Λύση στο 2o Επαναληπτικό θέμα

από το βιβλίο Οδηγός Επανάληψης της lisari team

Ε1. Από τη δοσμένη σχέση έχουμε


 1
  2  ln f ( x)    
f ' ( x) 1
f ( x) x  x
και από γνωστό θεώρημα έχουμε
1
ln f ( x)   c1 
x
 1
1 lim  xημ 
Επίσης έχουμε lim f (x)  e x  0 x
 e10  e  f (1) αφού f παραγωγίσιμη άρα και
x 1

συνεχής.
 1
Για τον υπολογισμό του ορίου θα υπολογίσουμε πρώτα το lim  x  ημ 
x 0
 x
έχουμε:
xημx  x  ημx  x   x  xημx  x
και
lim x  0  lim x
x 0 x 0

άρα από Κ. Π. έχουμε:

lim xημx  0
x 0
1 0
Άρα limf (x)  e  e  f (1)  f (1)  e 
x 1

1
Από  για x  1 έχουμε: ln f (1)   c1  ln e  1  c1  c1  0
1
Συνεπώς
 1
1
ln f (x)   f (x)  e x
x
1
αλλά e x  0 συνεπώς και f ( x)  0 έχουμε f ( x)  0 δηλαδή η συνάρτηση διατηρεί
1
πρόσημο και επειδή f (1)  e  0 έχουμε: f ( x)  0 , άρα f ( x)  e , x  0 . x

Ε2. Έχουμε f ( x)  20162017

2018

Θέτουμε
g ( x)  f ( x)  20162017 , x  (0,)
2018

η οποία είναι παραγωγίσιμη αφού η f (x) είναι παραγωγίσιμη και συνεπώς είναι και
συνεχής με
 1 
1
g '(x)  f '(x)  e x    2   0 για κάθε x  0 ,
 x 
άρα g (x) γν. φθίνουσα στο (0, ) .
Βρίσκουμε το σύνολο τιμών της g στο (0, )
 1x 2018 
lim g(x)  lim  e  20162017   
x 0 x 0
 
1
1 u
1 x
αφού lim   και lim e x  lim eu  
x 0 x x 0 u 

και
1
lim g ( x)  lim (e  20162017 )  e0  20162017 a0
2018 2018
x
x   x 

άρα το σύνολο τιμών της g είναι το g(A)  (α, ) όπου α  0 , όμως το
0  g ( A) συνεπώς η g ( x)  0 έχει μία τουλάχιστον ρίζα στο (0, ) και επειδή η
g (x) είναι γν. φθίνουσα στο (0, ) η ρίζα αυτή είναι και μοναδική και θετική.

 x x 
1
Ε3 α. Εφαρμόζουμε Θ.Μ.Τ. για την f ( x)  e x στα διαστήματα  x1 , 1 2  και
 2 
 x1  x2 
 2 , x2  όπου ισχύουν οι προϋποθέσεις για την f (x) άρα υπάρχουν 1 ,  2 που
 x x  x x 
ανήκουν αντίστοιχα στα  x1 , 1 2  ,  1 2 , x2  τέτοια ώστε:
 2   2 
 x  x2   x  x2 
f 1   f ( x1 ) f (x 2 )  f  1 
f (1 )  
2   2  με   
και f (ξ 2 ) 
x2  x1 x 2  x1 1 2

2 2
αλλά
1 
 1   1  x 1  x  1 x 1 x
1 1 1 1
f (x)  e    2  και f (x)    2   e  2   e  = 3 e  4 e  0
x

 x   x  x   x x
δηλαδή η f (x) είναι γν. αύξουσα στο (0, ) .

Έχουμε ισοδύναμα:
 x  x2   x  x2 
f 1   f (x1 ) f (x 2 )  f  1 
f
ξ1  ξ 2  f (ξ1 )  f (ξ 2 )  
2   2 

γν.αυξ x 2  x1 x 2  x1
2 2
 x  x2 
 2f  1   f (x1 )  f (x 2 )
 2 
1
x1  x 2 1 1

 2e 2
e e x1 x2

2 1 1
x1  x 2
 2e e e x1 x2

2 2
x1  x 2 x1  x 2
όμως e  2e οπότε
2 1 1
x1  x 2
e e e x1 x2

1
Ε3 β. Για την f ( x)  e x , x  0

Κατακόρυφες ασύμπτωτες x  x0  :
1
1
lim f ( x)  lim e x  lim eu   , (θέσαμε u  , με x  0 , u   )
x 0 x 0 u   x

άρα η ευθεία x  0 είναι κατακόρυφη ασύμπτωτη της συνάρτησης.

Οριζόντιες - πλάγιες ασύμπτωτες  y  x    :

1
f ( x) ex  1 
  lim  lim  0  0
x   x x   x

και

  lim  f ( x)  x   lim e  e0   1

1
x
x   x  

άρα η y  1 είναι οριζόντια ασύμπτωτη της συνάρτησης στο   .

nx  k
Ε4 α. Για να βρούμε το ζητούμενο όριο lim
x  
nx
f (t )dt θα προσπαθήσουμε να

φράξουμε τη συνάρτηση.

Έτσι για n  και k  0 έχουμε:

 x 1 1 1
1 1 1 e
nx  t  nx  k     e nx  k  e t  e nx
nx  k t nx γν.αυξ.
και χρησιμοποιώντας την πρόταση:

β β

" Αν f (x)  g(x) τότε και  f (x)dx   g(x)dx "

a a
έχουμε ότι
nx  k 1 nx  k 1 nx  k 1


nx
e nx  k dt  
nx
e t dt  
nx
e nx dt (1)

Όμως
nx  k 1 1 nx  k 1 1 1
1dt  e nx  k  t nx
nx  k
I1  
nx
e nx  k dt  e nx  k 
nx
 e nx  k (nx  k  nx)  k  e nx  k

και
nx  k 1 1 nx  k 1 1 1

 t nx
nx  k
I2  
nx
e dt  e
nx nx

nx
1dt  e nx
 e (nx  k  nx)  k  e
nx nx

οπότε από τη σχέση (1) και παίρνοντας τα όρια στο  έχουμε:

nx  k 1 nx  k 1 nx  k 1
lim
x  
nx
e nx  k dt  lim
x  
nx
e t dt  lim
x  
nx
e nx dt

1 1
 lim k  e nx  k  lim f (t )dt  lim k  e nx
x  x  x 

 k  e  lim f (t )dt  k  e
0 0
x 

 k  lim f (t )dt  k
x 
γιατί
 1 
1
lim k  e
 k  lim eu  k 1  k , θέτοντας   u, x  , u  0 
nx
x  u 0
 nx 
και από το Κ. Π. έχουμε ότι το ζητούμενο όριο είναι " k ".

Ε4 β.
 
4x 1

 2ln 2 3x
f ( t ) dt  xe 4 x

 1 4x
xe 4 x   f ( t ) dt

Στην δοσμένη εξίσωση: y 2   e 3x   y  4  0 (1) θέτουμε

 
 
 
 
4x 1

 f (t )dt  x  e 4 x
 3x
1 4x
x  e 4 x   f (t )dt
3x
και για να έχει αυτή 2 ακριβώς πραγματικές ρίζες αρκεί να δείξουμε ότι :
  0   2  4  0   2     e2 ln 2     ln  e2 ln 2   ln16
2 ln x:1 2

 2ln  e2ln 2   ln 24  2 ln  e2ln 2   2  ln 2

 ln  e2ln 2   2ln 2  2ln 2    2ln 2    0

όμως για x  0 ισχύει :

1
x  e4x  0
και με f ( x)  0 έχουμε:
4x

 f (t )dt  0 ,
3x
συνεπώς
1 4x
x  e   f (t )dt  0
4x

3x
Αρκεί να δείξουμε ότι
4x 1


3x
f (t )dt x  e 4 x  0

Για x  0 ισχύει:
x 1 1 1
1 1 1 e :1 4x
3x  t  4x     e  e t  e 3x
4x t 3x
συνεπώς

4x 1 4x 1 4x 1 1 4x 4x 1 1 4x

e
3x
4x
dt   e dt   e
3x
t

3x
3x
dt  e 4x
  dt 
3x
 e dt  e
3x
t 3x
  dt 
3x

1 4x 1 1 1 4x 1 1
e 4x
  x  3x    e dt  e
3x
t 3x
  x  3x   e 4x
x   e dt  e
3x
t 3x
x

(1)

και από το πρώτο μέλος της ανίσωσης παίρνουμε το ζητούμενο

4x 1
(1)   f (t )dt x  e
3x
4x
0

Άρα η δευτεροβάθμια εξίσωση έχει 2 ακριβώς πραγματικές ρίζες.

Για την επίλυση του θέματος συνεργάστηκαν:

Κατερίνα Τσιτούρα (μαθήτρια Γ΄ Λυκείου)
Κωνσταντίνος Κουτσούμπας (μαθηματικός)