Sains  Tingkatan 3 

Nota Bab 3
Bab 3 Pengangkutan

3.1 Sistem Pengangkutan dalam • Kapilari

Organisma
1. Organisma ringkas seperti Amoeba tidak mempunyai
sistem pengangkutan yang khusus. Pengangkutan bahan
dalam organisma ini berlaku secara resapan.
Salur darah yang sangat kecil dan menghubungkan
arteri dengan vena
3. Peredaran darah dari jantung ke seluruh badan terdiri
daripada peredaran pulmonari dan peredaran sistemik.

2. Organisma kompleks seperti manusia dan haiwan Peparu

Vena
mempunyai sistem pengangkutan yang khusus. Arteri pulmonari
pulmonari
3. Sistem pengangkutan adalah penting untuk: Aorta
• Mengangkut oksigen dan nutrien dari persekitaran ke Vena
sel-sel badan kava Kekunci :
• Menyingkirkan karbon dioksida dan bahan kumuh
seperti urea dari sel-sel badan ke persekitaran Darah
Jantung beroksigen
Darah
3.2 Sistem Peredaran Darah Seluruh badan
(kecuali peparu)
terdeoksigen

1. Struktur jantung manusia:

Aorta
Arteri pulmonari Injap sabit 3.3 Darah Manusia
1. Darah terdiri daripada plasma dan sel darah.

Vena kava Vena 2. Jenis-jenis sel darah ialah sel darah merah, sel darah
pulmonari
putih dan platelet.

Atrium kanan Atrium kiri 3. Empat kumpulan darah manusia ialah A, B, AB dan O.
4. Kumpulan darah O merupakan penderma universal.
Injap trikuspid Injap bikuspid Kumpulan darah AB merupakan penerima universal.

Ventrikel kanan Ventrikel kiri

3.4 Pengangkutan dalam Tumbuhan
Septum
1. Transpirasi adalah pembebasan air dari liang stoma
2. Sistem peredaran manusia terdiri daripada bendalir dalam bentuk wap air.
(darah) yang dipam melalui salur (arteri, vena dan kapilari) 2. Transpirasi berlaku melalui stoma pada daun dan lentisel
oleh pam berotot (jantung). pada batang.
Lumen kecil 3. Faktor yang mempengaruhi kadar transpirasi:
• Keamatan cahaya
Lapisan tebal otot
dan gentian kenyal • Suhu
Arteri • Kelajuan angin
Lumen yang • Kelembapan udara
sangat kecil
3. Xilem dan floem merupakan komponen-komponen
Satu lapisan sel utama dalam sistem pengangkutan tumbuh-tumbuhan
yang bergabung untuk membentuk berkas vaskular.
Kapilari
Lumen besar Komponen Fungsi
Lapisan nipis otot Xilem Mengangkut air dan bahan terlarut
dan gentian kenyal
Vena dari akar ke batang
• Arteri Floem Mengangkut makanan (glukosa)
Salur darah yang membawa darah dari jantung dari daun hijau ke semua bahagian
• Vena tumbuhan
Salur darah yang membawa darah kembali kepada
jantung

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sains  Tingkatan 3

3.5 Sistem Peredaran Darah dan Pengangkutan dalam Tumbuhan

Mengangkut
Mengangkut
oksigen, karbon
air, mineral dan
dioksida, air dan
makanan
bahan lain
Tiada organ
Jantung
untuk mengepam
mengepam darah
bahan ke seluruh
ke seluruh badan
tumbuhan

Sistem Mengangkut Sistem

peredaran bahan ke seluruh pengangkutan
darah dalam bahagian dalam
haiwan tumbuhan

Melibatkan arteri, Melibatkan xilem

vena dan kapilari dan floem

Melibatkan proses
Melibatkan proses
resapan dan
resapan
transpirasi

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

 Sains  Tingkatan 3 

Notes Chapter 3
Chapter 3 Transport
3.1 Transport System in Organisms • Vein
The blood vessels that carry blood back to the heart
1. Simple organisms such as Amoeba do not have a
specific transport system. Transport of substances in this • Capillary
organism occurs through diffusion. Very small blood vessels that connect arteries and the
veins
2. Complex organisms such as humans and animals have
a special transport system. 3. Circulation of blood from the heart to the entire body
consists of pulmonary circulation and systemic circulation.
3. Transport system is important to:
• Transport oxygen and nutrients from the environment Lungs Pulmonary vein
to the body cells Pulmonary
artery
• Eliminate carbon dioxide and excretory products such
as urea from body cells to the environment Aorta
Vena
cava Key:
3.2 Transport System in Humans Oxygenated
Heart blood
1. Structure of the human heart:
Deoxygenated
Whole body blood
Aorta (except lungs)
Pulmonary artery Semilunar valves

3.3 The Human Blood

Vena cava Pulmonary
vein 1. The constituents of blood are plasma and blood cells.

Right atrium Left atrium

2. The types of blood cells are red blood cells, white
blood cells and platelets.
Tricuspid valve Bicuspid valve 3. The four groups of human blood are A, B, AB and O.
4. Blood group O is a universal donor. Blood group AB is
Right ventricle Left ventricle
a universal recipient.
Septum

2. Human circulatory system consists of a fluid (blood) 3.4 Transport in Plants

which is pumped through the vessels (arteries, veins and
1. Transpiration is the release of water from the stomata
capillaries) by muscular pump (the heart).
in the form of vapour.

Small lumen 2. Factors that influence the rate of transpiration:
• Light intensity
Thick layer of muscle • Temperature
and elastic fiber • Wind speed
Artery
• Air humidity
Very small lumen
3. Xylem and phloem are the main components of transport
system in plants that combine to form vascular bundle.
One cell thick
Component Function
Capillary
Large lumen Xylem Transport water and dissolve minerals
Thin layer of muscle from the roots to the stem
and elastic fibre
Vein
Phloem Transport food (glucose) from the
• Artery green leaves to all parts of the plant
The blood vessels that carry blood from the heart

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sains  Tingkatan 3

3.5 Blood Circulatory System and Transport in Plants

Transports
oxygen, carbon Transports water,
dioxide, water and minerals and food
other substance
No organ to
Heart pumps
pump substance
blood to all parts
to all parts of
of the body
plants

Blood Transport Transport

circulatory substance to all system in
system in parts of organism plants
animals

Involves artery, Involves xylem

vein and capillary and phloem

Involves diffusion
Involves diffusion
and transpiration
process
process

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.