Η δίκη των πέντε ηρώων-Οι σπυρομηλιοί του

Αργυροκάστρου(1994)
Το 1994 από το καθεστώς Μπερίσα οι διώξεις και η τρομοκρατία συνεχιζόταν ακόμα στην
περιοχή της Χειμμάρας με τις αρπαγές που υφίσταντο όλες οι ελληνικές περιουσίες. Ο
Δημήτρης Αλεξάνδρου αναφέρει ότι την εποχή εκείνη κοντά στα σύνορα στο αλβανικό
φυλάκιο Επισκοπής διαπράχθηκε μια προβοκάτσια εις βάρος του ελληνισμού στις 10
Απριλίου του 1994 όταν δολοφονήθηκαν από αγνώστους ένας Αλβανός αξιωματικός και
ένας στρατιώτης. Δύο με τρείς ημέρες νωρίτερα είχε επισκεφθεί το ορεινό Πωγώνι ο
Αμερικανός πρέσβης ο οποίος είχε δηλώσει ότι "στην Ελλάδα υπάρχει τρομοκρατία". 1 Τότε
λοιπόν, ξεκινά μια μεγάλη επιχείρηση κατασκευής ενόχων σχετικά με την υπόθεση, και οι
τρομοκρατικές επιδρομές που κάνει η Σικ στα σπίτια των ηγετών της Ομόνοιας- η οποία
ήταν μια ελληνική οργάνωση Βορειοηπειρωτών που υπερασπιζόταν την εκπαίδευση των
παιδιών τους στην ελληνική γλώσσα και άλλα-αρπάζοντας μπροστά στα μάτια τους τα
υπάρχοντά τους και λεηλατώντας τα πάντα μπροστά στις γυναίκες και στα παιδιά τους
έλεγαν: "Εσείς της Ομόνοιας τα κάματε. Θα σας φάμε σκυλιά. Σκατοέλληνες. Θέλατε
αυτονομία της Βορείου Ηπείρου με τον τραγόπαπα τον Σεβαστιανό"….

Σκληρές είναι οι περιγραφές των όσων στη συνέχεια λέει ο ίδιος συγγραφέας, η αλβανική
τρομοκρατία υπερίσχυε καθώς κύμα από τρομοκράτες είχε εξαπλωθεί στις 18 Απριλίου με
σκοπό να διωχθεί όλο το ελληνικό στοιχείο και να διαλυθεί η ελληνική κοινότητα. Στις
φυλακές αυτοί που θα κρατηθούν οδηγούνται σε απομονωμένα κελιά γεμάτα λεκέδες από
αίματα στους τοίχους για να υποστούν και οι ίδιοι απάνθρωπα βασανιστήρια. Τα ονόματα
των θυμάτων ήταν τα εξής: Βαγγέλης Παπαχρήστος γενικός γραμματέας της Ομόνοιας
πρόεδρος Ομόνοιας Αγίων Σαράντα και δημοτικός σύμβουλος , Θεόδωρος Βεζιάνης
πρόεδρος ομόνοιας Αργυροκάστρου Ηρακλής Σύρμος, πρόεδρος Ομόνοιας Δερβίτσανης
αντιπρόεδρος Ομόνοιας Αργυροκάστρου πρόεδρος του συλλόγου πρώην Πολιτικών
κρατουμένων με 18 χρόνια στις άθλιες φυλακές επειδή ήταν Έλληνας , νομαρχιακός
σύμβουλος, Παναγιώτης Μάρτος πρόεδρος Ομόνοιας Δελβίνου , Κώστας Κυριακού
γραμματέας Συλλόγου πρώην πολιτικών κρατουμένων Ν. Αργουροκάστρου μέλος του
Προεδρείου Ομόνοιας Αργυροκάστρου και κοινοτικός σύμβουλος , Ερμινόνη Ανδρεά ,
πρόεδρος Ομόνοιας Κορυτσάς και άλλοι ενώ συνολικά 600 Έλληνες σύρθηκαν βίαια χωρίς
εντάλματα και χωρίς λόγους χωρίς στοιχεία σε τρομοκρατικές ανακρίσεις εκφοβισμού.
1
Δ. Ν. Αλεξάνδρου, Σταυρωμένοι αετοί, οι Έλληνες της Β. Ηπείρου, και το μυστήριο του Αρβανίτικου
ελληνισμού, εκδ. Ερωδιός, σελ 269
Το τρομοκρατικό καθεστώς Μπερίσα αυτό που έκανε ήταν να κλιμακώσει με πρωτοφανή
πρόκληση τις ενέργειές του φτάνοντας πολλές φορές σε απάνθρωπα βασανιστήρια. Οι ίδιοι
αναφέρουν ότι τους κράτησαν με ασταμάτητες τρομοκρατικές ανακρίσεις συνεχώς άυπνους
για 3 με 5 μέρες μέσα στις φυλακές χωρίς φαγητό ασκώντας του ψυχολογική και σωματική
βία με βρισιές και απειλές με περίστροφα και γκλόπς. Τον Κώστα Κυριακού του έκαναν
εικονική εκτέλεση ,εικονικό ηλεκτροσόκ και τον χτυπούσαν αλύπητα μέρες και νύχτες. Στον
Παναγιώτη Μάρτο άσκησαν τρομερή σωματική βία, με ξύλο. Επίσης, τον έδεναν σε καρέκλα
του έριχναν κάτι στο στόμα, ενώ τον έκλειναν σε κελί-ντουλάπα με χτυπημένα πόδια που δεν
μπορούσε ούτε να αναπνεύσει. Τέσσερα χρόνια αργότερα ο Παναγιώτης Μάρτος έφυγε
χωρίς να ελευθερωθεί. Τον Βαγγέλη Παπαχρήστο, τον Θεόδωρο Βεζιάνη τους χτύπησαν
μέχρι λιποθυμίας και τους ανέκριναν μέχρι να εξαντληθούν όπως και τον Ηρακλή Σύρμο τον
οποίο και αναφέρεται ότι τον έκλεισαν σε κελί που δεν είχε αέρα. Κι όλα αυτά συνέβησαν
χωρίς δικηγόρους και χωρίς κανέναν νόμο.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες τρομοκρατίας, ο Ορθόδοξος ελληνισμός δοκιμάστηκε και

έπρεπε ουσιαστικά να χαθεί σύμφωνα με αυτά που όρισαν εκείνοι. Τέθηκε η 15 η Αυγούστου
ως ημερομηνία του δικαστηρίου της δίκης των πέντε ηγετών της ελληνικής εθνικής
κοινότητας Βορείου Ηπείρου, στην οποία δίκη είχαν μαζευτεί πολλοί βουλευτές αλλά και
τηλεοπτικά συνεργεία και φωτογράφοι για να καλύψουν το γεγονός από την ελληνική
πλευρά. Όμως αυτό ενόχλησε την Κυβέρνηση των Τυράννων, οι οποίοι και διέλυσαν την
αυθόρμητη αυτή συγκέντρωση με τη βία και άρπαξαν μηχανές και κάμερες. Τραυματίστηκε
ο δικηγόρος Θεόδωρος Ασπασίδης ο οποίος χρειάστηκε να μεταφερθεί αιμόφυρτος με ειδική
πτήση στην Θεσσαλονίκη2.

Η δίκη ήταν στημένη, και καταδίκασε τους αθώους σε ποινές 6-8 έτη με την κατηγορία της
προδοσίας με κατασκοπεία. Ίσως και γιατί όπως αναφέρει ο συγγραφέας παρά τα
βασανιστήρια, τους εκφοβισμούς και τις πιέσεις και παρά το ξύλο και την τρομοκρατία οι
ήρωες αυτοί δεμένοι με χειροπέδες φώναζαν μέσα στο δικαστήριο "Είμαστε Έλληνες''.

Το σκληρό όμως καθεστώς του Μπερίσα και ο σκληρός τουρκαλβανισμός και αλβανισμός
του δεν επέτρεψε την αποφυλάκιση τότε των τεσσάρων ηρώων, γιατί ο πέμπτος είχε
αποφυλακιστεί με προεδρική χάρη στις 24/12 /1994, παρά την απόφαση του ακυρωτικού
δικαστηρίου. Η προσπάθεια όμως για την απελευθέρωση δεν εγκαταλείφθηκε και
επικεντρώθηκε στον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Μπίλ Κλίντον ο οποίος με τελεσίγραφό του
2
Δ. Ν. Αλεξάνδρου, Σταυρωμένοι αετοί, οι Έλληνες της Β. Ηπείρου, και το μυστήριο του Αρβανίτικου
ελληνισμού, εκδ. Ερωδιός, σελ 274
στις 10΄.00 το βράδυ ζητά από τον Μπερίσα την άμεση απελευθέρωση των ηρώων, στις 8
Φεβρουαρίου του 1995.

Ο συγγραφέας του βιβλίου ,Σταυρωμένοι αετοί οι Έλληνες της Β. Ηπείρου, και το μυστήριο
του Αρβανίτικου ελληνισμού, συνεχίζει λέγοντας ότι, δώδεκα χρόνια μετά, το 2007 δηλαδή, οι
άνθρωποι αυτοί έδωσαν απάντηση στην παρουσίαση του βιβλίου τους η δίκη των πέντε στην
Θεσσαλονίκη, χωρίς όμως να βγει εκτός της αίθουσας και να προβληθεί από τα μέσα
ενημέρωσης όσα είπαν τότε, απόρροια της συμφεροντολογικής πολιτικής των ΜΜΕ εκείνης
της εποχής και όχι της στήριξης σε πατριωτικά συναισθήματα και άλλα.

Τα όσα είπαν τότε αποτυπώνονται στα εξής λόγια που δημοσιεύθηκαν αλλά αποκρύφθηκαν
στο www.Noiazomai.gr σχετικά με τον φάκελο Βόρεια Ήπειρος. Ο Βαγγέλης Παπαχρήστος
μεταξύ των ηρώων αυτών έλεγε: «Ζήσαμε τη νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου και για
ανταμοιβή αρνήθηκαν να μας συμπεριλάβουν μέχρι τώρα στους Φυλακισμένους για το
Έθνος! Χρειάζεται δύναμη και ΟΧΙ! Όχι στεφάνια στους δήμιους!» και ο Θεόδωρος
Βεζιάνης αναφέρει: Μας είπαν πάτε για εκτέλεση.. Το Βορειοηπειρωτικό ζήτημα συνεχίζεται
! Αλλά μετά από όλα αυτά κάποιοι μας είπαν «καθίστε φρόνιμα»… Με φώναξαν στο
Υπουργείο Εξωτερικών και μου είπαν, Πόσα θέλεις! Και τους απάντησα.. Εγώ δεν θέλω
τίποτα! Δεν είμαστε εμείς να πληρωθούμε για να καθίσουμε στην άκρη! Εμείς ώσπου να
πεθάνουμε θα αγωνιστούμε για την Ελλάδα και τον ελληνισμό!» Αίσθηση προκαλεί και η
δολοφονία το 2010 του Αριστοτέλη Γκούμα κατοίκου Χιμάρας, γιατί επέμενε να μιλά
ελληνικά παρά τις συστάσεις των Αλβανών δολοφόνων του. Αναφέρεται ότι πέρασε το
αυτοκίνητο των Αλβανών δολοφόνων του πολλές φορές από πάνω από το σώμα του.3

3
Δ. Ν. Αλεξάνδρου, Σταυρωμένοι αετοί, οι Έλληνες της Β. Ηπείρου, και το μυστήριο του Αρβανίτικου
ελληνισμού, εκδ. Ερωδιός, σελ 276