Van Pesach tot Pasen

Het leven was goed voor de Israëlieten in het waterrijke gebied van Gosen, vlak bij de Nijl. Maar na
verloop van tijd begonnen de heersers van Egypte de Israëlieten als een bedreiging te zien. Ze
moesten werken als slaven aan grote bouwprojecten. Farao Ramses II beval dat elke Hebreeuwse
jongen na zijn geboorte gedood moest worden. God zag de ellende van zijn volk en droeg Mozes op
hen te helpen. Mozes verzocht de farao zijn volk te laten gaan maar de farao weigerde herhaaldelijk,
na elke van de 9 plagen. Na de laatste en 10de plaag liet hij hen toch vertrekken. Hij had er vlug spijt
van en dus zette hij de achtervolging in met zijn leger. Maar God voerde zijn volk door de Rode Zee
(Rietzee) zodat ze veilig aan de overkant kwamen, verlost van de slavernij !

de
slavernij in Egypte de 10 plaag brengt de bevrijding

IN HET OUDE TESTAMENT

Het was weliswaar de 10de plaag die de farao deed buigen. God zei tegen Mozes dat in iedere
familie het oudste kind zou sterven ! De Israëlieten zouden daarvan gespaard blijven als ze deden
wat God vroeg. Ze moesten bloed van een lam op de deurposten smeren, dan wist God dat hij
hun huizen moest overslaan. Deze plaag kwam midden in de nacht. Jahweh trad binnen in de
Egyptische huizen maar ‘passeerde’ de Israëlitische. Passeren of voorbijgaan heet ‘pesach’ in de
Hebreeuwse taal. Zo werden de Israëlitische kinderen gespaard. Het Aramese woord voor Pesach
is ‘Pascha’. De christenen noemen Pesach ‘Pascha’ :
2
Exodus 12:1-33 ‘Jahwe richtte het woord tot Mozes en Aaron in Egypte, en sprak: ‘Deze maand
3
moet gij beschouwen als de beginmaand, als de eerste maand van het jaar. Maak aan heel de
gemeenschap van Israel het volgende bekend. Op de tiende van deze maand moet ieder gezin een
4
lam uitkiezen, ieder huis een lam. Als een gezin te klein is voor een lam, dan moeten ze, rekening
houdend met het aantal personen, samen doen met hun naaste buurman. Bij het verdelen van het lam
5
moet er rekening gehouden worden met ieders eetlust. Het lam moet gaaf zijn, van het mannelijk
6
geslacht en eenjarig. Ge kunt er een schaap of een geit voor nemen. Ge moet de dieren vasthouden
tot aan de veertiende van de maand. Dan moet heel de verzamelde gemeenschap van Israel ze
7
slachten in de avondschemering. Vervolgens moet gij wat bloed nemen en dat uitstrijken over de
8
beide deurposten en over de bovenbalk van de deur van alle huizen waar het lam gegeten wordt. In
dezelfde nacht moet het vlees gegeten worden, op het vuur gebraden. Het moet gegeten worden met
9
ongezuurd brood en bittere kruiden. Ge moogt het niet rauw eten of gekookt in water, maar alleen
10
gebraden op het vuur, met kop, poten en ingewanden. Zorg dat er niets van over is, als de zon
11
opgaat. Wat bij zonsopgang nog over zou zijn moet ge verbranden. En dit is de wijze waarop gij het
lam moet eten: uw lendenen omgord, uw voeten geschoeid, en uw stok in de hand. Haastig moet ge
12
het eten, want het is pasen voor Jahwe. Deze nacht zal Ik door Egypte gaan en alle
eerstgeborenen van Egypte, zowel mensen als dieren, zal Ik slaan. Aan alle goden van Egypte zal Ik

Pagina 1 van 4
 13
het vonnis voltrekken. Maar het bloed aan de huizen zal een teken zijn dat gij daar woont. Als Ik het
bloed aan uw huizen zie, zal Ik u voorbijgaan. Geen vernietigende plaag zal u treffen als Ik Egypte sla.
14
Deze dag moet gij tot een gedenkdag maken, ge moet hem vieren als een feest ter ere van Jahwe.
15
Van geslacht tot geslacht moet ge hem als een eeuwige instelling vieren. Gedurende zeven dagen
moet ge ongezuurd brood eten. Op de eerste dag moet ge het zuurdeeg uit uw huizen verwijderen,
want als iemand een van die zeven dagen iets eet dat gezuurd is, dan zal die mens van Israel worden
16
afgesneden. De eerste en de zevende dag moet ge tot een heilige dag uitroepen. Op deze dagen
17
moogt ge niet werken, behalve dan dat ieder de spijzen die hij nodig heeft mag toebereiden. Houd
het feest der ongezuurde broden in ere, want dit is de dag waarop Ik uw legerscharen heb
weggevoerd uit Egypte. Als een eeuwige instelling moet ge deze dag van geslacht tot geslacht in ere
18
houden. In de eerste maand moet gij, vanaf de avond van de veertiende dag van de maand tot de
19
avond van de eenentwintigste dag, ongezuurd brood eten. Gedurende zeven dagen mag in uw
huizen geen zuurdeeg gevonden worden, want als iemand gezuurd brood eet zal hij van de
20
gemeenschap van Israel worden afgesneden, of hij nu een vreemdeling of een ingezetene is. Niets
21
wat gezuurd is moogt ge eten; waar ge ook verblijft, gij moet ongezuurd brood eten. Toen riep
Mozes al de oudsten van Israel bijeen en sprak tot hen: ‘Ga voor uw families de dieren halen en slacht
22
het paaslam. U moet ook een bundel hysop nemen en deze dopen in het bloed dat ge in een
schaal hebt opgevangen. Dan moet u het bloed uit de schaal uitstrijken over de beide deurposten en
over de bovenbalk van de deur. Tot aan de morgen mag niemand buiten de deur van zijn huis komen,
23
want als Jahwe rondgaat om Egypte te slaan en het bloed ziet aan de beide posten van de deur,
dan zal Jahwe uw deur voorbijgaan en Hij zal de verderver niet toestaan naderbij te komen om uw
24
huis te slaan. U moet dit voorschrift blijven onderhouden als een eeuwige wet voor uzelf en voor uw
25
kinderen. Ook als u aangekomen is in het land dat Jahwe u, naar zijn woord, gaat schenken, moet
26
u deze plechtigheid blijven vieren. En als uw kinderen u de vraag stellen: Wat betekent deze
27
plechtigheid? dan moet u hun antwoorden: Dit is een paasoffer voor Jahwe, omdat Hij in Egypte de
huizen van de Israelieten voorbij is gegaan; terwijl Hij de Egyptenaren sloeg, heeft Hij onze huizen
28
gespaard.’ Toen knielde het volk neer en boog zich ter aarde. De Israelieten gingen uiteen en
29
deden alles wat Jahwe aan Mozes en Aaron had voorgeschreven. En het was midden in de nacht
toen Jahwe al de eerstgeborenen van Egypte sloeg, vanaf de eerstgeborene van Farao die hem op de
troon zou opvolgen, tot aan de eerstgeborene in de gevangenis; en ook al de eerstgeborenen van het
30
vee. Die nacht kwamen Farao en al zijn hovelingen en alle Egyptenaren overeind, en een luid
31
geschreeuw klonk over Egypte, want er was geen huis zonder dode. Die nacht nog liet hij Mozes
en Aaron ontbieden en sprak: ‘Maak dat u bij mijn volk wegkomt, u en de Israelieten. Ga Jahwe
32
vereren zoals u gevraagd hebt. Neem ook al uw kleinvee en runderen mee, zoals u gevraagd hebt.
33
Ga weg en smeek ook voor mij zijn zegen af.’ De Egyptenaren drongen er bij het volk op aan zo
spoedig mogelijk te vertrekken. ‘Anders sterven we allemaal,’ zeiden ze.’
3
Numeri 33:3 Zij vertrokken van Raamses op de vijftiende dag van de eerste maand. Daags na
pasen trokken de Israelieten onder Jahwe’s machtige bescherming voor de ogen van de Egyptenaren
weg…

Deze historische gebeurtenis wordt nu nog steeds herdacht door de Israëlieten of joden.
Zij voeren de opdracht van God uit, tot hen gebracht door Mozes :
3
Exodus 13:3 Mozes sprak tot het volk: ‘Blijf deze dag gedenken, de dag waarop u weggetrokken
bent uit Egypte, het slavenhuis. Want met krachtige hand heeft Jahwe u weggeleid. Gezuurd brood
mag niet gegeten worden…’

Pagina 2 van 4

IN HET NIEUWE TESTAMENT
In het Nieuwe Testament lezen wij duidelijk dat de gebeurtenissen van het lijden en de kruisiging
van Jezus Christus plaatsvonden tijdens de voorbereidingen van het joods paasfeest. Ook Jezus,
als jood, vierde het paasfeest samen met zijn apostelen.
2
Lucas 22:1 ‘Het feest van het ongedesemde brood, Pasen geheten, naderde. De hogepriesters en
de schriftgeleerden, bang als ze waren voor het volk, zochten naar een manier om Hem uit de weg te
3 4
ruimen. Toen voer de satan in Judas, die Iskariot heette, en tot het getal van de twaalf behoorde.
Hij begaf zich naar de hogepriesters en bevelhebbers om met hen te bespreken, hoe hij hun Jezus
5 6
zou uitleveren. In hun blijdschap hierover spraken zij met hem af, hem een som gelds te geven.
Hij nam hun voorstel aan en zag uit naar een goede gelegenheid om Hem zonder volksoploop aan
7
hen uit te leveren Toen de dag van het ongedesemde brood gekomen was, waarop men het
8
paaslam moest slachten, stuurde Hij Petrus en Johannes uit met de opdracht: ‘Gaat voor ons
9
voorbereidselen treffen opdat wij het paasmaal kunnen eten.’ Toen zij Hem vroegen: ‘Waar wilt Gij
10
dat wij het gereedmaken?’ antwoordde Hij: ‘Als ge de stad zijt binnengegaan, zult ge een man
11
tegenkomen die een kruik water draagt; volgt hem tot in het huis waar hij binnengaat. Daar moet ge
aan de eigenaar van het huis zeggen: De Meester laat u vragen: Waar is de zaal, waar Ik met mijn
12
leerlingen het paasmaal kan houden? Hij zal u een grote bovenzaal laten zien met rustbedden;
13
maakt daar alles klaar.’ Zij vertrokken nu, bevonden alles zoals Hij het hun gezegd had en maakten
14
het paasmaal gereed. Toen de tijd aangebroken was, ging Hij met de apostelen aan tafel
15
aanliggen. Hij sprak nu tot hen: ‘Vurig heb ik verlangd, eer Ik ga lijden, dit paasmaal met u te eten.
16 17
Want Ik zeg u: Ik zal het niet meer eten, totdat het zijn vervulling vindt in het Rijk Gods.’ Daarop
18
nam Hij een beker, sprak een dankgebed uit en zei: ‘Neemt die beker en deelt hem samen. Want Ik
zeg u: Van dit ogenblik af drink Ik niet meer van wat de wijnstok voortbrengt, totdat het Rijk Gods is
19
gekomen.’ Daarop nam Hij het brood, sprak een dankgebed uit, brak het en gaf het hun met de
20
woorden: ‘Dit is mijn Lichaam, dat voor u gegeven wordt; doet dit tot een gedachtenis aan Mij.’
Evenzo gaf Hij de beker, na de maaltijd, terwijl Hij sprak: ‘Deze beker is het Nieuwe Verbond in mijn
Bloed, dat voor u wordt vergoten.’

Marcus 14:1-2 ‘ Twee dagen later was het feest van Pasen en van het ongedesemde brood. De
hogepriesters en de schriftgeleerden zochten op welke manier zij Jezus door een list zouden kunnen
2
grijpen en Hem ter dood brengen. Want ze dachten: ‘Niet op het feest; er mochten anders eens
onlusten ontstaan onder het volk.’

35
Johannes 18:35-40 Pilatus gaf ten antwoord: ‘Ben ik soms een Jood? Uw eigen volk en de
36
hogepriesters hebben U aan mij overgeleverd. Wat hebt Gij gedaan?’ Jezus antwoordde: ‘Mijn
koningschap is niet van deze wereld. Zou mijn koningschap van deze wereld zijn, dan zouden mijn
dienaars er wel voor gestreden hebben, dat Ik niet aan de Joden werd uitgeleverd. Mijn koningschap
37
is evenwel niet van hier.’ Pilatus hernam: ‘Gij zijt dus toch koning?’ Jezus antwoordde: ‘Ja, koning
ben Ik. Hiertoe ben Ik geboren en hiertoe ben Ik in de wereld gekomen om getuigenis af te leggen van
38
de waarheid. Alwie uit de waarheid is, luistert naar mijn stem.’ Pilatus zei tot Hem: ‘Wat is
waarheid?’ Na die woorden ging hij weer naar buiten tot de Joden en zei: ‘Ik vind hoegenaamd geen
39
schuld in Hem. Maar er bestaat onder u de gewoonte dat ik met Pasen iemand vrijlaat. Wilt gij dus
40
dat ik u de koning der Joden vrijlaat?’ Toen begonnen ze opnieuw te schreeuwen: ‘Neen. Die niet,
maar Barabbas!’Barabbas was een rover.’

3
Johannes 19:13-14 Toen Pilatus hen dat hoorde roepen, liet hij Jezus naar buiten brengen en ging
14
op de rechterstoel zitten op de plaats die Litostrotos heet, in het Hebreeuws Gabbata. Het was de
voorbereidingsdag voor Pasen, ongeveer het zesde uur. Hij zei tot de Joden: ‘Hier is uw koning.’

31
Johannes 19:31-42 Aangezien het voorbereidingsdag was en de Joden niet wilden dat de
38
lichamen op sabbat aan het kruis bleven - het was bovendien een grote sabbat - …. Daarna vroeg
Jozef van Arimatea, die een leerling was van Jezus, maar in het geheim uit vrees voor de Joden, aan
Pilatus het lichaam van Jezus te mogen wegnemen. Toen Pilatus dit had toegestaan, ging hij dus
41
heen en nam het lichaam weg. … Op de plaats waar Hij gekruisigd werd, lag een tuin en in die
42
tuin een nieuw graf, waarin nog nooit iemand was neergelegd. Vanwege de voorbereidingsdag van
de Joden en omdat het graf dichtbij was, legden zij Jezus daarin neer.’

Pagina 3 van 4

VAN PESACH TOT PASEN
Pasen/Paasfeest komt van het woord pesach of pascha; dit nog steeds actueel joods paasfeest
valt steeds op zaterdag (het is een sabbathdag). Pasen of het christelijk Paasfeest valt steeds op
zondag, omdat Jezus Christus op zondag verrezen is. Hij is verrezen op de tweede dag van het
joods paasfeest.

In het Oude Testament heeft pesach/pascha voor de joden de betekenis van de bevrijding uit
Egypte, de overgang van slavernij naar vrijheid, de doortocht door de woestijn, met de kracht
van God ! Het ‘pesachlam’ werd geslacht tijdens het joods paasfeest.

In het Nieuwe Testament krijgt dit feest een nieuwe dimensie; het is de overgang van dood naar
leven : de verrijzenis van Jezus Christus ! Hij heeft de dood overwonnen. Jezus Christus, het
‘Paaslam’ voor de christenen, werd als een onschuldig Lam geofferd voor de zonden van de
mensen.

Het christelijk Paasfeest herdenkt het lijden, de kruisiging en de verrijzenis van de Zoon van God !
Wij worden bevrijd uit de slavernij van zonde en dood. Jezus Christus leeft ! Hij is teruggegaan en
zetelt aan de rechterhand van God de Vader, waar hij thuishoort. Maar hij denkt aan ons, want
ook wij mogen delen in het eeuwig leven, in het Koninkrijk van God :
2
Johannes 14:1-3 ‘Laat uw hart niet verontrust worden. Gij gelooft in God, gelooft ook in Mij. In
het huis van mijn Vader is ruimte voor velen. Ware dit niet zo dan zou Ik het u hebben gezegd,
3
want Ik ga heen om een plaats voor u te bereiden. En als Ik ben heengegaan en een plaats voor
u heb bereid, kom Ik terug om u op te nemen bij Mij, opdat ook gij zult zijn waar Ik ben.’

Christus is verrezen !
Hij is waarlijk verrezen !

Christus is verrezen uit de doden;

door Zijn dood heeft Hij de dood overwonnen,
aan allen die in de graven liggen
heeft Hij het Leven gegeven !

Pagina 4 van 4