Caius Iulius Caesar, De bello Gallico, VI, 16

Natio est omnis Gallorum admodum dedita religionibus. Ob eam causam, qui sunt affecti
gravioribus morbis, quique in proeliis periculisque versantur, aut pro victimis homines immolant
aut se immolaturos vovent. Administris ad ea sacrificia Druidibus utuntur, quod (pentru că), pro
vita hominis nisi hominis vita reddatur, non posse deorum immortalium numen placari
arbitrantur; publiceque eiusdem generis habent instituta sacrificia. Alii immani magnitudine
simulacra habent, quorum contexta viminibus membra vivis hominibus complent; quibus
succensis, circumventi flamma exanimantur homines. Supplicia eorum, qui in furto aut in
latrocinio aut aliqua noxa sint comprehensi, gratiora deis immortalibus esse arbitrantur; sed,
cum eius generis copia defecit, etiam ad innocentium supplicia descendunt.

natio,-ōnis, f. = naţiune, popor aut, conj. = sau

Gallus,-i, m. = gal victima,-ae, f. = jerfă
admodum, adv. = total, foarte mult immolo,-are = a jertfi
deditus,-a,-um = devotat, dăruit voveo,-ēre = a promite
religio, -ōnis, f. = credinţă, superstiţie administer,-tri, m. = slujbaş
atque, conj. = şi sacrificium,-ii, n. = sacrificiu
ob, prep. cu Ac. = din, din cauza Druides,-um = Druizi
adficio,-cĕre,-feci,-fectum = a lovi utor, uti = a se folosi (+Abl.)
gravis,-e = grav nisi, conj. = decât dacă, dacă nu
morbus,-i, m. = boală reddo,-ĕre = a da înapoi
-que, conj. = şi possum, posse, potui = a putea
proelium,-ii., n.= luptă numen,-ĭnis, n. = voinţă divină
periculum,-i, n. = primejdie immortalis,-e = nemuritor
versor,-ari = a trăi placo,-are = a împăca
arbitror,-ari = a considera comprehendo,-ĕre,-hensi,-hensum=
supplicium,-ii, n. = pedeapsă a prinde, a surprinde
furtum,-i, n. = furt gratus,-a,-um = plăcut,-ă
latrocinium,-ii, n. = tâlhărie copia,-ae, f. = provizie
noxa,-ae = vină genus, genĕris, n. = tip, fel, gen
deficio,-ĕre,-feci,-fectum = a lipsi descendo,-ĕre = a coborî
etiam, adv. = chiar innocens,-ntis = nevinovat
 Titus Livius, Ab Urbe condita, XXI, 4: Hannibal
Numquam ingenium idem ad res diversissimas parendum atque imperandum, habilius
fuit. Itaque haud facile discerneres utrum imperatori atque exercitui carior fuit… Plurimum
audaciae ad pericula capessenda, plurimum consilii inter pericula erat. Nullo labore aut corpus
fatigari aut animus vinci poterat. Caloris ac frigoris patientia par, cibi potionisque desiderio
naturali, non voluptate, modus finitus; vigiliarum somnique nec die nec nocte discriminata
tempora, id quod gerendis temporis rebus superesset quieti datum… Has tantas viri virtutes
ingentia vitia aequabant: inhumana crudelitas, perfidia plus quam Punica, nihil veri, nihil sancti,
nullus deum metus, nullum ius iurandum, nulla religio. Cum hac indole virtutum atque vitiorum
triennio sub Hasdrubale imperatore meruit, nulla re, quae adenda videndaque magno futuro duci
esset, praetermissa.
numquam, adv. = niciodată discerno,-ĕre = a observa gero,- ĕre = a purta
ingenium,-ii, n.= talent înnăscut dux, ducis, m. = comandant ago,-ĕre = a face
pareo,-ēre = a supune vigilia,-ae, f. = veghe, santinelă futurus,-a,-um = viitor
impero,-are = porunci imperator,-is = comandant discrimino,-are = a deosebi
haud, adv. = nu suprem al armatei, general quies,-ētis, f. = linişte
habilis,-e, adj. = potrivit, capabil, abil exercitus,-us, m. = armată supersum, superesse, superfui =
triennium,-ii, n. = perioadă de 3 ani finitus,-a,-um = definit a rămâne
itaque, adv. = şi astfel carus,-a,-um = drag, iubit praetermitto,- ĕre,-misi,-missum =
audaciae,-ae, f. = curaj, îndrăzneală virtus,-ūtis, f. = calitate a uita, a lăsa la o parte
capesso,- ĕre = a apuca, a se îndrepta spre vitium,-ii, n. = defect
consilium,-ii = decizie, plan ingens,-ntis, adj. = uriaş
labor,-is, m. = efort, muncă aequo, -are = a egala
fatigo,-are = a obosi inhumanus,-a,-um= inuman
animus,-i, m.= suflet crudelitas,-ātis, f. = cruzime
possum, posse, potui = a putea perfidia,-ae, f. = viclenie
vinco,-ĕre = a învinge Punicus,-a,-um = cartaginez
calor,-is, m. = căldură somnium,-ii, n. = somn
frigus,-ŏris, n. = frig sanctus,-a,-um = sfânt
patientia,-ae, f. = răbdare, rezistenţă verus,-a,-um = adevărat
par,-is, adj. = egal ius iurandum, iuris iurandi, n. = jurământ
cibus,-i, m. = mîncare deum = deorum (deus, -i)
potio,-ōnis, f. = băutură metus,-us, m. = frică
desiderium, -ii, n. = dorinţă mereo,-ēre, merui = a fi militar
voluptas,-ātis, f. = patimă religio,-ōnis, f. = credinţă
indoles,-ei, f. = fire, caracter tantus,-a,-um = atât de mare