Professional Documents
Culture Documents
(ــ*+
0
:'-أه 7ا6س ا 4ي 01 2+ا- ./ت اق*+ ،ن ذ( ' آف ،إذا
;- <+
01 :رات 2+ +اآAب ا7رف ،و ت (? 2+ 7ا7ى= ،ه 0
<;رة ا ./ا! وا ; وا G< 7وا واEF6ص اDEFت واB 6Cت.
و
0ا M6N7أن ا;را 6ا 7أه 2+ L7آ 0
Kات ،إذ :1ا7Cد '=
اBدات DSو 2+ ، FRا< LاQي و P+ !Dا=Kن إ <ا; و<ا 0Oوأدوات
.
وهQا اب ه
و 2+هQا ا ;د ،وم !DTا;را6ت ا ، 7وإدة ا=Cر
.Oا 2+ 27ا;را6ت ا.OO
و<; رآ 2+ OVه UQا7و
;ا ! :07
0Oا ص ا :X OOا
اارات وام ا
.
و' 2+ 1ذ( ه 07ا 0
./ا ل ; أد 0
Oأدوات ا! واG< 7
وا 6T-ب ZA-و :0-- 2+ !6اول
! 7 [ Fا ص ا،OO
وا 7 2OKا اارات وام ا
،وآ! -ب 7 :
1ر ;- 01أن :1
Vو ;1ا 7- ./و7-ا! اEزم إ=.
7Oأن ;1ا 2+ =/هQا اب
2+ ،:? 1درا :6ا ،OOوA1ه07 2+ :
: 1ا.2+7
1 2 11
دأب ا?ء Mام ا OOإ :0? DاOن ام واOن اFص ،وآ!
O< !7G1 7ن دا 2Sو<Oن دوO+ ،2ن اFص ه
0
7اا; ا74 7
<Eت ا C 2ن ا;و _ =D ? - + +اAدة :4 1 ^ ،ا<Eت 0-ا+اد
أو : -و 0-ا;و =-ره FRد .
/A- `71 C 1أ
اOن ام 7
+
0اا; ا<E 74 7ت ا;و +-اد وa-ه
0ا;ول ،إذ :4 1ا<Eت ا+ 4 2
ا;و أو أ; +و آA- `7
/Aدة وا/Aن .و?1ع إ <Oن م Sر 2Bأو
دو ،2و <E :1ا;و a-ه
0ا;ول ،و<Oن م دا ،2Sو :4 1ا<Eت 0-ا;و
و+و أو 0-ا;و ور1ه ،وأه :أ P+ DاOن ا;6ري واOن اcداري.
ا ن ا6داري ا ن ا
ري
< 7ا; GO :4ط ا /Aا ?1Q
< 7ا; ;د:
:4از اcداري 2+ا;و !Rا;و
:4ا 0- <Eاcدارة ا7آ 1Vواcدارات ا :7ا7آ1V 4Oم ا:
وا
Eآ1V ا/Aت ا 2+ ?F7ا;و
:4ا 0- <Eاcدارة و
?e ق ا+اد ووا !=< :=Bا;و
:4أ
ال ا;و
ا? ! 2+ا 7زت ا 2م 0-اcدارة وا+اد
ا :Aاول:
! ا ص اOO
ا;* اول:
(
@ ا?>ص ا
وB !7Gا) 14O .Oا=ب اول( وBا ! 7 .Oا ص ا) OOا=ب
ا(2OK
ا Bب اولE :ا @
+C Dا?>ص ا
.
د اا; ا= 2+ OOرات
VBة
و
دة وآKا
. 1ا 2fأو
ا? +
Pا 7اQي P 7
1ا [ ،و !Oا;ة
7 0و;1ه إ ا
ج إ ?D Aل إ
ه. ا? 7دة واF7
وا 7د A?-اOن ;7
;1ن ا;ة ا OOواف Dه
وأو ^ 0
</O ;1; (Q- 071 ،+Dاf7ع وا ;
0
2-ى ا<=/O
اCت ا =/ !=+ ،?F7اOن ا<` ا/ر و ا 7زت اK7رة;-C ،
0ام
UA? 7- =AوC TA
A?+ ،Pز
،و ا
;=1 [ -و
eه 1ووا fود< ،و
- 0ب أو وأى إذا آن '
و
= 7وه 1 Cر إC
=A -ا; ا OOا 7+ .-7ه 2ات اA?- ?7؟ و
ه PC 2وأP-=6؟ و
ه;
2ارس ا?A؟
6ول 2+هQا ا=ب اVBة ا A?- ?7ا;ة ا) OOا? ! اول( وCت
اء إ ا?) Aا? ! ا (2OKوا;7ارس اe 2ت TG-ن ا?) Aا? ! ا (^Kوا/ق
وا !6ا) A? 7A7ا? ! اا.(`-
ا @>Fاول:ا Gت ا
;F Fا 2ة ا
:A 1ا? ^ 0
Aا; 7ر اQي 1م P-إ أر -أOاع 07+ ،أن ; 1ر 0
اG7ع +ن ا?A? Q; Aا ،1Gو 071أن ; 1ر 0ا
ء +ن ا?A
<
و<; ; 1ر 0ا?ء +ن ،+و<; ; 1ر أSا 0اcدارة +ن ا? Aإدار.1
اInterprétation Législatif :.J+K ا IBاول :ا
;F
ه اQي ; 1ر
0اG7ع A? PA?Oا Oن . -6اESف ?f UAر
E
7-ت ا ،OOذ( أن ا7آ :+ 2+ MF ;< :ا 7اQي < ; UاG7ع O-ن
0
وN1دي هQا اESCف إ
رب 2+ام TG-ن اCت ا1 Q; + X77ن
0
اG7ع اQي أ;Dر ذ( اOن أن ; 1ر <" 7A1 ،Sp OOاOن ا?Aي"E،ء
' u7و
tfأ 0
!Rا `1Gا -Aو-ن
Uا...2و =/ا1Gت اA?7ة
XT-ر ،7
O 2Bو 2 1هQا أن ? Aا< 21Gة اOن PA?Oو
;1 + : 0
VBءا
0ا `1Gا 2+ MF1 E+ A?7ا :وا =/و 2+ P=/ .1 Cال
2+ا `1Gا أ
إذا آن ارض [O 0-م وS [Oص =/1ا [ اFص
اCت ا 2و 0
`fأ =/1 7 - ،Bا [ ام -اCت اT- KA : 2م
ا [ اFص ،أ
إن `/A1 :أن +1ا 0- 2fا =1 Q; + 0أ;هF6O 7
،Sن ا;ة أن ا `1Gا 2a1 Eا.-A
ا @>Fا1 :I Sارس ا
;F
إن ا=^ 0اcرادة ا G7ع أو POه
A1ا? Pأو اD 2fل إP
;
1ض ? Aا [ .وا=^ O 0اG7ع أو < ; TA
Uا + L?SوBت ا 4
7أدى إ ;د
Qاه .أو
;ارس ا? Aوز Lإ
;ر 6اGح ا7ن وا;7ر6
ار F1وا;7ر 6ا 7أو ا=^ ا 27ا.
l’école de l’exégèse ا IBاول1 :ر
اKح ]2ان
ا 7د G-ح ا7ن Exégèseه ا=^ 0ا ; أو ا 0
1aا [ و<;
L76ه UQا ! 2+ 1/ا ص ;7-ر 6اVام ا [ أو اGح ا7ن ،وه2
;ر 1; 6ا;7ت اGح اQي 1ول ا7ن Corpusا ،OOوeت ;-إ;Dار
ا1Gت ا? !G- AOم ،و;Dور اOن ا 2O;7ا? 2AOا7وف O-ن -Oن
) (1804وا76ت إ ' !A
1ان ا.2
و
V71ه UQا;7ر 6ه ;م ا-ده [O 0اOن و 6ا ^Kإ اE6ء إرادة
اG7ع*+ ،ذا Vا? 0 Pا= 6ط اcرادة ا ا `fا [
0ا;ة ا OOذا،
*+ن ا T1 A?7إ اcرادة ا f?7أي اcرادة ا?1 2ض أ Oن ;ى اG7ع أ POأراد
و `fا;ة TA7ا7و.f
و 0هQا ا M<7ا ? Lا;7ر v1; ? - 6ا ص ا ،1Gإذ ا=ت ا`1G
ا; 7ر ا; Oن ;ر Bأن أ=ع ه UQا;7رO1 : 6ا +1ن 6ى 0 -ا7ب
أ
Kل Bugnet PO-اQي <ل " إ C 2 Oأف اق ا O;7وإ 7Oأدرس <Oن -Oن"
و 2A6N
0
;1 P -ا;7ر 6ا;.1
و<; ا;Oت ه UQا;7ر 2/ O 6او 1وا ;ارة ; اG7ع <=! آ! 2Rء ،إذ
;+ة ا=^ 0إرادة اG7ع و< Lو `fاا
0Oدا
Lه UQاcرادة أ
L=Dوزة !?-
/ر اا<` ا 27BCاQي أ;1;B C 2;A1 t=Dة أآ7 7E
KاG
Bآ! اا<`
ا 27BCا/7ر.
Ecole Historique ا IBا :. Sار
ا ر
d+
eت ه UQا;7ر 2+ 6أ 2 +6 ;1 O7و R-وا
=د u-ا?ء
ا? 0AOأ
Kل ،26وه 2ى أن ا;ة ا OOهO 2ج Bت ا Z6ا 27BCاQي
TGOت P+وf 2+ء ا4وف ا 7BCوا <Cد 1وا 6Aا 2ا<
LوBده.
= Cا;ة ا OOا ل و - XاG7ع اQي و-fآ 7ى
;ر6
اGح ا7ن !--إن أ6س اا; ا 2+ ;B1 OOا4وف ار F1اA-E7
' ،و
.1 : 0ا? ! A? 0-اOن وإرادة اG7ع ور Z-ا?Aات B-ت
ا 1/ = `77 Oqا;ة ا OOدون Bإ ا; !1ا7ا !Dوا2+ 7A7
ا ،`1GوهQا
= f- Pح =رة ا? Saleilles 26 PاG7رة " 2/Fا;7وO
ا- 0 O;7ا /6ا;7و Oا."A?O O;7
و (RCأن ه UQا;7ر 2+ 6ا? .A AاOن
و ،Oو Pدا`
R71 7
ا4وف ا 7BCوا <Cد 1ا/7رة ،إ Cأ .a1
POأf `
: Oا Z-د<
? tA? ^- Aا7ل أ
م ا?ء وا
ة BEد ا `/A+ 2 FGآ!
? Aأن ;1ل
2+اOن R Lر ?N1 7
UAدي إ ;م ا6ار اE
7ت ا.OO
L’école Scientifique ا IBا :I Sار
ا
J
أه :رواد ه UQا;7ر 6ا? Pا? ،Geny P B 2AOوه;
2ر 6ول أن p 0- +راء
ا;7ر 06ا 6C- 0-Aد إ
=دئ ا=^ ا 27ا ،و
0ه UQا=7دئ
`
P B ?1
;ر 6اGح ا7نQ 7+ ،ه .إ 0
Pأن اOن .1أن A?1و +إرادة اG7ع
ا ،إذا آ LOوا fو
;ودة
E+ ،ل إذن Tو !1اOن أو
U1دا
Lا ص
وا ،+ v= C fإ Cأ 2+ ?F1 POوBد
Gآ! 1 :اG7ع ،إذ .1اCاف
B-د أوfع وBت
;دة 76-ار و
E+ 2-ل =^ 0اcرادة اf?7
G7ع ن ه UQا/7ت =A -
0 :إ !- ،Pا 2fأن =/1هUQ
اCت ا;;1ة
1ا Uاد إ ا 7وا اب )وه ا;=7أ اQي 4
`
?1ر ا;7ر6
ار.(A? F1
وهQا ،م ه UQا;7ر A? 6ا ص ا 1Gو=
+دئ ;- 7ا 0
?ه
' :آ أو ا ; = اOء ال ا/7 7E7ت واوfع ا;A7ة 2+
ا ،`77و
0ه /1ه UQا;7ر 2+ 6ا? ،AاE/Dح ا=^ ا 27ا وا2
Vأ v6هf :2ورة ; ا- 2fوح ا `1Gا ،:وfورات ا :4
ا <Cدي وا 27BCو+ة ا;ا ،و
ت ا / 7وا!.
ا @>Fاا:Yو
@Tا
;F
< :Aا; ا? Aإ 0
0Oا/ق:
ا/ق ا;ا Sوا/ق اFر Bو!
< 7ا;.U
ا IBاولy:ق ا
;Fاا
w
ا 7د /-ق ا? Aا;ا7
Sع ا !6ا T1 2إ ا= 6C 2fط
;
اG7ع و
+ا; Cا [ ; 2+د
0اا 1_ 0 ،0Oاس أو ا7از Oأو
ا ، - f?7دون اء إ و !6أSى Sر.P B
وأه :ه UQا/ق ،ا !6ا:
Raisonnement par Analogie ou à pari ا Dcاول:ا
? ج
س:
وا 7د -س ه إ/ء اCت ا;;1ة ا1 : 2د v?O [O +ا :اQي أU/
اG7ع Cت أSى ورد [O OTG-وذ( ; اده 2+ :ا.
-ا<أ و< :اDص 2+ا; )
` ZSا7ت أو ا !7ا 77أو ; u- !O
ا?ات( ;+ف ه اF6اج اه :و vآ! 2Rء.
-إRرات ! ا
¦ )ر ،M1أ;= 7
¥6و ذات أه 7أآ= و
Eت 0
ا?7م و' ا?7م(.
résumé du cours ا IBاا a
d(:Yاروس
PأهV
7دو §6 :Bا 2+ ¥6اQاآة )أ/
¥6و 2+ا;رس( ،و!A
ا7ا ،Bا v [Fو< Lه;ر !1 !-أن ;B 7KA1ا v PO ،ه ك و 6أ:? !
+
وا? ;-ون و;B 6ة 7ا .1 0 ،Bاد إ<
Fت ;Bة )77 LA
? ; Eرسa EO v +ا; +رس( .1 .أن ;B 77 ) 07
1ا ووا fورM1
;Bة و
fع ZSوا tfوf
ZOع < ; ZSاءة
:< !- ! C .P OT
`f-ر
ز و. 1
ا @>Fا:. Sآ
@
(
Fا?>ص ا
0 Cا ./اQي:
• ;- [O ! =1ون <ا;
• 1 Cف <اءة [Oو ;11 Cأن 1أ وأ =A1 :
1أن آن < . Pاءة Cد6ر وC
;
0
! +و.O
• اQي 1 paraphrase . /1دد /1 ،reditر1 ،ر
:F
1 ،ى C 0...[O
.¥R M
1
آ! أOاع ا ص 071أن `
F
O+ص :1G
<ا + ،0Oل
;
0وOت
+ل ا;6ر
74ت Règlements
Oص OO< dispositionsأ = Bأو ا?< دو
Gر< `1ا..0Oا§
O+ص t1 :+أ; اب
+و.7 X
O f
+ش ...2O7-ا§
آ
Mآن ا [ ا;+ ! `fFف دا:7
-ا; Cا.+7
-ا; Cا;رة ! [O
www.droitplus.net ا او
را
ت وا ث ا
13
! ا ص وا اارات وام ا
• ا/ 7ت ا;7او ./ ،la langue couranteأ
1أن ? .A AاAقEK
) ،
6ت أو '7ض اOن(.
• اF6ج ا7ت ا?7ح ،ا?7ه :ا?7ح :إذ '=
ES 0ل ا 7أو ا= ا!7A7
; أ 74Oو14Oت +أو -ء BEدات ا
)
،EKا 4م ام O< 2+ن
ا/A7ة ا.(O;7
اFع ا:I Sدرا
U1ن ا?a
اF6ج ،و
tfى ا [:
أي و;1 fف إ؟
أي v6N1 14O؟
أي <;ة [ 1؟
أي ا?7ه;1 :د؟ أو / 1ي ؟
أي ا+ر = ؟ أو ;؟
.1أن FAج و? Z+ v Aا 7ام [ ا 0 ،P 7أ
1آ! VBء
P
.E ?
QST1
إذا - t7A :ا [ أن .1 77 2/أن FAج ا
0
:7ى
ا [ ،أي
0ا+ر ا 66ا. =7
ا Dcا:I Sا .- IBا
ا a? .
إ POا=^ D 2+ا Sرج ا [ !K7 0 ،ا Z7ا?ي واT+ 2OOي [O
vا
،CVإVB POء
0آ! وا `6و
،(67و 071 Cأن P7?Oو UA?Oإf Cء
= ،P/ا; Cآ? O- Pن ا ،2fو 2+ا? ا 2OOو/ 2+ر اqداب
les mœursوا+ر...ا§.
ه u- UQا ¥6ا ZA 7ا
ء ا Z7ا 071 ،
[ 2OOأن زع
EXث Bت 0
:أ 7- ،en amontازاة 0
،parallèlementأen aval !?6
0
-أ ا [ P=< 7- P/- ،en amontو
.P
2A
7--ازاة
` ا [ - P/- ،ص dispositionsأو pراء
complémentaire 7
أو
ر.comparable O
0
-أ !?6ا [ Xp A? ،en avalر 0
Uآ! ا ا.2
PBأ :X-و : 1QaوC .77 v 1ا
7 -ذج ¯F
¥6
=ا v?Oا 2+ .ا ، -Bcوأ= C
1ا 0آ! ا .1 ،أن 7ا ! [O
POأ P/7- P/- ¥6ا.2OO
أSا ،ه UQا 071 ¥6أن Z+ v 2ا [ 0 ،P
7 2+أ
1آ! VBء
- 0دU
? .E
www.droitplus.net ا او
را
ت وا ث ا
16
! ا ص وا اارات وام ا
.P1'ع وG7 اintention O وA6 أ1/ ن7- 7 اه0
، ص ا;ةF-+
.?ت ا14 وا2
! ا1وT أو اA?آ; اT ا071 ءK6C ص اF-+
En amant du texte a?] ا2 أi1:ع اولFا
أوU د- ; أو أ7
2+ 21G [O) fondements PA6 وأorigines U•
در
(
رأي
؟A
?A+ أو14O أي0+
؟V1
أي
=دئ+
؟U [ و
درF1` ار- 7 ا2
ه+
؟A
ي أو رأي+ أي ر0+
(+ 14O أو،U د- ; أ،21G [O) P1' •
؟. (؟ أو اratio legis) عG7 اO 2
ه+
س6=` وا?ة ا7;د ا;ف ا+
K1; ا1G ا ص ا2+ •
ع؟G7! اS; =ب6 أ2
ه+
؟P-A- O;
ر1; ا [ اP7
+
؟-Aن اO- O
رa
ذا،حED*-
إذا ا+
اأي؟0
courant = رP? _ف ا0
L وأL6 ا= د ه! اUQه+
mœurs دابp
أو6ر7
أو-6 2
< دB; اO اvه! آس أو ا+
.
;< :EKة;
-ان ،=/رأي..;O -ا§
ا IBا :I Sذج >
* ا1
`
;B1ذ( ?1
;7 77ض 2+أ'= اCت;1 PO ،م ا [ ) :E1ا7
ا ?Dا;=1 - 2أ أي ! أو .([O
*
fا [ Mise en situation du texte
O<) P=_-ن6
-م(..2+ [O-
-ا; 7ر أو ا) .وز 1أول(...0
P+ -
-رPF1
;1;-ا7ن اQي أ P
QSا [ أو اب اQي أ) P
QSإذا آن
.( 7
*ا;7ان ام [ Pf
:X ،ا;7د.
ا;
? - Cا Z7ا . ) ،[ 2OOآ!
POTR 0أن VB Z+ Z-1ء
0أVBا(P
*ا= ا
-ا-د
-ا7Aت ا4هة )ا? ل -ا7اد -alinéasأو ا?ات(
:7 -ا [
*اEcن :7 0ا
إذا QST :ا - 0
:7ا [ )وهQا دا !=< ،(Q=
7اEcن 0ا ; :7دوا
ا+ر ا.[ 66
la marche à suivre ا IBاا i+ +y :Yإ( G2 B
+ااءة او [ T-ن A- 0 ،س ف او 2أ66
P=_-و
;ر.U
-ر
) PF1أ(66
.Pf
-
+ادرس أو ;د ذه ،اNAال اQي 71ر Pا [ :Xا
Pf
!7أ
2+ 0
:
Sا7دة.
+ار `Bإ ا [ ،Pوأ LOأ اآ .وا v?O 2+ ،!Oا< ،Lور< اB §6دا
¯+ر ،ا/ق ،ا ¥6ا= 2در إ ذه (; ،م
¥Rو QSا [
0آ! Bا ،P=Oا<أU
ا; 0
;1ا7ات " décortiqué "P=Aو?.P7
-1ﺍﻝﻁﻤﺎﻭﻱ :ﺍﻝﻭﺠﻴﺯ ﻓﻲ ﺍﻝﻘﺎﻨﻭﻥ ﺍﻹﺩﺍﺭﻱ ﺩﺭﺍﺴﺔ ﻤﻘﺎﺭﻨﺔ ﺩﺍﺭ ﺍﻝﻔﻜﺭ ﺍﻝﻌﺭﺒﻲ .1992ﺹ12 :
-2ﺤﺴﺏ ﺍﻝﻔﺼل 17ﻤﻥ ﺍﻝﻅﻬﻴﺭ ﺍﻝﻤﺘﻌﻠﻕ ﺒﺘﻨﻅﻴﻡ ﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻝﺠﻤﺎﻋﺎﺕ ﻭﺍﻝﻤﻘﺎﻁﻌﺎﺕ ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ 15ﻴﻭﻝﻴﻭﺯ .1974
-3ﺍﻝﻔﺼل 50ﻕ.ﻡ.ﻡ
• -ﺍﻝﺒﻨﺎﺀ ﺍﻝﺘﻨﻅﻴﻤﻲ ﺍﻝﻘﻀﺎﺌﻲ ﻝﻠﻤﺤﺎﻜﻡ ﻴﻼﺤﻅ ﺒﺸﺄﻨﻪ ﺃﻥ ﺍﻷﺤﻜﺎﻡ ﺘﺼﺩﺭ ﻓﻲ ﺍﻝﺩﺭﺠﺔ ﺍﻝﺩﻨﻴﺎ ﻭﺘﺴﺘﺄﻨﻑ ﻝﺘﺼﺩﺭ ﺒﺸﺄﻨﻬﺎ ﻗﺭﺍﺭﺍﺕ.
ام ا درة
0آ :ا ¥6Cف وأم ا v7ا ا ? !7 2اار آB 7ءت
(Q-ا/A7ة ا ،O;7وآ (Qا7آ :اcدار; 2+ 1ر أ
وأوا
آ.1(Q
وهQا *+ذا آن اG7ع )
ES 0ل ا/A7ة ا :A ;< 2(O;7اEFف 0-ام
واارات 7-د
ر ا ا در *+ 3ن V7ام واارات 0اوا
ا
;- - ;1 Cر
u=- ;1ا/7ت ا :!K
f7أن ا7ل ا1 2م -ا2f
; !Sآ 2+و P?eا
v- ،
[ 1 :اوا
ا - [F1 E+ CإC
و PBا K6Cء وS [ -ص )ا? ل 155-149-148ق.م.م( :Xإن اوا
;ر دون
إVا
ا;Cاد u=-ا=7دئ ا 66ا;- 2و1 Oض ا /:اار uآ
اAت و 1ا;+ع :X .إV1 C POم ! اوا
v-ام واارات ا0 .1 2
Oن ا! أو ;
:X ،4OE/- Pإ1 POز ا 2+ 0/ام واارات v-اوا
،
وأSا +م واارات ز ا2Gء ا7م P-آ 7اR L+6وط ذ(v- ،
ا7ل ا 07+ Cاا `Bوا; OTG- !1آ 7ا;6ت ا4وف وا/7ت.
و
0أ
Kاوا
ا
ا; 2ره ا7آ 2+ :إ_ر /6ا ،Cا
`f-
اSم اآت )ا? ! 223ق.م.م( و اE7ت ار 1وإ<
اس 4+7
)ا? 223 0و 224ق.م.م( وآQا ا Vا? 17 24اق اM f7
وا
ع ) 452ق.م.م( وا
!71
; 2fا<= ا +ت و u- Z=fا
ر
7ن
E6آ 7ه اTGن ¯ =A -وا
ا درة 17أ
ال ا Dو 2 <Oأو ;271
اه و 0أوDء ،:أو ...:Vا§.
ﻫﻨﺎﻙ ﺒﻌﺽ ﺍﻝﻘﺭﺍﺭﺍﺕ ﺍﻝﻘﻀﺎﺌﻴﺔ ﺍﻝﺘﻲ ﺘﺼﺩﺭ ﺩﻭﻥ ﺨﺼﻭﻤﺔ ،ﻭﻴﺨﺘﺹ ﺒﻬﺎ ﺭﺅﺴﺎﺀ ﺍﻝﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻻﺒﺘﺩﺍﺌﻴﺔ ﻭﺤﺩﻫﻡ ﺃﻭ ﺃﻗﺩﻡ ﺍﻝﻘﻀﺎﺓ،
ﻭﻴﻁﻠﻕ ﻋﻠﻴﻬﺎ ﺍﻷﻭﺍﻤﺭ ﺍﻝﻤﺒﻨﻴﺔ ﻋﻠﻰ ﺍﻝﻁﻠﺏ ﻭﺍﻝﻤﻌﺎﻴﻨﺎﺕ )ﺍﻝﻔﺼل 148ﻤﻥ ﻕ.ﻡ.ﻡ( ﻭﺍﻷﻭﺍﻤﺭ ﺍﻻﺴﺘﻌﺠﺎﻝﻴﺔ )ﺍﻝﻔﺼل 149ﻕ.ﻡ.ﻡ(
ﺃﻭ ﻴﺨﺘﺹ ﺒﻬﺎ ﺍﻝﺭﺌﻴﺱ ﻭﺤﺩﻩ ﻜﻤﺴﻁﺭﺓ ﺍﻷﻤﺭ ﺒﺎﻷﺩﺍﺀ )ﺍﻝﻔﺼل 155ﻤﻥ ﻕ.ﻡ.ﻡ(.
-2ﺘﺴﺘﻌﻤل ﺍﻝﻤﺎﺩﺓ 364ﻤﻥ ﻕ.ﻡ.ﺝ ﻤﺼﻁﻠﺢ ﺍﻝﻤﻘﺭﺭ ﻝﻠﺩﻻﻝﺔ ﻋﻠﻰ ﻜل ﺤﻜﻡ ﺃﻭ ﻗﺭﺍﺭ ﺃﻭ ﺃﻤﺭ ﺼﺎﺩﺭ ﻋﻥ ﻫﻴﺌﺔ ﻗﻀﺎﺌﻴﺔ ﻭﻫﻲ
ﻭﺍﺠﺒﺔ ﺍﻝﺘﺤﺭﻴﺭ ﻭﺍﻝﺘﻌﻠﻴل ﻭﺍﻝﻨﻁﻕ ﺒﻬﺎ ﻓﻲ ﺠﻠﺴﺔ ﻋﻠﻨﻴﺔ ﻤﺎ ﻝﻡ ﺘﻨﺹ ﻋﻠﻰ ﺨﻼﻑ ﺫﻝﻙ ﻤﻘﺘﻀﻴﺎﺕ ﺨﺎﺼﺔ.
-3ﻭﻫﻭ ﺤﺴﻡ ﻏﻴﺭ ﺒﺎﺕ ،ﺇﺫ ﻨﻠﺤﻅ ﺍﺴﺘﻌﻤﺎﻻ ﻝﻠﻤﺼﻁﻠﺤﻴﻥ ﻤﻌﺎ )ﺍﻝﺤﻜﻡ/ﺍﻝﻘﺭﺍﺭ( ﻋﻠﻰ ﺃﺴﺎﺱ ﺃﻨﻬﻤﺎ ﻴﺤﻤﻼ ﻨﻔﺱ ﺍﻝﻤﻌﻨﻰ ﺍﻝﻭﺍﺴﻊ ،ﻜﻤﺎ
ﻴﺸﻴﺭ ﻝﺫﻝﻙ ﺍﻝﻔﺼل 2ﻕ ﻡ ﻡ "ﻻ ﻴﺤﻕ ﻝﻠﻤﺤﻜﻤﺔ ﺍﻻﻤﺘﻨﺎﻉ ﻋﻥ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺃﻭ ﺇﺼﺩﺍﺭ ﻗﺭﺍﺭ ،ﻭﻴﺠﺏ ﺍﻝﺒﺕ ﺒﺤﻜﻡ ﻓﻲ ﻜل ﻗﻀﻴﺔ ﺭﻓﻌﺕ
ﺇﻝﻰ ﺍﻝﻤﺤﻜﻤﺔ" .ﻜﻤﺎ ﻴﺴﺘﻌﻤل "ﺍﻝﺤﻜﻡ" ﺒﺎﻝﻨﺴﺒﺔ ﻝﻠﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻻﺒﺘﺩﺍﺌﻴﺔ ﺩﺍﺌﻤﺎ ﻭﻗﺭﺍﺭﺍﺕ ﺒﺎﻝﻨﺴﺒﺔ ﻝﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻻﺴﺘﺌﻨﺎﻑ "ﺘﺤﻤل ﺍﻝﻘﺭﺍﺭﺍﺕ
)ﻗﺭﺍﺭﺍﺕ ﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻻﺴﺘﺌﻨﺎﻑ( ﻨﻔﺱ ﺍﻝﻌﻨﻭﺍﻥ ﺍﻝﺫﻱ ﺘﺤﻤﻠﻪ ﺃﺤﻜﺎﻡ ﺍﻝﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻻﺒﺘﺩﺍﺌﻴﺔ" ﺍﻝﻔﺼل 345ﻕ ﻡ ﻡ .ﻏﻴﺭ ﺃﻥ ﻋﺩﻡ ﺍﻝﺤﺴﻡ ﻓﻲ
ﻤﺼﻁﻠﺢ ﺍﻝﻘﺭﺍﺭ ﺃﻭ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺒﺎﻝﻨﺴﺒﺔ ﻝﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻻﺴﺘﺌﻨﺎﻑ ﻭﺍﺭﺩ ﻜﻤﺎ ﻴﺴﺘﻨﺘﺞ ﻤﻥ ﺍﻝﻔﺼل 359ﻕ ﻡ ﻡ "ﻴﺠﺏ ﺃﻥ ﺘﻜﻭﻥ ﻁﻠﺒﺎﺕ )ﻨﻘﺽ
ﺍﻷﺤﻜﺎﻡ ﺍﻝﻤﻌﺭﻭﻀﺔ ﻋﻠﻰ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻤﺒﻨﻴﺔ ﻋﻠﻰ ﺃﺤﺩ ﺍﻷﺴﺒﺎﺏ ﺍﻵﺘﻴﺔ)."....:ﻭﺍﻷﺤﻜﺎﻡ ﺍﻝﻤﻌﺭﻭﻀﺔ ﻫﻨﺎ ﻫﻲ ﺍﻝﺼﺎﺩﺭﺓ ﻋﻥ
ﺍﻝﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻻﺒﺘﺩﺍﺌﻴﺔ ﻭﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻻﺴﺘﺌﻨﺎﻑ(.
ﺃﻤﺎ ﻋﻨﺩﻤﺎ ﻴﺘﻌﻠﻕ ﺍﻷﻤﺭ ﺒﺎﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻓﺎﻷﻤﺭ ﻤﺤﺴﻭﻡ ﺒﺎﺴﺘﻌﻤﺎل ﻭﺼﻑ ﺍﻝﻘﺭﺍﺭ
-4ﺘﺴﺘﺜﻨﻰ ﺤﺎﻝﺔ ﺭﻓﺽ ﺍﻝﻁﻠﺏ ﺒﺎﻝﻨﺴﺒﺔ ﻝﻸﻤﺭ ﺒﺎﻷﺩﺍﺀ " ..ﺇﺫﺍ ﻅﻬﺭ ﺨﻼﻑ ﺫﻝﻙ ،ﺭﻓﺽ ﺍﻝﻁﻠﺏ ﺒﺄﻤﺭ ﻤﻌﻠل "..ﺍﻝﻔﺼل 158ﻕ.ﻡ.
-1ﺍﻝﻁﻴﺏ ﺒﺭﺍﺩﺓ ":ﺇﺼﺩﺍﺭ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺍﻝﻤﺩﻨﻲ ﻭﺼﻴﺎﻏﺘﻪ ﺍﻝﻔﻨﻴﺔ ﻓﻲ ﻀﻭﺀ ﺍﻝﻔﻘﻪ ﻭﺍﻝﻘﻀﺎﺀ" ﻤﻨﺸﻭﺭﺍﺕ ﺠﻤﻌﻴﺔ ﺘﻨﻤﻴﺔ ﺍﻝﺒﺤﻭﺙ ﻭﺍﻝﺩﺭﺍﺴﺎﺕ
ﺍﻝﻘﻀﺎﺌﻴﺔ .1996 -ﺹ57 :
اK
) + 0/ل <ارات ا¥ت ا ، 7ه ¥ا د ا ،0
7ا_=ء ،أ
ء اف
و'ه(.
+و !G- ;=A1أآ Kاارات اcدار 1وآQا <ارات ا¥ت اcدار 1ا!7 ^ ،A7
اcدارة
0ء A A?Oا7ا +ا
V
/6 0
7-وآQا ا7ل ا1G
اB 2+ !7 2هه ?Dت اار ?D 0
7ا
7وا 7GواVcام ' ،أO
دة و ! `-_ !7 Cا 0-
Fأ_اف
Q- 0وا< !7G 2+ ،:ا;
; 0Oر
2+ 1G /6 0ا7ل ا.21G
و ا7م *+ن اارات ا
ه !7
" 2ام واارات واوا
ا درة 0
ا7آ :وه ،D EG G
2وذ( ? ! 2+ا Vاع ا7وض 1_ 0دى
=
7ت واBcاءات ا;7دة <."OO
وES 0
;=A1ل ذ( ا7ل ' ا
6اء ;
4 -رة اار أو 4 -
;م اO= ?6ت وا/7ت ا !=< 0
،f7أم ا •077و<ارات ا¥ت P=R
ا
= أ
ام واوا
واارات ا درة 0ا7آ .:و 6ول أن O
ام واارات ا درة 0ا7آ :اcدار 1وا v7ا ،و<=! ذ( 6ول ;;1
Oت اار /ا :ا
.2
• -ﻴﻁﺭﺡ ﻫﻨﺎ ﻤﺸﻜﻠﺔ ﺍﻝﺘﺤﻜﻴﻡ ﻭﻤﺎ ﻴﺼﺩﺭ ﻋﻥ ﻫﻴﺌﺔ ﺍﻝﻤﺤﻜﻤﻴﻥ ﻤﻥ ﺃﺤﻜﺎﻡ ،ﻭﺍﻝﻐﺎﻝﺏ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﻫﺎ ﻫﻴﺌﺎﺕ ﺍﺘﻔﺎﻗﻴﺔ ﻭﺍﻷﺤﻜﺎﻡ ﺍﻝﺼﺎﺩﺭﺓ
ﻋﻨﻬﺎ ﻻ ﻴﺴﺘﻠﺯﻡ ﺍﺤﺘﺭﺍﻤﻬﺎ ﺍﻝﺒﻴﺎﻨﺎﺕ ﺃﺤﻜﺎﻡ ﺍﻝﻤﺤﺎﻜﻡ )ﺒﺎﺴﻡ ﺍﻝﺴﻴﺎﺩﺓ ﺍﻝﻤﻐﺭﺒﻴﺔ ﻤﺜﻼ ،ﻭﺤﻀﻭﺭ ﺍﻝﻨﻴﺎﺒﺔ ﺍﻝﻌﺎﻤﺔ ،ﻭﻋﻠﻨﻴﺔ ﺍﻝﺠﻠﺴﺎﺕ
ﻭﺘﺒﺎﺩل ﺍﻝﻤﺴﺘﻨﺩﺍﺕ ﻭﻤﺭﺍﻓﻌﺔ ﺍﻝﻤﺤﺎﻤﻴﻥ ﻭﻏﻴﺭﻫﺎ( ﻭﻜﺫﺍ ﻻ ﻴﻤﻜﻥ ﺍﺴﺘﺌﻨﺎﻓﻬﺎ ﻜل ﻫﺫﺍ ﻴﻌﻁﻴﻬﺎ ﻁﺒﻴﻌﺔ ﺨﺎﺼﺔ ،ﻭﺇﻥ ﻜﺎﻥ ﻗﺎﻨﻭﻥ
ﺍﻝﻤﺴﻁﺭﺓ ﺍﻝﻤﺩﻨﻴﺔ ﻴﻌﺘﺒﺭﻫﺎ ﺃﺤﻜﺎﻤﺎ )ﺍﻝﻔﺼﻭل 314 :ﻭ 318ﻭ 321ﻤﻥ ﻕ.ﻡ.ﻡ(.
-1ﺃﺤﻤﺩ ﻓﺘﺤﻲ ﺴﺭﻭﺭ":ﺍﻝﻭﺴﻴﻁ ﻓﻲ ﻗﺎﻨﻭﻥ ﺍﻹﺠﺭﺍﺀﺍﺕ ﺍﻝﺠﻨﺎﺌﻴﺔ" ﺩﺍﺭ ﺍﻝﻨﻬﻀﺔ ﺍﻝﻌﺭﺒﻴﺔ 1980ﺹ42 :
+ر ا 2OOام ! اQي 1ا UاV 2fاع RN
2/1اES 0
Pل ا?وض
ا 14ا /=7أ ;Rار=ط `<-ا أي ا;=+ ،=K7ا 1ا ! ES 0
4ل
ا; ;1ا;< وا `< :Aا.• 7
-1ﻗﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻋﺩﺩ 147ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ 28ﻴﻨﺎﻴﺭ 1969ﻤﺠﻠﺔ ﻗﻀﺎﺀ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻋﺩﺩ .10
• -ﻗﺩ ﻴﺤﺩﺙ ﺃﻥ ﻴﺜﺒﺕ ﺍﻝﻘﺎﻀﻲ ﻭﺍﻗﻌﺔ ﻝﻡ ﺘﺤﺩﺙ ﺃﻭ ﺤﺩﺜﺕ ﻭﻝﻜﻥ ﻝﻴﺱ ﻤﻥ ﺍﻝﺸﺨﺹ ﺍﻝﺫﻱ ﺘﺭﺍﻩ ﺍﻝﻤﺤﻜﻤﺔ ﻭﺇﻨﻤﺎ ﻤﻥ ﻏﻴﺭﻩ ،ﺃﻭ ﻗﺩ
ﻴﺴﺘﻔﺎﺩ ﻤﻥ ﺍﻝﻭﻗﺎﺌﻊ ﻋﻨﺼﺭ ﺍﻻﺴﺘﻌﺠﺎل ﻤﻊ ﺃﻨﻪ ﻏﻴﺭ ﻭﺍﺭﺩ...ﻭﻫﺫﺍ ﻤﺎ ﻴﻌﺭﺽ ﻫﺫﻩ ﺍﻷﺤﻜﺎﻡ ﻝﻠﻨﻘﺽ ﺒﺴﺒﺏ ﺇﻫﻤﺎل ﺤﻘﻴﻘﺔ ﺍﻝﻭﻗﺎﺌﻊ
"...ﻭﺇﻥ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺍﻝﻤﺴﺘﺄﻨﻑ ﻋﻨﺩﻤﺎ ﺍﺴﺘﺠﺎﺏ ﻝﻁﻠﺏ ﺇﻴﻘﺎﻑ ﺍﻝﺘﻨﻔﻴﺫ ﺩﻭﻥ ﺜﺒﻭﺕ ﺤﺎﻝﺔ ﺍﻻﺴﺘﻌﺠﺎل ،ﻝﻡ ﻴﺠﻌل ﻝﻤﺎ ﻗﻀﻰ ﺒﻪ ﺃﺴﺎﺴﺎ ﻤﻥ
ﺍﻝﻘﺎﻨﻭﻥ"
ﻗﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻏﺭﻓﺔ ﺇﺩﺍﺭﻴﺔ ﺭﻗﻡ 823ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ 2003/11/13ﻤﻨﺸﻭﺭ ﺒﺎﻝﺩﻝﻴل ﺍﻝﻌﻤﻠﻲ ﻝﻼﺠﺘﻬﺎﺩ ﺍﻝﻘﻀﺎﺌﻲ ﻡ.ﻡ.ﺇ.ﻡ.ﺕ ﺝ
ﺍﻷﻭﻝﻰ ﺹ.318 :
-1ﻤﺜﺎل ﺘﻜﻴﻴﻑ ﺍﻝﺩﻋﻭﻯ ﺍﻝﻤﻌﺭﻭﻀﺔ ﺒﺄﻨﻬﺎ ﻋﻘﺩ ﺒﻴﻊ ﻭﻝﻴﺱ ﻭﻋﺩﺍ ﺒﺎﻝﺒﻴﻊ ﺃﻭ ﺍﻝﻌﻜﺱ ﻤﺜﻼ ،ﺃﻭ ﺘﻜﻴﻴﻑ ﺍﻝﻌﻘﺩ ﻋﻠﻰ ﺃﻨﻪ ﻋﻘﺩ ﺇﺩﺍﺭﻱ ﺃﻭ
ﻋﺎﺩﻱ ﺃﻭ ﻜﻭﻨﻪ ﻋﻘﺩ ﺘﺴﻴﻴﺭ ﺤﺭ ﻝﻤﺤﻁﺔ ﺘﻭﺯﻴﻊ ﺍﻝﻭﻗﻭﺩ ﻤﺜﻼ ﻭﻝﻴﺱ ﻋﻘﺩ ﻜﺭﺍﺀ ،ﻭﺒﺎﻝﺘﺎﻝﻲ ﻴﺩﺨل ﻓﻲ ﻨﻁﺎﻕ ﺍﻝﻔﺼل 8ﻤﻥ ﻗﺎﻨﻭﻥ
" ،90/41ﺒﺎﻋﺘﺒﺎﺭﻩ ﻋﻘﺩﺍ ﺇﺩﺍﺭﻴﺎ ﺃﺤﺩ ﻁﺭﻓﻴﻪ ﻤﺅﺴﺴﺔ ﻋﺎﻤﺔ ﻝﻠﺩﻭﻝﺔ ﻭﻤﻭﻀﻭﻋﻪ ﺍﻗﺘﻨﺎﺀ ﺃﺠﻬﺯﺓ ﻝﺴﻴﺭﻫﺎ ﻓﻠﻡ ﻴﻜﻥ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺍﻝﻤﺴﺘﺄﻨﻑ
ﻋﻠﻰ ﺼﻭﺍﺏ ﻋﻨﺩﻤﺎ ﺍﻋﺘﺒﺭ ﺍﻝﻤﻨﺎﺯﻋﺔ ﺘﺘﻌﻠﻕ ﺒﻌﻘﺩ ﺨﺎﺹ" ،ﻗﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﺍﻝﻐﺭﻓﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ-ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ 2003/12/11ﻤﻨﺸﻭﺭ
ﺒﺎﻝﺩﻝﻴل ﺍﻝﻌﻤﻠﻲ ﻝﻼﺠﺘﻬﺎﺩ ﺍﻝﻘﻀﺎﺌﻲ ﺹ.388 :
ودة
ن أ=6ب أو ! ا=- <=A
:رة "^ أن ،"...أو " 7-أن ،"..أو " -ء
،"...و ;
6 2 1ده و
<=- :F ،Gرة " UQا=6ب" ،اR=
1 2ة
/ق
ا.:
t
1أن ا `/1
; 2fا<`1 PO*+ ،ن را
! ;1رك 0
P+ه
ا/ف ا 6Fوا/ف ا ،7و<=! أن 01ذ( )
ES 0ل
/ق اV
PO*+.(:م :1;-
ا=6ب وا;وا `+اا< وا OOواد ا 2اD ;7ل ( ا .1وهQا N1آ;
أه 7ا! 2+ .إ< ع ا Fم ،و
;Sا;ا ،وإXاء ا? اES 0
2OOل
<G
ا;+ت وا<` وا ص.
آ 7أن أه 7ا! 07آ 2+ (Qآ 0=1 POإ أي ; :ا_` ا 2fا?7ت
وا7ا+ت ،وه! ا [F6ا<`
وه! ر .اد
? - ،< .A-ه! ا_`
و :+وأدرك
;- Z1ى ،وه! < ? 2+ Mوا< و<OO؟
وآ! !Sأو < 2+ uآ! هQا PO
*-أن VV1ع Xا Fم أو أ;ه MOTA+ :ا،:
و1م ا v7ا -<-ذ( وه <; u 1ا :إن أآ; أن ا[O P11 E+ :
أو !Sأو < 2+ uا! ،و !7ا v7ا هQا A1ه 2+ :إر6ء أم ا7آ :ا 7
وا;7دة أ v6و<ا; و
=دئ
;ة و 7
76ا MSا_اف وه
07
1د
ا 77و;ا أ
و `+;1إ 0A =/وO :6ن.
!+ (Qه
0ا 4م ام أي أf POورة < ،2=_ /
OOو .1 Pأن
ن ام دا .A
7ق.م.م )ف !- (50أم ا) 077ف 315ق.م.م( وإن
آ LOاوا
و u-اBcاءات ا) <N7و< Mا ? ،Qاaا
ا; ،1;1ا ?V1 C (..م
*+ن اوا
ا 6Cه 2أم ! )
Kل إذا
ا=ت ا 77ا6Cل
+ا
و= :ر ذ((..
وا/7ب 2+ا! أن 1ن
`
u< 1 C ،/ا/ 7ق وأن ن ا! آ+
و ،+Rوأن ن ا ' وا fو
6وV1 Cم أن ن
?Aأو أن د `7B
ا<ال واد ا
;1 2ا Fم و
< Gإن رأت أ ' Oذات ;+ة ،و vا2f
أن 1ر ا! اQي Bءت 7
P-أد 2+ Oا .OاQي ) P+ U;1Nا7د =رات ا SCر
2 = ;- !=< 0أ=6ب ا
ة او ،0أو = ) 2او (0ا :ا PR =_ MOTA7و
،P1
أو ;1Tا..P
`7- :ا§( .وه '
Vم آ/*- (Qء = 0 ! ?
1ا=6ب ا2
د EK
P+إ ا7د ه UQا ;-ل ( أو R tBدة أو =Sة أو < 1أSىQ+ ،ا
1; 2+ !S;1ا
ة و1 Cا<= ا v7ا إ Cإذا a=
+ v7أXت 2+اAOم ا:
و P -ا 2/ 7و Pا.2+
-1ﻗﻀﻰ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﺒﺄﻥ ﺍﻝﺤﻜﻡ "ﻴﺠﺏ ﺃﻥ ﻴﺘﻀﻤﻥ ﺍﻷﺴﺒﺎﺏ ﺍﻝﺘﻲ ﺘﺒﺭﺭﻩ ﻭﺃﻥ ﻴﺠﻴﺏ ﻋﻠﻰ ﺍﻝﻁﻌﻭﻥ ﺍﻝﻤﻘﺩﻤﺔ ﻓﻲ ﻤﺴﺘﻨﺘﺠﺎﺕ
ﺼﺤﻴﺤﺔ ﻭﺇﻻ ﺘﻌﺭﺽ ﻝﻠﻨﻘﺽ".
ﻗﺭﺍﺭ ﻋﺩﺩ 74ﺍﻝﺼﺎﺩﺭ ﻓﻲ 20ﺩﺠﻨﺒﺭ 1967ﻤﺠﻠﺔ ﻗﻀﺎﺀ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻋﺩﺩ 7ﺹ .13
-2ﻴﻌﺘﺒﺭ ﺍﻝﺘﻌﻠﻴل ﻻﺯﻤﺎ ﺴﻭﺍﺀ ﺒﺎﻝﻨﻅﺭ ﻝﻤﺎ ﺠﺎﺀ ﺒﻪ ﺍﻝﻘﻭﺍﻨﻴﻥ ﺍﻝﻤﺴﻁﺭﻴﺔ ﺃﻭ ﻗﺭﺍﺭﺍﺕ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﺃﻭ ﺤﺘﻰ ﻤﺒﺎﺩﺉ ﺍﻝﻌﺩﺍﻝﺔ ﺍﻝﻁﺒﻴﻌﻴﺔ
ﻭﺜﻘﺔ ﺍﻝﻤﺠﺘﻤﻊ ﻭﻜﺫﺍ ﺍﻝﻤﻨﻁﻕ ﺍﻝﻔﻠﺴﻔﻲ.
!+ه
< 07ة ا :إن آن
/و ،76وه 0
.=6أ=6ب P
OوهPRG
إن آن
;
أو
0
. 1/اب.
ذ( أ `1 POأن _¯ 0=1اف ;-ا :- /وإ_ P :Eأ/ 1 POي .
;+ !-ن ¥6-ف أو _ v7 uO .ا ،و1م هQا ا;- Sور
2+ :
ا<= ا! و t 2-ا t -) :ا! أو G- P77ط أن ن Oا:
OO< Dوا<`
( أو P
Oإن ?1 :ا O `
v7ا :وآن ا .=Aه
ا! ا; 7م أو ا.º_F
وBت ادة 2+ا ' ا76ل =رة ;":م ارز ا :أ6س <"..2OO
2+ا ،
0أي 6اء ا
.-ا;Oام ا! أو وBد ! و [<O Pأو º_S
S 0 nOق اOن أو 26 =/ء Pأو M 2+ T/Sا<` أو ا7د =رات
و
=.
' 7
..."-1ﻝﻜﻥ ﺤﻴﺙ ﺇﻥ ﺍﻨﻌﺩﺍﻡ ﺍﻝﺘﻌﻠﻴل ﺍﻝﺫﻱ ﻗﺼﺩﻩ ﺍﻝﻤﺸﺭﻉ ﻓﻲ ﺍﻝﻔﺼل 375ﻕ ﻡ ﻡ ﻭﺍﻋﺘﺒﺭﻩ ﺍﻝﻔﺼل 379ﻤﻥ ﻨﻔﺱ ﺍﻝﻘﺎﻨﻭﻥ ﻤﻭﺠﺒﺎ
ﻹﻋﺎﺩﺓ ﺍﻝﻨﻅﺭ ﻫﻭ ﺍﻨﻌﺩﺍﻡ ﺍﻝﺘﻌﻠﻴل ﺍﻝﻜﻠﻲ ﺃﻱ ﻋﺩﻡ ﺍﻝﺠﻭﺍﺏ ﺒﺎﻝﻤﺭﺓ ﻋﻥ ﻭﺴﻴﻠﺔ ﺃﻭ ﺩﻓﻊ ﻝﻪ ﺘﺄﺜﻴﺭ ﻋﻠﻰ ﻤﺴﺎﺭ ﺍﻝﻨﺯﺍﻉ ﻭﺍﻝﺤﺎﻝﺔ ﺃﻥ
ﺍﻝﻁﺎﻋﻥ ﻻ ﻴﺘﻤﺴﻙ ﺒﺎﻨﻌﺩﺍﻡ ﺍﻝﺘﻌﻠﻴل ﻭﻝﻜﻥ ﻴﻘﺘﺼﺭ ﻋﻠﻰ ﻤﻨﺎﻗﺸﺔ ﺍﻝﻌﻠل ﺍﻝﺘﻲ ﺍﺭﺘﻜﺯ ﻋﻠﻴﻬﺎ ﺍﻝﻘﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﻁﻌﻭﻥ ﻓﻴﻪ ﺍﻝﺫﻱ ﺃﻭﺭﺩ ."...ﻗﺭﺍﺭ
ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ -ﻏﺭﻓﺔ ﺇﺩﺍﺭﻴﺔ ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ 2001/12/27
"ﻝﻜﻥ ﺤﻴﺙ ﺇﻨﻪ ﻭﺇﻥ ﻜﺎﻥ ﺍﻝﻔﺼل 375ﻕ ﻡ ﻡ ﻴﺠﻴﺯ ﺍﻝﻁﻌﻥ ﺒﺈﻋﺎﺩﺓ ﺍﻝﻨﻅﺭ ﺇﻥ ﻝﻡ ﺘﻜﻥ ﻗﺭﺍﺭﺍﺕ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻤﻌﻠﻠﺔ ﻓﺈﻥ ﻤﺎ ﻴﻌﻨﻴﻪ
ﻫﻭ ﺍﻝﺤﺎﻝﺔ ﺍﻝﺘﻲ ﻝﻡ ﻴﻌﻠل ﻓﻴﻬﺎ ﺍﻝﻘﺭﺍﺭ ﺒﺎﻝﻤﺭﺓ ﺃﻭ ﻝﻡ ﻴﺠﺏ ﻋﻠﻰ ﻭﺴﻴﻠﺔ ﺃﻭ ﺠﺯﺀ ﻤﻨﻪ"...
ﻗﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻏﺭﻓﺔ ﺘﺠﺎﺭﻴﺔ )ﺍﻝﻘﺴﻡ ﺍﻷﻭل( ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ 2001/09/26ﻭﻫﺫﻩ ﺍﻝﻘﺭﺍﺭﺍﺕ ﺘﻭﺤﻲ ﺒﺄﻥ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻴﺘﺸﺩﺩ ﻓﻲ
ﻤﺭﺍﻗﺒﺔ ﺍﻨﻌﺩﺍﻡ ﺍﻝﺘﻌﻠﻴل ﺒﺎﻝﻨﺴﺒﺔ ﻝﻠﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻝﺩﻨﻴﺎ ﻭﻴﻘﻠﺹ ﻤﻥ ﻤﻔﻬﻭﻤﻪ ﻋﻨﺩﻤﺎ ﻴﺨﺼﻪ ﺍﻷﻤﺭ ﻫﻭ ﻭﻫﺫﺍ ﻤﺎ ﺃﺜﺎﺭ ﺒﻌﺽ ﺍﻝﺘﻌﺎﻝﻴﻕ.
ﺃﻨﻅﺭ":ﻤﻔﻬﻭﻡ ﺍﻨﻌﺩﺍﻡ ﺍﻝﺘﻌﻠﻴل ﻜﺴﺒﺏ ﻹﻋﺎﺩﺓ ﺍﻝﻨﻅﺭ ﻓﻲ ﻗﺭﺍﺭﺍﺕ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﺍﻝﻤﺩﻨﻴﺔ" ﺘﻌﻠﻴﻕ ﺍﻷﺴﺘﺎﺫ ﺃﺒﻭ ﻤﺴﻠﻡ ﺍﻝﺤﻁﺎﺏ ﺒﺠﺭﻴﺩﺓ
ﺍﻻﺘﺤﺎﺩ ﺍﻻﺸﺘﺭﺍﻜﻲ 21ﻴﻭﻨﻴﻭ .2004
-2ﺍﻝﻁﻴﺏ ﺒﺭﺍﺩﺓ .ﻤﺭﺠﻊ ﺴﺎﺒﻕ ﺹ.108 :
-3ﻤﺜﺎل ﻤﺎ ﺠﺎﺀ ﺒﻪ ﻗﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ..." 1996/6/27ﻭﺃﻥ ﺍﻝﻤﺤﻜﻤﺔ ﻋﻨﺩﻤﺎ ﺍﻋﺘﺒﺭﺕ ﺃﻥ ﺘﺼﺭﻑ ﺍﻝﻀﺤﻴﺔ ﻜﺎﻥ ﻫﻭ
ﺍﻝﺴﺒﺏ ﺍﻝﻭﺤﻴﺩ ﻓﻲ ﺍﻝﺤﺎﺩﺙ ﺩﻭﻥ ﺃﻥ ﺘﻨﺎﻗﺵ ﺤﺎﻝﺔ ﻭﻭﻀﻌﻴﺔ ﺍﻷﺴﻼﻙ ﺍﻝﻜﻬﺭﺒﺎﺌﻴﺔ ﻤﺼﺩﺭ ﺍﻝﺼﺩﻤﺔ ﺍﻝﺘﻲ ﻨﺘﺞ ﻋﻨﻬﺎ ﺫﺍﻙ ﺍﻝﺤﺎﺩﺙ
ﻴﻜﻭﻥ ﻗﺭﺍﺭﻫﺎ ﻨﺎﻗﺹ ﺍﻝﺘﻌﻠﻴل ﺍﻝﻤﻭﺍﺯﻱ ﻻﻨﻌﺩﺍﻤﻪ"
ﻗﺭﺍﺭ ﻤﻨﺸﻭﺭ ﺒﻤﺠﻠﺔ ﻗﻀﺎﺀ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ-ﻋﺩﺩ ﺨﺎﺹ ﺒﺎﻝﻘﻀﺎﺀ ﺍﻹﺩﺍﺭﻱ -ﺭﻗﻡ .1998-51
0
414ق.ل.ع اQي [ 1أ1 C POز Vا<cار P=D ;fإذا آن هQا ا<cار ه
ا ا;ة .1"P
د-أن (ن ا
Bب
`
و1ن إذا آ LOا=6ب
7 ?Fه - L-Xوراق أو ا;+ع أي
./ا Fم.
jk ?(-ا
Bب
آ L=< 7ا 77- : S !S; 77أول در ;- :X Bذ( ر L
+دا Uأو أن
ا/ 7ق T1 :ت
`
-/ا=6ب أو أن ا/ 7ق P- PA?OأVBاء و)
- u< 1
-ه
._ 071إدة ا .A 4ا? ! 402ق.م.م(.
و-ا .- bcdا ?
6د:
آ 7رآVت ا T/S 7 77ا !?/دون أن = Pإ أ Oذآت أن v7S P 6
6ات وه ; :1ا .A V7ا? ! 77ق.ل.ع
ز-ا .- hا@
J
آ 7اد _ف أ (71 POرا و P 71 C 2-أداء ااء و P L7ا(Q- 77
و -ذ( دون أن = Pإ أن =AOا (7ه.Z' UQ
ح-ا *G- .- bcdااYk
77+م 7-د ذه E_ª 2ع ا<` واEF6ص ا ،
7و /6
; 2+ 11ذ( ' ،أن `/A1 fا v7ا ا<ف ا2+ T/F
:+اا<` ،آTن ;ر
7 A6N
;f 7دون أن
0أن ه UQا ;1 : A6N7
وBد 2+ذ( ار !1 7
§1ا.2P ?D C 0
;f :
ط-ا ,
Bc( .- bcdا ن
و P- ; 1اOن U 7-اا
) `6ه;ات دو< ،ا; ا? Pا=
،2
E6cد (...PواT/F
=/ 2+اOن ه أن ;71ا 2fإ 2OO< [O =/وا< P
eأ Oه2
ا 0 2+ -/7أن 'ه ه ا :AآTن ;71إ < =/ا; ا? Pا 2
E6cر
? 0 2+ ،آن V1م < =/ا; ا? اري أو ا ،vأو أن u+ا=/ 77
2OO< [Oوه ; 2أ ;1 : POاB !7ر ،P- 1أو أن =/روح ا [ ' ا 7د
0اG7ع ،آTن ? :ا O 0
2= Bص ; ا=` ه ا7ا_ 0
0دو أSى أو أن ?:
T/Sأن ا7دة 0
23اOن ا;7ث 7آ :اcدارR P O ; 1ت ا :4اcداري
/1ق إ
7ن 1ي _=ت
;دة.3
-1ﻗﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻋﺩﺩ 3ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ 5ﻴﻨﺎﻴﺭ 1980ﻤﺠﻤﻭﻋﺔ ﻗﺭﺍﺭﺍﺕ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﺍﻝﻤﺩﻨﻴﺔ ﻝﺴﻨﺔ .82-66
أورد Uا6ذ ،ا- ./ادة -6 `B
-ص140 :
-2ﻗﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ -ﺍﻝﻐﺭﻓﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ -ﻋﺩﺩ 755ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ 2002/7/11ﻤﻨﺸﻭﺭ ﺒﺎﻝﺩﻝﻴل ﺍﻝﻌﻤﻠﻲ ﻝﻼﺠﺘﻬﺎﺩ ﺍﻝﻘﻀﺎﺌﻲ ﻡ ﻡ ﺍﻡ ﺕ
ﺝ Iﺹ .494
-3ﻗﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ –ﺍﻝﻐﺭﻓﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ -ﻋﺩﺩ 40ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ 99/4/15ﻤﻨﺸﻭﺭ ﺒﺎﻝﺩﻝﻴل ﺍﻝﻌﻤﻠﻲ ﻝﻼﺠﺘﻬﺎﺩ ﺍﻝﻘﻀﺎﺌﻲ ﻡ ﻡ ﺍ ﻡ ﺕ ﺝI
ﺹ .94
-1ﻫﻨﺎﻙ ﻤﻥ ﻴﻌﺘﺒﺭ ﺍﻝﻐﺭﻓﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ ﺒﺎﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻤﺤﻜﻤﺔ ﻗﺎﻨﻭﻥ ﻭﻤﻭﻀﻭﻉ ﻜﺫﻝﻙ ﻗﻴﺎﺴﺎ ﻋﻠﻰ ﻜﻭﻨﻬﺎ ﺩﺭﺠﺔ ﺍﺴﺘﺌﻨﺎﻑ )ﺍﻝﻤﺎﺩﺓ 45
ﻤﻥ ﻗﺎﻨﻭﻥ 90/41ﺍﻝﻤﺤﺩﺙ ﻝﻠﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ( ﺘﺘﻤﺘﻊ ﺒﻤﺎ ﻴﺨﻭل ﻝﻬﺫﺍ ﺍﻝﺼﻨﻑ ﻤﻥ ﺩﺭﺠﺎﺕ ﺍﻝﻤﺤﺎﻜﻡ ﻓﻲ ﻤﺠﺎل ﻗﻀﺎﺀ ﺍﻝﻤﻭﻀﻭﻉ
)ﺍﻝﻔﺼل 353ﻕ ﻡ ﻡ( .ﺃﻨﻅﺭ ﺯﻫﻴﺭ ﺒﺭﺤﻭ "ﺘﺩﺍﺨل ﺍﻻﺨﺘﺼﺎﺹ ﺒﻴﻥ ﻤﺤﻜﻤﺔ ﺍﻝﻤﻭﻀﻭﻉ ﻭﻤﺤﻜﻤﺔ ﺍﻝﻘﺎﻨﻭﻥ ﻝﺩﻯ ﻗﻀﺎﺀ ﺍﻝﻐﺭﻓﺔ
ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ ﺒﺎﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ" ﻁ Iﺃﺒﺭﻴل .2002
-2ﺍﻝﻔﺼل 63ﻤﻥ ﻅﻬﻴﺭ 11ﻨﻭﻓﻤﺒﺭ 1974ﺒﻤﺜﺎﺒﺔ ﺍﻝﻨﻅﺎﻡ ﺍﻷﺴﺎﺴﻲ ﻝﻠﻘﻀﺎﺓ.
-3ﻴﻌﺘﺒﺭ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺤﻀﻭﺭﻴﺎ ﺇﺫﺍ ﺤﻀﺭ ﺍﻝﻤﻌﻨﻲ ﺃﻭل ﺠﻠﺴﺔ ﻤﻥ ﺠﻠﺴﺎﺕ ﺍﻝﺩﻋﻭﻯ )ﺘﻜﻔﻲ ﺠﻠﺴﺎﺕ ﺍﻝﻤﻨﺎﻗﺸﺔ ﺩﻭﻥ ﺤﺎﺠﺔ ﻝﺤﻀﻭﺭ ﺠﻠﺴﺔ
ﺍﻝﻨﻁﻕ ﺒﺎﻝﺤﻜﻡ( ﻭﺴﻭﺍﺀ ﺤﻀﺭ ﺍﻝﻤﻌﻨﻲ ﺒﻌﺩ ﺍﺴﺘﺩﻋﺎﺌﻪ ﺃﻭ ﺒﺩﻭﻨﻬﺎ ﻭﻴﻭﺼﻑ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺒﻜﻭﻨﻪ ﺒﻤﺜﺎﺒﺔ ﺤﻀﻭﺭﻱ ﺇﺫﺍ ﺘﻡ ﺍﺴﺘﺩﻋﺎﺀ ﺍﻝﻤﻌﻨﻲ
ﺒﺼﻭﺭﺓ ﻗﺎﻨﻭﻨﻴﺔ ﻭﻝﻡ ﻴﺤﻀﺭ ﺭﻏﻡ ﺘﻭﺼﻠﻪ ﺸﺨﺼﻴﺎ ﺒﺎﻻﺴﺘﺩﻋﺎﺀ ﻭﻝﻡ ﻴﻘﺩﻡ ﺃﻱ ﻤﺒﺭﺭ ﻗﺎﻨﻭﻨﻲ ﻤﻨﻌﻪ ﻤﻥ ﺍﻝﺤﻀﻭﺭ ﻭﻴﺸﺘﺭﻁ ﺃﻥ
ﻴﻜﻭﻥ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺍﻝﺼﺎﺩﺭ ﻫﻨﺎ ﻤﻤﺎ ﻴﻘﺒل ﺍﻻﺴﺘﺌﻨﺎﻑ ﺃﻤﺎ ﺇﺫﺍ ﻜﺎﻥ ﻴﻘﺒل ﺍﻝﻁﻌﻥ ﻓﻴﻭﺼﻑ ﺒﻜﻭﻨﻪ ﻏﻴﺎﺒﻴﺎ ،ﺃﻤﺎ ﻭﺼﻑ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺒﻜﻭﻨﻪ ﻏﻴﺎﺒﻴﺎ
ﻓﻴﺤﺩﺙ ﺇﻀﺎﻓﺔ ﺇﻝﻰ ﺍﻝﺤﺎﻝﺔ ﺍﻷﺨﻴﺭﺓ ﺍﻝﻤﺸﺎﺭ ﺇﻝﻴﻬﺎ ﻋﻨﺩﻤﺎ ﻻ ﻴﺤﻀﺭ ﺍﻝﻤﻌﻨﻲ ﺇﻤﺎ ﺒﺴﺒﺏ ﻋﺩﻡ ﺘﻭﺼﻠﻪ ﺒﺎﻻﺴﺘﺩﻋﺎﺀ ﺃﻭ ﻝﻡ ﻴﺘﻭﺼل ﺒﻪ
ﺸﺨﺼﻴﺎ ﻭﺫﻝﻙ ﺭﻏﻡ ﺍﺴﺘﺩﻋﺎﺌﻪ ﻁﺒﻘﺎ ﻝﻠﻘﺎﻨﻭﻥ ﻝﻠﺤﻀﻭﺭ )ﺍﻝﻔﺼﻠﻴﻥ 47ﻭ 48ﻤﻥ ﻕ ﻡ ﻡ(
www.droitplus.net ا او
را
ت وا ث ا
33
! ا ص وا اارات وام ا
و ;
; 1ر ا 2fا :ن
;< P7ا ! LOا Vاع و1 Cد 4إ Cإذا
ا
T/F-دي VA1 Cم ا 0/أو _ 0
.ا 77ا? Aأو اTو.!1
وه u- UQا ¾ ا;O 2ه /
2+ق ام )اcدار 1وا v7ا :(DS
.--1ا=- :@Kل ا;ى أو ;م <=ل ا;ى )إن آن ه ك /A
.ي أو إBا2
وا.(.B
.--2اعa*- :ء اار ا/7ن ) P+ا 2+
2;7دا(U
;1Tا :اMOTA7
<
ا v7ا ;1T-ا :ا `+- P1; `
P;=
2+ MOTA7اEK
u1
إ
=¾...
u+-ا `
./إ-ء ا را) P+ا 2+
' 2;7ادءا(P
a*-ء اFOب ر vا..v7
ح ا O1;7- 77اcدارة..
ا :اT- 2;7دا `
....¾=
;7ا?ا;
و<; !71ا/ 7ق ;ة أVBاء =
-ل وا= uا ' Sqذ(.1
;-3م ا SCص :إذا = 77 0أ =D LA Oا 1Cوا SCص
Oأو
fأو ه.
7
-4ا;ى ' BهVة ،:إذا eت أ
ر VAم إدة ا=^+ ،د اGA7 M7ر
ا7ر .P76C
-5ا;ى ' ذات
fع :آ L7 7إدة ا =+ ،P?e Me7ا;ى ا2
رa*- +ء <ار _د ' Uذات
fع ،أي 1A L7ا /O !=< fا- 77
و 2+أSى
=A -ء ا 2-a7ه 2ا 2+ 0/ا7ل ا 7
،7آ;+ =_ LO
درج ا
ء ا=ره
!=1 C 7ا
< P+ 0/و= !7A1رة ا;ى ' ذات
fع.
و 2+ا GO Sإ أن ا .1 :أن 1ن
< < : 07
Dا ? ،و
07
: L7و 76 1Cوا a- .1 :ا ،-وآ! 1 : :م ه UQاGت =1
،E_-آ 7أن ه ك Rت أSى =O=- Zت اEزم ا/ :اار أن 0
!7G1
-1ﻤﺜﺎل ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺍﻝﺼﺎﺩﺭ ﻋﻥ ﺍﻝﻤﺤﻜﻤﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ ﺒﻔﺎﺱ ﻋﺩﺩ 2003/579ﻍ ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ .2003/11/5
ﻝﻬﺫﻩ ﺍﻷﺴﺒﺎﺏ،
ﺇﻥ ﺍﻝﻤﺤﻜﻤﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ ﻭﻫﻲ ﺘﻘﻀﻲ ﻋﻠﻴﻨﺎ ﺍﺒﺘﺩﺍﺌﻴﺎ ﻭﺤﻀﻭﺭﻴﺎ ﻓﻲ ﺸﻕ ﺍﻝﻁﻠﺏ ﺍﻝﻤﺘﻌﻠﻕ ﺒﺎﻝﻁﻌﻥ ﻓﻲ ﺍﻨﺘﺨﺎﺏ ﺍﻝﺭﺌﻴﺱ ﻭﻜﺎﺘﺏ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ
ﺒﻌﺩﻡ ﻗﺒﻭل ﻫﺫﺍ ﺍﻝﻁﻌﻥ ﺸﻜﻼ.
ﻭﻓﻲ ﺸﻕ ﺍﻝﻁﻠﺏ ﺍﻝﻤﺘﻌﻠﻕ ﺒﺎﻝﻁﻌﻥ ﻓﻲ ﺍﻨﺘﺨﺎﺏ ﻤﻘﺭﺭ ﺍﻝﻤﻴﺯﺍﻨﻴﺔ ﺒﻘﺒﻭل ﻫﺫﺍ ﺍﻝﺸﻕ ﻤﻥ ﺍﻝﻁﻠﺏ ﺸﻜﻼ .ﻭﻓﻲ ﺍﻝﻤﻭﻀﻭﻉ :ﺒﺈﻝﻐﺎﺀ ﺍﻨﺘﺨﺎﺏ
ﻤﻘﺭﺭ ﺍﻝﻤﻴﺯﺍﻨﻴﺔ ﻝﻠﻤﺠﻠﺱ ﺍﻝﺠﻤﺎﻋﻲ ﻝﻠﺠﻤﺎﻋﺔ ﺍﻝﻘﺭﻭﻴﺔ ﻤﺯﻜﻴﺘﺎﻡ ﺇﻗﻠﻴﻡ ﺘﺎﺯﺓ ،ﻭﻴﺒﻠﻎ ﻫﺫﺍ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﻝﻠﻁﺭﻓﻴﻥ ﻭﻝﻠﺴﻴﺩ ﻋﺎﻤل ﺇﻗﻠﻴﻡ ﺘﺎﺯﺓ.
ﺒﻬﺫﺍ ﺼﺩﺭ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﻓﻲ ﺍﻝﻴﻭﻡ ﻭﺍﻝﺸﻬﺭ ﻭﺍﻝﺴﻨﺔ ﺃﻋﻼﻩ ﻭﺘﻠﻲ ﺒﺎﻝﺠﻠﺴﺔ ﺍﻝﻌﻠﻨﻴﺔ ﺍﻝﻤﻨﻌﻘﺩﺓ ﺒﺎﻝﻤﺤﻜﻤﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ ﺒﻔﺎﺱ.
<=! :اRcرة /Aا ا; 1 2ر ا 76- :وه 2+ 2اa7ب EB :6-ا (7وهQا
; ر 22 4- PA1 : 2F1أ 1957 !1-وا? ! 0
83ا;6ر وذآ ا_اف
وا
7ت ا :- +7ور< :ا
:Xذآ أ76ء ا
ة وآ .ا
= Zوا?7ض ا27
7 =A -آ :اcدار 1وه UQا/7ت ن
;
2+ا 77- :اcدار 0 2+ 1أن
<` ه ¥ا v7- :ا ن S 2+م اار.وأSا ¾= :1ا_¯ :اف و:A
.P
1Q? FAO
وQ-ا Oن <; ا Oا; 0 ^1أVBاء و
Oت ا/ :اار ;- ! ،هQا إ
و
إ/ء +ة
0ا! ا ه UQاارات /ام.
ا Bب ا1 :. Sا`@ اk/*` ]2 ,
Jار .T Uk
!71ا ! 2fا Vاع ا7وض Pوذ( ;D*-ار !D+ :ودل ،و(Q
آن
0اEزم أن !71اQ v6N1
P_ 2+ :ا ا 2+ :وا<` ا Vاع )ا<`( و
; A1
هQا ا! 2+اOن واا<` )ا!( <=! أن 01ذ( ا!
ES 0ل
/ق ا.:
O7+ (Qت اه : 1ه 2ا<` ،ا! :Xا/ 7ق )_=
` ; :1ا:
O=-ت وإRرات Cز
(ER :وه UQاO7ت
و
1_ RN ،Aا? !
ا 2ا;7ه ا 2fدون 'ه ،و;
0 2-ى إ_ PEاOن وا<` ،و
;ى
اBد.U
وا ا :ه
7 2ا E_c- :ع ا 7A7ام وا،-6
و;ف إ ا +K v6Tو 2f 071 ،0OO< P+أن
;?A1آ `+; 7إ ا;
واBCد
!=< 0ا;1 PO 2fرك أن <ارا Pوأ
6 Pن
fع Oش و ،آ 7أن
ا?ء وا 07ا;1 0OOون
دة ،!7و OG< 1و;1ون 2+اE_cع و
2+ EKا;ول اSى ،و;1ون 2+وا وا<اح ل .1;-
و! _ 2+ P1ا ،إذ 7O ;B1 Cذج Sص أو ،
V
7 14Oإذ ا6س ه
اE_cع اا `6ا ،:و
2+ P- Z1اا<` وا? PواOن 2+ P :Xذ( ا_cر و+
رؤ DS 1و ر :< ،12 FRا G< 7وا;ل ا 27ون أه P7و<ة ا 2+
<;ر Pا <cع -ء ا nواد اا F6واا .fو
` ذ( T- E+س
0ا<اح
071 /A=
/Sإ= ام ا
.
اا`@ ا i+ .إ( .- G2 Bاk/*` ]2 ,
Jار
ا <ار 6 7 vد أو ? وإ 7Oه ./1 ،2 + 2=/ 2 !7ا;6ادا
و
ا .
:X +
:X
< !+ار ه ; 2+ذا/
P ،ت ،P- /
DSو;د اارات ; 2 1د
ه UQاCت : +أو <ار ه f 017وري !BاOن1 PES 0
،ف v
Z+ه! أ< 0Aاءة ام واارات !-آ (QوهQا ه ا ،:7ه! `/A1ا 6ج أه 7و<7
ود Cاار أو ا :و
<.P
+اE/OCق
0اFص إ ام ،أي أن اOن ه <ا;
و
دة ،واP=/1 2f
DSأf DFRون و
7ا 7ه إدة ا ا; DFه 14Oأي
ادة O -ن ف
ذا 1ل إن آن ه ك [Oوا.74 1 tf
_) [FR ! 2/O EK7+ف 2+ا;ى( ا MDا EK
P 2OOض O OE+ل
اVو Bأو ا ،/7أو Oل ا Me7ا;FA7م اcدارة وهQا !A1ادة 1cد ا! 2+اOن.
ا Dcا:. Sار kا
S
و ! [ Fا! اQي Bء P-اار )ا/ 7ق+ا!( .وهQا ه ا Gاه:
و 071إدة آ -ا/ 7ق آ 7ورد 2+اار V
0-دو `
0Bا U=OCإ أن ا/ 7ق:
!1ا Vاع 0 FR 0-أو أآ Kو =1 + (Qأ;ه 7را; -ى وا6S Sqه.
:Xإن ا/ 7ق 2+اار ،OO< EG
!1أو ;ة
Gآ!/ 7+ (Q .ق <; 1ن وا;ا
أو
; 0
Oة أVBاء.
ا Dcا:I Sار kاS S
! [ Fا!7 .ذا اQFت ا 77هQا ا 2+ 7ا! دون 'U؟ هQا ه
اNAال اQي P_ .1دا 2+ 7هQا ا_cر واآ; أن
7ا;ر Bاو p 2/راء ل
ا< =_) !G7ة ا2Gء ا
0 (P- 2
7آ :ا ) uا v7ا( س
=دئ أو
<ا; و'=
ن <ارا.< P
+ا 7إذن أن
! 0 ^=1آ :ا;ر Bاو وهf
2ع ا! ،و0
اا; أو ا=7دئ ا< 0
FA7ارات
آ :ا uوهf
2ع ! و _=.
ا IBا Kk ?1:. Sد وأه
اار:
آ! <ار A
) 41ى :ا- :A (6Aار 0-اSرات ;ة 7- ،
اSر
= 2أ6س ،أي 7+ P 071ذا
EK
F1-ر ا 2fهQا ا! دون 'U؟
-و
ه= 2ت هQا ا! دون 'U؟
-1ﻴﻌﺘﺒﺭ ﺤﻜﻡ ﺒﻼﻨﻜﻭ Blancoﻭﻜﺎﺩﻭ Cadotﻭﺘﺭﻴﻴﻪ Terrierﻭﺤﻜﻡ ﺒﺎﻙ ﺩﻝﻭﻜﺎ Bac D’Elocaﻭﻏﻴﺭﻫﺎ ﺫﺍﺕ ﺃﻫﻤﻴﺔ ﺘﺤﺘﻔﻅ
ﺒﻬﺎ ﺫﺍﻜﺭﺓ ﺍﻝﻤﻬﺘﻤﻴﻥ ﺒﺎﻝﺤﻘل ﺍﻝﻘﺎﻨﻭﻨﻲ ﻓﻲ ﺠﺎﻨﺒﻪ ﺍﻹﺩﺍﺭﻱ ،ﻭﻝﻜل ﻤﻨﻬﺎ ﻅﺭﻭﻑ ﻭﻤﻌﻁﻴﺎﺕ ﺨﺎﺼﺔ ﺴﺎﻫﻤﺕ ﻓﻲ ﺒﻠﻭﺭﺓ ﺍﻝﻤﺭﺘﻜﺯﺍﺕ
ﺍﻷﺴﺎﺴﻴﺔ ﻝﻘﺎﻨﻭﻥ ﺇﺩﺍﺭﻱ ﻤﺴﺘﻘل ﺒﻤﻭﺍﺩﻩ ﻭﻗﻀﺎﺌﻪ.
اار/ا*:
• c?1ق اار
ا! اQي أ !G7 2/ا.2OO
[O =/واtf
TوS !1ص [
Bد
إEن ا/ف اا; t-ى وا 6F
• ( @
Jاار
-أ=6ب وا<
?U1ى
اار -أ=6ب <OO
-ا=7دئ وا 14ت وا Dا : 2ا 6Cد إ SCر هQا اار
_ 0ف ا.2f
• (ا
2ت اار
<-ار
2+ ;1;BدO ،Pم :1;-
POا P
2+ OOواC7ت ا7ورة.
XTا PاS 77رج اA7ى ا.2OO
<-ار O ،;1;- vم :!-
POا
XTا Pا =A7دا !Sا7ل ا 2OOوأS OرPB
-2ا? Kk
1ر +C
• 2ض ا
س ا .
-ا ص ا OOوا=7دئ ا.=/7
M<
-اBCد ا
2ا.-A
-اqراء ا? ا.?F7
• k1 J1اار 1 .-ا GEا ن اع )ا
س ا .(.
;O-د
إذا آن اار أ ;1;-أو أfف EK
¥Rه!:
اOف 0ا7ى ام.
! .;1;B
/ر
ظ أو ZA-
ه
Z+د <ار _= <;ة <B
OOدة ..A+
أfف و;Bد ،وه 7-ذا Bء و
ذا أfف 7- Z=
-ر
`
Oه
Bد.
) Oص< ،اراتp ،راء .(+
1ـ ر +
ه
.1ا!; ،P ،ا:P
• ]2ا;ى ا? .cوا ..
-و 4O Bا /
76 2fو<OO؟
-ه! ه ك ;ا وازن 0-ا t 7اfة؟
;+-ة و;Bوى و 4O BهUQ؟
• ]2ا; +ت اwى:
-ا <Cدي
-ا27BC
-ا...2<ESا§.
• (
* دور اار/ا* c( .-ر )
;1ة( ا GEد ا .- .T Uإ yر ا?c
اcو` ) JByإذا آ ن وزن(.
-إذا آن اار ;1;Bا
2+د Pه!:
;7 6و :1ا7دU؟
;6رج 07fاBCد ا
MF1) 2ا
0-ا7آ :ا; Oواv7
ا
.(EK
-إذا آن اار ' . !+ ;1;Bدورا
2+ 7ا2f7؟ إذ Oد ه P7ودPC
ار.F1
www.droitplus.net ا او
را
ت وا ث ا
45
! ا ص وا اارات وام ا
اBــــــــــــــــــــ ب اول
أ`ــ م 1 2
ا Bدئ ا
ا @>Fاول4O :م اa7- :ب 4Oم
د6ر 1د71ا_ وا.7B
ا @>Fا :. SاAدة ¯
7رR=
6ة ?6C-ء وR=
' ? -ة -ا/6
اA6N7ت ا;6ر.1
ا @>Fا :I SاVاب ا 6Aوا74 7ت ا -وا7ت ا 7واaف ا 7
Aه :4 2+ :ا7ا_ 0و.:K7
و4Oم اVب ا; 4Oم '
Gوع.
ا @>Fاا :YاOن ه أ 0 = 76إرادة ا
،و .1ا `7اK
Cل ،P
وO vن أ Xر.2B
ا @>Fا `7B :1 dاa7ر6 -اء أ
م اOن.
ا @>Fا; دس :اE6cم د 01ا;و ،وا;و
! 07وا; 7
1رNR 6وPO
ا;. 1
ا @>Fا; : :Yا 77ه ااء ا 7اQي :O P/61أ 267S
Sا?وع.
Rر ا :77ا¼-ا_-0ا.(7
ا @>Fا :i1 Sا !Bوا7أة
Aو1ن 2+ا- `7ق ا.6A
!
ا_ 0ذآا آن أو أ KOا 2+أن 1ن =SOإذا آن 06 a-ا ;Rو
7
P<-ا O;7وا.6A
ا @>Fا
07
1 :Yا;6ر `7ا7ا_ :0
1-ال و 1ا6Cار `7-أرBء ا77؛
1-اأي و 1ا= `7-أ PRو 1ا7BCع؛
v6T 1-ا7ت و 1اFOCاط 2+أ -O 74
1و .A 66اSره.:
و 071 Cأن 77 ; `f1ر 6ه UQا1ت إ
7- CاOن.
ا @>Fا 1 C : Jا= uأ; و !1 Cو .<1 Cإ 2+ Cاال و.A
اBcاءات ا 7ص 2+اOن.
اV 7ل P
( Cو ¦? Cو Cإ =_ CاGوط واBcاءات ا 7ص
2+اOن.
و ?1ا
=7-درة
Pأو -ء ا.6
ا @>Fا 1 dواKJون1 :أس ا (7ا v7ازاري.
ا @>Fا; دس واKJون; 1 :ر ا (7ا
Q? -اOن ESل ا
1 0XEKا
Pcإ ا
7 ;-م ا7ا.P +
ا @>Fا; YواKJون 2A
! (7 :ا=7ن أو أ;ه=_ M1R 4- 7
اGوط ا 2+ =7ا? 71 0و 0
73ا=ب ا.v
F
ا @>Fا i1 SواKJون (7 :أن ._F1ا
وا=7ن و P-/S 1أ
م آE
ا ،0A7و 071 Cأن 1ن
f
PO7ع أي Oش.
ا @>Fا
YواKJون71 :رس ا e
7- (7ا/Aت اD P F7ا
[ -ا;6ر.
ا 4ا; 0
M/- `< ?1Gن از 1اول
;ا ا 4ا 7ص 2+
ا? ل ا ) 21 :ا?ة ا (2OKو ) 24ا?ة او وا KKواا (-و 35و 69و 71و79
و 84و 91و.105
ا @>FاSن :ا (7ه ا; ا ات ا A7ا.7
و Pا 2+ 0ا Meا O;7وا 1Aآ P 7أن ?1ض 7
Uaر 6هQا ا.
ا @>Fا دي واSن ;71 :ا (7ا?Aاء ;ى ا;ول ا = Bوا74 7ت ا;و،
و; ;71 P1ا?Aاء و
K7ا ا74 7ت ا;و.
`<1ا (7ا7ه;ات و 1دق ' أ 1 C POدق ا7ه;ات ا . 2
V Mم
ا;و إ ;- Cا7اO- +ن.
` ا 7د< ا7ه;ات ا 071 2أن ن '
?
` Oص ا;6ر =*-ع
ا/A7ة ا 7ص .P1; `B1 7+
ا @>Fا . SواSن1 :أس ا (7ا v7ا
ء وا v7ا ،:
وا v7ا Oªش ا_ 2وا.Z/F
ا @>Fا I SواSن 01 :ا (7ا
ة _= اGوط ا 7ص 2+ا? !
.84
ا @>Fاا YواSن71 :رس ا (7ا?.
ا @>Fا 1 dواSن :إذا آ LOزة ااب ا_ ;
2دة أو و<`
0ا;اث
POTR 0أن A- v71اA6N7ت ا;6ر 071 ،1ا (7أن 01ا K6Cء M1R 4-
;-اG6رة ر v
vا اب ور v
vاGA7ر 01ور vا v7ا;6ري وPB
/Sب إ ا
؛ وF1ل ،(Q-ا' `7B 0
:ا ص ا ED ،?F7اFذ `7B
اBcاءات ا f?1 2ا;+ع 0زة ا_ 0و
1رBع اA6N7ت ا;6ر 1إ
6ه ادي أو NR A =/1ون ا;و.
.1 Cا K6Cء ! ا=7ن.
`+ا K6Cء F-ذ اBcاءات ا Gا7رة .OEc
اBـــــــــــــــــــــ ب اI S
اBـ ن
(? *
Cا Bن
ا @>FارJن ;1 :ا=7ن 2+ PABأ Xء دور 2+ 0ا Aو1أس ا (7ا+ح
ا;ورة او ا;= 2ئ 1م ا 7ا R 0
OKأآ -و? tا;ورة ا1 OKم ا7
ا R 0
OKأ.!1-
إذا ا76ت ABت ا=7ن XEXأ Rا<! 2+آ! دورة Bز :Sا;ورة
7-
6م.
ا @>Fا دي وارJن `7B 071 :ا=7ن 2+دورة ا K6إ
0
./-ا'=
ا
/7ء أ; ا 0A7وإ
67-م.
; دورة ا=7ن ا K6Cأ6س ;Bول أ7ل
;د ،و ;
:ا2+ G< 7
ا !A7ا;B 7
1 2ول ا7ل :Fا;ورة 67-م.
ا @>Fا . SوارJن:زراء أن
1وا ABت آ Eا 0A7وا7Bت 7O؛
و : 71أن A1ا ; 7-وQ :O 1 0-ا اaض.
Eوة ان ا;ا 7اG7ر إ 2+ا?ة ا1 -Aز أن =7- !Gدرة
0ا(7
أو 0
./-أ'= أ
ء أي
0ا 0A7ن 2 -Oا 1ط `7B -ا
7ت
ا
`<- 7وا_Eع ا v7اQي Rا nا 2 2إ أ ،7و1 Cز
01ن 2ا 2+و<` ن
fع
-ت <
دا
Lه UQا-7ت
Bر 1و 7
2آ! 2ا + 1 =6ر 2+ 2
< t+ا<` ا2
ا<
.G L
ن 2ا
=/- <Nو ;1*- 7
2اع 1ه.
;1د <Oن A 1_ 274ن 2ا.
ا @>Fا I SوارJنAB:ت
2Aا=7ن
7؛ و
G 1اG< 7ت
;1- P
-ة ا.76
و!
0ا 0A7أن ;1ا7Bت 0
./- 16از 1اول أو ^X 0
./-
أ
.P
ا @>Fاا YوارJن `
1 :آ!
0ا P
4O 0A7ا;ا 2Sو L1 - U1وC 0
1ز ا P- !7إ ;- Cأن 1ح ا v7ا;6ري P-/7-م هQا ا;6ر.
ا Bن
ا @>Fا 1 dوارJن; 1 :ر اOن 0ا=7ن L1 -وOن أن T1ذن
أن e 2+ QFف
0ا;
0
Vود و
7-
1aا; :6ا [F1 -اOن
دة F-ذه و1ي ا UQ- !7ا7ا7- :6د GOه ' ،أ f .1 POا=7ن
; -ا 7د< ; اOء ا !BاQي ;دO< Uن اcذن ;D*-اره ،وO< !/=1ن اcذن إذا
و<` !
2Aا=7ن أو أ;ه.7
ا @>Fا; دس وارJن [F1 :اOن +fc-إ ا7اد ا; A7ة إD Pا
?-ل أSى
0ا;6ر 2+ `1G-ا7د 01ا:q
اق ا?د 1وا 7ا 7ص 2+ا=ب اول
0هQا ا;6ر؛
; ;1اا :وا-ت ار 1وا/A7ة ا وا/A7ة ا O;7وإ;اث
أ Dف ;1;Bة
0ا7آ:؛
ا 4م ا
266ة؛
4م ا ?e 266ا
7؛
ا @>Fاا Yوا;dن :ل اG7ر `1وا<Cات !Bا + 4ن 7A1
ES 7ل ا?ات ا? 0- Dا;ورات.
ا @>Fا 1 dوا;dن 071 :ا
أن ;ر ESل ا?ة ا? 0- Dا;ورات
و?-ق
` ان ا 1 2ا
2+آ Eا
0A7ا< :6ا; - f .1 0O
ا 7د< 2+أ Xء ا;ورة اد 1ا =7ن.
1دع
Gوع ا67م O-ن .7-أ; ا ،0A7و < PGان ا 2+ 7آ7
a- `--ا !Dإ <ار
Gك ،POTR 2+وإذا T1 :ت ا?Cق ذ( دا !Sأ 6 !Bأ1م
0إ;1اع اG7وع 0
./- R=1ا
0
/F
X !Gأ
ء ا0A7
e 2+ف XEXأ1م
0ض ا
ا<اح <ار
Gك ان ا. F7
و =1ا?Cق ا 7ص 2+ Pا?ة او
0هQا ا? !
f+إذا 07 :
ا ا Kا 0
/F7ا<اح <ار
Gك دا !Sا !Bا
7وب أو إذا :ا +ان
ا= O7ا 7اار ا7ح دا !Sأ !Bأر -أ1م.
ا @>Fا; دس وا;dن .
`
1 :آ!
2A
0ا=7ن ;Bول أ ،P7و07
1
هQا ا;ول =6-وو +ا .اQي ;د Uا
<G
Gر `1اا 0Oا
; 2
ا
وا<ات اا 0Oا.= 2
2+ AB =6- [ Fآ! أ=6ع ¥6أ
ء
2Aا=7ن وأ -Bا
.
.1أن ; 2ا
-اES -ل ا
1 01Gا cاNAال إ.
ا @>Fا; Yوا;dن
:ء
2Aا=7ن و
ا; !1و
;-
ا+ح ا G< 7أن رض ^- 2+آ! ;1 : !1ض
!=< 0ا ا 1 2ا
.
و L=1ا v7ا7وض Pا [ L1 -وا; 2+ا [ ا P+ ¦< 7آ Pأو P
-
إذا
_= Lا
ذ(
` ا< ر ا;E1ت ا 7أو ا_ 0
=7ف ا
.
ا @>Fا i1 Sوا;dن;1 :اول
Aا=7ن 2+ `--آ!
Gوع أو ا<اح <Oن
a-ا !Dإ ا?< [O 7وا; و;1اول ا v7ا7وض Pا
أو[O 2+ C
Gوع اOن ا;7م
0ا
أو [Oا<اح اOن ا;B 2+ !A7ول أ ،P7و;1اول
ا v7ا7ل إ =6 [O Pأن Dت Pا v7ا 2+ Sqا [ ا7ل إ.P
وإذا T1 :ت إ<ار
Gوع أو ا<اح <Oن 2+ 0
PG<
;-آ Eا ،0A7أو
ة
وا;ة 2+آ!
7إذا أ Lا
ا6Cل1 ،ز
أن !7ا7Bع
0
/F
Xأ
ء ا 1 0A7ط -ا<اح TG- [Oن ام ا
2زاES !
Lف،
و 071ا
أن ض ا [ اQي Pا ا Kا /F7ا<c 0A7ار،U
و1 Cز 2+ه UQا <=ل أي ; !1إ7- Cا +ا
.
إذا 07 :ا ا Kا 0
/F7ا<اح G
[Oك أو إذا 1 :اA7ن ا [
اQي ا<1 Pز
أن ض
vا اب
Gوع أو ا<اح اOن ;-أن
; ; 7 !Sا
<Cء
= 0
Uا;E1ت اES 7ل ا G< 7ا= ،O7و 2+هUQ
ا v
071 Cا اب أن O 1ا [ ا7وض Pإ ='- Cا
¯ /7ء
ا.:
MT1 01Q
=1أن
vا اب <; وا +ا [ ا7وض ='- Pا2+ P
/7
إ<ارT- E7 Uم ا?ة ا 0
OKا? ! .75
:1إ<ار اا 0Oا 74وا;E1ت ا S;7و +اGوط اG7ر إ أ;- ،UE
أن ا v7اQي 1ض PأوG
Cوع أو ا<اح <Oن P 71 C 274أن ;1اول P+أو
1ت Pإ
;- Cور Gة أ1م ر §1إ;1ا.P1; P
.1أن :1إ<ار اا 0Oا 74ا v7- 7اGA7ر?- 01ق 2A
0-
ا=7ن .;
[O
071 Cإ;Dار ا
Q? -اا 0Oا 74إ ;- Cأن 1ح ا v7ا;6ري
6; -/7-ر.
اBـــــــــــــــ ب ااY
اـ1
ا @>Fا
Yوا;dن MT:ا
0از 1اول وازراء.
ا @>Fا;ن :ا
NAو أ
م ا (7وأ
م ا=7ن.
;1م از 1اول أ
م آ!
2A
0ا=7ن 0 ;-ا
(7ء ا
و1ض ا= n
OاQي V1م P=/و .1أن 07
1هQا ا= n
Oا/Fط ا !7 AاQي
ي ا
2ام C
MF
2+ P-ت ا Gط ا_ 2و
2+ [S-د 01ا6A
ا <Cد 1وا 7BCوا +KواFر.B
1ن ا= n
OاG7ر إ Pأf
UEع
< Gأ
م آ Eا ،0A7و2+ PG<
1
vا اب .1 L1أن `1و +اGوط ا 7ص 2+ا? 0ا OKوا0
KK
ا? ! 75و P .1ا XاG7ر إ 2+ Pا?ة اSة
.P
ا @>Fا دي وا;ن !7 :ا
? QااNA
L 0Oو از 1اول،
واcدارة
fره.+ 0
ا @>Fا . Sوا;ن :ز 1اول ا;م G7-ر `1اا 0Oو P 71 Cأن 1دع أي
Gوع <Oن .7-أي
2A
0ا=7ن <=! ا;7او v7- POTR 2+ازاري.
ا @>Fا I Sوا;ن71:رس از 1اول ا /Aا .74
!7ا7رات ا 74ا درة 0از 1اول ا<` ; 0
M/-ن ازراء
اQ? - 0?7ه.
ا @>Fاا Yوا;ن:ز 1اول ا P/6 u- u1? 2+زراء.
ا @>Fا 1 dوا;ن !71 :از 1اول
NAو Aا _Gت ازار.1
ا @>Fا; دس وا;ن :ل ا v7ازاري ا !A7ا !=< qا=:+ L
ا
1ا : 2ا 6Aا
;و؛
اEcن 0ا ر؛
إRر اب؛
_ .ا v
0
Kا اب < ;
ا Dا
NA
!7و؛
Gر `1اا !=< 0Oإ;1ا .7-أي
2A
0ا=7ن؛
ا7ا :6ا 74؛
ا7ا :6اG7ر إ 2+ا? ل 40و 41و 45و 0
55هQا ا;6ر؛
Gوع اZ/F7؛
Gوع
ا Bا;6ر.
اBـــــــــــــــــ ب ا1 d
www.droitplus.net ا او
را
ت وا ث ا
55
! ا ص وا اارات وام ا
L=1ا v7ا;6ري 2+اCت ا 7ص 2+ا? 0اES 0<=Aل R
و u?Fه UQا;7ة إ O7Xأ1م 0
./-ا
إذا آن ا
;1إ ا!.
.1إ اا 0Oإ ا v7ا;6ري 2+اCت اG7ر إ أ UEو<M
16ن ا !Bا;7د ;Dcار ا
Q? -ه.
1 Cز إ;Dار أو =/أي MF1 [Oا;6ر.
< != Cارات ا v7ا;6ري أي __ 0
1ق ا 0/وVم آ! ا/Aت ا
و `7Bات اcدار 1وا
.
اBـــــــــــــــــ ب ا; Y
اUـ ء
ا @>Fا . Sوا Sن :ا
ء
0 !Aا /Aا 1Gو 0ا /Aا ?.1Q
ا @>Fا I Sوا Sن; :ر ام و ? :6- Qا.(7
ا @>Fاا Yوا Sن 01 :ا (7ا
ة <- M1R 4-اح
0ا v7ا
ء.
ا @>Fا 1 dوا SنV1 C :ل <
ة ام و 1 Cن إ
7- CاOن.
ا @>Fا; دس وا Sن1:أس ا (7ا v7ا
ء و MT1هQا اv7
+fc-إ ر:0
PA
-وز 1ا;ل v =O؛
-ا vاول v7ا؛
-اآ! ام ; (7ى ا v7ا؛
-ر vا +aاو 2+ا v7ا؛
0K7
-ا
0 Xة
آ :ا ¥6Cف :=F 1هCNء ا
ة : -؛
-أر
0K7
-ة
آ :أول در :=F 1 BهCNء ا
ة
.: - 0
ا @>Fا; Yوا Sن A1 :ا v7ا
ء =/ا
O7ت ا 77
ة :< `B1 7+وTد.:=1
اBــــــــــــــــ ب اSـ i1
ا ا
J
ا @>Fا i1 Sوا Sن :أ
ء ا
NAون =1 7 Bن
1 B 0ت وt B
أ Xء
7ر.:
7 :6
ا @>Fا
Yوا Sن 071 :أن A
PB1ا=7ن ا 7إ :وأن 1ا
ا 77ا.
ا @>Fا;Jن .1 :أن 1ن ا<اح PBاCم
< ا<!
0ر `-أ
ء
ا v7اQي ;1م إ Pأو ،Cو PG< 1اA7ن `--و : Cا7ا P +إ- Cار ?1ن P
1_ 0ا L1اAي 2KX ='T-ا
ء ا :
MT1 01Qآ!
K6- vء ا
ء
ا ;1 01QإG7- :رآ 2+ا -7أو ا أو ا.:
ا @>Fا دي وا;Jن MT :ا 77ا
0أ
ء 0- 0
:? O .F 1أ
ء
vا اب ،و :? Oا 0- 0
Sqأ
ء
vاGA7ر 01و 01ر.M1R 4- A
ا @>Fا . Sوا;Jن;1 :د <Oن ; 274د أ
ء ا 77ا وآ? ا:-FO
وآQا ا/A7ة ا 01 2إ=.
www.droitplus.net ا او
را
ت وا ث ا
58
! ا ص وا اارات وام ا
اBـــــــــــــ ب ا
Y
اـ ا >kدي واEـ .2
ا @>Fا I Sوا;Jن;1 :ث
vا< دي وا.27B
ا @>Fاا Yوا;Jن
:و v7ا اب و v7اGA7ر 01أن GA1وا
ا v7ا <cدي وا `7B 2+ 27Bcا
1ا `-_ 2ا< دي أو ا.27B
و 2;1ا- v7أ 2+ P1اCهت ا
<Eد ا_ 2وا.01
ا @>Fا 1 dوا;Jن;1 :د <Oن 274آ .ا v7ا <Cدي وا27BC
و P74و PEDو_.UA 1
ا @>Fا J I Sا (7 :Tو v7ا اب و v7اGA7ر 01اFذ ا=7درة
< ;
ا Bا;6ر.
(7أن R=
P=R 2?A1ة TR 2+ن اG7وع اQي ;A1ف
P-ا Bا;6ر.
ا @>Fاا J Yا :Tإن ا<اح
ا Bا;6ر اQي ;1م
P-أو أآ0
K
أ
ء
vا اب أو
vاGA7ر t C 01ا7ا P +إ 2KX L1 - Cا
ء
ا :
MT1 01Qا v7ا7وض Pا<Cاح ،و1ل ا<Cاح ;-ذ( إ ا v7اSq
و
t Cا P P+إ 2KX ='T- Cا
ء ا.:
MT1 01Q
ا @>Fا J 1 dا :Tض
Gر `1وا<ات
ا Bا;6ر e
7-
ا ; < .Gا?6Cء.
ا7ا ;- O Bإ<اره ?6C-ء.
ا @>Fا; دس Jا :Tا 4م ا; 27و وآ (Qا ص ا 01;- 7ا2
E6c
071 Cأن و ا7ا.B
اBـــــــــــــــ ب اK2 I S
أ`ــ م w
ا @>Fا; J Yا :Tإ 0اFOب
2Aا=7ن ا 7ص 2+ 7هQا
ا;6ر v
?1ا اب ا PE - :م و PBا Fص<*- ،ار اا0O
اEز
2A
.ا=7ن ا; ،01;1وذ( دون إESل -م ا 7ص 2+
ا? ! 0
27هQا ا;6ر.
ا @>Fا J i1 Sا :Tإ أن . :1ا v7ا;6ري .Aآ= Pا 7ص
2+هQا ا;6ر71 ،رس ا v7ا;6ري ا :اD SCت ا; A7ة إT- Pم
ا;6ر واا 0Oا .74
ا دة 4
!A ;-ل ا;ى !1ر vا 77اcدار 1ا C M7إ <ض
ر 1م
P -و إ ا?7ض ا+; 27ع 0اOن وا اG7ر إ 2+ Pا7دة 2أ.UE
و =/1ا? ! 329و ا? ! 333و
P1إ ا? ! O< 0
336ن ا/A7ة اO;7
اBcاءات ا1 2م -ا 2fا7ر و7رس ا 77اcدار 1ور Aوا2f
ا7ر اD Scت ا; A7ة ?-ل ا ?OqاQآ ا .إ
7ا ¥6cف ورA
اول واGA7ر ا7ر .-
ا دة 5
ا دة 16
إذا ر L+إ
7إدار 1دى 1ن ار=ط ;-ى ; 2+ !Sا Sص اv7
ا ا;-ا و ا Oأو 2+ا Sص
7ا-ط اcدارT- E7 1م ا7د9 0و11
أ .1 ،UEأن :أو ./-أ; ا_اف ;-م ا D Sو! اM7
ا دة 23
.1أن ;م _=ت إaء اارات ا درة 0ا/Aت اcدار .=A- 1وز ا /Aدا!S
أ;=1
1 06 !Bئ
GO 0أو =¾ اار ا/7ب إaؤ Uإ ا.
- 2 7
و1ز
- 0 7أن
;1ا !=< ،ا
Oء ا !Bا 7ص 2+ Pا?ة ا،-A
0
74اار إ
;ر Uأو إ ر ،PAو 2+ه UQا رة 071ر ._ `+اacء إ
ا 77اcدار 1دا !Sأ;=1
1 06 !Bئ
¾= 0اار ا در Dا u+-ا:4
اcداري آ أو .VB
إذا ا L
Vا /Aاcدار 1ا +7إ ا :4ا _ POTR 2+ L7ال
1 06ا=
-K7- P 6ر ،P u+وإذا آ LOا /Aاcدار 1ه; ¥ر <ارا L1 -
أ
*+ن أ ،;71
1 06 !Bإن ا<
ال ذ( ،إ 1Oأول دورة <2 OO
إ;1اع ا.:4
www.droitplus.net ا او
را
ت وا ث ا
65
! ا ص وا اارات وام ا
إذا آن 4Oم
0ا [ 1 74OإBاء Sص TR 2+ن u-ا/ن اcدار*+ 1ن _.
اacء ا
1 C 2ن
= Cإ Cإذا ر `+إ ا ;- 77ا? 6ذ هQا اBcاء وداv?O !S
اBqل اG7ر إ أ.UE
إذا ا L
Vاcدارة ا _ L7ال TR 2+
1 06ن _;< .م إ ا= :
P 6
O< [ 1ن ESف ذ( -K7-ر ،P u+و Q¥
- 2 7أن 2+ 0/1ذ( أ
م
ا 77اcدار 1دا !Sأ;=1
1 60 !Bئ
0ا
Oء
;ة ا
1 0AاG7ر إ أ. UE
!=1 Cا ./ادف إ إaء <ارات إدار 1إذا آن 2+و `6ا
- 0 7أن =/1ا 7-
0
PO;1ق 1/-ا 0/ادي أ
م ا
ء ا.!
G
ا دة 24
77اcدار 1أن -
Tرة ا< Q? M<- K6ار إداري ر `+إ _;1 .ف إ
إ Paإذا ا v7ذ(
_ .اacء Dا.
ا دة 25
`/ 1أ=< !Bل _ .إaء <ار إداري .=A-وز ا /Aإذا ر `+إ '
+ B
Fو آ LOا v7ا ،و;=1ئ 16ن ا;
!Bدا ا;-اء
¾= 0ا 2;7ا:
ا در 0- Oا ا
ا. F7
ا=ب اا`-
.-اJcن ا 2-إ] ا آ* ا6دار+
d ,J+
-ت
ا دة 26
[Fا7آ :اcدار: 1
0
C;- ،4 - -1ا7آ :ا;-Cا 2+ ،ا/ن ا 7ص : 2+
ا 4ا M1Gر<- 1 .59 .161 :ر (1959 =7=6 t+) 1379 ?D 0
27 §1ا7
FO-ب
vا7ت ا
1واو ،1و! = (Q Oرة "ا 77اcدار" 1
و=رة "ر vا 77اcدار= !
"1رة "ا 77ا;-Cا" و=رة " ر vا77
ا;-Cا " 2+ا? ل ) 13ا?ة ا (KKو) 17ا?ة اAد (6و) 19ا?ة اSة( و30
)ا?ة ا(OKو 0
39- 37- 35- 34 –33ا 4ا M1GاQ7آر،
ا 4ا M1Gر<- 1. 63. 273 :ر 0
22 §1ر `-ا(1963 =7=6 12) 1383 Sq
ا :4 - 7اC7ت وا< :و
،Aو! = (Q Oرة "ا 77اcدار " 1و
=رة " ر vا 77اcدار= !
" 1رة" ا 77ا;-cا" و"ر vا77
ا;-cا " 2+ا? ل 29- 28- 27- 22- 21 -10و 0
30ا 4ا M1GاQ7آر،
ا 4ا M1Gر< 1. 62. 281:ا در 7B 0
24 2+دى او 24) 1382أآ-
;1;- ( 1962ا 4م اa 266ف ا? ،Eو! = (Qرة "ا 77اcدار" 1
و=رة "ر vا 77اcدار= !
" 1رة "ا 77ا;-Cا " و=رة "ر vا77
ا;-cا " 2+ا? ل 33-31 -30-29 -25 -11و 0
35ا 4ا M1GاQ7آر،
www.droitplus.net ا او
را
ت وا ث ا
66
! ا ص وا اارات وام ا
ا 4ا M1Gر< 1. 63. 194 :ا در ;1;- (1963 O1 28) 1383 ?D 5 2+
ا 4م اa 266ف ا ا; ،1و! = (Q Oرة "ا 77اcدار" 1
و=رة "ر vا 77اcدار= !
"1رة "ا 77ا;-cا "و=رة "ر vا77
ا;-cا " 2+ا? ل )ا= ; (2و) 25ا?ة ا (OKو 33- 31- 30- 29و 0
34ا4
ا M1GاQ7آر،
ا 4ا M1GاO< -K7- =7ن ر< 1. 77. 42 :ا در O1 28) 1397 ?D 7 2+
;1;- ( 1977ا 4م اa 266ف ار 1و ا ،و! = (Q Oرة "
ا 77اcدار" 1و=رة " ر vا 77اcدار= !
" 1رة "ا77
ا;-cا"و=رة "ر vا 77ا;-cا" 2+ا? ل ) 17ا?ة اAد ( 6و ) 27ا?ة
اSة ( – 34 33-32و 0
38-36ا 4ا M1GاQ7آر ،
2+ 4 - -2ا Vات ا =6 7- ¥RاFOب
2K7ا 2+ 0?e7ان اcدار 1ا K
ا !K7ا 7ص 2+ا 4ا M1Gر<- 1. 58. 008 :ر=R 4 §1ن 24) 1377
=+ا ( 1958 1ا -K7- =7ا 4م ا 266ام ?eا
7و 2+ا 74Oا66
ا 2?e7- DFا7ت ا
1واو 1وا
2+ 0اA6N7ت ا
.
ا دة 27
;م ا/ن ا-FOC- 7ت و + L=1و +اا; اBcا ا7رة 2+ا ص
اG7ر إ 2+ا7دة 26أ.UE
" ا? ! 2+ 4 - [F -.69ا Vات ا Oe =/ 0 ¥Rا M1GهQا ا77
اcدار 1اا<` 2+داة ا D Sا7ن ا A7ا
=1أوا;1ن ."P+
ا دة 31
ا Vات ا =/ 0 ¥Rأم ا67م ر< 2. 58 .1151.:ا در 7B 0
12 2+دى
اSqة 24) 1378د;- ( 1958 =7A1و 01ا ص ا !A- 7وا;
aوا Vات
ا ! 0 ¥Rا
ا .وا6م ا7د -إ إدارة ا !Aوا;
[F a
+ 4 -ا7آ :اcدار 1اا<` 2+داة ا D Sا7ن ا A7ا
ا .أو
ا6م .P+
ا دة 32
1اد 77-ا =/ F7ا7دة 0
16اOن ر< 30. 89 :ا
- 7ا.
ا7 A7ت ا 7وه ،¥ا 77اcدار 1اا<` 2+داة ا D Sا7ن
ا A7ا
. P+ =1
ا دة 33
`+إ ا7آ :اcدار 1ا Vات ا [F 2ا /Aا
:
7- + L=-
ا7دة 0
46اOن ر< 30 .85 :ا =1
- 7ا 7ا +
7ا در UQ? -
ا 4ا M1Gر<- 1 .85 .347 :ر 7 §1ر `-ا 20) 1406 Sqد،(1985 =7A1
ا7دة 0
41اOن ر< 24 .86 :ا =1f P=B7- X;7اGآت ا در UQ? -
ا 4ا M1Gر<- 1 .86 .239 :ر 0
28 §1ر `-ا 31) 1407 Sqد.( 1986 =7A1
ا7دة 0
107اOن ر< 17 .89 :ا =1
- 7ا
ا; !Sا در UQ? -
ا 4ا M1Gر<- 1 .89 .116 :ر 0
21 §1ر `-ا،( 1989 =7+O 21 ) 1410 Sq
ا? ل 13ا7ر و 38و50و51و 0
52اب اول
0ا67م ر<2 .58 .1151 :
ا در 7B 12 2+دى اSqة 24) 1378د;- ( 1958 =7A1و 01ا ص ا7
!A-وا;
.a
ا دة 34
[Fا 77اcدار 1اا<` 2+داة ا D Sار ا?7و P fا
2+ 4 - =1
ا/ن ا- 7ارات ا :ا7- X;7دة 0
20اOن ر< 37 .89 :ا7
=1
-ا
، 1ا در UQ? -ا 4ا M1Gر<- 1 .89 .228 :ر7B t+ §1دى
اSqة 30 ) 1410د.( 1989 =7A1
ا دة 35
[Fا 77اcدار 1اا<` 2+داة ا
D Sا 7أو ا2+ 4 - :<c
ا/ن ا- 7ارات ه UQا ا7- X;7دة 0
14اOن ر< 30 .89 :ا7
-ا .ا7 A7ت ا 7وه ،¥ا در UQ? -ا 4ا M1Gر<.89 .187 :
- 1ر 0
21 §1ر `-ا.( 1989 =7+O 21) 1410 Sq
ا دة 36
;م ا/ن ا 7ص 2+هQا ا=ب وBc- + L=1اءات ا7رة 2+ا ص
ا
- 7ا .وا6م و ا;1ن ا. 7
ا=ب اAدس
ا Sص ا7آ :اcدارV - 1 7+ 1ع ا7
0أ !Bا ? 7ا
و اECل اL<N7
ا دة 37
! 1إ ا7آ :اcدار 1ا Sص ا7آ :ا;-cا 2- 1 7+و XإBاءات VOع
ا 0
7أ !Bا ? 7ا
و اECل ا L<N7ا 7ص 2+اOن ر<7 .81 :
ا در UQ? -ا 4ا M1Gر<- 1 .82 .254 :ر 0
11 §1ر
6) 1402 .Bي (1982
وآ [F1 7+ (Qا 2+ 4ا Vات ا =/ 0 ¥RاOن اQ7آر.
و= ! ، (Q Oرة "ا 77اcدار " 1وآ Z=f -ا 77اcدار" 1و "ر vا77
اcدار= !
" 1رة " ا 77ا;-cا " و" <VO 2fع ا "7و "آ Z=f -ا77
ا;-cا " و "ر vا 77ا;-cا" 2+ا? ل ) 12ا?ة ا(KKو) 18ا?ن او
وا ( OKو19و) 20ا= ; (3و ) 42 -28-24 -23 -21ا?ة ا ( OKو -55 -47 -45 -43
0
64 -56اOن ر< 7 .81 :اG7ر إ PأUE
ا دة 38
=/أ
م ا7آ :اcدارVO 1
< 2+ 1ع ا 7اا; اBcا ا 7ص 2+
اOن اG7ر إ Pأ UEر<7 .81 :و 1اD Sت < 2fاEA7ت ر vا77
اcدار 1أو ا 2fاQي UQ P= 1ا.1a
ا دة 39
§Aأم ا? ! 0
33اOن اG7ر إ Pأ UEر< 7 .81 :و!
ام ا :
"ا? ! `+1 -.33ا ¥6Cف ا 7ص 2+ Pا?ة ا 0
KKا? ! ا -Aإ
ا v7ا P?D-ا ا
ا MOTA 2أ
أم ا7آ :اcدار 1و .1أن
;1م إ آ Z=f -ا 77اcدار 1دا !Sأ ¾= 0
1 30 !Bا ،:وP .1 C
و< Mا ?".Q
ا دة 40
§Aأم ا? ! 0
62اOن اG7ر إ Pأ UEر< 7 .81 :و!
ام ا :
ا? ! -.62إذا !=1 :ا 7ن
-ا?Cق ا 7ص 2+ Pا? ! ا./ -A
اcدارة
0ا 77اcدار 1; 1زا; ا 7ا1 2+ .A7م ا ./و; ;1اu1
ا ،A7و .1أن ;م اcدارة _= هQا ESل أ !Bأ< 6 2O7X Uات
0رGO §1
اارات اcدار 1ا 7ص 2+ا? ! 60أ ،UEو 2+ =/هQا ا7ل اا;
اBcا ا;7دة 2+ا? 45 0و 0
47هQا اOن.
ون ام ا درة 2+هQا ا ;د < -دا ¥6E 7ف.
ا=ـب ا`-A
.-ا >wص ا آ* ا6دار+
J ,J+
-ت
ا دة 41
[Fا7آ :اcدار 2+ 4 - 1ا Vات ا : =/ 0 ¥R
www.droitplus.net ا او
را
ت وا ث ا
69
! ا ص وا اارات وام ا
ا دة 43
;1م إ
7ا-ط اcدار 1ا 0/ا
2ا 7ص 2+ Pا? ! 0
57ا4
ا M1GاG7ر إ Pأ UEاO< -K7- =7ن ر<- 1 .77 .216 :رR 0
20 §1ال 1397
) 4أآ.(1977 -
ا Bب اi1 S
2 a- .-اارات ا6دار+
ا دة 44
إذا آن ا
< 2+ :و 7
fد ' 1زR 1; M<1 1B
<ار إداري وآن ا Vاع R 2+اار .1 ،1;Bا 77اK7ر ذ( أ
أن
!BNا 2+ :ا
و! ; R 1اار اcداري
! ا Vاع إ ا 77اcدار1
أو إ ا v7ا .A-ا Sص آ!
0ه 0ا 0ا
0آ 7ه
;د 2+
ا7د8 0و 9أ ،UEو .1ا cر `+ا TA7ار- fة اOن إ ا
ا
ا7ل إ ا=.+ L
ت ا
ا 1BVآ
! ا R 1; 1Cأي <ار إداري و<` ا P- (A7أ
6اء =-ر Uأ -7 66أو 0
6و !6ا;+ع.
1
ﺍﻝﻅﻬﻴﺭ ﺍﻝﺸﺭﻴﻑ ﺒﻤﺜﺎﺒﺔ ﻗﺎﻨﻭﻥ ﺭﻗﻡ 1-93- 293ﺍﻝﻤﺸﺎﺭ ﺇﻝﻴﻪ
PB1ا
! 1 6إ آ! وز 0
1ازراء 1ا 0ا7K6Cرات ا7رة
0
;ن ازارة ا ،
- 7و Pأن 1ح UQ- ،ا ،=6 7آ! ; 0
-ا;ا -ا1 2ى 2+
اFذه ;+ة ا7K6Cرات ا;ا 2+ Sا Sص از 1ا.
- 2 7
1
ا9 @>F
=/ Cأم ا? 5 0و Oe 0
6ا M1GهQا ا7آ :وا t 7اFر Bا-
زارة او<ف واNGون ا
E6cو ا 0?e7ا
.- 0
ا10 @>F
a1ا? ! 0
29ا 4ا M1Gر< 1-63-038 :ا در R 5 2+ال
t+) 1382رس
-K7- (1963ا 4م ا 266ا- 0+ 7 2D Fزارة ا;ا.S
2
ا10 @>F
ا K6ء
0أم ا? ! 2أ71 UEرس ا= 2+ ،Rا=;1ت ا،274 [ - 7
اD SCت ا; A7ة إ ا
!
7-ا? ! ا MOqاQآ.
و 1ا= UQ Rا =/ 1aا 4ا ?1Gوا ص ا 1Gوا 74و ?Q
ا7رات واBت اcدار.1
و1م7
2+ ،ر P
6ا 7ص أF- ،UEذ ;ا 74 -أو +د; 2+ 1ود
اD Scت ا; A7ة إ Pو +ص ا 1Gوا 74اري -ا.!7
و71رس ا Fص :-اOن ا/Aت ا /A F7ا
7- 7ا? ! 0
44
ا 4ا M1Gر<- 1- 76- 83 :رR 5 §1ال ( 1976 =7=6 30) 1396ا-K7- =7
<Oن :4 - 1ا.27
وإذا Qر ا= ،Rي .=6آن7
،ر 6اD SCت ا
7- P F7هQا ا? !< ،م
!
(Q-ا 7أو ا :<cا P `-ا=.R
ا11 @>F
إن ;ا Oe =/ -ا M1GهQا اO< -K7- =7ن واQي ;1- G 1ة ا; 76د
<-اح
0وز 1ا;ا.S
ا(آ
ا6داري
1م ر 2-93-625 *kدر E 4 .-دى او] 20) 1414أآ b .- ( 1993ن
3
ا(آ
ا6داري
از +اول،
-ء ا;6ر و 76 Cا? 60 0و،P
96
و ;-اE_cع ا 4ا M1GاO< -K7- =7ن ر<- 1-75-168 :ر?D 0
25 §1
=+ 15) 1397ا (1977 1اD S- 7ت ا
! ،آ 7و<` Uaو.P77
1
ﺍﻝﻅﻬﻴﺭ ﺍﻝﺸﺭﻴﻑ ﺒﻤﺜﺎﺒﺔ ﻗﺎﻨﻭﻥ ﺭﻗﻡ 1-93- 293ﺍﻝﻤﺸﺎﺭ ﺇﻝﻴﻪ .
2
ﺍﻝﻘﺎﻨﻭﻥ ﺭﻗﻡ 34-85ﺍﻝﺼﺎﺩﺭ ﺒﺘﻨﻔﻴﺫﻩ ﺍﻝﻅﻬﻴﺭ ﺍﻝﺸﺭﻴﻑ ﺭﻗﻡ 1-86-2ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ 26ﺭﺒﻴﻊ ﺍﻝﺜﺎﻨﻲ 29) 1407ﺩﺠﻨﺒﺭ .(1986
3
ﺝ.ﺭ ﻋﺩﺩ 4227ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ 3ﻨﻭﻨﺒﺭ 1993ﺹ. 2209.
ا;¥و
ا6دار+
(cر ا ن ا6داري
`* Arêt Blanco
(Jـ
.>d ,
7ا زع =+ 8ا1873 1
G O :eاKت وا/ 7ق Z+
"
^ 0أن
! ا;ى ا 0
7ا 1;
;f OE- ;Aإ<BC :و; EK7
) ;Oو(
ه NA
1و ا;و
;7 =/ ،Oاد 1382و 1383و 0
1384ا 0ا0 ،2O;7
ا
ر ا 0 ºRاح اQي أ P- L=Dا !?- P -ا7ل ا :
;FA 01Qإدارة ا=¾.
و
^ 0أن اNA7و ا 071 2أن ` ا;و 0اfار ا+¯ ==A 2اد
أ+ل اFRص ا 2+ :
;FA 01Qا +7ام 071 Cأن 7ا=7دئ ا 2وf
ا 0ا :4 2O;7اوا 0- Z-ا+اد :
-و.u-
وأن ه UQاNA7و
LAو !- ،/
Cإن <ا;ه ا DFا= a 2
Bت ا +7و
ورة ا 0- +ق ا;و واق ا.DF
وأ (Q- POو_= ا 0OاG7ر إ أ1 ،UEن ا
ء اcداري و; F
U
4 -ه."...
أو k c :ا*
-1اYT k
+1إ<BC :و; ،1_ 7 - ! ?1 01 - :
1 ¾= !7
;Oث أن L
;D
` 7 - -ا -ا `++ OE- ;AهQا ا Sدى
u1- =/أ
م ا77
اد !
0 ،1إ<BC :و ;OاQي ا= _ 2+ +ا;ى ا= أن
7ا
ء ادي
LAه 2ا !- F7ا
ء اcداري )أي
vا;و( `++ا
77ا زع ? !
2+ا
.
-2ا;cة :ا;D :ر 7
0ا زع وا 2أ;
7- LXد6ر ) 1848ا? !
(P
89وأ;
24 2+ A6Tي 1872وه 9 0
!G 2أ
ء )K71 3ن ز
Eءه:
v7-ا و 7
0
3ا uو :=F 1 2ا
ء ا Aأ UEوا vوه وز1
ا;ل(.
-3ا @Kا ) .ا? ا
(
"
2B 0
P 0ا
ء اcداري وادي ا SCص ام 4 -دوى ا;f u1
ا;و" ] ه UQه= 2رة
?ض ا
دا.[;+
-ه ا7ر ا ;77إذن؟
و
ه اOن اا .Bا=/؟
ر 1أو ;1 Dار 6T-ب اOن اFص ،و 0 MF1 CاG7وت ا ،DFوeت
-ادر هQا ا v
: `
PBا;و R
< 2+آ آا LOا?ج Granits des Vosges
` ! 1;
1;-ر ;1اا Z= ; < LOأر ?DاGارعST ،ت 0ا،;7
L<+ا=;' 1ا
L /+ ،1STاGآ أ
م
vا;و ' ،أن هQا اS
<
;-م ا;- P7 E
PD Sم وBد Rوط ا 2+ K6ا; ر' :أن ا; أ-م
tا=; +
) 1م( وا;و _ف .P+
+7+ام U 7-ا
ي ' آف ،و
` ذ( +أ 266وه
2+ 1اPB
ا
2واQي 7 u- +ن OE- :إ ام.
ا6اب .-أ` م ا Uء ا6داري ا.h
ا ا-]2ا -hا6دار2 *` -+د 135ر 17 £+أ
Uk 1961 @+
ا
1 .وز +ا
ا.
?y
4Oا 0/ا;7م :6- 1960 = R 8 2+ا ;7
;AاT- :
2زرو- ،ا/6
ا6ذ ران ا 2
7ا=7ل أ
م ا v7ا واا
P- 2إ إ/-ل <ار وز 1ا-
ا_ وا ==Gوا f1ا در -ر
28 §1رس M<- 1960ا 0/ا;-اء
0
25 0
v?Oا Gو;-ون را :A< 2+ P=
0
.ا ==Gوا-- f1ط ،وآ (Qإ/-ل <ار v?O
از 1ا در 15 2+أ; §A?- 1960 !1-ة ا1 P-' ;- ،` R T/F 0/م
25رس
;1N
1960ا إ; =Xا B 0
Uأن <ار ا<G
Mب B-وأM<- -
PO PO
ااVB ? - :A1 .اء وأن ا T/FاA 7ب إ Pوه اfcاب 0ا-;
?- !7ة 1م 25
رس 1960آن
Cq =A -ف اان وآن
0اا .Bأن f
`1ع VBاء وا;
وذ( ;-أ QSرأي
tا ?eا ،
7وأن اVاء ا 2+ P7A QF7ا -ا^
،66و
B 0أSى *+ن ;< P; §A+و<` ;-ون
اة أT O7f 1د ،=1وأن هQا ا;
Gب B 2+ه v? - Uا .اQي G1ب <ار ا< Mا=را ? Pا .1
و4Oا ار 01ا/7ن 7+و4Oا Xا
n 1 2أن -ر
14 §1ي 1960
آن <; و PBا ;Aا ;7
2إ وز 1ا _ -ا ;f +/6اار 01ا 2?AاQآ
وأ `1 : POااب e 2+ 7ف XEXأ.R
و4Oا 4E7ت ا-
;7ر 19 §1د_ 0
1960 = Bف وز 1ا -ا_
وا ==GواB f1ا 0/- Pa= -وا - 2
1 2از 1اQ7آر إ رPO P
+
2+رأ=
' P1ل و'
Vأ6س +1 P?e ; =_ :B 0
POا0/
;+ع
0_ P< 0از أ
م ا7آ :اد 1و
B 0أSى أن <ار ا< Mو<`
=
19 2+ 7 Paرس ،1960وأ ' 2- POر 2Bو V1ا /Aا6
M< 2+آ! ن <N
? -و 2+ارب ` R T/Sو `
2+آ! <=A - -;
M
2?e
`7اcدارات ا
7وذ( 1_ 0ا67م ا در -ر=+ 5 §1ا،1958 1
وأن از 1و< `7B X7
?- Mاان ا P 0fFا=a 01Qا 0ا1 !7م 25
رس ،1960و
B 0أSى آ (Qأن ;ة ا;- §A?- t7A 0/ون إEن -6و;-ون
2+ u1ارب ان .` R T/F
`7B X7
?-اان ا P 0fFا=a 01Qا 0ا1 !7م
25رس ،1960
و
B 0أSى آ (Qأن ;ة ا;- §A?- t7A 0/ون إEن -6و;-ون 2+ u1
ارب ان .` R T/F
و4Oا Q7آة اB 1961 1 1 24 2+
;7ا4E
-ت از 1وا+ 2;1 2
ا;1N
0/ا ا PB 6أن ا=
0/ل أ
م ا v7ا 4Oا ن هQا ا[F1 S
دون 6ا 2+ 4 - Uا;وى اا
إ إ/-ل أي <ار إداري وأن ا<;- Mون را!K71 .
VBاءا -; Cا ? 4و
Gو ا67م ا در =+ 5 2+اG
1958 1ك +ن ا` 7
ا 7ح P-إزاء آ! إfاب 0 27Bا 071 C !7ا=ر 0?e7 =A - Uدا2+ ES
/Oق
7 =/ت 1 16 eز 1957ا- - 7ت ا ، 7و
B 0أSى إن
هQا ا67م P 71 Cأن 1د اان ا 0
0
7ا
O7ت اTد =1ا;- [O 2ون
ا K6ء ا 4ا ?e- 7ا ،
7وأSا إن إ6ءة ا76ل ا 0
n 1 /Aآن
ا 0/ه ان ا; -زارة اQي ;- `B1 :إ و.P?e
و4Oا 4
و4Oا 67م
و4Oا.................
و4Oا.................
D S- 1 7+ت ا v7ا
و^ أن ا; ا=7م 0-وز 1ا -ا_ وا ==Gوا f1وا ;Aا;7
2
; ? - :A1إداري6 ،اء
^ 0ا .7- !7ا=Gب --ط ا :A `-ا==G
وا f1اQي Meا ،P- !7 0/أو
^ 0اا; ا; 2د وا P=BواVا
P
¯ =A - X7
?-ان ا ،076و 2-أن اارات ا 2أ;Dره وز 1ا-
ا_ وا ==GواQ? f1ا (Qا; ; 7B 2+ !Sاارات اcدار ،1ا 071 2ا0/
+أ
م ا v7ا ; -ا/-cل وز ا /Aو ! ? +اول
= R 27 e 0
1957ا v7- 7ا.
و^ أن وز 1ا -ا_ وا ==Gوا ،f1ا 6دا إ ا? ! 0
11ا;
ا MAاQآ ،اQي [ 1أن آ! VOاع =/ 2+أو ? Aا; `+1أ
م ا77
ا1 F7رض <=ل ا O
c 0/ا76ل ا7ازي ا 7ص 2+ Pا? ! اا`-
0
(1) Gا 4ا v7- 7ا +1 ^ ،ا+; 0/ع 0_ P< 0
د 1_ 0ا
ء ا
!.
^ 0أ .A POا? ! ا 0
0
Kا 4ا در 1913 LG' 12 P-آe U' 7
[F 1928 = R t+دون 6اه 2+ا7دة اcدار 1ا7آ :ا ! ?- E7 A6N7اول
0ا 014ا 2?AاQآ ،وأن ا SCص ا;7د ?D 1ت ا;و ،اaRل
ا u1 ،
7اcدارة 0ا
ر اQي = XEX .[FR ;f PأOاع
0ا Vات وC
; P+ !Sا Vات ا- 7ق واVCا
ت ا 0د ا ?eا ،
7وأSا إذا
آن UQا7آ :أن ح T-ن اcدارات ا*+ 1;
7ن ا? ! اQ7آر ` 71أن
2+ 4ا;وى اا
إ إ/-ل أ; أ ،7و 2+ه UQاGوط +1 Cا 0/أي
_ 0د 1_ 0ا
ء ا
! =Xcت دا ،Uا Z+ 2
1 2إ إ/-ل <ارات از1
ا
qة /- :X،P?<-د ،P7 0
Uو 2-أن ا v7ا ه ا 77ا;- F7رB
او وا.P=_ 2+ 4 OK
G7- 1 7+و ا<M
^ أن وز 1ا -وا ==Gوا f1أ;Dر
28 2+رس < 1960ارا M<-
ا 0 0/و;- P?eون را .ا;-اء
25 0رس
v?O 0اG7 ، Aرآ 2+ Pآ
إfاب 0 27Bا1 _ !7م 0
25ا GاQ7آر ،وأن اN1 0/ا [S- QS
هQا اار آ P=A1 : POاFذ رأي ا t 7ا ?e- ?7ا ^ 0 ،
7أن ا/A
ا7 2رس ا< -ا; 2+ 71 6م وBد M< [Oآ! ن R ?- MS
اVا
Pا ، 7وذ( <N
?-و tD 2+ا !7وEوة أ 2+ ;B1 C POاOن
?1 0ض
ا /Aا F7اG6رة ا t 7ا ?e- ?7ا< !=<
7ار
0هQا ا ع آ?7
آ LOا4وف ا.P 2
و ._ !=1 Cاacء ا ;f PB7ا7رات اcدار 1إذا آن 2+ا : 1 0
/6ا
ا; :<- =/7ى ا7آ ،:و^ أن ا B 0
K1 0/أSى ;م
Gو وE/-ن
ا? ! ا6
0
v
Fم =+ 5ا ،1958 1اQي G1إ Pاز< 2+ 1ار M<- Uا،0/
وإ ! ? =_ POا -AاQآ " آ! < 0 Mا-;
? - !7ة وآ! 27B !7أدى ;م
اOCد 071 - ? -اE P =<7وة ا
O7ت اTد."=1
و^ أن اا<` أن ه UQا
7ت 071 Cر;- /-ا -ا ? Qا .A 2ا? ! ا0
2OK
1 16 eز 1957ا- - 7ت ا .1 ، 7اFذه 67-م ;R ;1وط
7ر6
ا ا _ 0
2-ف ا 0?e7وأ V v- Oا /Aا 74ا; A7ة v
ازارة _=
7ت
+ 1956 1 1 6 eن 31أآ 1912 -ا v ; A 2ازارة
NAو اcدارة ا
=Eد EB /6 Lا ،(7ا
اQي P t=1اFذ ا;ا-
ا
ور7
1ن MF
6 0Aا7ا +ا.
7
و^
B 0أSى أن ا? ! ا 0
v
Fا67م ا MAاQآ اQي ;=A1ا
O7ت
اTد 2+ =1اfcاب ا 0 -;7ا 071 C !7ا=ر ، 7f ? - a
Uذ( أن e
=+ 24ا 1958 1ا ?e- 7ا [ 1 C
7أ + ? 1اcدارة
0إ=ع
اBcاء اTد 2=1اا !=< .Bإ;Dار أي VBاء ،وأن اfcاب 0 7Bا1 C !7آ.
اان ا
7ن ;=1 !- R FR T/S Z+ون أ =/ / 0 :A?Oا
7ت
ا OOا ?e- 7ا (
7ا
7ت ا 2أ;Dرت
7ن ق -1اVCام
77-ر 6ا? وا7A7ة K6- ،?eء ا=aت ا=7رة ،وإ POإذا f+أن ا 0/ر':
آ 2+
P 1;< O POأن G
2+ 0/1و ا67م ا MAاQآ RT
POرا
2+ Pاار ا/7ن *+ ،P+ن ه UQاG7و ;B Cال .+
و^
B 0أSى آ (Qأ POإذا د ا 0/أن Qف اا .اQي ?- . 1رB
ا< 0 Mا ?D 2A1 !7اVاء E+ ،أ6س UQاCدء ن ا 0/اف PA? -أPO
:Aرا= Pإ 30 1Oأ ،1960 !1-أي ،P?< ;-و -ر §1اار ا در /-د ،UوأPO
0
n 1آ!
;م أن
P;1ا< ;f 0/ار <? 0 Pا V1 C !7أ6س 7+
G7- 1و ا/د.
^ 0أن ا 0/ن <;ي ._ P 71 Cا?6Cدة
0ا
O7ت اTد =1ا 7ص
2+ 7ا 4ا ?e- 7ا
7ا =/ 2إ Cا 0?e7ا 2+ 076و?e
<رة
0أ_ ا;و.
و^ أن ا? ! ا [ 1 P?e ; 0
`-Aأن §A?1 ` R T/S 2+از 1ا;
;-ون إEن ،-6وأن ?Dا T/FاQي ار= Pا=1 0/ر =/ه UQا;ة B 0
،أSى
أن <ار ا< Mا -6 QF7إزاء ا ;< 0/أ ،P QSN1 7- U=Sو =1 2-ا 0/آPOT
O7
- `7ا; 2+ =/7م وBد آ! إBاء Tد Sp 2=1وا 2
2أن 071آ! ن
:1; 0
2
7إ
1ت ل ا7ل ا -A 7إ !=< PاFذ اVاء.
و^ أSا أن <ار ا/د =1ر 0 0/ 071 C 0- T/S Uأ;D POر =6ب أ0 = B
ا +7ا.2
7
و^ 0 n 1آ!
;م أ 01 POر 0_ u+ا ;7
;Aا.2
Gا
Bب
0_ u+1ا ;7
;Aا2
ا vاول :ا ;Aا2O
اGA7ر ا7ر اO+ ;A
ا ;7ام :ا ;Aزروق.
1
اJـ
¬ ,ذ أ` ا dBري
K1هQا ا 0
.OB OO< G
:اه ،7وه;
2ى
Gو اfcاب،
2<= =A -ا Zا =_ !K
OOا; وا7ر وا SCص و'ه
P?<
=1د
Tآ;
Pا.-A
و 6ول ا هQا اES 0
:ل ا /Fا:q
أو :Cا
ء ا.-A
M<
: :OXا v7ا 2+هQا ا.:
:KXا
ء ا.E
أو :ا Uء ا; 4O :,ا ;م Kر Oأم 2+ -6اf7ع
+ ;+إء
4Oة 0ا
ء ا7رن DS ،وأES 0
t
1 POل PKأن ا v7ا M<7- XT
ا v7 -Aا;و ا? F- 2AOص ;م
Gو اfcاب ،هQا ا;=7أ اQي وPf
7
) 1909 LG' 7 Winkel : 2+أم
vا;و ا? 2AOصB ;+ ،(826 :ء
PK 2+أن اG7- 0?e7رآ 2+ :اfcاب "=1 :ا + T/S Z+د ،1وإ 7Oوfا
أQ- :A?Oا ا !7اS ،27رج /Oق اا 0Oواا tا درة 7f ; -ن
7ر:6
ق ا ; 0 : =A - ; 2اOن ام اQي c- :/-1دارة" إ Cأن
vا;و
'
<? 2+ Pاf7ع ،أو=- Cر C : 2+ Uأن ا 0?e7ا;B1 C 0
7ون 2+
اآ 1;< Vوإ
2+ 7Oاآ 74 Vو+ ،Cء K 2+ت ::ا
AOqر ا در 2+
22أآ) 1937 -ا 77ص (834 :أن اf*- 0?e7ا=1 :" :-ا + T/S Z+د1
وإ 7Oوfا أ :A?OوS 27B !7-رج /Oق =/اا 0Oواا tا درة 7f ; -ن
7ر :6ق ا7رة
2+ :ا Bا /Aا
".
:Xأ<
Gو اfcاب Dehaene 2: 2+ا در 1 7 :2+ز B 1950ء 2+
...": PKإن د6ر 1946إذ 1ر 2+د PB=1أن اfcاب 71رس 2+إ_ر اا0O
ا*+ P74 2ن ا 7ا; <
7ت
0ذ( دة اG7ع إ ام +-ا
وري
0-ا;+ع 0ا t 7ا 7اQي !K71اfcاب أ; و ،P6و 0
Tا 7ا
ا;< 2
.1اfcاب اA7س ،-وإ' 2+ POب هQا ا :4ا*+ 21Gن اCاف -
اfcاب 2 1 Cا=6د اد ا 01 2أن د هQا ا POTR ،أي `
; - ،Sp
ا 2+ MAا P76أو أن 1ن
رf `
fور1ت و
ت ا 4م ام ،وأ(Q PO
و 2+ا ااه 2+ !S;1 ،`1Gا Sص ا
اNA7و 6 0A 0ا7ا+
ا
ء" ر<- L P ااردة اد
` وأن ا
7
-1ﺃﻨﻅﺭ ﺃﺤﻤﺩ ﺍﻝﺒﺨﺎﺭﻱ ﻭﺃﻤﻴﻥ ﺠﺒﺭﺍﻥ "ﺍﺠﺘﻬﺎﺩﺍﺕ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ )ﺍﻝﻐﺭﻓﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ("-ﺍﻝﻁﺒﻌﺔ ﺍﻷﻭﻝﻰ 1996ﺹ.177:
2
-LONG (M) WELL (P) et BRAIBAN (G) DEL VOLVE (P) et GENEVOIS (B) les grands arrêts
de la jurisprudence administrative Sirey ; Paris 1990, 9e édition ; collection droit public, p : 437.
www.droitplus.net ا او
را
ت وا ث ا
87
! ا ص وا اارات وام ا
=/ 1 C-9ا=7دئ ا 2و Deheane : fا 0?e7وأان ا;و،
و !7G1 0أ
1ا
; 0ى ا7ت ا1 9) 7ز Pouzenc ،1965ا :77ص:
،(421وا
2+ 0اA6N7ت ا/
:!K
7ر -ر 20) v1أ -O 1977 !1-ا_
وا
/
2+ 0ر -ر C.G.C v1ا ،77ص (175 :وا
2+ 0ا7ا +ا
7
ا وار 1آ? 7آن
4Oا(...1965-481-D ،1965 1 1 27 ،uO) 2OO
وإذا آن
vا;و ;=1 Dehaene :: ;-و أآ= Kا F-ص اق
ا7ف Me7 -ا
7ب7
=A - !=1 PO*+ ،ر 0
7
6ا/Aت
G+cل إfاب
أو ;
:PO 0
-1اCء إ ا FAأو ا;6Cء
`
،ره < -ا.2f
v
!=< -2ا;و 7 !aGل ?ة
;دة ? Qا !7اcداري وا76ار Uأو إد
ج
) 0<N
0
7 0?eاaف
:-O 1980 1 1 18 ،7ا 77ص (31 :وC
071اء إ ا !7ا L<N7إ Cإذا آن
0ا !G-– !A7أو -S³-إد
ج 7ل <E :
=Rة c-دارة."...
:KXا
ء ا :Eآن أ
أن 1A1ا v7ا ا/رات ا + 2ا`77
ا 2O;7ا ،2-a7و1ن =ا ' أن <
ء UاB Eء
;+ ، =Fأآ; PB v?Oا-A
:1 2+إfاب ا Me7ام
7- P7 Eت
6م =+ 5ا ،1958 1ا2
ا ; 6از 1اول ;Dcار
Gر )ر</319 :د -ر 17 :§1أ=/ 07
1 (1979 !1-
ا;ا -ا; 2+ qم اام
ورد 6
2+م =+ 5ا:1958 1
أ-ا
ن
0اBة ا;7 -/7ة ا/OCع 0ا - !7ف ا 0 4ا-ت
ا7رة 2+ا ص ا 74ا77ل ،-و1ن رؤ6ء اcدارات 2+ه UQا أن
a=1ا ا?ر إ ا t 7ا- F7زارة اR=
7ة < 7ا 0?e7واان ا01Q
F1ن -ا .BاQ7آر.
ب-إن ا 0?e7واان ا L=X 01Qأf :Oا ;7ا 1T-و 0
6ا !6
ا/OCع 0ا 0
:+Q .1 ،!7ا_ 1_ 0اVل
` ا 0
` 7ا2+ ;- Me
!6اTد .1ا7آVي.
و<; ا6ذ =; ادر 1-هQا ا;O) :اء إدر ;f v1وز 1ا=;1
وا7اEDت ا Aوا- 6Eر.(1984 1
25 §1
وا=
Gر از 1اول اQ7آر ' 2Rوآ! <ار ' 2- P V1
،2Rوا? ! 6
0
5م =+ 5ا
) "2R ' 1958 1اG 7ر ;1B 2+ة اCد
اRCاآ; 2د- ،3024 :ر §1ا ،1991 =OO 18 0 XCص.(2 :
ور' :هQا ا M<7اQي O v1ص ا
ء 0ا ض P77-آ A
/Aدا!S
Bز ا;و
17 7ق ا+اد و*+ ،:1ن اa7ات ا ا +1 2اa7ب
2+ا +4ااه .1 ،أن = Cدون أ Xا
ء DS ،وأن ا/Fب اa ;< 276
!G-ظ ،!6+ ،اEcم ا 7وا =AO 2/ 7A7وإ ت O 0ح اfcاب
2+ا/ت ا 2+
7آ!
ة 0 E
+ ،أن u-اNA7و 0أ=Dا 7A1ن G7-و
ا* ر 3/2001/63 *kغ ا> در ر i2 2002/7/12 £+ا ا6دار ? +س )
Uk
Bن(
1
اYT k
<;م
;
77- :ارس أ 1 L1وا aداة ا 7- ¦1اا1 1;Rم
21ي 2001
Cإ ا 77اcدار 7- 1س إ XاFذ وزارة ا -ا_ <ارا P*-اv7
اTد 2=1اQي أ;Dر -اQOcار G7 P 2+رآ 2+ Pإfاب 1م . 2000/3/1
ور' :أن ارض آن
0 -ا !7آ=< 2ا = 077ار ا -ا 27 1 2إ .إ Cأن
ا< ¦?7م 2+ P 2+
1-ذات ام -اEScل -ا P=Bا. 7وVز ارض
- Pر <= A7Rا=Scر QOc-ار و XEXا uو </-ا
.- 1و<; MF
ا) : ;7وز 1ا -ا_ وا .ا v? 27<cازارة -ا 1;Rواآ! ا
2
0(77ااب ر' :اا 0
FA - !Dا7ل ªدCء :4E7-و
.: A
اJـ
@
Jااو Byن
.-ا:@K
^ إن ا7ل <;م و +اGت ا 0
P=< 0- (Q OO< =/7ه UQا + ،ار
fع ا;D 0/ر -ر 13 §1أ 2001 !1-وا; 2;7م P /-أ
م ا ،77آ 7ه L-X
0ا RTا7ل- ،ر
21 §1ي 1 (Q ،2001ن ا
;
0/دا !Sأ !Bا
1 0A
ا 7ص O< 2+ن 90-41و1 :Xن
= UQ Cا و 2<- P76CاGت
اSى.
.-اع
^ أن ا 2
1 ./إ اa*- :ء اار ا در 0وز 1ا -ا_ -ر
21 §1ي
2001واF- 7ذ -اQOcار 2+ا=6¯ 0/ب ا ?7أ. UE
و^ L?Fا ا 0 ;7ااب أو _
.اب ر'0
FA - D :
ا7ل آ 7ه R 0
L-Xاه; ا :Aذات ار<م 2045 – 2042و. 2046
و^ إن ا P _ 2+ ;71 2;7آن ا ا 2+ -/7ا 0/ا=
Pا 2+واP=B
ا-ي 1 .=A-ا ¦?7اQي Dد L+ز1ر1 0/ Pم إfاب 0ا - !7ء دة
ا -ت ا -a7و
- 0اcد ا.!aG 2-a7
و^ أ POأ
م MFا ا 0 ;7ااب و;م =< 1اره ' Sp .=A-
اQي أورد Uا
1 2+ ;7ا*+ (Q 0/ن
< Gا 6اK7رة 2+ا7ل < M
;;
;1ى
Gو اfcاب 4 -إ ا
4 7ا;6ر 1وا ،OOو
;ى =1ه ا<
ا< 0 Mا !7ا A7آ 2+ ?F7ا 0/وا;77ة
!=< 0اcدارة آFC .=Aذ
اQOcار.
و^ إB- POع إ ا; 6ا -a7ا =<7ا;-اء
1996 6 1962 6 0
ورا 1972 2 A-و 7B L O ;+ 1992أن اfcاب
7ن وO< 0=6ن
274اGوط واBcاءات ا7
071 2ر 6هQا ا.
1
ﻨﻭﺭﺩ ﻓﻘﻁ ﻤﻠﺨﺼﺎ ﻝﻠﻭﻗﺎﺌﻊ ﻜﻤﺎ ﻫﻲ ﻤﻨﺸﻭﺭﺓ ﺒﺠﺭﻴﺩﺓ ﺍﻝﻌﻠﻡ ﻋﺩﺩ .19344ﺘﺎﺭﻴﺦ 15ﻴﻭﻨﻴﻭ . 2003
= '
`
7Aا
7ا;6ري اارد ،CواQي أآ; Pا; 6ا -a7ا،=<7
Qا( *+ن هQا ا ` 7ا; ZA1 /7م ا
`
P
AOت ا;6ر.
و^ أ
A6T POذآ ،وB-ع إ
/ت ا ز 0=1أن اfcاب اQي <م
P-ا ;7ر 2<- +ا- 077ر ;< 2000/03/01 §1ا
/A
POTG- Lة اRر آ 7ه
FAO 0
L-Xا=< )Dرة (A7Rا B7إ ا .ا 27<cزارة ا -ا_
-ا ،1;RآB 7ء
2+ل ا ،0/وه 2Rء P? :ا ا . ;7وأن هQا اfcاب
آن م وا; ،و ،66 -_ 2A1 :و; :ل ا ا u< 1 7- ;7ذ((Q .
ن وا< اfcاب ا;77ة
!=< 0اcدارة ل -ا7
2+ 0/ر P6وا P=Bا 7
' = Dء -اQOcار أ P 7
.66أن اار ا/7ن
6
=1 P+
;-م ا; Gم G
.=6 PA6Tوع و
01 : 0ا.Pa*- :
ا?cـق
Gا
Bب
إن ا 77اcدار 1وه 2
2ا;-ا
ر 2+ 1ا ;7و
-K7-ري 2+
ا: 21 7- : : ;7
2+ (1ا=- :!Gل ا./
2+ (2اf7عa*- :ء اار ا در 0وز 1ا -ا_ -ر 18 §1أ2001 !1-
اF- 2fذ -اQOcار
2+ا Bا.2;7
وآ LOا 0
O
77ا6ذة V+ة A-ي ر Aوا6ذ =; ا2-1 V1V
را ،وا6ذ =; ا :ا
ي
ا ،وا6ذ - V1Vدا
f?
2وا;Aة Oد1
-ج آ=
=Z
1
( *` ]2 ,
Jإدار ?1 +س .-ز B
1ن
•
د 1.ا2ج
(ـــ*+
;Dر 0ا 77اcدار 7- 1س :ر<-3/2001/63 :غ- ،ر2+ 2002/7/12 §1
fع اfcاب 2+ا7ا +ا
.2
و K1هQا ا :ا U=Oا==6 0Kب
;دة 071أ-زه :21 7+
أو M 071 :هQا ا :ا در 0ا 77اcدار 7- 1س 07fأم ا=7دئ،
4 -ه ،P7آ 2+ ،!K71 POادي ،أول D :در 0ا 2fاcداري ا2+ 2-a7
اf7ع
Qإ;اث ا7آ :اcدار.1
071:إدراج هQا ا 07f :ام ا E/ا درة 0ا 2fاcداري ا2-a7
A
2+ا 0- +ا?ظ ق و1ت ا+اد
،B 0و7fن 6ا7ا +ا
4O-م وا_اد
B 0أSى.
=1 : SهQا ا4
0
4
0 :ه ا Meا 1م ا 2fا! 2
ا;ا أ
م اOن Rرا ،و=-ر آ (Qأن ?A+ا
ء اcداري? ،ض وز /Oق
ا=7دئ ا7و 2+ +اOن اFص آ;=7أ اVام ا 2fاد ،وه=
2دئ 071 Cا(A7
2+ -دى اacء.
را :B1 : JهQا اB :أة < 2fا7آ :اcدار
2+ 1ل
!ء u-اaKات اOO
أي 2+ا4Oر ;Dور <Oن :4 1 274اfcاب 2+ا7ا +ا
.
و هQا ا :ا 0
;-C :إدة ا6اض أه :و< Pو
.P</
و YT kا*
1ا;< 0/- :م
_ 0ف
;
77- :ارس 1 L1pوا ،aداة ا،¦1
7اا 2+ U
7- 0/1 ،1;Rاار ا در 0وز 1ا -ا_ واP*- 2f
ا v7اTد 2=1اQي أ;Dر - P 2+اQOcار G7رآ 2+ Pإfاب 1م
.2001/03/01
c?1ق ا*
<
ا :ا;-ا و
ر 2+ 1ا 2;7و
-K7-ري 2+ا2+ ، ;7
اf7عa*- :ء اار ا در 0وز 1ا -ا_ -ر 18 §1أ ،2001 !1-ا2f
F-ذ -اQOcار
2+ا Bا.2;7
ا,
J
TA
Kاfcاب 2+ا7ا +ا
a7-ب C;Bآ=ا و
،71;AوV1ى ذ(
6-س إ وBد Oص < 2+ 7=
OOاf7ع
،B 0وإ ص ا
0
7-ا +ا
7ر 6هQا ا ; 2+ة
=6ت
،OX B 0وإ 'ب أم
ا
ء اcداري 2+اf7ع
K6- ،KX B 0ء <ار +a 01اcدار v7- 1ا
:6ا6ا.f
-1ض وإ Gم
U1ت (? ,` *
Cا6اب .-ا Y+Kا6داري ا.h
"اfcاب ه ا?ق
0
7ا 0?e7وا 0
;FA7ا
Cع 0ا? !7ة
; < <Nإ-از ا 0
:6أ
أو u-ا ./7ا4- 7وف ا !7واة
."
? -
و ;1اfcاب
0أ;1
/Sد 6ا +7ام 4O-م وا_اد; 7
،ا G7-ع
و 2f-اcداري إ P71وأ/O 2+ U; Oق ا7ا +ا
أو إ !?1 !G- P74
ق ا
0وق ا
;S 0
0? 7ت ا7ا +ا
DS ،وأن ( ا7ا2+ !7 +
eوف ار.1
*+ذا آ u- LOا1Gت <; L7ا +و ;=
0- =AOأ ا76Cار 1و
اfcاب*+ ،ن ا 0
Kا7aض Cزال 1ي u-ا1Gت اSى 2+هQا ا7ل؛ وهQا
ه ال `1G =A -اcداري ا 2+ 2-a7ا4Oر ;Dور <Oن .P74 1 274
و
0ا ;?7ض ا/ر اQي Dر ا?! وا;=
0- +أ ا76ار 1ا7ا +ا
و
7ر 6اfcاب !=+ .د6ر م 1962آن اfcاب
7-ا? ! اv
F
6
0م =+ 2ا 1958 1اQي ": [Oأن آ! < 0 Mا-;
? - !7ة ،وآ! !7
27Bأدى إ ;م اOCد 071 - ? -اS P =<7رج ا
O7ت اTد.1"=1
وهQا ا [ ا 2OOه اQي ا; 6ت إ Pا +aاcدار
< 2+ 1ا;f ;7
2
وز 1ا -ا_ -ر 1961/04/17 §1واQي Bء :P+
"و^ وأ B 0
POأSى*+ ،ن ا? ! 0
2ا67م ا MAاQآ اQي ;=A1
ا
O7ت اTد 2+ =1اfcاب ا 0 -;7ا 071 C ،!7ا=ر 7f a
Uن
=+ 24 eا 1958 1ا ?e- 7ا
7وا [ 1 C ،P Eأ+ ? 1
اcدارة
0إ=ع اBcاء اTد 2=1اا !=< .Bإ;Dار أي VBاء 2+اا<` أن ا 0?e7ا0
7
; إfا 0 :-ا=1 C 7B !7ن
1 !- ، R FR T/S Z+ن أS :A?Oرج
-1ﺤﻜﻡ ﻋﺩﺩ 135ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ .1961/04/17ﺍﻝﺤﻴﺤﻲ ﻤﺤﻤﺩ ﻀﺩ ﻭﺯﻴﺭ ﺍﻝﺘﺭﺒﻴﺔ ﺍﻝﻭﻁﻨﻴﺔ ﻭﺍﻝﺭﻴﺎﻀﺔ ،ﺍﻝﻤﺠﻤﻭﻋﺔ 1961ﺹ ،56
ﺭﺍﺠﻊ ﺘﻌﻠﻴﻕ ﺃﺤﻤﺩ ﺍﻝﺒﺨﺎﺭﻱ ﻭﺃﻤﻴﻨﺔ ﺠﺒﺭﺍﻥ :ﺍﺠﺘﻬﺎﺩﺍﺕ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ،ﺍﻝﻐﺭﻓﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ ،ﺍﻝﻁﺒﻌﺔ ﺍﻷﻭﻝﻰ ،1996 ،ﺍﻝﻤﻨﺸﻭﺭﺍﺕ
ﺍﻝﺠﺎﻤﻌﻴﺔ ﺍﻝﻤﻐﺎﺭﺒﻴﺔ ،ﺹ.180.
-2ﺃﻨﻅﺭ ﻤﺤﻤﺩ ﺍﻝﺒﺩﻴﻭﻱ ،ﺍﻹﻀﺭﺍﺏ ،ﺭﺴﺎﻝﺔ ﻝﻨﻴل ﺩﺒﻠﻭﻡ ﺍﻝﺩﺭﺍﺴﺎﺕ ﺍﻝﻌﻠﻴﺎ ،ﻜﻠﻴﺔ ﺍﻝﺤﻘﻭﻕ ،ﺍﻝﺭﺒﺎﻁ 1975 ،ﺹ.70.
-3ﺃﻨﻅﺭ ﻑ 15.ﻤﻥ ﻅﻬﻴﺭ 1ﻤﺎﺭﺱ ،1963ﻭﻑ 35.ﻤﻥ ﺍﻝﻤﺭﺴﻭﻡ ﺍﻝﻤﻠﻜﻲ ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ،1967/2/2ﻭﻑ 13.ﻤﻥ ﻅﻬﻴﺭ ﺸﺭﻴﻑ
ﺒﻤﺜﺎﺒﺔ ﻗﺎﻨﻭﻥ ﺭﻗﻡ 1-74-467ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ،1974/11/11ﻭﻑ 37 .ﻤﻥ ﻅﻬﻴﺭ .1979/11/08
0اازن 7f 0-ن ق ا
7- 0ا +ا
،و7f 0-ن ا Aادي UQاSة
ES 0ل ;
;S :1ا 2+ K77إ=Rع اBت ا
وا ? 7ا
.
-إن ا? ! 14ا
0اfcاب <; ر و v? -ا=رة
Qد6ر 1962إ '1
د6ر ،1996وQ vا
A? 0إ CاTآ;
Gو اfcاب ،وإن Vوف اG7ع
ا 0 2-a7إ;Dار اOن ا 274أو ر;1 C ،P=a 7-ف :1اfcاب ا0?e7
;-ر
;1ف إ ا<cار G7-وP؛ و 071ا 6ج هQا ا!
ES 0ل ا ص ا1G
ا 2م اfcاب Dا أ Dف
0ا 0?e7آBل ا /Aوا
ء...ا§
و! :1اfcاب 2<-اG
!; 0?e7و اfcاب.
و : =1ا 77اcدار 7- 1س
Aه_ 0
7ف ا 2fاcداري ا!
2+ 2-a7ء
ا?اغ ا/O ;1; ^ 0
21Gق اfcاب اG7وع ،و; PO7
;1و .UD
وا E7أن :إدار
1س ذه;- .ا 2+ر t
E
:6اfcاب اG7وع وUV7
0اfcاب ' اG7وع ،وهQا
0وا .Bا 2fاcداري ا!7- ;=
./7ء ا?اغ
ا 21GأEF- Oف ا 2fا 2O;7اQي 1ن دا;
7ا -ص ا.1G
و آ! ل 2?+ ،ا4Oر ;Dور ا [ ا 274اfª :4 7اب 2+ا7ا +ا
،
ا76ار 6 1ا7ا +ا
، .1ا !7ا
0- +ا+اد 7f 2+ن
و 2+Eآ! ا/fاب
;S 2+و
ا 2+ 0-
7ا76ل :ا7
7ن
_ 0ف
ا;6ر.
إن هQا ا ،:أآ;
ة أSى ا;ور ا 2E/اQي 1م 2f< P-ا7آ :اcدار2+ 1
ا4Oر ;Dور <Oن :4 1 274اfcاب /< 2+ع ا7ا +ا
.
اT kـY
-ء
1ا 0/ا Z=f -- f7ه UQا- 77ر 1998/6/24 §1ا2
1ض +ا;7ن أ :OارTوا 2+ L?AO - 01;7 7B 01إ_ر e
1958/11/15ا v6T- 7ا7ت
+ا ;-ا `7ام ا 2A6TاQي Dدق P+
اOن ا 7 266و;1*-اع ا ; t1ى ا 01;Aوآ! ا (7ووا 2و
1Cاآ¦' ،
أن ا ;Aا; <ر ر u+ا A A1 .
01- : [Sا;7
7ا ا=6ب
ا:q
www.droitplus.net ا او
را
ت وا ث ا
100
! ا ص وا اارات وام ا
;-1م اا
:ت ا? ! ا 0
^Kا 4ا7- 7ت ا ' :
7أن
هQا ا? ! O =/ 1 Cز ال ن
A Pي آ! ا7Bع ،2
7وا7BCع
ا7اد ; =1 C :+_ 0
Uا 0
¥? [ F
PO
7 7Bا7ا_ 0وه¥+ 2
ا 01;7و'
=ح 7م.
01-2ا¥+ MF
0
7ت ا 01;7أ
' < ' :2OOأ ;B1 C POأي [O
<7B 01 ` 71 2OOت
¥+ 0ت
0
?Fا ،B 0
01;7و
*+ OX B 0ن ا4
ا 2أورده ا ;Aا; < 2+ارf7- <E C Uع ا 7ا7اد A6Tن ه UQاSة
ذات
fع و 2Oو
ي Dف و Cرض ¥+ 0
1 0-ت
?Fو[
0-
Pه UQا.4
وA71ن PBاa*- :ء
ر ا ;Aا; اQ7آر وز ا /Aوا=ر <ار
ا -K7- 77ااف 7-ا.L?AO B-01;7 -a7
و -ء
Qآة Bاب اآ! ا
P? - 2ه UQو 2<- 0 -Oا 2+ 0-/7ا0/
ا;- ER + `+;1 2م ا=ل ،وذ( ن ر u+اA A1 .
01- [S
ا
7ه إ CإBاء
دي ?Qي
7ت <
OOص ?-ة اSة
0
ا7دة ا 1973/4/10 A
Fا :4 - 1958/11/15 e P=B7- :77ا v6T 2+
ا7ت .وا7ل ا7د ' 1دا 2+ Sا Sص <
ء اacء ،أ
2+اf7ع *+ن رد
ا /AاG
7وع وذ( ن ا
ء ا
1 : 7 0A6N7ا
ت ا? !
ا ،1958/11/15 e 0
^Kإذ أن أ
ء ا ا
; 7 1وا ا
7B
A6Tدون أن 1ن
; t1 - <=Aى ا /Aا ،7ون ا
ء ا7 0A6N7
1 :ا
ت ا?ة او
0ا7دة ا v?O 0
A
Fا :O ،4اآ?ا *-ر6ل
ا M7ا 7 2A6Tإ وا
B 2اآ¦.
و -ء
Qآة Bاب ا 01;Aاا 2وا; اB 2ء T- +ن v6TاMF
7
7ت ا? ! ا; ،1958/11/15 e 0
^Kم ; ._ :1إ ا /Aا .7و
0
BأSى ن u-أ
ء ا 7آOا 71ر6ن
م ،1Aو*+ 2-ن ا :
7
Oإ
ا 7اQ7آرة <S !G1ا; اB- 7ل اات ا ،A7ا : ` 71 01QاOن
v6Tا7ت RC-اك
` ا 0O;7ن اG7ع و : `fإ_را ه ا t 7ا7BC
ات ا.A7
و -ء ا 1ا ;A 2-ا?7ض ا 27اQي Bء T- P+ن
أ U76ا- 0/ار
Dدر ;1 C !A' _
;< 0و أن 1ن
د رQ 6آا T-م اOن و+ + C
ت اار اcداري ،و
: 0ن ' <;- 0/ -ى اacء.
و -ء 2<-و Xو
; Aات ا.M7
و -ء ا
2F-و Pa=-إ ا `
0+/اEcم *-دراج ا
A-
1999/5/5و =O
7+ا 0+/وأ; 6ا ا ،4و ;-أن Eا ;Aا?7ض اU1 27
ا 2-ر Vا
;7او وا .P
1 A :- /
و ;-ا;7او _= Oن
اJــ
@
.-ا@K
^ د `+اآ! ا
;- 2م ا=ل ،ن
_ P+ 0ا /ن ه
!=< 0ا7ل
ا7دª 1دارة ا != C 2ا 1_ 0 0/دى اacء و< !G1 C 2-ارا إدار.1
^ 0إن ا !7ا7دي ه ا !7اQي P
; Cاcدارة إ;اث أي أ^- ،2OO< X
1دوره
P+د إ<ار أو إ=Xت
=6أن <ر Pاا 0Oأو <ارات ª -6دارة
،A?Oو 2
1ذ( أن ; Cل أو 2aأو .أي أ .2OO< XوB-ع إ اار ا/7ن
0=1 P+أB POء ; -د ااب _ .و `fا M7ا 7 2A6Tوأ POأط :ا0/
T-ن هQا ا7- 1 : ./ا =
+ا=6ب و
7- P =/اة ا
7ت ا OOااردة 2+
ه UQا=6ب = P A1ا ،./ا2Gء اQي 1ن
;< Pأ;ث أXا <P
+- OO
و;م
ا P+إ;1اع ا M7ا 2A6TاQ7آر و1ن ;< (Q-ا D `76و
ت
اار اcداري1 7
،ن
Pا; :< ' `+أ6س.
و^ إن
1ا L
;< 0/دا !Sا !Bا 2<= +A
2OOاGوط اG
اSى ا.=< P
01 7
OO< =/7
.-اع
^ إن ا;ى ;ف إ اac- 0/ء وز ا ;f /Aاار ا در 0ا;A
ا; ر
7- !A' _
vاآ¦ ا 7رة ا در -ر
20 §1ي ; L 1998د
،842ا ._ u+- 2fا 0/اا
2إ إ;1اع ا M7ا 7 2A6Tا- 01;7
،L?AOوذ( ; -م اام
ت ا? ! اTG- 11-15/1958 e 0
^Kن
ا7ت ا ،B 0
7و 01ا¥+ MF
0
7ت ا 01;7ا 0O;7وا01A
B 0أSى.
و^ إ 0
POا 0
L-Kو Xا M7أن ا 7اQ7آرة <; E+ LA6Tإذ v =6
ا ا
1ا v6T- ?7ا 7أن أر ;1=- !6ا7
7ن إ ا /Aا7
7BC- 1ع اQي - ;6ر 1998/4/29 §1وذ( و P=/1
+ا? ! ا0
^K
ا 4ا M1Gر< 1.58.377 :ا در -رTG- 1958/11/15 §1ن ا7ت ا .
7و;-
اOد ا `7ا 2A6TاQ7آر اQي Dدق اOن ا 266وا .FOا .7اA7
; 7م ر vا;1*- 7اع ا t1اارد ! ?-ا 0
v
Fا 4ا M1Gر<:
1.58.376ا در -رTG- 1958/11/15 §1ن v6Tا7ت ;ى آ!
0ا /Aا7
وا ;Aوآ! ا.(7
و^ إن دور اTG- /Aن v6Tا7ت :A 1و !Dا;1cاع اارد 2+
ا? ! ا v
FاQ7آر أ UEو 1 Cأن :A u+هQا ا;- !Dى Sق أي
< ،2OOوذ( ن ا
ء _= ? ! ا v6T e 0
`-Aا7ت اG7ر إP
أ UEه اQي 1ر ! ا 7وإEن ا=E/ن وا
E'*-ق ا
آ 0و
` آ! ا7Bع
ء ا ،7آ 071 7آ67- (Qم و< Mا;7 7ة
أو .
0
U;-ا Oن ا 266ام ?eا ،
7ن اcدارة P_7 Leدون أن 0
P 7
< PوأB
+ES POء 2+ا :ا*+ MOTA7ن ا< 2+ا;رBت وا LA :EAاSر1
و إ=Bر 1وأن إدة ا ;- : Mم
Vاو ا;7 !7ة 6ات
;دة ،و (Qا v7إaء
ا :ا MOTA7وا.P=_ `7 -6C
و^ LA7اcدارة Q
2+آ ااT- -ن ا :ا MOTA7آن
Vا أv6
76وأن ا tf1 : MOTA7آ PO
: Mوا<
0ا< ا !- - ./1 2اآ? ،=/-
آ 7أ OآV1 =A
LOم اcدارة 2p !G-
P 7-و أن ا ل ا<
`
F1ا + 7f 0
f
Z-ا .D 7ا 7و ا6ق اV1 7- Me7م
0
آ?ءة 2+ا MاQي 27 1إ ،Pوأن cدارة أ L=Xأ Xء ا 7ا;-Cا N OO< X-آ;
أن ا MOTA7اQ7آر =D 01 :أي Mأو اOاف 2+ا76ل اcدارة /Aا;11
وأ
OرV7 L6ا 0
U' P -ا.0?e7
Jااو Byن
^ إن Bه ا Vاع ه
+إذا آن ا 2;7ا1A ._ 2+
MOTA7
و Pfاcدار 1وذ( *-دة ? 2+ Pا ;- 6 :Aأن - P< L7اف اcدارة
6 Q
1985إ ا 4 :Aا;ر.09 B
و^ إB- POع إ Kت ا :ا t
1 MOTA7أن ا 77اcدارL ;< 1
<
ءه u+-اT- ./ن ا< ا; -/7رج 07fا< SC-ر و /A `
Fاcدارة
ا;; = 11ة
/ت ا 2;7ا;1 : MOTA7ل ; ;?1 7-م اام اcدارة UQ
ا/7ت أو اOا 2+ +ا76ل /6اQ7آرة.
^ 0إن ا< اG7ر إ و ا_ 0
-/7ف ا ;7ا MOTA7وإن آ< LO
SC-ر و /A `
Fاcدارة ا; 11إ Cأن اcدارة
=-
Vن ا Dوا/7ت ا2
;ت -إ ا
Cع
< 0ا Me7ا
- 2 7و< ' 07
Uآن 2+و ،Pfوذ(
Lا<= ا
ء وا ; 0
<E/Oا 2+ Me7ا tا< و
+ا .ا 2آن 1
2+اا tاQ7آرة.
و^ إ POآن ا 77اcدار 2+ 1هQا ا_cر أن
!7ا<= آ! ا D
ا f- 7ا
;1;
- 2 7إذا آن
< Mاcدارة ;-م < Pو 1AوPf
V1أES 0
76 v6ل ا Xوا; A7ات ا - ;7أو ا `1 2اcدCء .C -
و^ إن ا< ر ا 77ا;-Cا ال B- POT-ع إ و Xا t
1 M7أن
ا;1 : ;7ل ; ;?1 7-م اام اcدارة /7ت ا< =A -إ Pأو اOا 2+ +ا76ل
071 : /6ا v7ا
ZA- 0ر< P
01 7
،P-إaء ا :ا.MOTA7
Gا
Bب
<
ا v7ا a*-ء ا :ا MOTA7و*-رBع ا M7إ ا 77اcدار^= 1
2+ا ;1;B 0
./وO +ن.
و;D P-ر ا :و 2+ 2ا Aا ا; 7ة -ر §1اQ7آر أ - UEاAت
اد v7- 1ا --ط.
وآ LOا ¥اآ 0
O
7ر vا +aاcدار 1ا ;7
;Aا 7ا;اودي،
واGA7ر 01اAدة - ;7
:ر
ن وأ ;7د 1و=; ا E=6 ;7وا;7و أآي و
7-
ا 2
7ام ا ;= ;Aااد اا 2A1و;A7-ة آ= ا
= Zا;Aة ااق .A?O
=ر ،Pا=را
7ت ا? ! v?O 0
15ا 4ا;A7ل A7
،P-ر u+ا./
و !7ا 0/ا .
و -ء إدراج ا
`7B MF+ 94/10/20 A-ا_اف ر'،:D :
=+ت ا 77ا
BهVة ،وأ L/ا ;A 7ا?7ض ا 27اQي U1 Eا2-
اQي أ? M7- P- 2ا 77وأآ;
ورد ،P+واQي رأى T-ن ا 77اcدار2+ ^=- F
1
_ .إ1ف ا ?; Qم وBد 0
71 2OO< [Oذ( ،ون و 1Cا
ل دون
;- 1م ا SCص ،و 2+ا !Gرأى T-ن _ .إ1ف ا ?=
Qل ،إ Cأ 01 POا:
V
' PO P
+-أ6س.
و V ;-ا
;7او Aام.
اJـ
@
و ;-ا;7او _= Oن
^ 0ا:!G
^ أن ا 2
1 ./إ إaء ا
=1ا?7و fا `
0/ا1*- :ف ا ?.Q
و^ 0/ =6أن أ
- Rورة
.م ،إ Cأ !K71 : POر'Rc- PD :ر.
و^ إن ا
1ا `+ 2أ
م ا 77اcدار- : 1ا
/6ل
ب
<` _ 0
Pف
م
;B 2+ !Aول ه 0
¥ه¥ت اa7- 0
7ب
`
،اة ا K6Cءات ا7رة _=
Oن.
و^ إن ا; ./م FR P
1-دون
.م ،وأ POوإن آن ه
' +
[O 0
KAا7دة 0
3اOن ر< 41/90 :ا;7ث 7آ :اcدار DS ، 1وأن <Oن
ا
7ة ر<D [O 93-162 :ا 2+ا? ! P
37أ 2
7 1 C " POأن !K71أ
م
ا¥ت ا
و اTد C ،=1إذا آن
; Q- 1ا
7ة " .وه ا [ اQي UA+ا? ! -18
0ا 4م ا;ا ¥ 2Sا-- 0
7ط 01 ":P-ا 2
7أن ;1ي ; PQ-دPS
<ت اAت 2+ 7- ،ذ( ABت ا tوا=^ وا ' ،أ P 1 C POار;اء هUQ
ا=;1
; Qا ،P FR
< 2+ `+أو N1 7دي Rدة 0و<` Sر/O 0 Bق
ا." 7
و^ وا ه*+ ، UQن ?DاV 2
7ول 0ا 2+ 0/ه UQا ز
،دام _ 2+ 7- +ذ(
_ .إ1ف ا ? ،Qا2Gء اQي =
' P=_ P
=1ل ./ -. ERا.2D
و^ إن 6Sا;ى D !71ه.
ا?cق
وO =/ن ر< 41/90 :ا;7ث 7آ :اcدار 1و 76Cا7اد 3إ
5و7و8و10و15و20و21و P
24وا? ! O< 0
37ن ا
7ة ر< 1-93-162 :وا? !
0
124ق.م.م و
.P1
Gا
Bب
*+ن ا 77اcدار 1وه 2
2ا;-ا
ر;- 1م <=ل ا;ى
` إ-ء
ا ا.0/
Q-ا ;Dر ا 2+ :ام وا Gوا Aأ.UE
آ ( DاBU ار
Gا
Bب
و ? =/ل 0
26-8-5-4-3اOن 41-90ا;7ث 7آ :اcدار 1وا7دة 0
28
اK7ق ا.27
L7ا 77اcدار 1ا;-ا
ر1
2+ا=- :!Gل ا./
2+اf7عa*- :ء اFOب ر vا v7ا 7 27ا7ن
` .اXqر
ا OOذ(Q- .ا ;Dر ا 2+ :ام وا Gوا Aأ.UE
اGFــــــس
ا :Aاول ! :ا ص ا4 .................................................................. OO
ا Bب اولE :ا @
+C Dا?>ص ا
5 .........................................
ا @>Fاول :ا Gت ا
;F Fا 2ة ا
5 ........................................
ا ^=7اول :ا? Aا5 .................................................................. 21G
ا ^=7ا :2OKا? Aا
6 ................................................................... 2
ا ^=7ا :^Kا? Aا?6 ..................................................................... 2
ا ^=7اا :`-ا? Aاcداري 7 ....................................................................
ا @>Fا ` :. Sت اء إ] ا7 .........................................................
;F
ا ^=7اول :ا T/Fا7دي أو ا T/Fا 7ي 2+ا [ 7 .............................
ا ^=7ا :2OKا7aض وا-cم 2+ا [ 7 ...............................................
ا ^=7ا :^Kا uواAت 2+ا [ 8 ...............................................
ا ^=7اا :`-ا < uوارض 0-ا ص 8 ......................................
ا @>Fا1 :I Sارس ا8 ......................................................................
;F
ا ^=7اول;
:ر 6اGح ا7ن 8 ......................................................
ا ^=7ا :2OKا;7ر 6ار9 ................................................................. F1
ا ^=7ا :^Kا;7ر 6ا 7أو ا=^ ا 27ا 9 .......................................
ا @>Fاا :Yو
@Tا10 .......................................................................
;F
ا ^=7اول_ :ق ا? Aا;ا10 ............................................................. S
ا ./7اول :ا 6Cج -س 10 .............................................................
ا ./7ا :2OKا 6Cج
- 0ب أو10 ...................................................... 2
ا ./7ا :^Kا 6Cج ?7-م ا10 ................................................... ?F7
ا ^=7ا_ :2OKق ا AاFر11 ........................................................... B
ا ./7اول 7 :اOن و'11 ......................................................... P1
ا ./7ا :2OKا 7در أو اAا -ار11 .............................................. F1
ا ./7ا :^Kا7ل ا
11 .......................................................... 1
ا Bب اE :. Sا @
2 Dا?>ص ا
11 .........................................
ا @>Fاول G
E( :ت 11 ........................................................................ 1 2
ا ^=7اول ? :ا;رس 11 .........................................................................
ا ./7اول :أه 7ا 12 ................................................................. :7
ا ./7ا . :2OKا 12 ................................................................ :7
ا ^=7ا :2OKأه 7ا t/ 7ا12 ......................................................... 2OO
ا ./7اول:ا ?ت 13 .......................................................................
ا ./7ا :2OKدرا 6اBCد ا
13 .................................................... 2
ا ^=7ا< :^Kاءة ا;روس 13 .....................................................................
ا ^=7اا [F :`-ا;روس14 ....................................................................
ا @>Fا :. Sآ
@
(
Fا?>ص ا
14 .................................................
ا ^=7اول :ا
15 ............................................................................
www.droitplus.net ا او
را
ت وا ث ا
113
! ا ص وا اارات وام ا
ا ./7اا/
:`-ق ا42 .................................................................. :
ا ./7ا :v
Fا! 42 ........................................................................
ا ./7اAدس :ا42 ...................................................................... DEF
ا ^=7ا :2OKا76ع ا/7ت ا/:- /7اار ا
42 ....................... 2
ا ./7اول :ا ص ا43 ............................................................ OO
ا ./7ا :2OKاBcد ا
43 ............................................................. 2
ا ./7ا :^Kا?43 ............................................................................ P
ا @>Fا `1 :. Sا
@ وا43 ................................................................ ,
J
ا ^=7اول ; ! D ;1اار 43 .......................................................
ا ./7اول :ار< او 43 ..................................................................
ا ./7ا :2OKار< ا44 ................................................................... OK
ا ./7ا :^Kار< ا44 .................................................................. KK
ا ^=7ا G<
:2OKد Cوأه 7اار 44 ......................................................
ا ./7اول :د Cاار 45 ....................................................................
ا ./7ا :2OKأه 7اار 45 ...................................................................
ا ./7ا:^Kا;7ى ا 2OOار 46 ..........................................................
ا ^=7ا :^Kو `fا :7و 1ا 47 .............................................
ا ./7اول :7 :ر<47 ................................................................... 1 :
ا ./7ا :7 :2OKر<48 ................................................................... 2 :
اـ`,
u- -1ا ص ا51 ....................................................................... OO
-2ا [ ا
! ;6ر 52 ............................................................................
O< -3ن ر< 41/90 :ا;7ث 7آ :اcدار68 ................................................. 1
O< -K7- M1R e -4ن ر<- 1 .75 .168 :ر=+ 15) 1397 ?D 25 §1ا(1977 1
اD S- 7ت ا
! 81 ..................................................................
6
-5م ر<- 2 .93 .625 :ر7B4 §1دى او 20)1414أآTR 2+ ( 1993 -ن
اEآ Vاcداري 84 .................................................................................
u- -6اارات وام ا
86 .............................................................
87 ................................................................. ( 2 FR ) OE- : -7
< -8ار ا ) 2ا6ذ .أ ;7ا=Fري ( 92 ..............................................
=R : -9ن ) ا6ذ ;7
.اج( 101 ...................................................
- 10أم و<ارات < ; ا7ن ا 109 ..................................................
! ا ص اOO
وا اارات وام ا
ا JBcاو]
ا;? ا
J1
2006 - 2005