មនុស្ស ប្រែថា ចិតខ្ត ្ពស់ បានដល់ចតិ ្តខ្ពសជា់ ងសត្វតិរច្ឆា ន ប្រេត អសុរកាយ សត្វនរក ។ បើទោះបីមនុស្ស មានភាពជាបុថុជន្ជ ដែលសម្បណ

ូ ៌
ទៅដោយកិលេសតណ្ហា តែមនុស្សក៏ដងឹ ខុស ដឹងត្រូវ ដឹងល្អ ដឹងអាក្រក់ ដឹងថាវត្ថុនេះមានប្រយោជន៍ នេះមិនមានប្រយោជន៍ ហើយសំខាន់
ទៅទៀតមានសញ្ជា តញាណ ដែលនឹងអភិវឌ្ឍន៍ឲ្យបានប្រសើរឡើង ប្រាថ្នា នឹងលះសេចក្តីអាក្រក់ ធ្វើអពំ ើល្អ ធ្វើចតិ ្តឲ្យបរិសុទ្ធ ស្រដៀងទៅ
នឹងថា មានទាំងផ្នែកល្អ និងផ្នែកអាក្រក់តស៊ូប្រឆាំងគ្នា ពេលខ្លះផ្នែកអាក្រក់គ្រប់គ្រងចិត្ត តែពេលខ្លះផ្នែកល្អក៏ឈ្នះ។

សីល ៥ ជាមនុស្សធម៌ ។ ការក្សាគុណធម៌ រក្សាភាពជាមនុស្ស គឺការរក្សាសីល ៥។ ការអភិវឌ្ឍនច៍ ិត្ត លើកលំដាប់ចិត្តរបស់យើងឲ្យបាន

កាន់តែខ្ពស់ឡើង ត្រូវប្រព្រឹត្តកល្យាណធម៌ ៥ ។ សីល៥និងកល្យាណធម៌ ៥ ឬដែលហៅថាបញ្ចសីល បញ្ចធម៌ ជាគោលធម៌មលូ ដ្ឋា នគ្រឹះ
សម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា គប្បីបដិបត្តិ ដើម្បីឲ្យបានស្ថិតនៅក្នុងអំពលើ ្អ លះបង់អំពអាើ ក្រក់ និងធ្វើចិត្តឲ្យបរិសុទ្ធិ។

គោលធម៌ត្រូវតែលះបង់ (សីលប្រាំ) ៖

ទី ១ វៀរចាកសម្លា ប់សត្វដែលមានជីវិត

ទី ២ វៀរចាកការកាន់យករបស់ដែលគេមិនបានឲ្យ

ទី ៣ វៀរចាកការប្រព្រឹត្តិខសុ ក្នុងកាម

ទី ៤ វៀរចាកការពោលពាក្យកុហក

ទី ៥ វៀរចាកការសេពគ្រឿងស្រវឹង

កល្យាណធម៌ ៥ ត្រូវបំពេញ

ជាគោលធម៌ដែលគួរប្រតិបត្តិ មាន ៥ ប្រការ

ទី ១ មេត្តា និងករុណា គឺប្រាថ្នា ឲ្យគេមានសេចក្តីសខុ ចម្រើន និងមានការអាណិតអាសូគិតជួយឲ្យរួចផុតទុក្ខ។

ទី ២ សម្មា អាជីវៈ គឺ ការរកចិញ្ចឹមជីវតិ ក្នុងផ្លូវសុចរិត។

ទី ៣ កាមសំវរៈ គឺការសង្រួមក្នុងកាម ចេះអត់សង្កត់ គ្រប់គ្រងខ្លួនមិនឲ្យលុះអំណាចកាមារម្មណ៍។

ទី ៤ សច្ចៈ គឺ មានភាពស្មោ ះត្រង់

ទី ៥ សតិសម្បជញ្ញៈ គឺរលឹកបាន និងដឹងខ្លួនជានិច្ច ជាអ្នកមានសតិភ្ញា ក់រលឹកក្នុងអំពើល្អ។ រលឹកជានិច្ចថា រឿងណាគួរធ្វើ រឿងណាមិនគួរធ្វើ

គឺជាអ្នកមិនប្រមាទក្នុងជីវិត។
មនុស្សជាច្រើនគិតថា សីល ៥ ជារឿងធម្មតា គ្មា នអ្វីពិសេសទេ ទើបមិនសូវជាផ្តលសេ
់ ចក្តីសំខាន់ ការពិតទៅការរក្សាសីល៥ឲ្យបានបរិបណ
ូ ៌
ដោយការបតិបត្តិឲ្យបានជ្រាបចូលទៅដល់ចិត្តពតិ ៗ ជឿថាជាគោលដៅនៃការអភិវឌ្ឍន៍ជីវតិ ឲ្យបានសម្បណ
ូ ៌ និងមានគុណភាព។