ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

ΕΠΟ 10

ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

2010-2011

1η Εργασία:
Ποια η γενική εικόνα της Ευρώπης από τον 4ο έως τον 7ο αιώνα μ.Χ.; Επισημάνετε τις
αιτίες, τη διαδικασία μετάβασης από την Ευρώπη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στην
Ευρώπη των βαρβαρικών βασιλείων και το αποτέλεσμα.

Βιβλιογραφία:
Κ. Ράπτης, Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τ. Α΄, Πάτρα: ΕΑΠ, 1999
D. Nicholas, H εξέλιξη του Μεσαιωνικού Κόσμου: Κοινωνία, διακυβέρνηση και σκέψη
στην Ευρώπη, 312-1500, μτφρ. Μ. Τζιαντζή, Αθήνα: ΜΙΕΤ, 1999

2η Εργασία:
Στο τέλος του Μεσαίωνα συμβαίνουν σημαντικές αλλαγές στην Ευρώπη. Αναλύστε
τη νέα πολιτική τάξη πραγμάτων που διαμορφώνεται και τους συναφείς θεσμικούς
νεωτερισμούς.

Βιβλιογραφία:
Κ. Ράπτης, Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τ. Α΄, Πάτρα: ΕΑΠ, 1999, κεφ. 6
D. Nicholas, H εξέλιξη του Μεσαιωνικού Κόσμου: Κοινωνία, διακυβέρνηση και σκέψη
στην Ευρώπη, 312-1500, μτφρ. Μ. Τζιαντζή, Αθήνα: ΜΙΕΤ, 1999
P. Anderson, Το απολυταρχικό κράτος, Αθήνα: Οδυσσέας, 1986

3η Εργασία:
Επισημάνετε τις κυριότερες επιδράσεις των ναπολεόντειων μεταρρυθμίσεων και
πολέμων στη φυσιογνωμία της σύγχρονης Ευρώπης.

Βιβλιογραφία:
Κ. Ράπτης, Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τ. B΄, Πάτρα: ΕΑΠ, 2000
S. Berstein – P. Milza, Ιστορία της Ευρώπης, τ. 1, Αθήνα: Αλεξάνδρεια, 1997
T.C.W. Blanning (επιμ.), Ιστορία της Σύγχρονης Ευρώπης, Αθήνα: Τουρίκης, 2009
Ε. Burns, Ευρωπαϊκή Ιστορία. Ο Δυτικός Πολιτισμός: Νεότεροι Χρόνοι, Θεσσαλονίκη:
Επίκεντρο, 2006
E. Αρβελέρ – Μ. Aymard (επιμ.), Οι Ευρωπαίοι, τ. Β΄, Αθήνα: Σαββάλας, 2003

4η Εργασία:
Ποια αυταρχικά πολιτικά συστήματα επικράτησαν στην Ευρώπη και γιατί κατά την
περίοδο του Μεσοπολέμου; Αναφερθείτε στις διαφορές και τις ομοιότητές τους, στις
συνθήκες που τα ευνόησαν και στις συνέπειες που είχαν για την ευρωπαϊκή και
διεθνή ισορροπία και ειρήνη. Χρησιμοποιείστε συγκεκριμένα παραδείγματα.

Βιβλιογραφία:
Κ. Ράπτης, Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τ. B΄, Πάτρα: ΕΑΠ, 2000, κεφ. 21
T.C.W. Blanning (επιμ.), Ιστορία της Σύγχρονης Ευρώπης, Αθήνα: Τουρίκης, 2009
E. Hobsbawm, H Εποχή των Άκρων, Αθήνα: Θεμέλιο, 1997
2011-2012

1η Εργασία:
Παρουσιάστε την εξέλιξη του αξιώματος του ηγεμόνα από την περίοδο της ίδρυσης
των «βαρβαρικών» βασιλείων ως τον 13ο αιώνα.

Βιβλιογραφία:
Κ. Ράπτης, Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τ. Α΄, Γενική Ιστορία της Ευρώπης από τον
6ο έως τον 18ο αιώνα, Πάτρα: ΕΑΠ, 1999
D. Nicholas, Η εξέλιξη του μεσαιωνικού κόσμου: κοινωνία, διακυβέρνηση και σκέψη
στην Ευρώπη 312-1500, Αθήνα: ΜΙΕΤ, 1999
J. Le Goff, Ο πολιτισμός της μεσαιωνικής Δύσης, Θεσσαλονίκη: Βάνιας, 1993

2η Εργασία:
Το κίνημα της Μεταρρύθμισης συνέβαλε ουσιαστικά στη διαδικασία μετάβασης από
τον Μεσαίωνα στους Νέους χρόνους. Παρουσιάστε τις συνέπειες της Μεταρρύθμισης
ως προς τη θρησκευτική, την πολιτική και την κοινωνικοοικονομική ζωή της
Ευρώπης.

Βιβλιογραφία:
Κ. Ράπτης, Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τ. Α΄, Πάτρα: ΕΑΠ, 1999
Ε. Burns, Ευρωπαϊκή Ιστορία. Εισαγωγή στην Ιστορία και τον Πολιτισμό της νεότερης
Ευρώπης, μτφρ. Τ. Δαρβέρης, Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο, 2006
Merry Wiesner Hanks, Πρώιμη Νεότερη Ευρώπη 1450-1789: εκδ. Ξιφαράς, 2010

3η Εργασία:
Να αναλύσετε τα αίτια, τα χαρακτηριστικά και τις συνέπειες των επαναστάσεων του
1848.

Βιβλιογραφία :
Κώστας Ράπτης, Γενική Ιστορία της Ευρώπης, Πάτρα, 2000
T.C.W. Blanning, Ιστορία της σύγχρονης Ευρώπης, Αθήνα, Εκδόσεις Τουρίκη, 2009
Ε. Burns, Ευρωπαϊκή Ιστορία, Ο Δυτικός Πολιτισμός: Νεότεροι χρόνοι, Θεσσαλονίκη,
2006

4η Εργασία:
Να αναφερθείτε στα παγκόσμια και ευρωπαϊκά προβλήματα που οδήγησαν στην
έκρηξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου το 1914. Ποια από αυτά ρυθμίστηκαν από τις
συνθήκες που υπογράφτηκαν μετά τη λήξη του Πολέμου;

Βιβλιογραφία:
Κ. Ράπτης, Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τ. Β΄, Γενική Ιστορία της Ευρώπης κατά
τον19ο και τον 20ό αιώνα, Πάτρα: ΕΑΠ, 2000
T.C.W. Blanning (επιμ.), Ιστορία της Σύγχρονης Ευρώπης, Αθήνα: Τουρίκης, 2009
Ε. Burns, Ευρωπαϊκή Ιστορία. Ο Δυτικός Πολιτισμός: Νεότεροι χρόνοι, Θεσσαλονίκη:
Επίκεντρο, 2006
E. J. Hobsbawm, Η εποχή των αυτοκρατοριών 1875-1914, Αθήνα: ΜΙΕΤ, 2000
2012-2013

1η Εργασία:
Αναφερθείτε στα γνωρίσματα των νέων πολιτικών θεσμών και των πολιτικών
οντοτήτων που διαμορφώνονται πάνω στα «ερείπια» της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Αναλύστε αυτούς τους πολιτικούς θεσμούς και τις πολιτικές οντότητες αξιοποιώντας
συγκεκριμένα ιστορικά παραδείγματα από την περίοδο της εγκαθίδρυσης των
λεγόμενων «βαρβαρικών βασιλείων» έως και την Καρολίγγεια Αυτοκρατορία.

Βιβλιογραφία: Κώστας Ράπτης, Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τ. Α΄, ΕΑΠ, Πάτρα
1999 (ιδίως σ. 24, 29, 32-33, 60-61, 63-64)
S. Berstein - P. Milza, Ιστορία της Ευρώπης, τ. 1, Από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία στα
ευρωπαϊκά κράτη, 5ος-18ος αιώνας, Αθήνα: Αλεξάνδρεια, 1997 (ιδίως σ. 39, 40-41, 42-
43, 47-48, 90-92)
J. Le Goff, Ο Πολιτισμός της Μεσαιωνικής Δύσης, Βάνιας, 1993 (ιδίως σ. 43, 69-70,
73)
D. Nicholas, Η εξέλιξη του μεσαιωνικού κόσμου: Κοινωνία, διακυβέρνηση και σκέψη
στην Ευρώπη (312-1500), Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα 2000 (ιδίως σ. 107, 108, 114, 119-122,
193-197)

2η Εργασία:
Τον 15ο και τον 16ο αιώνα παρατηρείται το φαινόμενο της ευρωπαϊκής επέκτασης.
Ποιες ήταν οι αιτίες και οι συνέπειες αυτού του φαινομένου για την Ευρώπη και τον
υπόλοιπο κόσμο;

Βιβλιογραφία:
Κ. Ράπτης, Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τόμος Α΄, Πάτρα: ΕΑΠ, 1999
S. Berstein - P. Milza, Ιστορία της Ευρώπης, τόμος Α΄, Αθήνα: Αλεξάνδρεια, 1997
E. Burns, Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία, τόμος Α΄, Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο, 2006
M.E. Wiesner-Hanks, Πρώιμη νεότερη Ευρώπη, 1450-1789 (μετάφραση: Ελένη
Καλογιάννη, επιμέλεια σειράς: Κώστας Γαγανάκης, Κώστας Ράπτης), Αθήνα:
Ξιφαράς, 2008

3η Εργασία:
Ο 19ος αιώνας θεωρείται ο αιώνας των εθνών. Να εντοπίσετε τα βασικά
χαρακτηριστικά του εθνικισμού και να αναφερθείτε σε συγκεκριμένα παραδείγματα
συγκρότησης εθνικών κρατών στην Ευρώπη του 19ου αιώνα.
Επεξήγηση: Να αναφερθείτε σε ΔΥΟ, τουλάχιστον, παραδείγματα.

Βιβλιογραφία:
1. Ράπτης, Κ., Γενική ιστορία της Ευρώπης, 19ος - 20ός αιώνας, Πάτρα: ΕΑΠ, 2000
2. Blanning, T.C.W., Ιστορία της σύγχρονης Ευρώπης, Αθήνα: Εκδόσεις Τουρίκη,
2009
3. Burns, E.M., Ευρωπαϊκή ιστορία: Ο Δυτικός Πολιτισμός, Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο,
2006, κεφ.11

4η Εργασία:
Ποιες αιτίες οδήγησαν στην άνοδο και επικράτηση του ιταλικού φασισμού και του
γερμανικού εθνικοσοσιαλισμού κατά την περίοδο του μεσοπολέμου; Αναφερθείτε
στα ιδεολογικά χαρακτηριστικά και τις πολιτικές πρακτικές των δύο αυτών
κινημάτων μέχρι την παγίωσή τους στην εξουσία.

Βιβλιογραφία:
Ράπτης, Κ., Γενική ιστορία της Ευρώπης, 19ος - 20ός αιώνας (ενότητα 21.1), Πάτρα:
ΕΑΠ, 2000
Αρβελέρ, Ε. - Aymard, M. (επιμ.), Οι Ευρωπαίοι, Νεότερη και σύγχρονη εποχή, τομ.
Β΄ (ιδίως το άρθρο του Robert Frank, «Εμφύλιοι ευρωπαϊκοί πόλεμοι»), Αθήνα:
Σαββάλας, 2003
Berstein, S. – Milza, P., Ιστορία της Ευρώπης (τ. 3ος) 1919 έως σήμερα: Διάσπαση
και ανοικοδόμηση της Ευρώπης (κεφ. 3), Αθήνα: Αλεξάνδρεια, 1997
Blanning, T.C.W., Ιστορία της σύγχρονης Ευρώπης (ιδίως το άρθρο του Paul Preston,
«Ο Μεγάλος Εμφύλιος Πόλεμος: Πολιτική ιστορία της Ευρώπης, 1914-1945),
Αθήνα: Εκδόσεις Τουρίκη, 2009
Burns, E.M., Ευρωπαϊκή ιστορία: Ο Δυτικός Πολιτισμός (κεφ. 16), Θεσσαλονίκη:
Επίκεντρο, 2006
Hobsbawm, E.J., Η εποχή των άκρων: Ο σύντομος 20ός αιώνας, 1914-1991 (κεφ. 4),
Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1999
Joll, J., Η Ευρώπη, 1870-1970, Θεσσαλονίκη: Βάνιας, 2006

2013-2014

1η Εργασία:
Ο πάπας και ο αυτοκράτορας: Περιγράψτε τις σχέσεις θρησκευτικής και πολιτικής
εξουσίας μέχρι τον 10 αιώνα στη Δυτική Ευρώπη.

Βιβλιογραφία:
Κ. Ράπτης, Γενική Ιστορία της Ευρώπης, Πάτρα: ΕΑΠ 2000
G. Duby, Μεσαιωνική Δύση: Κοινωνία και ιδεολογία, Αθήνα: Μνήμων 1988
D. Nicholas, Η εξέλιξη του μεσαιωνικού κόσμου: Κοινωνία, διακυβέρνηση και σκέψη
στην Ευρώπη (312-1500), Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα 2000, κεφ. Β΄, Γ΄, Ε΄

2η Εργασία:
Να αναλύσετε τα αίτια, τα χαρακτηριστικά και τις συνέπειες της πολύπλευρης κρίσης
του Ύστερου Μεσαίωνα και να περιγράψετε τις νέες πολιτικές, κοινωνικές και
πνευματικές πραγματικότητες που αναδείχθηκαν μετά το τέλος αυτής της περιόδου

Βιβλιογραφία:
Κ. Ράπτης, Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τ. Α΄, Πάτρα: ΕΑΠ, 2000
J. Le Goff, Ο πολιτισμός της μεσαιωνικής Δύσης, Θεσσαλονίκη: Βάνιας, 1993
D. Nicholas, Η εξέλιξη του μεσαιωνικού κόσμου, Αθήνα: ΜΙΕΤ, 1999

3η Εργασία:
Αναλύστε τις διεκδικήσεις των εργατικών στρωμάτων και το ρόλο τους στο πολιτικό
προσκήνιο των ευρωπαϊκών χωρών από τη Γαλλική Επανάσταση μέχρι και τη
Διάλυση της Πρώτης Διεθνούς (1876) (1500-2000 λέξεις)

Βιβλιογραφία:
Ράπτης K., Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τ. Β΄, Πάτρα: ΕΑΠ, 2000
Blanning T.C.W., Ιστορία της Σύγχρονης Ευρώπης, Αθήνα: Τουρίκη, 2009
Hobsbawm E.J., Η Εποχή των Επαναστάσεων, 1789-1848, Αθήνα: MIET, 1997
Hobsbawm E.J.,Η Εποχή του Κεφαλαίου, 1848-1875, Αθήνα: MIET, 1996

4η Εργασία:
Να παρουσιάσετε τα αίτια επικράτησης αυταρχικών καθεστώτων στη μεσοπολεμική
Ευρώπη και να αναλύσετε τα χαρακτηριστικά γνωρίσματά τους

Βιβλιογραφία:
Ράπτης, Κ., Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τόμ. Β΄, Πάτρα: ΕΑΠ, 2000
Blanning, T., H Ιστορία της Σύγχρονης Ευρώπης, Αθήνα: Τουρίκης, 2009
Burns, E., Ευρωπαϊκή Ιστορία. Ο Δυτικός Πολιτισμός: Νεότεροι χρόνοι, Θεσσαλονίκη:
Επίκεντρο, 2006
Hobsbawm, Ε. J., Η εποχή των άκρων: Ο σύντομος εικοστός αιώνας, 1914-1991,
Αθήνα: Θεμέλιο, 1999

2014-2015

1η Εργασία:
Να παρουσιάσετε τις σημαντικότερες ιστορικές εξελίξεις στη Δ. Ευρώπη από τον 4ο
έως και τον 7ο μ.Χ. αιώνα και να επισημάνετε τα στοιχεία της συνέχειας με το
παρελθόν και της αλλαγής στα πεδία της κοινωνικής οργάνωσης, των θεσμών και του
πολιτισμού.

Βιβλιογραφία

Κ. Ράπτης, Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τόμ. Α΄, (Πάτρα, εκδ. ΕΑΠ 1999)
D. Nicholas, Η εξέλιξη του μεσαιωνικού κόσμου: Κοινωνία, διακυβέρνηση και σκέψη
στην Ευρώπη, 312-1500, (Αθήνα, εκδ. MIET 1999)

2η Εργασία:
Να παρουσιάσετε τις σημαντικότερες εξελίξεις από τον 14ο έως και τον 18ο μ.Χ.
αιώνα που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της Ευρώπης των Πρώιμων Νέων Χρόνων.

Βιβλιογραφία
Ράπτης K., Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τόμ. Α΄, (εκδ. ΕΑΠ, Πάτρα 1999), κεφάλαια
4 έως 10.
Burns E., Ευρωπαϊκή Ιστορία. Ο Δυτικός Πολιτισμός: Νεώτεροι Χρόνοι, (εκδ.
Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2006).

3η Εργασία:
Να παρουσιάσετε τις διαδικασίες συγκρότησης των αστικών τάξεων στην Ευρώπη
του 19ου αιώνα και να αναλύσετε τα βασικά κοινωνικά, πολιτικά και πολιτισμικά
χαρακτηριστικά τους.

Βιβλιογραφία
Κ. Ράπτης, Γενική Ιστορία της Ευρώπης, ΕΑΠ, Πάτρα, 2000, τ. Β′.
Hobsbawm E. J. , Η εποχή των επαναστάσεων 1789-1848, ΜΙΕΤ ,Αθήνα, 1997.
Hobsbawm E. J. , Η εποχή του κεφαλαίου1848-1875, ΜΙΕΤ, Αθήνα, 1996.
Pilbeam Pamela, «Από τις νομοκατεστημένες στις κοινωνικές τάξεις. Η ευρωπαϊκή
κοινωνία τον 19o αιώνα», στο T. C. W. Blanning, Ιστορία της σύγχρονης Ευρώπης,
εκδ. Τουρίκη, Αθήνα, 2009, σ. 141-175.
Βέρνερ Ζόμπαρτ, Ο αστός. Πνευματικές προϋποθέσεις και ιστορική πορεία του
δυτικού καπιταλισμού, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα, 1998.

4η Εργασία:
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης
βρέθηκε υπό την κατοχή των δυνάμεων του Άξονα. Να περιγράψετε τις πολιτικές που
εφάρμοσαν οι δυνάμεις κατοχής, να αναλύσετε τους λόγους για τους οποίους
αναπτύχθηκαν σχέσεις συνεργασίας μαζί τους στις κατεχόμενες χώρες και να
παρουσιάσετε τις μορφές αντίστασης απέναντι στη ναζιστική «Νέα Τάξη» στην
Ευρώπη.

Βιβλιογραφία
Blanning, T.C.W., Ιστορία της Σύγχρονης Ευρώπης (μτφρ. Σπ. Πλουμίδης), Αθήνα:
εκδ. Τουρίκη, 2009.
Hobsbawm, E., Η εποχή των άκρων: Ο σύντομος εικοστός αιώνας, 1914-1991 (μτφρ.
Βασίλης Καπετανγιάννης), Αθήνα: Θεμέλιο, 1997, κεφ. 5.
Joll, James, Η Ευρώπη, 1870-1970 (μτφρ. Ελπίδα Κ. Βόγλη), Θεσσαλονίκη: Βάνιας,
2006, κεφ. 14.
Mazower, Mark, Η αυτοκρατορία του Χίτλερ: Ναζιστική εξουσία στην κατοχική
Ευρώπη (μτφρ. Κώστας Κουρεμένος), Αθήνα: Αλεξάνδρεια, 2009, κεφ. 2.
Ράπτης, Κώστας, Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τόμ. Β΄, Πάτρα: ΕΑΠ, 2000, ενότητες
22.2.2 & 22.2.3.

2015-2016

1η Εργασία:
Να περιγράψετε τα συστήματα διακυβέρνησης που διαμορφώθηκαν, αντίστοιχα, στη
Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατά την περίοδο της ακμής της (8ος-11ος αι.) και στην
Καρολίγγεια Αυτοκρατορία (9ος αι.). Προχωρήστε σε μια σύγκριση με ιδιαίτερη
αναφορά στη σημασία του αυτοκρατορικού θεσμού και στο ρόλο της Εκκλησίας.

Bιβλιογραφία:
Ράπτης, Κ., Γενική Ιστορία της Ευρώπης. Γενική Ιστορία της Ευρώπης από τον 6 ο έως
τον 18ο αιώνα, τόμ. Α΄, Πάτρα: ΕΑΠ, 1999
Nicholas, David, Η εξέλιξη του μεσαιωνικού κόσμου: Κοινωνία, σκέψη και
διακυβέρνηση στην Ευρώπη, 312-1500, Αθήνα: ΜΙΕΤ. 2000
Ahrweiler, Helene, - Aymard, Maurice, Οι Ευρωπαίοι, (τ. 1) Αρχαιότητα Μεσαίωνας
Αναγέννηση, Αθήνα: Σαββάλας, 2003, κείμενα Ahrweiler, «Βυζάντιο: Η χριστιανική
αυτοκρατορία» και «Ένας νέος ευρωπαϊκός κόσμος», και Werner, «Η Ευρώπη την
εποχή του Καρλομάγνου»

2η Εργασία:
Στην πρώιμη νεότερη εποχή εκδηλώθηκαν δύο μεγάλα κύματα επέκτασης
ευρωπαϊκών δυνάμεων σε άλλες ηπείρους (15ος-16ος και 17ος-18ος αι., αντίστοιχα).
Αφού αναφερθείτε στις δυνάμεις που πρωταγωνίστησαν και στις περιοχές του
κόσμου που επηρεάστηκαν, να συγκρίνετε αυτές τις δύο φάσεις αποικιοκρατίας με
βάση (α) τις μεθόδους κυριαρχίας που μετήλθαν οι αποικιακές δυνάμεις, και (β) τις
επιπτώσεις σε πολιτικό, οικονομικό και πολιτισμικό επίπεδο τόσο για τις ίδιες τις
ευρωπαϊκές δυνάμεις όσο και για τις περιοχές που τέθηκαν υπό τον έλεγχό τους.

Βιβλιογραφία:

Ράπτης, Κ., Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τ. Α΄, Πάτρα: ΕΑΠ, 1999 (κεφάλαια 7 και
11)
Burns, E.Μ., Ευρωπαϊκή Ιστορία - Ο δυτικός πολιτισμός: Νεότεροι χρόνοι,
Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο, 2006
Aymard, Μ., «1492: Η Ευρώπη και ο κόσμος», στο Ε. Αρβελέρ - Μ. Aymard (επιμ.),
Οι Ευρωπαίοι, τ. B΄, Νεότερη και Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα: Σαββάλας, 2003, σ. 11-30
Subrahmanyam, S., «Τα στάδια της κατάκτησης των θαλασσών», στο Αρβελέρ -
Aymard (επιμ.), Οι Ευρωπαίοι, τ. B΄, Νεότερη και Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα:
Σαββάλας, 2003, σ. 45-57
Nolte, H. H., «Το παγκόσμιας εμβέλειας σύστημα της Ευρώπης», στο Αρβελέρ -
Aymard (επιμ.), Οι Ευρωπαίοι, τ. B΄, Νεότερη και Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα:
Σαββάλας, 2003, σ. 181-204
Berstein, S. – Milza, P., Ιστορία της Ευρώπης, τόμος Α΄, Αθήνα: Αλεξάνδρεια, 1997

3η Εργασία:
Ο ευρωπαϊκός 19ος αιώνας χαρακτηρίζεται ως «ο αιώνας των εθνών». Να
παρουσιάσετε τις αρχές του εθνικισμού, τους φορείς του και τους παράγοντες που
συνέβαλαν στη διάδοσή του. Να εξετάσετε δύο ιστορικά παραδείγματα εθνικών
κινημάτων στην Ευρώπη τον 19ο αιώνα και να επισημάνετε τα κοινά χαρακτηριστικά
και τις διαφορές τους.

Βιβλιογραφία:
Κ. Ράπτης , Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τ. Β΄, ΕΑΠ, Πάτρα 2000.
A.C. Bayly, Η γέννηση του νεωτερικού κόσμου, 1780-1914. Παγκόσμιες διασυνδέσεις
και συγκρίσεις. Αθήνα: Αλεξάνδρεια 2013.
T. C. W. Blanning, «Η εμπορευματοποίηση και η ιεροποίηση του ευρωπαϊκού
πολιτισμού τον 19ο αιώνα» στο T. C. W. Blanning (επιμ.), Ιστορία της Σύγχρονης
Ευρώπης, Τουρίκη, Αθήνα 2009, σελ. 177 - 212.
Ε. Burns, Ευρωπαїκή Ιστορία. Ο Δυτικός πολιτισμός: Νεότεροι χρόνοι, Επίκεντρο,
Θεσσαλονίκη 2006.
Norman Davis, Ιστορία της Ευρώπης, τόμ. Β', Αθήνα: Νεφέλη, 2009.
Ε. J. Hobsbawn, Έθνη και εθνικισμός από το 1780 μέχρι σήμερα: πρόγραμμα, μύθος,
πραγματικότητα, Καρδαμίτσα, Αθήνα, 1994.

4η Εργασία:
Το πρώτο ήμισυ του 20ού αιώνα δύο παγκόσμιες συρράξεις είχαν ως επίκεντρο την
Ευρώπη. Να αναφέρετε και να συγκρίνετε τις σημαντικότερες πολιτικές,
κοινωνικές/δημογραφικές και οικονομικές συνέπειες των πολέμων του 1914-18 και
1939-45 για την ευρωπαϊκή ήπειρο.

Βιβλιογραφία:
Ράπτης, Κώστας, Γενική Ιστορία της Ευρώπης. Γενική Ιστορία της Ευρώπης από τον
19ο έως τον 20ό αιώνα, τόμ. Β΄, Πάτρα: ΕΑΠ, 1999, ενότητες 19.2, 22.3 και 22.4
Preston, Paul, «Ο Μεγάλος Εμφύλιος Πόλεμος: Πολιτική ιστορία της Ευρώπης,
1914-1945», στο Blanning, T.C.W., Ιστορία της Σύγχρονης Ευρώπης, Αθήνα:
Τουρίκης, 2009, σ. 213-56
Blum, Alain - Rallu, Jean-Louis, «Ευρωπαϊκή δημογραφία μετά τον Α΄ παγκόσμιο
Πόλεμο», στο Αρβελέρ, Ε. - Aymard, M. (επιμ.), Οι Ευρωπαίοι: Νεότερη και
σύγχρονη εποχή, τόμ. Β΄, Αθήνα: Σαββάλας, 2003, σ. 423-448
Frank, Robert, «Εμφύλιοι ευρωπαϊκοί πόλεμοι», στο Αρβελέρ, Ε. - Aymard, M.
(επιμ.), Οι Ευρωπαίοι: Νεότερη και σύγχρονη εποχή, τόμ. Β΄, Αθήνα: Σαββάλας,
2003, σ. 359-422