Osnove

Os o epprocesnih
oces aparata
apa ata i postrojenja
post oje ja

Mehaničke operacije
 Mehaničke operacije
p j

¾ sitnjenje (drobljenje,
(drobljenje mlevenje),
mlevenje)

¾ klasiranje (sortiranje, prosejavanje),

¾ mešanje,

¾ briketiranje,
briketiranje

¾ doziranje (dodavanje) i

¾ transport
 Sitnjenje čvrstih materijala
1. Grubo sitnjenje (grubo drobljenje). Srednji prečnik
(karakteristična veličina komada) ulaznih komada materijala
D=1000 – 200 mm

2. Srednje sitnjenje (srednje drobljenje). Srednji prečnik

(karakteristična veličina komada) ulaznih komada materijala
D=250 – 50 mm

3. Fino sitnjenje (mlevenje). Srednji prečnik (karakteristična

veličina komada) ulaznih komada materijala D=50 – 20 mm
mm,

4. Najfinije sitnjenje (fino mlevenje). Srednji prečnik

(karakteristična veličina komada) ulaznih komada materijala
D=20 – 0 mm
Stepen
p sitnjenja
j j

Stepen
p sitnjenja
j j predstavlja
p j odnos srednjeg
j g prečnika
p komada
ulaznog materijala D[mm] prema srednjem prečniku komada
izlaznog materijala d[mm]

n=D/d
Stepen
p sitnjenja
j j kod višestupnih
p operacija
p j

Stepen
p sitnjenja
j j predstavlja
p j ukupni
p rezultat sitnjenja,
j j , koje
j može
biti izvršeno i u više faza:

n = n1 ⋅ n2 ⋅ n3 ⋅ . . . ⋅ nm
m – broj
b j faza
f sitnjenja
it j j

d1 d 2 d 3 d m −1
n= ⋅ ⋅ ⋅ ...⋅
d 2 d3 d 4 dm
Stepen
p sitnjenja
j j za različite operacije
p j sitnjenja
j j

¾ n=2–6 kod grubog drobljenja,

¾ n = 5 – 10 kod srednjeg drobljenja,

¾ n = 10 – 15 kod
k d mlevenja,
l j

¾ n > 50 kod finog mlevenja

 Osnovni principi sitnjenja
F

sitnjenje istezanjem F
sitnjenje pritiskom
(istiranjem,
gnječenjem,
F valjanjem)

sitnjenje udaranjem
sitnjenje
it j j smicanjem
i j
(sečenjem)
 Osnovne
Os o e hipoteze
pote e u teo
teoriji
j sitnjenja
s t je ja

¾ Hipoteza Rittinger-a, koja bazira na pretpostavci da je rad

potreban za sitnjenje materijala proporcionalan povećanju površine
komada,

¾ Hipoteza Kick-a, koja bazira na postavkama teorije

elastičnosti i deformacija da je rad potreban za sitnjenje materijala
proporcionalan zapremini isitnjenog materijala (finalnog proizvoda)

¾ Hipoteza Bond-a (treći zakon sitnjenja)

Hipoteza Rittinger-a (Prvi zakon sitnjenja)

n=D/d
za stepen sitnjenja n=2 broj novonastalih kocki je 8, jer se prvobitna kocka mora
preseći sa tri ravni
U opštem slučaju prvobitna kocka se raspada po 3(n
3(n-1)
1) površina a
broj novonastalih kocki iznosi n3

Ukupna površina po kojoj se vrši sitnjenje prvobitne kocke iznosi:

F = 3(n-1) D2

Rad potreban za sitnjenje početne kocke ivice D:

L=F · A = 3AD2(n-1)

Specifičan rad sitnjenja

Za komade nepravilnog oblika:

L= 3AKD2(n-1)

Svedeno na jedinicu zapremine (1 cm3) početnog materijala:

L1= 3AKD2(n-1)= 3AKD2(D/d-1)(1/D3)=3AK(1/d-1/D)

Svedeno na jedinicu mase (1 kg) početnog materijala:

L2 = L1 / γ = 3( AK / γ )(1 / d − 1 / D)

[kg/cm3] – specifična težina materijala

Hipoteza Kick-a (Drugi zakon sitnjenja)

Energija potrebna za istovetne promene oblika geometrijski sličnih

i jednorodnih tela proporcionalna je zapremini tih tela
 Rad sitnjenja od polazne do finalne krupnoće proporcionalan je
broju faza N kojim se ta redukcija krupnoće realizuje:

L = N L1
L1 - rad sitnjenja u jednoj fazi koji je konstantan
Ukupni stepen sitnjenja je:

D1
n=
DN
Odnosno:
D1 D2 DN −1
n= ...... = niN
D2 D3 DN
Iz prethodne dve jednačine sledi da je:
D1
= niN
DN
pa se logaritmovanjem dobija:
D1 D1
N log(ni ) = log log
DN
DN N=
log(ni )
pa je rad sitnjenja:
L1 D1
L= log
log(ni ) DN

odnosno: D1
L = K log
DN
Hipoteza Bond-a (Treći zakon sitnjenja)

K
W = 0.5
D80
W – sadržajj energije
g j u materijalu
j

K - konstanta

D80 – krupnoća materijala (dimenzija otvora sita kroz koje

prolazi 80 % materijala)
Hipoteza Bond-a (Treći zakon sitnjenja)

⎛ 1 1 ⎞
W = K ⎜⎜ 0.5 − 0.5 ⎟⎟
⎝ D80 2
D80 1 ⎠
Uopšteni oblik zakona sitnjenja

dW
= − KD n

dD
D – srednji
j prečnik
p komada materijala
j
n – eksponent

n = -2 – Rittinger-ov zakon
n = -1 – Kick-ov zakon
n = -3/2
3/2 – Bond-ov
B d zakon
k
Stepen korisnosti sitnjenja

teorijski rad sitnjenja

Stepen korisnosti sitnjenja =
stvarno utrošeni rad
 Srednji
j prečnik

Srednji prečnik predstavlja aritmetičku sredinu prečnika

ponderisanih odgovarajućim frekvencijama pojavljivanja u
ispitivanom uzorku

1 n n
d=
N
∑fd
i =1
i i (∑ f i = N )
i =1