Professional Documents
Culture Documents
Lokrajya Jan 2017 PDF
Lokrajya Jan 2017 PDF
OmZodmar 2017 1
2 OmZodmar 2017
A§Va§J
OmZodmar 2017 3
df© 68 do | A§H$ 7 | OmZodmar 2017
ew^dV©‘mZ
4 OmZodmar 2017
g§nmXH$s¶
‘hmamï´>mMr Zm‘‘wÐm
‘hmamï´> hm Eo{Vhm{gH$, gm§ñH¥${VH$, gm‘m{OH$, e¡j{UH$, Am¡Úmo{JH$Ñï>çm àJV Agbobm àXoe Amho.
¶oWrb OZOrdZ d¡{eï>çnyU© Amho. ‘hmamï´>mbm g‘¥Õ Agm gmJa{H$Zmam Am{U dZg§nÎmr bm^br Amho.
`mV d¡{dÜ`nyU© Ordg¥ï>r Amho. A{Ve` g‘¥Õ O¡d{d{dYVm Agbobo ‘hmamï´> ho XoemVrb AmKmS>rMo
amÁ` Amho.
‘hmamï´>mV Ag§»` JS>, {H$„o, ObXwJ©, dñVwg§J«hmb`o, boʶm, {d{dY Y‘u¶m§Mr àmW©ZmñWio AmhoV.
‘Zmoa§OZmMr amOYmZr g‘Oë`m OmUmè`m ‘w§~B©Mo AmH$f©U OJ^amVrb n¶©Q>H$m§Zm H$m`‘ am{hbo Amho.
‘hmamï´>mVrb H$m`Xm Am{U gwì`dñWoMr pñWVr A{Ve` Mm§Jbr Agë`mZo BWo gm‘m{OH$ em§VVm,
g{hîUwVm CÎm‘ àH$maMr Amho. Ë`m‘wioM AmO ‘hmamï´> ho Xoe{dXoemVrb ZmJ[aH$, n`©Q>H$, Aä`mgH$,
ì`mdgm{`H$, CÚmoOH$, {dÚmWu Am{U é½U `m§Zm AmH${f©V H$aV Amho. `m AmH$f©UmVyZ ‘hmamï´>mVrb
n`©Q>Z ì`dgm`mbm MmbZm Am{U JVr àmá Pmbr Amho.
H$moUË`mhr àXoemÀ`m AW©ì`dñWobm C^mar XoÊ`mMr j‘Vm n`©Q>Z ì`dgm`mV Amho. hr ~m~ bjmV
KoD$Z ‘hmamï´> emgZ "pìh[OQ> ‘hmamï´> 2017' hm A{^Zd CnH«$‘ am~dV Amho. `m H$mbmdYrV
A{YH$m{YH$ n`©Q>H$m§Zr ‘hmamï´>mV `mdo `mgmR>r à`ËZ Ho$bo OmUma AmhoV. n`©Q>ZmÀ`m OmJ{VH$
{j{VOmda ‘hmamï´>mMr ‘wÐm C‘Q>dÊ`mMm {ZYm©a amÁ¶> emgZmZo Ho$bm Amho. `mM AZwf§JmZo Amnë`m
amÁ`mV Agboë`m n`©Q>ZmÀ`m Anma g§YtMm AmT>mdm Amåhr OmZodmarÀ`m A§H$mV {deofH$m§À`m ñdê$nmV
KoVbm Amho.
{ZübrH$aUmZ§Va ZmJ[aH$m§Zr ‘moR>çm g§»`oZo H°$ebog ì`dhmamH$S>o dimdo, `mgmR>r amÁ` Am{U H|$Ð
emgZm‘m’©$V à`ËZ Ho$bo OmV AmhoV. ‘hmamï´> gaH$maZo H°$ebog YmoaU Omhra H$ê$Z amoIa{hV
AW©ì`dhmamg JVr {‘imdr `mgmR>r R>mog nmdbo CMbbr AmhoV. H|$Ð emgZmZo H°$ebog ì`dhmam§da AZoH$
àH$maÀ¶m ¶moOZm Omhra Ho$ë`m AmhoV. Ë`m gdmªMm Amåhr `m A§H$mV {dñV¥VarË`m AmT>mdm KoVbm AgyZ
YgB© Am{U Mm‘moeu `m H°$ebog Jmdm§Mr `eH$Wm g‘m{dï> Ho$br Amho.
‘m{hVr d OZg§nH©$ ‘hmg§MmbZmb`m‘m’©$V gÜ`m "bmoH$amÁ`' (‘amR>r d CXy©), "‘hmamï´> AhoS>'
(B§J«Or) Am{U "Amnb§ ‘§Ìmb`' hr {Z`VH$m{bHo$ àH$m{eV Ho$br OmVmV. `m ‘{hÝ`mnmgyZ bmoH$amÁ`Mr
qhXr Am{U JwOamWr hr XmoZ Zdr ^md§S>o dmMH$m§À`m godoV XmIb hmoV AmhoV. qhXr Am{U JwOamWr ^m{fH$
ZmJ[aH$m§Zm emgZmÀ`m {d{dY `moOZm, YmoaU, {ZU©` `m§Mr à^mdrarË`m ‘m{hVr hmoB©b. ñdV:Mo OrdZ
AmUIr g‘¥Õ H$aʶmgmR>r `m XmoZ {Z`VH$m{bH$m§Mm ˶m§Zm Cn`moJ hmoB©b.
A{VWr Xodmo ^d: Am‘Mo gd© dmMH$, dJ©UrXma, J«mhH$, {dH«o$Vo Am{U boIH$ `m§Zm Zddfm©À`m ‘Z:nyd©H$ ew^oÀN>m!
OmZodmar 2017 5
Mbm, ‘hmamï´> ~Ky ¶m...
{h‘mÀN>m{XV {eIao gmoS>br Va ‘hmamï´>mV A‘`m©X n`©Q>Z j‘Vm Amho. AZoH$ àmMrZ dmñVy Am{U {ZgJm©Mo boUo ‘hmamï´>mbm
bm^bobo Amho. OmJ{VH$ dmagm dmñVy åhUyZ à{gÕ Agboë`m AqOR>m-doê$i-E{b’§$Q>m boUr VgoM ^wB©H$moQ>, JS> Am{U gmJa {H$„o
`mM ^y‘rda AmhoV. 720 {H$‘r. bm§~rMm {demb g‘wÐ{H$Zmam bm^bobm Amho. 5 amï´>r` CÚmZo, AZoH$ A^`maÊ`o, 45 dZCÚmZo Am{U
{d{dY Y‘mªMr VrW©ñWmZo BË`mXt‘wio ‘hmamï´> n`©Q>H$m§Mo AmH$f©U R>abo Amho. `oWrb AZoH$ CËgd, H$bm, g§ñH¥$Vr, {d{dY ImÚnXmW©
n`©Q>H$m§Zm AmH${f©V H$aVmV.
6 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
OmZodmar 2017 7
ZdrZ "A' dJ© n`©Q>ZñWi
n`©Q>Z {d^mJmZo ZmJnya `oWrb Xrjm^y‘r Am{U ‘§w~B©-XmXa `oWrb S>m°. ~m~mgmho~
Am§~oS>H$a (ñ‘maH$) M¡Ë`^y‘r ñWimbm "A' dJ© n`©Q>Z ñWi åhUyZ Kmo[fV Ho$bo Amho.
8 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
hmD$g~moQ>
qgYwXwJ© {OëømVrb ImS>çm§‘Ü`o n`©Q>H$m§Zm 2017
^«‘§Vr H$aVm `mdr `mgmR>r hmD$g~moQ> àH$ën pìh{OQ> ‘hmamï´>
am~dÊ`mV `oV AgyZ `mA§VJ©V Mma hmD$g~moQ>
VmaH$bu `oWo CnbãY AmhoV. hmD$g~moQ>rgmR>r Q>ß`mV gXaMr godm Owhÿ Mm¡nmQ>r Vo {JaJmd
n`©Q>H$m§Mm dmT>Vm à{VgmX dmT>bm Agë`mZo Mm¡nmQ>r Aer gwê$ H$aÊ`mV `oUma Amho.
‘hm‘§S>imZo aËZm{Jar {OëømVrb ~mUH$moQ> d bmoUma : CëH$mnmVm‘wio
Xm^moi `m ImS>r joÌmV hmD$g~moQ> àH$ën {Z‘m©U Pmbobr hÿZa go amoOJma
am~dÊ`mMm {ZU©` KoVbm. ImS>r joÌmV àË`oH$s OJmVrb Or ‘moOH$s amï´>r` ñVamdarb H$m¡eë`
XmoZ Ago EHy$U Mma hmD$g~moQ> ~m§YUrMo H$m‘ nyU© gamodao AmhoV Ë`mVrb {dH$mgmg§X^m©Vrb YmoaU {Z{üV H$aÊ`mgmR>r
Pmbo AgyZ Ë`mn¡H$s XmoZ hmD$g~moQ>Mm Vm~m {Vgè`m H«$‘m§H$mMo amï´>r` H$m¡eë` {dH$mg n[afXoMr ñWmnZ
‘hm‘§S>imZo KoVbm Amho. bmoUma gamoda ~wbT>mUm H$aÊ`mV Ambr Amho. amï´>r` H$m¡eë` {dH$mg
{OëømV Amho. n[afXoZo 50 H$moQ>r Hw$eb ‘Zwî`~imMr
ñZm°H©$qbJ d ñHw$~m S>m`qìhJ H|$Ð gamodamMm {Z{‘©Vr 2022 n`ªV H$aÊ`mMo C{Ôï> R>odbo
‘hm‘§S>imZo VmaH$bu, Vm. ‘mbdU, {O. n`m©daUm{^‘wI {dH$mg Amho. Ë`mZwgma amÁ`ñVamda 2022 n`ªV 4.5
qgYwXwJ© `oWo Am§Vaamï´>r` XOm©Mo ñHw$~m S>m`qìhJ H$aÊ`mV `oUma Amho. H$moQ>r Hw$eb ‘Zwî`~i {Z{‘©VrMo C{Xï> {Z{üV
à{ejU H|$Ð gwê$ Ho$bo Amho. ho à{ejU H|$Ð VoWo EH$ n`©Q>Z g§Hw$b H$aÊ`mV Ambo Amho.
B‘maVr‘Ü`o 11 {ZdmgH$j, EH$ ObVaU Vbmd, C^maÊ`mV Ambo Amho. ¶m `moOZ|VJ©V ‘hm‘§S>imVrb n`©Q>H$
XmoZ Šbmg é‘, EH$ AÚmdV CnhmaJ¥h `m gw{dYm `m‘Ü`o XmoZ ~oS> {ZdmgmV VgoM amÁ`mVrb ImOJr g§ñWm§‘YyZ
CnbãY H$ê$Z XoÊ`mV Amë`m AmhoV. à{ejU AgUmao AmR> H$j "hwZa go amoOJma' H$m¶©H«$‘mMr A§‘b~OmdUr
H|$ÐmgmR>r VrZ Am{U gmoim ~oS> H$aÊ`mH$[aVm hmD$g {H$qnJ d ’y$S> àm°S>ŠeZ,
hm`ñnrS> ~moQ> d AgUmao XmoZ bmoH$ dmhZMmbH$ d AmXam{VÏ` à{ejU XoD$Z
Am§Vaamï´>r` XOm©Mo {Zdmg, CnhmaJ¥h Am{U OmñVrV OmñV Hw$eb ‘Zwî`~imMr {Z{‘©Vr
ñHy$~m S>m`pìh§J g^mJ¥h `m§Mm g‘mdoe H$aÊ`mMo C{Ôï> Amho. AmÎmmn`ªV
gm{hË` n`©Q>H$m§gmR>r Amho. `m ì`{V[aº$ ‘hm‘§S>im‘m’©$V AZoH$m§Zm hmD$g {H$qnJ d
CnbãY Ho$bo AmhoV. ho à{ejU H|$Ð Am§Vaamï´>r` A{YH$ gw{dYm {Z‘m©U ’y$S> àm°S>ŠeZ, ~oH$ar A°ÊS> noñQ´>r Am{U ’y$S>
n°S>r (àmo’o$eZb Agmo{gEeZ Am°’$ S>m¶pìh¨J H$aÊ`mV ¶oV AmhoV. {~ìhaoO‘Ü`o à{ejU XoʶmV Ambo AgyZ
BÝñQ´>³Q>g©) `m g§ñWoer g§b¾ AgyZ à{e[jV ZmJnya, qIS>gr, amoOJmahr {‘imbm Amho, Va H$mhtZr ñdV:Mm
Pmboë`m ì`º$s¨Zm Vgo à‘mUnÌ XoÊ`mV `oV Amho. IoH$amZmbm, ~moa S°>‘, ì¶dgm¶ gwê$ Ho$bm Amho.
à{ejU XoÊ`mgmR>r `m joÌmV AZw^dr BÝñQ´ŠQ>a, {g„mar n|M, VmS>mo~m,
S>mBìh‘mñQ>a, ~moQ>‘Z B.Mr {Z`wº$s H$aÊ`mV {MIbXam, ndZr ZdrZ godm
Ambr Amho. ho à{ejU H|$Ð Am°ŠQ>mo~a, 2015 BË`mXr {R>H$mUr n`©Q>H$ H«y$P godm : ‘w§~B© ehamV Xoer-{dXoer
nmgyZ gwê$ H$aÊ`mV Ambo Amho. ¶m à{ejU H|$Ðmg Aä`mJV H|$Ð, O§Jb n`©Q>H$m§gmR>r ImOJr CÚmoOH$m§À`m ghH$m`m©Zo
n`©Q>H$m§Mm CÎm‘ à{VgmX {‘iV Amho. [agm°Q>©, n`©Q>Z g§Hw$b, ‘w§~B©-hm~©a H«y$P
{ZgJ© n[aM¶ H|$Ðo, W§S> godm gwê$
A°på’${~¶Z EAaH«$mâQ> hdoÀ`m {R>H$mUr Xe©Zr` H$aÊ`mH$[aVm
amÁ`m‘Ü`o Ob{d‘mZ dmhVyH$ A§VJ©V ñWim§Mm {dH$mg, Amdí`H$
A°på’${~¶Z EAaH«$mâQ> godm ImOJr CÚmoOH$m§À`m g§ajU H$R>S>o C^maʶmV Agboë`m
ghH$m`m©Zo gwê$ ¶oV AmhoV. nadmZ½`m
H$aÊ`mMm KoÊ`mV `oV
‘hm‘§S>imZo {ZU©` AmhoV. nadmZJr àmá hmoVmM n`©Q>H$m§Zm hr
KoVbm Amho. n{hë`m godm CnbãY H$ê$Z XoÊ`mV `oB©b.
OmZodmar 2017 9
âbmoQ>ob (Floatting Restaurant) : dmagm OnUmè`m {d{dY {H$„o Am{U ~wÕH$mbrZ
‘hm‘§S>im‘m’©$V ‘w§~B© ehamÀ`m gmJar joÌmV boUr Jw§’$m `m§À¶m~m~V ’$moQ>© g{H©$Q> Am{U ~w{YñQ>
ImOJr CÚmoOH$m§À`m ghH$m`m©Zo Am§Vaamï´>r` g{H©$Q> `m XmoZ ‘hÎdmÀ`m `moOZm n`©Q>Z
XOm©Mo âbmoQ>ob àH$ën gwê$ H$aʶmV ¶oUma Amho. {d^mJmH$Sy>Z am~dÊ`mV `oV AmhoV.
hm àH$ën Z[a‘Z n ‘w§~B©Vrb n`©Q>Z {dH$mgmgmR>r Am`wº$,
nm°B§Q> `oWrb gmJar ~¥hÝ‘w§~B© ‘hmZJa nm{bH$m `m§À`m AÜ`jVoImbr
joÌmV am~dÊ`mV g{‘Vr J{R>V H$aÊ`mV Ambr ‘w§~B©‘Ü`o ‘arZm,
`oUma Amho. VgoM H«y$P, ‘Ëñ`mb`, n`©Q>Z ^dZ, H$bm {eënJ«m‘
‘hm‘§S>im‘m’©$V ^yObMa ~g: n`©Q>Z Ago àH$ën hmVr KoÊ`mV `oV AmhoV.
~m§ÝÐm gr-qbH$, ‘w§~B© `oWohr àH$ën am~dʶmV joÌmV {d{dY g§H$ënZm n BH$mo Qw>[aP‘ A§VJ©V H|$Ð emgZmZo {dX^m©‘Ü`o
¶oUma Amho. A‘bmV AmUyZ àJV Mma ‘§S>io d {ZYr ‘§Oya Ho$bm Amho. dZ {d^mJ
hobr Qw>[aP‘ : amÁ`mV {d{dY n`©Q>Z amï´>m§Zr n`©Q>ZjoÌ Am{U dZ {dH$mg ‘hm‘§S>i `m§Mo gmhmæ` KoD$Z
{R>H$mUr AË`§V H$‘r doioV Amam‘Xm`r àdmg à^mdembr Ho$bo Amho. dZ n`©Q>ZmMm {dH$mg ìhmdm `mgmR>r ‘hm‘§S>i
H$aÊ`mgmR>r hobrQw>[aP‘ hr g§H$ënZm nwT>o Ambr. Amam‘Xm`r à`ËZerb Amho. Ë`mMà‘mUo H|$ÐmH$Sy>Z
ImOJr g§ñWoÀ¶m ghH$m¶m©Zo hr godm gmo`rgw{dYm, `mo½` S>opñQ>ZoeZ d g{H©$Q>g `m§À¶mgmR>r {ZYr àmá
n`©Q>H$m§gmR>r gwê$ H$aÊ`mV Ambr Amho. nm`m^yV gw{dYm, hmoV Amho.
ho{bQw>[aP‘ g§H$ënZoÛmao ‘w§~B©Vrb Owhÿ Mm¡nmQ>r- n`©Q>ZñWir ^oQ> n amÁ`mVrb n`©Q>Z joÌm§Mo XoemV d {dXoemV
{dní`Zm n°JmoS>m- XoÊ`mgmR>r Mm§Jë`m àMmbZ d à{gÕr H$aʶmH$[aVm emgZmZo
‘°ZJ«moìh O§Jb- àH$maÀ¶m XiUdiUmMm {ZU©` KoVbm AgyZ à{Vdfu ‘hm‘§S>imbm {ZYr
bmoH$b ‘mJ© BË`mXr ~m~t‘wio CnbãY H$ê$Z XoÊ`mV `oVmo. n`©Q>H$m§Mm AmoK
aoëdo-‘oQ´mo-BñH$m°Z n`©Q>Z joÌmMm {dH$mg dmT>mdm `mgmR>r {OëhmñVamda n`©Q>Z ‘hmoËgd
‘§{Xa-‘w§~B©À`m hmoV Amho. nmümÎ` XoemV gmOao H$aÊ`mgmR>r {ZYr {Xbm OmVmo. E{b’§$Q>m,
JJZMw§~r B‘maVr- ObjoÌ ñWi doéi, ~mUJ§Jm, H$m[bXmg Ago {d{dY
ndB© Vbmd-gr qbH$-bmoI§S>dmbm-‘T> ~oQ> B. Xe©ZmgmR>r n`©Q>H$m§Zm ’o$pñQ>ìhb gmOao Ho$bo OmVmV. naXoemVrb
{R>H$mUm§Mo hdmB© Xe©Z n`©Q>H$m§Zm 15 {‘{ZQ>m§V ^yObMa ~ggodm {d{dY Q´°ìhb ‘mQ>©Zm CƒñVar` {eï>‘§S>io ^oQ>
KS>dbo OmB©b. `m g§H$ënZog n`©Q>H$m§Mm CÎm‘ CnbãY H$ê$Z XoÊ`mV XoV AgVmV d naXoemVrb amoS> emoZm
à{VgmX bm^bm Amho. Ambr Amho. ¶m ~g ‘hm‘§S>imMo A{YH$mar CnpñWV amhÿZ
J§Jmnya YaU, {O. Zm{eH$ `oWrb ~moQ>Šb~ godoÛmao Ob n`©Q>Z à{gÕrgmR>r à`ËZ H$aVmV.
d ObH«$sS>m H|$Ð ImOJr CÚmoOH$m§À`m ghH$m`m©Zo ñWio XmIdbr OmVmV. n n`©Q>ZmÀ`m joÌmer g§~§{YV nm`m^yV gw{dYm
Mmbdbo OmUma Amho. ObjoÌmV Aem àH$maMr nwadUmè`m BVa {d^mJm§er g‘Ýd` gmYyZ
hr ~g MmbdʶmV `oVo. n`©Q>Z {dH$mgmbm MmbZm XoÊ`mMm emgZmMm
BVa `moOZm EH$ Amam‘Xm`r à`ËZ Amho. `m‘Ü`o ‘hmamï´> ‘oarQ>mB©‘ ~moS>©,
n amÁ`mÀ¶m àmXo{eH$ n`©Q>Z {dH$mg dmVmZwHy${bV ~g AgyZ amÁ` nwamVÎd {d^mJ, ^maVr` nwamVÎd gd}jU
`moOZ|VJ©V {d{dY {OëømVrb n`©Q>Z Ë`m‘Ü`o 48 Vo 50 AmgZo {d^mJ, dZ {d^mJ Am{U gmd©O{ZH$ ~m§YH$m‘
ñWim§À`m {dH$mgmgmR>r {ZYr XoÊ`mV `oVmo. CnbãY Ho$br OmVmV. {d^mJ `m§Mm àm‘w»`mZo g‘mdoe Amho.
AmVm gd© {Oëøm§Mo {Oëhm{Zhm` n`©Q>Z hr ^yObMa ~g n gwa{jV d Am{VÏ`erb n`©Q>Z g§H$ënZoMr
~¥hV AmamIS>o {Oëhm{YH$mar d ‘hmamï´> {JaJm§d Mm¡nmQ>r `oWrb gd© ñVamda OmJê$H$Vm ìhmdr, `mgmR>r à`ËZ
n`©Q>Z {dH$mg ‘hm‘§S>i `m§À`m EH${ÌV gmJar joÌmV H$aÊ`mV `oV Amho. ‘hm‘§S>im‘m’©$V H¥$fr
à`ËZmZo V`ma H$aÊ`mV `oV Amho. `m MmbdʶmV ¶oB©b. n`©Q>Z, Am`wd}{XH$ n`©Q>Z, dmB©Z Qw>[aP‘bm
AmamIS>çmZwgma `mnwT>o {OëhmñVamdarb àmoËgmhZ XoÊ`mV `oV Amho.
n`©Q>Z ñWim§À`m {dH$mgmgmR>r àmXo{eH$
n`©Q>Z `moOZoÛmao {ZYr XoÊ`mV `oB©b. g§X^©: ‘hmamï´> n¶©Q>Z {dH$mg ‘hm‘§S>i
n n`©Q>H$m§Zm AmH${f©V H$aÊmmè`m d Eo{Vhm{gH$ nn
10 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
OmZodmar 2017 11
{deof ‘wbmIV
12 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
OmZodmar 2017 13
ImZXoe n`©Q>Z Amho. añVo, aoëdo, hdmB© ‘mJm©Zo ImZXoe n`©Q>H$m§Mr g§»`m dmT>V Amho. Ë`m§Zm nm`m^yV
Am{Xdmgr Am{U ‘mJmg ^mJmVhr OmoS>bm Jobm Amho. ImZXoemVrb n`©Q>ZñWio gmo`rgw{dYm EH$mM OmJr CnbãY ìhmì`mV
n`©Q>ZmMm {dH$mg Pmbm nm{hOo. Ë`mVyZ d¡{dÜ`nyU© AmhoV. Ë`m§Mo ^m¡Jmo{bH$ ñWmZ åhUyZ {Z`moOZ Ho$bo OmV Amho.
amoOJmamMr ‘moR>çm à‘mUmda {Z{‘©Vr hmoVo. doJio Amho. `m{edm` `m ^mJmVrb A°J«mo Qw>[aP‘bm àmoËgmhZ {‘imdo åhUyZ
`mnydu XwX£dmZo Vgm à`ËZ Pmbm Zmhr. ‘mÌ, ZmJ[aH$m§Mo amhUr‘mZ, ^mfm, ImÚnXmW© n`©Q>Z YmoaU 2016 ‘Ü`o Ë`mMm g‘mdoe
eoVr, CÚmoJmnojm n`©Q>ZmV amoOJmamMr Xoe- {dXoemVrb n`©Q>H$m§g‘moa AmUUo H$aÊ`mV Ambm Amho. EdT>oM Zìho, Va
A{YH$ g§Yr CnbãY hmoD$ eH$Vo. Ywù`mVhr Amdí`H$ Amho. Ë`m‘wio H$moH$U n`©Q>ZmÀ`m Zm{eH$ `oWo dmB©Z Qw>[aP‘bm àmoËgmhZ {Xbo
n`©Q>ZmÀ`m {dH$mgmbm ‘moR>r g§Yr Amho. YVuda ImZXoe n`©Q>ZmMm ~«±S> {dH${gV OmV Amho. nm`m^yV gmo`rgw{dYm
‘w§~B©- AmJ«m Am{U H$mobH$moVm- Ah‘Xm~mX H$aÊ`mV `oB©b. nwadÊ`mgmR>r ghH$m`© H$aUmè`m§Zm gdbV
‘hm‘mJm©da Ywio eha Amho. hr n`©Q>ZmgmR>r {Xbr OmUma Amho.
O‘oMr ~mOy Amho. {H$„o bqiJ, gmoZJra, gma§JIoS>m Aœg§J«hmb`
WmiZoa, ^m‘oa, ImZXoemVrb amD$im§À`m gma§JIoS>m (Vm. ehmXo, {O. Z§Xwa~ma) nmbKabm gmH$maUma Q´m`~b pìhboO
JT>çm hm gd© B{Vhmg Xoemg‘moa, `oWo Xadfu ‘mJ©erf© nm¡{U©‘obm ‘moR>r `mÌm R>mUo, nmbKa, Zm{eH$, Z§Xwa~ma,
n`©Q>H$m§g‘moa n`©Q>Z {d^mJmÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ ^aVo. Xoe^amVyZ KmoS>o {dH«o$Vo `oWo XmIb OiJmd, A‘amdVr, ZmJnya, JS>{Mamobr `m
AmUÊ`mV `oB©b. hmoVmV. qH$~hþZm hr `mÌm XoemV AmVm Am{Xdmgr nÅ>çmV n`©Q>Z Mm§Jë`m àH$mao
Vmnr ZXrdarb ~°aoOog Am{U A¸$bnmS>m KmoS>çm§À`m IaoXr- {dH«$sgmR>rM à{gÕ Pmbr {dH${gV hmoD$ eH$Uma Amho. Am{XdmgtMo
YaUmV CnbãY ObgmR>m nmhVm A°S>ìhoÝMa Amho. `oWo MoVH$ ’o$pñQ>ìhbMo Am`moOZ Ho$bo OrdZ, Ë`m§Mr g§ñH¥$Vr, Ë`m§À`mVrb
Qw>[aP‘bm àmoËgm{hV H$aÊ`mV `oB©b. OmVo. Ë`m‘wio gma§JIoS>m `oWo OmJ{VH$ bmoH$H$bm, àWm, na§nam, ImÚnXmW©, `m§Mr
gma§JIoS>m ({O. Z§Xwa~ma) `oWrb lrXÎm XOm©Mo Aœg§J«hmb` ñWmnZ H$aÊ`mMm ‘m{hVr OJmg‘moa `mdr åhUyZ nmbKa `oWo
`mÌo{Z{‘Îm Am`mo{OV hmoUmam MoVH$ ‘hmoËgd, ‘mZg Amho. Ë`mgmR>r nmR>nwamdm gwê$ Amho. X{jU Am{’«$Ho$À`m YVuda Q´m`~b pìhboO
VrW©joÌ àH$meo, ‘hmamï´>mVrb Xwgè`m {dH${gV H$aÊ`mMr g§H$ënZm Amho. Am{Xdmgr
H«$‘m§H$mMo W§S> hdoMo {R>H$mU VmoaU‘mi, Ym{‘©H$, H¥$fr n`©Q>ZmMo ì`dñWmnZ g§ñH¥$Vr OJmnwT>o `mdr åhUyZ n`©Q>Z
Am{Xdmgr ~m§Ydm§Mm hmoirMm gU OJmg‘moa ‘hmamï´>mbm Eo{Vhm{gH$ {R>H$mUm§à‘mUo {d^mJmÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ OmUrdnyd©H$ à`ËZ
AmUÊ`mMo à`ËZ {d{dY nmVù`m§da gwê$ VrW©joÌm§Mm g‘¥Õ dmagm bm^bm Amho. Ho$bo OmVrb. n¶©Q>ZmgmR>r Amdí¶H$
AmhoV. AmJm‘r H$mimV n`©Q>Z {dH$mg AbrH$S>o Ym{‘©H$ n`©Q>H$m§Mr g§»`m ‘moR>çm Agboë¶m gd© Cn¶wº$ ~m~tda MMm© H$ê$Z
‘hm‘§S>imMo àmXo{eH$ H$m`m©b` Ywio `oWo à‘mUmV dmT>br Amho. n§T>anya, {eS>u, Xa 12 bdH$aM gdªH$f n¶©Q>Z YmoaU emgZ V¶ma
H$m`m©pÝdV H$aÊ`mV `oB©b. CÎma ^maVmVyZ dfmªZr Zm{eH$ `oWo hmoUmam Hw§$^‘oim, H$aV Amho.
`oÊ`mgmR>r ImZXoe hm EÝQ´r nm°B§Q> Amho. Aï>{dZm`H$, Í`§~Ho$œa, doéi, naird¡OZmW
gwaV, B§Xya, Am¡a§Jm~mX, Zm{eH$ `m Am{U ^r‘me§H$a `oWrb Á`mo{V{bªJ, eãXm§H$Z : aU[OV amOnyV
‘hmZJam§nmgyZ 200 {H$bmo‘rQ>ada Ywio eha eoJmdgh {d{dY {R>H$mUr Xoe{dXoemVrb {Oëhm ‘m{hVr A{YH$mar, Ywio
nn
14 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
Á`m {R>H$mUr n`©Q>H$ `oV AgVmV VoWo AZoH$m§Zm amoOJma CnbãY hmoV Agë`mZo n`©Q>Z AmVm EH$
amoOJmaj‘ joÌ Pmbo Amho. Ë`m‘wio ¶m joÌmbm MmbZm XoVmZmM ~oamoOJma `wdH$m§Zm A{YH$m{YH$ amoOJma
H$gm XoVm ¶oB©b, `mH$S>o {deof bj {Xbo OmV Amho. Ë`mÑï>rZoM amÁ`mMm n`©Q>Z AmamIS>m V¶ma H$aÊ`mV
Ambm Amho.
[deof à`ËZ
n`©Q>ZñWio AmhoV. ~wbT>mUm {OëømVrb
bmoUma ho CëH$mnmVm‘wio {Z‘m©U Pmbobo
OJmVrb {Vgè`m H«$‘m§H$mMo gamoda Amho. `m
ñWm{ZH$ bmoH$m§À`m ‘mÜ`‘mVyZ n`©Q>Z amÁ`mVrb n`©Q>Z ñWim§Zm amï´>r`, {R>H$mUr n`©Q>Z {dH$mgmMr H$m‘o gwê$ AmhoV.
joÌm§Mm {dH$mg KSy>Z AmUÊ`mbm àmoËgmhZ Am§Vaamï´>r` nmVirda AmoiI {‘idyZ `m{edm` ZmJnya, qIS>gr, IoH$amZmbm, ~moa
{Xbo OmV Amho. amÁ`mVrb g‘¥Õ H$bm- XoÊ`mgmR>r {deof à{gÕr ‘mohr‘ am~dÊ`mV S°>‘, ~moa ì`mK« àH$ën, {g„mar n|M,
na§nam§Zm MmbZm XoUo, n¶©Q>ZmÀ`m `oV Amho. Ë`mgmR>r {ZYrMr doJir VaVyXhr VmS>mo~m, {MIbXam, ndZr `oWo n`©Q>H$
‘mÜ`‘mVyZ A{dH${gV ^mJmV amoOJmamÀ`m Ho$br Amho. `m~amo~aM àmoËgmhZ YmoaU Aä`mg H|$Ð, O§Jb [ag°mQ>©, n`©Q>Z g§Hw$b,
g§Yr {Z‘m©U H$aUo, n`©Q>H$m§Zm Mm§Jë`m am~dÊ`mV `oVo. {Zdmg d Ý`mhmar `moOZm, {ZgJ© n[aM` H|$Ð, W§S> hdoÀ`m {R>H$mUr
gw{dYm {Z‘m©U H$ê$Z XoUo ¶m ~m~tMm n`©Q>Z AqOR>m-doê$i boUr g§dY©Z d n`©Q>Z {dH$mg Xe©{Z` ñWim§Mm {dH$mg, CnhmaJ¥h,
YmoaUmV g‘mdoe H$aʶmV Ambm Amho. àH$ën, n`©Q>H$m§gmR>r Amam‘Xm`r S>o¸$Z ObH«$sS>m gw{dYm AmXr H$m‘o H$aÊ`mV `oV
amÁ`mVrb gm§ñH¥${VH$ d Z¡g[J©H$ ~m~tMo AmoS>rgr aoëdo JmS>r, {R>H${R>H$mUr gm§ñH¥${VH$ Amho. ‘hm‘§S>imÀ`mdVrZo Zì`mZo ^§S>mam
g§ajU H$aÊ`mgmR>r n`©Q>ZmÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ {OëømVrb {VamoS>m VmbwŠ`mV ~moYbH$gm,
à`ËZ Ho$bo OmV AmhoV. dYm© `oWo n`©Q>H$ {Zdmg, {MIbXam `oWo
‘moPar n°mB§Q>da n`©Q>H$ {Zdmg CnbãY
n¶©Q>Z gw{dYm H$ê$Z XoÊ`mV Ambo AmhoV.
amÁ`mVrb n¶©Q>ZñWim§Zm {dXoer
ZmJ[aH$ ^oQ> XoVmV. Ë`mV boÊ`m, ì`mK« n`©Q>ZmÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ amoOJma
àH$ën, A^`maÊ`o, {H$„o AmXtMm g‘mdoe n`©Q>H$m§Zm {Zdmg, ^moOZ, ^«‘U,
Amho. `m {R>H$mUr Amboë`m§Zm n`©Q>ZmMm g’$mar, ObH«$sS>m AmXr gw{dYm nwadë`m
nwaonya AmZ§X KoVm `mdm, Ago Ano{jV AgVo. OmVmV. `mgmo~VM JmB©S>, n`©Q>H$ dmhZ
Ë`m Ñï>rZo H$mhr gw{dYm {Z‘m©U H$amì`m ‘hmoËgd, n`©Q>H$m§gmR>r ‘hm^«‘U `moOZm `mgmR>rhr ‘Zwî`~imMr Amdí`H$Vm ^mgV
bmJVmV. Ë`m gw{dYm nwadyZ n`©Q>H$m§Zm B. ¶moOZm n`©Q>H$m§Zm AmH${f©V H$aÊ`mgmR>r AgVo. ‘moR>çm à‘mUmda n`©Q>H$ IaoXrhr
AmZ§Xr H$aÊ`mMo H$m‘ amÁ¶ n¶©Q>Z am~dÊ`mV `oV AmhoV. H$aVmV. ImZnmZmMm AmZ§X KoVmV. `oWo
‘hm‘§S>imÀ`m dVrZo Ho$bo OmVo. A^`maÊ` ‘moR>çm à‘mUmda ‘Zwî`~i dmnabo OmVo. ¶m
AgVrb Va VoWo n`©Q>H$m§À`m g’$argmR>r {dX^m©Vrb n`©Q>Z gd© Jmoï>tÀ¶m ‘mܶ‘mVyZ amoOJma Am{U
dmhZo, VoWo Agboë`m YaUo-VbmdmV {dX^m©V ‘moR>çm à‘mUmda KZXmQ> O§Jb ñd¶§amoOJma CnbãY hmoVmo Am{U ¶mdaM
Obg’$a, ‘w§~B©, nwUogma»`m ehamV eha Amho. Ë`m‘wio dmKmgh {d{dY àH$maMo Xþ‘ui amÁ¶ emgZmZo bj H|${ÐV Ho$bo Amho.
Xe©Z ~gog, n`©Q>H$m§Zm {Zdmg, ^moOZmMr àmUr, njr `oWo AmT>iVmV. dmKm§Mr gdm©{YH$
Mm§Jbr ì`dñWm, n`©Q>Z ñWim§À`m {R>H$mUr g§»`m {dX^m©V Amho. A^¶maʶmMr g§»¶mhr eãXm§H$Z : ‘§Joe daH$S>
añVo, ñdÀN> nmÊ`mMr ì`dñWm AmXr gw{dYm Iyn Amho. `m{edm` {d{dY Z¡g{J©H$ {Oëhm ‘m{hVr A{YH$mar, ¶dV‘mi
nn
OmZodmar 2017 15
‘wbmIV
‘hmamï´> AZ{b{‘Q>oS>...
"pìh[OQ> ‘hmamï´>' df©
åhUyZ Kmo{fV Ho$bo Amho.
˶m{Z{‘ÎmmZo H|$Ðr`
gm§ñH¥${VH$ d n`©Q>Z
{dH$mg ‘§Ìr
(ñdV§Ì à^ma) n`©Q>Z joÌmÀ`m {dH$mgmgmR>r ‘hmamï´>mbm {H$Vr gw{dYmOZH$ R>aVrb. `m{edm` doê$i, AqOR>m,
S>m°. ‘hoe e‘m© `m§Mr d H$em g§Yr AmhoV Ago AmnUmg dmQ>Vo? E{b’§$Q>m `mgmaIr boUr, 720 {H$bmo‘rQ>a bm§~rMm
{deof ‘wbmIV. S>m°. e‘m© - ^maVmVrb EH$ {dH${gV amÁ` {dñVrU© gmJar {H$Zmam ‘hmamï´>mbm bm^bm Amho.
Agboë`m ‘hmamï´>mbm n`©Q>Z joÌmV Anma g§Yr Eo{Vhm{gH$ JS>{H$„o, VmS>mo~mgmaIr A^`maÊ`o d
Amho. {deofV… {dXoer n`©Q>H$ gd©àW‘ d g§O` Jm§Yr CÚmZmgmaIr 5 amï´>r` CÚmZo `m
àmYmÝ`mZo XoemVrb Á`m XmoZ ‘hmZJam§Zm amÁ`mV AmhoV. n`©Q>H$m§gmR>r hr EH$ nd©UrM
àmYmÝ` XoVmV, Ë`mV {X„r~amo~aM ‘w§~B©XoIrb R>aVo. amÁ` gaH$maZo `m n`©Q>Z g§YtMm bm^
Amho. EHy$U n`©Q>H$m§n¡H$s Vã~b 40 Q>¸o$ n`©Q>H$ KoÊ`mgmR>r gw`mo½` àH$mao {Z`moOZ Ho$ë`mMo ‘mPo
àW‘ ‘w§~B©V OmVmV d Z§Va Vo BVa ^mJm§Zm ^oQ>r {ZarjU Amho. {dXoer n`©Q>H$m§Mo OmñVrV OmñV
XoVmV. ‘w§~B© hr Am{W©H$ amOYmZr Agbr Var Vo à‘mUmV AmJ‘Z d Ë`m‘wio XoemÀ`m {VOmoarV
OJmVrb EH$ CËH¥$ï> n`©Q>Z H|$Ðhr Amho. JoQ> do `oUmao {dXoer MbZ `m XmoÝhr ~m~mVrV amÁ`mbm
Am°’$ B§{S>`m, Zohê$ Vmam§JU, ~m°brdyS> `m ‘moR>m dmd Amho. ‘hmamï´> n`©Q>ZmÀ`m Ñï>rZo g‘¥Õ
nma§n[aH$ n`©Q>Z ñWim§ì`{V[aº$ AmJm‘r H$mimV hmoUo ho ^maV gaH$mabmhr hdo Amho.
gmH$maUmao S>m°. ~m~mgmho~ Am§~oS>H$a `m§Mo OmJ{VH$
ñ‘maH$ d Aa~r g‘wÐmVrb N>ÌnVr {edmOr H|$ÐmH$Sy>Z n`©Q>Z `moOZm§Zm {H$Vr ‘XV {‘iUma?
‘hmamO `m§Mo ^ì` ñ‘maH$ `m§Mr bdH$aM `mV S>m°. e‘m© - ‘w»`‘§Ìr Xod|Ð ’$S>Udrg,
S>m°. ‘hoe e‘m©
H|$Ðr¶ n¶©Q>Z ‘§Ìr ^a nS>Uma Amho. ‘w§~B©gh ZmJnya d nwÊ`mbm n`©Q>Z‘§Ìr O`Hw$‘ma amdb ho `m ‘wÔçmda Ooìhm
‘§Oya Pmbobo ‘oQ´mo aoëdo àH$ën hohr n`©Q>H$m§gmR>r Ooìhm ‘bm {X„rV ^oQ>bo Voìhm ‘r Ë`m§Zm gm§{JVbo
16 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
OmZodmar 2017 17
‘hmamï´>mMm VmO‘hmb - ~r~r H$m ‘H$~am, Am¡a§Jm~mX
18 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
OmZodmar 2017 19
MmaR>mUm-`mXdH$mbrZ {eënH$bm CXJraMm ^wB©H$moQ> {H$„m H$go nmohmoMmb?
qOVyanmgyZ 18 {H$bmo‘rQ>a A§Vamda CXJra `oWo Agboë`m ^wB©H$moQ> VwiOmnya ho Jmd gmobmnya -Am¡a§Jm~mX
Agbobo MmaR>mUm AWdm MméjoÌ ho Jmd {H$ëë`m‘wio ho eha à{gÕ Amho. {Oëhm añË`mda AgyZ gmobmnyahÿZ 42 {H$.‘r.
Eo{Vhm{gH$Ñï²>`m A{Ve` ‘hÎdmMo Amho. ‘w»`mb`mnmgyZ 65 {H$.‘r. A§Vamda A§Vamda Amho Va Cñ‘mZm~mXhÿZ 22 {H$.‘r.
MmaR>mUm `m g§nyU© XJS>r ~m§YUrÀ`m Agbobm hm {H$„m B.g. 1493 À`m gw‘mamg A§Vamda Amho.
`mXdH$mbrZ {eënH$boZo ZQ>boë`m Jmdmg ~h‘Zr H$mimV ~m§Ybm Jobm Agm EH$
ho‘mS>n§Wr ñWmnË`H$boÀ`m Ñï>rZo {dMmaàdmh Amho. {H$ëë`mÀ`m ~mø VQ>m§Mr ZiXwJ© {H$„m - Eo{Vhm{gH$ nmœ©^y‘r
AZÝ`gmYmaU ‘hÎd Amho. `oWrb PwbVm ~m§YUr hr {~Xa qH$dm JmodiH$m|S>çmÀ`m VwiOmnya VmbwŠ`m‘Ü`o gmobmnya-
ñV§^ n`©Q>H$m§Zm AmH${f©V H$aVmo. hm ñV§^ {H$ëë`mÀ`m VQ>mgmaIr AgyZ Ë`mV qhXy h¡Xm~mX `m ‘hm‘mJm©da ZiXwJ© JmdmOdiM
JmdmMo d¡^d Amho. ‘§{Xam§Mo XJS> ~gdbobo AmT>iVmV. ZiXwJ©Mm d¡{eï>nyU© {H$„m Amho. doJdoJù`m
AmH$mamMo Am{U àH$maMo Ago 114 ~wê$O
H$go nmohmoMmb? H$go nmohmoMmb? {H$ëë`mbm AmhoV. {H$ëë`m‘Yrb Cnù`m
na^Ur ehamnmgyZ gmYmaUV: 62 {H$‘r ‘w§~B©, nwÊ`mhÿZ CXJrabm OmÊ`mgmR>r ~wê$O, Ob‘hmb, aU‘§S>i VgoM
A§Vamda ho {R>H$mU Amho. na^Ur `oWyZ WoQ> ~g godm Amho. CXJra JmdmVM {H$„m VQ>~§Xr‘Yrb Zd~wê$O Amnbo doJionU
MmaR>mUgmR>r EgQ>rMr ì`dñWm Amho. OdiMo Amho. {VWn`ªV MmbV OmVm `oVo qH$dm amIyZ Amho.
aoëdoñWmZH$ goby. {d‘mZVi - Am¡a§Jm~mX. dmhZmZo WoQ> {H$ëë`mÀ`m àdoeÛmamn`ªV
OmVm `oVo. ‘w§~B©, nwÊ`mhÿZ bmVya EŠgàogZo H$go nmohmoMmb?
bmVya bmVyabm nmohmoMë`mZ§Va bmVyahÿZ ImgJr ZiXwJ© {H$ëë`mn`ªV nmohmoMÊ`mgmR>r
dmhZmZo qH$dm ~gZo CXJra JmR>Vm `oVo. EgQ>r ‘hm‘§S>imÀ`m ~gog CnbãY AgVmV.
Iamogm boUr
Am¡gmÀ`m Am¾o`og 20 {H$.‘r. da Cñ‘mZm~mX Zm§XoS>
bmVya- {~Xa ‘hm‘mJm©bJV Agboë`m
Iamogm JmdÀ`m nyd}g 0.4 {H$. ‘r. A§Vamda H§$YmaMm {H$„m
Hw$é§X qH$dm Om§^m XJS>mnmgyZ ~Zboë`m EH$m lr VwiOm^dmZr ‘hmamï´>mVrb ^wB©H$moQ> {H$ë`m‘Ü`o
bhmZ Q>oH$S>rV qhXy boUr H$moabobr AgyZ Vr ‘hmamï´>mMr e[º$Xm{`Zr Aer {OMr H§$YmaMm {H$„m gdm©V ‘moR>m Amho. {H$ëë`mMm
X{jUmoÎma {dIwabobr AmhoV. b`ZñWmnË` d »`mVr Vr Am{Xeº$s VwiOm^dmZr! {edmOr {dñVma gw‘mao 24 EH$aMm Amho. g§nyU©
e¡brdê$Z Vr ~Xm‘rÀ`m MmbwŠ`m§À`m ‘hmamOm§Mo àoaUmñWmZ! Aem `m {H$ëë`m^modVr 18 ’w$Q> Imob 100 ’y$Q>
H$mimVrb åhUOo B. 6-7 ì`m eVH$mVrb VwiOm^dmZrMo {R>H$mU Agbobo VwiOmnya é§XrMm I§XH$ Amho. EH$ Aà[V‘ ^wB©H$moQ>
Agmì`mV Ago {dÛmZm§Mo ‘V Amho. åhUyZM g§nyU© ‘hmamï´>mgmR>r nyOZr`. {H$„m, Amnë`m ^¸$‘ VQ>~§Xr Am{U
VwiOmnya ho Jmd Cñ‘mZm~mX {OëømV Amho. ~wéOmgh B{Vhmg OmJdV C^m Amho.
H$go nmohmoMmb? VwiOm^dmZrMo ‘§{Xa ~mbmKmQ> S>m|JamÀ`m
bmVya- {~Xa ‘hm‘mJm©da Am¡gm JmdmnmgyZ EH$m nR>mamda ~m§YÊ`mV Ambo Amho. H$go nmohmoMmb?
20 {H$.‘r. A§Vamda Iamogm Jmd Amho. Zm§XoS> Vo H§$Yma 38 {H$.‘r. AgyZ EgQ>r
20 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
~gog CnbãY AmhoV. H§$YmaMm hm ^wB©H$moQ> nXñnem©Zo nmdZ Pmbobr ^y‘r Agë`mZo
{H$„m H§$Yma ehamnmgyZ 4 {H$.‘r.A§Vamda erI Y‘m©À`m Ñï>rZo `m ^y‘rg AZÝ`gmYmaU 2017
Amho. ‘hÎd Amho. {eIm§À¶m nmM n{dÌ V»Vm§n¡H$s pìh{OQ> ‘hmamï´>
Zm§XoS> EH$ Amho.
lrjoÌ ‘mhÿaJS> ({dO`mXe‘r) CËgd gmOao Ho$bo OmVmV.
‘hmamï´>mVrb Ag§»` ^m{dH$m§Mo H$go nmohmoMmb? g‘mYr ‘§{Xa, ÛmaH$m‘mB©, MmdS>r,
lÕmñWmZ åhUOo lrjoÌ ‘mhÿaJS>. Zm§XoS> ho ‘ܶ aoëdodarb à‘wI ñQ>oeZ JwéñWmZ, b|S>r~mJ, g§J«hmb` (å`w{P`‘)
‘hmamï´>mVrb XodrÀ`m gmS>oVrZ nrR>m§n¡H$s Agë¶mZo XoemVrb H$moU˶mhr ^mJmVyZ hr {R>H$mUohr àojUr` AmhoV.
‘mhÿaMo lr aoUwH$mXodrMo ñWmZ nyU© nrR> Zm§XoS>bm aoëdoZo nmohmoMVm ¶oVo. EgQ>r ~gog,
‘mZbo OmVo. g‘wÐ gnmQ>rnmgyZ 2600 ’y$Q> ImgJr dmhZo CnbãY hmoVmV. H$go nmohmoMmb?
C§Mrda Agboë`m XmoZ {eIam§À`m Q>moH$mda {eS>u `oWo OmÊ`mgmR>r amÁ`mÀ`m gd©
lr XÎmmÌ` Am{U aoUwH$mXodrMo ñWmZ Amho. Ah‘XZJa ^mJmVyZ EgQ>r ~gog CnbãY AmhoV.
JS>mÀ`m n[agamV ‘mVm AZyg`m Am{U
naewam‘mMo ‘§{Xa Amho. {eS>uMo gmB©~m~m eZrMo qeJUmnya
"g~H$m ‘m{bH$ EH$' Am{U "lÕm d Xod Amho nU XoD$i Zmhr, Ka Amho nU
H$go nmohmoMmb? g~war' åhQ>b§ H$s, S>moù`m§g‘moa gmB©~m~m§Mr Xma§ ZmhrV, Ag§ d¡{eï>çnyU© Jmd åhUOo
Zm§XoS>nmgyZ 140 {H$. ‘r. A§Vamda ‘yVu C^r amhVo. Ah‘XZJa {OëømVrb eZrMo qeJUmnya.
‘mhÿaJS> Amho. EgQ>r ‘hm‘§S>imÀ¶m ~goghr {eS>u `oWo gmB©~m~m§Mo dmñVì` hmoV§. Ah‘XZJa {OëømVrb EH$ à‘wI Am{U
CnbãY AmhoV. gd©Y‘©g‘^mdmMo àVrH$ R>abobr gmB©~m~m§Mr OmJ¥V joÌ åhUyZ e{ZqeJUmnya ho amÁ`mVM
{eS>u OJ^amVrb ^m{dH$m§Mo lÕmñWmZ Zìho Va Xoe^amV à{gÕ Amho.
Zm§XoS>‘Yrb à‘wI JwéÛmao Amho. {eS>u `oWo lram‘ Zd‘r CËgd, Ah‘XZJanmgyZ gw‘mao 30 {H$bmo‘rQ>a
Zm§XoS> hr lr JwéJmoqdXqgK ¶m§À`m lrJwénm¡{U©‘m CËgd, lr nwÊ`{VWr A§Vamda Zodmgo VmbwŠ`mVrb eZrMo
OmZodmar 2017 21
qeJUmnya ho à{gÕ VrW©joÌ Amho. H$go nmohmoMmb? Adeof `m ñWimMr àmMrZVm Xe©dVmV.
Zm{eH$ `oWo nmohmoMÊ`mgmR>r aoëdo VgoM Am^ra A{YnVtMo amÁ` AgVmZm ¶oWo Ë`m§Mo
lrjoÌ qeJUmnyabm H$go Omdo? Eg.Q>r ~gog ‘moR>çm à‘mUmV CnbãY AmhoV. ñWm{ZH$ ‘w»`mb` hmoVo. nwT>o gÎmoV Amboë`m
nwUo-Am¡a§Jm~mX ‘hm‘mJm©da KmoS>oJmd Í`§~Ho$œa Zm{eH$nmgyZ 28 {H$.‘r Amho. ’$méH$sMo XoIrb `oWo R>mUo Agmdo.
nmgyZ 6 {H$bmo‘rQ>a A§Vamda Agbobo JmdmOdirb Q>oH$S>rda nmb F$ftMo ñ‘maH$
qeJUmnya ZJanmgyZ 40 Va Am¡a§Jm~mXnmgyZ lr joÌ gáe¥§JJS> Amho.
75 {H$bmo‘rQ>a Amho. OdiMo aoëdo ñQ>oeZ amÁ`mVrb XodrÀ`m gmS>oVrZ
amhþar ho Amho. VgoM ~obmnya -Am¡a§Jm~mX- eº$snrR>mn¡H$s lr gáe¥§Jr ho AmÚ ñd`§^y H$go nmohmoMmb?
Ah‘XZJa aoëdo ñWmZH$mdahr CVaVm `oVo. e[º$nrR> Amho. EHy$U 18 hmVmV {d{dY Aó OiJmd Vo amdoa 65 {H$.‘r. amdoa Vo nmb
YmaU Ho$bobr ^JdVr hr ‘hmbú‘r, 26 {H$.‘r.A§Va AgyZ EgQ>r ~gog CnbãY
Zm{eH$ ‘hmgañdVr Am{U ‘hmH$mbrMo {ÌJwUmË‘H$ AmhoV.
ñdê$n Amho. XodrMr ‘yVu 11 ’y$Q> C§M AgyZ
Í`§~Ho$œa nyd©‘wIr d S>mì`m ~mOyg Oamer PwH$bobr Jm§Yr VrW©, OiJmd
gømÐrÀ`m S>m|Jaam§JmMo gm¢X`© ‘mZ ñdê$nmVrb A{Vgw§Xa ‘yVu Amho. JS>mMm Jm§YrdmXr {dMmad§V d CÚmoOH$
ñdV:^modVr bnoQy>Z Agbobr Í`§~Ho$œamMr n[aga A{Ve` gw§Xa Amho. ^§dabmbOr O¡Z `m§Zr O¡Z {hëg n[agamV
nmdZ^y‘r AZoH$ ^m{dH$m§Mo lÕmñWmZ Amho. "Jm§Yr VrW©' gmH$mabo Amho. {ZgJ©aå`
H$go nmohmoMmb?
Zm{eH$ `oWyZ qXS>moar‘mJ} 65 {H$‘r
A§Vamda Zm§Xwar `oWo `oD$Z JwOamV amÁ`mVyZ
gmnwVmam-H$Zmer-A^moUm‘mJ} (gmnwVmam-
Zm§Xwar 36 {H$‘r)
‘w§~B©-AmJ«m ‘hm‘mJm©darb qnniJmd
`oWyZ (Ywio-Zm§Xwar 130 {H$‘r)
Eg.Q>r.~gog WoQ> JS>mn`ªV OmVmV.
22 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
{H$‘r A§Vamda {eagmobr amoS>da (OiJmd- AmhoV. g‘WmªZr {b{hbobo dmpë‘H$s am‘m`U
nmMmoam) ho {R>H$mU Amho. ho ¶m g§J«hmVrb ‘mobmMm R>odm åhUmdm 2017
bmJob. Z§Xwa~ma {OëømVrb Q>|^wU} nwaU pìh{OQ> ‘hmamï´>
Ywio (Vm. ehmXo) `oWo gmnS>bobr gVamì`m
eVH$mVrb Am{U O`XodmZo gmH$maboë`m ~mUm‘wio ho Pao {Z‘m©U Pmë`mMr Am»`m{`H$m
JrVJmoqdX `m XmoZeo nmZm§À`m ‘yi J«§WmMr gm§{JVbr OmVo. `oWrb ’$Îmonya {H$„m d A¸$m
àV `oWo nmhmd`mg {‘iVo. amUrMm {H$„m à{gÕ Amho.
OmZodmar 2017 23
`oD$aH$S>o OmUmar ~g R>amdrH$ A§VamZo gwQ>Vo.
nmQ>moUnmS>çmnm`ªV ~gZo `oD$Z nwT>o O§JbmV
MmbV Omdo bmJVo.
A§~aZmWMo {ed‘§[Xa
{ebmhma amOm {ed^º$ Agë`mZo Ë`m§Zr
12 {ed‘§[Xao ~m§Yë`mMm C„oI gmnS>Vmo.
Ë`mVrb AZoH$ ‘§{Xao AmVm ^¾ AdñWoV
Agbr Var R>mUo {OëømVrb A§~aZmW `oWrb
{ebmhmaH$mbrZ {ed‘§{Xa VËH$mbrZ
ñWmnË`H$boMr gmj XoV C^o Amho. ‘§{XamVrb
{ebmboImVrb C„oIZwgma B.g. 1050 ‘Ü`o
`m ‘§{XamMr C^maUr nyU© Pmbr. Joë`m dfu MdXma Vio
¶m ‘§{XamZo 953 ì`m dfm©V nXmn©U Ho$bo. `m ‘hmS> `oWrb MdXma Vù`mMm gË`mJ«h B{VhmgmV à{gÕ Amho. Vù`mMo nmUr gdmªgmR>r
‘§{Xamdarb Aà{V‘ H$bmHw$ga S>moù`m§Mo Iwbo ìhmdo `mgmR>r ^maVaËZ S>m°.~m~mgmho~ Am§~oS>H$a `m§Zr gË`mJ«h Ho$bm. `m bT>çmMr
nmaUo ’o$S>Umar Amho. AmR>dU VgoM "g‘VoMo àVrH$' åhUyZ n`©Q>H$ `m Vù`mbm ^oQ> XoVmV. `m n[agamV
S>m°.~m~mgmho~ Am§~oS>H$a `m§Mm nyUm©H¥$Vr nwVimhr C^maÊ`mV Ambm Amho.
H$go nmohmoMmb?
‘Ü` aoëdodarb A§~aZmW aoëdo H$go nmohmoMmb? MdXma Vio ‘hmS> ehamVM Amho. ‘hmS>n`ªV OmÊ`mH$[aVm EgQ>r ~gog
ñWmZH$mnmgyZ nyd© {d^mJmV ‘§{XamH$S>o CnbãY AmhoV.
OmÊ`mgmR>r [ajm CnbãY AgVmV.
H$go nmohmoMmb? {H$Zmam n`©Q>H$m§À`m ‘Zmbm ^wai nmS>Vmo.
‘mieoO KmQ> H$ë`mUhÿZ ‘mieoO‘mJ} nwUo AWdm ‘w§~B©À`m Odi AgyZhr em§V d ñdÀN> Agm
H$ë`mU ZJa añË`mda ‘mieoO KmQ> ZJa {OëømV OmUmè`m EgQ>r ~g {Z`{‘V hm g‘wÐ{H$Zmam Amho. `m n[agamV {‘R>mJao,
Amho. AmVmn`ªV nmdgmir n`©Q>ZñWi CnbãY AmhoV. H$ë`mUhÿZ AS>rM VmgmV Ho$irÀ`m ~mJm ZOaog nS>VmV.
åhUyZ àM[bV Agbo Var bdH$aM ‘mieoObm `oVm `oVo.
H$go nmohmoMmb?
dgB© {H$„m Ho$ido ho ‘w§~B© S>hmUyamoS> `m CnZJar aoëdo
nmoVw©[JOm§À`m Ñï>rZo Jmoì`mbm {OVHo$ ‘mJm©darb Ho$ido amoS> `m ñWmZH$mnmgyZ 8
‘hÎd Amho {VVHo$M dgB© {H$ëë`mbmhr Amho. {H$bmo‘rQ>a A§Vamda Amho.
dgB© {H$„m VrZ ~mOy§Zr g‘wÐmZo doT>bobm
Amho. AZoH$ B‘maVr, VQ>~§Xr, ~wê$O nojUr` am¶JS>
AmhoV.
{H$„o am`JS>
H$go nmohmoMmb? N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§À`m ñdamÁ`
n{ü‘ aoëdoda dgB© ñQ>oeZ AgyZ ñWmnZoVrb AË`§V ‘hÎdmMm gmjrXma
‘hm~ioœa Am{U ‘mWoamZà‘mUoM EH$ ñQ>oeZbJVM {H$ëë`mda OmÊ`mgmR>r EgQ>r Agm hm am`JS> {H$„m ‘hmS> VmbwŠ`mV Amho.
~ma‘mhr W§S> hdoMo {R>H$mU åhUyZ Vo {dH${gV ‘hm‘§S>imÀ`m ~gog VgoM [ajm§Mr gmo` am`JS>mda amoOr {edN>ÌnVtMm amÁ`{^foH$
hmoV Amho. E‘.Q>r.S>r.gr. Am{U dZ {d^mJmZo Amho. Pmbm Am{U Vo Iè`m AWm©Zo N>ÌnVr Pmbo. hm
KmQ> n[agamV {dH$mg H$m‘o hmVr KoVbr {H$„m åhUOo qhXdr ñdamÁ`mMr amOYmZr
AmhoV. ˶m‘wio n`©Q>H$m§Zm gmo`r CnbãY Ho$idm g‘wÐ hmoVm. AmVm Ë`mbm amï´>r` ñ‘maH$mMm XOm©
Pmë¶m AmhoV. nmbKa {OëømVrb Ho$ido hm g‘wÐ {Xbm Amho. hmoirMm ‘mi, ^dmZr ‘§{Xa, {MÎm
24 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
XadmOm, Iw~bT>m ~wéO, ‘hmXadmOm, H$O©Vn`ªV aoëdo AWdm bmoH$bZo Omdo. VoWyZ
‘oUmXadmOm, amUrdgm, nmbIr XadmOm, Zoaibm bmoH$bZo Omdo. Zoain`ªV EgQ>r 2017
amO^dZ, amOg^m, J§JmgmJa Vbmd, ~gogMrXoIrb gmo` Amho. ZoaihÿZ 'Q>m°` Q´oZ' pìh{OQ> ‘hmamï´>
ZJmaImZm, OJ{Xœa ‘§{Xa, ~mam Q>mH$s, AWdm ImOJr Q>°ŠgrZo OmVm `oVo. ImOJr
dmKXadmOm, Q>H$‘H$ Q>moH$, am‘oœa ‘§{Xa d dmhZ ‘mÌ Ho$di 'XñVwar nm°BªQ>' n`ªV ZoVm
nwUo
{edN>ÌnVr g‘mYr BË`mXr {R>H$mUo VoWo `oVo. Ë`mZ§Va KmoS>çmda ~gyZ AWdm nm`r
AmhoV. dm¿`m Hw$Í`mMo ñ‘maH$ ‘hmamOm§Mm ^Q>H§$Vr H$amdr bmJVo. e{ZdmadmS>m
hmoir ‘mimdarb qghmgZmYrœa nwVim hr nwUo ehamVrb Eo{Vhm{gH$ dmñVy Amho.
Xmê$Mr H$moR>mao Aerhr AZoH$ ñWio S>m°. ~m~mgmho~ Am§~oS>H$a ñ‘maH$ 18ì`m eVH$mV hm dmS>m ‘amR>m gm‘«mÁ`mMo
~KÊ`mgmaIr AmhoV. S>m°.~m~mgmho~ Am§~oS>H$a `m§À`m Am§~S>do n§VàYmZ, AWm©V noedo `m§Mo {ZdmgñWmZ d
`oWrb d{S>bmonm{O©V KamMo ñ‘maH$mV ê$nm§Va H$m`m©b` hmoVo. ^maV gaH$maZo
H$go nmohmoMmb? H$aÊ`mV Ambo Amho. S>m°. Am§~oS>H$a `m§Mo ho e{ZdmadmS>çmbm {XZm§H$ 17 OyZ, B.g.
am`JS>bm OmʶmgmR>r EgQ>r ‘yiJmd Amho. ñ‘maH$ n[agamMo gwemo^rH$aU 1919 amoOr amï´>r` g§a{jV ñ‘maH$ åhUyZ
‘hm‘§S>imÀ¶m ~gog CnbãY AmhoV. JS>mda H$aÊ`mV Ambo AgyZ hm n[aga AË`§V
OmÊ`mgmR>r amon doMr ì`dñWm Amho. gw§Xa Amho.
OmZodmar 2017 25
~mOy§Zr H$R>rU MT>md Amho. {H$ëë`mda {edmB© {R>H$mUm§Zm ^oQ> XoVm `oVo. gmVmam
XodrMo N>moQ>o ‘§{Xa d {OOm~mB© d
~mb{edmOr `m§À`m à{V‘m AmhoV. `m H$go nmohmoMmb? {H$ÝhB©Mo ho‘mS>n§Wr ‘§{Xa
{H$ëë`mMm AmH$ma e§H$amÀ`m qnS>rgmaIm ‘w§~B© -nwUo aoëdo‘mJm©da bmoUmdim ho EH$ H$moaoJmdÀ`m CÎmaobm dgZm ZXrÀ`m
Amho. {edHw§$O ho {edZoar {H$ëë`mdarb à‘wI ñWmZH$ Amho. ‘w§~B© -bmoUmdim ~gMo Vramda dgbobo Jmd åhUOo {H$ÝhB© !
{edmOr ‘hmamOm§Mo ñ‘maH$ Amho. A§Va 104 Va nwUo bmoUmdim ho A§Va 66 JmdmÀ`m nyd}H$S>rb Q>oH$S>rda åhUOoM
{edHw§$Omg‘moaM H$‘mZr ‘erX Amho Am{U {H$.‘r.Amho. gmIaJS>mda `‘mB© XodrMo ‘§{Xa Amho. `m
g‘moaM Imbr nmÊ`mMo EH$ Q>mHo$ Amho.
bmoUmdim- I§S>mim
Z`Zaå` {ZgJm©Mr ‘wº$ CYiU
bm^bobm hm n[aga ‘Z‘mo{hV H$aVmo.
{deofV: nmdgmù`mV `m ^mJmbm n`©Q>H$
‘moR>çm à‘mUmda ^oQ> XoVmV. {haì`mJma
{ZgJm©Zo ZQ>bobm n[aga Am{U
S>m|JaH$S>çmdê$Z dmhUmao Y~Y~o
nmhÊ`mgmR>r n`©Q>H$ ‘moR>çm g§»`oZo JXu
H$aVmV. H$mbm© - ^mOr boUr, didU YaU,
amO‘mMr {H$„m,bmohJS>, bm°`Z nm°B§Q>,
S>çwŠg ZmoO, ewQ>tJ nm°B§Q>, {VH$moZm {H$„m,
Q>m`Jg© brn nm°B§Q> Ë`mMà‘mUo ^yer YaU
Am{U ndZm boH$, ^maVr` Zm¡XbmMo
Am`EZEg {edmOr à{ejU H|$Ð B.
26 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
OmZodmar 2017 27
‘¡Zm, gmV^mB©, I§S>çm, gwVma `mgmaIo njr g§ñWmZMo n{hbo A{YnVr H¡$. Amßnmgmho~ {H$.‘r. A§Vamda ho lrJUnVr ‘§{Xa Amho.
Va AOJa, ZmJ, `mgmaIo ganQ>Umao àmUr nQ>dY©Z `m§Zr ho ‘§{Xa 1843 gmbr ~m§Ybo.
¶oWo ‘moR>çm à‘mUmV AmT>iVmV. H¥$îUm ZXrÀ`m H$mR>r ho XoD$i ~m§Ybobo AgyZ qgYwXþJ©
nwamnmgyZ Vo gwa{jV amhmdo åhUyZ `m
H$go nmohmoMmb? ‘§{XamMr H$ënH$VoZo C^maUr H$aÊ`mV Ambr gmd§VdmS>r
ho A^`maÊ` gm§Jbr, H$moëhmnya Amho. gmd§VdmS>r ho qgYwXwJ© {OëømÀ`m
aoëdoñQ>oeZnmgyZ 80 {H$‘r. Va nwUo ~|Jbmoa gd© ‘§{XamMm AmH$ma Vrg/Mmirg ’y$Q> X{jUoMo eodQ>Mo eha. gmd§VdmS>rÀ`m
‘hm‘mJm©da H$amS> 45 {H$‘r d Imob MwZoJƒrZo ^aʶmV Ambm Amho. {H$Vrhr nyduÀ`m gw§XadmS>r `m ZmdmVyZ JmdmMo gm¡X`ª
Bñbm‘nyanmgyZ 55 {H$.‘r A§Vamda Amho. nmUr dmT>bo Var Vo Xodmb`mV `oUma Zmhr ñnï> hmoVo. Mmar ~mOybm aå` dZlrMo S>m|Ja
Aer aMZm H$aÊ`mV Ambr Amho. Am{U ‘Ü`o ‘moVrVbmd Aer gw§Xa aMZm
lrJUnVr ‘§{Xa gmd§VdmS>rbm bm^br Amho. Za|Ð S>m|Ja
gm§Jbr ehamVrb JUnVr ‘§{Xa ho H$go nmohmoMmb? ZmdmMm N>moQ>oImZr nd©V gmd§VdmS>rMr Am{U
gm§JbrMo B{VhmgXÎm AmH$f©U Amho. gm§Jbr gm§Jbr aoëdo ñQ>oeZnmgyZ gw‘mao AS>rM {VÀ`m gm¡X`mªMrM nmR>amIU H$aV C^m Amho.
`m {R>H$mUr gX¡d W§S>Jma Agbobo dZCÚmZ
{‘aO `oWrb {‘amgmho~ XJm© Amho. {MVma AmirVrb H$mam{Jam§Zr
{‘aO ehamÀ`m bm¡{H$H$mV d gm¢X`m©V ^a Q>mH$Umè`m Á`m AZoH$ dmñVy AmhoV Ë`m‘Ü`o VrZeo dfmªnmgyZ AmOn`ªV Amnbr
»dmOm e‘emo{ÔZ {‘amgmho~m§Mm XJm© ho {‘aOoMo Img AmH$f©U Amho. hOmamo qhXy-‘wpñb‘ hñVH$mam{Jar Omonmgbr Amho. BWbr
^º$m§Mo ho lÕmñWmZ Amho. hþVmË‘m Ad{b`m hOaV nra »dmOm e‘emo{ÔZ ho VwH©$ñWmZmVrb hñVH$bm OJà{gÕ Amho. gmd§VdmS>rMr
H$meJa `m JmdMo. ñdag‘«mQ> ‘ahÿ‘ AãXwb H$ar‘ Im± `m§Mr H$~a `mM X½`m©À`m AmdmamV bmH$S>r IoiUr à{gÕ AmhoV.
AgyZ Ë`m§Mo {eî` Ë`m§Mr nwÊ`{VWr `oWo g§JrV godoZo gmOar H$aVmV. Ë`m doir X½`m©‘Ü`o
gVV VrZ-Mma {Xdg XoemVrb {d»`mV g§JrV H$bmH$ma hOoar bmdVmV. `m ^mJmVrb H$go nmohmoMmb?
g§JrV em¡{H$Zm§Zm hr EH$ nd©UrM AgVo. H$moH$U aoëdoZo gmd§VdmS>rn`ªV OmVm `oVo.
gmd§VdmS>r ehamV OmÊ`mgmR>r EgQ>r
H$go nmohmoMmb? ‘hm‘§S>imÀ`m ~gog d [ajmMr gw{dYm
{‘aO aoëdo ñQ>oeZnmgyZ gw‘mao 1 {H$.‘r. A§Vamda hm XJm© Amho. ‘moR>çm à‘mUmV CnbãY Amho.
qgYwXwJ© {H$„m
Á`m ObXwJm©dê$Z `m {Oëømbm qgYwXwJ©
ho Zmd XoÊ`mV Ambo Vmo qgYwXwJ© ho {OëømVrb
gdm©V ‘moR>o n`©Q>Z ñWi R>abo Amho. hOmamo
bmoH$ `m ObXwJm©À`m Xe©ZmgmR>r `oVmV d
àM§S> AmH$mamÀ`m IS>H$m§À`m gmhmæ`mZo
g‘wÐmV C^maÊ`mV Amboë`m `m ObXwJ©
{Z{‘©Vr~ÔbÀ`m {edmOr ‘hmamOm§À`m
H$ënH$VoZo ^mamdyZ OmVmV. B{VhmgmVrb
Zm|Xrà‘mUo 1664 gmbr {edmOr ‘hmamOm§Zr
‘mbdU g‘wÐmVrb Hw$aQ>o ZmdmZo à{gÕ
Agbobo ~oQ> {ZdSy>Z Ë`m ~oQ>mda 44 EH$a
joÌmda `m ^ì` {H$ëë`mMr C^maUr Ho$br.
XJS> Am{U àM§S> IS>H$m§Zr doT>boë`m `m
~oQ>mda hm {H$„m ~m§YÊ`mgmR>r 500 nmWadQ>,
200 bmohma, 3 hOma ‘Oya Am{U eoH$S>mo
28 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
Hw$eb H$mamJra gVV VrZ df} H$m‘ H$aV n§T>anyabm `oVmV. n§T>anya dmaH$ar g§àXm`mMo
Agë`mMr Zm|X `m {H$ëë`mVrb {ebmboImda H|$Ð AgyZ H$Zm©Q>H$, Am§Y«àXoe Am{U BVa 2017
AmT>iVo. amÁ`mVrb ^m{dH$ ¶oWo Xe©Zmg `oVmV. pìh{OQ> ‘hmamï´>
OmZodmar 2017 29
‘hm‘§S>imMr WoQ> ~ggodm `oWo ZmJnya
nmohmoMÊ`mgmR>r CnbãY Amho.
eoJmd
lrg§V JOmZZ ‘hmamO `m§Mo ‘§Xra
Agboë`m `m Jmdmbm {dX^m©Mr n§T>ar
gmhgmMm AmZ§X
åhUyZ AmoiIbo OmVo. g§V JOmZZ
‘hmamO àJQ>{XZ Am{U am‘Zd‘rbm `oWo
‘moR>r `mÌm ^aVo. lrg§V JOmZZ ‘hmamO
g§ñWmZìXmam C^maÊ`mV Amboë`m 300
Ho $ di ì`mK«Xe©ZmZo g‘mYmZr Z hmoUmè`m
n`©Q>H$m§gmR>r ZmJnyanmgyZ Ad¿`m 40-
50 {H$bmo‘rQ>ada Agbobr Moar ’$m°‘© Am{U
nmUr Am{U nhmS>mÀ`m ‘Ü`mV AZw^dVm `oVmo.
gwajoMm g§nyU© Vm’$mM grEgr Am°bamC§S>a `m
g§ñWoOdi CnbãY Agë`m‘wioM n`©Q>H$
EH$a joÌmVrb AmZ§XgmJa àH$ën Ë`mM {R>H$mUr dgbobo A°S>ìh|Ma pìhboO n{hë`m§Xm `m H$bmH¥$Vr H$aV Agbo Varhr
(AmÜ`mpË‘H$ H|$Ð d ‘Zmohar CÚmZ) åhUOo {ZgJ©gmhg AZw^dÊ`mMm CÎm‘ n`m©` Ë`mMm ‘Z‘wamX AmZ§X bwQ>VmV. {deof åhUOo
^m{dH$m§Mo Am{U n`©Q>H$m§Mo AmH$f©U R>abo Amho. grEgr Am°bamC§S>aMo OZH$ A‘mob I§Vo nmdgmù¶m‘Ü`o amodUr H$aVmZm CS>dbm
Amho. `m§Zr n`©Q>H$m§gmR>r Vo CnbãY H$ê$Z {Xbo Amho. OmUmam {MIb, Ë`mZ§Va {ZKUmao YmZmMo Vwao,
ZmJnyanmgyZ Ad¿`m XrS> VmgmÀ`m A§Vamda Ë`mda Ambobm {ndim ‘moha Am{U ho gd©
H$go nmohmoMmb? Agboë¶m am‘Q>oH$ ¶oWo ho A°S>ìh|Ma pìhboO hOmamo {H$bmo‘rQ>a Xya A§Vamdê$Z
eoJm§d ‘Ü` aoëdoÀ`m ‘w§~B©-ZmJnya C^maʶmV Ambo Amho. n°am½bm`qS>JÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ AZw^dVmZm
bmoh‘mJm©darb ‘hÎdmMo ñWmZH$ Amho. n°am½bm`qS>J, n°am‘moQ>[a¨J, n°am{gqbJ {ZgJm©Mo EH$ doJio ê$n nmhm`bm {‘iVo.
amÁ`mÀ`m {d{dY ^mJm§VyZ Eg.Q>r. `m~amo~aM EQ>rìhr ‘moQ>a~mB©H$, N>moQ>mgm Q´°ŠQ>a gmhgmgmo~V J«m‘rU g§ñH¥$VrMr AmoiI hmoVo.
‘hm‘§S>imMr WoQ> ~ggodm `oWo Am{U EdT>oM Zìho Va gm`H$qbJMm AmZ§X `oWo Ë`mM doir XmoZ PmS>m§Zm ~m§Yboë`m XmoarMm
nmohmoMÊ`mgmR>r CnbãY Amho.
JS>{Mamobr
gmo‘Zya EQ>rìhr ‘moQ>a~mB©H$ MmbdÊ`mMm Wama n°amgoqbJ n°am½bm`qS>J
JS>{Mamobr {Oëømgh g§nyU© ‘hmamï´>
amÁ`mMo A§[V‘ Q>moH$ AgUmè¶m B§ÐmdVr ¿`m¶bm {‘iVmo. `m gmhgr ~oQ>mdarb Ho$bobm goVy Am{U Ë`m goVydê$Z g‘moa gaH$V
Am{U JmoXmdar ZXrÀ`m g§J‘mdaMo ho H$ny©a~mdar ho {R>H$mU åhUOo OUy ñWbm§V[aV OmUo hmhr WamaM AgVmo.
{R>H$mU åhUOo gmo‘Zya. Vo {ZgJm©À`m nú`m§Mo ñdJ©. n°am½bmB©S> âbm°`H°$Ma hm Xw‘ui n`©Q>H$ `m {R>H$mUr Amë`m~amo~aM Ë`mbm
^ì`VoMo Xe©Z KS>dVo. Ádmbm‘wIrOÝ` njr `oWoM nmhm`bm {‘iVmo. H$ny©a~mdarMo Mhm, ZmíVm, `mZ§Va gmhgr H$bmH¥$Vr Am{U
IS>H$mMo {d{dYa§Jr Z‘wZo Am{U I{ZOm§Zr EH$mda EH$ XJS> aMyZ C^mabobo hOmamo `m H$bmH¥$Vr H$ê$Z, X‘yZ^mJyZ Amë`mda
^aboë`m XJS>mV M‘H$Umao a§J `oWo dfm©nyduMo OwZo ‘§[Xa, `m ‘§[XamÀ¶m Mm¡H$Q>rV JmdmVrb, éMH$a OodU. amÌr eoH$moQ>r noQ>dyZ
nmhmd`mg {‘iVmV. gmMbobo nmUr Am{U Ë`m nmÊ`mdaMo AmnbrM H°$ån ’$m`a, Aem AZoH$ Jmoï>r n`©Q>H$m§Zm
ZXrÀ`m àdmhmZo H$moabobo H$mVi Zìho Va PmS>o, nmZm’w$bm§Mr gmdbr AZw^dVm grEgr Am°bamC§S>aÀ`m EH$m N>VmImbr
Am{U Ho$di ZXrÀ`m àdmhmMm AmdmO `oVo. MoatZr ^a^aboë`m PmS>m§À`m ‘Ü`o AZw^dVm `oVmV. n`©Q>H$m§Zm gd© ‘m{hVr
`m§À`m OmoS>rbm ZXrÀ`m {H$Zmè`mbJV Q>mH$boë`m V§~yV EH$mMdoir Vã~b 300 gmhgr XoÊ`mnmgyZ Va Ë`m§À`mH$Sy>Z gmhgr H$bmH¥$Vr
S>mobUmar {‘aÀ`m§Mr eoVr Amnbm AmZ§X n`©Q>H$ amhÿ eH$VmV. amÌrÀ`m doir `m V§~yÀ`m H$ê$Z KoÊ`mn`ªV Am{U n`©Q>H$m§À`m
{ÛJw{UV H$aVo. pIS>Š`mVyZ nhmS>mda C^m Agbobm M§Ð AmXa{VÏ`mV g§MmbH$ A‘mob I§Vo Am{U
AZw^dÊ`mV doJimM AmZ§X {‘iVmo. Ë`m§Mr M‘y gX¡d VËna AgVo.
H$go nmohmoMmb?
gmo‘Zyabm M§Ðnya qH$dm JS>{Mamobr hdmB© gmhgr H$bmH¥$Vr - A{Zb JS>oH$a
n°amgoqbJ, n°am‘moQ>[a¨J, n°am½bm`qS>J {Oëhm ‘m{hVr A{YH$mar, ZmJnya
‘mJ} `oVm `oVo. {gam|MmnmgyZ 60 nn
gmo~VMm hm°Q> EAa ~byZMm Wama n`©Q>H$m§Zm
30 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
OmZodmar 2017 31
H¥$[fn`©Q>Z
n`©Q>Z åhUOo ‘Zmoa§OZ, n`©Q>Z åhUOo gmhg, n`©Q>Z åhUOo ì`dgm` qH$dm H$m‘m{Z{‘Îm Ho$bobm àdmg hmo`.
YH$mYH$sÀ`m OrdZmV H$m‘mÀ`m ì`mnmVyZ EH$ Vo XmoZ {Xdg ‘moH$irH$ {‘imbr H$s, {Zdm§VñWir {ZgJm©À`m
gm{ÞÜ`mV amhÊ`mMr BÀN>m ‘mUgmÀ`m ‘ZmV AgVo. Ë`m‘wio ^Q>H§$Vrbm OmUmè`m§Mr g§»`m {Xdg|{Xdg dmT>V Amho.
n`©Q>Zm‘Ü`o Ym{‘©H$ n`©Q>Zm~amo~aM AbrH$S>o gm§ñH¥$[VH$ n`©Q>Z, ImÚn`©Q>Z, n`m©daU n`©Q>Z, d¡ÚH$s` n`©Q>Z,
Am{U PnmQ>çmZo {dH$[gV hmoUmao "H¥$fr n`©Q>Z' ¶m§Mm g‘mdoe hmoVmo.
Amho. ‘Zwî`mbm MVwanU `oÊ`mgmR>r àdmg. Ë`mMm ‘wi AW© dVw©i Amho. nwT>o `mM A{VWr Xodmo ^d:
J«§WdmMZ, n§S>rVm§Mr ‘¡Ìr, g^oV g§Mma eãXmnmgyZ dVw©imH$ma àdmg qH$dm n°Ho$O "A{VWr Xodmo ^d:' hr Amnbr ^maVr`
Am{U Ë`mM~amo~a XoemQ>Z ‘hÎdmMo Amho. Qw>g© hm eãX ê$T> Pmbm. dëS>© Q´oS> g§ñH¥$Vr Amho. `m g§ñH¥$VrMm AZw~§Y
n`©Q>Z, ^Q>H§$Vr H$aUo hr ‘Zwî`mMr Am°J©Zm`PoeZÀ`m AhdmbmZwgma 21 ì`m H¥$[fàYmZ ^maVmer Amho. ^maVr` g§ñH¥$Vr
ñdm^m[dH$ AmdS> Amho. n`©Q>Zmbm hOmamo eVH$mVrb gdm©V PnmQ>çmZo dmT>Umè`m hr ‘w»`V: J«m‘rU ^mJmer {ZJ[S>V
dfmªMr na§nam Amho. ‘Zwî`mÀ`m CËH«$m§Vr ì`dgm`m‘Ü`o Am{VÏ`, n`©Q>Z ho ì`dgm` Agë`mZo àË`oH$mbmM Amnë`m J«m‘rU
~amo~aM Ë`mMr ^Q>H§$Vr hmoV am[hbr Amho, AmhoV. gwÅ>r {‘imbr H$s, Amnë`m Hw$Qw>§~mgh, g§ñH¥$VrMr AmoT> AgVo. ehamVrb
H$m‘mÀ`m {Z{‘ÎmmZo ‘Zwî`mMm àdmg hmoVmo. {‘Ìn[admamgh {’$am`bm {ZKUo, JXuZo YH$mYH$sÀ`m OrdZmV H§$Q>miboë`m àË`oH$
32 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
OmZodmar 2017 33
¶m, ~Km, AmZ§Xr ìhm...
~moa ì`mK« àH$ën ‘hmamï´> XoemVrb {Vgè`m H«$‘m§H$mMo gdm©V ‘moR>o amÁ` {dœem§Vr ñVyn, ‘JZ g§J«hmb`
gmVnwS>m ‘¡H$b nd©Vam§Jm§‘Ü`o AgyZ hm àXoe 17 Q>¸o$ dZm§Zr ZQ>bobm Amho. Amnë`m Aer ^oQ> XoÊ`mgmaIr AZoH$ {R>H$mUo
ZmJnyaMr X{jU gr‘m Am{U dYm© amÁ`mV Vã~b 57 A^`maÊ`o Am{U VmS>mo~m-A§Ymar, AmhoV. BWë`m Jmoag ^m§S>mamVrb ewÕ
{OëømÀ`m CÎma gr‘oda ~moa ì`mK« n|M, ‘oiKmQ>, gømÐr, ZdoJmd-ZmJ{Pam, ~moa Ago VwnmVë`m JmoagnmH$ `m {‘R>mB©Mr Md
àH$ën Amho. `m àH$ënmV dmK, 160 ghm ì`mK« àH$ën AmhoV. ¶oWo gXmh[aV, {Z‘ Z¸$s ¿`m.
àOmVrMo njr, 26 àH$maMo garg¥n gXhmarV, CîU H${Q>~§Yr` nmZJirMr,
Am{U AZoH$ dÝ`Ord AmhoV. ~moa ewîH$ nmZJirMr, Ima’w$Q>rMr Aer AZoH$ àH$maMr Om`Mo H$go?
YaUmOdi C§M S>m|JamV dgbobo dZo AmhoV. {dX^m©V àM§S> S>aH$mir ’$moS>Umao XoIUo hdmB©‘mJ© - S>m°.~m~mgmho~
~wÕ{dhma {dbmo^Zr` Amho. `oWyZ é~m~Xma dmK, ‘amR>dmS>çmV bm§~ T>m§Jm Q>mH$V CS>çm Am§~oS>H$a Am§Vaamï´>r` {d‘mZVi,
OdiM dYm© BWo ‘hmË‘m Jm§Yr ‘maUmao qMH$mam, H$midrQ>, {YßnmS> ‘miT>moH$ njr, ZmJnya 80 {H$‘r Amho. aoëdo‘mJ© -
¶m§À`m ghdmgmZo nmdZ Pmbobo n[ü‘ ‘hmamï´>, H$moH$U {H$ZmanÅ>rda {d{dY dYm© aoëdoñWmZH$ 35 {H$‘r Amho.
godmJ«m‘, AmMm`© {dZmo~m ^md|Mo àH$maMo garg¥n, Am¡fYr dZñnVr, añVm- OdiMo qhJUr ~gñWmZH$ 5
ndZma Aml‘ Amho. JrVmB© ‘§{Xa, AZmoIo gmJar Ord gmnS>VmV. {H$‘r.
34 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
OmZodmar 2017 35
gdm©V ‘moR>o gXZ© ~S>© qdJ Am{U gdm©V amÁ`mOdi ho A^`maÊ` Amho. VmS>mo~m-
bhmZ J«mg Ádob hr ’w$bnmIao BWo AmT>iVmV. A§Ymar ì`mK àH$ën AmUr N>ÎmrgJS>
BWo {edgmJa Obme`, dmgmoQ>m {H$„m, amÁ`mVrb B§ÐmdVr ì`mK«àH$ën `mVrb
ZmJoœa ‘§{Xa, AmoPS}> Y~Y~m, H$mg nR>ma, dÝ`OrdmMm H$mo[aS>moAa åhUyZ ho A^`maÊ`
MmiHo$dmS>r nR>ma, Pmoi~r nR>ma ~KÊ`mgmaIo eoH$ê$ AmoiIbo OmVo. BWyZ nwT>o {gam|Mm VmbwŠ`mV
Amho. àmU{hVm A^`maÊ` Amho. ‘§Moar`bnmgyZ
Om`Mo H$go? 35 {H$‘r X{jU nR>mamdarb d¡{eï>nyU©
Om`Mo H$go ? hdmB© ‘mJ© - ZmJnya {d‘mZVi 155 àmJo{Vhm{gH$ ^moJmo{bH$ aMZo‘wio `oWo njr,
H$mo`ZmZJa- H$moëhmnya 130{H$‘r, {H$‘r. aoëdo ‘mJ© -M§Ðnya aoëdo ñQ>oeZ 45 àmÊ`m§Mr {d{dYVm Amho. S>m`Zmogmoa Am{U
H$amS>- 56{H$‘r, gmVmam 90 {H$‘r, nmQ>U {H$‘r. añVm M§Ðnya ~gñWmZH$ 45 {H$‘r. àmJo{Vhm{gH$ H$mimVrb d¥jm§Mo Adeof
20{H$ ‘r, {MniyU 45 {H$‘r, Mm§Xmobr- H$Yr ~Kmdo?- Vgo df©^a. nU, ’o$~«wdmar (’$m{gëg) gmnS>bo AmhoV. 136 Mm¡. {H$‘rMo
‘w§~B© 380 {H$‘r, nwUo 210 {H$‘r, gm§Jbr Vo ‘o dÝ`Ord Xe©ZmMr g§Yr A{YH$ AgVo. ho A^`maÊ` Amho. `oWo ZrbJm`, Añdb,
98 {H$‘r, H$moëhmnya 80 {H$‘r, aoëdo ñQ>oeZ dmK, {~~Q>, amZ‘m§Oa, VmS>‘m§Oa,hþXmio
- gm§Jbr 98 {H$‘r, {‘aO O§ŠeZ g§O` Jm§Yr amï´>r` CÚmZ (B§{S>`Z Am°Q>g©) {XgVmV. `m {edm` Ahoar
110{H$‘r, H$moëhmnya 80 {H$‘r, H$amS> 60 ‘w§~B©gma»`m ‘hmZJamVrb {hadmB© - ^m‘amJS> ‘mJm©da ½bmoar Am°’$ Ambmn„r
{H$‘r, {d‘mZVi- nwUo 210 {H$‘r, H$Yr åhUOo g§O` Jm§Yr amï´>r` CÚmZ. BWo {~~Q> ho AO~ {R>H$mU Amho. `m ^mJmVrb JJZMw§~r
Omdo-Zmoìho~a Vo ‘mM©. AmT>iVmV. BWb O§Jb ‘w§~B©bm nmUr nwadVo ‘hmH$m` d¥j ~KyZ Hw$Umbmhr Amü`m©Mm Y¸$m
åhUyZ ‘m¡ë`dmZ Amho. BWo 27 àOmVrMo njr ~gob. BWë`m gmJdmZ, H$i§~, hëXyÀ`m
VmS>mo~m -A§Ymar ì`mK« àH$ën Am{U 35 àH$maMo gñVZ àmUr AgyZ 78 d¥jmbm {‘R>r ‘maÊ`mgmR>r nmM - ghm
VmS>mo~m amï>r` CÚmZ (116.55 Mm¡. àOmVrMo garg¥n AmhoV. VgoM 170 OUm§Mo [a¨JU H$amdo bmJVo. BWyZ Odi
{H$‘r), A§Ymar A^`maÊ` (508.85 Mm¡. àOmVrMr ’w$bnmIao AmhoV. H$‘bmnya hÎmr Š`m§n Amho. Amï>rOdi
{H$‘r ) {‘iyZ (625.40 Mm¡.{H$‘r) Mo ho H$moZgar ho eoH$ê$ `m ImarMo drUrMo {R>H$mU
ì`mK« àH$ën Amho. VmS>mo~m amï´>r` CÚmZmbm Om`Mo H$go? Amho. H$mobm‘mH$m© ho amZåherMo g§a{jV joÌ
Vmê$ `m Am{XdmgtÀ`m Xodmdê$Z ho Zmd hdmB© ‘mJ©- ‘w§~B© {d‘mZVi 15 {H$‘r. {gam|Mm VmbwŠ`mV Amho. ‘Ü`^maVr` ewÕ
{‘imbo. Va, A§Ymar A^`maÊ`mbm KZXmQ> aoëdo - ‘w§~B© Vo ~moaodbr 30 {H$‘r., añVm àOmVrÀ`m 50 amZåhern¡H$s 15 Vo 20 BWo
A§Ymè`m O§JbmVyZ dmhUmè`m A§Ymar - ‘w§~B© -Ah‘Xm~mX ‘hm‘mJ©da ~moardbr AmhoV. OoS>©ZMm H$mog©a hm Xw‘ui njr BWo
ZXrdê$Z. `oWo d¥jm§À`m 141 àOmVr AmhoV. ~g ñWmZH$ Amho. S>m°. àH$me ~m~m Am‘Q>o `m§Mm ho‘bH$gm
BWbo gdm©V ‘moR> AmH$f©U AWm©VM dmK Amho. `oWrb bmoH$ {~amXar àH$ënhr `mM {OëømV
{edm` 280 hÿZ A{YH$ njr àOmVr AmhoV. ^m‘amJS> A^`maÊ` Amho. H$mboœa, gmo‘Zya, ì`§H$Q>mnya hr
70 àH$maÀ`m ’w$bnmIam§À`m àOmVr AmhoV. JS>{Mamobr {OëømVrb ^m‘amJS> àojUr` ñWio AmhoV.
`m àH$ënmÀ`m gr‘oda am‘XoJr Amho. A^`maÊ` 104.38 Mm¡.{H$‘r joÌ’$i Amho.
nmdgmù`mV BWo gw§Xa Y~Y~o, {ZP©a dmhV nU©H$moQ>m, nm‘ybJm¡V‘ ZÚm BWyZ dmhVmV. Om`Mo H$go?
AgVmV. namH«$‘r Jm|S>amUr {hamB©Zo ~m§Ybobo X{jU CîUH${Q>~§Yr` ewîH$ nmZJirMo O§Jb hdmB© ‘mJ©- ZmJnya {d‘mZVi, aoëdo
M§ÐnyaMr Hw$bXodVm ‘mVm ‘hmH$mbrMo ‘§{Xa AgyZ gmJdmZ ‘w»` àOmVr Amho. Vgo BWo ‘mJ© - ~„manya aoëdo ñQ>oeZ Amï>r `oWyZ 60
Amho. AMboœa ‘§{Xa, amUr {hamB©Zo ~m§Ybobr 69 àH$maMo d¥j, 15 àH$maMr PwS>no, 73 {H$‘r Amho. añVm - ~„manya, JS>{Mamobr,
{VMm nVr amOm {~aehm `mMr ^ì` g‘mYr dZñnVr, 47 àH$maMo JdV, 41 bVmdJu` M§Ðnya `oWyZ ~g CnbãY.
‘moJbH$mbrZ e¡brMr AmR>dU H$ê$Z XoVo. dZñnVr AmhoV. EHo$H$mir ho Eo{Vhm{gH$
^ÐmdVr VmbwŠ`mV ~m¡Õ H$mimVrb {dOmgZ {eH$ma joÌ hmoVo. `mM {OëømV Mnamim XoD$iJmd - ahoHw$ar A^`maÊ`
boUr, O¡ZY‘m©Mo nmœ©ZmW ‘§{Xa, {OdVr A^`maÊ` Amho. 134.78 Mm¡.{H$‘r ho Ah‘XZJa {OëømVrb H$O©V
VmbwŠ`mVrb ‘m{UH$JS> {H$„m ho gmao A^`maÊ` 25 ’o$~«wdmar 1986 ‘Ü`o Omhra VmbwŠ`mVrb H$mi[dQ>m§gmR>r AmoiIbo OmUmao
~KÊ`mgmaIo Amho. H$aÊ`mV Ambo. dYm©-doZJ§Jm ZXrMm g§J‘ 1980 ‘Ü`o ’$º$ 15 H$mi[dQ>m§nmgyZ gwê$
Mnamim `m JmdmOdi hmoVmo. BWyZ Vr Pmbobo ho A^`maÊ` AmVm 400 H$midrQ>
àmU{hVm ZmdmZo nwT>o dmhV OmVo. Vob§JUm
36 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
gm§^miVo. `mMo joÌ’$i 217.30 hoŠQ>a Amho. ‘miT>moH$ g§ajUmgmR>r ho A^`maÊ` Kmo[fV
H$aÊ`mV Ambo. 2017
Om`Mo H$go? CÎma gmobmnya, ‘mT>m, ‘mohmobo, H$‘m©im ho pìh{OQ> ‘hmamï´>
hdmB© ‘mJ© - nwUo {d‘mZVi 165 {H$‘r, gmobmnya {OëømMo VmbwHo$ Am{U Am¡a§Jm~mX
aoëdo Ah‘XZJa 55 {H$‘r, añVm - {OëømVrb H$O©V, lrJm|S>m, Zodmgm `m Om`Mo H$go?
Ah‘XZJa 55 {H$‘r VmbwŠ`mVrb Vã~b 8496.44 Mm¡.{H$‘r hdmB© ‘mJ© - Am¡a§Jm~mX 50 {H$‘r, añVm
joÌ’$imMo ho A^`maÊ` Amho. `m - Am¡a§Jm~mX 50 {H$‘r, Ah‘XZJa 75 {H$‘r.
kmZJ§Jm A^`maÊ` A^`maÊ`mMo ‘w»`mb` gmobmnya {OëømVrb
~wbT>mUmnmgyZ 8 {H${‘ A§Vamda 205 ZmÞO AmUr Ah‘XZJa {OëømVrb aohoHw$ar ^r‘me§H$a A^`maÊ`
Mm¡.{H$‘rÀ`m `m A^`maÊ`mV XmoZ Vbmd `oWo Amho. nwUo {OëømÀ`m Am§~oJmd VmbwŠ`mV
AmhoV. `mÀ`m OdiyZ kmZJ§Jm ZXr dmhVo. 130.78 Mm¡.{H$‘r joÌ’$imMo ho A^`maÊ`
ho A^`maÊ` ~KÊ`mMm h§Jm‘ ’o$~«wdmar Vo ‘o Om`Mo H$go? 1985 ‘Ü`o Omhra H$aÊ`mV Ambo. n{ü‘
Amho. BWo 150 àOmVrMo njr AmhoV. hdmB© ‘mJ© - OdiMo {d‘mZVi nwUo, KmQ>mÀ`m ‘mÏ`mda Xw‘ui àmUr njr
Om`Mo H$go? aoëdo ‘mJ© - gmobmnya 25 {H$‘r., añVm- gm§^miyZ AgUmao ho A^`maÊ` n`©Q>H$m§Mo
hdmB© ‘mJ© - Amoa§Jm~mX {d‘mZVi {H$dm gmobmnya-nwUo amï´>r` ‘hm‘mJm©nmgyZ 10 AmdS>Vo Amho. amÁ` àmUr eoH$ê$Mo ho ‘mhoaKa
MrIbR>mUm {d‘mZVi, aoëdo - Im‘Jmd {H$‘r. ‘mZbo OmVo. n{ü‘ KmQ>mÀ`m CÎma ^mJmVrb
aoëdo ñQ>oeZ 20 {H$‘r, añVm - ~wbT>mUm ~g Añne© O§Jb ‘Z ‘mohÿZ KoVo. H¥$îUoÀ`m ^r‘m
ñWmZH$ 8 {H$‘r Im‘Jmd 20 {H$‘r. Om`H$dmS>r njr A^`maÊ` Am{U KmoS> `m CnZÚm§Mm CJ‘ ¶oWyZ hmoVmo.
Am¡a§Jm~mX AmUr Ah‘XZJa {OëømV ho
ZmÞO ‘miT>moH$ A^`maÊ` A^`maÊ` dgbo Amho. ¶mbm njr {‘Ìm§Mm Om`Mo H$go?
^maVr` CnI§S>mVrb A{VXw‘ui ‘miT>moH$ ñdJ© åhQ>bo Var dmdJo R>aUma Zmhr. BWo hdmB© ‘mJ© - nwUo 102 {H$‘r. aoëdo- nwUo 130
(J«oQ> B§{S>`Z ~gQ>mS>©) `m nú`mgmR>r ho Img 200 àOmVrMo njr AgyZ `mV 70 {H$‘r. añVm - ‘§Ma 62 {H$‘r. (nwUo-Zm{eH$
A^`maÊ` Amho. ho njr JwOamV, ñWbm§V[aV nú`m§Mm g‘mdoe Amho. 37 ‘hm‘mJ©). h§Jm‘ Zmoh|~a Vo ‘mM© CÎm‘ Amho.
‘hmamï´>mVrb ZmÞO Am{U M§Ðnya {OëømVrb àOmVrMo d¥j, dZñnVr AmhoV. H$midrQ> - {‘qbX C‘ao
damoam VmbwŠ`mV AmT>iVmV. H$Zm©Q>H$, bm§S>Jo, H$moëho, amZggm Ago àmUr AmhoV. (boIH$ O¡d{d{dYVm {df¶mMo Aä¶mgH$ AmhoV.)
Am§Y«àXoe, ‘Ü` àXoemV AmT>iVmV. 1979 g§nH©$: 9423422348
nn
OmZodmar 2017 37
XwJ©^«‘§Vr
Om J{VH$ dmagmñWim§À`m
‘hmamï´>mVrb {H$ëë`m§Zm ñWmZ {‘imdo
`mXr‘Ü`o
38 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
A{ÛVr` ~m§YH$m‘mMm Z‘yZm Agbobm {H$„m XoIrb {nÊ`mgmR>r AmnU dmnaV AmhmoV.
Amho. {H$ëë`mMo gdm©V ‘moR>o d¡{eï>ç Am{U Aem àH$maMo Obì`dñWmnZmMo CÎm‘ 2017
doJionU åhUOo g‘wÐgnmQ>rnmgyZ 850 ‘r. CXmhaU ^maVmVrb ‘moOŠ`mM {H$ëë`m§da pìh{OQ> ‘hmamï´>
Am{U nm`Ï`mnmgyZ 790 ‘r. C§Mrda Agbobo {XgyZ `oVo. am`JS> `m amOYmZrÀ`m
amOYmZrMo {R>H$mU. N>ÌnVr {edmOr {H$ëë`mda N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§Mm XadmOo AmhoV. JS>mda AmOhr Odinmg 48
‘hmamOm§Zr ñWmnZ Ho$bobr ‘amR>r gm‘«mÁ`mMr amÁ`m{^foH$ Pmbm Am{U 1680 gmbr Ë`m§Mm Vmo’$m nmhm`bm {‘iVmV. ‘wéS> ~§Xamdê$Z
hr amOYmZr AË`§V XwJ©‘ Am{U nmohmoMÊ`mg ‘¥Ë`y Pmbm. Aem AZoH$ ‘hËdmÀ`m n`©Q>H$ ghO {H$ëë`mda OmD$ eH$VmV.
H$R>rU Aem {R>H$mUr dgdbr hmoVr. OmñV Eo{Vhm{gH$ KQ>Zm§Mm am`JS> {H$„m gmjrXma ~mbo{H$„m Am{U nS>H$moQ> Ago nÙXwJ©
nmdgmÀ`m àXoemV BVŠ`m C§Mrda amOdmS>m, Amho. {H$ëë`mMo XmoZ ^mJ AmhoV. gÜ`m JS>mda
gXa, ZJmaImZm, ‘§{Xao, Vbmd, B. dmñVy nmUr Zgë`mZo n`©Q>H$m§Mo hmb hmoD$ eH$VmV.
~m§Ym`À`m Am{U Ë`mMr `mo½` àH$mao XoI^mb {H$„o nÙXþJ© Ë`m‘wio `m ObXwJm©da OmVmZm ^anya nmUr
H$ê$Z Ë`m {Q>H$dm`À`m ho Ë`m H$mir EH$ gmo~V R>odmdo.
‘moR>o AmìhmZM hmoVo. am`JS> {H$ëë`mMr ‘hmamï´>mVrb `m XwJ©d¡^dmMr Zm|X
ZJaaMZm hm EH$ ‘moR>m Aä`mgmMm {df` OmJ{VH$ ñVamda KoVbr OmUma Amho.
AgyZ AZoH$ Aä`mgH$m§Zr `mda nwñVHo$ Ë`mgmR>r Amdí`H$ Jmoï>tMr nyV©Vm nwamVÎd
{b{hbr AmhoV. `m ZJaaMZo‘Ü`o amOdmS>m, {d^mJmH$Sy>Z Ho$br OmB©bM. nU VoWo OmUè`m
gXa, gaH$mar H$Moè`m, amÊ`m§Mo ‘hmb, nÙXwJ© hm am`JS> {OëømVrb ‘wéS> `m n`©Q>H$m§ZrXoIrb Aem ñWim§da ñdÀN>Vm
Xa~ma, JS>mdarb A{YH$mè`m§Mr Kao VgoM JmdmOdirb g‘wÐmV H$mgm `m ~oQ>mda R>odbr nm{hOo Am{U {eñV nmibr nm{hOo.
ZmoH$aXmam§Mr Kao `m§Mr ZrQ> ì`dñWm Ho$bobr ~m§Ybobm {H$„m Amho. N>ÌnVr {edmOr
{XgVo. JS>mda {R>H${R>H$mUr nmUr AS>dyZ ‘hmamOm§À`m H$ma[H$XuÀ`m AIoarg `m - S>m°. g{MZ Omoer
Vbmd ~m§Ybo AmhoV. VgoM IS>H$mV nmÊ`mMr {H$ëë`mMo H$m‘ Odinmg nyU© Pmbo hmoVo. (boIH$ nwUo ¶oWrb S>o¸$Z ‘hm{dÚmb¶mV
nwamVÎd {d^mJmV g§emoYH$ AmhoV.)
Q>mH$s ImoXbobr AmhoV. `m Vbmdm§Mo Am{U ‘wéS> ~§Xamdê$Z N>moQ>çm ~moQ>rVyZ `m g§nH©$ : 09822109362
Q>mŠ`m§Mo nmUr AmO Vã~b 300 dfmªZ§Va {H$ëë`mn`ªV nmoMVm `oVo. `m ObXwJm©bm XmoZ nn
qgYwXþJ© {H$„m Am{U ¶m {H$ëë¶m‘ܶo AgUmao N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§Mo EH$‘od ‘§{Xa.
OmZodmar 2017 39
{’$aVm {’$aVm Amamo½¶ ajU
d¡ÚH$s` n`©Q>Z åhUOo
nw Ê`mÀ`m ‘mo{hZrMr A‘o[aH$mdmgr ~hrU
‘mZgr, 4 dfmªZr 15 {Xdgm§gmR>r ^maVmV
`oUma åhUyZ Vr AmZ§XmV hmoVr. nU ‘mZgrMm
‘hmamï´>mV ‘moR>çm à‘mUmV {dH$[gV Pmë`mZo, Ho$di
A{Zdmgr ^maVr`M Zìho Va BVa Xoem§Mo ZmJ[aH$hr
amÁ`mH$S>o AmH${f©V hmoV AmhoV.
d¡ÚH$s` CnMmam§gmR>r BWë`m dmñVì`mMm H$m`©H«$‘ EoH$bm Am{U ‘mo{hZr
Amnë`m XoemVyZ naXoer IÅÿ> Pmbr. H$maU Ë`mV Hw$Qw>§~r`m§gmR>r doi AJXrM H$m¶‘ ng§Vr
OmUo, BVH$m gmonm AW©. WmoS>m hmoVm. ‘mZgrbm ^maVmV Amë`m-Amë`m XoemMo àYmZ‘§Ìr Za|Ð ‘moXr `m§Zr 21 OyZ hm
nU `m CnMmam§Zm XmVm§Mr ê$Q> H°$Zm°b Q´>rQ>‘|Q> H$am`Mr hmoVr, {VÀ`m {Xdg Am§Vaamï´>r` `moJ{XZ åhUyZ gmOam H$aÊ`mMr
{VWë`m AmZ§XXm`r ‘wbm§Zm AqOR>m-doéi-bmoUma gamoda ~Km`Mo hmoVo, `wZmobm Ho$bobr {dZ§Vr ‘mÝ` Pmë`mZo Joë`m
dmñVì`mMm n¡by OmoS>bm A‘o[aHo$bm naVÊ`mnydu nwÝhm EH$Xm XmVm§À`m 2 dfmªnmgyZ `moJ{XZhr gd©Ì ‘moR>`m à‘mUmda
Joë`mZo hm AmVm ’$º$ S>m°ŠQ>am§Mo ’$m°bmoAn Am{U ‘J A‘o[aHo$bm à`mU, gmOam hmoV Amho. Aem `moJ Am{U Am`wd}XmMr ^y‘r
CnMmamMm ^mJ Cabm Agm Vmo ^aJƒ YmdnirMm H$m`©H«$‘. ‘mo{hZrZo åhUyZ ^maVmbm H$m`‘ ng§Vr am{hbr Amho.
Zmhr. d¡ÚH$s` n`©Q>Zmbm Ë`mda ‘ñV Cnm` emoYbm. ‘mZgrÀ`m AqOR>m- ‘hmamï´>mVrb BJVnwarMo {dní`Zm H|$Ð, bmoUmdi`mMo
Amnë`m XoemV Am`wd}X doéi-bmoUma g’$arÀ`m H$m`©H«$‘mV VrgwÕm {VÀ`m H¡$dë`Ym‘, nwÊ`mVrb Aæ`§Jma `moJ `m {R>H$mUr
d `moJemómMr ^a^¸$‘ Hw$Qw>§~mgh gh^mJr Pmbr Am{U Ë`m‘wio gdmªZm naXoer n`©Q>H$m§Mr Zoh‘r JXu {XgyZ `oVo.
gmW nydunmgyZM Amho. H$m¡Qw>§{~H$ ghbrMm EH${ÌVnUo AmZ§X Va {‘imbmM, XoemÀ`m gH$b CËnZmMm {dMma Ho$ë`mg
gw‘mao 4 hOma dfmªMr {edm` ‘mZgrMr XmVm§Mr Q´>rQ>‘|Q>hr ì`dpñWV nma d¡ÚH$s` n`©Q>ZmMm 0.1 Q>³³`m§hÿZ H$‘r Agbobm
na§nam bm^boë`m, nS>br. ho gd© eŠ` Pmbo, ‘hmamï´>mVrb CÎm‘ dmQ>m `oË`m H$mhr dfmªV 2 Q>³³`m§n`ªV ZoÊ`mMr
Am`wd}X d `moJmMr d¡ÚH$s` VgoM n`©Q>Z gw{dYm§‘wio ! Amnbr j‘Vm Amho. d¡ÚH$s` n`©Q>ZmMm nwT>rb H$mhr
à{MVr Amë`mZo; Ë`mMm {XdgmVM ì`dgm` 3 Xebj A‘o[aH$s S>m°badê$Z
bm^ KoÊ`mgmR>r Amnë`m n`©Q>H$m§gmR>r AmH$f©UmMo H|$Ð 8 Xebj A‘o[aH$s S>m°bg©da OmÊ`mMr Amem Amho.
XoemV JaOy§Zr `oÊ`mMr ‘w§~B© Am{U ‘hmamï´> ho Xoer-{dXoer n`©Q>H$m§gmR>r XoemÀ`m AW©ì`dñWobm MmbZm Am[U ~iH$Q>r XoUmam
na§nam nydm©nma MmbV H$m`‘M AmH$f©UmMo H|$Ð am{hbo AmhoV. ‘hmamï´>mVrb VgoM ‘moR>`m à‘mUmV naH$s` MbZ XoemV
Ambobr Amho. d¡{dÜ`nyU© {ZgJ©gm¢X`©, gw{dYm`wº$ d {dH${gV AmUUmam hm ì`dgm` hmoD$ eH$Vmo.
n`©Q>ZñWio, {d‘mZ, aoëdo, añVo B. XiUdiU
gw{dYm, Am{VÏ`erbVm B. ‘wio Xoe-{dXoemVrb Z¡g{J©H$ ’$m`Xm
n`©Q>H$m§Mm AmoK ‘hmamï´>mH$S>o gVV am{hbm Amho. ‘w§~B© XoemMr Am{W©H$ amOYmZr VgoM
AbrH$S>À`m H$mimV, d¡ÚH$s` n`©Q>Z ho joÌ AË`mYw{ZH$ gw{dYm§Zr`wº$ eha åhUyZ OmJ{VH$
ZH$memda gwñWm{nV Agë`mMm Z¡g{J©H$ ’$m`Xm
‘w§~B© Am{U ‘hmamï´>mbm {‘iV Ambm Amho.
AË`mYw{ZH$ gmo`r-gw{dYm§Zr`wº$ gwg‚m é½Umb`o,
Hw$eb Am{U Cƒ{e{jV d¡ÚH$s` VÁkm§Mr CnbãYVm,
gm‘mÝ` ‘mUgmbmhr Agbobo B§J«Or ^mfoMo OwO~r
kmZ, CÎm‘ XiUdiU gw{dYm Am{U gdmªV ‘hÎdmMo
åhUOo nmümË` Xoem§À`m VwbZoV CnMmam§gmR>r `oUmam
{Zåå`mnojm H$‘r IM©, `m gd© ~m~t‘wio ‘w§~B© Am{U
‘hmamï´>mV d¡ÚH$s` n`©Q>Zmg CÎm‘ g§Yr AmhoV.
‘w§~B©~amo~aM nwUo, Zm{eH$, Am¡a§Jm~mX, ZmJnya B.
40 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
{R>H$mUrhr Cƒ XOm©Mr d¡ÚH$s` gw{dYm g‘mdoe AgVmo. EŠg-ao , {gQ>r ñH°$Z , Qw>S>r
‘m’$H$ XamV {‘iVo, hm {dídmg naXoer BH$mo, S>m°ßba, Ad`d àË`mamonU B. gd© 2017
é½Um§À`m ‘ZmV {Z‘m©U H$aÊ`mV VoWrb AË`mYw{ZH$ gw{dYm `oWrb é½Umb`m§‘Ü`o pìh{OQ> ‘hmamï´>
d¡ÚH$s` joÌ `eñdr R>abo Amho. ËdMmamonU, CnbãY AmhoV. Hw$eb d¡ÚH$s` VÁk d
X§V CnMma, gm§Ü`mMo CnMma, d§Ü¶Ëd eë`{M[H$ËgH$, à{e{jV n[aMm[aH$m d
CnMma, hX`amoJ B. darb CnMmam§gmR>r ‘XVZrg, ñdÀN> é½Umb`o `m‘wio BWo g§`moJmVyZ ImÌrera CnMma XoUmè`m `m
Xadfu bmImo naXoer ZmJ[aH$ ‘hmamï´>mV `oV d¡ÚH$s` n`©Q>ZmgmR>r `oUmè`m§Mr g§»`m nÕVr àmMrZ Am{U nma§n[aH$ Agë`m Varhr
AgVmV. nm{H$ñVmZ, ~m§JbmXoe, ‘Ü`-nyd© daModa dmT>Vo Amho. BWo CnMmam§gmR>r `oUmè`m ho CnMma XoUmar H|$Ðo ‘mÌ AË`mYw{ZH$
Am{e`m, BamU, BamH$, AmImVr Xoe, Om°S>©Z, naXoer ZmJ[aH$m§Zm `m ‘mVrVrb g§ñH¥$Vr, gwIgmo`tZr n[anyU© AerM AmhoV.
VwH$r© B. Xoem§Vrb ZmJ[aH$m§~amo~aM A‘o[aH$m- gU-dma, CËgd B. Mohr AmH$f©U AgVoM. Ë`m‘wio d¡ÚH$s` CnMmam§Zm OmoSy>Z `m
B§½bS> `m nm¡dm©Ë` Xoem§À`m ZmJ[aH$m§Mm Ë`mV ‘w§~B©V JUoemoËgd, Xhrh§S>r B. CËgdm§Zm n`©Q>Z ñWim§Mr dmarhr n`©Q>H$ H$aV AgVmV.
d¡ÚH$s` n`©Q>ZmMo ‘hÎd bjmV KoD$Z amÁ`
emgZmZohr YmoaUmˑH$ nmD$bo CMbm`bm
gwédmV Ho$br AgyZ d¡kH$s` n`©Q>Zmbm
AmUIr MmbZm XoÊ`mgmR>r Ë`mÀ`mer g§~§{YV
gd© KQ>H$m§‘Ü`o gwgyÌVm AmUÊ`mMm
emgZmMm à`ËZ Amho. Ë`mV é½Umb`o,
hm°Q>oëg², {d‘m H§$nÝ`m, n`©Q>Z H§$nÝ`m AmXr
KQ>H$m§Mm g‘mdoe hmoVmo. é½Umb`m§Zm
OmJ{VH$ XOm©Mo ‘mZm§H$Z (OogrAm¶) àmá
H$ê$Z KoÊ`mg CÚwº$ H$aUo, é½Umb`m§‘Ü`o
g‘mZ ewëH$, à^mdr dr‘m nm°[bgr, ^maVr`
d¡ÚH$s` H$m`Xo d ‘mJ©Xe©H$ VÎdm§Mr ‘m{hVr
d¡ÚH$s` n`©Q>H$m§Zm H$ê$Z XoUo, `m~m~V gd©
é½Umb` ì`dñWmnZm§Zr g§K{Q>V à`ËZ
Ho$ë`mg naXoer d¡ÚH$s` n`©Q>H$m§Mr AmUIr
OmoSy>Z d¡ÚH$s` n`©Q>ZmgmR>r `oUmè`m§Mr gmo` hmoUma Amho.
AbrH$S>oM Omhra Pmboë`m g§»`m ‘moR>r Amho. ‘w§~B©À`m Amgnmg AgUmar "nadS>Umar Am{U g‘J« Aer d¡ÚH$s`
amÁ`mÀ`m n`©Q>Z YmoaUmV KmamnwarMr boUr, bmoUmdim, ‘hm~ioœa, godm OJmbm XoÊ`mV ^maV ZoV¥Ëd H$ê$
‘hmamï´> d¡ÚH$s` n`©Q>Z ‘mWoamZ hr W§S> hdoMr {R>H$mUo, A{b~mJ, eH$Vmo,' Agm AmemdmX AbrH$S>oM Pmboë`m
n[afXoMo nwZé‚mrdZ H$aÊ`mMr VmaH$bu, d|Jwë¶m©n`ªV ngabobm A’$mQ> g‘wÐ OmJ{VH$ Amamo½` ‘hmoËgdmV àYmZ‘§Ìr Za|Ð
~m~ Z‘yX H$aÊ`mV Ambr Amho. B. n`©Q>ZmMr Ag§»` ñWio CnbãY AmhoV. ‘moXr `m§Zr ì`º$ Ho$bm hmoVm. ^maVmVrb
d¡ÚH$s` n`©Q>ZmgmR>r ‘hmamï´> ho VgoM OmJ{VH$ dmagm åhUyZ {ZdS> Pmbobr d¡ÚH$s` n`©Q>ZmV Xadfu A§XmOo 15 Vo 20
n{hë¶m H«$‘m§H$mMo amÁ` ìhmdo, AqOR>m-doéi, bmoUma hr n`©Q>ZñWiohr Q>¸o$ dmT> Ano{jV Agë`mMm A§XmO CÚmoJ
`mgmR>r ‘hmamï´> n`©Q>Z {dH$mg n`©Q>H$m§Zm AmH${f©V H$aV AgVmV. joÌmVë`m {’$H$s, grAm`Am` d AgmoM°‘
‘hm‘§S>imÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ nmdbo dobZog Am{U AëQ>aZoQ> CnMma nÕVtn¡H$s `mgma»`m Zm‘d§V g§ñWm§Zr ì`º$ Ho$bm Amho,
CMbÊ`mV `oV AmhoV. `moJ, {dní`Zm, Am`wd}X, hmo{‘`mon°Wr, Ago Pmë¶mg naXoer n¶©Q>H$ ¶oWyZ naV
A‘o[aHo$À`m Om°B§Q> H${‘eZ `wZmZr, {gÕmonMma, {ZgJm}nMma AmXr OmVmZm CÎm‘ Amamo½¶mgh n¶©Q>ZmMm AmZ§Xhr
B§Q>aZ°eZb (OogrAm¶)Zo CnMmam§Mr gw‘mao 500 AÚ`mdV H|$Ðohr gmo~V ZoVrb EdT>o Z¸$s..
JwUdÎmogmR>r à‘m{UV Ho$boë`m ‘hmamï´>mV Agë`mZo CnMmam§gmR>r Xoer-
^maVmVrb 28 é½Umb`m§n¡H$s {dXoer n`©Q>H$m§Mr ghO ng§Vr ‘hmamï´>mbm - ‘rZb OmoJioH$a
7 åhUOo EH$ MVwWmªe é½Umb`o am{hbr Amho. eara, ‘Z Am{U {MÎm `m§À`m d[að> ghm¶H$ g§MmbH$
‘hmamï´>mVrb AmhoV. nn
OmZodmar 2017 41
Aer ¿¶m H$miOr...
n `©Q>ZmMm AmZ§X KoVmZm nyd©V`mar H$aUo AË`§V
‘hÎdmMo AgVo. {Z`moOZ MwH$bo Va n`©Q>ZmMm
AmZ§X KoVm `oV Zmhr. Ë`m‘wio n`©Q>Zmbm OmVmZm
{ZgJ© n`©Q>Z H$aVmZm
^maV hm {d{dYVoZo ZQ>bobm Xoe Amho. `m
XoemÀ`m ^m¡Jmo{bH$ pñWVr‘Ü`o {d{dYVm Agë`m‘wio
H$moUË`m ~m~r Amdí`H$ AmhoV, `mH$S>o bj XoUo doJdoJù`m àXoemV {ZgJm©Mo d¡{dÜ` {ZXe©Zmg
Amdí`H$ Amho. nS>Vo. gw§Xa d ‘Z‘mohH$ {ZgJ©, Xè`m-Imoè`m,
n`©Q>ZmgmR>r `mo½` {R>H$mU d doi {ZdS>Ê`mMo n`©Q>ZmMm AmZ§X
O{‘Zrda H$mogiUmao Y~Y~o S>moù`m§Zm AmZ§X XoVmV.
‘moR>o AmìhmZ n`©Q>H$m§nwT>o AgVo. AmnU Á`m ^mJmV KoVmZm nyd©V`mar H$aUo
{ZgJ© n`©Q>Z CÝhmim qH$dm {hdmù`mV Ho$bo OmVo.
amhVmo, VoWrb n`©Q>ZñWi qH$dm {‘Ìm§Zr AË`§V ‘hÎdmMo AgVo.
{ZgJ© n`©Q>Zmbm OmVmZm gmo~V H$moUË`m dñVy KoD$Z
gwM{dë`mZwgma ~hwVm§e n`©Q>H$ n`©Q>Zmbm OmVmV. {Z`moOZ MwH$bo Va
Omì`mV ho Ë`m {R>H$mUmda d F$Vwda Adb§~yZ AgVo.
n`©Q>Zmbm OmVmZm H$moUË`m dñVygmo~V Ý`mì`mV ho n`©Q>ZmMm AmZ§X KoVm
{ZgJ© n`©Q>Zmbm OmVmZm gmo~V H°$‘oam, Á`m {R>H$mUr
Ë`m {R>H$mUmda Adb§~yZ AgVo. `oV Zmhr. Ë`m‘wio
Om`Mo Amho VoWrb ZH$mem VgoM {R>H$mUm~Ôb nyU©
Jmoì`mgh g‘wÐ {H$Zmam Agboë`m {R>H$mUr qH$dm n`©Q>Zmbm OmVmZm
‘m{hVr AgUo, Á`m {R>H$mUr AmnU n`©Q>Zmbm OmVmo,
X{jUo‘Ü`o {hadm {ZgJ© nmhÊ`mH$[aVm OmVmZm H$moUË`m ~m~r
Ë`mÀ`m AmOy~mOybm AmUIr EImXo gw§Xa n`©Q>ZñWio
nañna{damoYr dñVy gmo~V KoD$Z Omì`m bmJVmV. Amdí`H$ AmhoV,
Agy eH$VmV. Vo ’$maer à{gÕ ZgVmV. Ë`mMrhr
n`©Q>ZmgmR>r OmVmZm AË`mYw{ZH$ H°$‘oam, hbH$s d `mH$S>o bj XoUo
‘m{hVr KoUo Amdí`H$ Amho.
H$‘r dOZmMr nmR>rda KoD$Z {’$aVm `oB©b Aer ~°J, JaOoMo R>aVo.
ñnmoQ>© eyO, Q>r-eQ>©, OrÝggh ‘moH$ioT>mH$io H$nS>o {dXoemV n`©Q>Zmbm OmVmZm
KoD$Z OmÊ`mnmgyZ Va EoZdoir Amamo½`mbm ~mYm XoemV {dXoemV n`©Q>Zmbm OmVmZm H$amdr
Pmbr Va Amdí`H$ Am¡fYtnmgyZ gd©M ~m~tMo gyú‘ bmJUmar V`mar nyU©nUo doJir AgVo. {dXoemV
{Z`moOZ H$aUo Amdí`H$ AgVo. n`©Q>Zmbm OmVmZm Ë`m XoemVrb H$m`Xo d {Z`‘m§Mr
XoemVrbM Zmhr Va OJ^amV gdm©{YH$ n`©Q>H$ nyU© ‘m{hVr ¿`mdr. EH$Xm Ý`yPrb§S>‘Ü`o {H«$Ho$Q>nQy>
ho {ZgJ© n`©Q>Z H$aUmao AgVmV. `mgmo~VM Jmodm, ha^OZ qgJbm nm`mVrb ‘moOm§Mm dmg Amë`m‘wio
‘w§~B©Vrb ~rMgh g‘wÐ{H$Zmar n`©Q>Z
H$aÊmmè`m§Mr g§»¶mhr H$‘r Zmhr. `m {R>H$mUr
n`©Q>Zmbm OmVmZm {deof H$miOr KoUo
Amdí`H$ AgVo.
~hÿVm§e {H$„o S>m|JamdaM ~m§Ybobo
AmhoV. VgoM n`©Q>H$m§Zm ho {J[aXwJ© A{YH$
IwUmdVmV. Ë`m‘wio {J[aXwJm©da OmVmZm ewÕ
nmUr gmo~V AgUo gdm©V ‘hÎdmMo Amho.
{H$ëë`m§da {d{har, Vio, ZÚm AgVmV. ‘mÌ,
VoWrb nmUr godZ H$aUo MwH$sMo Amho.
`mgmo~VM ñnmoQ²>©g ey, H$nS>o d nmR>rda KoVm
`oB©b, Aer ~°J AgUo Amdí`H$ Amho. `m‘wio
S>m|Jamda MT>Uo ghO eŠ` hmoVo.
42 OmZodmar 2017
A{VWr Xodmo ^d:
XrS> bmI ê$n`o X§S> Pmbm hmoVm. Ë`m‘wio H$s Zmhr? `mMo {Z`moOZ H$aUo Amdí`H$
~marH$gmarH$ ~m~tMm {dMma H$aUo Amdí`H$ AgVo. 2017
Amho. ~hþYm Qy>g© Am{U Q´°ìhëgÀ`m dVrZo pìh{OQ> ‘hmamï´>
Am`mo{OV Q´rnbm Jobobo A{YH$ gmo¶rñH$a F$Vy d {R>H$mUmZwgma gm{hË`mMr {ZdS>
AgVo. AmnU n`©Q>Zmbm H$moUË`m F$Vw‘Ü`o OmV
{dXoemV n`©Q>Zmbm OmVmZm Amdí`H$ AmhmoV VgoM H$moUË`m {R>H$mUr d {H$Vr
dñVy§Mr doJir d AZmdí`H$ dñVy§Mr doJir
~°J H$amdr. {d‘mZmZo àdmg H$aVmZm gmo~V
{Xdgm§gmR>r OmV AmhmoV, `mZwgma H$nS>o d
gmo~V KoD$Z OmUmè`m gm{hË`mMr {ZdS>
{Zdmg ì`dñWm
gdmªZm ^oS>gmdUmar g‘ñ`m AgVo
Agboë`m ~±J‘Ü`o Hw$R>ë`mMr àH$maÀ`m H$aUo Amdí`H$ AgVo. Á`m {R>H$mUr OmV
bmoI§S>r qH$dm Q>moH$Xma dñVy, H$mMoÀ`m AmhmoV VoWrb Vmn‘mZ d dmVmdaUmMr Vr {Zdmgì`dñWoMr. ~hwVm§e
~mQ>ë`m ZH$moV. VgoM Á`m XoemV AmnU ‘m{hVr AmYrM KoD$Z R>odm`bm hdr. W§S>r n`©Q>ZñWimda n`©Q>H$ R>amdrH$
n`©Q>Zmbm OmV AmhmoV VoWrb dmVmdaUmZwgma Agob Va C~Xma H$nS>o gmo~V ¿`m`bm hdoV. H$mimVM OmVmV. Ë`m‘wio ¶m {R>H$mUr
H$nS>o gmo~V KoD$Z Om`bm hdoV. `mgmo~VM ñdoQ>agh AÝ` H$nS>o Amdí`H$ {ZdmgmMr ñdñV d CÎm‘ ì`dñWm
ghgm CnbãY hmoV Zmhr. EoZdoir
O§Jb g’$marbm OmVmZm {‘iob Ë`m {R>H$mUr {Zdmg H$amdm
A^`maÊ`mV OmD$Z dÝ`àmUr nmhUo qH$dm EImÚm O§JbmV {’$am`bm
OmVmZm {deof H$miOr KoUo Amdí`H$ AgVo. `m {R>H$mUr OmVmZm VoWrb
{Z`‘m§Mr ‘m{hVr g‘OyZ KoUo Amdí`H$ AgVo. `mH$[aVm {‘Ìm§n¡H$s Hw$Ur `m
{R>H$mUr nydu n`©Q>ZmgmR>r Jobo AgVrb Va Ë`m§À`mH$Sy>Z qH$dm B§Q>aZoQ>darb
g§~§[YV A^`maÊ`mÀ`m g§Ho$VñWimdê$Z ‘m{hVr OmUyZ ¿`m`bm hdr.
~hwVm§e A^`maÊ`o hr AmR>dS>çmVyZ EH$ {Xdg ~§X AgVmV. Ë`m‘wio Ë`mMr
‘m{hVr ¿`m`bm hdr. VgoM H$moU˶m dmhZm§Mm dmna H$amdm, H$moUË`m dñVy
gmo~V KoD$Z Omì`mV d H$moUË`m KoD$Z OmD$ Z`o, `mMo {d{dY amÁ¶mVrb
A^¶maʶmV doJio {Z`‘ AgVmV. VmS>mo~m qH$dm H$mÝhm A^`maÊ`mV
{’$am`bm OmVmZm A^`maÊ`mÀ`m dmhZmZoM àdmg H$aUo A{Zdm`© Amho. `oWo
{’$aVmZm dmhZmÀ`m Imbr CVaUo qH$dm O§JbmV nm`r {’$aÊ`mda ~§Xr Amho. bmJVmo. Ë`m‘wio "‘yS> Am°’$' hmoVmo
Ë`m‘wio Aem {R>H$mUr n`©Q>Zmbm OmVmZm àemgZmÀ`m AQ>r d eVu ‘mÝ` d n`©Q>ZmMm AmZ§X KoVm `oV Zmhr.
H$ê$Z VoWrb {Z`‘mZwgmaM dmJUo gmo¶rñH$a R>aVo. Ë`m‘wio n`©Q>Zmbm OmVmZm AmYrM
{Z`moOZ H$ê$Z OoWo Om`Mo Amho VoWo
B§Q>aZoQ>À`m ‘XVrZo qH$dm XyaÜdZrÛmao
n`©Q>ZñWimMo ~§X dma d doi ‘hÎdmMr AmhoV. Vmn‘mZ OmñV Agob Va g¡b H$nS>o
{Zdmgì`dñWm H$aUo AË`§V Amdí`H$
AqOR>m-doéi `oWrb boUr nmhÊ`mgmR>r Amdí`H$ AgVmV. H$nS>çm§Mr {ZdS> MwH$br
gH$mir 10 Vo 5 dmOon`ªVMmM doi {Xbm H$s, ˶m {R>H$mUr Joë`mda AZoH$m§Mr àH¥$Vr AgVo. AmnU Á`m hm°Q>ob‘Ü`o qH$dm
OmVmo. hr boUr ~Km`bm {H$‘mZ VrZ Vmg T>mgiVo d Ë`m§Zm naV `mdo bmJVo. H$mí‘ra {dlm‘J¥hmV amhUma, Ë`m~m~Vhr
Var hdoV. `oWo gm`§H$mir Mma dmOVm qH$dm bS>mIgma»`m A{VerV àXoemV AmYrM ‘m{hVr ¿`mdr d Z§VaM VoWo
nmohmoMë`mda gd© boUr nmhUo eŠ` hmoV OmVmZm hmV‘moOo, nm`‘moOo gmo~V KoD$Z ‘w¸$m‘ H$amdm. gÜ`m n`©Q>ZñWir
Zmhr. ZmJnya `oWrb AO~ ~§Jbm OmUo d Vo Amnë`mgmo~V Agboë`m N>moQ>çm Agboë`m hm°Q>oëgMr ‘m{hVr
AmR>dS>çmVyZ EH$ {Xdg ~§X AgVmo. Ë`m‘wio ~°J‘Ü`oM AgUo Amdí`H$ AgVo. B§Q>aZoQ>da CnbãY Amho.
Aem {R>H$mUr n`©Q>Zmbm OmVmZm Ë`m {Xder
g§~§[YV {R>H$mUr OmÊ`mg ~§Xr Va Zmhr Zm - A§Hy$e ~mho
qH$dm AmnU Ë`m {R>H$mUr doioV nmohmoMy eH$Vmo g§nH©$: 09623459230
nn
OmZodmar 2017 43
ñ‘mQ>© {S>{OQ>b pìhboO
h[agmb... `m ñ‘mQ>©
h [agmb Jmdm{df`r Hw$Vyhb hmoVo Am{U `m
Jmdmbm ^oQ>Ê`mMr BÀN>mXoIrb.. ZmJnyaÀ`m
{hdmir A{YdoeZm‘wio hr g§Yr {‘imbr. amÁ`mMo
{S>{OQ>b Jmdm{df`r ‘w»` g{Md ñdmYrZ j{Ì` `m§Zr e{Zdma,
‘w»`‘§Ìr ‘hmoX` a{ddmar ‘oiKmQ>Mm Xm¡am Ho$bm. Ë`mV ‘w»` H$m`©H«$‘
~¡R>H$m§‘Ü`o Am{U hmoVm, h[agmb Jmd^oQ>rMm. ‘w»` g{Mdm§À`m `m
H$m`©H«$‘m§‘Ü`o Zoh‘r Xm¡è`mV ‘bm gh^mJr hmoVm Amë`mZo amÁ`mVrbM
A{^‘mZmZo gm§JV Zìho Va XoemVrb n{hë`m ñ‘mQ>© {S>{OQ>b pìhboObm
a{ddmar gH$mir AH$amÀ`m gw‘mamg ‘w»` g{Mdm§Mo
AgVmV H$s, ^oQ> XoÊ`mMr g§Yr {‘imbr.
A‘amdVrMo {d^mJr` Am`wº$, {Oëhm{YH$mar,
XoemVrb n{hbo ñ‘mQ>© {Oëhm n[afXoMo ‘w»` H$m`©H$mar A{YH$mar Am{U
{S>{OQ>b pìhboO ñ‘mQ>© [S>[OQ>b pìhboO
AÝ` {d^mJm§À`m d[að> A{YH$mè`m§gh AmJ‘Z
hmoÊ`mMm ‘mZ {MIbXam dJiVm go‘mS>moh, H$mobH$mO `m
Pmbo.
Amnë`m amÁ`mVrb {R>H$mUr ‘mo~mBb ZoQ>dH©$ Zmhr.. ‘mÌ h[agmb‘Ü`o
h[agmbbm {‘iV Amë`mda dm`’$m` ZoQ>dH©$ {‘iVo.. Ë`m‘wio
amoIa{hV ì`dhmamMr Zm§Xr
Amho. ‘m`H«$mogm°âQ>À`m J«m‘ñWm§À`m ~mobÊ`mV AmË‘{dœmg hmoVm.. gmho~,
{S>{OQ>b pìhboO H$m`m©b`mOdi ‘w»` g{Mdm§Mo
‘mÜ`‘mVyZ ‘m{hVr Am‘M§ h[agmb Jmd {S>[OQ>b Zmhr, Va ñ‘mQ>©
H$moaHy$ Z¥Ë`mZo ñdmJV H$aÊ`mV Ambo. h[agmb
V§ÌkmZmÀ`m dmnamVyZ [S>[OQ>b pìhboO Amho, J«m‘ñW ‘w»` g{Mdm§Zm
J«m‘n§Mm`VrÀ`m g§Hw$bmV ho H$m`m©b` Amho. Ë`mbm
`m JmdmV OUy {dœmgZo gm§JV hmoVo.
bmJyZM goVy gw{dYm H|$Ð Amho. `m {R>H$mUr gmV~mam
{S>[OQ>b `wJmMr h[agmb.. ‘oiKmQ>À`m XmQ> O§JbmÀ`m Hw$erV
KoVmZm Ë`mMo ewëH$ "noQ>rE‘'Zo ñdrH$maÊ`mMr
H«$m§Vr Pmbr Amho. dgbobo gw‘mao 4000 bmoH$g§»`oMo Jmd.. ‘oiKmQ>À`m
ì`dñWm Amho. amoIa{hV ì`dhmamMo EH$ AZmoIo
gmVnwS>çmÀ`m nd©V am§Jm§‘Ü`o Agboë`m XwJ©‘
CXmhaU h[agmbZo KmbyZ {Xbo Amho. goVy H|$ÐmÀ`m
Jmdm§à‘mUo `oWohr Am{Xdmgr ~m§Ydm§Mr Kao AmhoV.
eoOmarM ñdñV YmÝ` XwH$mZ Amho. gd© gw{dYm
EH$mM N>ÌmImbr J«m‘n§Mm`VrÀ`m g§Hw$bmVM
CnbãY H$ê$Z {Xë`mZo, J«m‘ñWm§Mr ‘moR>r gmo`
Pmbr Amho. goVy gw{dYm H|$ÐmÀ`m H$m`©nÕVrMr
‘m{hVr ‘w»` g{Mdm§Zr H$ê$Z KoVbr. `m H|$ÐmV
bm^mÏ`mªZm {d{dY 42 àH$maMo XmIbo XoÊ`mMr
ì`dñWm Amho. `m‘wio ZmJ[aH$m§Zm ghO Am{U
gwb^ nÕVrZo XmIbo {‘iVrb. `m doir ñ‘mQ>©
aoeZH$mS>© àUmbrÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ 331
bm^mÏ`mªZm ñ‘mQ>© {S>{OQ>b H$mS>© XoÊ`mV Ambr
AmhoV. `m H$mS>©{edm` bm^mÏ`mªZm YmÝ` XoÊ`mV
44 OmZodmar 2017
`oV Zmhr. A{VXwJ©‘ JmdmVë`m ñdñV H$m`©H«$‘m§VJ©V gwê$ Agboë`m {ebmB©
YmÝ` XwH$mZmda ~m`mo‘o{Q´H$ nÕVrZo ñd`§amoOJma à{ejU dJm©bmhr Ë`m§Zr ^oQ> {Xbr.
YmÝ`{dVaU Ho$bo OmVo.
amÁ`mV H°$ebog ì`dhmamgmR>r
B©-hoëW g|Q>a g§JUH$ à{ejU
amÁ` emgZmZo nmM H$b‘r H¥$Vr h[agmb `oWo àmW{‘H$ embo` {dÚmÏ`mªgmR>r {Oëhm n[afXoÀ`m
AmamIS>m V¶ma Ho$bm Amho. h[agmbZo Amamo½` H|$ÐmÀ`m AmdmamV emioÀ`m àm§JUmV H$m¡eë` {dH$mg à{ejU
‘mÌ EH$ nmD$b nwT>o Q>mHy$Z H°$ebog B©-hoëW g|Q>a Amho. VoWo H$m`©H«$‘m§VJ©V g§JUH$ à{ejU XoUmè`m H|$ÐmMo
ì`dhmambm gwédmV XoIrb Ho$br Amho. V§ÌkmZmÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ CX²KmQ>Z ‘w»` g{Mdm§À`m hñVo H$aÊ`mV Ambo.
"Amåhr noQ>rE‘ ñdrH$maVmo', Ago WoQ> ‘w§~B© qH$dm EMnr H§$nZrÀ`m ‘mÜ‘`mVyZ gwê$ H$aÊ`mV
’$bH$ JmdmVë`m bhmZ bhmZ A‘amdVrÀ`m gwna Amboë`m `m H|$Ðm‘Ü`o {H$‘mZ 20 g§JUmH$m§À`m
XwH$mZXmam§Zr bmdbo AmhoV. ñnoem{bQ>r ê$½Umb`mVrb ‘mÜ`‘mVyZ {dÚmÏ`mªZm g§JUH$s` à{ejU {Xbo
JmdmVrb ~±H$ Am°’$ ‘hmamï´>À`m VÁkm§er g„m‘gbV OmV Amho. nmoñQ> ~o{gH$ emgH$s` Aml‘emim
emIoV ‘hm-B©-godm gwê$ H$aÊ`mV H$ê$Z CnMma Ho$bo OmVmV. VgoM Cƒ ‘mÜ`{‘H$ Aml‘emiog ^oQ> XoD$Z
Ambr Amho. ‘w»` g{Mdm§Zr ~±H$ Am°’$ VoWrb gmo`r gw{dYm§Mr ‘m{hVr KoVbr. VgoM
EMnr H§$nZrÀ`m ghH$m`m©Zo
‘hmamï´>À`m h[agmb emIog ^oQ> XoD$Z VoWrb emioVrb ‘wbm‘wbter Ë`m§Zr g§dmX gmYbm.
Q>o[b‘o[S>[gZgmR>r gwê$
H°$ebog ì`dhmamMr ‘m{hVr KoVbr. Xoe^amV gw‘mao VrZ Vmgm§À`m `m Xm¡è`mV ‘w»`
H°$ebog ì`dhmamMo AmdmhZ hmoV AgVmZm H$aÊ`mV Amboë`m B©-hoëW g{Mdm§Zr bhmZ ~mbH$m§nmgyZ Vo VéU, Á`oð>
h[agmbgma»`m A{VXwJ©‘ ^mJmV {Oëhm g|Q>abm ‘w»` g{Mdm§Zr ZmJ[aH$, ór, nwê$fm§er g§dmX gmYbm.
àemgZmZo nwT>mH$ma KoD$Z "nm°g' godm gwê$ Ho$br. hr ^oQ> {Xbr. `m H|$ÐmV J«m‘n§Mm`V H$m`m©b`mV Pmboë`m ~¡R>H$sV
~m~ A{Ve` ‘hÎdmMr Amho. nm°g god|VJ©V JmdmVrb EH$ ‘{hbm ‘{hbm§Zr drO Am{U nmÊ`mMr g‘ñ`m ‘m§S>br.
~±Ho$H$Sy>Z ì`mnmè`m§Zm N>moQ>çm nrAmoEg (nm°B§Q> Am°’$ {VÀ`m bhmZ ~mimbm ‘mÌ EH$m `wdH$mZo Am‘À`m ^mJmV dm`’$m`Mr
goqbJ ‘{eZ) nwadÊ`mV Amë`m AmhoV. `mÛmao KoD$Z Ambr hmoVr. ¶oWrb nwaoer a|O {‘iV Zgë`mZo H$Zo[ŠQ>[ìhQ>rbm
J«mhH$m§Zm Amnë`m AmYma H$mS>© qH$dm EQ>rE‘ d¡ÚH$s` A{YH$mè`m§Zr AS>MU ¶oVo, Aer g‘ñ`m ‘m§S>ë`mda ‘w»`
‘{eZÛmao n¡emMm ^aUm H$aVm `oVmo. `m doir ‘w»` g§JUH$mÀ¶m ‘XVrZo ¶m g{Md Amü`©M{H$V Pmbo. Ë`m§Zr gm§{JVbo H$s,
g{Mdm§À`m hñVo "Ý`y {‘bZ J«mo' Am{U "~«±S> {H$amUm ~mimbm A‘amdVr `oWrb `m ^mJmV ‘mo~mB©b H$Zo[ŠQ>[ìhQ>r Zgë`mZo AZoH$
ñQ>moAg©'À`m MmbH$m§Zm nrAmoEg ‘{eZ {dV[aV gwna ñnoem{bQ>r AS>MUr `oV AmhoV. Ë`m‘wio bdH$aM
H$aÊ`mV Ambo. é½Umb`mV ~gboë`m ~rEgEZEbÀ`m A{YH$mè`m§Mr ~¡R>H$ KoD$Z
VÁk S>m°³Q>am§Zm XmIdbo. h[agmbgh g§nyU© ‘oiKmQ>mV ‘mo~mBb ZoQ>dH©$
gdmªJrU {dH$mg CnbãY H$ê$Z XoÊ`mgmR>r à`ËZ H$aÊ`mV `oB©b.
˶mZ§Va VoWrb VÁk
`m Xm¡è`mV ‘w»` g{Mdm§Zr àmW{‘H$ Amamo½` drOnwadR>çmgmR>r bmJUmè`m nm`m^yV gw{dYm§Mr
S>m°³Q>am§Zr ~mimÀ¶m
H|$Ðmbm ^oQ> {Xbr. nwaoer Am¡fYo, Jmoù`m CnbãY H$m‘o A§{V‘ Q>ßß`mV AgyZ H$mhr ‘{hÝ`mVM
AmhoV H$s, Zmhr `mMr ‘m{hVr Ë`m§Zr H$ê$Z KoVbr. AmOmamMo {ZXmZ H$ê$Z eoOmaÀ`m amÁ`mÀ`m ‘XVrZo drO àýmda Cnm`
JmdmVrb A§JUdmS>rV MmbdÊ`mV `oUmè`m nwT>À`m AmR>dS>çmVrb H$mT>Ê`mV `oB©b. amoOJmamMm àý Amho ‘mÌ AmVm
~mb{dH$mg H|$ÐmV ‘w»` g{Md gw‘mao Vmg^a eó{H«$`oMr doi {Xbr. JmdmV ñd`§amoOJmamMo à{ejU H|$Ð gwê$ Pmbo
Wm§~bo. Ë`m§Zr bhmZ ~mbH$m§Zm XoÊ`mV `oUmè`m V§ÌkmZmZo gmYbobr àJVr Amho. XoemVrb n{hë¶m {S>[OQ>b pìhboOMm ‘mZ
AmhmamMr nmhUr Ho$br. `m {R>H$mUr H$‘r dOZ Am{U Ë`mMm XwJ©‘ {‘i{dUmè`m `m JmdmZo V§ÌkmZmMr H$mg YaV
JQ>mVrb ~mbHo$ AmhoV Ë`m§Zm nwaogm Amhma XoÊ`mÀ`m Am{Xdmgr ^mJmVrb H°$ebog ì`dhmamH$S>o dmQ>Mmb H$YrM gwê$ Ho$br
gyMZm H$aV, ~mbH$m§À`m Amamo½` VnmgUr Zm|XrMr bmoH$m§Zm hmoUmam ’$m`Xm Amho åhUyZM h[agmb Amho ~o{‘gmb `mV H$mhr
nmhUrXoIrb Ë`m§Zr `mdoir Ho$br. bhmZ ~mbH$m§Zr nmhÿZ ‘w»` g{Mdm§Zr e§H$m Zmhr.
`mdoir gmXa Ho$bobr JmUr d H${dVm§‘Ü`o Vo a‘yZ AmZ§X 춺$ Ho$bm. - AO¶ OmYd
Jobo. A§JUdmS>rÀ`m eoOmarM Agboë`m {d^mJr¶ g§nH©$ A{YH$mar. g§nH©$ : 09702973946
‘{hbm§gmR>rÀ`m H$m¡eë` {dH$mg à{ejU nn
OmZodmar 2017 45
‘hm-dm°boQ
Xo emVrb H$mim n¡gm Am{U ^«ï>mMma g§nbm
nm{hOo Aer gm‘mÝ` ZmJ[aH$m§Mr ^mdZm
Amho. n§VàYmZm§Zr MbZ~§XrMm {ZU©` Omhra
Ho$ë`mZ§Va, XoemVrb ZmJ[aH$ Ë`m§À`m nmR>rer
C^o am[hbo. MbZ~§XrMm {ZU©` AMmZH$ Omhra
H$mim n¡gm Am{U Ho$bm Agbm Var Ë`mMr V`mar AZoH$ {Xdgm§nmgyZ
^«ï>mMmam{déÕ bT>mB© gwê$ hmoVr. ~±[H§$J ì`dhmamÀ`m H$joV Zgboë`m
hm CÔoe S>moù¶mg‘moa gm‘mÝ` ZmJ[aH$m§Zm Ë`mV AmUÊ`mgmR>r, OZYZ
R>odyZ àYmZ‘§Í¶m§Zr 500 hr `moOZm gwê$ H$aÊ`mV Ambr. `m `moOZoÀ`m
Am{U 1000 én`m§À`m ‘mÜ`‘mVyZ XoemVrb 23 H$moQ>r bmoH$m§Mo ~±H$ ImVo
MbZ~§XrMm {ZU©` CKS>Ê`mV Ambo. Ë`m§Zm éno H$mS>© XoÊ`mV Ambo. hr
KoVbm. XoemV H°$ebog MbZ~§XrÀ`m {ZU©`mnyduMr n{hbr V`mar hmoVr.
AW©ì`dñWm AmUÊ`mMo Ë`mZ§Va {S>{OQ>b B§{S>`mÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ {S>{OQ>b
ñdßZ àYmZ‘§Í¶m§Zr {Vgè`m {XdgmnmgyZM ~mOma g{‘Ë`m§Zr ~±H$m§À`m
g§dmX dmT>dÊ`mgmR>r V`mar gwê$ Ho$br. Joë`m XmoZ
nm{hbo. ‘hmamï´>hr ‘mÜ`‘mVyZ H°$ebog ì`dhma gwê$ Ho$bo.
dfm©V ¶m XmoZ ‘hÎdnyU© V`marZ§Va n§VàYmZm§Zr
Ë`mH$S>o dmQ>Mmb H$arV MbZ~§XrMm {ZU©` Omhra Ho$ë¶mMo ‘w»`‘§Ìr Xod|Ð
Amho. `oË`m XmoZ eoVH$è¶m§H$Sy>Z 80 Q>¸o$ ì`dhma H°$ebog
’$S>Udrg ¶m§Zr "‘hmdm°boQ>' ¶m godoMr KmofUm H$aVmZm
‘{hÝ`mV g§nyU© amÁ`mV aã~rÀ`m noaUrgmR>r eoVH$ar ~m§Ydm§Zm
gm§{JVbo.
H°$ebog ì`dhmamgmR>r {~`mUo, IVo, H$sQ>H$ZmeHo$ IaoXr H$aVm `mdr, `mgmR>r
H$mù`m n¡emÀ`m {damoYmV XoemV n{hë`m§Xm H$m`Xm
à`ËZ H$aÊ`mV `oV ~±H$m§H$Sy>Z Ho$di EH$m AOm©À`m ‘mÜ`‘mVyZ A{YH¥$V
H$aÊ`mMo H$m‘ n§VàYmZm§Zr Ho$bo Amho. MbZ~§XrÀ`m
AgyZ Ë`mgmR>r amoS>‘°n {dH«o$Ë`m§À`m ImË`m§da WoQ> n¡go O‘m H$aÊ`mMr gw{dYm
{ZU©`m‘wio n{hë`m§XmM Jar~ Am{U lr‘§V `m§À`mVrb
V`ma H$aÊ`mV Ambm CnbãY H$ê$Z XoÊ`mV Ambr. `m‘wio aã~r h§Jm‘mÀ`m
é§XmdUmar Xar H$‘r hmoV Amho.
Amho. amÁ`mVrb noaÊ`m§da Hw$R>bmhr {dnarV n[aUm‘ OmUdbm Zmhr. `m
ZmJ[aH$m§Zm Am{W©H$ dfu aã~rMr noaUr 82 Q>¸o$ Pmbr AgyZ Joë`m Mma
I[anmMr {dH«$‘r AmdH$
ì`dhma ‘mo~mBbÀ`m dfmªÀ`m VwbZoV 109 Q>³³`m§nojm Vr A{YH$ Amho.
MbZ~§XrZ§Va amÁ`mVrb OZVogmR>r gw{dYm
‘mÜ`‘mVyZ H$aVm `mdm ‘mJrb dfm©Vrb H$O© {dVaUmnojm `m dfm©Vrb H$O©
CnbãY ìhmì`mV, `mgmR>r amÁ` emgZmZo nwT>mH$ma
`mgmR>r "‘hmdm°boQ>' {dVaU 400 H$moQ>r én`m§Zr OmñV Amho. J«m‘rU
KoD$Z AZoH$ Cnm``moOZm hmVr KoVë`m. gm‘mÝ`m§Zm
gwê$ H$aʶmV ¶oUma ^mJmV `m h§Jm‘mV eoVH$ar ~m§Ydm§À`m ‘mÜ`‘mVyZ
MbZ~§Xr‘wio Ìmg hmoD$ Z`o, `mgmR>r emgZmZo
AgyZ Ago B©-dm°boQ> 80 Q>¸o$ ì`dhma hm H°$ebog Pmbm Amho.
doimodoir ~±Ho$À`m d[að> A{YH$mè`m§À`m ~¡R>H$m KoVë`m.
gwê$ H$aUmao ‘hmamï´> ho eoVH$ar ~m§Ydm§Zm `m MbZ~§XrMm ’$Q>H$m ~gy Z`o
XoemVrb n{hbo amÁ` gmd©O{ZH$ {dVaU ì`dñWmhr H°$ebog
`mgmR>r ~mOma g{‘Ë`m§‘Ü`o H°$ebog ì`dhmamda ^a
R>aUma Amho. amÁ`mVrb 30 hOma godm H|$Ðm§da nrAmoEg ‘erZ
XoÊ`mV Ambm Amho. MbZ~§XrZ§Vahr amÁ`m‘Ü`o Iarn
CnbãY H$ê$Z XoÊ`mV `oUma AmhoV. `m ‘mÜ`‘mVyZ
h§Jm‘mÀ`m ‘mbmMr {dH«$‘r AmdH$ Joë`m dfuÀ`m
àË`oH$ J«m‘n§Mm`Vr‘Ü`o EH$ nrAmoEg ‘erZ Am{U
VwbZoV dmT>br Amho. Joë`m dfu 8 Zmoìh|~a Vo 3 {S>g|~a
~±Ho$Mm EH$ dm{UÁ` à{V{ZYr Zo‘Ê`mV `oUma AgyZ
`m H$mbmdYr‘Ü`o EH$ H$moQ>r 51 bmI 68 hOma q¹$Q>b
Ë`m§À`m ‘mÜ`‘mVyZ Am{W©H$ ì`dhma H$aVm `oUo eŠ`
‘mbmMr AmdH$ Pmbr Va `mdfu `mM H$mbmdYrV EH$
hmoB©b. amÁ`mVrb ñdñV YmÝ` XwH$m§Zm‘Yrb
H$moQ>r 67 bmI 82 hOma q¹$Q>b ‘mb amÁ`^amVrb
ì`dhmaXoIrb H°$ebog H$aÊ`mMm {ZU©` KoÊ`mV Ambm
~mOma g{‘Ë`m§‘Ü`o XmIb Pmbm. MbZ~§XrZ§VaÀ`m
46 OmZodmar 2017
AgyZ `m XwH$mZm§da XoIrb nrAmoEg ‘erZ VH«$matgmR>r hoënbmB©Z H«$‘m§H$ XoIrb CnbãY ZmJ[aH$m§Zm à{ejU
CnbãY H$ê$Z {Xbo OmUma AmhoV. H$ê$Z XoÊ`mV Ambm. ~±H$m§Vrb JXu H$‘r amÁ`mVrb ZmJ[aH$m§Zm H°$ebog
MbZ~§XrZ§Va amÁ` emgZmZo VËH$mi OwÝ`m H$aÊ`mH$[aVm ‘{hbm, {Zd¥ÎmrdoVZYmaH$ ì`dhmam~m~V à{ejU XoÊ`mH$[aVm H°$ebog
MbZm‘Ü`o gmd©O{ZH$ CnH«$‘mVrb Xo`Ho$, `m§À`m ñdV§Ì am§Jm H$aÊ`mMo {ZX}e ~±H$m§Zm ‘hmamï´> ìhm°b|{Q>Ag© `moOZm am~dÊ`mV
H$a ñdrH$maÊ`mMr gw{dYm CnbãY H$ê$Z XoÊ`mV Ambo hmoVo. `mgma»`m {d{dY `oUma AgyZ `m ‘mÜ`‘mVyZ EH$ hOma
{Xbr. Ë`m ‘mÜ`‘mVyZ amÁ`mVrb Cnm``moOZm§VyZ gm‘mÝ`m§Zm {Xbmgm XoÊ`mMm ‘hm{dÚmb`rZ {dÚmWu d ZmJ[aH$m§Zm
‘hmnm{bH$m§Zm gw‘mao EH$ hOma H$moQ>r à`ËZ amÁ` emgZmZo Ho$bm Amho. à{e{jV H$aVrb.
én`m§Mm Va {dÚwV H§$nZrbm 500 H$moQ>r
én`m§Mm ‘hgyb O‘m H$aVm Ambm. H°$eboggmR>r OZYZ, AmYma H«$‘m§H$, B§Q>aZoQ>Mr H$ZopŠQ>{ìhQ>r nwadUma
H|$Ð d amÁ` emgZmÀ`m ‘mo~mBb hr {ÌgyÌr amÁ`mV Á`m {R>H$mUr B§Q>aZoQ>Mr
AIË`marVrb Q>mob‘YyZ 2 OZYZ, AmYma H«$‘m§H$ Am{U ‘mo~mBb H$Zop³Q>{ìhQ>r Zmhr VoWo hr godm VmVS>rZo
{S>g|~a, 2016 n`ªV gyQ> `m {ÌgyÌrMr gm§JS> KmbV ^{dî`mVrb CnbãY H$ê$Z XoÊ`mgmR>r à`ËZ H$aÊ`mV
XoÊ`mV Ambr hmoVr. ImgJr ì`dhma H°$ebog Ho$bo OmUma AmhoV. `mMm `oV AgyZ bdH$aM 10 Jmdm§‘Ü`o Aer
é½Umb`m§‘Ü`o aÔ Pmbobo OwZo {dMma H$aVm ‘hmamï´>mV 93 Q>¸o$ AmYma gw{dYm CnbãY H$ê$Z {Xbr OmUma Amho.
MbZ ñdrH$maÊ`m~m~V AS>MUr H«$‘m§H$ Zm|XUr Pmbr Amho. amÁ`mV ‘mo~mBbMm ‘oiKmQ>mVrb h[agmbgma»`m XwJ©‘
{Z‘m©U Pmë`m hmoË`m. amÁ` dmnahr ‘moR>çm à‘mUmda Ho$bm OmV Amho. ^mJmV B§Q>aZoQ>À`m ‘mÜ`‘mVyZ 4
emgZmZo VmVS>rZo {ZU©` KoD$Z {d{dY emgH$s` {d^mJ Am{U Ë`m§Mo ì`dhma ‘{hÝ`m§nyduM H°$ebog ì`dhma gwê$ Pmbo
ImgJr é½Umb`m§Zm YZmXoe ho H°$ebog H$aÊ`mMm à`ËZ Ho$bm OmV Amho. AgyZ n[agamVrb 28 Jmdo {S>{OQ>b Pmbr
ñdrH$maÊ`mMo {ZX}e {Xbo. YZmXoe Z AmYw{ZH$ V§ÌkmZmMm dmna H$arV ‘hmamï´> AmhoV. H°$ebog AW©ì`dñWoMm gdm©{YH$
dQ>ë`mg ‘w»`‘§Ìr ghm`Vm {ZYrVyZ 10 ñdV:Mo ‘hmdm°boQ> V`ma H$aUma AgyZ `m ’$m`Xm hm J[a~m§Zm hmoUma AgyZ ‘Oya,
hOma én`m§n`ªV ‘XV XoÊ`mMohr Omhra B©-dm°boQ>À`m ‘mÜ`‘mVyZ gd© ì`dhma eoV‘Oya, eoVH$ar `m§À`m OrdZmV `m‘wio
Ho$bo. ImgJr é½Umb`m§À`m g§X^m©V ‘mo~mBbÛmao H$aÊ`mV `oVrb. n[adV©Z `oB©b.
OmZodmar 2017 47
bH$s J«mhH$ `moOZm: amoIa[hV ì`dhmam§Zm MmbZm XoÊ`mgmR>r H|$Ð YZ ì`mnma `moOZ|VJ©V Xa AmR>dS>çmbm 7000 ì`mnmè`m§Zm 50,000,
gaH$maZo "bH$s J«mhH$ `moOZm' Am{U "{S>Or-YZ ì`mnma `moOZm' 5000 Am{U 2500 én`m§Mr ~{jgo {‘iVrb.
gwê$ Ho$br Amho. XaamoO, Xa AmR>dS>çmbm Am{U EH$ ^ì`V‘ gmoS>V `moOZogmR>rÀ¶m AQ>r : 50 Vo 3000 én`m§n`ªVMo {S>{OQ>b ì`dhma
Aem Q>ßß`m§V hr ~{jgo {‘iVrb. `m `moOZoVrb n{hbr gmoS>V 25 `mgmR>r nmÌ AgVrb. `ynrAm`, `yEgEgS>r, AmYma H$mS>m©er g§b¾
{S>g|~abm H$mT>ʶmV Ambr. ^ì`V‘ gmoS>V 14 E{àb 2017 amoOr {S>{OQ>b no‘|Q> `§ÌUm, éno H$mS>© `m§À`m ‘mÜ`‘mVyZ Ho$bobo H°$ebog
åhUOo S>m°. ~m~mgmho~ Am§~oS>H$a `m§À`m O`§Vr{Xder H$mT>Ê`mV `oB©b. ì`dhma nmÌ AgVrb. J«mhH$ d ì`mnmè`m§À`m {S>{OQ>b ì`dhma
"bH$s J«mhH$ `moOZ|VJ©V 25 {S>g|~a 2016 Vo 14 E{àb 2017 `m Am`S>t‘YyZ bH$s S´>m° H$mTy>Z {dOoVo R>adbo OmVrb. ‘mÌ ImgJr
H$mimV XaamoO 15,000 J«mhH$m§Zm àË`oH$s 1000 én`m§Mr H°$e~°H$ H«o${S>Q> H$mS>© Am{U ImgJr H§$nÝ`m§Zr {Xbobr B©-dm°boQ²g `m§À`m
~{jgo XoÊ`mV `oVrb. `m{edm` Xa AmR>dS>çmbm 7000 J«mhH$m§Zm 1 ‘mÜ`‘mVyZ Ho$bobo ì`dhma `moOZoV nmÌ R>aUma ZmhrV, Ago {ZVr
bmI, 10,000 Am{U 5000 én`m§Mr ~{jgo XoÊ`mV `oVrb. "{S>{O- Am`moJmZo ñnï> Ho$bo.
l J«m‘rU joÌr` ~±H$m Am{U ghH$mar l 10,000 nojm H$‘r bmoH$g§»`oÀ`m l H|$Ð gaH$mar {d^mJ/ nrEg`y ho
~±H$m 4.32 H$moQ>r {H$gmZ H«o${S>Q> 1 bmI Jmdm§‘Ü`o 2 nrAmoEg ¶§Ìo {S>{OQ>b no‘|Q>g²darb Q´°ÝP°ŠeZ ’$s/
H$mS>©YmaH$m§gmR>r éno {H$gmZ H$mS>©g²> R>odÊ`mV `oVrb. Zm~mS>©Ûmao gaH$ma ‘MªQ> {S>ñH$mD§$Q> aoQ> MmO}gMm ^ma
nm[aV H$aVrb. Zm~mS>©Ûmao gaH$ma {dÎmr` gmhmæ`mMm {dñVma H$aUma. CMbVrb. amÁ` gaH$mam§Zmhr Ë`mà‘mUo
Ë`mbm ghH$m`© H$aob. H$aÊ`mMo gm§JÊ`mV Ambo Amho.
48 OmZodmar 2017
ÜdO{XZ {ZYr g§H$bZ amoH$S>ahrV e{‘©bm amO|Ð Vwnmao d em§Vm Am{U Zmam`U
‘hmamï´> emgZmÀ`m ‘mOr g¡{ZH$ H$ë`mU Vwnmao, ^mZwXmg gmo‘ZmW R>moH$ `m§Mm VgoM
‘mo{h‘oV An§JËd Amboë`m {enmB© amhþb MmbH$ d ‘mbH$m§Zr CËñ’y$V© à{VgmX {Xbm
{d^mJmÀ`m dVrZo geó goZm ÜdO{XZ
^r‘amd ‘Jao, {enmB© amOy Ym|S>ram‘ gmiw§Io, AgyZ {d{dY n`m©`m§Mm dmna H$aÊ`mMr
{ZYr g§H$bZmMm ew^ma§^ ‘w»`‘§Ìr Xod|Ð
hdmbXma a‘oe VwH$mam‘ ‘w§T>o, Zm`H$ e¡b|Ð V`mar Xe©{dbr Amho. EQ>rE‘, noQ>rE‘,
’$S>Udrg `m§À`m hñVo ZwH$VmM am‘{Jar `m
nm§Sw>a§J MH«$Zmam`U, {g¾b‘Z {dÇ>b ZoQ>~±{H$J, H«o${S>Q> H$mS>©, S>o{~Q> H$mS>© `m
emgH$s` {ZdmgñWmZr Pmbm. emgZmÀ`m
gXm{ed B§Jio, {enmB© {ddoH$ nmonQ>amd ‘moao, gma»`m ‘mÜ`‘m§Mm dmna hr H$mimMr JaO
H°$ebog YmoaUmbm AZwgê$Z ñdmBn
hdmbXma ~miy nm§Sw>a§J bmd§S> `m§Mm Vm‘«nQ>, Amho. ‘wa~mS> VmbwŠ`mVrb Am{Xdmgr XwJ©‘
‘erZÛmao ÜdO{XZ {ZYr g§H$bZmg
YZmXoe XoD$Z Jm¡ad H$aÊ`mV Ambm. VgoM ^mJmVrb YgB© ho Jm§d g§nyU©nUo H°$ebog
‘w»`‘§Í`m§Zr H$mS>© ñdmB©nÛmao {ZYr XoD$Z
`m doir g¡Ý` godoV CËH¥$ï> H$m‘ Ho$boë`m Pmbo Amho. VoWo dS>mnmd qH$dm
gwédmV Ho$br.
godoVrb ‘oOa g{MZ gXm{ed nmQ>rb, ‘oOa nmZQ>nardmë`mnmgyZ gd©OU H°$ebog
{d{dY AmH«$‘Uo Am{U A{VaoH$s
AmH$me AemoH$ Vmn{S>`m, ‘oOa adtÐ ì`dhma H$arV AmhoV. {S>{OQ>b ‘mH]${Q>JMo
H$madm`m§nmgyZ g¡Ý`mZo ajU Ho$bo åhUyZ
em§Vmam‘ H$moH$Uo, ‘oOa OZab ‘ZmoO nm§S>o g§MmbH$ `moJr CXJra ¶m§À¶m ‘Vo,
AmnU {dH$mgmH$S>o dmQ>Mmb H$ê$ eH$bmo.
`m A{YH$mar d H$‘©Mmè`m§Mmhr Jm¡ad [ajmdmë`m§H$S>o ñ‘mQ>© ’$moZ Zgbo Var Mmbob,
XoemMm {dH$mg d OZVo‘Ü`o Ambobr g‘¥Õr
H$aÊ`mV Ambm. na§Vw Amnbo ~±H$ ImVo Agë`mg XoIrb
hr g¡{ZH$m§Zr Ho$boë`m ~{bXmZm‘wio Ambr
H°$ebog ì`dhma hmoD$ eH$VmV. AZoH$ H§$nÝ`m
Amho. `m Jmoï>rMo gm‘m{OH$ ^mZ R>odyZ
R>mÊ`mVrb [ajmMmbH$hr AmH$maUma ZdZdrZ ‘mo~mBb A°nÛmao hr godm XoV Amho.
OZVoZo geó Xb ÜdO {XZ {ZYr g§H$bZmV
H°$ebog ^mS>o `mo½` H§$nÝ`m {ZdSy>Z VgoM Ë`m§À`m MmO}
gh^mJr ìhmdo, Ago AmdmhZ ‘w»`‘§Ìr Xod|Ð
R>mÊ`mVrb [ajmMmbH$m§Zr H°$ebog gMr ‘m{hVr KoVë`mZ§Va AmnU Ë`m§Mr
’$S>Udrg `m§Zr Ho$bo.
nÕVrZo ^mS>o AmH$mamdo åhUyZ Ë`m§À`mV {ZdS> H$ê$ eH$Vmo.
ehrX OdmZm§À`m dranËZr, dra‘mVm,
dra{nVm `m§Mm `m doir ‘w»`‘§Ìr lr. OmJ¥Vr {Z‘m©U H$aÊ`mgmR>r R>mUo {Oëhm - Q>r‘ bmoH$amÁ¶
’$S>Udrg `m§À`m hñVo Jm¡ad H$aÊ`mV Ambm. àemgZmV’}$ Am`mo{OV H$m`©emiog [ajm nn
`m‘Ü`o aoIm gy`©d§er d {dÇ>b gy`©d§er,
gw‘Z~mB© M§Ð^mZ qeXo d M§Ð^mZ qeXo,
erVb g§Vmof OJXmio, a§OZm {dZm`H$ H$mQ>o,
A§{~H$m Zmam`U ^m|Xo, ñZohm {dH$mg Hw$i‘oWo
d {d‘b OZmX©Z Hw$i‘oWo, {Zem M§ÐH$m§V
Jbm§S>o, ~o~r OmZamd CB©Ho$ d OmZamd CB©Ho$,
OmZodmar 2017 49
AmVm H$am, amoIrbm Q>mQ>m...
8 Zmoìh|~a 2016 amoOr àYmZ‘§Í¶m§Zr 500 Am{U 1000 ê$n`m§À`m ZmoQ>m MbZmVyZ aÔ Ho$ë`mMr KmofUm Ho$br.
IaoVa hm H«$m§{VH$mar {ZU©` AZoH$ dfmªnmgyZ Ano{jV hmoVm. AË`§V `mo½` doir KoVbobm Am{U XyaJm‘r
n[aUm‘ H$aUmam hm {ZU©` ^maVr` AW©ì`dñWobm nmofH$ R>aUma Amho. AmOda g‘m§Va MmbV Agboë`m
H$mù`m n¡emÀ`m AW©ì`dñWobm `m‘wio VS>m Jobm Amho.
50 OmZodmar 2017
Va 500À`m gmS>o gmoim AãO ZmoQ>m ImVr CKS>Ê`mg OZYZ
Va 1000À`m 6.7 AãO ZmoQ>m `moOZoÛmao àd¥Îm Ho$bo hmoVo. Varhr AnojoEdT>r
MbZmV Amho. Ë`mn¡H$s 88 Q>¸o$ ImVr CKS>br Jobr ZmhrV. ñd`§Kmo{fV
ZmoQ>m OZVoH$S>oM ì`dhmamV hmoË`m. CËnÞ `moOZm 2 gßQ>|~a Vo 30 gßQ>|~a
`m gd© AmH$S>odmarVyZ EH$ ~m~ 2016 ‘Ü`o gaH$maZo AmUyZ, H$mù`m
gaH$maÀ`m bjmV Ambr H$s n¡emÀ`m gmR>dUyH$Xmam§Zm VmH$sX {Xbr hmoVr.
2015-2016 ‘Ü`o gw‘mao gmS>oghm Varhr H$mù`m n¡emÀ`m YmaH$m§Zr, hr VmH$sX
bmI ImoQ>çm/ZH$br ZmoQ>m ~±H$m§V ‘Zmda KoVbr Zmhr. åhUyZM H$moUVrhr
AmT>iyZ Amë`m. Ë`mn¡H$s gw‘mao nyd©gyMZm Z XoVm KoVbobm hm {ZU©` OmMH$
Mma bmI ZmoQ>m 500 Am{U 1000 R>aVmo` Vmo ’$º$ H$mù`m n¡emÀ`m YmaH$m§ZmM.
én`m§À`mM hmoË`m. 2000-2001 `m {ZU©`m‘wio gJio ì`dhma H$amÀ`m
À`m ZmoQ>m 76 Q>³³¶m§Zr Va 1000À`m ZmoQ>m ‘Ü`o EHy$U MbZmÀ`m {H$‘VrÀ`m AIË`marV `oD$Z, gaH$mar ‘hgwbmV ‘moR>r
109 Q>³³¶m§Zr dmT>ë`m hmoË`m. `mM H$mimV 25 Q>³³¶m§hÿZ H$‘r Agboë`m 500 Am{U dmT> hmoB©b. ‘hmJmB© H$‘r hmoÊ`mg ‘XV
Amnë`m AW©ì`dñWoMm 30 Q>³³¶m§Zr 1000 én`m§À`m ZmoQ>m§À`m g§»`oV, n§Yam hmoB©b. ~±H$m§H$S>o nwaogm {ZYr CnbãY Pmë`mZo
{dñVma Pmbm. dfm©V AdmñVd Pmbobr dmT> g§e`mñnX nV/H$O© nwadR>m ì`dpñWV Am{U ñdñV
14 Am°ŠQ>mo~a 2016 amoOr OZVoH$S>o hmoVr. ^maVmÀ`m EHy$U MbZ ‘yë`mV 500 XamZo hmoB©b. ñWmda ~m§YH$m‘ joÌmVrb
EHy$U 16,98,540 H$moQ>r én`m§À`m ZmoQ>m Am{U 1000 én`m§À`m MbZmMm {hñgm 86 qH$‘V ’w$JdQ>m ’w$Qy>Z, Ë`m qH$‘Vr dmñVd
MbZmV hmoË`m. ^maVr` [aPìh© ~±Ho$À`m Q>¸o$ Agë`mZo ImoQ>çm qH$dm ZH$br ZmoQ>m§Zm XamV `oVrb. gdm©V ‘hÎdmMo åhUOo
AmH$S>odmarZwgma AmOÀ`m KS>rbm 17 bmI nm`~§X KmbUo Amdí`H$M hmoVo. XheVdmXr `§ÌUobm hmoUmè`m
54 hOma H$moQ>r én`o ‘yë`mMo MbZ AW©gmhmæ`mbm, eóm§À`m VñH$arbm,
ì`dhmamV Amho. EHy$U MbZmV Xhm Am{U nyd©gyMZm hoa{Jarbm Am{U ^«ï>mMmambm ‘moR>çm à‘mUmV
e§^a én`m§À`m ZmoQ>m§Mo à‘mU 53 Q>¸o$ Amho `mAmYr lr. ‘moXtZr gd© OZVobm ~±H$ Amim ~gob.
OmZodmar 2017 51
H°$ebog YgB©
H $ ë`mU Vo ‘wa~mS> ho 27 {H$bmo‘rQ>a A§Va. H$ë`mU EgQ>r
ñWmZH$mVyZ ‘mieoOH$S>o ~è`mM ~gog OmVmV. `mM ‘mJm©da
gaiJmdÀ`m nwT>o C‘amobr Jmd bmJVo. ‘wa~mS> Vo
‘w»` àý hmoVm H$mS>© ñdmB©n ‘erZMm. `oWrb àË`oH$ Hw$Qw>§~mH$S>o
OZ-YZ ImVo AgyZ S>o{~Q> H$mS>©hr Amho. Ë`m‘wio bmoH$ ghOnUo
ñdmB©n ‘erZMm dmna H$ê$ eH$Vrb, `mMr ImÌr
C‘amobr ho A§Va 15 {H$‘r Amho. {VWyZM COdrH$S>o hmoVr. ~±H$ Am°’$ ~S>moXmZo JmdmVrb ì`mnmè`m§Zm
diÊ`mgmR>r N>moQ>mgm añVm Amho Vmo WoQ> YgB©bm ñdmB©n ‘erZ {Z…ewëH$ nwadÊ`mMo ‘mÝ` Ho$bo.
OmVmo. Q>ßß`mQ>ßß`mZo ‘erÝg AmUÊ`mV Ambr. ~KVm
‘wa~mS> VmbwŠ`mVrb YgB© ho EH$ ‘moR>o Jmd ~KVm EH§$Xa 137 ‘erÝg H$m`©aV Pmë`m.
Amho. AJXr Eo{Vhm{gH$ H$mimnmgyZ `m Jmdmbm dS>mnmdnmgyZ ^mOrnmbm, YmÝ`, Am¡fYo, IVo d
‘hÎd Amho Vo `oWrb ì`mnmaC{X‘m‘wio. `m{R>H$mUr BVa gd© JaOm§gmR>r S>o{~Q> H$mS>© dmnaUo gwê$ Pmbo.
~mOmanoR> Amho. Jmd gw‘mao 10 hOma bmoH$dñVrMo {deof åhUOo ho H$mS>© Ho$eH$V©Zmb`, XdmImZo,
Amho. BWo gw‘mao 150 nojm OmñV ì`mnmar AmhoV ‘moQ>ma J°aoOog nmgyZ AJXr eoVrH$m‘mgmR>r Q´>°ŠQ>a
^mS>çmZo KoÊ`mgmR>rhr dmnaUo gwê$ Pmë`mZo
{H$‘mZ 50 hOma bmoH$m§Zm ’$m`Xm Pmbm.
Joë`m ‘{hÝ`m^amV "YgB© Jmd ho XoemVrb n{hbo H°$ebog Jmd
YgB© ¶m Am{Xdmgr åhUy Z g‘moa `oUo hr ‘hmamï´>mMm AW©‘§Ìr åhUyZ
JmdmVrb dX©i Iyn ‘mÂ`mgmR>r Jm¡admMr ~m~ Amho,' Aer ^mdZm `m
dmT>br Amho. AW©emó Jmdmbm ZwH$VrM ^oQ> {Xë`mda {dÎm‘§Ìr gwYra
{eH$Umao ‘w§~B© ‘wZJ§Q>rdma `m§Zr ì`º$ Ho$br. lr. ‘wZJ§Q>rdma
{dÚmnrR>mMo {dÚmWu, `m§Zr Amnë`m ^oQ>rV `mdoir ñdV…Mo S>o[~Q> H$mS>©
amOH$s` ‘§S>ir, amï´>r` dmnê$Z ‘wa~mS> Vm§Xyi IaoXr H$aV H°$ebog Jmd
Am§Vaamï´>r` ‘mÜ`‘m§Mo CnH«$‘mMm ew^ma§^ Ho$bm. `oË`m H$mimV
YgB© JmdmVrb H°$ebog ì¶dhma à{V{ZYr ¶oWo ¶oD$Z ‘hmamï´>mVrb ~hþg§»` JmdoM Zìho Va g§nyU©
Jobo. àYmZ‘§Í¶m§Zr 500 ‘hmamï´> XoemVrb n{hbo H°$ebog amÁ` R>amdo `mda
Am{U Ë`m§Mr CbmT>mbhr ^anya Amho. ¶m JmdmV Am{U 1000 À`m ZmoQ>m Amnbm ^a amhrb, Ago à{VnmXZhr Ë`m§Zr Ho$bo.
ghH$mar gmogm`Q>çmhr AgyZ XyY, ^mOrnmbm, MbZmVyZ ~mX H$aÊ`mMm XoemVrb n{hë`m H°$ebog JmdmMm
YmÝ`, {H$amUm Agm ì`mnma `m g§ñWm§À`m {ZU©` Pmë`mZ§Va YgB© ‘mZ YgB© Jmdmbm {‘iUo, hm ‘hmamï´>mMm gÝ‘mZ
‘mÜ`‘mVyZ hmoV AgVmo. g^modVmbMr gÎma EH$ ^mJmV H$m`© H$aUmè`m Amho.
Jmdo XoIrb ì`mnmamgmR>r YgB©da Adb§~yZ ñdmV§Í`dra gmdaH$a "YgB©Zo ‘hmamï´>M Zìho Va XoemgmR>r EH$ Zdm
AgVmV, Ë`m‘wio ho Jmd Am{Xdmgr ^mJmVbo amï´>r` ñ‘maH$mZo ho Am{W© H$ amï´>r` ‘hm‘mJ© V`ma H$aÊ`mg gwédmV
Agbo Var dX©irMo Amho. AmìhmZ åhUyZ ¿`m`Mo Ho$br Amho,' Ago {dÎm‘§Í`m§Zr H$mT>bobo H$m¡VwH$moX²Jma
ZmoQ>m~§XrZ§Va JmdmVrb gd© ì¶dhma H°$ebog R>adbo. EH$ à`moJ H°$ebogÀ`m Midirbm ~i XoUmao Amho.
nÕVrZo H$aʶmMm {ZYm©a ñdmV§Í`dra gmdaH$a åhUyZ H°$ebog JmdmMr
amï´>r` ñ‘maH$mZo Ho$bm. ˶mgmR>r {dO`m ~±H$ d g§H$ënZm ¶m JmdmV
~±H$ Am°’$ ~S>moXmMr ‘XV KoʶmV Ambr. gan§M, àW‘ am~dm`Mr Ago
VhgrbXma `m§À`m~amo~a àmW{‘H$ ~¡R>H$ KoD$Z R>adʶmV Ambo. - A{ZéÕ Aï>nwÌo
JmdH$è`m§À`m ‘XVrZo H°$eboggmR>r Z¸$s H$m` {Oëhm ‘m{hVr A{YH$mar, R>mUo
H$am`Mo Vo R>adÊ`mV Ambo. nn
52 OmZodmar 2017
amoI‘wº$ AmKmS>r
8 Zmoìh|~abm àYmZ‘§Ìr Za|Ð ‘moXr `m§Zr EH$ hOma Am{U nmMeo
én`m§À` ZmoQ>m aÔ H$aÊ`mMm {ZU©` Omhra
Ho$bm. `m {ZU©`mZ§Va Xoe^am§V amoH$S>{dahrV
~±H$ ImVo CKS>Ê`mgmR>r ehamgh {d{dY VmbwŠ`m§À`m {R>H$mUr Img
{e{~ao bmdÊ`mV Ambr.
OmZodmar 2017 53
{dÚwV gwajm gámh 2017
gwajoMm ‘yb‘§Ì
{d OoMo Amnë`m OrdZmV A{Ve` ‘hÎdmMo
ñWmZ Amho. {dOo{edm` OZOrdZ `mMr
AmnU H$ënZmXoIrb H$ê$ eH$V Zmhr. H$maU drO hm
{Z‘m©U H$aÊ`mÀ¶m gyMZm Ho$ë¶m. ˶mà‘mUo ‘w»`
{dÚwV {ZarjH$ `m§À`m‘m’©$V {OëømVrb {dÚwV
{ZarjH$, gd© {dÚwV nwadR>mH$ma, nadmZmYmaH$,
Amnë`m OrdZmMm A{d^mÁ` KQ>H$ Amho. gd©gm‘mÝ` {dÚwV R>oHo$Xma Ë`m§À`m g§KQ>Zm g§KQ>Zm CÛmhZ
bmoH$m§Mo OZOrdZ gwa{jV amhmdo, `mH$[aVm drOoMm {Z{‘©Vr H$aUmao CËnmXH$, CX² dmhZ C^maUr H$aUmao
gwa{jVarË`m dmna hmoUo AË`§V Amdí`H$ Amho. R>oHo$Xma, ‘hm{dVaU, Q>mQ>m, ~oñQ>, [abm`Ýg
{dÚwV gwa{jVVoMo ‘hÎd gd© ñVamda VgoM Am¡Úmo{JH$ à{Vð>mZ BË`mXtÀ`m gh^mJmZo d Am{W©H$
OZ‘mZgmV nmohmoMdÊ`mH$[aVm CÚmoJ, D$Om© d
Amnbo OrdZ A{YH$ H$m‘Jma {d^mJmMo {dÚwV {ZarjUmb` H$m`©aV Amho.
gwIH$a H$aUmar
ZdZdrZ {dÚwV CnH$aUo CnH$aUm§Mr `mo½`arË`m hmVmiUr
~mOmamV CnbãY AmhoV. {dÚwV CnH$aUm§Mr `mo½`arË`m hmVmiUr Z
`m CnH$aUm§Mr Ho$ë`m‘wio {dÚwV AnKmVmZo Or{dVhmZr hmoÊ`mMo
`mo½`arË`m hmVmiUr Z à‘mU Xadfu dmT>V Amho. ‘hmamï´>mV Xadfu gw‘mao
Ho$ë`m‘wio {dÚwV 1500 ‘mUgo {dÚwV AnKVmZo XJmdVmV AWdm
AnKmVmZo Or{dVhmZr Om`~§Xr hmoVmV. {dÚwV em°Q>©g{H©$Q>‘wio AmJ bmJyZ
hmoÊ`mMo à‘mU Xadfu Xadfu H$moQ>çdYr én`m§À`m ‘mb‘ÎmoMo ZwH$gmZ hmoVo.
dmT>V Amho. {dÚwV {dÚwV AnKmVm‘wio ~arM Hw$Qw>§~o CX²ÜdñV hmoVmV.
gwajo{df¶r darb KQ>Zm§À`m Mm¡H$erV Ago AmT>iyZ `oVo H$s,
emgZm‘m’©$V ‘moR>çm `mVrb ~hþVoH$ gd© AnKmVm§Mo H$maU ho Aà‘m{UV
à‘mUmda OZOmJ¥Vr drOg§M ‘m§S>Ê`m, emgZ‘mÝ` {dÚwV R>oHo$Xma d
H$aÊ`mV ¶oV Amho. ˶m {dÚwV n`©dojH$mH$Sy>Z drOg§M ‘m§S>UrMr C^maUr d
AZwf§JmZo 11 Vo 17 XoI^mb Z H$aUo, hbŠ`m XOm©Mr drO CnH$aUo ghH$m`m©Zo 11 Vo 17 OmZodmar 2017 `m H$mbmdYrV
OmZodmar 2017 `m dmnaUo, H$‘r IMm©V drOg§M ‘m§S>Ur C^maÊ`mMm g§nyU© amÁ`mV {dÚwV gwajm gámh Am`mo{OV H$aÊ`mV
H$mbmdYrV amÁ`mV ‘moh d Anwar MwH$sMr XoI^mb d XwéñVr H$aUo hoM `oV Amho.
{dÚwV gwajm gámh Amho. àË`oH$ {OëømV {dÚwV {ZarjUmMo {d^mJr`
am~dbm OmV Amho. H$m`m©b` Amho. Ë`m§À`m‘m’©$V {dÚwV H$m`Xm 2003 d
AMyH$ {dÚwV gwajm `§ÌUm H|$Ðr` {dÚwV àm{YH$aU {d{Z`‘ 2010 `mVrb
21 ì`m eVH$mV {dÚwV joÌmV Am‘ybmJ« Vm§{ÌH$ VaVyXrMo AZwnmbZ drO Cn^mo³Ë`m§Zr H$ê$Z {dÚwV
~Xb KSy>Z Ambo AmhoV. ñd`§M{bV d AMyH$ {dÚwV AnKmV Q>miÊ`mg ‘XV H$aUo Ano{jV Amho.
gwajm `§ÌUm {Z‘m©U Pmë`m AmhoV. VargwÕm {dÚwV gd©gm‘mÝ` bmoH$m§‘Ü`o {dÚwV gwa{jVVo~m~V
CnH$aUo gwa{jVnUo hmVmiÊ`mMo AkmZ, ~o{’$[H$ar OmJê$H$Vm {Z‘m©U H$aUo hm `m {dÚwV gwajm
AWdm ’$mOrb AmË‘{dœmg AWdm A{VCËgmh ho gámhm‘mJMm à‘wI CÔoe Amho.
‘mZdr KQ>H$gwÕm {dÚwV AnKmVmg VodT>oM H$maUr^yV {dÚwV CnH$aUo hmVmiUo dm Ë`mda H$m‘ H$aUo ho
AmhoV. hr AË`§V qMVmOZH$ ~m~ Amho. `m joÌmVrb {ZîUmV bmoH$m§MoM H$m‘ Amho. H$moUrhr
D$Om©‘§Ìr M§ÐeoIa ~mdZHw$io `m§Zr {dÚwV CRy>Z Zimbm nmB©n OmoSy>Z hdo {VWo nmUr dmhÿZ ZoD$
gwa{jVVo~m~V gd©gm‘mÝ` OZVoV OmJê$H$Vm eH$Vmo BVHo$ Vo gmono H$m‘ {Z{üVM Zmhr. EImXm
54 OmZodmar 2017
â`yO Pmbobm ~ë~ AWdm Q>`y~ Zir ~XbUo gmdY{Jar
BVnV R>rH$ Amho. nU bmoH$ ZH$mo Ë`m
gwa{jVVoÀ`m
YmoH$mXm`H$ nmVirbm OmD$Z H$m‘ H$aVmV
Ñ[ï>H$moZmVyZ H|$Ðr`
Am{U Ë`mMo Xwîn[aUm‘ AmoT>dyZ KoVmV.
{dÚwV {Z`‘ ho
Voìhm hr Jmoï> Ë`m§À`m bjmV AmUyZ XoUo
Cn^mo³Ë`mÀ`m dm`[a§JMo
JaOoMo Amho H$s Vw‘À`m MwH$s‘wio Ho$di
{Z`§ÌU d gwajm
VwåhmbmM Zmhr Va BVam§Zmhr ‘moR>m YmoH$m
`mgmR>r ~Z{dbo AmhoV.
hmoD$ eH$Vmo. Am{U àg§Jr hmoUmar {OdrV
`mgmR>r Cn^mo³Ë`mZo
AWdm {dÎm hmZr hr gd©ñd CÜdñV H$ê$Z
Amnë`m {dÚwVg§M ‘m§S>UrgmR>r ^maVr` ‘mZH$ g§ñWoZo (Am`EgAm`) à‘m{UV
Q>mH$Umar Agy eH$Vo.
Ho$bobo gm{hË` d XOm© {Z`§ÌU ‘§S>imZo à‘m{UV Ho$bobr KaJwVr {dÚwV CnH$aUo
dmnamdrV. H¥$fr, dm{UÁ`, Am¡Úmo{JH$ {dÚwVg§M ‘m§S>UrMr g§H$ën{MÌ C^maUr d
{ZîH$miOrnUm ZH$mo
MmMUr hr H$m‘o emgZ ‘mÝ`Vmàmá AZwkmárYmaH$ {dÚwV R>oHo$Xmam§H$Sy>Z H$ê$Z KoUo
Amnë`mVrb AZoH$ bmoH$ AJXr
~§YZH$maH$ Amho. {dÚwV H$m`Xm 2003 d H|$Ðr` {dÚwV àm{YH$aU {d{Z`‘ 2010
ì`mdgm{`H$gwÕm {dÚwV hmVmiUr{df`r
Zwgma 15 ‘rQ>anojm A{YH$ C§MrÀ`m B‘maVrÀ`m ZdrZ dm`[a§JMo {ZarjU d
{ZîH$miOrnUmZo dmJVmV Ago bjmV `oVo.
nadmZJr, ZdrZ CƒXm~, AVr-CƒXm~, O{ZÌ {dÚwVg§M ‘m§S>UrMo {dÚwV
CXm. {dÚwV nwadR>m H$aUmar CnH$aUo, dmna,
{ZarjU {d^mJmV’}$ H$ê$Z KoUo, nadmZJr KoUo Am{U Amnbo dm`[a§J gwa{jV
Ë`mda Agbobm bmoS> B. AZoH$ CXmhaUo
Agë`mMr ImÌr H$ê$Z KoUo ~§YZH$maH$ AgyZ O~m~XmarXoIrb Amho. `m {dÚwV
XmIdVm `oVrb. Omon`©ÝV ho H$m‘MbmD$
{Z`‘mZwgma dm{UÁ`, ‘Ü`‘Xm~, O{ZÌg§M, CƒXm~ Am{U A{V CƒXm~ `m
àH$ma {Q>H$VmV Vmon`©ÝV R>rH$ AgVo. nU
àH$maÀ`m drOg§M ‘m§S>Ê`mMo, {dÚwV {ZarjH$m§‘m’©$V Xadfu {ZarjU H$ê$Z KoUo
Ooìhm H$mhr {~KmS> hmoVmo Voìhm {Z‘m©U hmoUmam
Am{U dm`[a¨J {ZYm}H$ Agë`mMr ImÌr H$ê$Z KoUo hr gdmªMr O~m~Xmar Amho.
YmoH$m hm dmMdbobm doi, n¡gm Am{U l‘
`m§À`mnojm {H$VrVar nQ>rZo ‘moR>m AmgVmo.
qH$~hþZm naV H$Yrhr ^ê$Z {ZKUma Zmhr
Ago ^`§H$a n[aUm‘ Agy eH$VmV. åhUOo Cnm`gwÕm H$aV Zgë`mZo Or[dVhmZr g§M ‘m§S>Ur gwa{jV R>odÊ`mgmR>r H$m` H$amdo,
[dOo{df`r AkmZ AgUo hr Jmoï> {OVH$s Pmë`mMr AZoH$ CXmhaUo {XgyZ `oVmV. H$m` H$ê$ Z`o, {dÚwV CnH$aUo hmVmiUr~m~V,
^`mZH$ Amho. Ë`mhrnojm kmZ AgyZhr CXdmhZm§Mm gwa{jV dmna H$aÊ`m~ÔbMo
{ZîH$miOrnUm, ’$mOrb AmË‘{dœmg {ZX}em§Mo nmbZ {ZH$f, gwajoÀ`m ~m~r bjmV KoD$Z ~Zdbo
XmIdUo A{YH$ ^`§H$a åhQ>bo nm{hOo. `m àË`oH$ {dÚwV g§M ‘m§S>UrMo g§H$ën{MÌ, Jobobo {Z`‘, JwUdÎmm, à{ejU, ‘mJ©Xe©Z,
~m~VrV gd© ñVam§‘Ü`o OmJê$H$Vm {Z‘m©U Á`m‘Ü`o gd© Vm§{ÌH$ ~m~r, gwa{jVVoÀ`m {Z`‘ Z nmië`mg hmoD$ eH$Umar H$madmB©
H$aUo ho {dÚwV gwajm gámh Am`mo{OV Ñï>rH$moZmVyZ {Z`§ÌU, gwajoMr `mo½` Aem AZoH$ Jmoï>t~m~V à~moYZ Ho$bo OmUma
H$aÊ`m‘mJÀ`m C{Ôï>m§n¡H$s EH$ Amho. ì`dñWm d dm`[a§Jda `mo½` ^ma (bmoS>) Amho. nWZmQ>ç, MMm©gÌo, ~°Za, a°br,
OmoS>Ur, `mMm {dMma Ho$ë`mg Ë`m`moJo hmo{S>©½O, {d{dY àMma ‘mÜ`‘m§Mm dmna
A{VCËgmh ZH$mo A{V^mam‘wio hmoUmao YmoHo$, ñnmH$sªJ hmoD$Z OZOmJ¥Vr Ho$br OmUma Amho. ehar ^mJmnojm
AZoH$ bmoH$ {dÚwV CnH$aUo hmVmiVmZm AmJ bmJUo, dm`atJ ZmXwéñV Pmë`mZo J«m‘rU ^mJmV AnKmVm§Mo à‘mU OmñV
XmIdVmV Am{U Ë`m‘wio AnKmV KS>VmV H$m‘ ~§X nS>Uo ho à^mdrnUo d `eñdr[aË`m Agë`mMo {XgyZ `oVo. Ë`m‘wio J«m‘rU ^mJmV
Am{U `m§Mo à‘mU AmO BVHo$ dmT>bo Amho H$s, Q>miVm `oB©b. Ë`mMà‘mUo B©.Eb.gr.~r./E‘. OZOmJ¥Vr Ho$br OmUma Amho. àË`oH$mZo
`m ~m~VrV Ia§M bmoH$m§Zm nwÝhmnwÝhm OmJ¥V gr.~r. gmaIr gwa{jVVoMr gmYZo '{Z`‘ d {ZH$f nmim Am{U {dÚwV AnKmV
H$aUo hr AË`mdí`H$ ~m~ hmoD$Z ~gbr Amho. gd©gmYmaU dm`[a§Jda dmnê$Z hmoUmao Q>mim' hmM gwajoMm ‘yb‘§Ì Onmdm!
`m A{VCËgmhmV AJXr {ZîUmV bmoH$XoIrb ZwH$gmZ Q>miVm `oB©b.
hmVmV a~ar ½bmoìhO KmbUo, nm`mV goâQ>r - gwhmg ~mJS>
eyO dmnaUo, BVHo$M H$m` Va {dÚwV nwadR>m gwajm gámhmMo ‘hÎd ‘w»` {dÚwV {ZarjH$
~§X H$ê$Z ‘J H$m‘ H$aUo BVHo$ N>moQ>o CÚmoJ, D$Om© d H$m‘Jma {d^mJ, ‘w§~B©
`m {dÚwV gwajm gámhmV ‘w»`Ëdo {dÚwV
nn
OmZodmar 2017 55
eyaVm Am{U gwàemgZmMo àoaUmñWi
A a~r g‘wÐmVrb N>ÌnVr {edmOr
‘hmamOm§À`m ñ‘maH$mMo ^y{‘nyOZ d
ObnyOZ, ‘oQ´mo 2 ~r - S>rEZ ZJa-dm§Ðo
amoS>, H$bmZJa O§ŠeZ CÈ>mUnyb,
E‘`wQ>rnr-3 `m àH$ënm§À¶m H$m‘m§Mo
^y{‘nyOZ ZwH$VoM àYmZ‘§Ìr Za|Ð ‘moXr
N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§Zr OZVoÀ`m
H$ë`mUmH$[aVm Amnbo OrdZ g‘{n©V Ho$bo.
Ë`mnmgyZ gm‘mÝ`m§Zm àoaUm {‘imdr `mgmR>r
Hw$bm© H$m°åßboŠg-‘mZIwX©, ‘oQ´mo 4- dS>mim- ¶m§À¶m hñVo Pmbo. ¶m{edm¶ ^maVr¶ N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§Mo ^ì` ñ‘maH$
KmQ>H$mo n a-‘w b w § S >-R>mUo - H$mgmadS>dbr, aoëdogmo~V 55 hOma H$moQ>r én¶m§Mo XmoZ ‘w§~B©À`m Aa~r g‘wÐmV C^maÊ`mV `oV Amho.
‘w§~B© Q´mÝg hm~©a qbH$, Hw$bm©-dmH$mobm CÞV gm‘§Oñ¶ H$ama H$aʶmV Ambo. N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§Zr gwemgZmMr
na§nam nwT>o Zobr, Ë`mM YVuda gm‘mÝ`
‘mUgmMm {dH$mg hmM H|$Ðq~Xy ‘mZyZ, H|$Ð
d amÁ` emgZmV’}$ {dH$mgmÀ`m `moOZm gwê$
H$aʶmV ¶oV AmhoV. Ë`mMmM EH$ ^mJ
åhUyZ ‘w§~B©‘Ü`o 1 bmI 6 hOma H$moQ>r
én`m§Mo {dH$mg àH$ën hmVr KoÊ`mV Ambo
AmhoV, Ago à{VnmXZ àYmZ‘§Ìr Za|Ð ‘moXr
`m§Zr ¶m doir nma nS>boë¶m H$m¶©H«$‘mV Ho$bo.
CËH¥$ï> àemgH$
àYmZ‘§Ìr ¶m H$m¶©H«$‘mV Amnë¶m
‘ZmoJVmV åhUmbo, "N>ÌnVr {edmOr
‘hmamOm§Mo ì`{º$‘Îd ~hþAm`m‘r hmoVo.
Ë`m§À`m AZoH$ n¡by§Mm ^maVr`m§À`m OrdZmda
à^md {XgyZ `oVmo. g§Kfm©VyZ Ë`m§Zr
gwemgZmMr CÎm‘ na§nam nwT>o Zobr. Vo namH«$‘r
hmoVo. CÎm‘ g§KQ>ZH$m¡eë` Ë`m§À`mH$S>o hmoVo.
Obì`dñWmnZmMo ˶m§Zr KmbyZ {Xbobo
AmXe© AmOhr gdmªZm ‘mJ©Xe©H$ AmhoV.
OmJ{VH$ ñVamda gmJar gwajobm Iyn ‘hÎd
{Xbo OmV Amho. ‘mÌ eoH$S>mo dfm©nydu N>ÌnVr
{edmOr ‘hmamOm§Zr gmJar gwajogmR>r
ñdV:Mo Ama‘ma C^mabo. `mVyZM Ë`m§À`m
à^mdembr ì`{º$‘ÎdmMr Amnë`mbm AmoiI
hmoVo.'
OJ^amV n`©Q>ZmgmR>r AZoH$ AmXe©dV
Aer àVrHo$ {Z‘m©U Pmbr AmhoV. Ë`m‘wio
Ë`m Ë`m Xoem§Mr hr àVrHo$ AmoiI ~Zbr
AmhoV. OmJ{VH$ñVamda Zm|X KoÊ`mOmoJr
AZoH$ n`©Q>ZñWio ^maVmÀ`m H$mݶmH$monè`mV
Aa~r g‘wÐmVrb {edñ‘maH$mMo ObnyOZ H$aVmZm àYmZ‘§Ìr Za|Ð ‘moXr. AmhoV. OJ^amV n`©Q>Z ì`dgm`mbm Ambobo
56 OmZodmar 2017
Aa~r g‘wÐmVrb N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§À`m ñ‘maH$mMo ^y{‘nyOZ d ObnyOZ, ‘oQ´mo-2~, ‘oQ´mo-4, E‘Q>rEMEb, Hw$bm©-dmH$mobm CÞV ‘mJ©, E‘`wQ>rnr-3 d H$bmZJa
O§ŠeZ CÈ>mUnwbm§À`m H$m‘m§Mo ^y{‘nyOZ àYmZ‘§Í¶m§À`m hñVo Pmbo. Ë`m{Z{‘Îm dm§Ðo-Hw$bm© g§Hw$bmÀ`m ‘¡XmZmda Pmboë`m Omhra g^oV àYmZ‘§Ìr Za|Ð ‘moXr,
amÁ¶nmb gr. {dÚmgmJa amd, ‘w»¶‘§Ìr Xod|Ð ’$S>Udrg, H|$Ðr¶ ^yn¥ð> dmhVyH$ Am{U ObdmhVyH$ ‘§Ìr {ZVrZ JS>H$ar, aoëdo ‘§Ìr gwaoe à^y, ZJa{dH$mg ‘§Ìr 춧H$æ¶m Zm¶Sy>,
amÁ¶mMo {ejU‘§Ìr {dZmoX VmdS>o, {edgoZm njà‘wI CÕd R>mH$ao, ^mOn àXoemܶj ImgXma amdgmho~ XmZdo AmXr ‘mݶda CnpñWV hmoVo.
‘hÎd bjmV KoVm ^maVmVhr gmhgr AmoiIbm OmVmo. ¶mnwT>o ^maV Xoehr N>ÌnVr ñdßZmVrb ‘hmamï´> ~ZÊ`mgmR>r à`ËZ
n`©Q>Zmbm MmbZm XoÊ`mH$[aVm H|$Ðr` nwamVÎd {edmOr ‘hmamOm§À`m ñ‘maH$m‘wio AmoiIbm gwê$ Amho.
{d^mJmH$Sy>Z XoemVrb JS>{H$ëë`m§Mo g§dY©Z OmB©b. `m ñ‘maH$mnmgyZ eyaVm Am{U - Q>r‘ bmoH$amÁ¶
Am{U OVZ H$aÊ`mV `oB©b. Ë`mMr gwédmV gwàemgZmMr àoaUm {‘iob. ‘hmamOm§À`m nn
‘hmamï´>mVrb N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§À`m
{H$ëë`m§nmgyZ H$ê$, Ago àYmZ‘§Ìr `m doir
åhUmbo.
àoaUmñWi
‘w»`‘§Ìr Xod|Ð ’$S>Udrg Amnë`m
^mfUmV åhUmbo H$s, N>ÌnVr {edmOr
‘hmamOm§À`m Aa~r g‘wÐmVrb ñ‘maH$mÀ`m
H$m‘mg OmZodmar 2017 ‘Ü`o gwédmV hmoUma
Amho. 352 dfmªnydu `mM ‘{hÝ`mV `mM
{Xder N>ÌnVr {edmOr ‘hmamOm§Zr qgYwXwJ©
{H$ëë`mMo ObnyOZ Ho$bo hmoVo. AmVm `mM nwUo ‘oQ´>mo àH$ën ^y{‘nyOZàg§Jr àYmZ‘§Ìr Za|Ð ‘moXr, amÁ¶nmb gr. {dÚmgmJa amd,
{Xder AmnU Aa~r g‘wÐmV {edN>ÌnVtÀ`m ‘w»¶‘§Ìr Xod|Ð ’$S>Udrg, H|$Ðr¶ ^yn¥ð> dmhVyH$ Am{U ObdmhVyH$ ‘§Ìr {ZVrZ JS>H$ar,
ñ‘maH$mMo ObnyOZ Ho$bo Amho. ZJa{dH$mg ‘§Ìr 춧H$æ¶m Zm¶Sy>, ‘Zwî¶~i {dH$mg ‘§Ìr àH$me OmdS>oH$a, AÞ d ZmJar nwadR>m ‘§Ìr
A‘o[aH$m Xoe "ñQ>°À`y Am°’$ {b~Q>u'‘wio {Jare ~mnQ>, Á¶oð> ZoVo d ImgXma eaX ndma, ImgXma A{Zb {eamoio AmXr ‘mݶda.
OmZodmar 2017 57
gào‘ Z‘ñH$ma
à{V[H«$¶m§Mo ñdmJV
bmoH$amÁ` A§H$mMr JwUdÎmm Am{U g§X^©‘yë` dmT>dÊ`mgmR>r Amnë`m à{V{H«$`m Amåhmbm hì`m AmhoV.
nÎmm : g§nmXH$, bmoH$amÁ`, ‘m{hVr d OZg§nH©$ ‘hmg§MmbZmb`, ZdrZ àemgZ ^dZ, 17dm ‘Obm, ‘§Ìmb`mg‘moa,
‘w§~B©-400 032 ’$m°bmo H$am...www.twitter.com/MahaDGIPR
bmBH$ H$am...www.facebook.com/dgipr
dm{f©H$ dJ©Ur bmBH$ H$am...YouTube/MaharashtraDGIPR
d[aîR> ghm`H$ g§MmbH$ (àH$meZo), ‘m{hVr d OZg§nH©$ ‘hmg§MmbZmb`, ~°aoH$ Z§. 19, ’«$s àog OZ©b ‘mJ©, ‘w§~B©-400021
`m nÎ`mda ‘ZrAm°S>©aZo nmR>dmdr qH$dm "boIm{YH$mar, ‘m{hVr d OZg§nH©$ ‘hmg§MmbZmb`, ‘§Ìmb`, ‘w§~B©' `m§À`m Zmdo ‘w§~B© `oWo
dR>>Umè`m emIoMm {S>‘m§S> S´>mâQ> nmR>dmdm. Amnbm g§nyU© {Zdmgr nÎmm gwdmƒ AjamV nrZH$moS>gh Agmdm. bmoH$amÁ` A§H$mÀ`m
dJ©UrXmam§Zr ZyVZrH$aUmgmR>r dm{f©H$ dJ©Ur nmR>dVmZm Amnbm dJ©Ur H«$‘m§H$ H$idmdm.
(à{V A§H$ ‘yë` 10 én`o, dm{f©H$ dJ©Ur é. 100)
bmoH$amÁ`Mr dJ©Ur Am°ZbmBZ ^aÊ`mgmR>r http://dgipr.maharashtra.gov.in
* `m A§H$mV ì`ŠV Ho$boë`m ‘Vm§er emgZ gh‘V AgobM Ago Zmhr.
58 OmZodmar 2017
OmZodmar 2017 59
R.N.I.No. 14140/57/Postal Registration No. MCS-072/2015-17
Posted at Mumbai Patrika Channel Sorting Office, From 18th to 24th January 2017
Date of Publication : 10th of every Month
à{V/TO
O.I.G.S. ^maV gaH$ma godmW©
bmoH$amÁ¶ LOKRAJYA
If undelivered, please return to:
àofH$ / From
àdrU Q>mHo$
d[að> ghm¶H$ g§MmbH$, ‘m{hVr d OZg§nH©$ ‘hmg§MmbZmb¶
‘hmamï´> emgZ, ~a°H$ Z§. 19, ’«$s àog OZ©b ‘mJ©, ‘w§~B© 400 021
bmoH$amÁ¶ ho ‘m{gH$ ‘hmamï´> emgZmÀ¶m dVrZo ‘wÐH$ d àH$meH$ {~«Ooe qgh, ‘hmg§MmbH$, ‘m{hVr d OZg§nH©$ ‘hmg§MmbZmb¶, ‘§Ìmb¶, ‘w§~B©
¶m§Zr àr ‘r{S>¶m gpìh©gog àm.{b. ßbm°Q> Z§. B©Eb /201, Q>rQ>rgr B§S>pñQ´>¶b E[a¶m, E‘Am¶S>rgr, ‘hmno, Zdr ‘w§~B© - 400 704 ¶oWo ‘w{ÐV H$ê$Z
‘m{hVr d OZg§nH©$ ‘hmg§MmbZmb¶, ‘§Ìmb¶, ‘w§~B© - 400 032 ¶oWo à{gÕ Ho$bo.
60‘w»¶ g§nmXH$: {~«OOmZo dmar 2017
oe qgh