1. 1. PANINIGARILYO AT ANG IYONG KALUSUGAN WILMA N. BERALDE, RM,
RN, MAN NDP –NURSE II 2. 2. National Figures 240 Pilipino ang namamatay araw-araw dahil sa sakit na dulot ng paninigarilyo 3. 3. • Kahit na ang kita ng gobyerno mula sa taxes ng sigarilyo ay umaabot sa PhP 23 billion taun-taon • Nababawasan ang ekonomiya ng bansa dahil sa gastos na pangkalusugan dulot ng top 4 na sakit na dulot ng paninigarilyo (Ca, CVD, COPD, Diabetes) na umaabot sa PhP 149 billion taun-taon. SOURCE: Tobacco and Poverty Study, World Health Organization, 2008) 4. 4. Bakit laganap sa Pilipinas ang pag gamit ng SIGARILYO (tabacco)? • MADALING MAKAKUHA • AGGRESIBO AT LAGANAP NA KALAKAL • KAKULANGAN SA KAALAMAN UKOL SA PANGANIB SA KALUSUGAN • KAKULANGAN SA PAGSASAGAWA NG PATAKARAN AT PROGRAMA UPANG SUGPUIN ANG EPIDEMYA NG SIGARILYO 5. 5. SIGARILYO ay ang natatanging LEGAL na produkto, na kung ginamit base sa manufacturers’ instructions, ay siguradong papatayin ang kalahati sa mga gumamit nito. 6. 6. Ang usok ng sigarilyo ay merong higit sa 7,000 chemicals, higit sa 50 known or suspected carcinogens, at maraming potent irritants. 7. 7. OTHER TOXIC COMPONENTS 8. 8. 3 PANGUNAHING SANGKAP NG USOK NG SIGARILYO • NICOTINE ay ang sangkap ng sigarilyo na nakakahumaling/nakaka-addict. Ito ay naiiwan sa dugo at nakaapekto sa utak sa loob ng 10 segundo. Ito’y nagdudulot sa naninigarilyo para gumanda ang pakiramdam dahil sa kemikal na ilinalabas ng utak. Ito’y nagdudulot rin ng pagtaas ng tibok ng puso, blood pressure, at adrenaline na nakakaganda ng pakiramdam. 9. 9. • TAR ay makapal, malapot na sangkap, at kung malanghap ito ay didikit sa mga maliliit na buhok sa baga (lungs), na tinatawag na cilia. Normal nitong pinoprotektahan ang baga laban sa mga dumi at impeksyon, pero kung ito’y mapupuno ng tar ‘di nila magagawang protektahan ang baga. Tinatakpan rin ng Tar ang mga bahagi ng buong respiratory system, pinaliliit nito ang mga tubo na nagdadala ng hangin (bronchioles) at nababawasan rin ang pagkabanat ng baga. 10. 10. • CARBON MONOXIDE ay nakakalasong kemikal na makikita sa mga usok ng tambutso ng mga sasakyan. Binabawasan nito ang dami ng oxygen sa dugo at pati na rin sa ibang organs. Dahil konti na ang oxygen sa dugo, ito’y nagiging malapot at ito ang dahilan upang pumuwersa ang puso na mag buga ng dugo. 11. 11. Ang PANINIGARILYO ay gumagawa ng samo’t saring problema sa kalusugan at komplikasyon…. W A R N I N G Ang mga susunod na slides ay may mga imahe na hindi angkop sa mga bata, patnubay ng magulang ay kailangan. 12. 12. Maagang namamatay ang mga naninigarilyo. EPEKTO SA PAGPANIGARILYO 13. 13. Ang paninigarilyo ay ang pinaka dahilan ng mga karaniwang uri ng kanser. 14. 14. Ang paninigarilyo sa murang edad ay nakakapag pataas ng panganib sa kanser sa baga (lung cancer) at bibig. 15. 15. Smoking makes you about 10 times more likely to die early from a major stroke or heart attack. Pinatataas rin nito ang panganib na magkaroon ng diabetes. 16. 16. Smokers suffer more frequently from severe bronchitis and emphysema (a disease where the chemicals in tobacco smoke severely damage the lining of the lungs, and make it difficult to breathe). 17. 17. Ang paninigarilyo ay nagdudulot ng pinsala sa mga maliliit na ugat at pinipigilan nito ang pagdaloy sa mga kamay at paa, na maaaring magkaroon ng gangrene at magdulot ng pagkaputol ng paa at kamay. 18. 18. Naaapektuhan ng paninigarilyo ang iyong panlasa at pang amoy. 19. 19. Ito’y nakakapagdulot ng pagkabulok ng ngipin, at nagiging kulay dilaw ang ngipin at kamay. 20. 20. Ang paninigarilyo ay nakakaapekto rin sa kutis at balat; nakakapagdulot ito ng maagang pagtanda ng balat at pagkakaroon ng mga kulubot (wrinkles). 21. 21. Men who smoked for years were often unable to have an erection due to low penile blood pressure. Male smokers also have a lower sperm count and more abnormal sperm than non-smokers. 22. 22. PATAY ANG KINABUKASAN KO!?! ART by Antonio Totto, Jr. 23. 23. Tobacco Smoke 10 Filipinos die by the hour due to tobacco-related diseases 24. 24. Sa kada stick ng sigarilyo na nagagamit, nawawalan ng 5 to 10 minutes ng buhay ang taong naninigarilyo at ilinalagay rin nya sa panganib ang mga inosenteng tao sa kanyang paligid. 25. 25. URI NG USOK NG SIGARILYO • MAINSTREAM SMOKE Ito ay combinasyon ng hinithit at ibinugang usok matapos itong sindihan. 26. 26. SECONDHAND SMOKE 27. 27. • THIRD-HAND SMOKE ay kombinasyon ng usok at amoy ng sigarilyo na dumidikit sa buhok at damit ng naninigarilyo, pati na rin sa sahig, mga kurtina, appliances, mga gamit sa bahay, mga laruan ng bata – kahit na wala ng naninigarilyo. 28. 28. Other Health Hazards 29. 29. SECONDHAND SMOKE EXPOSURE TO INFANTS AND CHILDREN 30. 30. • Sudden infant death syndrome (SIDS) • Reduced lung function • Increased blood pressure • Headaches • Acute lower respiratory infection – bronchitis, pneumonia • Respiratory irritation – cough, phlegm, wheeze • Difficulty in breathing • Burning eyes and throat • Ear infections • Nose bleeds • Frequency and severity of asthma • Childhood cancers – leukemia, lymphoma, brain tumor 31. 31. ALAM ‘NYO BA? The original “Marlboro Man” may not have been that macho or masculine as his advertisements projected. David Millar, Jr. died from emphysema in 1987 after years of bad health. Three more men who appeared in Marlboro advertisements – Wayne McLaren, David McLean & Dick Hammer – all died of lung cancer. 32. 32. ALAM ‘NYO BA? 33. 33. YOUTH AS REPLACEMENT SMOKERS 34. 34. Studies say that Filipino children start smoking at the age of 7 35. 35. • In 2003, the Philippines enacted Republic Act 9211 aimed to: - Promote smoke-free areas - Inform public of the health risks of tobacco use - Ban all tobacco advertisement and sponsorship and restrict promotions - Regulate labelling of tobacco products - Protect youth from being initiated to smoking 36. 36. • SMOKING BAN in public conveyances like jeepneys, buses, taxis and tricycles. • OTHER SMOKING BAN in elevators and stairwells, locations in which fire hazards are present, health and hospital facilities, public conveyances, and food preparation areas. • These places cannot have designated smoking areas. 37. 37. ANO ANG PWEDE MONG GAWIN?… Kung ikaw ay naninigarilyo, itigil ito sa pinakamabilis na paraan. Huwag mong hahayaan na may manigarilyo sa loob ng inyong bahay – protektahan mo ang iyong sarili at iba laban sa Secondhand smoke. Makisali sa mga anti-smoking campaigns – kailangan malaman ng iba ang mga masamang naidudulot ng paninigarilyo. 38. 38. Kapag ikaw ay tumigil sa pagyosi… Sa loob ng 20 Minutes: Bababa ang blood pressure sa normal Magiging normal ang pulso Body temperature ng kamay at paa ay tumataas at nagiging normal Sa loob ng 8 oras: Carbon Monoxide level sa dugo ay baba sa normal Oxygen level sa dugo ay tataas sa normal Smoker's breath ay nawawala Sa loob ng 24 oras: Ang chance ng pagkakaroon ng heart attack ay nababawasan Sa loob ng 48 oras: Ang mga ugat-ugat ay nagsisimula na ulit na tumubo Ang abilidad sa pangamoy at panlasa ay bumabalik 39. 39. When You Quit… Sa loob ng isang taon: Ang panganib sa coronary heart disease ay kalahati kaysa sa naninigarilyo Sa loob ng 2 taon: Panganib sa Heart attack ay bababa sa normal Sa loob ng 5 taon: Lung cancer death rate para sa average pack-a-day smoker ay bababa ng halos kalahati Panganib sa Stroke risk ay mababawasan Panagnib mula sa mouth, throat at esophageal cancer ay bababa ng kalahati kaysa sa mga naninigarilyo pa Kapag ikaw ay tumigil sa pagyosi… 40. 40. Sa loob ng 10 taon: Lung cancer death rate ay parehas na sa mga taong hindi naninigarilyo. Ang mga nabuong pre-cancerous cells ay napalitan na. Sa loob ng 15 taon: Panganib mula sa coronary heart disease ay parehas na sa mga taong hindi man lang nanigarilyo. Kapag ikaw ay tumigil sa pagyosi… 41. 41. The choice is yours ! Help us in our crusade and save lives !