10

ÊÝPÜ ÃÜaÜ®æ 226

ÓÜãaÜ®æ : 1
❖ PæÙÜ PÝ~st ÖæãÓÜ ±Ü¨WÜ ÙÜ áÜ PÜÈPÝíÍܨÈ
Ü É ŸÙÜP¿
æ ÞXÃÜáñÜÊ
¤ .æ B ÊÝPÜÂÊÜ®áÜ ° B«ÜÄÔ ±Ü¨WÜ ÙÜ Ü
A¥ÜìÊÜ®Üá° A¥æçìÓÜáÊÜâ¨Üá.
E¨Ý : ¨æãÃæ & QñÜãĤ ®Ü ¨æãÃæ ÊÜáÆÉÓg Ü ì ¨æàÓÝÀá
¨æãÃæ & AÃÜÓ,Ü ÃÝg

ÖæãÓÜ ±Ü¨WÜ ÙÜ Ü A¥Üì :

❖ ±Üâ£Å = ÊÜáWÜÙÜá
❖ ±ÜâÃÜáÐÜ = WÜívÜÓÜá
❖ ÊÜávÜ© = ÖæívÜ£
❖ ÊÜáÃÜ| = ÓÝÊÜâ
❖ PÜáÆ = ÊÜíÍÜ
❖ ¨æãÃæ = AÃÜÓ,Ü ÃÝg
❖ g®Ü®Ü = ÖÜáoár
❖ Êܯñæ = ÊÜá×Ùæ, Ô÷à

ÓÜãaÜ®æ : 2
❖ WÜá£ìÔÃÜáÊÜ ÖæãÓÜ ±Ü¨W
Ü ÙÜ áÜ PÜÈPÝíÍÜ¨Ü ÊÝPÜÂWÜÙÈ
Ü É ŸÙÜP¿
æ ÞXÊæ. B ÊÝPÜÂWÜÙ®Ü áÜ ° ÊÜáPÜÚR Wæ
A¥æçìÓÜáÊÜâ¨Üá.
❖ WÜáÃÜá£ÔÃÜáÊÜ ÖæãÓÜ ±Ü¨Ê Ü ®Ü áÜ ° ŸÙÜÔ, ÎPÜPÒ ÃÜ áÜ ÊÝPÜ ÃÜbÓÜáÊÜâ¨Üá. ®ÜíñÜÃÜ ÊÝPÜ ÃÜa®Ü Ý PÜÅÊáÜ ÊÜ®áÜ °
ÊÜá®ÜÊÄÜ Pæ ÊÜÞvÜáÊÜâ¨Üá.
❖ WÜá£ìst ±Ü¨Ê Ü ®Ü áÜ ° ŸÙÜÔ ÊÜáPÜÚR Wæ ÊÝPÜÂÃÜbÓÜÆá AÊÜPÝÍÜ ¯àvÜáÊÜâ¨Üá. ÃÜbst ÊÝPÜÂÊÜâ
A¥Üì±Üä|ìÊÝXÃÜáÊÜâ¨Ü®áÜ ° TݣŠ±ÜwÔPæãÙÜáÊ Û âÜ ¨Üá.
E¨Ý : g¯ÓÜá : ¸æÙWÜ Ýí iÇæ¿ É á PÝPÜÿ æ áÈÉ aæ®Ê °Ü áÜ ¾ g¯Ô¨ÜÙáÜ .
g¯ÓÜá : WÝí—ài¿áÊÜÃáÜ ±æäàÃÜŸí¨ÜÄ®ÜÈÉ g¯Ô¨ÜÃáÜ .
C¨æà PÜÅÊáÜ ¨ÜÈÉ ÖæãÓÜ ±Ü¨WÜ ÚÜ Wæ ÊÝPÜÂÊÜ®áÜ ° ÃÜbÓÜáÊÜ PèÍÜÆÊÜ®áÜ ° ¸æÙÓæ áÜ ÊÜâ¨ÜÃÜ hæãñæWæ ÃÜa®Ü Ý PÜÇ¿
æ á®Üá°
(ÈUñÜ/ÊÜåèUPÜ) TÝñÜÄ ±ÜwÔPæãÙÜáÊ Û âÜ ¨Üá.
❖ ÊÜáÃÜ|
❖ PÜáÆ
❖ Êܯñæ
❖ ±Üâ£Å

147
10
±ÜÅÍæã°ñܤÃÜ 228
ÓÜãaÜ®æ 1:
❖ ÎPÜÒPÜÃÜá ÓÜÃÜÙÜ ±ÜÅÍæ°WÜÙÜ®Üá° A®ÜáPÜÅÊÜáÊÝX PæàÙÜáñݤ Cwà ±ÜsÜ嬆 ÓÝÃÝíÍÜÊÜ®Üá° ÊÜá®ÜÊÜÄPæ
ÊÜÞvÜáÊÜâ¨Üá.
ÓÜãaÜ®æ 2:
❖ CÈÉ ¯àwÃÜáÊÜ ËË«Ü ÊÜÞ¨ÜÄ¿á ±ÜÅÍæ°WÜÙÜ®Üá° A®ÜáPÜÅÊÜáÊÝX PæàÙÜáñݤ ˨ݦì¿áá
A¥Üì±Üä|ì ÊÝPܨÜÈÉ EñÜĤ ÓÜáÊÜâ¨Ü®áÜ ° TÝñÜÄ ±ÜwÔPæãÙÜáÊ Û âÜ ¨Üá.
❖ ˨ݦì¿á EñÜä Ü A±Üä|ì/ñܱݳX¨ÜÈ ª É ÎPÜPÒ ÃÜ áÜ ÓÜıÜwÓÜáÊÜâ¨ÜÃÜ hæãñæWæ ÓÜÄ EñÜä Ê
Ü ®Ü áÜ °
±Üâ®ÜÃáÜ aÜÄf ÓÜÆá AÊÜPÝÍÜ PÜÈÓ³ áÜ ÊÜâ¨Üá.

PæÙÜX®Ü ±ÜÅÍæ°WÜÚWæ Jí¨æà ÊÝPܨÜÈÉ EñܤÄÔÄ.

1. aæ®Ê
°Ü áÜ ¾ GÈÉ g¯Ô¨ÜÙáÜ ?
2. aæ®Ê
°Ü áÜ Ù¾ Ü ñÜí¨æ & ñÝÀá¿á ÖæÓÃÜ àæ ®Üá ?
3. aæ®™°Ü ÊÜá¾ ¿ÞÃÜ hæãñæ ¸æàpæWæ ÖæãàWÜᣤ¨ÙªÜ áÜ ?
4. QñÜãä áÜ ¨æãÃæ ¿ÞÃÜá ?
5. aæ®Ê
°Ü áÜ ¾ ¿ÞÊÝWÜ QñÜãĤ ®Ü ÃÝ~¿Þ¨ÜÙáÜ ?
6. aæ®Ê
°Ü áÜ ¾ ¹ÅqÐÜÃÜ ËÃÜá¨Üœ HPæ ÖæãàÃÝw¨ÜÙáÜ ?

D Pæ-ÙÜ-X®Ü ±ÜÅ-Íæ°-WÜ-ÚWæ GÃÜvÜá&ÊÜáãÃÜá ÊÝPÜÂWÜÙÜÈÉ EñܤÄÔÄ.

1. aæ®Ê
°Ü áÜ ¾ ¿ÞÊÜ ¿ÞÊÜ Ë¨æÂWÜÙ®Ü áÜ ° PÜÈ£¨ÜÙª áÜ ?
2. aæ®Ê
°Ü áÜ ¾ HPæ ¸æàpæWæ ÖæãàWÜᣤ¨ÙªÜ áÜ ?
3. aæ®Ê
°Ü áÜ ¾ ¿ÞÃÜ ËÃÜá¨Üœ ÖæãàÃÝw¨ÜÙáÜ ?
4. ¯®ÜWæ D ±Ü¨ÂÜ HPæ CÐÜÊ
r ÝÀáñÜá ?
5. aæ®Ê
°Ü áÜ ¾ ¯®ÜWæ CÐÜÊ
r ÝWÜÆá PÝÃÜ|Êæà®Üá ?

148
10
»ÝÐÝ aÜoáÊÜqPæ 230
ÓÜãaÜ®æ : 1
❖ E¨ÝÖÜÃO
Ü ¿
æ ÞX ñæW¨
æ áÜ PæãívÜ ÊÝPܨÜÈ®É Ü Jí¨Üá ±Ü¨Ê
Ü ®Ü áÜ ° ËÃÜá¨Ýª¥ì
Ü PÜ ±Ü¨Ê
Ü ÝX Ÿ¨ÜÈÔ
ÊÝPÜ ÃÜbÓÜáÊÜâ¨Üá.
❖ GÃÜváÜ ÊÝPÜÂWÜÙÜ A¥ÜìÊÜÂñÝÂÓÜ £ÚÓÜáñݤ ËÃÜá¨Ýœ¥ì
Ü PÜ ±Ü¨WÜ ÙÜ ®Ü áÜ ° ±ÜÄaÜÀáÓÜáÊÜâ¨Üá.
E¨ÝÖÜÃO °Ü áÜ ¾ ¸æàpæWæ PÝwWæ Öæãà¨ÜÙáÜ
Ü æ : 1. aæ®Ê
2. aæ®Ê °Ü áÜ ¾ ¸æàpæÀáí¨Ü ÊÜáÃÜÚ Ÿí¨ÜÙáÜ
C¨æà PÜÅÊáÜ ¨ÜÈÉ ËÃÜá¨Ýœ¥ì
Ü PÜ ±Ü¨WÜ ÙÜ ®Ü áÜ ° ±ÜÄaÜÀáÓÜáÊÜâ¨Üá.
1. g®Ü®Ü X ________________
2. ²Å࣠X ________________
3. ÓÜíñæãàÐÜ X ________________
4. ÓÝÌñíÜ ñÜÅ X ________________
5. ÓæãàÆá X ________________
6. ËàÃÜ X ________________
7. ÖÜáoár X ________________
ÓÜãaÜ®æ : 2
❖ PæÙW
Ü æ ±Ü¨ÂÜ ¨Ü ÓÝÆáWÜÙ®Ü áÜ ° ¯àvÜÇÝX¨æ.
❖ WæÃæ GÙæ©ÃÜáÊÜ ±ÝÅÓ±
Ü ¨
Ü WÜ ÙÜ ®Ü áÜ ° ±ÜÄaÜÀáÓÜáñݤ™, B ±Ü¨WÜ ÙÜ È
Ü ®É Ü ÓÝÊÜáÂñæ¿á®Üá° A¥æçìÔÄ.
PæàÚÄ ÊÜáPÜRÙæ ®Ýw®Ü ±ÜâñÜÅÃæ
PæàÚÄ ÖæàÙÜáÊæ ÊÜÞñæãí¨Ü >
ÓÝÌñíÜ ñÜÅÂPÝRX ÖæãàÃÝw ÊÜáw¨Ü
QñÜãä áÜ ÃÝ~¿á PÜ¥Á æ ãí¨Ü >>
❖ ±ÝÅÓÜ ±Ü¨Ü :& ÊÜÞñæãí¨Ü & PÜ¥æÁãí¨Ü C¨ÜÃÜíñæ ÊÜáPÜRÙÜá ±Ü¨Ü¨ÜÈÉ®Ü ÓÝÆáWÜÙÜÈÉÃÜáÊÜ
±ÝÅÓÜ ±Ü¨WÜ ÙÜ ®Ü áÜ ° BÄÔ, ÖæàÙÜÆá ±æÅàÃæà²ÓÜáÊÜâ¨Üá.
ñÜí¨æÁãvÜ®æ ±ÜâÃÜáÐÜ ÊæàÐÜ©
¸æàpæWæ PÝwWæ ÖæãàXÖÜÙáÜ
PÜ£Ê
¤ ÃÜ ÓÜ æ ¹ÆáÉ ¸Ý|
PÜá¨ÜáÃæ ÓÜÊÝÄ¿á PÜÈ£ÖÜÙáÜ
❖ ÖæãàXÖÜÙáÜ & PÜÈ£ÖÜÙáÜ

149
10
»ÝÐÝ»ÝÂÓÜ 232
aÜoáÊÜqPæ & 1
ÓÜãaÜ®æ : ❖ PæÙWÜ æ ±Ü¨ÂÜ ¨Ü PæÆÊÜâ ÓÝÆáWÜÙ®Ü áÜ ° ¯àvÜÇÝX¨æ.
❖ WæÃæ GÙæ©ÃÜáÊÜ ±Ü¨WÜ ÙÜ ®Ü áÜ ° ¹wÔ. ŸÃæ¿ááÊÜ PÜÅÊáÜ ÊÜ®áÜ ° ÊÜÞ¨ÜÄ¿áíñæ A¥æçìÓÜáÊÜâ¨Üá.
PæàÚÄ ÊÜáPÜRÙæ ®Ýw®Ü ±ÜâñÜÅÃæ
PæàÚÄ ÖæàÙÜáÊæ ÊÜÞñæãí¨Ü >
ÓÝÌñíÜ ñÜÅPÝRX ÖæãàÃÝw ÊÜáw¨Ü
QñÜãä áÜ ÃÝ~¿á PÜ¥Á æ ãí¨Ü
ÊÜÞ¨ÜÄ : ÊÜÞñæãí¨Ü = ÊÜÞñÜá + Jí¨Ü
PÜ¥Á
æ ãí¨Ü PÜ¥æ + Jí¨Ü
ÓÜãaÜ®æ : ❖ ñÜ Ã Ü W Ü £ Pæ ã sÜ w ¿áÈÉ ŸÙÜ P æ ¿ ÞWÜ á ÊÜ ±Ü ¨ Ü W Ü Ù Ü ® Ü á ° ŸÙÜ Ô Pæ ã ívÜ á , Êæ á à騆 í ñæ
¹wÔ ÖæàÙÜáÊÜ ÊÜáñÜᤠŸÃæ¿ááÊÜ PèÍÜÆÊÜ®áÜ ° ¸æÙÓæ áÜ ÊÜâ¨Üá.
E¨Ý : ÍÝÇæ¿áÈÉ = ÍÝÇæ + AÈÉ
* ÖÝvæãí¨Ü = ÖÝvÜá + Jí¨Ü ÊÜá®æ¿áÈÉ = ÊÜá®æ + AÈÉ
* ®Ývæãí¨Ü = ®ÝvÜá + Jí¨Ü ñÜÇæ¿áÈÉ = ñÜÇæ + AÈÉ
* ÍÝÇæÁãí¨Ü = ÍÝÇæ + Jí¨Ü Pæç¿áÈÉ = Pæç + AÈÉ

150
10
®æ®Ü²®Ü Bo 243
ÓÜãaÜ®Wæ ÙÜ áÜ :
❖ D BoÊÜ®áÜ ° PܯÐÜu CŸºÃáÜ , WÜÄÐÜu ®ÝÆáR ÊÜáPÜÙR áÜ BvÜŸÖÜá¨Üá.
❖ væçÓ…®Üá° bËá¾Ô¨ÝWÜ ÊæáàÆá¾SÊÝX AíQ "1' Ÿí¨ÝWÜ BoÊÜ®áÜ ° BÃÜí¼Óܸàæ PÜá.
❖ ¸Ý|¨Ü WÜáñÜì®Üá° A®ÜáÓÜÄÔ ÊÜááí¨ÜPRæ ÓÝWܸàæ PÜá.

❖ C¨ÜÈ
ª É H®Üá ? Gí¨Üá £ÚÓܸàæ PÜá.

❖ C¨ÜÈ
ª É GÈÉ ? Gí¨Üá £ÚÓܸàæ PÜá.

❖ C¨ÜÈ
ª É ¿ÞÃÜá ? Gí¨Üá £ÚÓܸàæ PÜá.

❖ C¨ÜÈ
ª É ¿ÞÊÝWÜ ? Gí¨Üá £ÚÓܸàæ PÜá.

❖ CÈÉ®Ü ±ÜÅ£ aÜoáÊÜqPæ¿á®Üᰠ˨ÝÂ¦ì ®æãàp… ±ÜâÓÜP¤ ¨

Ü È
Ü É ŸÃæ¨áÜ PæãívÜá ÊÜÞvܸàæ PÜá.

151
10 ®æ-®Ü-²®Ü Bo
ÓÝWÜá ÊÜááí¨æ hÝ-Oæ/hÝ-| 243
aæ®Ü°ÊÜá¾ ±ÜâÃÜáÐÜ ÊæàÐÜ

aæ®Ê°Ü áÜ ¾
ÖÜáqr¨Ü FÃÜá

Aij¿á PÜ®v
°Ü PÜ Ü ¹ñÜá¤

aæ®Ê
°Ü áÜ ¾ ¹ÅqÐÜÃÜ ËÃÜá¨Üª ÖæãàÃÝw¨ÜÙáÜ

ÊÜáÆÉÓg
Ü ì ÊÜáÆÉÓg
Ü ì
¨æãÃæ¿ÞX¨Üáª

¨ÜãÙܱܳ
¨æàÓÝÀá
±Ü¨Ý¾Ê£Ü

aæ®Ê
°Ü áÜ ¾ QñÜãĤ ®Ü ÃÝ~¿Þ¨ÜÙáÜ

aæ®Ê°Ü áÜ ¾
¸æàpæWæ
ÖæãàWÜᣤ¨ÙªÜ áÜ

152
11
ÖÝvÜá 245

ÖÜQR ÊÜÞñÜÅ ÖÝÃÜáñæ¤

ñæíWÜá ¿ÞPæ ÖÝÃÜÆÉ >
ÖÜQ¿
R á ÖÝWæ ñæíX®Ü ÊÜáÃÜPã
Ü
GÐæãàr WÜÄWÜÙáÜ CÊæ¿áÇÝÉ >>

®Ü©¿áÈ PæãÙܨÈ
Ü ®ÜÙ¨
Ü È
Ü É
¯àÃÜá PÜáw¿áP… BWÜáñæ¤ >
A¨æà ¯àÃÜá PÜvÆ
Ü ÈÉ
¿ÞñÜP… E±Üâ±
³ âÜ ³ BXÃÜáñæ¤ >>

aÜí¨ÜÅ PÜãvÜ CÈÉWæ

ÓÜÊáÜ ¿áP… ÓÜÄ¿ÞW… ŸÃݤ®æ >
PÝÇæà CÆÉ ÓÜã¿áìíWæ
®ÜvPÜ ã
æ ív… ÖæíW… ŸÃݤ®æ >>

153
11
Bw&PÜÈ 246

1. bñÜŨÈ
Ü ÃÉ áÜ ÊÜ ¸ÝÆPÜ ÃÜÓ¤æ ¯¿áÊÜá ±ÝÈÓÜᣤ¨Ýª®Á
æ á ?
2. ÃÜÓ¤æ ¯¿áÊÜá ±ÝÆ®æ¿ÞWÜ©¨Üê æ BWÜáÊÜ ±ÜÄOÝÊÜáÊæà®Üá ?
3. ÃÜÓ¤æ ¯¿áÊÜáÊÜ®áÜ ° ¯à®Üá ±ÝÈÓÜáÊæ¿Þ ?

1. ÍèaÝÆ¿áÊÜ®áÜ ° ¯à®Üá ŸÙÜÓáÜ Êæ¿Þ ?

2. ŸÙÜst ®ÜíñÜÃÜ H®Üá ÊÜÞvܸàæ PÜá ?
3. ÍèaÝÆ¿áÊÜ®áÜ ° HPæ ŸÙÜÓ¸
Ü àæ PÜá ?
(ÎPÜÒPÜÃÜ WÜÊÜá®ÜPæR : ÖæaÜác ÊÜáPÜRڨܪÈÉ C¨æà Äࣿá bñÜÅWÜÚÃÜáÊÜ
PÝvÜìWÜÙ®Ü áÜ ° ñÝÊæà ñÜ¿ÞÄÔPæãÙÜŸ Û ÖÜá¨Üá)

154
11 Bw&PÜÈ
ÓÜíÊÝ¨Ü 246
ÓÜãaÜ®Wæ ÙÜ áÜ :
❖ ˨ݦì¿áá BÁáR ÊÜÞwPæãívÜ bñÜÅÊ®
Ü áÜ ° WÜÊáÜ ®ÜËoár ËàQÒÓÆ
Ü á £ÚÓÜáÊÜâ¨Üá.
❖ ËàQÒst bñÜÅ¨Ü ŸWæY ñÜ®°Ü WæÙ¿
æ áÃæãí©Wæ ÓÜíÊÝ¨Ü ®ÜvÓæ áÜ ÊÜíñæ ÓÜãaÜ®æ ¯àvÜáÊÜâ¨Üá.
❖ aÜaì
æ ¿á ®ÜíñÜÃÜ ¯àwÃÜáÊÜ ±ÜÅÍW°æ ÚÜ Wæ EñÜä Ü ±Üv¨
æ áÜ bñÜÅ¨Ü ŸWæY AÄÊÜâípÝXÃÜáÊÜâ¨Ü®áÜ ° SbñÜ
±ÜwÔPæãÙÜáÛÊÜâ¨Üá.

1. bñÜŨÈ
Ü É ÊÜáPÜÙR áÜ H®Üá ÊÜÞvÜᣤ¨ÝªÃæ ?
2. EWÜáÃÜ®áÜ ° HPæ PÜñÄ¤Ü Óܸàæ PÜá ?
3. EWÜáÃÜ®áÜ ° ¯¿áËáñÜÊÝX PÜñÄ¤Ü ÓÜ©¨Üê æ H®ÝWÜáñܨ
¤ æ ?

1. bñÜŨÈ
Ü É ¸ÝÆQ H®Üá ÊÜÞvÜᣤ¨ÝªÙæ ?
2. Ôà®ÜáÊÝWÜ H®Üá ÊÜááíhÝWÜÅñæ ÊÜ×Óܸàæ PÜá ?
3. ÊÜááíhÝWÜÅñæ ÊÜ×ÓÜ©¨Üê æ BWÜáÊÜ ±ÜÄOÝÊÜáWÜÙàæ ®Üá ?

1. bñÜŨÈÜ É ¸ÝÆPÜ H®Üá ÊÜÞvÜᣤ¨Ýª®æ ?

2. AÊÜ®áÜ ÊÜÞvÜᣤÃáÜ ÊÜâ¨Üá ÓÜÄÁáà ?
3. ¯à®Üá ¸ÝÙæÖ| Ü á¡ £í¨ÜÊáæ àÇæ Ô±æ³ GÈÉ ÖÝPÜáÊæ ?

155
11
PÜÈPÝíÍÜ 247
ÓÝÊÜá¥ÜÂì : ñÜÃÜWÜ£¿áÈÉ ®Üvæ¿ááÊÜ ÓÜíÊݨܨÜÈÉ »ÝWÜÊÜ×ÓÜáÊÜâ¨Üá. WÜáí²®ÜÈÉ ÊÜÞñÝ®ÝvÜáÊÝWÜ
ÓÜÃÜ©¿á®Üá° A®ÜáÓÜÄÓÜáÊÜâ¨Üá.
ÓÜãaÜ®Wæ ÙÜ áÜ :
❖ ÎPÜPÒ ÃÜ áÜ PÜÈPÝíÍÜÊ®
Ü áÜ ° ÊÜÞ¨ÜÄ K©®æãí©Wæ A¥æçìÓÜáÊÜâ¨Üá.
❖ K¨ÜáÊÝWÜ ÓÜÃÌ »
Ü ÝÃÜ HÄÚñÜ A®ÜáÓÜÄÓܸàæ PÜá.
❖ ÖÜÆÊÜâ ÓÝÆáWÜÙ®
Ü Ý°¨ÃÜ ã
Ü Ë¨Ý¦ì¿á ¸ÝÁáªÃæ K©Wæ AÊÜPÝÍÜ ÊÜÞwPæãvܸàæ PÜá.
❖ WæãñÜᤠ±Üwst I¨Üá PÜÈPÝíÍÜWÙÜ ®
Ü áÜ ° B«ÜÄÔ (¯ÃÜWì
Ü ÙÜ K¨Üá, ÊÝPÜ ÃÜa®Ü ,æ ±ÜÅÍã
æ à° ñÜä ,Ü
»ÝÐÝ aÜoáÊÜqPæ ÊÜáñÜᤠ»ÝÐÝ»ÝÂÓÜ) A¥æçìÓÜáÊÜâ¨ÜÃÜ hæãñæWæ A®ÜáPÜÅÊáÜ ÊÝX A»ÝÂÓܨÈ
Ü É
ñæãvÜWÆ
Ü á ÊÜáPÜÙR ®Ü áÜ ° A~ÓæãÚÓÜáÊÜâ¨Üá.
❖ ˨ݦìWÜÙÜ ®ÜváÜ Êæ ®Üv¿
æ ááÊÜ ÓÜíÊÝ¨Ü ¯—ìÐÜr WÜáÄ ñÜÆá±ÜÆá ÓÜÖÝ¿á ÊÜÞvܸàæ PÜá.
❖ ŸÙÜPæ ÖÜíñܨÈ
Ü É ®Üv¿
æ ááÊÜ ÓÜíÊݨÜ樆 áÜ ° (ÍèaÝÆ¿áÊÜ®áÜ ° ÓÜa
Ì Ê
fÜ ÝXvÜáÊÜâ¨Üá) ÍܯÊÝÃܨÜ
Jí¨Üá AÊÜ— aÜbìÓÜÆá AÊÜPÝÍÜ ÊÜÞwPæãvܸàæ PÜá.

156
11 PÜÈPÝíÍÜ
PÝw®Ü ÃÝg®Ü BÁáR 247

PÝw®ÜÈÉ Jí¨Üá ¨æãvÜx BƨÜÊáÜ ÃÜ. AÈÉ GÇÝÉ ±ÝÅ~, ±ÜQ™Ò , QàoWÜÙáÜ ÓæàĨÜÊ ª âÜ . GÆÉÄWÜã ñÜÊáÜ ¾
ÊÜWì
Ü ¨ÜÈÉ ®Ý¿áPÜ®®Ü áÜ ° BÁáR ÊÜÞvÜáÊÜ PÝñÜÃ.Ü Aí©®Ü ÓÜ»Wæ æ B®æ GÆÉÃ®Ü áÜ ° ÓÝÌW£Ü ÓÜáñݤ ±ÝÅ~, ±ÜQ™Ò ,
QàoWÜÚWæ A¼±ÝÅ¿á ÊÜáíwÓÜÆá AÊÜPÝÍÜ PÜÈÔ³ ñÜá. ÖÝWÜã ÓÜé Ü A®ÜáÓÜÄÔ ÊÜÞñÜ®ÝvÜÆá ñÝQàñÜá
ÊÜÞwñÜá.
Qào ÓÜíPÜáÆ¨Ü ±ÜÃÊ Ü ÝX bpær ñÜÊáÜ Wæ Êæã¨ÜÆá AÊÜPÝÍÜ ¯àvÜÆá ÓÜ»¿ æ á®Üá° PæãàÄñÜá. BWÜ GÇÝÉ
±ÝÅ~WÜÙáÜ J²³Wæ ÓÜãbÔ¨ÜÊâÜ . ""GÇÝÉ PÝw®Ü ËáñÜÅÃàæ , ®ÜÊáÜ ¾ Qào ÓÜíPÜáÆ©í¨Ü AñÜÂíñÜ aÜoáÊÜqPæ ÖÝWÜã
aÜñáÜ ÃÜñ¿
æ ááÙÜ,Û ñÜ®°Ü »ÝÃÜQíR ñÜ GÐæãàr ±Üoár ÖæaáÜ c »ÝÃÜ樆 áÜ ° ÖæãÃÜŸÆÉ CÃÜáÊæ¿á®Üá° PÝw®Ü ÃÝg®Ü®Ý°X
ÊÜÞw'' Gí¨Üá bpær Ë®ÜÊáÜ ÅÊÝX ÖæàÚñÜá. ®æé æ ¨Üª GÆÉÃã Ü ÓÜíñæãàÐÜ©í¨Ü aܱݳÙæ ñÜq¨ r ÃÜ áÜ .

157
11
247

B®æ G¨Ü᪠¯íñÜá DWÜ ±ÜQÒ ÊÜWì

Ü ¨Ü ±ÜÅ£¯—Á㟺ÃáÜ ñÜÊáÜ ¾ ±ÜÅ£¯—¿á®Üá° ÓÜãbÓÜáÊÜíñæ £ÚÔñÜá.
±ÜQÒ ÓÜíPÜáÆ¨Ü ±ÜÃÊ
Ü ÝX XÚ¿áá ÃæP¿
Ræ á®Üá° ÃܱÃÜ ±
Ü Ü Ÿw¿ááñݤ ¯íñÜá, ®ÝÊÜâ PÜãvÜ D PÝw®ÜÈÉ
¯ÊÜá¾ JvÜ®ÝwWÜÙáÜ . ®ÜÊáÜ ¾ ±ÜÃÊ
Ü ÝX Aí¨ÜÊÝ¨Ü WÜÄWÜÙáÜ ÙÜÛ ñÜP&Ü ñÜPÜ PÜá~¿ááÊÜ ®Ýo ±ÜÅËà|, ÓÜáí¨ÜÃÊ
Ü Ý¨Ü
±ÜQÒ ®ÜËÆ®Üá° BÄÔ¨æઠÊæ Gí¨Üá ÖæàÚñÜá.

ÓÜ»¿
æ áÈɨªÜ GÆÉÃã
Ü Öæãà Gí¨Üá ÓÜíñæãàÐÜ©í¨Ü PÜãX¨ÜÃáÜ . B®æ¿áá WÝí¼à¿áì©í¨Ü ñÜǨ
æ ã
Ü WÜáñݤ
Aí£ÊÜáÊÝX ±ÝÅ~ÊÜWì
Ü ¨ÜÊÄÜ Wæ A¼±ÝÅ¿á £ÚÓÜÆá AÊÜPÝÍÜ ¯àwñÜá.

±ÝÅ~ÊÜWì
Ü ©í¨Ü aÜñáÜ ÃÜñ¿
æ ááÙÜÛ ®ÜÄ¿áá ñÜ®Ü ÓæãíoÊÜ®áÜ ° ÓÜÄÊÜÞwPæãÙÜáÛ ñݤ G¨Ü᪠¯íñÜá ""ÊÜÞ®ÜÂÃæà
D ÊÜÃWæ ã
Ü Qào, ±ÜQWÒ ÙÜ Ü Ë®Üí£¿á®Üá° BÈÔ©Ä. D GÃÜvã
Ü ÓÜíPÜáÆWÜÙã
Ü ±ÝÅ~ ÊÜWì
Ü QRíñÜ WÝñÜŨÈ
Ü É
bPÜÊ
R ÃÜ Ý¨ÜÃã
Ü Ÿá©œÊíÜ £PæÀáí¨Ü ÓÜÊáÜ ¦ìÔ Pæãíw¨ÝªÃ.æ ®ÝÊæà®Üã PÜwÊæá CÆÉ™. ®ÜÊáÜ ¾ ±ÜÅ£¯—¿ÞX
ÓÜáí¨ÜÃÜ PæàÍÜÊâÜ ÙÜ™Û , WÝí¼¿áì ®Üv
Ü ¿
æ á, ñÜ®°Ü Zgì®æÀáí¨Ü ÍÜñáÜ ÅWÙÜ Ü G¨æ¿áÈÉ ®ÜváÜ PÜ ÖÜáqrÓŸ
Ü ÆÉ™,
PæàÓÜÄ¿á®Üá° BÁáR ÊÜÞw¨æઠÊæ'' Gí¨Üá ñÜ®°Ü ÓÜÊáÜ ¥Üì®æ ¯àwñÜá.

GÆÉ樆 áÜ ° BÈst Óܻݱܣ¿Þ¨Ü WÜgÃÝg®Üá G¨Ü᪠¯íñÜá ÓܼPÜÃ,æ ""GÆÉ ÓÜíPÜáƨÜÊÃÜ Ü ±ÜÅ£¯—¿á®Üá°
ÓÜÊáÜ ¥ÜìÊÝX BÁáR ÊÜÞw©ªàÄ B¨ÜÃæ CÊÜÃÈ
Ü É ¿ÞÃÜá ÖæaáÜ c ÓÜÊáÜ ¥ÜìÃÜá? GíŸá¨Ü®áÜ ° £àÊÜÞì¯ÓÜÆá
158
11
247
QàoÊÜWì
Ü ©í¨Ü hæàvÜ樆 áÜ ™° , ±ÜQÊ
Ò WÜ ì
Ü ©í¨Ü ÖܨáÜ ª ÊÜáñÜᤠ±ÝÅ~ ÊÜWì
Ü ©í¨Ü ÖÜáÈ¿áá ÓæàÄ aÜbìÓÜÈ AÊÜÃÜ
£àÊÜÞì®Ü樆 áÜ ° ®ÝÊæÆÃÉ ã
Ü A®ÜáÊæãà©Óæãà|'' Gí¨Üá ÖæàÚñÜá. GÆÉÃã Ü ÖÜÐìÜ ©í¨Ü aܱݳÙæ ñÜq¨
r ÃÜ áÜ .
hæàvÜ, ÖܨáÜ ª ÊÜáñÜᤠÖÜáÈ¿áá aÜbìÓÜÆá ñæÃÚÜ ¨ÜÊâÜ . ÓÜ»¿ æ áÈÉ ®æè æ Ê
Ü ÃÜ Æ
æ É PÜáñÜãÖÜÆ©í¨Ü ËÐÜ¿á
£Ú¿áÆá PÝñÜáÃÜÃÝX¨Üê áÜ . D ÊÜáãÊÜÃã Ü aÜbìÔ ñÜÊáÜ ¾ ¯ÆáÊÜ®áÜ ° Óܻݱܣ¿Þ¨Ü WÜgÃÝg¯Wæ £ÚÔ¨ÜÊâÜ .
WÜgÃÝg®Üá ÓÜ»¿ æ á®Üá° PÜáÄñÜá ""CÃÜáÊæ ÖÝWÜã ®ÜËÆá ±ÝÅ~ÊÜWì Ü QRíñÜ WÝñÜÅ¨È Ü É bPÜÊ
R ÃÜ ÝXÃÜáÊÜâ¨ÜÄí¨Ü
PÝw®Ü ÓÜÊáÜ Óܤ iàËWÜÙ®Ü áÜ ° ÃÜQÓÒ áÜ ÊÜâ¨Üá PÜt| ÖÝWÝX AñÜÂíñÜ ŸÈÐÜu ÔíÖÜ樆 à°æ PÝw®Ü ÃÝg®Ü®Ý°X BÁáR
ÊÜÞw¨ÝªÃ.æ B¨ÜĪ í¨Ü ®ÝÊæÆÃÉ ã Ü ÓæàÄ A®ÜáÊæãà©Óæãà|'' Gí©ñÜá.
ÓÜ»¿
æ áÈɨªÜ GÆÉÃã
Ü G¨Ü᪠¯íñÜá QÆQÆ ®ÜWáÜ ñݤ PÜá~¨Ýw PÝw®Ü ÃÝg®Ü BÁáR ±ÜÄ¿á®Üá°
PæãívÝvÜáñݤ ¯WÜìËáÔ¨ÜÊÜâ.

159
11 ÊÝPÜ ÃÜaÜ®æ 249
ÓÜãaÜ®æ : 1
❖ PæÙÜPÝ~st ÖæãÓܱܨÜWÜÙÜá PÜÈPÝíÍܨÜÈÉ ŸÙÜPæ¿ÞXÊæ.
D ±Ü¨WÜ ÙÜ Ü A¥ÜìÊÜ®áÜ ° A¥æçìÓÜáÊÜâ¨Üá.
Ë®Üí£ : PæãàÄPæ, ¹®ÜÖ
° Ü
ñÝQàñÜá : ÓÜãaÜ®æ, ÍÜÃÜñÜᤙ, J£¤ÖæàÙÜá
PæàÓÜÄ : ÔíÖÜ
ÓÜíPÜáÆ : ÓÜÊáÜ ãÖÜ, WÜáí±Üâ
ÓÜÊÜá¥Üì : aÜñÜáÃÜ, ¨ÜPÜÒ, WÜqrWÜ
±ÜÅ£¯— : WÜáí²®Ü ±ÜÃÊ
Ü ÝX
JvÜ®Ýw : Óæà° ×ñÜ, WæÙ¿
æ á ÓÜS
PèñÜáPÜ : PÜáñÜãÖÜÆ

ÓÜãaÜ®æ 2
❖ WÜá£ìÔÃÜáÊÜ ÖæãÓܱܨÜWÜÙÜá PÜÈPÝíÍÜ¨Ü ÊÝPܨÜÈÉ ŸÙÜPæ¿ÞXÊæ. B ÊÝPÜÂWÜÙÜ®Üᰠ˨ݦìWæ
A¥æçìÓÜáÊÜâ¨Üá.
❖ WÜáÃÜá£ÔÃÜáÊÜ ÖæãÓܱܨÜÊÜ®Üá° ŸÙÜÔ ÎPÜÒPÜÃÜá ÊÝPÜ ÃÜbÓÜáÊÜâ¨Üá. ®ÜíñÜÃÜ ÊÝPÜÂÃÜaÜ®Ý PÜÅÊÜáÊÜ®Üá°
ÊÜá®ÜÊÄÜ Pæ ÊÜÞvÜáÊÜâ¨Üá.
❖ WÜáÃÜá£Ô¨Ü A¨æà ±Ü¨Ê
Ü ®Ü áÜ ° ŸÙÜÔ Ë¨Ý¦ì¿áá ÓÜíÌ ñÜ ÊÝPÜ ÃÜbÓÜÆá AÊÜPÝÍÜ ¯àvÜáÊÜâ¨Üá. ÃÜbÔ¨Ü
ÊÝPÜÂÊÜâ A¥Üì±Üä|ìÊÝXÃÜáÊÜâ¨Ü®áÜ ° TݣŠ±ÜwÔ PæãÙÜáÊ
Û âÜ ¨Üá.
E¨Ý : aÜñáÜ ÃÜ & ®ÜÄ¿áá aÜñáÜ ÃÜñ¿ æ ááÙÜÛ ±ÝÅ~
ÖÝÓܨÜÈÉ aÜñáÜ ÃÜ ñæ®ÝÈÃÝÊÜá

C¨æà PÜÅÊÜá¨ÜÈÉ ÖæãÓÜ ±Ü¨ÜWÜÚWæ ÊÝPÜÂÊÜ®Üá° ÃÜbÓÜáÊÜ PèÍÜÆÊÜ®Üá° ¸æÙÜÓÜáÊÜâ¨ÜÃÜ hæãñæWæ ÃÜaÜ®Ý
PÜÇ¿
æ á®Üá° (ÈUñÜ/ÊÜåèUPÜ) ÊÜáãÆPÜ TÝñÜÄ ±ÜwÔPæãÙÜáÊ Û âÜ ¨Üá.

1. ÓÜáí¨ÜÃÜ ______________________________________

2. ®Ý¿áPÜ _____________________________________

160
11
ÊÝPÜ ÃÜaÜ®æ 249
ÓÜãaÜ®æ : 3
❖ D ÊÝPÜÂÊÜâ PÜÈPÝíÍܨÈ
Ü É ŸÙÜP¿
æ ÞX¨æ. D ÊÝPÜÂWÜÙáÜ ÓÜÄÁá, ñܱ³æ GíŸá¨Ü®áÜ ° ÊÜá®ÜÊÄÜ Pæ ÊÜÞw
ŸÃæ¿ááÊÜ Ä࣠£ÚÓÜáÊÜâ¨Üá.
ÊÜÞ¨ÜÄ :
1. B®æ ÓÜé
Ü A®ÜáÓÜÄÔ ÊÜÞñÜ®ÝvÜÆá ñÝQàñÜá ÊÜÞwñÜá.
2. XÚ¿áá ÃÜP¿
Ræ á®Üá° ±Üo ±Üo Ÿw¿ááñݤ ¯í£ñÜá.
3. ÔíÖÜ Zgì®æÀáí¨Ü ÍÜñáÜ ÅWÙÜ Ü G¨æ¿áÈÉ ®ÜváÜ PÜ ÖÜáqrÓŸ
Ü ÆáɨáÜ .
4. ®ÜËÆá Aí¨ÜÊÝ¨Ü WÜÄWÜÙáÜ ÙÜÛ ÓÜáí¨ÜÃÊ
Ü Ý¨Ü ±ÜQÒ .
5. B®æ Êæã¨ÜÆá A¼±ÝÅ¿á ÊÜáíwÓÜÆá ®ÜÄWæ £ÚÔñÜá.

ÓÜãaÜ®æ : 4
❖ ÊÜÞ¨ÜÄ¿áíñæ ¯àw¨Ü ±Ü¨PÜ Ræ ËÃÜá¨Ýª¥ì
Ü PÜ ±Ü¨Ü ±ÜÄaÜÀáÓÜáÊÜâ¨Üá.
ÊÜÞ¨ÜÄ : ÓÜíñæãàÐÜ X ¨Üá@S
1. ±ÜÃÜ X _____________
2. ÓÜÄ X _____________
3. PÜt| X _____________
4. PÜwÊæá X _____________

161
11
±ÜÅÍæã°àñܤÃÜ 251
I. ÓÜÃÜÙÜ ±ÜÅÍæ°WÜÙÜ®Üá° PæàÚ A¥Üì ±Üä|ì ÊÝPܨÜÈÉ EñܤÄÓÜáÊÜâ¨Ü®Üá° TÝñÜıÜwÔ PæãÙÜáÛÊÜâ¨Üá.
1. ±ÝÅ~, ±ÜQÒ ÊÜáñÜᤠQàoWÜÙáÜ GÈÉ ÓÜ»æ ÓæàĨÜÊ ª âÜ ?
2. B®æ ¿ÞÃÜ®áÜ ° ÓÝÌW£Ü Ô ?
3. PÝw®Ü iàËWÜÙáÜ HPæ PÝñÜáÃÜ©í¨Ü PÜãw¨ÜÊ ª âÜ ?
4. B®æ H®Ü®áÜ ° A®ÜáÓÜÄÔ ÊÜÞñÜ®ÝvÜÆá ñÝQàñÜá ÊÜÞwñÜá ?
5. ñÜ®°Ü ñÜãPÜQíR ñÜ ÖæaáÜ c »ÝÃÜ樆 áÜ ° ÖæãàÃÜáÊÜ Qào ¿ÞÊÜâ¨Üá ?
6. XÚ¿áá ÃæP¿ Ræ á®Üá° ÖæàWæ Ÿw¿ááñܤ ¯í£ñÜá ?
7. XÚ¿áá ñÜÊáÜ ¾ ÊÜWì Ü ¨ÜÈÉ ®Ý¿áPÜ®ÝWÜÆá ¿ÞÃÜ®áÜ ° BÄÔñÜá ?
8. ÓÜÊáÜ ¥Üì ®Ý¿áPÜ®®Ü áÜ ° BÄÓÜÆá B®æ ¿ÞÄWæ aÜbìÓÜÆá ÖæàÚñÜá ?
9. PÝw®Ü ÃÝg®Ü®Ý°X ¿ÞÃÜ®áÜ ° BÁáR ÊÜÞw¨ÜÊâÜ ?
II. ¯àwÃÜ á ÊÜ ËË«Ü ÊÜ Þ ¨Ü Ä ¿á ±Ü Å Íæ ° W Ü Ù Ü ® Ü á ° A®Ü á PÜ Å ÊÜ á ÊÝX Pæ à ÙÜ á ñݤ , PÜ È Pݦì¿áá A¥Ü ì
±Üä|ì ÊÝPܨÜÈÉ EñÜĤ ÓÜáÊÜâ¨Ü®áÜ ° TÝñÜÄ ±ÜwÔPæãÙÜáÊ
Û âÜ ¨Üá.
1. ®ÜËÈWæ PÝw®Ü ÃÝg®ÝWÜÆá ¿ÞÊÜ WÜá|WÜÚÊæ ?
2. CÃÜáÊæ ÊÜáñÜᤠ®ÜËÆ®Üá° ®Ý¿áPÜ®®Ü Ý°X ÊÜÞvÜÆá ±ÝÅ~ÊÜWì Ü HPæ J±ÜÈ
³ ÆÉ ?
3. ®ÜÄ¿áá ÔíÖÜ樆 áÜ ° ÖæàWæ ÊÜ~ìÔñÜá ?
4. PÝw®Ü iàËWÜÙáÜ ÔíÖÜ樆 °æ PÝw®Ü ÃÝg®æí¨Üá HPæ J²³Pã æ ívÜÊâÜ ?
5. ®ÜÄ¿áá ñÜ®°Ü ®Ý¿áPÜ®Ü ŸWæY ÖæàWæ ÓÜÊáÜ ¦ìÔ PæãíwñÜá ?

III. PæãqrÃáÜ ÊÜ ÊÜÞñÜ®áÜ ° ¿ÞÃÜá ¿ÞÄWæ ÖæàÚ¨ÜÃáÜ

1. ""Óܮݾ®ÂÜ ÓܼPÜÃ,æ ®ÝÊÜâ PÜãvÜ D PÝw®ÜÈÉ ¯ÊÜá¾ JvÜ®ÝwWÜÙáÜ ''
2. ""ÖæaáÜ c »ÝÃÜ樆 áÜ ° ÖæãÃÜŸÆÉ CÃÜáÊæ¿á®Üá° PÝw®Ü ÃÝg®Ü®Ü Ý°X ÊÜÞw''
3. ""®ÝÊæà®Üã PÜwÊæá CÆÉ''
4. ""±ÝÅ~ ÊÜWì Ü ©í¨Ü ÖÜáÈ¿áá ÓæàÄ aÜbìÔÈ''
5. ""PÝw®Ü ÓÜÊáÜ Óܤ iàËWÜÙ®Ü áÜ ° ÃÜQÓÒ áÜ ÊÜâ¨Üá PÜt|''

IV. Öæãí©Ô ŸÃæÀáÄ.

1. Qào & CÃÜáÊæ
2. aÜoáÊÜqPæ ±ÝÅ~ & ®ÜÄ
3. WÝí¼ì¿áì ®Üvæ & WÜgÃÝg
4. Óܻݱܣ & ÔíÖÜ
5. Ÿá©œÊíÜ ñÜ ±ÝÅ~ & bpær
& ÖÜÓÜá
162
11
»ÝÐÝ aÜoáÊÜqPæ 253
ÎPÜÒPÜÄWæ ÓÜãaÜ®æ : A®ÜáPÜÃÜOÝÊÜÂ¿á ±ÜÄaÜÀáÓÜáÊÜâ¨ÜÃÜ hæãñæWæ A¨ÜÃÜ ËÍæàÐÜñæ ÊÜáñÜᤠŸÙÜPæ¿á
ÓÜí¨Ü»ìÜ ÊÜ®áÜ ° A¥æçìÀáÓÜáÊÜâ¨Üá.

A®ÜáPÜÃ|
Ü AÊÜ¿áWÜÙáÜ : ÃÜ±Ü Ãܱ,Ü QÆQÆ, ñÜPñÜ PÜ ,Ü ÃÜká|ÃÜká|
❖ D ±Ü¨Ê
Ü ®Ü áÜ ° ÊÜáWÜáËWæ ±ÜÄaÜÀáÓÜáÊÜâ¨Üá.
❖ ±ÜÅ£ ±Ü¨¨
Ü È
Ü É Ÿí¨Üá ±Ü¨Ê
Ü âÜ ÊÜáñæãÊ
¤ áæ ¾ ±Üâ®ÜÃÝÊÜñì
Ü ®æ¿ÞXÃÜáÊÜâ¨Ü®áÜ ° WÜÊáÜ ®Ü ÓæÙ¿
æ ááÊÜâ¨Üá.
❖ A®ÜáPÜÃÜ|ÊÜÂ¿á ±Ü¨ÜWÜÙÜ®Üá° ÓÜãPܤÊÝPܨÜÈÉ ŸÙÜÔ ËÍæàÐÜ ÓÜí¨Ü»ÜìÊÜ®Üá° ÊÜá®ÜÊÜÄPæ
ÊÜÞvÜáÊÜâ¨Üá.
❖ ÊÜáPÜRÚí¨Ü A®ÜáPÜÃÜOÝÊÜ¿áWÜÙÜ®Üá° ÖæàÚÓÜáÊÜâ¨ÜÃÜ hæãñæWæ ÊÝPܨÜÈÉ ŸÙÜÓÜáÊÜâ¨Ü®Üá°
TÝñÜÄ ±ÜwÓÜáÊÜâ¨Üá.
❖ ÃÜká| ÃÜká| :
®Ý|ÂÊÜâ ÃÜká| ÃÜká| ÍÜŸÊ
ª Þ
Ü vÜáñܨ
¤ .æ

1. ÃÜ±Ü ÃÜ±Ü QÆ, QÆ, ñÜPÜ ñÜP,Ü o±Ü o±Ü

2. QÆ QÆ

3. ñÜPÜ ñÜPÜ

4. o±Ü o±Ü

163
11
»ÝÐÝ»ÝÂÓÜ 255
aÜoáÊÜqPæ & 1

ÓÜãaÜ®æ : ❖ ±ÜsÝÂíÍܨÈ
Ü É ŸÙÜP¿æ ÞXÃÜáÊÜ PæÆÊÜâ ÊÝPÜÂWÜÙ®Ü áÜ ° ¯àvÜÇÝX¨æ.
❖ WæÃæ GÙæ©ÃÜáÊÜ ±Ü¨WÜ ÙÜ ®Ü áÜ ° ¹wÔ ŸÃæ¿ááÊÜ ÖÝWÜã ¹wÔ ŸÃæ¨Ü ±Ü¨WÜ ÙÜ ®Ü áÜ °
PÜãwÔ ŸÃæ¿ááÊÜ PÜÅÊáÜ ÊÜ®áÜ ° ÊÜá®Ü¨oÜ ár ÊÜÞvÜáÊÜâ¨Üá.

ÊÜÞ¨ÜÄ : ❖ WÜáí²®ÜÈÉ aÜaì

æ ±ÝÅÃíÜ »ÜÊÝÀáñÜá.
❖ ÍÝÇÝ ×í»ÝWÜ¨Ü Ÿ¿áÈ®ÜÈÉ ñÜÃPÜ ÝÄ ¸æÙ¿
æ áÆá ÓÝ«ÜÂÊæà ?
WÜáí²®ÜÈÉ = WÜáí±Üâ + AÈÉ
Ÿ¿áÈ®ÜÈÉ = Ÿ¿áÆá + AÈÉ

ÓÜãaÜ®æ : ñÜÃWÜ £Ü ¿á PæãsÜw¿áÈÉ ŸÙÜP¿

æ ÞWÜáÊÜ ±Ü¨WÜ ÙÜ ®Ü áÜ ° ŸÙÜÔPæãívÜá, ÊæáàÈ®Üíñæ ¹wÔ
ÖÝWÜã PÜãwÔ ÖæàÙÜáÊÜ ÊÜáñÜᤠŸÃæ¿ááÊÜ PèÍÜÆÊÜ®áÜ í° oá ÊÜÞvÜáÊÜâ¨Üá.
ÊÜá®æ + Cí¨Ü = ÊÜá®æÀáí¨Ü
XÚ + Cí¨Ü = XÚÀáí¨Ü
WÝÚ + Cí¨Ü = WÝÚÀáí¨Ü

164
11
ÓÜÊÜáWÜÅ ÊÜåèÆÂÊÜÞ±Ü®Ü 265
ÎPÜÒPÜÄWæ ÓÜãaÜ®æ : CÈÉÃÜáÊÜ ±ÜÅÍæ°WÜÙÜ®Üᰠ˨ݦì¿áá ®æãàp… ±ÜâÓܤPܨÜÈÉ ®ÜPÜÆá ÊÜÞwPæãívÜá EñܤÄÓÜÆá
£ÚÓÜáÊÜâ¨Üá.

A. BÊÜÃ|
Ü ¨ÜÈÉ PæãqrÃáÜ ÊÜ ±Ü¨WÜ ÚÜ í¨Ü ÓÜãPܤ ±Ü¨Ê
Ü ®Ü áÜ ° BÄÔ ¹or ÓÜÙ§ WÜ ÙÜ ®Ü áÜ ° »Ü£ìÊÜÞvÜá.

1. ±Ü£ÅPWæ æ ´ÜĨÝÙÜá ___________ ŸÃæ¨ÙÜ áÜ . (ÓÜá»ÝÑñÜ, PÜ樆 ,Ü PÜ¥)æ

2. QñÜã¤Ä®Ü ¨æãÃæ ___________

(PÜêÐܨ
¡ àæ ÊÜÃÝ¿á, ÊÜáÆÉÓg
Ü ì¨æàÓÝÀá, ÊÜá¨ÜPÄÜ ®Ý¿áPÜ)

B. D PæÙXÜ ®Ü ±Ü¨WÜ ÙÜ ®Ü áÜ ° ÓÜíÌ ñÜ ÊÝPܨÜÈÉ ŸÙÜÔ ŸÃæ.

1. ±ÜÅ¿áñÜ° ______________________ 2. ÓÜÌaÜf ______________________

C. ËÃÜá¨Ýœ¥ÜìPÜ ±Ü¨ÜWÜÙÜ®Üá° ŸÃæ.

1. ÖæaáÜ c X ___________ 2. g®Ü®Ü X ___________

D. WÜáí²Wæ ÓæàÃÜ¨Ü ±Ü¨Ê

Ü ®Ü áÜ ° WÜáÃÜá£Ô ŸÃæ.

1. A±Ü³, AÊÜá¾™, A|¡, Agj

2. ÍÝÇæ, ÖÜQR, ÊÜáÃÜ, ±ÜâÓܤPÜWÜÙÜá

E. D PæÙXÜ ®Ü ±Ü¨WÜ ÚÜ Wæ GÃÜvÃæ v

Ü áÜ ÓÜÊÞ
Ü ®Ý¥ÜìPÜ ±Ü¨WÜ ÙÜ ®Ü áÜ ° ŸÃæ.

1. ÖÜã 2. ÖÜ|

F. PæãqrÃáÜ ÊÜ ÊÜÞñÜ®áÜ ° ¿ÞÃÜá, ¿ÞÄWæ ÖæàÚ¨ÜÃáÜ ?

1. ""®ÝÊæà®Üã PÜwÊæáÀáÆÉ™.''

2. ""D ÃÝgá, ŸÆá BñÜáÃÜWÝÃÜ.''

165
11
ÓÜÊÜáWÜÅ ÊÜåèÆÂÊÜÞ±Ü®Ü 265
Má. Öæãí©Ô ŸÃæ.
1. WÜgÃÝg & Agjí©ÃÜá
2. ÃÜká|ÃÜká| & B®æ
3. ¥ÝÂPÜÃæ & ÖÜ|
4. Agj & ¹ÅqÐÜÃÜ Óæà®Ý—±Ü£
& A±Ü³í©ÃÜá

G. ±Ü¨ÂÜ »ÝWÜ樆 áÜ ° ±Üä|ìÊÝX ŸÃæ.

ÖÜã訆 _____________________________
_____________________________ŸÃÜᣤñÜᤙ.

H. D PæÙXÜ ®Ü ÊÝPÜÂWÜÙ®Ü áÜ ° ±Üä|ìWæãÚÓÜá.

1. XvÜÊÝX ŸWÜY¨Ü᪠________________
2. Pæç PæÓÜÃݨÜÃæ ________________

I. D PæÙWÜ æ ¯àwÃÜáÊÜ ×í¨Üá ÊÜáí¨Ý¨Ü ±Ü¨WÜ ÙÜ ®Ü áÜ ° ÓÜıÜwÔ A¥Üì ±Üä|ì ÊÝPÜÂÊÜÞw ŸÃæ.
1. WÜáÇݹ ÊÜááw¨ÜÙáÜ PÜÊÜáÇæ¿áá
2. Öæãà¨ÜÙáÜ ÍÝÇæWæ PÜÊáÜ ÇÝQÒ
3. K©¨ÜÙáÜ ±ÝsÜ樆 áÜ ° ±Üä~ìÊÜÞ

J. D PæÙXÜ ®Ü ±ÜÅÍW°æ ÚÜ Wæ EñÜä Ü ŸÃæ.

1. ÆWæãàÄ Bo¨ÜÈÉ PÜÆáÉWÙÜ ®Ü áÜ ° ÖæàWæ hæãàwÓܸàæ PÜá ?
2. ZÊÜá ZÊÜá ÊÝÓÜ®æ GÈÉí¨Ü ŸÃÜᣤñáÜ ¤ ?

3. aæ®Ê
°Ü áÜ Ù¾ Ü ñÜí¨æ & ñÝÀá¿á ÖæÓÃÜ àæ ®Üá ?

166
11
ÓÜÊÜáWÜÅ ÊÜåèÆÂÊÜÞ±Ü®Ü 265
K. D PæÙXÜ ®Ü ±ÜsÂÜ »ÝWÜ樆 áÜ ° K©PæãívÜá PæÙXÜ ®Ü ±ÜÅÍW°æ ÚÜ Wæ EñÜä Ü ŸÃæ.

ÎPÜPÒ ÃÜ áÜ : ""ÊÜáPÜÙR àæ .... ¯àÊæÆÃÉ ã

Ü Bo¨Ü Êæáç¨Ý®ÜPRæ ÖæãàX. ®Ý®Üá Cí¨Üá ¯ÊÜáWæ ÊÜáÃÜPã
æ ࣠BoÊÜ®áÜ °
±ÜÄaÜÀáÓÜáñæठ®æ.'' (ÎPÜPÒ ÃÜ áÜ ÖÝWÜã ˨ݦìWÜÙáÜ Bo¨Ü Êæáç¨Ý®ÜPRæ ñæÃÚÜ ¨ÜÃáÜ )

ÎPÜÒPÜÃÜá : ""ÊÜáPÜRÙæà.... ÊÜáÃÜPæã࣠Bo¨ÜÈÉ Êæã¨ÜÆá PÜÙÜۮܮÜá° BÄÔ PæãÙÜÛ¸æàPÜá. ñÝÙÜPæR ÓÜÄ¿ÞX
aܱݳÙæ ñÜor¸æàPÜá. ¿ÞÃÜá aܱݳÙæ ñÝÙÜ ñܲ³Ô aܱݳÙæ ñÜoárñݤ®æãà AÊÜ®Üá PÜÙÜÛ®ÝWÜáñݤ®æ. PÜÙÜۮݨÜÊÜ®Üá
ÊÜáÃÜ¨Ü ŸávÜ¨È Ü o É r PæãàÆ®Üá° PÝ¿á¸æàPÜá. EÚ¨ÜÊÃÜ Æ æ É ÊÜáÃÜ¨Ü ÊæáàÇæ PÜáÚ£Ãܸàæ PÜá. ÊÜáÃÜ¨È Ü É
PÜáÚ£ÃÜáÊÜÊÃÜ áÜ PæãàÆá PÝ¿ááÊÜÊ®Ü Ü PÜ|á¡ ñܲԳ PæãàÆ®Üá° ÊÜááor¸àæ PÜá. PæãàÆá ÊÜááoárÊÜ ÊÜáá®Ü°
AÊÜ®®Ü áÜ ° PæãàÆá PÝ¿ááÊÜ樆 áÜ ÊÜááqr¨ÃÜ æ AÊÜ®áÜ PÜÙ®ÛÜ ÝWÜáñݤ®.æ ×àWæ Bo ÊÜááí¨ÜáÊÜÄ¿ááñܨ ¤ .æ

±ÜÅÍæ°WÜÙÜá

1. ÎPÜPÒ ÃÜ áÜ ¿ÞÊÜ ÓÜãaÜ®æ ¯àw¨ÜÃáÜ ?

2. ÊÜáÃÜPã
æ ࣠Bo¨ÜÈÉ PÜÙ®ÛÜ ®Ü áÜ ° ÖæàWæ BÄÓÜáñݤÃæ ?

3. ÊÜáÃÜPã
æ ࣠Bo¨ÜÈÉ PÜÙ®ÛÜ Ý¨ÜÊ¯Ü Wæ H®Üá PæÆÓÜ ?

4. ÎPÜPÒ ÃÜ áÜ ÖÝWÜã ˨ݦìWÜÙáÜ GÈÉWæ ñæÃÚÜ ¨ÜÃáÜ ?

L. ÊÜåèUPÜ ±ÜÅÍæ°WÜÙÜá

1. D PæÙXÜ ®Ü ±Ü¨ÂÜ ÊÜ®áÜ ° ˨ݦìWæ PæàÙÜáÊÜíñæ ÖÝw, ˨ݦìWÜÙáÜ BÈst ®ÜíñÜÃÜ HPæ? H®Üá?
ÖæàWæ ? GíŸ ±ÜÅÍW°æ ÙÜ ®Ü áÜ ° PæàÚ ÊÜåèUPÜÊÝX EñÜä Ü ±Üv¿
æ ááÊÜâ¨Üá.

®ÜÊáÜ ¾ ÊÜá®æ¿áÇæãí¨Üá
WÜṺ WÜãvÜá PÜqñr áÜ >>
WÜãw®æãÙÜWæ ÖÜáÆáÉ ÖÝÔ
ÊæãpæÀ r áqrñáÜ >>
ÊæãpærÁãvæ¨Üá JÙÜX¯í¨Ü
ÊÜáÄ¿á Ÿí©ñÜá >>
Jí¨Üá ¸ÝÀá ¹oár PÜãX
Qb ²aæí©ñÜá >>

167
11
ÓÜÊÜáWÜÅ ÊÜåèÆÂÊÜÞ±Ü®Ü 265
2. D PæÙÜX®Ü ÊÜÓÜá¤WÜÙÜ ÖæÓÜÃÜáWÜÙÜ ËáíaÜá±ÜqrWÜÙÜ®Üá° ¯àw, AÊÜâWÜÙÜÈÉ ¿ÞÊÜâ¨Ý¨ÜÃæãí¨Ü®Üá°
BÄÔPæãívÜá B ÊÜÓáÜ Ë ¤ ®Ü ŸWæY Jí¨æÃv Ü áÜ ÊÝPܨÜÈÉ ËÊÜÄÓÜáÊÜíñæ ˨ݦìWæ £ÚÓÜŸÖÜá¨Üá.
E¨Ý : ±æ®áÜ ,° ±ÜâÓÜP¤ ,Ü ±æ¯ÇÕ …, aæívÜá, ÍÝÇæ, ÊÜá®æ CñÝ©.

3. D PæÙXÜ ®Ü ÊÝPÜÂWÜÙ®Ü áÜ ° K¨Üá.

❖ Pæç PæÓÃÜ Ý¨ÜÃæ ¸ÝÀá ÊæãÓÜÃáÜ .

❖ ÊÜá®æWã
æ í¨Üá ÊÜáÃÜ FÄWæãí¨Üá ÊÜ®.Ü

❖ ÊÜÞñÜá ŸÆÉÊ¯Ü Wæ gWÜÙË

Ü ÆÉ .

❖ Fo ŸÆÉÊ¯Ü Wæ ÃæãàWÜËÆÉ.

4. D PæÙXÜ ®Ü ±Ü¨ÂÜ ¨Ü ÓÝÆáWÜÙ®Ü áÜ ° ÖæàÚ.

PæàÚÄ ÊÜáPÜRÙæ ______________________

______________________________

______________________________

________________PÜáƱÜâ£ÅÁá aæ®Ü°ÊÜá¾

168