Դասի վերնագիր: Էթիկան և գործողությունների ազատությունը իրավապահ

մարմիններում:

Դասի ծածկագիր ՝ 01.02

Տեղեկագրի վերնագիրը. Էթիկայի և հայեցողության կիրառումը իրավապահ ոլորտում

(նստաշրջան 1)

Վերանայեց ՝ Սքոթ Բրաունրիգգ

Հանձնարարեց ՝

ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ ՆՊԱՏԱԿՆԵՐԸ:

Այս դասընթացը ավարտելուց հետո գրավոր քննության կամ գործնական

թեստավորման միջոցով մասնակիցը կկարողանա՝

1. 1. Որոշել, թե ինչու են իրավապահ մարմինների աշխատակիցների համար

անհրաժեշտ էթիկայի ամենաբարձր չափանիշները։

15. Նշել օրենքի այն աղբյուրները, որոնցից իրավապահները ձեռք են բերում իրենց
ուժը և լիազորությունը:

14. Սահմանել, թե որտեղից են բխում իրավապահ մարմիններն ու

լիազորությունները։

4. Սահմանել «էթիկա», «արժեքներ», «ամբողջականություն» և «պրոֆեսիոնալիզմ»

տերմինները:

5. Սահմանեք, թե ինչպես են անձնական, մասնագիտական, իրավապահ

մարմինները և հասարակության արժեքները ազդում իրավապահների և
համայնքի հարաբերությունների վրա:
2. Որոշեք, թե ինչու է իրավապահ մարմինների աշխատակիցների էթիկական
վարքագիծը կարեւոր բոլոր սպաների համար եւ ինչպես է սպայի անբարոյական
վարքագիծը բացասաբար ազդում բոլոր սպաների վրա իրենց ծառայողական
պարտականությունները կատարելիս:

11. Բացահայտել՝ իրավապահ կազմակերպության շրջանակներում ոչ էթիկական

գործողությունների պատճառները եւ այդ գործողությունների հետեւանքները
իրավապահ մարմինների եւ հասարակության համար:

Ներածություն

Իրավապահ մարմինների գործունեությունը երկրի ամենաազնիվ

մասնագիտություններից մեկն է։ Համազգեստ և կրծքանշան կրելը արտոնություն
է: Բոլոր այն անհատները, ովքեր ինքնակամ ընդունում են իրենց՝ համայնքներին
իրավապահների վայրում ծառայելու կոչը, պետք է հասկանան վարքագծի բարձր
չափանիշները, որոնք սպասելի են, որ կպահանջվեն իրենցից: Բարոյական
վարքագիծը պարտադիր է, առանց փոխզիջումների: Իրավապահ մարմիններին
տրված իշխանության չարաշահումը չի կարող ընդունվել առանց վնասելու այս
ազնիվ մասնագիտության հեղինակությանը:

Բարոյականությունը մի թեմա է, որը պետք է առաջին տեղում լինի իրավապահ

մարմինների բոլոր աշխատակիցների գիտակցության մեջ։ Սա մի թեմա է, որի
մասին կարծես թե ոչ ոք չի խոսում, բայց բոլոր սպաները պետք է այդ մասին
խոսեն ։ Եթե սպաներն ավելի շատ ժամանակ ծախսեին բարոյական վարքագծի
սպասումների մասին խոսակցությունների վրա և արտահայտվեին, երբ ոչ
էթիկական վարքագիծ է նկատվում, իրավապահ մարմինների մասնագիտությունն
ավելի առաջադեմ կլիներ:

Բարձր չափանիշ

Ընդունված է, որ իրավապահ մարմինները պետք է համապատասխանեն

հասարակության ավելի բարձր չափանիշներին, բայց միշտ չէ, որ
համաձայնություն կա, թե արդյո՞ք իրավապահ մարմինները պետք է
համապատասխանեն ավելի բարձր չափանիշներին: Եթե համաձայնենք, որ այն
պաշտոնը, որը զբաղեցնում է իրավապահ մարմինների աշխատակիցը, կապված է
այլ մասնագիտություններին ոչ բնորոշ պարտականությունների հետ, ապա ավելի
ընդունելի է դառնում, որպեսզի իրավապահ մարմինների աշխատակիցներն
ավելի բարձր մակարդակ զբաղեցնեն։

Իրավապահ մարմինների աշխատակիցները հասարակության պաշտպաններն

են, և որպես այդպիսին մարդիկ ակնկալում են, որ նրանք անվտանգ կլինեն, և
նրանք ակնկալում են, որ պաշտպանությունը հավասար և արդար կլինի:

Իրավապահ մարմինների աշխատակիցներն իրավունք և լիազորություն ունեն

մարդկանց զրկել իրենց ազատությունից և արտոնություններից: Իրավապահ
մարմինների աշխատակիցներն իրավունք եւ լիազորություն ունեն մարդուն զրկել
կյանքից։ Պատասխանատվության այս տեսակին չի կարելի թեթևամտորեն
վերաբերվել, և դրա հետ մեկտեղ դառնում է ավելի բարձր չափանիշ։

Ժողովուրդը օրենքների կատարման պատասխանատվությունը թողել է

իրավապահ մարմինների աշխատակիցների վրա։ Օրենքը ուրիշների նկատմամբ
կիրառելը և նույն օրենքներին չենթարկվելը, կնշանակեր իրավապահ
մարմինների աշխատակիցներին կեղծավոր դարձնել:

Իրավապահ մարմինների աշխատակիցները` օրինակ են իրենց համայնքում

նմանակելու համար: Նրանց համայնքների անդամները, հատկապես
երիտասարդները, դիմում են իրավապահ մարմինների իրենց աշխատակիցներին
՝ խնդրելով սահմանել վարքագծի չափանիշներ, որոնց պետք է ձգտեն համայնքի
բոլոր անդամները ։

Իրավապահները երդում են տալիս,երաշխավորելով, որ օրենքը կպահպանեն

հավասարապես և արդար կերպով:

Ի վերջո, մենք համաձայն ենք, թե ոչ, մեզ դուր է գալիս դա, թե ոչ, իրավապահ
մարմինների աշխատակիցները գտնվում են և գտնվելու են ավելի բարձր
մակարդակի վրա։ Եթե իրավապահները չեն կարող ընդունել այս բարձր
չափանիշը, նրանք կարող են հրաժարվել աշխատել որպես իրավապահ
մարմինների աշխատակիցներ:

Հեղինակության աղբյուրները և իրավունքի աղբյուրների

լիազորությունները:

Սահմանադրությունը ստեղծում է կառավարման ճյուղերը և պահպանում է

մարդկանց իրավունքները, հետևաբար ուրվագծվում է իրավապահների
իրավասությունը:

Նահանգի կանոնադրությունները Կանզասի նահանգում իրավապահ

մարմինների աշխատակիցների ձերբակալությունն ու իրավազորության
լիազորություններն են սահմանում: (22-2401 և 22-2401) քաղաքային
կանոնակարգերը սահմանում են տեղական (քաղաքային) իրավապահ
մարմինների աշխատակիցների լիազորություններն ու հեղինակությունը:

Իշխանության հիերարխիան

Իրավապահ մարմինների աշխատակիցներն օժտված են ժողովրդի անունից

գործելու իրավունքով, և այդ իշխանությունն արտահայտված է
սահմանադրության մեջ: Դաշնային, պետական և տեղական օրենքները
պաշտոնյաներին տալիս են իրենց լիազորությունները գործելու և իրավապահ
մարմինների համար սահմանելու իրենց իրավասության սահմանները: Բացի այդ,
իրավապահ մարմինների աշխատակիցներն իրենց գերատեսչական
իրավասության սահմաններում գործելու լիազորություններ են ստանում իրենց
գերատեսչության ղեկավարի կողմից, իսկ գործակալության քաղաքականությունն
անմիջականորեն սահմանում է նրանց կողմից իրենց աշխատանքի կատարման
կարգը:

Իշխանության այս հիերարխիան ձևավորում է հովանոցը, որի տակ կանգնած է

սպան։ Մինչև սպան գործում է գործակալության իր քաղաքականության
շրջանակներում, գործակալության ղեկավարի կողմից տրված հանձնարարականի
շրջանակներում, օրենքների շրջանակներում, Սահմանադրության
 շրջանակներում և ժողովրդի կողմից տրված լիազորությունների սահմաններում,
նա պաշտպանված կլինի ։

Մարդիկ

Սահմանադրությունը

Օրենքները

գործակալության ղեկավար

Գործակալության
Քաղաքականությունը

Հարկ է նշել, որ հենց այն պատճառով, որ գործակալության ղեկավարը վեր է

գործակալության քաղաքականությունից, թույլ չի տալիս գործակալության
ղեկավարին խախտել գործակալության քաղաքականությունը: Հրամանը ցույց է
տալիս, որ գործակալության ղեկավարը անձ է, որն արտոնում է իր բաժնի համար
սահմանված գործակալության քաղաքականությունը։ Գործակալության ղեկավարի
համար խախտել այն քաղաքականությունը, որը նա սահմանել է իր գործակալության
անդամների համար, կեղծավորություն կլիներ ։

ԷԹԻԿԱՅԻ, ԱՐԺԵՔՆԵՐԻ, ԱԶՆՎՈՒԹՅԱՆ և ՊՐՈՖԵՍԻՈՆԱԼԻԶՄԻ

ՍԱՀՄԱՆՈՒՄՆԵՐ

Էթիկա (բարոյագիտություն)

Էթիկան սահմանվում է որպես արժեքների կոդ, որով մարդը ապրում է:

Բարոյականությանը վերաբերում է այն ամենը, ինչը համարվում է ճիշտ կամ սխալ:

Այն, ինչը քննարկումների հետաքրքիր թեմա է դարձնում բարոյականության

վերաբերյալ, այն է, որ հազվադեպ է լինում համաձայնություն այն մասին, թե ինչն է
համարվում ճիշտ և ինչը սխալ է համարվում: Համաձայնության բացակայությունը
մեծ քննարկումների տեղիք է տալիս:

Արժեքներ

Արժեքներն այն համոզմունքներն են, որոնց հիման վրա ընդունվում են մարդու

գործողություններն ու որոշումները։ Գոյություն ունեն չորս տեսակի արժեքներ:

 Անձնական
  Մասնագիտական
 Կազմակերպչական
 Հասարակություն

Այն արժեքները, որոնք ազդում են մարդու կյանքի վրա, պետք է համընկնեն:

Անհատական արժեքները ձևավորվում են մարդու կյանքի բազմաթիվ
ազդեցությունների վրա, երբ նա մեծանում է: Երբ մարդը սկսում է ձևավորել իր
կարիերայի ընտրությունը, նա նայում է այն մասնագիտություններին, որոնց
արժեքները « միաձուլվում են» իր անձնական արժեքներին: Հակառակ դեպքում նա
իրարանցման մեջ կլիներ:

Մասնագիտական արժեքները չպետք է հակասության մեջ մտնեն մարդու անձնական

արժեքների հետ։ Դժվար թե այն մարդը, որը ոչ մի արժեք չունի օրենքների
պահպանման նկատմամբ, ներգրավվի իրավապահի մասնագիտությանը։

Կազմակերպության արժեքները պետք է համընկնեն մարդու անձնական եւ

մասնագիտական արժեքների հետ: Կազմակերպությունները պետք է հստակ
բացատրել է իր աշխատակիցներին, որո ՞ նք են այդ կազմակերպության արժեքները.
Եթե աշխատողը իր կազմակերպության արժեքներին հավան չէ, նա պարտավոր չէ
աշխատել այդ կազմակերպության համար:

Կազմակերպությունները, մասնավորապես՝ իրավապահ մարմինները, իրենց

ողջամիտ վերաբերմունքն են վերցնում հասարակությունից ՝ ընդհանուր առմամբ, թե
ինչ են գնահատում: Հասարակության արժեքների փոփոխությունները կազդի
կազմակերպության արժեքների վրա: Համայնքային արժեքների փոփոխությունները
նույնպես կանդրադառնան կազմակերպության արժեքների վրա:

Հասարակության արժեքների փոփոխությունները թելադրում են իրավապահ

մարմիններին, թե ինչպես սպաները պետք է կատարեն իրենց աշխատանքը։
Օրինակներ Սա ներառում է արգելքը՝ 1920-ական թվականներին, կենցաղային
բռնության և հարբած վարորդների՝ 1980-ականներին:

Ամբողջականությունը

Ազնվությունը նշանակում է կյանք ՝ ըստ այն համոզմունքների, որոնց հավատարիմ է

մարդը։ Այլ կերպ ասած ՝ մարդն ապրում է իր կյանքով ՝ հավատարիմ իր
արժեքներին։ Դա միայն խոսքով չէ, ցանկացածը կարող է խոսել, բայց կարո՞ղ է
մարդը գործով ապացուցել իր խոսքը: Եթե մարդն ապրում է իր կյանքով ՝
հավատարիմ լինելով իր արժեքներին, ապա նա ազնիվ մարդ է:

Պրոֆեսիոնալիզմ

Պրոֆեսիոնալիզմը սահմանվում է որպես վարքագիծ կամ որակ, որը բնութագրում

կամ պիտակավորում է մասնագիտությունը: Մասնագիտությունը պարզապես
հմտություն կամ գիտելիք չէ. դա ավելի շուտ կամավոր համատեղ ձեռնարկություն է '
որոշակի նպատակի հասնելու համար: Հնարավոր է, ավելի նպատակահարմար
կլիներ իրավապահ մարմինների նկատմամբ պրոֆեսիոնալիզմը դիտարկել որպես
նպատակ։ Իսկ բոլոր իրավապահ մարմինների վերջնական նպատակը պետական
ծառայությունն է։ Մասնավոր սպաների և գերատեսչության, որպես ամբողջություն,
պրոֆեսիոնալիզմը մեծ դեր կխաղա համայնքի արդյունավետ հարաբերությունների
հաստատման գործում:

Բարոյական վարքագծի կարևորությունը իրավապահ մարմինների աշխատակիցների

կարիերայի գոյատևման համար.

Բարոյական պահվածքը իրավապահ մարմինների համար կարիերայի գոյատևման

խնդիր է: Իրավապահ մարմինները գնալով ավելի հանդուրժող են դառնում իրենց
աշխատակիցների ոչ էթիկական պահվածքի նկատմամբ, և դրա պատճառով կարող է
հարց առաջանալ, թե սպան պահպանու՞մ է իր աշխատանքը, թե ոչ: Եվ եթե սպան
կորցնում է իր աշխատանքը ոչ բարոյական վարքագծի պատճառով, ապա հազիվ թե
մեկ այլ գործակալություն ցանկանա վարձել նրան, այնպես որ դա իսկապես կարող է
լինել կարիերայի գոյատևման խնդիր:

Լրատվամիջոցների լուսաբանում:

Լրատվամիջոցները նաև կարևորում են իրավապահ մարմինների աշխատակիցների

բարոյական վարքագիծը:

Իրավապահի մասնագիտությունը վեհ մասնագիտություն է իսկ «Բուլդոգ»

լրագրությունը կյանքի փաստ է։ Երբ աշխատակիցներից մեկը սխալ որոշում է
կայացնում, բոլորը դատում են նրան այդ որոշմամբ, և սովորաբար դա հայտնվում է
լրատվամիջոցներում:

Իրավապահ գործունեության ընդհանուր տեսակը

Համայնքի կարծիքը իրենց իրավապահ մարմինների էթիկայի չափանիշների մասին

մեծ ազդեցություն կունենա իրավապահ մարմինների հաջողության մակարդակի
վրա: Համայնքի աջակցությունը և օգնությունը ստանալու համար համայնքը պետք է
ընկալի իր իրավապահ մարմիններին որպես բարոյական եւ կոռումպացված: Եթե
համայնքը չի հավատում, որ գործակալությունը լավ է կատարում իր եւ իր
աշխատակիցների պաշտպանությունը, կամ նրանք չեն հավատում, որ
գործակալությունը լուրջ է վերաբերվում իրենց բողոքներին, ապա համայնքի
վստահության գործոնը կտուժի: Համայնքի վնասված կարծիքը թանկ է նստում
իրավապահ մարմնի վրա, քանի որ գործակալության հետ համագործակցելու
համայնքի պատրաստակամությունը նվազում է: Համայնքի վնասված կարծիքը
կարող է նաև ազդել թափուր աշխատատեղերի դեպքում աշխատակիցների
հավաքագրման գործակալության ունակության վրա: Եվ եթե կոռումպացված
գերատեսչությունը դեռ հաջողությամբ հավաքագրում է սպաներին, ապա վարձվող
սպաների տեսակը պետք է կասկածի տակ դրվի։

Այսպիսով, ոստիկանության չարաշահման բացասական հետևանքները ներառում են

՝իրավապահ մարմինների նկատմամբ հարգանքի կորուստ, ինչը հանգեցնում է
հանրային աջակցության նվազեցմանը, ինչը հանգեցնում է հասարակական
համագործակցության բացակայության պատճառով աշխատանքի
արդյունավետության կորստի և, հետեւաբար, իրավապահ մարմինների
հետաքննության անհաջող արդյունքների, ներառյալ ձերբակալությունները և
դատական հետապնդումները: Բանն այն է, որ հասարակական վստահությունը
պայթեցնելուց հետո, անցյալում գոյություն ունեցող վստահության մակարդակը
վերականգնելը դժվար կլինի եւ երկար ժամանակ կպահանջվի:

Ներքին Տարաձայնություններ

Պաշտոնատար անձանց ոչ բարոյական վարքագիծը կարող է հանգեցնել իրավապահ

մարմիններում ներքին տարաձայնությունների։ Սպաները գիտեն, թե երբ իրենց
ընկերն իրեն բարոյական չի պահում։ Փաստորեն, ուսումնասիրությունները ցույց են
տվել, որ սպային ոչ բարոյական վարքագծի համար աշխատանքից ազատելու գրեթե
յուրաքանչյուր դեպքում, մյուս սպաները տեղյակ են եղած լինում նրա պահվածքի
մասին։Երբ ոչ բարոյական վարքագիծը անուղելի է դառնում, բարոյականությունը
սկսում է տառապել: Ո՞րն է բարոյական պահվածքի խթանը, երբ ոչ բարոյական
գործողություններն անպատիժ են մնում:

Ներքին տարաձայնությունները գործակալության համար թանկ են արժենում,այն

կարիերայի պատճառով, որոնք հնարավոր է, որ կարող են ավերվել և տեղի է
ունենում բարոյականության ոչնչացում: Երբ ներսում տեղի է ունենում
տարաձայնություն, շեղումները սահմանված կարգով են, և երբ շեղումներն
առաջանում են, աշխատանքը չի կատարվում: Իրավապահների համար տնային
շեղումները կարող են առաջացնել սպաների ուշադրության կենտրոնացում և իջեցնել
իրենց տեղեկացվածության մակարդակը: Սպաների անվտանգության ապահովման
պրակտիկայի նվազեցումը կարող է սպաների գոյատևման խնդիր դառնալ:

Անհատական սթրես

Մեղքի զգացողությունը ուժեղանում է անհատական սթրեսի մակարդակը, երբ

իրավապահները կատարում են ոչ բարոյական գործողություններ: Ոստիկանի
ներսում «դանդաղ գործողության բարոյական ռումբ»-ը սկսում է եռալ, այն
ժամանակ,երբ սպան սպասում է, որ կացինը ընկնի: Ոստիկանի արժեքը շատ մեծ է,
ներառյալ դատական գործերը, հասարակության վստահության կորուստը,
ընտանեկան ավերածությունները և փչացած կարիերան: Սպան կկրի
արժանապատվության և ինքնասիրության կորուստ: Տուժելու է նաև սպայի
հեղինակությունը և արդյունավետությունը: Եթե արարքը հանցավոր է, սպան կարող
է ձերբակալվել, մեղադրվել, դատապարտվել և ուղարկվել բանտ: Եվ ամենաթանկ
գինը կլիներ, եթե սպան ինքնասպան լիներ իր կայացրած վատ որոշումների
պատճառով:

Էությունը, թե ինչու բարոյական վարքագիծը պետք է կարևոր լինի իրավապահ

մարմինների աշխատակիցների համար, պարզ է. այդպես ճիշտ է:

ԻՐԱՎԱՊԱՀ ՄԱՐՄՆԻ ՇՐՋԱՆԱԿՆԵՐՈՒՄ՝ ՈՉ ԲԱՐՈՅԱԿԱՆ

ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՊԱՏՃԱՌՆԵՐԸ:

Իրավապահ կազմակերպության շրջանակներում ոչ բարոյական գործողությունների

հետևանքները հեռուն գնացող են։ Ցավոք, մի շարք գործակալությունների
ղեկավարները կարծես թե չեն հասկանում, բացասական հետևանքները, կամ
պարզապես չեն հետաքրքրվում դրանցով: Իրավապահ մարմինների ոչ բարոյական
վարքագիծը ազդում է գործակալության, նրա աշխատակիցների, գործակալության
հեղինակության եւ իրավապահ մարմինների աշխատակիցների կողմից
սպասարկվող համայնքի վրա:

Որոշ ընդհանրումներ ներառում են ՝

 Համայնքի վստահության կորուստ

 Համայնքի համագործակցության և աջակցության կորուստ
 Իրավասու սպաների կորուստ
 Սպայական արտադրողականության կորուստ
 Դժվարություններ՝ ներգրավելու որակյալ դիմորդներին իրավապահ
մարմինների համար
 Սպայի անվտանգության վերաբերյալ մտահոգություններ
 Դատական հայցերի ներկայացման աճ

Տգեղ ներքին քաղաքականություն

Ոստիկանական վարչությունները, շերիֆի բաժինները, պետական իրավապահ

մարմինները բոլորն էլ քաղաքական համակարգերի մաս են կազմում: Հենց այն
ժամանակ, երբ քաղաքականությունը տգեղ է դառնում, ոչ բարոյական
գործողությունները զարգանում են իրավապահ մարմինների ներսում: Տգեղ ներքին
քաղաքականությունը ներառում է «լավ տղաների համակարգ», որտեղ սպաները
արտոնյալ վերաբերմունք են ունենում ՝ որոշումներ կայացողների հետ գոյություն
ունեցող հատուկ հարաբերությունների պատճառով: Արտոնյալ ռեժիմը սովորաբար
կիրառվում է աշխատանքի ընդունման, առաջխաղացման, հատուկ նշանակումների և
կարգապահական միջոցառումների ընթացքում: «Լավ տղաների համակարգի»
առկայությունը կհանգեցնի տնային տարաձայնությունների և մեծ շրջադարձերի,
քանի որ նրանք, ովքեր զգում են, որ իրենց անարդար վերաբերմունք են ցուցաբերել,
հեռանալու են: Այսպիսով, տգեղ ներքին քաղաքականության բացասական
ազդեցությունը իրավապահ մարմինների եւ հասարակության վրա իրավասու
աշխատակիցների կորուստն է կամ արտադրողականության կորուստը, երբ լավ
սպան դառնում է միջակ սպա՝ հեռացվելու արդյունքում: Իրավապահ մարմինները
հայտնի կլինեն որպես գերատեսչություն, որտեղ «բարի տղաների համակարգը
գործող է և լավը» ՝ դժվարացնելով նոր անձնակազմի ներգրավումը:

Անբավարար ֆոնային հետաքննություններ

Գոյություն ունեն երկու հիմնական պատճառ, թե ինչու իրավապահ մարմինները չեն

կատարում նախնական հետաքննություններ. մեկը ժամանակն է, իսկ մյուսը ՝ փողը:
Դիմումատուների նկատմամբ մանրակրկիտ ֆոնային հետաքննություն անցկացնելու
անկարողությունն այն է, թե ինչպես են «վատ խնձորները» դառնում իրավապահ
մարմինների աշխատակիցներ: Անգործունակ կամ կոռումպացված մարդուն վարձելը
կարող է հանգեցնել դատական հայցերի եւ հանրային վստահության կորստի:

Հետևաբար, անգործունակ կամ կոռումպացված սպայի բացասական ազդեցությունը

կարող է ունենալ գործակալության մյուս սպաների վրա, գործակալությունը և իր
ծառայում է համայնքի կողմից, պետք է լինի բավարար հիմք ՝ ամբողջական
ուսումնասիրություններ կատարելու համար:

Հետեւաբար, բացասական ազդեցությունը, որը անգործունակ կամ կոռումպացված

աշխատակիցը կարող է ունենալ գործակալության այլ աշխատակիցների վրա,
Գործակալությունը և համայնքը, որին այն ծառայում է, պետք է բավարար հիմք
ունենան լիարժեք ֆոնային հետաքննություն անցկացնելու համար:

ԱՊԱԳԱ ՎԱՐՔԱԳԾԻ ԼԱՎԱԳՈՒՅՆ ԿԱՆԽԱԳՈՒՇԱԿԻՉԸ ԵՂԵԼ Է և

ՄԻՇՏ ԿԼԻՆԻ ԱՆՑՅԱԼԻ ԿԱՏԱՐՈՒՄԸ:

Իսկ մարդու անցյալի ձեռքբերումների մասին տեղեկանալու լավագույն միջոցը՝ նրա

անցյալի մանրակրկիտ ուսումնասիրությունն անցկացնելն է ։

Անարդյունավետ դաշտային ուսուցման սպայական ծրագրեր

Հնարավորության դեպքում պետք է օգտագործվի դաշտային ուսուցման ծրագիր
`ակադեմիայի ուսուցումը վերազինելու համար, որը ստացել է նորանշանակ
իրավապահը մարմինը: Թերի դաշտային ուսուցման ծրագիրը կարող է հանգեցնել՝ ոչ
բարոյական վարքագծի և վատ կատարման, որոնք ուղղման ենթակա չեն:

Անտեղի ծրագիրը կարող է հանգեցնել այն բանին, որ գործակալությունը

ենթականերին նույնականացնում է որպես վերապատրաստման սպաներ: Երբ
իրավապահ գերատեսչությունը նշանակում է կրտսեր սպաներ ՝ իրենց
գերատեսչությունում նոր աշխատակիցների ուսուցման համար, նրանք
հավերժացնում են կասկածելի վարքը։ Հետևաբար գործակալության համար շատ
կարևոր է տեղավորել իրենց փորձառու, պինդ, կատարող սպաներին դաշտային
աշխատողի պաշտոններում:

Մեկ այլ պատճառ, որ սպայի դաշտային վերապատրաստման ծրագիրը կարող է

առաջացնել կազմակերպության միջոցով ներթափանցող ոչ բարոյական
գործողություններ, այն է, որ նույնիսկ այն ժամանակ, երբ նոր սպան
նույնականացվում է որպես ցածրորակ, գործակալությունը չի օգտագործում
ծրագիրը, սպայից ազատվելու համար, թողնելով այն կազմակերպությունում,
շարունակելու իր անընդունելի վարքագիծը: Սա վնաս է իրավապահ մարմինների
աշխատակիցների և համայնքի համար, ովքեր ակնկալում են մասնագիտական և
պատասխանատու ծառայություն ստանալ իրենց իրավապահ մարմիններից:

Վատ Իմիտացիոն Նմուշներ

Ճիշտ այնպես, ինչպես բոլոր իրավապահները ծառայում են որպես համայնքի

անդամների դերի մոդելներ, նոր սպաները պատրաստվում են դիմել
կազմակերպության փորձառու անձնակազմին ՝ որոշելու, թե ինչպիսին պետք է լինի
իրենց պահվածքը: Այս «իմիտացիոն նմուշները» զբաղեցնում են այնպիսի
պաշտոններ, ինչպիսիք են՝ ադմինիստրատորներ, ղեկավարներ, դաշտային
վերապատրաստման սպաներ և ավագ սպաներ: Եթե վարքը բացասական է, ապա
այս պահվածքը ընդօրինակվելու է: Այդ պատճառով չափազանց կարեւոր է
ապահովել, որ միայն դրական դերային մոդելներն զբաղեցնեն այդ դիրքերը, իսկ
ցանկացած ոչ ադեկվատ վարքագիծ դիտարկվի և շտկվի այնպես, որ այն դիտարկվի
որպես ընդունելի վարքագիծ:

Աքիլեսյան գարշապար (ոտքի հյուսվածք)

Վարժություն է նախատեսված ոտքի մկանները զարգացնելու համար: Պետք է ծունկը

ծալել, այնուհետև իջեցնելով կոնքերը և ծնկները՝ ձգվել մինչև վերջ ՝դեպի
կոճերը՝դեպի Աքիլեսյան գարշապար:

Ձգվող Չորս Մկաններ

Ձախ ձեռքով հասնելով մեջքին՝ բռնեք աջ ոտքի մատը: Կրունկը բարձրացրեք դեպի
հետույք: Ոտքերը իրար մոտ պահելով՝ աջ ծունկը մի փոքր հետ տարեք: Սա
չափազանց արդյունավետ ձգում է, այնպես որ մի բարդացրեք:

Այս ձգումը կարելի է իրականացնել նաև կողքի պառկած: Կարելի է սկսել աջ կողմից:
Աջ ոտքը մեջքի հետևից ձգվում է դեպի ոտքի ձախ մատը: Բռնեք ոտքի մատը և
բարձրացրեք ձախ կրունկը դեպի հետույք: Ձգեք ձախ ծունկը հետ և շարժեք ուսերով
հետ: Երբ դառնաք ավելի ճկուն, կկարողանաք երկու ուսերը իջեցնել դեպի գորգը:
Այնուհետև թեքվեք ձախ կողմ և ձգեք աջ ոտքը:

Մեջք (կոբրա կամ օձ)

Պառկեք հակված դիրքում և փորձեք հավասարացնել ձեր մարմնի ձախ և աջ կողմերը:

Ձեռքերն ուսերի տակ դրեք հրում-դիրքում: Այնուհետև հանգստացրեք մեջքը: Հրելով
մարմնի վերևի հատվածը՝ թուլացրեք մեջքը և փորի մկանները, դուք կարող եք ձգել
ձեր մեջքը՝ ինչպես պատկերված է աջ կողմի դիագրամում: Որպեսզի լիովին
հանգստանան որովայնի մկանները՝ ձգեք դրանք:

Մեջք (կատու)

Մեջքը ուղղեք Կոբրայի դիրքով, երբ ազդրերով նստած կլինեք կրունկների վրա և
գիտակցաբար ձգեք ձեր մեջքը՝ քաշելով ուսերը ազդրերից: Այնուհետև երկրորդ
անգամ կրկնեք «Կոբրան» և «Կատուն»:

ՉԱՓԱՎՈՐ ԻՆՏԵՆՍԻՎՈՒԹՅԱՆ- ԴԻՄԱՑԿՈՒՆՈՒԹՅԱՆ

ՀԵՏԵՎԱՆՔՆԵՐԸ ԵՎ ԲԱՐՁՐ ԻՆՏԵՆՍԻՎՈՒԹՅԱՄԲ ԸՆԴՄԻՋՎՈՂ
ԴԱՍԸՆԹԱՑՆԵՐ՝ ԱՆԱԷՐՈԲԱՅԻՆ ՀԶՈՐՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԵՎ
ՎՕ Մաքս
Տաբատա առաջին, Նիշիմուրա Կ., Կօուզակի Մ., Հիրայի Յ., Օգիտա Ֆ., Միյաչի Մ., Յամամոտօ Կ.

Ֆիզիոլոգիայի և բիոմեխանիկայի բաժանմունք, ֆիթնեսի և սպորտի ազգային ինստիտուտ, Կագոսիմայի

պրեֆեկտուրա, Ճապոնիա:

Այս ուսումնասիրությունը բաղկացած է երկու վերապատրաստման

փորձարկումներից, օգտագործելով մեխանիկական արգելակային հեծանվաչափ:
Նախ, ազդեցությունը 6 շաբաթ տոկունություն վերապատրաստման միջին
ինտենսիվության (ինտենսիվությունը: 70% - ը առավելագույն թթվածնի կլանման
(VO2max), 60 րոպե: d-1, 5 d. wk-1) գնահատել է Անաէրոբ կարողությունները
(առավելագույն կուտակված թթվածնի պակաս) եւ VO2max. Մարզումից հետո
Անաէրոբ հզորությունը չի զգալիորեն աճել (P > 0.10), իսկ VO2max-ը աճել է 53 +/- 5
ml. կգ-1 րոպե - 1 K 58 +/- 3 մլ. կգ-1: min - 1 (P < 0.01) (միջին արժեքը +/- SD).

Երկրորդ ՝ էներգիայի արտանետման վրա բարձր ինտենսիվությամբ ընդհատվող

դասընթացների ազդեցությունը որոշելու համար յոթ առարկա անցկացրեց
ընդմիջման դասընթաց 5 d.wk-1 ՝ 6 կշռի համար: Անսպառ ընդհատվող դասընթացը
բաղկացած էր յոթից ութ խմբերի 20-ժամյա վարժությամբ VO2max- ի մոտ 170%
ինտենսիվությամբ, և յուրաքանչյուր մրցաշարի միջև ընկած ժամանակահատվածում
10-ական հանգիստ էր: Դասընթացի ավարտից հետո VO2max- ն աճել է 7 ml.kg-1.min-
1-ով, իսկ անաէրոբային հզորությունն աճել է 28% -ով:

Եզրափակելով, այս ուսումնասիրությունը ցույց տվեց, որ չափավոր ինտենսիվության

աերոբիկական վարժանքը, որը բարելավում է առավելագույն աերոբական ուժը, չի
փոխում անաէրոբային կարողությունը, և որ համապատասխան բարձր
ինտենսիվությամբ ընդմիջվող դասընթացները կարող են զգալիորեն բարելավել
ինչպես անաէրոբ, այնպես էլ աէրոբ էներգիայի մատակարարման համակարգերը
էապես, հավանաբար երկու համակարգերին էլ ինտենսիվ խթաններ պարտադրելով:

Դիտեք նկարը PubMed.gov- ում

Տաբատայի ամփոփում

Տաբատա ընդմիջումները բաղկացած են առավելագույն ինտենսիվության 20

վայրկյան վարժությունից, որին հաջորդում է 10 վայրկյան հանգիստ: Այս ցիկլը
կրկնվում է 8 անգամ (ընդհանուր 4 րոպեի ընթացքում): Չնայած բժիշկ Տաբատան
օգտագործեց մեխանիկական արգելակված ցիկլի էրգոմետր, դուք կարող եք կիրառել
այս արձանագրությունը գրեթե ցանկացածի համար:

Pub Med.gov ԱՄՆ առողջապահական ինստիտուտների Ազգային գրադարան;

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8897392?dopt=Abstractaccessed 8/11/2011

Օրգ 9/02; Rev 29 / 11 էթիկա և բացահայտում իրավապահ մարմիններում 01.02 8

վարժություն Մի քանի հանրաճանաչ օրինակներ ներառում են ծանր պայուսակ
խփելը, սփրինգը, պարան ցատկելը կամ մարմնի քաշային կալիստենիկայի
իրականացումը (օրինակ ՝ կատակներ և հրմշտոցներ):

Այնուամենայնիվ, հարկ է նշել, որ ընդմիջման ընթացքում օգտագործված

վարժությունը փոխելը կարող է փոխել նստաշրջանի ուշադրության կենտրոնում:
Օրինակ ՝ մարմնի քաշային վարժության հետ աշխատելը, ինչպիսին է հրմշտոցը և
պպզելը կընկնի մարզումների ուշադրության կենտրոնում՝ ուժային տոկունության
ուղղությամբ: Ահա մի բան, որը կապված է համաժողովի հետ։

Պոտենցիալ արդյունավետությունը

Այս արձանագրությունը կարդալուց հետո ձեր առաջին արձագանքը կարող է լինել:

«Ո՞րքան արդյունավետ կարող է դա լինել»:

Եթե դուք առավելագույն ջանքերը ներդնեք, կզարմանաք, թե որքան արդյունավետ

կլինեն այդ չորս րոպեյանոց վարժությունները: Այս ընդմիջումները հանդիսանում են
ինչպես հարկադրված, այնպես էլ ժամանակի խնայողության տեսանկյունից:
Այսինքն, նման լարված աշխատանքը գերազանց է այն մարզիկների համար, ովքեր
զբաղվում են այնպիսի սպորտաձևերով, ինչպիսիք են բռնցքամարտը, ՄՄԱ-ն կամ
ըմբշամարտը:

Ինչ վերաբերում է նախնական ուսումնասիրությանը, ապա 6 շաբաթվա

փորձարկումից հետո դոկտոր Տաբատան նշել է անաէրոբային հզորության 28% աճ ՝
V02Max- ի 14% աճով: Այս արդյունքների ականատես են եղել ֆիզիկապես ուժեղ
մարզիկները: Շատ թեստեր անցկացվում են ապամոնտաժված առարկաների
վերաբերյալ,ինչը հանգեցնում է արդյունքների, որոնք դժվար է գնահատել: ոկտոր
Տաբատայի թեստը շատ ավելի արդյունավետ էր, քանի որ այն դրական պատասխան
տվեց այն անհատների վրա, ովքեր արդեն ձևավորված էին:

Մարզման այս ձևը նույնպես արդյունավետ է ճարպի կորստի համար: Ինտենսիվ

ինտերվալային աշխատանքը կբարձրացնի մարմնի նյութափոխանակության
մակարդակը զորավարժությունների ավարտից շատ ժամանակ անց:

Հետո մարզվելը ճարպը կորցնելը վերջնական արդյունքն է: Վերջերս կատարված

բազմաթիվ ուսումնասիրություններով հաստատվել է, որ ինտերվալային մարզման
հզոր «հետևանքները» ավելի արդյունավետ են (ճարպի կորստի համար), քան ցածր
ինտենսիվության, շարունակական վարժությունները: Նման հետազոտությունը
ենթադրում է, որ իրական առավելագույն ջանք գործադրվում է: Միջանկյալ
դասընթացները կյանքի շատ բաների նման են, դուք ստանում եք այն, ինչ ներդնում
եք:
Տաբատի արձանագրությունը կարող է կիրառվել գրեթե ցանկացած վարժության
համար: Առավել ակնհայտ ընտրությունը դրսում. Օրինակ, 20 վայրկյան վազք, ապա
մնացածը (քայլել) 10 վայրկյան եւ շարունակել մինչեւ վերջ 8 x 20 վայրկյան վազք.
Միշտ սկսեք չափավոր ջերմությամբ եւ սառեցմամբ:

Ձմեռային հանգստի տարբերակը կարող է ներառել տարբեր վարժություններ՝

Ստորև ներկայացնում եմ մի քանի օրինակ մարզվելու

 Պարան (թռիչք տեղում)

 Հրում
 Կքանիստ

Այս մարզումը բաղկացած կլինի 4 տաբատայի առանձին ընդմիջումներից, որոնցից

յուրաքանչյուրը բաղկացած կլինի 4 րոպեից: Ընդհանուր մարզումը կտևի 16 րոպե:
Դուք կարող եք իրականացնել ներսում: Պարզ է, որ մարզվելը տարբերվում է
նախնական ուսումնասիրությունից, այնպես որ դուք չեք կարող ակնկալել նույնական
արդյունքներ: Սակայն 20/10-երկրորդ հարաբերակցությունը աշխատանքի և
հանգստի բավականին հարմար է: Դուք կարող եք հեշտությամբ հաշվել մարզման
ժամանակը մեծ թվային ժամացույցով կամ անձնական ժամանակացույցով, օրինակ
Գիմբոսի նման:

Տաբատաի մեկ այլ օգտակար մարզումը կարելի է իրականացնել ծանր պայուսակի

վրա: Բռունցքով հարվածեք անդադար 20 վայրկյան տևողությամբ ընդմիջումներով,
որին հաջորդում է 10 վայրկյան հանգիստ: Դուք կզարմանաք այս չորս րոպեյանոց
կուրծի վարժության դժվարության վրա: Մարզիկները կարող էին օգտագործել այս
արձանագրությունը՝ որպես ավարտական վարժությունների ավելի հմուտ
նստաշրջան:
 LAW OF THE REPUBLIC OF ARMENIA

Adopted by the National Assembly

July 3, 1998 
ABOUT WEAPONS

This Law regulates the relations arising during the circulation of civil, service, as well
as the hand combat rifle and the combat cold weapons in the territory of the Republic of
Armenia.
The provisions of this Law shall also apply to the sale of the cartridges of the gun and
ammunition.
Article 1. Basic Concepts Used in this Law
The following basic concepts are used in this law:
a) Weapons- devices and objects designed to strike animals or to strike other targets
and to send a signal;
b) firearms- the weapon, designed for mechanical striking of a target located at a
distance through a deliberately moving ball at the expense of a gunpowder or other charge
energy; the main constituent parts of which are: tube, lock, drum, figure, and the lock of
the tube;
c) cold weapons- the weapon designed to strike the object during direct contact with
the it with the help of human muscle force;
d) throwing weapons- the specially designed weapon for striking the live targets at a
certain distance with the help of a human muscle force or a mechanical device to the
targeted movement recipient by means of the throwing objects (hereinafter referred to as a
throwing device);
e) pneumatic weapon – the weapon designed to strike the target by means of a
throwing device due to the energy of the compressed, liquefied or hardened gas;
f) gas weapon - the weapon designed to temporarily inactivation of the live target by
the use of tear or irritants substances allowed to use;
g) alarm weapon- the weapon designed structurally to emit light, smoke or sound
signals;
 h) ammunition - objects of arms, equipment and throwing devices for the purpose to
strike the target that contain explosive, throwing, artillery equipment,   extruder
  charges or their combination;
i) cartridge - the device designed for the shot from weapon that contains in a single
single cartridge by means of sleeve explosive means, propellant powder and
throwing device;
j) circulation of weapons and the main components of firearms (hereinafter referred to
as "weapons"): weapons production, trade, sale, transfer, acquisition, collection and
exhibition, registration, carrying, transportation, use, withdrawal and destruction,
and also import of weapon to the territory of the Republic of Armenia and export
from the Republic of Armenia (further - respectively import and export);
k) Weapons production: weapons research, development, testing, preparation, art
finishing, repair, as well as production of ammunition, cartridges and their
components;
l) weapon reward – the encouragement type in accordance with the established
procedure issued by persons established by this Law within the limits of their powers
as provided by law.
The products structurally similar to weapon, but the certified products of economic-
domestic, manufactured and sporting appoinment are not considered as weapon (further -
products, structurally similar to weapon).
(1st art. amended by Law HO-170-N of 17.09.09 (law has transitional provisions)
Article 2. Types of Weapons

Weapon on the purposes of its use by appropriate subjects, and also on key parameters and
the characterizing signs is subdivided on:

a) civil;

b) official;

c) hand combat rifles and combat cold (hereinafter referred to as combat) weapons.
Article 3. Civil weapon
Civil weapon is considered to be the weapon held for the use by the citizens of the
Republic of Armenia for the purpose of self-defense, and also for occupations hunting and
sport. The firearms which are considered civil on the design shall exclude possibility of
firing by queues and have reservoir of shop (drum) no more than ten cartridges.
Civil weapon is subdivided on:
1. Self-defense weapon:
a) The rocket launcher weapon, including firearms with the cartridges meeting the
standards of traumatic action established by authorized body of public
administration in the field of health care of the Republic of Armenia (authorized
body in the field of health care);
b) (Subparagraph (b) ceased to be valid since 28.04.2012; Law HO-46-N)
c) gas weapon - the gas guns loaded with tear gas or the irritating substances
(including the drum revolver), allowed for use by authorized body in the field of
health care, their cartridges, mechanical sprayers, aerosol and other devices;
d)  Electric shock absorbers and sparkplugs conforming to the requirements of the
Authorized Body of Standardization, Metrology and Certification (hereinafter
referred to as the Authorized Body of Standardization, Metrology and
Certification) and the norms established by the authorized body of public
administration in the field of health care of the Republic of Armenia.
2. Sporting weapons:
a) the barreled ranged firearms;
b) the rocket launcher firearms;
c) cold-blade weapons;
d) throwing weapon;
e) pneumatic weapon with no more than 3 joules of brass energy;
3. Hunting weapons:
a) the barreled ranged firearms
b) slippery firearms, including a wedge of not more than 140 mm;
c) combined firearms (launcher and slippery), including modified, inserted coil
springs;
 d) pneumatic weapon with no more than 25 joules of brass energy;
e) cold-bore weapons.
4. Alert weapon.
3. (Article 3 amended by Laws HO-46-N of19.03.12, HO-277-N of 23.03.18)
Article 4. Service weapons
Service weapons include the weapons that are intended for the use by the state officials and
employees of juridical persons who are authorized by the law to carry and use such weapons
for self-defense or the exercise of their duties by law for the protection of citizens' lives,
health, property, nature, natural resources, valuable and dangerous goods, and special
correspondence.
Enterprises, institutions, and organizations which have such functions under the legislation
as regard to the use of service weapons are considered juridical persons carrying out specific
statutory tasks.
Among the service weapon ranks are no more than with 300 joules energy, short-barreled as
well as long-barreled firearm, the cartridges of which differ in their type and size from the
cartridges of the combat firearms; and with its bullet and cartridge: from civil arms: it is, by
its structure, devoid of the possibility of firing a shotgun and having a drum with a capacity
of no more than ten bullets. The cartridges of short-barreled firearm cannot have a
intermediate- made of solid materials.
The cartridges of the official firearms must comply with the standards of the Republic of
Armenia.

Article 5. Combat weapons

Combat weapons are considered the weapons that are to be used in accordance with the
legislation of the Ministry of Defense of the Republic of Armenia, Ministry of Emergency
Situations of the Republic of Armenia, Armed Forces of the Police and National Security
Bodies of the Republic of Armenia, Penitentiary Service and State Courier Service
(hereinafter referred to as State Military Organizations), in armor and are designed for the
solution of combat and operational-service problems.
The new types (designs) of combat weapons and cartridges, whose structural criteria do not
increase their vulnerability to similar weapons already in arms, are adopted by heads of state
militarized organizations in accordance with the procedure established by the Government
of the Republic of Armenia.
The procedure for the circulation of military and other weapons, its bullets and ammunition
in state military organizations shall be established by the Government of the Republic of
Armenia.
(Article 5, Amended by Laws HO-51-N of 30.04.08, HO-170-N of 17.09.09, HO-40-N of
07.04.16, HO-277-N of 23.03.18)

Article 6. Restrictions on the circulation of civilian and service weapons

It is prohibited in the territory of the Republic of Armenia:
1. As a civilian and service weapon to circulate:
a) Long-barreled firearm with a length of less than 500 mm or with a brass case and a
length of less than 800 mm (total), with a drum-carrying capacity of more than ten
cartridges, as well as a firearm with such a structure that allows it to be shortened to
800 mm in its length without losing the ability to fire;
b) Firearms simulated in other objects in their form and design;
c) a barreled ranged weapon firearm adapted for firing bullets;

d) a barreled ranged weapon firearm designed to meet the size of bulletproof firearms;

e) knouts, brass knuckles, boomerangs and other objects of a kind adapted for striking,
crushing, shredding or throwing, except sports instruments;
f) armored, incendiary, explosive or light-up action cartridge bullets, as well as cartridge
bullets for gas guns (including drum revolvers);
g) weapons and other objects capable of being hit by the use of radioactive radiation and
biological factors
h) gas weapon equipped with neuropathic, toxic and other active substance
unauthorized for the use by the health authority, and a gas weapon capable of causing
damage to a person more than one meter away;
i) weapons and ammunition having technical specification that don’t meet the criminal
requirements established by the Government of the Republic of Armenia ;
j) electric shock devices and spark flashers that don’t meet the metrological and
certification- compliant (exceeding the approved baseline norms) and exceeding the
standards authorized for the use by the health authority ;
k) cold weapons with a blade and knives of more than 90 mm in length, by pressing the
special button or lever, automatically exits from the clamp and fastens or exits under the
force of gravity or accelerated motion and is automatically fastened.
2. Sport pneumatic guns exceeding 7,5 joules and 4.5 mm caliber, as well as keeping or
using sporting cold weapons and rifles outside sports facilities; except arches and arbalets
which are used for the immobilization and injection of fauna objects for the purpose of
carrying out research or preventive work.
3. Installation of silent-shooting or night-time targeting devices on civilian and service
weapons, except for hunting-targeting devices, the procedure for use and sale of which
shall be determined by the Government of the Republic of Armenia.
4. Delivery of the weapon by means of post office or luggage (baggage.)
5. Carrying firearms by citizens during rallies or public events.
6. Carrying firearms and cold weapons by citizens for self-defense purposes, except the
cases of transportation of the mentioned weapons.
7. Only weapons that meet the technical requirements of the country of manufacture
and export  and the sale, transfer and purchase of its bullets.
(Article 6, Laws Amended by Laws HO-170-N of 17.09.09, HO-46-N of 19.3.12, HO-
46-N of 19.03.12, HO-277-N of 23.03.19, HO-48 –N of 31.05.19)
Article 7. Certification of civil and service weapons and their bullets
All models of civilian and serviceable weapons and their bullets manufactured and
imported and exported in the Republic of Armenia, as well as items and articles similar to
weapons are subject to mandatory certification in accordance with the legislation.
The technical requirements and test methods for civil and serviceable weapons and
their bullets shall be defined by existing standardization documents of the Republic of
Armenia in accordance with the provisions of this Law.
Article 8. State Cadastre of Information on Civil and Service weapons and their Bullets
 State Cadastre of Information on Civil and Service weapons and their Bullets is
considered to be an official collection of systematic information on authorized civil and
service weapons and their bullets in circulation in the territory of the republic Republic.
The cadastre shall be published on the basis of a list of civilian and service weapons
and their bullet models where the included data in the cadastre are approved by the
Government of the Republic of Armenia once a quarter or are removed from the cadastre.
The Cadastre shall be maintained by the Authorized Body for Standardization,
Metrology and Certification in the manner established by the Government of the Republic
of Armenia.
The Cadastre shall be amended not later than three months after the approval of the list of
Civil and Service weapons or their cartridge models, if such data is subject to entry or
removal.
The Cadastre shall be published “On the procedure of publication and entry into force
of Law and Other Normative Legal Acts of the Republic of Armenia” in accordance with
the procedure established by the Law of the Republic of Armenia
(Article 8, amended by Law HO-277-N of 23.03.18)
Article 9. Basic requirements for licensing the production, trade, acquisition,
collection or display of weapons.
Weapons production and trade in the Republic of Armenia are subject to licensing, except
for the cases of production and acquisition of weapons by state militarized organizations.
Weapons production license is issued by the state authorized body of the Government of the
Republic of Armenia, and the weapon trade license is issued by the Police of the Republic of
Armenia. The Police of the Republic of Armenia (hereinafter referred to as the Police of the
Republic of Armenia) may also grant an authorization to acquire weapons (with the
exception of rifle guns, gas pistols and drum revolvers).
From the date of issuance of the license, the period of validity of the production of weapons,
trade licenses are three years, and the permissions to acquire, make collections or display
them: six months, except case as provided for in Article 13 of this Law.
Applications for a license or authorization shall be considered by the mentioned authorities
within one month of the date of application.
If necessary, this period may be extended in the manner prescribed by law. The application
shall contain information on the type of weapon to be manufactured, traded, acquired,
assembled or displayed and measures taken to ensure the complete safety, registration and
protection of its production.
The applicant is also obliged to submit documents relating to the establishment and
registration of an enterprise, institution or organization, or identification of citizen, as well as
other documents provided for by this Law.
The validity of the license to produce, trade, and collect or display a weapon may be
extended by five years upon the application, and the validity period of the acquisition of
weapons by six months. The application to extend the validity of licenses and authorizations
shall be submitted one month before their expiry date. It shall be considered by the
authorities referred to in paragraph 2 of this Article within one month of the date of the
application.
The grounds for refusal to grant a license or to extend their term of validity shall be:
a. the failure to provide necessary information or incorrect information by the
applicant;
b. the impossibility or failure to ensure the safety, accounting and protection of the
manufacture of weapons;
c. other basics provided by this Law.
In case of refusal to grant a license and authorization or to extend their validity, the
mentioned authorities shall notify the applicant in writing, stating the grounds for refusal.
The applicant may appeal in court for the decision to grant a license and authorization or to
extend the validity, as well as violations of the deadlines for consideration of the application.

(Article 9, amended by the Laws HO-122-N of 22.02.07, HO-170-N of 17.09.09,

HO-46-N, of 19.03.12 , HO-172-N  of 27.10.17)
 Article 10. Subjects who have right to acquire weapon
In the territory of the Republic of Armenia the following subjects have the right to
acquire weapons:
a. state militarized organizations;
b. juridical persons performing specific statutory tasks;
 c. juridical persons engaged in the manufacture or trade of weapons (hereinafter
referred to as juridical persons);
d. juridical or natural persons engaged in making weapon collections or displaying
them;
e. sport and hunting organizations;
f. educational institutions;
g. citizens of the Republic of Armenia;
h. foreign citizens.

Article 11. The right of state militarized organizations to acquire weapons

State militarized organizations have the right to acquire for their use any combat weapons
established by the Government of the Republic of Armenia as well as weapons included in
cadastre.
 

The right of juridical persons for acquiring weapons as regard of

Article 12.
carrying out specific statutory tasks

 Juridical persons carrying out specific statutory tasks shall have the right to acquire
civil and service weapons from the provider juridical persons only after obtaining
permission from the Police of the Republic of Armenia.
The type, form, model and quantity of civil and service weapons used by employees of
the special juridical persons shall be determined by the Government of the Republic of
Armenia.
Within two weeks from the date of acquisition, the weapon must be registered in the
Police of the Republic of Armenia. Juridical persons performing specific statutory tasks
based on the documents certifying the legality of the acquisition of a weapon shall be
granted an authorization to hold and use weapons for a period of three years.
The form of the authorization shall be determined by the Police of the Republic of
Armenia. The period of validity of the authorization shall be extended in accordance with
the procedure set forth in Article 9 (5) of this Law.
According to the procedure established by the Government of the Republic of Armenia,
juridical persons performing special statutory tasks shall have the right to receive certain
types of firearms for temporary use from the Police of the Republic of Armenia; for the
purpose of performing their obligations as provided by law: the production and storage of
weapons; ammunition, military equipment, especially for the production and storage of
objects of particularly hazardous ecological production, nature and natural resources;
preparation and storage of financial means and values; mining; processing and storage sites
for precious metals and stones; protection of the diplomatic representations of the Republic
of Armenia in foreign countries and other particularly important objects; as well as the
transportation of cargo containing particularly dangerous goods, weapons, ammunition,
military equipment, financial means and values; diplomatic mail and correspondence
containing state and official secrets, and holders of information classified as state and
official secrets.
Juridical persons performing special statutory tasks shall not be allowed to use military
weapons for other purposes not provided for by this Law.
Enterprises, establishments and organizations which, in accordance with the valid legislation
are obliged to preserve the hunting and fish stocks of the Republic of Armenia, shall be
authorized to acquire and use as a service weapon hunting shotguns.
For the employees of juridical persons performing special statutory tasks, the weapon shall be
provided with a written order of the head of the juridical person, if these employees have
received special training and have received permission to carry weapons from the Police of
the Republic of Armenia.
These employees are regularly required to pass tests to determine their fitness in acting in the
situations that necessitate the use of firearms. The special training of the mentioned
employees is carried out by the Police of the Republic of Armenia on contractual basis.
The special training program and the procedure for conducting inspections shall be
established by the Police of the Republic of Armenia.
(Article 12, amended by Laws HO-122-N of 22.02.07, HO-170-N of 17.09.09)
 

Article 13. The right of citizens of the Republic of Armenia

 to acquire weapons

 Citizens of the Republic of Armenia who have attained the age of 18 (until the end of
this Article Citizen) have the right to acquire a certain type of weapon after obtaining
permission from the Police of the Republic of Armenia (hereinafter referred to as the Police
of the Republic of Armenia) provided for by Article 9 (2) of this Law.
Citizens have the right to acquire gas pistols (including drum revolvers), alarm
weapons, which must be registered with the Police of the Republic of Armenia within two
weeks. The authorization allows the registration of no more than five points from the types
of weapons mentioned above. The authorization is issued for a period of up to five years
and at the same time it is considered as an authorization to carry a weapon if it has been
properly marked on the weapon registration
The period of authorization may be extended in accordance with the procedure
prescribed Article 9 (5) of this Law.
Mechanical dust blowers aerosol and other devices charged with tear or irritant
substances, electric shock, spark flashers, types of pneumatic weapons of no more than 7,5
joules of brass energy and up to 4,5 mm caliber are not subject to registration and the
citizen has the right to obtain them without permission.
The citizen, based on the authorization issued by the Police of the Republic of
Armenia, shall have the right to obtain a barreled ranged weapon for self-defense referred
to in paragraph 1 (2) of Article 3 of this Law without having the right to bear it.
A member-citizen of the Hunters' Non-Governmental Organization has the right to
acquire sporting and hunting firearm as well as pneumatic hunting weapon.
Shotguns may be acquired by an employee engaged in a professional hunting activity, in a
militant organization (in accordance with Article 5 of this Law) or having at least five years
of ownership of hunting firearm; and a citizen, who has not committed violations of the rules
in the course of hunting, producing weapons, trading, selling, transfering, making collection
or display them, registring, keeping, carrying, transporting and using them; who has hunting
authorization in accordance with the established procedure. The Government of the
Republic of Armenia defines the list of professions reserved for the right to acquire hunting
guns.
The citizens are allowed to obtain no more than three units of hunting rifle and five units of
hunting firearm, unless the specified weapon types are the object of collection.
The citizens, who have the right to acquire hunting cold weapons are authorized to keep and
bear hunting guns. The organization that sells hunting cold weapons immediately registers it
in a document certifying the right to hunt.
The firearm and hunting pneumatic weapon acquired by the citizen are subject to
registration at the Police of the Republic of Armenia within a fortnight.
While registering a self-defence firearm, the citizen of the Republic of Armenia, on the basis
of the documents certifying the legality of the acquisition of a weapon, is authorized a
license by the Republic of Armenia to keep it, and while in registration of pneumatic
weapons, as well as sport and hunting firearms: for a term of five years.
The license to hold and carry the firearm for the same period is issued by the Police of the
Republic of Armenia. The extension of the period of validity of the permit shall be carried
out in accordance with the procedure established by Article 9 of this Law. The form of the
authorization shall be determined by the Police of the Republic of Armenia.
The categories of citizens entitled to acquire the alarm firearm, depending on the purpose
and necessity of acquisition, shall be determined by the Police of the Republic of Armenia.
In order to obtain an authorization to carry a weapon, a citizen is obliged to submit to the
Police of the Republic of Armenia an application for a prescribed form, a medical conclusion
on the absence of diseases that impede the possession of weapons in regard to visual
impairment, mental illness, alcoholism or drug addiction, as well as a document confirming
the citizenship of the Republic of Armenia and other documents provided for by Article 9 (4)
of this Law.
Persons, who acquire self-defence firearms, gas pistols (including drum revolvers) as well as
alarm weapons for the first time, except authorized ones that are allowed to carry or bear a
weapon, shall be obliged to pass test at their place of residence of the Police department of
the RA on knowledge of the rules of safe weapons handling by the established program of
the Police of the Republic of Armenia.
Citizens, who obtain a hunting firearm and a hunting weapon for the first time, when
receiving a document authorizing the right to hunt, shall be obliged to pass tests, in the
organizations authorized by the Government of the Republic of Armenia, in accordance with
the program agreed with the Police of the Republic of Armenia, for checking their
knowledge about the rules of handling a weapon.
It’s not allowed to acquire civil weapon:
a. citizen, who has not reached the age defined by this law;
b. those, who do not submit a medical conclusion on the absence of diseases that
impede the possession of weapons;
c. convicted persons committed deliberate crime whose conviction has not been
resolved in accordance with the procedure prescribed by law;
d. those, who are sentenced to punishment due to committed crime
e. (the point «e» ceased to be valid since 28.04.2012 : Law HO-46-N of 19.03.12)
f. Those, who do not have a permanent place of residence
g. those, who fail to submit the nesessary documents on passing the tests of knowledge
of the rules of safe weapons handling, as well as other necessary documents required
by this Law.
The list of illnesses and physical disadvantages impeding the possession of weapons shall be
determined by the Government of the Republic of Armenia.
The procedure for medical examination shall be determined by the authorized body in the
field of health.
Items in their structure similiar to weapons, pneumatic rifles not exceeding 3 joules, pistols
(including drum revolvers), alarm weapons with not more than 6 mm caliber (including
drum revolvers) and their bullets, included in the cadastre as firearms and gas weapons, shall
be acquired without authorization and shall not subject to registration.
(Article 13, amended by Laws HO-122-N of 22.02.07, HO-170-N of 17.09.09, HO-46-N of
19.03.12, HO-277-N of 23.03.18)
 

Foreign citizens’ import and export of civilian weapons in the territory

Article 14.
of the Republic of Armenia

 Foreign citizens may acquire a civilian weapon in the territory of the Republic of
Armenia with the permission of the Police of the Republic of Armenia on the basis of the
petition of diplomatic and consular missions of foreign countries, provided that the weapon
shall be withdrawn from the Republic not later than five days after the date of its
acquisition.
Foreign citizens have the right to acquire without permission mechanical dust blowers,
aerosol and other devices charged with tear or irritant substances, electric shock, spark
flashers, types of pneumatic weapons of no more than 7,5 joules of brass energy and up to
4,5 mm caliber in the territory of the Republic of Armenia.
Foreign citizens may import hunting or sporting weapons only upon the invitation of a
juridical person licensed to hunt and in regard to hunting contract signed with him, as well
as invitations to participate in sporting events and available permission of the Police of the
Republic of Armenia. This weapon must be removed from the territory of the Republic
within the period specified in the contract or invitation.
Foreign citizens are prohibited from importing all types, forms and models of weapons
for the purposes of personal security, the protection of the life, health and property of other
persons, the accompanying of cargo or any other purpose not specified in paragraph 3 of
this Article, unless provided for in the international treaties of the Republic of Armenia.
In cases of violations of order of the timeframes for removal of weapons by foreign
citizens from the Republic, as well as their import and use, the weapon shall be seized and
confiscated in the manner prescribed by law.
(Article 14, amended by Laws HO-122-N of 22.02.07, HO-170-N of 17.09.09)

Article 15. Other Subjects’ right to acquire weapons

 
Juridical persons engaged in the study, development, testing, preparation, repair,
artistic design of weapons and their bullets, as regard to managing their normative forms
shall have the right to obtain a license and documentation of the types, design, models of
weapons production, and juridical persons engaged in arms trade - civilian and service
weapons, sports organizations and educational institutions: sport and hunting weapons,
hunting enterprises, institutions and organizations - hunting weapons.
 According to the legislation, persons subject to special state protection shall have the
right to receive service weapons for temporary use and, if necessary, combat weapons in
accordance with the procedure established by the Government of the Republic of Armenia.
The subjects mentioned in parts 1 and 2 of this Article shall acquire the weapon in
accordance with the procedure established by Article 9 of this Law with the permission of
the Police of the Republic of Armenia. The weapon acquired shall be subject to registration
in the manner prescribed by Article 12 of this Law.
(Article 15, amended by Laws HO-122-N of 22.02.07, HO-170-N of 17.09.09)
 

Production of weapons
Article 16.
and their bullets

 
The production of weapons and their bullets is carried out by juridical persons licensed
to manufacture weapons in accordance with the procedure established by the Government
of the Republic of Armenia, ensuring complete production safety, control over the
production process and appropriate quality of production.
Each unit of produced weapon shall have its own number, with the exception of
mechanical aerosols and other devices filled with mechanical tear and irritant substances
and, as regard to operational safety requirements, shall be subject to mandatory testing;
further stamping or marking on it in the manner prescribed by the Authorized Body for
Standardization, Metrology and Certification.
The combat weapon, with the exception of experimental samples, shall be intended
solely for the purpose of supplying to state militarized organizations or delivering it to
foreign states in accordance with the procedure established by the Government of the
Republic of Armenia.
Charging of hunting rifle bullets for personal use may be performed by the gun owner
with the permission to hold and carry a hunting rifle.

(Article 16, amended Law HO-277-N of 23.03.18)

 
 Import and export of weapons
Article 17.
and their bullets

 The import and export of military weapons and their bullets shall be carried out in
accordance with the procedure established by the Government of the Republic of Armenia.
The import and export of civilian and service weapons and their bullets shall be carried
out with the permission of the Police of the Republic of Armenia, and items similar to the
weapon- in accordance with the consent of the Police of the Republic of Armenia after
certification of the mentioned weapon and its bullets and weapon-like items.
Import of weapons and their bullets shall be carried out by the provider juridical
persons, and export - juridical persons licensed to manufacture weapons.
The import and export of weapons by other persons is carried out in accordance with
the procedure established by the Government of the Republic of Armenia.
The import and export of unique copies of sport, hunting, self-defense, gas, pneumatic
weapons shall be carried out with the permission of the Republic of Armenia Police in
accordance with the requirements of this Law.
The import, export and transit of weapons and their bullets, considered to be military
products, shall be an activity subject to licensing, which is to be carried out in the manner
prescribed by law. The list of weapons and their bullets for military production shall be
defined by the Government of the Republic of Armenia.

(Article 17, amended by Laws HO-168-N of 17.09.09, HO-170-N of 17.09.09)

 

Trade in civil and service weapons

Article 18.
and their bullets

 
Juridical persons licensed for the manufacture or trade of mentioned weapons and
ammunition shall be entitled to trade in civilian and service weapons and their bullets
within the territory of the Republic of Armenia.
Juridical persons authorized to trade in civilian and service weapons and their bullets shall be
required:
 a. to possess relevant documentation of establishment and registration, as well as a
license to manufacture or trade civilian and service weapons and their bullets;
b. to hold a certificate of sold civil and service weapons and their bullets, as well as a
authorization to carry the mentioned weapon issued by the Police of the Republic of
Armenia;
c. to demand the buyer to submit authorization for obtaining the type of weapon,
except for weapons which do not require authorization; to ensure the registration of
weapons purchased and sold, as well as the maintenance of registration documents for
ten years;
d. to submit monthly information to the Police of the Republic of Armenia on sold civil,
service weapons, their bullets and their acquirers in the manner and procedure
established by the Police of the Republic of Armenia;
e. to register the sold gas pistols (including the drum revolver), the alarm weapon in the
buyer's authorization, and the citizen-member certificate of the hunter's organization
- the blunt hunting cold weapon;
f. to ensure the proper maintenance and security of the weapon;
g. to submit to the Republican Bullet-Recording Cardboard the bullets and cartridges

shot from civilian and service barreled weapon in the manner prescribed by the
Police of the Republic of Armenia.
The civil and service weapons having no certificate, identification number and stamp, shall
not be for sale; as well as bullets that do not have appropriate markings in accordance with
the state standards.

It is forbidden:

a. to sale of civilian and official weapons to juridical persons that are not authorized to
acquire weapons; and their cartridges- to juridical persons that have not submitted
authorization to possess or maintain or bear weapons;
b. jointly sell weapons and other goods to the same salesroom of juridical persons
licensed to trade in civilian and service weapons and their bullets, except for sports,
hunting or fishing equipments and weapon spare parts.
 Subsidiaries of juridical persons licensed to trade in civil and service weapons and their
bullets shall be required to obtain a separate license in the manner prescribed for such
activity.
(Article 18, amended by the Laws HO-122-N of 22.02.07, HO-170-N of
17.09.09, HO-46-N of 19.03.12)