Struktura hardvera računarskog sistema

Opšti prikaz računarskih dijelova

1. Monitor
2. Matična ploča
3. Centralni procesor
4. SATA utori
5. Radna memorija
6. Dodatne kartice
7. Napojna jedinica
8. Optički uređaji
9. Hard disk
10. Tastatura
11. Miš
 Funkcionalna organizacija hardvera računarskog sistema

JEDINICE
ULAZNE KONTROLNA CENTRALNA
SPOLJNE
JEDINICE JEDINICA MEMORIJA
MEMORIJE

IZLAZNE ARITMETIČKO
JEINICE LOGIČKA
JEDINICA
Centralna memorija
• Ova memorija se sastoji od elektronskih kola – bitova,
koja su grupisana u bajtove
• Svaka grupa bitova (bajt) u memoriji ima svoju adresu,
koja se koristi prilikom uskladištavanja podataka u nju ili
očitavanja uskladištenih podataka.
• Uobičajeno je da se pri izražavanju kapaciteta memorije
grupa od 1.024 (210) bajta označi prefiksom k (kilo)
ispred oznake za bajt – 1.024 B = 1kB, a grupa od 1.024
(210) kB označi prefiksom M (mega) – 1.024KB = 1MB.
• To znači da 1MB (jedan megabajt) memorije ima
1,048.576 bajta. Još veće jedinice su 1GB (jedan
gigabajt – 1.024MB) i 1TB (jedan terabajt – 1.024GB).
Aritmetičko-logička jedinica

• Aritmetičko-logička jedinica sastoji se od

registara i elektronskih kola potrebnih za
izvođenje aritmetičkih operacija:
 sabiranja,
 oduzimanja,
 množenja,
 dijeljenja i
logičkih operacija:
 upoređivanja dvije vrijednosti da bi se odredila veća i
određivanja da li je izraz istinit ili nije.
 Kontrolna jedinica
• Kontrolna jedinica je koordinator rada cjelokupnog računarskog
sistema (vidjeti tokove kontrole na slici). Ona kontroliše izvršavanje
programa. Uzima instrukcije iz memorije, prepoznaje ih i naređuje
odgovarajuće akcije drugim jedinicama. Započinje operacije ulazno-
izlaznih jedinica i prenosi podatke u centralnu memoriju i iz nje. Kod
savremenih računara sastoji se od skupa čipova kojima se kontroliše i
koordinira rad cjelokupnog sistema.
• Računar izvodi operacije u mašinskim ciklusima: uzimanje
instrukcije,dekodiranje instrukcije, izvršenje i uskladištenje rezultata.
Za kontrolu operacija koriste se posebni elektronski sklopovi koji se
zove sistemski sat (system clock).Ovaj sat naređuje izvršavanje
ciklusa određenom učestanošću.
• Učestanost (frekvencija) ciklusa je srazmjerna brzini rada
računara i mjeri se u MHz (milionima herca) i GHz (1GHz =
1.000MHz).
Jedinice spoljne memorije

• sa direktnim pristupom
• sa sekvencijalnim pristupom.
Memorija sa direktnim pristupom je magnetni disk.
On se realizuje u sledećim oblicima:
 kao disketa (floppy disk),
 kao tvrdi disk (hard disk),
 kao CD/DVD,
 kao flash disk
Memorija sa sekvencijalnim pristupom (magnetna
traka)
Ulazne jedinice

• Najčešće ulazne jedinice za komunikaciju

korisnika i računara su tastatura i uređaji za
pokazivanje.
• Osim tastature kao ulazne jedinice koriste se još
miš, digitajzer(grafički tablet) i razni drugi
specijalizovani uređaji kao što su skener, digitalni
fotoaparat, čitač bar koda itd.
• Kod višekorisničkih računara, za unošenje
programa i podataka u računar najčešće se
koristi terminal, koji se sastoji od ekrana i
tastature.
Izlazne jedinice

• Najčešća izlazna jedinica je monitor (kod

PC računara) ili ekran terminala (kod
višekorisničkih računara).
• Za štampanje manjih količina podataka
obično se koriste serijski štampači, koji
štampaju znak po znak, ili laserski
štampači.
• Pored toga, kao izlazna jedinica može se
koristiti i automatski crtač (ploter).