‫معرفی دوره آموزشی‬

‫استداللورزی‬
‫مهارت فهم و سنجش استدالل‬
‫با تدریس‪ :‬حامد صفاییپور‪ ،‬فاطمه مجلسی‬

‫همراه با ‪...‬‬
‫‪ ‬تقدیم کتاب «تیزفکری؛ مهارت فهم و سنجش استدالل» به شرکتکنندگان‬
‫‪ ‬تحلیل و بررسی گفتوگوها و مناظرههای تلویزیونی‬
‫‪ ‬مشاوره و پرسشوپاسخ در طول دوره‬
‫‪ ‬برگزاری مناظره آموزشی‬
‫‪ ‬ارائه کتاب تمرین‬

‫تیزفکری؛ ارتقاء مهارتهای اندیشیدن‬

‫‪www.SmartThinking.ir| https://t.me/SmartThinking_ir‬‬
 ‫تیزفکری؛ ارتقاء مهارتهای اندیشیدن‬
www.SmartThinking.ir| https://t.me/SmartThinking_ir
 ‫معرفی‬
‫کتابهای در سی‪ ،‬مقاالت دان شگاهی و همه نظریهها دربردارنده ا ستداللهایی به منظور دفاع از ایده ا صلی خود و اقناع مخاطباند‪ .‬هدف کلی‬
‫این دوره آ شنایی با انواع ا ستدالل و روش نقد آنها ست‪ .‬پیامد ا صلی مهارت در ا ستداللورزی‪ ،‬تیزفکری در گفتوگو‪ ،‬مناظره‪ ،‬مذاکره‪ ،‬نگارش‬
‫آکادمیک‪ ،‬مطالعه متمرکز و تفکر پژوه شی ا ست‪ .‬برای مثال‪ ،‬کمبود پژوه شهای برتر در ک شور نا شی از نبود درک صحیحی از رابطه ا ستدالل و‬
‫پژوهش‪ ،‬استدالل و نگارس و استدالل و مطالعه است‪ .‬استداللورزی درک عمیقتری از همه این فعالیتها ایجاد میکند‪.‬‬

‫دورۀ آموزشی استداللورزی »متمرکز بر آموزش« مهارت فهم و سنجش استدالل است‪ .‬این مهارت در سه بخش تشخیص‪ ،‬بازسازی و ارزیابی‬
‫استدالل آموخته میشود‪ .‬اهمیت این دوره از اینروست که در دورههای عمومی در زمینه «مهارت تفکر نقادانه»‪ ،‬غالبا‪ ،‬سطح بحث به سطح‬
‫«استداللورزی نقادانه »نمیرسد و دیگر‪ ،‬بخش ارزیابی استدالل به صورت کلی ارائه میشود اما در این دوره بحث و تمرینهای مفصلی ارائه‬
‫میشود تا در پایان شخص‪ ،‬مهارت نگارش نقدی مستدل‪ ،‬روشمند و منصفانه را بیابد‪ .‬منبع اصلی این دوره کتاب «تیزفکری؛ مهارت فهم و سنجش‬
‫استدالل» اثر حامد صفاییپور است ‪.‬‬

‫رویکرد و روش آموزشی‬

‫رویکرد آموزشی این دوره‪ ،‬آموزش فعال‪ ،‬از طریق فعالیتهای کارگاهی‪ ،‬مسالهمحور‪ ،‬همراه با تمرینهای فردی و گروهی است‪.‬و غالب فعالیتها‬
‫به صورت مشارکتی‪ ،‬گروهی و فعال انجام خواهد شد‬

‫روش و برنامۀ آموزشی این دوره تدریس فصل به فصل کتاب «تیزفکری؛ مهارت فهم وسنجش استدالل» است‪ .‬شرکتکنندگان در این دوره‬
‫الزم است همراه با کالس نسبت به مطالعه متن کتاب اقدام نمایند تا بیشترین زمان دوره صرف انجام تمرینهای اثربخش گردد‪ .‬شرکتکنندگان‬
‫جهت کسب بهترین نتیجه الزم است در هر هفته دستکم دو تا سه ساعت را به مطالعه و تمرین اختصاص دهند‪.‬‬

‫معرفی مدرس‪:‬‬

‫حامد صفاییپور‪ ،‬دکتری فلسفه علم و فناوری (دانشگاه تربیت مدرس تهران) و پژوهشگر و مدرس «مهارتهای اندیشیدن است‪ .‬وی استاد مدعو‬
‫در گروه فل سفه غرب دان شگاه ا صفهان و مدرس دورههای مهارتهای تفکر نقادانه در پژوه شگاه علوم ان سانی و مطالعات فرهنگی تهران ا ست‪.‬‬
‫سااااابقااه فعااالیاات و محتوای برخی از آموزش او را در می توانیااد در سااااایاات تیزفکری (‪ )SmartThinking.ir‬دنبااال نماااییااد‪.‬‬
‫‪HamedSafaeipour@gmail.com‬‬

‫سرفصلهای کتاب تیزفکری‪ ،‬مهارت فهم و سنجش استدالل‪:‬‬

‫نکته مهم‪ :‬رویکرد آمورشی ما در این دوره‪ ،‬تدریس فعال و کارگاهی‪ ،‬فعالیتهای گروهی و فردی متنوع‪ ،‬بحث کالسی و حل تمرینهای تکمیلی‬
‫در کالس و منزل ا ست که در هر جل سه با به شکل خالق و برانگیزانندهای به اجرا خواهد آمد‪ .‬آنچه در آدامه آمده ا ست تنها مفاهیم کلیدی و‬
‫علمی بحث را به تصویر میکشد و طرح درس و برنامه درسی این دوره نیست‪.‬‬
‫‪ .1‬استداللورزی نقادانه چیست؟‬
‫‪ .2‬دو رویه مخالف استداللورزی نقادانه‬
‫‪ .3‬دو بدفهمی از استداللورزی نقادانه‬

‫تیزفکری؛ ارتقاء مهارتهای اندیشیدن‬

‫‪www.SmartThinking.ir| https://t.me/SmartThinking_ir‬‬
 ‫سه گام در استداللورزی نقادانه (نگاه اجمالی)‬ ‫‪.4‬‬
‫‪ .4.1‬گام اول‪ :‬تشخیص استدالل‬
‫‪ .4.2‬گام دوم‪ :‬بازسازی استدالل‬
‫‪ .4.3‬گتم سوم‪ :‬ارزیابی استدالل‬
‫‪ .4.3.1‬گام نخست ارزیابی‪ :‬بررسی تناسب مقدمه و نتیجه‬
‫‪ .4.3.2‬گام دوم ارزیابی‪ :‬بررسی کفایت مقدمهها‬
‫تشخیص استدالل‬ ‫‪.5‬‬
‫‪ .5.1‬گزارههای ترکیبی‬
‫‪ .5.2‬تشخیص ادعا از استدالل‬
‫‪ .5.3‬تشخیص استدالل از تبیین‬
‫‪ .5.4‬تشخیص استدالل از توصیف‬
‫‪ .5.5‬تشخیص استدالل از چکیده‬
‫‪ .5.5‬اهمیت استدالل‬
‫بازسازی استدالل‬ ‫‪.5‬‬
‫‪ .5.1‬بازسازی استداللهای ساده‬
‫‪ .5.2‬بازسازی استداللهای مرکب‬
‫‪ .5.3‬بازسازی استدالل از طریق کشف مقددمه و نتیج ضمنی‬
‫‪ .5.4‬اصل حمل به احسن در بازسازی استدالل‬
‫‪ .5.5‬فرض ارزشی و فرض توصیفی‬
‫‪ .5.5‬دالیل مستقل و وابسته‬
‫‪ .5.6‬انواع استدالل (قیاسی و غیر قیاسی)‬
‫ارزیابی استدالل‬ ‫‪.6‬‬
‫‪ .6.1‬استدالل قیاسی‬
‫‪ .6.1.1‬مفهوم شناسی اعتبار‪ ،‬صدق و درستی‬
‫‪ .6.1.2‬استداللهای درست‪-‬ساخت‬
‫‪ .6.1.3‬استداللهای نادرست ساخت‬
‫‪ .6.1.3.1‬مغالطه وضع تالی‬
‫‪ .6.1.3.2‬مغالطه رفع مقدم‬
‫‪ .6.1.3.3‬مغالطه عکس قضیه کلیه‬
‫‪ .6.1.3.4‬مغالطه ترکیب مفصل‬
‫‪ .6.1.4‬روشهای ارزیابی استدالل قیاسی‬
‫‪ .6.1.4.1‬روش استفاده از مثال نقض‬
‫‪ .6.1.4.2‬روش استفاده از بحث از یک حالت ممکن‬
‫‪ .6.1.4.3‬روش ارزیابی استداللهای زنجیرهای‬
‫‪ .6.1.4.4‬روش ارزیابی مقدمهها‬
‫ارزیابی مقدمات تعمیمی‬ ‫‪.6.1.4.4.1‬‬
‫ارزیابی گزارههای شرطی‬ ‫‪.6.1.4.4.2‬‬
‫ارزیابی با توجه به تبعات مقدمات‬ ‫‪.6.1.4.4.3‬‬
‫تیزفکری؛ ارتقاء مهارتهای اندیشیدن‬
‫‪www.SmartThinking.ir| https://t.me/SmartThinking_ir‬‬
 ‫‪ .6.1.5‬روندنمای نقد متن با استدالل قیاسی‬
‫‪ .6.2‬استدالل غیر قیاسی‬
‫‪ .6.2.1‬انواع استدالل غیر قیاسی‬
‫‪ .6.2.1.1‬استدالل استقرایی و راهکار ارزیابی آن‬
‫‪ .6.2.1.2‬استدالل موردی و راهکار ارزیابی آن‬
‫‪ .6.2.1.3‬استدالل آماری و راهکار ارزیابی آن‬
‫‪ .6.2.1.4‬استدالل تعمیمی و راهکار ارزیابی آن‬
‫‪ .6.2.1.5‬استدالل علّی (‪ )Causal‬و راهکار ارزیابی آن‬
‫‪ .6.2.1.5‬استدالل تمثیلی و راهکار ارزیابی آن‬
‫‪ .6.2.1.6‬استدالل همگرا و راهکار ارزیابی آن‬
‫‪ .6.2.2‬مغالطههای آماری‬
‫‪ .6.3‬بهکارگیری همه آموختهها درباره یک متن‬

‫در صورت نیاز بخشهای از بحث مغالطهها الزم است در دوره استداللورزی مرور و تدریس شود‪:‬‬

‫سرفصلهای مغالطهشناسی (رایجترین مالطهها در محاورهها)‬

‫موضوع این بخش آشنایی و تمرین رایجترین مغالطهها در محاورههاست‪ .‬مغالطه در این درسگفتار الگوی تثبیتشده ذهنی‪-‬‬
‫ای هستند که بهث ورت خودآگاه یا ناخودآگاه در نقش استدالل قرار میگیرند اما به دالیلی دارای ساختار یقینآور و‬
‫اتکاپذیری نیستند‪ .‬در این درسگفتار رایجترین مغالطهها در دو دسته کلی مغالطه در مقام استدالل و مغالطه در مقام نقد‬
‫وپاسخدهی مورد بررسی قرار میگیرد‪.‬‬
‫‪ )1‬مغالطهها در مقام دلیل آوردن‬
‫‪ )1‬دلیل ناکافی‬
‫‪ )2‬چنگ زدن به نداستن‬
‫‪ )3‬چنگ زدن به اقتدار کاذب‬
‫‪ )4‬چنگ زدن به باور عمومی (مغالطه دموکراتیک)‬
‫‪ )5‬چنگ زدن به عواطف‬
‫‪ )5‬اَه و اوه کردن!‬
‫‪ )6‬قمار باز‬
‫‪ )8‬توسل به ابهام‬
‫‪ )9‬بیان بالغی( زبانبازی)‬
‫‪ )11‬دلیل نامربوط‬
‫‪ )11‬علت جعلی (مغالطه تعاقب)‬
‫‪ )12‬تعمیم شتابزده‬

‫تیزفکری؛ ارتقاء مهارتهای اندیشیدن‬

‫‪www.SmartThinking.ir| https://t.me/SmartThinking_ir‬‬
 ‫‪ )13‬چنگ زدن به تجربه شخصی‬
‫‪ )14‬دلیل با پیشفرض نادرست‬
‫‪ )15‬حذف دیگر احتمالها‬
‫‪ )15‬چند پرسش در یک پرسش‬
‫‪ )16‬مصادره به مطلوب‬
‫‪ )2‬مغالطه در مقام پاسخدادن‬
‫‪ )1‬شخص ستیزی‬
‫‪ )2‬خود تو چی؟‬
‫‪ )3‬پهلوان پنبه‬
‫‪ )4‬شیب لغزنده‬
‫‪ )5‬مسموم کردن چاه‬
‫‪ )5‬نسبی گرایی در امور عینی‬
‫‪ )6‬همسویی‬

‫تیزفکری؛ ارتقاء مهارتهای اندیشیدن‬

‫‪www.SmartThinking.ir| https://t.me/SmartThinking_ir‬‬