
2 ) ప శం
3) ం
4)
Question53 : ండ ఉత ఏ జ ?
1 ) కడప
2 ) ప శం
3) ం
4)
‘ప సం’ శం ద ల ఎ ర సం ష పశ ల
Question54 :
వర త క ల అం ం త న షం ఏ ?
1)
2) లం ణ
3 ) ఆం ధ ప
4)క టక
Question55 : ఈ ం ఏ నగ ల 1350 ఎక ల ఏ య ?
1 ) అమ వ
2) ఖపట ం
3) ప
జ అమ వ క వస ల అ వృ , ప లన నగర ఎంత తం
Question56 :
జ ంత అ వృ ర సంస( ఆ ఏ) సమ గ ఆ క ప క ం ం ం ?
1) .55,343 ట
2) .45,343 ట
3) .35,343 ట
4) .65,343 ట
ప వరణ ప ర ణ గం ర కమం అమ పథమ నం న షం

Question57 :
ఏ ?
1) లం ణ
2)క టక
3)మ ష
4 ) ఆం ధ ప
Question58 : పపంచ ఉతమ ర నగర అ ఏ న ష ఏ ?

1)క టక
2 ) ఆం ధ ప
3 ) రళ
4) జ
Question59 : ఆం ధ ప సనమండ ర ఎవ ఎ క ?
1 ) N. M. D. ఫ
2) బహ ణ ం
3) క వర ప
4 ) మహ అహ ష
Question60 : ఉ ల డ నర ం వరం ఎ ?
1) బవ 19
2) బవ 20
3) బవ 21
4) బవ 22
Question61 : లవరం ఈఓ ఎవ ?
1)శ ష
2 ) ఎం ంక శ ర
3)ఆ
4 ) అమ ం
‘ షణ అ ’ పథకం వల పజల వ యడం ద నం న ష

Question62 :
ఏ ?
1)త ళ
2) లం ణ
3 ) ఆం ధ ప
4)మ ష
Question63 : ‘ ఆ ర షణ’ పథకం అం ం ఆ ర ట ఎ ర లఆ రప ఉం ?

1)6
2)8
3)4
4)5
Question64 : ంఠ రం ఏన ?
1) వ
2)
3 ) వంశ ర
4 ) కృ
రథ జయం ష పం గ ర ం ల ఆం ధ ప ప త ం ర ం ం ,అ
Question65 :
రథ జయం ఎ ?
1)ఏ 22
2) 22
3) 22
4)ఏ 28
ఈ ం ఏ ల ఇ వల ఐఎ (ఇంట షన ండ ఆర ష ) ం
Question66 :
ల ం ం ?
1) వ హల నర ంహ వ న ( ం చల )
2) ర యణ వ నం (అరస )
3) ర ంకట సత యణ వ నం (అన వరం)
4) ంక శ ర వ నం ( ర మల)
సవ ం న అంచ ల ం ం న లవరం ం క( ఆ ) బవ 11,

Question67 : 2019న ం ద ప త ఆధ ర ం ం క సల క ( ఏ ) ఆ దం ం ,అ
ఈ తం ఎంత ?
1) .48,548.87
2) .50,548.87
3) .55,548.87
4) .59,548.87
ఆం ధ ప ప త ం దల న ర క ప తం-2029 ర 2.0 ప రం సం ష
Question68 :
-2018 ల న ఏ ?
1 ) కృ , ం ,
2 ) కృ , ఖపట ం ,
3 ) కృ , ం , ఖపట ం
4 ) కృ , ఖపట ం , ప మ వ
Question69 :
-2018 అ గ నం న ఏ ?
1)ప మ వ
2 ) కృ
3) ం
4)
ఆం ధ ప ప త ం దల న ర క ప తం-2029 ర 2.0 ప రం పపంచ సం ష

Question70 :
న 2018 సంవత రం ఆం ధ ప ఎన వ నం ం ?
1 ) 32
2 ) 44
3 ) 51
4 ) 68
Question71 :
-2018 ఆఖ ల న ఏ ?
1) ళం , అనంత రం, జయనగరం
2 ) కడప, అనంత రం, ళం
3 ) ప శం , అనంత రం, జయనగరం
4 ) కడప, అనంత రం, జయనగరం
Question72 : ఆం ధ ప షం ‘ గృ ’ అ ర కమ ఏ ఖ రం ం ం ?
1) జన సం మ ఖ
2) య ఖ
3) ంస ృ క ఖ
4)ఎ ఖ
ఈ ం ఏ షం శం ఉప ఆ గ ం ల ఎల ఉప ఆ గ ం
Question73 :
(ఈ-స ంట ) ర ?
1) లం ణ
2)త ళ
3 ) ఆం ధ ప
4 ) రళ
Question74 : గం ట ఉత ఈ ం ఏ జ ?
1 ) కడప
2 ) ప శం
3)క
4)
Question75 : ‘స ఓ ం క ’(SOCH) ఏ షప త ం ర ం ం ?
1 ) ఆం ధ ప
2 ) రళ
3) జ
4)త ళ
2018-19 ఆ క సంవత సంబం ం ప నమం ఆదర మ జన ( ఎ ఏ )

Question76 :
పథ ఆం ధ ప ం ఎ ఎం క .?
1 ) 34
2 ) 42
3 ) 53
4 ) 61
Question77 : ‘ఆప ష ’ ంద ఆం ధ ప షం ఏ పంట అ వృ ?

1) నగ
2)
3)ట
4)
ఆం ధ ప షం ండవ ‘ఇ ఆ ం అం (IDTR)’ ం దం ఏ
Question78 :
ఏ య ?
1)
3) ళం
Question79 : ఒ షం- ఒ ’(వ -వ ) ఏ కృత ష నం అమ న

శం షం ఏ ?
1) లం ణ
2)త ళ
3 ) ఆం ధ ప
4 ) రళ
లవరం న 24 గంట ఎ ఘన టర ం యడం

Question80 :
ం ?
1 ) 33,100 ఘన ట
2 ) 35,100 ఘన ట
3 ) 32,100 ఘన ట
4 ) 30,100 ఘన ట
ఇ వల ంగ షన వ ం న అ బంధ ఏ
Question81 : ం ఇ (ఏ ఐ) దల నస ప రం లభతర జ ం శం
పథమ నం న షం ఏ ?
1) లం ణ
2) జ
3 ) ఆం ధ ప
4)మ ష
ం ఈ స న ంచం A ) ఆం ధ ప జనవ 1,2019 న

రంభ ం B ) ఆం ధ ప క ప న య జ ప
Question82 :
య ల C)జ ప ం య జ ఎ .రమణ
ప ణ రం ం
1 ) A and B
2 ) B and C
3 ) A and C
4 ) All Are Correct
Question83 : ఆ కం (ఆ ఓ ), ఆం ధ ప లయం ఎక డ రంభ ం ?

1) ఖపట ం
2) ప
3) జయ డ
Question84 : రప శమ ఏ ఉం ?
1)
2 ) ప శం
3)
రత శం ‘అ ఆప ట ’ అమ య న
Question85 :
పక ం న ష ఏ ?
1)త ళ
2 ) రళ
3) లం ణ
4 ) ఆం ధ ప
Question86 : ఏ అత కమ ం న ఆ న న ఏ ?
1)
2)
3)క
కల ద , సంర ణ అం నప కనప నం ‘ బ .. ప ’
Question87 :
( )అ ఆం ధ ప షం ం ఈ ం ఏ ఎం క ం ?
1)
2 ) ప శం
4) ళం
Question88 :
2) డవ నం
3) ద నం
4) ండవ నం
Question89 : ఈ ం ఏ కృ జ ల తర ం ?
1) మ
2) ర ప
3) - నగ జ సవం
4 ) హం -
ఇంధన సంర ణ ం -2017(ఈ ) ష చటం ర న ద ణ రత షం

Question90 :
ఏ ?
1) లం ణ
2 ) ఆం ధ ప
3)క టక
4)త ళ
Question91 : ం వ (ప ల పండగ) ఈ ం ఏ జ ం ?
1)ప మ వ
2)
3 ) ప శం
4)
Question92 : ఐ ’ ఏన ?
1 ) కృ
2) వ
3)
4)స ర
Question93 : శం ండ పండగ ( వ ) ఎక డ ర ?
1) టప ండ ( ం )
2 ) అనంత ండ ( )
3)అ ధ ండ ( )
4) ( ప )
ంబ ం యవ వ ఇ వల వర చ ం ల ం ం ,అ
Question94 :
ంబ సంస ప నం ఏ ర క ం ?
1) ళం
2 ) రం
4) ం
ఈ ం ఏ నగ ల మ లఏ అ , ఆం ధ ప
Question95 :
షం అవహ ఒప ందం ం ?
1) ఖపట ం
2) ప
3 ) అమ వ
4)క
Question96 : ‘ .24,500 ట బ ప శం తప శమ ఏ య న సంస ఏ ?

1) . ప
2)ఆ ప ,ప (ఏ )
3 ) ఆం ధ ప
4) ప
Question97 : యపట ం ఇ వల ఏ శం పన ?
1)
2) ళం
3) వ
4 ) ప శం
ల ఠ ల అట ంక ం ‘(ఏ ఎ )ల ద ం వడం శం
Question98 :
నం న ష ఏ ?
1 ) ఆం ధ ప
2 ) రళ
3)క టక
4)త ళ
2019 సంవత ర ష మ ఉ య త వం ఆం ధ ప షం ఎక డ
Question99 :
ర ం ?
1) న శ లయం ( ం )
2) ప వ శ లయం ( ప )
3 ) ఆం ధ శ లయం ( ఖపట ం)
4) మన శ లయం (కడప)
.1020 ట బ ఆం ధ ప షం మం ం మ త ప శమ
Question100 :
ఏ ఇ వల అవహ న ఒప ందం న సంస ఏ ?
1 ) DRDO
2) స
3) లయ
4 ) సం ం
Answers
Ans 1 : ద త స ం
Ans 2 : 60 సంవత
Ans 3 : 2250
Ans 4 : 151
Ans 5 : ఎ జగ హ
Ans 6 : ళం
Ans 7 : APSPDCL
Ans 8 :అ చం ద ఠ
Ans 9 : .20,746.12
Ans 10 : .15 ట
Ans 11 : న
Ans 12 :ఐ రం
Ans 13 :ఏ ఎ ఆ ఐ టవ
Ans 14 : హ ణ ష
Ans 15 :9
Ans 16 : .1,60,161
Ans 17 : డ
Ans 18 : ఆం ధ శ లయం
Ans 19 : మ క ప దం
Ans 20 : 79.64 %
Ans 22 : వంశ ర
Ans 23 :ఎ . . బహ ణ ం
Ans 24 : .100
Ans 28 : అలం యణ
Ans 29 : శ
Ans 30 : 74.23 తం
Ans 31 : పపంచ ం
Ans 32 :ఆ నం
Ans 33 : అమ వ
Ans 34 :జ ష న
Ans 35 : వ
Ans 36 :జ ద
Ans 37 : అత ంత కర ప త ం ల ఆ వడం
Ans 38 :
Ans 40 : 3,540
Ans 41 :ఆ ఇ సక ఇ ం ం (ఏఐఐ )
Ans 42 : జయనగరం
Ans 43 : ఫ ఆం
Ans 44 : ఆ ఏప అమ న నం
Ans 45 : పథమ నం
Ans 46 : 13
Ans 47 : చం ద ( )
Ans 48 : ంగభ ద
Ans 49 : రత ప న య జ రంజ
Ans 50 :
Ans 51 : 20
Ans 52 : కృ
Ans 53 : ం
Ans 56 : .55,343 ట
Ans 59 : మహ అహ ష
Ans 60 : బవ 22
Ans 61 :ఆ
Ans 63 :6
Ans 64 : కృ
Ans 65 :ఏ 22
Ans 66 : ంక శ ర వ నం ( ర మల)
Ans 67 : .55,548.87
Ans 68 : కృ , ఖపట ం ,
Ans 69 : కృ
Ans 70 : 44
Ans 71 : కడప, అనంత రం, జయనగరం
Ans 72 :ఎ ఖ
Ans 74 : కడప
Ans 76 : 53
Ans 77 :ట
Ans 78 :
Ans 80 : 32,100 ఘన ట
Ans 82 : A and B
Ans 83 : జయ డ
Ans 84 : అనంత రం
Ans 86 :
Ans 87 :
Ans 89 : హం -
Ans 91 :
Ans 92 : కృ
Ans 93 : టప ండ ( ం )
Ans 94 : అనంత రం
Ans 96 :ఆ ప ,ప (ఏ )
Ans 97 : ప శం
Ans 99 : ఆం ధ శ లయం ( ఖపట ం)
Ans 100 : సం ం
Quiz : 12
Quiz Title : CA -2019 : - య అం 4
Quiz
Category
ఆగ 15, 2019 ం ఈ ం ఏ గ ఎక డ ం ష
Question1 :
కర ం అం ం ?
1 ) ఆం ధ ప , లం ణ, జ ,మ ష
2 ) ఆం ధ ప , లం ణ, జ ,క టక
3 ) ఆం ధ ప , లం ణ, త ళ ,మ ష
4 ) ఆం ధ ప , లం ణ, త ళ ,క టక
Question2 : శ పం 1న రంభమ ‘జ శ అ ( ఎ ఏ)’ ఎప వర జరగ ం ?

1 ) ఆగ 31 , 2019
2) ంబ 15 , 2019
3)అ బ 2, 2019
4 ) నవం 8 , 2019
Question3 : ఆ ఈ అ ం పద ఎప వర ం ?
1 ) 2020 30
2 ) 2021 30
3 ) 2020 ంబ 30
4 ) 2021 30
ంద ప త ం శ పం పక ం న ఉతమ ష ల పధమ నం
Question4 :
న ష ఏ ?
1)క ( జ )
2 ) ఫరక ( ప మ ం )
3) ం ( అండ )
4) యణ రం ( లం ణ)
ధరల (డ ఐ) సంబం ం న ప త సవ ంచడం సం ఎవ

Question5 :
తృత ం ంద ప త ం 18 మం స ల ఒక చరణ బృం ఏ ం ?
1 ) ఆనం ం
2) వ
3)ర చం
4) చం ద
Question6 :వ వ యఉ దకత పపంచం ప వ వ య ర ఎన వ నం ఉం ?

2)ఎ నం
3) దవ నం
నవ వన ల అ వృ ఖ పంచవర ప క గం ఉన త వృ ఎ ల ల
Question7 :
ం ం ?
1)5ల
2 ) 10 ల
3 ) 15 ల
4 ) 20 ల
Question8 : ఇ వల ఆ దల న లఆ గ పధమ నం న షం ఏ ?
1) లం ణ
2 ) ఆం ధ ప
3 ) రళ
4)క టక
ఈ ం ఏ సంఘం ం ం న ‘ ‘ శం పల, పల క ఆ యం/ఆ ల

Question9 :
ప -ఓ య షణ’ అ క ఇ వల ర ం ప శ ?
1)ఆ కవ వ ల సంఘం
2) ర ంట సంఘం
3)ప అ ం క
4) ప త అంచ లక
Question10 : యద సంస (ఎ ఐఏ) ఏ సంవత రం ఏ ?

1 ) 2007
2 ) 2008
3 ) 2009
4 ) 2010
ఈ ం ఏ య అ శంసన ప య రం ం ల ప
Question11 :
న ంద రత ప న య ( ఐ) జ రంజ ఖ ?
1)జ జయ . త మ
2)జ .ఆ . మచం ద న
3)జ ఎ .ఎ .
4)జ అభ ఓ
ఏ ల సం రత శం క ట ద ‘ ట (Water Clinic ) ఈ ం నగ
Question12 :
రంభ ం ?
1)
2 ) అల
3)మ ర
4)
Question13 : ం ల చటం ం రత ంగం ఎన వ నబ ం ?

1 ) 9వ
2 ) 11వ
3 ) 10వ
4 ) 12వ
‘ ఎ మహ ’ ఉ గ ద సంస ం న వ ల బవ 26న
Question14 : -2000 ద ల న రత క దళం (ఐఏఎ ) ఆ ఆప ష ’ ఏ
ం ?
1 ) ‘‘ఆప ష జ ( ం మ )’’
2 ) ఆప ష
3 ) ఆప ష
4 ) ‘‘ఆప ష బంద ( )’’
రం జ ం జ న అంత య త వ కల ఎవ తృత ం
Question15 :
వ ం ?
1) ప న ంద
2) రం ఖ మం ర బ
3) ందఆ గ ఖ మం హ వర
4) ంద ంమం అ
Question16 : ప మ హ ం ఏ లం జ సభ స ప ?
1 ) 1991 ం 2019 వర
2 ) 1990 ం 2018 వర
3 ) 1989 ం 2017 వర
4 ) 1992 ం 2020 వర
Question17 : 17వ కసభ ప శ న ఏ ?

1 ) శబ మల ం ర
2) ంమ ళల ( హహ ల ప ర ణ) -2019
3 ) ఇం య క (సవరణ ), 2019
4) హ ల (సవరణ) , 2019
ఇ వల ఈ ం ఏ షం ఎ అ ం నప 135 మర
Question18 :
?
1 ) ఉతర ప
2)చ గ
3 ) మధ ప
4)
ఇ వల ద న క మం ( ఎ ) వర వ ం – 200
Question19 :
నం ద ం న రత సంస ఏ ?
1 ) ఐఐ - , ఐఐ -మ ,ఐఐఎ - ంగ
2 ) ఐఐ – ం , ఐఐ – , ఐఐఎ – ంగ
3 ) ఐఐ - ద ,ఐఐ - ఖర ,ఐఐ -
4 ) ఐఐ - ం ,ఐఐ - ,ఐఐఎ – ంగ
ం క ‘‘ ఇం ం 2019’ ప రం అ ల ఉన
Question20 :
ప న నగ పధమ నం న నగరం ఏ ?
1) ం
2) ఖపట ం
3) ంగ
4)
ఐక జ స ఆ క, కవ వ లజ గం ప ం న ' వర ష
Question21 : -2019’ క ప రం ఏ సంవత రం జ పరం రత శం ద నం
లవ ం ?
1 ) 2025
2 ) 2026
3 ) 2027
4 ) 2028
ఆ గ పథకం సం ఉ ల జ సంస (ఈఎ ఐ ) న చం 6.5

Question22 :
తం ం ఎంత త ం ?
1)3 తం
2)2 తం
3)5 తం
4)4 తం
Question23 : ప నమం ంఛ పథకం ల ం నక స యం ఎంత ?

1) .50
2) .75
3) .100
4) . 150
ర
Question24 : ప తం ఉన 44 కచ ల ఎ ట భ ం ల ందప త ం ం ం
?
1) ం
2)
3)ఆ
4)ఎ
Question25 : క కఅ రం, హత వ ం న ఏ ?
1) ష (పం )
2)ప ష (పం )
3) ష (పం )
4 ) అమృ స ష (పం )
జవహ శ లయం తనం ఏ న ష ర ల

Question26 :
ర ఎం న ం దమం ఎవ ?
1 ) ఎ .జ శంక మ ప
2 ) ఎ .జ శంక మ స ృ ఇ
3) ర మ మ స ృ ఇ
4) ర మ మ ఎ .జ శంక
బ రంగం సహ ం ం ం ర మ ఏ ల మధ
Question27 :
ఒప ందం ం ం ద మం వరం ఆ దం ం ?
1)ఆ
2)ద ణ
3) ం
4)
క - 2019 క ప రం పపంచ పం అత కం ఇంట గ న

Question28 :
ర ఎ నం ం ?
1) ద నం
2) ండవ నం
3) డవ నం
4) గవ నం
వంట గ త క ఉన రత శ మం న ం (Bancha) మం
Question29 :
ఏ షం ఉం ?
1)హ
2)
3 ) మధ ప
4)జ &
Question30 : ఈ న ల ం య ం న జ య ఏ ?
1) లయ
2)
3) షన
4) గ ఫం
‘ -2000’ ం ల ం రత క దళం ఇ వల శం ఒప ం
Question31 :
ం ?
1)అ
2)ర
3)ఇ
4)
Question32 : ఈ ం ఎవ ఆ ’ పద స ?
1) జ ం
2) ర మ
3) గడ
4)న ంద ం మ
ఇ వల ం ద ప త ంఏ న‘ ర ంట వ వ లక ఎవ తృత ం
Question33 :
వ ’?
1)న ంద
2) ర మ
3)అ
4) జ ం
త చ ందప త ం ఇ వల ఏ న తక ఏ ?A)
Question34 : బ , అ వృ క B) క క C) బ భద
వ వ ల క D ) ఉ గకల న– వృ క
1 ) A , B only
2 ) B , C only
3 ) C , D only
4 ) A , D only
ర ప వరణ ప
‘ (ఎ ఈ)’ ‘ ంట ఫ అం ఎ
Question35 : ం ( ఎ ఈ)’ దల న క ప రం శం ష ం వల ం న
మర ల తం ఎంత ?
1 ) 12 %
2 ) 12.5%
3 ) 13 %
4 ) 15 %
‘ఈక జ -2030’ ం న‘ - ల స నత వృ ల ’ శ
Question36 : ఇ వల 129 ద కం, ఆ గ ం, అ స త, రత , జ య ధ ం వం
అం ల ప కన మ ం దల న ర ఎన వ నం ం ?
1 ) 44
2 ) 67
3 ) 72
4 ) 95
ంద ప త ం త ఏర నజ శ మం త ఖ ఎవ ం ద మం ధ త
Question37 :
ప ?
1)ఉ ర
2) గడ
3)గ ంద ం వ
4) హ ం
ఔషద క ల (Medical Plants) ంచ ఏ ష ప త ం 'ఏ ష ’

Question38 :
రం ం ం ?
1)అ చ ప
2)జ &
3) ం
4) లయ
Question39 : రత ర ం చ త అ న వయ క న ర ం స ఎవ ?
1) ర
2 ) చం
3 ) సం త ం
4) ప
Question40 : య తన నం - 2019 పకర ఎవ ?

1)క రంగ
2) మ
3) ఎ బమణ
4 ) కృష హ
Question41 : ‘ ట ’అ రం ం న ం దమం త ఖఏ ?
2 ) ం ద ‘ఆ గ మం త ఖ
3 ) ం ద ‘ఆ ’ మం త ఖ
4) ందప వరణ మం త ఖ
ండవ ప ప ణ రం న అనంతరం న ం ద ఏ శ అధ
Question42 :
స ర ం ?
1) లంక
2 ) ఆఫ
3)
4)
Answers
Ans 1 : ఆం ధ ప , లం ణ, జ ,మ ష
Ans 2 : ంబ 15 , 2019
Ans 3 : 2021 30
Ans 4 :క ( జ )
Ans 5 :ర చం
Ans 6 : దవ నం
Ans 7 : 10 ల
Ans 8 : రళ
Ans 9 :ఆ కవ వ ల సంఘం
Ans 10 : 2009
Ans 11 :జ ఎ .ఎ .
Ans 12 :మ ర
Ans 13 : 10వ
Ans 14 : ‘‘ఆప ష బంద ( )’’
Ans 15 : ప న ంద
Ans 16 : 1991 ం 2019 వర
Ans 17 : ంమ ళల ( హహ ల ప ర ణ) -2019
Ans 18 :
Ans 19 : ఐఐ – ం , ఐఐ – , ఐఐఎ – ంగ
Ans 20 : ంగ
Ans 21 : 2027
Ans 22 : 4 తం
Ans 23 : .100
Ans 24 :
Ans 25 :ప ష (పం )
Ans 26 : ర మ మ ఎ .జ శంక
Ans 27 : ం
Ans 29 : మధ ప
Ans 30 : షన
Ans 31 :ఇ
Ans 32 : గడ
Ans 33 : జ ం
Ans 34 : A , D only
Ans 35 : 12.5%
Ans 36 : 95
Ans 37 :గ ంద ం వ
Ans 38 : లయ
Ans 39 : చం
Ans 40 :క రంగ
Ans 41 : ం ద ‘ఆ ’ మం త ఖ
Ans 42 :
Quiz : 13
Quiz
Category
ప ల ందప త ఖ ం ల ఇ వల ం ద ప త ం
Question1 : ర ం ం ,అ ఇప వర ందమ ష ప ఏ ష
భ ం ?
1 ) 70 : 30
2 ) 50 : 50
3 ) 90 : 10
4 ) 60 : 40
Question2 :త ర రం ంచ న ప నమం ంఛ జన ఎవ అ ?
1 ) 18 ం 45 ఏళ
2 ) 18 ం 40 ఏళ
3 ) 18 ం 50 ఏళ
4 ) 18 ం 55 ఏళ
ఇప వర 2 ర ఉన ల త వ ం ఎం స జన పథ
Question3 : ఇక దట లంద వ ంప ల ం ద మం మండ ర ం ం ,అ
ప త ం ఖ ఎంత ?
1) .87 ల
2) .86 ల
3) .88 ల
4) .90 ల
కృ న జ ల క తం క క ం అ తనం ఎ ఎ (SLDCP)
Question4 :ల ల కృ నం జ న ( ఆ ఎం ) ర ం ం , అ SLDCP
పం ఏ ?
1 ) State Load Despatch Centre Profiler
2 ) Side-Looking Doppler Current Profiler
3 ) State Leveraged Deferred Compensation Plan
4 ) Side Leveraged Deferred Compensation Plan
Question5 : రత శం ం ద ఆ క మం య ల న మ ళ ఎవ ?
1 ) ఇం ం
2) న ం
3) స
4) ర మ
ఈ ం ఏ రత స ృ (ఐ ) 376(ఇ) ంద ల
Question6 :
ప ం ?
1) ర య కఅ ర ( )
2) అ ర
3)మ రఅ ర
4)శ కఅ ర ( ం )
య తన న ప రం ఒక క సం ఎ ర య ష
Question7 :
ణ త సం ం ?
1)ఏ ం
2)ఏ
3)ఏ ఒక
4) య ష
మ ళల ,బ ఉ త ప ణ కర ం క రయం న ష
Question8 :
ఏ ?
1 ) పం
2)మ ష
3)
4)హ
య భ ద సల (ఎ ఎ ఏ) అ నఅ ’ ఈ ం ఏ
Question9 :
పక ం ?
1) మం
2) స యమం
3) స తం త ఖ
4)
5 ప త క వల రం ంచ ఎ ల ఇ వల ం మం
Question10 :
ర శంక ప పక ం ?
1) ల
2) ం ల
3) ల
4 ) 100
Question11 : 2019 సంవత ర అంత య త వం క ప న ర కమం ఏ నగరం జ ం

?
1) ం
2 ) ధర ల
3 ) ఛం ఘ
4)
ఈ స లం శం అత కఉ గత 50.8 ల య న న పటణం ఏ
Question12 :
షం కల ?
1 ) మధ ప
2) జ
3)జ
4)ప మ ం
ట ం క‘ మ ’ క ప రం , ట ,ఇ వం క
Question13 : ధ పపంచం తం ద అత క ప దరణ, అ సరణ క న జ య య
ప నమం న ంద ఎన వ నం ?
1) ండవ నం
2) డవ నం
3) గవ నం
Question14 : 2019 'ఇయ ఆ ఆ (Year of Next of Kin) ' ం న ర య క దళం ఏ ?

1 ) ఇం య
2 ) ఇం య న
3 ) ఇం య ఆ
4 ) ఇం య
Question15 : 2019 ఇం ' ( KidsRight Index ) రత శ ం ఏ ?

1 ) 115
2 ) 116
3 ) 117
4 ) 122
Question16 : 2019 ఐఎ వర ం ం ం ర ం ఎంత ?

1 ) 43
2 ) 45
3 ) 52
4 ) 67
Question17 : అ చ ప తన ఖ మం ఎవ ?
1 ) టకం
2) ఖం
3) ం
4)
ఇ వల వ స ఐదవ ఒ ఖ మం అ రం ప న ‘న ప య ’ఏ జ య
Question18 :
ం న ?
1) జన ద
2 ) జన ద
3 ) జన
4) ర య జన
ఓ ఉప వ కరణ అం అధ యనం న జ . తృత ం ఐ

Question19 :
స లక గ ఎప వర ం ?
1) 31, 2019
2 ) ఆగ 31, 2019
3) ంబ 30, 2019
4)అ బ 31, 2019
Question20 : 2019 ర కఎ క . . ంతం ఎ ల ం ం ?

1 ) 348
2 ) 320
3 ) 303
4 ) 295
Question21 : 2019 ర కఎ కల అత క ం న కసభ స ఎవ ?

1) ష
2 ) సంజ
3) చం ద బ
4) ఆ
Question22 : ‘ ం ’ ఏ పర త కల ?
1)ఆ వ పర త
2) ం పర త
3) లయ పర త
4)ప మక మ
Question23 : 2019 ర కఎ కల అత క తం ం న న ష ఏ ?
1 ) ఆం ధ ప
2 ) రళ
3) లం ణ
4)అ ం
Question24 : ం ష తన ఖ మం ఎవ ప ణ రం ?
1 ) పవ ం
2)
3) ం త ం
4) ంతం
Question25 :
సభ ఆ దం ం న జ సభ ం ం ఉన సభ రద
సద లప ఏ ?
1)ఆ మ గడ ఉం
2)ఆ
3)ఆ ఆ ల మ గడ ఉం
4)ఆ త సభ ఏర న ద స శం వర ఉం
ప ఖ లం హత ద న ప కద ద
Question26 :
ఇ వల ఏ ష ప త ం .25ల ల నగ ర పక ం ం ?
1 ) రళ
2)త ళ
3)క టక
4)మ ష
Question27 : మం న య ల సంఖ ఎంత ?

1 ) 60
2 ) 50
3 ) 40
4 ) 45
వ వల ప ( ఎ ) చటం ప రం అ యవచ గతం ఏ ష ఇ న

Question28 :
ం సమ ం ం ?
1)క టక
2)
3)మ
4) లం ణ
Question29 : త ర ర న 17వ క భ మ ళల ద ం ఎంత తం ఉం ?

1 ) 12 తం
2 ) 13 తం.
3 ) 14 తం.
4 ) 15 తం
ంగత ల ( ం ) ల గ షం 10 సంవత ల
Question30 :
ం ఏ ష ప త ం ం ం నచ ఇ వల షప ఆ దం ?
1) జ
2)మ ష
3)క టక
4 ) ఉతర ప
అ ష ఫ (ఏ ఆ ) అ సంస అధ యనం ప రం 2017-18

Question31 :
సంవత రం అత క క ం న ం య ఏ ?
1) జన ద
2) లం ణ షస
3)ఆ ఇం అ ద డ ట కజగం
4) శం
Question32 : 2019 శ పం జ న ర కఎ క ఎంత తం ం న ద ం ?

1 ) 67.11 తం
2 ) 68.08 తం
3 ) 68.11 తం
4 ) 69 తం
, , , ఆం య ట లతల సంభం ం నవంబ 16, 2018న

Question33 :
ం న త ప ఏ ం పపంచ పం అమ వ ?
1) 19, 2019
2) 18, 2019
3) 21, 2019
4) 20, 2019
Question34 : క టక త ప న య ఎవ ప ణ రం ?
1)జ ంద న
2)జ అభ ఓ
3)జ D.N.
4)జ ఆ ఎ
Question35 : పపంచం అత ంత ఎ ౖన ం ం దం ఏ ?
1)త ం
2 ) చం
3)మ
4)
బ ష ( డ ఎ ఆ )-2019 క ప రం శం వ న య ల
Question36 :
సంఖ షయం ర ఎన వ నం ఉం ?
1) గవ నం
2) ండవ నం
3) ద నం
4) నం
నస స వ సంబం ం రత పపంచ రసత ప ల క

ం ఐ స ం న ద , స స
, ంస ృ క సం ‘ ’
Question37 :
అం క ం ం , అ రత శం ఈ ం ఏ ల నస స వ స ం
ఉం ?
1) మ
2 ) మయ మ
3) మ
4) మ
ఆ ఐ చటం 8(1)( ) ఈ ం ఏ సంసల హ ల భంగం క ం స

Question38 :
ల ంచ ం ం ?
1) ం మ
2) ర ం ల సనసభ
3) ప నమం లయం
4) ఖ మం లయం
Question39 :
ఇ వల ఆం ధ ప , లం ణ, త ళ ,క టక, మ ష, జ ల ‘కర
సల ’ పక ం న సంస ఏ ?
1 ) ం ద జలసంఘం ( డ )
2) ందవ వ య ఖ
3) ందప వరణ మం త ఖ
4) ంద ప రణ ఖ
Question40 : అత ంత అ న షసర ం ‘ ప ’ ఇ వల ఏ షం ం ?
1) చ ప
2)అ చ ప
3 ) ఉత ఖం
4) ం
‘ఇం డ ఇ ’( రత ప న భజన )అ ప క క ప న మం
Question41 :
న ంద ఖ త కథ ప ం న అంత య గ ఏ ?
1 ) ఫం
2) జర
3) ర
4)‘
అ ధ మ జన - మ దం మధ వ త ం జ న సభ
Question42 :
సం ఇ నగ ఎప వర ం ?
1) 15వ వర
2) 31వ వర
3 ) ఆగ 15వ వర
4 ) ఆగ 31వ వర
Question43 : అ య అ ప రత క ం న సంస ఏ ?
1)ఎ బ సంస
2) ం సంస
3 ) అగ ం సంస
4) సంస
30 మం మ ళల ం నక క ం ‘దం శ లఢ ’ ఏ న
Question44 :
ష ఏ ?
1 ) మధ ప
2)ఓ
3)ఛ గ
4 ) ఆం ధ ప
Question45 : ఒక వ మం పద ప న ం ఎంత లం ఏ ఒక సభ సభ త ం ం ?
1)ఆ ల
2) ల
3) ల
4 ) ఒక సంవత రం
Question46 : ప ం హత ల దల రయం అ రం ఈ ం
ఎవ త ఉంద ఇ వల ం స షం ం ?
1) షప
2)త ళ గవర
3) ంద ప త ం
4)త ళ షప త ం
ఇ వల ం ద గృహ, పటణవ వ ల మం త ఖ ల ం న వ ల ప రం 84 తం
Question47 :
ఘనవ ల శం పథమ నం న ష ఏ ?
1) జ
2 ) మధ ప
3) లం ణ
4)ఛ స
Question48 : రత ద క (ర ) ఐఎ ఎ రం ష మణ ర కమం ఎక డ జ ం ?
1) ఖపట ం
2) ంబ
3)
4) క
వం నష నఒ ప నమం న ంద ఎంత తం స యం
Question49 :
పక ం ?
1)ఎ వందల
2)
3 ) పద ం వందల
4)ప వందల
సంస ప త కం ర ం న ‘ఇ క వర ం య ’ ర
Question50 :
ం న ల బృందం ఎన వ నం ?
1) ద నం
2) ం నం
3) డవ నం
4) గవ నం
Question51 : షన ఎ ం అమ క ఎవ తృత ం వ ?
1 ) Secretary, Union Panchayati Raj Ministry
2 ) Secretary, Union Environment Ministry
3 ) Secretary, Union rural development Ministry
4 ) Secretary, Union urban development Ministry
2019 ఏ సంబం ం ఆ శ లయ ం ంగ రత శ శ ల ల
Question52 :
పధమ నం న సంస ఏ ?
1 ) ఐఐ ఖర
2 ) ఐఐ
3 ) ఐఐ
4 ) ఇం య ఇ ఆ
ంత ఎన వ జయం రస ం రక త ళ ఉప షప ఇ వల
Question53 :
దల ?
1 ) 650
2 ) 600
3 ) 700
4 ) 750
ఈ ం స న ఖ ంచం A ) ఏ 25న ఆ య బం తం ఏర న
’ ’అ బం గ ం ం B) 3, 2019న ఒ
Question54 :
షం రం ం C ) 2004 సంవత రం ం బం తం, అ మ
స సంభ ం న
1 ) A ,B మ C త
2 ) A, B స న
3)B,C స న
4 ) A, C స న
ఏ సంవత రం రత శం ం మ ల ం ల ఉ శ ం ‘MERA India’

Question55 :
ర కమం రం ంచబ ం ?
1 ) 2020
2 ) 2025
3 ) 2030
4 ) 2050
Question56 : ఇ వల ర న ‘ -60 క ం ’ఏ ం న ?
1) జ
2)క టక
3)ప మ ం
4)మ ష
ర ర అ స చ ంద సంస దల న ‘ పపంచ ప చ – 2019’

Question57 :
ర ం ఎంత ?
1 ) 136
2 ) 140
3 ) 145
4 ) 153
పపంచ పం వందమం అత ంత ప వ ర ‘‘ ’’ గ ం ం న
Question58 :
రత శం తర న ఎం న ఎవ ?
1) అం
2)అ ంధ క
3) నక
4) రంద
ట ' జ న బ ట స - 2019 'ప ట ఎ ఆ ఇయ ' అ

Question59 :
న రత ప త ర కమం ఏ ?
1)న గంగ
2)స ర
3) య ణ పథకం
4) ప నమం కృ ం జన
Question60 : న సం దత (Index of Cancer Preparedness) -2019 రత శం క ం ఏ

?
1 ) 18
2 ) 19
3 ) 21
4 ) 25
Question61 : మ ళల భ ద " స " ఈ ం ఏ ం సంస రం ం ం ?

1 ) BSNL
2 ) AIRTEL
3 ) IDEA
4 ) JIO
ం ఇ ం ం న‘ రత ఉ గ ల క’ ప రం ణ ం కల ఉ ల
Question62 :
ఆక ంచటం శం ద న నగ ఏ ?
1)ఎ ఆ - , ంగ , ద
2)ఎ ఆ - , ంగ ,
3)ఎ ఆ - , ం , ద
4) , ంగ , ద
Question63 : ప రం జ అత కం ఉన ర ఎ నం ం
?
1) డవ నం
2) గవ నం
3) ండవ నం
Question64 : ‘ ర త నగర ( )’ ఎ నగ ల అమల ం ?

1)7
2)8
3)9
4 ) 10
ం ప న య ( ఐ) జ రంజ వ న ం క ఆ పణల
Question65 :
ంచ ఎవ అధ తన ‘‘అంతరత రణ’’ క ఏ ం ?
1)జ మ
2) .
3)జ ఎ .ఎ.
4)జ ఇం మ
Question66 : ఈ ం ఏ ష ‘ ’ సంభంధం క ఉం ?
1)
2 ) ఉతర ప
3)త ళ
4) జ
యఇ షన ం ం ంవ (NIRF) పధమ నం ం , శం
Question67 :
అ తమ సంస న సంస ఏ ?
1) శ లయం
2 ) ఇం య ఇ ఆ (IISC)- ంగ
3 ) ఐఐ
4 ) ఐఐ మ
పపంచ ం క ప రం ఏ ం న ప పపంచం అత కం
Question68 :
తమ ంత ల తర ?
1)
2)
3) ర
4)
ంగం ఏఆ క ప రం షప ఆ క అ గ ంచ బ రంగ
Question69 :
ం వ ందప త ంఅ మ ం ?
1)ఆ క 233(3)
2)ఆ క 263(3)
3)ఆ క 293(3)
4)ఆ క 313(3)
ఉమ స ళ ప ష ం ం రత శం మ ఏఐ శం ఉమ క
Question70 :
ప ధన మ అ వృ (R & D) ర క రం ం ?
1)
2)అ ం
3 ) జర
4) డ
Question71 : రత శ ట ద ' ట (Voter Park)' ఈ ం ఏ నగ రం ంచబ ం ?

1)
2)వ ద
3)
4)
పపంచ ఆ గ సంస (WHO) క 15 అత ంత క త నగ ల ద నం

Question72 :
న ర య నగరం ఏ ?
1)
2) ర
3)
4)ల
రత ంగం ఏ అ కరణం ప రం ఆ త , వ , న ం మ
Question73 :
అజం ల ప రం ందఎ కల సంఘం ఇ వల ం ం ?
1 ) అ కరణ 174
2 ) అ కరణ 214
3 ) అ కరణ 284
4 ) అ కరణ 324
Question74 : అ తన రగ క ‘ఐ ఎ ర(ICGS VEERA )’ ఎక డ రం ం ?

1)
2) ఖపట ం
3)
4) ం
2019 య తృత సంర ణ త వం (National Safe Motherhood Day) క ఇ వృతం

Question75 :
ఏ ?
1 ) Respectful Maternity Care
2 ) Quality, Equity, Dignity for Improved Maternal Health
3 ) Midwives for Mothers
4 ) Expanded Opportunities for Adolescent Health Services; End Maternal Mortality
రత ప న ంద ‘ఆర ఆ ం ఆం అ స ’ ర పక ం న
Question76 :
శం ఏ ?
1)ఇ
2) ఏఈ
3)ర
4)జ
రత దళం 3ద ల ష వలం ం న ‘ఐఎ ఎ ’ కఏ

Question77 :
ం ం ?
1) ట
2)ర
3)అ
4)
Question78 : జ య రణ ండ జ న ?
1)ఏ 13, 1909
2)ఏ 13, 1919
3)ఏ 23, 1918
4) 21, 1917
Question79 : క ధ మ క అత ంత ప దరణ ఉన పపంచ త న ఎవ

?
1) టం
2)
3)న ంద
4)
రత శ ట ద ర - ం ’ లవబ న ఫ ం (Phayeng
Question80 :
Village) , ఈ ం ఏ ల ఉం ?
1) ం
2)అ ం
3)మ
4) ం
Question81 : ఇ వల ర న ‘క ం ’ఏ ష గవర ?
1)అ ం
2)జ &
3) జ
4)
Question82 : రత ప న ంద ‘జ డ ’ పక ం న శం ఏ ?
1)ఇ
2)ద ణ
3)జ
4) ఏఈ
Question83 : ం ద బం ళ ంపల ప ధన సంస ( ఆ ఐ) ఎక డ ఉం ?

1)
2)
3) లక
4) ద
ర బ ళ మర ఎం -60ఆ (24 MH-60 Romeo Seahawk) పర

Question84 :
క ం ం ఇ వల ఆ దం న శం ఏ ?
1)ఇ
2)ర
3)అ
4)
Question85 : ఇం య ం క ం ం న ష ఏ ?
1) ప
2) ఖపట ం
3) జయ డ
4 ) అర
ఎ యం తణ ర కమం-4 ఎప వర న ం ల ఇ వల ం దమం మండ

Question86 :
ర ం ం ?
1 ) 2020 వర
2 ) 2021 వర
3 ) 2022 వర
4 ) 2023 వర
Question87 : పపంచం అత ంత ఎ ౖన ం ంద నత ం (Tashigang) ఏ షం ఉం ?

1 ) ఉత ఖం
2)జ &
3)అ చ ప
4) చ ప
Question88 : శం తజ క ల కరణ ర కమం ఎప ం రంభమ ం ?

1 ) 2021 ఏ 1
2 ) 2021 1
3 ) 2020 1
4 ) 2020 ఏ 1
Question89 : ఎ ష అ వృ ం ద ణ మధ ప ఏ షన
ఎం క ?
1) ం
2) డ
3) జయ డ
4) వ
Question90 : ఉ పథకం ల క ష తనం ఈ ం ఏ షం అమల ం ?

1) , రం
2) ,అ ం
3)అ ం,ఒ
4)ఒ , రం
Question91 : ఉ పథకం ల గ ష తనం ఈ ం ఏ షం అమల ం ?

1 ) ఆం ధ ప
2 ) పం
3)హ ణ
4)క టక
Question92 : యం ల వ ఎ కన ఓట క ం ?
1)7 క
2 ) 15 క
3 ) 30 క
4 ) 60 క
బ ఖ ద క (The Multi-dimensional Poverty Index) - 2018 ప రం 2015-16

Question93 :
రత శం అత క ద కజ గల ష ఏ ?
1)ఒ
2 ) ఉతర ప
3)అ ం
4)
Question94 : ఠ ల ల సం ' వ 'అ ర కమం రం ం న సంస ఏ ?

1 ) DRDO
2 ) BARC
3 ) ISRO
4 ) CSIR
Question95 : “Al Nagah 2019” అ ఏ ం ల మధ జ న క ?

1) ర - మయ
2) ర - ఏఈ
3) ర - బం
4) ర -జ
స చ స -2019 అ ల శం అ తమ ప భ నగరం ద నం
Question96 :
న నగరం ఏ ?
1) వ శ
2) ంగ
3 ) అహ
4 ) ఇం
Question97 : స చ స -2019 ద ల న ఏ ?
1)ఛ గ , రం , మ ష
2)ఛ గ , రళ , మ ష
3)ఛ గ , పం ,మ ష
4)ఛ గ , రం , రళ
ంద ప త ం పక ం న 2019 స చ స య ప నగరం ఎన వ
Question98 :
ం ం ం ?
1 ) 4వ ం
2 ) 6వ ం
3 ) 7వ ం
4 ) 8వ ం
Question99 : ప థర పవ ం ఏ షం కల ?
1 ) ఉతర ప
2) జ
3)జ &
4) ం
ంద నవ వన ల అ వృ ఖ శ పం ఠ లల ప ఆ రం దల
Question100 :
న ం ( ఐ)-2017-18 ద న ఏ ?
1)హ , జ , లం ణ
2 ) చం గ , లం ణ , రళ
3 ) చం గ , జ , రళ
4 ) రళ , జ ,త ళ
Answers
Ans 1 : 60 : 40
Ans 2 : 18 ం 40 ఏళ
Ans 3 : .87 ల
Ans 4 : Side-Looking Doppler Current Profiler
Ans 5 : ర మ
Ans 6 :శ కఅ ర ( ం )
Ans 7 :ఏ
Ans 8 :
Ans 9 : మం
Ans 10 : 100
Ans 11 : ం
Ans 12 : జ
Ans 14 : ఇం య ఆ
Ans 15 : 117
Ans 16 : 43
Ans 17 : ం
Ans 18 : జన ద
Ans 19 : 31, 2019
Ans 20 : 303
Ans 21 : ఆ
Ans 22 : లయ పర త
Ans 23 :అ ం
Ans 24 : ం త ం
Ans 25 :ఆ
Ans 26 :క టక
Ans 27 : 60
Ans 28 : లం ణ
Ans 29 : 14 తం.
Ans 30 : జ
Ans 31 : జన ద
Ans 32 : 67.11 తం
Ans 33 : 20, 2019
Ans 34 :జ అభ ఓ
Ans 35 :త ం
Ans 36 : నం
Ans 37 : మ
Ans 38 : ర ం ల సనసభ
Ans 39 : ం ద జలసంఘం ( డ )
Ans 40 :అ చ ప
Ans 41 :‘
Ans 42 : ఆగ 15వ వర
Ans 43 : ం సంస
Ans 44 :ఛ గ
Ans 45 :ఆ ల
Ans 46 :త ళ గవర
Ans 47 :ఛ స
Ans 49 :
Ans 50 : ం నం
Ans 51 : Secretary, Union Environment Ministry
Ans 52 : ఇం య ఇ ఆ
Ans 53 : 750
Ans 54 : A ,B మ C త
Ans 55 : 2030
Ans 56 :మ ష
Ans 57 : 140
Ans 58 : రంద
Ans 59 :న గంగ
Ans 60 : 19
Ans 61 : AIRTEL
Ans 62 :ఎ ఆ - , ంగ , ద
Ans 64 :8
Ans 65 :జ ఎ .ఎ.
Ans 66 : జ
Ans 67 : ఐఐ మ
Ans 68 : ర
Ans 69 :ఆ క 293(3)
Ans 70 : డ
Ans 71 :
Ans 72 :
Ans 73 : అ కరణ 324
Ans 75 : Midwives for Mothers
Ans 76 :ర
Ans 77 :ర
Ans 78 :ఏ 13, 1919
Ans 79 :న ంద
Ans 80 :మ
Ans 81 : జ
Ans 82 : ఏఈ
Ans 83 :
Ans 84 :అ
Ans 85 : జయ డ
Ans 86 : 2020 వర
Ans 87 : చ ప
Ans 88 : 2021 1
Ans 89 : వ
Ans 90 : , రం
Ans 91 :హ ణ
Ans 92 :7 క
Ans 93 :
Ans 94 : ISRO
Ans 95 : ర - ఏఈ
Ans 96 : ఇం
Ans 97 :ఛ గ , రం , మ ష
Ans 98 : 8వ ం
Ans 99 : ఉతర ప
Ans 100 : చం గ , జ , రళ
Quiz : 14
Quiz
Category
Question1 : మ నం జ ఖర ఏ ష గవర పద ?
1 ) రళ
2)జ &
3) ం
4)అ ం
ఐ స ఆధ ర ం ఏ న ‘‘ వ ఆ ’’ ం రవ క అం న
Question2 :
ర ఎవ ?
1 ) పణ ఖ
2 ) ఎం. ంకయ
3)మ హ ం
4)న ంద
అ ధ మ జన - మ సమస ప ష ంచ ఎవ అధ తన
Question3 :
స లక ఇ వల ం య ం ం ?
1)జ ఫ మహ ఇబ ంఖ
2)జ అర
3)జ చం ద
4)జ అగ
పర
Question4 : ఇ వల రత క దళం న‘ ర ఏ శం ం క ం
?
1)ఇ
2)
3)అ
4)ర
Question5 : ఎ ం లన అంశం ందఎ కల సంఘం య ం నక ఏ ?

1 ) అభ .భ క
2) లకృష క
3) ఆ క
4) కృష క
Question6 :' తశ -6’ క ఏ ం ల మధ జరగ ?

1) రత శం మ లంక
2) రత శం మ జ
3) రత శం మ ఆ
4) రత శం మ
Question7 : ర ’ ఎవ ప ణ రం ?
1) ంద య ఖ ర ద
2) కసభ క
3) ం ప న య
4) షప
Question8 : ఆనంద యక ల (World Happyness Index ) - 2019 రత శం క ం ఎంత ?

1 ) 122
2 ) 140
3 ) 98
4 ) 133
ర - న మధ న సం సంభ ం న ఘటన ఏ సంవత రం

Question9 :
జ ం ?
1 ) 2007
2 ) 2008
3 ) 2009
4 ) 2010
Question10 : ష సనసభ ఎ ?
1 ) 50
2 ) 60
3 ) 40
4 ) 55
Question11 : జల ం దం (Kiru Hydro Electric Project) ఏ న ఉన ?

1)
2) లం
3)
4) ం
Question12 : ఇ వల ర న ‘వ స ’ ఉద మం ఏ షం ప ?
1)మ ష
2) జ
3 ) ఉతర ప
4) జ
Question13 : 2019 ర కఎ కల ఈ ం ఏ ల అ ం ఎ క జరగ ?

1 ) ఆం ధ ప ,ఒ ,అ చ ప ,జ &
2 ) ఆం ధ ప ,ఒ ,అ చ ప , ం
3 ) ఆం ధ ప ,ఒ , చ ప , ం
4 ) ఆం ధ ప ,ఒ ,అ చ ప , ం ,జ &
Question14 : 17వ సభ ఎ క ఎ డతల ర ంచ ?

1)4
2)5
3)6
4)7
Question15 : రత శం ఎ కల ప రకర య న ండ ఎవ ?
1) వం
2 ) సత ష ల
3) ండ
4 ) నర నట
Question16 : ష తన ఖ మం ఎవ ?
1) హ ం
2)ల ం ప క
3) ప వం
4)ద నం మం క
ఇ వల క ం ం న ప (Sirsi Supari) ఈ ం ఏ ల అ బంధం

Question17 :
క ం ?
1)క టక
2)ప మ ం
3 ) రళ
4)ఒ
ఏ సంవత రం ప ఇ న ల ల ం ‘ య చరణ ప క’
Question18 :
ందఆ గ ంబ మం త ఖ దల ం ?
1 ) 2025
2 ) 2030
3 ) 2035
4 ) 2040
జ అం క ం అ త జ య రం ం న ఐఏఎ
Question19 :
అ ఎవ ?
1) ద లం
2) ఫ ఇ
3) భ
4) జ
ఇ వల మృ ం న ‘మ హ క ’ ట ద ఏ సంవత రం ష
Question20 :
ఖ మం ప ?
1 ) 2000
2 ) 2005
3 ) 2012
4 ) 2017
Question21 : ఇ వల మృ ం న ‘మ హ క ’ఈ ం ఏ ం దమం త ఖ ధ తల ప ?
1) ప శమల ఖ
2 ) ఆ కమం త ఖ
3) మం త ఖ
4 ) ర ణమం త ఖ
Question22 : ఇ వల క ం ం న ‘ఏ ప (Erode turmeric)’ ఈ ం ఏ ం ం ?

1)మ ష
2) లం ణ
3)త ళ
4 ) మధ ప
ందఎ కల సంఘం ల ం న వ ల ప రం 2019 ఓ హ

Question23 :
ం 18 ఏళ వ ఓట ఏ షం అత కం ఉ ?
1 ) ఉతర ప
2)ప మ ం
3)మ ష
4)త ళ
ఈ ం ఏ సంస వరణ ల ప తమ న 12 ర య లయ
Question24 :
ంత(ఐ ఆ ) ల తప ల ం ం .?
1 ) ఐఐ - హ
2 ) ఐఐ - మం
3 ) ఐఐఎ - ంగ
4) వ
య క ణ ద స ప రం బవ -2019 శ పం ఎంత తం ణ
Question25 :
గృ మ అం వ ?
1 ) 91 తం
2 ) 92 తం
3 ) 93 తం
4 ) 94 తం
అ ధ మధ వ త ం వ ంచ ం ఏ న స లక
Question26 :
ఎవ అధ తవ ?
1)జ R.F. మ
2)జ ఎ .ఎం.క
3)జ ఎ ఏ
4)జ
Question27 : ఇ వల క ం ం న ‘Marayoor Jaggery’ ఏ ం ం ?

1 ) రళ
2)త ళ
3)ప మ ం
4)ఒ
Question28 : 4,600-5,200 ఏళ ంద శ న క ఇ వల ఏ షం ం ?
1 ) పం
2) జ
3)అ చ ప
4 ) ఉతర ప
Question29 : ఈ ం ఏ ం న ర ఇ వల ం ం ?
1)ఎ బ 380
2) ం 747
3) ం 777
4) ం 737
Question30 : ఇ వల ర న ‘సం ఎ ’ఏ ం నగ ల మధ ప ం ?
1) జ -
2 ) జలంధ -
3) –
4) స -
ఏ శస హ గం అ ం షం ప 61 . . రఏ న
Question31 :
అ క ఎల వ వస ంమం ఇ వల రం ం ?
1) ర - బం
2) ర -
3) ర -
4) ర -
‘ క మం ’( ఎ ) పక ం న ం ంగ రత శం ం పథమ నం
Question32 :
న సంస ఏ ?
1 ) ఐఐ - ద
2 ) ఐఐ -
3 ) ఐఐ - హ
4 ) ఐఐ - ం
Question33 : ‘ ప న మం శమ న జన’ ప న ంద ఎక డ ం రం ం ?
1) ర
2 ) అహ
3) ర
4) ం నగ
క ల సమ ర ంద నవ వన ల మం త ఖ ఇ వల ఏ
Question34 :
పథకం రం ం ం ?
1 ) 'Young scientist Abhiyan'
2 ) STARS
3 ) RUSA
4 ) NPTEL
Question35 : ఏ -203 ళత క ప న ంద ఈ ం ఏ నగరం శం పన ?

1) ర (ఉత ప )
2)ల (ఉత ప )
3)అ (ఉత ప )
4 ) వ దర (ఉత ప )
ఈ ం ఏ ఆ క సంవత ‘ ణం- ం కత’ ఏ ప న ంద ఇ వల

Question36 :
పక ం ?
1 ) 2019 ఏ - 2020
2 ) 2020 - 2021 ఏ
3 ) 2019 - 2020 ఏ
4 ) 2020 ఏ - 2021
Question37 : రత క దళం ఉప ం ‘SAR’ పం ఏ ?

1 ) Specific absorption rate
2 ) Search And Rescue
3 ) Synthetic Aperture Radar
4 ) Stock Appreciation Right
‘ య ర క ప ణ ( షన మ )’ ప న ంద
Question38 :
ఏనగరం ఆ ష ం ?
1)ల
2) ర
3 ) వ దర
4 ) అహ
మద ం ం ం ప క క లజ (Dog Squad ) ప శ ట న రత శ
Question39 :
ట ద షం ఏ ?
1 ) రళ
2) లం ణ
3)క టక
4)
Question40 : Sampriti 2019 క ఏ ం ల మధ జ ?

1 ) ఇం మ లంక
2 ) ఇం మ బం
3 ) ఇం మ మ
4 ) ఇం మ ఇం
ప త ఉ ల త దం ల డ ఇ వల ఏ ష ప త ం PRANAM క ష ’
Question41 :
రం ం ం ?
1)మ ష
2 ) ఉతర ప
3 ) ఉత ఖం
4)అ ం
Question42 : ఇ వల ఏ ష ప త ం ల టకం పక ం ం ?
1)అ చ ప
2 ) ఉత ఖం
3) చ ప
4 ) ఉతర ప
ఇం ఇంట ఇం (Inclusive Internet Index - 3i) 2019 రత శ ం

Question43 :
ఏ ?
1 ) 48
2 ) 47
3 ) 49
4 ) 52
Question44 : ఆర ష ఆ ఇ ఆప ష (ఓఐ ) స శం న రత ప ఎవ ?
1) ర మ
2) స
3) య
4) ం
, హ ల ంచడం సం ఎంత తం ల ంద ప త ం
Question45 :
-2 పథ ఇ వల ఆ దం ం ,?
1) 10010
2) 10100
3) 9900
4) 10000
Question46 : ఏన ం ల ర పయ ం ?
1) న
2) న
3)స న
4) లం న
ంబ 9, 1960 ర మ ’ల మధ జ న ఒప ందం ప రం ం ,
Question47 :
ఉపన ల జ ల ఏ ష న ం ?
1) (50) మ ర (50)
2) (80) మ ర (20)
3) (60) మ ర (40)
4) (75) మ ర (25)
ఖ ం దం ఏ య న తన ’ క తం శం ఎ
Question48 :
’ ఉ ?
1 ) 18
2 ) 17
3 ) 19
4 ) 16
Question49 : ఇ వల ర న ‘అ నంద వర ’ ఎవ ?
1) ర ంధం న BSF అ
2) ర ంధం న ఇం య ఎ అ
3) ర ంధం న ఆ అ
4) ర ంధం న అ
Question50 : ఖ ం దం ఏ య న తన ఏ ?
1 ) ‘ద ణ ’
2 ) ‘ద ణ ఆ య ’
3 ) ‘ద ణ ’
4 ) ‘ద ణ ’
Question51 : ఇ వల ఏ ష ప త ం ల ం ల పడవ అం స రం ం ం ?
1)ఒ
2 ) రళ
3) ం
4 ) ఉత ఖం
Question52 : ర న ఎ సం ‘ డ ’ఏ ం ం ?
1)ఇ
2)ర
3)
4)అ
Question53 : 800 లబ నఅ భగవ త గం ప ఇ వల ఎక డ ఆ ష ం ?
1)ఉ కృష ఆలయం
2) ఇ ( అంత య కృష తన సంఘం) ఆలయం
3) ర ఆలయం ( రక)
4) కృష జన (మ ర)
Question54 : -2000 ద ల ర ఏ శం ం క ం ?
1)
2)ర
3)ఇ
4)అ
Question55 : వ ఏ సంవత రం గగనతలం రత ద ప ం ?

1) 1999
2) -ఇం య 1962
3)స క ౖ 2016
4 ) 1971 దం
య ద రకం ( షన య - ఎన ఎం) ప న ంద ఇ వల ఏ
Question56 :
నగరం రం ం ?
1)
2)జ -క
3)ఫ ( పం )
4) ం
సంబం ం న సమస స ఒ ట అం ం ఉ శ ం ఖ రం ం న
Question57 :
ర ఏ ?
1) స
2) ల
3)‘ దృ ’
4) ఎంక
ప న ంద బవ 24, 2019న ప న మం స ( ఎం- ) పథకం

Question58 :
ఈ ం ఏ నగరం ం రం ం ?
1 ) అహ ( జ )
2) ర ( ఉతర ప )
3) గ (మ ష)
4) ర ( ఉతర ప )
Question59 : ఉగ ద ధ తల ఏ సంస ప ం ?
1) ఇంట ఏ (DIA)
2) కం (NCB)
3 ) ఇంట (IB)
4) షన ఇ ష ఏ (NIA)
ఆప ష ట పథకం గం ఏ సంవత రం శం 100 తం ట

Question60 :
ఏ ల ల ం ?
1 ) 2021
2 ) 2022
3 ) 2023
4 ) 2024
Question61 : ం జల ఒప ందం గం రత ద నన ఏ ?
1) , ,
2) , ,స
3) లం, ,
4) , ,స
Question62 : ఈ ం ల ఏ షం ఇ వల ం న ’ ష జల జం పక ం ం ?
1) జ
2 ) ఉత ఖం
3 ) పం
4) చ ప
Question63 : అంత య హ ల (ఐ ) - 2019 ర నం ఎంత ?

1 ) 42
2 ) 52
3 ) 36
4 ) 44
అ ం అధ మ రత శ పర టన గం ర -అ ం ల మధ
Question64 :
ఎ ఒప ం జ ?
1)ఐ
2)ప
3)ఎ
4)
ఎ -21 ట ర ’ త ం ఇ వల ఏ సంస ర ఒప ందం

Question65 :
ం ?
1)డ
2) ప
3)
4) ట
ర క సం 114 'ఎ -21' ద ల క ,ఆ ల ఇక ఏ

Question66 :
అమ మం తన ప దన న సంస ఏ ?
1) ం
2)
3)డ
4)
జ ల , ర హణ ఇం ర ణఇ ం పపంచ ణ ం ఎ బ
Question67 :
ఏ నగరం రం ం ం ?
1) ం
2)
3)
4)
శ జ ం న య ద రకం ఎంతమం అమ ల ర ం
Question68 :
?
1 ) 26,962
2 ) 25,942
3 ) 27,992
4 ) 24,972
Question69 : ‘ ’( య ఉచ అ ) పథ ఎ శ ల ఎం క ?
1)8
2)9
3 ) 10
4 ) 12
అత వసర సమ న ‘112’ వ బవ 19, 2019న ఎ ,

Question70 :
ంద త ం అమ వ ?
1 ) 15
2 ) 18
3 ) 16
4 ) 11
Question71 : 2011 జ న 108వ ఏ స శ అంచ ల ప రం లవరం అంచ వ యం ఎంత ?

1) .14,010.45
2) .15,010.45
3) .16,010.45
4) .17,010.45
ం మత వ ల థ క కస ం ల ర ఎంత
Question72 :
ం ం .?
1 ) 50 తం
2 ) 150 తం
3 ) 100 తం
4 ) 200 తం
ఇ వల జ -క జ నఉగ ద ఘటన ఎవ అధ తన బవ
Question73 :
16, 2019 న అ లప స శం జ ం ?
1) ప నమం
2) ంద ం మం
3)ర ణ ఖ మం
4) ంద ం కట
ప న మం శమ ధ (PMSYM ) ంద న ం ఏ వయ
Question74 :
అ ?
1 ) 18 -50 సంవత
2 ) 18 -40 సంవత
3 ) 22 -42 సంవత
4 ) 18 -55 సంవత
SDRF ర ఫం 2020-25 మధ లం ఏ ఎంత ం ల ఇ వల ఆ క ఖ
Question75 :
రమంట సంఘం ం ద ప ం ?
1 ) 10%
2 ) 15%
3 ) 20%
4 ) 25%
Question76 : ఇ వల ఆ ఎ న సంస ఏ ?
1 ) ISIS
2 ) లష -ఈ-
3)
4) ఎ మహ
‘ఎం క న ఉప ’( )అ సంకలనం ఎవ పసం ల ఆ రం

Question77 :
ం ంచబ ం ?
1) ప నమం
2) షప
3 ) ఉప షప
4) సభ క
Question78 : భ ద వ వ ల క ( ఎ ) అధ ఎవ వ వ ?
1) ంద ంమం
2 ) ం ద ర ణమం
3) షప
4) ప నమం
రత శం ఈ ం ల ధరల ట ం మ
Question79 :
ఏ ?
1)త ళ
2)మ ష
3 ) మధ ప
4 ) రళ
ఆ దం, ద, మ ప ఔష ల ల సం రం ం న
Question80 :
ఆ ౖ ర ఏ ?
1 ) e-AUSHADHI
2 ) e-medicen
3 ) e-Clinic
4 ) e-ayur
ం ల ం ం (Hollong Modular Gas Processing Plant) ఏ షం

Question81 :
ఉం ?
1) లయ
2)అ ం
3) ం
4)అ చ ప
Question82 : జర ప త ఉ గ, రం జ షన క ం ఇ వల ఏ ష సనసభ
ఆ ం ం ?
1 ) మధ ప
2) జ
3) జ
4)మ ష
గల (ఎ ) సమ గ అ వృ ర కమం ంద ప న ఉప పథ ల ఎప వర
Question83 :
న ంచ ?
1 ) 2020 31
2 ) 2019 31
3 ) 2022 ఏ 31
4 ) 2020 శంబ 31
Question84 : సభ ఎ వ లం ధ ంవ ం నమ ళ ఎవ ?
1) స
2) మ జ
3) న ం
4 ) ఇం ం
Question85 : స చ శ ర కమం - 2019 ఈ ం ఏ నగరం జ ం ?

1)
2 ) ఇం
3) త
4 ) చం గ
Question86 : ఉతర ర ' ఈఎ ఐ ఆస , ద క ల ఏ నగరం రంభ ం ?

1) జఫ
2)ఫ
3)
4)
Question87 : ఈ ం ఏ ం ద మం త ఖ ‘ఏ స ’ ర ంచ ం ?
1) ంద క, ఉ త మం త ఖ
4) ందవ వ య మం త ఖ
.700 ట 72,400 అ ళ ల ర ర ం ం ,అ
Question88 :
ఏ శం ం క య ?
1)ర
2)అ
3)
4 ) ఇట
ఇ వల జ సభ ప శ న‘ ష ఆ ఆ ఎ ఆ ఐ -2019’ ప రం ప స
Question89 :
ర (ఎ ) తమ ళ ఎ తప స న ం ?
1)7
2 ) 15
3 ) 30
4 ) 90
ఇ వల ఈ ం ఏ సంస ప న 300 టవ జ వ ం ర కమం ప న ంద

Question90 :
ఖ అ ?
1)అ య త
2 ) క ంగ ఇ
3)ఆ ఆ ; ం
4) గం ఎ ష
Question91 : ఈ ం ఏ నగరం రత శ ట ఆ రంభ ం

?
1)
2 ) అహ
3)
4) ఖపట ం
షప , ప ప ం ల అత ంత ప ష న ర ణ వ వస ఏ
Question92 : ం ‘ ఎ ఇ ంట జ , ’అ వ వసల
రత శం ఏ శం ం క య ం ?
1)అ
2)ర
3)ఇ
4)
ఈ ం ఏ షం ‘జ ’ స ం ప న ంద రం ం
Question93 :
?
1)ప మ ం
2 ) ఉతర ప
3)ఒ
4)
శం 40 న ల న ంప నం ఆ
Question94 :
-2019 ద ం న సంస ఏ ?
1)ఇ
2)ఇ
3)ఆ ఆ ం
4 ) ఆ శయ
Question95 : ఈ ం ఏ పపంచం అ డ నఎ ంచ ?
1 ) ఉతర ప
2)ప మ ం
3)మ ష
4 ) మధ ప
150 చదర టర మ మృణ య డ ఉప షప ంకయ

Question96 :
ంబ 31న ఎక డ ఆ ష ం ?
1 ) అహ
2 ) అమ వ
3)
4)
పటణ ద వత సం ఏ ష ప త ం‘ వ జన ’ రం ం ల
Question97 :
ర ం ం ?
1 ) రళ
2)మ ష
3 ) ఉతర ప
4 ) మధ ప
Question98 : ఇ వల రం ంచబడ ‘అట ’ఏన ంచబ ం ?

1)
2)చ
3 ) మం
4)మ
Question99 : ఇ వల ర న‘ గ ’ మం ఏ షం ఉం ?
1)హ
2 ) మధ ప
3) జ
4)మ ష
ఉ స గహ రక హ ం మ పదర న ల ప న ంద ఇ వల ఏ షం
Question100 :
రం ం ?
1) జ
2)
3 ) ఉతర ప
4)ఒ
Answers
Ans 1 : ం
Ans 2 : ఎం. ంకయ
Ans 3 :జ ఫ మహ ఇబ ంఖ
Ans 4 :అ
Ans 5 : అభ .భ క
Ans 6 : రత శం మ లంక
Ans 7 : షప
Ans 8 : 140
Ans 9 : 2007
Ans 10 : 40
Ans 11 :
Ans 12 : జ
Ans 13 : ఆం ధ ప ,ఒ ,అ చ ప , ం
Ans 14 :7
Ans 15 : వం
Ans 16 : ప వం
Ans 17 :క టక
Ans 18 : 2030
Ans 19 : జ
Ans 20 : 2000
Ans 21 : ర ణమం త ఖ
Ans 22 :త ళ
Ans 23 :ప మ ం
Ans 24 : వ
Ans 25 : 93 తం
Ans 26 :జ ఎ .ఎం.క
Ans 27 : రళ
Ans 28 : జ
Ans 29 : ం 737
Ans 30 : –
Ans 31 : ర - బం
Ans 32 : ఐఐ - ం
Ans 33 : అహ
Ans 34 : STARS
Ans 35 :అ (ఉత ప )
Ans 36 : 2019 ఏ - 2020
Ans 37 : Synthetic Aperture Radar
Ans 38 : అహ
Ans 39 :
Ans 40 : ఇం మ బం
Ans 41 :అ ం
Ans 42 : చ ప
Ans 43 : 47
Ans 44 : స
Ans 45 : 10000
Ans 46 : లం న
Ans 47 : (80) మ ర (20)
Ans 48 : 19
Ans 49 : ర ంధం న ఇం య ఎ అ
Ans 50 : ‘ద ణ ’
Ans 51 :ఒ
Ans 52 :ఇ
Ans 53 : ఇ ( అంత య కృష తన సంఘం) ఆలయం
Ans 54 :
Ans 55 : 1971 దం
Ans 56 :
Ans 57 :‘ దృ ’
Ans 58 :
ర ( ఉతర ప )
Ans 59 : షన ఇ ష ఏ (NIA)
Ans 60 : 2022
Ans 61 : , ,స
Ans 62 : పం
Ans 63 : 36
Ans 64 :ప
Ans 65 :
Ans 66 :
Ans 67 :
Ans 68 : 25,942
Ans 69 : 10
Ans 70 : 16
Ans 71 : .16,010.45
Ans 72 : 200 తం
Ans 73 : ంద ం మం
Ans 74 : 18 -40 సంవత
Ans 75 : 15%
Ans 76 : ఎ మహ
Ans 77 : ఉప షప
Ans 78 : ప నమం
Ans 79 : రళ
Ans 80 : e-AUSHADHI
Ans 81 :అ ం
Ans 82 : జ
Ans 83 : 2020 31
Ans 84 : మ జ
Ans 85 : త
Ans 86 :ఫ
Ans 87 : ంద క, ఉ త మం త ఖ
Ans 88 :అ
Ans 89 : 30
Ans 90 :అ య త
Ans 92 :అ
Ans 93 :ప మ ం
Ans 94 :ఆ ఆ ం
Ans 95 : ఉతర ప
Ans 96 :
Ans 97 : మధ ప
Ans 98 : మం
Ans 99 :మ ష
Ans 100 : జ
Quiz : 15
Quiz
Category
ఇ వల ర ం ఉభయసభల ఆ దం ం న 124వ ంగ సవరణ
Question1 :
సంభం ం ం ?
1) య క క ష ఏ సంబం ం ం
2) రసత సవరణ
3 ) ఆ కం కబ న తరగ ల జనర 10% జ ష క ంచ ఉ ం ం
4) జ ం ల సంబం ం ం
Question2 : శం అత ంత ప భ న న ఏ ?
1 ) ఉతర
2)ఈ ంట
3) ంట
4)ద ణ
Question3 : కప ఎం వ ఇ వల రయం న ష ఏ ?
1)మ ష
2 ) ఉతర ప
3)ప మ ం
4 ) రళ
Question4 : ‘స స ర త’ ట పపంచం అ ద త ఏ సంస ర ం ం ?

1)ప వరణ ష ం యం తణ
2) ంద ష యం తణ
3) రత ఆ ర ణ త ప ల ప ర ణ సంస(ఎ ఎ ఎ ఏఐ)
4) ందప టక ఖ
Question5 : ‘ప - -చర 2.0’ ర కమం ఏ నజ ం ?

1 ) జనవ 29 , 2019
2 ) జనవ 30 , 2019
3 ) జనవ 31 , 2019
4 ) జనవ 28 , 2019
ఇ వల న దయ ల ల ం న ఆత హత ల అధ యనం య
Question6 :
ఎవ అధ తన ఒక ంద నవ అ వృ ఖఏ ం ?
1 ) Girishwar Misra
2 ) Amit Abraham
3 ) Jitendra Nagpal
4 ) Kishor Phadke
ఇ వల అ కృత ఇ ష పక ంచబడ ' వర ఇంట షన ఎ ',

Question7 :
ఈ ం ంద త ంతం / ల ఉం ?
1)ఒ
2)ల
3 ) అండ &
4) లక
Question8 :‘ న ఇంట షన ’ సంస దల న ‘అ అంచ ల -2018’ ర ం
ఎంత ?
1 ) 87
2 ) 98
3 ) 78
4 ) 89
Question9 :ఈ ం ఏ క ‘వం ర ఎ ’ ?
1)శ
2)గ
3) 18
4) రం
న ం, దళం, న, ర ర క దళం ఒ క ండ ప ప శం ఏ క
Question10 :
ఏ కృత ర ణ గం ఏ ంతం ఉం ?
1)
2)ల
3) ఖపట ం
4 ) అండ
Question11 : ఓ ఎ ++ (ఓ ష ) ం ం న నగ ఏ ?
1 ) చం గ , ఇం మ ద
2 ) చం గ , ఇం మ ం
3) , ఇం మ ం
4 ) చం గ , ఇం మ
రత 70వ గణతం త త వం సందర ం పద ం న శక ల గం పధమ

Question12 :
నం న శకటం ఏ ?
1) ర
2) జ
3)మ ష
4 ) ఉతర ప
70వ గణతం త త ల సందర ం పద ం న శక ంద ప త గం పధమ

Question13 :
నం న‘ ం ’ శక ఏ సంస ం ం ం ?
1 ) DRDO
2) ంద వృ ఖ
3) ందప టక ఖ
4)‘ రత వ వ యప ధన మండ ’ (ఐ ఏఆ -ఐ )
Question14 : ర ఇ వల ‘ (PISA)’ ర కమం ం ,అ ఈ ర కమం ఉ శ ం ఏ ?

1) ం ల వ ం పం చటం
2) ల ప అంత యం అంచ యడం
3 ) ఉన త ద ల ర య ల సం
4) అం ల ఉన త ప ంచ
ఇం య ట ం అం జం ష (IRCTC) ర ం న స ప రం
Question15 :
శం అత ంత ప భ న ఏ ?
1) - అహ జ ఎ
2) - ం శ ఎ
3) -హజ గ ఎ
4) ంగ - అగరల హంసఫ ఎ
Question16 : ‘2019 బ ఇ ష ఇం (Bloom Burg Innovation Index) ’ ఇం ం ఏ ?

1 ) 35
2 ) 42
3 ) 54
4 ) 61
బ ం ం ఇం (Global Talent Competitive Index ) - 2019 రత శ ం

Question17 :
ఏ ?
1 ) 54
2 ) 69
3 ) 71
4 ) 80
ఏ ష ప త ం ‘ప ప వ (Pakke Paga Hornbill Festival)' ష పం గ

Question18 :
పక ం ం ?
1) ం
2)అ చ ప
3) ం
4) ర
న క ట ం ం ఉప గప ‘Roshni’ అ ’ ఏ ఐఐ
Question19 :
ం ం ం ?
1 ) IIT Delhi
2 ) IIT Madras
3 ) IIT Ropar
4 ) IIT Mumbai
2019 సంవత ఇ వల పక ం న పద ర ల అత క ర ల
Question20 :
ద ం న ష ఏ ?
1)మ ష
2)
3 ) ఉతర ప
4)త ళ
ఈ ం ఏ య య ఇ వృతం ధ ల ం న శక 70వ గణతం త

Question21 :
కల ?
1) లజప
2)మ ం
3) చం ద
4) . .ఆ . అం ద
Question22 : రత శ గణతం త కల జ న ద అధ ఎవ ?
1) క
2) మ
3)
4) ల మం
Question23 : రత శ 70వ గణతం త కల ఖ అ జ న య ఎవ ?

1)ద ప నమం
2) అధ ఇ
3)ద అధ మ
4)ర అధ
Question24 : 2018 సంవత సంబం ం ఆ ఫ న సంస ఏ ప ం పదం పక ం ం ?

1) శ
2) శ
3)మ శ
4)
Question25 : ంగం 280వ అ కరణ సంభం ం ం ?

1) ం
2) యస
3 ) ఆ క సంఘం
4) జ ష
య ఎ అ న ం ఏ ల ఇ వల ం ద
Question26 :
ర ం ం ,అ ఈ ం ఏ నగ ల ఏ య ?
1)
2)
3 ) అహ
4) ం
ఐఎ ఎ అ దళ న వరం ఈ ం ఏ షం/ ం ద త ం ల
Question27 :
రం ం ?
1 ) అండ
2) ఖపట ం
3)
4)
తం మ ళల న భధ దళ బృందం ‘JOYMATI BAHINI’ ఇ వల ఏ షం

Question28 :
రం ం ?
1)అ ం
2)మ ష
3)క టక
4)హ
దల న‘ ప రం పపంచం అ తమ 30 ల
Question29 :
ద ం న ఏ క ఏ ?
1 ) Kandla Port
2 ) Nhava Sheva
3 ) TheJawaharlal Nehru Port Trust (JNPT)
4 ) Marmagao Port
Question30 : ఇ వల ర న ‘క గం య (Kerrian Gandyal) ఏ షం ఉం ?
1) లయ
2 ) ఉత ఖం
3)అ ం
4)జ &
Question31 :
అగ నం న ష ఏ ?
1 ) ఆం ధ ప
2)త ళ
3 ) రళ
4)మ ష
Question32 : మ దగంగ మఠం ఏ షం ఉం ?

1)ఓ
2)క టక
3)త ళ
4 ) ఉతర ప
రత సంత వ ల ర తల ం ందప త ం పక ం న త పథకం

Question33 :
ఏ ?
1) ప స దర న పథకం
2) ప స ర తస దర న పథకం
3) ప స తస పథకం
4) ప స ర దర న పథకం
Question34 : ఉ , ప ధన ం దం ఎక డ ఉం ?
1)
2 ) కట
3)
4 ) రళ
ఉప తల, గర జ సంబం ం సంస ం ఒ సంస య జల సంఘం

Question35 :
( షన ట క ష ) ఉం ల నక ఏ ?
1) . .ఆ . ఠ క
2) క
3)మ శ ధ క
4) క
Question36 : ‘ ప ర య వ - 2019’ ఏ నగరం జ ం ?

1)
2) ర
3) ం
4)ప
Question37 : ప నమం న ంద వ న 1900 క లం ల ఇ వల

ందప త ం ర ం ం ,అ త వ నడ ఏ ర కమ న
ం ల ప త ం ర ం ం ?
1)స చ ర
2 ) గం న ప ళన
3) య స జన
4) ల సం
రత శం తం ర ం అంత క ఇ వల రత దళం
Question38 :
రం ం న ల ఏ ?
1) గ ప కమణ
2)
3) గర ల
4) గర సం
Question39 : ఇ వల ర ణ ఖ మం ర మ రం ం న 'Diffo Bridge’ ఏ షం ఉం ?

1)జ &
2)అ చ ప
3)త ళ
4 ) పం
Question40 : రత యం ప న ంద ఎక డ రం ం ?
1)
2)
3)
4) ం
ఎ అం సంస ఏ న శం ప ఆ ధత క రం
Question41 :
ఇ వల ప న ంద ఎక డ రం ం ?
1) ం ( జ )
2) (మ ష)
3)హ ( జ )
4)ఫ ( పం )
Question42 : ఇ వల రత శం పర ం న ప ప న మం ఎవ ?
1)
2 ) ఆం
3)
4) హ
Question43 : ప ధ ఎవ ?
1) ఎ -
2)
3) మ ర
4) మ
ఒ 1,354 ఎ , 424 మం ల రంగం ంచడం ఇ వల జ క

Question44 :
నం సం ం ం ,అ ఈ డ ఏ షం ర ం ?
1)క టక
2)త ళ
3 ) ఆం ధ ప
4 ) రళ
Question45 : శం ం ర ణ ఉత ల క ఇ వల ఏ షం రం ం ?
1 ) పం
2) లం ణ
3)మ ష
4)త ళ
15 ఏళ వయ , 65 ఏళ బడ ర ఈ ం ఏ ల ం ఆ
Question46 :
ం ర ం ం ?
1) , మయ
2 ) మయ ,
3) ,
4) , లంక
షన ఇ ఆ ప ఆప ష అం వల ం (National Institute of Public

Question47 : Cooperation and Child Development) క 5వ న ంట ’ ఇ వల ఎక డ రం ం
?
1)
2)
3 ) చం గఘ
4) ం
GST వల ఆ యం న ల సమస ల ప రం సం ఏ నఏ
Question48 :
స ల మం లక ఎవ తృత ం వ ?
1)మ ం ద
2 ) కృష డ
3)
4)
Question49 : ‘One Family, One Job’ పథ రం ం న ష ఏ ?

1)మ ష
2 ) పం
3)
4) ం
ట ద క కరణ మ అంత యభద వ వ ల

Question50 :
ర కమం ఏ శం రం ం ం ?
1 ) ఇం
2) ట
3)
4)అ
శం మ ప ల ప ష ంచ రత ప త ం (ఐ.ఎ.ఐ.ఐ) ఏ
Question51 :
ఐ సంవత ల చరణ ప క ం ం ం .?
1 ) 2017- 22
2 ) 2020- 25
3 ) 2018- 23
4 ) 2019- 24
Question52 : ఆ కం బల నవ ల జ షన అమ న ద ష ఏ ?
1)క టక
2 ) ఆం ధ ప
3 ) ఉతర ప
4) జ
ఈ ం జతపరచం A) 99వ ంగ సవరణ - i) య య మక క ష B)

101వ ంగ సవరణ ii) వ మ వల ప C) 102వ ంగ సవరణ iii ) కబ న
Question53 :
తరగ ల క ష ’ ంగ D) 103వ ంగ సవరణ iv) ఆ కం కబ న వ ల
10% జ ష
1 ) A-i, B-ii , C-iii, D-iv
2 ) A-iv,B-iii ,C-ii ,D-i
3 ) A-i, B-iv , C-iii, D-ii
4 ) A-i, B-ii , C-iv, D-iii
Question54 : ఈ ం ఎవ ప రం ప న ంద ఇ వల . 350 దల ?
1) అంగ
2) న
3) అ ం
4) ం ం
Question55 : ద పథకం ఎ రంభమ ం ?

1 ) 2016 8న
2 ) 2015 ఆగ 8న
3 ) 2015 ఏ 8న
4 ) 2014 ఏ 8న
Question56 : పపంచం అత ంత ఎ ౖన వ ంగం ఎక డ ఉం ?

1) వ (మధ ప )
2) (క టక)
3) దంబరం (త ళ )
4 ) ఉదయ ళంగర ( రళ )
జనర ట ఆ కం కబ న వ ల (ఈడ ఎ ) ద ,ఉ 10% జ ష

Question57 : క ఇ వల ర ం ఆ దం ం న 124వ ంగసవరణ ఎన వ ంగ
సవరణ అమ వ ం ?
1 ) 124వ ంగ సవరణ
Question58 : రత శ యం అ క ఏ య న సంస ఏ ?
1 ) BEL and LIBCOIN
2 ) BHEL and LIBCOIN
3 ) NACL and LIBCOIN
4 ) HAL and LIBCOIN
Question59 : 2వ పపంచ ఆరం వ (The second World Orange Festival) ఏ నగరం జ ం ?

1) లక (ప మ ం )
2) ంగ (క టక)
3) గ (మ ష)
4) వనంత రం ( రళ)
Question60 : ‘Shehri Samridhi Utsav’ ఏ ం ద మం త ఖ రం ంచ ం ?

1 ) Ministry of Housing and Urban Affairs
2 ) Minister of Statistics and Programme Implementation
3 ) Minister of Drinking Water and Sanitation
4 ) Minister of Women and Child Development
‘ ఎ రడం ఐ స గ మ ల ఒడంబ క’(UN Convention to

Question61 :
Combat Desertification(UNCCD)) సద - 2019 ఆ ధ ఇవ న శం ఏ ?
1) ర
2 ) ఆఫ
3)ఇ
4)
Question62 : ఇ వల ర న‘ మ గ న (Numaligarh Refinery)’ ఏ షం ఉం ?

1)మ
2) ం
3)అ ం
4) ం
Question63 : 10వ డత ‘ఇం య రబ ఎక (India Rubber Expo - 2019) ఎక డ జ ం ?

1) ం
2)
3) యంబ
4) ం
య ఎ రంగం ఎ సమస ల ప రం సం ఏ న మం ల బృందం

Question64 :
అ ప ఎవ ?
1 ) కృష డ
2) ంగం వ
3)
4)మ ం ద
స వల ప ఇ ఆ క అం ఆస ప
Question65 :
న ంద ఇ వల ఎక డ రం ం ?
1)
2) ం నగ
3 ) అహ
4 ) వ దర
‘ శ ర పదర న (Global Trade Expo ) - 2019 ’ ప న ంద ఇ వల ఏ నగరం
Question66 :
రం ం ?
1 ) అహ
2) ం నగ
3) ర
4)
ప ఖ ప కన ం వల సంస ఎ ఎ ం ం న క ప రం పపంచం
Question67 :
అత ంత న నగ ల అ గ నం న నగరం ఏ ?
1) ంగ
2)
3)
4) ఖపట ం
Question68 : ం ం బ మ గ తల ఇ నగ బ మ ఎంత ?
1 ) ఒక య
2) ల ల య
3)ప ల ల య
4) ల ల య
ల ఠ ల ద ణ త అంచ య నవ వన ల మం త ఖఏ ం
Question69 :
ఇం ' ఇ వల ప శ ం ?
1 ) 50 ం
2 ) 70 ం
3 ) 90 ం
4 ) 80 ం
Question70 : EIU ప మ - 2018 రత శం క ం ఏ ?

1 ) 45
2 ) 50
3 ) 61
4 ) 41
Question71 : ఇ వల ర న ‘గం జ (Gangajal Project) ఏ నగరం రం ం ?

1 ) అల
2) ప
3)ఆ
4) ర
Question72 : 2019 ప స ర ల త ల ఖ అ న త ఎవ ?
1) ంగ మం ఈశ ర
2) న ప జ
3) ప ఎడ
4) ష ప ప జగ
ఇ వల ం ద వ య య ఖ మం హ ం ‘ELISA’ ల దల ,
Question73 :
అ ‘ELISA’ పం ఏ ?
1 ) Enzyme-linked immune sorbent Agriculture
2 ) Enzyme-linked immune sorbent assay
3 ) Enzyme Linked Immunosorbent Associations
4 ) Enzyme-linked immune sorbent Acquired
శం ట
ం ల భ దత మ ంత ప షం ం న చర ల
Question74 : ం ం ఇ వల ఎవ ఆధ ర ం అ న త అ స లక జ
ం ఆ ఇం (RBI) య ం ం .?
1 ) నంద క
2) మ జ
3)
4)శ ఖ
Question75 : ఇ వల రత శం పర ం న‘ ప ’ ఎవ ?
1) ట ం
2)ఇ బ
3)జ
4) స
Question76 : ద సంబం ం ం ల య ం దం ఎక డ ఏ య ?
1)
2) ఖపట ం
3) ద
4) ం
‘ రసత సవరణ -2018 ప రం ’ ఈ ం ఏ ల ం న త ల రత

Question77 :
రసత ం ల ం ?
1) , ఇం ,అ
2) , బం ,అ
3 ) ఇం , బం ,ఖ
4) , బం ,అ
Question78 : 124వ ంగ సవరణ ఈ ం ఏ సవరణ పద ఆ దం ం ం ?

1)⅔
2) రణ
3 ) 1/3
4) ర ం ప క మ ష సనసభల సమ
ఇ వల ఏ అంశం యచ త లనపర న ఉత ల ంగ
Question79 :
ధ సనం ఏ ట ం ?
2)అ ధ దం
3 ) రళ అయ ప వ నం
4)జ & షప లన
Question80 : ఇ వ ర న‘ స ’ఏ ం న ఐఏఎ అ ?
1) ం
2)అ చ ప
3)జ &
4 ) రళ
ఇ వల ఏ శం 75 య లర ర క ఏ ప దన ప
Question81 :
అధ తన జ న ం ద ఆ దం ం ?
1)జ
2)
3)ర
4) ట
Question82 : అ ం ఒప ందం -6 అమ య య ం న -పవ క ఏ ?

1 ) Bimal Julka Committee
2 ) Bezbarauah Commitee
3 ) Khusro Committee
4 ) Udesh Kohli Committee
Question83 : య క మండ ఆనకట ప న ంద ఇ వల ఏ షం శం పన ?

1 ) ఉతర ప
2)
3) రం
4)ఓ
‘ప ఆ క ర ళ చటం-2018’ బంధనల ంద ప ఉన ఆ క ర ’ (FEO)

Question84 :
పక ంచబడ ర త ఎవ ?
1) జ
2) ర
3)
4) రంద
గ ల అ కమ తవ ల షయం ఇ వల ఏ ష ప యహ త న (ఎ )
Question85 :
. 100 ట జ ం ం ?
1)అ ం
2) లయ
3) రం
4)ఓ
అట ంక ం ‘(ఏ ఎ )ల ద ం వడం శం నం న ష
Question86 :
ఏ ?
1) లం ణ
2)క టక
3 ) ఆం ధ ప
4 ) రళ
శం ధ ం ల పజల అ సం నం వ క
Question87 :
రం ం న క ష ఏ ?
1) యమ క ష
2) య కబ న తరగ లక ష
3) య నవ హ లక ష (NHRC)
4) య SC,ST క ష
రత న ం చ త ట ద క త వక యకత ం వ ంచ న
Question88 :
మ అ ఎవ ?
1) ం వ క
2) ం య .
3) ం తఅ
4) ం త ద
Question89 : ఎ ఈ లఏ శం నం న షం ఏ ?
1) లం ణ
2 ) ఆం ధ ప
3 ) రళ
4)హ
అధ జగ ఖ శయం జ న ఘటన ద ంద ప త ం
Question90 :
ఏ సంస అప ం ం ?
1 ) IB
2 ) CBI
3 ) NIA
4 ) CISF
Question91 : ఓ , జ ం ల నం త తఎ ప త రంగ ం ఉం ?
1 ) 15
2 ) 17
3 ) 19
4 ) 21
ఇ వల ఏ ం ం ల ం ఆ బ నం య ం ద మం వరం
Question92 :
ఆ దం ం ?
1) న ం మ జ ం
2) ం మ జ ం
3) ం మ ం ం
4) ం మ న ం
Question93 : శం ఏ షన 100 అ లఎ న య ం ఏ ?
1) ం
2) ట
3) జయ డ
4) ప
Question94 : ‘ య ఆ గ సంస’ ( షన ఏ ) ఏ ?
1) షన అ
2) ంట అ
3) షన ష
4) షన ఫం
Question95 : య వ సశ కర ర క ఎప వర న ం ల ఇ వల ం దమం
మండ ర ం ం ?
1 ) 2019-20 వర
2 ) 2020-21 వర
3 ) 2021-22 వర
4 ) 2022-23 వర
Question96 : అ క పర ర ఏ శం ం క ం ?
1)అ
2)ర
3)
4)ఇ
Question97 : “Samwad with Students(SwS)” అ ర కమ రం ం న సంస ఏ ?

1 ) NITI Aayog
2 ) DRDO
3 ) ISRO
4 ) BSNL
శ పం వ సంవత రం(2020) ం త ఇం ం క లల ఏ
Question98 :
అ మ ఇ ద అ ల రత ం క మండ (ఏఐ ఈ) ర నక ఏ ?
1) క
2 ) క యం హ క
3 ) .ర ం క
4) ఆ హ క
ఇ పటణ ల గృహ ల ఇ వ పథ (CLSS) ం ద

Question99 :
ప త ం ఎప వర ం ం .?
1 ) 2019 వర
2 ) 2020 వర
3 ) 2021 వర
4 ) 2022 వర
వం అత ంత ష న ం ర ం ల ర జలర త
Question100 :
ప భత ఉత ల అ వృ న సంస ఏ ?
1 ) DRDO
2 ) ISRO
3 ) ఐఐ
4 ) IISC ంగ
Answers
Ans 1 : ఆ కం కబ న తరగ ల జనర 10% జ ష క ంచ ఉ ం ం
Ans 2 :ద ణ
Ans 3 :మ ష
Ans 4 : రత ఆ ర ణ త ప ల ప ర ణ సంస(ఎ ఎ ఎ ఏఐ)
Ans 5 : జనవ 29 , 2019
Ans 6 : Jitendra Nagpal
Ans 7 : అండ &
Ans 8 : 78
Ans 9 : 18
Ans 10 : అండ
Ans 11 : చం గ , ఇం మ ద
Ans 12 : ర
Ans 13 :‘ రత వ వ యప ధన మండ ’ (ఐ ఏఆ -ఐ )
Ans 14 : ల ప అంత యం అంచ యడం
Ans 15 : - ం శ ఎ
Ans 16 : 54
Ans 17 : 80
Ans 18 :అ చ ప
Ans 19 : IIT Ropar
Ans 20 :మ ష
Ans 21 :మ ం
Ans 22 : ల మం
Ans 23 :ద అధ మ
Ans 24 : శ
Ans 25 : ఆ క సంఘం
Ans 26 :
Ans 27 : అండ
Ans 28 :అ ం
Ans 29 : TheJawaharlal Nehru Port Trust (JNPT)
Ans 30 :జ &
Ans 31 :త ళ
Ans 32 :క టక
Ans 33 : ప స ర దర న పథకం
Ans 34 :
Ans 35 : క
Ans 36 : ర
Ans 37 : గం న ప ళన
Ans 38 :
Ans 39 :అ చ ప
Ans 40 : ం
Ans 41 :హ ( జ )
Ans 42 : ఆం
Ans 43 : మ
Ans 44 :త ళ
Ans 45 :త ళ
Ans 46 : ,
Ans 47 :
Ans 48 :
Ans 49 : ం
Ans 50 : ఇం
Ans 51 : 2018- 23
Ans 52 : జ
Ans 53 : A-i, B-ii , C-iii, D-iv
Ans 54 : ం ం
Ans 55 : 2015 ఏ 8న
Ans 56 : ఉదయ ళంగర ( రళ )
Ans 57 : 103వ ంగ సవరణ
Ans 58 : BHEL and LIBCOIN
Ans 59 : గ (మ ష)
Ans 60 : Ministry of Housing and Urban Affairs
Ans 61 : ర
Ans 62 :అ ం
Ans 63 : ం
Ans 64 :
Ans 65 : అహ
Ans 66 : ం నగ
Ans 67 : ంగ
Ans 68 : ఒక య
Ans 69 : 70 ం
Ans 70 : 41
Ans 71 :ఆ
Ans 72 : ష ప ప జగ
Ans 73 : Enzyme-linked immune sorbent assay
Ans 74 : నంద క
Ans 75 :ఇ బ
Ans 77 : , బం ,అ
Ans 78 :⅔
Ans 79 :అ ధ దం
Ans 80 :జ &
Ans 81 :జ
Ans 82 : Bezbarauah Commitee
Ans 83 : రం
Ans 84 : జ
Ans 85 : లయ
Ans 86 : రళ
Ans 87 : య నవ హ లక ష (NHRC)
Ans 88 : ం వ క
Ans 90 : NIA
Ans 91 : 19
Ans 92 : ం మ జ ం
Ans 93 : ం
Ans 94 : షన అ
Ans 95 : 2019-20 వర
Ans 96 :అ
Ans 97 : ISRO
Ans 98 : ఆ హ క
Ans 99 : 2020 వర
Ans 100 : ఐఐ
Quiz : 16
Quiz Title : CA -2019 : - అంత య అం 2
Quiz
Category
Question1 : ఈఏ ం ‘ ’ ం న ఎవ ?
1)ఎ .ఎ. స అ
2)హ అ -ర
3)ఖ ఇ అ -
4)ఎ .ఎ. ష
Question2 : ప త ం క శ త రసత ం ‘ ’ ం న ప ఎవ ?
1) .ఆ .
2)స
3)
4)అ అగ
ఏ ఐ స భ ద మండ శ తర సభ త నం సం జ ఎ కల
Question3 :
ర ’ ఆ ప బృందం ం ఏక వం మద ల ం ం ?
1 ) 2019-20
2 ) 2020-21
3 ) 2021-22
4 ) 2022-23
Question4 :అ ంగమం ఎవ ?
1)
2)
3) ం
4)
Question5 : ఇ వల ర న‘ ఈ ’ ఎవ ?
1) - వ వ ప
2) స వ వ ప
3 ) ఆం పకర
4) న
‘ వృ త’ అ అంశం ఐక జ స వ ఇ ఫ
Question6 :
అ స ఆ స న
ౖ (ఐ స ఐఏఎ ) ప ధన ఈ ం ఏనగ ఎం క ?
1) ఖపట ం
2) జయ డ
3 ) అమ వ
4) ప
Question7 :ఈ ం పపంచం అ ద ష రక న ంఏ ?
1)ర న ం
2)అ న ం
3 ) ఉతర న ం
4)ఇ న ం
.21 (8 ల ల 2.13 ల ల అ ల ) శ త స
Question8 :
అ మ ఇ పథక రం ం న శం ఏ ?
1) ఏఈ
2) మ
3)
4) అ
Question9 : 2018 సంబం ం అంత య మత చ క ం ం న శం/సంస ఏ ?

1)అ ప త ం
3 ) ఐక జ స
4 ) ఇం ం ప త ం
అంత యఉగ దఆ కవ వ ల పర ణ సంస ‘‘ఎ ఏ ఎ ’’ ‘ ఏ

Question10 :
న ం ం ?
1)
2)
3)
4)
Question11 : పపంచ శ మం న త ప క ఠ ఎవ ఎం క ?
1) రత ప న ంద
2)అ అధ టం
3)ర అధ
4) అధ ం
ఐక జ స శర గం(UNHRC) క ప రం 2018 సంవత రం పపంచ

Question12 :
పం ఎంత మం పజ వలస ?
1 ) 7 ట 7ల ల మం
2 ) 7 ట 8ల ల మం
3 ) 7 ట 9ల ల మం
4 ) 7 ట 10ల ల మం
పపంచ వరణ సంస (WMO) క ప రం ఆ ఖండం ఇప వర న న

Question13 :
అత క ఉ గత ఏ ?
1 ) 53.7 ల య ర
2 ) 53.8 ల య ఇం
3 ) 53.6 ల య ం
4 ) 53.9 ల య ( నగరం -
Question14 : ఐక జ స ప వరణ ర కమం(UNEP) క తఎ క ఎవ ?

1 ) Sami Dimassi
2 ) Gary Lewis
3 ) Inger Andersen
4 ) Leo Heileman
Question15 : ట ద మ అధ ప ణ రం న ఎవ ?
1 ) Marta Vlachinova
2 ) Rozalia Vrábelova
3 ) Zuzana Caputova
4 ) Zuzana Zvolenska
2019 జనవ ం Kimberley Process Certification Scheme (KPCS) ర పద ఏ శం

Question16 :
ర ంచ ం ?
1)
2)
3)జ
4) ర
Question17 : ఇ వల మృ ం న ‘మహమ ’ఏ శ అధ ?
1 ) బం
2)ఈ
3 ) ఆఫ
4)ఇ
అంత య మథన సంస ‘ద ఇంట షన ఇ ’( ) తన

Question18 : క క -2019 ప రం ఈ ఏ రంభం అ ,ర , ట , , , ర ,
,ఇ , ఉతర వద తం ఎ అణ ఉ ?
1 ) 13,775
2 ) 13,995
3 ) 13,665
4 ) 13,865
Question19 : ఇ వల ఏ ం స హ ల వ ద వ ల ‘ఆప ష స ’ ప ?
1) ర మ
2) ర మ మయ
3) ర మ
4) ర మ
Question20 : ం ం ఖ ర ర హణ ( ఈ )అ ఎవ ?
1) ం - ం
2) ం
3)
4) ం -
ట ప త క సభ త క ం ఆ నం ం న రత సంత క
Question21 :
ఎవ ?
1) వ
2)స
3)య
4)
సంస ఇంట స ఇం (ISI) తన అ ప ఎవ

Question22 :
య ల ?
1 ) కమ బ
2)ర ష
3) హ
4)అ ప క
ఇ వల జ న ం ఆప ష ఆర ష (SCO) ఖ గ సద ప న ంద
Question23 : పసం ఎ ఓ సభ ల మధ ‘ (HEALTH )’ అం సహ రం ఉం ల
ఆ ం ం ,అ HEALTH అ పదం T’ ం ?
1 ) territory Displacement
2 ) temperature Free Society
3 ) Terrorisam Free Society
4 ) Temperature Displacement
అధ ' ప స శం సంధర ం ఆ ఎంత

Question24 :
తం ప పక ం ?
1 ) 100 య ల
2 ) 200 య ల
3 ) 500 య ల
4 ) 1000 య ల
Question25 : ఇ వల ర న‘ జలసం ’ ఏ ల మధ స ం ఉం ?
1)ఇ , ఏఈ , ఇ
2)ఇ , ఏఈ , ఒమ
3)ఇ ,ఇ , ఒమ
4)ఇ , ఏఈ , ఒమ
Question26 : ‘ ం ం ’ త ఆప ం సం ' ం య న పక ం న సంస ఏ ?

1)ఒ
2)
3)
4)
Question27 : ఇ వల ర న ‘‘ ’ కఏ ం ం ?
1)అ
2)జ
3)ఆ
4)
న ం ల ద తం నగ ల అ కమం తర ం రన
Question28 :
ఆ పణల ఇ వల అ న
ౖ అధ ఎవ ?
1)ప ర
2)ఆ అ జ
3)మ
4)ఆ అ
163 ం తప ల ఇ ఫ ఎక అం అ సంస
Question29 :
ం ం న పపంచ ం -2019 పధమ నం న శం ఏ ?
1) డ
2) ట ం
3)
4)ఐ ం
Question30 : ర య ఎవ య ల ?
1) ం
2) ం
3) ం
4)స ం
Question31 : ఆ వల ఇ వల రం ం న శం ఏ ?
1)
2)ర
3)
4)ఆ
Question32 : ' ం ఫ (‘Gandhi Cycle Rally for Peace)’ ఇ వల ఏ శం జరపబ ం ?

1)ద
2) అ
3)ద
4)అ
త వద యస ద రసత యం (national maritime heritage museum )

Question33 :
ల ల రత శం ఏ శం గ మ ం ం ?
1)జ
2)ఆ
3) గ
4) ట
ఈ ం జతపరచం ? A ) ఇ -i)ర B) ం బ మ - ii )
Question34 : ద ణ C) ం య ఆ ఎ - iii ) ఏఈ D ) ఆర అ ం ఆం
అ - iv ) E) డ - v ) ఐక జ స
1 ) A – i , B –ii, C –v, D –iv , E -iii
2 ) A – iii , B –ii, C –v, D –iv , E -i
3 ) A – iv , B –ii, C –v, D –I , E -iii
4 ) A – iv , B –iii, C –v, D –I , E -ii
Question35 : ఈ ం పపంచ పం ల ‘ ం ’ఇ సంస ఏ ?

1 ) పపంచ ప వరణ సంస
2 ) పపంచ స ద అ వృ సంస
3) ం ష ఫ ఎ ంట ఎ ష (ఎ ఈఈ)
4 ) ఇంట షన ండ ఆర ష
Question36 : ప ట ల ఆక ంచడ ల ం 'ల స చ ం ం ందప త ం

ప న స కృత ర ంత ర హణ (ఇం స ం )
సమ న సంస ఏ ?
2)ఆ ఇ సక ఇ ం ం (AIIB)
3) మ ం
4) వల ం ం (NDB)
రత ప న ంద ండవ పద ప నత త పర టన గం
Question37 :
ల ఏ శం పర ం ?
1) లంక
2 ) బం
3)మ
4)
ఈ ం స న ఖ ఏ ?A) ప ం ధ త ప న అనంతరం ప
న ంద ల శం పర ం B) ప న ంద ల శ
పర టన గం ల ర ం ‘మ ’ పసం ం C) ల అధ
Question38 :
ఇ బ ం మహమ ’ ప న ంద బ క ం D)
ప ల బ క ం అ న త ర ర న‘ ఆ ఇ ’ ప న ంద
.. అధ ప నం
1 ) A, B,C ,D స న
2 ) A, B, D స న
3)B,Cమ D త
4 ) A ,B మ C త
ట ప త ప , మ లయం ప నఆ క త య ల న
Question39 :
రత సంత వ ఎవ ?
1)అ న
2)అ
3) అయ
4)అ య
Question40 : ం ప ఎవ ఎ క ?
1) స కల
2) ప ం ం
3)
4) ప ఓ
అ ప ల సభ క క ర ం న ద అ క
Question41 :
మ ళ ఎవ ?
1 ) కమ
2) ప ల జయ
3)
4) ల గ
ద ం ం న ఆ క అ క మ ం ం న .
Question42 :
ఇ వల మర ం ,అ ఈ ం ం న ప కరం ఏ ?
1) జ
2) ట ఎ -
3)ఇ
4) జ
Question43 : పపంచం మ ం న అ ద శం ఏ ?
1)అ
2)
3)జ
4)ఆ
ల ప త ంఇ అ న త ర ర రం ‘ఆ అ
Question44 :
ఆ ’ ఈ ం ఎవ అంద ?
1) ప
2) స
3) మ ం
4)న ంద
అ ప త ం అమ న ర క ం న న తల నం (జనర సం ఆ
Question45 :
ఫ - ఎ ) ఏ సంవత రం ం ర ల ఉం .?
1 ) 1976
2 ) 1991
3 ) 2003
4 ) 2014
అగ జ ం ప త కం ర ం ‘ షన ం ’ 2019 సంవత
Question46 :
ర య న ఎంత మం త ?
1)న
2)ఐ
3)ఆ
4)ఏ
Question47 : ఇం అధ ఎవ ?
1) ం
2)
3 ) మహ హ
4) ం
ం గం ఇ వల ం య య న
Question48 :
ర ఎవ ?
1)జ ప
2)జ మద
3)జ జగ ం హ
4)జ H. L. ద
య ం జ న 16వ స ( ఖ మ క ద మ) ఉత ల జ న రత
Question49 :
ప ఎవ ?
1) షప
2 ) ఉప షప
3) ం ప న య
4) సభ క
Question50 : ర తన క పర త ం ఇ వల ఏ శ ప త ం ల ం ం ?
1)ఆ
2)ట
3)అ
4) ట
ఇం , క వం షన ,బ క తల శ త సం ఏ
Question51 :
వ ల నం ప శ న అర శం ఏ ?
1) ఏఈ
2)
3)
4)ఖ
Question52 : ం వ సన ‘అంత య ’ ం న సంస ఏ ?

1 ) పపంచ నవ హ ల సంస
2)
3 ) పపంచ ఆ గ సంస
4 ) ఐక జ స
Question53 : ద తన అధ ఇ వల ఎవ ఎ క ?
1) క
2) ం
3)
4)ఎ .డ .
Question54 : ఇ వల రత శం ం న ‘జ ’ఏ ం ం ?
1 ) బం
2)
3) ల
4 ) ఇం
Question55 : ఇ వల మృ ం న ‘జ ’ ఏ సంస వ వ ప ?
1)ఇ స ం ష
2)ఇ గ వ ఉ ం
3)జ ఉ ం
4 ) ‘అ గ వ ఉ ం
గంట 360 గం ప ం ‘ఎ 700ఎ ’ అ అ తన ‘ ం’ డ

Question56 :
ఇ వల జయవంతం ప ం న శం ఏ ?
1)ర
2)జ
3 ) జర
4)
Question57 : ఇ వల మృ ం న‘ ల ం ’ఏ శ ప ?
1)
2)ర
3)జ
4) ం
Question58 : ఉ క తన ధ ఎవ ?
1 ) yulia tymoshenko
2 ) Volodymyr Zelenskiy
3 ) Volodymyr Groysman
4 ) Pavlo Klimkin
పపంచం ఎ ౖన పర త ఖర న ఎవ అత క అ ం నవ
Question59 : ం నక (50) సృ ం ,అ 21, 2019 ఇత ఎ
ఎవ అ ం ?
1 ) 23
2 ) 24
3 ) 25
4 ) 20
పపంచం అత ంత గవంత న ‘ఆ -ఎ ’ ఇ వల ఏ శం
Question60 :
ప ం ం ?
1)
2) ంగ
3)ర
4)జ
Question61 : ఇ వల మృ ం న ‘ ఐ.ఎం. ’ఏ ం న ప ఖ ?
1)జ
2)
3)ర
4) ం
Question62 : ఇ (IS) ఉ గ ద సంస ద ఖఏ ?

1 ) ASIS-K
2 ) FISIC-K
3 ) NISIC-K
4 ) ISIL-K
Question63 : ఇ వల ఈ ం ఏ సంస ‘ఎం ’ అ ం ?

1)
2)
3)
4)ఒ
కృ ( క )క ఉం ం అ మ ఇ వల చట సవరణ న శం
Question64 :
ఏ ?
1)
2)అ
3) ట
4)జ
Question65 : ప త ల నం అ అధ తనం ఆ ష ం న వలస నం ఏ ?

1) అ
2)
3) అ
4) అ
ఎ ,స ంగ సంప ల మధ ల చటబద నఆ దం న ఆ శం
Question66 :
ఏ ?
1) ం ం
2)
3)జ
4)మ
Question67 : వరణ అత వసర ప పక ం న ండవ శం ఏ ?

1)ఆ
2)జ
3)అ
4)ఐ ం
Question68 : SIPRI త ప రం 2018 అత క క వ యం న శం ఏ ?

1)అ
2)
3 ) ఉతర
4)ర
మ ం 150వ జయం ఏ సందర ం ‘ నవ సం ర ’ అ

Question69 :
ం ం ’ ఉప షప ంకయ ఇ వల ఏ శం రం ం ?
1)ద
2)
3) ష
4) య ం
Question70 : ‘ ం న డ ’ఏ శ ర ర రం ?
1) ట
2)ర
3)అ
4)
Question71 : పపంచం వరణ ఎమ పక ం న ర ం ఏ ?

1)ఆ
2) ట
3)
4)ర
Question72 : ఈ ం ఎవ ఎం నం ట తనపద ?
1) ఒన న
2)ఆ
3)అ -అండ -
4)
2019 ఏ సంబం ం ఆ శ లయ ం ంగ ద నం న సంస

Question73 :
ఏ ?
1) ంగ షన వ ( ంగ )
2) ం శ లయం ( )
3 ) ఇం య ఇ ఆ (ఇం )
4) ం శ లయం( ం )
Question74 : ఇ వల ప న ం ఎవ ?
1) అ ల
2)మ వ ర ం
3)న లం
4)
Question75 : 200 ఏళ తనపద నజ చ కవ ఎవ ?

1)
2) -
3)
4)అ
Question76 : జ 126వ చ కవ ఎవ ?
1)న
2)అ
3)
4)
Question77 : శ జ ఏ ?
1)
2)క
3) ర
4) మన
Question78 : ఇ వ మృ ం న' ', ఏ శ అంత సంస క ద మ మ ?

1)ర
2)అ
3)
4) య య
Question79 : ఇ వల లంక జ నఉగ ద త పక ం న ఉగ ద సంస ఏ ?

1)ఆ
2 ) లష ఏ
3 ) ISIS
4 ) LTTE
ఇ వల ప మ స జ ం ర న అం ‘ ఇవ ’ఏ
Question80 :
ం న ?
1) న
2)జ
3 ) జర
4)ఆ
Question81 : ల తన ప న మం ప ణ రం నవ ఎవ ?
1 ) అహ
2 ) మహ అ
3 ) మహ
4 ) మహ అ -జ
పపంచం ఈ ం ఏ ల ం న మ ళ బృందం ఎవ
Question82 :
ఖ అ ంచ ?
1) ర , ,
2) ర , ,జ
3) ర , ,
4) ర , ,
Question83 : ఇ వల ర న‘ ం ’అ ఒక --------------- ?
1 ) పపంచం అత ంత ద న నం
2 ) పపంచం అత ంత ద న ఉప గహ హక క
3 ) పపంచం అత ంత ద న ప ప గ క
4 ) పపంచం అత ంత ద న ధ క
Question84 : పపంచం అ డ నఉ హ ఇ వల ఏ శం క నబ ం ?
1)
2)ఇ
3) ట
4)జ
Question85 : ఇ వల ర న‘ జయ ందర’ ఎవ ?
1) లంక ఇం అ ప
2) లంక అ ప
3) లంక ంమం
4) లంక ర ణ మం
ర ర
Question86 : ఇ మ ఏ శం ఒక ఉమ ఏ ల ం
?
1)ఇ
2 ) బం
3)
4)ఇ
Question87 : పపంచం ఎ ౖన 131 అ ల ఇం జల తం ఈ ం రంభ ం ?
1)మ
2) ంగ
3)
4 ) ఇం
Answers
Ans 1 :ఎ .ఎ. స అ
Ans 2 :
Ans 3 : 2021-22
Ans 4 : ం
Ans 5 : న
Ans 7 :అ న ం
Ans 8 : అ
Ans 9 :అ ప త ం
Ans 10 :
Ans 11 : రత ప న ంద
Ans 12 : 7 ట 8ల ల మం
Ans 13 : 53.9 ల య ( నగరం -
Ans 14 : Inger Andersen
Ans 15 : Zuzana Caputova
Ans 16 : ర
Ans 17 :ఈ
Ans 18 : 13,865
Ans 19 : ర మ మయ
Ans 20 :
Ans 21 : వ
Ans 22 : హ
Ans 23 : Terrorisam Free Society
Ans 24 : 200 య ల
Ans 25 :ఇ , ఏఈ , ఒమ
Ans 26 :
Ans 27 :అ
Ans 28 :ఆ అ జ
Ans 29 :ఐ ం
Ans 30 :స ం
Ans 31 :ర
Ans 32 : అ
Ans 33 : గ
Ans 34 : A – iv , B –ii, C –v, D –I , E -iii
Ans 35 : ం ష ఫ ఎ ంట ఎ ష (ఎ ఈఈ)
Ans 36 : పపంచ ం
Ans 37 : లంక
Ans 39 : అయ
Ans 40 : ప ఓ
Ans 41 : ప ల జయ
Ans 42 : జ
Ans 43 :
Ans 44 : ప
Ans 45 : 1976
Ans 46 :ఏ
Ans 47 :
Ans 48 :జ మద
Ans 49 : ఉప షప
Ans 50 :అ
Ans 51 : ఏఈ
Ans 52 : పపంచ ఆ గ సంస
Ans 53 : ం
Ans 54 : బం
Ans 55 : ‘అ గ వ ఉ ం
Ans 56 :జ
Ans 57 : ం
Ans 58 : Volodymyr Zelenskiy
Ans 59 : 24
Ans 60 :జ
Ans 61 :
Ans 62 : ISIL-K
Ans 63 :
Ans 64 : ట
Ans 65 : అ
Ans 66 :
Ans 67 :ఐ ం
Ans 68 :అ
Ans 69 : య ం
Ans 70 :అ
Ans 71 : ట
Ans 72 : ఒన న
Ans 73 : ం శ లయం ( )
Ans 74 :మ వ ర ం
Ans 75 :అ
Ans 76 :న
Ans 77 :క
Ans 78 :అ
Ans 79 : ISIS
Ans 80 :జ
Ans 81 : మహ
Ans 82 : ర , ,
Ans 83 : పపంచం అత ంత ద న నం
Ans 84 :ఇ
Ans 85 : లంక అ ప
Ans 86 :
Ans 87 : ంగ
Quiz : 17
Quiz Title : CA -2019 : - అంత య అం 1
Quiz
Category
Question1 :ఈ ం ఏ నగరం 2019 వర ట ’ పక ంచబ ం ?
1)ఏ
2 ) జక
3)
4) ంగ
Question2 : 2019 IPI వర డ అ న అ ఏ ం న ?

1 ) బం
2)ఇ
3)
4) ఏఈ
సంప హ ల (ఐ ) ఉలంఘన షయం ర ‘ప ’

Question3 :
న పక ం న సంస ఏ ?
1) ఎ ప ం (USTR )
2 ) పపంచ సంప సంస
3)ఆ క ం య సంప సంస
4)ఆ ం య సంప సంస
Question4 :‘ ’ ఆ ం న శం ఏ ?
1 ) బం
2) ం
3 ) ఒమ
4)
Question5 :ఈ ం ఏ శం 2019 సంవత ర సహన ల సంవత రం(Year of Tolerance) ం ?

1)అ
2) ఏఈ
3) ట
4)
Question6 : ఇ వల యఆ య ఇం ట 2031 ఆ ం న శం ఏ ?
1) ట
2)జ
3) ఏఈ
4)
Question7 : పపంచం ట ద మ ( ) డ రం ం న శం ఏ ?
1)మ
2) ం
3)ఘ
4)
అ ళ వయ ల సంబం ం న రక శమ.... ల సంబం ం

Question8 :
అ ర దల న సంస ఏ ?
2 ) ఐక జ స
3 ) అంత య నవ హ ల సంస
4) ( UNESCO )
ర అధ మ ఉతర య ం ఉ ’ల మధ
Question9 :
చర ఏ నగరం జ ?
1) (ర )
2) (ర )
3) ం ( )
4) ం ం ( ఉతర )
Question10 : ఉ అధ ఎవ ఎ క ?
1)ఎ ర
2)ష
3)
4)
ర 70 ఏళ త సంబం ల రస ం ‘ యణ’ ం దల న శం
Question11 :
ఏ ?
1) లంక
2 ) ఇం
3) ం
4)
Question12 : ‘State of the Global Air 2019’ అ క ఏ ం న ఆ గ సంస దల ం ?

1)
2)అ
3 ) ఇం ం
4)ర
Question13 : ఇ వల ర న‘ ం పటణం’ ఏ శం ఉం ?
1) ం
2) లంక
3 ) ఇం ం
4)జ
Question14 : ఇ వల తన పద న‘ ’ఏ శ ప నమం ?
1) డ
2)
3) ల
4) లంక
Question15 : ‘ పపంచ ప చ – 2019’ వ నం న శం ఏ ?

1)
2)
3 ) ఉతర
4)
Question16 : ‘ పపంచ ప చ – 2019’ ద ల న ఏ ?

1) ,ఐ ం , డ
2) , ం , డ
3) , ం ,
4) డ , ,
అ అధ టం మ ఆయన ం సంబం ం ఆ ల ం
Question17 : వ ల పపం ల ం నం 2019 సంవత ర ట అ ఎం న
ప క ఏ ?
1) మ జర
2) ంగ మ జర
3) మ ంగ
4) మ ంగ
Question18 : ఇ వల ర న‘ ట థడ ‘చ ఏ నగరం ఉం ?
1)
2 ) లండ
3)
4) ల
Question19 : ఇ వల ర న ‘అల ’ఏ ం న అధ ?
1)
2)
3)ఉ ం
4)
Question20 : 2019 'అ ఇంట షన ’ రవ అ శం ఏ ?

1 ) ఇం
2)
3)
4)జ
య య (ఈ ) ం ట ం ఉ ం న గ
Question21 :
ఎప వర ం ?
1)ఏ 30, 2019
2)అ బ 31, 2019
3) ంబ 31, 2019
4) 31, 2020
1)అ అ బ (Addis Ababa)
2) (Kigali)
3)అ (Abuja)
4) (Khartoum)
Question23 : ఇ వల ర న య అ ం ఏ సంస సహ వ వ ప ?
1) ఆ
2) ట
3)
4)
Question24 : పపంచ ం తన అధ ఎవ ఎ క ?
1) ం ం
2)
3)
4) ఫ A.
Question25 : ట ద మ అధ ప ణ రం న ఎవ ?
1 ) Marta Vlachinova
2 ) Rozalia Vrábelova
3 ) Zuzana Caputova
4 ) Zuzana Zvolenska
గ అం స రం కత త ం
Question26 :
క ం ‘ ం ’ ఆ ష ం న సంస ఏ ?
1 ) Google
2 ) Twitter
3 ) WhatsApp
4 ) Instagram
1)అ ల ల
2 ) బండ గవ
3) ం ం
4)
క ప త క అం (Belt and Road) ర కమం ర ర ం న

Question28 :
G - 7 శం ఏ ?
1) న
2)అ
3)
4 ) ఇట
Question29 : ఇ వల ఉ గ జ న‘ చ ’ నగరం ఏ శం ఉం ?
1) ం
2)ఆ
3)అ
4 ) ఇం
Question30 : ఈ ం ఏనగ పపంచం అ ద ఇ-వ ర ం ం దం రంభ ం ?

1) ం
2)
3)
4)
తర సంబం న ,స ంగ సంప ల ళ చం ల
Question31 :
ం న ఆ యఆ శం ఏ ?
1)
2 ) కం
3) య ం
4)
Question32 : ర ం స రథ ం వ ం న ం మ ట ఎవ ?
1) మ
2 ) కృష
3) ల బ
4) రమ
పపంచ ఆ క క (డ ఈఎ ) ం ం అంత య ఇంధన ప వరన - 2019

Question33 :
ల న ఏ ?
1) డ , ట ం ,
2) , ట ం ,
3) డ , ం ,
4) ం , ట ం ,
Question34 : అ అధ ప అత క లం ం నవ సృ ం న ఎవ ?
1) ంట
2) .డ
3) ర
4) ఎ న
ఆనంద యక ల (World Happyness Index ) - 2019 పధమ నం న శం

Question35 :
ఏ ?
1) ద ం
2)
3)
4) ం
Question36 : కజ జ ‘ఆ ’ ఏ య ?
1)
2)అ ల
3)
4)అ
ఈ ం ఏ ం న ం ఉగ దం అం ఏ ర ంచ ఏ
Question37 :
స ల సృత ధ స ఏ ం ?
1 ) బం ం
2) ం
3) ం
4)అ ం
Question38 : ఈ ం స అ ళ జ య ల న రత-అ క ఎవ ?
1)
2)అ
3 ) కమ
4)
Question39 : అంత య న ఇ వల 124వ సభ శం న శం ఏ ?

1)మ
2)
3)
4)
ఐక జ స అ వృ ర కమ న అం డ (United Nations Development

Question40 :
Programme)’ య న ఇం -అ క ఎవ ?
1) ం స గం
2) ం
3 ) పద ల
4)
Question41 : ట క ఏ ?
1) ం
2)
3) ల
4)ట
Question42 : అంత య శయం ఏ శం ఉం ?

1)ట
2)
3)ఇ
4)ర
Question43 : అధ ఎవ ?
1) అల
2)
3)
4) ఆ స
పపంచం ం ఉన అత ంత ద వయ ల న 116 ఏళ ‘
Question44 :
టన ’ ఏ ం న ?
1)మ
2) ం
3)
4)జ
Question45 : ఇ వల తన పద న‘ నజ బ ’ఏ ధ ?
1) ం
2)ఉ
3)మ
4 ) కజ
Question46 : ఇ వల రత శం పర ం న ప న మం ఎవ ?
1 ) ఆం
2)ఇబ మక
3)
4)స హస
Question47 : ర క ఆ ం ఇం -2019 అగ నం న నగరం ఏ ?

1)
2) య
3)
4 ) లండ
Question48 : ఈ ం ఏ శం ం దం ‘అ ఆ ’అ ద ద ర క ం ?
1) లంక
2)
3)
4 ) మయ
ర -అ త కభద వ వస 9వ డత చర ల సందర ం రత శం ఎ అ
Question49 :
క ల ంచ అ అం రం ం ?
1)
2)
3)ఐ
4)ఆ
-ఎ-మహమ అ తమ అ ' ‘అంత యఉగ ’ పక ంచ ం ఐ స

Question50 :
భ ద మండ అ ఉప ం న శం ఏ ?
1)ర
2)
3)
4)
Question51 : ల త ప న మం ఎవ య ల ?
1) ం
2) హమ
3) ం
4) ంజ న
Question52 : గ శ త అధ ఎవ ?
1 ) Bashar al-Assad
2 ) Uhuru Kenyatta
3 ) Muhammadu Buhari
4 ) Macky Sall
Question53 : ఈ ం ఎవ ఇ వల ఐ స భ దతమండ ఆం ల ( ) ం ?
1) మట అ
2 ) అహ మహ హ అ
3)అ అహ అ
4)హ
ప వరణ ఎ ప నస ప రం పపంచం అత క ష ంక న శ
Question54 :
జ అగ నం న నగరం ఏ ?
1)
2)జ
3)
4)
Question55 : RTGS dollar’ అ తక ’ ప శ న శం ఏ ?

1) ం
2)
3)
4 ) అరం
Question56 : తన అధ ఎవ ఎ క ?
1 ) Atiku Abubakar
2 ) Muhammadu Buhari
3 ) Nnamdi Azikiwe
4 ) Yemi Osinbajo
ద ల సంబం ం న అంత య ఒడంబ క అ న‘ ఒప ం ‘ఏ

Question57 :
సంవత రం జ ?
1 ) 1949
2 ) 1948
3 ) 1951
4 ) 1950
Question58 : ఇ వల ర న‘ ల’ ఏ ం ల మధ దం న ం ?
1) ం మ ష
2) ట మ ం
3)ఐ ం మ ష
4) ట మ ష
Question59 : జ , లత త ( గ ష ) న ం ం ం న శం ఏ
?
1)ర
2 ) ఇం
3) ంగ
4) ట
Question60 : అ య న అ మ ళ య ఎవ ?
1)ఓ
2) ం బంద
3)అ అ
4) ల అల-హ
Question61 : ం జల ఒప ందం గం ద నన ఏ ?
1) ం , లం,
2) , ,స
3) , , ం
4) ం , లం,
Question62 : ఈ ం ఏ ‘INSTEX’ ఇ ’ త ం న ’ రం ం ?
1 ) జర , ,ట
2)ఆ , , ట
3 ) జర ,ర , ట
4 ) జర , , ట
Question63 : ‘మధ అణ స ల ఒడంబ క (INF)’ ఏ సంవత రం జ ం ?

1 ) 1986
2 ) 1988
3 ) 1987
4 ) 1989
Question64 : ఇ వల రత శం పర ం నఅ ం అధ ఎవ ?
1)
2)
3)ఆ అ
4) మ
Question65 : నగ అ కమ చ మ ఆ పణల అ బ న ల అధ ఎవ ?
1)అ య
2)ఇబ ం హమ
3 ) మహమ హస
4) హమ న
2019 సంవత స న ౖ వల ం డ అ న పపంచ త

Question66 :
ఎవ ?
1 ) Frank Bainimarama (Prime Minister of Fiji)
2 ) Narendra Modi (Prime Minister of India)
3 ) Donald Trump (President of US )
4 ) Shinzō Abe (Prime Minister of Japan)
అ అధ టం ’ ప త క ం ర న
Question67 :
త ఎవ ?
1 ) ఉతర అధ ం -అ
2)జ ప ం అ
3) అధ ఇ
4)ద అధ -ఇ
1880 త లం పపంచ పం అత క పం న న సంవత ల 2018

Question68 :
ఎ నం ం .?
1)
2) ండవ
3)
4)ఐ
Question69 : బ ళ స ద 'AMAN 19' ఏ శం ర ంచబ ం ?

1)
2 ) ఇం
3 ) బం
4)
న అంతకం ఎ వ సం నం క న మ ళల ఆ యప ం
Question70 :
న ం ఇ న ఇ వల పక ం న శం ఏ ?
1)ఆ
2) ం
3)ఆ
4 ) హం
Question71 : ఈ ం ఏ ల ం ష య ల తృ య అ ర ష ం ?
1 ) బం
2)
3)అ ధ
4)
ఉతర అధ ం ఉ మ అ అధ టం మధ ం
Question72 :
ధ చర ఏ నగరం జ ?
1) ం ం
2)హ
3)
4)
Question73 : ర శ య ఇ వల ఎవ య ల ?
1) ష కమ ద
2)ఉ ంద ద
3) ంబ ఆ ర
4) ప ం
థ పపం మత న ఈ ం ఏ ం శ
Question74 :
పర ం ?
1) ఏఈ
2) అ
3)ఖ
4)ట
Question75 : ఐఎ ఎ (ఇంట య – ం య ) ఒప ందం ఏ ం ల మధ ఉం ?

1)ర మ ఉ
2)అ మ ఉతర
3)ర మ ల
4)ర మ అ
య యం రత శం క ఏ శం ఇ వల ర ర " య యం"
Question76 :
పక ం ం ?
1 ) బం
2)
3)
4)
ఈ ం ఏ ం ల ం న ంద ం ఉమ ట క ‘అ (Aber)’
Question77 :
రం ం ?
1) ఏఈ మ ఇ
2) ఏఈ మ అ
3) అ మ మ
4) ఏఈ మ
‘ ప ఇంట షన ’ సంస దల న ‘అ అంచ ల -2018’ పధమ

Question78 :
నం న శం ఏ ?
1)
2) ం
3) ం
4) డ
Question79 : మ త ఎవ య ల .?
1) అ అహ
2)స అ
3) హ ం
4) హమ న
దష
Question80 : అ చ త అ (ప త త) ఇ వల ఎ ల న ం
?
1 ) 21
2 ) 29
3 ) 35
4 ) 42
ఐక జ స ఆ క, కవ వ ల గం(United Nations Department of Economic and

Question81 : Social Affairs-UNDESA) అంచ ప రం 2050 నగర జ ద నం
లవ న శం ఏ ?
1 ) ఇం
2)
3)జ
4)
Question82 : ఈ ం ల ఏ శం అ తన త సంబం ల ం ం న పక ం ం ?
1)
2)
3 ) ఇం
4)
ఈ ం నగ ఏ నగ 2020 సంవత ర ఆ క క పపంచ జ

Question83 :
పక ం ?
1)
2) జన
3)
4)జ
Question84 : ‘Andry Rajoelina’ ఏ ధ ?

1) ప
2 ) మడ స
3)
4)
Question85 : పపంచ ట ద నవ హ ల TV న ఈ ం నగ రం ంచబ ం ?

1 ) లండ
2) ంగ
3) ం
4)
Question86 : డ ప న మం ఎవ ఎ క ?
1 ) Isabella Lövin
2 ) Stefan Lofven
3 ) Ulf Kristersson
4 ) Jimmie Åkesson
Question87 : అ అ గస య ర ద య న ర యఅ క ఎవ ?
1 ) ఆ త బం
2) మ ప
3) ప ల జయ
4) బర
Question88 : 2019 సంవత G-77 ల ర పద అం న శం ఏ ?
1)ఇ
2) ల
3 ) ఇం
4)
Question89 : 'IMBEX 2018-19’ క ఏ ం ల మధ జ ?

1 ) ఇం -మ
2 ) ఇం -
3 ) ఇం - మయ
4 ) ఇం - లంక
Question90 : బం ప నమం ఇ వల ఎవ ప ణ రం ?
1) ష ఇ
2) గం ఖ
3)అ హ
4) హ
Question91 : అధ ఇ వల ఎవ ధ త ప ?
1) ల మ
2)
3)
4)
‘ద ’ప క పక ం న త లం తప స నస ల
Question92 :
రత శం ం ఎం న ంతం ఏ ?
1) ర
2 ) హం
3)
4)
Question93 : తన ప న య ఎవ య ల ?
1 ) Jawwad S. Khawaja
2 ) Asif Saeed Khosa
3 ) Mian Saqib Nisar
4 ) Anwar Zaheer Jamali
Question94 : ఇ వల మ ం సనం ం న ఎవ ?
1 ) మహ
2) మహ
3) బహ
4)ఇబ ం మహ
శ మంత న అణ తర ఆ ధం ‘మద ఆ ఆ ం ’ (MOAB) త న

Question95 :
పక ం న ఆ శం ఏ ?
1)
2 ) ఉతర
3) ర
4)జ
సంస ం న అ వృ ం న ల ఉన త ద శ ల ల ం ం
Question96 :
పధమన నం న సంస ఏ ? .
1 ) ఇం య ఇ ఆ (ఇం )
2) ం శ లయం ( )
3) ం శ లయం( )
4) శ లయం (అ )
Question97 : తన అధ ఎవ ?
1 ) Ghislaine Michel
2 ) Pedro Sánchez
3 ) Jair Bolsonaro
4 ) Andrés Manuel López
Question98 : ం ం య పద ప న రత సంత వ ఎవ ?
1) న
2)
3)
4 ) అంజ
1988 అ ం ప రం ర మ ప సంవత రం ఏ న తమతమ

Question99 :
ల అ వ లస ర ఇ ం ?
1 ) జనవ 1
2) బవ 28
3) 11
4) 18
ఈ ం ఏ ఇ వల ఐక జ స ద , క, ంస ృ క సంస
Question100 :
(UNESCO) ం ?
1)జ మ అ
2)అ మ ఇ
3)అ మ
4)అ మ అ
Answers
Ans 1 :
Ans 2 :
Ans 3 : ఎ ప ం (USTR )
Ans 4 : బం
Ans 5 : ఏఈ
Ans 6 : ఏఈ
Ans 7 :మ
Ans 8 : ఐక జ స
Ans 9 : (ర )
Ans 10 :
Ans 11 : ఇం
Ans 12 :అ
Ans 13 : లంక
Ans 14 :
Ans 15 :
Ans 16 : , ం , డ
Ans 17 : మ జర
Ans 18 :
Ans 19 :
Ans 20 : ఇం
Ans 21 :అ బ 31, 2019
Ans 22 : (Khartoum)
Ans 23 :
Ans 24 :
Ans 25 : Zuzana Caputova
Ans 26 : WhatsApp
Ans 27 : బండ గవ
Ans 28 : ఇట
Ans 29 : ం
Ans 30 :
Ans 31 :
Ans 32 : కృష
Ans 33 : డ , ట ం ,
Ans 34 : ర
Ans 35 : ం
Ans 36 :
Ans 37 : ం
Ans 38 :
Ans 39 :మ
Ans 40 : పద ల
Ans 41 :
Ans 42 :ఇ
Ans 43 : అల
Ans 44 :జ
Ans 45 : కజ
Ans 46 :ఇబ మక
Ans 47 : య
Ans 48 : మయ
Ans 49 :ఆ
Ans 50 :
Ans 51 : హమ
Ans 52 : Macky Sall
Ans 53 :హ
Ans 54 :
Ans 55 : ం
Ans 56 : Muhammadu Buhari
Ans 57 : 1949
Ans 58 : ట మ ష
Ans 59 : ఇం
Ans 60 : ం బంద
Ans 61 : ం , లం,
Ans 62 : జర , , ట
Ans 63 : 1987
Ans 64 : మ
Ans 65 :అ య
Ans 66 : Frank Bainimarama (Prime Minister of Fiji)
Ans 67 :జ ప ం అ
Ans 68 :
Ans 69 :
Ans 70 : హం
Ans 71 :అ ధ
Ans 72 :హ
Ans 73 : ంబ ఆ ర
Ans 74 : ఏఈ
Ans 75 :ర మ అ
Ans 76 :
Ans 77 : ఏఈ మ అ
Ans 78 :
Ans 79 : అ అహ
Ans 80 : 35
Ans 81 : ఇం
Ans 82 :
Ans 83 : జన
Ans 84 : మడ స
Ans 85 : లండ
Ans 86 : Stefan Lofven
Ans 87 : బర
Ans 88 : ల
Ans 89 : ఇం - మయ
Ans 90 : హ
Ans 91 : ల మ
Ans 92 : హం
Ans 93 : Asif Saeed Khosa
Ans 94 : మహ
Ans 95 :
Ans 96 : ం శ లయం( )
Ans 97 : Jair Bolsonaro
Ans 98 :
Ans 99 :
జనవ 1
Ans 100 :అ మ ఇ
Quiz : 18
Quiz Title : CA -2019 : - సద –స
Quiz
Category
Question1 : 9వబం జ బ ఇ స స 2019 క ఇ వృతం ఏ ?
1 ) Digital India Digital Gujarath
2 ) Future India
3 ) Future of Gujarath
4 ) Shaping a new India
Question2 బ ఏ
: ష స - 2019 క ఇ వృతం ఏ ?
1 ) journey for all
2 ) flying for poor
3 ) flying for all
4 ) journey for poor
Question3 : 27 వ వర క ఇ వృతం ఏ ?
1 ) 'Vivid Bharat - Diverse India'.
2 ) global warming, and water pollution.
3 ) Readers with Special Needs
Question4 : 20 సద - 2019 ఈ ం ఏ నగరం జ ం ?

1)ఒ ( న )
2) ( )
3)ఒ (జ )
4) న ఎ (అరం )
Question5 : ఏఎ (వ వ యం, ష రం, ఆ గ ం) ) అ డ ఈ ం ఏనగరం జ ం ?

1) ఖపట ం
2) ద
3)
4) ం
Question6 : అంత య తన సద - 2019 ఈ ం ఏ నగరం జ ం ?

1) ం
2) ద
3)
4) ంగ
ఇ వల ఒ (జ ) జ న -20 సద సంధర ం రత ప న ంద
Question7 :
ప ం న తం ఏ ?
1 ) 5Ts: Talent, Tradition, Tourism, Trade and Technology
2 ) 4 Ps: People Private-Public Partnership for good governance
3 ) 5 'I' -- Inclusiveness, Indigenisation, Innovation,Investment in infrastructure & International cooperation
4 ) ROAD -- Responsibility, Ownership, Accountability and Discipline
Question8 :అ సరఫ ల బృందం(NSG) స శం ఎక డ జ ం ?

1)ర
2 ) కజ అ
3) ం
4) ట ం
ం ఆప ష ఆర ష (ఎ ఓ) ల ప న య ల సద ఇ వల ఎక డ
Question9 :
జ ం ?
1) ం
2)ర
3)త జం
4)ఉ స ర ం
ఇం య ఓ య క ష (ఐఓ ) 23వ అంత యస ఎక డ

Question10 :
రంభమ ?
1) ఖపట ం
2)
3) ద
4)
Question11 : ర – రం స శం - 2019 ఎక డ జ ం ?
1) -
2) దంజ
3)
4)ఇ
Question12 : -20 సభ ల ఆ కమం లస శంన ఆ ధ ంఇ న నగరం ఏ ?

1) జ
2)
3)జ
4) న ఎ
2019 బ స (Global Disability Summit ) ఈ ం ఏ నగరం

Question13 :
ర ంచబ ం ?
1)
2) న ఎ
3)
4)
Question14 : ం ప ష ఆర ష (ఎ ) మం లస శం ఈ ం ఏ నగరం జ ం
?
1)
2) ం
3)
4)
Question15 : షన వ ఆ ఇం (NSFL) - 2020 ఏ నగరం ఆ థ ం ఇ ం ?
1) ం
2 ) ఇం
3 ) అగరల
4)
‘ఇం య ఓష క ష ’ సద రత శం ఈ ం ఏ నగరం
Question16 :
జ ం ?
1) ం
2)
3)
4) ద
అంత యఊ ల ఆ గ సద (Union World Conference on Lung Health ) - 2019 ఏ

Question17 :
నగరం జరగ ం ?
1) ం
2)
3) ఖపట ం
4) ద
Question18 : 2019 ఇంట షన ఆ స ం ష ఈ ం ఏ నగరం ర ?

1)
2) స
3)
4)
ఈ ం ఏ అంత య సంస ‘ఇంట షన ఆ (International Day of Light)

Question19 :
ర ం ం ?
1 ) WORD BANK
2 ) UNESCO
3 ) UNITECH
4 ) IMF
Question20 : ం అంత య ం త స ళ ఏ శం ర ంచ ?
1)మ
2)
3) న
4)ఆ
Question21 : ం ప ష ఆర ష (ఎ ) మం లస శం ఈ ం ఏ నగరం జ ం
?
1)
2) ం
3)
4)
Question22 : డ క సద - 2019 ఏ నగరం జ ం ?

1) ంగ
2)
3)
4)
Question23 : ఆ గ కతల సం షణ (Dialogue of Asian Civilizations) - 2019 ఏ శం జరగ ం ?

1)జ
2 ) ఇం
3)
4)మ
Question24 : శం వర అ ం - 2019 ఏ నగరం జరగ ం ?

1) ద
2 ) అమ వ
3)
4) వ శ
Question25 : య అప ల హక సద - 2019 ఈ ం ఏ నగరం జ ం ?

1) ం
2 ) అమ వ
4) ద
Question26 : ఐక జ స ఆధ ర ం అంత య ద ఉత వం- 2019 ఏ శం జరగ ం ?

1)
2) య ం
3)
4 ) మయ
ఆ సహ ర సం షణ 16వ మం వర స శం(16th Ministerial Meeting of Asia Cooperation

Question27 :
Dialogue) ఎక డ జ ం ?
1)అ
2) ం
3)
4)
Question28 : వ క ండ న - 2019 ఎక డ జ ం ?
1)
2) ం
3) ఖపట ం
4)
ఆ అలయ (The Asian Tea Alliance (ATA) ) ఇ వల ఈ ం ఏ నగ

Question29 :
రంభ ం ?
1)
2)
3)జ
4)
Question30 : 2020 G20 సద ర ంచ న శం ఏ ?
1)
2) న
3 ) ఇం
4) అ
Question31 : 'Exercise Varuna 2019’ అ ర మ ఏ ల మధ జ ం ?

1)
2) ట
3)ఆ
4)జ
Question32 : పపంచం ట ద కృ మ ధ (AI) సద ర న శం ఏ ?

1 ) ఇం
2)జ
3)
4) ఏఈ
' త 2019(Bold Kurukshetra-2019) ' రత శం మ ఈ ం ల మధ

Question33 :
క జ ?
1) ం
2)మ
3) ంగ
4)ఆ
Question34 : NuGen Mobility Summit 2019’ ఏ శం జరగ ం ?

1)
2 ) ఇం
3) న
4)జ
రత దళ అ , వమ ర యన(Nuclear, Biological and Chemical) ణ ం దం

Question35 :
‘అ ద (Abhedya)’ ఇ వల ఎక డ రం ం ?
1 ) ఐ.ఎ .ఎ ర ( - రళ )
2 ) ఐ.ఎ .ఎ ( -మ ష)
3 ) ఐ.ఎ .ఎ క ( ఖపట ం - ఆం ధ ప )
4 ) ఐ.ఎ .ఎ వజ (క -క టక )
Question36 : ఆ -ఇం (AUSINDEX -19) ఏ నగరం జ ?

1)
2) ఖపట ం
3)
4 ) అండ & బ
Question37 : ‘FinTech Conclave 2019’ ఎక డ జ ం ?

1) ం
2)
3) ద
4) ంగ
Question38 : ‘ ప ం , 2019’ ఏ షం జ ం ?
1)
2) జ
3)హ
4 ) రళ
ఇం ప సహ రం (HLD-IPC) ట ద ఉన త సం షణ ఈ ం ఏ నగ
Question39 :
ర ం ?
1)
2)జ
3)
4)
లం ఇంట షన అం ఏ ఎ ష (Langkawi International Maritime and

Question40 :
Aerospace Exhibition (LIMA))–2019 ఏ శం జ ం ?
1)మ
2) లంక
3 ) ఇం
4)జ
ం సహ ర స సంభం ం ట ద సం క క ‘Sary Arka Antiterror

Question41 :
2019’ ఏ శం జరగ ?
1)క
2)
3)ఆ
4) ం
Question42 : ఊ లఆ గ ం అంత య సద ఏ నగరం జరగ ం ?

1 ) అమ వ
2) ద
3) ం
4)
Question43 : ట ద ఇం -జ ఇ వల ఏ నగరం జ ం ?
1)
2)
3) ం
Question44 : ద స ఖ ( )మ ళల ం య - 2019 ఏ శం జ ం ?
1)
2 ) ఇం
3) లంక
4 ) ఇం
Question45 : యమ య ల సద ఎక డ జ ం ?
1)ఆ క నన య శ లయం
2) త హన శ లయం
3 ) ఆం ధ శ లయం
4)ఆ ర న శ లయం
ఆ -ఇం ం ం ఎక (AFINDEX-19) ఈ ం నగ
Question46 :
ర ంచబ ం ?
1) వ శ
2)
3)
4) ంగ
‘ వ ఆ ఇ ష అం ఎం ట (The Festival of Innovation and

Question47 :
Entrepreneurship (FINE-2019)) ఏ నగరం రంభ ం ?
1)
2) ంగ
3)
4) ం నగ
Question48 : పపంచ ఉ స ళనం - 2019 ఏ నగరం జరగ ం ?

1) ద
2)
3)
4) ంగ
ఇంట ఆ ం ఇం ం 2019 (The Internet of Things (IoT) India Congress) ఈ

Question49 :
ం ఏ నగ జ ం ?
1) ద
2) ంగ
3)
4 ) కలక
అ ం న ప క కద మ రత ం న షన
Question50 :
(NSG) ఈ ం ఏనగరం సం కం క ర ం .?
1) ం
2) ం
3)
4) ద
Question51 : పపంచ మ సద ’ ఇ వల ఏ నగరం జ ం ?

1) లం
2)
3) .
4) ం
‘ ణ ం క ర -2019 పదర న, సద (Construction Technology India-2019 Expo-cum-
Question52 :
Conference ) ఏ నగరం జ ం ?
1) ం
2)
3 ) ఇం
4)
Question53 : ట ద ం (Skill Saathi Youth Conclave) ఏ నగరం జ ం ?

1) ర
2) వ శ
3)
4)ల
Question54 : ఆర ష ఆ ఇ ఆప ష (ఓఐ ) స శం -2019 ఈ ం ఏ నగ ల జ ం ?

1)
2 ) ఒమ
3)అ
4)ఖ
Question55 : బ అం వల ం స –2019 ఏ నగరం జ ం ?

1) ద
2 ) అమ వ
3) ం
4) వ శ
Question56 : 5వ అంత య భద స శం - 2019 ఏ నగరం జ ం ?

1)
2) వ శ
3)
4) లక
Question57 : ండవ వర ఓష ం (WOSC - 2019) స ఎక డ జరగ ?

1)అ శ లయం (
2 ) ఆం ధ శ లయం ( ఖపట ం)
3)ఆ ర న శ లయం( ం )
4) ం య శ లయం - ద
ర -ఇం - (ఆ ఐ ) క ంగ మం ల 16వ స శం ఇ వల ఏ
Question58 :
నగరం జ ం ?
1) బ (ర )
2) ( )
3) ( ఇం )
4) (ర )
Question59 : బ ఏ - 2019 సద ఏ నగరం రంభ ం ?

1) ద
2) ం
3 ) అమ వ
4) ఖపట ం
Question60 : ఎక బ స - 2019 ఏనగరం జ ం ?

1) ం
2)
3)
4) ంగ
Question61 : ఏ ఇం ’ న పదర న- 2019 ఏ నగరం జ ం ?

1) ంగ
2)
3)
4)
Question62 : సం తం మ నృత ఉత వం ' 2019 (Sopan 2019) ఈ ం ఏ నగరం జ ం ?

1)
2) ం
3 ) అమ వ
Question63 : ట ద LAWASIA మ న 2019 ఏ నగరం జ ం ?

1)ల
2) ంగ
3)
4)
Question64 : ‘Exercise Topchi 2019' ర ం న ర య కదళం ఏ ?

1 ) ఇం య
2 ) ఇం య ఆ
3 ) ఇం య ఎ
4 ) ఇం య
య ఎ వలప అ ష ఆ ఇం ( ) య సద -2019 ఏ శం
Question65 :
జరగ ం ?
1 ) ఇం
2) ంగ
3)ఇ
4)
Question66 : ‘ ఆ ష రణల క 2019’ ఏ నగరం జ ం ?

1) ఖపట ం
2) ద
3) జయ డ
4)
Question67 : క ట ద క సద ఏ నగరం జ ం ?
1) ం
2) ం
3)
4)
Question68 : ‘ఆనంద నగ ల సద - 2019’ ఈ ం ఏ నగ ల జ ం ?

1) ద
3 ) అమ వ
4) ఖపట ం
Question69 : 2వ ఏ -ఇం స - 2019 క(2nd ASEAN-India Youth Summit 2019) ఏ ?

1)
2) హ
3) ంగ
4)
ం నగ ( జ ) జరగ న ‘3వ న ఆ ఆ క న ఆ కన ష
ఆ ట ఆ మ (The 13th Conference of Parties (COP) of the
Question70 :
Convention on the Conservation of Migratory Species of Wild Animals ) క అ క మస
ఏ ?
1 ) Great Horn Bill
2 ) Indian Roller
3 ) Great Indian Bustard
4 ) Yellow footed green pigeon
Question71 : అంత యఆ అం సద – (Petrotech) - 2019 ఏ నగరం జ ం ?

1) ం నగ
2)
3) ం
4) ంగ
Question72 : ఈ ం ఏ నగరం పపంచ వృ సద -2019 జ ం ?

1) లక
2) ద
3)
4) ంగ
Question73 : ర యమ ఆ - 2019 ఏ నగరం జ ం ?

1)
2) ద
3) ఖపట ం
4) ంగ
Question74 : పర - 2019 సద ఎక డ జ ం ?
1) ంగ
2)
3) ద
4)
Question75 : 39వ ‘ ఇం య స ం ’ ఎక డ జ ం ?
1) ం య శ లయం ( ద )
2) క య శ లయం (వరంగ )
3)ఉ శ లయం ( ద )
4) స జయశంక వ య య శ లయం ( ద )
9వ అంత య ఇ ష స శం(9th International Conference on Micro Irrigation) క

Question76 :
ఏ ?
1) ర
2 ) ఔరం
3) వ శ
4)ల
గ కన ష 3వ ం (3rd Stock Taking Conference On Tiger Conservation) స శం

Question77 :
ఏ నగరం జ ం
1)
2) ద
3)
4)
Question78 : మ ం - ల మం రక పసంగం ఎక డ జ ం ?
1) లక
2) ం
3)
4) ం నగ
Question79 : జనవ 25న ర -ద జ సద ఈ ం ఏ నగ ల జ ం ?

1)
2)
3 ) డర
4) హన బ
Question80 : Indian Africa Field Training Exercise (IAFTX)-2019 ఏ నగరం జ ం ?

1)
2)
3) ం
4)
వర ఇం రం(The World Integrated Medicine Forum) - 2019 ఏ నగరం

Question81 :
జ ం ?
1)
2)
3)
4 ) కలక
9వ య ఓట త వం సంధర ం రత ఎల క ష ర ం న అంత య
Question82 :
సద ఏ ?
1 ) Tamperng proof EVM : Open Challenge
2 ) Vote for Your Future
3 ) Millennium Voters for Future India
4 ) Making Our Elections Inclusive and Accessible
Question83 : ఇం ఎ ష అం న - 2019 కఏ ?
1) ఖపట ం
2) ం
3) వ శ
4) ంగ
Question84 : పంటల సంబం ం న ధ అం ల య సద ఇ వల ఏ నగరం జ ం

?
1)
2)
3) ంగ
4)
Question85 : వ ప వ 2019 కఏ ?
1) ర
2) ం
3)
4) ద
Question86 : పపంచ ఆ క క (డ ఈఎ ) క సద - 2019 క ఇ వృతం ఏ ?

1)' బ ష 4.0: ఇండ వ ష బ ఆ క ం '.('Globalization 4.0: Shaping a Global
Architecture in the Age of the Fourth Industrial Revolution'.)
2) ం ఆ చ ఇ ఆ క వర (“Creating a Shared Future in a Fractured World”.)
3) దృ న ఈ సమయం: వ ర కరణ(This time we focus on: Interest rate
normalization)
4 ) ఆ చన పం వ ధ త గల రం యక న సంస (inspiring organizations in
responsible business to share ideas)
Question87 : 2వ పపంచ ఆరం వ (The second World Orange Festival) ఏ నగరం జ ం ?

1) లక (ప మ ం )
2) ంగ (క టక)
3) గ (మ ష)
4) వనంత రం ( రళ)
Question88 : 7వ ఆ య - ఇం ప టక మం లస శం ఏ నగరం జ ం ?
1)హ ం ( య )
2) (ఇం )
3)జ (ఇం )
4) లం (మ )
Question89 : షన ర ం వ - 2019 ఎక డ జ ం ?
1)
2) ం
3) ద
4)
Question90 : రన స (Partnership Summit) - 2019 కఏ ?

1) ద
2) ంబ
3) ం
4) ఖపట ం
Question91 : అంత య ఒం ల ఉత వం - 2019 ఈ ం ఏ నగ ల జ ం ?

1)క ( జ )
2 ) లడ (జ & )
3) ( జ )
4) ఘ ( జ )
Question92 : ‘ ం జ ’ 9వ సద ప న ంద ఈ ం ఏ నగ ల రం ం ?
1) ం నగ
2 ) అహ
3) ర
4 ) వ దర
Question93 : ల వ జనవ 18, 2019న ఈ ం ఏనగరం రంభ ం ?

1) ద
2) ం
3 ) అమ వ
4 ) అర
Question94 : అ ల రత అ ంచ అ ష స - 2019 ఎక డ రంభమ ?

1 ) అర
2 ) రంప డవరం
4) జయ డ
Question95 : Women Of India Organic Festival 2019 ఆ ధ నగరం ఏ ?

1 ) అమ వ
2)
3) ం
4 ) చం గ
Question96 : 4వ డత (Raisina Dialogue) ఏ నగరం జ ం ?

1) ద
2)
3 ) కలక
Question97 : ఇం య ప ర వ - 2019 ఏ నగరం రంభ ం ?

1)
2)
3)
4) లక
Question98 : అంత య బ ల సద - 2019 ఎక డ జ ం ?

1)
2)
3) ం
4)
Question99 : India Pharma - 2019 మ India Medical Device - 2019సద ఎక డ జరగ ?

1) ంగ
2)
3) ద
4)
Question100 : 42 వ ఇం య ష ం (ISSC) కఏ ?
1) వ శ
2 ) జలంధ
3 ) ఇం
4)
Answers
Ans 1 : Shaping a new India
Ans 2 : flying for all
Ans 3 : Readers with Special Needs
Ans 4 :ఒ (జ )
Ans 5 : ద
Ans 6 : ద
5 'I' -- Inclusiveness, Indigenisation, Innovation,Investment in infrastructure & International
Ans 7 :
cooperation
Ans 8 : కజ అ
Ans 9 :ర
Ans 10 : ద
Ans 11 :
Ans 12 :
Ans 13 : న ఎ
Ans 14 :
Ans 15 : అగరల
Ans 16 : ద
Ans 17 : ద
Ans 18 : స
Ans 19 : UNESCO
Ans 20 : న
Ans 21 :
Ans 22 :
Ans 23 :
Ans 24 : ద
Ans 25 : ం
Ans 26 : య ం
Ans 27 :
Ans 28 :
Ans 29 :
Ans 30 : అ
Ans 31 :
Ans 32 : ఏఈ
Ans 33 : ంగ
Ans 34 : ఇం
Ans 35 : ఐ.ఎ .ఎ ( -మ ష)
Ans 37 :
Ans 38 :హ
Ans 39 :జ
Ans 40 :మ
Ans 41 :క
Ans 42 : ద
Ans 43 :
Ans 44 :
Ans 45 :ఆ ర న శ లయం
Ans 46 :
Ans 47 : ం నగ
Ans 48 :
Ans 49 : ంగ
Ans 50 : ద
Ans 51 : లం
Ans 52 :
Ans 53 : వ శ
Ans 54 :అ
Ans 55 : ద
Ans 56 : వ శ
Ans 57 : ఆం ధ శ లయం ( ఖపట ం)
Ans 58 : ( )
Ans 59 : ద
Ans 60 :
Ans 61 : ంగ
Ans 62 :
Ans 63 :
Ans 64 : ఇం య ఆ
Ans 65 :ఇ
Ans 66 : జయ డ
Ans 67 :
Ans 68 : అమ వ
Ans 69 : హ
Ans 70 : Great Indian Bustard
Ans 71 :
Ans 72 :
Ans 73 : ద
Ans 74 :
Ans 75 :ఉ శ లయం ( ద )
Ans 76 : ఔరం
Ans 77 :
Ans 78 :
Ans 79 :
Ans 80 :
Ans 81 :
Ans 82 : Making Our Elections Inclusive and Accessible
Ans 83 : ం
Ans 84 :
Ans 85 : ర
Ans 86 :' బ ష 4.0: ఇండ వ ష బ ఆ క ం '.('Globalization 4.0: Shaping a

Global Architecture in the Age of the Fourth Industrial Revolution'.)
Ans 87 : గ (మ ష)
Ans 88 :హ ం ( య )
Ans 89 :
Ans 90 : ంబ
Ans 91 : ( జ )
Ans 92 : ం నగ
Ans 93 : అర
Ans 94 : అర
Ans 95 : చం గ
Ans 96 :
Ans 97 :
Ans 98 :
Ans 99 : ంగ
Ans 100 : వ శ
Quiz : 19
Quiz Title : CA -2019 : - ఖ న
Quiz
Category
Question1 : జ త వ 20వ త వం క ఏ ?
1 ) ‘Ek Daud Shaheedon Ke Naam’
2 ) And to our great nation
3 ) Remember, Rejoice and Renew
4 ) Jai bharat, Jai jawan
2019 సంవత ర ‘అంత య ఐక జ స ం తల త వం(International Day of

Question2 :
United Nations Peacekeepers) ఏ ?
1 ) 70 Years of Service and Sacrifice
2 ) Investing in Peace around the world
3 ) Protecting Civilians, Protecting Peace
4 ) Honouring our Heroes
Question3 : 2018 సంవత ర ‘World No Tobacco Day ( 31 )’ క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Tobacco – a threat to development
2 ) Tobacco and Heart Disease
3 ) Get Ready for Plain Packaging
4 ) Stop illicit trade of tobacco products
Question4 : అంత య దక ద లవ క త వం ఎ ?
1) 24
2) 25
3) 26
4) 27
Question5 : రత శం 2019 సంవత ర పపంచ త వం క ఇ వృతం ఏ ?

1) ౖ
2) చ
3)‘ ం సం
4) ఫ
Question6 : 2019 సంవత ర పపంచ త వం క ఐక జ స ఇ వృతం ఏ ?

1) ౖ
2) చ
3) ఫ చ
4) ఫ
Question7 : అంత య త వం ఎప ?
1) 20
2) 19
3) 21
4) 22
Question8 : 2019 సంవత ర ‘World Refugee Day’ క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Step with Refugees
2 ) “Now More Than Ever, We Need to Stand with Refugees.”
3 ) “Embracing Refugees to celebrate our Common Humanity.”
4 ) “We stand together with refugees”.
Question9 : పపంచ శర ల త వం ఎ ?
1) 19
2) 20
3) 21
4) 22
Question10 : 2019 సంవత ర ‘World Day to Combat Desertification and Drought’ క ఇ వృతం ఏ ?
1 ) Let’s Grow the Future Together
2 ) “Land has true value – invest in it”
3 ) “Protect Earth. Restore land
4 ) No such thing as a free lunch. Invest in healthy soils'
‘‘ పపంచ కర , ఎ కరణల ట నం (World Day to Combat Desertification and Drought) ’

Question11 :
ఎ ?
1) 17
2) 18
3) 19
4) 16
2019 సంవత ర పపంచ మ స ల త వం (World Oceans Day) క ఇ వృతం

Question12 :
ఏ ?
1 ) Gender and Oceans
2 ) Clean our Ocean!
3 ) Our Oceans, Our Future
4 ) Healthy Oceans, Healthy Planet
Question13 : పపంచ మ స ల త వం ఎ ?
1) 5
2) 6
3) 7
4) 8
Question14 : ట ద పపంచ ఆ రభద త వం(World Food Safety Day) ఏ న జరపబ ం ?

1) 3
2) 7
3) 9
4) 13
Question15 : 2019 పపంచ ప వరణ త వం (Connecting People to Nature ) క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) End Plastic Pollution
2 ) Connecting People to Nature
3 ) Beat Air Pollution
4 ) Go wild for life
Question16 : పపంచ ప వరణ త వం ఎ ?

1) 3
2) 4
3) 5
4) 6
Question17 : పపంచ త వం (World Bicycle Day) ఎ ?

1) 2
2) 3
3) 4
4) 5
2019 సంవత ర పపంచ రక తల త వం (World Blood Donor Day) క ఇ వృతం

Question18 :
ఏ ?
1 ) Safe Blood For All
2 ) “Ensure safe Blood for the World Access”
3 ) Be there for someone else, Give blood, Share life
4 ) Blood Donation is an action of solidarity
Question19 : పపంచ రక త త వం ఎ ?
1) 1
2) 2
3) 3
4) 4
Question20 : 2019 పపంచ ల త వం (World Milk Day) క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Drink More Be Strong
2 ) Raise A Glass
3 ) Drink Milk: Today & Everyday
4 ) Milk is the First Food for Human
Question21 : పపంచ ల త వం ఎప ?
1) 1
2) 2
3) 3
4) 4
Question22 : పపంచ వ క నం ఎ ?
1) 30
2) 31
3) 29
4) 28
Question23 : 2019 సంవత ర ‘World Bee Day’ క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Save the Bees
2 ) Preserve Honey
3 ) Protect Bees
4 ) Save Bees and utilize honey
Question24 : World Turtle Day ఎ ?

1) 20
2) 21
3) 22
4) 23
2019 సంవత ర ఇంట షన య (International Museum Day) క ఇ వృతం

Question25 :
ఏ ?
1 ) Museum and memory
2 ) Hyperconnected museums: New approaches, new publics
3 ) Museums as Cultural Hubs: The Future of Tradition
4 ) Museums and Cultural Landscapes
2019 సంవత ర ‘అంత య వ ధ త వం (International Day for Biological Diversity)

Question26 :
క ఇ వృతం ఏ ?
1 ) Biodiversity and Sustainable Tourism
2 ) Celebrating 25 years of Action for Biodiversity
3 ) Our Biodiversity, Our Food, Our Health
4 ) Mainstreaming Biodiversity: Sustaining People and their Livelihoods
Question27 : అంత య వ ధ త వం ఎప ?
1) 22
2) 23
3) 24
4) 25
Question28 : యఉగ దవ ఖ నం (National Anti Terrorism Day) ఎ ?

1) 20
2) 21
3) 22
4) 23
Question29 : ‘ పపంచ ఎ (World AIDS Vaccine Day) ఏ న జరపబ ం ?

1) 16
2) 17
3) 18
4) 21
Question30 : 2019 సంవత ర World Metrology Day క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Measurements and light
2 ) Measurements for transport
3 ) Weather-ready, climate-smart
4 ) The International System of Units - Fundamentally better
Question31 : 2019 సంవత ర World Hypertension Day క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Healthy diet, healthy blood pressure
2 ) Know your numbers
3 ) Measure your blood pressure…at home
4 ) Treat to goal
Question32 : ‘ పపంచ అ క రక రణ నం’ ఎ ?

1) 16
2) 17
3) 18
4) 19
2019 సంవత ర వర క ష అం ఇన ష (World Telecommunication

Question33 :
and Information Society Day) త
క ఇ వృ ం ఏ ?
1 ) ‘Enabling the positive use of Artificial Intelligence for All.’
2 ) Bridging the standardization gap
3 ) Big Data for Big Impact
4 ) ICT entrepreneurship for social impact
Question34 : పపంచ ం త వం ఎ ?
1) 14
2) 15
3) 16
4) 17
Question35 : 2019 సంవత ర ‘International Day of Families’ క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) “Families and Inclusive Societies“
2 ) Families and Climate Action: Focus on SDG 13
3 ) “Families and Inclusive Societies“: Focus on SDG 13
4 ) Families : Focus on SDG 13
Question36 : అంత య ంబ త వం ఎ ?
1) 13
2) 14
3) 15
4) 16
Question37 : UN బ 2019 ఎ ష క ఏ ?
1 ) #SlowDown
2 ) leadership for road safety
3 ) # SaveKidsLives
4 ) “Your Security, Safeguards your family”.
Question38 : 2019 సంవత ర ‘World Migratory Bird Day’ క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Unifying our Voices for Bird Conservation'.
2 ) Protect Birds: Be the Solution to Plastic Pollution
3 ) Stop the Illegal Killing, Taking and Trade of Migratory Birds
4 ) Celebrate Birds in Culture
Question39 : 2019 సంవత ర అంత యన ల త వం క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) “Nursing: leading voice – Better Goals achievement for Development”.
2 ) ‘Nursing: A voice to lead – Achieving the sustainable development goals”
3 ) Nurses A Voice to Lead – Health for All
4 ) “Nurses: A force for change: Improving health systems’ resilience”
Question40 : అంత యన ల త వం ఎ ?
1) 5
2) 15
3) 12
4)ఏ 12
Question41 : అంత య తృ త వం ఎ ?
1) 12
2) 13
3) 10
4) 11
Question42 : షన ల ఎ ?
1) 11
2) 12
3) 13
4) 14
Question43 : 2019 సంవత ర పపంచ తల త వం ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Thalassaemia past, present and future: Documenting progress and patients' needs
2 ) Universal access to quality thalassaemia healthcare services
3 ) thalassaemia treatment and has an impact on patients' quality of life.
4 ) Enhancing partnership towards patient-centered health systems: good health adds life to years!”
Question44 : పపంచ త త వం ఎప ?
1) 8
2) 9
3) 10
4) 11
Question45 : పపంచ త వం ఎ ?
1) 6
2) 7
3) 8
4) 9
Question46 : 2019 సంవత ర పపంచ త వం క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) “Memorable smiles from around the world” ...
2 ) “Everywhere for everyone”.
3 ) #love
4 ) Memorable everyone
Question47 : 58 వ (58th Venice Biennale) ఏ న రత య క ఏ ?

1 ) living sculptures
2 ) Hundred and Fifty years of Mahatma Gandhi
3 ) Trusted Smart Products
4 ) Happier Together
Question48 : డ ఎ ?
1) 2
2) 3
3) 4
4) 5
Question49 : వర డ ( 3) - 2018 క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Transparency in Digital news
2 ) Critical Minds for Critical Times: Media's role in advancing peaceful, just and inclusive societies
3 ) Keeping Power in Check: Media, Justice and The Rule of Law
4 ) Media's Role for Good Governance
Question50 : World Tuna Day ఎ ?

1) 2
2) 7
3) 9
4) 10
2019 సంవత రం అంత య క త వం (International Labour Day) క ఇ వృతం

Question51 :
ఏ ?
1 ) Celebrating the International Labour Movement
2 ) Uniting Workers for Social and Economic Advancement
3 ) Sustainable Pension for all: The Role of Social Partners
4 ) Construct the Future of Cameroon in Peace, Solidarity and Decent Work
ఇ వల ఏ న ట ద ‘International Day of Multilateralism and Diplomacy for Peace’

Question52 :
జరపబ ం ?
1)ఏ 21
2)ఏ 24
3)ఏ 26
4)ఏ 29
Question53 : అంత య నృత త వం ఎ ?ఏ 29

1)ఏ 28
2)ఏ 29
3)ఏ 27
4)ఏ 30
Question54 : 2019 పపంచ సంప త వం (World Intellectual Property Day ) క ఇ వృతం ఏ

?
1 ) will be: Powering Change: Women in Innovation and Creativity.
2 ) Reach for Gold: IP and Sports
3 ) Digital Creativity: Culture
4 ) Reach for Gold:Digital Creativity
Question55 : య పం య త ఎ ర ?
1)ఏ - 24
2 ) ఆగ - 24
3)అ బ - 24
4) - 28
Question56 : పపంచ మ ఎ ?
1)ఏ 23
2)ఏ 24
3)ఏ 28
4)ఏ 29
Question57 : 2019 పపంచ మ త వం క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Zero malaria starts with me
2 ) control and elimination of malaria
3 ) “Ready to beat malaria”
4 ) control and Zero malaria
Question58 : 2019 సంవత ర పపంచ ఎ (World Earth Day) క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) 'End Plastic Pollution'
2 ) Protect our species
3 ) “Environmental and Climate Literacy.”
4 ) “The Face of Climate Change,”
Question59 : పపంచ సక త వం ఎ ?
1)ఏ 20
2)ఏ 21
3)ఏ 22
4)ఏ 23
Question60 : షన స (National Civil Service Day) ఎ ?

1)ఏ 20
2)ఏ 21
3)ఏ 22
4)ఏ 23
Question61 : పపంచ వ ఎ ?
1)ఏ 19
2)ఏ 20
3)ఏ 21
4)ఏ 22
Question62 : 2019 పపంచ అ (World Allergy Week) ఇ వృతం ఏ ?

1 ) The Global Problem of Food Allergy
2 ) Increasing Awareness of Atopic Dermatitis
3 ) Atopic Dermatitis: An Itch that Rashes.
4 ) The Agony of Hives – What to do when welts and swelling don't go away.”
Question63 : 2019 సంవత ర పపంచ త వం ఎప ?

1)ఏ 15
2)ఏ 16
3)ఏ 17
4)ఏ 18
Question64 : 2019 సంవత ర పపంచ త వం (World Haemophilia Day) క ఇ వృతం
ఏ ?
1 ) Hear their voices
2 ) Outreach and Identification
3 ) Treatment for All, The Vision of All
4 ) Sharing Knowledge Makes Us Stronger
Question65 : ఇంట షన ఆ మ ౖ (International Day of Human Space Flight) ఎ ?

1)ఏ 12
2)ఏ 13
3)ఏ 14
4)ఏ 15
Question66 : పపంచ ప త వం ఎ ?
1)ఏ 9
2)ఏ 10
3)ఏ 11
4)ఏ 12
Question67 : ఎ అవ - 2019 క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) #GiveBack
2 ) #Connect2Earth
3 ) #SaveforFuture
4 ) #SafeGeneration
Question68 : పపంచ ఆ గ త వం ఎప ?
1)ఏ 5
2)ఏ 7
3)ఏ 4
4)ఏ 3
Question69 : 56వ షన ం (National MAritime Day ) క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Indian Shipping – An Ocean of opportunity
2 ) Indian Ocean-An Ocean of opportunity
3 ) Indian Coast Line – A New opportunity
4 ) Blue Economy
Question70 : International Mine Awareness Day ఎ ?

1)ఏ 4
2)ఏ 9
3)ఏ 8
4)ఏ 10
Question71 : పపంచ ఆ జం అవ హన త వం ఎ ?
1)ఏ 2
2)ఏ 3
3)ఏ 4
4)ఏ 5
2019 సంవత ర పపంచ ఆ జం అవ హన త వం(World Autism Awareness Day) క
Question72 :
ఇ వృతం ఏ ?
1 ) Autism and the 2030 Agenda: Inclusion and Neurodiversity
2 ) Toward Autonomy and Self-Determination
3 ) Empowering Women and Girls with Autism
4 ) Assistive Technologies, Active Participation
2019 సంవత ర పపంచ య త వం(World Tuberculosis Day) క ఇ వృతం

Question73 :
ఏ ?
1 ) Leave no one behind
2 ) Wanted: Leaders for a TB-free world
3 ) It's time
4 ) Unite to End TB
2019 సంవత ర పపంచ వరణ త వం(world meteorological day) క ఇ వృతం

Question74 :
ఏ ?
1 ) Weather-ready, climate-smart
2 ) The Sun, the Earth and the weather
3 ) Understanding clouds
4 ) Hotter, drier, wetter - Face the future
2019 సంవత ర అంత య వ లన త వం(International Day for the

Question75 :
Elimination of Racial Discrimination) క ఇ వృతం ఏ ?
1 ) Racial profiling and incitement to hatred, including in the context of migration
2 ) Promoting tolerance, inclusion, unity and respect for diversity in the context of combating racial discrimination
3 ) Mitigating and countering rising nationalist populism and extreme supremacist ideologies
4 ) The Role of Leaders in Combatting Racism and Racial Discrimination
2019 సంవత ర ‘ యభధ త వం(National Safety Day/week ) క ఇ వృతం

Question76 :
ఏ ?
1 ) Keep Each Other Safe
2 ) Strengthen Safety Movement to Achieve Zero Harm
3 ) Cultivate and Sustain a Safety Culture for Building Nation
4 ) Reinforce Positive Behavior at the Workplace to achieve Safety and Health goals
Question77 : 2019 సంవత ర పపంచ జల త వం (World Water Day) క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Leaving no one behind
2 ) Nature for Water
3 ) Why waste water?
4 ) Water and Jobs
2019 సంవత ర అంత య అడ ల త వం (International Day of Forests) క

Question78 :
1 ) Forests and Sustainable Cities
2 ) Forests and Education
3 ) Forests and Energy
4 ) Forests and Water: Sustain Life and Livelihoods
2019 సంవత ర అంత య సం ష త వం (International Day of Happiness) క

Question79 :
1 ) Share Happiness
2 ) Happier Together
3 ) 10 Steps to Happiness
4 ) PledgeForParity
Question80 : 2019 పపంచ క త వం(The World Sparrow Day) క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) I Help Sparrows in Summer
2 ) I Love Sparrows
3 ) I Feed Them
4 ) I Provide Nesting Them
Question81 : 2018 అంత యమ త వం( 8) క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Women First Prosperity For All
2 ) Press For Progress
3 ) Strong Women Storng Planet
4 ) Respect Women
2019 సంవత ర ‘ పపంచ గ లహ ల త వం (World Consumer Rights Day)

Question82 :
క ఇ వృతం ఏ ?
1 ) Helping consumers choose healthy diets
2 ) Building a Digital World Consumers can Trust
3 ) Making Digital Marketplaces Fairer
4 ) Trusted Smart Products
Question83 : 2019 సంవత ర పపంచ త వం క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Kidney Disease & Obesity
2 ) Kidney Health for Everyone Everywhere
3 ) “Kidney Disease & Children
4 ) Safe Kidney
Question84 : 2019 సంవత ర ‘Zero Discrimination Day’ క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) 'Make Some Noise',
2 ) Think & Act on Unity
3 ) Act to change laws that Discriminate
4 ) Open Up, Reach Out
2019 సంవత ర పపంచ మ క య త వం(World Day of Social Justice) క

Question85 :
1 ) If You Want Peace & Development, Work for Social Justice
2 ) “Uniting Workers for Social and Economic Advancement”
3 ) A Just Transition - environmentally sustainable economies and societies
4 ) Preventing conflict and sustaining peace through decent work.
Question86 : 2019 సంవత ర షన క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Make in India: S&T driven Innovations''
2 ) Science & Technology for Specially abled Persons
3 ) Science and Technology for a Sustainable Future
4 ) Science for the People and the People for Science
Question87 : 2019 వర ం (World Wetlands Day) క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Wetlands for a Sustainable Urban Future
2 ) Wetlands and Climate Change
3 ) Wetlands for Disaster Risk Reduction
4 ) Wetlands For Our Future: Sustainable Livelihoods
Question88 : 2019 పపంచ న క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) We can. I can
2 ) Not Beyond Us
3 ) I Am and I Will
4 ) Debunk the Myths
Question89 : 2019 సంవత ర World Leprosy Day క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Zero Child Leprosy
2 ) Ending discrimination, stigma and prejudice
3 ) 'Zero Disabilities in Girls and Boys'
4 ) Leprosy defeats, Live transform
Question90 : 2019 సంవత ర పపంచ క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Radio and Sports
2 ) Dialogue, Tolerance and Peace Broadcasts
3 ) “Radio is You!”
4 ) Radio in Times of Emergency and Disaster
Question91 : 30 వ షన క ఇ వృతం ఏ ?
1 ) Your Security, Safeguards your family
2 ) Sadak Suraksha-Jeevan Raksha
3 ) Road Safety-Time for action
4 ) Walk for Road Safety
“SMART borders for seamless Trade, Travel and Transport” అ ఈ ం ఏ ర కమ క

Question92 :
ఇ వృతం ?
1 ) 2019 సంవత ర పపంచ జ సద
2 ) 2019 సంవత ర సద
3 ) 2019 అంత య కస త వం
4 ) 2019 అంత య జ త వం
Question93 : 2019 సంవత ‘ య ఆడ లల త వం (జనవ 24) క ఇ వృతం ఏ ?

1 ) Healthy Girl Healthy India
2 ) Gird Child for Better Society
3 ) Empowering Girls for a Brighter Tomorrow
4 ) Educate Girl Educate India
Question94 : World Theatre Day ఎ ?

1) 25
2) 26
3) 27
4) 28
Question95 : పపంచ జల త వం ఎ ?
1) 21
2) 22
3) 23
4) 24
Question96 : పపంచ అట త వం ఎ ?
1) 20
2) 21
3) 22
4) 23
Question97 : పపంచ గ లహ ల త వం ఎ ?
1) 12
2) 13
3) 14
4) 15
Question98 : అంత యమ త వం ఎ ?
1) 6
2) 7
3) 8
4) 9
Question99 : యభద త వం ఎ ?
1) 3
2) 4
3) 5
4) 6
Question100 : వర య ం ఎ ?
1) 1
2) 2
3) 3
4) 4
Question101 : వర ఎ ?
1) 1
2) 2
3) 3
4) 4
Question102 : పపంచ రర ణ త వం ఎ ?
1) 1
2) 2
3) 3
4) 4
Question103 : వ త త వం ఎ ?
1) 1
2) 2
3) 3
4) 4
Question104 : అంత య తృ త వం ఎ ?
1) బవ 20
2) బవ 21
3) బవ 22
4) బవ 23
Question105 : International Day of Women and Girls in Science ?

1) బవ 15
2) బవ 11
3) బవ 12
4) బవ 14
Question106 : National Unani Day ఎ ?

1) 11
2) బవ 15
3) 15
4) బవ 11
Question107 : ఈ ం ఏ ట ద పపంచ ప (World Pulses Day) ర ం ?

1) బవ 9
2) బవ 10
3) బవ 11
4) బవ 12
Question108 : పపంచ న త వం ఎ ?
1) బవ 2
2) బవ 3
3) బవ 4
4) బవ 5
Question109 : ఐక జ స అంత య త వం ఏ నజ పబ ం ?
1 ) జనవ 24
2 ) జనవ 25
3 ) జనవ 26
4 ) జనవ 27
Question110 : ఇంట షన కస ఎ ?
1 ) జనవ 25
2 ) జనవ 26
3 ) జనవ 27
4 ) జనవ 28
Question111 : DRDO ఎ ?
1) ంబ 29
2 ) జనవ 1
3 ) జనవ 18
4) బవ 12
Question112 : య ఓట త వం ఎప ?
1 ) 25 జనవ
2 ) జనవ 28
3) 20
4 ) 22 ఏ
Question113 : ఆ త వం ఎ ?
1 ) జనవ 13
2 ) జనవ 14
3 ) జనవ 15
4 ) జనవ 16
Question114 : షన ఎ ?
1 ) జనవ 11
2 ) జనవ 12
3 ) జనవ 13
4 ) జనవ 14
Question115 : పపంచ ం త వం ఎ ?
1 ) జనవ 8
2 ) జనవ 9
3 ) జనవ 10
4 ) జనవ 11
Question116 : ‘ ప ర య ’ఎ ?
1 ) జనవ 9
2)ఏ 12
3) 14
4)అ బ 17
Question117 : పపంచ ఎ ?
1 ) జనవ 4
2 ) జనవ 5
3 ) జనవ 6
4 ) జనవ 7
Answers
Ans 1 : Remember, Rejoice and Renew
Ans 2 : Protecting Civilians, Protecting Peace
Ans 3 : Tobacco and Heart Disease
Ans 4 : 26
Ans 5 :‘ ం సం
Ans 6 : ౖ
Ans 7 : 21
Ans 8 : Step with Refugees
Ans 9 : 20
Ans 10 : Let’s Grow the Future Together
Ans 11 : 17
Ans 12 : Gender and Oceans
Ans 13 : 8
Ans 14 : 7
Ans 15 : Beat Air Pollution
Ans 16 : 5
Ans 17 : 3
Ans 18 : Safe Blood For All
Ans 19 : 1
Ans 20 : Drink Milk: Today & Everyday
Ans 21 : 1
Ans 22 : 31
Ans 23 : Save the Bees
Ans 24 : 23
Ans 25 : Museums as Cultural Hubs: The Future of Tradition
Ans 26 : Our Biodiversity, Our Food, Our Health
Ans 27 : 22
Ans 28 : 21
Ans 29 : 18
Ans 30 : The International System of Units - Fundamentally better
Ans 31 : Know your numbers
Ans 32 : 17
Ans 33 : Bridging the standardization gap
Ans 34 : 17
Ans 35 : Families and Climate Action: Focus on SDG 13
Ans 36 : 15
Ans 37 : leadership for road safety
Ans 38 : Protect Birds: Be the Solution to Plastic Pollution
Ans 39 : Nurses A Voice to Lead – Health for All
Ans 40 : 12
Ans 41 : 12
Ans 42 : 11
Ans 43 : Universal access to quality thalassaemia healthcare services
Ans 44 : 8
Ans 45 : 8
Ans 46 : #love
Ans 47 : Hundred and Fifty years of Mahatma Gandhi
Ans 48 : 3
Ans 49 : Keeping Power in Check: Media, Justice and The Rule of Law
Ans 50 : 2
Ans 51 : Sustainable Pension for all: The Role of Social Partners
Ans 52 :ఏ 24
Ans 53 :ఏ 29
Ans 54 : Reach for Gold: IP and Sports
Ans 55 :ఏ - 24
Ans 56 :ఏ 23
Ans 57 : Zero malaria starts with me
Ans 58 : Protect our species
Ans 59 :ఏ 23
Ans 60 :ఏ 21
Ans 61 :ఏ 19
Ans 62 : The Global Problem of Food Allergy
Ans 63 :ఏ 17
Ans 64 : Outreach and Identification
Ans 65 :ఏ 12
Ans 66 :ఏ 10
Ans 67 : #Connect2Earth
Ans 68 :ఏ 7
Ans 69 : Indian Ocean-An Ocean of opportunity
Ans 70 :ఏ 4
Ans 71 :ఏ 2
Ans 72 : Assistive Technologies, Active Participation
Ans 73 : It's time
Ans 74 : The Sun, the Earth and the weather
Ans 75 : Mitigating and countering rising nationalist populism and extreme supremacist ideologies
Ans 76 : Cultivate and Sustain a Safety Culture for Building Nation
Ans 77 : Leaving no one behind
Ans 78 : Forests and Education
Ans 79 : Happier Together
Ans 80 : I Love Sparrows
Ans 81 : Press For Progress
Ans 82 : Trusted Smart Products
Ans 83 : Kidney Health for Everyone Everywhere
Ans 84 : Act to change laws that Discriminate
Ans 85 : If You Want Peace & Development, Work for Social Justice
Ans 86 : Science for the People and the People for Science
Ans 87 : Wetlands and Climate Change
Ans 88 : I Am and I Will
Ans 89 : Ending discrimination, stigma and prejudice
Ans 90 : Dialogue, Tolerance and Peace Broadcasts
Ans 91 : Sadak Suraksha-Jeevan Raksha
Ans 92 : 2019 అంత య కస త వం
Ans 93 : Empowering Girls for a Brighter Tomorrow
Ans 94 : 27
Ans 95 : 22
Ans 96 : 21
Ans 97 : 15
Ans 98 :
8
Ans 99 : 4
Ans 100 : 3
Ans 101 : 3
Ans 102 : 1
Ans 103 : 1
Ans 104 : బవ 20
Ans 105 : బవ 11
Ans 106 : బవ 11
Ans 107 : బవ 10
Ans 108 : బవ 4
Ans 109 : జనవ 24
Ans 110 : జనవ 26
Ans 111 : జనవ 1
Ans 112 : 25 జనవ
Ans 113 : జనవ 15
Ans 114 : జనవ 12
Ans 115 : జనవ 10

Current Affairs Half Year (Study With Nihar Youtube) PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Current Affairs Half Year (Study With Nihar Youtube) PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

తెలుగుచిట్కా

Study with Nihar ( Youtube )

జాతీయ అెంశాలు ..................................................................158

సైన్్ అెండ్ ట్ెకాిలజీ .............................................................511

వారత లో ో వయకుతలు ....................................................................638

పుస్త కాలు ...........................................................................728

బిట్ బకయెంకు ----------------------------------------------------- 731

Practice MCQ’s ----------------------------------- 846

Subscribe for Daily PDF : https://imojo.in/1uneqa Page 2

Study with Nihar ( Youtube )

฀ ‘మదర్స ఆఫ్ ఆల్ బకెంబ్స్’నస రూప ెందెంచిన చెైన .................................................................................... 67

฀ బెంగాో పరధ న్న పీఠెంపై షేక్ హసీన .......................................................................................................... 67

฀ హైపర్సస్ో న్నక్ ఇెంజిన్నస విజయవెంతెంగా పరీక్ిెంచిన చెన

฀ మోదీతో న రవే పరధ న్న భేట్.ీ ................................................................................................................... 68

฀ జపాన్తో కరన్స్ మారిిడి ఒపిెందెం ...................................................................................................... 68

฀ యూఎన్సీసీడీ స్దస్స్కు ఆతిథ్యమివేనసని భకరత్ ............................................................................. 69

฀ అవిశాేస్ తీరాానెంలో విజయెం స్ాధెంచిన థెరిస్ా మే............................................................................... 69

฀ ముగుురడ భకరతీయ అమెరక

฀ వచేే పదేళ్ోలో ఆరిిక వయవస్ి లో భకరత్ హవా ........................................................................................... 70

฀ నేపాల్, భూట్కన్లకు ‘ఆధ ర్స’తో వెళ్ో లచసే .............................................................................................. 71

฀ జపాన్ కురడ వృదసిడి కనసిమూత ........................................................................................................ 71

฀ విదేశాలకు స్ాయెంలో భకరతీయుల ముెందెంజ ....................................................................................... 72

฀ చెైన లో పరడగుతుని వృదసిలు ............................................................................................................ 72

฀ చెైన లో పడిపో యన వృది రవట్ు ............................................................................................................. 72

฀ స్ానసకూల స్ెంస్ి లో ో గూగుల్ నెెం.1 ........................................................................................................ 73

฀ గీత గోపీన థ్కు పరవాసీ భకరతీయ స్మాాన్ అవారడు ................................................................................ 73

Subscribe for Daily PDF : https://imojo.in/1uneqa Page 3

Study with Nihar ( Youtube )

฀ 2050 న ట్ికి నగర జన భకలో భకరతదేశాన్నదే మొదట్ిస్ి ానెం : ఐరాస్.......................................................... 75

฀ మూడేళ్ో వయయహాతాక స్హకారాన్నకి భకరత్, దక్ిణ ఫరరకా ఆమోదెం ............................................................. 75

฀ ‘ట్ీట్’ీ కి బదసలు ‘ట్ీడ’ీ .......................................................................................................................... 75

฀ ఐఎన్ఎఫ్ నసెంచి వెద

฀ ‘అణేస్త ’ర ఒడెంబడిక నసెంచి వెైదొ లగుతునిట్ుు పుతిన్ పరకట్న .................................................................. 76

฀ తొలిస్ారిగా ముసరో ెం దేశాన్ని స్ెందరిశెంచిన పో ప్ ఫ్ారన్న్స్ ........................................................................... 77

฀ భూత పెంతో హిమన్స నద లు కరడగుతున ియ్ ...................................................................................... 77

฀ భకరత్లో నేపాల్ రాయబకరిగా న్సలాెంబర్స ................................................................................................ 78

฀ బెంధ లు మరిెంత బలపరడచసకుెంద ెం : భకరత్, మొన కో తీరాానెం ............................................................ 78

฀ పరపెంచెంలోన్న అతయెంత సైబర్స-స్సరక్ిత దేశెంగా జపాన్ ............................................................................. 78

฀ అఫ్ాున్ మాజీ అధయక్షుడు ముజాదద కనసిమూత ................................................................................... 79

฀ పాక్కు కొతత ‘కస్ు మ్స్’ ........................................................................................................................... 80

฀ భకరత్ - అరా ెంట్ీన మధయ పద ఒపిెంద లు ............................................................................................ 80

฀ మాల్దీ వుల మాజీ అధయక్షుడు యమీన్ అరస్సు ......................................................................................... 81

฀ స్ౌదీ యువరాజుకు మోదీ స్ాేగతెం ....................................................................................................... 81

฀ ఛ బహార్స ద ేరా భకరత్కు అఫ్ాున్ ఎగుమతులు పారరెంభెం ......................................................................... 82

Subscribe for Daily PDF : https://imojo.in/1uneqa Page 4

Study with Nihar ( Youtube )

฀ ట్రెంప్, కిమ్సల మధయ శిఖరాగీ చరేలు పారరెంభెం ........................................................................................ 87

฀ యుది విమాన లనస పరస్ిరెం కూలుేకుని భకరత్, పాక్ ....................................................................... 88

฀ అబుధబీ కోరడులోో హిెందీ ....................................................................................................................... 88

฀ ఉగీవాదెం ఉమాడి స్మస్య : స్ౌదీ యువరాజు........................................................................................ 88

฀ హజ్ యాతరకు పరిగన

฀ భకరత్లో ఎఫ్-21 తయారీ .................................................................................................................... 90

฀ పులాేమా ఉగీద డిన్న ఖెండిెంచిన మెండలి .............................................................................................. 90

฀ భకరత్లోన్న థ్రాల్ విదసయత్ కరాాగారాలతోనే అధక హాన్న ........................................................................... 90

฀ సరయోల్లో మహాతుాడి విగీహాన్ని ఆవిష్ారిెంచిన పరధ న్న మోదీ ................................................................ 91

฀ అరి ెంతరెంగా ముగిసన

฀ తొలిస్ారిగా ఓఐసీ స్మావేశాలోో పరస్ెంగిెంచిన స్సష్ా ................................................................................. 92

฀ న్నషేధత జాబిత లో లాడెన్ కుమారడడు .................................................................................................. 93

฀ రక్షణ బడెాట్నస భకరీగా పెంచిన చెైన ...................................................................................................... 94

฀ అణ ేయుధ ఒపిెంద న్ని రదసీ చేసరన రష్ాయ ........................................................................................... 94

฀ ఉగీ ఆస్సతల జపుతనకు వీలుగా పాక్ ఉతత రడేలు......................................................................................... 95

฀ యూఎన్ఎస్సీ’లో భకరత్కు శాశేత స్భయతేెంపై ఫ్ారన్్ మదీ తు ................................................................ 95

฀ పాక్ సనేట్ స్మావేశాన్నకి హిెందూ మహిళ్ా సనేట్ర్స స్ారథ్యెం .................................................................... 95