2010-10-27
Przedstawiciele
Poznawcze koncepcje człowieka
Człowiek, jako istota racjonalna i
ucząca się
• Człowiek nie jest ani marionetką kierowaną
całkowicie przez środowisko zewnętrzne, ani
niewydarzonym aktorem zależnym od
nieświadomych sił popędowych.
• Człowiek spostrzega rzeczywistośd,
zapamiętuje informacje, myśli analitycznie i
twórczo
• Najważniejsza cecha jednostki – umiejętność
generowania informacji
• Człowiek jest twórcą kultury
• Podstawowa metoda modyfikacji zachowania
to celowe wychowanie i autokreacja
• J. Bruner, H. A. Simon, U. Neisser, D. E.
Rumelhart, T. Tomaszewski
Założenia
• Człowiek jest samodzielnym podmiotem
(osobą) – w dużej mierze decyduje o swoim
losie; świadomie i celowo działa w złożonym
labiryncie współczesności
• Człowiek przyjmuje, interpretuje, tworzy i
przekazuje informacje i nadaje im wartośd
(sens)
• Centralne miejsce – twierdzenia dotyczące
umysłu ludzkiego:
1) Umysł zwany jest układem poznawczym, lub
systemem reproduktywno-generatywnym
2) Ma względnie stałe właściwości (niezmienniki
antropiczne; wrodzone): inteligencja,
zdolności specjalne, systemy pamięci trwałej i
świeżej, możliwośd myślenia abstrakcyjnego i
twórczego, kompetencje językowe, szybkośd
przetwarzania informacji.
1

Kognitywizm
• Myślenie o jednostce, społeczeostwie,
kulturze i polityce w kategoriach
przetwarzania informacji, generowania
wiedzy, komputeryzacji i komunikacji
językowej.
2010-10-27
Kelly – konstrukty osobiste
• Człowiek jest badaczem, który samodzielnie
tworzy sobie obraz świata i własnej osoby
• W ciągu życia tworzy indywidualny system
konstruktów osobistych – czyli specyficzny
sposób ujęcia i rozumienia rzeczywistości
• Jednostka dzięki konstruktom ma poczucie
tożsamości, rozumie świat i umie przewidywad
zdarzenia
• Konstrukty odnoszą się do zdarzeo, sytuacji,
emocji
• Konstrukty sterują zachowaniem człowieka