Ուզում եմ ապրել
Շուշանիկ Կուրղինեան, 1907
Ապրել եմ ուզում, բայց ո՛չ մեղկ կեանքով,
Անյայտութեան մէջ, անշահ, բթամիտ,
Կամ արդուզարդին գերի ողջ մտքով`
Որպէս թոյլ էակ, քնքուշ ու վտիտ-
Այլ ձեզ հաւասար, ձեզ պէս բախտաւոր
Ով դուք այր մարդիկ, ուժեղ եւ յամառ
Փորձանքի դիմաց. առողջ, մտաւոր
Կատարելութեամբ եւ մարմնով կայտառ:
Սիրել եմ ուզում` անկե՜ղծ, անդիմակ-
Ձեզ պէս ինքնիշխան, որ երբ սիրեցի`
Երգեմ աշխարհին իմ սիրոյ նուագ
Եւ սիրտս բանամ, սիրտս կանացի`
Ամբոխի առաջ… նրա խիստ դատին
Արհամարհանքի դիմեմ վահանով
Եւ սո՜ւր նետերը ուղղուած իմ սրտին
Փշրե՛մ, ջախջախե՛մ աննուաճ թափով:
Գործել եմ ուզում ձեզ հետ հաւասար,
Որպէս ամբոխի հարազատ անդամ.
Եւ անկախութեան իտէալի համար
Թող գիշեր ցերեկ, միշտ ամէն անգամ
Կրեմ հալածանք, երկրէ-երկիր
Թափառեմ, տոկամ… եւ թող տանջանքի
Բեռը ինձ ճնշէ, թէեւ տարագիր
Միայն` ձեռք բերեմ իմաստը կեանքի:
Ուտել եմ ուզում` հանգիստ ձեզ նման`
Այն արդար հացից-որին ճարելու
Սուրբ աշխատանքին տուի իմ լուման.
Գոյութեան կռւում խոնարհ եւ հլու
Ամօթ չզգալով օրհնած վաստակից
Թող թափեմ աղի քրտինք-արտասուք
Ապրուստիս` բանուոր իմ ժիր ձեռքերից
Հոսէ ալ արիւն, յոգնէ իմ թիկունք:
Կռուել եմ ուզում, նախ` ձե՛զ ախոյեան
Ձեր դիմաց կանգնած հի՜ն-հի՜ն վրէժով,
Որ անմտօրէն, առանց գթութեան
Ինձ ճորտ դարձրիք սիրով եւ ուժով…
Ձեզ հետ իմ սեռի հաշիւը մաքրած-
Կռուել եմ ուզում եւ բիրտ կեանքի դէմ-
Ձեզ պէս համարձակ, ձեր ձեռքը բռնած
Լինել-չլինելուն կանգնած դէմ առ դէմ…
I Want to Live
Shushanik Kurghinian, 1907
I want to live–but not a lavish life  
trapped in obscurity, indifferent and foolish,  
nor with my whole mind hostage to cosmetics 
as a frail creature, delicate and feeble–,  
but equal to you–oh men–prosperous  
as you are–powerful and headstrong 
when facing calamities: intellectually  
perfect and physically vigorous. 
I want to love sincerely, maskless–  
sovereign as you are–so that when in love  
I can sing my feelings to the world  
and unchain my heart–my feminine heart,  
before the crowds… and ignore their severe  
judgment with my shield of disdain 
and destroy and obliterate with unrestrained drive 
their sharp arrows aimed at my heart! 
I want to act as an equal to you,  
as a genuine member of the crowd,  
and for the ideal of being independent 
let me suffer –night and day, every time–  
persecution, wandering from one land to another, 
even with loads of torment harassing me, 
if only I may—though in exile— 
procure for myself the purpose of life. 
I want to eat, happily as you do,  
from that same fair bread–for which  
I gave my share of sacred work;  
in the struggle for existence–humble and meek,  
not feeling any shame of my blessed earning, 
let me shed sweat and tears, even if 
scarlet blood will flow from my worker’s hands  
and my back will tire in pain! 
I want to fight—first as your rival,  
standing against you with an old vengeance!  
since absurdly and without mercy you  
turned me into a vassal through love and power.  
Then after settling with you my gender’s score,  
I want to fight also against the agonies of life,  
daring like you—hand in hand,  
facing this struggle to be or not. 
Վեհանոյշ Թեքեան, Բազմածուփ աշխարհ, Նիւ Ճըրզի, 1993