03.07.2018.

Stručni komentar

ODREĐIVANJE MESTA PROMETA USLUGA

KOJE SU U VEZI SA NEPOKRETNOSTIMA

• Donet je pravilnik kojim se određuje koje usluge se

smatraju uslugama u vezi sa nepokretnostima - u
primeni od 1. aprila 2017. godine •

1. Kriterijum za utvrđivanje mesta prometa usluga koje su u

vezi sa nepokretnostima
Nova pravila o utvrđivanju mesta prometa usluga primenjuju se od 1. aprila 2017. godine.
Izmene pravila o određivanju mesta prometa usluga su sistemske i donose značajne novine,
kako u pogledu izmene opštih pravila, tako i u pogledu izmene pravila koja su, kao izuzeci,
propisana za pojedine vrste usluge. Nova pravila dele se u dve grupe: pravila za
određivanje mesta prometa usluge kada se usluga vrši poreskom obvezniku i pravila kada se
usluga vrši licu koje nije poreski obveznik. Napominjemo, novim pravilima je uređen pojam
poreskog obveznika samo za potrebe primene pravila o utvrđivanju mesta prometa usluga.

Opšta pravila za određivanje mesta prometa usluga uređena su odredbama člana 12. st. 4.
i 5. Zakona o porezu na dodatu vrednost ("Sl. glasnik RS", br. 84/2004, 86/2004 - ispr.,
61/2005, 61/2007, 93/2012, 108/2013, 6/2014 - usklađeni din. izn., 68/2014 - dr. zakon,
142/2014, 5/2015 - usklađeni din. izn., 83/2015, 5/2016 - usklađeni din. izn., 108/2016 i
7/2017 - usklađeni din. izn. - dalje: Zakon). Navedenim pravilima propisano je da:

- ako se promet usluga vrši poreskom obvezniku, mestom prometa usluga smatra se mesto u
kojem primalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši
stalnoj poslovnoj jedinici koja se ne nalazi u mestu u kojem primalac usluga ima sedište,
odnosno mesto u kojem primalac usluga ima prebivalište ili boravište.

- ako se promet usluga vrši licu koje nije poreski obveznik, mestom prometa usluga smatra se
mesto u kojem pružalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet
usluga vrši iz stalne poslovne jedinice koja se ne nalazi u mestu u kojem pružalac usluga
ima sedište, odnosno mesto u kojem pružalac usluga ima prebivalište ili boravište.

O opštim pravilima za određivanje mesta prometa usluga, kao i o načinu određivanja da li

se usluga vrši poreskom obvezniku ili licu koje nije obveznik pisali smo u tekstu pod nazivom
"ODREĐIVANJE MESTA PROMETA USLUGA IZ UGLA ZAKONA O PDV", koji je objavljen
u ovom broju časopisa, a u elektronskoj bazi se nalazi u relaciji sa ovim tekstom.

Međutim, od opštih pravila za određivanje mesta prometa pojedinih vrsta usluga propisani
su određeni izuzeci, kako kada se usluge pružaju poreskim obveznicima, tako i kada se
usluga pruža licu koje nije poreski obveznik. Jedan od izuzetaka od opšteg pravila jesu i
usluge koje su u vezi sa nepokretnostima, uključujući i usluge posredovanja kod
prometa nepokretnosti. Predmetne usluge oporezuju se prema mestu gde se
nepokretnost nalazi, bez obzira da li se usluge pružaju licima koja su poreski obveznici
ili licima koja se ne smatraju poreskim obveznicima. Dakle, kada su u pitanju usluge
Paragraf Lex. Strana 1
 03.07.2018.

povezane sa nepokretnostima, nije potrebno utvrđivati da li se usluga pruža poreskom

obvezniku ili licu koje nije poreski obveznik.

Naime, prema odredbi člana 12. stav 6. tačka 1) Zakona, izuzetno od st. 4. i 5. ovog člana,
mestom prometa usluga u vezi sa nepokretnostima, uključujući i usluge posredovanja kod
prometa nepokretnosti, smatra se mesto u kojem se nalazi nepokretnost.

Već na prvi pogled uočavamo da kod određivanja mesta prometa ovih usluga nema
izmena, bar kada je u pitanju kriterijum na osnovu kojeg se određuje mesto prometa.
Naime, prema odredbi člana 12. stav 3. tačka 1. Zakona koja se primenjuje zaključno sa 31.
martom 2017. godine, bilo je propisano da se, izuzetno od st. 1. i 2. ovog člana, mestom
prometa usluga smatra mesto u kojem se nalazi nepokretnost, ako se radi o prometu usluge
koja je neposredno povezana sa tom nepokretnosti, uključujući delatnost posredovanja i
procene u vezi nepokretnosti, kao i projektovanje, pripremu i izvođenje građevinskih radova
i nadzor nad njima.

Kao što vidimo, razlika između "stare" i "nove" norme je u tome što je starom normom bilo
bliže uređeno šta se smatra uslugama koje su u vezi sa nepokretnosti (da usluge moraju biti
neposredno povezane, uključujući delatnost posredovanja i procene u vezi nepokretnosti,
kao i projektovanje, pripremu i izvođenje građevinskih radova i nadzor nad njima).
Utvrđivanje koja se usluga smatra povezanom sa nepokretnosti u skladu sa "starom"
odredbom, za sve usluge koje nisu izričito bile navedene, bilo je prepušteno tumačenju.

Međutim, novim pravilima je (član 12. stav 9. Zakona) dato je ovlašćenje ministru finansija
da pravilnikom uredi koje usluge se smatraju uslugama povezanim sa nepokretnostima. S
tim u vezi, ministar finansija je doneo Pravilnik o utvrđivanju usluga u vezi sa
nepokretnostima za svrhu određivanja mesta prometa usluga, u smislu Zakona o porezu
na dodatu vrednost ("Sl. glasnik RS", br. 21/2017 - dalje: Pravilnik). Pravilnik se
primenjuje od 1. aprila 2017. godine.

Imajući u vidu da Pravilnik, kako smo naveli, bliže određuje koje se usluge smatraju
povezanim sa nepokretnostima, biće znatno manje prostora za tumačenje, nego što je to
do sada bio slučaj. U dosadašnjoj praksi se ova odredba tumačila na sličan način kao
što to propisuje Pravilnik, pa će se skoro sve usluge koje su se i do sada smatrale
uslugama povezanim sa nepokretnostima i dalje smatrati povezanim sa
nepokretnostima i oporezivati prema mestu gde se nepokretnost nalazi.

2. Usluge koje se smatraju uslugama u vezi sa

nepokretnostima
Pravilnikom su propisani opšti kriterijumi za utvrđivanje kada se smatra da je usluga u vezi
sa nepokretnosti, a zatim su nabrojane najčešće usluge koje se smatraju da jesu u vezi sa
nepokretnostima, kao i tipične usluge za koje se smatra da nisu u vezi sa nepokretnostima i
koje se oporezuju u skladu sa drugim pravilima. Napominjemo, nabrajanje nije zatvoreno
(metoda otvorene enumeracije), što znači da nije zatvoren krug usluga koje jesu ili nisu u
vezi sa nepokretnostima, već se za te usluge koje nisu nabrojane ceni da li su u vezi sa
nepokretnostima na osnovu opštih smernica za tumačenje datih u članu 2. Pravilnika.

Prema članu 2. stav 1. Pravilnika, uslugama u vezi sa nepokretnostima, u smislu člana

12. stav 6. tačka 1) Zakona, smatraju se samo one usluge koje su neposredno
povezane sa nepokretnostima.

Prema odredbama stava 2. istog člana Pravilnika, smatra se da su usluge neposredno

povezane sa nepokretnostima u sledećim slučajevima:

Paragraf Lex. Strana 2

 03.07.2018.

1) ako se pružaju pomoću nepokretnosti u smislu da je nepokretnost ključna i nužna

za pružanje usluge;

2) ako se pružaju na nepokretnosti ili su usmerene ka nepokretnosti, a za cilj imaju

promenu koja se odnosi na nepokretnost (pravnu ili fizičku).

Dakle, Pravilnikom je propisano da su u vezi sa nepokretnostima samo one usluge koje su sa

nepokretnostima neposredno povezane, pri čemu je data definicija šta se smatra
neposrednom povezanosti. Međutim, iako je definicija neposredne povezanosti dosta
dobra, sigurno će se u praksi pojaviti određeni slučajevi u kojima neće biti jednostavno
utvrditi da li postoji neposredna povezanost sa nepokretnosti ili ne. Ipak, imajući u vidu da
je dosta veliki broj usluga samim pravilnikom (čl. 3. i 4) opredeljen da li se smatra
neposredno povezanim sa nepokretnostima ili ne, mišljenja smo da će biti znatno manje
prostora za tumačenja i znatno manje spornih situacija nego ranije.

Prema odredbama člana 3. Pravilnika, uslugama koje su neposredno povezane sa

nepokretnostima smatraju se:

1) geodetske usluge ;

2) izrada projekata za izgradnju objekata ili delova objekata na određenim (unapred

poznatim) zemljišnim parcelama, odnosno za rekonstrukciju ili adaptaciju objekata ili
delova objekata;

3) izgradnja, rekonstrukcija, adaptacija, popravka, održavanje, čišćenje i rušenje

objekata;

4) nadzor nad izvođenjem građevinskih radova;

5) nadzor, odnosno obezbeđivanje gradilišta ili objekta u cilju zaštite od krađe ili štete,
korišćenjem tehničkih uređaja ili osoblja;

6) radovi na zemljištu (npr. ravnanje zemljišta, uređenje i održavanje bašti, vrtova i drugih
zelenih površina), uključujući i usluge iz oblasti poljoprivrede i šumarstva (npr. oranje,
sejanje, sađenje, zalivanje i đubrenje);

7) procena rizika, odnosno stanja ili svojstava nepokretnosti (npr. u cilju procene
energetske efikasnosti ili pogodnosti za izgradnju);

8) procena tržišne vrednosti nepokretnosti (npr. za svrhu kupovine, prodaje, osiguranja,

kredita, zajma, rešavanja sporova, kao i izrade analiza poslovanja, odnosno imovine
subjekta u slučaju kada je procena vrednosti nepokretnosti pretežna u odnosu na druge
aktivnosti koje se vrše u okviru te analize);

9) iznajmljivanje, odnosno davanje na korišćenje nepokretnosti;

10) skladištenje, odnosno smeštanje dobara u slučaju kada je nepokretnost, odnosno

konkretni deo nepokretnosti isključivo namenjen za skladištenje, odnosno smeštanje
dobara određenog primaoca usluge;

11) smeštaj u hotelima, motelima, kampovima i drugim ugostiteljskim objektima za

smeštaj, kao i pravo boravka na određenom mestu koje proizlazi iz konverzije suvlasničkog
prava na vremenski određeno korišćenje nepokretnosti (time-sharing );

12) prenos, ustupanje, odnosno odricanje od prava da se nepokretnost upotrebljava,

odnosno koristi, u potpunosti ili delom, osim iz tač. 9), 10) i 11) ovog stava, uključujući i
davanje dozvola za lov i ribolov, korišćenje puteva i dr.;

Paragraf Lex. Strana 3

 03.07.2018.

13) instaliranje ili montaža mašina ili druge opreme koja se posle instaliranja ili montaže
smatra sastavnim delom nepokretnosti;

14) održavanje, popravka, kontrola i nadzor nad mašinama ili drugom opremom koja je
sastavni deo nepokretnosti;

15) upravljanje nepokretnostima (poslovnim prostorom, stanovima i dr.) koje vrši vlasnik
ili lice koje je angažovao vlasnik (usluga koja podrazumeva obezbeđivanje nesmetane i
adekvatne upotrebe, odnosno korišćenja i održavanja nepokretnosti, najčešće kao
koordinacija nadzora, čišćenja i drugog načina održavanja nepokretnosti, prikupljanja
zakupnine, vođenja evidencije o tekućim troškovima, oglašavanja, učešća u rešavanju
sukoba između vlasnika i zakupaca i dr);

16) posredovanje kod prodaje, davanja u lizing ili iznajmljivanja nepokretnosti, kao i
kod uspostavljanja, odnosno prenosa određenih koristi od nepokretnosti ili stvarnih
prava na nepokretnosti (materijalnih ili nematerijalnih), osimposredovanje kod
smeštaja u hotelima, motelima, kampovima i drugim ugostiteljskim objektima za
smeštaj ;

17) pravne usluge sačinjavanja odgovarajućih dokumenata - javnobeležničkih zapisa,

ugovora i dr., čiji je predmet prenos prava raspolaganja na nepokretnosti, iznajmljivanje
nepokretnosti, uspostavljanje, odnosno prenos određenih koristi od nepokretnosti ili stvarnih
prava na nepokretnosti (materijalnih ili nematerijalnih), uključujući i građenje, nezavisno
od realizacije pravnog posla;

18) druge usluge koje su neposredno povezane sa nepokretnosti u smislu člana 2. ovog
pravilnika.

Sve napred navedene usluge smatrale su se povezanim sa nepokretnosti i prema ranijim

pravilima, pa kod određivanja mesta prometa ovih usluga nema nikakvih promena od 1.
aprila 2017. godine.

Sve navedene usluge, kao i druge usluge koje se prema kriterijumima iz člana 2.
Pravilnika smatraju neposredno povezanim sa nepokretnostima, oporezivaće se PDV
samo ako su pružene u vezi sa nepokretnosti koja se nalazi na teritoriji Republike
Srbije van AP Kosovo i Metohija. Ako neku od navedenih usluga pruža strano lice
koje se nije evidentiralo za PDV u Republici Srbiji, poreskim dužnikom smatra se
primalac usluge (interni obračun PDV).

Sa druge strane, ako neku od navedenih usluga obveznik PDV pruža u vezi sa
nepokretnosti koja se nalazi u inostranstvu ili na teritoriji AP Kosovo i Metohija (bez
obzira da li je pruža stranom ili domaćem licu), PDV se ne obračunava u skladu sa
članom 12. stav 6. tačka 1) Zakona.

3. Usluge koje se ne smatraju uslugama u vezi sa

nepokretnostima
Za sve one usluge koje prema kriterijumimа iz člana 2. Pravilnika nisu neposredno
povezane sa nepokretnostima, mesto prometa se određuje prema ostalim pravilima iz
člana 12. Zakona. Odredbama člana 4. Pravilnika nabrojane su tipične usluge koje jesu na
neki način vezane za nepokretnost, ali se ne smatraju neposredno povezanim sa
nepokretnostima i ne oporezuju se prema mestu gde se nepokretnost nalazi, već prema
drugim pravilima iz člana 12. Zakona: To su:

Paragraf Lex. Strana 4

 03.07.2018.

1) izrada projekata za izgradnju objekata ili delova objekata u slučaju kada za izgradnju
nije određena (unapred poznata) zemljišna parcela;

2) skladištenje , odnosno smeštanje dobara, osimu slučaju kada je nepokretnost,

odnosno konkretni deo nepokretnosti isključivo namenjen za skladištenje, odnosno
smeštanje dobara određenog primaoca usluge;

3) oglašavanje, uključujući i oglašavanje koje se vrši korišćenjem nepokretnosti

(bilborda, krova ili zida zgrade i dr.);

4) posredovanje kod smeštaja u hotelima, motelima, kampovima i drugim ugostiteljskim

objektima za smeštaj;

5) omogućavanje prikazivanja dobara ili usluga izlagaču u određenom prostoru (npr.

štand, tezga i dr.) za vreme održavanja sajmova, odnosno izložbi zajedno sa drugim
povezanim uslugama (npr. dizajniranje i uređivanje prostora, prevoz dobara, postavljanje
električnih kablova, obezbeđivanje uređaja za reprodukciju zvuka ili slike, oglašavanje i dr.);

6) instaliranje ili montaža mašina ili druge opreme koja se posle instaliranja ili montaže
ne smatra sastavnim delom nepokretnosti;

7) održavanje, popravka, kontrola i nadzor nad mašinama ili drugom opremom koja nije
sastavni deo nepokretnosti;

8) upravljanje portfoliom investiranja u nepokretnosti;

9) pravne usluge u vezi sa nepokretnostima, osim usluga iz člana 3. stav 1. tačka 17)
Pravilnika (usluge pravnog savetovanja koje se odnose na sagledavanje pravnih posledica
ugovora čiji je predmet prenos prava raspolaganja na nepokretnosti, izvršavanje tog
ugovora, dokazivanje postojanja takvog ugovora, sudske sporove u vezi nepokretnosti,
oporezivanje nepokretnosti, uključujući i oporezivanje prenosa prava raspolaganja i drugih
prava na nepokretnosti, hipoteku, postupak stečaja, odnosno likvidacije i druge pravne
usluge koje nisu neposredno povezane sa nepokretnosti u smislu člana 2. ovog pravilnika);

10) druge usluge koje nisu neposredno povezane sa nepokretnosti u smislu člana 2. ovog
pravilnika.

Većina navedenih usluga za koje je Pravilnikom izričito propisano da se ne smatraju

neposredno povezanim sa nepokretnosti, ni do sada se nisu smatrale uslugama
povezanim sa nepokretnosti.

Jedna od retkih usluga kod koje (relativno) dolazi do izmene kriterijuma za određivanje
mesta prometa na osnovu Pravilnika (ili možda više do preciziranja), jeste usluga zakupa
izložbenog prostora na sajmovima, sa pratećim uslugama. Naime, prema pretežnom
stavu u praktičnoj primeni Zakona, ova usluga se do sada svrstavala u usluge koje su
neposredno povezane sa nepokretnosti - sajamskim prostorom (čak i kada se pružala
zajedno sa nekim pretećim uslugama), dok se prema odredbi člana 4. stav 1. tačka 5)
Pravilnika ova usluga ne smatra uslugom povezanom sa nepokretnosti.

Naime, prema navedenoj odredbi Pravilnika, uslugom neposredno povezanom sa

nepokretnosti ne smara se usluga omogućavanje prikazivanja dobara ili usluga
izlagaču u određenom prostoru (npr. štand, tezga i dr.) za vreme održavanja sajmova,
odnosno izložbi zajedno sa drugim povezanim uslugama (npr. dizajniranje i uređivanje
prostora, prevoz dobara, postavljanje električnih kablova, obezbeđivanje uređaja za
reprodukciju zvuka ili slike, oglašavanje i dr.). Međutim, ako bi predmet usluge bilo samo
iznajmljivanje prostora na sajmu, bez dodatnih usluga, i dalje se, prema našem

Paragraf Lex. Strana 5

 03.07.2018.

mišljenju, radi o usluzi zakupa koja se smatra povezanom sa nepokretnosti (usluga iz

člana 2. stv 1. tačka 9) Pravilnika).

Od 1. aprila 2017. godine, predmetne usluge koje se pružaju poreskom obvezniku

oporezivaće se prema mestu primaoca usluge (opšte pravilo iz člana 12. stav 4. Zakona).
Napominjemo, mišljenja smo da se predmetne usluge ne mogu smatrati uslugama u vezi sa
prisustvovanjem sajmu (koja se oporezuje prema mestu gde je stvarno pružena), već
uslugama organizacije događaja ili nekim drugim uslugama koje se oporezuju prema
opštem pravilu iz člana 12. stav 4. Zakona.

Kada je reč o uslugama oglašavanja, uključujući i oglašavanje koje se vrši

korišćenjem nepokretnosti (bilborda, krova ili zida zgrade i dr.), ove usluge se ne smatraju
usluga povezanim sa nepokretnostima. Međutim, zakup bilborda kao nepokretnosti prema
našem mišljenju se i dalje smatra uslugom koja je u neposrednoj vezi sa nepokretnosti.
Naime, zakup bilborda kao nepokretnosti se prema našem mišljenju smatra uslugom zakupa
iz člana 3. stav 1. tačka 9) Pravilnika, a ne uslugom oglašavanja iz člana 4. stav 1. tačka 3)
Pravilnika. Razlika je u tome što se usluga davanja u zakup bilborda ne sastoji u
oglašavanju, već u davanju na korišćenje bilborda radi oglašavanja delatnosti zakupca ili
radi pružanja usluga oglašavanja od strane zakupca. Sa druge strane, ako vlasnik ili korisnik
bilborda pruža uslugu postavljanja oglasa na bilbord (dakle uslugu koja se sastoji i u
preduzimanju nekih drugih aktivnosti, a ne samo ustupanju bilborda na korišćenje uz
naknadu), takva usluga se ne smatra povezanom sa nepokretnosti (smatra se uslugom
oglašavanja).

Kao što se može zaključiti iz prethodnih izlaganja, pojedine usluge su tipične usluge koje
su povezane sa nepokretnostim (nadzor nad izvođenjem radova, geodetski radovi, sve vrste
građevinskih radova koji imaju za cilj fizičku promenu na nepokretnostima, zakup itd), dok
se neke druge usluge mogu smatrati neposredno povezanim sa nepokretnostima samo pod
određenim uslovima.

Tako npr. usluge projektovanja, tj. izrada projekata za izgradnju objekata ili delova
objekata, smatraju se neposredno povezanim sa nepokretnosti, samo ako se projektovanje
vrši u vezi sa objektom koji se gradi na određenim (unapred poznatim) zemljišnim
parcelama , odnosno za rekonstrukciju ili adaptaciju već postojećeg objekata ili delova
objekata. Međutim, ako se projekat izrađuje kao idejno rešenje i nije vezan za izgradnju
konkretnog objekta, tj. objekta na konkretnoj parceli, ta usluga se ne smatra neposredno
povezanom sa nepokretnosti.

Usluge skladištenja mogu se smatrati i uslugama koje jesu i uslugama koje nisu povezane
sa nepokretnosti. Naime, ako se usluga skladištenja pruža na taj način da je nepokretnost,
odnosno konkretni deo nepokretnosti isključivo namenjen za skladištenje, odnosno
smeštanje dobara određenog primaoca usluge, ta usluga se smatra povezanom sa
nepokretnosti i oporezuje prema mestu gde se nepokretnost nalazi. Međutim, ako se usluga
skladištenja pruža na takav način da je nepokretnost ili deo nepokretnosti namenjen za
smeštanje dobara određenog primaoca, ta usluga ima više elemenata zakupa nego
skladištenja, pa stoga i jeste neposredno povezana sa nepokretnosti. Sve ostale usluge
skladištenja ne smatraju se povezanim sa nepokretnostima i oporezuju se prema opštim
pravilima iz člana 12. st. 4. i 5. Zakona.

Usluge instaliranja ili montaže mašina ili druge opreme kao i usluge održavanja,
popravke, kontrole i nadzora nad mašinama ili drugom opremom smatraju se povezanim
sa nepokretnostima samo ako se posle instaliranja ili montaže predmetne mašine i oprema
smatraju sastavnim delom nepokretnosti. Međutim, Pravilnikom niti bilo kojim drugim
propisom nije bliže definisano kada se mašine i oprema smatraju sastavnim delom
nepokretnosti, već je to faktičko pitanje koje se procenjuje u svakom konkretnom slučaju.

Paragraf Lex. Strana 6

 03.07.2018.

Kada su u pitanju pravne usluge, neke od ovih usluga se smatraju neposredno

povezanim sa nepokretnosti, a druge ne. Naime, usluge sačinjavanja odgovarajućih
dokumenata - javnobeležničkih zapisa, ugovora i dr., čiji je predmet prenos prava
raspolaganja na nepokretnosti, iznajmljivanje nepokretnosti, uspostavljanje, odnosno prenos
određenih koristi od nepokretnosti ili stvarnih prava na nepokretnosti (materijalnih ili
nematerijalnih), uključujući i građenje, nezavisno od realizacije pravnog posla, smatraju
se neposredno povezanim sa nepokretnostima. Tako npr. sačinjavanje ugovora o prometu
ili zakupu nepokretnosti ili ugovora o građenju smatra se uslugom neposredno povezanom
sa nepokretnosti bez obzira na činjenicu da li će ti ugovori biti i realizovani.

Sa druge strane, usluge koje se ne sastoje u sačinjavanju odgovarajućih dokumenata

koje za cilj imaju pravnu promenu na nepokretnosti, ne smatraju se neposredno
povezanim sa nepokretnostima. To su usluge pravnog savetovanja koje se odnose na
sagledavanje pravnih posledica ugovora čiji je predmet prenos prava raspolaganja na
nepokretnosti, izvršavanje tog ugovora, dokazivanje postojanja takvog ugovora, sudske
sporove u vezi nepokretnosti, oporezivanje nepokretnosti, uključujući i oporezivanje prenosa
prava raspolaganja i drugih prava na nepokretnosti, hipoteku, postupak stečaja, odnosno
likvidacije i druge pravne usluge koje nisu neposredno povezane sa nepokretnosti u smislu
člana 2. Pravilnika.

Tako npr. sačinjavanje odgovarajućih dokumenata za uspostavljanje hipoteke (založna

izjava ili ugovor o hipoteci) kao stvarnog prava na nepokretnosti prema našem shvatanju
predstavlja uslugu koja jeste neposredno povezana sa nepokretnosti. Međutim, usluge
pravnog savetovanja koje se odnose na uspostavljanje hipoteke, a ne sastoje se u
sačinjavanju dokumenata na osnovu kojih se uspostavlja hipoteka, ne smatraju se
neposredno povezanim sa nepokretnosti.

Kada je reč o uslugama posredovanja , uslugama neposredno povezanim sa

nepokretnostima smatra se posredovanje kod prodaje, davanja u lizing ili iznajmljivanja
nepokretnosti , kao i kod uspostavljanja, odnosno prenosa određenih koristi od
nepokretnosti ili stvarnih prava na nepokretnosti (materijalnih ili nematerijalnih).
Međutim, posredovanje kod usluga smeštaja u hotelima, motelima, kampovima i
drugim objektima za smeštaj, ne smatra se uslugom neposredno povezanom sa
nepokretnosti . Inače, usluge posredovanja kod smeštaja se ni do sada nisu smatrale
povezanim sa nepokretnosti, ali su se indirektno oporezivale prema mestu gde se
nepokretnost nalazi. Naime, prema "starim" pravilima mesto prometa usluga posredovanja
određivalo se prema mestu gde se posredovani promet (usluga smeštaja) smatra izvršenim.
S obzirom da se usluga smeštaja smatrala izvršenom prema mestu gde se nepokretnost
nalazi, i mesto prometa usluge posredovanja kod smeštaja svodilo se na mesto gde se
nepokretnost nalazi. Imajući u vidu da se usluge posredovanja od 1. aprila 2017. godine
različito oporezuju u zavisnosti od toga da li se pružaju poreskom obvezniku ili licu koje nije
poreski obveznik, mesto prometa ovih usluga ubuduće se određuje prema mestu
posredovanog prometa (usluge smeštaja, a to znači gde se nepokretnost nalazi), samo ako
se ova usluga pruža licu koje nije obveznik (praktično fizičkom licu). Međutim, ako se
usluga posredovanja kod smeštaja pruža licu koje se smatra poreskim obveznikom u
smislu člana 12. st. 2. i 3. Zakona, ova usluga će se oporezivati prema mestu primaoca
usluge.

Paragraf Lex. Strana 7