Edited by NnL

Ch­¬ng 2
C¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña GSP
Môc ®Ých cña ch­¬ng nµy nh»m cung cÊp cho gi¸o viªn vµ häc sinh mét sè chøc n¨ng c¬ b¶n
th­êng dïng ®Ó cã thÓ tù m×nh thiÕt kÕ, thay ®æi vµ m« pháng c¸c m« h×nh to¸n tÝch cùc phôc
vô viÖc d¹y vµ häc to¸n trung häc phæ th«ng. ViÖc thµnh th¹o c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n nµy chØ
®­îc hoµn thiÖn khi ng­êi sö dông tù thùc hµnh thiÕt kÕ c¸c m« h×nh tÝch cùc theo nhu cÇu
cña m×nh. Chóng t«i sö dông phÇn mÒm The Geometer ’s Sketchpad, phiªn b¶n 4.05 cña nhµ
xuÊt b¶n The Key Curriculum Press, California, Hoa Kú ®Ó biªn so¹n c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n
cña nã.
1. Mµn h×nh lµm viÖc cña ch­¬ng tr×nh GSP
Sau khi kÝch ho¹t ch­¬ng tr×nh ta cã mµn h×nh nh­ sau :

Hép c«ng cô – Toolbox

Khi Sketchpad më, 6 biÓu t­îng c«ng cô ( tool) sÏ xuÊt hiÖn ë phÝa tr¸i trªn cña mµn h×nh,
cïng víi nh÷ng ch÷ ch¹y ngang ë phÝa trªn chØ nh÷ng tr×nh ®¬n.

Hình 1

Trang 1
Edited by NnL
C«ng cô ®Çu tiªn trªn hép c«ng cô, víi biÓu t­îng h×nh mòi tªn, lµ c«ng cô mòi tªn chän
(Selection Arrow Tool), dïng nã ®Ó chän c¸c lÖnh trªn thanh menu, trªn hép c«ng cô, chän c¸c
®èi t­îng mµ ta muèn lµm viÖc víi nã; mét ®èi t­îng khi ®­îc chän sÏ ®­îc viÒn, hoÆc ®­îc t«
mµu næi bËt h¬n.C«ng cô mòi tªn chän cã thÓ dïng ®Ó dùng giao ®iÓm cña hai ®­êng (trßn
hoÆc th¼ng) b»ng c¸ch kÝch chuét vµo vÞ trÝ cña g iao ®iÓm.C«ng cô mòi tªn chän cßn ®­îc
dïng ®Ó di chuyÓn tÞnh tiÕn mét ®èi t­îng, mét khung ch÷, nót lÖnh,..., b»ng c¸ch chän ®èi
t­îng råi rª ®Õn vÞ trÝ cÇn thiÕt.
B¹n th­êng xuyªn ph¶i chän vµ bá chän c¸c ®èi t­îng. §Ó chän mét ®èi t­îng, tr­íc hÕt
nhÊn vµo c«ng cô mòi tªn chän, ë phÝa trªn ®Çu cña hép c«ng cô, råi ®Æt mòi tªn con trá trªn ®èi
t­îng cÇn ®­îc chän vµ nhÊp chuét. NhÊp lÇn n÷a sÏ bá chän ®èi t­îng.
Sau khi chän mét ®èi t­îng, nã sÏ ë tr¹ng th¸i ®­îc chän cho ®Õn khi b¹n bá chän nã b»ng c¸ch
kÝch vµo nã hoÆc vµo chç trèng trªn trang h×nh.
BiÓu t­îng c«ng cô thø hai cã mét chÊm ë gi÷a lµ c«ng cô ®iÓm (Point Tool). NhÊn nã,
trªn mµn h×nh cã mét mòi tªn, nã ®i theo sù dÉn d¾t cña b¹n khi ®iÒu khiÓn con chuét. Dõng mòi
tªn vµ nhÊp tr¸i chuét. B¹n sÏ thÊy mét ®iÓm ë trªn mµn h×nh.NhÊp thªm nhiÒu ®iÓm trªn mµn
h×nh. Chó ý lµ mçi lÇn b¹n thªm mét ®iÓm, nã ®­îc ®¸nh dÊu cho ®Õn khi b¹n thªm mét ®iÓm
kh¸c. Sù ®¸nh dÊu nµy cho biÕt ®iÓm ®ã ®· ®­îc chän.
C«ng cô dùng ®iÓm còng th­êng ®­îc dïng ®Ó dùng giao ®iÓm cña c¸c ®­êng th¼ng, ®o¹n
th¼ng, ®­êng trßn, cung trßn,... b»ng c¸ch kÝch chuét vµo chç giao nhau cña hai ®­êng; dïng ®Ó
dùng mét ®iÓm tïy ý thuéc mét ®­êng (®­êng th¼ng, ®­êng trßn, quü tÝch cña mét ®iÓm...) b»ng
c¸ch kÝch chuét vµo ®­êng, lóc nµy ®iÓm ®­îc dùng chØ di chuyÓn trªn ®­êng chøa nã, t¹m gäi
lµ ®­êng dÉn.
§Ó dùng ®­êng trßn ta dïng c«ng cô thø ba (Compass Tool ) cã biÓu t­îng lµ ®­êng trßn ,
c«ng cô ®­êng trßn nµy gióp ta dùng ®­êng trßn khi biÕt t©m vµ mét ®iÓm thuéc ®­êng trßn.
NhÊn nã, råi kÝch chuét lÇn l­ît vµo t©m, ®iÓm thuéc ®­êng trßn, b¹n sÏ cã ®­êng trßn cÇn dùng
.
Ngoµi ®iÓm vµ ®­êng trßn, cßn cã c¸c ®èi t­îng kh¸c nh­ ®o¹n th¼ng, tia, ®­êng th¼ng.
§Ó dùng c¸c ®èi t­îng th¼ng nµy ta ¸p dông c«ng cô thø t­ (Straightedge Tool ) lµ c«ng cô th¼ng
cã c¸c biÓu t­îng sau (khi nhÊn ch×m chuét ë c«ng cô thø t­ nµy)

KÝch chuét vµo mét trong c¸c biÓu t­îng trªn råi kÝch vµo hai ®iÓm trªn trang h×nh ®Ó thÊy kÕt
qu¶, b¹n h·y thùc hµnh cho c¶ ba biÓu t­îng.
C«ng cô thø n¨m (Text Tool), t¹m gäi lµ c«ng cô ch÷, cã biÓu t­îng lµ ch÷ A. C«ng cô
nµy dïng ®Ó t¹o ra c¸c khung chó thÝch, c¸c v¨n b¶n, c¸c c«ng thøc to¸n,...,vµ ®Ó ®Æt tªn, ®æi tªn
cho c¸c ®èi t­îng,
§Ó t¹o c¸c khung chó thÝch, b¹n nhÊn vµo biÓu t­îng ch÷ A, kÝch ®óp chuét vµo chç trèng trªn
trang h×nh, ®¸nh v¨n b¶n vµo khung võa míi ®­îc t¹o, cã thÓ sö dông c¸c font ch÷ thÝch hîp ®Ó
®¸nh c¸c v¨n b¶n tiÕng viÖt nh­ trªn word. (H×nh d­íi)

Trang 2
Edited by NnL

KÕt hîp víi Thanh Ch÷ (Text Palette), b¹n cã thÓ ®¸nh c¸c c«ng thøc, kÝ hiÖu to¸n häc vµ o trang
h×nh
§Æt tªn, ®æi tªn cho mét ®èi t­îng, b¹n h·y nhÊn biÓu t­îng ch÷ A, mòi tªn con trá ®æi thµnh
mét bµn tay víi mét ngãn ®ang chØ ra. Di chuyÓn con trá sao cho ngãn tay gÇn ch¹m víi ®¸y cña
mét ®èi t­îng, bµn tay sÏ trë thµnh mµu ®en. NhÊp tr¸i c huét ®Ó cã tªn cña ®èi t­îng, nhÊp l¹i
lÇn n÷a ®Ó dÊu tªn ®èi t­îng. Tr­êng hîp b¹n muèn ®æi tªn cho ®èi t­îng, khi bµn tay trë thµnh
®en h·y kÝch ®óp chuét, xuÊt hiÖn hép tho¹i :

Trªn thÎ Label b¹n cã thÓ söa l¹i tªn vµ ®Ó chØnh font, cì, kiÓu ch÷, mµu ch÷ cho ®èi t­îng b¹n
nhÊn nót Style... chän kiÓu thÝch hîp, nhÊn OK.
Thùc hµnh dùng mét ®iÓm, mét ®­êng th¼ng, mét ®­êng trßn, råi ®Æt tªn cho ®iÓm, ®­êng th¼ng
, ®­êng trßn, xong l¹i ®æi tªn cho ®iÓm, ®­êng th¼ng vµ ®­êng trßn võa dùng.
ViÖc xo¸ c¸c ®èi t­îng, bao gåm khung ch÷ lµ dÔ thùc hiÖn. Chän ®èi t­îng vµ nhÊn
phÝm Delete. ThØnh tho¶ng, cã nh÷ng ®èi t­îng bÞ b¹n xo¸ nhÇm. Trong tr­êng hîp ®ã hoÆc b¹n
muèn ®i ng­îc l¹i, nhÊn phÝm Control vµ gi÷ nã xuèng ®ång thêi nhÊn phÝm Z. LËp l¹i ®iÒu ®ã
sÏ ®­a b¹n trë lui l¹i nhiÒu b­íc. Mét c¸ch kh¸c ®Ó ®i ng­îc l¹i lµ ¸p dông Edit | Undo.
Mét trong c¸c thñ thuËt ®Ó cã thÓ chän nhiÒu ®èi t­îng cïng mét lóc lµ dïng chuét rª tõ mét
®iÓm ë gãc trªn tr¸i xuèng gãc d­íi ph¶i cña trang h×nh t¹o mét khung h×nh ch ÷ nhËt phñ toµn
bé c¸c ®èi t­îng cÇn chän, thay v× ph¶i gi÷ phÝm Shift vµ kÝch chuét chän tõng ®èi t­îng. Sau
khi chän nhiÒu ®èi t­îng b¹n cã thÓ:
- KÐo rª khèi ®i;
- ¸p dông Edit | Copy, råi tiÕp Edit | Paste, kÐo rª khèi ®­îc d¸n xa khái khèi gèc;
- dÊu khèi b»ng c¸ch ¸p dông Display | Hide Objects;
- xo¸ khèi b»ng c¸ch ¸p dông phÝm Delete.
Thùc hµnh tÊt c¶ bèn thao t¸c trªn vµ dïng Ctrl + Z ®Ó ®i lïi l¹i.
Trang 3
Edited by NnL
C«ng cô cuèi cïng lµ c«ng cô th­êng dïng (Custom Tool) nã cho phÐp chóng ta t¹o c¸c
c«ng cô hç trî cho viÖc dùng h×nh, c¸c c«ng cô nµy chØ ®­îc thiÕt kÕ mét lÇn sau ®ã ®­îc sö
dông khi cÇn thiÕt, c«ng cô t¹o s½n gióp cho viÖc dùng h×nh ®­îc nhanh vµ thuËn lîi h¬n. Trong
qu¸ tr×nh thiÕt kÕ c¸c trang h×nh, ng­êi dïng cã thÓ tù t¹o c¸c c«ng cô riªng thÝc h hîp cho c«ng
viÖc cña m×nh, ®Ó t¹o ®­îc mét c«ng cô th­êng dïng, ng­êi sö dông ph¶i cã hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh
vÒ GSP vµ ph¶i kh¸ thµnh th¹o c¸c phÐp dùng c¬ b¶n, tuy nhiªn ®Ó minh häa cho viÖc t¹o vµ sö
dông c«ng cô th­êng dïng, chóng ta chØ xÐt c¸c c«ng cô t­¬ng ®èi ®¬n gi¶n. Mét vµi vÝ dô vÒ
viÖc t¹o c¸c c«ng cô nh­ thÕ sÏ ®­îc ®Ò cËp ë c¸c phÇn sau .
2. C¸c lÖnh c¬ b¶n trªn menu File
KÝch chuét vµo Menu File ta cã hép tho¹i sau :

C¸c lÖnh Save, Save as,... cã chøc n¨ng t­¬ng tù nh­ c¸c chøc n¨ng trong Word.
Khi chän lÖnh Document Options... ta cã hép tho¹i sau :

Trong mçi File chøa hai phÇn: c¸c trang h×nh (Pages) vµ c¸c c«ng cô (Tools). Trong View, ®Ó
xem c¸c trang h×nh ta chän Pages, ®Ó xem c¸c c«ng cô ta chän Tools.
Tªn trang (Page Name), GSP tù ®éng ®Æt, muèn ®Æt l¹i tªn ta kÝch chuét vµo trang muèn ®Æt l¹i
tªn ë phÇn thø tù c¸c trang, råi kÝch chuét vµo khung Page Name, xãa tªn cò, ®Æt tªn míi, råi
OK.
NÕu muèn xãa mét trang trong File, ta chän trang muèn xãa trong khu ng thø tù c¸c trang, kÝch
vµo nót Remove Page | OK.

Trang 4
Edited by NnL
Muèn thay ®æi thø tù c¸c trang,vµo phÇn thø tù c¸c trang, nhÊn ch×m chuét ë trang muèn chuyÓn,
®ång thêi rª ®Õn vÞ trÝ cÇn xÕp råi nhÊn OK.
Muèn hiÖn thanh chän trang (page tabs) ë cuèi trang h×nh, ta ®¸n h dÊu kiÓm vµo khung Show
Page Tabs (h×nh trªn).

§Ó chuyÓn sang lµm viÖc ë trang kh¸c, ta nhÊn chuét vµo trang muèn lµm viÖc ë thanh Page
Tabs. H×nh trªn cho thÊy trang ®ang lµm viÖc lµ trang 3.
§Ó thªm mét trang míi ta kÝch chuét vµo Add Page. Khi ®ã xuÊt hiÖn hép tho¹i :

NÕu muèn cã mét trang trèng, kÝch chuét vµo Blank Page.
NÕu muèn copy mét trang ta vµo Duplicate råi kÝch vµo trang muèn copy trong hép From This
Document.
NÕu muèn copy mét trang ë mét File kh¸c, ®· ®­îc më, ta còng vµo Duplicate, vµo khung
Other Open Documents, chän file cã chøa trang muèn sao chÐp, råi kÝch vµo trang muèn copy.
H×nh d­íi minh häa viÖc sao chÐp ( Duplicate) trang 6 cña file Cat m cau, ®· ®­îc më tr­íc ®ã.
NÕu muèn copy tÊt c¶ c¸c trang ta chän All Pages

Trang 5
Edited by NnL
3. C¸c lÖnh c¬ b¶n trªn menu Edit

LÖnh Past Picture (d¸n h×nh) cho phÐp ta d¸n c¸c h×nh ®­îc chän tõ Word, Clip Art,... vµo
trang h×nh GSP. §Ó thùc hiÖn, ta copy h×nh cÇn d¸n, sang trang h×nh GSP chän mét ®iÓm, vµo
Edit/ Paste Picture . H×nh sÏ ®­îc d¸n vµo ® iÓm ®· chän, nh­ng lóc nµy ta kh«ng chØnh ®­îc
kÝch th­íc cña h×nh mét c¸ch tïy ý, ®Ó cã thÓ chØnh kÝch th­íc cña h×nh ta ph¶i chän hai ®iÓm
(mét trªn tr¸i, mét d­íi ph¶i) thay v× mét ®iÓm, khi ®ã h×nh sÏ ®­îc giíi h¹n gi÷a hai ®iÓm chän
nµy, muèn thay ®æi kÝch th­íc ta thay ®æi vÞ trÝ hai ®iÓm chän.
LÖnh Action Buttons (t¹o c¸c nót kÝch ho¹t). Khi rª chuét vµo Action Buttons mét sè lÖnh sÏ
xuÊt hiÖn:
Hide/Show (Èn/HiÖn)
§Ó thùc hiÖn lÖnh nµy, tr­íc hÕt ta chän ®èi t­îng (kÝch chuét vµo ®èi t­îng), vµo Edit | Action
Buttons | Hide/Show. Khi ®ã nót lÖnh xuÊt hiÖn.
Ch¼ng h¹n muèn Èn / hiÖn ®o¹n th¼ng AB ta lµm nh­ sau:
Chän ®o¹n th¼ng AB, chän ®iÓm A, chän ®iÓm B.
Vµo Edit | Action Buttons | Hide/Show .
XuÊt hiÖn nót lÖnh Hide Objects, ®Ó ®Æt l¹i tªn vµ chän th uéc tÝnh cho nót lÖnh ta ®­a chuét vµo
phÇn t« ®en bªn tr¸i nót lÖnh (lóc ®ã mòi tªn n»m ngang), nh¸y chuét ph¶i, ta cã b¶ng sau :

Trang 6
Edited by NnL
KÝch vµo Properties (thuéc tÝnh) ta cã hép tho¹i sau:

Trªn thÎ Object (®èi t­îng)

NÕu ®¸nh dÊu kiÓm vµo « Hidden th× nót lÖnh sÏ Èn.
NÕu ®¸nh dÊu kiÓm vµo « Arrow Selectable, th× cã thÓ dïng mòi tªn chän ( Selection arrow tool)
®Ó chän nót lÖnh; nÕu kh«ng, th× kh«ng chän ®­îc b»ng c¸ch kÝch chuét tr¸i, khi ®ã ta vÉn cã thÓ
chän ®­îc nót lÖnh b»ng c¸ch kÝch chuét ph ¶i.
Trªn thÎ Label (Nh·n)

Vµo khung Label ®Ó söa tªn nót lÖnh

KÝch vµo Style ®Ó söa font, cì ch÷, mµu ch÷,...
KÝch vµo « Use Label In Custom Tools khi nót lÖnh ®­îc dïng trong qu¸ tr×nh t¹o mét c«ng cô
míi
Trªn thÎ Hide/Show (Èn/hiÖn) :

Trang 7
Edited by NnL
NÕu chän « Always Show Objects, khi nhÊn nót lÖnh ®èi t­îng hiÖn lªn dï ®ang ë tr¹ng th¸i
nµo.
NÕu chän « Always Hide Objects, khi nhÊn nót lÖnh ®èi t­îng Èn ®i dï ®ang ë tr¹ng th¸i nµo.
NÕu chän « Toggle Between Hide and Show , ®èi t­îng sÏ hiÖn, Èn lu©n phiªn khi nhÊn liªn tiÕp
nót lÖnh.
NÕu chän « Select Objects After Showing , c¸c ®èi t­îng lµ ®­îc chän sau khi hiÖn ra.
NÕu chän « Fade Objects In or Out, ®èi t­îng râ dÇn (mê dÇn) khi hiÖn ra (Èn ®i)
Animation (ChuyÓn ®éng): Nót lÖnh nµy cho phÐp ta ®iÒu khiÓn mét ®èi t­îng chuyÓn ®éng
trªn ®­êng dÉn cña nã, nÕu ®èi t­îng lµ tù do th× nã di chuyÓn tïy ý trªn mÆt ph¼ng mµn h×nh,
nÕu ®èi t­îng lµ mét ®iÓm tïy ý trªn ®­êng trßn th× ®­êng dÉn cña nã lµ ®­êng trßn,...
§Ó dïng lÖnh nµy, ta thùc hiÖn:
Chän ®èi t­îng (cã thÓ chän nhiÒu ®èi t­îng cïng lóc)
Vµo Edit/Action Buttons/Animation...
XuÊt hiÖn nót lÖnh vµ hép tho¹i
Trªn thÎ Label ta lµm viÖc nh­ nót lÖnh Hide/Show ë trªn.

Trªn thÎ Animate

Trang 8
Edited by NnL
ë khung Direction (h­íng di chuyÓn) ta cã c¸c lùa chän sau

ë khung Speed (tèc ®é), ta cã c¸c lùa chän sau

Movement (chuyÓn tíi): Nót lÖnh nµy cho phÐp ta di chuyÓn vÞ trÝ mét ®iÓm (®iÓm thø nhÊt) ®Õn
mét ®iÓm kh¸c (®iÓm thø hai). Cã thÓ chän nhiÒu cÆp ®iÓm liªn tiÕp cho cïng mét nót lÖnh, khi
®ã ®iÓm thø nhÊt (cña mçi cÆ p) sÏ chuyÓn ®Õn ®iÓm thø hai (cña cÆp t­¬ng øng). Nót lÖnh khi
ho¹t ®éng sÏ ch×m xuèng, ®Ó dõng chuyÓn ®éng ta nhÊn tiÕp lªn nót lÖnh, khi c¸c ®iÓm thø nhÊt
®· ®Õn c¸c vÞ trÝ cña ®iÓm thø hai th× chuyÓn ®éng sÏ tù dõng.

Trang 9
Edited by NnL
§Ó t¹o nót lÖnh, ta lµm nh­ sau :
- Chän c¸c cÆp ®iÓm
- Vµo Edit/Action Buttons/Movement
Trªn trang h×nh xuÊt hiÖn nót lÖnh vµ hép tho¹i (h×nh d­íi).
Trªn thÎ Label, ta cã thÓ ®Æt tªn, ®Æt mµu, ®Æt F ont cho nót lÖnh nh­ cho nót lÖnh Animate ë c¸c
phÇn trªn
Trªn thÎ Move, ta cã c¸c lùa chän sau :

ë khung Speed (tèc ®é) ta cã c¸c lùa chän sau :

Presentation (Tr×nh diÔn theo thø tù):

Nót lÖnh nµy cho phÐp ta kÕt hîp nhiÒu nót lÖnh theo mét thø tù ®Þnh tr­íc, khi nót lÖnh nµy ho¹t
®éng th× c¸c nót lÖnh thµnh phÇn sÏ ho¹t ®éng lÇn l ­ît, hoÆc cïng lóc tïy theo sù chän lùa khi
t¹o nót lÖnh. Nót lÖnh nµy xuÊt hiÖn khi cã Ýt nhÊt mét nót lÖnh ®­îc chän.
§Ó t¹o nót lÖnh nµy
Chän lÇn l­ît c¸c nót lÖnh muèn kÕt hîp (theo thø tù)
Vµo Edit/Action Buttons/Presentation
Trªn thÎ Label cã thÓ ®Æt tªn, ®Æt mµu, font,...cho nót lÖnh nh­ c¸c nót lÖnh trªn
Trªn thÎ Presentation ta cã c¸c lùa chän sau :
- Trong khung Present Actions,

Trang 10
Edited by NnL
- NÕu chän Simultaneously (®ång thêi) th× c¸c nót lÖnh thµnh phÇn sÏ ho¹t ®éng ®ång thêi khi
kÝch ho¹t.

Trong khung Before Starting (tr­íc khi khëi ®éng)

NÕu chän Deselect All Objects, th× tr­íc khi khëi ®éng, tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng ®­îc chän sÏ kh«ng
®­îc chän n÷a
NÕu chän Stop Any Motions, th× tr­íc khi khëi ®éng, tÊt c¶ c¸c chuyÓn ®éng sÏ dõng l¹i.
NÕu chän Erase Any Traces, th× tr­íc khi khëi ®éng tÊt c¶ c¸c vÕt sÏ ®­îc xãa.
- Trong khung Stop After (Dõng l¹i sau khi)
a) NÕu chän Last Action Stops, th× c¸c ho¹t ®éng sÏ dõng l¹i sau khi ho¹t ®éng cuèi cïng dõng
l¹i.
b) NÕu chän First Action Stops, th× c¸c ho¹t ®éng sÏ dõng l¹i sau khi ho¹t ®éng ®Çu tiªn dõng
l¹i.
c) NÕu chän Elapsed time (kho¶ng thêi gian tr«i), th× c¸c ho¹t ®éng sÏ dõng l¹i sau kho¶ng thêi
gian ®­îc Ên ®Þnh tr­íc ®ã. H×nh d­íi cho biÕt sau 60 gi©y th× ho¹t ®éng sÏ dõng l¹i .

- NÕu chän Sequentially (lÇn l­ît) th× c¸c nót lÖnh thµnh phÇn sÏ lÇn l­ît ho¹t ®éng nèi tiÕp
nhau. Ta cã thÓ Ên ®Þnh thêi gian t¹m dõng gi÷a c¸c ho¹t ®éng tiÕp nhau ë khung Pause
Between Actions. H×nh d­íi cho biÕt kho¶ng thêi gian t¹m dõng gi÷a c¸c ho¹t ®éng lµ 3 gi© y.
Trang 11
Edited by NnL

3) LÖnh Split/Merge (t¸ch/nhËp). LÖnh nµy dïng ®Ó t¸ch ( split) mét ®iÓm ra khái ®­êng dÉn cña
nã, hoÆc t¸ch c¸c v¨n b¶n ®· ®­îc dïng lÖnh liªn kÕt ( merge) tr­íc ®ã; hoÆc liªn kÕt mét ®iÓm
tù do vµo mét ®iÓm kh¸c, vµo mét ®­êng dÉn nµo ®ã hoÆc ®­îc dï ng ®Ó kiªn kÕt c¸c v¨n b¶n,
liªn kÕt mét v¨n b¶n víi mét ®iÓm tù do ( merge text to point).
a) Liªn kÕt mét ®iÓm tù do víi mét ®iÓm kh¸c ta thùc hiÖn nh­ sau
- Chän hai ®iÓm cÇn liªn kÕt ( merge)
- Vµo Edit sÏ xuÊt hiÖn c¸c lùa chän sau :

- Chän lÖnh Merge Points trong hép tho¹i, hai ®iÓm sÏ nhËp vµo nhau.
b) Liªn kÕt mét ®iÓm vµo mét ®­êng dÉn.
- Chän lÇn l­ît ®iÓm cÇn liªn kÕt (vÝ dô ®iÓm A), ®­êng dÉn (vÝ dô ®­êng trßn C 1).

Trang 12
Edited by NnL
Vµo Edit sÏ xuÊt hiÖn c¸c lùa chän sau :

- Chän Merge Point To Circle, ®iÓm A sÏ nhËp vµo ®­êng trßn, lóc nµy ®iÓm A chØ di chuyÓn
trªn ®­êng trßn C 1.
§Ó t¸ch (split) A ra khái ®­êng trßn C 1, ta chän ®iÓm A.
Vµo Edit sÏ xuÊt hiÖn c¸c lùa chän sau :

Chän Split Point From Circle , ®iÓm A sÏ t¸ch ra khái ®­êng trßn C 1 vµ trë thµnh ®iÓm tù do.
c) Liªn kÕt hai v¨n b¶n (text)
§Ó liªn kÕt hai v¨n b¶n víi nhau
- Chän theo thø tù v¨n b¶n 1, v¨n b¶n 2.

Trang 13
Edited by NnL
- Vµo Edit sÏ xuÊt hiÖn c¸c lùa chän sau :

Chän Merge Text, ta ®­îc v¨n b¶n ®­îc nèi kÕt sau :

Cã thÓ kÕt nèi nhiÒu v¨n b¶n mét lóc b»ng c¸ch chän lÇn l­ît c¸c v¨n b¶n, råi thùc hiÖn lÖnh
kÕt nèi (merge).
d) §Ó kÕt nèi (merge) mét ®iÓm víi mét v¨n b¶n (text)
- Chän ®iÓm (vÝ dô ®iÓm A), chän b¶n v¨n :

- Vµo Edit vµ nhÊn phÝm Shift sÏ xuÊt hiÖn c¸c lùa chän sau :

Trang 14
Edited by NnL
- Chän Merge Text To Point, khi ®ã v¨n b¶n sÏ ®­îc kÕt nèi víi ®iÓm A, v¨n b¶n sÏ xuÊt hiÖn
khi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó xuÊt hiÖn ®iÓm A.
V¨n b¶n ®­îc kÕt nèi víi ®iÓm A lµ mét b¶n sao (copy) cña v¨n b¶n gèc, khi v¨n b¶n gèc thay
®æi th× v¨n b¶n sao còng thay ®æi the o. LÖnh nµy cho phÐp chóng ta tr×nh bµy bµi d¹y hÊp dÉn,
sinh ®éng h¬n, do kÕt qu¶ cña c¸c phÐp tÝnh thay ®æi khi c¸c ®èi t­îng cã liªn quan thay ®æi.
- §Ó chØnh söa v¨n b¶n ®· ®­îc kÕt nèi víi mét ®iÓm (hoÆc víi c¸c v¨n b¶n kh¸c) ta ph¶i t¸ch
v¨n b¶n ra khái ®iÓm (hoÆc c¸c v¨n b¶n kh¸c) tr­íc khi chØnh söa b»ng c¸ch:
- Chän v¨n b¶n sao, vµo Edit, chän Split Merge Text

Cã thÓ dïng lÖnh Merge Text ®Ó ®Þnh d¹ng c¸c c«ng thøc to¸n häc, vÝ dô ®Ó thiÕt lËp hµm sè cã
ax  b 3x  5
d¹ng y  , víi c¸c tham sè a = 3, b = 5, c = 2 vµ d = -1 hµm sè cã c«ng thøc y  ,
cx  d 2x 1
khi c¸c sè a, b, c, d thay ®æi th× hµm sè thay ®æi theo.
§Ó thùc hiÖn
- T¹o c¸c tham sè a =3, b = 5, c = 2, d = -1 .(vµo Measure | Calculate råi nhÊn phÝm 3 ta ®­îc
tham sè ch¼ng h¹n t 1 = 3, dïng c«ng cô Text ( ®Ì nót ch÷ A xuèng) råi kÝch ®óp vµo t 1, xuÊt hiÖn
hép tho¹i, chän thÎ Label ®æi tªn tham sè lµ a, lµm t­¬ng tù cho b, c, d)
- Dïng c«ng cô Text , kÝch ®óp vµo chç trèng trªn trang h×nh, dïng phÝm gâ thµnh d¹ng
{1}x  { 2 }
 y , chän theo thø tù: biÓu thøc võa t¹o,vµ c¸c tham sè a, b, c, d .
{ 3 }x  { 4 }

Trang 15
Edited by NnL
- Vµo Edit/Merge Text ta ®­îc hµm sè :

Cho c¸c tham sè a, b, c, d thay ®æi ( b»ng c¸ch chän a, råi nhÊn phÝm +, - ®Ó thay ®æi gi¸ trÞ cña
a, t­¬ng tù cho c¸c tham sè b, c, d),c«ng thøc x¸c ®Þnh hµm sè thay ®æi theo.
LÖnh Preferences:
Khi chän lÖnh Preferences trong Menu Edit ta cã hép tho¹i sau:
ë thÎ Units ta cã c¸c lùa chän:

§¬n vÞ (Units):
- §èi víi gãc (Angle) ta cã thÓ chän ®¬n vÞ ®o lµ ra-®i-an (radians), ®é-h×nh häc (degrees),
®é -cã h­íng(directed degrees)
- §èi víi kho¶ng c¸ch ta cã thÓ chän ®¬n vÞ lµ ®iÓm ¶nh (Pixels), cm, hoÆc in-s¬ (inches)
- Other (Slope, Ratio,...) lµ c¸c ®¬n vÞ ®o kh¸c (hÖ sè gãc, tØ sè...)
§é chÝnh x¸c (Precision):
Ta cã thÓ chän c¸c møc: ®¬n vÞ (units), phÇn m­êi (tenths), phÇn tr¨m (hundredths),...
¸p dông cho (Apply To):
Cã hai lùa chän, cho trang nµy (This Sketch) hoÆc cho c¸c trang míi (New Sketches)
ë thÎ Color ta cã hép thoai sau:

Trang 16
Edited by NnL
- Update Automatically When Applying New Colors (tự động cËp nhËt khi ¸p dông mµu míi):
khi chän chøc n¨ng nµy th× c¸c ®èi t­îng (®iÓm, ®­êng th¼ng,...) cã mµu míi sÏ ®­îc mÆc ®Þnh
¸p dông cho c¸c ®èi t­îng t­¬ng øng.
§Ó thay ®æi mµu cña ®iÓm ( Points), ®­êng (Lines), ®­êng trßn (Circles), phÇn trong (Interiors),
quü tÝch (Locus), ®å thÞ (Plots), nÒn (Background), ®èi t­îng ®­îc chän (Selection), ta kÝch ®óp
chuét vµo « mµu t­¬ng øng sau ®ã chän mµu ë b¶ng chän mµu (Color Picker).

Cã thÓ chän mµu ë c¸c mµu mÉu (cã s½n) hoÆc ë khung mµu tïy chän (kÝch chu ét vµo mµu cÇn
chän), råi rª nóm chØnh ®é ®Ëm nh¹t ®Ó cã mµu thÝch hîp, mµu ®­îc chän xuÊt hiÖn ë khung
mµu míi (New color), sau ®ã nhÊn nót OK.
- ¤ Fade Traces Over Time khi ®­îc ®¸nh dÊu th× c¸c vÕt ( Traces) sÏ tù ®éng mê dÇn sau mét
kho¶ng thêi gian, tèc ®é mê dÇn nhanh hay chËm tïy theo nóm ®iÒu chØnh ®­îc ®Æt ë gi÷a Fast
(nhanh) vµ Slow (chËm) gÇn Slow th× chËm h¬n, gÇn Fast th× nhanh h¬n.
Kh«ng chän « Fade Traces Over Time th× c¸c vÕt sÏ l­u gi÷ m·i, muèn xãa vÕt, nhÊn tæ hîp
phÝm Ctrl + B.
ë thÎ Text ta cã hép thäai sau

Trang 17
Edited by NnL
- Trong khung Show Labels Automatically (tù ®éng hiÖn tªn) cã c¸c lùa chän
For All New Points: Khi « nµy ®­îc chän c¸c ®iÓm míi dùng sÏ tù ®éng cã tªn ( Label)
As Objects Are Measured : Khi « nµy ®­îc chän, c¸c ®èi t­îng cã liªn qu an ®Õn viÖc ®o ®¹c sÏ
®­îc ®Æt tªn.
Khi « Show Text Palette When Editing Captions ®­îc chän, Thanh Ch÷ (Text Palette) sÏ tù
®éng xuÊt hiÖn khi chØnh söa c¸c chó thÝch (Captions). (H×nh d­íi).

- Dïng Text Palette ta cã thÓ gâ mét sè c«ng thøc, kÝ hiÖu t o¸n häc, thay ®æi font, mµu, cì
ch÷,...
C¸c b¹n thö thùc hµnh t¹o c¸c c«ng thøc to¸n häc trªn trang h×nh b»ng c¸c c«ng cô trªn thanh
ch÷ (Text Palette)
4. C¸c lÖnh c¬ b¶n trªn menu Display .

Trong menu Display (hiÓn thÞ) ta cã c¸c lÖnh sau:

- Line width : ®iÒu chØnh nÐt cña ®­êng, cã c¸c lùa chän:

§Ó ®iÒu chØnh nÐt cña ®­êng, ta chän ®­êng, vµo Display | Line width, kÝch chuét vµo nÐt thÝch
hîp
- Color: Mµu
§Ó ®Æt mµu cho ®èi t­îng, ta chän ®èi t­îng, vµo Display | Color xuÊt hiÖn b¶ng mµu sau :

Trang 18
Edited by NnL

Sau ®ã kÝch vµo mµu muèn chän, nÕu kÝch vµo Other, sÏ xuÊt hiÖn b¶ng chän mµu ( Color
Picker), ta biÕt ë trªn.
Riªng lÖnh Parametric... cho phÐp ta ®Æt mµu tham sè ( mµu thay ®æi khi tham sè thay ®æi). §Ó
thùc hiÖn:
- Chän ®èi t­îng cÇn ®Æt mµu
- Chän mét sè ( cã thÓ lµ: mét tham sè, sè ®o cña mét phÐp ®o, kÕt qu¶ cña mét phÐp tÝnh,...)
Vµo Display | Color | Parametric... sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i :

Tïy theo yªu cÇu ta sÏ chän mµu thÝch hîp cho ®èi t­îng, nhÊn OK.
Khi tham sè ®Æt mµu thay ®æi, mµu cña ®èi t­ îng thay ®æi theo.
- Text: V¨n b¶n
§Ó söa ®æi font ch÷ cña v¨n b¶n, chän v¨n b¶n, vµo Edit/Display/Text, xuÊt hiÖn b¶ng sau:

Trang 19
Edited by NnL
- Chän Increase Size: T¨ng
cë ch÷ lªn mét ®¬n vÞ
- Chän Decrease Size: Gi¶m
cë ch÷ xuèng mét ®¬n vÞ.
- PhÇn cßn l¹i lµ kiÓu ch÷

- Hide Objects: DÊu (hide) c¸c ®èi t­îng .

§Ó dïng lÖnh nµy ta chän c¸c ®èi t­îng, vµo Display/ Hide Objects, c¸c ®èi t­îng ®­îc chän sÏ
bÞ dÊu ®i

- Show All Hiden: HiÖn tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng ®­îc dÊu.
LÖnh nµy lµm xuÊt hiÖn c¸c ®èi t­îng ®· ®­îc dÊu tr­íc ®ã.
- Show Labels: HiÖn nh·n (tªn).
§Ó hiÖn tªn cña mét ®èi t­îng, ta chän ®èi t­îng, vµo Display/Show Labels, tªn ®èi t­îng sÏ
xuÊt hiÖn.

Trang 20
Edited by NnL
- Label Objects: §Æt tªn cho ®èi t­îng.
§Ó ®Æt tªn cho ®èi t­îng, ta chän ®èi t­îng, vµo Display/Label Objects, xuÊt hiÖn hép tho¹i,
chän thÎ Label, ®Æt tªn cho ®èi t­îng, nhÊn OK.
- Trace Objects: T¹o vÕt cho ®èi t­îng.
§Ó t¹o vÕt cho ®èi t­îng, ta chän ®èi t­îng, vµo Display/Trace Objects. §èi t­îng ®· ®­îc t¹o
vÕt, khi di chuyÓn sÏ ®Ó l¹i vÕt trªn trang h×nh.
Muèn th«i t¹o vÕt cho mét ®èi t­îng, ta chän ®èi t­îng (®· ®­îc t¹o vÕt tr­íc ®ã), vµo
Display/Trace.
- Erase Traces: Xãa hÕt vÕt trªn trang h×nh. Vµo Display/Erase Traces, dïng tæ hîp phÝm Ctrl +
B còng cã t¸c dông nh­ vËy nh­ng ®«i lóc tá ra thuËn tiÖn h¬n.
- Animate Objects: KÝch ho¹t ®èi t­îng.
§Ó kÝch ho¹t mét (hoÆc nhiÒu) ®èi t­îng, ta chän ®èi t­îng, Vµo Display/Animate Objects , khi
®ã hép ®iÒu khiÓn chuyÓn ®éng ( Motion Controller) xuÊt hiÖn

Cã thÓ ®iÒu khiÓn chuyÓn ®éng b»ng c¸c lÖnh: Increase Speed (t¨ng tèc), Decrease Speed (gi¶m
tèc), Stop Animation (dõng chuyÓn ®éng) trong menu Display
Hide Text Palette/ Show Text palette (Èn/ HiÖn Thanh Ch÷). H×nh d­íi

§­îc sö dông ®Ó t¹o,chØnh söa c¸c khung chó thÝch, v¨n b¶n.
Show motion controller: HiÖn hép ®iÒu khiÓn chuyÓn ®éng.
Hide Toolbox/ Show Toolbox ( Èn/ HiÖn hép c«ng cô).

§5. C¸c lÖnh c¬ b¶n trªn menu Construct .

Trªn menu Construct (dùng) ta cã c¸c lÖnh sau :

Trang 21
Edited by NnL

- Point On Object: Dùng ®iÓm trªn mét ®èi t­îng (®o¹n th¼ng, ®­êng th¼ng, ®­ên g trßn,...) b»ng
c¸ch chän ®èi t­îng, vµo Construct/Point On Object .
- Midpoint: Dùng trung ®iÓm cña mét ®o¹n th¼ng b»ng c¸ch chän ®o¹n th¼ng, vµo
Construct/Midpoint hoÆc nhÊn Ctrl+M.
- Intersection: Dùng giao ®iÓm cña hai ®­êng b»ng c¸ch chän hai ®­êng, v µo
Construct/Intersection hoÆc nhÊn Ctrl+I.
- Segment: Dùng ®o¹n th¼ng nèi hai ®iÓm b»ng c¸ch chän hai ®iÓm, vµo Construct/Segment
hoÆc nhÊn Ctrl+L.
- Ray: Dùng tia cã gèc vµ mét ®iÓm kh¸c thuéc tia b»ng c¸ch chän gèc, chän ®iÓm thuéc tia, vµo
Construct/Ray.
- Line: Dùng ®­êng th¼ng qua hai ®iÓm b»ng c¸ch chän hai ®iÓm, vµo Construct/Line.
- Parallel Line: Dùng ®­êng th¼ng qua mét ®iÓm vµ song song víi mét ®­êng th¼ng cho tr­íc
b»ng c¸ch chän ®iÓm, chän ®­êng th¼ng, vµo Construct/Parallel Line .
Víi lÖnh nµy ta cã thÓ dùng c¸c ®­êng th¼ng qua nhiÒu ®iÓm vµ song song víi ®­êng th¼ng cho
tr­íc b»ng c¸ch chän nhiÒu ®iÓm, chän ®­êng th¼ng, vµo Construct/Parallel Lines .
- Perpendicular Line: Dùng ®­êng th¼ng qua mét ®iÓm vµ vu«ng gãc víi ®­êng th¼ng cho tr­íc
b»ng c¸ch chän ®iÓm, chän ®­êng th¼ng, vµo Construct/Perpendicular Line .
T­îng tù ta còng cã thÓ dùng c¸c ®­êng th¼ng qua nhiÒu ®iÓm vµ vu«ng gãc víi mét ®­êng
th¼ng cho tr­íc, b»ng c¸ch chän nhiÒu ®iÓm, chän ®­êng th¼ng, vµo Construct/Perpendicular
Lines.
- Angle Bisector: Dùng tia ph©n gi¸c trong cña mét gãc khi biÕt ®Ønh cña gãc vµ hai ®iÓm thuéc
hai c¹nh cña gãc kh¸c ®Ønh. Gi¶ sö muèn dùng ph©n gi¸c trong gãc A cña tam gi¸c ABC ta chän
®iÓm B, ®iÓm A, ®iÓm C, vµo Construct/Angle Bisector .
- Circle By Center+Point: Dùng ®­êng trßn cã t©m vµ mét ®iÓm trªn ®­êng trßn b»ng c¸ch chän
t©m, chän ®iÓm, vµo Construct/Circle By Center+Point .
- Circle By Center+Radius : Dùng ®­êng trßn cã t©m vµ ®é dµi b¸n kÝnh hay ®o¹n th¼ng b»ng
b¸n kÝnh b»ng c¸ch chän t©m, chän ®é d µi b¸n kÝnh hay ®o¹n th¼ng b»ng b¸n kÝnh, vµo
Construct/Circle By Center+Radius .

Trang 22
Edited by NnL
- Arc On Circle: Dùng cung trªn ®­êng trßn khi cã t©m vµ hai ®Çu cung trªn ®­êng trßn. Gi¶ sö
muèn dùng cung AB trªn ®­êng trßn t©m O, ta chän t©m O, chän A, chän B, vµo Construct/Arc
On Circle. Khi ®ã, ta cã cung trßn ®i tõ A ®Õn B theo h­íng ng­îc chiÒu kim ®ång hå.
- Arc Through 3 Points: Dùng cung trßn qua ba ®iÓm. Gi¶ sö muèn dùng cung trßn qua ba ®iÓm
A, B, C ta chän lÇn l­ît c¸c ®iÓm A, B, C, vµo Construct/Arc Through 3 Points ta sÏ ®­îc mét
cung trßn qua ba ®iÓm A, B, C víi B n»m gi÷a A vµ C.
- Interior: Dùng phÇn trong cña mét ®a gi¸c, cña mét h×nh trßn, cña mét h×nh qu¹t trßn, cña mét
h×nh viªn ph©n.
* Víi ®a gi¸c: Chän lÇn l­ît c¸c ®Ønh cña ®a gi¸c, vµo Construct/Interior hoÆc nhÊn Ctrl+P.
* Víi h×nh trßn: Chän ®­êng trßn, vµo Construct/ Interior hoÆc nhÊn Ctrl+P.
* Víi h×nh qu¹t trßn: Chän cung trßn giíi h¹n h×nh qu¹t, vµo Construct/ Interior/Arc Sector
hoÆc nhÊn Ctrl+P.
* Víi h×nh viªn ph©n: Chän cung trßn giíi h¹ n h×nh viªn ph©n, vµo Construct/ Interior/Arc
Segment.
- Locus: Dùng quü tÝch cña mét ®iÓm, cña mét ®o¹n th¼ng, cña mét ®­êng th¼ng,...
Th«ng th­êng quü tÝch ®­îc t¹o ra khi mét ®iÓm di ®éng (®iÓm ®éng) kÐo theo mét ®iÓm hay
mét ®èi t­îng di chuyÓn theo v¹ ch nªn quü tÝch. Gi¶ sö muèn t¹o quü tÝch cña mét ®iÓm M , khi
®iÓm ®éng A di chuyÓn ta chän c¸c ®iÓm A, M, vµo Construct/Locus.
Thay v× chän ®iÓm quü tÝch ta cã thÓ chän ®o¹n th¼ng quü tÝch, ta sÏ ®­îc quü tÝch cña c¸c ®o¹n
th¼ng. T­¬ng tù cho c¸c ®èi t­î ng lµ ®­êng th¼ng, hay ®­êng trßn .
§6. C¸c lÖnh c¬ b¶n trªn menu Transform :
Trªn Menu Transform (biÕn h×nh) ta cã c¸c lÖnh vÒ c¸c phÐp biÕn h×nh c¬ b¶n, vµ c¸c yÕu tè cã
liªn quan ®Õn phÐp biÕn h×nh.

- Translate: PhÐp tÞnh tiÕn

* PhÐp tÞnh tiÕn theo täa ®é cùc: Muèn tÞnh tiÕn mét ®èi t­îng theo täa ®é cùc ta thùc hiÖn:
- Chän ®èi t­îng, vµo Transform/Translate, xuÊt hiÖn hép tho¹i sau :

Trang 23
Edited by NnL

- ChØnh söa kho¶ng c¸ch, thay ®æi gãc cho phï hîp
- NhÊn nót Translate
Ta sÏ ®­îc ¶nh cña ®èi t­îng ®­îc chän, b»n g phÐp tr­ît ®èi t­îng lªn trªn 1 cm.
* PhÐp tÞnh tiÕn theo täa ®é ch÷ nhËt : Muèn tÞnh tiÕn mét ®èi t­îng theo täa ®é ch÷ nhËt ta thùc
hiÖn:
- Chän ®èi t­îng, vµo Transform/Translate, xuÊt hiÖn hép tho¹i sau :

- Sau khi chän c¸c th«ng sè thÝch hîp, nhÊ n Translate.

Khi ®ã ta ®­îc mét ®èi t­îng míi lµ ¶nh cña ®èi t­îng ®· chän b»ng phÐp tr­ît sang ph¶i 1 cm,
tr­ît lªn trªn 2 cm.
*PhÐp tÞnh tiÕn theo vect¬ cho tr­íc :

§Ó tÞnh tiÕn mét ®èi t­îng theo vect¬ cho tr­íc AB ta thùc hiÖn nh­ sau:
Chän lÇn l­ît ®iÓm A, ®iÓm B, vµo Transform/Mark Vector

Trang 24
Edited by NnL
Chän ®èi t­îng, vµo Transform/Translate, sÏ cã hép tho¹i sau:


- NhÊn translate. Ta sÏ cã ¶nh cña ®èi t­îng qua phÐp tÞnh tiÕn vect¬ AB .
- Rotate: PhÐp quay
§Ó x¸c ®Þnh ¶nh cña mét ®èi t­îng qua phÐp quay t©m O, gãc quay a ta lµm nh­ sau
KÝch ®óp vµo ®iÓm O hoÆc chän O råi vµo Transform/Mark Center , ®Ó ®¸nh dÊu t©m quay
Chän ®èi t­îng, vµo Transform/Rotate xuÊt hiÖn hép tho¹i :

Chän Fix Angle, chØnh söa gãc quay lµ a, nhÊn nót Rotate.
HoÆc chän gãc quay b»ng c¸ch kÝch vµo sè ®o cña mét gãc cho tr­íc (ch¼ng h¹n a = sè ®o gãc
COA), xuÊt hiÖn hép tho¹i :

Trang 25
Edited by NnL
NhÊn nót Rotate.
Dilate: PhÐp vÞ tù
§Ó t¹o ¶nh cña mét ®èi t­îng qua phÐp vÞ tù t©m O, tØ vÞ tù k ta lµm nh­ sau :
KÝch ®óp vµo ®iÓm O, hoÆc chän O råi vµo Transform/Mark Center , ®Ó ®¸nh dÊu t©m vÞ tù
Chän ®èi t­îng, vµo Transform/Dilate

Chän Fix Ratio, råi chØnh tØ sè trong hai « trèng b»ng k

NhÊn nót Dilate.
Trong tr­êng hîp kh«ng chän F ix Ratio (tØ cè ®Þnh), ta cã thÓ chän mét tØ sè nµo ®ã (cã thÓ thay
®æi) lµm tØ vÞ tù (b»ng c¸ch kÝch vµo tØ sè ®ã). Khi tØ vÞ tù thay ®æi th× ¶nh qua phÐp vÞ tù ®ã thay
®æi theo.
- Reflect:PhÐp ®èi xøng trôc.
§Ó t¹o ¶nh cña mét ®èi t­îng qua phÐp ®èi xøng trôc d ta lµm nh­ sau
KÝch ®óp vµo trôc d (lµ ®o¹n th¼ng, tia, ®­êng th¼ng ), hoÆc chän d råi vµo Transform/Mark
Mirrow ®Ó ®¸nh dÊu trôc ®èi xøng
Chän ®èi t­îng, vµo Transform/Reflect
§7. C¸c lÖnh c¬ b¶n trªn menu Measure (®o ®¹c) :
Menu Measure cho phÐp chóng ta thùc hiÖn c¸c ph Ðp tÝnh c¬ b¶n nh­ céng , trõ, nh©n, chia, lòy
thõa,...,tÝnh ®é dµi, kho¶ng c¸ch, chu vi, diÖn tÝch,..., c¸c gi¸ trÞ cña c¸c hµm sè c¬ b¶n,..., c¸c
phÐp tÝnh cã liªn quan ®Õn hÖ trôc täa ®é trong h×nh häc gi¶i tÝch.

Trang 26
Edited by NnL
- Length: §é dµi
§Ó ®o ®é dµi cña mét ®o¹n th¼ng: chän ®o¹n th¼ng, chän lÖnh.
- Distance: Kho¶ng c¸ch
§Ó ®o kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm (mét ®iÓm ®Õn mét ®­êng th¼ng) ta : chän hai ®iÓm (mét ®iÓm
vµ ®­êng th¼ng ), chän lÖnh
- Perimeter: Chu vi ®a gi¸c
§Ó ®o chu vi cña mét ®a gi¸c : chän miÒn trong cña ®a gi¸c, chän lÖnh
- Circumference: Chu vi ®­êng trßn
§Ó ®o chu vi cña mét ®­êng trßn ta : chän ®­êng trßn hoÆc miÒn trong cña h×nh trßn, chän lÖnh
- Angle: Gãc
§Ó mét gãc, ch¼ng h¹n gãc ABC, ta chän lÇn l­ît c¸c ®iÓm A, B, C råi chän lÖnh. Ta c ã ba lùa
chän vÒ ®¬n vÞ ®o gãc vµ cung :Ra -®i-an, ®é-h×nh häc, ®é cã h­íng.
- Area: DiÖn tÝch
§Ó ®o diÖn tÝch cña mét h×nh, chän miÒn trong cña h×nh råi chän lÖnh, ®èi víi h×nh trßn cã thÓ
chän ®­êng trßn hoÆc miÒn trong cña h×nh trßn råi chän lÖnh
- Arc Angle: Cung
§Ó tÝnh sè ®o mét cung, ta chän cung, chän lÖnh
- Arc Length: §é dµi cung
§Ó tÝnh ®é dµi cung: chän cung, chän lÖnh
- Radius: B¸n kÝnh
§Ó ®o b¸n kÝnh cña mét ®­êng trßn (cung trßn): chän ®­êng trßn (cung trßn), chän lÖnh
- Ratio: TØ sè
§Ó tÝnh tØ sè cña hai ®o¹n th¼ng AB, CD ta chän lÇn l­ît c¸c ®o¹n th¼ng AB, CD råi chän lÖnh
Ratio.
AC
§Ó tÝnh tØ sè ®¹i sè cña ba ®iÓm th¼ng hµng, ch¼ng h¹n ta chän theo thø tù c¸c ®iÓm A, B, C
AB
råi chän lÖnh Ratio.
NÕu chóng ta chän lÇn l­ ît ba ®iÓm A, B, C trªn mét ®­êng th¼ng

råi vµo Measure | Ratio, ta sÏ
®­îc täa ®é ®iÓm C trong trôc täa ®é gèc A, vect¬ ®¬n vÞ lµ AB .
- Calculate: Khi chän lÖnh nµy sÏ xuÊt hiÖn b¶ng tÝnh ( calculator), sö dông b¶ng tÝnh ta cã thÓ
t¹o c¸c tham sè, thùc hiÖn c¸c phÐp tÝnh víi c¸c sè, tham sè, kÕt qu¶ cña c¸c phÐp ®o ®¹c, ¸p
dông c¸c hµm chuÈn trong b¶ng tÝnh hoÆc c¸c hµm ®­îc lËp do ng­êi sö dông, cã s½n trªn trang
h×nh.

Trang 27
Edited by NnL
§Ó thùc hiÖn c¸c phÐp tÝnh:
* NhËp sè vµ phÐp to¸n trªn b¶n g tÝnh b»ng c¸ch kÝch chuét vµo sè vµ c¸c kÝ hiÖu cña phÐp to¸n
(dÊu * ®Ó chØ phÐp nh©n, dÊu ^ ®Ó chØ lòy thõa hay mò)
* NhËp c¸c kÕt qu¶ cña c¸c phÐp tÝnh, phÐp ®o ®¹c, gi¸ trÞ cña hµm sè,...b»ng c¸ch kÝch chuét
vµo kÕt qu¶ cÇn nhËp (cã s½n trªn trang h× nh)
* NhÊn nót Values ®Ó nhËp c¸c gi¸ trÞ ®Æc biÖt nh­: sè  , sè e, hoÆc c¸c tham sè míi (New
Parameters)
* NhÊn nót Functions ®Ó chän c¸c hµm chuÈn nh­: sin, cos, tan, Arcsin, Arccos, Arctan, abs (trÞ
tuyÖt ®èi), sqrt (c¨n bËc hai), ln (l«garit Nª-pe), log (l«garit thËp ph©n) sgn (dÊu), round (lµm
trßn), trunc (nguyªn)
Khi tÝnh to¸n ngoµi c¸c hµm chuÈn, cã thÓ sö dông c¸c hµm do ng­êi dïng lËp .
* NhÊn nót Units ®Ó chän ®¬n vÞ ®o, víi kho¶ng c¸ch ta cã c¸c ®¬n vÞ: pixels (®iÓm ¶nh), cm,
inches (in-s¬), víi cung vµ gãc ta cã c¸c ®¬n vÞ: radians (ra-®i-an), degrees (®é)
* KiÓm tra c¸c phÐp tÝnh trªn khung phÐp tÝnh vµ kÕt qu¶.
- Coordinates: Täa ®é
LÖnh nµy ®­îc dïng ®Ó hiÓn thÞ täa ®é (x;y) cña mét ®iÓm (hoÆc nhiÒu ®iÓm) ®èi víi mét hÖ trôc
täa ®é ®· ®­îc x¸c ®Þnh, nÕu ch­a x¸c ®Þnh th× GSP tù ®éng x¸c lËp mét hÖ täa ®é
§Ó tÝnh täa ®é cña c¸c ®iÓm ta chän c¸c ®iÓm, chän lÖnh Coordinates
- Abscissa(x): Hoµnh ®é
Dïng ®Ó tÝnh hoµnh ®é cña c¸c ®iÓm b»ng c¸ch chän c¸c ®iÓm, chän lÖnh
- Ordinate(y): Tung ®é
Dïng ®Ó tÝnh tung ®é cña c¸c ®iÓm b»ng c¸ch chän c¸c ®iÓm, chän lÖnh
- Coordinate Distance: kho¶ng c¸ch theo täa ®é cña hai ®iÓm
LÖnh nµy cho phÐp tÝnh kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm theo täa ®é cña hai ®iÓm ®ã ®èi víi mét hÖ
trôc täa ®é ®· ®­îc x¸c ®Þnh, kho¶ng c¸ch nµy kh«ng cã ®¬n vÞ ®o, kh¸c víi kho¶ng c¸ch
Distance cã ®¬n vÞ ®o lµ cm ( hoÆc pixels, inches). Dïng lÖnh nµy b»ng c¸ch chän hai ®iÓm,
chän lÖnh
- Slope: HÖ sè gãc
LÖnh nµy gióp chóng ta ®o hÖ sè gãc cña mét ®­êng th¼ng (®o¹n th¼ng, tia) ®èi víi mét hÖ trôc
x¸c ®Þnh b»ng c¸ch chän ®­êng th¼ng (®o¹n th¼ng, tia), chän lÖnh
- Equation: Ph­¬ng tr×nh
LÖnh nµy cho chóng ta ph­¬ng tr×nh cña ®­êng th¼ng, ®­êng trßn trong mét hÖ trôc x¸c ®Þnh
- Ph­¬ng tr×nh ®­êng th¼ng ®­îc cho d­ íi c¸c d¹ng: ®­êng th¼ng n»m ngang, ®­êng th¼ng
®øng, c¸c ®­êng th¼ng cßn l¹i.
- Ph­¬ng tr×nh ®­êng trßn
Víi hÖ trôc täa ®é vu«ng ®­êng trßn cã ph­¬ng tr×nh chÝnh t¾c
Víi hÖ trôc täa ®é kh«ng vu«ng ®­êng trßn cã ph­¬ng tr×nh lµ ph­¬ng tr×nh cña mét elip
§8. C¸c lÖnh c¬ b¶n trªn menu Graph (®å thÞ) :
Menu Graph cung cÊp cho chóng ta c¸c lÖnh ®Ó t¹o vµ x¸c ®Þnh hÖ trôc täa ®é trong ph¼ng, t¹o
c¸c hµm sè, c¸c tham sè, tÝnh ®¹o hµm cña mét hµm sè, dùng ®iÓm, vÏ ®å thÞ cña hµm sè trªn
mét hÖ trôc x¸c ®Þnh, lËp b¶ng biÓu thÞ mèi quan hÖ gi÷a gi¸ trÞ cña biÕn vµ cña hµm ( Tabulate)
Define Coordinate System : X¸c ®Þnh hÖ trôc täa ®é
LÖnh nµy cho phÐp b¹n t¹o mét hÖ trôc täa ®é vµ ®¸nh dÊu hÖ trôc, lo¹i hÖ trôc vµ ®¬n vÞ ®o trªn
hÖ trôc tïy thuéc vµo sù lùa chän cña b ¹n theo chØ ®Én sau:
* Chän ®iÓm A, råi chän lÖnh Define Origin: XuÊt hiÖn hÖ trôc täa ®é vu«ng cã gèc täa ®é lµ
®iÓm A, ®¬n vÞ dµi mÆc ®Þnh (1 cm)

Trang 28
Edited by NnL
* Chän mét ®­êng trßn, råi chän lÖnh Define Unit Circle: XuÊt hiÖn hÖ trôc täa ®é vu«ng cã
gèc täa ®é lµ t©m ®­êng trßn, ®¬n vÞ dµi lµ ®é dµi b¸n kÝnh ®­êng trßn
* Chän mét kho¶ng c¸ch x¸c ®Þnh, råi chän lÖnh Define Unit Distance: XuÊt hiÖn hÖ trôc täa
®é vu«ng cã gèc täa ®é mÆc ®Þnh, ®¬n vÞ dµi lµ kho¶ng c¸ch ®· chän
* Chän mét ®iÓm A vµ mét kho¶ng c¸ch x¸c ®Þnh, råi chän lÖnh Define Unit Distance: XuÊt
hiÖn hÖ trôc täa ®é vu«ng cã gèc täa ®é lµ ®iÓm A, ®¬n vÞ dµi lµ kho¶ng c¸ch ®· chän
* Chän hai kho¶ng c¸ch x¸c ®Þnh a, b, råi chän lÖnh Define Unit Distances: XuÊt hiÖn hÖ trôc
täa ®é ch÷ nhËt cã gèc täa ®é lµ mÆc ®Þnh, ®é dµi ®¬n vÞ trªn trôc hoµnh lµ a, trªn trôc tung lµ b
* Chän ®iÓm A vµ hai kho¶ng c¸ch x¸c ®Þnh a, b, råi chän lÖnh Define Unit Distances : XuÊt
hiÖn hÖ trôc täa ®é ch÷ nhËt cã gèc täa ®é lµ ®iÓm A, ®¬n vÞ dµi trªn trôc hoµnh lµ a, trªn trôc
tung lµ b
* Kh«ng chän g× chØ chän lÖnh Define Coordinate System , xuÊt hiÖn hÖ trôc täa ®é vu«ng cã
gèc täa ®é vµ dé dµi ®¬n vÞ lµ mÆc ®Þnh
- Mark Coordinate System : §¸nh dÊu hÖ trôc täa ®é
Trong tr­êng hîp cã nhiÒu hÖ trôc trªn mét trang h×nh, lÖnh n µy dïng ®Ó x¸c nhËn hÖ trôc mµ
trªn ®ã c¸c ®èi t­îng, ®å thÞ ®­îc dùng. Ta cø vÉn lµm viÖc trªn mét hÖ trôc ®· ®­îc ®¸nh dÊu,
cho ®Õn khi mét hÖ trôc kh¸c ®­îc ®¸nh dÊu sau ®ã.
- Grid Form: D¹ng l­íi
Tïy theo c¸ch chän hÖ trôc täa ®é ta sÏ cã c¸c d¹ng l­íi sau:
Polar Grid: L­íi täa ®é cùc (hÖ täa ®é cùc)
Square Grid: L­íi vu«ng (hÖ täa ®é §Ò -c¸c)
Rectangular Grid: L­íi ch÷ nhËt (hÖ täa ®é ch÷ nhËt)
- Show/Hide Grid: HiÖn / Èn l­íi
LÖnh nµy lµm hiÖn l­íi (Èn l­íi) cña hÖ trôc täa ®é ®· ®­îc ®¸nh dÊu, nÕu ch­ a cã hÖ trôc täa ®é
th× GSP sÏ tù ®éng hiÖn mét hÖ trôc mÆc ®Þnh
NÕu ®Ì phÝm Shift th× sÏ xuÊt hiÖn lÖnh Show/Hide Coordinate System (HiÖn / Èn hÖ trôc täa
®é), lÖnh nµy lµm hiÖn/ Èn hÖ trôc täa ®é (l­íi, gèc täa ®é, trôc täa ®é)
- Snap Points: §iÓm cã täa ®é nguyªn
LÖnh nµy khi ®­îc chän, c¸c ®iÓm tù do sÏ dÝnh vµo nh÷ng ®iÓm cã täa ®é nguyªn, chän lÖnh
b»ng c¸ch kÝch chuét vµo lÖnh (®¸nh dÊu kiÓm tr­íc lÖnh), th«i chän lÖnh kÝch tiÕp vµo lÖnh ®Ó
xãa dÊu kiÓm tr­íc ®ã.
- Plot points: Dùng ®iÓm (trong hÖ trôc täa ®é)
LÖnh nµy dïng ®Ó dùng ®iÓm b»ng c¸ch nhËp täa ®é cña nã tõ bµn phÝm, täa ®é lµ ( x, y) trong hÖ
trôc vu«ng hoÆc ch÷ nhËt, lµ ( r, theta) trong hÖ trôc täa ®ä cùc. Khi chän lÖnh nµy trªn trang
h×nh xuÊt hiÖn hép tho¹i

Sau khi nhËp täa ®é, nhÊn nót Plot ®Ó dùng ®iÓm cã täa ®é võa nhËp , tiÕp tôc cho c¸c ®iÓm
kh¸c, cuèi cïng nhÊn nót Done ®Ó thùc hiÖn lÖnh

Trang 29
Edited by NnL
- Plot Table Data: Dùng c¸c ®iÓm trong b¶ng d÷ liÖu ( Table Data)
LÖnh nµy xuÊt hiÖn khi b¹n chän b¶ng d÷ liÖu ( Table), theo ®ã b¹n chän mét c ét trong b¶ng lµm
cét tÝnh hoµnh ®é, mét cét kh¸c tÝnh tung ®é, khi lÖnh ®­îc thùc hiÖn sÏ dùng cho chóng ta c¸c
®iÓm cã c¸c täa ®é thuéc cïng mét hµng trong b¶ng.
- Plot As (x,y): Dùng ®iÓm theo täa ®é lµ c¸c sè cã s½n
LÖnh nµy xuÊt hiÖn khi b¹n chän the o thø tù hai sè (cã thÓ lµ tham sè, sè ®o, kÕt qu¶ cña mét
phÐp tÝnh,..). Chän lÖnh, mét ®iÓm sÏ ®­îc dùng trong hÖ täa ®é vu«ng (hoÆc ch÷ nhËt) t­¬ng
øng, hoµnh ®é cña ®iÓm lµ sè thø nhÊt, tung ®é lµ sè thø hai
- Plot As (r, theta): T­¬ng tù lÖnh Plot As (x, y), chØ ¸p dông trong hÖ trôc täa ®é cùc
- New Parameter: Tham sè míi
LÖnh nµy cho phÐp t¹o tham sè míi trong trang h×nh. Khi chän lÖnh, xuÊt hiÖn hép tho¹i sau :

B¹n ®Æt l¹i tªn cho tham sè míi trong khung name , víi c¸ch gâ t[1] ta sÏ ®­îc tªn cña tham sè
lµ t1
G¸n gi¸ trÞ t¹m thêi cña tham sè trong khung Value ( gi¸ trÞ)
Khung Units (c¸c ®¬n vÞ) cho c¸c lùa chän : None (kh«ng ®¬n vÞ), radians (ra-®i-an), hay cm
Sau ®ã nhÊn OK ta sÏ ®­îc mét tham sè míi xuÊt hiÖn.
Còng cã thÓ t¹o tham sè míi b»ng c ¸ch vµo Measure | Calculate (hoÆc nhÊn Alt + =), xuÊt hiÖn
b¶ng tÝnh, chän gi¸ trÞ cho tham sè trªn b¶ng, OK.
§Ó thay ®æi gi¸ trÞ mét tham sè cã nhiÒu c¸ch:
* Chän tham sè, nhÊn phÝm + hoÆc - ®Ó t¨ng hoÆc gi¶m mét ®¬n vÞ
* Chän tham sè, vµo Edit | Action Button | Animation, chän OK ta sÏ ®­îc mét nót kÝch ho¹t
®Ó thay ®æi tham sè
* Chän tham sè, vµo Display | Animate Parameter, xuÊt hiÖn b¶ng ®iÒu khiÓn chuyÓn ®éng
(Motion Controller), ®iÒu khiÓn sù thay ®æi c¸c gi¸ trÞ cña tham sè b»ng c¸ch nhÊn c¸c nót
khiÓn trªn b¶ng
- New Function: Hµm sè míi
Khi chän lÖnh nµy, b¶ng tÝnh ( Calculator) xuÊt hiÖn, cho phÐp chóng ta t¹o ra mét hµm sè míi
b»ng c¸c h»ng sè, ch÷ sè, hµm sè c¬ b¶n,...,cã trong b¶ng tÝnh vµ c¸c tham sè, c¸c sè ®o, c¸c
phÐp tÝnh,..., cã s½n trª n trang h×nh.
- Plot New Function (hay Plot Function): VÏ ®å thÞ cña hµm sè míi (hay vÏ ®å thÞ cña hµm sè)
Chän lÖnh Plot New Function , khi t¹o hµm tõ b¶ng tÝnh ta cã hµm sè ®ång thêi víi ®å thÞ cña
nã trªn mét hÖ trôc x¸c ®Þnh. Cßn víi lÖnh Plot Function cho phÐp ta vÏ ®å thÞ cña hµm sè cã
s½n trªn trang h×nh b»ng c¸ch chän hµm sè, chän lÖnh.
- Derivative: §¹o hµm
LÖnh nµy cho phÐp chóng ta t¹o mét hµm sè míi, lµ ®¹o hµm cña mét hµm sè cho tr­íc, b»ng
c¸ch chän hµm, chän lÖnh.
Tõ ®ã ta còng cã thÓ tÝnh ® ¹o hµm cÊp hai, cÊp ba,...cña mét hµm sè cho tr­íc
§Ó chØnh söa ®¹o hµm ta ph¶i chØnh hµm gèc (hµm mµ tõ ®ã cã ®¹o hµm)
Trang 30
Edited by NnL
- Tabulate: B¶ng t­¬ng øng
Khi mét biÕn sè thay ®æi, c¸c gi¸ trÞ cña hµm sè t­¬ng øng thay ®æi theo, c¸c phÐp to¸n, c¸c ®¹i
l­îng liªn quan còng thay ®æi theo, ®Ó cã mét b¶ng tÝnh c¸c gi¸ trÞ t­¬ng øng t¹i c¸c gi¸ trÞ kh¸c
nhau cña biÕn ta chän lÇn l­ît biÕn, c¸c ®¹i l­îng cã liªn quan cÇn thiÕt theo thø tù, chän lÖnh.
Ta sÏ ®­îc mét b¶ng thiÕt lËp mèi quan hÖ gi÷a gi¸ trÞ hiÖn cã cña biÕn vµ c¸c ®¹i l­îng liªn
quan trªn cïng mét hµng
Hµng cuèi cña b¶ng biÓu thÞ mèi liªn quan gi÷a gi¸ trÞ cña biÕn vµ gi¸ trÞ cña c¸c ®¹i l­îng liªn
quan khi biÕn thay ®æi (c¸c gi¸ trÞ sÏ thay ®æi theo)
T¹i mét gi¸ trÞ x¸c ®Þnh cña biÕn, muèn cã c¸c gi¸ trÞ t­¬ng øng thÓ hiÖn trªn b¶ng ta kÝch ®óp
chuét trªn hµng cuèi cïng ®Ó l­u kÕt qu¶ vµo b¶ng.
- Remove Tabulate: Xãa b¶ng t­¬ng øng
LÖnh nµy cho phÐp xãa b¶ng t­¬ng øng b»ng c¸ch chän b¶ng, chän lÖnh. Ch än b¶ng, nhÊn
Delete còng cho cïng kÕt qu¶.

Trang 31