Για τα μέλη της Εκκλησίας, η προσέλευση στην Θεία Ευχαριστία και

η κοινωνία από το Κοινό Ποτήριο της Ζωής, ασφαλώς και δεν

μπορεί να γίνει αιτία μετάδοσης ασθενειών, γιατί οι πιστοί όλων των
εποχών, γνωρίζουν ότι η προσέλευση στη Θεία Κοινωνία, ακόμη και εν
μέσω πανδημίας, συνιστά αφενός μια έμπρακτη κατάφαση
αυτοπαράδοσης στον Ζώντα Θεό, και αφετέρου τρανή φανέρωση
αγάπης, η οποία κατανικά κάθε ανθρώπινο και ίσως δικαιολογημένο
φόβο: «φόβος δεν υπάρχει στην αγάπη, αλλά η τέλεια αγάπη διώχνει
τον φόβο» (Α΄ Ἰωάν. 4, 18). Τα μέλη της Εκκλησίας γνωρίζουν ότι η
κοινωνία, δηλαδή η σχέση, είναι καρπός αγάπης και άθλημα
ελευθερίας, ακριβώς γιατί αγνοεί την καχυποψία, τις επιφυλάξεις, τους
φόβους.

Οι συζητήσεις και οι απόψεις που ακούγονται τις τελευταίες ημέρες για

το όλο ζήτημα, ακόμη και για ενδεχόμενη απαγόρευση της Θείας
Ευχαριστίας, ξεκινούν από διαφορετική αφετηρία και έχουν διαφορετική
προσέγγιση. Όσοι προσέρχονται "μετά φόβου Θεού, πίστεως και
αγάπης" και απολύτως ελεύθερα χωρίς κανένα δυναστικό
καταναγκασμό ή ανυπόφορη καταπίεση κοινωνούν το Σώμα και το Αίμα
του Χριστού, που γίνεται "φάρμακο αθανασίας", "εις άφεσιν αμαρτιών
και εις ζωήν αιώνιον".

Όλοι αυτοί οι πιστοί, ο ευσεβής και γεμάτος αγάπη ορθόδοξος Λαός, και
ο ευαγής Ιερός Κλήρος που μέσα από την θεία Κοινωνία εκφράζουν
την αγάπη τους και την δίψα τους για ζωή και σχέση, το ελάχιστο που
δικαιούνται από τους συμμετέχοντες στον δημόσιο διάλογο είναι ο
σεβασμός προς την πίστη τους και την επιλογή τους αυτή, να αγαπούν
χωρίς φόβο και ανασφάλεια. Χωρίς να καταδικάζουμε κανέναν για τον
φόβο και την ανησυχία του, ομολογούμε ότι όλοι οι πιστοί, επιτελώντας
το χρέος της εν ελευθερία αγάπης μας, θα εξακολουθήσουμε στις
Ορθόδοξες Εκκλησίες μας να λειτουργούμε και να κοινωνούμε, έχοντας
την βεβαιότητα ότι κοινωνούμε στη Ζωή και στην αθανασία».

Προς τον σκοπό της ενημέρωσης των πιστών, η Ιερά Σύνοδος

αποφάσισε την εκτύπωση ειδικού ενημερωτικού φυλλαδίου με τις
παραπάνω οδηγίες και τη διανομή του στους Ιερούς Ναούς.

Αναφορικά με τη Θεία Κοινωνία, αναφέρει ότι αυτή δεν μπορεί να γίνει

αιτία μετάδοσης ασθενειών, ενώ σημειώνει ότι οι συζητήσεις και οι
απόψεις που ακούγονται τις τελευταίες ημέρες για το όλο ζήτημα, ακόμη
και για ενδεχόμενη απαγόρευση της Θείας Ευχαριστίας, ξεκινούν από
διαφορετική αφετηρία και έχουν διαφορετική προσέγγιση.
Η θεία Μετάληψη ή θεία Κοινωνία (=ενότητα) ή θεία Ευχαριστία είναι
το κέντρο της Εκκλησίας. Χωρίς αυτήν δεν υπάρχει χριστιανισμός. Η
επίγεια Εκκλησία είναι οι χριστιανοί ενωμένοι γύρω από το κοινό Ποτήρι
της θείας Μετάληψης. Πρόκειται για το «φάρμακο της αθανασίας και
αντίδοτο κατά του θανάτου», όπως το ονομάζει ο άγιος Ιγνάτιος ο
Θεοφόρος γύρω στο 110 μ.Χ., που η Εκκλησία εξαρχής θεωρεί ότι είναι
το ίδιο το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, στο οποίο έχει μεταβληθεί
μυστηριωδώς το ψωμί και το κρασί.

Βλέποντας παραμορφωμένα την εκκλησιαστική ζωή, αντιμετωπίζουμε τη

θεία Μετάληψη ως ένα προσωπικό μας γεγονός («πάω να μεταλάβω»,
χωρίς να νιώθω δεσμό με τους άλλους που μεταλαβαίνουν συγχρόνως)
και μάλιστα ως εξαίρεση στην καθημερινότητά μας, ενώ, στην
πραγματικότητα, σε κάθε λειτουργία θα έπρεπε να μεταλαβαίνουμε όλοι
όσοι είμαστε στο ναό, εκτός φυσικά αν ο πνευματικός μας μάς έχει
ζητήσει να απέχουμε για κάποιο συγκεκριμένο λόγο.

Αυτό θα σήμαινε ότι κάθε μέρα θα προσέχουμε να μην αμαρτάνουμε, όχι

όμως κι ότι θα νηστεύουμε κάθε μέρα. Αν κοινωνούσαμε ταχτικά, θα
αρκούσε να νηστεύουμε όταν είναι μέρες νηστείας, δηλαδή τις
σαρακοστές, τις Τετάρτες και τις Παρασκευές (με εξαιρέσεις) και τις
άλλες νηστίσιμες εορτές, όπως η ημέρα του Τιμίου Σταυρού, 14
Σεπτεμβρίου, ή η επέτειος της αποτομής της κεφαλής του αγίου Ιωάννη
του Προδρόμου, 29 Αυγούστου.

Η θεία λειτουργία γίνεται αποκλειστικά και μόνο για να κοινωνήσουν οι

παρευρισκόμενοι και λειτουργία ονομάζεται μόνο εκείνη η
εκκλησιαστική τελετή, στην οποία τελείται η θεία Μετάληψη. Δεν είναι
λειτουργία ο εσπερινός, ο γάμος, η βάφτιση, η κηδεία, το ευχέλαιο, οι
Χαιρετισμοί κ.τ.λ. Όλα αυτά λέγονται «ακολουθίες». Λειτουργία λέγεται
μία ακολουθία, αυτή που γίνεται κάθε Κυριακή και γιορτή και
περιλαμβάνει τη θεία Μετάληψη. Υπάρχει και η θεία λειτουργία των
Προηγιασμένων Δώρων, που γίνεται τις καθημερινές της μεγάλης
Σαρακοστής (πριν το Πάσχα), με θεία Μετάληψη που έχει καθαγιαστεί
την προηγούμενη Κυριακή.

Αυτό που τρώμε, όταν μεταλαβαίνουμε, είναι το αληθινό Σώμα και το

αληθινό Αίμα του Χριστού, και όχι απλό ψωμί και κρασί που μόνο
«συμβολίζουν» το Σώμα και το Αίμα Του. Ο Ίδιος το λέει στο κατά
Ιωάννην ευαγγέλιο, 6, 48-59: «Εγώ είμαι ο άρτος της ζωής… Ο άρτος
που θα δώσω εγώ είναι η σάρκα μου, την οποία θα δώσω υπέρ της ζωής
του κόσμου. Αλήθεια σας λέω, αν δε φάτε τη σάρκα και δεν πιείτε το
αίμα του Υιού του ανθρώπου, δεν έχετε ζωή μέσα σας. Όποιος τρώει τη
σάρκα μου και πίνει το αίμα μου έχει ζωή αιώνια και εγώ θα τον
αναστήσω την έσχατη ημέρα. Γιατί η σάρκα μου είναι στ’ αλήθεια τροφή
και το αίμα μου στ’ αλήθεια ποτό. Όποιος τρώει τη σάρκα μου και πίνει
το αίμα μου μένει μέσα μου κι εγώ μέσα του…».

Φυσικά ο Ίδιος ο Ιησούς παρέδωσε τη θεία Μετάληψη στους ανθρώπους

κατά το μυστικό δείπνο (που λέγεται «μυστικός», επειδή περιελάμβανε
το «μυστήριο» της θείας Μετάληψης κι όχι επειδή… ήταν κρυμμένοι),
όπως φαίνεται στα Ματθ. 26, 26-29, Μάρκ. 14, 22-24, Λουκ. 22, 17-20,
και Α΄ προς Κορινθίους 11, 23-30.

Στους πρώτους χριστιανούς, η θεία Μετάληψη λεγόταν «κλάσις του

άρτου» (κόψιμο του ψωμιού) και γινόταν τουλάχιστον κάθε Κυριακή,
δηλαδή τη «Μία των σαββάτων», ημέρα της ανάστασης του Χριστού (βλ.
Πράξεις των αποστόλων, 20, 7).

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ θεία Εὐχαριστία εἶναι τὸ Μυστήριο τοῦ μεγάλου καὶ Μυστικοῦ Δείπνου, ποὺ ἵδρυσε καὶ τέλεσε
πρῶτος ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς στὸ ὑπερῶο τῆς Ἱερουσαλὴμ τὸ βράδυ τῆς Πέμπτης, πρὶν ἀπὸ
τὴν ἔναρξη τοῦ ἑβραϊκοῦ Πάσχα (Παρασκευή). Αὐτὸ τὸ Μυστήριο παρέδωσε ὁ Κύριος στὴν
Ἐκκλησία Του γιὰ νὰ τελεσιουργεῖται σὲ κάθε θεία Λειτουργία.

Ὡς Μυστήριο ἡ θεία Εὐχαριστία ἔχει τὴν ἔννοια ὅτι κάτω ἀπὸ τὰ στοιχεῖα τοῦ ἄρτου καὶ τοῦ οἴνου, τὰ
ὁποῖα ἁγιάζονται μὲ τὴν ἐπίκληση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὑπάρχουν πραγματικὰ τὸ ἄχραντο Σῶμα καὶ
τὸ τίμιο Αἷμα τοῦ Χριστοῦ μας. Εἶναι τὸ Σῶμα ποὺ γεννήθηκε, πέθανε στὸ Σταυρό, ἀναστήθηκε ἀπὸ
τὸν τάφο καὶ θεωμένο ἀναλήφθηκε ἐν δόξῃ στοὺς οὐρανούς, ὅπου κάθεται «ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρὸς».

Ἡ θεία Εὐχαριστία, ὅμως, εἶναι ταυτόχρονα καὶ θυσία. Εἶναι πραγματική, ἀληθινή, ἀναίμακτη θυσία.
Εἶναι ἡ σταυρικὴ θυσία τοῦ Κυρίου στὸ Γολγοθᾶ, ἡ ὁποία ἐπαναλαμβάνεται σὲ κάθε Λειτουργικὴ
σύναξή μας «ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς καὶ σωτηρίας».

Ἡ θεία Εὐχαριστία εἶναι Μυστήριο κατεξοχὴν θεοποιητικό. Εἶναι τὸ Μυστήριο τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς
Ἐκκλησίας. Ἐνῶ στὰ ἄλλα Μυστήρια παρέχεται ἡ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος γιὰ τὸν ἁγιασμὸ τῶν
πιστῶν, στὴ θεία Εὐχαριστία παρέχεται ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός, τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα Του, τὰ ὁποῖα
μεταλαμβάνοντας οἱ πιστοὶ ἑνώνονται μὲ τὸ Χριστὸ καὶ μεταξύ τους σὲ μιὰ κοινωνία βαθιὰ
χριστολογικὴ καὶ ἀνθρωπολογική. Γι᾿ αὐτὸ ἡ θεία Εὐχαριστία εἶναι τὸ κατεξοχὴν Μυστήριο τῆς
Ἐκκλησίας.

***

Ἡ Μετάληψη εἶναι ἡ τελευταία, ἡ πιὸ σημαντική, ἡ πιὸ οὐσιαστικὴ πράξη συμμετοχῆς τῶν πιστῶν στὸ
Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας. Τότε ὁλοκληρώνεται τὸ Μυστήριο, ὅταν μεταλαμβάνουμε τοῦ
Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, δηλαδὴ ὅταν μετέχουμε τῆς θεότητας τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Προκειμένου ὅμως νὰ προσέλθουμε στὴ θεία Μετάληψη ἀπαραίτητη εἶναι καὶ ἡ σχετικὴ
προετοιμασία, ποὺ πρέπει νὰ εἶναι ἀνάλογη μὲ τὴν ἱερότητα τοῦ Μυστηρίου τῆς θείας Εὐχαριστίας. Ὁ
πιστὸς πρέπει νὰ ἔχει σαφὴ αἴσθηση τῆς ἱερότητας τῆς θείας Μεταλήψεως. Νὰ πιστεύει ἀπόλυτα ὅτι
πρόκειται περὶ τροφῆς μυστηριακῆς, ὅτι κάτω ἀπὸ τὸν ἄρτο καὶ τὸν οἶνο λαμβάνει μέσα του ὁλόκληρο
τὸ Χριστό· ὅτι γίνεται χριστοφόρος καὶ θεοφόρος. καὶ γιαυτὸ δὲν πρέπει νὰ προσέρχεται στὴ θεία
Μετάληψη ἐπιπόλαια καὶ μηχανικά, ἀπὸ ἁπλὴ συνήθεια, ἀλλὰ νὰ εἶναι ὅσο γίνεται «καθαρὸς» γιὰ νὰ
δεχτεῖ μέσα του τὸν Καθαρὸ (τὸ Χριστὸ). Ἡ κατάσταση αὐτὴ ἀφορᾶ στὴν κάθαρση τοῦ ἐσωτερικοῦ
κόσμου τοῦ ἀνθρώπου, τὸν «κρυπτὸν τῆς καρδίας ἄνθρωπον», τὴν κάθαρση δηλαδὴ τῆς σκέψης, τῆς
ἐπιθυμίας καὶ τῆς βουλήσεως, ἡ ὁποία ἐπιτυγχάνεται μὲ τὸν συνεχὴ ἀγώνα κατὰ τῆς ἁμαρτίας κάτω
ἀπὸ τὴν καθοδήγηση τοῦ πνευματικοῦ πατέρα.

***

Ἡ ὅλη προετοιμασία γιὰ τὴ θεία Κοινωνία ὁλοκληρώνεται μὲ τὴν Ἀκολουθία τῆς θείας Μεταλήψεως,
ἡ ὁποία ἀποτελεῖται ἀπὸ τρία μέρη· τὸν Κανόνα, ποὺ διαβάζεται τὴν παραμονὴ τῆς ἡμέρας κατὰ τὴν
ὁποία θὰ κοινωνήσει ὁ πιστός· τὴν κυρίως Ἀκολουθία, μὲ τὶς εὐχές, ποὺ διαβάζεται τὸ πρωί, προτοῦ
μεταβοῦμε στὴν ἐκκλησία γιὰ τὴ θεία Λειτουργία· καὶ ἀπὸ τὶς μικρὲς εὐχὲς ποὺ λέγει ὁ λειτουργὸς
ἀμέσως πρὸ τῆς θείας Μεταλήψεως.

Κάθε φορά, λοιπόν, ποὺ πρόκειται νὰ μεταλάβουμε τὰ ἄχραντα Μυστήρια, μὲ εὐλάβεια μεγάλη καὶ
πόθο ἱερό, μὲ συναίσθηση τῆς ἀνθρώπινης ἀδυναμίας μας ἀλλὰ καὶ ἐλπίδα στὸ ἔλεος καὶ τὴν ἀγάπη
τοῦ Θεοῦ μας, ἀπὸ τὸ βράδυ νὰ διαβάζουμε μὲ προσοχὴ καὶ κατάνυξη πολλὴ τὴν Ἀκολουθία τῆς θείας
Μεταλήψεως, γιὰ ν᾿ ἀκολουθήσει τὴν ἑπομένη ἡ συμμετοχή μας στὴ Λειτουργικὴ σύναξη καὶ τὴ θεία
Μετάληψη τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ μας, «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ εἰς ζωὴν
αἰώνιον».