Professional Documents
Culture Documents
Kasaysayan NG Wikaaaaaa
Kasaysayan NG Wikaaaaaa
pagkasulong ng ating wika: Saligang-Batas ng 1935 – Ang Kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa
pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral
Nobyembre 1936- Inaprobahan ng Kongreso ang Batas Komonwelt Bilang 184 na na katutubong wika. Hanggang hindi nagtatadhana ng iba ang batas, ang Ingles at Kastila
lumikha ng Surian ng Wikang Pambansa na naatasang gumawa ng pag-aaral ng mga ay patuloy ng gagamiting mga wikang opisyal.
katutubong wika at pumili ng isa na magiging batayan ng wikang pambansa.
Saligang-Batas ng 1973 – Ang Batasang Pambansa ay dapat gumawa ng mga hakbang
Disyembre 30, 1937 - Sa pamamagitan ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 ng tungo sa paglinang at pormal na adopsyon ng isang panlahat na wikang pambansa na
Pangulong Quezon, ang Wikang Pambansa ay ibabatay sa Tagalog. tatawaging Filipino
Abril 1, 1940 - Ipinalabas ang Kautusang Tagapagpaganap na nagtadhana ng paglilimbag Saligang-Batas ng 1987 – Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang
ng isang balarila at isang diksyunaryo sa Wikang Pambansa. Ipinahayag pa ring ituturo nililinang, ito’y dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na mga wika ng
ang wikang pambansa sa mga paaralan sa buong Pilipinas na nagsimula noong Hunyo 19, Pilipinas at sa iba pang mga wika.
1940.
Hunyo 7, 1940 - Pinagtibay ng Batas-Komonwelt Blg. 570 na nagtadhana na simula sa
Ang Kasaysayan ng Komisyon sa Wikang Filipino
Hulyo 4, 1946. Ang Wikang Pambansa ay isa sa mga opisyal na wika ng bansa.
Itinatag ang Surian ng Wikang Pambansa (SWP) alinsunod sa Batas Komonwelt Blg. 184
Marso 26, 1954 - Nagpalabas ng isang kautusan ang Pangulong Ramon Magsaysay sa
na nilagdaan ng Pangulo ng Komonwelt, si Manuel L. Quezon noong Nobyembre 13,
taunang pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa mula sa Marso 29 - Abril 4. Subalit
1936. Ang pangunahing layunin ng Surian ay piliin ang katutubong wika na gagamiting
ang petsa ng pagdiriwang ay inilipat sa Agosto 13-19 tuwing taon.
batayan ng pagpapalaganap at pagpapatibay ng wikang pambansa ng Pilipinas.
Agosto 12, 1959- Tinawag na Pilipino ang Wikang Pambansa ng lagdaan ni Kalihim Jose
Ang batas ay pag-alinsunod sa Konstitusyon ng 1935 na nagtatadhanang “ang Kongreso
Romero ng Kagawaran ng Edukasyon ang Kautusang Blg 7. Ayon sa kautusang ito,
ay gagawa ng hakbang upang linangin at palaganapin ang wikang pambansa sa isang
kaylaman at tutukuyin ang pambansang wika ay Pilipino ang gagamitin.
wikang katutubo.”
Oktubre 24,1967- Nilagdaan ni Pangulong Marcos ang isang kautusang nagtatadhana na
Noong Enero 13, 1937, hinirang ng Pangulo ang mga kagawad ng SWP. Si Jaime C. de
ang lahat ng mga gusali at mga tanggapan ng pamahalaan ay panganlan sa Pilipino.
Veyra ang naging unang direktor. Ang naging unang tahanan ng Surian ay ang isang
maliit na silid sa Department of Public Information. Pagkaraan, nagpalipat-lipat ito:
Marso, 1968 - Ipinalabas ni Kalihim Tagapagpaganap, Rafael Salas, ang isang kautusan
napatira sa Silid Blg. 326 ng Kongreso, nagkaroon ng silid sa Malacañang, nalipat sa
na ang lahat ng pamuhatan ng liham ng mga kagawaran, tanggapan at mga sangay nito ay
Philippine Columbian, at noong 1940, napunta sa gusali ng UP Alumni sa Padre Faura.
maisulat sa Pilipino.
Noong 1942, napunta naman ito sa Philippine Normal School (naging College at ngayo’y
University) bago napalipat sa “radio room” ng Mataas na Paaralang Mapa noong 1946.
Agosto 7, 1973- Nilikha ng Pambansang Lupon ng Edukasyon ang resolusyong nagsasaad
Nagbalik ito sa Malacañang noong 1947 bago napunta sa Philippine School at Arts and
na gagamiting midyum ng pagtuturo mula sa antas elementarya hanggang tersyarya sa
Trade. Nagkaroon din ito ng opisina sa isang “Japanese Temple” sa kalye Lipa, Maynila.
lahat ng paaralang pambayan o pribado at pasisimula sa taong panuruan 1974--75.
Nang itadhana ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 94 at ang Batas ng Pagbabagong
Hunyo 19, 1974 - Nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel ng Kagawaran ng Edukasyon at
Tatag ng 1947, inilipat ang pangangasiwa ng SWP sa Kagawaran ng Pagtuturo, at ito ay
Kultura ang Kautusang Pangkagawaran Blg.25 para sa pagpapatupad ng edukasyong
nanahanan sa gusali ng Edukasyon sa Arroceros. Tumagal ito roon ng 34 na taon. Noong
bilingwal sa lahat ng kolehiyo at pamantasan.
1984, nang buwagin ang nasabing gusali at nalipat ang noo’y Ministri (ngayo’y
Kagawaran) ng Edukasyon, Kultura at Isports sa Palacio del Gobernador, lumipat ang
Pagkatapos ng Rebolusyon ng Edsa, bumuo muli ang pamahalaang rebolusyonaryo ng
SWP sa ikatlo at ikaapat na palapag ng Gusaling LDCI sa kanto ng EDSA at East Avenue,
Komisyong Konstitusyonal na pinamunuan ni Cecilia Palma. Pinagtibay ng Komisyon
Lungsod Quezon.
ang Konstitusyon at dito nagkaroon muli ng pitak ang tungkol sa Wika:
Noong Enero taong 1987, batay sa nilagdaang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 117 ng
Artikulo XIV - Wika
Pangulong Corazon C. Aquino, ang SWP ay pinalitan ng Linangan ng mga Wika ng
Pilipinas na pagkaraan ay binuwag naman nang buuin ang Bagong Konstitusyon ng
Sek. 6 - Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nalilinang, ito ay
Pilipinas noong 1987. Petsa Agosto 14, 1991 nang likhain sa bisa ng Batas Republika Blg.
dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na Wika sa Pilipinas at sa iba pang
7104 ang Komisyon sa Wikang Filipino. May atas ang Komisyon na magsagawa, mag-
mga wika. Alinsunod sa mga tadhana ng Batas at sang-ayon sa nararapat na maaaring
ugnay at magtaguyod ng mga pananaliksik para sa pagpapaunlad, pagpapalaganap at
ipasya ng Kongreso, dapat magsagawa ng mga hakbangin ang Pamahalaan upang ibunsad
preserbasyon ng Filipino at ng iba pang mga wika ng Pilipinas.
at paspasang itaguyod ang paggamit ng Pilipinas bilang midyum na opisyal na
Komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa sistemang pang-edukasyon.
Ang pagpapabilis ng pagsasakatuparan ng atas ay isinagawa sa pamamagitan ng
pagbabalangkas ng mga patakaran, mga plano at mga programa ng iniuugnay sa iba’t
Sek. 7 -Ukol sa mga layunin ng Komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng
ibang tanggapang pampamahalaan at maging pribado man (RA 7104, Sek. 14-g).
Pilipinas ay Filipino at , hanggat walang itinatadhana ang batas, Ingles. Ang mga wikang
panrelihiyon ay pantulong ng mga wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbi na
Sa kasalukuyan, ang komisyon sa Wikang Filipino ay nasa ilalim ng Tanggapan ng
pantulong sa mga wikang panturo roon. Dapat itaguyod ng kusa at opsyonal ang Kastila
Pangulo ng Pilipinas at nakabahay sa ikalawang palapag (second floor) ng Gusaling
ng Arabic.
Watson, 1610 J.P. Laurel Street, San Miguel, Maynila.
Sek. 8 - Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat isalin sa
mga pangunahing wikang panrehiyon, Arabic at Kastila.
Mga Naging Direktor/Tagapangulo Surian ng Wikang Pambansa, Linangan ng mga
Sek. 9 - Dapat magtatag ag Kongreso ng isang Komisyon ng Wikang Pambansa na Wika sa Pilipinas at Komisyon sa Wikang Filipino
binubuo ng mga kinatawan ng ibat ibang mga rehiyon at mga disiplina na magsasagawa,
mag-uugnay at magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba pang mga wika para RICARDO MA. DURAN NOLASCO(2006-Kasalukuyan).
sa kanilang pagpapaunlad, pagpapalaganap at pagpapanitili.
Guro, iskolar at linggwista. Nakatuon sa ang komitment sa multilinggwal na adhikain.
Agosto 25, 1988 - Ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 335 ay ipinalabas at nilagdaan ni Ang katwiran nito ay ibinatay sa pagiging multilinggwal at pagiging multikultural ng mga
Pangulong Corazon Aquino na nagtatadhana ng paglikha ng Komisyong Pangwika na Pilipino. Ang kasalukuyang administrasyon ng KWF ay naniniwala sa napakalaking
siyang magpapatuloy ng pag-aaral ng Filipino. Gayon din, pinagtibay ang paggamit ng bentahe ng pagkakaroon ng Pilipinas ng mahigit na 170ng wika sa halip na isang
Filipino bilang midyum ng pagtuturo sa mga paaralan sa mga piling asignatura. disbentahe. Ang natural na kundisyon ng karaniwang Pilipino at ng karaniwang
mamamayan sa daigdig ay hindi lang iisa ang alam na wika. Kinikilala ng KWF ang
Kasaysayan kahalagahan ng mga wikang ginagamit ng mga Pilipino – ang katutubong wika para sa
literasiya at edukasyon ng mga mamamayan, etnikong pangangailangan at pang-araw-
Mga Probisyong Pangwika sa Saligang-Batas araw na gamit; ang wikang pambansa para sa pambansang kamalayan, pagkakaunawaan,
pakikipag-ugnayan at pagkakakilanlan; at ang mga wikang pang-ibayong dagat na tutugon
sa pangangailangan ng wika ng malawak na komunikasyon (language of wider
Saligang-Batas ng Biyak-na-Bato (1896) – Ang Wikang Tagalog ang magiging opisyal communication) at wika ng ugnayang pang-internasyonal.
na wika ng Pilipinas.
Kaugnay ng bagong bisyon ng KWF, nagkaroon ito ng mga bagong programa at proyekto, Unang direktor at "tagapagtatag ng wikang pambansa." Sa panahon ng kanyang
tulad ng mga sumusunod: pinalalakas nito ang mga programa sa leksikograpiya; programa panunungkulan, pinag-aralan ang mga wika sa PIlipinas upang piliin ang isa sa mga ito na
sa balarila ng Pilipinas; programa sa ponolohiya, ponetika at ortograpiya; pambansang magiging batayan ng wikang pambansa. Napili ang Tagalog at naghanda ng gramatika at
programa sa pagsasalin; proyekto sa sa pagmamapa ng mga wika sa Pilipinas; proyekto sa bokabularyo ng nasabing wika na inilathala noong 1940.
bibliograpiya ng mga wika sa Pilipinas; programa para sa endangered languages; corpus
ng mga wika sa Pilipinas. Sinisikap ng KWF na itayo ang Library at Archives of
Philippine languages; napataas ang kantidad at kalidad ng mga publikasyon; nagdadaos ng
Ebolusyon ng Wikang Pambansa
mga seminar, workshop, lektyur, at iba pang aktibidad na pang-edukasyon; pinapaganda
ang website; nagkakaloob ng mga research grants o tinutulungan ang mga stakeholder na
Disyembre 30, 1937, iprinoklama ng Pangulong Quezon na ang wikang Tagalog ang
makakuha ng mga research grants; nagtatayo ng mga language councils sa mga
magiging batayan ng Wikang Pambansa. Magkakabisa ang proklamasyong ito dalawang
rehiyon; pinalalakas ang mga kakayahang pang-IT at pampananaliksik, at higit sa lahat
taon matapos itong mapagtibay.
sinisikap na magkaroon ng sarili tahanan at gusali ng wika.
Noong 1940, ipinag-utos ang pagtuturo ng Wikang pambansa sa lahat ng pampubliko at
pribadong paaralan sa buong bansa.
NITA P. BUENAOBRA (1999-2006)
Simula Hunyo 4, 1946, nagkabisa ang Batas Komonwelt Blg. 570 na nagproklama na ang
Guro at manunulat. Binigyang tuon ang pagpapatibay sa mga proyekto ng mga Wikang Pambansa na tatawaging Wikang Pambansang Pilipino ay isa nang wikang
Panrehiyong Sentro sa Wikang Filipino (PSWF) sa bawat etnolinggwistikong rehiyon na opisyal.
nakabase sa isang pang-estadong unibersidad o kolehiyo. Binigyang pagpapahalaga at
pansin ang mga rehiyunal na wika sa pamamagitan ng paghanda/pagbuo ng mga Noong 1959 ibinaba ng Kalihim Jose B. Romero ng Edukasyon ang Kautusang
diksyunaryong traylinggwal. Pangkagawaran blg. 7 na nagsasaad na ang Wikang Pambansa ay tatawagin
nang Pilipino upnag mailagan na ang mahabang katawagang “Wikang pambansang
Pilipino” o “Wikang Pambansa Batay sa Tagalog”.
PONCIANO B.P. PINEDA (1970-1999).
Ngayon, Filipino na ang ngalan ng wikang pambansa, alinsunod sa Konstitusyon ng 1987
na nagtatadhanang "ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino." Ito ay hindi
Manunulat, guro, linggwista at abogada. Tatlong rebolusyonaryong pagbabago ang
pinaghalu-halong sangkap mula sa iba't ibang katutubong wika; bagkus, ito'y may
ibinunsod ng SWP sa kanyang pangunguna: ang Edukasyong Bilinggwal noong 1974, ang
nukleyus, ang Pilipino o Tagalog.
wikang Filipino na ang nucleus ay Pilipino (na unang inlunsad noong 1983 at naging
batayan ng probisyong pangwika ng Konstitusyon ng 1986) at ang Alpabetong Filipino na
pinagtibay noong 1987. Itinatag ang 12 Panrehiyong Sentro ng Wikang Filipino sa buong
kapuluan. Ebolusyon ng Alpabetong Filipino
Nang dumating ang mga Kastila noong Dantaon 16, may sarili nang palatitikan ang ating
JOSE VILLA PANGANIBAN (1955-1970) (1946-1947)
mga ninuno, ang Alibata o Baybayin, na binubuo ng 14 katinig at 3 patinig.
Pinalitan ito ng mga Kastila ng alpabetong Romano.
Makata, lexicographer at linggwista. Pinagtuunan ng pansin ang pagpapaunlad ng wika.
Noong 1940, sa kanyang Balarila ng Wlkang Pumbansa, binuo ni Lope K. Santos ang
Nagdaos ng mga pasanayan sa korespondensya opisyal sa buong bansa. Binalikat ang
Abakada, na may 20 titik:
pagsasalin at pananaliksik. Bunga nito ang paggamit ng wikang pambansa sa mga
a b k d e g h i I m n ng o p r s t u w y
diploma, pasaporte, atb. Nailathala angEnglish-Tagalog Dictionary na sinimulan sa pana-
Noong Oktubre 4,1971, pinagtibay ng Sanggunian ng SWP ang pinayamang alpabeto, na
hon ng panunungkulan ni Cirio H. Panganiban, at sinimulan ang talasalitaan ng walong
binubuo ng 31 letra:
pangunahing wika sa Pilipinas. Noong 1959, ang Wikang Pambansa na batay sa Tagalog
a b c ch d e f g h i j k 1 11 m n ñ ng o p q r rr s t u v w x v z
ay tinawag na Pilipino.
Kaugnay ng pagbago ng Konstitusyon, muling nireporma ng SWP ang alpabetong
Filipino at mga tuntunin ng palabaybayang Filipino. Ito ay bilang pagtugon sa mabilis na
pagbabago, pag-unlad at paglaganap ng wikang pambansa. Matapos ang seryengmga
CECILIO LOPEZ (1954-1955) simposyum at sangguniang pulong na dinaluhan ng mga linggwista, edukador, guro,
manunulat at iskolar ng wika, nabuo ang sumusunodna Alpabetong Filipino, na may 28
Iskolar at linggwista. Binigyang-diin ang linggwistika at pinasigla ang makabagong letra:
linggwistikong pag-aaral sa wikang pambansa at iba pang mga katutubong wika sa a b c d e f g h i j k I m n ñ ng o p q r s t u v w x y z
Pilipinas. Noong 2001, muling nagkaroon ng rebisyon sa alpabetong Filipino upang tugunan ang
patuloy na development at/o istandardisasyon ng sistema ng pagsulat sa
Filipino. Itinaguyod ng rebisyong ito ang leksikal na pagpapayaman ng Filipino sa
CIRIO H. PANGANIBAN (1948-1954) pamamagitan ng pagluluwag sa panghihiram ng salita at pagsasalin, karamihan mula sa
Ingles at Kastila, gamit ang walong karagdagang letra ng alpabeto, ang mga letrang c, f, j,
Manunulat, makata, mandudula, abogado. lpinagpatuloy ang diksyunaryong pinasimulan ñ, q, v, x, z. Sa rebisyong ito, sinasabi na pinaluwag ang paggamit ng walong dagdag na
ng kanyang sinundan. Pinasimulan ang paghahanda ng mga ispesyalisadong talasalitaan, letra. Ipinagagamit ang mga ito sa ispeling ng lahat ng hiram na salita anuman ang barayti
tulad ng Legal Terms, Arithmetical and GeometrIcal Terms at iba pa. Binuong muli ang nito kasama ang hindi pormal at hindi teknikal na barayti, o iyong tinatawag na
Lupong Sanggunian ng SWP. karaniwang salita.
Gayunpaman, nagkaroon ng maraming negatibong reaksyon at feedback mula sa mga
guro, estudyante, magulang at iba pang tagagamit ng wika sa 2001 rebisyon sa
ispeling. Kaugnay nito, noong Oktubre 9, 2006 ang Kagawaran ng Edukasyon sa
kahilingan ng KWF ay nagpalabas ng isang memorandum na pansamantalang
JULIAN CRUZ BALMACEDA (1947-1948) nagpapatigil sa implementasyon ng “2001 Revisyon ng Alfabeto at patnubay sa Ispeling
ng Wikang Filipino”.
Mandudula, makata, nobelista. Nakapagpalimbag ng mga panayam at inumpisahan ang Noong Agosto, 2007, inilabas ng KWF ang borador ng Ortograpiya ng Wikang Pambansa
paggawa ng Diksiyunaryong Tagalog. na binuo ng KWF sa pamamagitan ng serye ng mga konsultasyon sa mga guro, dalubhasa
sa wika, superbisor sa Filipino at sa mga larangang ito sa buong bansa noong 2007
hanggang 2007. ang pinal na bersyon ng patnubay ay ipalalabas ng KWF bago matapos
LOPE K. SANTOS (1941-1946) ang 2007.
Makata, mandudula, nobelista, lider manggagawa at pulitiko. Pinasigla ang pagsusulat sa
wikang pambansa. Nagdaos ng mga seminar at pasanayan sa paggamit ng wikang KASAYSAYAN NG WIKANG FILIPINO
pambansa sa UP, PNU at iba pa. Ang mga dokumento at palatastasan ng pamahalaan ay ni Joel Costa Malabanan
isinalin at ang opisyal na Gazatte ay inilathala sa wikang pambansa.
Cecilio Lopez Tagalog Kagawad Idinagdag pa niya mula pa sa pagpapalit ng siglo ay ginagamit na ang at pangunahing
midyum na ng edukasyon at opisyal na komunikasyon ang Ingles. Kung kaya ano pa nga
Hadji Buto Moro Kagawad ba ang bago sa isyu ng globalisasyon at Wikang Filipino?
Isidro Abad Bisaya-Cebu Kagawad Bakit muling tinututulan ang deklarasyon ni Pangulong Gloria Macapagal Arroyo na
paigtingin ang pag-aaral ng English sa paaralan na nakasaad sa E.O 210? Ayon sa
Zoilo Hilario Kapampangan Kagawad Samahan ng mga Kolehiyo at Unibersidad sa Filipino (SANGFIL) sa artikulong nalathala
sa pahayagang Kabayan noong Pebrero 12, 2003, ang hakbang na ito ng pangulo ay
Jose Zulueta Panggasinense Kagawad sumasalungat sa mga siyentipiko at makabagong prinsipyo sa edukasyon partikular ang
katotohanang mas mabilis matuto mga bata sa ikalawang wika kapag literado na sila sa
sariling wika. Naniniwala ang SANGFIL na hindi makatutulong na hindi dapat sisihin sa
Ang mga nabanggit na kasapi ng Surian ng Wikang Pambansa ang nagsagawa ng pag- Wikang Filipino ang paghina ng kakayahan ng mga mag-aaral sa English.
aaral upang makapili ng wikang magiging batayan ng Wikang Pambansa.
Napagkasunduan nila na piliin ang Tagalog sapagkat; Sa pahayagan ding Kabayan noong Pebrero 14, 2003 ay nagpalabas ng manipesto ang
Sentro sa kahusayan sa Filipino, Komisyon ng Lalong Mataas na Edukasyon ng DLSU na
1. ito ang gamit na wika sa Maynila na siyang sentro ng pamahalaan at kalakalan; nagsaaad na ang English ay hindi solusyon sa problema ng edukasyon sa Pilipinas.
Nakasaad sa manipesto na matagal nang panahong ginagamit ang English bilang
2. nagtataglay ang tagalog ng pinakamayamang talasalitaan at panitikan; pangunahing wikang panturo ngunit hanggang sa kasalukuyan ay nananatili pa rin ang
problema ng bansa sa ekonomiya at edukasyon. Dapat nating alalahanin na ang sagot sa
3. madali itong mapag-aralan at maintindihan mga ganitong problema ay nakasalalay sa pagpapatibay ng karunungan ng mamamayan at
ito ay makakamit sa wikang Filipino. Ang ganitong ideya ay pinatutunayan ng mga lokal
4. pinakamalaganap itong ginagamit sa kapuluan at internasyunal ng mga riserts (pananaliksik) na mas mabilis ang pagkatuto ng mga bata
kapag sa sariling wika nag-aral at ng mga bansang umuunlad na gamit ang sariling wika
Ayon kay Dr. Pamela Constantino sa artikulo niyang Tagalog Pilipino / Filipino: Do they sa pagsasalin ng kaalaman.
Differ sa bisa ng Executive Order No 134 na nilagdaan ni Pangulong Quezon noong Ika-
30 ng Disyembre, 1937 ay kinilala ang Tagalog bilang basehan ng pagbubuo ng Wikang Nabanggit din sa manipesto na posibleng ang pahayag ni GMA ay pagtalikod sa
Pambansa. Idinagdag niya na Starting in 1940, the Tagalog- based national language was responsibilidad ng pamahalaan na bigyan ng pagkakataon ang mamamayan na paunlarin
taught in all public and private schools. The language Pilipino was the Filipino National ang buhay sa sariling bayan bagkos ay pinapag-aral tayo ng Wikang English upang
Language (in 1943) that was based on Tagalog beginning in 1959 when Department order ipagtabuyan tayo sa ibang bansa. Isa itong nakalulungkot na senaryo na habang tayo ang
No. 7 was passed by then Secretary Jose Romero of the Department of Education. The tambakan ng produkto ng iba’t-ibang mga bansa, ang atin naming inieeksport sa kanila ay
same name (Pilipino) was also used for the official language, the language for teaching mga OFW’s upang maiangat ang ekonomiya ng ating bansa.
and subject national language starting 1959. This stopped only when Filipino was
approved as the national language. Filipino was the name used to call the national Ganun pa man, upang makalangoy sa dikta ng globalisayon, hindi rin naman dapat
ipagwalang bahala ang pag-aaral ng English bilang universal na wika. Ayon kay Satoko Baybayin. Halimbawa, kung itatayp sa cellphone ang pangungusap na PUPUNTA AKO
Iwasaki, isang guro sa Tokyo, Japan, batay sa istatistiks noong 1996, ang wikang Chinese SA BAHAY, tiyak na ganito ito paiikliin sa PPUNTA AKO S BHY. Malinaw na ang
ay ginagamit ng 999 milyong tao, 487 milyon ang gumagamit ng English, 457 milyon ang texting at ang paggamit ng alibata ay parehong nakabatay sa konsepto ng pagpapantig.
gumagamit ng Hindu, 401 milyon ang nagsasalita ng Spanish at 280 milyon naman ang Magiging kumplikado ang lahat kung taglish ang pagtetext, halimabawa, PPUNTA ME
gumagamit ng wikang Russian. Patunay ito nang paglaganap ng English. SA HAWS katumbas ng naunang halimbawa.
Subalit, malinaw na dapat itanim sa isipan ng mga mag-aaral na ang pag-aaral ng English Hiwalay sa paksa ng Baybyin, nababahala ang mga lingguwista sa tinatawag nilang
ay bahagi ng pagtatangka nating matuto sa larangan ng teknolohiya at hindi kailan man pagkawasak ng balarila sa wikang English man o sa Filipino. Kung tutuusin ay wala
bilang bahagi ng pagpapailalaim sa imperyalismong US. Ayon kay Paolo Freire sa aklat namang problema dito kung nagkakaunawaan naman ang dalawang nagpapalitan ng text
niyang A Pedagogy for Liberation (1987), because of the political problem of power, you messages ngunit lumilitaw ang problema sa mga estudyante kapag sila ay naatasang
need to learn how to command the dominant language, in order for you to survive in the gumawa ng sulating pagsasanay sa Filipino. Ang panghalip na niya ay nagiging nya at ang
struggle to transform the society. Kung kaya ang pagbabago ng lipunan tungo sa pag- siya ay nagiging sya. Mas malala pa ang pagkasira ng konsepto ng pamanahunan ng
unlad ng mamamayan ay nangangailangan ng pag-aaral ng English sa antas na ang bansa pandiwa at ang maling paggamit ng pang-ugnay na nang na bunga na rin ng pagkasanay
ay makakasabay sa daloy ng mundo nang hindi nalilimot ang sariling kultura at pagkatao. ng mga mag-aaral sa pagpapaikli ng mensahe sa cellphone. Kung kaya ang panukala sa
ganitong sitwasyon ay mahigpit na pagwaswasto ng mga guro sa mga munti mang
pagkakamali ng mga mag-aaral sa pagsulat nila ng mga pormal na komposisyon upang
matiyak na ang mga batas sa balarila ay naipatutupad. Sa ganitong paraan ay mapipigil
III. WIKANG FILIPINO MULA ALIBATA HANGGANG TEXT MESSAGING ang pagkasira ng mga panuntunan sa wika.
Batay sa teorya ni Aram Noam Chomsky (1928), lahat ng tao ay may Language Kung talagang susuriin ay hindi naman talaga bago ang texting ayon kay Dr. Isagani Cruz.
Acquisition Device (LAD. Idinagdag niya na everyone is born with some sort of universal Sa kanayang artikulong may pamagat na ANG TXTNG BLNG TXTO na lumabas sa
grammar in their brains------basic rules which are similar across all languages. Ang MALAY XVII (1) noong Agosto 2002, ipinaliwanag niya na ang proseso ng texting ay
sinaunang balarila na nakabatay sa Baybayin ay may pamantayan ding sinusunod. Iyon walang ipinagkaiba sa speedwriting noon pa mang unang panahon sa England. Ang
nga lamang, hindi ito lumaganap dahil sa kolonisasyon ng Kastila sa ating bansa. Kung nabago lang ay ang teknolohiya ng paggamit ng speedwriting sa cellphone. Binigyang
kaya’t kung pagtatangkaang muling pag-aralan nag Baybayin sa kasalukuyan, ang iniisip diin din ni Dr. Cruz na maging sa Baybayin o Alibata ay may istruktura ng texting lalo pa
ng marami na mahirap itong maunawaan ay isang kasinungalingan. Kahit ang mga pre- sa Bisayang alibatang pagbabaybay ng mga pagbating maayong aga, maayong buntag,
schoolers sa kasalukuyan ay matututo nito kung agad tuturuan. Kung kaya, ang pagkatuto maupay na aga, daghang salamat na higit na mauunawaan pag binisita ang web site ng
ng wikang Filipino gamit ang alibata ay isang ambisyong sa tingin ng iba ay hindi (alibataatpandesal.com).
praktikal subalit posible. Sapagkat hindi ba magiging lubos ang pagkakaroon natin ng
sariling pagkakakilanlan sa wika kung muli nating bubuhayin ang alibata? Sapagkat kahit Anupa’t ang ebolusyon ng wikang Filipino mula sa alibata patungong text messaging ay
si Rizal sa El Filibusterismo ay ginamit si Simoun na nagpahayag ng mensaheng: sadyang malinaw na masasalamin kung pagtutuunan ng pansin. Kung kaya, kung patuloy
na payayabungin ang paggamit ng alibata, hindi kataka-takang balang araw ay magkaroon
Anong lahi kayo sa kinabukasan? Isang bayang walang kaluluwa, isang bayang walang na ng espesyal na cellphone na ang keypad ay may alibata o kaya naman ay computer na
kalayaan na lahat nang bagay ay hiram ultimong ang kasalanan at kabiguan? may lengguwaheng gumgamit ng alibata. Ang kailangan lamang ay ating pahalagahan ang
paggamit nito at huwag isipin ang depinisyon ng praktikalidad na nakabatay sa dikta ng
Marami na ang pagtatangka na buhayin ang alibata. Ayon kay Bayani Mendoza De Leon, dayuhan sa ating ekonomiya at kultura. Kung patuloy na payayabungin ang Wikang
ang makabayang si Aurelio Alvero na kilala rin sa tawag na Magtanggol Asa (pinatay si Filipino at gagamitin ang Baybayin, ang susunod na henerasyon ang makikinabang sa
ng mga Hapon dahil sa kanyang sinulat) at ang kasamang si Jose Sevilla ang bumuo pagpupunyaging maaaring pasimulan natin ngayon sa kasalukuyan.
noong 1940 ng SALITIKAN NG WIKANG PAMBANSA. Noong 1972 ang iskultor na si
Guillermo Tolentino ay naglimbag ng kanyang akalta na Baybayin, a Syllabary. Noon
namang 1978, si Ricardo Mendoza sa kanyang aklat na Pinadaling Pag-aaral ng
Katutubong Abakadang Pilipino ay nagpaliwanag na dapat isama sa kurikulum ng
edukasyon ng Pilipinas ang pag-aaral ng alibata upang ang kasalukuyang Filipino ay
malinawan hinggil sa kanyang pagkatao.
WA - represents the turning back of the end of the thread from a spool. It describes
nihilistic impulse to turn against oneself to yield to the dark forces of destruction, to deny
life and existence. Hence it is found in such words as WAKAS, WALA, WASAK and
WATAK
Gaano man katumpak o kalihis ang paliwanag ni Guillermo Tolentino tungkol sa alibata
ay hindi maitatatwang tiyak na may pinagmulan ang bawat naimbentong titik ng ating
mna ninuno. Higit pa sana itong napagyaman at napaunlad kung marami ang nagsikap at
nagtangkang paunlarin ito. Ganun pa man ay hindi pa huli ang lahat. may mga guro pa rin
na nagsisikap na ituro ito sa paaralan at maging sa internet ay may web site na
nagpapaliwanag sa epektibong paggamit ng alibata.
Hinggil naman sa text messaging, may malaking pagkakatulad ang proseso ng paggamit
nng salita sa cellphone at ang pagbabaybay gamit aang alibata. Sa cellphone ang
pagpapantig at pagpapaikli ng salita ay tulad rin sa prinsipyo ng pagpapantig gamit ang