‫ت ا

ة و اة‬ ‫‪9‬‬
‫‪ .I‬ا ات‬
‫•
 ا ‬

‫ا  آ ‪^M‬ي أآ‪ R M W\XL A%

Q6‬ا‪:M6‬‬
‫‬
‫’‪RCOOR‬‬ ‫أو‬ ‫و‪ WNI‬ا ‪:1‬‬
‫‪ R‬ذرة ه‪K‬رو‪ L‬أو    آ!‪ :‬و '‪    R‬آ!‪.:‬‬

‫•
 ا ‬
‫آ ا إ  ‪:‬‬
‫ا(ول ‪  %‬ا ا‪ #$‬ا"!آ  اا ‪*+ ,‬ف‬ ‫‪-‬‬
‫ا‪12‬د‪ #+ /‬و
‪ #‬ا‪" -+.‬و‪" -+.1! "4‬وات"‪،‬‬
‫و ا;‪ :1‬ا ا ا‪*6‬ر ا("  ا
‪*! 92‬رة ا(آ‪.6‬‬ ‫‪-‬‬
‫▪ ;‪1‬ل‪:‬‬

‫إ ه*ا ا  ه إذن‪! :‬و!‪:1‬ات ‪! A; -2‬و!‪A‬‬

‫ ‪C
1+‬ع‪ D
،‬ا   ا"!‪ R :‬ا‪  1D.G:‬ذرة ا"!ن ا‪ CF‬و
‪D‬‬ ‫
‬
‫ا   ا"!‪ R’ :‬ا‪  1D.G:‬ذرة ا"!ن ا
‪*! G2‬رة ا(آ‪.6‬‬
‫• ‪1I1J‬ت ا ‬
‫‪ KQM‬در‪+ L‬ارة و
‪ 9NO P$‬ا‪1M‬د
‪ KL‬ا ات ‪ R M‬ا‪ 1$‬ا‪  /1‬و ه ‪1G‬ة‬
‫و
‪! X‬ا‪ V"Q! 2 $/‬ا‪C‬اآ‪ W‬و ذو!‪  1V:1‬ا‪1‬ء ‪ T"M R M   D‬ا(‪1+‬ض و ا"‪Y$‬ت ا‬
‫
‪ KL
.1VQ %‬ا ات ا‪   2G‬ا‪X‬ت ا(‪ 1‬ذات أ‪ 
12: AI‬و ه
 ‪ A‬‬
‫‪ M1QI‬ا ‪G‬ر و ا‪1V"Q‬ت ا‪*N‬ا‪ /‬و
 ‪  A‬ا[‪ K‬آ*‪12‬ت‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪.M1C
9‬ت ا(ة و ا‪c $‬ة‬

‫‪ .II‬ا(ة و ‪c +‬ة ا ‬

‫• ا(ة‬

‫ا(ة ه
‪ ! AM1C‬آ‪$‬ل و ‪ #+‬آ!آ  ‪ mQ‬إا و ا‪1‬ء‪.‬‬
‫‬
‫ا ‪1‬د ا"‪ AM1C /1‬ا(ة ه‪:‬‬
‫‪R - COOH + R' - OH → R - COO -R' + H2O‬‬

‫• ا‪c $‬ة‬

‫‪c +‬ة إ ه ا‪ AM1C‬ا ‪1‬آ‪ AM1C T‬ا(ة‪.‬‬

‫‬
‫ا ‪1‬د ا"‪ AM1C /1‬ا‪c $‬ة ه‪:‬‬
‫‪R - COO - R' + H2O → R - COOH + R' - OH‬‬

‫• اازن ا"‪ /1‬أة ‪c + -‬ة‬

‫
‪ 2‬ا‪ !6‬أن
‪  M1C‬ا(ة و ا‪c $‬ة ‪."%‬ن
از‪ 1:‬آ‪  1/1‬ا‪ 1$‬ا‪:/1VQ‬‬
‫▪ ا‪ ,2‬ا‪:AM1C  QX‬‬
‫‪$‬ي آ‪ A‬أ‪2:‬ب ‪1 9 J R M‬وي‬
‫ا‪Y‬ت  ‪ #+‬ا ;‪ 4:1‬و‬
‫ا ‪:1‬ل و !^‪GD ,‬ات  ‪#+‬‬
‫ا"‪.42‬‬
‫
‪ 1‬ا(‪1f$ KQM !1:‬ت  ‪1 )Q‬‬
‫ا(‪2:‬ب ‪K2
K ! ( t=0 KQM 0‬ه‪1‬‬
‫‪ KK$
K[D‬آ ا‪ #$‬ا‪.-2‬‬

‫" ا‪ ,2‬ا‪ AM1C QX‬ا(ة  ‪ 9J‬ا;‪ A‬ا‪ :12‬ا*ي ;‪G

A‬ر آ ا‪1‬دة ‪l‬‬
‫ا‪)m
1Q‬ا‪12‬ن ‪ .(1‬و !‪ TCQ‬ا‪ " -G‬ا‪ ,2‬ا‪c + AM1C QX‬ة ا   ‪ 9J‬ا;‪A‬‬
‫ا‪ :12‬ا*ي ;‪G
A‬ر آ ا‪1‬دة ‪ l‬ا‪)-2‬ا‪12‬ن ‪.(2‬‬
‫‪2‬‬
‫ة‬c $‫ت ا(ة و ا‬.M1C
9

2 ‫ن‬12 1 ‫ن‬12

x éq n (ester)
τ= = éq :‫ ا(ة ه‬AM1C /1VQ‫م ا‬K-‫ ا‬2:
xmax nmax (ester)
0,67
τ= = 67 0 0
1
x'éq n (acide)
τ '= = éq :‫ة ه‬c $‫ ا‬AM1C /1VQ‫م ا‬K-‫ ا‬2: ‫و‬
x'max nmax (acide)
0,33
τ '= = 33 0 0
1

. ‫ آ‬t ‫ن و‬1\G! ‫ن‬Y$

‫ة‬c $‫ ا(ة و ا‬.M1C



:‫ اازن‬1+ ▪
"1Q‫ د‬/1‫
ازن آ‬R‫ن إ‬1‫د‬q Jp‫ ا‬K$ 1‫ه‬K+‫ن أ‬1Q‫ا‬X ‫ن‬.M1C
‫ة‬c $‫ا(ة و ا‬
R - COOH + R' - OH
R - COO - R' + H2O :1 ‫ ا‬W‫د‬1 

، ‫ة‬c $‫  ا(ة و ا‬M1C

M ‫وي‬1
KQM ‫ اازن‬1+ /1"‫ ا‬M6‫ ا‬A[

.!1r R-2
Q! AM1C‫ ا‬9 s‫اع ا(ر!   ا‬:(‫ ا‬KL‫*
ا‬/KQM
:‫ ا(ة ه‬AM1C ‫! اازن‬1r

[RCOOR']éq ⋅ [H2O]éq
K=
[RCOOH]éq ⋅ [R'OH]éq
1
K' = :‫ة‬c $‫ ا‬1+  ‫و‬
K
:‫د اازن ه‬1  ‫رو‬K‫ة ا‬c $‫ ا(ة و ا‬1+  :‫ل‬1; ▪
CH 3COOH (l ) + CH 3CH 2 OH (l )
CH 3COOCH 2 CH 3 (l ) + H 2O (l )

3
‫ة‬c $‫ت ا(ة و ا‬.M1C
9

CH 3CO 2C 2 H 5 éq ⋅  H 2O éq

K = :‫ ه‬-‫! اازن اا‬1r ‫و‬
CH 3CO 2 H éq ⋅ C 2 H 5OH éq

nester neau
⋅
K = V V = nester ⋅ neau
nacide nalcool nacide ⋅ nalcool
⋅
V V
0,67 × 0, 67
K = = 4,0
0,33 × 0,33

‫ة‬c + - ‫ أة‬AM1C‫"  ا‬$‫ ا‬.III

AM1C‫ ا‬M  "$‫• ا‬
( 3 ‫ن‬12) ‫ارة‬$‫ ا‬L‫ در‬rc
▪
R M 9- rq
A! /1VQ‫م ا‬K-‫ ا‬2: R M ‫ أي‬/1VQ‫ ا‬2‫ اآ‬R M ‫ارة‬$‫ ا‬L‫ در‬rq
Y
.2‫ أآ‬M! ‫ اازن‬1+ ‫ل‬I‫ارة  و‬$‫ ا‬L‫  در‬,‫ " ا‬:AM1C‫ ا‬M

( 3 ‫ن‬12) ‫ز‬1C$‫ ا‬rc

▪

 Vf ‫ دون أن‬/1"‫ ا‬AM1C‫ ( ع ا‬H3O+ ‫ت‬1:(‫ ا‬1$‫ ا‬z*‫ ) ه‬/1‫ع آ‬: ‫ز‬1C$‫ا‬

./1VQ‫م ا‬K-‫ ا‬2: R M Y ‫! اازن و‬1r R M rc

W T . [$‫د ا‬1 ‫ا‬
.‫ ااء‬K+ R M ‫ة‬c $‫
ع ا(ة و ا‬H3O+ ‫ت‬1:(‫ا‬

/1VQ‫"  اآ ا‬$‫• ا‬

: /1VQ‫م ا‬K-‫ ا‬2: ‫ أي‬/1VQ‫ اآ ا‬N
"
،( 3 ‫ن‬12) ‫ت !ة‬.M1C‫ ا‬K+‫ل أ‬1 1! 
:W:"
‫ء‬1Qr‫ أ‬m
‫ا‬Q‫ ا‬K+‫زا أ‬v! 
(1 .‫)ش‬G-‫  ا‬M A 
 ‫ زا ا‬
(2 .‫رك")ش‬1 ‫
آ" د‬A  ‫ء‬1‫ زا ا‬
./1- ‫ر ا‬G‫ ا‬R$Q  ‫ اازن‬yX
m
1: ‫ أو إزا‬AM1C ‫وة‬
2‫ش‬
1‫ش‬

4
‫ة‬c $‫ت ا(ة و ا‬.M1C
9

3 ‫ن‬12

AM1C
‫• دود‬

nexp
(0 < r < 1) r= :1‫" ا‬1! AM1C
‫ ف دود‬ 
nth

،126
1V M A[$‫ ا‬AM1C‫ ا‬m
1: ‫دة‬1 ‫آ‬ nexp

.( 1 ‫ آ‬AM1C‫ر ا‬12M1! ‫د‬K$

)fQ‫ ا‬AM1C‫ ا‬m
1: ‫دة‬1 ‫آ‬ nth

r=
mexp
mth
: "‫ل ا‬1 1! AM1C
‫ دود‬M 2 ‫ " ا‬-

.\ 2Q! AM1C
‫ دود‬M 2 ‫ " ا‬-

5
‫‪.M1C
9‬ت ا(ة و ا‪c $‬ة‬

‫
‪1‬ر‬

‫
 ‪1‬‬
‫‪ -1‬أآ ا[‚ ‪ [:‬ا‪%Q‬رة "‪ A‬ا ات ذات ا[‪ N‬ا ‪ 1L‬ا‪.1V
, C 4 H 8O 2 :1‬‬
‫‪ -2‬أآ !‪ NI ،1VQ A" 2Q1‬ا"‪$‬ل و ا‪ #$‬اا‪.1V
, -‬‬
‫‪ -3‬إ;‪:1‬ات ‪ A
! A; -3‬إ ‪ W‬را‪ $/‬از  ‪ M1QI  A‬ا‪1 $‬ت‪ ,Q[ .‬ه*ا ا  ا‪-3  1D.G:‬‬
‫;‪1
! A‬ن‪-1-‬أول ذي ا[‪ [: N‬ا‪%Q‬رة ا‪:1‬‬

‫‪-3.1‬أآ ا[‪ [: N‬ا‪%Q‬رة ‪. l‬‬

‫‪-3.2‬أآ ا[‪ [: N‬ا‪%Q‬رة  ‪ AM1C‬ا‪ Jp‬ا‪.‬زم ‪ ^$‬ه*ا ا ‪ ،‬و أ‪ 9M‬ا‪.W‬‬

‫
 ‪2‬‬
‫‪" 9 J X6Q‬ن  ‪ #+  3 mol‬ا;‪ ،4:1‬و ‪  2 mol‬ا ;‪:1‬ل‪ ،‬و ‪  1 mol‬إ;‪:1‬ات ا ‪ ،Ar‬و ‪ 10 mol‬‬
‫ا‪1‬ء‪.‬‬
‫‪ -1‬أآ  ‪1‬د
‪ AM1C‬ا(ة‪.‬‬
‫‪ !1r -2‬اازن ا ‪*V! -‬ا ا‪$‬ل ه ‪.K=4‬‬
‫أ‪ ! -‬أن ا‪
1+  P M6‬ازن آ‪ ،/1‬و‪K+‬د ‪G
R$Q‬ره‪.1‬‬
‫ب‪ -‬أو‪ KL‬اآ‪ 2‬ا‪1! ،/1VQ‬ل‪ M6  ،‬ا"‪./1‬‬

‫
 ‪3‬‬
‫إ;‪:1‬ات ‪: A
! A; -3‬ع آ‪ WKs /1‬ا‪ W^ ! *$ A$Q‬ا‪K$ GJ  # 2‬ق‪ R .‬ه*ا ا[‪ Q‬‬
‫ا‪1\X6‬ت‪ ،‬ا
 ‪ A‬آ‪ 1‬آ‪ ،/1‬و‪1:‬ت‪.‬‬
‫[‪ ,Q‬ه*ا ا‪C‬ون  ا‪ ,2 ،2s‬ا‪2‬و
آل ا‪ 26‬ا‪:1‬‬
‫  ‪1
! A; -3  ( 100 mmol ) 10,6 ml ,O  L+‬ن ‪ -1-‬أول‪ ،‬و ‪#+  ( 400 mmol ) 23,0 ml‬‬
‫ا ;‪.4:1‬‬
‫ ^‪1‬ف ‪ #+  2 ml‬ا"‪ 42‬اآ‪ AN% r ،X‬ا‪Y1! s‬ر
‪K‬اد ‪K‬ة ‪.M1‬‬
‫! ‪ K‬ا ‪  13,0 ml R M A[$ 61‬ا ‪.‬‬
‫ا"  ا‪:1; 6$‬ات ‪µ = 0,87 g .mol −1 :A
! A; -3‬‬ ‫♦  ‪1G‬ت‪:‬‬
‫ا"‪ A‬ا ا*ر‪M (O ) = 16 g .mol −1 / M (C ) = 12 g .mol −1 / M (H ) = 1 g .mol −1 :‬‬
‫‪ -1‬درا ا‪AM1C‬‬
‫‪ -1.1‬أآ ا[‪ [: N‬ا‪%Q‬رة "‪ #+  A‬ا ;‪ 4:1‬و ‪1
! A; – 3‬ن‪ -1-‬أول‪.‬‬
‫‪ -1.2‬أآ  ‪1‬د ا‪. AM1C‬‬
‫‪ -1.3‬أذآ ا ه*ا ا‪ AM1C‬و ‪.W
1I1J‬‬
‫‪ -2‬درا ا‪%‬وط ا‪26‬‬
‫‪ 1 -2.1‬ا‪KV‬ف  ا ‪1‬ل آ واة  ‪ #+‬ا ;‪4:1‬؟‬
‫‪ 1 -2.2‬دور ‪ #+‬ا"‪ 42‬اآ‪X‬؟‬
‫‪ 1 -2.3‬دور ا‪Y1! s‬ر
‪K‬اد؟‬
‫‪ -3‬دود ا‪AM1C‬‬
‫أ‪ +‬دود ا‪.AM1C‬‬

‫ذ‪
.‬زان‬

‫‪6‬‬