You are on page 1of 116

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫(ــ ‪*+‬‬
‫‪ 0
:' -‬أه‪ 7‬ا‪ 6‬س ا ‪4‬ي ‪ 01 2+‬ا‪ - . /‬ت اق‪*+ ،‬ن ذ( ' آ ف‪ ،‬إذا‬
‫‪;- <+
01 :‬رات ‪ 2+  +‬اآ‪ A‬ب ا‪ 7‬رف‪ ،‬و  ت ‪ (? 2+ 7‬ا‪7‬ى‪= ،‬ه‪ 0‬‬
‫<;رة ا‪  . /‬ا! وا ; وا‪ G< 7‬وا وا‪EF6‬ص ا‪ DEF‬ت وا‪ B  6C‬ت‪.‬‬
‫و
‪ 0‬ا‪ M6N7‬أن ا;را‪ 6‬ا‪  7‬أه‪ 2+ L7‬آ‪ 0
K‬ا ت‪ ،‬إذ ‪ :1‬ا‪ 7C‬د ' = ‬
‫ا‪ B‬دات ‪ D S‬و‪ 2+ ، FR‬ا<‪ L‬ا‪Q‬ي و‪ P+ !D‬ا= ‪K‬ن إ <ا; و<ا‪ 0O‬وأدوات‬

‪.‬‬
‫وه‪Q‬ا ا ب ه
 و ‪ 2+‬ه‪Q‬ا ا ;د‪ ،‬وم ‪ !DT‬ا;را‪ 6‬ت ا‪ ، 7‬وإ دة ا‪ =C‬ر‬
‫ ‪ .O‬ا‪ 2+ 27‬ا;را‪ 6‬ت ا ‪.OO‬‬
‫و<; رآ‪ 2+ OV‬ه‪ UQ‬ا‪ 7‬و 
;ا‪ ! :07
0O‬ا ص ا ‪ :X OO‬ا ‬
‫اارات وا م ا ‪.‬‬
‫و' ‪ 2+ 1‬ذ( ه ‪ 07‬ا‪ 0
. /‬ا ل  ; أد‪ 0
O‬أدوات ا! وا‪G< 7‬‬
‫وا ‪6T-‬ب ‪ ZA-‬و‪ :0- - 2+ !6‬اول
‪ !  7 [ F‬ا ص ا ‪،OO‬‬
‫وا‪  7 2O K‬ا  اارات وا م ا ‪ ،‬وآ! ‪ -‬ب ‪ 7 : 1‬ر‪ ;- 01‬أن ‪:1‬‬
‫‪V‬و‪ ;1‬ا‪  7 - . /‬و‪7 -‬ا! ا‪E‬زم إ=  ‪.‬‬
‫‪  7O‬أن ‪ ;1‬ا‪ 2+ =/‬ه‪Q‬ا ا ب
‪ 2+ ،:? 1‬درا‪ :6‬ا ‪ ،OO‬و‪ A1‬ه‪07 2+ :‬‬
‫‪ : 1‬ا‪.2+7‬‬

‫وا‪ /‬و‪ .‬ا‪, -‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪1‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪1 2 1 1‬‬
‫دأب ا? ء   ‪ M‬ام ا ‪ OO‬إ ‪ :0? D‬ا ‪O‬ن ا م وا ‪O‬ن ا‪ F‬ص‪ ،‬وآ!‬

‪O <  !7G1 7‬ن دا‪ 2S‬و< ‪O‬ن دو‪O  + ،2‬ن ا‪ F‬ص ه
‪ 0
7‬اا; ا‪74 7‬‬
‫‪ <E‬ت ا‪ C 2‬ن ا;و _‪ = D ? - + +‬ا‪ A‬دة‪ :4 1 ^ ،‬ا‪ <E‬ت ‪ 0-‬ا‪+‬اد‬
‫أو ‪ : -‬و‪ 0-‬ا;و ‪ = -‬ره ‪  FR‬د‪ .
 /A- `71 C 1‬أ
ا ‪O‬ن ا م ‪7
+‬‬

‪ 0‬اا; ا‪ <E 74 7‬ت ا;و ‪+ -‬اد و‪a-‬ه
‪ 0‬ا;ول‪ ،‬إذ ‪ :4 1‬ا‪ <E‬ت ا‪ + 4 2‬‬
‫ا;و أو أ; ‪+‬و آ‪ A - `7 
 /A‬دة وا‪ /A‬ن‪ .‬و‪?1‬ع إ < ‪O‬ن  م ‪ S‬ر‪ 2B‬أو‬
‫دو‪ ،2‬و‪ <E :1‬ا;و ‪a-‬ه
‪ 0‬ا;ول‪ ،‬و< ‪O‬ن  م دا‪ ،2S‬و‪ :4 1‬ا‪ <E‬ت ‪ 0-‬ا;و‬
‫و‪+‬و أو ‪ 0-‬ا;و ور ‪ 1‬ه ‪ ،‬وأه‪ :‬أ‪ P+ D‬ا ‪O‬ن ا;‪6‬ري وا ‪O‬ن ا‪c‬داري‪.‬‬
‫ا ن ا‪6‬داري‬ ‫ا ن ا
ري‬

‪< 7‬ا;  ‪ GO :4‬ط ا‪ /A‬ا ?‪1Q‬‬ ‫
‪< 7‬ا; ;د‪:‬‬
‫ ‪ :4‬ا ز ا‪c‬داري ‪ 2+‬ا;و‬ ‫‪ !R‬ا;و‬
‫ ‪ :4‬ا‪ 0- <E‬ا‪c‬دارة ا‪7‬آ‪ 1V‬وا‪c‬دارات ا‪ :7‬ا‪7‬آ‪1V‬‬ ‫‪ 4O‬م ا‪:‬‬
‫وا‪
E‬آ‪1V‬‬ ‫ا‪ /A‬ت ا‪ 2+ ?F7‬ا;و‬
‫ ‪ :4‬ا‪ 0- <E‬ا‪c‬دارة و
‪ ?e‬‬ ‫ق ا‪+‬اد ووا‪ !=< : =B‬ا;و‬
‫ ‪ :4‬أ
ال ا;و‬
‫ا? ! ‪ 2+‬ا‪ 7‬ز ت ا‪ 2‬م ‪ 0-‬ا‪c‬دارة وا‪+‬اد‬

‫و‪ ;1‬ا‪ `1G‬ا‪; 7‬ر ا‪O  2D‬ن و‪ ،P- ; 1‬إ


‪ 06‬أو و‪ `f‬اا; ا ‪2+ OO‬‬
‫‪D‬رة ‪ O‬ص
‪- -‬ا‪ /6‬ا‪ /A‬ا‪)  F7‬ا‪ /A‬ا‪ ،(1G‬أو ذات ا ;ة آ ‪`1G‬‬
‫ا ‪ 2=1‬وا‪ `1G‬ا ‪...2‬وه ‪f - V71‬ح وا‪ A‬وا‪7‬م ‪/6 : 0
:' -‬‬
‫ ‪ 2+‬و‪ Pf‬و;م ‪ Ua‬ا ‪ ،2‬إ‪ C‬أن ه‪ UQ‬اب ‪ ، +E 071‬و‪ .O -‬ا‪; ;O `1G‬د‬

‪ 0‬ا‪ 7‬در ا‪S‬ى آ ف و
= دئ ا‪ 1G‬ا‪ 
E6c‬و<ا; ا;‪ 01‬و
= دئ ا ‪O‬ن ا‪2=/‬‬
‫و<ا; ا;ا وا ء وا?‪.1P‬‬
‫و;رج ا‪ 1G‬ت ‪ .A‬أه‪ 7‬وا ا‪;  2‬ره إ‪:‬‬
‫ ا‪ `1G‬ا‪) 26 6‬ا;‪6‬ر(‬
‫ ا‪ `1G‬ا دي أو ا ‪) 2A‬ا ‪O‬ن(‬
‫ ا‪ `1G‬ا?‪) 2‬ا ‪.(274‬‬

‫‪ -1‬أ‪:4O‬آ‪ .‬ا‪; !S;7‬را‪ 6‬ا ‪O‬ن‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪2‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫و‪  .1‬ه‪Q‬ا ا;رج ‪ OO < n O‬ه


‪ ،‬و! ه‪ UQ‬ا‪ D‬ف
‪/A‬ة ‪P 6 2+ D S‬‬
‫‪ 0 MF‬ا‪S‬ى  ‪;D*- 2‬ار ا‪ `1G‬و‪QOp ،UGO‬اك ‪ ; 1 C‬أن ‪Q1‬ر ‪ P P-‬و‬
‫أ‪VB‬ة <  ا‪  A‬اام ;رج ا‪.`1G‬‬
‫و‪ 0
:' -‬أه‪ 7‬ا‪ ?7 - _ c‬ه‪ :‬او  ‪O‬ن‪ ،‬و‪ q -‬ت ا‪;   7‬ة ا ‪OO‬‬
‫‪ +
2?1 C PO*+‬آ? و‪ `f‬ا ;ة ا ‪_ 0
OO‬ف ا‪VB‬ة ا‪)  F7‬ا‪ /A‬ا‪1G‬‬
‫وا ?‪ 0
;-C !- ،(1Q‬إآ‪ 7‬ل ه‪ UQ‬ا‪_ 0 ^= - +7‬ق وآ? ?‪ A‬و‪ =/‬ه‪ UQ‬اا;‬

‪_ 0‬ف ا‪ 7‬آ‪ ،:‬أي اآ‪  V‬ا‪ +‬ر ا‪ 7 2‬اا; ا ‪ OO‬وآ‪ (Q‬ا‪ n 7‬ا‪2+ `=7‬‬
‫! ا ص )ا‪ :A‬اول( و<ارات ا‪ 7‬آ‪) :‬ا‪ :A‬ا‪.(2O K‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪3‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ :A‬اول‪:‬‬
‫! ا ص ا ‪OO‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪4‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا;* اول‪:‬‬
‫( @ ا?>ص ا  ‬

‫و‪B !7G‬ا‪) 14O .O‬ا= ب اول( و‪B‬ا‪ ! 7 .O‬ا ص ا ‪) OO‬ا= ب‬
‫ا‪(2O K‬‬
‫ا‪ B‬ب اول‪E :‬ا‪ @  +C D‬ا?>ص ا  ‪.‬‬
‫د اا; ا ‪ = 2+ OO‬رات
‪VB‬ة 
 و
دة وآ‪K‬ا
‪  . 1‬ا ‪ 2f‬أو‬
‫ا?‪ +
P‬ا‪  7‬ا‪Q‬ي ‪ P 7 1‬ا [‪ ،‬و‪ !O‬ا ;ة
‪ 
7 0‬و‪;1‬ه إ ا ‬
‫  ج إ ?‪D A‬ل إ 
 ه ‪.‬‬ ‫ا‪? 7‬دة وا‪F7‬‬
‫وا‪ 7‬د ‪ A?-‬ا ‪O‬ن ;‪7
;1‬ن ا ;ة ا ‪ OO‬واف   ‪D‬ه ‬
‫وأو‪ ^ 0
< /O ;1; (Q- 071  ، + D‬ا‪f7‬ع وا ‪;
0
2  -‬ى ا‪ < =/O‬‬
‫ ا ‪C‬ت ا‪ =/ !=+ ،?F7‬ا ‪O‬ن  ا< ` ا‪ /‬ر  و ا‪ 7‬ز ت ا‪ K7‬رة‪;-C ،‬‬

‪ 0‬ا م
‪ UA? 7- =A‬و‪C TA
A? + ،P‬ز
‪  ،‬و  ا
 ‪;=1 [ -‬و‬
‫‪ e‬ه‪ 1‬ووا‪ f‬ود< ‪ ،‬و
‪ - 0‬ب أو وأى إذا آ ن '
و
=‪ 7‬وه ‪ 1 C‬ر إ‪C‬‬
‫‪ =A  -‬ا; ا ‪ OO‬ا‪ 7+ .-7‬ه‪ 2‬ا ت ا‪A? - ?7‬؟ و
ه‪ PC  2‬وأ‪P- =6‬؟ و

‫ه‪;
2‬ارس ا?‪A‬؟‬
‫‪  6‬ول ‪ 2+‬ه‪Q‬ا ا= ب ا‪VB‬ة ا‪ A?- ?7‬ا ;ة ا ‪) OO‬ا? ! اول( و ‪C‬ت‬
‫اء إ ا?‪) A‬ا? ! ا‪ (2O K‬وا‪;7‬ارس ا‪e 2‬ت ‪TG-‬ن ا?‪) A‬ا? ! ا‪ (^ K‬وا‪/‬ق‬
‫وا‪ ! 6‬ا‪) A? 7A7‬ا? ! اا‪.(`-‬‬
‫ا‪ @>F‬اول‪:‬ا‪ G‬ت ا‪  ;F F‬ا ‪ 2‬ة ا  ‬
‫‪ :A 1‬ا?‪ ^ 0
A‬ا‪; 7‬ر ا‪Q‬ي ‪1‬م ‪ P-‬إ أر‪ -‬أ‪O‬اع‪ 07+ ،‬أن ‪; 1‬ر ‪0‬‬
‫ا‪G7‬ع ‪+‬ن ا?‪A? Q ;  A‬ا ‪ ، 1G‬و‪ 071‬أن ‪; 1‬ر ‪ 0‬ا ء ‪+‬ن ا?‪A‬‬
‫<  و<; ‪; 1‬ر ‪ 0‬ا? ء ‪+‬ن ‪ ، +‬و<; ‪; 1‬ر أ‪S‬ا ‪ 0‬ا‪c‬دارة ‪+‬ن ا?‪ A‬إدار‪. 1‬‬
‫ا‪Interprétation Législatif :.J+K‬‬ ‫ا‪ IB‬اول‪ :‬ا‪ ;F‬‬
‫ه ا‪Q‬ي ‪; 1‬ر
‪ 0‬ا‪G7‬ع ‪A? PA?O‬ا  ‪O‬ن ‪  . - 6‬ا‪ES‬ف ?‪f UA‬ر‬
‫‪E
7 -‬ت ا ‪ ،OO‬ذ( أن ا‪ 7‬آ‪ :+ 2+ MF ;< :‬ا‪  7‬ا‪Q‬ي < ;‪ U‬ا‪G7‬ع ‪O -‬ن
‪0‬‬
‫و‪N1‬دي ه‪Q‬ا ا‪ESC‬ف إ  رب ‪ 2+‬ا م ‪TG-‬ن ا ‪C‬ت ا‪1 Q ; + X 77‬ن
‪ 0‬‬
‫ا‪G7‬ع ا‪Q‬ي أ‪;D‬ر ذ( ا ‪O‬ن أن ‪; 1‬ر < ‪" 7A1 ،Sp OO‬ا ‪O‬ن ا?‪A‬ي"‪E،‬ء

‫'‪ u7‬و‪
tf‬أ‪ 0
!R‬ا‪ `1G‬ا‪ - A‬و‪ -‬ن

‪ U‬ا‪...2‬و‪ =/‬ا‪ 1G‬ت ا‪A?7‬ة‬
‫‪ XT-‬ر‪ ،7
O 2B‬و‪ 2 1‬ه‪Q‬ا أن ?‪ A‬ا‪< 21G‬ة ا ‪O‬ن ‪ PA?O‬و
‪;1 + : 0‬‬
‫‪VB‬ءا
‪ 0‬ا‪ `1G‬ا‪ 2+ MF1 E+ A?7‬ا‪ :‬وا‪ =/‬و‪ 2+ P=/  .1 C‬ا ل ‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪5‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫آ! ا‪ 7‬ز ت أي ‪f‬ر ‪E


7 -‬ت و‪ C‬ا‪/f‬اب ‪ 2+‬اوا‪ Z-‬ا ‪ OO‬ا ‪ 7‬و‪; 1 PO‬ر‬

‪ v?O 0‬ا‪ /A‬ا‪ 2‬أ‪;D‬رت ا‪ `1G‬ا‪ 2D‬و‪1‬ن
‪.2f 
V‬‬
‫ا‪Interprétation jurisprudentielle:.T U‬‬ ‫ا‪ IB‬ا‪:. S‬ا‪ ;F‬‬
‫ه ا‪Q‬ي ‪1‬م ‪ P-‬ا ة أ‪ X‬ء ‪  :=/‬ص ا ‪O‬ن  ا< ` وا;اث وا ‪V‬ا ت‬
‫ا‪7‬و‪ = : f‬ا م ‪ 2 !7-‬و?‪A‬ي ‪  7‬ت ا ‪ OO‬أو ا ‪ 74‬اا‪.B‬‬
‫‪ ` <- ! 1 + =/‬ا ة ا‪ ،7‬و‪ `/A1 C 2  -‬ا ‪ 2f‬أن ‪ 0 ` 71‬إ‪;D‬ار ‪:‬‬
‫ ‪6 -‬ت ا ‪O‬ن أو '‪ Pf7‬أو ;م آ? ‪*+ ،P1‬ن ‪1 !+‬ن <; ار‪ 71B .‬ا‪ 
C‬ع‬
‫‪ 0‬إ ق ا أو إ<
 ا;ل أو
‪O 71- 7A1‬ان اـــــ;ا‬
‫‪ Déni de justice‬و
‪  v+ :X 0‬ء أن ‪ A?1‬اا‪ 0O‬إ‪ C‬إذا ‪ X‬ر ‪VO‬اع ل ا‪:‬‬
‫ا‪Q‬ي ‪ 0
!=1 E+ ، D O P7‬ا‪+‬اد أن ‪
;1‬ا إ ا‪7 77‬د _‪[O A? .‬‬
‫'
‪  7 + u‬أ‪ 6‬س ا;ى‪.‬‬
‫و‪ 07‬أه‪ 7‬ا?‪ A‬ا ‪ [O 2+E 2+ 2‬ا ‪O‬ن وا‪ P6  !7‬و‪/‬ر‪ U‬و‪PB‬‬

‪76 - 7 E‬ار
`
‪ 2+ ;A1‬ا‪ 0
`77‬و< ` وأ;اث و
‪/1‬أ 
‪ E MF‬‬
‫ا ة ‪/ 0
P+‬رات‪.‬‬
‫وا‪ !D‬أن ا?‪ A‬ا ‪  2‬ص ‪ P v‬إ‪ /O 2+ =AO 7< C‬ق ا  أو ا ‪V‬اع‬
‫ا‪7‬وض‪6 ،‬اء ‪ 77 =A  -‬ا‪ 2‬أ‪;D‬ر‪ ،P‬أم ‪ 7 =A  -‬آ‪ :‬ا‪S‬ى ‪ `/A+‬ا‪77‬‬
‫ا‪A+ 2‬ت ا ‪O‬ن  ‪ ، 
 < =6 7- 0
O‬أن ;ل ‪ 0‬ه‪Q‬ا ا?‪ A‬و‪A?- QST‬‬
‫‪  < 2+ Sp‬أ‪S‬ى
‪ ،X 7‬آ‪ 7‬أن ا‪ 7‬آ‪ :‬اد‪ O‬در‪Q- ; C B‬ا ا?‪ !- ،A‬إن ا‪6‬ار‬
‫ا‪ 7‬آ‪ !1 C 0
A?  :‬ه‪Q‬ا ا?‪
V
A‬و
‪ (Q- ? F‬ا?‪ A‬ا‪ 21G‬ا‪Q‬ي ‪1‬ن‬
‫
و
‪ ^ 0
 F
/6 0‬ا ? ا‪Vc‬ا
 ‪ `
0 ،P+‬ذ( ‪ A? 071‬ا ‪ 2‬أن‬
‫‪;- .A1‬ا 
و‪;1‬ث ه‪Q‬ا ‪ 7  Z=  -‬ر ال ا  و =‪ 7
t‬ر‪0
- X 6‬‬
‫' ا‪ /O‬ع‪ ،‬و‪Q-‬ا ا ;د ‪ .1‬إ‪-‬از ا‪ B‬د ا‪ v7‬ا ‪4O‬ا ن <ارا‪ .A P‬‬
‫و‪ D S /6‬را‪  PO 7 B‬رأس ام ا ‪.2‬‬
‫ا‪Interprétation Doctrinale :.GF‬‬ ‫ا‪ IB‬ا‪ :I S‬ا‪ ;F‬‬
‫ه
‪1‬م ‪ + P-‬ء ا ‪O‬ن وأ‪ 0
PQ 6‬إ‪ 1‬ح و‪ -‬ن و  ‪ O‬ص ا ‪O‬ن ‪2+‬‬

‪ : ?N‬وأ‪ :X -‬أو ‪ 2+‬درو‪ :6‬و
 ‪f‬ا‪p 0
:‬راء وأ‪ -‬ث‪ ،‬وا?‪ A‬ا?‪v  2‬‬
‫ا?‪ A‬ا ‪1 C 2‬ا‪C  PB‬ت وا< ‪ ;11‬ا?‪ P‬أن ‪1‬ف ‪ :‬ا ‪O‬ن ‪ ، +‬وإ‪1 7O‬ن‬
‫‪ =6 7-‬ا=^ ‪ 2+‬اا; ا ‪  PB- OO‬م‪ ،‬و‪*+ (Q‬ن ا?‪ A‬ا?‪ P .a1 2‬ا ‪.O‬‬
‫ا ‪4‬ي ‪;1 C +‬و أن ‪1‬ن
د رأي ‪; 1‬ر ‪ P+ 0‬أو ر‪ 0
!B‬ر‪C B‬ت ا ‪O‬ن <; ‪QSN1‬‬
‫‪ P-‬أو ‪ !71‬وذ( ‪ v-‬ا?‪ A‬ا ‪ 2‬ا‪Q‬ي ‪ P .a1‬ا‪ `- /‬ا‪.27‬‬
‫‪ 0‬ا‪ :7‬ه ا  ش ‪ ; 2+‬ذا‪  1 PO ،P‬ا‪G7 !=A‬ع ‪ .=A-‬ا‪  7‬ا‪ 7‬ا‪2‬‬
‫‪ =1‬وا‪7‬د ا= ا‪Q‬ي ‪ 2+ PQ=1‬ا‪ _ c‬ا‪ R - 
G‬ء‪ ،‬آ‪  1 7‬ا‪ 7 !=A‬آ‪2+ :‬‬
‫ا‪E6‬ء ا‪ 17‬ت ا;<  ص ا ‪.OO‬‬
‫‪Interprétation administrative‬‬ ‫ا‪ IB‬اا‪ :Y‬ا‪  ;F‬ا‪6‬داري‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪6‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ .O -‬ا?‪A‬ات ا‪ ;O - A‬ا?‪ A‬ا‪c‬داري و‪7


2+ !K71‬ع ا;ور‪ 1‬ت وا‪R 7‬‬
‫وا=‪ 'E‬ت وا‪ 7‬ت ا‪;  2‬ره ا‪c‬دارات ا ا‪  F7‬إ
‪ + A? ?e‬أ م‬
‫ا ‪O‬ن و=‪_ : 0‬ق ‪  ، =/‬أن ه‪Q‬ا ا ع
‪ 0‬ا?‪ P v A‬أ‪< 1‬ة إ‪V‬ا
  '‬
‫ا‪ = ^- 0?e7‬آ! ( ا‪ 7‬ت وا;ور‪ 1‬ت
د ‪p‬راء ‪V C  FR‬م ا ‪ 2f‬و‪U; C‬‬
‫وه  ‪ 2+‬ا‪ - QS‬أو
‪. ? F‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ ` :. S‬ت اء إ] ا‪ ;F‬‬
‫أول
‪ T1‬إ‪ P‬ا ‪1
;  2f‬ض ‪ P‬ا ‪V‬اع ه ا‪*+ ،`1G‬ذا و‪ ;B‬ا [ ا‪/7‬ب‬
‫‪1
;  ،A? !
E+‬ن ا‪ :‬ا ‪ 2OO‬وا‪ f‬و‪ ،t1D !G- -‬أ
‪ 2+‬ا ‪C‬ت ا‪2‬‬
‫‪1‬ن

.- -G‬دي أو ‪7' P? 1‬ض ‪0
;-C Q ; + t1D !G-  7 - ;?1 C P1‬‬
‫ا?‪ ،A‬وه ك ‪+‬و‪ f‬أر‪ 071 -‬أن ‪1‬ا‪ B‬ا ‪ 2f‬وه‪   :2‬ا‪ T/F‬ا‪ 7‬دي أو ا‪T/F‬‬
‫ا‪ 7‬ي ‪ 2+‬ا [‪   ،‬ا‪7a‬ض وا‪ -c‬م ‪ 2+‬ا [‪   ،‬ا [ وا‪A‬ت ‪ 2+‬ا [‪  ،‬‬
‫ا <‪ u‬أو ا رض ‪ 0-‬ا ص‪.‬‬
‫ا‪ IB‬اول‪  ` :‬ا‪ bcd‬ا دي أو ا‪ bcd‬ا‪?J‬ي ‪ .-‬ا?‪a‬‬
‫‪1‬ن ا [

T/F- -G‬دي إذا و<` ‪ 
' T/S‬د ‪ 2+‬أ? ‪ ،Pe‬آ‪T‬ن ‪1‬د ‪ P-‬ف أو‬
‫?† زا ; أو ‪6 P
ZA‬ا آ‪ U 
:A1 C ^- 7‬إ‪ C‬إذا ‪ +Q‬ا?† ا‪V‬ا ; ‪ 2+‬ا  او‪،‬‬
‫أو أ‪ ?f‬ا‪ 7‬ا‪6 L/6 2‬ا ‪ 2+‬ا  ا‪ O K‬وه‪Q‬ا ا ع
‪ 0‬اب ‪ 0
;1‬أ‪ ZA-‬ا‪ /S‬ء‬
‫و‪ 1 C‬ج إ ?‪ A‬ا [ و‪ K1 C‬إ‪ PED‬أي ‪ES‬ف‪.‬‬
‫ا‪ IB‬ا‪  ` :. S‬ا‪h‬ض وا‪ G6‬م ‪ .-‬ا?‪a‬‬
‫‪1‬ن ا [ '
أو
=‪ 7‬إذا آ ن أ; أ? ‪ Pe‬أو = رة ا [ ‪ !7 7
2+‬أآ‪K‬‬

‪  
0‬وا;‪ 2+ P+ ،‬ه‪ UQ‬ا  ‪ !71‬ا ‪  2f‬ا‪EF6‬ص ا‪  7‬ا‪ 7‬د = ا‪2+ !
T‬‬
‫= رات ا [  ; ‪.P=/‬‬

‫ا‪ IB‬ا‪  ` :I S‬ا?‪ a‬وا;ت ‪ .-‬ا?‪a‬‬


‫ا [ ه إ'? ل ?† أو = رة ‪ 2+‬ا [ ‪ :A1 C‬ا‪;-  7‬و‪ ،PO‬أو  ;
‪ 1 C‬ول ا [‬
‫‪ P7 2+‬آ ‪ +‬ا ‪C‬ت ا‪ .1 2‬أن ‪ ،P+  =1‬و
‪  .+ :X 0‬ا‪ 2+ A?7‬ه‪ UQ‬ا  إآ‪ 7‬ل‬
‫ا [
;‪ 2+ 1‬ذ( ‪ ; -‬ا‪G7‬ع ]ا?! )ا‪.[(T/F‬‬
‫ا‪ IB‬اا‪  ` :Y‬ا? ‪ jk‬وا‪ J‬رض  ‪ i‬ا?>ص‬
‫<; ‪;1‬ث  رض ‪ O 0-‬ص
‪6 ،?F‬اء أآ ن ه‪Q‬ا ا رض ‪ O 0-‬ص  ‪ 27‬إ‬
‫‪+‬وع
‪+ 0
?F‬وع ا ‪O‬ن‪ ،‬أو آ ن ه‪Q‬ا ا <‪ O 0
0 O 0- u‬ص ‪+‬ع وا;
‪0‬‬
‫‪+‬وع ا ‪O‬ن‪ 2?+ ،‬آ! ه‪ UQ‬ا ‪C‬ت ‪  .B1‬ا ‪ 2f‬أن ‪ 1‬ول ا‪– +‬و‪;-‬ر ا‪ 
c‬ن‪0- -‬‬
‫ا ص ا‪ 7‬ر‪*+ ،f‬ذا آ ن ا رض ‪ O 0-‬ص
? و ‪ 2+‬ا;ر‪ .' ،B‬ا [ اارد‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪7‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ 2+‬ا‪ `1G‬ا أ
إذا آ ن ا رض ‪  [O 0-‬م و‪ S [O‬ص ‪ =/1‬ا [ ا‪ F‬ص ‬
‫ا ‪C‬ت ا‪ 2‬و‪ 0
`f‬أ‪ =/1 7 - ، B‬ا [ ا م  ‪ -‬ا ‪C‬ت ا‪ T-  KA : 2‬م‬
‫ا [ ا‪ F‬ص‪ ،‬أ
إن ‪ `/A1 :‬أن ‪ +1‬ا ‪ 0- 2f‬ا ‪ =1 Q ; + 0‬أ;ه‪ F6 O 7‬‬
‫Š‪ ،S‬ن ا ;ة أن ا‪ `1G‬ا‪ 2a1 E‬ا‪.- A‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ 1 :I S‬ارس ا‪ ;F‬‬
‫إن ا=^ ‪ 0‬ا‪c‬رادة ا ‪G7‬ع أو ‪ PO‬ه
‪ A1‬ا?‪ P‬أو ا ‪D 2f‬ل إ‪P‬‬
‫ ;
‪1‬ض ?‪ A‬ا [‪ .‬وا=^ ‪ O 0‬ا‪G7‬ع أو < ;‪ TA
U‬ا‪ + L?S‬و‪ B‬ت ا ‪4‬‬

‪ 7‬أدى إ ;د
‪Q‬اه‪ .‬أو
;ارس ا?‪ A‬وز‪ L‬إ
;ر‪ 6‬ا‪G‬ح  ا‪7‬ن وا‪;7‬ر‪6‬‬
‫ا ر‪ F1‬وا‪;7‬ر‪ 6‬ا‪ 7‬أو ا=^ ا‪ 27‬ا‪.‬‬
‫‪l’école de l’exégèse‬‬ ‫ا‪ IB‬اول‪ 1 :‬ر
 ا‪K‬ح ‪ ]2‬ان‬
‫ا‪ 7‬د ‪G -‬ح  ا‪7‬ن ‪ Exégèse‬ه ا=^ ‪ 0‬ا ; أو ا‪ 0
1 a‬ا [ و<;‬
‫‪ L76‬ه‪ UQ‬ا‪ ! 2+ 1/‬ا ص ‪;7-‬ر‪ 6‬ا‪V‬ام ا [ أو ا‪G‬ح  ا‪7‬ن‪ ،‬وه‪2‬‬

;ر‪ 1; 6‬ا‪;7‬ت ا‪G‬ح ا‪Q‬ي ‪ 1‬ول ا‪7‬ن ‪ Corpus‬ا ‪ ،OO‬و‪e‬ت ‪ ;-‬إ‪;D‬ار‬
‫ا‪ 1G‬ت ا?‪  !G- AO‬م‪ ،‬و‪;D‬ور ا ‪O‬ن ا‪ 2O;7‬ا?‪ 2AO‬ا‪7‬وف ‪O -‬ن ‪- O‬ن‬
‫)‪ (1804‬وا‪76‬ت إ ' ‪ !A
1‬ان ا ‪.2‬‬
‫و
‪ V71‬ه‪ UQ‬ا‪;7‬ر‪ 6‬ه ;م ا‪ -‬ده ‪ [O 0‬ا ‪O‬ن و‪ 6‬ا‪ ^K‬إ ا‪E6‬ء إرادة‬
‫ا‪G7‬ع‪*+ ،‬ذا ‪ V‬ا?‪ 0 P‬ا‪ = 6‬ط ا‪c‬رادة ا ا‪ `f‬ا [
‪ 0‬ا ;ة ا ‪ OO‬ذا ‪،‬‬
‫‪*+‬ن ا‪ T1 A?7‬إ ا‪c‬رادة ا‪ f?7‬أي ا‪c‬رادة ا‪?1 2‬ض أ‪ O‬ن ;ى ا‪G7‬ع  أ‪ PO‬أراد‬
‫و‪ `f‬ا ;ة ‪ TA7‬ا‪7‬و‪.f‬‬
‫و‪ 0‬ه‪Q‬ا ا‪ M<7‬ا ?‪ L‬ا‪;7‬ر‪ v1; ? - 6‬ا ص ا‪ ،1G‬إذ ا=ت ا‪`1G‬‬
‫ا‪; 7‬ر ا;  ‪O‬ن ;ر‪ B‬أن أ= ع ه‪ UQ‬ا‪;7‬ر‪O1 : 6‬ا ‪+1‬ن ‪6‬ى ‪ 0  -‬ا‪7‬ب‬
‫أ
‪ K‬ل ‪ Bugnet PO-‬ا‪Q‬ي < ل " إ‪ C 2 O‬أف اق ا‪ O;7‬وإ‪ 7O‬أدرس < ‪O‬ن ‪- O‬ن"‬
‫و‪ 2A6N
0
;1 P -‬ا‪;7‬ر‪ 6‬ا;‪.1‬‬
‫و<; ا‪;O‬ت ه‪ UQ‬ا‪;7‬ر‪ 2/ O 6‬او‪ 1‬وا ;ارة  ; ا‪G7‬ع <=! آ! ‪2R‬ء‪ ،‬إذ‬

‪; +‬ة ا=^ ‪ 0‬إرادة ا‪G7‬ع و<‪ L‬و‪ `f‬اا‪
0O‬دا
‪ L‬ه‪ UQ‬ا‪c‬رادة أ‪ 
L=D‬وزة ‪!?-‬‬
‫‪/‬ر اا<` ا‪ 2 7BC‬ا‪Q‬ي أ‪;1;B C 2;A1 t=D‬ة أآ‪7 7 E
K‬ا‪ G
B‬آ! اا<`‬
‫ا‪ 2 7BC‬ا‪/7‬ر‪.‬‬
‫‪Ecole Historique‬‬ ‫ا‪ IB‬ا‪ :. S‬ا ر
 ا ر‪ d+‬‬
‫‪e‬ت ه‪ UQ‬ا‪;7‬ر‪ 2+ 6‬أ‪ 2 + 6 ;1  O 7‬و‪ R-‬وا 
= د  ‪ u-‬ا? ء‬
‫ا?‪ 0AO‬أ
‪ K‬ل ‪ ،2 6‬وه‪ 2‬ى أن ا ;ة ا ‪ OO‬ه‪ O 2‬ج  ‪ B‬ت ا‪ Z6‬ا‪ 2 7BC‬ا‪Q‬ي‬
‫‪TGO‬ت ‪ P+‬و‪f 2+‬ء ا‪4‬وف ا‪  7BC‬وا‪ <C‬د‪ 1‬وا‪ 6 A‬ا‪ 2‬ا< ‪ L‬و‪B‬ده ‪.‬‬
‫‪ = C‬ا ;ة ا ‪  OO‬ا ل و‪  - X‬ا‪G7‬ع ا‪Q‬ي و‪- f‬آ‪ 7‬ى
;ر‪6‬‬
‫ا‪G‬ح  ا‪7‬ن‪ !--‬إن أ‪ 6‬س اا; ا ‪ 2+ ;B1 OO‬ا‪4‬وف ا ر‪ F1‬ا‪A-E7‬‬
‫  ' ‪ ،‬و
‪ .1 : 0‬ا? ! ‪ A? 0-‬ا ‪O‬ن وإرادة ا‪G7‬ع ور‪ Z-‬ا?‪A‬ات ‪ B  -‬ت‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪8‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ 1/ = `77 Oq‬ا ;ة ا ‪ OO‬دون  ‪ B‬إ ا;‪ !1‬ا‪7‬ا‪ !D‬وا‪2+ 7A7‬‬
‫ا‪ ،`1G‬وه‪Q‬ا
=  ‪f- P‬ح = رة ا?‪ Saleilles 2 6 P‬ا‪G7‬رة "‪ 2/F‬ا‪;7‬و‪O‬‬
‫ا‪- 0 O;7‬ا‪ /6‬ا‪;7‬و‪ O‬ا‪." A?O O;7‬‬
‫و‪ (RC‬أن ه‪ UQ‬ا‪;7‬ر‪ 2+ 6‬ا?‪ .A A‬ا ‪O‬ن
و‪ ،O‬و‪ P‬دا ‪`
R 71 7‬‬
‫ا‪4‬وف ا‪  7BC‬وا‪ <C‬د‪ 1‬ا‪/7‬رة‪ ،‬إ‪ C‬أ‪  .a1
PO‬أ‪f `  : O‬ا‪ Z-‬د<‬
‫?‪ tA? ^- A‬ا‪ 7‬ل أ
م ا? ء وا ة ‪ BE‬د ا‪ `/A+ 2 FG‬آ!
?‪ A‬أن ‪;1‬ل‬
‫‪ 2+‬ا ‪O‬ن ‪ R L‬ر ?‪N1 7
UA‬دي إ ;م ا‪6‬ار ا‪E
7‬ت ا ‪.OO‬‬
‫‪L’école Scientifique‬‬ ‫ا‪ IB‬ا‪ :I S‬ا ر
 ا‪ J‬‬
‫أه‪ :‬رواد ه‪ UQ‬ا‪;7‬ر‪ 6‬ا?‪ P‬ا?‪ ،Geny P B 2AO‬وه‪;
2‬ر‪  6‬ول أن ‪p 0- +‬راء‬
‫ا‪;7‬ر‪ 06‬ا‪ 6C - 0- A‬د إ
= دئ ا=^ ا‪ 27‬ا‪ ،‬و
‪ 0‬ه‪ UQ‬ا‪ =7‬دئ
‪`
P B ?1‬‬

;ر‪ 6‬ا‪G‬ح  ا‪7‬ن‪Q 7+ ،‬ه‪ .‬إ‪ 0
P‬أن ا ‪O‬ن ‪ .1‬أن ‪ A?1‬و‪ +‬إرادة ا‪G7‬ع‬
‫ا‪ ،‬إذا آ ‪ LO‬وا‪ f‬و
;ودة‪ 
E+ ،‬ل إذن ‪T‬و‪ !1‬ا ‪O‬ن أو ‪
U1‬دا
‪ L‬ا ص‬
‫وا‪ ، + v= C f‬إ‪ C‬أ‪   2+ ? F1 PO‬و‪B‬د
‪ G‬آ! ‪  1 :‬ا‪G7‬ع‪ ،‬إذ ‪ .1‬ا‪C‬اف‬
‫‪B-‬د أو‪ f‬ع و ‪ B‬ت
;دة ‪76 -‬ار و‪ 
E+ 2  -‬ل =^ ‪ 0‬ا‪c‬رادة ا‪f?7‬‬
‫‪G7‬ع ن ه‪ UQ‬ا‪ /7‬ت ‪ =A  - 

0 :‬إ‪  !- ،P‬ا ‪ 2f‬أن ‪  =/1‬ه‪UQ‬‬
‫ا ‪C‬ت ا;‪;1‬ة
‪1‬ا‪ U‬اد إ ا‪  7‬وا اب )وه ا‪;=7‬أ ا‪Q‬ي ‪4
`
?1‬ر ا‪;7‬ر‪6‬‬
‫ا ر‪.(A? F1‬‬
‫وه‪Q‬ا‪ ،‬م ه‪ UQ‬ا‪;7‬ر‪ A?  6‬ا ص ا‪ 1G‬و‪ =
+‬دئ ‪;- 7‬ا ‪0‬‬

? ه‪ 
' :‬آ   أو ا ; = ا‪ O‬ء ال ا‪ /7 7 E7‬ت واو‪ f‬ع ا‪;A7‬ة ‪2+‬‬
‫ا‪ ،`77‬و
‪ 0‬ه ‪  /1‬ه‪ UQ‬ا‪;7‬ر‪ 2+ 6‬ا?‪ ،A‬ا‪E/D‬ح ا=^ ا‪ 27‬ا وا‪2‬‬
‫‪  V‬أ‪ v6‬ه‪f :2‬ورة ; ا ‪- 2f‬وح ا‪ `1G‬ا ‪ ،:‬و‪f‬ورات ا ‪:4‬‬
‫ا‪ <C‬دي وا‪ 2 7BC‬و‪+‬ة ا;ا‪ ،‬و
  ت ا‪ / 7‬وا!‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬اا‪:Y‬و
‪ @T‬ا‪ ;F‬‬
‫ ‪< :A‬ا; ا?‪ A‬إ ‪ 0
0O‬ا‪/‬ق‪:‬‬
‫ا‪/‬ق ا;ا‪ S‬وا‪/‬ق ا‪ F‬ر‪ B‬و!
‪< 7‬ا;‪.U‬‬
‫ا‪ IB‬اول‪y:‬ق ا‪  ;F‬ا ا‪ w‬‬
‫ا‪ 7‬د ‪/-‬ق ا?‪ A‬ا;ا‪7
S‬ع ا‪ ! 6‬ا‪ T1 2‬إ ا ‪ = 6C 2f‬ط
 ;‬
‫ا‪G7‬ع و
‪ +‬ا;‪ C‬ا  [ ‪; 2+‬د
‪ 0‬اا‪ 1_ 0 ،0O‬ا س أو ا‪7‬از‪ O‬أو‬
‫ا‪ ،  - f ?7‬دون اء إ و‪ ! 6‬أ‪S‬ى ‪ S‬ر‪.P  B‬‬
‫وأه‪ :‬ه‪ UQ‬ا‪/‬ق‪ ،‬ا‪ ! 6‬ا ‪:‬‬
‫‪Raisonnement par Analogie ou à pari‬‬ ‫ا‪ Dc‬اول‪:‬ا
? ج   س‪:‬‬
‫وا‪ 7‬د ‪  -‬س ه إ‪ /‬ء ا ‪C‬ت ا;‪;1‬ة ا‪1 : 2‬د ‪ v?O [O +‬ا‪ :‬ا‪Q‬ي أ‪U /‬‬
‫ا‪G7‬ع  ‪C‬ت أ‪S‬ى ورد ‪ [O OTG-‬وذ(  ; ا ده‪ 2+ :‬ا‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪9‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪Raisonnement à Fortiori‬‬ ‫ا‪ Dc‬ا‪ :. S‬ا


? ج ‪  i1‬ب أو]‬
‫و‪ P+ :1‬ا‪1 :    :‬د ‪   :- [O D F-‬ورد ‪ C [O +‬ن اا<‪0‬‬
‫;ان ‪ 2+‬ا ‪ ،.A+‬آ‪ 7‬ه ا ل ‪ 2+‬ا‪  6C‬ج ‪  -‬س‪ !- ،‬إن ‪ =/‬ا‪  :‬اا<‬
‫ا‪ O K‬أآ‪ K‬ا‪+‬ا
‪ 0‬ا  او ‪ v?O  =/1‬ا‪ 1/- :‬ا س ‪ - 07+‬ب او‪1‬‬
‫‪.  P=/‬‬
‫‪Raisonnement à contrario‬‬ ‫ا‪ Dc‬ا‪ :I S‬ا
? ج ‪GF‬م ا‪F d‬‬
‫وه ا‪  6‬ج ‪1‬م  إ‪ /‬ء   '
ص  ‪ 
7‬آ‪
  A‬ص‬
‫ ‪ 2+ 7+ESC‬ا ا‪. A +ES‬‬

‫ا‪ IB‬ا‪y:. S‬ق ا‪  ;F‬ا‪ d‬ر‪. E‬‬


‫و‪ 7
- ; 1‬ا‪ ! 6‬وا‪  X‬وا‪ n‬ا‪ F‬ر‪ 0 B‬ا [ أو ا ‪O‬ن ذا‪ ،P‬وا‪2‬‬
‫‪ T1‬إ ا ‪ 2f‬أو ا‪< A?7‬ف  
  ا [ وأه‪ :‬ه‪ UQ‬ا‪ ! 6‬ه‪:2‬‬
‫‪Le but de la loi‬‬ ‫ا‪ Dc‬اول‪ ` :‬ا ن و ‪€+‬‬
‫‪ 0A1‬ا‪ 1 ' :? A?7‬ا‪ 7- `1G‬ا‪ ،`1G‬أي ا‪ 1 a‬ا‪ ; < 2‬ا‪G7‬ع  ‬
‫‪ 7+ ،[  -‬ا‪ `1G‬ه‪ 2‬ا‪  7‬ا‪ 6 A‬أو ا‪ <C‬د‪ 1‬أو ا‪  7BC‬أو ا‪ F‬ا‪;1 2‬ف‬
‫ا‪G7‬ع إ  ‪Q-‬ا ا [‪.‬‬
‫‪les sources, ou les précédents‬‬ ‫ا‪ Dc‬ا‪:. S‬ا> در أو ا;ا‪ ,‬ا ر‪ d+‬‬
‫‪historiques‬‬
‫وه‪ 2‬ا‪ 7‬در ا‪ 7‬د‪ 1‬وا ر‪ F1‬ا‪ 0 MG 2‬و< ` آ ‪ 2+ ==6 LO‬و‪ `f‬ا ص‬
‫ا‪ = EK7+ 1G‬اا‪ 0O‬ا‪ = B‬و‪ D S‬ا?‪ AO‬وا‪ 1G‬ا‪

E6c‬در  ر‪F1‬‬
‫‪ `1G‬ا‪
T+ ،2-a7‬م '‪7‬ض أي ‪ 2f  071 [O‬أن ‪ T1‬إ ه‪ UQ‬ا‪ 7‬در ا ر‪F1‬‬
‫?‪ A‬ا ص  ‪.  f‬‬
‫‪Les travaux préparatoires‬‬ ‫ا‪ Dc‬ا‪:I S‬ا‪ 2‬ل ا‪+ U‬‬
‫و‪ - ; 1‬آ ‪ +‬ا‪ 7‬ل ا‪;D L=6 2‬ور ا ‪O‬ن ‪ 0‬ا‪ /A‬ا‪ 1G‬و
;ت ‪ P‬و<‪L‬‬
‫‪;D‬ور‪ ،U‬وا‪7
2+ K77‬ع ا‪  X‬وا‪; A7‬ات ا‪ 76‬ا‪ :  2‬ا‪Q7‬آات ا‪f‬‬
‫و
<‪ G‬ت
‪ v‬ا اب و ر‪ + ،PO  1‬دة إ ه‪ UQ‬ا‪ 2+ 07  X‬آ‪ 0
K‬ا ن‬
‫ا<ف  ا‪  7‬ا‪ [  2‬و
 ‪ U;D‬آ‪ 7‬أراد‪ U‬وا‪ Uf‬و‪ A? 2  -‬ا ص‬
‫ا ‪.P f  OO‬‬
‫ا‪ B‬ب ا‪E:. S‬ا‪ @   2 D‬ا?>ص ا  ‬
‫‪ : 1‬ه‪Q‬ا ا= ب ‪ B‬ت 
 )ا? ! اول( وآ? ! ا ص ا ‪) OO‬ا? !‬
‫ا‪.(2O K‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪10‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ @>F‬اول‪(:‬ـ‪ G E‬ت ‪1 2‬‬


‫ا‪ IB‬اول‪ …F`:‬ا رس‬
‫‪ C‬ن ا‪ . /‬ا‪Q‬ي ‪ O 
†?1‬و‪N6  A1 C‬ال ‪ 7‬ذا‪ 7) ،‬ذا ه‪ UQ‬ا ;ة‪ 7 ،‬ذا‬
‫ه‪ UQ‬ا‪A6N7‬؟( ا‪Q‬ي ‪ ` 1‬آ!
 ل دون أن ‪ 2+ P=1‬ا‪ 7‬دة‪ ،‬ا‪Q‬ي ‪ ;1‬أ‪1
;  †?1 PO‬أ‪،‬‬
‫‪ /
!7A1‬ت دون أن ‪1‬ف
 ه ‪ ،‬ا‪Q‬ي ‪ 2;1‬أ‪ 0
2O 1 PO‬ا ‪ A‬ن‪.‬‬
‫‪+‬ا?‪ 0
:‬أ‪ !B‬ا?† )آ!
دة ه‪ 2‬آ!
‪((6 7‬‬
‫‪ †?+‬ا‪ / 7‬ت )?† ;د آ=
‪ 0‬ا‪ / 7‬ت ا ‪(OO‬‬
‫‪+‬ك أ‪
! X‬ؤ‪ 77 ) U‬ت
? ت ‪ F
fiches‬ت(‬
‫ا‪ Dc‬اول‪:‬أه  ا> *‬
‫آ! آ‪ .‬ا ‪O‬ن
= و
? إ ‪ 7A‬ت
;دة‪ +
.‬ا ‪/A - ( t7A :7‬ة‬
‫ ا‪ 7‬دة و? دي ا ن ) ‪.(EK
 1;
:7‬‬
‫‪ 2+-1‬ا;رس‪:‬ا‪ :7  !O‬ا‪ 6‬ذ ‪.P= (  A1 2‬‬
‫‪N6  
; -2‬ال
‪ :‬ا‪;-‬أ أو‪ +7- C‬ا ‪ :7‬ا م ا‪Q‬ي ‪
+
0
( 71‬ى‬
‫و‪O‬ع ا‪ 7‬دة‪.‬‬
‫ ه! ‪ 07 1‬ا ‪/ :7‬ر  ر‪.2F1‬‬
‫ ه! ا ‪ :7‬و‪2?D‬‬
‫ ه! ا ‪ ?
07 1 ،2?  :7‬ه‪ :‬و‪ ? 1‬إ أ‪O‬اع آ=ى و‪aD‬ى‪.‬‬
‫ ه! ا ‪;1 :7‬م
‪ )
A6N‬ا
‪ ،‬ا=‪ 7‬ن‪ ،‬ا‪V‬واج‪ ،‬ا‪E/‬ق‪...‬أو ‪2OO < !7‬‬
‫)ا;(‪;- ،‬ف ‪ 1/‬اا; ا‪/- ،P74  2‬ح ا‪G‬وط ا‪ :X  ` F1 2‬ا‪ Xq‬ر ا‪2‬‬
‫  ‪.‬‬
‫ ه! ا ‪/1 :7‬ح
‪2OO < !G‬؟ ‪;1‬د ه‪Q‬ا ا‪/- P1 :X !G7‬ح <ا; ا! ا‪=/7‬‬
‫وا‪ K6‬ءا ‪.‬‬
‫‪ 0
A- 076-3‬ا‪ 0 - Bc‬ا‪NA‬ال ا‪/7‬وح إن ‪ 2+ L7‬ا ‪ ،:7‬وا! ‪Q1‬آ‬
‫‪;B‬ا = ‪ `7‬ا‪ +‬ر ا‪ AA7‬وا‪ D S  - 0
=1‬إذا  ا
 ‪ 
-‬ن ‪?R‬ي‪.‬‬
‫‪+‬إذا آ ن ا‪NA‬ال ‪ ;B‬وا‪; ،`6‬د
<‪ 2+ P‬أي ‪ 2+ ! +‬ا ‪ :7‬ا م‪ A :X ،‬‬
‫‪ P 7A‬ا‪F C 2 6 6‬ج ‪ 0‬ا‪f7‬ع‪.‬‬
‫‪+‬إذا آ ن ا‪NA‬ال ‪ f ;B‬و
آ‪ .1 ،V‬و‪ P< 6 2+ Pf‬ا م ‪ 7‬دة ‪.
 ? -‬‬
‫ا‪ Dc‬ا‪ D ((:. S‬ا> *‬
‫و‪ ?
`f‬ت آ=ة ! ‪VB‬ء ‪;- :X‬ا‪ PS‬آ! <‪ :A‬و‪ ! +‬و
=^ وه‪Q‬ا‪ ،‬و‪e  .‬‬
‫آ!
‪ M‬ا ‪ :7‬ا;ا‪ `7B `
P- ;B1 7 2S‬آ! ا‪7‬اد ا‪6 ،0
! ?- 7‬اء ‪ 2+‬ا;روس‬
‫ا ‪ 14‬أو ا‪ 0
( 71 7
"=/‬ا?† وا‪ 6C‬ب دون  ء‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪11‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ IB‬ا‪ :. S‬أه  ا>‪‡c‬‬



‪ +‬ا‪ t/ 7‬ا ‪ ،2OO‬ه‪ 2‬ا
‪E‬ك
? ‪ t‬ا‪ 7‬دة‪ ،‬ا‪ 0
07‬اج إ ا ‪ M‬إ‬
‫ا‪ =6‬ب إ ا <‪ u‬أي ا;رة  ا= = اد 
‪ +‬ا‪ ?7‬ه‪ :‬ا ‪.OO‬‬
‫ا‪ Dc‬اول‪:‬ا>? ‪ F‬ت‬
‫ا;‪ 0
;1‬ا‪ ?1‬ت  ‪ 07‬أ‪ D‬ف آ=ى و‪aD‬ى  ? ت ا ‪ OO‬ا‪;7‬دة‪EK
،‬‬
‫أ‪O‬اع اا‪ :0O‬اا‪ 0O‬ا;‪6‬ر‪ ،1‬اا‪ 0O‬ا ‪ ،74‬اا‪ 0O‬ا=‪ ،O 7‬اا‪ 0O‬ا‪ _c‬ر‪< ،‬ا‪0O‬‬
‫ا=‪ ،n
O‬أ‪O‬اع اق ‪.... droits‬ه‪ UQ‬ا‪ ?7‬ه‪ :‬ا ‪;B  76C ،OO‬ا ‪. ?1 +
.1‬‬
‫‪ :-1‬ا‪ M‬ا ‪ ` < 2OO‬وه ‪+ !7‬ي
‪ 0‬ا‪ S‬ص ر‪ B‬ل ا ‪O‬ن ‪M +‬‬
‫ا ‪;B +
./1 ` < 2OO‬ة ‪ ?1 -‬ت‪.‬‬
‫‪ :-2‬ا;< ا  ‪ u- 2+‬ا‪ 7‬د‪  a+ 01‬ا‪ / 7‬ت ا ‪ OO‬ه‪ 2‬ا‪  ; A 2‬ا;<‬
‫)

71B M EK‬وإ   ا‪ 77‬ا‪ .1 ،( F7‬إذن
‪ +‬ا‪  7‬ا
!  ‪-‬‬
‫و;م ‪. /S‬‬
‫‪-3‬اد  ا‪ a‬ا ‪ :‬آ! ‪ P /
P [ F‬ا‪ D F‬ا‪c‬دارة ا= (‪ ،‬ا‪،X‬‬
‫< ‪O‬ن ا‪G‬آ ت‪ ،‬ا ‪O‬ن ا= ‪ ،2‬ا ‪O‬ن ا‪ Z=f .1 2 7BC‬ا‪ / 7‬ت ا ‬
‫وا ‪.OO‬‬
‫‪-‬ا ‪O  - <E  OO‬ن ‪droit juridique‬‬
‫‪-‬ا   ‪ _ A7 - <E‬وا‪ 7‬آ‪procès et tribunaux :‬‬
‫ا‪ Dc‬ا‪:. S‬أه  درا
 ا‪ GE‬د ا‪..T U‬‬
‫;را‪ 6‬ا‪ BC‬د ا ‪ 0
2‬ا وري
‪ +‬ا‪ / 7‬ت ا  )أي
‪7‬ع‬
‫اارات ا  ا‪ :? ،( 
TA7- 7‬وا  اارات‪ ،‬إذ ‪ 71 C‬درا‪0+ 6‬‬
‫و‪ :‬ا ‪O‬ن ‪;-‬ون ا ‪ 4‬إ ‪ P =/‬ا ‪.‬‬
‫‪ .1‬إ<

‪  M‬ر‪;B 4? M1‬ا ‪ !A‬ا‪  76‬و;‪O ;1‬ع ا‪NA‬ال أو
 و‬
‫إ‪ e‬ره دا‪ !S‬ا;روس أو آ ‪ ; O ، =O B -‬ا‪ 7‬ت ا‪ ?7‬ح ‪ 2+‬آ! ‪N6‬ال‪.‬‬
‫ا‪ IB‬ا‪k:I S‬اءة ا روس‬
‫أ‪ 1_ 0A‬ه‪ 2‬ا=;ء ‪;-‬روس ا‪ 6‬ذ ‪ :X‬آ ب ‪ :X 2
B‬آ ب
‪7‬‬
‫‪-1‬دروس ا‪ 6‬ذ‪:‬‬
‫‪=/
+‬ع أو آ ب ‪ 0
(?1 2
B‬ا ‪ -‬دا‪ !S‬ا;رس‪;- ،‬ل ا?‪ :‬وا? ‪ ( 71‬أن ‪QST‬‬
‫ا ‪.Z+ Z‬‬
‫‪  F
-2‬آ ب ‪ !71 2
B‬درس ا‪ 6‬ذ و<; ‪1‬ن
‪ 0‬ا;روس ا‪.B‬‬
‫‪-3‬آ ب
‪ T C 7‬إ‪ P‬إ‪   2+ C‬ا ورة ‪.`6‬‬
‫*آ ‪  F‬ااءة‪< :‬اءة
‪ `
OT‬آ‪) ;1;R V‬ا<أ آ ;‪G
;  B B‬ب‪ ،‬ا<أ وأ‪LO‬‬
‫?‪  ،‬رن و‪/‬ح أ‪ ¥6‬أي ‪
?-‬آ=(‪.‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪12‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪-‬ا<أ و<‪ :‬ا‪ D‬ص ‪ 2+‬ا; ) ` ‪  ZS‬ا‪ 7‬ت أو ا‪ !7‬ا‪ 77‬أو ; ‪u- !O‬‬
‫ا?ات( ‪; +‬ف ه ا‪F6‬اج اه‪ :‬و‪ v‬آ! ‪2R‬ء‪.‬‬
‫‪-‬إ‪ R‬رات  !  ا
¦ ) ر‪ ،M1‬أ‪;= 7
¥6‬و ذات أه‪ 7‬أآ= و‪
E‬ت ‪0‬‬
‫ا‪?7‬م و' ا‪?7‬م(‪.‬‬
‫‪résumé du cours‬‬ ‫ا‪ IB‬اا‪ a d(:Y‬ا روس‬
‫‪ P‬أه‪V
7‬دو‪ §6 :B‬ا‪ 2+ ¥6‬ا‪Q‬اآة )أ‪/
¥6‬و ‪ 2+‬ا;رس(‪ ،‬و‪!A‬‬
‫ا‪7‬ا‪ ،B‬ا‪ v [F‬و<‪ L‬ه;ر ‪ !1 !-‬أن ‪;B 7KA1‬ا‪ v PO ،‬ه ك و‪ 6‬أ‪:? ! +‬‬
‫وا?† ‪;-‬ون و‪;B 6‬ة ‪7‬ا‪ .1 0 ،B‬اد  إ<
 ‪ F‬ت ‪;B‬ة )‪ 77  LA‬‬

? ‪; E‬رس‪a EO v +‬ا‪; +‬رس(‪ .1 .‬أن ‪;B 77 ) 07 1‬ا ووا‪ f‬و ر‪M1‬‬
‫‪;B‬ة و
‪f‬ع  ‪ ZS‬وا‪ tf‬و‪f
ZO‬ع  ‪< ;  ZS‬اءة
‪:< !- !  C .P OT‬‬
‫‪ `f-‬ر
ز و‪.  1‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪:. S‬آ ‪ @ (  F‬ا?>ص ا  ‬
‫‪ 0 C‬ا‪ . /‬ا‪Q‬ي‪:‬‬
‫• ‪;- [O ! =1‬ون <ا;‬
‫• ‪1 C‬ف <اءة ‪ [O‬و‪ ;11 C‬أن ‪1‬أ وأ‪ =A1 : 1‬أن آ ن ‪< . P‬اءة ‪ C‬د‪6‬ر و‪C‬‬
‫‪;
0
! +‬و‪.O‬‬
‫• ا‪Q‬ي ‪1 paraphrase . /1‬دد ‪/1 ،redit‬ر‪1 ،‬ر‪
:F 1 ،‬ى ‪C 0...[O‬‬
‫‪. ¥R M 1‬‬
‫آ! أ‪O‬اع ا ص ‪ 071‬أن ‪ ` F‬‬
‫‪ O+‬ص ‪:1G‬‬
‫ <ا‪ + ،0O‬ل
‪;
0‬و‪ O‬ت‬
‫ ‪ +‬ل ا;‪6‬ر‬
‫  ‪ 74‬ت ‪Règlements‬‬
‫ ‪ O‬ص ‪ OO < dispositions‬أ‪ = B‬أو ا? < دو‬
‫
‪ G‬ر‪< `1‬ا‪..0O‬ا§‬
‫‪ O+‬ص ‪ t1  :+‬أ; ا ب‬
‫‪+‬و‪.7  X‬‬
‫‪ O f 
+‬ش ‪...2O 7-‬ا§‬
‫آ‪
M‬آ ن ا [ ا‪; + ! `f F‬ف دا ‪: 7‬‬
‫‪-‬ا;‪  C‬ا‪.+7‬‬
‫‪-‬ا;‪  C‬ا;رة  ! ‪[O‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪13‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪-‬ا;‪  C‬ا‪ 7‬رة ‪ 2+‬ض


 ر‪ = :+‬ر‪ /-‬دا ‪[  - 7‬‬
‫‪les deux écueils à éviter‬‬ ‫‪ GB?( D+ i B2‬‬
‫‪+‬ا‪ _c‬ب ‪ 2 1 paraphrase‬ار
‪ P11‬ا [ دون إ‪.+ f‬‬
‫ ‪ .1‬إ‪ + f‬آ‪ 0
7‬ا‪
7‬ت ‪7‬ى ا [ ‪ !+‬آ‪ 7‬وآ! ‪ 7B‬ي  ‪/O‬‬
‫ا‪E/O‬ق ‪/‬رات ‪;1;B‬ة‪.‬‬
‫‪+‬ك ا [ ‪ =O B‬وا;ث ‪ 0‬ا‪f7‬ع‪ ،‬ا‪  !7‬ا‪Q‬ه ب وا‪B‬ع دا ‪.[  7‬‬
‫ ا;‪ 0
;1‬ا ص ا  <; ;و‪ 2+ PO‬ا‪f 7‬ات أو ‪ u- 2+‬ا‪0
! +) .‬‬
‫ا;‪6‬ر‪O < -‬ن
‪ 0‬ا‪/A7‬ة ا‪..O;7‬ا§(‪1 ،‬ب
‪N6 0‬ال ا;رس و‪ ./1 C‬إ‪C‬‬

دا 
‪A‬ى اآ‪..‬‬
‫وإذا _‪; :
:
.‬ر‪ 2+ PO6‬ا‪f 7‬ات‪ ،‬أو ‪ .1 !7‬أن ‪ 2+ POf7‬ا‪ 7‬دة‬
‫ور‪ 2+ Lf ¥6T- P/-‬ا;رس‪ 071 ،‬أن ن
‪ 2OO < [O Q?  [F1
6
EK‬ا‪Q‬ي‬
‫‪ L7‬درا‪ P6‬أو ‪ 0 = +‬رأ‪ ،P1‬أو ‪A? : 14O‬ه ‪ .‬ف  ا [ ‪;-‬م ‪ -‬رد ‪+7‬‬
‫ا ‪ la réglementation :4‬أو ا‪ +‬ر ا‪ : 2‬ا=   ‪ :X ،‬ا‪ `7B‬آ!
 ر‪0 (+‬‬
‫ا‪f7‬ع ‪ _ ª‬ا
 ‪ .  `
[  -‬ا‪ _c‬ب‪.‬‬
‫‪la préparation‬‬ ‫ا‪ IB‬اول‪:‬ا‪ U‬‬
‫‪;=1‬أ ‪-‬اءة أو  [‪ ،‬ف ‪;-‬ون ‪; 2T6 7 + ،7‬ر‪ 1‬و

‪ES 0‬ل‬
‫ا‪;c‬اد ا‪Q‬ي ‪ XEX : 1‬أو‪:PB‬‬
‫‪;--‬ا‪  
،1‬ا [ "
‪ 0‬ا‪ F‬رج"‪.‬‬
‫‪ :X-‬ا;‪S‬ل وا‪ 2+
¥R 7‬ا!‪.‬‬
‫‪-‬أ‪S‬ا‪ `6 ،‬ا! ! ا‪ Z7‬ا ‪) [  2OO‬و! ‪ -‬د‪(U‬‬

‫‪l’examen descriptif‬‬ ‫ا‪ Dc‬اول‪:‬ا‪  J‬ا‰‪ F‬‬


‫‪R =
!S; C‬ة إ ا [‪ ،‬ا‪ u- P  `7B‬ا‪
7‬ت ا‪ 6 6‬ا‪.ES;
!G 2‬‬
‫*
ه ه‪Q‬ا ا [؟ و
‪ 0‬أ‪ 01‬أ؟‬
‫‪O <) P=_-‬ن‪6
-‬م‪...2+ [O -‬ا§(‬
‫‪;
-‬ر‪ U‬أو ‪/A
) P= D‬ة
;‪– O‬وز‪ 1‬أول‪(..AO
-‬‬
‫‪ -‬ر‪PF1‬‬
‫‪ ;1;-‬ا [ أو ا ب ا‪Q‬ي
‪ P‬أ‪ QS‬ا [ )إذا آ ن آ‪((Q‬‬
‫*
ه
;ا‪ PO‬ا م؟ و
‪ Pf‬ا‪;7‬د؟‬
‫*آ‪ M‬ه
;م؟‬
‫‪P7-‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪14‬‬
 ‫
 ! ا ص وا  اارات وا م ا‬

‫ هة‬4‫ ا‬P 7A-


a?‫( @ ا‬:. S‫ ا‬Dc‫ا‬
.- 
‫ ت‬1A
‫د إ‬1 ‫ أن‬.1 !‫ا ا‬Q‫ ن ه‬77‫ ااءات ا‬0
;1;‫ح ا‬/1
.‫ح‬G B 7‫ ت ا‬/ 7‫  ا‬/6 :X P7A<‫! ا [ و‬O‫ل ااءة ا‬ES
a?‫ درا
 ?  ا‬:‫ع اول‬F‫ا‬
‫؟‬:7
‫ ه‬M‫ ا [؟ آ‬2 - M‫آ‬
grammaticale 1 ‫ وا‬Typographique  =/‫*ا=  ا‬
[ ‫ إذا آ ن ا‬D S) ponctuation Z ‫ ا‬1‫ وأ‬alinéas ‫ ا?ات‬:A ‫;د‬
.(‫ ا‬F

2+ PO= ‫?وض أن‬7‫ ا‬0


‫ي‬Q‫ ا [ ا‬:7   = ' ‫ ;ل‬O 7
‫ ت‬7A‫ ا‬UQ‫ه‬
.‫ا‬
structure logique / 7‫*ا=  ا‬
.[ ‫ ا‬2+  7 7‫ ا‬-‫<ا ت وا;ا‬C‫ع ا‬O ‫;د‬
:EK
;O
. 74  2‫ ا ;ة ا‬:X ،
f‫ و‬M1-
‫ ءا ؟‬K6‫ ا‬:X ،
‫< ;ة‬-
(Z+) ‫ ءات‬K6C‫ ا‬،(C ‫ أم‬1   C) ‫;ده‬
2‫ ا‬n‫! ا‬O‫ ا‬raisonnement ‫ل‬C;6‫ أو ا‬argument   [ ‫إذا اى ا‬
‫ ب أو‬- 0
par induction 2 ‫ا‬6‫ أو ا‬par déduction 2B  6‫ل ا‬C;6‫ ا‬EK
:L76‫ا‬
.a contrario ? F7 - ‫ أو‬a fortiori
‫ وإذا‬.[  d’interprétation ‫ي‬A? ‫ أو‬21‫و‬T !7 ‫ ه‬P ‫ ه‬/ 7‫ ا=  ا‬6‫درا‬
‫ات <  أو‬A? ‫ت أو‬E1‫و‬T- 
‫ إذا ا<  ا‬،P/- ‫ أن‬.1 ،21G [ - 
‫ ا‬
.+
‡c>‫ درا
 ا‬:. S‫ع ا‬F‫ا‬
: F7‫ ا [ ا‬2+ D S L<‫ ا‬v?O 2+ ! ‫ أن‬.1 7A7‫ ا‬- ‫ ت وا‬7‫ا‬
‫أو‬-‫ و‬:EK
) prépositionB ‫ أو ف‬Z- ‫ آ! أداة‬،(doit .1 peut 071 :EK
) 7‫آ! آ‬
‫  دة‬،expressément  S :EK
،adverbe !?- 
= !‫ آ‬،(ou-et
.A?1‫ف و‬1 ‫ أن‬.1 ،(habituellement
:EK
) ‫ أن ف‬.1 ،OO ‫ ا‬- ‫ ا‬،techniques  ‫ ا‬les termes ‫ ت‬/ 7‫• ا‬
(...O;7‫ة ا‬/A7‫ ا‬2+ P [  2‫ دة ا‬7‫ ا‬،effet rétroactif B‫ ر ر‬Xp

www.droitplus.net   ‫ا او   را


ت وا ث ا‬
15

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫• ا‪ / 7‬ت ا‪;7‬او ‪ ./ ،la langue courante‬أ‪ 1‬أن ?‪ .A A‬ا‪ A‬ق‪EK
) ،‬‬
‫‪6‬ت أو '‪7‬ض ا ‪O‬ن(‪.‬‬
‫• ا‪F6‬ج ا‪ 7‬ت ا‪ ?7‬ح‪ ،‬ا‪ ?7‬ه‪ :‬ا‪ ?7‬ح‪ :‬إذ ' =
‪ES 0‬ل ا‪ 7‬أو ا= ا‪!7A7‬‬
‫; أ‪ 74O‬و‪ 14O‬ت ‪ +‬أو ‪ -‬ء ‪ BE‬دات ا  )
‪ ،EK‬ا ‪ 4‬م ا م ‪O < 2+‬ن‬
‫ا‪/A7‬ة ا‪.(O;7‬‬
‫ا‪F‬ع ا‪:I S‬درا
 ‪U1‬ن ا?‪a‬‬
‫ا‪F6‬ج‪ ،‬و‪
tf‬ى ا [‪:‬‬
‫أي و‪;1 f‬ف إ ؟‬
‫أي ‪  v6N1 14O‬؟‬
‫أي < ;ة ‪  [ 1‬؟‬
‫أي ا‪ ?7‬ه‪;1 :‬د؟ أو ‪/ 1‬ي  ؟‬
‫أي ا‪ +‬ر =   ؟ أو  ;؟‬
‫‪ .1‬أن ‪FA‬ج و?‪ Z+ v A‬ا‪  7‬ا م  [ ا‪ 0 ،P 7‬أ‪ 1‬آ! ‪VB‬ء
‪P‬‬
‫‪.E ?
QST1‬‬
‫إذا ‪  - t7A :‬ا [ أن ‪ .1  77  2/‬أن ‪FA‬ج ا ‪
0
:7‬ى‬
‫ا [‪ ،‬أي
‪ 0‬ا‪ +‬ر ا‪ 6 6‬ا‪.   =7‬‬
‫ا‪ Dc‬ا‪:I S‬ا‪ .- IB‬ا ‹ ا ‪a? .‬‬
‫إ‪ PO‬ا=^ ‪ D  2+‬ا ‪ S‬رج ا [‪ !K7 0 ،‬ا‪ Z7‬ا?ي وا ‪T+ 2OO‬ي ‪[O‬‬
‫‪  v‬ا
‪ ،CV‬إ‪VB PO‬ء
‪ 0‬آ! وا‪ `6‬و
‪ ،(6 7‬و‪ 071 C‬أن ‪ P7?O‬و‪ UA?O‬إ‪f  C‬ء‬

‪ = ،P/‬ا;‪  C‬آ? ‪O  - P‬ن ا‪ ،2f‬و‪ 2+‬ا? ا ‪ 2OO‬و‪/ 2+‬ر ا‪q‬داب‬
‫‪ les mœurs‬وا‪ +‬ر‪...‬ا§‪.‬‬
‫ه‪ u- UQ‬ا‪ ¥6‬ا‪ ZA 7‬ا ء  ا‪ Z7‬ا ‪ 071 ،
[  2OO‬أن زع‬
‫ ‪EX‬ث ‪ B‬ت‪ 0
:‬أ ‪7 - ،en amont‬ازاة ‪ 0
،parallèlement‬أ‪en aval !?6‬‬
‫‪ 0
-‬أ ا [ ‪ P=< 7- P/- ،en amont‬و
‪.P
2A‬‬
‫‪7 --‬ازاة
` ا [‪ - P/- ،‬ص ‪ dispositions‬أو ‪p‬راء
‪complémentaire 7‬‬
‫أو
 ر‪.comparable O‬‬
‫‪ 0
-‬أ‪ !?6‬ا [ ‪ Xp A? ،en aval‬ر‪ 0
U‬آ! ا ا‪.2‬‬
‫ ‪ PB‬أ‪ :X -‬و‪ :  1Qa‬و‪C . 77  v‬‬ ‫‪ 1‬ا
 ‪7 -‬ذج ¯‪F
¥6‬‬
‫=ا ‪ v?O‬ا‪ 2+ .‬ا‪ ،   - Bc‬وأ‪= C 1‬ا ‪ 0‬آ! ا ‪ .1 ،‬أن ‪7‬ا ! ‪[O‬‬
‫ ‪ PO‬أ‪ P/7- P/- ¥6‬ا ‪.2OO‬‬
‫أ‪S‬ا‪ ،‬ه‪ UQ‬ا‪ 071 ¥6‬أن  ‪ Z+ v 2‬ا [ ‪ 0 ،P
7 2+‬أ‪ 1‬آ! ‪VB‬ء
‪ - 0‬د‪U‬‬

? ‪.E‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪16‬‬
 ‫
 ! ا ص وا  اارات وا م ا‬

. ‫ ءا‬K6‫;د ا ;ة وا‬1 21G [O :EK

.P1 '‫ع و‬G7‫ ا‬intention O‫ و‬A6‫ أ‬1/ ‫ ن‬7- 7‫ اه‬0
،‫ ص ا ;ة‬F-+
.?‫ ت ا‬14 ‫ وا‬2 ‫! ا‬1‫و‬T‫ أو ا‬A?‫آ;  ا‬T‫ ا‬071 ‫ ء‬K6C‫ ص ا‬F-+
En amant du texte a?‫] ا‬2‫ أ‬i1:‫ع اول‬F‫ا‬
‫ أو‬U‫ د‬- ;‫ أو أ‬7
2+ 21G [O) fondements PA6‫ وأ‬origines U‫•
در‬
(
‫رأي‬
‫
 ؟‬A
?A+ ‫ أو‬14O ‫ أي‬0+
‫؟‬V1 
 ‫ أي
= دئ‬+
‫؟‬U‫  [ و
در‬F1‫` ا ر‬- 7‫ ا‬2‫
ه‬+
‫؟‬A
‫ي أو رأي‬+ ‫ أي  ر‬0+
(+ 14O ‫ أو‬،U‫ د‬- ;‫ أ‬،21G [O) P1 ' •
‫؟‬. ‫ (؟ أو ا‬ratio legis) ‫ع‬G7‫ ا‬O 2‫
ه‬+
‫ س‬6‫=` وا?ة ا‬7‫;د ا;ف ا‬+
K1;‫ ا‬1G‫   ا ص ا‬2+ •
‫ع؟‬G7‫! ا‬S; ‫= ب‬6‫ أ‬2‫
ه‬+
‫؟‬P- A- O‫;
 ر‬1;‫ ا [ ا‬P7
+
‫؟‬- A‫ن ا‬O  - O‫
 ر‬a ‫
ذا‬،‫ح‬ED*- 
‫إذا  ا‬+
‫ اأي؟‬0
courant ‫ =  ر‬P?‫ _ف ا‬0
L ‫ وأ‬L6‫ ا= د ه! ا‬UQ‫ه‬+
mœurs ‫داب‬p ‫
أو‬6‫ ر‬7
‫ أو‬- 6 2 < ‫ د‬B‫; ا‬O‫ ا‬v‫ه! آس أو  ا‬+
. 

parallèlement au texte a?‫ ا‬Y1 ‫  ازاة‬:. S‫ع ا‬F‫ا‬


‫ ص(؟‬F - ‫ ءات‬K6C‫ )ا‬C ‫! إ ا [ أم‬71 2‫ ا‬،7 -‫; ;ا‬B !‫ه‬-
‫؟‬voisines X 7
‫راء‬p ‫ أو‬-‫; ;ا‬B !‫ه‬-
‫؟‬comparables O‫راء
 ر‬p ‫ أو‬-‫; ;ا‬B !‫ه‬-
‫ى؟‬S‫ أ‬01‫
 د‬2++
‫ رج؟‬F‫ ا‬2++
En aval du texte a?‫@ ا‬F
‫ أ‬i1:I S‫ع ا‬F‫ا‬
U‫ د‬- ;‫ أو أ‬،P
7 2+ 21G [ ) 2 ‫ د ا‬BE interprétations ‫ات‬A? *
.(ses termes P /
;‫ أو أ‬disposition

www.droitplus.net   ‫ا او   را


ت وا ث ا‬
17

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ف‬ ‫أو‬ ‫‪-‬ه! _= ا [


‪_ 0‬ف ا‪ BC‬د ا ‪ ،2‬أو أول ‪interprété‬‬
‫‪déformé‬؟ آ‪ M‬و‪ 7‬ذا؟‬
‫أو رأي(‪.‬‬ ‫* ا‪q‬راء ‪ appréciations‬ا ;‪disposition ; -– texte [O) 1‬‬
‫أو ا‪_ 0
;O‬ف ا?‪ ،P‬واأي ا م؟‬ ‫‪-‬ه! ا‪approuvé 0A6‬‬
‫‪
-‬ه‪ 2+ 2‬رأ‪ (1‬ا?ا ; وا‪ - 1c‬ت وا‪ =A‬ت؟ )‪-‬ر ;‪;1‬ا رأ‪((1‬‬
‫*‪ 7‬و‪XT‬ات )‪
،[O‬دة ‪ ،disposition‬رأي(‬
‫‪-‬ه! _=‪ ،‬ه! د‪ V !S‬ا ?‪Q‬؟‬
‫‪-‬ه! ‪XT P‬ات ‪ ،OO < incidences‬ا< د‪ ،6 6 ،1‬ا‪ 7B‬؟‬
‫‪ 2+-‬أي
;ان ا‪XT‬ات ن إ‪- 1‬؟ أو ‪=6‬؟‬
‫‪-‬ه! ‪ L7‬ا‪ a*- = /7‬ء ‪ abrogation‬ا [ أو ‪Ua‬؟‬
‫ا‪ IB‬ا‪:. S‬ا> ــ*‬
‫ا‪ Dc‬اول‪:‬ا(‪ * >( YB‬ا?‪a‬‬
‫‪
7‬ا  ا [ ‪1‬آ‪ :7  .A .‬ا [ ‪PA?O‬‬
‫<ا; ا‪ B ` F C !G‬ت ا‪ 1‬ا ‪.2OO‬‬
‫‪-‬ا ‪ 071 :7‬أن ‪1‬ف ‪ XEX  0 VB‬أو أر‪ ،-‬إذا آ ن ا [
‪ :A‬إ ‪ XEX‬أو‬
‫أر‪ -‬أ‪VB‬اء
‪ S) ،?F‬رج ذ( ‪ .1‬أن =‪Q‬ا
دا ‪ `7‬إذا آ ن ذ(
‪.( 7‬‬
‫‪-‬اازن ‪ 2+‬ا‪ 7A‬ت ا;ا‪f ' S‬وري ‪ 2+‬ا‪ ،‬إذا آ ن ‪VB‬ء
‪ 0‬ا [ أآ‪K‬‬
‫أه‪ 7‬و‪ ;1‬إ ‪R‬ح إ‪ 0
2+ f‬ا‪ 071 01Sq‬أن ‪ O 
PO 7‬أآ‪ K‬أه‪.7‬‬
‫ا‪ Dc‬ا‪:. S‬آ Ž ‪ ]?B+‬ا‪, J‬؟‬
‫*إذا آ ن ا [
‪ F‬ا ‪ :7B 2+‬ار‪V‬وا  ا=  ا ‪،grammaticale 1‬‬
‫وا‪Q logique / 7‬ا ا‪/‬ح‪ ،‬أو أ‪  1‬ا‪ 7‬ت ا‪ ?7‬ح‪.‬‬
‫*إذا آ ن أ_ل ا=ا ‪ :A‬ا‪7‬اد ‪ ? -‬ل )ا‪ 7B‬إذا آ ن ذ(
‪ ( 7‬أو ا?ات‬
‫*إذا ‪ 7
01 :‬إ‪ 1‬د  ‪  - 2+ :7‬ا [ )ه‪Q‬ا ‪ O‬ذرا(‪ ،‬ا‪K-‬ا ‪
2+ :7  0‬ا‪،U‬‬
‫‪ 2+‬ا‪ ?7‬ه‪ :‬ا‪ 1 2‬و وا‪ +‬ر ا‪ 2+ ،   =1 2‬ه‪ UQ‬ا  ا‪7‬ا  أن ‪1‬ن  ‪:77‬‬
‫‪ : 1‬آ! ‪B‬ا‪ .O‬ا [‪ ،‬و‪ P  - t7A1‬آ ‪;-‬ون ا‪ -C‬د  ‪.P‬‬
‫*آ!
 ر‪ :+‬وآ! ?‪A‬ا‪ :‬ا‪ .1 O/ 2‬أن ‪ 2+ ،`f7‬ا  ‪VB‬ء
‪0‬‬
‫أ‪VB‬اء ا [‪ 2+ ،P

7B 2+ ،‬آ‪.P

7‬‬
‫ه‪Q‬ا ‪ .1 PO ،.D 2 - !7 ./1‬أن ‪ 2+ OO < .‬ا  ا [ آ!‬
‫ادوات ا‪ _ 7B 2‬ا‪ 7‬ا ‪.1‬‬
‫‪7O :7  ;B1 C‬ذ‪ 7- ،plan typique 2B‬أ‪ 2+ PO‬آ! ‪ ?
;B1 [O‬ح » ‪« grille‬‬
‫‪AOTA6 0 ،P‬ن ‪ - 2+ A-‬ء ا ص ا‪ 2‬ه‪.6 2‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪18‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬


‪; < :EK‬ة‪;
-‬ان ‪ ، =/‬رأي‪..;O -‬ا§‬
‫ا‪ IB‬ا‪ :I S‬ذج > * ا ‪1‬‬
‫‪ `
;B1‬ذ(  ‪?1 
;7 77‬ض ‪ 2+‬أ'= ا ‪C‬ت‪;1 PO ،‬م ا [ )‪ : E1‬ا‪ 7‬‬
‫ا‪ ?D‬ا‪;=1 - 2‬أ أي ! أو   ‪.([O‬‬
‫*
‪ f‬ا [ ‪Mise en situation du texte‬‬
‫‪O <) P=_-‬ن‪6
-‬م‪(..2+ [O-‬‬
‫‪-‬ا‪; 7‬ر أو ا ‪) .‬وز‪ 1‬أول‪(...0
P+ -‬‬
‫‪ -‬ر‪PF1‬‬
‫‪ ;1;-‬ا‪ 7‬ن ا‪Q‬ي أ‪ P
QS‬ا [ أو ا ب ا‪Q‬ي أ‪) P
QS‬إذا آ ن
‪.( 7‬‬
‫*ا‪;7‬ان ا م  [‪ Pf
:X ،‬ا‪;7‬د‪.‬‬
‫ا;‪  
 ? - C‬ا‪ Z7‬ا ‪ . ) ،[  2OO‬آ!

‪ POTR 0‬أن ‪VB Z+ Z-1‬ء‬

‪ 0‬أ‪VB‬ا ‪(P‬‬
‫*ا=  ا
‬
‫‪-‬ا‪ -‬د‬
‫‪-‬ا‪ 7A‬ت ا‪ 4‬هة )ا? ل‪ -‬ا‪7‬اد ‪-alinéas‬أو ا?ات(‬
‫‪ :7 -‬ا [‬
‫*ا‪Ec‬ن ‪ :7  0‬ا‬
‫إذا ‪ QST :‬ا ‪  - 0
:7‬ا [ )وه‪Q‬ا دا ‪ !=< ،(Q=
7‬ا‪Ec‬ن ‪ 0‬ا ‪; :7‬دوا‬
‫ا‪ +‬ر ا‪.[  6 6‬‬
‫‪la marche à suivre‬‬ ‫ا‪ IB‬اا‪ i+ +y :Y‬إ(‪ G2 B‬‬
‫‪+‬ااءة او  [ ‪T-‬ن‪ A- 0 ،‬س ف او‪ 2‬أ‪ 6 6‬‬
‫‪ P=_-‬و
;ر‪.U‬‬
‫‪ -‬ر‪ 

) PF1‬أ‪(6 6‬‬
‫‪.Pf
-‬‬
‫‪+‬ادرس أو ;د ذه  ‪ ،‬ا‪NA‬ال ا‪Q‬ي ‪71‬ر ‪ P‬ا [ ‪ :X‬ا‪
Pf
 !7‬أ
‪2+ 0‬‬
‫‪ : S‬ا‪ 7‬دة‪.‬‬
‫‪+‬ار‪ `B‬إ ا [ ‪ ،P‬وأ‪ LO‬أ اآ‪ .‬وا‪ v?O 2+ ،!O‬ا<‪  ،L‬ور< ا‪B §6‬دا‬
‫¯‪ +‬ر‪ ،‬ا‪/‬ق‪ ،‬ا‪ ¥6‬ا‪ = 2‬در إ ذه (‪; ،‬م ‪
¥R‬و‪ QS‬ا [
‪ 0‬آ! ‪B‬ا‪ ،P=O‬ا<أ‪U‬‬
‫ا;‪ 0
;1‬ا‪7‬ات  "‪ décortiqué "P=A‬و?‪.P7‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪19‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ :A‬ا‪: 2O K‬‬


‫ا  اارات وا م ا ‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪20‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا;* ا‪:. S‬‬


‫ا‪ ]2 , J‬اارات وا` م ا‪ T U‬‬

‫(ـ ‪2 *+‬ـ م‪:‬‬


‫‪ 2+‬ا=;ا‪V1 1‬م ;‪ ;1‬ا‪ _c‬ر ا م ‪ 7‬دة‪ ،‬و‪ :1‬ذ(
‪ES 0‬ل ;‪ ;1‬اه;اف ‪;1; :X‬‬
‫ا‪ ?7‬ه‪.:‬‬
‫أو‪ :‬اه اف ا‪1 J‬‬
‫ ;رج
دة ا  اارات ا ‪ 07f ،‬و;ة ‪ =/‬ت ا ‪O‬ن ا م )وا‪Q‬ي ‪071‬‬
‫أن ‪ 2+ !S;1‬إ_ ر‪ ! ،U‬ا ص ا ‪ ! ،OO‬ا ازل‪.(...‬‬
‫وه‪
2‬دة ;‪ 2+ K1‬إ_ ر ا‪EDc‬ح ا=;ا'‪ ،2B‬ا‪Q‬ي ‪SN
P R; :‬ا و
‪ 0‬اه;اف ا‪2‬‬
‫و
 ‪ 
،‬و ;ارك ذ( ا‪ !F‬ا‪Q‬ي ‪ 01 2+ !A1‬ا‪ - . /‬اق ‪
0-‬ه ‪4O‬ي‬
‫و
ه ‪ (27) 2=/‬ذ( أن‪:‬‬
‫‪+‬درا‪ 6‬ا‪ =7‬دئ وا ‪ 14‬ت ا
  ‪O‬ن
‪ 7‬آ ن ا‪7‬د ا‪Q=7‬ول ‪ ' !4 ، +‬آ ‪،+‬‬
‫و'
  إذا ‪
0 :‬از‪ =/- 1‬ت ‪ES 0
،7‬ل أ م ا‪ 7‬آ‪ :‬و<ارا ‪.‬‬
‫‪+‬ا;را‪ 6‬ا ‪ ;7 14‬ا‪ 6C‬ب وا?†‪ ،‬وه
‪ ./1‬إ
;اد ا‪; - . /‬رة  ا!‬
‫وا ‪ -‬ا‪6T- ،/A=7‬ب < ‪ ;71 2OO‬اآ‪ V‬وا‪ G< 7‬وا‪ !AA‬ا‪ +¯ 2/ 7‬ر‪ ،‬و;‪ 7‬‬
‫‪ n -‬وا=اه‪ ،0‬وه
‪ T1 C‬إ‪ES 0
C‬ل درا‪ 6‬أ م ا‪ 7‬آ‪ :‬و<ارا ‪.‬‬
‫‘  ‪:‬اه اف ا‪:‰ d‬‬
‫ ه‪ UQ‬اه;اف  ;
‪< 0
07O‬اءة اار <اءة ‪;B‬ة‪ ،‬وا‪ P- 6‬و;‪?- P71‬‬

‪ F‬ة ووا‪ :X ،f‬ا ‪ ،tD !G- P‬وه
‪ 2+ O; A1‬ا  ‪  1‬إ‪X‬اء ‪ + X‬‬
‫وإ ‪C  0
f1 ;<
!  O‬ت ‪ 7‬و‪.=/‬‬
‫ا‪ B‬ب اول‪:‬ا
’ ا‪ F‬ه   )ا?‪ (+C‬ار وا* ا‪.T U‬‬
‫ا‪ @>F‬اول‪ + ( :‬ا‪ F‬ه *‬
‫‪ †E1‬أن ه ك
? ه‪ BC - /=

 :‬د ا ‪
7 2‬وأ‪S‬ى ‪ [F‬اار ا ‪،2‬‬
‫و‪f‬ورة ‪ P- G1 7 UV7‬أو ‪;1‬ا‪ ،P
!S‬وه ك
? ه‪ : :‬اار ‪ PA?O‬أي
‪ O‬ت اار‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪21‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ IB‬اول‪:‬أه  ا‪ GE‬د ا‪.T U‬‬


‫إن ا‪ 77‬ا‪  6 6‬ء ه‪ ! 2‬ا ‪V‬ا ت ا‪7‬و‪ 2+ ،P f‬إ_ ر اا‪0O‬‬
‫وا‪ _ A7‬ا‪;77‬ة ‪ 2+‬آ! دو‪ ،‬وا‪ 2‬و‪ f‬ا‪G7‬ع و‪T- P 71 C‬ي  ل
‪ 0‬اال أن‬
‫‪1‬ب
‪ 0‬ه‪ UQ‬ا‪NA7‬و و
‪ 7‬آ ‪ LO‬ا‪=7‬رات‪ ،‬وإ‪ 71 =
; C‬إ‪ O‬ر ا;ا‪ .‬وا‪G7‬ع‬
‫ ;
‪ 0A1‬اا‪- 0O‬وه‪< 2‬ا; 

دة و
‪1 C -
V‬ض ? ‪E‬ت و
‪ 7‬ا ‪ 2f‬ه‪2‬‬
‫أن ‪ ( =/1‬ا‪ =7‬دئ‪ ' ،‬أن ‪ 2+‬أدا ‪ ( P‬ا‪;
B ³- v 77‬ة‪ `
!
1 !- ،‬آ!   ‬
‫;ة ‪  /
.A-‬و‪e‬و‪ +‬و‪Q-‬ا ‪ ;1‬ا ء ذو ا‪ =7‬دئ‪6 ،‬اء آ ن < ‪ f‬إدار‪ 1‬أو < ‪ f‬‬
‫ د‪ ،1 1‬وإن آ ‪ LO‬أه‪ P7‬ود‪ PC‬أ‪-‬ز ‪ 2+‬ا ء ا‪c‬داري  ‪ 2+ P‬ا ء ا دي‪ ،‬و ذ(‪ ،‬أن‬
‫اول ;‪ ^1‬ا ‪TG‬ة و'
 ‪ 0‬و‪/ ` F1‬ر وا;‪.;1‬‬
‫و‪1 2  -‬ك ه
‪ A? 2f  7
G‬وا‪T‬و‪ !1‬وا
!
` ا‪ /7‬ت وا‪4‬وف‬
‫وا‪ A-E7‬ت ‪ .A‬آ!  ‪ 77 + ،‬ا‪  6 6‬ء ه‪ ! 2‬ا ‪V‬اع وذ( ‪ -‬ء  [‬
‫ا ‪ 2OO‬إن و‪ 1D ،;B‬وإن و‪/
P+ ;B‬ق وروح ‪T !71‬و‪ ،E1‬آ ن أ
م ا ‪ 2f‬ه
¦‬
‫ا‪ BC‬د
‪ - 0‬ب ا‪T‬و‪ !1‬وا?‪ ،A‬وا
¦ أو‪ `6‬إذا ‪ ;B1 :‬ا [ إ_‪ 2+ D S <E‬ا? ‪!D‬‬
‫وا‪  V‬ت آ‪ 7‬ه ا‪TG‬ن ‪  =A  -‬ء ا‪c‬داري‪.‬‬
‫و
‪ B 0‬أ‪S‬ى ‪ BC +‬د ا ‪ ;7A1 2‬أه‪ P< 0
P7‬ا‪Vc‬ا
 ‪6‬اء ‪ 7‬آ‪ A?O :‬أو‬
‫ ;
‪1‬ن ‪ 2+  O‬و‪ PB‬ا‪+‬اد وا‪c‬دارات وه
‪ U; ./1‬و‪t7A1 !G- ،UGO‬‬
‫‪E_c -‬ع ‪ ،P‬وا‪ ?6C‬دة
‪ =
0‬د ‪ ،P‬وذ( ‪ Rc -‬دة ‪/ -‬ر ا‪Q‬ي ‪ P1‬أو ‪  -‬و
<‪G‬‬
‫ا <[ ‪ P+‬وا‪ !F‬ا‪B7‬د ‪.P-‬‬
‫ا‪ IB‬ا‪ + (:. S‬اار ا‪.T U‬‬
‫ أه‪  
;1; 7‬اار ا ‪ P- G1 7 UV7 2+ 2‬و
‪ 071‬أن ‪;1‬ا‪،P
!S‬‬
‫ذ( أن ا‪ 0 MF1 :‬اار و‪ 0‬ا
 ا ‪ :X 2‬ه ك ‪ u-‬ا م واارات ا‪S‬ى‬
‫ا‪ !7 2‬ه‪Q‬ا ا‪ :6C‬و‪V7
 0‬ات أ‪S‬ى‪.‬‬
‫ا‪ Dc‬اول‪ • ( :‬اار ‪ i2‬ا* و‪ i2‬ا‪1‬‬
‫ا‪ 7‬آ‪ = - :‬ره ‪ !K7‬ا‪ /A‬ا   ا‪ ! 2+ 1C‬ا ‪V‬اع ا‪7‬وض  ‪.A- ،‬‬
‫ا‪ D S‬و‪ +‬ا‪ 0O‬و
‪ _ A‬آ! دول‪ ،‬وه‪ 1 a 2‬ذ( ج ‪ /6‬ه‪ T- UQ‬م أو أوا
 أو‬
‫‪2‬‬
‫<ارات ‪< !7‬ة ا‪2G‬ء ا‪ . - 2 7‬وا م ه‪ 2‬ا‪;  2‬ره
 آ‪ :‬ا‪  7‬ت وا‪ _ 7‬ت‬
‫وا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪;-C‬ا ‪) 3‬ه‪  071 UQ‬آ‪ (Q‬أن  ;ر أ
‪;  1;7‬ور ا‪ :‬ا  ‪ ،2‬آ‪ 7‬‬
‫‪  071‬أن ‪ u- QF‬اارات ا‪ <N7‬وا‪ _ C‬أ‪ X‬ء ا‪ 7‬آ‪ ،•(7‬و‪F1‬ج ‪ 0‬ه‪Q‬ا ا‪MD‬‬

‫‪ -1‬ﺍﻝﻁﻤﺎﻭﻱ‪ :‬ﺍﻝﻭﺠﻴﺯ ﻓﻲ ﺍﻝﻘﺎﻨﻭﻥ ﺍﻹﺩﺍﺭﻱ ﺩﺭﺍﺴﺔ ﻤﻘﺎﺭﻨﺔ ﺩﺍﺭ ﺍﻝﻔﻜﺭ ﺍﻝﻌﺭﺒﻲ ‪ .1992‬ﺹ‪12 :‬‬

‫‪-2‬ﺤﺴﺏ ﺍﻝﻔﺼل ‪ 17‬ﻤﻥ ﺍﻝﻅﻬﻴﺭ ﺍﻝﻤﺘﻌﻠﻕ ﺒﺘﻨﻅﻴﻡ ﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻝﺠﻤﺎﻋﺎﺕ ﻭﺍﻝﻤﻘﺎﻁﻌﺎﺕ ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ 15‬ﻴﻭﻝﻴﻭﺯ ‪.1974‬‬
‫‪-3‬ﺍﻝﻔﺼل ‪ 50‬ﻕ‪.‬ﻡ‪.‬ﻡ‬

‫•‪ -‬ﺍﻝﺒﻨﺎﺀ ﺍﻝﺘﻨﻅﻴﻤﻲ ﺍﻝﻘﻀﺎﺌﻲ ﻝﻠﻤﺤﺎﻜﻡ ﻴﻼﺤﻅ ﺒﺸﺄﻨﻪ ﺃﻥ ﺍﻷﺤﻜﺎﻡ ﺘﺼﺩﺭ ﻓﻲ ﺍﻝﺩﺭﺠﺔ ﺍﻝﺩﻨﻴﺎ ﻭﺘﺴﺘﺄﻨﻑ ﻝﺘﺼﺩﺭ ﺒﺸﺄﻨﻬﺎ ﻗﺭﺍﺭﺍﺕ‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪22‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا م ا درة ‪ 
0‬آ‪ :‬ا‪ ¥6C‬ف وأ م ا‪ v7‬ا ا‪ †? !7 2‬اار آ‪ B 7‬ءت‬
‫‪ (Q-‬ا‪/A7‬ة ا‪ ،O;7‬وآ‪ (Q‬ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪;  2+ 1‬ر أ
وأوا
 آ‪.1(Q‬‬
‫وه‪Q‬ا ‪*+‬ذا آ ن ا‪G7‬ع )
‪ES 0‬ل ا‪/A7‬ة ا‪ :A ;< 2(O;7‬ا‪EF‬ف ‪ 0-‬ا م‬
‫واارات ‪ 7 -‬د
 ر ا ا در   ‪*+ 3‬ن ‪ V7‬ا م واارات ‪ 0‬اوا
 ا ‬
‫‪;-  - ;1 C‬ر
‪ u=- ;1‬ا‪ /7‬ت ا‪ :!K
f7‬أن ا‪ 7‬ل ا‪1 2‬م ‪ -‬ا ‪2f‬‬
‫;‪ !S‬آ ‪ 2+‬و‪ P?e‬ا 
‪ v- ، 
 [ 1 :‬اوا
 ا‪ - [F1 E+  C‬إ‪C‬‬
‫ و‪ PB‬ا‪ K6C‬ء و‪ S [ -‬ص )ا? ل ‪ 155-149-148‬ق‪.‬م‪.‬م( ‪ :X‬إن اوا
  ;ر دون‬
‫إ‪V‬ا
 ا‪;C‬اد ‪ u=-‬ا‪ =7‬دئ ا‪ 6 6‬ا‪;- 2‬و‪1 O‬ض ا‪ /:‬اار  ‪ u‬آ ‬
‫ا‪ A‬ت و‪ 1‬ا;‪ +‬ع‪ :X .‬إ‪V1 C PO‬م ! اوا
 ‪ v-‬ا م واارات ا‪0 .1 2‬‬
‫‪ O‬ن ا! أو ;
‪ :X ،4 OE/- P‬إ‪1 PO‬ز ا‪ 2+ 0/‬ا م واارات ‪ v-‬اوا
‪،‬‬
‫وأ‪S‬ا ‪  +‬م واارات ز  ا‪2G‬ء ا‪7‬م ‪ P-‬آ‪ 7‬ا‪R L+6‬وط ذ(‪v- ،‬‬
‫ا‪ 7‬ل ا‪ 07+  C‬اا‪ `B‬وا;‪ OTG- !1‬آ‪ 7‬ا‪;6‬ت ا‪4‬وف وا‪ /7‬ت‪.‬‬
‫و
‪ 0‬أ
‪ K‬اوا
 ا  ا‪;  2‬ره ا‪ 7‬آ‪ 2+ :‬إ_ ر ‪ /6‬ا‪ ، C‬ا
 ‪`f-‬‬
‫ا‪ S‬م  اآ ت )ا? ! ‪ 223‬ق‪.‬م‪.‬م( و ا‪E7‬ت ا ر‪ 1‬وإ<
 اس ‪4+ 7‬‬
‫ )ا? ‪ 223 0‬و‪ 224‬ق‪.‬م‪.‬م( وآ‪Q‬ا ا‪ V‬ا?‪ 1 7 24‬اق ا‪M f7‬‬
‫وا  ع )‪ 452‬ق‪.‬م‪.‬م( وا ‪
 !71
;  2f‬ا<= ا ‪ +‬ت و‪ u- Z=f‬ا
ر‬
‫ ‪ 7‬ن ‪ 
E6‬آ‪ 7‬ه ا‪TG‬ن ‪¯ =A  -‬وا
 ا درة ‪ 1 7‬أ
ال ا ‪ D‬و‪ 2 < O‬أو ;‪271‬‬
‫اه و‪ 0‬أو‪ D‬ء ‪ ،:‬أو ‪...:V‬ا§‪.‬‬

‫ﻫﻨﺎﻙ ﺒﻌﺽ ﺍﻝﻘﺭﺍﺭﺍﺕ ﺍﻝﻘﻀﺎﺌﻴﺔ ﺍﻝﺘﻲ ﺘﺼﺩﺭ ﺩﻭﻥ ﺨﺼﻭﻤﺔ‪ ،‬ﻭﻴﺨﺘﺹ ﺒﻬﺎ ﺭﺅﺴﺎﺀ ﺍﻝﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻻﺒﺘﺩﺍﺌﻴﺔ ﻭﺤﺩﻫﻡ ﺃﻭ ﺃﻗﺩﻡ ﺍﻝﻘﻀﺎﺓ‪،‬‬
‫ﻭﻴﻁﻠﻕ ﻋﻠﻴﻬﺎ ﺍﻷﻭﺍﻤﺭ ﺍﻝﻤﺒﻨﻴﺔ ﻋﻠﻰ ﺍﻝﻁﻠﺏ ﻭﺍﻝﻤﻌﺎﻴﻨﺎﺕ )ﺍﻝﻔﺼل ‪ 148‬ﻤﻥ ﻕ‪.‬ﻡ‪.‬ﻡ( ﻭﺍﻷﻭﺍﻤﺭ ﺍﻻﺴﺘﻌﺠﺎﻝﻴﺔ )ﺍﻝﻔﺼل ‪ 149‬ﻕ‪.‬ﻡ‪.‬ﻡ(‬
‫ﺃﻭ ﻴﺨﺘﺹ ﺒﻬﺎ ﺍﻝﺭﺌﻴﺱ ﻭﺤﺩﻩ ﻜﻤﺴﻁﺭﺓ ﺍﻷﻤﺭ ﺒﺎﻷﺩﺍﺀ )ﺍﻝﻔﺼل ‪ 155‬ﻤﻥ ﻕ‪.‬ﻡ‪.‬ﻡ(‪.‬‬

‫‪-1‬ﺍﻝﻤﺎﺩﺘﻴﻥ ‪ 5‬ﻭ ‪ 19‬ﻤﻥ ﻗﺎﻨﻭﻥ ‪ 41-90‬ﺍﻝﻤﺤﺩﺙ ﻝﻠﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ‪.‬‬

‫‪-2‬ﺘﺴﺘﻌﻤل ﺍﻝﻤﺎﺩﺓ ‪ 364‬ﻤﻥ ﻕ‪.‬ﻡ‪.‬ﺝ ﻤﺼﻁﻠﺢ ﺍﻝﻤﻘﺭﺭ ﻝﻠﺩﻻﻝﺔ ﻋﻠﻰ ﻜل ﺤﻜﻡ ﺃﻭ ﻗﺭﺍﺭ ﺃﻭ ﺃﻤﺭ ﺼﺎﺩﺭ ﻋﻥ ﻫﻴﺌﺔ ﻗﻀﺎﺌﻴﺔ ﻭﻫﻲ‬
‫ﻭﺍﺠﺒﺔ ﺍﻝﺘﺤﺭﻴﺭ ﻭﺍﻝﺘﻌﻠﻴل ﻭﺍﻝﻨﻁﻕ ﺒﻬﺎ ﻓﻲ ﺠﻠﺴﺔ ﻋﻠﻨﻴﺔ ﻤﺎ ﻝﻡ ﺘﻨﺹ ﻋﻠﻰ ﺨﻼﻑ ﺫﻝﻙ ﻤﻘﺘﻀﻴﺎﺕ ﺨﺎﺼﺔ‪.‬‬

‫‪-3‬ﻭﻫﻭ ﺤﺴﻡ ﻏﻴﺭ ﺒﺎﺕ‪ ،‬ﺇﺫ ﻨﻠﺤﻅ ﺍﺴﺘﻌﻤﺎﻻ ﻝﻠﻤﺼﻁﻠﺤﻴﻥ ﻤﻌﺎ )ﺍﻝﺤﻜﻡ‪/‬ﺍﻝﻘﺭﺍﺭ( ﻋﻠﻰ ﺃﺴﺎﺱ ﺃﻨﻬﻤﺎ ﻴﺤﻤﻼ ﻨﻔﺱ ﺍﻝﻤﻌﻨﻰ ﺍﻝﻭﺍﺴﻊ‪ ،‬ﻜﻤﺎ‬
‫ﻴﺸﻴﺭ ﻝﺫﻝﻙ ﺍﻝﻔﺼل ‪ 2‬ﻕ ﻡ ﻡ "ﻻ ﻴﺤﻕ ﻝﻠﻤﺤﻜﻤﺔ ﺍﻻﻤﺘﻨﺎﻉ ﻋﻥ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺃﻭ ﺇﺼﺩﺍﺭ ﻗﺭﺍﺭ‪ ،‬ﻭﻴﺠﺏ ﺍﻝﺒﺕ ﺒﺤﻜﻡ ﻓﻲ ﻜل ﻗﻀﻴﺔ ﺭﻓﻌﺕ‬
‫ﺇﻝﻰ ﺍﻝﻤﺤﻜﻤﺔ"‪ .‬ﻜﻤﺎ ﻴﺴﺘﻌﻤل "ﺍﻝﺤﻜﻡ" ﺒﺎﻝﻨﺴﺒﺔ ﻝﻠﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻻﺒﺘﺩﺍﺌﻴﺔ ﺩﺍﺌﻤﺎ ﻭﻗﺭﺍﺭﺍﺕ ﺒﺎﻝﻨﺴﺒﺔ ﻝﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻻﺴﺘﺌﻨﺎﻑ "ﺘﺤﻤل ﺍﻝﻘﺭﺍﺭﺍﺕ‬
‫)ﻗﺭﺍﺭﺍﺕ ﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻻﺴﺘﺌﻨﺎﻑ( ﻨﻔﺱ ﺍﻝﻌﻨﻭﺍﻥ ﺍﻝﺫﻱ ﺘﺤﻤﻠﻪ ﺃﺤﻜﺎﻡ ﺍﻝﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻻﺒﺘﺩﺍﺌﻴﺔ" ﺍﻝﻔﺼل ‪ 345‬ﻕ ﻡ ﻡ‪ .‬ﻏﻴﺭ ﺃﻥ ﻋﺩﻡ ﺍﻝﺤﺴﻡ ﻓﻲ‬
‫ﻤﺼﻁﻠﺢ ﺍﻝﻘﺭﺍﺭ ﺃﻭ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺒﺎﻝﻨﺴﺒﺔ ﻝﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻻﺴﺘﺌﻨﺎﻑ ﻭﺍﺭﺩ ﻜﻤﺎ ﻴﺴﺘﻨﺘﺞ ﻤﻥ ﺍﻝﻔﺼل ‪ 359‬ﻕ ﻡ ﻡ "ﻴﺠﺏ ﺃﻥ ﺘﻜﻭﻥ ﻁﻠﺒﺎﺕ )ﻨﻘﺽ‬
‫ﺍﻷﺤﻜﺎﻡ ﺍﻝﻤﻌﺭﻭﻀﺔ ﻋﻠﻰ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻤﺒﻨﻴﺔ ﻋﻠﻰ ﺃﺤﺩ ﺍﻷﺴﺒﺎﺏ ﺍﻵﺘﻴﺔ‪)."....:‬ﻭﺍﻷﺤﻜﺎﻡ ﺍﻝﻤﻌﺭﻭﻀﺔ ﻫﻨﺎ ﻫﻲ ﺍﻝﺼﺎﺩﺭﺓ ﻋﻥ‬
‫ﺍﻝﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻻﺒﺘﺩﺍﺌﻴﺔ ﻭﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻻﺴﺘﺌﻨﺎﻑ(‪.‬‬

‫ﺃﻤﺎ ﻋﻨﺩﻤﺎ ﻴﺘﻌﻠﻕ ﺍﻷﻤﺭ ﺒﺎﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻓﺎﻷﻤﺭ ﻤﺤﺴﻭﻡ ﺒﺎﺴﺘﻌﻤﺎل ﻭﺼﻑ ﺍﻝﻘﺭﺍﺭ‬

‫‪-4‬ﺘﺴﺘﺜﻨﻰ ﺤﺎﻝﺔ ﺭﻓﺽ ﺍﻝﻁﻠﺏ ﺒﺎﻝﻨﺴﺒﺔ ﻝﻸﻤﺭ ﺒﺎﻷﺩﺍﺀ "‪ ..‬ﺇﺫﺍ ﻅﻬﺭ ﺨﻼﻑ ﺫﻝﻙ‪ ،‬ﺭﻓﺽ ﺍﻝﻁﻠﺏ ﺒﺄﻤﺭ ﻤﻌﻠل‪ "..‬ﺍﻝﻔﺼل ‪ 158‬ﻕ‪.‬ﻡ‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪23‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫"و‪ 071‬ال ‪T-‬ن ا‪ ?e‬ا‪D 2+ R =  C‬رة أوا


  ا‪ ،./‬وأن ا‪?e‬‬
‫ا  ‪ 7‬آ‪  R = :‬دة ‪D 2+‬رة أ م‪ ،‬و‪ 0
` 71
7X v‬أن = ‪ S [ - R‬ص ‪2+‬‬
‫‪D‬رة أوا
 آ‪/A7‬ة ا
 ‪ -‬داء"‪.1‬‬
‫و‪1 
 +
7‬م  ا‪ ./‬و‪ =' 2+‬ا‪ F‬م و‪ 1 C‬ج إ
ا‪ +‬و‪  AB C‬‬
‫ ‪ ،P- /‬و‪1 C‬ر آ  م إذ ‪V1 C‬م أن ‪ v?O 07 1‬ا= ‪ O‬ت إذ ‪; 1‬ر ‪;-‬ون  ;‪:6 -) 1‬‬
‫‪ EB‬ا‪ (7‬و' ذ(‪.(..‬‬
‫ا‪ Dc‬ا‪ • ( :. S‬اار‪/‬ا* ‪ i2‬اارات ا‪.G K‬‬
‫; رأ‪T- 1‬ن ا‪ 7‬آ‪ :‬وه‪ 7 2‬رس ‪ /6‬ا ء  ;ر أوا
 أو أ م أو <ارات‪= ،‬‬
‫' ‪ 1‬ا;ة ه‪ ! 2‬ا ‪V‬ا ت ا‪7‬و‪ 0-  f‬ا‪ F‬م‪ 2+ (Q ،‬أ‪ 7‬ل < ‪،‬‬
‫ ‪/‬ي  أه‪ 7‬آ=ة
دام أ‪;D O‬رت
‪ 0‬ه‪   < ¥‬ا‪ 1C‬و‪ !  !7‬ا ‪V‬ا ت‬
‫‪ =*-‬ع ا‪ _ A7‬و‪ =/‬اا‪.0O‬‬
‫و‪ 2+‬ه‪Q‬ا ا‪ _c‬ر ذه‪ .‬ا=‪ u‬إ ا‪ 7‬د آ‪ : (t/
) 7‬ذات
;ل  م  ‪ =/‬‬
‫أ م ا‪  7‬ت وا‪ _ 7‬ت وا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪;-C‬ا  و<ارات
 آ‪ :‬ا‪ ¥6C‬ف وا‪ v7‬ا‬
‫ ; ‪6‬اء واوا
 ا‪   =7‬ا‪ ./‬واوا
 ا‪  6C‬و'ه ‪.‬‬
‫و‪ M O 0O‬ا م ا درة ‪ 0‬ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ ،1‬وا‪ 7‬آ‪ :‬ا ر‪ 1‬و<ارات
 آ‪:‬‬
‫ا‪ ¥6C‬ف ا ر‪ 1‬و<ارات ا‪ v7‬ا;‪6‬ري  أن ‪  !7O‬إدرا‪ L B‬ا‪ :6‬اارات‪/‬‬
‫ا م ا  وآ‪Q‬ا  أن ‪
  O‬ه
=‪O  - Z‬ن ا م وا‪Q‬ي ‪ . - 41‬وا‪+‬‬

‪ 0‬ا وه‪ 2‬أ م ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 1‬و<ارات ا‪ +a‬ا‪c‬دار‪ v7 - 1‬ا‪.‬‬
‫وه
‪ 2 1‬ا‪ =6‬د اارات ا‪ ! 2‬ا ‪V‬اع و  ‪;  C‬رج ‪ 07f‬ا‪ 7‬ل ا ‬
‫وإ‪ 07f 7O‬ا‪ 7‬ل ا‪c‬دار‪ 1‬وإن آ ‪ ! =_  LO‬ا‪ ،
 F‬أو ;‪ 6 -‬ا‪ K
،
 F‬ل‬
‫ذ(‪:‬‬
‫‪+‬اارات ا درة ‪ 0‬ا‪ 7‬آ‪ 6 :4 - :‬ا‪ 
 F‬وإ‪B‬اءات ا‪ =Xc‬ت آ ار ‪!BT-‬‬
‫ا;ى أو ‪ :f‬د‪ 01‬أو <?! ‪ -‬ب ا‪7‬ا‪ +‬أو ‪ V‬ا  أو ‪ =S 0‬أو ا‪  c‬‬
‫ا‪ 2‬أو ا‪c‬ذن ا‪Q‬ي ‪  2D t 71‬ف ‪ 2+‬أ
ال ا ‪ 3D‬أو اارات ا‪;  2‬ر ‪0‬‬
‫ر ‪ v‬ا‪ 77‬و‪ 
2+ 0‬ل ا‪ A‬ا‪c‬داري ‪.(...0?e7 - P<E 2+ EK
) 77‬‬
‫وإذا آ ‪ u- LO‬ا‪ 7‬ل ‪ f7-  < = C‬و أ‪;  O‬ر
‪ 0‬دا‪ !S‬ا‪ 7‬آ‪:‬‬
‫)أ‪ 4O‬أ‪ - 07+ (UE‬ب أو أن ‪ u- ;=A‬ا‪ 7‬ل ا‪; 2‬ف ! ا ‪V‬اع و   ;ر ‪0‬‬
‫ه‪ ?D 2+ :A1 : ¥‬ا ‪ ،‬و‪/ 2  -‬ح
‪ TA‬و‪/ : - ?D‬اار وآ‪Q‬ا ‪O 
*-‬‬

‫‪ -1‬ﺍﻝﻁﻴﺏ ﺒﺭﺍﺩﺓ ‪":‬ﺇﺼﺩﺍﺭ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺍﻝﻤﺩﻨﻲ ﻭﺼﻴﺎﻏﺘﻪ ﺍﻝﻔﻨﻴﺔ ﻓﻲ ﻀﻭﺀ ﺍﻝﻔﻘﻪ ﻭﺍﻝﻘﻀﺎﺀ" ﻤﻨﺸﻭﺭﺍﺕ ﺠﻤﻌﻴﺔ ﺘﻨﻤﻴﺔ ﺍﻝﺒﺤﻭﺙ ﻭﺍﻝﺩﺭﺍﺴﺎﺕ‬
‫ﺍﻝﻘﻀﺎﺌﻴﺔ‪ .1996 -‬ﺹ‪57 :‬‬

‫‪-2‬ﺍﻝﻁﻴﺏ ﺒﺭﺍﺩﺓ ﻨﻔﺱ ﺍﻝﻤﺭﺠﻊ‪ -‬ﺹ‪66 :‬‬


‫‪-3‬ﻋﺒﺩ ﺍﷲ ﺤﺩﺍﺩ ‪":‬ﺍﻝﻘﻀﺎﺀ ﺍﻹﺩﺍﺭﻱ ﺍﻝﻤﻐﺭﺒﻲ ﻋﻠﻰ ﻀﻭﺀ ﺍﻝﻘﺎﻨﻭﻥ ﺍﻝﻤﺤﺩﺙ ﻝﻠﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ ﺹ‪.44 :‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪24‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ K
) + 0/‬ل <ارات ا‪ ¥‬ت ا‪ ، 7‬ه‪ ¥‬ا  د ا‪ ،0
7‬ا_= ء‪ ،‬أ
ء اف‬
‫و'ه (‪.‬‬
‫‪+‬و‪ !G- ;=A1‬أآ‪ K‬اارات ا‪c‬دار‪ 1‬وآ‪Q‬ا <ارات ا‪ ¥‬ت ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪!7 ^ ،A7‬‬
‫ا‪c‬دارة
‪  0‬ء ‪ A  A?O‬ا‪7‬ا‪ +‬ا
 ‪ 
V
/6 0
 7-‬وآ‪Q‬ا ا‪ 7‬ل ا‪1G‬‬
‫ا‪B 2+ !7 2‬هه ‪ ?D‬ت اار ‪ ?D 0
 7‬ا‪ 
7‬وا‪ 7G‬وا‪Vc‬ام‪ ' ،‬أ‪ O‬‬

دة و‪ ! `- _ !7 C‬ا‪ 0- 
 F‬أ_اف
 ‪Q- 0‬وا‪< !7G 2+ ،:‬ا‪; 
;  0O‬ر‬

‪ 2+ 1G /6 0‬ا‪ 7‬ل ا‪.21G‬‬
‫و ا‪7‬م ‪*+‬ن اارات ا  ه‪ !7
" 2‬ا م واارات واوا
 ا درة ‪0‬‬
‫ا‪ 7‬آ‪ :‬وه‪ ، D EG G
2‬وذ( ? ! ‪ 2+‬ا ‪V‬اع ا‪7‬وض  ‪ 1_ 0‬دى‬
‫= ‪  7‬ت وا‪Bc‬اءات ا‪;7‬دة < ‪." OO‬‬
‫و‪ES 0
;=A1‬ل ذ( ا‪ 7‬ل ' ا  ‪6‬اء ‪;
 4  -‬رة اار أو ‪4  -‬‬
‫;م ا‪ O =  ?6‬ت وا‪ /7‬ت ا‪ !=< 0
،f7‬أ م ا‪ •077‬و<ارات ا‪ ¥‬ت ‪P=R‬‬
‫ا  = أ

ا م واوا
 واارات ا درة ‪ 0‬ا‪ 7‬آ‪ .:‬و‪  6‬ول أن ‪ O‬‬
‫ ا م واارات ا درة ‪ 0‬ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 1‬وا‪ v7‬ا‪ ،‬و<=! ذ( ‪  6‬ول ;‪;1‬‬

‪ O‬ت اار‪ /‬ا‪ :‬ا ‪.2‬‬

‫•‪ -‬ﻴﻁﺭﺡ ﻫﻨﺎ ﻤﺸﻜﻠﺔ ﺍﻝﺘﺤﻜﻴﻡ ﻭﻤﺎ ﻴﺼﺩﺭ ﻋﻥ ﻫﻴﺌﺔ ﺍﻝﻤﺤﻜﻤﻴﻥ ﻤﻥ ﺃﺤﻜﺎﻡ‪ ،‬ﻭﺍﻝﻐﺎﻝﺏ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﻫﺎ ﻫﻴﺌﺎﺕ ﺍﺘﻔﺎﻗﻴﺔ ﻭﺍﻷﺤﻜﺎﻡ ﺍﻝﺼﺎﺩﺭﺓ‬
‫ﻋﻨﻬﺎ ﻻ ﻴﺴﺘﻠﺯﻡ ﺍﺤﺘﺭﺍﻤﻬﺎ ﺍﻝﺒﻴﺎﻨﺎﺕ ﺃﺤﻜﺎﻡ ﺍﻝﻤﺤﺎﻜﻡ )ﺒﺎﺴﻡ ﺍﻝﺴﻴﺎﺩﺓ ﺍﻝﻤﻐﺭﺒﻴﺔ ﻤﺜﻼ‪ ،‬ﻭﺤﻀﻭﺭ ﺍﻝﻨﻴﺎﺒﺔ ﺍﻝﻌﺎﻤﺔ‪ ،‬ﻭﻋﻠﻨﻴﺔ ﺍﻝﺠﻠﺴﺎﺕ‬
‫ﻭﺘﺒﺎﺩل ﺍﻝﻤﺴﺘﻨﺩﺍﺕ ﻭﻤﺭﺍﻓﻌﺔ ﺍﻝﻤﺤﺎﻤﻴﻥ ﻭﻏﻴﺭﻫﺎ( ﻭﻜﺫﺍ ﻻ ﻴﻤﻜﻥ ﺍﺴﺘﺌﻨﺎﻓﻬﺎ ﻜل ﻫﺫﺍ ﻴﻌﻁﻴﻬﺎ ﻁﺒﻴﻌﺔ ﺨﺎﺼﺔ‪ ،‬ﻭﺇﻥ ﻜﺎﻥ ﻗﺎﻨﻭﻥ‬
‫ﺍﻝﻤﺴﻁﺭﺓ ﺍﻝﻤﺩﻨﻴﺔ ﻴﻌﺘﺒﺭﻫﺎ ﺃﺤﻜﺎﻤﺎ )ﺍﻝﻔﺼﻭل‪ 314 :‬ﻭ ‪ 318‬ﻭ ‪ 321‬ﻤﻥ ﻕ‪.‬ﻡ‪.‬ﻡ(‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪25‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ @>F‬ا‪ 1 + (:. S‬ت اار‪ /‬ا* ا‪.T U‬‬


‫ ‪  =/ 1‬ا‪ /:‬اار ه‪Q‬ا ا‪ 2?1 C ،MD‬أن ‪; 1‬ر ‪ 0‬ا‪VO ! 77‬اع‬

وض  _=  ‪O‬ن و‪ 0‬ه ك ‪ u-‬ا‪ G‬ت وا= ‪ O‬ت ا‪V1 2‬م أن ‪ +A1‬اار‪/‬‬
‫ا‪ .:‬وذ( ‪< !A 1 a-‬اءة ا‪/ :‬اار‪ ،‬و ?‪ UQ‬و‪ tf‬ا‪ v6‬ا‪ ،  2 - 2‬وا ر‬
‫ا‪Q‬ي آ ن ‪ :1‬ه‪ ¥‬ا‪ :‬أ‪ X‬ء ا‪ Z-‬و‪ M‬ا< ` وا ‪O‬ن‪.‬‬

‪ 0‬ه ‪ t 1‬أن ا‪ :‬ا‪Q‬ي ‪ P- / 1‬ا ‪; ) 2f‬ر‪ U‬ا‪ 77‬آ‪ OO < EG G
¥‬‬
‫‪ ( D‬ه ‪ ! 1 O‬إ ا ‪ P? ;- 2f‬ا< ? < ‪ OO‬وه‪Q‬ا ‪?1‬ض ‪ 2+‬ا ‪2f‬‬
‫‪ ` < - P7‬وإ‪O  - P
7‬ن‪.1‬‬
‫ه‪Q‬ا و
‪ES 0‬ل
‪ t 1 =6‬أن ا= ء ا ‪ /: 2OO‬اار ‪ 2 1‬اام
‪،P O‬‬
‫و‪ PAA‬ا‪ 0
/ + ،2/ 7‬ا< ` ‪ :X‬ا! ‪/
:X‬ق ا‪/ :‬اار‪.‬‬
‫ا‪ IB‬اول‪:‬ا‪YT k‬‬
‫‪ 4‬ا< ` ‪T-‬ه‪6 7‬اء ;ى ا‪ F‬م أو ;ى ا ة‪ ' ،‬أن ‪ `7B‬ا< ` ‪ LA‬‬
‫در‪ 0
X 7
B‬اه‪.7‬‬
‫ا‪ Dc‬اول‪ :‬أه  ا‪YT k‬‬
‫= ا< ` ذات أه‪ ،7‬إذ ‪;-‬و‪
+
071 C O‬و<`
‪ 0‬ا;اث ‪ 2+‬ا‪2f 7‬‬
‫وا‪E7‬ز
  ‪V‬اع‪ ،‬و
‪ A‬ر‪ U‬وا‪ /7‬ت ا‪ /=7‬وا‪; - /7‬ى
‪ ^ 0‬أ_ا‪ +‬و ر‪§1‬‬
‫ر‪ +‬واار ا‪/7‬ن ‪ PO7
،P+‬و ر‪ PF1‬آ‪ ،(Q‬وا‪Bc‬اءات وا‪ G< 7‬ت وا‪7‬ا‪ +‬ت ‪0-‬‬
‫ا‪ 2;7‬وا‪ P ;7‬و
<‪ M‬ا  ‪ -‬ا
 )إن آ ‪ +_ LO‬أ‪ 2+ D‬ا;ى ا? ! ‪ 9‬ق‪.‬م‪.(.‬‬
‫و‪E‬وة ‪ 1‬ا‪ GA7‬ر ا‪7‬ر )‪ 1‬ا
 ه ‪ v7 -‬ا( أو
‪  A‬ت ا‪?7‬ض‬
‫ا‪ 1) 27‬ا
 ه ‪ 7 -‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ (1‬أو ا‪ Rc‬رة إ ا
 ‪ 2F -‬وا‪E-c‬غ ‪ ;-‬إ‪;D‬ار‬
‫ا‪ GA7‬ر ا‪7‬ر ¯
 ‪ `
(Q-‬إ‪E-‬غ ا  ‪ -‬ا
 )‪ 2+‬ا‪ 7‬آ‪ :‬ا د‪ (1‬وا‪?7‬ض ا‪ 27‬و‪ -B‬‬
‫)‪ 7 -‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪) (1‬أ‪ 4O‬ا‪ 7‬دة ‪O < 0
40‬ن ‪ 41/90‬ا‪ 7 ºG 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ (1‬و‪4O‬ا ‪K‬ة‬
‫ا‪ /7‬ت وا< ` وا;اث‪ 4 C O*+ ،‬آ ‪ 2+‬ا  ' ا   ار ‪/‬ا‪.:‬‬
‫ا‪ Dc‬ا‪ :. S‬أه* ا‪YT k‬‬
‫‪ :1 C‬ا‪ ?C‬ظ إ‪ 0
:7 - C‬ا< ` وذ( ‪ 0
77 4  -‬ا‪ /7‬ت أه‪: 7‬‬
‫ و< `
‬
‫ ا‪ !- 
L=K‬ا‪ ،! 6‬و
<‪ G‬‬
‫
ا ة <ا; ا‪/A7‬ة ا‪O;7‬‬
‫ ا  ' اا‪ f‬وا=‪ /A‬وا‪VB7‬ة ‪;-‬ون أ ب أو ‪.‬‬
‫ ا‪ M‬ا ‪.` < 2OO‬‬

‫‪-1‬ﺃﺤﻤﺩ ﻓﺘﺤﻲ ﺴﺭﻭﺭ‪":‬ﺍﻝﻭﺴﻴﻁ ﻓﻲ ﻗﺎﻨﻭﻥ ﺍﻹﺠﺭﺍﺀﺍﺕ ﺍﻝﺠﻨﺎﺌﻴﺔ" ﺩﺍﺭ ﺍﻝﻨﻬﻀﺔ ﺍﻝﻌﺭﺒﻴﺔ ‪ 1980‬ﺹ‪42 :‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪26‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫  ‪ 2f‬ا‪ /A‬ا;‪ 2+ 11‬ه‪Q‬ا وا‪ v7‬ا ه ا‪Q‬ي ‪1‬ا<‪..‬‬



‪ 0‬اا‪ tf‬أن _‪6 1‬د ا< ` وا‪ <C‬ر  ‪  -‬دون ا‪  RN Sq‬إ_‪E‬ع‬
‫ا ‪  2f‬اوراق وا‪; A7‬ات أو ا‪ ?7‬ت ‪*+‬ذا آ ن
‪ 0‬اا‪ P .B‬أن ‪ 1‬ط ‪ !- 7‬وا<‬
‫‪V
' PO*+‬م ‪Q-‬آه ‪ ، 7B‬و= ‪ P‬ا‪ /A‬ا;‪Q 11‬آ
ه
‪ (U4O 2+) :‬و
ه '‬
‫ذ(‪G- ،‬ط أن ‪1 C‬ن ‪  XT (Q‬ا‪7‬اآ‪ V‬ا ‪_¯ OO‬اف أو ‪N1‬دي إ ‪:6 ' M‬‬
‫< `‪  P
. 1 7
،‬ر ‪ :6 2OO < M‬و‪ =/‬ا ‪O‬ن ا‪ .: E7‬و‪ LA‬ه ك
 ‪1‬‬

?و‪ = f‬ء ا< ` وا‪ S‬ره ‪ 2f  =1 (Q‬ه
¦
‪ 1; :‬ا
ر وا< `‪ .‬ور'‪ :‬ذ(‬
‫‪*+‬ن ‪ ' D‬ا< ` ‪ !7‬ذه ‪ 2‬و‪ 2 +‬و< ‪?1 2OO‬ض ‪ P= D 2+‬ا‪E_c‬ع اا‪  `6‬ا< `‬
‫وا‪ 
L=K‬و
<‪ G‬واام <ا; ا‪/A7‬ة وا  ' ا?  ا‪1 2‬ا‪ + 2‬ا‪f‬ح‬
‫وا=‪  _ A‬أ‪ M - t7A O‬ا ‪ 2OO‬ا‪.  :A‬‬
‫و ا‪7‬م ‪*+‬ذا آ ن ¯_اف ا ‪_ 2+‬ح
‪ G1‬ءون
‪ 0‬ا< ` ‪ ?R‬وآ ‪-‬‬
‫)إ‪O‬ا ‪ ;7‬ا‪7‬ا‪ +‬ا‪ 1?G‬و‪ AO+‬ا‪ v‬وا‪a7‬ب ‪ ( 7 - `71‬و ‪;-‬ون ‪ ; 6‬أو ‪M‬‬
‫< ‪ 2OO‬أو ' ذ(‪*+ ،‬ن
‪ 7‬ا ‪ 2f‬ه ا‪ S‬ر ا< ` ا‪  7‬أي ا‪ 77‬وا‪; A7‬ة ‪D‬ل‬
‫إ ا!
‪ B 0‬دون إ_ ب أو ‪ !1/‬زا ;‪ ،‬ن
‪TR 0‬ن ذ( أن ‪7' 0
;1V1‬ض ا‪ :‬وإ‪ X‬رة‬

‪ P=/1 :‬ا‪ F‬م أو ‪ 7‬إ‪ G
+ f‬آ! أ‪S‬ى ‪ 2+‬ا‪T‬و‪ !1‬وا?‪ A‬وا ?‪ ،Q‬و
‪ B 0‬أ‪S‬ى‬
‫دون ‪ O‬ن ‪ 0 n O‬ا‪ S‬ر
?ط ‪1‬ض ا‪ ،u  :‬إن آ ن ‪ 0
 S‬ذآ و< ` ا;ى‬
‫ا‪ 77‬وو‪ 4O B‬ا_اف وو‪ ! 6‬د‪. 7 +‬‬
‫‪ v7 +‬ا‪ ،‬إن آ ن ‪1 C‬ا<‪ - .‬رة
= ‪R‬ة ‪ /6‬ا ء ا;‪ ` < 11‬ا‪ 7‬‬
‫‪ 2+‬ا‪ =Xc‬ت‪*+ ،1‬ن  ا ‪ 2f‬أن ‪=1‬ز  ‪ 2+ P7‬ا< `‪ .‬وا< ` ا‪ 7‬دة ه‪ 2‬ا‪7‬و‪f‬‬

‪ 0‬ا‪ F‬م‪ ،‬دون ز‪ 1‬دة أو ا‪EF6‬ص و< ` ‪;1;B‬ة وه‪ 2‬ا‪ =K7‬وا ‪.‬‬

‫‪  +‬ر ا ‪ 2OO‬ا م ! ا‪Q‬ي ‪1‬ا‪ U‬ا ‪V  2f‬اع ‪RN
2/1‬ا‪ES 0
P‬ل ا?وض‬
‫ا ‪ 14‬ا‪ /=7‬أ‪ ;R‬ار= ط ‪ ` < -‬ا أي ا‪;= + ،=K7‬ا‪ 1‬ا  ! ‪ES 0
4‬ل‬
‫ا;‪ ;1‬ا;< وا‪ ` < :A‬ا‪.• 7‬‬

‫‪ -1‬ﻗﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻋﺩﺩ ‪ 147‬ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ 28‬ﻴﻨﺎﻴﺭ ‪ 1969‬ﻤﺠﻠﺔ ﻗﻀﺎﺀ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻋﺩﺩ ‪.10‬‬

‫•‪ -‬ﻗﺩ ﻴﺤﺩﺙ ﺃﻥ ﻴﺜﺒﺕ ﺍﻝﻘﺎﻀﻲ ﻭﺍﻗﻌﺔ ﻝﻡ ﺘﺤﺩﺙ ﺃﻭ ﺤﺩﺜﺕ ﻭﻝﻜﻥ ﻝﻴﺱ ﻤﻥ ﺍﻝﺸﺨﺹ ﺍﻝﺫﻱ ﺘﺭﺍﻩ ﺍﻝﻤﺤﻜﻤﺔ ﻭﺇﻨﻤﺎ ﻤﻥ ﻏﻴﺭﻩ‪ ،‬ﺃﻭ ﻗﺩ‬
‫ﻴﺴﺘﻔﺎﺩ ﻤﻥ ﺍﻝﻭﻗﺎﺌﻊ ﻋﻨﺼﺭ ﺍﻻﺴﺘﻌﺠﺎل ﻤﻊ ﺃﻨﻪ ﻏﻴﺭ ﻭﺍﺭﺩ‪...‬ﻭﻫﺫﺍ ﻤﺎ ﻴﻌﺭﺽ ﻫﺫﻩ ﺍﻷﺤﻜﺎﻡ ﻝﻠﻨﻘﺽ ﺒﺴﺒﺏ ﺇﻫﻤﺎل ﺤﻘﻴﻘﺔ ﺍﻝﻭﻗﺎﺌﻊ‬
‫"‪...‬ﻭﺇﻥ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺍﻝﻤﺴﺘﺄﻨﻑ ﻋﻨﺩﻤﺎ ﺍﺴﺘﺠﺎﺏ ﻝﻁﻠﺏ ﺇﻴﻘﺎﻑ ﺍﻝﺘﻨﻔﻴﺫ ﺩﻭﻥ ﺜﺒﻭﺕ ﺤﺎﻝﺔ ﺍﻻﺴﺘﻌﺠﺎل‪ ،‬ﻝﻡ ﻴﺠﻌل ﻝﻤﺎ ﻗﻀﻰ ﺒﻪ ﺃﺴﺎﺴﺎ ﻤﻥ‬
‫ﺍﻝﻘﺎﻨﻭﻥ"‬

‫ﻗﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻏﺭﻓﺔ ﺇﺩﺍﺭﻴﺔ ﺭﻗﻡ ‪ 823‬ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ 2003/11/13‬ﻤﻨﺸﻭﺭ ﺒﺎﻝﺩﻝﻴل ﺍﻝﻌﻤﻠﻲ ﻝﻼﺠﺘﻬﺎﺩ ﺍﻝﻘﻀﺎﺌﻲ ﻡ‪.‬ﻡ‪.‬ﺇ‪.‬ﻡ‪.‬ﺕ ﺝ‬
‫ﺍﻷﻭﻝﻰ ﺹ‪.318 :‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪27‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫و‪ =1‬أن ‪ GO‬إ آن أه‪ 7‬ا< ` ‪ES 0


4‬ل ‪ ' D‬وذآ ا‪ n 7‬وا‪، 
:7‬‬
‫وه
‪  RN1‬ا ر ا ‪ 2OO‬وا ‪ 2‬ا م ا‪Q‬ي ‪;-‬أ ‪=1‬ر ;ى ا‪ F- 77‬ص‬
‫ا ‪V‬اع‪ ،‬وه‪Q‬ا ‪ ` < 2OO < v6T  2 = 1‬وإ  )= ن( وا<  ‪O‬ن‪ ،‬وه‪Q‬ا
‪7A1‬‬
‫‪ M -‬ا ‪ ` < 2OO‬وه‪ 7
2‬ا‪ 77‬و‪ v‬ا‪ F‬م‪.‬‬
‫وه إ‪E‬ن إرادة ا ‪O‬ن ‪ 2+‬آ! وا<
و‪ ،f‬وا ‪V
' 2f‬م ‪ 7 -‬د ا‪M‬‬
‫ا‪Q‬ي ‪ P
;1‬ا‪ F‬م و ‪V
P‬م ‪ =*-‬ع ا‪) MD‬ا‪ (M‬ا‪Q‬ي ‪ P/1‬ا ‪O‬ن آ‪2+ !S; 7‬‬
‫ا;‪ .1;1‬و‪ !71‬ا‪ v7‬ا  ر< ‪ -‬ذ( )
` ‪ u-‬ا‪ K6C‬ءات
‪ 1; !K‬ا‪=X u1‬ت‬
‫ا ر‪6 ،‬ء ا ‪.(..‬‬
‫و‪*+
7‬ن ا< `  ‪ 2‬أن ا ‪ ;< 2f‬ا‪ F `76‬م )إن را‪ ( 1?R +‬وا_` ‬
‫ا‪; A7‬ات )إن آ ‪ LO‬ا‪Q7‬آات آ ‪ ،(-‬وأ‪ : /‬ا?‪ D‬ض ‪ : O -‬وه‪Q‬ا
‪- 7A1‬‬
‫ا;‪ +‬ع و<; روي أن  ‪ 0-‬أ‪ . _ 2-‬آم ا¼ و‪ PK- 0 ،PB‬ا‪6‬ل )ص( إ ا‪ < 07‬ل ‪P‬‬
‫"إذا ‪ vB‬إ( ا‪ 7 F‬ن ‪; u E+‬ه‪ 0
`7A  7‬ا‪ Sq‬آ‪ 0
L76 7‬اول < ل ‪:2‬‬
‫‪ 7+‬ز‪." f < L‬‬
‫‪ ;- :X‬ذ( ‪ 7A1‬ا ‪ 2+ 2f‬ا م ‪7-‬د ‪+‬ي وذه ‪ SC 2‬ر ا‪ n 7‬وا‪2+ 
:7‬‬
‫إ_ ر ا ر ا ‪ 2OO‬وا ‪ ! 2‬و
‪ES 0‬ل ا ص ا ‪ ;- :X ،OO‬ذ( ‪ T1‬إ‬
‫‪ tf‬ذ(
‪ES 0‬ل ا!‪.‬‬
‫ا‪ IB‬ا‪:. S‬ا‪@ J‬‬
‫وه ا‪ G‬ا‪ 2+ 2O K‬ا‪ :‬و
ن أ‪ 26 6‬و‪f‬وري
‪ 2T1 P O
0‬آ  ‪ 0-‬ا< `‬
‫وا‪/ 7‬ق )ا ‪/‬ا!(‪.‬‬
‫ا‪ Dc‬اول‪GF1:‬م ا‪ @ J‬وأه €‬
‫وا! إذن ه ‪ (!+) 7‬ا=^ ‪ 0‬ا )ا!( وا‪) .=A‬ا‪ =6‬ب( ا‪ 2‬آ ‪ LO‬وراء‬
‫‪;D‬ور ا‪ UQ- :‬ا  دون (‪ ،‬وه‪ 2‬ن أ‪ - =6‬وا< و< ‪ OO‬و‪;
+ 2  -‬د أ‪26 6‬‬

‪;
0‬دات ا‪ 2+ / 7‬ا ‪O‬ن واا<` و‪  RN1‬إ‪ 7‬م ا ‪ 2f‬و‪ =O‬ه‪ P‬و<‪ 2+ P‬ا‪ <c‬ع ‪T-‬ن‬
‫‪  P7‬دل و
<?‪.;1 
P‬‬
‫ذ( أن ا ‪ 2f‬إذا آ ن
‪ /*-
V‬ء ! ! ‪ O‬ز
و‪*+ ،P f‬ن ذ( ‪ 2 1 C‬أي‬
‫!‪ !- ،‬ا! ا‪Q‬ي ‪  v6T1‬أد وا‪ ;- f‬ا‪E_c‬ع ا;  ا< ` واا‪ 0O‬اا‪=B‬‬
‫ا‪ =/‬وه ! ‪aX 07 1 C‬ات أو  < ت وه ا! آ‪ (Q‬ا‪Q‬ي ‪1‬د  ا;‪ +‬ت‬
‫اه‪_¯ 1‬اف ‪6‬اء
‪ES 0‬ل ا< ` أو ا ص ا ‪.OO‬‬

‫‪-1‬ﻤﺜﺎل ﺘﻜﻴﻴﻑ ﺍﻝﺩﻋﻭﻯ ﺍﻝﻤﻌﺭﻭﻀﺔ ﺒﺄﻨﻬﺎ ﻋﻘﺩ ﺒﻴﻊ ﻭﻝﻴﺱ ﻭﻋﺩﺍ ﺒﺎﻝﺒﻴﻊ ﺃﻭ ﺍﻝﻌﻜﺱ ﻤﺜﻼ‪ ،‬ﺃﻭ ﺘﻜﻴﻴﻑ ﺍﻝﻌﻘﺩ ﻋﻠﻰ ﺃﻨﻪ ﻋﻘﺩ ﺇﺩﺍﺭﻱ ﺃﻭ‬
‫ﻋﺎﺩﻱ ﺃﻭ ﻜﻭﻨﻪ ﻋﻘﺩ ﺘﺴﻴﻴﺭ ﺤﺭ ﻝﻤﺤﻁﺔ ﺘﻭﺯﻴﻊ ﺍﻝﻭﻗﻭﺩ ﻤﺜﻼ ﻭﻝﻴﺱ ﻋﻘﺩ ﻜﺭﺍﺀ‪ ،‬ﻭﺒﺎﻝﺘﺎﻝﻲ ﻴﺩﺨل ﻓﻲ ﻨﻁﺎﻕ ﺍﻝﻔﺼل ‪ 8‬ﻤﻥ ﻗﺎﻨﻭﻥ‬
‫‪" ،90/41‬ﺒﺎﻋﺘﺒﺎﺭﻩ ﻋﻘﺩﺍ ﺇﺩﺍﺭﻴﺎ ﺃﺤﺩ ﻁﺭﻓﻴﻪ ﻤﺅﺴﺴﺔ ﻋﺎﻤﺔ ﻝﻠﺩﻭﻝﺔ ﻭﻤﻭﻀﻭﻋﻪ ﺍﻗﺘﻨﺎﺀ ﺃﺠﻬﺯﺓ ﻝﺴﻴﺭﻫﺎ ﻓﻠﻡ ﻴﻜﻥ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺍﻝﻤﺴﺘﺄﻨﻑ‬
‫ﻋﻠﻰ ﺼﻭﺍﺏ ﻋﻨﺩﻤﺎ ﺍﻋﺘﺒﺭ ﺍﻝﻤﻨﺎﺯﻋﺔ ﺘﺘﻌﻠﻕ ﺒﻌﻘﺩ ﺨﺎﺹ"‪ ،‬ﻗﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﺍﻝﻐﺭﻓﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ‪-‬ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ 2003/12/11‬ﻤﻨﺸﻭﺭ‬
‫ﺒﺎﻝﺩﻝﻴل ﺍﻝﻌﻤﻠﻲ ﻝﻼﺠﺘﻬﺎﺩ ﺍﻝﻘﻀﺎﺌﻲ ﺹ‪.388 :‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪28‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫و دة
ن أ‪ =6‬ب أو ! ا‪ =- <=A
:‬رة "^ أن‪ ،"...‬أو "‪ 7-‬أن‪ ،"..‬أو "‪ -‬ء‬
‫‪ ،"...‬و ;
‪6 2 1‬ده و
<‪ =- :F ، G‬رة "‪ UQ‬ا‪ =6‬ب"‪ ،‬ا‪R =
1 2‬ة
‪/‬ق‬
‫ا‪.:‬‬
‫‪ t 1‬أن ا ‪  `/1
;  2f‬ا< `‪1 PO*+ ،‬ن  را 
! ‪;1‬رك ‪ 0
P+‬ه‬
‫ا‪/‬ف ا‪ 6 F‬وا‪/‬ف ا‪ ،7‬و<=! أن ‪  01‬ذ( )
‪ES 0‬ل
‪/‬ق ا‪V
PO*+.(:‬م ‪:1;-‬‬
‫ا‪ =6‬ب وا;وا‪ `+‬اا< وا ‪ OO‬واد ا‪ 2‬ا‪D  ;7‬ل ( ا ‪ .1‬وه‪Q‬ا ‪N1‬آ;‬
‫أه‪ 7‬ا!‪ 2+ .‬إ< ع ا‪ F‬م‪ ،‬و‪ 
;S‬ا;ا‪ ،‬وإ‪X‬اء ا? ا ‪ES 0
2OO‬ل
<‪G‬‬
‫ا;‪ +‬ت وا< ` وا ص‪.‬‬
‫آ‪ 7‬أن أه‪ 7‬ا! ‪ 07‬آ‪ 2+ (Q‬آ‪  0=1 PO‬إ أي ;‪ :‬ا_` ا ‪  2f‬ا‪ ?7‬ت‬
‫وا‪7‬ا‪ +‬ت‪ ،‬وه! ا‪ [F6‬ا< `
 وه! ر‪ .‬اد ‪ 
 ? - ، < .A-‬ه! ا_`‬
‫و‪ :+‬وأدرك
‪; - Z1‬ى‪ ،‬وه! <‪ ? 2+ M‬وا< و< ‪ OO‬؟‬
‫وآ! ‪ !S‬أو  <‪ 2+ u‬آ! ه‪Q‬ا ‪ PO 
*-‬أن ‪VV1‬ع ‪ X‬ا‪ F‬م أو أ;ه‪ MOTA+ :‬ا‪،:‬‬
‫و‪1‬م ا‪ v7‬ا ‪  - < -‬ذ( وه <; ‪ u 1‬ا‪ :‬إن أآ; أن ا‪[O P11 E+ :‬‬
‫أو ‪ !S‬أو  <‪ 2+ u‬ا!‪ ،‬و‪ !7‬ا‪ v7‬ا ه‪Q‬ا ‪ A1‬ه‪ 2+ :‬إر‪ 6‬ء أ م ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪ 7‬‬
‫وا‪;7‬دة  أ‪ v6‬و<ا; و
= دئ
;ة و‪ 7
76‬ا‪ MS‬ا_اف وه
‪  07 1‬د‬
‫ا‪ 77‬و;ا أ
 و‪ `+;1‬إ ‪ 0A =/‬و‪O  :6‬ن‪.‬‬
‫‪ ! + (Q‬ه
‪ 0‬ا ‪ 4‬م ا م أي أ‪f PO‬ورة < ‪ ،2=_ /
OO‬و‪ .1 P‬أن‬
‫ن ا م دا ‪ .A 
7‬ق‪.‬م‪.‬م )ف ‪  !- (50‬أ م ا‪) 077‬ف ‪ 315‬ق‪.‬م‪.‬م( وإن‬
‫آ ‪ LO‬اوا
 و‪ u-‬ا‪Bc‬اءات ا‪) <N7‬و<‪ M‬ا ?‪ ،Q‬ا‪a‬ا
 ا;‪ ،1;1‬ا ?‪V1 C (..‬م  ‬
‫‪*+‬ن اوا
 ا‪  6C‬ه‪ 2‬أ م ! )
‪ K‬ل إذا
ا=ت ا‪   77‬ا‪ 6C‬ل
‪+‬ا‬
‫و‪= :‬ر ذ(‪(..‬‬
‫وا‪/7‬ب ‪ 2+‬ا! أن ‪1‬ن
‪ `
u< 1 C ، /‬ا‪/ 7‬ق وأن ن ا! آ ‪+‬‬
‫و‪ ،+ R‬وأن ن ا  ' وا‪ f‬و
 ‪ 6‬و‪V1 C‬م أن ن
‪  ?A‬أو أن د  ‪`7B‬‬
‫ا<ال واد ا‪ 
;1 2‬ا‪ F‬م و
<‪ G‬إن رأت أ‪ ' O‬ذات ‪; +‬ة‪ ،‬و‪  v‬ا ‪2f‬‬
‫أن ‪1‬ر ا! ا‪Q‬ي ‪ B‬ءت ‪ 7
P-‬أد‪ 2+ O‬ا ‪ .O‬ا‪Q‬ي ‪) P+ U;1N‬ا‪ 7‬د = رات ا‪ SC‬ر‬

‪ 2 = ;- !=< 0‬أ‪ =6‬ب ا ة او‪ ،0‬أو = ‪) 2‬او‪ (0‬ا‪ :‬ا‪ PR =_ MOTA7‬و
‪،P 1‬‬
‫أو ‪ ;1T‬ا‪..P  
`7- :‬ا§(‪ .‬وه '
‪V‬م آ‪ /*- (Q‬ء =‪ 0 ! ?
1‬ا‪ =6‬ب ا‪2‬‬
‫د‪ EK
P+‬إ ا‪ 7‬د ه‪ UQ‬ا ‪;-‬ل ( أو ‪ R tB‬دة أو ‪=S‬ة أو <‪   1‬أ‪S‬ى‪Q+ ،‬ا

‫‪ 1; 2+ !S;1‬ا ة و‪1 C‬ا<= ا‪ v7‬ا إ‪ C‬إذا ‪ a =
+ v7‬أ‪X‬ت ‪ 2+‬ا‪ AO‬م ا‪:‬‬
‫و‪ P -‬ا‪ 2/ 7‬و‪ P‬ا ‪.2+‬‬

‫‪-1‬ﻗﻀﻰ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﺒﺄﻥ ﺍﻝﺤﻜﻡ "ﻴﺠﺏ ﺃﻥ ﻴﺘﻀﻤﻥ ﺍﻷﺴﺒﺎﺏ ﺍﻝﺘﻲ ﺘﺒﺭﺭﻩ ﻭﺃﻥ ﻴﺠﻴﺏ ﻋﻠﻰ ﺍﻝﻁﻌﻭﻥ ﺍﻝﻤﻘﺩﻤﺔ ﻓﻲ ﻤﺴﺘﻨﺘﺠﺎﺕ‬
‫ﺼﺤﻴﺤﺔ ﻭﺇﻻ ﺘﻌﺭﺽ ﻝﻠﻨﻘﺽ"‪.‬‬
‫ﻗﺭﺍﺭ ﻋﺩﺩ ‪ 74‬ﺍﻝﺼﺎﺩﺭ ﻓﻲ ‪ 20‬ﺩﺠﻨﺒﺭ ‪ 1967‬ﻤﺠﻠﺔ ﻗﻀﺎﺀ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻋﺩﺩ ‪ 7‬ﺹ ‪.13‬‬
‫‪ -2‬ﻴﻌﺘﺒﺭ ﺍﻝﺘﻌﻠﻴل ﻻﺯﻤﺎ ﺴﻭﺍﺀ ﺒﺎﻝﻨﻅﺭ ﻝﻤﺎ ﺠﺎﺀ ﺒﻪ ﺍﻝﻘﻭﺍﻨﻴﻥ ﺍﻝﻤﺴﻁﺭﻴﺔ ﺃﻭ ﻗﺭﺍﺭﺍﺕ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﺃﻭ ﺤﺘﻰ ﻤﺒﺎﺩﺉ ﺍﻝﻌﺩﺍﻝﺔ ﺍﻝﻁﺒﻴﻌﻴﺔ‬
‫ﻭﺜﻘﺔ ﺍﻝﻤﺠﺘﻤﻊ ﻭﻜﺫﺍ ﺍﻝﻤﻨﻁﻕ ﺍﻝﻔﻠﺴﻔﻲ‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪29‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ ! +‬ه
‪< 07‬ة ا‪ :‬إن آ ن
‪ /‬و‪ ، 76‬وه ‪ 0
.=6‬أ‪ =6‬ب ‪ P O‬وه‪PR G‬‬
‫إن آ ن
;
أو
‪ 0
.  1/‬اب‪.‬‬
‫ذ( أ‪ `1 PO‬أن ‪_¯ 0=1‬اف ‪ ;-‬ا ‪ : - /‬وإ_‪ P :E‬أ‪/ 1 PO‬ي  ‪.‬‬

 ‪
;+ ! -‬ن ‪ ¥6 -‬ف أو _‪ v7 uO .‬ا‪ ،‬و‪1‬م ه‪Q‬ا ا‪;- S‬ور
‪2+ :‬‬

ا<= ا! و‪ t  2  -‬ا‪ t -) :‬ا! أو ‪G- P77‬ط أن ن ‪ O‬ا‪:‬‬
‫‪ OO < D‬وا< ` 
( أو ‪ P O‬إن ‪ ?1 :‬ا‪ O `
v7‬ا‪ :‬وآ ن ا‪ .=A‬ه‬
‫ا! ا‪; 7‬م أو ا‪.º_ F‬‬
‫و‪B‬ت ا دة ‪ 2+‬ا  '  ا‪ 76‬ل = رة ‪;":‬م ار ز ا‪  :‬أ‪ 6‬س < ‪"..2OO‬‬
‫‪ 2+‬ا ‪ ، 
0‬أي ‪6‬اء  ا
 ‪ .-‬ا‪;O‬ام ا! أو و‪B‬د ! و ‪ [< O P‬أو ‪º_ S‬‬
‫‪S 0 n O‬ق ا ‪O‬ن أو ‪26 =/‬ء ‪ P‬أو ‪ M 2+ T/S‬ا< ` أو ا‪ 7‬د = رات 
‬
‫و
=‪. 
' 7‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪30‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ Dc‬ا‪ 2 :. S‬ب ا‪@ J‬‬


‫ه ك ب آ‪ MG‬ا ء ‪ 0‬آ‪ 071 ، 
K‬أن ‪QO‬آ
 ‪:‬‬
‫أ‪ 2-‬م ار( ز ا* ‪ ]2‬أ
س ‪ . k‬أو ا‪ J‬ام ا‪ :@ J‬وه ‪ 2R .‬وا‪071 tf‬‬
‫‪ PA7‬وا‪/‬ق ‪ !=< P‬ا‪f7‬ع‪ ،‬و‪ !7A
;  1‬ا‪ = 77‬رات 
 و
=‪ 7‬و‪0‬‬
‫'
  )‪ -‬آ? 
‪T- EK‬ن ‪E+‬ن ‪ . D‬ا‪ ..‬أو أ‪ :O‬أ‪A6‬ل اد ءا‪،tD ' !G- :‬‬
‫أو اد ءات ' ‪...1;B‬ا§(‪.1‬‬
‫ب‪-‬ا>ر ‪ .-‬ا‪ @ J‬أو > € أو ‪ 2‬م آ‪ :2€+ F‬ذ( أن ا‪1 .=A‬ن آ‪ 7+...21 7‬‬
‫‪ =6 - 1‬ب اا< ‪;=1‬أ ا ‪- 2f‬ض ا< ` ا‪f7-  2‬ع ا;ى وا‪ C 2‬ن‬

! ‪ES‬ف ‪ 0-‬ا‪ F‬م ‪1 :X‬ض ا ‪ 2f‬ا< ` ا‪ ،OO <  1< - K7- ; 2‬و‪2< = =A  -‬‬
‫ا< ` ‪  .+‬ا ‪ 2f‬أن ‪;1‬م =‪1‬ا ‪ .=A‬ا‪ S‬ر‪  U‬دون 'ه ‪=1 :X ،‬ر آ‪ M‬أ‪ PO‬ام‬
‫ق ا;‪ +‬ع و‪;1‬م أ‪S‬ا =‪1‬ا ‪ u- P +‬ا;‪+‬ع ا‪ ` < - 7‬وآ‪ =6¯ =A  - (Q‬ب‬
‫ا ‪ .OO‬وه‪Q‬ا ‪  +‬ر ‪ 2 1‬و‪B‬د ا‪ =6‬ب و  ' آ ‪ +‬و'
 ‪.3‬‬
‫ج‪-‬ا‪ ;F‬د ‪ .-‬ا‪ @ J‬أو ‪ .-‬ا
 ل‪ :‬آ‪ES 0
t 1 7‬ل ه‪Q‬ا ا‪ K7‬ل‪،‬اارد ‪ 2+‬أ;‬
‫<ارات ا‪ v7‬ا‪ PO
D 0= ^" .‬ا‪  = /‬ا‪ :‬ا‪/7‬ن ‪ ،P+‬ذ( أن‬
‫ا‪ 77‬ا=ت أن د‪ `+‬ا‪ OT-  ;7‬أآت ا‪f
!7‬ع ا ‪V‬اع ‪ f-‬ا‪C PA?O 2;7‬‬
‫د! ‪ 0 2+ P‬أن إ<ار ا‪B- = /‬د ‪ <E‬آا  ‪  -‬و‪ 0-‬ا‪/7‬ب‪ ،‬و‪ O -‬ء ه‪ UQ‬أن‬
‫‪ M‬ا‪ =X*- 2;7‬ت ا‪76‬ار ا‪ <E‬اا  <=! أن ‪ !7‬ا‪NA
= /‬و‪- 
< P‬اء ا‪!7‬‬
‫‪ a‬وأن ا‪;- 77‬م <
 ‪ (Q-‬ن <; ‪< L‬اره ‪;6 + E‬ا و‪  
L<S‬ت ا? !‬

‫‪..."-1‬ﻝﻜﻥ ﺤﻴﺙ ﺇﻥ ﺍﻨﻌﺩﺍﻡ ﺍﻝﺘﻌﻠﻴل ﺍﻝﺫﻱ ﻗﺼﺩﻩ ﺍﻝﻤﺸﺭﻉ ﻓﻲ ﺍﻝﻔﺼل ‪ 375‬ﻕ ﻡ ﻡ ﻭﺍﻋﺘﺒﺭﻩ ﺍﻝﻔﺼل ‪ 379‬ﻤﻥ ﻨﻔﺱ ﺍﻝﻘﺎﻨﻭﻥ ﻤﻭﺠﺒﺎ‬
‫ﻹﻋﺎﺩﺓ ﺍﻝﻨﻅﺭ ﻫﻭ ﺍﻨﻌﺩﺍﻡ ﺍﻝﺘﻌﻠﻴل ﺍﻝﻜﻠﻲ ﺃﻱ ﻋﺩﻡ ﺍﻝﺠﻭﺍﺏ ﺒﺎﻝﻤﺭﺓ ﻋﻥ ﻭﺴﻴﻠﺔ ﺃﻭ ﺩﻓﻊ ﻝﻪ ﺘﺄﺜﻴﺭ ﻋﻠﻰ ﻤﺴﺎﺭ ﺍﻝﻨﺯﺍﻉ ﻭﺍﻝﺤﺎﻝﺔ ﺃﻥ‬
‫ﺍﻝﻁﺎﻋﻥ ﻻ ﻴﺘﻤﺴﻙ ﺒﺎﻨﻌﺩﺍﻡ ﺍﻝﺘﻌﻠﻴل ﻭﻝﻜﻥ ﻴﻘﺘﺼﺭ ﻋﻠﻰ ﻤﻨﺎﻗﺸﺔ ﺍﻝﻌﻠل ﺍﻝﺘﻲ ﺍﺭﺘﻜﺯ ﻋﻠﻴﻬﺎ ﺍﻝﻘﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﻁﻌﻭﻥ ﻓﻴﻪ ﺍﻝﺫﻱ ﺃﻭﺭﺩ‪ ."...‬ﻗﺭﺍﺭ‬
‫ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ‪ -‬ﻏﺭﻓﺔ ﺇﺩﺍﺭﻴﺔ ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪2001/12/27‬‬
‫"ﻝﻜﻥ ﺤﻴﺙ ﺇﻨﻪ ﻭﺇﻥ ﻜﺎﻥ ﺍﻝﻔﺼل ‪ 375‬ﻕ ﻡ ﻡ ﻴﺠﻴﺯ ﺍﻝﻁﻌﻥ ﺒﺈﻋﺎﺩﺓ ﺍﻝﻨﻅﺭ ﺇﻥ ﻝﻡ ﺘﻜﻥ ﻗﺭﺍﺭﺍﺕ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻤﻌﻠﻠﺔ ﻓﺈﻥ ﻤﺎ ﻴﻌﻨﻴﻪ‬
‫ﻫﻭ ﺍﻝﺤﺎﻝﺔ ﺍﻝﺘﻲ ﻝﻡ ﻴﻌﻠل ﻓﻴﻬﺎ ﺍﻝﻘﺭﺍﺭ ﺒﺎﻝﻤﺭﺓ ﺃﻭ ﻝﻡ ﻴﺠﺏ ﻋﻠﻰ ﻭﺴﻴﻠﺔ ﺃﻭ ﺠﺯﺀ ﻤﻨﻪ‪"...‬‬
‫ﻗﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻏﺭﻓﺔ ﺘﺠﺎﺭﻴﺔ )ﺍﻝﻘﺴﻡ ﺍﻷﻭل( ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ 2001/09/26‬ﻭﻫﺫﻩ ﺍﻝﻘﺭﺍﺭﺍﺕ ﺘﻭﺤﻲ ﺒﺄﻥ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻴﺘﺸﺩﺩ ﻓﻲ‬
‫ﻤﺭﺍﻗﺒﺔ ﺍﻨﻌﺩﺍﻡ ﺍﻝﺘﻌﻠﻴل ﺒﺎﻝﻨﺴﺒﺔ ﻝﻠﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻝﺩﻨﻴﺎ ﻭﻴﻘﻠﺹ ﻤﻥ ﻤﻔﻬﻭﻤﻪ ﻋﻨﺩﻤﺎ ﻴﺨﺼﻪ ﺍﻷﻤﺭ ﻫﻭ ﻭﻫﺫﺍ ﻤﺎ ﺃﺜﺎﺭ ﺒﻌﺽ ﺍﻝﺘﻌﺎﻝﻴﻕ‪.‬‬
‫ﺃﻨﻅﺭ‪":‬ﻤﻔﻬﻭﻡ ﺍﻨﻌﺩﺍﻡ ﺍﻝﺘﻌﻠﻴل ﻜﺴﺒﺏ ﻹﻋﺎﺩﺓ ﺍﻝﻨﻅﺭ ﻓﻲ ﻗﺭﺍﺭﺍﺕ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﺍﻝﻤﺩﻨﻴﺔ" ﺘﻌﻠﻴﻕ ﺍﻷﺴﺘﺎﺫ ﺃﺒﻭ ﻤﺴﻠﻡ ﺍﻝﺤﻁﺎﺏ ﺒﺠﺭﻴﺩﺓ‬
‫ﺍﻻﺘﺤﺎﺩ ﺍﻻﺸﺘﺭﺍﻜﻲ ‪ 21‬ﻴﻭﻨﻴﻭ ‪.2004‬‬
‫‪-2‬ﺍﻝﻁﻴﺏ ﺒﺭﺍﺩﺓ‪ .‬ﻤﺭﺠﻊ ﺴﺎﺒﻕ ﺹ‪.108 :‬‬
‫‪-3‬ﻤﺜﺎل ﻤﺎ ﺠﺎﺀ ﺒﻪ ﻗﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪..." 1996/6/27‬ﻭﺃﻥ ﺍﻝﻤﺤﻜﻤﺔ ﻋﻨﺩﻤﺎ ﺍﻋﺘﺒﺭﺕ ﺃﻥ ﺘﺼﺭﻑ ﺍﻝﻀﺤﻴﺔ ﻜﺎﻥ ﻫﻭ‬
‫ﺍﻝﺴﺒﺏ ﺍﻝﻭﺤﻴﺩ ﻓﻲ ﺍﻝﺤﺎﺩﺙ ﺩﻭﻥ ﺃﻥ ﺘﻨﺎﻗﺵ ﺤﺎﻝﺔ ﻭﻭﻀﻌﻴﺔ ﺍﻷﺴﻼﻙ ﺍﻝﻜﻬﺭﺒﺎﺌﻴﺔ ﻤﺼﺩﺭ ﺍﻝﺼﺩﻤﺔ ﺍﻝﺘﻲ ﻨﺘﺞ ﻋﻨﻬﺎ ﺫﺍﻙ ﺍﻝﺤﺎﺩﺙ‬
‫ﻴﻜﻭﻥ ﻗﺭﺍﺭﻫﺎ ﻨﺎﻗﺹ ﺍﻝﺘﻌﻠﻴل ﺍﻝﻤﻭﺍﺯﻱ ﻻﻨﻌﺩﺍﻤﻪ"‬
‫ﻗﺭﺍﺭ ﻤﻨﺸﻭﺭ ﺒﻤﺠﻠﺔ ﻗﻀﺎﺀ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ‪-‬ﻋﺩﺩ ﺨﺎﺹ ﺒﺎﻝﻘﻀﺎﺀ ﺍﻹﺩﺍﺭﻱ‪ -‬ﺭﻗﻡ ‪.1998-51‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪31‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ 0
414‬ق‪.‬ل‪.‬ع ا‪Q‬ي ‪  [ 1‬أ‪1 C PO‬ز ‪  V‬ا‪<c‬ار ‪ P= D ;f‬إذا آ ن ه‪Q‬ا ا‪<c‬ار ه‬
‫ا ا;ة ‪.1"P‬‬
‫د‪-‬أن (ن ا
‪ B‬ب   `  ‬
‫و‪1‬ن إذا آ ‪ LO‬ا‪ =6‬ب
‪ 7 ? F‬ه ‪ - L- X‬وراق أو ا;‪+‬ع أي
‪ . /‬ا‪ F‬م‪.‬‬
‫˜‪ jk ?(-‬ا
‪ B‬ب‬
‫آ‪ L=<  7‬ا‪ 77- : S !S; 77‬أول در‪ ;- :X B‬ذ( ر‪ L +‬دا‪ U‬أو أن‬
‫ا‪/ 7‬ق ‪T1 :‬ت
‪ `
- /‬ا‪ =6‬ب أو أن ا‪/ 7‬ق ‪ P- PA?O‬أ‪VB‬اء و‪) - u< 1  -‬ه ‬
‫‪ ._ 071‬إ دة ا ‪ .A 4‬ا? ! ‪ 402‬ق‪.‬م‪.‬م(‪.‬‬
‫و‪-‬ا‪ .- bcd‬ا‪ ?
6‬د‪:‬‬
‫آ‪  7‬رآ‪V‬ت ا‪ T/S  7 77‬ا‪ !?/‬دون أن  =‪ P‬إ أ‪ O‬ذآت أن ‪v7S P 6‬‬
‫‪ 6‬ات وه ;‪ :1‬ا‪ .A V7‬ا? ! ‪ 77‬ق‪.‬ل‪.‬ع‬
‫ز‪-‬ا‪ .- ‹h‬ا‪@ J‬‬
‫آ‪  7‬اد _ف أ‪  (71 PO‬را و‪ P 71 C 2  -‬أداء ااء و‪ P L7‬ا‪(Q- 77‬‬
‫و‪ -‬ذ( دون أن  =‪ P‬إ أن ‪ =AO‬ا‪ (7‬ه‪.Z' UQ‬‬
‫ح‪-‬ا‪ *G- .- bcd‬اا‪Yk‬‬
‫‪ 77 +‬م ‪7-‬د ذه ‪E_ª 2‬ع  ا< ` وا‪EF6‬ص ا‪ ، 
 7‬و ‪/6‬‬
‫;‪ 2+ 11‬ذ(‪ ' ،‬أن  ‪ `/A1  f‬ا‪ v7‬ا ا<ف  ا‪2+ T/F‬‬
‫‪ :+‬اا<`‪ ،‬آ‪T‬ن  ;ر ‪ 
7 A6N
;f 7‬دون أن 
‪ 0‬أن ه‪ UQ‬ا‪  ;1 : A6N7‬‬
‫و‪B‬د ‪ 2+‬ذ( ا ر‪ !1 7
§1‬ا‪.2P ?D C 0
;f :‬‬
‫ط‪-‬ا‪ , Bc( .- bcd‬ا ن‬
‫و‪ P- ; 1‬ا ‪O‬ن ‪ U 7-‬اا‪ 
) `6‬ه;ات دو‪< ،‬ا; ا?‪ P‬ا‪ =
،2
E6c‬د ‪ (...P‬وا‪T/F‬‬
‫‪ =/ 2+‬ا ‪O‬ن ه أن ‪ ;71‬ا ‪ 2f‬إ ‪  2OO < [O =/‬وا< ‪ P
e‬أ‪ O‬ه‪2‬‬
‫ا‪ 0 2+ -/7‬أن 'ه ه ا‪ :A‬آ‪T‬ن ‪ ;71‬إ ‪< =/‬ا; ا?‪ P‬ا‪   2
E6c‬ر‬

?†‪ 0 2+ ،‬آ ن ‪V1‬م ‪< =/‬ا; ا?† ا ري أو ا‪ ،v‬أو أن ‪ u+‬ا‪=/ 77‬‬
‫‪ 2OO < [O‬وه‪ ; 2‬أ‪ ;1 : PO‬ا‪ B !7‬ر‪ ،P- 1‬أو أن ‪ =/‬روح ا [  ' ا‪ 7‬د‬

‪ 0‬ا‪G7‬ع‪ ،‬آ‪T‬ن ?‪ :‬ا‪ O 0
2= B‬ص ; ا=` ه ا‪7‬ا_‪ 0
0‬دو أ‪S‬ى أو أن ?‪:‬‬
‫‪ T/S‬أن ا‪ 7‬دة ‪ 0
23‬ا ‪O‬ن ا‪;7‬ث ‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ R  P O ;  1‬ت ا‪ :4‬ا‪c‬داري‬
‫‪/1‬ق إ
‪7‬ن ‪1‬ي  _= ت
;دة‪.3‬‬

‫‪ -1‬ﻗﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻋﺩﺩ ‪ 3‬ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ 5‬ﻴﻨﺎﻴﺭ ‪ 1980‬ﻤﺠﻤﻭﻋﺔ ﻗﺭﺍﺭﺍﺕ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﺍﻝﻤﺩﻨﻴﺔ ﻝﺴﻨﺔ ‪.82-66‬‬
‫أورد‪ U‬ا‪ 6‬ذ‪ ،‬ا‪- ./‬ادة‪ - 6 `B
-‬ص‪140 :‬‬
‫‪-2‬ﻗﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ‪-‬ﺍﻝﻐﺭﻓﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ‪ -‬ﻋﺩﺩ ‪ 755‬ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ 2002/7/11‬ﻤﻨﺸﻭﺭ ﺒﺎﻝﺩﻝﻴل ﺍﻝﻌﻤﻠﻲ ﻝﻼﺠﺘﻬﺎﺩ ﺍﻝﻘﻀﺎﺌﻲ ﻡ ﻡ ﺍﻡ ﺕ‬
‫ﺝ‪ I‬ﺹ ‪.494‬‬
‫‪-3‬ﻗﺭﺍﺭ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ –ﺍﻝﻐﺭﻓﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ‪ -‬ﻋﺩﺩ ‪ 40‬ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ 99/4/15‬ﻤﻨﺸﻭﺭ ﺒﺎﻝﺩﻝﻴل ﺍﻝﻌﻤﻠﻲ ﻝﻼﺠﺘﻬﺎﺩ ﺍﻝﻘﻀﺎﺌﻲ ﻡ ﻡ ﺍ ﻡ ﺕ ﺝ‪I‬‬
‫ﺹ ‪.94‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪32‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫و‪ t 1‬إذن أن ه‪ UQ‬ا ‪C‬ت ‪ 1  LA‬و‪;


C‬دة ‪ 21G [ -‬وإ‪1 7O‬د ا? !‬
‫ ء‪ ،‬و‪ Z=  -‬ا‪ v7‬ا ا‪Q‬ي ‪
 !71‬ا<= ا! )‪ 2+‬ا ‪O‬ن أ‪ 6 6‬واا<`‬
‫ا‪ K6‬ء(‪ ،1‬و‪; 2  -‬اد  ‪C‬ت ب ا!‪. 
; 0
،‬‬
‫و‪V </ ;-‬ء اول
‪ 0‬ا‪ :‬ا‪Q‬ي ه ا< ` ‪ :X‬ا! آ‪V‬ء ‪ X‬ن ‪ =1‬ا‪ G‬ا ‪:6‬‬
‫وه
‪/‬ق ا‪/ :‬اار‪.‬‬
‫ا‪ IB‬ا‪c?1:I S‬ق ا*‬
‫‪ ;-‬إ_‪E‬ع ا ‪  2f‬ا< `‪  1 ،‬ا! ‪ 2+‬ذه‪ 0‬ا ‪ 2f‬و‪ P- / 1 C 0‬إ‪ ;- C‬أن‬
‫‪ n - P v6N1‬واد
‪ES 0‬ل ا!‪.‬‬
‫‪/ 7 + (Q‬ق ‪1‬ن
‪ =- <=A‬رة ‪ UQ‬ا‪ =6‬ب‪..‬أو
‪ 0‬أ‪ L7... PB‬ا‪2+...77‬‬
‫ا‪=- !G‬ل أو ر‪ u+‬ا‪ 2+ ./‬ا‪f7‬ع‪...‬‬
‫أ
إذا  ا
 ‪ v7 -‬ا ‪ = !7A1 PO*+‬رة <  ا‪ v7‬ا‪...‬‬
‫وا‪7‬م أ‪  .1 PO‬ا ‪ 2f‬أن ‪1‬ر ‪VO ! E‬اع
وض ‪ P‬وإ‪V C‬ل ‪G-‬وط‬
‫‪ .A‬ا ‪ 4‬م ا‪  26 6‬ء‪ 2‬و‪ O*- `-‬ر ا;ا و‪1‬ل ا? ء ‪1 C":POT-‬ز  ‪!/ 2f‬‬
‫ا‪ ;- :‬و‪B‬د ‪R‬ا ‪ P/‬إ‪EX 2+ C‬ث‪ :‬ا‪ =1‬و‪ B‬ء ا ‪ .t‬وإذا ا‪ !76‬ا‪."2;7‬‬
‫و‪1‬ن ا‪/ 7‬ق
‪ F‬ا و‪ !D ? `B1 C‬أو ا! و‪   1‬إ‪E‬ن ا!  ‪V‬اع‬
‫ا‪7‬وض ‪ -‬ء  إد ءات ا_اف‪ ،‬و‪ P+‬ف ق ا‪ F‬م واا‪ t-‬وا‪; 6 F‬ى‬
‫و= ت ذ(‪ .‬و
‪/‬ق ا‪/:‬اار ‪ !  !71‬ا ‪V‬اع ‪ PR 2+ :A -‬و
‪0- Pf‬‬
‫ا‪ F‬م‪ ،‬و= ‪ P‬و‪ Xp‬ر‪ U‬ا ‪ ،OO‬آ ‪ 7‬ر‪ + !S; C) M1‬أ ب ا‪ 2+ 2
7‬ا‪a7‬ب ‪v‬‬
‫‪ u-‬ا;ول آ‪ AS 0
 (EK
 7‬ا;ى أو
=¾ ا‪.u1‬‬
‫و‪G1 C‬ط ‪/
2+‬ق ا‪ :‬أن ‪ G1‬إ ا ? ا‪;D 2‬ر ‪ -‬ه! ه ا‪;-‬ا ‪2 O ،2‬‬
‫ ري أو ' ‪.32-‬‬
‫وا‪ :‬وا‪ .B‬ا ?‪ Q‬إن آ ن ‪ ،  O‬أو
‪ ?  - C7G‬ذ ا‪ !7‬أ
إذا آ ن ' ذ( ‪C PO*+‬‬
‫‪ Q? 1‬إ‪ C‬إذا ‪ +‬ت
; ا‪.P+ 0/‬‬

‫‪-1‬ﻫﻨﺎﻙ ﻤﻥ ﻴﻌﺘﺒﺭ ﺍﻝﻐﺭﻓﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ ﺒﺎﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ ﻤﺤﻜﻤﺔ ﻗﺎﻨﻭﻥ ﻭﻤﻭﻀﻭﻉ ﻜﺫﻝﻙ ﻗﻴﺎﺴﺎ ﻋﻠﻰ ﻜﻭﻨﻬﺎ ﺩﺭﺠﺔ ﺍﺴﺘﺌﻨﺎﻑ )ﺍﻝﻤﺎﺩﺓ ‪45‬‬
‫ﻤﻥ ﻗﺎﻨﻭﻥ ‪ 90/41‬ﺍﻝﻤﺤﺩﺙ ﻝﻠﻤﺤﺎﻜﻡ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ( ﺘﺘﻤﺘﻊ ﺒﻤﺎ ﻴﺨﻭل ﻝﻬﺫﺍ ﺍﻝﺼﻨﻑ ﻤﻥ ﺩﺭﺠﺎﺕ ﺍﻝﻤﺤﺎﻜﻡ ﻓﻲ ﻤﺠﺎل ﻗﻀﺎﺀ ﺍﻝﻤﻭﻀﻭﻉ‬
‫)ﺍﻝﻔﺼل ‪ 353‬ﻕ ﻡ ﻡ(‪ .‬ﺃﻨﻅﺭ ﺯﻫﻴﺭ ﺒﺭﺤﻭ "ﺘﺩﺍﺨل ﺍﻻﺨﺘﺼﺎﺹ ﺒﻴﻥ ﻤﺤﻜﻤﺔ ﺍﻝﻤﻭﻀﻭﻉ ﻭﻤﺤﻜﻤﺔ ﺍﻝﻘﺎﻨﻭﻥ ﻝﺩﻯ ﻗﻀﺎﺀ ﺍﻝﻐﺭﻓﺔ‬
‫ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ ﺒﺎﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ" ﻁ‪ I‬ﺃﺒﺭﻴل ‪.2002‬‬
‫‪ -2‬ﺍﻝﻔﺼل ‪ 63‬ﻤﻥ ﻅﻬﻴﺭ ‪ 11‬ﻨﻭﻓﻤﺒﺭ ‪ 1974‬ﺒﻤﺜﺎﺒﺔ ﺍﻝﻨﻅﺎﻡ ﺍﻷﺴﺎﺴﻲ ﻝﻠﻘﻀﺎﺓ‪.‬‬
‫‪-3‬ﻴﻌﺘﺒﺭ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺤﻀﻭﺭﻴﺎ ﺇﺫﺍ ﺤﻀﺭ ﺍﻝﻤﻌﻨﻲ ﺃﻭل ﺠﻠﺴﺔ ﻤﻥ ﺠﻠﺴﺎﺕ ﺍﻝﺩﻋﻭﻯ )ﺘﻜﻔﻲ ﺠﻠﺴﺎﺕ ﺍﻝﻤﻨﺎﻗﺸﺔ ﺩﻭﻥ ﺤﺎﺠﺔ ﻝﺤﻀﻭﺭ ﺠﻠﺴﺔ‬
‫ﺍﻝﻨﻁﻕ ﺒﺎﻝﺤﻜﻡ( ﻭﺴﻭﺍﺀ ﺤﻀﺭ ﺍﻝﻤﻌﻨﻲ ﺒﻌﺩ ﺍﺴﺘﺩﻋﺎﺌﻪ ﺃﻭ ﺒﺩﻭﻨﻬﺎ ﻭﻴﻭﺼﻑ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺒﻜﻭﻨﻪ ﺒﻤﺜﺎﺒﺔ ﺤﻀﻭﺭﻱ ﺇﺫﺍ ﺘﻡ ﺍﺴﺘﺩﻋﺎﺀ ﺍﻝﻤﻌﻨﻲ‬
‫ﺒﺼﻭﺭﺓ ﻗﺎﻨﻭﻨﻴﺔ ﻭﻝﻡ ﻴﺤﻀﺭ ﺭﻏﻡ ﺘﻭﺼﻠﻪ ﺸﺨﺼﻴﺎ ﺒﺎﻻﺴﺘﺩﻋﺎﺀ ﻭﻝﻡ ﻴﻘﺩﻡ ﺃﻱ ﻤﺒﺭﺭ ﻗﺎﻨﻭﻨﻲ ﻤﻨﻌﻪ ﻤﻥ ﺍﻝﺤﻀﻭﺭ ﻭﻴﺸﺘﺭﻁ ﺃﻥ‬
‫ﻴﻜﻭﻥ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺍﻝﺼﺎﺩﺭ ﻫﻨﺎ ﻤﻤﺎ ﻴﻘﺒل ﺍﻻﺴﺘﺌﻨﺎﻑ ﺃﻤﺎ ﺇﺫﺍ ﻜﺎﻥ ﻴﻘﺒل ﺍﻝﻁﻌﻥ ﻓﻴﻭﺼﻑ ﺒﻜﻭﻨﻪ ﻏﻴﺎﺒﻴﺎ‪ ،‬ﺃﻤﺎ ﻭﺼﻑ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺒﻜﻭﻨﻪ ﻏﻴﺎﺒﻴﺎ‬
‫ﻓﻴﺤﺩﺙ ﺇﻀﺎﻓﺔ ﺇﻝﻰ ﺍﻝﺤﺎﻝﺔ ﺍﻷﺨﻴﺭﺓ ﺍﻝﻤﺸﺎﺭ ﺇﻝﻴﻬﺎ ﻋﻨﺩﻤﺎ ﻻ ﻴﺤﻀﺭ ﺍﻝﻤﻌﻨﻲ ﺇﻤﺎ ﺒﺴﺒﺏ ﻋﺩﻡ ﺘﻭﺼﻠﻪ ﺒﺎﻻﺴﺘﺩﻋﺎﺀ ﺃﻭ ﻝﻡ ﻴﺘﻭﺼل ﺒﻪ‬
‫ﺸﺨﺼﻴﺎ ﻭﺫﻝﻙ ﺭﻏﻡ ﺍﺴﺘﺩﻋﺎﺌﻪ ﻁﺒﻘﺎ ﻝﻠﻘﺎﻨﻭﻥ ﻝﻠﺤﻀﻭﺭ )ﺍﻝﻔﺼﻠﻴﻥ ‪ 47‬ﻭ ‪ 48‬ﻤﻥ ﻕ ﻡ ﻡ(‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪33‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫و ;
‪; 1‬ر ا ‪ 2f‬ا‪ :‬ن
‪ ;< P7‬ا‪ ! LO‬ا ‪V‬اع و‪1 C‬د  ‪ 4‬إ‪ C‬إذا ‬
‫ا
 ‪
T/F-‬دي ‪VA1 C‬م ا‪ 0/‬أو _‪ 0
.‬ا‪ 77‬ا?‪ A‬أو ا‪T‬و‪.!1‬‬
‫وه‪ u- UQ‬ا ¾ ا‪;O 2‬ه ‪/
2+‬ق ا م )ا‪c‬دار‪ 1‬وا‪ v7‬ا ‪:(D S‬‬
‫‪ .--1‬ا‪=- :@K‬ل ا;ى أو ;م <=ل ا;ى )إن آ ن ه ك ‪/A
.‬ي أو إ‪B‬ا ‪2‬‬
‫وا‪.(.B‬‬
‫‪ .--2‬اšع‪ a*- :‬ء اار ا‪/7‬ن ‪) P+‬ا‪ 2+ 
2;7‬دا‪(U‬‬
‫ ‪ ;1T‬ا‪ :‬ا‪MOTA7‬‬
‫ <  ا‪ v7‬ا ‪ ;1T-‬ا‪ :‬ا‪ `+- P1; `
P ;=
2+ MOTA7‬ا‪EK
u1‬‬
‫إ
=¾‪...‬‬
‫ ‪ u+-‬ا‪ `
./‬إ‪ -‬ء ا   را‪) P+‬ا‪ 2+ 
' 2;7‬اد ءا‪(P‬‬
‫ ‪ a*-‬ء ا‪ FO‬ب ر ‪ v‬ا‪..v7‬‬
‫  ح ا‪ O1;7- 77‬ا‪c‬دارة‪..‬‬
‫ ا‪  :‬ا‪T-  2;7‬دا  ‪ `
....¾=
;7‬ا?ا ;‬
‫و<; ‪ !71‬ا‪/ 7‬ق ;ة أ‪VB‬اء ‪=
 -‬ل وا=‪ u‬ا‪ ' Sq‬ذ(‪.1‬‬
‫‪;-3‬م ا‪ SC‬ص‪ :‬إذا =‪ 77 0‬أ‪ = D LA O‬ا‪ 1C‬وا‪ SC‬ص
 ‪ O‬أو‬

‪ f‬أو ه‪. 
7‬‬
‫‪-4‬ا;ى ' ‪ B‬ه‪V‬ة ‪ ،:‬إذا ‪e‬ت أ
ر ‪VA‬م إ دة ا=^‪ + ،‬د ا‪ GA7 M7‬ر‬
‫ا‪7‬ر ‪.P 76C‬‬
‫‪-5‬ا;ى ' ذات
‪f‬ع‪ :‬آ‪ L7  7‬إ دة ا‪ =+ ،P?e Me7‬ا;ى ا‪2‬‬
‫ر‪ a*- +‬ء <ار _د‪ ' U‬ذات
‪f‬ع‪ ،‬أي ‪ 1A L7‬ا‪ /O !=< f‬ا‪ - 77‬‬
‫و‪   2+‬أ‪S‬ى ‪  =A  -‬ء ا‪ 2-a7‬ه‪ 2‬ا‪ 2+ 0/‬ا‪ 7‬ل ا‪ 7
،7‬آ ‪;+ =_ LO‬‬
‫درج ا ء  ا= ره
‪ !=1 C 7‬ا‪  < P+ 0/‬و‪ = !7A1‬رة ا;ى ' ذات‬

‪f‬ع‪.‬‬
‫و‪ 2+‬ا‪ GO S‬إ أن ا‪ .1 :‬أن ‪1‬ن
< < ‪ : 07
D‬ا ?‪ ،‬و
‪07‬‬
‫‪ : L7‬و‪ 76 1C‬وا‪ a - .1 :‬ا‪ ،-‬وآ! ‪1 : :‬م ه‪ UQ‬ا‪ G‬ت ‪=1‬‬
‫‪ ،E_ -‬آ‪ 7‬أن ه ك ‪ R‬ت أ‪S‬ى =‪ O = - Z‬ت ا‪E‬زم  ا‪/ :‬اار أن ‪0
 !7G1‬‬

‫‪ -1‬ﻤﺜﺎل ﺍﻝﺤﻜﻡ ﺍﻝﺼﺎﺩﺭ ﻋﻥ ﺍﻝﻤﺤﻜﻤﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ ﺒﻔﺎﺱ ﻋﺩﺩ ‪ 2003/579‬ﻍ ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪.2003/11/5‬‬
‫ﻝﻬﺫﻩ ﺍﻷﺴﺒﺎﺏ‪،‬‬
‫ﺇﻥ ﺍﻝﻤﺤﻜﻤﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ ﻭﻫﻲ ﺘﻘﻀﻲ ﻋﻠﻴﻨﺎ ﺍﺒﺘﺩﺍﺌﻴﺎ ﻭﺤﻀﻭﺭﻴﺎ ﻓﻲ ﺸﻕ ﺍﻝﻁﻠﺏ ﺍﻝﻤﺘﻌﻠﻕ ﺒﺎﻝﻁﻌﻥ ﻓﻲ ﺍﻨﺘﺨﺎﺏ ﺍﻝﺭﺌﻴﺱ ﻭﻜﺎﺘﺏ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ‬
‫ﺒﻌﺩﻡ ﻗﺒﻭل ﻫﺫﺍ ﺍﻝﻁﻌﻥ ﺸﻜﻼ‪.‬‬
‫ﻭﻓﻲ ﺸﻕ ﺍﻝﻁﻠﺏ ﺍﻝﻤﺘﻌﻠﻕ ﺒﺎﻝﻁﻌﻥ ﻓﻲ ﺍﻨﺘﺨﺎﺏ ﻤﻘﺭﺭ ﺍﻝﻤﻴﺯﺍﻨﻴﺔ ﺒﻘﺒﻭل ﻫﺫﺍ ﺍﻝﺸﻕ ﻤﻥ ﺍﻝﻁﻠﺏ ﺸﻜﻼ‪ .‬ﻭﻓﻲ ﺍﻝﻤﻭﻀﻭﻉ‪ :‬ﺒﺈﻝﻐﺎﺀ ﺍﻨﺘﺨﺎﺏ‬
‫ﻤﻘﺭﺭ ﺍﻝﻤﻴﺯﺍﻨﻴﺔ ﻝﻠﻤﺠﻠﺱ ﺍﻝﺠﻤﺎﻋﻲ ﻝﻠﺠﻤﺎﻋﺔ ﺍﻝﻘﺭﻭﻴﺔ ﻤﺯﻜﻴﺘﺎﻡ ﺇﻗﻠﻴﻡ ﺘﺎﺯﺓ‪ ،‬ﻭﻴﺒﻠﻎ ﻫﺫﺍ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﻝﻠﻁﺭﻓﻴﻥ ﻭﻝﻠﺴﻴﺩ ﻋﺎﻤل ﺇﻗﻠﻴﻡ ﺘﺎﺯﺓ‪.‬‬
‫ﺒﻬﺫﺍ ﺼﺩﺭ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﻓﻲ ﺍﻝﻴﻭﻡ ﻭﺍﻝﺸﻬﺭ ﻭﺍﻝﺴﻨﺔ ﺃﻋﻼﻩ ﻭﺘﻠﻲ ﺒﺎﻝﺠﻠﺴﺔ ﺍﻝﻌﻠﻨﻴﺔ ﺍﻝﻤﻨﻌﻘﺩﺓ ﺒﺎﻝﻤﺤﻜﻤﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ ﺒﻔﺎﺱ‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪34‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫<=!‪ :‬ا‪ Rc‬رة ‪ /A‬ا ا‪; 1 2‬ر ا‪ 76 - :‬وه‪ 2+ 2‬ا‪a7‬ب ‪ EB :6 -‬ا‪ (7‬وه‪Q‬ا‬
‫;  ر‪ 22 4- PA1 : 2F1‬أ‪ 1957 !1-‬وا? ! ‪ 0
83‬ا;‪6‬ر وذآ ا_اف‬
‫وا‪
7‬ت ا‪ :- +7‬ور<‪ :‬ا  ‪ :X‬ذآ أ‪ 76‬ء ا ة وآ ‪ .‬ا =‪ Z‬وا‪?7‬ض ا‪27‬‬
‫‪ 7 =A  -‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 1‬وه‪ UQ‬ا‪ /7‬ت ن ‪ 
;
2+‬ا‪ 77 - :‬ا‪c‬دار‪ 0 2+ 1‬أن‬
‫<` ه‪ ¥‬ا‪ v7 - :‬ا ن ‪ S 2+‬م اار‪.‬وأ‪S‬ا ‪ ¾= :1‬ا‪_¯ :‬اف و‪:A‬‬
‫‪.P
1Q?  FAO‬‬
‫و‪Q-‬ا ‪O‬ن <; ا‪ O‬ا;‪ 0 ^1‬أ‪VB‬اء و
‪ O‬ت ا‪/ :‬اار‪ ;- !  ،‬ه‪Q‬ا إ
 و‬
‫إ‪ /‬ء ‪+‬ة ‪
0‬ا! ا  ه‪ UQ‬اارات‪ /‬ا م‪.‬‬
‫ا‪ B‬ب ا‪1 :. S‬ا`@ ا‪k/*` ]2 , J‬ار ‪.T Uk‬‬
‫‪ !71‬ا ‪ !  2f‬ا ‪V‬اع ا‪7‬وض ‪ P‬وذ( ‪;D*-‬ار ‪ !D + :‬و دل‪ ،‬و‪(Q‬‬
‫آ ن
‪ 0‬ا‪E‬زم أن ‪ !71‬ا‪Q v6N1
P _ 2+ :‬ا ا‪ 2+ :‬وا<` ا ‪V‬اع )ا< `( و
‪; A1‬‬
‫ه‪Q‬ا ا! ‪ 2+‬ا ‪O‬ن واا<` )ا!( <=! أن ‪ 01‬ذ( ا!
‪ES 0‬ل
‪/‬ق ا‪.:‬‬
‫‪ O7 + (Q‬ت اه‪ : 1‬ه‪ 2‬ا< `‪ ،‬ا! ‪ :X‬ا‪/ 7‬ق )_=
` ;‪ :1‬ا‪:‬‬
‫‪ O =-‬ت وإ‪ R‬رات ‪C‬ز
 ‪ (ER :‬وه‪ UQ‬ا‪ O7‬ت

 و
‪ 1_  RN ،A‬ا? !‬
‫ا‪ 2‬ا‪;7‬ه ا ‪ 2f‬دون 'ه ‪ ،‬و‪;
0 2  -‬ى إ_‪  PE‬ا ‪O‬ن وا< `‪ ،‬و
;ى‬
‫ا‪ B‬د‪.U‬‬
‫وا  ا‪ :‬ه‪
7 2‬ا ‪E_c - :‬ع ا‪  7A7‬ا م وا‪، - 6‬‬
‫و;ف إ ا‪ + K v6T‬و‪ 2f  071 ،0OO < P+‬أن ‪ 
;?A1‬آ‪ `+; 7‬إ ا;‬
‫وا‪ BC‬د
‪ !=< 0‬ا ‪;1 PO 2f‬رك أن <ارا‪ P‬وأ
‪6 P‬ن
‪f‬ع ‪ O‬ش و‪ ،‬آ‪ 7‬أن‬
‫ا? ء وا‪ 07‬ا ‪;1 0OO‬ون
دة ‪ ،!7‬و‪ OG< 1‬و‪;1‬ون ‪ 2+‬ا‪E_c‬ع  و‬

‪ 2+ EK‬ا;ول ا‪S‬ى‪ ،‬و‪;1‬ون ‪  2+‬وا  وا<اح ل ‪.1;-‬‬
‫و! _‪ 2+ P1‬ا‪ ،‬إذ ‪7O ;B1 C‬ذج ‪ S‬ص أو ‪ ،
V
7 14O‬إذ ا‪ 6‬س ه‬
‫ا‪E_c‬ع اا‪  `6‬ا‪ ،:‬و
‪ 2+ P- Z1‬اا<` وا?‪ P‬وا ‪O‬ن ‪ 2+ P :X‬ذ( ا‪ _c‬ر و‪+‬‬
‫رؤ‪ D S 1‬و ر ‪  : < ،12 FR‬ا‪ G< 7‬وا;ل ا‪ 27‬ون أه‪ P7‬و<ة ا ‪2+‬‬
‫<;ر‪  P‬ا‪ <c‬ع ‪ -‬ء  ا‪ n‬واد اا‪ F6‬واا‪ .f‬و
` ذ( ‪T- E+‬س
‪ 0‬ا<اح‬
‫‪ 071 /A=
/S‬إ=    ا م ا ‪.‬‬
‫اا`@ ا‪ i+ .‬إ(‪ .- G2 B‬ا‪k/*` ]2 , J‬ار‬
‫ا  <ار ‪6 7 v‬د أو ?† وإ‪ 7O‬ه ‪ ./1 ،2 + 2=/ 2  !7‬ا‪;6‬ادا‬
‫و ا ‪.
:X +
:X‬‬
‫‪< !+‬ار ه   ‪ ; 2+‬ذا ‪ /
P ،‬ت ‪ ،P- /
D S‬و;د اارات ‪; 2 1‬د‬
‫ه‪ UQ‬ا ‪C‬ت ‪ :   +‬أو <ار ه ‪f 017‬وري ‪ !B‬ا ‪O‬ن‪1 PES 0
،‬ف ‪v‬‬
‫‪ Z+‬ه! أ‪< 0A‬اءة ا م واارات ‪ !-‬آ‪ (Q‬وه‪Q‬ا ه ا‪ ،:7‬ه! ‪ `/A1‬ا‪  6‬ج أه‪ 7‬و<‪7‬‬
‫ود‪ C‬اار أو ا‪ :‬و
<‪.P‬‬

‫‪-1‬ﺴﻨﺩﺭﺝ ﺒﻌﺽ ﺍﻝﺘﻌﺎﻝﻴﻕ ﺍﻝﺸﺨﺼﻴﺔ ﻀﻤﻥ ﻫﺫﺍ ﺍﻝﻤﺅﻝﻑ‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪35‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫إن ‪ 7‬ا  ا م واارات ‪T- 4‬ه‪ 


2+ D S 7‬ل ا ‪O‬ن ا‪c‬داري‬
‫‪ = -‬ر‪ 2 < U‬ا‪ .!D‬وه‪Q‬ا
‪ ./1‬ا
!
` <ارات وأ م ا ء ا‪c‬داري ‪Q-‬ر‬
‫وآ‪ D S ،V‬إذا آ ‪ LO‬ا‪ 1 a‬ه‪ 2‬ا ‪.P‬وأول ‪/S‬ة ه‪< 2‬اء‪ 2OT- P‬و‪
!G-‬آ‪V‬‬
‫وه دف
`  ‪ u- .‬ا‪ G7‬آ! ا‪ ، 7‬وا‪  - tA‬د ا‪E‬زم
دام أ‪ 71 C PO‬أن ‪2/O‬‬
‫أآ‪:(7O 7
K‬‬
‫‪ i1‬أ‪ .(b+ i+‬ا‪@K‬؟‬
‫‪;- 2+‬ا‪ 1‬ا‪ ;O -‬ا  اار‪ ،‬إ

‪ 0‬ا ‪ 7- -‬ن أو
‪ 0‬ا‪ 7- A‬ن‪،‬‬
‫و‪ M O
;O C 0‬إ‪.P‬‬
‫‪   +‬او ‪ 2T1‬ا‪ 0
!G7‬آ‪: O‬‬
‫‪VOC+‬ال ‪
:+ 2+ -D ;O‬ى اار‪ /
07 1 PO ،‬ت ‪ +O C‬و‪C‬‬
‫‪ + `/AO‬ن <
‪ 6‬ا ‪
2OO‬زال ‪. ?f‬‬
‫‪C+‬ز ‪ Z=f 0
;- 07O :‬ا‪ 6‬س ا ‪4‬ي )ا‪f 7‬ات‪ ،‬ا‪ ?N7‬ت‪ (...‬ا‪/=7‬‬
‫‪f7-‬ع اار‪.‬‬
‫وا  ا‪;=1
;  O K‬و اار ‪ E6‬و‪ `/AO : 0‬أن ‪ !DO‬إ ‪
O‬أو ‪  DES‬‬
‫‪ ?f‬وه‪Q‬ا ‪p‬ت
‪ 0‬آ‪: O‬‬
‫‪ :O :+‬إ‪ *- C‬دة آ ‪ -‬اار ‪6T-‬ب ‪ Sp‬دون ا م ‪7-‬د ‪ 2‬وإ‪ + f‬أ‪ R‬ء أ‪S‬ى‬
‫و
 ‪ -‬اار
` ا‪ 6‬س ا ‪4‬ي‪.‬‬
‫‪+‬أو أ‪ A O O‬ق وراء ا‪ 6‬س ا ‪4‬ي ا‪ - Z=7‬ار دون ر‪.Z-‬‬
‫‪+‬أ‪ O‬أ‪ 2+ OT/S‬ا‪ :? <E/OC‬ا‪ !G7‬ا ‪.2OO‬‬
‫ا‪ J‬د ا›زم ا‪ GE‬اار؟‬
‫‪
2+‬ا‪< B‬ار  ‪ ،‬أن ‪:21 7- tAO‬‬
‫أو‪; < :C‬ة
‪ 0‬ا‪
7‬ت وا‪ 7‬رف ا ‪ OO‬ا‪f7- /=7‬ع اار وه‪;O UQ‬ه ‪2+‬‬
‫ا‪ .‬وا‪f 7‬ات‪.‬‬
‫‪ 
: O X‬وا‪ f‬وه‪7O LA UQ‬ذ‪ B‬و‪ .A C‬إ‪ = C‬ا‪ -‬وا‪ C‬ك‬
‫‪ -‬ارات و‪ †? C‬وإن آ ‪ LO‬ه ك ‪ 7O‬ذج ‪.Z+ B‬‬
‫‪: K X‬أ‪ +‬ر ‪;< 0 º=  D S‬رة ا‪  7‬ا! وا‪ ،G< 7‬وا‪ Z-‬ا‪7‬ا‪0- !D‬‬
‫ا ;ة ا‪ +7‬وا‪ !G7‬ا ‪ 2OO‬ا‪/7‬وح ‪ -‬ار وه‪ UQ‬ا‪ +‬ر ‪  FR‬وه‪
2‬د ‪ S‬ص‬
‫‪ ?1‬وت ‪ 0-‬ا‪ FR‬ص و‪ .A‬ا‪=F‬ة وا‪.-‬‬
‫‪ ;-‬إ‪ X‬رة ه ‪ 0‬ا‪ 04E7‬ا‪ 0 7‬ا‪;1 ،077‬ر ‪ -‬ا‪q‬ن ا‪ OC‬ل إ ? !‬
‫ا‪ 07‬ا‪ 6‬س ‪ 2+‬ا  ‪</:‬ار‪ .‬ه‪ 2
7‬ا  ‪ :X‬ا‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬اول‪ `1:‬ا‪ U‬‬
‫‪< ;-‬اءة ا‪ /:‬اار ‪  t7A1‬ذ( ‪F6 -‬اج ا ‪ D‬ا‪ 6 6‬ا‪2+  7  071 2‬‬
‫‪ < /-‬ا‪ ،:‬و‪1 2‬ن ا‪V1 E

!7‬م ا‪ 76‬ع ا‪ /7‬ت ا‪S‬ى ا‪/: - /7‬اار‪:‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪36‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ IB‬اول‪ :‬ا


 ع ا‪ ‰ ?J‬ا

 *‪/‬اار‬
‫إن ا;ف
‪ < /- 0‬ا‪ la Fiche de jurisprudence :‬ه ض ا‪ 7‬وا;‪C‬‬
‫ا‪ 6 6‬ار‪/‬ا‪ !G- :‬وا‪ tf‬و
آ‪ ،V‬وه‪Q‬ا ا‪7‬د
‪ 0‬اه‪ 7- 7‬ن ‪:+‬‬
‫‪ 
=1+‬أو وأ‪V1 6 6‬م  ه <=! ا  اار‪/‬ا‪.:‬‬
‫‪ +7- t7A1+‬ه! ‪ :‬ا‪ 6‬ب
‪7‬ن اار‪/‬ا‪ ;B !G- :‬و‪ 0
71 :6‬إدراك‬
‫ا‪ 7‬ا‪ ،P + 7‬و‪ Z+ v‬ار
‪ /‬ت واردة ‪;?
'   P-‬ة‪.‬‬
‫‪ . 1+‬ادة آ!
ة ارات وا م < ;
ا‪4O B‬ا ‪ 1_ O‬وآ‪K‬ة ‪2+‬‬
‫‪ !A 0‬ادة =‪ < /‬ت ا‪ 1 - 7B :1 2‬و
ا‪; B‬ة
ات‪.‬‬
‫‪<   +‬ار‪ :/‬أو
    ‪ ./1 cas pratique 7‬إ‪ X‬رة ;ة ‪ZO‬‬
‫< ‪ OO‬و
ا‪ MF
B‬اا‪ .O‬ا‪ - G7‬وا‪f
  ? F7‬ع ا;را‪ 6‬وا! وا=‪.‬‬
‫وه‪Q‬ا ه ا;ف ا‪ < /- 0
26 6‬ا‪ ،:‬و‪F6C‬ا‪ B‬وإ;اده ‪VA1‬م ا
‪:‬‬
‫أو‪<:‬اءة اار
ة وا;ة ‪c‬دراك
‪ :X Pf‬ادة ¯‪ 6‬س ا ‪4‬ي < ; ا‪tA‬‬
‫‪ 7 -‬رف ا‪E‬ز
‪.‬‬
‫‘  ‪< :‬اءة
‪ OT‬و
ات ;‪;1‬ة ار وو‪ `f‬ا‪  ZF‬ا ‪ D‬ا‪ 6 6‬و
‪ O‬ت‬
‫اار ^ ‪ 0  - ! + :1‬ا‪.Sq‬‬
‫‘ ‪ : S‬ا‪F6‬اج ا‪ O7‬ت ا‪/: 6 6‬اار‪ ،‬وه‪ 2‬ا‪ O7‬ت ا‪ 6 6‬وا‪;?7‬ة‬
‫‪ S -‬ر وآ‪ V‬أي‪:‬‬
‫‪-1‬ا‪YT k‬‬
‫ ا‪/A7‬ة‬
‫ د‪ +‬ت ا_اف‬
‫ ا‪ !G7‬ا ‪2OO‬‬
‫ ا‪/ 7‬ق وا!‬
‫ ا‪DEF‬‬
‫ا‪ Dc‬اول‪:‬ا‪YT k‬‬
‫و<; أ‪ OR‬إ أه‪ 7‬ا< ` ‪ 2f  =A  -‬وا‪Q‬ي ‪ 
†?1 C‬إ‪ n 7 - C‬وا‪26 6‬‬
‫ا‪Q‬ي ‪;F1‬م  ر‪ ،! U‬و‪O 0O‬م ‪  F-‬و‪ 
!AO C‬إ‪ :+  ; A1
C‬ا‪!G7‬‬
‫ا ‪ 2OO‬ا‪Q‬ي ‪ P/1‬ا‪.:‬‬
‫ا‪ Dc‬ا‪ :. S‬ا;‪c‬ة‬
‫و‪ +
- ; 1 C‬ا‪Bc‬اءات ا‪ G‬ا‪ : 2‬إ=  ‪ 2+‬ر‪ `+‬ا;ى وإ‪ 7O‬‬
‫‪ Rc -‬رة إ ا أو ا ت ا  ا‪;D 2‬ر   ا‪ :‬أو اار )
‪ 7‬ا‪;-‬ا  أو‬
‫ا‪ ¥6‬ف أو ا‪ v7‬ا )أ‪ (+' 1‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬ا ر‪(...1‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪37‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ +‬ر‪;D §1‬ور ‪ :‬أو <ار ا‪<-:77‬ار


‪ 7‬أول در‪B‬‬
‫‪<-‬ار ا‪ ¥6‬ف أو ا‪ v7‬ا‬
‫‪+‬أ_اف ا;ى‪E+-:‬ن وا‪c‬دارة‬
‫‪E+-‬ن و‪E+‬ن ‪ !S;+‬ا  ‪ -‬ا
‬
‫‪+‬ا‪ =/‬ت ا‪ ._] 
;7‬وا; أو ;ة _= ت ا‪ ¥6‬ف ‪[...uO ،‬‬
‫‪O+‬ع ا ء ]< ء إ‪ a‬ء‪[...!
R ،‬‬
‫ا‪ Dc‬ا‪:I S‬ا?‹ أو ا‪ K‬آ@ ا   ا‪c‬و`‪:‬‬
‫وه‪ 2‬ا‪ G7‬آ! أو ا ‪ Z‬ا‪ 6 6‬ا‪/7‬ب
‪ 0‬ا ‪ 2f‬إ‪ 1‬د !  ‪ ،‬و‪ /1‬ا‪،:‬‬
‫و أن ‪ BFAO‬و‪N6 !R 2+ 
;O‬ال أو ;ة أ‪ ¥6‬وا‪ f‬و
آ‪V‬ة‪ ،‬وه‪ 2‬أه‪ ،
:‬إذ‬
‫‪;-‬ون ا<ف  ا ‪ Z‬وا‪ G7‬آ! ا ‪ OO‬و‪ 2+ ;B !G- ' D‬أ‪ 7
!1 ¥6‬ا!‬
‫‪ !- =D‬و‪ ¥_ S‬أ ‪. O‬‬
‫ا‪ Dc‬اا‪c?1:Y‬ق ا* أو اار‪:‬‬
‫أي ‪ O‬ا‪ :‬أو اار وه إ‪E‬ن ا ‪ 0 2f‬ا! ا‪Q‬ي = ‪ U‬و‪ P+‬آ‪ 7‬رأ‪4 1‬‬
‫ق ووا‪ =B‬ت ا_اف و‪ :1‬ا‪D‬ل إ‪ = P‬ا‪ Rc‬رة إ
إذا آ ‪ LO‬ا‪ L=< ;< 77‬ا‪0/‬‬
‫أو ر‪ ،P +‬وذ( ‪;-‬ون ادة ? ‪ !D‬وا‪=7‬رات ا ‪ OO‬ا‪ 2‬ه‪f
2‬ع ا!‪.‬‬
‫ا‪ Dc‬ا‪:’1 d‬ا‪@ J‬‬
‫ه ك ‪ u-‬ا‪ Rc‬رات ا‪ G 2‬أ‪ X‬ء <اء ‪ :‬أو اار أن ا‪;- ;< 77‬أت ‪Q -‬ات‬
‫‪ 2+‬ه‪Q‬ا ا‪A- `/7‬د و
<‪ G‬ا! وا‪ =6‬ب‪ K
،‬ل‪ :‬و‪ ;-‬ا‪;7‬او _=  ‪O‬ن و^‪..‬و<; ن‬
‫ا‪ ! - 1 
`/7‬و‪ 071‬ا ل 
‪ES 0‬ل ا=^ ‪ 1 X 2+‬ا‪ K‬ت وه‪ 2‬ا=‪1‬‬
‫اا<‪ 2‬وا ‪ : 2OO‬و‪ ! +
7‬ه
‪< 07‬ة ا‪/:‬اار أو ‪.P?f‬‬
‫و‪ 7 =A  - P- ; 1‬ه ;‪ :1‬ااب أو ا‪ -B‬ا ‪ OO‬واا<  ا‪NA‬ال أو‬
‫ا‪ ¥6‬ا ‪ OO‬ا‪ =6 2‬وأن _ ‪ Rª‬رة  ‪ Z‬ا ‪ OO‬ااردة ‪ ،: -‬وا! أ‪ X‬ء و‪`f‬‬
‫‪ < /-‬ا‪ .1..:‬أن ‪1‬ن
‪ F‬ا و‪ 1‬ف إ ا ‪ .O‬ا‪ :7‬وا‪  ;?7‬و‪T- C‬س
‪0‬‬
‫‪ §AO‬ا‪ `/7‬ا‪ : - :7‬وا‪Q‬ي
‪ POTR 0‬أن ‪  .1‬ا‪NA‬ال وا‪ ¥6‬ا‪/7‬و‪.‬‬
‫ا‪ Dc‬ا; دس‪:‬ا‪‰›d‬‬
‫ ‪ Rª‬رة إ
إذا آ ن ا‪  7 :‬د‪T1 : ، 1‬ت ‪ ;1;-‬وإ‪ 7O‬‬ ‫و‪ 071‬أن ‪FO‬‬
‫ا<  ‪ ،2OO < [O =/  Z+‬أم أ‪;
: PO‬د ‪ A
2+ C !R‬ر ا ء و
‪RN‬ا ‬
‫ا‪ B‬د ‪.;1;B‬‬
‫ا‪ IB‬ا‪:. S‬ا
 ع ا‪ cJ‬ت ا ‪/*  c‬اار‬
‫وه‪ 
2‬ا;را‪ 6‬ا‪ /  77‬ا ‪ OO‬أو ا‪ TA7‬ا ‪ OO‬ا‪   2‬اار وه ‬
‫‪7 - 0AO‬ر‪ ،‬و  ‪ - 6‬وا‪ -‬ث و'ه
` ‪ Z=f‬ا‪C c‬ت‪.‬إ‪ /
O‬ت < ‪OO‬‬

  أو ا‪ 
R  7B‬إذ ‪ 0AA1‬ا‪ 6‬ر ا;
ت ا ‪ OO‬ا‪ A6 2‬ه‪ 2+ :‬إ' ء ا  ش‬
‫ل ا‪6 :‬اء
‪ES 0‬ل‪:‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪38‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ Dc‬اول‪:‬ا?>ص )ا‪>F‬ل( ا  ‬


‫ه! ه ك ‪ ! +‬أو ‪ +‬ل  ‪ :4‬ا‪ !G7‬ا ‪ 2OO‬و;م ‪ + R E P‬؟‪.‬‬
‫ه! ه‪ 76  2‬ووا‪ f‬أم =! ا‪T‬و‪!1‬؟‬
‫أي ه! ‪ :A‬ا‪G7‬ع ا‪ 2-a7‬ا‪ !G- TA7‬وا‪ tf‬أم ‪C‬؟‪.‬‬
‫ا‪ Dc‬ا‪:. S‬ا‪ GE‬د ا‪.T U‬‬
‫ه! ‪ +‬ا‪ B‬د < ‪ 2+ - 6 2‬ا‪TA7‬؟ أم ‪C‬؟ وإن و‪ ;B‬ه! ا‪76‬ت ا‪2+ 77‬‬
‫ا‪
 A‬ا‪ P‬أم زا'‪P  L‬؟ و‪ 7‬ذا ‪ L+‬ذ(‪ ،‬ه! _?‪ L‬ه ك
‪;A‬ات؟ وه! ه‪=
2‬رات‬
‫آ ‪+‬؟‬
‫ا‪ Dc‬ا‪:I S‬ا‪€F‬‬
‫ه! ه ك ا ‪ 2+ U‬وا; أم
;د؟ ه! ‪ P? =6‬أن  ول ا‪ TA7‬أ‪ED‬؟‬
‫‪ 
;-‬ا  ه‪ ! O UQ‬إ
 ا! وا‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ `1:. S‬ا @ وا‪, J‬‬
‫ا ه ! و
<‪ ،G‬وا ;ة أ‪ !=< ¦< O C O‬أن ‪ + (Q ،!O‬ك
‪0
7‬‬
‫ا ‪ D‬ااردة ‪ < /- 2+‬ا‪- :‬آ‪ .1 ،V‬ا‪ - _ c‬و  ‪!G- G<
071‬‬

‪ 2/‬و‪.ZA-‬‬
‫ا‪ IB‬اول‪ @ ( ‰ ?2 + (:‬اار‬
‫آ! <ار ‪ P/1 ،
!G7 E 2/1‬ا_اف = ا< ` و‪ + ، OO < ? :1‬ك‬
‫و< `
 ‪6 :1‬ده آو‪ :X BO‬ا‪/A7‬ة ‪ :X‬د‪ +‬ت ا_اف‪ ،‬ا‪ !G7‬ا ‪ :X 2OO‬ا!‬
‫)ا‪/ 7‬ق وا!(‪.‬‬
‫و‪ :1‬اآ‪  = ' V‬ا‪ !G7‬ا ‪ :X 2OO‬ا! و‪A‬ذ  ‪ . O‬آ=
‪ 0‬ا!‬
‫و‪; 0AA1‬و‪ 01‬آ! وا;ة
 ‪ 2+‬ور<
‪.A‬‬
‫ا‪ Dc‬اول‪:‬ار‪ k‬او]‬
‫‪ + ` O‬ا‪ !G7‬ا ‪ 2OO‬ا‪/7‬وح وا‪ `f‬ا‪ :A‬ه  ;
‪ ! 1‬ا‪ . /‬إ ‪' D‬‬
‫ا‪N6 !R 2+ !G7‬ال
?دا‪
P‬دة
‪ 0‬ا‪ F‬م وذات د‪ OO < C‬و‪ :1‬ذ(
‪ES 0‬ل‪:‬‬
‫‪ - 
+‬د‪ +‬ت ا‪ F‬م ‪ !G7 +‬ه ‪ 2+‬ا‪ES‬ف ه‪ UQ‬اؤى
` ا‪ U =OC‬إ ‪f‬ورة‬
‫ا‪
0- V7‬إذا آ أ
م
‪ 7‬در‪ B‬أو أو در‪ B‬أ‪:‬‬
‫*‪ 7
2+‬در‪ B‬أو ‪ES 0
41 !G7 +‬ل
 ‪ -‬و‪ 4O B‬ود‪ +‬ت ا‪ F‬م‪.‬‬
‫*‪ 7
2+‬در‪ B‬أ )ا‪ ¥6‬ف اار( ‪ 0-‬اار ا‪) MOTA7‬ا‪/7‬ن ‪ (P+‬وو‪! 6‬‬
‫ا ‪ u‬أو ا‪ ¥6C‬ف‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪39‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪+‬ا‪E/OC‬ق
‪ 0‬ا‪ F‬ص إ ا م‪ ،‬أي أن ا ‪O‬ن ه <ا; 
 و
دة‪ ،‬وا ‪P=/1 2f‬‬
‫   ‪ D S‬أ‪f  D FR‬ون و
‪ 7‬ا‪ 7‬ه إ دة ا  ا‪; D F‬ه ‪ 14O‬أي‬
‫ادة ‪O  -‬ن  ف
ذا ‪1‬ل إن آ ن ه ك ‪ [O‬وا‪. 74 1 tf‬‬
‫‪_) [FR ! 2/O EK7+‬ف ‪ 2+‬ا;ى( ا‪ MD‬ا ‪ EK
P 2OO‬ض ‪O OE+‬ل‬
‫ا‪V‬و‪ B‬أو ا‪ ،/7‬أو ‪O‬ل ا‪ Me7‬ا‪;FA7‬م ا‪c‬دارة وه‪Q‬ا ‪ !A1‬ادة ‪ 1c‬د ا! ‪ 2+‬ا ‪O‬ن‪.‬‬
‫ا‪ Dc‬ا‪:. S‬ار‪ k‬ا‪  S‬‬
‫و‪ ! [ F‬ا! ا‪Q‬ي ‪ B‬ء ‪ P-‬اار )ا‪/ 7‬ق‪+‬ا!(‪ .‬وه‪Q‬ا ه ا‪ G‬اه‪:‬‬
‫و‪ 071‬إ دة آ ‪ -‬ا‪/ 7‬ق آ‪ 7‬ورد ‪ 2+‬اار ‪V
0-‬دو‪ `
0B‬ا‪ U =OC‬إ أن ا‪/ 7‬ق‪:‬‬
‫‪ !1‬ا ‪V‬اع ‪ 0 FR 0-‬أو أآ‪ K‬و‪ =1 + (Q‬أ;ه‪ 7‬را‪; -‬ى وا‪6 S Sq‬ه ‪.‬‬
‫‪ :X‬إن ا‪/ 7‬ق ‪ 2+‬اار ‪ ، OO < EG
!1‬أو  ;ة
‪ G‬آ!‪/ 7 + (Q .‬ق <; ‪1‬ن وا;ا‬
‫أو
‪; 0
O‬ة أ‪VB‬اء‪.‬‬
‫ا‪ Dc‬ا‪:I S‬ار‪ k‬ا‪S S‬‬
‫‪ ! [ F‬ا!‪ 7 .‬ذا ا‪QF‬ت ا‪ 77‬ه‪Q‬ا ا‪ 2+  7‬ا! دون '‪U‬؟ ه‪Q‬ا ه‬
‫ا‪NA‬ال ا‪Q‬ي ‪ P_ .1‬دا ‪ 2+ 7‬ه‪Q‬ا ا‪ _c‬ر واآ; أن
‪ 7‬ا;ر‪ B‬او ‪p 2/‬راء ل‬
‫ا‪<  =_) !G7‬ة ا‪2G‬ء ا‪ 
0 (P- 2 7‬آ‪ :‬ا ‪) u‬ا‪ v7‬ا( س
= دئ أو‬
‫<ا; و' =
ن <ارا‪.< P‬‬
‫‪ +‬ا‪ 7‬إذن أن ‪ 
! 0 ^=1‬آ‪ :‬ا;ر‪ B‬او وه‪f
2‬ع ا!‪ ،‬و‪0‬‬
‫اا; أو ا‪ =7‬دئ ا‪< 0
 FA7‬ارات
 آ‪ :‬ا ‪ u‬وه‪f
2‬ع ! و _= ‪.‬‬
‫ا‪ IB‬ا‪ Kk ?1:. S‬د وأه  اار‪:‬‬
‫آ! <ار ‪A
 ) 41‬ى ‪ :‬ا‪- :A (6 A‬ار ‪ 0-‬ا‪ S‬رات ;ة‪ 7- ،‬‬
‫ا‪ S‬ر
= ‪  2‬أ‪ 6‬س‪ ،‬أي ‪ 7+ P 071‬ذا
‪EK‬‬
‫‪ F1-‬ر ا ‪ 2f‬ه‪Q‬ا ا! دون '‪U‬؟‬
‫‪-‬و
ه‪ = 2‬ت ه‪Q‬ا ا! دون '‪U‬؟‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪40‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ Dc‬اول‪:‬د اار‬


‫آ! <ار إ
أن ‪1‬ن
د ‪;  =/‬ة < ‪ Décision application OO‬أو ‪1‬ن <ارا‬

;دا أي ا‪ B‬دا ‪ Décision –novatrice‬و‪VA1‬م ا م ‪ 2+ ^=-‬ا‪ 7‬ل ا‪) - A‬اا‪0O‬‬
‫واارات ا‪ 7 (..- A‬ر‪ O‬أو
` ا‪ U C‬ا م ‪ BE‬د ا ‪.2‬‬
‫‪
  2++‬إذا آ ن اار
د ‪;  =/‬ة < ‪B
OO‬دة و‪  =6‬ء أن ‪2+ 4O‬‬

‪EK‬ت ( ا‪ 7‬ز وأ< ‪ v?O‬ا! ‪ v? -‬ا‪ K‬ت وا!‪.‬‬
‫‪/7 +‬ب ه ه ا م ‪4O !7-‬ي
‪ES 0‬ل ا<ف  ا‪ 6‬س ا ‪ 2OO‬ار )ادة‬
‫¯‪ 6‬س ا ‪4‬ي(‪.‬‬
‫‪+‬و‪
  2+‬إذا ا ‪ t‬أن ه‪Q‬ا اار ا‪Q‬ي ‪ 0-‬أ‪ C !G1 1;1‬و ‪0
P=6
1 A1‬‬
‫اارات )ا‪ .1 2‬أن ‪ (  -  `/O‬أو  ا‪ U C‬ا م )وه ‪ G1‬ر إ‪ 2+ P‬ا‪ 6‬س‬
‫ا ‪4‬ي( ‪ 2+‬ه‪ UQ‬ا   ا‪ 7‬أن ‪ 0 ^=1‬أ‪ =6‬ب ودوا‪ 2‬ذ(‪ ،‬وا‪:2+ = '  2‬‬
‫‪;-‬م ‪; < =/‬ة < ‪ v? - OO‬ا‪ 0
!G‬اارات ا‪1 ;< - A‬ن ‪T 0  O‬و‪.;1;B !1‬‬
‫‪-‬إذا ‪ 0 :‬ه ك <ا; < ‪ :A OO‬ا‪ !G7‬و‪ :1‬ا‪ 6C‬د ‪ BE‬د ا ‪ ،2‬وه‪Q‬ا اار‬
‫‪ 1 A1 :‬ذ( ‪ 7+‬ذا؟ ‪ !+‬ه ك ر'= ‪ a 2+‬ا‪ 7+ U C‬دوا‪ 2‬ذ( )ا< د‪1‬ـ ‪،6 6‬‬
‫ا‪.(... 7B‬‬
‫‪-‬أن ا‪ 2+ T/S 0 n O a‬ا‪  6C‬ج  إ‪ X‬ر‪.P‬‬
‫‪-‬إذا ‪ =A1 :‬اار ‪ ،21G :A‬أو ا‪ B‬د < ‪ 2‬أو
<‪Q+ ،;
2+ M‬ا ‪ 2 1‬أن‬
‫اار ‪  !G1‬أ‪ 6‬س
‪ PR  :‬و‪ P‬و
<‪ G‬دوا‪ P‬و‪ P O‬وآ‪Q‬ا
<‪ G‬ا?ق‬
‫‪ 0-‬ا‪ f‬ا  ا‪ S 2‬اار
` ‪. - 6‬‬
‫ا‪ Dc‬ا‪:. S‬أه  اار‬
‫وأه‪ 7‬اار‪/‬ا‪ P7< 2+  :‬ا ‪ ،OO‬ا‪ <C‬د‪ ،1‬ا‪ . 7BC‬وا‪^=O C 7‬‬
‫ 
‪ES 0‬ل ا‪  =/OC‬ت وا ¾ ا

‪)] !=< 0‬اار ا در ‪ 0‬ه‪ UQ‬ا‪:
77‬‬
‫و
?;‪..‬أو ا‪ 77‬آ ‪   LO‬أو آ ‪..6 < LO‬أو‪.[(..‬‬
‫‪ 7 +‬ن
‪ /
 A6N‬ت
‪ /‬و< ‪ OO‬وا< د‪ 1‬وا‪  7B‬و'ه ‪.‬‬
‫‪ !+-‬ا‪  6‬ج ا ‪2/
2f‬؟‪.‬‬
‫‪-‬ه! ه
ا‪ `
+‬ا ‪O‬ن و‪; 1‬رج ‪ 2+‬ا‪ A‬ق ا م ‪ BE‬د وا?‪ P‬ا ‪0‬؟‬
‫)ا ‪ 0
;-C 2f‬أن ‪ !7‬آ?‪Q P‬ا ا‪;=7‬أ أو ذاك أي
 
 أم ?‪;
¥‬دة ا_? ل‪،‬‬
‫ا ‪ A‬ء‪.(..‬‬
‫‪XT
-‬ات اار  ا‪A7‬ى‪:‬‬
‫‪+‬ا‪ <C‬دي )ا ري
‪ !A :EK‬و=‪ ZA‬ا‪E
7‬ت أم ا‪;G‬د ‪ (... +‬ا‪ A‬ه!
` ا‪01;7‬‬
‫أم ا‪;G‬د
‪.P‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪41‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪+‬ا‪ :2 7BC‬ه! ‪1‬ا‪ 2‬و‪ ¥+ `


M_ 1‬ت ا‪
 7B‬و
 و‪) ?f‬ا‪B‬اء ض‬
‫أر‪ -‬ب ا‪ ،!7‬ا‪7‬ي ض ا‪7‬ي(‪.‬‬
‫‪+‬ا‪ 1 7 :2<ES‬ا‪6‬ة‪ ،‬اا
 ا‪ +...O AOc‬ا‪ tf‬أن ا ‪2 1) E  =1
;  2f‬‬
‫_ ‪/‬ف
‪ 2 1 (0‬ا‪ =6‬د ا! ا‪_ 2 1) Sq‬ح ا‪/‬ف ا‪ !+ (: F‬أدرك = ت‬
‫ذ(؟‬

‫ا‪ Dc‬ا‪:I S‬ا ى ا ‪ .‬ار‬


‫ه ‪;1‬ر ا‪ 0
0O 0- V7‬اارات‪:‬‬
‫‪<-‬ار ‪.2OO < [O =/   1‬‬
‫‪<-‬ار ‪;1;B 0R;1‬ا أو ‪a !71‬ا‪.‬‬
‫‪ 2+‬ا  او ‪ . 1‬ا  ا‪ _c‬ر ا ‪4‬ي ‪ :X‬ا‪ Rc‬دة ‪Q-‬ا ا‪  7‬أو ا= ‪0‬‬
‫ا‪ M6‬وا
! ‪
2+‬ا‪ B‬ا ‪O‬ن‪.‬‬
‫‪ 2+‬ا  ا‪ :O K‬اار <; ‪;1;B 0R;1‬ا أي ‪;=
1‬أ أو ‪1‬س < ;ة ‪ 071‬أن ن
?  ‬
‫ ‪C‬ت ا‪S‬ى )<ار ‪NA
OE-‬و ا;و
‪V7‬ة ‪NA
0‬و ا‪+‬اد و <ا;ه ا‪D F‬‬
‫وه‪ 
 LA 2‬و‪(../
C‬‬
‫‪1‬‬
‫و‪ +
7‬ك <ارات
و‪  +‬ا‪ 7‬أن ‪  /
0 ^=1‬و

 ‪ 2+‬ا‪.‬‬
‫و<ارات ‪;1;B‬ة ‪
./‬دا ‪  FR‬و‪. D S‬‬
‫و‪ ;-‬ا م ‪ !-‬ا‪/F‬ات ا‪ t 6 ،- A‬أ‪ 2+ O‬ا‪ 1/‬ا‪ ،:A‬وا‪ 7‬ا د
 ه‪2‬‬
‫و‪ :7  `f‬و‪ . 1‬و
‪ 0‬ا‪N7‬آ; أ‪6 O‬ن ‪
6‬دا
‪ 2
L‬ا  وا!‬
‫‪:0D‬‬

‫ا‪ IB‬ا‪:I S‬وš‪ Y‬ا> * و(‪ +‬ا‪:, J‬‬


‫أ
م ;د ا‪  7‬ت وا
‪ AO :‬ءل أي
 ‪ ،`=O‬واا<` أن ‪ v‬ه ك
 أو‬
‫ ‪ 2 K
:7‬و‪ L- X‬و
; ‪V1‬م ‪ ،P=/‬و‪ `B1‬ا
 إ أن ه ك ا‪ES‬ف و;د اارات‬
‫وا م
` ا‪ES‬ف ا ‪ Z‬ا ‪ OO‬ا‪/7‬و آ‪ 7‬و‪ O O*+ (Q . O‬دف   = ‪0‬‬
‫‪ B‬ت ‪Q 6  FR‬ة و‪ ،0K -‬و
` ذ( ‪ 0
;-E+‬اام ا‪ 6 6‬ت ‪ 2+‬ا  ‪D S‬‬
‫‪ 1 ^ 0 ;=7 =A  -‬ج إ
= دئ أو و
‪ P !A ،B :‬ا‪.7‬‬
‫‪
.A MF1 :7  +‬إذا آ ن اار أو ا‪;  =/ :‬ة ‪ Z+‬أو
;‪ ، X‬آ ‪0 ?R‬‬

=;أ و < ;ة ‪;1;B‬ة أو آ ن اار أو ا‪/1 :‬ح
‪ OO < G‬وا;ة أو
;دة و<; ‪1‬ن اار‬
‫<;‪ 71‬أو ‪;1;B‬ا‪ .‬وه‪ 7O UQ‬ذج =‪ u‬ا
‪::‬‬

‫‪-1‬ﻴﻌﺘﺒﺭ ﺤﻜﻡ ﺒﻼﻨﻜﻭ ‪ Blanco‬ﻭﻜﺎﺩﻭ ‪ Cadot‬ﻭﺘﺭﻴﻴﻪ ‪ Terrier‬ﻭﺤﻜﻡ ﺒﺎﻙ ﺩﻝﻭﻜﺎ ‪ Bac D’Eloca‬ﻭﻏﻴﺭﻫﺎ ﺫﺍﺕ ﺃﻫﻤﻴﺔ ﺘﺤﺘﻔﻅ‬
‫ﺒﻬﺎ ﺫﺍﻜﺭﺓ ﺍﻝﻤﻬﺘﻤﻴﻥ ﺒﺎﻝﺤﻘل ﺍﻝﻘﺎﻨﻭﻨﻲ ﻓﻲ ﺠﺎﻨﺒﻪ ﺍﻹﺩﺍﺭﻱ‪ ،‬ﻭﻝﻜل ﻤﻨﻬﺎ ﻅﺭﻭﻑ ﻭﻤﻌﻁﻴﺎﺕ ﺨﺎﺼﺔ ﺴﺎﻫﻤﺕ ﻓﻲ ﺒﻠﻭﺭﺓ ﺍﻝﻤﺭﺘﻜﺯﺍﺕ‬
‫ﺍﻷﺴﺎﺴﻴﺔ ﻝﻘﺎﻨﻭﻥ ﺇﺩﺍﺭﻱ ﻤﺴﺘﻘل ﺒﻤﻭﺍﺩﻩ ﻭﻗﻀﺎﺌﻪ‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪42‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ Dc‬اول‪ * >(:‬ر‪1 *k‬‬


‫‪ V71‬ه‪Q‬ا ا ‪ PA- :7‬و‪ †E1‬أ‪ [F1 C PO‬ا  اارات وا م ‪!- Z+‬‬
‫‪ 1‬رب
` ‪ 2< -‬ا
‪ :‬ا‪7‬و‪ .+‬آ‪*- t7A1 7‬دراج
‪ MF‬ا ‪ D‬ا‪ : 2‬ا‪/‬ق  ‪، - 6‬‬
‫‪;F1 !G-‬م ا‪ G7‬ا ‪ OO‬ا‪ /1 2‬اار ‪ MF7-‬أو‪. B‬‬
‫أ‪1 1 -‬‬
‫‪ 7B-‬أو ‪ `f 07B‬اار‪/‬ا‪ 2+ :‬إ_ ر‪ U‬ا م‪  ،P=_ :‬ر‪ ،PF1‬ا‪ 7‬ل ا م‬
‫‪ Pf7‬وأه‪ 7‬ا‪ TA7‬ا‪/7‬و )‪ ; +‬و‪.( Op‬‬
‫‪Q-‬آ ‪` < -‬‬
‫‪Q-‬آ ‪/A7 -‬ة‬
‫‪-‬ا‪ !G7‬ا ‪2OO‬‬
‫‪-‬ا! ا‪Q‬ي ا‪ UQF‬اار‪ /‬ا‪ - :‬ء  أ‪ =6‬ب‬
‫‪-‬ا‪ =6‬ب)ا!(‬
‫‪-‬إ‪E‬ن وا; أو أآ‪ 0
K‬أو‪ !G7 - Z= PB‬ا ‪ 2OO‬ا‪/7‬وح‪ ،‬أو ا‪ G7‬آ! ا‪/7‬و‬
‫< ; ا‪Eª v6T‬ن ‪ 0‬ا ‪.:7‬‬
‫‪-‬ا‪Ec‬ن ‪ 0‬ا ‪:7‬‬
‫ب‪-‬ض و? ! ا ‪ Z‬ااردة ‪.:7  -‬‬
‫<; ن ‪ /O‬وا;ة   ا‪/:‬اار‪ ،‬و‪VA1 - _ ª‬م ا
 إ‪ X‬رة او‪ PB‬ا‪?F7‬‬
‫ ‪.‬أو <; ن ‪ 0OO < 0/O‬أو أآ‪ /1 K‬اار‪ 7 0AA1 ،‬إن آ ‪ != LO‬ذ( وإ‪C‬‬
‫‪ :+‬ا  ‪ES 0
7B‬ل ا‪ - _ c‬و‪ PB‬ا‪. - /=7‬‬
‫ج‪‰›w-‬‬
‫‪f LA‬ور‪ 1‬دا ‪ ، 7‬و‪ .1
7‬أن ن
آ‪V‬ة ا;ف
 ه ا‪Q‬آ ‪ S -‬ر‬
‫‪-‬زن اار و<‪ B
7‬ء ‪ .P-‬وآ‪Q‬ا ‪ `<7 -‬ا‪Q‬ي ‪ P1‬و‪< Z6‬ارات أ‪S‬ى‪ ،‬و
;ى ا? <‪ P‬أو‬
‫ا‪ `
P+ES‬أ م
‪ v?O 0‬ا‪ 7‬ل ‪ D‬درة ‪ 
0‬آ‪ :‬أ‪S‬ى أو
‪ 0‬ا‪ v7‬ا‪.‬‬

‫ا‪ Dc‬ا‪ * >(:. S‬ر‪2 *k‬‬


‫‪ :0R 0- `71‬ا!‪ ،‬وا‪G< 7‬‬
‫أ‪:1 1-‬‬
‫‪ -‬ر‪ §1‬اار‬
‫‪-‬ا‪ 77‬ا درة   ‬
‫‪-‬ا‪ _c‬ر ا م و
‪f‬ع اار‬
‫‪-‬أه‪ 7‬و‪ Op‬ا‪TA7‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪43‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ب‪-‬ا @ وا? ‪Kk‬‬


‫‪-1‬ا @‪:‬‬
‫ اـ?•اع‬
‫‪-‬ا< ` )
= آ‪ BO‬و
? (‬
‫‪-‬ا‪/A7‬ة )ا‪7‬ا! ا‪; - A‬ى إن ا‪(..L?OT6‬‬
‫‪-‬أ_و ت ا‪ F‬م ود‪) : +‬اا< وا ‪.(OO‬‬
‫‪-‬إن آ أ
م ا‪ ¥6‬ف )اار ا‪/7‬ن ‪ P+‬وو‪ ! 6‬ا‪(0/‬‬
‫‪_-‬ح ا‪ !G7‬ا ‪
!G- 2OO‬د و م‪ ،‬ود< ‪N6 !R 2+‬ال أو أ‪.¥6‬‬

‫ اار‪/‬ا*‪:‬‬
‫• ‪c?1‬ق اار‬
‫ا! ا‪Q‬ي أ‪ !G7 2/‬ا ‪.2OO‬‬
‫ ‪ [O =/‬وا‪tf‬‬
‫ ‪T‬و‪ S !1‬ص  [
‪B‬د‬
‫إ‪E‬ن ا‪/‬ف اا‪; t-‬ى وا‪  6 F‬‬
‫• (‪ @ J‬اار‬
‫‪-‬أ‪ =6‬ب وا<‬
‫‪ ?U1‬ى‬
‫اار‬ ‫‪-‬أ‪ =6‬ب < ‪OO‬‬
‫‪-‬ا‪ =7‬دئ وا ‪ 14‬ت وا ‪ D‬ا‪ : 2‬ا‪ 6C‬د إ ‪ SC‬ر ه‪Q‬ا اار
‪_ 0‬ف ا ‪.2f‬‬
‫• ( ا‪ 2‬ت اار‬
‫‪<-‬ار ‪
2+ ;1;B‬د‪O ،P‬م ‪:1;-‬‬
‫ ‪ P O‬ا ‪ P 
2+ OO‬وا‪C 7‬ت ا‪ 7‬ورة‪.‬‬
‫ ‪XT‬ا‪ P‬ا‪ S  77‬رج ا‪A7‬ى ا ‪.2OO‬‬
‫‪<-‬ار ‪O ،;1;- v‬م ‪:!-‬‬
‫ ‪ P O‬ا ‬
‫ ‪XT‬ا‪ P‬ا‪ =A7‬دا‪ !S‬ا‪ 7‬ل ا ‪ 2OO‬وأ ‪ S O‬ر‪PB‬‬
‫‪-2‬ا? ‪Kk‬‬
‫ ‪ 1‬ر ‪+C‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪44‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫• ‪2‬ض ا
س ا ‪.‬‬
‫‪-‬ا ص ا ‪ OO‬وا‪ =7‬دئ ا‪.=/7‬‬
‫‪ M<
-‬ا‪ BC‬د ا ‪ 2‬ا‪.- A‬‬
‫‪-‬ا‪q‬راء ا? ا‪.?F7‬‬
‫• ‪ Žk1  J1‬اار ‪1 .-‬ا‪ GE‬ا ن اšع )ا
س ا ‪.(.‬‬
‫‪;O-‬د
إذا آ ن اار أ ‪ ;1;-‬أو أ‪ f‬ف ‪ EK
¥R‬ه!‪:‬‬
‫ ا‪O‬ف ‪ 0‬ا‪7‬ى ا م‪.‬‬
‫ ! ‪.;1;B‬‬
‫ ‪/‬ر
ظ أو ‪ZA-‬‬
‫ ه ‪
Z+‬د <ار _= < ;ة < ‪B
OO‬دة ‪..A+‬‬
‫ أ‪ f‬ف و‪;B‬د‪ ،‬وه ‪ 7-‬ذا ‪ B‬ء و
ذا أ‪ f‬ف ‪ 7 - Z=  -‬ر‪
`
O‬ه
‪B‬د‪.‬‬
‫)‪ O‬ص‪< ،‬ارات‪p ،‬راء ‪.(+‬‬
‫ ‪1‬ـ ر  ‪+‬‬
‫ه ‪  
.1‬ا!‪; ،P ،‬ا ‪:P‬‬
‫• ‪ ]2‬ا;ى ا?‪ .c‬وا ‪..‬‬
‫‪-‬و‪ 4O B‬ا ‪ /
76 2f‬و< ‪ OO‬؟‬
‫‪-‬ه! ه ك ;ا وازن ‪ 0-‬ا‪ t 7‬ا ‪f‬ة؟‬
‫‪; +-‬ة و‪;B‬وى و‪ 4O B‬ه‪UQ‬؟‬
‫• ‪ ]2‬ا;‪ +‬ت ا‪w‬ى‪:‬‬
‫‪-‬ا‪ <C‬دي‬
‫‪-‬ا‪2 7BC‬‬
‫‪-‬ا‪...2<ES‬ا§‪.‬‬
‫• ( * دور اار‪/‬ا* ‪c( .-‬ر )‪ ;1‬ة( ا‪ GE‬د ا‪ .- .T U‬إ‪ y‬ر ا?‪c‬‬
‫ا‪c‬و` ) ‪ JBy‬إذا آ ن € وزن(‪.‬‬
‫‪-‬إذا آ ن اار ‪;1;B‬ا ‪
2+‬د‪ P‬ه!‪:‬‬
‫ ‪ ;7 6‬و‪ :1‬ا‪ 7‬د‪U‬؟‬
‫ ‪;6‬رج ‪ 07f‬ا‪ BC‬د ا ‪ MF1) 2‬ا
 ‪ 0-‬ا‪ 7‬آ‪ :‬ا;‪ O‬وا‪v7‬‬
‫ا
‪.(EK‬‬
‫‪-‬إذا آ ن اار ' ‪ . !+ ;1;B‬دورا
‪ 2+ 7‬ا‪2f 7‬؟ إذ ‪O‬د ه‪ P7‬ود‪PC‬‬
‫ا ر‪.F1‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪45‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ u-‬ا ص ا ‪OO‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪46‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ž‪ Ž+  G‬ر‪1.96.157 *k‬‬


‫‰ در ‪ E i1 23 .-‬دى او] ‪ 7) 1417‬أآ ‪ a Ÿ F? (1996‬ا
ر‬
‫اا‪.1YE‬‬
‫ا ‪ /‬و` ˜‬
‫ا‪ `- /‬ا‪;--M1G‬ا‪PS‬‬
‫)ا‪ 0- M61 0- ;7
0- 0A‬ا‪ 0A‬ا¼ و‪(P‬‬
‫‪ Oe 0
:1‬ا‪ M1G‬ه‪Q‬ا أ‪ U 76‬ا¼ وأ‪ V‬أ
‪ U‬أ‪: O‬‬
‫‪ ;-‬ا‪E_C‬ع  ا;‪6‬ر و‪ 76C‬ا? ‪ 29 0‬و‪P
99‬؛ و ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪:‬‬
‫‪ 1.96.141‬ا در ‪ 8 2+‬ر‪ `-‬ا‪ 24) 1417 Sq‬أ'‪B*- (1996 v/A‬اء ا‪ ?6‬ء ‪TR 2+‬ن‬

‪G‬وع
ا‪ B‬ا;‪6‬ر؛‬
‫و ا ‪O‬ن ا ‪ 274‬ر<‪ 29.93 :‬ا‪ v7 - 7‬ا;‪6‬ري وا در ‪ UQ? -‬ا‪4‬‬
‫ا‪ M1G‬ر<‪ - 1.94.124 :‬ر‪ 0
14 §1‬ر
ن ‪=+ 25) 1414‬ا‪ (1994 1‬و‪ 76C‬ا‪ 7‬د‪36 0‬‬
‫و‪P
37‬؛‬
‫و‪4O‬ا   ‪ n‬ا‪ ?6C‬ء ‪TR 2+‬ن
‪G‬وع
ا‪ B‬ا;‪6‬ر ا‪Q‬ي أ‪B‬ي ‪1‬م ا‪ 28 7‬ر‪`-‬‬
‫ا‪ (1996 =7=6 13) 1417 Sq‬ا‪; 0
  07‬ن ا‪ v7‬ا;‪6‬ري ‪ -‬ار ر<‪117.96 :‬‬
‫‪ -‬ر‪ 7B 0
17 §1‬دى او ‪ t +) 1417‬أآ‪.(1996 -‬‬
‫أ‰ ر أ‪ 1‬ا‪.+  Ž+K‬‬
‫‪ Q? 1‬و‪;1 - G 1‬ة ا‪ Oe . 76‬ا‪ M1G‬ه‪Q‬ا ‪ [O‬ا;‪6‬ر ا‪7‬ا‪ `B‬ا‪Q‬ي ‪:‬‬
‫إ<ار‪ 1_ 0 U‬ا‪ ?6C‬ء ا‪7‬ى ‪1‬م ا‪ 28 7‬ر‪ `-‬ا‪.(1996 =7=6 13) 1417 Sq‬‬
‫ور ‪ - -‬ط ‪ 7B 0
23 2+‬دى او ‪ 7) 1417‬أآ‪.(1996 -‬‬
‫(>ـ ‪+‬ـ‬
‫ا‪ 77‬ا‪ -a7‬دو إ‪ 
E6‬ذات ‪ 6‬دة آ
‪ a ،‬ا‪ 76‬ه‪ 2‬ا‪ a‬ا‪ ،-‬وه‪2‬‬
‫‪VB‬ء
‪ 0‬ا‪a7‬ب ا‪ 2-‬ا=‪.‬‬
‫و‪ ? -‬دو إ‪ 0- 0
! O*+ ،1+‬أه;ا‪  +‬ا;ة ا‪.1+c‬‬
‫وإدراآ
  ورة إدراج ‪ 2+ 7‬إ_ ر ا‪ 74 7‬ت ا;و‪*+ ،‬ن ا‪ 77‬ا‪،-a7‬‬
‫ا  ا
! ا ‪ 2+ ZG‬ه‪ UQ‬ا‪ 74 7‬ت‪V - ; ،‬ام
 ‪
P‬ا‪ =
0
X‬دئ وق‬
‫ووا‪ =B‬ت و ‪N‬آ; ‪- K=G‬ق ا‪ AOc‬ن آ‪ 7‬ه‪ 
2‬رف   ‪. 7‬‬
‫آ‪N 7‬آ; ‪
 
V‬ا‪ D‬ا‪  4+ 7 !7‬ا‪EA‬م وا
‪ 2+ 0‬ا ‪.:‬‬

‫‪-1‬ﺝ‪.‬ﺭ ﻋﺩﺩ‪ 4420 :‬ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ 26‬ﺠﻤﺎﺩﻯ ﺍﻷﻭﻝﻰ ‪ 10) 1417‬ﺃﻜﺘﻭﺒﺭ ‪.(1996‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪47‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪B‬ــــــــــــــــــــ ب اول‬
‫أ`ــ م ‪1 2‬‬
‫ا‪ B‬دئ ا

‬
‫ا‪ @>F‬اول‪ 4O :‬م ا‪a7 - :‬ب ‪ 4O‬م
 د‪6‬ر‪ 1‬د‪71‬ا_ وا‪. 7B‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ :. S‬ا‪ A‬دة ¯
 ‪ 7‬ر‪R =
6‬ة ‪ ?6C -‬ء و‪R =
' ? -‬ة ‪-‬ا‪/6‬‬
‫ا‪ A6N7‬ت ا;‪6‬ر‪.1‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ :I S‬ا‪V‬اب ا‪ 6 A‬وا‪ 74 7‬ت ا  ‪ -‬وا‪  7‬ت ا‪ 7‬وا‪a‬ف ا‪ 7‬‬
‫‪ A‬ه‪ :4  2+ :‬ا‪7‬ا_ ‪ 0‬و‪.:K7‬‬
‫و‪ 4O‬م ا‪V‬ب ا; ‪ 4O‬م '
‪G‬وع‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬اا‪ :Y‬ا ‪O‬ن ه أ‪ 0 = 76‬إرادة ا
‪ ،‬و‪  .1‬ا‪ `7‬ا‪ K
C‬ل ‪،P‬‬
‫و‪O  v‬ن أ‪ X‬ر‪.2B‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ `7B :’1 d‬ا‪ a7‬ر‪6 -‬اء أ
م ا ‪O‬ن‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; دس‪ :‬ا‪E6c‬م د‪ 01‬ا;و‪ ،‬وا;و  ‪ ! 07‬وا; ‪ 7
1‬ر‪NR 6‬و‪PO‬‬
‫ا;‪. 1‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; ‪ : :Y‬ا‪ 77‬ه ااء ا‪ 7‬ا‪Q‬ي ‪ :O P/61‬أ‪ 26 7S  S‬ا?وع‪.‬‬
‫‪ R‬ر ا‪ :77‬ا¼‪-‬ا_‪-0‬ا‪.(7‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ :i1 S‬ا‪ !B‬وا‪7‬أة
‪ A‬و‪ 1‬ن ‪ 2+‬ا‪ - `7‬ق ا‪.6 A‬‬
‫!
ا_‪ 0‬ذآا آ ن أو أ‪ KO‬ا ‪ 2+‬أن ‪1‬ن ‪ =S O‬إذا آ ن ‪ 06 a -‬ا‪ ;R‬و
‪ 7‬‬
‫‪ P<-‬ا‪ O;7‬وا‪.6 A‬‬
‫ا‪ @>F‬ا
‪ 07 1 :Y‬ا;‪6‬ر ‪ `7‬ا‪7‬ا_ ‪:0‬‬
‫‪ 1-‬ال و‪ 1‬ا‪6C‬ار ‪ `7-‬أر‪ B‬ء ا‪77‬؛‬
‫‪ 1-‬اأي و‪ 1‬ا= ‪ `7-‬أ‪ P R‬و‪ 1‬ا‪ 7BC‬ع؛‬
‫‪ v6T 1-‬ا‪ 7‬ت و‪ 1‬ا‪FOC‬اط ‪ 2+‬أ‪ - O 74
1‬و‪ .A 6 6‬ا‪ S‬ره‪.:‬‬
‫و‪ 071 C‬أن ‪ 77 ; `f1‬ر‪ 6‬ه‪ UQ‬ا‪ 1‬ت إ‪  7- C‬ا ‪O‬ن‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ 1 C : J‬ا=‪  u‬أ; و‪ !1 C‬و‪ .< 1 C‬إ‪ 2+ C‬اال و‪.A‬‬
‫ا‪Bc‬اءات ا‪ 7‬ص  ‪ 2+‬ا ‪O‬ن‪.‬‬
‫ا‪V 7‬ل ‪ P
 (  C‬و‪ ¦? C‬و‪  C‬إ‪ =_ C‬ا‪G‬وط وا‪Bc‬اءات ا‪ 7‬ص‬
‫ ‪ 2+‬ا ‪O‬ن‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪48‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ @>F‬ا دي ‪ 16 (  C :K2‬ا‪7‬ا‪E6‬ت‪.‬‬


‫ا‪ @>F‬ا‪ `7B 071 :K2 . S‬ا‪7‬ا_ ‪ 0‬أن ‪;1‬وا ا‪ M e‬وا‪ .D 7‬ا‪ 
7‬وه‪:‬‬
‫‪6‬اء ‪G `B1 7+‬وط ا‪.   -/7‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ :K2 I S‬ا‪ -‬وا‪7  !aG‬ا_ ‪  0‬ا‪A‬اء‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬اا‪ :K2 Y‬ا‪fc‬اب
‪7‬ن‪.‬‬
‫و‪O < 0=6‬ن  ‪ 274‬ا‪G‬وط وا‪Bc‬اءات ا‪ 7

071 2‬ر‪ 6‬ه‪Q‬ا ا‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪  :K2 ’1 d‬ا‪ 7‬و‪ 1‬ا‪ =7‬درة ا‪ O7
D F‬ن‪.‬‬
‫ ‪O‬ن أن ‪;
0
;1‬اه‪ 7‬و
‪ 7‬ر‪ 76‬إذا د‪ L‬إ ذ( ‪f‬ورة ا ‪ 7‬ا‪ <C‬دي‬
‫وا‪E= 2 7BC‬د‪.‬‬
‫و‪VO 071 C‬ع ا‪ 7‬إ‪ 2+ C‬اال و‪ .A‬ا‪Bc‬اءات ا‪ 7‬ص  ‪ 2+‬ا ‪O‬ن‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; دس ‪  :K2‬ا‪7‬ا_ ‪ :7B 0‬أن ‪ A1‬ه‪7‬ا ‪ 2+‬ا;‪ +‬ع ‪ 0‬ا_‪.0‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; ‪  :K2 Y‬ا‪ `7‬أن ‪ !71‬آ!  <;ر ا‪ P /6‬ا ‪ M‬ا‪ 
7‬ا‪2‬‬
‫ ‪O‬ن و;‪ U‬ا ‪;c E‬ا‪ X‬وز‪ .A 1‬ا‪Bc‬اءات ا‪ 7‬ص  ‪ 2+‬ه‪Q‬ا ا;‪6‬ر‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪  :K2 i1 S‬ا‪ `7‬أن ‪71‬ا

‪ 0‬ا ‪ M‬ا  ‪ 0‬اارث ا‪2‬‬
‫ ‪ .‬ا=‪E‬د‪.‬‬
‫ا‪B‬ــــــــــــــ ب ا‪. S‬‬
‫اـ ‬
‫ا‪ @>F‬ا
‪ :K2 Y‬ا‪ (7‬أ
 ا‪ 0
N7‬وا‪ !K77‬ا‪ 
¯ 76‬ور
‪ V‬و; و‪0
f‬‬
‫دوام ا;و وا‪76‬اره ‪ ،‬وه 
‪ 7 2‬ا;‪ 01‬وا‪ A‬ه  اام ا;‪6‬ر‪ ،‬و‪ O D P‬ق‬
‫و‪ 1‬ت ا‪7‬ا_ ‪ 0‬وا‪  7‬ت وا‪ ¥‬ت‪ .‬وه ا
‪E6C 0‬ل ا=‪E‬د وزة ا‪ 2+ 77‬دا ة‬
‫;وده ا‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪KJ‬ون‪:‬إن ش ا‪a7‬ب و<‪ P‬ا;‪6‬ر‪ - !  1‬را‪ X‬إ ا; ا‪Q‬آ اآ=‬
‫‪ 0
6‬ذر‪ EB 1‬ا‪ (7‬ا‪ 0A‬ا‪ :X ،2O K‬إ ا‪ P -‬اآ= ‪ 6‬وه‪Q‬ا
 <=ا‪;
،‬ا إذا ‪0‬‬
‫ا‪ P ?S P  ;< (7‬و;ا ‪ 0
Sp‬أ‪ ' P -‬ا; اآ= ‪*+ ، 6‬ن ‪ 01 :‬و; ذآ
‪ 0‬ذر‪1‬‬
‫ا‪ ! 1 (7 + (7‬إ أ<ب أ<‪ B 0
P -‬ا‪Q‬آر ‪ :X‬إ ا‪ =_ P -‬ا‪ .‬وا‪G‬وط ا‪- A‬‬
‫ا‪Q‬آ‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا دي وا‪KJ‬ون‪ =1 :‬ا‪ 06 ¾ - ' (7‬ا‪ 1 O !=< ;R‬ا‪  A‬ا‪ A‬د‪G 6‬ة‬

‪ ،U7 0‬وإ أن ‪ 06 ¾=1‬ا‪ 71 ;R‬رس
‪ v‬ا‪ 1 D‬ا‪ D S‬ت اش و<‪P‬‬
‫ا;‪6‬ر‪ K6 - 1‬ء
‪7- 
1‬ا‪ B‬ا;‪6‬ر‪ ،‬و‪ v
!71‬ا‪ 1 D‬آ‪ ¥‬ا‪ G6‬ر‪1‬‬
‫‪ .O -‬ا‪;1  (7‬رك ‪ 7‬م ا‪  A‬ا‪.U7 0
01G‬‬
‫‪1‬أس
‪ v‬ا‪ 1 D‬ا ‪ v‬اول ‪ v7‬ا و‪1‬آ‪ + fc - ،.‬إ ر ‪0
PA‬‬
‫ر ‪ v
v‬ا اب ور ‪ v
v‬ا‪ GA7‬ر‪ 01‬ور ‪ v‬ا‪ v7‬ا‪ 27‬ا‪ 2 1;7 27<c‬ا‪ -‬ط‬
‫و‪ E6‬و‪  FR G‬ت ‪ : 1‬ا‪ u7- (7‬ا‪ S‬ر‪.U‬‬
‫<ا; ‪ v
6‬ا‪; 1 D‬د ‪O -‬ن  ‪.274‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ . S‬وا‪KJ‬ون‪.O;
7 < (7 :‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ I S‬وا‪KJ‬ون‪ [FR :‬ا‪;
(7‬س ‪.P
 (  C‬‬
‫ا‪ @>F‬اا‪ Y‬وا‪KJ‬ون‪ 01 :‬ا‪ (7‬از‪ 1‬اول‬
‫و‪ 2< - 01‬أ ء ا
 ‪< -‬اح
‪ 0‬از‪ 1‬اول و‪ P‬أن ‪.:

0
:?1‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪49‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫و‪ ?1‬ا
 ‪ =7-‬درة
‪ P‬أو ‪ -‬ء  ا‪.  6‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ ’1 d‬وا‪KJ‬ون‪1 :‬أس ا‪ (7‬ا‪ v7‬ازاري‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; دس وا‪KJ‬ون‪; 1 :‬ر ا‪ (7‬ا
 ‪ Q? -‬ا ‪O‬ن ‪ES‬ل ا‪
1 0XEK‬ا ‬
‫‪ P c‬إ ا
 ‪ 7 ;-‬م ا‪7‬ا‪.P +‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; ‪ Y‬وا‪KJ‬ون‪ 2A
!  (7 :‬ا=‪ 7‬ن أو أ;ه‪=_ M1R 4- 7‬‬
‫ا‪G‬وط ا‪ 2+  =7‬ا? ‪ 71 0‬و‪ 0
73‬ا= ب ا‪.v
F‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ i1 S‬وا‪KJ‬ون‪ (7 :‬أن ‪ ._ F1‬ا
 وا=‪ 7‬ن و‪ P- /S 1‬أ
م آ‪E‬‬
‫ا‪ ،0A7‬و‪ 071 C‬أن ‪1‬ن
‪f
PO7‬ع أي ‪ O‬ش‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا
‪ Y‬وا‪KJ‬ون‪ 71 :‬رس ا‪  e  7- (7‬ا‪ /A‬ت ا‪D P F7‬ا‬
‫‪ [ -‬ا;‪6‬ر‪.‬‬
‫ا‪  4‬ا‪; 0
M/ - `< ?1G‬ن از‪ 1‬اول
;ا ا‪  4‬ا‪ 7‬ص  ‪2+‬‬
‫ا? ل ا ‪ ) 21 :‬ا?ة ا‪ (2O K‬و ‪) 24‬ا?ة او وا‪ K K‬واا‪ (-‬و ‪ 35‬و‪ 69‬و‪ 71‬و‪79‬‬
‫و‪ 84‬و‪ 91‬و‪.105‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪‘›S‬ن‪ :‬ا‪ (7‬ه ا ; ا ات ا‪ A7‬ا‪.7‬‬
‫و‪  P‬ا‪ 2+ 0‬ا‪ M e‬ا‪ O;7‬وا‪ 1A‬آ‪ P 7‬أن ‪?1‬ض ‪ 7
Ua‬ر‪ 6‬ه‪Q‬ا ا‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا دي وا‪‘›S‬ن‪ ;71 :‬ا‪ (7‬ا‪?A‬اء ;ى ا;ول ا‪ = B‬وا‪ 74 7‬ت ا;و‪،‬‬
‫و;‪ ;71 P1‬ا‪?A‬اء و
‪K7‬ا ا‪ 74 7‬ت ا;و‪.‬‬
‫‪ `<1‬ا‪ (7‬ا‪ 7‬ه;ات و‪ 1‬دق  ' أ‪ 1 C PO‬دق  ا‪ 7‬ه;ات ا‪  . 2‬‬
‫ ‪V M‬م
 ا;و إ‪ ;- C‬ا‪7‬ا‪O -  +‬ن‪.‬‬
‫` ا‪ 7‬د<  ا‪ 7‬ه;ات ا‪ 071 2‬أن ن '
?
` ‪ O‬ص ا;‪6‬ر ‪ =*-‬ع‬
‫ا‪/A7‬ة ا‪ 7‬ص  ‪.P1; `B1 7+‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ . S‬وا‪‘›S‬ن‪1 :‬أس ا‪ (7‬ا‪ v7‬ا  ء وا‪ v7‬ا ‪،:‬‬
‫وا‪ v7‬ا ‪ Oª‬ش ا_ ‪ 2‬وا‪.Z/F‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ I S‬وا‪‘›S‬ن‪ 01 :‬ا‪ (7‬ا ة _= ا‪G‬وط ا‪ 7‬ص  ‪ 2+‬ا? !‬
‫‪.84‬‬
‫ا‪ @>F‬اا‪ Y‬وا‪‘›S‬ن‪ 71 :‬رس ا‪  (7‬ا?‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ ’1 d‬وا‪‘›S‬ن‪ :‬إذا آ ‪ LO‬زة ااب ا_ ‪;
2‬دة أو و<`
‪ 0‬ا;اث


‪ POTR 0‬أن ‪ A- v71‬ا‪ A6N7‬ت ا;‪6‬ر‪ 071 ،1‬ا‪ (7‬أن ‪   01‬ا‪ K6C‬ء ‪M1R 4-‬‬
‫‪ ;-‬ا‪ G6‬رة ر ‪ v
v‬ا اب ور ‪ v
v‬ا‪ GA7‬ر‪ 01‬ور ‪ v‬ا‪ v7‬ا;‪6‬ري و‪PB‬‬
‫‪ /S‬ب إ ا
؛ و‪F1‬ل ‪  ،(Q-‬ا'‪ `7B 0
:‬ا ص ا‪ ED ،? F7‬ا‪ F‬ذ ‪`7B‬‬
‫ا‪Bc‬اءات ا‪ f?1 2‬ا;‪ +‬ع ‪ 0‬زة ا_‪ 0‬و‪  1‬ر‪B‬ع ا‪ A6N7‬ت ا;‪6‬ر‪ 1‬إ‬
‫‪6‬ه ا دي أو ‪NR A =/1‬ون ا;و‪.‬‬
‫‪    .1 C‬ا‪ K6C‬ء ! ا=‪ 7‬ن‪.‬‬
‫‪   `+‬ا‪ K6C‬ء ‪ F -‬ذ ا‪Bc‬اءات ا‪ G‬ا‪7‬رة ‪. OEc‬‬
‫ا‪B‬ـــــــــــــــــــــ ب ا‪I S‬‬
‫ا‪B‬ـ ن‬
‫(?‪ * C‬ا‪ B‬ن‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪50‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ @>F‬ا; دس وا‪‘›S‬ن‪1 :‬ن ا=‪ 7‬ن


‪ v
،0A
0‬ا اب و
‪v‬‬
‫ا‪ GA7‬ر‪ ،01‬و‪ ;7A1‬أ ؤ‪ 0
:- O U‬ا
 و‪ 2+ :‬ا ‪071 C 2 FR  L1‬‬
‫?‪.P 1‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; ‪ Y‬وا‪‘›S‬ن‪ .F 1 :‬أ ء
‪ v‬ا اب ‪<C -‬اع ا م ا‪;7 R =7‬ة ‪v7S‬‬
‫‪ 6‬ات؛ و ‪ ;  :1  2‬ا‪ +‬ح دورة أآ‪ 0
-‬ا‪  A‬ا‪ A
F‬ا‪ 2 2‬ا‪ FO‬ب ا‪.v7‬‬
‫و‪O < 0=1‬ن  ‪; 274‬د أ ء
‪ v‬ا اب و‪ 4O‬م ا‪ :- FO‬و‪R‬وط ا ‪ FOE -‬ب‬
‫وأال ا ‪ 2+‬و‪ 4O‬م ا‪ 7‬ز ت ا‪.- FOC‬‬
‫و‪ .F 1‬ر ‪ v
v‬ا اب أو‪ !A
2+ C‬ا?ة ا  ‪ 2+ :X -‬دورة أ‪  A !1-‬ا‪K K‬‬

‪ 0‬ه‪ UQ‬ا?ة وذ( ‪. 
= 7‬‬
‫و‪ .F 1‬أ ء
=‪ 2‬ا‪;7 v7‬ة ‪   6‬أ‪ 6‬س ا‪ !K7‬ا ‪.1+ ! 2=A‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ i1 S‬وا‪‘›S‬ن‪1 :‬ن ‪ XEX‬أ‪ 7S‬س
‪ v‬ا‪ GA7‬ر‪ 0
01‬أ ء  ‪2+ :=F‬‬
‫آ! ‪ B 0
B‬ت ا‪ 77‬ه‪ 2K7
0
MT =S O ¥‬ا‪  7‬ت ا‪ ،7‬و‪1‬ن ‪ U A7S‬ا= < ن‬

‪ 0‬أ ء  ‪ :=F‬أ‪ 2+ 1‬آ! ‪ B‬ه‪ ¥‬ت ‪ 0
MT =S O‬ا‪ 2+ 0=F 7‬ا‪a‬ف ا‪ 7‬‬
‫وأ ء  ‪  :=F‬ا ; ا_ ‪ 2‬ه‪ 2K7
0
MT =S O ¥‬ا‪BT7‬ر‪.01‬‬
‫‪ .F 1‬أ ء
‪ v‬ا‪ GA7‬ر‪;7 01‬ة ‪ 6 `A‬ات‪ ،‬و‪;1‬د ‪ ^X‬ا‪ v7‬آ! ‪EX‬ث‬
‫‪ 6‬ات‪ ،‬و‪  - 0‬ا‪ ; 7‬ا‪ 2‬ن
! ا;‪ 01;1‬اول وا‪ ،2O K‬و‪;1‬د ‪O -‬ن  ‪274‬‬
‫;د أ ء
‪ v‬ا‪ GA7‬ر‪ 01‬و‪ 4O‬م ا‪ :- FO‬و;د ا ء ا‪ :=F  01Q‬آ! ه‪=S O ¥‬‬
‫وز‪ `1‬ا‪ B MF
 ; 7‬ت ا‪ 77‬و‪R‬وط ا ‪ FOE -‬ب و ‪C‬ت ا ‪ 2+‬و_‪1‬‬
‫إ‪B‬اء ا ا‪ G7‬ر إ أ‪ UE‬و ‪ :4‬ا‪ 7‬ز ت ا‪.- FOC‬‬
‫‪ .F 1‬ر ‪ v
v‬ا‪ GA7‬ر‪ 01‬وأ ء
=‪ !A
2+ P‬دورة أآ‪ ;  -‬آ! ;‪;1‬‬
‫‪ ^K‬ا‪ ،v7‬و‪1‬ن ا‪ FO‬ب أ ء ا‪  .7‬أ‪ 6‬س ا‪ !K7‬ا ‪.1+ ! 2=A‬‬
‫ ;  ‪ v
.‬ا‪ GA7‬ر‪ 01‬ول
ة ‪ ! ;-‬ا‪ v7‬ا‪Q‬ي ‪ .F 1 P=6‬ر ‪PA‬‬
‫وأ ء
=‪ 2+ P‬أول دورة ‪ 2‬ا‪ FO‬ب ا‪;1 :X v7‬د ا‪ FO‬ب ا ‪ v‬وأ ء ا‪2+ .7‬‬

‪ !A‬دورة أآ‪ ^X ;1; ;  -‬ا‪.v7‬‬
‫ا‪ @>F‬ا
‪ Y‬وا‪‘›S‬ن‪ - 
071 C :‬أي  
‪ 0‬أ ء ا=‪ 7‬ن و‪ C‬ا=^  ‪ P‬و‪C‬‬
‫إ ء ا=‪ P u‬و‪ C‬ا ‪ P‬و‪ 
C‬آ‪ =6 7- P7‬إ‪;-‬ا ‪ P‬أي أو <
‪ES L1 - P‬ل
‪V‬او‪P‬‬
‫‪;
P
7‬ا إذا آ ن اأي ا‪ 1 P  =7‬دل ‪ 2+‬ا ‪ 4‬م ا‪ 27‬أو ا;‪ 01‬ا‪ 2
E6c‬أو ‪
07 1‬‬
‫‪C - !F1‬ام اا‪.(7 .B‬‬
‫و‪ 2+ 071 C‬أ‪ X‬ء دورات ا=‪ 7‬ن
 ‪ -‬أي  
‪ 0‬أ ‪ P‬و‪ C‬إ ء ا=‪0
P u‬‬
‫أ‪ 1 B !B‬أو ‪ L=6
'  B‬ا‪ Rc‬رة إ‪ 2+ P‬ا?ة او
‪ 0‬ه‪Q‬ا ا? ! إ‪*- C‬ذن
‪0‬‬
‫ا‪ v7‬ا‪Q‬ي ‪ 27 1‬إ‪ 01 :
P‬ا  ‪.71 - v=   2+‬‬
‫و‪ S 071 C‬رج
;ة دورات ا=‪ 7‬ن إ ء ا=‪  u‬أي  
‪ 0‬أ ‪ P‬إ‪*- C‬ذن
‪0‬‬

‪ .‬ا‪ v7‬ا‪Q‬ي ه   ‪;
P+‬ا ‪   2+‬ا=‪ 71 - v‬أو
 ‪T
-‬ذون ‪ +‬أو ‪;D‬ور‬
‫‪  - 2 O :‬ب‪.‬‬
‫‪ M<1‬ا ل  
‪ 0‬أ ء ا=‪ 7‬ن أو
 ‪ P-‬إذا ‪;D‬ر _‪ 0
(Q- .‬ا‪ v7‬ا‪Q‬ي‬
‫ه   ‪;
P+‬ا ‪   2+‬ا=‪ 71 - v‬أو
 ‪T
-‬ذون ‪ +‬أو ‪;D‬ور ‪  - 2 O :‬ب‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪51‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ @>F‬ار‪J‬ن‪ ;1 :‬ا=‪ 7‬ن ‪ 2+ P AB‬أ‪ X‬ء دور‪ 2+ 0‬ا‪  A‬و‪1‬أس ا‪ (7‬ا‪ +‬ح‬
‫ا;ورة او ا‪;= 2‬ئ ‪1‬م ا‪ 7‬ا‪ R 0
O K‬أآ‪ -‬و?‪ t‬ا;ورة ا‪1 O K‬م ا‪7‬‬
‫ا‪ R 0
O K‬أ‪.!1-‬‬
‫إذا ا‪76‬ت ‪ AB‬ت ا=‪ 7‬ن ‪ XEX‬أ‪  R‬ا<! ‪ 2+‬آ! دورة ‪ B‬ز ‪ :S‬ا;ورة ‪ 7-‬‬

‪6‬م‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا دي وار‪J‬ن‪ `7B 071 :‬ا=‪ 7‬ن ‪ 2+‬دورة ا‪  K6‬إ
‪ 0
./-‬ا'=‬
‫ا‪  /7‬ء أ; ا‪ 0A7‬وإ
‪67-‬م‪.‬‬
‫; دورة ا=‪ 7‬ن ا‪   K6C‬أ‪ 6‬س ‪;B‬ول أ‪ 7‬ل
;د‪ ،‬و ;
‪ :‬ا‪2+ G< 7‬‬
‫ا‪ ! A7‬ا‪;B  7 1 2‬ول ا‪ 7‬ل ‪ :F‬ا;ورة ‪67-‬م‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ . S‬وار‪J‬ن‪:‬زراء أن ‪ 1‬وا ‪ AB‬ت آ‪ E‬ا‪ 0A7‬وا‪  7B‬ت  ‪ 7O‬؛‬
‫و‪ : 71‬أن ‪ A1‬ا ‪; 7-‬و‪Q :O 1 0-‬ا ا‪a‬ض‪.‬‬
‫‪E‬وة  ا ن ا;ا ‪ 7‬ا‪ G7‬ر إ ‪ 2+‬ا?ة ا‪1 - A‬ز أن ‪ =7- !G‬درة
‪ 0‬ا‪(7‬‬
‫أو ‪ 0
./-‬أ'= أ ء أي
‪ 0‬ا‪  0A7‬ن ‪ 2  - O‬ا  ‪ 1‬ط ‪ `7B -‬ا‪
7‬ت‬
‫ا‪  
` <- 7‬وا_‪E‬ع ا‪ v7‬ا‪Q‬ي ‪  R‬ا  ‪ n‬ا‪ 2  2‬إ أ‪ ،  7‬و‪1 C‬ز‬
‫‪  01‬ن  ‪ 2‬ا  ‪ 2+‬و< ` ن
‪f‬ع
 ‪ -‬ت < 
دا
‪ L‬ه‪ UQ‬ا‪ - 7‬ت‬
‫‪ B‬ر‪ 1‬و ‪ 7
2‬آ!    ‪ 2‬ا  ‪+  1 =6‬ر ‪ 2+ 2 <  t+‬ا< ` ا‪2‬‬
‫ا< ‪. G L‬‬
‫ ن  ‪ 2‬ا 
‪ =/- <N‬و ‪;1*- 7
2‬اع ‪1‬ه ‪.‬‬
‫‪;1‬د < ‪O‬ن  ‪  A 1_ 274‬ن  ‪ 2‬ا ‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ I S‬وار‪J‬ن‪ AB:‬ت
‪ 2A‬ا=‪ 7‬ن ‪
7‬؛ و‪  
G 1‬ا‪ G< 7‬ت‬
‫‪;1 - P
-‬ة ا‪.76‬‬
‫و!
‪ 0‬ا‪ 0A7‬أن ‪ ;1‬ا‪  7B‬ت ‪ 0
./- 16‬از‪ 1‬اول أو ‪^X 0
./-‬‬
‫أ ‪.P‬‬
‫ا‪ @>F‬اا‪ Y‬وار‪J‬ن‪ ` 1 :‬آ!
‪ 0‬ا‪ P
4O 0A7‬ا;ا‪ 2S‬و‪ L1  - U1‬و‪C 0‬‬
‫‪1‬ز ا‪ P- !7‬إ‪ ;- C‬أن ‪ 1‬ح ا‪ v7‬ا;‪6‬ري ‪  P- /7-‬م ه‪Q‬ا ا;‪6‬ر‪.‬‬

‹ ا‪ B‬ن‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ ’1 d‬وار‪J‬ن‪; 1 :‬ر ا ‪O‬ن ‪ 0‬ا=‪ 7‬ن ‪ L1  -‬و ‪O‬ن أن ‪T1‬ذن‬
‫
 أن ‪e 2+ QF‬ف
‪ 0‬ا‪;
0
V‬ود و‪
 7-  
1 a‬ا‪; :6‬ا‪ [F1 -‬ا ‪O‬ن‬
‫ دة ‪ F -‬ذه و‪1‬ي ا‪ UQ- !7‬ا‪7‬ا‪7- :6‬د ‪GO‬ه ‪ ' ،‬أ‪  f .1 PO‬ا=‪ 7‬ن‬
‫‪ ; -‬ا‪ 7‬د<  ; ا‪ O‬ء ا‪ !B‬ا‪Q‬ي ;د‪O < U‬ن ا‪c‬ذن ‪;D*-‬اره ‪ ،‬و‪O < !/=1‬ن ا‪c‬ذن إذا

‫و<` !
‪ 2A‬ا=‪ 7‬ن أو أ;ه‪. 7‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; دس وار‪J‬ن‪ [F1 :‬ا ‪O‬ن ‪ + fc -‬إ ا‪7‬اد ا‪; A7‬ة إ‪D P‬ا‬
‫‪ ?-‬ل أ‪S‬ى
‪ 0‬ا;‪6‬ر ‪ 2+ `1G -‬ا‪ 7‬د‪ 01‬ا‪:q‬‬
‫ اق ا?د‪ 1‬وا‪  7‬ا‪ 7‬ص  ‪ 2+‬ا= ب اول
‪ 0‬ه‪Q‬ا ا;‪6‬ر؛‬
‫ ;‪ ;1‬اا ‪ :‬وا‪ -‬ت ا ر‪  1‬وا‪/A7‬ة ا  وا‪/A7‬ة ا‪ O;7‬وإ;اث‬
‫أ‪ D‬ف ‪;1;B‬ة
‪ 0‬ا‪ 7‬آ‪:‬؛‬
‫ ا ‪ 4‬م ا‪  26 6‬ة؛‬
‫  ‪ 4‬م ا‪ ?e 26 6‬ا‪
7‬؛‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪52‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ ا ‪ O 7‬ت ا‪ 6 6‬ا‪ 0?e7  77‬ا‪ 0O;7‬وا‪01A‬؛‬


‫ ا ‪ 4‬م ا‪ v 7 2- FOC‬ا‪  7‬ت ا‪7‬؛‬
‫ ‪ 4O‬م ا‪VC‬ا
ت ا‪ O;7‬وا ر‪1‬؛‬
‫ إ;اث ا‪ A6N7‬ت ا‪
7‬؛‬
‫ ‪ :
T‬ا‪³G 7‬ت و‪ 0
O‬ا‪ /‬ع ا م إ ا‪ /‬ع ا‪ F‬ص‪.‬‬
‫=‪ 7‬ن ‪ ED‬ا ‪<  L1‬ا‪ `  0O‬إ_ را ¯ه;اف ا‪ G  6 6‬ط ا;و ‪2+‬‬
‫ا‪ 7‬د‪ 01‬ا‪ <C‬د‪ 1‬وا‪  7BC‬وا‪.+ K‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; ‪ Y‬وار‪J‬ن‪:‬إن ا‪7‬اد ا‪S‬ى ا‪ 7G1 C 2‬ا‪ S‬ص ا ‪O‬ن ‪ - [F1‬‬
‫ا‪ 7‬ل ا ‪.274‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ i1 S‬وار‪J‬ن‪ :‬ا ص ا‪ ^ 0
1G‬ا‪a 071 !G‬ه ‪67-‬م ‪;-‬‬

ا‪ +‬ا‪ v7‬ا;‪6‬ري إذا آ ن
‪ 
2+ !S;1 O7‬ل
‪ 0‬ا‪C 7‬ت ا‪ 7 2‬رس ‪ +‬‬
‫ا‪ /A‬ا ‪ 74‬ا‪. D S‬‬
‫ا‪ @>F‬ا
‪ Y‬وار‪J‬ن‪ 071 :‬ا‪Ec‬ن ‪   0‬ا ر ‪;7‬ة ‪e  7-
1 0XEX‬‬
‫‪ ،M1R‬و‪ ;1;7 071 C‬أ‪ !B‬ا‪
1 0XEK‬إ‪O  - C‬ن‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪;d‬ن‪; 1 :‬ر < ‪O‬ن ا‪ 0  7‬ا=‪ 7‬ن ‪R =_ L1  -‬وط ‪  [ 1‬‬
‫< ‪O‬ن  ‪.274‬‬
‫‪ 1‬ت ا=‪ 7‬ن
ة وا;ة  ‪ ?O‬ت ا‪ V‬ا‪ =/1 2‬إ‪ O‬ز
‪ Z/F‬ا ‪ ،7‬وذ(‬
‫ ;
‪1‬ا‪  +‬ا‪ ،Z/F7‬و‪?
7A1‬ل ا‪7‬ا‪    +‬ا ? ت _ال
;ة ا‪Z/F7‬‬
‫و
 و;ه ا ‪ G
:1; E‬ر‪< `1‬ا‪ 2
 0O‬إ ‪ a‬ا=‪ n
O‬ا‪7‬ا‪ P +‬آ‪ 7‬ذآ‪.‬‬
‫إذا ‪ 1 O 2+ :1 :‬ا‪  A‬ا‪  7‬ا ‪O <  L1‬ن ا‪  7‬أو ‪;D‬ور ا
 ‪.=A- UQ? -‬‬
‫إ ‪ P‬إ ا‪ v7‬ا;‪6‬ري ‪*+ 81 ! ? =/‬ن ا
 ?‪67- t‬م ا‪ 7C‬دات ا‪E‬ز
‬
‫‪ A‬ا‪7‬ا‪ +‬ا‪ 
7‬وا م ‪ 7 -‬م ا‪  - _ 7‬أ‪ 6‬س
ه
ح ‪V7 -‬ا‪ O‬ا‪7‬و‪f‬‬
‫‪ ; -‬ا‪7‬ا‪.+‬‬
‫و‪ !6A1‬ا‪ 2+ !7‬ه‪ UQ‬ا  ‪EF6 -‬ص ا‪;7‬ا‪  7 =_ !S‬ت ا‪ 1G‬وا ‪74‬‬
‫ا ر‪ K6 -  1‬ء ا‪;7‬ا‪ !S‬ا‪7‬ح إ‪ a‬ؤه ‪G
2+‬وع < ‪O‬ن ا‪ ، 7‬أ
ا‪;7‬ا‪ !S‬ا‪[ 1 2‬‬
‫ا‪G7‬وع ا‪Q7‬آر  ‪;
u?F‬راه ‪  [FA+‬أ‪ 6‬س ا‪;7‬ار ا;‪ ;1‬ا‪7‬ح‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا دي وا‪;d‬ن‪ :‬إن ا‪ 7‬ت وا;‪E1‬ت ا‪;1 2‬م ‪ -‬أ ء ا=‪ 7‬ن‬
‫‪ u+‬إذا آ ن <= ‪N1‬دي ‪O  =A  -‬ن ا‪ 2 7‬إ
إ ‪ u?F‬ا‪7‬ارد ا‪ 
7‬وإ
إ‬
‫إ;اث ‪ 2
7 M‬أو ا‪ 1V‬دة ‪B
M 2+‬د‪.‬‬
‫‪ 1‬ر
 ا;‪ c‬ا‪ J+K‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ . S‬وا‪;d‬ن‪ :‬ز‪ 1‬اول و ء ا=‪ 7‬ن  ا‪A‬اء  ا;م ‪< -‬اح‬
‫اا‪.0O‬‬
‫‪ G
`f‬ر‪ `1‬اا‪ .7- 0O‬أ;
‪ 2A‬ا=‪ 7‬ن‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ I S‬وا‪;d‬ن‪ 
:‬أن ;‪;- `+‬م ا=ل آ! ا<اح أو ;‪2+ !S;1 C !1‬‬
‫ا‪ S‬ص ا‪ /A‬ا‪.1G‬‬
‫وآ! ‪ES‬ف ‪ 2+‬ه‪Q‬ا ا‪TG‬ن ‪ P+ ! ?1‬ا‪ v7‬ا;‪6‬ري ‪e 2+‬ف ‪ O 7X‬أ‪ 1‬م ‪ 0
./-‬أ;‬

‪ 2A‬ا=‪ 7‬ن أو
‪ 0‬ا
‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪53‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ @>F‬اا‪ Y‬وا‪;d‬ن‪  :‬ل ا‪ G7‬ر‪ `1‬وا‪<C‬ا ت ‪ !B‬ا ‪   + 4‬ن ‪7A1‬‬
‫‪ES 7‬ل ا?ات ا? ‪ 0- D‬ا;ورات‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ ’1 d‬وا‪;d‬ن‪ 071 :‬ا
 أن  ;ر ‪ES‬ل ا?ة ا? ‪ 0- D‬ا;ورات‬
‫و‪ ? -‬ق
` ا ن ا‪  1 2‬ا
 ‪ 2+‬آ‪ E‬ا‪
0A7‬ا‪< :6‬ا‪; - f .1 0O‬‬
‫ا‪ 7‬د< ‪ 2+‬أ‪ X‬ء ا;ورة ا د‪ 1‬ا  =‪ 7‬ن‪.‬‬
‫‪1‬دع
‪G‬وع ا‪67‬م ‪O -‬ن ‪ .7-‬أ; ا‪ ،0A7‬و <‪ PG‬ا ن ا‪ 2+  7‬آ‪ 7‬‬
‫‪ a- `-  -‬ا‪ !D‬إ <ار
‪G‬ك ‪ ،POTR 2+‬وإذا ‪T1 :‬ت ا‪ ?C‬ق  ذ( دا‪ !S‬أ‪ 6 !B‬أ‪ 1‬م‬

‪ 0‬إ‪;1‬اع ا‪G7‬وع ‪ 0
./- R =1‬ا
 ‪ 0
/F
 X   !G‬أ ء ا‪0A7‬‬
‫ ‪e 2+‬ف ‪ XEX‬أ‪ 1‬م
‪ 0‬ض ا
  ا<اح <ار
‪G‬ك  ا ن ا‪. F7‬‬
‫و‪ =1‬ا‪ ?C‬ق ا‪ 7‬ص ‪ 2+ P‬ا?ة او
‪ 0‬ه‪Q‬ا ا? !
‪ f+‬إذا ‪07 :‬‬
‫ا  ا‪  K‬ا‪ 0
/F7‬ا<اح <ار
‪G‬ك دا‪ !S‬ا‪ !B‬ا‪ 7‬وب  أو إذا ‪ :‬ا‪ +‬ا ن‬
‫ا=‪ O 7‬ا‪   7‬اار ا‪7‬ح  دا‪ !S‬أ‪ !B‬أر‪ -‬أ‪ 1‬م‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; دس وا‪;d‬ن‪ .
` 1 :‬آ!
‪ 2A
0‬ا=‪ 7‬ن ‪;B‬ول أ‪ ،P 7‬و‪07 1‬‬
‫ه‪Q‬ا ا;ول ‪ =6 -‬وو‪ +‬ا‪ .‬ا‪Q‬ي ;د‪ U‬ا

<‪ G
G‬ر‪ `1‬اا‪ 0O‬ا‪ 
; 2‬‬
‫ا
 وا<ا ت اا‪ 0O‬ا‪. = 2‬‬
‫‪ 2+ AB =6 - [ F‬آ! أ‪=6‬ع ‪ ¥6‬أ ء
‪ 2A‬ا=‪ 7‬ن وأ‪ -B‬ا
‪.‬‬
‫‪ .1‬أن ;‪ 2‬ا
 ‪-‬ا‪ES -‬ل ا‪
1 01G‬ا  ‪  c‬ا‪NA‬ال إ ‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; ‪ Y‬وا‪;d‬ن‪  :‬ء
‪ 2A‬ا=‪ 7‬ن و
  ا;‪ !1‬و
 ‪;-‬‬
‫ا‪ +‬ح ا‪ G< 7‬أن  رض ‪ ^- 2+‬آ! ;‪1 : !1‬ض
‪  !=< 0‬ا  ا‪  1 2‬ا
‪.‬‬
‫و‪ L=1‬ا‪ v7‬ا‪7‬وض ‪ P‬ا [ ‪ L1 -‬وا; ‪ 2+‬ا [ ا‪ P+ ¦< 7‬آ‪ P‬أو ‪P -‬‬
‫إذا
_=‪ L‬ا
 ذ(
` ا< ر  ا;‪E1‬ت ا‪ 7‬أو ا‪_ 0
=7‬ف ا
‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ i1 S‬وا‪;d‬ن‪;1 :‬اول
‪ A‬ا=‪ 7‬ن ‪ 2+ `-  -‬آ!
‪G‬وع أو ا<اح < ‪O‬ن‬
‫‪ a-‬ا‪ !D‬إ ا? <‪ [O  7‬وا; و‪;1‬اول ا‪ v7‬ا‪7‬وض ‪ P‬ا
 أو‪[O 2+ C‬‬

‪G‬وع ا ‪O‬ن ا‪;7‬م
‪ 0‬ا
 أو ‪ [O‬ا<اح ا ‪O‬ن ا‪;B 2+ !A7‬ول أ‪ ،P 7‬و‪;1‬اول‬
‫ا‪ v7‬ا‪ 7‬ل إ‪ =6 [O P‬أن ‪D‬ت ‪ P‬ا‪ v7‬ا‪ 2+ Sq‬ا [ ا‪ 7‬ل إ‪.P‬‬
‫وإذا ‪T1 :‬ت إ<ار
‪G‬وع أو ا<اح < ‪O‬ن ‪ 2+ 0
PG<
;-‬آ‪ E‬ا‪ ،0A7‬أو
ة‬
‫وا;ة ‪ 2+‬آ!
‪ 7‬إذا أ ‪ L‬ا
 ا‪ 6C‬ل‪1 ،‬ز 
 أن ‪  !7‬ا‪ 7B‬ع  ‬
‫‪ 0
/F
 X‬أ ء ا‪ 1 0A7‬ط ‪ -‬ا<اح ‪TG- [O‬ن ا م ا‪
2‬زا‪ES !
L‬ف‪،‬‬
‫و‪ 071‬ا
 أن ض ا [ ا‪Q‬ي ‪ P‬ا  ا‪  K‬ا‪  /F7‬ا‪<c 0A7‬ار‪،U‬‬
‫و‪1 C‬ز ‪ 2+‬ه‪ UQ‬ا  <=ل أي ;‪ !1‬إ‪7- C‬ا‪ +‬ا
‪.‬‬
‫إذا ‪ 07 :‬ا  ا‪  K‬ا‪ 0
/F7‬ا<اح ‪G
[O‬ك أو إذا ‪ 1 :‬ا‪ A7‬ن ا [‬
‫ا‪Q‬ي ا<‪1 P‬ز 
 أن ض 
‪ v‬ا اب
‪G‬وع أو ا<اح ا ‪O‬ن ‪ ;-‬أن‬
‫;‪ ;  7 !S‬ا‪ <C‬ء
= ‪ 0
U‬ا;‪E1‬ت ا‪ES 7‬ل ا‪ G< 7‬ا=‪ ،O 7‬و‪ 2+‬ه‪UQ‬‬
‫ا  ‪ v
071 C‬ا اب أن ‪  O 1‬ا [ ا‪7‬وض ‪ P‬إ‪ =' - C‬ا‪ ¯ /7‬ء‬
‫ا‪.:
MT1 01Q‬‬
‫‪ =1‬أن
‪ v‬ا اب <; وا‪  +‬ا [ ا‪7‬وض ‪ =' - P‬ا‪2+ P  /7‬‬
‫  إ<ار‪ T- E7 U‬م ا?ة ا‪ 0
O K‬ا? ! ‪.75‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪54‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ :1‬إ<ار اا‪ 0O‬ا ‪ 74‬وا;‪E1‬ت ا‪  S;7‬و‪ +‬ا‪G‬وط ا‪ G7‬ر إ أ‪;- ،UE‬‬
‫أن ا‪ v7‬ا‪Q‬ي ‪1‬ض ‪ P‬أو‪G
C‬وع أو ا<اح < ‪O‬ن  ‪ P 71 C 274‬أن ‪;1‬اول ‪ P+‬أو‬
‫‪ 1‬ت ‪ P‬إ‪
;- C‬ور ‪G‬ة أ‪ 1‬م   ر‪ §1‬إ‪;1‬ا‪.P1; P‬‬
‫‪ .1‬أن ‪ :1‬إ<ار اا‪ 0O‬ا ‪ 74‬ا‪ v7- 7‬ا‪ GA7‬ر‪ ? - 01‬ق ‪2A
0-‬‬
‫ا=‪ 7‬ن  ‪.;
[O‬‬
‫‪ 071 C‬إ‪;D‬ار ا
 ‪ Q? -‬اا‪ 0O‬ا ‪ 74‬إ‪ ;- C‬أن ‪ 1‬ح ا‪ v7‬ا;‪6‬ري‬
‫‪6; - /7-‬ر‪.‬‬
‫ا‪B‬ـــــــــــــــ ب اا‪Y‬‬
‫اـ‪1‬‬
‫ا‪ @>F‬ا
‪ Y‬وا‪;d‬ن‪ MT:‬ا

‪ 0‬از‪ 1‬اول وازراء‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا;ن‪ :‬ا

‪NA‬و أ
م ا‪ (7‬وأ
م ا=‪ 7‬ن‪.‬‬
‫‪;1‬م از‪ 1‬اول أ
م آ!
‪ 2A
0‬ا=‪ 7‬ن ‪ 0 ;-‬ا‪  (7‬ء ا
‬
‫و‪1‬ض ا=‪ n
O‬ا‪Q‬ي ‪V1‬م ‪ P=/‬و‪ .1‬أن ‪ 07 1‬ه‪Q‬ا ا=‪ n
O‬ا‪/F‬ط ا ‪ !7 A‬ا‪Q‬ي‬
‫ ي ا
‪ 2‬ا م ‪C 
MF
2+ P-‬ت ا ‪ G‬ط ا_ ‪ 2‬و‪ 
2+ [S -‬د‪ 01‬ا‪6 A‬‬
‫ا‪ <C‬د‪ 1‬وا‪  7BC‬وا‪ + K‬وا‪ F‬ر‪.B‬‬
‫‪1‬ن ا=‪ n
O‬ا‪ G7‬ر إ‪ P‬أ‪f
UE‬ع
<‪ G‬أ
م آ‪ E‬ا‪ ،0A7‬و‪2+ PG<
1‬‬

‪ v‬ا اب  ‪ .1 L1‬أن ‪ `1‬و‪ +‬ا‪G‬وط ا‪ 7‬ص  ‪ 2+‬ا?‪ 0‬ا‪ O K‬وا‪0
K K‬‬
‫ا? ! ‪ 75‬و‪ P .1‬ا‪ X‬ا‪ G7‬ر إ‪ 2+ P‬ا?ة ا‪S‬ة
‪.P‬‬
‫ا‪ @>F‬ا دي وا;ن‪ !7 :‬ا
   ?‪ Q‬اا‪NA
L 0O‬و از‪ 1‬اول‪،‬‬
‫وا‪c‬دارة
‪ f‬ره‪. +  0‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ . S‬وا;ن‪ :‬ز‪ 1‬اول  ا;م ‪ G7-‬ر‪ `1‬اا‪ 0O‬و‪ P 71 C‬أن ‪1‬دع أي‬

‪G‬وع < ‪O‬ن ‪ .7-‬أي
‪ 2A
0‬ا=‪ 7‬ن <=! ا‪;7‬او ‪ v7 - POTR 2+‬ازاري‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ I S‬وا;ن‪ 71:‬رس از‪ 1‬اول ا‪ /A‬ا ‪.74‬‬
‫‪ !7‬ا‪7‬رات ا ‪ 74‬ا درة ‪ 0‬از‪ 1‬اول ا<` ‪; 0
M/ -‬ن ازراء‬
‫ا‪Q? - 0?7‬ه ‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬اا‪ Y‬وا;ن‪:‬ز‪ 1‬اول ا ‪ P/6 u- u1? 2+‬زراء‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ ’1 d‬وا;ن‪ !71 :‬از‪ 1‬اول
‪NA‬و  ‪ A‬ا ‪ _ G‬ت ازار‪.1‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; دس وا;ن‪  :‬ل  ا‪ v7‬ازاري ا‪ ! A7‬ا‪ !=< q‬ا=‪: + L‬‬
‫ ا ‪ 1‬ا‪ : 2‬ا‪ 6 A‬ا
 ;و؛‬
‫ ا‪Ec‬ن ‪   0‬ا ر؛‬
‫ إ‪ R‬ر اب؛‬
‫ _‪ .‬ا‪ v
0
K‬ا اب < ;
ا‪ D‬ا
 ‪NA
!7‬و ؛‬
‫
‪ G‬ر‪ `1‬اا‪ !=< 0O‬إ‪;1‬ا ‪ .7-‬أي
‪ 2A
0‬ا=‪ 7‬ن؛‬
‫ ا‪7‬ا‪ :6‬ا ‪74‬؛‬
‫ ا‪7‬ا‪ :6‬ا‪ G7‬ر إ ‪ 2+‬ا? ل ‪ 40‬و ‪ 41‬و ‪ 45‬و‪ 0
55‬ه‪Q‬ا ا;‪6‬ر؛‬
‫
‪G‬وع ا‪Z/F7‬؛‬
‫
‪G‬وع
ا‪ B‬ا;‪6‬ر‪.‬‬
‫ا‪B‬ـــــــــــــــــ ب ا‪’1 d‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪55‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ k›2‬ت ا;‹ ‪jJB GUJ‬‬


‫ا‪ i  k›J‬ا¡ وا‪ B‬ن‬
‫ا‪ @>F‬ا; ‪ Y‬وا;ن‪ (7 :‬أن ‪ 0
./1‬آ‪ 2A
E‬ا=‪ 7‬ن أن ‪1‬أ <اءة ‪;1;B‬ة آ!‬

‪G‬وع أو ا<اح < ‪O‬ن‪.‬‬
‫ا‪ aF‬ا‪ i1 S‬وا;ن‪ ./ :‬ااءة ا;‪;1‬ة ‪ /F-‬ب‪ ،‬و‪ 071 C‬أن ‪ u+‬ه‪ UQ‬ااءة‬
‫ا;‪;1‬ة‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا
‪ Y‬وا;ن‪ (7 :‬أن ‪TR 2+ M1R e  7- P=R 2?A1‬ن آ!
‪G‬وع‬
‫أو ا<اح < ‪O‬ن ‪ ;-‬أن ‪1‬ن ا‪G7‬وع أو ا‪<C‬اح <; <ئ <اءة ‪;1;B‬ة‪ ،‬ا‪ :‬إ‪ C‬إذا آ ن ‪[O‬‬
‫ا‪G7‬وع أو ا‪<C‬اح <; أ< أو ر‪ 2+ u+‬آ!
‪ 0‬ا‪< ;- 0A7‬اء‪< P‬اءة ‪;1;B‬ة ‪2KX ='T-‬‬
‫ا ء ا‪.:
MT1 01Q‬‬
‫ا‪ @>F‬ا;‪JB‬ن‪ n O :‬ا‪ ?6C‬ء ‪V‬م ا‪.`7‬‬
‫ا‪ @>F‬ا دي وا;‪JB‬ن‪ ;- (7 :‬ا‪ G6‬رة ر ‪ 2A
2A‬ا=‪ 7‬ن أو أ;ه‪ 7‬ور ‪v‬‬
‫ا‪ v7‬ا;‪6‬ري و‪ /S PB‬ب ¯
 أن ‪ 2A
!1‬ا=‪ 7‬ن أو أ;ه‪.M1R 4- 7‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ . S‬وا;‪JB‬ن‪ `1 :‬ا‪ FO‬ب ا=‪ 7‬ن ا;‪ ;1‬أو ا‪ v7‬ا;‪e 2+ ;1‬ف ‪XEX‬‬
‫أ‪  R‬اآ‪  ;- K‬ر‪ §1‬ا!‪.‬‬
‫و‪ 2+‬أ‪ X‬ء ذ( ‪ 71‬رس ا‪ + fc - (7‬إ ا‪ ZA‬ا‪  7- P F7‬ه‪Q‬ا ا;‪6‬ر ا‪ZA‬‬
‫ا‪ - [F1 2‬ا=‪ 7‬ن ‪ 
2+‬ل ا‪.`1G‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ I S‬وا;‪JB‬ن‪ :‬إذا و<` !
‪ ! 071 E+ v‬ا‪ v7‬ا‪Q‬ي ‪ P1‬إ‪2
;- C‬‬
‫‪   6‬ا‪ FO‬ب ا‪ v7‬ا;‪.;1‬‬
‫ا‪ @>F‬اا‪ Y‬وا;‪JB‬ن‪ `1 :‬إ‪ R‬ر اب ‪ ;-‬إ _
‪ v‬ا اب و
‪ v‬ا‪ GA7‬ر‪01‬‬
‫‪.(Q- 7‬‬
‫‪2‬ـ›‪ k‬ت ا‪ B‬ن  ـ‪1‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ ’1 d‬وا;‪JB‬ن‪ 
*- :‬ن از‪ 1‬اول أن ‪; Z-1‬ى
‪ v‬ا اب
ا‪D‬‬
‫ا
 ‪A
!7‬ؤ ‪ t 71 L1 -‬ا‪TG- K‬ن  ‪ P- 2 ?1 t1‬از‪ 1‬اول ‪f
2+‬ع‬
‫ا‪ 6 A‬ا
 أو ‪TG-‬ن ‪ ./1 [O‬ا‪7‬ا‪.P +‬‬
‫و‪ .6 071 C‬ا‪ 0
K‬ا
 أو ر‪ u+‬ا [ إ‪ =' - C‬ا‪ ¯ /7‬ء ا‪01Q‬‬
‫‪ v
:
MT1‬ا اب‪.‬‬
‫‪ `1 C‬ا ‪ L1‬إ‪ XEX 2
;- C‬أ‪ 1‬م آ
  ام ا‪Q‬ي _‪ TA
P+ L‬ا‪.K‬‬
‫‪N1‬دي ‪ .6‬ا‪ K‬إ ا‪  6‬ا
 ا‪. 7B  6‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; دس وا;‪JB‬ن‪ v
071 :‬ا اب أن ‪ 1‬رض ‪
2+‬ا‪ D‬ا
 ‪!7‬‬

‪NA‬و وذ( ‪7 -‬ا‪ v7
 +‬ا< ‪ ،-‬و‪ !=1 C‬ه‪Q‬ا ا‪ v77‬إ‪ C‬إذا و<‪  P‬ا<! ر‪`-‬‬
‫ا ء ا‪ :
MT1 01Q‬ا‪.v7‬‬
‫‪ t  C‬ا‪7‬ا‪ v7
 +‬ا< ‪; 0
-‬ن
‪ v‬ا اب إ‪ L1 - C‬ا'= ا‪/7‬‬
‫¯ ء ا‪ ،:
MT1 01Q‬و‪ `1 C‬ا ‪ L1‬إ‪ XEX 2
;- C‬أ‪ 1‬م آ
  إ‪;1‬اع ا‪.v77‬‬
‫‪N‬دي ا‪7‬ا‪ v7
 +‬ا< ‪ -‬إ ا‪  6‬ا
 ا‪. 7B  6‬‬
‫إذا و<‪
L‬ا‪ v
+‬ا اب 
‪ v7‬ا< ‪ ;- !=1 E+ -‬ذ( ;‪ :1‬أي
‪ v7‬ر< ‪-‬‬
‫أ

‪. 6 _ P‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪56‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ @>F‬ا; ‪ Y‬وا;‪JB‬ن‪ v7:‬ا‪ GA7‬ر‪ 01‬أن ‪ 1‬ت 


‪
 P=  PB v7‬‬
‫أو 
‪ v7‬ر< ‪;f -‬ه ‪.‬‬
‫‪1 C‬ن
‪ PB v7‬ا =‪ C=

 P‬إ‪ C‬إذا و<‪  P‬ا<! ‪ ^X‬أ ء
‪v‬‬
‫ا‪ GA7‬ر‪ ،01‬و‪ : C‬ا‪7‬ا‪ P +‬إ‪ =' - C‬ا‪ ¯ /7‬ء ا‪ :
MT1 01Q‬ه‪Q‬ا ا‪،v7‬‬
‫و‪ `1 C‬ا ‪ L1‬إ‪ XEX 2
;- C‬أ‪ 1‬م آ
  إ‪;1‬اع ا‪.v77‬‬
‫‪ ^=1‬ر ‪ v
v‬ا‪ GA7‬ر‪  01‬ا?ر ‪ [ -‬ا =‪ P‬إ از‪ 1‬اول‪ ،‬و ح ‪Q‬ا‬
‫ا‪ 6 
S‬أ‪ 1‬م ض أ
م
‪ v‬ا‪ GA7‬ر‪ M<
01‬ا

‪ 0‬ا‪ =6‬ب ا‪ 2‬أدت إ‬
‫‪ PB‬ا =‪ P‬إ ‪.‬‬
‫‪ 1‬إ ء ا ‪ t1‬ا
‪ O 2‬ش ‪.L1  P=1 C‬‬
‫‪1 C‬ن
‪ v7‬ا< ‪ C=
-‬أ
م
‪ v‬ا‪ GA7‬ر‪ 01‬إ‪ C‬إذا و<‪  P‬ا<! ‪ ^X‬أ ‪،P‬‬
‫و‪ : C‬ا‪7‬ا‪ P +‬إ‪ 2KX ='T- C‬ا ء ا‪ ،:
MT1 01Q‬و‪ `1 C‬ا ‪ L1‬إ‪2
;- C‬‬
‫‪ XEX‬أ‪ 1‬م آ
  إ‪;1‬اع ا‪.v77‬‬
‫‪N‬دي ا‪7‬ا‪ v7
 +‬ا< ‪ -‬إ ا‪  6‬ا
 ا‪. 7B  6‬‬
‫إذا وا‪ v
+‬ا‪ GA7‬ر‪ v7
 01‬ر< ‪ ;- !=1 E+ -‬ذ( ;‪ :1‬أي
‪ v7‬ر< ‪-‬‬
‫أ

‪. 6 _ P‬‬
‫ا‪B‬ـــــــــــــــــــــ ب ا; دس‬
‫اـ’ ا
ـري‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ i1 S‬وا;‪JB‬ن‪;1 :‬ث
‪ v‬د‪6‬ري‬
‫ا‪ @>F‬ا
‪ Y‬وا;‪JB‬ن‪ MT1 :‬ا‪ v7‬ا;‪6‬ري
‪ 6 0‬أ ء ‪ : 1‬ا‪;7 (7‬ة ‪`A‬‬
‫‪ 6‬ات‪ ،‬و‪ 6‬أ ء ‪ :
XEX 01‬ر ‪ v
v‬ا اب و‪ XEX‬ر ‪ v
v‬ا‪ GA7‬ر‪01‬‬
‫ ?‪ v‬ا‪;7‬ة ‪ ;-‬ا‪ G6‬رة ا?ق و‪ :1‬آ! ‪EX‬ث ‪ 6‬ات ;‪ ^X ;1‬آ! ‪ 0
¥+‬أ ء ا‪v7‬‬
‫ا;‪6‬ري‪.‬‬
‫‪ F1‬ر ا‪ (7‬ر ‪ v‬ا‪ v7‬ا;‪6‬ري
‪ 0- 0‬ا ء ا‪.: 1 01Q‬‬

‪ 7‬ر ‪ v‬وأ ء ا‪ v7‬ا;‪6‬ري ' < ‪.;1; -‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ S‬ن‪;1 :‬د < ‪O‬ن  ‪< 274‬ا;  ‪ :4‬و‪ 6‬ا‪ v7‬ا;‪6‬ري وا‪Bc‬اءات‬
‫ا‪ =7‬أ

‪ Bq - 1
D S P‬ل ا‪7‬رة ض
‪ MF‬ا ‪V‬ا ت ‪.P‬‬
‫و‪;1‬د أ‪ 1‬ا‪ M e‬ا‪1 C 2‬ز ا‪  - `7‬و‪ 1  0-‬ا‪ v7‬ا;‪6‬ري‪ ،‬و_‪1‬‬
‫إ‪B‬اء ا;‪ 01;1‬او‪ 2KK 0‬أ ‪ ،P‬وإ‪B‬اءات ‪ !
!1 0
0‬أ ‪ P‬ا‪ 01Q‬ا‪ 6‬ل‬
‫‪ :‬ا م ‪ :
7-‬أو ا‪ 6‬ا أو ‪+‬ا أ‪ X‬ء
;ة  ‪.:1‬‬
‫ا‪ @>F‬ا دي وا‪ S‬ن‪ 71 :‬رس ا‪ v7‬ا;‪6‬ري ا‪ D SC‬ت ا‪; A7‬ة إ‪ ?- P‬ل‬
‫ا;‪6‬ر أو ‪ T-‬م اا‪ 0O‬ا ‪ 74‬و‪ + fc --! ?1‬إ ذ(‪ D 2+-‬ا‪ FO‬ب أ ء‬
‫ا=‪ 7‬ن و‪ 7‬ت ا‪ ?6C‬ء‪.‬‬
‫ ل اا‪ 0O‬ا ‪ !=< 74‬إ‪;D‬ار ا
 ‪Q? -‬ه ‪ ،‬وا ‪ 4‬م ا;ا‪2A
0
! 2S‬‬
‫ا=‪ 7‬ن <=! ا‪G‬وع ‪ P=/ 2+‬إ ا‪ v7‬ا;‪6‬ري =‪6; - /
2+ L‬ر‪.‬‬
‫و‪ (7‬أو از‪ 1‬اول أو ر ‪ v
v‬ا اب أو ر ‪ v
v‬ا‪ GA7‬ر‪ 01‬أو ر‪`-‬‬
‫أ ء
‪ v‬ا اب أو أ ء
‪ v‬ا‪ GA7‬ر‪ 01‬أن ‪1‬ا اا‪ !=< 0O‬إ‪;D‬ار ا
 ‪Q? -‬ه ‬
‫إ ا‪ v7‬ا;‪6‬ري =‪6; - /
2+ L‬ر‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪57‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ L=1‬ا‪ v7‬ا;‪6‬ري ‪ 2+‬ا ‪C‬ت ا‪ 7‬ص  ‪ 2+‬ا?‪ 0‬ا‪ES 0< =A‬ل ‪R‬‬
‫و‪ u?F‬ه‪ UQ‬ا‪;7‬ة إ ‪ O 7X‬أ‪ 1‬م ‪ 0
./-‬ا
 إذا آ ن ا
 ‪ ;1‬إ ا!‪.‬‬
‫‪  .1‬إ  اا‪ 0O‬إ ا‪ v7‬ا;‪6‬ري ‪ 2+‬ا ‪C‬ت ا‪ G7‬ر إ أ‪ UE‬و<‪M‬‬
‫‪ 16‬ن ا‪ !B‬ا‪;7‬د ‪;Dc‬ار ا
 ‪Q? -‬ه ‪.‬‬
‫‪1 C‬ز إ‪;D‬ار أو ‪ =/‬أي ‪ M F1 [O‬ا;‪6‬ر‪.‬‬
‫‪< != C‬ارات ا‪ v7‬ا;‪6‬ري أي _‪_ 0
1‬ق ا‪ 0/‬و‪V‬م آ! ا‪ /A‬ت ا
‬
‫و‪ `7B‬ا ت ا‪c‬دار‪ 1‬وا ‪.‬‬
‫ا‪B‬ـــــــــــــــــ ب ا; ‪Y‬‬
‫ا‪U‬ـ ء‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ . S‬وا‪ S‬ن‪ :‬ا ء
‪ 0 !A‬ا‪ /A‬ا‪ 1G‬و‪ 0‬ا‪ /A‬ا ?‪.1Q‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ I S‬وا‪ S‬ن‪;  :‬ر ا م و ?‪ :6 - Q‬ا‪.(7‬‬
‫ا‪ @>F‬اا‪ Y‬وا‪ S‬ن‪ 01 :‬ا‪ (7‬ا ة ‪< - M1R 4-‬اح
‪ 0‬ا‪ v7‬ا‬
‫ ء‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ ’1 d‬وا‪ S‬ن‪V1 C :‬ل < ة ا م و‪ 1 C‬ن إ‪  7- C‬ا ‪O‬ن‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; دس وا‪ S‬ن‪1:‬أس ا‪ (7‬ا‪ v7‬ا  ء و‪ MT1‬ه‪Q‬ا ا‪v7‬‬
‫‪ + fc -‬إ ر ‪:0
PA‬‬
‫‪-‬وز‪ 1‬ا;ل ‪v  = O‬؛‬
‫‪-‬ا ‪ v‬اول ‪ v7‬ا؛‬
‫‪-‬اآ! ا م ‪; (7‬ى ا‪ v7‬ا؛‬
‫‪-‬ر ‪ v‬ا‪ +a‬او ‪ 2+‬ا‪ v7‬ا؛‬
‫‪ 0K7
-‬ا‪  0 X‬ة
 آ‪ :‬ا‪ ¥6C‬ف ‪ :=F 1‬ه‪CN‬ء ا ة ‪: -‬؛‬
‫‪-‬أر‪  0K7
-‬ة
 آ‪ :‬أول در‪ :=F 1 B‬ه‪CN‬ء ا ة
‪.: - 0‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; ‪ Y‬وا‪ S‬ن‪ A1 :‬ا‪ v7‬ا  ء  ‪ =/‬ا ‪ O 7‬ت ا‪ 77‬‬
‫ ة ‪ :< `B1 7+‬و‪T‬د‪.:=1‬‬
‫ا‪B‬ــــــــــــــــ ب ا‪S‬ـ ‪i1‬‬
‫ا ا‪ J‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ i1 S‬وا‪ S‬ن‪ :‬أ ء ا

‪NA‬ون ‪=1 7  B‬ن
‪ 1 B 0‬ت و‪t B‬‬
‫أ‪ X‬ء
‪ 7‬ر‪.:
7 :6‬‬
‫ا‪ @>F‬ا
‪ Y‬وا‪ S‬ن‪ 071 :‬أن ‪ A
PB1‬ا=‪ 7‬ن ا‪ 7‬إ‪ :‬وأن ‪ 1‬ا ‬
‫ا‪ 77‬ا ‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا;‪J‬ن‪ .1 :‬أن ‪1‬ن ا<اح ‪ PB‬ا‪ C‬م
<  ا<!
‪ 0‬ر‪ `-‬أ ء‬
‫ا‪ v7‬ا‪Q‬ي ‪;1‬م إ‪ P‬أو‪ ،C‬و‪ PG< 1‬ا‪ A7‬ن ‪ `-  -‬و‪ : C‬ا‪7‬ا‪ P +‬إ‪- C‬ار ‪ ?1‬ن ‪P‬‬
‫‪ 1_ 0‬ا ‪ L1‬ا‪A‬ي ‪ 2KX ='T-‬ا ء ا‪ :
MT1 01Q‬آ!
‪ K6 - v‬ء ا ء‬
‫ا‪ ;1 01Q‬إ‪ G7 - :‬رآ ‪ 2+‬ا‪ - 7‬أو ا أو ا‪.:‬‬
‫ا‪ @>F‬ا دي وا;‪J‬ن‪ MT :‬ا‪ 77‬ا
‪ 0‬أ ء ‪ 0- 0
:? O .F 1‬أ ء‬

‪ v‬ا اب‪ ،‬و‪ :? O‬ا‪ 0- 0
Sq‬أ ء
‪ v‬ا‪ GA7‬ر‪ 01‬و‪ 01‬ر ‪.M1R 4- A‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ . S‬وا;‪J‬ن‪;1 :‬د < ‪O‬ن  ‪; 274‬د أ ء ا‪ 77‬ا وآ? ا‪:- FO‬‬
‫وآ‪Q‬ا ا‪/A7‬ة ا‪ 01 2‬إ=  ‪.‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪58‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪B‬ـــــــــــــ ب ا
‪Y‬‬
‫اـ’ ا‪ >k‬دي وا‪E‬ـ ‪.2‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ I S‬وا;‪J‬ن‪;1 :‬ث
‪ v‬ا< دي وا‪.2 7B‬‬
‫ا‪ @>F‬اا‪ Y‬وا;‪J‬ن‪ 
 :‬و‪ v7‬ا اب و‪ v7‬ا‪ GA7‬ر‪ 01‬أن ‪GA1‬وا‬
‫ا‪ v7‬ا‪ <c‬دي وا‪ `7B 2+ 2 7Bc‬ا ‪ 1‬ا‪ `- _  2‬ا< دي أو ا‪.2 7B‬‬
‫و‪ 2;1‬ا‪- v7‬أ‪ 2+ P1‬ا‪ C‬ه ت ا
 ‪ <E‬د ا_ ‪ 2‬وا‪.01‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ ’1 d‬وا;‪J‬ن‪;1 :‬د < ‪O‬ن  ‪ 274‬آ‪ .‬ا‪ v7‬ا‪ <C‬دي وا‪2 7BC‬‬
‫و ‪ P74‬و‪ P ED‬و_‪.UA 1‬‬

‫ا‪B‬ـــــــــــــــ ب ا‪ J‬‬


‫ا’ ا‪  ; ]2‬ت‬
‫ا‪ @>F‬ا; دس وا;‪J‬ن‪ 1 :‬ا‪ v7‬ا ‪ - A‬ت
‪ 7‬ر‪ 6‬ا< ‪ -‬ا ‬
‫ ?‪ Q‬اا‪ 0O‬ا‪. 7‬‬
‫و‪ 
E6 0
1‬ا‪ 7‬ت ا‪;7- 7‬ا‪ !S‬و
و‪ +‬ت ا‪VB‬ة ا‪P- < f F‬‬
‫‪  7-‬ا ‪O‬ن‪ ،‬و‪ :1‬آ? <
 ‪NR -;-‬و‪ O‬و‪ ;  .< 1‬ا‪ <C‬ء  آ! إ‪ES‬ل ‪ -‬ا;‬
‫ا‪ A‬ر‪  1‬ا‪ 7‬ت ا‪Q7‬آرة‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; ‪ Y‬وا;‪J‬ن‪Q=1 :‬ل ا‪ v7‬ا ‪ - A‬ت
‪ 7= P; A‬ن وا
 ‪2+‬‬
‫ا‪ 7‬د‪ 01‬ا‪ /O 2+ !S; 2‬ق ا‪  7- P D S‬ا ‪O‬ن‪.‬‬
‫و‪ `+1‬إ ا‪ `7B 0 O - (7‬ا‪ 7‬ل ا‪1 2‬م ‪. -‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ i1 S‬وا;‪J‬ن‪ - A 1B v 
 :‬ت
ا<= ‪ - A‬ت ا‪  7‬ت‬
‫ا‪ 7‬وه‪  ¥‬وآ? <
 ‪NR -;-‬و‪. O‬‬
‫ا‪ @>F‬ا
‪ Y‬وا;‪J‬ن‪ :‬ا‪ D S‬ت ا‪ v7‬ا وا‪ v 7‬ا‪ - A 1‬ت‬
‫و<ا;  ‪ 74‬و_‪6 1‬ه ;د ‪O  -‬ن‪.‬‬
‫ا‪B‬ــــــــــــــ ب ا دي ‪K2‬‬
‫اــ ‪ 2‬ت ا ‬
‫ا‪ @>F‬ا ‪:T‬ا‪  7‬ت ا‪ 77 - 7‬ه‪ 2‬ا ت وا‪C 7‬ت وا< ‪ :‬وا‪  7‬ت‬
‫ا ‪ 1‬واو‪1‬؛ و‪ 071 C‬إ;اث أي ‪ 
 7B‬أ‪S‬ى إ‪O - C‬ن‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا دي ‪ J‬ا ‪ .F :T‬ا‪  7‬ت ا‪NR -;- M v 
7‬و‪-; O‬ا‬
‫د‪71‬ا_ _= ‪R‬وط ‪;1‬ده ا ‪O‬ن‪.‬‬
‫‪ 1‬ا‪ 7‬ل  ?‪< Q‬ارات
 ‪ v‬ا‪C 7‬ت وا< ‪ :‬وا ت _= ‪R‬وط ‪;1‬ده ‬
‫ا ‪O‬ن‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ J . S‬ا ‪ !K71 :T‬ا‪ 7‬ل ا;و ‪ 2+‬ا‪C 7‬ت وا< ‪ :‬وا ت و‪A1‬ون ‬
‫ ?‪ Q‬اا‪ ،0O‬وه‪NA
:‬ون ‪< =/ 0‬ارات ا
 آ‪ 7‬أ‪NA
:O‬ون ‪ UQ‬ا‪0 ،1 a‬‬
‫;‪ -‬ا‪ t 7‬ا‪ 7‬ا ‪ª -‬دارات ا‪7‬آ‪.1V‬‬
‫ا‪B‬ـــــــــــــــ ب ا‪K2 . S‬‬
‫‪1‬ا‪E‬ـــ‪ J‬ا
ــر‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪59‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ @>F‬ا‪ J I S‬ا ‪ (7 :T‬و‪ v7‬ا اب و‪ v7‬ا‪ GA7‬ر‪  01‬ا‪ F‬ذ ا‪ =7‬درة‬
‫< ;
ا‪ B‬ا;‪6‬ر‪.‬‬
‫‪ (7‬أن ‪R =
P=R 2?A1‬ة ‪TR 2+‬ن ا‪G7‬وع ا‪Q‬ي ‪;A1‬ف ‪
P-‬ا‪ B‬ا;‪6‬ر‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬اا‪ J Y‬ا ‪ :T‬إن ا<اح
ا‪ B‬ا;‪6‬ر ا‪Q‬ي ‪;1‬م ‪   P-‬أو أآ‪0
K‬‬
‫أ ء
‪ v‬ا اب أو
‪ v‬ا‪ GA7‬ر‪ t  C 01‬ا‪7‬ا‪ P +‬إ‪ 2KX L1 - C‬ا ء‬
‫ا‪ :
MT1 01Q‬ا‪ v7‬ا‪7‬وض ‪ P‬ا‪<C‬اح‪ ،‬و‪ 1‬ل ا‪<C‬اح ‪ ;-‬ذ( إ ا‪ v7‬ا‪Sq‬‬
‫و‪
t  C‬ا‪ P P+‬إ‪ 2KX ='T- C‬ا ء ا‪.:
MT1 01Q‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ J ’1 d‬ا ‪:T‬ض
‪ G‬ر‪ `1‬وا<ا ت
ا‪ B‬ا;‪6‬ر ‪e  7-‬‬
‫ ا‪ ; < .G‬ا‪ ?6C‬ء‪.‬‬
‫  ا‪7‬ا‪ ;-  O B‬إ<اره ‪ ?6C -‬ء‪.‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; دس ‪ J‬ا ‪ :T‬ا ‪ 4‬م ا‪; 27‬و وآ‪ (Q‬ا ص ا‪ 01; - 7‬ا‪2
E6c‬‬
‫‪ 071 C‬أن  و ا‪7‬ا‪.B‬‬
‫ا‪B‬ـــــــــــــــ ب ا‪K2 I S‬‬
‫أ`ــ م ‪‰ w‬‬
‫ا‪ @>F‬ا; ‪ J Y‬ا ‪ :T‬إ ‪ 0‬ا‪ FO‬ب
‪ 2A‬ا=‪ 7‬ن ا‪ 7‬ص ‪ 2+ 7‬ه‪Q‬ا‬
‫ا;‪6‬ر ‪ v
†?1‬ا اب ا ‪ P E -   :‬م  و‪ PB‬ا‪ F‬ص‪<*- ،‬ار اا‪0O‬‬
‫ا‪E‬ز
  ‪ 2A
.‬ا=‪ 7‬ن ا;‪ ،01;1‬وذ( دون إ‪ES‬ل ‪  -‬م ا‪ 7‬ص  ‪2+‬‬
‫ا? ! ‪ 0
27‬ه‪Q‬ا ا;‪6‬ر‪.‬‬

‫ا‪ @>F‬ا‪ J i1 S‬ا ‪ :T‬إ أن ‪ .  :1‬ا‪ v7‬ا;‪6‬ري ‪ .A‬آ=‪ P‬ا‪ 7‬ص‬
‫ ‪ 2+‬ه‪Q‬ا ا;‪6‬ر‪ 71 ،‬رس ا‪ v7‬ا;‪6‬ري ا ‪   :‬ا‪ D SC‬ت ا‪; A7‬ة إ‪ T- P‬م‬
‫ا;‪6‬ر واا‪ 0O‬ا ‪.74‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪60‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ k‬ن ر‪ ( 41.90 *k‬ث ‪ 1 €BE‬آ* إدار‪+‬‬


‫ا‪B‬ـــــــــــ ب اول‬
‫أ` م ‪1 2‬‬
‫ا‪ @>F‬اول‬
‫إ` اث ا آ* ا‪6‬دار‪ +‬و(آ ‪ GB‬‬
‫ا دة ‪1‬‬
‫;ث
 آ‪ :‬إدار‪; 1‬د
 ره ودوا  ا‪6
 7- D S‬م‪.‬‬
‫و‪A‬ي  < ة ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 1‬أ م ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ا‪O < - K7- =7‬ن ر<‪.74 .467 :‬‬
‫‪ 1‬ا در ‪R 0
26 2+‬ال ‪ ;1;- ( 1974 =7+O 11) 1394‬ا ‪ 4‬م ا‪  26 6‬ة‪`
،‬‬

ا ة ا م ا‪ D F‬ااردة ‪ = - P+‬ر ‪ D S‬ا‪ 7‬م ا‪ - _ 7‬ة ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪.1‬‬
‫ا دة ‪2‬‬
‫ن ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪:0
1‬‬
‫‪ -‬ر ‪ v‬و;ة < ء‪،‬‬
‫‪ -‬آ ‪ -‬ا =‪.Z‬‬
‫و‪1‬ز ‪ :A‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬إ ;ة أ<‪ A‬م ‪ .A-‬أ‪O‬اع ا ‪ 1‬ا‪7‬و‪.  f‬‬
‫و‪ 01‬ر ‪ v‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ < 0- 0
1‬ة ا‪ 
f?
77‬أو
?‪ +; 0
0f‬ع ‪0‬‬
‫ا ‪O‬ن وا ‪< -‬اح
‪ 0‬ا‪ 7‬ا‪;7 
7‬ة ‪.0 6‬‬

‫ا‪ @>F‬ا‪. S‬‬


‫‪ .-‬ا‪E6‬اءات ا‪ JB‬أ‪ 1‬م ا آ* ا‪6‬دار‪+‬‬
‫ا دة ‪3‬‬
‫‪ `+‬ا ‪ 1‬إ ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 7- 1‬ل
ب ‪ 
P<1‬م
‪;B 2+ !A‬ول ه‪ 0
¥‬ه‪ ¥‬ت‬
‫ا‪a7 - 0
7‬ب و‪ES  [ 1 :
،07 1‬ف ذ(‪ ،‬ا= ‪ O‬ت وا‪
7‬ت ا‪ 7‬ص  ‬
‫‪ 2+‬ا? ! ‪O < 0
32‬ن ا‪/A7‬ة ا‪.O;7‬‬
‫و‪ :A1‬آ ‪ Z=f .‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬و‪;1*- ED‬اع ا‪ 7‬ل ‪1‬ن
‪: S  `f1 P
FAO 0‬‬
‫آ ‪ -‬ا =‪ Z‬و ر‪ §1‬ا‪;1c‬اع
` ‪ -‬ن ا‪  X‬ا‪.+7‬‬
‫‪1‬ز  ‪ v‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬أن ‪ t 71‬ا‪; A7‬ة ا  _= ‪/A7‬ة ا‪77‬ل ‪ 2+ -‬ه‪Q‬ا‬
‫ا‪ 7‬ل‪.‬‬

‫ا دة ‪4‬‬
‫‪ 
!A ;-‬ل ا;ى ‪ !1‬ر ‪ v‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪ C  M7‬إ < ض
ر ‪1‬م‬
‫‪ P -‬و إ ا‪?7‬ض ا‪ +; 27‬ع ‪ 0‬ا ‪O‬ن وا ا‪ G7‬ر إ‪ 2+ P‬ا‪ 7‬دة ‪ 2‬أ‪.UE‬‬
‫و‪ =/1‬ا? ! ‪ 329‬و ا? ! ‪ 333‬و
‪ P1‬إ ا? ! ‪O < 0
336‬ن ا‪/A7‬ة ا‪O;7‬‬
‫ ا‪Bc‬اءات ا‪1 2‬م ‪ -‬ا ‪ 2f‬ا‪7‬ر و‪ 7‬رس ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬ور ‪ A‬وا ‪2f‬‬
‫ا‪7‬ر ا‪ D Sc‬ت ا‪; A7‬ة ‪ ? -‬ل ا‪ ?Oq‬ا‪Q‬آ  ا‪ .‬إ
‪ 7‬ا‪ ¥6c‬ف ور ‪ A‬‬
‫اول وا‪ GA7‬ر ا‪7‬ر ‪. -‬‬
‫ا دة ‪5‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪61‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫; ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪  AB 1‬و ;ر أ


 ‪ OE‬وه‪
2‬آ=
‪ < XEX 0‬ة ‪; A1‬ه‪:‬‬
‫آ ‪ ،Z=f .‬و‪ 1‬ر ‪ 6‬ا‪ A‬ر ‪ v‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬أو < ض  ‪  P‬م ‪ (Q-‬ا‪7‬‬
‫ا‪ 
7‬ا‪  1 A‬ة ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪.1‬‬
‫و‪ .1‬أن ‪  1‬ا‪ A‬ا‪?7‬ض ا‪ +; 27‬ع ‪ 0‬ا ‪O‬ن وا‪.‬‬
‫و ‪1‬ض ا‪?7‬ض ا‪ +; 27‬ع ‪ 0‬ا ‪O‬ن وا ‪p‬راء‪ U‬ا‪ -7‬وا‪  ?G‬ه‪ ¥‬ا‪:‬‬
‫‪ !
-‬ا‪E6c‬ل ‪6‬اء ‪4- 1 7+‬وف ا< ` أو اا; ا ‪ OO‬ا‪ .  =/7‬و‪0 =1‬‬
‫ذ( ‪ 2+‬آ! <  ‪ A -‬ا
‪ ،‬و‪_¯ 1‬اف أ‪  A
0
FAO QS‬ت ا‪?7‬ض ا‪27‬‬
‫;‪ +‬ع ‪ 0‬ا ‪O‬ن وا ‪ ; -‬ا‪E_c‬ع‪.‬‬
‫و‪ G1 C‬رك ا‪?7‬ض ا‪ +; 27‬ع ‪ 0‬ا ‪O‬ن وا ‪ 2+‬إ‪;D‬ار ا‪.:‬‬
‫ا دة ‪6‬‬
‫‪ t1 [F1 7+‬ا ة‪*+ ،‬ن ا‪ D Sc‬ت ا‪; A1 2‬ه ا= ب ا‪ 0
v
F‬ا‪V‬ء ا‪0
v
F‬‬
‫< ‪O‬ن ا‪/A7‬ة ا‪ O;7‬إ
‪ 7‬ا‪ ¥6c‬ف ور ‪ A‬اول ورؤ‪ 6‬ء ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪;-C‬ا  ‪ 7‬ر‪ 6‬‬
‫ ا‪ 1
;  ،.‬ا
 ‪ -‬ة ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ ،1‬ا‪ +a‬ا‪c‬دار‪ v7 1‬ا‬
‫ور ‪ A‬و ر ‪ v‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪.1‬‬
‫ا دة ‪7‬‬
‫‪ =/‬أ
م ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 1‬اا; ا‪7‬رة ‪O < 2+‬ن ا‪/A7‬ة ا‪O < [ 1 :
O;7‬ن ‬
‫‪ES‬ف ذ(‪.‬‬

‫ا= ب ا‪2O K‬‬


‫‪ 2+‬ا‪ S‬ص ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪1‬‬
‫ا‪ @>F‬اول‬
‫‪ .-‬ا‪ >w6‬ص ا?‪.2‬‬
‫ا دة ‪8‬‬
‫‪ [F‬ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪
`
،1‬ا ة أ م ا‪ 7‬د‪9 0‬و‪ 0
11‬ه‪Q‬ا ا ‪O‬ن‪ L= - ،‬ا‪;-‬ا  ‪2+‬‬
‫_= ت إ‪ a‬ء <ارات ا‪ /A‬ت ا‪c‬دار‪  .=A- 1‬وز ا‪ /A‬و‪ 2+‬ا ‪V‬ا ت ا‪ - 7‬د‬
‫ا‪c‬دار‪ 1‬و د وي ا‪ 0 u1‬ا‪f‬ار ا‪ ==A 2‬أ‪ 7‬ل و‪ _ GO‬ت أ‪ FR‬ص ا ‪O‬ن ا م‪
،‬‬
‫;ا ا‪f‬ار ا‪ 2+ ==A 2‬ا‪ 1/‬ا م
آ= ت أ‪ 1‬آ ن ‪ 0
[FR 71 O‬أ‪ FR‬ص‬
‫ا ‪O‬ن ا م‪.‬‬
‫و‪ [F‬ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 1‬آ‪ 2+ 4  - (Q‬ا ‪V‬ا ت ا ‪ =/ 0 ¥R‬ا ص ا‪ 1G‬و‬
‫ا ‪ 74‬ا‪ R 7 - 7‬ت و
‪ t‬ا‪ +‬ة ا‪
2+ 0
 A7‬ا‪ +‬ا;و وا‪  7‬ت ا‪7‬‬
‫وا‪ A6N7‬ت ا
 و
‪ 2?e‬إدارة
‪ v‬ا اب و
‪ 2?e‬إدارة
‪ v‬ا‪ GA7‬ر‪ 01‬و‪=/ 0‬‬
‫ا ص ا‪ 1G‬وا ‪ 74‬ا‪ - FOc - 7‬ت وا ا ‪ .‬و‪VO‬ع ا‪ !B 7‬ا‪? 7‬‬
‫ا
‪،‬و ‪ 2+ L= -‬ا; وي ا‪ ! - 7‬ا;‪1‬ن ا‪  1VF A7‬ا
 وا ‪V‬ا ت ا‪7‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪62‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ f -‬ا?د‪ 0?e7 1‬وا


‪
2+ 0‬ا‪ +‬ا;و وا‪  7‬ت ا‪ 7‬وا‪ A6N7‬ت ا
‪،‬‬
‫وذ( آ‪ P‬و‪ +‬ا‪G‬وط ا‪ 7‬ص  ‪ 2+‬ه‪Q‬ا ا ‪O‬ن‪.‬‬
‫و‪ [F‬ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 1‬أ‪ R [?- 1‬اارات ا‪c‬دار‪ 1‬و‪ +‬ا‪G‬وط ا‪ 7‬ص  ‬
‫‪ 2+‬ا‪ 7‬دة ‪ 0
44‬ه‪Q‬ا ا ‪O‬ن‪.‬‬
‫ا دة ‪9‬‬
‫ا‪ K6‬ء
‪ 0‬أ م ا‪ 7‬دة ا‪ !41 - A‬ا‪ v7‬ا
‪ L= - F‬ا‪;-‬ا  و ا‪ =_ 2+  O‬ت‬
‫ا‪ ac‬ء ‪  .=A-‬وز ا‪ /A‬ا‪ 7‬ب ‪:‬‬
‫‪ -‬ا‪7‬رات ا ‪ 74‬وا?د‪ 1‬ا درة ‪ 0‬از‪ 1‬او‪،‬‬
‫‪< -‬ارات ا‪ /A‬ت ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪;1 2‬ى ‪ /O‬ق  ?‪Q‬ه دا ة ا‪ SC‬ص ا‪ 77 27‬إدار‪.1‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪63‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ @>F‬ا‪. S‬‬


‫‪ .--‬ا‪ >w‬ص ا‪.‬‬
‫ا دة ‪10‬‬
‫‪ =/‬أ
م ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪< 1‬ا; ا‪ SC‬ص ا‪ 27‬ا‪ 7‬ص  ‪ 2+‬ا? ! ‪ 27‬و

‫‪ P1‬إ ا? ! ‪O < 0
30‬ن ا‪/A7‬ة ا‪ES  [ 1 :
،O;7‬ف ذ( ‪ 2+‬ه‪Q‬ا ا ‪O‬ن أو‬
‫‪ O‬ص أ‪S‬ى ‪.D S‬‬
‫وا‪ K6‬ء
‪ 0‬ذ(‪ =_ `+ ،‬ت ا‪ ac‬ء ‪  .=A-‬وز ا‪ /A‬إ ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪;B1 2‬‬

_‪ . _ 0‬ا‪ ac‬ء دا‪ !S‬دا ة ا‪ D S‬أو ا‪;D 2‬ر اار ‪;-‬ا ة ا‪. D S‬‬
‫ا دة ‪11‬‬
‫‪ 7
[F‬ا‪ -‬ط ا‪c‬دار‪ 2+ 4  - 1‬ا ‪V‬ا ت ا‪ f - 7‬ا?د‪ FR¯ 1‬ص‬
‫ا‪ M1R 4- 0 7‬أو
‪6‬م و‪V  -‬ا ت اا‪ B‬إ ا‪ S‬ص ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪TG  2‬‬
‫‪ S‬رج دوا  ا‪ S‬ص ‪ `7B‬ه‪ UQ‬ا‪ 7‬آ‪.:‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪I S‬‬
‫أ` م ‪K1‬آ‬
‫ا دة ‪12‬‬
‫= اا; ا‪ SC - 7‬ص ا ‪ !=< 0
2‬ا ‪ 4‬م ا م‪ ،‬و¯_اف أن ‪+;1‬ا ‪;-‬م‬
‫ا‪ SC‬ص ا ‪
`7B 2+ 2‬ا! إ‪B‬اءات ا;ى‪ ،‬و ا ا  ا‪7‬و‪  f‬‬
‫أن ‪.   UK‬‬
‫ا دة ‪13‬‬
‫إذا أ‪ X‬د‪;- `+‬م ا‪ SC‬ص ا ‪ 2‬أ
م ‪   < B‬د‪ 1‬أو إدار‪ 1‬و‪  .B‬أن =‪L‬‬
‫‪ !A
:- P+‬و‪1 C‬ز  أن  ‪ P7‬إ ا‪f7‬ع‪.‬‬
‫و¯_اف أن ‪?OTA1‬ا ا‪ :‬ا‪ SC - 7‬ص ا ‪ 2‬أ‪ 1‬آ ‪ LO‬ا ا  ا درة‬
‫  أ
م ا‪ v7‬ا ا‪Q‬ي ‪ P .1‬أن ‪ 2+ L=1‬ا
 دا‪ !S‬أ‪;=1
1 0XEX !B‬ئ
‪0‬‬
‫‪ :A‬آ ‪ -‬ا =‪ M7 P- Z‬ا‪ ¥6c‬ف‪.‬‬
‫ا دة ‪14‬‬
‫‪ =/‬أ م ا?ات ار‪ `-‬او
‪ 0‬ا? ! ‪ 16‬و أ م ا? ! ‪O < 0
17‬ن ا‪/A7‬ة‬
‫ا‪  O;7‬ا;‪+‬ع ‪;-‬م ا‪ Sc‬ص ا‪ 27‬ا‪ K7‬رة أ
م ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪.1‬‬
‫ا دة ‪15‬‬
‫ن ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪ +7‬إ دى ;‪ 2+ !S‬دا ة ا‪ D S‬ا‪ F
27‬‬
‫أ‪ `7B 2+ 4  - 1‬ا‪ =/‬ت ا ‪  -‬أو ا‪ - /=7‬و‪ `7B‬ا;‪ +‬ت ا‪ OO < !S; 2‬‬
‫‪ 2+‬ا‪ SC‬ص ا‪ 77 27‬إدار‪ 1‬أ‪S‬ى‪.‬‬

‫ا دة ‪16‬‬
‫إذا ر‪ L+‬إ
‪ 7‬إدار‪ 1‬دى ‪1‬ن  ار= ط ‪;-‬ى ;‪ 2+ !S‬ا‪ S‬ص ا‪v7‬‬
‫ا ا‪;-‬ا  و ا‪  O‬أو ‪ 2+‬ا‪ S‬ص
‪ 7‬ا‪ -‬ط ا‪c‬دار‪ T- E7 1‬م ا‪ 7‬د‪9 0‬و‪11‬‬
‫أ‪  .1 ،UE‬أن ‪   :‬أو ‪ ./-‬أ; ا_اف ‪;-‬م ا‪ D S‬و! ا‪M7‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪64‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ U6T-‬إ ا‪ v7‬ا أو


‪ 7‬ا‪ -‬ط ا‪c‬دار‪ ،1‬و‪  .1‬ه‪ UQ‬ا‪  c‬ر‪ `+‬ا;ى‬
‫ا‪ D‬وا;ى ا‪- - /=7‬ة ا ‪O‬ن إ ا ا  ا‪ 7‬ل إ ا‪.M7‬‬
‫ا دة ‪17‬‬
‫‪1‬ن ا‪ v7‬ا ا‪ +7‬إ‪ P‬دى ;‪ 2+ !S‬ا‪ PD S‬ا‪;-‬ا  و ا‪ F
 O‬‬
‫أ‪ `7B 2+ 4  - 1‬ا‪ =/‬ت ا ‪  -‬أو ا‪ - /=7‬و‪ `7B‬ا;‪ +‬ت ا‪ !S; 2‬ا‪;-‬ا  ‬
‫‪ 2+‬ا‪ S‬ص ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪.1‬‬
‫ا دة ‪18‬‬
‫ا‪ K6‬ء
‪ 0‬أ م ا?ة او
‪ 0‬ا? ! ‪O < 0
15‬ن ا‪/A7‬ة ا‪ O;7‬ن ا‪77‬‬
‫ا د‪ 1‬ا‪ +7‬إ ا;ى ا‪  F
D‬أ‪ 2+ L= - 1‬آ! دى ‪; +‬ف إ‬
‫ا‪ 0
[FR  :‬أ‪ FR‬ص ا ‪O‬ن ا م ‪.;7 01;
POT-‬‬
‫ا دة ‪19‬‬
‫‪ [F1‬ر ‪ v‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬أو
‪EA7 f < P? - P  P= 1 0‬ت واوا
 ا ‬
‫‪ 2+ 4  -‬ا‪ =/‬ت ا< وا?‪.4‬‬
‫ا‪ B‬ب ا‪I S‬‬
‫‪ By .-‬ت ا‪ h6‬ء ;‪ ( DB‬وز ا;‪c‬‬
‫ا‪ 2-‬إ] ا آ* ا‪6‬دار‪+‬‬
‫ا دة ‪20‬‬
‫آ! <ار إداري ‪;D‬ر
‪  F
' B 0‬أو ‪ PR 2+ .‬أو ‪OC‬اف ‪ 2+‬ا‪ /A‬أو‬
‫‪;OC‬ام ا! أو ‪ ? F7‬ا ‪O‬ن‪  !G1 ،‬وزا ‪ 2+‬ا‪ 76‬ل ا‪ 7 1 ،/A‬ر ا‪0/‬‬
‫‪ P+‬أ
م ا ا  ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪. F7‬‬
‫ا دة ‪21‬‬
‫‪ .1‬أن ‪1‬ن _‪ .‬ا‪ ac‬ء ‪  .=A-‬وز ا‪ 0
FA - -
/A‬اار ا‪c‬داري ا‪/7‬ب‬
‫إ‪ a‬ؤ‪ ،U‬وإذا ‪ :4 :1; P=6‬إداري ‪ 01‬أن ‪ ._ . 1‬ا‪ ac‬ء ‪ 0
FA -‬اار ا در‬
‫‪ u+-‬ا‪ :4‬أو ‪ 0
FA -‬و‪;1*- ;G X‬اع ا‪ :4‬إن آ ن ر‪.  7f P +‬‬
‫ا دة ‪22‬‬
‫‪ ._ ?1‬ا‪ ac‬ء ‪  .=A-‬وز ا‪ 0
/A‬أداء ا‪ :6‬ا ‪.2‬‬

‫ا دة ‪23‬‬
‫‪ .1‬أن ;م _= ت إ‪ a‬ء اارات ا درة ‪ 0‬ا‪ /A‬ت ا‪c‬دار‪  .=A- 1‬وز ا‪ /A‬دا‪!S‬‬
‫أ‪;=1
1 06 !B‬ئ
‪ GO 0‬أو =¾ اار ا‪/7‬ب إ‪ a‬ؤ‪ U‬إ ا‪.
 - 2 7‬‬
‫و‪1‬ز ‪ 
 - 0 7‬أن ‪
;1‬ا‪ !=< ،‬ا‪ O‬ء ا‪ !B‬ا‪ 7‬ص ‪ 2+ P‬ا?ة ا‪،- A‬‬
‫‪ 0
74‬اار إ
;ر‪ U‬أو إ ر ‪ ،PA‬و‪ 2+‬ه‪ UQ‬ا رة ‪ 071‬ر‪ ._ `+‬ا‪ ac‬ء إ‬
‫ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬دا‪ !S‬أ‪;=1
1 06 !B‬ئ
‪ ¾= 0‬اار ا در ‪D‬ا ‪ u+-‬ا‪:4‬‬
‫ا‪c‬داري آ أو ‪.  VB‬‬
‫إذا ا‪ L
V‬ا‪ /A‬ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪ +7‬إ ا‪ :4‬ا ‪_ POTR 2+ L7‬ال ‪
1 06‬ا=‬
‫‪ - K7- P  6‬ر‪ ،P u+‬وإذا آ ‪ LO‬ا‪ /A‬ا‪c‬دار‪ 1‬ه‪;  ¥‬ر <ارا ‪L1 -‬‬
‫أ  ‪*+‬ن أ‪ ،;71
1 06 !B‬إن ا<  ا ل ذ(‪ ،‬إ ‪ 1 O‬أول دورة < ‪2  OO‬‬
‫إ‪;1‬اع ا‪.:4‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪65‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫إذا آ ن ‪ 4O‬م
‪ 0‬ا‪  [ 1 74O‬إ‪B‬اء ‪ S‬ص ‪TR 2+‬ن ‪ u-‬ا‪/‬ن ا‪c‬دار‪*+ 1‬ن _‪.‬‬
‫ا‪ ac‬ء ا ‪1 C 2‬ن
=‪ C‬إ‪ C‬إذا ر‪ `+‬إ ا‪ ;- 77‬ا‪ ? 6‬ذ ه‪Q‬ا ا‪Bc‬اء ودا‪v?O !S‬‬
‫ا‪ Bq‬ل ا‪ G7‬ر إ أ‪.UE‬‬
‫إذا ا‪ L
V‬ا‪c‬دارة ا ‪_ L7‬ال ‪TR 2+
1 06‬ن _‪;< .‬م إ ا= ‪:
P  6‬‬
‫‪O < [ 1‬ن  ‪ES‬ف ذ( ‪ - K7-‬ر‪ ،P u+‬و‪ Q¥  
 - 2 7‬أن ‪ 2+ 0/1‬ذ( أ
م‬
‫ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬دا‪ !S‬أ‪;=1
1 60 !B‬ئ
‪ 0‬ا‪ O‬ء
;ة ا‪
1 0A‬ا‪ G7‬ر إ أ‪. UE‬‬
‫‪ !=1 C‬ا‪ ./‬ا دف إ إ‪ a‬ء <ارات إدار‪ 1‬إذا آ ن ‪ 2+‬و‪ `6‬ا‪ 
 - 0 7‬أن ‪= /1‬ا ‪ 7-‬‬
‫‪ 0
PO;1‬ق ‪ 1/-‬ا‪ 0/‬ا دي أ
م ا ء ا‪.!
G‬‬
‫ا دة ‪24‬‬
‫‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬أن ‪ - 
T‬رة ا‪< Q?  M<-  K6‬ار إداري ر‪ `+‬إ _‪;1 .‬ف إ‬
‫إ‪ P a‬إذا ا‪ v7‬ذ(
 _ ‪ .‬ا‪ ac‬ء ‪D‬ا‪.‬‬
‫ا دة ‪25‬‬
‫‪ `/ 1‬أ‪=< !B‬ل _‪ .‬إ‪ a‬ء <ار إداري ‪  .=A-‬وز ا‪ /A‬إذا ر‪ `+‬إ ‪'  + B‬‬

‪  F‬و آ ‪ LO‬ا‪ v7‬ا‪ ،‬و‪;=1‬ئ ‪ 16‬ن ا‪;
!B‬دا ا‪;-‬اء
‪ ¾= 0‬ا‪ 2;7‬ا‪:‬‬
‫ا در ‪ 0-  O‬ا ا  ا‪. F7‬‬

‫ا= ب اا‪`-‬‬
‫‪ .-‬ا‪Jc‬ن ا‪ 2-‬إ] ا آ* ا‪6‬دار‪+‬‬
‫‪  d  ,J+  -‬ت‬
‫ا دة ‪26‬‬
‫‪ [F‬ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪: 1‬‬
‫‪ 0
C;- ،4  - -1‬ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪;-C‬ا  ‪ 2+ ،‬ا‪/‬ن ا‪ 7‬ص  ‪: 2+‬‬
‫ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪ - 1 .59 .161 :‬ر‪ (1959 =7=6 t +) 1379 ?D 0
27 §1‬ا‪7‬‬
‫‪ FO -‬ب
 ‪ v‬ا‪  7‬ت ا ‪ 1‬واو‪ ،1‬و! ‪ = (Q O‬رة "ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪" 1‬‬
‫و= رة "ر ‪ v‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ = !
"1‬رة "ا‪ 77‬ا‪;-C‬ا " و= رة " ر ‪ v‬ا‪77‬‬
‫ا‪;-C‬ا  " ‪ 2+‬ا? ل ‪) 13‬ا?ة ا‪ (K K‬و‪) 17‬ا?ة ا‪ A‬د‪ (6‬و‪) 19‬ا?ة ا‪S‬ة( و‪30‬‬
‫)ا?ة ا‪(O K‬و ‪ 0
39- 37- 35- 34 –33‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ا‪Q7‬آر‪،‬‬
‫ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪ - 1. 63. 273 :‬ر‪ 0
22 §1‬ر‪ `-‬ا‪(1963 =7=6 12) 1383 Sq‬‬
‫ا‪ :4 - 7‬ا‪C 7‬ت وا< ‪ :‬و
 ‪ ، A‬و! ‪ = (Q O‬رة "ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ " 1‬و‬
‫= رة " ر ‪ v‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ = !
" 1‬رة" ا‪ 77‬ا‪;-c‬ا " و"ر ‪ v‬ا‪77‬‬
‫ا‪;-c‬ا  " ‪ 2+‬ا? ل ‪ 29- 28- 27- 22- 21 -10‬و ‪ 0
30‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ا‪Q7‬آر‪،‬‬
‫ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪ 1. 62. 281:‬ا در ‪ 7B 0
24 2+‬دى او ‪ 24) 1382‬أآ‪-‬‬
‫‪ ;1;- ( 1962‬ا ‪ 4‬م ا‪a 26 6‬ف ا?‪ ،E‬و! ‪ = (Q‬رة "ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪" 1‬‬
‫و= رة "ر ‪ v‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ = !
" 1‬رة "ا‪ 77‬ا‪;-C‬ا  " و= رة "ر ‪ v‬ا‪77‬‬
‫ا‪;-c‬ا  " ‪ 2+‬ا? ل ‪ 33-31 -30-29 -25 -11‬و‪ 0
35‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ا‪Q7‬آر‪،‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪66‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪ 1. 63. 194 :‬ا در ‪;1;- (1963 O1 28) 1383 ?D 5 2+‬‬
‫ا ‪ 4‬م ا‪a 26 6‬ف ا  ا;‪ ،1‬و! ‪ = (Q O‬رة "ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪" 1‬‬
‫و= رة "ر ‪ v‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ = !
"1‬رة "ا‪ 77‬ا‪;-c‬ا  "و= رة "ر ‪ v‬ا‪77‬‬
‫ا‪;-c‬ا  " ‪ 2+‬ا? ل )ا= ; ‪ (2‬و‪) 25‬ا?ة ا‪ (O K‬و ‪ 33- 31- 30- 29‬و ‪ 0
34‬ا‪4‬‬
‫ا‪ M1G‬ا‪Q7‬آر‪،‬‬
‫ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ا‪O < - K7- =7‬ن ر<‪ 1. 77. 42 :‬ا در ‪O1 28) 1397 ?D 7 2+‬‬
‫‪ ;1;- ( 1977‬ا ‪ 4‬م ا‪a 26 6‬ف ا ر‪ 1‬و ا ‪ ،‬و! ‪ = (Q O‬رة "‬
‫ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪" 1‬و= رة " ر ‪ v‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ = !
" 1‬رة "ا‪77‬‬
‫ا‪;-c‬ا "و= رة "ر ‪ v‬ا‪ 77‬ا‪;-c‬ا " ‪ 2+‬ا? ل ‪) 17‬ا?ة ا‪ A‬د‪ ( 6‬و‪ ) 27‬ا?ة‬
‫ا‪S‬ة ( ‪– 34 33-32‬و‪ 0
38-36‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ا‪Q7‬آر ‪،‬‬
‫‪ 2+ 4  - -2‬ا ‪V‬ا ت ا ‪ =6 7- ¥R‬ا‪ FO‬ب
‪ 2K7‬ا‪ 2+ 0?e7‬ا ن ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪ K‬‬
‫ا‪ !K7‬ا‪ 7‬ص  ‪ 2+‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪ - 1. 58. 008 :‬ر‪ =R 4 §1‬ن ‪24) 1377‬‬
‫‪=+‬ا‪ ( 1958 1‬ا‪ - K7- =7‬ا ‪ 4‬م ا‪ 26 6‬ا م ‪ ?e‬ا‪ 
7‬و‪ 2+‬ا‪ 74O‬ا‪6 6‬‬
‫ا‪ 2?e7- D F‬ا‪  7‬ت ا ‪ 1‬واو‪ 1‬وا
‪ 2+ 0‬ا‪ A6N7‬ت ا
‪.‬‬
‫ا دة ‪27‬‬
‫;م ا‪/‬ن ا‪ - FOC - 7‬ت و‪ + L=1‬و‪ +‬اا; ا‪Bc‬ا  ا‪7‬رة ‪ 2+‬ا ص‬
‫ا‪ G7‬ر إ ‪ 2+‬ا‪ 7‬دة ‪ 26‬أ‪.UE‬‬

‫ا‪ B‬ب ا‪’1 d‬‬


‫ا‪ >w‬ص ا آ* ا‪6‬دار‪U  ,J+  - +‬ا‪DT‬‬
‫و(> @ ا ‪+‬ن ا; ‪ ?+•d‬و ا ‪+‬ن ا‪ G` .- .‬‬
‫ا دة ‪28‬‬
‫ ‪ §A‬ا?ة ا‪ 0
O K‬ا? ! ‪ 0
4‬ا‪ 4‬ا‪ - M1G‬ر‪ 0
24 §1‬ر‪ `-‬ا‪22) 1343 Sq‬‬
‫‪ ( 1924 =7+O‬ا‪ ! - 7‬ا;‪1‬ن ا‪; A7‬و و!
 ا م ا ‪:‬‬
‫)ا? ! ‪)4‬ا?ة ا‪V7 -.(O K‬م ‪ =1  -‬إذا ‪ !=1 :‬اار ا‪ G7‬ر إ‪ P‬أ‪ UE‬أن ‪1‬م‪ES ،‬ل‬
‫أ‪;=1
1 30 !B‬ئ
‪  0‬ر‪ Pa= §1‬اار‪- ،‬ض ا ‪V‬اع  ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪;B1 2‬‬
‫دا‪ !S‬دا ة ا‪ D S‬ا‪ 7‬ن ا‪ A7‬ا ‪ ،P+ =1‬و‪1‬ن ‪ :‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪E- < 1‬‬
‫‪ ¥6E‬ف أ
م ا‪ v7‬ا"‪.‬‬
‫ا دة ‪29‬‬
‫ ‪ §A‬أ م ا? ! ‪ 0
24‬ا‪ 4‬ا‪ - M1G‬ر‪ 0
24 §1‬ر‪ `-‬ا‪=7+O 22) 1343 Sq‬‬
‫‪ ( 1924‬ا‪ ! - 7‬ا;‪1‬ن ا‪; A7‬و و!
 ا م ا ‪:‬‬
‫"ا? ! ‪) 24‬ا?ة ا‪ 2+ L= -." ( O K‬ا ‪V‬ا ت ا ‪ Oe =/ 0 ¥R‬ا‪ M1G‬ه‪Q‬ا‬
‫ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪ ;B1 2‬دا‪ !S‬دا ة ا‪ D S‬ا‪ 7‬ن ا‪Q‬ي ‪ .1‬أن ‪!  P+ :1‬‬
‫ا;‪ 01‬ا‪; A7‬و"‪.‬‬
‫ا دة ‪30‬‬
‫ ‪ §A‬أ م ا? ! ‪ 0
69‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ا در ‪ 7B 0
20 2+‬دى او ‪21) 1354‬‬
‫أ'‪ :4 - ( 1935 v/A‬ا‪ - 7‬ت  ! ا ا ‪ .‬ا‪R =7‬ة وا‪6‬م ا‪=7‬ة ‪ 7 2+‬‬
‫و' ذ(
‪ 0‬ا;‪1‬ن ا‪1 2‬م ‪
T
 -‬رو ا‪  1VF‬ا
 و!
 ا م ا  ‪:‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪67‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫" ا? ! ‪ 2+ 4  - [F -.69‬ا ‪V‬ا ت ا ‪ Oe =/ 0 ¥R‬ا‪ M1G‬ه‪Q‬ا ا‪77‬‬
‫ا‪c‬دار‪ 1‬اا<` ‪ 2+‬دا ة ا‪ D S‬ا‪ 7‬ن ا‪ A7‬ا ‪ =1‬أوا;‪1‬ن ‪."P+‬‬
‫ا دة ‪31‬‬
‫ا ‪V‬ا ت ا ‪ =/ 0 ¥R‬أ م ا‪67‬م ر<‪ 2. 58 .1151.:‬ا در ‪ 7B 0
12 2+‬دى‬
‫ا‪Sq‬ة ‪ 24) 1378‬د‪;- ( 1958 =7A1‬و‪ 01‬ا ص ا‪ !A - 7‬وا;
‪ a‬وا ‪V‬ا ت‬
‫ا ‪ !  0 ¥R‬ا ا ‪ .‬وا‪6‬م ا‪7‬د ‪  -‬إ إدارة ا‪ !A‬وا;
‪[F a‬‬
‫‪ + 4  -‬ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 1‬اا<` ‪ 2+‬دا ة ا‪ D S‬ا‪ 7‬ن ا‪ A7‬ا ا ‪ .‬أو‬
‫ا‪6‬م ‪.P+‬‬
‫ا دة ‪32‬‬
‫‪1‬اد ‪ 77 -‬ا‪ =/  F7‬ا‪ 7‬دة ‪ 0
16‬ا ‪O‬ن ر<‪ 30. 89 :‬ا‪  - 7‬ا ‪.‬‬
‫ا‪  7 A7‬ت ا‪ 7‬وه‪ ،  ¥‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬اا<` ‪ 2+‬دا ة ا‪ D S‬ا‪ 7‬ن‬
‫ا‪ A7‬ا ‪. P+ =1‬‬

‫ا دة ‪33‬‬
‫‪ `+‬إ ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 1‬ا ‪V‬ا ت ا‪ [F 2‬ا‪ /A‬ا  ‪: 7- + L= -‬‬
‫ا‪ 7‬دة ‪ 0
46‬ا ‪O‬ن ر<‪ 30 .85 :‬ا‪  =1  - 7‬ا‪ 7‬ا‪ + 7‬ا در ‪UQ? -‬‬
‫ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪ - 1 .85 .347 :‬ر‪ 7 §1‬ر‪ `-‬ا‪ 20) 1406 Sq‬د‪،(1985 =7A1‬‬
‫ا‪ 7‬دة ‪ 0
41‬ا ‪O‬ن ر<‪ 24 .86 :‬ا‪  =1f P=B7- X;7‬ا‪G‬آ ت ا در ‪UQ? -‬‬
‫ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪ - 1 .86 .239 :‬ر‪ 0
28 §1‬ر‪ `-‬ا‪ 31) 1407 Sq‬د‪.( 1986 =7A1‬‬
‫ا‪ 7‬دة ‪ 0
107‬ا ‪O‬ن ر<‪ 17 .89 :‬ا‪ =1  - 7‬ا
  ا;‪ !S‬ا در ‪UQ? -‬‬
‫ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪ - 1 .89 .116 :‬ر‪ 0
21 §1‬ر‪ `-‬ا‪،( 1989 =7+O 21 ) 1410 Sq‬‬
‫ا? ل ‪ 13‬ا‪7‬ر و ‪38‬و‪50‬و‪51‬و‪ 0
52‬ا ب اول
‪ 0‬ا‪67‬م ر<‪2 .58 .1151 :‬‬
‫ا در ‪ 7B 12 2+‬دى ا‪Sq‬ة ‪ 24) 1378‬د‪;- ( 1958 =7A1‬و‪ 01‬ا ص ا‪7‬‬
‫‪ !A -‬وا;
‪.a‬‬
‫ا دة ‪34‬‬
‫‪ [F‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬اا<` ‪ 2+‬دا ة ا‪ D S‬ا ر ا‪?7‬و‪ P f‬ا ‪2+ 4  - =1‬‬
‫ا‪/‬ن ا‪- 7‬ارات   ا‪ :‬ا‪ 7 - X;7‬دة ‪ 0
20‬ا ‪O‬ن ر<‪ 37 .89 :‬ا‪7‬‬
‫‪ =1  -‬ا ‪ ، 1‬ا در ‪ UQ? -‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪ - 1 .89 .228 :‬ر‪ 7B t + §1‬دى‬
‫ا‪Sq‬ة ‪30 ) 1410‬د‪.( 1989 =7A1‬‬
‫ا دة ‪35‬‬
‫‪ [F‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬اا<` ‪ 2+‬دا ة ا‪   
D S‬ا‪  7‬أو ا‪2+ 4  - :<c‬‬
‫ا‪/‬ن ا‪- 7‬ارات ه‪ UQ‬ا  ا‪ 7 - X;7‬دة ‪ 0
14‬ا ‪O‬ن ر<‪ 30 .89 :‬ا‪7‬‬
‫‪  -‬ا ‪ .‬ا‪  7 A7‬ت ا‪ 7‬وه‪ ،  ¥‬ا در ‪ UQ? -‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪.89 .187 :‬‬
‫‪ - 1‬ر‪ 0
21 §1‬ر‪ `-‬ا‪.( 1989 =7+O 21) 1410 Sq‬‬

‫ا دة ‪36‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪68‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫;م ا‪/‬ن ا‪ 7‬ص  ‪ 2+‬ه‪Q‬ا ا= ب و‪Bc - + L=1‬اءات ا‪7‬رة ‪ 2+‬ا ص‬
‫ا‪  - 7‬ا ‪ .‬وا‪6‬م و ا;‪1‬ن ا‪. 7‬‬
‫ا= ب ا‪ A‬دس‬
‫ا‪ S‬ص ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪V - 1 7+ 1‬ع ا‪7‬‬

‪ 0‬أ‪ !B‬ا‪ ? 7‬ا
 و ا‪EC‬ل ا‪L<N7‬‬
‫ا دة ‪37‬‬
‫‪ ! 1‬إ ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪ S‬ص ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪;-c‬ا  ‪ 2- 1 7+‬و‪  X‬إ‪B‬اءات ‪VO‬ع‬
‫ا‪ 0
7‬أ‪ !B‬ا‪ ? 7‬ا
 و ا‪EC‬ل ا‪ L<N7‬ا‪ 7‬ص  ‪ 2+‬ا ‪O‬ن ر<‪7 .81 :‬‬
‫ا در ‪ UQ? -‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪ - 1 .82 .254 :‬ر‪ 0
11 §1‬ر‪
6) 1402 .B‬ي ‪(1982‬‬
‫وآ‪ [F1 7+ (Q‬ا ‪ 2+ 4‬ا ‪V‬ا ت ا ‪ =/ 0 ¥R‬ا ‪O‬ن ا‪Q7‬آر‪.‬‬
‫و‪ = ! ، (Q O‬رة "ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ " 1‬وآ ‪ Z=f -‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪" 1‬و "ر ‪ v‬ا‪77‬‬
‫ا‪c‬دار‪ = !
" 1‬رة " ا‪ 77‬ا‪;-c‬ا  " و" < ‪VO 2f‬ع ا‪ "7‬و "آ ‪ Z=f -‬ا‪77‬‬
‫ا‪;-c‬ا  " و "ر ‪ v‬ا‪ 77‬ا‪;-c‬ا " ‪ 2+‬ا? ل ‪) 12‬ا?ة ا‪(K K‬و‪) 18‬ا? ن او‬
‫وا‪ ( O K‬و‪19‬و‪) 20‬ا= ; ‪ (3‬و ‪) 42 -28-24 -23 -21‬ا?ة ا‪ ( O K‬و ‪-55 -47 -45 -43‬‬
‫‪ 0
64 -56‬ا ‪O‬ن ر<‪ 7 .81 :‬ا‪ G7‬ر إ‪ P‬أ‪UE‬‬
‫ا دة ‪38‬‬
‫‪ =/‬أ
م ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪VO 1 < 2+ 1‬ع ا‪ 7‬اا; ا‪Bc‬ا  ا‪ 7‬ص  ‪2+‬‬
‫ا ‪O‬ن ا‪ G7‬ر إ‪ P‬أ‪ UE‬ر<‪7 .81 :‬و‪ 1‬ا‪ D S‬ت < ‪ 2f‬ا‪EA7‬ت ر ‪ v‬ا‪77‬‬
‫ا‪c‬دار‪ 1‬أو ا ‪ 2f‬ا‪Q‬ي ‪ UQ P= 1‬ا‪.1 a‬‬
‫ا دة ‪39‬‬
‫ ‪ §A‬أ م ا? ! ‪ 0
33‬ا ‪O‬ن ا‪ G7‬ر إ‪ P‬أ‪ UE‬ر<‪ 7 .81 :‬و!
 ا م ا  ‪:‬‬
‫"ا? ! ‪ `+1 -.33‬ا‪ ¥6C‬ف ا‪ 7‬ص ‪ 2+ P‬ا?ة ا‪ 0
K K‬ا? ! ا‪ - A‬إ‬
‫ا‪ v7‬ا ‪ P?D-‬ا ا  ا‪ MOTA 2‬أ

 أ م ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 1‬و‪ .1‬أن‬
‫‪;1‬م إ آ ‪ Z=f -‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬دا‪ !S‬أ‪ ¾= 0

1 30 !B‬ا‪ ،:‬و‪P .1 C‬‬
‫و<‪ M‬ا ?‪".Q‬‬
‫ا دة ‪40‬‬
‫ ‪ §A‬أ م ا? ! ‪ 0
62‬ا ‪O‬ن ا‪ G7‬ر إ‪ P‬أ‪ UE‬ر<‪ 7 .81 :‬و!
 ا م ا  ‪:‬‬
‫ا? ! ‪ -.62‬إذا ‪ !=1 :‬ا‪ 7‬ن ‪ 
 -‬ا‪ ?C‬ق ا‪ 7‬ص ‪ 2+ P‬ا? ! ا‪./ - A‬‬
‫ا‪c‬دارة
‪ 0‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1; 1‬زا ; ا‪ 7‬ا‪1 2+ .A7‬م ا‪ ./‬و;‪ ;1‬ا‪u1‬‬
‫ا‪ ،A7‬و‪ .1‬أن ;م ا‪c‬دارة _= ه‪Q‬ا ‪ES‬ل أ‪ !B‬أ< ‪ 6 2O 7X U‬ات
‪  0‬ر‪GO §1‬‬
‫اارات ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪ 7‬ص  ‪ 2+‬ا? ! ‪ 60‬أ‪ ،UE‬و‪ 2+ =/‬ه‪Q‬ا ا‪ 7‬ل اا;‬
‫ا‪Bc‬ا  ا‪;7‬دة ‪ 2+‬ا? ‪45 0‬و‪ 0
47‬ه‪Q‬ا ا ‪O‬ن‪.‬‬
‫ون ا م ا درة ‪ 2+‬ه‪Q‬ا ا ;د < ‪ -‬دا ‪ ¥6E 7‬ف‪.‬‬
‫ا=ـ ب ا‪`- A‬‬
‫‪ .-‬ا‪ >w‬ص ا آ* ا‪6‬دار‪+‬‬
‫‪  J  ,J+  -‬ت‬
‫ا دة ‪41‬‬
‫‪ [F‬ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 2+ 4  - 1‬ا ‪V‬ا ت ا ‪: =/ 0 ¥R‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪69‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ -‬ا ‪O‬ن ر<‪ 011 .71 :‬ا در ‪ 0


12 2+‬ذي ا;ة ‪ 30)1391‬د‪;*- (1971 =7A1‬اث ‪ 4O‬م‬
‫ا‪ R 7‬ت ا‪;
،O;7‬ا ا ‪V‬ا ت ا‪ =/- 7‬ا? ! ‪،P
28‬‬
‫‪ -‬ا ‪O‬ن ر<‪ .013 .71 :‬ا در ‪ 0
12 2+‬ذي ا;ة ‪ 30) 1391‬د‪;*- (1971 =7A1‬اث ‪ 4O‬م‬
‫ا‪ R 7‬ت ا‪;
،1A‬ا ا ‪V‬ا ت ا‪ =/- 7‬ا? !
‪.P‬‬
‫‪ -‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ا‪O < - K7- =7‬ن ر<‪ - 1 .74 .92 :‬ر‪ =R 3 §1‬ن ‪ 12) 1395‬أ'‪v/A‬‬
‫‪(1975‬ا ‪FO - 2f‬اط ر‪ B‬ل ا‪ _T‬وا ‪ M‬ا
‪ - 0‬ات ا‪; A7‬ة ‪ 4O 2+‬م ا‪ R 7‬ت‬
‫ا‪.1A‬‬
‫‪ -‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ا‪O < - K7- =7‬ن ر<‪ 1 .77 .216 :‬ا در ‪R 20 2+‬ال ‪ 4 ) 1397‬أآ‪-‬‬
‫‪;*- (1977‬اث ‪ 4O‬م ‪ 2 7B‬وا‪ .‬ا ;‪;
،‬ا ا ‪V‬ا ت ا‪ =/- 7‬ا?ة ا‪0
O K‬‬
‫ا? ! ‪،P
52‬‬
‫‪ -‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪ - 1 .95 .075 :‬ر‪ 16 §1‬ر
ن ‪ 16) 1378‬أ'‪ (1958 v/A‬ا‪7‬‬
‫‪ 4 -‬م ا‪ R 7‬ت ا‪ 7 A7‬و
‪ 0‬و أرا
‪ :‬و‪+‬و‪ :‬وأ‪،:D‬‬
‫‪ -‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪ - 1 .58 .117 :‬ر‪
15 §1‬م ‪ t +) 1378‬أ'‪(1958 v/A‬ا‪7‬‬
‫‪ R 7-‬ت ا‪ O
V‬ا‪،01A A7‬‬
‫‪ -‬ا م ا‪ 1G‬و ا ‪ 74‬ا‪ 74OT- 7‬ا‪ R 7‬ت وا‪ c‬ط ا‪ 2 7Bc‬ا‪ F‬ر‪0 B‬‬
‫‪ /O‬ق ‪ =/‬ا ‪ 4‬م ا‪ 2 7‬وا‪ .‬ا ; ‪  7-‬أ م ا? ! ‪ - 0
2‬ا‪ 4‬ا‪M1G‬‬
‫ا‪ G7‬ر إ‪ P‬أ‪ UE‬ا‪O < - K7- =7‬ن ر<‪،1 .77 .216 :‬‬
‫‪ -‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ا‪O < - K7- =7‬ن ر<‪ - 1 .76 .534 :‬ر‪ =R 0
15 §1‬ن ‪12) 1396‬‬
‫أ'‪ (1976 v/A‬ا‪ t 7 - 7‬ا‪V‬ا‪ +‬ا‪
;< u= F7‬ء ا‪ 7‬و
‪ 0‬وأ ء ‪ ¦B‬ا‪1‬‬
‫وا‪،:  0A7‬‬
‫‪ -‬اار ا در ‪ 14) 1369 ?D 22 2+‬د‪;*- (1949 =7A1‬اث
 ا‪ +‬ة ? ;ة ا‪0A7‬‬
‫‪ 0‬ا‪ 0?e7‬ا‪ ،0+7‬وا= ب ا‪ v
F‬ا‪7‬ر
‪ 0‬ا‪67‬م ر<‪ 2 .56 .680 :‬ا در ‪24 2+‬‬

‪ 0‬ذي ا ‪ 2) 1375‬أ'‪ 4O ;1;- (1956 v/A‬م ا‪B‬ر وا‪ 1Qa‬و
ر‪ M1‬ا !‬
‫ا‪ 01A A7‬ا‪ 0f 7‬أ‪B‬ة ‪ 1;  D S‬وآ‪ (Q‬اا; ا‪c‬دار‪ 1‬وا‪=6 7‬‬
‫ا‪،(Q- 7‬‬
‫‪ -‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ا‪O < - K7- =7‬ن ‪ - 1 .75 .116‬ر‪ 0
12 §1‬ر‪ `-‬ا‪ 24) 1395 Sq‬أ‪!1-‬‬
‫‪(1975‬‬
‫ا‪1c - 7‬اد ا‪ F‬ص ا‪ 77‬ح ‪ 0 0A7‬ا‪ 01A‬ا‪ 01Q‬ا‪;G6‬وا ‪ 7 .=A-‬ت ب‬
‫‪ 10‬ر
ن ‪،1393‬‬
‫‪ -‬أ‪ 74O‬ا‪ R 7‬ت وا‪1c‬ادات وا‪ t 7‬ا‪ G7‬ر إ ‪ 2+‬ا ‪O‬ن ر<‪ 4 .80 :‬ا‪ 0A- 7‬و‪f‬‬
‫ا‪ 2?e
u- 0
01; 7‬ا;و‪ ،‬وا
‪ ، - 0‬ا در ‪ UQ? -‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪.183 :‬‬
‫‪ - 1 .81‬ر‪ 7B 3 §1‬دى ا‪Sq‬ة ‪ 8) 1401‬أ‪.(1981 !1-‬‬
‫ا دة ‪42‬‬
‫ ‪ §A‬أ م ا?ة ا‪S‬ة
‪ 0‬ا? ! ‪ 0
56‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ا‪O < - K7- =7‬ن ر<‪.216 :‬‬
‫‪ 1 .77‬ا در ‪R 0
20 2+‬ال ‪ 4)1397‬أآ‪;*- ( 1977 -‬اث ‪ 4O‬م ‪ 2 7B‬وا‪.‬‬
‫ا ; و!
 ا م ا ‪:‬‬
‫ا? ! ‪) 56‬ا?ة ا‪S‬ة ( "‪ 071‬ا‪ 2+ 0/‬أ م   ا‪ ¥6C‬ف أ
م
‪ 7‬ا‪ -‬ط‬
‫ا‪c‬دار‪."1‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪70‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا دة ‪43‬‬
‫‪;1‬م إ
‪ 7‬ا‪ -‬ط ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪ 0/‬ا ‪ 2‬ا‪ 7‬ص ‪ 2+ P‬ا? ! ‪ 0
57‬ا‪4‬‬
‫ا‪ M1G‬ا‪ G7‬ر إ‪ P‬أ‪ UE‬ا‪O < - K7- =7‬ن ر<‪ - 1 .77 .216 :‬ر‪R 0
20 §1‬ال ‪1397‬‬
‫)‪ 4‬أآ‪.(1977 -‬‬
‫ا‪ B‬ب ا‪i1 S‬‬
‫‪  2 a- .-‬اارات ا‪6‬دار‪+‬‬
‫ا دة ‪44‬‬
‫إذا آ ن ا‪
 < 2+ :‬و‪  7
 f‬د‪ ' 1‬ز‪R 1;  M<1 1B‬‬
‫<ار إداري وآ ن ا ‪V‬اع ‪ R 2+‬اار ‪  .1 ، 1;B‬ا‪ 77‬ا‪ K7‬ر ذ( أ

 أن‬
‫‪ !BN‬ا‪ 2+ :‬ا  و! ;‪ R 1‬اار ا‪c‬داري
! ا ‪V‬اع إ ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪1‬‬
‫أو إ ا‪ v7‬ا ‪ .A-‬ا‪ S‬ص آ!
‪ 0‬ه ‪ 0‬ا‪ 0‬ا ‪ 0‬آ‪ 7‬ه
;د ‪2+‬‬
‫ا‪ 7‬د‪8 0‬و‪ 9‬أ‪ ،UE‬و‪  .1‬ا‪  c‬ر‪ `+‬ا‪ TA7‬ا ر‪- f‬ة ا ‪O‬ن إ ا‬
‫ا  ا‪ 7‬ل إ ا=‪. + L‬‬
‫ ت ا  ا‪ 1BV‬آ
! ا‪ R 1; 1C‬أي <ار إداري و<` ا‪ P- (A7‬أ

 ‬
‫‪6‬اء ‪ = -‬ر‪ U‬أ‪ - 7 6 6‬أو ‪ 0
6‬و‪ ! 6‬ا;‪ +‬ع‪.‬‬

‫ا‪ B‬ب ا


‪Y‬‬
‫‪ .-‬ا
‪ ?¢‬ف أ` م ا آ* ا‪6‬دار‪+‬‬
‫أ‪ 1‬م ا’ ا‪]2‬‬
‫ا دة ‪45‬‬
‫‪ MOTA‬أ م ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 1‬أ
م ا‪ v7‬ا )ا‪ +a‬ا‪c‬دار‪ (1‬و‪ .1‬أن ‪;1‬م‬
‫ا‪ ¥6C‬ف و‪ +‬ا‪Bc‬اءات ودا‪ !S‬ا‪ Bq‬ل ا‪ 7‬ص  ‪ 2+‬ا? ! ‪ 134‬و
‪ P1‬إ‬
‫ا? ! ‪O < 0
139‬ن ا‪/A7‬ة ا‪.O;7‬‬
‫ا دة ‪46‬‬
‫‪ 71‬رس ا‪ v7‬ا  ;
‪ 2+ 4 1‬أ م ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪ P1; ?OTA7‬آ
!‬
‫ا‪ D SC‬ت ا‪ 7 F7‬آ‪ :‬ا‪ ¥6C‬ف ‪ T- E7‬م ا? ! ‪ 329‬و
‪ P1‬إ ا? ! ‪336‬‬

‪O < 0‬ن ا‪/A7‬ة ا‪ ،O;7‬و‪V1‬اول ر ‪ v‬ا‪ +a‬ا‪c‬دار‪ v7 - 1‬و ا‪ GA7‬ر ا‪7‬ر‬
‫ا‪ P=< 0
07‬ا ‪ E‬ت ا‪7‬آ ‪ ? -‬ل ا‪Q7‬آرة أ‪ UE‬إ ا ‪ v‬اول ‪77‬‬
‫ا‪ ¥6C‬ف وا‪ GA7‬ر ا‪7‬ر ‪. -‬‬
‫ا دة ‪47‬‬
‫‪ =/‬أ م ا? ! ‪ 141‬وا? ! ‪ 354‬و
‪ P1‬إ ا? ! ‪O < 0
356‬ن ا‪/A7‬ة‬
‫ا‪ O;7‬أ
م ا‪ v7‬ا  ;
‪ 2+ 4 1‬أ م ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪.P1; ?OTA7‬‬
‫ا دة ‪48‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪71‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫? ا‪ + ¥6C‬ت ا‪ +7‬إ ا‪ v7‬ا ‪  7-‬ه‪Q‬ا ا ‪O‬ن


‪ 0‬أداء ا‪:6‬‬
‫ا ‪ 2‬و‪ 071‬أن ‪


;1‬ن '
=‪ 2f  0‬أ
م ا‪ v7‬ا‪.‬‬
‫ا‪B‬ـ ب ا‪ J‬‬
‫أ`ـــ م ‪?1‬ــ‪2‬ـ‬
‫ا دة ‪49‬‬
‫‪ :1‬ا ?‪- Q‬ا‪ /6‬آ ‪ Z=f -‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪ 2‬أ‪;D‬رت ا‪ :‬و‪ v7 071‬ا أن‬
‫‪< Q? - ;1‬ارا‪ P‬إ
‪ 7‬إدار‪.1‬‬
‫ا دة ‪50‬‬
‫ ‪ §A‬ا?ة ا‪ 0
O K‬ا? ! ‪O < 0
25‬ن ا‪/A7‬ة ا‪ O;7‬و!
 ا م ا ‪:‬‬
‫"ا? ! ‪) 25‬ا?ة ا‪ -(O K‬و‪1 C‬ز  ت ا  أن =‪ 2+ L‬د‪6‬ر‪ 1‬اا‪."0O‬‬
‫ا دة ‪51‬‬
‫;‪ !S‬أ م ه‪Q‬ا ا ‪O‬ن ‪ V‬ا‪ 2+ =/‬ام اول
‪ 0‬ا‪ G‬ا‪Q‬ي ‪2+ UGO R 21‬‬
‫ا‪;1‬ة ا‪.76‬‬
‫‪ ;-‬أن ا‪ v7‬ا وا‪ 7‬آ‪ :‬ا د‪ 2+ L= -  F
!4 1‬ا ‪ 1‬ا‪ 2‬أ‪0
L=D‬‬
‫ا‪ S‬ص ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ .B7- 1‬ه‪Q‬ا ا ‪O‬ن إذا آ ‪ L6 ;< LO‬أ

 <=!  ر‪ §1‬د‪PS‬‬
‫‪ V‬ا ?‪.Q‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪72‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪>w‬ـ ‰ ت ا‪@1 J‬‬


‫ž‪ k  S Ž+  G‬ن ر‪  1.75.168 *k‬ر‪B- 15) 1397 Fš 25 £+‬ا‪,J+ ( 1977 +‬‬
‫‪1‬‬
‫ ‪ ‰ >w‬ت ا‪@1 J‬‬
‫]‪[...‬‬
‫‪ -‬ء  ا;‪6‬ر و‪ 76C‬ا? ‪ 89 0‬و‪،P
102‬‬
‫ا‪1 @>F‬‬
‫ا
! ه ا‪ E !K77‬ا‪ 2+ ?1G‬ا‪  7‬أو ا‪ :<c‬ا‪Q‬ي ‪ 71‬رس ‪.P

P+‬‬
‫ا‪2 @>F‬‬
‫‪ =1‬ا
! ‪;
- K7-‬وب 
 ‪ EB‬ا‪ 2+ ?1G‬ا‪  7‬أو ا‪ :<c‬ا‪Q‬ي ‪ 71‬رس ‪.P

P+‬‬
‫و‪  A1‬ا‪  4‬ا‪ ?1G‬واا‪ 0O‬وا‪ 74O‬و  ?‪< Q‬ارات و ‪ B‬ت ا
 ‪2+‬‬
‫ا‪  7‬أو ا‪.:<c‬‬
‫و‪ QF1‬ا
! ‪ /O 2+‬ق
‪ 7‬ر‪ 6‬ا‪ 7‬م ا‪ G7‬ر إ ‪ 2+‬ا‪ `/7‬اول و‪; 07f‬ود ا‪P D S‬‬
‫ا;ا‪ -‬ذات ا =‪ a‬ا ‪ 74‬أو ا?د‪ =_ 1‬ا‪ 0O‬و ا‪ 74O‬ا‪77‬ل ‪. -‬‬
‫ا‪3 @>F‬‬
‫‪ M1‬ا
! ‪  4+ 7 -‬ا ‪ 4‬م ‪ 2+‬ا‪  7‬أو ا‪ .:<c‬و ‪1‬ز ‪ P‬ا‪ 76‬ل اات ا‪; A7‬ة‬
‫و<ات ا‪ _G‬وا‪; - O 6C‬رك ا‪ 27‬واات ا‪ A7‬ا‪ =_ 7‬ا‪G‬وط ا‪;7‬دة ‪2+‬‬
‫ا ‪O‬ن‪.‬‬
‫و‪G1‬ف ‪ F -‬ص ‪ /6 L‬وز‪ 1‬ا;ا‪  S‬أ‪ 7‬ل رؤ‪ 6‬ء ا‪ _ 7‬ت ا ‪ 1‬واو‪1‬‬
‫)ا= ‪ R‬وا ;(‪.‬‬
‫ا‪4 @>F‬‬
‫‪1‬م ا
! ‪
Q? -‬رات
 ‪ v‬ا‪C 7‬ت وا< ‪.:‬و‪1‬ا<‪ .‬ا‪  7‬ت ا‪; 2+ 7‬ود‬
‫ا‪.P D S‬‬
‫‪2‬‬
‫ا‪5 @>F‬‬
‫‪1‬م ا
!‪ /6 L ،‬ازراء ا‪ A - ،0 F7‬أ‪ 7‬ل ا‪ t 7‬ا‪ F‬ر‪ª B‬دارات ا‪O;7‬‬
‫ا ‪; -‬و وا‪ A6N7‬ت ا
 ا‪ 1 C 2‬وز
 ل ‪ /O 7‬ق ا‪  7‬أو ا‪.:<c‬‬
‫و‪ UQ-‬ا ?‪ 1 ،‬ا ض ‪ 7T-‬ل ا‪ t 7‬وا‪ A6N7‬ت ا‪Q7‬آرة و
ا<= و= < ;‬
‫ا‪ Q?   A‬اارات ا درة ‪ 0‬ازراء‪.‬‬
‫و‪ `+1‬إ ازراء ا‪R 0 O - 
 - 0 7‬وط  ?‪; 1
Q‬رو‪ B 0
PO‬ت و‪ 7‬ت‪.‬‬
‫و ‪ =F1‬ا
! ‪ 7 -‬ل ا‪ 2‬م ‪ -‬ا‪ t 7‬ا‪ F‬ر‪ .B‬و‪ UQ‬ا‪ ¾= 1 a‬إ‪- 0
FAO P‬ا
‪n‬‬
‫ا‪ !7‬وا‪ B‬ت ااردة
‪ 0‬ازراء ا‪ 
 - 0 7‬و
‪ 0‬ا ر‪ 1‬و ا= ‪ O‬ت ا
 ا‪B7‬‬
‫إ‪.:‬‬
‫‪3‬‬
‫ا‪ 5 @>F‬ار‬

‫‪-1‬ﺝ‪.‬ﺭ ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ 16‬ﻤﺎﺭﺱ ‪. 1977‬‬


‫‪2‬ﺍﻝﻅﻬﻴﺭ ﺍﻝﺸﺭﻴﻑ ﺒﻤﺜﺎﺒﺔ ﻗﺎﻨﻭﻥ ﺭﻗﻡ ‪ 1-93-293‬ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪19‬ﺭﺒﻴﻊ ﺍﻝﺜﺎﻨﻲ ‪ 6) 1414‬ﺃﻜﺘﻭﺒﺭ ‪ ( 1993‬ﺝ‪.‬ﺭ ﻋﺩﺩ ‪ 4223‬ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ‬
‫‪. 93/10/6‬ﺹ‪.1911.‬‬
‫‪3‬ﺍﻝﻅﻬﻴﺭ ﺍﻝﺸﺭﻴﻑ ﺒﻤﺜﺎﺒﺔ ﻗﺎﻨﻭﻥ ﺭﻗﻡ ‪ 1-93-293‬ﺍﻝﻤﺸﺎﺭ ﺃﻝﻴﻪ ﺃﻋﻼﻩ‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪73‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫;ث ;ى ا


! و‪ L‬ر ‪  7 -      P6‬أو ا< ‪ 0
MT :‬ا ‪ .‬ا م ‪ 7‬‬
‫أو ا‪ :<c‬و
‪ 0‬رؤ‪ 6‬ء ا‪ t 7‬ا‪ F‬ر‪ª B‬دارات ا‪7‬آ‪ 1V‬ا ‪; -‬و و
;‪1‬ي ا‪ A6N7‬ت‬
‫ا
‪.‬‬
‫و‪1‬ز 
! أن ‪  ;1‬ر أ‪ 7‬ل ا  ا‪Q7‬آرة آ! ‪ 0
[FR‬ذوي اه و‪`7‬‬
‫ا  ‪;-‬ة
‪ 0‬ا
!
ة ‪ 2+‬ا‪  G‬ا<!‪ .‬و;د ا‪ D S‬ت ا  ا‪Q7‬آرة ‪[ -‬‬
‫ ‪.274‬‬
‫ا‪6 @>F‬‬
‫‪1‬ا<‪ .‬ا
! ‪ /6 L‬ازراء ا‪ 0 F7‬ا ‪ G‬ط ا م ‪ 2?e7‬وأان ا‪ t 7‬ا‪ F‬ر‪B‬‬
‫‪ª‬دارات ا‪ O;7‬ا ‪; -‬و ا‪V7‬او‪ 2+ :7 0‬ا‪  7‬أو ا‪ .:<c‬و‪ A1‬دا‪; !S‬ود‬
‫ا‪ P D S‬اا‪ A 0A  -‬ا‪ t 7‬ا‪ 
7‬وآ!
‪ A6N‬أ‪S‬ى ‪ 0
;?A‬إ ‪O‬‬
‫ا;و أو ا‪  7‬ت ا‪.7‬‬
‫و‪ .1‬أن ‪  ?6 `/1‬آ! ا‪ O‬ل ‪ :1‬رؤ‪ 6‬ء ا‪ t 7‬ا‪ F‬ر‪ª B‬دارات ا‪ O;7‬ا ‪; -‬و‬
‫و
‪ :1; A‬ا‪.01R =7‬‬
‫آ‪ .1 7‬أن ‪ 1 6 PB1‬إ از‪ 1‬ا‪4O [F7‬ة ‪6 0‬ك رؤ‪ 6‬ء
‪ t‬ا‪c‬دارات ا‪O;7‬‬
‫و
‪ :1; A‬ا‪ 01R =7‬ا
‪  7 - 0‬أو ا‪.:<c‬‬
‫و‪ -‬ف ا ‪ 0 4‬ا‪ D SC‬ت ا‪ /A F7‬ا‪7‬د إ ‪ -‬ا‪T‬د‪1 .1‬ز 
! أن‬
‫‪ 71‬رس
‪ 7‬ا<‪ 0 M‬ا‪ !7‬ا‪ ; A7‬إ ا‪ /A‬ا‪Q7‬آرة ‪ .B7-‬ا? ! ‪ 0
73‬ا‪4‬‬
‫ا‪ M1G‬ر<‪ 1 -58 -008 :‬ا در ‪ =R 4 2+‬ن ‪=+ 24) 1377‬ا‪ - K7- (1958 1‬ا ‪ 4‬م‬
‫ا‪ 26 6‬ا م ‪ ?e‬ا‪ 
7‬وذ( ‪ 2+‬ا ‪C‬ت و_= ا‪G‬وط ا‪ 7‬ص  ‪ 2+‬ا? !‬
‫ا‪Q7‬آر و‪ =F1‬از‪ 1‬ا‪  [F7‬ا?ر ‪ -;-‬ا<‪ M‬ا‪Q‬ي ا‪.UQF‬‬
‫و‪  
=/ C‬ت ه‪Q‬ا ا? ! 
‪ 2?e‬ا‪ 7‬آ‪ :‬ا
‪ 2+ 0‬ا‪  7‬وا‪.:<c‬‬
‫ا‪7 @>F‬‬
‫‪G =_ 071‬وط ا‪ 7‬ص  ‪ 2+‬ا? ! ‪ 0
64‬ا‪67‬م ا‪ 27‬ر<‪ 333-66 :‬ا در‬
‫‪
10 2+‬م ‪21) 1387‬أ‪ 4O 0A- (1967 !1-‬م  م ‪ =6 7‬ا‪ 
7‬أن ‪ 01‬ا‪ 7‬ل ‪01
p‬‬

‪ `+;- 01; A‬ا ? ت
‪ 0‬ا‪ 7c‬دات ا‪;7‬ر‪ A 2+ B‬ب ا
ال ا‪ D F‬ر<‪36-05::‬‬
‫ا
!  ان "ا
ال ا‪ 7  D F‬ا‪ " 1‬و‪ 1‬ن ‪ ?O `+;- 01; A
01
p‬ت‬
‫ا‪ 7K6C‬ر
‪ 0‬ا‪ 7‬دات ا‪V7‬ا‪ O‬ا‪ 7 - 7‬ت ا‪  7 - D F‬أو ا‪ :<c‬وا‪;7‬ر‪ C 2+ B‬‬
‫‪;1‬ده وز‪ 1‬ا‪  7‬وا‪ /A‬ا
 ا‪ Z/F - ?7‬وازراء ا‪ 7‬ن ‪ 
 -‬و ف إ‬
‫< ‪O‬ن ا‪. 7‬‬
‫و‪ 071‬أن ‪ 01‬ا‪ 7‬ل ‪NA
L‬و‪ :‬و
ا<=‪ `+; . O ; A

p ? - ،:‬ا‪ 7c‬دات‬
‫ا‪?7‬ض إ ‪ +‬آ‪ E‬أو ‪ ، -‬ر ‪ v‬ا‪  7‬ا‪ F‬ر‪ B‬ا ‪ /A -‬ا
 ا‪; A7‬‬
‫ا?‪. +_ 0
u1‬‬
‫و‪ R =1‬ه‪Q‬ا ا‪- 0‬ار ‪; 1‬ر‪ U‬ا
! و ‪ P RN‬ا‪ /A‬ا
 ا‪ ; A7‬ا?‪0
u1‬‬
‫_‪. +‬‬
‫‪1‬‬
‫ا‪8@>F‬‬

‫‪1‬‬
‫ﺍﻝﻅﻬﻴﺭ ﺍﻝﺸﺭﻴﻑ ﺒﻤﺜﺎﺒﺔ ﻗﺎﻨﻭﻥ ﺭﻗﻡ ‪ 1-93- 293‬ﺍﻝﻤﺸﺎﺭ ﺇﻝﻴﻪ‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪74‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ PB1‬ا
! ‪ 1 6‬إ آ! وز‪ 0
1‬ازراء ‪1‬ا ‪   0‬ا‪ 7K6C‬رات ا‪7‬رة
‪0‬‬
‫;ن ازارة ا‪ ،
 -  7‬و‪ P‬أن ‪1‬ح‪ UQ- ،‬ا‪ ،=6 7‬آ! ;‪ 0
-‬ا;ا‪ -‬ا‪1 2‬ى ‪2+‬‬
‫ا‪ F‬ذه ‪; +‬ة  ا‪ 7K6C‬رات ا;ا‪ 2+ S‬ا‪ S‬ص از‪ 1‬ا‪.
 - 2 7‬‬
‫‪1‬‬
‫ا‪9 @>F‬‬
‫‪ =/ C‬أ م ا? ‪5 0‬و‪ Oe 0
6‬ا‪ M1G‬ه‪Q‬ا  ا‪ 7‬آ‪ :‬وا‪ t 7‬ا‪ F‬ر‪ B‬ا ‪-‬‬
‫زارة او< ف وا‪NG‬ون ا‪ 
E6c‬و ا‪ 0?e7‬ا
‪. - 0‬‬
‫ا‪10 @>F‬‬
‫‪ a1‬ا? ! ‪ 0
29‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪ 1-63-038 :‬ا در ‪R 5 2+‬ال ‪
t +) 1382‬رس‬
‫‪ - K7- (1963‬ا ‪ 4‬م ا‪ 26 6‬ا‪- 0+ 7 2D F‬زارة ا;ا‪.S‬‬
‫‪2‬‬
‫ا‪10 @>F‬‬
‫ا‪ K6‬ء
‪ 0‬أ م ا? ! ‪ 2‬أ‪ 71 UE‬رس ا= ‪ 2+ ، R‬ا=;‪ 1‬ت ا‪،274  [ -  7‬‬
‫ا‪ D SC‬ت ا‪; A7‬ة إ ا
! ‪  7-‬ا? ! ا‪ MOq‬ا‪Q‬آ‪.‬‬
‫و‪ 1‬ا= ‪ UQ R‬ا‪ =/ 1 a‬ا‪  4‬ا‪ ?1G‬وا ص ا‪ 1G‬وا ‪ 74‬و ?‪Q‬‬
‫ا‪7‬رات وا‪ B‬ت ا‪c‬دار‪.1‬‬
‫و‪1‬م‪ 7
2+ ،‬ر‪ P

6‬ا‪ 7‬ص  أ‪ F - ،UE‬ذ ;ا‪ 74  -‬أو ‪+‬د‪; 2+ 1‬ود‬
‫ا‪ D Sc‬ت ا‪; A7‬ة إ‪ P‬و‪  +‬ص ا‪ 1G‬وا ‪ 74‬ا ري ‪ -‬ا‪.!7‬‬
‫و‪ 71‬رس  ا‪ F‬ص ‪ :-‬ا ‪O‬ن ا‪ /A‬ت ا‪ /A F7‬ا‪  7- 7‬ا? ! ‪0
44‬‬
‫ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪ - 1- 76- 83 :‬ر‪R 5 §1‬ال ‪ ( 1976 =7=6 30) 1396‬ا‪- K7- =7‬‬
‫< ‪O‬ن ‪ :4  - 1‬ا‪.2 7‬‬
‫وإذا ‪Q‬ر  ا= ‪ ، R‬ي ‪ .=6‬آ ن‪ 7
،‬ر‪ 6‬ا‪ D SC‬ت ا‪  7- P F7‬ه‪Q‬ا ا? !‪ < ،‬م‬
‫‪ !
 (Q-‬ا‪  7‬أو ا‪ :<c‬ا ‪ P `-‬ا= ‪. R‬‬
‫ا‪11 @>F‬‬
‫إن ;ا‪ Oe =/ -‬ا‪ M1G‬ه‪Q‬ا ا‪O < - K7- =7‬ن وا‪Q‬ي ‪;1 - G 1‬ة ا‪; 76‬د‬
‫‪< -‬اح
‪ 0‬وز‪ 1‬ا;ا‪.S‬‬
‫ا›(آ • ا‪6‬داري‬
‫‪
1‬م ر‪ ‰ 2-93-625 *k‬در ‪ E 4 .-‬دى او] ‪ 20) 1414‬أآ ‪b .- ( 1993‬ن‬
‫‪3‬‬
‫ا›(آ • ا‪6‬داري‬
‫از‪ +‬اول‪،‬‬
‫‪ -‬ء  ا;‪6‬ر و‪ 76 C‬ا? ‪60 0‬و‪،P
96‬‬
‫و‪ ;-‬ا‪E_c‬ع  ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ا‪O < - K7- =7‬ن ر<‪ - 1-75-168 :‬ر‪?D 0
25 §1‬‬
‫‪=+ 15) 1397‬ا‪ (1977 1‬ا‪ D S - 7‬ت ا
!‪ ،‬آ‪ 7‬و<` ‪ Ua‬و‪.P77‬‬

‫‪1‬‬
‫ﺍﻝﻅﻬﻴﺭ ﺍﻝﺸﺭﻴﻑ ﺒﻤﺜﺎﺒﺔ ﻗﺎﻨﻭﻥ ﺭﻗﻡ ‪ 1-93- 293‬ﺍﻝﻤﺸﺎﺭ ﺇﻝﻴﻪ ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺍﻝﻘﺎﻨﻭﻥ ﺭﻗﻡ ‪34-85‬ﺍﻝﺼﺎﺩﺭ ﺒﺘﻨﻔﻴﺫﻩ ﺍﻝﻅﻬﻴﺭ ﺍﻝﺸﺭﻴﻑ ﺭﻗﻡ ‪ 1-86-2‬ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ 26‬ﺭﺒﻴﻊ ﺍﻝﺜﺎﻨﻲ ‪ 29) 1407‬ﺩﺠﻨﺒﺭ ‪.(1986‬‬

‫‪3‬‬
‫ﺝ‪.‬ﺭ ﻋﺩﺩ ‪ 4227‬ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ 3‬ﻨﻭﻨﺒﺭ ‪ 1993‬ﺹ‪. 2209.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪75‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫و ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪ 1-57-068 :‬ا در ‪ 9 2+‬ر


ن ‪ 10) 1376‬أ‪(1957 !1-‬‬
‫‪ u1?-‬إ
ء ازراء وآ ب ا;و و‪O‬اب آ ب ا;و‪ ،‬آ‪ 7‬و<` ‪.P77‬‬
‫و ا‪67‬م ا‪ 27‬ر<‪330-66 :‬ا در ‪
10 2+‬م ‪ 21)1387‬أ‪ 4O 0A- (1967 !1-‬م‬
‫ م ‪ =6 7‬ا
‪.‬‬
‫و‪ ;-‬درا‪ 6‬ا‪G7‬وع ‪ 2+‬ا‪ v7‬ازاري ا‪ 0
18 2+ `77‬ر‪ `-‬ا‪5) 1414 Sq‬أآ‪-‬‬
‫‪،(1993‬‬
‫‪:21
:61‬‬
‫ا دة او]‬
‫‪;1‬د ز‪ `1‬ا‪ D SC‬ت وا‪  ! 6‬ا‪ t 7‬ا‪7‬آ‪ 1V‬وا‪ F‬ر‪ª B‬دارات ا
 و‪ +‬‬
‫ م ه‪Q‬ا ا‪67‬م‪.‬‬
‫ا دة ا‪  S‬‬
‫م ا‪c‬دارات ا‪7‬آ‪  1V‬ا‪A7‬ى ا_ ‪ 2‬و‪ /6 L‬ازراء‪ Z/F 77- ،‬ا‪ 7‬ل‬
‫ا;ا‪ /O 2+ S‬ق ا‪  D S‬و‪ B‬و ‪ 74‬وإدار و
ا<= وذ(
`
ا ة أ م‬
‫ا ص ا‪ ;1;- 7‬ا‪ D S‬ت و ‪ :4‬ازارات‪.‬‬
‫و‪ UQ-‬ا ?  ط ‪ -‬ا‪ 7‬م ا  ‪:‬‬
‫‪ -‬إ;اد ‪ 6 6‬ا
 ا‪  /- 7‬ت ا ‪ G‬ط ا ‪،  -‬‬
‫‪ -‬إ;اد
‪ G‬ر‪ `1‬ا ص ا‪ 1G‬وا ‪،74‬‬
‫‪ -‬ا ‪ :4‬ا م ‪ t 7‬ا ‪; -‬و‪،‬‬
‫‪ n
O- ;1; -‬ا‪ t 7‬ا‪ F‬ر‪ B‬ا ‪; -‬و و‪  B  :‬وز‪ `1‬ا‪ ! 6‬ا‪E‬ز
‬
‫‪A‬ه ‪،‬‬
‫‪ `= -‬أ‪ 7‬ل ا‪ t 7‬ا‪ F‬ر‪ B‬و
ا<= ‪.‬‬
‫ا دة ا‪S S‬‬
‫‪ ;1‬إ ا‪ t 7‬ا‪ F‬ر‪ /O 2+ B‬ق ا‪ 6 6 Q? - D S‬ا
 و ‪ `7B‬اارات‬
‫وا‪ B‬ت ا درة ‪ 0‬ا‪ /A‬ت ا‪ 2+  F7‬إ_ ر أ م ا ص ا‪ 1G‬و ا ‪74‬‬
‫ا ري ‪ -‬ا‪.!7‬‬
‫و ` ا‪c‬دارات ا‪7‬آ‪ 1V‬ره‪  0‬ف ا‪ t 7‬ا‪Q7‬آرة ا‪ ! 6‬ا‪E‬ز
 ‪A‬ه ‪2+‬‬
‫إ_ ر ا‪ D SC‬ت ا‪; A7‬ة إ ‪.‬‬
‫و‪1‬ز زراء أن ‪f?1‬ا إ رؤ‪ 6‬ء ا‪ t 7‬ا‪ F‬ر‪O 01
p B‬ا‪  -‬ف ا ? ت ‪ 7+‬‬
‫‪ `7- 1‬أو ‪ u-‬ا‪ 7c‬دات ا‪ f7‬ره‪.:+  0‬‬
‫ا دة اا‪J‬‬
‫;ث ;ى از‪ 1‬اول   دا ‪E 7‬آ‪ V‬ا‪c‬داري ح‪  =/ ،‬م ا‪ 7‬دة ‪ 1‬أ‪،UE‬‬
‫‪ 6 6‬ا
 ا‪E - 7‬آ‪ V‬ا‪c‬داري و ‪Q?  `-‬ه ‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪76‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫و‪ UQ‬ا‪  ،1 a‬ط ‪ -‬ا‪ 7‬م ا  ‪:‬‬


‫‪ -‬إ;اد ‪B‬د ‪ `7‬أ‪ 7‬ل ا‪c‬دارة ا‪ u1? 071 2‬ا‪
c‬ء ‪، OTR 2+‬‬
‫‪ -‬ا‪  A‬ا ‪ 0- A‬دوا  ا‪ Sc‬ص ا‪a‬ا‪ t 7 2+‬ا‪ F‬ر‪ B‬ا ‪ª -‬دارات‬
‫ا
 وا‪ 7A 0- +‬وا‪ 7‬م ا‪; A7‬ة إ ‪،‬‬
‫‪ -‬اص  ا‪ 7 0- +‬ت ‪ !O‬ا‪ D Sc‬ت إ ا‪ t 7‬ا‪ F‬ر‪ B‬و‪ !O‬ا‪! 6‬‬
‫آ?‪ 7‬آ ‪ =_ LO‬ا‪E‬ز
  ?‪Q‬ه ‪،‬‬
‫‪ -‬ا‪  A‬ا‪ 0- +‬ا‪G‬وط ا‪A7- 7‬ى ا‪T‬ه! وا;ر‪ B‬ا‪ 0 0-/7‬رؤ‪ 6‬ء‬
‫ا‪ t 7‬ا‪ F‬ر‪.B‬‬
‫ا دة ا‪;1 d‬‬
‫‪ MT‬ا  ا;ا ‪E 7‬آ‪ V‬ا‪c‬داري ‪ 6 -‬از‪ 1‬اول
‪ 0‬از‪ 1‬ا‪; - M7‬ا‪S‬‬
‫ووز‪ 1‬ا‪  7‬واز‪ 1‬ا‪NG - M7‬ون ا‪c‬دار‪ 1‬وا
‪ 0‬ا م 
 وازراء ا‪0 7‬‬
‫‪.
 -‬‬
‫و‪ 071‬أن ; ‪  FR‬ت أ‪S‬ى ر ه إ ا‪ G7‬رآ ‪ 2+‬أ‪ 7‬ل ا  ا‪Q7‬آرة‪.‬‬
‫ا دة ا; د
‬
‫ ط ‪   -‬ا  ‪  7‬أو ا‪ :<c‬ا‪ 4 - X;7‬ا‪ M1G‬ا‪ G7‬ر إ‪ P‬أ‪ UE‬ا‪=7‬‬
‫‪O < - K7-‬ن ر<‪ - 1-75-168 :‬ر‪=+ 15) 1397 ?D 0
25 §1‬ا‪7
(1977 1‬‬
‫درا‪ `7B 6‬ا;ا‪ -‬ا‪E - 7‬آ‪ V‬ا‪c‬داري و‪ 
76C‬إ;اث ا‪ t 7‬ا‪ F‬ر‪B‬‬
‫ا‪E‬ز
 =  ‪ B‬ت ا‪; 0?7‬ى ا‪  7‬أو ا‪ :<c‬أو ا‪  7‬وا<ا  ا ‬
‫ا‪ G7‬ر إ ‪ 2+‬ا‪ 7‬دة ‪ 4‬أ‪ ;- UE‬ا‪E/6‬ع رأي از‪ 1‬ا‪.[F7‬‬
‫ا دة ا; ‪J‬‬
‫;د ‪-‬ار از‪ 1‬اول  ; ا ‪ B‬إ‪B‬اءات ‪ =/‬ه‪Q‬ا ا‪67‬م ا‪Q‬ي ‪ 2+ G 1‬ا‪;1‬ة‬
‫ا‪.76‬‬
‫ور ‪ - -‬ط ‪ 7B 4 2+‬دى او ‪ 20) 1444‬أآ‪.(1993 -‬‬

‫ا‪ U16‬ء‪ 1 :‬آ‪ *+‬ا‪J‬ا‪..‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪77‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ﺑﻌﺾ ﺍﻷﺣﻜﺎﻡ ﻭﺍﻟﻘﺮﺍﺭﺍﺕ ﺍﻟﻘﻀﺎﺋﻴﺔ‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪78‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا;‪¥‬و  ا‪6‬دار‪+‬‬
‫(‪c‬ر ا ن ا‪6‬داري‬
‫`* › ‪Arêt Blanco‬‬
‫(‪J‬ـ ‪.>d ,‬‬

‪ 7‬ا زع ‪=+ 8‬ا‪1873 1‬‬

‪ G O :e‬ا‪ K‬ت وا‪/ 7‬ق ‪Z+‬‬
‫"
‪ ^ 0‬أن
! ا;ى ا‪ 0

7‬ا‪ 1;
;f OE- ;A‬إ<‪BC :‬و‪; EK7
) ;O‬و(‬
‫ه ‪NA
1‬و ا;و
;‪7 =/ ، O‬اد ‪ 1382‬و ‪ 1383‬و ‪ 0
1384‬ا ‪ 0‬ا‪0 ،2O;7‬‬
‫ا ر ا ‪ 0 ºR‬اح ا‪Q‬ي أ‪ P- L=D‬ا‪ !?- P -‬ا‪ 7‬ل ا‪ :
;FA 01Q‬إدارة ا=¾‪.‬‬
‫و
‪ ^ 0‬أن ا‪NA7‬و ا‪ 071 2‬أن `  ا;و ‪ 0‬ا‪f‬ار ا‪+¯ ==A 2‬اد‬
‫أ‪ +‬ل ا‪ FR‬ص ا‪ 2+ :
;FA 01Q‬ا‪ +7‬ا م ‪ 071 C‬أن ‪ 7‬ا‪ =7‬دئ ا‪ 2‬و‪ f‬‬
‫ا ‪ 0‬ا‪ :4  2O;7‬اوا‪ 0- Z-‬ا‪+‬اد ‪ : -‬و‪.u-‬‬
‫وأن ه‪ UQ‬ا‪NA7‬و ‪ 
 LA‬و‪ !- ،/
C‬إن  <ا;ه ا‪ D F‬ا‪ = a 2‬‬
‫ ‪ B‬ت ا‪ +7‬و ورة ا‪ 0- +‬ق ا;و واق ا‪.D F‬‬
‫وأ‪ (Q- PO‬و_= ا‪ 0O‬ا‪ G7‬ر إ أ‪1 ،UE‬ن ا ء ا‪c‬داري و;‪ F
U‬‬
‫‪4 -‬ه ‪."...‬‬
‫أو‪ k c :‬ا*‬
‫‪-1‬ا‪YT k‬‬
‫‪ +1‬إ<‪BC :‬و‪; ،1_ 7 - ! ?1 01 - : 1 ¾= !7
 ;O‬ث أن ‪L
;D‬‬
‫‪ ` 7 -  -‬ا‪  -‬ا‪ `++ OE- ;A‬ه‪Q‬ا ا‪ S‬دى
‪ u1- = /‬أ
م ا‪77‬‬
‫ا د‪ !
 0 ،1‬إ<‪BC :‬و‪ ;O‬ا‪Q‬ي ا= _‪ 2+ +‬ا;ى ا= أن
‪ 7‬ا ء ا دي‬
‫‪ LA‬ه‪ 2‬ا‪ !-  F7‬ا ء ا‪c‬داري )أي
‪ v‬ا;و( ‪ `++‬ا
 ‪ 77‬ا زع ? !‬
‫‪ 2+‬ا
‪.‬‬
‫‪-2‬ا;‪c‬ة‪ :‬ا‪;D :‬ر ‪ 7
0‬ا زع وا‪ 2‬أ;‪  7- LX‬د‪6‬ر ‪) 1848‬ا? !‬
‫‪ (P
89‬وأ; ‪
24 2+ A6T‬ي ‪ 1872‬وه‪ 9 0
!G 2‬أ ء )‪K71 3‬ن ز
‪E‬ءه‪:‬‬
‫‪ v7 -‬ا و‪ 7
0
3‬ا ‪ u‬و ‪ :=F 1 2‬ا ء ا‪ A‬أ‪ UE‬وا ‪ v‬وه وز‪1‬‬
‫ا;ل(‪.‬‬
‫‪-3‬ا‪ @K‬ا ‪) .‬ا?‹ ا  (‬
‫"
‪ 2B 0
P 0‬ا ء ا‪c‬داري وا دي ا‪ SC‬ص ا م ‪ 4 -‬د وى ا‪;f u1‬‬
‫ا;و" ] ه‪ UQ‬ه‪ = 2‬رة
?ض ا
 دا‪.[;+‬‬
‫‪
-‬ه ا‪ 7‬ر ا‪ ;77‬إذن؟‬
‫و
ه ا ‪O‬ن اا‪ .B‬ا‪=/‬؟‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪79‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ه! ‪NA7‬و ا‪c‬دار‪NA


) 1‬و ا;و( إذن _=
‪V7‬ة ‪ 0‬ا‪NA7‬و ا د‪1‬؟‬
‫‪c?1-4‬ق ا*‪ 7-) :‬ذا < ‪ 7
L‬ا زع؟(‬
‫< ‪ S - L‬ص ا‪ /A‬ا‪c‬دار‪) 1‬أي  ‪BC !
 t‬و‪ ;O‬أي إ دة ا  ‪v7‬‬
‫ا;و = ا‪ S‬ص ا ء ا‪c‬داري وذ( ‪4O‬ا ¯‪ =6‬ب ا ‪.‬‬
‫‪-5‬ا‪@ J‬‬
‫"إن ا‪NA7‬و ا‪ 071 2‬أن `  ا;و ‪ 0‬ا‪f‬ار ا‪+¯ ==A 2‬اد أ‪ +‬ل‬
‫ا‪ FR‬ص ا‪ 2+ :
;FA 01Q‬ا‪ +7‬ا م ‪ 071 C‬أن ‪ 7‬ا‪ =7‬دئ ا‪ 2‬و‪ f‬ا ‪0‬‬
‫ا‪ :4  2O;7‬اوا‪ 0- Z-‬ا‪+‬اد ‪ : -‬و‪."u-‬‬
‫‪-‬إن ه‪ UQ‬ا‪NA7‬و ‪ 
 LA‬و‪/
C‬‬
‫‪-‬إن ه‪ UQ‬ا‪NA7‬و  <ا;ه ا‪ D F‬ا‪ B  = a 2‬ت ا‪ +7‬و‪f‬ورة ا‪+‬‬
‫‪ 0-‬ق ا;و واق ا‪.D F‬‬
‫‪-6‬ا‪‰›d‬‬
‫آ ن ‪Q‬ا ا‪ † :‬آ= إذ ا=  ا‪V‬او‪ 2+ 1‬ا ء ا‪c‬داري وا ‪O‬ن ا‪c‬داري‪،‬‬
‫وار=‪ 7- Z‬ر ا‪ +7‬ا م ‪ ;1; 2+‬ا ا‪c‬دار‪.1‬‬
‫‘  ‪:‬ا‪› *` ]2 , J‬‬
‫‪ 0 :‬ا;ود ا? ‪ 0- D‬ا ء ا‪c‬داري وا دي وا‪ 7
، OO < :A : O f‬‬
‫ك  ء
‪ BE 7
 A‬د‪ ،‬و<;  ذ(
‪ES 0‬ل ‪ 0
7B‬اارات وا م ‪!S;1‬‬
‫‪ ،OE- :  7f‬و‪ [F‬و< ‪ 2+ P‬آن ‪BC :<c `-  ¾= !77 -  -‬و‪;< ;O‬‬
‫‪ L
;D‬ا‪  -‬ا‪ ،OE- ;A‬ه‪Q‬ا ا‪ S‬ر‪ `+‬دى ا‪ u1- = /7‬أ
م ا‪ 7‬آ‪ :‬ا د‪ ' ،1‬أن‬
‫
! إ<‪BC :‬و‪ ;O‬ا= ا‪ 7‬ز ‪ ¾AA1 C‬ر‪ +‬أ
م ا ء ا دي ‪ !-‬أ
م ا ء‬
‫ا‪c‬داري‪ ،‬وه
آ ن
!  زع ‪ 2+‬ا‪ SC‬ص أوآ! أ
 ا=‪ 77 P+ L‬ا زع‪ ،‬ا‪ 2‬آ ن‬
‫ أن ‪ 7
OO < /O  .‬ه‪ 2B P 0
2‬ا ء‪ ،‬ا‪c‬داري أم ا دي‪،‬‬
‫ا‪ SC‬ص ‪ 4 -‬د وى ا‪ ;f u1‬ا;و؟‪.‬‬
‫‪ 7
L +‬ا زع ‪ - 7 2+‬ر‪=+ §1‬ا‪ S - 1873 1‬ص ا ء ا‪c‬داري وإ دة‬
‫ا  ‪ v7‬ا;و وذ( ¯‪ =6‬ب ا ‪:‬‬
‫‪-‬إن ا‪NA7‬و ا‪ 071 2‬أن `  ا;و ‪ 0‬ا‪f‬ار ا‪+¯ ==A 2‬اد أ‪ +‬ل‬
‫ا‪ FR‬ص ا‪ 2+ :
;FA 01Q‬ا‪ +7‬ا م ‪ 071 C‬أن ‪ 7‬ا‪ =7‬دئ ا‪ 2‬و‪ f‬ا ‪0‬‬
‫ا‪ :4  2O;7‬اوا‪ 0- Z-‬ا‪+‬اد ‪ : -‬و‪.u-‬‬
‫‪-‬إن ه‪ UQ‬ا‪NA7‬و ‪ 
 LA‬و‪<  !- /
C‬ا;ه ا‪ D F‬ا‪ B  = a 2‬ت‬
‫ا‪ +7‬و‪f‬ورة ا‪ 0- +‬ق ا;و واق ا‪.D F‬‬
‫واا‪ tf‬ه أن ‪ OE- :‬ه
‪ 0‬ا م ا‪ 2‬ا‪6 ، 7
<
L‬اء
‪ES 0‬ل‬
‫ا‪ =7‬دئ ا‪ B 2‬ء ‪ -‬أو ‪ M/ 7 4  -‬ا‪Q‬ي ‪ = - PR‬ر‪ 0- ED + U‬و‪ :1;< `f‬و‪;1;B Sp‬‬
‫‪ 
2+‬ل ا‪NA7‬و ا‪c‬دار‪ 1‬وا ء وا ‪O‬ن ا‪c‬دار‪. 
01‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪80‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ه‪ UQ‬ا ‪ Z‬ا‪EK‬ث ه‪ 2‬ا‪  6 2‬و ‬


‫‪› *` @Bk 1-‬‬
‫‪ v7 =6‬ا;و أن <ر ‪ : 2+‬رو‪ 1855 ;G‬ا‪Q‬ي ‪ P=O‬إ أن ا;و وه‪A 2‬‬

‪+ - <E 2+
 +‬اد ا‪ .1 01Sq‬أن ‪ v? - !
 C‬ا‪ 1
;  !G‬ا
 ‪<E-‬‬
‫ا‪+‬اد ‪ u=- : -‬ا‪O  ` F 2‬ن ا‪.2O;7‬‬
‫‪ 01 :-‬أ‪=< ED‬ل
‪ A‬ء ا;و ‪ ;- :X‬ذ( ‪=< :‬ل
‪ A‬ء ‪ ،‬و‪ .1 0‬ا‪2+ V7‬‬
‫ا‪ 7‬ل ا‪ 2‬م ‪ -‬ا‪c‬دارة ‪ 0-‬أ‪ 7‬ل ا‪ /A‬وأ‪ 7‬ل ا‪c‬دارة ا د‪) 1‬ا‪ + ،(D F‬و‬
‫‪C‬ه ا‪c‬دارة ‪) A?O‬ا‪c‬دارة ا ‪ ،(f‬وا‪ O K‬ض أ
م ا‪ 7‬آ‪ :‬ا د‪ ،1‬و‪ OTG- =/1‬‬
‫ا ‪ 0‬ا‪O < -1384-1383-1382) 2O;7‬ن ‪ 6‬د‪O < 1855 = B‬ن ‪.(1790 LG' 24/16‬‬
‫‪;D-‬ر < ‪O‬ن ‪
24‬ي ‪ ^ 1872‬أ‪ v
t=D‬ا;و )
آ‪ ( 1V‬و
 ‪ v‬ا=;‪ 1‬ت )
 (‬
‫ ‪ 2+ 4‬ا‪ 7‬ز ت ا‪c‬دار‪.1‬‬
‫‪B- › *` Yk1 1 -‬ا‪1873 +‬؟‬
‫إذن أ
م ه‪Q‬ا ا‪
`f‬ه‪ 2‬إ‪ + f‬ت ‪OE- :‬؟‬
‫‪+‬ا‪ B‬دئ ا‪ E .‬ء ‪› *` G‬‬
‫‪-1‬ا‪ 
0  O 2F‬ر ;‪ ;1‬ا‪ SC‬ص ‪ -‬ء  ا ص ا‪ 7- 2‬ه أ‪1 C‬ن‬
‫إ‪ 7 C‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ O1;
1 1‬ا;و‪ ،‬و‪ 2  -‬ا‪ =6‬د ا‪ 7‬آ‪ :‬ا د‪ 1‬وا ‪O‬ن ا‪0
2O;7‬‬
‫ا ‪ 2+ 4‬ا; وى ا‪ ;f 
7‬ا‪c‬دارة
‪ 7‬آ ‪.LO‬‬
‫وه‪B UQ‬أة ا ‪ 2f‬إذ ر‪ ! + =/ u+‬وا‪ tf‬و‪ t1D‬ر'‪ :‬أن ا‪ ` 7‬ه ‪TG
P=R‬ة‬
‫‪ D S  D‬وا‪ T/F‬ار=‪;FA
P‬م و‪...Me
v‬‬
‫‪ 7-2‬ذا ه‪Q‬ا ا‪ =/ 0 2F‬ا ‪O‬ن؟‬
‫ن
‪ 7‬ا زع رأت ه )ا‪ 6‬دا إ ‪?
1‬ض ا
 دا‪ (;+‬أن ه‪Q‬ا ا ‪V‬اع ‪.1‬‬
‫أن ‪1‬ض  ا ء ا‪c‬داري ‪ v
[FR 2+‬ا;و(‪.‬‬
‫ن ا‪c‬دارة ه _ف ‪ 2+‬ا‪ ،<E‬ر'‪ :‬أ‪ !7A : O‬ا
 زات ا‪ /A‬ا
 ه )
`‬
‫ا=¾ ‪1‬م ‪ G -‬ط ‪ P=G1 2 D‬ا‪F‬اص(‪ ،‬إ‪ C‬أ‪N1 PO‬دي ‪ ،
 
;S‬أي
‪  +‬م‪ .‬وه أول‬

=;أ وه إ‪ /‬ء او‪ 1‬واه‪ 7 7‬ر ا‪ +7‬ا م و ‪< =/ P B‬ا;
‪V7‬ة )ا ‪O‬ن‬
‫ا‪c‬داري( ‪< 0‬ا;  د‪) 1‬ا ‪O‬ن ا‪ F‬ص(‪ ،‬ا‪  =/ 2‬ا ‪V‬ا ت ‪ 0-‬ا‪+‬اد ‪: -‬‬
‫‪.u-‬‬
‫وه‪Q‬ا ا‪;=7‬أ ‪ =6‬أن ‪ P=O‬إ‪ v
: P‬ا;و ‪  < 2+‬رو‪.1855 ;G‬‬
‫وا‪ +7‬ا م ه ‪;7- QSN1‬ا‪ U‬ا م‪ ،‬أي آ ن ا‪ +7‬و_  أو
 ‪ ،‬آ‪ B 7‬ء ‪ 2+‬ا‪ B‬دات‬
‫<  ‪: 1 < 2+‬‬
‫‪=+ 6 Terrier+‬ا‪1903 1‬‬
‫‪=+ 29 Feutry+‬ا‪1908 1‬‬
‫‪
4 Thérond+‬رس ‪1910‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪81‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫إذن آ! ‪1 <E‬ن أ; _‪  +


+‬م ض ‪VO‬ا  أ
م ا ء ا‪c‬داري )
 ر‬
‫ا‪ +7‬ا م(‪.‬‬
‫إذن
ه ا ‪O‬ن ا‪=/7‬؟‬
‫‪< =/ .1‬ا;
‪ 2+ +T
' A‬ا ‪O‬ن ا‪ F‬ص‪ ،‬و‪< - 2 O‬ا; ا ‪O‬ن‬
‫ا‪c‬داري‪ ،‬وه‪< 2‬ا; '
‪ -‬و'
;دة و‪ .1 2  -‬ا
!
` آ!    ;ة‪،‬‬
‫"‪NA7+‬و ا;و ‪ 
 LA‬و‪ "/
C‬وإ‪  7O‬إ_ ره و;وده ا‪Q‬ي ‪- Z=1‬ازن ‪0-‬‬
‫ ‪ B‬ت ا‪ +7‬واق ا‪ ،D F‬وه‪Q‬ا
‪ 2+ 2/‬و<‪=< P+ 01 : L‬ل
‪ A‬ء ا;و ‪.E6‬‬
‫إذن ‪ :1‬ر‪ Z-‬ا‪ SC‬ص ‪O  -‬ن اا‪ .B‬ا‪ =/‬وا‪ v‬آ‪ ،(Q‬آ! ‪+
+_ <E‬‬
‫ م = ‪VO‬ا ت ‪O  ` F1‬ن ا‪c‬داري‪ ،‬وآ! ‪VO‬اع ‪O  ` F1‬ن ا‪c‬داري ‪ Pf .1‬أ
م‬
‫ا‪ 77‬ا‪ =/-  F7‬ه‪Q‬ا ا ‪ 0
M‬اا;‪.‬‬
‫آ! ‪ <E‬أ; _‪  +
+‬م ه‪VO 2‬اع ‪1‬ض أ
م ا ء ا‪c‬داري‪ ،‬وآ! ‪VO‬اع ‪1‬ض‬
‫ ا ء ا‪c‬داري ‪ .1‬أن ‪< POTG- =/‬ا;
‪V7‬ة ‪< 0‬ا; ا ‪O‬ن ا‪ F‬ص وه‪ 2‬ا ‪O‬ن‬
‫ا‪c‬داري‪.‬‬
‫‪ :1‬إ<ار
‪NA‬و ا;و  ;
‪1‬ن أ; _‪ 2+‬ا ‪V‬اع إدارة ‪  +
A  !7‬م‪،‬‬
‫ و ‪ !7A :‬ا
 زات ا‪ /A‬ا
‪ ،‬و
` ذ( ‪ v+‬آ!
ة ‪ +  1‬ا‪ +7‬ا م‬
‫آ‪/‬ف ‪ :1‬إ‪ X‬رة
‪NA‬و ا‪c‬داري إ‪ 
 C LA O‬و‪./
C‬‬
‫‪› *` J 1‬‬
‫ه! ‪;7D‬ت
= دئ ‪OE- :‬؟‬
‫إذن ‪ .1‬و‪ `f‬ا‪ =7‬دئ ا‪ B 2‬ء ‪ 2+ -‬ا‪(7‬‬
‫‪+‬ا‪ B‬أ اول‪:‬‬
‫‪ =-1‬ا;و
‪NA‬و ‪ 0‬ا‪f‬ار ا‪+ -  2‬اد ا‪ -‬ت ا‪77‬آ ;و‪.‬‬
‫ه ;‪ !S‬ا‪G7‬ع ‪O -‬ن ‪ 31‬د‪ [F1" 1957 = B‬ا ء ا دي ‪ 2+ 4  -‬ا‪u1‬‬
‫‪ 0‬ا‪f‬ار أ‪ 1‬آ ن ‪ O‬ا ‪
0 ¥R‬آ= أ‪ 1‬آ ‪; ،"LO‬ا ( ا‪  2‬ا;و
‪ 0‬ا م‬
‫)وا‪7‬آ= ه  ‪ = 2‬رة ‪S -‬ة آ ‪ _ ،;B 6‬ة‪ < ،‬رب‪(...‬‬
‫وه‪Q‬ا  ‪ 7 =A  -‬دة ‪O < 0
8‬ن ‪a7 - 91/40‬ب(‪.‬‬
‫‪ SC - 1 7+-2‬ص ه!
 ر ا‪ +7‬ا م آ‪ 6T‬س ‪ F‬ع ا ‪V‬اع  ء ا‪c‬داري‪،‬‬
‫و‪ =/ 2  -‬ا ‪O‬ن ا‪c‬داري؟
 ر ا‪ +7‬ا م ‪ ،/
v‬إذ ‪ ;1 :‬ا ء ‪1 
;A1‬‬
‫أ‪S‬ى آ‪ 77‬ر‪ 6‬ا‪ /A‬ا
 و_= ا‪ +7‬ا م ‪7 + ،PA?O‬ا‪ +‬ا ر‪ 1‬وا  ا‪2‬‬
‫;ار ‪6T-‬ب ا ‪O‬ن ا‪ F‬ص أ‪ L=D‬آ‪K‬ة ‪ ;-‬اب ا ‪ ،7‬وا‪ =7‬دئ ا‪RC‬اآ )
ا‪+‬‬
‫ا‪ ،( 7B‬و‪ 2  -‬ا‪ S‬ر ا ء ا‪ =6‬ده ‪ 7
: `
D S =AO‬ا زع ‪2+ A?O‬‬
‫<  ‪ 1921 1 1 22 BAC D’ELOKA‬وه <رت
‪ 7‬ا زع أن ا ء ا‪ 2O;7‬ه‬
‫ا‪ 4 - [F7‬ا‪ 7‬ز ا‪/7‬و ‪ 0
:' -‬أ‪  +7-  O‬م  ! ا‪ FR‬ص ‪2?f 0-‬‬
‫‪7A
O‬ة ‪ ! 6‬ا ج‪ ،‬ود ‪ 2+‬ذ( أ‪ PO‬وإن آ ن ا‪ +7‬ا م  ‪f‬ا ‪ v+‬أي
‪+‬‬
‫ م‪ !- ،‬ه ا‪Q‬ي ‪ UA 2+ !7A‬آ‪ (Q‬ا
 زات ا‪ /A‬ا
‪ ،‬و‪ +7- 1 C‬ذو _=‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪82‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ ر‪ 1‬أو ‪;1  D‬ار ‪6T-‬ب ا ‪O‬ن ا‪ F‬ص‪ ،‬و‪ 0 MF1 C‬ا‪G7‬و ت ا‪ ،D F‬و‪e‬ت‬
‫‪-‬ادر ه‪Q‬ا ا‪ v
: `
PB‬ا;و ‪R  < 2+‬آ آا‪ LO‬ا?ج ‪Granits des Vosges‬‬

` ‪ !  1;
1;-‬ر‪  ;1‬اا‪ Z= ; < LO‬أر‪ ?D‬ا‪G‬ارع‪ST   ،‬ت ‪ 0‬ا‪،;7‬‬
‫‪  L<+‬ا=;‪' 1‬ا
 ‪ L /+ ،1ST‬ا‪G‬آ أ
م
‪ v‬ا;و‪ ' ،‬أن ه‪Q‬ا ا‪S‬‬
‫<  ‪;-‬م ا‪;- P7 E
PD S‬م و‪B‬د ‪R‬وط ا‪ 2+  K6‬ا; ر'‪ :‬أن ا; أ‪-‬م‬
‫ ‪ t‬ا=;‪  +
) 1‬م( وا;و _ف ‪.P+‬‬
‫‪ +7 +‬ا م ‪ U 7-‬ا ي ' آ ف‪ ،‬و
` ذ( ‪ +‬أ‪ 26 6‬وه
‪ 2+ 1‬ا‪PB‬‬
‫ا ‪ 2‬وا‪Q‬ي  ‪ 7 u-  †+‬ن ‪ OE- :‬إ ام‪.‬‬
‫ا‪š6‬اب ‪ .-‬أ` م ا‪ U‬ء ا‪6‬داري ا‪.h‬‬
‫ا’ ا‪-]2‬ا‪ -h‬ا‪6‬دار‪ 2 *` -+‬د ‪  135‬ر‪ 17 £+‬أ‪ Uk 1961 @+‬‬
‫ا ‪ š 1 .‬وز‪ +‬ا  ا‪. ?y‬‬
‫‪4O‬ا ‪ 0/‬ا‪;7‬م ‪ :6 - 1960 = R 8 2+‬ا‪ ;7
;A‬ا‪T- :
2‬زرو‪- ،‬ا‪/6‬‬
‫ا‪ 6‬ذ ران ا‪ 2
7‬ا‪=7‬ل أ
م ا‪ v7‬ا واا
‪ P- 2‬إ إ‪ /-‬ل <ار وز‪ 1‬ا‪-‬‬
‫ا_  وا‪ ==G‬وا‪ f 1‬ا در ‪ -‬ر‪
28 §1‬رس ‪ M<- 1960‬ا‪ 0 /‬ا‪;-‬اء
‪0
25 0‬‬
‫‪ v?O‬ا‪ G‬و‪;-‬ون را‪ :A< 2+ P=
0
.‬ا‪ ==G‬وا‪ - - f 1‬ط‪ ،‬وآ‪ (Q‬إ‪ /-‬ل <ار ‪v?O‬‬
‫از‪ 1‬ا در ‪ 15 2+‬أ‪; §A?- 1960 !1-‬ة ا‪1 P- ' ;- ،` R T/F 0 /‬م ‪
25‬رس‬
‫‪;1N
1960‬ا إ‪;  =X‬ا‪ B 0
U‬أن <ار ا<‪G
M‬ب ‪ B -‬وأ‪M<- -
PO PO‬‬
‫اا‪VB ? - :A1 .‬اء وأن ا‪ T/F‬ا‪A 7‬ب إ‪ P‬وه ا‪fc‬اب ‪ 0‬ا‪-;
?- !7‬ة ‪1‬م ‪25‬‬

رس ‪ 1960‬آ ن 
‪Cq =A  -‬ف اان وآ ن
‪ 0‬اا‪ .B‬أن ‪f
`1‬ع ‪VB‬اء وا;‬
‫وذ( ‪ ;-‬أ‪ QS‬رأي
‪ t‬ا‪ ?e‬ا‪ ،
7‬وأن ا‪V‬اء ا‪ 2+ P7A QF7‬ا ‪-‬ا^‬
‫‪ ،6 6‬و
‪ B 0‬أ‪S‬ى ‪*+‬ن ‪ ;< P; §A+‬و<` ‪;-‬ون
ا ة أ‪T O 7f 1‬د‪ ،=1‬وأن ه‪Q‬ا ا;‬

‪G‬ب ‪B 2+‬ه‪ v? - U‬ا‪ .‬ا‪Q‬ي ‪G1‬ب <ار ا<‪ M‬ا= را  ?‪ P‬ا ‪.1‬‬
‫و‪4O‬ا ار‪ 01‬ا‪/7‬ن ‪ 7+‬و‪4O‬ا ‪  X‬ا‪ 
n 1 2‬أن ‪ -‬ر‪
14 §1‬ي ‪1960‬‬
‫آ ن <; و‪ PB‬ا‪ ;A‬ا‪ ;7
2‬إ وز‪ 1‬ا‪ _ -‬ا‪ ;f + /6‬اار‪ 01‬ا‪ 2? A‬ا‪Q‬آ‬
‫وأ‪ `1 : PO‬ااب ‪e 2+ 7‬ف ‪ XEX‬أ‪.R‬‬
‫و‪4O‬ا ‪ 4E7‬ت ا‪ - 
;7‬ر‪ 19 §1‬د‪_ 0
1960 = B‬ف وز‪ 1‬ا‪ -‬ا_ ‬
‫وا‪ ==G‬وا‪B f 1‬ا‪ 0/ - Pa=  -‬وا‪ - 2
1 2‬از‪ 1‬ا‪Q7‬آر إ ر‪PO P +‬‬
‫‪ 2+‬رأ‪=
' P1‬ل و'
‪  V‬أ‪ 6‬س ‪ +1 P?e ; =_ :B 0
PO‬ا‪0 /‬‬
‫;‪ +‬ع ‪
0_  P< 0‬از أ
م ا‪ 7‬آ‪ :‬ا د‪ 1‬و
‪ B 0‬أ‪S‬ى أن <ار ا<‪ M‬و<`‬
‫=‪
19 2+  7 Pa‬رس ‪ ،1960‬وأ‪ ' 2  - PO‬ر‪ 2B‬و‪   V1‬ا‪ /A‬ا ‪6‬‬
‫‪ M< 2+‬آ! ن ‪ <N
? -‬و‪   2+‬ار ب ‪ ` R T/S‬و‪ `
2+‬آ! <‪=A  - -;
M‬‬
‫‪ 2?e
`7‬ا‪c‬دارات ا‪ 
7‬وذ( ‪ 1_ 0‬ا‪67‬م ا در ‪ -‬ر‪=+ 5 §1‬ا‪،1958 1‬‬
‫وأن از‪ 1‬و<‪ `7B X 7
?- M‬اان ا‪ P 0f F‬ا‪=a 01Q‬ا ‪ 0‬ا‪1 !7‬م ‪25‬‬

رس ‪ ،1960‬و
‪ B 0‬أ‪S‬ى آ‪ (Q‬أن ;ة ا‪;- §A? - t7A 0 /‬ون إ‪E‬ن ‪ - 6‬و‪;-‬ون‬
‫‪   2+ u1‬ار ب ان ‪.` R T/F‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪83‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ `7B X 7
?-‬اان ا‪ P 0f F‬ا‪=a 01Q‬ا ‪ 0‬ا‪1 !7‬م ‪
25‬رس ‪،1960‬‬
‫و
‪ B 0‬أ‪S‬ى آ‪ (Q‬أن ;ة ا‪;- §A? - t7A 0 /‬ون إ‪E‬ن ‪ - 6‬و‪;-‬ون ‪  2+ u1‬‬
‫ار ب ان ‪.` R T/F‬‬
‫و‪4O‬ا ‪Q7‬آة ا‪B 1961 1 1 24 2+ 
;7‬ا‪ 4E
 -‬ت از‪ 1‬وا‪ + 2;1 2‬‬
‫ا‪;1N
0 /‬ا ا‪ P B  6‬أن ا‪=
0/‬ل أ
م ا‪ v7‬ا ‪4O‬ا ن ه‪Q‬ا ا‪[F1 S‬‬
‫دون ‪6‬ا‪ 2+ 4  - U‬ا; وى اا
 إ إ‪ /-‬ل أي <ار إداري وأن ا<‪;- M‬ون را‪!K71 .‬‬
‫‪VB‬اءا ‪-; C‬ا ?‪ 4‬و
‪G‬و ا‪67‬م ا در ‪=+ 5 2+‬ا‪G
1958 1‬ك ‪ +‬ن ا‪` 7‬‬
‫ا‪ 7‬ح ‪ P-‬إزاء آ! إ‪f‬اب ‪ 0 2 7B‬ا‪ 071 C !7‬ا= ر‪ 0?e7 =A  - U‬دا‪2+ ES‬‬
‫‪ /O‬ق ‪  7 =/‬ت ‪1 16 e‬ز ‪ 1957‬ا‪ -   - 7‬ت ا‪ ، 7‬و
‪ B 0‬أ‪S‬ى إن‬
‫ه‪Q‬ا ا‪67‬م ‪ P 71 C‬أن ‪1‬د اان ا‪ 0
0
7‬ا ‪ O 7‬ت ا‪T‬د‪ =1‬ا‪;-  [O 2‬ون‬
‫ا‪ K6‬ء ا‪ 4‬ا‪ ?e - 7‬ا‪ ،
7‬وأ‪S‬ا إن إ‪ 6‬ءة ا‪ 76‬ل ا‪ 0
n 1 /A‬آن‬
‫ا‪ 0 /‬ه ان ا; ‪ -‬زارة ا‪Q‬ي ‪ ;- `B1 :‬إ و‪.P?e‬‬
‫و‪4O‬ا ‪4‬‬
‫و‪4O‬ا ‪67‬م‬
‫و‪4O‬ا‪.................‬‬
‫و‪4O‬ا‪.................‬‬
‫‪ D S - 1 7+‬ت ا‪ v7‬ا‬
‫و^ أن ا; ا‪=7‬م ‪ 0-‬وز‪ 1‬ا‪ -‬ا_  وا‪ ==G‬وا‪ f 1‬وا‪ ;A‬ا‪;7
2‬‬
‫‪ ; ? - :A1‬إداري‪6 ،‬اء
‪ ^ 0‬ا‪ .7- !7‬ا‪ =G‬ب ‪ - -‬ط ا ‪ :A `-‬ا‪==G‬‬
‫وا‪ f 1‬ا‪Q‬ي ‪ Me‬ا‪ ،P- !7 0 /‬أو
‪ ^ 0‬اا; ا‪; 2‬د وا‪ P =B‬وا‪V‬ا
‪P‬‬
‫‪¯ =A  - X 7
?-‬ان ا‪ ،076‬و‪ 2  -‬أن اارات ا‪ 2‬أ‪;D‬ره وز‪ 1‬ا‪-‬‬
‫ا_  وا‪ ==G‬وا‪Q?  f 1‬ا ‪ (Q‬ا; ;‪ 7B 2+ !S‬اارات ا‪c‬دار‪ ،1‬ا‪ 071 2‬ا‪0/‬‬
‫‪ +‬أ
م ا‪ v7‬ا ‪ ; -‬ا‪ /-c‬ل  وز ا‪ /A‬و‪ ! ? +‬اول
‪= R 27 e 0‬‬
‫‪ 1957‬ا‪ v7 - 7‬ا‪.‬‬
‫و^ أن وز‪ 1‬ا‪ -‬ا_  وا‪ ==G‬وا‪ ،f 1‬ا‪ 6‬دا إ ا? ! ‪ 0
11‬ا;‬
‫ا‪ M A‬ا‪Q‬آ‪ ،‬ا‪Q‬ي ‪  [ 1‬أن آ! ‪VO‬اع ‪ =/ 2+‬أو ?‪ A‬ا; ‪ `+1‬أ
م ا‪77‬‬
‫ا‪ 1  F7‬رض <=ل ا‪ O 
c 0/‬ا‪ 76‬ل ا‪7‬ازي ا‪ 7‬ص ‪ 2+ P‬ا? ! اا‪`-‬‬
‫‪ 0
(1) G‬ا‪ 4‬ا‪ v7 - 7‬ا‪ +1 ^ ،‬ا‪ +; 0 /‬ع ‪0_  P< 0‬‬
‫ د ‪ 1_ 0‬ا ء ا
!‪.‬‬
‫‪ ^ 0‬أ‪ .A PO‬ا? ! ا‪ 0
0
K‬ا‪ 4‬ا در ‪ 1913 LG' 12 P-‬آ‪e U' 7‬‬
‫‪ [F 1928 = R t +‬دون ‪6‬اه ‪ 2+‬ا‪ 7‬دة ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪ ! ? - E7 A6N7‬اول‬

‪ 0‬ا‪ 014‬ا‪ 2? A‬ا‪Q‬آ‪ ،‬وأن ا‪ SC‬ص ا‪;7‬د  ‪ ?D   1‬ت ا;و‪ ،‬ا‪ aR‬ل‬
‫ا‪ u1 ،
7‬ا‪c‬دارة ‪ 0‬ا ر ا‪Q‬ي =‪ XEX .[FR ;f P‬أ‪O‬اع
‪ 0‬ا ‪V‬ا ت و‪C‬‬
‫;‪ P+ !S‬ا ‪V‬ا ت ا‪ - 7‬ق وا‪VC‬ا
ت ا  ‪ 0‬د ا‪ ?e‬ا‪ ،
7‬وأ‪S‬ا إذا‬
‫آ ن ‪ UQ‬ا‪ 7‬آ‪ :‬أن  ح ‪T-‬ن ا‪c‬دارات ا‪*+  1;

7‬ن ا? ! ا‪Q7‬آر ‪  ` 71‬أن‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪84‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ ‪ 2+ 4‬ا; وى اا
 إ إ‪ /-‬ل أ; أ‪ ،  7‬و‪ 2+‬ه‪ UQ‬ا‪G‬وط ‪ +1 C‬ا‪  0 /‬أي‬
‫_‪  0‬د ‪ 1_ 0‬ا ء ا
! ‪ =Xc‬ت دا‪ ،U‬ا‪ Z+ 2
1 2‬إ إ‪ /-‬ل <ارات از‪1‬‬
‫ا‪
q‬ة ‪/- :X،P?<-‬د‪ ،P7 0
U‬و‪ 2  -‬أن ا‪ v7‬ا ه ا‪ 77‬ا‪; -  F7‬ر‪B‬‬
‫او وا‪.P=_ 2+ 4  O K‬‬
‫‪G7- 1 7+‬و ا<‪M‬‬
‫^ أن وز‪ 1‬ا‪ -‬وا‪ ==G‬وا‪ f 1‬أ‪;D‬ر ‪
28 2+‬رس ‪< 1960‬ارا ‪M<-‬‬
‫ا‪ 0 0 /‬و‪;- P?e‬ون را‪ .‬ا‪;-‬اء

25 0‬رس
‪ v?O 0‬ا‪ G7 ، A‬رآ‪ 2+ P‬آ‬
‫إ‪f‬اب ‪ 0 2 7B‬ا‪1 _ !7‬م ‪ 0
25‬ا‪ G‬ا‪Q7‬آر‪ ،‬وأن ا‪N1 0 /‬ا‪ [S - QS‬‬
‫ه‪Q‬ا اار آ‪ P=A1 : PO‬ا‪ F‬ذ رأي ا‪ t 7‬ا‪ ?e - ?7‬ا‪ ^ 0 ،
7‬أن ا‪/A‬‬
‫ا‪ 7 2‬رس ا< ‪ -‬ا ‪; 2+   71 6‬م و‪B‬د ‪ M< [O‬آ! ن ‪ R ?- M S‬‬
‫ا‪V‬ا
‪ P‬ا‪ ، 7‬وذ( ‪ <N
?-‬و‪ t D 2+‬ا‪ !7‬و‪E‬وة أ‪ 2+ ;B1 C PO‬ا ‪O‬ن
‪?1 0‬ض‬
‫ ا‪ /A‬ا‪  F7‬ا‪ G6‬رة ا‪ t 7‬ا‪ ?e - ?7‬ا‪< !=< 
7‬ار
‪ 0‬ه‪Q‬ا ا ع آ?‪ 7‬‬
‫آ ‪ LO‬ا‪4‬وف ا‪.P 2‬‬
‫و‪ ._ !=1 C‬ا‪ ac‬ء ا‪ ;f PB7‬ا‪7‬رات ا‪c‬دار‪ 1‬إذا آ ن ‪ 2+‬ا‪ : 1 0
 /6‬ا
‬
‫ا‪; :<- = /7‬ى ا‪ 7‬آ‪ ،:‬و^ أن ا‪ B 0
K1 0 /‬أ‪S‬ى ;م
‪G‬و و‪E/-‬ن‬
‫ا? ! ا‪6
0
v
F‬م ‪=+ 5‬ا‪ ،1958 1‬ا‪Q‬ي ‪ G1‬إ‪ P‬از‪< 2+ 1‬ار‪ M<- U‬ا‪،0 /‬‬
‫وإ‪ ! ? =_ PO‬ا‪ - A‬ا‪Q‬آ " آ! <‪ 0 M‬ا‪-;
? - !7‬ة وآ! ‪ 2 7B !7‬أدى ;م‬
‫ا‪ OC‬د ‪ 071  - ? -‬ا‪E P  =< 7‬وة  ا ‪ O 7‬ت ا‪T‬د‪."=1‬‬
‫و^ أن اا<` أن ه‪ UQ‬ا‪  7‬ت ‪ 071 C‬ر‪;- /-‬ا‪ -‬ا ?‪ Q‬ا‪ .A 2‬ا? ! ا‪0
2O K‬‬
‫‪1 16 e‬ز ‪ 1957‬ا‪ -   - 7‬ت ا‪ .1 ، 7‬ا‪ F‬ذه ‪67-‬م ;‪R ;1‬وط
‪ 7‬ر‪6‬‬
‫ا ا  ‪_ 0
2-‬ف ا‪ 0?e7‬وأ‪  V v - O‬ا‪ /A‬ا ‪ 74‬ا‪; A7‬ة  ‪v‬‬
‫ازارة _= ‪  7‬ت ‪
+ 1956 1 1 6 e‬ن ‪ 31‬أآ‪ 1912 -‬ا‪ v  ; A 2‬ازارة‬

‪NA‬و ا‪c‬دارة ا
 =‪E‬د ‪ EB /6 L‬ا‪ ،(7‬ا
 ا‪Q‬ي ‪ P t=1‬ا‪ F‬ذ ا;ا‪-‬‬
‫ا ور‪ 7  1‬ن ‪ MF
6 0A‬ا‪7‬ا‪ +‬ا‪.
7‬‬
‫و^
‪ B 0‬أ‪S‬ى أن ا? ! ا‪ 0
v
F‬ا‪67‬م ا‪ M A‬ا‪Q‬آ ا‪Q‬ي ‪ ;=A1‬ا ‪ O 7‬ت‬
‫ا‪T‬د‪   2+ =1‬ا‪fc‬اب ا‪ 0 -;7‬ا‪ 071 C !7‬ا= ر‪ ، 7f ? - a
U‬ذ( أن ‪e‬‬
‫‪=+ 24‬ا‪ 1958 1‬ا‪ ?e - 7‬ا‪  [ 1 C 
7‬أ‪ + ?   1‬ا‪c‬دارة
‪ 0‬إ= ع‬
‫ا‪Bc‬اء ا‪T‬د‪ 2=1‬اا‪ !=< .B‬إ‪;D‬ار أي ‪VB‬اء‪ ،‬وأن ا‪fc‬اب ‪ 0  7B‬ا‪1 C !7‬آ‪.‬‬
‫اان ا‪
7‬ن ‪;=1 !-  R  FR T/S Z+‬ون أ‪ =/ / 0 :A?O‬ا‪  7‬ت‬
‫ا ‪ OO‬ا‪ ?e - 7‬ا‪ ( 
7‬ا‪  7‬ت ا‪ 2‬أ‪;D‬رت  ‪ 7‬ن ق ‪ - 1‬ا‪VC‬ام‬
‫‪ 77 -‬ر‪ 6‬ا? وا‪7A7‬ة ‪ K6 - ،?e‬ء ا‪ =a‬ت ا‪=7‬رة‪ ،‬وإ‪ PO‬إذا ‪ f+‬أن ا‪ 0 /‬ر'‪:‬‬
‫آ‪ 2+ 
P 1;<  O PO‬أن ‪G
2+ 0/1‬و ا‪67‬م ا‪ M A‬ا‪Q‬آ ‪RT
PO‬را‬
‫‪ 2+ P‬اار ا‪/7‬ن ‪*+ ،P+‬ن ه‪ UQ‬ا‪G7‬و ‪;B C‬ال ‪. +‬‬
‫و^
‪ B 0‬أ‪S‬ى آ‪ (Q‬أ‪ PO‬إذا د ا‪ 0 /‬أن ‪Q‬ف اا‪ .‬ا‪Q‬ي ‪ ?- . 1‬ر‪B‬‬
‫ا<‪ 0 M‬ا‪ ?D 2A1 !7‬ا‪V‬اء‪ E+ ،‬أ‪ 6‬س ‪ UQ‬ا‪C‬د ء ن ا‪ 0 /‬اف ‪ PA? -‬أ‪PO‬‬
‫‪ :A‬را=‪ P‬إ ‪ 30 1 O‬أ‪ ،1960 !1-‬أي ‪ ،P?< ;-‬و ‪ -‬ر‪ §1‬اار ا در ‪/-‬د‪ ،U‬وأ‪PO‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪85‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ 0
n 1‬آ!
;م أن
‪ P;1‬ا‪< ;f 0 /‬ار <?‪ 0 P‬ا‪  V1 C !7‬أ‪ 6‬س ‪ 7+‬‬
‫‪G7- 1‬و ا‪/‬د‪.‬‬
‫‪ ^ 0‬أن ا‪ 0 /‬ن  <;ي ‪ ._ P 71 C‬ا‪ ?6C‬دة
‪ 0‬ا ‪ O 7‬ت ا‪T‬د‪ =1‬ا‪ 7‬ص‬
‫‪ 2+ 7‬ا‪ 4‬ا‪ ?e - 7‬ا‪ 
7‬ا‪ =/ 2‬إ‪  C‬ا‪ 0?e7‬ا‪ 2+ 076‬و‪?e‬‬
‫< رة
‪ 0‬أ_ ا;و‪.‬‬
‫و^ أن ا? ! ا‪  [ 1 P?e ; 0
`- A‬أن ‪ §A?1 ` R T/S   2+‬از‪ 1‬ا;‬
‫‪;-‬ون إ‪E‬ن ‪ ،- 6‬وأن ‪ ?D‬ا‪ T/F‬ا‪Q‬ي ار=‪ P‬ا‪=1 0 /‬ر ‪ =/‬ه‪ UQ‬ا ;ة‪ B 0
،‬أ‪S‬ى‬
‫أن <ار ا<‪ M‬ا‪ - 6 QF7‬إزاء ا‪ ;< 0 /‬أ‪ ،P QSN1 7- U=S‬و‪ =1 2  -‬ا‪ 0 /‬آ‪POT‬‬
‫‪ O 7  - `7‬ا‪; 2+ =/7‬م و‪B‬د آ! إ‪B‬اء ‪T‬د‪ Sp 2=1‬وا‪ 2  2‬أن ‪ 071‬آ! ن‬
‫‪ :1; 0
2
7‬إ‪  1‬ت ل ا‪ 7‬ل ا‪ -A 7‬إ‪ !=< P‬ا‪ F‬ذ ا‪V‬اء‪.‬‬
‫و^ أ‪S‬ا أن <ار ا‪/‬د ‪=1‬ر‪ 0 0 / 071 C 0- T/S U‬أ‪;D PO‬ر ‪ =6‬ب أ‪0 = B‬‬

 ا‪ +7‬ا‪.2
7‬‬
‫و^ ‪ 0 n 1‬آ!
;م أ‪ 01 PO‬ر‪ 0_ u+‬ا‪ ;7
;A‬ا‪.2‬‬

‫‪ ˜ŸG‬ا
‪ B‬ب‬
‫‪ 0_ u+1‬ا‪ ;7
;A‬ا‪2‬‬
‫ا ‪ v‬اول‪ :‬ا‪ ;A‬ا ‪2O‬‬
‫ا‪ GA7‬ر ا‪7‬ر ا‪O + ;A‬‬
‫ا‪ ;7‬ا م‪ :‬ا‪ ;A‬زروق‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪86‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪1‬‬
‫ا‪J‬ـ ‪ 
¬ ,‬ذ أ` ا‪ dB‬ري‬
‫‪ K1‬ه‪Q‬ا ا‪ 0
.O B  OO < G
:‬اه‪ ،7‬وه‪;
2‬ى
‪G‬و  ا‪fc‬اب‪،‬‬
‫‪ 2< = =A  -‬ا ‪ Z‬ا ‪ =_ !K
OO‬ا; وا‪ 7‬ر وا‪ SC‬ص و'ه ‪
P?<
=1‬د‬
‫‪T‬آ;  ‪ P‬ا‪.- A‬‬
‫و‪  6‬ول ا  ه‪Q‬ا ا‪ES 0
:‬ل ا‪ /F‬ا‪:q‬‬
‫أو‪ :C‬ا ء ا‪.- A‬‬
‫‪ M<
: : O X‬ا‪ v7‬ا ‪ 2+‬ه‪Q‬ا ا‪.:‬‬
‫‪ : K X‬ا ء ا‪.E‬‬
‫أو‪ :‬ا‪ U‬ء ا; ‪4O :,‬ا ;م ‪K‬ر‪  O‬أ م ‪ 2+ - 6‬ا‪f7‬ع ‪  + ;+‬إ ء‬
‫‪4O‬ة ‪ 0‬ا ء ا‪ 7‬رن‪ D S ،‬وأ‪ES 0
t 1 PO‬ل ‪ P K‬أن ا‪ v7‬ا ‪M<7 - XT‬‬
‫ا‪ v7 - A‬ا;و ا?‪ F- 2AO‬ص ;م
‪G‬و  ا‪fc‬اب‪ ،‬ه‪Q‬ا ا‪;=7‬أ ا‪Q‬ي و‪Pf‬‬
‫‪ 7
) 1909 LG' 7 Winkel : 2+‬أ م
‪ v‬ا;و ا?‪ 2AO‬ص‪ B ;+ ،(826 :‬ء‬
‫‪ P K 2+‬أن ا‪ G7- 0?e7‬رآ‪ 2+ :‬ا‪fc‬اب "‪=1 :‬ا ‪+ T/S Z+‬د‪ ، 1‬وإ‪ 7O‬و‪f‬ا‬
‫أ‪Q- :A?O‬ا ا‪ !7‬ا‪ S ،2 7‬رج ‪ /O‬ق اا‪ 0O‬واا ‪ t‬ا درة ‪ 7f ; -‬ن
‪ 7‬ر‪:6‬‬
‫ق ا‪ ; 0 : =A  - ; 2‬ا ‪O‬ن ا م ا‪Q‬ي ‪c - :/-1‬دارة" إ‪ C‬أن
‪ v‬ا;و‬
‫'
<?‪ 2+ P‬ا‪f7‬ع‪ ،‬أو‪ = - C‬ر‪ C : 2+ U‬أن ا‪ 0?e7‬ا‪;B1 C 0
7‬ون ‪2+‬‬

اآ‪ 1;<  V‬وإ‪
2+ 7O‬اآ‪ 74  V‬و‪ + ، C‬ء ‪ K 2+‬ت ‪ ::‬ا‪ 
AOq‬ر ا در ‪2+‬‬
‫‪ 22‬أآ‪) 1937 -‬ا‪ 77‬ص‪ (834 :‬أن ا‪f*- 0?e7‬ا‪=1 :" :-‬ا ‪+ T/S Z+‬د‪ 1‬‬
‫وإ‪ 7O‬و‪f‬ا أ‪ :A?O‬و‪ S 2 7B !7-‬رج ‪ /O‬ق ‪ =/‬اا‪ 0O‬واا ‪ t‬ا درة ‪ 7f ; -‬ن‬

‪ 7‬ر‪ :6‬ق ا‪7‬رة ‪
2+ :‬ا‪ B‬ا‪ /A‬ا
"‪.‬‬
‫‪ :X‬أ<
‪G‬و ا‪fc‬اب ‪ Dehaene 2: 2+‬ا در ‪1 7 :2+‬ز ‪ B 1950‬ء ‪2+‬‬
‫‪...": P K‬إن د‪6‬ر ‪ 1946‬إذ ‪1‬ر ‪ 2+‬د‪ PB =1‬أن  ا‪fc‬اب ‪ 71‬رس ‪ 2+‬إ_ ر اا‪0O‬‬
‫ا‪*+ P74  2‬ن ا‪ 7‬ا‪; < 
7‬ت
‪ 0‬ذ( دة ا‪G7‬ع إ ا م ‪ + -‬ا وري‬
‫‪ 0-‬ا;‪ +‬ع ‪ 0‬ا‪ t 7‬ا‪  7‬ا‪Q‬ي ‪ !K71‬ا‪fc‬اب أ; و‪ ،P 6‬و‪ 0
T‬ا‪  7‬ا
 ا‪;< 2‬‬
‫‪  .1‬ا‪fc‬اب ا‪ A7‬س ‪ ، -‬وإ‪ ' 2+ PO‬ب ه‪Q‬ا ا ‪ :4‬ا‪*+ 21G‬ن ا‪C‬اف ‪-‬‬
‫ا‪fc‬اب ‪ 2 1 C‬ا‪ =6‬د اد ا‪ 01 2‬أن د  ه‪Q‬ا ا‪ POTR ،‬أي  ‪`
; - ،Sp‬‬
‫ا‪ 2+ MA‬ا‪ P 76‬أو أن ‪1‬ن
 ر‪f `
f‬ور‪ 1‬ت و
  ت ا ‪ 4‬م ا م‪ ،‬وأ‪(Q PO‬‬
‫و‪ 2+‬ا  ااه  ‪ 2+ !S;1 ،`1G‬ا‪ S‬ص ا
 ا‪NA7‬و ‪ 6 0A 0‬ا‪7‬ا‪+‬‬
‫ا ء"‬ ‫ر< ‪-‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪P‬‬ ‫ااردة‬ ‫اد‬ ‫ `‬ ‫وأن‬ ‫ا‪
7‬‬

‫‪-1‬ﺃﻨﻅﺭ ﺃﺤﻤﺩ ﺍﻝﺒﺨﺎﺭﻱ ﻭﺃﻤﻴﻥ ﺠﺒﺭﺍﻥ "ﺍﺠﺘﻬﺎﺩﺍﺕ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ )ﺍﻝﻐﺭﻓﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ("‪-‬ﺍﻝﻁﺒﻌﺔ ﺍﻷﻭﻝﻰ ‪ 1996‬ﺹ‪.177:‬‬
‫‪2‬‬
‫‪-LONG (M) WELL (P) et BRAIBAN (G) DEL VOLVE (P) et GENEVOIS (B) les grands arrêts‬‬
‫‪de la jurisprudence administrative Sirey ; Paris 1990, 9e édition ; collection droit public, p : 437.‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪87‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‘  ‪ Žk1 * ( :‬ا’ ا‪ .- ]2‬هŸا ا*‪:‬‬


‫‪ !AO‬أ‪ QS‬ا‪ v7‬ا ‪ < 0‬ء ‪ - 6‬و
 وز ‪ v7‬ا;و ا?‪ ،2AO‬وإذا آ ن‬
‫‪  4‬ا‪fc‬اب ‪=1‬ر  دة ‪ -‬ورة ‪ 6‬ا‪ +7‬ا م ‪_ -‬اد وا‪ 4O‬م ودون ا‪ /O‬ع‪PO*+ ،‬‬

‪ 0‬ا وري ا‪ Rc‬رة إ أن ه‪Q‬ا ا‪;=7‬أ آ ن
و‪;- Q
AO+ 2+ +‬ا‪ 1‬ه‪Q‬ا ان‪ ،‬و
` ذ(‬
‫آ ن  ا‪fc‬اب
‪4‬را ‪ 2+‬ا ‪ M‬اول
‪ P‬و
‪ 2+ P- +‬ا ‪ M‬ا‪ ،2O K‬و‪ ;O‬أن‬

‪G‬و  ا‪fc‬اب  ‪ .O  - <E‬ا‪ 26 A‬و‪;7- ;1; -‬ى ‪ =/‬ا;‪71‬ا_ ‪2+‬‬
‫ا;و‪6 ;=+ ،‬ط 
 ‪ C AO+ L+ 2G+‬أآ‪ O K‬ا;‪71‬ا_ آ ن
‪ 0‬ا‪P 6 O‬‬
‫‪ 7f‬ن
‪ 0
7‬ق ا‪+‬اد
  ا‪fc‬اب‪.‬‬
‫‪a7 =A  -‬ب ‪ ;O‬أ‪ !e 2+ PO‬ا‪ /7‬ت ا  ‪;D ;-‬ور ا;‪6‬ر‪ ،‬و‪  P O‬‬
‫ا‪fc‬اب )ا? ! ‪ 0
14‬د‪6‬ر ‪
15‬رس ‪ (1972‬و‪ ;-‬ا‪fc‬اب ا م ا‪Q‬ي ‪Pf S‬‬
‫ا‪?e7‬ن ا‪
7‬ن ‪ 14 :2
1‬د‪ 1990 = B‬و ‪ 1991 1 1 28‬و ‪ 10‬د‪ v?O 0
= B‬ا‪ A‬‬
‫وا‪<c‬ار ا ‪_ 0
(Q 2 7‬ف ا‪ /A‬ا ?‪ 0
،1Q‬ا‪;B‬ر ‪ +a -‬ا‪c‬دار‪ a 1‬ا‪M<7‬‬
‫‪ O‬إ<ار
‪G‬و  ا‪fc‬اب  ‪/ 1 A‬ر ا‪.`77‬‬
‫و‪ ¥6E‬س ‪O‬رد
‪ 7‬ا‪ =7‬دئ ا‪ 2‬و‪ v
f‬ا;و ا?‪ 2AO‬وا‪   : 2‬‬
‫ ا‪fc‬اب )
‪ Long 7‬و‪Sp‬ون‪ /‬م‪.‬س‪.(441 .‬‬
‫"‪G
-1‬و إ‪f‬اب ا‪ 0?e7‬ا‪ ^ 0
0
7‬ا‪;=7‬أ‪.‬‬
‫‪1-2‬ن ا‪fc‬اب
‪G‬و ‪   2+‬ا;‪ +‬ع ‪" 0‬ا‪ t 7‬ا‪ " 7‬و
‪1 : 0‬ن ا‪fc‬اب‬
‫ا‪G
' 26 A‬وع )‪ v
:‬ا;و ‪=+ 18‬ا‪ ،Bernot،1955 1‬ا‪ 77‬ص‪،(97 :‬‬
‫وا
 '
‪ 74  `f- 
V‬ت
‪ =_ .A ?F‬ا;ف ا‪;7‬د
‪_ 0‬ف ا‪0- 7‬‬
‫)‪ v
:‬ا;و ‪ ،Lepouse ،1958 =OO 28‬ا‪ 77‬ص‪.(596 :‬‬
‫‪ .1-3‬ا‪  0- +‬ا‪fc‬اب و ا?† ا‪Q‬ي ‪ .1‬أن ‪ P- 1‬آ!
‪2
7 Me‬‬
‫)‪ v
:‬ا;و‪ 12 :‬أآ‪ ،Delle Coquand،1956 -‬ا‪ 77‬ص‪;1 ،1326 :‬‬
‫ا‪  6- u1‬أو ‪ /S‬ب و ‪ S‬رج ا‪fc !7‬اب ‪T P =< 
T/S 26 6‬د‪. =1‬‬
‫‪ 
 071-4‬ا‪ F‬ذ إ‪B‬اءات ‪ ?" D S‬دي ا‪ 2+ MA‬ا‪ 76‬ل  ا‪fc‬اب أو‬
‫و‪ P 1 7 +‬ا ‪ 4‬م ا م"  و آ ن ا‪fc‬اب
‪G‬و ‪ ،‬و‪1 C‬ف  ‪Q-‬ا ا‪ SC‬ص‬
‫إ‪" 2+ C‬ا‪4‬وف ااه  ‪ "`1G‬و‪6  v‬ى _ ‪ 7 - !7
`-‬ر‪ `
O‬ا‪G7‬ع‪ 071 ،‬أن‬
‫‪ 7‬ر‪- P6‬ا‪ /6‬ا‪G 7‬رات ازار‪ v
:) 1‬ا;و ‪
18‬رس ‪،Hublin ،1956‬‬
‫ا‪ 071 !- (11777‬أن  ;ر  ‪ 0‬ر ‪ v
) :A< v‬ا;و ‪،1962 1 1 19‬‬
‫‪ ،Bernadet‬ا‪.(49 :77‬‬
‫‪-5‬و‪ v
`f‬ا;و ;ود ‪ /6‬ا
 ;ر‪ 2+ 7A
Dehaene : Q
1‬ذ(‬
‫ا= ر‪ :01‬أ;ه‪ .1 : 7‬إ‪ /‬ء او‪<c 1‬ار ا ‪ 4‬م ا م‪ ،‬و‪Q‬ا أ<
‪ v‬ا;و
‪G‬و‬
‫‪ 4‬ا‪fc‬اب 
‪ 2?e‬ا=‪ ;1‬ا‪ =1 01Q‬و‪B‬ده‪f :‬ور‪ 0
 1‬ا‪+‬اد و? ظ ‬
‫ا‪;7‬ات ا ور‪C E 1‬ت ا‪  1 2‬ا‪ !7‬ا
‪=OO 28::) ،2‬‬
‫‪ G
،Lepouse،1958‬ر إ‪ P‬أ‪ ،(UE‬آ‪ 7‬أ< ‪ 4‬ا‪fc‬اب  ا‪ 0?e7‬ا‪aG1 01Q‬ن‬
‫و‪f M e‬ور‪76C 1‬ار ا‪  !G- !7‬دي ‪ 2+‬إدارة ا
‪ 0‬اي )‪ 26‬أآ‪ 1960 -‬ا  ‪-‬‬
‫ا
 ‪ E7‬ا‪ 1‬ا‪ ،77‬ص‪ !- ،(567 :‬ذه‪ .‬ه‪Q‬ا ا‪ :‬إ ; إ<ار ا‪R‬اط إ‪ /S‬ر‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪88‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪+‬دي <=! ‪ A7S‬أ‪ 1‬م


‪  0‬ر‪ §1‬ا‪fc‬اب ‪ u= =A  -‬ا‪ ،0?e7‬آ‪ 7‬ا= ‪ 4‬‬
‫ا‪fc‬اب
‪G‬و  ‪  ¥+‬ر‪7
26‬ات ا‪ /‬رات‪ ،‬و‪ :1‬ا‪fc‬ا‪ -‬ت ا‪2+ 0
  7‬‬
‫ا‪G‬آ ا_  ‪ (A‬ا;‪ ،1;1‬أ
‪ 2< -‬ا‪fc‬ا‪ -‬ت ‪ .+‬أن ن
‪ /S*- <=A‬ر ‪ A7S‬أ‪ 1‬م‬
‫<=! ا ر‪ §1‬ا‪;7‬د ‪fª‬اب‪ :) .‬ا‪a‬ف
‪ 23 :7‬أآ‪;+ ،1964 -‬را ا  ‪ -‬ت‬
‫ا‪ .(0A A7‬آ‪ 7‬ا=
‪ v‬ا;و أن 
 ا ‪- -;1; 2+ E‬ا‪/6‬‬

‪G‬رات‪ -‬ا‪ 0?e7‬ا ور‪76C 01‬ار ا‪ +
2+ !7‬ا< ‪ 
2+ -‬ل ا‪c‬ذا‪:‬‬
‫‪) Radioélectriques‬ا‪a‬ف
‪=+ 4 ،7‬ا‪ ،1966 1‬ا  ‪ -‬ا_  ‪ 0?e7‬وا
‪2+ 0‬‬

‪ 7‬ا< ‪ v?O ،( Radioélectriques -‬ا‪ 0 M<7‬ا= وز‪ 1‬ا;ا‪2+ 
S‬‬
‫‪  P71‬ا‪fc‬اب  آ= ر ا‪ 2+ 0?e7‬ا‪C 7‬ت و آ! ا‪ 7
0?e7‬آ ‪ LO‬ر=‪:‬‬
‫ا
‪; 0‬ى
‪ .‬ا
! )‪ 16‬د‪ 1966 = B‬ا  ‪ -‬ا_  ‪ 0?e7‬وا
‪ 2+ 0‬ا‪C 7‬ت‬
‫وا;وا  ‪ AO+ 2+‬و‪ 7+‬وراء ا= ر‪ .‬ا‪ v?O ،(662 :77‬ا‪ v
U = M<7‬ا;و ‪=A  -‬‬
‫"‪ 2?e7‬ا‪ /A‬أو ا‪NA
: 01Q‬و ت
‪ 2+ 7‬ا‪ t 7‬ا‪ F‬ر‪ 7 B‬رك" )‪ 21‬أآ‪-‬‬
‫‪ 1970‬ا  ‪ -‬ا
 ‪ 2?e7‬ا ا ‪ .‬و‪Sp‬ون‪ ،‬ا‪ ،77‬ص‪ ،(596 :‬إ‪ C‬أ‪ 2+ PO‬اار‪01‬‬
‫ا‪ 01S‬أ‪ v
a‬ا;و اارات ا‪/7‬ن ‪  71 +‬ا‪fc‬اب  ‪`7B‬‬
‫ا‪ 0
0?e7‬آ! ا‪ .‬ا‪ 2+ 0 7‬آ ‪ -‬ا ‪ .‬ا م‪ ،‬و‪ .
2+‬ا‪7‬ا‪E6‬ت وا ‪ A‬و
‪.‬‬
‫ازارة‪ ،‬ه‪Q‬ا
‪ B 0‬و
‪ B 0‬أ‪S‬ى  ا‪ 0G?7‬ا ‪ 2+ 0A‬ا‪ 7‬رك‪.‬‬
‫آ‪ 7‬أ‪ a‬ا‪< v7‬ارا ‪4 07 1‬ا دا ‪ 7‬و
‪fc /‬اب اان ا‪ 0
7‬ا‪0?7‬‬
‫‪ (1-‬ا‪
C O 2+ 0?A‬ز‪ !1‬ا‪ :A‬ا;و‪.2‬‬
‫‪ 2+ 0
 =A  --‬ا‪c‬ذا وا?‪V‬ة‪ ،‬ا=
‪ v‬ا;و ‪ 2+‬ا=;ا‪ 1‬ا‪ 4‬ا‪?7‬وض ‬
‫ا
‪ 2+ 0‬ا‪c‬ذا وا?‪V‬ة ا?‪ `7B 2+ R.T.F AO‬ر‪ .‬ا‪ !AA‬ا‪c‬داري
‪G‬و ‪ 7‬‬
‫‪ P=BA1‬ا‪76‬ار ا‪ :A< 2+ !7‬ا‪ =S‬ر )‪
18‬رس ‪ G
Hublin 1956‬ر إ‪ P‬أ‪!=< :X (UE‬‬
‫‪+‬ض وز‪ 1‬ا‪Ec‬م ;ا أد‪ 0
O‬ا‪ 2+ !7‬ا?‪V‬ة ‪   2+‬ا‪fc‬اب )‪1 13 ::‬ز ‪،1968‬‬
‫ا  ‪ -‬ا‪;7‬ة  ‪ ،O.R.T.F :0‬ا‪ 2+ ،(444-III 77‬ا<‪ L‬ا‪Q‬ي أ‪< 2+ P+ a‬ار‬
‫‪V*-‬ام ا
‪ 2+ 0‬ا?‪V‬ة ‪ 0
:+ ^=-‬ا‪ 20  A‬و‪30‬د إ ا‪ 22  A‬و‪30‬د ‪  2+‬‬
‫ا‪fc‬اب‪ .‬إ‪ C‬أ‪ 1972 Q
PO‬أ‪ ;1; t=D‬ا; اد‪ 0
O‬ا‪ 2+ !7‬ا‪c‬ذا وا?‪V‬ة
;دا‬
‫‪O -‬ن و‪ -‬ا ‪ t‬ا درة ‪ [F1 ،P =/‬ا‪ v7‬ا;‪6‬ري ‪;
4 -‬ى
‪ - /‬ا ص ا‪2‬‬
‫و‪ f‬ا‪G7‬ع ;‪6‬ر‪ ،‬و‪ v
[F1‬ا;و ‪G
2+ ! ? -‬و ا ص ا ‪74‬‬
‫)‪ 1975 1 1 20 :‬ا  ‪ -‬ا_  ‪ª‬ذا وا?‪V‬ة ا‪ 77‬ص‪.(37 :‬‬
‫‪ `< 071 C-6‬ا‪ -‬ت ا‪T‬د‪ .=A- =1‬ا‪fc‬اب إ‪ ;- C‬إ_‪E‬ع ا‪P?
 
 - 2 7‬‬
‫)‪=+ 8‬ا‪ Pagneux ،1952 1‬ا‪ 77‬ص‪.(93 :‬‬
‫‪  0
v-7‬ا‪ 0- 7‬ا‪E‬ل ا
آ‪ 0‬ا‪c‬دار‪" 1‬ا‪ C‬م" )‪=+ 11‬ا‪le ،1966 1‬‬
‫‪ ،grand‬ا‪ 77‬ص‪.(110 :‬‬
‫‪  0
v-8‬ا‪ Me7‬ا م ا‪ 7‬ب ا ل  ا‪ 1‬ت ‪+ 0‬ة ا<‪; M‬م‬
‫و‪B‬د ا‪ 77‬ر‪ 6‬ا? ‪ 21) !7‬أ‪ - O ،1950 !1-‬اان ا ‪ 1= 0‬ا‪ 1A‬وران‬
‫ا‪ 77‬ص‪ / =A  -...(225 :‬ع ا‪4O ،:‬ا ‪4‬وف ا‪ D F‬ا‪71 2‬ن ‪=1 +‬ون‬

‪ 0 0-‬ا‪ 1
;  !7‬ن 
‪ `
:‬آ ا‪fc‬اب  و ‪ :1; 0 :‬دروس‬
‫و‪  6‬ت ‪ !7‬أ‪ X‬ء ا‪fc‬اب )‪
6‬ي ‪ Delage et Tinel 1988‬ا‪ ،77‬ص‪.(183 :‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪89‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ =/  1 C-9‬ا‪ =7‬دئ ا‪ 2‬و‪  Deheane : f‬ا‪ 0?e7‬وأان ا;و‪،‬‬
‫و‪ !7G1 0‬أ‪ 1‬ا
‪; 0‬ى ا‪  7‬ت ا‪1 9) 7‬ز ‪ Pouzenc ،1965‬ا‪ :77‬ص‪:‬‬
‫‪ ،(421‬وا
‪ 2+ 0‬ا‪ A6N7‬ت ا‪ /
:!K

7‬ر ‪ -‬ر‪ 20) v1‬أ‪ - O 1977 !1-‬ا_‬
‫وا
‪ /
2+ 0‬ر ‪ -‬ر‪ C.G.C v1‬ا‪ ،77‬ص‪ (175 :‬وا
‪ 2+ 0‬ا‪7‬ا‪ +‬ا‪
7‬‬
‫ا  وا ر‪ 1‬آ?‪ 7‬آ ن ‪ 
4O‬ا ‪(...1965-481-D ،1965 1 1 27 ،uO) 2OO‬‬
‫وإذا آ ن
‪ v‬ا;و ‪;=1 Dehaene :: ;-‬و أآ‪= K‬ا ‪ F-‬ص اق‬
‫ا‪7‬ف ‪ Me7 -‬ا‪ 7‬ب‪ 7

 =A  - !=1 PO*+ ،‬ر‪ 0
7
6‬ا‪ /A‬ت‬
‫‪ G+c‬ل إ‪f‬اب
أو ;
‪:P O 0‬‬
‫‪-1‬ا‪ C‬ء إ ا‪ FA‬أو ا‪ ;6C‬ء‪  `
،‬ره < ‪ -‬ا ‪.2f‬‬
‫‪ v
!=< -2‬ا;و ‪ 7 !aG‬ل ?ة
;دة  ?‪ Q‬ا‪ !7‬ا‪c‬داري وا‪76‬ار‪ U‬أو إد
ج‬

‪) 0<N
0
7 0?e‬ا‪a‬ف
‪ :- O 1980 1 1 18 ،7‬ا‪ 77‬ص‪ (31 :‬و‪C‬‬
‫‪ 071‬اء إ ا‪ !7‬ا‪ L<N7‬إ‪ C‬إذا آ ن
‪ 0‬ا‪ !G-– !A7‬أو ‪ -S³-‬إد
ج ‪ 7‬ل ‪<E :‬‬

= ‪R‬ة ‪c -‬دارة‪."...‬‬
‫‪ : K X‬ا ء ا‪ :E‬آ ن أ
 أن ‪ 1 A1‬ا‪ v7‬ا ا‪/‬رات ا‪ + 2‬ا‪`77‬‬
‫ا‪ 2O;7‬ا‪ ،2-a7‬و‪1‬ن =ا ' أن < ء‪ U‬ا‪ B E‬ء
‪ ;+ ،  =F‬أآ; ‪ PB v?O‬ا‪- A‬‬
‫‪  :1 2+‬إ‪f‬اب ا‪ Me7‬ا م
‪  7- P7 E‬ت
‪6‬م ‪=+ 5‬ا‪ ،1958 1‬ا‪2‬‬
‫ا‪  ; 6‬از‪ 1‬اول ‪;Dc‬ار
‪G‬ر )ر<‪/319 :‬د ‪ -‬ر‪ 17 :§1‬أ‪=/ 07 1 (1979 !1-‬‬
‫ا;ا‪ -‬ا‪;   2+ q‬م اام
ورد ‪6
2+‬م ‪=+ 5‬ا‪:1958 1‬‬
‫أ‪-‬ا
ن
‪ 0‬ا‪B‬ة ا‪;7 - /7‬ة ا‪ /OC‬ع ‪ 0‬ا‪ - !7‬ف ا ‪ 0 4‬ا‪ -‬ت‬
‫ا‪7‬رة ‪ 2+‬ا ص ا ‪ 74‬ا‪77‬ل ‪ ، -‬و‪1‬ن  رؤ‪ 6‬ء ا‪c‬دارات ‪ 2+‬ه‪ UQ‬ا  أن‬
‫‪a=1‬ا  ا?ر إ ا‪ t 7‬ا‪-  F7‬زارة ا‪R =
 7‬ة < ‪ 7‬ا‪ 0?e7‬واان ا‪01Q‬‬
‫‪F1‬ن ‪ -‬ا‪ .B‬ا‪Q7‬آر‪.‬‬
‫ب‪-‬إن ا‪ 0?e7‬واان ا‪ L=X 01Q‬أ‪f :O‬ا ‪;7‬ا ‪ 1T-‬و‪ 0
6‬ا‪ ! 6‬‬
‫ا‪ /OC‬ع ‪ 0‬ا‪ 0
:+Q .1 ،!7‬ا_ ‪ 1_ 0‬ا‪V‬ل
` ا‪ 0
` 7‬ا‪2+ ; - Me‬‬
‫‪ !6‬ا‪T‬د‪ .1‬ا‪7‬آ‪V‬ي‪.‬‬
‫و<;  ا‪ 6‬ذ =; ا در ‪   1 -‬ه‪Q‬ا ا‪;O) :‬اء إدر‪ ;f v1‬وز‪ 1‬ا=‪;1‬‬
‫وا‪7‬ا‪ED‬ت ا‪ A‬وا‪ - 6E‬ر‪.(1984 1
25 §1‬‬
‫وا=
‪G‬ر از‪ 1‬اول ا‪Q7‬آر ' ‪ 2R‬وآ! <ار ‪' 2  - P V1‬‬
‫‪ ،2R‬وا? ! ‪6
0
5‬م ‪=+ 5‬ا‪  
) "2R ' 1958 1‬ا‪G 7‬ر ‪;1B 2+‬ة ا‪ C‬د‬
‫ا‪RC‬اآ‪; 2‬د‪ - ،3024 :‬ر‪ §1‬ا‪ ،1991 =OO 18 0 XC‬ص‪.(2 :‬‬
‫ور'‪ :‬ه‪Q‬ا ا‪ M<7‬ا‪Q‬ي ‪O v1‬ص ا ء ‪ 0‬ا ض ‪ P77-‬آ‪ A
/A‬دا‪!S‬‬
‫‪ B‬ز ا;و
‪ 1 7 7‬ق ا‪+‬اد و‪*+ ،: 1‬ن ا‪a7‬ات ا  ا‪ +1 2‬ا‪a7‬ب‬
‫‪ 2+‬ا‪ +4‬ااه ‪ .1 ،‬أن ‪ = C‬دون أ‪  X‬ا ء‪ D S ،‬وأن ا‪ /F‬ب ا‪a ;< 276‬‬
‫‪
!G-‬ظ‪ ،! 6+ ،‬ا‪Ec‬م ا‪  7‬وا‪ =AO 2/ 7A7‬وإ  ت ‪ O 0‬ح ا‪fc‬اب‬
‫‪ 2+‬ا‪  /‬ت ا‪ 2+ 
7‬آ!
ة‪ 0 E + ،‬أن ‪ u-‬ا‪NA7‬و‪ 0‬أ‪=D‬ا ‪7A1‬ن ‪G7-‬و‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪90‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫اق وا‪ 1‬ت ا‪ 71 2‬ر‪ 6‬ا‪?e7‬ن ا‪


7‬ن و‪O‬رد ‪+‬ة
‪ 0‬آ‪E‬م ا‪ ;A‬ووز‪ 1‬ا‪-‬‬
‫ا_  ‪ES‬ل  ‪1 P‬م ار‪ -‬ء ‪ 4‬د‪ `
1991 = B‬ا‪ .7‬ا_ ‪ -   2‬ا_  ‪:‬‬
‫ا ‪ ،2‬ا‪ .7‬ا ?‪Q‬ي 
 اة ‪) :‬ا‪.‬ع‪.‬ش‪.‬م( وا‪ .7‬ا_ ‪ -   2‬ا_  ‪:‬‬
‫)ك‪.‬د‪.‬ش(‪.‬‬
‫إن ا‪ 1‬ت ا  ‪ .6 
0
.A
-‬ا‪7‬ا_‪ 0‬وا‪ =/‬ا‪ aG‬و‪ t7AO C‬ي آ ن‬
‫ا‪ 2+ (G‬ه‪Q‬ا ا‪ ،.A7‬وأن ا‪ !7‬ا  ‪ 2-‬إ‪V‬ا
‪ 0A 2‬ا‪ 0
:‬ا  ا‪ 7‬د‪1‬‬
‫وا‪."...1 7‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪91‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا* ر‪ 3/2001/63 *k‬غ ا> در  ر‪ i2 2002/7/12 £+‬ا ا‪6‬دار‪ ? +‬س )‪ Uk‬‬
‫ ‪ B‬ن(‬
‫‪1‬‬
‫ا‪YT k‬‬
‫<;م
‪;
77- :‬ارس أ‪ 1 L1‬وا ‪ a‬دا ة ا‪  7- ¦1‬اا‪1 1;R‬م ‪
21‬ي ‪2001‬‬

 ‪ C‬إ ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 7- 1‬س إ‪ X‬ا‪ F‬ذ وزارة ا‪ -‬ا_  <ارا ‪  P *-‬ا‪v7‬‬
‫ا‪T‬د‪ 2=1‬ا‪Q‬ي أ‪;D‬ر ‪ -‬ا‪QOc‬ار ‪ G7 P 2+‬رآ‪ 2+ P‬إ‪f‬اب ‪1‬م ‪. 2000/3/1‬‬
‫ور'‪ :‬أن ا رض آ ن
‪ 0 -‬ا‪ !7‬آ= <‪ 2‬ا‪ = 077‬ار ا  ‪ -‬ا‪ 27 1 2‬إ ‪ .‬إ‪ C‬أن‬
‫ا‪ < ¦?7‬م ‪ 2+ P 2+  
1-‬ذات ام ‪ -‬ا‪ESc‬ل ‪-‬ا‪ P =B‬ا‪. 7‬و‪V‬ز ا رض‬

 ‪ - P‬ر ‪ <= A7R‬ا‪ =Sc‬ر ‪QOc -‬ار و‪ XEX‬ا ‪ u‬و‪ < /-‬ا ‪ .-   1‬و<; ‪MF‬‬
‫ا‪) : ;7‬وز‪ 1‬ا‪ -‬ا_  وا ‪ .‬ا‪ v?  27<c‬ازارة ‪ -‬ا‪ 1;R‬واآ! ا ‪2‬‬
‫‪ 0(77‬ااب ر'‪ :‬اا‪ 0
FA - !D‬ا‪ 7‬ل ‪ª‬د‪C‬ء ‪ : 4E7-‬و
‪.:  A‬‬
‫ا‪J‬ـ @‬
‫‪ J‬ا او ‪  By‬ن‬
‫‪ .-‬ا‪:@K‬‬
‫^ إن ا‪ 7‬ل <;م و‪ +‬ا‪ G‬ت ا‪ 0
P=< 0- (Q OO < =/7‬ه‪ UQ‬ا ‪ + ،‬ار‬

‪f‬ع ا‪;D 0/‬ر ‪ -‬ر‪ 13 §1‬أ‪ 2001 !1-‬وا‪; 2;7‬م ‪ P /-‬أ
م ا‪ ،77‬آ‪ 7‬ه ‪L- X‬‬

‪ 0‬ا‪  RT‬ا‪ 7‬ل‪ - ،‬ر‪
21 §1‬ي ‪1 (Q ،2001‬ن ا‪
;
0/‬دا‪ !S‬أ‪ !B‬ا‪
1 0A‬‬
‫ا‪ 7‬ص  ‪O < 2+‬ن ‪ 90-41‬و‪1 :X‬ن
=‪ UQ C‬ا و‪ 2< - P 76C‬ا‪ G‬ت‬
‫ا‪S‬ى‪.‬‬
‫‪ .-‬اšع‬
‫^ أن ا‪ 2
1 ./‬إ ا‪ a*- :‬ء اار ا در ‪ 0‬وز‪ 1‬ا‪ -‬ا_  ‪ -‬ر‪
21 §1‬ي‬
‫‪ 2001‬وا‪ F - 7‬ذ ‪ -‬ا‪QOc‬ار ‪  2+‬ا‪ =6¯ 0 /‬ب ا‪  ?7‬أ‪. UE‬‬
‫و^ ‪ L?F‬ا ا‪ 0  ;7‬ااب أو _‪ 
.‬اب ر'‪0
FA - D :‬‬
‫ا‪ 7‬ل آ‪ 7‬ه ‪R 0
L- X‬اه; ا‪ :A‬ذات ار< م ‪ 2045 – 2042‬و‪. 2046‬‬
‫و^ إن ا‪  P _ 2+ ;71 2;7‬آن ا ا‪ 2+ -/7‬ا‪ 0/‬ا=‪ 
P‬ا ‪ 2+‬وا‪P=B‬‬
‫ا‪-‬ي ‪ 1 .=A-‬ا‪ ¦?7‬ا‪Q‬ي ‪ D‬د‪ L+‬ز‪ 1‬ر‪1 0 / P‬م إ‪f‬اب ‪ 0‬ا‪ - !7‬ء  دة‬
‫ا  ‪ -‬ت ا‪ -a7‬و
‪  - 0‬ا‪ c‬د ا‪.!aG 2-a7‬‬
‫و^ أ‪ PO‬أ
م ‪ MF‬ا ا‪ 0  ;7‬ااب و;م =‪< 1‬اره ‪' Sp .=A-‬‬
‫ا‪Q‬ي أورد‪ U‬ا‪  1 2+ ;7‬ا‪*+ (Q 0/‬ن
<‪ G‬ا‪ 6‬ا‪ K7‬رة ‪ 2+‬ا‪ 7‬ل <‪ M‬‬
‫;‪;
;1‬ى
‪G‬و ا‪fc‬اب ‪ 4  -‬إ ا‪ 
4 7‬ا;‪6‬ر‪ 1‬وا ‪ ،OO‬و
;ى =‪1‬ه ا<‬
‫ا<‪ 0 M‬ا‪ !7‬ا‪ A7‬آ‪  2+ ? F7‬ا‪ 0 /‬وا‪;77‬ة
‪ !=< 0‬ا‪c‬دارة آ‪ FC .=A‬ذ‬
‫ا‪QOc‬ار‪.‬‬
‫و^ إ‪B - PO‬ع إ ا;‪  6‬ا‪ -a7‬ا‪ =< 7‬ا‪;-‬اء
‪1996  6  1962  6 0‬‬

ورا ‪ 1972 2 A-‬و‪  7B L O ;+ 1992‬أن  ا‪fc‬اب
‪7‬ن و‪O < 0=6‬ن‬
‫ ‪ 274‬ا‪G‬وط وا‪Bc‬اءات ا‪ 7

071 2‬ر‪ 6‬ه‪Q‬ا ا‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫ﻨﻭﺭﺩ ﻓﻘﻁ ﻤﻠﺨﺼﺎ ﻝﻠﻭﻗﺎﺌﻊ ﻜﻤﺎ ﻫﻲ ﻤﻨﺸﻭﺭﺓ ﺒﺠﺭﻴﺩﺓ ﺍﻝﻌﻠﻡ ﻋﺩﺩ ‪ .19344‬ﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ 15‬ﻴﻭﻨﻴﻭ ‪. 2003‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪92‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫و^ إن ه‪Q‬ا ا‪  7‬ا;‪6‬ري ‪ !7G1 P


7-‬ا‪ / - !7‬ع ا‪ F‬ص وآ‪Q‬ا <‪ /‬ع‬
‫ا‪ ?e‬ا‪ ،
7‬ذ( أن ا‪fc‬اب ‪f 0 =1‬ورة ‪ 6 6‬وا‪ ،7  7B‬وه‪f 2‬ورة‬
‫
 ‪ /< !7G‬ع ا‪ 0?e7‬و<‪ /‬ع ا‪ !7‬ا?دي‪ ،‬و‪ 7-‬أن ه‪Q‬ا ا‪  7‬ا;‪6‬ري ‪ B‬ء
‪ /‬‬
‫و
‪ =6C  
E+ ،‬د ا‪ 0
0?e7‬ا‪ ،P- `7‬و
‪*+ : 0‬ن ا‪ U C‬ا‪ 2+ ; A‬ا? ا‪c‬داري‬
‫ا;‪ :1‬ا‪Q‬ي ‪ =1‬ا‪fc‬اب و‪X 6‬ر‪  ` 71 1‬ا‪ 0?e7‬ا‪R 0
PX; 7  76‬خ ‪2+‬‬
‫ا‪EA‬م ا‪=1
P v 2 7BC‬ر‪ !e 2+ U‬ا‪ 
4 7‬ا ‪ OO‬ا  وا‪ + K‬ا‪ 6 A‬ا‪; A‬ة‪،‬‬
‫وا‪ P 2‬إ ‪ v1‬ا ‪ 2+‬ا‪ !7‬ا  ‪ 2-‬وا‪C‬اف ‪fc -‬اب آ د‪6‬ري ‪ 7
:‬ر‪P6‬‬
‫‪ 2+‬إ_ ر ‪ PES 0
`1 Z=
2 A6N
Z7O‬ا= ‪ 0‬آ ا‪ `77‬و ‪D‬ا ‪ 0
P‬زاو‪1‬‬
‫ا;‪ +‬ع ‪ 07‬ا‪ . /7‬واق ا‪  7‬ا‪.P- =_ F7‬‬
‫و^ أ‪ `
PO‬ا‪ ^ 0
:A‬ا‪;=7‬أ‪1 ،‬ن ا‪fc‬اب  د‪6‬ري‪ ،‬إ‪ C‬أن ا;‪6‬ر ‪[O‬‬
‫ أن ن
‪ 7‬ر‪ 6‬ه‪Q‬ا ا _= ا‪ 0O‬ا‪;  2‬ر ‪ ،P74 -‬وإن ;م ‪;D‬ور ‪`1G‬‬
‫ ‪Q- 274‬ا ا‪ F‬ص ‪ 2 1 C‬إ_‪E‬ق ه‪Q‬ا ا ‪; E-‬ود و ‪< C‬د‪ 7
0
;- C !- ،‬ر‪2+ P6‬‬
‫إ_ ر ‪f‬ا‪ 0
` 7 Z-‬إ‪ 6‬ءة ا‪ ،P 76‬و ‪ 07‬ا‪  
`
P
AO‬ت ا ‪ 4‬م ا م وا‪ A‬ا دي‬
‫‪7‬ا‪ +‬ا‪6 v71 CO  
7‬ه ا‪*+ ،XN
!G- :4 7‬ذا ا‪/O‬ت
‪ 7‬ر‪ 6‬ه‪Q‬ا ا‬
‫ إ‪ES‬ل ‪ A- /S‬أ; ا‪7‬ا‪ +‬ا
‪ ،‬أو ‪ u1‬ا ‪ 4‬م ا م ‪ ،/F‬آ ن ‪ª‬دارة ‪0
!-‬‬
‫وا‪ `< =B‬ا‪V‬اء 
‪S 0‬ج
‪ 0‬ا‪  0?e7‬ه‪ UQ‬ا‪  7‬ت‪6; + ،‬ر  ;
‪ [O‬‬
‫ا ‪ 2+‬ا‪fc‬اب ‪ 2+‬إ_ ر ا ‪O‬ن ا‪Q‬ي ‪ (Q- ; < P74 6‬دة ا‪G7‬ع إ ا م ‪+ -‬‬
‫ا وري ‪ 0-‬ا;‪ +‬ع ‪ 0‬ا‪ t 7‬ا‪  7‬ا‪Q‬ي ‪ !K71‬ا‪fc‬اب أ; و‪ ،P 6‬و‪ 0
T‬ا‪ 7‬‬
‫ا
 ا‪  .1 ;< 2‬ا‪fc‬اب ا‪ A7‬س ‪. -‬‬
‫و^ إ‪ PO‬ا= را ‪*+ ،(Q‬ن ا‪fc‬اب ‪ ` F1 !- /
 v‬آ‪ 0
Ua‬اق د‬
‫ ‪ 7
07‬ر‪ :6 !G- P6‬و?† ا‪ A‬ا دي ‪7‬ا‪ 7f `
+‬ن ‪ 1‬ا= ‪ 0‬ا‪. /7‬‬
‫ا‪ . 7‬وه‪Q‬ا ‪*+‬ن ا‪ BC‬د ا ‪ 2‬ا‪ 7‬رن
‪ 7
;  A‬ر‪  6‬ا‪fc‬اب ‪ -‬ام‬
‫‪f‬ا‪ 7B 0
، 
Z-‬ذ( و‪B‬ب إ‪ =S‬ر ا‪ /A‬ت ا‪fc -  7‬اب ا‪7‬اد ا م ‪ P-‬و <‪،P‬‬
‫وذ(  ‪ .A‬ا‪c‬دارة ‪ 071 7‬أن ‪ PX;1‬ه‪Q‬ا ا<‪ 6  XT 0
M‬ا‪ .+7‬و‪*+ P‬ن‬
‫ا‪fc‬اب ا‪ L' =7‬أو ا‪ /‬رئ ‪G
' =1‬وع‪<) ،‬ار
‪ v‬ا;و ا?‪ 2AO‬ا در ‪ -‬ر‪§1‬‬
‫‪ 31‬أآ‪  < 2+ 1984 -‬ا?;را ا_    ‪ -‬ت اة =‪ ;1‬وا‪7‬ا‪ED‬ت‪ ،‬آ‪ 7‬أ‪.1 PO‬‬
‫أن ‪;A1‬ف ا‪fc‬اب 
 ‪  
.6‬أو ا;‪ +‬ع   ‪ ،‬و‪?7-‬م ا‪*+ ? F7‬ن ا‪fc‬اب‬
‫ا‪; 1 C 26 A‬رج ‪ 07f‬ا‪fc‬اب ا‪G7‬وع )<ار
‪ v‬ا;و ا?‪ 2AO‬ا در ‪ -‬ر‪18 §1‬‬
‫‪=+‬ا‪ (BERNOT  < 2+ 1951 1‬إ‪ + f‬إ ذ( ‪*+‬ن
‪ 7‬ر‪ 6‬ا‪fc‬اب ‪ .1‬أن ‪1‬ن ‪ -‬ء‬
‫ ا‪ - O 0
PB‬ذات ‪ K7‬و
‪<) OO < EG G‬ار
‪ v‬ا;و ا?‪ 2AO‬ا در ‪2+‬‬
‫‪  < 2+ 1972/07/21‬ا?;را ا  ‪ -‬ا‪ ;1= - 0
 A7‬وا‪7‬ا‪ED‬ت ( آ‪ 7‬أ‪.1 PO‬‬
‫أن ‪1‬ن ا‪fc‬اب
;دا ‪ 2+‬ا‪
V‬ن‪ ،‬أ
ا‪fc‬اب ا‪?7‬ح ‪0
P 7 R - _ 2A1 E+‬‬
‫‪ 6  /S XT‬ا‪ +7‬ا‪ ،2
7‬و‪*+
7‬ن ا‪fc‬اب ‪ 2a= 1 C‬أن ‪ 71‬رس ‪2?A !G-‬‬
‫أو ‪ 2+ !aA1‬إ_ ر ا‪ A7‬و
ت ا‪.6 A‬‬
‫و^ أ‪ PO‬إذا آ ‪ LO‬ا‪ 7‬دة ا‪6
0
A
F‬م ‪ 15‬ر‪
1377 .B‬ا‪=+ 5 +‬ا‪1985 1‬‬
‫ا‪ 77- 7‬ر‪ 6‬ا‪ !7‬ا  ‪_ 0
2-‬ف ا‪ ": [  ،0?e7‬أن آ! <‪ 0 -;
M‬ا‪،!7‬‬
‫‪ ! =A  -‬ا‪ ،0?e7‬وآ! ‪N1 2 7B !7‬دي إ ;م ا‪ OC‬د ‪ 071  - ?-‬ا‪P =< 7‬‬
‫‪ S‬رج ا ‪ O 7‬ت ا‪T‬د‪*+ ،"=1‬ن
  ت ه;ا ا‪67‬م وا‪  /

07  2‬ا‪fc‬اب‪،‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪93‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫= '
‪ `
7A‬ا‪  7‬ا;‪6‬ري اارد ‪ ، C‬وا‪Q‬ي أآ;‪ P‬ا;‪  6‬ا‪ -a7‬ا‪،=< 7‬‬
‫‪Q‬ا( ‪*+‬ن ه‪Q‬ا ا‪ ` 7‬ا‪; ZA1 /7‬م ا‪  
`
P
AO‬ت ا;‪6‬ر‪.‬‬
‫و^ أ‪
 A6T PO‬ذآ‪ ،‬و‪B -‬ع إ
‪ /‬ت ا ز ‪ 0=1‬أن ا‪fc‬اب ا‪Q‬ي < م‬
‫‪ P-‬ا‪ ;7‬ر‪ 2< - +‬ا‪ - 077‬ر‪ ;< 2000/03/01 §1‬ا
‪/A
POTG- L‬ة ا‪ R‬ر آ‪ 7‬ه‬
‫‪ FAO 0
L- X‬ا=< )‪D‬رة ‪ (A7R‬ا‪ B7‬إ ا ‪ .‬ا‪ 27<c‬زارة ا‪ -‬ا_ ‬
‫‪ -‬ا‪ ،1;R‬آ‪ B 7‬ء ‪ 
2+‬ل ا‪ ،0/‬وه ‪2R‬ء ‪ P?  :‬ا ا‪ .  ;7‬وأن ه‪Q‬ا ا‪fc‬اب‬
‫آ ن م وا;‪ ،‬و‪ ، 6 6 - _ 2A1 :‬و‪; :‬ل ا ا‪ u< 1 7-  ;7‬ذ(‪(Q .‬‬
‫ن وا< ا‪fc‬اب ا‪;77‬ة
‪ !=< 0‬ا‪c‬دارة ل ‪  -‬ا‪ 7
2+ 0 /‬ر‪ P6‬وا‪ P =B‬ا‪ 7‬‬
‫' ‪ =  D‬ء ‪ -‬ا‪QOc‬ار  أ‪ P  7
. 6 6‬أن اار ا‪/7‬ن ‪
6
=1 P+‬‬
‫‪;-‬م ا‪; G‬م ‪G
.=6  PA6T‬وع و
‪ 01 : 0‬ا‪.P a*- :‬‬
‫ا?‪c‬ـق‬
‫‪ ˜ŸG‬ا
‪ B‬ب‬
‫إن ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬وه‪   2  2‬ا‪;-‬ا   ر‪  2+ 1‬ا‪ ;7‬و‪  - K7-‬ري ‪2+‬‬
‫ ا‪: 21 7- : : ;7‬‬
‫‪ 2+ (1‬ا‪=- :!G‬ل ا‪./‬‬
‫‪ 2+ (2‬ا‪f7‬ع‪ a*- :‬ء اار ا در ‪ 0‬وز‪ 1‬ا‪ -‬ا_  ‪ -‬ر‪ 18 §1‬أ‪2001 !1-‬‬
‫ا ‪ F - 2f‬ذ ‪ -‬ا‪QOc‬ار ‪
2+‬ا‪ B‬ا‪.2;7‬‬
‫وآ ‪ LO‬ا‪ 0
O
77‬ا‪ 6‬ذة ‪V +‬ة ‪A-‬ي ر ‪ A‬وا‪ 6‬ذ =; ا‪2-1 V1V‬‬

را‪ ،‬وا‪ 6‬ذ =; ا‪ :‬ا ي  ا‪ ،‬وا‪ 6‬ذ ‪- V1V‬دا‪ 
f?
2‬وا‪;A‬ة ‪ O‬د‪1‬‬
‫‪ -‬ج آ =  =‪Z‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪94‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪1‬‬
‫(‪ *` ]2 , J‬إدار‪ ?1 +‬س ‪  .-‬ز ‪ B  1‬ن‬
‫•‬
‫د‪ 1.‬ا‪2‬ج‬
‫(ـــ ‪*+‬‬
‫‪;D‬ر ‪ 0‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 7- 1‬س ‪ :‬ر<‪-3/2001/63 :‬غ‪ - ،‬ر‪2+ 2002/7/12 §1‬‬

‪f‬ع ا‪fc‬اب ‪ 2+‬ا‪7‬ا‪ +‬ا
‪.2‬‬
‫و‪ K1‬ه‪Q‬ا ا‪ :‬ا‪ U =O‬ا= ‪ =6 0K‬ب
;دة ‪   071‬أ‪-‬زه ‪:21 7+‬‬
‫أو‪ M  071 :‬ه‪Q‬ا ا‪ :‬ا در ‪ 0‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 7- 1‬س ‪ 07f‬أ م ا‪ =7‬دئ‪،‬‬
‫‪ 4  -‬ه‪ ،P7‬آ‪ 2+ ،!K71 PO‬ا دي‪ ،‬أول ‪ D :‬در ‪ 0‬ا ‪ 2f‬ا‪c‬داري ا‪2+ 2-a7‬‬
‫ا‪f7‬ع
‪ Q‬إ;اث ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪.1‬‬
‫‘  ‪ 071:‬إدراج ه‪Q‬ا ا‪ 07f :‬ا م ا‪  E/‬ا درة ‪ 0‬ا ‪ 2f‬ا‪c‬داري ا‪2-a7‬‬
‫‪ A
2+‬ا‪ 0- +‬ا? ظ  ق و‪ 1‬ت ا‪+‬اد
‪ ،B 0‬و‪ 7f‬ن ‪ 6‬ا‪7‬ا‪ +‬ا
‬
‫‪ 4O -‬م وا_اد
‪ B 0‬أ‪S‬ى‪.‬‬
‫‘ ‪ =1 : S‬ه‪Q‬ا ا‪ 4
0
4
0 :‬ه ا‪ M e‬ا‪  1‬م ا ‪ 2f‬ا‪! 2‬‬
‫ا;ا أ
م ا ‪O‬ن ‪ R‬را  ‪ ،‬و‪ = -‬ر آ‪ (Q‬أن ‪ ?A+‬ا ء ا‪c‬داري‪? ،‬ض  وز ‪ /O‬ق‬
‫ا‪ =7‬دئ ا‪7‬و‪ 2+ +‬ا ‪O‬ن ا‪ F‬ص آ‪;=7‬أ ا‪V‬ام ا ‪ 2f‬ا د‪ ،‬وه‪ =
2‬دئ ‪ 071 C‬ا‪(A7‬‬
‫‪ 2+ -‬دى ا‪ ac‬ء‪.‬‬
‫را‪ :B1 : J‬ه‪Q‬ا ا‪B :‬أة < ‪ 2f‬ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 
2+ 1‬ل
!ء ‪ u-‬ا‪aK‬ات ا ‪OO‬‬
‫أي ‪ 2+‬ا‪ 4O‬ر ‪;D‬ور < ‪O‬ن  ‪  :4 1 274‬ا‪fc‬اب ‪ 2+‬ا‪7‬ا‪ +‬ا
‪.‬‬
‫و  ه‪Q‬ا ا‪ :‬ا‪ 0
;-C :‬إ دة ا‪6‬اض أه‪ :‬و< ‪ P‬و
‪.P</‬‬
‫و‪ YT k‬ا*‬
‫‪ 1‬ا‪;< 0/- :‬م
‪_ 0‬ف
‪;
77- :‬ارس ‪ 1 L1p‬وا ‪ ،a‬دا ة ا‪،¦1‬‬
‫‪  7‬اا‪ 2+ U 7- 0/1 ،1;R‬اار ا در ‪ 0‬وز‪ 1‬ا‪ -‬ا_  وا ‪P *- 2f‬‬
‫ ا‪ v7‬ا‪T‬د‪ 2=1‬ا‪Q‬ي أ‪;D‬ر ‪ - P 2+‬ا‪QOc‬ار ‪ G7‬رآ‪ 2+ P‬إ‪f‬اب ‪1‬م‬
‫‪.2001/03/01‬‬

‫‪c?1‬ق ا*‬

‫‪ -1‬ﺘﻌﻠﻴﻕ ﻤﻨﺸﻭﺭ ﻓﻲ ﺍﻝﻤﺠﻠﺔ ﺍﻝﻤﻐﺭﺒﻴﺔ ﻝﻠﻤﻨﺎﺯﻋﺎﺕ ﺍﻝﻘﺎﻨﻭﻨﻴﺔ ﻋﺩﺩ‪ .2 :‬ﺍﻝﺴﻨﺔ ‪.2004‬ﺹ‪.91:‬‬


‫•‪-‬ﺃﺴﺘﺎﺫ ﺒﻜﻠﻴﺔ ﺍﻝﺤﻘﻭﻕ‪-‬ﻓﺎﺱ‪.‬‬
‫‪-2‬ﻨﺹ ﺍﻝﺤﻜﻡ ﻤﻨﺸﻭﺭ ﻓﻲ ﻫﺫﺍ ﺍﻝﻌﺩﺩ ﻤﻥ ﺍﻝﻤﺠﻠﺔ‪ ،‬ﻤﺄﺨﻭﺫ ﻋﻥ ﺍﻝﻤﺠﻠﺔ ﺍﻝﻤﻐﺭﺒﻴﺔ ﻝﻺﺩﺍﺭﺓ ﺍﻝﻤﺤﻠﻴﺔ ﻭﺍﻝﺘﻨﻤﻴﺔ‪ ،‬ﻋﺩﺩ ‪ ،42‬ﻴﻨﺎﻴﺭ‪-‬ﻓﺒﺭﺍﻴﺭ‬
‫‪ ،2002‬ﺹ ﺹ‪ ،172-170 :‬ﻭﻫﻭ ﻤﻨﺸﻭﺭ ﺃﻴﻀﺎ ﺒﺠﺭﻴﺩﺓ "ﺍﻝﻌﻠﻡ" ﻋﺩﺩ ‪ 19344‬ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ 15‬ﻴﻭﻨﻴﻭ ‪ 2003‬ﺼﻔﺤﺔ "ﻗﻀﺎﻴﺎ‬
‫ﻭﻤﺤﺎﻜﻡ"‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪95‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫<  ا‪ :‬ا‪;-‬ا  و ر‪  2+ 1‬ا‪ 2;7‬و‪  - K7-‬ري ‪  2+‬ا‪2+ ،  ;7‬‬
‫ا‪f7‬ع‪ a*- :‬ء اار ا در ‪ 0‬وز‪ 1‬ا‪ -‬ا_  ‪ -‬ر‪ 18 §1‬أ‪ ،2001 !1-‬ا ‪2f‬‬
‫‪ F -‬ذ ‪ -‬ا‪QOc‬ار ‪
2+‬ا‪ B‬ا‪.2;7‬‬
‫ا‪, J‬‬
‫‪ TA
K‬ا‪fc‬اب ‪ 2+‬ا‪7‬ا‪ +‬ا
 ‪a7 -‬ب ‪ C;B‬آ=ا و
‪ ، 71;A‬و‪V1‬ى ذ(‬
‫‪ 6 -‬س إ و‪B‬د ‪ O‬ص < ‪ 2+ 7=
OO‬ا‪f7‬ع
‪ ،B 0‬وإ ص ا
‪0‬‬
‫‪7 -‬ا‪ +‬ا
 
‪ 7‬ر‪ 6‬ه‪Q‬ا ا ‪; 2+‬ة
‪ =6‬ت
‪ ،O X B 0‬وإ ' ب أ م‬
‫ا ء ا‪c‬داري ‪ 2+‬ا‪f7‬ع
‪ K6 - ،K X B 0‬ء <ار‪ +a 01‬ا‪c‬دار‪ v7 - 1‬ا‬
‫‪ :6‬ا‪6‬ا‪. f‬‬
‫‪-1‬ض وإ‪ G‬م ‪ U1‬ت (?‪ ,` * C‬ا‪š6‬اب ‪ .-‬ا‪ Y+K‬ا‪6‬داري ا‪.h‬‬
‫"ا‪fc‬اب ه ا? ق
‪ 0
7‬ا‪ 0?e7‬وا‪  0
;FA7‬ا‪ 
C‬ع ‪ 0‬ا‪? !7‬ة‬

‪ ; < <N‬إ‪-‬از ا‪ 0
: 6‬أ

أو  ‪ u-‬ا‪ . /7‬ا‪4- 7‬وف ا‪ !7‬وا ة‬
‫‪."
 ? -‬‬
‫و‪ ;1‬ا‪fc‬اب
‪ 0‬أ‪;1
/S‬د ‪ 6‬ا‪ +7‬ا م ‪ 4O -‬م وا_اد‪; 7
،‬ا ‪G7 -‬ع‬
‫و‪ 2f  -‬ا‪c‬داري إ ‪ P71‬وأ ‪ /O 2+ U; O‬ق ا‪7‬ا‪ +‬ا
 أو إ  ‪!?1 !G- P74‬‬
‫ق ا
‪ 0‬وق ا‪
;S 0
0? 7‬ت ا‪7‬ا‪ +‬ا
‪ D S ،‬وأن ( ا‪7‬ا‪2+ !7 +‬‬
‫‪e‬وف ا ر‪.1‬‬
‫‪*+‬ذا آ ‪ u- LO‬ا‪ 1G‬ت <; ‪  L7‬ا‪ +‬و ‪;=
0- =AO‬أ ا‪76C‬ار‪ 1‬و‬
‫ا‪fc‬اب‪*+ ،‬ن ا‪ 0
K‬ا‪7a‬ض ‪C‬زال ‪1‬ي ‪ u-‬ا‪ 1G‬ت ا‪S‬ى ‪ 2+‬ه‪Q‬ا ا‪ 7‬ل؛ وه‪Q‬ا‬
‫ه ا ل ‪ `1G =A  -‬ا‪c‬داري ا‪ 2+ 2-a7‬ا‪ 4O‬ر ‪;D‬ور < ‪O‬ن  ‪.P74 1 274‬‬
‫و
‪ 0‬ا‪ ;?7‬ض ا‪/‬ر ا‪Q‬ي ‪D‬ر ا? ! وا‪;=
0- +‬أ ا‪76‬ار‪ 1‬ا‪7‬ا‪ +‬ا
‬
‫و
‪ 7‬ر‪  6‬ا‪fc‬اب‪ !=+ .‬د‪6‬ر  م ‪ 1962‬آ ن ا‪fc‬اب

‪  7-‬ا? ! ا‪v
F‬‬

‪6
0‬م ‪=+ 2‬ا‪ 1958 1‬ا‪Q‬ي ‪": [O‬أن آ! <‪ 0 M‬ا‪-;
? - !7‬ة‪ ،‬وآ! ‪!7‬‬
‫‪ 2 7B‬أدى إ ;م ا‪ OC‬د ‪ 071  - ? -‬ا‪ S P =< 7‬رج ا ‪ O 7‬ت ا‪T‬د‪.1"=1‬‬
‫وه‪Q‬ا ا [ ا ‪ 2OO‬ه ا‪Q‬ي ا‪; 6‬ت إ‪ P‬ا‪ +a‬ا‪c‬دار‪  < 2+ 1‬ا‪;f ;7
2‬‬
‫وز‪ 1‬ا‪ -‬ا_  ‪ -‬ر‪ 1961/04/17 §1‬وا‪Q‬ي ‪ B‬ء ‪:P+‬‬
‫"و^ وأ‪ B 0
PO‬أ‪S‬ى‪*+ ،‬ن ا? ! ‪ 0
2‬ا‪67‬م ا‪ M A‬ا‪Q‬آ ا‪Q‬ي ‪;=A1‬‬
‫ا ‪ O 7‬ت ا‪T‬د‪   2+ =1‬ا‪fc‬اب ا‪ 0 -;7‬ا‪ 071 C ،!7‬ا= ر‪  7f a
U‬ن‬
‫‪=+ 24 e‬ا‪ 1958 1‬ا‪ ?e - 7‬ا‪ 
7‬وا‪  [ 1 C ،P E‬أ‪ + ?   1‬‬
‫ا‪c‬دارة
‪ 0‬إ= ع ا‪Bc‬اء ا‪T‬د‪ 2=1‬اا‪ !=< .B‬إ‪;D‬ار أي ‪VB‬اء ‪ 2+‬اا<` أن ا‪ 0?e7‬ا‪0
7‬‬
‫ ; إ‪f‬ا‪ 0 :-‬ا‪=1 C  7B !7‬ن ‪ 1 !- ،  R  FR T/S Z+‬ن أ‪ S :A?O‬رج‬

‫‪-1‬ﻤﺭﺴﻭﻡ ‪ 1958-22‬ﺍﻝﻤﻨﻅﻡ ﻝﻠﻤﺎﺭﺴﺔ ﺍﻝﺤﻕ ﺍﻝﻨﻘﺎﺒﻲ‪ ،‬ﺍﻝﺠﺭﻴﺩﺓ ﺍﻝﺭﺴﻤﻴﺔ ﻋﺩﺩ ‪.1958-2372‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪96‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ /O‬ق ‪ =/‬ا‪  7‬ت ا ‪ OO‬ا‪ ?e - 7‬ا‪ ( ،


7‬ا‪  7‬ت ا‪ < 07  2‬‬
‫‪ - 1‬ا‪VC‬ام ‪ 77 -‬ر‪ 6‬ا? وا‪7A7‬ة ‪ K6 - ?e‬ء ا‪ =a‬ت ا‪=7‬رة"‪.1‬‬
‫و
` ‪;D‬ور د‪6‬ر ‪ 1962‬وا;‪  6‬ا‪ [O ;+ E‬ا? ! ‪  14‬أن " ا‪fc‬اب‬

‪7‬ن‪ ،‬و‪O < 0=6‬ن  ‪ 274‬ا‪G‬وط وا‪Bc‬اءات ا‪ 7

071 2‬ر‪ 6‬ذ( ا"‪ .‬و<;‬
‫أ‪ X‬ر ه‪Q‬ا ا [ ‪ +ES‬ل
‪Q- `71 0‬ا ا ا;‪6‬ري‪.‬‬
‫‪ +‬ك رأي < ل ‪T-‬ن ا [ ا;‪6‬ري ‪   1‬ا‪ 7‬ل ا‪7A7‬ح ‪V7- :‬او‪;D !=< P‬ور‬
‫ا;‪6‬ر‪ ،‬و‪ 2  -‬ا‪ K6‬ء ‪ `7B‬ا
‪ 2+ 0‬ا‪7‬ا‪ +‬ا
 ا‪ :71 01Q‬ا? ! ا‪0
v
F‬‬

‪6‬م ‪=+ 2‬ا‪ .1958 1‬وا‪ †E7‬أن ا‪c‬دارة ‪Q- LK=G‬ا اأي ‪76C : E
PO‬ار‪ 1‬ا‪+7‬‬
‫ا م‪ ،‬ون ‪VO‬ا ت ا‪ `
0?e7‬ا‪c‬دارة ‪ .1‬أن ‪A‬ى ‪/-‬ق وأ‪ . 6‬أ‪S‬ى‪.2‬‬
‫إ‪ C‬أن ه‪Q‬ا اأي ا‪;/D‬م ‪;-‬ة ا<! < ‪: 
OO‬‬
‫‪;=
? F
-‬أ ;رج اا; ا ‪ :OO‬ذ( أن ه‪Q‬ا اأي ‪ t 71‬ا? ! ا‪ 0
v
F‬ا‪67‬م‬
‫<‪ A 7‬وي <‪ 7‬ا? ! ‪ 0
14‬ا;‪6‬ر‪T- 7 ،‬ن ذ( ا? ! ‪ 071 C‬ا= ر‪-; U‬ا  ‪ 74‬‬
‫‪ ' 2+‬ب ا ‪O‬ن ا ‪ 274‬ا‪ 7‬ص ‪ 2+ P‬ا;‪6‬ر ‪4O‬ا ‪  `
0
P .1 7‬م‬
‫و
‪ 77 /‬ر‪  6‬ا‪fc‬اب‪.‬‬
‫‪;=
? F
-‬أ ا‪  [  [ F‬م‪ B 0
:‬أو ‪*+‬ن ا‪67‬م ‪ 0
- 6‬ا  ا‪
V‬‬
‫ ;ور ا;‪6‬ر‪ ،‬و
‪ O X B 0‬آ ن ‪ =C 2OO < ; 6 0
;-C‬ر‪ U‬آ‪.(Q‬‬
‫أ
اأي ا‪  ;+ 2O K‬ول ا‪ 0- +‬ا‪ /7‬ت ا ‪ OO‬وا‪76‬ار‪ 1‬ا‪ +7‬ا م‪ ،‬و< ل‬
‫‪T-‬ن ا? ! ‪ 0
14‬ا;‪6‬ر ‪ 07 1 C‬أي ;‪ /  ;1‬ق ‪ ،P=/‬و‪ =/ 1 + 2  -‬‬
‫ا‪ 0?e7‬ا‪ 0
7‬و‪6
 7f §A 1‬م ‪ ' ،1958‬أن
‪ 7‬ر‪ P6‬آ ‪ .1‬أن ‪E1‬ءم
`‬


VA‬ت ا ‪ 4‬م ا م و‪ 6‬ا‪7‬ا‪ +‬ا
 ‪ ' 2+‬ب ا ‪O‬ن ا ‪ ،274‬و‪*+ 2  -‬ن ا‪/A‬‬
‫ا ‪1 74‬ز   ‪ 7
:4‬ر‪ /1R P6‬أن ‪ O P C‬ا‪ ` 7‬ا م وا‪!1 7
،/7‬‬
‫ا ص ا‪fª 
7‬اب  ‪ u-‬أ‪ D‬ف
‪ 0‬ا‪;D !=< 0?e7‬ور ا;‪6‬ر
?‪4‬‬
‫‪ ، 7-‬آ( ا‪7- 7‬ا‪ +‬ا;‪ +‬ع وا
‪ 0‬وآ!
‪ E6 !71 0‬أو ‪;1‬ي ز‪ 1‬ر‪ 76‬أو إ‪ R‬رة‪.‬‬
‫وآ‪ (Q‬ا‪TG‬ن ‪  =A  -‬ص ا‪fª 
7‬اب ‪;D ;-‬ور ا;‪6‬ر آ  ‪ 4‬م ا‪26 6‬‬
‫‪ 2+ 7‬وزارة ا;ا‪ S‬وا ‪ 4‬م ا‪ 2?e7 26 6‬إدارة ا‪A‬ن وا ‪ 4‬م ا‪ B 26 6‬ل‬
‫ا ء‪ ،‬و'ه ‪.3‬‬
‫' أن ا‪ /A‬ا
 وا‪ +a‬ا‪c‬دار‪; 1‬ى ا‪ v7‬ا ‪ - A7‬أي اول و‪ K=G‬‬
‫‪ 2+ P=/-‬آ! إ‪f‬اب ‪ D‬د‪ P+‬ا‪7‬ا‪ +‬ا
‪ ،‬و‪  !K7O‬ذ( ‪  -‬إدر‪;O v1‬اء ‪ ;f‬وز‪1‬‬
‫ا=‪ ;1‬وا‪7‬ا‪ED‬ت ا‪ A‬وا‪ - 6E‬ر‪ 1984/05/25 §1‬وا‪Q‬ي ‪ B‬ء ‪ 7 +ES 0":P+‬ورد‬

‫‪-1‬ﺤﻜﻡ ﻋﺩﺩ ‪ 135‬ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ .1961/04/17‬ﺍﻝﺤﻴﺤﻲ ﻤﺤﻤﺩ ﻀﺩ ﻭﺯﻴﺭ ﺍﻝﺘﺭﺒﻴﺔ ﺍﻝﻭﻁﻨﻴﺔ ﻭﺍﻝﺭﻴﺎﻀﺔ‪ ،‬ﺍﻝﻤﺠﻤﻭﻋﺔ ‪ 1961‬ﺹ ‪،56‬‬
‫ﺭﺍﺠﻊ ﺘﻌﻠﻴﻕ ﺃﺤﻤﺩ ﺍﻝﺒﺨﺎﺭﻱ ﻭﺃﻤﻴﻨﺔ ﺠﺒﺭﺍﻥ‪ :‬ﺍﺠﺘﻬﺎﺩﺍﺕ ﺍﻝﻤﺠﻠﺱ ﺍﻷﻋﻠﻰ‪ ،‬ﺍﻝﻐﺭﻓﺔ ﺍﻹﺩﺍﺭﻴﺔ‪ ،‬ﺍﻝﻁﺒﻌﺔ ﺍﻷﻭﻝﻰ‪ ،1996 ،‬ﺍﻝﻤﻨﺸﻭﺭﺍﺕ‬
‫ﺍﻝﺠﺎﻤﻌﻴﺔ ﺍﻝﻤﻐﺎﺭﺒﻴﺔ‪ ،‬ﺹ‪.180.‬‬
‫‪-2‬ﺃﻨﻅﺭ ﻤﺤﻤﺩ ﺍﻝﺒﺩﻴﻭﻱ‪ ،‬ﺍﻹﻀﺭﺍﺏ‪ ،‬ﺭﺴﺎﻝﺔ ﻝﻨﻴل ﺩﺒﻠﻭﻡ ﺍﻝﺩﺭﺍﺴﺎﺕ ﺍﻝﻌﻠﻴﺎ‪ ،‬ﻜﻠﻴﺔ ﺍﻝﺤﻘﻭﻕ‪ ،‬ﺍﻝﺭﺒﺎﻁ‪ 1975 ،‬ﺹ‪.70.‬‬
‫‪-3‬ﺃﻨﻅﺭ ﻑ‪ 15.‬ﻤﻥ ﻅﻬﻴﺭ ‪ 1‬ﻤﺎﺭﺱ ‪ ،1963‬ﻭﻑ‪ 35.‬ﻤﻥ ﺍﻝﻤﺭﺴﻭﻡ ﺍﻝﻤﻠﻜﻲ ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ ،1967/2/2‬ﻭﻑ‪ 13.‬ﻤﻥ ﻅﻬﻴﺭ ﺸﺭﻴﻑ‬
‫ﺒﻤﺜﺎﺒﺔ ﻗﺎﻨﻭﻥ ﺭﻗﻡ ‪ 1-74-467‬ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ ،1974/11/11‬ﻭﻑ‪ 37 .‬ﻤﻥ ﻅﻬﻴﺭ ‪.1979/11/08‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪97‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ 2+‬ا‪*+ 6‬ن ا? ! ا‪6


0
v
F‬م ‪=+ 5‬ا‪ 1958 1‬ا‪ 77- 7‬ر‪ 6‬ا ا  ‪0
2-‬‬
‫_ف ا‪ ،0?e7‬وا‪Q‬ي ‪  =/1‬ه‪ UQ‬ا ز ‪  [ 1‬أن آ! <‪ 0 -;
M‬ا‪ ،!7‬وآ!‬
‫‪ M F
2 7B !7‬ا; ا‪ = OC‬ط‪ .< 1 ،‬دون
ا ة  ‪ O 7‬ت ا‪T‬د‪*+ ،=1‬ن ا‪c‬دارة
? ة‬

‪ `7 0‬ا‪ O 7  - 0 /‬ت ا‪T‬د‪ =1‬ا‪  [ 1 2‬ا‪ 4‬ا‪ 4  - 7‬م ا‪?e 26 6‬‬
‫ا‪.1"
7‬‬
‫و<; أ‪;D‬رت ا
 ا‪G
-a7‬را ‪ -‬ر‪ 5 §1‬د‪ : ،1990 = B‬ا [ ‪  P+‬أن‬
‫ا
 ص  أن ‪Q‬آ ا‪T- `7‬ن < ‪O‬ن ا‪ ?e‬ا‪ 
7‬و

VA‬ت ا‪ A‬ا‪2=/‬‬
‫وا‪ t 7‬ا‪ 
7‬ا‪ t= C ،1‬ذ( ‪ E+‬و< ‪ OO‬؛ ‪T- 7‬ن ا‪G7‬ع ا‪[ ;7 2-a7‬‬

‪; 0‬ة ا‪T‬و‪E1‬ت = ا;‪Sc !S‬اج ا‪C 7‬ت ا‪ = 0
1‬ا  ش‪ ،‬وذ( ‪T-‬ن أ‪;D‬ر‬
‫<ا‪ 0O‬م ‪D‬ا
‪ 7‬ر‪ 6‬ا‪fc‬اب ‪ u- 2+‬ا‪7‬ا‪ +‬ا
 ا ‪ A‬وه
‪P4EO‬‬
‫‪ 4  =A  -‬م ا‪ 2+ 7 26 6‬وزارة ا;ا‪ S‬وا ‪ 4‬م ا‪  26 6‬ء آ‪ =6 7‬ا‪Q‬آ‪.‬‬
‫‪ *`-2‬ا ا‪6‬دار‪ ? +‬س‬

‪ES 0‬ل <اءة
‪ K OT‬ت ‪ :‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 7- 1‬س‪ [FAO ،‬ا‪ PB‬ا ‪2‬‬
‫‪.:21 7+‬‬
‫‪-‬ا‪fc‬اب  د‪6‬ري أآ;‪ `7B P‬ا;‪  6‬ا‪.=< 7‬‬
‫‪-‬ا‪fc‬اب ‪f 0 =1‬ورة ‪ 6 6‬وا‪ ،7  7B‬وه‪f 2‬ورة 
 ‪ /< !7G‬ع‬
‫ا‪ 0?e7‬و<‪ /‬ع ا‪ !7‬ا?دي‪.‬‬
‫‪;-‬م ‪;D‬ور ‪;1 274  `1G‬د آ?
‪ 7‬ر‪  6‬ا‪fc‬اب ‪ 2 1 C‬إ_‪E‬ق ه‪Q‬ا ا‬
‫‪< E-‬د‪ 7
0
;-C !- ،‬ر‪ 2+ P6‬إ_ ر ‪f‬ا‪ ` 7 Z-‬إ‪ 6‬ءة ا‪ P 76‬و ‪ 07‬ا‪`
P
AO‬‬

  ت ا ‪ 4‬م ا م وا‪ A‬ا دي ‪7‬ا‪ +‬ا
  ‪6 v71 C O‬ه ا‪!G- :4 7‬‬

‪*+ ،XN‬ذا ا‪/O‬ت
‪ 7‬ر‪ 6‬ه‪Q‬ا ا  إ‪ES‬ل ‪ A- /S‬أ; ا‪7‬ا‪ +‬ا
‪ ،‬أو ‪u1‬‬
‫ا ‪ 4‬م ا م ‪ ،/F‬آ ن ‪ª‬دارة ‪ 0
!-‬وا‪ `< =B‬ا‪V‬اء 
‪S 0‬ج
‪ 0‬ا‪ 0?e7‬‬
‫ه‪ UQ‬ا‪  7‬ت‪.‬‬
‫‪-‬ا‪fc‬اب ا‪Q‬ي < م ‪ P-‬ا‪ 2;7‬ر‪ 2< - +‬ا‪ ;< 077‬ا
‪/A
POTG- L‬ة‬
‫ا‪ Rc‬ر‪...‬وآ ن م وا;‪ ،‬و‪ ، 6 6 - _ v1 :‬و‪; :‬ل ا ا‪u< 1 7-  ;7‬‬
‫ذ(‪.‬‬
‫‪;-‬م ‪=X‬ت آن ا‪fc‬اب ا‪Q‬ي ‪ Pf S‬ا‪S P+ 0 /‬وج ‪ 0‬ا ا‪ Z-‬ا‪Q7‬آرة‪C ،‬‬
‫‪ 071‬ا= ر‪  U‬ا ‪ 2+‬اا‪ .B‬ا‪.2 7‬‬
‫‪ : 0
[FA1‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 7- 1‬س
‪:21‬‬
‫‪ 2+-‬ا‪ 4O‬ر ‪;D‬ور ا [ ا ‪ 274‬ا‪ F‬ص ‪fc -‬اب ‪ 2+‬ا‪7‬ا‪ +‬ا
 أآ; ا ‪2f‬‬
‫ا‪c‬داري
‪ES 0‬ل ‪ 7
 P7‬ر‪  6‬و‪B‬ب
‪ 7‬ر‪  6‬ا‪fc‬اب ‪ 2+‬إ_ ر ‪f‬ا‪Z-‬‬
‫ ‪ 07‬ا‪ `
P
AO‬ا‪ A‬ا دي ‪7‬ا‪ +‬ا
‪  Sp  7- ،‬ول ا ‪ 2f‬ا‪c‬داري ‪O §6‬ع‬

‫‪-1‬ﺃﻨﻅﺭ ﺍﻝﻘﺭﺍﺭ ﺭﻗﻡ ‪ 406‬ﺒﺘﺎﺭﻴﺦ ‪ ،1984/05/25‬ﻤﻠﻑ ﺭﻗﻡ ‪.94048‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪98‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬


‪ 0‬اازن ‪ 7f 0-‬ن ق ا
‪7 - 0‬ا‪ +‬ا
‪ ،‬و‪ 7f 0-‬ن ا‪ A‬ا دي ‪ UQ‬ا‪S‬ة‬

‪ES 0‬ل ;‪ 
;S :1‬ا‪ 2+ K77‬إ‪ =R‬ع ا ‪ B‬ت ا
 وا‪ ? 7‬ا
‪.‬‬
‫‪-‬إن ا? ! ‪ 14‬ا
‪  0‬ا‪fc‬اب <; ر و‪ v? -‬ا= رة
‪ Q‬د‪6‬ر ‪ 1962‬إ ' ‪1‬‬
‫د‪6‬ر ‪ ،1996‬و‪Q v‬ا
‪ A? 0‬إ‪ C‬ا‪T‬آ; 
‪G‬و ا‪fc‬اب‪ ،‬وإن ‪V‬وف ا‪G7‬ع‬
‫ا‪ 0 2-a7‬إ‪;D‬ار ا ‪O‬ن ا ‪ 274‬أو ر‪;1 C ،P=a 7-‬ف ‪ :1‬ا‪fc‬اب  ا‪0?e7‬‬
‫‪;-‬ر
‪;1‬ف إ ا‪<c‬ار ‪G7-‬و‪P‬؛ و‪ 071‬ا‪  6‬ج ه‪Q‬ا ا!
‪ES 0‬ل ا ص ا‪1G‬‬
‫ا‪ 2‬م ا‪fc‬اب ‪D‬ا  أ‪ D‬ف
 
‪ 0‬ا‪ 0?e7‬آ‪ B‬ل ا‪ /A‬وا ء‪...‬ا§‬
‫و! ‪ :1‬ا‪fc‬اب  ‪ 2< -‬ا‪G
 !; 0?e7‬و  ا‪fc‬اب‪.‬‬
‫و‪ : =1‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 7- 1‬س
‪ A‬ه‪_ 0
7‬ف ا ‪ 2f‬ا‪c‬داري ا‪!
2+ 2-a7‬ء‬
‫ا?اغ ا‪ /O ;1; ^ 0
21G‬ق ا‪fc‬اب ا‪G7‬وع‪ ،‬و;‪ PO7
;1‬و ‪.UD‬‬
‫وا‪ †E7‬أن ‪ :‬إدار‪ 
1‬س ذه‪;- .‬ا ‪ 2+‬ر‪ t
E
:6‬ا‪fc‬اب ا‪G7‬وع و‪UV7‬‬
‫‪ 0‬ا‪fc‬اب ' ا‪G7‬وع‪ ،‬وه‪Q‬ا
‪ 0‬وا‪ .B‬ا ‪ 2f‬ا‪c‬داري ا‪!7-  ;=
. /7‬ء ا?اغ‬
‫ا‪ 21G‬أ ‪EF- O‬ف ا ‪ 2f‬ا‪ 2O;7‬ا‪Q‬ي ‪1‬ن دا ‪;
7‬ا ‪  -‬ص ا‪.1G‬‬
‫و آ!  ل‪ 2?+ ،‬ا‪ 4O‬ر ‪;D‬ور ا [ ا ‪ 274‬ا‪fª :4 7‬اب ‪ 2+‬ا‪7‬ا‪ +‬ا
‪،‬‬
‫ا‪76‬ار‪ 6 1‬ا‪7‬ا‪ +‬ا
‪،‬‬ ‫‪ .1‬ا‪  !7‬ا‪ 
0- +‬ا‪+‬اد ‪ 7f 2+‬ن‬
‫و‪ 2+E‬آ! ا‪/f‬اب ‪ 
;S 2+‬و
 ا‪ 2+ 0- 7‬ا‪ 76‬ل ‪ :‬ا‪7 7‬ن
‪_ 0‬ف‬
‫ا;‪6‬ر‪.‬‬
‫إن ه‪Q‬ا ا‪ ،:‬أآ;
ة أ‪S‬ى  ا;ور ا‪ 2 E/‬ا‪Q‬ي ‪1‬م ‪ 2f < P-‬ا‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪2+ 1‬‬
‫ا‪ 4O‬ر ‪;D‬ور < ‪O‬ن  ‪  :4 1 274‬ا‪fc‬اب ‪ /< 2+‬ع ا‪7‬ا‪ +‬ا
‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪99‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪k‬ار و‪ jJ‬ا` م ‪ >k‬ان ‪ ]2‬ا‪, J‬‬


‫ا ا‪6‬دار‪ +‬اآ®‬
‫`* ‪ 2‬د ‪  64‬ر‪ 1 19 £+‬ي ‪1999‬‬
‫‪ B2‬ا` ن ?‪ @ UF‬و‪ Jy 1 T k š €J1 i1‬إ
@‬
‫
* ‪ ›E‬ا¡‬
‫‪ -‬ر‪
1420 ?D 3 §1‬ا‪
19 +‬ي ‪ ،1999‬أ‪;D‬رت ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪7- 1‬اآ¦ وه‪2‬‬

‪ 0
O‬ا‪ A‬دة‪:‬‬

‪7O ;7‬ي‪ :‬ر ‪ A‬؛‬
‫=; ا‪ ;7‬ا‪;7‬ا‪
:2O‬را؛‬
‫ا‪ 2?/ 7‬ا; ‪  :2O‬ا؛‬
‫‪ -‬ر ا‪ M61 ;A‬ا اب‪ 
f?
:‬؛‬
‫و‪; A7-‬ة ا‪;A‬ة ‪-S ?/‬ش‪ :‬آ =  =‪.Z‬‬
‫ا‪ :‬ا‪:P O 2q‬‬
‫‪:0-‬‬
‫‪-‬ر ‪ v‬وأ ء ا  ا ‪ 7 1‬ا‪ L?AO  - 01; 7 -a7‬وه‪ :‬ا‪ A‬دة‪:‬‬
‫=; ا‪ 7‬ن ‪! ? -‬؛
= رك ر‪ D‬ف؛
‪ ;7‬ا‪7‬اوي ا‪ A‬آ ن ‪7-‬اآ¦‪ .‬ا ن
!‬
‫ا‪- F7‬ة
‪ .7- :‬ا‪ 6‬ذ
‪ ;7‬ازي ا;‪;1‬ي‪ ،‬ا‪
¥- 2
7‬اآ¦‪.‬‬
‫‪GE i1‬‬
‫و‪:0-‬‬
‫ا‪
VB /
!A' _ 
; < ;A‬اآ¦ ا‪ 7‬رة؛‬
‫‪-‬ا‪ ;A‬وا‪ 2‬و‪
1C‬اآ¦؛‬
‫‪-‬اآ! ا ‪ - - = 7- 2‬ط‬
‫‪ GE i1‬أ‪w‬ى‬

‫ا‪T k‬ـ‪Y‬‬
‫‪ -‬ء  ‪  1‬ا‪ 0/‬ا‪ Z=f - - f7‬ه‪ UQ‬ا‪ - 77‬ر‪ 1998/6/24 §1‬ا‪2‬‬
‫‪1‬ض ‪ +‬ا‪;7‬ن أ‪ :O‬ار‪T‬وا ‪ 2+ L?AO  - 01; 7 7B 01‬إ_ ر ‪e‬‬
‫‪ 1958/11/15‬ا‪ v6T- 7‬ا‪ 7‬ت ‪
+‬ا ‪ ;-‬ا‪ `7‬ا م ا‪ 2A6T‬ا‪Q‬ي ‪D‬دق ‪ P+‬‬
‫ا ‪O‬ن ا‪ 7 26 6‬و‪;1*-‬اع ا ‪; t1‬ى ا‪ 01;A‬وآ! ا‪ (7‬ووا‪ 2‬و‪
1C‬اآ¦‪' ،‬‬
‫أن ا‪ ;A‬ا ; <ر ر‪ u+‬ا‪ A  A1 .
01- : [S‬ا‪;7
7‬ا ا‪ =6‬ب‬
‫ا‪:q‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪100‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪;-1‬م اا
‪  
:‬ت ا? ! ا‪ 0
^ K‬ا‪ 4‬ا‪ 7 - 7‬ت ا‪ ' :
7‬أن‬
‫ه‪Q‬ا ا? ! ‪ O  =/ 1 C‬ز ا ل ن
  ‪A P‬ي  آ! ا‪ 7B‬ع ‪ ،2
7‬وا‪ 7BC‬ع‬
‫ا‪7‬اد ;‪ =1 C :+_ 0
U‬ا‪ 0
 
¥? [ F
PO 
7  7B‬ا‪7‬ا_ ‪ 0‬وه‪¥+ 2‬‬
‫ا‪ 01; 7‬و'
= ح ‪7‬م‪.‬‬
‫‪ 01-2‬ا‪ ¥+ MF
0
7‬ت ا‪ 01; 7‬أ
 ' < ‪ ' :2OO‬أ‪ ;B1 C PO‬أي ‪[O‬‬
‫< ‪ 7B 01 ` 71 2OO‬ت
‪ ¥+ 0‬ت
‪ 0
?F‬ا‪ ،B 0
01; 7‬و
‪*+ O X B 0‬ن ا‪ 4‬‬
‫ا‪ 2‬أورده ا‪ ;A‬ا ; ‪< 2+‬ار‪f7-  <E C U‬ع ا‪ 7‬ا‪7‬اد ‪ A6T‬ن ه‪ UQ‬ا‪S‬ة‬
‫ذات
‪f‬ع  و‪ 2O‬و
 ي ‪D‬ف و‪  C‬رض ‪ ¥+ 0
 1 0-‬ت
‪ ?F‬و‪[ 
0-‬‬
‫‪ P‬ه‪ UQ‬ا‪. 4‬‬
‫و‪A71‬ن ‪ PB‬ا‪ a*- :‬ء
ر ا‪ ;A‬ا ; ا‪Q7‬آر  وز ا‪ /A‬وا= ر <ار‬
‫ا‪ - K7- 77‬ااف ‪ 7 -‬ا‪.L?AO  B-01; 7 -a7‬‬
‫و‪ -‬ء 
‪Q‬آة ‪B‬اب اآ! ا ‪ P? - 2‬ه‪ UQ‬و‪ 2< - 0 - O‬ا‪ 2+ 0-/7‬ا‪0/‬‬
‫ا‪;- ER + `+;1 2‬م ا=ل‪ ،‬وذ( ن ر‪ u+‬ا‪A  A1 .
01- [S‬‬
‫ا‪
7‬ه إ‪ C‬إ‪B‬اء
دي  ?‪Q‬ي ‪  7‬ت < ‪
OO‬ص  ‪? -‬ة ا‪S‬ة
‪0‬‬
‫ا‪ 7‬دة ا‪ 1973/4/10 A
F‬ا‪ :4 - 1958/11/15 e P=B7- :77‬ا ‪v6T 2+‬‬
‫ا‪ 7‬ت‪ .‬وا‪ 7‬ل ا‪ 7‬د‪ ' 1‬دا‪ 2+ S‬ا‪ S‬ص < ء ا‪ ac‬ء‪ ،‬أ
‪ 2+‬ا‪f7‬ع ‪*+‬ن رد‬
‫ا‪ /A‬ا‪G
7‬وع وذ( ن ا ء ا‪
1 : 7 0A6N7‬ا
  ت ا? !‬
‫ا‪ ،1958/11/15 e 0
^ K‬إذ أن أ ء ا  ا ‪; 7 1‬وا ا‪
  7B‬‬
‫‪ A6T‬دون أن ‪1‬ن
‪; t1 - <=A‬ى ا‪ /A‬ا‪ ،7‬ون ا ء ا‪7 0A6N7‬‬
‫‪
1 :‬ا
  ت ا?ة او
‪ 0‬ا‪ 7‬دة ا‪ v?O 0
A
F‬ا‪ :O ،4‬اآ?ا ‪*-‬ر‪ 6‬ل‬
‫ا‪ M7‬ا‪ 7 2A6T‬إ وا‪
B 2‬اآ¦‪.‬‬
‫و‪ -‬ء 
‪Q‬آة ‪B‬اب ا‪ 01;A‬اا‪ 2‬وا ; ا‪ B 2‬ء ‪T- +‬ن ‪ v6T‬ا‪M F
7‬‬
‫‪  7‬ت ا? ! ا‪; ،1958/11/15 e 0
^ K‬م ;‪ ._ :1‬إ ا‪ /A‬ا‪ .7‬و
‪0‬‬
‫‪ B‬أ‪S‬ى ن ‪ u-‬أ ء ا‪ 7‬آ ‪O‬ا ‪ 71‬ر‪6‬ن
 م ‪،1A‬و‪*+ 2  -‬ن ا‪ :
7 O‬إ‬
‫ا‪ 7‬ا‪Q7‬آرة ‪ <S !G1‬ا; ا‪ B- 7‬ل اات ا‪ ،A7‬ا‪ : ` 71 01Q‬ا ‪O‬ن‬
‫‪ v6T‬ا‪ 7‬ت ‪RC -‬اك
` ا‪ 0O;7‬ن ا‪G7‬ع و‪ : `f‬إ_ را ه ا‪ t 7‬ا‪ 7BC‬‬
‫ات ا‪.A7‬‬
‫و‪ -‬ء  ا‪ 1‬ا ‪ ;A 2-‬ا‪?7‬ض ا‪ 27‬ا‪Q‬ي ‪ B‬ء ‪T- P+‬ن
أ‪ U 76‬ا‪- 0 /‬ار‬
‫‪ D‬در ‪;1 C !A' _ 
; < 0‬و أن ‪1‬ن
د ر‪Q  6‬آا ‪ T-‬م ا ‪O‬ن و‪ + + C‬‬


ت اار ا‪c‬داري‪ ،‬و
‪ : 0‬ن ' < ‪;- 0/ -‬ى ا‪ ac‬ء‪.‬‬
‫و‪ -‬ء  ‪ 2< -‬و‪  X‬و
‪; A‬ات ا‪.M7‬‬
‫و‪ -‬ء  ا
 ‪ 2F -‬و‪ Pa=-‬إ ا‪ `
0+/‬ا‪Ec‬م ‪*-‬دراج ا  ‪A-‬‬
‫‪ 1999/5/5‬و‪ = O   7+‬ا‪ 0+/‬وأ‪; 6‬ا ا ‪ ،4‬و‪ ;-‬أن ‪ E‬ا‪ ;A‬ا‪?7‬ض ا‪U1 27‬‬
‫ا ‪ 2-‬ر ‪ V‬ا  ‪;7‬او وا ‪.P
1 A : - /‬‬
‫و‪ ;-‬ا‪;7‬او _=  ‪O‬ن‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪101‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪J‬ــ @‬
‫‪ .-‬ا‪@K‬‬
‫^ د‪ `+‬اآ! ا ‪;- 2‬م ا=ل‪ ،‬ن
_‪ P+ 0‬ا‪  /‬ن ه
‪ !=< 0‬ا‪ 7‬ل‬
‫ا‪ 7‬د‪ª 1‬دارة ا‪ != C 2‬ا‪ 1_ 0 0/‬دى ا‪ ac‬ء و‪< !G1 C 2  -‬ارا إدار‪. 1‬‬
‫‪ ^ 0‬إن ا‪ !7‬ا‪ 7‬دي ه ا‪ !7‬ا‪Q‬ي ‪ P
;  C‬ا‪c‬دارة إ;اث أي أ‪^- ،2OO < X‬‬
‫‪  1‬دوره ‪
 P+‬د إ<ار أو إ‪ =X‬ت
‪ =6‬أن <ر‪ P‬اا‪ 0O‬أو <ارات ‪ª - 6‬دارة‬
‫‪ ، A?O‬و‪ 2 1‬ذ( أن ‪; C‬ل أو ‪ 2a‬أو ‪ .‬أي أ‪ .2OO < X‬و‪B -‬ع إ اار ا‪/7‬ن‬
‫‪ 0=1 P+‬أ‪ B PO‬ء ‪; -‬د ااب  _‪ .‬و‪ `f‬ا‪ M7‬ا‪ 7 2A6T‬وأ‪ PO‬أ ط ‪ :‬ا‪0 /‬‬
‫‪T-‬ن ه‪Q‬ا ا‪7 - †1 : ./‬ا‪ =
+‬ا‪ =6‬ب و
‪7- P = /‬ا ة ا‪  7‬ت ا ‪ OO‬ااردة ‪2+‬‬
‫ه‪ UQ‬ا‪ =6‬ب  ‪ = P  A1‬ا‪ ،./‬ا‪2G‬ء ا‪Q‬ي ‪1‬ن
‪ ;< P‬أ;ث أ‪X‬ا < ‪P +- OO‬‬
‫و;م
ا‪  P+‬إ‪;1‬اع ا‪ M7‬ا‪ 2A6T‬ا‪Q7‬آر و‪1‬ن ‪ ;< (Q-‬ا‪ D  `76‬و

ت‬
‫اار ا‪c‬داري‪1 7
،‬ن
‪ P‬ا;‪  : < ' `+‬أ‪ 6‬س‪.‬‬
‫و^ إن ‪  1‬ا‪ L
;< 0/‬دا‪ !S‬ا‪ !B‬ا ‪ 2< = +A
2OO‬ا‪G‬وط ا‪G‬‬
‫ا‪S‬ى ا‪. =< P
01 7
OO < =/7‬‬
‫‪ .-‬اšع‬
‫^ إن ا;ى ;ف إ ا‪ ac - 0/‬ء  وز ا‪ ;f /A‬اار ا در ‪ 0‬ا‪;A‬‬
‫ا ; ر ‪
 7- !A' _ 
v‬اآ¦ ا‪ 7‬رة ا در ‪ -‬ر‪
20 §1‬ي ‪; L 1998‬د‬
‫‪ ،842‬ا ‪ ._ u+- 2f‬ا‪ 0 /‬اا
‪ 2‬إ إ‪;1‬اع ا‪ M7‬ا‪ 7 2A6T‬ا‪- 01; 7‬‬
‫ ‪ ،L?AO‬وذ( ‪; -‬م اام
  ت ا? ! ا‪TG- 11-15/1958 e 0
^ K‬ن‬
‫ا‪ 7‬ت ا‪ ،B 0

7‬و‪ 01‬ا‪ ¥+ MF
0
7‬ت ا‪ 01; 7‬ا‪ 0O;7‬وا‪01A‬‬

‪ B 0‬أ‪S‬ى‪.‬‬
‫و^ إ‪ 0
PO‬ا‪ 0
L- K‬و‪  X‬ا‪ M7‬أن ا‪ 7‬ا‪Q7‬آرة <; ‪ E+ LA6T‬إذ ‪v  =6‬‬
‫ا  ا ‪ 1‬ا‪ v6T- ?7‬ا‪ 7‬أن أر‪ ;1= - !6‬ا‪7 7‬ن إ ا‪ /A‬ا‪7‬‬
‫ ‪ 7BC - 1‬ع ا‪Q‬ي ‪ - ;6‬ر‪ 1998/4/29 §1‬وذ( و‪ P=/1
+‬ا? ! ا‪0
^ K‬‬
‫ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪ 1.58.377 :‬ا در ‪ -‬ر‪TG- 1958/11/15 §1‬ن ا‪ 7‬ت ا‪ .
7‬و‪;-‬‬
‫ا‪ O‬د ا‪ `7‬ا‪ 2A6T‬ا‪Q7‬آر ا‪Q‬ي ‪ D‬دق  ا ‪O‬ن ا‪ 26 6‬وا‪ .FO‬ا‪ .7‬ا‪A7‬‬
‫‪; 7‬م ر ‪ v‬ا‪;1*- 7‬اع ا ‪ t1‬اارد ‪ ! ? -‬ا‪ 0
v
F‬ا‪ 4‬ا‪ M1G‬ر<‪:‬‬
‫‪ 1.58.376‬ا در ‪ -‬ر‪TG- 1958/11/15 §1‬ن ‪ v6T‬ا‪ 7‬ت ;ى آ!
‪ 0‬ا‪ /A‬ا‪7‬‬
‫وا‪ ;A‬وآ! ا‪.(7‬‬
‫و^ إن دور ا‪TG- /A‬ن ‪ v6T‬ا‪ 7‬ت ‪ :A   1‬و‪ !D‬ا‪;1c‬اع اارد ‪2+‬‬
‫ا? ! ا‪ v
F‬ا‪Q7‬آر أ‪ UE‬و‪  1 C‬أن ‪ :A u+‬ه‪Q‬ا ا‪;- !D‬ى ‪S‬ق أي‬

  < ‪ ،2OO‬وذ( ن ا ء _= ? ! ا‪ v6T e 0
`- A‬ا‪ 7‬ت ا‪ G7‬ر إ‪P‬‬
‫أ‪ UE‬ه ا‪Q‬ي ‪1‬ر ! ا‪ 7‬وإ‪E‬ن   ا=‪E/‬ن وا
 ‪E'*-‬ق ا
آ‪ 0‬و
` آ! ا‪ 7B‬ع‬
‫ ء ا‪ ،7‬آ‪ 071 7‬آ‪67- (Q‬م و<‪ M‬ا‪;7 7‬ة
  أو  ‪.‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪102‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫و^ إن اار ا‪/7‬ن ‪ P +- P+‬إ‪;1‬اع ا‪ M7‬ا‪1 7 2A6T‬ن


‪  - 7A‬وز‬
‫‪ 2+‬ا‪ 76‬ل ا‪ P? F7 /A‬ا ‪O‬ن )‪ v6T e‬ا‪ 7‬ت(
‪ ،B 0‬و‪; .- -G
PO‬م‬
‫ا‪ SC‬ص
‪ B 0‬أ‪S‬ى‪ aª 2  - Pf1 7
،‬ء‪.‬‬
‫ا?‪c‬ـق‬
‫و‪  7 =/‬ت ا ‪O‬ن ا‪ 7 :4 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪1‬‬
‫‪ ˜ŸG‬ا
‪ B‬ب‬
‫إن ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬وه‪   2  2‬ا‪;-‬ا   ر‪  1‬ح‪:‬‬
‫‪ 2+‬ا‪=- :!G‬ل ا‪0/‬‬
‫‪ 2+‬ا‪f7‬ع‪ a*- :‬ء اار ا در ‪ _ 
; < 0‬أ‪ 7- !6‬ل
اآ¦ ا‪ 7‬رة ا در‬
‫‪ -‬ر‪
20 §1‬ي ‪; L 1998‬د ‪ 842‬ا ‪ ._ u+- 2f‬ا‪ 0 /‬اا
‪ 2‬إ إ‪;1‬اع ا‪M7‬‬
‫ا‪ 7 2A6T‬ا‪.L?AO  - 01; 7‬‬
‫‪Q-‬ا ‪;D‬ر ا‪ 2+ :‬ام وا‪ G‬وا‪  A‬أ‪.UE‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪103‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ GE‬د ا‪ F1 .- .T U‬ت (;‪ +‬اš‪  J‬ا‪6‬دار‪+‬‬


‫أ‪;D‬رت ا‪ +a‬ا‪c‬دار‪ v7 - 1‬ا ‪ -‬ر‪ 10 §1‬أآ‪ 2+ 7 2002 -‬ا‪; M7‬د‬
‫‪ 0- 2001-1-4-1383‬ن وا‪;7‬ر‪ 6‬ا_  ?‪ 7- E‬س‪.‬‬
‫و ‪/
21 7+‬ق اار ر<‪980 :‬ب‪/‬ل‪:‬‬
‫ا‪YT k‬‬
‫‪ -‬ء  ا‪ 7‬ل ا‪+7‬ع ‪ -‬ر‪_ 0
2001-8-22 §1‬ف ا‪ MOTA7‬ا‪Q7‬آر أ‪UE‬‬
‫‪-‬ا‪ P= O /6‬ا‪ 6‬ذ
‪ 0- ;7‬ا‪ 2 7‬واا
‪ 2‬إ ا‪ ¥6‬ف ‪ :‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 7- 1‬س‬
‫ا در ‪ -‬ر‪ 2+ 2001-6-21 §1‬ا‪; M7‬د ‪7/2000/8:‬ش‪.‬‬
‫و‪ -‬ءا 
‪Q‬آة ااب ا‪ - - ;7‬ر‪_ 0
.2002/7/24 §1‬ف ا‪  MOTA7‬‬
‫‪-‬ا‪ = O /6‬ا‪ 6‬ذة ‪V‬و‪ 1;S 2O‬واا
 إ ر‪ u+‬ا‪../‬‬
‫و‪ -‬ء  اوراق ا‪S‬ى ا‪ 2+ - ;7‬ا‪.M7‬‬
‫و‪ -‬ءا  ا? ! ‪ 45‬و
‪ 0
P1‬ا ‪O‬ن ر<‪ 90-41 :‬ا در ‪ Q? -‬ا‪ 4‬ا‪M1G‬‬
‫‪ -‬ر‪ 1993 /09/10 §1‬ا‪;*- 7‬اث
 آ‪ :‬إدار‪.1‬‬
‫و‪ -‬ء  < ‪O‬ن ا‪/A7‬ة ا‪ O;7‬ا‪N7‬رخ ‪. 1974 = R28 2+‬‬
‫و‪ -‬ء  ا
 ‪ 2F -‬وا‪E-c‬غ ا در ‪.2002-9-6 2+‬‬
‫و‪ -‬ء  ا‪Ec‬م ‪ 0-‬ا  ‪ 2+‬ا‪ A‬ا  ا‪; 7‬ة ‪ -‬ر‪.2002-10-10§1‬‬
‫و‪ -‬ءا  ا‪ 7‬داة  ا‪ 0+/‬و
‪ 1 0‬ب  ‪ 7‬و;م  ره‪. 7‬‬
‫و‪E ;-‬وة ا‪ GA7‬ر ا‪7‬ر ا‪ ;7
;A‬ا‪   7‬ا;اودي ‪ UQ- U1‬ا‪ A‬وا‪ 76C‬ع‬
‫إ
‪ 4E‬ت ا‪ 2
7‬ا م ا‪ ;= ;A‬ااد اا‪.2A1‬‬
‫‪ 2+‬ا‪: !G‬‬
‫^ أن ا‪ ¥6C‬ف ا‪ 7‬ح ‪ - P-‬ر‪_ 0
2001 LG'22 §1‬ف م‪.‬م ‪ ;f‬ا‪ :‬ا در‬
‫‪ 0‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 7- 1‬س ‪ 2+‬ا‪ - 7/00/8 M7‬ر‪=
01/6/21§1‬ل ‪  U+‬ا‪G‬وط‬
‫ا‪. OO < =/7‬‬
‫‪ .-‬اه‪:‬‬
‫^ ‪ 0
QSN1‬أوراق ا‪ M7‬و
‪+ 0‬ى ا‪ :‬ا‪ MOTA7‬ا‪ G7‬ر إ‪ P‬أ‪ - PO‬ء 
 ل‬

‪N‬رخ ‪ 2000-6-12 2+‬ض ا‪ ;7‬ا‪ MOTA7‬ا‪Q7‬آر أ‪ PO‬ا‪;7 - !aR‬ر‪ 6‬ا_  ?‪E‬‬

‪ 2+ O P? - 87-1-1 Q‬إ_ ر ا‪; - 4 :A‬ر‪، 9B‬وأ‪ Q
PO‬ذ( ا ر‪2+ P< : : §1‬‬
‫ا;ر‪ B‬ت وا‪ :EA‬ا‪ P F1 2‬ا ‪O‬ن ر'‪Q- P= /
:‬ا(‪ .‬و
‪ 0‬أ‪ PB‬ا‪ v7‬ا‪1A- :‬‬
‫و‪ Pf‬ا‪c‬دار‪ 1‬وذ( ‪ *-‬دة  ?‪ 2+ P‬ا‪  7 =_ 6 :A‬ت ‪ .1
`
58-1 e‬‬
‫ذ( < ‪. OO‬‬
‫و^ ‪ LA7‬ا‪c‬دارة ‪Q
2+‬آ اا‪;- -‬م <=ل ا;ى أ‪; 6 6‬م إ‪ =X‬ت ا‪;7‬‬
‫‪ P?D‬آ‪ ،Me7‬وا _ ‪;-‬م إد‪- P C‬ار ا< ا‪ 07  - A‬ا‪[+ 0
77‬‬
‫‪ R‬اار ا ‪;- 2f‬م ‪ P< ;1;7‬وإ <‪.6 :A - P‬‬
‫و‪ ;-‬ا‪ G< 7‬و = دل ادود < ‪ L‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ u+- 1‬ا‪ MOT6 + ،./‬ا‪ ;7‬ا‪:‬‬
‫ا‪Q7‬آر و^ ‪ 
2+ (A7‬ل ا‪ ¥6C‬ف ‪;-‬م ار ز ا‪ :‬ا‪  ،MOTA7‬أ‪ 6‬س أن ا‪0 /‬‬
‫ا‪ !aR‬آ‪;7 - Me7‬ر‪ 6‬ا_  ا?‪ 7- E‬س ا ‪ -‬زارة ا?‪P? - 1967 6 Q
E‬‬
‫‪ 2 :A - O‬ا;ر‪ ، 10B‬وأ‪ P< L7 P?e Q
PO‬إ ا‪ 4 :A‬ا;ر‪ ، 1985  6 Q
9 B‬إ‪C‬‬
‫أ‪ Q
P< : : PO‬ا ر‪ §1‬ا‪Q7‬آر ‪ 2+‬ا‪ :EA‬وا;را‪ B‬ت ا‪ 7‬ص  ‪ 2+‬ا? ! ‪ 9‬و

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪104‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ 0
U;-‬ا  ‪O‬ن ا‪ 26 6‬ا م ‪ ?e‬ا‪ ،
7‬ن ا‪c‬دارة ‪ P_ 7 Le‬دون أن ‪0
P 7‬‬
‫<‪ P‬وأ‪ B
+ES PO‬ء ‪ 2+‬ا‪ :‬ا‪*+ MOTA7‬ن ا< ‪ 2+‬ا;ر‪ B‬ت وا‪ LA :EA‬ا‪ S‬ر‪1‬‬
‫و  إ‪ =B‬ر‪ 1‬وأن إ دة ا ‪;- : M‬م
‪V‬او ا‪;7 !7‬ة ‪ 6‬ات
;دة‪ ،‬و‪ (Q‬ا‪ v7‬إ‪ a‬ء‬
‫ا‪ :‬ا‪ MOTA7‬وا‪.P =_ `7 - 6C‬‬
‫و^ ‪ LA7‬ا‪c‬دارة ‪Q
2+‬آ اا‪T- -‬ن ا‪ :‬ا‪ MOTA7‬آ ن
‪V‬ا  أ‪v6‬‬
‫‪ 76‬وأن ا‪ tf1 : MOTA7‬آ‪ PO
 : M‬وا<
‪ 0‬ا< ا‪ !- - . /1 2‬اآ? ‪، =/-‬‬
‫آ‪ 7‬أ‪  O‬آ ‪V1 =A
 LO‬م ا‪c‬دارة ‪ 2p !G- 
P 7-‬و أن ا ل  ا<‬
‫‪  ` F1‬ا‪ +  7f 0
f
Z-‬ا‪ .D 7‬ا‪  7‬و ا‪ 6‬ق ا‪V1 7-  Me7‬م
‪0‬‬
‫آ? ءة ‪ 2+‬ا ‪ M‬ا‪Q‬ي ‪ 27 1‬إ‪ ،P‬وأن ‪c‬دارة أ‪ L=X‬أ‪ X‬ء ا‪ 7‬ا‪;-C‬ا  ‪N OO <  X-‬آ;‬
‫أن ا‪ MOTA7‬ا‪Q7‬آر ‪ =D 01 :‬أي ‪ M‬أو ا‪O‬اف ‪ 2+‬ا‪ 76‬ل ا‪c‬دارة ‪ /A‬ا;‪11‬‬
‫وأ‪
O‬ر‪V7 L6‬ا ‪ 0
U' P -‬ا‪.0?e7‬‬
‫‪ J‬ا او ‪  By‬ن‬
‫^ إن ‪B‬ه ا ‪V‬اع ه
‪
+‬إذا آ ن ا‪ 2;7‬ا‪1A ._ 2+ 
MOTA7‬‬
‫و‪ Pf‬ا‪c‬دار‪ 1‬وذ( ‪ *-‬دة  ?‪ 2+ P‬ا‪ ;- 6 :A‬أن ‪ - P< L7‬اف ا‪c‬دارة
‪ 6 Q‬‬
‫‪ 1985‬إ ا‪ 4 :A‬ا;ر‪.09 B‬‬
‫و^ إ‪B - PO‬ع إ ‪ K‬ت ا‪ :‬ا‪ t 1 MOTA7‬أن ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪L ;< 1‬‬
‫< ءه ‪ u+-‬ا‪T- ./‬ن ا< ا‪;  -/7‬رج ‪ 07f‬ا< ‪ SC -‬ر و‪ /A ` F‬ا‪c‬دارة‬
‫ا;‪; = 11‬ة
‪ /‬ت  ا‪ 2;7‬ا‪;1 : MOTA7‬ل ‪; ;?1 7-‬م اام ا‪c‬دارة ‪UQ‬‬
‫ا‪ /7‬ت أو ا‪O‬ا‪ 2+ +‬ا‪ 76‬ل ‪ /6‬ا‪Q7‬آرة‪.‬‬
‫‪ ^ 0‬إن ا< ا‪ G7‬ر إ و ا‪_ 0
-/7‬ف ا‪ ;7‬ا‪ MOTA7‬وإن آ ‪< LO‬‬
‫‪ SC -‬ر و‪ /A ` F‬ا‪c‬دارة ا;‪ 11‬إ‪ C‬أن ا‪c‬دارة
‪ =- 
V‬ن ا ‪ D‬وا‪ /7‬ت ا‪2‬‬
‫;ت ‪ -‬إ ا‪ 
C‬ع
‪ < 0‬ا‪ Me7‬ا‪ 
 - 2 7‬و< '‪ 07
U‬آ ن ‪ 2+‬و‪ ،Pf‬وذ(‬
‫‪
L‬ا<= ا ء وا‪ ; 0
<E/O‬ا‪ 2+ Me7‬ا ‪ t‬ا< و
‪ +‬ا‪ .‬ا‪ 2‬آ ن ‪ 1‬‬
‫‪ 2+‬اا ‪ t‬ا‪Q7‬آرة‪.‬‬
‫و^ إ‪ PO‬آ ن  ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 2+ 1‬ه‪Q‬ا ا‪ _c‬ر أن ‪
 !7‬ا<= آ! ا ‪D‬‬
‫ا‪ f-  7‬ا‪
;1; 
 - 2 7‬إذا آ ن
<‪ M‬ا‪c‬دارة ‪;-‬م <‪ P‬و ‪ 1A‬و‪Pf‬‬
‫‪  V1‬أ‪ES 0
76 v6‬ل ا‪  X‬وا‪; A7‬ات ا‪ - ;7‬أو ا‪ `1 2‬ا‪c‬د‪C‬ء ‪. C -‬‬
‫و^ إن ا< ر ا‪ 77‬ا‪;-C‬ا   ال ‪B - POT-‬ع إ و‪  X‬ا‪ t 1 M7‬أن‬
‫ا‪;1 : ;7‬ل ‪; ;?1 7-‬م اام ا‪c‬دارة ‪ /7‬ت ا< ‪ =A  -‬إ‪ P‬أو ا‪O‬ا‪ 2+ +‬ا‪ 76‬ل‬
‫‪ 071 : /6‬ا‪ v7‬ا
‪ ZA- 0‬ر< ‪ P
01 7
،P-‬إ‪ a‬ء ا‪ :‬ا‪.MOTA7‬‬
‫‪ ˜ŸG‬ا
‪ B‬ب‬
‫<  ا‪ v7‬ا ‪ a*-‬ء ا‪ :‬ا‪ MOTA7‬و‪*-‬ر‪ B‬ع ا‪ M7‬إ ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪^= 1‬‬
‫‪ 2+‬ا‪ ;1;B 0
./‬و‪O  +‬ن‪.‬‬
‫و‪;D P-‬ر ا‪ :‬و‪ 2+ 2‬ا‪ A‬ا  ا‪; 7‬ة ‪  -‬ر‪ §1‬ا‪Q7‬آر أ‪  - UE‬ا‪ A‬ت‬
‫ا د‪ v7 - 1‬ا ‪ - -‬ط‪.‬‬
‫وآ ‪ LO‬ا‪ ¥‬ا آ‪ 0
O
7‬ر ‪ v‬ا‪ +a‬ا‪c‬دار‪ 1‬ا‪ ;7
;A‬ا‪   7‬ا;اودي‪،‬‬
‫وا‪ GA7‬ر‪ 01‬ا‪ A‬دة ‪- ;7
:‬ر
ن وأ‪ ;7‬د‪  1‬و=; ا‪ E=6 ;7‬وا‪;7‬و أآي و‪ 7-‬‬
‫ا‪ 2
7‬ا م ا‪ ;= ;A‬ااد اا‪ 2A1‬و‪; A7-‬ة آ = ا =‪ Z‬ا‪;A‬ة ااق ‪.A?O‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪105‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪106‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا ا‪6‬دار‪   +‬ط‬


‫`* ‪ 2‬د‪53 :‬‬
‫ ر‪1994/10/27 :£+‬‬
‫‪ Ž1‬ر‪94/132 :*k‬غ‬
‫و; إدر‪ / ’+‬ا و ا‪/ h‬وز‪ +‬ا  ‬
‫
* ‪ ›E‬ا¡‬
‫‪ -‬ر‪ 7B 21 §1‬دى او ‪
1415‬ا‪ +‬أآ‪1994 -‬‬
‫أ‪;D‬رت ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ - - 1‬ط وه‪ 0
O
2‬ا‪ A‬دة‪:‬‬

‪ ?/‬ااب ‪............................................................‬ر ‪ A‬‬

‪
........................................................... 2-
;7‬را‬

‪V7 ;7‬و'‪  ........................................................... 2‬ا‬
‫‪ -‬ر ا‪ 
;A‬ر ‪ 
f?
................................................. v -‬‬
‫و‪; A7-‬ة ا‪ ;= ;A‬ا‪ :‬اش ‪......................................‬آ ‪ .‬ا =‪Z‬‬
‫ا* ا¯(‪:€> .‬‬
‫ ‪ i‬أذ‪ .‬و; إدر‪ 1 ’+‬م ‪ ¢ G‬ا ط‬
‫‪ P= O‬ه ‪B 0
PA?O‬‬
‫و‪ 0-‬ا;و ا‪ [FR 2+ -a7‬ا‪ ;A‬از‪ 1‬اول ‪ - -‬ط‬
‫ا‪ ;A‬وز‪ 1‬ا‪ - -  7‬ط‬
‫ا‪ ;A‬ا‪ F‬زن ا م ‪ - -‬ط‬
‫ا‪ ;A‬اآ! ا ‪ - - 77 2‬ط‬

;‪ 11‬ا ا ‪ - - .‬ط
‪ B 0‬أ‪S‬ى‬
‫ا‪YT k‬‬
‫‪ -‬ء  ‪  1‬ا‪ 0/‬ا‪ +7‬إ ه‪ UQ‬ا‪ 77‬وا‪N7‬داة   ‪6‬م ا ‬
‫‪ -‬ر‪_ 0
94/9/21 §1‬ف ذ‪.‬إدر‪ v1‬و‪ A7F - A-‬ت )‪ ¥-‬ا‪ -‬ط(‪1 ،‬ض ‪ +‬أ‪ 
PO‬م‪،‬‬
‫وأن < ‪O‬ن ا‪
7‬ة ‪ =1 C‬ا‪B  2
7‬ا‪ ،‬وأ‪E*- !D PO‬م ا ‪ =1‬ا ر‪ - 1‬ر‪§1‬‬
‫‪ 0
94/9/15‬أ‪ !B‬أداء
=¾ ‪ 1461.60‬دره‪ ،:‬وأ‪ v71 (Q PO‬إ‪ a‬ء اار ا‪c‬داري
‪f‬ع‬
‫ا ‪) =1‬ر<‪ :‬ا;ول ‪  .=A- ( 29706880‬وز ا‪ /A‬وا‪ UQ?  M<- :‬و‪ !7‬ا‪;7‬‬
‫‪ P‬ا ‪ ،‬وأر‪ +‬ا‪E*- ./‬م ‪ =1  -‬ا ر‪.1‬‬
‫و‪ -‬ء  ا‪Q7‬آة ا‪  1c‬ا‪ 2‬أد ‪ -‬ا‪ - 0 /‬ر‪
;- 94/10/18 §1‬آ?‪ P‬ا ‪2f‬‬
‫ا‪7‬ر ‪c - "PB1" 1_ 0‬د‪C‬ء ‪ -‬ار ا‪c‬داري ا‪/7‬ن ‪f `
P+‬ورة  ‪ 
.‬م وا‪2‬‬
‫أآ; ‪
+‬ورد ‪ ER P 1-‬و
‪ ?
، f‬أن اار ا‪c‬داري ا‪/7‬ن ‪f `
P+‬ورة‬
‫ ‪ 
.‬م وا‪ 2‬أآ; ‪
+‬ورد ‪ ER P 1-‬و
‪ ?
، f‬أن اار ا‪c‬داري‬
‫ا‪/7‬ن ‪ P+‬ه ‪ PA?O‬ا‪Ec‬م ‪ =1  -‬ا ر‪ 1‬ا‪ ،P 1- +7‬وأ‪  PO‬ا ا‪c‬دار‪1‬‬
‫ا‪; 7‬رة ار أن ;‪.P- 2‬‬
‫و‪ -‬ء  ا‪Q7‬آة اا‪ª -‬دارة ا‪ M7- - ;7‬ا‪ - 77‬ر‪ 94/10/19 §1‬ا‪ 2‬أ‪; 6‬ت ‪ +‬‬
‫ا ‪ ^ 0
77 4‬ا‪ ،!G‬و‪ 2+‬ا‪f7‬ع أ‪ R‬رت "ا‪  1VF‬ا
 ‪ " 77‬إ أن دوره ‬
‫‪ 2+   1‬ا‪EF6‬ص ا ‪ =1‬و‪  
+‬ت ا? ! ‪ "77 0
11‬إ أن دوره ‪  1‬‬
‫‪ 2+‬ا‪EF6‬ص ا ‪ =1‬و‪  
+‬ت ا? ! ‪ ، 1935/8/21 e 0
11‬وأن إ‪ 1‬ف ا ?‪C Q‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪107‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬


=ر ‪ ،P‬ا= را ‪  7‬ت ا? ! ‪ v?O 0
15‬ا‪ 4‬ا‪;A7‬ل ‪ A7
،P-‬ر‪ u+‬ا‪./‬‬
‫و‪ !7‬ا‪ 0 /‬ا ‪.‬‬
‫و‪ -‬ء  إدراج ا  ‪ `7B   MF+ 94/10/20 A-‬ا_اف ر'‪،:D :‬‬
‫‪= +‬ت ا‪ 77‬ا  ‪ B‬ه‪V‬ة‪ ،‬وأ‪ L/‬ا‪ ;A 7‬ا‪?7‬ض ا‪ 27‬ا‪Q‬ي ‪ U1 E‬ا ‪2-‬‬
‫ا‪Q‬ي أ?‪ M7- P- 2‬ا‪ 77‬وأآ;
ورد ‪ ،P+‬وا‪Q‬ي رأى ‪T-‬ن ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪2+ ^= -  F
1‬‬
‫_‪ .‬إ‪ 1‬ف ا ?‪; Q‬م و‪B‬د ‪ 0
 71 2OO < [O‬ذ(‪ ،‬ون و‪ 1C‬ا
 ل دون‬
‫ ‪;- 1‬م ا‪ SC‬ص‪ ،‬و‪ 2+‬ا‪ !G‬رأى ‪T-‬ن _‪ .‬إ‪ 1‬ف ا ?‪=
Q‬ل‪ ،‬إ‪ C‬أ‪ 01 PO‬ا‪:‬‬
‫‪  V
' PO P +-‬أ‪ 6‬س‪.‬‬
‫و‪ V ;-‬ا  ‪;7‬او ‪ A‬ام‪.‬‬
‫ا‪J‬ـ @‬
‫و‪ ;-‬ا‪;7‬او _=  ‪O‬ن‬

‪ ^ 0‬ا‪:!G‬‬
‫^ أن ا‪ 2
1 ./‬إ إ‪ a‬ء ا ‪ =1‬ا‪?7‬و‪  f‬ا‪ `
0 /‬ا‪ 1*- :‬ف ا ?‪.Q‬‬
‫و^ ‪ 0 / =6‬أن أ‪ - R‬ورة  ‪ 
.‬م‪ ،‬إ‪ C‬أ‪ !K71 : PO‬ر'‪ Rc - PD :‬ر‪.‬‬
‫و^ إن ا ‪ 1‬ا‪ `+ 2‬أ
م ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪- : 1‬ا‪ 
/6‬ل
ب
<` ‪_ 0
P‬ف‬

 م
‪;B 2+ !A‬ول ه‪ 0
¥‬ه‪ ¥‬ت ا‪a7 - 0
7‬ب‪
`
،‬ا ة ا‪ K6C‬ءات ا‪7‬رة _= ‬
‫ ‪O‬ن‪.‬‬
‫و^ إن ا‪; . /‬م ‪  FR P 1-‬دون  ‪ 
.‬م‪ ،‬وأ‪ PO‬وإن آ ن ه

 ‪' +‬‬

‪ [O 0
 KA‬ا‪ 7‬دة ‪ 0
3‬ا ‪O‬ن ر<‪ 41/90 :‬ا‪;7‬ث ‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ D S ، 1‬وأن < ‪O‬ن‬
‫ا‪
7‬ة ر<‪D [O 93-162 :‬ا ‪ 2+‬ا? ! ‪  P
37‬أ‪ 2
7 1 C " PO‬أن ‪ !K71‬أ
م‬
‫ا‪ ¥‬ت ا  و ا‪T‬د‪ C ،=1‬إذا آ ن
;‪ Q- 1‬ا‪
7‬ة "‪ .‬وه ا [ ا‪Q‬ي ‪ UA+‬ا? ! ‪-18‬‬

‪ 0‬ا ‪ 4‬م ا;ا‪ ¥ 2S‬ا‪ - - 0
7‬ط ‪  01 ":P-‬ا‪ 2
7‬أن ‪;1‬ي ‪ ;  PQ-‬د‪PS‬‬
‫<  ت ا‪ A‬ت‪ 2+ 7- ،‬ذ( ‪ AB‬ت ا ‪ t‬وا=^ وا‪ ' ،‬أ‪ P 1 C PO‬ار;اء ه‪UQ‬‬
‫ا=‪;1
;  Q‬ا‪ ،P  FR  < 2+ `+‬أو  ‪N1 7‬دي ‪ R‬دة ‪ 0‬و< ` ‪ S‬ر‪ /O 0 B‬ق‬
‫ا‪." 7‬‬
‫و^ وا  ه‪*+ ، UQ‬ن ‪ ?D‬ا‪V 2
7‬ول ‪ 0‬ا‪ 2+ 0 /‬ه‪ UQ‬ا ز‪
،‬دام _‪ 2+ 7- +‬ذ(‬
‫_‪ .‬إ‪ 1‬ف ا ?‪ ،Q‬ا‪2G‬ء ا‪Q‬ي ‪=
' P=_ P
=1‬ل ‪ ./ - . ER‬ا‪.2D‬‬
‫و^ إن ‪ 6 S‬ا;ى ‪ D !71‬ه ‪.‬‬
‫ا?‪c‬ق‬
‫و‪O  =/‬ن ر<‪ 41/90 :‬ا‪;7‬ث ‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 1‬و‪ 76C‬ا‪7‬اد ‪ 3‬إ‬
‫‪5‬و‪7‬و‪8‬و‪10‬و‪15‬و‪20‬و‪21‬و‪ P
24‬وا? ! ‪O < 0
37‬ن ا‪
7‬ة ر<‪ 1-93-162 :‬وا? !‬
‫‪ 0
124‬ق‪.‬م‪.‬م و
‪.P1‬‬
‫‪ ˜ŸG‬ا
‪ B‬ب‬
‫‪*+‬ن ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪ 1‬وه‪   2  2‬ا‪;-‬ا   ر‪;- 1‬م <=ل ا;ى
` إ‪ -‬ء‬
‫ا   ا‪.0 /‬‬
‫‪Q-‬ا ‪;D‬ر ا‪ 2+ :‬ام وا‪ G‬وا‪  A‬أ‪.UE‬‬

‫آ (‪ D‬ا‪‹BU‬‬ ‫ار‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪108‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪109‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ GE‬د ا‪ .- .T U‬ا دة ا‪  d‬‬


‫ا ا‪6‬دار‪   +‬ط‬
‫`* ‪ 2‬د ‪  1266 :‬ر‪28/10/2003 : £+‬‬
‫
* ‪ ›E‬ا¡‬
‫]‪[...‬‬
‫‪ 0-‬ا‪ 0- 0A 0  /‬ا‪F- ;7‬ي و
‪ ،P
0‬ا ‪/‬ة‪ := O ،‬ا‪Q 6‬ة ا‪ 2?/‬وا;وري‬
‫وا‪G‬ا
‪ ¥- 2/‬ا‪ -‬ط‬
‫‪GE i1‬‬
‫و‪ 0-‬ا‪ 2+ 0-/7‬ا‪ 0/‬ا‪ A‬دة أ‪ ;7‬ا = ري و
‪ := O P
0‬ا‪ 6‬ذ <ا

 م ‪ - -‬ط‬
‫وا‪ 6‬ذ ا=دي
 م ‪/  -‬ة ا‪ 6‬ذ !
 م ‪ 7-‬س‪.‬‬
‫ا‪YT k‬‬
‫‪ -‬ء  ا‪ 7‬ل ا‪ 2 +c‬ا‪Q‬ي ;م ‪ P-‬ا‪/‬ف ا‪- ;7‬ا‪ /6‬د‪ P +‬ا‪ 6‬ذ‪;7
01‬‬
‫ا‪ ;7
2?/‬اري إ آ ‪ Z=f -‬ه‪ UQ‬ا‪1 77‬ض ‪ P+‬أن ا_اف ‪ +‬زت ‪2+‬‬
‫ا‪ - FO‬ت ‪1‬م‪ SC 12/09/03 :‬ر أ ء ا‪ v 7‬ا=;‪ 1‬و او‪ ،1‬و‪ ;-‬ذ( ‪ :‬ا‪ ;6‬ؤه‪:‬‬

‪_ 0‬ف ا‪ 01 ; < /A‬أ‪VB‬ة ا‪ v7‬ا‪ 2‬أ‪?6‬ت ‪+ 0‬ز ا‪ 2+ 0-/7‬ا‪ ،0/‬إ‪C‬‬
‫أن ا‪ 7‬ت ا‪   : - FOC‬ا? ا‪7‬رة ن ا‪/7‬ن ‪ U;f‬اول ‪ /‬ا ‪C v‬‬
‫‪  +1‬ا‪N7‬ه! ا‪ 27‬ا‪ 7‬ص ‪ 2+ P‬ا ‪O‬ن ‪ ،‬وه ا
 ا‪Q‬ي آ ن
! ?†
‪0‬‬
‫<=! ا‪/‬ف ا‪ 0 /‬ا‪Q‬ي أآ; أن ا‪ G‬دة ا=‪- L‬ر ‪ -‬ا ‪ v‬ا‪Q7‬آر أه‪' tR P‬‬
‫‪ D‬وذ( ‪ 2+ ^- PO‬ا‪ G‬دة ا‪_ 0
;7‬ف ا ‪ v‬ا‪ .F 7‬ا‪!=< 0
P 7A7‬‬
‫‪ ;7
1O X‬ا‪/  - v
F‬ة‪ : L=K+...‬أ‪ . `
... D ' O‬ا‪ Xq‬ر ا ‪ OO‬‬
‫ذ(]‪[..‬‬
‫و‪ -‬ء 
‪  A‬ت ‪ ;-‬ا=^ ا‪ !=< 0

;7‬د‪ +‬ع ا‪/‬ف ا‪/7‬ب ‪ 2+‬ا‪ 0/‬ا‪Q 6‬ة‬
‫‪< ; S‬ا
;ة و
 ا=دي ا‪ A71 01Q‬ن ‪ B 7- 77‬ء ‪†C 0 2+ ، 7 A7
2+‬‬
‫ا‪ 6‬ذ
‪ G P?O ;- ! ;7‬دة ا‪;7‬ر‪ 6‬أن ا‪G7‬ع ‪ 2+‬ا‪ 7‬دة ‪ 0
28:‬ا‪ K7‬ق ا‪2 7‬‬
‫و إن <ر أ‪1 C PO‬ز  ء ا‪ v 7‬ا‪  7‬ا;‪=K1 C 01‬ن ‪+‬ه‪A
 :‬ى‬
‫‪ 1 27‬دل  ا<!
‪A‬ى ‪ 1 O‬ا;روس ا‪;-C‬ا  أن ‪=F 1‬ا رؤ‪ 6‬ء ‪*+‬ن) ا‪G7‬ع ( ‪:‬‬
‫‪ .1‬أي ‪VB‬اء  ا‪ESc‬ل ‪Q-‬ا ا‪G‬ط
دام أن ا‪c‬د‪C‬ء ‪ G-‬دة ا‪N7‬ه! ا‪ v 27‬ه;‪2+ +‬‬
‫; ذا‪ P‬و إ‪ 7O‬ا‪ 
1 a‬أن ‪1‬ن ا‪ [FG‬ا‪Q‬ي ‪ 1‬إدارة ‪NR‬ون ا‪ +1  7‬‬

‪A‬ى ‪E_c - P t7A1 27‬ع  ا‪7‬ا‪E6‬ت ا‪ B7‬إ‪ P‬واد  ‪;-‬ون ا‪O 6C‬‬
‫‪1 7
Sp [FG-‬ن
‪ + P‬ا‪/7‬ب ‪ 2+‬ا‪  0/‬إ‪ R‬د <‪ 7 .A1 2Op‬دة ‪28‬‬
‫أ‪.UE‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪110‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ J‬ا او ‪  By‬ن‬


‫‪ 2+ -‬ا‪[....] : !G‬‬
‫‪ 2+ -‬ا‪f7‬ع‪;1 ^ :‬ف ا‪ ./‬إ ‪E/-‬ن ا‪ FO‬ب ر ‪ .
v‬ا‪ v7‬اوي ا‪7‬ن‪.‬‬
‫و^ أ‪ v6‬ا‪  P _ 0 /‬و‪ 6‬وا;ة وه‪S 2‬ق ا‪ 7‬دة ‪ 0
28‬ا‪ K7‬ق ا‪ 2 7‬ن‬
‫ا ‪  +1 C v‬ا‪N7‬ه! ا‪ 27‬وأن ا‪ G‬دة ا‪Q7-  P+_ 0
- ;7‬ة ;‬
‫"‪;6‬ة ا‪ " 2O 7A‬و‪ P F C‬ه‪ .‬و^ إ‪ 2+ PO‬إ_ ر ا‪7‬ا<= ا  ا‪77 - _ 7‬‬
‫‪ 2+‬ا‪ 7‬دة ا‪ - FOc‬أ
ت ‪B*-‬اء ‪ .7- ^-‬ا ‪ 2f‬ا‪7‬ر ‪ tf‬اا<  ‪U‬‬
‫ا‪/7‬ب ‪ 2+‬ا‪N
0/‬ازرا ‪ P +;-‬و‪D‬ح أ‪ G - P : C PO‬دة ا‪;7
1O X !=< 0
7A7‬‬
‫ا‪/  - v
F‬ة‪ ،‬و;‪A
:‬ا‪ U‬ا‪ 27‬أد ‪ R*-‬د <‪Q
2Op‬آة ا?† ر<‪?D 28 : :‬‬
‫‪; 37‬ده ‪ 60:‬ا‪N7‬رخ ‪  7
26/09/03 : 2+‬أن ا‪ 0 /‬أ‪ PA?O  ;R‬أ‪  †+  PO‬ب‬
‫ا¼ ا‪....V1V‬وأدى ا‪ 
c‬ن أ
م ا;‪ 0‬و‪ E‬أ

‪6 7‬رة ا=ة ‪...‬ا ‪ A‬ء ‪...‬ا ! ‪0=+‬‬
‫‪ 7‬و أ‪ †?1 PO‬ا‪p‬ن ا‪....
7 4? :1‬‬
‫و^ د‪ . O `+‬ا‪/7‬ب ‪ 2+‬ا‪Q
2+ 0/‬آ‪ ;- P‬ا=^ ‪-‬ن ه‪Q‬ا ا‪  +1 S‬إ‪ R‬د‬
‫<‪1 7
2Op‬ن
‪ 7 .A1 P‬دة ‪ 0
28‬ا‪ K7‬ق ا‪
2 7‬دام ا‪G7‬ع ‪ .1 :‬أي ‪VB‬اء‬
‫‪ 0‬ا‪ESc‬ل ‪G-‬ط ا‪N7‬ه! ا‪ 27‬ا‪Q‬ي ‪ 1‬دل  ا<!
‪A‬ى ‪ 1 O‬ا;روس ا‪;-C‬ا  آ‪ 7‬‬
‫أن ا‪N7‬ه! ا‪ v 27‬ه;‪ +‬وإ‪ 7O‬ا‪ P
1 a‬أن ‪1‬ن ا‪ [FG‬ا‪Q‬ي ‪ 1‬إدارة ‪NR‬ون‬
‫ا‪A
 +1  7‬ى ‪E_c - P t7A1 27‬ع  ا‪7‬ا‪E6‬ت و اد  ‪.‬‬
‫‪ ^ 0‬إن ا‪ 7‬دة ‪  [  28‬أ‪1 C PO‬ز  ء ا‪ v 7‬ا‪  7‬ا‪=K1 C 01Q‬ن‬
‫‪+‬ه‪A
 :‬ى ‪ 1 .27‬دل  ا<!
‪A‬ى ‪ 1 O‬ا;روس ا‪;-c‬ا  أن ‪=F 1‬ا‬
‫رؤ‪ 6‬ء ‪ 7 + ...‬دة =;أ "‪1 C‬ز" ‪; < 2+‬ة أ

 ‪    7‬ا‪ =Bc‬ر ا‪Q‬ي ه  ‬
‫‪B‬هي و‪C‬زم ‪B‬د ا ‪O‬ن ا‪Q‬ي ‪ 7 D S
4O ` 1‬دة ا‪ = - - FOC‬ره ا‪q‬‬
‫ا‪Bc‬ا  ا‪ 0
! 2‬ا‪7‬ا_‪ E + 0‬أ‪ 2+ 6 6‬ا! ا‪ .26 A‬و^ إن ا ‪O‬ن ه‬

‪ 0
7‬اا; ا‪ O P 2‬ا‪<C‬ان ‪V-‬اء دون أن ‪G1‬ط ا<ا‪ E+ O‬و‪Q- 7‬ا‬
‫ا‪V‬اء‪ ،‬ن ا‪V‬اء ‪  v‬ا
‪O  O‬ن  ‪ S   P‬ر‪;7- 
2B‬ى ‪ ?O‬ذ‪ 7
U‬‬
‫‪1‬ن
‪ P‬د‪ `+‬ا‪/7‬ب ‪ 2+‬ا‪- 0/‬ن ا‪ 7‬دة ‪ . C 28:‬أي ‪VB‬اء ‪ P
' 2+‬و‪01‬‬
‫ا‪ =6‬د‪ ،" U‬و^ إن رؤ‪ 6‬ء ا‪ v 7‬ا‪  7‬و‪4O‬ا ‪ 7‬م ا‪ 7A‬ا‪7‬آ إ‪:‬‬
‫‪  7-‬اا‪ 0O‬وا‪ 74O‬ا ري ‪ -‬ا‪ !7‬وا‪ : D S‬ا‪;7‬دة ا‪O 6 ` F 2‬‬
‫< ‪+ :
./1 <?
OO‬ه‪N
 :‬ه‪E‬ت ا‪ +7‬وا !‪ .‬آ; أد‪2;A1 7
O‬‬
‫‪f‬ورة  ‪N
 :‬ه! ‪ 27‬وذ( ن ا‪ S‬ر ر ‪ v‬ا‪ !S;
v7‬أ‪
<c 26 6‬‬

 ‪; 7 - 2  =F
v‬ا< 
‪A‬ى ا‪ 01‬وا?  ‪ 2+‬ا‪.!7‬‬

‪1 7‬ن
‪ P‬آ‪ (Q‬ا;‪ `+‬اا
‪ 2‬إ آن ا‪N7‬ه! ا‪ v 27‬ه;‪ +‬و إ‪ 7O‬ا‪  P
1 a‬ل‬
‫ا‪A
 [FG‬ى ‪E_c - t7A1 27‬ع  ا‪7‬ا‪E6‬ت واد  '
‪ V‬‬
‫أ‪ 6‬س‪.‬‬
‫و^ إن ا‪ Rc‬د ا‪_ 0
P- ;7‬ف ا‪1 C 0 /‬م
 م ا‪N7‬ه! ا‪ 27‬ا‪/7‬ب ا‪U+‬‬
‫‪ 2+‬رؤ‪ 6‬ء ا‪  7- v 7‬ا‪ 7‬دة ‪ 28‬و‪  P =/  C‬ا‪7‬ا‪ ?D‬ت ااردة ‪ 2+‬ا;ور‪1‬‬
‫;د ‪ 18‬ا درة ‪ 0‬وزارة ا;ا‪ - S‬ر‪ 2003/09/16 :§1‬ا‪ R ./ 2‬دة ا‪ :‬ا‬
‫أو ‪ R‬دة
‪ 4O 0‬رة ا= س‪1 7
،‬ن
‪ P‬ا‪/7‬ب ‪ 2+‬ا‪ P+ + C 0/‬ا‪G‬وط‬
‫ا‪ P- FOC OO < =/7‬ر ‪[...]2 7B v
 A‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪111‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫‪ ˜ŸG‬ا
‪ B‬ب‬
‫و‪ ? =/‬ل ‪ 0
26-8-5-4-3‬ا ‪O‬ن ‪ 41-90‬ا‪;7‬ث ‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪ 1‬وا‪ 7‬دة ‪0
28‬‬
‫ا‪ K7‬ق ا‪.2 7‬‬
‫‪ L7‬ا‪ 77‬ا‪c‬دار‪   1‬ا‪;-‬ا   ر‪ 1‬‬
‫‪ 2+‬ا‪=- :!G‬ل ا‪./‬‬
‫‪ 2+‬ا‪f7‬ع‪ a*- :‬ء ا‪ FO‬ب ر ‪ v‬ا‪ v7‬ا‪  7 2 7‬ا‪7‬ن
` ‪ .‬ا‪ Xq‬ر‬
‫ا ‪  OO‬ذ(‪Q- .‬ا ‪;D‬ر ا‪ 2+ :‬ام وا‪ G‬وا‪  A‬أ‪.UE‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪112‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪GF‬ــــــس‬
‫ا‪ :A‬اول‪ ! :‬ا ص ا ‪4 .................................................................. OO‬‬
‫ا‪ B‬ب اول‪E :‬ا‪ @  +C D‬ا?>ص ا   ‪5 .........................................‬‬
‫ا‪ @>F‬اول‪ :‬ا‪ G‬ت ا‪  ;F F‬ا ‪ 2‬ة ا   ‪5 ........................................‬‬
‫ا‪ ^=7‬اول‪ :‬ا?‪ A‬ا‪5 .................................................................. 21G‬‬
‫ا‪ ^=7‬ا‪ :2O K‬ا?‪ A‬ا ‪6 ................................................................... 2‬‬
‫ا‪ ^=7‬ا‪ :^ K‬ا?‪ A‬ا?‪6 ..................................................................... 2‬‬
‫ا‪ ^=7‬اا‪ :`-‬ا?‪ A‬ا‪c‬داري ‪7 ....................................................................‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ ` :. S‬ت اء إ] ا‪7 .........................................................  ;F‬‬
‫ا‪ ^=7‬اول‪   :‬ا‪ T/F‬ا‪ 7‬دي أو ا‪ T/F‬ا‪ 7‬ي ‪ 2+‬ا [ ‪7 .............................‬‬
‫ا‪ ^=7‬ا‪   :2O K‬ا‪7a‬ض وا‪ -c‬م ‪ 2+‬ا [ ‪7 ...............................................‬‬
‫ا‪ ^=7‬ا‪   :^ K‬ا ‪ u‬وا‪A‬ت ‪ 2+‬ا [ ‪8 ...............................................‬‬
‫ا‪ ^=7‬اا‪   :`-‬ا <‪ u‬وا رض ‪ 0-‬ا ص ‪8 ......................................‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ 1 :I S‬ارس ا‪8 ......................................................................  ;F‬‬
‫ا‪ ^=7‬اول‪;
:‬ر‪ 6‬ا‪G‬ح  ا‪7‬ن ‪8 ......................................................‬‬
‫ا‪ ^=7‬ا‪ :2O K‬ا‪;7‬ر‪ 6‬ا ر‪9 ................................................................. F1‬‬
‫ا‪ ^=7‬ا‪ :^ K‬ا‪;7‬ر‪ 6‬ا‪ 7‬أو ا=^ ا‪ 27‬ا ‪9 .......................................‬‬
‫ا‪ @>F‬اا‪ :Y‬و
‪ @T‬ا‪10 .......................................................................  ;F‬‬
‫ا‪ ^=7‬اول‪_ :‬ق ا?‪ A‬ا;ا‪10 ............................................................. S‬‬
‫ا‪ ./7‬اول‪ :‬ا‪  6C‬ج ‪  -‬س ‪10 .............................................................‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :2O K‬ا‪  6C‬ج
‪ - 0‬ب أو‪10 ...................................................... 2‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :^ K‬ا‪  6C‬ج ‪?7-‬م ا‪10 ................................................... ? F7‬‬
‫ا‪ ^=7‬ا‪_ :2O K‬ق ا‪ A‬ا‪ F‬ر‪11 ........................................................... B‬‬
‫ا‪ ./7‬اول‪ 7 :‬ا ‪O‬ن و' ‪11 ......................................................... P1‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :2O K‬ا‪ 7‬در أو ا‪A‬ا‪ -‬ا ر‪11 .............................................. F1‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :^ K‬ا‪ 7‬ل ا ‪11 .......................................................... 1‬‬
‫ا‪ B‬ب ا‪E :. S‬ا‪ @   2 D‬ا?>ص ا   ‪11 .........................................‬‬
‫ا‪ @>F‬اول‪ G E( :‬ت ‪11 ........................................................................ 1 2‬‬
‫ا‪ ^=7‬اول‪ †? :‬ا;رس ‪11 .........................................................................‬‬
‫ا‪ ./7‬اول‪ :‬أه‪ 7‬ا ‪12 ................................................................. :7‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ . :2O K‬ا ‪12 ................................................................ :7‬‬
‫ا‪ ^=7‬ا‪ :2O K‬أه‪ 7‬ا‪ t/ 7‬ا ‪12 ......................................................... 2OO‬‬
‫ا‪ ./7‬اول‪:‬ا ? ت ‪13 .......................................................................‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :2O K‬درا‪ 6‬ا‪ BC‬د ا ‪13 .................................................... 2‬‬
‫ا‪ ^=7‬ا‪< :^ K‬اءة ا;روس ‪13 .....................................................................‬‬
‫ا‪ ^=7‬اا‪ [F :`-‬ا;روس‪14 ....................................................................‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ :. S‬آ ‪ @ (  F‬ا?>ص ا   ‪14 .................................................‬‬
‫ا‪ ^=7‬اول‪ :‬ا  ‪15 ............................................................................‬‬
‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را
ت وا ث ا  ‬
‫‪113‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ ./7‬اول‪ :‬ا‪  7‬ا‪16 ............................................................. ?D‬‬


‫ا‪ ./7‬ا‪ ! :2O K‬ا [ ‪16 .....................................................................‬‬
‫ا?ع اول‪ :‬درا‪  - 6‬ا [ ‪16 ...........................................................‬‬
‫ا?ع ا‪ :2O K‬درا‪ 6‬ا‪17 ............................................................ t/ 7‬‬
‫ا?ع ا‪ :^ K‬درا‪7
6‬ن ا [ ‪17 .....................................................‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :^ K‬ا=^ ‪ 2+‬ا‪ Z7‬ا ‪18 .......................................... [  2OO‬‬
‫ا?ع اول‪ 0
:‬أ ا [ ‪18 ..............................................................‬‬
‫ا?ع ا‪7 - :2O K‬ازاة
` ا [ ‪19 .........................................................‬‬
‫ا?ع ا‪ 0
:^ K‬أ‪ !?6‬ا [ ‪19 .............................................................‬‬
‫ا‪ ^=7‬ا‪ :2O K‬ا ‪20 ............................................................................. :7‬‬
‫ا‪ ./7‬اول‪ :‬ا=`  ‪ :7‬ا [ ‪20 .............................................................‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :2O K‬آ‪  =1 M‬ا  ا [ ‪20 ...............................................‬‬
‫ا‪ ^=7‬ا‪7O :^ K‬ذج  ‪ :7‬ا‪21 ........................................................... 
;7‬‬
‫ا‪ ^=7‬اا‪ 071 1_ :`-‬إ=  ‪21 ..............................................................‬‬
‫ا‪ :A‬ا‪ :2O K‬ا  اارات وا م ا  ‪23 ..............................................‬‬
‫;‪  :1‬م‪ ;1; :‬اه;اف ‪24 ................................................................................‬‬
‫أو‪ :C‬اه;اف ا
 ‪24 .......................................................................................‬‬
‫‪ : O X‬اه;اف ا‪24 ..................................................................................... D F‬‬
‫ا‪ B‬ب اول‪ :‬ا
’ ا‪ F‬ه   )ا?‪ (+C‬ار وا* ا‪24 .............................. ..T U‬‬
‫ا‪ @>F‬اول‪ + ( :‬ا‪ F‬ه * ‪24 .........................................................................‬‬
‫ا‪ ^=7‬اول‪ :‬أه‪ 7‬ا‪ BC‬د ا ‪25 .......................................................... 2‬‬
‫ا‪ ^=7‬ا‪ ;1; :2O K‬اار ا ‪25 ............................................................. 2‬‬
‫ا‪ ./7‬اول‪ V7 :‬اار ‪ 0‬ا‪ :‬و ‪ 0‬ا
 ‪25 .......................................‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ V7 :2O K‬اار ‪ /‬ا‪ 0 :‬اارات ا‪27 ............................. .- G7‬‬
‫ا‪ 1 + ( :. S @>F‬ت اار ‪ /‬ا* ا‪29 ........................................... .T U‬‬
‫ا‪ ^=7‬اول‪ :‬ا< ` ‪29 ................................................................................‬‬
‫ا‪ ./7‬اول‪ :‬أه‪ 7‬ا< ` ‪29 ...................................................................‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :2O K‬أه‪ :‬ا< ` ‪29 ....................................................................‬‬
‫ا‪ ^=7‬ا‪ :2O K‬ا! ‪31 ...............................................................................‬‬
‫ا‪ ./7‬اول‪?
:‬م ا! و أه‪32 ....................................................... .P7‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :2O K‬ب ا!‪34 .................................................................. .‬‬
‫ا‪ ^=7‬ا‪/
:^ K‬ق ا‪36 ...................................................................... .:‬‬
‫ا‪ B‬ب ا‪1 :. S‬ا`@ ا‪k / *` ]2 , J‬ار ‪38 .............................................. ..T Uk‬‬
‫ا‪ @>F‬اول‪ `1 :‬ا‪40 ..........................................................................  U‬‬
‫ا‪ ^=7‬اول‪ :‬ا‪ 76‬ع ا ‪ D‬ا‪/: 6 6‬اار ا ‪40 ......................... 2‬‬
‫ا‪ ./7‬اول‪ :‬ا< ` ‪41 ...........................................................................‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :2O K‬ا‪/A7‬ة ‪41 ........................................................................‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :^ K‬ا‪ !G7‬ا ‪42 ............................................................... 2OO‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪114‬‬

 ! ا ص وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ ./7‬اا‪/
:`-‬ق ا‪42 .................................................................. :‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :v
F‬ا! ‪42 ........................................................................‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ A‬دس‪ :‬ا‪42 ...................................................................... DEF‬‬
‫ا‪ ^=7‬ا‪ :2O K‬ا‪ 76‬ع ا‪ /7‬ت ا‪/: - /7‬اار ا ‪42 ....................... 2‬‬
‫ا‪ ./7‬اول‪ :‬ا ص ا ‪43 ............................................................ OO‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :2O K‬ا‪ Bc‬د ا ‪43 ............................................................. 2‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :^ K‬ا?‪43 ............................................................................ P‬‬
‫ا‪ @>F‬ا‪ `1 :. S‬ا @ وا‪43 ................................................................ , J‬‬
‫ا‪ ^=7‬اول ;‪ ! D  ;1‬اار ‪43 .......................................................‬‬
‫ا‪ ./7‬اول‪ :‬ار< او ‪43 ..................................................................‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :2O K‬ار< ا‪44 ................................................................... O K‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :^ K‬ار< ا‪44 .................................................................. K K‬‬
‫ا‪ ^=7‬ا‪ G<
:2O K‬د‪ C‬وأه‪ 7‬اار ‪44 ......................................................‬‬
‫ا‪ ./7‬اول‪ :‬د‪ C‬اار ‪45 ....................................................................‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :2O K‬أه‪ 7‬اار ‪45 ...................................................................‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪:^ K‬ا‪;7‬ى ا ‪ 2OO‬ار ‪46 ..........................................................‬‬
‫ا‪ ^=7‬ا‪ :^ K‬و‪ `f‬ا ‪ :7‬و‪ 1‬ا ‪47 .............................................‬‬
‫ا‪ ./7‬اول‪ :7  :‬ر<‪47 ................................................................... 1 :‬‬
‫ا‪ ./7‬ا‪ :7  :2O K‬ر<‪48 ................................................................... 2 :‬‬
‫اـ›`‪,‬‬
‫‪ u- -1‬ا ص ا ‪51 ....................................................................... OO‬‬
‫‪ -2‬ا [ ا
! ;‪6‬ر ‪52 ............................................................................‬‬
‫‪O < -3‬ن ر<‪ 41/90 :‬ا‪;7‬ث ‪ 7‬آ‪ :‬ا‪c‬دار‪68 ................................................. 1‬‬
‫‪O < - K7- M1R e -4‬ن ر<‪ - 1 .75 .168 :‬ر‪=+ 15) 1397 ?D 25 §1‬ا‪(1977 1‬‬
‫ا‪ D S - 7‬ت ا
! ‪81 ..................................................................‬‬
‫‪6
-5‬م ر<‪ - 2 .93 .625 :‬ر‪ 7B4 §1‬دى او ‪ 20)1414‬أآ‪TR 2+ ( 1993 -‬ن‬
‫ا‪E‬آ‪ V‬ا‪c‬داري ‪84 .................................................................................‬‬
‫‪ u- -6‬اارات وا م ا  ‪86 .............................................................‬‬
‫‪87 ................................................................. ( 2 FR  ) OE- : -7‬‬
‫‪< -8‬ار ا‪  ) 2‬ا‪ 6‬ذ‪ .‬أ‪ ;7‬ا=‪ F‬ري ( ‪92 ..............................................‬‬
‫‪ =R : -9‬ن ) ا‪ 6‬ذ‪ ;7
.‬اج( ‪101 ...................................................‬‬
‫‪- 10‬أ م و<ارات < ; ا‪7‬ن  ا ‪109 ..................................................‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪115‬‬
‫‪ 1 J1 E‬ا‪ B2 J1 ` / ’1 d‬ا ¡ ا;‪ J‬ي‬
‫آ  ا‪J‬م ا  ‬
‫وا‪ >k‬د‪ +‬وا‪ 2 E‬‬

‫ا آر إدر‪E ’+‬دان‬ ‫ا آر ا‪ Ž+K‬ا‪. h‬‬


‫أ‪ 6‬ذ ا ‪O‬ن ا م‬ ‫أ‪ 6‬ذ ا ‪O‬ن ا م‬
‫آ اق _ ‬ ‫آ اق ‪E6‬‬


 ! ا ص ا ‪OO‬‬
‫وا  اارات وا م ا ‬

‫ا‪ JBc‬او]‬
‫ا;? ا ‪ J1‬‬
‫‪2006 - 2005‬‬

‫‪www.droitplus.net‬‬ ‫ا او   را


ت وا ث ا  ‬
‫‪116‬‬

You might also like