Davao Oriental State College of Science and Technology

Bachelor of Science in Secondary Education Major in Filipino II

EDUC113- Final Cultural Presentation

Storyline of Culture and Marriage

Narrator: (KAGAN HISTORY)

Yang mga Kalagan, bilang mangawtaw na mangkasayd sang Davao Gulf aw isab
yang Davao Gulf na kila sang tawag na “Kagan Lake”. Kila silan kay yamanginto silan
na “Kagan” yang tidto na pangan ng kanilan tribo. Yang mga piyaga sut nilan na
kamagunawa sang Maguindanaon aw Tausug.

Ubos ng Kagan kay Muslim. Bago pa man dumatong yang mga Spanish, kay awn
day dadan tigliyok sang umpungan na piga tawag nilan na Datu o dakuwa sang kanilan
banwa.

Narrator: (ARRANGED MARRIAGE/PAGBUYA)

Sa Pilipinas labi-labi da sa Mindanao, yang pag buya o fixed marriage yama-

awn sang tribo ng Kaagan. Sang pyapangintuwan ng mga kaagan, yang bobay aw usog
kay magapakawin sabap sang kalliniyan ng kanilan mga taganak. Yang duwa na
taganak ng iso na bobay aw ng usog yang maga sabot para ipakawin yang kanilan mga
anak abir wa akatigam yang mga iso, aw gayd sang pagpakawin nilan na di pwede
pagtibon sang isa ka bay, sabap sang dapat muna silan siyapon ng kanilan mga
taganak taman sang madatung yang tama nilan na edad para magsud bilang pamilya.

(PAGPAMANYO/SINAYAWAN)

Isa yani sang sayaw ng kaagan na pigasayaw ng mga bobay na kung wayn
yamanginto silan na amapalabas o amapakita yang kanilan mga paggugunawn o
kagudaman ansinyan. Yani na sayawan gigamitan ng binaningan na panyo na pigagamit
o pigagawidan ng duwa ka kamot samtang yasayaw yang mananayaway na kawbayan.

(PAGPAKAAWON)

Apabila yang pagpamanyo kay piga sayaw ng kawbayan na Kagan. Pagpakaawon

uman kay pigasayaw ng kawsgan na Kagan. Yaning pagpakawon yang kaawn sini na
pigalihok/masayaw para mangkawa yang mga shaytan. Yang mananayaw yagapakita na
minang yasakayan nang shaytan. Yamanginto silan na yang madjaw inangon yani na
sayawan para mangkawa yang mga shaytan.

(PAGPAMAYPAY)

Yani na sayaw ng Kagan yagapakita ng kagwapuwan aw ng kakawasan. Yang mga

kawbayan na kagan na mananayaw kay maggamit ng mga pamaypay na awn mga
karatas na ipambutang labi da yang “beads” para makamang yang atensiyon ng usog
aw magkaawn ng pagkasugod ng ligawan.

Narrator: (COURTSHIP)

Kung yang usog kay madatung da sang edad na 17, na magauya yan sang
pamilya ng usog para mag gawbok ng dapat na inangon labi da sa mga liyokonon sa
bay. Yang mga pyaglawngan ng mga mangkatikadong kay yang usog na maga gawbok
para sang liyokonon, aw gayd sabap sang gusto nan makamang o kalliniyan yan ng
bobay. Kung yang usog kay yamallini kanan yang bobay na muri yan adto sang bay
nilan para pakatigamon yang taganak aw para mag desisyon para sang dowry o mahar
ng bobay.

Narrator: (MARRIAGE)

Sang tidto-tidto yang kawin na pyaga’inang kay pyaga-pangunahan ng Imam na

gasut ng madyaw aw matas na dagom. Yang Imam uman yang maga indog sa tunga ng
kwarto sang bay ng bobay para mag Du’ah aw mag atag ng advice.

(SAUMPI)

Yaning sayaw na yani yang pinakatampok na pigadayg masyado sa tanan na

klasiyan ng sayaw ng Kagan. Yani yang pigasayaw ng kikawin na bobay aw usog ng
Kagan para matigaman yang kaawn ng mangawtaw na yagapakita ng kadjawan aw
kakawasan.

(KUMPAS/PANGALAY)

Yani yang pigasayaw ng mananayaw, kamagunawa nang pagliyok ng abaga, dowa

ka kamot aw ulo aw iyan sa taas na lawa. Yani pigapakita yang katinudan aw kadjawan
ng Kagan na mangawtaw. Yani uman piga sayaw para makakamang ng atensyion ng
matag isa na bobay aw usog. Piga sayaw uman yani dungan ng bobay aw usog.