You are on page 1of 9
siempre anda buscando de donde tener més y mas, no importa que sea por senderos torcidos. La codicia es un gran mal; incluso, el origen de todos los males. Esto dice Ambrosio, 2 224.*® Y tampoco me parece que, porque crezca el trato y comercio de hombres libres rescatados por esclavos, en que cuatro o cinco mineros enriquezcan con notable dafio y detri- mento de toda la repitblica, se haya de permitir este hierro de Porque ademas que tenemos a Dios por atalaya, a mi (0 poner en el tesoro tal provecho e interese ni que es precio de sangre”’;2"" de modo que hemos de ‘causa, atendiendo nosotros mismos aun la mas leve queja en dafio de alguno por cualquier aspecto. Y de nuevo el Criséstomo después de pocos [renglones dice}: “Tampoco hay que dar fe a la ignorancia, si nos ha de valer bastante para ex- cusas. Por ella pagaremos penas, puesto que no amerita per- don.” Esto dice el Crisostomo, Sermon 13.2% {Semejanza con Ia edad de oro] 225. Aunque en la verdad, quitado este temor y recelo, aparte de venir por esta via esta gente simplecisima y do mejor y mas apta para nuestra r servidumbre como es la nuestra y la de las minas, tan diferente de Ja suya, y adelgazandolo esto mas, cierto sin dubda, a mi 2° Avaritia enim coecits es, errorem religions inducit,czecainquam est avoritia. sed diversisfraudum ocultatur ingents; non videt quae divinitatis sun, sed cota quae cup semper enim quamis dives sit eogtar unde vel ex malo grande situr malum est avait immo malorum omnium est orgo. Hace us. Opera omnia els, Il, De avarita, Bas este parrafo en P.C. cet mittee in corbanam. .. quia pret sum speetemus tiague Ips! nos undigue causa prevearns: Et rursis post paca cto credere ignorantan sanguinis es lgue vel tenissimars frsostomus: Nec quogue id i satis nobis ad scusationesvalituram, pro qua et penas us, cum ea nee veniam mereatur. Hase Chrisorms, Sermo 13. °° al margen: Que dl estado y manera destos| todo y pr todo ‘de diferente de la de hierro nuestra y ans también nera de su gobernacin, para qu se conservasen com fesen bien como debieten 188 ver, su servidumbre entre ellos no es servidumbre, sino un ser- vir natural en una misma igualdad de estado con sus amos, ¥ tan honrados, libres y bien tratados dellos como ellos mismos, sin haber otra diferencia alguna de entre ellos y sus amos, sal- vo la de aquel servicio natural muy igual, moderado y amiga- ble que les prestan y dan cuando buenaménte pueden, sin pesa- dumbre alguna, por alguna y muy poca cosa que por ello los, unos de los otros reciben, con que remedian las miserias y ne- cesidades, que por estar solos y derramados por los campos, se les causan y recrecen, ellos 0 sus padres y madres 0 otros sus deudos que parece que retira mucho a la obligacion natural, de modo que hagamos el bien al benefactor." 226. Y cuasi, de la misma manera que he hallado que dice Luciano en sus Saturniales que eran los siervos entre aquellas gentes que llaman de oro y edad dorada de los tiempos de los reinos de Saturno, en que parece que habia en todo y por todo la misma manera e igualdad, simplicidad, bondad, obedien- cia, humildad, fiestas, juegos, placeres, ‘beberes, holgares, ocios, desnudez, pobre y menospreciado ajuar, vestir, y calzar y comer, segiin que la fertilidad de la tierra se lo daba, oftecia y producia de gracia y cuasi sin trabajo, cuidado ni solicitud suya, que ahora en este Nuevo Mundo parece que hay y se ve en aquestos naturales, con un descuido y menosprecio de todo Jo superfluo con aquel mismo contentamiento y muy grande libre libertad de las vidas y de los animos que gozan aquestos na- turales, y con muy grand sosiego dellos, que parece como que no estén obligados ni sujetos a los casos de fortuna, de puros, prudentes y simplecisimos, sin se les dar nada por cosa, antes se maravillan de nosotros y de nuestras cosas e inquietud y de- sasosiego que traemos, como algunos algunas veces ya lo han dicho a alguno de nosotros, maravillandose mucho dello. Y cua- si, el mismo estado y manera y condicién, no solamente en esto de los siervos, pero aun en la eleccion de los caciques 0 sefiores 0 principales que elegian, y también con el mismo contentarse con poco, y con Io de hoy, aunque sea poco, sin ser solicitos por lo de mafana, y con un muy buen menosprecio y olvido de todas las otras cosas tan queridas y deseadas y cobdiciadas 30 U1 Denefacienti benefaclamus, Alusion & Le. 6, 33. 189 deste nuestro revoltoso mundo, cuanto por ladas y menospreciadas en este dorado suyo, con todas las cobdicias, ambiciones, soberbias, faustos, vanaglorias, trafagos y con. gojas de él, que claramente vemos que no hay ni se usan ni reinan ni se acostumbran entre estos naturales en este mundo nuevo, y a mi ver, edad dorada entre ellos, que ya es vuelta entre nosotros de hierro y de acero y peor; y al fin en todo y Por todo con los mismos usos y costumbres los unos que los otros, y los otros que los otros, como consta y parece por su buena simplicidad y voluntad, y grande humildad y obedien- cia e increible paciencia y libertad de animo que gozan, y por sus grandes areitos, cantares, bailares y juegos del palo y de los voladores que en sus grandes fiestas y convites y placeres ha- cen, cosa cierto mucho de ver, y a quien quiera parecera he- roica y de mucha majestad, con otros juegos y fiestas todos Figidos a placeres y beberes y holgares que estos naturales nen y hacen con grande aficion e intento que en ello ponen, con descuido y olvido de casi todo lo demas, hasta andar en es. tas sus fiestas y areitos y convites, bailando y cantando con ad- mirable concierto y orden, con joyas y atavios que para solo esto tienen, dias y noches embebecidos en ello sin cesar, 227. Como dice Luciano en el libro dicho de sus Satur- niiales, que aquellas gentes de aquella edad dorada, tanto por todo en esto nuestros tiempos nombrada y alabada muy al propio y al natural de todo aquesto haciany les acontecia y usaban, cuyas palabras originales me parecio que debia poner aqui, pues que nunca las vi ni oi, sino acaso al tiempo que esto escribia, y me parecié que Dios me las deparaba en tal tiempo y coyuntura tan bien, como las otras de la repiblica de mi pa- recer, por ventura para echar el sello y poner contera y acabar de entender esta, a mi ver, tan mal entendida c ¥ gentes, propiedades y calidades deste Nuevo Mundo y edad Gorada de él entre sus naturales, que entre nosotros no es sino edad de hierro, como tengo dicho, y de su estado arte y mane- ray condicion, 228. Porque hasta que esto una vez se entienda y acabe de entender como debe, por cosa imposible tengo entenderse y oncebirse ni imaginarse ni darse ni enviarse desde alla ni des- de aca el remedio cierto ni verdadero dello, si Dios desde arri- 190 ba no lo envia y revela, para que se convierta y conserve y viva Y no perezca por mal recaudo una gente tan décil, tan mansa, tan humilde, tan obediente, tan nueva, tan rasa y tan de cera bblanda como aquésta para todo cuanto della hacerse quisiere; lo cual, bueno 0 malo, tal cual fuere, aquello ha de saber querer y entender, amar y desear, y no més ni otra cosa algul 229. ;Oh cuan gran culpa nuestra sera, sisupierea la pega de ‘nuestras malas y mal cristianas costumbres, y no a las buenas que entre ellos tan facil se podrian introducir ¢ injerir, como en plantas nuevas y tiernas, no embargante que en nosotros es- tas semejantes cosas y costumbres por nuestra gran soberbia y desenfrenada cobdicia y desmedida ambicion parezcan ser impo- sibles yen la verdad no lo son, sino muy més faciles en éstos, que Jas cosas que entre nosotros tenemos por hechas! 230. Y las palabras originales de Luciano, entre otras que alli dice, son las siguientes, que proceden en dialogo: Sacerdote: 4Pero qué te sucedid, Saturno, para que dejaras el mando? Saturno: Te lo diré en resumen. Estando ya viejo y enfermo de gota por la misma edad (de lo cual algunos llegaron a figurarse que habia cargado cadenas), no tenia ya fuerzas bastantes para castigar los excesivos delitos de esta edad, puesto que de con- tinuo me asediaban por todas partes, armado como estaba del rayo con el que habia de consumir a los sacri 1s perju- ladrones, quehacer Ileno de trabajo que requeria, gente joven. Viendo, pues, por mi salud, dejé el lugar a Jipi- ter, aunque también 2 otro que me parecia iba a obrar recta- mente, en caso de haber repartido el imperio a los hijos (pues los habia). 231, Paso, pues, la mayor parte de la vida en banquete y recreo sin padecer necesidad, sin tener que atender a devotos ni sufrir la molestia de quienes piden lo contrario ni tener que echar truenos y rayos ni mandar de vez en cuando el gra- nizo, sino viviendo una ancianidad felicisima (bebiendo el néctar puro) en conversacién amigable con Japeto y los de- més dioses companeros. Reina, pues, aquél [Jépiter], entre mil asuntos engorrosos, excepto estos pocos dias de que pues en ellos me ha pares de mi retiro y reto- mar el mando, a fin de que los mortales recuerden como era la 191 €or “ar sos susas agua soyonboy uonosin sruouton au wa 22Nsu2qy 20 boo asttu peplonjduyys ns e apeur soj fe} skiyns ered a5ey Soy elsIsMpuUl NS OWOD saquarorsnsuy ueL 3p {Nd [B OIUEND Se “OALaSTOD 98 K UOIU “lo a12ip & ep e 2xe}1908 Sa] a8 1S ‘so[To SopeIMIUDABUDIG “EZ “SOUIEIIU IU SOWIDA O] OW JOA ft ® epamias X 2o0zed OpunA OAITIN a1S9p PEPE BIS O11919 ‘OyDIP 8uai owroo ‘opos Jod & opo} ua anbiod ‘ouvjon] ibe 39 -1p anb epesop pepa ef ap soisonbe ap esouw el B OUIS soAR|IS9 Uos ou ‘uapusa o ueINbTe as € uaans onbune anb ‘sojeim) -eu soysa annua wsed ‘OAnj289 Dia aipou ‘Dgoutas o« OP -uony ‘ousnies ap o1sinfiod urs 2 *s M198 [BINIeU OYDai9p 9p oprtwsad 1S ‘SOL9PEPIAA SOAEIISD IKI SOAIDIS UOS “18 papod 2s uaiq ‘S0z10 owoD SoU seS0D SP] HaHa! SOpo1 OP -01 u9 iseno f “epesop Pepe P| ap ouEION] anIp anb sojjanbe ap zoe{ ouusow aisanbe 2p wos sayeimyeu sowsanbe Jse 18 A “Eee zor una pe wap smurazed ym antsy ‘rua 804 8804 20 SO) “apm ‘sng sysodep au cond apueg “ups shu wes 30 sprexd ‘stone ume "9ssuuo puny 13 San sum ond isd ons 7 “ayumuias aur “urua anbou sisqy 29 anboo sys sngnuauo jus ‘snsnoyd anbypun pr 90 ambyo wn wad ‘saodiuas mix9.an inf osmeo yn womb 920% ‘syou0W ponb vase on ambi ad) rin (usa) St nae sang hn sre 2324 mb Oo 2 wenbuamb pap unco} MoT suaPED ip MOON ebsapep lwowasnf anbponb suogoy wnuayd wmnioziou anbjais “uacain x9 s2x0}des 90 ‘somiied so¥ajuoes ond auf opouszo go wnpunysim>wnss09p 30 nin Mju anpsso 1010 ww opuatund exoufs} sino snfny Dy tb) poses 8 toa sey (rau ass spaduen ty ambi 39 tn} do un) ison qo was wand snsoBopod 19 of Kaus Daun Ut UID 1 OF nS [E3 9p OPUBIGO “osTNy O| Ua 1209pOq0 2p 1b v saKar sO ‘BIOUeUL BB OWIOD It & sowepneyde “eisay | soulaurue ‘seson sws> ope] uN E SopRfap “BIOYE Os> JOG yew [9 BUsOFO4 sandsap 020d A “zEz “onppasa wa 4 soavysa :sopo} ved, inbop sod ‘sand “ee ‘aypeu eqeuras of opueno onbiod EpIEnat ‘sofant ‘sauoroue ‘sost “EY an} “odwan ounst109 un opueuL fo OWKOIOI BIOYE O89 104 ‘010 9p & Suan wera SofELIOUL SO’] “2499] ap K JotUs ap saquaT se] weqesogas soouojug “ued 10d ouIs OaIsUY J0d ayuoUrE) ~1099 OU seisandsip ses09 ‘sepuera seaTFTUBeUr UBIAIDS 9$ £ SON so] owioo ours Jo ey seouoTU “eII9N) BI TeIqE] TH YeqUIDS US ‘eqeBaqq so] O1uaisns j2 opo} opuend ‘opeUIDs TW aIUEINP BpIA ser 270424 0 ponb 329 ‘AJ 2a “omy “owas orunsne unsp ‘ajqssodunt e>z91 -ed £ vBey ay “eyj9p sa0ared [2 “eIquaqos Bnsanu SonjosoU 2119 anbune ‘Jovosed tui ap j2 oro eotqndos ap opeisa [e) sor -sgnbe uo assionpostut aitawytoey s9pod ap Bzue\juoD eps 98 anb sod 9s ou ‘opunu opisafaqua oxisanu aisop ayu98 vy 21 -a1nb 9 vure ove anb sesoa sel ap O}sa1dsouDuE K BIOUaIPaqo 9 pepytuny ‘pepiorjduns ejanbe e8ua1 ou anb eunsye pepa eno ‘9p 2]u98 Ud ou Nb ‘ueUIaL sefa UO SPU aNb UOS sey>Ip enb souolsipuod sel Jod ‘pepifes 1e1 ap artias ua eyja ua asiuiafut vied vpeforede ¢ eusdosd spur & euenstio eurnsop BX Bund “Te epouaisisoy us sourozaisinb ouang WEN opo} “erDu=Ipaqo & pewunjos adwis 2 vues ‘euang wei ap saquoy & “epue{g Anur e499 owOD sojja ua stud 9 Atonponut Japod ered souraua} B] poi sod £ Opo} us Iseno soyanqeU $0159 O11U9 SOUT -gnbe ap epeiop pepe vj anb ‘s9 0] owioa pepiaa so 1s sand feu -n3je woroquae tu ¥IgJ9gos urs ‘SoyJanbe ap owe 9p peneqtl X peprruiny aiquinpasuew ‘pepioniduns ey op uez -08 & uauian anb sapeinyeu s0359 a21u9 OUTS ‘So!OsoU ANUS Ou anbune ‘sodwan soxsanu ua anb £ «,2“owmng oqouies anb a sodwiat} $0) unwsoja4 3199p epand 9s 07s9 10d PEpi9A UD anb soared anb ‘vioueu eu) uo ‘o1und se)]8 UIs Isend £ Opor Jod & apo) ua ‘opunyy oxann arsap sayesnyeu so1s 19s uau9inb © wos anb prelfey as “eno ap ou & ope usiq ‘pepo epeiop vyjenbe ap serquioy soy we1a anb ‘oueron7 ap [euIsts0 2189 93 “]P anb worsipuod & eiaueut ‘oyans eisanbe ap anb ISW “ZEC “pp $9] 298 ou eUsNpu apuesB Bunge Is “uvdS O| anb upzeqeoe as oxaUItId 4 ‘wos o[ ou 11319 “eLqs9gos & o}SNE onsonu ered ‘sojeiseq ueas Oyuaturejus|uOD ang K vLIOS ju ns Bred ‘uyis9 B108e OULOD Ise sopefap anbune anbsod *e od & eaqndas ap wapio euang eungye woo arin sa] as anb ND O] “OpINdsep & Pepafol} “PEPISO!90 wiUe Jeu sa] ‘e1san B] 2p pepmtnioy < pepunfas eyonus gf 9p o1UaIu -quojueul odod & ojuatueHayIOD pues dysonbe ap XK “9Ez “seu sod 1681125 298 1u sepuewiap tu Jazanb UIs “uaseysties & weLUa]uO9 9s nb UOD saquout & sodurea soy 4od woo anb auarueur as uno ayuod rer af :mesuasoud sy) v12uR> wouonee dnbouiD uotuouis 2 wns ‘016 ayuousos 9 suonfipowsnins wadnpas sows ut SngsoU Ip P| aed 10Xew ej 10d anb ap ‘sajuow & sodurea so] 10d uareU anb sanisoayis soared X sequak seyanuu sesi0 9p *e|lap UaALIS 25 Opsano® dur ou anb seson seyanut sesio ap & uasod anb wi sofnde ap & ‘usjanus anb zreur jo weysa anb ud e70} £ “So1yoq So} Atiqno esed sefo1 ap wisey ‘sepsana f seBos ua0ey & Eua] EP So] A sadoure & sajaiur uaney & ‘uagag & uezjea ‘uaysia as ‘Kangeul 324 98 anb *equak es10 ap & ‘weqiaKsap o| Soed so] uoD sandsop anbune ‘aired 1oKeu ef od Bqiaé e| a1g0s esqe| UIs « opEIE 10 uss ‘ojed ap sto> seun uo? uaaeY aNb soxoy sou Wo UeYDI 9] anb eiainb owoa < e1ainb op v aoeU |end [2 ‘ow fa opor esed uepyend anb eo1ozeur ud zreus [9 sgndsap ‘seyjap ueaes aonb [eI outa & “se90ze ap owoD uOs anb seed ‘soloza ‘sarefueUE Soyanut uaoey anb ap ‘zreu [2 < Seroue)sns JouDut fu sud Ou 2p stisueUT SeuENXE & SPSIOAIp 9p ‘SeIIO K SeUNID 10d seINZE So] ~opuyypa aiuatueioadsa "vasa1y Bova 9p osTUBLU A eyfENbayuEUL 4009 & 4oqus ua uadared anb seo & ‘seuoUR ueUE]] as anb “oo “ueiq svfueus OuoD sa onnuap ap o| seLIaiqe anb ‘seun -o1uaTu uaiueW X oqes OUBNXS ap { seuXa Anu K sesoruE|sns Anu seinay seai0 & ‘seza190 & seun) UOS OWOD ‘jeIoUEISNS KnteE 498 9p spuLap ‘OUR [> Opor !send BIN BiNLy BAND S9JOqTE S011 Wo 2024048 sol anb soared jeno ef ‘epeafuesz < perry [euE © se1ge] uss “e11911 BL BLAD & aanposd s9j anb soofes K sormy SOL Woo ueiUaiuoa as £ ofeqen uNsuM o od0d Anu uoD sofeanvE Soiso uauoiiueur § uBjudiueUr as eiaueM eISNbE ap Iseno Ise nie ‘D&uan D] 44g} tu (apuquias) uss nqv8ayy say o}uaISNS Ja Opo} puns “opouias tu 2}uDInp npIa vj D1 OWDD Wapiand2« $9}0) dou so} anb ap uif » ‘ouersn7y jnbe 201p owloD “Se R “SEC “usuan ein) Pu s0}89 onb epuaipago Keinuatoed & peplonjduns ‘pepytunt, Pisa ua sepepuny weiso anb ‘9j e11sanu ap sesoo se] ered SBN Ua Outs ‘sousu: ue 1eunlysa ap UOS ou Osa Jod & ‘SOULISITID0p O11a19 OS sputap 0} 0p01 ta Osad ‘sour oULO> uos aysed UD anb osaty “od Of *pepiorduuys euang e1s9 ap o1s9 UD A “SOWIDSaFAM) SB] Sostosou anb soic] # asainnyd owoD & ‘19919 weLLpod 2s anb sa} ~eameu & seidoud seu uauan se] as soyya “opunut jap souorsed & 8509 SB] sepot ap opinasap < zapnusap “etoustpaqo < peplfuINy, 661 lst oss ‘rdrn asi sou ontop ms aroygndias ourydo ap snafus soynyas smn 20 SEIN 2294 SOOT ez 225s po} a oas8dsyusp ofa se sa anuaujos amb eyxqun efpyod £ 95 B| SofstNpOmUT Bred K “uequoe tu aIuMstIOD 9s ou ered so1uejseg sojsazey ered ajueIseq WEI fu UOIDIPUOD A vrouul ‘aye ns v 2w0juo9 we} Tu yesMVEU WEI vas s9] OU and “aep epond s9j as anb opeise tu eunaje eioueu e110 40d anb uoreredwoo us siuauisey seus & sofous Knut sezsIsMpUt 2 124 -sosuo ‘repiend ueupod 2s anb uo woygndas ap opeise wong Anu & sezueuapio se ‘sey[gnbe ap sexquinysoo $e] ap ‘o19UeS munis pp opeudeu otdoo “aI 4 wp op oxpouis oo4un Je exed oars ‘epeiop pepo wiauitid ejanbe ap 010 ap atu: tugnbe 2p sejanbe » sruefouos & sew0}u09 Ueto Ope! we anb sjopug!so1ed & ‘opunyy oxanyy 21sap seuuisioyjduts saquo} se] ap eiaueul & aue [9 ‘oueuiny anb seus oruazul ap & axisn lugses ‘rasa1ed fur ap [> 928s as OpeYDap ap oWO? apuop ap rez ‘Poyqndas eI ap operse uang Anus jap soMme [> 10d opipuai “a § opiges anb “011919 10d ‘tur ered O8ua1 0189 10d A “FET “sep sofa] Sur ues ou anb uensi9 woriqas ensanu ap sj uo> “iofaty én outs ‘souDUH ou X *uedaiosip ound un 0795 wey anb avored oy1a19 anb ‘sey woo uButiojt09 ores anb epeiop pepe e] ap So|janbe ap se] ® & ‘sons so» soutiojuo9 seu uasany anb soiquuniso9 & sezueU -2pu0 ‘s9K9] sejanbe uo azuawyagy WA se}9U>) oFad ‘SeI,9p seies1t09 opo! 10d & por ua wos anb sand ‘seIja woo uauDN 1 sou uapand senuefoues 8 pepuojuo> wu ed eras “woo tu eproouoD euNgutU sand ‘senisonu sey ap useUIL nee -21s0| sod ‘so1ua8 ru spso> sns sepuayus tu se}.998 (u seUTeuN 1w sequasosdas ‘ousa19 ‘uagap tu apand as ou ‘o1uey sod A “E¢e [epezop prepa e] os0py ap eoxqndas ey) suorsdnis0> & PipteUs ap oWaNXe Opo} U2 o1 82 4 soyfgnbe ap setjanbe ap o1sesiuos ye seso9 Sef sepo) 19u91 ® K o1sa1y ap pepa BIS ua sexed ¥ OpIua < ‘peyUNgoa eUaNg, A peprorjduis ns ap X eyjap opuacenap opiuaa souagey sos10 “SOU BK Ise ‘9 2p EpeIOp Pepa | uD avasEd SoII> U9 9M O] OPO 861 & wpis2 95 UNE ‘|9 2p so[eANIeU so}89 OUtIOD Ise anbrod ‘opunyy OASRN Pure] 95 2159 “esnBD eYDNU WIS OM ‘OrSe 10d x “ez “souenstis soxap 2PI2A & Somnalsod 19s ered BuPnsti9 uoLaanSu Bap SeS09 Se] Zoaes & 9) Bf Outs auf 89] OU anb avazed anb ‘oj[9 opor ap sop 1eSed “wautoo anb sejjuas seano & zreu usjanut anb ua espaid wun k wouufonp aonb uo a1eied un ap spwi wse9 ns uo sen{ ox10 109s9p {M ozonb Tu s9uD) OU & ‘aysed JoKeu I 10d wisDaqe9 10d sep oz ‘9 wioU 2889, "279 "yos aoe of40 PIM) “2ouDUMy Sau aD -ysyjmbuosy oun sojuopffns amos wou us o1s08409 O80IND—zIO WMD cee ‘queWLOseU “oUesLD Opor to soULaeT say anb ‘95 ¥[ Ua soMIIN K sojanwanbad soysa e resuad & raa19 1208y aquoUutfoy) exed & opep -uyoso apuesd ap ws09 $9 & ‘SoURNSTID SOWOS SOOSOU f “BIART =U B19 OU f ‘OUNSHID aiquOU [ap soBIUOUD X sofayjuT WeID soyjgnbe anbiod ‘sowie £ sapepyanio tod sapatyur So] B1S9]3] PAnIUILd B Ua UeIDEY eIMWUAA Jod anb ‘sourep so] anb soyeUt sojduafa woo w1so8] exanu e1S9 ua OUEP spurt souIszeY aN UD “aeuede soweriaqep sonosou ® ¢ soja Banb ap ‘ofeu onsontt 9] sojopugiuod ‘eisipqoa eaod & peprmumy eyonus ns so anb ‘souenslid owlod 19U>} SoWEL2qap sososoU anb Ans UBAU) anb ouang of sajoput inb OW £ sofour wa Wasafam anb oUaNG oT 9 “Sayue op aN SeIIo Ua SOpeAsastiOD K Sop ~epreng seur uvas sovue ‘epeut uepraid ou pepronduns A peyuny “On Buong ns 2p 0759 HOD aiuauEIUN! K ‘oyonUL auqos $9] ‘Sop -01 ap ugioeiuaysns 2] esed seBed ap wey an somngu £ seAsT] 2p uey anb se8se9 se{ woo arjduins ezed K ‘oood aiseq say 1s BL ed anb e:oueut ap opo} ua auapzo 9s & “epeayduus jeu! uad|dwHo | Tu epeises four woysed eI Tu oduan fu e1oY “Se OYSIP OM ‘wepsoid Tu UeIWaIS o} Ow onb BiaUEUT ap A ‘SoperquIMysose A sopetio upise anb ua osouep 0190 2489 ap a1quNysoD vjeuL B| uepiaid « vliasiu pepisazau aazreae Say anb oungye oprpiod odwan 1u pepisorso 1 pepafoyy 1aqey epand ou & ‘sopnuta sv] wayuawine as A soroia soy wepusid as anb ua ‘rIA1A ap A Bo “HQndos ap opesse & uapso [es SojzeD & SOUDTP LeBN fo Ud OLD UBS 2OIP IND =~ "912 ‘OJOS Jap AD OUIs “s2ap ap ‘sand ‘soway nO? “aygiando ajuaumnyyo o1auow ap upiquins ous “vrouarsif “AS W09 0108 OU ub.DYD.0WU SDUDUUNY SOS0>3 SO} ‘popaI0S D] ap sosquiatu so} ap atualafap ugtonstunuos Dj woo anb pavd *s jod & sezueuapro & saxaj seuiang too sapepnin ej wo.D:D1y 9s, S21qWOY Sof WorerUNf as OVS Bred “OUDTP FISo Sa994 SEYDNUL ‘ouion anbiod !uaeo sojos so anb ua sopeprpoutoaut 9 seuntut sexo € sezianj ‘soquarureren sopeur & sapepIsioape ‘sezre1u09 sapepiseoot sepor eno somnsas X sorry ‘soqueyseQ $9[s99e4, eued sopepni ta sojreiunf ‘rsa woo ayuaureunt & Souang of sojopuypzens £ ofeut of saopueyinb ‘uepy ua sopos soumprad anb viouscou! eisues efjanbe ap wropeineisar K eropeULIOJa1 002 “euenistio BULNDOp B| UoD 1ofow Ua OPOL O[ILIaAUOD & ‘Sela 9 souseA1asuo oysnu sowafeqen anb X uaxruisop & UBUED Se] a8 anb sojdurafa sopeus sono & sauormiquie X seIoIpqoa ‘sofe} “B11 Sosisanu seyep Wepand sel as anb wis ‘reALasuOD A epreENs asaipnd saj as eroueu! £ wapio euong eungje sod ‘59 ousI 2nb 0} woo ayuaureiunt ‘iepiod ap wsoo so ou sond ‘uasaIp “sed 0] ow § “erouad0ut 9 pejunjos euaNg ns Uo £ peproyiduuis K 219 ~uinpasueu “popyMnY ns ta RALasUOD £ rPIUDISTS O[]9 HOD 31 -uouejun{ uepand ‘ugiquie) sonosou e X Js & asopueuaysns anb pious ap & “ekns womonnsep tu aon UIs *pEpIIoaG “Ut 9 bLi9siw BlURl 9p 21UaB B SaqqenIodulonuTt a soatsaoxo so}se8 A seiquaqgos ‘soisney soaisanu ap Sonosou & sourejusysns eed K “epastus vind ap uoseqeoe as & uasainzied ou anb ise “asie) ~udjsns ered sajusioqns £ santerseg Uasarny as anb ud “e1ofod A wopesiaauon euang ua uasatats anb ua varjqndaz ap 4 atata 2p opeiso & piouew € a118 B10 OxanU ap seUDPIO Sa} uD aSaIP “uayua as & asesuad as anb tiias BuTesavou & ayquqoud ‘3iqeuoZ 71 BS09 “UDSDIAIs OU UDAtS OULD Sa|qeIaSIUN HE} A PISO LIS WET 2 sopnussp uv} Is ‘Ise osreUaIsns Ered aluoUIEjOS URLIEISEG fw ueiseq seuade sond ‘2seq anb vA ‘uapand soja anb ood ojjanbe uo seiua1u09 ap souraqey fu souTeuaIuOD sou OU “eK “RS E] ap UOIDIpUOD & BIDE a1UAII}Ip URI ap SOUIOS anb sono “sou anb opioiou 4 ousia nus so sand ‘o1sap spUIaC “9pz “wos seyip anb sepor sotozes se] sod ea Ipod as BNO ua ow & BI[d BIOS UD aNb & “so1SoTIOWL B32 K yuaauioa vor gndas ap opeise ayse yer “o1Ua8 |e) ered anb ‘ugz ~81 £ Bjainea Byjony woD ‘ourlsnuapnud WoreA ayso v sanarEd a1B31g9P & “sajmjuzMOg sns ua soyanbe ap ouRION] & *s0189 ap a91p eaxjqndas ns ua anb oj 10d a8oo 9s £ avased anb uns -28 ‘BI]ap O10 ap X seumts\>oquHs sayUD8 f peop Pepe EIjanbe ap saiquinysoa & sezueuapso & saxo] Se] UaUOd 98 ‘oSual O4DIp owod ‘spuop “uyye] ua o8au9 9p ouRINNy 9p svsoa seundTE ofmpen & ‘pepuoione eyonur op & opradxo wesd & o8a118 puss ANY OLE! SBLIO. JOINE apse anbrod ‘o9aIed JeND 0} “Spe “o1D1}IPD Ja OI UBUTIOJUOD anb sajesnyeu sotsdoud souang aiqos exop X ava vis opuens epnde & vyooroude ovod ou & oY ossd “eBye O8|e anb O19 “pe seoxp}pa tu Jo9eY apand 9s ou PULAIp vIoUOWID|D & BIDeIS 2 UIs anb ‘pepe yse 59 anbune anbsog “lenjeu £ oudoid eee cuando vean por una blanquilla y miseria de nuestro interese proprio que ellos en nada tienen, quererles destruir los cuerpos que son templos vivos de Dios, y no tener con ellos ni nadie ca- ridad alguna. 247. Asi que entre tal gente, si la repitblica y policia y estado della a estos fines no fueren ordenados, no creo yo que podran mucho durar ni se conservar con los hierros de guerra y de rescate que les vienen ni con tantos otros contrarios e incomodi dades como tienen y de cada dia les subceden y padecen. Esto se ha asi dicho e incidido por raz6n que se crea ni piense na- die que entre aquesta gente tal y de tal arte y calidad que son y se han de imaginar como aquellas gentes simplecisimas y he- sa buena parte de aquella edad primera que por su simpli- lad la Hlamaban dorada, que tan poco vemos que trabajan, porque con poco se contentan y con cuasi nada se sustentan y ningunas artes ni policia para més tienen, de cuanto les basta, para sustentar su miseria, asi desnudos y descalzos como an- dan comiendo yerbas y a tan poca costa como viven, pueda haber bastante conservacion y tampoco instruci6n, si jun- tandolos en ciudades grandes no se les da alguna grande y bastante arte ¢ industria que para todos y para todo baste y arme y se conforme, 0 que haya esclavos verdaderos algu- os entre estos naturales que pierdan libertad, como en nuestra edad de hierro tan Hlena de malicias y de cobdicias € intereses entre nosotros la pierden. 248. Porque si de otra manera esto se entendiese y libertad entre ellos verdaderamente se perdiese, cosa contra toda ra- seria y no digna de tal edad ni de tal simplic dad, que el pariente se sirviese del pariente y el hermano del hermano y el tio del sobrino, y que por esclavos verdaderos los comprase y vendiese y por tales los tuviese, como vemos que entre ellos se sirven y se compran y se venden entre parientes, por algo que como dicho es, les dan, como y de la manera que se venden y compran entre los otros que no son parientes. Porque esto se ha de entender sanamente y como no traiga ni engendre tan grande absurdidad, y como ellos lo usan y en- tienden entre si, como consta y parece por los modos y mane- ras que en ello tienen y acostumbran tener. 249. Porque si esto se ha de entender y entiende en aquesta 202 manera dicha, y segtin y como dicho es que se servian unos de otros en aquella dorada primera edad, semejante a ésta que éstos ahora tienen en este Nuevo Mundo, que es en toda liber- tad, igualdad con sus amos, sin perjuicio de la ingenuidad y ibertad naturales, y sin padecer deirimento en ellas. [Conclusiones} 250. Asi que si todo esto asi segin y como dicho es se entien- de, pienso con el ayuda de Dios que no se hard ni entendera Poco en lo que toca al bien y pro comin de toda la republi ‘ca deste Nuevo Mundo, e principalmente a la republica cris- tiana e Iglesia nueva de él, y al servicio de Dios Nuestro Seior yal de su Majestad, y a la utilidad de conquistadores y poblado- Tes muy mas crecida y perpetua, que por otra via alguna se pueda dar, y al descargo de la conciencia de todos y a la claridad y sano entendimiento de un tan grande y entricado negocio como éste, que no sé yo otro de mas momento e important hay hoy en el mundo, aunque no dejo de conocer también que nada desto ha de ser creido, si no fuese primero experi- mentado y visto. 251. ¥ por tanto, no es de dejar ni de menospreciar el leerlo, verlo y reveerlo y procurar entenderlo bien de raiz todo cuan- to sobre esta materia se escriba y diga, sin mirar a quién lo di- ce ni por qué orden se diga, pues no se dice para mas de poner a quien mas sabe en el camimo. Pero si por otros nortes o por otras derrotas esta cosa se toma y guia, creyendo o presu- miendo 0 imaginando que éstos sean réprobos 0 caidos en ré- probo sentido o bestiales, porque no vernos que usen de mues- también si se pensare que puedan éstos ser bastantes para llevar las cargas no livianas de la pesadumbre, soberbia y cobdicia desenfrenada nuestra que se les aftade y ha afiadido sobre su imbecilidad e inercia y miseria, siendo como son gente tan flaca e insuficiente y criados en mucha idad y simplicidad y en juegos, fiestas y placeres, y tan sin alguna cobdicia ni cosa otra que les dé ni pueda dar pena, y tan desnudos, solos y derramados, y hombres tan de pocas Pajuelas y ajuar y de no mas industria de cuanto a gente tan 203

You might also like