You are on page 1of 60

Highlighted By eMPSCkatta Telegram Channel

OmZodmar 2017 1
2 OmZodmar 2017
A§Va§J

6 Mbm, ‘hmamï´> ~Ky ¶m... 18 ‘mPm ‘hmamï´>, 38 XwJ© ^«‘§Vr 46 ‘hm-dm°boQ


‘ñV ‘hmamï´> `oË`m XmoZ ‘{hÝ`mV g§nyU©
‘hmamï´>mVrb n¶©Q>ZñWim§Zm H°$ebog ì`dhmamgmR>r à`ËZ
‘moR>çm à‘mUmda Xoe- H$aÊ`mV `oV AgyZ Ë`mgmR>r
{dXoemVrb n¶©Q>H$ ^oQ> XoV amoS>‘°n V`ma H$aÊ`mV Ambm
AgVmV. ¶mn¡H$s H$mhr Amho. amÁ`mVrb ZmJ[aH$m§Zm
‘hmamï´>mbm 720 {H$‘r. bm§~rMm ‘hÎdmÀ¶m n¶©Q>ZñWim§Mr OmJ{VH$ dmagm ñWim§À`m Am{W©H$ ì`dhma ‘mo~mBbÀ`m
{demb g‘wÐ{H$Zmam bm^bobm ‘m{hVr. ‘hmamï´>mMm n¶©Q>Z `mXr‘Ü`o ‘hmamï´>mVrb ‘mÜ`‘mVyZ H$aVm `mdm
Amho Va 5 amï´>r` CÚmZo, Xm¡am AmIʶmgmR>r hr ‘m{hVr {H$ëë`m§Zm ñWmZ {‘imdo `mgmR>r "‘hmdm°boQ>' gwê$ Ho$bo
A^`maÊ`o d 45 dZCÚmZo Cn¶wº$ R>aob. `mgmR>r ‘hmamï´> emgZmZo OmB©b. Ago B©-dm°boQ> gwê$
Am{U AZoH$ Y‘mªMr VrW©ñWmZo à`ËZ gwê$ Ho$bo AmhoV. H$aUmao ‘hmamï´> ho XoemVrb
BË`mXt‘wio ‘hmamï´> n`©Q>H$m§Mo n{hbo amÁ` R>aUma Amho.
AmH$f©U R>abm Amho.
42 Aer ¿¶m H$miOr...
50 AmVm H$am,
12 A‘¶m©X Am{U ‘Z‘mohH$ amoIrbm Q>mQ>m...
32 J«m‘rU g§ñH¥$VrMm AmñdmX MbZ aÔ H$aÊ`mMm {ZU©`
^Q>H§$Vrbm OmUmè`m§Mr g§»`m ^maVr` AW©ì`dñWobm nmofH$
{Xdg|{Xdg dmT>V Amho. R>aUma Amho. AmOda g‘m§Va
Ë`m‘wio n`©Q>Zm‘Ü`o Ym{‘©H$ MmbV Agboë`m H$mù`m
n`©Q>ZmMm AmZ§X KoVmZm n¡emÀ`m AW©ì`dñWobm `m‘wio
n`©Q>Zm~amo~aM AbrH$S>o
‘Zm‘Zm§‘Ü`o n`©Q>Z g§ñH¥$Vr nyd©V`mar H$aUo AË`§V ‘hÎdmMo VS>m Jobm Amho.
PnmQ>çmZo {dH$[gV hmoUmè¶m
éOdyZ Vr {dH${gV H$aÊ`mda AgVo. {Z`moOZ MwH$bo Va
H¥$fr n`©Q>ZmMm AJ«H«$‘
gdm©{YH$ ^a amÁ`mÀ`m n`©Q>Z n`©Q>ZmMm AmZ§X KoVm `oV 54 gwajoMm ‘yb‘§Ì
bmJVmo.
{d^mJmMm amhrb, Ago Zmhr. Ë`m‘wio n`©Q>Zmbm
{dÚwV gwajo{df¶r OZOmJ¥Vr
gm§JVmhoV amÁ`mMo n`©Q>Z VWm OmVmZm H$moUË`m ~m~r
H$aʶmgmR>r emgZm‘m’©$V
amoOJma h‘r `moOZm ‘§Ìr Amdí`H$ AmhoV, `mH$S>o bj
{d{dY Cnm¶¶moOZm Ho$ë¶m OmV
O`Hw$‘ma amdb. XoUo Amdí`H$ Amho.
AmhoV. ˶m AZwf§JmZo 11 Vo
17 OmZodmar 2017 `m
16 ‘hmamï´> AZ{b{‘Q>oS>... H$mbmdYrV amÁ`mV {dÚwV
44 ñ‘mQ>© {S>{OQ>b pìhboO
gwajm gámh am~dbm
34 ¶m, ~Km, AmZ§Xr ìhm... OmV Amho.
‘hmamï´> amÁ` 17 Q>¸o$ dZm§Zr
ZQ>bobm Amho. Amnë`m amÁ`mV 56 eyaVm Am{U gwàemgZmMo
Vã~b 57 A^`maÊ` Am{U àoaUmñWi
VmS>mo~m-A§Ymar, n|M, ‘oiKmQ>, N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§À`m
‘hmamï´>mÀ¶m n`©Q>Zd¥Õr XoemVrb n{hbo ñ‘mQ>© {S>{OQ>b
gømÐr, ZdoJmd-ZmJ{Pam, Aa~r g‘wÐmVrb ñ‘maH$mMo
`moOZm§Zm H|$Ð gaH$ma g§nyU© pìhboO hmoÊ`mMm ‘mZ Amnë`m
~moa Ago ghm ì`mK« àH$ën ^y{‘nyOZ d ObnyOZ Am{U
gmhmæ` d àmoËgmhZ XoV amÁ`mVrb h[agmbbm {‘imbm
AmhoV. {d{dY {dH$mg H$m‘m§Mo
Agë¶mMo gm§JVmhoV H|$Ðr` Amho. V§ÌkmZmÀ`m dmnamVyZ `m
n`©Q>Z {dH$mg ‘§Ìr JmdmV OUy {S>[OQ>b `wJmMr ^y{‘nyOZ ZwH$VoM àYmZ‘§Ìr
(ñdV§Ì à^ma) S>m°. ‘hoe e‘m©. H«$m§Vr Pmbr Amho. Za|Ð ‘moXr ¶m§À¶m hñVo Pmbo.

OmZodmar 2017 3
df© 68 do | A§H$ 7 | OmZodmar 2017
ew^dV©‘mZ

WoQ> naH$s` Jw§VdUwH$sV


‘m{hVr d OZg§nH©$ ‘hmg§MmbZmb`,
‘hmamîQ´> emgZ ‘hmamï´> nwÝhm Aìdb
‘hmamï´> emgZmÀ¶m gmVË` d {Z`moOZnyU© à`ËZm§‘wio Amnbo amÁ¶ nwÝhm EH$Xm WoQ>
naH$s` Jw§VdUwH$sV AmKmS>rMo R>abo Amho. ¶§XmÀ¶m Am{W©H$ dfm©À`m n{hë`m ghm ‘{hÝ`mV
g§nmXZ amÁ`mV 68 hOma 409 H$moQ>r én`m§Mr WoQ> naH$s` Jw§VdUyH$ Pmbr Amho. XoemVrb EHy$U 1
n ‘w»` g§nmXH$ {~«Ooe qgh bmI 44 hOma 674 H$moQ>r én`o BVŠ`m Jw§VdUwH$sn¡H$s 47.25 Q>¸o$ Jw§VdUyH$ ‘hmamï´>mV
n g§nmXH$ ‘§S>i AO¶ A§~oH$a Pmbr Amho.
Xod|Ð ^wO~i naH$s` Jw§VdUwH$sV 47.25 Q>¸o$ Jw§VdUyH$ AmH${f©V H$ê$Z AmKmS>rMo ñWmZ
{edmOr ‘mZH$a {‘idVmZmM ‘hmamï´>mZo Vm{‘iZmSy> (2.86 Q>¸o$), H$Zm©Q>H$
n g§nmXH$ gwaoe dm§{Xbo
(4.97 Q>¸o$), JwOamV (1.70 Q>¸o$) Am{U Am§Y«àXoe
n H$m`©H$mar g§nmXH$ àdrU Q>mHo$ (4.98 Q>¸o$) `m amÁ`m§Zm ‘mJo Q>mH$bo . "‘oH$ BZ ‘hmamï´>'
n Cng§nmXH$ JOmZZ nmQ>rb
VgoM AÝ` ‘mJmªÛmao amÁ` gaH$maZo WoQ> naH$s`
amOmam‘ XodH$a Jw§VdUyH$ AmH${f©V H$aÊ`mgmR>r, Joë`m XmoZ dfm©V
Ho$boë`m à`ËZm§Mo `e AmVm {XgV Amho. ‘hmamï´>m~Ôb
àemgZ Jw§VdUyH$Xmam§‘Ü`o {dœmg dmT>V Agë`mMo ho ÚmoVH$ Amho.
df© 2014-15 ‘Ü`o amÁ`mV 38 hOma 933 H$moQ>tMr Jw§VdUyH$ Pmbr hmoVr Va 2015-
n àemgZ ‘rZb OmoJioH$a
A{YH$mar 16 ‘Ü`o amÁ`mV 62 hOma 731 H$moQ>tMr Jw§VdUyH$ Pmbr hmoVr. 2016-17 `m Mmby
n {dVaU A[ídZr nwOmar dfm©À`m n{hë`m ghm ‘{hÝ`mV amÁ`mZo 2015-16 ‘Yrb EHy$U Jw§VdUwH$sMm Q>ßnm nma
n gmhmæ` ^maVr dmK Ho$bm Amho, ho {deof C„oIZr`. hr Jw§VdUyH$ àm‘w»`mZo godm joÌ (18 Q>¸o$), ZJa{dH$mg,
J¥h{Z‘m©U, nm`m^yV gw{dYm§Mr {Z{‘©Vr (8 Q>¸o$), g§JUH$ gm°âQ>doAa Am{U hmS>©doAa (7
‘m§S>Ur Q>¸o$) Va Q>o{bH$å`w{ZHo$eZ joÌmV 7 Q>¸o$
n ‘wIn¥îR> gr‘m aZmiH$a Aem à‘mUmV Pmbr Amho. ’o$~«wdmar
n ‘m§S>Ur, gOmdQ e¡boe H$X‘ 2016 ‘Ü`o Pmboë`m ‘oH$ BZ B§{S>`m
gámhmZ§Va amÁ`mVrb Jw§VdUwH$sV ‘moR>çm
n ‘wÐU àr ‘r{S>`m
à‘mUmV dmT> Pmë`mMo {ZXe©Zmg Ambo
gpìh©gog àm. {b.
AgyZ CÚmoJmVrb gwb^rH$aUmgmR>r (BO
‘hmno, Zdr ‘w§~B©. Am°’$ Sw>B§J {~PZog) H|$Ð d amÁ`
nÎmm emgZmZo KoVboë`m {d{dY {ZU©`m§Mo ho
’${bV Amho.
‘m{hVr d OZg§nH©$ ‘hmg§MmbZmb`,
amÁ`mV CÚmoOH$m§Zm AmH${f©V
ZdrZ àemgZ ^dZ, 17dm ‘Obm,
‘§Ìmb`mg‘moa, hþVmË‘m amOJwê$ Mm¡H$, H$aÊ`mgmR>r {deofV: O‘rZ, n`m©daU,
‘w§~B©-400 032. drO BË`mXr ~m~VrV gmYmaU 48
Email : lokrajya.dgipr@maharashtra.gov.in gwYmaUm H$aÊ`mV Amë`m AmhoV. ‘m{hVr
V§ÌkmZ, BboŠQ´m°{ZŠg, dòmoÚmoJ,
{dVaU Am{U dJ©UrXma {H$aH$moi {dH«$s BË`mXr joÌmV
dJ©UrXma d VH«$ma {ZdmaU - 022-22021530 Jw§VdUwH$sbm àmoËgmhZ XoÊ`mV Ambo.
Email : lokvitaran.dgipr@maharashtra.gov.in Jw§VdUyH$Xmam§Zm gd© nadmZo EH$mM {R>H$mUr {‘iÊ`mÀ`m Ñï>rZo "‘¡Ìr' A§VJ©V EH$ pIS>H$s
`moOZm gwê$ H$aÊ`mV Ambr Amho. ho nadmZo Ë`m§Zm doioV CnbãY hmoÊ`mÀ`m Ñï>rZo godm
B© - bmoH$amÁ` http://dgipr.maharashtra.gov.in h¸$ H$m`Úm§VJ©V Ë`m§Mm g‘mdoe H$aÊ`mV Ambm Amho.

4 OmZodmar 2017
g§nmXH$s¶

‘hmamï´>mMr Zm‘‘wÐm
‘hmamï´> hm Eo{Vhm{gH$, gm§ñH¥${VH$, gm‘m{OH$, e¡j{UH$, Am¡Úmo{JH$Ñï>çm àJV Agbobm àXoe Amho.
¶oWrb OZOrdZ d¡{eï>çnyU© Amho. ‘hmamï´>mbm g‘¥Õ Agm gmJa{H$Zmam Am{U dZg§nÎmr bm^br Amho.
`mV d¡{dÜ`nyU© Ordg¥ï>r Amho. A{Ve` g‘¥Õ O¡d{d{dYVm Agbobo ‘hmamï´> ho XoemVrb AmKmS>rMo
amÁ` Amho.
‘hmamï´>mV Ag§»` JS>, {H$„o, ObXwJ©, dñVwg§J«hmb`o, boʶm, {d{dY Y‘u¶m§Mr àmW©ZmñWio AmhoV.
‘Zmoa§OZmMr amOYmZr g‘Oë`m OmUmè`m ‘w§~B©Mo AmH$f©U OJ^amVrb n¶©Q>H$m§Zm H$m`‘ am{hbo Amho.
‘hmamï´>mVrb H$m`Xm Am{U gwì`dñWoMr pñWVr A{Ve` Mm§Jbr Agë`mZo BWo gm‘m{OH$ em§VVm,
g{hîUwVm CÎm‘ àH$maMr Amho. Ë`m‘wioM AmO ‘hmamï´> ho Xoe{dXoemVrb ZmJ[aH$, n`©Q>H$, Aä`mgH$,
ì`mdgm{`H$, CÚmoOH$, {dÚmWu Am{U é½U `m§Zm AmH${f©V H$aV Amho. `m AmH$f©UmVyZ ‘hmamï´>mVrb
n`©Q>Z ì`dgm`mbm MmbZm Am{U JVr àmá Pmbr Amho.
H$moUË`mhr àXoemÀ`m AW©ì`dñWobm C^mar XoÊ`mMr j‘Vm n`©Q>Z ì`dgm`mV Amho. hr ~m~ bjmV
KoD$Z ‘hmamï´> emgZ "pìh[OQ> ‘hmamï´> 2017' hm A{^Zd CnH«$‘ am~dV Amho. `m H$mbmdYrV
A{YH$m{YH$ n`©Q>H$m§Zr ‘hmamï´>mV `mdo `mgmR>r à`ËZ Ho$bo OmUma AmhoV. n`©Q>ZmÀ`m OmJ{VH$
{j{VOmda ‘hmamï´>mMr ‘wÐm C‘Q>dÊ`mMm {ZYm©a amÁ¶> emgZmZo Ho$bm Amho. `mM AZwf§JmZo Amnë`m
amÁ`mV Agboë`m n`©Q>ZmÀ`m Anma g§YtMm AmT>mdm Amåhr OmZodmarÀ`m A§H$mV {deofH$m§À`m ñdê$nmV
KoVbm Amho.
{ZübrH$aUmZ§Va ZmJ[aH$m§Zr ‘moR>çm g§»`oZo H°$ebog ì`dhmamH$S>o dimdo, `mgmR>r amÁ` Am{U H|$Ð
emgZm‘m’©$V à`ËZ Ho$bo OmV AmhoV. ‘hmamï´> gaH$maZo H°$ebog YmoaU Omhra H$ê$Z amoIa{hV
AW©ì`dhmamg JVr {‘imdr `mgmR>r R>mog nmdbo CMbbr AmhoV. H|$Ð emgZmZo H°$ebog ì`dhmam§da AZoH$
àH$maÀ¶m ¶moOZm Omhra Ho$ë`m AmhoV. Ë`m gdmªMm Amåhr `m A§H$mV {dñV¥VarË`m AmT>mdm KoVbm AgyZ
YgB© Am{U Mm‘moeu `m H°$ebog Jmdm§Mr `eH$Wm g‘m{dï> Ho$br Amho.
‘m{hVr d OZg§nH©$ ‘hmg§MmbZmb`m‘m’©$V gÜ`m "bmoH$amÁ`' (‘amR>r d CXy©), "‘hmamï´> AhoS>'
(B§J«Or) Am{U "Amnb§ ‘§Ìmb`' hr {Z`VH$m{bHo$ àH$m{eV Ho$br OmVmV. `m ‘{hÝ`mnmgyZ bmoH$amÁ`Mr
qhXr Am{U JwOamWr hr XmoZ Zdr ^md§S>o dmMH$m§À`m godoV XmIb hmoV AmhoV. qhXr Am{U JwOamWr ^m{fH$
ZmJ[aH$m§Zm emgZmÀ`m {d{dY `moOZm, YmoaU, {ZU©` `m§Mr à^mdrarË`m ‘m{hVr hmoB©b. ñdV:Mo OrdZ
AmUIr g‘¥Õ H$aʶmgmR>r `m XmoZ {Z`VH$m{bH$m§Mm ˶m§Zm Cn`moJ hmoB©b.
A{VWr Xodmo ^d: Am‘Mo gd© dmMH$, dJ©UrXma, J«mhH$, {dH«o$Vo Am{U boIH$ `m§Zm Zddfm©À`m ‘Z:nyd©H$ ew^oÀN>m!

2017 {~«Ooe qgh


pìh{OQ> ‘hmamï´> (‘w»¶ g§nmXH$)

OmZodmar 2017 5
Mbm, ‘hmamï´> ~Ky ¶m...

{h‘mÀN>m{XV {eIao gmoS>br Va ‘hmamï´>mV A‘`m©X n`©Q>Z j‘Vm Amho. AZoH$ àmMrZ dmñVy Am{U {ZgJm©Mo boUo ‘hmamï´>mbm
bm^bobo Amho. OmJ{VH$ dmagm dmñVy åhUyZ à{gÕ Agboë`m AqOR>m-doê$i-E{b’§$Q>m boUr VgoM ^wB©H$moQ>, JS> Am{U gmJa {H$„o
`mM ^y‘rda AmhoV. 720 {H$‘r. bm§~rMm {demb g‘wÐ{H$Zmam bm^bobm Amho. 5 amï´>r` CÚmZo, AZoH$ A^`maÊ`o, 45 dZCÚmZo Am{U
{d{dY Y‘mªMr VrW©ñWmZo BË`mXt‘wio ‘hmamï´> n`©Q>H$m§Mo AmH$f©U R>abo Amho. `oWrb AZoH$ CËgd, H$bm, g§ñH¥$Vr, {d{dY ImÚnXmW©
n`©Q>H$m§Zm AmH${f©V H$aVmV.

‘ hmamï´> amÁ` ho {ZgJ©


g‘¥Õ amÁ` AgyZ,
`oWo n`©Q>Zmbm dmd Amho.
AZoH$ `moOZm§Mr A§‘b~OmdUr hmoV
Amho. 2017 ho df© pìh{OQ> ‘hmamï´>
B`a åhUyZ gmOao H$aÊ`mV `oUma
‘hmamï´> n`©Q>Z Amho. `m H$m`©H«$‘mV OJ^amVrb
{dH$mg n`©Q>H$, Jw§VdUyH$Xma, Qw>g© A°ÊS>
‘hm‘§S>imH$Sy>Z Q´°ìhëg à{V{ZYtÀ`m gh^mJm‘wio
n`©Q>Z d¥ÕrgmR>r n`©Q>Z{df`H$ CnH«$‘m§Zm MmbZm

6 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

{‘iUma Amho. ‘Zmoa§OZmÀ`m gmo`r


‘hmamï´> amÁ`mVrb n`©Q>ZñWio d¡{dܶnyU© Agë¶m‘wio n`©Q>Z CnbãY H$ê$Z XoUo. 2017
{dH$mgmbm {dH$mgmbm ‘moR>m dmd Amho. naH$s` MbZ ‘moR>çm l XoemgmR>r pìh{OQ> ‘hmamï´>
à‘mUmda {‘idyZ XoUmam Am{U amoOJma {Z{‘©VrMr àM§S> j‘Vm A{YH$m{YH$ naH$s`
AgUmam n`©Q>Z hm doJmZo dmT>Umam ì`dgm` Amho. amÁ`mZo H|$Ð MbZ {‘idUo.
emgZmÀ`m g§ñWm, n`©Q>Z g§ñWm d àdmgr g§ñWm `m§À`m l amÁ`mÀ`m A{dH${gV ^mJmV amoOJma {Z{‘©Vr H$aUo.
à{V{ZYt~amo~a {dMma {d{Z‘` H$ê$Z n`©Q>Z {dH$mg {df`H$ l n`m©daUmÀ`m Ñ[ï>H$moZmVyZ EH$mpË‘H$ {dH$mg gmYÊ`mgmR>r
YmoaU V`ma Ho$bo Amho. Z¡g{J©H$ d gm§ñH¥${VH$ ómoVmg g§ajU XoUo.
‘hmamï´>mbm Ho$di ^maVmVrbM Zìho, Va X{jU l ‘hmamï´>mVrb gm§ñH¥${VH$ d nma§n[aH$ H$bm d H$mam{Jar
Am{e`mVrb à‘wI n`©Q>Z H|$Ð VgoM ‘w§~B© ehambm (hñVH$bm d bmoH$H$bm§gh) `m§Zm MmbZm XoUo.
X{jU Am{e`mMo àmXo{eH$ H|$Ð ~ZdÊ`mgmR>r emgZmZo
AZoH$ `moOZm hmVr KoVë`m AmhoV. {d{dY ¶moOZm
‘hmamï´> n¶©Q>Z {dH$mg ‘hm‘§S>imH$S>o gÜ`m l ‘hm‘§S>im‘m’©$V n`©Q>Z YmoaU A§VJ©V àmoËgmhZ `moOZm
77 n`©Q>H$ {Zdmg ì¶dñWm AmhoV. `mVrb H$mhr l {Zdmg d Ý`mhmar `moOZm
n`©Q>H$ {ZdmgñWmZo ImOJr CÚmoOH$m§Zm l AO§R>m-doê$i boUr g§dY©Z d n`©Q>Z {dH$mg àH$ën
MmbdÊ`mV XoÊ`mV Ambobr AmhoV. l Amam‘Xm`r S>o¸²$Z Amo{S>gr JmS>r
n`©Q>H$ {ZdmgñWmZmÀ¶m AmajUmgmR>r l gm§ñH¥${VH$ ‘hmoËgd
ImOJr ì`º$s/g§ñWm `m§Zmhr 'A{^H$V}' l ‘hm^«‘U `moOZm
åhUyZ Zo‘Ê`mV Ambo AmhoV.
‘hm‘§S>imÀ`m S>o¸$Z Amo{S>gr bŠPar Q´oZ
g§Ho$VñWimdê$Z n`©Q>H$ ^maVr` aoëdo, n`©Q>Z ‘§Ìmb`, ^maV gaH$ma, Zdr {X„r d
{ZdmgmÀ`m ‘hmamï´> emgZmÀ`m dVrZo ‘hmamï´> n`©Q>Z {dH$mg ‘hm‘§S>i `m§À`m
AmajUmH$[aVm gw{dYm g§`wº$ {dÚ‘mZo amÁ`mV S>o¸$Z Amo{S>gr bŠPar Q´oZ 2004 nmgyZ
CnbãY H$ê$Z XoÊ`mV MmbdʶmV ¶oV Amho. ‘hmamï´>mVrb n`©Q>Z ñWim§Mr amï´>r` d
Ambr Amho. Am§Vaamï´>r` n`©Q>H$m§Zm AmZ§XrXm`r AmoiI H$ê$Z XoUo VgoM
‘hmamï´>mVrb n`©Q>Z ñWim§Mo, gm§ñH¥${VH$ H$bm - d¡^dm§Mo d ImÚ
n`©Q>Z YmoaU g§ñH¥$VtMr AmoiI
l VÁk d ñWm{ZH$ OJmbm ìhmdr,
bmoH$m§À`m gh^mJmVyZ ¶mH$[aVm JmS>r‘Ü`o
n`©Q>Z ñWim§Mm ‘hm‘§S>imZo
{Z`moOZ~Õ {dH$mg Am§Vaamï´>r` XOm©À`m
KS>dyZ AmUUo. Am§V[aH$ gw{dYm
l n`©Q>H$m§Zm Am{U godm
AmH${f©V H$aÊ`mÀ`m n`©Q>H$m§gmR>r CnbãY
Ñï>rZo ‘m{hVrMm àgma H$ê$Z {Xë¶m AmhoV.
H$aUo d n`©Q>H$m§Zm gw`mo½` `m JmS>r‘Ü`o Ho$~b Q>rìhr, g§JUH$, B§Q>aZoQ> gw{dYm, b°~aar,
AZw^dmMm bm^ {‘idyZ XoUo. M°Zb å`w{PH$, B§Q>aH$m°‘, gob ’$moZ, dm`-’$m` BË`mXr Am§Vaamï´>r`
l {dÚ‘mZ n`©Q>Z{dfH$ gw{dYm§‘ܶo loUrdmT> H$aUo. gw{dYm nwadÊ`mV Amë`m AmhoV. amhÊ`mÀ`m ê$ågÀ¶m XoIrb CÎm‘
l {ZdS>H$ n`©Q>ZñWim§Zm Am§Vaamï´>r` XOm©À`m n`©Q>Z{df`H$ gmo`rgw{dYm nwadÊ`mV Amë¶m Amho.
gw{dYm CnbãY H$ê$Z XoUo. S>o¸$Z Amo{S>gr ghbtMm h§Jm‘ hm àm‘w»`mZo gßQ>|~a Vo ‘o `m
l `wdmjoÌmVrb d BVa gd© ñVamVrb n`©Q>H$m§Zm nadS>ob Aem H$mbmdYrV AgVmo. `m H$mbmdYrV EH$ AmR>dS>çmÀ`m gw‘mao 35
gmo`r n`©Q>ZñWir CnbãY H$ê$Z XoUo. ghbr Am`mo{OV H$aÊ`mV `oVmV.
l ‘hÎdmMo ì`dgm`, Am¡Úmo{JH$ d ZmJar H|$Ðo `m§À`mOdi

OmZodmar 2017 7
ZdrZ "A' dJ© n`©Q>ZñWi
n`©Q>Z {d^mJmZo ZmJnya `oWrb Xrjm^y‘r Am{U ‘§w~B©-XmXa `oWrb S>m°. ~m~mgmho~
Am§~oS>H$a (ñ‘maH$) M¡Ë`^y‘r ñWimbm "A' dJ© n`©Q>Z ñWi åhUyZ Kmo[fV Ho$bo Amho.

{d{dY ‘hmoËgd A§{OR>m - doéi {dH$mg àH$ën


‘hm‘§S>im‘m’©$V amÁ`mVrb dmagmñWio VgoM n`©Q>ZÑï>çm AO§R>m-doéi boÊ`m§Zm OmJ{VH$ dmagm ñWio åhUyZ `wZoñH$moZo
‘hÎdmÀ`m {R>H$mUr gm§ñH¥${VH$ ‘hmoËgd Am`o{OV H$aÊ`mV `oVmV. ‘mÝ`Vm {Xbr Amho. ¶m boÊ`mMo g§dY©Z d n`©Q>ZÑï>çm gw{dYm
Amnë`m Cƒ gm§ñH¥${VH$ na§nam d A{^OmV H$bm§Mo Xe©Z, {Z‘m©U H$aÊ`mÀ`m Ñï>rZo AZoH$ nmdbo CMbʶmV ¶oV Amho.
‘hmamï´>mV `oUmao Xoer-{dXoer n`©Q>H$ d H$bmào‘tZm KS>mdo VgoM `m
{R>H$mUm§Mm n`©Q>ZÑï>çm {dH$mg d àgma ìhmdm hm `m‘mJrb CÔoe n`©Q>H$ {ZdmgñWmZo
Amho. Am¡a§Jm~mX `oWrb doéi-Am¡a§Jm~mX ‘hmoËgd, ZmJnya `oWrb l ~moYbH$gm: n`©Q>H$ {Zdmg ~moYbH$gm ho, Vm.{VamoS>m, {O.dYm©
"H$m[bXmg ‘hmoËgd' d ‘w§~B© Odirb 'E{b’§$Q>m ‘hmoËgd', VgoM `oWo Amho. ‘hm‘§S>imZo n`©Q>H$m§À`m gmo`rH$[aVm 27 H$j CnbãY
X{jU ‘w§~B©Vrb '~mUJ§Jm ‘hmoËgd', nwUo ‘hmoËgd AmXr ‘hmoËgd H$ê$Z {Xbo AmhoV.
à{Vdfu Am`mo{OV Ho$bo OmVmV. l dYm© : dYm© `oWo ‘hmË‘m Jm§Yr ¶m§Mm godmJ«m‘ Aml‘ Amho. ho
Aml‘ n`©Q>H$m§Mo AmdS>rMo n`©Q>Z ñWi Amho. VoWo `oUmè`m
e{ZdmadmS>m Üd[ZàH$me H$m`©H«$‘ n`©Q>H$m§À`m gmo`rH$[aVm 12 H$j
‘hmamï´>mMr gm§ñH¥${VH$ CnbãY H$ê$Z {Xbo AmhoV
amOYmZr Am{U {ejUmMo ‘mhoaKa l ‘moPar nm°B§Q> : n`©Q>H$
Agboë`m nwUo ehamV OmZodmar, {Zdmg ‘moPar nm°B§Q> ho Vm.
2001 nmgyZ ‘hmamï´>mVrb n{hbm {MIbXam, {O.A‘amdVr `oWo Amho.
H$m`‘ñdê$nr Üd[ZàH$me ¶m {Zdmgm‘Ü`o EH$ g^mJ¥h Am{U
H$m`©H«$‘ e{ZdmadmS>m `m 15 H$j n`©Q>H$m§gmR>r CnbãY
Eo{Vhm{gH$ dmñVyV gwê$ H$aÊ`mV AmhoV.
Ambm Amho. Ë`mV noedoH$mbrZ
B{Vhmgmda AmYm[aV ‘amR>r d qgYwXwJ© H$moñQ>b g{H©$Q>
B§J«Or‘Ü`o àË`oH$s EH$ VmgmMm ‘hmamï´>mVrb n`©Q>Z {Oëhm
H$m`©H«$‘ gmXa H$aÊ`mV `oVmo. åhUyZ Kmo{fV Agboë`m qgYwXwJ©
{OëømMr H|$Ðr` n`©Q>Z ‘§Ìmb`mZo ñdXoe Xe©Z `moOZ|VJ©V
gma§JIoS>m MoVH$ ‘hmoËgd qgYwXwJ© H$moñQ>b g{H©$Q>Mr {ZdS> Ho$br AgyZ Ë`mH$[aVm {ZYrhr {Xbm
amOñWmZ `oWo nwîH$a `m H$m`©H«$‘mMo Am`moOZ Ho$bo OmVo d ¶m Amho. Ë`m‘Ü`o qgYwXwJ© {OëømVrb {dO`XwJ©, XodJS>, {‘R>~md,
‘hmoËgdmMo C§Q> ho à‘wI AmH$f©U AgyZ ‘moR>çmg§»`oZo amï´>r` d VmaH$bu, Vm|S>rdbr, {ZdVr {H$„m, {eamoS>m, gmJaoœa d ‘moMo‘mS>
Am§Vaamï´>r` n`©Q>H$ `m ‘hmoËgdmg CnpñWV amhVmV. Ë`mM YVuda Aem {d{dY {R>H$mUr n`©Q>H$m§H$[aVm nm`m^yV gmo`r-gw{dYm CnbãY
Aœ ho àm‘w»`mZo AmH$f©U Agboë`m gma§JIoS>m `oWo MoVH$ H$ê$Z XoÊ`mV `oUma AmhoV.
‘hmoËgdmMo Am`moOZ ñWm{ZH$ {Oëhm{YH$mar d ‘hm‘§S>imV’}$
H$aÊ`mV ¶oVo. g‘wÐ{dœ àH$ën
ñWm{ZH$ bmoH$H$bm, hñVH$bm, ImÚg§gH¥$Vr, dmagm OnUmè`m ‘hm‘§S>imZo Vm|S>dbr-dm`§JUr, {O. qgYwXwJ© `oWo n`©Q>H$m§gmR>r
MoVH$ ‘hmoËgdmV amï´>r` - Am§Vaamï´>r` n`©Q>H$ hOoar bmdVrb. AË`mYy{ZH$ g‘wÐ{dœ àH$ën C^maÊ`mÀ`m {ZU©` KoVbm Amho.
Ë`m‘wio EHy$UM ‘hmamï´>mVrb n`©Q>ZmMm {dH$mg hmoÊ`mg ‘XV g‘wÐ{dœ àH$ënm‘wio Xoer d {dXoer n`©Q>H$ ‘moR>çm g§»`oZo
hmoB©b. àH$ënmbm ^oQ> XoVrb d Ë`m‘wio amÁ`mÀ`m Am{W©H$ CËnÞmV dmT>
hmoB©b.

8 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

hmD$g~moQ>
qgYwXwJ© {OëømVrb ImS>çm§‘Ü`o n`©Q>H$m§Zm 2017
^«‘§Vr H$aVm `mdr `mgmR>r hmD$g~moQ> àH$ën pìh{OQ> ‘hmamï´>
am~dÊ`mV `oV AgyZ `mA§VJ©V Mma hmD$g~moQ>
VmaH$bu `oWo CnbãY AmhoV. hmD$g~moQ>rgmR>r Q>ß`mV gXaMr godm Owhÿ Mm¡nmQ>r Vo {JaJmd
n`©Q>H$m§Mm dmT>Vm à{VgmX dmT>bm Agë`mZo Mm¡nmQ>r Aer gwê$ H$aÊ`mV `oUma Amho.
‘hm‘§S>imZo aËZm{Jar {OëømVrb ~mUH$moQ> d bmoUma : CëH$mnmVm‘wio
Xm^moi `m ImS>r joÌmV hmD$g~moQ> àH$ën {Z‘m©U Pmbobr hÿZa go amoOJma
am~dÊ`mMm {ZU©` KoVbm. ImS>r joÌmV àË`oH$s OJmVrb Or ‘moOH$s amï´>r` ñVamdarb H$m¡eë`
XmoZ Ago EHy$U Mma hmD$g~moQ> ~m§YUrMo H$m‘ nyU© gamodao AmhoV Ë`mVrb {dH$mgmg§X^m©Vrb YmoaU {Z{üV H$aÊ`mgmR>r
Pmbo AgyZ Ë`mn¡H$s XmoZ hmD$g~moQ>Mm Vm~m {Vgè`m H«$‘m§H$mMo amï´>r` H$m¡eë` {dH$mg n[afXoMr ñWmnZ
‘hm‘§S>imZo KoVbm Amho. bmoUma gamoda ~wbT>mUm H$aÊ`mV Ambr Amho. amï´>r` H$m¡eë` {dH$mg
{OëømV Amho. n[afXoZo 50 H$moQ>r Hw$eb ‘Zwî`~imMr
ñZm°H©$qbJ d ñHw$~m S>m`qìhJ H|$Ð gamodamMm {Z{‘©Vr 2022 n`ªV H$aÊ`mMo C{Ôï> R>odbo
‘hm‘§S>imZo VmaH$bu, Vm. ‘mbdU, {O. n`m©daUm{^‘wI {dH$mg Amho. Ë`mZwgma amÁ`ñVamda 2022 n`ªV 4.5
qgYwXwJ© `oWo Am§Vaamï´>r` XOm©Mo ñHw$~m S>m`qìhJ H$aÊ`mV `oUma Amho. H$moQ>r Hw$eb ‘Zwî`~i {Z{‘©VrMo C{Xï> {Z{üV
à{ejU H|$Ð gwê$ Ho$bo Amho. ho à{ejU H|$Ð VoWo EH$ n`©Q>Z g§Hw$b H$aÊ`mV Ambo Amho.
B‘maVr‘Ü`o 11 {ZdmgH$j, EH$ ObVaU Vbmd, C^maÊ`mV Ambo Amho. ¶m `moOZ|VJ©V ‘hm‘§S>imVrb n`©Q>H$
XmoZ Šbmg é‘, EH$ AÚmdV CnhmaJ¥h `m gw{dYm `m‘Ü`o XmoZ ~oS> {ZdmgmV VgoM amÁ`mVrb ImOJr g§ñWm§‘YyZ
CnbãY H$ê$Z XoÊ`mV Amë`m AmhoV. à{ejU AgUmao AmR> H$j "hwZa go amoOJma' H$m¶©H«$‘mMr A§‘b~OmdUr
H|$ÐmgmR>r VrZ Am{U gmoim ~oS> H$aÊ`mH$[aVm hmD$g {H$qnJ d ’y$S> àm°S>ŠeZ,
hm`ñnrS> ~moQ> d AgUmao XmoZ bmoH$ dmhZMmbH$ d AmXam{VÏ` à{ejU XoD$Z
Am§Vaamï´>r` XOm©Mo {Zdmg, CnhmaJ¥h Am{U OmñVrV OmñV Hw$eb ‘Zwî`~imMr {Z{‘©Vr
ñHy$~m S>m`pìh§J g^mJ¥h `m§Mm g‘mdoe H$aÊ`mMo C{Ôï> Amho. AmÎmmn`ªV
gm{hË` n`©Q>H$m§gmR>r Amho. `m ì`{V[aº$ ‘hm‘§S>im‘m’©$V AZoH$m§Zm hmD$g {H$qnJ d
CnbãY Ho$bo AmhoV. ho à{ejU H|$Ð Am§Vaamï´>r` A{YH$ gw{dYm {Z‘m©U ’y$S> àm°S>ŠeZ, ~oH$ar A°ÊS> noñQ´>r Am{U ’y$S>
n°S>r (àmo’o$eZb Agmo{gEeZ Am°’$ S>m¶pìh¨J H$aÊ`mV ¶oV AmhoV. {~ìhaoO‘Ü`o à{ejU XoʶmV Ambo AgyZ
BÝñQ´>³Q>g©) `m g§ñWoer g§b¾ AgyZ à{e[jV ZmJnya, qIS>gr, amoOJmahr {‘imbm Amho, Va H$mhtZr ñdV:Mm
Pmboë`m ì`º$s¨Zm Vgo à‘mUnÌ XoÊ`mV `oV Amho. IoH$amZmbm, ~moa S°>‘, ì¶dgm¶ gwê$ Ho$bm Amho.
à{ejU XoÊ`mgmR>r `m joÌmV AZw^dr BÝñQ´ŠQ>a, {g„mar n|M, VmS>mo~m,
S>mBìh‘mñQ>a, ~moQ>‘Z B.Mr {Z`wº$s H$aÊ`mV {MIbXam, ndZr ZdrZ godm
Ambr Amho. ho à{ejU H|$Ð Am°ŠQ>mo~a, 2015 BË`mXr {R>H$mUr n`©Q>H$ H«y$P godm : ‘w§~B© ehamV Xoer-{dXoer
nmgyZ gwê$ H$aÊ`mV Ambo Amho. ¶m à{ejU H|$Ðmg Aä`mJV H|$Ð, O§Jb n`©Q>H$m§gmR>r ImOJr CÚmoOH$m§À`m ghH$m`m©Zo
n`©Q>H$m§Mm CÎm‘ à{VgmX {‘iV Amho. [agm°Q>©, n`©Q>Z g§Hw$b, ‘w§~B©-hm~©a H«y$P
{ZgJ© n[aM¶ H|$Ðo, W§S> godm gwê$
A°på’${~¶Z EAaH«$mâQ> hdoÀ`m {R>H$mUr Xe©Zr` H$aÊ`mH$[aVm
amÁ`m‘Ü`o Ob{d‘mZ dmhVyH$ A§VJ©V ñWim§Mm {dH$mg, Amdí`H$
A°på’${~¶Z EAaH«$mâQ> godm ImOJr CÚmoOH$m§À`m g§ajU H$R>S>o C^maʶmV Agboë`m
ghH$m`m©Zo gwê$ ¶oV AmhoV. nadmZ½`m
H$aÊ`mMm KoÊ`mV `oV
‘hm‘§S>imZo {ZU©` AmhoV. nadmZJr àmá hmoVmM n`©Q>H$m§Zm hr
KoVbm Amho. n{hë`m godm CnbãY H$ê$Z XoÊ`mV `oB©b.

OmZodmar 2017 9
âbmoQ>ob (Floatting Restaurant) : dmagm OnUmè`m {d{dY {H$„o Am{U ~wÕH$mbrZ
‘hm‘§S>im‘m’©$V ‘w§~B© ehamÀ`m gmJar joÌmV boUr Jw§’$m `m§À¶m~m~V ’$moQ>© g{H©$Q> Am{U ~w{YñQ>
ImOJr CÚmoOH$m§À`m ghH$m`m©Zo Am§Vaamï´>r` g{H©$Q> `m XmoZ ‘hÎdmÀ`m `moOZm n`©Q>Z
XOm©Mo âbmoQ>ob àH$ën gwê$ H$aʶmV ¶oUma Amho. {d^mJmH$Sy>Z am~dÊ`mV `oV AmhoV.
hm àH$ën Z[a‘Z n ‘w§~B©Vrb n`©Q>Z {dH$mgmgmR>r Am`wº$,
nm°B§Q> `oWrb gmJar ~¥hÝ‘w§~B© ‘hmZJa nm{bH$m `m§À`m AÜ`jVoImbr
joÌmV am~dÊ`mV g{‘Vr J{R>V H$aÊ`mV Ambr ‘w§~B©‘Ü`o ‘arZm,
`oUma Amho. VgoM H«y$P, ‘Ëñ`mb`, n`©Q>Z ^dZ, H$bm {eënJ«m‘
‘hm‘§S>im‘m’©$V ^yObMa ~g: n`©Q>Z Ago àH$ën hmVr KoÊ`mV `oV AmhoV.
~m§ÝÐm gr-qbH$, ‘w§~B© `oWohr àH$ën am~dʶmV joÌmV {d{dY g§H$ënZm n BH$mo Qw>[aP‘ A§VJ©V H|$Ð emgZmZo {dX^m©‘Ü`o
¶oUma Amho. A‘bmV AmUyZ àJV Mma ‘§S>io d {ZYr ‘§Oya Ho$bm Amho. dZ {d^mJ
hobr Qw>[aP‘ : amÁ`mV {d{dY n`©Q>Z amï´>m§Zr n`©Q>ZjoÌ Am{U dZ {dH$mg ‘hm‘§S>i `m§Mo gmhmæ` KoD$Z
{R>H$mUr AË`§V H$‘r doioV Amam‘Xm`r àdmg à^mdembr Ho$bo Amho. dZ n`©Q>ZmMm {dH$mg ìhmdm `mgmR>r ‘hm‘§S>i
H$aÊ`mgmR>r hobrQw>[aP‘ hr g§H$ënZm nwT>o Ambr. Amam‘Xm`r à`ËZerb Amho. Ë`mMà‘mUo H|$ÐmH$Sy>Z
ImOJr g§ñWoÀ¶m ghH$m¶m©Zo hr godm gmo`rgw{dYm, `mo½` S>opñQ>ZoeZ d g{H©$Q>g `m§À¶mgmR>r {ZYr àmá
n`©Q>H$m§gmR>r gwê$ H$aÊ`mV Ambr Amho. nm`m^yV gw{dYm, hmoV Amho.
ho{bQw>[aP‘ g§H$ënZoÛmao ‘w§~B©Vrb Owhÿ Mm¡nmQ>r- n`©Q>ZñWir ^oQ> n amÁ`mVrb n`©Q>Z joÌm§Mo XoemV d {dXoemV
{dní`Zm n°JmoS>m- XoÊ`mgmR>r Mm§Jë`m àMmbZ d à{gÕr H$aʶmH$[aVm emgZmZo
‘°ZJ«moìh O§Jb- àH$maÀ¶m XiUdiUmMm {ZU©` KoVbm AgyZ à{Vdfu ‘hm‘§S>imbm {ZYr
bmoH$b ‘mJ© BË`mXr ~m~t‘wio CnbãY H$ê$Z XoÊ`mV `oVmo. n`©Q>H$m§Mm AmoK
aoëdo-‘oQ´mo-BñH$m°Z n`©Q>Z joÌmMm {dH$mg dmT>mdm `mgmR>r {OëhmñVamda n`©Q>Z ‘hmoËgd
‘§{Xa-‘w§~B©À`m hmoV Amho. nmümÎ` XoemV gmOao H$aÊ`mgmR>r {ZYr {Xbm OmVmo. E{b’§$Q>m,
JJZMw§~r B‘maVr- ObjoÌ ñWi doéi, ~mUJ§Jm, H$m[bXmg Ago {d{dY
ndB© Vbmd-gr qbH$-bmoI§S>dmbm-‘T> ~oQ> B. Xe©ZmgmR>r n`©Q>H$m§Zm ’o$pñQ>ìhb gmOao Ho$bo OmVmV. naXoemVrb
{R>H$mUm§Mo hdmB© Xe©Z n`©Q>H$m§Zm 15 {‘{ZQ>m§V ^yObMa ~ggodm {d{dY Q´°ìhb ‘mQ>©Zm CƒñVar` {eï>‘§S>io ^oQ>
KS>dbo OmB©b. `m g§H$ënZog n`©Q>H$m§Mm CÎm‘ CnbãY H$ê$Z XoÊ`mV XoV AgVmV d naXoemVrb amoS> emoZm
à{VgmX bm^bm Amho. Ambr Amho. ¶m ~g ‘hm‘§S>imMo A{YH$mar CnpñWV amhÿZ
J§Jmnya YaU, {O. Zm{eH$ `oWrb ~moQ>Šb~ godoÛmao Ob n`©Q>Z à{gÕrgmR>r à`ËZ H$aVmV.
d ObH«$sS>m H|$Ð ImOJr CÚmoOH$m§À`m ghH$m`m©Zo ñWio XmIdbr OmVmV. n n`©Q>ZmÀ`m joÌmer g§~§{YV nm`m^yV gw{dYm
Mmbdbo OmUma Amho. ObjoÌmV Aem àH$maMr nwadUmè`m BVa {d^mJm§er g‘Ýd` gmYyZ
hr ~g MmbdʶmV `oVo. n`©Q>Z {dH$mgmbm MmbZm XoÊ`mMm emgZmMm
BVa `moOZm EH$ Amam‘Xm`r à`ËZ Amho. `m‘Ü`o ‘hmamï´> ‘oarQ>mB©‘ ~moS>©,
n amÁ`mÀ¶m àmXo{eH$ n`©Q>Z {dH$mg dmVmZwHy${bV ~g AgyZ amÁ` nwamVÎd {d^mJ, ^maVr` nwamVÎd gd}jU
`moOZ|VJ©V {d{dY {OëømVrb n`©Q>Z Ë`m‘Ü`o 48 Vo 50 AmgZo {d^mJ, dZ {d^mJ Am{U gmd©O{ZH$ ~m§YH$m‘
ñWim§À`m {dH$mgmgmR>r {ZYr XoÊ`mV `oVmo. CnbãY Ho$br OmVmV. {d^mJ `m§Mm àm‘w»`mZo g‘mdoe Amho.
AmVm gd© {Oëøm§Mo {Oëhm{Zhm` n`©Q>Z hr ^yObMa ~g n gwa{jV d Am{VÏ`erb n`©Q>Z g§H$ënZoMr
~¥hV AmamIS>o {Oëhm{YH$mar d ‘hmamï´> {JaJm§d Mm¡nmQ>r `oWrb gd© ñVamda OmJê$H$Vm ìhmdr, `mgmR>r à`ËZ
n`©Q>Z {dH$mg ‘hm‘§S>i `m§À`m EH${ÌV gmJar joÌmV H$aÊ`mV `oV Amho. ‘hm‘§S>im‘m’©$V H¥$fr
à`ËZmZo V`ma H$aÊ`mV `oV Amho. `m MmbdʶmV ¶oB©b. n`©Q>Z, Am`wd}{XH$ n`©Q>Z, dmB©Z Qw>[aP‘bm
AmamIS>çmZwgma `mnwT>o {OëhmñVamdarb àmoËgmhZ XoÊ`mV `oV Amho.
n`©Q>Z ñWim§À`m {dH$mgmgmR>r àmXo{eH$
n`©Q>Z `moOZoÛmao {ZYr XoÊ`mV `oB©b. g§X^©: ‘hmamï´> n¶©Q>Z {dH$mg ‘hm‘§S>i
n n`©Q>H$m§Zm AmH${f©V H$aÊmmè`m d Eo{Vhm{gH$ nn

10 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

‘m¶mZJarMr ^«‘§Vr pìh{OQ> ‘hmamï´>


2017

n°Ho$O‘Ü`o g‘m{dï> Amho. `m {R>H$mUr


n`©Q>H$m§Zm AmYrM {VH$sQ> XoÊ`mV `oUma
Agë`mZo am§JoV C^o amhmdo bmJUma Zmhr.
{gëda n°Ho$O A§VJ©V à[Vì`º$s
ê$.499/- Am{U 3 Vo 12 d`moJQ>mVrb
‘wbm§gmR>r VodT>mM Xa AmH$maÊ`mV `oUma
Amho. `m XmoÝhr ghbtgmR>r gH$mir 9.00
dmOVm N>ÌnVr {edmOr Q>{‘©Zg Am{U XmXa
`oWyZ ~gog gmoS>Ê`mV `oUma AmhoV. `m
~gMo Xa {H$’$m`Vera d dmOdr Agë`mZo
Xoer-{dXoer n`©Q>H$m§Zm `mMm bm^ hmoUma
Amho.
amÁ`mV ZmJnya, Am¡a§Jm~mX, nwUo,
Zm{eH$ `m {R>H$mUrgwÕm Xe©Z ~ggodm gwê$
H$aÊ`mMm emgZmMm ‘mZg Amho. Xoer d

‘w§~B© Xe©Z `m ~gMo {VH$sQ> Ama{jV H$aÊ`mgmR>r www.maharashtratourism.gov.in


A brH$S>o Ho$boë`m EH$m gd}jUmV 100
‘YyZ 80 ^maVr`m§Zm ‘w§~B© eha
~KUo AmdS>ob Ago {ZXe©Zmg Ambo Amho.
`m g§Ho$VñWimda qH$dm A{YH¥$V ~wqH$J EOÝgr qH$dm Q>mob ’«$s H«$.1800-229930
`oWo g§nH©$ gmYy eH$Vm.
Ë`m‘wio ‘w§~B© XmIdʶmMr EH$ ‘moR>r g§Yr
‘hmamï´> n`©Q>Z {dH$mg ‘hm‘§S>img H$S>rb E‘.Q>r.S>r.gr. H|$Ð, àrV‘ hm°Q>obOdi
{‘imbr Amho. {dXoer n`©Q>H$m§À`m JaOm bjmV KoD$Z
OdiyZ gwQ>ob d gJù`m {R>H$mUm§Zm ^oQ>r
‘w§~B© Xe©Z CnZJamgmR>r `m Xwgè`m
XoV nwÝhm {VWoM ¶oB©b.
‘w§~B© Xe©Z ghb ‘mJuHo$Ûmao Owhþ Mm¡nmQ>r, XmXmgmho~ ’$miHo$
‘hmamï´> n`©Q>Z {dH$mg ‘hm‘§S>i d {MÌZJar ({’$ë‘ {gQ>r), B©ñH$m°Z Q>|nb,
n¶©Q>Z n°Ho$O
‘w§~B© {dÚwV nwadR>m d n[adhZ (~oñQ>) Amao S>oAar, Amao {nH${ZH$ nm°BªQ>, N>ÌnVr
^maVr` n`©Q>H$m§gmR>r `m ghbrgmR>r
`m§À`m g§`wº$ {dÚ‘mZo dmVmZwHy${bV {edmOr Am§Vaamï´>r` {d‘mZVi Q>{‘©Zg-2,
JmoëS> n°Ho$O Am{U {gëda n°Ho$O Ago XmoZ
~g‘YyZ ‘w§~B© Xe©Z ghb hr g§H$ënZm ‘w§~B© {dÚmnrR>, g§O` Jm§Yr Z°eZb nmH©$,
n°Ho$O CnbãY AmhoV. JmoëS> n°Ho$O‘Ü`o
àË`jmV A‘bmV Ambr Amho. OmJ{VH$ {dní`Zm nmJmoS>m, H$mÝhoar Jw§’$m
à[Vì`º$s ê$.735/- Va 3 Vo 12 dfmªÀ`m
gÜ`m àm`mo{JH$ VÎdmda e{Zdma d BË`mXr ñWio nmhVm `oVrb `mMo {Z`moOZ
‘wbm§gmR>r ê$.657/- EdT>m Xa AmH$mabm
a{ddma `m {Xder XmoZ doJù`m ‘mJm©dê$Z H$aÊ`mV `oV Amho.
OmUma Amho. {OOm‘mVm CÚmZ, ^mD$ XmOr
`m ghbrMo Am`moOZ H$aÊ`mV ¶oVo. n{hbr bmS> g§J«hmb`, {gÕr{dZm`H$ ‘§{Xa, Zohê$
~g N>ÌnVr {edmOr Q>{‘©Zg ñWmZH$mnmgyZ gm`§Ýg g|Q>a, ‘{U^dZ, Vmamnmoadmbm
gwQ>ob d ‘w§~B©Vrb à‘wI {R>H$mUm§Zm ^oQ>r XoV - gw{ZVm Hw$noaH$a
‘Ëñ¶mb`, N>ÌnVr {edmOr dmñVy ghm¶H$ g§MmbH$, ‘w§~B©
{VWoM naV ¶oB©b, Va Xwgar ~g XmXa nyd} g§J«hmb` `m 6 ghm {R>H$mUm§Mo {VH$sQ> JmoëS> nn

OmZodmar 2017 11
{deof ‘wbmIV

A‘¶m©X Am{U ‘Z‘mohH$


‘ hmamï´>...! {h‘{eIao gmoS>br, Va ^maVmVrb
{d{dYVm `m amÁ`mV gm‘mdbobr AmhoV.
`wZoñH$moZo Omhra Ho$bobr 5 Eo{Vhm{gH$ dmagmñWio
{X„rV CVaUmam n`©Q>H$ AqOR>m qH$dm doéi
`oWo `mdm åhUyZ Am¡a§Jm~mX ehamgmR>r aoëdogh
hdmB© godoMr H$Zo[ŠQ>[ìhQ>r XoÊ`mMm à`ËZ Amho.
amÁ`mV AmhoV. Eo{Vhm{gH$ JS>{H$ëë`m§nmgyZ Vo Am¡a§Jm~mXbm ho[aQ>oO {gQ>rMm XOm© {‘idyZ
Eo{Vhm{gH$ n`©Q>ZñWim§Mr amOYmZr Am¡a§Jm~mX, XoÊ`mgmR>r ^maV gaH$maÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ
AqOR>m, doéi, E{b’§$Q>mgma»`m boÊ`m, `wZoñH$moH$S>o nmR>nwamdm gwê$ Amho. VgoM {d{dY
H$igy~mB©Mo {eIa, ‘hm~ioœa, VmoaU‘migmaIr nm`m^yV gmo`rgw{dYm nwadÊ`mV `oV AmhoV,
W§S> hdoMr {R>H$mUo, XoemVrbM Zìho, Va OoUoH$ê$Z n`©Q>H$ ¶mH$S>o A{YH$m{YH$ AmH${f©V
OJ^amVrb {d{dY joÌmVrb ZmJ[aH$, n`©Q>H$m§Zm hmoVrb.
IwUmdUmao ì`mK« àH$ën, {dñVrU© Am{U Z`Zaå`
g‘wÐ{H$Zmao, ‘w§~B©gmaIo OmJ{VH$ XOm©Mo ‘w§~B© Xe©Z godm
‘hmZJa, ’w$bm§Zr ~haUmao H$mg nR>ma Am{U O`Hw$‘ma amdb ‘w§~B© hr ‘hmamï´>mÀ¶m amOYmZr~amo~aM
bmoUma gmaIo gamoda Amnë¶m amÁ`mV Amho. n`©Q>Z ‘§Ìr OJmVrb EH$ ‘hÎdmMo eha Amho. ‘mÌ, ‘w§~B©Vrb
OJmVrb 40 Xoem§Mr AW©ì`dñWm n`©Q>Z AZoH$m§Zm ‘w§~B©Vrb n`©Q>ZmMr H$moUVrM ‘m{hVr
ì`dgm`mda Adb§~yZ Amho. Ë`m VwbZoV eoVr, CÚmoJmZ§Va ZgVo, Ë`m‘wio ‘w§~B©H$am§gmR>r ‘w§~B©Vrb Eo{Vhm{gH$
‘hmamï´>mVrb n`©Q>Z ì`dgm`mbm ‘moR>r g§Yr gdm©{YH$ amoOJma XoD$ d n`©Q>Z ñWim§Mr ‘m{hVr ìhmdr åhUyZ; ‘w§~B©
AgVmZmhr ˶mH$S>o Xwb©j Pmbo. Ë`m‘wio AmJm‘r eH$Umam n`©Q>Z Xe©Z `moOZm gwê$ Ho$br Amho. `m `moOZoV
H$mimV n`©Q>Z ì`dgm`mÀ`m d¥ÕrVyZ amoOJma ì`dgm` ‘hmamï´>mV ~ggodoÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ H$‘rV H$‘r IMm©V
{Z{‘©VrgmR>r OmUrdnyd©H$ à`ËZ H$amdo bmJUma {dñVmaÊ`mMr ‘moR>r g§Yr gH$mir 9 Vo gm`§H$mir 5 `m doioV ‘w§~B© ehamVrb
AmhoV. AmO Amnë`m hmVmV {H$‘mZ 90 Eo{Vhm{gH$ {R>H$mUm§Mo Xe©Z n`©Q>H$m§Zm
n`©Q>Z joÌmbm {d{dY Am`m‘ AmhoV. Amho. `mgmR>r KS>dÊ`mV `oV Amho.
doJdoJù`m àH$maÀ`m n`©Q>ZmH$S>o ZmJ[aH$m§Mm H$b "A{VWr Xodmo ^d:'
AgVmo. Ë`m‘wio Zm{eH$bm Ym{‘©H$, nwUo d ‘w§~B© Am{U ‘hmamï´>mÀ`m 800 H$moQ>tMm ‘hgyb {‘iUma
Bìh|Q> àmoJ«°‘, ZmJnyabm ì`mK« àH$ënmMr Va ‘Zm‘Zm‘Ü`o n`©Q>Z ^maV Xe©ZmgmR>r OJ^amVyZ `oUmao n`©Q>H$
qgYwXwJ©bm g‘wÐ{H$Zmè`m§Mr amOYmZr åhUVm g§ñH¥$Vr éOdyZ Vr {X„rZ§Va gdm©{YH$ g§»`oZo ‘w§~B©À`m Am§Vaamï´>r`
`oB©b. {dH${gV H$aÊ`mda {d‘mZVimda CVaVmV. ‘mÌ, Vo ~§Jiya, O`nya,
Am¡a§Jm~mXMo B{VhmgmV ‘moR>o d ‘hÎdmMo ñWmZ n`©Q>Z {d^mJmMm Ho$ai, Jmoì`mH$S>o admZm hmoVmV. hoM n`©Q>H$ EH$
Amho. Ë`m‘wioM Am¡a§Jm~mXgma»`m ehambm gdm©{YH$ ^a amhrb, {Xdg Oar ‘w§~B©V Wm§~bo, Var ‘hmamï´>mMm
n`©Q>ZmMr amOYmZr åhUyZ AmoiIbo OmVo. `m Ago gm§JVmhoV amÁ`mMo df©^amV 800 H$moQ>r én`m§Mm ‘hgyb dmT>Uma
n`©Q>Z amOYmZrÀ`m {dH$mgmgmR>r {d{dY à`ËZ n`©Q>Z VWm amoOJma Amho. `m nmœ©^y‘rda naXoer n`©Q>H$mbm
gwê$ AmhoV. Ë`mMmM EH$ ^mJ åhUyZ n`©Q>Z h‘r `moOZm ‘§Ìr àW‘ ^oQ>Umè`m Q>°Šgr S´m`ìhanmgyZ Vo
{dH$mg ‘hm‘§S>i d OnmZ gaH$maÀ`m ghH$m`m©Zo O`Hw$‘ma amdb. doQ>an`ªVÀ`m godH$mMr dmJUyH$ H$er Agob.
(Om`H$m) Am§Vaamï´>r` nmVirdaMm {d‘mZVi `mda n`©Q>H$m§Mo Wm§~Uo Adb§~yZ Agob.
{dH${gV Ho$bm Amho. hm°Q>ob ì`dgm`hr {dH${gV Ë`m‘wio Q>°Šgr S´m`ìhanmgyZ Vo doQ>an`ªVÀ`m
Pmbm Amho. Om`H$mÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ AqOR>m, gmIirVrb godH$m§Zr n`©Q>H$m§er H$go ~mobmdo, H$go
doéigh Am¡a§Jm~mXMo Eo{Vhm{gH$ ‘hÎd OJmg‘moa dmJmdo, `m~m~V ‘mJ©Xe©Z d à~moYZ H$aÊ`mV
AmUmd`mMo Amho. `oV Amho.

12 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

[ìh{OQ> ‘hmamï´> : 2017 ho[aQ>oO YmoaU


‘hmamï´>mVrb n`©Q>H$m§Mr g§»`m dmTy>Z {H$ëë`m§À`m n`©Q>Z {dH$mgmgmR>r ‘hmamï´> 2017
amoOJma dmT>mdm, n`©Q>Z ñWim§Zm ^oQ>r n`©Q>ZmMo ho[aQ>oO YmoaU V`ma H$aÊ`mV `oV pìh{OQ> ‘hmamï´>
Úmì`mV åhUyZ [ìh{OQ> ‘hmamï´> : 2017 Amho. `mgmR>r g{‘Vr J{R>V Ho$br Amho. `m
Aer KmofUm ‘w»`‘§Ìr Xod|Ð ’$S>Udrg `m§Zr g{‘VrV ‘hmamï´>mVrb {H$ëë`m§Mo amOXyV
{Xbr Amho. Ë`mMmM EH$ ^mJ åhUyZ (~«±S> A°å~ogoS>a) N>ÌnVr g§^mOr amOo, A°¹o$[a`‘ gmH$mabo OmB©b.
‘hmamï´>mMr n`m©`mZo n`©Q>ZñWim§Mr ‘m§S>Ur CX`nyaMo `wdamO bjamO qgJ `m§À`mgh
H$ê$Z Ë`m§Mo ‘mH}$qQ>J H$aÊ`mV `oB©b. VÁkm§Mm g‘mdoe H$aÊ`mV Ambm Amho. ì`mK« àH$ënm§H$S>o bj doYUma
OoUoH$ê$Z, ‘w§~B©V CVaUmam n`©Q>H$ ^maVmVrb gdm©{YH$ gmV ì`mK« àH$ën
‘hmamï´>mVM Wm§~mdm, `mgmR>r à`ËZ AX²^wV I{OZm ‘hmamï´>mV AmhoV. ZmJnyanmgyZ 50
H$aÊ`mV `oVrb. Ë`mgmR>r Ë`mbm añVo, aoëdo H$moH$UmVrb g‘wÐ{H$Zmao åhUOo {H$bmo‘rQ>aÀ `m n[aKmV ì`mK« àH$ën AmhoV.
Am{U hdmB© ‘mJm©Mr H$Zo[ŠQ>[ìhQ>r CnbãY ‘hmamï´>mbm {‘imbobr A‘yë¶ XoUJr Amho. Jm|{X`m `oWo Am§Vaamï´>r` XOm©Mo
H$ê$Z XoÊ`mV `oB©b. g‘wÐ{H$Zmam Am{U Ë`mbJV {H$„o Ago {d‘mZVi Amho. VoWohr àH$ën Amho. VoWo
^maVmVrb gdmªV àojUr¶ {H$„o OJmV ’$mago nmhmd`mg {‘iV Zmhr. ‘mÌ, AmVm {dH$mgmbm gwédmV Pmbr Amho.
‘hmamï´>mV AmhoV. Ë`m§Mm n`©Q>Z H|$Ð åhUyZ H$moH$UmV ho AX²^wV {MÌ nmhmd`mg {‘iVo. dmKm§À`m Xe©ZmgmR>r OJ^amVyZ n`©Q>H$
{dH$mg H$ê$ eH$bmo ZmhrV. Ë`mV nwamVÎd n`©Q>H$m§gmR>r hm I{OZm Amho. n`©Q>H$m§Zm `oVmV. VgoM O§JbmV OmUmao doJio n`©Q>H$
{d^mJmÀ`m H$mhr AS>MUr Agy eH$Vrb. g‘wÐ Am{U g‘wÐmVrb {Odm§{df`r AmhoV. Ë`m§À`mgmR>r KZXmQ> O§Jb AgUo
AmJm‘r H$mimV Aa~r g‘wÐmV nmdUoMma ‘m{hVr ìhmdr åhUyZ qgYwXwJ© {OëømV Amdí`H$ Amho. Ë`m‘wio Á`m ^mJmV
hOma H$moQ>r én`o IMy©Z N>ÌnVr {edmOr 250 EH$a joÌmV ‘hÎdmH$m§jr, "gr dëS>©' O§Jbm§Mr H$Îmb Pmbr Amho, Aem ^mJmV
‘hmamOm§Mo ñ‘maH$ C^maÊ`mV `oUma Amho. Vo àH$ën gmH$maÊ`mV `oUma Amho. Ë`mV d¥jmamonU H$ê$Z dZm§Mo AmÀN>mXZ V`ma
XoemVrbM Zìho, Va OJ^amVrb n`©Q>ZmMo g‘wÐmVrb gyú‘ Ordm§nmgyZ Vo H$aÊ`mMm à`ËZ dZ {d^mJmZo BH$mo Qw>[aP‘
’$ma ‘moR>o AmH$f©U R>aUma Amho. ‘hmH$m` emH©$ ‘mem§{df`r ‘m{hVr XoUmao ~moS>©À`m ‘mÜ`‘mVyZ gwê$ Ho$bo AmhoV.

OmZodmar 2017 13
ImZXoe n`©Q>Z Amho. añVo, aoëdo, hdmB© ‘mJm©Zo ImZXoe n`©Q>H$m§Mr g§»`m dmT>V Amho. Ë`m§Zm nm`m^yV
Am{Xdmgr Am{U ‘mJmg ^mJmVhr OmoS>bm Jobm Amho. ImZXoemVrb n`©Q>ZñWio gmo`rgw{dYm EH$mM OmJr CnbãY ìhmì`mV
n`©Q>ZmMm {dH$mg Pmbm nm{hOo. Ë`mVyZ d¡{dÜ`nyU© AmhoV. Ë`m§Mo ^m¡Jmo{bH$ ñWmZ åhUyZ {Z`moOZ Ho$bo OmV Amho.
amoOJmamMr ‘moR>çm à‘mUmda {Z{‘©Vr hmoVo. doJio Amho. `m{edm` `m ^mJmVrb A°J«mo Qw>[aP‘bm àmoËgmhZ {‘imdo åhUyZ
`mnydu XwX£dmZo Vgm à`ËZ Pmbm Zmhr. ‘mÌ, ZmJ[aH$m§Mo amhUr‘mZ, ^mfm, ImÚnXmW© n`©Q>Z YmoaU 2016 ‘Ü`o Ë`mMm g‘mdoe
eoVr, CÚmoJmnojm n`©Q>ZmV amoOJmamMr Xoe- {dXoemVrb n`©Q>H$m§g‘moa AmUUo H$aÊ`mV Ambm Amho. EdT>oM Zìho, Va
A{YH$ g§Yr CnbãY hmoD$ eH$Vo. Ywù`mVhr Amdí`H$ Amho. Ë`m‘wio H$moH$U n`©Q>ZmÀ`m Zm{eH$ `oWo dmB©Z Qw>[aP‘bm àmoËgmhZ {Xbo
n`©Q>ZmÀ`m {dH$mgmbm ‘moR>r g§Yr Amho. YVuda ImZXoe n`©Q>ZmMm ~«±S> {dH${gV OmV Amho. nm`m^yV gmo`rgw{dYm
‘w§~B©- AmJ«m Am{U H$mobH$moVm- Ah‘Xm~mX H$aÊ`mV `oB©b. nwadÊ`mgmR>r ghH$m`© H$aUmè`m§Zm gdbV
‘hm‘mJm©da Ywio eha Amho. hr n`©Q>ZmgmR>r {Xbr OmUma Amho.
O‘oMr ~mOy Amho. {H$„o bqiJ, gmoZJra, gma§JIoS>m Aœg§J«hmb`
WmiZoa, ^m‘oa, ImZXoemVrb amD$im§À`m gma§JIoS>m (Vm. ehmXo, {O. Z§Xwa~ma) nmbKabm gmH$maUma Q´m`~b pìhboO
JT>çm hm gd© B{Vhmg Xoemg‘moa, `oWo Xadfu ‘mJ©erf© nm¡{U©‘obm ‘moR>r `mÌm R>mUo, nmbKa, Zm{eH$, Z§Xwa~ma,
n`©Q>H$m§g‘moa n`©Q>Z {d^mJmÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ ^aVo. Xoe^amVyZ KmoS>o {dH«o$Vo `oWo XmIb OiJmd, A‘amdVr, ZmJnya, JS>{Mamobr `m
AmUÊ`mV `oB©b. hmoVmV. qH$~hþZm hr `mÌm XoemV AmVm Am{Xdmgr nÅ>çmV n`©Q>Z Mm§Jë`m àH$mao
Vmnr ZXrdarb ~°aoOog Am{U A¸$bnmS>m KmoS>çm§À`m IaoXr- {dH«$sgmR>rM à{gÕ Pmbr {dH${gV hmoD$ eH$Uma Amho. Am{XdmgtMo
YaUmV CnbãY ObgmR>m nmhVm A°S>ìhoÝMa Amho. `oWo MoVH$ ’o$pñQ>ìhbMo Am`moOZ Ho$bo OrdZ, Ë`m§Mr g§ñH¥$Vr, Ë`m§À`mVrb
Qw>[aP‘bm àmoËgm{hV H$aÊ`mV `oB©b. OmVo. Ë`m‘wio gma§JIoS>m `oWo OmJ{VH$ bmoH$H$bm, àWm, na§nam, ImÚnXmW©, `m§Mr
gma§JIoS>m ({O. Z§Xwa~ma) `oWrb lrXÎm XOm©Mo Aœg§J«hmb` ñWmnZ H$aÊ`mMm ‘m{hVr OJmg‘moa `mdr åhUyZ nmbKa `oWo
`mÌo{Z{‘Îm Am`mo{OV hmoUmam MoVH$ ‘hmoËgd, ‘mZg Amho. Ë`mgmR>r nmR>nwamdm gwê$ Amho. X{jU Am{’«$Ho$À`m YVuda Q´m`~b pìhboO
VrW©joÌ àH$meo, ‘hmamï´>mVrb Xwgè`m {dH${gV H$aÊ`mMr g§H$ënZm Amho. Am{Xdmgr
H«$‘m§H$mMo W§S> hdoMo {R>H$mU VmoaU‘mi, Ym{‘©H$, H¥$fr n`©Q>ZmMo ì`dñWmnZ g§ñH¥$Vr OJmnwT>o `mdr åhUyZ n`©Q>Z
Am{Xdmgr ~m§Ydm§Mm hmoirMm gU OJmg‘moa ‘hmamï´>mbm Eo{Vhm{gH$ {R>H$mUm§à‘mUo {d^mJmÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ OmUrdnyd©H$ à`ËZ
AmUÊ`mMo à`ËZ {d{dY nmVù`m§da gwê$ VrW©joÌm§Mm g‘¥Õ dmagm bm^bm Amho. Ho$bo OmVrb. n¶©Q>ZmgmR>r Amdí¶H$
AmhoV. AmJm‘r H$mimV n`©Q>Z {dH$mg AbrH$S>o Ym{‘©H$ n`©Q>H$m§Mr g§»`m ‘moR>çm Agboë¶m gd© Cn¶wº$ ~m~tda MMm© H$ê$Z
‘hm‘§S>imMo àmXo{eH$ H$m`m©b` Ywio `oWo à‘mUmV dmT>br Amho. n§T>anya, {eS>u, Xa 12 bdH$aM gdªH$f n¶©Q>Z YmoaU emgZ V¶ma
H$m`m©pÝdV H$aÊ`mV `oB©b. CÎma ^maVmVyZ dfmªZr Zm{eH$ `oWo hmoUmam Hw§$^‘oim, H$aV Amho.
`oÊ`mgmR>r ImZXoe hm EÝQ´r nm°B§Q> Amho. Aï>{dZm`H$, Í`§~Ho$œa, doéi, naird¡OZmW
gwaV, B§Xya, Am¡a§Jm~mX, Zm{eH$ `m Am{U ^r‘me§H$a `oWrb Á`mo{V{bªJ, eãXm§H$Z : aU[OV amOnyV
‘hmZJam§nmgyZ 200 {H$bmo‘rQ>ada Ywio eha eoJmdgh {d{dY {R>H$mUr Xoe{dXoemVrb {Oëhm ‘m{hVr A{YH$mar, Ywio
nn

14 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

n¶©Q>ZmVyZ amoOJma pìh{OQ> ‘hmamï´>


2017

Á`m {R>H$mUr n`©Q>H$ `oV AgVmV VoWo AZoH$m§Zm amoOJma CnbãY hmoV Agë`mZo n`©Q>Z AmVm EH$
amoOJmaj‘ joÌ Pmbo Amho. Ë`m‘wio ¶m joÌmbm MmbZm XoVmZmM ~oamoOJma `wdH$m§Zm A{YH$m{YH$ amoOJma
H$gm XoVm ¶oB©b, `mH$S>o {deof bj {Xbo OmV Amho. Ë`mÑï>rZoM amÁ`mMm n`©Q>Z AmamIS>m V¶ma H$aÊ`mV
Ambm Amho.

‘XZ `oamdma, n¶©Q>Z amÁ¶‘§Ìr

amo OJma {Z{‘©Vr~amo~aM ñWm{ZH$


{dH$mg hm CÔoe S>moù`mg‘moa R>odyZ
amÁ`mMm n`©Q>Z {d^mJ H$m‘ H$aV Amho.
CnbãY H$ê$Z {Xë`m OmV AmhoV.

[deof à`ËZ
n`©Q>ZñWio AmhoV. ~wbT>mUm {OëømVrb
bmoUma ho CëH$mnmVm‘wio {Z‘m©U Pmbobo
OJmVrb {Vgè`m H«$‘m§H$mMo gamoda Amho. `m
ñWm{ZH$ bmoH$m§À`m ‘mÜ`‘mVyZ n`©Q>Z amÁ`mVrb n`©Q>Z ñWim§Zm amï´>r`, {R>H$mUr n`©Q>Z {dH$mgmMr H$m‘o gwê$ AmhoV.
joÌm§Mm {dH$mg KSy>Z AmUÊ`mbm àmoËgmhZ Am§Vaamï´>r` nmVirda AmoiI {‘idyZ `m{edm` ZmJnya, qIS>gr, IoH$amZmbm, ~moa
{Xbo OmV Amho. amÁ`mVrb g‘¥Õ H$bm- XoÊ`mgmR>r {deof à{gÕr ‘mohr‘ am~dÊ`mV S°>‘, ~moa ì`mK« àH$ën, {g„mar n|M,
na§nam§Zm MmbZm XoUo, n¶©Q>ZmÀ`m `oV Amho. Ë`mgmR>r {ZYrMr doJir VaVyXhr VmS>mo~m, {MIbXam, ndZr `oWo n`©Q>H$
‘mÜ`‘mVyZ A{dH${gV ^mJmV amoOJmamÀ`m Ho$br Amho. `m~amo~aM àmoËgmhZ YmoaU Aä`mg H|$Ð, O§Jb [ag°mQ>©, n`©Q>Z g§Hw$b,
g§Yr {Z‘m©U H$aUo, n`©Q>H$m§Zm Mm§Jë`m am~dÊ`mV `oVo. {Zdmg d Ý`mhmar `moOZm, {ZgJ© n[aM` H|$Ð, W§S> hdoÀ`m {R>H$mUr
gw{dYm {Z‘m©U H$ê$Z XoUo ¶m ~m~tMm n`©Q>Z AqOR>m-doê$i boUr g§dY©Z d n`©Q>Z {dH$mg Xe©{Z` ñWim§Mm {dH$mg, CnhmaJ¥h,
YmoaUmV g‘mdoe H$aʶmV Ambm Amho. àH$ën, n`©Q>H$m§gmR>r Amam‘Xm`r S>o¸$Z ObH«$sS>m gw{dYm AmXr H$m‘o H$aÊ`mV `oV
amÁ`mVrb gm§ñH¥${VH$ d Z¡g[J©H$ ~m~tMo AmoS>rgr aoëdo JmS>r, {R>H${R>H$mUr gm§ñH¥${VH$ Amho. ‘hm‘§S>imÀ`mdVrZo Zì`mZo ^§S>mam
g§ajU H$aÊ`mgmR>r n`©Q>ZmÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ {OëømVrb {VamoS>m VmbwŠ`mV ~moYbH$gm,
à`ËZ Ho$bo OmV AmhoV. dYm© `oWo n`©Q>H$ {Zdmg, {MIbXam `oWo
‘moPar n°mB§Q>da n`©Q>H$ {Zdmg CnbãY
n¶©Q>Z gw{dYm H$ê$Z XoÊ`mV Ambo AmhoV.
amÁ`mVrb n¶©Q>ZñWim§Zm {dXoer
ZmJ[aH$ ^oQ> XoVmV. Ë`mV boÊ`m, ì`mK« n`©Q>ZmÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ amoOJma
àH$ën, A^`maÊ`o, {H$„o AmXtMm g‘mdoe n`©Q>H$m§Zm {Zdmg, ^moOZ, ^«‘U,
Amho. `m {R>H$mUr Amboë`m§Zm n`©Q>ZmMm g’$mar, ObH«$sS>m AmXr gw{dYm nwadë`m
nwaonya AmZ§X KoVm `mdm, Ago Ano{jV AgVo. OmVmV. `mgmo~VM JmB©S>, n`©Q>H$ dmhZ
Ë`m Ñï>rZo H$mhr gw{dYm {Z‘m©U H$amì`m ‘hmoËgd, n`©Q>H$m§gmR>r ‘hm^«‘U `moOZm `mgmR>rhr ‘Zwî`~imMr Amdí`H$Vm ^mgV
bmJVmV. Ë`m gw{dYm nwadyZ n`©Q>H$m§Zm B. ¶moOZm n`©Q>H$m§Zm AmH${f©V H$aÊ`mgmR>r AgVo. ‘moR>çm à‘mUmda n`©Q>H$ IaoXrhr
AmZ§Xr H$aÊ`mMo H$m‘ amÁ¶ n¶©Q>Z am~dÊ`mV `oV AmhoV. H$aVmV. ImZnmZmMm AmZ§X KoVmV. `oWo
‘hm‘§S>imÀ`m dVrZo Ho$bo OmVo. A^`maÊ` ‘moR>çm à‘mUmda ‘Zwî`~i dmnabo OmVo. ¶m
AgVrb Va VoWo n`©Q>H$m§À`m g’$argmR>r {dX^m©Vrb n`©Q>Z gd© Jmoï>tÀ¶m ‘mܶ‘mVyZ amoOJma Am{U
dmhZo, VoWo Agboë`m YaUo-VbmdmV {dX^m©V ‘moR>çm à‘mUmda KZXmQ> O§Jb ñd¶§amoOJma CnbãY hmoVmo Am{U ¶mdaM
Obg’$a, ‘w§~B©, nwUogma»`m ehamV eha Amho. Ë`m‘wio dmKmgh {d{dY àH$maMo Xþ‘ui amÁ¶ emgZmZo bj H|${ÐV Ho$bo Amho.
Xe©Z ~gog, n`©Q>H$m§Zm {Zdmg, ^moOZmMr àmUr, njr `oWo AmT>iVmV. dmKm§Mr gdm©{YH$
Mm§Jbr ì`dñWm, n`©Q>Z ñWim§À`m {R>H$mUr g§»`m {dX^m©V Amho. A^¶maʶmMr g§»¶mhr eãXm§H$Z : ‘§Joe daH$S>
añVo, ñdÀN> nmÊ`mMr ì`dñWm AmXr gw{dYm Iyn Amho. `m{edm` {d{dY Z¡g{J©H$ {Oëhm ‘m{hVr A{YH$mar, ¶dV‘mi
nn

OmZodmar 2017 15
‘wbmIV

n¶©Q>Z joÌmV Anma g§Yr


AgUmao ‘hmamï´> ho
XoemVrb à‘wI amÁ`
Amho. ^maVmVrb ho EH$
n`©Q>H$-{‘Ì amÁ` Amho.
amÁ` emgZmÀ`m n`©Q>Z
d¥Õr `moOZm§Zm H|$ÐmVrb
gaH$ma g§nyU© gmhmæ` d Aa~r g‘wÐmV hmoUmè¶m ^ì¶
àmoËgmhZhr XoV Amho. {edñ‘maH$mMo g§H$ën {MÌ.
amÁ` gaH$maZo 2017 ho

‘hmamï´> AZ{b{‘Q>oS>...
"pìh[OQ> ‘hmamï´>' df©
åhUyZ Kmo{fV Ho$bo Amho.
˶m{Z{‘ÎmmZo H|$Ðr`
gm§ñH¥${VH$ d n`©Q>Z
{dH$mg ‘§Ìr
(ñdV§Ì à^ma) n`©Q>Z joÌmÀ`m {dH$mgmgmR>r ‘hmamï´>mbm {H$Vr gw{dYmOZH$ R>aVrb. `m{edm` doê$i, AqOR>m,
S>m°. ‘hoe e‘m© `m§Mr d H$em g§Yr AmhoV Ago AmnUmg dmQ>Vo? E{b’§$Q>m `mgmaIr boUr, 720 {H$bmo‘rQ>a bm§~rMm
{deof ‘wbmIV. S>m°. e‘m© - ^maVmVrb EH$ {dH${gV amÁ` {dñVrU© gmJar {H$Zmam ‘hmamï´>mbm bm^bm Amho.
Agboë`m ‘hmamï´>mbm n`©Q>Z joÌmV Anma g§Yr Eo{Vhm{gH$ JS>{H$„o, VmS>mo~mgmaIr A^`maÊ`o d
Amho. {deofV… {dXoer n`©Q>H$ gd©àW‘ d g§O` Jm§Yr CÚmZmgmaIr 5 amï´>r` CÚmZo `m
àmYmÝ`mZo XoemVrb Á`m XmoZ ‘hmZJam§Zm amÁ`mV AmhoV. n`©Q>H$m§gmR>r hr EH$ nd©UrM
àmYmÝ` XoVmV, Ë`mV {X„r~amo~aM ‘w§~B©XoIrb R>aVo. amÁ` gaH$maZo `m n`©Q>Z g§YtMm bm^
Amho. EHy$U n`©Q>H$m§n¡H$s Vã~b 40 Q>¸o$ n`©Q>H$ KoÊ`mgmR>r gw`mo½` àH$mao {Z`moOZ Ho$ë`mMo ‘mPo
àW‘ ‘w§~B©V OmVmV d Z§Va Vo BVa ^mJm§Zm ^oQ>r {ZarjU Amho. {dXoer n`©Q>H$m§Mo OmñVrV OmñV
XoVmV. ‘w§~B© hr Am{W©H$ amOYmZr Agbr Var Vo à‘mUmV AmJ‘Z d Ë`m‘wio XoemÀ`m {VOmoarV
OJmVrb EH$ CËH¥$ï> n`©Q>Z H|$Ðhr Amho. JoQ> do `oUmao {dXoer MbZ `m XmoÝhr ~m~mVrV amÁ`mbm
Am°’$ B§{S>`m, Zohê$ Vmam§JU, ~m°brdyS> `m ‘moR>m dmd Amho. ‘hmamï´> n`©Q>ZmÀ`m Ñï>rZo g‘¥Õ
nma§n[aH$ n`©Q>Z ñWim§ì`{V[aº$ AmJm‘r H$mimV hmoUo ho ^maV gaH$mabmhr hdo Amho.
gmH$maUmao S>m°. ~m~mgmho~ Am§~oS>H$a `m§Mo OmJ{VH$
ñ‘maH$ d Aa~r g‘wÐmVrb N>ÌnVr {edmOr H|$ÐmH$Sy>Z n`©Q>Z `moOZm§Zm {H$Vr ‘XV {‘iUma?
‘hmamO `m§Mo ^ì` ñ‘maH$ `m§Mr bdH$aM `mV S>m°. e‘m© - ‘w»`‘§Ìr Xod|Ð ’$S>Udrg,
S>m°. ‘hoe e‘m©
H|$Ðr¶ n¶©Q>Z ‘§Ìr ^a nS>Uma Amho. ‘w§~B©gh ZmJnya d nwÊ`mbm n`©Q>Z‘§Ìr O`Hw$‘ma amdb ho `m ‘wÔçmda Ooìhm
‘§Oya Pmbobo ‘oQ´mo aoëdo àH$ën hohr n`©Q>H$m§gmR>r Ooìhm ‘bm {X„rV ^oQ>bo Voìhm ‘r Ë`m§Zm gm§{JVbo

16 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

Vr XoemVrb ’$ma H$‘r {R>H$mUr AmT>iVo.


2017
amÁ`mMo n`m©daU àmoËgmhZ H$go Amho? pìh{OQ> ‘hmamï´>
S>m°. e‘m© - H|$ÐmÀ`m ñdXoe Xe©Z
`moOZoÀ`m AZoH$ ^mJmV ‘hmamï´>mVrb n`©Q>Z àH$me`moOZm H$aUo `m~amo~aM Am¡a§Jm~mX
`moOZm§Zm ‘hÎdmMo ñWmZ {‘iUma Amho. {d‘mZVimÀ`m {dH$mgmMo H$m‘
{dX^m©Vrb bmoUma gamoda ho CëH$mnmVmZo àmYmÝ`H«$‘mda AgUma Amho. `m{edm`
{Z‘m©U Pmbobo OJmVrb {Vgè`m H«$‘m§H$mMo {nViImoam boUr, ~r~r H$m ‘H$~am,
gamoda Amho. Ë`m {R>H$mUr n`©Q>Zg§Hw$b Xm¡bVm~mX d nmQ>ZXodr {H$„o `m§À`m {ZarjU
C^maUo, ‘hmË‘m Jm§YtÀ`m godmJ«m‘ d XoI^mbrMr H$m‘o `mM `moOZoV g‘m{dï>
Aml‘m‘wio nmdZ Pmboë`m dÜ`m©V n`©Q>Z AmhoV. n`©Q>Z d nwamVËd {d^mJ Á`mA§VJ©V
g§Hw$b C^maUo, {MIbXam `oWrb ‘moPar Amho Vo g§ñH¥$Vr ‘§Ìmb`hr ‘mÂ`mH$S>oM
nm°B§Q> `oWo gw{dYm dmT>{dUo, àmMrZ Agë`mZo `m H$m‘m§V gwgyÌVm AmUUo eŠ`
JS>{H$ëë`m§Mo g§dY©Z H$aÊ`mgmR>r amÁ` hmoUma Amho.
gaH$maZo {deof `moOZm àñVm{dV Ho$br Amho
{Vbmhr H|$ÐmV’}$ ‘XV Ho$br OmB©b. am`JS> d g‘wÐ{H$Zmè`mÀ¶m n`©Q>Z {dH$mgmgmR>r
amOJS>mda gmD$§S> A±S> bmB©Q> emo d H$go gmhmæ¶ H$aUma?
{edam`m§darb bKwnQ> XmIdÊ`mMm CnH«$‘ S>m°. e‘m©- H|$ÐmZo ñdXog Xe©Z `moOZoV
AmJm‘r H$mhr ‘{hÝ`m§V gwê$ hmoUma Amho. qgYwXwJ© H$moñQ>b g{H©$Q> `moOZoMr {ZdS> Ho$br
OnmZ B§Q>aZ°eZb H$m°nm}aoeZ EOÝgr, Amho. `mV Vm|S>dbr-dm`§JUr `oWo g‘wÐ {dœ
Om`H$mÀ`m ghH$m`m©Zo OmJ{VH$ dmagm àH$ën C^maÊ`mMo amÁ` gaH$maZo {Z{üV
åhUyZ Kmo{fV Pmboë`m AqOR>m doê$i {dH$mg Ho$bo Amho. `mgmR>r H|$Ðr` n`©Q>Z ‘§Ìmb`mZo
H$s, amÁ`mZo `moOZm AmImì`mV, Ë`m§Zm àH$ën `moOZoÀ`m Xwgè`m Q>ßß`mV H|$ÐmV’}$ gw‘mao 83 H$moQ>r én`m§Mm {dñVm[aV àH$ën
H|$ÐmMo g§nyU© gmhmæ` {‘iob `mMr ImÌr ‘r g§nyU© gmhmæ` Ho$bo OmB©b. `m àmMrZ Ahdmb ‘§Oya Ho$bm Amho. n{hë`m hßË`mn¡H$s
XoVmo. gm§ñH¥${VH$Ñï>çm g§nÞ Agboë`m boÊ`m§Mo g§dY©Z VgoM AqOR>m-doê$i `oWrb 13 H$moQ>r én`mMm {ZYr amÁ`mbm XoÊ`mV
‘hmamï´>mV g§nyU© ^maVr` g§ñH¥$VrMo Xe©Z àñVm{dV H«y$Odo, ’y$Q> {~«O, n`©Q>H$m§gmR>r Ambm Amho. Cd©[aV {ZYr Q>ßß`mQ>ß`mZo
KS>Vo. n§T>anyaMr dmar hm EH$M {df` KoVbm nmD$bdmQ>m H$aUo, gmD$§S> A°ÊS> bmB©Q> emo, {‘iÊ`mMr ì`dñWm V¶ma Amho. `m `moOZoV
Var Ë`mV Or g‘J«Vm d {d{dYVm AmT>iVo AqOR>m boÊ`m§da ’$m`~a Am°pßQ>H$ gmJaoœa, VmaH$bu, {dO`XwJ©, Vm|S>dbr,
{‘R>mdm~, {eamoS>m, ‘moMo‘mS> g‘wÐ{H$Zmè`m§da
Amdí`H$ gw{dYm {Xë`m OmVrb. n`©Q>Z
{dH$mg àH$ënm§À`m àË`j nyV©VogmR>r {H$‘mZ
3 Vo 4 dfmªMm H$mbmdYr bmJVmo. Ë`m‘wio
`moOZm§‘Ü`o H|$Ð gaH$ma d amÁ` gaH$ma
`m§À`mV g‘Ýd` amhUo d ‘§Ìr nmVir~amo~aM
XmoÝhtÀ`m g§~§{YV A{YH$mè`m§À`m
nmVirdahr Vmo gmVË`mZo amhUo ho ‘hÎdmMo
Amho. {edH$mbrZ {H$„o, ~w[ÕñQ> g{H©$Q>
`mgma»`m àH$ënm§À`m nyV©VoV A{YH$mar
nmVirdarb g‘Ýd` hmhr VodT>mM ‘hÎdmMm
R>aUma Amho.
- ‘§Joe d¡e§nm`Z
Á¶oð> nÌH$ma, Zdr {X„r
B§Xÿ {‘b ¶oWrb ^maVaËZ S>m°. ~m~mgmho~ Am§~oS>H$a ¶m§À¶m Am§Vaamï´>r¶ XOm©À¶m ^ì¶ ñ‘maH$mMo g§H$ën {MÌ nn

OmZodmar 2017 17
‘hmamï´>mMm VmO‘hmb - ~r~r H$m ‘H$~am, Am¡a§Jm~mX

‘mPm ‘hmamï´>, ‘ñV ‘hmamï´>


‘hmamï´>mV AZoH$ Am¡a§Jm~mX ‘§{Xa Amho.
loð> XOm©Mr n¶©Q>Z
ñWio AmhoV. ¶m doéi boUr H$go nmohmoMmb ?
n¶©Q>Z ñWim§Zm ‘moR>çm doéi `oWo àmMrZ H$mimV H$moabobr 12 ~m¡Õ, 17 Am¡a§Jm~mX `oWo aoëdoZo AWdm ~gZo nmohmoMVm `oVo.
à‘mUmda Xoe- qhXy Am{U 5 O¡Z Aer EHy$U 34 boUr AmhoV. hr boUr ehamnmgyZ 30 {H$bmo‘rQ>a A§Vamda Agboë`m doê$i
{dXoemVrb n¶©Q>H$ ^oQ> gmYmaUV: B.g.À`m nmMì`m Vo Xhmì`m eVH$mÀ`m `oWo OmÊ`mgmR>r ‘hm‘§S>imÀ`m Am{U ImgJr ~gog
XoV AgVmV. ¶mn¡H$s H$mbI§S>mV H$moaÊ`mV Ambr AgyZ àmMrZ ^maVmVbr CnbãY AgVmV.
H$mhr ‘hÎdmÀ¶m ~m¡Õ, qhXy Am{U O¡Z boUr `m {R>H$mUr EH$Ì nhmd`mg
n¶©Q>ZñWim§Mr ‘m{hVr {‘iVmV. doê$iÀ`m boÊ`m§Mr qhXy boUr, ~m¡Õ boUr d AqOR>m boUr
¶m boImV H$ê$Z O¡Z boUr Aer {d^mJUr Ho$br OmVo. 1951 gmbr OJ{d»`mV ~m¡Õ Y‘m©Mm dmagm OVZ H$aUmar
XoʶmV Ambr Amho. ^maV gaH$maZo doê$i boUr ho amï´>r` ñ‘maH$ Agë`mMo àXrK© Eo{Vhm{gH$ H$mbI§S>mMr nmœ©^y‘r bm^bobr
‘hmamï´>mMm n¶©Q>Z Xm¡am Kmo{fV Ho$bo Am{U Ë`mZ§Va Vr ^maV gaH$maÀ`m AqOR>m boUr hr OJm‘Ü`o ^maVmbm Am§Vaamï´>r`
AmIʶmgmR>r hr nwamVÎd {d^mJmH$S>o gmondÊ`mV Ambr. ^maVmVrb n`©Q>ZmMr R>iH$ AmoiI H$ê$Z XoUmar ‘hÎdnyU© boUr
‘m{hVr Cn¶wº$ R>aob. 12 Á`mo{V{bªJm§n¡H$s EH$ Agbobo K¥îUoœa ‘§{Xa ho {eën. dmKya ZXrÀ`m n[agameoOmar Agboë`m
doéi boÊ`m§nmgyZ OdiM AgyZ ho EH$ àmMrZ e§H$a AqOR>m boUrg‘yhm‘Ü`o EHy$U 29 boUr AmhoV. hr

18 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

boUr ZXr nmÌmnmgyZ 15-30 ‘rQ>a H$go nmohmoMmb?


(40-100 ’y$Q>) C§Mrda {dñVrU© Aem Om§~ g‘W© ho {R>H$mU OmbZm ehamnmgyZ 2017
S>m|Jaam§Jm‘Ü`o H$moaboë`m AmhoV. 80 {H$‘r EdT>çm A§Vamda Amho. OmbZm pìh{OQ> ‘hmamï´>
AqOR>m boʶmV VWmJV Jm¡V‘ ~wÕ `oWyZ ~gMr gw{dYm Amho. OdiMo
`m§À`m {d{dY ^md‘wÐm VgoM ~m¡Õ aoëdoñWmZH$ OmbZm Va {d‘mZVi Am¡a§Jm~mX harU, H$midrQ> B.àmUrhr ZOaog nS>VmV.
VÎdkmZmbm {MÌ{eën ê$nmV ì`º$ H$aUmar ho Amho. `m A^`maÊ`mMo d¡{eï>ç åhUOo ˶mbm
{eënH$boMm ApìXVr` A{dîH$ma nmhm¶bm bmJyZ Agboë`m JmdH$è`m§Mr Am{U ‘moam§Mr
{‘iVmo. Aerhr AqOR>m boUr Xoer ~rS> Pmbobr ‘¡Ìr.
n`©Q>H$m§gmo~VM àm‘w»`mZo {dXoer CÝhmù`mV ‘moam§Mr VhmZ ^mJdÊ`mMo
n`©Q>H$m§À`m gdm©{YH$ ng§VrMo n`©Q>Z ñWi d¡OZmW (Á`mo{V{bªJ) ‘§{Xa Am{U Ë`m§Mr ^yH$ ^mJdÊ`mMo H$m‘ JmdH$ar
R>abobo Amho. {MÌ{eënH$boMm {ZVm§Vgw§Xa "Odm AmJi§ H$mer' åhUOo H$mernojmhr ‘moR>çm CËgmhmZo H$aVmV.
AZw^d XoUmè`m `m boÊ`m§‘YyZ Ë`m H$mir Od^a loð> Aer »`mVr Agbobo {R>H$mU
dmnaÊ`mV Amboë`m a§JN>Q>m n`©Q>H$m§Zm åhUOo nair d¡OZmW. nair `oWrb H$go nmohmoMmb?
nmhmd`mg {‘iVmV. d¡OZmWmMo (Á`mo{V{bªJ) ‘§{Xa ^maVmVrb Zm`Jmd A^`maÊ`mMo ‘w»`mb` ~rS>
ñd`§^y ~mam Á`mo{V{bªJmn¡H$s EH$ AgyZ Vo `oWo AgyZ ~rS> nmgyZ `m A^`maÊ`mMo joÌ
H$go nmohmoMmb? nair ehamV Amho. ~rS>-nmQ>moXm-Ah‘XZJa `m ‘mJm©da 20
Am¡a§Jm~mX `oWo aoëdoZo AWdm ~gZo {H$.‘r À`m A§Vamda Amho. `m añË`mda
nmohmoMVm `oVo. AqOR>m boUr Am¡a§Jm~mX Eg.Q>r ~g godm VgoM ImgJr dmhZm§Zr `oWo
{Oëh`mnmgyZ 100 Vo 110 {H$.‘r. A§Vamda nmohmoMVm `oB©b.
Amho. AqOR>m `oWo OmÊ`mgmR>r ‘hm‘§S>imÀ`m
Am{U ImgJr ~gog CnbãY AgVmV. na^Ur

OmbZm hOaV gæ`X emh Vwam~wb hH$ XJm©


hOaV gæ`X emh Vwam~wb hH$ (aho)
lr joÌ amOya `m§Mm AZoH$ dfm©Mr na§nam AgUmam Cég 31
OmbZm {OëømVrb amOwa (JUnVr) ho OmZodmar Vo 12 ’o$~«wdmar `m H$mbmdYrV
AË`§V OmJ¥V JUnVrMo XodñWmZ åhUyZ ‘moR>çm CËgmhmV gmOam hmoVmo. Ag§»`
AmoiIbo OmVo. ‘hmamï´>mV ‘moaJmd, qMMdS> ^m{dH$ gæ`X emh Vwam~wb hH$ `m§À`m
d amOya hr lrJUoemMr VrZ nyU©nrR>o AmhoV. Xe©ZmgmR>r `oVmV. Ë`m§Zm lÕoZo VwaVnra
amOya `m JmdmMr Zm|X AZoH$ Eo{Vhm{gH$ ~m~m åhUyZhr AmoiIVmV. gæ`X emh
XñVEodOm§‘Ü`o Amho. H$go nmohmoMmb? Vwam~wb hH$ (aho) ho gw’$s n§WmMo ‘wñbr‘
Zm§XoS> - nwUo aoëdo‘mJm©da nair ho gmYy g‘W© am‘Xmg ñdm‘r `m§Mo {eî`
H$go nmohmoMmb? {R>H$mU Amho. `oWo ~gZo d aoëdoZo OmVm `oB©b. ‘mZbo OmVmV. Ë`m§Zr g‘W© am‘Xmg
{Oëhm ‘w»`mb`mnmgyZ gmYmaU 30 OdiMo aoëdoñQ>oeZ nair Amho. na^Ur, ñdm‘tÀ`m Xmg~moY `m J«§WmMo CXy©V ^mfm§Va
{H$bmo‘rQ>a A§Vamda Amho. ~rS>, Cñ‘mZm~mX, bmVya `oWyZhr nairgmR>r Ho$bo Amho. ‘ZmÀ`m ûcmoH$m§Zm CXy©V
~gZo OmVm `oB©b. "‘Zg‘PmdZ' Ago Zmd XoÊ`mV Ambo Amho.
VrW©joÌ Om§~g‘W©
g‘W© am‘Xmg ñdm‘r `m§Mo OÝ‘Jmd Zm`Jmd A^`maÊ` H$go nmohmoMmb?
Om§~g‘W©. ho Jmd OmbZm {OëømVrb nmQ>moXm VmbwŠ`mVrb Zm`Jmd `oWo ‘`ya na^Ur ehamnmgyZ ho {R>H$mU VrZ {H$‘r
KZgmd§Jr VmbwŠ`mV Amho. Xadfu Om§~g‘W© A^`maÊ` Amho. `m A^`maÊ`m‘Ü`o ‘moam§Mo A§Vamda Amho. `oWyZ ~g VgoM ImgJr
`oWo am‘Zd‘rbm ^ì` `mÌm ^aVo. Wdo nmhmd`mg {‘iVmV. ‘moam§~amo~aM dmhZm§Mr gw{dYm CnbãY Amho.
Vag, bm§S>Jo, ImoH$S>, amZ‘m§Oa, [ZbJm`r, OdiMo aoëdoñWmZH$ na^Ur.
{d‘mZVi - Am¡a§Jm~mX.

OmZodmar 2017 19
MmaR>mUm-`mXdH$mbrZ {eënH$bm CXJraMm ^wB©H$moQ> {H$„m H$go nmohmoMmb?
qOVyanmgyZ 18 {H$bmo‘rQ>a A§Vamda CXJra `oWo Agboë`m ^wB©H$moQ> VwiOmnya ho Jmd gmobmnya -Am¡a§Jm~mX
Agbobo MmaR>mUm AWdm MméjoÌ ho Jmd {H$ëë`m‘wio ho eha à{gÕ Amho. {Oëhm añË`mda AgyZ gmobmnyahÿZ 42 {H$.‘r.
Eo{Vhm{gH$Ñï²>`m A{Ve` ‘hÎdmMo Amho. ‘w»`mb`mnmgyZ 65 {H$.‘r. A§Vamda A§Vamda Amho Va Cñ‘mZm~mXhÿZ 22 {H$.‘r.
MmaR>mUm `m g§nyU© XJS>r ~m§YUrÀ`m Agbobm hm {H$„m B.g. 1493 À`m gw‘mamg A§Vamda Amho.
`mXdH$mbrZ {eënH$boZo ZQ>boë`m Jmdmg ~h‘Zr H$mimV ~m§Ybm Jobm Agm EH$
ho‘mS>n§Wr ñWmnË`H$boÀ`m Ñï>rZo {dMmaàdmh Amho. {H$ëë`mÀ`m ~mø VQ>m§Mr ZiXwJ© {H$„m - Eo{Vhm{gH$ nmœ©^y‘r
AZÝ`gmYmaU ‘hÎd Amho. `oWrb PwbVm ~m§YUr hr {~Xa qH$dm JmodiH$m|S>çmÀ`m VwiOmnya VmbwŠ`m‘Ü`o gmobmnya-
ñV§^ n`©Q>H$m§Zm AmH${f©V H$aVmo. hm ñV§^ {H$ëë`mÀ`m VQ>mgmaIr AgyZ Ë`mV qhXy h¡Xm~mX `m ‘hm‘mJm©da ZiXwJ© JmdmOdiM
JmdmMo d¡^d Amho. ‘§{Xam§Mo XJS> ~gdbobo AmT>iVmV. ZiXwJ©Mm d¡{eï>nyU© {H$„m Amho. doJdoJù`m
AmH$mamMo Am{U àH$maMo Ago 114 ~wê$O
H$go nmohmoMmb? H$go nmohmoMmb? {H$ëë`mbm AmhoV. {H$ëë`m‘Yrb Cnù`m
na^Ur ehamnmgyZ gmYmaUV: 62 {H$‘r ‘w§~B©, nwÊ`mhÿZ CXJrabm OmÊ`mgmR>r ~wê$O, Ob‘hmb, aU‘§S>i VgoM
A§Vamda ho {R>H$mU Amho. na^Ur `oWyZ WoQ> ~g godm Amho. CXJra JmdmVM {H$„m VQ>~§Xr‘Yrb Zd~wê$O Amnbo doJionU

CXJra {H$„m ZiXþJ© {H$„m H§$Yma {H$„m

MmaR>mUgmR>r EgQ>rMr ì`dñWm Amho. OdiMo Amho. {VWn`ªV MmbV OmVm `oVo qH$dm amIyZ Amho.
aoëdoñWmZH$ goby. {d‘mZVi - Am¡a§Jm~mX. dmhZmZo WoQ> {H$ëë`mÀ`m àdoeÛmamn`ªV
OmVm `oVo. ‘w§~B©, nwÊ`mhÿZ bmVya EŠgàogZo H$go nmohmoMmb?
bmVya bmVyabm nmohmoMë`mZ§Va bmVyahÿZ ImgJr ZiXwJ© {H$ëë`mn`ªV nmohmoMÊ`mgmR>r
dmhZmZo qH$dm ~gZo CXJra JmR>Vm `oVo. EgQ>r ‘hm‘§S>imÀ`m ~gog CnbãY AgVmV.
Iamogm boUr
Am¡gmÀ`m Am¾o`og 20 {H$.‘r. da Cñ‘mZm~mX Zm§XoS>
bmVya- {~Xa ‘hm‘mJm©bJV Agboë`m
Iamogm JmdÀ`m nyd}g 0.4 {H$. ‘r. A§Vamda H§$YmaMm {H$„m
Hw$é§X qH$dm Om§^m XJS>mnmgyZ ~Zboë`m EH$m lr VwiOm^dmZr ‘hmamï´>mVrb ^wB©H$moQ> {H$ë`m‘Ü`o
bhmZ Q>oH$S>rV qhXy boUr H$moabobr AgyZ Vr ‘hmamï´>mMr e[º$Xm{`Zr Aer {OMr H§$YmaMm {H$„m gdm©V ‘moR>m Amho. {H$ëë`mMm
X{jUmoÎma {dIwabobr AmhoV. b`ZñWmnË` d »`mVr Vr Am{Xeº$s VwiOm^dmZr! {edmOr {dñVma gw‘mao 24 EH$aMm Amho. g§nyU©
e¡brdê$Z Vr ~Xm‘rÀ`m MmbwŠ`m§À`m ‘hmamOm§Mo àoaUmñWmZ! Aem `m {H$ëë`m^modVr 18 ’w$Q> Imob 100 ’y$Q>
H$mimVrb åhUOo B. 6-7 ì`m eVH$mVrb VwiOm^dmZrMo {R>H$mU Agbobo VwiOmnya é§XrMm I§XH$ Amho. EH$ Aà[V‘ ^wB©H$moQ>
Agmì`mV Ago {dÛmZm§Mo ‘V Amho. åhUyZM g§nyU© ‘hmamï´>mgmR>r nyOZr`. {H$„m, Amnë`m ^¸$‘ VQ>~§Xr Am{U
VwiOmnya ho Jmd Cñ‘mZm~mX {OëømV Amho. ~wéOmgh B{Vhmg OmJdV C^m Amho.
H$go nmohmoMmb? VwiOm^dmZrMo ‘§{Xa ~mbmKmQ> S>m|JamÀ`m
bmVya- {~Xa ‘hm‘mJm©da Am¡gm JmdmnmgyZ EH$m nR>mamda ~m§YÊ`mV Ambo Amho. H$go nmohmoMmb?
20 {H$.‘r. A§Vamda Iamogm Jmd Amho. Zm§XoS> Vo H§$Yma 38 {H$.‘r. AgyZ EgQ>r

20 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

~gog CnbãY AmhoV. H§$YmaMm hm ^wB©H$moQ> nXñnem©Zo nmdZ Pmbobr ^y‘r Agë`mZo
{H$„m H§$Yma ehamnmgyZ 4 {H$.‘r.A§Vamda erI Y‘m©À`m Ñï>rZo `m ^y‘rg AZÝ`gmYmaU 2017
Amho. ‘hÎd Amho. {eIm§À¶m nmM n{dÌ V»Vm§n¡H$s pìh{OQ> ‘hmamï´>
Zm§XoS> EH$ Amho.
lrjoÌ ‘mhÿaJS> ({dO`mXe‘r) CËgd gmOao Ho$bo OmVmV.
‘hmamï´>mVrb Ag§»` ^m{dH$m§Mo H$go nmohmoMmb? g‘mYr ‘§{Xa, ÛmaH$m‘mB©, MmdS>r,
lÕmñWmZ åhUOo lrjoÌ ‘mhÿaJS>. Zm§XoS> ho ‘ܶ aoëdodarb à‘wI ñQ>oeZ JwéñWmZ, b|S>r~mJ, g§J«hmb` (å`w{P`‘)
‘hmamï´>mVrb XodrÀ`m gmS>oVrZ nrR>m§n¡H$s Agë¶mZo XoemVrb H$moU˶mhr ^mJmVyZ hr {R>H$mUohr àojUr` AmhoV.
‘mhÿaMo lr aoUwH$mXodrMo ñWmZ nyU© nrR> Zm§XoS>bm aoëdoZo nmohmoMVm ¶oVo. EgQ>r ~gog,
‘mZbo OmVo. g‘wÐ gnmQ>rnmgyZ 2600 ’y$Q> ImgJr dmhZo CnbãY hmoVmV. H$go nmohmoMmb?
C§Mrda Agboë`m XmoZ {eIam§À`m Q>moH$mda {eS>u `oWo OmÊ`mgmR>r amÁ`mÀ`m gd©
lr XÎmmÌ` Am{U aoUwH$mXodrMo ñWmZ Amho. Ah‘XZJa ^mJmVyZ EgQ>r ~gog CnbãY AmhoV.
JS>mÀ`m n[agamV ‘mVm AZyg`m Am{U
naewam‘mMo ‘§{Xa Amho. {eS>uMo gmB©~m~m eZrMo qeJUmnya
"g~H$m ‘m{bH$ EH$' Am{U "lÕm d Xod Amho nU XoD$i Zmhr, Ka Amho nU
H$go nmohmoMmb? g~war' åhQ>b§ H$s, S>moù`m§g‘moa gmB©~m~m§Mr Xma§ ZmhrV, Ag§ d¡{eï>çnyU© Jmd åhUOo
Zm§XoS>nmgyZ 140 {H$. ‘r. A§Vamda ‘yVu C^r amhVo. Ah‘XZJa {OëømVrb eZrMo qeJUmnya.
‘mhÿaJS> Amho. EgQ>r ‘hm‘§S>imÀ¶m ~goghr {eS>u `oWo gmB©~m~m§Mo dmñVì` hmoV§. Ah‘XZJa {OëømVrb EH$ à‘wI Am{U
CnbãY AmhoV. gd©Y‘©g‘^mdmMo àVrH$ R>abobr gmB©~m~m§Mr OmJ¥V joÌ åhUyZ e{ZqeJUmnya ho amÁ`mVM
{eS>u OJ^amVrb ^m{dH$m§Mo lÕmñWmZ Zìho Va Xoe^amV à{gÕ Amho.
Zm§XoS>‘Yrb à‘wI JwéÛmao Amho. {eS>u `oWo lram‘ Zd‘r CËgd, Ah‘XZJanmgyZ gw‘mao 30 {H$bmo‘rQ>a
Zm§XoS> hr lr JwéJmoqdXqgK ¶m§À`m lrJwénm¡{U©‘m CËgd, lr nwÊ`{VWr A§Vamda Zodmgo VmbwŠ`mVrb eZrMo

Zm§Xya ‘ܶ‘oœa A^`maÊ`


Zm{eH$ {OëømV {Z’$mS> VmbwŠ`mVrb Zm§Xya ‘ܶ‘oœa A^`maÊ` nd©Ur AgVo.
"‘hmamï´>mMo ^aVnya' åhUyZ AmoiIbo OmVo. {hdmù`mV Xoe- H$go nmohmoMmb ? : Zm{eH$nmgyZ 22 {H$bmo‘rQ>a A§Vamda
{dXoemVrb {d{dY àH$maMo njr `oWo `oV Agë`mZo Am°ŠQ>mo~a Vo A^`maÊ`mH$S>o OmUmam añVm Amho. 2 {H$bmo‘rQ>a A§Vamda gm`IoS>m
’o$~«wdmar `m H$mbmdYrV njr {ZarjH$m§gmR>r Am{U n`©Q>H$m§gmR>r ‘moR>r Am{U VoWyZ 15 {H$bmo‘rQ>ada Zm§Xya ‘ܶ‘oœa A^`maÊ` Amho.

OmZodmar 2017 21
qeJUmnya ho à{gÕ VrW©joÌ Amho. H$go nmohmoMmb? Adeof `m ñWimMr àmMrZVm Xe©dVmV.
Zm{eH$ `oWo nmohmoMÊ`mgmR>r aoëdo VgoM Am^ra A{YnVtMo amÁ` AgVmZm ¶oWo Ë`m§Mo
lrjoÌ qeJUmnyabm H$go Omdo? Eg.Q>r ~gog ‘moR>çm à‘mUmV CnbãY AmhoV. ñWm{ZH$ ‘w»`mb` hmoVo. nwT>o gÎmoV Amboë`m
nwUo-Am¡a§Jm~mX ‘hm‘mJm©da KmoS>oJmd Í`§~Ho$œa Zm{eH$nmgyZ 28 {H$.‘r Amho. ’$méH$sMo XoIrb `oWo R>mUo Agmdo.
nmgyZ 6 {H$bmo‘rQ>a A§Vamda Agbobo JmdmOdirb Q>oH$S>rda nmb F$ftMo ñ‘maH$
qeJUmnya ZJanmgyZ 40 Va Am¡a§Jm~mXnmgyZ lr joÌ gáe¥§JJS> Amho.
75 {H$bmo‘rQ>a Amho. OdiMo aoëdo ñQ>oeZ amÁ`mVrb XodrÀ`m gmS>oVrZ
amhþar ho Amho. VgoM ~obmnya -Am¡a§Jm~mX- eº$snrR>mn¡H$s lr gáe¥§Jr ho AmÚ ñd`§^y H$go nmohmoMmb?
Ah‘XZJa aoëdo ñWmZH$mdahr CVaVm `oVo. e[º$nrR> Amho. EHy$U 18 hmVmV {d{dY Aó OiJmd Vo amdoa 65 {H$.‘r. amdoa Vo nmb
YmaU Ho$bobr ^JdVr hr ‘hmbú‘r, 26 {H$.‘r.A§Va AgyZ EgQ>r ~gog CnbãY
Zm{eH$ ‘hmgañdVr Am{U ‘hmH$mbrMo {ÌJwUmË‘H$ AmhoV.
ñdê$n Amho. XodrMr ‘yVu 11 ’y$Q> C§M AgyZ
Í`§~Ho$œa nyd©‘wIr d S>mì`m ~mOyg Oamer PwH$bobr Jm§Yr VrW©, OiJmd
gømÐrÀ`m S>m|Jaam§JmMo gm¢X`© ‘mZ ñdê$nmVrb A{Vgw§Xa ‘yVu Amho. JS>mMm Jm§YrdmXr {dMmad§V d CÚmoOH$
ñdV:^modVr bnoQy>Z Agbobr Í`§~Ho$œamMr n[aga A{Ve` gw§Xa Amho. ^§dabmbOr O¡Z `m§Zr O¡Z {hëg n[agamV
nmdZ^y‘r AZoH$ ^m{dH$m§Mo lÕmñWmZ Amho. "Jm§Yr VrW©' gmH$mabo Amho. {ZgJ©aå`
H$go nmohmoMmb?
Zm{eH$ `oWyZ qXS>moar‘mJ} 65 {H$‘r
A§Vamda Zm§Xwar `oWo `oD$Z JwOamV amÁ`mVyZ
gmnwVmam-H$Zmer-A^moUm‘mJ} (gmnwVmam-
Zm§Xwar 36 {H$‘r)
‘w§~B©-AmJ«m ‘hm‘mJm©darb qnniJmd
`oWyZ (Ywio-Zm§Xwar 130 {H$‘r)
Eg.Q>r.~gog WoQ> JS>mn`ªV OmVmV.

OiJmd n[agamV ‘hmË‘m Jm§Yr `m§Mo OrdZM[aÌ,


gm{hË`, KS>m‘moS>r, Ë`m§Mr Aqhgm
‘mJm©Mr Midi, Xoe-{dXoemVrb Ë`m§À`m
MiditMr AmR>dU H$ê$Z XoUmao ho VrW©
åhUOo EH$ {dÚmnrR>M R>abo Amho. ‘hmË‘m
Zm{eH$À`m n{ü‘obm 30 {H$bmo‘rQ>a A§Vamda Jm§YtÀ`m OrdZmda AmYm[aV EH$ {demb
gømÐr am§JoVrb ~«÷{Jar S>m|JamÀ`m g§J«hmb` åhUyZ Jm§YrVrWm©H$S>o nmhVm `oB©b.
nm`Ï`mer lrjoÌ Í`§~Ho$œa {dgmdbobo Amho. O¡Z {hëg n[agamVrb {ZgJ©aå` Aem
XoemVrb ~mam Á`mo{V©qbJmn¡H$s Í`§~Ho$œa EH$ Am‘amB© Agboë`m ^mJmV Mma EH$a joÌmV
Amho. JmoXmdarMo CJ‘ñWmZ Am{U g§Vloð> gw‘mao 65 hOma Mm¡ag ’y$Q> n[agamV Jm§Yr
{Zd¥ÎmrZmW `m§Mr g‘mYr Í`§~Ho$œa `oWo Amho. VrW© gmH$mabo Amho. `m {demb ^dZmV
Xa ~mam dfmªZr `oUmao qghñW Hw§$^nd© nmb J«§Wmb`, dmMZmb`, g§J«hmb`,
AZw^dÊ`mgmR>r Xoe^amVrb ^m{dH$ gmVnwS>m nd©VmÀ`m EH$m nR>mamda amdoa A{^boImJma, g^mJ¥h AmhoV.
Hw$emdVm©V n{dÌ ñZmZ H$aÊ`mgmR>r `oVmV. VmbwŠ`mV nmb ho à{gÕ W§S> hdoMo {R>H$mU
Í`§~Ho$œabJVM A§OZoar ‘§{Xa d nd©V dgbobo Amho.ho {ZgJ©aå` n`©Q>ZñWi H$go nmohmoMmb?
Amho. ho ñWi hZw‘mZ OÝ‘ñWmZ åhUyZ amdoaÀ`m 22.4 {H$‘r n{ü‘og Amho. nmb OiJmd `oWo aoëdoZo AWdm Eg.Q>r.~gZo
à{gÕ Amho. `oWrb OwÝ`m {H$ëë`mMo ~wê$O, VQ> d BVa nmohmoMVm `oVo. OiJmd ehamnmgyZ Mma

22 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

{H$‘r A§Vamda {eagmobr amoS>da (OiJmd- AmhoV. g‘WmªZr {b{hbobo dmpë‘H$s am‘m`U
nmMmoam) ho {R>H$mU Amho. ho ¶m g§J«hmVrb ‘mobmMm R>odm åhUmdm 2017
bmJob. Z§Xwa~ma {OëømVrb Q>|^wU} nwaU pìh{OQ> ‘hmamï´>
Ywio (Vm. ehmXo) `oWo gmnS>bobr gVamì`m
eVH$mVrb Am{U O`XodmZo gmH$maboë`m ~mUm‘wio ho Pao {Z‘m©U Pmë`mMr Am»`m{`H$m
JrVJmoqdX `m XmoZeo nmZm§À`m ‘yi J«§WmMr gm§{JVbr OmVo. `oWrb ’$Îmonya {H$„m d A¸$m
àV `oWo nmhmd`mg {‘iVo. amUrMm {H$„m à{gÕ Amho.

H$go nmohmoMmb? H$go nmohmoMmb?


Ywio ehamV AgyZ EgQ>r ~gog CnbãY Z§Xya~manmgyZ 40 {H$.‘r.A§Vamda AgyZ
AmhoV. ehmXmnmgyZ 25 {H$.‘r.A§Vamda Amho. `oWo
{H$„o bqiJ OmÊ`mgmR>r EgQ>r ~gog CnbãY AmhoV.
nyd©- n{ü‘ Agboë`m JmiUm Q>oH$S>çm§da Z§Xwa~ma
bqiJ {H$„m Amho. Ë`mMr g‘wÐ R>mUo
gnmQ>rnmgyZMr C§Mr 593 ‘rQ>a Amho. 13
ì`m eVH$mV ’$méH$s amOdQ>rV hm {H$„m `oD$a
AË`§V ‘hÎdmMm hmoVm. Ë`mZ§Va ‘moJb, ‘w§~B©-R>mÊ`mgma»`m ‘moR>çm ehambJV
{ZOm‘, ‘amR>o Am{U B§J«Om§Zr {H$ëë`mda Agboë`m g§O` Jm§Yr amï´>r` CÚmZmMm H$mhr
amÁ` Ho$bo. XwJ©ñWmnË`mV ‘moJb e¡brMm ^mJ R>mÊ`mV ‘moS>Vmo. {d{dY àH$maÀ`m
dmna Ho$bobm {XgyZ `oVmo. {H$ëë`mda dZñnVtZr ho O§Jb g‘¥Õ AgyZ `oWo {~~Q>o,
nmÊ`mMr Q>mH$s, YmÝ`H$moR>ma AmhoV. harU, H$midr, ‘moa, ggo, H$moëho, amZSw>¸$a,
nm`Ï`mnmgyZ OdiM Agbobm bhmZgm VmoaU‘mi gm§~a, ‘Ja AmXr gd© àH$maMo àmUr AmT>iyZ
Kw‘Q> n`©Q>H$m§Mo bj doYyZ KoVmo. ‘hm~ioœaZ§VaMo amÁ`mVrb Xwgè`m `oVmV. g§O` Jm§Yr CÚmZmÀ`m 110 {H$.‘r.
H«$‘m§H$mMo W§S> hdoMo {R>H$mU VmoaU‘mi `m O§Jbmn¡H$s 40 {H$bmo‘rQ>aMm n[aga
H$go nmohmoMmb? {OëømV Amho. gmV IoS>çm§Zr ~Zbobm hm `oD$a‘Ü`o ‘moS>Vmo. `oWo {ddoH$mZ§X Aml‘,
Ywio- Zm{eH$ ‘mJm©da, Ywio ehamnmgyZ n[aga Z§Xwa~manmgyZ gw‘mao 90 {H$.‘r. Am`wd}X n§MH$‘© H|$Ð Amho. EH$m {XdgmÀ`m
X{jUobm 9 {H$bmo‘rQ>ada Amho. {H$ëë`mÀ`m A§Vamda Amho. AH«$mUr VmbwŠ`mVrb S>m|Jami O§Jb g’$margmR>r `oD$a EH$ CÎm‘ {R>H$mU
nm`Ï`mer bqiJ Jmd Amho. JmdmVyZ ^mJmV ho {R>H$mU AgyZ g‘wÐgnmQ>rnmgyZ Amho.
{H$ëë`mH$S>o OmUmar nm`dmQ> OmVo. bqiJ 1143 ‘r. C§Mrda dgbobo Amho. àmMrZ
JmdmnmgyZ {H$ëë`mda OmÊ`mgmR>r H$mir ‘m§Sy> KamÊ`mÀ`m amOYmZrMo ho {R>H$mU H$go nmohmoMmb?
gmYmaUV: EH$ VmgmMm H$mbmdYr bmJVmo. hmoVo, VgoM ho ZmW g§àXm`mMo n{dÌ ñWi R>mUo ehamVrb CndZ `oWyZ `oD$aH$S>o
AgyZ `oWo JmoajZmWm§Mo ‘§{Xa d OmUmam añVm Amho. R>mUo aoëdo ñWmZH$mbJV
g‘W© dm½XodVm ‘§{Xa ‘pÀN>§ÐZmWm§Mr Jw§’$m Amho.
Ywio ehamVrb VËH$mbrZ à{gÕ dH$sb
e§H$aamd D$’©$ ZmZmgmho~ Xod `m§Zr lr g‘W© H$go nmohmoMmb?
dm½XodVm ‘§{XamMr ñWmnZm Ho$br Amho. Xod Z§Xya~manmgyZ gw‘mao 90 {H$.‘r. A§Vamda
`m§Zr 1893 ‘Ü`o gËH$m`m}ÎmoOH$ g^oMr AgyZ EgQ>r ~gog CnbãY AmhoV.
ñWmnZm Ho$br. g^oÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ 1935
‘Ü`o lr g‘W© dm½XodVm ‘§{XamMr ñWmnZm Ja‘ nmÊ`mMo Pao, CZnXod
Pmbr. g‘W© ^º$m§Mr n§T>ar åhUyZ ho ‘§{Xa ehmXm VmbwŠ`mV CZnXod `oWo Ja‘
AmoiIbo OmVo. `oWo {d{dY ^maVr` ^mfoVrb nmÊ`mMo Pao AmhoV. H$S>H$ W§S>rÀ`m H$mimVhr
100 Vo 600 dfmªnyduMo XñVEodO g§J«{hV ho Pao AmQ>V ZmhrV. lram‘M§Ðm§Zr ‘maboë`m

OmZodmar 2017 23
`oD$aH$S>o OmUmar ~g R>amdrH$ A§VamZo gwQ>Vo.
nmQ>moUnmS>çmnm`ªV ~gZo `oD$Z nwT>o O§JbmV
MmbV Omdo bmJVo.

A§~aZmWMo {ed‘§[Xa
{ebmhma amOm {ed^º$ Agë`mZo Ë`m§Zr
12 {ed‘§[Xao ~m§Yë`mMm C„oI gmnS>Vmo.
Ë`mVrb AZoH$ ‘§{Xao AmVm ^¾ AdñWoV
Agbr Var R>mUo {OëømVrb A§~aZmW `oWrb
{ebmhmaH$mbrZ {ed‘§{Xa VËH$mbrZ
ñWmnË`H$boMr gmj XoV C^o Amho. ‘§{XamVrb
{ebmboImVrb C„oIZwgma B.g. 1050 ‘Ü`o
`m ‘§{XamMr C^maUr nyU© Pmbr. Joë`m dfu MdXma Vio
¶m ‘§{XamZo 953 ì`m dfm©V nXmn©U Ho$bo. `m ‘hmS> `oWrb MdXma Vù`mMm gË`mJ«h B{VhmgmV à{gÕ Amho. Vù`mMo nmUr gdmªgmR>r
‘§{Xamdarb Aà{V‘ H$bmHw$ga S>moù`m§Mo Iwbo ìhmdo `mgmR>r ^maVaËZ S>m°.~m~mgmho~ Am§~oS>H$a `m§Zr gË`mJ«h Ho$bm. `m bT>çmMr
nmaUo ’o$S>Umar Amho. AmR>dU VgoM "g‘VoMo àVrH$' åhUyZ n`©Q>H$ `m Vù`mbm ^oQ> XoVmV. `m n[agamV
S>m°.~m~mgmho~ Am§~oS>H$a `m§Mm nyUm©H¥$Vr nwVimhr C^maÊ`mV Ambm Amho.
H$go nmohmoMmb?
‘Ü` aoëdodarb A§~aZmW aoëdo H$go nmohmoMmb? MdXma Vio ‘hmS> ehamVM Amho. ‘hmS>n`ªV OmÊ`mH$[aVm EgQ>r ~gog
ñWmZH$mnmgyZ nyd© {d^mJmV ‘§{XamH$S>o CnbãY AmhoV.
OmÊ`mgmR>r [ajm CnbãY AgVmV.
H$go nmohmoMmb? {H$Zmam n`©Q>H$m§À`m ‘Zmbm ^wai nmS>Vmo.
‘mieoO KmQ> H$ë`mUhÿZ ‘mieoO‘mJ} nwUo AWdm ‘w§~B©À`m Odi AgyZhr em§V d ñdÀN> Agm
H$ë`mU ZJa añË`mda ‘mieoO KmQ> ZJa {OëømV OmUmè`m EgQ>r ~g {Z`{‘V hm g‘wÐ{H$Zmam Amho. `m n[agamV {‘R>mJao,
Amho. AmVmn`ªV nmdgmir n`©Q>ZñWi CnbãY AmhoV. H$ë`mUhÿZ AS>rM VmgmV Ho$irÀ`m ~mJm ZOaog nS>VmV.
åhUyZ àM[bV Agbo Var bdH$aM ‘mieoObm `oVm `oVo.
H$go nmohmoMmb?
dgB© {H$„m Ho$ido ho ‘w§~B© S>hmUyamoS> `m CnZJar aoëdo
nmoVw©[JOm§À`m Ñï>rZo Jmoì`mbm {OVHo$ ‘mJm©darb Ho$ido amoS> `m ñWmZH$mnmgyZ 8
‘hÎd Amho {VVHo$M dgB© {H$ëë`mbmhr Amho. {H$bmo‘rQ>a A§Vamda Amho.
dgB© {H$„m VrZ ~mOy§Zr g‘wÐmZo doT>bobm
Amho. AZoH$ B‘maVr, VQ>~§Xr, ~wê$O nojUr` am¶JS>
AmhoV.
{H$„o am`JS>
H$go nmohmoMmb? N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§À`m ñdamÁ`
n{ü‘ aoëdoda dgB© ñQ>oeZ AgyZ ñWmnZoVrb AË`§V ‘hÎdmMm gmjrXma
‘hm~ioœa Am{U ‘mWoamZà‘mUoM EH$ ñQ>oeZbJVM {H$ëë`mda OmÊ`mgmR>r EgQ>r Agm hm am`JS> {H$„m ‘hmS> VmbwŠ`mV Amho.
~ma‘mhr W§S> hdoMo {R>H$mU åhUyZ Vo {dH${gV ‘hm‘§S>imÀ`m ~gog VgoM [ajm§Mr gmo` am`JS>mda amoOr {edN>ÌnVtMm amÁ`{^foH$
hmoV Amho. E‘.Q>r.S>r.gr. Am{U dZ {d^mJmZo Amho. Pmbm Am{U Vo Iè`m AWm©Zo N>ÌnVr Pmbo. hm
KmQ> n[agamV {dH$mg H$m‘o hmVr KoVbr {H$„m åhUOo qhXdr ñdamÁ`mMr amOYmZr
AmhoV. ˶m‘wio n`©Q>H$m§Zm gmo`r CnbãY Ho$idm g‘wÐ hmoVm. AmVm Ë`mbm amï´>r` ñ‘maH$mMm XOm©
Pmë¶m AmhoV. nmbKa {OëømVrb Ho$ido hm g‘wÐ {Xbm Amho. hmoirMm ‘mi, ^dmZr ‘§{Xa, {MÎm

24 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

XadmOm, Iw~bT>m ~wéO, ‘hmXadmOm, H$O©Vn`ªV aoëdo AWdm bmoH$bZo Omdo. VoWyZ
‘oUmXadmOm, amUrdgm, nmbIr XadmOm, Zoaibm bmoH$bZo Omdo. Zoain`ªV EgQ>r 2017
amO^dZ, amOg^m, J§JmgmJa Vbmd, ~gogMrXoIrb gmo` Amho. ZoaihÿZ 'Q>m°` Q´oZ' pìh{OQ> ‘hmamï´>
ZJmaImZm, OJ{Xœa ‘§{Xa, ~mam Q>mH$s, AWdm ImOJr Q>°ŠgrZo OmVm `oVo. ImOJr
dmKXadmOm, Q>H$‘H$ Q>moH$, am‘oœa ‘§{Xa d dmhZ ‘mÌ Ho$di 'XñVwar nm°BªQ>' n`ªV ZoVm
nwUo
{edN>ÌnVr g‘mYr BË`mXr {R>H$mUo VoWo `oVo. Ë`mZ§Va KmoS>çmda ~gyZ AWdm nm`r
AmhoV. dm¿`m Hw$Í`mMo ñ‘maH$ ‘hmamOm§Mm ^Q>H§$Vr H$amdr bmJVo. e{ZdmadmS>m
hmoir ‘mimdarb qghmgZmYrœa nwVim hr nwUo ehamVrb Eo{Vhm{gH$ dmñVy Amho.
Xmê$Mr H$moR>mao Aerhr AZoH$ ñWio S>m°. ~m~mgmho~ Am§~oS>H$a ñ‘maH$ 18ì`m eVH$mV hm dmS>m ‘amR>m gm‘«mÁ`mMo
~KÊ`mgmaIr AmhoV. S>m°.~m~mgmho~ Am§~oS>H$a `m§À`m Am§~S>do n§VàYmZ, AWm©V noedo `m§Mo {ZdmgñWmZ d
`oWrb d{S>bmonm{O©V KamMo ñ‘maH$mV ê$nm§Va H$m`m©b` hmoVo. ^maV gaH$maZo
H$go nmohmoMmb? H$aÊ`mV Ambo Amho. S>m°. Am§~oS>H$a `m§Mo ho e{ZdmadmS>çmbm {XZm§H$ 17 OyZ, B.g.
am`JS>bm OmʶmgmR>r EgQ>r ‘yiJmd Amho. ñ‘maH$ n[agamMo gwemo^rH$aU 1919 amoOr amï´>r` g§a{jV ñ‘maH$ åhUyZ
‘hm‘§S>imÀ¶m ~gog CnbãY AmhoV. JS>mda H$aÊ`mV Ambo AgyZ hm n[aga AË`§V
OmÊ`mgmR>r amon doMr ì`dñWm Amho. gw§Xa Amho.

‘mWoamZ H$go nmohmoMmb?


n{ü‘ KmQ>mVbo ‘w§~B©OdiMo EH$ ‘w§~B© Vo ‘§S>UJS> EgQ>r ~gog CnbãY
‘hÎdmMo n`©Q>ZñWi åhUOo ‘mWoamZ. AgyZ ‘§S>UJS>nmgyZ Am§~S>do ho Jmd 18
dmhZm§Zm àdoe {Z{fÕ Agë`mZo hm n[aga {H$bmo‘rQ>ada Amho.
bwB©gm nm°B§Q>
lrjoÌ JUnVrnwio
gmJa{H$Zmè`mdarb aå` n[agamV
lrjoÌ JUnVrnwio Amho. n[agamVrb CÚmZ
Am{U AWm§J g‘wÐ{H$Zmam `m‘wio ho n`©Q>H$m§Mo
AmH$f©U ~Zbo Amho. ‘§{Xam^modVr 1
{H$bmo‘rQ>aMm àX{jUm ‘mJ© AgyZ Vmo AË`§V Kmo{fV Ho$bo Amho. dmS>çmÀ`m VQ>~§Xrbm nmM
a‘Ur` Amho. XadmOo AgyZ VQ>mbm 9 ~wê$O AmhoV.
àXyfU‘wº$ Amho. ZoaihÿZ {‘{ZQ´>oZZo e{ZdmadmS>m nmhV AgVmZm OmJmoOmJr
‘mWoamZH$S>o OmVm `oVo. B{VhmgmMr gmj XoUmè`m Jmoï>r nmhmd`mg
‘mWoamZbm OmVmZm 'Q>m°` Q´oZZo' hmoUmam {‘iVmV. AbrH$S>o e{Zdma dmS>çmda bmB©Q>
XmoZ VmgmMm àdmg ñ‘aUr` AgVmo. W§S> Am{U gmD$§S> emo AmR>dS>çmVrb R>amdrH$
hdoMo {R>H$mU åhUyZ à{gÕ Agboë`m `m {Xder XmIdÊ`mV `oVmo.
ñWmZmbm ^oQ> XoVmZm {d{dY njr, ‘mH$S>o
Am{U {haì`mJma S>m|Jaam§Jm g^modVr H$go nmohmoMmb?
Agë`mZo hm àdmg g§nyM Z`o Ago dmQ>Vo. e{ZdmadmS>m nwUo ehamV AgyZ EgQ>r
gmo~V n°Zmoa‘m, Jm~©Q>, AboŠPm§S>a, dZQ´r ~gog VgoM [ajmZo ghO nmohmoMVm `oVo.
hrb, {g‘gZ Am{U embm}Q> Vbmd Ago
{d{dY nm°BªQ> n`©Q>H$m§Zm AmH${f©V H$aVmV. H$go nmohmoMmb? {H$„o {edZoar
‘w§~B© Vo aËZm{Jar EgQ>r ~gog CnbãY hm àmMrZ {H$„m OwÞa JmdmOdi,
H$go nmohmoMmb? AgyZ aËZm{JarnmgyZ 25 {H$.‘r.A§Vamda ho N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§Mm OÝ‘ {edZoar
‘w§~B© qH$dm nwÊ`mhÿZ ‘mWoamZbm OmVmZm ‘§{Xa Amho. JS>mda Pmbm hmoVm. `m {H$ëë`mbm Mmahr

OmZodmar 2017 25
~mOy§Zr H$R>rU MT>md Amho. {H$ëë`mda {edmB© {R>H$mUm§Zm ^oQ> XoVm `oVo. gmVmam
XodrMo N>moQ>o ‘§{Xa d {OOm~mB© d
~mb{edmOr `m§À`m à{V‘m AmhoV. `m H$go nmohmoMmb? {H$ÝhB©Mo ho‘mS>n§Wr ‘§{Xa
{H$ëë`mMm AmH$ma e§H$amÀ`m qnS>rgmaIm ‘w§~B© -nwUo aoëdo‘mJm©da bmoUmdim ho EH$ H$moaoJmdÀ`m CÎmaobm dgZm ZXrÀ`m
Amho. {edHw§$O ho {edZoar {H$ëë`mdarb à‘wI ñWmZH$ Amho. ‘w§~B© -bmoUmdim ~gMo Vramda dgbobo Jmd åhUOo {H$ÝhB© !
{edmOr ‘hmamOm§Mo ñ‘maH$ Amho. A§Va 104 Va nwUo bmoUmdim ho A§Va 66 JmdmÀ`m nyd}H$S>rb Q>oH$S>rda åhUOoM
{edHw§$Omg‘moaM H$‘mZr ‘erX Amho Am{U {H$.‘r.Amho. gmIaJS>mda `‘mB© XodrMo ‘§{Xa Amho. `m
g‘moaM Imbr nmÊ`mMo EH$ Q>mHo$ Amho.

H$go nmohmoMmb? H$mg nR>ma


nwÊ`mnmgyZ A§XmOo 105 {H$bmo‘rQ>ada H$mg nR>ma ho H$mVi IS>H$mMo H$‘r à‘mUmV ‘mVr d AÞÐì` Agbobo nwînnR>ma Amho.
Amho. nwUo Vo OwÞa EgQ>r ~gogZo OmVm `oVo. H$mg nR>ma d n[agamV Xþ‘ui d A{VXw‘ui dZñnVr AmhoV. aoS> S>mQ>m ~wH$‘Ü`o Odinmg
40 ’w$bo AgUmè`m àOmVr H$mg nR>mamda AmT>iVmV. ’w$bm§gmR>r Agbobo Z¡g{J©H$
AmJmImZ n°bog dmagmñWi åhUyZ H$mg nR>ma ho dëS>© ho[aQ>oO g{‘VrH$Sy>Z Zm‘m§H$Z {‘idbobo EH$‘od
nwUo ehamVrb `oadS>m `oWo hr Eo{Vhm[gH$ {R>H$mU Amho. Am°JñQ> ‘{hÝ`mMm eodQ> d gßQ>|~a ‘{hÝ`mMr gwédmV `m H$mbmdYrV
dmñVy Amho. gwëVmZ ‘whå‘X emh AmJmImZ {d{dY a§Jr ’w$bm§Mo Jm{bMo `oWo nmhmd`mg {‘iVmV.
{ÛVr` `m§Zr 1892 ‘Ü`o hr dmñVy ~m§Ybr. H$mg nR>ma ho ’w$bm§gmR>r EH$‘od d Z¡g{J©H$ dmagmñWi åhUyZ Zm‘m§H$Z Am{U ho[aQ>oO
`m dmñVy‘Ü`o amï´>{nVm ‘hmË‘m Jm§Yr d gmB©Q>Mm Q>°J àmá Pmbobo {R>H$mU Amho. ho[aQ>oO gmB©Q>Mm Q>°J {Xë`mda `wZoñH$mo {Z`‘
Ë`m§À`m ghH$mè`m§Zm gZ 1940 ‘Ü`o ~§Xr bmXV Zmhr. g§~§{YV XoemZo VoWrb H$m`Úm§Mr A§‘b~OmdUr H$ê$Z gmB©Q>Mo g§ajU d
åhUyZ R>odÊ`mV Ambo hmoVo. H$ñVwa~m Jm§YtMo g§dY©Z H$amdo EdT>m EH$M {ZH$f AgVmo.
{ZYZ `m dmñVy‘Ü`o Pmbo hmoVo. Ë`m§Mr
g‘mYr `oWo Amho. AmVm ho ^dZ EH$ H$go nmohmoMmb?
OJà{gÕ g§J«mhb` åhUyZ AmoiIbo OmVo. H$mg nR>ma ho gmVmè`mnmgyZ 23 {H$.‘r. A§Vamda Amho. H$mg nR>mamda EgQ>r ~gogZo
OmVm `oVo.
H$go nmohmoMmb?
AmJmImZ n°bog nwUo ehamV AgyZ EgQ>r
~gog VgoM [ajmZo ghO nmohmoMVm `oVo.

bmoUmdim- I§S>mim
Z`Zaå` {ZgJm©Mr ‘wº$ CYiU
bm^bobm hm n[aga ‘Z‘mo{hV H$aVmo.
{deofV: nmdgmù`mV `m ^mJmbm n`©Q>H$
‘moR>çm à‘mUmda ^oQ> XoVmV. {haì`mJma
{ZgJm©Zo ZQ>bobm n[aga Am{U
S>m|JaH$S>çmdê$Z dmhUmao Y~Y~o
nmhÊ`mgmR>r n`©Q>H$ ‘moR>çm g§»`oZo JXu
H$aVmV. H$mbm© - ^mOr boUr, didU YaU,
amO‘mMr {H$„m,bmohJS>, bm°`Z nm°B§Q>,
S>çwŠg ZmoO, ewQ>tJ nm°B§Q>, {VH$moZm {H$„m,
Q>m`Jg© brn nm°B§Q> Ë`mMà‘mUo ^yer YaU
Am{U ndZm boH$, ^maVr` Zm¡XbmMo
Am`EZEg {edmOr à{ejU H|$Ð B.

26 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

‘§{Xambm 28 ’o$~«wdmar 2015 amoOr `wZoñH$moV’}$


gm§ñH¥${VH$ dmagm g§dY©Z 2014 gmbmVrb 2017
E{e`m n°go{’$H$ nwañH$mamZo Jm¡adÊ`mV Ambo pìh{OQ> ‘hmamï´>
Amho. Am¢YÀ`m n§Và{V{ZYtZr 250 dfm©nyduMo
‘§{XamMo ho‘mS>n§Wr e¡brVrb ~m§YH$m‘ Ho$bo. {R>H$mUr OmÊ`mgmR>r ~gog, [ajmMr gw{dYm
Vo AmOhr Zì`m dmñVwemómbm ào[aV ‘moR>çm à‘mUmV CnbãY AmhoV.
H$aUmao Amho.
XmOrnya A^`maÊ`
H$go nmohmoMmb? Jdm (amZaoS>m) A^`maÊ` åhUyZ
gmVmè`mnmgyZ 25 {H$bmo‘rQ>a Am{U XmOrnya A^`maÊ` à{gÕ Amho. hm n[aga
H$moaoJmdÀ`m CÎmoabm 11 {H$bmo‘rQ>ada {H$ÝhB© g§a{jV AgyZ `oWo A§OZr, Am§~m, Om§^yi,
ho Jmd Amho. {haS>m BË`mXr OmVrMr KZXmQ> d¥jamOr Amho.
`m A^`maÊ`mV Jì`m~amo~aM amZ‘m§Oa,
H$moëhmnya {~~Q>çm, Añdb, O§Jbr Hw$Ìm, ^oH$a AmXr
JS>m§n¡H$s hm EH$ ‘hÎdmMm XwJ© Amho. àmUr AmT>iVmV. n`©Q>Z ‘hm‘§S>imZo
H$adra {Zdm{gZr H$moëhmnyaMr A§~m~mB© H$moëhmnyaMr JmXr ñWmnZ H$aUmè`m n`©Q>H$m§gmR>r `oWo {ZdmgmMr gmo` Ho$br Amho.
H$moëhmnyaMr A§~m~mB© ho ‘hmamï´>mVrb VmamamUtZr Amnbr amOYmZr H$mhr df} `oWoM
gmS>oVrZ e[º$nrR>m§n¡H$s EH$. B. g. 634 À`m R>odbr hmoVr. gÜ`m {H$ëë`mda hm°{bS>o hmoåg H$go nmohmoMmb?
gw‘mamg ho ‘§{Xa ~m§YÊ`mV Ambo. MmbwŠ` Agë`mZo n`©Q>H$m§Mr CÎm‘ gmo` Pmbr Amho. XmOrnya A^`maÊ` ho H$moëhmnyanmgyZ
KamÊ`mVrb amOm H$U©Xod `mZo ‘yVuMr 82 {H$. ‘r A§Vamda A§Vamda d amYmZJar
à{Vð>mnZm Ho$br. `oWo ZdamÌ CËgmhmV hmoVmo. H$go nmohmoMmb? nmgyZ 26 {H$.‘r A§Vamda Amho. `m {R>H$mUr
ho‘m§S>n§Wr àmMrZ ~m§YH$m‘ Agbobo ho ‘§{Xa H$moëhmnya ‘Ü`dVu ~g ñWmZH$mnmgyZ OmÊ`mgmR>r H$moëhmnya, amYmZJar `oWyZ
åhUOo ñWmnË` {eënH$boMm CËH¥$ï> Z‘wZm 23 {H$.‘r A§Va AgyZ `m{R>H$mUr OmÊ`mgmR>r Eg.Q>r ~gog d ImgJr dmhZm§Mm gw{dYm
Amho. AR>amì`m eVH$mV Ë`mdarb {eIao ~gog, [ajmMr gw{dYm CnbãY AmhoV. ‘moR>çmà‘mUmV CnbãY Amho.
~m§YʶmV Ambr. ‘§{XamÀ`m ~mOyg
VQ>~§XrÀ`m AmV AZoH$ Xodmb`o AgyZ ehmOr N>ÌnVr dñVwg§J«hmb` gm§Jbr
gy`m©À`m X{jUm`Z d CÎmam`UmÀ`m àma§^rMo H$moëhmnyaÀ`m d¡^dmV ^a Q>mH$Umar dmñVy
VrZ {Xdg ‘hmbú‘rMr nmdbo, eara Am{U åhUOo Ý`y n°bog. ¶m gw§Xa d XoIÊ`m dmñVwV Mm§Xmobr A^`maÊ`
‘yVuda gy`m©Mo {H$aU nS>VmV. ‘§{Xa ~§{XñV ^ì` dñVwg§J«hmb` C^maÊ`mV Ambo Amho. Mm§Xmobr amï´>r` CÚmZ.. gw‘mao 317 Mm¡.
AgyZ {XemV§ÌmÀ`m aMZoMm Ho$bobm hm Eo{Vhm{gH$ {MÌo, Ama‘ma, eómó Am{U {H$.‘r. joÌmV Am{U Mma {Oøm§V ngabob§
M‘ËH$ma nmhÊ`mgmR>r ^º$m§Mr JXu bmoQ>Vo. {eH$ma Aer ~mam XmbZo `oWo AmhoV. {ZVm§Vgw§Xa Am{U a‘Ur` {R>H$mU. dmaUm
dmñVw~mhoarb Vbmd, VoWo ‘wº$ g§Mma H$aUmar ZXrdarb Mm§Xmobr YaUmÀ`m nmUbmoQ> joÌmV
H$go nmohmoMmb? haUo, ‘moa `m‘wio hr dmñVy H$adra ZJarMo ho CÚmZ dgbo Amho. nÅ>odmb, Am{U {~~io
H$moëhmnyan`ªV aoëdo Am{U Eg. Q>r. d¡^d ~Zbr Amho. ‘amR>çm§À`m B{Vhmgmer dmK, Añdb, Jdo, amZSw>¸$a, gm§~a,
gw{dYm CnbãY Amho. {ZJ[S>V ‘m¡ë`dmZ dñVy `oWo nmhmd`mg gm`mi, ^oH$a, amZHw$Ìr B.àmUr, H$moH$si,
{‘iVmV. ehmOr N>ÌnVr å`w{P`‘ `m
nÝhmiJS> ZmdmZo ho dñVwg§J«hmb` à{gÕ Amho.
nÝhmù`mMm ‘mWm W§S>Jma d¥jmZo
~habobm AgyZ nmdgmim dJiVm VoWrb H$go nmohmoMmb?
hdm‘mZ AmëhmXXm`H$ AgVo. nmdgmù`mV H$moëhmnya ‘Ü`dVu ~gñWmZH$mnmgyZ
dfm©{dhmamgmR>r n`©Q>H$ VoWo OmVmV. gømÐr Ý`y n°bog ho 2.5 {H$.‘r. A§Va AgyZ emhÿ
nd©VmÀ`m Hw$erV ‘mÏ`mda AgUmè`m OÝ‘ñWi 4 {H$.‘r. A§Vamda Amho. `m

OmZodmar 2017 27
‘¡Zm, gmV^mB©, I§S>çm, gwVma `mgmaIo njr g§ñWmZMo n{hbo A{YnVr H¡$. Amßnmgmho~ {H$.‘r. A§Vamda ho lrJUnVr ‘§{Xa Amho.
Va AOJa, ZmJ, `mgmaIo ganQ>Umao àmUr nQ>dY©Z `m§Zr ho ‘§{Xa 1843 gmbr ~m§Ybo.
¶oWo ‘moR>çm à‘mUmV AmT>iVmV. H¥$îUm ZXrÀ`m H$mR>r ho XoD$i ~m§Ybobo AgyZ qgYwXþJ©
nwamnmgyZ Vo gwa{jV amhmdo åhUyZ `m
H$go nmohmoMmb? ‘§{XamMr H$ënH$VoZo C^maUr H$aÊ`mV Ambr gmd§VdmS>r
ho A^`maÊ` gm§Jbr, H$moëhmnya Amho. gmd§VdmS>r ho qgYwXwJ© {OëømÀ`m
aoëdoñQ>oeZnmgyZ 80 {H$‘r. Va nwUo ~|Jbmoa gd© ‘§{XamMm AmH$ma Vrg/Mmirg ’y$Q> X{jUoMo eodQ>Mo eha. gmd§VdmS>rÀ`m
‘hm‘mJm©da H$amS> 45 {H$‘r d Imob MwZoJƒrZo ^aʶmV Ambm Amho. {H$Vrhr nyduÀ`m gw§XadmS>r `m ZmdmVyZ JmdmMo gm¡X`ª
Bñbm‘nyanmgyZ 55 {H$.‘r A§Vamda Amho. nmUr dmT>bo Var Vo Xodmb`mV `oUma Zmhr ñnï> hmoVo. Mmar ~mOybm aå` dZlrMo S>m|Ja
Aer aMZm H$aÊ`mV Ambr Amho. Am{U ‘Ü`o ‘moVrVbmd Aer gw§Xa aMZm
lrJUnVr ‘§{Xa gmd§VdmS>rbm bm^br Amho. Za|Ð S>m|Ja
gm§Jbr ehamVrb JUnVr ‘§{Xa ho H$go nmohmoMmb? ZmdmMm N>moQ>oImZr nd©V gmd§VdmS>rMr Am{U
gm§JbrMo B{VhmgXÎm AmH$f©U Amho. gm§Jbr gm§Jbr aoëdo ñQ>oeZnmgyZ gw‘mao AS>rM {VÀ`m gm¡X`mªMrM nmR>amIU H$aV C^m Amho.
`m {R>H$mUr gX¡d W§S>Jma Agbobo dZCÚmZ
{‘aO `oWrb {‘amgmho~ XJm© Amho. {MVma AmirVrb H$mam{Jam§Zr
{‘aO ehamÀ`m bm¡{H$H$mV d gm¢X`m©V ^a Q>mH$Umè`m Á`m AZoH$ dmñVy AmhoV Ë`m‘Ü`o VrZeo dfmªnmgyZ AmOn`ªV Amnbr
»dmOm e‘emo{ÔZ {‘amgmho~m§Mm XJm© ho {‘aOoMo Img AmH$f©U Amho. hOmamo qhXy-‘wpñb‘ hñVH$mam{Jar Omonmgbr Amho. BWbr
^º$m§Mo ho lÕmñWmZ Amho. hþVmË‘m Ad{b`m hOaV nra »dmOm e‘emo{ÔZ ho VwH©$ñWmZmVrb hñVH$bm OJà{gÕ Amho. gmd§VdmS>rMr
H$meJa `m JmdMo. ñdag‘«mQ> ‘ahÿ‘ AãXwb H$ar‘ Im± `m§Mr H$~a `mM X½`m©À`m AmdmamV bmH$S>r IoiUr à{gÕ AmhoV.
AgyZ Ë`m§Mo {eî` Ë`m§Mr nwÊ`{VWr `oWo g§JrV godoZo gmOar H$aVmV. Ë`m doir X½`m©‘Ü`o
gVV VrZ-Mma {Xdg XoemVrb {d»`mV g§JrV H$bmH$ma hOoar bmdVmV. `m ^mJmVrb H$go nmohmoMmb?
g§JrV em¡{H$Zm§Zm hr EH$ nd©UrM AgVo. H$moH$U aoëdoZo gmd§VdmS>rn`ªV OmVm `oVo.
gmd§VdmS>r ehamV OmÊ`mgmR>r EgQ>r
H$go nmohmoMmb? ‘hm‘§S>imÀ`m ~gog d [ajmMr gw{dYm
{‘aO aoëdo ñQ>oeZnmgyZ gw‘mao 1 {H$.‘r. A§Vamda hm XJm© Amho. ‘moR>çm à‘mUmV CnbãY Amho.

qgYwXwJ© {H$„m
Á`m ObXwJm©dê$Z `m {Oëømbm qgYwXwJ©
ho Zmd XoÊ`mV Ambo Vmo qgYwXwJ© ho {OëømVrb
gdm©V ‘moR>o n`©Q>Z ñWi R>abo Amho. hOmamo
bmoH$ `m ObXwJm©À`m Xe©ZmgmR>r `oVmV d
àM§S> AmH$mamÀ`m IS>H$m§À`m gmhmæ`mZo
g‘wÐmV C^maÊ`mV Amboë`m `m ObXwJ©
{Z{‘©Vr~ÔbÀ`m {edmOr ‘hmamOm§À`m
H$ënH$VoZo ^mamdyZ OmVmV. B{VhmgmVrb
Zm|Xrà‘mUo 1664 gmbr {edmOr ‘hmamOm§Zr
‘mbdU g‘wÐmVrb Hw$aQ>o ZmdmZo à{gÕ
Agbobo ~oQ> {ZdSy>Z Ë`m ~oQ>mda 44 EH$a
joÌmda `m ^ì` {H$ëë`mMr C^maUr Ho$br.
XJS> Am{U àM§S> IS>H$m§Zr doT>boë`m `m
~oQ>mda hm {H$„m ~m§YÊ`mgmR>r 500 nmWadQ>,
200 bmohma, 3 hOma ‘Oya Am{U eoH$S>mo

28 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

Hw$eb H$mamJra gVV VrZ df} H$m‘ H$aV n§T>anyabm `oVmV. n§T>anya dmaH$ar g§àXm`mMo
Agë`mMr Zm|X `m {H$ëë`mVrb {ebmboImda H|$Ð AgyZ H$Zm©Q>H$, Am§Y«àXoe Am{U BVa 2017
AmT>iVo. amÁ`mVrb ^m{dH$ ¶oWo Xe©Zmg `oVmV. pìh{OQ> ‘hmamï´>

H$go nmohmoMmb? H$go nmohmoMmb? H$go nmohmoMmb?


qgYwXwJ© {H$„m H$moH$U aoëdodarb n§T>anwamV ^{dH$m§Zm `oÊ`mgmR>r Eg. Q>r aoëdoZo AH$mobm `oWo OmVm `oVo.
qgYwXwJ©ZJar aoëdoñQ>oeZnmgyZ 30 {H$.‘r d Am{U {‘aO, Hw$Sy©>dmS>r `oWyZ aoëdo gw{dYm AH$moë¶mnmgyZ EgQ>r ‘hm‘§S>imÀ`m ~gog
Hw$S>minmgyZ 35 {H$.‘r A§Vamda Amho. CnbãY Amho. CnbãY AmhoV. AH$moQ>nmgyZ {H$„m CÎmaoH$S>o
{H$ëë`mn`ªV nmohmoMÊ`mgmR>r EgQ>r ~gog d 35 {H$.‘r. bm§~ AgyZ {H$ëë`mH$S>o OmUmam
[ajmMr gw{dYm CnbãY Amho. A¸$bH$moQ> añVm nmonQ>IoS> ‘mJ} ehmZya `m Jmdmdê$Z
A¸$bH$moQ> ho Xoe^amVrb ñdm‘r g‘W© OmVmo.
Am§~mobr ^º$m§Mo ‘hÎdmMo VrW©joÌ Amho. A¸$bH$moQ>
Am§~mobr hr gmd§VdmS>r g§ñWm{ZH$m§Mr ehamÀ`m ~mhoa ~Zm‘Ü`o EH$m dQ>d¥jmImbr ~wbT>mUm
CÝhmù`mVrb amOYmZr d {ZgJ©aå` W§S> lr ñdm‘r g‘W© ~gV AgV. `mM
hdoMo {R>H$mU. g^modVmbr XmQ> O§Jbo, S>m|Ja, dQ>d¥jmImbr AgUmar ‘hmamOm§Mr g‘mYr bmoUma gamoda
Xè`mImoè`m AmhoV. Z`Zaå` XoImdm d ^m{dH$m§Mo à‘wI lÕmñWmZ Amho. A¸$bH$moQ>Mo 30 Vo 50 hOma dfm©nydu Pmboë`m
Xè`mVrb g¥ï>rgm¢X`© nmhÊ`mgmR>r g§ñWm{ZH$ lr‘§V ’$ÎmoqghamOo ^mogbo A{íZnmVm‘wio gw‘mao nmD$Uo 2 {H$bmo‘rQ>a
‘hmXodJS>, H$mdiogmX, {eaJmdH$a, ({Vgao) `m§Zr {Z‘m©U Ho$bobo eóg§J«hmb` ì`mgmMo Am{U 10 Vo 11 {H$. ‘r. n[aKmMo
nar[jV, ZQ>, gm{dÌr, gZgoQ>, nyd}Mm dg à{gÕ Amho. ehamV Agbobo XmoZ amOdmS>o EH$ àM§S> {dda V`ma Pmbo Vo åhUOo bmoUma
Ago Ag§»` nm°B©Q>. {haÊ`oHo$er ZXrMm CJ‘ Am{U Zì`m amOdmS>çm‘Ü`o Agbobo hË`mam§Mo gamoda. Imè`m nmÊ`mMm `m {dñVrU© d
`oWyZM hmoVmo. `m {R>H$mUMm Zm§JaVmg g§J«hmb` n`©Q>H$m§Mo AmH$f©U Amho. Z¡g{J©H$ gamodamZo ~wbS>mUm {Oëømg
Y~Y~m, dZ{d^mJmMo dZCÚmZ Am{U Am§Vaamï´>r` H$sVu {‘idyZ {Xbr Amho.
Am§~mobrMm Y~Y~m nmdgmù`mV n`©Q>H$m§Mo H$go nmohmoMmb? bmoUmaMm CëH$mKmVr IiJm hm OJmVrb kmV
Img AmH$f©U Amho. Am§~mobrnmgyZ OdiM gmobmnyanmgyZ 40 {H$bmo‘rQ>ada {ddam‘Ü`o {Vgè`m H«$‘m§H$mMm AgyZ ~ogm°ëQ>
Mm¡Hy$i ho {ZgJ©aå` Jmd bmJVo. Am§~mobr- A¸$bH$moQ> ho VrW©joÌ Amho. A¸$bH$moQ>bm IS>H$mV {Z‘m©U Pmbobo OJmVrb EH$‘od
Mm¡Hy$iÀ`m O§JbmV Jdo, harU, ^oH$a, OmÊ`mH$[aVm gmobmnya aoëdo ñWmZH$mdê$Z {dda Amho.
{~~Q>çm, ggo, amZ‘m§Oao ho dÝ`àmUr aoëdo Am{U ~ggodm CnbãY AmhoV.
`m{edm` Ag§»` àH$maÀ`m dZm¡fYr AmhoV.
AH$mobm
H$go nmohmoMmb?
H$moH$U aoëdodarb gmd§VdmS>r ZaZmim {H$„m
aoëdoñQ>oeZnmgyZ 25 {H$.‘r.A§Vamda Amho. gmVnwS>çmÀ`m S>m|Jaam§Jm§‘Ü`o àM§S>
Am§~mobr KmQ>mn`ªV EgQ>r ~gogMr gw{dYm {dñVmamMm ZaZmim {H$„m Amho. g§nyU© {H$„m
‘moR>çm à‘mUmV CnbãY Amho. n[aga Z¡g{J©H$ H$S>çm§Mm ^mJ dJiVm
‘O~yV XJS>~m§YUrZo ~§{XñV Amho. `m
gmobmnya {H$ëë`mbm Ag§»` ~wê$O AgyZ 22 XadmOo
AmhoV. {H$ëë`mda àdoe H$aÊ`mgmR>r 4
n§T>anya ‘w»` XadmOo AgyZ Ë`mMr Zmdo {X„r
Ad¿`m ‘hmamï´>mMo bmS>Ho$ X¡dV n§T>anyaMm XadmOm, AH$moQ> XadmOm, {eanya XadmOm d H$go nmohmoMmb?
{dRw>am`m. n§T>anyabm ‘hmamï´>mMr X{jU H$mer ehmZya XadmOm Aer Amho. ZaZmim {H$„m OmbZm aoëdo ñQ>oeZnmgyZ 60
åhQ>bo OmVo. AmfmT>r Am{U H$m{V©H$s n[agamV 13.35 Mm¡.{H$.‘r. A^`maÊ` Amho. {H$bmo‘rQ>ada ho gamoda Amho. VgoM
EH$mXerbm qXS>çm ZmMdV bmImo dmaH$ar amÁ`mÀ`m {d{dY ^mJm§VyZ Eg.Q>r

OmZodmar 2017 29
‘hm‘§S>imMr WoQ> ~ggodm `oWo ZmJnya
nmohmoMÊ`mgmR>r CnbãY Amho.

eoJmd
lrg§V JOmZZ ‘hmamO `m§Mo ‘§Xra
Agboë`m `m Jmdmbm {dX^m©Mr n§T>ar
gmhgmMm AmZ§X
åhUyZ AmoiIbo OmVo. g§V JOmZZ
‘hmamO àJQ>{XZ Am{U am‘Zd‘rbm `oWo
‘moR>r `mÌm ^aVo. lrg§V JOmZZ ‘hmamO
g§ñWmZìXmam C^maÊ`mV Amboë`m 300
Ho $ di ì`mK«Xe©ZmZo g‘mYmZr Z hmoUmè`m
n`©Q>H$m§gmR>r ZmJnyanmgyZ Ad¿`m 40-
50 {H$bmo‘rQ>ada Agbobr Moar ’$m°‘© Am{U
nmUr Am{U nhmS>mÀ`m ‘Ü`mV AZw^dVm `oVmo.
gwajoMm g§nyU© Vm’$mM grEgr Am°bamC§S>a `m
g§ñWoOdi CnbãY Agë`m‘wioM n`©Q>H$
EH$a joÌmVrb AmZ§XgmJa àH$ën Ë`mM {R>H$mUr dgbobo A°S>ìh|Ma pìhboO n{hë`m§Xm `m H$bmH¥$Vr H$aV Agbo Varhr
(AmÜ`mpË‘H$ H|$Ð d ‘Zmohar CÚmZ) åhUOo {ZgJ©gmhg AZw^dÊ`mMm CÎm‘ n`m©` Ë`mMm ‘Z‘wamX AmZ§X bwQ>VmV. {deof åhUOo
^m{dH$m§Mo Am{U n`©Q>H$m§Mo AmH$f©U R>abo Amho. grEgr Am°bamC§S>aMo OZH$ A‘mob I§Vo nmdgmù¶m‘Ü`o amodUr H$aVmZm CS>dbm
Amho. `m§Zr n`©Q>H$m§gmR>r Vo CnbãY H$ê$Z {Xbo Amho. OmUmam {MIb, Ë`mZ§Va {ZKUmao YmZmMo Vwao,
ZmJnyanmgyZ Ad¿`m XrS> VmgmÀ`m A§Vamda Ë`mda Ambobm {ndim ‘moha Am{U ho gd©
H$go nmohmoMmb? Agboë¶m am‘Q>oH$ ¶oWo ho A°S>ìh|Ma pìhboO hOmamo {H$bmo‘rQ>a Xya A§Vamdê$Z
eoJm§d ‘Ü` aoëdoÀ`m ‘w§~B©-ZmJnya C^maʶmV Ambo Amho. n°am½bm`qS>JÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ AZw^dVmZm
bmoh‘mJm©darb ‘hÎdmMo ñWmZH$ Amho. n°am½bm`qS>J, n°am‘moQ>[a¨J, n°am{gqbJ {ZgJm©Mo EH$ doJio ê$n nmhm`bm {‘iVo.
amÁ`mÀ`m {d{dY ^mJm§VyZ Eg.Q>r. `m~amo~aM EQ>rìhr ‘moQ>a~mB©H$, N>moQ>mgm Q´°ŠQ>a gmhgmgmo~V J«m‘rU g§ñH¥$VrMr AmoiI hmoVo.
‘hm‘§S>imMr WoQ> ~ggodm `oWo Am{U EdT>oM Zìho Va gm`H$qbJMm AmZ§X `oWo Ë`mM doir XmoZ PmS>m§Zm ~m§Yboë`m XmoarMm
nmohmoMÊ`mgmR>r CnbãY Amho.

JS>{Mamobr
gmo‘Zya EQ>rìhr ‘moQ>a~mB©H$ MmbdÊ`mMm Wama n°amgoqbJ n°am½bm`qS>J
JS>{Mamobr {Oëømgh g§nyU© ‘hmamï´>
amÁ`mMo A§[V‘ Q>moH$ AgUmè¶m B§ÐmdVr ¿`m¶bm {‘iVmo. `m gmhgr ~oQ>mdarb Ho$bobm goVy Am{U Ë`m goVydê$Z g‘moa gaH$V
Am{U JmoXmdar ZXrÀ`m g§J‘mdaMo ho H$ny©a~mdar ho {R>H$mU åhUOo OUy ñWbm§V[aV OmUo hmhr WamaM AgVmo.
{R>H$mU åhUOo gmo‘Zya. Vo {ZgJm©À`m nú`m§Mo ñdJ©. n°am½bmB©S> âbm°`H°$Ma hm Xw‘ui n`©Q>H$ `m {R>H$mUr Amë`m~amo~aM Ë`mbm
^ì`VoMo Xe©Z KS>dVo. Ádmbm‘wIrOÝ` njr `oWoM nmhm`bm {‘iVmo. H$ny©a~mdarMo Mhm, ZmíVm, `mZ§Va gmhgr H$bmH¥$Vr Am{U
IS>H$mMo {d{dYa§Jr Z‘wZo Am{U I{ZOm§Zr EH$mda EH$ XJS> aMyZ C^mabobo hOmamo `m H$bmH¥$Vr H$ê$Z, X‘yZ^mJyZ Amë`mda
^aboë`m XJS>mV M‘H$Umao a§J `oWo dfm©nyduMo OwZo ‘§[Xa, `m ‘§[XamÀ¶m Mm¡H$Q>rV JmdmVrb, éMH$a OodU. amÌr eoH$moQ>r noQ>dyZ
nmhmd`mg {‘iVmV. gmMbobo nmUr Am{U Ë`m nmÊ`mdaMo AmnbrM H°$ån ’$m`a, Aem AZoH$ Jmoï>r n`©Q>H$m§Zm
ZXrÀ`m àdmhmZo H$moabobo H$mVi Zìho Va PmS>o, nmZm’w$bm§Mr gmdbr AZw^dVm grEgr Am°bamC§S>aÀ`m EH$m N>VmImbr
Am{U Ho$di ZXrÀ`m àdmhmMm AmdmO `oVo. MoatZr ^a^aboë`m PmS>m§À`m ‘Ü`o AZw^dVm `oVmV. n`©Q>H$m§Zm gd© ‘m{hVr
`m§À`m OmoS>rbm ZXrÀ`m {H$Zmè`mbJV Q>mH$boë`m V§~yV EH$mMdoir Vã~b 300 gmhgr XoÊ`mnmgyZ Va Ë`m§À`mH$Sy>Z gmhgr H$bmH¥$Vr
S>mobUmar {‘aÀ`m§Mr eoVr Amnbm AmZ§X n`©Q>H$ amhÿ eH$VmV. amÌrÀ`m doir `m V§~yÀ`m H$ê$Z KoÊ`mn`ªV Am{U n`©Q>H$m§À`m
{ÛJw{UV H$aVo. pIS>Š`mVyZ nhmS>mda C^m Agbobm M§Ð AmXa{VÏ`mV g§MmbH$ A‘mob I§Vo Am{U
AZw^dÊ`mV doJimM AmZ§X {‘iVmo. Ë`m§Mr M‘y gX¡d VËna AgVo.
H$go nmohmoMmb?
gmo‘Zyabm M§Ðnya qH$dm JS>{Mamobr hdmB© gmhgr H$bmH¥$Vr - A{Zb JS>oH$a
n°amgoqbJ, n°am‘moQ>[a¨J, n°am½bm`qS>J {Oëhm ‘m{hVr A{YH$mar, ZmJnya
‘mJ} `oVm `oVo. {gam|MmnmgyZ 60 nn
gmo~VMm hm°Q> EAa ~byZMm Wama n`©Q>H$m§Zm

30 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

{H$bmo‘rQ>a A§Vamda ho {R>H$mU AgyZ Eg.Q>r.


~gog CnbãY AmhoV. 2017
pìh{OQ> ‘hmamï´>
AmZ§XdZ
OmJ{VH$ ñVamda Á`mMr XIb KoVbr
Jobr Amho Ago damoam `oWrb AmZ§XdZ. Wmoa dm{e‘
g‘mOgodH$ S>m°.~m~m Am‘Q>o `m§Zr lr Z¥qgh gañdVr OÝ‘ñWmZ, H$ma§Om
Hw$ð>amo½`m§À`m nwZd©gZmgmR>r AmZ§XdZmMr lr XÎmmÌ`mMo AdVma åhUOoM lr Z¥qgh
ñWmnZ Ho$br. `oWo Hw$ð>amoJ‘wº$ Pmboë`m gañdVr `m§Mo OÝ‘ñWmZ åhUyZ dm{e‘
é½Um§H$Sy>Z {d{dY àH$maÀ`m dñVy§Mr {Z{‘©Vr {OëømVrb H$ma§Om (bmS>) Mr AmoiI Amho.
Am{U {dH«$s Ho$br OmVo. Hw$ð>amoJr VgoM A§Y, `oWo amÁ`mVyZ VgoM amÁ`m~mhoê$Z AZoH$
An§J d ‘yH$~Yra `m§À`mgmR>r `oWo doJio ^m{dH$ Xe©ZmgmR>r `oVmV.
{dœ {Z‘m©U H$aÊ`mV Ambo Amho.
H$go nmohmoMmb?
H$go nmohmoMmb? dm{e‘ aoëdo ñWmZH$mnmgyZ H$ma§Om 60
ZmJnyanmgyZ ho {R>H$mU 125 {H$.‘r. KoÊ`mgmR>r XoemVrb VgoM naXoemVrb {H$. ‘r. A§Vamda Amho. H$ma§Om ho ZmJnya-
A§Vamda Am{U M§ÐnyanmgyZ 55 {H$.‘rda ‘w»`Ëdo OnmZ Am{U Wm`b§S> `oWrb Am¡a§Jm~mX ‘hm‘mJm©bJV Agbobo VmbwŠ`mMo
Amho. Eg.Q>r.~g Am{U aoëdoZo OmVm ¶oVo. AZw`m`r Xadfu ^oQ> XoVmV. {R>H$mU AgyZ `m {R>H$mUr Agboë`m
~gñWmZH$mda ‘hm‘mJm©dê$Z OmUmè`m
ZmJnya H$go nmohmoMmb? ~gog ~hþVm§er Wm§~VmV.
Xrjm^y‘r ZmJnya ehamV AgyZ EgQ>r
S´°JZ n°bog Q>|nb ~gog CnbãY AmhoV. lr ~mbmOr ‘§{Xa
H$ÝhmZ H$m‘R>r `oWo S´°JZ n°bog `m ~m¡Õ dm{e‘Mm àmMrZ OhmJraXma VgoM
‘§{XamMr ñWmnZm 1999 ‘Ü`o H$aÊ`mV ¶dV‘mi ~mbmgmho~ Aer AmoiI Agboë`m ~mbmOrMo
Ambr. ¶oWo M§XZmMr AË`§V aoIrd Aer ‘§{Xa à{gÕ Amho. ho ‘§{Xa noedoH$mbrZ
~wÕmMr nwUm©H¥$Vr ‘yVu Amho. S´°JZ n°bog {Q>noœa A^`maÊ` AgyZ ‘§{XamV MVw^w©O OZmY©Z ‘yVu VWm
‘§[Xa ho "bmoQ>g Q>|nb' ZmdmZo AmoiIbo OmVo. n|M ì`mK« àH$ën, ZmJnya A§VJ©V ~mbmOr ‘yVu Amho. ‘§{XamÀ`m ~mOwbmM ‘moR>m
g§a{jV joÌm‘Ü`o {Q>noœa A^`maÊ`mMm Vbmd AgyZ Xod Vbmd, ~mbmOr Vbmd `m
H$go nmohmoMmb? g‘mdoe Amho. dmKm§gmo~VM Añdb, Mm§Xr ZmdmZo hm Vbmd AmoiIbm OmVmo.
H$m‘R>r `oWo OmÊ`mgmR>r EgQ>r ~gog Añdb, {ZbJm`, amohr, gm§~a, {MVi, dmñVwemómMm CÎm‘ Z‘wZm Agbobo ho ‘§{Xa
CnbãY AmhoV. BË`mXr àH$maMo àmUr d {ZbH§$R>, har`b, Ym{‘©H$ d n`©Q>Z joÌ åhUyZ gwn[a{MV Amho.
nmonQ>, Jê$S>, Kma, {JYmS>, ggmZm, Kw~S>,
Xrjm^y‘r VrVa, ~Q>oa, Xod{M‘Zr B. njrgwÕm AmhoV. H$go nmohmoMmb?
14 Am°ŠQ>mo~a 1956 amoOr S>m°. ~m~mgmho~ ‘moR>-‘moR>çm d¥jm§gh ‘moR>çm à‘mUmda ‘§{Xa ho dm{e‘ `oWoM Agë`mZo ZmJnya,
Am§~oS>H$am§Zr "Xrjm^y‘r' `oWo Amnë`m bmImo Am¡fYr dZñnVr ‘w~bH$ à‘mUmV AmhoV. A‘amdVr, AH$mobm, ~wbT>mUm, qhJmobr `oWyZ
AZw`m`m§gh ~m¡Õ Y‘m©Mr [Xjm KoVbr. Eg. Q>r. ~gMr gw{dYm CnbãY Amho.
EH$mM {Xder Am{U Vohr em§VVm‘` ‘mJmªZr H$go nmohmoMmb?
KSy>Z Ambobo OJmÀ`m B{VhmgmVrb ho gdm©V `dV‘mi Vo nm§T>aH$dS>m 45 {H$.‘r. A§Va
Amho. nm§T>aH$dS>m Vo {Q>noœa A^`maÊ` 75 boIZ ghH$m¶© gVre birV, amYmH¥$îU
‘moR>o Y‘mªVa hmo`. ho ~m¡ÕY‘v`m§Mo AmXamMo ‘wir, ‘mohZ amR>moS>, S>m°. JUoe ‘wio, ¶ed§V
ñWmZ AgyZ `oWo S>m°. ~m~mgmho~ Am§~oS>H$am§Mo Vo 80 {H$.‘r.A§Vamda Amho. EgQ>r ~gog
CnbãY AmhoV. ^§S>mao, S>m°. {H$aU ‘moKo, gd© {O‘mA.
^ì` ñ‘maH$ d ~m¡Õ ñVyn C^maÊ`mV Ambo Am{U gwZ§Xm ^moa
Amho. Xrjm^y‘r `m n{dÌ ñWmZmMo Xe©Z nn

OmZodmar 2017 31
H¥$[fn`©Q>Z

J«m‘rU g§ñH¥$VrMm AmñdmX

n`©Q>Z åhUOo ‘Zmoa§OZ, n`©Q>Z åhUOo gmhg, n`©Q>Z åhUOo ì`dgm` qH$dm H$m‘m{Z{‘Îm Ho$bobm àdmg hmo`.
YH$mYH$sÀ`m OrdZmV H$m‘mÀ`m ì`mnmVyZ EH$ Vo XmoZ {Xdg ‘moH$irH$ {‘imbr H$s, {Zdm§VñWir {ZgJm©À`m
gm{ÞÜ`mV amhÊ`mMr BÀN>m ‘mUgmÀ`m ‘ZmV AgVo. Ë`m‘wio ^Q>H§$Vrbm OmUmè`m§Mr g§»`m {Xdg|{Xdg dmT>V Amho.
n`©Q>Zm‘Ü`o Ym{‘©H$ n`©Q>Zm~amo~aM AbrH$S>o gm§ñH¥$[VH$ n`©Q>Z, ImÚn`©Q>Z, n`m©daU n`©Q>Z, d¡ÚH$s` n`©Q>Z,
Am{U PnmQ>çmZo {dH$[gV hmoUmao "H¥$fr n`©Q>Z' ¶m§Mm g‘mdoe hmoVmo.

Ho $ ë`mZo XoemQ>Z, n§S>rV ‘¡Ìr; g^oV


g§Mma& emó J«§W {dbmoH$Z, ‘ZwOm
`oVgo MmVw`© ’$ma' Ago H$dtZr {bhÿZ R>odbo
na§Vw n`©Q>Z hr g§km àdmg (Qy>a) `m eãXmer
g§~§[YV Amho. b°Q>rZ ^mfoVrb TORNOS
`m eãXmnmgyZ Ambobm Qy>Aa hm eãX åhUOo
doT>boë`m ñWimEodOr {ZgJm©À`m gm{ÞÜ`mV
{Zdm§V em§VVoMo jU AZw^dm`bm OmVmV.

Amho. ‘Zwî`mbm MVwanU `oÊ`mgmR>r àdmg. Ë`mMm ‘wi AW© dVw©i Amho. nwT>o `mM A{VWr Xodmo ^d:
J«§WdmMZ, n§S>rVm§Mr ‘¡Ìr, g^oV g§Mma eãXmnmgyZ dVw©imH$ma àdmg qH$dm n°Ho$O "A{VWr Xodmo ^d:' hr Amnbr ^maVr`
Am{U Ë`mM~amo~a XoemQ>Z ‘hÎdmMo Amho. Qw>g© hm eãX ê$T> Pmbm. dëS>© Q´oS> g§ñH¥$Vr Amho. `m g§ñH¥$VrMm AZw~§Y
n`©Q>Z, ^Q>H§$Vr H$aUo hr ‘Zwî`mMr Am°J©Zm`PoeZÀ`m AhdmbmZwgma 21 ì`m H¥$[fàYmZ ^maVmer Amho. ^maVr` g§ñH¥$Vr
ñdm^m[dH$ AmdS> Amho. n`©Q>Zmbm hOmamo eVH$mVrb gdm©V PnmQ>çmZo dmT>Umè`m hr ‘w»`V: J«m‘rU ^mJmer {ZJ[S>V
dfmªMr na§nam Amho. ‘Zwî`mÀ`m CËH«$m§Vr ì`dgm`m‘Ü`o Am{VÏ`, n`©Q>Z ho ì`dgm` Agë`mZo àË`oH$mbmM Amnë`m J«m‘rU
~amo~aM Ë`mMr ^Q>H§$Vr hmoV am[hbr Amho, AmhoV. gwÅ>r {‘imbr H$s, Amnë`m Hw$Qw>§~mgh, g§ñH¥$VrMr AmoT> AgVo. ehamVrb
H$m‘mÀ`m {Z{‘ÎmmZo ‘Zwî`mMm àdmg hmoVmo. {‘Ìn[admamgh {’$am`bm {ZKUo, JXuZo YH$mYH$sÀ`m OrdZmV H§$Q>miboë`m àË`oH$

32 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

ì`º$sbm AmZ§X KoÊ`mgmR>r {Zdm§VnUo {ZgJ© à`moJ nmhÊ`mgmR>r `oUmè`m eoVH$è`m§Mr


gm{ÞÜ`mV Omdogo dmQ>Vo åhUyZ "H¥$fr {Z:ewëH$ amhÊ`mMr d ^moOZmMr ì`dñWm 2017
n`©Q>Z' hm AbrH$S>o PnmQ>çmZo {dH$[gV Ho$br OmV Ago. H$mbm§VamZo ewëH$ AmH$mê$Z pìh{OQ> ‘hmamï´>
H¥$fr Aä`mg Xm¡ao Am`mo{OV Ho$bo OmD$ bmJbo.
Aem VèhoZo ‘hmamï´>mV H¥$fr n`©Q>ZmMo ~rO AmXam{VÏ`
amodbo Jobo. ‘hmamï´>m‘Ü`o H¥$fr n`©Q>Z {’$aÊ`mgmR>r Kam~mhoa nS>bobm n`©Q>H$
‘hmg§K V`ma H$aÊ`mgmR>r ~mam‘VrMo Mm§Jë`m AmXam{VÏ`mMr Anojm H$aVmo.
nm§Sw>a§J Vmdao `m§Zr nwT>mH$ma KoVbm Ë`m§À`m Ë`m‘wio AmXam{VÏ` `mH$S>o H¥$fr n`©Q>Z
à`ËZm‘wioM ‘hmamï´>m‘Ü`o VrZeonojm OmñV MmbdÊ`mè`m CÚmoOH$mZo ^m§S>db åhUyZ
H¥$[fn`©Q>Z H|$Ðo Mm§Jë`m àH$mao H$m`©aV ~[KVbo nm[hOo, Ë`mM~amo~a ñdÀN>Vm,
AmhoV. Zoai `oWo M§ÐeoIa ^S>gmdio `m§Zr {ZQ>ZoQ>Ho$nUm hmhr ì`dgm`mÀ`m
"gJwUm~mJ' H¥$[fn`©Q>Z H|$ÐmÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ ^m§S>dbmMmM ^mJ Amho. Á`m {R>H$mUr ¶m
eoVH$è`mbm H¥$[fn`©Q>Z ho Am{W©H$Ñï>çm gd© Jmoï>r {‘iVmV Ë`m{R>H$mUr J«mhH$-
’$m`Xoera Amho ho {gÕ Ho$bo. H¥$fr n`©Q>H$ `m§Mr ng§Vr A{YH$ AgVo. ehamVrb
n`©Q>Zm‘Ü`o eoVH$ar Amnbm eoVr ì`dgm` Amboë`m n`©Q>H$m§Zm eoVr ì`dgm` d J«m‘rU
gm§^miyZ Amboë`m n`©Q>H$m§Zm eoVrVrb OrdZ nÕVr{df`r OmUyZ KoÊ`mMr CËgwH$Vm
{nH$dbr OmUmar {nHo$, nmQ>mMo nmUr, AgVo. eoVr{df`H$ H$m‘m‘Ü`o Ë`m§Mm
~¡bJmS>rV ~gyZ ’o$ar, PwUH$m - ^mH$a, gh^mJ H$ê$Z KoVbm Va Ë`m§Zm AË`§V
hþaS>m ¶mVyZ ‘hmamï´>r`Z J«m‘rU g§ñH¥$VrMr AmZ§X {‘iVmo.
AmoiI H$ê$Z XoVmV. eoVH$ar Amnë`m ‘hmamï´> amÁ` H¥$fr d J«m‘rU n`©Q>Z
eoVmV {ZdmgmgmR>r H$mhr Imoë`m§Mo ~m§YH$m‘ ghH$mar ‘hmg§K (‘mQ>©) `m g§ñWoÀ`m
H$ê$Z amhÊ`mMr ì`dñWm H$aVmV. gd© dVrZohr 16 ‘o, hm {Xdg OmJ{VH$
n`©Q>H$m§Zm EH$[ÌV ~gVm `mdo `mgmR>r H¥$frn`©Q>Z {XZ åhUyZ gmOam Ho$bm OmVmo.
J«m‘rU nÕVrMm g^m‘§S>n, ~habobr eoVr, `m {Xder amÁ`mVrb H¥$fr n`©Q>Zm‘Ü`o
{nHo$, åh¡g, Jm`, eoir `m§Mo XyY nma§n[aH$ CËH¥$ï> H$m‘ H$aUmè`m eoVH$è`m§Zm,
Pmboë`m n`©Q>ZmMm àH$ma Amho. nÕVrZo H$mT>Uo, MwbrdaMm ñd`§nmH$ CÚmoOH$m§Zm nwañH$ma XoD$Z gÝ‘m{ZV
"Jmd Am{U JmdnU' hadV Mmbb§` Ago AmnwbH$sZo ImD$ KmbUo Am{U Ë`m~amo~a H$aÊ`mV `oVo.
AmnU åhUVmo` na§Vw AmOhr IoS>çmMr AmoT> ‘hmamï´>r`Z bmoH$H$bm§Mr AmoiI AZoH$ amÁ`mÀ`m n`©Q>Z {dH$mg ‘hm‘§S>imÀ`m
Agbobo ehar ^mJmVbo bmoH$ Amnë`m J«m‘rU eoVH$ar H$ê$Z XoV AmhoV. dVrZo amÁ`mVrb n`©Q>Z dmT>rgmR>r {d{dY
g§ñH¥$Vrer ZmVo {Q>H$dyZ R>odÊ`mgmR>r Am{U CnH«$‘ am~dÊ`mV `oV AmhoV. "‘hm^«‘U'
ZdrZ {nT>rbm `m g§ñH¥$VrMr AmoiI H$ê$Z H¥$fr n`©Q>ZmMo ’$m`Xo "{Zdmg-Ý`mhmar' Ago CnH«$‘ AË`§V
XoʶmgmR>r IoS>çmV OmVmV. H¥$fr n`©Q>ZmMo AZoH$ ’$m`Xo AmhoV, n`©Q>H${à` Pmbo AmhoV. Ë`mV H¥$fr
eoVmVrb ñdV:À`m OmJoVM H¥$fr n`©Q>Z H|$Ð n`©Q>ZmÀ`m dmT>rgmR>r ‘hm‘§S>imZo ‘moR>m
‘hmamï´>mMo AJ«ogaËd gwé H$aVm `oV Agë`m‘wio ñdV§Ì OmJoMr dmQ>m CMbbm Amho. {Z`moOZnyd©H$
H¥$fr n`©Q>ZmMm CJ‘ gmYmaUV: 70 qH$dm A{V[aº$ ‘moR>çm ^m§S>dbmMr JaO nS>V ì`d[ñWVnUo J«m‘rU H$bmg§ñH¥$VrMm dmna
dfm©nydu Am°ñQ´o{b`m‘Ü`o Pmbm. Am°ñQ´o{b`m, Zmhr. eoVH$è`m§gh JmdmVrb `wdH$m§Zm H$ê$Z, H¥$fr n`©Q>Z `eñdr hmoD$ eH$Vo ho
BQ>br, OnmZ, H°$ZS>m d `wamonr` Xoem‘Ü`o JmdnmVirda amoOJma CnbãY hmoVmo. AmO ‘hmamï´>mV AZoH$ eoVH$ar-`wdH$m§Zr {gÕ
H¥$fr n`©Q>Z ho A{YH$ ‘moR>çm à‘mUmV hmoVo. AZoH$ eoVH$ar g|Ðr` nÕVrZo eoVr H$arV Ho$bo Amho.
XoemV H¥$[fn`©Q>ZmMr Midi gwê$ H$aUmao AgyZ Ë`m§Zr eoVrV {nH$dbobm hm VmOm ‘mb
‘hmamï´> ho AJ«oga amÁ` Amho. ‘hmamï´>mV ehamVë`m n`©Q>H$m§Zm ghOVoZo {‘iVmo. - {edmOr ‘mZH$a
àW‘ ~mam‘Vr `oWo ñd. Amßnmgmho~ ndma JmdmVrb ‘{hbm ~MV JQ>m§Zr V`ma Ho$bobm g§MmbH$ (‘mܶ‘ g‘Ýd¶H$),
‘m{hVr d OZg§nH©$ ‘hmg§MmbZmb¶, ‘§Ìmb¶, ‘w§~B©
`m§Zr eoVrV ZdZdrZ à`moJ Ho$bo. eoVrVrb ‘mb, dñVy `m§Mr {dH«$s H$aVm `oVo.
nn

OmZodmar 2017 33
¶m, ~Km, AmZ§Xr ìhm...
~moa ì`mK« àH$ën ‘hmamï´> XoemVrb {Vgè`m H«$‘m§H$mMo gdm©V ‘moR>o amÁ` {dœem§Vr ñVyn, ‘JZ g§J«hmb`
gmVnwS>m ‘¡H$b nd©Vam§Jm§‘Ü`o AgyZ hm àXoe 17 Q>¸o$ dZm§Zr ZQ>bobm Amho. Amnë`m Aer ^oQ> XoÊ`mgmaIr AZoH$ {R>H$mUo
ZmJnyaMr X{jU gr‘m Am{U dYm© amÁ`mV Vã~b 57 A^`maÊ`o Am{U VmS>mo~m-A§Ymar, AmhoV. BWë`m Jmoag ^m§S>mamVrb ewÕ
{OëømÀ`m CÎma gr‘oda ~moa ì`mK« n|M, ‘oiKmQ>, gømÐr, ZdoJmd-ZmJ{Pam, ~moa Ago VwnmVë`m JmoagnmH$ `m {‘R>mB©Mr Md
àH$ën Amho. `m àH$ënmV dmK, 160 ghm ì`mK« àH$ën AmhoV. ¶oWo gXmh[aV, {Z‘ Z¸$s ¿`m.
àOmVrMo njr, 26 àH$maMo garg¥n gXhmarV, CîU H${Q>~§Yr` nmZJirMr,
Am{U AZoH$ dÝ`Ord AmhoV. ~moa ewîH$ nmZJirMr, Ima’w$Q>rMr Aer AZoH$ àH$maMr Om`Mo H$go?
YaUmOdi C§M S>m|JamV dgbobo dZo AmhoV. {dX^m©V àM§S> S>aH$mir ’$moS>Umao XoIUo hdmB©‘mJ© - S>m°.~m~mgmho~
~wÕ{dhma {dbmo^Zr` Amho. `oWyZ é~m~Xma dmK, ‘amR>dmS>çmV bm§~ T>m§Jm Q>mH$V CS>çm Am§~oS>H$a Am§Vaamï´>r` {d‘mZVi,
OdiM dYm© BWo ‘hmË‘m Jm§Yr ‘maUmao qMH$mam, H$midrQ>, {YßnmS> ‘miT>moH$ njr, ZmJnya 80 {H$‘r Amho. aoëdo‘mJ© -
¶m§À`m ghdmgmZo nmdZ Pmbobo n[ü‘ ‘hmamï´>, H$moH$U {H$ZmanÅ>rda {d{dY dYm© aoëdoñWmZH$ 35 {H$‘r Amho.
godmJ«m‘, AmMm`© {dZmo~m ^md|Mo àH$maMo garg¥n, Am¡fYr dZñnVr, añVm- OdiMo qhJUr ~gñWmZH$ 5
ndZma Aml‘ Amho. JrVmB© ‘§{Xa, AZmoIo gmJar Ord gmnS>VmV. {H$‘r.

34 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

‘oiKmQ> ì`mK« àH$ën ~m§Y Vbmdmda ñWbm§V[aV njr {hdmù`mV


gmVnwS>m -‘oH$b nd©Vam§Jm§Mm A{d^mÁ` `oVmV. g§nyU© bmH$S>mZo {Z{‘©V g§O`Hw$Q>rV 2017
^mJ Agbobm ‘oiKmQ> ì`mK« àH$ë` XoemVrb ‘w¸$m‘ H$aÊ`mMr ‘‚mmhr H$mhr Am¡aM. pìh{OQ> ‘hmamï´>
àM§S> ‘moR>çm joÌ’$imMm Amho. hm ì`mK« ^§S>mè`mnmgyZ 20 {H$‘r A§Vamda H$moH$m
àH$ën JwJm‘b amï>r` CÚmZ, ‘oiKmQ> , A^`maÊ`gwÕm ^oQ> XoÊ`mg CÎm‘ Amho. `m n|M ì`mK àH$ën
dmZ, A§~m~adm Am{U ZaZmim `m ^mJmV d¥j dZñnVrÀ`m 364 àOmVr Va, CÎma Vo X{jU dmhUmè`m n|M ZXrdê$Z
A^`maÊ`mnmgyZ {Z‘m©U Pmbm Amho. garg¥n 36 àOmnVrMo AmhoV. {edm` njr `m àH$ënmbm ho Zmd nS>bo Amho.
A‘amdVr, AH$mobm, ~wbT>mUm {Oëh`mÀ`m 166 àOmVr Am{U ’w$bnmIao 49 àOmVrMr `m ì`mK« àH$ënmV dmKmgmo~VM 164
gr‘oV hm àH$ën Agbm Var `mMm gdm©{YH$ AmT>iVmV. `oWyZ OdiM BQ>r`mS>mohMm àOmVrMo njr AmhoV. `mVrb ‘b~ma nmB©S>
^mJ A‘amdVr {OëømV Amho. nyd}bm {dñVrU© Obme` Amho. OdiMr {V~oQ>r`Z hm°Z©{~b hm gw§Xa YZoe njr Am{U ìhmB©Q>
Om’«$m~mX, ‘Ü`o ZaZmim AmUr n{ü‘obm dñVrhr ^oQ> XoÊ`mgmaIr Amho. `m dñVrV aåßS>, bm|J {~ëS>, ìhmB©Q> ñ¹²$hoOa, qH$J
Voë`mJS> ho {H$„o AmhoV. ZaZmim {H$„m {V~oQ>r`Z e¡brMo gw§Xa ~wÕ{dhma Amho. ìhëMa `m Mma {JYmS>m§À`m àOmVr ~Km`bm
XoIUm Amho. `mMo joÌ’$i 392 {H$‘r d q^V {edm` Q´oqH$J, hm`qH$JMm AmZ§X KoÊ`mgmR>r {‘iVmV. Am§~mImoar Y~Y~m {hdmù`mV
36 {H$‘r bm§~ Amho. `m àH$ënmVhr dmK C§M àVmnJS> Amho. BWo dQ>dmKiÀ`m AZoH$ ~KÊ`mg CÎm‘ Amho. BWo amZJdo Am{U BVa
AmhoV. `m ^mJmV 90 àH$maÀ`m d¥j àOmVr, àOmVr AmhoV. dÝ`Ordhr ^anya AmhoV.
66 àH$maMr PwS>no, 316 àH$maÀ`m dZñnVr,
56 àH$maÀ`m dobr Am{U JdVmMo 99 àH$ma Om`Mo H$go? Om`Mo H$go?
AmhoV. `m O§JbmV H$moaHy$ Am{XdmgtÀ`m hdmB© ‘mJ© - ZmJnya {d‘mZVi hdmB© ‘mJ©- OdiMo {d‘mZVi ZmJnya
g§nÞ g§ñH¥$VrMo {ZarjU Vwåhmbm H$aVm 120{H$‘r Amho. aoëdo‘mJ© - ^§S>mam aoëdoñQ>oeZ 70 {H$‘r. aoëdo ‘mJ©- OdiMo aoëdo ñQ>oeZ
`oB©b. 50{H$‘r, Jm|{X`m 50{H$‘r, gm¡ÝXS> ZmJnya 70 {H$‘r. añVm - ~g ZmJnyadê$Z
20{H$‘r, Va {VamoS>m aoëdo ñQ>oeZ 20{H$‘r CnbãY.
Om`Mo H$go? Amho. añVm - gmH$mobrnmgyZ 22 {H$‘r
hdmB© ‘mJ© - S>m°. ~m~mgmho~ Am§~oS>H$a (amï>r` ‘hm‘mJ© H«$.6 ‘w§~B©- H$mobH$mVm ) gømÐr ì`mK« àH$ën
Am§Vaamï´>r` {d‘mZVi, ZmJnya 240 {H$‘r Va Jm|{X`m {Oëhm ‘w»`mb`mnmgyZ 60 n{ü‘ KmQ>mVrb ‘hÎdnyU© O¡d{d{dYVm
Amho. aoëdo ‘mJ© - ~S>Zoam O§ŠeZ 110 {H$‘r {H$‘r A§Vamda ~gñWmZH$ Amho. ZmJnya Agbobm hm ì`mK« àH$ën Mm§Xmobr amï>r`
Amho. añVm - naVdmS>m ‘mJ} YmaUr Am{U 120{H$‘r Amho. CÚmZ Am{U H$mo`Zm A^`maÊ` {‘iyZ V`ma
~wèhmUnyadê$Z ~gog {‘iVrb. Pmbm Amho. gømÐr ì`mK« àH$ën n[agamVyZ
dmaUm, H$mo`Zm ZÚm dmhVmV H$mo`Zm Am{U
ZdoJmd-ZmJ{Pam ì`mK àH$ën Mm§Xmobr YaU `mM ZÚm§da ~m§Ybo AmhoV .
KZXmQ> dZm§Mm ZdoJmd-ZmJ{Pam ì`mK« `oWo Vã~b 1500 àOmnVrÀ`m dZñnVr
àH$ën Jm|{X`m AmUr ^§S>mam {OëømV dgbm AmhoV. Ë`mV 300 dZm¡fYr àOmVr AmhoV.
Amho. H$YrH$mir `oWo hÎmr hmoVo. hÎmrbm g§ñH¥$V H$madr, {ZJw©S>r, ASw>igm, {eHo$H$mB©,
^mfoV ZmJ åhUVmV. Ë`mdê$ZM `mbm amZM‘obr, gn©JÝYm, Ym`Q>r, Á`mMr
ZmJ{Pam Zmd Amho. nydu BWo ~mamqeJo, Am§Vaamï´>r` VñH$arÀ`m ~mOmamV ‘moR>r
amZåher, eoH$ê$ Agë`mMo {ZgJ©Aä`mgH$ ‘mJUr Amho Aer ZaŠ`m hr dZñnVr `oWo
gm§JVmV. AmVmhr ZmJ{P-`mV dmK, {~~Q>, Amho. `oWo dmKmgh 36 àOmVrMo àmUr AmhoV.
amZHw$Ìo, amZJdo Am{U Ag§»` dÝ`Ord amÁ`àmUr eoH$ê$gwÕm AmT>iVo. ho
AmhoV. H$moby nmQ>bmZo ~m§Ybobm àM§S> {Z‘gXmh[aV Am{U {‘l nmZJirMo O§Jb
{dñVmamMm ZdoJmd ~m§Y Vbmd, Ë`mVyZ Amho. `oWo njr àOmVr 230 AmhoV. Ë`mVhr
{XgUmao ‘mbS>m|Jar, Jå’$s, H$mobogwa nhmS>, {Zb{Jar dyS> {nOZ hm Xw‘ui njr Am{U
ZdoJmd amï>r` CÚmZmVrb ~moXamB© Aer ZXrgwa`Mr drU hmoVo. 125 àOmVrMr
AZoH$ {R>H$mUo ~KÊ`mgmaIr AmhoV. ZdoJmd {d{dYa§Jr ’w$bnmIao AmhoV. ^maVmVrb

OmZodmar 2017 35
gdm©V ‘moR>o gXZ© ~S>© qdJ Am{U gdm©V amÁ`mOdi ho A^`maÊ` Amho. VmS>mo~m-
bhmZ J«mg Ádob hr ’w$bnmIao BWo AmT>iVmV. A§Ymar ì`mK àH$ën AmUr N>ÎmrgJS>
BWo {edgmJa Obme`, dmgmoQ>m {H$„m, amÁ`mVrb B§ÐmdVr ì`mK«àH$ën `mVrb
ZmJoœa ‘§{Xa, AmoPS}> Y~Y~m, H$mg nR>ma, dÝ`OrdmMm H$mo[aS>moAa åhUyZ ho A^`maÊ`
MmiHo$dmS>r nR>ma, Pmoi~r nR>ma ~KÊ`mgmaIo eoH$ê$ AmoiIbo OmVo. BWyZ nwT>o {gam|Mm VmbwŠ`mV
Amho. àmU{hVm A^`maÊ` Amho. ‘§Moar`bnmgyZ
Om`Mo H$go? 35 {H$‘r X{jU nR>mamdarb d¡{eï>nyU©
Om`Mo H$go ? hdmB© ‘mJ© - ZmJnya {d‘mZVi 155 àmJo{Vhm{gH$ ^moJmo{bH$ aMZo‘wio `oWo njr,
H$mo`ZmZJa- H$moëhmnya 130{H$‘r, {H$‘r. aoëdo ‘mJ© -M§Ðnya aoëdo ñQ>oeZ 45 àmÊ`m§Mr {d{dYVm Amho. S>m`Zmogmoa Am{U
H$amS>- 56{H$‘r, gmVmam 90 {H$‘r, nmQ>U {H$‘r. añVm M§Ðnya ~gñWmZH$ 45 {H$‘r. àmJo{Vhm{gH$ H$mimVrb d¥jm§Mo Adeof
20{H$ ‘r, {MniyU 45 {H$‘r, Mm§Xmobr- H$Yr ~Kmdo?- Vgo df©^a. nU, ’o$~«wdmar (’$m{gëg) gmnS>bo AmhoV. 136 Mm¡. {H$‘rMo
‘w§~B© 380 {H$‘r, nwUo 210 {H$‘r, gm§Jbr Vo ‘o dÝ`Ord Xe©ZmMr g§Yr A{YH$ AgVo. ho A^`maÊ` Amho. `oWo ZrbJm`, Añdb,
98 {H$‘r, H$moëhmnya 80 {H$‘r, aoëdo ñQ>oeZ dmK, {~~Q>, amZ‘m§Oa, VmS>‘m§Oa,hþXmio
- gm§Jbr 98 {H$‘r, {‘aO O§ŠeZ g§O` Jm§Yr amï´>r` CÚmZ (B§{S>`Z Am°Q>g©) {XgVmV. `m {edm` Ahoar
110{H$‘r, H$moëhmnya 80 {H$‘r, H$amS> 60 ‘w§~B©gma»`m ‘hmZJamVrb {hadmB© - ^m‘amJS> ‘mJm©da ½bmoar Am°’$ Ambmn„r
{H$‘r, {d‘mZVi- nwUo 210 {H$‘r, H$Yr åhUOo g§O` Jm§Yr amï´>r` CÚmZ. BWo {~~Q> ho AO~ {R>H$mU Amho. `m ^mJmVrb JJZMw§~r
Omdo-Zmoìho~a Vo ‘mM©. AmT>iVmV. BWb O§Jb ‘w§~B©bm nmUr nwadVo ‘hmH$m` d¥j ~KyZ Hw$Umbmhr Amü`m©Mm Y¸$m
åhUyZ ‘m¡ë`dmZ Amho. BWo 27 àOmVrMo njr ~gob. BWë`m gmJdmZ, H$i§~, hëXyÀ`m
VmS>mo~m -A§Ymar ì`mK« àH$ën Am{U 35 àH$maMo gñVZ àmUr AgyZ 78 d¥jmbm {‘R>r ‘maÊ`mgmR>r nmM - ghm
VmS>mo~m amï>r` CÚmZ (116.55 Mm¡. àOmVrMo garg¥n AmhoV. VgoM 170 OUm§Mo [a¨JU H$amdo bmJVo. BWyZ Odi
{H$‘r), A§Ymar A^`maÊ` (508.85 Mm¡. àOmVrMr ’w$bnmIao AmhoV. H$‘bmnya hÎmr Š`m§n Amho. Amï>rOdi
{H$‘r ) {‘iyZ (625.40 Mm¡.{H$‘r) Mo ho H$moZgar ho eoH$ê$ `m ImarMo drUrMo {R>H$mU
ì`mK« àH$ën Amho. VmS>mo~m amï´>r` CÚmZmbm Om`Mo H$go? Amho. H$mobm‘mH$m© ho amZåherMo g§a{jV joÌ
Vmê$ `m Am{XdmgtÀ`m Xodmdê$Z ho Zmd hdmB© ‘mJ©- ‘w§~B© {d‘mZVi 15 {H$‘r. {gam|Mm VmbwŠ`mV Amho. ‘Ü`^maVr` ewÕ
{‘imbo. Va, A§Ymar A^`maÊ`mbm KZXmQ> aoëdo - ‘w§~B© Vo ~moaodbr 30 {H$‘r., añVm àOmVrÀ`m 50 amZåhern¡H$s 15 Vo 20 BWo
A§Ymè`m O§JbmVyZ dmhUmè`m A§Ymar - ‘w§~B© -Ah‘Xm~mX ‘hm‘mJ©da ~moardbr AmhoV. OoS>©ZMm H$mog©a hm Xw‘ui njr BWo
ZXrdê$Z. `oWo d¥jm§À`m 141 àOmVr AmhoV. ~g ñWmZH$ Amho. S>m°. àH$me ~m~m Am‘Q>o `m§Mm ho‘bH$gm
BWbo gdm©V ‘moR> AmH$f©U AWm©VM dmK Amho. `oWrb bmoH$ {~amXar àH$ënhr `mM {OëømV
{edm` 280 hÿZ A{YH$ njr àOmVr AmhoV. ^m‘amJS> A^`maÊ` Amho. H$mboœa, gmo‘Zya, ì`§H$Q>mnya hr
70 àH$maÀ`m ’w$bnmIam§À`m àOmVr AmhoV. JS>{Mamobr {OëømVrb ^m‘amJS> àojUr` ñWio AmhoV.
`m àH$ënmÀ`m gr‘oda am‘XoJr Amho. A^`maÊ` 104.38 Mm¡.{H$‘r joÌ’$i Amho.
nmdgmù`mV BWo gw§Xa Y~Y~o, {ZP©a dmhV nU©H$moQ>m, nm‘ybJm¡V‘ ZÚm BWyZ dmhVmV. Om`Mo H$go?
AgVmV. namH«$‘r Jm|S>amUr {hamB©Zo ~m§Ybobo X{jU CîUH${Q>~§Yr` ewîH$ nmZJirMo O§Jb hdmB© ‘mJ©- ZmJnya {d‘mZVi, aoëdo
M§ÐnyaMr Hw$bXodVm ‘mVm ‘hmH$mbrMo ‘§{Xa AgyZ gmJdmZ ‘w»` àOmVr Amho. Vgo BWo ‘mJ© - ~„manya aoëdo ñQ>oeZ Amï>r `oWyZ 60
Amho. AMboœa ‘§{Xa, amUr {hamB©Zo ~m§Ybobr 69 àH$maMo d¥j, 15 àH$maMr PwS>no, 73 {H$‘r Amho. añVm - ~„manya, JS>{Mamobr,
{VMm nVr amOm {~aehm `mMr ^ì` g‘mYr dZñnVr, 47 àH$maMo JdV, 41 bVmdJu` M§Ðnya `oWyZ ~g CnbãY.
‘moJbH$mbrZ e¡brMr AmR>dU H$ê$Z XoVo. dZñnVr AmhoV. EHo$H$mir ho Eo{Vhm{gH$
^ÐmdVr VmbwŠ`mV ~m¡Õ H$mimVrb {dOmgZ {eH$ma joÌ hmoVo. `mM {OëømV Mnamim XoD$iJmd - ahoHw$ar A^`maÊ`
boUr, O¡ZY‘m©Mo nmœ©ZmW ‘§{Xa, {OdVr A^`maÊ` Amho. 134.78 Mm¡.{H$‘r ho Ah‘XZJa {OëømVrb H$O©V
VmbwŠ`mVrb ‘m{UH$JS> {H$„m ho gmao A^`maÊ` 25 ’o$~«wdmar 1986 ‘Ü`o Omhra VmbwŠ`mVrb H$mi[dQ>m§gmR>r AmoiIbo OmUmao
~KÊ`mgmaIo Amho. H$aÊ`mV Ambo. dYm©-doZJ§Jm ZXrMm g§J‘ 1980 ‘Ü`o ’$º$ 15 H$mi[dQ>m§nmgyZ gwê$
Mnamim `m JmdmOdi hmoVmo. BWyZ Vr Pmbobo ho A^`maÊ` AmVm 400 H$midrQ>
àmU{hVm ZmdmZo nwT>o dmhV OmVo. Vob§JUm

36 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

gm§^miVo. `mMo joÌ’$i 217.30 hoŠQ>a Amho. ‘miT>moH$ g§ajUmgmR>r ho A^`maÊ` Kmo[fV
H$aÊ`mV Ambo. 2017
Om`Mo H$go? CÎma gmobmnya, ‘mT>m, ‘mohmobo, H$‘m©im ho pìh{OQ> ‘hmamï´>
hdmB© ‘mJ© - nwUo {d‘mZVi 165 {H$‘r, gmobmnya {OëømMo VmbwHo$ Am{U Am¡a§Jm~mX
aoëdo Ah‘XZJa 55 {H$‘r, añVm - {OëømVrb H$O©V, lrJm|S>m, Zodmgm `m Om`Mo H$go?
Ah‘XZJa 55 {H$‘r VmbwŠ`mVrb Vã~b 8496.44 Mm¡.{H$‘r hdmB© ‘mJ© - Am¡a§Jm~mX 50 {H$‘r, añVm
joÌ’$imMo ho A^`maÊ` Amho. `m - Am¡a§Jm~mX 50 {H$‘r, Ah‘XZJa 75 {H$‘r.
kmZJ§Jm A^`maÊ` A^`maÊ`mMo ‘w»`mb` gmobmnya {OëømVrb
~wbT>mUmnmgyZ 8 {H${‘ A§Vamda 205 ZmÞO AmUr Ah‘XZJa {OëømVrb aohoHw$ar ^r‘me§H$a A^`maÊ`
Mm¡.{H$‘rÀ`m `m A^`maÊ`mV XmoZ Vbmd `oWo Amho. nwUo {OëømÀ`m Am§~oJmd VmbwŠ`mV
AmhoV. `mÀ`m OdiyZ kmZJ§Jm ZXr dmhVo. 130.78 Mm¡.{H$‘r joÌ’$imMo ho A^`maÊ`
ho A^`maÊ` ~KÊ`mMm h§Jm‘ ’o$~«wdmar Vo ‘o Om`Mo H$go? 1985 ‘Ü`o Omhra H$aÊ`mV Ambo. n{ü‘
Amho. BWo 150 àOmVrMo njr AmhoV. hdmB© ‘mJ© - OdiMo {d‘mZVi nwUo, KmQ>mÀ`m ‘mÏ`mda Xw‘ui àmUr njr

Om`Mo H$go? aoëdo ‘mJ© - gmobmnya 25 {H$‘r., añVm- gm§^miyZ AgUmao ho A^`maÊ` n`©Q>H$m§Mo
hdmB© ‘mJ© - Amoa§Jm~mX {d‘mZVi {H$dm gmobmnya-nwUo amï´>r` ‘hm‘mJm©nmgyZ 10 AmdS>Vo Amho. amÁ` àmUr eoH$ê$Mo ho ‘mhoaKa
MrIbR>mUm {d‘mZVi, aoëdo - Im‘Jmd {H$‘r. ‘mZbo OmVo. n{ü‘ KmQ>mÀ`m CÎma ^mJmVrb
aoëdo ñQ>oeZ 20 {H$‘r, añVm - ~wbT>mUm ~g Añne© O§Jb ‘Z ‘mohÿZ KoVo. H¥$îUoÀ`m ^r‘m
ñWmZH$ 8 {H$‘r Im‘Jmd 20 {H$‘r. Om`H$dmS>r njr A^`maÊ` Am{U KmoS> `m CnZÚm§Mm CJ‘ ¶oWyZ hmoVmo.
Am¡a§Jm~mX AmUr Ah‘XZJa {OëømV ho
ZmÞO ‘miT>moH$ A^`maÊ` A^`maÊ` dgbo Amho. ¶mbm njr {‘Ìm§Mm Om`Mo H$go?
^maVr` CnI§S>mVrb A{VXw‘ui ‘miT>moH$ ñdJ© åhQ>bo Var dmdJo R>aUma Zmhr. BWo hdmB© ‘mJ© - nwUo 102 {H$‘r. aoëdo- nwUo 130
(J«oQ> B§{S>`Z ~gQ>mS>©) `m nú`mgmR>r ho Img 200 àOmVrMo njr AgyZ `mV 70 {H$‘r. añVm - ‘§Ma 62 {H$‘r. (nwUo-Zm{eH$
A^`maÊ` Amho. ho njr JwOamV, ñWbm§V[aV nú`m§Mm g‘mdoe Amho. 37 ‘hm‘mJ©). h§Jm‘ Zmoh|~a Vo ‘mM© CÎm‘ Amho.
‘hmamï´>mVrb ZmÞO Am{U M§Ðnya {OëømVrb àOmVrMo d¥j, dZñnVr AmhoV. H$midrQ> - {‘qbX C‘ao
damoam VmbwŠ`mV AmT>iVmV. H$Zm©Q>H$, bm§S>Jo, H$moëho, amZggm Ago àmUr AmhoV. (boIH$ O¡d{d{dYVm {df¶mMo Aä¶mgH$ AmhoV.)
Am§Y«àXoe, ‘Ü` àXoemV AmT>iVmV. 1979 g§nH©$: 9423422348
nn

OmZodmar 2017 37
XwJ©^«‘§Vr
Om J{VH$ dmagmñWim§À`m
‘hmamï´>mVrb {H$ëë`m§Zm ñWmZ {‘imdo
`mXr‘Ü`o

`mgmR>r ‘hmamï´> emgZmZo à`ËZ gwê$ Ho$bo AmhoV.


‘hmamOm§Mm amhVm dmS>m, gXa, Vbmd, ‘§{Xao, B.
dmñVy nÙmdVr ‘mMrdarb gnmQ>rÀ`m ^mJmV ~m§Yë`m
Joë`m. Va AË`§V {Z‘wiË`m S>m|JaYmaoda ~m§Ybobr
emgZmV’}$ H$mhr ‘{hÝ`m§nydu nwamVËd {d^mJmÀ`m gwdoim Am{U g§OrdZr ‘mMr ho XwJ©~m§YUrVrb EH$
‘mÜ`‘mVyZ EH$ gd}jU Ho$bo Jobo. `m gd}jUmVyZ Amü`©M åhUmdo bmJob. amOJS> hr N>ÌnVr {edmOr
am`JS>, amOJS>, nÝhmim, qgYwXwJ©, {dO`XwJ©, ‘hmamOm§Mr n{hbr amOYmZr hmoVr. ‘hmamO Vã~b
OmJ{VH$ nÙXwJ© `m {H$ëë`m§Mr àmW{‘H$ ñVamda nwamVËd 24 df} `m {H$ëë`mÀ`m ghdmgmV hmoVo. Am½¶«mhÿZ
dmagmñWim§À`m {d^mJmH$Sy>Z {ZdS> Ho$br Jobr. `m {H$ëë`m§Zm gwQ>H$m, qghJS>Mr bT>mB© `mgma»`m AZoH$ Mm§Jë`m
`mXr‘Ü`o ‘hmamï´>mVrb OmJ{VH$ dmagmñWi hm XOm© {‘imdm, `mgmR>r dmB©Q> KQ>Zm amOJS>mZo nm{hë`m AmhoV.
{H$ëë`m§Zm ñWmZ àñVmd V`ma H$aÊ`mMo XoIrb H$m‘ gwê$ Pmbo Amho.
{‘imdo `mgmR>r ‘hmamï´> ho gd© {H$„o H$moR>o AmhoV Am{U Ë`m§Mo ‘hÎd H$m` Amho {H$„o am¶JS>
emgZmZo à`ËZ gwê$ ho dmMH$m§Zr OmUyZ OmUyZ KoUo JaOoMo Amho. nwa§XaMm Vh Pmë`mZ§Va ‘hmamOm§Zr amOYmZr
Ho$bo AmhoV. am`JS>, am`JS> `m {H$ëë`mda hbdbr. `mMo ‘w»` H$maU
amOJS>, nÝhmim, {H$„o amOJS> åhUOo amOJS> hm nR>mar ^mJmbm Odi Agbobm
qgYwXwJ©, {dO`XwJ©, amOJS> hm {H$„m nwUo ehamnmgyZ 40 {H$.‘r. {H$„m Agë`mZo eÌy ghOM BWn`ªV nmohmoMy eH$Vmo.
nÙXwJ© `m {H$ëë`m§Mr A§Vamda Agboë`m Jw§OdUo `m JmdmOdi Amho. am`JS> hm {H$„m gømÐrÀ`m ‘w»` am§JoÀ`m Odi
àmW{‘H$ ñVamda JS>mda àdoe H$aÊ`mMo XmoZ ‘w»` ‘mJ© AmhoV. n{hbm AgyZ S>m|Jami ^mJm‘wio VoWo nmohmoMUo ghO eŠ`
nwamVËd {d^mJmH$Sy>Z ‘w»` ‘mJ© hm nmbr JmdmVyZ OmVmo, Va Xwgam Jw§OmZo Zmhr. Ë`m‘wio am`JS> {H$„m hr OmJm ñdamÁ`mÀ`m
{ZdS> Ho$br Jobr. ¶m JmdmVyZ. BVahr N>moQ>o Ago Mma XadmOo JS>mÀ`m Ñï>rZo AË`§V gwa{jV Aer hmoVr. am`JS> hm EH$
{H$ëë¶m§Mo n¶©Q>Z
doJirM AZw^yVr {H$„o qgYwXþJ©
n¶©Q>H$m§Zm XoV AgVo. OmJ{VH$ dmagmñWim§À`m `mXr‘Ü`o
g‘m{dï> H$aÊ`mgmR>r XmoZ ObXwJmªMr {ZdS>
nwamVÎd {d^mJmV’}$ H$aÊ`mV Ambobr Amho.
qgYwXwJ© {OëømVrb ‘mbdU `m JmdmOdirb
{H$Zmè`mg‘moa Hw$aQ>o `m ~oQ>mda {edmOr
‘hmamOm§Zr qgYwXwJ© `m ObXwJm©Mr {Z{‘©Vr Ho$br.
{H$ëë`mMr VQ>~§Xr 2.27 {H$.‘r. bm§~ AgyZ
Ë`m‘Ü`o XmoZ XadmOo ~m§Ybobo AmhoV. `m
VQ>~§Xr ‘Ü`o ~m§Ybobo AmhoV. Aiy XadmOm, ^wVm|S>o ObXwJm©darb gdm©V d¡{eï>çnyU© OmJm åhUOo
XadmOm, Mmoa XadmOm Aer Ë`m§Mr Zmdo AmhoV. amOmam‘ ‘hmamOm§Zr ~m§Ybobo N>ÌnVr {edmOr
amOJS>mMr ^m¡Jmo{bH$ aMZm AË`§V d¡{eï>çnyU© AgyZ ‘hmamOm§Mo ‘§{Xa. ‘hmamï´>mV {edmOr ‘hmamOm§Mo
Ë`mMm `mo½` dmna N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§Zr XwJ© AZoH$ nwVio AmhoV, AZoH$ añË`m§Zm Ë`m§Mo Zmd
~m§YUrgmR>r Ho$bm. ‘hmamOm§Zr `m ‘wé§~ XodmÀ`m {Xbobo Amho nU Cä`m ‘hmamï´>mV ‘hmamOm§Mo ho
S>m|Jamda gwdoim, g§OrdZr Am{U nÙmdVr Aem VrZ EH$‘od ‘§{Xa {H$ëë`m‘Ü`o {XgVo. {H$ëë`mV
‘mÀ`m Am{U EH$ ~mbo{H$„m dgdbm. CÎmaoH$S>rb gmIa~md Am{U XwY~md ZmdmÀ`m {d{har AmhoV.
nÙmdVr ‘mMrda ‘moR>çm à‘mUmda ~m§YH$m‘o Pmbr.

38 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

A{ÛVr` ~m§YH$m‘mMm Z‘yZm Agbobm {H$„m XoIrb {nÊ`mgmR>r AmnU dmnaV AmhmoV.
Amho. {H$ëë`mMo gdm©V ‘moR>o d¡{eï>ç Am{U Aem àH$maMo Obì`dñWmnZmMo CÎm‘ 2017
doJionU åhUOo g‘wÐgnmQ>rnmgyZ 850 ‘r. CXmhaU ^maVmVrb ‘moOŠ`mM {H$ëë`m§da pìh{OQ> ‘hmamï´>
Am{U nm`Ï`mnmgyZ 790 ‘r. C§Mrda Agbobo {XgyZ `oVo. am`JS> `m amOYmZrÀ`m
amOYmZrMo {R>H$mU. N>ÌnVr {edmOr {H$ëë`mda N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§Mm XadmOo AmhoV. JS>mda AmOhr Odinmg 48
‘hmamOm§Zr ñWmnZ Ho$bobr ‘amR>r gm‘«mÁ`mMr amÁ`m{^foH$ Pmbm Am{U 1680 gmbr Ë`m§Mm Vmo’$m nmhm`bm {‘iVmV. ‘wéS> ~§Xamdê$Z
hr amOYmZr AË`§V XwJ©‘ Am{U nmohmoMÊ`mg ‘¥Ë`y Pmbm. Aem AZoH$ ‘hËdmÀ`m n`©Q>H$ ghO {H$ëë`mda OmD$ eH$VmV.
H$R>rU Aem {R>H$mUr dgdbr hmoVr. OmñV Eo{Vhm{gH$ KQ>Zm§Mm am`JS> {H$„m gmjrXma ~mbo{H$„m Am{U nS>H$moQ> Ago nÙXwJ©
nmdgmÀ`m àXoemV BVŠ`m C§Mrda amOdmS>m, Amho. {H$ëë`mMo XmoZ ^mJ AmhoV. gÜ`m JS>mda
gXa, ZJmaImZm, ‘§{Xao, Vbmd, B. dmñVy nmUr Zgë`mZo n`©Q>H$m§Mo hmb hmoD$ eH$VmV.
~m§Ym`À`m Am{U Ë`mMr `mo½` àH$mao XoI^mb {H$„o nÙXþJ© Ë`m‘wio `m ObXwJm©da OmVmZm ^anya nmUr
H$ê$Z Ë`m {Q>H$dm`À`m ho Ë`m H$mir EH$ gmo~V R>odmdo.
‘moR>o AmìhmZM hmoVo. am`JS> {H$ëë`mMr ‘hmamï´>mVrb `m XwJ©d¡^dmMr Zm|X
ZJaaMZm hm EH$ ‘moR>m Aä`mgmMm {df` OmJ{VH$ ñVamda KoVbr OmUma Amho.
AgyZ AZoH$ Aä`mgH$m§Zr `mda nwñVHo$ Ë`mgmR>r Amdí`H$ Jmoï>tMr nyV©Vm nwamVÎd
{b{hbr AmhoV. `m ZJaaMZo‘Ü`o amOdmS>m, {d^mJmH$Sy>Z Ho$br OmB©bM. nU VoWo OmUè`m
gXa, gaH$mar H$Moè`m, amÊ`m§Mo ‘hmb, nÙXwJ© hm am`JS> {OëømVrb ‘wéS> `m n`©Q>H$m§ZrXoIrb Aem ñWim§da ñdÀN>Vm
Xa~ma, JS>mdarb A{YH$mè`m§Mr Kao VgoM JmdmOdirb g‘wÐmV H$mgm `m ~oQ>mda R>odbr nm{hOo Am{U {eñV nmibr nm{hOo.
ZmoH$aXmam§Mr Kao `m§Mr ZrQ> ì`dñWm Ho$bobr ~m§Ybobm {H$„m Amho. N>ÌnVr {edmOr
{XgVo. JS>mda {R>H${R>H$mUr nmUr AS>dyZ ‘hmamOm§À`m H$ma[H$XuÀ`m AIoarg `m - S>m°. g{MZ Omoer
Vbmd ~m§Ybo AmhoV. VgoM IS>H$mV nmÊ`mMr {H$ëë`mMo H$m‘ Odinmg nyU© Pmbo hmoVo. (boIH$ nwUo ¶oWrb S>o¸$Z ‘hm{dÚmb¶mV
nwamVÎd {d^mJmV g§emoYH$ AmhoV.)
Q>mH$s ImoXbobr AmhoV. `m Vbmdm§Mo Am{U ‘wéS> ~§Xamdê$Z N>moQ>çm ~moQ>rVyZ `m g§nH©$ : 09822109362
Q>mŠ`m§Mo nmUr AmO Vã~b 300 dfmªZ§Va {H$ëë`mn`ªV nmoMVm `oVo. `m ObXwJm©bm XmoZ nn

qgYwXþJ© {H$„m Am{U ¶m {H$ëë¶m‘ܶo AgUmao N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§Mo EH$‘od ‘§{Xa.

OmZodmar 2017 39
{’$aVm {’$aVm Amamo½¶ ajU
d¡ÚH$s` n`©Q>Z åhUOo
nw Ê`mÀ`m ‘mo{hZrMr A‘o[aH$mdmgr ~hrU
‘mZgr, 4 dfmªZr 15 {Xdgm§gmR>r ^maVmV
`oUma åhUyZ Vr AmZ§XmV hmoVr. nU ‘mZgrMm
‘hmamï´>mV ‘moR>çm à‘mUmV {dH$[gV Pmë`mZo, Ho$di
A{Zdmgr ^maVr`M Zìho Va BVa Xoem§Mo ZmJ[aH$hr
amÁ`mH$S>o AmH${f©V hmoV AmhoV.
d¡ÚH$s` CnMmam§gmR>r BWë`m dmñVì`mMm H$m`©H«$‘ EoH$bm Am{U ‘mo{hZr
Amnë`m XoemVyZ naXoer IÅÿ> Pmbr. H$maU Ë`mV Hw$Qw>§~r`m§gmR>r doi AJXrM H$m¶‘ ng§Vr
OmUo, BVH$m gmonm AW©. WmoS>m hmoVm. ‘mZgrbm ^maVmV Amë`m-Amë`m XoemMo àYmZ‘§Ìr Za|Ð ‘moXr `m§Zr 21 OyZ hm
nU `m CnMmam§Zm XmVm§Mr ê$Q> H°$Zm°b Q´>rQ>‘|Q> H$am`Mr hmoVr, {VÀ`m {Xdg Am§Vaamï´>r` `moJ{XZ åhUyZ gmOam H$aÊ`mMr
{VWë`m AmZ§XXm`r ‘wbm§Zm AqOR>m-doéi-bmoUma gamoda ~Km`Mo hmoVo, `wZmobm Ho$bobr {dZ§Vr ‘mÝ` Pmë`mZo Joë`m
dmñVì`mMm n¡by OmoS>bm A‘o[aHo$bm naVÊ`mnydu nwÝhm EH$Xm XmVm§À`m 2 dfmªnmgyZ `moJ{XZhr gd©Ì ‘moR>`m à‘mUmda
Joë`mZo hm AmVm ’$º$ S>m°ŠQ>am§Mo ’$m°bmoAn Am{U ‘J A‘o[aHo$bm à`mU, gmOam hmoV Amho. Aem `moJ Am{U Am`wd}XmMr ^y‘r
CnMmamMm ^mJ Cabm Agm Vmo ^aJƒ YmdnirMm H$m`©H«$‘. ‘mo{hZrZo åhUyZ ^maVmbm H$m`‘ ng§Vr am{hbr Amho.
Zmhr. d¡ÚH$s` n`©Q>Zmbm Ë`mda ‘ñV Cnm` emoYbm. ‘mZgrÀ`m AqOR>m- ‘hmamï´>mVrb BJVnwarMo {dní`Zm H|$Ð, bmoUmdi`mMo
Amnë`m XoemV Am`wd}X doéi-bmoUma g’$arÀ`m H$m`©H«$‘mV VrgwÕm {VÀ`m H¡$dë`Ym‘, nwÊ`mVrb Aæ`§Jma `moJ `m {R>H$mUr
d `moJemómMr ^a^¸$‘ Hw$Qw>§~mgh gh^mJr Pmbr Am{U Ë`m‘wio gdmªZm naXoer n`©Q>H$m§Mr Zoh‘r JXu {XgyZ `oVo.
gmW nydunmgyZM Amho. H$m¡Qw>§{~H$ ghbrMm EH${ÌVnUo AmZ§X Va {‘imbmM, XoemÀ`m gH$b CËnZmMm {dMma Ho$ë`mg
gw‘mao 4 hOma dfmªMr {edm` ‘mZgrMr XmVm§Mr Q´>rQ>‘|Q>hr ì`dpñWV nma d¡ÚH$s` n`©Q>ZmMm 0.1 Q>³³`m§hÿZ H$‘r Agbobm
na§nam bm^boë`m, nS>br. ho gd© eŠ` Pmbo, ‘hmamï´>mVrb CÎm‘ dmQ>m `oË`m H$mhr dfmªV 2 Q>³³`m§n`ªV ZoÊ`mMr
Am`wd}X d `moJmMr d¡ÚH$s` VgoM n`©Q>Z gw{dYm§‘wio ! Amnbr j‘Vm Amho. d¡ÚH$s` n`©Q>ZmMm nwT>rb H$mhr
à{MVr Amë`mZo; Ë`mMm {XdgmVM ì`dgm` 3 Xebj A‘o[aH$s S>m°badê$Z
bm^ KoÊ`mgmR>r Amnë`m n`©Q>H$m§gmR>r AmH$f©UmMo H|$Ð 8 Xebj A‘o[aH$s S>m°bg©da OmÊ`mMr Amem Amho.
XoemV JaOy§Zr `oÊ`mMr ‘w§~B© Am{U ‘hmamï´> ho Xoer-{dXoer n`©Q>H$m§gmR>r XoemÀ`m AW©ì`dñWobm MmbZm Am[U ~iH$Q>r XoUmam
na§nam nydm©nma MmbV H$m`‘M AmH$f©UmMo H|$Ð am{hbo AmhoV. ‘hmamï´>mVrb VgoM ‘moR>`m à‘mUmV naH$s` MbZ XoemV
Ambobr Amho. d¡{dÜ`nyU© {ZgJ©gm¢X`©, gw{dYm`wº$ d {dH${gV AmUUmam hm ì`dgm` hmoD$ eH$Vmo.
n`©Q>ZñWio, {d‘mZ, aoëdo, añVo B. XiUdiU
gw{dYm, Am{VÏ`erbVm B. ‘wio Xoe-{dXoemVrb Z¡g{J©H$ ’$m`Xm
n`©Q>H$m§Mm AmoK ‘hmamï´>mH$S>o gVV am{hbm Amho. ‘w§~B© XoemMr Am{W©H$ amOYmZr VgoM
AbrH$S>À`m H$mimV, d¡ÚH$s` n`©Q>Z ho joÌ AË`mYw{ZH$ gw{dYm§Zr`wº$ eha åhUyZ OmJ{VH$
ZH$memda gwñWm{nV Agë`mMm Z¡g{J©H$ ’$m`Xm
‘w§~B© Am{U ‘hmamï´>mbm {‘iV Ambm Amho.
AË`mYw{ZH$ gmo`r-gw{dYm§Zr`wº$ gwg‚m é½Umb`o,
Hw$eb Am{U Cƒ{e{jV d¡ÚH$s` VÁkm§Mr CnbãYVm,
gm‘mÝ` ‘mUgmbmhr Agbobo B§J«Or ^mfoMo OwO~r
kmZ, CÎm‘ XiUdiU gw{dYm Am{U gdmªV ‘hÎdmMo
åhUOo nmümË` Xoem§À`m VwbZoV CnMmam§gmR>r `oUmam
{Zåå`mnojm H$‘r IM©, `m gd© ~m~t‘wio ‘w§~B© Am{U
‘hmamï´>mV d¡ÚH$s` n`©Q>Zmg CÎm‘ g§Yr AmhoV.
‘w§~B©~amo~aM nwUo, Zm{eH$, Am¡a§Jm~mX, ZmJnya B.

40 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

{R>H$mUrhr Cƒ XOm©Mr d¡ÚH$s` gw{dYm g‘mdoe AgVmo. EŠg-ao , {gQ>r ñH°$Z , Qw>S>r
‘m’$H$ XamV {‘iVo, hm {dídmg naXoer BH$mo, S>m°ßba, Ad`d àË`mamonU B. gd© 2017
é½Um§À`m ‘ZmV {Z‘m©U H$aÊ`mV VoWrb AË`mYw{ZH$ gw{dYm `oWrb é½Umb`m§‘Ü`o pìh{OQ> ‘hmamï´>
d¡ÚH$s` joÌ `eñdr R>abo Amho. ËdMmamonU, CnbãY AmhoV. Hw$eb d¡ÚH$s` VÁk d
X§V CnMma, gm§Ü`mMo CnMma, d§Ü¶Ëd eë`{M[H$ËgH$, à{e{jV n[aMm[aH$m d
CnMma, hX`amoJ B. darb CnMmam§gmR>r ‘XVZrg, ñdÀN> é½Umb`o `m‘wio BWo g§`moJmVyZ ImÌrera CnMma XoUmè`m `m
Xadfu bmImo naXoer ZmJ[aH$ ‘hmamï´>mV `oV d¡ÚH$s` n`©Q>ZmgmR>r `oUmè`m§Mr g§»`m nÕVr àmMrZ Am{U nma§n[aH$ Agë`m Varhr
AgVmV. nm{H$ñVmZ, ~m§JbmXoe, ‘Ü`-nyd© daModa dmT>Vo Amho. BWo CnMmam§gmR>r `oUmè`m ho CnMma XoUmar H|$Ðo ‘mÌ AË`mYw{ZH$
Am{e`m, BamU, BamH$, AmImVr Xoe, Om°S>©Z, naXoer ZmJ[aH$m§Zm `m ‘mVrVrb g§ñH¥$Vr, gwIgmo`tZr n[anyU© AerM AmhoV.
VwH$r© B. Xoem§Vrb ZmJ[aH$m§~amo~aM A‘o[aH$m- gU-dma, CËgd B. Mohr AmH$f©U AgVoM. Ë`m‘wio d¡ÚH$s` CnMmam§Zm OmoSy>Z `m
B§½bS> `m nm¡dm©Ë` Xoem§À`m ZmJ[aH$m§Mm Ë`mV ‘w§~B©V JUoemoËgd, Xhrh§S>r B. CËgdm§Zm n`©Q>Z ñWim§Mr dmarhr n`©Q>H$ H$aV AgVmV.
d¡ÚH$s` n`©Q>ZmMo ‘hÎd bjmV KoD$Z amÁ`
emgZmZohr YmoaUmˑH$ nmD$bo CMbm`bm
gwédmV Ho$br AgyZ d¡kH$s` n`©Q>Zmbm
AmUIr MmbZm XoÊ`mgmR>r Ë`mÀ`mer g§~§{YV
gd© KQ>H$m§‘Ü`o gwgyÌVm AmUÊ`mMm
emgZmMm à`ËZ Amho. Ë`mV é½Umb`o,
hm°Q>oëg², {d‘m H§$nÝ`m, n`©Q>Z H§$nÝ`m AmXr
KQ>H$m§Mm g‘mdoe hmoVmo. é½Umb`m§Zm
OmJ{VH$ XOm©Mo ‘mZm§H$Z (OogrAm¶) àmá
H$ê$Z KoÊ`mg CÚwº$ H$aUo, é½Umb`m§‘Ü`o
g‘mZ ewëH$, à^mdr dr‘m nm°[bgr, ^maVr`
d¡ÚH$s` H$m`Xo d ‘mJ©Xe©H$ VÎdm§Mr ‘m{hVr
d¡ÚH$s` n`©Q>H$m§Zm H$ê$Z XoUo, `m~m~V gd©
é½Umb` ì`dñWmnZm§Zr g§K{Q>V à`ËZ
Ho$ë`mg naXoer d¡ÚH$s` n`©Q>H$m§Mr AmUIr
OmoSy>Z d¡ÚH$s` n`©Q>ZmgmR>r `oUmè`m§Mr gmo` hmoUma Amho.
AbrH$S>oM Omhra Pmboë`m g§»`m ‘moR>r Amho. ‘w§~B©À`m Amgnmg AgUmar "nadS>Umar Am{U g‘J« Aer d¡ÚH$s`
amÁ`mÀ`m n`©Q>Z YmoaUmV KmamnwarMr boUr, bmoUmdim, ‘hm~ioœa, godm OJmbm XoÊ`mV ^maV ZoV¥Ëd H$ê$
‘hmamï´> d¡ÚH$s` n`©Q>Z ‘mWoamZ hr W§S> hdoMr {R>H$mUo, A{b~mJ, eH$Vmo,' Agm AmemdmX AbrH$S>oM Pmboë`m
n[afXoMo nwZé‚mrdZ H$aÊ`mMr VmaH$bu, d|Jwë¶m©n`ªV ngabobm A’$mQ> g‘wÐ OmJ{VH$ Amamo½` ‘hmoËgdmV àYmZ‘§Ìr Za|Ð
~m~ Z‘yX H$aÊ`mV Ambr Amho. B. n`©Q>ZmMr Ag§»` ñWio CnbãY AmhoV. ‘moXr `m§Zr ì`º$ Ho$bm hmoVm. ^maVmVrb
d¡ÚH$s` n`©Q>ZmgmR>r ‘hmamï´> ho VgoM OmJ{VH$ dmagm åhUyZ {ZdS> Pmbobr d¡ÚH$s` n`©Q>ZmV Xadfu A§XmOo 15 Vo 20
n{hë¶m H«$‘m§H$mMo amÁ` ìhmdo, AqOR>m-doéi, bmoUma hr n`©Q>ZñWiohr Q>¸o$ dmT> Ano{jV Agë`mMm A§XmO CÚmoJ
`mgmR>r ‘hmamï´> n`©Q>Z {dH$mg n`©Q>H$m§Zm AmH${f©V H$aV AgVmV. joÌmVë`m {’$H$s, grAm`Am` d AgmoM°‘
‘hm‘§S>imÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ nmdbo dobZog Am{U AëQ>aZoQ> CnMma nÕVtn¡H$s `mgma»`m Zm‘d§V g§ñWm§Zr ì`º$ Ho$bm Amho,
CMbÊ`mV `oV AmhoV. `moJ, {dní`Zm, Am`wd}X, hmo{‘`mon°Wr, Ago Pmë¶mg naXoer n¶©Q>H$ ¶oWyZ naV
A‘o[aHo$À`m Om°B§Q> H${‘eZ `wZmZr, {gÕmonMma, {ZgJm}nMma AmXr OmVmZm CÎm‘ Amamo½¶mgh n¶©Q>ZmMm AmZ§Xhr
B§Q>aZ°eZb (OogrAm¶)Zo CnMmam§Mr gw‘mao 500 AÚ`mdV H|$Ðohr gmo~V ZoVrb EdT>o Z¸$s..
JwUdÎmogmR>r à‘m{UV Ho$boë`m ‘hmamï´>mV Agë`mZo CnMmam§gmR>r Xoer-
^maVmVrb 28 é½Umb`m§n¡H$s {dXoer n`©Q>H$m§Mr ghO ng§Vr ‘hmamï´>mbm - ‘rZb OmoJioH$a
7 åhUOo EH$ MVwWmªe é½Umb`o am{hbr Amho. eara, ‘Z Am{U {MÎm `m§À`m d[að> ghm¶H$ g§MmbH$
‘hmamï´>mVrb AmhoV. nn

OmZodmar 2017 41
Aer ¿¶m H$miOr...
n `©Q>ZmMm AmZ§X KoVmZm nyd©V`mar H$aUo AË`§V
‘hÎdmMo AgVo. {Z`moOZ MwH$bo Va n`©Q>ZmMm
AmZ§X KoVm `oV Zmhr. Ë`m‘wio n`©Q>Zmbm OmVmZm
{ZgJ© n`©Q>Z H$aVmZm
^maV hm {d{dYVoZo ZQ>bobm Xoe Amho. `m
XoemÀ`m ^m¡Jmo{bH$ pñWVr‘Ü`o {d{dYVm Agë`m‘wio
H$moUË`m ~m~r Amdí`H$ AmhoV, `mH$S>o bj XoUo doJdoJù`m àXoemV {ZgJm©Mo d¡{dÜ` {ZXe©Zmg
Amdí`H$ Amho. nS>Vo. gw§Xa d ‘Z‘mohH$ {ZgJ©, Xè`m-Imoè`m,
n`©Q>ZmgmR>r `mo½` {R>H$mU d doi {ZdS>Ê`mMo n`©Q>ZmMm AmZ§X
O{‘Zrda H$mogiUmao Y~Y~o S>moù`m§Zm AmZ§X XoVmV.
‘moR>o AmìhmZ n`©Q>H$m§nwT>o AgVo. AmnU Á`m ^mJmV KoVmZm nyd©V`mar H$aUo
{ZgJ© n`©Q>Z CÝhmim qH$dm {hdmù`mV Ho$bo OmVo.
amhVmo, VoWrb n`©Q>ZñWi qH$dm {‘Ìm§Zr AË`§V ‘hÎdmMo AgVo.
{ZgJ© n`©Q>Zmbm OmVmZm gmo~V H$moUË`m dñVy KoD$Z
gwM{dë`mZwgma ~hwVm§e n`©Q>H$ n`©Q>Zmbm OmVmV. {Z`moOZ MwH$bo Va
Omì`mV ho Ë`m {R>H$mUmda d F$Vwda Adb§~yZ AgVo.
n`©Q>Zmbm OmVmZm H$moUË`m dñVygmo~V Ý`mì`mV ho n`©Q>ZmMm AmZ§X KoVm
{ZgJ© n`©Q>Zmbm OmVmZm gmo~V H°$‘oam, Á`m {R>H$mUr
Ë`m {R>H$mUmda Adb§~yZ AgVo. `oV Zmhr. Ë`m‘wio
Om`Mo Amho VoWrb ZH$mem VgoM {R>H$mUm~Ôb nyU©
Jmoì`mgh g‘wÐ {H$Zmam Agboë`m {R>H$mUr qH$dm n`©Q>Zmbm OmVmZm
‘m{hVr AgUo, Á`m {R>H$mUr AmnU n`©Q>Zmbm OmVmo,
X{jUo‘Ü`o {hadm {ZgJ© nmhÊ`mH$[aVm OmVmZm H$moUË`m ~m~r
Ë`mÀ`m AmOy~mOybm AmUIr EImXo gw§Xa n`©Q>ZñWio
nañna{damoYr dñVy gmo~V KoD$Z Omì`m bmJVmV. Amdí`H$ AmhoV,
Agy eH$VmV. Vo ’$maer à{gÕ ZgVmV. Ë`mMrhr
n`©Q>ZmgmR>r OmVmZm AË`mYw{ZH$ H°$‘oam, hbH$s d `mH$S>o bj XoUo
‘m{hVr KoUo Amdí`H$ Amho.
H$‘r dOZmMr nmR>rda KoD$Z {’$aVm `oB©b Aer ~°J, JaOoMo R>aVo.
ñnmoQ>© eyO, Q>r-eQ>©, OrÝggh ‘moH$ioT>mH$io H$nS>o {dXoemV n`©Q>Zmbm OmVmZm
KoD$Z OmÊ`mnmgyZ Va EoZdoir Amamo½`mbm ~mYm XoemV {dXoemV n`©Q>Zmbm OmVmZm H$amdr
Pmbr Va Amdí`H$ Am¡fYtnmgyZ gd©M ~m~tMo gyú‘ bmJUmar V`mar nyU©nUo doJir AgVo. {dXoemV
{Z`moOZ H$aUo Amdí`H$ AgVo. n`©Q>Zmbm OmVmZm Ë`m XoemVrb H$m`Xo d {Z`‘m§Mr
XoemVrbM Zmhr Va OJ^amV gdm©{YH$ n`©Q>H$ nyU© ‘m{hVr ¿`mdr. EH$Xm Ý`yPrb§S>‘Ü`o {H«$Ho$Q>nQy>
ho {ZgJ© n`©Q>Z H$aUmao AgVmV. `mgmo~VM Jmodm, ha^OZ qgJbm nm`mVrb ‘moOm§Mm dmg Amë`m‘wio
‘w§~B©Vrb ~rMgh g‘wÐ{H$Zmar n`©Q>Z
H$aÊmmè`m§Mr g§»¶mhr H$‘r Zmhr. `m {R>H$mUr
n`©Q>Zmbm OmVmZm {deof H$miOr KoUo
Amdí`H$ AgVo.
~hÿVm§e {H$„o S>m|JamdaM ~m§Ybobo
AmhoV. VgoM n`©Q>H$m§Zm ho {J[aXwJ© A{YH$
IwUmdVmV. Ë`m‘wio {J[aXwJm©da OmVmZm ewÕ
nmUr gmo~V AgUo gdm©V ‘hÎdmMo Amho.
{H$ëë`m§da {d{har, Vio, ZÚm AgVmV. ‘mÌ,
VoWrb nmUr godZ H$aUo MwH$sMo Amho.
`mgmo~VM ñnmoQ²>©g ey, H$nS>o d nmR>rda KoVm
`oB©b, Aer ~°J AgUo Amdí`H$ Amho. `m‘wio
S>m|Jamda MT>Uo ghO eŠ` hmoVo.

42 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:

XrS> bmI ê$n`o X§S> Pmbm hmoVm. Ë`m‘wio H$s Zmhr? `mMo {Z`moOZ H$aUo Amdí`H$
~marH$gmarH$ ~m~tMm {dMma H$aUo Amdí`H$ AgVo. 2017
Amho. ~hþYm Qy>g© Am{U Q´°ìhëgÀ`m dVrZo pìh{OQ> ‘hmamï´>
Am`mo{OV Q´rnbm Jobobo A{YH$ gmo¶rñH$a F$Vy d {R>H$mUmZwgma gm{hË`mMr {ZdS>
AgVo. AmnU n`©Q>Zmbm H$moUË`m F$Vw‘Ü`o OmV
{dXoemV n`©Q>Zmbm OmVmZm Amdí`H$ AmhmoV VgoM H$moUË`m {R>H$mUr d {H$Vr
dñVy§Mr doJir d AZmdí`H$ dñVy§Mr doJir
~°J H$amdr. {d‘mZmZo àdmg H$aVmZm gmo~V
{Xdgm§gmR>r OmV AmhmoV, `mZwgma H$nS>o d
gmo~V KoD$Z OmUmè`m gm{hË`mMr {ZdS>
{Zdmg ì`dñWm
gdmªZm ^oS>gmdUmar g‘ñ`m AgVo
Agboë`m ~±J‘Ü`o Hw$R>ë`mMr àH$maÀ`m H$aUo Amdí`H$ AgVo. Á`m {R>H$mUr OmV
bmoI§S>r qH$dm Q>moH$Xma dñVy, H$mMoÀ`m AmhmoV VoWrb Vmn‘mZ d dmVmdaUmMr Vr {Zdmgì`dñWoMr. ~hwVm§e
~mQ>ë`m ZH$moV. VgoM Á`m XoemV AmnU ‘m{hVr AmYrM KoD$Z R>odm`bm hdr. W§S>r n`©Q>ZñWimda n`©Q>H$ R>amdrH$
n`©Q>Zmbm OmV AmhmoV VoWrb dmVmdaUmZwgma Agob Va C~Xma H$nS>o gmo~V ¿`m`bm hdoV. H$mimVM OmVmV. Ë`m‘wio ¶m {R>H$mUr
H$nS>o gmo~V KoD$Z Om`bm hdoV. `mgmo~VM ñdoQ>agh AÝ` H$nS>o Amdí`H$ {ZdmgmMr ñdñV d CÎm‘ ì`dñWm
ghgm CnbãY hmoV Zmhr. EoZdoir
O§Jb g’$marbm OmVmZm {‘iob Ë`m {R>H$mUr {Zdmg H$amdm
A^`maÊ`mV OmD$Z dÝ`àmUr nmhUo qH$dm EImÚm O§JbmV {’$am`bm
OmVmZm {deof H$miOr KoUo Amdí`H$ AgVo. `m {R>H$mUr OmVmZm VoWrb
{Z`‘m§Mr ‘m{hVr g‘OyZ KoUo Amdí`H$ AgVo. `mH$[aVm {‘Ìm§n¡H$s Hw$Ur `m
{R>H$mUr nydu n`©Q>ZmgmR>r Jobo AgVrb Va Ë`m§À`mH$Sy>Z qH$dm B§Q>aZoQ>darb
g§~§[YV A^`maÊ`mÀ`m g§Ho$VñWimdê$Z ‘m{hVr OmUyZ ¿`m`bm hdr.
~hwVm§e A^`maÊ`o hr AmR>dS>çmVyZ EH$ {Xdg ~§X AgVmV. Ë`m‘wio Ë`mMr
‘m{hVr ¿`m`bm hdr. VgoM H$moU˶m dmhZm§Mm dmna H$amdm, H$moUË`m dñVy
gmo~V KoD$Z Omì`mV d H$moUË`m KoD$Z OmD$ Z`o, `mMo {d{dY amÁ¶mVrb
A^¶maʶmV doJio {Z`‘ AgVmV. VmS>mo~m qH$dm H$mÝhm A^`maÊ`mV
{’$am`bm OmVmZm A^`maÊ`mÀ`m dmhZmZoM àdmg H$aUo A{Zdm`© Amho. `oWo
{’$aVmZm dmhZmÀ`m Imbr CVaUo qH$dm O§JbmV nm`r {’$aÊ`mda ~§Xr Amho. bmJVmo. Ë`m‘wio "‘yS> Am°’$' hmoVmo
Ë`m‘wio Aem {R>H$mUr n`©Q>Zmbm OmVmZm àemgZmÀ`m AQ>r d eVu ‘mÝ` d n`©Q>ZmMm AmZ§X KoVm `oV Zmhr.
H$ê$Z VoWrb {Z`‘mZwgmaM dmJUo gmo¶rñH$a R>aVo. Ë`m‘wio n`©Q>Zmbm OmVmZm AmYrM
{Z`moOZ H$ê$Z OoWo Om`Mo Amho VoWo
B§Q>aZoQ>À`m ‘XVrZo qH$dm XyaÜdZrÛmao
n`©Q>ZñWimMo ~§X dma d doi ‘hÎdmMr AmhoV. Vmn‘mZ OmñV Agob Va g¡b H$nS>o
{Zdmgì`dñWm H$aUo AË`§V Amdí`H$
AqOR>m-doéi `oWrb boUr nmhÊ`mgmR>r Amdí`H$ AgVmV. H$nS>çm§Mr {ZdS> MwH$br
gH$mir 10 Vo 5 dmOon`ªVMmM doi {Xbm H$s, ˶m {R>H$mUr Joë`mda AZoH$m§Mr àH¥$Vr AgVo. AmnU Á`m hm°Q>ob‘Ü`o qH$dm
OmVmo. hr boUr ~Km`bm {H$‘mZ VrZ Vmg T>mgiVo d Ë`m§Zm naV `mdo bmJVo. H$mí‘ra {dlm‘J¥hmV amhUma, Ë`m~m~Vhr
Var hdoV. `oWo gm`§H$mir Mma dmOVm qH$dm bS>mIgma»`m A{VerV àXoemV AmYrM ‘m{hVr ¿`mdr d Z§VaM VoWo
nmohmoMë`mda gd© boUr nmhUo eŠ` hmoV OmVmZm hmV‘moOo, nm`‘moOo gmo~V KoD$Z ‘w¸$m‘ H$amdm. gÜ`m n`©Q>ZñWir
Zmhr. ZmJnya `oWrb AO~ ~§Jbm OmUo d Vo Amnë`mgmo~V Agboë`m N>moQ>çm Agboë`m hm°Q>oëgMr ‘m{hVr
AmR>dS>çmVyZ EH$ {Xdg ~§X AgVmo. Ë`m‘wio ~°J‘Ü`oM AgUo Amdí`H$ AgVo. B§Q>aZoQ>da CnbãY Amho.
Aem {R>H$mUr n`©Q>Zmbm OmVmZm Ë`m {Xder
g§~§[YV {R>H$mUr OmÊ`mg ~§Xr Va Zmhr Zm - A§Hy$e ~mho
qH$dm AmnU Ë`m {R>H$mUr doioV nmohmoMy eH$Vmo g§nH©$: 09623459230
nn

OmZodmar 2017 43
ñ‘mQ>© {S>{OQ>b pìhboO
h[agmb... `m ñ‘mQ>©
h [agmb Jmdm{df`r Hw$Vyhb hmoVo Am{U `m
Jmdmbm ^oQ>Ê`mMr BÀN>mXoIrb.. ZmJnyaÀ`m
{hdmir A{YdoeZm‘wio hr g§Yr {‘imbr. amÁ`mMo
{S>{OQ>b Jmdm{df`r ‘w»` g{Md ñdmYrZ j{Ì` `m§Zr e{Zdma,
‘w»`‘§Ìr ‘hmoX` a{ddmar ‘oiKmQ>Mm Xm¡am Ho$bm. Ë`mV ‘w»` H$m`©H«$‘
~¡R>H$m§‘Ü`o Am{U hmoVm, h[agmb Jmd^oQ>rMm. ‘w»` g{Mdm§À`m `m
H$m`©H«$‘m§‘Ü`o Zoh‘r Xm¡è`mV ‘bm gh^mJr hmoVm Amë`mZo amÁ`mVrbM
A{^‘mZmZo gm§JV Zìho Va XoemVrb n{hë`m ñ‘mQ>© {S>{OQ>b pìhboObm
a{ddmar gH$mir AH$amÀ`m gw‘mamg ‘w»` g{Mdm§Mo
AgVmV H$s, ^oQ> XoÊ`mMr g§Yr {‘imbr.
A‘amdVrMo {d^mJr` Am`wº$, {Oëhm{YH$mar,
XoemVrb n{hbo ñ‘mQ>© {Oëhm n[afXoMo ‘w»` H$m`©H$mar A{YH$mar Am{U
{S>{OQ>b pìhboO ñ‘mQ>© [S>[OQ>b pìhboO
AÝ` {d^mJm§À`m d[að> A{YH$mè`m§gh AmJ‘Z
hmoÊ`mMm ‘mZ {MIbXam dJiVm go‘mS>moh, H$mobH$mO `m
Pmbo.
Amnë`m amÁ`mVrb {R>H$mUr ‘mo~mBb ZoQ>dH©$ Zmhr.. ‘mÌ h[agmb‘Ü`o
h[agmbbm {‘iV Amë`mda dm`’$m` ZoQ>dH©$ {‘iVo.. Ë`m‘wio
amoIa{hV ì`dhmamMr Zm§Xr
Amho. ‘m`H«$mogm°âQ>À`m J«m‘ñWm§À`m ~mobÊ`mV AmË‘{dœmg hmoVm.. gmho~,
{S>{OQ>b pìhboO H$m`m©b`mOdi ‘w»` g{Mdm§Mo
‘mÜ`‘mVyZ ‘m{hVr Am‘M§ h[agmb Jmd {S>[OQ>b Zmhr, Va ñ‘mQ>©
H$moaHy$ Z¥Ë`mZo ñdmJV H$aÊ`mV Ambo. h[agmb
V§ÌkmZmÀ`m dmnamVyZ [S>[OQ>b pìhboO Amho, J«m‘ñW ‘w»` g{Mdm§Zm
J«m‘n§Mm`VrÀ`m g§Hw$bmV ho H$m`m©b` Amho. Ë`mbm
`m JmdmV OUy {dœmgZo gm§JV hmoVo.
bmJyZM goVy gw{dYm H|$Ð Amho. `m {R>H$mUr gmV~mam
{S>[OQ>b `wJmMr h[agmb.. ‘oiKmQ>À`m XmQ> O§JbmÀ`m Hw$erV
KoVmZm Ë`mMo ewëH$ "noQ>rE‘'Zo ñdrH$maÊ`mMr
H«$m§Vr Pmbr Amho. dgbobo gw‘mao 4000 bmoH$g§»`oMo Jmd.. ‘oiKmQ>À`m
ì`dñWm Amho. amoIa{hV ì`dhmamMo EH$ AZmoIo
gmVnwS>çmÀ`m nd©V am§Jm§‘Ü`o Agboë`m XwJ©‘
CXmhaU h[agmbZo KmbyZ {Xbo Amho. goVy H|$ÐmÀ`m
Jmdm§à‘mUo `oWohr Am{Xdmgr ~m§Ydm§Mr Kao AmhoV.
eoOmarM ñdñV YmÝ` XwH$mZ Amho. gd© gw{dYm
EH$mM N>ÌmImbr J«m‘n§Mm`VrÀ`m g§Hw$bmVM
CnbãY H$ê$Z {Xë`mZo, J«m‘ñWm§Mr ‘moR>r gmo`
Pmbr Amho. goVy gw{dYm H|$ÐmÀ`m H$m`©nÕVrMr
‘m{hVr ‘w»` g{Mdm§Zr H$ê$Z KoVbr. `m H|$ÐmV
bm^mÏ`mªZm {d{dY 42 àH$maMo XmIbo XoÊ`mMr
ì`dñWm Amho. `m‘wio ZmJ[aH$m§Zm ghO Am{U
gwb^ nÕVrZo XmIbo {‘iVrb. `m doir ñ‘mQ>©
aoeZH$mS>© àUmbrÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ 331
bm^mÏ`mªZm ñ‘mQ>© {S>{OQ>b H$mS>© XoÊ`mV Ambr
AmhoV. `m H$mS>©{edm` bm^mÏ`mªZm YmÝ` XoÊ`mV

h[agmb JmdmVrb amoIa[hV ì¶dhmam{df¶r ‘m{hVr


KoVmZm ‘w»¶ g{Md ñdmYrZ j{̶.
gmo~V {Oëhm{YH$mar {H$aU {JVo.

44 OmZodmar 2017
`oV Zmhr. A{VXwJ©‘ JmdmVë`m ñdñV H$m`©H«$‘m§VJ©V gwê$ Agboë`m {ebmB©
YmÝ` XwH$mZmda ~m`mo‘o{Q´H$ nÕVrZo ñd`§amoOJma à{ejU dJm©bmhr Ë`m§Zr ^oQ> {Xbr.
YmÝ`{dVaU Ho$bo OmVo.
amÁ`mV H°$ebog ì`dhmamgmR>r
B©-hoëW g|Q>a g§JUH$ à{ejU
amÁ` emgZmZo nmM H$b‘r H¥$Vr h[agmb `oWo àmW{‘H$ embo` {dÚmÏ`mªgmR>r {Oëhm n[afXoÀ`m
AmamIS>m V¶ma Ho$bm Amho. h[agmbZo Amamo½` H|$ÐmÀ`m AmdmamV emioÀ`m àm§JUmV H$m¡eë` {dH$mg à{ejU
‘mÌ EH$ nmD$b nwT>o Q>mHy$Z H°$ebog B©-hoëW g|Q>a Amho. VoWo H$m`©H«$‘m§VJ©V g§JUH$ à{ejU XoUmè`m H|$ÐmMo
ì`dhmambm gwédmV XoIrb Ho$br Amho. V§ÌkmZmÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ CX²KmQ>Z ‘w»` g{Mdm§À`m hñVo H$aÊ`mV Ambo.
"Amåhr noQ>rE‘ ñdrH$maVmo', Ago WoQ> ‘w§~B© qH$dm EMnr H§$nZrÀ`m ‘mÜ‘`mVyZ gwê$ H$aÊ`mV
’$bH$ JmdmVë`m bhmZ bhmZ A‘amdVrÀ`m gwna Amboë`m `m H|$Ðm‘Ü`o {H$‘mZ 20 g§JUmH$m§À`m
XwH$mZXmam§Zr bmdbo AmhoV. ñnoem{bQ>r ê$½Umb`mVrb ‘mÜ`‘mVyZ {dÚmÏ`mªZm g§JUH$s` à{ejU {Xbo
JmdmVrb ~±H$ Am°’$ ‘hmamï´>À`m VÁkm§er g„m‘gbV OmV Amho. nmoñQ> ~o{gH$ emgH$s` Aml‘emim
emIoV ‘hm-B©-godm gwê$ H$aÊ`mV H$ê$Z CnMma Ho$bo OmVmV. VgoM Cƒ ‘mÜ`{‘H$ Aml‘emiog ^oQ> XoD$Z
Ambr Amho. ‘w»` g{Mdm§Zr ~±H$ Am°’$ VoWrb gmo`r gw{dYm§Mr ‘m{hVr KoVbr. VgoM
EMnr H§$nZrÀ`m ghH$m`m©Zo
‘hmamï´>À`m h[agmb emIog ^oQ> XoD$Z VoWrb emioVrb ‘wbm‘wbter Ë`m§Zr g§dmX gmYbm.
Q>o[b‘o[S>[gZgmR>r gwê$
H°$ebog ì`dhmamMr ‘m{hVr KoVbr. Xoe^amV gw‘mao VrZ Vmgm§À`m `m Xm¡è`mV ‘w»`
H°$ebog ì`dhmamMo AmdmhZ hmoV AgVmZm H$aÊ`mV Amboë`m B©-hoëW g{Mdm§Zr bhmZ ~mbH$m§nmgyZ Vo VéU, Á`oð>
h[agmbgma»`m A{VXwJ©‘ ^mJmV {Oëhm g|Q>abm ‘w»` g{Mdm§Zr ZmJ[aH$, ór, nwê$fm§er g§dmX gmYbm.
àemgZmZo nwT>mH$ma KoD$Z "nm°g' godm gwê$ Ho$br. hr ^oQ> {Xbr. `m H|$ÐmV J«m‘n§Mm`V H$m`m©b`mV Pmboë`m ~¡R>H$sV
~m~ A{Ve` ‘hÎdmMr Amho. nm°g god|VJ©V JmdmVrb EH$ ‘{hbm ‘{hbm§Zr drO Am{U nmÊ`mMr g‘ñ`m ‘m§S>br.
~±Ho$H$Sy>Z ì`mnmè`m§Zm N>moQ>çm nrAmoEg (nm°B§Q> Am°’$ {VÀ`m bhmZ ~mimbm ‘mÌ EH$m `wdH$mZo Am‘À`m ^mJmV dm`’$m`Mr
goqbJ ‘{eZ) nwadÊ`mV Amë`m AmhoV. `mÛmao KoD$Z Ambr hmoVr. ¶oWrb nwaoer a|O {‘iV Zgë`mZo H$Zo[ŠQ>[ìhQ>rbm
J«mhH$m§Zm Amnë`m AmYma H$mS>© qH$dm EQ>rE‘ d¡ÚH$s` A{YH$mè`m§Zr AS>MU ¶oVo, Aer g‘ñ`m ‘m§S>ë`mda ‘w»`
‘{eZÛmao n¡emMm ^aUm H$aVm `oVmo. `m doir ‘w»` g§JUH$mÀ¶m ‘XVrZo ¶m g{Md Amü`©M{H$V Pmbo. Ë`m§Zr gm§{JVbo H$s,
g{Mdm§À`m hñVo "Ý`y {‘bZ J«mo' Am{U "~«±S> {H$amUm ~mimbm A‘amdVr `oWrb `m ^mJmV ‘mo~mB©b H$Zo[ŠQ>[ìhQ>r Zgë`mZo AZoH$
ñQ>moAg©'À`m MmbH$m§Zm nrAmoEg ‘{eZ {dV[aV gwna ñnoem{bQ>r AS>MUr `oV AmhoV. Ë`m‘wio bdH$aM
H$aÊ`mV Ambo. é½Umb`mV ~gboë`m ~rEgEZEbÀ`m A{YH$mè`m§Mr ~¡R>H$ KoD$Z
VÁk S>m°³Q>am§Zm XmIdbo. h[agmbgh g§nyU© ‘oiKmQ>mV ‘mo~mBb ZoQ>dH©$
gdmªJrU {dH$mg CnbãY H$ê$Z XoÊ`mgmR>r à`ËZ H$aÊ`mV `oB©b.
˶mZ§Va VoWrb VÁk
`m Xm¡è`mV ‘w»` g{Mdm§Zr àmW{‘H$ Amamo½` drOnwadR>çmgmR>r bmJUmè`m nm`m^yV gw{dYm§Mr
S>m°³Q>am§Zr ~mimÀ¶m
H|$Ðmbm ^oQ> {Xbr. nwaoer Am¡fYo, Jmoù`m CnbãY H$m‘o A§{V‘ Q>ßß`mV AgyZ H$mhr ‘{hÝ`mVM
AmhoV H$s, Zmhr `mMr ‘m{hVr Ë`m§Zr H$ê$Z KoVbr. AmOmamMo {ZXmZ H$ê$Z eoOmaÀ`m amÁ`mÀ`m ‘XVrZo drO àýmda Cnm`
JmdmVrb A§JUdmS>rV MmbdÊ`mV `oUmè`m nwT>À`m AmR>dS>çmVrb H$mT>Ê`mV `oB©b. amoOJmamMm àý Amho ‘mÌ AmVm
~mb{dH$mg H|$ÐmV ‘w»` g{Md gw‘mao Vmg^a eó{H«$`oMr doi {Xbr. JmdmV ñd`§amoOJmamMo à{ejU H|$Ð gwê$ Pmbo
Wm§~bo. Ë`m§Zr bhmZ ~mbH$m§Zm XoÊ`mV `oUmè`m V§ÌkmZmZo gmYbobr àJVr Amho. XoemVrb n{hë¶m {S>[OQ>b pìhboOMm ‘mZ
AmhmamMr nmhUr Ho$br. `m {R>H$mUr H$‘r dOZ Am{U Ë`mMm XwJ©‘ {‘i{dUmè`m `m JmdmZo V§ÌkmZmMr H$mg YaV
JQ>mVrb ~mbHo$ AmhoV Ë`m§Zm nwaogm Amhma XoÊ`mÀ`m Am{Xdmgr ^mJmVrb H°$ebog ì`dhmamH$S>o dmQ>Mmb H$YrM gwê$ Ho$br
gyMZm H$aV, ~mbH$m§À`m Amamo½` VnmgUr Zm|XrMr bmoH$m§Zm hmoUmam ’$m`Xm Amho åhUyZM h[agmb Amho ~o{‘gmb `mV H$mhr
nmhUrXoIrb Ë`m§Zr `mdoir Ho$br. bhmZ ~mbH$m§Zr nmhÿZ ‘w»` g{Mdm§Zr e§H$m Zmhr.
`mdoir gmXa Ho$bobr JmUr d H${dVm§‘Ü`o Vo a‘yZ AmZ§X 춺$ Ho$bm. - AO¶ OmYd
Jobo. A§JUdmS>rÀ`m eoOmarM Agboë`m {d^mJr¶ g§nH©$ A{YH$mar. g§nH©$ : 09702973946
‘{hbm§gmR>rÀ`m H$m¡eë` {dH$mg à{ejU nn

OmZodmar 2017 45
‘hm-dm°boQ
Xo emVrb H$mim n¡gm Am{U ^«ï>mMma g§nbm
nm{hOo Aer gm‘mÝ` ZmJ[aH$m§Mr ^mdZm
Amho. n§VàYmZm§Zr MbZ~§XrMm {ZU©` Omhra
Ho$ë`mZ§Va, XoemVrb ZmJ[aH$ Ë`m§À`m nmR>rer
C^o am[hbo. MbZ~§XrMm {ZU©` AMmZH$ Omhra
H$mim n¡gm Am{U Ho$bm Agbm Var Ë`mMr V`mar AZoH$ {Xdgm§nmgyZ
^«ï>mMmam{déÕ bT>mB© gwê$ hmoVr. ~±[H§$J ì`dhmamÀ`m H$joV Zgboë`m
hm CÔoe S>moù¶mg‘moa gm‘mÝ` ZmJ[aH$m§Zm Ë`mV AmUÊ`mgmR>r, OZYZ
R>odyZ àYmZ‘§Í¶m§Zr 500 hr `moOZm gwê$ H$aÊ`mV Ambr. `m `moOZoÀ`m
Am{U 1000 én`m§À`m ‘mÜ`‘mVyZ XoemVrb 23 H$moQ>r bmoH$m§Mo ~±H$ ImVo
MbZ~§XrMm {ZU©` CKS>Ê`mV Ambo. Ë`m§Zm éno H$mS>© XoÊ`mV Ambo. hr
KoVbm. XoemV H°$ebog MbZ~§XrÀ`m {ZU©`mnyduMr n{hbr V`mar hmoVr.
AW©ì`dñWm AmUÊ`mMo Ë`mZ§Va {S>{OQ>b B§{S>`mÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ {S>{OQ>b
ñdßZ àYmZ‘§Í¶m§Zr {Vgè`m {XdgmnmgyZM ~mOma g{‘Ë`m§Zr ~±H$m§À`m
g§dmX dmT>dÊ`mgmR>r V`mar gwê$ Ho$br. Joë`m XmoZ
nm{hbo. ‘hmamï´>hr ‘mÜ`‘mVyZ H°$ebog ì`dhma gwê$ Ho$bo.
dfm©V ¶m XmoZ ‘hÎdnyU© V`marZ§Va n§VàYmZm§Zr
Ë`mH$S>o dmQ>Mmb H$arV MbZ~§XrMm {ZU©` Omhra Ho$ë¶mMo ‘w»`‘§Ìr Xod|Ð
Amho. `oË`m XmoZ eoVH$è¶m§H$Sy>Z 80 Q>¸o$ ì`dhma H°$ebog
’$S>Udrg ¶m§Zr "‘hmdm°boQ>' ¶m godoMr KmofUm H$aVmZm
‘{hÝ`mV g§nyU© amÁ`mV aã~rÀ`m noaUrgmR>r eoVH$ar ~m§Ydm§Zm
gm§{JVbo.
H°$ebog ì`dhmamgmR>r {~`mUo, IVo, H$sQ>H$ZmeHo$ IaoXr H$aVm `mdr, `mgmR>r
H$mù`m n¡emÀ`m {damoYmV XoemV n{hë`m§Xm H$m`Xm
à`ËZ H$aÊ`mV `oV ~±H$m§H$Sy>Z Ho$di EH$m AOm©À`m ‘mÜ`‘mVyZ A{YH¥$V
H$aÊ`mMo H$m‘ n§VàYmZm§Zr Ho$bo Amho. MbZ~§XrÀ`m
AgyZ Ë`mgmR>r amoS>‘°n {dH«o$Ë`m§À`m ImË`m§da WoQ> n¡go O‘m H$aÊ`mMr gw{dYm
{ZU©`m‘wio n{hë`m§XmM Jar~ Am{U lr‘§V `m§À`mVrb
V`ma H$aÊ`mV Ambm CnbãY H$ê$Z XoÊ`mV Ambr. `m‘wio aã~r h§Jm‘mÀ`m
é§XmdUmar Xar H$‘r hmoV Amho.
Amho. amÁ`mVrb noaÊ`m§da Hw$R>bmhr {dnarV n[aUm‘ OmUdbm Zmhr. `m
ZmJ[aH$m§Zm Am{W©H$ dfu aã~rMr noaUr 82 Q>¸o$ Pmbr AgyZ Joë`m Mma
I[anmMr {dH«$‘r AmdH$
ì`dhma ‘mo~mBbÀ`m dfmªÀ`m VwbZoV 109 Q>³³`m§nojm Vr A{YH$ Amho.
MbZ~§XrZ§Va amÁ`mVrb OZVogmR>r gw{dYm
‘mÜ`‘mVyZ H$aVm `mdm ‘mJrb dfm©Vrb H$O© {dVaUmnojm `m dfm©Vrb H$O©
CnbãY ìhmì`mV, `mgmR>r amÁ` emgZmZo nwT>mH$ma
`mgmR>r "‘hmdm°boQ>' {dVaU 400 H$moQ>r én`m§Zr OmñV Amho. J«m‘rU
KoD$Z AZoH$ Cnm``moOZm hmVr KoVë`m. gm‘mÝ`m§Zm
gwê$ H$aʶmV ¶oUma ^mJmV `m h§Jm‘mV eoVH$ar ~m§Ydm§À`m ‘mÜ`‘mVyZ
MbZ~§Xr‘wio Ìmg hmoD$ Z`o, `mgmR>r emgZmZo
AgyZ Ago B©-dm°boQ> 80 Q>¸o$ ì`dhma hm H°$ebog Pmbm Amho.
doimodoir ~±Ho$À`m d[að> A{YH$mè`m§À`m ~¡R>H$m KoVë`m.
gwê$ H$aUmao ‘hmamï´> ho eoVH$ar ~m§Ydm§Zm `m MbZ~§XrMm ’$Q>H$m ~gy Z`o
XoemVrb n{hbo amÁ` gmd©O{ZH$ {dVaU ì`dñWmhr H°$ebog
`mgmR>r ~mOma g{‘Ë`m§‘Ü`o H°$ebog ì`dhmamda ^a
R>aUma Amho. amÁ`mVrb 30 hOma godm H|$Ðm§da nrAmoEg ‘erZ
XoÊ`mV Ambm Amho. MbZ~§XrZ§Vahr amÁ`m‘Ü`o Iarn
CnbãY H$ê$Z XoÊ`mV `oUma AmhoV. `m ‘mÜ`‘mVyZ
h§Jm‘mÀ`m ‘mbmMr {dH«$‘r AmdH$ Joë`m dfuÀ`m
àË`oH$ J«m‘n§Mm`Vr‘Ü`o EH$ nrAmoEg ‘erZ Am{U
VwbZoV dmT>br Amho. Joë`m dfu 8 Zmoìh|~a Vo 3 {S>g|~a
~±Ho$Mm EH$ dm{UÁ` à{V{ZYr Zo‘Ê`mV `oUma AgyZ
`m H$mbmdYr‘Ü`o EH$ H$moQ>r 51 bmI 68 hOma q¹$Q>b
Ë`m§À`m ‘mÜ`‘mVyZ Am{W©H$ ì`dhma H$aVm `oUo eŠ`
‘mbmMr AmdH$ Pmbr Va `mdfu `mM H$mbmdYrV EH$
hmoB©b. amÁ`mVrb ñdñV YmÝ` XwH$m§Zm‘Yrb
H$moQ>r 67 bmI 82 hOma q¹$Q>b ‘mb amÁ`^amVrb
ì`dhmaXoIrb H°$ebog H$aÊ`mMm {ZU©` KoÊ`mV Ambm
~mOma g{‘Ë`m§‘Ü`o XmIb Pmbm. MbZ~§XrZ§VaÀ`m

46 OmZodmar 2017
AgyZ `m XwH$mZm§da XoIrb nrAmoEg ‘erZ VH«$matgmR>r hoënbmB©Z H«$‘m§H$ XoIrb CnbãY ZmJ[aH$m§Zm à{ejU
CnbãY H$ê$Z {Xbo OmUma AmhoV. H$ê$Z XoÊ`mV Ambm. ~±H$m§Vrb JXu H$‘r amÁ`mVrb ZmJ[aH$m§Zm H°$ebog
MbZ~§XrZ§Va amÁ` emgZmZo VËH$mi OwÝ`m H$aÊ`mH$[aVm ‘{hbm, {Zd¥ÎmrdoVZYmaH$ ì`dhmam~m~V à{ejU XoÊ`mH$[aVm H°$ebog
MbZm‘Ü`o gmd©O{ZH$ CnH«$‘mVrb Xo`Ho$, `m§À`m ñdV§Ì am§Jm H$aÊ`mMo {ZX}e ~±H$m§Zm ‘hmamï´> ìhm°b|{Q>Ag© `moOZm am~dÊ`mV
H$a ñdrH$maÊ`mMr gw{dYm CnbãY H$ê$Z XoÊ`mV Ambo hmoVo. `mgma»`m {d{dY `oUma AgyZ `m ‘mÜ`‘mVyZ EH$ hOma
{Xbr. Ë`m ‘mÜ`‘mVyZ amÁ`mVrb Cnm``moOZm§VyZ gm‘mÝ`m§Zm {Xbmgm XoÊ`mMm ‘hm{dÚmb`rZ {dÚmWu d ZmJ[aH$m§Zm
‘hmnm{bH$m§Zm gw‘mao EH$ hOma H$moQ>r à`ËZ amÁ` emgZmZo Ho$bm Amho. à{e{jV H$aVrb.
én`m§Mm Va {dÚwV H§$nZrbm 500 H$moQ>r
én`m§Mm ‘hgyb O‘m H$aVm Ambm. H°$eboggmR>r OZYZ, AmYma H«$‘m§H$, B§Q>aZoQ>Mr H$ZopŠQ>{ìhQ>r nwadUma
H|$Ð d amÁ` emgZmÀ`m ‘mo~mBb hr {ÌgyÌr amÁ`mV Á`m {R>H$mUr B§Q>aZoQ>Mr
AIË`marVrb Q>mob‘YyZ 2 OZYZ, AmYma H«$‘m§H$ Am{U ‘mo~mBb H$Zop³Q>{ìhQ>r Zmhr VoWo hr godm VmVS>rZo
{S>g|~a, 2016 n`ªV gyQ> `m {ÌgyÌrMr gm§JS> KmbV ^{dî`mVrb CnbãY H$ê$Z XoÊ`mgmR>r à`ËZ H$aÊ`mV
XoÊ`mV Ambr hmoVr. ImgJr ì`dhma H°$ebog Ho$bo OmUma AmhoV. `mMm `oV AgyZ bdH$aM 10 Jmdm§‘Ü`o Aer
é½Umb`m§‘Ü`o aÔ Pmbobo OwZo {dMma H$aVm ‘hmamï´>mV 93 Q>¸o$ AmYma gw{dYm CnbãY H$ê$Z {Xbr OmUma Amho.
MbZ ñdrH$maÊ`m~m~V AS>MUr H«$‘m§H$ Zm|XUr Pmbr Amho. amÁ`mV ‘mo~mBbMm ‘oiKmQ>mVrb h[agmbgma»`m XwJ©‘
{Z‘m©U Pmë`m hmoË`m. amÁ` dmnahr ‘moR>çm à‘mUmda Ho$bm OmV Amho. ^mJmV B§Q>aZoQ>À`m ‘mÜ`‘mVyZ 4
emgZmZo VmVS>rZo {ZU©` KoD$Z {d{dY emgH$s` {d^mJ Am{U Ë`m§Mo ì`dhma ‘{hÝ`m§nyduM H°$ebog ì`dhma gwê$ Pmbo
ImgJr é½Umb`m§Zm YZmXoe ho H°$ebog H$aÊ`mMm à`ËZ Ho$bm OmV Amho. AgyZ n[agamVrb 28 Jmdo {S>{OQ>b Pmbr
ñdrH$maÊ`mMo {ZX}e {Xbo. YZmXoe Z AmYw{ZH$ V§ÌkmZmMm dmna H$arV ‘hmamï´> AmhoV. H°$ebog AW©ì`dñWoMm gdm©{YH$
dQ>ë`mg ‘w»`‘§Ìr ghm`Vm {ZYrVyZ 10 ñdV:Mo ‘hmdm°boQ> V`ma H$aUma AgyZ `m ’$m`Xm hm J[a~m§Zm hmoUma AgyZ ‘Oya,
hOma én`m§n`ªV ‘XV XoÊ`mMohr Omhra B©-dm°boQ>À`m ‘mÜ`‘mVyZ gd© ì`dhma eoV‘Oya, eoVH$ar `m§À`m OrdZmV `m‘wio
Ho$bo. ImgJr é½Umb`m§À`m g§X^m©V ‘mo~mBbÛmao H$aÊ`mV `oVrb. n[adV©Z `oB©b.

B©-no‘|Q>Ûmao ‘w»`‘§Í¶m§Zr Ho$br g§Ìm IaoXr


H°$ebog nÕVrZo g§Ìm {dH«$s CnH«$‘mMo
CX²KmQ>Z ‘w»`‘§Ìr Xod|Ð ’$S>Udrg `m§À`m
hñVo Am°ZbmBZ nÕVrZo n¡go XoD$Z
{dYmZ^dZ `oWo H$aÊ`mV Ambo.
‘moeuMo Am‘Xma S>m°. A{Zb ~m|S>o `m§À`m
nwT>mH$mamZo hm CnH«$‘ gwê$ H$aÊ`mV Ambm
Amho. `m doir embo` {ejU‘§Ìr {dZmoX VmdS>o,
ImgXma ZmZm nQ>mobo, Am‘Xma Am{ef Xoe‘wI
`m§À`mgh e|XyaOZmKmQ> `oWrb g§Ìm CËnmXH$
eoVH$ar CnpñWV hmoVo. `m doir ‘w»`‘§Ìr
lr. ’$S>Udrg `m§Zr Mma {H$bmo g§Ìr IaoXr
H$ê$Z Ë`mMr qH$‘V ‘mo~mBbÛmao
(B©-no‘|Q>) AXm Ho$br. `m CnH«$‘m‘wio
g§Ìm {dH«$shr AmVm H°$ebog nÕVrZo gwê$
Pmbr Amho.

OmZodmar 2017 47
bH$s J«mhH$ `moOZm: amoIa[hV ì`dhmam§Zm MmbZm XoÊ`mgmR>r H|$Ð YZ ì`mnma `moOZ|VJ©V Xa AmR>dS>çmbm 7000 ì`mnmè`m§Zm 50,000,
gaH$maZo "bH$s J«mhH$ `moOZm' Am{U "{S>Or-YZ ì`mnma `moOZm' 5000 Am{U 2500 én`m§Mr ~{jgo {‘iVrb.
gwê$ Ho$br Amho. XaamoO, Xa AmR>dS>çmbm Am{U EH$ ^ì`V‘ gmoS>V `moOZogmR>rÀ¶m AQ>r : 50 Vo 3000 én`m§n`ªVMo {S>{OQ>b ì`dhma
Aem Q>ßß`m§V hr ~{jgo {‘iVrb. `m `moOZoVrb n{hbr gmoS>V 25 `mgmR>r nmÌ AgVrb. `ynrAm`, `yEgEgS>r, AmYma H$mS>m©er g§b¾
{S>g|~abm H$mT>ʶmV Ambr. ^ì`V‘ gmoS>V 14 E{àb 2017 amoOr {S>{OQ>b no‘|Q> `§ÌUm, éno H$mS>© `m§À`m ‘mÜ`‘mVyZ Ho$bobo H°$ebog
åhUOo S>m°. ~m~mgmho~ Am§~oS>H$a `m§À`m O`§Vr{Xder H$mT>Ê`mV `oB©b. ì`dhma nmÌ AgVrb. J«mhH$ d ì`mnmè`m§À`m {S>{OQ>b ì`dhma
"bH$s J«mhH$ `moOZ|VJ©V 25 {S>g|~a 2016 Vo 14 E{àb 2017 `m Am`S>t‘YyZ bH$s S´>m° H$mTy>Z {dOoVo R>adbo OmVrb. ‘mÌ ImgJr
H$mimV XaamoO 15,000 J«mhH$m§Zm àË`oH$s 1000 én`m§Mr H°$e~°H$ H«o${S>Q> H$mS>© Am{U ImgJr H§$nÝ`m§Zr {Xbobr B©-dm°boQ²g `m§À`m
~{jgo XoÊ`mV `oVrb. `m{edm` Xa AmR>dS>çmbm 7000 J«mhH$m§Zm 1 ‘mÜ`‘mVyZ Ho$bobo ì`dhma `moOZoV nmÌ R>aUma ZmhrV, Ago {ZVr
bmI, 10,000 Am{U 5000 én`m§Mr ~{jgo XoÊ`mV `oVrb. "{S>{O- Am`moJmZo ñnï> Ho$bo.

l J«m‘rU joÌr` ~±H$m Am{U ghH$mar l 10,000 nojm H$‘r bmoH$g§»`oÀ`m l H|$Ð gaH$mar {d^mJ/ nrEg`y ho
~±H$m 4.32 H$moQ>r {H$gmZ H«o${S>Q> 1 bmI Jmdm§‘Ü`o 2 nrAmoEg ¶§Ìo {S>{OQ>b no‘|Q>g²darb Q´°ÝP°ŠeZ ’$s/
H$mS>©YmaH$m§gmR>r éno {H$gmZ H$mS>©g²> R>odÊ`mV `oVrb. Zm~mS>©Ûmao gaH$ma ‘MªQ> {S>ñH$mD§$Q> aoQ> MmO}gMm ^ma
nm[aV H$aVrb. Zm~mS>©Ûmao gaH$ma {dÎmr` gmhmæ`mMm {dñVma H$aUma. CMbVrb. amÁ` gaH$mam§Zmhr Ë`mà‘mUo
Ë`mbm ghH$m`© H$aob. H$aÊ`mMo gm§JÊ`mV Ambo Amho.

H|$Ð gaH$maÀ`m noQ´mo{b`‘


nrEg`yÀ`m {R>H$mUr
{S>{OQ>b no‘|Q>da 0.75
Q>³³¶m§Mr gdbV amï´>r` ‘hm‘mJmªdarb Q>mob
gmd©O{ZH$ joÌmVrb {d‘m AmaE’$Am`S>r H$mS>© /2016-
H§$nÝ`m§À`m H$ñQ>‘a 17 ‘Yrb ’$mñQ> Q>°½OÛmao
nmoQ>©bÛmao {dH«$s Pmboë`m ^aë`mg 10 Q>¸o$ gdbV
{då`mÀ`m àr{‘`‘À`m
{S>{OQ>b no‘|Q>da gdbV
qH$dm 10 Q>³³¶m§n`ªV H«o${S>Q> 01 OmZodmar 2017 nmgyZ
B©-no‘|Q>gmR>r CnZJar` aoëdoda ‘m{gH$ qH$dm
grPZb {V{H$Q>m§H$[aVm {S>{OQ>b
é.2000/- àVr
ì`dhmamÀ`m {S>{OQ>b
{deof gdbVr no‘|Q>da 0.5 Q>³³¶m§Mr gdbV
ì`dhmam§da /‘MªQ>
{S>ñH$mD§$Q> aoQ>da aoëdoÀ`m Am°ZbmBZ
godm H$a bmJy {V{H$Q> IaoXrda é.10
hmoUma Zmhr. bmIm§n`ªV ‘mo’$V
AnKmV {d‘m

48 OmZodmar 2017
ÜdO{XZ {ZYr g§H$bZ amoH$S>ahrV e{‘©bm amO|Ð Vwnmao d em§Vm Am{U Zmam`U
‘hmamï´> emgZmÀ`m ‘mOr g¡{ZH$ H$ë`mU Vwnmao, ^mZwXmg gmo‘ZmW R>moH$ `m§Mm VgoM
‘mo{h‘oV An§JËd Amboë`m {enmB© amhþb MmbH$ d ‘mbH$m§Zr CËñ’y$V© à{VgmX {Xbm
{d^mJmÀ`m dVrZo geó goZm ÜdO{XZ
^r‘amd ‘Jao, {enmB© amOy Ym|S>ram‘ gmiw§Io, AgyZ {d{dY n`m©`m§Mm dmna H$aÊ`mMr
{ZYr g§H$bZmMm ew^ma§^ ‘w»`‘§Ìr Xod|Ð
hdmbXma a‘oe VwH$mam‘ ‘w§T>o, Zm`H$ e¡b|Ð V`mar Xe©{dbr Amho. EQ>rE‘, noQ>rE‘,
’$S>Udrg `m§À`m hñVo ZwH$VmM am‘{Jar `m
nm§Sw>a§J MH«$Zmam`U, {g¾b‘Z {dÇ>b ZoQ>~±{H$J, H«o${S>Q> H$mS>©, S>o{~Q> H$mS>© `m
emgH$s` {ZdmgñWmZr Pmbm. emgZmÀ`m
gXm{ed B§Jio, {enmB© {ddoH$ nmonQ>amd ‘moao, gma»`m ‘mÜ`‘m§Mm dmna hr H$mimMr JaO
H°$ebog YmoaUmbm AZwgê$Z ñdmBn
hdmbXma ~miy nm§Sw>a§J bmd§S> `m§Mm Vm‘«nQ>, Amho. ‘wa~mS> VmbwŠ`mVrb Am{Xdmgr XwJ©‘
‘erZÛmao ÜdO{XZ {ZYr g§H$bZmg
YZmXoe XoD$Z Jm¡ad H$aÊ`mV Ambm. VgoM ^mJmVrb YgB© ho Jm§d g§nyU©nUo H°$ebog
‘w»`‘§Í`m§Zr H$mS>© ñdmB©nÛmao {ZYr XoD$Z
`m doir g¡Ý` godoV CËH¥$ï> H$m‘ Ho$boë`m Pmbo Amho. VoWo dS>mnmd qH$dm
gwédmV Ho$br.
godoVrb ‘oOa g{MZ gXm{ed nmQ>rb, ‘oOa nmZQ>nardmë`mnmgyZ gd©OU H°$ebog
{d{dY AmH«$‘Uo Am{U A{VaoH$s
AmH$me AemoH$ Vmn{S>`m, ‘oOa adtÐ ì`dhma H$arV AmhoV. {S>{OQ>b ‘mH]${Q>JMo
H$madm`m§nmgyZ g¡Ý`mZo ajU Ho$bo åhUyZ
em§Vmam‘ H$moH$Uo, ‘oOa OZab ‘ZmoO nm§S>o g§MmbH$ `moJr CXJra ¶m§À¶m ‘Vo,
AmnU {dH$mgmH$S>o dmQ>Mmb H$ê$ eH$bmo.
`m A{YH$mar d H$‘©Mmè`m§Mmhr Jm¡ad [ajmdmë`m§H$S>o ñ‘mQ>© ’$moZ Zgbo Var Mmbob,
XoemMm {dH$mg d OZVo‘Ü`o Ambobr g‘¥Õr
H$aÊ`mV Ambm. na§Vw Amnbo ~±H$ ImVo Agë`mg XoIrb
hr g¡{ZH$m§Zr Ho$boë`m ~{bXmZm‘wio Ambr
H°$ebog ì`dhma hmoD$ eH$VmV. AZoH$ H§$nÝ`m
Amho. `m Jmoï>rMo gm‘m{OH$ ^mZ R>odyZ
R>mÊ`mVrb [ajmMmbH$hr AmH$maUma ZdZdrZ ‘mo~mBb A°nÛmao hr godm XoV Amho.
OZVoZo geó Xb ÜdO {XZ {ZYr g§H$bZmV
H°$ebog ^mS>o `mo½` H§$nÝ`m {ZdSy>Z VgoM Ë`m§À`m MmO}
gh^mJr ìhmdo, Ago AmdmhZ ‘w»`‘§Ìr Xod|Ð
R>mÊ`mVrb [ajmMmbH$m§Zr H°$ebog gMr ‘m{hVr KoVë`mZ§Va AmnU Ë`m§Mr
’$S>Udrg `m§Zr Ho$bo.
nÕVrZo ^mS>o AmH$mamdo åhUyZ Ë`m§À`mV {ZdS> H$ê$ eH$Vmo.
ehrX OdmZm§À`m dranËZr, dra‘mVm,
dra{nVm `m§Mm `m doir ‘w»`‘§Ìr lr. OmJ¥Vr {Z‘m©U H$aÊ`mgmR>r R>mUo {Oëhm - Q>r‘ bmoH$amÁ¶
’$S>Udrg `m§À`m hñVo Jm¡ad H$aÊ`mV Ambm. àemgZmV’}$ Am`mo{OV H$m`©emiog [ajm nn
`m‘Ü`o aoIm gy`©d§er d {dÇ>b gy`©d§er,
gw‘Z~mB© M§Ð^mZ qeXo d M§Ð^mZ qeXo,
erVb g§Vmof OJXmio, a§OZm {dZm`H$ H$mQ>o,
A§{~H$m Zmam`U ^m|Xo, ñZohm {dH$mg Hw$i‘oWo
d {d‘b OZmX©Z Hw$i‘oWo, {Zem M§ÐH$m§V
Jbm§S>o, ~o~r OmZamd CB©Ho$ d OmZamd CB©Ho$,

ghH$mar ~±H$m§darb {Z~ªY


bdH$aM CR>Vrb... ghH$mar ~±H$m§da KmbÊ`mV Ambobo {Z~ªY CR>{dÊ`mg§X^m©V
{ZübZrH$aUm‘wio {Oëhm ‘Ü`dVu ghH$mar ~±H$m§da KmbÊ`mV H|$Ðr` AW©‘§Ìr Aê$U OoQ>br ¶m§À¶mg‘doV MMm© H$aVmZm ‘w»¶‘§Ìr
Ambobo {Z~ªY bdH$aM CR>dbo OmVrb, Agm {dœmg ‘w»`‘§Ìr Xod|Ð Xod|Ð ’$S>Udrg, {dÎm‘§Ìr gwYra ‘wZJ§Q>rdma, ‘w»¶ g{Md ñdmYrZ j{̶.
’$S>Udrg `m§Zr ì`º$ Ho$bm Amho.
‘w»`‘§Ìr lr. ’$S>Udrg `m§À`m ZoV¥ËdmImbr gd©njr` ZoVo YZ§O` ‘w§S>o, AmXr CnpñWV hmoVo.
{eï>‘§S>imZo H|$Ðr` AW©‘§Ìr Aê$U OoQ>br `m§Mr ZwH$VrM ^oQ> KoD$Z J«m‘rU ^mJmMr AW©ì`dñWm hr ghH$mar ~±H$m§da Adb§~yZ Amho.
ghH$mar ~±H$m§da KmbÊ`mV Ambobo {Z~ªY CR>dÊ`mV `mdoV, Aer `m ~±H$m§da {ZübrH$aUm‘wio ~§YZo KmbÊ`mV Ambr AmhoV. Ë`m‘wio
{dZ§Vr Ho$br. `m {eï>‘§S>imV H|$Ðr` g§ajU amÁ`‘§Ìr gw^mf ^m§~ao, eoVH$è`m§Zm H$moUVohr Am{W©H$ ì`dhma H$aVm `oV ZmhrV, hr ~m~
amÁ`mMo {dÎm‘§Ìr gwYra ‘wZJ§Q>rdma, CÚmoJ‘§Ìr gw^mf XogmB©, ghH$ma ‘w»¶‘§Í¶m§Zr ¶m doir ñnï> Ho$br. ‘hmamï´>mÀ`m {ZdoXZmda bdH$aM
‘§Ìr gw^mf Xoe‘wI, D$Om©‘§Ìr M§ÐeoIa ~mdZHw$io, {dYmZg^oMo gH$mamË‘H$ {ZU©` KoD$, Ago AmœmgZ AW©‘§Ìr lr.OoQ>br `m§Zr
{damoYr nj ZoVo amYmH¥$îU {dIo-nmQ>rb, {dYmZ n[afXoMo {damoYr nj gd©njr` {eï>‘§S>img {Xbo.

OmZodmar 2017 49
AmVm H$am, amoIrbm Q>mQ>m...
8 Zmoìh|~a 2016 amoOr àYmZ‘§Í¶m§Zr 500 Am{U 1000 ê$n`m§À`m ZmoQ>m MbZmVyZ aÔ Ho$ë`mMr KmofUm Ho$br.
IaoVa hm H«$m§{VH$mar {ZU©` AZoH$ dfmªnmgyZ Ano{jV hmoVm. AË`§V `mo½` doir KoVbobm Am{U XyaJm‘r
n[aUm‘ H$aUmam hm {ZU©` ^maVr` AW©ì`dñWobm nmofH$ R>aUma Amho. AmOda g‘m§Va MmbV Agboë`m
H$mù`m n¡emÀ`m AW©ì`dñWobm `m‘wio VS>m Jobm Amho.

‘mb‘ÎmoV gdm©V A{YH$ H$mim n¡gm Jw§Vbobm ¶mnyduhr ZmoQ>m~§Xr


AgyZ Ë`mZ§Va gmoÝ`mMm qH$dm Ab§H$mam§Mm `mAmYrgwÕm Amnë`m XoemMr MbZo aÔ
H«$‘m§H$ bmJVmo. J«mhH$mon`moJr dñVy§‘Ü`ohr Ho$br Jobr AmhoV. Ë`m‘mJMo ‘w»` H$maU
H$mù`m n¡emMr Jw§VdUyH$ ‘moR>çm à‘mUmV H$mù`m n¡embm nm`~§X KmbÊ`m~amo~aM
hmoV AgVo. AW©ì`dñWm J{Verb H$aÊ`mMo CÔrï> hmoVo.
Ë`m{edm` eoAa ~mOmamV Zm|XUrH¥$V 1954 gmbr ^maVmV EH$ hOma, nmM hOma
Zgboë`m H§$nÝ`m§À`m n[adV©Zr` Am{U Xhm hOma én`m§À`m Omar Ho$boë`m
H$O©amo»`m§À`m ‘mÜ`‘mVyZ H$mù`m n¡emMo ZmoQ>m 16 OmZodmar 1978 amoOr MbZmVyZ aÔ
nm§T>è¶m n¡emV ê$nm§Va H$aÊ`mMo Ho$bo OmUmao Ho$ë`m hmoË`m. EHy$U MbZmÀ`m ’$º$ VrZ Q>¸o$
à`ËZ AmVm gaH$maÀ`m bjmV Ambo AmhoV. à‘mU Agboë`m `m ZmoQ>m, VËH$mbrZ
Z° eZb H$m¡pÝgb ’$m°a AßbmBS>
BH$m°Zm°{‘H$ [agM©, Z°eZb BpÝñQ>Q>çyQ>
Am°’$ npãbH$ ’$m`ZmÝg A°ÊS> nm°{bgr Am{U
(CXm. EH$m ‘moR>çm H§$nZrÀ`m CnH§$nZrZo
Ho$bobo AemàH$maMo CÚmoJ go~rZo nH$S>bo
AmhoV.) Aem e§^ahÿZ A{YH$ H§$nÝ`m§da
amhUr‘mZmMm {dMmaH$aVm; Ë`m doir
gm‘mÝ`bmoH$m§Zm ZOaoggwÕm nS>V ZìhË`m.
2000 gmbr nwÝhm ‘hmË‘m Jm§Yr `m§Mo
Z°eZb BpÝñQ>Q>çyQ> Am°’$ ’$m¶ZmpÝe`b AmVm gaH$maMr H$S>H$ ZOa Amho. N>m`m{MÌ Agboë`m 1000 Am{U 500
‘°ZoO‘|Q> `m VrZ gaH$mar qWH$-Q>±H$ åhUyZ én`m§À`m ZmoQ>m MbZmV AmUë`m. Ë`m doir
JUë`m OmUmè`m g§ñWm§Zr doimodoir {Xboë`m H$mù`m n¡embm nm`~§X
A§XmOmZwgma, ^maVmÀ`m EHy$U gH$b n¡emVyZ gÎmm Am{U gÎmoVyZ nwÝhm n¡gm
CËnÞmÀ`m (OrS>rnr) 20-25 Q>¸o$ qH$dm Ago MH«$ gwê$M AgVo. gaH$mar Am{U
{H$‘mZ 30 bmI H$moQ>r én`o BVH$s H$mù`m {Z‘gaH$mar H$m`m©b`mVrb hmoUmao ^«ï>
n¡emMr AW©ì`dñWm Amho. 1948 Vo 2008 ì`dhma, gmd©O{ZH$ H$m‘m§‘Ü`o R>odbr
¶m 60 dfmªV ½bmo~b ’$m¶ZmpÝeAb, OmUmar Xbmbr, CÚmoJnVr -
B§pÝQ>{J«Q>r ¶m dm°qe½Q>ZpñWV qWH$Q>±H$Zo ì`mdgm{`H$m§H$Sy>Z hmoUmar H$aMwH$do{Jar,
Ho$boë¶m A§XmOmZwgma 462 {~{b¶Z S>m°ba Ano{jV nadmZo Am{U ‘§Oyar àmá H$aÊ`mgmR>r
åhUOo 20,79,000 H$moQ>r én¶o BVH$m Am{W©H$ ‘{bXm XoD$Z CÚmoJg‘yhmMr Ho$br
H$mim n¡gm ^maVm~mhoa nmR>dbm Amho. OmUmar ^a^amQ> BË`mXr AZoH$ àH$mamV
AW©VÁk AéUHw$‘ma `m§À`m ‘Vo {dÚ‘mZ H$mim n¡gmM dmnabm OmVmo. `m gd©
EHy$U gH$b CËnÞmÀ`m A§XmOmZwgma nmœ©^y‘rda àYmZ‘§Ìr Za|Ð ‘moXr `m§Zr hm 1987 ‘Ü`o Omar Ho$boë`m OwÝ`m 500
^maVmÀ`m EHy$U g§nÎmrÀ`m 40 Q>¸o$ g§nÎmr Eo{Vhm{gH$ {ZU©` A‘bmV AmUbm. ¶m én`m§À`m ZmoQ>m hiyhiy MbZmVyZ aÔ Ho$ë`m
H$mù¶m n¡emÀ`m ê$nmZo Xoem~mhoa Jobr Amho. n[apñWVrV Am{W©H$ {ZajaVo‘wio gm‘mÝ` hmoË`m. ‘mJrb nmM dfm©V åhUOo 2011 Vo
2000 Vo 2008 `m AmR> dfmªV ^maVmMm OZVoMo ‘mܶ‘m§Zr Zo‘Ho$ à~moYZ H$aUo 2016 ‘Ü`o MbZmVrb ZmoQ>m§Mr g§»`m 40
1.04 {~{b`Z S>m°bg© EdT>m H$mim n¡gm Amdí¶H$ Amho. Q>³³¶m§Zr dmT> Pmbr hmoVr. Ë`mn¡H$s 500
naXoemV ñWbm§V[aV Pmbm. ñWmda

50 OmZodmar 2017
Va 500À`m gmS>o gmoim AãO ZmoQ>m ImVr CKS>Ê`mg OZYZ
Va 1000À`m 6.7 AãO ZmoQ>m `moOZoÛmao àd¥Îm Ho$bo hmoVo. Varhr AnojoEdT>r
MbZmV Amho. Ë`mn¡H$s 88 Q>¸o$ ImVr CKS>br Jobr ZmhrV. ñd`§Kmo{fV
ZmoQ>m OZVoH$S>oM ì`dhmamV hmoË`m. CËnÞ `moOZm 2 gßQ>|~a Vo 30 gßQ>|~a
`m gd© AmH$S>odmarVyZ EH$ ~m~ 2016 ‘Ü`o gaH$maZo AmUyZ, H$mù`m
gaH$maÀ`m bjmV Ambr H$s n¡emÀ`m gmR>dUyH$Xmam§Zm VmH$sX {Xbr hmoVr.
2015-2016 ‘Ü`o gw‘mao gmS>oghm Varhr H$mù`m n¡emÀ`m YmaH$m§Zr, hr VmH$sX
bmI ImoQ>çm/ZH$br ZmoQ>m ~±H$m§V ‘Zmda KoVbr Zmhr. åhUyZM H$moUVrhr
AmT>iyZ Amë`m. Ë`mn¡H$s gw‘mao nyd©gyMZm Z XoVm KoVbobm hm {ZU©` OmMH$
Mma bmI ZmoQ>m 500 Am{U 1000 R>aVmo` Vmo ’$º$ H$mù`m n¡emÀ`m YmaH$m§ZmM.
én`m§À`mM hmoË`m. 2000-2001 `m {ZU©`m‘wio gJio ì`dhma H$amÀ`m
À`m ZmoQ>m 76 Q>³³¶m§Zr Va 1000À`m ZmoQ>m ‘Ü`o EHy$U MbZmÀ`m {H$‘VrÀ`m AIË`marV `oD$Z, gaH$mar ‘hgwbmV ‘moR>r
109 Q>³³¶m§Zr dmT>ë`m hmoË`m. `mM H$mimV 25 Q>³³¶m§hÿZ H$‘r Agboë`m 500 Am{U dmT> hmoB©b. ‘hmJmB© H$‘r hmoÊ`mg ‘XV
Amnë`m AW©ì`dñWoMm 30 Q>³³¶m§Zr 1000 én`m§À`m ZmoQ>m§À`m g§»`oV, n§Yam hmoB©b. ~±H$m§H$S>o nwaogm {ZYr CnbãY Pmë`mZo
{dñVma Pmbm. dfm©V AdmñVd Pmbobr dmT> g§e`mñnX nV/H$O© nwadR>m ì`dpñWV Am{U ñdñV
14 Am°ŠQ>mo~a 2016 amoOr OZVoH$S>o hmoVr. ^maVmÀ`m EHy$U MbZ ‘yë`mV 500 XamZo hmoB©b. ñWmda ~m§YH$m‘ joÌmVrb
EHy$U 16,98,540 H$moQ>r én`m§À`m ZmoQ>m Am{U 1000 én`m§À`m MbZmMm {hñgm 86 qH$‘V ’w$JdQ>m ’w$Qy>Z, Ë`m qH$‘Vr dmñVd
MbZmV hmoË`m. ^maVr` [aPìh© ~±Ho$À`m Q>¸o$ Agë`mZo ImoQ>çm qH$dm ZH$br ZmoQ>m§Zm XamV `oVrb. gdm©V ‘hÎdmMo åhUOo
AmH$S>odmarZwgma AmOÀ`m KS>rbm 17 bmI nm`~§X KmbUo Amdí`H$M hmoVo. XheVdmXr `§ÌUobm hmoUmè`m
54 hOma H$moQ>r én`o ‘yë`mMo MbZ AW©gmhmæ`mbm, eóm§À`m VñH$arbm,
ì`dhmamV Amho. EHy$U MbZmV Xhm Am{U nyd©gyMZm hoa{Jarbm Am{U ^«ï>mMmambm ‘moR>çm à‘mUmV
e§^a én`m§À`m ZmoQ>m§Mo à‘mU 53 Q>¸o$ Amho `mAmYr lr. ‘moXtZr gd© OZVobm ~±H$ Amim ~gob.

godmH$amVyZ ‘wº$s OnyZ H$am ì¶dhma


AmnU {Z`{‘V ì`dhma S>o{~Q> H$mS>© qH$dm Am°ZbmBZ B§Q>aZoQ> ~±qH$J qH$dm AmO bmoH$m§Zm H$Xm{MV VmËnwaVm
gmoÝ`m-Mm§XrÀ`m ‘mÜ`‘mMm H$mù`m
‘mo~mBb dm°boQ²ggma»`m ‘mÜ`‘m§Ûmao H$ê$ eH$V AmhmV. AmO ^maVmV 21 H$moQ>r
n¡emÀ`m VO[dOrgmR>r AmYma dmQ>ob. nU
‘mñQ>a H$mS>©g²> Am{U ‘oBñQ´mo S>o{~Q> H$mS>©g²> AmhoV. ^maVmV AmOda EHy$U hm AmYma H$Yr {ZamYma H$arb, `mMr emœVr
ì`dhmam§n¡H$s gw‘mao 85 Vo 90 Q>¸o$ ì`dhma amoIrZoM Ho$bo OmV hmoVo. XoVm `oV Zmhr. gd©gm‘mÝ`m§Zr Aer OmoIr‘
^maVmMr 65 Q>¸o$ bmoH$g§»`m H¥$fr CËnÞmYm[aV ì`dgm`mer {ZJ[S>V KoÊ`mAmYr {dMma H$aUo Amdí`H$ Amho. Á`m
Agë`mZo CËnÞ Am{U IM© amoIrZoM hmoV Ambo AmhoV. ^maVr` bmoH$m§À¶m Kam§Mo ì`dhma MoH$Ûmao AgVrb
AW©ì`dñWoVrb amoI ì`dhmam§Mo à‘mU ^{dî`mV Iyn H$‘r hmoD$Z Va Oamhr AS>MU Zmhr. nU H$mhr {hñgm
ßbmpñQ>H$ ‘ZrMo åhUOoM S>o{~Q>-H«o${S>Q> H$mS>m©Mo Am{U ZoQ> ~±qH$J ì`dhma H$mù`m n¡emV Agob Va ‘mÌ IaoXrXma Am{U
dmT>bobo AgVrb. AWm©VM ho à‘mU dmT>Ê`mgmR>r Am{W©H$ gmjaVm {dH«o$Vm `m§Zr g‘OyVXmanUm XmIdyZ EH$Va
dmT>rMr JaO Amho. amoIa{hV Am{W©H$ ì`dhma H$aÊ`mgmR>r Amdí`H$ ì`dhma nyU© MoH$Zo H$aUo qH$dm aÔ H$aUo
AgUmè`m nm`m^yV gmo`rgw{dYm VmVS>rZo OZVobm CnbãY hmoUo Ë`m§À`mM {hVmMo R>aob. EHy$UM gd©M
Amdí`H$ Amho. Ë`mÑï>rZo H|$Ð Am{U amÁ` gaH$mam§Zr `moOZm AmIë`m ì`dhmamVyZ amoI aH$‘oMo Ho$bo OmUmao
AgyZ Á`m Jmdm§‘Ü`o Xhm hOmanojm H$‘r bmoH$dñVr Agob Ë`m {R>H$mUr H¥$fr CƒmQ>Z ‘moR>o H«$m§{VH$mar nmD$b Agob.
Am{U Xw½Y ghH$mar g§ñWm§‘Ü`o XmoZ godm H|$Ðo C^mabr OmV Amho. ¶mMm bm^ EH$
bmI Jmdm§Zm hmoUma Amho. 4 H$moQ>r 32 bmI eoVH$è`m§Zm éno S>o{~Q> H$mS>©g²> - {dZm¶H$ Hw$iH$Uu
àmXo{eH$ J«m‘rU ~±H$m Am{U ghH$mar ~±H$m‘m’©$V {Xbr OmUma AmhoV. XmoZ hOma (boIH$ AW©VÁk AmhoV.) g§nH©$ : 09892152928
én`mn`ªVMo {S>{OQ>b ì`dhma godmH$amVyZ ‘wº$ Ho$bo AmhoV. nn

OmZodmar 2017 51
H°$ebog YgB©
H $ ë`mU Vo ‘wa~mS> ho 27 {H$bmo‘rQ>a A§Va. H$ë`mU EgQ>r
ñWmZH$mVyZ ‘mieoOH$S>o ~è`mM ~gog OmVmV. `mM ‘mJm©da
gaiJmdÀ`m nwT>o C‘amobr Jmd bmJVo. ‘wa~mS> Vo
‘w»` àý hmoVm H$mS>© ñdmB©n ‘erZMm. `oWrb àË`oH$ Hw$Qw>§~mH$S>o
OZ-YZ ImVo AgyZ S>o{~Q> H$mS>©hr Amho. Ë`m‘wio bmoH$ ghOnUo
ñdmB©n ‘erZMm dmna H$ê$ eH$Vrb, `mMr ImÌr
C‘amobr ho A§Va 15 {H$‘r Amho. {VWyZM COdrH$S>o hmoVr. ~±H$ Am°’$ ~S>moXmZo JmdmVrb ì`mnmè`m§Zm
diÊ`mgmR>r N>moQ>mgm añVm Amho Vmo WoQ> YgB©bm ñdmB©n ‘erZ {Z…ewëH$ nwadÊ`mMo ‘mÝ` Ho$bo.
OmVmo. Q>ßß`mQ>ßß`mZo ‘erÝg AmUÊ`mV Ambr. ~KVm
‘wa~mS> VmbwŠ`mVrb YgB© ho EH$ ‘moR>o Jmd ~KVm EH§$Xa 137 ‘erÝg H$m`©aV Pmë`m.
Amho. AJXr Eo{Vhm{gH$ H$mimnmgyZ `m Jmdmbm dS>mnmdnmgyZ ^mOrnmbm, YmÝ`, Am¡fYo, IVo d
‘hÎd Amho Vo `oWrb ì`mnmaC{X‘m‘wio. `m{R>H$mUr BVa gd© JaOm§gmR>r S>o{~Q> H$mS>© dmnaUo gwê$ Pmbo.
~mOmanoR> Amho. Jmd gw‘mao 10 hOma bmoH$dñVrMo {deof åhUOo ho H$mS>© Ho$eH$V©Zmb`, XdmImZo,
Amho. BWo gw‘mao 150 nojm OmñV ì`mnmar AmhoV ‘moQ>ma J°aoOog nmgyZ AJXr eoVrH$m‘mgmR>r Q´>°ŠQ>a
^mS>çmZo KoÊ`mgmR>rhr dmnaUo gwê$ Pmë`mZo
{H$‘mZ 50 hOma bmoH$m§Zm ’$m`Xm Pmbm.
Joë`m ‘{hÝ`m^amV "YgB© Jmd ho XoemVrb n{hbo H°$ebog Jmd
YgB© ¶m Am{Xdmgr åhUy Z g‘moa `oUo hr ‘hmamï´>mMm AW©‘§Ìr åhUyZ
JmdmVrb dX©i Iyn ‘mÂ`mgmR>r Jm¡admMr ~m~ Amho,' Aer ^mdZm `m
dmT>br Amho. AW©emó Jmdmbm ZwH$VrM ^oQ> {Xë`mda {dÎm‘§Ìr gwYra
{eH$Umao ‘w§~B© ‘wZJ§Q>rdma `m§Zr ì`º$ Ho$br. lr. ‘wZJ§Q>rdma
{dÚmnrR>mMo {dÚmWu, `m§Zr Amnë`m ^oQ>rV `mdoir ñdV…Mo S>o[~Q> H$mS>©
amOH$s` ‘§S>ir, amï´>r` dmnê$Z ‘wa~mS> Vm§Xyi IaoXr H$aV H°$ebog Jmd
Am§Vaamï´>r` ‘mÜ`‘m§Mo CnH«$‘mMm ew^ma§^ Ho$bm. `oË`m H$mimV
YgB© JmdmVrb H°$ebog ì¶dhma à{V{ZYr ¶oWo ¶oD$Z ‘hmamï´>mVrb ~hþg§»` JmdoM Zìho Va g§nyU©
Jobo. àYmZ‘§Í¶m§Zr 500 ‘hmamï´> XoemVrb n{hbo H°$ebog amÁ` R>amdo `mda
Am{U Ë`m§Mr CbmT>mbhr ^anya Amho. ¶m JmdmV Am{U 1000 À`m ZmoQ>m Amnbm ^a amhrb, Ago à{VnmXZhr Ë`m§Zr Ho$bo.
ghH$mar gmogm`Q>çmhr AgyZ XyY, ^mOrnmbm, MbZmVyZ ~mX H$aÊ`mMm XoemVrb n{hë`m H°$ebog JmdmMm
YmÝ`, {H$amUm Agm ì`mnma `m g§ñWm§À`m {ZU©` Pmë`mZ§Va YgB© ‘mZ YgB© Jmdmbm {‘iUo, hm ‘hmamï´>mMm gÝ‘mZ
‘mÜ`‘mVyZ hmoV AgVmo. g^modVmbMr gÎma EH$ ^mJmV H$m`© H$aUmè`m Amho.
Jmdo XoIrb ì`mnmamgmR>r YgB©da Adb§~yZ ñdmV§Í`dra gmdaH$a "YgB©Zo ‘hmamï´>M Zìho Va XoemgmR>r EH$ Zdm
AgVmV, Ë`m‘wio ho Jmd Am{Xdmgr ^mJmVbo amï´>r` ñ‘maH$mZo ho Am{W© H$ amï´>r` ‘hm‘mJ© V`ma H$aÊ`mg gwédmV
Agbo Var dX©irMo Amho. AmìhmZ åhUyZ ¿`m`Mo Ho$br Amho,' Ago {dÎm‘§Í`m§Zr H$mT>bobo H$m¡VwH$moX²Jma
ZmoQ>m~§XrZ§Va JmdmVrb gd© ì¶dhma H°$ebog R>adbo. EH$ à`moJ H°$ebogÀ`m Midirbm ~i XoUmao Amho.
nÕVrZo H$aʶmMm {ZYm©a ñdmV§Í`dra gmdaH$a åhUyZ H°$ebog JmdmMr
amï´>r` ñ‘maH$mZo Ho$bm. ˶mgmR>r {dO`m ~±H$ d g§H$ënZm ¶m JmdmV
~±H$ Am°’$ ~S>moXmMr ‘XV KoʶmV Ambr. gan§M, àW‘ am~dm`Mr Ago
VhgrbXma `m§À`m~amo~a àmW{‘H$ ~¡R>H$ KoD$Z R>adʶmV Ambo. - A{ZéÕ Aï>nwÌo
JmdH$è`m§À`m ‘XVrZo H°$eboggmR>r Z¸$s H$m` {Oëhm ‘m{hVr A{YH$mar, R>mUo
H$am`Mo Vo R>adÊ`mV Ambo. nn

52 OmZodmar 2017
amoI‘wº$ AmKmS>r
8 Zmoìh|~abm àYmZ‘§Ìr Za|Ð ‘moXr `m§Zr EH$ hOma Am{U nmMeo
én`m§À` ZmoQ>m aÔ H$aÊ`mMm {ZU©` Omhra
Ho$bm. `m {ZU©`mZ§Va Xoe^am§V amoH$S>{dahrV
~±H$ ImVo CKS>Ê`mgmR>r ehamgh {d{dY VmbwŠ`m§À`m {R>H$mUr Img
{e{~ao bmdÊ`mV Ambr.

ì`dhma H$aÊ`mMr ‘mo{h‘ gwé Pmbr. amoI‘wº$ Mm‘moeu


amÁ`mVrb {g‘mdVu AgUmam JS>{Mamobr {Oëhm JS>{Mamobr {Oëh`mV Mm‘moeu
`mV AJ«oga ahmdm `m Ñï>rH$moUmVyZ KmofUoÀ`m ZJan§Mm`VÀ`m ‘w»` H$m`©H$mar A{YH$mar
Xwgè`mM {Xder gwédmV H$aÊ`mV Ambr. A{e©`m Owhr `m§Zr nwT>mH$ma KoD$Z amoI‘wº$
Mm‘moeu ~ZdÊ`mgmR>r H$m‘H$mO gwê$ Ho$bo.
VmVS>rMo g§Xoe `mV JmdmVrb àË`oH$ bhmZ ‘moR>`m
{Oëhm{YH$mar E.Eg.Ama. Zm`H$ `m§Zr ì`mdgm{`H$mbm nm°B©ÝQ> Am°’$ gob AWm©V `§Ìo
Xwgè`mM {Xder ñWm{ZH$ ~±H$m§Zm ^oQ>r {Xë`m. CnbÜ~ H$ê$Z XoÊ`mgmR>r gd}jU H$aÊ`mV
{bS> ~±Ho$À`m ‘mÜ`‘mVyZ {Oëhm^amV Agboë`m Ambo. CnbãY ~±H$m§À`m ghH$m`m©Zo hr ì`dñWm
{d{dY ~±H$m§À`m 119 emIm§Zm VmVS>rZo g§Xoe CnbãY H$ê$Z {Xbr OmV Amho. `mgmR>r gd©
‘w»`‘§Ìr Xod|Ð
XoÊ`mV Ambo. ñdV: Zm`H$ `m§Zr ~±Ho$V Á`oð> ì`mnmar VgoM ZmJ[aH$m§Mr ‘moR>r H$m`©emim
’$S>Udrg `m§Zr
ZmJ[aH$m§Zm ñdV§Ì am§Jm§gmR>r gyMZm {Xë`m. `mgmR>r KoÊ`mV Ambr. `mbm ZmJ[aH$m§Zrhr
pìh{S>Amo H$m°Ý’$aÝgÛmao
ZmJ[aH$mV K~amQ> ngê$ Z`o, `mgmR>r VËH$mi gH$mamË‘H$ à{VgmX {Xbm AgyZ {OëømV
amoIahrV ‘hmamï´>
EH$ AmdmhZ H$aUmao nÌ N>mnyZ 10 VmaIobm gd© gd©àW‘ amoIahrV ZJan§Mm`V hmoÊ`mMm ‘mZ
H$aÊ`mMo AmdmhZ Ho$bo.
d¥ÎmnÌm§gmo~V hñVnÌmÀ`m ê$nmZo nmohmoMdÊ`mV {‘imdm `mgmR>r gdmªZr Omo‘mZo V`mar Ho$br Amho.
Ë`mMdoir ‘moR>çm
Ambo. ZJan§Mm`V XoIrb H$a dgybrgmR>r H$‘©Mmè`m§Zm
à‘mUmV amoIahrV
àemgZmZo nwT>mH$ma KoVë`mZo JS>{MamobrV nrAmoEg XoÊ`mV `oUma AmhoV. KamoKar OmD$Z
JS>{Mamobr {Oëhm
’$magm Jm|Yi Pmbm Zmhr. n¡go ImË`mV H«o${S>Q> qH$dm S>o~rQ> H$mS>© ñdmB©n H$ê$Z H$adgybr
~ZdÊ`mMr gwédmV
^aÊ`mgmR>r 30 {S>g|~a hr AIoaMr ‘wXV Amho. H$aÊ`mMr gd© V`mar AmVm Pmbr Amho.
Pmbr hmoVr. JS>{Mamobr
Ë`m‘wio ~±H$m§‘Ü`o JXu H$ê$ ZH$m, Ago AmdmhZ ~XbË`m H$mimZwgma ~XbVm Ambo nm{hOo.
AmVm V§ÌkmZmZo gwg‚m
H$aÊ`mV Ambo. `m gH$mamË‘H$ nwT>mH$mamMo gdmªZr `m gH$mamË‘H$ ^w{‘Ho$VyZ Mmby Agbobr amoIahrV
Amho. gmo~VM ñ‘mQ>©’$moZ
ñdmJV Ho$bo. Mm‘moeuMr dmQ>Mmb gdmªZm Z¸$sM nWXeu R>ê$
YmaH$m§Mr g§»`m dmT>br
~±H$m§Mo ì`dhma gwairV hmoVmZm BVa eHo$b AerM Amho.
Amho. `m gdmªZm AmVm
‘mÜ`‘mVyZ ZmJ[aH$m§Zm ào[aV H$ê$Z emgH$s`
‘mo~mBbdê$Z ì`dhma
Xo`H$m§Mm ^aUm OwÝ`m ZmoQ>m§‘Ü`o H$amdm, Agohr eãXm§H$Z: àem§V X¡R>UH$a
H$aUo eŠ` ìhmdo {Oëhm ‘m{hVr A{YH$mar
gm§JÊ`mV Ambo hmoVo. ZJanm{bH$m Am{U
`mgmR>r ~±H$m§À`m g§nH©$: 09823199466
ZJan§Mm`Vr `m§Zm {ZX}e XoD$Z Xa Vmgmbm nn
ghH$m`m©Zo {dÎmr`
AmT>mdm KoÊ`mg gwédmV H$aÊ`mV Ambr.
gmjaVm dJ© gwê$
H$aÊ`mV Ambo AmhoV.
IaoXrV 1 Q>¸$m gyQ>
`oWo Á`m§Zr amoIahrV ì`dhma gwé Ho$bo
Aem§Mr g§»`m dmT>V Amho. no Q>rE‘ ñdrH$maUmam
nmZQ>nar MmbH$ Vo H$mS>m©ìXmao IaoXrV 1 Q>¸$m gyQ>
XoUmam ‘m°b `m§Zm à{gÕr XoÊ`mV Ambr. Ag§KQ>rV joÌmVrb H$m‘Jmam§Mo

OmZodmar 2017 53
{dÚwV gwajm gámh 2017

gwajoMm ‘yb‘§Ì
{d OoMo Amnë`m OrdZmV A{Ve` ‘hÎdmMo
ñWmZ Amho. {dOo{edm` OZOrdZ `mMr
AmnU H$ënZmXoIrb H$ê$ eH$V Zmhr. H$maU drO hm
{Z‘m©U H$aÊ`mÀ¶m gyMZm Ho$ë¶m. ˶mà‘mUo ‘w»`
{dÚwV {ZarjH$ `m§À`m‘m’©$V {OëømVrb {dÚwV
{ZarjH$, gd© {dÚwV nwadR>mH$ma, nadmZmYmaH$,
Amnë`m OrdZmMm A{d^mÁ` KQ>H$ Amho. gd©gm‘mÝ` {dÚwV R>oHo$Xma Ë`m§À`m g§KQ>Zm g§KQ>Zm CÛmhZ
bmoH$m§Mo OZOrdZ gwa{jV amhmdo, `mH$[aVm drOoMm {Z{‘©Vr H$aUmao CËnmXH$, CX² dmhZ C^maUr H$aUmao
gwa{jVarË`m dmna hmoUo AË`§V Amdí`H$ Amho. R>oHo$Xma, ‘hm{dVaU, Q>mQ>m, ~oñQ>, [abm`Ýg
{dÚwV gwa{jVVoMo ‘hÎd gd© ñVamda VgoM Am¡Úmo{JH$ à{Vð>mZ BË`mXtÀ`m gh^mJmZo d Am{W©H$
OZ‘mZgmV nmohmoMdÊ`mH$[aVm CÚmoJ, D$Om© d
Amnbo OrdZ A{YH$ H$m‘Jma {d^mJmMo {dÚwV {ZarjUmb` H$m`©aV Amho.
gwIH$a H$aUmar
ZdZdrZ {dÚwV CnH$aUo CnH$aUm§Mr `mo½`arË`m hmVmiUr
~mOmamV CnbãY AmhoV. {dÚwV CnH$aUm§Mr `mo½`arË`m hmVmiUr Z
`m CnH$aUm§Mr Ho$ë`m‘wio {dÚwV AnKmVmZo Or{dVhmZr hmoÊ`mMo
`mo½`arË`m hmVmiUr Z à‘mU Xadfu dmT>V Amho. ‘hmamï´>mV Xadfu gw‘mao
Ho$ë`m‘wio {dÚwV 1500 ‘mUgo {dÚwV AnKVmZo XJmdVmV AWdm
AnKmVmZo Or{dVhmZr Om`~§Xr hmoVmV. {dÚwV em°Q>©g{H©$Q>‘wio AmJ bmJyZ
hmoÊ`mMo à‘mU Xadfu Xadfu H$moQ>çdYr én`m§À`m ‘mb‘ÎmoMo ZwH$gmZ hmoVo.
dmT>V Amho. {dÚwV {dÚwV AnKmVm‘wio ~arM Hw$Qw>§~o CX²ÜdñV hmoVmV.
gwajo{df¶r darb KQ>Zm§À`m Mm¡H$erV Ago AmT>iyZ `oVo H$s,
emgZm‘m’©$V ‘moR>çm `mVrb ~hþVoH$ gd© AnKmVm§Mo H$maU ho Aà‘m{UV
à‘mUmda OZOmJ¥Vr drOg§M ‘m§S>Ê`m, emgZ‘mÝ` {dÚwV R>oHo$Xma d
H$aÊ`mV ¶oV Amho. ˶m {dÚwV n`©dojH$mH$Sy>Z drOg§M ‘m§S>UrMr C^maUr d
AZwf§JmZo 11 Vo 17 XoI^mb Z H$aUo, hbŠ`m XOm©Mr drO CnH$aUo ghH$m`m©Zo 11 Vo 17 OmZodmar 2017 `m H$mbmdYrV
OmZodmar 2017 `m dmnaUo, H$‘r IMm©V drOg§M ‘m§S>Ur C^maÊ`mMm g§nyU© amÁ`mV {dÚwV gwajm gámh Am`mo{OV H$aÊ`mV
H$mbmdYrV amÁ`mV ‘moh d Anwar MwH$sMr XoI^mb d XwéñVr H$aUo hoM `oV Amho.
{dÚwV gwajm gámh Amho. àË`oH$ {OëømV {dÚwV {ZarjUmMo {d^mJr`
am~dbm OmV Amho. H$m`m©b` Amho. Ë`m§À`m‘m’©$V {dÚwV H$m`Xm 2003 d
AMyH$ {dÚwV gwajm `§ÌUm H|$Ðr` {dÚwV àm{YH$aU {d{Z`‘ 2010 `mVrb
21 ì`m eVH$mV {dÚwV joÌmV Am‘ybmJ« Vm§{ÌH$ VaVyXrMo AZwnmbZ drO Cn^mo³Ë`m§Zr H$ê$Z {dÚwV
~Xb KSy>Z Ambo AmhoV. ñd`§M{bV d AMyH$ {dÚwV AnKmV Q>miÊ`mg ‘XV H$aUo Ano{jV Amho.
gwajm `§ÌUm {Z‘m©U Pmë`m AmhoV. VargwÕm {dÚwV gd©gm‘mÝ` bmoH$m§‘Ü`o {dÚwV gwa{jVVo~m~V
CnH$aUo gwa{jVnUo hmVmiÊ`mMo AkmZ, ~o{’$[H$ar OmJê$H$Vm {Z‘m©U H$aUo hm `m {dÚwV gwajm
AWdm ’$mOrb AmË‘{dœmg AWdm A{VCËgmh ho gámhm‘mJMm à‘wI CÔoe Amho.
‘mZdr KQ>H$gwÕm {dÚwV AnKmVmg VodT>oM H$maUr^yV {dÚwV CnH$aUo hmVmiUo dm Ë`mda H$m‘ H$aUo ho
AmhoV. hr AË`§V qMVmOZH$ ~m~ Amho. `m joÌmVrb {ZîUmV bmoH$m§MoM H$m‘ Amho. H$moUrhr
D$Om©‘§Ìr M§ÐeoIa ~mdZHw$io `m§Zr {dÚwV CRy>Z Zimbm nmB©n OmoSy>Z hdo {VWo nmUr dmhÿZ ZoD$
gwa{jVVo~m~V gd©gm‘mÝ` OZVoV OmJê$H$Vm eH$Vmo BVHo$ Vo gmono H$m‘ {Z{üVM Zmhr. EImXm

54 OmZodmar 2017
â`yO Pmbobm ~ë~ AWdm Q>`y~ Zir ~XbUo gmdY{Jar
BVnV R>rH$ Amho. nU bmoH$ ZH$mo Ë`m
gwa{jVVoÀ`m
YmoH$mXm`H$ nmVirbm OmD$Z H$m‘ H$aVmV
Ñ[ï>H$moZmVyZ H|$Ðr`
Am{U Ë`mMo Xwîn[aUm‘ AmoT>dyZ KoVmV.
{dÚwV {Z`‘ ho
Voìhm hr Jmoï> Ë`m§À`m bjmV AmUyZ XoUo
Cn^mo³Ë`mÀ`m dm`[a§JMo
JaOoMo Amho H$s Vw‘À`m MwH$s‘wio Ho$di
{Z`§ÌU d gwajm
VwåhmbmM Zmhr Va BVam§Zmhr ‘moR>m YmoH$m
`mgmR>r ~Z{dbo AmhoV.
hmoD$ eH$Vmo. Am{U àg§Jr hmoUmar {OdrV
`mgmR>r Cn^mo³Ë`mZo
AWdm {dÎm hmZr hr gd©ñd CÜdñV H$ê$Z
Amnë`m {dÚwVg§M ‘m§S>UrgmR>r ^maVr` ‘mZH$ g§ñWoZo (Am`EgAm`) à‘m{UV
Q>mH$Umar Agy eH$Vo.
Ho$bobo gm{hË` d XOm© {Z`§ÌU ‘§S>imZo à‘m{UV Ho$bobr KaJwVr {dÚwV CnH$aUo
dmnamdrV. H¥$fr, dm{UÁ`, Am¡Úmo{JH$ {dÚwVg§M ‘m§S>UrMr g§H$ën{MÌ C^maUr d
{ZîH$miOrnUm ZH$mo
MmMUr hr H$m‘o emgZ ‘mÝ`Vmàmá AZwkmárYmaH$ {dÚwV R>oHo$Xmam§H$Sy>Z H$ê$Z KoUo
Amnë`mVrb AZoH$ bmoH$ AJXr
~§YZH$maH$ Amho. {dÚwV H$m`Xm 2003 d H|$Ðr` {dÚwV àm{YH$aU {d{Z`‘ 2010
ì`mdgm{`H$gwÕm {dÚwV hmVmiUr{df`r
Zwgma 15 ‘rQ>anojm A{YH$ C§MrÀ`m B‘maVrÀ`m ZdrZ dm`[a§JMo {ZarjU d
{ZîH$miOrnUmZo dmJVmV Ago bjmV `oVo.
nadmZJr, ZdrZ CƒXm~, AVr-CƒXm~, O{ZÌ {dÚwVg§M ‘m§S>UrMo {dÚwV
CXm. {dÚwV nwadR>m H$aUmar CnH$aUo, dmna,
{ZarjU {d^mJmV’}$ H$ê$Z KoUo, nadmZJr KoUo Am{U Amnbo dm`[a§J gwa{jV
Ë`mda Agbobm bmoS> B. AZoH$ CXmhaUo
Agë`mMr ImÌr H$ê$Z KoUo ~§YZH$maH$ AgyZ O~m~XmarXoIrb Amho. `m {dÚwV
XmIdVm `oVrb. Omon`©ÝV ho H$m‘MbmD$
{Z`‘mZwgma dm{UÁ`, ‘Ü`‘Xm~, O{ZÌg§M, CƒXm~ Am{U A{V CƒXm~ `m
àH$ma {Q>H$VmV Vmon`©ÝV R>rH$ AgVo. nU
àH$maÀ`m drOg§M ‘m§S>Ê`mMo, {dÚwV {ZarjH$m§‘m’©$V Xadfu {ZarjU H$ê$Z KoUo
Ooìhm H$mhr {~KmS> hmoVmo Voìhm {Z‘m©U hmoUmam
Am{U dm`[a¨J {ZYm}H$ Agë`mMr ImÌr H$ê$Z KoUo hr gdmªMr O~m~Xmar Amho.
YmoH$m hm dmMdbobm doi, n¡gm Am{U l‘
`m§À`mnojm {H$VrVar nQ>rZo ‘moR>m AmgVmo.
qH$~hþZm naV H$Yrhr ^ê$Z {ZKUma Zmhr
Ago ^`§H$a n[aUm‘ Agy eH$VmV. åhUOo Cnm`gwÕm H$aV Zgë`mZo Or[dVhmZr g§M ‘m§S>Ur gwa{jV R>odÊ`mgmR>r H$m` H$amdo,
[dOo{df`r AkmZ AgUo hr Jmoï> {OVH$s Pmë`mMr AZoH$ CXmhaUo {XgyZ `oVmV. H$m` H$ê$ Z`o, {dÚwV CnH$aUo hmVmiUr~m~V,
^`mZH$ Amho. Ë`mhrnojm kmZ AgyZhr CXdmhZm§Mm gwa{jV dmna H$aÊ`m~ÔbMo
{ZîH$miOrnUm, ’$mOrb AmË‘{dœmg {ZX}em§Mo nmbZ {ZH$f, gwajoÀ`m ~m~r bjmV KoD$Z ~Zdbo
XmIdUo A{YH$ ^`§H$a åhQ>bo nm{hOo. `m àË`oH$ {dÚwV g§M ‘m§S>UrMo g§H$ën{MÌ, Jobobo {Z`‘, JwUdÎmm, à{ejU, ‘mJ©Xe©Z,
~m~VrV gd© ñVam§‘Ü`o OmJê$H$Vm {Z‘m©U Á`m‘Ü`o gd© Vm§{ÌH$ ~m~r, gwa{jVVoÀ`m {Z`‘ Z nmië`mg hmoD$ eH$Umar H$madmB©
H$aUo ho {dÚwV gwajm gámh Am`mo{OV Ñï>rH$moZmVyZ {Z`§ÌU, gwajoMr `mo½` Aem AZoH$ Jmoï>t~m~V à~moYZ Ho$bo OmUma
H$aÊ`m‘mJÀ`m C{Ôï>m§n¡H$s EH$ Amho. ì`dñWm d dm`[a§Jda `mo½` ^ma (bmoS>) Amho. nWZmQ>ç, MMm©gÌo, ~°Za, a°br,
OmoS>Ur, `mMm {dMma Ho$ë`mg Ë`m`moJo hmo{S>©½O, {d{dY àMma ‘mÜ`‘m§Mm dmna
A{VCËgmh ZH$mo A{V^mam‘wio hmoUmao YmoHo$, ñnmH$sªJ hmoD$Z OZOmJ¥Vr Ho$br OmUma Amho. ehar ^mJmnojm
AZoH$ bmoH$ {dÚwV CnH$aUo hmVmiVmZm AmJ bmJUo, dm`atJ ZmXwéñV Pmë`mZo J«m‘rU ^mJmV AnKmVm§Mo à‘mU OmñV
XmIdVmV Am{U Ë`m‘wio AnKmV KS>VmV H$m‘ ~§X nS>Uo ho à^mdrnUo d `eñdr[aË`m Agë`mMo {XgyZ `oVo. Ë`m‘wio J«m‘rU ^mJmV
Am{U `m§Mo à‘mU AmO BVHo$ dmT>bo Amho H$s, Q>miVm `oB©b. Ë`mMà‘mUo B©.Eb.gr.~r./E‘. OZOmJ¥Vr Ho$br OmUma Amho. àË`oH$mZo
`m ~m~VrV Ia§M bmoH$m§Zm nwÝhmnwÝhm OmJ¥V gr.~r. gmaIr gwa{jVVoMr gmYZo '{Z`‘ d {ZH$f nmim Am{U {dÚwV AnKmV
H$aUo hr AË`mdí`H$ ~m~ hmoD$Z ~gbr Amho. gd©gmYmaU dm`[a§Jda dmnê$Z hmoUmao Q>mim' hmM gwajoMm ‘yb‘§Ì Onmdm!
`m A{VCËgmhmV AJXr {ZîUmV bmoH$XoIrb ZwH$gmZ Q>miVm `oB©b.
hmVmV a~ar ½bmoìhO KmbUo, nm`mV goâQ>r - gwhmg ~mJS>
eyO dmnaUo, BVHo$M H$m` Va {dÚwV nwadR>m gwajm gámhmMo ‘hÎd ‘w»` {dÚwV {ZarjH$
~§X H$ê$Z ‘J H$m‘ H$aUo BVHo$ N>moQ>o CÚmoJ, D$Om© d H$m‘Jma {d^mJ, ‘w§~B©
`m {dÚwV gwajm gámhmV ‘w»`Ëdo {dÚwV
nn

OmZodmar 2017 55
eyaVm Am{U gwàemgZmMo àoaUmñWi
A a~r g‘wÐmVrb N>ÌnVr {edmOr
‘hmamOm§À`m ñ‘maH$mMo ^y{‘nyOZ d
ObnyOZ, ‘oQ´mo 2 ~r - S>rEZ ZJa-dm§Ðo
amoS>, H$bmZJa O§ŠeZ CÈ>mUnyb,
E‘`wQ>rnr-3 `m àH$ënm§À¶m H$m‘m§Mo
^y{‘nyOZ ZwH$VoM àYmZ‘§Ìr Za|Ð ‘moXr
N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§Zr OZVoÀ`m
H$ë`mUmH$[aVm Amnbo OrdZ g‘{n©V Ho$bo.
Ë`mnmgyZ gm‘mÝ`m§Zm àoaUm {‘imdr `mgmR>r
Hw$bm© H$m°åßboŠg-‘mZIwX©, ‘oQ´mo 4- dS>mim- ¶m§À¶m hñVo Pmbo. ¶m{edm¶ ^maVr¶ N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§Mo ^ì` ñ‘maH$
KmQ>H$mo n a-‘w b w § S >-R>mUo - H$mgmadS>dbr, aoëdogmo~V 55 hOma H$moQ>r én¶m§Mo XmoZ ‘w§~B©À`m Aa~r g‘wÐmV C^maÊ`mV `oV Amho.
‘w§~B© Q´mÝg hm~©a qbH$, Hw$bm©-dmH$mobm CÞV gm‘§Oñ¶ H$ama H$aʶmV Ambo. N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§Zr gwemgZmMr
na§nam nwT>o Zobr, Ë`mM YVuda gm‘mÝ`
‘mUgmMm {dH$mg hmM H|$Ðq~Xy ‘mZyZ, H|$Ð
d amÁ` emgZmV’}$ {dH$mgmÀ`m `moOZm gwê$
H$aʶmV ¶oV AmhoV. Ë`mMmM EH$ ^mJ
åhUyZ ‘w§~B©‘Ü`o 1 bmI 6 hOma H$moQ>r
én`m§Mo {dH$mg àH$ën hmVr KoÊ`mV Ambo
AmhoV, Ago à{VnmXZ àYmZ‘§Ìr Za|Ð ‘moXr
`m§Zr ¶m doir nma nS>boë¶m H$m¶©H«$‘mV Ho$bo.

CËH¥$ï> àemgH$
àYmZ‘§Ìr ¶m H$m¶©H«$‘mV Amnë¶m
‘ZmoJVmV åhUmbo, "N>ÌnVr {edmOr
‘hmamOm§Mo ì`{º$‘Îd ~hþAm`m‘r hmoVo.
Ë`m§À`m AZoH$ n¡by§Mm ^maVr`m§À`m OrdZmda
à^md {XgyZ `oVmo. g§Kfm©VyZ Ë`m§Zr
gwemgZmMr CÎm‘ na§nam nwT>o Zobr. Vo namH«$‘r
hmoVo. CÎm‘ g§KQ>ZH$m¡eë` Ë`m§À`mH$S>o hmoVo.
Obì`dñWmnZmMo ˶m§Zr KmbyZ {Xbobo
AmXe© AmOhr gdmªZm ‘mJ©Xe©H$ AmhoV.
OmJ{VH$ ñVamda gmJar gwajobm Iyn ‘hÎd
{Xbo OmV Amho. ‘mÌ eoH$S>mo dfm©nydu N>ÌnVr
{edmOr ‘hmamOm§Zr gmJar gwajogmR>r
ñdV:Mo Ama‘ma C^mabo. `mVyZM Ë`m§À`m
à^mdembr ì`{º$‘ÎdmMr Amnë`mbm AmoiI
hmoVo.'
OJ^amV n`©Q>ZmgmR>r AZoH$ AmXe©dV
Aer àVrHo$ {Z‘m©U Pmbr AmhoV. Ë`m‘wio
Ë`m Ë`m Xoem§Mr hr àVrHo$ AmoiI ~Zbr
AmhoV. OmJ{VH$ñVamda Zm|X KoÊ`mOmoJr
AZoH$ n`©Q>ZñWio ^maVmÀ`m H$mݶmH$monè`mV
Aa~r g‘wÐmVrb {edñ‘maH$mMo ObnyOZ H$aVmZm àYmZ‘§Ìr Za|Ð ‘moXr. AmhoV. OJ^amV n`©Q>Z ì`dgm`mbm Ambobo

56 OmZodmar 2017
Aa~r g‘wÐmVrb N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§À`m ñ‘maH$mMo ^y{‘nyOZ d ObnyOZ, ‘oQ´mo-2~, ‘oQ´mo-4, E‘Q>rEMEb, Hw$bm©-dmH$mobm CÞV ‘mJ©, E‘`wQ>rnr-3 d H$bmZJa
O§ŠeZ CÈ>mUnwbm§À`m H$m‘m§Mo ^y{‘nyOZ àYmZ‘§Í¶m§À`m hñVo Pmbo. Ë`m{Z{‘Îm dm§Ðo-Hw$bm© g§Hw$bmÀ`m ‘¡XmZmda Pmboë`m Omhra g^oV àYmZ‘§Ìr Za|Ð ‘moXr,
amÁ¶nmb gr. {dÚmgmJa amd, ‘w»¶‘§Ìr Xod|Ð ’$S>Udrg, H|$Ðr¶ ^yn¥ð> dmhVyH$ Am{U ObdmhVyH$ ‘§Ìr {ZVrZ JS>H$ar, aoëdo ‘§Ìr gwaoe à^y, ZJa{dH$mg ‘§Ìr 춧H$æ¶m Zm¶Sy>,
amÁ¶mMo {ejU‘§Ìr {dZmoX VmdS>o, {edgoZm njà‘wI CÕd R>mH$ao, ^mOn àXoemܶj ImgXma amdgmho~ XmZdo AmXr ‘mݶda CnpñWV hmoVo.

‘hÎd bjmV KoVm ^maVmVhr gmhgr AmoiIbm OmVmo. ¶mnwT>o ^maV Xoehr N>ÌnVr ñdßZmVrb ‘hmamï´> ~ZÊ`mgmR>r à`ËZ
n`©Q>Zmbm MmbZm XoÊ`mH$[aVm H|$Ðr` nwamVÎd {edmOr ‘hmamOm§À`m ñ‘maH$m‘wio AmoiIbm gwê$ Amho.
{d^mJmH$Sy>Z XoemVrb JS>{H$ëë`m§Mo g§dY©Z OmB©b. `m ñ‘maH$mnmgyZ eyaVm Am{U - Q>r‘ bmoH$amÁ¶
Am{U OVZ H$aÊ`mV `oB©b. Ë`mMr gwédmV gwàemgZmMr àoaUm {‘iob. ‘hmamOm§À`m nn
‘hmamï´>mVrb N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§À`m
{H$ëë`m§nmgyZ H$ê$, Ago àYmZ‘§Ìr `m doir
åhUmbo.

àoaUmñWi
‘w»`‘§Ìr Xod|Ð ’$S>Udrg Amnë`m
^mfUmV åhUmbo H$s, N>ÌnVr {edmOr
‘hmamOm§À`m Aa~r g‘wÐmVrb ñ‘maH$mÀ`m
H$m‘mg OmZodmar 2017 ‘Ü`o gwédmV hmoUma
Amho. 352 dfmªnydu `mM ‘{hÝ`mV `mM
{Xder N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§Zr qgYwXwJ©
{H$ëë`mMo ObnyOZ Ho$bo hmoVo. AmVm `mM nwUo ‘oQ´>mo àH$ën ^y{‘nyOZàg§Jr àYmZ‘§Ìr Za|Ð ‘moXr, amÁ¶nmb gr. {dÚmgmJa amd,
{Xder AmnU Aa~r g‘wÐmV {edN>ÌnVtÀ`m ‘w»¶‘§Ìr Xod|Ð ’$S>Udrg, H|$Ðr¶ ^yn¥ð> dmhVyH$ Am{U ObdmhVyH$ ‘§Ìr {ZVrZ JS>H$ar,
ñ‘maH$mMo ObnyOZ Ho$bo Amho. ZJa{dH$mg ‘§Ìr 춧H$æ¶m Zm¶Sy>, ‘Zwî¶~i {dH$mg ‘§Ìr àH$me OmdS>oH$a, AÞ d ZmJar nwadR>m ‘§Ìr
A‘o[aH$m Xoe "ñQ>°À`y Am°’$ {b~Q>u'‘wio {Jare ~mnQ>, Á¶oð> ZoVo d ImgXma eaX ndma, ImgXma A{Zb {eamoio AmXr ‘mݶda.

OmZodmar 2017 57
gào‘ Z‘ñH$ma

bmoH$amÁ`À`m àË`oH$ A§H$mVyZ ‘mÂ`mgma»`m bmoH$amÁ`À¶m Zmoìh|~a 2016 À`m {ZdS>UyH$


`wdH$m§Zm gX¡d àoaUm {‘iVo. {deofm§H$mÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ Amnë`m XoemVrb
- MoVZ gmoZwbo, Zm§XoS> bmoH$emhr àUmbrV, gm‘mÝ` ZmJ[aH$m§À`m
‘Vm‘Ü`o A§V^y©V Anma eº$sMr AË`§V
bmoH$amÁ`Mm {S>g|~aMm A§H$ kmZmV ^a à^mdrarË`m d `mo½`àH$mao g‘rjm H$aÊ`mV
KmbUmam Amho. `m A§H$mVyZ A{YdoeZ{df`H$ d Ambr Amho. hm A§H$ Aà{V‘ XOm©Mm Amho.
g§gXr` H$m‘H$mOm~m~VÀ`m ‘m{hVrMm AZ‘mob - AZwn Hw$‘ma, {d^mJr` Am`wº$, ZmJnya
I{OZm gdmªn`ªV nmohmoMbm. ñnYm© narjoMr
V`mar H$aUmè`m {dÚmÏ`mªZm `mMm Iyn ’$m`Xm -: Amnbr nÌo {‘imbr :-
hmoB©b. n XrnH$ gmVmoao, Zm§XoS>,
- VmZmOr H$mio, ‘mT>m, gmobmnya n hmOr Oo.Eg.{eH$bH$a, gmobmnya
n ‘YwH$a Ym|S>mon§V Omoer, Zm§XoS>
bmoH$amÁ` J«m‘rU ^mJmVrb OZVon`ªV n M.`.{~amOXma, Ho$Jmd, A¸$bH$moQ>
emgZmbm nmohmoMdVo. n g§Vmof Ho$Jma, gmHy$a, Ah‘XZJa
- YZmOr OmYd, KmoS>oœa, ‘mohmoi, gmobmnya n AZ§V gwZma, {MniyZ,aËZm{Jar
n ½dmbXmg AmMm`©, qhJUKmQ>,dYm©
"bmoH$amÁ`'À¶m ‘mܶ‘mVyZ gaH$maÀ`m ZdrZ n Jmonmi na~, ~mob}, H$O©V, am`JS>
`moOZm, AmamIS>o VgoM gd© àH$maMo {ZU©` n H$meramd amD$V, Hw$g‘H$moQ>
`m{df`rMr gd© ‘m{hVr {‘iVo. n gmo`go gmJa {ZZy
- AmZ§X nmohoH$a, A§~m H$m°bZr, A‘amdVr n e¡b|Ð Mm¡Yar nmQ>rb, gmobmnya
n àm. {XZoe H$moQ>m§Jbo, ZmJnya
n adr Vm`S>o, Im‘Jmd, ~wbS>mUm
bmoH$amÁ`Mo CËH¥$ï> gmXarH$aU Am{U
n h[a^mD$ ZmVy, n§T>anya
Aä`mgnyU© boI g§J«hmË‘H$ AgVmV.
n àm. {H$aU ~S>JwOa, AHw$bIoS>o, OiJmd
- gVre ZmB©H$, Am§~moS>m, Zm§Xwam, ~wbT>mUm
n E‘.~r. ~gao, H$moëhmnya
n AemoH$ na~, gmdaH$a ZJa, R>mUo
gd© Mmby KS>m‘moS>r bmoH$amÁ`‘YyZ `Wmê$n
n Xo.Zm. Omoer, {MIbr, ~wbT>mUm
g‘OVmV. bmoH$amÁ` dmMyZ Iyn AmZ§X {‘iVmo d
n àH$me ndma, Iw§Q>odmS>r, Xodim, Zm{eH$
kmZmV ^a nS>Vo.
n àm. g{MZ nwOmar, Hw§$^maJmd, gmVmam
- g‘mYmZ Hw$Q>o, Zm§Xwam, ~wbS>mUm

à{V[H«$¶m§Mo ñdmJV
bmoH$amÁ` A§H$mMr JwUdÎmm Am{U g§X^©‘yë` dmT>dÊ`mgmR>r Amnë`m à{V{H«$`m Amåhmbm hì`m AmhoV.
nÎmm : g§nmXH$, bmoH$amÁ`, ‘m{hVr d OZg§nH©$ ‘hmg§MmbZmb`, ZdrZ àemgZ ^dZ, 17dm ‘Obm, ‘§Ìmb`mg‘moa,
‘w§~B©-400 032 ’$m°bmo H$am...www.twitter.com/MahaDGIPR
bmBH$ H$am...www.facebook.com/dgipr
dm{f©H$ dJ©Ur bmBH$ H$am...YouTube/MaharashtraDGIPR
d[aîR> ghm`H$ g§MmbH$ (àH$meZo), ‘m{hVr d OZg§nH©$ ‘hmg§MmbZmb`, ~°aoH$ Z§. 19, ’«$s àog OZ©b ‘mJ©, ‘w§~B©-400021
`m nÎ`mda ‘ZrAm°S>©aZo nmR>dmdr qH$dm "boIm{YH$mar, ‘m{hVr d OZg§nH©$ ‘hmg§MmbZmb`, ‘§Ìmb`, ‘w§~B©' `m§À`m Zmdo ‘w§~B© `oWo
dR>>Umè`m emIoMm {S>‘m§S> S´>mâQ> nmR>dmdm. Amnbm g§nyU© {Zdmgr nÎmm gwdmƒ AjamV nrZH$moS>gh Agmdm. bmoH$amÁ` A§H$mÀ`m
dJ©UrXmam§Zr ZyVZrH$aUmgmR>r dm{f©H$ dJ©Ur nmR>dVmZm Amnbm dJ©Ur H«$‘m§H$ H$idmdm.
(à{V A§H$ ‘yë` 10 én`o, dm{f©H$ dJ©Ur é. 100)
bmoH$amÁ`Mr dJ©Ur Am°ZbmBZ ^aÊ`mgmR>r http://dgipr.maharashtra.gov.in
* `m A§H$mV ì`ŠV Ho$boë`m ‘Vm§er emgZ gh‘V AgobM Ago Zmhr.

58 OmZodmar 2017
OmZodmar 2017 59
R.N.I.No. 14140/57/Postal Registration No. MCS-072/2015-17
Posted at Mumbai Patrika Channel Sorting Office, From 18th to 24th January 2017
Date of Publication : 10th of every Month

à{V/TO
O.I.G.S. ^maV gaH$ma godmW©
bmoH$amÁ¶ LOKRAJYA
If undelivered, please return to:

àofH$ / From
àdrU Q>mHo$
d[að> ghm¶H$ g§MmbH$, ‘m{hVr d OZg§nH©$ ‘hmg§MmbZmb¶
‘hmamï´> emgZ, ~a°H$ Z§. 19, ’«$s àog OZ©b ‘mJ©, ‘w§~B© 400 021

bmoH$amÁ¶ ho ‘m{gH$ ‘hmamï´> emgZmÀ¶m dVrZo ‘wÐH$ d àH$meH$ {~«Ooe qgh, ‘hmg§MmbH$, ‘m{hVr d OZg§nH©$ ‘hmg§MmbZmb¶, ‘§Ìmb¶, ‘w§~B©
¶m§Zr àr ‘r{S>¶m gpìh©gog àm.{b. ßbm°Q> Z§. B©Eb /201, Q>rQ>rgr B§S>pñQ´>¶b E[a¶m, E‘Am¶S>rgr, ‘hmno, Zdr ‘w§~B© - 400 704 ¶oWo ‘w{ÐV H$ê$Z
‘m{hVr d OZg§nH©$ ‘hmg§MmbZmb¶, ‘§Ìmb¶, ‘w§~B© - 400 032 ¶oWo à{gÕ Ho$bo.
60‘w»¶ g§nmXH$: {~«OOmZo dmar 2017
oe qgh

You might also like