ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ A-1

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ ÜïU ТS¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GRU ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ
à¢ÚèÈGU Ý ÐÉG¢ ©S¢ Ýï Á¢ÈGU¢ ÜUè J

çÜU¼¢Ï¢ ÐÉG Ý ï ÜUè Îé¥G¢

¥…G : à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜUG¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼, Ï¢¢çݲï ΢’±¼ï §SH¢}¢è, ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢
}¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜUG¢çÎÚè Ú-…G±è
ÎèÝè çÜU¼¢Ï¢ ²¢ §SH¢}¢è „Ï¢ÜUG ÐÉGÝï „ï ÐãHï …ñGH }¢ïæ Îè ãé§ü Îé¥G¢ ÐÉG
Hèç…²ï …¢ï ÜéUÀ ÐÉGïæx¢ï ²¢Î Úãïx¢¢ J Îé¥G¢ ²ïã ãñ :

¼Ú…}¢¢ : »ï ¥ËH¢ã ! ã}¢ ÐÚ §GË}¢¢ï çãGv}¢¼ ÜUï ÎÚ±¢…Gï ¶¢ï H Îï ¥¢ñ Ú ã}¢ ÐÚ ¥ÐÝè
ÚãG } ¢¼ Ý¢ç…G H ÈUG Ú }¢¢ ! »ï ¥G-…G}¢¼ ¥¢ñÚ Ï¢é…Géx¢èü ±¢Hï J
Ý¢ïÅ : ¥Ã±H ¥¢ç¶GÚ »ÜU »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎ à¢ÚèÈUG ÐÉG Hèç…²ï J
¼G¢çHÏ¢ï x¢G}¢ï }¢ÎèÝ¢
± Ï¢ÜUGè¥G
± }¢çxGÈUGÚ¼
13 à¢Ã±¢HéH }¢éÜUÚü}¢ 1428 çã.

ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢

²ïã çÚ„¢H¢ (ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢)
à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼, Ï¢¢çݲï ΢’±¼ï §SH¢}¢è ãG…GÚ¼
¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè Ú-…G±è
Ýï ©Îêü …GÏ¢¢Ý }¢ïæ ¼ãGÚèÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ J
}¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢ (΢’±¼ï §SH¢}¢è) Ýï §„ çÚ„¢Hï ÜU¢ï çã‹Îè ÚS}¢éH ¶G¼G
}¢ïæ ¼Ú¼èÏ¢ Îï ÜUÚ ÐïࢠçÜU²¢ ãñ ¥¢ñÚ }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ „ï ࢢ»¥G ÜUÚ±¢²¢ ãñ J §„
}¢ïæ ¥x¢Ú çÜU„è …x¢ã ÜU}¢è Ï¢ïà¢è Т»æ ¼¢ï }¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢ ÜU¢ï (Ï¢ …GÚè¥G» }¢v¼êÏ¢,
§ü-}¢ï§H ²¢ SMS) }¢éœ¢GH¥G ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ „±¢Ï¢ ÜU}¢¢§²ï J
Ú¢çÏ¢¼G¢ : }¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢ (΢’±¼ï §SH¢}¢è)
}¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢
ç„HïvÅïÇ ã¢©„, ¥çHÈGU ÜUè }¢çS…Î ÜUï „¢}¢Ýï, ¼èÝ ÎÚ±¢…G¢, ¥ãG}¢Î¥¢Ï¢¢Î-1, x¢é…Ú¢¼
MO. 9374031409 E-mail : translationmaktabhind@dawateislami.net
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 1

ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢

à¢ñ¼G¢Ý H¢¶ Ú¢ïÜïU }¢x¢Ú ²ïã çÚS¢¢H¢ (28 S¢ÈGUãG¢¼) }¢éÜU}}¢H
ÐÉG ÜUÚ ¥ÐÝè ¥¢ç¶GÚ¼ ÜU¢ |¢H¢ ÜUèçÁ¢²ï J

}¢ãGêü}¢ çÚà¼ïÎ¢Ú ÜU¢ï wG±¢Ï¢ }¢ï´ Îï¶Ýï ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢

ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ ¥Ï¢ê ¥GÏÎéËH¢ã }¢éãG}}¢Î çÏ¢Ý ¥ãG}¢Î }¢¢çHÜUè
ÜGéUÚ¼GéÏ¢è ÝvGH ÜUÚ¼ï ãñ´ : ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ãGS¢Ý Ï¢S¢Úè
ÜUè ç¶GÎ}¢¼ï Ï¢¢ Ï¢-Ú-ÜU¼ }¢ï´ ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ï ÜUÚ »ÜU ¥G¢ñÚ¼
Ýï ¥GÁ¢Gü ÜUè : }¢ïÚè Á¢±¢Ý Ï¢ïÅè ÈGU¢ñ¼ ã¢ï x¢§ü ãñ, ÜU¢ï§ü ¼GÚèÜGU¢ §à¢¢üÎ ã¢ï çÜU
}¢ñ´ ©S¢ï wG±¢Ï¢ }¢ï´ Îï¶ Hêæ J ¥¢Ð Ýï ©S¢ï ¥G}¢H Ï¢¼¢²¢ J ©S¢
Ýï ¥ÐÝè }¢ãGêü}¢¢ Ï¢ïÅè ÜU¢ï wG±¢Ï¢ }¢ï´ ¼¢ï Îﶢ, }¢x¢Ú §S¢ ãG¢H }¢ï´ Îﶢ çÜU
©S¢ ÜïU Ï¢ÎÝ ÐÚ ¼¢ÚÜU¢ïH (²¢’Ýè Ç¢}¢Ú) ÜU¢ çHÏ¢¢S¢, x¢ÚÎÝ }¢ï´
Á¢G‹Á¢èÚ ¥¢ñÚ Ð¢©æ }¢ï´ Ï¢ïçÇG²¢æ ãñ´ ! ²ïã ãñÏ¢¼ Ý¢ÜU }¢‹Á¢GÚ Îï¶ ÜUÚ ±¢ïã
¥G¢ñÚ¼ ÜU¢æÐ ©Æè ! ©S¢ Ýï ÎêS¢Úï çÎÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ãGS¢Ý Ï¢S¢Úè
ÜU¢ï wG±¢Ï¢ S¢éÝ¢²¢, S¢éÝ ÜUÚ ¥¢Ð Ï¢ãé¼ }¢x¢G}¢ê}¢
ãé» J ÜéUÀ ¥GS¢ïü Ï¢¢’Î ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ãGS¢Ý Ï¢S¢Úè Ýï
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 2

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¢ ¥ËH¢ã
©S¢ ÐÚ ÎS¢ ÚãG}¢¼ï´ |¢ïÁ¢¼¢ ãñ J

wG±¢Ï¢ }¢ï´ »ÜU HÇGÜUè ÜU¢ï Îﶢ, Á¢¢ï Á¢‹Ý¼ }¢ï´ »ÜU ¼wG¼ ÐÚ ¥ÐÝï S¢Ú
ÐÚ ¼¢Á¢ S¢Á¢¢» Ï¢ñÆè ãñ J ¥¢Ð ÜU¢ï Îï¶ ÜUÚ ±¢ïã ÜUãÝï
Hx¢è : “}¢ñ´ ©S¢è ¶G¢¼êÝ ÜUè Ï¢ïÅè ãêæ, çÁ¢S¢ Ýï ¥¢Ð ÜU¢ï }¢ïÚè ãG¢H¼ Ï¢¼¢§ü
‰¢è J” ¥¢Ð Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ©S¢ ÜïU Ï¢ÜGU¢ñH ¼¢ï ¼ê ¥GÁ¢G¢Ï¢ }¢ï´
‰¢è, ¥¢ç¶GÚ ²ïã §ç‹ÜGUH¢Ï¢ çÜUS¢ ¼GÚãG ¥¢²¢ ? }¢ãGêü}¢¢ Ï¢¢ïHè : ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý
ÜïU ÜGUÚèÏ¢ S¢ï »ÜU à¢wGS¢ x¢éÁ¢GÚ¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éS¼GÈGU¢ Á¢¢Ýï ÚãG}¢¼, à¢}»G Ï¢ÁG}¢ï
çã΢²¼, Ý¢ïࢻ Ï¢ÁG}¢ï Á¢‹Ý¼, }¢}Ï¢»G Á¢ê΢ï S¢¶G¢±¼, S¢Ú¢Ð¢ ÈGUÁGH¢ï ÚãG}¢¼
ÐÚ ÎéMÎ |¢ïÁ¢¢, ©S¢ ÜïU ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉGÝï ÜUè
Ï¢-Ú-ÜU¼ S¢ï ¥ËH¢ã Ýï ã}¢ 560 ÜGUÏ¢í ±¢H¢ï´ S¢ï ¥GÁ¢G¢Ï¢ ©Æ¢
çH²¢ J ¥ËH¢ã ÜUè
©Ý ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU S¢ÎÜGïU ã}¢¢Úè Ï¢ï çãGS¢¢Ï¢ }¢çxGÈGUÚ¼ ã¢ï J

}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! §S¢ çãGÜU¢²¼ S¢ï }¢¢’Hê}¢ ãé±¢

çÜU ÐãHï ÜïU }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ ÜU¢ Ï¢éÁ¢Géx¢¢üÝï ÎèÝ ÜUè ¼GÚÈGU
wG¢êÏ¢ LÁ¢ê¥G ‰¢¢, ©Ý ÜUè Ï¢-Ú-ÜU¼¢ï´ S¢ï H¢ïx¢¢ï´ ÜïU ÜU¢}¢ |¢è Ï¢Ý Á¢¢²¢
ÜUÚ¼ï ‰¢ï, ²ïã |¢è }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ çÜU }¢ãGêü}¢ ¥GÁ¢GèÁ¢G¢ï´ ÜU¢ï wG±¢Ï¢ }¢ï´
Îï¶Ýï ÜU¢ }¢é¼G¢-HÏ¢¢ ÜUÚÝï }¢ï´ S¢wG¼ §ç}¼ãG¢Ý |¢è ãñ çÜU ¥x¢Ú }¢ãGêü}¢
ÜU¢ï ¥GÁ¢G¢Ï¢ }¢ï´ Îï¶ çH²¢ ¼¢ï ÐÚïࢢÝè ÜU¢ S¢¢}¢Ý¢ ã¢ïx¢¢ J §S¢
çãGÜU¢²¼ S¢ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUè Á¢GÏ¢Ú ÎS¼ Ï¢-Ú-ÜU¼ |¢è Á¢¢ÝÝï
ÜU¢ï ç}¢Hè ¥¢ñÚ ²ïã |¢è м¢ Ó¢H¢ çÜU çS¢ÈGüU »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎ
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 3

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : Á¢¢ï à¢wGS¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï ТÜU ÐÉGÝ¢ |¢êH x¢²¢ ±¢ïã
Á¢‹Ý¼ ÜU¢ Ú¢S¼¢ |¢êH x¢²¢ J

à¢ÚèÈGU ÐÉG ÜUÚ |¢è §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ çÜU²¢ Á¢¢ S¢ÜU¼¢ ãñ J ¥ËH¢ã
ÜUè Ï¢ï Т²¢æ ÚãG}¢¼¢ï´ ÜïU |¢è v²¢ ÜUãÝï ! çÜU ¥x¢Ú ±¢ïã »ÜU
ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ãè ÜU¢ï ÜGUÏ¢êH ÈGUÚ}¢¢ Hï ¼¢ï ©S¢ ÜïU §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUè
Ï¢-Ú-ÜU¼ S¢ï S¢¢Úï ÜïU S¢¢Úï ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý ±¢H¢ï´ ÐÚ |¢è ¥x¢Ú ¥GÁ¢G¢Ï¢ ã¢ï
¼¢ï ©Æ¢ Hï ¥¢ñÚ ©Ý S¢Ï¢ ÜU¢ï §‹¥G¢}¢¢ï §vÚ¢}¢ S¢ï }¢¢H¢}¢¢H ÈGUÚ}¢¢ Îï J
H¢Á¢ Ú¶ Hï x¢éÝ¢ãx¢¢Ú¢ï´ ÜUè Ý¢}¢ ÚãG}¢¢Ý ãñ ¼ïÚ¢ ²¢ ÚÏ¢ !
Ï¢ï S¢Ï¢Ï¢ Ï¢wGࢠÎï Ý ÐêÀ ¥G}¢H Ý¢}¢ x¢GzGÈGU¢Ú ãñ ¼ïÚ¢ ²¢ ÚÏ¢ !
¼ê ÜUÚè}¢ ¥¢ñÚ ÜUÚè}¢ |¢è »ïS¢¢
çÜU Ýãè´ çÁ¢S¢ ÜU¢ ÎêS¢Ú¢ ²¢ ÚÏ¢
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! çÁ¢Ý ÜïU ±¢çHÎñÝ ²¢ ©Ý }¢ï´
ÜU¢ï§ü »ÜU ÈGU¢ñ¼ ã¢ï x¢²¢ ã¢ï ¼¢ï ©Ý ÜU¢ï Ó¢¢çã²ï çÜU ©Ý ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï
x¢GzGH¼ Ý ÜUÚï´, ©Ý ÜUè ÜGUÏ¢í¢ï´ ÐÚ ãG¢çÁ¢GÚè |¢è Îï¼ï Úãï´ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï
S¢±¢Ï¢ |¢è ÜUÚ¼ï Úãï´ J §S¢ çÁ¢G}Ý }¢ï´ 5 ÈGUÚ¢}¢èÝï }¢éS¼GÈGU¢
}¢éH¢-ãGÁ¢G¢ ÈGUÚ}¢¢§²ï :
1 }¢vGÏ¢êH ãGÁ¢ ÜU¢ S¢±¢Ï¢
Á¢¢ï Ï¢ çÝIJ¼ï S¢±¢Ï¢ ¥ÐÝï ±¢çHÎñÝ Î¢ïÝ¢ï´ ²¢ »ÜU ÜUè ÜGUÏ¢í ÜUè
çÁ¢G²¢Ú¼ ÜUÚï, ãGÁÁ¢ï }¢vGÏ¢êH ÜïU Ï¢Ú¢Ï¢Ú S¢±¢Ï¢ Т» ¥¢ñÚ Á¢¢ï Ï¢ ÜUS¢Ú¼ §Ý ÜUè
ÜGUÏ¢í ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ ÜUÚ¼¢ ã¢ï, çÈGUçÚà¼ï ©S¢ ÜUè ÜGUÏ¢í ÜUè (²¢’Ýè Á¢Ï¢ ²ïã ÈGU¢ñ¼
ã¢ïx¢¢) çÁ¢G²¢Ú¼ ÜU¢ï ¥¢»æ J
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 4

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ ÜïU ТS¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GRU ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï
ТÜU Ý ÐÉG¢ ¼ãGÜGUèÜGU ±¢ïã ϢΠϢwG¼ ã¢ï x¢²¢ J

2 ÎS¢ ãGÁ¢ ÜU¢ S¢±¢Ï¢

Á¢¢ï ¥ÐÝè }¢¢æ ²¢ Ï¢¢Ð ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï ãGÁ¢ ÜUÚï ©Ý (²¢’Ýè }¢¢æ ²¢ Ï¢¢Ð)
ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï ãGÁ¢ ¥Î¢ ã¢ï Á¢¢», §S¢ï (²¢’Ýè ãGÁ¢ ÜUÚÝï ±¢Hï ÜU¢ï) }¢Á¢GèÎ ÎS¢
ãGÁ¢ ÜU¢ S¢±¢Ï¢ ç}¢Hï J
! Á¢Ï¢ ÜU|¢è ÝzGHè ãGÁ¢ ÜUè S¢¥G¢Î¼ ãG¢çS¢H ã¢ï ¼¢ï
ÈGU¢ñ¼ à¢é΢ }¢¢æ ²¢ Ï¢¢Ð ÜUè çÝIJ¼ ÜUÚ HèçÁ¢²ï ¼¢çÜU ©Ý ÜU¢ï |¢è ãGÁ¢ ÜU¢
S¢±¢Ï¢ ç}¢Hï, ¥¢Ð ÜU¢ |¢è ãGÁ¢ ã¢ï Á¢¢» Ï¢çËÜU }¢Á¢GèÎ ÎS¢ ãGÁ¢ ÜU¢ S¢±¢Ï¢
㢉¢ ¥¢» J ¥x¢Ú }¢¢æ Ï¢¢Ð }¢ï´ S¢ï ÜU¢ï§ü §S¢ ãG¢H }¢ï´ ÈGU¢ñ¼ ã¢ï x¢²¢ çÜU
©Ý ÐÚ ãGÁ¢ ÈGUÁ¢Gü ã¢ï Ó¢éÜUÝï ÜïU Ï¢¢ ±éÁ¢êÎ ±¢ïã Ý ÜUÚ Ð¢» ‰¢ï ¼¢ï ¥Ï¢
¥¢ñH¢Î ÜU¢ï ãGÁÁ¢ï Ï¢ÎH ÜU¢ à¢ÚÈGU ãG¢çS¢H ÜUÚÝ¢ Ó¢¢çã²ï J “ãGÁÁ¢ï
Ï¢ÎH” ÜïU ¼zGS¢èHè ¥ãGÜU¢}¢ ÜïU çH²ï ΢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU §à¢¢¥G¼è
§Î¢Úï }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜUè }¢yGÏ¢ê¥G¢ çÜU¼¢Ï¢ “ÚÈGUèÜGéUH ãG-Ú}¢ñÝ”
ÜU¢ S¢ÈGUãG¢ 208 ¼¢ 214 ÜU¢ }¢é¼G¢-H¥G¢ ÈGUÚ}¢¢§²ï J
3 ±¢çHÎñÝ ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï ¶GñÚ¢¼
Á¢Ï¢ ¼é}¢ }¢ï´ S¢ï ÜU¢ï§ü ÜéUÀ ÝzGH ¶GñÚ¢¼ ÜUÚï ¼¢ï Ó¢¢çã²ï çÜU ©S¢ï ¥ÐÝï
}¢¢æ Ï¢¢Ð ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï ÜUÚï çÜU §S¢ ÜU¢ S¢±¢Ï¢ ©‹ãï´ ç}¢Hïx¢¢ ¥¢ñÚ §S¢ ÜïU (²¢’Ýè
¶GñÚ¢¼ ÜUÚÝï ±¢Hï ÜïU) S¢±¢Ï¢ }¢ï´ ÜU¢ï§ü ÜU}¢è |¢è Ýãè´ ¥¢»x¢è J

4 Ú¢ïÁ¢Gè }¢ï´ Ï¢ï Ï¢-Ú-ÜU¼è ÜUè ±Á¢ã

Ï¢‹Î¢ Á¢Ï¢ }¢¢æ Ï¢¢Ð ÜïU çH²ï Îé¥G¢ ¼ÜüU ÜUÚ Îï¼¢ ãñ ©S¢ ÜU¢ çÚÁGÜGU ÜGUyG¥G
ã¢ï Á¢¢¼¢ ãñ J
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 5

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢ S¢éÏãG ¥¢ñÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢
ࢢ}¢ ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¢ ©S¢ï çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ }¢ïÚè à¢ÈGU¢¥G¼ ç}¢Hïx¢è J

5 Á¢é}¢é¥G¢ ÜU¢ï çÁ¢G²¢Ú¼ï ÜGUÏ¢í ÜUè ÈGUÁ¢GèH¼

Á¢¢ï à¢wGS¢ Á¢é}¢é¥G¢ ÜïU Ú¢ïÁ¢G ¥ÐÝï ±¢çHÎñÝ ²¢ §Ý }¢ï´ S¢ï çÜUS¢è »ÜU
ÜUè ÜGUÏ¢í ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ ÜUÚï ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU ТS¢ S¢êÚ» ²¢S¢èÝ ÐÉGï Ï¢wGࢠçβ¢
Á¢¢» J
H¢Á¢ Ú¶ Hï x¢éÝ¢ãx¢¢Ú¢ï´ ÜUè Ý¢}¢ ÚãG}¢¢Ý ãñ ¼ïÚ¢ ²¢ ÚÏ¢

ÜUÈGUÝ ÈUÅ x¢» !

}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥ËH¢ã ÜUè ÚãG}¢¼ Ï¢ãé¼
Ï¢ÇGè ãñ, Á¢¢ï }¢éS¢Ë}¢¢Ý Î鋲¢ S¢ï LwGS¢¼ ã¢ï Á¢¢¼ï ãñ́ ©Ý ÜïU çH²ï |¢è ©S¢ Ýï
¥ÐÝï ÈGUÁGH¢ï ÜUÚ}¢ ÜïU ÎÚ±¢Á¢Gï ¶éHï ãè Ú¶ï ãñ́ J ¥ËH¢ã ÜUè ÚãG}¢¼ï
Ï¢ï Т²¢æ S¢ï }¢é-¼¥GçËHÜGU »ÜU §ü}¢¢Ý ¥zGÚ¢ïÁ¢G çãGÜU¢²¼ ÐçÉG²ï ¥¢ñÚ
Û¢êç}¢²ï ! Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï ¥ËH¢ã ÜïU ÝÏ¢è ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ¥Úç}¢²¢
ÜéUÀ »ïS¢è ÜGUÏ¢í¢ḯ ÜïU ТS¢ S¢ï x¢éÁ¢GÚï çÁ¢Ý }¢ḯ ¥GÁ¢G¢Ï¢ ã¢ï
Ú㢠‰¢¢ J »ÜU S¢¢H Ï¢¢’Î Á¢Ï¢ çÈUÚ ±ãè´ S¢ï x¢éÁ¢GÚ ãé±¢ ¼¢ï ¥GÁ¢G¢Ï¢ ¶Gy}¢ ã¢ï
Ó¢éÜU¢ ‰¢¢ J ¥¢Ð Ýï Ï¢¢Úx¢¢ãï ¶GÎé ¢ ±‹Îè }¢ḯ ¥GÁ¢Gü
ÜUè : ²¢ ¥ËH¢ã ! v²¢ ±Á¢ã ãñ çÜU ÐãHï §Ý ÜU¢ï ¥GÁ¢G¢Ï¢ ã¢ï Ú㢠‰¢¢
¥Ï¢ ¶Gy}¢ ã¢ï x¢²¢ ? ¥¢±¢Á¢G ¥¢§ü : “»ï ¥Úç}¢²¢ ! §Ý ÜïU ÜUÈGUÝ ÈUÅ
x¢», Ï¢¢H çÏ¢¶Ú x¢» ¥¢ñÚ ÜGUÏ¢íḯ ç}¢Å x¢§æü ¼¢ï }¢ñ́ Ýï §Ý ÐÚ ÚãGì}¢ çÜU²¢ ¥¢ñÚ
»ïS¢ï H¢ïx¢¢ḯ ÐÚ }¢ñ́ ÚãGì}¢ çÜU²¢ ãè ÜUÚ¼¢ ãêæ J”
¥ËH¢ã ÜUè ÚãG}¢¼ S¢ï ¼¢ï Á¢‹Ý¼ ãè ç}¢Hïx¢è
»ï ÜU¢à¢ ! }¢ãGËHï }¢ï´ Á¢x¢ã ©Ý ÜïU ç}¢Hè ã¢ï
(±S¢¢§Hï Ï¢çwGà¢à¢, S¢. 193)
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 6

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ ÜïU ТS¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GRU ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ
à¢ÚèÈGU Ý ÐÉG¢ ©S¢ Ýï Á¢ÈGU¢ ÜUè J

“ÜUÚ}¢” ÜïU ¼èÝ ãGMé ÈGU ÜUè çÝSÏ¢¼ S¢ï

§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜïU 3 §ü}¢¢Ý ¥zGÚ¢ïÁ¢G ÈGUÁ¢G¢§H
(1) Îé¥G¢¥¢ïæ ÜUè Ï¢-Ú-ÜU¼
}¢ÎèÝï ÜïU S¢é˼G¢Ý ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢çxGÈGUÚ¼
çÝà¢¢Ý ãñ : }¢ïÚè ©}}¢¼ x¢éÝ¢ã S¢}¢ï¼ ÜGUÏ¢í }¢ï´ ΢ç¶GH ã¢ïx¢è ¥¢ñÚ Á¢Ï¢ çÝÜUHïx¢è
¼¢ï Ï¢ï x¢éÝ¢ã ã¢ïx¢è v²êæ çÜU ±¢ïã }¢é¥ç}¢ÝèÝ ÜUè Îé¥G¢¥¢ïæ S¢ï Ï¢wGࢠÎè Á¢¢¼è ãñ J

(2) §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ §ç‹¼Á¢G¢Ú !

S¢ÚÜU¢Úï Ý¢}¢Î¢Ú ÜU¢ §à¢¢üÎï }¢éàÜUÏ¢¢Ú
ãñ : }¢éÎïü ÜU¢ ãG¢H ÜGUÏ¢í }¢ï´ ÇêÏ¢¼ï ãé» §‹S¢¢Ý ÜUè }¢¢çÝ‹Î ãñ çÜU
±¢ïã çà¢g¼ S¢ï §ç‹¼Á¢G¢Ú ÜUÚ¼¢ ãñ çÜU Ï¢¢Ð ²¢ }¢¢æ ²¢ |¢¢§ü ²¢ çÜUS¢è
΢ïS¼ ÜUè Îé¥G¢ §S¢ ÜU¢ï ÐãéæÓ¢ï ¥¢ñÚ Á¢Ï¢ çÜUS¢è ÜUè Îé¥G¢ ©S¢ï ÐãéæÓ¢¼è
ãñ ¼¢ï ©S¢ ÜïU ÝÁGÎèÜU ±¢ïã Î鋲¢ ± }¢¢ ÈGUè㢠(²¢’Ýè Î鋲¢ ¥¢ñÚ §S¢
}¢ï´ Á¢¢ï ÜéUÀ ãñ) S¢ï Ï¢ï ã ¼Ú ã¢ï ¼ è ãñ J ¥ËH¢ã ÜGUÏ¢í ±¢H¢ï´ ÜU¢ï
©Ý ÜïU çÁ¢G‹Î¢ }¢é-¼¥GçËHÜGUèÝ ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï ãçÎIJ¢ çÜU²¢ ãé±¢
S¢±¢Ï¢ Ðã¢ÇG¢ï´ ÜUè }¢¢çÝ‹Î ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ, çÁ¢G‹Î¢ï´ ÜU¢ ãçÎIJ¢
(²¢’Ýè ¼¢ïãGÈGU¢) }¢é Î ¢ï Z Üï U çH²ï Îé ¥ G ¢ » }¢çxG È G U Ú¼ ÜUÚÝ¢ ãñ J
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 7

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : Á¢¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ Ú¢ïÁ¢Gï Á¢é}¢é¥G¢ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉGïx¢¢ }¢ñ´ çÜGU²¢}¢¼
ÜïU çÎÝ ©S¢ ÜUè à¢ÈGU¢¥G¼ ÜUMæx¢¢ J

MãGḯ Í¢Ú¢ḯ ÐÚ ¥¢ ÜUÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ }¢é¼¢G -HÏ¢¢ ÜUÚ¼è ãñ́
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ }¢ÚÝï ±¢Hï ¥ÐÝè
ÜGUÏ¢í¢ï´ ÐÚ ¥¢Ýï Á¢¢Ýï ±¢H¢ï´ ÜU¢ï ÐãÓ¢¢Ý¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ ©‹ãï´ çÁ¢G‹Î¢ï´ ÜUè Îé¥G¢¥¢ïæ
S¢ï ÈGU¢»Î¢ ÐãéæÓ¢¼¢ ãñ, Á¢Ï¢ çÁ¢G‹Î¢ H¢ïx¢¢ï´ ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜïU
¼¢ïãGÈGïU ¥¢Ý¢ Ï¢‹Î ã¢ï¼ï ãñ´, ¼¢ï ©Ý ÜU¢ï ¥¢x¢¢ãè ãG¢çS¢H ã¢ï Á¢¢¼è ãñ ¥¢ñÚ
¥ËH¢ã ©‹ãï´ §Á¢¢Á¢G¼ Îï¼¢ ãñ ¼¢ï Í¢Ú¢ï´ ÐÚ Á¢¢ ÜUÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢
}¢é¼G¢-HÏ¢¢ |¢è ÜUÚ¼ï ãñ´ J }¢ïÚï ¥¢ÜGU¢ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ §}¢¢}¢ï ¥ãHï S¢é‹Ý¼
}¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼ }¢¢ñH¢Ý¢ ࢢ㠧}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý
ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ (}¢é¶GÚüÁ¢¢) çÁ¢ËÎ 9 S¢ÈGUãG¢ 650 ÐÚ ÝvGH ÜUÚ¼ï
ãñ´ : “x¢GÚ¢§Ï¢” ¥¢ñÚ “¶GÁ¢G¢Ý¢” }¢ï´ }¢‹ÜGêUH ãñ çÜU }¢é¥ç}¢ÝèÝ ÜUè MãGï´
ãÚ à¢Ï¢ï Á¢é}¢é¥G¢ (²¢’Ýè Á¢é}¢¢’Ú¢¼ ¥¢ñÚ Á¢é}¢é¥G¢ ÜUè ÎÚç}¢²¢Ýè Ú¢¼) Ú¢ïÁ¢Gï
§üGÎ, Ú¢ïÁ¢Gï ¥G¢à¢êÚ¢ ¥¢ñÚ à¢Ï¢ï Ï¢Ú¢¥¼ ÜU¢ï ¥ÐÝï Í¢Ú ¥¢ ÜUÚ Ï¢¢ãÚ
¶ÇGè Úã¼è ãñ´ ¥¢ñÚ ãÚ MãG x¢G}¢Ý¢ÜU Ï¢éH‹Î ¥¢±¢Á¢G S¢ï çÝ΢ ÜUÚ¼è
(²¢’Ýè ÐéÜU¢Ú ÜUÚ ÜUã¼è) ãñ çÜU »ï }¢ïÚï Í¢Ú ±¢H¢ï ! »ï }¢ïÚè ¥¢ñH¢Î ! »ï }¢ïÚï
ÜGUڢϢ¼ ΢ڢï ! (ã}¢¢Úï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUè çÝIJ¼ S¢ï) S¢-ÎÜGU¢ (¶GñÚ¢¼) ÜUÚ
ÜïU ã}¢ ÐÚ }¢ïãìÚÏ¢¢Ýè ÜUÚ¢ï J
ãñ ÜU¢ñÝ çÜU çx¢²¢ü ÜUÚï ²¢ ÈGU¢ç¼ãG¢ ÜU¢ï ¥¢»
Ï¢ïÜUS¢ ÜïU ©Æ¢» ¼ïÚè ÚãG}¢¼ ÜïU |¢ÚÝ ÈêUH
(ãG΢§ÜGïU Ï¢çwGà¢à¢ à¢ÚèÈGU)

(3) ÎêS¢Ú¢ï´ ÜïU çH²ï Îé¥G¢» }¢çxGÈGUÚ¼ ÜUÚÝï ÜUè ÈGUÁ¢GèH¼

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : Á¢¢ï ÜU¢ï§ü ¼}¢¢}¢ }¢¢ïç}¢Ý
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 8

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï ТÜU ÜUè ÜUS¢Ú¼ ÜUÚ¢ï Ï¢ïà¢ÜU ²ïã ¼é}ã¢Úï
çH²ï ¼Gã¢Ú¼ ãñ J

}¢Î¢ïZ ¥¢ñÚ ¥G¢ñÚ¼¢ï´ ÜïU çH²ï Îé¥G¢» }¢çxGÈGUÚ¼ ÜUÚ¼¢ ãñ, ¥ËH¢ã ©S¢ ÜïU
çH²ï ãÚ }¢¢ïç}¢Ý }¢Îü ± ¥G¢ñÚ¼ ÜïU §G±Á¢G »ÜU ÝïÜUè çH¶ Îï¼¢ ãñ J

¥ÚÏ¢¢ï´ ÝïçÜU²¢æ ÜU}¢¢Ýï ÜU¢ ¥¢S¢¢Ý ÝéS¶G¢ ç}¢H x¢²¢ !

}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Û¢ê}¢ Á¢¢§²ï ! ¥ÚÏ¢¢ï´, ¶ÚÏ¢¢ï´ ÝïçÜU²¢æ
ÜU}¢¢Ýï ÜU¢ ¥¢S¢¢Ý ÝéS¶G¢ 㢉¢ ¥¢ x¢²¢ ! Á¢G¢çãÚ ãñ §S¢ ±vG¼ M» Á¢G}¢èÝ
ÐÚ ÜUÚ¢ïÇG¢ï´ }¢éS¢Ë}¢¢Ý }¢¢ñÁ¢êÎ ãñ´ ¥¢ñÚ ÜUÚ¢ïÇG¢ï´ Ï¢çËÜU ¥ÚÏ¢¢ï´ Î鋲¢ S¢ï Ó¢H
Ï¢S¢ï ãñ´ J ¥x¢Ú ã}¢ S¢¢Úè ©}}¢¼ ÜUè }¢çxGÈGUÚ¼ ÜïU çH²ï Îé¥G¢ ÜUÚï´x¢ï ¼¢ï
ã}¢ï´ ¥ÚÏ¢¢ï´, ¶ÚÏ¢¢ï´ ÝïçÜU²¢ï´ ÜU¢ ¶GÁ¢G¢Ý¢ ç}¢H Á¢¢»x¢¢ J }¢ñ´
¥ÐÝï çH²ï ¥¢ñÚ ¼}¢¢}¢ }¢é¥ç}¢ÝèÝ ± }¢é¥ç}¢Ý¢¼ ÜïU çH²ï Îé¥G¢ ¼ãGÚèÚ
ÜUÚ Îï¼¢ ãêæ J (¥Ã±H ¥¢ç¶GÚ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉG HèçÁ¢²ï) ÉïÚ¢ï´
ÝïçÜU²¢æ 㢉¢ ¥¢»æx¢è J
²¢’Ýè »ï ¥ËH¢ã ! }¢ïÚè ¥¢ñÚ ãÚ }¢¢ïç}¢Ý ± }¢¢ïç}¢Ý¢ ÜUè }¢çxGÈGUÚ¼
ÈGUÚ}¢¢ J
¥¢Ð |¢è ªÐÚ Îè ãé§ü Îé¥G¢ ÜU¢ï ¥G-ÚÏ¢è ²¢ ©Îêü ²¢ ΢ïÝ¢ï´ Á¢GÏ¢¢Ý¢ï´ }¢ï´ ¥|¢è
¥¢ñÚ ã¢ï S¢ÜïU ¼¢ï Ú¢ïÁ¢G¢Ý¢ ТæÓ¢¢ï´ Ý}¢¢Á¢G¢ï´ ÜïU Ï¢¢’Î |¢è ÐÉGÝï ÜUè ¥G¢Î¼ Ϣݢ
HèçÁ¢²ï J
Ï¢ï S¢Ï¢Ï¢ Ï¢wGࢠÎï Ý ÐêÀ ¥G}¢H
Ý¢}¢ x¢GzGÈGU¢Ú ãñ ¼ïÚ¢ ²¢ ÚÏ¢ !
(Á¢G¢ñÜGïU Ý¢’¼)
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 9

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : ¼é}¢ Á¢ã¢æ |¢è ã¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ ÐÉG¢ï çÜU ¼é}ã¢Ú¢ ÎéMÎ
}¢éÛ¢ ¼ÜU ÐãéæÓ¢¼¢ ãñ J

ÝêÚ¢Ýè çHÏ¢¢S¢
»ÜU Ï¢éÁ¢Géx¢ü Ýï ¥ÐÝï }¢ãGêü}¢ |¢¢§ü ÜU¢ï wG±¢Ï¢ }¢ï´ Îï¶ ÜUÚ ÐêÀ¢ : v²¢
çÁ¢G‹Î¢ H¢ïx¢¢ḯ ÜUè Î饢G ¼é}¢ H¢ïx¢¢ḯ ÜU¢ï ÐãéæÓ¢¼è ãñ ? }¢ãGêü}¢ Ýï Á¢±¢Ï¢ çβ¢ : “ã¢æ
¥ËH¢ã ÜUè ÜGUS¢}¢ ! ±¢ïã ÝêÚ¢Ýè çHÏ¢¢S¢ ÜUè S¢êÚ¼ }¢ï´ ¥¢¼è ãñ ©S¢ï
ã}¢ ÐãÝ Hï¼ï ãñ´ J”
Á¢Ë±» ²¢Ú S¢ï ã¢ï ÜGUÏ¢í ¥¢Ï¢¢Î ±ãGìࢼï ÜGUÏ¢í S¢ï Ï¢Ó¢¢ ²¢ ÚÏ¢ !

ÝêÚ¢Ýè ¼GÏ¢¢ÜGU
}¢‹ÜGêUH ãñ : Á¢Ï¢ ÜU¢ï§ü à¢wGS¢ }¢çIJ¼ ÜU¢ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚ¼¢ ãñ
¼¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï çÁ¢Ï¢í§üH ©S¢ï ÝêÚ¢Ýè ¼GÏ¢¢ÜGU }¢ï´ Ú¶ ÜUÚ ÜGUÏ¢í ÜïU ÜUÝ¢Úï
¶ÇGï ã¢ï Á¢¢¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ ÜUã¼ï ãñ´ : “»ï ÜGUÏ¢í ±¢Hï ! ²ïã ãçÎIJ¢ (²¢’Ýè
¼¢ïãGÈGU¢) ¼ïÚï Í¢Ú ±¢H¢ï´ Ýï |¢ïÁ¢¢ ãñ ÜGUÏ¢êH ÜUÚ J” ²ïã S¢éÝ ÜUÚ ±¢ïã ¶Géà¢
ã¢ï¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU ÐÇG¢ïS¢è ¥ÐÝè }¢ãGM}¢è ÐÚ x¢G}¢x¢èÝ ã¢ï¼ï ãñ´ J

ÜGUÏ¢í }¢ï´ ¥¢ã ! Í¢éÐ ¥æ{ïÚ¢ ãñ

ÈGUÁGH S¢ï ÜUÚ Îï Ó¢¢æÎÝ¢ ²¢ ÚÏ¢ !
(±S¢¢§Hï Ï¢çwGà¢à¢, S¢. 88)

}¢é΢ïZ ÜUè ¼¢’΢ΠÜïU Ï¢Ú¢Ï¢Ú ¥Á¢í

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : Á¢¢ï ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ x²¢Úã
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 10

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢ ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¢ ¥ËH¢ã
©S¢ ÐÚ S¢¢ï ÚãG}¢¼ï´ Ý¢çÁ¢GH ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ J

Ï¢¢Ú S¢ê-Ú¼éH §wGH¢S¢ ÐÉG ÜUÚ }¢é΢ïZ ÜU¢ï §S¢ ÜU¢ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚï ¼¢ï }¢é΢ïZ
ÜUè ¼¢’΢ΠÜïU Ï¢Ú¢Ï¢Ú §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚÝï ±¢Hï ÜU¢ï §S¢ ÜU¢ ¥Á¢í ç}¢Hïx¢¢ J

S¢Ï¢ ÜGUÏ¢í ±¢H¢ï´ ÜU¢ï çS¢ÈGU¢çÚà¢è ϢݢÝï ÜU¢ ¥G}¢H

S¢é˼G¢Ýï ΢ï Á¢ã¢Ý, à¢ÈGUè»G }¢éÁ¢çÚ}¢¢Ý ÜU¢
ÈGUÚ}¢¢Ýï à¢ÈGU¢¥G¼ çÝà¢¢Ý ãñ : “Á¢¢ï à¢wGS¢ ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ ΢ç¶GH ãé±¢ çÈUÚ
©S¢ Ýï S¢ê-Ú¼éH ÈGU¢ç¼ãG¢, S¢ê-Ú¼éH §wGH¢S¢ ¥¢ñÚ S¢ê-ڼ霢ÜU¢S¢éÚ ÐÉGè
çÈUÚ ²ïã Îé¥G¢ }¢¢æx¢è : ²¢ ¥ËH¢ã ! }¢ñ´ Ýï Á¢¢ï ÜéUÀ ÜGéUÚ¥¢Ý ÐÉG¢ ©S¢
ÜU¢ S¢±¢Ï¢ §S¢ ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý ÜïU }¢¢ïç}¢Ý }¢Î¢ïZ ¥¢ñÚ }¢¢ïç}¢Ý ¥G¢ñÚ¼¢ï´ ÜU¢ï ÐãéæÓ¢¢ J ¼¢ï
±¢ïã S¢Ï¢ ÜïU S¢Ï¢ çÜGU²¢}¢¼ ÜïU Ú¢ïÁ¢G §S¢ (²¢’Ýè §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚÝï ±¢Hï) ÜïU
çS¢ÈGU¢çÚà¢è ã¢ï´x¢ï J”
ãÚ |¢Hï ÜUè |¢H¢§ü ÜU¢ S¢ÎÜGU¢
§S¢ Ï¢éÚï ÜU¢ï |¢è ÜUÚ |¢H¢ ²¢ ÚÏ¢
(Á¢G¢ñÜGïU Ý¢’¼)

S¢êÚ» §wGH¢S¢ ÜïU §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUè çãGÜU¢²¼

ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ãG}}¢¢Î }¢vÜUè ÈGUÚ}¢¢¼ï
ãñ´ : }¢ñ´ »ÜU Ú¢¼ }¢vÜU» }¢éÜUÚü}¢¢ ÜïU ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý
}¢ï´ S¢¢ï x¢²¢ J v²¢ Îﶼ¢ ãêæ çÜU ÜGUÏ¢í ±¢Hï ãGËÜGU¢ ÎÚ ãGËÜGU¢ ¶ÇGï
ãñ´, }¢ñ´ Ýï ©Ý S¢ï §çS¼zGS¢¢Ú çÜU²¢ (²¢’Ýè ÐêÀ¢) : v²¢ çÜGU²¢}¢¼
ÜGU¢§}¢ ã¢ï x¢§ü ? ©‹ã¢ï´ Ýï ÜU㢠: Ýãè´, Ï¢¢¼ ÎÚ ¥SH ²ïã ãñ çÜU »ÜU
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 11

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ ÜïU ТS¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GRU ã¢ï ¥¢ñÚ ±¢ïã }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ
à¢ÚèÈGU Ý ÐÉGï ¼¢ï ±¢ïã H¢ïx¢¢ï´ }¢ï´ S¢ï ÜU‹Á¢êS¢ ¼ÚèÝ à¢wGS¢ ãñ J

}¢éS¢Ë}¢¢Ý |¢¢§ü Ýï S¢ê-Ú¼éH §wGH¢S¢ ÐÉG ÜUÚ ã}¢ ÜU¢ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢
çÜU²¢ ¼¢ï ±¢ïã S¢±¢Ï¢ ã}¢ »ÜU S¢¢H S¢ï ¼vGS¢è}¢ ÜUÚ Úãï ãñ´ J
¼êÝï Á¢Ï¢ S¢ï S¢éÝ¢ çβ¢ ²¢ ÚÏ¢ !
¥¢S¢Ú¢ ã}¢ x¢éÝ¢ãx¢¢Ú¢ï´ ÜU¢ ¥¢ñÚ }¢Á¢GÏ¢ê¼G ã¢ï x¢²¢ ²¢ ÚÏ¢ !
(Á¢G¢ñÜGïU Ý¢’¼)

©}}¢ï S¢¢’Î ÜïU çH²ï ÜêæU¥¢æ

ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ S¢¢’Î çÏ¢Ý ©GÏ¢¢Î¢ Ýï ¥GÁ¢Gü ÜUè :
²¢ ÚS¢êHËH¢ã ! }¢ïÚè }¢¢æ §ç‹¼ÜGU¢H ÜUÚ x¢§ü ãñ´
(}¢ñ´ ©Ý ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï S¢-ÎÜGU¢ (²¢’Ýè ¶GñÚ¢¼) ÜUÚÝ¢ Ó¢¢ã¼¢ ãêæ) ÜU¢ñÝ S¢¢
S¢-ÎÜGU¢ ¥zGÁ¢GH Úãïx¢¢ ? S¢ÚÜU¢Ú Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ :
“ТÝè J” Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï ©‹ã¢ï´ Ýï »ÜU ÜêæU¥¢æ ¶éα¢²¢ ¥¢ñÚ ÜU㢠:
²¢’Ýè “²ïã ©}}¢ï S¢¢’Î ÜïU çH²ï ãñ J”

x¢G¢ñS¢ ТÜU ÜU¢ Ï¢ÜUÚ¢ ÜUãÝ¢ ÜñUS¢¢ ?

}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! S¢çIJÎéÝ¢ S¢¢’Î
ÜïU §S¢ §à¢¢üÎ : “²ïã ©}}¢ï S¢¢’Î ( ) ÜïU çH²ï ãñ” ÜïU
}¢¢’Ý¢ ²ïã ãñ´ çÜU ²ïã ÜêæU¥¢æ S¢¢’Î ÜUè }¢¢æ ÜïU §üS¢¢Hï
S¢±¢Ï¢ ÜïU çH²ï ãñ J §S¢ S¢ï ²ïã |¢è }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ çÜU }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ ÜU¢
x¢¢² ²¢ Ï¢ÜUÚï ±x¢GñÚ¢ ÜU¢ï Ï¢éÁ¢Géx¢¢ïZ ÜUè ¼GÚÈGU }¢‹S¢êÏ¢ ÜUÚÝ¢ }¢-S¢HÝ ²ïã
ÜUãÝ¢ çÜU “²ïã S¢çIJÎéÝ¢ x¢G¢ñS¢ï ТÜU ÜU¢ Ï¢ÜUÚ¢ ãñ”
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 12

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : ©S¢ à¢wGS¢ ÜUè Ý¢ÜU ¶G¢ÜU ¥¢HêÎ ã¢ï çÁ¢S¢ ÜïU ТS¢ }¢ïÚ¢
çÁ¢GRU ã¢ï ¥¢ñÚ ±¢ïã }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï ТÜU Ý ÐÉGï J

§S¢ }¢ï´ ÜU¢ï§ü ãGÚÁ¢ Ýãè´ çÜU §S¢ S¢ï }¢éڢΠ|¢è ²ïãè ãñ çÜU ²ïã Ï¢ÜUÚ¢ x¢G¢ñS¢ï
ТÜU ÜïU §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜïU çH²ï ãñ J ÜGéUÚÏ¢¢Ýè ÜïU Á¢¢Ý±Ú
ÜU¢ï |¢è ¼¢ï H¢ïx¢ »ÜU ÎêS¢Úï ãè ÜUè ¼GÚÈGU }¢‹S¢êÏ¢ ÜUÚ¼ï ãñ´, }¢-S¢HÝ ÜU¢ï§ü
¥ÐÝè ÜGéUÚÏ¢¢Ýè ÜU¢ Ï¢ÜUÚ¢ çH²ï Ó¢H¢ ¥¢ Ú㢠ã¢ï ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ¥¢Ð ©S¢
S¢ï ÐêÀï´ çÜU çÜUS¢ ÜU¢ Ï¢ÜUÚ¢ ãñ ? ¼¢ï ©S¢ Ýï ÜéUÀ §S¢ ¼GÚãG Á¢±¢Ï¢ ÎïÝ¢
ãñ, “}¢ïÚ¢ Ï¢ÜUÚ¢ ãñ” ²¢ “}¢ïÚï }¢¢}¢êæ ÜU¢ Ï¢ÜUÚ¢ ãñ J” Á¢Ï¢ ²ïã ÜUãÝï ±¢Hï
ÐÚ »’ç¼Ú¢Á¢G Ýãè´ ¼¢ï “x¢G¢ñS¢ï ТÜU ÜU¢ Ï¢ÜUÚ¢” ÜUãÝï ±¢Hï ÐÚ |¢è ÜU¢ï§ü
»’ç¼Ú¢Á¢G Ýãè´ ã¢ï S¢ÜU¼¢ J ãGÜGUèÜGU¼ }¢ï´ ãÚ à¢ñ ÜU¢ }¢¢çHÜU ¥ËH¢ã
ãè ãñ ¥¢ñÚ ÜGéUÚÏ¢¢Ýè ÜU¢ Ï¢ÜUÚ¢ ã¢ï ²¢ x¢G¢ñS¢ï ТÜU ÜU¢ Ï¢ÜUÚ¢, Á¢GÏãG
ÜïU ±vG¼ ãÚ Á¢GÏ¢èãG¢ ÐÚ ¥ËH¢ã ÜU¢ ãè Ý¢}¢ çH²¢ Á¢¢¼¢ ãñ J
¥ËH¢ã ±S±S¢¢ï´ S¢ï ÝÁ¢¢¼ Ï¢wGà¢ï J

“¥ËH¢ã ÜUè ÚãG}¢¼ ÜïU v²¢ ÜUãÝï !” ÜïU ©‹ÝèS¢ ãGéMÈGU ÜUè
çÝSÏ¢¼ S¢ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜïU 19 }¢-ÎÝè ÈêUH
1 §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜïU HzGÁ¢Gè }¢¢’Ý¢ ãñ´ : “S¢±¢Ï¢ ÐãéæÓ¢¢Ý¢” §S¢ ÜU¢ï
“S¢±¢Ï¢ Ï¢wGà¢Ý¢” |¢è ÜUã¼ï ãñ´ }¢x¢Ú Ï¢éÁ¢Géx¢¢ïZ ÜïU çH²ï “S¢±¢Ï¢ Ï¢wGà¢Ý¢”
ÜUãÝ¢ }¢éÝ¢çS¢Ï¢ Ýãè´, “S¢±¢Ï¢ ÝÁ¢íG ÜUÚÝ¢” ÜUãÝ¢ ¥ÎÏ¢ ÜïU çÁ¢G²¢Î¢
ÜGUÚèÏ¢ ãñ J §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ãGéÁG¢êÚï
¥vGÎS¢ wG±¢ã ¥¢ñÚ ÝÏ¢è ²¢ ±Hè ÜU¢ï “S¢±¢Ï¢ Ï¢wGà¢Ý¢”
ÜUãÝ¢ Ï¢ï ¥-ÎÏ¢è ãñ Ï¢wGà¢Ý¢ Ï¢ÇGï ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï À¢ïÅï ÜU¢ï ã¢ï¼¢ ãñ Ï¢çËÜU ÝÁ¢íG
ÜUÚÝ¢ ²¢ ãçÎIJ¢ ÜUÚÝ¢ ÜUãï J (ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢, çÁ¢. 26, S¢. 609)
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 13

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ Ú¢ïÁ¢Gï Á¢é}¢é¥G¢ ΢ï S¢¢ï Ï¢¢Ú ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¢
©S¢ ÜïU ΢ï S¢¢ï S¢¢H ÜïU x¢éÝ¢ã }¢é¥G¢ÈGU ã¢ï´x¢ï J

2 ÈGUÁ¢Gü, ±¢çÁ¢Ï¢, S¢é‹Ý¼, ÝzGH, Ý}¢¢Á¢G, Ú¢ïÁ¢G¢, Á¢GÜU¢¼, ãGÁ¢, ç¼H¢±¼,
Ý¢’¼ à¢ÚèÈGU, çÁ¢GRéUËH¢ã, ÎéMÎ à¢ÚèÈGU, Ï¢²¢Ý, ÎS¢ü, }¢-ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï
}¢ï´ S¢ÈGUÚ, }¢-ÎÝè §‹¥G¢}¢¢¼, ¥GH¢ÜGU¢§ü ΢ñÚ¢ Ï¢Ú¢» ÝïÜUè ÜUè ΢’±¼, ÎèÝè
çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ }¢é¼G¢-H¥G¢, }¢-ÎÝè ÜU¢}¢¢ï´ ÜïU çH²ï §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢ ±x¢GñÚ¢
ãÚ ÝïÜU ÜU¢}¢ ÜU¢ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚ S¢ÜU¼ï ãñ´ J
3 }¢çIJ¼ ÜU¢ ¼èÁ¢¢, ÎS¢±¢æ, Ó¢¢HèS¢±¢æ ¥¢ñÚ Ï¢ÚS¢è ÜUÚÝ¢ Ï¢ãé¼ ¥ÓÀï
ÜU¢}¢ ãñ´ çÜU ²ïã §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜïU ãè Á¢GÚ¢»¥G ãñ´ J à¢Úè¥G¼ }¢ï´ ¼èÁ¢ï ±x¢GñÚ¢
ÜïU ¥G-Î}¢ï Á¢±¢Á¢G (²¢’Ýè Ý¢ Á¢¢§Á¢G ã¢ïÝï) ÜUè ÎHèH Ý ã¢ïÝ¢ ¶GéÎ ÎHèHï
Á¢±¢Á¢G ãñ ¥¢ñÚ }¢çIJ¼ ÜïU çH²ï çÁ¢G‹Î¢ï´ ÜU¢ Îé¥G¢ ÜUÚÝ¢ ÜGéUÚ¥¢Ýï ÜUÚè}¢
S¢ï S¢¢çÏ¢¼ ãñ Á¢¢ï çÜU “§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢” ÜUè ¥SH ãñ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï ТÚã 28
S¢ê-Ú¼éH ãGàÚ ¥¢²¼ 10 }¢ï´ §à¢¢üÎï ÚÏÏ¢éH §GÏ¢¢Î ãñ :
¼Ú-Á¢-}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ ±¢ïã
Á¢¢ï ©Ý ÜïU Ï¢¢’Î ¥¢» ¥GÁ¢Gü ÜUÚ¼ï ãñ´ : »ï
ã}¢¢Úï ÚÏ¢ ( ) ! ã}¢ï´ Ï¢wGࢠÎï ¥¢ñÚ
ã}¢¢Úï |¢¢§²¢ï´ ÜU¢ï Á¢¢ï ã}¢ S¢ï ÐãHï §ü}¢¢Ý
H¢» J
4 ¼èÁ¢ï ±x¢GñÚ¢ ÜU¢ ¶¢Ý¢ çS¢ÈGüU §S¢è S¢êÚ¼ }¢ï´ }¢çIJ¼ ÜïU À¢ïÇGï ãé» }¢¢H
S¢ï ÜUÚ S¢ÜU¼ï ãñ´ Á¢Ï¢ çÜU S¢¢Úï ±é-ÚS¢¢ Ï¢¢çHx¢G ã¢ï´ ¥¢ñÚ S¢Ï¢ ÜïU S¢Ï¢ §Á¢¢Á¢G¼
|¢è Îï´ ¥x¢Ú »ÜU |¢è ±¢çÚS¢ Ý¢ Ï¢¢çHx¢G ãñ ¼¢ï S¢wG¼ ãGÚ¢}¢ ãñ J ã¢æ Ï¢¢çHx¢G
¥ÐÝï çãGSS¢ï S¢ï ÜUÚ S¢ÜU¼¢ ãñ J
(}¢éHwG¶GS¢ ¥Á¢G Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, çãGSS¢¢ : 4, S¢. 822)
5 ¼èÁ¢ï ÜU¢ ¶¢Ý¢ Ó¢êæçÜU ©G}¢ê}¢Ý ΢’±¼ ÜUè S¢êÚ¼ }¢ï´ ã¢ï¼¢ ãñ §S¢ çH²ï
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 14

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉG¢ï ¥ËH¢ã ¼é}¢ ÐÚ

ÚãG}¢¼ |¢ïÁ¢ïx¢¢ J

¥çxGݲ¢ ÜïU çH²ï Á¢¢§Á¢G Ýãè´ çS¢ÈGüU x¢Gé-ÚÏ¢¢ ± }¢S¢¢ÜUèÝ ¶¢»æ, ¼èÝ çÎÝ
ÜïU Ï¢¢’Î |¢è }¢çIJ¼ ÜïU ¶¢Ýï S¢ï ¥çxGݲ¢ (²¢’Ýè Á¢¢ï ÈGUÜGUèÚ Ý ã¢ï´ ©Ý) ÜU¢ï
ϢӢݢ Ó¢¢çã²ï J ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ çÁ¢ËÎ 9 S¢ÈGUãG¢ 667 S¢ï }¢çIJ¼
ÜïU ¶¢Ýï S¢ï }¢é-¼¥GçËHÜGU »ÜU }¢éÈGUèÎ S¢é±¢H Á¢±¢Ï¢ }¢éH¢-ãGÁ¢G¢ ã¢ï´,
S¢é±¢H : }¢ÜGêUH¢ (}¢çIJ¼ ÜU¢ ¶¢Ý¢ çÎH ÜU¢ï }¢é΢ü ÜUÚ
Îï¼¢ ãñ J) }¢éS¼ÝÎ ÜGU¢ñH ãñ, ¥x¢Ú }¢éS¼ÝÎ ÜGU¢ñH ãñ ¼¢ï §S¢ ÜïU v²¢ }¢¢’Ý¢ ãñ´ ?
Á¢±¢Ï¢ : ²ïã ¼Á¢çÚÏ¢ï ÜUè Ï¢¢¼ ãñ ¥¢ñÚ §S¢ ÜïU }¢¢’Ý¢ ²ïã ãñ´ çÜU Á¢¢ï ¼G¥G¢}¢ï
}¢çIJ¼ ÜïU }¢é-¼}¢‹Ýè Úã¼ï ãñ´ ©Ý ÜU¢ çÎH }¢Ú Á¢¢¼¢ ãñ, çÁ¢GRU ± ¼G¢¥G¼ï
§H¢ãè ÜïU çH²ï ãG²¢¼ ± Ó¢éS¼è ©S¢ }¢ï´ Ýãè´ çÜU ±¢ïã ¥ÐÝï ÐïÅ ÜïU HévG}¢ï
ÜïU çH²ï }¢¢ñ¼ï }¢éçSH}¢èÝ ÜïU }¢é‹¼çÁ¢GÚ Úã¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ ¶¢Ý¢ ¶¢¼ï ±vG¼ }¢¢ñ¼
S¢ï x¢G¢çÈGUH ¥¢ñÚ ©S¢ ÜUè HÁGÁ¢G¼ }¢ï´ ࢢçx¢GH J
(ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ }¢é¶GÚüÁ¢¢, çÁ¢. 9, S¢. 667)
6 }¢çIJ¼ ÜïU Í¢Ú ±¢Hï ¥x¢Ú ¼èÁ¢ï ÜU¢ ¶¢Ý¢ ÐÜU¢»æ ¼¢ï (}¢¢HÎ¢Ú Ý ¶¢»æ)
çS¢ÈGüU ÈéU-G ÜGUÚ¢ ÜU¢ï ç¶H¢»æ Á¢ñS¢¢ çÜU }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜUè }¢yGϢꥢG
Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼ çÁ¢ËÎ ¥Ã±H S¢ÈGUãG¢ 853 ÐÚ ãñ : }¢çIJ¼ ÜïU Í¢Ú ±¢Hï
¼èÁ¢ï ±x¢GñÚ¢ ÜïU çÎÝ Î¢’±¼ ÜUÚḯ ¼¢ï Ý¢ Á¢¢§Á¢G ± çÏ¢Î쥼G ï ÜGUÏ¢èãG¢ ãñ çÜU
΢’±¼ ¼¢ï ¶Géà¢è ÜïU ±vG¼ }¢àM¥G (²¢’Ýè à¢Ú-¥G ÜïU }¢é±¢çÈGUÜGU) ãñ Ý çÜU x¢G}¢
ÜïU ±vG¼ ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ÈéU-G ÜGUÚ¢ ÜU¢ï ç¶H¢»æ ¼¢ï Ï¢ïã¼Ú ãñ J (»ïÁ¢GÝ, S¢. 853)
7 ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ́ :
“²êæãè Ó¢ïãHé}¢ ²¢ Ï¢ÚS¢è ²¢ à¢à}¢¢ãè ÐÚ ¶¢Ý¢ Ï¢ï çÝIJ¼ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢
}¢ãGìÁ¢G »ÜU ÚS}¢è ¼G¢ñÚ ÐÚ ÐÜU¢¼ï ¥¢ñÚ “ࢢçβ¢ḯ ÜUè |¢¢Á¢è” ÜUè ¼GÚãG Ï¢Ú¢ÎÚè
}¢ḯ Ï¢¢æżï ãñ́, ±¢ïã |¢è Ï¢ï ¥SH ãñ, çÁ¢S¢ S¢ï »ãGç¼Ú¢Á¢G (²¢’Ýè »ãGç¼²¢¼G ÜUÚÝè)
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 15

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÜUS¢Ú¼ S¢ï ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¢ï Ï¢ïà¢ÜU ¼é}ã¢Ú¢ }¢éÛ¢
ÐÚ ÎéMÎï ТÜU ÐÉGÝ¢ ¼é}ã¢Úï x¢éÝ¢ã¢ï´ ÜïU çH²ï }¢çxGÈGUÚ¼ ãñ J

Ó¢¢çã²ï J” (ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ }¢é¶GÚüÁ¢¢, çÁ¢. 9, S¢. 671) Ï¢çËÜU ²ïã ¶¢Ý¢
§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ¥¢ñÚ Îèx¢Ú ¥ÓÀè ¥ÓÀè çÝIJ¼¢ï´ ÜïU S¢¢‰¢ ã¢ïÝ¢ Ó¢¢çã²ï
¥¢ñÚ ¥x¢Ú ÜU¢ï§ü §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜïU çH²ï ¶¢Ýï ÜU¢ »ãç¼}¢¢}¢ Ý |¢è ÜUÚï ¼Ï¢
|¢è ÜU¢ï§ü ãGÚÁ¢ Ýãè´ J
8 »ÜU çÎÝ ÜïU Ï¢ÓÓ¢ï ÜU¢ï |¢è §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚ S¢ÜU¼ï ãñ´, ©S¢ ÜU¢
¼èÁ¢¢ ±x¢GñÚ¢ |¢è ÜUÚÝï }¢ï´ ãGÚÁ¢ Ýãè´ J ¥¢ñÚ Á¢¢ï çÁ¢G‹Î¢ ãñ´ ©Ý ÜU¢ï |¢è §üS¢¢Hï
S¢±¢Ï¢ çÜU²¢ Á¢¢ S¢ÜU¼¢ ãñ J
9 ¥ç}Ï¢²¢ ± }¢éÚ-S¢HèÝ ¥¢ñÚ çÈGUçÚà¼¢ï´ ¥¢ñÚ
}¢éS¢Ë}¢¢Ý çÁ¢‹Ý¢¼ ÜU¢ï |¢è §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚ S¢ÜU¼ï ãñ´ J
10 x²¢Úã±è´ à¢ÚèÈGU ¥¢ñÚ Ú-Á¢Ï¢è à¢ÚèÈGU (²¢’Ýè 22 Ú-Á¢Ï¢éH }¢éÚÁÁ¢Ï¢
ÜU¢ï S¢çIJÎéÝ¢ §}¢¢}¢ Á¢¢’ÈGUÚï S¢¢çÎÜGU ÜïU ÜêæUÇï ÜUÚÝ¢) ±x¢GñÚ¢
Á¢¢§Á¢G ãñ J ÜêæUÇï ãè }¢ï´ ¶èÚ ç¶H¢Ý¢ Á¢GMÚè Ýãè´ ÎêS¢Úï Ï¢Ú¼Ý }¢ï´ |¢è ç¶H¢
S¢ÜU¼ï ãñ´, §S¢ ÜU¢ï Í¢Ú S¢ï Ï¢¢ãÚ |¢è Hï Á¢¢ S¢ÜU¼ï ãñ´, §S¢ }¢¢ñÜGU¥G ÐÚ Á¢¢ï
“ÜUã¢Ýè” ÐÉGè Á¢¢¼è ãñ ±¢ïã Ï¢ï ¥SH ãñ, ²¢S¢èÝ à¢ÚèÈGU ÐÉG ÜUÚ 10
ÜGéUÚ¥¢Ýï ÜUÚè}¢ ¶Gy}¢ ÜUÚÝï ÜU¢ S¢±¢Ï¢ ÜU}¢¢§²ï ¥¢ñÚ ÜêæUÇ¢ï´ ÜïU S¢¢‰¢ S¢¢‰¢
§S¢ ÜU¢ |¢è §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚ ÎèçÁ¢²ï J
11 ΢S¼¢Ýï ¥GÁ¢èÏ¢, à¢ãÁ¢G¢Îï ÜU¢ S¢Ú, ÎS¢ Ï¢èçÏ¢²¢ï´ ÜUè ÜUã¢Ýè ¥¢ñÚ
Á¢Ý¢Ï¢ï S¢çIJÎã ÜUè ÜUã¢Ýè ±x¢GñÚ¢ S¢Ï¢ }¢Ý Í¢ÇG¼ çÜGUSS¢ï ãñ´, §‹ãï´ ãÚçx¢Á¢G
Ý ÐÉG¢ ÜUÚï´ J §S¢è ¼GÚãG »ÜU Ðï}ÈGUHïŠϢݢ}¢ “±çS¢Ä²¼ Ý¢}¢¢” H¢ïx¢
¼vGS¢è}¢ ÜUÚ¼ï ãñ´ çÁ¢S¢ }¢ï´ çÜUS¢è “à¢ñ¶G ¥ãG}¢Î” ÜU¢ wG±¢Ï¢ ÎÁ¢ü ãñ ²ïã |¢è
Á¢¢’Hè (²¢’Ýè ÝvGHè) ãñ §S¢ ÜïU ÝèÓ¢ï }¢wGS¢êS¢ ¼¢’΢Π}¢ï´ Àб¢ ÜUÚ
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 16

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : Á¢¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ »ÜU ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉG¼¢ ãñ ¥ËH¢ã

©S¢ ÜïU çH²ï »ÜU ÜGUèÚ¢¼G ¥Á¢í çH¶¼¢ ¥¢ñÚ ÜGUèÚ¢¼G ©ãGéÎ Ðã¢ÇG çÁ¢¼Ý¢ ãñ J

Ï¢¢æÅÝï ÜUè ÈGUÁ¢GèH¼ ¥¢ñÚ Ý ¼vGS¢è}¢ ÜUÚÝï ÜïU ÝévGS¢¢Ý¢¼ ±x¢GñÚ¢ çH¶ï ãñ´ ©Ý
ÜU¢ |¢è »’ç¼Ï¢¢Ú }¢¼ ÜUèçÁ¢²ï J
12 ¥¢ñçH²¢» çÜUÚ¢}¢ ÜUè ÈGU¢ç¼ãG¢ ÜïU ¶¢Ýï ÜU¢ï ¼¢’Á¢Gè}¢Ý
“ÝÁ¢íG¢ï çݲ¢Á¢G” ÜUã¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ ²ï㠼ϢÚéüÜU ãñ, §S¢ï ¥}¢èÚ ± x¢GÚèÏ¢ S¢Ï¢
¶¢ S¢ÜU¼ï ãñ´ J
13 çݲ¢Á¢G ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜïU ¶¢Ýï ÐÚ ÈGU¢ç¼ãG¢ ÐÉG¢Ýï ÜïU çH²ï
çÜUS¢è ÜU¢ï Ï¢éH±¢Ý¢ ²¢ Ï¢¢ãÚ ÜïU }¢ïã}¢¢Ý ÜU¢ï ç¶H¢Ý¢ ࢼGü Ýãè´, Í¢Ú ÜïU
¥zGڢΠ¥x¢Ú ¶GéÎ ãè ÈGU¢ç¼ãG¢ ÐÉG ÜUÚ ¶¢ Hï´ Á¢Ï¢ |¢è ÜU¢ï§ü ãGÚÁ¢ Ýãè´ J
14 Ú¢ïÁ¢G¢Ý¢ çÁ¢¼Ýè Ï¢¢Ú |¢è ¶¢Ý¢ ãGSÏ¢ï ãG¢H ¥ÓÀè ¥ÓÀè çÝIJ¼¢ḯ ÜïU
S¢¢‰¢ ¶¢»æ, ©S¢ }¢ḯ ¥x¢Ú çÜUS¢è Ý çÜUS¢è Ï¢éÁ¢Géx¢ü ÜïU §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUè çÝIJ¼
ÜUÚ Hḯ ¼¢ï wG¢êÏ¢ ãñ J }¢-S¢HÝ Ý¢à¼ï }¢ḯ çÝIJ¼ ÜUèçÁ¢²ï : ¥¢Á¢ ÜïU Ý¢à¼ï ÜU¢
S¢±¢Ï¢ S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢ ¥¢ñÚ ¥¢Ð ÜïU Á¢GÚè»G ¼}¢¢}¢
¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ ÜU¢ï ÐãéæÓ¢ï J ΢ï ÐãÚ ÜU¢ï çÝIJ¼ ÜUèçÁ¢²ï : ¥|¢è
Á¢¢ï ¶¢Ý¢ ¶¢»æx¢ï (²¢ ¶¢²¢) ©S¢ ÜU¢ S¢±¢Ï¢ S¢ÚÜU¢Úï x¢G¢ñS¢ï ¥¢’Á¢G}¢ ¥¢ñÚ
¼}¢¢}¢ ¥¢ñçH²¢» çÜUÚ¢}¢ ÜU¢ï ÐãéæÓ¢ï, Ú¢¼ ÜU¢ï çÝIJ¼ ÜUèçÁ¢²ï :
¥|¢è Á¢¢ï ¶¢»æx¢ï ©S¢ ÜU¢ S¢±¢Ï¢ §}¢¢}¢ï ¥ãHï S¢é‹Ý¼ §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢
¶G¢Ý ¥¢ñÚ ãÚ }¢éS¢Ë}¢¢Ý }¢Îü ± ¥G¢ñÚ¼ ÜU¢ï ÐãéæÓ¢ï ²¢ ãÚ
Ï¢¢Ú S¢|¢è ÜU¢ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ çÜU²¢ Á¢¢» ¥¢ñÚ ²ïãè ¥‹S¢Ï¢ (²¢’Ýè çÁ¢G²¢Î¢
}¢éÝ¢çS¢Ï¢) ãñ J ²¢Î Úãï ! §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ çS¢ÈGüU ©S¢è S¢êÚ¼ }¢ï´ ã¢ï S¢ÜïUx¢¢
Á¢Ï¢ çÜU ±¢ïã ¶¢Ý¢ çÜUS¢è ¥ÓÀè çÝIJ¼ S¢ï ¶¢²¢ Á¢¢» }¢-S¢HÝ §GÏ¢¢Î¼
ÐÚ ÜGéUñ¼ ãG¢çS¢H ÜUÚÝï ÜUè çÝIJ¼ S¢ï ¶¢²¢ ¼¢ï ²ïã ¶¢Ý¢ ¶¢Ý¢
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 17

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï çÜU¼¢Ï¢ }¢ï´ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï ТÜU çH¶¢ ¼¢ï Á¢Ï¢
¼ÜU }¢ïÚ¢ Ý¢}¢ ©S¢ }¢ï´ Úãïx¢¢ çÈGUçÚà¼ï ©S¢ ÜïU çH²ï §çS¼xGÈGU¢Ú ÜUÚ¼ï Úãï´x¢ï J

ÜU¢Úï S¢±¢Ï¢ ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ ÜU¢ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ã¢ï S¢ÜU¼¢ ãñ J ¥x¢Ú »ÜU |¢è
¥ÓÀè çÝIJ¼ Ý ã¢ï ¼¢ï ¶¢Ý¢ ¶¢Ý¢ }¢éÏ¢¢ãG çÜU §S¢ ÐÚ Ý S¢±¢Ï¢ Ý x¢éÝ¢ã,
¼¢ï Á¢Ï¢ S¢±¢Ï¢ ãè Ý ç}¢H¢ ¼¢ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜñUS¢¢ ! ¥HÏ¢œ¢¢ ÎêS¢Ú¢ï´ ÜU¢ï Ï¢ çÝIJ¼ï
S¢±¢Ï¢ ç¶H¢²¢ ã¢ï ¼¢ï ©S¢ ç¶H¢Ýï ÜU¢ S¢±¢Ï¢ §üS¢¢H ã¢ï S¢ÜU¼¢ ãñ J
15 ¥ÓÀè ¥ÓÀè çÝIJ¼¢ï´ ÜïU S¢¢‰¢ ¶¢» Á¢¢Ýï ±¢Hï ¶¢Ýï S¢ï ÐãHï
§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚï´ ²¢ ¶¢Ýï ÜïU Ï¢¢’Î, ΢ïÝ¢ï´ ¼GÚãG ÎéLS¼ ãñ J
16 ã¢ï S¢ÜïU ¼¢ï ãÚ Ú¢ïÁ¢G (ÝzG¥G ÐÚ Ýãè´ Ï¢çËÜU) ¥ÐÝè çÏ¢vÚè (Sale)
ÜU¢ Ó¢¢ñ‰¢¢§ü ÈGUèS¢Î (²¢’Ýè Ó¢¢Ú S¢¢ï LÐñ ÐÚ »ÜU Lçв¢) ¥¢ñÚ }¢éH¢-Á¢G}¢¼
ÜUÚÝï ±¢Hï ¼Ý-wG±¢ã ÜU¢ }¢¢ã¢Ý¢ ÜU}¢ ¥Á¢G ÜU}¢ »ÜU ÈGUèS¢Î S¢ÚÜU¢Úï
x¢G¢ñS¢ï ¥¢’Á¢G}¢ ÜUè çݲ¢Á¢G ÜïU çH²ï çÝÜU¢H çH²¢ ÜUÚï´,
§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUè çÝIJ¼ S¢ï §S¢ ÚÜGU}¢ S¢ï ÎèÝè çÜU¼¢Ï¢ï´ ¼vGS¢è}¢ ÜUÚï´ ²¢
çÜUS¢è |¢è ÝïÜU ÜU¢}¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚï´ §S¢ ÜUè Ï¢-Ú-ÜU¼ï´ ¶GéÎ ãè
Îï¶ Hï´x¢ï J
17 }¢çSÁ¢Î ²¢ }¢ÎíS¢ï ÜU¢ çÜGU²¢}¢ S¢-Î-ÜGU» Á¢¢çÚIJ¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï
S¢±¢Ï¢ ÜU¢ Ï¢ïã¼ÚèÝ Á¢GÚè¥G¢ ãñ J
18 çÁ¢¼Ý¢ï´ ÜU¢ï |¢è §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚï´ ¥ËH¢ã ÜUè ÚãG}¢¼
S¢ï ©}}¢èÎ ãñ çÜU S¢Ï¢ ÜU¢ï ÐêÚ¢ ç}¢Hïx¢¢, ²ïã Ýãè´ çÜU S¢±¢Ï¢ ¼vGS¢è}¢
ã¢ï ÜUÚ ÅéÜUÇGï ÅéÜUÇGï ç}¢Hï J §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚÝï ±¢Hï ÜïU S¢±¢Ï¢ }¢ï´
ÜU¢ï§ü ÜU}¢è ±¢ÜGïU¥G Ýãè´ ã¢ï¼è Ï¢çËÜU ²ïã ©}}¢èÎ ãñ çÜU ©S¢ Ýï çÁ¢¼Ý¢ï´
ÜU¢ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ çÜU²¢ ©Ý S¢Ï¢ ÜïU }¢Á}¢ê»G ÜïU Ï¢Ú¢Ï¢Ú (§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢
ÜUÚÝï ±¢Hï) ÜU¢ï S¢±¢Ï¢ ç}¢Hï J }¢-S¢HÝ ÜU¢ï§ü ÝïÜU ÜU¢}¢ çÜU²¢ çÁ¢S¢ ÐÚ
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 18

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¢ ¥ËH¢ã
©S¢ ÐÚ ÎS¢ ÚãG}¢¼ï´ |¢ïÁ¢¼¢ ãñ J

§S¢ ÜU¢ï ÎS¢ ÝïçÜU²¢æ ç}¢Hè´ ¥Ï¢ §S¢ Ýï ÎS¢ }¢é΢ïZ ÜU¢ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ çÜU²¢
¼¢ï ãÚ »ÜU ÜU¢ï ÎS¢ ÎS¢ ÝïçÜU²¢æ ÐãéæÓ¢ï´x¢è Á¢Ï¢ çÜU §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚÝï ±¢Hï
ÜU¢ï »ÜU S¢¢ï ÎS¢ ¥¢ñÚ ¥x¢Ú »ÜU ãÁ¢G¢Ú ÜU¢ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ çÜU²¢ ¼¢ï §S¢ ÜU¢ï
ÎS¢ ãÁ¢G¢Ú ÎS¢ J (¥¢ñÚ §S¢è çÜGU²¢S¢ ÐÚ)
(Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, çãGSS¢¢ : 4, S¢. 850)
19 §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ çS¢ÈGüU }¢éS¢Ë}¢¢Ý ÜU¢ï ÜUÚ S¢ÜU¼ï ãñ´ J ÜU¢çÈGUÚ ²¢
}¢éڼΠÜU¢ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚÝ¢ ²¢ ©S¢ ÜU¢ï “}¢ãGêü}¢”, Á¢‹Ý¼è, ¶GéËÎ
¥¢çࢲ¢æ, Ï¢ï´ÜUÆ Ï¢¢S¢è, S±x¢ü Ï¢¢S¢è ÜUãÝ¢ ÜéUÈGí ãñ J
§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢
§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ (²¢’Ýè S¢±¢Ï¢ ÐãéæÓ¢¢Ýï) ÜïU çH²ï çÎH }¢ï´ çÝIJ¼
ÜUÚ HïÝ¢ ÜU¢ÈGUè ãñ, }¢-S¢HÝ ¥¢Ð Ýï çÜUS¢è ÜU¢ï »ÜU Lçв¢ ¶GñÚ¢¼ çβ¢
²¢ »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉG¢ ²¢ çÜUS¢è ÜU¢ï »ÜU S¢é‹Ý¼ Ï¢¼¢§ü ²¢ çÜUS¢è
ÐÚ §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚ¼ï ãé» ÝïÜUè ÜUè ΢’±¼ Îè ²¢ S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Ú¢
Ï¢²¢Ý çÜU²¢ J ¥H x¢GÚÁ¢G ÜU¢ï§ü |¢è ÝïÜU ÜU¢}¢ çÜU²¢ ¥¢Ð çÎH ãè çÎH
}¢ï´ §S¢ ¼GÚãG çÝIJ¼ ÜUÚ HèçÁ¢²ï }¢-S¢HÝ : “¥|¢è }¢ñ´ Ýï Á¢¢ï S¢é‹Ý¼ Ï¢¼¢§ü
§S¢ ÜU¢ S¢±¢Ï¢ S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢ ÜU¢ï ÐãéæÓ¢ï J”
S¢±¢Ï¢ ÐãéæÓ¢ Á¢¢»x¢¢ J }¢Á¢GèÎ çÁ¢Ý çÁ¢Ý ÜUè çÝIJ¼ ÜUÚï´x¢ï
©Ý ÜU¢ï |¢è ÐãéæÓ¢ïx¢¢ J çÎH }¢ï´ çÝIJ¼ ã¢ïÝï ÜïU S¢¢‰¢ S¢¢‰¢ Á¢GÏ¢¢Ý S¢ï ÜUã HïÝ¢
|¢è ¥ÓÀ¢ ãñ çÜU ²ïã S¢ãG¢Ï¢è S¢ï S¢¢çÏ¢¼ ãñ Á¢ñS¢¢ çÜU ãGÎèS¢ï
S¢¢’Î }¢ï´ x¢éÁ¢GÚ¢ çÜU ©‹ã¢ï´ Ýï ÜêæU¥¢æ ¶éα¢ ÜUÚ ÈGUÚ}¢¢²¢
²¢’Ýè “²ïã ©}}¢ï S¢¢’Î ÜïU çH²ï ãñ J”
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 19

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : Á¢¢ï à¢wGS¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï ТÜU ÐÉGÝ¢ |¢êH x¢²¢ ±¢ïã
Á¢‹Ý¼ ÜU¢ Ú¢S¼¢ |¢êH x¢²¢ J

§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ }¢éÚñÁ¢¢ ¼GÚèÜGU¢

¥¢Á¢ ÜUH }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ }¢ï´ ¶GéS¢êS¢Ý ¶¢Ýï ÐÚ Á¢¢ï ÈGU¢ç¼ãG¢ ÜU¢
¼GÚèÜGU¢ Ú¢§Á¢ ãñ ±¢ïã |¢è Ï¢ãé¼ ¥ÓÀ¢ ãñ J çÁ¢Ý ¶¢Ý¢ï´ ÜU¢ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢
ÜUÚÝ¢ ãñ ±¢ïã S¢¢Úï ²¢ S¢Ï¢ }¢ï´ S¢ï ‰¢¢ïÇG¢ ‰¢¢ïÇG¢ ¶¢Ý¢ ÝèÁ¢G »ÜU çx¢H¢S¢ }¢ï´
ТÝè |¢Ú ÜUÚ S¢Ï¢ ÜéUÀ S¢¢}¢Ýï Ú¶ HèçÁ¢²ï J
¥Ï¢ :

ÐÉG ÜUÚ »ÜU Ï¢¢Ú :

¼èÝ Ï¢¢Ú :
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 20

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ ÜïU ТS¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GRU ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï
ТÜU Ý ÐÉG¢ ¼ãGÜGUèÜGU ±¢ïã ϢΠϢwG¼ ã¢ï x¢²¢ J

»ÜU Ï¢¢Ú :

»ÜU Ï¢¢Ú :

»ÜU Ï¢¢Ú :
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 21

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¢ ¥ËH¢ã
©S¢ ÐÚ ÎS¢ ÚãG}¢¼ï´ |¢ïÁ¢¼¢ ãñ J

»ÜU Ï¢¢Ú :

ÐÉGÝï ÜïU Ï¢¢’Î ²ïã ТæÓ¢ ¥¢²¢¼ ÐçÉG²ï :

 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 22

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : Á¢¢ï à¢wGS¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï ТÜU ÐÉGÝ¢ |¢êH x¢²¢ ±¢ïã
Á¢‹Ý¼ ÜU¢ Ú¢S¼¢ |¢êH x¢²¢ J

¥Ï¢ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐçÉG²ï :

§S¢ ÜïU Ï¢¢’Î ²ïã ¥¢²¢¼ ÐçÉG²ï :

¥Ï¢ ÈGU¢ç¼ãG¢ ÐÉG¢Ýï ±¢H¢ 㢉¢ ©Æ¢ ÜUÚ Ï¢éH‹Î ¥¢±¢Á¢G S¢ï
“¥H ÈGU¢ç¼ãG¢” ÜUãï J S¢Ï¢ H¢ïx¢ ¥¢çãS¼¢ S¢ï ²¢’Ýè §¼Ýè ¥¢±¢Á¢G S¢ï çÜU
çS¢ÈGüU ¶GéÎ S¢éÝï´ „ê-Ú¼éH ÈGU¢ç¼ãG¢ ÐÉGï´ J ¥Ï¢ ÈGU¢ç¼ãG¢ ÐÉG¢Ýï ±¢H¢ §S¢
¼GÚãG »’H¢Ý ÜUÚï : “}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥¢Ð Ýï Á¢¢ï ÜéUÀ ÐÉG¢
ãñ ©S¢ ÜU¢ S¢±¢Ï¢ }¢éÛ¢ï Îï ÎèçÁ¢²ï J” ¼}¢¢}¢ ãG¢çÁ¢GÚèÝ ÜUã Îï´ : “¥¢Ð
ÜU¢ï çβ¢ J” ¥Ï¢ ÈGU¢ç¼ãG¢ ÐÉG¢Ýï ±¢H¢ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚ Îï J
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 23

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ ÜïU ТS¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GRU ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éÛ¢
ÐÚ ÎéMÎï ТÜU Ý ÐÉG¢ ¼ãGÜGUèÜGU ±¢ïã ϢΠϢwG¼ ã¢ï x¢²¢ J

¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜU¢ ÈGU¢ç¼ãG¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢

§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜïU ¥ËÈGU¢Á¢G çH¶Ýï S¢ï ÜGUÏH §}¢¢}¢ï ¥ãHï S¢é‹Ý¼
¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ }¢¢ñH¢Ý¢ ࢢ㠥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý ÈGU¢ç¼ãG¢ S¢ï
ÜGUÏH Á¢¢ï S¢êÚ¼ï´ ±x¢GñÚ¢ ÐÉG¼ï ‰¢ï ±¢ïã |¢è ¼ãGÚèÚ ÜUè Á¢¢¼è ãñ´ :
»ÜU Ï¢¢Ú :

»ÜU Ï¢¢Ú :
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 24

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢ S¢éÏãG ¥¢ñÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢
ࢢ}¢ ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¢ ©S¢ï çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ }¢ïÚè à¢ÈGU¢¥G¼ ç}¢Hïx¢è J

¼èÝ Ï¢¢Ú :

§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜïU çH²ï Îé¥G¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢

²¢ ¥ËH¢ã ! Á¢¢ï ÜéUÀ ÐÉG¢ x¢²¢ (¥x¢Ú ¶¢Ý¢ ±x¢GñÚ¢ ãñ ¼¢ï
§S¢ ¼GÚãG S¢ï |¢è ÜUçã²ï) ¥¢ñÚ Á¢¢ï ÜéUÀ ¶¢Ý¢ ±x¢GñÚ¢ ÐïࢠçÜU²¢ x¢²¢ ãñ ©S¢
ÜU¢ S¢±¢Ï¢ ã}¢¢Úï Ý¢çÜGUS¢ ¥G}¢H ÜïU H¢§ÜGU Ýãè´ Ï¢çËÜU ¥ÐÝï ÜUÚ}¢ ÜïU
ࢢ²¢Ýï à¢¢Ý }¢ãGü}¢¼ ÈGUÚ}¢¢ J ¥¢ñÚ §S¢ï ã}¢¢Úè Á¢¢çÝÏ¢ S¢ï ¥ÐÝï Œ²¢Úï
}¢ãGÏ¢êÏ¢, ΢ݢ» x¢Gé²êÏ¢ ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ï´ ÝÁ¢íG ÐãéæÓ¢¢ J
S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢ ÜïU ¼±SS¢é¼G S¢ï ¼}¢¢}¢ ¥ç}Ï¢²¢»
çÜUÚ¢}¢ ¼}¢¢}¢ S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ ¼}¢¢}¢ ¥¢ñçH²¢»
§GÁ¢G¢}¢ ÜUè Á¢Ý¢Ï¢ }¢ï´ ÝÁ¢íG ÐãéæÓ¢¢ J S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢
ÜïU ¼±SS¢é¼G S¢ï S¢çIJÎéÝ¢ ¥¢Î}¢ S¢çÈGUIJéËH¢ã
S¢ï Hï ÜUÚ ¥Ï¢ ¼ÜU çÁ¢¼Ýï §‹S¢¢Ý ± çÁ¢‹Ý¢¼
}¢éS¢Ë}¢¢Ý ãé» ²¢ çÜGU²¢}¢¼ ¼ÜU ã¢ï´x¢ï S¢Ï¢ ÜU¢ï ÐãéæÓ¢¢ J §S¢ ΢ñÚ¢Ý
Ï¢ïã¼Ú ²ïã ãñ çÜU çÁ¢Ý çÁ¢Ý Ï¢éÁ¢Géx¢¢ïZ ÜU¢ï ¶GéS¢êS¢Ý §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚÝ¢
ãñ ©Ý ÜU¢ Ý¢}¢ |¢è Hï¼ï Á¢¢§²ï J ¥ÐÝï }¢¢æ Ï¢¢Ð ¥¢ñÚ Îèx¢Ú çÚà¼ï΢ڢï´
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 25

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : Á¢¢ï à¢wGS¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï ТÜU ÐÉGÝ¢ |¢êH x¢²¢ ±¢ïã
Á¢‹Ý¼ ÜU¢ Ú¢S¼¢ |¢êH x¢²¢ J

¥¢ñÚ ¥ÐÝï ÐèÚ¢ï }¢é<à¢Î ÜU¢ï |¢è Ý¢}¢ Ï¢ Ý¢}¢ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUèçÁ¢²ï J
(ÈGU¢ñ¼ à¢é-Îx¢¢Ý }¢ï´ S¢ï çÁ¢Ý çÁ¢Ý ÜU¢ Ý¢}¢ Hï¼ï ãñ´ ©Ý ÜU¢ï ¶Géà¢è ãG¢çS¢H ã¢ï¼è ãñ
¥x¢Ú çÜUS¢è ÜU¢ |¢è Ý¢}¢ Ý Hï´ çS¢ÈGüU §¼Ý¢ ãè ÜUã Hï´ çÜU ²¢ ¥ËH¢ã ! §S¢
ÜU¢ S¢±¢Ï¢ ¥¢Á¢ ¼ÜU çÁ¢¼Ýï |¢è ¥ãHï §ü}¢¢Ý ãé» ©Ý S¢Ï¢ ÜU¢ï ÐãéæÓ¢¢ ¼Ï¢ |¢è
ãÚ »ÜU ÜU¢ï ÐãéæÓ¢ Á¢¢»x¢¢ J )
¥Ï¢ ãGSÏ¢ï }¢¢’}¢êH Îé¥G¢ ¶Gy}¢ ÜUÚ ÎèçÁ¢²ï J (¥x¢Ú ‰¢¢ïÇG¢ ‰¢¢ïÇG¢ ¶¢Ý¢ ¥¢ñÚ
ТÝè çÝÜU¢H¢ ‰¢¢ ¼¢ï ±¢ïã ÎêS¢Úï ¶¢Ý¢ï´ ¥¢ñÚ Ð¢Ýè }¢ï´ Ç¢H ÎèçÁ¢²ï)
¶¢Ýï ÜUè ΢’±¼ ÜUè ¥ã}¢ »ãGç¼²¢¼G
Á¢Ï¢ |¢è ¥¢Ð ÜïU ²ã¢æ çݲ¢Á¢G ²¢ çÜUS¢è çÜGUS}¢ ÜUè ¼vGÚèÏ¢ ã¢ï,
Á¢}¢¢¥G¼ ÜU¢ ±vG¼ ã¢ï¼ï ãè ÜU¢ï§ü }¢¢Ýï»G à¢Ú-§üG Ý ã¢ï ¼¢ï §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢
ÜïU Á¢GÚè»G ¼}¢¢}¢ }¢ïã}¢¢Ý¢ï´ S¢}¢ï¼ Ý}¢¢Á¢Gï Ï¢¢ Á¢}¢¢¥G¼ ÜïU çH²ï }¢çSÁ¢Î ÜU¢
L¶G ÜUèçÁ¢²ï J Ï¢çËÜU »ïS¢ï ¥±ÜGU¢¼ }¢ï´ ΢’±¼ ãè }¢¼ Ú網ï çÜU Ï¢èÓ¢ }¢ï´
Ý}¢¢Á¢G ¥¢» ¥¢ñÚ S¢éS¼è ÜïU Ï¢¢§GS¢ Á¢}¢¢¥G¼ ÈGU¢ñ¼ ã¢ï Á¢¢» J
΢ï ÐãÚ ÜïU ¶¢Ýï ÜïU çH²ï Ï¢¢’Î Ý}¢¢Á¢Gï Á¢G¢ïãÚ ¥¢ñÚ à¢¢}¢ ÜïU ¶¢Ýï ÜïU çH²ï
Ï¢¢’Î Ý}¢¢Á¢Gï §Gࢢ }¢ïã}¢¢Ý¢ï´ ÜU¢ï Ï¢éH¢Ýï }¢ï´ x¢G¢çHÏ¢Ý Ï¢¢ Á¢}¢¢¥G¼ Ý}¢¢Á¢G¢ï´ ÜïU
çH²ï ¥¢S¢¢Ýè ãñ J }¢ïÁ¢GÏ¢¢Ý, Ï¢¢±Ó¢èü, ¶¢Ý¢ ¼vGS¢è}¢ ÜUÚÝï ±¢Hï ±x¢GñÚ¢
S¢|¢è ÜU¢ï Ó¢¢çã²ï çÜU Á¢êæ ãè Ý}¢¢Á¢G ÜU¢ ±vG¼ ã¢ï, S¢¢Ú¢ ÜU¢}¢ À¢ïÇG ÜUÚ Ï¢¢
Á¢}¢¢¥G¼ Ý}¢¢Á¢G ÜU¢ »ãç¼}¢¢}¢ ÜUÚï´ J Ï¢éÁ¢Géx¢¢ïZ ÜUè “çݲ¢Á¢G ÜUè ΢’±¼” ÜUè
}¢S¢MçÈGUIJ¼ }¢ï´ ¥ËH¢ã ÜUè “Ý}¢¢Á¢Gï Ï¢¢ Á¢}¢¢¥G¼” }¢ï´ ÜU¢ï¼¢ãè
Ï¢ãé¼ Ï¢ÇGè }¢¢’çS¢²¼ ãñ J
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 26

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ ÜïU ТS¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GRU ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï
ТÜU Ý ÐÉG¢ ¼ãGÜGUèÜGU ±¢ïã ϢΠϢwG¼ ã¢ï x¢²¢ J

}¢Á¢G¢Ú ÐÚ ãG¢çÁ¢GÚè ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢

Ï¢éÁG¢éx¢¢ïZ ÜUè Á¢G¢çãÚè çÁ¢G‹Îx¢è }¢ï´ |¢è ÜGUÎ}¢¢ï´ ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï ²¢’Ýè
Ó¢ïãÚï ÜïU S¢¢}¢Ýï S¢ï ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ïÝ¢ Ó¢¢çã²ï, ÐèÀï S¢ï ¥¢Ýï ÜUè S¢êÚ¼ }¢ï´ ©‹ãï´
}¢éÇG ÜUÚ Îï¶Ýï ÜUè Á¢GãG}¢¼ ã¢ï¼è ãñ J çHã¢Á¢G¢ Ï¢éÁ¢Géx¢¢üÝï ÎèÝ ÜïU }¢Á¢G¢Ú¢¼
ÐÚ |¢è Т§æ¼è (²¢’Ýè ÜGUÎ}¢¢ï´) ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ï ÜUÚ çÈUÚ çÜGUÏHï
ÜU¢ï ÐèÆ ¥¢ñÚ S¢¢çãGÏ¢ï }¢Á¢G¢Ú ÜïU Ó¢ïãÚï ÜUè ¼GÚÈGU L¶G ÜUÚ ÜïU ÜU}¢ ¥Á¢G
ÜU}¢ Ó¢¢Ú 㢉¢ (²¢’Ýè ¼vGÚèÏ¢Ý Î¢ï x¢Á¢G) ÎêÚ ¶ÇG¢ ã¢ï ¥¢ñÚ §S¢ ¼GÚãG
S¢H¢}¢ ¥GÁ¢Gü ÜUÚï :

»ÜU Ï¢¢Ú S¢ê-Ú¼éH ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ 11 Ï¢¢Ú S¢ê-Ú¼éH §wGH¢S¢ (¥Ã±H

¥¢ç¶GÚ »ÜU ²¢ ¼èÝ Ï¢¢Ú ÎéMÎ à¢ÚèÈGU) ÐÉG ÜUÚ ã¢‰¢ ©Æ¢ ÜUÚ ªÐÚ çβï
ãé» ¼GÚèÜGïU ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU (S¢¢çãGÏ¢ï }¢Á¢G¢Ú ÜU¢ Ý¢}¢ Hï ÜUÚ |¢è) §üS¢¢Hï
S¢±¢Ï¢ ÜUÚï ¥¢ñÚ Îé¥G¢ }¢¢æx¢ï J “¥ãGìS¢ÝéH ç±¥G¢¥” }¢ï´ ãñ : ±Hè ÜïU
}¢Á¢G¢Ú ÜïU ТS¢ Îé¥G¢ ÜGUÏ¢êH ã¢ï¼è ãñ J
(}¢¢wG¢êÁ¢G ¥Á¢G ¥ãGìS¢ÝéH ç±¥G¢¥, S¢. 140)
§H¢ãè ±¢çS¢¼G¢ ÜéUH ¥¢ñçH²¢ ÜU¢ }¢ïÚ¢ ãÚ »ÜU ÐêÚ¢ }¢ég¥G¢ ã¢ï
 ÈGU¢ç¼ãG¢ ¥¢ñÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 27

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢ S¢éÏãG ¥¢ñÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢ ࢢ}¢
ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¢ ©S¢ï çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ }¢ïÚè à¢ÈGU¢¥G¼ ç}¢Hïx¢è J

ÈGïUãçÚS¢
}¢Á¢G}¢êÝ UG ã¢G }¢Á¢G}¢êÝ UG ã¢G
S¢È S¢È
}¢ãGêü}¢ çÚà¼ïÎ¢Ú ÜU¢ï wG±¢Ï¢ }¢ï´ Îï¶Ýï ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 1 ÝêÚ¢Ýè ¼GÏ¢¢ÜGU 9
}¢vGÏ¢êH ãGÁ¢ ÜU¢ S¢±¢Ï¢ 3 }¢é΢ïZ ÜUè ¼¢’΢ΠÜïU Ï¢Ú¢Ï¢Ú ¥Á¢í 9
ÎS¢ ãGÁ¢ ÜU¢ S¢±¢Ï¢ 4 S¢Ï¢ ÜGUÏ¢í ±¢H¢ï´ ÜU¢ï çS¢ÈGU¢çÚà¢è ϢݢÝï ÜU¢ ¥G}¢H 10
±¢çHÎñÝ ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï ¶GñÚ¢¼ 4 S¢êÚ» §wGH¢S¢ ÜïU §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUè çãGÜU¢²¼ 10
Ú¢ïÁ¢Gè }¢ï´ Ï¢ï Ï¢-Ú-ÜU¼è ÜUè ±Á¢ã 4 ©}}¢ï S¢¢’Î ÜïU çH²ï ÜêæU¥¢æ 11
Á¢é}¢é¥G¢ ÜU¢ï çÁ¢G²¢Ú¼ï ÜGUÏ¢í ÜUè ÈGUÁ¢GèH¼ 5 x¢G¢ñS¢ ТÜU ÜU¢ Ï¢ÜUÚ¢ ÜUãÝ¢ ÜñUS¢¢ ? 11
ÜUÈGUÝ ÈUÅ x¢» ! 5 §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜïU 19 }¢-ÎÝè ÈêUH 12
§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜïU 3 §ü}¢¢Ý ¥zGÚ¢ïÁ¢G ÈGUÁ¢G¢§H 6 §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 18
Îé¥G¢¥¢ïæ ÜUè Ï¢-Ú-ÜU¼ 6 §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ }¢éÚñÁ¢¢ ¼GÚèÜGU¢ 19
§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ §ç‹¼Á¢G¢Ú ! 6 ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜU¢ ÈGU¢ç¼ãG¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 23
MãGï´ Í¢Ú¢ï´ ÐÚ ¥¢ ÜUÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢ }¢é¼G¢-HÏ¢¢ ÜUÚ¼è ãñ´ 7 §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜïU çH²ï Îé¥G¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 24
ÎêS¢Ú¢ï´ ÜïU çH²ï Îé¥G¢» }¢çxGÈGUÚ¼ ÜUÚÝï ÜUè ÈGUÁ¢GèH¼ 7 ¶¢Ýï ÜUè ΢’±¼ ÜUè ¥ã}¢ »ãGç¼²¢¼G 25
¥ÚÏ¢¢ḯ ÝïçÜU²¢æ ÜU}¢¢Ýï ÜU¢ ¥¢S¢¢Ý ÝéS¶G¢ ç}¢H x¢²¢ ! 8 }¢Á¢G¢Ú ÐÚ ãG¢çÁ¢GÚè ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ 26
ÝêÚ¢Ýè çHÏ¢¢S¢ 9 }¢¥¢ç¶GÁ¢G ± }¢Ú¢Á¢ï¥G 27