novo gradivo za

samostalno uČenje
26.OBRADA PROVLAČENJEM

TEHNOLIOGIJA OBRADE I MONTAŽE

II-MTPCNC,KP
 OBRADA PROVLAČENJEM

Obrada provlačenjem predstavlja

savremeni postupak obrade metala
rezanjem visoke proizvodnosti, tačnosti i
kvaliteta obrade. Koristi se samo u
serijskoj i masovnoj proizvodnji, jer su
alati veoma skupi i strogo namenski
projektovani i izrađeni. Provlačenje spada
u grupu produktivnih procesa obrade.
 Geometrijski parametri pri provlačenju

Postepeno odvajanje strugotine pri

provlačenju, u cilju pretvaranja polaznog
kružnog u željeni profil ,može biti profilno,
slojevito i progresivno.
Geometrijski parametri pri provlačenju
Profilno provlačenje karakteriše uklanjanje
zadatog dodatka za obradu δ u slojevima debljine
az, čija konfiguracija odgovara konfiguraciji
profila predmeta obrade. Slojevito provlačenje
odlikuje uklanjanje dodatka u ravnim slojevima
debljine az ili koncentričnim krugovima lučnog
oblika pri proizvoljnom profilu obratka.
Progresivno provlačenje je provlačenje kod koga
svaki zub uklanja dio dužine sloja b1, b2, ..., dok
debljina strugotine po zubu raste az' > az.
ALATI ZA PROVLAČENJE -PROVLAKAČI
 kinematika obrade
provlaČenjem
Obrada provlačenjem je obrada sa skidanjem
strugotine, u kojoj alat izvodi glavno
pravolinijsko kretanje, dok predmet obrade
miruje. Ako se provlačenjem izrađuju zavojni
žljebovi, alat, pored pravolinijskog izvodi i
lagano obrtno kretanje.Provlačenje može hiti
unutrašnje i spoljnje. Kod unutrašnjeg
provlačenja prethodno se izradi otvor kroz koji
prolazi provlakač čija sječiva formiraju željeni
oblik predmeta.
Primjena obrade provlaČenjem
Iako je obrada provlačenjem prosta, a mašine za
provlačenje jednostavne konstrukcije, ipak se ova
obrada primjenjuje samo u serijskoj i masovnoj
proizvodnji, jer je alat veoma komplikovan i teško
se izrađuje. Ovom obradom najčešće se izrađuju
predmeti od tvrdih materijala kao što su: čelik,
liveno gvožđe, bronza i dr. Klase obrađene
površine koje se mogu postići provlačenjem
su od 6 do 11.
 PROFILI KOJI SE IZRAĐUJU
PROVLAČENJEM

Provlačenjem se mogu izradivati različiti

žljebovi i fazonske površine.Na slici dati
su karakteristični profili koji se izrađuju
unutrašnjim provlačenjem.
U svim ovim slučajevima potrebno je
prethodno izraditi otvor kroz koji prolazi
provlakač, koji ujedno služi za njegovo
pravilno vođenje.
Profili koji se izrađuju provlačenjem
Unutrašnje provlačenje se više
primjenjuje nego spoljnje, zbog toga
što se predmeti koji bi se mogli
obraditi spoljnim provlačenjem mogu
brze i tačnije obraditi na nekim
drugim mašinama alatkama.
Spoljašnje provlačenje
 ALATI ZA OBRADU PROVLAČENJEM

Pri obradi provlačenjem razlikujemo

alate za unutrašnje i alate za spoljnje
provlačenje. Oblik alata zavisi od
profila predmeta koji se. obrađuje.
Postoje provlakači za grubu i
provlakači za finu obradu.
 alat za unutrašnje provlaČenje

Provlakač (igla za provlačenje) za unutrašnje provlačenje

sastoji se od slijedećih elemenata: hvatača (1), vrata (2),
prelaznog konusa (3),yodice (4), reznog dijela (5),
kalibrirajućeg dijela (6) i zavšetka (7).Svaki od elemenata
provlakača ima svoje konstruktivne karakteristike,
koje zavise od uslova rada u toku provlačenja.
 Dijelovi izvlakaČa
Hvatač (1) služi za učvršćvanje provlakaca u
vučnom dijelu mašine za provlačenje. Prečnik
hvatača je manji za 0,5 do 1 mm od prečnika
otvora koji se provlači.
Vođica (4) služi za vođenje provlakača i njen
prečnik odgovara prečniku otvora na predmetu.
Rezni dio (5) je koničan . Na njemu su izrađeni zubi
- prvi za grubo, a posljednji za završno rezanje.
Kalibrirajući dio (6) je cilindričan i daje završni
oblik profila. Ovaj dio ne vrši rezanje, nego
plastičnom deformacijom dotjeruje profil.
alat za unutrašnje provlačenje
 Profi zuba provlakača
l

Profil zuba provlakaca mora biti pravilno izveden da bi se obezbijedilo dobro

odvodenje strugotine i kvalitetna obrada. Na slici dat je karakteristični profil zuba
provlakača. Leđni ugao α za rezanje kreće se u granicarna od 2° do 3°30', a leđni ugao
kalibrirajucih zuba. Grudni ugao y određuje se u zavisnosti od vrste materijala, prema
tabelama. Ugao zadnje leđne α1 površine kreće se u granicama od 40° do 60°.
Visina zuba h zavisi od debljine strugotine po jednom zubu i dužine provlačenja.
Korak zuba određuje se u zavisnosti od visine zuba, prema obrascu :
l = (od 2,5 do 2,8) h.
 DUBINA I BRZINA PROVLAČENJA

• Svi profili predmeta koji se žele ostvariti

provlačenjem u se pripremiti u predhodnim
tehnološkim operacijama. Za provlačenje se
ostavlja određeni sloj materijala koji provlakač
treba da skine. Postepeno svaki zub provlakača
skida određeni sloj materijala. Ukupna dubina
provlačenja δ dijeli se na debljine Sz koji skidaju
pojedini zubi. Deblina strugotine po jednom zubu
se očitava iz tabela. Brzina rezanja pri
provlačenju predstavlja brzinu pravolinijskog
kretanja provlakača.
Dubina rezanja
 BRZINA REZANJA KOD
PROVLAČENJA
Brzina rezanja kod provlačenja zavisi od
materijala predmeta i materijala rezne
ivice provlakača.Osim toga zavisi od
geometrije provlakača, dužine
provlačenja, prečnika predmeta koji se
provlači, profila predmeta načina
hlađenja i podmazivanja i drugih faktora.
 DUBINA PROVLAČENJA
Svi profili predmeta koji se žele ostvariti
provlačenjem u se pripremiti u predhodnim
tehnološkim operacijama. Za provlačenje se
ostavlja određeni sloj materijala koji provlakač
treba da skine. Postepeno svaki zub provlakača
skida određeni sloj materijala. Ukupna dubina
provlačenja δ dijeli se na debljine Sz koji
skidaju pojedini zubi. Debljina strugotine po
jednom zubu se očitava iz tabela.
SNAGA POTREBNA ZA PROVLAČENJE

Da bi se savladali otpori rezanja, potrebno je

ostvariti pogon mašine za provlačenje. Kao
pogonska mašina služi elektromotor. Ukupna
snaga koju daje elektromotor (PEM) troši se na
savlađivanje otpora rezanja i otpora koji nastaju
unutar same mašine ( otpori trenja). Snaga koja
je potrebna za pogon glavnog pravolinijskog
kretanja određuje se po obrascu:
Geometrija reznog alata
alat za provlačenje
Žlijebljeni spoj
Hvala za pažnju