PROPORCJONALNOŚĆ GRUPA A

1. Które spośród podanych par wielkości są wprost proporcjonalne, a które odwrotnie proporcjonalne?
a) liczba litrów benzyny i kwota, którą musimy za nią zapłacić
b) długość prostokąta o danym polu i jego szerokość
c) pole kwadratu i długość jego boku

2. Uzupełnij tabelki, wiedząc, że:

a) wielkości x i y są odwrotnie proporcjonalne b) wielkości x i y są wprost proporcjonalne

x 0,15 1,5 x 2,5 5

y 45 30 y 18,6 31

3. Rozwiąż równania:
3 5 4−a 5 3 2
a) −z = 8 b) a
= 3 c) y − 2 = y − 3

4. W szkolnej stołówce na pięciu uczniów przypada 1,2 litra zupy. Ile zupy przypada na trzech uczniów?

5. Na wycieczkę szkolną początkowo zgłosiło się 36 osób. Żeby pokryć koszt wynajęcia autobusu, każda
z tych osób miała zapłacić 42,50 zł. Na szczęście zgłosili się jeszcze inni chętni i w końcu na wycieczkę
pojechało 60 osób. Ile złotych z kwoty za wynajęcie autobusu przypadło na każdego uczestnika wycieczki?

6. Odległość między dwiema miejscowościami jest równa 30 km, a odległość między tymi miejscowościami
na mapie wynosi 4 cm. W jakiej skali sporządzona jest ta mapa?

*7. Na drodze kładziona jest nowa nawierzchnia. Stosunek długości tej części, którą już położono, do
długości pozostałej części drogi wynosi 3 : 5. Gdyby położono jeszcze 300 m nawierzchni, to ten stosunek
byłby równy 5 : 3. Jaką długość ma cała droga?

BLACK MG1S3 str. 34

PROPORCJONALNOŚĆ GRUPA B

1. Uzupełnij tabelki, wiedząc, że:

a) wielkości x i y są wprost proporcjonalne b) wielkości x i y są odwrotnie proporcjonalne

x 4 5 x 0,75 7,5
y 0,6 2,4 y 6 16

2. Które spośród podanych par wielkości są wprost proporcjonalne, a które odwrotnie proporcjonalne?
a) wiek człowieka i masa jego ciała
b) czas podróży samochodem jadącym ze stałą prędkością i przebyta przezeń droga
c) pojemność jednej butelki i liczba butelek, do których mamy rozlać daną ilość soku

3. Rozwiąż równania:
5 4 b−3 b z+2 z−1
a) 3 = −x b) 5
= 2 c) 5
= 4

4. W szkolnej stołówce na pięciu uczniów przypada 2,5 litra kompotu. Ile kompotu przypada na czterech
uczniów?

5. Jeśli na dyskotekę szkolną przyjdzie 210 uczniów, to każdy z nich będzie musiał zapłacić za wstęp
2,50 zł. Ile zapłaci każdy uczestnik dyskoteki, jeśli przyjdzie na nią 350 uczniów, a koszt imprezy dla całej
grupy nie ulegnie zmianie?

6. Odległość między dwiema miejscowościami jest równa 125 km, a odległość między tymi miejscowo-
ściami na mapie wynosi 5 cm. W jakiej skali sporządzona jest ta mapa?

*7. Na drodze kładziona jest nowa nawierzchnia. Stosunek długości tej części, którą już położono, do
długości pozostałej części drogi wynosi 3 : 7. Gdyby położono o 300 m nawierzchni więcej, to stosunek
części drogi, na której nie położono jeszcze nowej nawierzchni, do całej drogi byłby równy 2 : 5. Jaką
długość ma cała droga?

BLACK MG1S3 str. 36

PROPORCJONALNOŚĆ GRUPA A

1. Uzupełnij tabelki, wiedząc, że:

a) wielkości x i y są wprost proporcjonalne b) wielkości x i y są odwrotnie proporcjonalne

x 2,5 5 x 0,15 1,5

y 18,6 31 y 45 30

2. Rozwiąż równania:
8 5 3 2y − 5 2 3
a) −z = 3 b) 5 = 4
c) y − 3 = y − 2

3. Które spośród podanych par wielkości są wprost proporcjonalne, a które odwrotnie proporcjonalne?
a) średnia prędkość pojazdu i czas potrzebny na przejechanie danej odległości tym pojazdem
b) pole kwadratu i długość jego boku
c) odległość na mapie i odpowiadająca jej odległość w terenie

4. Na wycieczkę szkolną początkowo zgłosiło się 36 osób. Żeby pokryć koszt wynajęcia autobusu, każda
z tych osób miała zapłacić 42,50 zł. Na szczęście zgłosili się jeszcze inni chętni i w końcu na wycieczkę
pojechało 60 osób. Ile złotych z kwoty za wynajęcie autobusu przypadło na każdego uczestnika wycieczki?

5. Odległość między dwiema miejscowościami jest równa 30 km, a odległość między tymi miejscowościami
na mapie wynosi 4 cm. W jakiej skali sporządzona jest ta mapa?

6. W szkolnej stołówce na pięciu uczniów przypada 1,2 litra zupy. Ile zupy przypada na trzech uczniów?

*7. Na drodze kładziona jest nowa nawierzchnia. Stosunek długości tej części, którą już położono, do
długości pozostałej części drogi wynosi 3 : 5. Gdyby położono jeszcze 300 m nawierzchni, to ten stosunek
byłby równy 5 : 3. Jaką długość ma cała droga?

BLACK MG1S3 str. 35

PROPORCJONALNOŚĆ GRUPA B

1. Które spośród podanych par wielkości są wprost proporcjonalne, a które odwrotnie proporcjonalne?
a) cena benzyny i ilość benzyny, jaką można kupić za daną kwotę,
b) wiek człowieka i masa jego ciała
c) długość boku kwadratu i jego obwód

2. Uzupełnij tabelki, wiedząc, że:

a) wielkości x i y są odwrotnie proporcjonalne b) wielkości x i y są wprost proporcjonalne

x 0,75 7,5 x 4 5
y 6 16 y 0,6 2,4

3. Rozwiąż równania:
x −4 2 4 4 5
a) 3 = 5 b) 2y − 1 = 5 c) z − 1 = z + 2

4. Jeśli na dyskotekę szkolną przyjdzie 210 uczniów, to każdy z nich będzie musiał zapłacić za wstęp
2,50 zł. Ile zapłaci każdy uczestnik dyskoteki, jeśli przyjdzie na nią 350 uczniów, a koszt imprezy dla całej
grupy nie ulegnie zmianie?

5. Odległość między dwiema miejscowościami jest równa 125 km, a odległość między tymi miejscowo-
ściami na mapie wynosi 5 cm. W jakiej skali sporządzona jest ta mapa?

6. W szkolnej stołówce na pięciu uczniów przypada 2,5 litra kompotu. Ile kompotu przypada na czterech
uczniów?

*7. Na drodze kładziona jest nowa nawierzchnia. Stosunek długości tej części, którą już położono, do
długości pozostałej części drogi wynosi 3 : 7. Gdyby położono o 300 m nawierzchni więcej, to stosunek
części drogi, na której nie położono jeszcze nowej nawierzchni, do całej drogi byłby równy 2 : 5. Jaką
długość ma cała droga?

BLACK MG1S3 str. 37

 PROPORCJONALNOŚĆ

NUMER ZADANIA W GRUPIE POZIOM

WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI SPRAWDZANE W ZADANIU
A A B B WYMAGAŃ

Umiejętność wskazywania wśród podanych przykładów wielkości

1 3 2 1 P
wprost i odwrotnie proporcjonalnych.

2 1 1 2 Umiejętność obliczania wielkości wprost i odwrotnie proporcjonalnych. P

3 2 3 3 Umiejętność rozwiązywania równań podanych w postaci proporcji. P

Umiejętność rozwiązywania zadań tekstowych związanych z wielko-

4 6 4 6 R
ściami wprost proporcjonalnymi.

Umiejętność rozwiązywania zadań tekstowych związanych z wielko-

5 4 5 4 R
ściami odwrotnie proporcjonalnymi.

Umiejętność zamiany jednostek długości oraz rozwiązywania zadań tek-

6 5 6 5 R
stowych związanych z wielkościami wprost proporcjonalnymi.

Umiejętność rozwiązywania nietypowych zadań tekstowych z zastoso-

7 7 7 7 W
waniem proporcji.

SYMETRIE

NUMER ZADANIA W GRUPIE POZIOM

WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI SPRAWDZANE W ZADANIU
A A B B WYMAGAŃ

Umiejętność rozpoznawania odcinków symetrycznych do siebie wzglę-

1 2 2 1 K
dem prostej (punktów symetrycznych do siebie względem punktu).

2 3 1 3 Umiejętność znajdowania osi symetrii figur. P

Umiejętność wskazywania figury, która ma więcej niż jeden środek

3 4 4 2 P
symetrii (oś symetrii).

Umiejętność wskazywania punktów symetrycznych do siebie względem

4 1 3 4 P
osi układu współrzędnych.

Umiejętność wskazywania boków i kątów symetrycznych względem da-

5 6 5 6 P
nego punktu (danej prostej).

6 5 6 5 Umiejętność uzupełniania figury tak, aby miała środek symetrii. P

Umiejętność konstrukcji i rozumienie własności symetralnej odcinka

7 9 9 7 R
(dwusiecznej kąta).

Umiejętność konstrukcji dwusiecznej kąta (symetralnej odcinka) oraz

8 7 7 8 R
rozpoznawania powstałych figur.

Umiejętność obliczania współrzędnych punktów symetrycznych do sie-

9 8 8 9 D
bie względem osi układu współrzędnych.

Umiejętność rysowania trójkąta symetrycznego do danego względem

10 10 10 10 prostej zawierającej jego wysokość oraz obliczania, jakim procentem W
pola trójkąta jest pole powstałej figury.

BLACK MG1S3 str. 8

Grupa B: 1. B 2. C 3. C 4. C 5. D 6. A 7. B 8. 3,12 zł. 9. 54 cm2 . 10. O 3 zł więcej. 11. 3
opakowania.
Grupa B : 1. D 2. B 3. C 4. C 5. B 6. C 7. A 8. 3,12 zł. 9. O 3 zł więcej. 10. 54 cm2 . 11. 3
opakowania.

WYRAŻENIA ALGEBRAICZNE
Grupa A: 1. D 2. A 3. C 4. A 5. a) n − 7, b) 1,5b, c) n2 − m2 . 6. ♦ = −2pr . 7. −6x3 y 5 . 8. Przek-
ształcenie III. 9. ab − 3b. 10*. a) Marcin: x − 2, Olaf: 4x + 3, b) 6x + 1, c) 3x + 5.
Grupa A : 1. B 2. B 3. C 4. A 5. Przekształcenie III. 6. −6x3 y 5 . 7. ♦ = −2pr . 8. a) n − 7, b) 1,5b,
c) n2 − m2 . 9. ab − 3b. 10*. a) Marcin: x − 2, Olaf: 4x + 3, b) 6x + 1, c) 3x + 5.
Grupa B: 1. A 2. C 3. A 4. A 5. a) a + b, b) 0,5a, c) m · n3 6. −4,8x5 y 3 . 7. ♦ = −3a2 b. 8. Prze-
1 1 2
kształcenie II. 9. xy − 4y. 10*. a) Basia: x + 3, Zosia: 3 x − 2, b) 2 3 x + 1, c) 3 x + 5.
Grupa B : 1. A 2. C 3. D 4. A 5. Przekształcenie II. 6. ♦ = −3a2 b. 7. −4,8x5 y 3 . 8. a) a + b,
b) 0,5a, c) m · n3 . 9. xy − 4y. 10*. a) Basia: x + 3, Zosia: 13 x − 2, b) 2 13 x + 1, c) 23 x + 5.

RÓWNANIA I NIERÓWNOŚCI
Grupa A: 1. C 2. D 3. D 4. a) Równanie tożsamościowe, b) x = −1,5, c) równanie sprzeczne, d) x = 12.
5. x > −4. 6. a = 2S
t2
. 7. 30 ha. 8. 12, 10 i 8 zawodników. 9*. 31, 62, 93.
Grupa A : 1. A 2. C 3. A 4. x > −4. 5. a) Równanie tożsamościowe, b) x = −2, c) równanie sprzeczne,
2S
d) x = 20. 6. 30 ha. 7. a = t 2 . 8. 12, 10 i 8 zawodników. 9*. 31, 62, 93.
Grupa B: 1. C 2. A 3. B 4. x < 6. 5. a) Równanie tożsamościowe, b) x = 0, 3, c) x = −12, d) równanie
sprzeczne. 6. 20 ha. 7. m = 2E υ2
. 8. 11, 10 i 15 zawodników. 9*. 13, 26, 39.
Grupa B : 1. D 2. B 3. C 4. a) Równanie tożsamościowe, b) x = 3, c) równanie sprzeczne, d) x = −12.
5. x < 6. 6. m = 2E
υ2
. 7. 20 ha. 8. 11, 10 i 15 zawodników. 9*. 13, 26, 39.

PROPORCJONALNOŚĆ
Grupa A: 1. Wprost proporcjonalne: a, odwrotnie proporcjonalne: b. 2. a) x = 0,1, y = 3, b) x = 1,5,
y = 62. 3. a) z = −4, 8, b) a = 1,5, c) y = 5. 4. 0,72 l. 5. 25,50 zł. 6. 1 : 750000. 7*. 1200 m.
Grupa A : 1. a) x = 1,5, y = 62, b) x = 0,1, y = 3. 2. a) z = −4,8, b) y = 3,7, c) y = 5. 3. Wprost proporcjo-
nalne: c, odwrotnie proporcjonalne: a. 4. 25,50 zł. 5. 1 : 750000. 6. 0,72 l. 7*. 1200 m.
Grupa B: 1. a) x = 1, y = 3, b) x = 2; y = 1,6. 2. Wprost proporcjonalne: b, odwrotnie proporcjonalne: c.
3. a) x = −2,4, b) b = −2, c) z = 13. 4. 2 l. 5. 1,50 zł. 6. 1 : 2500000. 7*. 1000 m.
Grupa B : 1. Wprost proporcjonalne: c, odwrotnie proporcjonalne: a. 2. a) x = 2; y = 1,6, b) x = 1, y = 3.
3. a) x = −2,4, b) y = 1,75, c) z = 13. 4. 1,50 zł. 5. 1 : 2500000. 6. 2 l. 7*. 1000 m.

SYMETRIE
Grupa A: 1. B 2. A 3. D 4. B 5. Np.: AB i MK, BC i KP , CD i P R,  ABC i  MKP ,  BCD i  KP R,
 CDE i  P RS. 8. Romb został podzielony na cztery przystające trójkąty prostokątne. 9. a = −2 13 , b = 6.
10*. 75 %.
Grupa A : 1. B 2. C 3. A 4. C 6. Np.: CD i P R, DE i RS, EA i SM,  CDE i  P RS,  DEA i  RSM,
 EAB i  SMK 7. Romb został podzielony na cztery przystające trójkąty prostokątne. 8. a = −2 13 , b = 6.
10*. 75 %.
Grupa B: 1. C 2. D 3. D 4. D 5. Np.: FG i T U, GH i UW , HI i W Y ,  FGH i  T UW ,  GHI i  UW Y ,
 HIJ i  W Y Z. 7. Trójkąt został podzielony na sześć przystających trójkątów prostokątnych. 8. k = 37 ,
m = −2. 10*. 72 %.
Grupa B : 1. D 2. A 3. C 4. A 5. Np.: HI i W Y , IJ i Y Z, JF i ZT ,  HIJ i  W Y Z,  IJF i  Y ZT ,
 JFG i  ZT U. 8. Trójkąt został podzielony na sześć przystających trójkątów prostokątnych. 9. k = 37 ,
m = −2. 10*. 72 %.

BLACK MG1S3 str. 47